Moby Dick โมบี้ ดิ๊ก

มันสูดลมหายใจเข้าไปเพียงไม่ก่ีอึกแล้วคุณท�ำให้มันต่ืนตกใจจนด่ิงตัวลงใต้
น้ำ� ไป ไม่นานมนั ก็จะกลบั ข้ึนมาอกี เพือ่ สดู อากาศเพิ่มตามปรมิ าณทีต่ อ้ งการ
จนกวา่ จะสดู ลมหายใจไดค้ รบเจบ็ สบิ อกึ อยา่ งทบี่ อกมนั จงึ จะลงไปหลบอยใู่ ต้
น้�ำเต็มช่วงเวลาของมัน อย่างไรก็ตามอัตรานี้อาจมีความแตกต่างกันได้บ้าง
ในวาฬแต่ละตัว แต่โดยส่วนใหญ่แล้วจะคล้ายๆ กัน เม่ือเป็นเช่นนี้แล้วยังมี
เหตุใดอกี เล่าท่ีท�ำใหว้ าฬตอ้ งขนึ้ มาพ่นพวยน�ำ้ นอกเสียจากข้ึนมาสดู อากาศ
สะสมใหเ้ ตม็ ปอดกอ่ นลงไปใชเ้ วลานานอยใู่ ตน้ ำ�้ ? เหตผุ ลชดั แจง้ เชน่ นย้ี งั บอก
ถงึ ความจำ� เปน็ ทว่ี าฬตอ้ งโผลข่ นึ้ มาปรากฏกายตอ่ อนั ตรายแกช่ วี ติ จากการไล่
ล่า ไมด่ ว้ ยตาขอ ก็ตาข่ายทส่ี ตั ว์ทะเลยกั ษ์ใหญ่น้จี ะถูกจับหากโลดแลน่ อยใู่ ต้
แสงอาทิตย์พันฟาธอม โอ้...เหล่านักล่า ท่านไม่จ�ำเป็นต้องมีความสามารถ
มากมาย ความจ�ำเป็นต่อการด�ำรงชีพน้นั จดั เตรยี มชัยชนะไว้แด่ท่านแลว้ !

สำ� หรบั มนษุ ย์ การหายใจดำ� เนนิ อยา่ งตอ่ เนอื่ ง หนงึ่ ลมหายใจดำ� รงชพี อยู่
ไดส้ อง สามจงั หวะเตน้ ของชพี จร ดงั นน้ั ไมว่ า่ มนษุ ยท์ ำ� กจิ กรรมอะไรกต็ าม ไม่
วา่ ตนื่ หรอื หลบั มนษุ ยย์ งั คงตอ้ งหายใจเวน้ แตจ่ ะตายไปเทา่ นนั้ ทวา่ วาฬหวั ทยุ
หายใจได้เพียงคร้งั ละเจ็ดอกึ หรือเพยี งชว่ั ระยะเวลาส้ันๆ เท่าน้นั

กลา่ วได้วา่ วาฬสดู ลมหายใจผา่ นทอ่ พน่ น�ำ้ ของมนั หากบวกขอ้ เท็จจรงิ ที่
วา่ ลมหายใจทมี่ นั พน่ ออกมานนั้ มนี ำ้� ผสมอยดู่ ว้ ย เชน่ นน้ั แลว้ ผมเหน็ วา่ เราควร
ตอ้ งขบคดิ กนั ดว้ ยวา่ เหตใุ ดประสาทรบั กลนิ่ ของมนั จงึ ถกู ทำ� ลายไป สงิ่ เดยี วที่
พอจะเปน็ คำ� ตอบไดน้ น่ั กค็ อื จมกู ของมนั มลี กั ษณะเปน็ ชอ่ งพน่ นำ้� และอดุ ตนั
ด้วยสองธาตุธรรมชาติ (น�้ำกับอากาศ) จึงไม่มีทางที่มันจะสามารถรับกล่ิน
อะไรได้ แต่เนื่องจากจนถึงเดี๋ยวน้ีความลับของพวยพุ่งนี้ยังไม่ปรากฏเป็นที่
ประจักษช์ ดั บนหัวของมนั ว่าเปน็ นำ้� หรอื ไอหมอกกนั แน่ จงึ เปน็ ท่ชี ัดเจนวา่
อย่างไรเสียวาฬหัวทุยก็ไม่มีอวัยวะดมกล่ิน ก็แล้วมันจะต้องการส่ิงเหล่าน้ัน
ไปท�ำไมกัน? ในเมอื่ ท้องทะเลไม่มดี อกกุหลาบ ไมม่ ีดอกไวโอเล็ต และก็ไม่มี
กลนิ่ น้�ำหอมใดๆ

ย่งิ ไปกว่านน้ั หลอดลมของมนั เปดิ สู่ชอ่ งท่อพ่น ทางนำ้� ยาวนั้นเหมอื นกับ

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 501

คลองอริ ซี ง่ึ มปี ระตู (สำ� หรบั เปดิ และปดิ ) ใหอ้ ากาศเขา้ ไปเกบ็ ไว้ และกนั ไมใ่ ห้
น้�ำจากด้านบนเข้าไป ด้วยเหตุน้ีวาฬจึงส่งเสียงไม่ได้ เว้นแต่คุณจะจู่โจมมัน
เมอื่ นน้ั มันจะส่งเสยี งแปลกหูดงั ก้องให้ได้ยิน มนั พดู ผ่านจมกู แตท่ ว่ามนั พูด
ว่าอะไร? ผมไม่ค่อยซาบซึ้งในค�ำพูดอื่นใดท่ีกล่าวถึงโลกใบน้ีนอกจากเสียง
ตะกุกตะกักท่ีเล็ดรอดออกมาเพ่ือสื่อถึงความต้องการมีชีวิตอยู่ โอ้! ช่างโชค
ดเี สยี นกี่ ระไรทีโ่ ลกใบนย้ี งั มผี ้ฟู งั ทด่ี !ี

เปน็ ทช่ี ดั เจนแลว้ วา่ ทอ่ พน่ ของวาฬหวั ทยุ มไี วส้ ำ� หรบั เปน็ ทางเดนิ อากาศ มี
ความยาวหลายฟตุ ตามแนวราบใตผ้ วิ บนหวั มนั โดยมเี พยี งขา้ งเดยี ว ทอ่ พน่ ท่ี
นา่ สนใจนมี้ ลี กั ษณะคลา้ ยกบั ทอ่ แกส๊ ทเี่ ดนิ สายไปตามถนนในเมอื ง ทวา่ กลบั
มายังค�ำถามท่ีว่าท่อแก๊สน้ีจะใช่ท่อน�้ำด้วยหรือไม่ หรือพูดอีกอย่างก็คือท่อ
พ่นของวาฬหัวทุยจะเพียงพ่นลมหายใจออกมา หรือลมหายใจนั้นปนกับน�้ำ
ท่ีได้รับทางปากแล้วพ่นออกมาทางช่องหายใจ แน่นอนว่าปากย่อมเชื่อมต่อ
กบั ท่อพน่ โดยทางอ้อม ทวา่ ไม่มหี ลกั ฐานชี้ชดั วา่ การเช่อื มต่อน้ีเพ่ือใชส้ ำ� หรบั
พ่นน�้ำออกมาทางช่องหายใจ น่ันเพราะหากเป็นเช่นน้ันจริงการพ่นน�้ำทาง
ชอ่ งหายใจยอ่ มมคี วามจำ� เปน็ อยา่ งยง่ิ ยวดยามเมอ่ื มนั กนิ นำ้� เขา้ ไปโดยไมต่ ง้ั ใจ
ขณะกนิ อาหาร ทวา่ อาหารของวาฬหวั ทยุ อยใู่ ตน้ ำ�้ ลกึ ดงั นน้ั มนั จงึ ไมส่ ามารถ
พน่ ออกมาไดแ้ ม้มนั ต้องการจะพน่ นอกจากนี้หากคณุ เขา้ ไปสังเกตมันใกลๆ้
และใชเ้ วลาในการเฝา้ มองนานพอ คณุ จะพบว่ายามเมือ่ มันโผล่ขึ้นมาหายใจ
บนผวิ นำ�้ โดยไมส่ ำ� เหนยี กถงึ อนั ตรายใดๆ จงั หวะของการหายใจ และการพน่
พวยนำ�้ ของมันสมั ผัสสอดรบั กันเป็นอยา่ งดี

ทวา่ จะตอ้ งวนุ่ วายครนุ่ คดิ หาเหตผุ ลใหก้ บั เรอื่ งนไ้ี ปทำ� ไม? กแ็ คพ่ ดู ออกมา!
คณุ เคยเหน็ มนั พน่ พวยนำ�้ กบ็ อกออกไปวา่ เปน็ พวยนำ�้ คณุ แยกนำ�้ กบั อากาศ
ไมอ่ อกหรอกหรอื ? คณุ ขอรบั ...บนโลกใบนไี้ มม่ อี ะไรทแ่ี กป้ ญั หาไดง้ า่ ยๆ หรอก
ผมเคยเห็นแต่เร่ืองง่ายๆ ของคุณน่ันแหละที่มีแต่ปัญหา ก็แม้แต่ท่อพ่นของ
วาฬ คุณยังสับสน และตดั สนิ ใจไม่ได้ว่ามนั คืออะไรกนั แน่

ใจกลางท่อพ่นท่ีซ่อนอยู่ภายใต้หมอกส่องแสงแวววับห่อหุ้ม คุณช้ีชัดได้

502 : โมบ้-ี ดก๊ิ

หรือไม่ว่าน�้ำนั้นออกมาจากท่อพ่น ตราบเม่ือคุณเข้าไปใกล้วาฬมากพอเห็น
ท่อพ่นของมันใกล้ๆ มันอยู่ท่ามกลางเสียงอึกทึกมีน�้ำตกล้อมรอบ หากช่วง
เวลาน้ันคุณคิดว่าคุณเห็นหยดความช้ืนในท่อพ่นจริง คุณจะรู้ได้อย่างไรว่า
นั่นไม่ใช่แค่ไอหมอกท่ีกล่ันออกมาเป็นน้�ำ คุณจะรู้ได้อย่างไรว่าน่ันไม่ใช่หยด
น�้ำเดียวกันกับท่ีติดอยู่ในร่องของช่องพ่นที่จมลงไปในเน้ือส่วนบนสุดของหัว
วาฬ? เช่นนี้แลว้ หากวาฬวา่ ยน้�ำอยา่ งราบรืน่ ผ่านทอ้ งทะเลอนั สงบเงยี บยาม
เท่ียงวัน หนอกของมันยกตัวสูงรับแสงแดดเฉกเช่นหนอกอูฐในทะเลทราย
ขณะนั้นวาฬคงก�ำลังพาอ่างน�้ำเล็กๆ บนหัวมันร่อนอยู่ใต้แสงตะวันส่อง ซ่ึง
คุณอาจได้เห็นรอ่ งหนิ ท่ีมีหยดนำ้� ฝนอยู่เตม็ ปริม่

ทว่าน่ีไม่ใช่เร่ืองที่นักล่าควรอยากรู้อยากเห็นลักษณะท่ีแท้จริงของท่อ
พ่นของวาฬ พวกเขาไม่ควรจ้องหาเพื่อเผชิญหน้ากับมัน คุณไม่สามารถเอา
เหยือกน�้ำไปท่ีบ่อน้�ำพุน้ันเพื่อเติมน้�ำเต็มแล้วน�ำกลับมาได้ นั่นเพราะเมื่อ
เขา้ ไปใกลเ้ พยี งแคร่ อบนอกของละอองไอนำ้� พงุ่ ผวิ ของคณุ จะรอ้ นรมุ่ ขน้ึ มาใน
ทนั ทจี ากการสมั ผสั กบั ความเปน็ กรดของมนั ผมรจู้ กั กบั คนๆ หนงึ่ ทเ่ี คยเขา้ ไป
ใกลพ้ วยนำ้� นนั้ เพอื่ สงั เกตการณต์ ามวตั ถปุ ระสงคท์ างวทิ ยาศาสตร์ หรอื อะไร
สักอยา่ งผมก็ไม่อาจทราบได้ ทวา่ มันทำ� ให้ผิวแกม้ และแขนของเขาลอกออก
ดว้ ยเหตนุ สี้ ำ� หรบั นกั ลา่ วาฬแลว้ พวยนำ้� กค็ อื ยาพษิ พวกเขาพยายามหลกี เลย่ี ง
ทจ่ี ะสมั ผสั กบั มนั อกี เรอื่ งหนง่ึ ทผ่ี มเคยไดย้ นิ มา และผมกไ็ มแ่ คลงใจทจ่ี ะเชอ่ื
ดว้ ย นน่ั กค็ อื หากพวยนำ�้ พงุ่ ใสต่ าของคณุ มนั จะทำ� ใหค้ ณุ ตาบอด ดงั นนั้ วธิ ที ดี่ ี
ทสี่ ดุ สำ� หรบั นกั สำ� รวจ และสำ� หรบั ผมดว้ ยกค็ อื อยา่ ไปยงุ่ กบั พวยนำ้� มรณะนนั่

กระน้ันแม้เราไม่สามารถพิสูจน์ และระบุชี้ชัดได้ แต่เราสามารถต้ัง
สมมติฐานได้ ข้อสมมติฐานของผมก็คือพวยน้�ำน้ีไม่ใช่อะไรอื่นเลยนอกเสีย
จากไอหมอก อกี เหตผุ ลหนงึ่ ทผี่ มนำ� มาใชส้ รปุ ขอ้ สมมตฐิ านนก้ี ค็ อื ขอ้ พจิ ารณา
เกยี่ วกบั ความสงา่ งาม และความประเสรฐิ ทม่ี มี าแตก่ ำ� เนดิ ของวาฬหวั ทยุ ผม
ว่ามันไม่ใช่สัตว์ธรรมดา และมีสติปัญญาต้ืนเขิน น่ันเพราะข้อเท็จจริงหน่ึงท่ี
ไมอ่ าจปฏเิ สธไดค้ อื มนั ไมเ่ คยสง่ เสยี ง หรอื เขา้ มาใกลช้ ายฝง่ั เลย ขณะวาฬทกุ

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 503

สายพนั ธเ์ุ คยมปี รากฏการณเ์ ชน่ นใ้ี หเ้ หน็ วาฬหวั ทยุ ทงั้ ครนุ่ คดิ และลมุ่ ลกึ ผม
เชื่อเชน่ นนั้ นน่ั เพราะบรรดาหัวสมองทม่ี ลี ักษณะครุน่ คดิ และลุ่มลึกเช่น เพล
โต พีโร1 ซาตาน จปู ีเตอร์ ดนั เต2 และคนอน่ื ๆ มกั มไี อหมอกข้ึนให้เห็นลางๆ
ขณะก�ำลังหมกม่นุ ครุ่นคดิ เมอื่ ผมเขียนบทความทีเ่ ก่ียวกับความเป็นนิรนั ดร
ผมอยากวางกระจกไว้เบ้ืองหน้าตัวเองและมองภาพสะท้อนในกระจกเงานนั้
ผมเหน็ คลน่ื คดเคยี้ วลอยขนึ้ กลางอากาศเหนอื ศรี ษะผม ความชมุ่ ชนื่ ถาวรบน
เสน้ ผมรกุ ถลำ� เข้าสูห่ ้วงค�ำนงึ หลังจากผมจิบชารอ้ นๆ ไปหกถ้วยภายในห้อง
ใตห้ ลังคาแผน่ บางในช่วงเวลาเท่ียงวันของเดือนสงิ หาคม ดูเหมือนวา่ นน่ี ่าจะ
เป็นข้อพิสูจนต์ ่อสมมติฐานข้างต้น

ความสง่างามยกระดับความคิดของเราท่ีมีต่ออสุรกายทรงพลัง ที่มีไอ
หมอกบนหัวได้ถึงเพียงนี้เชียวหรือ ยามเม่ือได้เห็นมันแหวกว่ายผ่านน่านน�้ำ
เขตร้อนอันเงียบสงบไปอย่างน่าขนลุก หัวอันอ่อนนุ่มมหึมาของมันพ่นม่าน
หมอกแห่งความครุ่นคิดที่ไม่สามารถส่ือสารให้ผู้ใดรับรู้ได้ ท่ีม่านหมอกน้ัน
บางครั้งคราคุณจะได้เห็นแสงอันสดใสของสายรุ้งพาดผ่านราวกับสวรรค์ติด
ตราประทับไว้ที่ความคิดของมัน อย่างท่ีรู้รุ้งกินน้�ำไม่มาเยือนยามท้องฟ้า
แจ่มใส เพียงแต่งแต้มสีสันยามเม่ือเกิดละอองฝน เปรียบดังหมอกหนาของ
ความหมองมวั ทค่ี ลมุ เครอื ในจติ ใจผม บางครง้ั คราญาณของการหยงั่ รสู้ อ่ งรงั สี
แห่งความหวังสว่างวาบเข้ามาในความมืดมนของจิตใจ ส�ำหรับสิ่งนี้ผมรู้สึก
ขอบคุณพระเจา้ ทกุ คนต่างมีความสงสัย และไมเ่ ชอื่ ทวา่ ความสงสัย หรอื
ไม่เช่ือน้ันมีไม่มากนักท่ีมีดวงประทีปส่องทางสว่าง ความสงสัยทุกสรรพส่ิง
เปน็ ธรรมดามนษุ ยโ์ ลก ความหยงั่ รใู้ นบางสง่ิ เปน็ บญั ชาจากสวรรค์ างสง่ิ เปน็ ย
หรอื ไมเ่ ชอื่ นน้ั การผสมผสานสองสง่ิ นเ้ี ขา้ ดว้ ยกนั ไมไ่ ดส้ รา้ งผศู้ รทั ธา หรอื พวก
นอกรตี หากแตส่ ร้างมนษุ ย์ผูพ้ ิจารณาข้อสงสยั น้นั ดว้ ยดวงตาอันเท่ียงธรรม

1  พีโร-(ราว 360-270 ปีก่อนคริสตกาล) นักปรัชญากรีก ผู้ก่อตั้งลัทธิวิมตินิยม (ไม่เช่ือว่าท่ีเราเห็นอยู่
น้นั เปน็ อย่างน้นั จรงิ ๆ)
2 ดันเต-ดนั เต อาลกี ีเอรี (ค.ศ. 1265-1321) กวแี ละนกั ภาษาศาสตร์ชาวอติ าลี

504 : โมบ้ี-ด๊กิ

บทท่ี 86

หางวาฬ

กวอี น่ื อาจรา่ ยคำ� สรรเสรญิ ดวงตาอนั ออ่ นโยนของละมงั่ และขนอนั งดงามของ
นกทไี่ มโ่ ฉบลงดนิ แดนทมี่ ใิ ช่สวรรค1์ แตผ่ มยกยอ่ งหางวาฬ

หากพิจารณาจากหางของวาฬหัวทุย ท่ีมีขนาดใหญ่ท่ีสุดจะเริ่มจากส่วน
ที่เป็นล�ำเรียวเล็กลงจนถึงขนาดประมาณเส้นรอบเอวมนุษย์ มันมีเฉพาะผิว
ด้านบนเท่านั้นโดยมีพื้นท่ีห้าสิบตารางฟุตเป็นอย่างน้อย ส่วนท่ีอัดกันแน่น
รอบลำ� สว่ นฐานขยายออกเปน็ แผน่ แบนราบแยกออกเปน็ สองสว่ น แตล่ ะสว่ น
ทงั้ กว้างและหนา เรยี กวา่ ปลายหาง ซงึ่ จะคอ่ ยๆ แคบลงจนเหลอื ความหนา
เพยี งหนงึ่ นว้ิ งา่ มหรอื สว่ นแยก หรอื ปลายหางนเี้ หลอ่ื มกนั เลก็ นอ้ ย แตล่ ะสว่ น
อยู่ห่างกันไปทางด้านข้างเหมือนปีกนกท�ำให้เกิดพ้ืนท่ีว่างระหว่างปลายหาง
ท้ังสองด้าน ไม่มีสิ่งมีชีวิตใดมีความงดงามเกินค�ำบรรยายได้เท่ากับเส้นรอบ
วงพระจันทร์ครึ่งเสี้ยวของปลายหางน้ี มันจะขยายเต็มที่เม่ือวาฬโตเต็มวัย
โดยจะมคี วามยาวไดม้ ากเกนิ ย่สี ิบฟุต

ทกุ สว่ นของหางมลี กั ษณะเปน็ เสน้ เอน็ เชอ่ื มตดิ กนั เปน็ พงั ผดื หนา เมอ่ื ตดั
แบ่งคณุ จะพบว่ามนั แบ่งออกไดเ้ ปน็ สามชน้ั คอื ช้นั บน กลาง และลา่ ง โดย

1  นกทไ่ี มโ่ ฉบลงดนิ แดนทม่ี ใิ ชส่ วรรค-์ นกปกั ษาสวรรค์ หรอื นกวายภุ กั ษ์ ในอดตี ขนของนกปกั ษาสวรรคถ์ อื
เปน็ เคร่ืองบรรณาการหรือสินคา้ มีคา่ มานานกว่า 2,000 ปี กอ่ น ค.ศ. 1522 ขณะน้ันชาวยุโรปยงั ไมม่ ี
ใครเคยเหน็ นกปกั ษาสวรรคท์ ม่ี ชี วี ติ จงึ เลา่ ลอื กนั วา่ นกชนดิ นไี้ มม่ ขี า คงตอ้ งบนิ ลงมาจากสวรรค์ อนั เปน็
ท่ีมาของชอ่ื เรยี กสามัญ แต่ในที่น้ี เมลวลิ ล์น่าจะหมายถึง "ฮมู า" หรือ "โฮมา" นกในตำ� นานของเปอรเ์ ซีย
(คล้ายกริฟฟนิ -ครง่ึ สิงห์คร่งึ อินทร)ี ที่บนิ โดยไมห่ ยดุ พกั และไม่ลงมายังพื้นดนิ

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 505

ช้ันบน และล่างเป็นเส้นใยยาวแนวราบ ส่วนช้ันกลางเป็นเส้นใยส้ันพาดตัด
ขวางระหวา่ งชน้ั รอบนอก โครงสรา้ งทถ่ี กู บรรจงสรา้ งมากกวา่ สงิ่ อนื่ ใดนที้ ำ� ให้
หางทรงอานุภาพ ผู้ท�ำการตรวจสอบก�ำแพงโรมันอันเก่าแก่ พบว่าชั้นกลาง
ของก�ำแพงใช้หินและดินก่อสลับเป็นทางขนานกลายเป็นโบราณวัตถุอันน่า
ทึ่งที่ตกทอดเป็นอนุสรณ์สถาน ซ่ึงแน่นอนว่าโครงสร้างนี้ได้สร้างรากฐานอัน
แข็งแกรง่ ให้กบั งานกอ่ สร้าง

ทว่าความแข็งแกร่งของโครงสร้างท้องถ่ินอันยิ่งใหญ่น้ียังไม่อาจเทียบได้
กับหางท่ีเต็มไปด้วยเส้นเอ็นของวาฬ หางขนาดใหญ่ของสัตว์ทะเลยักษ์ชนิด
นี้เชื่อมจากเส้นใยกล้ามเนื้อ และเส้นใยเล็กๆ ท้ังแนวยาวและแนวขวางถัก
ทอตอ่ เนอื่ งจากเนอ้ื ทอ่ นกลางแตล่ ะดา้ นยาวไปจนถงึ สว่ นปลายหางกลมกลนื
เปน็ เนอ้ื เดยี วกนั สง่ ผลใหม้ นั มคี วามแขง็ แกรง่ พละกำ� ลงั เหลอื คณานบั ทงั้ หมด
ท่ีวาฬมีมารวมศูนย์กันอยู่ที่หาง ด้วยเหตุน้ีหากมีการท�ำลายล้างเกิดข้ึน มัน
เกิดขน้ึ ดว้ ยส่งิ นี้

ความแขง็ แกรง่ อนั นา่ สนเทห่ ข์ องมนั ไมไ่ ดม้ งุ่ ทำ� ลายความงดงามออ่ นชอ้ ย
ของการเคลื่อนไหวเพื่อให้โครงสร้างใหญ่ยักษ์น้ีเคลื่อนขึ้นลงได้โดยสะดวก
ในทางตรงกันข้ามการเคลื่อนไหวนั้นเกิดความงดงามขึ้นได้ก็ด้วยความ
แข็งแกร่งของเทพ ความแข็งแรงโดยแท้ย่อมไม่ท�ำลายความสวยงาม หรือ
ความกลมกลืน ทว่ากลับเสริมสร้างคุณค่าให้กับมัน ความสง่างามทั้งหลาย
ลว้ นเกดิ จากความแขง็ แกรง่ ดลบนั ดาล หากปราศจากเสน้ เอน็ ถกั ทอนเ้ี สยี แลว้
ตลอดทง้ั หางกค็ งไมต่ า่ งไปจากการแตกกะเทาะของหนิ ออ่ นบนรปู แกะสลกั เฮ
อรค์ ิวลสิ 2 เชน่ นัน้ แลว้ เสนห่ ์ของมนั คงมลายสนิ้ ขณะเอค็ คอรม์ ัน3หยบิ เอาผา้
ลนิ นิ ออกจากรา่ งไรว้ ญิ ญาณอนั เปลอื ยเปลา่ ของเกอเธ่ เขาถงึ กบั ตะลงึ งนั เมอ่ื
ไดเ้ หน็ ทรวงอกของกวผี นู้ ม้ี ขี นาดใหญโ่ ตราวประตชู ยั โรมนั เมอื่ แองเจโล4วาด

