หลักสูตรการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทำ ชุดที่ 2

เร่อื ง จุดประสงค์การเรยี นรู้ เนอ้ื หา การจดั กระบวนการเรยี นรู้ จ�ำ นวนชัว่ โมง
ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ

2.7 อธิบายขั้นตอนการเก็บเกี่ยว 2.3 ขนั้ ตอนการเกบ็ เกย่ี ว การแปรรปู 2.1 ศึกษาเอกสาร ข้อมูล และค้นคว้าจากสื่อ - 8
ผลผลติ และการดูแลรักษากาแฟพันธุ์ ต่างๆเกี่ยวกับการเก็บเก่ียว การแปรรูป
2.8 อธิบายแปรรูปและการดูแล อาราบกิ า้ การดูแลรักษากาแฟพันธุ์อาราบิก้า และ
รกั ษากาแฟพนั ธอุ์ าราบกิ ้า 2.3.1 การเลอื กเก็บเมล็ด มาตรฐานของเมลด็ กาแฟ
2.9 ฝึกเลือกเก็บเมล็ด คัดแยกเมล็ด 2.3.2 การคดั แยกเมล็ดพนั ธุ์ 2.2 ครูอธิบายและสาธิตข้ันตอนเก็บเก่ียว
พนั ธุ์ 2.3.3 การแปรรูปและการเก็บ แปรรูป ดูแลรักษากาแฟพันธุ์อาราบิก้า
2.10 ฝึกแปรรูปและการเกบ็ รักษา รักษา และมาตรฐานของเมล็ดกาแฟพันธุ์อารา
2.11 บอกมาตรฐานของเมลด็ กาแฟได้ 2.3.4 มาตรฐานของเมลด็ กาแฟ บิก้า
2.3 ครูและผู้เรียนร่วมกันวางแผนการฝึก
ปฏิบตั ิ
2.4 ด�ำเนนิ การเรยี นและฝกึ ปฏบิ ตั ติ ามขน้ั ตอน
เก็บเกี่ยว แปรรูป ดูแลรักษากาแฟพันธุ์
อาราบิก้า และมาตรฐานของเมล็ดกา
แฟพันธอ์ุ าราบิกา้
2.5 ผเู้ รียนจดบนั ทึก
2.6 แบ่งกล่มุ และมอบหมายงาน
2.7 ร่วมอภิปรายแลกเปลย่ี นเรียนรู้
2.8 วัดและประเมินผล

93

จ�ำ นวนชั่วโมง 94
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ
เร่ือง จุดประสงค์การเรยี นรู้ เนื้อหา การจัดกระบวนการเรยี นรู้

3. ก ารบรหิ ารจดั การใน 3.1 อธิบายการจัดการการตลาด 3.1 การจดั การการตลาดและวธิ กี าร 3.1 ศึกษาเอกสาร ข้อมูล และค้นคว้าจากส่ือ 2 -
การประกอบอาชีพ การควบคุมคุณภาพ วิเคราะห์ จ�ำหนา่ ย ตา่ งๆเกย่ี วกบั การจดั การการตลาดและวธิ ี
ค ว า ม ต ้ อ ง ก า ร ข อ ง ต ล า ด 3.1.1 การควบคมุ คณุ ภาพ การจ�ำหน่าย
สง่ เสรมิ การขาย ต้นทุนการผลติ 3.1.2 ก ารวเิ คราะหค์ วามตอ้ งการ 3.2 ครอู ธบิ ายการจดั การการตลาดและวธิ กี าร
วเิ คราะห์ความเสยี่ ง และวิธีการ ของตลาด จ�ำหน่าย
จ�ำหน่ายได้ 3.1.3 การส่งเสรมิ การขาย 3.3 ให้ผเู้ รยี นฝึกปฏิบตั ิ
3.1.1 วิเคราะห์ความต้องการ 3.1.4 ต้นทุนการผลิต - ควบคมุ คณุ ภาพของกาแฟพนั ธอ์ุ าราบกิ า้
ของตลาด 3.1.5 การวเิ คราะหค์ วามเสย่ี ง - วเิ คราะหค์ วามตอ้ งการของตลาดในชมุ ชน
3.1.2 ท�ำแผนส่งเสรมิ การขาย 3.1.6 วธิ ีการจ�ำหน่าย - จดั ท�ำแผนการสง่ เสรมิ การขาย เชน่ ปา้ ย
3.1.3 ท �ำบัญชีต้นทุน บัญชี โฆษณา แผน่ พับ
รายรับ-รายจา่ ย - จดั ท�ำตน้ ทุนการผลิต บัญชรี ายรับ-
3.1.4 วเิ คราะห์ความเสย่ี ง รายจา่ ย
3.1.5 จ�ำหน่ายกาแฟพันธุ์อารา - ว ิเคราะห์ความเส่ียงของการปลูกกาแฟ
บกิ า้ เชน่ การขายสง่ ขาย พนั ธุอ์ าราบกิ า้
ปลกี ขายกาแฟสด - ฝึกจ�ำหน่ายกาแฟพันธุ์อาราบิก้า ได้แก่
การขายสง่ ขายปลกี ขายกาแฟสด
3.4 ผเู้ รียนจดบันทึก
3.5 แบ่งกลมุ่ และมอบหมายงาน
3.6 รว่ มอภปิ รายแลกเปล่ียนเรียนรู้
3.7 วดั และประเมินผล

เรื่อง จุดประสงค์การเรียนรู้ เนือ้ หา การจดั กระบวนการเรยี นรู้ จำ�นวนชัว่ โมง
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

3.2 วิเคราะห์ตลาดท่ีเหมาะสม 3.2 กลุ่มตลาดที่เหมาะสมในการ 3.1 แบง่ กล่มุ มอบหมายงาน 2-

ในการจ�ำหน่ายกาแฟอาราบิก้า จ�ำหนา่ ยกาแฟอาราบิก้า 3.2 ศกึ ษาจากเอกสารและส่ือต่างๆ

ได้แก่ ลูกค้า แหล่งจัดจ�ำหน่าย 3.2.1 ลกู คา้ 3.3 ศึกษาจากสภาพวิถีชวี ิตจรงิ

และคแู่ ข่งขนั 3.2.2 แหลง่ จัดจ�ำหนา่ ย 3.4 ฝกึ วางแผนการผลติ

3.3 วางแผนการผลติ ได้ 3.2.3 คู่แข่งขัน 3.5 ร่วมอภิปรายแลกเปลย่ี นเรยี นรู้

3.3 การวางแผนการผลิต 3.6 วัดและประเมนิ ผล

4. โ ครงการประกอบ 4.1 บอกความส�ำคัญของโครงการ 4.1 ความส�ำคัญของโครงการอาชีพ 4.1 จัดให้ผู้เรียนศึกษาเนื้อหาจากใบความรู้ 0.5 -
0.5 -
อาชพี อาชีพได้ 4.2 ประโยชนข์ องโครงการอาชพี เร่ือง ความส�ำคัญของโครงการอาชีพ 1 -
1 6
4.2 บอกประโยชน์ของโครงการ 4.3 องคป์ ระกอบของโครงการอาชพี ประโยชนข์ องโครงการอาชพี องคป์ ระกอบ - 3

อาชีพได้ 4.4 การเขียนโครงการอาชีพ ของโครงการอาชีพ แล้วจัดกิจกรรมการ

4.3 บอกองค์ประกอบของโครงการ 4.5 การประเมินความเหมาะสมและ สนทนาแลกเปล่ียนข้อมูลความคิดเห็น

อาชพี ได้ ความสอดคล้องของโครงการ เพื่อสร้างแนวคิดในการด�ำเนินกิจกรรม

4.4 อธิบายความหมายขององค์ อาชีพ การเรยี นรู้

ประกอบของโครงการอาชพี ได้ 4.2 จัดให้ผู้เรียนศึกษาสาระข้อมูลจากใบ

ความรู้ เรื่อง ตัวอย่างการเขียนโครงการ

อาชีพที่ดี เหมาะสม และถูกต้อง พร้อม

จัดการอภิปราย เพ่ือสรุปแนวคิดเป็น

แนวทางในการเขียนโครงการอาชีพที่ดี

เหมาะสม และถูกต้อง 95

จ�ำ นวนชว่ั โมง 96
ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ
เร่อื ง จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ เน้ือหา การจดั กระบวนการเรยี นรู้

4.5 อธิบายลักษณะการเขียนที่ดี 4.3 จดั ให้ผู้เรยี นฝึกปฏิบัติ การเขียนโครงการ
ขององค์ประกอบของโครงการ อาชีพ
อาชีพได้
4.4 กำ�หนดให้ผู้เรียนฝึกปฏิบัติการประเมิน
4.6 เขียนโครงการในแต่ละองค์ ค ว า ม เ ห ม า ะ ส ม แ ล ะ ส อ ด ค ล้ อ ง ข อ ง
ประกอบให้เหมาะสมและ โครงการอาชพี
ถูกตอ้ งได้
4.5 จัดให้ผู้เรียนปรับปรุงโครงการอาชีพ
4.7 ตรวจสอบความเหมาะสม ให้มคี วามเหมาะสมและถูกต้อง
และสอดคล้องของโครงการ
อาชีพได้ 4.6 กำ�หนดให้ผู้เรียนเขียนโครงการอาชีพ
ของตนเอง เพ่ือเสนอขอรับการสนับสนุน
งบประมาณดำ�เนินงานอาชีพ และใช้
ในการดำ�เนินการประกอบอาชีพตอ่ ไป

97

หลกั สตู รการปลูกข้าวโพดหวาน
จ�ำนวน 60 ชวั่ โมง

กลมุ่ วชิ าอาชพี เกษตรกรรม

ความเป็นมา

การจัดการศึกษาอาชีพในปัจจุบันมีความส�ำคัญมาก เพราะจะเป็นการพัฒนาประชากรของประเทศ
ให้มีความรู้ ความสามารถ และทักษะในการประกอบอาชีพ เป็นการแก้ปัญหาการว่างงานและส่งเสริมความ
เข้มแขง็ ใหแ้ กเ่ ศรษฐกจิ ชมุ ชน ซง่ึ กระทรวงศกึ ษาธิการได้ก�ำหนดยุทธศาสตร์ 2555 ภายใตก้ รอบเวลา 2 ปี ท่จี ะ
พัฒนา 5 ศักยภาพของพื้นท่ีใน 5 กลุ่มอาชีพใหม่ ให้สามารถแข่งขันได้ใน 5 ภูมิภาคหลักของโลก “รู้เขา รู้เรา
เท่าทัน เพ่ือแข่งขันได้ในเวทีโลก” ตลอดจนก�ำหนดภารกิจที่จะยกระดับการจัดการศึกษาเพื่อเพ่ิมศักยภาพและ
ขีดความสามารถให้ประชาชนได้มีอาชีพท่ีสามารถสร้างรายได้ที่ม่ันคง โดยเน้นการบูรณาการให้สอดคล้องกับ
ศักยภาพด้านต่าง ๆ มุ่งพัฒนาคนไทยให้ได้รับการศึกษาเพื่อพัฒนาอาชีพและการมีงานท�ำอย่างมีคุณภาพทั่ว
ถึงและเท่าเทียมกัน ประชาชนมีรายได้มั่นคง มั่งคั่ง และมีงานท�ำอย่างย่ังยืน มีความสามารถเชิงการแข่งขันทั้ง
ในระดับภูมิภาคอาเซียนและระดบั สากล ซ่ึงจะเปน็ การจัดการศึกษาตลอดชีวิตในรปู แบบใหมท่ ส่ี ร้างความมน่ั คง
ให้แก่ประชาชนและประเทศชาติ
สภาพสังคมปัจจุบัน มนุษย์เราได้รับผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงในด้านต่าง ๆ เช่น ด้านเศรษฐกิจ
การเมือง สังคมและสิ่งแวดล้อมเป็นอย่างมาก ประชากรมนุษย์เพ่ิมข้ึนเร่ือย ๆ แต่ทรัพยากรธรรมชาติถูกใช้
ไปอย่างรวดเร็ว และไม่เพียงพอกับจ�ำนวนประชากรท่ีเพ่ิมข้ึนทุกมุมโลก มนุษย์จึงประสบปัญหาต่าง ๆ ตามมา
มากมาย โดยเฉพาะด้านการด�ำรงชีวิต และชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน นอกจากจะมีการประกอบอาชีพ
เพอ่ื เปน็ การเลย้ี งตวั เองและครอบครวั แลว้ ยงั มสี งิ่ ทถี่ อื วา่ เปน็ ภาระหนกั คอื อาหารเพอื่ บรโิ ภคประจ�ำวนั จงึ จ�ำเปน็
อย่างยิ่งท่ีมนุษยเ์ ราจะต้องสร้างขนึ้ หรอื มาทดแทนโดยวิธีการตา่ ง ๆ เพือ่ การอยรู่ อด
การพัฒนาหลักสูตรอาชีพจัดท�ำข้ึนโดยท�ำการศึกษา ส�ำรวจ และวางแนวทางการพัฒนาด้านโครงสร้าง
พ้ืนฐาน การพัฒนาเกษตรกร และการพัฒนาด้านการจัดการแบบบูรณาการ โดยใช้หลักกระบวนการ
“ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” มาจัดกระบวนการเรียนรู้ ให้เกิดความเข้มแข็ง และยั่งยืน ในการประกอบอาชีพ
เกษตรกรรม จึงได้จัดท�ำหลักสูตรการประกอบอาชีพการปลูกข้าวโพดหวาน โดยมีจุดมุ่งหมายหลักเพื่อให้
ทอ้ งถน่ิ และหนว่ ยงานในทอ้ งถนิ่ มสี ว่ นรว่ มในการพฒั นาอาชพี เกษตรกรรม เปน็ การสรา้ งรายได้ ลดรายจา่ ยในครวั
เรอื นและการขยายโอกาสในการเข้าถึงแหลง่ ทนุ ตา่ ง ๆ ควบค่กู ับการฟนื้ ฟู และอนรุ ักษธ์ รรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ ม
ไปพร้อมกับการพัฒนาด้านคุณธรรม จริยธรรม และมุ่งเน้นให้เกษตรกรเกิดการรวมกลุ่ม และสร้างเครือข่าย
ระหว่างกลมุ่ องคก์ รต่าง ๆ ในชมุ ชน

98

หลักการของหลักสตู ร

หลกั สตู รการประกอบอาชพี การปลกู ขา้ วโพดหวาน ส�ำนกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษา
ตามอัธยาศยั จังหวดั อุบลราชธานี มีหลักการดังน้ี
1. เป็นการจัดหลักสูตรด้านเกษตรกรรม ท่ีมีความยืดหยุ่น ทั้งด้านหลักสูตร การจัดกระบวนการ
เรียนรู้ การวัดและประเมินผล เน้นบูรณาการให้สอดคล้องกับศักยภาพด้านต่าง ๆ 5 ด้าน ได้แก่ ศักยภาพของ
ทรัพยากรธรรมชาติในเขตพ้ืนท่ี ศักยภาพของพื้นที่ตามลักษณะภูมิอากาศ ศักยภาพของภูมิประเทศ และท�ำเล
ที่ต้ัง ศักยภาพของศิลปะ วฒั นธรรมประเพณี และวถิ ชี ีวิตของคนในเขตพนื้ ที่ และศกั ยภาพของทรัพยากรมนษุ ย์
ในเขตพ้ืนท่อี �ำเภอนาตาล จงั หวัดอบุ ลราชธานี
2. การจัดการศึกษาการประกอบอาชีพการปลูกข้าวโพดหวานมุ่งเน้นให้ผู้ไม่มีอาชีพ หรือผู้มีอาชีพ
แลว้ และตอ้ งการพัฒนาอาชีพของตนใหม้ คี วามมั่นคง โดยการจดั การศึกษาเปน็ ไปอยา่ งทัว่ ถงึ เทา่ เทยี มกัน เน้น
ความรู้คู่คณุ ธรรม
3. ส่งเสรมิ ใหม้ ีความร่วมมือในการด�ำเนนิ งานร่วมกบั ภาคเี ครือขา่ ย
4. ส่งเสริมให้มกี ารเทยี บโอนความรู้และประสบการณ์เข้าส่หู ลักสูตรการศกึ ษาขัน้ พนื้ ฐาน
5. การจดั การเรยี นรมู้ งุ่ เนน้ การอบรมสมั มนาเพอ่ื พฒั นากลมุ่ เปา้ หมาย ผไู้ มม่ อี าชพี หรอื ผทู้ มี่ อี าชพี แลว้
และตอ้ งการพฒั นาอาชีพของตนเองใหม้ ีความมัน่ คง ให้มีความพรอ้ มที่จะท�ำงานได้อย่างมีประสทิ ธภิ าพ

จุดหมาย

หลกั สตู รการประกอบอาชพี การปลกู ขา้ วโพดหวาน ส�ำนกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษา
ตามอัธยาศัยจังหวัดอบุ ลราชธานี มีจดุ หมายดังตอ่ ไปน้ี
1. กลุ่มเปา้ หมายสามารถประกอบอาชีพและสรา้ งรายไดท้ ม่ี ่นั คงใหก้ บั ตนเอง
2. กลุ่มเปา้ หมายตดั สนิ ใจประกอบอาชพี ใหส้ อดคลอ้ งกับศักยภาพตนเอง ชุมชน และสงั คม
3. กลุ่มเป้าหมายมีความรู้ ความเข้าใจ และทักษะเกี่ยวกับการประกอบอาชีพ การบริหารจัดการ
ในอาชพี
4. กลุ่มเปา้ หมายมีโครงการประกอบอาชีพเพ่ือใช้เป็นแนวทางในการปฏบิ ัติตอ่ ไปได้
5. กลมุ่ เป้าหมายมีคณุ ธรรม จริยธรรม และมจี ิตส�ำนึก ความรับผิดชอบตอ่ ตนเอง ผู้อน่ื และสงั คม

กลุม่ เปา้ หมาย

กลุม่ เปา้ หมายคอื ประชาชนกล่มุ เปา้ หมายนอกระบบโรงเรยี น
1. ผทู้ ีไ่ ม่มีอาชีพ
2. ผทู้ ่มี อี าชีพและตอ้ งการพฒั นาอาชีพ

