Moby Dick โมบี้ ดิ๊ก

บทที่ 101

ขวดสรุ า

กอ่ นเรอื ชาวองั กฤษจะหายลบั ไปจากสายตา มนั เผยใหเ้ หน็ เดน่ ชดั วา่ เรอื แลน่
มาจากลอนดอน ด้วยชื่อทตี่ ามหลังคำ� ว่าซามเู อล เอนเดอรบ์ ้ี เรือเพ่ือการคา้
ประจำ� เมอื ง เอนเดอรบ์ ี้ และลกู หลานเปน็ ตระกลู ทม่ี ชี อื่ เสยี งโดง่ ดงั ในกจิ การ
ลา่ วาฬยคุ แรกๆ ตามความเหน็ ของนกั ลา่ วาฬตำ่� ตอ้ ยอยา่ งผม คดิ วา่ ตระกลู น้ี
มปี ระวตั ศิ าสตรท์ นี่ า่ สนใจไมน่ อ้ ยไปจากราชสกลุ ทดู อร1์ และบวั บนั 2เลย กอ่ น
ตระกูลล่าวาฬนี้จะปรากฏชื่อเสียงขึ้นเป็นผู้น�ำของพวกเราในปี ค.ศ.1775
พวกเขาเคยล่าวาฬมานานเพียงใดแล้วไม่เป็นท่ีประจักษ์ชัด แม้นเอกสาร
จ�ำนวนมากเกี่ยวกับวาฬท่ีผมมีอยู่ก็ไม่ได้ระบุชัดเจน ทว่าในปีนั้น (1775)
เป็นที่แน่นอนว่าเรือเดินสมุทรอังกฤษเป็นชาติแรกที่ออกล่าวาฬหัวทุยเป็น
ประจ�ำ แม้หลายปีก่อนหน้านั้น (ตั้งแต่ปีค.ศ.1726) วีรบุรุษผู้กล้าตระกูล
คอฟฟิน และเมซีย์แห่งแนนทักเก็ต และวินเยิร์ดได้เข้าร่วมขบวนเรือล่าสัตว์
ทะเลยักษช์ นิดนี้มากอ่ น ทวา่ ก็เป็นการแลน่ เรืออย่ใู นแอตแลนติกเหนือ และ
ใต้เท่าน้ัน ไม่ได้ไปที่ไหนไกล กระนั้นมีบันทึกเขียนไว้อย่างแจ่มแจ้งตรงน้ีว่า
ชาวแนนทักเก็ตเป็นคนแรกท่ีแทงวาฬหัวทุยด้วยเหล็กแหลมที่พัฒนาขึ้นมา
เป็นอาวุธ น่ันหมายความว่าพวกเขาเป็นคนกลุ่มเดียวในโลกใบน้ีที่ปักฉมวก
วาฬมานานเกอื บครึง่ ศตวรรษ

ในยุโรป ในชว่ งเวลาตา่ งๆ กนั ตง้ั แต่ ค.ศ.1555 เป็นต้นมา

1  ราชวงศ์ทดู อร์ ปกครองอังกฤษต้งั แต่ ค.ศ.1485 - 1603
2  ราชวงศ์บวั บนั ปกครองประเทศฝรงั่ เศส สเปน และอีกหลายประเทศ

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 601

ในปีค.ศ.1788 เรือชั้นดีอย่างอะมีเลียถูกต่อข้ึนเพื่อวัตถุประสงค์ให้แล่น
ไดเ้ รว็ และดว้ ยกำ� ลงั ทรพั ยข์ องตระกลู เอนเดอรบ์ ท้ี ที่ รงอทิ ธพิ ลทำ� ใหส้ ามารถ
ล่องเรือรอบแหลมเคปฮอร์นได้อย่างอาจหาญ และยังเป็นชาติแรกท่ีน�ำเรือ
เล็กลงล่าวาฬอย่างใกล้ชิดในทะเลทางตอนใต้ เป็นการเดินเรือที่มีท้ังความ
ช�ำนาญ และโชคดี เรือแล่นกลับมายังท่าพร้อมบรรทุกน�้ำมันวาฬมาเตม็ ห้อง
เกบ็ สนิ คา้ อมเี ลยี เปน็ ตวั อยา่ งใหเ้ รอื เดนิ สมทุ รอกี หลายลำ� ทงั้ ชาวองั กฤษ และ
อเมรกิ า เดนิ ตามรอยในเวลาอนั รวดเรว็ นน่ั ทำ� ใหน้ า่ นนำ�้ แปซฟิ คิ เปดิ รบั การไล่
ล่าวาฬหวั ทยุ อยา่ งกว้างขวาง ทว่าปฏิบตั ิการทใ่ี หผ้ ลดีเชน่ นี้ยังไม่เป็นที่พอใจ
นัก ตระกูลที่ไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยกระตุ้นตัวเองอีกครั้ง ซามูเอล และลูกของ
เขาทุกคน จ�ำนวนมากแค่ไหนแม่ของพวกเขาเท่านั้นที่รู้ ภายใต้ฤกษ์เร่งด่วน
ของพวกเขา และผมว่าพวกเขาน่าจะมีส่วนจ่ายเงินร่วมด้วยจึงท�ำให้รัฐบาล
องั กฤษคลอ้ ยตามในการจดั สง่ เรอื รบแรตเทอรเ์ ดนิ ทางไปบกุ เบกิ เสน้ ทางเดนิ
เรือล่าวาฬในทะเลทางตอนใต้ เรอื รบน้บี ัญชาการโดยอดตี กัปตนั เรอื รบ เรือ
แรตเทอรท์ ำ� ใหก้ ารเดนิ เรอื ครงั้ นโี้ ดง่ ดงั ไปทวั่ และคอยอำ� นวยความสะดวกให้
ด้วยมากนอ้ ยแค่ไหนไมป่ รากฏหลักฐาน แตก่ ็คงไม่ทงั้ หมดเสียทีเดียวนัก ใน
ปีค.ศ.1819 ตระกูลเดียวกันน้ีจัดเตรียมเรือล่าวาฬเพ่ือออกส�ำรวจเส้นทาง
ด้วยตัวเอง โดยตระเวนแล่นเรือไปเรื่อยจนไปไกลถึงน่านน้�ำญ่ีปุ่น เรือล�ำนี้
มีชื่อว่า “ไซเรน” เป็นการทดลองเดินเรือ น่ันเป็นครั้งแรกท่ีท�ำให้น่านน้�ำที่
เปน็ แหลง่ ลา่ วาฬมชี อ่ื ของชาวญปี่ นุ่ กลายเปน็ ทร่ี จู้ กั ไปทวั่ เรอื ไซเรนทอ่ี อกเดนิ
เรอื จนมชี อ่ื เสยี งโดง่ ดังในครง้ั น้นั ควบคมุ โดยกปั ตนั คอฟฟิน ชาวแนนทกั เก็ต

ดว้ ยเหตนุ ผ้ี มคดิ วา่ ชอ่ื เสยี งทงั้ หมดทเี่ อนเดอรบ์ ไ้ี ดร้ บั ทำ� ใหต้ ระกลู นยี้ งั คง
มปี รากฏอยจู่ นถงึ ทุกวนั นี้ ไม่ตอ้ งสงสยั เลยว่าซามเู อลคนแรกๆ คงตอ้ งเสี่ยง
ชีวิตกบั การรอนแรมเปน็ เวลานานไปยังทะเลทางตอนใต้ของอกี ซกี โลกหนงึ่

เรือที่มีช่ือของเขาต่อหลังคู่ควรแล้วกับเกียรติศักด์ินั้น ลูกเรือที่มีความ
ว่องไว และยานพาหนะท่ีมีช่ือเสียงโด่งดังไปทุกหนแห่ง ผมเคยข้ึนเรือล�ำนั้น
ครง้ั หนง่ึ ในชว่ งเทยี่ งคนื ทไ่ี หนสกั แหง่ หา่ งจากฝง่ั พาทาโกเนยี รว่ มดม่ื ฟลปิ กบั

602 : โมบ้ี-ด๊ิก

พวกเขาบนดาดฟ้าหัวเรอื นัน่ เปน็ การเยอื นทีว่ เิ ศษสุดเทา่ ทเี่ รามี พวกเขาทกุ
คนเป็นคนดี ทุกๆ คนบนเรือล�ำน้ัน มีช่วงชีวิตแสนสั้น และมีความตายเป็น
เร่ืองสนุก มันเป็นการเยือนทดี่ ีท่สี ดุ เทา่ ท่ผี มเคยมมี า นานแสนนานหลังจาก
เอแฮบ็ เฒา่ ลงเหยยี บบนแผน่ กระดานเรอื ดว้ ยสน้ เทา้ สงี าของเขา มนั ทำ� ใหผ้ ม
นกึ ถงึ มติ รไมตรขี องชาวแซกซอนผสู้ งู สง่ และดเี ลศิ ในเรอื ลำ� นน้ั บาทหลวงคง
ลืมผมส้ิน ขณะซาตานจะจดจ�ำ หากผมไม่ได้เห็นเรือล�ำน้ันไปตลอดกาล ฟ
ลิป? ผมบอกวา่ เราดืม่ ฟลิปกนั ใชม่ ้ยั ? ใช่แลว้ เราด่มื ฟลปิ กันสิบแกลลอนตอ่
ช่วั โมงเลยทีเดยี ว และเม่อื เกิดพายขุ ึน้ มากะทันหนั (เป็นลมพายุพดั กระหน�ำ่
มาจากพาทาโกเนยี ) ลกู เรอื ทกุ คนทง้ั ผมู้ าเยอื น และพวกอยปู่ ระจำ� บนเรอื ตา่ ง
ถกู เรยี กใหช้ กั ใบเรอื ลง พวกเราตวั หนกั กนั มากจนแกวง่ ชนกนั ไปมาอยทู่ เี่ ชอื ก
รง้ั ใบบนเสากระโดง เราเลยเอาชายเสอื้ นอกมว้ นเขา้ ไปในใบเรอื เพอื่ แขวนอยู่
ตรงนนั้ แล้วชักใบเรอื อย่างรวดเรว็ ท่ามกลางเสียงโหยหวนของลมพายุ น่เี ป็น
ตวั อยา่ งอนั ตรายทอี่ าจเกดิ ขนึ้ ไดก้ บั ชาวเรอื ผเู้ มามายทกุ คน โชคดเี สากระโดง
ไมไ่ ดถ้ กู ลมพดั ตกเรอื ไป เวลาผา่ นไปเราตะกายลงมาดา้ นลา่ ง เรมิ่ สรา่ งเมากนั
บา้ งแลว้ พวกเราจงึ นง่ั ลงดม่ื ฟลปิ กนั ตอ่ โดยไมส่ นใจละอองนำ้� เคม็ ซดั สาดขนึ้
มาแตกกระเซน็ ลงในชอ่ งหอ้ งใตท้ ้องเรือบนดาดฟ้า แม้มนั จะท�ำใหค้ วามเข้ม
ขน้ ของฟลิปเจอื จางลง และมรี สเคม็ ปะแล่มกต็ าม

เนอื้ ทพ่ี วกเขาน�ำมาเลย้ี งต้อนรับกินอรอ่ ย มันเหนียวแตก่ ม็ ีรสชาตเิ นอื้ อยู่
ในนนั้ พวกเขาบอกวา่ เปน็ เนอ้ื ของววั หนมุ่ และยงั มเี นอ้ื สตั วอ์ กี ชนดิ นน่ั คอื เนอ้ื
อฐู แตผ่ มไมร่ หู้ รอกวา่ เนอ้ื ทง้ั สองชนดิ ตา่ งกนั ยงั ไง เพราะมนั กเ็ ปน็ กอ้ นกลมๆ
เหมือนกัน แม้จะมีขนาดเล็ก แต่ก็กลมได้สัดส่วน มีเน้ือหนัง และเคี้ยวยาก
ผมอยากใหค้ ณุ ไดล้ มิ้ รสมนั ดบู า้ ง หลงั จากกลนื เขา้ ไปแลว้ มนั จะเขา้ ไปกลง้ิ อยู่
ในทอ้ งของคณุ ถา้ คณุ โคง้ ตวั ไปขา้ งหนา้ มนั อาจถกู เหวย่ี งออกมาคลา้ ยกบั ลกู
บลิ เลยี ด พดู สน้ั ๆ ขนมปงั เปน็ อาหารสดอยา่ งเดยี วทพ่ี วกเขามี บนดาดฟา้ หวั
เรอื ไม่ค่อยมแี สงสว่างนกั อีกทง้ั ความมืดยงั คบื คลานมาเป็นระยะๆ ขณะเรา
นั่งด่ืมกนิ กนั อยู่ กระนัน้ หากพิจารณาโดยรวมๆ นับตั้งแต่ยอดเสากระโดงลง

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 603

มาจนถึงพวงมาลัยเรือ ประเมินขนาดของหม้อต้มอาหาร และจ�ำนวนเหล่า
ลูกเรือตลอดทั้งหัวเรือถึงท้ายเรือ ผมบอกได้เลยว่าซามูเอล เอนเดอร์บี้เป็น
เรอื หรรษาล�ำหนึ่ง บนเรืออุดมสมบรู ณ์ดว้ ยอาหารดีๆ มฟี ลิปรสเลศิ และแรง
ลูกเรือยอดเยีย่ มกันทกุ คน และดูดตี ง้ั แตห่ ัวจรดเทา้

กระนนั้ คณุ คงสงสยั วา่ เหตใุ ดกนั ? เรอื ซามเู อล เอนเดอรบ์ ี้ และเรอื ลา่ วาฬ
อังกฤษลำ� อน่ื ๆ ทผ่ี มรู้จกั แมจ้ ะไม่ทง้ั หมดเสยี ทเี ดยี วนัก แตเ่ ทา่ ทีร่ ูจ้ กั เกือบ
ท้ังหมดลว้ นเป็นเรอื ทีม่ ีชอื่ เสยี งในเร่ืองอธั ยาศัยไมตรี พวกเขาจะตอ้ นรบั คณุ
ดว้ ยเน้อื ขนมปงั เหล้า และเรือ่ งเลา่ สนกุ ๆ และไมร่ บี ร้อนเบือ่ หนา่ ยท่จี ะนง่ั
กิน ดื่ม และรว่ มหัวเราะไปกบั คณุ .. ผมจะบอกให้ การน�ำขา้ วปลาอาหารมา
เลยี้ งตอ้ นรบั อยา่ งดขี องนกั ลา่ วาฬชาวองั กฤษเปน็ ประเดน็ ทมี่ คี วามสำ� คญั ตอ่
การศกึ ษาประวตั ศิ าสตร์ ซงึ่ ผมเกบ็ ตนุ เอาไวใ้ ชป้ ระโยชนย์ ามเมอ่ื จำ� เปน็ ในการ
ศึกษาเรอ่ื งราวเกย่ี วกับวาฬ

ชาวองั กฤษเขา้ สวู่ งการประมงลา่ วาฬตามหลงั ชนชาตฮิ อลแลนด์ ซแี ลนด์
และเดนมาร์ก พวกเขาได้รับตกทอดประเพณีปฏิบัติที่ยังคงยึดถือกันอยู่
ในวงการประมง ซ่ึงนอกเหนือจากเรื่องกิน และดื่มยังมีประเพณีปฏิบัติอีก
มากมาย เฉกเช่นเรื่องท่ัวไปเรือพาณิชย์อังกฤษใช้ลูกเรือไม่มากนัก ต่างจาก
เรอื ลา่ วาฬ ดงั นนั้ ประเพณกี ารเลยี้ งตอ้ นรบั อยา่ งหรหู ราจงึ เปน็ เรอื่ งผดิ ไปจาก
ปกติวิสัยของคนอังกฤษ ทว่าเม่ือมีการจัดเล้ียงต้อนรับข้ึน และจัดขึ้นอย่าง
เปน็ พเิ ศษ จึงยอ่ มมที ่ีมาที่น่าสนใจซง่ึ ควรจะกลา่ วถึง และไขความกันตรงน้ี

ระหวา่ งทำ� การศกึ ษาเรอ่ื งราวเกยี่ วกบั สตั วท์ ะเลยกั ษอ์ ยนู่ น้ั ผมบงั เอญิ ได้
หนังสอื ดตั ช์มาเล่มหนึ่ง มันมกี ลนิ่ เหม็นอบั ของวาฬอยดู่ ว้ ย ทำ� ใหผ้ มคิดวา่ นี่
ต้องเป็นหนังสือที่เขียนโดยนักล่าวาฬ หนังสือเล่มน้ีมีชื่อว่า “แดน คูปแมน”
ผมจึงสรุปเอาว่านี่ต้องเป็นบันทึกความทรงจ�ำอันสูงค่าของอัมสเตอร์ดัม คู
เปอร์ ในวงการประมง เพราะเรอื ลา่ วาฬทกุ ลำ� จะตอ้ งพาชา่ งทำ� ถงั ไมไ้ ปกบั เรอื
ดว้ ย ผมรสู้ กึ มน่ั ใจในความคดิ ของตวั เองมากยง่ิ ขน้ึ เมอ่ื รวู้ า่ นนั่ เปน็ ผลผลติ ของ
“ฟทิ ซ์ สวาคแฮมเมอร”์ แตด่ ร.สนอ็ ดเฮด ผมู้ คี วามรมู้ าก ศาสตราจารยแ์ หง่ โลดั

604 : โมบี-้ ดก๊ิ

ตช์ และไฮเยอรมนั ในวทิ ยาลยั ซาตาครอส และเซนตพ์ อตส์ ซง่ึ ผมสง่ งานชน้ิ น้ี
ใหเ้ ขาชว่ ยแปล โดยมอบเทยี นไขวาฬแกเ่ ขาเปน็ คา่ ตอบแทนหนงึ่ กลอ่ ง ทนั ทที ่ี
ดร.สนอ็ ดเฮดผู้นี้ส�ำรวจหนังสือเลม่ นี้ เขายืนยนั กับผมว่า “แดน คูพแมน” ไม่
ได้หมายถงึ “ชา่ งท�ำถังไม้” แต่หมายถึง “การค้า” กล่าวคือหนงั สือโลดัตช์เกา่
แก่ และเตม็ ไปดว้ ยความรเู้ ลม่ นมี้ เี นอ้ื หาเกย่ี วกบั การคา้ ขายของชาวฮอลแ์ ลน์
ในเรื่องราวเหล่าน้ันมีประเด็นที่น่าสนใจเก่ียวกับประมงล่าวาฬอยู่ด้วย และ
ในบทน้จี ะขอเรมิ่ ตน้ กล่าวถึง “สเมียร”์ หรือ “ไขมนั ” กอ่ น ซ่งึ ผมพบรายการ
ข้าวของในตู้เกบ็ อาหาร และห้องใตท้ ้องเรอื ของเรอื ลา่ วาฬชาวดตั ช์ 180 ลำ�
ดร.สนด็ เฮดได้แปลไว้ให้ และผมได้คดั ลอกมาไวด้ งั น้.ี .

เนื้อววั 400,000 ปอนด์
เนอื้ หมฟู รีสแลนด์ 60,000 ปอนด์
ปลาตากแหง้ 150,000 ปอนด์
ขนมปงั กรอบ 550,000 ปอนด์
ขนมปงั 72,000 ปอนด์
เนยเหลว 2,800 ถังเลก็
เนยแข็งเท็กเซิล และไลเดน 20,000 ปอนด์
เนยแข็ง (อาจมีคณุ ภาพรองลงมาได้) 144,000 ปอนด์
เหลา้ ยนิ 550 แองเกอร3์
เบยี ร์ 10,800 บารเรล

รายการสว่ นใหญช่ วนกระหายนำ้� ในการอา่ นเสยี จรงิ ตา่ งจากสมยั นท้ี ค่ี นอา่ น
ท่วมท้นด้วยค�ำว่าไพพ์ บาร์เรล ควอร์ต และกิล หน่วยวัด และภาชนะที่ใช้
บรรจุเหลา้ ยินชน้ั ดี และอาหารชั้นเลิศ

ช่วงเวลาน้ันผมใช้เวลาสามวันอดทนย่อยท้ังเบียร์ เนื้อ และขนมปัง จู่ๆ

3  1 แองเกอร์ เท่ากบั 10 แกลลอน

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 605

ความคิดบางอย่างก็บังเกิดข้ึนมาโดยบังเอิญ ผมครุ่นคิดถึงศักยภาพในการ
เรยี นรู้ดว้ ยตวั เอง และการเรยี นรตู้ ามทฤษฎขี องเพลโต แล้วลองร่างรายการ
อาหารข้ึนมาใหม่ด้วยตัวเอง เช่นปริมาณปลาตากแห้งที่ควรจะมี และอ่ืนๆ
ท่ีเพียงพอต่อการบริโภคของนักพุ่งฉมวกชาวโลดัตช์ในการประมงล่าวาฬ
นา่ นน้�ำกรนี แลนด์ และสพิทซเ์ บอร์เจนยคุ ก่อน นั่นเพราะอนั ดบั แรกปรมิ าณ
เนยเหลว และเนยแข็งเท็กเซิล และไลเดนท่ีระบุไว้ในรายการนั้นสร้างความ
ประหลาดใจให้กับผมมาก ผมคิดว่าคุณลักษณะมันล่ืนของมันย่ิงเพิ่มความ
มันลื่นให้กับลักษณะอาชีพของพวกเขา โดยเฉพาะอย่างย่ิงเม่ือพวกเขาล่า
วาฬในทะเลข้ัวโลกเหนือที่เย็นจัด บริเวณชายฝั่งดินแดนของชาวเอสกิโมซึ่ง
เป็นชนชาติท่ีนิยมฉลองชนแกว้ กันด้วยนำ้� มันจากไขวาฬ

ปรมิ าณเบียร์ทเ่ี ตรยี มไวม้ ากถึง 10,800 บาร์เรลกเ็ ชน่ กัน เนอ่ื งจากการ
ประมงแถบขั้วโลกเหนือจะมีช่วงหน้าร้อนเพียงระยะเวลาสั้นๆ เท่านั้น น่ัน
หมายความว่าระยะเวลาการเดินทางทั้งหมดของนักล่าวาฬชาวดัตช์หนึ่งคน
รวมท้ังการเดินเรือไปมาระหว่างทะเลสพิทซ์เบอร์เจนจะไม่มากไปกว่าสาม
เดือน กล่าวคือหากเรือแต่ละล�ำมีลูกเรือ 30 คน กองเรือ 180 ล�ำจะมีลูก
เรือท้ังส้ิน 5,400 คน ผมว่า น่ันเท่ากับเราเตรียมเบียร์ถึงสองบาร์เรลให้ลูก
เรอื หนง่ึ คนดมื่ ในชว่ งสบิ สองสปั ดาหเ์ ลยทเี ดยี ว นยี่ งั ไมร่ วมสว่ นแบง่ ทพี่ วกเขา
จะได้ดืม่ เหลา้ ยินจากปรมิ าณ 550 แองเกอรอ์ กี นะ นักพุ่งฉมวกคงไดด้ ื่มยนิ
และเบยี รจ์ นเมามายเกนิ กวา่ ทพ่ี วกเขาจะจนิ ตนาการถงึ เชน่ นแ้ี ลว้ พวกเขาจะ
ยังคงมีคุณสมบัติพอข้ึนไปยืนอยู่หัวเรือเล็ก และเล็งฉมวกไปยังวาฬที่ก�ำลัง
วา่ ยน้ำ� หนไี ด้อีกหรือ นีเ่ ปน็ เร่อื งทีเ่ ป็นไปไมไ่ ด้ พวกเขาไม่มที างเลง็ เปา้ หมาย
ได้ และไมม่ ที างปกั ฉมวกวาฬไดด้ ว้ ย แตถ่ า้ หากเปน็ การเดนิ เรอื อยทู่ างขวั้ โลก
เหนอื จำ� ไดม้ ้ยั วา่ ที่นเ่ี บยี รด์ ตี ่อสุขภาพรา่ งกาย ขณะนา่ นนำ้� บนเสน้ ศูนยส์ ูตร
ในการประมงทะเลทางตอนใต้ เบยี รจ์ ะทำ� ใหน้ กั พงุ่ ฉมวกหลบั ใหลอยบู่ นเสา
กระโดง และเมาอยู่ในเรอื เล็ก สุดทา้ ยนำ� มาซงึ่ ความสญู เสียจนน่าสลดใจให้
กบั แนนทกั เก็ต และนวิ เบดฟอรด์