2  รปู แกะสลักเฮอรค์ วิ ลิส-ขุดพบทีน่ ครปอมเปอี แควน้ กัมปาเนีย ประเทศอติ าลี
3  โยฮันน์ พีเตอร์ เอคเคอรม์ นั (ค.ศ. 1792-1854) กวีชาวเยอรมัน ผูเ้ ปน็ เพือ่ นและลูกศษิ ย์ของเกอเธ่
4  แองเจโล-มีเกลนั เจโล (ค.ศ. 1475-1564) เปน็ จติ รกร สถาปนกิ และประตมิ ากรชือ่ ดังชาวอิตาลี

506 : โมบี้-ดก๊ิ

ภาพพระเจ้าในรูปร่างมนุษย์5 ความแข็งแกร่งในภาพช่างแข็งกระด้างแม้มีผู้
เผยถึงความรกั อนั ประเสริฐในพระองค์ ภาพบุคคลสองเพศชาวอิตาเลยี นที่มี
ผมหยกิ นมุ่ มโนภาพนข้ี องเขาไดก้ อ่ รา่ งสรา้ งเปน็ ตวั ตนขนึ้ จนสำ� เรจ็ ทวา่ ภาพ
เหลา่ นไี้ รซ้ ง่ึ ศลี ธรรม ความแขง็ แรงสอ่ื ไดเ้ พยี งพลงั อำ� นาจ ขณะความออ่ นนอ้ ม
และความอดทนอันเป็นคุณสมบัติสตรีเพศที่ถูกปฏิเสธนั้น เหล่าผู้เช่ียวชาญ
ตา่ งยอมรบั วา่ เปน็ รปู แบบอนั ทรงคณุ คา่ ตอ่ การปฏบิ ตั ติ ามคำ� สอนของพระองค์

ความยดื หยนุ่ ออ่ นชอ้ ยของอวยั วะสว่ นทผ่ี มพดู ถงึ น้ี ไมว่ า่ มนั จะกวดั แกวง่
เพื่อความบันเทิง หรือเป็นความกระตือรือร้น หรือเพื่อแสดงความฉุนเฉียว
ออกมาก็ตาม ไม่ว่าอารมณ์ไหน ความโค้งงอนั้นเป็นภาพที่งดงามเกินค�ำ
บรรยาย ซึ่งไมม่ วี งแขนของเทพธดิ าองค์ใดจะเสมอเหมือน

การเคล่ือนไหวของหางวาฬมีรูปแบบเฉพาะตามการใช้งานห้าลักษณะ
ด้วยกัน คือ หน่ึงเม่ือใช้เป็นครีบเพื่อพัดพาร่างของมันพุ่งไปข้างหน้า สอง
เมอ่ื ใชเ้ ปน็ ไมค้ ทายามอยใู่ นสนามรบ สามใชส้ ำ� หรบั ปดั กวาด สใ่ี ชต้ นี ำ้� โดยยก
ปลายหางขน้ึ ตี และหา้ ใชย้ กขน้ึ ชกี้ ลางอากาศเพอื่ เตรยี มกดตวั ดำ� ดงิ่ ลงใตท้ ะเล

อนั ดบั แรก : ลกั ษณะแบนราบทำ� ให้หางของสัตว์ทะเลยักษส์ ามารถโบก
สะบดั ในทวงทา่ ทแี่ ตกตา่ งไปจากหางของสตั วท์ ะเลชนดิ อน่ื ทวั่ ไป มนั ไมบ่ ดิ ตวั
ไปมา ไมว่ า่ มนษุ ย์ หรือปลา การบิดตวั ไปมาเปน็ สัญลักษณ์ของความตำ่� ตอ้ ย
สำ� หรบั วาฬหางของมนั มคี วามหมายถงึ พลงั ในการขบั เคลอ่ื นเทา่ นน้ั ลกั ษณะ
ทข่ี ดอยใู่ ตล้ ำ� ตวั ดา้ นหนา้ แลว้ ดดี ไปทางดา้ นหลงั อยา่ งเรว็ เพอื่ ใหเ้ กดิ แรงผลกั
ในการพุ่งตัว และโดดขึ้นกลางอากาศน้ันท�ำให้เจ้ายักษ์ใหญ่ว่ายน�้ำได้อย่าง
เต็มพิกัด ครบี ทงั้ สองข้างของมันเพยี งชว่ ยเสริมการควบคุมทิศทางเท่านน้ั

อนั ดบั ทส่ี อง: เปน็ เรอื่ งทน่ี า่ สนใจทเี ดยี วเมอ่ื วาฬหวั ทยุ สกู้ บั วาฬหวั ทยุ ดว้ ย
กนั เองมนั จะใชห้ วั และฟนั กราม แตถ่ า้ สกู้ บั มนษุ ยโ์ ดยมากมนั จะสบประมาท
เราดว้ ยการใชห้ าง ในการโจมตเี รอื เลก็ ลา่ วาฬมนั ใชป้ ลายหางยกขนึ้ ฟาดอยา่ ง
แรงเพอื่ ใหเ้ กดิ ลมท�ำลายล้างไปยงั เรือ หากการโจมตีน้ันไม่ปะทะกับแรงตา้ น

5  ภาพพระเจา้ ในรปู รา่ งมนุษย์-ภาพที่เหน็ คุ้นตากนั ดี ช่อื “พระยาหเ์ วหท์ รงสรา้ งอาดมั ” บนเพดานโบสถ์
นอ้ ยซิสทีน (นครรัฐวาตกิ ัน อิตาล)ี โดยวาดพระเจ้าเป็นชายชรา ก�ำลงั ยน่ื น้ิวช้ีออกมาแตะน้ิวอาดัม

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 507

ของอากาศ โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ หากลมทำ� ลายลา้ งพงุ่ ตรงไปยงั เปา้ หมาย ความ
สญู เสยี กย็ ากจะหลกี เลย่ี งได้ ทง้ั โครงกระดกู มนษุ ย์ หรอื โครงกระดกู เรอื ไมอ่ าจ
ทานทนตอ่ แรงลมนนั้ ได้ คณุ จะรอดพน้ ภยั กด็ ว้ ยการหลบหลกี มนั ทวา่ หากมนั
แฉลบมาด้านขา้ งผ่านแรงตา้ นของคลนื่ ทะเล ความยืดหยุน่ ทางกายภาพน้นั
จะพัดพาเอาเศษซากโครงเรือแตก หรอื เศษไมห้ นง่ึ หรอื สองชิ้นพุ่งเสยี บดา้ น
ข้างเรือที่ลอยล�ำอยู่ และก่อให้เกิดผลเสียหายอย่างรุนแรง การถูกโจมตีจาก
ดา้ นขา้ งจนเรอื จมนำ�้ นนั้ เกดิ ขนึ้ บอ่ ยครง้ั ในการประมงลา่ วาฬ จนพวกเขามอง
เป็นเรอื่ งเลก็ บางคนเพียงแค่ถอดเสอื้ คลมุ ของตนมาอุดรูร่ัวเทา่ นัน้

อนั ดบั ทส่ี าม: ผมเองกอ็ ธบิ ายไม่ถูก แต่ผมคดิ วา่ ประสาทสมั ผัสของวาฬ
มารวมกันอยู่ที่หางของมัน ด้วยเหตุน้ีมันจึงมีความอ่อนช้อยพอๆ กับความ
สะโอดสะองของงวงชา้ ง ความออ่ นชอ้ ยนเี้ หน็ ไดช้ ดั ยามเมอื่ โบกสะบดั วาฬใช้
คณุ สมบตั อิ นั ออ่ นโยนอยา่ งสตรเี พศคอ่ ยๆ ลากปลายหางขนาดมหมึ าของมนั
อยา่ งชา้ ๆ จากดา้ นหนง่ึ ไปยงั อกี ดา้ นเหนอื ผวิ นำ้� ทะเล หากมนั สมั ผสั ไดแ้ มแ้ ต่
ปลายหนวดเคราของลูกเรอื เคราะหร์ า้ ยจะมาเยือนลกู เรือ หนวดเครา และ
ทกุ สง่ิ ประสาทสมั ผสั ของมนั วอ่ งไวเพยี งใด! หางนมี้ ศี กั ยภาพในการรบั รหู้ รอื
ไม่ นน่ั ทำ� ใหผ้ มนกึ ถงึ ชา้ งของดารโ์ มโนดส6์ ทมี่ กั จะไปยงั สวนดอกไมเ้ พอื่ ยนื่ ชอ่
ดอกไมใ้ หแ้ กบ่ รรดาหญงิ สาว แลกกบั การไดส้ มั ผสั เอวของพวกนาง นอกจากน้ี
ยงั มอี กี คณุ สมบตั อิ กี ขอ้ หนงึ่ ทนี่ า่ เสยี ดายวา่ วาฬไมร่ ถู้ งึ ความจรงิ ขอ้ นเ้ี กยี่ วกบั
หางของมนั นน่ั คอื ผมเคยไดย้ นิ มาวา่ ยงั มชี า้ งอกี ตวั ทเ่ี มอ่ื มนั ไดร้ บั บาดเจบ็ จาก
การถกู โจมตีมนั จะโค้งงองวงของมันเพ่อื ให้หลาวน้นั หลดุ ออกมา

อนั ดบั ทส่ี ี่ : หากแอบเขา้ ใกลว้ าฬโดยไมใ่ หม้ นั รตู้ วั ขณะมนั กำ� ลงั วา่ ยนำ้� อยู่
อย่างสบายใจท่ามกลางทะเลอันเวิ้งว้าง คุณจะพบว่ามันผ่อนคลายจากการ
ระวังตัว และท�ำตัวเหมือนแมวก�ำลังเพลินใจอยู่ในมหาสมุทรราวกับน่ันเป็น

6  ช้างของดาร์โมโนดส์-ไม่เป็นที่ทราบว่าเมลวิลล์หมายถึงอะไร แต่คาดว่าน่าจะเป็นช้าง(ในเรื่องเล่าเรื่อง
หนึ่งของพลูทาร์ก นักเขียนเร่ืองประวัติศาสตร์ชาวกรีก-โรมัน) ซ่ึงหลงรักหญิงโปรยดอกไม้ และใช้งวง
สัมผัสทรวงอกเธอ

508 : โมบ้ี-ดก๊ิ

บ้านของมัน ทว่าคุณยังคงเห็นพลังของมันจากการเล่นน้ัน หางที่แบนราบ
จะโบกขึ้นกลางอากาศ! แล้วฟาดลงมายังผิวน�้ำ ส่งแรงส่ันสะเทือนราวเสียง
ฟ้าร้องดังสะท้อนไกลออกไปหลายไมล์ จนคุณเกือบคิดไปว่าปืนใหญ่ถูกยิง
ออกไป และหากคุณเหน็ กล่มุ ไอนำ้� พวยพงุ่ ขน้ึ มาจากช่องหายใจของมนั คณุ
อาจคิดไปวา่ น่นั เปน็ ควันจากหางปนื ใหญ7่

อันดับที่ห้า : ตามปกติแล้วขณะลอยน้�ำปลายหางของสัตว์ทะเลยักษ์
ชนิดน้ีจะอยู่ระดับต่�ำกว่าหลังมัน ด้วยเหตุน้ีหางจึงมักหลบสายตาไปอยู่ใต้
ผวิ นำ้� ทวา่ เมอื่ มนั ตอ้ งการจะดำ� ดงิ่ ลงใตน้ ำ�้ ปลายหางทง้ั หมดจะตง้ั ชขี้ น้ึ กลาง
อากาศสูงอย่างน้อยสามสิบฟุต และยังคงสั่นระริกจนกระท่ังมันจมหายพ้น
ไปจากสายตา แต่ก็มีกฎข้อยกเว้นซึ่งอาจพบเห็นได้บ้าง บางคร้ังปลายหาง
ของวาฬถูกยกชี้ข้ึนเองโดยธรรมชาติซึ่งเป็นภาพอลังการท่ีน่าจับตามองย่ิง
นกั และดเู หมือนวา่ ทุกคร้งั หลงั หลุดพน้ จากก้นบ้งึ ทสี่ ุดหยั่งถึง หางใหญ่ยักษ์
นจี้ ะทะยานขน้ึ ไขวค่ วา้ สวรรคเ์ บอื้ งบนอนั สงู สดุ หลายครงั้ ในความฝนั ผมเหน็
พญาซาตานยน่ื กรงเลบ็ อนั แสนเจบ็ ปวดทรมานของเขาออกมาจากทะเลเพลงิ
ในบอลตกิ 8 เพยี งแตเ่ พง่ มองภาพนนั้ นน่ั คอื ความรสู้ กึ ทง้ั หมดทเี่ กดิ ขนึ้ กบั คณุ
หากอยู่ในเรอื่ งทดี่ านเตแตง่ ขึน้ เหล่าปศี าจจะปรากฏตรงหน้าคุณ แตถ่ า้ เปน็
เรอ่ื งในอสิ ยาห9์ เหลา่ อคั รทตู สวรรคจ์ ะปรากฏขณะยนื อยบู่ นยอดเสากระโดง
เรอื ทา่ มกลางแสงอรณุ รงุ่ ทอ้ งฟา้ และทอ้ งทะเลเปน็ สแี ดงเขม้ ครงั้ หนงึ่ ผมเหน็
ฝงู วาฬขนาดใหญท่ างทศิ ตะวนั ออกตา่ งมงุ่ หนา้ ไปยงั ดวงอาทติ ย์ ชว่ งเวลานน้ั
เสียงมโหรีจากแรงส่ันของปลายหางกระทบน้�ำดังกระห่ึมให้ได้ยิน ช่วงเวลา
นัน้ ทำ� ให้ผมร้สู กึ ว่า ความรักอันย่งิ ใหญข่ องพระเจ้าจะไม่ปรากฏให้เห็นแมใ้ น

7  หางปืนใหญ่-ทีท่ ้ายปืนใหญจ่ ะมีรูเสยี บสายชนวน (เพือ่ จดุ ไฟยิง) เขา้ ไปทกี่ น้ กระบอกปนื ะ
8 นรกหรือทะเลเพลิงในบอลติก (ซงึ่ มคี วามหนาวเยน็ ) ค�ำว่า บอลติก หมายถงึ เยน็ เยอื ก
9  อิสยาห์-ในคัมภีร์ไบเบลิ ทำ� นายไว้วา่ พระเจา้ แห่งฮิบรูจะควบคมุ โลกไว้

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 509

เปอรเ์ ซยี 10 ดนิ แดนแหง่ การบชู าไฟ หากทอเลม1ี 1 ฟโิ ลเพเตอร12พสิ จู นต์ นดว้ ย
ช้างแอฟริกา เช่นน้ันผมจะพิสูจน์ตนด้วยวาฬ แถลงให้พระองค์ได้รู้ถึงความ
ศรัทธาของสิ่งมีชีวิตท้ังมวล เฉกเช่นกษัตริย์จูบ13ฝึกช้างสารในกองทัพสมัย
โบราณทกั ทายวนั ใหม่ดว้ ยการชูงวงของมันอย่างเงียบเชยี บทส่ี ุด

แมใ้ นบทนจ้ี ะกลา่ วเปรยี บเทยี บระหวา่ งวาฬกบั ชา้ ง ดงั ทไี่ ดพ้ ดู ถงึ ลกั ษณะ
หางของสตั วช์ นดิ หนงึ่ กบั งวงของสตั วอ์ กี ชนดิ หนงึ่ ทวา่ กไ็ มค่ วรนำ� อวยั วะสอง
ชนดิ ทแ่ี ตกตา่ งกนั นมี้ าจดั วางอยา่ งเสมอภาคกนั เพราะไมม่ ที างทอี่ วยั วะของ
สัตว์ทัง้ สองชนิดนจี้ ะเทยี บเท่ากันได้ ช้างทีแ่ ข็งแรงทีส่ ดุ ย่อมเปน็ เพียงแค่สุนัข
ล่าเน้อื เทอเรียรส์ ำ� หรบั สัตวท์ ะเลยักษ์ ดงั นั้นเมื่อเทียบกับหางสตั วท์ ะเลยกั ษ์
แล้ว งวงของมันเป็นเพียงแค่ก้านดอกลิลล่ี ลมที่ร้ายกาจท่ีสุดจากงวงช้าง
จึงเป็นได้เพียงการโบกพัดเล่นเท่าน้ัน เม่ือน�ำมาเปรียบเทียบกับแรงปะทะ
และบดขย้ีอย่างมหาศาลของปลายหางวาฬหัวทุยตัวมหึมา ดังตัวอย่างของ
เหตุการณ์ท่ีมักเกิดขึ้นบ่อยครั้งลมจากปลายหางวาฬเหวี่ยงเรือเล็กท้ังล�ำ
พร้อมทั้งไม้พาย และเหล่าลูกเรือข้ึนกลางอากาศไม่ต่างอะไรจากนักเล่นกล
ชาวอินเดียโยนลกู บอลของเขา14

ย่ิงผมไดล้ งลกึ ถงึ รายละเอยี ดของหางอนั ทรงพลงั นี้ ผมยิง่ รูส้ กึ สงั เวชใจที่
ตัวเองไม่สามารถถ่ายทอดมันออกมาได้อย่างชัดแจ้ง การโบกสะบัดของมัน
แมย้ งั ไมส่ ามารถอธบิ ายไดท้ ัง้ หมด ทวา่ บางครงั้ สง่างามเสยี ยง่ิ กว่ามือมนุษย์
กระทำ� ได้ การโบกสะบดั หางของวาฬฝงู ใหญย่ ง่ิ ใหภ้ าพทมี่ มี นตเ์ สนห่ ล์ กึ ลบั ซงึ่

10  เปอร์เซยี -อหิ รา่ น
11  ทอเลมี-หรือ ปโตเลมี นักภูมิศาสตร์ ดาราศาสตร์ นักโหราศาสตร์ชาวกรีกโบราณ คาดว่ามีชีวิตและ
ท�ำงานอยู่ในเมืองอเลก็ ซานเดรีย ประเทศอียปิ ต์
12  ชือ่ สกลุ ของโรมนั แปลว่า "ผรู้ กั บิดา"
13  กษตั รยิ จ์ ูบา-น่าจะเปน็ กษตั รยิ ์จูบาท่ีหนงึ่ (85-46 ปีกอ่ นครสิ ตกาล) แห่งนูมิเดีย (ปจั จบุ นั คือประเทศ
อัลจเี รียและบางสว่ นของตูนีเซยี )
14  ความใหญ่โตระหว่างวาฬกับช้างเป็นเรื่องที่ไม่ควรน�ำมาเปรียบเทียบกัน ตราบเท่าท่ีวาฬไม่ได้ยืนแบบ
เดียวกันกับช้างเหมือนอย่างที่สุนัขยืนแบบเดียวกับช้าง อย่างไรก็ตามยังคงมีลักษณะความเหมือนบาง
อย่างท่ีน่าสนใจหนง่ึ ในน้นั คอื การพน่ นำ�้ อยา่ งที่รู้กันวา่ ชา้ งสามารถใช้งวงของมนั ดดู น้�ำ หรอื ฝุ่นดินแล้ว
ยกข้ึนพ่นออกมาเป็นสาย

510 : โมบี้-ด๊กิ

ผมเคยไดย้ นิ นกั ลา่ วาฬดว้ ยกนั บอกวา่ ทา่ ทางเหลา่ นนั้ เหมอื นกบั เครอื่ งหมาย
และสญั ลกั ษณแ์ หง่ ฟรเี มสนั 15 จรงิ ๆ แลว้ นอ่ี าจเปน็ วธิ อี นั ชาญฉลาดของวาฬ
ท่ีใช้ในการสื่อสารกบั โลก คงไม่มีการเคลื่อนไหวอน่ื ใดในตวั วาฬที่สร้างความ
ประหลาดใจเกินค�ำบรรยายแก่ผู้ท่ีมีความช�ำนาญในการล่ามัน แม้จะท�ำการ
ช�ำแหละมันเพ่ือศึกษาผมก็คงท�ำได้แต่เพียงผิวเผิน ผมไม่รู้จักมันอย่างลึกซ้ึง
และไมม่ ที างจะไดร้ ู้ ทวา่ หากผมไมร่ แู้ มแ้ ตห่ างของวาฬ แลว้ ผมจะเขา้ ใจหวั ของ
มันได้อย่างไรกัน? ย่ิงไปกว่านั้นผมจะเข้าใจใบหน้าของมันได้อย่างไรในเม่ือ
มนั ไม่มใี บหน้า? ทา่ นจะได้เหน็ แผ่นหลงั ของเรา16 หางของเรา...มนั อาจกล่าว
เชน่ นน้ั ...ทวา่ ใบหนา้ ของเราจะไมป่ รากฏใหเ้ หน็ ...ทวา่ ผมไมส่ ามารถดแู ผน่ หลงั
แลว้ บอกไดว้ า่ ใบหนา้ ของมนั มลี กั ษณะเชน่ ไร ขอบอกอกี ครง้ั วา่ มนั ไมม่ ใี บหนา้

15  องคก์ รภราดรภาพ ทมี่ เี บอ้ื งหลงั อนั ลกึ ลบั ตงั้ แตร่ าวปลายครสิ ตศ์ ตวรรษที่ 16 จนถงึ ตน้ ครสิ ตศ์ ตวรรษที่ 17
16  ท่านจะได้เห็นแผ่นหลังของเรา-ในไบเบิล (อพยพ 33:23) พระเจ้าบอกโมเสสว่า “เมื่อเราเอามือของ
เราออกแลว้ เจ้าจะเหน็ หลงั ของเรา แตห่ น้าของเราเจา้ จะมไิ ดเ้ ห็น”

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 511

บทท่ี 87

กองทพั วาฬ

แหลมมลายูมีลักษณะเป็นดินแดนทอดยาวยื่นไปทางทิศตะออกเฉียงใต้จาก
เขตแดนพมา่ เกดิ เปน็ ดนิ แดนปลายแหลมทางตอนใตข้ องทวปี เอเชยี ลกั ษณะ
เปน็ แนวยาวของแหลมนย้ี ดื ขยายครอบคลมุ เกาะสมุ าตราขนาดใหญ่ เกาะชวา
เกาะบาหลี และติมอร์ ซงึ่ เกาะเหล่านีร้ วมถึงอกี หลายๆ เกาะมแี นวหนิ หรอื
แนวดินยาวเช่ือมทวีปเอเชียกับออสเตรเลีย และแยกอาณาเขตอันกว้างใหญ่
ของมหาสมุทรอินเดียออกจากหมู่เกาะที่เรียงตัวกันหนาแน่นทางด้านตะวัน
ออก แนวดินน้ีถูกเจาะเป็นช่องเปิดปิดหลายแห่งเพื่ออ�ำนวยความสะดวกให้
กับเรือเดินสมุทร และเหล่าวาฬ จ�ำนวนช่องทางเหล่านี้รวมช่องแคบซุนดา
และชอ่ งแคบมะละกาดว้ ย โดยสว่ นใหญแ่ ลว้ เรอื ทแี่ ลน่ ผา่ นชอ่ งแคบซนุ ดามกั
เป็นเรอื ที่เดินทางจากดินแดนตะวนั ตกออกสทู่ ะเลจนี เพือ่ ไปยงั ประเทศจนี

ชอ่ งแคบซนุ ดาคนั่ กลางระหวา่ งเกาะสมุ าตรา กบั เกาะชวา อยกู่ ง่ึ กลางแนว
ดินขนาดใหญ่ของเกาะทั้งสอง เสริมแนวด้วยแหลมดินแดนเขียวครึ้มที่เหล่า
ชาวเรือรู้จักกันในชื่อเกาะชวาส่วนหัว ลักษณะของพ้ืนท่ีบริเวณนี้ไม่เหมือน
ประตูกลางที่ใช้เป็นทางเดินผ่านก�ำแพงขนาดใหญ่เข้าสู่อาณาจักรเท่าไรนัก
เม่ือพิจารณาถึงความอุดมสมบูรณ์ของแหล่งทรัพยากรที่ใช้ได้ไม่หมดสิ้นทั้ง
เคร่ืองเทศ แพรไหม เพชรพลอย ทอง และงาช้าง บนเกาะนับพันน้ีท�ำให้
ทะเลตะวันออกกลายเป็นดินแดนแห่งความม่ังค่ัง ซ่ึงตามธรรมดาเป็นเรื่อง
จ�ำเป็นท่ีทรัพย์สมบัติเหล่านี้ควรมีการสร้างรั้วรอบเขตแดนเพื่อไม่ให้เป็นท่ี

512 : โมบ้-ี ด๊กิ

ล่อตาล่อใจ แม้จะล้มเหลวในการป้องกันจากพวกละโมบในโลกตะวันตก
กต็ าม ชายฝง่ั ชอ่ งแคบซนุ ดาไมไ่ ดก้ อ่ สรา้ งปราการดา่ นควบคมุ การเขา้ สทู่ ะเล
เมดิเตอร์เรเนียน ทะเลบอลติก และทะเลโพรพอนตสิ ตา่ งกบั ชาวเดนมารก์
ชาวตะวนั ออกไมไ่ ดเ้ รยี กรอ้ งใหต้ อ้ งแสดงความเคารพเอาใจดว้ ยการลดใบเรอื
ของเรอื ทกุ ลำ� ทตี่ อ่ แถวยาวเหยยี ดมาตามลม หลายศตวรรษทผ่ี า่ นมาเรอื เหลา่
นแี้ ลน่ ผา่ นระหว่างเกาะสมุ าตรา และเกาะชวาตลอดทั้งคืนทั้งวนั เพ่ือมาขน
บรรทกุ สนิ คา้ ราคาแพงของชาวตะวนั ออกไป ทวา่ ขณะพวกเขาละเวน้ พธิ กี าร
ท�ำนองน้ีอยา่ งส้ินเชงิ แตพ่ วกเขาไมม่ ที างปฏิเสธการอ้างสทิ ธเิ รียกร้องเครอ่ื ง
บรรณาการทีจ่ บั ต้องได้