ระยะเวลา

จ�ำนวน 60 ชว่ั โมง

99

โครงสร้างหลักสูตร จ�ำนวน 8 ชั่วโมง
1. ช่องการประกอบอาชีพการปลูกขา้ วโพดหวาน
1.1 ความส�ำคญั ในการประกอบอาชีพการปลกู ขา้ วโพดหวาน
1.2 การวเิ คราะหค์ วามเปน็ ไปไดใ้ นการประกอบอาชพี การปลูกข้าวโพดหวาน
1.2.1 การลงทนุ และแหลง่ ทนุ
1.2.2 ความต้องการของตลาด
1.2.3 หลักการตลาด
1.2.4 กรรมวิธี
1.2.5 การขนสง่
1.3 แหล่งเรียนรู้
1.4 ทศิ ทางการประกอบอาชพี การปลกู ข้าวโพดหวาน
1.4.1 ความเสีย่ งจากภัยธรรมชาติ
1.4.2 ความค้มุ คา่ ในการลงทนุ
1.4.3 โอกาสทางการตลาด
2. ทักษะเก่ยี วกบั การประกอบอาชีพการปลกู ขา้ วโพดหวาน จ�ำนวน 28 ช่ัวโมง
2.1 ขน้ั การเตรียมการประกอบอาชีพการปลกู ขา้ วโพดหวาน
2.1.1 สถานท่/ี พื้นท่ี
2.1.2 การคดั เลอื กเมล็ดพนั ธ์/ุ สายพันธุ์ขา้ วโพด
2.1.3 การเตรยี มพ้นื ท่ีส�ำหรบั เพาะปลกู ข้าวโพดหวาน
2.2 ขน้ั ฝึกทักษะการประกอบอาชีพการปลกู ข้าวโพดหวาน
2.2.1 การเพาะปลูก
2.2.3 การดแู ลบ�ำรงุ รักษา/การใส่ปยุ๋
2.2.4 โรคและการป้องกนั
2.2.5 การเกบ็ เก่ยี วผลผลิต
2.3 การบรรจภุ ณั ฑ์
3. ขัน้ การดแู ลรกั ษาเพ่ือบริโภคหรือจ�ำหนา่ ย
3.1 การบรหิ ารจัดการในการประกอบอาชพี การปลกู ขา้ วโพดหวาน จ�ำนวน 12 ชวั่ โมง
3.1.1 การบรหิ ารจัดการในการประกอบอาชพี การปลกู ข้าวโพดหวาน
3.1.2 การดูแลรกั ษา การควบคมุ คุณภาพข้าวโพดหวาน
3.1.3 การลดต้นทุนในการผลิตข้าวโพดหวาน
3.2 การจดั การการตลาด
3.2.1 การท�ำฐานขอ้ มูลลกู ค้าทใี่ ชบ้ ริการ/คแู่ ข่ง
3.2.2 การโฆษณาประชาสมั พันธ์
3.2.3 การสง่ เสรมิ การขายและการบรกิ าร

100

3.3 การจัดการความเส่ยี ง
3.3.1 การวเิ คราะหศ์ กั ยภาพในการประกอบอาชีพการปลูกขา้ วโพดหวาน
1) คา่ ใชจ้ ่าย
2) ผลก�ำไร
3) คูแ่ ขง่
4) วิธกี ารลดตน้ ทนุ
3.3.2 การแกป้ ัญหาความเสี่ยงในการประกอบอาชพี การปลูกขา้ วโพดหวาน
4. โครงการประกอบอาชพี การปลกู ขา้ วโพดหวาน จ�ำนวน 12 ช่ัวโมง
4.1 ความส�ำคญั ของการเขยี นโครงการ
4.2 องคป์ ระกอบการท�ำโครงการประกอบอาชพี การปลกู ขา้ วโพดหวาน
4.3 เขียนโครงการประกอบอาชพี การปลกู ขา้ วโพดหวาน
4.4 การตรวจสอบความเป็นไปได้ของการประกอบอาชพี

การจัดกระบวนการเรยี นรู้

1. ศึกษาจากเอกสารและภูมปิ ญั ญา
2. การศึกษาดูงานจากแหลง่ เรียนรู้
3. แลกเปลี่ยนเรยี นรู้
4. ฝึกปฏิบัตจิ ริง

ส่ือการเรียนรู้

1. สอ่ื เอกสาร
1.1 เอกสารประกอบการเรียนรู้
1.2 ใบงาน
1.3 ใบความรู้
2. ส่อื อิเล็กทรอนกิ ส์
- เวบ็ ไซต์ http://pirun.ku.ac.th/~b5310100938
http://agricultural-land.tarad.com/product.detail_766970_th_3816321
www.pacthai.co.th/knowleage_base/sweetcorn.htm
3. ภมู ิปญั ญา
4. สถานประกอบการ

101

การวดั และประเมินผล

1. การประเมินความรภู้ าคทฤษฏรี ะหวา่ งเรยี นและจบหลักสตู ร
2. การประเมนิ ผลงานระหว่างเรยี นจากการปฏิบัติ ได้ผลงานท่ีมีคณุ ภาพสามารถสร้างรายได้ และจบ
หลักสูตร

การจบหลกั สูตร

1. มีเวลาเรยี น ไมน่ อ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 80
2. มผี ลการประเมนิ ตลอดหลักสูตรไม่น้อยกว่ารอ้ ยละ 60
3. มีผลงานที่มคี ุณภาพ

เอกสารหลกั ฐานการศกึ ษา

1. หลักฐานการประเมินผล
2. ทะเบยี นคมุ วฒุ ิบัตร
3. วุฒบิ ตั ร ออกโดยสถานศกึ ษา

การเทยี บโอน

ผู้เรียนที่จบหลักสูตรน้ีสามารถน�ำไปเทียบโอนผลการเรียนรู้กับหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับ
การศึกษาขน้ั พนื้ ฐาน พุทธศักราช 2551 ในสาระการประกอบอาชีพวิชาเลอื กทส่ี ถานศกึ ษาได้จดั ท�ำขึ้น

รายละเอยี ดโครงสรา้ งหลักสูตรการปลกู ข้าวโพดหวาน 102

เร่ือง จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เนือ้ หา การจัดกระบวนการเรียนรู้ จ�ำ นวนชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ

1. ช่องทางการประกอบ 1.1 บอกความส�ำคญั ของการประกอบ 1.1 ความส�ำคัญในการประกอบ 1.1 ศกึ ษาขอ้ มลู จากเอกสาร สอื่ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ 1 -
อาชพี การปลกู ขา้ วโพด อาชพี การปลกู ขา้ วโพดหวาน อาชพี การปลกู ข้าวโพดหวาน สถานประกอบการ สอ่ื ของจริง สือ่ บคุ คล 1 -
หวาน 1.2 บอกความเปน็ ไปไดใ้ นการประกอบ 1.2 การวิเคราะห์ความเป็นไปได้ ในชุมชน ประเทศและโลก เพื่อน�ำข้อมูล
อาชีพการปลูกข้าวโพดหวาน ในการประกอบอาชีพการปลูก การคิดวิเคราะห์และใช้ในการประกอบ - 2
ไดแ้ กก่ ารลงทนุ แหล่งทุน ความ ขา้ วโพดหวาน อาชพี ทม่ี ีความเปน็ ไปไดใ้ นชุมชน 1 3
ตอ้ งการของตลาด หลักการตลาด 1.2.1 การลงทนุ และแหล่งทนุ 1.2 วิเคราะห์อาชีพการปลูกข้าวโพดหวาน
กรรมวิธีการผลติ และการขนส่ง 1.2.2 ความต้องการของตลาด จากข้อมูลต่าง ๆ
1.3 บอกและหาแหลง่ เรยี นรู้ได้ 1.2.3 หลักการตลาด 1.3 ศึกษาดูงานในแหล่งเรียนรู้การปลูก
1.4 บอกทิศทางการประกอบอาชีพ 1.2.4 กรรมวิธี ขา้ วโพดหวานในชุมชน
การปลูกขา้ วโพดหวาน 1.2.5 การขนส่ง 1.4 ครู ผู้เรียน และผู้รู้ ร่วมกันอภิปราย
1.3 แหลง่ เรยี นรู้ เ กี่ ย ว กั บ ทิ ศ ท า ง ก า ร ป ร ะ ก อ บ อ า ชี พ
1.4 ทิศทางการประกอบอาชีพการ การปลูกข้าวโพดหวานในรูปแบบที่
ปลูกขา้ วโพดหวาน เหมาะสมกับตนเอง เช่น ลูกจ้าง เจ้าของ
1.4.1 ค วามเสย่ี งจากภยั ธรรมชาติ กิจการ ร่วมทุน พ่อค้าคนกลาง แปรรูป
1.4.2 ค วามคมุ้ คา่ ในการลงทนุ ผลิตภัณฑ์ ฯลฯ โดยค�ำนึงถึงความเสี่ยง
1.4.3 โอกาสทางการตลาด จากภัยธรรมชาติ ความคุ้มคา่ และโอกาส
ทางการตลาด

เรือ่ ง จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ เนอ้ื หา การจดั กระบวนการเรียนรู้ จำ�นวนช่วั โมง
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ

2. ทักษะการประกอบ 2.1 เตรียมการประกอบอาชีพการ 2.1 ขนั้ การเตรยี มการประกอบอาชพี 2.1 ศึกษาเอกสารท่ีเกี่ยวกับการปลูกข้าวโพด 2 10
อาชพี การปลกู ขา้ วโพด ปลูกข้าวโพดหวาน การปลกู ข้าวโพดหวาน หวาน 4 12
หวาน - สถานที/่ พ้ืนที่ 2.1.1 สถานท่ี/พืน้ ที่ 2.2 อภิปรายแลกเปลี่ยนเรียนรู้การปลูก
- คดั เลือกเมล็ดพันธ์ุ 2.1.2 การคดั เลอื กเมลด็ พนั ธ์ุ ข้าวโพดหวาน
- เตรียมพื้นท่ีส�ำหรับเพาะปลูก 2.1.3 การเตรียมพื้นท่ีส�ำหรับ 2.3 จัดท�ำแผนการฝึกทักษะการประกอบ
ขา้ วโพดหวาน เพาะปลูกข้าวโพดหวาน อาชีพ
2.2 ฝกึ ทกั ษะการประกอบอาชพี การ 2.2 ข้ันฝึกทักษะการประกอบอาชีพ 2.4 ด�ำเนินการเรียนรู้และฝึกทักษะตาม
ปลูกขา้ วโพดหวาน การปลกู ข้าวโพดหวาน หลกั สตู ร
- เพาะปลกู 2.2.1 การเพาะปลกู 2.5 จดบนั ทึกผลการเรยี นรู้
- ดูแลบ�ำรุงรักษา/การใส่ปุย๋ 2.2.2 ก ารดูแลบ�ำรุงรักษา/การ 2.6 ด�ำเนินการวัดผลประเมินผลตามที่
- เกบ็ เกย่ี วผลผลติ ใส่ปุ๋ย หลักสตู รก�ำหนด
- บรรจภุ ณั ฑ์ 2.2.3 โรคและการปอ้ งกัน
2.3 ดูแลรักษาเพื่อบริโภคหรือ 2.2.4 การเก็บเก่ยี วผลผลิต
จ�ำหนา่ ย 2.2.5 การบรรจุภณั ฑ์
2.3 ขนั้ การดแู ลรกั ษาเพอ่ื บรโิ ภคหรอื
จ�ำหน่าย

103

เรอื่ ง จุดประสงค์การเรยี นรู้ เน้ือหา การจัดกระบวนการเรยี นรู้ จ�ำ นวนชว่ั โมง 104
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ

3. การบรหิ ารจดั การใน 3.1 บริหารจัดการในการประกอบ 3.1 การบรหิ ารจดั การในการประกอบ 3.1 การบริหารจัดการ โดยจัดใหผ้ ้เู รียน 2 2
การประกอบอาชีพการ อาชพี การปลูกข้าวโพดหวาน อาชีพการปลูกขา้ วโพดหวาน 3.1.1 ศึกษาเอกสารเก่ียวกับการบริหาร 2 2
ปลกู ขา้ วโพดหวาน - ดแู ลรกั ษา คุณภาพ 3.1.1 การดแู ลรกั ษา การควบคมุ จดั การ 2 2
- ลดต้นทนุ ในการผลติ คุณภาพขา้ วโพดหวาน 3.1.2 ก ารก�ำหนดและควบคุมคุณภาพ
3.2 จัดการการตลาด 3.1.2 ก ารลดต้นทุนในการปลูก ผลผลิตทต่ี อ้ งการ
- ท�ำฐานข้อมูลลูกค้าท่ีใช้บริการ/คู่ ขา้ วโพดหวาน 3.1.3 ศ ึกษาการลดต้นทุนการผลิตแต่
แขง่ 3.2 การจดั การการตลาด คุณภาพ คงเดิม
- โฆษณาประชาสัมพนั ธ ์ - สง่ เสรมิ 3.2.1 ก ารท�ำฐานขอ้ มลู ลกู คา้ ทใ่ี ช้ 3.1.4 ศ ึกษาวิเคราะห์ปัจจัยความเสี่ยง
การขายและ การบรกิ าร บริการ/คูแ่ ข่ง ท่ีคาดว่าจะเกิดข้ึนและมีแนวทาง
3.3 จดั การความเส่ียง 3.2.2 การโฆษณาประชาสมั พนั ธ์ ในการจัดการความเสย่ี ง
3.3.1 วิเคราะห์ศักยภาพในการ 3.2.3 การส่งเสริมการขายและ 3.2 การบริหารจดั การการตลาด
ประกอบอาชพี การปลกู ขา้ วโพด การบรกิ าร 3.2.1 ศึกษาข้อมูลการตลาดและวิเคราะห์
หวาน 3.3 การจัดการความเสย่ี ง ความต้องการของตลาดในชุมชน
3.3.2 แก้ปัญหาความเสี่ยงในการ 3.3.1 ก ารวิเคราะห์ศักยภาพใน 3.2.2 ก�ำหนดทิศทาง เป้าหมาย กลยุทธ์
ประกอบอาชพี การปลกู ขา้ วโพด การประกอบอาชีพการ และแผนการตลาด
หวาน ปลกู ข้าวโพดหวาน 3.2.3 ด �ำเนินการตามกระบวนการจัดการ
1) คา่ ใชจ้ า่ ย ตลาด เช่น การคิดต้นทุนการผลิต
2) ผลก�ำไร ก�ำหนดราคาขาย การส่งเสริมการ
3) คูแ่ ข่ง ขาย การกระจายสนิ ค้า
4) วิธีการลดต้นทุน
3.3.2 ก ารแก้ปัญหาความเสี่ยง
ในการประกอบอาชีพการ
ปลกู ข้าวโพดหวาน

เรื่อง จุดประสงค์การเรยี นรู้ เน้อื หา การจัดกระบวนการเรียนรู้ จำ�นวนชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏิบัติ

4. โครงการประกอบ 4.1 บอกความส�ำคัญของโครงการ 4.1 ความส�ำคญั ของโครงการอาชพี การ 4.1 จดั ใหผ้ เู้ รยี นศกึ ษาเนอ้ื หาจากใบความรู้ เรอ่ื ง 0.5 -
อาชพี การปลกู ขา้ วโพด อาชีพการปลูกขา้ วโพดหวานได้ ปลกู ข้าวโพดหวาน ความส�ำคัญของโครงการอาชีพ ประโยชน์ -
หวาน 4.2. บอกประโยชนข์ องโครงการอาชพี 4.2 ประโยชน์ของโครงการอาชีพการ ของโครงการอาชีพ องค์ประกอบของ 0.5 -
การปลกู ขา้ วโพดหวานได้ ปลกู ขา้ วโพดหวาน โครงการอาชีพ แลว้ จดั กิจกรรมการสนทนา 6
4.3 บอกองค์ประกอบของโครงการ 4.3 องค์ประกอบของโครงงานอาชีพ แลกเปลี่ยนข้อมูลความคิดเห็น เพื่อสร้าง 1 3
อาชีพการปลูกขา้ วโพดหวานได้ การปลูกข้าวโพดหวาน แนวคิดในการด�ำเนินกิจกรรมการเรียนรู้
4.4 อธิบายความหมายขององค์ 4.4 การเขียนโครงการอาชีพการปลูก 4.2 จดั ใหผ้ เู้ รยี นศกึ ษาสาระขอ้ มลู จากใบความรู้ 1
ประกอบของโครงการอาชีพการ ข้าวโพดหวาน เร่ือง ตัวอย่างการเขียนโครงการอาชีพที่ดี
ปลกู ข้าวโพดหวานได้ 4.5 การประเมินความเหมาะสมและ เหมาะสม และถกู ตอ้ ง พรอ้ มจดั การอภปิ ราย -
4.5 อธิบายลักษณะการเขียนท่ีดีของ สอดคล้องของโครงการอาชีพการ เพื่อสรุปแนวคิดเป็นแนวทางในการเขียน
องค์ประกอบของโครงการอาชีพ ปลูกขา้ วโพดหวาน โครงการอาชีพที่ดี เหมาะสม และถูกต้อง
การปลกู ขา้ วโพดหวานได้ 4.3 จดั ใหผ้ เู้รยี นฝกึ ปฏบิ ตั ิ การเขยี นโครงการอาชพี
4.6 เขยี นโครงการในแตล่ ะองคป์ ระกอบ 4.4 ก�ำหนดใหผ้ เู้ รยี นฝกึ ปฏบิ ตั กิ ารประเมนิ ความ
ใหเ้ หมาะสมและถูกตอ้ งได้ เหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการอาชพี
4.7 ตรวจสอบความเหมาะสมและ 4.5 จัดให้ผู้เรียนปรับปรุงโครงการอาชีพ ให้มี
สอดคล้องของโครงการอาชีพการ ความเหมาะสมและถูกต้อง
ปลกู ข้าวโพดหวานได้ 4.6 ก�ำหนดให้ผู้เรียนเขียนโครงการอาชีพ
ของตนเอง เพ่ือเสนอขอรับการสนับสนุน
งบประมาณด�ำเนนิ งานอาชีพ และใช้ในการ
ด�ำเนนิ การประกอบอาชีพต่อไป
105