606 : โมบ้ี-ดก๊ิ

คงไม่มีเหตุผลอื่นใดที่จะน�ำมากล่าวตรงนี้อีกแล้ว เท่านี้ก็เพียงพอจะ
บอกได้แลว้ ว่านักลา่ วาฬชาวดัตชใ์ นชว่ งสอง หรอื สามศตวรรษกอ่ นเปน็ พวก
สุรุ่ยสุร่าย และนักล่าวาฬชาวอังกฤษก็ไม่ละเลยท่ีจะปฏิบัติตามตัวอย่างอัน
ยอดเย่ียมน้ี กล่าวคือพวกเขาเดินเรือโดยเปล่าประโยชน์ เม่ือคุณไม่สามารถ
หาส่ิงดๆี จากโลกนไ้ี ด้ ก็หาโอกาสได้กินด่มื กันไป อย่างนอ้ ยท่ีสุดกท็ ำ� ให้ขวด
เหล้าวา่ งเปลา่ ลงได้

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 607

บทที่ 102

ซุ้มไมใ้ นอารแ์ ซ็คไซด์

จนถึงเดี๋ยวนี้เร่ืองราวส่วนใหญ่เกี่ยวกับวาฬหัวทุยที่ผมได้เขียนถึง โดยมาก
จะบรรยายถึงลักษณะภายนอกอันน่าทึ่งของมัน หรือหากจะได้กล่าวลงลึก
ถงึ ลกั ษณะโครงสรา้ งภายในบา้ งกม็ เี พยี งเลก็ นอ้ ยเทา่ นนั้ แตเ่ พอื่ ใหเ้ กดิ ความ
เขา้ ใจในสรรี ะของมนั ตลอดทง้ั โครงสรา้ ง คงถงึ เวลาทผี่ มตอ้ งปลดกระดมุ เมด็
ต่อไปของมัน และปลดสายรัดกางเกงชั้นใน ปลดเชือกรัดถุงเท้า ปลดตะขอ
และหว่ งขอ้ กระดกู ชน้ั ในสดุ ของมนั แลว้ นำ� สว่ นทเี่ หลอื ทง้ั หมดมาวางตรงหนา้
คุณซึง่ กล่าวได้ว่าน่ันคอื โครงกระดกู เปล่าเปลือยของมัน

แตจ่ ะท�ำอยา่ งไรล่ะ...อชิ เมล? จะท�ำยังไงในเม่ือนายเปน็ เพยี งแค่ฝพี ายใน
การประมงนี้ นายจะอวดอา้ งวา่ รจู้ กั ทกุ ชนิ้ สว่ นทซ่ี อ่ นอยภู่ ายในตวั วาฬไดอ้ ยา่ ง
นั้นรึ? หรือสตับบ์ผู้มากประสบการณ์จะปีนข้ึนไปบนกว้านของนายเพ่ือคอย
ชี้แนะกายวิภาคของสัตว์ทะเลเล้ียงลูกด้วยนมให้ และขันกว้านยกเอาซี่โครง
ตวั อยา่ งแสดงใหด้ อู ยา่ งนน้ั หรอื ? อธบิ ายดว้ ยตวั นายเอง..อชิ เมล นายสามารถนำ�
เอาวาฬตัวโตเต็มวัยวางลงบนดาดฟ้าเพ่ือท�ำการศึกษาเหมือนด่ังว่ามันเป็น
เนอ้ื หมยู า่ งในจานไดห้ รอื ไม?่ แนล่ ะ่ วา่ ...ไม่ นายทำ� ไดแ้ ตเ่ พยี งแคส่ บื เสาะ...อชิ
เมล แต่จงระมัดระวังว่านายจะไปยึดเอาเอกสิทธ์ิของโยนาห์มาแต่โดยลำ� พัง
เอกสทิ ธใ์ิ นการปราศรยั ถงึ ไมข้ อ่ื และไมข้ วาง คานคำ้� หลงั คา สนั หลงั คา ไมห้ มอน
และเสาหลกั เพอื่ ใชต้ อ่ เตมิ โครงสรา้ งของสตั วท์ ะเลยกั ษข์ น้ึ มา และมที ที า่ วา่ จะพบ
แต่ถังไขมัน หอ้ งเก็บน้ำ� นม ตู้เกบ็ อาหาร และโรงงานชีสในท้องของมัน

608 : โมบี้-ดกิ๊

ผมยอมรับว่านับจากโยนาห์แล้ว มีนักล่าวาฬอีกเพียงไม่ก่ีคนที่ได้เจาะ
ทะลวงลึกเข้าไปใต้ผิววาฬโตเต็มวัย กระนั้นผมก็ได้รับโอกาสอันดีในการ
ชำ� แหละมนั ขณะยงั ตวั เลก็ เชน่ กนั บนเรอื ผมอยใู่ นกลมุ่ ชำ� แหละลกู ตวั เลก็ ของ
วาฬหัวทุยเมื่อคร้ังถูกห้อยบนดาดฟ้าเรือขณะท�ำการลอกหนัง เพื่อน�ำมาท�ำ
ปลอกคมฉมวกและปลายหอก คณุ ก็ลองคิดดเู องเถอะวา่ ผมจะปลอ่ ยโอกาส
ให้หลุดลอยไปโดยไม่ใช้ขวานเล็ก และมีดส้ันของตัวเองท�ำการเปิดผนึกและ
ศึกษาโครงสร้างภายในตัวลูกวาฬเลยหรอื ?

นอกจากนผ้ี มยงั มโี อกาสไดเ้ พม่ิ เตมิ ความรเู้ กยี่ วกบั กระดกู สตั วท์ ะเลยกั ษ์
ชนิดนี้ในโครงสร้างใหญ่มหึมาเมื่อมันโตเต็มวัย ความรู้ท่ีได้มายากยิ่งนี้เป็น
ความเอื้อเฟื้อจากมิตรผู้สูงศักดิ์ซ่ึงได้ล่วงลับไปแล้ว พระราชาทรานโค แห่ง
เกาะทรานคิว หนงึ่ ในหมเู่ กาะอารแ์ ซค็ ไซด์ ขณะพักอยทู่ ีเ่ กาะทรานควิ หลาย
ปีก่อนคร้ังที่เดินทางไปกับเรือค้าขายเดย์ออฟแอลเจียส ผมได้รับเชิญให้เข้า
รว่ มงานเทศกาลอารแ์ ซค็ ไซดก์ บั พระราชาแหง่ ทรานควิ ณ คฤหาสนต์ น้ ปาลม์
บา้ นพกั สว่ นพระองคท์ พ่ี เู พลลา่ หบุ เขาชายหาดอยไู่ มไ่ กลไปจากบรเิ วณทลี่ กู
เรอื ของเราเรียกว่าเมอื งตน้ ไผ่ ซึง่ เป็นเมืองหลวงของท่าน

ของก�ำนัลอันทรงคุณค่าจ�ำนวนมากท่ีมีผู้น�ำมามอบให้ด้วยความรักอัน
จริงใจแก่ทรานโคสหายผู้สูงศักด์ิของผม ล้วนเป็นช้ินงานฝีมือประดิษฐ์ท้ัง
สน้ิ ชิน้ งานต่างๆ ถูกน�ำมายังพเู พลล่าอย่างตอ่ เนือ่ ง ส่ิงของหายากจากฝีมอื
ประดษิ ฐอ์ นั ชาญฉลาดของผเู้ ปน็ เจา้ ของ สว่ นใหญแ่ ลว้ เปน็ ไมแ้ กะสลกั ออกมา
เปน็ อปุ กรณ์เครอื่ งมอื ท่ีมคี ุณภาพดีเย่ียม เปลอื กหอยแกะสลัก หอกฝังเลี่ยม
ไม้พายราคาแพง เรือแคนนูกล่ินหอม ท้ังหมดนี้ล้วนน�ำเอาความมหัศจรรย์
ของธรรมชาติมาสร้างสรรค์ ไม่เว้นแม้แต่ของบรรณาการอันน่าพิศวงท่ีคลื่น
ทะเลซดั พามาถวายใหก้ ับพระองคถ์ งึ ริมหาด

ของกำ� นัลชิน้ สำ� คญั ทม่ี าถึงหลงั สุดน้คี อื วาฬหัวทยุ ตวั มหมึ า หลังพายพุ ดั
กระหน่�ำยาวนานกว่าปกติมันขึ้นมาเกยต้ืนนอนตายอยู่บนหาด หัวฟาดกับ
ต้นมะพรา้ ว ใบราวกบั ขนนกของต้นหอ้ ยตำ�่ ลงมาดูคล้ายกบั พวยน�้ำของวาฬ

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 609

เป็นสเี ขียว เมื่อร่างขนาดใหญถ่ ูกเปล้ืองเนือ้ หนงั ออก กระดกู ท้ังหมดถกู กอง
กลมกลืนบนผืนทรายท่ามกลางแสงแดด โครงกระดูกถูกเคล่ือนย้ายอย่าง
ระมดั ระวงั ไปยงั หบุ เขาพเู พลลา่ นบั จากนน้ั วหิ ารใหญโ่ ตของตม้ ปาลม์ สงู ศกั ด์ิ
กลายเปน็ ถ่นิ พ�ำนักของมัน

กระดูกซี่โครงถูกแขวนไว้กับส่ิงอนุสรณ์ต่างๆ กระดูกสันหลังน�ำมาแกะ
สลักเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ของชาวอาร์แซ็คไซด์ ด้วยตัวอักษรโบราณ
แปลกตา สว่ นหวั กะโหลก บาทหลวงเกบ็ รกั ษาไวอ้ ยา่ งดขี า้ งเปลวไฟกลน่ิ หอม
ทไ่ี ม่มีวนั ดบั หัวอนั ล้ลี บั นี้จึงไดพ้ น่ พวยควันออกมาอกี คร้ัง ขากรรไกรลา่ งถูก
นำ� มาแขวนเขา้ กบั กงิ่ ไม้ มนั สน่ั ไปมาอยา่ งนา่ กลวั เหนอื บรรดาผหู้ มกมนุ่ ชนื่ ชม
เหมือนดาบทแ่ี ขวนไวด้ ้วยขนมา้ เฉกเชน่ เดียวกับแดมโมครสี ผตู้ ่นื ตระหนก

ภาพท่ีเห็นนั้นน่ามหัศจรรย์ ต้นไม้เขียวขจีราวกับอุทยานไอซี่เกลนที่
ปกคลุมด้วยมอส แต่ละต้นสูงตระหง่านและโออ่า สัมผัสได้ถึงความชุ่มช้ืนท่ี
หล่อเล้ียงมัน พื้นดินแห่งความพากเพียรเปรียบดุจเคร่ืองทอของช่างทอผ้า
ผืนพรมงามวิจิตรที่ปูลาดถักทอข้ึนจากเถาองุ่นเลื้อยคดเคี้ยวไปบนพื้นดิน
ดุจดังด้ายเส้นยนื และด้ายเสน้ ขวาง ประดบั ลวดลายด้วยดอกไม้บานสะพรัง่
พรอ้ มกง่ิ กา้ นแตกแขนง พมุ่ ไมเ้ ลก็ ตน้ เฟริ น์ และตน้ หญา้ สายลมสอ่ื สารความ
หมาย ท้งั หมดน้มี ชี วี ิตชวี าไม่รจู้ บ แสงแดดลอดผา่ นหมูแ่ มกไมด้ จุ กระสวยวิ่ง
สานทอความเขยี วชอมุ่ อยา่ งไมร่ เู้ หนด็ เหนอื่ ย โอ.้ ..วนุ่ วายอะไรเชน่ นน้ี ะชา่ งทอ
ผา้ ! หยดุ คดิ สกั นดิ ! เพยี งหนง่ึ ถอ้ ยแถลง! จะถกั ทอผา้ มากมายไปทำ� ไมกนั ? จะ
น�ำไปประดบั ต�ำหนกั แห่งใดกนั ? จะตรากตรำ� ท�ำไปไมใ่ หห้ ยดุ เลยหรอื ? บอก
มาส.ิ ..ชา่ งทอผา้ ! หยดุ มอื ของทา่ นสกั ครกู่ อ่ น! เพยี งหนงึ่ คำ� ของทา่ นจงตอบมา!
ใชห่ รอื ไม.่ ..เมือ่ กระสวยวงิ่ ไป ลวดลายบนผ้าจะปรากฏออกมาจากเครอ่ื งทอ
ผนื พรมแหง่ ความสดใสจะหลงั่ ไหลออกมาไม่ขาดสาย พระเจา้ ผู้ถักทอ ท่าน
ถกั ทอกระท่ังเสียงทอนั้นทำ� ให้หูออ้ื องึ ทา่ นไมไ่ ด้ยนิ เสียงมนุษย์ เช่นเดยี วกบั
เสียงห่งึ ๆ นัน้ เราเองผู้นัง่ อยูห่ น้าเครื่องทอก็ไม่ได้ยินเชน่ กนั ตราบเม่ือเราลุก
หนีไปจากตรงนั้น เราจะได้ยินเสียงนับพันท่ีพูดผ่านเครื่องทอออกมา ไม่ว่า

610 : โมบ-้ี ดกิ๊

วตั ถทุ น่ี ำ� มาถกั ทอนนั้ จะเปน็ อะไรกต็ ามแต่ ถอ้ ยคำ� เหลา่ นนั้ ไมด่ งั พอใหไ้ ดย้ นิ
ยามเคร่อื งป่ันด้ายไม่หยุดหมุน หากแตเ่ สยี งเดียวกันน้นั กลับฟังได้อย่างแจม่
ชัดเม่ือปราศจากก�ำแพงขวางกั้น มันพร่ังพรูออกมาจากหน้าต่างที่เปิดออก
ช่วงเวลานี้ความชั่วร้ายจะถูกตรวจพบ อ้า...มนุษย์! เช่นน้ันแล้วจงต้ังใจฟัง
เพราะทุกสรรพเสียงอึกทึกที่ดังมาจากเครื่องทออันย่ิงใหญ่ของโลกนี้ อีกท้ัง
ความคดิ อนั ลึกซ้งึ ของทา่ นอาจประดับโสตไดแ้ มใ้ นที่หา่ งไกลออกไป

ทา่ มกลางเครอ่ื งทอชวี ติ ทไ่ี มห่ ยดุ นงิ่ แหง่ ปา่ อารแ์ ซค็ ไซด์ โครงกระดกู บชู า
สขี าวขนาดใหญว่ างนง่ิ เปน็ ยกั ษใ์ หญจ่ อมเกยี จครา้ น! ยงิ่ ไปกวา่ นน้ั ขณะความ
เขยี วชอ่มุ ของเสน้ ดา้ ยยนื และเส้นดา้ ยขวางถักทอ และสง่ เสียงฮึมฮมั รอบๆ
มันอย่างต่อเนื่อง จอมเกียจคร้านร่างยักษ์เหมือนจะเป็นช่างทอฉลาดแกม
โกง ตวั มันเองไดผ้ า้ ผืนใหม่ปกคลมุ อยตู่ ลอดเวลา เดอื นแล้วเดอื นเลา่ มันเฝา้
เอาความเขียวสดของพืชพรรณมายึดครอง ท้ังที่ตัวมันเองเป็นเพียงแค่โครง
กระดกู ชวี ติ หอ่ หมุ้ ความตาย ขณะความตายสานระแนงปกคลมุ ชวี ติ พระเจา้
ผ้เู คร่งขรมึ ใช้ชวี ติ ค่อู ย่กู ับความอ่อนเยาว์ และให้กำ� เนิดเถาวลั ยอ์ ันงดงาม

เมื่อผมเข้ามาเยี่ยมชมความมหัศจรรย์ของโครงกระดูกวาฬนี้ร่วมกับพระ
เจ้าทรานโค และได้เห็นหัวกะโหลกบนแท่นบูชา และกลุ่มควันเทียมลอยคุ้ง
ออกมาจากท่อพ่นของจริง ผมรู้สึกสงสัยว่าพระราชาน่าจะถือว่าโบสถ์เป็น
วตั ถแุ หง่ ศลิ ปะ พระองคท์ รงพระสรวล ทวา่ ผมยงิ่ พศิ วงหนกั ขน้ึ เมอ่ื บาทหลวง
กลา่ วยนื ยนั วา่ พวยควนั นน้ั เปน็ ของแท้ ไปๆ มาๆ ผมกไ็ ดม้ าเดนิ อยหู่ นา้ โครง
กระดูกนี้ เม่ือปดั เถาองุน่ ออกไปกพ็ บกับซโี่ ครง และเมอื่ ม้วนเถาวลั ยแ์ หง่ หมู่
เกาะอาร์แซ็คไซด์เดินคดเค้ียวไปตามแนวร่มไม้ และพุ่มไม้ ไม่นากนักเส้น
เถาวัลย์ก็มาถึงจุดส้ินสุด ผมเดินย้อนกลับไปทางเก่าจนมาถึงจุดที่เดินเข้า
มาแตแ่ รก คร้ังน้ีผมไมเ่ หน็ สิ่งมีชีวิตอนื่ ใดอยู่ตรงนัน่ อกี นอกเสียจากกระดกู

ต้นไม้สีเขียวถูกตัดออกมาให้ผมใช้เป็นไม้วัด ผมมุดเข้าไปในโครงกระดูก
นน่ั อกี ครงั้ จากรเู จาะบนกะโหลก เมอื่ เหลา่ บาทหลวงเหน็ ผมไตไ่ ปถงึ บนยอด
ซี่โครงช้นิ สุดทา้ ย “เปน็ ยังไงมั้ง!” พวกเขาตะโกนถาม “ทา่ นกล้าวัดเทพเจ้าน้ี

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 611

หรือไม่! ช่วยท�ำเพื่อเราหน่อยเถอะ” “ได้สิ...ท่านบาทหลวง ว่าแต่ท่านจะให้
วัดออกมาเป็นอะไรล่ะ?” ทว่าค�ำถามน้ีท�ำให้พวกท่านโต้เถียงกันอย่างหนัก
วา่ จะให้วัดออกมาเป็นฟุตหรือเป็นนว้ิ พวกทา่ นหวดเชิงเทยี นของกันและกนั
ดว้ ยไมห้ ลา จนหวั กะโหลกสง่ เสยี งสะทอ้ นดงั กอ้ ง ผมจงึ รบี ถอื โอกาสสรปุ ผล
การคำ� นวณดว้ ยตวั เองเสียเลย

ผมจะน�ำผลค�ำนวณเหล่านี้มาเสนอต่อหน้าคุณตรงน้ี ทว่าขอให้ระลึกไว้
ก่อนว่าในเรื่องน้ีผมไม่ได้บอกเล่าผลค�ำนวณออกมาตามใจปรารถนาของตัว
เอง เพราะคณุ สามารถนำ� ไปตรวจสอบกบั ผเู้ ชย่ี วชาญดา้ นโครงกระดกู ดไู ดว้ า่
ตัวเลขของผมมีความถูกต้องหรือไม่ ผู้เชี่ยวชาญประจ�ำพิพิธภัณฑ์สัตว์ทะเล
ยกั ษใ์ นทา่ เรือฮลั ท่าประมงลา่ วาฬแห่งหนึ่งในประเทศองั กฤษบอกกบั ผมว่า
พวกเขามตี วั อยา่ งทส่ี มบรู ณข์ องวาฬฟนิ แบค และวาฬอน่ื ๆ นอกจากนผ้ี มยงั
เคยได้ยินว่าพิพิธภัณฑ์แห่งแมนเชสเตอร์ในนิวแฮมเชียร์มีสิ่งที่ผู้ครอบครอง
กรรมสิทธิ์เรียกว่า “ตัวอย่างท่ีสมบูรณ์แบบสุดของวาฬกรีนแลนด์ หรือวาฬ
ริเวอร์ในสหรัฐอเมริกา” ย่ิงไปกว่านั้นสถานที่ท่ีมีช่ือเรียกว่าเบอร์ตัน คอนส
เตเบิลในยอร์คเชียร์ ประเทศอังกฤษ สมาชิกท่านหน่ึงนามเซอร์คลิฟฟอร์ด
คอนสเตเบิลเองก็มีโครงกระดูกวาฬหัวทุยอยู่ในครอบครองเช่นกัน ทว่าเป็น
วาฬหัวทุยขนาดกลางซึ่งเทียบไม่ได้เลยกับขนาดโตเต็มวัยท่ีราชาทรานโค
มติ รผ้สู งู ศักดข์ิ องผมมี

โครงกระดูกจากวาฬสองตัวที่ขึ้นมาตายเกยต้ืนล้วนอยู่ภายใต้สิทธ์ิการ
ครอบครองของผู้เป็นเจ้าของมันบนพนื้ ฐานทคี่ ลา้ ยๆ กนั กษัตรยิ ท์ รานโคทร
งครอบครองเพราะพระองคท์ รงมพี ระราชประสงค์ สว่ นเซอรค์ ลฟิ ฟอรด์ อยใู่ น
ฐานะเจ้าศกั ดินาทีม่ ีอ�ำนาจ วาฬของเซอร์คลิฟฟอร์ดถกู เชอื่ มต่อตลอดทง้ั ลำ�
ตวั มนั จงึ เปน็ เหมอื นตลู้ นิ้ ชกั ขนาดใหญ่ คณุ สามารถเปดิ ปดิ ไดท้ กุ ชอ่ งกระดกู
ของมัน หรือจะนำ� เอาซี่โครงมาวางแผท่ �ำเปน็ เหมอื นพัดขนาดใหญ่ หรือหอ้ ย
โหนตลอดทง้ั วนั บนขากรรไกรลา่ งของมนั กย็ อ่ มได้ หากนำ� ไปวางไวห้ ลงั ประตู
และหนา้ ต่างบานกระจก แลว้ ใหค้ นรบั ใช้ชายถือพวงกญุ แจคอยนำ� ผูม้ าเยอื น