นานมาแลว้ กองเรอื ใบของชาวมลายจู ะแอบซมุ่ อยใู่ นมมุ มดื ตามอา่ ว และ
เกาะเลก็ ๆ ของเกาะสมุ าตรา กอ่ นโผลพ่ รวดออกมาลอ้ มเรอื เดนิ สมทุ รทแ่ี ลน่
ผา่ นชอ่ งแคบนี้ แล้วใช้หอกขู่เรียกร้องเอาเครอื่ งบรรณาการอย่างดุรา้ ย แม้จะ
โดนเรอื ลาดตระเวนชาวยโุ รปลงโทษดว้ ยการเฆย่ี นตจี นตอ้ งหลงั่ เลอื ดหลายตอ่
หลายครง้ั แตค่ วามมทุ ะลขุ องโจรสลดั เหลา่ นก้ี ไ็ มไ่ ดล้ ดนอ้ ยถอยลงเลย จนถงึ
ทกุ วนั นเ้ี รากย็ งั คงไดย้ นิ วา่ เรอื ชาวองั กฤษ และชาวอเมรกิ นั ถกู ดกั ปลน้ อยา่ งไร้
ความปรานีในน่านน้�ำนนั้

ลมสดช่ืนโชยพัดพาพีควอดแล่นเข้าใกล้ช่องแคบเหล่าน้ี เอแฮ็บมุ่งหมาย
นำ� เรือแล่นผ่านไปยังทะเลชวา เพือ่ เดินเรอื ไปทางทิศเหนอื ขึ้นลอ่ งนา่ นน�ำ้ ที่
รกู้ นั ดวี า่ มีวาฬหวั ทุยอาศัยอยทู่ ุกหนแหง่ โฉบเลยี บชายฝงั่ เกาะฟิลปิ ปนิ ส์ ไป
ถงึ ฝั่งทะเลญ่ปี ุ่นทันฤดลู ่าวาฬที่ส�ำคญั ตรงน้ัน นัน่ หมายความว่าพคี วอดเดิน
เรอื เกอื บรอบโลกครอบคลมุ เสน้ ทางทเ่ี ปน็ แหลง่ หากนิ ของวาฬหวั ทยุ กอ่ นมา
ถึงเส้นทางเดินเรือในมหาสมุทรแปซิฟิค แม้น่านน�้ำไหนๆ จะเป็นอุปสรรค
ขวางก้ันการไล่ล่าของเขา แต่ส�ำหรับที่น่ีเอแฮ็บวางใจได้เลยว่าเขาได้สู้รบกับ
โมบ้ีด๊ิกแน่ ท่ีทะเลแห่งนี้มันปรากฏตัวให้เห็นบ่อยครั้ง โดยเฉพาะในฤดูกาล
ท่ีคาดการณ์กนั ว่าเปน็ โอกาสเหมาะทีจ่ ะได้ไลล่ า่ มัน

ทว่าเกิดอะไรข้ึน? เหตุใดเอแฮ็บจึงไม่แวะเทียบชายฝั่งใดบนน่านน�้ำแห่ง

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 513

การสำ� รวจน?้ี ลกู เรอื ของเขาดมื่ กนิ อากาศกนั หรอื ? อนั ทจี่ รงิ พวกเขาควรตอ้ ง
หยุดพักดื่มน�้ำ แต่กาลกลับไม่เป็นเช่นนั้น เป็นเวลานานแล้วที่พวกเขาแล่น
เรือหมุนวนรอบท่ามกลางวงแหวนแห่งไฟของดวงอาทิตย์ และไม่ได้ยังชีพ
ดว้ ยอาหารอ่นื ใดนอกเสยี จากพลังงานท่มี อี ยใู่ นตัว เช่นเดยี วกบั เอแฮ็บ และ
รวมถึงเรือล่าวาฬด้วย ขณะเรือล�ำอ่ืนบรรทุกสินค้าต่างถ่ินไว้เต็มล�ำเรือเพ่ือ
น�ำมาแลกเปลย่ี นกบั สนิ คา้ บนท่าเรอื ทว่าเรอื ล่าวาฬล�ำนกี้ ลบั ตะลงึ โลกดว้ ย
การไมไ่ ด้ขนสินคา้ ใดๆ มาเว้นแต่ล�ำเรอื และลูกเรือ รวมถงึ อาวุธ และความ
ปรารถนาของพวกเขา ในห้องเก็บสินค้ามีบ่อขนาดใหญ่บรรจุน้�ำมันอยู่เต็ม
เรือล�ำน้ีถ่วงท้องเรือด้วยสิ่งของที่มีประโยชน์ใช้สอย ไม่ใช่ตะกั่ว หรือเหล็ก
ถ่วงท่ีใช้ประโยชน์อะไรไม่ได้ เรือบรรทุกน�้ำไว้นานหลายปี เม่ือลอยล�ำมาถึง
มหาสมุทรแปซิฟิคชาวแนนทักเก็ตชอบดื่มน้�ำจืดมากกว่าน้�ำกร่อย พวกเขา
ต้องถ่ายน้�ำท่ีเตรียมมาจากแนนทักเก็ต ทว่าเมื่อวานน้ีพวกเขาได้ตักน�้ำจาก
แมน่ ำ้� ในเปรู หรอื อนิ เดยี มาแลว้ หลายถงั ดว้ ยเหตนุ เี้ รอื ลำ� อนื่ อาจเดนิ ทางจาก
นิวยอร์คไปยังประเทศจีน แลว้ กลบั มาอีกครั้งโดยจอดแวะหลายท่าเรือ ทวา่
สำ� หรบั เรอื ลา่ วาฬลำ� นช้ี ว่ งเวลาเหลา่ นน้ั แทบไมไ่ ดเ้ หน็ แมเ้ มด็ กรวดของพนื้ ดนิ
ลกู เรอื จะไดเ้ หน็ เพอ่ื นมนษุ ยด์ ว้ ยกนั กแ็ ตเ่ ฉพาะชาวเรอื ทใ่ี ชช้ วี ติ ลอยนำ้� เหมอื น
พวกเขา ดงั นน้ั หากคณุ นำ� ขา่ วไปบอกพวกเขาวา่ จะเกดิ เหตกุ ารณน์ ำ้� ทว่ มโลก
ขน้ึ อกี ครง้ั พวกเขากจ็ ะตอบกลบั มาวา่ “กด็ นี ะ่ ซ.ิ ..พวก เรอื โนอาหอ์ ยนู่ แี่ ลว้ ไง!”

วาฬหวั ทยุ จำ� นวนมากถกู จบั ไดบ้ รเิ วณนอกชายฝง่ั ตะวนั ตกชวาใกลบ้ รเิ วณ
ช่องแคบซุนดา จริงๆ แล้วน่านน�้ำเกือบรอบบริเวณนเ้ี ป็นทร่ี กู้ นั โดยท่ัวในหมู่
ชาวประมงว่าเป็นแหล่งล่าวาฬท่ีดีที่สุด ดังน้ันเมื่อพีควอดเข้าใกล้แหลมชวา
มากเทา่ ไร คนเฝา้ ยามบนยอดเสาจะถูกรอ้ งเรยี ก และบอกเตือนใหเ้ ฝา้ จบั ตา
บ่อยมากข้ึนเทา่ นน้ั ทว่าแม้หน้าผาอุดมด้วยแมกไมเ้ ขยี วขจบี นดินแดนแห่งนี้
ปรากฏให้เห็นเหนือหัวเรือทางด้านกราบขวา และโชยกล่ินอบเชยสดมาตาม
ลม กระนนั้ ยงั ไมป่ รากฏพวยนำ้� พงุ่ ใหไ้ ดเ้ หน็ แมเ้ พยี งสกั หนง่ึ เดยี ว ทกุ คนเกอื บ
สิ้นหวังที่จะได้พบสัตว์ท่ีต้องการตามล่าในบริเวณแถบน้ี ขณะเรือแล่นผ่าน

514 : โมบี้-ดิก๊

ช่องแคบ ทันใดนั้นเสียงโห่ร้องยินดีท่ีเคยคุ้นดังมาให้ได้ยินจากด้านบน ห่าง
ออกไปไกลเบ้อื งหนา้ ภาพของความสง่างามกล่าวค�ำทักทายแกเ่ รา

ทว่าภาพตรงหน้าบ่งบอกให้รู้ว่า แม้ในระยะหลังวาฬหัวทุยจะโดนไล่ล่า
ไปทวั่ ท้ังสคี่ าบมหาสมุทร แตม่ ันไมเ่ คยย่อทอ้ แทนที่จะแยกออกมาเป็นกล่มุ
เลก็ ๆ เหมือนดังกอ่ นเปน็ มาเสมอ เด๋ยี วน้ีพวกมนั มักถกู พบว่ายน�้ำเกาะกล่มุ
เป็นวงกวา้ ง ซ่งึ บางคร้งั รวมกันเปน็ ฝูงใหญ่ จนดูเหมอื นวา่ พวกมนั ทีอ่ าศยั อยู่
ในหลายประเทศร่วมพิธีกล่าวสัตย์ปฏิญาณเป็นพันธมิตรต่อกัน และท�ำข้อ
ตกลงที่จะให้ความช่วยเหลือ และคุ้มครองกันและกัน การรวมกลุ่มของวาฬ
หวั ทยุ เปน็ กองคาราวานขนาดใหญอ่ าจเออ้ื ใหเ้ กดิ สภาพแวดลอ้ มทเี่ หมาะกบั
การลา่ วาฬ ทำ� ใหป้ จั จบุ นั นคี้ ณุ อาจตอ้ งลอ่ งเรอื นานรว่ มหลายสปั ดาห์ หลาย
เดือนโดยไม่มีโอกาสได้พบเห็นพวยน�้ำพุ่งแม้สักพวยเดียว แต่บางคร้ังก็อาจ
ยินดปี รดี าข้นึ มาทนั ใดเมือ่ ได้เห็นวาฬนับพนั ๆ ตวั

จากหวั เรอื ทง้ั สองดา้ นมองออกไปไกลรว่ มสอง หรอื สามไมล์ พวยนำ้� ของ
วาฬหลายตวั เรียงซ้อนกันเปน็ แนวตีวงล้อมเป็นรูปคร่งึ วงกลมขนาดใหญ่ กนิ
พื้นท่ีคร่ึงหนึ่งของเส้นขอบฟ้า ส่องแสงเป็นประกายแวววับระยับท่ามกลาง
เปลวแดดยามเท่ียงวัน ต่างจากพวยน�้ำคู่ต้ังชันของวาฬไรท์ที่ปลายยอดด้าน
บนจะแยกกนั ตกลงมาออกเปน็ สองสายเหมอื นกง่ิ ตน้ วลิ โลวท์ โ่ี นม้ ตำ�่ แยกจาก
กนั พวยนำ�้ เพยี งหนง่ึ เดยี วทล่ี าดไปดา้ นหนา้ ของวาฬหวั ทยุ มลี กั ษณะเปน็ กลมุ่
หมอกสขี าวพงุ่ ออกมาอย่างต่อเนื่อง แล้วโนม้ ต�่ำไปทางลม

เมอื่ มองจากดาดฟา้ เรอื ขณะพคี วอดทยานขน้ึ สยู่ อดเนนิ แหง่ ทอ้ งทะเล เหลา่
ผสู้ รา้ งกลมุ่ ไอหมอกตา่ งลอยตวั โคง้ ขนึ้ กลางอากาศ ทา่ มกลางหมอกเมฆสฟี า้
ครามภาพนนั้ กลมกลนื ดจุ ดงั ภาพปลอ่ งไฟแชม่ ชน่ื นบั พนั แหง่ นครหลวงแออดั
ทน่ี กั ขมี่ า้ บนภเู ขาสงู มองผา่ นสภาพอากาศปลอดโปรง่ ของรงุ่ เชา้ ในฤดใู บไมร้ ว่ ง

ยงิ่ เคลอ่ื นทพั เขา้ ใกลท้ างแคบทเี่ ตม็ ไปดว้ ยทกุ ขภ์ ยั นานาบนภผู า ยง่ิ ทำ� ให้
เหลา่ นกั รบมใี จฮกึ เหมิ ทงิ้ เสน้ ทางมรณะไวเ้ บอื้ งหลงั เพอ่ื มงุ่ หนา้ สพู่ นื้ ราบทม่ี ี
ความปลอดภัยกว่าอกี คร้ัง เฉกเช่นวาฬฝูงใหญใ่ นเวลานี้ต่างเรง่ ร่ีมุ่งหนา้ วา่ ย

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 515

ผา่ นชอ่ งแคบ พวกมนั ค่อยๆ หดปกี สองดา้ นของครง่ึ วงกลม แลว้ ว่ายรวมกัน
เปน็ กลุม่ ก้อนทว่ายงั คงไวซ้ ึ่งกึ่งกลางพระจนั ทรเ์ ส้ยี ว

ฝูงวาฬท่ีว่ายรวมกลุ่มกันถูกเรือพีควอดบีดอัดไล่หลัง เหล่านักพุ่งฉมวก
ถืออาวุธครบมือ ขณะเพชฌฆาตของพวกเขาส่งเสียงโห่ร้องแม้เรือเล็กยัง
แขวนอยู่กลางอากาศ หากเพียงลมพัดผ่านมาพวกเขากริ่งเกรงว่าการไล่ล่า
ผ่านช่องแคบซุนดาน้ี ฝูงวาฬทัพใหญ่คงได้แปรแถวสู่ทะเลตะวันออกเพื่อ
รว่ มเปน็ สกั ขีพยานการจับกมุ พวกมนั ในจ�ำนวนไมน่ อ้ ย และใครจะไปร้บู างที
ในกองคาราวานขบวนน้ี อาจมีโมบ้ีด๊ิกหยุดว่ายน้�ำช่ัวคราวเหมือนช้างเผือก
ในขบวนราชาภิเษกของชาวสยาม! ดังนั้นด้วยใบเรือกางซ้อนกางใบเรือ เรา
แล่นเรือออกไปไล่ต้อนฝูงสัตว์ทะเลยักษ์เบ้ืองหน้าเรา ทันใดนั้นเสียงแทชเท
โกตะโกนดงั บอกให้หนั ไปดูบางส่งิ ตามรอยทางน้ำ� เรามา

ตรงกันกับวงเดือนในกองหน้า เราเห็นฝูงบินอีกกองด้านหลัง ราวกับก่อ
ร่างขึ้นมาจากหมอกขาว พุ่งข้ึนและตกลงคล้ายพวยน�้ำวาฬ ทว่ามันไม่ได้
ผลบุ ๆ โผลๆ่ เหมอื น หากแตโ่ ฉบรอ่ นอยอู่ ยา่ งนน้ั ไมไ่ ดห้ ายไปไหน เอแฮบ็ ยก
แวน่ ขยายขน้ึ ส่องดูแล้วรีบหมุนรอบแกน กอ่ นตะโกนข้นึ “บนน้ันนะ ดงึ เชือก
และถังขึน้ ไปราดใบเรอื ใหเ้ ปยี ก พวกมาเลย์มันตามพวกเรามา!”

ราวกบั คนพาลชาวเอเชยี เหลา่ นดี้ กั ซมุ่ อยหู่ ลงั แหลมชวามานาน รอกระทงั่
พคี วอดลอยลำ� เขา้ สชู่ อ่ งแคบพวกมนั จงึ เรง่ ไลต่ ามมาอยา่ งเรว็ รเี่ พอ่ื ชดเชยกบั ที่
เสยี เวลาซมุ่ รออยนู่ าน ทวา่ เมอื่ พคี วอดเรง่ ความเรว็ นำ� หนา้ ลมแรงจงึ ทำ� ใหก้ าร
ตดิ ตามไลล่ า่ วาฬเปน็ ไปอยา่ งเรง่ รบี ดว้ ยเชน่ กนั เหลา่ คนพาลพวกนชี้ า่ งใจบญุ
กันนักท่ีมาช่วยกระตุ้นให้พีควอดเร่งความเร็วให้กับการไล่ล่าวาฬด้วยการใช้
เพียงแส้ และเดือยส้นเท้ากระตุ้นมัน เอแฮ็บถือแว่นขยายไว้ในมือแล้วเดิน
กลบั ไปกลบั มาอยบู่ นดาดฟา้ เดนิ กลบั มาดา้ นหนา้ เพอ่ื มองดเู หลา่ ฝงู ยกั ษท์ เี่ ขา
ตามลา่ และเดนิ กลบั ไปดา้ นหลงั เฝา้ ระวงั เหลา่ โจรสลดั กระหายเลอื ดทไี่ ลต่ าม
ล่าเขาอยู่ ภาพที่เห็นบนดาดฟ้านั้นช่างแปลกชวนฝันย่ิงนัก ขณะเขาช�ำเลือง
มองก�ำแพงสีเขียวของช่องแคบทางน�้ำท่ีเรือก�ำลังแล่นผ่าน ภาพน้ันชวนให้

516 : โมบี้-ด๊กิ

คิดไปว่าเขาก�ำลังผ่านประตูสู่การล้างแค้น ทว่าการผ่านประตูเดียวกันนี้เขา
ตกอยใู่ นฐานะทง้ั ผลู้ า่ และผถู้ กู ลา่ สปู่ ลายทางของความเลวรา้ ย ยงิ่ ไปกวา่ นนั้
ท้ังกลุ่มโจรสลัดป่าเถ่ือนไร้มนุษยธรรม และเหล่าปีศาจจอมโหดผู้ไม่เชื่อใน
พระเจา้ ตา่ งกำ� ลงั สง่ เสยี งเรง่ เรา้ เขาอยา่ งบา้ คลงั่ ดว้ ยคำ� สาปแชง่ ของเหลา่ มาร
เมอื่ ความคดิ ทงั้ หมดนเ้ี คลอ่ื นผา่ นสมองของเอแฮบ็ ใบหนา้ ของเขาทง้ิ รอ่ งรอย
ลกึ โหล และปดู โปน คลา้ ยชายหาดสดี ำ� หลงั พายกุ ดั เซาะแตไ่ มอ่ าจถอนเอาสง่ิ
ทย่ี ึดติดแนน่ ไปจากแหล่งทีอ่ ยูข่ องมันได้

ทวา่ ความคดิ ทำ� นองนส้ี รา้ งความยงุ่ ยากใจใหก้ บั เหลา่ ลกู เรอื บมุ่ บา่ มนอ้ ย
มาก เม่ือท้ิงห่างจากโจรสลัดท่ีอยู่ด้านหลังออกมามากขึ้นๆ ในท่ีสุดพีควอด
พุ่งหัวเรือเข้าสู่ดินแดนเขียวขจีของแหลมค็อกคาทูด้านเกาะสุมาตราแล้วโผล่
มายงั นา่ นนำ้� กวา้ งใหญไ่ กลสดุ ลกู หลู กู ตา กลมุ่ นกั พงุ่ ฉมวกเสยี ใจทฝ่ี งู บนิ ของ
เหลา่ วาฬไปไดไ้ กลกวา่ เรอื มากกวา่ จะรสู้ กึ ดใี จทเี่ รอื พคี วอดมชี ยั ไปเรว็ กวา่ เรอื
ของชาวมาเลย์ ทวา่ ขณะแลน่ เรอื ตามรอยทางนำ้� วาฬไปเรอื่ ยๆ สดุ ทา้ ยคลา้ ย
กบั พวกมนั ลดความเรว็ ลงท�ำให้เรอื ค่อยๆ เขา้ ใกล้พวกมนั ไดม้ ากขน้ึ เมือ่ ลม
แผว่ บางลงจงึ มคี ำ� สง่ั ใหโ้ ดดลงเรอื เลก็ ทวา่ เรอื เลก็ แลน่ ตามไปไดไ้ มเ่ ทา่ ไรพวก
มนั กก็ ลบั เรง่ ความเรว็ ขนึ้ อกี ครง้ั ซงึ่ อาจเปน็ เพราะสญั ชาตญาณของวาฬหวั ทยุ
หยั่งรู้ถึงเรือเล็กสามล�ำก�ำลังไล่ตามแม้ยังห่างไปทางด้านหลังมันถึงหน่ึงไมล์
ก็ตาม ฝงู วาฬจดั แถวชิดตดิ กนั เป็นกองทพั ท�ำให้พวยนำ้� ของพวกมนั ดูราวกบั
ดาบปลายปืนกองซ้อนกันส่องประกายวูบวาบ การแปรแถวนั้นท�ำให้ฝูงวาฬ
เคลอื่ นทไ่ี ด้เรว็ ข้ึนกวา่ เดมิ เปน็ ทวคี ูณ

เมื่อถอดเส้ือ และกางเกงเสร็จ พวกเราต่างโดดลงเรือไม้แอชสีขาว หลัง
แจวเรอื นานรว่ มหลายชว่ั โมงจนเกอื บลม้ เลกิ การไลล่ า่ จๆู่ ความชลุ มนุ วนุ่ วาย
ในฝงู วาฬหยดุ ชะงกั ลงเปน็ สญั ญาณแหง่ ความหวงั วา่ ในทส่ี ดุ พวกมนั ตกอยใู่ น
ภาวะงุนงันซ่ึงเป็นปฏิกิริยาที่เหล่าชาวประมงสังเกตเห็นได้ในตัววาฬ พวก
เขาเรียกปฏิกิริยาน้ีว่าแกลลี1 กองทัพที่ต้ังขบวนรบเป็นปึกแผ่นซึ่งก่อนหน้า

1  คำ� วา่ gally หรอื gallow คอื อาการตกใจสดุ ขดี จนนงิ่ งนั ทำ� อะไรไมถ่ กู ไปชว่ั ขณะ เปน็ คำ� ศพั ทโ์ บราณของ
ชาวแองโกลแซกซอน เคยปรากฏใหเ้ ห็นครงั้ หนงึ่ ในงานประพันธ์ของเชก็ สเปรยี ร์..

