The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.

โมบี้-ดิ๊ก ผลงานคลาสสิกของ Herman Melville ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 2 โดยสำนักพิมพ์ทับหนังสือ ฉบับปรับปรุงจากต้นฉบับแปล “โมบี้-ดิ๊ก ฉบับประชาชน” โดยโครงการระดมทุนเพื่อสนับสนุนการแปล Moby-Dick; or, The Whale นวนิยายของ เฮอร์แมน เมลวิลล์ เป็นภาษาไทย

Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by BS_Library, 2019-12-20 01:23:42

Moby Dick โมบี้ ดิ๊ก

โมบี้-ดิ๊ก ผลงานคลาสสิกของ Herman Melville ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 2 โดยสำนักพิมพ์ทับหนังสือ ฉบับปรับปรุงจากต้นฉบับแปล “โมบี้-ดิ๊ก ฉบับประชาชน” โดยโครงการระดมทุนเพื่อสนับสนุนการแปล Moby-Dick; or, The Whale นวนิยายของ เฮอร์แมน เมลวิลล์ เป็นภาษาไทย

Keywords: วรรณกรรม

“ฉันได้แล้ว ฉันได้แล้ว” สตับบ์ร้องเสียงดังด้วยความดีใจ ขณะสะดุดเข้า
กับบางอย่างบรเิ วณข้างใตน้ ั้น “ถงุ เงิน! ถุงเงิน!”

สตับบ์วางเสียมลงแล้วใช้สองมือของเขาล้วงเข้าไปด้านใน ก่อนจะดึงมือ
กลับออกมาพร้อมกับส่ิงของบางอย่างเต็มก�ำมือ มันคล้ายกับสบู่วินด์ซอร7์
หรือเนยแข็งเก่าจนข้ึนลายด่างด�ำ อีกท้ังยังเป็นมันลื่นและมีกล่ินฉุนไม่น้อย
คุณอาจท�ำให้มันเป็นรอยบุ๋มได้ง่ายๆ ด้วยการใช้น้ิวหัวแม่มือกดลงไป มันมี
สปี นกนั ระหว่างสเี หลอื ง และสเี ทา เพ่อื นเอย๋ ...นล่ี ะ่ ไขจากลำ� ไส้วาฬล่ะ หนง่ึ
ออนซข์ องมนั สำ� หรบั คนปรงุ ยามคี า่ เทา่ กบั หนงึ่ เหรยี ญกนิ นที อง เขาลว้ งมาได้
แค่หกก�ำมือก็ต้องหยุดมือปล่อยให้ส่วนที่เหลือลอยหายไปกับน้�ำทะเลอย่าง
น่าเสียดาย ที่จริงสตับบ์อาจล้วงมาได้มากกว่าน้ีหากไม่เพราะเอแฮ็บตะโกน
ออกค�ำส่ังเฉียบขาดบอกให้เขาหยุดมือ แล้วกลับข้ึนเรือไม่อย่างนั้นก็ให้บอก
ลาเรือใหญ่ไปเสยี

7 สบูว่ ินดซ์ อร-์ สบูห่ อมคณุ ภาพดี

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 551

บทที่ 92

อ�ำพันทะเล

อ�ำพันทะเลหรือไขในล�ำไส้วาฬเป็นสารท่ีหาได้ยากมาก และยังเป็นวัตถุที่
มีบทบาทส�ำคัญในเชิงพาณิชย์ด้วย ในปี ค.ศ.1791 กัปตันคอฟฟิน1ผู้มีถิ่น
ก�ำเนิดในแนนทักเก็ต ได้ร่วมตรวจสอบวัตถุสารชนิดน้ีในสภาสามัญของ
อังกฤษ เนอื่ งจากในช่วงเวลาน้ัน และกระทงั่ ถึงช่วงไมน่ านมาน้แี หล่งก�ำเนิด
ท่ีแน่ชัดของอ�ำพันทะเลยังคงเป็นปัญหาต่อการเรียนรู้เฉกเช่นเดียวกับอ�ำพัน
เอง แมค้ ำ� วา่ อำ� พนั ทะเลในภาษาองั กฤษซง่ึ เรยี กวา่ ambergris นน้ั จะมาจาก
การผสมคำ� ในภาษาฝรงั่ เศสซง่ึ หมายถงึ "อำ� พนั สเี ทา" กระนน้ั สารสองชนดิ นก้ี ็
มคี วามแตกต่างกนั มากทเี ดียว เนือ่ งจากอ�ำพนั นัน้ บางครั้งอาจพบได้บริเวณ
ชายฝง่ั ทะเล และกอ็ าจขดุ พบไดใ้ นดนิ ทอี่ ยหู่ า่ งไปจากชายฝง่ั ทะเล แตส่ ำ� หรบั
อ�ำพันทะเลหรือไขในล�ำไส้วาฬจะพบได้ก็แต่ในท้องทะเลเท่านั้น นอกจาก
นี้อ�ำพันยังเป็นสารท่ีมีลักษณะแข็ง โปร่งแสง เปราะแตกง่าย และไม่มีกลิ่น
ใช้ส�ำหรบั ทำ� ก้านสูบของกล้องยาเสน้ ลกู ปัด และเคร่อื งประดบั ขณะอำ� พนั
ทะเลหรือไขล�ำไส้วาฬมีลักษณะนิ่มคล้ายขี้ผ้ึง และมีกล่ินหอมแรง ใช้อย่าง
แพร่หลายในอตุ สาหกรรมเครอ่ื งหอม ยาอม เทียนไขราคาแพง ผงแป้งใสผ่ ม
น้ำ� มนั ใส่ผม ชาวเตริ ์กจะนำ� ไขในล�ำไส้วาฬไปใช้ปรงุ อาหาร และยงั นำ� ไปกรุง

1  กปั ตันคอฟฟนิ -กปั ตันโจชวั คอฟฟินเจออำ� พนั ทะเลหนกั 362 ออนซ์ในชอ่ งทวารหนักของวาฬหัวทุยท่ี
ฆ่าบรเิ วณชายฝ่ังกินี (แอฟรกิ าตะวันตก)

552 : โมบ-้ี ดก๊ิ

เมกกะเพ่ือวัตถุประสงค์เดียวกันกับการน�ำยางไม้หอม2ไปยังมหาวิหารเซนต์
ปเี ตอร3์ ในโรม นอกจากนพ้ี อ่ คา้ ไวนบ์ างรายจะใสไ่ ขลำ� ไสว้ าฬขนาดเทา่ เมลด็
ขา้ วสองสามเมด็ ลงไปในไวนค์ ลาเร็ต4เพือ่ แตง่ กลิ่นอีกดว้ ย

ใครจะคาดคิดว่าสุภาพสตรีและสุภาพบุรุษช้ันสูงเช่นนั้น จะบ�ำรุงบ�ำเรอ
ความสุขตนด้วยสารที่พบได้ในล�ำไส้ที่มีปัญหาของวาฬป่วย! แต่มันก็เป็นไป
แลว้ บางคนถงึ กบั มองวา่ ไขนนี้ า่ จะเปน็ สาเหตขุ องการเกดิ โรค ขณะทอี่ กี หลาย
คนมองว่ามีอิทธิพลส่งผลให้เกิดโรคอาหารไม่ย่อยในวาฬ วิธีการรักษาโรค
อาหารไม่ย่อยของวาฬเป็นเร่ืองที่ยากจินตนาการ นอกเหนือจากการน�ำเอา
ยาระบายของแบรนเดร็ท5ขนใส่เรือเล็กประมาณสามหรือส่ีลำ� ไปให้มัน แล้ว
รบี หลบออกมาจากบรเิ วณเสย่ี งอนั ตรายนน้ั เฉกเชน่ คนงานในเขตระเบดิ หนิ แร่

ผมลืมบอกไปว่า เราเคยพบไขในล�ำไส้วาฬลักษณะเป็นแผ่นกระดูกกลม
แขง็ ซง่ึ ตอนแรกสตบั บค์ ดิ วา่ เปน็ กระดมุ กางเกงลกู เรอื แตต่ อ่ มาจงึ รวู้ า่ มนั ไมใ่ ช่
และนา่ จะเป็นเศษซากกระดกู ปลาหมึกท่ถี กู ดองไวใ้ นลักษณะนั้น

ลองคิดดู...ความไมเ่ นา่ เป่ือยของไขล�ำไสว้ าฬที่มกี ล่ินอันหอมหวน ถูกพบ
ในใจกลางซากเนา่ เปอ่ื ยเชน่ น้ี ไมม่ คี วามหมายใดๆ เลยหรอื ? ลองพจิ ารณาถงึ
คำ� กลา่ วของเซนตพ์ อลแหง่ เมอื งคอรนิ ธเ์ กยี่ วกบั ความเนา่ เปอ่ื ย และความไม่
เนา่ เป่อื ยดสู .ิ ..เราต่างหวา่ นความเสือ่ มเสีย ทวา่ ฟน้ื คืนความรงุ่ โรจน6์ ทำ� นอง
เดียวกับค�ำกล่าวที่นึกขึน้ มาไดข้ องพาราเซลซสั 7 ท่ีกลา่ วถงึ สง่ิ ท่ีสร้างกลิ่นฉนุ

2 ยางไม้หอม-ใช้ท�ำก�ำยานและเคร่ืองหอม เช่ือกันว่าเป็นหน่ึงในของขวัญที่สามเมไจ (นักปราชญ์) น�ำมา
ถวายพระเยซูตอนประสูติ
3  มหาวิหารเซนต์ปีเตอร์-หรือมหาวิหารนักบุญเปโตร หนึ่งในสี่มหาวิหารเอกในกรุงโรม นครรัฐวาติกัน
เป็นที่พ�ำพักของพระสันตะปาปา
4  ไวนค์ ลาเรต็ -ไวน์แดงจากเมอื งบอร์โดซ์ ฝรั่งเศส
5  แบรนเดร็ท-ดร. เบนจามิน แบรนเดท็ (ค.ศ. 1809–1880) ชาวองั กฤษ-อเมริกัน ผู้บุกเบิกการใชโ้ ฆษณา
ประชาสมั พนั ธ์ใหเ้ ขา้ ถึงมวลชน หน่ึงในนัน้ ยาระบายของเขา ซ่งึ กลายเปน็ ท่รี จู้ กั กันดี
6  ในไบเบิล (1 โครินธ์ 15:42-43) "การซ่ึงจะเป็นข้ึนมาจากความตายน้ันก็เหมือนกัน ส่ิงที่หว่านลงนั้น
เปน็ ของทจ่ี ะเปอ่ื ยเนา่ สงิ่ ทเี่ ปน็ ขน้ึ มาใหมน่ น้ั กจ็ ะไมร่ จู้ กั เปอ่ื ยเนา่ สง่ิ ทห่ี วา่ นลงนนั้ ไรเ้ กยี รติ สงิ่ ทเ่ี ปน็ ขน้ึ
มาใหมก่ ็จะมีสงา่ ราศี สิง่ ทีห่ ว่านลงนั้นอ่อนก�ำลัง สง่ิ ที่เปน็ ข้ึนมาใหมก่ ็จะมอี �ำนาจ"
7  พาราเซลซัส (ค.ศ. 1493-1541) แพทย์ นักฟิสิกส์ นักพฤกษศาสตร์ นักเล่นแร่แปรธาตุ และนัก
ดาราศาสตรช์ าวเยอรมนั ในสวสิ เซอร์แลนด์ ถอื เปน็ บดิ าแห่งวิชาเภสชั วิทยา วา่ ดว้ ยพษิ วิทยา

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 553

ทีด่ ีท่สี ุด8 นอกจากน้อี ย่าลืมข้อเทจ็ จริงแสนประหลาดอันเกย่ี วเนือ่ งกับส่งิ ทมี่ ี
รสหรือกล่ินแย่ๆ ทัง้ หลาย เพราะแม้แตน่ ้ำ� หอม ในขัน้ ตอนการผลติ เบอ้ื งต้น
ก็ยังมกี ลนิ่ ท่แี ยท่ ีส่ ดุ

ผมอยากจบบทนี้ดว้ ยค�ำอุทธรณข์ า้ งตน้ แตก่ ไ็ มส่ ามารถทำ� ได้ นั่นเพราะ
ผมมคี วามกงั วลตอ่ ขอ้ กลา่ วหาทเี่ หลา่ นกั ลา่ วาฬมกั ถกู เพง่ วนิ จิ ฉยั จากบคุ คล
ผมู้ จี ติ ใจเอนเอยี ง ซงึ่ อาจพจิ ารณาตามขอ้ เทจ็ จรงิ เพยี งบางสว่ นของสงิ่ ทก่ี ลา่ ว
ถงึ เกย่ี วกับวาฬสองตวั ของชาวฝร่ังเศส แมน้ ทุกถ้อยความในหนงั สอื เลม่ นีไ้ ด้
พิสูจน์หักล้างต่อข้อความท่ีว่าอาชีพล่าวาฬเป็นงานสกปรกเหม็น ทว่าพวก
เขายงั คงโตแ้ ยง้ โดยกลา่ วอา้ งวา่ วาฬทกุ ตวั ลว้ นมกี ลนิ่ เหมน็ เมอ่ื เปน็ เชน่ นแ้ี ลว้
มลทินอันน่ารังเกียจนมี้ จี ุดเริ่มต้นเปน็ มาอย่างไร?

ตามความเหน็ ของผมมรี อ่ งรอยใหส้ บื เหน็ ไดช้ ดั จากการเดนิ ทางมาถงึ เปน็
ครง้ั แรกของเรอื ลา่ วาฬกรนี แลนดใ์ นลอนดอน9เมอ่ื กวา่ สองศตวรรษทผี่ า่ นมา
นั่นเพราะนักล่าวาฬเหล่าน้ันในเวลาน้ัน และเวลาน้ีไม่ได้สกัดน้�ำมันไขวาฬ
กลางทะเลเหมอื นอย่างท่เี รอื ลา่ วาฬชาวใต้ปฏบิ ัติกนั เสมอมา พวกเขาจะห่ัน
เนอ้ื ไขมนั เปน็ ชน้ิ เลก็ ๆ แลว้ ยดั ใสเ่ ขา้ ไปในรถู งั ขนาดใหญแ่ ละนำ� กลบั ทงั้ อยา่ ง
นน้ั อากาศทไ่ี รฤ้ ดกู าลในทะเลนำ้� แขง็ และลมพายโุ หมกระหนำ�่ ฉบั พลนั ทพี่ วก
เขาประสบล้วนเป็นอุปสรรคให้การเดินทางล่าช้า เป็นผลสืบเนื่องให้เมื่อถึง
เวลาเปิดห้องระวาง และน�ำสุสานวาฬเหล่าน้ีลงจากเรือ อู่เรือกรีนแลนด์จึง
โชยกลิ่นท่ีมีลักษณะคล้ายกลิ่นดินท่ีขุดข้ึนมาจากสุสานเมืองเก่าเพ่ือเตรียม
สรา้ งโรงพยาบาลคลอดบตุ ร

ผมยงั สนั นิษฐานอีกด้วยว่า ข้อกลา่ วหาเลวร้ายท่มี ตี ่อนักล่าวาฬ อาจเขา้
ทำ� นองเดยี วกบั การกลา่ วโทษถงึ การดำ� รงอยู่ บนชายฝง่ั กรนี แลนดใ์ นอดตี ของ

8  สง่ิ ทสี่ รา้ งกลน่ิ ฉนุ ทด่ี ที ส่ี ดุ -พาราเซลซสั เชอื่ วา่ อจุ จาระของคนเรานนั้ ประกอบดว้ ย "สว่ นสกดั ชน้ั ดที กุ อยา่ ง"
9  เรอื ลา่ วาฬกรนี แลนดใ์ นลอนดอน-เรอื ลา่ วาฬขององั กฤษลำ� แรกทลี่ อ่ งไปยงั แกะกรนี แลนดแ์ ละเกาะสปติ ส์
เบอรเ์ กน (ทะเลนอร์เวย)์ เม่อื ค.ศ. 1611

554 : โมบ้-ี ดก๊ิ

หมบู่ า้ นชาวดตั ชท์ มี่ ชี อื่ วา่ ชเมเรนเบอรก์ 10 หรอื สเมยี เรนเบริ ก์ * ซง่ึ ชอื่ หลงั นถ้ี กู
ผมู้ คี วามรสู้ งู โฟโก-วอน-สแลก็ * ใชใ้ นผลงานเขยี นของเขาทมี่ ชี อ่ื เสยี งเกย่ี วกบั
เรือ่ งกลน่ิ เป็นตำ� ราว่าดว้ ยหัวขอ้ เร่ืองนน้ั ความหมายของช่ือ ("สเมยี " หมาย
ถึงไขมัน "เบิร์ก" หมายถึงบรรจุ) มีที่มาจากที่ว่า หมู่บ้านน้ีถูกพบเมื่อมีการ
หาสถานที่เพ่ือให้กองเรือล่าวาฬชาวดัตช์ใช้จัดการกับไขมันวาฬ โดยไม่ต้อง
เอามันกลับไปท�ำที่ฮอล์แลนด์ ท่ีน่ีจึงเป็นแหล่งอุปกรณ์เครื่องมือสกัดน้�ำมัน
วาฬท้ังเตาไฟ หม้อต้มไขมัน และโรงเก็บน้�ำมัน คราใดท่ีปฏิบัติการเคี่ยว
สกัดน้�ำมันมีการท�ำงานเต็มกระบวนการก็จะส่งกล่ินอันไม่พึงประสงค์ออก
มา ทวา่ ท้ังหมดน้แี ตกต่างอยา่ งสนิ้ เชงิ จากกระบวนการของเรอื ล่าวาฬหวั ทุย
ทะเลใต้ ซึ่งการเดินเรืออาจใช้เวลานานร่วมสี่ปีจึงจะเดินทางกลับพร้อมกับ
มีน�้ำมันอยู่ในห้องเก็บใต้เรือเรียบร้อยแล้ว และอาจไม่ต้องใช้เวลาถึงห้าสิบ
วนั ในการสกดั น�้ำมันรวมถงึ การบรรจุลงถัง ดว้ ยเหตนุ ี้น�้ำมันจงึ แทบไม่มกี ลน่ิ
ความจริงก็คือไม่ว่าวาฬเป็นหรือวาฬตาย หากได้รับการปฏิบัติอย่างถูกต้อง
แล้วสัตว์ชนิดน้ีไม่มีทางจะส่งกลิ่นเหม็นได้เลย รวมท้ังนักล่าวาฬก็ไม่ควรถูก
มองเหมือนเช่นคนในยุคกลางท่ีเสแสร้งใช้จมูกสูดตามกล่ินชาวยิว11ในฝูงชน
จริงๆ แล้ววาฬไม่สามารถเป็นอย่างอ่ืนได้นอกจากความหอม มันช่ืนชอบ
การมีสุขภาพดเี ฉกเชน่ เดียวกบั สงิ่ มีชวี ติ ทวั่ ไป มันมักออกก�ำลังกายมากมาย
ยามเมื่ออยู่กลางแจ้ง แม้ในความเป็นจริงมันจะไม่ค่อยได้อยู่กลางแจ้งบ่อย
นักก็ตาม ผมว่าการเคลื่อนไหวของหางวาฬหัวทุยในน�้ำทะเลท�ำให้เกิดกลิ่น
หอม เหมือนหญิงสาวกลิ่นแรงโบกพลิ้วเครื่องแต่งกายของหล่อนในห้องนั่น
เล่นบรรยากาศอบอุ่น ผมควรจะเปรียบเทียบความหอมของวาฬหัวทุยกับ
อะไรดนี ะ หากพิจารณาจากขนาดของมัน? คงหนีไมพ่ น้ น�ำไปเปรียบกบั ช้าง
ทร่ี จู้ กั กนั ดถี งึ งาทม่ี คี า่ ของมนั และกลน่ิ หอมกรนุ่ ของยางไมห้ อมซง่ึ ถกู นำ� ออก
จากนครอนิ เดยี เพ่อื เอาไปถวายแด่พระเจ้าอเล็กซานเดอรม์ หาราชกระมงั ?

10  ชเมเรนเบอร์ก-ชุมชนนักล่าวาฬที่ไปตั้งถิ่นฐานที่เกาะอัมเตอร์ดัม ในมหาสมุทรอาร์กติก ทางเหนือ
ของนอรเวย์
11  สูดตามกล่นิ ชาวยวิ -ชาวยโุ รปพวกน้เี ช่ือวา่ ชาวยิวจะมกี ลิน่ สกปรกไมเ่ หมือนใคร

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 555

บทที่ 93

คนเรอื แตก

เพยี งไมก่ ว่ี นั หลงั ไดพ้ บกบั เรอื ชาวฝรงั่ เศส ซงึ่ เปน็ เหตกุ ารณส์ ำ� คญั ทท่ี ำ� ใหเ้ กดิ
เหตกุ ารณท์ ไ่ี มไ่ ดส้ ลกั สำ� คญั อะไรนกั กบั ลกู เรอื พคี วอด เหตกุ ารณน์ า่ เศรา้ ทจี่ บ
ลงด้วยการน�ำมาซึ่งความรื่นเริงอันบ้าระห�่ำ เรือพร้อมด้วยลูกเรือถูกพรหม
ลิขิตก�ำหนดเส้นทางไว้ ทุกความสูญเสียท่ีเกิดข้ึนอย่างต่อเนื่องล้วนเป็นลาง
สังหรณท์ พ่ี ิสจู นถ์ งึ ชะตากำ� หนดนั้น

ตามปกตแิ ลว้ ใชว่ า่ ทกุ คนในเรอื ลา่ วาฬจะไดล้ งเรอื เลก็ ไปปฏบิ ตั กิ ารไลล่ า่
เหมอื นกนั หมด ลกู เรอื บางคนจะถกู กำ� หนดให้เป็นคนเฝา้ เรอื มีหนา้ ท่รี บั ผดิ
ชอบงานบนเรอื ใหญข่ ณะเรอื เลก็ ไลต่ ามวาฬไป โดยทว่ั ไปแลว้ คนเฝา้ เรอื เหลา่
นลี้ ว้ นเปน็ ชายทม่ี คี วามกลา้ หาญพอๆ กบั บรรดาพวกทไ่ี ดร้ บั เลอื กใหอ้ ยใู่ นทมี
เรอื เชอื ดวาฬ เวน้ แตว่ า่ พวกนจ้ี ะมรี ปู รา่ งอรชรออ้ นแอน้ งมุ่ งา่ ม หรอื ไมก่ ก็ ลา้ ๆ
กลัวๆ ลกั ษณะกล้าๆ กลัวๆ เชน่ นเ้ี องท่ีทำ� ให้ตอ้ งเปน็ คนเฝ้าเรือ สำ� หรับเรอื
พคี วอดคนทีเ่ ปน็ คนเฝ้าเรือก็คอื เจ้านิโกรน้อยปปี ปนิ ในชอ่ื เล่น และปปี ในชื่อ
ย่อ ปีปผู้อาภัพ! คุณเคยได้ยินชื่อของเจ้าน้ีแล้ว จ�ำกลองแทมบูรินของเขาได้
ม้ยั ในคนื แห่งฝันวนั แหง่ ความรืน่ เริงในความมืดมดิ น่นั ไง

จากลกั ษณะภายนอก ปปี และโดบอยเป็นคู่ปรับกนั เหมอื นลกู มา้ สดี �ำกับ
สีขาวที่มีรูปร่างพอๆ กัน แม้สีผิวจะแตกต่างจนส่งผลให้ฝ่ายหน่ึงถูกต้อนให้
เขา้ ไปอยใู่ นมมุ ทผี่ ดิ เพย้ี น ทวา่ โดบอยผอู้ บั โชคมบี คุ ลกิ ภาพทม่ึ ทอ่ื และเฉอื่ ยชา
ขณะปีปแม้เป็นคนใจอ่อน แต่มีพ้ืนฐานของความเป็นคนหัวไว อีกท้ังยังมี

556 : โมบี-้ ด๊ิก

ลักษณะตามเผ่าพันธุ์ของเขาที่มักรักความสนุกสนาน มีไมตรีจิต และร่าเริง
แจ่มใสเป็นนิจ เผ่าพันธุ์ที่ร่วมรื่นเริงไปกับทุกวันหยุดเทศกาล และวันเฉลิม
ฉลองดว้ ยความเพลดิ เพลนิ อยา่ งอสิ รเสรกี วา่ เชอ้ื ชาตอิ นื่ ใด สำ� หรบั คนดำ� แลว้
ปฏทิ นิ ตลอดทง้ั ปใี นสามรอ้ ยหกสบิ หา้ วนั ลว้ นเปน็ วนั ทสี่ เี่ ดอื นกรกฎาคม และ
วนั ปใี หม่ ไมเ่ พยี งแตร่ อยยมิ้ เทา่ นน้ั ทผี่ มจะเขยี นถงึ ความดำ� ของเจา้ เปย๊ี กนยี้ งั
แพรวพราย ความแวววาวนน้ั เปรยี บไดก้ บั สดี ำ� ของไมต้ ะโกมนั เงาทใ่ี ชต้ กแตง่
ภายในหอ้ งสว่ นพระองคข์ ององคร์ าชนั ยเ์ ลยทเี ดยี ว ทวา่ ปปี รกั ชวี ติ และความ
ปลอดภยั ทกุ ชนดิ ทส่ี รา้ งสนั ตสิ ขุ ใหก้ บั ชวี ติ ดว้ ยเหตนุ งี้ านโจมตวี าฬอนั นา่ เสยี ว
ไสจ้ ะดบั รศั มคี วามผอ่ งใสของเขาลงอยา่ งนา่ เศรา้ กระนนั้ กม็ เี หตสุ ดุ วสิ ยั ใหเ้ ขา
ต้องเข้าไปติดอยู่ในสถานการณ์ยากล�ำบากเช่นนั้นจนได้ แม้มีส่ิงใดลดทอน
ความสดใสในตวั เขาลงชั่วขณะ ดังจะไดเ้ หน็ ในอกี ไม่ชา้ นี้ ท้ายทส่ี ุดโชคชะตา
จะดลบันดาลแสงสีแดงฉานเพ่ือเผยให้เห็นตัวตนของเขาเด่นชัดเป็นสิบเท่า
จากความสดใสของเขาทม่ี มี าแตก่ ำ� เนดิ ตามลกั ษณะของชาวเมอื งทอลลแ์ ลนด์
ในรฐั คอนเนตทคิ ตั ซงึ่ เขาเคยมชี วี ติ ชน่ื สขุ ไปกบั คนสซี อในสวนสาธารณะ เสยี ง
ดนตรไี พเราะยามเย็นเคล้าเสยี งหวั เราะเริงรา่ ! เขาแปรเปล่ยี นเส้นขอบฟ้ามา
เป็นกลองแทมบูรินทตี่ กแต่งขอบด้วยลกู พรวนแห่งดวงดาว ดงั นัน้ ทา่ มกลาง
อากาศแจ่มใสของวัน แมแ้ ขวนอยู่บนคอทมี่ ีเสน้ เลอื ดด�ำฟกช�ำ้ จเี้ พชรน้ำ� งาม
ยังคงเปล่งประกายความบริสุทธ์ิ กระน้ันหากช่างผู้ช�ำนาญต้องการให้คุณ
ได้เห็นความแวววาวอันน่าประทับใจของมัน เขาจะวางมันลงบนพื้นดินมืด
หมองแลว้ สอ่ งไฟลงไป โดยไมใ่ ชแ้ สงจากดวงอาทติ ยห์ ากแตใ่ ชแ้ สงจากกา๊ ซท่ี
ไม่ได้มาจากธรรมชาติ มันจึงให้แสงเป็นประกายร้อนแรง โอ่อ่าหรูหราดุจดัง
ไฟโลกนั ต์ เพชรทเ่ี ปลง่ ประกายความชวั่ รา้ ยนเี้ คยเปน็ สญั ลกั ษณอ์ นั ศกั ดสิ์ ทิ ธิ์
ของทอ้ งฟา้ โปรง่ แสงดเู หมอื นเพชรมงกฎุ ทข่ี โมยมาจากองคร์ าชนั ยแ์ หง่ ขมุ นรก
ทว่าเราเขา้ เรอื่ งกนั ต่อดีกวา่ ..