612 : โมบ้-ี ด๊ิก

ในอนาคตพาเดินดูรอบๆ เซอร์คลฟิ ฟอรด์ คงได้เกบ็ คา่ ชม สองเหรยี ญเพนนี
ส�ำหรับการมองไปรอบๆ ห้องจัดแสดงในกระดูกสันหลัง สามเพนนีส�ำหรับ
ฟังเสียงสะท้อนในโพลงสมองของมัน และหกเพนนีส�ำหรับภาพท่ีหาดูไม่ได้
ง่ายนักจากบรเิ วณหนา้ ผากของมนั

ขนาดของโครงกระดูกท่ีผมก�ำลังจะน�ำเสนอต่อไปน้ีลอกมาชนิดค�ำต่อค�ำ
จากรอยสกั ทแี่ ขนขวาของผม ซง่ึ ผมสกั เอาไว้ขณะเดนิ เตลิดเปิดเปงิ อยู่ในชว่ ง
เวลานั้น เพราะไม่มีวิธีใดดีไปกว่านี้อีกแล้วในการเก็บบันทึกตัวเลขข้อมูลท่ีมี
ค่าเหล่านี้ เม่ือผมใช้พื้นท่ีว่างจนเต็ม ก็เร่ิมมองหาส่วนอ่ืนในร่างกายเพ่ือใช้
เปน็ กระดาษวา่ งสำ� หรบั บทกวที ผี่ มแตง่ ขน้ึ อยา่ งนอ้ ยกน็ า่ จะมสี ว่ นอนื่ ทย่ี งั ไม่
ไดส้ กั อะไรลงไป ผมไมส่ นใจวา่ ลำ� ตวั ของผมจะเตม็ ไปดว้ ยรอยสกั จรงิ ๆ แลว้
ควรจะใช้ทุกตารางน้วิ บนั ทกึ ตัวเลขขนาดทีต่ รงกนั ดว้ ยซำ้� ไปะ

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 613

บทท่ี 103
ขนาดวัดโครงกระดกู วาฬ

เร่ิมแรกผมปรารถนาจะบอกเล่าให้คุณได้รู้ถึงขนาดท่ีแน่นอนของสัตว์ทะเล
ยักษ์ชนิดนี้ด้วยถ้อยความที่ละเอียดชัดเจนเสียก่อน ซ่ึงถ้อยแถลงนี้อาจเป็น
ประโยชน์ในการพิสจู นข์ นาดโครงกระดูกของมันทเ่ี ราจะได้เหน็ กันในไม่ชา้ นี้

ผลจากความใส่ใจของผมในการวัดขนาดวาฬ ซ่ึงบางส่วนผมอ้างอิงการ
ประมาณการณ์ของกัปตันสคอร์บี้ พบว่าวาฬกรีนแลนด์ขนาดใหญ่สุดหนัก
เจ็บสิบตันจะมีความยาวหกสิบฟุต และจากความเอาใจใส่ของผมในการ
เทียบเคียง ผมว่าวาฬหัวทุยขนาดใหญ่สุดจะมีความยาวอยู่ระหว่างแปดสิบ
หา้ ถึงเก้าสบิ ฟุต และวาฬท่มี ขี นาดรอบล�ำตัวสงู สดุ นอ้ ยกวา่ สสี่ ิบฟตุ จะมนี ำ�้
หนกั อยา่ งนอ้ ยเกา้ สบิ ตนั ดงั นนั้ หากกำ� หนดใหค้ นสบิ สามคนมนี ำ�้ หนกั เทา่ กบั
หน่ึงตัน วาฬจะมีน�้ำหนักมากกว่าน้�ำหนักของประชากรท้ังหมู่บ้านรวมกัน
หนง่ึ พนั หน่ึงรอ้ ยคน

เช่นน้ีแล้วคุณคงไม่คิดว่ามันสมองเหล่านั้นจะเหมือนวัวควายใส่แอกที่
เม่ือน�ำมาใส่สัตว์ทะเลยักษ์แล้วจะท�ำให้มันเปลี่ยนความคิดของคนบนบกได้
กระมงั ?

ก่อนหน้าน้ีเคยได้เล่าให้คุณฟังในสถานการณ์ต่างๆ กันไปเก่ียวกับหัว
กะโหลก ช่องพ่นพวยน�้ำ ขากรรไกร ฟัน หาง หน้าผาก ครีบ และอวัยวะ
ส่วนอ่ืนที่ใช้ในการด�ำน�้ำของมัน คราวน้ีผมจะขอมุ่งตรงไปยังเรื่องท่ีน่าสนใจ
ที่สุดในความใหญ่โตของกระดูกท่ีไม่มีอะไรห่อหุ้ม ทว่าเน่ืองจากหัวกะโหลก

614 : โมบ-้ี ดิ๊ก

อนั ใหญม่ หมึ ามสี ดั สว่ นทใ่ี หญก่ วา่ ขนาดโครงกระดกู ทง้ั หมด และเปน็ สว่ นทม่ี ี
ความซบั ซอ้ นมากทส่ี ดุ จะไมก่ ลา่ วซำ้� อกี ครง้ั ในบทนี้ ดงั นน้ั คณุ ตอ้ งไมล่ มื เกบ็
รายละเอยี ดเกย่ี วกับมนั เอาไว้ในใจ หรือหนีบไว้ใตว้ งแขนขณะเราศึกษาเร่อื ง
นี้ดว้ ยกนั มิเช่นนน้ั คุณจะเขา้ ใจได้ไมส่ มบูรณน์ ักเกย่ี วกบั โครงสร้างท่วั ไปของ
วาฬทเี่ ราก�ำลงั จะพิจารณากันตอ่ ไปน้ี

โครงกระดูกวาฬหัวทุยท่ีทรานคิววัดความยาวได้เจ็ดสิบสองฟุต ดัง
น้ันขณะมันมีชีวิตและมีเน้ือหนังมังสาห่อหุ้มมันจะมีความยาวเก้าสิบฟุต
เนอ่ื งจากโครงกระดกู วาฬจะมคี วามยาวหายไปประมาณหนงึ่ ในหา้ ของความ
ยาวตลอดทง้ั ลำ� ตวั ขณะมชี วี ติ ในความยาวเจบ็ สบิ สองฟตุ นแ้ี บง่ เปน็ ความยาว
ของหัวกะโหลก และขากรรไกรประมาณยสี่ บิ ฟุต ท่ีเหลอื ประมาณห้าสิบฟุต
เปน็ ความยาวของกระดกู สนั หลงั ทง้ั หมด สว่ นทตี่ ดิ กบั กระดกู สนั หลงั คอื ซโี่ ครง
มลี กั ษณะเปน็ ตะกรา้ ทรงกลมโอบลอ้ มอวยั วะสว่ นสำ� คญั ของวาฬ มคี วามยาว
น้อยกวา่ หน่ึงในสามของความยาวของกระดูกสันหลงั

ส�ำหรับผมแล้วโครงกระดูกสีงาขนาดใหญ่ตรงส่วนอก ที่มีล�ำกระดูกสัน
หลงั ซงึ่ ไมไ่ ดแ้ บกรบั นำ้� หนกั อะไรขยายยดื ยาวออกมาเปน็ เสน้ ตรงนนั้ ตา่ งจาก
ตัวเรือล�ำใหญ่บนแท่นต่อเรือ ขณะมีเพียงไม้ยี่สิบชิ้นสอดอยู่เป็นโครงหัวเรือ
และโครงเรือ ซงึ่ โครงไมข้ นาดยาวนีไ้ มไ่ ดเ้ ช่อื มตดิ กับกระดูกงูเรือ

กระดกู ซโ่ี ครงมขี า้ งละสบิ ชนิ้ ชน้ิ แรกเรม่ิ จากสว่ นคอมคี วามยาวเกอื บหกฟตุ
ชน้ิ ทส่ี อง สาม และสมี่ คี วามยาวมากขนึ้ ตามลำ� ดบั มาจนมายาวสงู สดุ ทช่ี นิ้ ทห่ี า้
หรือกระดูกซ่ีโครงชิ้นกลางซ่ึงวัดได้แปดฟุตกับอีกไม่ก่ีนิ้ว จากนั้นความยาว
จะลดลงตามล�ำดับจนถึงช้ินที่สิบมีความยาวห้าฟุตกับอีกไม่ก่ีน้ิว แต่ละช้ินมี
ความหนาสอดรับกับความยาว ซี่โครงช้ินกลางโค้งมากที่สุด ในหมู่เกาะอาร์
แซค็ ไซดจ์ ะใช้กระดกู ซ่ีโครงวาฬเปน็ โครงสะพานขา้ มลำ� ธารเล็กๆ

ในการพิจารณากระดูกซโี่ ครงเหล่านี้ ผมคงไม่กลา่ วลงลกึ ถึงรายละเอียด
อีก เพราะได้กล่าวย้�ำบ่อยคร้ังแล้วในช่วงต่างๆ ของหนังสือเล่มนี้ว่าโครง
กระดูกวาฬไม่ได้บ่งบอกถึงลักษณะรูปร่างที่แท้จริงของมัน กระดูกซ่ีโครงช้ิน

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 615

ทีใ่ หญ่ที่สดุ ของทรานคิว ซึ่งเปน็ หนึ่งในซ่โี ครงชิน้ กลาง ทม่ี ีความลึกมากทสี่ ุด
ขณะวาฬมีชีวิตและมีก้อนเน้ือห่อหุ้มมิดซี่โครงช้ินท่ีมีความลึกมากที่สุดนี้น่า
จะทำ� ใหว้ าฬตวั นม้ี ขี นาดรอบตวั อยา่ งนอ้ ยสบิ หกฟตุ นนั่ เพราะซโ่ี ครงอกี ดา้ น
วดั ไดม้ ากกวา่ แปดฟตุ เพยี งเลก็ นอ้ ย ดว้ ยเหตนุ ซ้ี โี่ ครงจงึ ใชบ้ อกขนาดของวาฬ
ขณะมชี วี ติ ไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งเพยี งสว่ นเดยี วเทา่ นน้ั หนำ� ซำ�้ ผมยงั ทำ� การประเมนิ
ขนาดของมันจากกระดูกสันหลังเปล่าเปลือย ซ่ึงครั้งหนึ่งซี่โครงทั้งหมดนี้
ห่อหุ้มเน้ือก้อนใหญ่หลายตันท้ังส่วนที่เป็นกล้ามเน้ือ ก้อนเลือด และล�ำไส้
นอกจากกระดกู ซโี่ ครงแลว้ บรเิ วณนยี้ งั มกี ระดกู ครบี ขนาดใหญท่ ำ� ใหม้ นั ดคู อ่ น
ข้างยุ่งเหยิงทีเดียว ส่วนบรเิ วณหางซึง่ มนี ้�ำหนกั มาก และมขี นาดใหญ่โต ทวา่
กลบั ไมม่ ีกระดกู มนั จงึ เปน็ ส่วนทว่ี ่างเปลา่ มากท่สี ุด!

ชา่ งไรส้ าระ และโงเ่ งา่ อะไรเชน่ น้ี ผมคดิ .. สำ� หรบั ชายคนหนงึ่ ทไ่ี มเ่ คยออก
เดินทางไปไหนเพราะความขลาดกลัว แต่พยายามจะศึกษาให้เข้าใจอย่าง
ถ่องแท้ในตัววาฬท่ีเต็มไปด้วยเรื่องราวอันน่าพิศวง ด้วยเพียงแค่จดจ้องซาก
โครงกระดูกท่ีมีขนาดหดเล็กลง และวางยืดยาวอยู่ในป่าอันเงียบสงบแห่งนี้
ไม่มีทางเป็นไปได้เลย.. เว้นแต่จะมีหัวใจหาญกล้าไม่เกรงกลัวต่ออันตรายที่
จู่โจมอย่างฉับพลัน หรือเมื่อขณะอยู่ในกระแสน�้ำวนจากปลายหางของวาฬ
ท่ฟี าดลงบนผวิ น้ำ� ดว้ ยความเดือดดาล หรอื ดำ� ดิง่ ลงใต้ทะเลลกึ เท่านั้น จึงจะ
ศึกษาขนาดทแี่ ทจ้ ริงของวาฬเป็นๆ ทีย่ งั มเี นอื้ มังสาอยู่ครบได้

กระนน้ั ในการศกึ ษาจากกระดกู สนั หลงั วธิ ที ดี่ ที สี่ ดุ ทเ่ี ราจะพจิ ารณามนั ได้
ก็ด้วยการใชป้ น้ั จั่นยกกระดูกของมันขน้ึ ตงั้ สงู ซงึ่ ไมใ่ ชง่ านเรง่ ดว่ นอะไร และ
ในเวลาน้มี ันต้งั เสร็จแล้วและดรู าวกบั เสาหนิ ปอมเปย์

ขอ้ กระดกู สนั หลงั ของโครงกระดกู มที ง้ั หมดสสี่ บิ ชนิ้ กบั เศษๆ อกี เลก็ นอ้ ย
แตล่ ะชนิ้ ไมไ่ ดเ้ ชอื่ มตดิ กนั สว่ นใหญว่ างพาดเหมอื นกอ้ นหนิ ทม่ี สี ว่ นหวั ยน่ื ออก
มาบนยอดแหลมของตึกทรงกอธิค ซ่ึงเป็นรากฐานของงานก่อสร้างด้วยหิน
หรือตึก ชิ้นท่ีมีขนาดใหญ่สุดคือชิ้นกลางมีความกว้างน้อยกว่าสามฟุต และ
มีความลกึ มากกว่าส่ีฟุต ชน้ิ ต่อจากนนั้ จะมีขนาดเล็กลงเรอ่ื ยๆ จนถึงชน้ิ ที่มี

616 : โมบี-้ ด๊กิ

ขนาดเลก็ สดุ อยตู่ ดิ กบั หาง มคี วามกวา้ งเพยี งแคส่ องนว้ิ เทา่ นนั้ และมลี กั ษณะ
คลา้ ยกบั ลกู บิลเลียด ผมได้ยินวา่ ยังมีช้นิ ส่วนทเี่ ล็กกว่านี้อกี แต่ถูกเดก็ เลก็ ๆ
ซกุ ซนขโมยเอาไปเลน่ ปาลกู หนิ กนั ดว้ ยเหตนุ เ้ี ราจงึ ไดเ้ หน็ กระดกู สนั หลงั ของ
ส่ิงมีชวี ิตขนาดใหญม่ หมึ ามีขนาดเรียวเล็กลงจนกลายเป็นของเล่นของเดก็ ไป

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 617

บทที่ 104

ซากวาฬดกึ ดำ� บรรพ์

ลำ� ตวั ทมี่ ขี นาดใหญจ่ นนา่ อศั จรรยข์ องวาฬทำ� ใหม้ นั มเี รอื่ งราวมากมายใหต้ อ้ ง
เขียนสาธยายเพ่มิ เตมิ ยืดขยายข้อความ และลงรายละเอยี ดยบิ ยอ่ ย และแม้
จะพยายามคุณก็คงไม่สามารถอัดย่อมันลงได้ วิธีที่ดีที่สุดคือการเขียนเรื่อง
ราวของมันลงในหนังสือขนาดสี่หน้ายก โดยไม่ต้องกล่าวซ้�ำถึงความยาวนับ
จากชอ่ งหายใจจนถงึ หาง และความกว้างรอบเอวของมัน เอาแค่พดู ถึงล�ำไส้
เสน้ ยาวใหญท่ ขี่ ดกนั อยใู่ นทอ้ งของมนั เฉกเชน่ เชอื กเคเบล้ิ และเชอื กพวนขนาด
ใหญ่ทีข่ ดเก็บอยใู่ นหอ้ งใต้ทอ้ งเรือรบเทา่ นนั้ พอ

นบั ตง้ั แตผ่ มอาสาเขา้ รว่ มปฏบิ ตั กิ ารไลล่ า่ สตั วท์ ะเลยกั ษ์ มคี วามจำ� เปน็ ที่
ผมตอ้ งพสิ จู นค์ วามรอบรขู้ องตวั เองเกย่ี วกบั งานนี้ ไมเ่ วน้ แมเ้ ซลลไ์ ขมนั เลก็ ๆ
ในเลอื ดของมัน และเลยเถิดไปจนถงึ ขดไสข้ นาดใหญ่ในล�ำไส้ ท่ผี ่านมาผมได้
บรรยายไปมากมายถึงพฤติกรรม และโครงสร้างร่างกายของมัน ตอนนี้คง
เหลือแต่ขยายความไปถึงเรื่องราวในอดีต ซากดึกด�ำบรรพ์ และเหตุการณ์
นำ�้ ทว่ มโลก คำ� ทนี่ ำ� มาใชเ้ รยี กสตั วช์ นดิ อนื่ นอกเหนอื จากคำ� วา่ สตั วท์ ะเลยกั ษ์
สำ� หรบั มด หรอื หมดั คำ� ใหญโ่ ตเหลา่ นนั้ อาจใหเ้ พยี งความรสู้ กึ โออ้ วดเกนิ จรงิ
ทวา่ เมอื่ สตั วท์ ะเลยกั ษเ์ ปน็ หวั ขอ้ สำ� คญั ขอ้ เทจ็ จรงิ นก้ี เ็ ปลยี่ นไป ผมเตม็ ใจเดนิ
โซซดั โซเซอยภู่ ายใตค้ ำ� อนั หนกั หนว่ งของพจนานกุ รมน้ี และขอกลา่ วไวต้ รงน้ี
วา่ เมอื่ ใดกต็ ามทมี่ คี วามจำ� เปน็ ตอ้ งคน้ หาขอ้ มลู เพม่ิ เตมิ ระหวา่ งการเขยี นเรอื่ ง
ราวเหล่าน้ี ผมจะใช้เพียงแต่หนังสือขนาดแปดหน้ายกของจอนห์สันที่ผมซ้ือ

618 : โมบ้-ี ดก๊ิ

หามาเพื่องานน้ีเป็นพิเศษ เพราะขนาดตัวท่ีใหญ่โตเป็นพิเศษของผู้รวบรวม
พจนานกุ รมทม่ี ชี อื่ เสยี งเลม่ นม้ี คี วามเหมาะสมในการรวบรวมคำ� ศพั ทเ์ ฉพาะ
ทนี่ กั เขยี นหนังสอื วาฬอยา่ งผมใช้

กล่าวกันว่านักเขียนส่วนใหญ่ชอบใส่สีตีไข่ลงในเร่ืองที่พวกเขาเขียน จน
เป็นปกติท่ีอาจเกิดข้ึนได้ เช่นน้ันแล้วเรื่องที่ผมจะเขียนล่ะ ผมควรเขียนเร่ือง
สัตว์ทะเลยักษ์นี้ออกมาอย่างไร? ข้อเขียนของผมยืดขยายไปยังแผ่นติดป้าย
ประกาศท่ัวทั้งเมืองโดยไม่รู้ตัว ขอปากกาขนนกแร้งคอนดอร์กับผมเถิด! ขอ
ปากปล่องภูเขาไฟวีซูเวียสเพ่ือผมจะได้น�ำมาใช้เป็นแท่นหมึก โปรดจับแขน
ผมไว้ด้วยเถิด! เร่ืองราวของสัตว์ทะเลยักษ์ท่ีอยู่ในหัวท�ำให้ผมหยุดเขียนไม่
ได้ ผมจะเหน็ดเหนื่อยเม่ือยล้า และอาจหมดสติลงเพราะความรู้ที่มากเกิน
กว่าจะเก็บกวาดได้หมดของมัน ราวกับมันได้รวมเอาความรู้รอบตัวท้ังหมด
และยุคสมัยทั้งหมดของวาฬ มนุษย์ และแมสทดู อน1 ท้งั อดตี ปัจจบุ ัน และ
อนาคตที่ก�ำลังจะมาถึง ทัศนียภาพโดยรอบของอาณาจักรท้ังหมดบนโลก
ตลอดจนจักรวาลท้ังหมด และยังไม่รวมส่วนที่อยู่รอบนอก ย่ิงเขียนมันยิ่ง
ขยายความออกไปเป็นแก่นสารท่ีกว้างใหญ่! เราอธิบายความใหญ่โตของมัน
อย่างละเอยี ด เมื่อคดิ จะท�ำหนังสือเล่มใหญ่ คุณตอ้ งเลอื กหวั ขอ้ ทีใ่ หญ่ ไมม่ ี
หนังสือเล่มใหญ่ และคงทนเล่มใดเขียนถึงเห็บหมัด แม้อาจมีผู้คนมากมาย
อยากลองทำ� มาแล้วกต็ าม

ก่อนน�ำเข้าเร่ืองซากดึกด�ำบรรพ์ของวาฬ ผมขอแนะน�ำตัวเองในฐานะ
นักธรณีวิทยาเสียหน่อย หลายต่อหลายครั้งผมเคยได้มีโอกาสเป็นช่างหิน
และนักขดุ เคยได้ขดุ ทัง้ คู คลอง และบอ่ นำ้� ห้องใตด้ นิ สำ� หรบั เก็บไวน์ หลมุ
ใตด้ นิ ถังน�้ำใตด้ ิน และอะไรจำ� พวกน้ที ั้งหมด ในทำ� นองเดียวกบั การเกร่นิ นำ�
เบอ้ื งตน้ ผมอยากกลา่ วเตอื นผอู้ า่ นวา่ ชน้ั ใตด้ นิ ยคุ กอ่ นหนา้ นมี้ กี ารขดุ พบซาก
สัตว์ขนาดใหญ่ซ่ึงในปัจจุบันได้สูญพันธุ์ไปเกือบหมดแล้ว ซากที่เป็นอนุสรณ์
ในการขดุ พบยคุ ตอ่ มาเปน็ สง่ิ ทเ่ี รยี กวา่ การตกตะกอนของหนิ ยคุ เทอรเ์ ทยี รซี งึ่

1  แมสทดู อน (mastodon) เปน็ สัตวเ์ ล้ยี งลกู ดว้ ยนมขนาดใหญ่ในอดีต

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 619

นา่ จะเชอ่ื มโยง หรอื ไมก่ ค็ น่ั กลางระหวา่ งสตั วใ์ นยคุ กอ่ นบนั ทกึ ประวตั ศิ าสตร์
และสตั วท์ เ่ี ปน็ บรรพบรุ ษุ ยคุ แรกทก่ี ลา่ วกนั วา่ ไดห้ นเี หตกุ ารณน์ ำ�้ ทว่ มโลกขนึ้
มาอยู่บนเรือโนอาร์ด้วย จนถึงเด๋ียวน้ีซากดึกด�ำบรรพ์ของวาฬท่ีพบเป็นของ
ยุคเทอร์เทียรีซ่งึ เป็นชน้ั ทอ่ี ยู่ใกล้ผิวหนา้ ดนิ มากทสี่ ดุ และแมไ้ มม่ ีซากชน้ิ ใดมี
ลกั ษณะตรงกบั ชนดิ ทรี่ จู้ กั ในปจั จบุ นั แตก่ ม็ ลี กั ษณะโดยรวมคลา้ ยกนั มากพอ
จะพิสจู นล์ ำ� ดบั ช้ันซากดกึ ดำ� บรรพข์ องสตั ว์ทะเลเลีย้ งลูกดว้ ยนมได้