106

หลักสตู รการเล้ียงผึ้งโพรงไทย
จ�ำนวน 50 ชว่ั โมง

กลมุ่ วิชาชพี เกษตรกรรม

ความเปน็ มา

การเลย้ี งผง้ึ โพรงหรอื ผง้ึ ปา่ ในปจั จบุ นั ไดข้ ยายตวั ขน้ึ ทกุ ปี โดยเฉพาะในพนื้ ทป่ี า่ อดุ มสมบรู ณเ์ หมาะสมเปน็
อยา่ งมาก เนอื่ งจากในการเลย้ี งผง้ึ โพรงแทบจะไมม่ ตี น้ ทนุ ในการเลย้ี ง เพยี งแตท่ �ำลงั ผง้ึ ใหอ้ ยกู่ บั เสาทปี่ กั หลกั ไวใ้ น
สวนผลไม้ เช่นสวนเงาะ ลองกอง มังคดุ ทเุ รยี น ส้ม เป็นตน้ ผึง้ โพรงจะให้ผลผลิตตลอดทัง้ ปี สรา้ งรายได้เปน็ กอบ
เป็นก�ำ และสามารถประกอบเป็นอาชีพหลักได้ เพราะน�้ำผ้ึงให้ประโยชน์ทางด้านสุขภาพ เป็นยารักษาโรค เป็น
อาหาร เปน็ เครือ่ งด่มื ฯลฯ นอกจากนีข้ ีผ้ ง้ึ ยังสามารถแปรรูปเปน็ อตุ สาหกรรมตา่ ง ๆ เช่นใช้ส�ำหรับท�ำเคร่อื งหนงั
โลชน่ั ตา่ ง ๆ และพษิ ผงึ้ สามารถรกั ษาโรคตา่ ง ๆ ไดอ้ กี มาก เชน่ ปวดขอ้ ปวดกระดกู เหนบ็ ชา รดิ สดี วงจมกู เปน็ ตน้
ปจั จุบันการจ�ำหน่ายน�้ำผง้ึ ราคาขวดละ 600 บาท จากเดิมราคาขวดละ 500 บาท และอนาคตราคาน�้ำผึ้งจะขยับ
ขน้ึ ราคาขวดละ 1,000 บาท ซึง่ ในพ้นื ทจี่ �ำนวน 1 ไร่ สามารถวางลังผ้ึงได้ถึง 20 ลัง แต่ละลงั จะให้ผลผลติ นำ้� ผึง้
ทแ่ี ตกต่างกัน ข้ึนอยสู่ ภาพของพืน้ ที่ เช่นบางพ้นื ที่ 8 ลงั ให้น้ำ� ผ้ึง 32 ขวด บางพน้ื ที่ 5 ลงั ใหน้ ำ�้ ผึ้ง 30 ขวด แต่
โดยเฉลีย่ แลว้ 1 ไร่ จะไดน้ �้ำผึ้ง 60 ขวด /ปี ถ้าคดิ ราคาขวดละ 600 บาท เท่ากบั มีรายได้จากการเลี้ยงผ้ึงมูลคา่ ถงึ
36,000เ บาท/ ปี จึงเป็นชอ่ งทางหนง่ึ ในการประกอบอาชีพท่ีสามารถสร้างรายได้ใหก้ ับครอบครวั

หลกั การของหลกั สตู ร

การจดั การศึกษาเพ่ือการพัฒนาอาชีพเพ่ือการมงี านท�ำ ก�ำหนดหลักการไวด้ งั นี้
1. เป็นหลักสูตรท่ีเน้นการบูรณาการให้สอดคล้องกับศักยภาพด้านต่างๆ ห้าด้าน ได้แก่ ศักยภาพของ
ทรัพยากรธรรมชาติในแต่ละพ้ืนท่ี ศักยภาพของพ้ืนที่ตามลักษณะภูมิอากาศ ศักยภาพภูมิประเทศและท�ำเลท่ี
ตั้งของแต่ละประเทศ ศักยภาพของศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิตของแต่ละพื้นที่และศักยภาพของ
ทรพั ยากรมนุษย์ในแต่ละพ้นื ที่
2. มุ่งพฒั นาคนไทยให้ไดร้ บั การศึกษาเพอื่ พฒั นาอาชีพและการมีงานท�ำอยา่ งมี
คณุ ภาพทวั่ ถงึ และเทา่ เทยี มกนั สามารถสรา้ งรายไดท้ มี่ นั่ คง และเปน็ บคุ คลทมี่ วี นิ ยั เปย่ี มไปดว้ ยคณุ ธรรม จรยิ ธรรม
มจี ิตส�ำนึกความรับผิดชอบตอ่ ตนเอง ผ้อู ืน่ และสงั คม
3. ส่งเสรมิ ใหม้ คี วามรว่ มมือในการด�ำเนินงานร่วมกับภาคเี ครอื ข่าย
4. เน้นการฝึกปฏิบตั ิจรงิ เพือ่ ให้ผเู้ รียนเกดิ ความรู้ ความเข้าใจ และสามารถน�ำไปประกอบอาชพี ใหเ้ กิด
รายไดท้ มี่ น่ั คง มง่ั คงั่ และยงั ยนื ในอาชพี สง่ เสรมิ ใหม้ กี ารเทยี บโอนความรแู้ ละประสบการณเ์ ขา้ สหู่ ลกั สตู รการศกึ ษา
ข้นั พนื้ ฐาน
5. สง่ เสริมให้มกี ารเทียบโอน ความรู้และประสบการณ์เข้าสู่หลักสูตรการศึกษาข้ันพื้นฐาน

จดุ หมาย

1. ผู้เรยี นมคี วามรู้ความเข้าใจ มที กั ษะในการประกอบอาชีพการเล้ียงผึง้ โพรง
2. ผเู้ รยี นสามารถประกอบอาชพี การเลย้ี งผง้ึ โพรงและสรา้ งรายไดท้ ม่ี น่ั คงอยา่ งมคี ณุ ธรรมใหก้ บั ตนเอง
3. ผูเ้ รียนมีโครงการประกอบอาชพี เพอ่ื ใชเ้ ป็นแนวทางในการปฏบิ ตั ติ อ่ ไปได้

107

กลมุ่ เปา้ หมาย

กล่มุ เปา้ หมายคอื ประชาชนกลมุ่ เปา้ หมายนอกระบบโรงเรียน
1. ประชาชนผทู้ ่ไี มม่ ีอาชพี
2. ประชาชนผ้ทู มี่ อี าชพี และตอ้ งการพฒั นาอาชีพ
3. ประชาชนผู้ท่ีมอี าชีพและตอ้ งการเปลี่ยนอาชีพ
4. ประชาชนผู้ท่ตี ้องการท�ำเปน็ อาชพี เสริม

ระยะเวลา

การเรียนรู้ และฝึกทักษะ จ�ำนวน 50 ช่ัวโมง
ภาคทฤษฎี จ�ำนวน 23 ชว่ั โมง
ภาคปฏบิ ตั ิ จ�ำนวน 27 ชั่วโมง

โครงสร้างหลกั สูตร

1. ชอ่ งทางการประกอบอาชพี การเล้ยี งผงึ้ โพรงไทย
1.1 ความส�ำคญั การประกอบอาชีพการเลย้ี งผึง้ โพรงไทย
1.2 ความเป็นไปได้ในการประกอบอาชีพการเล้ียงผงึ้ โพรงไทย
1.2.1 ความตอ้ งการของตลาด
1.2.2 การจดั หาวสั ดุ อปุ กรณ์
1.2.3 การเลือกสถานที่
1.2.4 ผลตอบแทนทไี่ ดร้ บั
1.3 แหลง่ เรยี นรู้การเลี้ยงผ้งึ โพรงไทย
1.4 ทศิ ทางการประกอบอาชีพ
2. ทักษะการประกอบอาชีพการเลย้ี งผึง้ โพรงไทย
2.1 ขั้นเตรยี มการประกอบอาชพี การเลยี้ งผง้ึ โพรงไทย
2.1.1 ความร้เู บ้ืองตน้ เกีย่ วกบั การเล้ยี งผ้งึ โพรงไทย
- ชนิดของผึง้
- ลักษณะของผึง้ โพรงไทย
- ประโยชนข์ องผึ้งโพรงไทย
- ศตั รขู องผ้งึ โพรงไทย
2.1.2 วัสดุ อปุ กรณ์ ท่ีใช้ประกอบอาชพี การเลยี้ งผึ้งโพรงไทย
2.1.3 การป้องกันตัวเองให้ปลอยภยั จากการเลยี้ งผึง้ โพรงไทย
2.2 ข้ันตอนการเลยี้ งผง้ึ โพรงไทย
2.2.1 ข้นั ตอนการท�ำลงั เลีย้ งผึ้ง
2.2.2 การลอ่ ผงึ้ มาเลย้ี ง

108

2.2.3 การท�ำคอน
2.2.4 บงั คบั ผึ้ง
2.2.5 การดูแลผ้ึง
2.2.6 การเก็บน้�ำผ้ึงและบรรจุภณั ฑ์
2.2.7 การท�ำไขผงึ้ (ขผ้ี งึ้ )
3. การบริหารจดั การในการประกอบอาชพี การเล้ียงผึ้งโพรงไทย
3.1 การควบคมุ คณุ ภาพ และบรรจภุ ณั ฑ์
3.1.1 เทคนคิ การเพ่ิมคุณภาพน้ำ� ผ้ึง
3.1.2 การดูแลรักษาและการควบคมุ คณุ ภาพนำ้� ผ้ึง
3.2 การจดั การการตลาด
3.2.1 การท�ำฐานขอ้ มูลลูกค้า
3.2.2 การกระจายสนิ คา้
3.2.3 การประชาสมั พนั ธ์
3.3 การวเิ คราะหศ์ ักยภาพในการประกอบอาชีพการเลยี้ งผ้ึงโพรงไทย
3.3.1 ความต้องการน้ำ� ผงึ้
3.3.2 การบันทึกขอ้ มูลต้นทนุ -ก�ำไร
4. โครงสรา้ งการประกอบอาชีพการเลย้ี งผึง้ โพรงไทย
4.1 ความส�ำคัญของโครงการอาชีพการเลย้ี งผึ้งโพรงไทย
4.2 ประโยชน์ของโครงการอาชีพการเลยี้ งผ้งึ โพรงไทย
4.3 องค์ประกอบของโครงการอาชีพการเลย้ี งผึ้งโพรงไทย
4.4 การเขียนโครงการอาชพี การเล้ียงผ้งึ โพรงไทย
4.5 การประเมนิ ความเหมาะสมและสอดคล้องของโครงการอาชีพการเลีย้ งผ้งึ โพรงไทย

การจดั กระบวนการเรยี นรู้
1. การศกึ ษาขอ้ มูลจากเอกสาร/ภูมปิ ญั ญา
2. การศกึ ษาดงู านจากแหล่งเรียนรู้
3. การแลกเปล่ยี นเรยี นรู้
4. การเรยี นร้ดู ้วยตนเอง
5. การฝึกปฏิบัตจิ ริง
หมายเหตุ การจดั กระบวนการเรียนรูแ้ บง่ เป็น 3 ระยะ
ระยะที่ 1 สัปดาห์ที่ 1 -2 ศึกษาทฤษฎีและฝึกปฏิบัติจริงตามโครงสรา้ งหลักสตู ร
(เรียนรู้ร่วมกับวิทยากร)
ระยะท่ี 2 สปั ดาห์ท่ี 3 – 7 การเจรญิ เตบิ โตของผึง้ โพรง ผู้เรียนฝกึ และเรียนรู้ด้วยตนเอง
ระยะที่ 3 สปั ดาห์ท่ี 8 การเก็บเก่ยี วและการบรรจหุ บี ห่อ (เรียนรู้รว่ มกับวทิ ยากร)

109

สือ่ การเรียนรู้

หลกั สตู รการประกอบอาชพี การเลยี้ งผง้ึ โพรงไทย ส�ำนกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษา
ตามอธั ยาศัย มีสือ่ การเรยี นรู้ทห่ี ลากหลายดงั นี้
1. ภูมปิ ัญญา/ผูร้ ู้
2. ใบความรู้การเล้ียงผ้ึงโพรงไทย
3. Internet
4. ศึกษาดูงาน/แหล่งเรยี นรู้
5. เอกสารความร้กู ารเล้ยี งผึ้งโพรงไทย
6. ใบงาน

การวัดและประเมนิ ผล

หลกั สตู รการประกอบอาชพี การเลย้ี งผง้ึ โพรงไทย ส�ำนกั งานสง่ เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษา
ตามอัธยาศัย มกี ารวดั และประเมนิ ผลดังน้ี
1. การประเมนิ ความร้ภู าคทฤษฎกี อ่ นเรยี นและหลังเรียน
2. การประเมินผลงานก่อนเรียนจากการปฏิบัติ ได้ผลงานที่มีคุณภาพสามารถสร้างรายได้ และ
จบหลกั สตู ร

การจบหลกั สตู ร

1. มีเวลาเรยี น ไม่นอ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 80
2. มผี ลการประเมินตลอดหลกั สูตร ไมน่ อ้ ยกว่ารอ้ ยละ 80
3. มผี ลงานท่มี ีคณุ ภาพ


เอกสารหลักฐานการศึกษา

1. หลักฐานการประเมนิ ผล
2. ทะเบยี นคุมวฒุ ิบัตร
3. วุฒิบัตร ออกโดยสถานศึกษา

การเทยี บโอน

ผู้เรียนท่ีจบหลักสูตรน้ีสามารถน�ำไปเทียบโอนผลการเรียนรู้กับหลักสูตรการศึกษานกระบบระดับการ
ศกึ ษาขนั้ พ้นื ฐาน พทุ ธราช 2551 สาระการประกอบอาชพี รายวิชาเลอื กท่สี ถานศกึ ษาไดจ้ ดั ท�ำข้ึน

รายละเอียดโครงสรา้ งหลกั สูตรการเล้ียงผ้งึ โพรงไทย 110

เร่ือง จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ เนื้อหา การจัดกระบวนการเรยี นรู้ จ�ำ นวนชว่ั โมง
ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ

1. ช ่องทางการประกอบ 1.1 บอกความส�ำคัญการเห็นช่องทาง 1.1 ความส�ำคัญการประกอบอาชีพ 1.1 ครูอธิบายความส�ำคัญและประโยชน์ 3 -
อาชีพการเลี้ยงผ้ึง ของการประกอบอาชพี การเลย้ี ง การเลี้ยงผึง้ โพรงไทย ข อ ง ก า ร ป ร ะ ก อ บ อ า ชี พ ก า ร เ ลี้ ย ง
โพรงไทย ผ้งึ โพรงไทย 1.2 ความเป็นไปได้ในการประกอบ ผง้ึ โพรงไทย
1.2 บอกความเปน็ ไปไดใ้ นการประกอบ อาชพี การเล้ยี งผึง้ โพรงไทย 1.2 ผู้เรียน ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับความเป็นไป
อาชีพการเลี้ยงผึ้งโพรงไทย 1.2.1 ความต้องการของตลาด ได้ในการประกอบอาชีพการเลี้ยงผึ้งโพรง
ได้แก่ ความต้องการของตลาด 1.2.2 การจัดหาวัสดุ อปุ กรณ์ ไทยจากเอกสาร สอื่ อเิ ล็กทรอนกิ ส์ แหลง่
การจดั หาวัสดุ อปุ กรณ์ การเลอื ก 1.2.3 การเลอื กสถานท่ี เรียนรู้ ภูมิปัญญา/ผู้รู้ เพื่อน�ำข้อมูลมา
สถานท่ี ผลตอบแทนท่ีได้รับ 1.2.4 ผลตอบแทนทีไ่ ด้รบั วิเคราะห์และใช้ในการตัดสินใจประกอบ
1.3 บอกและหาแหล่งเรยี นรู้ 1.3 แหล่งเรียนรู้การเลย้ี งผ้งึ โพรงไทย อาชพี ของผูเ้ รียน
1.4 บอกทิศทางการประกอบอาชีพ 1.4 ทศิ ทางการประกอบอาชีพ 1.3 ให้ผู้เรียนศึกษาแหล่งเรียนรู้การเลี้ยง
การเลี้ยงผงึ้ โพรงไทย ผง้ึ โพรงไทย และให้ผเู้ รียนจดบนั ทกึ
1.4 ครู ผู้เรียน และผู้รู้ ร่วมกันอภิปราย
เกยี่ วกบั การเลอื กประกอบอาชพี การเลยี้ ง
ผึ้งโพรงไทยของผเู้ รยี น
1.5 ผู้เรียนสรุปผลการตัดสินใจในการเลือก
พัฒนาอาชพี ทีเ่ หมาะสมกับตนเอง

เร่ือง จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ เนื้อหา การจดั กระบวนการเรียนรู้ จ�ำ นวนช่ัวโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ

2. ทักษะการประกอบ 1. บอกชนิดของผ้ึงได้ 2.1 ขนั้ เตรยี มการประกอบอาชพี การ 1. ผู้เรียนทบทวนความส�ำคญั ความเปน็ ไปได้ 3 -
อาชีพการเลี้ยงผึ้ง 2. อธบิ ายลกั ษณะของผง้ึ โพรงไทยได้ เลยี้ งผึง้ โพรงไทย และแหล่งเรียนรูใ้ นการเล้ยี งผ้งึ โพรงไทย
โพรงไทย 3. บอกประโยชน์ของผง้ึ โพรงไทยได้ 2.1.1 ความรเู้ บอ้ื งตน้ เกีย่ วกับ 2. ผเู้ รยี นศกึ ษาความรเู้ บอ้ื งตน้ เกย่ี วกบั การเลยี้ ง
4. บอกศตั รขู องผ้ึงโพรงไทยได้ การเลย้ี งผึ้งโพรงไทย ผ้งึ โพรงไทย จากครู ผรู้ ู้ และเอกสารตา่ งๆ
5. บอกวสั ดุ อปุ กรณ์ ทใี่ ชใ้ นการเลย้ี ง - ชนิดของผง้ึ 3. ครูอธิบายถึงวิธีการตัวเองให้ปลอยภัยจาก
ผึง้ โพรงไทยได้ - ลกั ษณะของผงึ้ โพรงไทย การเลี้ยงผง้ึ โพรงไทย
6. ป้องตัวเองให้ปลอยภัยจากการ - ประโยชนข์ องผง้ึ โพรงไทย 4. แบง่ กลมุ่ ผู้เรียนอภปิ รายแลกเปล่ียนเรยี นรู้
เลีย้ งผ้งึ โพรงไทยได้ - ศตั รูของผ้งึ โพรงไทย 5. ครูและผู้เรียนร่วมกนั สรุปความรทู้ ี่ได้
2.1.2 ว ัสดุ อุปกรณ์ ทีใ่ ชใ้ นการ 6. ใหผ้ เู้ รียนท�ำกจิ กรรมตามใบงาน
เลี้ยงผึ้งโพรงไทย 7. ครปู ระเมนิ ผลการท�ำใบงาน
2.1.3 การป้องกันตัวเองให้
ปลอยภัยจากการเล้ียง
ผึ้งโพรงไทย