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 517

นั้นว่ายน�้ำเคลื่อนแถวกันอย่างรวดเร็ว และมั่นคง ถึงตอนน้ีกลับแตกขบวน
แถวชุลมุนวุ่นวายกันไปคนทิศ เหมือนช้างศึกของพระเจ้าเปารวะในประเทศ
อินเดียขณะท�ำศึกสงครามกับอเล็กซานเดอร์ เหล่าช้างศึกแตกต่ืนด้วยความ
ตกใจ ฝูงวาฬแตกแถวออกไปรอบทิศขยายเป็นวงกว้าง ต่างแยกย้ายกันว่าย
สะเปะสะปะไปทางน้ันทีทางน้ีที พวยน�้ำหนาพุ่งเป็นล�ำส้ันของพวกมันเผย
ให้เห็นอย่างชัดแจ้งถึงภาวะจิตใจอันว้าวุ่นแตกตื่น ยิ่งกว่านั้นยังเห็นได้ชัดถึง
อาการแปลกๆ ท่ีพวกมันท้ังหมดอ่อนเปลี้ยเพลียแรงขณะลอยตัวอย่างหมด
หนทางคลา้ ยเรอื ใหญถ่ ูกแยกส่วนลอยน�ำ้ กลางทะเล สัตวท์ ะเลยักษ์เหล่านีก้ ็
ไมต่ า่ งอะไรกบั ฝงู แกะไรพ้ ษิ ภยั ทถ่ี กู หมาปา่ ดรุ า้ ยสามตวั ไลก่ วดในทงุ่ เลย้ี งสตั ว์
พวกมนั ไมอ่ าจแสดงใหเ้ หน็ ประจกั ษช์ ดั ถงึ อาการตนื่ ตระหนกอนั เหลอื ลน้ นนั้
ทวา่ ความตนื่ กลวั ในลกั ษณะนพ้ี บเหน็ ไดใ้ นสตั วเ์ กอื บทกุ ชนดิ ทอ่ี ยรู่ วมกนั เปน็
ฝงู แม้การรวมกลุ่มกนั เปน็ จำ� นวนมากนบั หมื่นๆ ตวั ของเหล่าราชสหี ก์ ระบือ
ในดนิ แดนตะวนั ตกยงั เผน่ หนเี บอื้ งหนา้ คนขมี้ า้ เพยี งผเู้ ดยี ว ผชู้ มละครกเ็ ชน่ กนั
ธรรมชาตขิ องมนษุ ยเ์ มอ่ื อยรู่ วมกนั เปน็ กลมุ่ ในคอกชน้ั ลา่ งของโรงละครจะทำ�
เช่นไรหากได้ยินเสียงเอะอะว่าเกิดเหตุเพลิงไหม้ ทุกคนจะว่ิงพรวดพราดหา
ทางออกกนั อตุ ลดุ ทงั้ เบยี ดเสยี ด เหยยี บยำ�่ แออดั และกระแทกใสก่ นั จนตาย
อยา่ งไรค้ วามปราณี ดงั นน้ั สงิ่ ทคี่ วรปฏบิ ตั มิ ากทสี่ ดุ กค็ อื อยา่ มวั ตะลงึ กบั ภาพ
วาฬที่กำ� ลังน่ิงงันอยเู่ บอื้ งหน้าเรา เพราะไม่มีความโงเ่ ขลาของสัตว์เดรจั ฉาน
บนโลกท่ีจะไมถ่ กู พิชติ อย่างราบคาบด้วยความบา้ คลัง่ ของมนุษย์

สวรรค์พิโรธสาปส่งเหล่าผู้หลงทางในความมืดมิดให้นิ่งงัน แล้วจองจ�ำ
พวกเขาไว้ในโพรงถ�้ำของตน

ในภาษาทใี่ ชก้ นั อยทู่ กุ วนั น้ี คำ� ศพั ทน์ เ้ี ลกิ ใชก้ นั ไปแลว้ เมอื่ สภุ าพชนคนบน
บกไดย้ นิ คำ� นเี้ ปน็ ครง้ั แรกจากปากของชาวแนนทกั เกต็ ผมู้ หี นา้ ตาทา่ ทางนา่ กลวั
พวกเขามักตัดสินว่านี่เป็นหนึ่งในสัญลักษณ์ความป่าเถื่อนอันเป็นลักษณะ
ธรรมชาติของนักล่าวาฬ เหมือนชาวแซกซอนผู้บึกบึนกลุ่มอื่นๆ ในท�ำนอง
เดยี วกนั คนพวกนย้ี า้ ยเขา้ ไปตงั้ ถนิ่ ฐานในนวิ องิ แลนดท์ ำ� ใหก้ องกำ� ลงั ชนชนั้ สงู

518 : โมบี้-ด๊ิก

ชาวองั กฤษเกา่ ตอ้ งอพยพในยคุ เครอื จกั รภพ เหตนุ ที้ ำ� ใหส้ องตระกลู ชนชนั้ สงู
โฮวาร์ด และเพอร์ซิสที่สืบเช้ือสายกันมามากสุด และยาวนานสุดในปัจจุบัน
ปกครองโดยตนเอง หรอื จะวา่ ไปแลว้ ในโลกยคุ ใหมก่ ค็ อื ไมไ่ ดป้ กครองโดยฝงู ชน

แม้ยังมีวาฬอีกหลายตัวดังได้กล่าวไว้ว่ายังคงเคลื่อนไหวอย่างหักโหม
กระนนั้ กเ็ หน็ ไดช้ ดั วา่ ทง้ั ฝงู ไมท่ ง้ั ขยบั ไปขา้ งหนา้ หรอื ถอยหลงั ทวา่ ยงั คงรวม
เปน็ กลมุ่ อยทู่ เี่ ดยี วกนั เรอื เลก็ ปฏบิ ตั ติ ามธรรมเนยี มตา่ งแยกยา้ ยกนั ไปเลอื ก
ลา่ วาฬตวั ทอี่ ยรู่ อบนอกฝงู ฉมวกของควเี ควกถกู เหวย่ี งออกไปโดนวาฬตวั หนง่ึ
ประมาณสามนาทมี นั พน่ ฝอยนำ้� ใสห่ นา้ พวกเรา แลว้ รบี วา่ ยนำ้� หนดี จุ สายฟา้ แลบ
มงุ่ ตรงไปยงั ใจกลางฝงู แมก้ ารเคลอื่ นไหวของวาฬจนนำ� ไปสสู่ ถานการณเ์ ชน่
นั้นเป็นสิ่งที่ไม่เคยเกิดข้ึนมาก่อน ทว่าพอคาดการณ์ได้ไม่ยากนัก หนำ� ซ้�ำยัง
นับได้ว่านี่เป็นหน่ึงในโอกาสเส่ียงภัยที่มีอันตรายมากในการประมงล่าวาฬ
นน่ั เพราะหากเจา้ ยกั ษฉ์ บั ไวตวั นล้ี ากคณุ ลกึ เขา้ ไปใจกลางฝงู วาฬตนื่ คลงั่ คณุ
คงไมม่ แี ม้โอกาสเฝา้ ระวัง ท�ำได้กแ็ ตเ่ พยี งโลดเตน้ อย่างเพ้อคลง่ั อยูภ่ ายใน

วาฬพงุ่ พรวดไปขา้ งหนา้ อยา่ งหอู อื้ ตาลายราวกบั การเรง่ ความเรว็ เตม็ พกิ ดั
จะชว่ ยกำ� จดั เหลก็ แหลมทตี่ ดิ แนน่ ราวปลงิ เกาะอยบู่ นตวั มนั ได้ นน่ั เปน็ ผลให้
เราพงุ่ พรวดตามจนนำ�้ ทะเลถกู กรดี เปน็ รอ่ งยาว เรอื แลน่ ฉวิ เขา้ ไปในวงลอ้ มท่ี
มีอันตรายรอบด้านจากสัตว์ท่ีก�ำลังตื่นคลั่งโดดพรวดพราดไปมาอยู่รอบตัว
เรา ช่วงจังหวะถูกห้อมล้อมคล้ายเรือเดินสมุทรถูกโอบล้อมด้วยเกาะน้�ำแข็ง
ท่ามกลางพายุ และพยายามแล่นผ่านเส้นทางคดเค้ียวของช่องทางน้�ำ และ
ชอ่ งแคบต่างๆ โดยไม่รู้เลยวา่ จะถูกตรึงติด และบดขยีเ้ ม่อื ไหร่

ทวา่ สถานการณน์ ไ้ี มไ่ ดท้ ำ� ใหค้ วเี ควกหวาดกลวั เลยแมแ้ ตน่ อ้ ย เขานำ� ทาง
เราไปอยา่ งกลา้ หาญ น�ำเรอื เปลยี่ นทศิ จากเจ้าอสูรวิ่งมุ่งหนา้ ทะลุไปตามเสน้
ทางของเรา ขณะเรอื คอ่ ยๆ หา่ งออกมาปลายหางมหมึ าของมนั ลอยนำ้� อยดู่ า้ น
บน ชว่ งเวลานน้ั สตารบ์ คั ยนื อยบู่ นหวั เรอื คอยใชห้ ลาวในมอื ทมิ่ แทงวาฬทขี่ วาง
ทาง เขาท�ำได้เพียงแทงวาฬท่ีอยู่ในระยะใกล้ เพราะไม่มีโอกาสได้พุ่งหลาว
ในระยะไกล บรรดาฝีพายต่างก็ไม่น่ิงเฉยแม้ในช่วงเวลาอย่างนี้พวกเขาไม่มี

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 519

หนา้ ทอ่ี ะไรตอ้ งทำ� กระนน้ั ตา่ งพยายามเขา้ มสี ว่ นรว่ มดว้ ยการคอยตะโกนบอก
เตอื น “ไปใหพ้ น้ โนน่ แนะ่ ทา่ นผกู้ าร!” คนหนงึ่ รอ้ งบอกเมอื่ เหน็ โหนกยกั ษโ์ ผล่
ข้ึนมาเหนือผิวนำ�้ อย่างรวดเร็ว อนั เปน็ ผลให้เรอื ของเราเกอื บจมนำ�้ “เอาหาง
ของแกลงไปซะ ตรงนนั่ นน้ั !” คนทส่ี องรอ้ งบอกวาฬอกี ตวั ทเี่ ขา้ มาใกลข้ อบบน
กราบเรอื ปะหนง่ึ มนั ตง้ั ใจพดั ใหต้ วั เองเยน็ กายดว้ ยปลายหางรปู พดั ของมนั เอง

เรือล่าวาฬทุกล�ำจะน�ำเอาเครื่องมือประดิษฐ์ท่ีน่าสนใจชนิดหน่ึงติดมา
ด้วย แรกเร่ิมเดมิ ทเี ครื่องมอื ชนดิ น้ปี ระดษิ ฐ์ขึ้นโดยชาวอินเดยี ในแนนทักเกต็
เรียกว่าดรักก2์ มีลักษณะเป็นแผ่นไม้ทรงส่ีเหล่ียมจัตุรัสสองช้ินขนาดเท่ากัน
ถกู ตอกตดิ กนั แนน่ หนาเพอ่ื ใหล้ ายไมท้ ง้ั สองชนิ้ ตดั กนั เปน็ มมุ ฉาก มเี ชอื กยาว
พอประมาณผูกตดิ ตรงกลางแผ่นไมน้ ี้ ปลายเชอื กด้านหนงึ่ ผกู เปน็ ห่วงเพ่อื ไว้
ใช้ส�ำหรับผูกกับฉมวก เคร่ืองมือชนิดนี้จะถูกน�ำมาใช้ในเวลาที่วาฬมีอาการ
ตื่นเพราะช่วงเวลานั้นวาฬจ�ำนวนมากจะเข้ามาล้อมรอบอยู่ใกล้เกินกว่าคุณ
จะลา่ ได้ในครั้งเดียว เพราะวาฬหวั ทยุ ไมไ่ ด้มาใหพ้ บเหน็ ได้ทกุ วนั ดังนั้นเมือ่
มีโอกาสคุณต้องฆา่ มนั ใหไ้ ด้มากทีส่ ดุ เท่าทที่ ำ� ได้ แตถ่ า้ คุณไมส่ ามารถฆา่ มัน
ได้หมดในคราวเดียว คุณก็ต้องหน่วงมันไว้เพ่ือย้อนกลับมาฆ่ามันทีหลังยาม
เมอ่ื คณุ มเี วลาวา่ ง ดว้ ยเหตนุ ห้ี ลายๆ ครง้ั เครอ่ื งมอื ทมี่ ลี กั ษณะคลา้ ยตวั หนว่ ง
น้ีจึงถกู เรียกใชอ้ ยเู่ สมอ เรือของเราติดตงั้ ดรักก์สามตวั ตวั แรก และตัวท่สี อง
ถูกขว้างออกไปส�ำเร็จแต่โดยดี เราเห็นวาฬถูกตีตรวนด้วยดรักก์ที่มีแรงต้าน
น้�ำอย่างมหาศาลพวกมันต่างกระเสือกระสนดิ้นหนี วาฬสองตัวเคลื่อนที่ได้
ยากข้ึนเหมือนผู้กระท�ำความผิดถูกตีตรวนด้วยโซ่ และลูกบอล ทว่าเมื่อเหวี่
ยงดรกั กต์ วั ทสี่ ามออกไป จงั หวะโยนทอ่ นไมเ้ ทอะทะนอี้ อกนอกเรอื มนั เขา้ ไป
ติดอยู่ใต้ท่ีนั่ง เม่ือถูกวาฬดึงอย่างแรงมันจึงเกี่ยวเอาที่น่ังหลุดติดไปกับวาฬ
เป็นผลให้ฝีพายเจ้าของท่ีหล่นลงไปจ้�ำเบ้าที่ก้นเรือ น้�ำทะเลทะลักเข้ามาใน
เรือจากร่องไม้กระดานที่แตกเป็นช่องท้ังสองด้าน แต่เราใช้กางเกง และเส้ือ
สอง หรอื สามตวั อุดรอ่ ง และหยุดรูรวั่ ไวไ้ ดท้ ัน

2  ดรกั ก-์ ฉมวกฉุด เชอื กและแผน่ ไม้ติดติดฉมวก เพ่ือใหร้ ะน�ำ้ รั้งตวั วาฬได้ดีขึ้น*

520 : โมบ้-ี ด๊ิก

แทบเป็นไปไมไ่ ดท้ จี่ ะเหวยี่ งฉมวกพว่ งดรักกเ์ หล่าน้อี อกไป หากเราไมไ่ ด้
เคลื่อนหน้าสู่กลางฝูง อีกท้ังวาฬท่ีเราจับก็ลดความเร็วลงมามากแล้ว ยิ่งไป
กว่าน้ันเรายังคงว่ิงห่างจากความชุลมุนรอบนอกออกมาไกลข้ึนเร่ือยๆ จนดู
เหมอื นวา่ ความโกลาหลรนุ แรงคอ่ ยๆ คลค่ี ลายลง กระทงั่ ฉมวกถกู สะบดั หลดุ
ออกไปไดใ้ นท่สี ดุ และวาฬท่ลี ากไว้หายไปทางดา้ นขา้ ง แรงลากทย่ี ังคงเหลือ
คา้ งอยผู่ ลกั เราไถลผา่ นกลางระหวา่ งวาฬสองตวั จนเขา้ ไปอยใู่ จกลางฝงู ชนั้ ใน
สดุ เฉกเชน่ กระแสนำ�้ เชย่ี วจากภเู ขาพาเราแลน่ ไถลเขา้ ไปในทะเลสาบระหวา่ ง
หบุ เขาเงยี บสงบ ภายในหบุ เขานย้ี งั คงไดย้ นิ เสยี งอกึ ทกึ ของวาฬทอี่ ยรู่ อบนอก
สุดแต่ไม่รู้ได้ว่าดังมาจากทิศไหน กลางทะเลกว้างผืนน้�ำเป็นมันล่ืนคล้ายผ้า
ซาตนิ เรยี กวา่ สลคี ซงึ่ เปน็ นำ�้ มนั หลอ่ ลนื่ ทหี่ ลงั่ ออกมาจากตวั วาฬขณะมนั อยู่
ในอารมณส์ งบเงยี บ ใชแ่ ลว้ ...เวลานเี้ ราอยทู่ า่ มกลางความสงบเงยี บดงั ถกู รา่ ย
มนตส์ ะกดซงึ่ ซกุ ซอ่ นอยทู่ กุ ใจกลางของความชลุ มนุ และในระยะทางทสี่ บั สน
นเ้ี รายงั เหน็ ความวนุ่ วายของวงกลมซ้อนกันหลายวงท่ีมีศนู ยก์ ลางรว่ มกนั อยู่
รอบนอก และเห็นวาฬหลายตวั ว่ายน�ำ้ เกาะตามๆ กันประมาณแปด หรือสบิ
ตวั แตล่ ะตวั วา่ ยอยา่ งวอ่ งไวหมนุ วนรอบแลว้ รอบเลา่ คลา้ ยมา้ จำ� นวนมากใน
สังเวียนโรงละครสัตว์ พวกมันว่ิงเคียงบ่าเคียงไหล่เพื่อให้ผู้ข่ีขึ้นไปยืนคร่อม
กลางไดง้ า่ ยและหมนุ วนรอบโรงละครขนาดใหญอ่ ยบู่ นหลงั ของพวกมนั ความ
หนาแนน่ ของกลมุ่ วาฬแออดั เบยี ดเสยี ดกนั โอบลอ้ มเราเขา้ มาอยแู่ กนกลางของ
ฝูง เวลานี้เราแทบไมม่ ีหนทางหลุดรอดออกไปได้ จงึ ตอ้ งมองหารอยแตกใน
ก�ำแพงชีวิตท่ีปิดล้อมเราไว้ด้านใน ก�ำแพงที่ยอมให้พวกเราเข้ามาเพื่อขังเรา
ไว้ ขณะลอยล�ำอยู่ใจกลางทะเลสาบ วัวตัวเล็ก และลูกวัวที่ไม่ดุร้าย ผู้หญิง
และเดก็ ในโขลงทถี่ กู ตพี า่ ยแวะเวยี นกนั เขา้ มาเยยี่ มเยยี นพวกเราเปน็ ครง้ั คราว

เวลานี้เม่ือรวมความกว้างของวงกลมหลายวงท่ีหมุนวนรอบนอก และ
รวมพนื้ ทรี่ ะหวา่ งฝงู วาฬกลมุ่ ตา่ งๆ ในวงกลมเหลา่ นน้ั พน้ื ทท่ี งั้ หมดทเี่ ปน็ จดุ
เชอื่ มตอ่ ลอ้ มรอบดว้ ยวาฬทงั้ ฝงู มคี วามจไุ มน่ อ้ ยกวา่ สอง หรอื สามตารางไมล์
ถงึ อยา่ งนนั้ เราอาจมองเหน็ พวยนำ้� ของวาฬแทบทกุ ตวั รอบนอกทด่ี เู หมอื นจะ

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 521

สนใจเรอื ของเรา แมภ้ าพทเี่ หน็ ในเวลาเชน่ นนั้ อาจเปน็ ภาพลวงตากต็ าม ผมเอย่
ถึงเหตุการณ์นี้เพราะรู้สึกราวกับว่าวัว และลูกวัวพวกน้ีจงใจล่ันกุญแจอยู่ใน
คอกชนั้ ในสดุ และราวกบั อาณาเขตกวา้ งใหญข่ องฝงู จนถงึ เดยี๋ วนย้ี งั คงขวางทาง
ไมใ่ หพ้ วกมนั ไดร้ ถู้ งึ สาเหตแุ นช่ ดั ทท่ี ำ� ใหฝ้ งู ตอ้ งสะดดุ หยดุ การเคลอ่ื นทล่ี ง หรอื
อาจเพราะความยงั เปน็ เดก็ ไรเ้ ดยี งสา ใสซอ่ื บรสิ ทุ ธิ์ และออ่ นหดั ของพวกมนั
อย่างไรก็ตามอาจเป็นไปได้ว่าวาฬขนาดเล็กเหล่านี้ว่ายจากริมทะเลสาบเข้า
มาเยอื นเรอื ทจี่ อดสงบนง่ิ เพราะไรแ้ รงลมของเรานนั้ เพราะทา่ ทที เี่ หน็ ไดช้ ดั วา่
พวกมนั ปราศจากความกลวั และกลา้ ไดก้ ลา้ เสยี อยา่ งนา่ ทง่ึ หรอื ไมก่ ย็ งั คงอยใู่ น
อาการนงิ่ งนั จนทำ� อะไรไมถ่ กู ซง่ึ เปน็ ไปไมไ่ ดท้ จี่ ะไมน่ า่ พศิ วง เหมอื นกบั สนุ ขั เลยี้ ง
ทช่ี อบเขา้ มาดมกลนิ่ รอบตวั เรา วาฬพวกนโ้ี ผลข่ น้ึ มาบนขอบกราบเรอื เราตอ้ ง
สัมผัสมันจนกว่าจะรู้สึกว่าการสัมผัสนั้นได้สะกดมันให้เช่ืองข้ึน ควีเควกตบ
เบาๆ บนหนา้ ผากของมนั สตารบ์ คั เกาหลงั ใหม้ นั ดว้ ยหลาวของเขา ทวา่ คอย
ระวงั อันตรายทจ่ี ะตามมาสำ� หรบั ช่วงเวลาท่ีต้องระงับการพงุ่ หลาวใสม่ ัน

กระน้ันบนโลกใบนี้ยังคงมีเรื่องราวน่าพิศวงอีกมากมาย เรื่องแปลก
ประหลาดของโลกอกี เรอ่ื งหนงึ่ ปรากฏแกส่ ายตาเมอ่ื พวกเราหนั ไปมองดา้ นขา้ ง
ร่างท่ีลอยอยู่บนโค้งน�้ำนั้นคือร่างของเหล่าแม่วาฬท่ีก�ำลังให้นมลูก และนั่น
ท�ำให้เส้นรอบวงขนาดใหญ่ของพวกมันกลายเป็นแหล่งให้ก�ำเนิดชั่วคราว
ทะเลสาบทผี่ มไดก้ ลา่ วถงึ นมี้ คี วามใสจนมองเหน็ ไดใ้ นระยะลกึ ลงไป เฉกเชน่
ทารกนอ้ ยขณะดดู นมจะสงบน่ิง และจ้องมองมาจากเต้านม ราวกับเปน็ การ
ดำ� เนนิ ชวี ติ ทแี่ ตกตา่ งกนั สองรปู แบบในเวลาเดยี วกนั ขณะยงั คงดดู ดม่ื อาหาร
ทางกายภาพ มนั หาความเพลดิ เพลนิ อารมณด์ ว้ ยการเกบ็ เกย่ี วประสบการณ์
จากสงิ่ ตา่ งๆ รอบตวั ดเู หมอื นลกู นอ้ ยของวาฬเหลา่ นจี้ ะมองมาทเ่ี รา แตใ่ ชเ่ พยี ง
แคน่ นั้ ราวกบั พวกเราเปน็ เพยี งสาหรา่ ยทะเลในสายตาลกู ทเ่ี กดิ ใหมข่ องพวกมนั
ขณะหงายดา้ นขา้ งขน้ึ ลอยตวั แมว่ าฬดเู หมอื นจะเฝา้ จบั ตามองเราอยา่ งเงยี บๆ
ดว้ ย วาฬเกดิ ใหมต่ วั หนงึ่ มลี กั ษณะทา่ ทางแปลกๆ มนั นา่ จะมอี ายไุ มเ่ กนิ หนงึ่ วนั
โดยดจู ากขนาดความยาวประมาณสบิ สฟี่ ตุ และหนาประมาณหกฟตุ เจา้ ตวั น้ี

522 : โมบี้-ดก๊ิ

ออกอาการรา่ เรงิ แมว้ า่ รา่ งกายของมนั ดเู หมอื นจะยงั ไมฟ่ น้ื ตวั ดนี กั จากการตอ้ ง
อยใู่ นท่าทีน่ ่าเบ่ือภายในมดลกู ของแม่มันชว่ งกอ่ นหน้าน้ี ภายในน้ันตลอดท้งั
หางจนถงึ หวั จะอยใู่ นทา่ ทเี่ ตรยี มตวั คลอด ลกู วาฬในทอ้ งจะนอนงอตวั เหมอื น
หวั เรือของชาวทารท์ าร์ ครบี ที่ยังอ่อนบางสองข้าง และแพนหางของมนั ยงั คง
มลี กั ษณะยน่ เปน็ รอยพบั เหมอื นหขู องทารกเกดิ ใหมท่ เี่ พงิ่ ออกมาลมื ตาดโู ลก

“เชือก! เชอื ก!” ควีเควกรอ้ งดังขึ้นขณะมองไปยงั ขอบบนกราบเรือ “มันถกู
โยงเชือก! มนั ถกู โยงเชือก! ใครโยง! ใครแทงมัน? วาฬสองตวั นน่ั ตวั ใหญต่ ัว
ตัวเลก็ ตัว!”