ยอ้ นกลบั ไปยงั เหตกุ ารณส์ กดั ไขออกจากลำ� ไสว้ าฬ ชว่ งเวลานนั้ ฝพี ายคน
ทา้ ยประสบอบุ ตั เิ หตจุ นมอื เคลด็ ทำ� ใหเ้ ขากลายเปน็ คนพกิ ารไปชวั่ ระยะหนงึ่

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 557

ปีปจงึ ต้องทำ� หน้าทแี่ ทนเขาในชว่ งเวลาน้ัน
ครั้งแรกที่สตับบ์เอาเขาลงเรือเล็กไปด้วย ปีปมีอาการตื่นกลัวอย่างเห็น

ได้ชัด แต่ยังดูร่าเริงอยู่ ช่วงเวลาน้ันเขาหลบเล่ียงเข้าใกล้วาฬ จึงรอดพ้นมา
ไดโ้ ดยไม่น่าอดสูนัก ด้วยเพราะสตับบค์ อยสังเกต เอาใจใส่ จนถึงกระตุ้นให้
เขาเรยี กความกล้าหาญของตนใหห้ กึ เหิมข้ึนมาเพือ่ จะได้ใช้มนั ในยามจำ� เปน็

กระทง่ั ลงเรอื เลก็ ครงั้ ทสี่ อง เรอื แจวขนึ้ ไปอยบู่ นตวั วาฬ เมอ่ื วาฬถกู เหลก็
แหลมปักมันดิ้นสะบัดอยู่ใต้เรือเหมือนเช่นปกติเคยเป็นมา ทว่าในครั้งน้ีมัน
สะบัดรัวอยู่ใต้ที่นั่งของปีปผู้น่าเวทนา ด้วยความตกใจจนลืมตัวเป็นเหตุให้
เขาโจนตัวขึ้น ไม้พายในมือหลดุ ออกนอกเรอื ท�ำให้เชือกสว่ นทีห่ ย่อนแนบอก
ปปี แอน่ อกรบั แลว้ โดดออกนอกเรอื ไปโดยมเี ชอื กพนั ตวั อยู่ ฉบั พลนั นน้ั วาฬที่
มีเชือกตดิ ปลายฉมวกปกั อย่เู ริ่มวา่ ยหนอี ยา่ งบ้าคล่ัง เชือกขึงตงึ อยา่ งรวดเร็ว
จงั หวะนน้ั ! ปปี ผนู้ า่ เวทนาอยใู่ ตฟ้ องคลน่ื ทย่ี กตวั สงู ตามแรงลากของเชอื ก เขา
ถูกลากไปยังคานเหล็กหนุนหน้าเรืออย่างทารุณ เชือกยังคงพันรอบอก และ
คอของเขาอกี หลายตลบ

แทชเทโกยืนบนหัวเรือด้วยอารมณ์ฉุนเฉียว นึกโกรธในความข้ีขลาด
ของปีป เขาคว้ามีดออกจากฝัก ใช้คมมีดจ่อไว้บนเชือก แล้วหันไปทางสตับ
บ์ตะโกนร้องถาม “ตัด?” ช่วงขณะน้ันปีปหายใจไม่ออกจนมีสีหน้าม่วงคล้�ำ
อย่างเห็นได้ชัด ตัดซะ... เหน็ แกพ่ ระเจ้าเถอะ! เหตกุ ารณ์ทง้ั หมดเกิดขึ้นอยา่ ง
รวดเร็ว ทุกอย่างเกิดขนึ้ ภายในชว่ งเวลาไมถ่ งึ ครงึ่ นาที

“บ้าเอ้ย...ตัด!” สตับบ์คำ� รามลั่น ด้วยเหตุน้ันวาฬหนีรอดไปได้ ส่วนปีปก็
รอดชีวิต

ทันทที ี่ปีปฟนื้ ขน้ึ มาดว้ ยตวั ของเขาเอง เจ้านิโกรน้อยผู้นา่ สงสารถูกโจมตี
ดว้ ยเสยี งตะโกนดา่ วา่ ประณามจากเหลา่ ลกู เรอื สตบั บเ์ ฝา้ รออยา่ งสงบกระทงั่
เสยี งกน่ ดา่ เรมิ่ จางหายไป เขาจงึ เรม่ิ ดา่ วา่ ปปี อยา่ งเปน็ การเปน็ งาน ทวา่ ยงั คง
สอดแทรกอารมณข์ นั กระทงั่ ดา่ จบจงึ เรม่ิ ใหค้ ำ� แนะนำ� อยา่ งไมเ่ ปน็ ทางการนกั
ใจความมีว่าห้ามโดดออกนอกเรือโดยเด็ดขาด ปีป เว้นแต่...ทว่าค�ำแนะน�ำท่ี

558 : โมบ้ี-ดิก๊

เหลอื ทง้ั หมดนน้ั ไมม่ อี ะไรแนน่ อนนน่ั ละ่ คำ� แนะนำ� ทดี่ ที ส่ี ดุ ทเ่ี คยมมี า โดยรวม
แลว้ จงเกาะตดิ เรอื ไว้ นนั่ คอื คตพิ จนใ์ นการประมงลา่ วาฬของเจา้ แตห่ ลายตอ่
หลายคร้ังก็อาจเกิดเหตุการณ์ที่ท�ำให้บางครั้งการโดดออกนอกเรือเป็นการ
ตดั สนิ ใจทดี่ ีกว่า ย่ิงกว่าน้ัน ราวกับร้วู ่าหากเขาใหค้ ำ� แนะน�ำด้วยความจรงิ ใจ
แกป่ ปี จะเปน็ การเปดิ ชอ่ งให้เขาโดดอกี ในคร้ังหน้า ดังน้ันทันทที ใี่ ห้ค�ำแนะนำ�
ทง้ั หมดจบลง สตบั บต์ บทา้ ยดว้ ยการกำ� ชบั อยา่ งเดด็ ขาดวา่ “จงอยตู่ ดิ เรอื ไว.้ ..
ปปี ไมอ่ ยา่ งนนั้ ...พระเจา้ ฉนั จะไมช่ ว่ ยนายขน้ึ เรอื มาอกี ถา้ เจา้ โดดลงไป จำ� เอา
ไว้ เราจะไมเ่ สยี วาฬไปเพอื่ คนอยา่ งนาย วาฬตวั หนง่ึ อาจขายได้เงินมากกวา่
ขายนายไปสามสบิ เทา่ ...ปปี ในอลาบามา่ นะ่ ฉะนนั้ จำ� เอาไวอ้ ยา่ โดดออกนอก
เรอื อกี ” ดว้ ยคำ� กลา่ วนบี้ างทสี ตบั บอ์ าจเปรยใหร้ วู้ า่ แมน้ มนษุ ยจ์ ะรกั มติ รสหาย
ของตนเพียงไร กระนั้นมนุษย์ก็เป็นสัตว์ค้าก�ำไรซ่ึงมีอิทธิพลแทรกซึมอยู่ใน
ความเมตตากรุณาของตน ทว่าพวกเราล้วนอยู่ในอ้อมกอดของพระเจ้า ปีป
โดดอีกคร้ังในสถานการณ์คล้ายกันกับปฏิบัติการครั้งแรก แต่คร้ังน้ีเขาไม่ได้
แอ่นอกเกี่ยวเอาเชือกติดมาด้วย ดังนั้นเม่ือวาฬออกตัวว่ายน้�ำหนีด้วยความ
รวดเร็ว ปีปจึงถูกท้ิงไว้เบื้องหลังเฉกเช่นนักท่องเที่ยวเร่งรีบออกเดินทางจน
ลมื กระเปา๋ ใบใหญเ่ อาไว้ อนจิ จา! สตบั บท์ ำ� ตามทเี่ ขาไดล้ นั่ วาจาไวจ้ รงิ วนั นน้ั
ทอ้ งฟา้ แจม่ ใส ออ่ นโยน และงดงาม! ทอ้ งทะเลสอ่ งประกายแพรวพราว เงยี บ
สงบ และเยน็ สบาย ทอ้ งนำ้� ราบเรยี บแผก่ วา้ งจรดขอบฟา้ เฉกเชน่ ผวิ หนงั ของ
ชา่ งตที องถกู ทบุ จนยดื บานออก1 ขณะผลบุ โผลอ่ ยกู่ ลางทะเลหวั สดี ำ� ของปปี ดู
ราวกบั หัวกานพลู ไมม่ ีใครชมู ีดสน้ั ขึ้นขณะเขาถลาตกจากท้ายเรอื สตับบ์ไม่
ยอมหยดุ เพอื่ ยอ้ นกลบั มารบั เขา ขณะวาฬวา่ ยนำ้� เรว็ ราวตดิ ปกี เพยี งสามนาที
ระยะห่างระหวา่ งปีปกับสตบั บไ์ กลจากกันจนลบั ตา ขณะลอยคอกลางทะเล
เวงิ้ วา้ ง ปปี ผนู้ า่ เวทนาหนั หวั ทม่ี ผี มดำ� หยกิ เปน็ ลอนของเขาสดู่ วงอาทติ ยเ์ บอ้ื ง
บน เพอื่ นผถู้ กู ลอยแพไวเ้ พยี งลำ� พงั เฉกเชน่ เดยี วกบั เขา แมด้ วงอาทติ ยน์ น้ั จะ
อยสู่ ูง และสอ่ งสว่างก็ตามที

1  เวลาตที อง ชา่ งตจี ะน�ำเอาทองวางบนแผ่นหนังสัตว์แลว้ ตีเพือ่ รีดทองใหแ้ ผข่ ยายออกเปน็ แผน่

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 559

ท่ามกลางคล่ืนลมสงบการว่ายน�้ำในมหาสมุทรกว้างส�ำหรับนักว่ายน้�ำที่
มีประสบการณ์เป็นเร่ืองง่ายพอๆ กับการขับขี่รถบนบก ทว่าความอ้างว้าง
อย่างร้ายเหลือเป็นเรื่องเกินทน ความรู้สึกรุนแรงท่ีคุกรุ่นขึ้นท่ามกลางผืนน้�ำ
กว้างไร้ชีวิตจิตใจ พระเจ้า! หากอยากรู้ว่าเป็นเช่นไร? ขอจงเฝ้าสังเกตดูว่า
ลูกเรือท�ำเช่นไรยามเมื่อลอยคออยู่กลางทะเลเวิ้งว้างท่ามกลางคลื่นลมสงบ
สังเกตดูว่าพวกเขาอยู่ใกล้เรือของพวกเขามากเพียงไร และจะไม่ลอยตัวไป
ไกลหา่ งจากตัวเรอื เลย

ทว่าสตับบ์ต้ังใจทอดท้ิงให้นิโกรน้อยผู้น่าสงสารตกอยู่ในเคราะห์กรรม
เชน่ นนั้ จรงิ หรือ? เปลา่ เลย อยา่ งน้อยเขากไ็ ม่ได้ต้องการใหเ้ ป็นอย่างน้ัน แต่
เพราะมีเรืออีกสองล�ำไล่ตามหลังเขามา เขาคิดเอาอย่างม่ันใจว่าไม่นานนัก
เรอื ทงั้ สองจะตามมาทนั เจอปปี และรบั เขาขนึ้ เรอื ไป แมใ้ นความเปน็ จรงิ แลว้
การคิดเช่นนั้นต่อฝีพายที่ตกอยู่ในอันตรายอันเนื่องมาจากความขลาดเขลา
ของเขาเองไม่เป็นที่ประจักษ์ชัดนักกับนักล่าทุกคนท่ีประสบเหตุคล้ายกันนี้
และกรณีเช่นนี้ก็เกิดขึ้นบ่อยคร้ังจนแทบไม่มีการเปล่ียนแปลงในการประมง
น้ี คนขี้ขลาดอย่างท่ีเรียกกันนั้นจะถูกเพ่งเล็งชิงชังเฉกเช่นเดียวกับท่ีเกิดข้ึน
ในกองทัพเรอื และกองทพั บก

ทว่ามันยังคงเกิดข้ึน เรือที่ตามมาไม่เห็นปีป ความเร่งรีบไล่ตามวาฬท่ี
อยู่ห่างจากพวกเขาไปทางด้านหนึ่งไม่ไกลนัก ท�ำให้พวกเขาหันหัวเรือแล่น
ไปทางนั้น ขณะเรือของสตับบ์แล่นห่างออกไปไกล ท้ังเขาและลูกเรือต่างมุ่ง
ความสนใจไปยงั วาฬทตี่ ามลา่ โชคดเี หลอื เกนิ ทเ่ี รอื ใหญแ่ ลน่ มาพบโดยบงั เอญิ
และชว่ ยเขาขนึ้ มาได้ ทวา่ นบั จากชว่ั โมงนนั้ มาเจา้ นโิ กรนอ้ ยเดนิ ไปทว่ั ดาดฟา้
เรืออยา่ งคนบ้าดงั เช่นทีเ่ หล่าลูกเรือพดู กัน ทะเลเหยียดหยันท่ีจะรับรา่ งอันมี
ขอบเขตจ�ำกัดของเขาไว้ แตน่ ำ� เอาจติ วญิ ญาณทไ่ี รข้ อบเขตของเขาจมหายไป
แม้ไมจ่ มไปทัง้ หมด แตช่ วี ติ ท่ีเหลอื อยยู่ ง่ิ กว่านำ� ชีวติ จมลงส่ใู ต้ทะเลลกึ อนั น่า
มหศั จรรย์ ทซ่ี งึ่ รปู โฉมอนั แปลกตาของโลกดกึ ดำ� บรรพย์ งั ไมแ่ ปรเปลย่ี น สรรพ
สิ่งโฉบไถลไปมาเบื้องหน้าดวงตาเฉยชาของเขา มนุษย์เงือกจอมโลภ และ

560 : โมบ-ี้ ดิก๊

ความเจนจัดต่อโลก เผยให้เห็นกองส่ิงของที่เขาสะสมไว้ ท่ามกลางความ
สนุกสนาน ไร้จิตใจ และความอ่อนเยาว์ชั่วนิรันดร์ ปีปแลเห็นพระเจ้าอยู่
ทุกหนแห่ง เหล่าแมลงปะการังโผล่ออกมาจากแผ่นฟ้าที่ปกคลุมผืนน�้ำท่ีก่อ
ตัวขึ้นเป็นรูปทรงกลมขนาดใหญ่มหึมา เขาเห็นพระบาทของพระองค์วางอยู่
บนคันถีบเครื่องทอ และพูดคุยกับมัน ด้วยเหตุน้ีเพื่อนกลาสีของเขาจึงเรียก
เขาว่าคนบ้า เช่นนน้ั แลว้ ความวกิ ลจรติ ของมนุษย์กค็ ือสำ� นึกแหง่ สวรรค์ การ
เดนิ ออกจากมูลเหตแุ ห่งความตายท้งั ปวง ทสี่ ุดจะเป็นผลใหม้ นุษย์ก้าวสหู่ ว้ ง
คำ� นงึ แหง่ สรวงสวรรค์ ซง่ึ จะถกู ใชเ้ ปน็ เหตผุ ลบง่ บอกถงึ ความไรส้ าระ และฟน่ั
เฟอื น เมอ่ื นนั้ ความสุข หรือความทกุ ข์ ย่อมสัมผัสถึงความไม่เอนเอียง และ
ไมป่ ระนีประนอมเฉกเชน่ พระเจา้ ของเขา

ลูกเรือคนอ่ืนๆ ไม่มีใครกล่าวโทษสตับบ์มากนัก เรื่องอย่างน้ีเกิดข้ึนได้
เป็นธรรมดาในการประมงล่าวาฬ ผลจากเร่ืองที่เล่ามานี้ยังคงเห็นเป็นภาพ
ชดั ราวกบั ตัวผมเป็นผูถ้ ูกทอดท้งิ เสียเอง

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 561

บทที่ 94

มือบบี

วาฬของสตับบ์ท่ีแลกมาด้วยบทเรียนราคาแพงถูกน�ำมาผูกไว้ขา้ งเรือพีควอด
ด้วยดี จากนั้นก็เป็นการปฏิบัติงานตามข้ันตอนปกติ ท้ังการช�ำแหละและชัก
รอกดงั ไดเ้ คยกลา่ วถงึ รายละเอยี ดไวแ้ ลว้ กระทง่ั ถงึ การตกั นำ�้ มนั จากถงั ไฮเดล
เบริ ์กหรือถังเมือกวาฬ1

ขณะลูกเรือจ�ำนวนหน่ึงก�ำลังวุ่นวายอยู่กับงานในขั้นตอนหลังน้ี อีกส่วน
หนึ่งใช้เวลาไปกับการลากถังขนาดใหญ่ท่ีมีไขวาฬเติมล้นอย่างรวดเร็วออก
ไป และแล้วก็ถึงเวลาจัดเตรียมไขวาฬไว้ให้เรียบร้อยก่อนน�ำไปยังต้มสกัด
น�้ำมนั ในไมช่ ้า

องศาอณุ หภมู เิ วลานน้ั ทำ� ใหไ้ ขวาฬเยน็ และจบั ตวั เปน็ กอ้ น เมอื่ ผมนง่ั รวม
กบั เพื่อนคนอ่นื ๆ ตรงหนา้ ถังอาบนำ้� คอนแสตนตนิ 2นี้ ผมเฝา้ ดกู ระบวนการ
จับตัวเป็นก้อนที่น่าต่ืนตาตื่นใจ มันเกิดขึ้นตรงน่ันตรงน้ีกระจายไปรอบๆ
สว่ นทยี่ งั เปน็ ของเหลว หนา้ ทขี่ องเราคอื ตอ้ งบบี เคน้ กอ้ นพวกนใ้ี หก้ ลบั ไปเปน็
ของเหลวอกี ครงั้ งานทค่ี ลกุ คลกี บั กลน่ิ หอมและลนื่ ! ไมน่ า่ แปลกใจเลยวา่ สมยั
กอ่ นไขวาฬเปน็ เครอ่ื งประทนิ ความงามของผทู้ โ่ี ปรดปราน มนั ทงั้ ใสกวา่ ! หอม
กวา่ ! นมุ่ กวา่ ! และชนื่ ใจกวา่ ! หลงั จมุ่ มอื ลงไปเพยี งแคไ่ มก่ นี่ าที ผมรสู้ กึ นว้ิ มอื
ตัวเองเป็นเหมือนปลาไหล มันเรมิ่ เลอื้ ยและขดตวั

1  เมือกวาฬ-ของเหลวทใ่ี ห้ไขวาฬ
2  ถังอาบน้�ำคอนสแตนติน-ห้องอาบน�้ำสาธารณะขนาดใหญ่ในโรม สร้างโดยจักรพรรดิคอนสแตนตินใน
คริสตศตวรรษท่ี 4

562 : โมบ-้ี ดิ๊ก

ขณะน่ังอย่างสบายอารมณ์อยู่ที่น่ัน ไขว่ห้างบนดาดฟ้าเรือหลังออกแรง
อยา่ งเหนด็ เหนื่อยทเ่ี ครื่องกวา้ น ใต้ทอ้ งฟ้าสีครามเงยี บสงบ เรือแลน่ เออื่ ยๆ
รอ่ นไปอยา่ งราบเรยี บ มอื จมุ่ อยทู่ า่ มกลางเนอื้ เยอื่ ชมุ่ ของเหลวเปน็ หยดเลก็ ๆ
ออ่ นนมุ่ ละมนุ ละไม ผมแกวง่ มอื อยใู่ นนน้ั รว่ มชวั่ โมงหยบิ มนั ขนึ้ มาบบี ใหแ้ ตก
ในอุ้งมอื คั้นเอาความอดุ มสมบรู ณข์ องมันให้หล่ังไหลออกมา เหมอื นบบี คัน้
องนุ่ สุกใหเ้ ปน็ น้�ำไวน์ ผมสูดดมกล่นิ หอมบริสทุ ธ์ินนั้ กลิ่นของมันช่างเหมอื น
กบั กลิ่นดอกไวโอเล็ตผลิบานโดยแท้ ผมกลา้ ยืนยนั กบั คุณเลยว่าชว่ งเวลาน้ัน
เหมอื นไดอ้ ยใู่ นทงุ่ หญ้าท่ีมีกลิ่นหอม ท�ำใหล้ ืมทุกคำ� สาบานอันนา่ ขนลกุ ของ
พวกเรา ชว่ งเวลาอยทู่ า่ มกลางไขวาฬทสี่ ดุ จะพรรณนานน้ั ผมไดช้ ำ� ระลา้ งสอง
มือ และหัวใจของตัวเองด้วยมัน เกือบเช่ือตามความหลงผิดของพวกพารา
เซลซัน3ท่ีว่า ไขวาฬมีความบริสุทธ์ิพอในการบรรเทาโทสะได้ ขณะจุ่มมือใน
ถงั อาบน้นั ผมร้สู ึกเปน็ อิสระจากความมุ่งร้าย หรือความหงุดหงิด หรอื ความ
อาฆาตพยาบาท หรอื อะไรก็ตามแตใ่ นทำ� นองเดียวกนั นี้