1. สามารถบอกขั้นตอนการเล้ียง 2.2 ข้ันตอนการเล้ียงผึง้ โพรงไทย 1. ครูอธิบายและสาธิตขั้นตอนการเลี้ยงผึ้ง 3 -
ผงึ้ ได้ 2.2.1 การท�ำลังเล้ยี งผ้ึง โพรงไทยทัง้ 7 ขน้ั ตอน - 6
2. สามารถท�ำลังเลี้ยงผ้งึ ได้ - ไม้ 2. ผเู้ รยี นฝกึ ปฏบิ ตั ขิ น้ั ตอนการเลยี้ งผง้ึ โพรงไทย - 3
3. สามารถลอ่ ผ้ึงมาเลี้ยงได้ - ประกอบเปน็ รปู สเี่ หลย่ี ม 2.1 การท�ำลงั เล้ยี งผ้งึ - 3
4. สามารถท�ำคอนผ้ึงได้ ปดิ ดา้ นบนดว้ ยฝาไม้ 2.2 การลอ่ ผ้ึงมาเลีย้ ง
5. สามารถบงั คับผ้งึ ได้ - เจาะรูด้านกว้าง 2.3 การท�ำคอน
111

เร่อื ง จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ เนื้อหา การจัดกระบวนการเรยี นรู้ จำ�นวนชวั่ โมง 112
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

6. สามารถบอกวธิ ีการดแู ลได้ 2.2.2 การลอ่ ผ้งึ มาเล้ียง 2.4 บังคบั ผ้งึ
7. สามารถเกบ็ น้�ำผ้งึ ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง - วางเสาหลกั สงู 2.5 การดแู ลผง้ึ - 3
8. สามารถท�ำไขผึ้งได้ - น�ำไขผงึ้ (ขผ้ี ง้ึ ) ทาฝาลงั 2.6 การเก็บน้�ำผึง้ และบรรจุภณั ฑ์ - 3
ดา้ นใน เพอื่ ท�ำเสนห่ ผ์ งึ้ 2.7 การท�ำไขผ้งึ (ขีผ้ ง้ึ ) 5 -
(ล่อผึ้ง) 3. ครูประเมนิ ผลการฝกึ ปฏบิ ตั ิ
- น�ำลงั ผ้ึงวางบนฐาน 4. น�ำผู้เรียนไปศึกษาดูงานในแหล่งเรียนรู้
- น�ำสงั กะสีปดิ ทับ พร้อมปฏิบัติตามใบงาน
ดา้ นบน 5. ผู้เรียนจดบันทึกผลการเรียนรู้ที่ได้จากการ
- ใชเ้ ศษผา้ ชบุ นำ�้ มนั เครอ่ื ง ศึกษาดูงาน
มดั ไวท้ เ่ี สาหลกั ใตล้ งั ผง้ึ 6. ครปู ระเมินผลการศึกษาดูงาน
เพื่อกนั ศัตรู
2.2.3 การท�ำคอน
- ใช้ไม้กว้าง 1 น้ิว ยาว
47 ซ.ม. สูง 27 ซ.ม.
- ใชล้ วด 4 เสน้ ดงึ ตดิ กบั
รวงผึง้ ให้ระยะห่าง
เท่า ๆ กนั

เร่อื ง จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ เน้อื หา การจัดกระบวนการเรยี นรู้ จ�ำ นวนชัว่ โมง
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ

2.2.4 การบังคบั ผึง้
- ตดั รวงผง้ึ ครงั้ ละ 1 แผน่

น�ำไปไว้ในลงั ใหต้ ดิ กัน
- จบั นางพญาไปปลอ่ ยไว้

ระหว่างคอนผ้ึง ขังไว้
ให้ครบ 3 วนั จึงปล่อย
นางพญาออก (สิ้นสุด
การบังคับผงึ้ )
2.2.5 การดแู ลผึ้ง
- ดูแลผ้ึงสปั ดาหล์ ะ
1 คร้งั
- ประมาณ 2-3 เดือน
สามารถเก็บน้�ำผึ้งได้
(สังเกตดูว่าตัวผ้ึงห่อ
หุ้มหน้ารังมิดหรือไม่
หรือให้ยกลังผึ้งดูว่า
มีน�้ำหนักเพิ่มข้ึนหรือ
ไม)่

113

เร่อื ง จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ เน้อื หา การจัดกระบวนการเรียนรู้ จำ�นวนชว่ั โมง 114
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

2.2.6 การเก็บนำ�้ ผ้ึง
- ท�ำฐานส�ำหรบั รองรับฝาลังผึง้
- รมควันผึง้
- ย กฝาลังผ้ึงเบา ๆ โดยให้ผึ้งอยู่

ปกตทิ ีฝ่ าลงั วางบนฐานทีท่ �ำไว้
- ใชไ้ มป้ ดั ตวั ผึ้ง
- ใชม้ ดี คตั เตอรต์ ดั รวงผง้ึ ออกทลี่ ะรวง
- ฤดูฝนไม่เก็บน้�ำผ้ึง เพราะฤดูฝน

ผึ้งจะไมอ่ อกหากิน
- ร วงผึง้ ที่เก็บมาไว้ ท้ิงไวป้ ระมาณ

2-3 คืน จนน�้ำผ้ึงไหลออกจาก
รวงจนหมด
- น ้�ำผ้ึงท่ีได้ไปเก็บไว้ ประมาณ 1
สัปดาห์ เพ่ือให้แก๊สระเหยบรรจุ
ภณั ฑ์ตอ่ ไป
2.2.7 การท�ำไขผ้ึง (ขผ้ี ึง้ )
- น�ำกากของรวงผง้ึ
- ผสมน้ำ� เล็กนอ้ ย
- ตง้ั ไฟจนละลาย
- กรองและตงั้ ทงิ้ ไว้ 1 คนื จะกลาย
เปน็ ไขผึง้ (ขี้ผึ้ง)

เร่ือง จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ เนื้อหา การจัดกระบวนการเรียนรู้ จ�ำ นวนช่วั โมง
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

3. การบรหิ ารจดั การใน 3.1 สามารถบอกวธิ กี ารควบคมุ คณุ ภาพ 3.1 การควบคุมคุณภาพ และ 3.1 ผู้เรียนทบทวนความรู้เบื้องต้น และขั้นตอน 6
การประกอบอาชีพ เทคนิคการเพ่ิมคุณภาพ การ บรรจุภัณฑ์ เก่ียวกบั การเล้ยี งผง้ึ โพรงไทย
การเลย้ี งผง้ึ โพรงไทย ดแู ลรกั ษา การบรรจุภัณฑ์ได้ 3.1.1 เ ทคนิคการเพิ่มคุณภาพ 3.2 ครูอธิบายเก่ียวกับการควบคุมคุณภาพ
3.2 สามารถจดั การดา้ นตลาด การท�ำ น้�ำผ้งึ และบรรจภุ ณั ฑผ์ ลติ ภณั ฑจ์ ากผงึ้ โพรงไทย
ฐานข้อมูลลูกค้า การกระจาย 3.1.2 ก ารดูแลรักษาการควบคุม 3.3 ผู้เรียนอภิปรายแลกเปล่ียนเรียนรู้เกี่ยวกับ
สนิ คา้ และการประชาสมั พนั ธไ์ ด้ คณุ ภาพน้�ำผึ้ง การควบคุมคุณภาพ และบรรจุภัณฑ์
3.3 สามารถวิเคราะห์ศักยภาพ 3.1.3 การบรรจภุ ณั ฑ์ ผลติ ภัณฑจ์ ากผง้ึ โพรงไทย
ในการประกอบอาชีพการ 3.2 การจัดการการตลาด 3.4 ครูและผู้เรียนรว่ มกันสรปุ ความรู้ที่ได้
เล้ียงผึ้งโพรงไทยได้ เช่น ความ 3.2.1 การท�ำฐานขอ้ มูลลกู คา้ 3.5 แบง่ กล่มุ ผเู้ รยี นปฏิบัติตามใบงาน
ต้องการน�้ำผ้ึง การบันทึกข้อมูล 3.2.2 การกระจายสนิ คา้ 3.6 ฝึกปฏิบัติ วิเคราะห์ความต้องการของ
ตน้ ทุน-ก�ำไร เปน็ ตน้ 3.2.3 การประชาสมั พันธ์ ตลาดน้�ำผึ้ง การจดบันทึกต้นทุน-ก�ำไร
3.3 การวิเคราะห์ศักยภาพในการ และศกึ ษาการแข่งขนั ด้านตลาด
ประกอบอาชีพการเล้ียงผ้ึง 3.7 ผเู้ รยี นน�ำเสนอผลการฝกึ ปฏบิ ตั ิ แลกเปลย่ี น
โพรงไทย เรียนรู้ซง่ึ กนั และกัน
3.3.1 ความตอ้ งการน�้ำผง้ึ 3.8 วทิ ยากร/ภมู ปิ ญั ญา ใหค้ �ำแนะน�ำ เสนอแนะ
3.3.2 การบันทึกข้อมูลต้นทุน- 3.9 สรปุ องคค์ วามรเู้ รอื่ งชอ่ งทางการประกอบ
ก�ำไร อาชีพ ทักษะการประกอบอาชีพ และ
การบริหารจัดการอาชีพ เตรียมเสนอ
โครงการและแผนการประกอบอาชีพ
การเล้ยี งผงึ้ โพรงไทย
115

เร่อื ง จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ เน้ือหา การจดั กระบวนการเรียนรู้ จำ�นวนชั่วโมง 116
ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ

4. โ ค ร ง ส ร ้ า ง ก า ร 4.1 บอก ความส�ำคัญของโครงการ 4.1 ความส�ำคัญของโครงการอาชีพ 4.1 ให้ผู้เรียนศึกษาเน้ือหาจากใบความรู้ เรื่อง 0.5 -
ประกอบอาชีพการ อาชีพการเลยี้ งผง้ึ โพรงไทย การเลย้ี งผง้ึ โพรงไทย ความส�ำคัญของโครงการอาชีพ ประโยชน์ -
เลี้ยงผ้งึ โพรงไทย 4.2 บอกประโยชน์ของโครงการ 4.2 ประโยชน์ของโครงการอาชีพ ของโครงการอาชีพ องค์ประกอบของ 0.5 -
อาชีพการเลย้ี งผง้ึ โพรงไทย การเลีย้ งผึ้งโพรงไทย โครงการอาชีพ แลว้ จดั กจิ กรรมการสนทนา 6
4.3 บอกองค์ประกอบของโครงการ 4.3 องคป์ ระกอบของโครงการอาชพี แลกเปล่ียนข้อมูลความคิดเห็น เพ่ือสร้าง 1 3
อาชีพการเลี้ยงผ้งึ โพรงไทย การเลย้ี งผึ้งโพรงไทย แนวคิดในการด�ำเนินกจิ กรรมการเรยี นรู้
4.4 บอกการเขียนโครงการอาชีพ 4.4 การเขียนโครงการอาชีพการ 4.2 ให้ผู้เรียนศึกษาสาระข้อมูลจากใบความรู้ 1
การเลี้ยงผ้ึงโพรงไทย เลี้ยงผง้ึ โพรงไทย เร่ืองตัวอย่างการเขียนโครงการอาชีพที่ดี
4.5 บอกการประเมินความเหมาะ 4.5 การประเมนิ ความเหมาะสมและ เหมาะสม และถกู ตอ้ ง พรอ้ มจดั การอภปิ ราย -
สมและสอดคล้องของโครงการ สอดคล้องของโครงการอาชีพ เพื่อสรุปแนวคิดเป็นแนวทางในการเขียน
อาชพี การเลย้ี งผึง้ โพรงไทย การเลย้ี งผง้ึ โพรงไทย โครงการอาชีพท่ดี ี เหมาะสม และถูกตอ้ ง
4.3 ใหผ้ เู้ รยี นฝกึ ปฏบิ ตั ิ การเขยี นโครงการอาชพี
4.4 ก�ำหนดใหผ้ เู้ รยี นฝกึ ปฏบิ ตั กิ ารประเมนิ ความ
เหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการอาชพี
4.5 ใหผ้ เู้ รยี นปรบั ปรงุ โครงการอาชพี ใหม้ คี วาม
เหมาะสมและถูกต้อง
4.6 ก�ำหนดให้ผู้เรียนเขียนโครงการอาชีพของ
ตนเอง เพื่อเสนอขอรับการสนับสนุนงบ
ประมาณด�ำเนินงานอาชีพ และใช้ในการ
ด�ำเนินการประกอบอาชีพตอ่ ไป

117

หลักสูตรการเลยี้ งโคเนอ้ื
จ�ำนวน 80 ชัว่ โมง

กลมุ่ วชิ าชพี เกษตรกรรม

ความเปน็ มา

โคเน้ือเป็นสัตว์เศรษฐกิจท่ีสามารถเล้ียงได้ในทุกภูมิภาคของประเทศ เนื่องจากความต้องการบริโภค
เนอื้ โคมมี ากขึ้น ในขณะทผ่ี ู้เลย้ี งมีนอ้ ย ตลาดจงึ มคี วามตอ้ งการสงู ในการพัฒนาอาชพี การเลย้ี งโคเน้อื จะมงุ่ เนน้
ไปท่ีเกษตรกรรายย่อยมากกว่าการเล้ียงไปสู่ระบบฟาร์มขนาดใหญ่ เน่ืองจาก ระบบฟาร์มท�ำได้ยากเพราะต้อง
ลงทุนสงู มาก โดยเฉพาะปัญหาในเร่ืองทด่ี นิ มีราคาแพง การเพมิ่ ผลผลิตของเน้ือโคให้เพยี งพอส�ำหรับการบริโภค
ในอนาคต จะตอ้ งเพง่ เลง็ หรอื เนน้ หนกั ไปทเ่ี กษตรกรรายยอ่ ยเปน็ หลกั เพราะกระจายไปไดใ้ นวงกวา้ ง อาศยั พนื้ ท่ี
น้อย สอดคล้องกับสภาพทางสังคมและระบบการเกษตรซึ่งสามารถใช้แรงงานในครัวเรือน ผลพลอยได้หรือเศษ
เหลอื ทงิ้ จากการเกษตรบางชนดิ มาเปน็ อาหารเลย้ี งโคได้ เป็นต้น
การเลย้ี งโคเนอื้ เปน็ อาชพี หนง่ึ ทส่ี ามารถสรา้ งรายไดใ้ หเ้ กษตรกร ไดเ้ ปน็ อยา่ งดที งั้ ทเี่ ปน็ อาชพี หลกั และ
อาชีพเสริม ดังที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้มีโครงการส่งเสริมการเลี้ยงโคเน้ือภายในประเทศขึ้นเมื่อ พ.ศ.
2547 เพอื่ เปน็ การเพมิ่ รายไดใ้ หแ้ กเ่ กษตรกรและเพมิ่ ปรมิ าณการผลติ เนอื้ เพอื่ บรโิ ภคภายในประเทศและ ยงั เปน็
การเพมิ่ การสง่ ออกโคเนอื้ มชี วี ติ และผลติ ภณั ฑช์ ว่ ยลดปรมิ าณการน�ำเขา้ โคมชี วี ติ จากประเทศเพอื่ นบา้ นทเ่ี กษตรกร
น�ำมาขนุ เพอ่ื สง่ โรงฆา่ เพอ่ื ผลติ เนอื้ อกี ทงั้ มลู โคยงั สามารถทดแทนการใชป้ ยุ๋ เคมไี ดเ้ ปน็ อยา่ งดดี งั นนั้ การสง่ เสรมิ ให้
เกษตรกรเลย้ี งโคเนือ้ จึงมีประโยชนท์ ั้งทางตรงและทางออ้ มตอ่ เศรษฐกิจของประเทศ
ดังนั้น ส�ำนักงาน กศน. จึงได้เล็งเห็นถึงประโยชน์ท่ีประชาชนจะได้รับจากการส่งเสริมการเลี้ยงโคเนื้อ
จงึ ไดม้ กี ารจดั ท�ำหลกั สตู รการเลยี้ งโคเนอ้ื เพอ่ื ใชใ้ นการพฒั นาความรู้ ทกั ษะใหก้ บั ประชาชนทส่ี นใจในการพฒั นา
อาชีพการเล้ียงโคเน้ือ เพอ่ื เป็นการสรา้ งอาชีพและเพ่มิ รายได้ใหแ้ กป่ ระชาชนต่อไป