“นายเปน็ อะไร...ไอ้เกลอ?” สตาร์บคั รอ้ งถาม
“ดูน่ันส”ิ ควเี ควกบอกพร้อมกับชี้ลงไป
ตามปกตแิ ลว้ หลงั วาฬโดนฉมวกแทง เชอื กในถงั จะถกู ดงึ ออกไปไกลหลาย
รอ้ ยฟาธอมตามแรงลากของวาฬทด่ี ง่ิ ลงใตท้ ะเลลกึ จากนนั้ มนั จะกลบั ขนึ้ มา
ลอยตวั อกี ครงั้ ทำ� ใหเ้ ชอื กทห่ี ยอ่ นโคง้ ลอยโผลข่ นึ้ มา และหมนุ ขดขนึ้ ไปกลาง
อากาศ แต่ส�ำหรับเวลานี้สตาร์บัคเห็นสายสะดือขดยาวของมาดามวาฬ ซ่ึง
ดูเหมือนว่าลูกน้อยของมันยังคงถูกเชือกเส้นน้ีล่ามติดกับมันอยู่ ไม่มีการ
เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วหลังการไล่ล่า เชือกแห่งชีวิตเส้นน้ีเป็นสายใยท่ีแม่
ยึดลูกน้อยไว้ให้ผูกพันอยู่กับตน ความลับซับซ้อนแห่งท้องทะเลถูกเปิดเผย
ให้เราได้รับรู้ภายใต้มนต์เสน่ห์ในหนองน้�ำนี้ เรายังได้เห็นความรักของวาฬ
หนุ่มสาวใต้ทะเลลกึ นดี้ ้วย3
ด้วยเหตุนี้ แม้จะถูกโอบล้อมอย่างซับซ้อนด้วยวงแหวนแห่งความต่ืน

3  การออกลูกของวาฬหัวทุยจะเหมือนกับสัตว์ทะเลยักษ์สายพันธุ์อ่ืน แต่จะต่างกับปลาชนิดอื่น มัน
ออกลูกได้ทุกฤดูกาลหลังตั้งท้องนานประมาณเก้าเดือนจะตกลูกเพียงครั้งละหนึ่งตัวเท่าน้ัน แม้จะมี
ตัวอย่างการก�ำเนิดของสองฝาแฝดเอซาว และยาโคบก็ตาม เป็นเรื่องบังเอิญวาฬมีหัวนมส�ำหรับให้ลูก
ดูดสองหัวต้ังอยู่ในต�ำแหน่งที่แปลกคืออยู่บนช่องทวารหนักแต่ละข้าง ทว่าเต้านมจะย่ืนขึ้นมาจากตรง
นั้น หากส่วนส�ำคัญในการให้นมของวาฬถูกหลาวของนักล่าวาฬตัดขาดโดยบังเอิญ น้�ำนมจากเต้าและ
เลือดจะไหลปนกันออกมาเปลี่ยนสีน้�ำทะเล น�้ำนมวาฬมีรสหวานและอุดมด้วยสารอาหาร เคยมีคน
ลองชิมแล้วบอกว่ารสชาติคล้ายกับกินสตรอเบอร่ี เวลาวาฬต้องการแสดงความรู้สึกท่ีดีต่อกันมันจะท�ำ
เหมอื นกับคนคือใชท้ อ้ งชนกนั

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 523

ตระหนก และหวาดกลวั ทวา่ สตั วท์ เี่ ขา้ ใจยากเหลา่ นก้ี ลบั ไมม่ ที ที า่ หวาดกลวั
ทั้งยังเคลิบเคล้ิมไปกับสภาพแวดล้อมอันเงียบสงบ ใช่แล้ว...พวกมันใช้เวลา
ด่ืมด�่ำกับความสงบเงียบ และความสุขใจ ก็แม้แต่ตัวผมเองซ่ึงเป็นมนุษย์
อยู่ท่ามกลางพายุหมุนแห่งมหาสมุทรแอตแลนติก ผมยังเพลิดเพลินไปกับ
ความสงบเงียบภายในวงล้อมน้ี ขณะโลกแห่งความอาดูรหมุนวนรอบตัวผม
โดยไม่ทุเลาความโศกเศร้า ลึกเข้ามาด้านในน้ีผมยังคงชโลมกายด้วยความ
สขุ อันเปน็ นิรันดร์

ช่วงขณะน้ันเรือของเราลอยอิ่งอยู่ตรงทางเข้าออก ท�ำให้มองเห็นภาพ
เหตุการณ์ตื่นเต้นที่เกิดพรวดพราดขึ้นเป็นพักๆ จากกิจกรรมการไล่ล่าของ
เรือเล็กล�ำอื่นท่ีอยู่ห่างออกไปด้านนอก พวกเขายังคงง่วนอยู่กับการเหวี่ยง
ดรกั กห์ นว่ งวาฬทอี่ ยรู่ อบนอก หรอื กลา่ วไดว้ า่ ยงั คงทำ� การรบอยภู่ ายในวงลอ้ ม
แรก ซงึ่ มพี น้ื ทม่ี ากพอสำ� หรบั ใหพ้ วกเขาลา่ ถอยไดอ้ ยา่ งสะดวก ทวา่ วาฬทถี่ กู
ลา่ มดรกั กไ์ วพ้ งุ่ ตวั กลบั ไปกลบั มาขา้ มระหวา่ งวงแหวนเปน็ พกั ๆ ทวา่ นน่ั เปน็
ภาพที่ไม่ได้ปรากฏแก่สายตาของพวกเรา ตามธรรมดาแล้วเม่ือจับได้วาฬที่
มพี ละกำ� ลัง และมคี วามวอ่ งไวมากกวา่ ปกติ เราตอ้ งตัดเอ็นมันโดยตดั หรอื
กรดี เอน็ หางขนาดมหมึ าของมนั ดว้ ยการใชเ้ สยี มดา้ มสนั้ แทงไปยงั จดุ ทผี่ กู เชอื ก
ไว้เพื่อรอลากกลับทีหลัง ซึ่งจะท�ำให้วาฬได้รับบาดเจ็บตรงบริเวณนี้ (น่ีเป็น
เรอ่ื งทเ่ี รามารู้กนั ในภายหลงั ) แตส่ ำ� หรบั วาฬตัวน้ีกลบั ได้ผลไมเ่ ป็นดงั ทตี่ ง้ั ใจ
มนั เปน็ อสิ ระจากเรอื และลากเอาฉมวกและเชอื กครง่ึ หนงึ่ ไปกบั มนั ดว้ ย ความ
เจ็บปวดทุกข์ทรมานจากบาดแผล มันจึงพุ่งชนวงกลมท่ีหมุนวนซ้อนกันเฉก
เชน่ อารโ์ นลดป์ นี เขาขนึ้ ไปเพยี งลำ� พงั ชว่ งขณะทำ� สงครามในซาราโตกานำ� เอา
ความสิน้ หวังไปกับเขาทกุ ทที่ ี่ไปถึง

ทว่าความเจ็บปวดทรมานจากบาดแผลของวาฬตัวน้ีไม่เพียงก่อเหตุอัน
น่าขนลุกเพียงล�ำพัง แต่ยังสร้างความน่าสะพรึงกลัวมากกว่าน้ันเมื่อมันจุด
ประกายให้พวกที่เหลือในฝูงอลม่านขึ้นมา ซึ่งในตอนแรกภาพเหตุการณ์นี้
ถกู ระยะทางอำ� พรางตาพวกเราไว้ แตท่ นั ทที เี่ ราเหน็ ชดั ถนดั ตาถงึ อบุ ตั เิ หตไุ ม่

524 : โมบ-้ี ด๊ิก

คาดฝนั นขี้ องการประมง วาฬไมเ่ พยี งมเี ชอื กฉมวกลากนวั เนยี ตดิ ตวั มา แตย่ งั มี
เสยี มตดิ มาดว้ ย เมอื่ ปลายเชอื กดา้ นทต่ี ดิ กบั อาวธุ นน้ั เกยี่ วตดิ กบั ขดเชอื กฉมวก
ที่พันรอบหางมันอยู่ท�ำให้เสียมหลุดจากเน้ือมัน และด้วยความทุกข์ทรมาน
จนบ้าคลั่ง มันหมุนวนทั่วท้องน้�ำฟาดหางยืดหยุ่นของมันขึ้นลง และเหว่ียง
คมเสยี มไปรอบๆ ตวั เชือดเฉอื นและประหตั ประหารเหล่าสหายของมันเอง

วตั ถอุ นั ตรายนน้ั ดเู หมอื นจะชว่ ยปลกุ วาฬทงั้ ฝงู ใหต้ นื่ จากอาการตกใจจน
นงิ่ งนั อนั ดบั แรกวาฬทร่ี วมตวั กนั อยรู่ มิ ขอบทะเลสาบของเราเรมิ่ เบยี ดอดั กนั
เล็กน้อย และถลากันเขา้ มา ราวกบั ถกู ยกตวั ขึ้นโดยใชแ้ รงคล่นื จากระยะใกล้
ช่วยพยุงตัว จากน้ันทะเลสาบค่อยๆ เลือนหายกลายเป็นคล่ืนน้�ำยกตัวสูง
หอ้ งเจา้ สาว และหอ้ งเลย้ี งเดก็ ใตน้ ำ้� อนั ตรธานหายไปสนิ้ ยง่ิ วงโครจรหดแคบ
ลงมากเทา่ ไหร่ วาฬทอ่ี ยวู่ งชนั้ ในๆ กจ็ ะวา่ ยรวมกนั เปน็ กลมุ่ หนาแนน่ มากขน้ึ
เท่าน้นั ใชแ่ ล้ว.. ความสงบอนั เปน็ นิรนั ดรก์ �ำลังจะจากลา เสียงอกึ ทกึ วุ่นวาย
ดงั ใหไ้ ดย้ นิ ในไมช่ า้ เฉกเชน่ ความอกึ ทกึ ครกึ โครมของกอ้ นนำ้� แขง็ จำ� นวนมาก
ในแม่น้�ำฮัดสันปริแตกในช่วงฤดูใบไม้ผลิ วาฬท้ังฝูงเกลือกกล้ิงกันเข้ามาวง
ด้านในราวกับพวกมันตั้งใจโดดขึ้นไปกองรวมกันเป็นภูเขาสูง ช่วงจังหวะน้ัน
สตารบ์ คั กบั ควีเควกรีบเปล่ียนต�ำแหนง่ กนั สตาร์บคั ยา้ ยไปอยู่ทา้ ยเรอื

“แจว! แจว!” เขากระซบิ เสยี งเข้มขณะกุมหางเสอื ไว้ “จับไมพ้ ายของพวก
นายให้ม่ัน แล้วออกแรงแจวสุดก�ำลัง เด๋ียวนี้! โอ้พระเจ้า...เกลอทั้งหลายตื่น
ตัวเข้าไว!้ ผลกั มันออกไป นาย...ควีเควก...น่ันวาฬ! แทงมนั ซะ! ยืนขึน้ ...ยืนข้ึน
ยนื ไวอ้ ย่างน่ันแหละ! ส่วนพวกนายออกแรงดีด แจว...พวก ไม่ต้องสนใจหลงั
ของพวกมัน ครดู ไปเลย! ครูดมัน!”

เวลาน้ีเรือว่ิงเข้ามาติดอยู่ระหว่างก้อนสีด�ำขนาดใหญ่สองก้อน ท่ีเปิด
พ้ืนที่ขนาดช่องแคบดาร์เดเนลส์เป็นทางยาวตลอดล�ำตัวของมัน ทว่าพวก
เราพยายามสุดก�ำลังจนท่ีสุดสามารถแล่นเรือผ่านช่องที่เปิดไว้ช่ัวคราวนั่นได้
เราเร่งมือแจว ขณะเดียวกันก็กวาดสายตามองหาทางออกอื่นไปด้วย หลัง
หนรี อดออกมาไดแ้ บบเส้นยาแดงผา่ แปดหลายตอ่ หลายครงั้ ในทสี่ ดุ เราถลนั

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 525

พรวดเข้าสู่หน่ึงในวงล้อมช้ันนอก ทว่าคราวน้ีกลับถูกขวางโดยวาฬท่ีว่ายสะ
เปะสะปะพุ่งตัวแรงเข้ามาในวงล้อม ชีวิตท่ีรอดมาได้อย่างหวุดหวิดของเรา
แลกด้วยสิ่งของราคาถูก ควีเควกเสียหมวกของเขาไปขณะยืนอยู่หัวเรือคอย
ไล่แทงวาฬลี้ภัย หมวกของเขาปลิวหลุดจากหัวไปเพราะโดนกระแสลมหมุน
จากแรงเหว่ียงแพนหางคู่ใหญข่ องวาฬตัวทเ่ี ขา้ มาใกล้

ความโกลาหลเกรียวกราวที่สร้างความสับสนวุ่นวายโดยรอบนั้นบัดน้ีได้
คล่ีคลายลงสู่สภาวะของการเคล่ือนไหวอย่างเป็นระบบระเบียบ ในที่สุดฝูง
รบต่างตบเท้ารวมแถวเป็นกลุ่มก้อน พวกมันเริ่มเคลื่อนไปข้างหน้าอีกครั้ง
ด้วยระดับความเร็วท่ีเพิ่มข้ึน ไม่มีประโยชน์ที่จะไล่ตามไป กระนั้นเหล่าเรือ
เล็กยังคงอ้อยอิ่งอยู่บนรอยทางน้�ำของพวกมันเพ่ือตามจับวาฬร้ังท้ายเพราะ
ติดหน่วงดรักก์ ดูเหมือนว่าจะมีเพียงตัวเดียวเท่าน้ันที่ยังคงอยู่ให้จับน่ันคือ
วาฬตวั ที่ถกู ฟลาสค์ ฆา่ ทงิ้ ไว้ เจา้ สัตว์หลงทางตวั นถ้ี กู ปักเสาธงสอง หรือสาม
เสาที่เรือแต่ละล�ำน�ำติดมาด้วย ซึ่งจะใช้ปักลงบนศพลอยน้�ำของวาฬที่ตาย
แล้วยามเมอื่ เขา้ ใกล้สัตว์ที่ลา่ ไดม้ าเพิ่ม ทัง้ ยังใชเ้ พือ่ ก�ำหนดต�ำแหนง่ ทีอ่ ยูบ่ น
ทะเล และใช้เป็นสัญลักษณ์แสดงสิทธิการครอบครองต่อเรือเล็กของเรือเดิน
สมุทรลำ� อน่ื ทเ่ี ขา้ มาใกล้

ผลของการลงเรือเล็กล่าวาฬครั้งนี้เป็นไปตามค�ำกล่าวอันหลักแหลมใน
วงการประมงที่ว่า...ย่ิงวาฬมากยิ่งจับได้น้อย น่ันเพราะวาฬที่ติดหน่วงจับได้
เพียงตัวเดียวเท่าน้ัน ที่เหลือหนีไปได้หมดภายในพริบตา แต่หลังจากนี้ไป
มันกจ็ ะถูกพบเหน็ และถูกจับได้โดยเรือลำ� อ่ืนทม่ี คี วามชำ� นาญกวา่ พีควอด

526 : โมบี-้ ดิ๊ก

บทท่ี 88

ฝูงวาฬและจ่าฝูง

บทก่อนหน้านี้ได้บรรยายถึงกลุ่มหรือฝูงขนาดใหญ่ของวาฬหัวทุย และยังได้
บอกถึงสาเหตุท่ีท�ำใหเ้ กิดการรวมตัวกันเปน็ กลมุ่ ใหญ่ขึ้นดว้ ย

วาฬกลมุ่ ใหญล่ กั ษณะนพ้ี บเหน็ ไดบ้ างครงั้ คราว แมท้ กุ วนั นกี้ ย็ งั มโี อกาสได้
พบเห็นพอๆ กับกลุ่มเลก็ ทแ่ี ยกตัวออกมา โดยแตล่ ะกลุ่มจะมีวาฬประมาณ
ย่ีสิบถึงห้าสิบตัว การรวมกลุ่มเล็กๆ น้ีเรียกว่าฝูง ตามปกติแล้วจะมีสอง
ประเภท คือฝูงท่ีประกอบด้วยวาฬตัวเมียเกือบทั้งหมด และฝูงท่ีมีแต่วาฬ
หนุ่มปราดเปรียวหรอื ที่คนุ้ เคยกนั ในช่อื เรียก “เจา้ ถกึ ”

หากคดิ จะเขา้ ไปทำ� เจา้ ชใู้ นฝงู วาฬตวั เมยี คณุ จะพบวาฬตวั ผโู้ ตเตม็ วยั ตวั
ใหญอ่ ยใู่ นฝงู ดว้ ยเสมอ มนั ไมใ่ ชว่ าฬแก่ และจะคอยเตอื นภยั ใหก้ บั สาวๆ คณุ
จะได้เห็นความกล้าหาญของมันเมื่อมันอยู่ร้ังท้าย และคอยปกป้องฝูงสาวๆ
ของมนั ไวย้ ามลา่ ถอย ความจรงิ แลว้ สภุ าพบรุ ษุ นายนค้ี อื ชาวออตโตมนั 1ผโู้ ออ่ า่
หรูหรา มันว่ายน�้ำไปทั่วโลก โดยมีความสุขและความรักจากเหล่านางสนม
ห้อมล้อมปรนเปรอตลอดเวลา ความแตกต่างอย่างส้ินเชิงระหว่างหนุ่มออต
โตมันกับบรรดาสาวๆ เป็นจุดเด่นสะดุดตา น่ันเพราะเจ้าหนุ่มมักมีสัดส่วน
ใหญ่โต ขณะสาวๆ ต่อให้โตเต็มวัยกย็ งั มขี นาดไม่มากไปกวา่ หนง่ึ ในสามของ
วาฬหนุ่มท่ีมีขนาดปานกลาง จริงๆ แล้ว สาวๆ พวกนี้บอบบางพอสมควร

1  ออตโตมาน-จกั รวรรดิออตโตมนั มอี าณาเขตที่ครอบคลมุ ถงึ 3 ทวปี ได้แก่ เอเชยี แอฟริกา และยโุ รป ซึ่ง
ขยายไปไกลสดุ ถงึ ชอ่ งแคบยบิ รอลตารท์ างตะวนั ตก นครเวยี นนาทางทศิ เหนอื ทะเลดำ� ทางทศิ ตะวนั ออก
และอียปิ ต์ทางทศิ ใต้ อาณาจกั รออตโตมนั ล่มสลายในปี 1923

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 527

ผมบอกได้เลยว่าขนาดรอบเอวไม่เกินหกหลา กระนั้นก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าพวก
หล่อนไดร้ บั มรดกตกทอดให้มีลกั ษณะอว้ นกลม

เปน็ เรอ่ื งทน่ี า่ สนใจ เมอ่ื ไดเ้ หน็ ฮาเรม็ นกี้ บั สลุ ตา่ นนเี้ ดนิ ทางรอนแรมเรอื่ ย
เปือ่ ยราวกับไปตามความนยิ ม เหล่าวาฬเดินทางไปตามทตี่ ่างๆ อย่างไม่เรง่
รีบ คณุ จะไดพ้ บพวกมันบนเสน้ ศนู ย์สตู รทนั เวลาช่วงดอกไม้บานสะพรัง่ ของ
ฤดูกาล ซึ่งบางทีพวกมันอาจเพ่ิงกลับมาจากการใช้เวลาช่วงฤดูร้อนในทะเล
ทางตอนเหนอื หลบหลีกความออ่ นเพลยี และความร้อนของฤดกู าล พวกมัน
จะว่ายน้�ำผลุบโผล่เอกเขนกอยู่บนเส้นศูนย์สูตรสักพัก จากนั้นก็จะเริ่มเดิน
ทางไปยังน่านน�้ำฝั่งตะวันออกเพ่ือไปสัมผัสบรรยากาศฤดูหนาวท่ีนั่น และ
หลกี เลีย่ งอณุ หภมู ิสูงประจ�ำปี

หากเกิดภัยเงียบข้ึนระหว่างการเดินทางไปตามที่ต่างๆ เหล่านี้ ทันทีที่
จับสังเกตเหตุไม่ชอบมาพากลได้ ท่านลอร์ดของผมจะสอดส่ายสายตาเฝ้า
ระวังครอบครัวในความดูแลของมัน และหากมีวาฬหนุ่มตัวใดทะลึ่งเข้ามา
ในลักษณะเช่นนนั้ โดยไม่ได้รับอนญุ าต กล่าวคอื เข้ามาท�ำลับๆ ลอ่ ๆ กบั สาว
นางใดนางหนึ่งของมัน ทา่ นบาชอว2์ ผนู้ ้จี ะเขา้ จโู่ จมและไล่ออกไป! ตราบเมื่อ
ถงึ เวลาอนั สมควรเทา่ นนั้ หนมุ่ สำ� ราญจำ� พวกเดยี วกบั มนั จงึ จะไดร้ บั อนญุ าต
ใหเ้ ขา้ มาในเขตตอ้ งหา้ มอนั เปน็ ดนิ แดนสวรรค์ แมว้ า่ นนั่ จะทำ� ใหบ้ าชอวผ์ นู้ ไ้ี ม่
สามารถน�ำชายชู้ผู้ฉาวโฉ่ออกไปจากเตียงของมันได้ก็ตาม โอ้...อนิจา! เร่ือง
ชสู้ าวทไ่ี หนๆ กเ็ หมอื นกนั เฉกเชน่ สาวๆ บนบกมกั เปน็ สาเหตใุ หเ้ กดิ การตอ่ สู้
กันอย่างรุนแรงระหว่างคู่อริท่ีเข้ามาติดพันหล่อน วาฬเองก็เช่นกัน บางครั้ง
พวกมนั ถงึ กบั สกู้ นั อยา่ งเอาเปน็ เอาตายเพอ่ื ทมุ่ เทใหแ้ กค่ วามรกั พวกมนั สกู้ นั
ดว้ ยขากรรไกรลา่ งยาว ซง่ึ บางครง้ั กย็ ดึ ตดิ กนั ไวแ้ นน่ และพยายามยอื้ เอาชนะ
เพ่ือให้ได้มาซ่ึงอ�ำนาจสูงสุด เฉกเช่นกวางเอ็ลค์ที่สานเขาแล้วย้ือสู้กันไปมา
วาฬจ�ำนวนไม่น้อยหลังถูกจับได้พบว่ามีบาดแผลหลายแห่ง หัวเป็นรอยย่น
ฟนั หัก ครบี ขลบิ แหว่ง และบางกรณีปากกบ็ ดิ เบยี้ วไป

2  บาชอว์-หรอื ปาชา นายทหารหรอื เจ้าหน้าที่ระดับสูงแหง่ จกั รวรรดอิ อตโตมัน

528 : โมบ-้ี ดกิ๊

หากเกิดกรณีผู้บุกรุกแดนสวรรค์บนผืนน้�ำเป็นฝ่ายน�ำพาตนเองจากไป
ตั้งแต่หนแรกของการเข้าโจมตีท่านลอร์ดแห่งฮาเร็ม นั่นท�ำให้ย่ิงต้องจับตา
มองลอร์ดผู้น้ี มันจะค่อยๆ คืบล�ำตัวขนาดใหญ่ของมันเข้าไปอยู่ในวงล้อม
สาวๆ อีกคร้ังเคล้าเคลียอยู่ในนั้นอีกสักประเด๋ียว เพื่อแกล้งยั่วหนุ่มเจ้าชู้
ที่อยู่ใกล้ๆ บริเวณ เฉกเช่นราชาโซโลมอน3ผู้มีใจกุศลแสดงความรักอย่าง
จริงใจท่ามกลางเหล่านางสนมนับพันของพระองค์ เม่ือชาวประมงพบเห็น
วาฬประเภทเดยี วกับสลุ ต่านพวกนี้ กจ็ ะมองเฉยๆ โดยไม่ไลล่ ่า เพราะพวก
มนั ใชพ้ ละกำ� ลงั ฟมุ่ เฟอื ย ทำ� ใหป้ รมิ าณไขมนั มนี อ้ ย สว่ นลกู ชายและลกู สาวที่
พวกมนั ใหก้ ำ� เนดิ กไ็ มค่ วรเปน็ กำ� พรา้ และตอ้ งดแู ลตวั เอง หรอื แคเ่ พยี งความ
ชว่ ยเหลอื จากผเู้ ปน็ แมเ่ ทา่ นน้ั เฉกเชน่ นกั รกั เทยี่ วทำ� เจา้ ชไู้ มเ่ ลอื กดงั มผี กู้ ลา่ ว
ขานถึง วาฬนักรักของผมไม่นิยมเลี้ยงดูเด็ก แต่ชอบขึ้นเตียงมากกว่า ผนวก
กับการเป็นนักเดินทางผู้ยิ่งใหญ่ มันจึงทอดทิ้งลูกน้อยไว้มากมายในทุกน่าน
นำ้� ทว่ั โลก วาฬนอ้ ยเหลา่ นไี้ มม่ พี น่ี อ้ ง ตราบเมอื่ อารมณร์ อ้ นแรงของความเปน็
หนมุ่ ถึงเวลาเสอื่ มถอย วนั คืนผนั ผา่ น ร่างกายทรมุ โทรมากข้นึ ภาพจากเงา
สะทอ้ นทำ� ใหต้ ้องหยุดคิด กลา่ วโดยสรุปความเฉอ่ื ยเฉยจโู่ จมหนมุ่ เติรก์ ผู้อิ่ม
แปล้ เม่ือเวลานนั้ มาถงึ ความรักอนั ถูกตอ้ งและไรก้ งั วลจะเขา้ มาแทนที่ความ
รกั ต่อหญิงพรหมจรรย์ หนุ่มออตโตมันของเราเริ่มตอ้ งใช้ชวี ิตอยูก่ ับความไร้
สมรรถภาพ การสำ� นกึ บาป และคำ� ตำ� หนติ เิ ตยี น แลว้ จงึ สาบานวา่ จะเลกิ โดย
เดด็ ขาด รือ้ ถอนฮาเร็ม และปฏบิ ตั ติ นให้เป็นแบบอย่างทีด่ ี ผู้เฒา่ ผู้เงียบขรึม
เดินทางเพียงล�ำพังไปยังทุกหนแห่งตามแรงอธิษฐาน เพื่อใช้ความรักท่ีผิด
พลาดของตนเปน็ อทุ าหรณ์เตอื นเหล่าวาฬหนมุ่

เมื่อฮาเร็มของวาฬถูกชาวประมงเรียกว่าฝูง ดังน้ันผู้น�ำและผู้ควบคุมฝูง
จึงเป็นที่รู้จักกันในวงการว่าจ่าฝูง ซึ่งไม่ได้ก�ำหนดคุณสมบัติเฉพาะแต่อย่าง
ใด หากแต่พูดเหน็บแนมกันเล่นๆ ว่าหลังเรียนรู้ด้วยตัวเองแล้ว มันจะต้อง
ออกเดินทางไปยังต่างแดนเพ่ือท�ำหน้าท่ีพร�่ำสอน ซ่ึงไม่เพียงสอนในส่ิงท่ีมัน

3  ราชาโซโลมอน-กษตั รยิ ใ์ นไบเบิล ผมู้ ีชายา 700 นาง และสนม 300 นาง

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 529

เรียนรู้จากฮาเร็ม แต่ยังเล่าถึงความโง่เขลาของตนเพื่อเป็นอุทาหรณ์อีกด้วย
ช่ือของมัน...จ่าฝูงเหมือนจะได้มาจากชื่อที่ใช้เรียกฮาเร็มน่ันเอง ทว่าบางคน
สันนิษฐานกันว่าบุคคลคนแรกท่ีเป็นผู้ต้ังชื่อท�ำนองนี้ของวาฬออตโตมัน จะ
ตอ้ งเคยอา่ นบนั ทกึ ชวี ติ และประสบการณข์ องวดิ อ็ ก4 และบอกกบั ตวั เองวา่ ครู
ใหญโ่ รงเรยี นชนบทควรมลี กั ษณะเชน่ เดยี วกบั ชวี ติ ชว่ งวยั หนมุ่ ของชาวฝรง่ั เศส
ผูม้ ชี อ่ื เสียงทา่ นนีเ้ ปน็ แน่ ซ่ึงเขาใช้ประสบการณช์ ีวติ ในชว่ งวัยเดก็ นน้ั เป็นบท
เรยี นอันลึกซ้ึงพรำ่� สอนลกู ศษิ ย์ของเขา