บีบ! บีบ! บีบ! ตลอดช่วงเช้าอันยาวนานน้ีผมบีบไขวาฬจนแทบ
หลอมละลายไปพร้อมกับมัน ผมบีบไขวาฬจนความรู้สึกคล้ายวิปลาสเข้า
ครอบงำ� พบวา่ ตวั เองกำ� ลงั บบี มอื เพอ่ื นรว่ มงานโดยไมร่ ตู้ วั เพราะเขา้ ใจไปวา่
มอื ของพวกเขาเปน็ กอ้ นนมุ่ ละมนุ นน้ั ความรสู้ กึ รกั ใคร่ เสนห่ า และมไี มตรจี ติ
ท�ำให้เกิดงานอดิเรกน้ีข้ึน ในท่ีสุดผมบีบมือให้เพ่ือนร่วมงานอย่างต่อเน่ือง
พร้อมกับจ้องมองเข้าไปในดวงตาของพวกเขาอย่างเห็นใจมากพอจะกล่าว
ออกมาเป็นค�ำพูดว่า...โอ้! เพื่อนผู้เป็นท่ีรักของผม เหตุใดเรายึดม่ันอารมณ์
บูดบึ้งไว้ในกลุ่มนานนัก หรือตระหนักถึงความไม่สบายใจ หรือความอิจฉา
ริษยาเพียงแผ่วบางน้ัน! มาเถิด...มาบีบนวดสองมือของพวกเรากัน เช่นน้ัน
แหละ มาผลัดกันบีบนวดสองมือของพวกเรากัน มาบีบนวดมือของพวกเรา
ใหห้ ลงั่ น้�ำนม และน้�ำมนั แหง่ ความกรุณากนั เถอะ

ด้วยเหตุนั้นผมอาจบีบไขวาฬไปได้ตลอดกาล! จากประสบการณ์ซ�้ำๆ

3  พาราเซลซัน-ผู้ที่เชื่อตามพาราเซลซัส (ค.ศ. 1493-1541) แพทย์และนักเล่นแร่แปรธาตุชาวสวิส บิดา
ของวชิ าเภสชั วิทยาปัจจบุ ัน

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 563

มายาวนานท�ำให้ผมสังเกตเห็นว่าเดี๋ยวนี้ผู้ชายเราน้อมใจลด หรืออย่างน้อย
ก็เปลี่ยนความคิดในการบรรลุผลความสุขของตนไปบ้างแล้ว ไม่ต้ังไว้ทั้งใน
สติปญั ญา หรือความนึกคดิ แตเ่ อาไว้ทภี่ รรยา หัวใจ เตยี งนอน โตะ๊ อานม้า
ข้างเตา และบ้านเกิดเมืองนอน เพราะผมเหน็ ท้ังหมดน้ี จึงพร้อมจะบบี เมอื ก
ไปอยา่ งไมส่ น้ิ สดุ ในหว้ งจนิ ตนาการยามคำ่� คนื ผมเหน็ กรรเชยี งยาวของเหลา่
เทวทตู ในแดนสุขาวดี แตล่ ะองคม์ เี หยอื กน�ำ้ มันวาฬอยู่ในมือ

เม่ือพูดถึงไขวาฬก็จ�ำเป็นต้องพูดถึงเร่ืองอื่นๆ ที่เก่ียวข้องกันในงานจัด
เตรยี มไขวาฬให้พรอ้ มสำ� หรับการตม้ สกดั

อันดับแรกส่วนท่ีเรียกว่า "ไวต์ฮอร์ส4" ซ่ึงเป็นช้ินส่วนท่ีได้มาจากส่วน
เรยี วเลก็ ของวาฬ และส่วนหนาของปลายหาง มันมีความเหนียวของเส้นเอ็น
ที่กระจุกตัวหนาเป็นก้อนกล้ามเนื้อ ทว่ายังคงมีน้�ำมันอยู่บ้าง หลังแยกส่วน
ชิน้ เน้ือนอ้ี อกมาจากตวั วาฬ อนั ดับแรกเจ้าไวตฮ์ อร์สถกู ตดั ออกเปน็ ชน้ิ ขนาด
สเี่ หลยี่ มผนื ผา้ เพอ่ื ใหเ้ คลอ่ื นยา้ ยไดส้ ะดวกกอ่ นนำ� ไปใหม้ อื สบั มนั จะดคู ลา้ ย
กนั มากกบั ก้อนหินอ่อนเบริ ์กเชียร5์

พลมั พดุ ดง้ิ เปน็ คำ� ทเ่ี หมาะนำ� มาใชเ้ รยี กเนอื้ วาฬชน้ิ เลก็ ชน้ิ นอ้ ย ทว่ั บรเิ วณ
เต็มไปด้วยผืนผ้าไขวาฬ ช้ินส่วนพวกนี้มักมีส่วนเพ่ิมระดับความมันล่ืน มัน
เปน็ วตั ถทุ ส่ี วยงาม เอกิ เกรกิ และกระปรกี้ ระเปรา่ เมอื่ ไดม้ อง ตามความหมาย
ของชื่อที่ไดใ้ หไ้ ว้ มนั อุดมไปดว้ ยรอยแตม้ สีจางๆ มากมาย ด้วยริ้วลายสีขาว
และพนื้ สที อง แต้มจดุ ดว้ ยสแี ดงเข้ม และสีมว่ งเข้ม เป็นสีม่วงเขม้ ของทับทิม
ในรูปมะงั่ว6 เม่ือได้เห็นคุณแทบอดใจไม่ได้ที่จะไม่กินมัน ผมขอสารภาพว่า
เคยแอบเอาไปลองชิมหลังเสากระโดงหน้าคร้ังหน่ึง รสชาติของมันท�ำให้ผม
นกึ ไปถงึ เนอื้ ทอดเสวยจากโคนขาทพี่ ระเจา้ หลยุ ส์ เดอ โกรส7์ ทรงลม้ิ ลอง มนั

4  *ไวตฮ์ อรส์ -จะตดั เปน็ ช้นิ ขนาด 3x10 ฟุต
5  หนิ อ่อนเบริ ์กเชยี ร์-หนิ อ่อนจากเหมือนหินในเมอื งเบิรก์ เชียร์ อยู่ทางตะวนั ตกของรัฐแมสซาชเู ซตส์
6  มะงั่ว-ส้มมะง่ัว หรือมะนาวควาย ถิ่นก�ำเนิดอยู่ในอินเดีย ส้มโอมือและส้มซ่าหวานจัดเป็นสายพันธุ์
ย่อยของมะงว่ั
7  พระเจา้ หลยุ ส์ เดอ โกรส-์ พระเจา้ หลยุ ส์ที่หกแหง่ ฝร่ังเศส "เดอ โกรส์" แปลวา่ "อ้วน"

564 : โมบ้ี-ดก๊ิ

ถูกฆ่าในวันแรกหลังฤดูล่ากวาง ซ่ึงช่วงจังหวะเดียวกับฤดูล่ากวางน้ันเกิดข้ึน
พรอ้ มกบั กระบวนการกลน่ั เหลา้ อง่นุ รสเลิศจากสวนองนุ่ แห่งเมอื งแชมเปญ8

ยงั มเี นอื้ อกี ชนิ้ หนงึ่ ทมี่ ลี กั ษณะพเิ ศษซง่ึ เกดิ ขน้ึ ระหวา่ งขนั้ ตอนการปฏบิ ตั ิ
งานนี้ หากแต่ผมรู้สึกว่ามันค่อนข้างยุ่งยากในการบรรยายทีเดียว เนื้อช้ินนี้
เรียกว่าสลอบกอลเลียน เป็นชื่อท่ีเรียกกันมาแต่ด้ังเดิมในหมู่นักล่าวาฬด้วย
กนั เอง และยงั เปน็ ชอื่ ทบี่ ง่ บอกลกั ษณะของมนั ดว้ ย มนั มลี กั ษณะเยม้ิ เหนยี ว
จนบอกไม่ถูก พบได้บ่อยในถังไขวาฬหลังใช้เวลายาวนานบีบคั้นไขวาฬจน
เสรจ็ แล้วเทน้ำ� มันถา่ ยไปยงั อกี ถัง ผมคิดว่ามันเปน็ เยื่อบุของเมือกวาฬทีค่ ้ัน
ออกมาเกาะรวมกัน

เนอ้ื อกี ชนิ้ มชี อื่ เรยี กวา่ เกอรยี่ ์ คำ� ทเ่ี หมาะจะใชก้ นั ในหมนู่ กั ลา่ วาฬไรต์ แต่
บางครงั้ กถ็ กู นำ� มาใชต้ ามแตโ่ อกาสอำ� นวยในกลมุ่ นกั ลา่ วาฬหวั ทยุ มนั ใชเ้ รยี ก
เป็นช่ือของสารสีด�ำท่ีมีความเหนียวซึ่งขูดออกมาได้จากหลังวาฬกรีนแลนด์
หรือวาฬไรต์ และมีอยู่กลาดเกล่ือนบนดาดฟ้าเรือของบรรดานักล่าฝีมือ
ต่�ำตอ้ ยผู้ไลล่ ่าสัตว์ทะเลยักษ์คณุ ภาพตำ�่

นิปเปอร์ จริงๆ แล้วค�ำนี้ไม่ใช่ศัพท์เฉพาะในวงการประมงล่าวาฬมาแต่
เดิม แต่ถูกนักล่าวาฬน�ำมาประยุกต์ใช้จนกลายมาเป็นค�ำศัพท์ที่ใช้กัน นิป
เปอร์ส�ำหรับนักล่าวาฬจะหมายถึงเน้ือเอ็นเหนียวแผ่นไม่ยาวนักตัดมาจาก
ส่วนเรียวเล็กของหางวาฬ มันมีความหนาประมาณหน่ึงนิ้ว ส่วนอีกด้านมี
ขนาดเท่าส่วนเหล็กของจอบ หากเดนิ ไปตามรมิ ขอบของดาดฟ้าทเี่ ปน็ มนั ล่นื
จะเหน็ มนั ถกู ใชเ้ ปน็ เหมอื นผา้ หนงั ซบั พนื้ และหากจะพดู ใหเ้ ลศิ เลอ่ เกนิ จรงิ ก็
คงตอ้ งบอกวา่ ประสทิ ธภิ าพของมนั นนั้ ราวกบั เวทมนตร์ มนั ดงึ ดดู สง่ิ ปนเปอ้ื น
ได้อย่างหมดจดเลยทเี ดียว

ทว่าหากต้องการรู้จักช้ินเน้ือท่ีมีลักษณะคลุมเครือเหล่านี้ทั้งหมด ทางท่ี
ดคี ณุ ควรเดินลงไปยงั ห้องเก็บชั้นไขมนั วาฬดา้ นลา่ งในเวลานี้ แลว้ ใช้เวลาพูด
คยุ กบั คนในหอ้ งนน้ั ใหน้ านสกั หนอ่ ย สถานทน่ี เี้ คยไดเ้ อย่ ถงึ กอ่ นหนา้ นแ้ี ลว้ วา่

8  เมอื งแชมเปญ-ดินแดนผลติ เหล้าองุ ่น อยทู่ างเหนอื ของฝรัง่ เศส

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 565

เปน็ หอ้ งเกบ็ เนอื้ ไขมนั สว่ นทเ่ี รยี กวา่ ผนื ผา้ หม่ หลงั ไขมนั ถกู ลอก และดงึ ออก
มาเปน็ ชน้ิ ยาวจากวาฬ เมอื่ ถงึ เวลาเหมาะทจี่ ะทำ� การตดั เนอื้ สว่ นนี้ หอ้ งนจี้ ะ
มบี รรยายกาศชวนขนหวั ลกุ สำ� หรบั ลกู เรอื หนา้ ใหมท่ กุ คน โดยเฉพาะในเวลา
กลางคนื ดา้ นหนง่ึ ของหอ้ งจะจดุ ไฟตะเกยี งแสงสลวั ภายในหอ้ งจะถกู เตรยี ม
ไว้ใหโ้ ลง่ ส�ำหรบั คนงาน คนงานเหล่านี้จะจบั กันเปน็ คๆู่ คนหน่งึ ถอื หอกและ
ตะขอ สว่ นอกี คนถอื เสยี มชำ� แหละ หอกในประมงลา่ วาฬนจี้ ะมลี กั ษณะคลา้ ย
อาวธุ ทใ่ี ชใ้ นการตอ่ สรู้ ะยะประชดิ ตวั ของเรอื รบซงึ่ มชี อ่ื เรยี กอยา่ งเดยี วกนั สว่ น
ตะขอมลี กั ษณะคลา้ ยตะขอทใี่ ชใ้ นเรอื เลก็ คนทถี่ อื ตะขอจะใชต้ ะขอเกยี่ วแผน่
ไขมนั และรง้ั มนั ไวไ้ มใ่ หล้ นื่ ไถลไปตามแรงโนม้ เอยี งของเรอื ขณะโคลงเคลงไป
มา ขณะเดียวกันคนถือเสียมช�ำแหละจะยืนอยู่บนแผ่นไขมันนั้นเอง และตัด
ตรงๆ ไปท่ีมันให้ออกมาเป็นชิ้นๆ ขนาดสามคูณสิบฟุตเรียกส่วนน้ีว่าฮอร์ส
พซี เสยี มชำ� แหละมคี วามคมมากเพราะลบั คมอยตู่ ลอดเวลา ขณะคนถอื เสยี ม
ช�ำแหละยืนเท้าเปล่าอยู่บนแผ่นไขมัน ดังน้ันแผ่นไขมันจะต้องไม่หลุดลื่นได้
ง่ายเหมือนแคร่เล่ือน ไม่เช่นน้ันเขาจะตัดถูกหัวแม่เท้าของตัวเองไป หรือไม่
กต็ ดั ถกู หวั แมเ่ ทา้ ของผชู้ ว่ ยเขา คณุ จะประหลาดใจมยั้ ? ถา้ รวู้ า่ หวั แมเ่ ทา้ เปน็
อวยั วะทีข่ าดแคลนในกลุ่มคนงานผมู้ ปี ระสบการณโ์ ชกโชนในหอ้ งไขมนั วาฬ

566 : โมบี-้ ดกิ๊

บทที่ 95

พธิ ีกรรมของมอื มีด

หากคณุ เคยก้าวขึ้นเรือพีควอดหลังการชำ� แหละวาฬ และเดินเรือ่ ยไปจนใกล้
เคร่ืองกว้าน ผมมั่นใจทีเดียวว่าคุณต้องจ้องตาไม่กระพริบไปยังวัตถุปริศนา
หนา้ ตาแปลกประหลาด ซ่ึงคุณจะไดเ้ หน็ มันอย่ตู รงน่ัน วางยาวตามแนวชอ่ ง
ระบายน�้ำข้างเรือ มันไม่ใช่ถังอันน่าพิศวงในหัวมหึมาของวาฬ ไม่ใช่ความ
ใหญ่โตมโหฬารของขากรรไกรล่างท่ีถูกแยกออกมา ไม่ใช่ความน่าอัศจรรย์
ของหางท่ีสมส่วนกัน ทั้งหมดนี้ท�ำอให้คุณประหลาดใจได้ไม่ถึงคร่ึงของการ
แวบมองกรวยที่มลี กั ษณะพิกลจนเหลอื พรรณนา ตัวยาวกวา่ ส่วนสงู ของชาว
เคนต๊ักกี้ สว่ นฐานมีเส้นผ่าศนู ย์กลางเกือบหนง่ึ ฟตุ และด�ำสนิทเชน่ เดยี วกับ
โยโจ เทวรปู ไม้ตะโกของควีเควก อันทีจ่ ริงสงิ่ นี้ก็คอื เทวรปู น่นั เอง หรือถา้ จะ
พูดให้ถูกมีลักษณะคล้ายรูปเคารพในสมัยโบราณ รูปเคารพที่พระราชชนนี
มาอาคาห์ใชส้ กั การบชู าภายในสวนลับของพระองค์ แตถ่ ูกพระราชาอาสา ผู้
เป็นบตุ รถอดพระองค์จากต�ำแหนง่ และทำ� ลายรูปเคารพด้วยความชงิ ชัง โดย
เผาทิ้งที่ล�ำธานขิดโรน เรื่องราวคลุมเครือช่วงบทท่ี 15 ของพงศ์กษัตริย์เล่ม
แรก1

คราวน้ไี ปดูลกู เรือผูท้ �ำหน้าท่ีท่เี รยี กว่ามอื มดี กัน เวลานี้เขามาพรอ้ มกับผู้

1  บทท่ี 15 ของพงศ์กษัตรยิ เ์ ลม่ แรก-ในไบเบิล (1 พงศ์กษตั รยิ ์ 15)

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 567

ชว่ ยอกี สองคน บนหลังของเขาแบกส่ิงทีล่ ูกเรือเรยี กว่าแกรนดสิ ซิมสุ 2มาด้วย
มันหนักเสียจนสองบ่าของเขาโก่งโค้ง สองขาเดินโซเซราวกับเขาเป็นทหาร
แบกศพสหายมาจากสนามรบ เมื่อวางแผ่มันลงบนดาดฟ้าหัวเรือแล้วเขา
จัดแจงลอกหนังสีด�ำของมันออกตามแนวทรงกระบอก เช่นเดียวกับนักล่า
ชาวแอฟริกาลอกหนังงูเหลือม เม่อื ลอกหนังเสร็จเขาพลกิ เอาด้านในออกมา
เหมือนขาจ�ำอวด แล้ววางเหยียดยาวจนส่วนฐานของมันมีเส้นผ่าศูนย์กลาง
เพม่ิ ขนึ้ เกอื บสองเทา่ ตวั จากนน้ั จงึ คลอ่ี อกวางแขวนไวบ้ นเชอื กระโยงเพอ่ื ตาก
แห้ง ไม่นานก็น�ำลงมาแล้วแบ่งก่ึงกลางประมาณสามฟุตทบไปจรดปลายอีก
ด้าน จากน้ันเจาะช่องแขนทั้งสองด้าน แล้วสอดตัวเข้าไปตามทางยาว เวลา
นี้เจ้าหน้าที่ประจ�ำมีดเฉือนยืนอยู่หน้าคุณในชุดเส้ือคลุมเต็มยศ และพร้อม
ปฏิบัติหน้าที่ของเขาแล้ว ประเพณีโบร�่ำโบราณท่ีเขาได้ด�ำเนินการตามขั้น
ตอนท้ังหมดน้ีด้วยการสวมเส้ือคลุมยาวเพียงตัวเดียวเพียงพอแล้วส�ำหรับ
ปกปอ้ งเขาขณะปฏิบัติหนา้ ท่ใี นสถานทีท่ ำ� งานของเขา ภายในสถานท่ีทำ� งาน
นมี้ อี ปุ กรณส์ ำ� หรบั การเฉอื นเนอ้ื ไขวาฬสว่ นทห่ี น่ั เปน็ ชนิ้ ขนาดฮอรส์ พสี เพอื่ ใส่
หมอ้ ต้ม กระบวนการจะทำ� บนมา้ ไม้ ซงึ่ มีรปู ร่างหนา้ ตาแปลกประหลาด มนั
ถกู วางยาวไปจนสดุ กราบเรอื มถี งั ขนาดใหญว่ างดา้ นลา่ งเพอ่ื ไวร้ บั เนอ้ื ไขวาฬ
ท่ีถูกเฉือนแลว้ แผน่ เนอื้ ไขวาฬบางราวแผ่นกระดาษร่วงหล่นจากดาดฟ้าเรอื
ของนักปราศรัยผู้มีใจจดจ่อ เขาดูโอบอ้อมภายใต้อาภรณ์สีด�ำยืนอยู่บนแท่น
เทศน์สูงตระหง่านตั้งอกตั้งใจพลิกหน้าพระคัมภีร์ตรงหน้า เขาช่างเหมาะ
สมกับต�ำแหน่งราชาคณะเสียน่ีกระไร ช่างเป็นคนหนุ่มที่เหมาะกับต�ำแหน่ง
สังฆราชในคราบมือมดี นี่เสียจริงๆ!3

2  แกรนดิสซมิ สุ -องคชาต
3  ไบเบิ้ลลฟี ซ์! ไบเบิ้ลลฟี ซ!์ เปน็ ค�ำทีเ่ หล่าลูกเรือใชส้ ง่ เสยี งเชยี ร์มอื มีดเพ่ือบอกใหเ้ ขาต้ังใจเฉือนไขวาฬให้
บางท่ีสุดเทา่ ทจี่ ะท�ำได้ เพราะการทำ� เช่นนนั้ จะชว่ ยให้ต้มน้�ำมันออกมาได้ในปริมาณเพม่ิ มากขนึ้ อีกทัง้
อาจยังมสี ว่ นช่วยให้ไดน้ ำ้� มนั ท่ีมีคุณภาพอกี ดว้ ย

568 : โมบ-้ี ดิก๊

บทที่ 96

เตาต้มนำ�้ มัน

นอกจากเรอื เลก็ ทถ่ี กู ชกั รอกไวแ้ ลว้ เรอื ลา่ วาฬอเมรกิ นั ยงั มลี กั ษณะภายนอก
โดดเดน่ ดว้ ยสว่ นทเ่ี รยี กวา่ เตาตม้ นำ�้ มนั เปน็ สงิ่ กอ่ สรา้ งทมี่ คี วามแขง็ แรง และ
มีโครงสรา้ งแปลกประหลาดไมเ่ หมอื นใคร เมื่อรวมกับไม้โอก๊ และเชอื กปา่ น
ท�ำให้เรือล่าวาฬมีความสมบูรณ์มากทีเดียว ราวกับน�ำเอาเตาเผาอิฐจากทุ้ง
กวา้ งมาวางไวบ้ นแผ่นกระดานบนเรอื

เตาตม้ นำ้� มนั ตั้งอยู่ระหว่างเสากระโดงหน้า และเสากระโดงหลัก ซง่ึ เป็น
ส่วนท่ีมีพื้นที่มากที่สุดบนดาดฟ้าเรือ ด้านล่างมีท่อนไม้ที่มีความแข็งแรง
ทนทานสำ� หรบั รองรบั นำ�้ หนกั โครงสรา้ งวตั ถทุ รงตนั ของอฐิ และปนู ทมี่ ขี นาด
กว้างยาวสิบคูณแปดฟุต และสูงห้าฟุต ส่วนฐานไม่ได้เจาะทะลุพื้นดาดฟ้า
แต่ก่ออิฐข้ึนมาเป็นพื้นผิวโดยใช้เหล็กงอโค้งเป็นรูปเข่าค�้ำทุกด้านไว้แล้วขัน
สกรูติดกับท่อนไม้ ด้านข้างล้อมปิดด้วยไม้ ส่วนด้านบนปิดไว้อย่างมิดชิด
ด้วยบานไม้ลาดเอียง เมื่อเปิดบานไม้น้ีข้ึนจะเห็นหม้อต้มขนาดใหญ่สองใบ
แตล่ ะใบสามารถจุน�้ำมันไดห้ ลายบาร์เรล เวลาไมไ่ ดใ้ ชง้ านหม้อต้มทั้งสองใบ
จะสะอาดเอี่ยมอยู่ตลอดเวลา คนงานจะขัดด้วยหินสบู่และทราย จนมันข้ึน
เงาเหมือนชามพันช์สีเงิน ระหว่างเฝ้ายามตอนกลางคืน พวกกะลาสีอาวุโส
ทชี่ อบถากถางผอู้ ่ืนจะคลานเข้าไปดา้ นในและขดตวั งีบหลับอยู่ในนนั้ ในการ
ขัดหม้อต้มจะใช้คนงานขัดคนละใบขัดอยู่เคียงข้างกัน เร่ืองซุบซิบนินทาจึง
มักเกิดขึ้นบ่อยครั้งบนขอบเหล็กปากหม้อแห่งนี้ ท่ีน่ียังเป็นสถานท่ีที่เหมาะ

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 569

กับการครนุ่ คิดคำ� นวณคณิตศาสตรอ์ กี ด้วย จากหม้อตม้ ทางด้านซา้ ยมอื ของ
พีควอดขณะใช้หินสบู่ขัดถูไปรอบๆ ตัวอย่างแข็งขัน ผมได้พบกับข้อเท็จจริง
อนั นา่ ทง่ึ โดยบงั เอญิ เปน็ ครัง้ แรกนัน่ คือ โครงสรา้ งทางเรขาคณิตของหมอ้ ต้ม
นที้ ำ� ใหว้ ตั ถทุ กุ ชนดิ ทต่ี กลงไปไถลเปน็ วงครบรอบ เชน่ หนิ สบขู่ องผมจะตกลง
ไปที่จุดเดยี วทุกครง้ั ไมว่ ่าจะตกไปจากจุดใด