ซากดึกด�ำบรรพ์แตกหกั ของวาฬในยคุ กอ่ นอดมั เศษชิ้นสว่ นกระดกู และ
โครงกระดกู ของมนั ในชว่ งเวลาตา่ งๆ ภายในสามสบิ ปหี ลงั นถ้ี กู พบทฐี่ านภเู ขา
เอลพ์ ในลอมบารด์ ี้ ฝรง่ั เศส องั กฤษ สกอ็ ตแลนด์ และรฐั หลยุ เซยี นา มสิ ซสิ ซปิ ป้ี
และอลาบามา ในจำ� นวนซากทเ่ี หลอื ลว้ นเปน็ ชนิ้ สว่ นทม่ี คี วามนา่ สนใจ ชน้ิ สว่ น
กะโหลกขุดพบได้ในปคี .ศ.1779 บนถนนดอฟินในกรงุ ปารีส ถนนสายสัน้ ๆ
ทอดยาวสปู่ ระตพู ระราชวงั ตยุ เลอรสี สว่ นกระดกู ขดุ พบระหวา่ งการขดุ ทา่ เรอื
แอนท์เวิร์พในยุคสมัยนโปเลียน คูวิเย่ร์เคยวินิจฉัยว่าช้ินส่วนน้ีเป็นของสาย
พนั ธุส์ ตั วท์ ะเลยกั ษ์ทยี่ ังไม่เปน็ ที่รจู้ กั กนั นัก

ทว่าซากสัตว์ทะเลเล้ียงลูกด้วยนมท่ีมีความน่าพิศวงมากท่ีสุด คือโครง
กระดกู ขนาดใหญท่ มี่ คี วามสมบรู ณม์ ากทส่ี ดุ ของสตั วข์ นาดใหญท่ สี่ ญู พนั ธไ์ุ ป
แลว้ ซง่ึ ขดุ พบในปคี .ศ.1842 ภายในสวนของตลุ าการครกี ทอี่ ลาบามา เหลา่
ทาสผ้มู คี วามเช่อื งมงายจนน่าขนลุกซึง่ อาศัยอยู่บริเวณนั้นยกย่องเอากระดกู
เหล่านี้เปน็ หนึง่ ในช้นิ สว่ นของเทวดาตกสวรรค์ บรรดาหมอในอลาบามาแจง้
วา่ มนั คือสตั วเ์ ล้ือยคลานขนาดใหญ่ และสมควรเรียกมนั ว่าบาซโิ ลซอรสั ทว่า
เมอื่ กระดกู บางชนิ้ ถกู นำ� ขา้ มทะเลมาใหโ้ อเวน ผเู้ ชย่ี วชาญโครงสรา้ งมนษุ ยไ์ ด้
พจิ ารณาดู กลับกลายเปน็ ว่าสัตว์เล้ือยคลานท่กี ล่าวถึงกันนั้นคอื วาฬ แม้จะ
เปน็ ชนดิ ทส่ี ญู พนั ธไ์ุ ปแลว้ กต็ าม เรอื่ งราวเหลา่ นส้ี ะทอ้ นถงึ ขอ้ เทจ็ จรงิ ทก่ี ลา่ ว
ยำ�้ บอ่ ยครงั้ ในหนงั สอื เลม่ นว้ี า่ โครงกระดกู วาฬไมส่ ามารถบอกถงึ รปู รา่ งทแี่ ท้
จรงิ ของมันขณะมชี ีวิตอย่ไู ด้ ดว้ ยเหตุนโ้ี อเวนจงึ ได้ท�ำพิธีลา้ งบาป และต้ังช่อื
ใหม่ให้กับมันโดยเรียกว่าซูกอลดอน และในรายงานของเขาที่แจ้งต่อสมาคม

620 : โมบี-้ ดิ๊ก

ธรณวี ทิ ยาลอนดอนมเี นอ้ื หาตอนหนง่ึ ระบวุ า่ มนั เปน็ หนง่ึ ในสตั วท์ มี่ ขี นาดใหญ่
โตที่สุดซง่ึ การเปล่ียนแปลงของโลกทำ� ใหม้ นั สญู พันธไ์ุ ป

ขณะผมยืนอยู่ท่ามกลางช้ินส่วนขนาดใหญ่ของสัตว์ทะเลยักษ์ท้ังโครง
กระดูก หัวกะโหลก เข้ียวงา ขากรรไกร กระดูกซี่โครง และกระดูกสันหลัง
ท้ังหมดน้ีท�ำให้ผมนึกชื่นชมในส่วนท่ีมีความคล้ายกับลักษณะของลูกหลาน
สัตว์ใหญใ่ นทะเลท่ยี งั คงมีอยูใ่ นปัจจบุ นั ในทางกลับกันความพงึ ใจเดียวกันนี้
กเ็ กดิ ขน้ึ กบั สตั วท์ ะเลยกั ษใ์ นยคุ กอ่ นบนั ทกึ ประวตั ศิ าสตร์ บรรพบรุ ษุ จำ� นวน
มหาศาลของพวกมันท่ีได้ถูกท�ำลายล้างไปก่อนหน้า น้�ำท่ีท่วมโลกในคร้ังนั้น
ได้พดั พาผมย้อนกลบั ไปยงั ช่วงเวลาอนั น่าพศิ วง ก่อนชว่ งเวลาอันกลา่ วไดว้ ่า
เป็นจุดเริ่มที่มนุษย์ก่อก�ำเนิดขึ้น กลุ่มควันสีเทาของเทพแซทเทิร์นลอยตลบ
อบอวลรอบตัว ผมอยู่ทา่ มกลางความคลมุ เครือ ตวั สัน่ ระริกเมอ่ื ช�ำเลอื งเหน็
ข้ัวโลกเหนือแยกตัวห่างไกลออกไปทุกขณะ เมื่อปราการนำ้� แข็งที่แตกตัวออ
กบีดอัดอย่างแรงไปยังสิ่งที่เรียกว่าเส้นศูนย์สูตร และเส้นรอบโลกท่ีมีความ
ยาวทั้งหมด 25,000 ไมล์ ไม่มีพื้นดินเหลือให้ได้เห็นแม้เพียงหนึ่งช่วงมือ
จากน้ันโลกท้ังใบกลายเป็นโลกของวาฬ ขณะเดียวกันกษัตริย์ผู้สร้างทิ้งร่อง
รอยของพระองคไ์ วบ้ นเทอื กเขาแอนดสิ และหมิ าลยั ใครกนั จะมวี งศว์ านเฉก
เชน่ วาฬ? ฉมวกของอาฮบั ลม้ิ เลอื ดบรรพบรุ ษุ ของพวกมนั ทมี่ อี ายมุ ากกวา่ เมธุ
เซลาหข์ ององคฟ์ าโรหซ์ ง่ึ นา่ จะเปน็ เพยี งแคเ่ ดก็ นกั เรยี นตวั นอ้ ย ผมเดนิ เขา้ ไป
ทกั ทายเชม2 รสู้ กึ หวาดกลวั เรอ่ื งราวสยองขวญั สดุ บรรยายของวาฬทไี่ มม่ แี หลง่
ท่ีมาในยคุ กอ่ นโมเสส ซงึ่ การมีอยู่ของมันนับแตเ่ ริม่ แรกมานนั้ ควรมหี ลังจาก
ยคุ แหง่ ความเจริญทางวัฒนธรรมสน้ิ สดุ ลง

ไม่เพียงเท่านั้นสัตว์ทะเลยักษ์นี้ยังได้ท้ิงร่องรอยก่อนยุคอาดัมไว้ในแม่
พิมพ์ธรรมชาติ หินปูน และดินร่วนได้ยกรูปปั้นครึ่งตัวของบรรพบุรุษมันไว้
ให้เป็นมรดกตกทอด ทว่าบนแผ่นจารึกของชาวอียิปต์โบราณจารึกถึงพวก
มันเป็นตัวอักขระบนแผ่นหิน เราพบรปู ครบี ทีส่ มบรู ณข์ องมันอยู่บนนัน้ ภาย

2  เชม (Shem) บุตรชายของโนอาห์

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 621

ในหอ้ งๆ หนึ่งของวิหารเดนเดราหเ์ ม่ือช่วงห้าสิบปีก่อนมกี ารค้นพบภาพแกะ
สลกั ฝาผนงั หนิ แกรนติ และภาพวาดแผนทแี่ สดงดวงดาวบนทอ้ งฟา้ บนภาพ
นน้ั เตม็ ไปดว้ ยเซนทอร์ กรฟิ ฟนิ และโลมา รปู รา่ งของพวกมนั คลา้ ยกบั รปู รา่ ง
พิกลบนรูปทรงกลมของท้องฟ้าในยุคปัจจุบัน เม่ือบินร่อนผ่านพวกมัน ผม
เห็นบรรพบุรุษสัตว์ทะเลยักษ์แหวกว่ายอยู่ในอดีตกาล พวกมันก�ำลังว่ายน�้ำ
อยู่บนแผนท่ีดวงดาวบนท้องฟ้าหลายศตวรรษก่อนหน้ากษัตริย์โซโลมอนจะ
นอนอยใู่ นเปลไกว

และตอ้ งไมม่ องขา้ มหลกั ฐานอกี ชนิ้ หนง่ึ ทแี่ สดงถงึ ยคุ สมยั โบราณกาลของ
วาฬ จากลักษณะกระดกู ของมนั หลังอุทกภยั ครั้งสำ� คญั ของโลกท่ีทา่ นอาวุโส
จอห์น ลีโอ เขยี นขึ้นจากประสบการณใ์ นการเดินทางไปยงั บารบ์ ารี

“ไมห่ า่ งจากชายฝง่ั นกั มวี หิ ารแหง่ หนง่ึ ใชก้ ระดกู วาฬทำ� เปน็ คานคำ้� หลงั คา
และไมข้ อ่ื เพราะขนาดตวั ทใ่ี หญโ่ ตผดิ ธรรมชาตทิ ำ� ใหม้ นั ถกู เหวยี่ งขน้ึ มานอน
ตายอยู่บนชายหาดน้ัน ชาวบ้านคิดกันว่านั่นเป็นสิ่งท่ีพระเจ้าทรงดลบันดาล
ให้แก่วิหารแห่งน้ัน ไม่มีวาฬตัวใดจากไปด้วยความตายอย่างฉับพลัน ทว่า
สัจธรรมในเรื่องน้ีก็คือแต่ละด้านของวิหารมีแนวหินล้อมรอบ หินเหล่านี้พุ่ง
ไปยงั ทะเลไกลสองไมล์ กระแทกเขา้ กบั วาฬทบี่ งั เอญิ วา่ ยผา่ นมาพบจนมนั ได้
รบั บาดเจบ็ พวกเขาเกบ็ กระดกู ซโ่ี ครงวาฬทม่ี คี วามยาวจนนา่ เหลอื เชอื่ เอาไว้
เพอ่ื แสดงถงึ ความมหศั จรรย์ โดยวางบนพนื้ ใหส้ ว่ นโคง้ สงู เปน็ ซมุ้ ประตู ซงึ่ ยอด
ของมนั แมม้ นษุ ยบ์ นหลงั อฐู กไ็ มอ่ าจเออื้ มมอื ถงึ กระดกู ซโี่ ครงนี้ (คำ� กลา่ วของ
จอหน์ ลีโอ) กลา่ วได้วา่ มันถูกวางอย่ตู รงน่นั มานานหลายรอ้ ยปีก่อนที่ผมจะ
ไดเ้ หน็ นกั ประวตั ศิ าสตรข์ องพวกเขายนื ยนั วา่ ผเู้ ผยวจนะผกู้ ลา่ วถงึ โมฮมั หมดั
มีต้นก�ำเนิดมาจากโบสถ์แห่งนี้ และบางคนไม่ยืนยันว่าผู้เผยวจนะโยนาห์ถูก
วาฬเหว่ียงออกมาจากพ้ืนโบสถ์”

ณ วิหารอาฟริกาแห่งน้ี ผมจะปล่อยให้คุณอยู่ตามล�ำพัง เผ่ือว่าคุณผู้
อา่ นเปน็ ชาวแนนทกั เกต็ และนกั ลา่ วาฬ คณุ จะไดย้ นื นง่ิ เงยี บเพอ่ื แสดงความ
เคารพสถานที่ตรงนนั่

622 : โมบี้-ด๊ิก

บทที่ 105

สายพนั ธุ์ทไ่ี ม่ดับสญู

นับแต่อดีตกาลสัตว์ทะเลยักษ์ดั้งด้นจากต้นธารแห่งความนิรันดรเดิน
ทางรอนแรมจนมาพบกบั เรา จุดเริ่มตน้ นน้ั ชวนให้สงสัยในระยะยาวของการ
สบื ทอดเผา่ พนั ธ์ุ มนั จะยงั คงไวซ้ ง่ึ ความใหญโ่ ตของขนาดตวั อนั มมี าแตด่ ง้ั เดมิ
ของบรรพบรุ ษุ ต้นสายพนั ธ์ุหรอื ไม่

จากการสำ� รวจเราพบวา่ ไมเ่ พยี งแตว่ าฬในยคุ ปจั จบุ นั จะมขี นาดใหญก่ วา่
วาฬเจา้ ของซากดึกดำ� บรรพ์ทมี่ ีอยใู่ นชัน้ เทอรเ์ ทียรี (ชว่ งเวลาตกตะกอนของ
ซากส่ิงมีชีวิตก่อนยุคมนุษย์) วาฬที่พบในซากหินช้ันเทอร์เทียรีซึ่งมีการตก
ตะกอนทีหลัง ซากของมันก็มขี นาดใหญก่ ว่าซากวาฬในยคุ ก่อนหนา้ เชน่ กนั

วาฬก่อนยุคอาดัมท่ีขุดได้ในอลาบามาตัวที่มีขนาดใหญ่สุดดังได้กล่าวไว้
ในบทก่อนหน้านี้มีขนาดความยาวของโครงกระดูกน้อยกว่าเจ็บสิบฟุต ขณะ
ท่ีพวกเราเองก็รู้กันอยู่แล้วว่าโครงกระดูกวาฬในยุคปัจจุบันเมื่อใช้สายเทป
วัดแล้วจะได้เจ็บสิบสองฟุต อีกท้ังผมเองก็เคยได้ยินผู้อาวุโสในวงการนักล่า
วาฬเล่าให้ฟังว่านับต้ังแต่มีการล่าวาฬมาเคยจับวาฬหัวทุยได้ตัวใหญ่สุดมี
ความยาวเกือบหนึง่ รอ้ ยฟตุ

ทว่าเป็นได้หรือไม่ว่าวาฬในชั่วโมงน้ีอาจไม่ได้มีขนาดตัวเพิ่มข้ึนมากกว่า
บรรดาวาฬในยุคบรรพกาล และอาจไม่ใช่ว่านับแต่ยุคอาดัมมาพวกมันจะมี
ขนาดตวั ทเี่ ล็กลง?

แน่ล่ะว่าเราคงต้องเห็นตามน้ัน หากเราเช่ือข้อความในบันทึกของบุรุษผู้

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 623

มีช่ือเสียงอย่างพลินนยี ์ และนกั ธรรมชาตวิ ิทยาในสมยั กอ่ น พลินนียบ์ อกเรา
ว่าวาฬมขี นาดตวั หลายเอเคอรข์ ณะมีชวี ติ อยู่ ส่วนอัลโดรวานดวิ ัดขนาดวาฬ
อีกตัวได้แปดร้อยฟุต โอ้...เจ้าวาฬสะพานเชือก เจ้าอุโมงค์รอดแม่น้�ำเทมส์!
แม้แต่ยุคสมัยของแบงค์ส และโซแลนเดอร์ นักธรรมชาติวิทยาของคุกเองก็
เช่นกัน เราพบว่าสมาชิกชาวเดนมาร์กคนหน่ึงในสถาบันศึกษาวิทยาศาสตร์
เขียนบันทึกไว้ว่าวาฬไอซ์แลนด์ (reydan-siskur หรือเจ้าท้องย่น) มีขนาด
หนง่ึ ร้อยยี่สบิ หลา นั่นคือสามร้อยหกสิบฟตุ เลเซพดี นกั ธรรมชาติวิทยาชาว
ฝร่ังเศส เขียนไว้ในช่วงเริม่ ตน้ ผลงานเขยี นของเขา (หน้าที่ 3) ซ่ึงเปน็ หนังสือ
ประวตั ศิ าสตรว์ าฬทม่ี เี นอ้ื หาละเอยี ดเลม่ หนง่ึ เขาระบวุ า่ วาฬไรทม์ คี วามยาว
หนึ่งร้อยเมตร สามร้อยยี่สิบแปดฟุต หนังสือเล่มนี้เพ่ิงตีพิมพ์ไปเมื่อปี ค.ศ.
1825 นี้เอง

วา่ แตจ่ ะมนี กั ลา่ วาฬคนใดเชอื่ เรอ่ื งเลา่ พวกนหี้ รอื ไม?่ ไมม่ ที างละ่ ...วาฬใน
วันน้ีมีขนาดใหญ่เท่ากับบรรพบุรุษของพวกมันในสมัยของพลินนีย์ และหาก
ผมมโี อกาสไดไ้ ปในชว่ งสมยั พลนิ นยี ์ ผมผซู้ ง่ึ เปน็ นกั ลา่ วาฬ (มากกวา่ เขา) จะ
กล่าวย้�ำให้เขาฟังเช่นน้ัน เพราะผมไม่เข้าใจว่ามันจะเป็นไปได้อย่างไร ขณะ
มัมม่ีอียิปต์ที่ถูกฝังมานับพันๆ ปีก่อนพลินนีย์เกิด ยังไม่ต่อหีบศพของพวก
เขาใหใ้ หญโ่ ตมากเทา่ กบั ชาวเคนตกั๊ กใี้ นสมยั ปจั จบุ นั ทต่ี ดั ถงุ เทา้ ออกมาสงู ยาว
เสยี ขนาดนน้ั และขณะรปู ปน้ั ววั ควาย และสตั วอ์ นื่ ของชาวอยี ปิ ตโ์ บราณ และ
แผน่ จารึกของชาวเมืองนนี ะเวห์ เพยี งเทียบเคียงสดั สว่ นขนาดทีพ่ วกเขาวาด
ขน้ึ มา กพ็ สิ จู นไ์ ดอ้ ยา่ งแจม่ ชดั แลว้ วา่ ววั ควายพนั ธด์ุ ี ทข่ี นุ จนอว้ น และมรี าคา
ในตลาดสมิธฟิลด์ ไม่ใชแ่ คม่ ขี นาดเท่ากับโคกระบอื ตวั เข่อื งของฟาโรห์ แตย่ ัง
มขี นาดใหญก่ วา่ มากดว้ ย กลา่ วใหช้ ดั เจนลงไปกค็ อื ผมไมเ่ ชอื่ วา่ ในบรรดาสตั ว์
ทกุ ชนดิ จะมเี พยี งแต่วาฬเทา่ นัน้ ที่มขี นาดเลก็ ลง

ทว่ายังมีอีกหน่ึงข้อสงสัยค้างคา เป็นค�ำถามท่ีชาวแนนทักเก็ตผู้ลึกซึ้งใน
วิชาชีพกระตุ้นให้ใคร่อยากถาม จริงหรือไม่คนเฝ้ายามผู้มากประสบการณ์
บนยอดเสากระโดงเรือล่าวาฬเกือบทั้งหมดเคยล่องเรือผ่านช่องแคบแบริ่ง

624 : โมบ-ี้ ด๊กิ

และเดนิ ทางไปมาแลว้ ยงั ดนิ แดนอนั หา่ งไกลทกุ ซอกมมุ ทว่ั โลกนี้ อกี ทงั้ ฉมวก
และหอกนบั พนั เคยพงุ่ ออกไปทวั่ ทกุ ชายฝง่ั ทวปี อกี ทง้ั ปมปญั หาทว่ี า่ จรงิ หรอื
ไม่สัตว์ทะเลยักษ์ทนทานต่อการไล่ล่าได้ยาวนานภายในระยะทางกว้างไกล
และโหดเห้ียมดุร้าย จริงหรอื ไมว่ ่าสุดทา้ ยแล้วมนั จะไมถ่ กู ทำ� ลายลา้ งให้หมด
ไปจากทะเล และวาฬตวั สดุ ทา้ ยจะเปน็ ดงั เชน่ มนษุ ยค์ นสดุ ทา้ ยทจ่ี ะสบู กลอ้ ง
ยาชุดสดุ ท้าย กระท่ังพน่ ควนั ยาครัง้ สุดทา้ ย

ลองเปรยี บเทยี บวาฬฝงู ใหญก่ บั ควายฝงู ใหญซ่ ง่ึ ไมถ่ งึ สส่ี บิ ปที ผ่ี า่ นมา พวก
มันอาศัยแพร่กระจายอยู่ตามทุ่งแพรี่หลายหม่ืนตัวทั่วท้ังอิลินอยส์ และมิซซู
ร่ี มันเดินสั่นแผงคอเหล็ก และขมวดคิ้วผูกปมบนใบหน้าโกรธเกรี้ยวอยู่ตาม
แหล่งแม่น�้ำท่ีมีประชากรควายพลุกพล่าน ซึ่งในปัจจุบันกลายเป็นบริเวณท่ี
นายหน้าผู้นอบน้อมจะขายให้กับคุณในราคาหน่ึงดอลลาร์ต่อหนึ่งน้ิว การ
เปรียบเทียบข้อเท็จจริงที่มิอาจโต้แย้งนี้คลับคล้ายจะแถลงไขให้ได้รู้ว่าวาฬที่
ถกู ล่าไมอ่ าจหลกี เลยี่ งการสญู พนั ธ์ไปอย่างรวดเรว็ ได้

ทวา่ คณุ ควรพจิ ารณาเรอ่ื งน้ีให้ละเอียดถี่ถว้ น แม้ช่วงเวลาส้นั ๆ ทีผ่ า่ นมา
จะไม่ใช่ช่วงชีวิตท่ีดีนัก จ�ำนวนประชากรควายในอิลินอยส์มีมากกว่าจ�ำนวน
ประชากรมนุษย์ท่ีลอนดอนในช่วงเวลาปัจจุบัน และแม้ในวันน้ีจะไม่มีเขา
หรือเทา้ ของพวกมันหลงเหลอื อย่แู มส้ กั เพียงหนงึ่ เดียวในดินแดนน้ัน แม้การ
ถูกท�ำลายล้างจนส้ินน้ีมีสาเหตุมาจากคมหอกของมนุษย์ กระนั้นลักษณะท่ี
แตกตา่ งกนั อยา่ งสนิ้ เชงิ ของการลา่ วาฬจะเปน็ ตวั ขดั ขวางสำ� คญั ไมใ่ หส้ ายพนั ธ์ุ
สตั วท์ ะเลยกั ษม์ าถึงจดุ จบได้ ลกู เรอื สสี่ บิ คนในเรอื ลา่ วาฬล�ำหนึง่ ออกเรือล่า
วาฬหวั ทยุ นานรว่ มสส่ี บิ แปดเดอื น หากพวกเขาประสบความสำ� เรจ็ เปน็ อยา่ งดี
และพระเจา้ ทรงเมตตา พวกเขาจะเดนิ ทางกลบั บา้ นพรอ้ มกบั นำ้� มนั จากวาฬ
สสี่ บิ ตัว ในทางตรงกันข้ามนกั ลา่ ชาวแคนาดา ชาวอินเดยี และพรานดักสตั ว์
ชาวตะวันตกยุคโบราณ เม่ือครั้งดินแดนตะวันตกห่างไกล (ท่ีซ่ึงดวงอาทิตย์
ไมเ่ คยรว่ งหลน่ จากฟากฟา้ ) ยงั คงเปน็ ปา่ รกทบึ และยงั ไมเ่ คยมผี ใู้ ดยา่ งกราย
ไปถงึ บรุ ษุ ผสู้ วมรองเทา้ หนงั กวางในจำ� นวนเทา่ กนั กบั นกั ลา่ วาฬ และจำ� นวน