ลักษณะแปลกแยกและรกั สนั โดษที่วาฬจา่ ฝูงน�ำพาตัวเองก้าวผา่ นวันคืน
ไปนั้น เป็นสัจธรรมท่ีเกิดข้ึนกับวาฬหัวทุยสูงอายุ เกือบโดยท่ัวไปวาฬหัวทุย
จะโดดเดย่ี วเพยี งลำ� พงั เฉกเชน่ คำ� กลา่ วทว่ี า่ ผมู้ อี ำ� นาจมากมกั เดยี วดาย ลอง
ยอ้ นกลบั ไปดคู นสมยั โบราณสิ ดงั เชน่ บรุ ษุ ผมู้ หี นวดเคราครม้ึ นา่ เคารพนบั ถอื
แดนเนียล บูน5 ไมม่ ใี ครอยู่เคียงข้างเขานอกจากธรรมชาติ เขาแต่งธรรมชาติ
เป็นภรรยาใช้ชีวิตอยู่ในทะเลเวิ้งว้างกว้างใหญ่ และคุณสมบัติที่ดีท่ีสุดในการ
เป็นภรรยาของหล่อนคือ การเก็บกดอารมณ์ขุ่นหมองไว้เบ้ืองลึกแม้มันจะมี
มากล้นก็ตามที

ฝงู ทมี่ แี ตเ่ พยี งวาฬหนมุ่ ปราดเปรยี วดงั ไดก้ ลา่ วถงึ กอ่ นหนา้ นี้ จะใหภ้ าพที่
แตกตา่ งไปจากฝงู ฮาเรม็ อยา่ งสน้ิ เชงิ ขณะวาฬสาวมบี คุ ลกิ ตนื่ กลวั วาฬหนมุ่
หรอื เจา้ ถกึ ...ชอื่ ทพี่ วกเขาเรยี กขานกนั ดว้ ยนำ้� หนกั ประมาณสส่ี บิ บารเ์ รล พวก
มันช่ืนชอบการท้าตที ้าต่อยกบั เหล่าสตั ว์ทะเลยกั ษ์ทุกตวั จนเป็นที่โจษจนั ถึง
ภัยอันตรายหากได้พบเจอ ไม่นับวาฬเฒ่าผมสีดอกเลา ซ่ึงหากได้พบ...วาฬ
พวกนี้จะสู้รบกับคุณดุจดังปีศาจร้าย ด้วยอารมณ์ฉุนเฉียวที่มันได้จากความ
เจ็บปวดทางกายอนั เนือ่ งมาจากการใชช้ วี ติ เสเพลเม่อื ชว่ งวัยหนุ่ม

ฝูงเจ้าถึกน้�ำหนักส่ีสิบบาร์เรลจะมีขนาดใหญ่กว่าฝูงฮาเร็ม เช่นเดียวกับ

4  วิด็อก-เออแชน ฟร็องซัวส์ วิด็อก (ค.ศ. 1775-1857) อาชญากรกลับใจชาวฝรั่งเศส ผู้เปิดส�ำนักงาน
นกั สืบเอกชนแหง่ แรกในโลก และเขยี นหนงั สือเลา่ เรอื่ งราวของบรรดาหญงิ สาวท่ีเขาเกีย้ วพา
5  แดนเนียล บูน-นักบุกเบิกชาวอเมริกัน (ค.ศ. 1734-1820) เขาใช้ชีวิตบั้นปลายอาศัยอยู่ที่ป่าชายแดน
มิสซรู ี แต่จรงิ ๆ ลูกหลานก็อยกู่ ับเขาดว้ ย

530 : โมบี-้ ด๊ิก

กลุ่มนิสิตหนุ่ม ทุกคนต่างเต็มไปด้วยพลังแห่งการต่อสู้ รักสนุก และดุร้าย
พวกเขาโลดแลน่ ไปทว่ั โลกดว้ ยอตั ราเรง่ เรา่ รอ้ น และรนื่ เรงิ ไมม่ ใี ครรบั ประกนั
พวกเขาได้มากไปกวา่ เด็กหนุ่มผู้ร่วมก่อการจลาจลทเ่ี ยลหรอื ฮาร์วารด์ ในไม่
ชา้ พวกเขาจะปล่อยมือจากการกอ่ ความวุ่นวายนี้ และเมอ่ื เตบิ โตสวู่ ยั สามใน
สข่ี องชว่ งชวี ติ พวกเขาจะแตกกลมุ่ และตา่ งแยกยา้ ยกนั ไปใชช้ วี ติ เพอ่ื ตามหา
การต้งั ถนิ่ ฐานนัน่ คือฮาเร็ม

อีกประเด็นที่เป็นความแตกต่างระหว่างฝูงวาฬตัวผู้กับฝูงวาฬตัวเมีย ยัง
คงเป็นผลมาจากคุณลักษณะทางเพศ กล่าวคือหากคุณโจมตีเจ้าถึกน�้ำหนัก
สี่สิบบาร์เรล เจ้าปีศาจท่ีน่าสงสาร! เหล่าสหายของมันจะละท้ิงมันไป ทว่า
หากโจมตหี นงึ่ ในสมาชกิ ของฝงู ฮาเรม็ เหลา่ มติ รแทข้ องหลอ่ นจะวา่ ยวนเวยี น
อยู่ใกลๆ้ แสดงถึงความรสู้ ึกห่วงหาอาทร บางครัง้ อาจอ้อยอิ่งอยใู่ กลๆ้ เพ่อื
กล่าวค�ำอำ� ลา ทำ� ใหพ้ วกมนั ตอ้ งตกเป็นเหย่ือตามไปดว้ ย

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 531

บทท่ี 89

ปลาจบั กับปลาจร

สองบทก่อนได้กล่าวพาดพิงถึงวาฬไร้เจ้าของ และการธงปักแสดงความ
เป็นเจ้าของ จึงมีความจ�ำเป็นต้องอธิบายถึงกฎข้อบังคับ และกฎเกณฑ์ใน
การประมงล่าวาฬทเี่ กี่ยวกับวาฬไร้เจ้าของ ซ่ึงอาจลงความเหน็ กันไปว่าเป็น
สญั ลกั ษณแ์ ละเครอ่ื งหมายสำ� คัญ

บ่อยครั้งมักเกิดเหตุการณ์เรือประมงหลายล�ำล่าวาฬในละแวกเดียวกัน
วาฬตัวหน่ึงอาจถูกโจมตีโดยเรือล�ำหนึ่งแล้วหนีไป สุดท้ายมาถูกฆ่าและจับ
ได้โดยเรืออีกล�ำ ในท่ีนอ้ี าจรวมถงึ เหตบุ งั เอิญเลก็ ๆน้อยๆ อกี หลายกรณี ซง่ึ
ท้ังหมดล้วนอยู่ภายใต้กฎเกณฑ์ส�ำคัญน้ี ยกตัวอย่างเช่น หลังเหน็ดเหนื่อย
จากการไล่ล่าทเ่ี ตม็ ไปด้วยภยันตราย และจบั วาฬมาได้หนงึ่ ตัว ทวา่ ซากวาฬ
อาจหลุดจากเรือใหญ่เพราะโดนพายุโหมกระหน�่ำ และลอยไปไกลตามแรง
ลม กระท่ังถูกเรือล่าวาฬอีกล�ำเก็บขึ้นไปได้ กรณีนี้หากมีผู้ใดลากมันข้ึนมา
มดั ไวข้ า้ งเรอื อยา่ งสำ� ราญใจไรส้ ำ� นกึ วา่ ตนไมไ่ ดอ้ อกแรงหรอื เสย่ี งชวี ติ เพอ่ื ให้
ไดม้ า กจ็ ะเปน็ เหตใุ หเ้ กดิ ความไม่สงบสุข และเกดิ การโต้แยง้ กนั อย่างรนุ แรง
ระหวา่ งชาวประมงดว้ ยกนั เอง ดงั นจ้ี งึ ตอ้ งมกี ารกำ� หนดกฎขอ้ บงั คบั สำ� หรบั ใช้
เปน็ หลกั ปฏบิ ตั ใิ นทกุ กรณี ซง่ึ ขอ้ ควรปฏบิ ตั เิ หลา่ นม้ี ไิ ดเ้ ขยี นขนึ้ เปน็ ลายลกั ษณ์
อกั ษร หากแต่เป็นประเพณีทที่ ุกคนตา่ งยึดถอื ปฏบิ ัตติ ามกันมา

บางทีกฎระเบียบการล่าวาฬอย่างเป็นทางการอาจมีเพียงฉบับเดียว คือ
ฉบับท่ีประกาศเป็นพระราชบัญญัติของประเทศฮอลแลนด์ ซึ่งออกโดยสภา

532 : โมบ้-ี ดกิ๊

นิติบัญญัติในปีค.ศ.1695 ทว่าแม้นไม่มีชนชาติใดร่างกฎหมายการล่าวาฬ
ออกมาเปน็ ลายลกั ษณอ์ กั ษร ชาวประมงเชอ้ื ชาตอิ เมรกิ นั กย็ งั มผี อู้ อกกฎหมาย
และนักกฎหมายทเ่ี ชย่ี วชาญในเรือ่ งน้ีเชน่ กนั ผ้เู ชย่ี วชาญเหลา่ น้ีใชห้ ลักการที่
เขา้ ใจงา่ ยกวา่ ประมวลกฎหมายของจกั รพรรดจิ สั ตเิ นยี น1 และกฎระเบยี บของ
สมาคมชาวจนี ทว่ี า่ ดว้ ยขอ้ หา้ มในการยงุ่ เกย่ี วกบั ธรุ กจิ ของบคุ คลอนื่ ใชแ่ ลว้ ...
กฎข้อบังคับเหล่านี้อาจสลักลงบนเหรียญฟาธิงของพระนางแอน2 หรือเงี่ยง
ฉมวก และสวมคอไว้...มนั ชา่ งเลก็ กระจ้อยรอ่ ยอะไรเช่นน้นั

1. ปลาจับ เป็นวาฬของผูท้ จ่ี บั ได้
2. ปลาจร เปน็ วาฬที่ใครก็สามารถลา่ ได้ ถา้ ตามมนั ทนั

ทว่าสิ่งท่ีสร้างปัญหาให้กับหลักเกณฑ์เฉียบคมนี้ก็คือ ความกะทัดรัดอันน่า
เลือ่ มใสของมัน ซึ่งจ�ำเปน็ อยา่ งยิ่งท่จี ะตอ้ งชีแ้ จง

อนั ดบั แรก: ปลาจบั ไดแ้ ลว้ คอื อะไร? กค็ อื วาฬเปน็ หรอื วาฬตายทถี่ กู ลา่ จบั
ไดจ้ รงิ ๆ และผกู ตดิ กบั เรอื ใหญห่ รอื เรอื เลก็ ทเี่ ปน็ ผคู้ รอบครอง ดว้ ยเครอ่ื งมอื
ทุกชนิดท่ีเป็นของผู้ครอบครองคนเดียวหรือหลายคน เครื่องมือดังกล่าวอาจ
หมายถงึ เสาเรอื ไมพ้ าย เคเบล้ิ ขนาดเสน้ ผา่ ศนู ยก์ ลางเกา้ นว้ิ สายโทรเลข หรอื
เชอื กใยแมงมมุ ทกุ ชนดิ ถอื เปน็ อปุ กรณก์ ารจบั วาฬเหมอื นกนั หมด นอกจากนน้ั
วาฬทถี่ กู จบั ไดใ้ นความหมายนี้ ยงั ครอบคลมุ ไปถงึ วาฬทห่ี นหี ลดุ รอดมา หรอื
มีสัญลักษณ์อ่ืนใดท่ีใช้แสดงความเป็นเจ้าของ วาฬนั้นถือเป็นปลาจับแล้ว
ตราบเท่าท่ีมีคู่กรณีโอดครวญว่า วาฬน้ันพวกเขาใช้ความสามารถของตนจับ
มนั มดั ไวข้ า้ งเรอื ในชว่ งเวลาหนึง่ ใดดว้ ยความตัง้ ใจของตน

เหลา่ นี้ลว้ นเปน็ คำ� อธบิ ายตามหลักการ ทว่าค�ำอธบิ ายของนกั ลา่ วาฬเอง
น้ันบางทีอาจมนี ำ้� หนกั และหมดั หนักยิง่ กวา่ หมัดฮุกในเดอะคกุ -อะพอน-ลิต

1  จกั รพรรดจิ สั ตเิ นยี น-ประมวลกฎหมายโรมนั 50 เลม่ ทเ่ี ขยี นขน้ึ เพอ่ื จกั รพรรดจิ สั ตเิ นยี นทหี่ นงึ่ (ศตวรรษที่ 6)
2  เป็นเหรียญเงินของอังกฤษสมัยองค์ราชินีแอน ซึ่งน�ำออกมาใช้ในช่วงปีสุดท้ายในการครองราชย์ของ
พระองค์

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 533

เตลิ้ ตนั 3ทพี่ ดู ถงึ กฎหมายดา้ นสทิ ธกิ ารครอบครอง ความจรงิ แลว้ สว่ นแบง่ ราย
ได้ของนักล่าวาฬทม่ี ีความซื่อตรง และเท่ยี งธรรมมักเปน็ ประเดน็ ให้เกิดกรณี
พพิ าทขน้ึ ซง่ึ จะเปน็ ความอยตุ ธิ รรมทางศลี ธรรมอยา่ งรนุ แรงกบั อกี ฝา่ ยทอ่ี า้ ง
สิทธิในการครอบครองวาฬทเี่ ขาเป็นฝา่ ยลา่ ไว้กอ่ น แล้วมาถูกฆา่ โดยอกี ฝ่าย
เวน้ แต่จะไม่มีผ้ใู ดคำ� นงึ ถงึ ศลี ธรรม

ประมาณห้าสิบปีที่ผ่านมา มีคดีครอบครองวาฬโดยมิชอบท่ีน่าสนใจคดี
หนง่ึ เกดิ ขนึ้ ในประเทศองั กฤษ เมอื่ มผี รู้ อ้ งทกุ ขว์ า่ หลงั การตรากตรำ� ไลล่ า่ วาฬ
ในทะเลทางตอนเหนอื ซง่ึ อนั ทจี่ รงิ แลว้ พวกเขา (ผรู้ อ้ งทกุ ข)์ แทงฉมวกวาฬเปน็
ผลสำ� เรจ็ แลว้ แตท่ า้ ยทส่ี ดุ การเสยี่ งภยั ครง้ั นข้ี องพวกเขาทำ� ใหต้ อ้ งเสยี ทง้ั เชอื ก
และเรือเล็กไปตามแรงลากของวาฬ ซ่ึงจ�ำเลย (ลูกเรือของเรือล่าวาฬอีกล�ำ)
ตามไปทนั จูโ่ จมมนั ซ้ำ� กอ่ นจะฆ่าและยึดมันไป กระทัง่ สดุ ทา้ ยไดเ้ ป็นผู้ครอบ
ครองประโยชน์จากมันต่อหน้าต่อตาผู้ร้องทุกข์ และเมื่อเหล่าจ�ำเลยโต้แย้ง
อีกท้ังกัปตันของพวกเขารีบตัดบทต่อค�ำเรียกร้องสิทธิของผู้ร้องทุกข์ และยัง
สรรเสรญิ ยนื ยนั ตอ่ การกระทำ� ของตน ตราบจนถงึ เวลานเี้ ขากย็ งั คงครอบครอง
เชือก ฉมวก และเรือที่ติดไปกับวาฬที่ยึดไว้ ด้วยเหตุน้ีผู้ร้องทุกข์จึงต้องการ
ฟ้องร้องเรยี กเอากลบั คืนทั้งวาฬ เชอื ก ฉมวก และเรือ

นายเอริ ส์ ไคนเ์ ป็นทนายฝ่ายจำ� เลย ขณะท่ีท่านลอร์ดเอลเลนเบอโรด�ำรง
ต�ำแหน่งตุลาการ ในระหว่างการต่อสู้คดี เอิร์สไคน์ผู้เฉียบแหลมเดินไปยัง
ตำ� แหนง่ ของเขาแลว้ เอย่ อา้ งถงึ คดชี สู้ าวในปจั จบุ นั ซง่ึ สภุ าพบรุ ษุ นายหนง่ึ หลงั
ลม้ เหลวในความพยายามเขา้ ควบคมุ การกระทำ� อนั ผดิ ศลี ธรรมของภรรยา จงึ
ทอดทิ้งหล่อนไปใช้ชีวิตรอนแรมอยู่กลางท้องทะเล ทว่าช่วงหลายปีนั้น เกิด
ส�ำนึกผิดต่อการกระท�ำของตนจึงพยายามเรียกคืนสิทธิในการครอบครอง
หล่อน เอิร์สไคน์เดินไปยังอีกด้านและกล่าวสนับสนุนค�ำพูดของตนว่า แม้
สุภาพบุรุษผู้นั้นเป็นผู้ปักฉมวกหญิงสาวได้ก่อน และเคยผูกมัดหล่อนไว้ได้

3  ข้อเขียนตีความกฎหมายว่าด้วยสิทธิการครอบครองของเซอร์ เอ็ดเวิร์ด คุก ตุลาการผู้เป็นต�ำนานแห่ง
ความยิ่งใหญ่ของประวัติศาสตร์กฎหมายอังกฤษด้วยการเผชิญหน้ากับกษัตริย์เจมส์ท่ี 1 เพ่ือด�ำรงการ
พจิ ารณาคดีของตุลาการไม่ให้ถกู แทรกแซงโดยผมู้ ีอำ� นาจฝา่ ยใด ซง่ึ รวมถงึ องคพ์ ระมหากษัตริย์

534 : โมบ-ี้ ด๊ิก

แต่ด้วยเพียงเพราะความตึงเครียดต่อการกระท�ำผิดศีลธรรมของหล่อนจน
ท�ำให้ตัดสินใจทอดทิ้งหล่อนไป ทว่าการทอดท้ิงหล่อนไปนั้นย่อมเป็นผลให้
หล่อนมีสภาพเป็นปลาจร (ไม่มีเจ้าของ) ดังน้ันเมื่อสุภาพบุรุษคนต่อมาปัก
ฉมวกใส่หล่อนอีกคร้ัง หญิงสาวผู้นี้ย่อมต้องเป็นกรรมสิทธ์ิของสุภาพบุรุษผู้
มาใหม่พร้อมดว้ ยฉมวกทอี่ าจปักติดตวั หล่อนมาดว้ ย

กรณนี เี้ อริ ส์ ไคนย์ กเอาตวั อยา่ งคดที เี่ กย่ี วกบั วาฬ และหญงิ สาวมาอธบิ าย
เปรียบเทยี บกนั

ค�ำแก้ต่างเหล่าน้ี และค�ำค้านแก้ต่างน้ัน ตุลาการผู้มีความรู้สูงน�ำทุก
ถอ้ ยคำ� ทไ่ี ดย้ นิ ไปใชพ้ จิ ารณาตดั สนิ คดี กลา่ วคอื สำ� หรบั เรอื เลก็ ใหต้ กเปน็ ของ
โจทก์ผู้ร้องทกุ ข์ เพราะพวกเขาจำ� ต้องละทงิ้ เพ่อื เอาชีวิตรอด แต่สำ� หรบั วาฬ
ฉมวก และเชอื กทเี่ ปน็ ขอ้ พพิ าทกนั นนั้ ใหต้ กเปน็ ของจำ� เลย นนั่ เพราะวาฬถอื
เปน็ ปลาจรขณะทม่ี กี ารจบั ในครง้ั สดุ ทา้ ย สว่ นฉมวกและเชอื กนน้ั เมอ่ื วาฬนำ�
ตดิ ตวั มาดว้ ยยอ่ มตอ้ งถอื วา่ วาฬไดส้ ทิ ธข์ิ องเหลา่ น้ี ดงั นนั้ หากใครเปน็ ผไู้ ดว้ าฬ
ไปย่อมได้สิทธ์ครอบครองของนั้นตามไปด้วย ด้วยเหตุนี้จ�ำเลยซึ่งภายหลัง
ปรากฏเป็นผู้มสี ทิ ธใ์ิ นตัววาฬ ของดงั กลา่ วจึงถือเปน็ สทิ ธข์ิ องเขาด้วยเช่นกนั

คนธรรมดาสามัญชนเม่ือได้พิจารณาค�ำตัดสินของตุลาการผู้คงแก่เรียน
ท่านน้ีอาจเห็นคัดค้าน เพียงแต่พลิกประเด็นกลับส�ำหรับเร่ืองนี้ หลักการ
ส�ำคัญท้ังสองข้อท่ีใช้ก�ำหนดเป็นกฎหมายคู่แฝดว่าด้วยการล่าวาฬดังกล่าว
อา้ งไวก้ ่อนหนา้ ถูกนำ� มาประยกุ ต์ใช้ พร้อมชชี้ ัดถ้อยแถลงโดยท่านลอร์ดเอล
เลนเบอโรในคดีที่ได้อ้างถึงข้างต้น กฎหมายสองข้อท่ีก�ำหนดค�ำว่าปลาจับ
และปลาจรนี้ ผมอยากสะท้อนแง่คิดว่าสองค�ำน้ีหย่ังรากสร้างฐานนิติธรรม
แห่งมนุษยชาติ โดยไม่ค�ำนึงถึงงานประดับประดาซับซ้อนของรูปแกะสลัก
ในวิหารกฎหมาย4 เฉกเช่นวิหารของชาวฟิลิสไตน์5ผู้ไร้วัฒนธรรม ที่มีเพียง
สองไม้คำ�้ เปน็ หลักยดึ

เส้นเอ็นและจิตวิญญาณของทาสชาวรัสเซีย และทาสชาวสาธารณรัฐซึ่ง

4  วหิ ารกฎหมาย-ในทีน่ หี้ มายถงึ การเคารพปกป้องระบบกฎหมาย
5  วิหารของชาวฟลิ สิ ไตน-์ วิหารทแี่ ซมซันทำ� ลาย (โดยผลกั เสาหินหลกั )

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 535

ครอบครองไดอ้ ยา่ งสมบรู ณต์ ามกฎหมาย จะเปน็ อะไรไปไดน้ อกเสยี จากปลา
จบั แลว้ ? เงนิ ไมต6์ สดุ ทา้ ยของแมม่ า่ ยจะเปน็ อะไรไปไดส้ ำ� หรบั เจา้ ของบา้ นเชา่
ผู้ละโมบ นอกเสียจากปลาจับแล้ว? คฤหาสน์หินอ่อนพร้อมป้ายชื่อของวาย
รา้ ยทไี่ มถ่ กู ตรวจจบั จะเปน็ อะไรไดส้ ำ� หรบั คนจรจดั ไรถ้ น่ิ อาศยั นอกเสยี จาก
ปลาจับแล้วสิ่งนนั้ จะเปน็ อะไรได?้ คา่ ธรรมเนียมเงินกแู้ พงหฉู ีท่ นี่ ายธนาคาร
มอรเ์ ดไคไดม้ าจากบคุ คลผทู้ กุ ขร์ ะทมจากการลม้ ละลาย สำ� หรบั เงนิ กทู้ น่ี ำ� มา
ใชจ้ นุ เจอื ครอบครวั ของเขาไมใ่ หอ้ ดอยากหวิ โหย คา่ ธรรมเนยี มเงนิ กทู้ แี่ พงสดุ
โหดนน้ั จะเปน็ อะไรไดน้ อกจากปลาจบั แลว้ ? รายไดจ้ ำ� นวน 100,000 ปอนด์
ท่ีอาร์บิชอปผู้กอบกู้จิตวิญญาณยึดมาได้จากกรรมกรหลายร้อยหลายพันคน
ที่ท�ำงานจนหลังหักแต่ยังคงขาดแคลนขนมปังและเนยแข็ง (ซ่ึงแน่นอนว่า
สวรรค์ย่อมอ้าแขนรับพวกเขาโดยไม่จ�ำเป็นต้องมีความช่วยเหลือจากผู้กอบ
กู้จิตวิญญาณ) เงิน 100,000 ปอนด์นั้นจะคืออะไรได้นอกเสียจากปลาจับ
แล้ว? เมอื งและหมู่บา้ นทีท่ า่ นดยุคแห่งดนั เดอรไ์ ดร้ บั สบื ทอดมาจะเปน็ อะไร
ได้ นอกจากปลาจับแล้ว? ส�ำหรับชาวไอร์แลนด์ผู้ยากไร้...เครื่องบรรณาการ
แด่นักพ่งุ ฉมวกผูน้ ่าเกรงขามจอหน์ บูล7จะเป็นอะไรได้นอกจากปลาจบั แลว้ ?
ส�ำหรับชาวเท็กซัส...เครื่องบรรณาการแด่พลหอกผู้เผยแพร่ศาสนาบราเธอร์
โจนาธาน8จะเป็นอะไรได้นอกจากปลาจับแล้ว? ลองพิจารณาเร่ืองราวเหล่า
นี้ทัง้ หมดดู นี่ไม่ใช่การครอบครองอยา่ งสมบูรณ์ตามกฎหมายหรอกหรอื ?