เม่ือย้ายเอาแผ่นปิดออกจากด้านหน้าเตาต้ม จะเห็นอิฐก่อเปลือยตรง
ด้านนั้นเจาะเป็นโพรงปากเหล็กของเตาไฟอยู่ใต้ก้นหม้อพอดี โพรงเหล่าน้ี
ติดต้ังบานเหล็กหนาเพ่ือไม่ให้ความร้อนของไฟลามออกมาโดนพื้นดาดฟ้า
เรือ โดยจะมีบ่อต้ืนๆ ยืดขยายใต้พ้ืนผิวเตาท่ีถูกปิดล้อมไว้ทั้งหมด มีปล่อง
ระบายสอดไว้ด้านหลัง บ่อน้ีจะถูกเติมน้�ำให้เต็มทันทีท่ีมันระเหยไปจนหมด
เพราะไม่มีปล่องไฟด้านนอกมันจึงเชื่อมต่อโดยตรงกับก�ำแพงด้านหลัง ทว่า
จากตรงนีข้ อย้อนกลับไปยงั เร่อื งของเราสกั หนอ่ ย

เวลาสามทุ่มงานต้มน้�ำมันของเรือพีควอดได้เร่ิมขึ้นเป็นคร้ังแรกของการ
เดินเรอื เท่ียวน้ี งานน้สี ตบั บ์ไดร้ ับมอบหมายให้เป็นผู้ควบคมุ ดูแล

“ตรงนนั่ นะ่ พรอ้ มกนั หรอื ยงั ? เปดิ บานไมอ้ อกแลว้ เรมิ่ ได้ นายจดุ ไฟเตา...
ต้มเลย” ไม่มีพิธีรีตองอะไรนักขณะช่างไม้ยัดเอาเศษไม้ขี้กบใส่เตาผ่านช่อง
ทางนนั้ กลา่ วไดว้ า่ ในการลอ่ งเรอื ลา่ วาฬการจดุ ไฟตม้ ไขมนั ครงั้ แรกจะตอ้ งใช้
ไม้ หลังจากน้นั จะไมใ่ ชไ้ ม้อกี เวน้ แต่ต้องการจะใชเ้ ปน็ ต้นเพลงิ เพอื่ การจดุ ให้
ติดไฟเร็ว กล่าวคือหลังถูกต้มแล้วไขวาฬจะหดตัวหยิกงอเรียกว่ากากน�้ำมัน
หรือกากไขวาฬ ซ่ึงยังคงคุณสมบัติความมันล่ืนอยู่พอควร กากไขวาฬเหล่า
น้ีจะให้เช้ือเพลิง เฉกเช่นผู้ยอมพลีชีพในกองเพลิง หรือพวกเกลียดมนุษย์
แล้วเผาพลาญตัวเอง เม่ือจุดไฟติดแล้ววาฬจะเติมเชื้อเพลิงตัวเอง และเผา
พลาญด้วยร่างของมันเอง มันจะสูดดมกลิ่นควันของตัวเองด้วยหรือไม่นะ!
ควันของมันกล่ินไม่น่าดม ทว่าไม่เพียงคุณต้องดมมันเท่าน้ัน แต่คุณยังต้อง
ทนอยู่ท่ามกลางกล่ินคลุ้งนั้นชั่วเวลาหนึ่งทีเดียว มันเป็นกล่ินเผาศพที่เหม็น
เกินบรรยาย และอาจลอยตลบอบอวลไปรอบๆ บริเวณเชิงตะกอน คล้าย

570 : โมบี้-ด๊กิ

กลน่ิ แพะในพระหตั ถซ์ า้ ยของพระองค1์ ขณะทำ� การพพิ ากษามนษุ ย์ ซงึ่ ตดั สนิ
ว่าใครจะลงนรก

งานตม้ นำ้� มนั ดำ� เนนิ เตม็ ขน้ั ในชว่ งกลางดกึ เราจดั การกบั ซากจนหมดแลว้
ใบเรอื ถกู กางออกขณะลมบรสิ ทุ ธพิ์ ดั โชย ความมดื มดิ ของมหาสมทุ รเวงิ้ วา้ งใน
ยามคำ�่ ยงิ่ ใหค้ วามรสู้ กึ อา้ งวา้ งเปลา่ เปลยี่ ว ทวา่ ทา่ มกลางความมดื มดิ เปลวไฟ
ลามเลียรนุ แรงออกมาเป็นพกั ๆ จากปลอ่ งควัน ส่องแสงเรืองรองไปยังเชอื ก
ระโยงดา้ นบนราวกับเปลวไฟของชาวกรกี ทเ่ี ลา่ ขาน เรอื ไฟขับเคล่ือนออกไป
ประหนง่ึ มงุ่ สู่ปฏิบตั ิการล้างแคน้ อย่างไร้ความปรานี ดงั เชน่ เรือบรรทกุ น้�ำมัน
ดิบและก�ำมะถันของคานาริส2ผู้กล้าหาญ ชาวไฮดรา3ออกจากท่ากลางดึก
พร้อมด้วยแผ่นเปลวเพลิงส�ำหรับแล่นเรือมุ่งประจันหน้ากับเรือรบชาวตุรกี
เพือ่ เผาไหมใ้ ห้เป็นจุล

บานไมถ้ กู นำ� ออกจากดา้ นบนเตาตม้ ไขวาฬ เผยใหเ้ หน็ พน้ื กวา้ งดา้ นหนา้
ผทู้ ย่ี นื บนพน้ื นเ้ี พอื่ ทำ� หนา้ ทเ่ี ปน็ คนควบคมุ เตาไฟของเรอื ลา่ วาฬจะตอ้ งมรี ปู
ร่างอย่างนักพุ่งฉมวกคนป่าชาวตาตาร์4 พวกเขาจะใช้คราดด้ามยาวคอยทิ่ม
กอ้ นไขวาฬทก่ี ำ� ลงั เดอื ดฟอู่ ยใู่ นหมอ้ ตม้ หรอื ไมก่ ค็ อยคยุ้ เขย่ี ไฟขา้ งใตใ้ หค้ โุ ชน
จนเปลวไฟทค่ี ดเคย้ี วมว้ นตวั พงุ่ ออกมานอกชอ่ งกจ็ ะใชเ้ ทา้ ตะครบุ มนั ไว้ ควนั
ลอยเออ่ื ยออกมาสมุ กองดา้ นนอก ทกุ ครง้ั ทเ่ี รอื โยนตวั ขน้ึ นำ�้ มนั เดอื ดในหมอ้
จะกระฉอกออกมาราวกบั จะพงุ่ ทะยานใสใ่ บหนา้ พวกเขา ตรงขา้ มกบั ชอ่ งเตา
เยอ้ื งออกไปดา้ นขา้ งของพน้ื เตาเปน็ ทตี่ ง้ั ของเครอ่ื งกวา้ น มนั เปน็ เหมอื นเกา้ อี้
นวมกลางทะเลใชส้ ำ� หรบั นงั่ เฝา้ ในยามทไ่ี มม่ อี ะไรใหต้ อ้ งทำ� พวกเขาจะมานง่ั

1  กล่ินแพะในพระหตั ถ์ซ้ายของพระองค์-ตามไบเบลิ ภาคพนั ธสญั ญาใหม่ เมือ่ ถงึ วันพิพากษา พระเยซูจะ
เสดจ็ กลับมา และทรงแยกวิญญาณท้ังมวลบนโลกเป็นแกะ (พระหตั ถข์ วา) กบั แพะ (พระหตั ถ์ซา้ ย) ซงึ่
แพะถือเป็นวิญญาณบาปทีต่ อ้ งถกู ลงโทษชวั่ นิรนั ดร์
2  คานาริส-คอนสแตนติน คานารสิ (ราว ค.ศ. 1793-1877) นายพลเรือและนายกรฐั มนตรขี องกรีก ทำ�
สงครามปลดแอกจากตุรกี ในปี 1822 เขาเร่ิมใช้ "เรือไฟ" หรอื "เรอื วางเพลิง" ในการรบ โดยส่งเรอื เล็ก
เข้าไปลอบวางเพลงิ เรอื สำ� คญั ๆ ของตุรกี
3  ไฮดรา-เกาะของกรกี
4  ชาวตาตาร์ ชนชาตินักรบ (เชน่ เดยี วกบั ชาวมองโกลและชาวเตริ ก์ ) ในศตวรรษท่ี 13 พวกเขาร่วมรบกับ
เจงกิสขา่ น จกั รวรรดติ าตาร์แผ่ไปกว้างขวางมาก พอ ๆ กับพื้นทขี่ องอดตี สหภาพโซเวียต

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 571

มองเปลวไฟสแี ดงตรงนก้ี ระทงั่ รสู้ กึ ราวกบั ดวงตาทงั้ สองขา้ งไหมเ้ กรยี มอยบู่ น
หวั ผวิ สนี ำ้� ตาลออ่ นของพวกเขาในเวลานส้ี กปรกเปอ้ื นไปดว้ ยเขมา่ ควนั และ
เหงื่อ หนวดก้อนหนาและซี่ฟันสุกสกาวตัดสีผิวชาวป่าของพวกเขา เผยอยู่
เบ้ืองหน้าแสงสีของเปลวไฟท่ีเต้นเร้าอยู่ในเตาต้ม ยามนี้พวกเขาเล่าสู่กันฟัง
ถงึ เรอ่ื งราวผจญภยั อนั โหดรา้ ย เรอ่ื งชวนขนหวั ลกุ นน้ั ถกู เลา่ ออกมาดว้ ยความ
สนุกสนาน ราวกับเสียงหัวเราะไร้อารยธรรมของพวกเขาโกยข้ึนมาจากเรื่อง
เลา่ เหลา่ นนั้ เฉกเชน่ เปลวไฟจากเตาเพลงิ ไปๆ มาๆ เบอ้ื งหนา้ เตาตม้ ไขวาฬ
เหลา่ นกั พงุ่ ฉมวกออกทา่ ออกทางอยา่ งออกรสโดยมเี หลก็ งา่ มและทต่ี กั ขนาด
ใหญ่อยู่ในมือ ขณะลมพัดส่งเสียงโหยหวน คล่ืนหัวแตกในทะเลกระโจนเข้า
ใส่ เรือร้องโอดครวญและด�ำหัวลง พีควอดน�ำไฟบรรลัยกันต์พุ่งออกไปไกล
ข้ึน และไกลข้ึนอย่างมุ่งม่ันสู่ความด�ำมืดของท้องทะเลและยามค�่ำคืน มัน
บดกระดูกสีขาวในปากอย่างหยามเหยียด และถ่มออกอย่างแรงไปรอบตัว
พีควอดว่ิงไปข้างหน้าอย่างเร็วบรรทุกพวกชาวป่า และอัดแน่นด้วยเปลวไฟ
พร้อมๆ กับภารกิจเผาซากศพ เรือโจนออกไปข้างหน้ามุ่งสู่สดี ำ� ของความมดื
มิดราวกบั สำ� เนาจิตวิญญาณของผบู้ ญั ชาการผู้หมกมนุ่ ของมัน

ขณะผมยืนอยู่ที่หางเสือเพ่ือท�ำหน้าท่ีน�ำทางเรือไฟล�ำนี้ให้ล่องทะเลไป
อย่างเงียบๆ เป็นเวลานานหลายชั่วโมง ภาพท่ีเห็นตรงหน้าท�ำให้ผมในช่วง
ขณะนั้นเหมือนจมอยู่ในความมืดมิดเห็นเพียงความร้อนแรง ความบ้าคล่ัง
และความน่ากลัวต่างๆ นาๆ ภาพปีศาจในรูปร่างต่างๆ ปรากฏเบื้องหน้า
ผมอยา่ งตอ่ เนื่อง โลดเตน้ ไปมาท่ามกลางกลุ่มควัน และเปลวเพลงิ มันท�ำให้
เกดิ ภาพทำ� นองเดยี วกนั ในจติ วญิ ญาณผมทนั ทที ผ่ี มปลอ่ ยใหต้ วั เองหลดุ เขา้ สู่
อาการครึ่งหลบั ครึ่งตืน่ ท่ีครอบง�ำผมขณะท�ำหนา้ ทีอ่ ยู่ที่หางเสือเรือ

และแลว้ ในคนื นนั้ มเี หตกุ ารณแ์ ปลกประหลาด (ลกึ ลบั กวา่ เทา่ ทมี่ มี า) เกดิ
ขน้ึ กบั ผม มนั เรม่ิ ขน้ึ นบั จากผมยนื งบี หลบั ไป ผมสำ� เหนยี กไดถ้ งึ ความผดิ ปกติ
ร้ายแรงบางอย่างเกิดขึ้น ด้ามหางเสือท่ีท�ำจากกระดูกขากรรไกรวาฬตีเข้า
สีข้างผมที่พิงมันอยู่ สองหูของผมได้ยินเสียงหึ่งๆ ของใบเรือท่ีเร่ิมส่ันสะบัด

572 : โมบ้ี-ดิก๊

ในสายลม5 ผมนึกว่าสองตาของตัวเองเปิดกว้างแล้ว แต่ก็ยังงัวเงียใช้นิ้วถ่าง
เปลือกตาใหเ้ ปดิ ออกกวา้ งกวา่ เดิม ถงึ อยา่ งนน้ั กย็ งั ไมช่ ว่ ยใหผ้ มมองเห็นเขม็
ทศิ ทอ่ี ยเู่ บอื้ งหนา้ หางเสอื ทถ่ี อื อยู่ และแมจ้ ะมแี สงไฟกลอ่ งใสเ่ ขม็ ทศิ สอ่ งสวา่ ง
วาบราวหน่ึงนาทีนับจากผมเหลือบมองแผงหน้าปัดน้ัน แต่ยังคงดูเหมือนว่า
ไม่มีอะไรอยู่เบ้ืองหน้าผมนอกจากความมืดมิด และประกายไฟสีแดงส่อง
วาบข้ึนมาเปน็ พักๆ เหนืออน่ื ใดทัง้ มวลภาพฝนั ทเ่ี กิดข้นึ วูบวาบเบื้องหน้าผม
ไม่น่าจะมุง่ ไปยงั ทหี่ ลบภัยขา้ งหนา้ ขณะพุ่งตวั จากทห่ี ลบภัยด้านหลังทัง้ หมด
มา ความรู้สึกงงงวยตัวแข็งทื่อราวภาวะดับสูญเข้าครอบง�ำ มือที่ก�ำด้ามหาง
เสือไว้ส่ันกระตุก ทว่าด้วยความคิดฟั่นเฟือนที่ว่าด้ามหางเสืออยู่ในลักษณะ
กลบั หวั กลบั หางราวกบั ต้องมนตด์ ว้ ยเหตุผลบางอยา่ ง พระเจ้า! เกิดอะไรขึน้
กบั ผม? ผมคิด ดูซ!ิ ขณะงบี หลับไปผมกลบั ตัวหมุนมายนื หันหน้าใหท้ ้ายเรอื
สว่ นหลงั หนั ไปทางหวั เรอื และเขม็ ทศิ ผมรบี หนั หลงั กลบั ทนั ที และทนั ปอ้ งกนั
ไม่ใหเ้ รือทะยานขึ้นกลางสายลมจนอาจทำ� ให้คว�่ำลงได้ ชา่ งน่าปลื้มปิติ และ
น่ายินดีอะไรเช่นน้ีท่ีต่ืนขึ้นจากอาการหลอนประหลาดในค�่ำคืนวันน้ันได้ทัน
ไมต่ ้องพบกบั เคราะห์ร้ายที่อาจเกิดข้นึ ได้จากกระแสลม!

จงอยา่ จอ้ งมองเปลวไฟใหน้ านนกั โอ.้ ..มนษุ ย!์ จงอยา่ หลบั ฝนั ขณะมอื ของ
เจา้ ถอื หางเสอื เรอื อย!ู่ จงอยา่ หนั หลงั ใหก้ บั เขม็ ทศิ และยอมรบั สญั ญาณเตอื น
ทนั ทที ห่ี างเสอื สะบดั อยา่ หลงเชอื่ เปลวไฟจอมปลอม แสงอนั รอ้ นแรงของมนั
ทำ� ใหท้ กุ สง่ิ เปน็ ภาพลวงตา เมอ่ื พรงุ่ นเ้ี ชา้ มาถงึ แสงธรรมชาตจิ ากดวงอาทติ ย์
จะสอ่ งสว่างท้องฟา้ ใหส้ ดใส และบรรดาผูท้ ่แี ลเหน็ เปน็ เหมอื นปศี าจในเปลว
เพลงิ ในยามเชา้ จะกลายเปน็ อนื่ อยา่ งนอ้ ยกด็ ผู อ่ นคลายออ่ นโยนกวา่ นี้ แสง
อาทติ ยเ์ บกิ บานสอ่ งประกายสที องเรอื งรอง คอื โคมไฟหนงึ่ เดยี วทใี่ หแ้ สงทถี่ กู
ตอ้ งชัดเจน นอกเหนอื จากน้แี ลว้ เป็นแตเ่ พยี งจอมหลอกลวง

แมก้ ระน้ันดวงอาทิตยไ์ มซ่ ่อนเรน้ หนองนำ�้ แสนหดหู่ของเวอร์จเิ นีย6 และ

5  สั่นสะบัดในสายลม-ในที่นี้หมายถึง ใบไม่กินลม เพราะอิชเมลหลับ และไม่ได้คุมหางเสือ เรือจึงแล่น
สะเปะสะปะไป
6  หนองน�้ำแสนหดหูข่ องเวอร์จิเนีย-อยทู่ างตะวนั ออกเฉยี งเหนือของเวอร์จืเนีย

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 573

ไม่อ�ำพรางทุ่งราบที่ถูกสาปของโรม7 ไม่ปกปิดทะเลทรายสะฮาราท่ีกว้าง
ใหญ่ ไม่ปกคลุมทุกพ้ืนที่หลายล้านไมล์ของทะเลทราย และทุกความเศร้า
โศกใต้แสงจันทร์ ดวงอาทิตย์ไม่ซุกซ่อนมหาสมุทรอันเป็นมุมมืดของโลกใบ
น้ี ทัง้ ยงั มีพื้นท่ถี งึ สองในสามสว่ นของโลก ดงั นนั้ ไซร้มนษุ ยผ์ ูม้ ีความตายเป็น
จุดหมายหากช่ืนชอบความสุขมากกว่าความเศร้า มนุษย์ผู้นั้นไม่มีทางจะ
เปน็ มนุษยท์ ่แี ทจ้ ริงได้ ไม่แท้จริง หรอื กค็ ือไมเ่ จรญิ กา้ วหนา้ หนังสอื กเ็ ชน่ กนั
มนษุ ยท์ แี่ ทจ้ รงิ คอื คนทรี่ บั ความเศรา้ โศก8 หนงั สอื ทแี่ ทจ้ รงิ คอื หนงั สอื กษตั รยิ ์
โซโลมอน9และหนังสือปัญญาจารย์คือเหล็กกล้าแห่งความทุกข์ที่ถูกตีข้ึนรูป
จนแข็งแกร่ง “สารพัดอนิจจัง”10 ทุกๆ ส่ิง! โลกแห่งความดื้อร้ันจะยังไม่ได้
ครอบครองสติปัญญาของกษัตริย์โซโลมอนอนารยะ ทว่าเขาผู้ซึ่งบอกปัดโรง
พยาบาล และกรงขงั ทง้ั ยงั จำ้� เทา้ กา้ วผา่ นสสุ าน และชนื่ ชอบสนทนาเรอื่ งราว
การละครมากกวา่ เรอื่ งราวในนรก ผซู้ ง่ึ เรยี กขานกนั ในนามคาวเปอร์11, ยงั 12,
ปาสกาล13, รโู ซ14 วายร้ายผนู้ า่ เวทนาเหล่านลี้ ้วนเปน็ คนป่วย ตลอดจนชวี ิต
ไรก้ งั วลดงั คำ� ปฏญิ าณตนของราเบอแล15ผเู้ ฉลยี วฉลาดเปน็ กรด ดงั นนั้ จงเบกิ
บานกนั เถดิ ชายผนู้ นั้ ไมเ่ หมาะจะนง่ั ลงบนแผน่ จารกึ หนา้ หลมุ ศพ และทำ� ลาย
ดนิ ชมุ่ ตน้ หญา้ เขยี วขจดี ว้ ยสตปิ ญั ญาของโซโลมอนทนี่ า่ อศั จรรยจ์ นยากหยง่ั ถงึ

7  ทุ่งราบที่ถูกสาปของโรม-ทุ่งราบกัมปัญญาท่ีล้อมรอบกรุงโรม ไร้ผู้คนอยู่อาศัยต้ังแต่ยุคกลางจนถึง
ศตวรรษท่ี 19
8  คนท่ีรับความเศร้าโศก-ในไบเบิล อิสยาห์ (53:3) มีข้อความว่า ท่านได้ถูกมนุษย์ดูหม่ินและทอดทิ้ง
เป็น "คนท่ีรับความเศร้าโศก" และคุ้นเคยกับความระทมทุกข์ และดังผู้หนึ่งซึ่งคนทนมองดูไม่ได้ ท่าน
ถกู ดูหม่ิน และเราทั้งหลายไมไ่ ดน้ ับถอื ทา่ น" ชาวครสิ ตเ์ ชอ่ื ว่า "คนทร่ี ับความเศรา้ โศก" เปน็ สัญลกั ษณ์
ของพระเยซทู ถี่ กู ตรงึ กางเขน
9  กษตั รยิ โ์ ซโลมอน-ผูเ้ ขียน "สุภาษติ " และ "ปัญญาจารย"์ ในไบเบลิ
10  “สารพดั อนิจจงั ”-ขอ้ ความในปัญญาจารย์ (1:2) หมายถึง ทกุ สิง่ ล้วนไรแ้ กน่ สาร
11  วิลเลียม คาวเปอร์ (ค.ศ. 1713-1800) กวีและนักเขียนชาวอังกฤษ ผู้เขยี นบทสรรเสริญพระเจา้
12  ยงั -เอด็ เวริ ด์ ยัง (ค.ศ. 1683-1765) กวชี าวอังกฤษ
13  ปสั กาล-แบลซ ปสั กาล (ค.ศ. 1623-1662) นักคณิตศาสตร์และนกั ปรัชญาศาสนาชาวฝรงั่ เศส
14  รูโซ-ฌอ็ ง-ฌกั รโู ซ (ค.ศ. 1712-1778) นกั ปรชั ญาชาวฝรง่ั เศส
15  ราเบอแล-ฟร็องซัว ราเบอแล (ค.ศ. 1494-1553) นักเขียนเสียดสี และนักมนุษยนิยมสมัยฟื้นฟู
ศลิ ปวทิ ยา และนักชาวฝร่ังเศส

574 : โมบ้-ี ดกิ๊

ทว่าแม้กษัตริย์โซโลมอนจะกล่าวว่า “ผู้ใดหันเหจากทางแห่งความเข้าใจ
จะพักอยู่...”16 (กล่าวคือแม้ขณะยังคงมีชีวิตอยู่) “ในท่ีประชุมของเหล่าคน
ตาย” ขอทา่ นจงอยา่ ยอมแพ้ และลกุ ขนึ้ สู้ เพอื่ ไมใ่ หน้ าวาชวี ติ ของทา่ นควำ�่ ลง
จนทำ� ใหท้ า่ นออ่ นแอ ดงั เชน่ เมอื่ ครงั้ มนั กระทำ� กบั ผม สตปิ ญั ญาเกดิ จากความ
ทกุ ข์ ทวา่ ความทกุ ขเ์ ปน็ ความวกิ ลจรติ เปรยี บมนษุ ยบ์ างคนเปน็ เหมอื นดงั่ นก
อนิ ทรบี นเขาแคตสกลิ 17 มนั สามารถใชช้ วี ติ อยใู่ นชอ่ งแคบทม่ี ดื มดิ และหาทาง
บนิ ถลาออกมาจากชอ่ งแคบไดอ้ กี ครงั้ กอ่ นทะยานขน้ึ สฟู่ า้ กวา้ งจนหายลบั ตา
ไปในแสงอาทิตย์ แมน้ มันต้องบินอย่ภู ายในช่องแคบชัว่ นริ ันดร์ ทวา่ ชอ่ งแคบ
นนั้ กย็ งั คงอยบู่ นภผู า การรอ่ นตำ่� ของนกอนิ ทรยี บ์ นภผู าจงึ ยงั คงสงู กวา่ นกอนื่
ใดในที่โลง่ แมม้ ันจะบนิ สงู เพยี งใดกต็ าม