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 625

เดอื นในการออกลา่ เทา่ กนั พวกเขาปนี ขนึ้ ไปนงั่ อยบู่ นหลงั มา้ แทนลอ่ งอยบู่ น
เรอื คนพวกนจี้ ะฆา่ ควายไดไ้ มใ่ ชแ่ คส่ สี่ บิ ตวั หากแตเ่ ปน็ สหี่ มน่ื ตวั หรอื มากกวา่
น้ัน และน่ีเป็นขอ้ มลู ตวั เลขทคี่ วรตอ้ งเก็บบนั ทกึ ไว้

และหากไมพ่ จิ ารณาใหถ้ อ่ งแท้ กอ็ าจมขี อ้ พสิ จู นใ์ ดๆ ทำ� ใหโ้ นม้ เอยี งไปใน
ทางทว่ี า่ วาฬหวั ทยุ จะคอ่ ยๆ สญู พนั ธไ์ุ ปได้ ยกตวั อยา่ งวา่ หลายปกี อ่ น (กลา่ ว
คอื ชว่ งหลงั ของศตวรรษลา่ สดุ ) สตั วท์ ะเลยกั ษน์ อ้ี ยรู่ วมกนั เปน็ กลมุ่ เลก็ ๆ และ
มกั พบเจอไดบ้ ่อยกว่าในปจั จบุ นั เปน็ ผลใหใ้ นชว่ งเวลานน้ั ไม่ต้องออกเรือล่า
วาฬนานเกินไปนัก ท้ังยังได้ผลตอบแทนกลับมามากกว่า เนื่องจากเมื่อวาฬ
ถูกพบเจอในที่แห่งใดมันจะถูกกดดันให้ต้องย้ายไปท่ีอ่ืนที่มีความปลอดภัย
กว่า พวกมันจะว่ายน้�ำข้ามทะเลเป็นขบวนใหญ่ เร่ิมจากวาฬตัวใหญ่ท่ีแยก
ตวั อยูก่ ระจดั กระจาย วาฬทอี่ ยูก่ ันเป็นคู่ วาฬทอ่ี ยู่กนั เป็นฝงู และเป็นกลมุ่
สคูลจะรวมตัวกันในวันต่อๆ มาจนกลายเป็นขบวนใหญ่ แต่แผ่ออกเป็นวง
กวา้ ง กลายเปน็ กองทพั วาฬทพ่ี บเหน็ ไดไ้ มบ่ อ่ ยครงั้ นกั .. กแ็ คน่ น้ั อกี หนง่ึ เรอ่ื ง
ทเี่ ปน็ ความเขา้ ใจผดิ พอๆ กนั นน่ั คอื ขอ้ เปรยี บเทยี บทวี่ า่ วาฬทเี่ รยี กกนั วา่ เวล
โบนหายไปจากน่านน้�ำทง้ั ทห่ี ลายปกี ่อนหนา้ น้ีมันมอี ยู่ท่ัวไปในน่านน้�ำหลาย
แห่ง จึงเข้าใจกันไปว่าสายพันธุ์นี้ก็ก�ำลังจะสูญพันธุ์ไปด้วยเช่นกัน ทว่าพวก
มันเพียงถูกผลักดันให้ว่ายออกจากคาบสมุทรไปยังแหลม และหากมีชายฝั่ง
ใดไม่คึกคักด้วยพวยน้�ำของพวกมัน จงแน่ใจเถอะว่าในเวลาอันใกล้นี้ชายฝั่ง
ทีอ่ ยู่หา่ งออกไปจะถกู กระตุกขวัญดว้ ยภาพตนื่ เต้นท่ีไม่ค้นุ เคย

ยงิ่ ไปกวา่ นน้ั สตั วท์ ะเลยกั ษท์ ไ่ี ดก้ ลา่ วถงึ ลา่ สดุ น้ี พวกมนั มแี หลง่ หลบภยั ท่ี
มนั่ คงอยสู่ องแหง่ ซง่ึ หากมนษุ ยย์ งั คงสามารถเดนิ ทางเขา้ ไปถงึ ได้ เมอื่ หบุ เขา
ของพวกมันถูกรุกราก เจ้าน้�ำแข็งสวิสจึงล่าถอยไปยังภูเขาของพวกมัน เมื่อ
ถูกล่าจากทุ่งสะวันนา และทุ่งโล่งของทะเลกลาง ท้ายที่สุดวาฬเวลโบนจะ
ย้ายไปหลบภยั ท่ีข้ัวโลกเหนือ มันจะด�ำดงิ่ อยู่ใตก้ ำ� แพง และเครือ่ งกดี ขวางใส
ดจุ ดงั กระจก และโผลข่ นึ้ มาทา่ มกลางทงุ่ นำ้� แขง็ และแพนำ�้ แขง็ ! พวกมนั จะใช้
ชวี ติ อยภู่ ายในรอบฤดกู าลทเ่ี ตม็ ไปดว้ ยมนตเ์ สนห่ ช์ วั่ นริ นั ดรของเดอื นธนั วาคม

626 : โมบ้ี-ดกิ๊

เพือ่ ทา้ ทายการไล่ล่าจากมนษุ ย์
ทวา่ วาฬเวลโบนหา้ สบิ ตวั ทถ่ี กู ปกั ฉมวกคงเทยี บเทา่ ไดก้ บั วาฬหวั ทยุ เพยี ง

หนงึ่ ตวั นกั ปราชญแ์ หง่ ดาดฟา้ เรอื กลา่ วสรปุ วา่ การทำ� ลายลา้ งในลกั ษณะนลี้ ด
จำ� นวนกองทพั ของพวกมนั ลงไปมากแลว้ ทวา่ แมบ้ างชว่ งเวลาในอดตี จำ� นวน
วาฬเหลา่ นม้ี ไี มน่ อ้ ยกวา่ 13,000 ตวั ถกู ฆา่ ทกุ ปบี นชายฝง่ั ทางตะวนั ตกเฉยี ง
เหนอื โดยชาวอเมรกิ นั เพยี งชนชาตเิ ดยี ว นอกจากนย้ี งั มอี กี หลายขอ้ พจิ ารณา
ทที่ ำ� ให้เร่ืองนี้มีนำ�้ หนักนอ้ ย หรอื แทบไมม่ ีน�ำ้ หนกั โตแ้ ยง้ ในประเดน็ นไี้ ดเ้ ลย

ธรรมชาติสร้างสรรค์สัตว์ใหญ่ไว้เป็นจ�ำนวนมากจนน่าเหลือเชื่อ ดังที่เรา
จะได้กล่าวถงึ ค�ำบอกเลา่ ของฮารโ์ ต นักประวัตศิ าสตรช์ าวโกอา เมอ่ื เขาบอก
เราวา่ หนงึ่ ในการลา่ ของราชาแหง่ สยามจะไดช้ า้ ง 4,000 ตวั ซง่ึ ในดนิ แดนแถบ
นน้ั ชา้ งมจี ำ� นวนมากเหมอื นตอ้ นววั ควายในดนิ แดนเขตอบอนุ่ และไมม่ เี หตผุ ล
อันใดให้นึกสงสัยหากช้างเหล่าน้ีจะถูกล่ามาแล้วร่วมหลายพันปี โดยเซมิรา
มิส องคร์ าชินแี ห่งแอสซีเรีย พอรัส ผปู้ กครองมณฑลปันจาบของอนิ เดยี ฮัน
นิบาล แม่ทัพเมืองคาเธจ และเหลา่ บรรดาผู้สืบทอดราชบัลลังค์ของประเทศ
ในดินแดนแถบตะวันออกท้ังหมด หากพวกมันยังคงมีชีวิตรอดอยู่ที่น่ันใน
จ�ำนวนมาก ก็มีความเป็นไปได้ยิ่งท่ีวาฬตัวเขื่องจะมีชีวิตอยู่รอดตลอดการ
ไล่ล่า เพราะมันมีทุ่งหญ้าให้เดินเตร่หากินได้กว้างขวางกว่าทุ้งหญ้าท้ังหมด
ในเอเชียรวมกันถงึ สองเท่า ทง้ั อเมรกิ า ยโุ รป แอฟริกา นวิ ฮอลแลนด1์ และ
เกาะนอ้ ยใหญ่ในทะเลท้งั หมด

ยิ่งไปกว่านั้น เรายังต้องพิจารณาข้อสมมติฐานที่ว่าวาฬมีช่วงชีวิตท่ี
ยาวนานมาก พวกมนั อาจมอี ายถุ งึ หนงึ่ ศตวรรษ หรอื มากกวา่ นนั้ ดว้ ยเหตนุ ใี้ น
ชว่ งเวลาหนึง่ วาฬจ�ำนวนมากจะเตบิ โตขึน้ เป็นผูใ้ หญพ่ รอ้ มกัน นห่ี มายความ
วา่ อยา่ งไร เราคงไดค้ ำ� ตอบในทนั ใดเมอื่ นกึ ไปถงึ หลมุ ฝงั ศพ สสุ าน และสสุ าน
ประจำ� ครอบครวั ทสี่ รา้ งใหเ้ ปน็ ทพี่ กั อาศยั ของรา่ งไรว้ ญิ ญาณของผชู้ าย ผหู้ ญงิ
และเด็กที่มีชีวิตอยู่เมื่อเจ็บสิบห้าปีท่ีผ่านมา และต้องเพิ่มกองทัพเหลือคณา

1  นวิ ฮอลแลนด์ หมายถงึ ออสเตรเลียในปจั จบุ ัน

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 627

นับเหลา่ นี้เข้าไปในจำ� นวนประชากรมนุษย์ที่มีอยใู่ นปจั จุบนั ของโลกดว้ ย
จากเหตผุ ลทก่ี ลา่ วมาทงั้ หมดนี้ เราขอชแ้ี จงวา่ วาฬจะไมม่ วี นั หมดสน้ิ สาย

พันธ์ุ ทวา่ คุณลกั ษณะของมนั อาจสูญสลายไปได้ มันวา่ ยอยูใ่ นทะเลก่อนผืน
แผน่ ดนิ จะแยกแตกออกเปน็ ทวปี ครงั้ หนง่ึ มนั เคยวา่ ยนำ�้ อยเู่ หนอื บรเิ วณทต่ี งั้
ของพระราชวงั ตยุ เลอรสิ พระราชวงั วนิ ดเ์ ซอร์ และพระราชวงั เครมลนิ ในสมยั
น้ำ� ทว่ มโลกมันดูแคลนเรอื ใหญ่ของโนอาห์ และถา้ หากนำ�้ จะท่วมโลกอกี ครัง้
เฉกเช่นการสังหารเหล่าคนทรยศในเนเธอร์แลนด์ ชีวิตอมตะของวาฬจะยัง
คงอยู่รอด มันจะกระโจนสู่ยอดสูงสุดของคล่ืนน้�ำแถบเส้นศูนย์สูตร เพื่อพ่น
พวยนำ้� ของมนั ขึ้นเยย้ ฟ้า

628 : โมบ้ี-ดกิ๊

บทที่ 106

ขาของเอแฮ็บ

ท่าทางเร่งรีบของกัปตันเอแฮ็บขณะลงจากเรือซามูเอลเอนเดอร์บี้แห่ง
ลอนดอนสง่ ผลใหเ้ กดิ ผลเสยี ตอ่ ตวั เอแฮบ็ เอง เขาทง้ิ ตวั ลงบนทนี่ งั่ เรอื แจวอยา่ ง
แรงจนขาสงี าของเขาเกดิ แรงกระแทกแตกเปน็ รอยรา้ ว ครน้ั เมอื่ กลบั มายนื บน
ดาดฟ้าเรือของเขาเอง โดยสอดเดือยขางาไว้ในช่องแกนหมุนตรงนั่น ขณะ
หันรีหันขวางส่ังการเร่งเร้าพลขับ (เน่ืองจากเขาไม่ควบคุมอย่างยืดหยุ่นพอ)
ด้วยเหตุน้ันขาที่มีรอยร้าวจึงได้รับแรงบิดท้ึงเพิ่มเข้าไปอีก ซ่ึงแม้มันจะยังคง
มีสภาพสมบูรณ์ดีอยู่ และยังคงดูแข็งแรง แต่กระนั้นเอแฮ็บก็ไม่วางใจท่ีจะ
ใช้มนั อีกต่อไป

จะว่าไปแล้วก็มีเร่ืองให้น่าแปลกใจอยู่บ้างท่ีว่าอารมณ์บุ่มบ่ามหงุดหงิด
งุ่นง่านไปทั่วของเอแฮ็บนั้น ทุกคร้ังเขาจะระมัดระวังไม่ให้เกิดอะไรข้ึนกับ
แท่งกระดูกท่ีใช้เป็นขายืน ดังเช่นเหตุการณ์ที่ผ่านมาไม่นานนักก่อนเรือพีค
วอดจะแล่นออกจากแนนทักเก็ต ในคืนวันหนึ่งเขาถูกพบนอนคว่�ำหน้าอยู่
บนพ้ืน และหมดสติไป โดยอุบัติเหตุที่คาดไม่ถึง อธิบายไม่ได้ และไม่มีใคร
รู้เห็นสาเหตุ ขาสีงาของเขาเคลื่อนหลุดออกอย่างแรง มันล้มฟาดไปทางเสา
หลัก และเกอื บแทงเข้าทีต่ น้ ขาของเขา การรกั ษาบาดแผลที่เจบ็ ปวดรวดรา้ ว
นน้ั เป็นเรื่องท่ียงุ่ ยากแสนสาหสั

การรักษาในเวลานั้นไม่สามารถเข้าถึงจิตใจหมกมุ่นของเขาซึ่งความทุกข์
ทรมานตอ่ ความเจบ็ ปวดทเี่ กดิ ขน้ึ ในปจั จบุ นั ขณะมสี าเหตโุ ดยตรงมาจากความ

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 629

ทกุ ขร์ ะทมครงั้ กอ่ น และตวั เขาเองกเ็ หมอื นจะรแู้ จง้ วา่ ความทกุ ขร์ ะทมนน้ั เปน็
ดังสัตว์เล้ือยคลานมีพิษในแอ่งน้�ำท่ีไม่สูญส้ินไปจากความเอาใจใส่ของเขา
มันกลายเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้พอๆ กับนักร้องเสียงไพเราะในป่าละเมาะ เหตุ
นี้เองทุกๆ ความสุขท่ีเกิดขึ้น จะก่อเกิดกลายเป็นความทุกข์พอๆ กัน ไม่ใช่
แคพ่ อกนั ...แตม่ ากกวา่ นนั้ อกี เอแฮบ็ คดิ ...นนั่ เพราะบรรพบรุ ษุ และอนชุ นแหง่
ความเศร้าโศกขยายไปไกลยิ่งกว่าบรรพบุรุษ และอนุชนของความผาสุก ไม่
จ�ำเป็นต้องแย้มนัยความหมายนี้ น่ันเพราะน่ีเป็นความเห็นจากค�ำสอนทาง
ศาสนาทแี่ นแ่ ท้ ขณะมนษุ ยเ์ พลดิ เพลนิ อยอู่ ยา่ งปกตบิ นโลกนพ้ี วกเขาจะไมม่ ี
ทายาทถอื กำ� เนดิ ในโลกหนา้ ทวา่ ในทางกลบั กนั ความยนิ ดที ไี่ มม่ บี ตุ รจะยงั ผล
ใหเ้ กดิ ความสนิ้ หวงั ดจุ ดงั นรก ดว้ ยเหตทุ คี่ วามทกุ ขย์ ากของมนษุ ยผ์ มู้ บี าปจะ
ยังคงให้ก�ำเนิดทายาทอย่างมากล้นเป็นอนุชนรุ่นต่อๆ มาไม่สิ้นสุด สืบทอด
ความเศร้าโศกเหนือหลุมฝังศพชั่วนิรันดร์ ทว่าความหมายน้ียังคงมีนัยบาง
อย่างต้องแย้มพราย นน่ั เพราะหากวเิ คราะหค์ วามหมายอย่างเจาะลกึ จะพบ
ความอยตุ ธิ รรมซอ่ นอยเู่ ปน็ ความนยั ในความคดิ ของเอแฮบ็ แมค้ วามสขุ สงู สดุ
ในทางโลกจะเคยมีความต่ำ� ชา้ ทไ่ี รค้ วามหมายลกึ ซงึ้ ซกุ ซอ่ นอยภู่ ายใน ทว่าที่
ต้นเหตุของความทุกข์ หัวใจโศกเศรา้ ทุกดวงลว้ นมีเงือ่ นงำ� สำ� คญั และมนุษย์
บางคนสูงส่งดุจดังประมุขทูต ด้วยเหตุน้ีการสืบเสาะอย่างขยันขันแข็งของ
พวกเขาจะท�ำให้ไม่ตีความผิดเพ้ียนไป การติดตามร่องรอยล�ำดับเครือญาติ
ของความทุกข์ยากแสนสาหัสเหล่านี้ในท่ีสุดจะน�ำเราไปสู่ท่ามกลางบุตรแห่ง
พระองค์เพ่ือเผชิญหน้ากับแสงแดดที่สร้างกองฟางแห่งความเบิกบาน และ
ดวงจนั ทรว์ นั เพญ็ ทสี่ อ่ งแสงนวลตา เราจำ� ตอ้ งสง่ คนื สงิ่ นที้ เ่ี หลา่ องคท์ วยเทพ
เองนน้ั จะไมย่ นิ ดชี ว่ั นริ นั ดร์ รอ่ งรอยแหง่ ความเศรา้ บนใบหนา้ มนษุ ยท์ มี่ มี าแต่
ก�ำเนิดและไม่อาจลบล้างไปได้น้ันจะเป็นเพียงรอยประทับแห่งความระทม
ทุกข์ในตัวผู้ลงนามเทา่ นั้น

ความลับได้ถูกเผยออกมา ณ ที่ตรงน้ีโดยมิได้เจตนา ซ่ึงน่าจะดีกว่าหาก
ได้เปิดเผยมาก่อนหน้านี้นับแต่แรกเริ่ม เรื่องราวเก่ียวกับเอแฮ็บอีกมากมาย

630 : โมบี-้ ดิ๊ก

ยังคงเป็นปริศนาส�ำหรับใครบางคน เพราะเหตุใดกัน ช่วงเวลาทั้งก่อนหน้า
และหลงั เดินเรอื พีควอด เขาจึงตอ้ งเกบ็ ตวั เงียบเฉกเช่นเดยี วกบั องค์ดาไลลา
มะ และในช่วงเวลาหนงึ่ จะปิดปากเงียบไมพ่ ูดจาอะไรราวกับวา่ ก�ำลังอยูร่ ว่ ม
ในสภาหนิ ออ่ นแหง่ ความตาย เหตผุ ลโคมลอยของกปั ตนั พเี ลกไมอ่ าจอธบิ าย
ใดๆ ไดเ้ ลยสำ� หรบั เรอ่ื งนี้ อนั ทจ่ี รงิ แลว้ ถงึ แมจ้ ะเขา้ ถงึ จติ ใจสว่ นลกึ ของเอแฮบ็
ได้ทั้งหมด ทว่าทุกปริศนาที่ถูกเผยออกมายังคงมืดมิดเกินกว่าแสงสว่างจะ
สอ่ งกระจา่ งไดช้ ดั ทวา่ ในทา้ ยทส่ี ดุ แลว้ ทงั้ หมดกถ็ กู เปดิ เผยออกมา อยา่ งนอ้ ย
ที่สุดกเ็ ร่ืองทีเ่ ปน็ แกน่ สารสำ� คัญ อบุ ัติเหตุรา้ ยแรงทเี่ ป็นตน้ เหตุใหเ้ ขาปลกี ตวั
ออกจากสงั คมชว่ั คราว และไมเ่ พยี งเทา่ นน้ั แตย่ งั ทำ� ใหเ้ ขาตดิ เชอื้ รา้ ยไปตลอด
ชวี ติ และปดิ ตวั จากสงั คมบนบก สังคมของบุคคลผ้มู ีเหตใุ หไ้ ด้รบั สทิ ธ์ใิ นการ
สาปแช่งเขาน้อยกว่า ในหมู่สังคมคนตาขาวอุบัติเหตุดังกล่าวข้างต้นยังคงไม่
ได้รับการอธิบายออกมาผ่านอารมณ์ขุ่นมัวของเอแฮ็บ ค�ำอธิบายอันน่าสะ
พรึงกลวั ทล่ี ้วนกลนั่ กรองออกมาจากจติ ใจอนั มงุ่ มนั่ และเสียงรอ้ งคร�่ำครวญ
โหยหวน ด้วยความปรารถนาท่ีพวกเขามตี ่อเอแฮ็บ จึงสมคบคดิ กนั วางแผน
การร้ายท�ำทุกทางเท่าที่จะท�ำได้ ปิดก้ันความลับน้ีไม่ให้ใครได้ล่วงรู้ กระท่ัง
ช่วงเวลาแห่งการตัดสินใจผ่านพ้นไปโดยยังไม่ทันได้พิจารณา ซ่ึงเหตุการณ์
น้นั เกดิ ขน้ึ บนดาดฟา้ เรอื พีควอดน้ีเอง

ทว่าปล่อยเรื่องท้ังหมดนี้เป็นไปตามครรลองของมันเถิด ปล่อยให้เป็น
เร่ืองของที่ประชุมเทวดาบนสวรรค์ท่ียังไม่มีใครเคยแลเห็น หรือปล่อยให้
เป็นเรื่องของเจ้าชายผู้มีใจพยาบาท หรือเจ้าแห่งไฟ เป็นผู้คิดพิจารณาว่ามี
ความจ�ำเป็นหรือไม่ในการจัดการกับเอแฮ็บผู้เป็นมนุษย์โลก แต่ส�ำหรับเร่ือง
ขาของเขาที่เกิดข้ึนอยู่ในตอนน้ี เขาใช้แนวทางท่ีปฏิบัติได้จริงโดยง่าย ด้วย
การเรยี กหาชา่ งไม้