หลกั การของหลักสตู ร

1. เป็นหลักสูตรที่เน้นการบูรณาการให้สอดคล้องกับศักยภาพด้านต่างๆ 5 ด้าน ได้แก่ ศักยภาพของ
ทรัพยากรธรรมชาติในแต่ละพื้นท่ี ศักยภาพของพ้ืนที่ตามหลักลักษณะภูมิอากาศ ศักยภาพของภูมิประเทศและ
ท�ำเลทต่ี ง้ั ศกั ยภาพของศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณแี ละวถิ ชี วี ติ ของแตล่ ะพนื้ ทแ่ี ละศกั ยภาพของทรพั ยากรมนษุ ย์
ในแต่ละพน้ื ท่ี
2. มงุ่ พฒั นาคนไทยใหไ้ ดร้ บั การศกึ ษาเพอ่ื พฒั นาอาชพี และการมงี านท�ำอยา่ งมคี ณุ ภาพ ทวั่ ถงึ และเทา่
เทยี มกนั สามารถสรา้ งรายไดท้ ม่ี น่ั คงและเปน็ บคุ คลทมี่ วี นิ ยั เปย่ี มไปดว้ ยคณุ ธรรม จรยิ ธรรม มจี ติ ส�ำนกึ ความรบั
ผิดชอบต่อตนเอง ผู้อืน่ และสงั คม
3. ส่งเสริมให้ความรว่ มมอื ในการด�ำเนนิ งานร่วมกับภาคเี ครือขา่ ย
4. ส่งเสรมิ ใหม้ ีการเทียบโอนความรู้และประสบการณ์เข้าส่หู ลกั การศึกษาขน้ั พื้นฐาน
5. เนน้ การฝกึ ปฏบิ ตั จิ รงิ การอบรมสมั มนา ศกึ ษาดงู านและพบปะพดู คยุ แลกเปลย่ี นเรยี นรปู้ ระสบการณ์
ซ่ึงกันและกันเพ่ือให้เกิดความรู้ ความเข้าใจ การพัฒนาทั้งผู้ท่ียังไม่มีอาชีพ หรือผู้ท่ีประกอบอาชีพอยู่แล้วและ
ต้องการพฒั นาอาชพี หรือเพ่ิมอาชพี ให้เกิดความมนั่ คงย่งิ ขึน้

118

จุดหมาย

1. เพอ่ื ให้ผูเ้ รียนมีความรู้ ความเข้าใจ ทกั ษะ วิธกี ารเลี้ยง การคดั เลอื กพันธ์ุโคเนอ้ื ทเี่ หมาะสม สามารถ
บริหารจัดการอาชีพ การเล้ียงโคเน้ือได้อย่างถูกต้องตามขั้นตอน และสามารถประกอบอาชีพการเล้ียงโคเน้ือได้
อยา่ งมคี ุณภาพและมีคณุ ธรรม
2. เพื่อสง่ เสริม สนบั สนนุ และพฒั นาอาชพี การเล้ยี งโคเนอื้ ใหก้ บั ประชาชนในชมุ ชน

กล่มุ เปา้ หมาย

กลุ่มเป้าหมายคอื ประชาชนกล่มุ เปา้ หมายนอกระบบโรงเรียน
1. ผู้ทีไ่ มม่ อี าชพี
2. ผ้ทู ม่ี ีอาชพี และตอ้ งการพฒั นาอาชีพ
3. ผูท้ มี่ อี าชีพและต้องการเปล่ียนอาชีพ
4. ผู้ที่ต้องการท�ำเปน็ อาชีพเสริม

ระยะเวลา จ�ำนวน 80 ชั่วโมง

โครงสร้างหลักสตู ร จ�ำนวน 11 ชัว่ โมง
จ�ำนวน 43 ช่ัวโมง
1. ชอ่ งทางการประกอบอาชีพการเลย้ี งโคเนอ้ื
1.1 ความส�ำคัญของการประกอบอาชีพเลย้ี งโคเนอ้ื
1.2 ความเป็นไปไดใ้ นการประกอบอาชีพเล้ยี งโคเนื้อ
1.2.1 ความตอ้ งการของตลาด
1.2.2 การจดั หาวัสดุ อุปกรณ์
1.2.3 การเลือกท�ำเลทตี่ ้งั
1.2.4 ผลตอบแทนทไ่ี ดร้ ับ
1.3 แหลง่ เรยี นรู้
1.4 ทิศทางการประกอบอาชีพเลีย้ งโคเนื้อ
2. ทกั ษะการประกอบอาชีพการเลีย้ งโคเนอ้ื
2.1 ขน้ั เตรยี มการเล้ียงโคเนอื้
2.1.1 ความรูเ้ บ้อื งตน้ เกี่ยวกับโคเนื้อ
2.1.2 สายพันธ์ุโคเนื้อ
2.1.3 สถานทแี่ ละพื้นทีเ่ ลี้ยงโคเน้อื
2.1.4 โรงเรอื น เครื่องมอื วัสดแุ ละอุปกรณใ์ นการเลี้ยงโคเน้อื
1) ลกั ษณะของโรงเรือน
2) วสั ด/ุ อุปกรณ์ในการเลย้ี งโคเนื้อ

119

2.1.5 หน่วยงานทใ่ี ห้ขอ้ มลู เกยี่ วกบั การเลย้ี งโคเนื้อ
1) ส�ำนักงานปศสุ ตั ว์อ�ำเภอ/จังหวัด
2) ศนู ย์วจิ ัยและบ�ำรุงพันธุ์สัตว์หนองกวาง จังหวดั ราชบรุ ี
3) ศนู ย์วาจกกสิกจิ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ ก�ำแพงแสน นครปฐม
2.1.6 การจดบนั ทกึ ข้อมูลของโคเนอ้ื
1) การจดบนั ทกึ ข้อมูล ทะเบียนประวัติ
2) บันทกึ ขอ้ มลู การสืบพันธุ์
3) การบันทกึ ข้อมูลการเจริญเตบิ โต
2.2 ข้นั ฝกึ ทกั ษะการเล้ียงโคเนอ้ื
2.2.1 การคัดเลือกสายพันธ์โุ คเนื้อ
1) พ่อ/แมพ่ นั ธท์ุ ี่ดี
2) การประมาณอายโุ ค
3) การปฏิบัตเิ ล้ียงดพู ่อ/แม่พันธุ์
2.2.2 หลักการผสมพนั ธุโ์ คเนอื้
1) การเปน็ สดั
2) วิธีการผสมพันธุ์
3) การเลีย้ งแมโ่ คระยะต้ังทอ้ ง
4) การคลอด
2.2.3 การเลยี้ งโคเน้อื วัยต่างๆ
1) การเลย้ี งแบบผกู ลา่ ม
2) การเลี้ยงแบบปล่อยธรรมชาติ
3) การตดั แตง่ กบี /ตดั เขา/ การตอนโค

2.2.4 อาหารและการใหอ้ าหารโคเนอื้ จ�ำนวน 14 ช่ัวโมง
1) ลักษณะและคุณค่าโภชนาการ
2) สูตรอาหารท่ที �ำเอง
3) การใหอ้ าหารโคในช่วงอายุ ต่าง ๆ
2.2.5 โรคของโคเน้อื
2.2.6 การปอ้ งกันและรกั ษาโรคของโคเนื้อ
3. การบรหิ ารจดั การการประกอบอาชพี การเลย้ี งโคเน้ือ
3.1 การบรหิ ารจัดการเล้ียงโคเนอื้
3.1.1 การจัดการควบคมุ คณุ ภาพจดั การการเลย้ี งโคเนื้อ
3.1.2 การลดตน้ ทุนในการเล้ยี งโคเนอื้
3.1.3 การวางแผนการผลิต

120

3.2 การจัดการตลาดในการเลี้ยงโคเน้อื
3.2.1 การจัดท�ำฐานขอ้ มลู ลูกค้า
3.2.2 การบรหิ ารจดั การดา้ นการตลาด
1) การซอื้ /การขายโค
2) ค่าตอบแทน
3) การตลาด
3.2.3 การวางแผนการตลาด
3.3 การจัดการความเสย่ี ง
3.3.1 การวเิ คราะหศ์ ักยภาพในการเลย้ี งโคเนอื้
1) การตลาดผ้บู ริโภค
2) ค่าใชจ้ ่ายในการเล้ยี งโคเน้อื
3) ผลก�ำไรท่ไี ด้จากการเลย้ี งโคเนื้อ
3.3.2 การวางแผนการจดั การความเสย่ี ง
4. โครงการอาชีพประกอบอาชีพการเลยี้ งโคเนอ้ื จ�ำนวน 12 ชั่วโมง
4.1 ความส�ำคัญการเลยี้ งโคเนอ้ื
4.2 ประโยชน์ของโครงการประกอบอาชีพการเลีย้ งโคเน้ือ
4.3 องค์ประกอบในแต่ละองคป์ ระกอบของอาชีพการเลี้ยงโคเนอ้ื
4.4 การเขียนโครงการการเล้ยี งโคเน้อื
4.5 การประเมินความเหมาะสมและสอดคล้องของโครงการการเลย้ี งโคเน้อื

การจัดกระบวนการเรยี นรู้

1. ศึกษาขอ้ มลู จากเอกสาร/ภมู ปิ ัญญา
2. การศึกษาดงู านจากแหล่งเรยี นรู้
3. อบรมใหค้ วามรู้
4. แลกเปล่ียนเรยี นรู้
5. เรยี นรดู้ ้วยตนเอง
6. ฝกึ ปฏบิ ัติจริง
7. ตดิ ตามประเมินผลและรายงานผล

สอื่ การเรยี นรู้

1. เอกสารประกอบการเรียนรู้การเลี้ยงโคเน้อื
2. ส่อื บุคคล/วทิ ยากร/ผ้เู ช่ียวชาญดา้ นการเล้ียงโคเนื้อ
3. แหล่งข้อมลู จาก Internet
4. วีดีทศั น/์ แผ่นภาพ
5. ใบความรู้/ใบงาน

121

6. แหลง่ เรยี นรู้
7. สถานทีศ่ ึกษาดูงาน
8. หนว่ ยงานและองคก์ รทเี่ กี่ยวข้อง


การวดั และประเมนิ ผล

1. การประเมินความร้ภู าคทฤษฎรี ะหว่างเรียนและจบหลกั สูตร
2. การประเมนิ ผลงานระหวา่ งเรยี นจากการปฏบิ ตั ิ ได้ผลผลติ ทม่ี คี ุณภาพสามารถสร้างรายได้ และจบ
หลักสูตร

การจบหลกั สตู ร

1. มีเวลาเรยี น ไม่น้ อยกวา่ ร้อยละ 80
2. มีผลการประเมินตลอดหลกั สตู ร ไม่น้อยกวา่ รอ้ ยละ 80
3. มผี ลผลิตทีม่ คี ณุ ภาพ

เอกสารหลกั ฐานการศึกษา

1. หลกั ฐานการประเมินผล
2. ทะเบียนคุมวฒุ ิบตั ร
3. วฒุ บิ ัตรการศึกษา ออกโดยสถานศึกษา

การเทียบโอน

ผู้เรียนที่จบหลักสูตรนี้สามารถน�ำไปเทียบโอนผลการเรียนรู้กับหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับ
การศกึ ษาข้นั พ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 ในสาระการประกอบอาชีพวชิ าเลือกที่สถานศกึ ษาไดจ้ ดั ท�ำขนึ้

รายละเอียดโครงสรา้ งหลกั สูตรการเล้ยี งโคเน้ือ 122

เรื่อง จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ เนอ้ื หา การจัดกระบวนการเรยี นรู้ จำ�นวนชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏิบัติ

1. ช ่องทางการประกอบ บอกความสำ�คัญของการประกอบ 1.1 ความส�ำคัญของการประกอบ 1.1 ผู้สอนอธิบายความส�ำคัญของการประกอบ 2 -
อาชีพการเลย้ี งโคเน้อื อาชีพการเล้ยี งโคเนื้อได้ อาชีพการเลี้ยงโคเนอ้ื อาชพี การเลยี้ งโคเนอ้ื ใหก้ บั ผเู้ รยี น พรอ้ มยก
ตัวอย่างผู้ประกอบอาชีพการเลี้ยงโคเนื้อที่
ประสบความส�ำเร็จท่อี ยูใ่ นชมุ ชน

บอกความเป็นไปได้ในการเล้ียงโคเนื้อ 1.2 ความเป็นไปได้ในการประกอบ 1.2 ให้ผู้เรียนศึกษาข้อมูลเก่ียวกับการเลี้ยง 1 2
ไดแ้ ก่ ความตอ้ งการของตลาด การลด อาชพี การเลยี้ งโคเนอื้ โคเน้ือจากเอกสาร ส่ือสิ่งพิมพ์ สื่อ
ต้นทุน ทำ�เลและสถานที่ที่จะเล้ียง 1.2.1 ความต้องการของตลาด อิเล็กทรอนิกส์ ส่ือบุคคลในชุมชนและ
วัสดุอุปกรณ์ที่มีในท้องถิ่นและ 1.2.2 การจัดหาวัสดุ/ อุปกรณ์ สถานท่ีจริงเกี่ยวกับความต้องการของ
สามารถตรวจสอบได้ 1.2.3 การเลอื กท�ำเลที่ตงั้ ตลาด วัสดุอุปกรณ์ ท�ำเลท่ีตั้ง และ
1.2.4 ความสอดคล้องกับ 5 ความเหมาะสมของพ้ืนที่ เพ่ือน�ำข้อมูล
ศกั ยภาพ ไดแ้ ก่ ศกั ยภาพ มาวิเคราะห์และใช้เป็นข้อมูลพิจารณา
ทรัพยากรธรรมชาติ ความเป็นไปได้ท่ีผู้เรียนจะสามารถน�ำไป
ศักยภาพตามลักษณะ ประกอบอาชพี ในชมุ ชนของตนเองได้
ภูมิอากาศ ศักยภาพของ
ภูมิประเทศ ศักยภาพ
ของศิลปะ วัฒนธรรม
ประเพณแี ละวถิ ชี วี ติ และ
ศักยภาพของทรัพยากร
มนษุ ยใ์ นแต่ละพืน้ ที่

เรื่อง จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ เนื้อหา การจัดกระบวนการเรยี นรู้ จำ�นวนช่วั โมง
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

บอกแหลง่ เรียนรู้การเลย้ี งโคเนื้อได้ 1.3 แหล่งเรียนรกู้ ารเล้ียงโคเน้ือ 1.3 น�ำผเู้ รยี นไปศกึ ษาดงู านในแหลง่ เรยี นรกู้ าร 1 3
เล้ียงโคเน้ือจากน้ันให้ผ้เู รยี นรว่ มอภิปราย
ผลจากการศึกษาดูงานและสรุปผลการ
ศกึ ษาดงู าน

บอกทิศทางการประกอบอาชีพเลี้ยงโค 1.4 ทิศทางการประกอบอาชีพเลี้ยง 1.4 ครู ผเู้ รยี น และผรู้ รู้ ว่ มกนั อภปิ รายเกย่ี วกบั 2 3
เน้อื โคเนอ้ื การตัดสินใจประกอบอาชีพเลี้ยงโคเนื้อ

ของผู้เรียน ท่ีเหมาะสมกับพ้ืนท่ีท่ีผู้เรียน
จะใชใ้ นการเลยี้ งโคเนอ้ื โดยค�ำนงึ ถงึ ความ
เสย่ี งจากภยั ธรรมชาติ โรคตดิ ตอ่ ความคมุ้
คา่ และความตอ้ งการของตลาด

2. ท ักษะการประกอบ บอกความรเู้ บือ้ งต้นเกีย่ วกบั โคเน้อื ได้ 2.1 ข้นั เตรียมการเลี้ยงโคเนือ้ 1. ครูอธิบายเน้ือหาเกี่ยวกับความรู้เบื้องต้น 2 -
อาชีพการเลีย้ งโคเนอื้ 2.1.1 ค วามรู้เบื้องต้นเก่ียวกับ เกย่ี วกับโคเนอ้ื

โคเน้ือ 2. ใหผ้ เู้ รยี นศกึ ษาขอ้ มลู เกยี่ วกบั ความรเู้ บอ้ื งตน้ 123
เกี่ยวกับโคเน้ือจากเอกสาร สื่อสิ่งพิมพ์
สอ่ื อเิ ล็กทรอนกิ ส์

3. ครแู ละผู้เรียนแลกเปลย่ี นความรู้
4. ให้ผู้เรียนสรุปความรู้และจัดท�ำกิจกรรม

ตามใบงาน
5. ครผู สู้ อนประเมนิ ผล

เร่อื ง จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ เนอ้ื หา การจัดกระบวนการเรยี นรู้ จำ�นวนช่ัวโมง 124
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

บอกสายพนั ธ์โุ คเนื้อได้ 2.1.2 สายพนั ธุโ์ คเนอื้ 1. ครอู ธิบายเนอ้ื หาเกีย่ วกบั สายพนั ธโ์ุ คเนื้อ 2 -
2. ให้ผู้เรียนศึกษาข้อมูลเก่ียวกับสายพันธุ์

โคเนื้อจากเอกสาร ส่ือสิ่งพิมพ์ สื่อ
อิเล็กทรอนกิ ส์
3. ครแู ละผ้เู รียนแลกเปลย่ี นความรู้
4. ใหผ้ เู้ รยี นสรปุ ความรแู้ ละจดั ท�ำกจิ กรรมตาม
ใบงาน
5. ครผู สู้ อนประเมินผล

1. บอกวิธีการจัดเตรียมสถานท่ีและ 2.1.3 ส ถานท่ีและพื้นที่เล้ียง 1. ครูอธิบายเนื้อหาเกี่ยวกับสถานท่ีและพื้นที่ 2 2
พืน้ ท่เี ล้ยี งโคเน้ือได้ โคเน้อื เลี้ยงโคเนอ้ื
2. ให้ผู้เรียนศึกษาข้อมูลเก่ียวกับสถานท่ีและ
2. สามารถจัดเตรียมสถานท่ีและ พนื้ ทเี่ ลยี้ งโคเนอื้ จากเอกสาร สอื่ สง่ิ พมิ พ์ สอ่ื
พ้นื ท่เี ล้ียงโคเนื้อได้ อิเล็กทรอนิกส์
3. ครูและผ้เู รียนแลกเปล่ียนความรู้
4. ใหผ้ เู้ รยี นสรปุ ความรแู้ ละจดั ท�ำกจิ กรรมตาม
ใบงาน
5. ครูผสู้ อนประเมนิ ผล

เรื่อง จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ เนือ้ หา การจดั กระบวนการเรียนรู้ จ�ำ นวนชัว่ โมง
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