16  “ผู้ใดหนั เหจากทางแห่งความเข้าใจ จะพกั อยู่...”- ข้อความในไบเบิล (สภุ าษติ 21:16) "'ผ้ใู ดท่ีหนั เหไป
จากทางแหง่ ความเขา้ ใจ' จะพักอยู่ในทีป่ ระชมุ ของคนตาย"
17  เขาแคตสกิล-ภเู ขาทางตอนเหนือของนิวยอรก์

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 575

บทที่ 97

ตะเกยี ง

หากคุณเคยเดินจากที่ต้ังเตาต้มไขวาฬของเรือพีควอดลงไปยังห้องใต้ท้อง
เรอื สถานทซ่ี ง่ึ คนเฝา้ ยามมกั หลบมางบี หลบั หลงั หมดหนา้ ที่ ชวั่ ขณะหนง่ึ คณุ
จะนึกว่าตัวเองก�ำลังเดินเข้ามาในอารามท่ีมีแสงไฟส่องสว่างของพระราชา
ผู้ประกาศตนเป็นนักบุญ และอุปทูต ท่ีนั่นพวกเขานอนอยู่ในโลงศพไม้โอ๊ก
เป็นรูปทรงสามเหลี่ยม กะลาสีแต่ละคนน่ิงเงียบด่ังถูกสลักขึ้นด้วยส่ิว1 แสง
จากตะเกยี งทาบลงบนดวงตาท่ีหลุบปดิ ของพวกเขา

ในเรือพาณิชย์ น�้ำมันส�ำหรับลูกเรือหายากเสียยิ่งว่าน้�ำนมแมว พวกเขา
ต้องแต่งตัวในความมืด กินอยู่ในความมืด และเดินโซเซอยู่ในความมืดไปยัง
ฟูกนอน เรอื่ งราวเหลา่ น้เี ปน็ เรอื่ งปกตขิ องพวกเขา แต่สำ� หรับนกั ล่าวาฬซง่ึ มี
อาชพี ตามหาอาหารแหง่ แสงไฟ พวกเขาจงึ ใชช้ วี ติ อยทู่ า่ มกลางแสงไฟ เสกสรร
เตยี งนอนของพวกเขาใหเ้ ปน็ เหมอื นดงั่ ตะเกยี งอาละดนิ และลม้ ตวั นอนอยใู่ น
นั้น เพ่อื วา่ ในคืนทมี่ ืดมิดท่ีสดุ ตลอดทั้งลำ� เรือยงั คงสวา่ งเรอื งรองด้วยแสงไฟ

คุณจะได้เห็นถึงอิสระทั้งมวลของเหล่านักล่าวาฬผู้ครอบครองแสงไฟไว้
ในกำ� มือ ไม่ใชแ่ คเ่ พียงขวดทรงสงู และขวดแกว้ เลก็ ๆ เท่านัน้ แต่เขาสามารถ
นำ� เอาภาชนะทองแดงหมุ้ ชนวนกนั รอ้ นไปทเ่ี ตาตม้ ไขวาฬเพอ่ื เตมิ นำ้� มนั ทน่ี นั่
เฉกเช่นน�ำเอาเหยือกเหล้าเอลไปเติมท่ีหม้อต้ม พวกเขายังใช้น�้ำมันบริสุทธ์ิ
เป็นเช้ือเพลิงเผาไหม้ส่วนที่ไม่สามารถผลิตเป็นน้�ำมันได้ ฉะนั้นมันจึงคงไม่

1  ถูกสลักด้วยสิ่ว-ในสุสานของเชื้อพระวงศ์หรือขุนนางยุโรป จะวางรูปสลักผู้ตายวางไว้บนแท่น ราวกับ
กำ� ลังนอนหลบั อยู่

576 : โมบ้ี-ดกิ๊

เสื่อมค่าไป ของเหลวท่ีไม่ได้มีคุณสมบัติเหมือนดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ หรือ
ดวงดาวประดษิ ฐข์ นึ้ ใชบ้ นบก มนั มกี ลนิ่ หอมหวานเฉกเชน่ เนยสดทไ่ี ดจ้ ากทงุ่
หญา้ ในเดอื นเมษายน พวกเขาออกไลล่ า่ หานำ้� มนั เพอ่ื ใหแ้ นใ่ จถงึ ความสดใหม่
และความบรสิ ทุ ธแ์ิ ทข้ องมนั เฉกเชน่ นกั เดนิ ทางบนทงุ่ แพรอ่ี อกลา่ สตั วเ์ พอ่ื นำ�
มาเป็นอาหารมอื้ ค่�ำของตวั เอง

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 577

บทท่ี 98

บรรจแุ ละเกบ็ กวาด

ตอนนเ้ี รอื่ งราวทง้ั หมดทม่ี เี นอื้ หาเกย่ี วพนั ถงึ กนั ไดเ้ ลา่ มาหมดแลว้ ตง้ั แตเ่ รอื่ ง
ทวี่ า่ จะมองเหน็ สตั วท์ ะเลยกั ษช์ นดิ นไี้ ดอ้ ยา่ งไรบนเสากระโดงเรอื มนั ถกู ไลล่ า่
บนน่านน้�ำที่เวิ้งว้างห่างไกล และถูกฆ่าตายในช่องลึกหว่างหุบเขาได้อย่างไร
การลากมันมาผูกมัดไว้ข้างเรือ และตัดหัวมันท�ำอย่างไร และ เส้ือคลุมหนา
นุ่มของมันได้กลายมาเป็นสมบัติของผู้ท�ำหน้าท่ีประหารมันได้อย่างไร (ตาม
หลักการที่ก�ำหนดให้เพชฌฆาตในสมยั โบราณตอ้ งแต่งกายในชุดของผู้ถกู ตดั
หวั ) ทำ� อยา่ งไรมนั จงึ ถกู ลงโทษใหล้ งไปอยใู่ นหมอ้ ตม้ ไดท้ นั เวลา และเฉกเชน่
เดยี วกบั ชดั รคั เมชาค และเอเบดเนโก1 ไข, นำ้� มนั และกระดกู ของมนั ไมเ่ สอื่ ม
สลายไปในเปลวเพลงิ คราวนกี้ ถ็ งึ เวลาของบทสรปุ ในสว่ นนซ้ี ง่ึ จะบรรยายดว้ ย
การเล่า และร้องไปพร้อมๆ กัน เท่าท่ีผมจะท�ำได้ กระบวนการชวนฝันของ
การเทนำ�้ มนั ของวาฬลงในถงั และจบั มนั ยดั ใสเ่ ขา้ ไปในหอ้ งเกบ็ สนิ คา้ ทซี่ ง่ึ เจา้
วาฬยักษ์จะได้ด�ำดิ่งสู่ถิ่นฐานก�ำเนิดของมันอีกคร้ัง ล่ืนไถลงลงไปใต้พื้นผิว
ตรงหนา้ ทวา่ ...อนจิ า! มนั จะไมไ่ ดก้ ลบั ขน้ึ มาพน่ พวยนำ�้ แหง่ ลมหายใจอกี แลว้

ขณะยังอุ่นๆ อยู่น�้ำมันจะเหมือนกับพันช์ร้อนๆ ถูกเทใส่ในถังขนาดหก
บาร์เรล บางครั้งช่วงเวลานั้นเรืออาจโยนตัวขึ้นไถลไปบนคลื่นลูกแล้วลูกเล่า
ในท้องทะเลยามค่�ำคืน ท�ำให้ถังไม้ขนาดใหญ่แกว่งไปรอบๆ และถลาไปมา

1  ชัดรัค เมชาค และเอเบดเนโก-ในไบเบิล (ดาเนียล 3:12-30) ท้ังสามขัดค�ำสั่งพระราชา ไม่ยอมบูชา
เทวรปู ทอง จงึ ถงึ ลงโทษจบั โยนลงไปในเตาหลอม แตก่ ไ็ มไ่ ดร้ บั อนั ตรายใดๆ พระราชาจงึ สงั่ ใหช้ าวเมอื ง
หันมาบชู าพระเจา้ ของคนทงั้ สามแทน

578 : โมบ้-ี ด๊ิก

บางทกี ถ็ ลาขา้ มฟากดาดฟา้ ทเ่ี ปน็ มนั ลน่ื ไปอยา่ งนา่ หวาดเสยี วเหมอื นลนื่ ไถล
ไปบนพน้ื ลาด กระท่ังในที่สดุ พวกเราตอ้ งชว่ ยกันจับยึดไว้กับที่ของมัน ทั่วทัง้
เรอื ห่วงเหลก็ ถูกสง่ ใหแ้ ก่กัน ทง้ั เคาะทงั้ ตดี ้วยคอ้ นหลายอนั อยา่ งเพลิดเพลิน
เวลานล้ี กู เรอื ทกุ คนกลายเป็นช่างท�ำถังไมไ้ ปโดยปรยิ าย

ในทสี่ ดุ ไพนต์2สดุ ทา้ ยกถ็ กู บรรจลุ งถงั เมอ่ื ทง้ั หมดเยน็ ลงแลว้ ชอ่ งทางลง
ใตท้ อ้ งเรอื จงึ ถกู เปดิ ออก ทอ้ งเรอื ถกู ผลกั ใหเ้ ปดิ จากนน้ั ถงั ไมถ้ กู ลำ� เลยี งลงไป
ยังด้านล่างที่จมอยู่ในน้�ำทะเล เม่ือทุกอย่างเสร็จส้ินประตูช่องใต้ท้องเรือถูก
ปดิ ลงและผนกึ แนน่ เฉกเชน่ ห้องลับถกู ปดิ ล้อมไวท้ กุ ดา้ น

ในการประมงล่าวาฬหัวทยุ ข้นั ตอนนอ้ี าจเปน็ หนึ่งในกระบวนการปฏิบตั ิ
งานอันน่าทึ่งของการล่าวาฬ ในวันหน่ึงพื้นกระดานเรือจะเปียกชุ่มไปด้วย
เลือด และน้�ำมัน บนพื้นท่ีอันศักดิ์สิทธิ์ของดาดฟ้าเรือส่วนท้ายมีหัวขนาด
ใหญม่ หมึ าของวาฬวางกองอยอู่ ยา่ งหมน่ิ เหมต่ อ่ ศาสนา ถงั ไมข้ นาดใหญส่ นมิ
เกรอะกรงั หลายใบวางเรยี งรายรอบบรเิ วณราวกบั ลานตม้ เบยี ร์ ควนั เขมา่ จาก
เตาต้มคละคลุง้ ไปทวั่ กราบเรอื ทงั้ สองดา้ น ลกู เรอื ทุกนายวนุ่ วายอยูก่ บั ความ
มันลื่นที่ชุ่มตัว ตลอดท้ังล�ำเรือดูไม่ต่างไปจากสัตว์ทะเลยักษ์ขณะคนงานทุก
คนสง่ เสยี งอกึ ทกึ จอแจ

ทวา่ หลงั จากนนั้ วนั หรอื สองวนั หากมองไปรอบๆ ตวั คณุ พรอ้ มกบั เงยี่ หู
ฟงั ในเรอื ลำ� เดยี วกนั น!ี้ หากไมม่ เี รอื เลก็ ปากโพลง่ และเตาตม้ ไขวาฬแลว้ คณุ
อาจนึกไปวา่ ตัวเองกำ� ลังกา้ วเทา้ อย่ใู นเรอื พาณชิ ยท์ ่เี งียบกริบเคียงข้างอยู่กับ
ผบู้ ัญชาการเรือท่ีเจ้าระเบียบ เศษซากไขวาฬหัวทยุ ทห่ี ลงเหลือหลังผลติ เปน็
นำ�้ มนั ไดถ้ กู ทำ� ความสะอาดจนเกลย้ี งเกลา นจี่ งึ เปน็ เหตผุ ลทว่ี า่ เหตใุ ดในยาม
ปกตดิ าดฟา้ เรอื จงึ ไมด่ ขู าวเทา่ กบั หลงั งานตม้ นำ้� มนั เสรจ็ ใหมๆ่ ยง่ิ ไปกวา่ นน้ั ข้ี
เถาทไ่ี ดจ้ ากเผากากไขวาฬเปน็ เชอ้ื เพลงิ ยงั มฤี ทธเ์ิ ปน็ ดา่ งสำ� หรบั การชำ� ระลา้ ง
เมอ่ื ใดกต็ ามทสี่ ว่ นเหนยี วหนดื จากหลงั วาฬเกาะตดิ ขา้ งลำ� เรอื สามารถใชข้ เ้ี ถา
นก้ี ำ� จดั ไดใ้ นทนั ที เหลา่ คนงานแขง็ ขนั กนั หวิ้ ถงั นำ�้ และผา้ ขรี้ วิ้ ทำ� ความสะอาด

2  ไพนต์-16 ออนซ์

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 579

ไปตามกราบเรือสองข้างเพื่อฟื้นคืนความสะอาดเรียบร้อยด้ังเดิม เขม่าด�ำที่
เกาะตามเชอื กระโยงดา้ นลา่ งๆ จะถกู ปดั ออกจนหมด อปุ กรณเ์ ครอื่ งไมเ้ ครอ่ื ง
มอื หลากหลายชนดิ ทถี่ กู นำ� มาใชจ้ ะไดร้ บั การทำ� ความสะอาด และนำ� เกบ็ เขา้
ทต่ี ามเดมิ บานไมถ้ กู นำ� มาขดั คราบสกปรกออกแลว้ นำ� กลบั ไปวางบนเตาตม้
ไขวาฬปดิ ซอ่ นหมอ้ ตม้ ไวอ้ ยา่ งมดิ ชดิ ถงั ไมแ้ ตล่ ะใบถกู นำ� ไปเกบ็ ซอ่ นไว้ เครอื่ ง
รอกท้งั หมดถูกขดเกบ็ ไว้ในซอกลับตา งานท้ังหมดส�ำเร็จเสรจ็ ลงไดด้ ้วยดีอนั
เนอ่ื งมาจากความรว่ มแรงรว่ มใจกนั อยา่ งพรอ้ มเพรยี งของเหลา่ ลกู เรอื ทกุ คน
เมื่องานที่ต้องใช้ความระมัดระวังสูงทั้งปวงมาถึงจุดส้ินสุด ลูกเรือต่างช�ำระ
ลา้ งตัวเองให้หมดจด ลอกคราบตัวเองจากหวั ถึงเทา้ แล้วปรากฏกายออกมา
อกี ครง้ั ยงั ดาดฟา้ เรอื ทหี่ มดราคี ทกุ คนดสู ดใส และเปลง่ ปลงั่ ราวกบั เจา้ บา่ วท่ี
เพิง่ กระโจนลงมาจากผ้าปเู ตียงเน้ือนุ่มของฮอลแลนด์

เวลานพี้ วกเขากา้ วเทา้ ออกมาเรงิ รา่ เดนิ ไปเดนิ มาบนพนื้ กระดานเรอื พดู
คุยสนุกสนานในห้องน่ังเล่น บนเก้าอ้ีนวม และพื้นพรม น�ำเอาผ้าลินินเน้ือ
ดีมาปูบนดาดฟ้า น�ำม่านมาแขวนประดับไว้ด้านบนเพื่อกันแสงจันทร์ที่เป็น
อุปสรรคช่วงเวลาดม่ื ชาบนระเบียงดาดฟา้ หัวเรือ หากเอ่ยขัดจงั หวะขึน้ มาถงึ
ลูกเรือท่ีมีกล่ินน้�ำมัน กระดูก และไขวาฬ พวกเขาจะไม่สนใจเร่ืองที่คุณพูด
แต่จะลกุ เดินจากไปนำ� ผา้ เช็ดปากกลับมาย่ืนส่งให้

ทว่าสูงข้ึนไปด้านบน ที่ยอดเสากระโดงทั้งสามต้นน้ัน ชายสามคนยืนท�ำ
หนา้ ทเ่ี ฝา้ มองหาพวยนำ้� ของวาฬฝงู ใหม่ หากพวกมนั ถกู จบั ได้ ปฏบิ ตั กิ ารอนั
แมน่ ยำ� จะเปอ้ื นเครอ่ื งเรอื นไมโ้ อค๊ นอ้ี กี ครงั้ และจะทงิ้ รอ่ งรอยของหยดนำ�้ มนั
เล็กๆ ไว้ที่ไหนสักแห่งเป็นอย่างน้อย ใช่แล้ว...ทุกช่วงเวลาหลังจากเหล่าลูก
เรือทรหดผู้ไม่เคยรู้จักวันคืน ต่างเร่งมือท�ำงานไม่ได้หยุดหย่อนตลอดเก้าสิบ
หกชวั่ โมง นบั จากนำ� เรอื เล็กลงทะเลเพ่อื ไลล่ า่ ทซ่ี ึ่งตลอดทง้ั วันพวกเขาตอ้ ง
ถูกโยงข้อมือเข้ากับเชือกจนพุพอง พวกเขาจะก้าวขึ้นดาดฟ้าเรืออีกคร้ังเพ่ือ
แบกโซ่เส้นใหญ่ และช่วยกันลากดึงเคร่ืองกว้านอันหนัก จากน้ันก็ถึงงานตัด
และช�ำแหละวาฬ เสร็จแล้วก็ถึงงานที่ต้องโทรมเหงื่อด้วยควันไฟ และงาน

580 : โมบ-ี้ ดิก๊

เผาครง้ั ใหมด่ ว้ ยอุณหภมู ิความรอ้ นจากแสงอาทิตย์ และเตาต้มไขวาฬ เสรจ็
สรรพกต็ บเท้าช่วยกนั แข็งขนั ทำ� ความสะอาดเรอื ให้หมดจดเหมือนดงั ห้องแช่
นมเนยท่ีปราศจากมลทิน แล้วก็ถึงเวลาท่ีเหล่าเพ่ือนร่วมงานผู้น่าสงสารจะ
สวมเสื้อคลุมคอหลวมเพ่ือกลับข้ึนไปท�ำหน้าท่ีร้องตะโกนค�ำว่า “มันพ่นน�้ำ
อยู่น่ัน!” อีกคร้ัง ก่อนเร่งร่ีลงเรือเล็กไปไล่ล่าวาฬ และกระบวนการท�ำงาน
อันน่าเหน็ดเหนื่อยเม่ือยล้าก็ด�ำเนินต่อไปอีกคร้ัง และอีกคร้ัง โอ้! เพ่ือนเอ๋ย
นี่เป็นการท�ำลายตัวเราโดยแท้! ทว่าน่ีคือชีวิต เหน็ดเหนื่อยอ่อนล้ากับการ
เสยี่ งตายดว้ ยการตรากตรำ� ไลล่ า่ ยกั ษใ์ หญข่ องโลกเพอื่ ใหไ้ ดม้ าเพยี งไขจำ� นวน
น้อยนิดของมันทว่าสูงค่ายิ่ง จากน้ันก็ต้องอดทนเหน่ือยล้ากันอีกหนกับงาน
ช�ำระล้างพวกเราเองจากมลทินน้ัน และเรียนรู้ท่ีจะอยู่ในร่างที่สะอาดอัน
เป็นท่ีอาศัยของจิตวิญญาณ เม่ือทั้งหมดส�ำเร็จเสร็จสิ้นลงอย่างยากล�ำบาก
คร้ันแล้ว...มันพ่นน�้ำอยู่ที่น่ัน!...วิญญาณพวยพุ่งออกมาอีกคร้ัง และน�ำพาเรา
แล่นออกไปด้ินรนสู่อีกโลกหน่ึง และได้ทบทวนชีวิตในวันคืนเก่าๆ ของวัย
เยาว์อกี ครงั้

โอ้! การกลับชาติมาเกิดใหม่! โอ้! พีทาโกรัส3 นักปราชญ์ชาวกรีกผู้ตาย
จากไปเม่ือสองพันปีก่อน ท่านช่างเป็นคนเก่ง ชาญฉลาด และจิตใจงดงาม
ข้าล่องเรือไปพร้อมกับท่านตามชายฝั่งเปรูในการเดินทางครั้งสุดท้าย และ
ท�ำในส่ิงท่ีโง่เขลาเฉกเช่นเด็กหนุ่มซ่ือไร้เดียงสา ข้าสอนท่านให้รู้วิธีปรุงแต่ง
ฟนั่ เกลยี วเสน้ เชอื กให้เปน็ เสน้ ใหม้ ีรสชาติ

3  พีทาโกรสั -นักคณติ ศาสตรช์ าวกรีก (ราว 580-490 ก่อนคริสตกาล) และเป็นผู้ตงั้ ลทั ธทิ างศาสนาที่เชื่อ
เรอื่ งการกลบั ชาตมิ าเกดิ

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 581

บทที่ 99

เหรยี ญดับลูน1

ก่อนหน้านี้ผมเคยได้บรรยายถึงสาเหตุที่เอแฮ็บมักก้าวขึ้นมาบนดาดฟ้าท้าย
เรอื และเดนิ กลบั ไปกลบั มาระหวา่ งกลอ่ งเขม็ ทศิ กบั เสากระโดงเรอื หลกั ทวา่
ยังมีเร่ืองซับซ้อนกว่าน้ันท่ีจ�ำเป็นต้องเล่าเพิ่มเติมตรงนี้ น่ันคือบางคราวการ
เดนิ กลบั ไปกลบั มาขณะจติ ใจของเขาหมกมนุ่ อยา่ งหนกั เขาจะหยดุ อยทู่ แี่ ตล่ ะ
จุดและยืนจ้องเขม็งไปยังวัตถุที่อยู่ตรงหน้า เม่ือมาหยุดยืนอยู่ตรงหน้ากล่อง
เขม็ ทศิ เขาจะจอ้ งตาไมก่ ระพรบิ ไปยงั เขม็ ในเขม็ ทศิ สายตาทจ่ี อ้ งเขมง็ นนั้ ราว
หอกที่พุ่งกร้าวไปยังเป้าหมายของเขา และเมื่อเขาเดินกลับมาหยุดอยู่เบื้อง
หน้าเสากระโดงเรือหลักอีกครั้ง เขาจะจ้องมองด้วยสายตาแบบเดียวกันไป
ยังเหรียญทองท่ีตรึงติดอยู่ตรงนั้น เขายืนน่ิงอยู่กับท่ีลักษณะเดียวกับถูกตรึง
ติดแน่นด้วยตะปู เรือหลักอีกครั้ง เขาจะจ้องมองด้วยสายตาเขม็งตรึ่งไปยัง
เหรียญทองท่ีตรึงอยู่ตรงนั้มีเพียงความปรารถนาอันแรงกล้าท่ีพุ่งไปข้างหน้า
ทวา่ ยังคงไรค้ วามหวงั

แต่แล้วเชา้ วันหน่งึ เม่ือเดินผา่ นมายังเหรยี ญดับลนู เขามที ีทา่ ประหน่งึ วา่
เพ่ิงรู้สึกสนใจในรูปภาพและข้อความที่อยู่ในเหรียญนั้น ราวกับว่าน่ีเป็นครั้ง
แรกที่รูปและข้อความในนั้นเพ่ิงเร่ิมแถลงให้ตัวเขาได้ล่วงรู้ถึงนัยสำ� คัญของ
ความหมกมนุ่ ทซ่ี กุ ซอ่ นอยู่ นยั สำ� คญั บางอยา่ งทซ่ี กุ ซอ่ นอยใู่ นทกุ สง่ิ ทกุ สรรพ
สงิ่ ล้วนมีคณุ ค่าเพยี งนอ้ ยนิด ทัว่ โลกใบนม้ี แี ตเ่ พยี งความสญู เปลา่ เวน้ แตจ่ ะ

1  เหรียญทองสเปน (เหรียญสิบหกดอลลาร์) หนักราว 13.5 กรัม ท่ีเอแฮ็บตอกตรึงไว้ที่เสากระโดง ใน
บทท่ี 36)

582 : โมบ-ี้ ด๊กิ

มีความเชื่อมั่นเป็นคันเกวียน ดังที่พวกเขาสร้างเนินเขารายล้อมบอสตันเติม
เต็มปลักตมในทางช้างเผือก