ทนั ทที ผี่ มู้ หี นา้ ทปี่ รากฏกายขน้ึ เบอื้ งหนา้ เอแฮบ็ ออกคำ� สง่ั ใหเ้ ขาไมร่ อชา้
รบี เรง่ ทำ� ขาเทยี มอนั ใหมข่ นึ้ มา และสงั่ การใหล้ กู เรอื จำ� นวนหนงึ่ คอยชว่ ยจดั หา
ปุ่ม และท่อนขากรรไกร (ของวาฬหัวทุย) ซ่ึงได้สะสมไว้มากมายในระหว่าง

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 631

การเดนิ เรอื เพอ่ื ใหแ้ นใ่ จวา่ จะมพี อสำ� หรบั การเลอื กวตั ถดุ บิ เนอื้ ดที มี่ คี วามแขง็
แรงมากทส่ี ดุ เอาไวใ้ ชใ้ นยามตอ้ งการ เมอื่ ทกุ อยา่ งเรยี บรอ้ ยตามคำ� สงั่ ชา่ งไม้
ไดร้ บั คำ� กำ� ชบั ใหท้ ำ� ขาเทยี มใหเ้ สรจ็ ในคนื นน้ั และจดั เตรยี มอปุ กรณท์ ง้ั หมดที่
ต้องใช้คู่กับมันโดยไม่ต้องพึ่งอุปกรณ์ของขาชุดเก่าซึ่งไม่สร้างความไว้วางใจ
ในการใช้งานอีกต่อไป ยิ่งไปกว่าน้ันเตาหลอมของเรือถูกส่ังให้น�ำข้ึนมาหลัง
จากวางน่งิ อย่หู อ้ งใตท้ ้องเรือพกั ใหญ่ เพ่ือเรง่ ดำ� เนินการงานน้ีให้เสร็จ ชา่ งตี
เหลก็ ไดร้ บั คำ� บญั ชาใหห้ ลอมเหลก็ กลา้ เปน็ ชน้ิ ประดษิ ฐใ์ นทนั ทที ม่ี กี ารรอ้ งขอ

632 : โมบ-ี้ ด๊ิก

บทท่ี 107

ชา่ งไม้

เมอ่ื น่งั วางทางดจุ ดังสลุ ต่านทา่ มกลางดวงจันทรท์ ่ีรายลอ้ มดาวเสาร์ และยก
ตัวข้ึนสูงเพียงล�ำพงั มนษุ ย์จะดูราวกับสิ่งที่นา่ พศิ วง สูงศักดิ์ และทุกข์ระทม
ทว่าในท�ำนองเดียวกันเมื่อเกลือกกลั้วอยู่รวมกันกับคนหมู่มาก พวกเขา
จะเป็นกลุ่มชนที่มีลักษณะเหมือนถอดแบบกันมาทั้งร่วมสมัย และสืบทอด
บรรพบุรุษคนเดียวกัน ทว่าหากท�ำตัวนอบน้อม และห่างไกลจากเคร่ือง
ยกระดับความสูงพวกเขาก็จะเป็นมนุษย์ที่มีมนุษยธรรม ช่างไม้แห่งเรือพีค
วอดไม่ใช่มนุษย์ท่ีถูกถอดแบบมา เขามีคุณลักษณะเฉพาะตนส�ำหรับการท�ำ
หนา้ ท่นี ี้

เฉกเชน่ ชา่ งไมป้ ระจำ� เรอื เดนิ ทะเลทวั่ ไป โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ชา่ งไมป้ ระจำ�
เรือล่าวาฬซึ่งมักมีงานด่วนเพ่ิมเติมข้ึนมาจากงานประจ�ำให้ได้ท�ำอยู่ตลอด
เวลา คล้ายกับช่างฝีมือท้ังหลายประสบการณ์จะสร้างอาชีพใหม่ให้กับเขา
อาชีพของช่างไม้มักเป็นต้นตอที่แตกกิ่งก้านสาขาออกเป็นงานช่างอ่ืนอีก
มากมายทั้งงานที่ต้องใช้ไม้เป็นวัสดุโดยส่วนใหญ่ กระท่ังงานที่แทบไม่ได้ใช้
ไม้เป็นวัสดุเลย แต่นอกเหนือจากคุณลักษณะของช่างไม้ดังได้กล่าวข้างต้น
แล้ว ส�ำหรับช่างไม้แห่งเรือพีควอดนี้มีความสามารถเฉพาะตัวในการปฏิบัติ
งานหลากหลายนับพันชนิดท่ีมีมาแบบปัจจุบันทันด่วนอยู่เนืองๆบนเรือเดิน
สมทุ รลำ� ใหญต่ ลอดการเดนิ เรอื ยาวนานรว่ มสาม หรอื สปี่ ใี นทะเลเวง้ิ วา้ งหา่ ง
ไกลความเจรญิ นย่ี งั ไมไ่ ดพ้ ดู ถงึ หนา้ ทปี่ ระจำ� ทเ่ี ขาตอ้ งรบั ผดิ ชอบอกี มากมาย

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 633

เช่น ซ่อมเรือแจวที่ถกู ตีแตก เครือ่ งไม้ค้ำ� ยึดทห่ี ักพัง ดัดคนื รูปให้กบั ไม้พายที่
บิดเบย้ี ว สอดหนา้ ตา่ งกระจกบนดาดฟ้าเรอื เปลีย่ นหมดุ ไมบ้ นแผ่นกระดาน
ขา้ งลำ� เรอื และงานอนื่ ๆ จปิ าถะทเี่ ปน็ หนา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบโดยตรงของเขา ยง่ิ ไป
กว่านั้นเขายังมีความเชี่ยวชาญแม่นย�ำในความสามารถด้านการต่อสู้ทุกรูป
แบบทง้ั ท่เี ป็นประโยชน์ และตามความสำ� ราญใจ

แท่นขนาดใหญ่ที่เขาน�ำเอางานหลากหลายประเภทมาน่ังท�ำอยู่บนน่ัน
เรียกว่าโต๊ะท�ำงานช่าง เป็นโต๊ะยาวที่ต่อข้ึนแบบหยาบๆ และมีน�้ำหนักมาก
บนโตะ๊ เตม็ ไปดว้ ยคมี หนบี หลายอนั ในขนาดตา่ งๆ กนั ไป มที งั้ ทที่ ำ� จากเหลก็
และท�ำจากไม้ นอกจากเวลาทมี่ ีวาฬมัดอยขู่ า้ งเรอื แล้ว ตามปกติโต๊ะท�ำงาน
ชา่ งจะผกู เชอื กไวอ้ ยา่ งแนน่ หนามดั ตดิ กบั ดา้ นหลงั เตาตม้ นำ้� มนั วาฬตามแนว
ขวางของล�ำเรือ

เม่ือเห็นว่าหมุดเชือกมีขนาดใหญ่เกินกว่าจะสอดเข้าไปในช่องของมันได้
โดยง่าย ช่างไม้ก็จะจับมันใส่เข้าไปในคีมจับท่ีเตรียมไว้แล้วรีบตะไบให้มันมี
ขนาดเล็กลง นกประจ�ำถ่ินท่ีมีขนแปลกตามักบินหลงเข้ามาในเรือและหนี
กลับออกไปไม่ได้ ช่างไม้จะเอาท่อนกลมยาวของกระดูกวาฬไรท์มาไสจน
เรียบ แล้วเอาคานกระดูกสีงาของวาฬหัวทุยมาท�ำกรงนกรูปเจดีย์ให้กับมัน
เมือ่ ฝพี ายขอ้ มือเคล็ด ช่างไม้จะปรงุ น้�ำยามาช่วยบรรเทาให้ สตับบ์ปรารถนา
จะใหว้ าดรูปดวงดาวสแี ดงลงบนไม้พายทกุ อนั ชา่ งไมย้ ดึ ไมพ้ ายแต่ละอันกับ
คมี ไม้อันใหญ่ของเขาแล้ววาดกลุม่ ดาวขนาดเทา่ กนั ให้ ลูกเรือนึกอยากจะใส่
ห่วงหูกระดูกฉลาม ช่างก็ช่วยเจาะหูให้เขา อีกคนเกิดปวดฟันข้ึนมา ช่างไม้
แยกปากคีบออกแล้วตบโต๊ะเรียกให้ลูกเรือขึ้นไปน่ังบนนั่น แต่เจ้าหนุ่มผู้น่า
สงสารหดตัวมุดหนีลงไปอยู่ใต้โต๊ะผ่าตัดช่ัวคราวน้ัน และหมุนรอบด้ามจับ
คมี ไม้ จนช่างไม้ตอ้ งให้สญั ญาว่าจะเอากรามของเขาใส่กลบั ไปให้ถา้ เขายอม
ใหช้ ่างไมถ้ อนฟันซ่นี ้ันออกมา

ดว้ ยเหตุนช้ี า่ งไม้ผู้นจี้ ึงตอ้ งฝึกฝนใหเ้ ป็นทกุ อย่าง งานแต่ละช้นิ มีคุณภาพ
ปานกลาง และปราศจากความเอาใจใสเ่ ทา่ ใดนกั ฟนั เขาถอื วา่ เปน็ เศษชนิ้ สว่ น

634 : โมบ้ี-ดิ๊ก

กระดกู งา หวั เขาเชอ่ื วา่ เปน็ เพยี งแคร่ อกยกเสากระโดง สว่ นตวั เหลา่ ลกู เรอื เอง
นั้นเขาค่อนข้างเห็นเป็นเคร่ืองกว้านฉุดดึงของหนัก ทว่างานท่ีมีหลากหลาย
ขยายเพมิ่ ข้ึนมากมายน้นั ก็บรรลุผลส�ำเรจ็ ด้วยดีทกุ ช้ิน พร้อมกับทักษะความ
สามารถในตวั เขาทมี่ เี พม่ิ มากขนึ้ นเี่ องทนี่ า่ เปน็ เหตใุ หเ้ ขามคี วามคลอ่ งแคลว่
เปน็ พเิ ศษในการใชไ้ หวพรบิ แตจ่ ะวา่ เชน่ นน้ั เสยี ทเี ดยี วกค็ งไมถ่ กู ตอ้ งนกั ไมม่ ี
อะไรท�ำให้ชายผู้น้ีน่าท่ึงได้มากไปกว่าลักษณะเย็นชาไร้อารมณ์เหมือนกับ...
ไม่มีตัวตน...ผมว่านะ ความเย็นชาจะค่อยๆ แปรเปล่ียนความสมบูรณ์โดย
รอบของส่ิงมีชีวิต ซ่ึงดูเหมือนว่าน่ีจะเป็นหน่ึงในความเฉ่ือยชาที่พบเห็นได้
ท่ัวไปบนโลกใบน้ี ขณะมันก�ำลังเคล่ือนไปไม่หยุดในรูปแบบต่างๆ มากมาย
สันติสุขจะยังคงเกิดข้ึนชั่วนิรันดร และมองข้ามคุณไป แม้ว่าคุณจะพยายาม
ค้นหารากฐานสำ� คัญของมันก็ตาม ยิ่งไปกว่านั้นความเฉ่ือยชาจนดูน่าขนลุก
ในตัวเขายังท�ำท่าราวกับว่าจะแตกแขนงออกไปเป็นความไร้หัวใจ กระนั้น
บางคร้ังมันถูกท�ำลายลงด้วยความช�ำนาญเหมือนไม้ค�้ำก่อนสมัยน้�ำท่วมโลก
มุขตลกเก่าๆ ไม่ใช่ว่าจะไม่มีร้ิวลาย บางคร้ังบางคราวด้วยการใช้สติปัญญา
ก็ท�ำให้กลายเป็นสีเทาไปได้บ้าง ดังเช่นครั้งต้องออกไปนั่งใช้เวลาเฝ้ายามใน
ตอนกลางคืนบนดาดฟ้าหัวเรือที่มีเคร่ืองเครารุงรังของเรือโนอาห์ เป็นไปได้
หรือไม่ว่าช่างไม้ชายชราผู้นี้เป็นนักเดินทางท่ีรอนแรมมาชั่วชีวิต ซึ่งต้องเดิน
ทางกลบั ไปกลบั มาหลายเทย่ี ว เขาไมเ่ พียงไมม่ ตี ะไครน่ ำ้� เกาะ แตม่ ากไปกวา่
นนั้ ยงั ไดข้ ดั ถเู อาสง่ิ เลก็ สงิ่ นอ้ ยทเี่ กาะอยรู่ อบนอกอนั อาจเปน็ สว่ นทตี่ ดิ ตวั มา
แตก่ ำ� เนดิ ออกไปดว้ ย? เขาเปน็ บคุ คลทล่ี อกเอาตวั ตนออก เปน็ ความสมบรู ณ์
ครบถ้วนท่ีไร้เศษเล็กเศษน้อย ไร้ความประนีประนอมเฉกเช่นทารกเกิดใหม่
ใช้ชีวิตโดยไร้การตรึกตรองถึงโลกนหี้ รอื โลกหนา้ คุณอาจคดิ ไปไดว้ ่า นสิ ยั ไม่
ประนปี ระนอมทไ่ี มเ่ หมือนใครในตัวเขาเปน็ ลกั ษณะของความไม่ร้จู กั คิด นั่น
เพราะทักษะฝีมือช่างท่ีเขามีอยู่ล้นเหลือ ดูเหมือนเขาจะไม่ได้น�ำออกมาใช้
มากมายนักท้ังโดยตั้งใจ หรือเป็นไปตามสัญชาตญาณ หรือเพียงเพราะเขา
ได้รับการชีแ้ นะมา หรอื ผสมผสานทั้งหมดนอี้ ย่างเท่ากัน หรอื ไม่เทา่ กัน หาก

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 635

แต่เป็นกระบวนการธรรมชาติ ตามภาษาของคนหูหนวกเป็นใบ้ เขาเป็นนัก
จัดการตัวยง สมองของเขาหากเขาเคยมีอยู่บ้าง มันสมองจะต้องไหลซึมไป
ตามกล้ามเนื้อน้ิวของเขา จึงท�ำให้เขากลายเป็นคนท่ีไร้เหตุผล แต่ยังคงมาก
ความสามารถ เป็นเหมอื นอุปกรณ์เครอ่ื งใชม้ ากมาย ท้งั มีดพกจากเมอื งเชฟ
ฟิลด์ท่ีว่ากันว่าเป็นแหล่งผลิตมีดเน้ือดี (แม้จะดูคุยโตไปนิดก็ตาม) และไม่
เพียงเป็นแค่มีดขนาดต่างๆ กันไป แต่ยังเป็นไขควง สว่านเปิดจุกขวด คีม
หนีบ เหล็กปลายแหลม ปากกา ไมว้ ัด เหล็กตะไบตะปู ควา้ นรูเน้ือไม้ ดังน้ัน
เมอื่ เหลา่ บรรดาผบู้ งั คบั บญั ชาตอ้ งการใชช้ า่ งไมเ้ ปน็ ไขควง สง่ิ ทต่ี อ้ งทำ� กเ็ พยี ง
แคใ่ ชส้ ว่ นรา่ งกายของเขาขนั ตะปคู วงกจ็ ะถกู ขนั จนแนน่ หรอื หากตอ้ งการให้
เปน็ คมี หนีบ ขาสองข้างของเขาก็จะเป็นคีบหนบี ใหไ้ ด้ใช้กนั

นอกจากที่ได้กล่าวไว้ข้างต้นว่าช่างไม้ผู้น้ีคล่องแคล่วในการเป็นอุปกรณ์
เคร่ืองมือทั้งหมด ซึ่งไม่เพียงปฏิบัติงานได้ราวกับมนุษย์กล หากเขาไม่มีจิต
วญิ ญาณเหมอื นมนษุ ยท์ ว่ั ไป เขากค็ งมคี วามเชยี่ วชาญชำ� นาญทมี่ ากเกนิ เกณฑ์
ปกติทั่วไป นั่นหมายความว่าจะเป็นน�้ำยาปรอท หรือน้�ำยาเขากวางเพียงไม่
ก่ีหยดกไ็ ม่มคี วามหมายอ่นื ใดนอกเสยี จากวา่ สิ่งนเี้ ป็น และมีความเช่ยี วชาญ
ที่มีมานานร่วมหกสิบปี หรือมากกว่านั้น และส่ิงนี้เป็นหลักในการใช้ชีวิตให้
เกิดความช�ำนาญมากเกินอธิบาย สิ่งน้ีเป็นส่ิงที่ท�ำให้เขาใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่
กับตัวเอง ซ่ึงไม่เพียงเป็นเหมือนกงล้อไร้เหตุผลซึ่งชอบพึมพ�ำอยู่เพียงล�ำพัง
หรือถ้าจะพูดให้ถูกร่างกายของเขาเป็นเหมือนตู้ยาม โดยมีเสียงพึมพ�ำคอย
เฝา้ ระวงั อยภู่ ายใน เสยี งนนั้ พมึ พำ� ตลอดเวลาเพอ่ื ปลกุ ใหเ้ ขาคอยตน่ื ตวั เอาไว้

636 : โมบ้-ี ดิ๊ก

บทท่ี 108

เอแฮบ็ กับชา่ งไม้

คืนแรกของการเฝ้ายามรอบดึกบนดาดฟา้ เรอื
(ท่ามกลางแสงตะเกียงสองดวง ช่างไม้ยืนอยู่ด้านหน้าโต๊ะท�ำงานของ

เขา ก�ำลังจดจ่ออยู่กับงานตะไบกระดูกสีงาท่อนยาวส�ำหรับท�ำเป็นท่อนขา
ซ่ึงในเวลาน้ีมันถูกยึดแน่นไว้กับคีมจับ แผ่นกระดูกสีงา สายหนัง เบาะนุ่น
ตะปูควง และอุปกรณ์เครื่องมืออีกจ�ำนวนมากวางเรียงรายอยู่บนโต๊ะ ห่าง
ออกไปเปลวไฟสีแดงในเตาหลอมส่องสว่างให้ได้เห็นช่างตีเหล็กขะมักเขม้น
ทำ� งานตรงหน้า)

โยนตะไบ แล้วโยนกระดูก! ส่วนท่ีแข็งต้องท�ำให้นิ่ม ส่วนท่ีนิ่มต้องท�ำให้
แขง็ ตอนนเ้ี รามาเรมิ่ กนั ไดแ้ ลว้ ใครตะไบกระดกู เกา่ กบั กระดกู หนา้ แขง็ ออื้ ...
นี่ งานดนี ี่ (ฮดั เชย้ ) ฮัลโล ข้เี ล่ือยกระดกู นี่ (ฮัดเชย้ ) ท�ำไมมนั (ฮัดเช้ย) คือมนั
(ฮัดเช้ย) ให้ตายสิ จะไม่ปลอ่ ยให้ฉันไดพ้ ดู เลยหรือไงนะ! น่ีเปน็ สง่ิ ที่เกลอเกา่
จะได้มาจากการเลื่อยท่อนกระดูกแห้ง เลื่อยไม้สด...ฉันจะไม่ได้ข้ีเล่ือยน้ี ตัด
กระดูกสด...ฉันก็จะไม่ได้มัน (ฮัดเช้ย) เอาเถอะ เอาเถอะ เจ้าสมัทเฒ่า อยู่
ทางน้ันช่วยท�ำหัวหุ้มยางโลหะ และข้อต่อสายลวดขึ้นมาที ตอนน้ีฉันต้องใช้
มันแลว้ โชคดจี รงิ ๆ (ฮัดเชย้ ) ไม่ตอ้ งท�ำส่วนหัวเขา่ มันชา่ งน่าแปลกใจนัก แต่
แค่กระดูกหน้าแข้งก็ไม่ได้ท�ำง่ายๆ เหมือนกับเสาต้นฮอปแล้ว ตอนนี้ฉันแค่
อยากจะทำ� ให้เสร็จทันเวลาเท่านั้น เวลา...เวลา...ถ้าฉันมีเวลา...ฉันจะท�ำขาท่ี
มคี ณุ ภาพดพี อจะ (ฮดั เชย้ ) ใชโ้ คง้ สาวในหอ้ งนงั่ เลน่ ไดเ้ ลยเชยี ว ขากวาง และ

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 637

ขาลกู ววั ทฉ่ี นั เคยเหน็ ตง้ั โชวใ์ นรา้ นเทยี บไมไ่ ดเ้ ลยละ่ ขาพวกนน้ั มนั อมุ้ นำ�้ พอ
อมุ้ นำ้� แลว้ กจ็ ะทำ� ใหเ้ ปน็ โรคปวดขอ้ ขน้ึ มาได้ แลว้ กต็ อ้ งมาเยยี วยากนั (ฮดั เชย้ )
ด้วยการลา้ ง และทาโลชั่น เหมอื นกบั ขาจริงๆ น่ันแหละ เอาละ่ กอ่ นจะเลอื่ ย
ไอน้ ่ี ฉนั คงตอ้ งเรยี กทา่ นผปู้ กครองเรือมาดูวา่ ความยาวนี่ใชไ้ ด้หรือยัง บางที
อาจจะส้ันไป ฉันเดาเอานะ ฮ้า! ส้นเท้านน่ั เราชา่ งโชคดนี กั เขากำ� ลงั มาทาง
น้พี อดี เอะ๊ ...หรอื วา่ เป็นคนอน่ื นะ มองไม่ค่อยถนดั ชัดนัก

(ระหว่างเดินเขา้ ฉากมา ช่างไมย้ งั คงจามอย่างต่อเน่ือง)
เอแฮ็บ (เดนิ ออกมา)
วา่ ไง พอ่ นักสรา้ ง!
มาทันเวลาพอดีครับ หากกัปตันจะกรุณา ตอนนี้ผมก�ำลังก�ำหนดความ
ยาวของขาอยู่ ขอผมวัดหนอ่ ยเถดิ ครบั
วดั ขารึ! เอาสิ กน็ ีไ่ มใ่ ชค่ รง้ั แรกนนี่ า แล้วจะวดั ยังไงละ่ ! ใช้นิ้วของนายวัด
เอาเหรอ นม่ี นั คมี จบั ทน่ี ายมนี .่ี ..ชา่ งไม้ ขอฉนั ดหู นอ่ ยเถดิ วา่ มนั ยดึ ไดแ้ นน่ หนา
แคไ่ หน อืมก็อย่างนนั้ แหละ มนั ก็แคบ่ บี แน่นได้
โอ้..กัปตนั ครับ มันอาจทำ� ให้กระดูกหกั ได้นะครบั ระวงั ระวงั !
อย่ากังวลไป...ฉันจับไว้มั่นแล้ว ฉันอยากสัมผัสส่ิงที่ยึดจับได้บนโลกไหล
ลื่นนี้ แล้วนั่นเทพโพรมีเธียสท�ำอะไรอยู่ตรงนั่นน่ะ? ฉันหมายถึงช่างตีเหล็ก
น่ะ เขาทำ� อะไรอยู?่
เขากำ� ลงั หลอมข้อตอ่ สายลวดอยนู่ ่ะครับ...ตอนนี้
อื้อ..มันเป็นส่วนท่ีต้องใช้คู่กัน เขาจะท�ำส่วนกล้ามเนื้อให้สินะ เปลวไฟ
ตรงนัน่ ช่างโหมแรงนัก!
ใช่ครบั ...เขาต้องเร่งไฟให้แรงจัดเพอ่ื หลอมชน้ิ งานคณุ ภาพออกมา
อืมม...เขาต้องท�ำอย่างน้ันสินะ ฉันเช่ือว่าไฟในเวลานี้เป็นสิ่งที่มีความ
หมายมากทส่ี ดุ ดงั เรอ่ื งเลา่ ปรมั ปราของชาวกรกี เทพโพรมเี ธยี สผสู้ รา้ งมนษุ ย์
กลา่ วกนั วา่ ทา่ นเปน็ ชา่ งเหลก็ และใชไ้ ฟสรา้ งพลงั ชวี ติ ใหม้ นษุ ย์ สงิ่ ทที่ ำ� ขนึ้ จาก
ไฟควรเปน็ ของไฟ และนา่ จะเปน็ ของนรกดว้ ย แลว้ เขมา่ ดำ� นนั่ ละ่ ! นน่ี า่ จะเปน็