ขณะหลกั การปลาจบั ใชก้ นั อยา่ งแพรห่ ลายไปทวั่ หลกั การปลาจรในเครอื
เดยี วกันยง่ิ ใชแ้ พรห่ ลายกันมากกวา่ คอื ใชก้ นั ทวั่ โลกและเป็นสากล

6  ไมต-์ เหรียญทองแดงโบราณของอังกฤษ มคี า่ 1/8 เพนนี และในไบเบลิ (มาระโก 12:42-44) พระเยซู
ตรสั สรรเสริญหญิงมา่ ย ทีบ่ รจิ าคเหรียญทองแดงสองอันสดุ ทา้ ยของนางแก่
7  จอห์นบูล เป็นชื่อเรียกอังกฤษ เหมือนกับเรียกอเมริกาว่าลุงแซม ยุคสมัยน้ันไอร์แลนด์อยู่ภายใต้การ
ปกครองของรฐั บาลองั กฤษ ซึง่ ไม่ได้ใส่ใจความเป็นอยขู่ องชาวไอรแ์ ลนดท์ ต่ี กทกุ ข์ได้ยากโดยเฉพาะเมือ่
เกิดโรคระบาดขนึ้ ขณะทชี่ าวอังกฤษในไอรแ์ ลนดส์ ว่ นใหญม่ ีฐานะดีเป็นเจา้ ของท่ีดิน และมักเอาเปรยี บ
เกษตรกรคนยากจนชาวไอรแ์ ลนด์
8  บารเ์ ธอรโ์ จนาธาน เป็นชอื่ เรียกสหรัฐอเมรกิ ากอ่ นท่ีจะมาเรียกกนั ว่าลงุ แซมในปัจจุบนั สมยั น้ันเทก็ ซสั
เป็นของแมก็ ซโิ ก แตเ่ สียใหแ้ กอ่ เมริกาหลงั สงครามชว่ งระหวา่ ง ค.ศ.1846-1848

536 : โมบ-ี้ ด๊กิ

อเมริกาในปคี .ศ. 1492 จะเป็นอะไรได้นอกจากปลาจรซงึ่ โคลัมบสั ปักธง
เรยี กรอ้ งสทิ ธใ์ิ หก้ บั กษตั รยิ แ์ ละกษตั รยิ าผเู้ ปน็ นายของเขา แลว้ โปแลนดล์ ะ่ จะ
เป็นอะไรส�ำหรับพระเจ้าซาร์? กรีกเป็นอะไรส�ำหรับชาวเติร์ก? อินเดียเป็น
อะไรสำ� หรบั ชาวองั กฤษ? ทา้ ยทส่ี ดุ แมก็ ซโิ กจะเปน็ อะไรสำ� หรบั สหรฐั อเมรกิ า?
ทัง้ หมดลว้ นเป็นปลาจร

คำ� ประกาศสทิ ธมิ นษุ ยชน และเสรภี าพโลก คอื อะไรถา้ ไมใ่ ชป่ ลาจร? ความคดิ
และความเห็นทั้งหมดท้ังมวลของมนุษย์คืออะไรนอกเสียจากปลาจร? หลัก
ความเช่อื ทางศาสนาของพวกเขาคอื อะไรนอกเสยี จากปลาจร? ความคดิ ของ
นกั ปรชั ญามคี วามหมายใดตอ่ คนเลน่ ลน้ิ ลกั ลอบเอาหนา้ นอกเสยี จากปลาจร?
โลกใบนค้ี อื อะไร นอกเสยี จากปลาจร? แลว้ ตวั ผอู้ า่ นเองละ่ คณุ เปน็ อะไร ปลาจร
หรอื ปลาจบั แลว้ ?

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 537

บทที่ 90

หัวหรือหาง

“De balena vero sufficit, si rex habeat caput, et regina caudam.”1

BRACTON, L. 3, C. 3.

ประโยคในภาษาละตนิ นม้ี าจากหนงั สอื กฎหมายของประเทศองั กฤษ ตามเนอ้ื
ความกลา่ วถงึ วาฬทกุ ตวั ทบี่ คุ คลใดจบั ไดบ้ รเิ วณฝง่ั ทะเลภายในอาณาเขตของ
ประเทศ พระราชาผซู้ งึ่ เปน็ นกั พงุ่ ฉมวกกติ ตมิ ศกั ดจิ์ ะตอ้ งไดส้ ว่ นหวั และพระ
ราชนิ จี ะไดส้ ว่ นหาง การแบง่ สว่ นวาฬในลกั ษณะนจี้ ะเหมอื นกบั การแบง่ สว่ น
แอปเปล้ิ คอื ไมม่ สี ว่ นตรงกลางเหลอื กฎหมายฉบบั นไี้ ดร้ บั การปรบั ปรงุ แกไ้ ข
และตราบจนถงึ ปจั จบุ นั ยงั มผี ลบงั คบั ใชใ้ นประเทศองั กฤษ และเนอื่ งจากมขี อ้
พจิ ารณาหลากหลายประเดน็ ทเี่ ปน็ หลกั การผดิ เพยี้ นในกฎหมายหลกั วา่ ดว้ ย
ปลาจับแล้ว และปลาจร ดังนั้นจึงต้องแยกออกมากล่าวบรรยายเป็นอีกบท
เชน่ เดยี วกบั หลกั ความเออื้ เฟอ้ื เปน็ เหตผุ ลใหก้ รมการรถไฟองั กฤษจำ� ตอ้ งสละ
รถไฟหลวงไป โดยเฉพาะอย่างย่งิ เพอ่ื ด�ำรงไว้ซ่ึงความปรองดองในราชส�ำนกั
ลำ� ดบั แรกจะขอกลา่ วถงึ ขอ้ เทจ็ จรงิ ทน่ี า่ สนใจดงั ไดก้ ลา่ วไวข้ า้ งตน้ วา่ กฎหมาย
ฉบับดังกล่าวยังมีผลบังคับใช้ ผมจะฉายภาพให้คุณเห็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
ภายในชว่ งสองปที ี่ผ่านมา

ดเู หมอื นวา่ ชาวเลผปู้ ระกอบอาชพี ดว้ ยความสจุ รติ ในโดเวอร์ หรอื แซนดว์ ชิ

1 “หัววาฬเป็นของกษตั ริ ย์ หางเป็นของราชิน”ี เป็นขอ้ ความจากหนังสอื กฎหมายของเฮนรี เดอ แบรก็ ตนั
(ราวค.ศ. 1210-1268) บาทหลวงและผเู้ ชีย่ วชาญทางกฎหมายชาวองั กฤษ

538 : โมบี-้ ดิก๊

หรอื ทา่ เรอื หนง่ึ ใดในซงิ คพ์ อรท์ หากได้ ครอบครองวาฬชน้ั ดที แี่ มเ้ ขาจะเปน็ ผู้
พบเห็นไดก้ อ่ น ณ บริเวณห่างจากชายฝง่ั และออกไปไลล่ า่ ตามฆ่าจนส�ำเร็จ
สามารถลากกลับมาได้ ทว่าวาฬนัน้ จะยังไม่ใช่ของเขาโดยสมบูรณ์ เน่อื งจาก
ซงิ คพ์ อรท์ ในชว่ งเวลานนั้ อยภู่ ายใตอ้ ำ� นาจการควบคมุ ของบคุ คลจำ� พวกเดยี ว
กบั เจา้ หนา้ ทตี่ ำ� รวจ หรอื เจา้ หนา้ ทรี่ ฐั ทม่ี ตี ำ� แหนง่ เรยี กวา่ ลอรด์ วอรเ์ ดน ซง่ึ ไดร้ บั
การแตง่ ตง้ั จากกษตั รยิ โ์ ดยตรง ผมเขา้ ใจวา่ รายไดท้ งั้ หมดทเี่ กดิ ขน้ึ ภายในอาณา
เขตซงิ คพ์ อรท์ และถกู นำ� ไปเปน็ รายไดห้ ลวงนน้ั มาจากคำ� สง่ั การของทา่ น ดว้ ย
เหตนุ ผี้ ปู้ ระพนั ธบ์ างทา่ นจงึ เรยี กตำ� แหนง่ นวี้ า่ ตำ� แหนง่ แตใ่ นนาม แตก่ าลกลบั
ไม่เป็นเช่นน้ัน นั่นเพราะบางคราท่านลอร์ดวอร์เดนก็มีหน้าท่ีในการเก็บเงิน
รายไดซ้ ่ึงเป็นของผู้บงั คบั บญั ชาของท่านทมี่ ีสิทธ์ิครอบครองเงนิ รายไดน้ ้ัน

ยามเม่ือชาวเลผู้กร�ำแดด สองเท้าเปลือยเปลา่ ขากางเกงสองข้างถลกข้ึน
สูงบนขาผอมเรียวราวปลาไหล เหน็ดเหนื่อยอ่อนล้ากับการลากวาฬตัวใหญ่
ข้ึนเกยฝ่งั พวกเขาปลุกปลอบตวั เองด้วยส่วนแบง่ เงนิ รายได้ 150 ปอนดจ์ าก
น�้ำมัน และกระดูกสูงค่าของวาฬ และนึกฝันจะได้ร่วมจิบชาชั้นดีกับภรรยา
และรว่ มดมื่ เอลกบั เพอื่ นสนทิ ของตน เพอื่ เสพสขุ จากพละกำ� ลงั ทต่ี นไดล้ งทนุ
ลงแรงไป ทวา่ สภุ าพบรุ ษุ ชาวครสิ เตยี นผคู้ งแกเ่ รยี น และมใี จกรณุ ากา้ วเขา้ มา
พร้อมกับหนีบส�ำเนาข้อเขียนการตีความกฎหมายของแบล็คสโตนใต้วงแขน
เขาน�ำมันมาวางไว้บนหัววาฬแล้วกล่าวว่า “เอามือออกไป! วาฬตัวนี้เป็น
ปลาจับแล้วของนายฉัน ฉันจะยึดมันไปเป็นของท่านลอร์ดวอร์เดน” ชาวเล
ผู้น่าเวทนาขวัญหนีดีฝ่อตามแบบฉบับชาวอังกฤษแท้ รู้ดีว่าไม่ควรพูดอะไร
ออกมา ต่างตกอยู่ในอาการมึนงงไม่รู้ว่าควรท�ำอย่างไร เวลาน้ันพวกเขาได้
แตเ่ บอื นสายตาจากวาฬมองผมู้ าเยอื นดว้ ยสายตาวงิ วอน ทวา่ การกระทำ� เชน่
นน้ั ไม่อาจเปลยี่ นแปลงถอ้ ยความอันศักดส์ิ ิทธิข์ องกฎหมาย หรือแม้แต่ทำ� ให้
จิตใจแข็งกระด้างของท่านผู้มีการศึกษา และกุมส�ำเนาตีความกฎหมายของ
แบล็คสโตนอ่อนโยนลงได้ กระท่ังหลังใช้เวลาไตร่ตรองอยู่นานหน่ึงในกลุ่ม
จึงทำ� ใจหาญกล้าเอย่ ถามออกมา

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 539

“เออ้ ...ท่านขอรบั ใครคอื ท่านลอร์ดวอร์เดนหรอื ขอรบั ?”
“ทา่ นดยคุ ”
“แต่ทา่ นดยุคไม่ได้มาช่วยลา่ วาฬตัวน้ีด้วยเลยนะขอรบั ?”
“มันเปน็ ของท่าน”
“เราต้องเผชิญกับความยากล�ำบากแสนสาหัส และอันตรายนานา ต้อง
สน้ิ เปลอื งคา่ ใชจ้ า่ ยไปกม็ าก แตท่ งั้ หมดนก้ี ลบั กลายเปน็ ผลกำ� ไรของทา่ นดยคุ
ขณะท่ีเราไม่ได้อะไรตอบแทนความทุกข์ยากนอกจากยาทาแก้แผลพุพอง
กระนน้ั หรอื ขอรับท่าน?”
“มนั เป็นของท่าน”
“ทา่ นดยุคยากจนข้นแค้นเสียจนหมดส้ินหนทางในการหาเลีย้ งชีพตนเอง
แล้วหรอื ขอรับท่าน?”
“มนั เปน็ ของทา่ น”
“กระผมอยากเอาสว่ นแบง่ ของกระผมทไ่ี ดจ้ ากวาฬตวั น้ี ไปรกั ษาแมท่ นี่ อน
ป่วยเร้ือรงั อยูน่ ะ่ ขอรับ”
“มนั เปน็ ของทา่ น”
“ทา่ นดยุคไม่ยนิ ดีกบั สว่ นแบง่ หน่ึงในส่ี หรอื ครง่ึ สว่ นหรอื ขอรับ?”
“มันเปน็ ของทา่ น”
กลา่ วโดยสรปุ ทสี่ ดุ วาฬตวั นถ้ี กู ยดึ ไปขาย และทา่ นดยคุ แหง่ เวลลงิ ตนั เปน็
ผู้รับเงิน หากพิจารณาอย่างถ่องแท้แม้มีโอกาสเป็นไปได้เพียงน้อยนิดที่จะ
ท�ำให้เชื่อภายใต้สถานการณ์ซ่ึงยากจะเกิดข้ึนน้ัน สาธุคุณผู้สัตย์ซื่อของเมือง
น้ีกล่าวถวายรายงานแด่ท่านเหนือหัวของพวกเขาพร้อมร้องขอให้มีการน�ำ
เอากรณขี องชาวเลผูเ้ คราะหร์ า้ ยเหลา่ น้ีเข้าสกู่ ระบวนการพิจารณา ซง่ึ ท่านด
ยุคของผมมีเน้ือความตอบกลับมาว่า (หนังสือทั้งสองฉบับถูกน�ำออกแถลง)
ท่านได้พิจารณา และรับเงินไว้เรียบร้อยแล้ว และอยากขอความกรุณาต่อ
ท่านสาธุคุณผู้สูงศักดิ์หากมีโอกาสในครั้งหน้าขอให้เขา (ท่านสาธุคุณผู้สูง
ศกั ด)ิ์ ชว่ ยปฏเิ สธการเขา้ ไปยงุ่ เกยี่ วกบั กจิ การของผอู้ นื่ ดว้ ย ชายชาตนิ กั รบซงึ่

540 : โมบ้ี-ดก๊ิ

ยืนหยัดในสามราชอาณาจักรฤาจะขู่เข็ญรดี ไถเ่ งนิ บริจาคจากเหล่าขอทานได้
อยา่ งไรกนั ?2

จากกรณนี จ้ี งึ เปน็ ทแ่ี นช่ ดั วา่ สทิ ธติ ามขอ้ กลา่ วอา้ งของทา่ นดยคุ ทม่ี ตี อ่ วาฬ
นนั้ เปน็ หนงึ่ ในภารกจิ ทไี่ ดร้ บั มอบหมายจากผมู้ อี ำ� นาจสงู สดุ ของประเทศ เรา
จึงจ�ำต้องร้องถามถึงแหล่งที่มาของสิทธิท่ีผู้มีอ�ำนาจสูงสุดได้รับมอบมาแต่
เริ่มแรก แม้ตัวกฎหมายนั้นถูกก�ำหนดไว้ก่อนหน้า ทว่าเพลาดอนยังคงให้
ค�ำอธิบายกับเราได้ เพลาดอนกล่าวว่าวาฬท่ีถูกจับได้นั้นเป็นของพระราชา
และพระราชินี “เนื่องเพราะคุณความดีสูงสุดของท่าน” เม่ือผู้เชี่ยวชาญด้าน
กฎหมายท้ังหลายต่างมีความเห็นเป็นเอกฉันท์เช่นน้ันย่อมเป็นเหตุให้เช่ือ
ตามข้อกลา่ วอ้างเช่นนัน้

ทวา่ เหตใุ ดพระราชาจงึ ไดส้ ว่ นหวั แลว้ เหตใุ ดพระราชนิ จี งึ ไดส้ ว่ นหางกนั ละ่ ?
เหตุผลก็คือท่านไง ท่านผเู้ ช่ยี วชาญกฎหมายท้ังหลาย!

ในบทความชอื่ “ควนี โกลด์ ” หรอื เงนิ ใชส้ อยของพระราชนิ ขี องนกั กฎหมาย
ประจ�ำศาลสูงอังกฤษนามวิลเลียม ไพรน์ กล่าวว่า “หางของท่านเป็นของ
ราชินีของท่าน เพราะภายในตู้เส้ือผ้าขององค์ราชินีจ�ำต้องมีกระดูกวาฬของ
ทา่ น” ขอ้ ความนเ้ี ขยี นขนึ้ ในชว่ งทก่ี ระดกู ยดื หยนุ่ สดี ำ� ของวาฬกรนี แลนด์ หรอื
วาฬไรต์ถกู ใช้เป็นวสั ดทุ ำ� เส้ือรดั รปู ของสตรกี ันอย่างกว้างขวาง ทว่ากระดกู น้ี
ไมใ่ ชช่ นิ้ สว่ นทห่ี าง แตเ่ ปน็ กระดกู สว่ นหวั จงึ เปน็ ความผดิ พลาดอยา่ งนา่ เศรา้
สำ� หรบั นกั กฎหมายผหู้ ลกั แหลมอยา่ งไพรน์ ทวา่ เชน่ นน้ั แลว้ ราชนิ เี งอื กทรงรบั
มอบหางไว้เพือ่ อะไร? อาจมคี วามนัยบางอยา่ งซุกซ่อนอยู่ในเรอื่ งน้ี

สัตว์ทะเลท่ีถูกนักกฎหมายอังกฤษระบุให้เป็นทรัพย์หลวงมีอยู่ด้วยกัน
สองชนิดนั่นคือ วาฬ และปลาสเตอร์เจียน ทรัพย์หลวงท้ังสองอยู่ภายใต้ข้อ
ก�ำหนดของกฎหมายอย่างเคร่งครัด นับเป็นหน่ึงในสิบรายการของรายได้ที่
ตอ้ งนำ� สง่ เขา้ คลงั สมบตั ขิ องพระมหากษตั รยิ ์ ผมไมร่ วู้ า่ ขอ้ กฎหมายอน่ื ไดร้ ะบุ

2  ผเู้ ขยี นกลา่ วถงึ อารเ์ ธอร์ เวลสลยี ์ ดยคุ แหง่ เวลลงิ ตนั ที่ 1 เปน็ ผนู้ ำ� ทพั องั กฤษรบชนะนโปเลยี นในการรบ
ทวี่ อเตอร์ลู และเป็นนายกรฐั มนตรแี ห่งสหราชอาณาจักรบริเตนใหญแ่ ละไอรแ์ ลนด์ สามราชอาณาจักร
น้นั หมายถึงองั กฤษ สก๊อตแลนด์ และไอรแ์ ลนด์

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 541

รายละเอียดไว้ส�ำหรับกรณีปลาสเตอร์เจียนด้วยหรือไม่ แต่จากการอนุมาน
เอาเองผมเชอ่ื วา่ ปลาสเตอรเ์ จยี นกจ็ ะตอ้ งถกู แบง่ ในลกั ษณะเชน่ เดยี วกบั วาฬ
พระราชาจะได้ส่วนหัวที่มีเน้ือแน่น และยืดหยุ่นซึ่งเป็นคุณสมบัติเฉพาะของ
ปลาชนิดน้ี หากพิจารณาในเชิงสญั ลักษณ์แล้วมคี วามเป็นไปไดว้ า่ ขอ้ กำ� หนด
น้ีตง้ั อยบู่ นพื้นฐานทค่ี าดการณ์วา่ จะสรา้ งความพอพระทยั ให้กบั พระองค์ ซึ่ง
นั่นเปน็ เหตุผลของทกุ สิง่ ไมเ่ วน้ แม้แต่กฎหมาย

542 : โมบ-้ี ด๊ิก

บทท่ี 91

พีควอดพบเรือโรสบัด

“เปลา่ ประโยชนใ์ นการค้นหาอ�ำพนั ทะเล1ในท้องวาฬ*2 กลิ่นเหมน็ รนุ แรงจะ
ยบั ยง้ั การคน้ หานั้น”

ข้อความจากหนงั สือ ขอ้ ผิดพลาดสามญั โดยเซอร์ ท.ี บราวน3์
ประมาณหนง่ึ หรอื สองสปั ดาหห์ ลงั เหตกุ ารณก์ ารลา่ วาฬครง้ั สดุ ทา้ ย ขณะ
เรือของเราแล่นอยู่ท่ามกลางไอหมอกชวนหลับใหลของทะเลเท่ียงวัน เวลา
นั้นจมูกของเหล่าลูกเรือบนดาดฟ้าพีควอดพิสูจน์ให้รู้ถึงธาตุแท้ของการเป็น
นักส�ำรวจผู้ตื่นตัวได้มากกว่าดวงตาท้ังสามคู่ของลูกเรือท่ีอยู่บนยอดเสาสูง
กลิน่ แปลกๆ ท่ไี ม่พึงประสงคโ์ ชยมาตามสายลมแหง่ ทะเล
“ฉันท้าได้เลยว่า...” สตับบ์พูดขึ้น “วาฬท่ีพวกเราแทงฉมวกดรักก์ไว้ก่อน
หน้านี้จะต้องอยู่ท่ีไหนสักแห่งใกล้ๆ แถวน้ี คิดว่าพวกมันคงได้คว่�ำเรือใคร
สกั คนจมลงในไม่ชา้ น้แี หละ”
ชว่ งเวลานี้ ไอหมอกลอยเลอ่ื นไปดา้ นหนา้ หา่ งออกไปไกลทน่ี น่ั เรอื ลำ� หนงึ่
กำ� ลงั ลอยลำ� ใบเรือมว้ นเกบ็ บอกให้รวู้ า่ ข้างเรือต้องมวี าฬสกั สายพันธ์ุผกู อยู่
เมอื่ เราแลน่ เรอื เขา้ ไปใกลจ้ งึ ไดเ้ หน็ ธงชาตฝิ รงั่ เศสอยบู่ นยอดเสาของเรอื ลำ� นน้ั
นกแร้งฝูงใหญ่วนเวียนโฉบร่อนบินถลาอยู่รอบๆ เห็นได้ชัดว่าวาฬข้างเรือ

1  อำ� พนั ทะเล-หรอื อำ� พนั ทอง เปน็ สารประกอบอนิ ทรยี ช์ นดิ หนงึ่ ทม่ี ลี กั ษณะคลา้ ยกบั อำ� พนั ไดม้ าจากวา
ฬสเปิร์ม (วาฬหวั ทุย) มีลักษณะเดน่ คอื มีกล่ินหอม และน�ำไปใชท้ ำ� น�ำ้ มันหอม
2  ท้องวาฬ-อ�ำพันทะเลยังถูกเรียกวา่ อ�ำพนั ขี้ปลา หรอื ขี้วาฬ เพราะผลิตขึ้นจากลำ� ไสว้ าฬ
3  เซอร์ท.ี บราวน-์ หรอื โทมัส บราวน์ (ค.ศ. 1605-1682) นักเขียนและนายแพทยช์ าวองั กฤษ

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 543

เปน็ วาฬทชี่ าวประมงเรียกวา่ วาฬเน่า นน่ั คือวาฬทไ่ี มไ่ ดถ้ ูกฆา่ ตาย และลอย
เป็นซากอยู่ในทะเลอย่างผิดปกติ เป็นท่ีรู้กันว่ากลิ่นเหม็นท่ีฟุ้งกระจายออก
มาจากซากนั้น เลวร้ายเสียยิ่งกว่าโรคระบาดในเมืองแอสซีเรีย4เม่ือครั้งคน
เป็นไม่สามารถฝังคนตายได้ กลิ่นท่ีเหม็นเกินทนของมันท�ำให้บางคนไม่นึก
อยากได้มาผูกไว้ข้างเรือ แต่ถึงอย่างนั้นก็ยังมีบางคนเก็บเอามันมาไว้ โดย
ไม่สนใจข้อเท็จจริงที่ว่าน้�ำมันท่ีได้จากซากวาฬลักษณะน้ีมีคุณภาพต�่ำ และ
ไม่มนี ำ้� มันหอมเลย

ลมออ่ นแรงโชยเมอื่ เขา้ มาใกลม้ ากขนึ้ เราเหน็ วาฬอกี ตวั ผกู อยขู่ า้ งเรอื ชาว
ฝรั่งเศสล�ำนี้ ดูเหมือนว่าวาฬตัวน้ีจะมีกล่ินหอมกว่าตัวแรก ความจริงแล้ว
มันน่าจะเป็นวาฬจ�ำพวกที่มีปัญหาคล้ายกับจะผอมตายด้วยโรคธาตุพิการ
หรืออาหารไม่ย่อย เกือบท้ังตัวของมันไม่มีส่วนไหนท่ีดูแล้วน่าจะเป็นน้�ำมัน
ได้เลย ทว่าหากพิจารณาให้ดีเราจะเห็นว่าไม่มีชาวประมงผู้รอบรู้คนใดจะ
ดแู คลนวาฬทม่ี ลี กั ษณะเชน่ น้ี ในขณะคนโดยทวั่ ไปอาจเมนิ วาฬเนา่ ตอนนพ้ี คี
วอดแลน่ ถลาจนเกอื บใกลถ้ งึ เรอื แปลกหนา้ ลำ� นแ้ี ลว้ สตบั บบ์ อกวา่ เขาจำ� ดา้ ม
เสยี มชำ� แหละท่ีพนั ตดิ กบั เชอื กทีก่ ระจุกอยู่รอบหางของวาฬตัวหนง่ึ ในน้ันได้

“ไอ้หนมุ่ หนา้ รน่ื อยนู่ นั่ แลว้ ” ชายคนหนงึ่ ยนื หวั รอ่ อยา่ งเปน็ มิตรอยบู่ นหวั
เรือ “นั่นก็แคส่ นุ ัขจงิ้ จอกตวั หนึ่ง! ฉนั รูจ้ ักไอค้ างคกฝรัง่ เศสพวกนีด้ ี พวกมัน
เป็นเพียงปีศาจชั้นเลวในวงการประมง บางทีก็เอาเรือเล็กลงเพื่อแค่โต้คล่ืน
เล่น เพราะเข้าใจผิดคิดว่าเห็นพวยน้�ำของวาฬหัวทุย จริงสิ...บางทีก็แล่นเรือ
ออกจากทา่ พรอ้ มกบั มลี งั เทยี นไข และหบี ใสท่ ด่ี บั เทยี นอยเู่ ตม็ หอ้ งเกบ็ สนิ คา้
บอกไดเ้ ลยวา่ นำ�้ มนั ทพี่ วกมนั จะหามาไดค้ งไมพ่ อดบั ไสเ้ ทยี นของกปั ตนั หรอก
ใช่แล้ว...เราต่างก็รู้เรื่องราวเหล่าน้ีดี แต่ดูสิ.. คางคกนี่พอใจในเศษซากของ
พวกเรา วาฬติดฉมวกดรักก์นั่น ฉันคิดว่า...เออ...น่าจะพอใจมากเสียด้วย
กับเศษซากกระดูกแห้งของวาฬมีค่าอีกตัวท่ีมันมีอยู่นั่น ปีศาจชั้นเลว! ฉัน
ว่ารวบรวมน้�ำมันข้ึนมาสักถังแล้วเอาไปบริจาคให้มันเถอะ ให้มันรู้ว่าน้�ำมัน