เหรียญดับลูนมีสถานะเป็นทองบริสุทธิ์ไร้มลทินเมื่อครั้งขุดข้ึนมาได้จาก
ที่ไหนสักแห่งในใจกลางทิวเขางดงาม ที่ซ่ึงพ้ืนท่ีท่ัวทั้งตะวันออก จรดตะวัน
ตกล้วนเป็นผืนทรายสีทอง แหล่งต้นน้�ำของแม่น้�ำแพ็คโตลัส2 แม้ขณะน้ีถูก
ตรึงติดด้วยดานเหล็กสนิมเกรอะ และเดือยทองแดงสนิมข้ึนเขียวขรึม ทว่า
ไม่มีผู้ใดแตะต้อง และปราศจากการถูกรบกวน มันยังคงเรืองแสงรองๆ ขอ
งกีโต3ไว้ แม้วางอยู่ท่ามกลางลูกเรือจิตใจโหดเหี้ยม และทุกๆ ชั่วโมงลูกเรือ
หยาบช้าเหล่าน้ีต้องผ่านหน้ามันไป แม้ทุกคืนค�่ำมันซ่อนเร้นอยู่ในความมืด
มิดซึ่งอาจอ�ำพรางหนทางการฉกฉวย กระนั้นทุกยามอรุณรุ่งเหรียญดับลูน
น้ีจะยังคงปรากฏให้เห็นในท่ีซ่ึงตะวันชิงพลบทอดทิ้งมันไว้ทุกยามเย็น น่ัน
เพราะมันถูกกันออกมา และยกย่องให้เกิดความศักดิ์สิทธ์ิแก่บุคคลผู้มุ่งสู่
การโจมตีท่ีน่าสะพรึงกลัว ความป่าเถ่ือนในวิถีชาวเรือของพวกเขา จะหน่ึง
คน หรอื ทง้ั หมด ชาวเลเหลา่ นลี้ ว้ นยำ� เกรงมนั ราวกบั เปน็ เครอื่ งรางของวาฬสี
ขาว บางคราวพวกเขาพูดคยุ กันถึงมนั ในคำ�่ คนื อนั น่าเบ่อื หนา่ ยขณะเฝ้ายาม
ครุ่นคิดสงสัยว่าในที่สุดแล้วใครกันจะได้เป็นผู้ครอบครองมัน และเขาคนน้ัน
จะมชี วี ิตอย่ไู ด้ใชม้ ันหรอื ไม่

เหรยี ญทองสงู คา่ ในดนิ แดนอเมรกิ าใตน้ น้ั เปน็ เหรยี ญตราแหง่ ดวงอาทติ ย์
และสญั ลกั ษณเ์ ขตรอ้ น ในนม้ี ที ง้ั ตน้ ปาลม์ อลั ปากา4 และภเู ขาไฟ วงกลมแหง่
ดวงอาทติ ย์ และดวงดาว สรุ ยิ วถิ 5ี พชื พนั ธธ์ุ ญั ญาหาร และธงจำ� นวนมากโบก
สะบัด ภาพแห่งความอุดมสมบูรณ์มากมายฝังตรึงอยู่ในน้ัน ราวกับต้องการ
ใหท้ องทมี่ คี า่ นม้ี คี ณุ คา่ เพมิ่ ขน้ึ และมปี ระกายแสงเรอื งรองมากยงิ่ ขน้ึ ผา่ นการ

2  แพค็ โตลสั -แมน่ �ำ้ ในตรุ กี ท่ีเคยมีแร่ทอง (ปนเงิน)
3  กโี ต เมืองหลวงของเอกวาดอร์ ทีต่ ง้ั โรงเหรยี ญกษาปณ์
4  อลั ปากา-สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในวงศ์อูฐ คล้ายตวั ลามา (หรอื ยามา) พบไดใ้ นท่ีสงู บริเวณแถบเทอื กเขา
แอนดสี ในทวีปอเมริกาใต้
5  สุริยวิถี-เส้นทางที่ดวงอาทิตย์ปรากฏเคลื่อนท่ีไปบนวงกลมท้องฟ้าในแต่ละปี ซ่ึงเกิดการโคจรของโลก
(ดาวเคราะห์และวัตถอุ น่ื ๆ ในระบบสุริยะ) รอบดวงอาทิตย์

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 583

ประทับตราด้วยภาพแห่งจินตนาการเหล่าน้ัน นล่ี ่ะกวชี นชาตสิ เปนละ่
เป็นเร่ืองบังเอิญเหลือเกินท่ีเหรียญดับลูนของพีควอดเป็นตัวอย่างของ

ความม่ังค่ังท่ีสุดของส่ิงเหล่านี้ ขอบรอบนอกเหรียญมีตัวอักษรเขียนค�ำว่า
"สาธารณรัฐเอกวาดอร:์ กโี ต"นั่นทำ� ใหร้ ู้วา่ เหรยี ญโชตชิ ว่ งน้มี าจากประเทศที่
ตงั้ อยกู่ ง่ึ กลางโลก และอยใู่ ตเ้ สน้ ศนู ยส์ ตู ร ดงั มชี อ่ื ปรากฏอยดู่ า้ นหลงั ประเทศ
นตี้ ัง้ อยู่กลางเทือกเขาแอนดสิ บริเวณท่ีซึ่งภมู อิ ากาศคงท่ีไม่มีฤดไู ม้ใบไมร้ ่วง
บรเิ วณตวั อกั ษรทค่ี ณุ เหน็ บนเหรยี ญมลี กั ษณะคลา้ ยยอดเขาสามลกู ของเทอื ก
เขาแอนดสิ บนเขาลกู แรกเปน็ ภเู ขาไฟทย่ี งั คกุ รนุ่ อยู่ บนเขาอกี ลกู มหี อคอยสงู
เขาลูกที่สามมีไก่ตัวผู้โก่งคอขัน ตลอดเส้นโค้งแบ่งเป็นช่องตามแผนภูมิ
จกั รราศที แ่ี สดงความหมายเรน้ ลบั ตามความเชอื่ ของพวกเขา และดวงอาทติ ย์
อยกู่ งึ่ กลางจดุ ทก่ี ลางวันและกลางคืนเท่ากนั ตรงราศตี ลุ

เบ้ืองหน้าเหรียญแห่งเส้นศูนย์สูตรนี้ เอแฮ็บหยุดยืนนิ่งกับท่ีโดยไม่มีใคร
ใสใ่ จมอง

“บนยอดเขาสูง และตึกระฟ้าย่อมมีอัตตาอยู่บนน้ันเสมอ อีกทั้งในทุก
สรรพสิ่งท่ีย่ิงใหญ่ และสูงส่งก็เช่นกัน พิจารณาจากตรงนี้ก็ได้ ยอดเขาสูงท้ัง
สามลกู ทระนงเสียยงิ่ กวา่ เทวดาตกสวรรคล์ ูซเิ ฟอร6์ หอสูงแข็งแกรง่ นัน้ คือเอ
แฮ็บ ภูเขาไฟนั้นคือเอแฮ็บ สัตว์ปีกที่เก่งกล้าสามารถ ไม่ประหว่ันพร่ันพรึง
และปรดี าในชยั ชนะนน้ั กค็ อื เอแฮบ็ ดว้ ยเชน่ กนั ทง้ั หมดนนั้ ลว้ นเปน็ เอแฮบ็ ทง้ั
สิ้น เหรียญทรงกลมสีทองนี้ก็เป็นเพียงภาพของโลกกลมๆ ใบนี้ เฉกเช่นลูก
แกว้ ของนกั มายากลทม่ี นษุ ยแ์ ตล่ ะคนใชส้ อ่ งเงาเพอื่ คน้ หาความซบั ซอ้ นทซ่ี อ่ น
อยใู่ นตวั ตนของตนเอง เจบ็ ปวดรวดรา้ วสดุ แสนเพอื่ แลกมาซง่ึ ชยั ชนะอนั ไรค้ า่
ส�ำหรับผู้ร้องขอให้โลกเปลี่ยนแปลงพวกเขา ทว่าโลกยังไม่อาจเปล่ียนตัวเอง
ได้ ในความคิดของฉันเวลานี้ ดวงอาทิตย์บนเหรียญสาบานตนด้วยใบหน้า
หลัง่ เลอื ด แตด่ สู !ิ ใช่แลว้ มนั เคลือ่ นเข้าสูภ่ าพสญั ลักษณ์ราศีตลุ ช่วงฤดพู ายุ
กระหน่�ำ กลางวันเท่ากับกลางคืน! ทว่าเม่ือหกเดือนก่อนหน้านี้มันเคล่ือน

6  เทวดาตกสวรรคล์ ซู ิเฟอร์-ถกู ขบั ลงจากสวรรค์ และกลายเป็นซาตาน

584 : โมบ-ี้ ดก๊ิ

ออกจากจุดเดิมท่ีกลางวันเท่ากับกลางคืนเช่นกัน ฤดูพายุกระหน่�ำ ในราศี
เมษ! จากพายถุ ึงพายุ! ชา่ งมันเถิด ปลอ่ ยใหม้ นั เปน็ ไป เมื่อเกดิ มาจากความ
เจบ็ ปวดของมารดา กส็ มควรแลว้ ทม่ี นษุ ยจ์ ะตอ้ งมชี วี ติ อยบู่ นความระทมทกุ ข์
และตายไปด้วยความเจ็บปวด! ช่างมันเถิด ปล่อยให้มันเป็นไป! แก่นแท้อัน
แน่วแน่ของความทกุ ขจ์ ะยังคงเดนิ หน้าไป ชา่ งมนั เถิด...ปล่อยใหม้ นั เปน็ ไป”

“ไม่มีน้ิวเทพองค์ใดกดลงบนทองเหรียญนี้ได้ ทว่าอุ้งเล็บของปีศาจได้ทิ้ง
ลายนิ้วมือของมนั ไว้ตรงนัน่ ต้ังแต่วนั วาน” สตาร์บคั พมึ พ�ำกบั ตวั เอง ขณะยนื
พิงอยู่ข้างกราบเรือ “ดูเหมือนตาเฒ่าจะเคยอ่านข้อความ7น่ากลัวท่ีกษัตริย์
เบลชัสซาร์8เห็น ฉันไม่เคยเพ่งพิจารณาเหรียญนั้นละเอียดนัก เม่ือตาเฒ่า
ลงไปด้านล่างนั่นท�ำให้ฉันนึกอยากพิจารณามันข้ึนมาบ้าง หุบเขามืดมิด
ทา่ มกลางเขามหมึ าสามลกู ทมี่ ยี อดสงู เสยี ดฟา้ ดรู าวกบั สามองคข์ องพระผเู้ ปน็
เจา้ อนั เปน็ สญั ลกั ษณท์ างโลกทเี่ ลอื นราง ในหบุ เขามรณะนี้ พระเจา้ โอบกอด
พวกเราไว้ ตลอดทั้งความทุกข์โศกของเรา แสงแห่งธรรมจะยังคงส่องสว่าง
ดวงประทีป และความหวัง หากเราหลุบตาลงหุบเขาแห่งความมืดจะเผยให้
เห็นถึงความสกปรกมัวหมองของมัน แต่ถ้าเราเหลือบตาขึ้นแสงเจิดจ้าของ
ดวงอาทติ ยจ์ ะมาปรากฏแกส่ ายตาของเราระหวา่ งทางเพอ่ื สรา้ งความเบกิ บาน
ใหแ้ กเ่ รา กระนน้ั ...โอ.้ ..ดวงอาทติ ยแ์ มย้ ง่ิ ใหญแ่ ตไ่ มค่ งท่ี เมอื่ ถงึ เวลาคำ�่ เราอาจ
สมั ผสั ความออ่ นโยนจากทา่ นไดเ้ พยี งแผว่ บาง เปลา่ ประโยชนท์ จี่ ะมองหาทา่ น
ในชว่ งเวลาเชน่ นน้ั ! เหรยี ญนเี้ ออื้ นเอย่ ออกมาอยา่ งลกึ ซง้ึ ออ่ นโยน และจรงิ ใจ
ทวา่ ยงั คงเศรา้ หมอง ฉนั จะหยดุ มนั เพอ่ื ไมใ่ หส้ จั ธรรมสนั่ คลอนฉนั อยา่ งผดิ ๆ”

“โมกุลเฒา่ ในเวลาน้ี” สตบั บร์ ำ� พึงออกมาขณะอยู่ทเ่ี ตาต้มไขวาฬ “ก�ำลัง

7  ขอ้ ความ-ข้อความที่พระเจ้าเขยี นไว้บนผนงั ของพระราชวังของเบลชัสซาร์
8  กษัตรยิ บ์ าบิโลน ในไบเบลิ (ดาเนยี ล 5) มขี ้อความว่า "กษัตริย์ (เบลชัสซาร)์ รบั สงั่ เสียงดัง ให้นำ� หมอดู
และคนเคลเดีย และหมอดูฤกษ์ยามเข้ามาเฝ้า และกษัตริย์ตรัสกับพวกนักปราชญ์กรุงบาบิโลนว่า 'ผู้
ใดที่อ่านข้อเขียนน้ีและแปลความให้เราได้ เราจะให้ผู้น้ันสวมเสื้อสีม่วง และสวมสร้อยคอทองค�ำ และ
เราจะต้ังให้เป็นอุปราชตรีในราชอาณาจักรของเรา' แล้วพวกนักปราชญ์ของกษัตริย์ก็เข้ามาท้ังหมด แต่
เขาท้ังหลายอ่านข้อเขียน หรือแปลความหมายให้กษัตริย์ทรงทราบหาได้ไม่ แล้วกษัตริย์เบลชัสซาร์ก็
ตกพระทัยมาก และสีพระพกั ตรข์ องพระองค์ก็เปลยี่ นไป และเจา้ นายทงั้ หลายของพระองคก์ ็สนเทห่ "์

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 585

มองเหรียญน่นั อยู่ สตารบ์ คั เองกเ็ ชน่ กัน ทัง้ สองมสี หี นา้ ชนิดที่ฉนั คดิ ว่าความ
คิดคงลอยไปอยู่ที่ไหนสักแห่งในระยะเก้าฟาทอม ทุกคนต่างก�ำลังเพ่งมอง
รายละเอียดของเหรียญทองน้ัน ฉันเคยได้เห็นมันมาแล้วเม่ือคร้ังอยู่ที่นิโกร
ฮิลล9 หรือในคอร์เลอร์สฮุก10 ฉันคงไม่มองมันนานนักก่อนจะได้ใช้มัน ฮื้อ!
ในความเหน็ ทไ่ี มส่ ลกั สำ� คญั อะไรนกั ของคนตำ�่ ตอ้ ยอยา่ งฉนั ฉนั เหน็ วา่ นเ่ี ปน็
เร่อื งแปลก ฉันเคยเห็นเหรยี ญดับลนู มากอ่ นหนา้ นี้ในการเดนิ เรือ เหรียญดบั
ลูนแห่งประเทศสเปนยุคก่อนขอท่าน ดับลูนแห่งเปรูของท่าน ดับลูนแห่งชิลี
ของท่าน ดับลูนแห่งโบลิเวียของท่าน ดับลูนแห่งโปปายั11ของท่าน เหรียญ
ทองมากมายทงั้ มอยดอร1์ 2 ปสิ โตล13 และโจ14 ครงึ่ หน่ึงของโจ และหนง่ึ ส่วน
สี่ของโจ แล้วอะไรกันท่ีอยู่ในเหรียญดับลูนของเส้นศูนย์สูตรอันเลอค่ายิ่ง
นั่น? ขุมทรัพย์แห่งกอลคอนดา15! ฉันขอได้พิจารณามันดูสักคร้ังเถิด ฮัลโล!
น่ีคือสัญลักษณ์ และความน่าอัศจรรย์ใจอย่างแท้จริง! เป็นสิ่งที่บทสรุปของ
เบาว์ดิตช์16เรียกว่าจักรราศี ปฏิทินดาราศาสตร์ด้านล่างของฉันก็เรียกอย่าง
เดยี วกนั ฉนั จะไปทสี่ มดุ บนั ทกึ ดาราศาสตรน์ นั่ เชน่ เดยี วกบั ทฉี่ นั เคยไดย้ นิ มา
วา่ เหล่าปีศาจไดร้ บั การกลา่ วยกย่องในต�ำราคณิตศาสตร์ของดาบอลล์17 ฉัน
จะขอใช้มือตัวเองยกเอาความหมายออกมาจากแผนภูมิวงกลมประหลาดนี้
ดว้ ยปฏทิ นิ แมสซาชเู ซต็ ส1์ 8บา้ ง นไ่ี งตำ� รา ดสู ิ สญั ลกั ษณ์ และความนา่ อศั จรรย์

9  นโิ กรฮิลล์-ชว่ งตน้ ศตวรรษที่ 19 เป็นยา่ นอันตราย (จราจล) ในบอสตัน รัฐแมสซาชเู ซตส์
10  คอรเ์ ลอรส์ ฮกุ -ชว่ งตน้ ศตวรรษท่ี 19 เป็นย่านอันตรายในแมนฮตั ตัน
11  โปปายัน-เมอื งในโคลมั เบีย (อเมรกิ าใต้) มีโรงกษาปณช์ ื่อดงั
12  มอยดอร์-เหรียญทองสมยั ก่อนของโปรตเุ กส และบราซิล
13  พิซโตล-เหรยี ญทองสมัยกอ่ นของสเปน
14  โจ-เหรียญทองสมยั กอ่ นของโปรตเุ กส
15  กอลคอนดา-เมืองในอดตี ของอินเดีย ขึน้ ชอ่ื เรอื่ งความมง่ั คั่ง
16  บทสรุป-หนังสือชื่อ "นักเดินเรือเชิงปฏิบัติแห่งอเมริกัน: บทสรุปของการเดินเรือ" โดยนาทาเนียล เบา
วด์ ิตช์ (ค.ศ. 1773-1838) ผวู้ างรากฐานการเดินเรือสมยั ใหม่ ชาวอเมริกัน
17  ตำ� ราคณิตศาสตรข์ องดาบอลล์-โดยนาทาน บาโบลล์ (ค.ศ. 1750-1818) ครูชาวอเมรกิ ัน ผู้เขียนต�ำรา
คณิตศาสตร์ที่ใช้กันแพร่หลายทั่วโรงเรียนในสหรัฐฯ ในช่วงต้นศตวรรษท่ี 19 ท้ังยังร่วมก่อตั้งโรงเรียน
การเดินเรอื พาณิชยท์ ม่ี ีชอ่ื เสยี ง
18  ปฏทิ ินแมสซาชเู ซต็ ส-์ ปฏทิ ินดาราศาสตร์ของสตับบน์ น่ั เอง

586 : โมบ-้ี ด๊กิ

ใจ ดวงอาทิตยอ์ ยทู่ า่ มกลางดวงดาวเหลา่ นี้เสมอ ฮึม...ฮึม...ฮมึ ... กลุ่มดาวอยู่
ตรงน้ี กลมุ่ ดาวเคลอ่ื นไปทางนน้ั ทงั้ หมดสวา่ งไสว ราศเี มษหรอื กลมุ่ ดาวแกะ
ราศีพฤษภหรอื ดาวววั แลว้ กจ็ ิมมมิ เิ จมิไน*! น่ีไงราศเี มถุน หรือดาวคู่แฝด ดู
เอาเถอะ...ดวงอาทิตย์โคจรรอบกลุ่มดาวเหล่าน้ี ใช่แล้ว...บนเหรียญน่ีมันแค่
ข้ามผ่านทางเข้าระหว่างสองในสิบสองห้องน่ังเล่นรอบวงแหวนน่ี ในสมุด
บันทกึ ! เจา้ อยู่ตรงน้นั จริงๆ แลว้ กค็ ือ เจ้ายอ่ มรู้ต�ำแหน่งท่ีจะไป เจา้ บอกให้
เรารู้ถึงถ้อยแถลง และข้อเท็จจริงท่ีชัดเจน ทว่าเราน�ำเอาความนึกคิดมาให้
จากประสบการณ์น้อยนิดของฉัน ร่วมกับปฏิทินแมสซาชูเซ็ต แผนที่น�ำทาง
ของเบาวดิทช์ และต�ำราคณติ ศาสตร์ของดาบอลล์ สัญลกั ษณ์ และความนา่
อศั จรรยใ์ จ.. อา้ ? นา่ เสยี ดายถา้ ไมม่ คี วามอศั จรรยใ์ นสญั ลกั ษณ์ และนยั สำ� คญั
ในความอศั จรรย์! ตอ้ งมเี บาะแสทไ่ี หนสกั แห่ง เอะ๊ ...เดยี๋ วก่อน ฮอื ...ยอ้ นกลับ
ซ!ิ ใหค้ อหกั ตายส.ิ ..ฉนั เจอแลว้ ฟงั นน่ี ะเจา้ เหรยี ญดบั ลนู จกั รราศขี องเจา้ นค้ี อื
ชวี ติ ของมนษุ ยใ์ นชว่ งเวลาหนงึ่ เดย๋ี วฉนั จะอา่ นออกเสยี งจากสมดุ บนั ทกึ นใี่ ห้
ฟงั (หยบิ สมุดบันทึกมา! แล้วเรม่ิ อา่ น) นี่ราศีเมษ หรือกล่มุ ดาวแกะ เจา้ สุนขั
หมกมุ่นในกิเลสตัณหา มันให้ก�ำเนิดพวกเรา จากนั้นราศีพฤษภ หรือกลุ่ม
ดาววัว มันเป็นตัวแรกท่ีพบเรา จากนั้นราศีเมถุน หรือกลุ่มดาวคู่แฝด นั่น
คอื ความดงี าม และความชั่วรา้ ย เราพยายามจะไปให้ถึงความดีงาม แต่แล้ว
นั่น! ปจู ากราศกี รกฎ มนั ลากเรากลบั ไป ทน่ี ่หี ่างไปจากความดีงาม ราศีสงิ ห์
เจา้ สงิ โตนอนอยบู่ นทางผา่ น มนั แผดเสยี งคำ� ราม พรอ้ มทง้ั ใชเ้ ทา้ ตะปบแรงๆ
สองสามที แลว้ ตบเบาๆ เรารีบหนี และรอ้ งเรียกราศีกันย์ หญิงพรหมจรรย!์
หลอ่ นเปน็ รกั แรกของเรา เราแตง่ งาน และคดิ วา่ จะมคี วามสขุ ตลอดไป แตเ่ มอ่ื
มาถงึ ราศตี ลุ หรอื ตาชง่ั ความสขุ ถกู ชงั่ นำ้� หนกั แลว้ พบวา่ มนั ไมม่ อี ยจู่ รงิ ทำ� ให้
เรารสู้ กึ เศรา้ เสยี ใจ พระเจา้ ! เราตอ้ งโดดตวั ลอยขนึ้ ในทนั ที เมอ่ื ราศพี จิ กิ หรอื
แมงปอ่ งตอ่ ยเราทหี่ ลงั ขณะเรากำ� ลงั รกั ษาบาดแผล เสยี งหวดี ของลกู ศรดงั มา
จากรอบทิศ ราศีธนู หรอื กลุ่มดาวคนยิงธนกู ำ� ลงั หวั เราะเรงิ รา่ ขณะเราถอน
เอาคนั ศรออก หลบไปดา้ นขา้ ง! นม่ี ันไมก้ ระทงุ้ ราศีมกร หรอื กล่มุ ดาวแพะ

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 587

ทะเล มนั กระดกไปทางดา้ นหนง่ึ แลว้ พงุ่ ตวั มาอยา่ งเรว็ กระแทกเราจนตวั โยน
ออกไป ราศกี ุมภ์ หรือกลมุ่ ดาวคนแบกหมอ้ น้ำ� เทน�ำ้ ในหมอ้ ทงั้ หมดออกมา
ทว่ มใสเ่ รา เราตวั ลอยขน้ึ มาพรอ้ มกบั ราศมี นี หรอื ปลา แลว้ หลบั ไป ทงั้ หมดน่ี
คอื การเทศนา ขอ้ เขยี นจากฟากฟา้ สวรรค์ ดวงอาทติ ยโ์ คจรผา่ นกลมุ่ ดาวทกุ ๆ
ปี เคลอื่ นผา่ นกลมุ่ ดาวทกุ กลมุ่ อยา่ งกระปรก้ี ระเปรา่ และกระตอื รอื รน้ มนั ชา่ ง
ครกึ ครนื้ อยเู่ บอ้ื งบนนนั่ ตรากตรำ� โคจรดว้ ยความยากลำ� บาก แลว้ ดขู า้ งลา่ งน่ี
สิ สตับบ์ผคู้ รึกครื้น โอ.้ ..มีถอ้ ยค�ำหรรษาตลอดกาล! ลาก่อน ดบั ลูน! แตเ่ ดย๋ี ว
ก่อน น่ันเจ้าคิงโพสต์นอ้ ยก�ำลงั มา มาทำ� หลบๆ ซ่อนๆ อยู่แถวเตาตม้ นีแ่ ลว้
ลองฟงั ดวู า่ เขาจะพดู อะไร เขาอยตู่ รงหนา้ มนั แลว้ อกี เดย๋ี วเขาจะกลบั ออกมา
พร้อมกบั ค�ำพดู บางอยา่ ง นั่น นน่ั เขาก�ำลังจะพูดแล้ว”