638 : โมบ้-ี ดิก๊

เศษที่เหลือมาจากท่ีเทพชาวกรีกใช้สร้างชาวแอฟริกาขึ้นมาสินะ ช่างไม้...ถ้า
เขาท�ำข้อตอ่ เสร็จแลว้ บอกใหเ้ ขาหลอมกระดกู หวั ไหลเ่ หลก็ มาคู่หนึ่งดว้ ยล่ะ
บนเรอื ลำ� นมี้ พี ่อคา้ เร่พกหบี ห่อแบนๆ เอาไว้

ว่าไงนะครับ?
แลว้ เด๋ยี ว.. พอเทพโพรมเี ธยี สกำ� ลงั จะหลอมมนั ฉันจะส่งั ให้สร้างมนษุ ย์
ที่สมบูรณ์แบบตามใจฉันปรารถนา เร่ิมจากให้มีขายาวห้าสิบฟุตสวมอยู่ใน
ถุงเทา้ สว่ นหน้าอกให้เอาอย่างอุโมงค์ลอดแมน่ ้ำ� เทมส์ ส่วนขาตั้งอยูบ่ นฐาน
อันเดียวกัน แขนยาวสามฟตุ จนถึงข้อมอื ไมต่ อ้ งมีหวั ใจ ส่วนหน้าผากให้ท�ำ
จากทองเหลือง ส่วนสมองท่ีดีควรมีขนาดประมาณหน่ึงส่วนสี่เอเคอร์ และ
ขอฉนั คิดดูกอ่ นนะ...ฉนั ควรจะสง่ั ดวงตาไว้ให้มองส่ิงภายนอกหรือไมน่ ะ? ไม่
ดีกว่า เอาบานกระจกหนาวางไว้บนหัวเพ่ือให้แสงสว่างส่องผ่านเข้าไปมอง
ดา้ นในจะดีกว่า เอาละ่ รบั คำ� สงั่ แลว้ ก็ไปไดแ้ ล้ว
ตอนนเี้ ขากำ� ลงั พดู เรอื่ งอะไรอยนู่ ะ และกำ� ลงั คยุ กบั ใครอยู่ ฉนั อยากรนู้ กั ?
ฉนั ควรยนื อยูต่ รงนตี้ ่อไปดีมัย้ นะ? (คดิ อยู่ในใจ)
งานนมี้ คี ณุ ภาพแคพ่ อทำ� โดมทไ่ี มม่ บี านกระจกเทา่ นนั้ นกี่ เ็ หมอื นกนั ไมน่ ะ
ไม่ ไม่ ฉันต้องใช้ไฟส่องดเู สยี หนอ่ ยแลว้
โว้ โว!้ นนั่ มนั เฮ?้ ตะเกยี งสองอนั นี่ อนั หนงึ่ ผมจะเอาไวใ้ ชถ้ อื สอ่ งนะ่ ครบั
แล้วนายจะยกตะเกียงขึ้นมาส่องหน้าฉันท�ำไมล่ะน่ัน? แสงไฟแยงตามัน
แย่ย่ิงกวา่ เล็งปนื มาอกี นะ
คอื ผมคิดวา่ กัปตนั พดู อยูก่ บั ช่างไมน้ ่ะครับ
ชา่ งไม้รึ? ทำ� ไมละ่ แต่ช่างเถอะ งานดูเรยี บร้อยดีน่ี ฉนั บอกได้เลยว่านาย
ทำ� งานตรงนเ้ี ยยี่ งสภุ าพบรุ ษุ คนหนงึ่ ...ชา่ งไม้ นายคงไมไ่ ดน้ กึ อยากทำ� งานอยู่
ในโคลนตมละ่ สินะ?
ครับ? โคลนตม? โคลนตมรึครับ? ดินโคลนน้ันน่ะเหรอ เราท้ิงดินไว้ใน
คูนะ่ ครบั
นี่ละ่ ความอกตญั ญูของคนล่ะ! อะไรท�ำให้นายจามอยู่อย่างนกี้ นั ละ่ ?

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 639

กระดูกพวกนีม้ ีขี้เลอ่ื ยมากนะ่ ครบั
ฉันจะแนะนำ� ให้ นแี่ นะ่ เมือ่ นายตายไปจงอย่าเผาซากของตัวเองใตจ้ มกู
คนที่ยงั มชี ีวิตอยู่
ครบั ? โอ!้ อ้า! ผมกค็ ิดแบบนั้นเหมือนกัน ใช่ ใช่แลว้ พโิ ธเ่ อ้ย!
ฟังนะ...ช่างไม้ ฉันเช่ือว่านายคงจะถือตัวว่าเป็นช่างเหมือนกับช่างฝีมือดี
ใช่มย้ั ล่ะ? จะเปน็ เชน่ น้ันหรอื ไม่งานของนายเทา่ น้นั จงึ จะบอกไดด้ ีทสี่ ุด หาก
ฉนั ใสข่ าเทยี มทนี่ ายทำ� มาใหแ้ ลว้ ฉนั ยงั คงรสู้ กึ วา่ ขาอกี ขา้ งไดย้ นื รว่ มอยกู่ บั ขา
แบบเดยี วกนั นนั่ คอื ...ชา่ งไม.้ ..ขาขา้ งเกา่ ทข่ี าเสยี ไป ขาทมี่ เี ลอื ดเนอ้ื นน่ั ละ่ ทฉี่ นั
หมายถงึ นายจะไม่สามารถขบั ไล่อาดัมออกไปไดเ้ ลย?
จริงสินะครับ ผมเองก็เพ่ิงจะเข้าใจในตอนน้ีเอง เออ...ผมเคยได้ยินเรื่อง
หนงึ่ ที่มีมลู เหตุนา่ สนใจทีเดยี วครับ กลา่ วกนั ว่าชายผถู้ ูกถอนเสาไปจะไมส่ ูญ
เสยี สนิ้ ซงึ่ ความรสู้ กึ ทมี่ ตี อ่ เสากลมตน้ เกา่ ของเขา อกี ทง้ั มนั จะยงั คอยทม่ิ แทง
เขาอยูต่ ลอดเวลา ผมขอนอ้ มถามกปั ตันว่าจริงหรอื ไม่ครับ?
มันก็คือ...ลองนึกดูว่าหากวางขาของนายตรงน้ี ตรงท่ีท่ีมันเคยมีขาของ
ฉันยืนอยู่ เช่นน้ีแล้วมันก็ยังคงเป็นขาที่ดูแปลกตาอยู่ดี แม้จะเป็นขาสองข้าง
สำ� หรบั หนง่ึ วญิ ญาณ ทไ่ี หนทจี่ ะทำ� ใหน้ ายรสู้ กึ สน่ั ไหวได้ ทน่ี น่ั ทน่ี น่ั นน่ั แหละ
ทท่ี ่ีจะนำ� ไปสเู่ สน้ ผมทฉ่ี ันต้องยืนอยู่ มนั เป็นสิ่งที่ชวนพิศวงใช่ม้ัยละ่ ?
ผมขอเรยี กง่ายๆ วา่ คำ� ปริศนาครบั
ฮอื้ ...งนั้ นายจะรไู้ ดอ้ ยา่ งไรวา่ ทกุ สรรพสง่ิ ทม่ี คี วามคดิ มชี วี ติ จะไมย่ นื อยใู่ น
จดุ ทมี่ องไมเ่ หน็ และไมท่ ะลผุ า่ นเขา้ ไปตรงจดุ ทเ่ี จา้ ยนื อยใู่ นตอนน้ี ใชแ่ ลว้ และ
ยืนอยู่ตรงนั้นทั้งๆ ท่ีมีนายอยู่? ช่วงเวลาที่นายรู้สึกเดียวดายมากที่สุด นาย
ไม่กลัวหรอกหรอื ว่าจะมใี ครแอบฟังเจ้าอย?ู่ เดีย๋ วก่อน อยา่ เพ่งิ พูดอะไรออก
มา! และหากฉนั ยงั รสู้ กึ ดไี ดบ้ นขาทพี่ งั ยบั ของฉนั ทไ่ี ดร้ บั การแกไ้ ขมานานแลว้
นี้ ท�ำไมนาย...ช่างไม้จึงไม่สัมผัสได้ถึงความทุกข์ทรมานดุจดังนรกตราบเท่า
นาน โดยปราศจากรา่ ง? หา!
พระเจ้าช่วย! จริงด้วยสิครับ ถ้ามันเกิดขึ้นจริง ผมคงต้องคิดทบทวนอีก

640 : โมบ-้ี ดกิ๊

ครง้ั ผมคดิ วา่ ผมไม่ได้แบกร่างท่ีเล็กเลยครับ
ฟังนะ...คนโง่ไม่จ�ำเป็นต้องได้รับอนุญาตจากใคร อีกนานม้ัยกว่าขาน้ีจะ

เสรจ็ ?
นา่ จะประมาณหนงึ่ ชวั่ โมงได้ครับ
ทำ� งานแยๆ่ นนั้ ใหเ้ สรจ็ ซะ แลว้ เอามาใหฉ้ นั (หนั หลงั เดนิ จากไป) โอ.้ ..ชวี ติ

ณ ที่นี่ฉันหย่ิงทระนงดุจดังเทพแห่งกรีก แต่ก็ยังต้องยืนเป็นลูกหนี้ให้กับเจ้า
คนโง่เพ่ือกระดูกท่ีจะใช้ยืนหยัด! ดังต้องค�ำสาปที่ว่าความเป็นหน้ีต่อกันของ
มนษุ ยจ์ ะไมห่ ายไปจากแผน่ หนิ เหนอื หลมุ ฝงั ศพ ฉนั คงตอ้ งทำ� ตวั ใหว้ า่ งเปลา่
ดจุ ดงั อากาศธาตุ และดำ� ดง่ิ แหวกวา่ ยในหนงั สอื ทกุ เลม่ บนโลกใบน้ี ฉนั เปน็ ผู้
มง่ั มี อาจไดร้ บั การเสนอราคาสำ� หรบั ราคาเสนอโดยทหารองครกั ษผ์ มู้ ง่ั คงั่ ใน
งานประมลู จกั รวรรดโิ รมนั (ซงึ่ เปน็ ของโลก) และฉนั ยงั เปน็ หนตี้ อ่ เนอื้ ในลน้ิ ท่ี
ฉนั ใชก้ ลา่ วคำ� โวออกมา โอส้ วรรค!์ ฉนั อยากไดเ้ บา้ หลอม และลงไปอยใู่ นนน้ั
เพอ่ื หลอมละลายตวั เองใหม้ ขี นาดเลก็ ลง มกี ระดกู สนั หลงั ทส่ี น้ั กระชบั เชน่ นนั้

ช่างไม้ (เร่ิมตน้ ท�ำงานอีกครั้ง)
โอ โอ โอ! สตับบ์รู้จักเขาดีที่สุด และสตับบ์มักบอกเสมอว่าเขาเป็นคน
แปลก ไม่พูดไม่จาค�ำใดเวน้ แต่คำ� ทฟี่ ังดพู ิลึกพกิ ล เขาเป็นคนชอบกล แปลก
พิลึก พรำ�่ พดู สอนคำ� ซ้ำ� ๆ ใหค้ ณุ สตาร์บัคฟังตลอดเวลา แปลกจรงิ ครบั ทา่ น
แปลกพิกล แปลก แปลกมาก นี่ขาของเขา จริงสิฉันคิดว่าขาน่ีน่าจะเป็นคู่
นอนของเขา! เขามีแท่งกระดูกขากรรไกรของวาฬเป็นภรรยา! และบนขาน้ี
เป็นท่ที ่เี ขาจะยนื อยู่ จะเปน็ ยงั ไงหากขาขา้ งหนง่ึ ตั้งอยู่บนสามต�ำแหน่ง และ
ทั้งสามต�ำแหน่งล้วนต้ังอยู่ในหนึ่งขุมนรก มันจะเป็นอย่างไรกัน? โอ้! ฉันไม่
สงสัยเลยยามเม่ือเขามองมาท่ีฉันด้วยสายตาเหยียดหยาม! บางครั้งฉันก็มัก
หมกมุ่นครุ่นคิดอยู่ล�ำพัง อย่างท่ีพวกเขาว่ากัน แต่น่ันก็เป็นเพียงแค่ชั่วครั้ง
คราวเทา่ นนั้ แตต่ าเฒา่ รา่ งเลก็ เตย้ี อยา่ งฉนั กไ็ มเ่ คยอาสาลงลยุ นำ�้ ลกึ ไปพรอ้ ม
กบั กัปตนั ผูต้ อ่ ขาจนสูงดงั่ นกกระสา เพราะนำ้� จะไหลบา่ ขึ้นมาทว่ มถึงใต้คาง
เขาอย่างรวดเร็ว จนต้องร้องขอเรือช่วยชีวิตกันยกใหญ่ น่ียังไงขานกกระสา!

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 641

ท้งั ยาว และบาง มั่นใจไดเ้ ลย! คนส่วนใหญจ่ ะใช้ขาคู่เดียวไปทัง้ ชวี ิต และนน่ั
กเ็ ปน็ เพราะพวกเขาใช้ขาคทู่ ี่มีอยู่ดว้ ยความเมตตา เฉกเช่นหญิงชราผใู้ จออ่ น
ใชม้ ้าอว้ นกลมของหล่อนลากรถ ทว่าเอแฮ็บ โอ.้ ..เขาเปน็ นกั ขบั จอมทรหด ดู
สิ ขับเคล่ือนจนต้องเสียขาข้างหนึ่งไป และท�ำให้ขาอีกข้างต้องเดินกะเผลก
ไปท้งั ชวี ิต ตอนนีก้ ็ท�ำใหข้ ากระดูกช�ำรดุ ไปเพราะเชือกเคเบล้ิ ฮัลโล...ทางนัน้
น่ะ สมตั ! เรง่ มือท�ำตะปูควงใหท้ ี และช่วยท�ำใหเ้ สร็จก่อนมนษุ ยฟ์ ้นื คืนชพี จะ
กลบั มาเรยี กหาขาผา่ นแตรของเขาดว้ ยละ่ จรงิ หรอื ไมว่ า่ คนตม้ เบยี รจ์ ะเดนิ ไป
รอบๆ ถังเบยี ร์เก่าเพื่อคอยเตมิ ให้เต็ม ขานคี่ อื อะไร! มันดเู หมือนขาคนจรงิ ๆ
ขดั ถใู หร้ าบเรยี บเหลอื แตแ่ กนใน เขาจะยนื อยบู่ นสง่ิ นจี้ นถงึ พรงุ่ นเ้ี ชา้ เขาจะวดั
ระยะทางของดวงดาวบนเจ้าส่ิงนี้ ฮัลโล! ฉันเกอื บลืมขางานจี้ ะต้องราบเรียบ
เปน็ แผ่นชนวนรปู ไข่ ทเี่ ขาจะใช้ลากเปน็ เสน้ รุ้ง เอาละ่ เอาล่ะ สิว่ ตะไบ และ
กระดาษทราย ถึงคราวไดใ้ ช้กันล่ะ!

642 : โมบ-ี้ ดกิ๊

บทที่ 109

เอแฮ็บปะทะกบั สตารบ์ คั ในห้องเครอ่ื ง

ขณะกำ� ลังสบู น้ำ� เรอื ตามปกติเชน่ เคยในเชา้ วนั ถัดมา และแลว้ ! น�้ำมันจำ� นวน
ไม่น้อยไหลออกมาพร้อมกับน�้ำ ถังด้านล่างจะต้องแตกเป็นรอยใหญ่แน่
เทยี ว เม่ือรู้ถงึ ปญั หายงุ่ ยากที่เกิดขน้ึ สตาร์บัคลงไปยงั ห้องเครอ่ื งเพ่ือรายงาน
สถานการณ์ทีน่ า่ เป็นภยั น1ี้

เวลาน้ีเรือพีควอดแล่นจากทะเลทางตอนใต้และตะวันตก เข้าใกล้เกาะ
ฟอร์มอซา2 และหมู่เกาะบาชี3 ซึ่งตั้งอยู่ระหว่างปากทางทะเลเขตร้อนจาก
ทะเลจีนจนถึงมหาสมุทรแปซิฟิค เมื่อสตาร์บัคลงไปข้างล่าง เขาพบเอแฮ็
บก�ำลังยืนดูแผนที่น่านน�้ำหมู่เกาะทางตะวันออกท่ีกางอยู่บนโต๊ะเบ้ืองหน้า
เขา รวมทง้ั แผนทอี่ กี แผน่ แสดงบรเิ วณชายฝง่ั แนวยาวทางดา้ นตะวนั ออกของ
หมูเ่ กาะญ่ีป่นุ คอื เกาะนิพฮอน4 เกาะมาทสม์ าอ5* และเกาะซิโกก6ิ ขางาคู่
ใหม่ที่มีสีขาวดุจดังหิมะของเขายึดติดอยู่กับขาโต๊ะที่ขันแน่นกับพ้ืนกระดาน

1  หากบนเรอื ลา่ วาฬหวั ทยุ มนี ำ้� มนั ปรมิ าณมาก ลกู เรอื จะมหี นา้ ทป่ี ระจำ� สปั ดาหล์ ะสองครงั้ นำ� ทอ่ สบู นำ้� ลง
ไปในหอ้ งเกบ็ สินคา้ และแช่ถงั ในน้ำ� ทะเลท้งิ ไว้ในช่วงเวลาต่างๆ กัน หลงั จากนน้ั จึงคอ่ ยใชเ้ ครอื่ งสูบน้ำ�
ของเรือสูบออก การท�ำเช่นน้ีก็เพ่ือพยายามเก็บรักษาความหนาแน่นของเนื้อไม้ซึ่งจะขยายปิดเมื่อถูก
น้ำ� หลงั จากปลอ่ ยน�ำ้ ออกแล้ว ลูกเรอื จะรบี ทำ� การตรวจสอบหาดูวา่ มรี รู ัว่ ใดที่นา่ จะสรา้ งความเสียหาย
ให้กบั สินคา้ ล้ำ� คา่ หรือไม่
2 ฟอรม์ อซา หมายถึงเกาะไต้หวนั
3  เกาะบาชี หมายถึงหมูเ่ กาะบาเทนส์ ทางตอนเหนอื ของฟิลิปปินส์
4  เกาะนิพฮอน หมายถงึ เกาะฮอนชู
5  เกาะมาทสม์ าอิ หมายถึง เกาะฮอกไกโด
6  เกาะซโิ กกิ หมายถงึ เกาะชิโกกุ

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 643

เรือ ในมือถือตะขอด้ามยาวของมีดพับขนาดใหญ่ ชายชราน่าพิศวงยืนหัน
หลังให้กับประตูทางเข้าก�ำลังหน้านิ่วคิ้วขมวดลากเส้นทางเดินเรือของเขาดัง
เชน่ เคยเปน็ มา

“ใครอยู่ตรงนั่นน่ะ?” ได้ยินเสียงฝีเท้าเดินมาที่ประตู แต่ไม่ได้หันไปมอง
“ขึ้นไปบนดาดฟ้า! ไปซะ!”

“กปั ตนั เอแฮ็บอยา่ เพงิ่ เขา้ ใจผดิ นผ่ี มเอง นำ�้ มนั ในหอ้ งเก็บสนิ คา้ กำ� ลงั รวั่
ครับ เราตอ้ งชกั รอกเบาเอาถังน้ำ� มนั ข้ึนมา”

“ชักรอกเบาแล้วเอาถังน้�ำมันข้ึนมาเหรอ? ตอนน้ีเราก�ำลังใกล้ถึงญ่ีปุ่น
แล้วนะ จะให้หันหัวเรือต้านลมหยุดอยู่ตรงนี้สักหนึ่งอาทิตย์เพ่ือปะซ่อมมัด
เหลด็ พดื นะ่ เหรอ?”

“ต้องเลือกท�ำอย่างใดอย่างหน่ึงครับ เสียเวลาแค่หนึ่งวันอาจได้น�้ำมัน
มากกว่าท่ีเราออกล่ามาได้ตลอดทั้งปี สิง่ ทีเ่ ราจะได้จากการเดนิ ทางรว่ มสอง
หมน่ื ไมล์กค็ อื การสงวนสิ่งท่ีมีคุณค่าไวน้ ะครบั ”

“จรงิ สนิ ะ จริงด้วย ถ้าเราทำ� ได้”
“ผมพดู ถงึ น�้ำมันในห้องเกบ็ สินคา้ น่ะครับ”
“ส่วนฉันจะไม่พูดอะไร หรือคิดท่ีจะท�ำอะไรท้ังน้ัน ออกไปซะ! ปล่อยให้
มนั ร่วั ไป! รอยรั่วกเ็ หมอื นตัวข้านแี่ หละ ใช่แลว้ ! รอยแตกในรอยร่ัว! ไมใ่ ชแ่ ค่
ต้องสนใจถังร่ัว แต่ยังต้องสนใจด้วยว่าถังร่ัวพวกนั้นอยู่ในเรือร่ัวด้วยหรือไม่
มันเป็นสถานการณ์ท่ีแย่ยิ่งกว่าสถานการณ์ของเรือพีควอดอีก...พวก แต่ถึง
อย่างน้ันฉันก็จะไม่หยุดเรือเพื่ออุดรอยรั่วของตัวเอง ใครกันจะตรวจหารอย
ร่ัวในตัวเรือท่ีบรรทุกของเต็มล�ำ หรือถ้าพบขึ้นมาจริงคิดว่าจะอุดรอยร่ัวน้ัน
ไดอ้ ย่างไรทา่ มกลางพายุชวี ติ สตารบ์ ัค! ฉนั จะไมย่ กรอกเบาขึน้ หรอก”
“แล้วพวกเจา้ ของเรอื เขาจะว่ายงั ไงล่ะครบั ?”
“ปล่อยให้พวกเจ้าของเรือยืนบนชายหาดแนนทักเก็ตแล้วร้องตะโกนให้
เสียงดังยิ่งกว่าพายุไต้ฝุ่น จะมาสนใจอะไรกับเอแฮ็บ? เจ้าของเรือ เจ้าของ
เรอื ? นายเอาแตพ่ รำ�่ บน่ กบั ฉนั ...สตารบ์ คั เกยี่ วกบั เจา้ ของเรอื ทต่ี ระหนเ่ี หนยี ว

644 : โมบี้-ดิก๊

พวกนนั้ ราวกบั วา่ เจา้ ของเรอื พวกนน้ั เปน็ ความรสู้ กึ ผดิ ชอบของฉนั แตน่ แี่ นะ่
เจา้ ...เจ้าของท่ีแท้จริงของส่งิ ๆ ใดก็คอื ผ้มู อี �ำนาจส่งั การสิ่งนนั้ และจงฟงั ให้ดี
นะ ความรู้สึกผดิ ชอบของฉันอยูใ่ นเรือล�ำนี.้ ..ข้นึ ไปบนดาดฟ้าซะ!”