4 เมืองแอสซเี รีย-นา่ จะหมายถงึ เมืองท่เี กิดโรคระบาดใหญ่ชว่ งศตวรรษที่ 6 ปัจจุบันคอื ประเทศอริ กั  

544 : โมบ-ี้ ดิก๊

ท่ีได้จากวาฬติดดรักก์น่ันไม่เหมาะที่จะจุดในคุก ไม่เลยล่ะ ไม่แม้แต่จะเอา
ไปจุดในห้องขังนักโทษประหาร ส่วนวาฬอีกตัว ฉันเห็นว่าถ้าเอาไปหั่นเป็น
ช้ินเล็กๆ และน�ำมาทดลองกับเสาสามต้นของเราดูน่าจะได้น�้ำมันมากกว่า
ที่พวกน้ันจะได้อะไรจากกองกระดูกน่ัน แต่ตอนนี้ฉันกลับคิดถึงสิ่งท่ีมีค่าน่า
จะขายได้ราคาดีกว่าน้�ำมัน ใช่แล้ว...ไขในล�ำไส้วาฬ ฉันสงสัยจังว่าผู้เฒ่าของ
เราจะคิดถึงเรื่องนี้บ้างมั้ย มันคุ้มท่ีจะลองดู ใช่...ฉันอยากลอง” พูดเสร็จเขา
กอ็ อกเดินไปยงั ดาดฟ้าทา้ ยเรอื

เวลาน้ีลมอ่อนก�ำลังลงจนนิ่งสงัด ไม่รู้ด้วยเพราะเหตุน้ีหรือไม่ พีควอด
ขณะนี้จึงตกอยู่ในวงล้อมของกล่ินโดยไม่มีหวังหลุดรอดไปได้เว้นแต่กระแส
ลมจะพัดขึ้นอีกคร้ัง เม่ือสตับบ์ออกมาจากห้องเคร่ืองเขาเรียกลูกเรือของตน
นำ� เรอื เลก็ ลง และแลน่ ออกไปยงั เรอื แปลกถนิ่ เมอื่ เขา้ ไปถงึ บรเิ วณหวั เรอื ใหญ่
เขาไดเ้ หน็ รสนยิ มแปลกประหลาดของชนชาตฝิ รง่ั เศส ทอ่ นไมห้ นา้ หวั เรอื แกะ
สลักเป็นรูปคล้ายล�ำต้นขนาดใหญ่โน้มต�่ำลงมา มันถูกทาด้วยสีเขียว และมี
หนามเปน็ เดอื ยทองแดงยน่ื ออกมาจากลำ� ตน้ หลายแหง่ สว่ นปลายของหนาม
ทั้งหมดมีหลอดไฟสีแดงสว่างขนาดได้สัดส่วนกัน เหนือข้ึนไปด้านบนมีแผ่น
ไม้กระดานเขียนตวั อกั ษรเคลอื บทองขนาดใหญเ่ ปน็ ขอ้ ความวา่ Bouton de
Rose หรือกหุ ลาบตูม ชา่ งเป็นชอ่ื ท่ีรอ้ นแรงเหมาะกับเรอื ทีม่ กี ล่ินเช่นนีจ้ รงิ ๆ

สตับบ์ไม่เข้าใจตัวหนังสือค�ำว่า Bouton บนข้อความจารึกน้ัน แต่เขา
เข้าใจค�ำว่า กุหลาบ เมื่อน�ำมารวมเข้ากับภาพแกะสลักรูปกระเปาะจึงท�ำให้
เขาเข้าใจความหมายทง้ั หมดได้

“กหุ ลาบตมู จารกึ บนแผน่ ไมง้ น้ั ร?ึ ” เขาพดู พรอ้ มกบั ยกมอื ขน้ึ มาปดิ จมกู ไว้
“ช่อื ฟงั ดูเข้าที แต่ทำ� ไมถึงได้มีกล่นิ แรงอยา่ งน้วี ะ!”

เพ่ือใหส้ ามารถพดู คยุ กับคนบนดาดฟา้ เรอื ได้ สตับบ์ตอ้ งหันหัวเรอื ไปยงั
กราบเรือด้านขวา นั่นท�ำให้ย่ิงเข้าไปใกล้วาฬเน่ามากข้ึนจึงอดไม่ได้ท่ีจะพูด
ถึงมันอกี

เมอ่ื มาถงึ บรเิ วณนเ้ี ขายงั คงใชม้ อื ขา้ งหนง่ึ อดุ จมกู ไว้ ขณะตะโกนเรยี ก “เฮ.้ ..

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 545

บูตองเดอโรส! บนเรือของนายมใี ครพูดอังกฤษได้บ้างมย้ั ?”
“ม”ี เสยี งตอบกลบั มาจากกราบเรอื โดยชาวเกริ น์ ซยี *์ เกริ น์ ซยี -์ เกาะองั กฤษ

ซ่งึ อยนู่ อกชายฝัง่ นอร์มังดี ฝรงั เศส
ซึ่งเป็นตน้ เรอื ของเรอื ล�ำน้ี
“อ้อ ชาวเรือบูตองเดอโรส นายพอจะเคยเหน็ วาฬสีขาวบ้างหรอื เปล่า?
“วาฬสีขาวรึ?”
“วาฬสีขาว เปน็ วาฬหัวทุย ชื่อโมบี้ดิ๊ก นายเคยเหน็ มนั มั้ย?”
“ไมเ่ คยได้ยนิ เร่อื งวาฬแบบนัน้ เลย กาชาโล บลองเช!5 วาฬสีขาวเหรอ ไม่

เคยเจอเลย”
“ออ้ ...ถา้ ง้ันไปกอ่ นนะ เดีย๋ วฉนั มาใหม่”
สตับบ์รีบน�ำเรือกลับมายังพีควอด พอเห็นเอแฮ็บชะโงกหน้ามาจากราว

ดาดฟา้ ทา้ ยเรอื เพอื่ คอยฟงั ขา่ ว เขาใชส้ องมอื ปอ้ งปากแทนโทรโขง่ แลว้ ตะโกน
บอก “ไม่เห็นครับกัปตนั ! ไม่เห็น!” เมือ่ เอแฮ็บถอยกลับเข้าไป สตับบจ์ ึงกลบั
ไปยงั เรอื ชาวฝร่ังเศสอกี ครัง้

คราวนี้เขาเห็นชายชาวเกิร์นซีย์เข้าไปในห้องโซ่ข้างเรือ ก�ำลังใช้เสียม
ชำ� แหละวาฬอยู่ จมกู ของเขามีถงุ บางอยา่ งครอบอยู่

“จมกู นายเปน็ อะไร?” สตบั บพ์ ดู ขนึ้ “หักร?ึ ”
“ฉันก็อยากให้มันหักอยู่หรอก หรือไม่ก็ไม่ต้องมีเลยเสียดีกว่า!" ชายชาว
เกิร์นซีย์ตอบกลับ ดูท่าตัวเขาเองก็ไม่ค่อยสนุกกับงานท่ีก�ำลังขะมักเขม้นท�ำ
อยนู่ ัก “วา่ แตท่ นี่ ายถืออยูใ่ นมือนั่นอะไรน่ะ?”
“อ๋อ ไม่มีอะไรหรอก! มนั ก็แคข่ ี้ผึง้ ทาจมกู ฉนั แคถ่ ือเอาไวน้ ่ะ วนั น้ีอากาศ
ด.ี ..วา่ ม้ัย? อากาศอบอวลไปดว้ ยกล่นิ ปุ๋ยคอก จรงิ ๆ ฉนั ควรพูดว่าขอดอกไม้
สักช่อ จะได้มัย้ ละ่ พ่อกหุ ลาบตมู ?”
“นายมปี ญั หาอะไรกบั ไอช้ อ่ื บา้ นน่ั เหรอ?” ชายชาวเกริ น์ ซยี ค์ ำ� รามเสยี งดงั
พรอ้ มอารมณ์หงดุ หงิดข้นึ มาทันที

5 กาชาโล บลองเช-ภาษาฝร่ังเศส แปลว่า วาฬหัวทยุ สีขาว

546 : โมบ้ี-ดิก๊

“โอ!้ ใจเยน็ ๆ กอ่ น เยน็ ลงแลว้ ใชม่ ยั้ ? ใชแ่ ลว้ นะ นนั่ กแ็ คค่ ำ� พดู เทา่ นนั้ ! เออ...
ทำ� ไมนายไมเ่ อาวาฬพวกนใี้ สน่ ำ�้ แขง็ ไวใ้ นเวลาทชี่ ำ� แหละมนั ละ่ ? แมจ้ ะแคพ่ ดู
เล่น แต่รู้มั้ย..นายกุหลาบตูม...ว่าไม่มีทางท่ีท่านจะได้น้�ำมันจากวาฬแบบนี้?
สว่ นวาฬท่ีผอมแหง้ ตายน่ัน ทั้งซากของมันไมม่ ีแม้สกั หนึ่งจลิ 6”

“ฉันรู้อยู่แล้ว แต่นายรู้ม้ัยกัปตันบนเรือนี้ไม่ยอมเช่ือ น่ีเป็นการเดินเรือ
ครั้งแรกของเขา และเขาเคยทำ� งานในอุตสาหกรรมนำ้� หอมมากอ่ น ขนึ้ เรอื ไป
ดว้ ยกันสิ เขาไม่เชอ่ื ฉนั แต่บางทเี ขาอาจเชอื่ นายกไ็ ด้ ฉนั จะได้ไม่ต้องท�ำงาน
สะตนึ ี่อีก”

“ฉนั ยนิ ดีให้ช่วยนายทุกอยา่ ง...เพ่อื นรัก และยินดีท่ีจะตามขนึ้ ไป” สตบั บ์
ตอบรบั และปีนขน้ึ ไปบนดาดฟ้าเรือในเวลาตอ่ มา เหตกุ ารณ์ดา้ นบนยง่ิ เป็น
ภาพแปลกตาเสยี ยงิ่ กวา่ บรรดาลกู เรอื สวมหมวกผา้ สกั หลาดสแี ดงประดบั พู่
ตา่ งกำ� ลงั งว่ นอยกู่ บั การยกรอกขนาดใหญเ่ พอื่ จดั เตรยี มวาฬใหพ้ รอ้ มชำ� แหละ
พวกเขาทำ� งานกนั คอ่ นขา้ งชา้ แตพ่ ดู กนั เรว็ มาก และดเู หมอื นจะไมม่ อี ารมณ์
ขันกันเอาเสียเลย ทุกคนมีจมูกยกสูงยื่นออกมาจากใบหน้าดูคล้ายกับไม้ค�้ำ
หน้าเสาเรือ นานๆ ครั้งพวกเขาบางคนจะหยุดพักงานท่ีก�ำลังท�ำ แล้วเงย
หน้าเอาสองรูจมูกชี้ข้ึนไปด้านบนยอดเสากระโดงเรือเพื่อสูดอากาศบริสุทธ์ิ
ขณะบางคนคิดว่าตัวเองก�ำลังติดโรคระบาด จึงหยิบเอาเชือกด้ายดิบจุ่มลง
ในน�้ำมันถ่านหิน และเอาข้ึนมาวางไว้ที่รูจมูกเป็นพักๆ ขณะบางคนหักด้าม
บ้องยาสูบของตนให้สั้นเข้าไปทางด้านกระเปาะ เพื่อให้เวลาพ่นยาสูบออก
มาเตม็ แรงควนั จะลอยคงุ้ อยทู่ ่จี มกู

สตับบ์ถึงกับชะงักกับเสียงคร�่ำครวญ และเสียงสาปแช่งท่ีดังมาจากห้อง
สว่ นตัวของกปั ตันดา้ นทา้ ยเรอื เมื่อมองไปทางดา้ นนน้ั เขาเห็นใบหน้าแดงก�่ำ
ของใครคนหนงึ่ โผลอ่ อกมาจากดา้ นหลงั ประตซู งึ่ เปดิ แงม้ จากดา้ นใน เขาผนู้ ค้ี อื
มือช�ำแหละผกู้ ำ� ลงั ระทมทุกข์ หลงั จากทไี่ มส่ ามารถทดั ทานการปฏบิ ตั งิ านใน
วนั นนั้ ไดเ้ ขาจงึ พาตวั เองมายงั หอ้ งสว่ นตวั ของกปั ตนั (เขาเรยี กหอ้ งนว้ี า่ หอ้ งลบั )

6  1 จลิ เท่ากับ 4 ออนซ์

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 547

เพอ่ื ขอยกเลกิ การชำ� แหละเจา้ สตั วต์ วั เหมน็ นน่ั ทวา่ คำ� รอ้ งขอของเขาไมเ่ ปน็ ผล
เขาจึงโกรธจนหน้าแดงออกมา

เหตุการณ์ที่พบเห็นท�ำให้สตับบ์เกิดนึกวางแผนข้ึนได้ เขาเดินกลับมาหา
ชายชาวเกิร์นซีย์เพ่ือพูดคุยกับเขา จากถ้อยความของเพื่อนต่างถ่ินท�ำให้รู้ว่า
เขาไม่ชอบท่ีกัปตันของเขาคิดอะไรโง่ๆ ทำ� ให้พวกเขาทุกคนต้องมาท�ำงานท่ี
น่ารังเกียจ กบั สตั ว์ดองเกลือทีไ่ ม่มคี า่ อะไรนี่ สตบั บ์ต้งั ใจฟงั เพื่อค้นหาความ
นยั จนรู้แน่ชัดว่าชายชาวเกริ น์ ซียผ์ ้นู ไ้ี มร่ ะแคะระคายเกีย่ วกับไขในลำ� ไสว้ าฬ
เลยแม้แต่น้อย ดังนั้นเขาจึงบอกถึงความคิดของตนที่สอดคล้องกับต้นเรือ
กุหลาบตูม อีกทั้งยังเปิดเผยความจริงใจ และสร้างความไว้วางใจให้เขาเห็น
กระท่ังในไม่ชา้ ทงั้ สองร่วมกันวางแผนหลอกล่อ และถากถางกปั ตนั โดยไมใ่ ห้
เขาไดท้ นั นกึ สงสยั ในความตงั้ ใจจรงิ ของทง้ั สอง ตามแผนของพวกเขา ชายชาว
เกิร์นซยี ์จะตอ้ งวางตัวเป็นล่ามเพ่อื บอกให้กัปตันได้รถู้ งึ สง่ิ ทีเ่ ขาต้องการ ทวา่
นั่นเป็นส่ิงที่มาจากสตับบ์ และเพื่อสตับบ์ เขาจะต้องกล่าวค�ำพูดท่ีไร้สาระ
ท่ีสุดในชีวติ เขาช่วงระหว่างการสนทนา

ชว่ งเวลานเี้ หยอื่ ผเู้ คราะหร์ า้ ยของทงั้ สองปรากฏกายออกมาจากหอ้ งสว่ น
ตัวของตน ชายผู้นี้ตัวเล็ก และผิวด�ำ แต่ค่อนข้างดูดีทีเดียวส�ำหรับการเป็น
กัปตันเรือเดินทะเล เขาไว้หนวดเครา สวมเส้ือกั๊กผ้าฝ้ายเน้ือนิ่มสีแดง ข้าง
ตัวห้อยนาฬิกาสายคล้องพร้อมตราประทับส่วนตัว ต่อหน้าสุภาพบุรุษท่าน
นี้ สตับบ์ได้รับการแนะน�ำอย่างสุภาพโดยชายชาวเกิร์นซีย์ซึ่งในเวลาน้ีก�ำลัง
อวดตวั แสดงตนเป็นล่ามให้กับทงั้ สอง

“ฉนั จะตอ้ งพูดอะไรกบั เขาก่อนล่ะ?” เขาพูดขน้ึ
“อ้าว” สตับบ์พดู มองไปทเี่ สื้อก๊กั เนื้อน่มิ นาฬกิ า และตราประทบั “ฉนั
ควรเร่มิ ดว้ ยการบอกว่า เขาดูเหมอื นเดก็ เล็กๆ ในสายตาฉันวะ่ แม้ฉนั จะไม่
ได้อวดอ้างว่าเปน็ ตลุ าการก็เถอะ”
“เขาพูดว่า...มองซิเออร์” ชายชาวเกิร์นซีย์พูดเป็นภาษาฝร่ังเศสกับกัปตัน
ของเขา “เมื่อวานน้ีเรือของเขาได้พบปะกับเรือล�ำหน่ึง ซ่ึงกัปตันและต้นเรือ

548 : โมบี-้ ดิ๊ก

พร้อมด้วยลูกเรืออีกหกคน ทุกคนตายหมด เพราะติดโรคมาจากวาฬเน่าที่
พวกเขานำ� มาผกู ไวข้ ้างเรอื ”

เพยี งแค่น้กี ัปตนั กแ็ สดงทที า่ กระตือรอื รน้ ทจี่ ะฟงั ตอ่
“แล้วยังไงตอ่ ?” ชายชาวเกริ ์นซยี ์พูดกบั สตบั บ์
“อา้ ว เมอื่ เขาทำ� ตวั ตามสบายจนเกนิ ไปกบ็ อกเขาวา่ ฉนั พจิ ารณาเขาอยา่ ง
ละเอยี ดแลว้ ฉนั มน่ั ใจทเี ดยี ววา่ เขาไมเ่ หมาะทจ่ี ะสง่ั การบนเรอื ลา่ วาฬมากไป
กว่าลงิ เซนต์จาโก้ อนั ทีจ่ ริงแล้ว...บอกเขาไปว่าฉันวา่ เขาเปน็ ลงิ บาบูน”
“มองซเิ ออร์ เขาใหค้ ำ� มน่ั และประกาศวา่ วาฬอกี ตวั ตวั ทผ่ี อมแหง้ นน้ั ตาย
มานานกว่าตวั ที่ยงั เน่าอยู่ ทางทีด่ ี...มองซเิ ออร์ เขาวงิ วอนขอ...หากเรารกั ชวี ติ
ของเรา...ก็ใหท้ ง้ิ วาฬพวกนไี้ ปเสีย”
ฉบั พลนั นนั้ กปั ตนั วงิ่ ไปดา้ นหนา้ เรอื แลว้ ตะโกนออกคำ� สงั่ เสยี งดงั บอกให้
ลกู เรอื ของเขาหยดุ มอื จากงานแขวนรอกชำ� แหละ แลว้ ใหป้ ลดสายเคเบลิ้ และ
โซ่ท่ีพนั ธนาการวาฬไว้กับเรอื ออก
“แลว้ ยงั ไงตอ่ ?” ชายชาวเกริ น์ ซยี ก์ ลา่ วเมอื่ กปั ตนั ยอ้ นกลบั มายงั เขาทงั้ สอง
“ยังไงต่อรึ...ก็บอกให้เขารู้ไปว่า...นายอาจบอกไปก็ได้ว่า...ว่าจริงๆ แล้ว...
บอกเขาว่าฉันหลอกลวงเขา และ (เข้าไปยืนข้างกัปตัน) อาจมีใครอีกคนท่ี
หลอกลวงเขาดว้ ยเชน่ กัน”
“มองซเิ ออร.์ ..เขาบอกวา่ เขามคี วามยนิ ดมี ากทไ่ี ดใ้ หค้ วามชว่ ยเหลอื แกเ่ รา”
เมื่อได้ยินเช่นน้ัน กัปตันกล่าวว่าพวกเขา (หมายถึงตัวเขาเองและรอง
กัปตัน) รู้สึกส�ำนึกในบุญคุณครั้งน้ี และลงท้ายด้วยการเชิญสตับบ์ลงไปใน
ห้องเครอื่ งของเขาเพอ่ื รว่ มดม่ื บอรโ์ ด
“เขาต้องการเชิญนายร่วมด่ืมไวน์กบั เขา” ลา่ มถา่ ยทอดค�ำออกมา
“ขอขอบคุณดว้ ยความจรงิ ใจ แต่ช่วยบอกเขาทีเถิดว่า มนั ผิดหลกั การถา้
ฉนั จะรว่ มดม่ื กบั ชายคนทฉี่ นั หลอกลวง สรปุ กค็ อื บอกเขาไปวา่ ฉนั ตอ้ งไปแลว้ ”
“เขากลา่ ววา่ ...มองซเิ ออร์ หลกั ศลี ธรรมของเขามขี อ้ กำ� หนดหา้ มดม่ื ไว้ แต่
ถา้ มีโอกาสวนั หนา้ ...มองซเิ ออร์ อาจได้รว่ มด่มื กัน สำ� หรบั ตอนน้ี...มองซเิ ออร์

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 549

ควรน�ำเรือเล็กสี่ล�ำลงไปจัดการปล่อยวาฬ แล้วรีบน�ำเรือแล่นห่างออกไป
เพราะตอนนลี้ มสงบมันจะไมล่ อยไปไหน”

ช่วงเวลาน้ีสตับบ์มายืนอยู่ข้างเรือกุหลาบตูมเพ่ือลงเรือเล็ก เขาตะโกน
บอกชายชาวเกริ น์ ซยี ว์ า่ ในเรอื ของเขามเี ชอื กโยงเสน้ ยาว เขาอาจชว่ ยพวกเขา
ท�ำอะไรได้บา้ ง เช่นชว่ ยดงึ วาฬตวั ทเี่ บากวา่ ออกจากดา้ นขา้ งเรอื ขณะเรอื ทง้ั
สี่ล�ำของชาวฝร่ังเศสก�ำลังง่วนอยู่กับการลากเรือใหญ่ไปอีกทาง สตับบ์ผู้มีใจ
กรณุ าช่วยดงึ วาฬของเขามาอกี ทางด้วยการผอ่ นเชอื กอวดความยาวมากเกิน
ธรรมดาของเชอื กโยงนน้ั

จู่ๆ ลมอ่อนพัดโชยขึ้นมา สตับบ์แกล้งท�ำเป็นปลดเชือกวาฬแล้วดึงกลับ
ข้ึนเรือ ขณะเรือใหญ่ของชาวฝร่ังเศสแล่นห่างไปไกลข้ึนเร่ือยๆ พีควอดแล่น
เข้ามาระหว่างเรือกุหลาบตูมกับวาฬของสตับบ์ เป็นช่วงจังหวะที่สตับบ์รีบ
แจวเรอื เล็กร่อนไปหาซากวาฬลอยนำ้� พร้อมกบั ตะโกนบอกให้คนบนเรอื พคี
วอดรู้ถึงเจตนาของเขาที่ต้องการเก็บดอกผลท่ีเขาได้มาด้วยความฉลาดแกม
โกงของตวั เอง เขาควา้ เอาเสยี มชำ� แหละบนเรอื แลว้ เรมิ่ งานขดุ เจาะ โดยเจาะ
คมเสยี มไปทบ่ี รเิ วณหา่ งออกจากดา้ นหลงั ครบี เลก็ นอ้ ย ภาพนนั้ อาจทำ� ใหค้ ณุ
คดิ ไปไดว้ า่ เขากำ� ลงั ขดุ เจาะอโุ มงคก์ ลางทะเลจากตรงนนั่ ไมน่ านนกั เสยี มของ
เขาก็กระแทกเข้ากับซ่ีโครงแห้งๆ คล้ายกระเบื้องของชาวโรมันโบราณ และ
เคร่ืองปั้นดินเผาท่ีฝังอยู่ใต้ดินที่มีความอุดมสมบูรณ์ของอังกฤษ บรรดาลูก
เรือต่างต่ืนเต้น และกระตือรือร้นช่วยหัวหน้าของพวกเขา ทุกคนเฝ้าจับตา
ล้นุ อย่างรอ้ นใจเฉกเช่นนกั ลา่ ทอง

ตลอดเวลานน้ั สตั วป์ กี เหลอื คณานบั ตา่ งบนิ วนโฉบถลา แผดเสยี งกรดี รอ้ ง
เอ็ดตะโร และไล่จกิ อยรู่ อบๆ พวกเขา สตบั บ์เรมิ่ รู้สึกหงดุ หงิดยง่ิ กล่นิ เหม็น
รนุ แรงกย็ ิง่ เพ่มิ อารมณ์หงดุ หงดิ มากขนึ้ ทนั ใดนั้นลึกเข้าไปใจกลางร่างอนั น่า
รังเกียจข้างในนั้นโชยกล่ินจางๆ ของน�้ำหอมออกมา โชยกล่ินปะปนมากับ
กลนิ่ เหม็นทไ่ี ม่อาจกลบกล่ินมนั มดิ เฉกเชน่ แมน่ ้�ำสายหนงึ่ ไหลผ่านไปพรอ้ ม
กับแมน่ ้ำ� อีกสายโดยไมห่ ลอมรวมกนั เสียท้งั หมดในชัว่ ขณะหน่งึ

550 : โมบ้ี-ดกิ๊