“ฉันไม่เห็นอะไรเลย นอกจากว่าเหรียญกลมๆ น้ีท�ำจากทอง และใคร
ก็ตามท่ีจัดการกบั เจา้ วาฬตวั นั้นได้ เหรียญกลมๆ น้กี จ็ ะเป็นของเขา แล้วจะ
มองหาอะไรกนั นกั หนานะ? มันมคี ่าสิบหกดอลลาร์ กแ็ ค่นนั่ แหละ ถา้ เอาไป
ซ้ือซิการ์ราคาสองเซนต์ก็จะได้ซิการ์ทั้งหมดเก้าร้อยหกสิบตัว ฉันไม่ชอบสูบ
กลอ้ งยาสกปรกอยา่ งสตบั บ์ แตฉ่ นั ชอบสบู ซกิ าร์ แลว้ เหรยี ญทองนกี่ ซ็ อื้ ซกิ าร์
ไดถ้ งึ เกา้ รอ้ ยหกสิบตวั นัน่ ฟลาส์คขน้ึ ไปสอดแหนมมันบ้างแลว้ ”

“ฉันจะเรียกส่ิงน้ันว่าความฉลาด หรือความโง่ได้ม้ัยนะ ถ้ามันเป็นความ
ฉลาดจริงๆ มนั กเ็ ปน็ ความฉลาดทด่ี ูโง่ แตถ่ า้ มันเป็นความโงจ่ ริงๆ มันก็เปน็
ความโงท่ ี่ดูฉลาด แตเ่ ด๋ยี วก่อน นน่ั ผอู้ าวโุ สแมนซม์ นั ของเรามาโนน่ แน่ะ ตา
เฒ่าน่ีน่าจะเป็นคนขับรถขนศพก่อนจะมาออกทะเล เขาหยุดอยู่หน้าเหรียญ
ดับลูนน่ันแล้ว ฮัลโล...เดินอ้อมไปอีกด้านของเสากระโดงท�ำไมน่ะ มีเกือก
ม้าตอกติดอยู่ที่ด้านน้ัน น่ันเขาย้อนกลับมาอีกแล้ว หมายความว่ายังไงนะ?
ฟงั สิ! เขาส่งเสียงพึมพ�ำเหมือนเคร่อื งบดกาแฟเกา่ ๆ ใกล้พงั ปอ้ งหฟู ังดูส!ิ ”

“ถา้ วาฬสขี าวถูกจบั มาได้ คงตอ้ งใชเ้ วลาหนึง่ เดอื น และหนง่ึ วัน เมอ่ื ดวง
อาทิตย์มาอยู่ในต�ำแหน่งกลุ่มดาวหน่ึงในสัญลักษณ์เหล่าน้ี ฉันเคยศึกษา
สัญลักษณ์เหล่านี้ และรู้จักเครื่องหมายของพวกมันดี ฉันเรียนรู้มันเมื่อส่ีสิบ

588 : โมบ้ี-ด๊ิก

ปีก่อนจากยายแก่ในเมืองโคเปนเฮเกน ตอนน้ีสัญลักษณ์อะไรท่ีดวงอาทิตย์
จะโคจรไปถึง? สัญลักษณ์รูปเกือกม้า อยู่นั่นไง ตรงข้ามกับทองนั่น แล้ว
สัญลักษณ์รูปเกือกม้าคืออะไรน่ะหรือ? สิงโตเป็นสัญลักษณ์รูปเกือกม้า19
สงิ โตทกี่ ำ� ลงั แผดเสยี งคำ� ราม และกำ� ลงั กนิ อยา่ งตะกละตะกลาม เรอื เจา้ เรอื
แก่! หวั ของฉนั โยกคลอนเพราะครนุ่ คดิ ถึงเจา้ ”

“อีกหนึ่งความหมายท่ีถอดความออกมาได้ ยังคงเป็นเพียงหน่ึงใจความ
มนษุ ยท์ กุ จำ� พวกเปน็ เพยี งสงิ่ มชี วี ติ ประเภทหนง่ึ บนโลกน.ี้ ..เจา้ รมู้ ยั้ ยอ่ งมาอกี
แลว้ ! นัน่ ควีเควก ตลอดทัง้ ตวั มีแตล่ ายสัก ดเู หมอื นกับแผนภาพจักรราศีอยู่
บนตวั เขา เจา้ คนปา่ จะพดู ว่าอยา่ งไรนะ? ขณะทีฉ่ นั ยงั อยนู่ ่ี เขากำ� ลงั เปรียบ
เทียบเครอื่ งหมายพวกนนั้ สายตาจับจอ้ งทีท่ ่อนขาของเขา คดิ วา่ ดวงอาทิตย์
อยู่บนนั้น หรือไม่ก็ที่น่อง หรือไม่ก็ในล�ำไส้ ฉันนึกไปว่าน่ันเป็นหญิงชราพูด
คุยถึงดาราศาสตร์ของหมอผ่าตัดในเมืองคนป่าเสียอีก พับผ่าสิ...เขาเจอบาง
อยา่ งทตี่ รงนน่ั ใกลๆ้ ทอ่ นขาเขานน่ั ฉนั เดาเอาวา่ คงจะเปน็ ราศธี นู หรอื กลมุ่
ดาวคนยิงธนู เปล่าเลย...เขาไมร่ ู้ว่าเหรียญดับลูนนี่ทำ� จากอะไร เขาคดิ จะเอา
ไปใช้แทนกระดุมเม็ดท่ีหายไปจากกางเกงของพระราชา น่ัน ทางด้านน้ันมี
มาอีกคน! เจ้าปีศาจหลอนเฟดัลเลาะห์มานั่นแล้ว ขดหางม้วนเก็บพ้นจาก
สายตาดังเช่นเคย มีเชือกด้ายดิบผูกท่ีหัวแม่เท้าในรองเท้าของเขาดังเช่นเคย
เขาพูดอะไรนะ ด้วยสีหน้าอย่างน้ัน? อ้า...ก็แค่ส่งสัญญาณให้กับสัญลักษณ์
นนั่ แลว้ โคง้ ศีรษะลง บนเหรยี ญนนั่ มดี วงอาทติ ย์อยู.่ ..เจา้ พวกบูชาไฟ เชื่อใน
อ�ำนาจแหง่ ไฟ โอ้! มาเพิม่ ขนึ้ อกี แลว้ ปปี เดินมาทางน้ีแลว้ ไอห้ นผู ้นู ่าเวทนา!
เขาตายไปแล้วรยึ งั นะ หรือวา่ เป็นฉนั ที่ตายไปแล้ว เขาท�ำให้ฉันรูส้ กึ กลัว เจา้
นมี่ าเยยี่ มๆ มองๆ ดเู หลา่ บรรดานกั ตคี วามภาพสญั ลกั ษณ์ รวมถงึ ตวั ฉนั เอง
ด้วย ดูนั่นสิ เขาเข้าไปเพ่งมองดูเหรียญบ้างแล้ว น่ันมันใบหน้าของพวกคน
บา้ ชัดๆ เขาถอยห่างออกมาอกี แล้ว ลองฟงั ดูสิ ฟงั !”

“ฉนั มอง ทา่ นมอง เขามอง เรามอง เจ้ากม็ อง พวกเขามอง”

19  สงิ โตเป็นสญั ลกั ษณ์รปู เกือกมา้ -ราศีสงิ หใ์ นทางโหราศาสตร์ จะใชส้ ัญลกั ษณร์ ปู เกอื กม้า

เฮอรแ์ มน เมลวิลล์ : 589

“พระเจ้าช่วย เขาก�ำลังศึกษาไวยากรณ์ของเมอเรย์20 พยายามรักษาใจ
ของตวั เอง เจา้ หนูผ้นู า่ สงสาร! แตน่ ัน่ เขาพดู อะไรอยู่นะ่ ฮือ!”

“ฉนั มอง ท่านมอง เขามอง เรามอง เจ้ากม็ อง พวกเขามอง”
“เขาตงั้ ใจพดู มันออกมาทำ� ไมน่ะ น่ัน! พูดอีกแล้ว”
“ฉนั มอง ท่านมอง เขามอง เรามอง เจา้ กม็ อง พวกเขามอง”
“ฮึ ตลกจงั ”
“ทง้ั ฉนั ทา่ น และเขา และเรา ทา่ น และพวกเขา ทง้ั หมดเปน็ คา้ งคาว สว่ น
ฉนั เปน็ อกี า โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ เมอ่ื ฉนั ยนื อยบู่ นตน้ สนน่ี กา! กา! กา! กา! กา!
กา!* เหมอื นกามย้ั ? แลว้ ไหนละ่ หนุ่ ไลก่ า? มนั ยนื อยนู่ น่ั กระดกู สองชน้ิ เสยี บ
อยใู่ นกางเกงขายาวเก่าๆ และกระดูกอีกสองช้ินทิม่ เขา้ ไปในแขนเสือ้ เก่าๆ”
*กา! กา! กา!-เน้ือเพลงใน"เพลงเก่าของอเมรกิ นั (ราว ค.ศ. 1847) เนือ้
ร้องและทำ� นองโดยแอนโทนี เอฟ. วนิ เนมอร์ กลา่ วถึง "อีกาหวั ขโมย" "เจนน"ี
(คน) และ "โฮเค้ก" (หรือจอนนีเค้ก-ขนมปังแป้งข้าวโพด) น่าจะล้อเลียนช่ือ
เพลงกลอ่ มเดก็ โบราณขององั กฤษทช่ี อื่ "Old King Cole" (พระราชาชอื่ "โคล")
“เขาหมายถงึ ฉนั หรอกเหรอนน่ั ? ชา่ งยกยอกนั จรงิ ๆ เจา้ หนมุ่ ผนู้ า่ สงสาร!
ฉนั คงตอ้ งแขวนตวั เองละสทิ นี ้ี เอาเถอะ ตอนนฉี้ นั ไปหา่ งๆ จากเจา้ ปปี ดกี วา่
ฉนั พอจะยนื กบั พวกทเี่ หลอื ไดอ้ ยหู่ รอก พวกนม้ี สี ตทิ แี่ จม่ ชดั แตส่ ำ� หรบั เจา้ น่ี
มนั บา้ เกนิ ไปสำ� หรบั คนจติ ปกตอิ ยา่ งฉนั เอาละ่ เอาละ่ ฉนั ปลอ่ ยใหเ้ ขาพมึ พำ�
อยู่ตรงนน้ี แ่ี หละ”
“น่ีก็คือสะดือเรือ มันคือเหรียญที่อยู่ตรงนี้ พวกเขาล้วนกระตือรือร้นท่ี
จะคลายปมมันออกไป แต่เม่ือคลายปมสะดือออกแล้ว อะไรจะเกิดข้ึนต่อ
ไป? แตถ่ า้ มนั ยงั อยตู่ รงนี้ กด็ นู า่ อปั ลกั ษณเ์ ชน่ กนั อะไรกต็ ามทต่ี รงึ ตดิ กบั เสา
กระโดงมนั เป็นสัญญาณของสิง่ ท่จี ะกลายเป็นภัยอันตราย ฮา! ฮา! ตาเฒ่าเอ
แฮ็บ! วาฬสีขาว มันตรึงท่านไว้แล้ว! น่ีคือต้นสน พ่อฉันในเมืองทอลแลนด์
เคยตัดต้นสนคร้ังหนึ่ง และพบว่ามีแหวนสีเงินอยู่ในน้ัน เป็นแหวนแต่งงาน

20  ไวยากรณ์ของเมอร์เรย์-ลินด์เลฟ เมอร์เรย์ นักวิชาการชาวอเมริกัน (ค.ศ. 1745-1826) ผู้เขียนต�ำรา
ไวยากรณ์ท่ีใชก้ ันอย่างแพร่พลาย

590 : โมบ-้ี ดิก๊

ของคนด�ำสมัยก่อน มันไปอยู่ในนั้นได้อย่างไรกัน? พวกเขาบอกว่าน่ันคือ
การกลับชาตมิ าเกดิ เมื่อพวกมนั ถกู น�ำข้นึ จากน้ำ� มาไว้ทเ่ี สาเก่าแกต่ ้นนี้ แล้ว
พบว่ามีเหรียญดับลูนอยู่บนน้ี และยังมีหอยนางรมฝังอยู่ที่เปลือกไม้ยุ่ยน้ัน
โอ้...ทอง! ทองเลอค่า สูงค่าย่ิง! ปีศาจแห่งท้องทะเลจะน�ำเจ้าไปสะสมไว้ใน
ไมช่ ้า! ฮึ! ฮ!ึ พระเจา้ อยทู่ า่ มกลางการเกบ็ สะสมของโลก ทำ� อาหาร! โฮ...ท�ำ
อาหาร! ทำ� อาหารให้พวกเรา! เจนน่ี! เฮ เฮ เฮ เฮ เฮ เจนน่ี เจนน่ี! ทำ� ขนมปงั
แปง้ ข้าวโพดของนายใหเ้ สรจ็ สิ!”



เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 591

บทที่ 100

ขาและแขน
พีควอดแห่งแนนทักเกต็ พบกบั ซามูเอลเอนเดอรบ์ ี้แหง่ ลอนดอน

“เฮ!้ เรือทางโน้นนะ่ เหน็ วาฬสขี าวบ้างมั้ย?”
เอแฮ็บส่งเสียงตะโกนเรียกเรือท่ีมีธงชาติอังกฤษติดอยู่ท้ายเรือ ชายชรา

ถือโทรโข่งอยู่ท่ีปากขณะยืนอยู่บนเรือที่แขวนอยู่ดาดฟ้าหลังเรือพีควอด
ขาสีงาของเขาเผยให้เห็นเด่นชัดแก่สายตากัปตันเรือต่างถิ่น ซ่ึงในเวลานี้
เอนกายพิงหัวเรือเล็กของตนอย่างสบายอารมณ์ เขามีผิวสีแทนออกไปทาง
คล�้ำ ร่างกายก�ำย�ำ ดูดีมีน้�ำอดน้�ำทน น่าจะอายุประมาณหกสิบปี หรือไม่ก็
ใกล้เคียงน้ี แต่งกายด้วยชุดรัดรูป ตามตัวห้อยระย้าด้วยผ้าน�ำร่องสีน�้ำเงิน
แขนเสื้อท่ีว่างเปล่าปลิวไปทางด้านหลังเขาเหมือนแขนเส้ือปักลวดลายของ
ชดุ เสือ้ คลุมทหารมา้ เบา

“เหน็ วาฬสขี าวบา้ งมย้ั !”
“เห็นน่ีมั้ย?” เขาพูดพร้อมกับดึงแขนออกมาจากท่ีพับเก็บซ่อนไว้ แล้วชู
แขนสีขาวท่ีท�ำจากกระดูกวาฬหวั ทยุ ฝังอยู่ ในหวั ไม้คล้ายกบั คอ้ นไม้
“พวนาย...เอาเรอื ลง!” เอแฮบ็ ออกคำ� สงั่ อยา่ งใจรอ้ น พรอ้ มกบั โยนไมพ้ าย
ใกล้ๆ แถวนนั้ ให้ลกู เรอื “เตรียมเอาเรือเลก็ ลง!”
เพยี งไมถ่ งึ หนงึ่ นาที เอแฮบ็ ทยี่ งั คงอยยู่ านเรอื ลำ� เลก็ ของตวั เอง ถกู หยอ่ น
ลงทะเลพร้อมกับลูกเรือของเขา และล่องไปถึงข้างเรือต่างถิ่นอย่างรวดเร็ว
ทว่าเกิดเร่ืองยุ่งยากประหลาดขึ้น ช่วงขณะก�ำลังต่ืนเต้น เอแฮ็บหลงลืมไป
ว่านับตั้งแต่สูญเสียขาไปเขาไม่เคยเลยสักครั้งจะก้าวขึ้นเรือของผู้อื่นกลาง

592 : โมบี-้ ด๊กิ

ทะเลนอกจากเรือของตัวเอง ซึ่งบนเรือพีควอดเต็มไปด้วยอุปกรณ์เคร่ืองไม้
เครื่องมือท่ีช่วยเพิ่มความคล่องแคล่วสะดวกสบายให้กับเขา ขณะท่ีส่ิงเหล่า
น้ีไม่ได้ถูกประดิษฐ์ขึ้นมาโดยค�ำนึงถึงการน�ำไปใช้งานบนเรือล�ำอื่นได้ ไม่ใช่
เร่ืองง่ายนักท่ีใครๆ จะสามารถปีนขึ้นข้างเรือเดินสมุทรจากเรือเล็กบนทะเล
กว้าง ซ่ึงตลอดเวลาคล่ืนน้�ำลูกใหญ่ยกเรือเล็กให้สูงข้ึนจนเกือบถึงกราบเรือ
และฉับพลันก็วูบน�ำเรือเล็กลดต่�ำลงมาจนเกือบถึงครึ่งทางของกระดูกงูใกล้
ก้นเรือ เว้นแตน่ กั ลา่ วาฬผ้คู นุ้ เคยกับการปีนข้นึ ลงเรือใหญท่ กุ ๆ ช่วั โมงแลว้ ก็
คงไม่มีใครอน่ื อีกจะท�ำได้ ทว่าเม่อื สญู เสียขาไปข้างหนงึ่ ประกอบกบั เรอื ตา่ ง
ถ่ินก็ไม่มีเคร่ืองมือประดิษฐ์เพ่ือช่วยอ�ำนวยความสะดวก ท�ำให้ศักยภาพนัก
ลา่ วาฬอย่างเอแฮบ็ ในเวลานีล้ ดลงจนไมต่ ่างอะไรกบั คนบนบกงุ่มง่ามเพราะ
ขาดทักษะ เขาจ้องความสูงที่เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลานั้นอย่างส้ินหวังว่า
ตวั เองจะปีนขึน้ ไปได้

นา่ จะเคยไดก้ ลา่ วไวก้ อ่ นหนา้ นแ้ี ลว้ กระมงั วา่ อปุ สรรคเลก็ ๆ นอ้ ยๆ ทเ่ี กดิ
ขึ้นกับเอแฮ็บอันเป็นผลสืบเนื่องมาจากเหตุร้ายท่ีเกิดขึ้นกับเขาได้เกาะกินใจ
และยว่ั โทสะเขาอยตู่ ลอดเวลา ดงั เชน่ เหตกุ ารณท์ เ่ี กดิ ขนึ้ อยใู่ นขณะน้ี มนั เดน่
ชดั ยงิ่ ขน้ึ เมอ่ื สายตาของลกู เรอื สองคนบนเรอื ตา่ งชาตทิ ช่ี ะโงกหนา้ ขา้ มขา้ งเรอื
มองลงมา บนั ไดเชอื กเสน้ คทู่ ต่ี กแตง่ ไวอ้ ยา่ งมรี สนยิ มถกู นำ� มาผกู กบั หลกั ยดึ
ตรงนนั่ แลว้ โยนลงมาใหเ้ อแฮบ็ ดกู ร็ วู้ า่ พวกเขาไมท่ นั คดิ วา่ ชายผมู้ ขี าขา้ งเดยี ว
จะพกิ ลพกิ ารมากเสยี จนไมส่ ามารถปนี บนั ไดเชอื กขนึ้ มาได้ ทวา่ ทา่ ทางงมุ่ งา่ ม
น้ันเกิดขึ้นได้เพยี งนาทีเดียวเทา่ นั้น เพราะเมือ่ กปั ตนั เรอื ต่างชาติเหลอื บเห็น
เหตุการณด์ า้ นลา่ งน้ันกร็ อ้ งบอกออกมาว่า “รู้แล้ว รู้แล้ว! หยุดเถอะ! ลากขึน้
มาจากตรงน้ันดีกว่า! ออกแรงดึง...เดก็ ๆ ช่วยกันลากรอกชำ� แหละนั่นขึน้ มา”

ช่างโชคดีอะไรเช่นน้ี เมื่อวันสองวันก่อนพวกเขาเพิ่งผูกวาฬตัวหน่ึงไว้
ขา้ งเรือ รอกยกขนาดใหญย่ งั อยู่ด้านบน ส่วนโค้งของตะขอเกีย่ วไขวาฬไดร้ ับ
การช�ำระล้างจนสะอาด และแห้งแล้ว มันยังคงผูกติดอยู่ส่วนปลาย รอกถูก
หย่อนลงไปให้ด้านล่าง เอแฮ็บเข้าใจในทันทีว่าต้องท�ำเช่นไร เขาไถลขาข้าง

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 593

เดียวของตัวเองเขา้ ไปในสว่ นโคง้ ของตะขอ (เหมอื นนง่ั ในเงย่ี งสมอ หรือง่าม
ก่ิงต้นแอ๊ปเปิ้ล) จากน้ันก็ส่งสัญญาณบอกให้ดึงเขาขึ้นไป ขณะเดียวกันเขา
ยังช่วยยกน�้ำหนักตัวเองด้วยการใช้สองมือสลับกันดึงเชือกเคร่ืองรอกข้างท่ี
ว่ิงไปตามแรงดึงของลูกเรือ เพียงไม่นานเขาก็ข้ึนมาห้อยอยู่ด้านในกราบเรือ
อยา่ งปลอดภยั ก่อนจะคอ่ ยๆ ถูกหยอ่ นลงบนหัวเครือ่ งกว้าน กปั ตนั เจา้ บา้ น
ยนื่ แขนสงี าของเขาออกมาตรงๆ เพือ่ แสดงการตอ้ นรับ เอแฮ็บยืดขาสีงาของ
เขาออกไปแตะรับแขนสงี าน้ัน (เหมอื นดาบปลาดาบสองเล่ม) แล้วส่งเสียงท่ี
คล้ายวอลรสั ออกมา “ใช.่ ..ใชแ่ ล้ว สหาย! เรามาแตะกระดกู ทกั ทายกันเถอะ!
แขนและขา แขนท่ีไมเ่ คยหดงอ คุณรูม้ ้ยั ขานกี่ ็ไม่เคยออกว่งิ คุณเคยเจอวาฬ
สีขาวท่ีไหนกนั ละ่ ? นานหรือยัง?”