1. บอกวธิ กี ารจดั เตรยี มโรงเรอื นการ 2.1.4 โ รงเรือน เครื่องมือ วัสดุ 1. ให้ผู้เรียนศึกษาข้อมูลการจัดทำ�โรงเรือน 1 4
เลี้ยงโคเน้ือและอุปกรณ์ในการ และอุปกรณ์ในการเลี้ยง และอปุ กรณใ์ นการเลยี้ งโคเนอ้ื จากเอกสาร
เลยี้ งโคเนือ้ ได้ โคเนอื้ หรือภมู ิปัญญา
2. สามารถสรา้ งโรงเรอื นการเลย้ี งโค 1) ลกั ษณะของโรงเรือน 2. นำ�ผู้เรียนไปศึกษาดูงานจากแหล่งเรียนรู้
เนื้อได้ 2) ว ัสดุ/อุปกรณ์ในการ พรอ้ มจดบันทกึ
เลี้ยงโคเน้ือ 3. ครแู ละผเู้ รยี นรว่ มกนั วางแผนฝกึ ทกั ษะการ
ประกอบอาชีพ
4. ดำ�เนนิ การเรียนรู้และฝึกทกั ษะ
5. ใหผ้ ู้เรียนจัดท�ำ กจิ กรรมตามใบงาน
6. ครูผู้สอนประเมนิ ผล

บอกหนว่ ยงาน ท่ีให้ข้อมูลเก่ียวกบั 2.1.5 หน่วยงานท่ีให้ข้อมูล 1. ให้ผู้เรียนสำ�รวจหน่วยงานข้อมูลเก่ียวกับ 1 4
การเลย้ี งโคเน้ือได้ เกีย่ วกับการเลีย้ งโคเน้ือ หนว่ ยงานทใี่ หบ้ รกิ ารการเลี้ยงโคเน้อื
1) ส �ำนักงานปศุสัตว์ 2. ครูและผู้เรียนแลกเปลี่ยนเรียนรู้เกี่ยวกับ
อ�ำเภอ/จังหวดั หนว่ ยงานท่ใี หข้ ้อมลู การเลี้ยงโคเนอ้ื
2) ศ ูนย์วิจัยและบ�ำรุง 3. ผเู้ รยี นสรปุ ขอ้ มลู ทไี่ ดจ้ ากหนว่ ยงานและน�ำ
พันธุ์สัตว์หนองกวาง เสนอใหก้ บั ครผู ู้สอน
จังหวดั ราชบุรี 4. ครูผ้สู อนประเมนิ ผลและใหค้ ำ�แนะนำ�
3) ศนู ยว์ าจกกสกิ จิ มหา-
วทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์
ก�ำ แพงแสน นครปฐม
125

เร่อื ง จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ เน้ือหา การจัดกระบวนการเรยี นรู้ จ�ำ นวนชว่ั โมง 126
ทฤษฎี ปฏิบัติ

1. อธิบายการจดบันทึกข้อมูล 2.1.6 ก ารจดบันทึกข้อมูลของ 1. ครู อธิบายวิธีการจดบันทึกข้อมูลเกี่ยวกับ 1 3
ทะเบยี นประวตั ิ การสบื พนั ธุ์ และ โคเนื้อ โคเนอ้ื
การเจรญิ เติบโตของโคเนือ้ 1) ก ารจดบันทึกข้อมูล 2. ผเู้ รียนศกึ ษาและฝกึ ปฎิบัติบันทึก ทะเบียน
ทะเบียนประวตั ิ ประวตั โิ คเนอื้ การจดบนั ทกึ ขอ้ มลู ทะเบยี น
2. สามารถจดบันทึกข้อมูลทะเบียน 2) บนั ทกึ ขอ้ มลู การสบื พนั ธ์ุ ประวัติ การบันทึกข้อมูลการสืบพันธ์ุ และ
ประวัติ การสืบพันธุ์ และการ 3) การบันทึกข้อมูลการ การบนั ทกึ ขอ้ มลู การเจรญิ เตบิ โตของโคเนอ้ื
เจริญเตบิ โตของโคเนื้อ ไดถ้ ูกตอ้ ง เจรญิ เติบโต 3. ใหผ้ ู้เรียนจัดท�ำ ใบงาน

4. ครผู ู้สอนประเมนิ ผล

2.2 ขัน้ ฝึกทักษะการเลีย้ งโคเนอื้ 1. ครูอธิบายเน้ือหาเกี่ยวกับการคัดเลือกสาย 2 -
1. บอกวิธีการคัดเลือกพ่อ/แม่พันธุ์ 2.2.1 ก ารคัดเลือกสายพันธุ์ พันธ์โุ คเน้อื
โคเน้อื ได้ โคเน้ือ 2. ให้ผู้เรียนศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับการคัดเลือก
2. บอกวิธีการประมาณอายุโคได้ 1) พ่อ/แมพ่ นั ธท์ุ ี่ดี
3. บอกวิธีการปฏิบัติเลี้ยงดูพ่อ/แม่ สายพนั ธโ์ุ คเนอื้ จากเอกสาร สอื่ สง่ิ พมิ พ์ สอื่
2) การประมาณอายุโค อิเล็กทรอนกิ ส์
พนั ธ์ุได้ 3) การปฏิบัติเลี้ยงดูพ่อ/ 3. ครแู ละผเู้ รยี นรว่ มกนั วางแผนฝกึ ทกั ษะการ
4. ฝกึ การคดั เลอื กพอ่ /แมพ่ นั ธโ์ุ คเนอ้ื แม่พันธ์ุ ประกอบอาชีพ

ประมาณอายุโค และเล้ียงดูพ่อ/ 4. ด�ำ เนินการเรียนร้แู ละฝกึ ทกั ษะ
แมพ่ นั ธุ์ได้ 5. ครูและผู้เรียนแลกเปลีย่ นความรู้

6. ใหผ้ เู้ รยี นสรปุ ความรแู้ ละจดั ท�ำ กจิ กรรมตาม
ใบงาน
7. ครผู ูส้ อนประเมินผล

เร่อื ง จุดประสงค์การเรียนรู้ เน้อื หา การจัดกระบวนการเรยี นรู้ จำ�นวนชว่ั โมง
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

1. อธบิ ายหลกั การผสมพนั ธโ์ุ คเนอ้ื ได้ 2.2.2 หลกั การผสมพันธุ์โคเน้อื 1. ครอู ธบิ ายเนอ้ื หาเกย่ี วกบั หลกั การผสมพนั ธ์ุ 1 5
2. สามารถผสมพันธุ์โคเน้ือได้ 1) การเป็นสัด โคเนือ้
3. สามารถเลยี้ งแมโ่ คระยะตง้ั ทอ้ งได้ 2) วธิ ีการผสมพันธุ์ 2. ให้ผู้เรียนศึกษาข้อมูลเก่ียวกับหลักการ
4. สามารถท�ำคลอดแมโ่ คเนื้อได้ 3) ก ารเลี้ยงแม่โคระยะ ผสมพันธุ์โคเน้ือจากเอกสาร สื่อสิ่งพิมพ์
ตงั้ ทอ้ ง สื่ออิเลก็ ทรอนิกส์
4) การคลอด 3. ให้ผู้เรียนฝึกปฏิบัติการผสมพันธุ์โคเน้ือ
การเล้ียงแม่โคระยะต้ังท้อง และการ
ท�ำคลอดได้
4. ครปู ระเมนิ ผลการฝกึ ปฏบิ ตั แิ ละใหค้ �ำแนะน�ำ
5. ให้ผู้เรียนสรุปความรู้และจัดท�ำกิจกรรม
ตามใบงาน
6. ครูผู้สอนประเมนิ ผล

1. อธบิ ายวธิ กี ารเลยี้ งโคเนอื้ วยั ตา่ งๆ 2.2.3 การเล้ยี งโคเนื้อวัยตา่ งๆ 1. ครอู ธบิ ายเนอื้ หาเกยี่ วกบั การเลยี้ งโคเนอื้ วยั ตา่ งๆ 1 4
ได้ 1) การเล้ียงแบบผกู ล่าม 2. ให้ผู้เรียนศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับการเลี้ยงโค
2. สามารถเลย้ี งโคเน้อื วัยตา่ งๆได้ 2) การเลี้ยงแบบปล่อย เน้ือวัยต่างๆ เน้ือจากเอกสาร ส่ือสิ่งพิมพ์
3. สามารถตัดแต่งกีบ/ตัดเขา/ ธรรมชาติ สื่ออเิ ลก็ ทรอนิกส์
การตอนโค 3) ก า ร ตั ด แ ต ่ ง กี บ / 3. ครูและผ้เู รี ยนแลกเปลยี่ นความรู้
ตดั เขา/การตอนโค 4. ครแู ละผเู้ รยี นรว่ มกนั วางแผนฝกึ ทกั ษะการ
เลยี้ งโคเนอื้ ในแตล่ ะวยั และการตดั แตง่ กบี /
ตัดเขา/การตอนโค
5. ด�ำเนินการเรยี นร้แู ละฝกึ ทกั ษะ
6. ครูผู้สอนประเมนิ ผล 127

เร่อื ง จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เน้ือหา การจัดกระบวนการเรยี นรู้ จ�ำ นวนชั่วโมง 128
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

1. อ ธิ บ า ย ลั ก ษ ณ ะ แ ล ะ คุ ณ ค ่ า 2.2.4 อ าหารและการใหอ้ าหาร 1. ครูอธิบายลักษณะและคุณค่าโภชนการ 2 3
โภชนาการของอาหารโค โคเน้ือ สตู รอาหารท�ำเอง และการใหอ้ าหารโคเนอ้ื
2. สามารถจัดเตรียมอาหารส�ำหรับ 1) ลักษณะและคุณค่า 2. ให้ผู้เรียนศึกษาข้อมูลเก่ียวกับลักษณะและ
โคเน้ือได้ โภชนาการ คณุ คา่ โภชนการ สตู รอาหารท�ำเอง และการ
3. สามารถให้อาหารโคท่ีเหมาะสม 2) สูตรอาหารท่ที �ำเอง ให้อาหารโคเน้ือ จากเอกสาร ส่ือสิ่งพิมพ์
ในแตล่ ะวยั ได้ 3) การใหอ้ าหารโคในชว่ ง สือ่ อิเล็กทรอนิกส์
อายตุ ่าง ๆ 3. ใหผ้ เู้ รยี นฝกึ ปฏบิ ตั กิ ารจดั เตรยี มอาหารของ
โคเนอื้ และการใหอ้ าหารโคในแตล่ ะวยั
4. ครปู ระเมนิ ผลการฝกึ ปฏบิ ตั แิ ละใหค้ �ำแนะน�ำ
5. ให้ผเู้ รยี นจัดท�ำใบงาน
6. ครูผูส้ อนประเมนิ ผล

บอกโรคของโคเนือ้ ได้ 2.2.5 โรคของโคเน้ือ 1. ครูอธบิ ายเน้อื หาเกยี่ วกบั โรคของโคเนอื้ 1 -
2. ให้ผู้เรียนศึกษาข้อมูลเก่ียวกับโรคของโคเน้ือ

จากเอกสาร ส่อื ส่ิงพมิ พ์ สือ่ อิเลก็ ทรอนิกส์
3. ครูและผู้เรยี นแลกเปลย่ี นความรู้
4. ใหผ้ เู้ รยี นสรปุ ความรแู้ ละจดั ท�ำกจิ กรรมตาม

ใบงาน
5. ครูผ้สู อนประเมินผล

เรือ่ ง จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ เน้อื หา การจัดกระบวนการเรียนรู้ จ�ำ นวนชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏิบัติ

อธบิ ายการปอ้ งกนั และรักษาโรคของ 2.2.6 การปอ้ งกนั และรกั ษาโรค 1. ครูอธิบายเน้ือหาเกี่ยวกับการป้องกันและ 1 1
โคเน้ือได้ ของโคเนอ้ื รักษาโรคของโคเน้ือ
2. ให้ผู้เรียนศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับการป้องกัน
และรกั ษาโรคของโคเนอ้ื จากเอกสาร สอื่ สงิ่
พมิ พ์ ส่ืออเิ ล็กทรอนิกส์
3. ครแู ละผเู้ รยี นแลกเปลยี่ นความรู้
4. ให้ผู้เรียนสรุปความรู้และจัดท�ำกิจกรรม
ตามใบงาน
5. ครูผูส้ อนประเมนิ ผล

3. การบรหิ ารจดั การใน 1. บอกวิธีการบริหารจัดการเลี้ยงโค 3.1 การบรหิ ารจัดการเลี้ยงโคเนื้อ 1. ครอู ธบิ ายการบรหิ ารจดั การการเลย้ี งโคเนอื้ 1 3
การประกอบอาชีพ เนือ้ ได้ 3.1.1 ก า ร จั ด ก า ร ค ว บ คุ ม 2. ใหผ้ เู้ รยี นศกึ ษาขอ้ มลู การจดั การเลย้ี งโคเนอ้ื
การเลี้ยงโคเนื้อ 2. คิดตน้ ทุนการผลิตโคเนื้อ คณุ ภาพจดั การโคเนอ้ื จากเอกสารหรอื ภูมปิ ญั ญา
3. วางแผนการผลติ โคเน้ือได้ 3.1.2 ต้นทุนการผลิตโคเนอื้ 3. ให้ผู้เรียนฝึกปฏิบัติการคิดต้นทุน และ
1) โรงเรือน วางแผนการผลติ
2) พอ่ พนั ธ/์ุ แมพ่ นั ธ์ุ 4. ครูผสู้ อนประเมินผลและใหค้ �ำแนะน�ำ
3) คา่ อาหาร
4) ค่าเวชภณั ฑ์
3.1.3 การลดตน้ ทนุ ในการเลย้ี ง
โคเนื้อ
3.1.4 การวางแผนการผลติ 129

เรื่อง จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เนอ้ื หา การจัดกระบวนการเรียนรู้ จำ�นวนชวั่ โมง 130
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ

1. อธบิ ายวธิ กี ารจดั การตลาดในการ 3.2 การจัดการตลาดในการเลี้ยง 1. ครู อธิบายการจัดการตลาดในการเลี้ยง 1 4
เล้ียงโคเนื้อได้ โคเนือ้ โคเนือ้
2. สามารถวางแผนการตลาดการ 3.2.1 การจัดท�ำฐานข้อมูลลกู คา้ 2. ผู้เรียนศึกษาและฝึกปฎิบัติการจัดท�ำฐาน
เลยี้ งโคเนอื้ ได้ 3.2.2 ก ารบริหารจัดการด้าน ข้อมูลลูกค้า การบริหารจัดการด้านการ
การตลาด ตลาดและ การวางแผนการตลาด
1) การซอ้ื /การขายโค 3. น�ำผู้เรียนไปศึกษาดูงาน ตลาดการซ้ือขาย
2) ค่าตอบแทน โคแลว้ ใหผ้ เู้ รยี นสรปุ ความรูท้ ไ่ี ด้
3) การตลาด 4. ให้ผู้เรียนจัดท�ำใบงาน
3.2.3 การวางแผนการตลาด 5. ครูผู้สอนประเมนิ ผล

4. โครงการประกอบ 1. บอกความส�ำคัญของโครงการ 4.1 ความส�ำคัญของโครงการอาชพี 1. จัดให้ผู้เรียนศึกษาเน้ือหาจากใบความรู้ 0.5 -
อาชีพ อาชีพได้ 4.2 ประโยชน์ของโครงการอาชีพการ เรอ่ื งความส�ำคญั ของโครงการอาชพี ประโยชน์ 0.5 -
2. บอกประโยชนข์ องโครงการอาชพี 4.3 องค์ประกอบของโครงการ ของโครงการอาชีพ องค์ประกอบของ 1 -
ได้ ประกอบอาชีพ โครงการอาชพี แลว้ จัดกิจกรรมการสนทนา 1 6
3. บอกองค์ประกอบของโครงการ 4.4 การเขยี นโครงการอาชีพ แลกเปล่ียนข้อมูลความคิดเห็น เพ่ือสร้าง - 3
อาชพี ได้ 4.5 การประเมนิ ความเหมาะสมและ แนวคดิ ในการด�ำเนนิ กิจกรรมการเรยี นรู้
สอดคลอ้ งของโครงการอาชีพ 2. จัดให้ผู้เรียนศึกษาสาระข้อมูลจากใบความ
รู้ เร่ือง ตัวอย่างการเขียนโครงการอาชีพท่ีดี
เหมาะสม และถกู ตอ้ ง พรอ้ มจดั การอภปิ ราย
เพื่อสรุปแนวคิดเป็นแนวทางในการเขียน
โครงการอาชีพท่ีดี เหมาะสม และถูกต้อง

เร่อื ง จุดประสงค์การเรียนรู้ เนอื้ หา การจัดกระบวนการเรยี นรู้ จ�ำ นวนชวั่ โมง
ทฤษฎี ปฏิบัติ

4. อธบิ ายความหมายขององคป์ ระกอบ 3. จัดให้ผู้เรียนฝึกปฏิบัติ การเขียนโครงการ
ของโครงการอาชีพได้ อาชีพ

5. อธิบายลักษณะการเขียนท่ีดี 4. ก�ำหนดให้ผู้เรียนฝึกปฏิบัติการประเมิน
ขององค์ประกอบของโครงการ ความเหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการ
อาชพี ได้ อาชีพ

6. เขยี นโครงการในแตล่ ะองคป์ ระกอบ 5. จัดให้ผู้เรียนปรับปรุงโครงการอาชีพ ให้มี
ใหเ้ หมาะสมและถกู ต้องได้ ความเหมาะสมและถูกตอ้ ง

7. ตรวจสอบความเหมาะสมและ 6. ก�ำหนดให้ผู้เรียนเขียนโครงการอาชีพ
สอดคลอ้ งของโครงการอาชีพได้ ของตนเอง เพ่ือเสนอขอรับการสนับสนุน
งบประมาณด�ำเนินงานอาชีพ และใช้
ในการด�ำเนนิ การประกอบอาชพี ต่อไป