“กัปตันเอแฮ็บ” ต้นเรือโกรธจนหน้าแดงก�่ำ ส่งเสียงเรียกขณะเคล่ือนตัว
คืบหน้าเข้ามาในห้องเคร่ือง ด้วยท่าทีอาจหาญผิดไปจากปกติ และระแวง
ระวังดูราวประหน่ึงไม่เพียงหาช่องทางหลีกเล่ียงที่จะเผยท่าทีออกมา แต่ลึก
เข้าไปภายในยังคงเคลือบแคลงสงสัยในท่าทีของตนเอง “บุคคลผู้เหนือกว่า
ผมอาจยกเวน้ ท่านผซู้ งึ่ โกรธเคืองผูน้ อ้ ยได้อยา่ งง่ายดาย ออ้ จริงสิ รวมทัง้ คน
ทม่ี คี วามสขุ กวา่ ดว้ ย...กปั ตันเอแฮ็บ”

“เจา้ ปศี าจ! นายอาจหาญจนกลา้ คดิ วา่ รา้ ยฉนั เชยี วร?ึ ขนึ้ ไปบนดาดฟา้ ซะ!”
“เปล่าเลยครับ ยงั ไมถ่ ึงขั้นนั้น ผมเพียงวอนขอ และเสย่ี งทีจ่ ะหักห้ามใจ!
เราตา่ งกไ็ ม่รู้จกั กนั และกนั ดีพอจนถงึ เดย๋ี วนมี้ ใิ ชร่ ึ...กัปตันเอแฮบ็ ?”
เอแฮบ็ ควา้ เอาปนื คาบศลิ าบรรจกุ ระสนุ จากชน้ั (สว่ นของเครอ่ื งเรอื นทใ่ี ช้
ตกแตง่ หอ้ งเครอ่ื งของชาวทะเลใต้) และเลง็ ไปทางสตารบ์ ัคพรอ้ มตวาดเสยี ง
ดัง “โลกน้ีมีพระเจ้าองค์เดียวเท่าน้ัน และมีกัปตันเพียงคนเดียวเท่าน้ันที่มี
อ�ำนาจสงั่ การบนเรอื พีควอดนี้...ขึ้นไปบนดาดฟา้ ซะ!”
ช่วงขณะนัน้ สายตาของตน้ เรือเป็นประกายลกุ โชน สองแก้มแดงผา่ ว จน
คุณอาจคิดว่าไปได้ว่าเขาได้รับแสงไฟจากหลอดไฟเท่ากันทั้งสองด้าน ทว่า
เขายังคงควบคุมอารมณ์ตัวเองไว้ จนเกือบสงบนิ่งลงได้ ขณะก้าวเดินออก
มาจากห้องเคร่ืองเขาหยุดอยู่ครู่หนึ่งแล้วพูดว่า “กัปตันเจ็บแค้นใจ ก็ไม่ควร
มาสบประมาทผมนะครบั ผมจะบอกให้ร้วู ่าไมต่ ้องมาระวงั อะไรกบั สตารบ์ คั
เพราะจะได้พบเพียงเสียงหัวเราะเย้ยหยัน แต่ขอให้เอแฮ็บจงระวังเอแฮ็บให้
ดเี ถิด ระวงั ตัวกัปตนั เองนั่นแหละ ผู้เฒา่ เอ๋ย”
“เขาอาจหาญขน้ึ แตย่ งั คงเชอ่ื ฟงั นนั่ เปน็ ความกลา้ หาญในความรอบคอบ
ทสี่ ดุ !” เอแฮบ็ พมึ พำ� เมอื่ สตารบ์ คั เดนิ จากไปแลว้ “ทเ่ี ขาพดู ถงึ คอื อะไรกนั นะ...

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 645

เอแฮบ็ ตอ้ งระวงั เอแฮบ็ มนั มอี ะไรอยใู่ นนน่ั !” เอแฮบ็ ใชป้ นื คาบศลิ าแทนไมเ้ ทา้
โดยไม่รตู้ วั ใบหนา้ แขง็ กรา้ วขณะเดนิ ไปเดินมาอยูใ่ นหอ้ งเครอ่ื งเล็กๆ นน้ั ไม่
นานนักรอยพบั หนาบนหน้าผากกผ็ ่อนคลาย เขาเอาปืนคาบศลิ ากลับไปวาง
ไว้บนชนั้ ตามเดิมแลว้ เดนิ ข้ึนไปยังดาดฟา้ เรือ

“นายเป็นเพ่ือนร่วมงานที่ดีเกินไปว่ะ...สตาร์บัค” เขาพูดกับต้นเรือด้วย
เสียงแผ่วเบา แล้วเพิ่มระดับเสียงขึ้นสั่งการลูกเรือ “ม้วนใบเรือบนเสาตอน
กลาง และม้วนใบเรือลง ทั้งหน้าและหลัง ลดใบ7 ชักรอกเบาแล้วเอาถังใน
หอ้ งเก็บสนิ คา้ หอ้ งใหญอ่ อกมา”

คงเปลา่ ประโยชนท์ จ่ี ะคาดเดาวา่ เกดิ อะไรขนึ้ จงึ ทำ� ใหเ้ อแฮบ็ ตดั สนิ ใจทำ�
ตามค�ำขอของสตาร์บัค บางทีอาจเป็นเพราะความสุจริตใจที่เกิดข้ึนช่ัวแวบ
หน่ึงในตัวเขา หรืออาจเป็นแค่วิถีแห่งความรอบคอบในการยับยั้งไม่ให้ความ
ไมพ่ อใจเพยี งเล็กน้อยลกุ ลามขยายวงกว้าง แมจ้ ะเกดิ ข้ึนช่ัวครง้ั คราวในตัวผู้
น�ำคนส�ำคญั บนเรือของเขากต็ าม กระน้ันถึงอยา่ งไรคำ� ส่ังของเขาก็ไดร้ ับการ
ปฏบิ ตั ิตาม และรอกเบากถ็ กู ยกข้ึนแลว้

7  ลดใบ-ลดใบเรือใหญเ่ พอ่ื ชะลอหรือหยุดเรือ
646 : โมบ้-ี ด๊ิก

บทที่ 110

ควีเควกในหีบศพ

จากการตรวจหาพบวา่ ถังไม้ชดุ ลา่ สุดที่หย่อนลงไปในหอ้ งเก็บสนิ ค้ายงั คงอยู่
ในสภาพดีอยู่ เชน่ น้ันถังทม่ี ีรรู ัว่ จะตอ้ งอยลู่ กึ ลงไปอกี เม่ือลมสงบพวกเขาจึง
สืบเสาะลงไปลึกข้ึน และลึกข้ึน ลงไปรบกวนการนอนของก้นถังขนาดใหญ่
ด้านล่างน้ัน นับจากความมืดมิดในยามเท่ียงคืนเหล่าตุ่นตัวยักษ์โผล่กลับข้ึน
ด้านบนอีกคร้ังในช่วงเท่ียงวัน ยิ่งพวกเขาลงลึก ก็ย่ิงพบเสาค้�ำท่ีมีลักษณะ
เก่าแก่ ผุพัง และมีตะไครเ่ กาะเขยี วคร้มึ จนคณุ อดไม่ได้ทจ่ี ะมองหาถงั ไม้ข้าง
ตอม่อผุผังท่ีมีเหรียญของกัปตันโนอาห์อยู่ภายในพร้อมกับข้อความบนแผ่น
ประกาศที่ล้มเหลวในการตักเตือนชาวโลกผู้ลุ่มหลงในยุคโบราณไม่ให้ต้อง
เผชญิ กบั ภยั นำ้� ทว่ ม ชวั่ โมงแลว้ ชว่ั โมงเลา่ ทง้ั ถงั นำ้� ขนมปงั เนอื้ และกองแผน่
ไมส้ ำ� หรบั ประกอบถัง รวมทัง้ กองเหลด็ พืด ถูกยกข้นึ มาไว้ดา้ นบนจนดาดฟ้า
เรอื มขี องกองเตม็ ไปหมด สว่ นตวั เรอื ดา้ นลา่ งวา่ งโลง่ เปน็ โพลงสง่ เสยี งสะทอ้ น
ดังก้องอยู่ใต้เทา้ ให้ความรูส้ ึกราวกบั คุณก�ำลงั ก้าวเดนิ อยู่ในสสุ านใต้ดินกว้าง
เรือม้วนตัว และกล้ิงไปในทะเลเหมือนขวดปากเล็กก้นใหญ่บรรจุอากาศอยู่
ภายใน เมอื่ สว่ นบนหนกั กวา่ เรอื กเ็ ปน็ ดงั เชน่ นกั เรยี นทไี่ มไ่ ดก้ นิ อาหารคำ�่ แบก
เอาอรสิ โตเตล้ิ ไวใ้ นหวั ของเขา โชคดที เี่ วลานน้ั พายไุ ตฝ้ นุ่ ไมไ่ ดม้ าเยอื นพวกเขา

ช่วงเวลาน้ันสหายนอกรีตผู้กลายมาเป็นเพื่อนสนิทของผมอย่างรวดเร็ว
ควีเควกผู้น่าสงสารมีอาการจับไข้ข้ึนอย่างหนักจนท�ำเอาเขาเกือบพบกับ
บั้นปลายอันเปน็ นิรนั ดร์

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 647

กลา่ วได้ว่าในการประกอบอาชพี ลา่ วาฬ ตำ� แหน่งกนิ เปลา่ ไม่มี ต�ำแหน่ง
สงู และความเสีย่ งสูงต้องไปดว้ ยกนั เสมอ จนกระท่งั คณุ กา้ วขึน้ ไปส่ตู ำ� แหนง่
กัปตัน ย่ิงอยู่สูงคุณก็ยิ่งมีงานให้ต้องตรากตร�ำท�ำมากขึ้น เช่นเดียวกับควีเค
วกผู้น่าสงสาร ในต�ำแหน่งนักพุ่งฉมวกเขาไม่เพียงต้องเผชิญหน้ากับความ
เดือดดาลของวาฬเป็นเท่านั้น แต่ยังต้อง...ดังท่ีเราเคยได้เห็นมาแล้วจากบท
อื่นว่า เขายังต้องปีนขึ้นไปอยู่บนหลังวาฬตายท่ามกลางคลื่นลมแรงในทะเล
และท้ายท่ีสุดยังต้องไต่ลงไปยังความมืดมิดของห้องเก็บถังนำ้� มัน ต้องทน
เหงอ่ื โทรมกายตลอดทง้ั วนั ในหอ้ งขงั ใตด้ นิ เพอ่ื จดั การขนั้ เดด็ ขาดกบั ถงั ไมจ้ อม
เซ่อซ่าและตรวจดูของที่บรรจุอยู่ในน้ัน ช่วงเวลาสั้นๆ นั้นส�ำหรับนักล่าวาฬ
ดว้ ยกันแล้วนกั พงุ่ ฉมวกจะกลายเป็นเจา้ คลังนำ�้ มันดังเช่นท่พี วกเขาเรยี กกัน

ควเี ควกผู้น่าเวทนา! ยามเมื่อเรือถกู ควกั ไสอ้ อกมาจนเกือบหมด หากคุณ
แล่นถลาไปตามทางลงใต้ท้องเรือ คุณจะได้เห็นเขาอยู่ท่ีน่ันในสภาพเปล้ือง
กางเกงช้ันในผ้าขนสัตว์ออก ความดุร้ายบนลายสักเล้ือยคลานอยู่ท่ามกลาง
ดนิ โคลนชนื้ แฉะเฉกเชน่ สตั วเ์ ลอ้ื ยคลานลายจดุ สเี ขยี วใตบ้ อ่ นำ้� ซง่ึ บอ่ นำ้� หรอื
โรงน้�ำแข็งนั้นก็ได้ส�ำแดงเดชเอากับเขา โถเจ้าคนป่า..."มันเป็นเรื่องแปลก..."
เมอ่ื ความรอ้ นทำ� ใหเ้ ขาเหงอื่ โชกตวั เขาถงึ กบั หนาวสนั่ จนจบั ไข้ และทา้ ยทสี่ ดุ
หลังนอนทนทุกข์ทรมานอยู่นานหลายวันบนเปลญวณ อาการของเขาก็ทรุด
หนักจนเกอื บลงไปเหยยี บธรณีประตแู ห่งความดับสูญ ในชว่ งเวลายืดยาวน้นั
เขาซบู ผอม และออ่ นแอลงไปมากเสยี จนสว่ นทย่ี งั คงหลงเหลอื อยใู่ นตวั เขาคอื
ร่างกายและรอยสัก ทว่าขณะส่วนอน่ื ๆ ในร่างกายซูบผอม และกระดูกแกม้
ปูดโปนข้ึนมา ดวงตาคู่น้ันของเขากลับขยายเต็มข้ึน และเต็มขึ้น จนมันส่อง
ประกายน่มุ ละมุนแปลกตา ดวงตาคนู่ ้ันจอ้ งมองคณุ ด้วยสายตาอ่อนโยน แต่
แรงกล้ามาจากร่างกายที่เจ็บป่วยของเขา เป็นหลักฐานชิ้นเย่ียมท่ีแสดงให้รู้
ว่ากำ� ลังวังชาอันเปน็ อมตะในตัวเขาจะไม่มีวนั ตาย หรือออ่ นแรงลง และเฉก
เช่นระลอกน้�ำเมื่ออ่อนก�ำลังลงมันจะขยายวงกว้างขึ้น ดวงตาคู่นั้นของเขาก็
เช่นกันมันขยายใหญ่ข้ึน และใหญ่ขึ้นเหมือนกับวงแหวนแห่งความเป็นนิรัน

648 : โมบี-้ ดิก๊

ดร์ ความน่าสะพรงึ กลวั จะคอ่ ยๆ แผ่ซา่ นครอบง�ำคุณโดยไม่รตู้ ัวขณะคณุ น่งั
ขา้ งๆ เจา้ คนป่าซดี เผือดผนู้ ้ี และมองเข้าไปท่ีสงิ่ ประหลาดบนใบหน้าของเขา
ราวกบั ไดเ้ หน็ ผู้ทีอ่ ยใู่ นฝงู ชนมุงดโู ซโรอัสเตอร1์ ตาย ความน่าพศิ วงและความ
นา่ เกรงกลวั ใดๆ ทปี่ รากฏในตวั มนษุ ยเ์ ปน็ เรอื่ งยากทจ่ี ะอธบิ ายออกมาเปน็ คำ�
พดู หรอื เขยี นออกมาเปน็ ตวั หนงั สอื ได้ ยงิ่ ขณะเขา้ ใกลค้ วามตาย ยงิ่ เหมอื นมี
การยกระดบั เผยใหเ้ หน็ อาการประหลาดชวั่ ขณะสนิ้ ลมซงึ่ มแี ตเ่ พยี งนกั เขยี น
จากโลกแห่งความตายเท่านั้นท่สี ามารถอธบิ ายได้อย่างชัดแจง้ ด้วยเหตุน้เี รา
ขอกลา่ วอกี ครง้ั วา่ ไมม่ ชี าวคลาดี หรอื ชาวกรกี คนใดจะมคี วามคดิ ทสี่ งู สง่ และ
ศักดิ์สิทธิ์มากไปกว่าผู้เป็นเจ้าของเงามืดลึกลับท่ีคุณเห็นคืบคลานข้ึนมาบน
ใบหน้าของควีเควกผู้น่าเวทนาขณะเขานอนนิ่งอยู่ในเปลญวณที่ก�ำลังแกว่ง
ไกว ประหนึ่งว่าคลื่นทะเลโยกไกวเปลให้เขาอย่างนุ่มนวลในช่วงชีวิตที่เหลือ
อยูข่ องเขา และน้ำ� ในมหาสมทุ รท่ีมองไม่เห็นกำ� ลงั ยกระดบั นำ� พาเขาลอยสงู
ข้นึ และสูงขนึ้ สู่ปลายทางสรวงสวรรค์

ไม่มีลูกเรือคนไหนคิดว่าเขาจะรอด เช่นเดียวกับตัวควีเควกเอง ค�ำร้อง
ขอแปลกๆ ของเขาท�ำให้รู้ว่าเขากำ� ลงั คิดถึงหีบศพของตัวเอง เขาเรียกเพ่อื น
กะลาสีคนหนึ่งเข้าไปหาในเวลาเฝ้ายามช่วงฟ้าสาง ขณะแสงอรุณรุ่งเร่ิมส่อง
สว่าง ควีเควกใช้มือสื่อสารว่าขณะเขาอยู่ในแนนทักเก็ตเคยได้เห็นเรือแคนนู
ขนาดเลก็ ทำ� จากไมส้ ดี ำ� เหมอื นกบั ไมใ้ นปา่ ทเ่ี ตม็ ไปดว้ ยการสรู้ บบนเกาะบา้ น
เกิดของเขา แล้วถามว่าเขาเคยรู้มาว่าเม่ือนักล่าวาฬตายในแนนทักเก็ตจะ
ถูกน�ำลงไปนอนในเรือแคนนูสีด�ำแบบเดียวกันน้ันจริงหรือไม่ และตัวเขาเอง
ก็ปรารถนาจะได้นอนตายอยู่ในน้ันเช่นกัน เพราะมันไม่ต่างไปจากประเพณี
ปฏิบัติในชนเผ่าของเขาซึ่งภายหลังอาบน�้ำยาศพนักรบผู้จากไปแล้ว จะน�ำ
รา่ งนน้ั นอนเหยยี ดยาวบนเรอื แคนนขู องเขาเอง และปลอ่ ยรา่ งนน้ั ใหล้ อยจาก
ไปทา่ มกลางหมู่เกาะแห่งดวงดาว พวกเขาไมเ่ พยี งเชือ่ ว่าดวงดาวบนทอ้ งฟ้า
คือหมู่เกาะ แต่ไกลออกไปยังเป็นเส้นขอบฟ้าที่แลเห็นได้อีกด้วย ทะเลท่ีไร้

1  โซโรอัสเตอร์ เป็นผู้ก่อต้ังศาสนาบูชาไฟซ่ึงชาวเปอร์เซียสมัยก่อนให้ความนับถือ กล่าวกันว่าเขาตาย
เพราะถกู ลอบสังหาร

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 649

พรมแดน และสมั ผสั นุ่มละมนุ ของสายนำ�้ จะไหลไปบรรจบกบั สวรรคส์ คี ราม
แล้วก่อตวั เปน็ ฟองคล่นื สีขาวบนทางชา้ งเผือก เขายังบอกอีกด้วยวา่ สนั่ กลวั
ทุกคร้ังเม่ือคิดถึงว่าตัวเองจะถูกฝังไว้บนเปลญวณตามประเพณีปฏิบัติของ
ชาวทะเลท่ีจะน�ำร่างคนตายโยนลงทะเลไปเหมือนกับของโสโครกเพ่ือให้
ฉลามจอมตะกละตะกลามทึง้ แทะกนิ ไมน่ ะ...เขาปรารถนาเรือแคนนูเหมือน
เช่นชาวแนนทักเก็ต และส่ิงท่ีจะท�ำให้เขาพอใจมากท่ีสุดของการเป็นนักล่า
วาฬ หีบศพเรือแคนนูของเขาต้องไม่มีกระดูกงูเหมือนเรือเชือดวาฬ แม้มัน
จะทำ� ใหเ้ รอื ลอยไปอยา่ งไรท้ ศิ ทาง และยง่ิ ลอยไปตามลมกย็ งิ่ จมลงสชู่ ว่ งเวลา
แหง่ ความหมองหมน่ ก็ตาม

เม่ือเรื่องราวผิดแผกน้ีล่วงรู้ไปถึงผู้ที่อยู่ท้ายเรือ ช่างไม้จึงได้รับค�ำส่ังใน
ทันใดให้ท�ำตามค�ำร้องขอของควีเควก รวมถึงทุกส่ิงที่เขาต้องการ บนเรือมี
เศษไมเ้ กา่ ๆ สคี ลำ�้ ๆ อยจู่ ำ� นวนหนง่ึ ซง่ึ ตดั มาจากปา่ พนื้ เมอื งบนเกาะแลคอะ
เดย์เมอ่ื คร้ังเดินเรือกอ่ นหน้านี้นานมาแลว้ แผ่นไม้สีด�ำเหลา่ นี้ถกู เสนอใหน้ ำ�
มาใช้ตอ่ โลงศพ ทันทีทีไ่ ด้รับค�ำส่ัง ชา่ งไม้คว้าเอาไมว้ ัดแลว้ ไม่รัง้ รอรีบเรง่ พา
บุคลิกเฉื่อยชาของเขาเดินตรงไปยังห้องใต้ท้องเรือเพ่ือวัดขนาดตัวท่ีถูกต้อง
ของควเี ควก โดยใชป้ นู ขาวขดี เสน้ ตามโครงรา่ งของควเี ควกขณะขยบั ไมล้ งทาบ

“ฮ้า! ไอห้ นุ่มนา่ สงสาร! เขาคงตอ้ งตายแนแ่ ล้ว” กะลาสชี าวเกาะลองร้อง
อุทานขึน้

เม่ือไปถึงโต๊ะท�ำงานช่างของเขา เพื่อให้งานสะดวกและราบรื่น ช่างไม้
ท�ำการกะประมาณความยาวท่ีแน่ชัดของโลงศพ จากนั้นจึงตัดแผ่นไม้ตาม
รอยบากทที่ ำ� ไวบ้ รเิ วณปลายไมท้ ง้ั สองดา้ น แลว้ จดั เตรยี มแผน่ ไมแ้ ละอปุ กรณ์
เครื่องมือกอ่ นลงมอื ท�ำงาน

เมอื่ ตะปตู วั สดุ ทา้ ยถกู ตอกลงไปในเนอื้ ไม้ ฝาโลงถกู ไสจนเรยี บและนำ� มา
วางปดิ ไวบ้ นโลง เขายกโลงศพขนึ้ มาแบกบนบา่ แลว้ เดนิ ไปขา้ งหนา้ เพอื่ ตรวจ
สอบดูว่าพร้อมใชง้ านในลกั ษณะน้ันหรอื ไม่

เมอื่ ควเี ควกไดย้ นิ วา่ คนบนดาดฟา้ เรอื ตา่ งพากนั ผลกั ไสโลงศพใหไ้ ปตง้ั อยู่

650 : โมบ้ี-ด๊กิ