“วาฬสีขาว” ชายชาวอังกฤษพูดข้ึนพร้อมกับยกแขนสีงาของเขาชี้ไปทาง
ตะวันออก และมองตามมันไปด้วยสายตาละห้อยราวกับมันเป็นกล้องส่อง
ทางไกล “ผมเหน็ มนั ท่นี ัน่ บนเส้นศูนยส์ ตู ร เมื่อฤดูกาลลา่ สดุ ”

“มันท�ำแขนน่ันขาดไปใช่มั้ย?” เอแฮ็บถาม เวลานี้เขาไถลตัวจากเคร่ือง
กว้านลงมา และเกาะอยู่กบั ไหลช่ ายชาวองั กฤษเมื่อลงมาถึง

“ใช่แล้ว อย่างน้อยมันก็เป็นต้นเหตุให้เกิดขึ้น แล้วขานั่นล่ะ เหมือนกัน
ล่ะส?ิ ”

“เลา่ ใหฟ้ งั ที” เอแฮ็บพูด “มันเกิดขนึ้ ไดย้ งั ไง?”
“นน่ั เปน็ ครง้ั แรกในชวี ติ ทผี่ มลอ่ งเรอื บนเสน้ ศนู ยส์ ตู ร” ชายชาวองั กฤษเรมิ่
เลา่ เรอื่ ง “ตอนนน้ั ยงั ไมเ่ คยรจู้ กั วาฬสขี าวมากอ่ น และแลว้ วนั หนงึ่ เราเอาเรอื
เลก็ ลงลา่ วาฬกลมุ่ หนง่ึ ทม่ี วี าฬอยสู่ หี่ รอื หา้ ตวั เรอื ของผมปกั ฉมวกตดิ ตวั หนงึ่
มนั วา่ ยวนเหมอื นมา้ วงิ่ ในละครสตั ว์ วนเปน็ ไมลๆ์ รอบแลว้ รอบเลา่ จนลกู เรอื
ของผมทำ� ไดแ้ ตถ่ ว่ งนำ�้ หนกั เรอื ใหส้ มดลุ ใชบ้ นั้ ทา้ ยของพวกเขานง่ั บนกราบเรอื
รอบนอก ทนั ใดนนั้ วาฬตวั มหมึ าโผลพ่ รวดจากกน้ ทะเลลกึ ขน้ึ มาบนผวิ นำ้� หวั
และหนอกของมนั มสี ขี าวราวนำ�้ นม ตลอดทงั้ ตวั มรี อยตนี กา และรอยยบั ยน่ ”
“นั่นแหละมัน นั่นแหละมนั !” เอแฮ็บรอ้ งออกมาทันทีทย่ี อมให้ลมหายใจ

594 : โมบ้ี-ด๊กิ

ท่ีกลนั้ ไวผ้ อ่ นออกมา
“ฉมวกที่ติดอยู่ใกล้ครีบด้านขวาของมันน่ัน ใช่.. ใช่.. พวกมันเป็นของผม

เหลก็ แหลมของผม” เอแฮ็บรอ้ งข้นึ อยา่ งยนิ ดี “แล้วเกดิ อะไรข้ึนต่อจากน้นั !”
“ใหโ้ อกาสผมไดพ้ ดู แลว้ สนิ ะ” ชายชาวองั กฤษพดู ขนึ้ อยา่ งอารมณด์ ี “จาก

นัน้ เจ้าปู่ทวดท่ีมหี วั และหนอกสีขาวตวั นก้ี ว็ า่ ยเข้าไปในกลมุ่ จนน้ำ� ทะเลเปน็
ฟองหนา แล้วตะครุบเชอื กรัดวาฬของผมอยา่ งแรง”

“ใช่แลว้ ผมรู้! มันตอ้ งการจะแยกเชือกออก เพอ่ื ปลอ่ ยวาฬทถี่ ูกปักฉมวก
ลกู ไมเ้ กา่ ๆ ผมรู้จกั มันด”ี

“ช่างบังเอิญจริงๆ” ผู้บัญชาการแขนเด่ียวพูดต่อ “ผมไม่รู้ว่าเกิดข้ึนได้ยัง
ไง แตช่ ว่ งท่ีมนั กำ� ลังกดั เชือกอยนู่ ั้น เชอื กเขา้ ไปพันกับฟนั ของมนั แล้วตดิ อยู่
ในนั้น ด้วยความท่ีเราไม่รู้ว่าเกิดอะไรข้ึน เราดึงเชือกอย่างแรง นั่นท�ำให้เรา
เขา้ ไปชนกับหนอกของมนั ! แทนท่ีจะเป็นวาฬอีกตวั ท่ีเราปักฉมวกได้ มนั วา่ ย
หนไี ปทางลม และกระดกหางขน้ึ เตรยี มดำ� ลงนำ้� เมอื่ รวู้ า่ เกดิ อะไรขนึ้ และเหน็
ว่าวาฬตัวนี้ใหญ่โตแค่ไหน มันท้ังตัวใหญ่ และสง่างามเท่าที่ผมเคยพบมาใน
ชวี ติ เลยล่ะ ผมตดั สนิ ใจจะจับมนั ทัง้ ๆ ทเี่ ห็นว่ามันดทู ่าทางเดือดดาลขนาด
ไหนก็ตาม และคิดวา่ คงตอ้ งปลดเชอื กมหาภัยน่ัน หรอื ไมก่ ็อาจตอ้ งถอนฟัน
ทตี่ ดิ พนั อยอู่ อกมา (เดก็ ๆในเรอื ผมเปน็ พวกบา้ พลงั พรอ้ มดงึ เชอื กวาฬนนั่ อยู่
แลว้ ) เมื่อเหตกุ ารณ์เปน็ เชน่ นผี้ มเลยคิดวา่ ควรโดดไปทีเ่ รือของต้นเรือผม ซง่ึ
ก็คือคุณเมาต์ท็อปนี่ (หันไปเรียก - กัปตัน: เมาต์ท็อป / เมาต์ท็อป: ครับ...
กัปตัน) ผมคิดพร้อมกับโดดไปทีเ่ รือของเมาต์ท็อป ดว้ ยวิธไี หนคณุ รู้ม้ยั ...โดด
จากกราบเรอื ผมไปทีก่ ราบเรือเขา จากนน้ั ก็หยิบเอาฉมวกอันแรกขน้ึ มาแล้ว
ปกั ไปทเ่ี จา้ ปทู่ วดนน่ั แต.่ ..พระเจา้ ...ฟงั นะคณุ หวั ใจและจติ วญิ ญาณของมนั ยงั
คงตน่ื อยู่ เพียงชว่ั เดย๋ี วเดียวเทา่ นั้น ผมรู้สกึ มดื บอดเหมอื นกบั ค้างคาว ตาทั้ง
สองขา้ งมองอะไรไมเ่ หน็ มนั ฝา้ ฟาง และขมกุ ขมวั ไปดว้ ยฟองนำ้� สดี ำ� หางวาฬ
ปรากฏขึ้นรางๆจากฟองน�้ำสีด�ำน้ัน มันยกตัวขึ้นตั้งฉากกลางอากาศเหมือน
ยอดหลังคาหินอ่อน มันไม่ไดใ้ ชส้ ่วนทา้ ยทั้งหมด ทว่าขณะผมกำ� ลงั พยายาม

เฮอร์แมน เมลวิลล์ : 595

เพ่งมองออกไปท่ามกลางแสงอาทิตย์เจิดจ้า ทั่วท้องน้�ำส่องประกายระยิบ
ระยับในช่วงเวลาเท่ียงวัน ขณะผมก�ำลังเพ่งมองอยู่นั้น ผมคิดว่าหลังเหล็ก
แหลมอันท่ีสองถูกโยนออกไปนอกเรือ หางของมันโผล่ข้ึนมาจากด้านล่าง
ราวกบั ตกึ ลมิ า่ ผา่ กลางเรอื ของผมแยกออกเปน็ สองทอ่ น แตล่ ะทอ่ นแตกออก
เป็นเสี่ยงๆ จากน้ันปลายหางของมันโผล่ข้ึนมาก่อน หนอกสีขาวของมันดัน
เอาซากเรอื อับปางขน้ึ มาราวกับมันคือเศษซากไม้หกั พัง พวกเราแตกกระเจิง
กนั ไปกันคนละทิศ ตา่ งวา่ ยน�ำ้ หนีหางมหาภัยนน้ั ผมคว้าด้ามฉมวกที่ปกั อยู่
บนตวั มนั กำ� ไวแ้ นน่ ชว่ งเวลานน้ั ผมเกาะอยบู่ นตวั มนั ราวกบั ปลาดดู เลอื ด แต่
คลืน่ ทะเลซัดผมออกมา ในพริบตาน้นั เจ้าวาฬพงุ่ ตวั ไปข้างหน้าอย่างรวดเร็ว
ราวสายฟ้าแลบ ไอ้นรกเง่ียงเหล็กแหลมบนเชือกอันที่สองท่ีอยู่ใกล้ผม มัน
ฟาดมาที่น่ี” (ตัดแขนของเขาจากใต้ไหล่ลงมา) “ใช่แล้ว...ฟาดมาท่ีผมตรงน้ี
อย่างที่บอก...มันลากผมลงไปในกองเพลิงขุมนรก ผมคิดในช่วงเวลาน้ัน ฉับ
พลนั นนั้ พระเจา้ ทรงโปรด คมเงย่ี งฉกี เนอ้ื ทแี่ ขนผมไปตามยาวจนเกอื บถงึ ขอ้
แขน ผมลอยขนึ้ มาบนผวิ นำ�้ หลงั จากนสี้ ภุ าพบรุ ษุ คนนนั้ จะเปน็ คนเลา่ ใหค้ ณุ
ฟังต่อ (หนั ไปเรียก – กปั ตนั : ดร.บันเจอร์ มือชำ� แหละประจ�ำเรอื / บนั เจอร์
หนมุ่ : ครับ..กัปตนั ) เอาล่ะ เจ้าหนมุ่ บันเจอรจ์ ะเลา่ เรอ่ื งทง้ั หมดใหค้ ุณฟังตอ่ ”

สุภาพบุรุษผู้เช่ียวชาญท่ีถูกช้ีตัวอย่างคุ้นเคยน้ันยืนอยู่ใกล้ๆ พวกเขาคน
ท้ังสองตลอดเวลา โดยไม่ได้เป็นที่สนใจนัก บัดน้ีออกมายืนแสดงตนอย่าง
สภุ าพ ใบหน้าของเขากลมใหญแ่ ตด่ ูจรงิ จงั เขาอยใู่ นชดุ เสอ้ื คลุม หรือเสือ้ ขน
สัตว์สีฟ้า กางเกงขายาวปะชุน และถูกเบี่ยงเบนความสนใจจากเหล็กคลาย
เชือกท่ีเขาถืออยู่ในมือข้างหนึ่ง และกล่องยาที่ถืออยู่ในมืออีกข้าง บางช่วง
จังหวะหันมาเหลือบมองแขนขาสีงาของสองกัปตันร่างพิการ ทว่าทันทีท่ีผู้
เป็นนายแนะน�ำเขากับเอแฮ็บ เขาก้มหัวอย่างสุภาพ และตรงรี่มาปฏิบัติใน
สงิ่ ท่ีกัปตันของเขารอ้ งขอ

“บาดแผลเลวรา้ ยจนนา่ ตกใจ” มอื ชำ� แหละวาฬเรม่ิ ตน้ เลา่ เรอ่ื ง “สว่ นคนทใ่ี ห้
คำ� แนะนำ� ผม ก็กัปตันบมู เมอรค์ นทยี่ นื อย่ขู ้างเฒา่ แซมมีข่ องเราน่ีแหละครบั ”

596 : โมบี-้ ดก๊ิ

“ซามูเอล เอนเดอร์บี้เป็นช่ือเรือผมเอง” กัปตันแขนข้างเดียวกล่าวแทรก
ข้ึนเพื่อให้รายละเอยี ดแกเ่ อแฮบ็ “เลา่ ต่อเถิดไอ้หนมุ่ ”

“เรือแซมม่ีเฒ่าของเราแล่นไปทางทิศเหนือ มุ่งหน้าเดินทางไปยังบริเวณ
อุณหภมู ริ อ้ นดง่ั เปลวไฟที่เส้นศนู ย์สูตร ทว่าไม่มปี ระโยชน์ ผมทำ� เท่าทีท่ ำ� ได้
นัง่ ขา้ งกัปตนั ทกุ คนื เข้มงวดกบั ทา่ นในเรอื่ งอาหารการกนิ ”

“โอ.้ ..เขม้ งวดมาก!” ผเู้ ปน็ คนไขพ้ ดู แทรกขนึ้ แลว้ เปลย่ี นนำ้� เสยี งกะทนั หนั
“ดมื่ เหลา้ รมั รอ้ นๆ กบั ผมทกุ คนื จนเขาลมื ปดิ ผา้ พนั แผลใหผ้ ม กอ่ นจะพาผม
ไปนอนเพราะเมา จนถึงช่วงสามโมงเช้า โอ้...ช่างเป็นโชควาสนาของผมจริง
เทียว! เขาน่ังอยู่กับผมจริงๆ และเข้มงวดกับการกินด่ืมของผม โอ้! คนเฝ้า
ไข้ผู้ยอดเยี่ยม และเข้มงวดกับอาหารการกิน เขาผู้น้ันคือ ดร.บันเจอร์ (บัน
เจอร์ ไอล้ กู หมา หวั เราะเหรอ! หวั เราะออกมาทำ� ไม? ไอเ้ วรหนา้ ทะเลน้ ) แต.่ ..
เลา่ ต่อเถิด ไอห้ นมุ่ ฉันขอตายด้วยมือนายดีกว่าให้ใครอืน่ มาช่วยชวี ติ ฉนั ไว้”

“กัปตัน...ท่านต้องฟังข้อเท็จจริงน้ีก่อนเถิดครับ” บันเจอร์พูดด้วยสีหน้า
สงบน่ิง ก้มศีรษะน้อยๆ ให้กับเอแฮ็บ “การพูดเล่นบ้างบางคร้ังจะช่วยให้
สมองเราแล่นฉวิ ข้ึนมาไดบ้ า้ ง กระนน้ั ผมกอ็ ยากจะบอกอีกด้วยว่า ตามปกติ
แลว้ เฉกเชน่ คำ� กลา่ วของชาวฝร่งั เศส ซึ่งตัวผมเอง ตอ้ งบอกวา่ แจก๊ บันเจอร์
ก่อนหน้าน้ีเคยเป็นพระที่เคร่งศาสนาและเข้มงวดกับการบังคับใจตัวเองมา
ก่อน ผมไมด่ ืม่ ..”

“น้�ำ!” กัปตันพูดแทรกขึ้น “เขาไม่ด่ืมน้�ำ ถ้าจะดื่มต้องเป็นน�้ำที่เขาด่ืมได้
เทา่ น้ัน นำ้� จืดท�ำใหเ้ ขาเป็นโรคกลวั น�ำ้ แตเ่ ลา่ ตอ่ เถอะ เลา่ เร่อื งแขนตอ่ ”

“จริงสิ...ผมก็ว่าอย่างน้ันแหละ” มือผ่าตัดพูดขึ้นอย่างใจเย็น “ผมเองก็
กำ� ลงั จะเลา่ อยแู่ ลว้ ละ่ ครบั กอ่ นกปั ตนั บมู เมอรจ์ ะแทรกมกุ ตลกขน้ึ มา แมผ้ ม
จะพยายามอย่างดีทสี่ ุดแล้ว แตบ่ าดแผลยงั คงแย่ลงๆ ทุกขณะ กล่าวคือมัน
เปน็ แผลลกึ มากเท่าทีม่ อื ผ่าตดั อย่างผมเคยเห็นมา แผลยาวมากกวา่ สองฟุต
และอีกหลายน้วิ ผมวัดขนาดดว้ ยสายหยัง่ ความลึกของน�้ำ ไมน่ านแผลก็มว่ ง
คล้�ำ ผมรู้ดีว่ามันร้ายแรงมากแค่ไหน และต้องรีบตัดออก แต่ผมไม่มีอ�ำนาจ

เฮอรแ์ มน เมลวลิ ล์ : 597

สงั่ ใครตรงนนั้ ใหท้ ำ� แขนงาขน้ึ นนั่ ไมใ่ ชอ่ ำ� นาจหนา้ ทขี่ องผม” ชไี้ ปทแี่ ขนงาดว้ ย
เหล็กคลายเชือก 'น่ันเป็นหน้าท่ีของกัปตน ไม่ใช่ผม ท่านสั่งให้ช่างไม้ท�ำมัน
ข้ึนมา เขามีค้อนอันใหญ่ที่สามารถใช้ทุบสมองของใครบางคนได้เลยทีเดียว
ผมคิดว่าตอนท่ีเขาใช้มันทุบสมองผม เขาคงจะถูกปีศาจเข้าครอบง�ำเข้าเป็น
แน่ ทา่ นเหน็ รอยบมุ๋ นม่ี ยั้ ครบั ' พดู พรอ้ มกบั ถอดหมวกออก แลว้ ปดั ผมไปขา้ ง
หนงึ่ เผยใหเ้ หน็ หลมุ ชามบนหวั กะโหลกของเขา แตไ่ มม่ รี อยแผลเปน็ แมแ้ ตน่ อ้ ย
หรอื แมแ้ ตร่ อ่ งรอยบาดแผลกไ็ มม่ ี “นล่ี ะ่ กปั ตนั ทอ่ี ยตู่ รงนนั่ บอกกบั ทา่ นไดว้ า่
รอยบมุ๋ นีม่ าอย่บู นหัวผมได้อยา่ งไร ท่านรู้ดี”

“ไมน่ ะ ผมไม่ร”ู้ กปั ตนั พดู ขึ้น “แม่เขาเป็นคนท�ำน่ะสิ เขาเกิดมาพรอ้ มกบั
รอยน่ัน โอ้...ไอ้เวรตะไลเอ๊ย ไอ้...ไอ้บันเจอร์! บนผืนน�้ำน้ียังมีบันเจอร์แบบนี้
อกี มัย้ น่ี? บนั เจอร์ เมอ่ื นายตายไป นายคงตอ้ งตายไปในนำ้� เกลือ ไอ้ลกู หมา
นายสมควรถูกดองเกบ็ เอาไว้ให้ลกู หลานในอนาคตดู ไอ้เวร”

“แล้ววาฬสขี าวล่ะ เปน็ ยงั ไงบ้าง?” เอแฮบ็ รอ้ งถามขน้ึ อย่างเหลืออด หลัง
อดทนฟงั ชายชาวองั กฤษสองคนเถียงกนั ไปมาอยูพ่ ักใหญ่

“โอ้!” กัปตันแขนเดียวร้องขึ้น “โอ้...จริงสิ! ก็คือ หลังจากมันด�ำลงไปแล้ว
เราก็ไม่เห็นมันกลับข้ึนมาอีก จริงๆ ก็คือ อย่างท่ีบอกไป ผมไม่รู้ว่าวาฬท่ี
เล่นตลกกับผมเปน็ วาฬอะไร จนหลงั จากนน้ั มา เมื่อกลับมาทีน่ า่ นนำ�้ บรเิ วณ
เสน้ ศนู ยส์ ตู รนอี่ กี ครง้ั เราถงึ ไดย้ นิ เรอื่ งราวของโมบดี้ ก๊ิ อยา่ งทใ่ี ครๆ เรยี กมนั
แบบน้นั นั่นแหละผมถงึ ได้รู้ว่าเป็นมนั ”

“แล้วคุณตามรอยมันอีกหรอื เปลา่ ?”
“สองครงั้ ”
“แล้วจบั มันไมไ่ ด้เลยเหรอ?”
“ไม่คดิ ทจี่ ะพยายามอีก แขนเดียวไมพ่ อหรือไงล่ะ? ผมจะทำ� ยังไงถา้ เสยี
แขนอีกข้างไป? ผมคิดว่าโมบด้ี ๊ิกไม่กินอะไรมากเกินกว่าจะกลืนลงท้องได”้
“ถกู แลว้ ละ่ ” บนั เจอรเ์ อย่ แทรกขนึ้ “ยน่ื แขนซา้ ยของทา่ นใหม้ นั เพอื่ ใชเ้ ปน็
เหยื่อล่อให้ไดแ้ ขนขวา ท่านรู้มย้ั ทา่ นสุภาพบุรุษ” โคง้ ค�ำนบั ไปที่กัปตันแตล่ ะ

598 : โมบี-้ ด๊ิก

คนตามล�ำดับ “ท่านรู้มั้ย? ท่านสุภาพบุรุษ ระบบย่อยอาหารของวาฬเป็น
โครงสร้างซับซ้อนที่สร้างขึ้นด้วยความกรุณาของพระองค์ จึงเป็นไปไม่ได้ที่
มนั จะย่อยแขนมนุษย์ได้ มนั เองก็ร้ดู ี ความพยาบาทของวาฬสีขาวท่ที า่ นได้
สัมผัสกนั น้ันเปน็ เพียงแคค่ วามอดึ อัดใจของมันเท่าน้ัน มันไมไ่ ดต้ ั้งใจจะกลืน
แขนหรือขาไป แตแ่ คต่ ้องการจะขู่ให้กลวั เท่านนั้ บางทีมนั อาจเปน็ เหมอื นนกั
เล่นกลแกๆ่ คนหนง่ึ กอ่ นหนา้ น้คี นไข้ของผมคนหนง่ึ ในศรลี ังกาท�ำใหเ้ ชื่อวา่
เขากลนื มดี พกใหญเ่ ขา้ ไป ครงั้ หนง่ึ นานมาแลว้ เขาหยอ่ นมนั ลงไปในปากจรงิ ๆ
แล้วทง้ิ ไวอ้ ย่างนัน้ นานรว่ มปี หรืออาจมากกวา่ นน้ั เมอ่ื ผมใหเ้ ขากินยาทำ� ให้
อาเจียนออกมา เขาอาเจียนเอาตะปูเข็มออกมา ท่านเหน็ มั้ย? ไมม่ ที างท่เี ขา
จะย่อยมีดพกอันใหญ่น้ันได้ และไม่มีทางท่ีเขาจะรวมมันเข้าไว้กับระบบการ
ท�ำงานในร่างกาย ใช่แล้ว...กัปตันบูมเมอร์ หากท่านเร็วพอ และตั้งใจที่จะ
จำ� นำ� แขนขา้ งหนงึ่ เพอื่ ใหไ้ ดส้ ทิ ธใ์ิ นการนำ� แขนขา้ งนน้ั มาจดั พธิ ฝี งั ตามสมควร
แกป่ ระเพณี ทำ� ไมจะทำ� ไมไ่ ด้ ในเมอื่ แขนเปน็ ของทา่ น แคย่ อมใหว้ าฬมโี อกาส
อีกครง้ั ในเร็วๆ น้ี ก็แคน่ ั้น”

“ไมล่ ่ะ ขอบใจว่ะ บันเจอร”์ กปั ตันชาวอังกฤษพูด “มันได้แขนข้างน้ันไป
เพราะฉนั ทำ� อะไรไมไ่ ด้ และไมร่ จู้ กั มนั มากอ่ น แตม่ นั จะไมม่ ที างไดแ้ ขนอกี ขา้ ง
โดยเดด็ ขาด จะไม่มีวาฬสขี าวอกี สำ� หรับฉนั ฉันลงเรือเล็กล่ามันแค่คร้ังเดยี ว
ก็พอแลว้ ฉันพอใจแลว้ ฉนั รดู้ ีวา่ หากฆ่ามันได้คงทำ� ให้มชี ื่อเสยี งโดง่ ดังไปทัว่
บนเรือคงได้บรรทกุ นำ�้ มนั ท่มี คี า่ ของมนั แต่ฟังนะ ปลอ่ ยมันให้อย่ตู ามลำ� พัง
จะดีกวา่ คณุ ไมค่ ดิ อย่างนั้นเหรอ กปั ตัน?” เหลอื บมองไปทขี่ าสีงา

“มันโดดเดี่ยว แต่มันยังต้องถูกล่าอยู่ดี เหตุใดจึงไม่ควรไปยุ่งกับมัน นั่น
เป็นสงิ่ ชวั่ ร้ายทม่ี ีเสนห่ ์ดงึ ดูดไมน่ ้อยเลยทีเดียว มนั เป็นแม่เหล็ก! นานแคไ่ หน
แล้วทีค่ ุณเห็นมันครัง้ ล่าสดุ ? มุ่งหนา้ ไปทางไหน?”

“ขอพระองค์คุ้มครองจิตวิญญาณลูกด้วยเถิด และสาปแช่งจิตวิญญาณ
ของปีศาจชั่วร้ายน่ัน” บันเจอร์พูดดังข้ึน ขณะเดินโค้งตัวไปรอบๆ เอแฮ็บ
และท�ำท่าทางดมกล่ินแปลกๆ เหมือนสุนัข “เลือดของชายคนน้ี...เอาปรอท

เฮอร์แมน เมลวลิ ล์ : 599

วัดไข้มา!...น่ีมันจุดเดือด! ชีพจรของเขาจะท�ำให้แผ่นไม้กระดานพวกน้ีสั่น
สะเทือน! ครับ!” หยิบมีดผ่าตัดออกมาจากกระเป๋าเส้ือของเขา และเอามา
ใกล้แขนเอแฮบ็

“หยุด! เอแฮ็บแผดเสียงค�ำราม ผลักเขาไปชนกราบเรือ “เตรียมเรือเล็ก!
มนั มงุ่ หนา้ ไปทางไหน?”

“ให้ตายเถอะ!” กัปตันชาวอังกฤษร้องขึ้น ก่อนจะหันไปกระซิบถามเฟดั
ลเลาะห์ “เกิดอะไรข้ึน? มันมุ่งหน้าไปทางตะวันออก ฉันว่านะ กัปตันของ
นายเป็นบ้ารปึ า่ ว?”

แต่เฟดัลเลาะห์เอานิ้วแตะที่ริมฝีปาก ก่อนไถลตัวไปบนขอบกราบเรือ
เพื่อคว้าเอาพายหางเสือ เอแฮ็บข้ึนไปห้อยตัวอยู่บนรอกช�ำแหละแล้วบอก
ใหล้ ูกเรอื หย่อนเขาลงไป

ไม่นานเอแฮ็บก็ลงมายืนอยู่บนท้ายเรือเล็ก ชายชาวมะนิลาโดดไปที่ไม้
พายของพวกเขา เปล่าประโยชน์ที่กัปตันชาวอังกฤษจะร้องเรียกเอแฮ็บอีก
เขายืนหันหลังให้เรือต่างชาติ และหันหน้าท่ีแดงก�่ำราวหินเหล็กไฟไปยังเรือ
ของเขา เอแฮ็บยืนตวั ตรงจนไปถึงขา้ งเรอื พคี วอด

600 : โมบ้ี-ดิก๊


Click to View FlipBook Version