131

กล่มุ อาชพี อตุ สาหกรรม

133

หลักสตู รลวดพนั ถ้วยรับน้ำ� ยางพารา
จ�ำนวน 40 ช่ัวโมง

กลุ่มวชิ าอาชีพอุตสาหกรรม

ความเปน็ มา

แต่เดิมยางพารามีการปลูกมากในภาคใต้และภาคตะวันออก ซ่ึงยางพาราเป็นพืชเศรษฐกิจส�ำคัญของ
ประเทศท่ีสร้างรายได้ให้กับเกษตรกร เน่ืองจากยางแผ่นและน�้ำยางมีราคาสูง ต้ังแต่ ปี พ.ศ. 2552 เป็นต้นมา
เกษตรกรในภูมิภาคอ่ืน ได้หันมาสนใจปลูกยางพารากันมากขึ้น ในหลายภูมิภาคของประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็น
ภาคเหนอื ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื และภาคกลาง
ในการเกบ็ นำ�้ ยางพารา อปุ กรณท์ สี่ �ำคญั คอื มดี กรดี ยาง ถว้ ยรบั เกบ็ นำ้� ยาง ลนิ้ รบั นำ�้ ยางและลวดพนั ถว้ ย
รบั เกบ็ นำ�้ ยาง ซง่ึ เปน็ อปุ กรณท์ ตี่ อ้ งใชก้ บั ตน้ ยางพาราทกุ ตน้ โดยเกษตรกรจะตอ้ งตดิ ถว้ ยรบั เกบ็ นำ�้ ยาง และลวด
พนั ถว้ ยรบั เกบ็ นำ�้ ยางกบั ตน้ ยางพาราทกุ ตน้ ซงึ่ อปุ กรณด์ งั กลา่ ว เปน็ อปุ กรณท์ จี่ �ำเปน็ ทเ่ี กษตรกรจะตอ้ งลงทนุ ซอื้
มาใชใ้ นสวนยาง
การผลิตลวดพันถ้วยรับเก็บน้�ำยางพารา จึงเป็นช่องทางหนึ่งในการสร้างรายได้ให้กับผู้ผลิต เนื่องจาก
ปริมาณการปลูกยางพาราเพิ่มมากข้ึน จึงมีความต้องการใช้ลวดพันถ้วยรับยางเพิ่มข้ึนด้วย ประกอบกับการท�ำ
ลวดพนั ถว้ ยรับยางพารามตี ้นทุนค่อนขา้ งต่ำ� มขี ั้นตอนการท�ำไมย่ งุ่ ยากและสามารถจ�ำหนา่ ยแกก่ ลมุ่ เปา้ หมายได้
จากความสนใจในการปลูกยางพาราท่ีมีแนวโน้มเพ่ิมข้ึนดังกล่าว ท�ำให้ความต้องการลวดพันถ้วยรับ
ยางเพ่ิมขึ้นด้วย จึงเป็นโอกาสที่ผู้เรียนหลักสูตรลวดพันถ้วยรับน้�ำยางพารา จ�ำสามารถน�ำไปประกอบเป็นอาชีพ
สร้างงาน สร้างรายได้แก่ตนเองและครอบครัวได้


หลกั การของหลกั สูตร

1. เน้นคุณภาพของผลผลติ เป็นส�ำคญั
2. เน้นการเรยี นรโู้ ดยการฝกึ ปฏิบัติจรงิ
3. เน้นกระบวนการมีส่วนร่วมระหวา่ งผเู้ รยี นและเกษตรกรรม
4. เนน้ คณุ ธรรมความรับผดิ ชอบตอ่ ส่งิ แวดลอ้ มและสงั คม

จุดหมาย
1. เพอ่ื ให้ผเู้ รียนเหน็ ช่องทางในการประกอบอาชีพการท�ำลวดพนั ถว้ ยรบั น้�ำยางพารา
2. มีความรู้ความสามารถและทักษะในการท�ำลวดพันถ้วยรับน�้ำยางพาราไดอ้ ยา่ งมีคณุ ภาพ
3. สามารถบริหารจดั การและด�ำเนินการจดั จ�ำหนา่ ยลวดพนั ถว้ ยรบั น้ำ� ยางพาราได้
กลุ่มเปา้ หมาย
กลมุ่ เปา้ หมายคือประชาชนกลุ่มเปา้ หมายนอกระบบโรงเรยี น
1. ผ้ทู ี่ไมม่ ีอาชพี และอยูใ่ นท้องถ่ินท่ีมีการปลูกยางพารา
2. ผทู้ ่ีมอี าชพี และตอ้ งการพัฒนาอาชีพ

134

ระยะเวลา จ�ำนวน 40 ช่ัวโมง
ภาคทฤษฎี 13 ชัว่ โมง
ภาคปฏิบัต ิ 27 ช่วั โมง

โครงสร้างหลกั สูตร จ�ำนวน 3 ช่วั โมง
1. ชอ่ งทางการประกอบอาชีพ
1.1 ข้อมลู ทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกับอาชพี จากผู้รู้ ผ้ปู ระกอบการในชมุ ชน
1.2 การคดิ วเิ คราะหอ์ าชพี ท่สี ามารถประกอบไดใ้ นชมุ ชน
1.3 ศึกษาข้อมูลการตลาดวิเคราะห์ความตอ้ งการของตลาดในชมุ ชน
1.4 ทศิ ทางการประกอบอาชีพ
2. ทกั ษะการประกอบอาชพี จ�ำนวน 21 ชัว่ โมง
ขนั้ เตรยี มการประกอบอาชีพ
2.1 การเลือกวสั ดุอปุ กรณ์
2.2 ข้นั ตอนในการผลติ
2.2.1 การเตรยี มวัตถดุ บิ ในการผลิตและเครอื่ งมือในการผลิต
2.2.2 ขน้ั ตอนและกระบวนการผลติ
2.2.3 การบรรจลุ วดพันถ้วยรบั นำ้� ยางพารา
2.3 ข้ันการดูแลรักษาไว้เพ่อื ใช้งานหรือจ�ำหนา่ ย
3. การบริหารจดั การในการประกอบอาชพี จ�ำนวน 4 ช่วั โมง
3.1 การส�ำรวจและศกึ ษาแหลง่ วัสดุอปุ กรณ์ และใชป้ ระโยชนข์ องแหล่งทรัพยากรและทุนต่างๆ
3.2 การควบคุมคณุ ภาพของผลติ ภณั ฑท์ ี่ตอ้ งการ
3.3 คดิ ต้นทุนการผลติ และก�ำหนดราคาขาย
4. โครงการประกอบอาชีพ จ�ำนวน 12 ชว่ั โมง
4.1 ความส�ำคัญของโครงการประกอบอาชีพ
4.2 ประโยชน์ของโครงการประกอบอาชีพ
4.3 องค์ประกอบของโครงการประกอบอาชพี
4.4 การเขยี นโครงการ
4.5 การประเมินความเหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการ

การจัดกระบวนการเรยี นรู้

1. จดั กจิ กรรมส�ำรวจ และวเิ คราะหต์ นเอง ทรพั ยากร อาชพี และความตอ้ งการของตลาดเพอื่ ใหผ้ เู้ รยี น
เหน็ ช่องทางในการประกอบอาชพี
2. จัดกจิ กรรมวเิ คราะหข์ อ้ มลู โดยใช้กระบวนคดิ เปน็ และความเป็นไปได้ รวมทัง้ การศึกษาดูงาน เพื่อ
การตัดสนิ ใจ เลอื กประกอบอาชพี

135

3. ฝกึ ทักษะการประกอบอาชพี
- เรียนรู้จากวิทยากร
- เรยี นรู้ด้วยตนเองจากสอ่ื ตา่ งๆแหลง่ เรียนรู้ ผู้รู้
- เรียนรจู้ าการลงมอื ปฏบิ ตั ิจรงิ
- เรยี นรจู้ ากภมู ิปัญญา ทฤษฏี และปฏิบตั ิ
- เรียนร้จู ากกล่มุ เพือ่ แลกเปลี่ยนความรู้
4. จดั กจิ กรรมการเรยี นรเู้ กยี่ วกบั การบรหิ ารจดั การ ในการประกอบอาชพี โดยเรยี นรจู้ ากวทิ ยากรและ
การลงมือปฏิบัตจิ ริง
5. จดั ท�ำโครงการประกอบอาชพี การเขียน โครงการ และการประเมนิ ความเปน็ ไปได้ของโครงการ
6. ด�ำเนินการใหผ้ ูเ้ รียนท�ำโครงการประกอบอาชพี ไปส่กู ารปฏบิ ัติจรงิ
7. นเิ ทศ ติดตามผลและประเมินโครงการของผ้เู รยี นและให้ขอ้ เสนอแนะในการปรบั ปรุงพฒั นา

ส่อื การเรียนรู้

1. ใบความรู้ และ VCD การท�ำลวดพนั ถว้ ยรับนำ้� ยางพารา
2. ภมู ิปัญญาท้องถิ่น/ผู้ร้กู ารท�ำลวดพนั ถ้วยรบั น�ำ้ ยางพารา
3. แหล่งเรียนร้เู ก่ยี วกบั การท�ำลวดพันถ้วยรบั น�้ำยางพารา

การวัดและประเมินผล

1. การประเมนิ ความรู้ภาคทฤษฎีระหว่างเรียนและจบหลักสูตร
2. การประเมนิ ผลงานระหว่างเรยี นจาการปฏบิ ตั ิ ได้ผลงานท่ีมคี ุณภาพจดั จ�ำหน่ายได้
3. ประเมินความพึงพอใจของลกู คา้

การจบหลกั สตู ร

1. มีเวลาเรยี น ไม่น้อยกว่าร้อยละ 80
2. มีผลการประเมนิ ตลอดหลกั สูตร ไมน่ อ้ ยกว่ารอ้ ยละ 80
3. มผี ลงานทม่ี ีคุณภาพ

เอกสารหลกั ฐานการศึกษา

1. หลักฐานการประเมนิ ผล
2. ทะเบยี นคมุ วฒุ บิ ัตร
3. วฒุ บิ ัตรการศกึ ษา ออกโดยสถานศกึ ษา

การเทียบโอน

ผ้เู รียนที่จบหลกั สูตรนีส้ ามารถน�ำไปเทียบโอนผลการเรยี นรู้กับหลักสตู รการศึกษานอกระบบ
ระดับการศึกษาขัน้ พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 ในสาระการประกอบอาชีพวิชาเลือกทสี่ ถานศกึ ษาไดจ้ ดั ท�ำขึ้น

รายละเอยี ดโครงสรา้ งหลักสตู รลวดพันถว้ ยรับน้�ำยางพารา 136

เรื่อง จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เนือ้ หา การจัดกระบวนการเรียนรู้ จ�ำ นวนชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ

1. ช่องทางการประกอบ 1. เพื่อให้ผู้เรียนบอกความส�ำคัญใน 1. ข้อมูลท่ีเกี่ยวข้องกับอาชีพจากผู้รู้ 1. ใหผ้ ู้เรยี นศึกษาข้อมลู จากเอกสาร 1 2
อาชีพ การประกอบอาชพี ผูป้ ระกอบการในชุมชน 2. ใ หผ้ เู้ รยี นส�ำรวจขอ้ มลู ความตอ้ งการของตลาด
2. เพ่ือให้ผู้เรียนคิดวิเคราะห์อาชีพที่ 2. ก ารคิดวิเคราะห์อาชีพที่สามารถ และรว่ มกนั วเิ คราะหค์ วามตอ้ งการ ความเปน็
สามารถประกอบได้ในชมุ ชน ประกอบไดใ้ นชมุ ชน ไปได้ในการประกอบอาชีพ
3. เพ่ือให้ผู้เรียนบอกทิศทางการ 3. ศ ึกษาข้อมูลการตลาดวิเคราะห์ 3. ค รู ผู้เรียน และผู้รู้ ร่วมกันอภิปรายเกี่ยวกับ
ประกอบอาชีพด้วยกระบวนการ ความต้องการของตลาดในชุมชน ทิศทางการประกอบอาชีพการท�ำลวดพัน
คิดเปน็ 4. ทิศทางการประกอบอาชพี ถ้วยรับน้�ำยางพารา ใช้กระบวนการคิดเป็น
ในรูปแบบที่เหมาะสมกับตนเอง เช่น ลูกจ้าง
เจ้าของกิจการ ร่วมทุน พ่อค้าคนกลาง ฯลฯ
โดยค�ำนึงถึงความเสี่ยงจากภัยธรรมชาติ
ความคมุ้ ค่า และความตอ้ งการของตลาด

2. ทักษะการประกอบ 1. เพ่ือให้ผู้เรียนสามารถเตรียมวัสดุ 1. การเตรยี มวสั ดุอปุ กรณ์ 1. ผ้เู รียนศกึ ษาเน้ือหาจากใบความรู้ 1 2
อาชพี อุปกรณ์ในการท�ำลวดพันถ้วยรับ - ลวดเบอร์ 13 2. วทิ ยากรใหค้ วามรเู้ พ่มิ เติมเกี่ยวกับ
น้ำ� ยางพาราได้ - ลวดเบอร์ 17 3. การเตรียมวัสดุอุปกรณ์ผู้เรียนสรุปความรู้
- คีมตัดลวด
- เครื่องตดั ลวด ทไ่ี ดร้ บั

- เครอ่ื งม้วนหว่ ง
- เคร่อื งม้วนเกลียว

เร่อื ง จุดประสงค์การเรยี นรู้ เน้ือหา การจัดกระบวนการเรียนรู้ จ�ำ นวนชัว่ โมง
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ

2. เพอ่ื ใหผ้ เู้ รยี นเขา้ ใจขนั้ ตอนการท�ำ 2. ขั้นตอนในการท�ำลวดผลติ 1. วิทยากรให้ความรู้เกี่ยวกับขั้นตอนการท�ำ 1 13
ลวดพันถว้ ยรบั น้�ำยางพารา ลวดพันถ้วยรับยางน้�ำยางพาราและสาธิต
ข้นั ตอนการท�ำ
3. ผ ู้เรียนสามารถท�ำลวดพันถ้วยรับ
น�้ำยางพาราได้ 2. ให้ผู้เรียนฝึกปฏิบัติระหว่างเรียน และให้
ฝกึ ดว้ ยตนเองจนเกดิ ความช�ำนาญ

3. ให้ผู้เรยี นเข้าทดสอบภาคปฏบิ ัติ
4. ผูส้ อนประเมินผลงานของผ้เู รียน

4. ก ารดูแลรักษาไว้เพื่อใช้งานหรือ 3. ข ั้นการดูแลรักษาไว้เพ่ือใช้งาน 1. วิทยากรให้ความรู้การดูแลรักษาลวดพัน 1 1
จ�ำหนา่ ย หรือจ�ำหนา่ ย ถ้วยรบั ยางน้ำ� ยางพารา
2. ว ิทยากรให้ความรู้การบรรจุหีบห่อส�ำหรับ
การจัดส่ง

5. เ พอื่ ใหผ้ เู้ รยี นบรรจลุ วดพนั ถว้ ยรบั 4. ก ารบรรจุลวดพันถ้วยรับน้�ำ 1. ผ เู้ รยี นให้ความรกู้ ารบรรจลุ วดพันถ้วยรับ 1 1
น้�ำยางพาราได้ ยางพารา น้�ำยางพารา
2. ผเู้ รียนปฏบิ ตั จิ รงิ
3. ผสู้ อนทดสอบการปฏิบตั ิจริง

137

เรื่อง จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เน้อื หา การจดั กระบวนการเรียนรู้ จ�ำ นวนชัว่ โมง 138
ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ

3. การบรหิ ารจดั การใน 1. เ พ่ือให้ผู้เรียนสามารถเลือกแหล่ง 1. ก ารส�ำรวจและศึกษาแหล่งวัสดุ 1. ผูส้ อนให้ใบความรกู้ ารหาแหลง่ วัตถดุ ิบ 1 1
การประกอบอาชพี วัตถุดิบและจัดหาทรัพยากรใน อุปกรณ์ และใช้ประโยชน์ของ 2. ผ ู้เรียนส�ำรวจแหล่งวัตถุดิบและราคาของ
การผลิตได้ แหล่งทรพั ยากรและทนุ ต่างๆ วัตถดุ บิ ในพ้นื ที่
3. ผ เู้ รยี นและวทิ ยากรรว่ มสนทนาแลกเปลย่ี น
ความรู้
4. ผเู้ รียนและผสู้ อนร่วมกนั สรปุ

2. เพอ่ื ใหผ้ เู้ รยี นสามารถผลติ สนิ คา้ มี 2. ก า ร ค ว บ คุ ม คุ ณ ภ า พ ข อ ง 1. จ ัดให้ผู้เรียนศึกษาเนื้อหาจากใบความรู้ 2
คณุ ภาพและตรงกบั ความตอ้ งการ ผลิตภณั ฑ์ทต่ี ้องการ เรื่อง การควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์
ของผู้ใช้ แลว้ จัดกจิ กรรม
2. ใหผ้ เู้ รยี นเสนอความคดิ เกย่ี วกบั การควบคมุ
คณุ ภาพของผลติ ภณั ฑ์ ( ลวดพนั ถว้ ยรบั นำ�้
ยางพารา) และแลกเปลี่ยนข้อมูลความคิด
เห็นกับผสู้ อน
3. ผ้เู รยี นสรปุ ความรู้

3. เ พื่อให้ผู้เรียนสามารถรู้ต้นทุนใน 3. คิดต้นทุนการผลิต และก�ำหนด 1. ใ ห้ผู้เรียนศึกษาเน้ือหาความรู้เรื่อง การคิด 1 1
การผลิตและก�ำหนดราคาขายได้ ราคาขาย ราคาตน้ ทนุ และการวเิ คราะหจ์ ดุ คมุ้ ทนุ จาก
3.1 คา่ วัสดอุ ุปกรณ์ เอกสาร/ใบความรู้
3.2 ค่าแรงงาน 2. ผ ู้สอนอธิบายและยกตัวอย่างการคิดราคา
ต้นทนุ ละการวเิ คราะหจ์ ดุ คุม้ ทนุ
3. ผ เู้ รยี นฝกึ ปฏบิ ตั กิ ารคดิ ราคาตน้ ทนุ และการ
วเิ คราะหจ์ ดุ คมุ้ ทนุ ผเู้ รยี นศกึ ษาขอ้ มลู แลก
เปลยี่ นความคดิ เหน็ กบั ผู้ร/ู้ ภูมปิ ญั ญา
4. ผู้เรยี นสรุปความรู้

เรื่อง จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ เนือ้ หา การจัดกระบวนการเรยี นรู้ จ�ำ นวนชัว่ โมง
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

4. โครงการประกอบ 1. บอกความส�ำคัญของโครงการ 1. ความส�ำคัญของโครงการอาชีพ 1. จัดให้ผู้เรียนศึกษาเนื้อหาจากใบความรู้ 0.5 -
อาชีพ อาชพี ได้ 2. ประโยชน์ของโครงการอาชพี การ เร่ืองความส�ำคัญของโครงการอาชีพ 0.5 -
2. บอกประโยชน์ของโครงการ 3. องคป์ ระกอบของโครงการประกอบ ประโยชน์ของโครงการอาชีพ องค์ประกอบ 1 -
อาชพี ได้ อาชีพ ของโครงการอาชีพ แล้วจัดกิจกรรมการ 6
3. บอกองค์ประกอบของโครงการ 4. การเขียนโครงการอาชพี สนทนาแลกเปลี่ยนข้อมูลความคิดเห็น เพ่ือ 1 3
อาชพี ได้ 5. การประเมินความเหมาะสมและ สรา้ งแนวคดิ ในการด�ำเนนิ กจิ กรรมการเรยี นรู้ -
4. อธิบายความหมายขององค์ สอดคลอ้ งของโครงการอาชีพ 2. จัดให้ผู้เรียนศึกษาสาระข้อมูลจากใบความรู้
ประกอบของโครงการอาชีพได้ เรื่อง ตัวอย่างการเขียนโครงการอาชีพที่ดี
5. อธิบายลักษณะการเขียนท่ีดี เหมาะสม และถกู ต้อง พรอ้ มจัดการอภปิ ราย
ขององค์ประกอบของโครงการ เพื่อสรุปแนวคิดเป็นแนวทางในการเขียน
อาชพี ได้ โครงการอาชพี ท่ดี ี เหมาะสม และถกู ตอ้ ง
6. เขยี นโครงการในแตล่ ะองคป์ ระกอบ 3. จัดให้ผู้เรียนฝึกปฏิบัติ การเขียนโครงการ
ให้เหมาะสมและถูกต้องได้ อาชพี
7. ตรวจสอบความเหมาะสมและ 4. ก�ำหนดให้ผู้เรียนฝึกปฏิบัติการประเมินความ
สอดคลอ้ งของโครงการอาชีพได้ เหมาะสมและสอดคล้องของโครงการอาชพี
5. จัดให้ผู้เรียนปรับปรุงโครงการอาชีพ ให้มี
ความเหมาะสมและถกู ต้อง
6. ก�ำหนดให้ผู้เรียนเขียนโครงการอาชีพของ
ตนเอง เพ่ือเสนอขอรับการสนับสนุนงบ
ประมาณด�ำเนินงานอาชีพ และใช้ในการ
ด�ำเนนิ การประกอบอาชพี ต่อไป
139

140

หลกั สตู ร ไม้ลังสรา้ งอาชีพสร้างรายได้
จ�ำนวน 100 ชั่วโมง

กล่มุ วชิ าอาชีพ อตุ สาหกรรม

ความเปน็ มา

ปัจจุบันประชาชนส่วนใหญ่มีรายได้ไม่พอกับรายจ่าย โดยเฉพาะผู้ที่มีอาชีพเกษตรกรรมส่วนใหญ่ เมื่อ
หมดช่วงฤดูกาลของการท�ำการเกษตรแล้วไม่มีอาชีพเสริมท�ำให้ขาดรายได้ จึงท�ำให้ประชาชนมีเวลาว่างหรือท�ำ
อาชพี เสริมตา่ งๆ เชน่ รบั จ้างทัว่ ไป หลายคนจ�ำเป็นตอ้ งออกจากบ้าน ละท้งิ ถ่นิ ฐานบา้ นเกิดไปท�ำงานตา่ งจงั หวัด
ตา่ งประเทศ เพ่ือหารายได้เล้ยี งครอบครัวเทา่ ท่จี ะท�ำได้
จากการสังเกตกระบวนการขนส่งสินคา้ โดยเฉพาะสินคา้ ประเภทเครอ่ื งจกั รหรือวสั ดุ ทอ่ี าจเกดิ การเสีย
หายได้ง่ายจะมีไม้ลังที่ใช้เป็นหีบห่อกันกระแทกหรือใช้เป็นฐานรองรับเคร่ืองจักรเครื่องยนต์นั้น โดยไม้ส่วนใหญ่
เป็นไม้จากต่างประเทศ เมื่อเลิกใช้แล้ว มักปล่อยท้ิงไปหรือถูกน�ำไปใช้อย่างไม่คุ้มค่า เช่น น�ำไปท�ำเป็นเชื้อเพลิง
ในการหุงต้มอาหาร ฯลฯ ไม่เกิดประโยชน์เท่าที่ควร ซึ่งไม้ดังกล่าวมีคุณสมบัติแข็งแรง เป็นไม้เน้ืออ่อนไม่บิดงอ
สีของเนอ้ื ไม้สวยงาม สามารถน�ำมาแปรรปู ได้งา่ ย หรอื น�ำมาออกแบบเปน็ เฟอรน์ เิ จอรแ์ ละผลิตภัณฑท์ ่ีใชใ้ นชวี ติ
ประจ�ำวนั ไดห้ ลายประเภท ซง่ึ ปจั จบุ นั มแี นวโนม้ ไดร้ ับความนยิ มมากขึ้น อกี ทงั้ วตั ถดุ ิบหาไดง้ ่ายราคาไม่แพงมาก
ต้นทนุ การผลิตไมส่ ูงเกนิ ไป เริม่ ตน้ ท่ี 100 บาท ก็สามารถสรา้ งรายได้ ทั้งยงั เป็นการน�ำวสั ดุเหลือใช้ไปเพม่ิ มูลคา่
ให้เกดิ ประโยชนย์ ิ่งขึน้ และเป็นการอนุรกั ษ์สง่ิ แวดลอ้ มอกี ทางหน่ึงดว้ ย
ดงั นน้ั จงึ เปน็ อกี ทางเลอื กของประชาชน ในการสรา้ งรายไดโ้ ดยเฉพาะในทอ้ งถน่ิ ทม่ี โี รงงานอตุ สาหกรรม
ตงั้ อยหู่ รอื มแี หลง่ ทสี่ ามารถหาไมล้ งั ไมพ้ าเลทส�ำหรบั รองรบั เครอ่ื งจกั รเครอ่ื งยนตไ์ ดง้ า่ ย ซง่ึ ประชาชนสามารถน�ำ
มาแปรรปู เปน็ ผลิตภณั ฑต์ า่ งๆ และประกอบเปน็ อาชพี ได้
หลักสูตรการท�ำ ” โครงการไม้ลังสร้างอาชีพสร้างรายได้” เป็นหลักสูตรท่ีเน้นการเรียนรู้จาก
การฝกึ ปฏบิ ตั จิ รงิ และสรา้ งผลติ ภณั ฑท์ สี่ ามารถจ�ำหนา่ ยได้ และมกี ารเรยี นรปู้ ระสบการณต์ รงโดยการฝกึ การขาย
การส�ำรวจความตอ้ งการของตลาด การพฒั นารปู แบบผลติ ภณั ฑใ์ หส้ อดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของกลมุ่ ลกู คา้ ตา่ งๆ
ผจู้ บหลักสูตรนีส้ ามารถน�ำความรไู้ ปสรา้ งอาชีพสร้างรายได้แกต่ นเองและครอบครวั ได้


หลกั การของหลกั สูตร

1. เปน็ หลกั สตู รทเ่ี นน้ การท�ำศกั ยภาพดา้ นตา่ งๆ 5 ดา้ น ไดแ้ ก่ ศกั ยภาพของทรพั ยากรธรรมชาตใิ นแตล่ ะ
พื้นที่ ศกั ยภาพของพนื้ ท่ตี ามลักษณะภูมิอากาศ ศกั ยภาพภมู ิประเทศและท�ำเลท่ตี งั้ ของแตล่ ะประเทศ ศักยภาพ
ของศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ชี วี ติ และศกั ยภาพของทรพั ยากรมนษุ ยใ์ นแตล่ ะพน้ื ทมี่ าจดั การศกึ ษาอาชพี
2. มุ่งพัฒนาคนไทยให้ได้รับการศึกษาอาชีพเร่ืองการมีงานท�ำอย่างมีคุณภาพทั่วถึงและเท่าเทียมกัน
สามารถสร้างรายไดท้ มี่ ั่นคง
3. ม่งุ ให้เป็นบคุ คลทมี่ วี นิ ัยเปี่ยมไปดว้ ยคณุ ธรรม จริยธรรม มีจิตส�ำนกึ ความรับผดิ ชอบต่อตนเอง ผู้อนื่
และสงั คม
4. ส่งเสรมิ ให้มีความรว่ มมอื ในการด�ำเนนิ งานจัดการศึกษาอาชีพร่วมกับภาคเี ครือข่าย

141

5. เนน้ การฝึกปฏบิ ตั จิ ริงเพ่อื ใหผ้ ้เู รยี นเกดิ ความรู้ ความเข้าใจ และสามารถน�ำไปประกอบอาชีพให้เกดิ
รายได้ที่มันคง มั่งค่ัง และย่งั ยืน
6. ส่งเสริมให้มีการเทียบโอนความรู้และประสบการณ์เข้าสู่หลักสูตรการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน อาชีพไม้ลัง
สร้างอาชพี สร้างรายได้

จดุ หมาย

1. เพ่อื ให้ผเู้ รียนมคี วามรู้ ทกั ษะในการแปรรปู วัสดเุ หลือใช้จากไมล้ ังเปน็ ผลิตภัณฑท์ ห่ี ลากหลาย
2. เพอ่ื ใหผ้ เู้ รยี นมคี วามรู้ ความเขา้ ใจและฝกึ ทกั ษะในการประกอบอาชพี สามารถน�ำความรไู้ ปใชใ้ นการ
ประกอบอาชีพได้
3. เพื่อให้ผู้เรียนฝึกทักษะและแสวงหาแนวความคิดการออกแบบผลิตภัณฑ์แนวสร้างสรรค์ รวมท้ัง
สอดคลอ้ งกับความตอ้ งการของลกู ค้า และสามารถขยายกลมุ่ ลกู คา้ ใหม่ได้
4. เพอ่ื ใหผ้ เู้ รยี นไดเ้ รยี นรกู้ ารบรหิ ารจดั การและทกั ษะควบคมุ คณุ ภาพของสนิ คา้ ทกุ ชนิ้ ใหเ้ ปน็ มาตรฐาน
เดียวกนั สินคา้ มคี วามคงทน ประณตี และสวยงาม
5. เพื่อให้มีความรู้เกี่ยวกับแนวทางการตลาด ช่องทางการประชาสัมพันธ์และสถานท่ีในการน�ำสินค้า
ไปวางขายในตลาดใหมๆ่ ได้
6. เพ่อื ใหผ้ ้เู รียนมีทัศนคติทดี่ ตี ่ออาชีพ มคี วามคิดสรา้ งสรรค์และพฒั นางานไดอ้ ย่างมคี ุณภาพ
7. เพือ่ ให้ผูเ้ รยี นมีคณุ ธรรม จริยธรรม และมจี ิตส�ำนึกความรบั ผดิ ชอบต่อสง่ิ แวดล้อม

กลุม่ เปา้ หมาย

กลมุ่ เป้าหมายคือประชาชนกลุ่มเปา้ หมายนอกระบบโรงเรียน
1. ผู้ท่ีไม่มีอาชพี (มีทักษะเบ้ืองต้นเกย่ี วกับ งานไม้)
2. ผูท้ ่มี ีอาชพี และต้องการพัฒนาอาชพี (มีทกั ษะเบอ้ื งตน้ เกี่ยวกบั งานไม)้
หมายเหต ุ ผทู้ สี่ นจะประกอบอาชพี นี้ แตไ่ มม่ ที กั ษะดงั ทกี่ ลา่ วมากอ่ น (ตอ้ งมคี วาม ขยนั และอดทน และ
ฝกึ ฝนด้วยตนเองเพ่ิมเตมิ )
ระยะเวลา จ�ำนวน 100 ชวั่ โมง แบง่ เปน็ ทฤษฎี 20 ชว่ั โมง ปฏบิ ตั ิ 80 ชั่วโมง

โครงสร้างหลกั สตู ร

เพอื่ ใหผ้ เู้ รยี นมคี วามรู้ ความเขา้ ใจ และทกั ษะในการน�ำเศษวสั ดเุ หลอื ใชจ้ ากไมล้ งั ไปแปรรปู ใหม้ มี ลู คา่ เพม่ิ
รจู้ กั เลอื กใชว้ สั ดทุ ด่ี มี คี ณุ ภาพ สามารถออกแบบผลติ ภณั ฑท์ ห่ี ลากหลายสอดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของตลาดและ
มชี ่องทางในการจัดจ�ำหนา่ ยและพฒั นาสินคา้ เน้อื หาหลักสตู ร ประกอบดว้ ย
1. ช่องทางการประกอบอาชีพการสร้างผลติ ภัณฑ์และเฟอร์นเิ จอร์จากไมล้ งั จ�ำนวน 8 ชัว่ โมง
1.1 ความส�ำคัญของการประกอบอาชพี
1.2 สถานประกอบการทีม่ อี ย่ใู นปจั จบุ นั
1.3 แหล่งเรยี นรู้ / ภูมิปญั ญาทอ้ งถิน่ ส�ำหรับศึกษาเรยี นรเู้ กย่ี วกับอาชีพ
1.4 ทิศทางการประกอบอาชพี

142

2. ทกั ษะอาชีพการสรา้ งผลติ ภณั ฑแ์ ละเฟอรน์ ิเจอร์จากไม้ลงั จ�ำนวน 70 ชัว่ โมง
2.1 ข้ันเตรียมการประกอบอาชพี การสรา้ งผลิตภณั ฑ์และเฟอรน์ เิ จอร์จากไม้ลงั
2.1.1 ความรเู้ บ้ืองตน้ เกย่ี วกับการแปรรปู และความส�ำคัญของการแปรรปู
2.1.2 ความร้เู ก่ยี วกบั การเลือกใช้ไม้ลังและวัสดุที่มีคณุ ภาพ
2.2 ขั้นการฝึกทกั ษะการออกแบบผลติ ภัณฑ์
2.2.1 การฝกึ ทกั ษะการเขียนโครงสรา้ งพ้ืนฐานของผลติ ภัณฑ์
2.2.2 การฝึกวเิ คราะหก์ ารออกแบบผลิตภัณฑต์ ามแนวโนม้ ความต้องการของตลาด
2.2.3 การฝกึ ทักษะการออกแบบผลติ ภัณฑส์ รา้ งสรรคใ์ หม่ๆ
2.3 ขนั้ การฝึกทกั ษะสรา้ งผลติ ภณั ฑ์และเฟอร์นิเจอร์จากไมล้ ัง
2.3.1 การฝึกทกั ษะการท�ำไมแ้ ขวนเส้อื
2.3.2 การฝกึ ทักษะการท�ำกรอบรปู
2.3.3 การฝกึ ทกั ษะการท�ำโต๊ะ เกา้ อี้
2.3.4 การฝกึ ทักษะการท�ำกระถางดอกไม/้ กล้วยไม้
3. การบรหิ ารจัดการในการประกอบอาชพี จ�ำนวน 10 ชว่ั โมง
3.1 การวางแผนการผลติ สนิ คา้ การส�ำรวจและศึกษาแหล่งวสั ดุ อุปกรณ์ และใช้ประโยชนข์ อง
แหล่งทรพั ยากร และทุนต่างๆ
3.2 การควบคุมคณุ ภาพของผลติ ภัณฑ์ทต่ี อ้ งการ
3.3 การวเิ คราะหข์ อ้ มลู การตลาด วเิ คราะหค์ วามตอ้ งการของตลาดในชมุ ชนและการประชาสมั พนั ธ์
3.4 การคิดตน้ ทนุ การผลิต การก�ำหนด ราคาขาย
3.5 การพฒั นาคณุ ภาพของผลติ ภัณฑแ์ ละเฟอร์นเิ จอรจ์ ากไม้ลงั
3.6 การส�ำรวจแนวโนม้ ทางธุรกจิ
3.7 ช่องทางการจ�ำหน่ายและการวเิ คราะหร์ ูปแบบผลิตภณั ฑท์ ่ีเป็นท่ตี อ้ งการของท้องตลาด
4. โครงการประกอบอาชีพการท�ำเฟอรน์ เิ จอรช์ ุดรบั แขกจากยางรถยนต์ จ�ำนวน 12 ชว่ั โมง
4.1 ความส�ำคัญของโครงการประกอบอาชีพการสร้างผลติ ภัณฑ์และเฟอร์นิเจอรจ์ ากไมล้ งั
4.2 ประโยชน์ของโครงการประกอบอาชีพการสร้างผลิตภณั ฑ์และเฟอร์นเิ จอรจ์ ากไมล้ ัง
4.3 องคป์ ระกอบของโครงการประกอบการสร้างผลติ ภัณฑ์และเฟอรน์ ิเจอรจ์ ากไมล้ ัง
4.4 การเขียนโครงการประกอบอาชีพการสร้างผลติ ภณั ฑแ์ ละเฟอรน์ ิเจอรจ์ ากไมล้ ัง
4.5 การประเมนิ ความเหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการประกอบอาชพี การสรา้ งผลติ ภณั ฑแ์ ละ
เฟอร์นิเจอรจ์ ากไมล้ ัง

วิธีการจดั กระบวนการเรยี นรู้

1. จดั ท�ำกจิ กรรมส�ำรวจ และวเิ คราะห์ ตนเอง ทรพั ยากร อาชพี และความตอ้ งการของตลาด เพ่ือให้
ผเู้ รียนเหน็ ช่องทางในการประกอบอาชีพ
2. จดั กจิ กรรมวิเคราะหข์ อ้ มลู โดยใช้กระบวนคิดเปน็ และความเปน็ ไปได้ รวมทง้ั การศกึ ษาดูงาน เพ่อื
การตดั สนิ ใจ เลือกประกอบอาชพี