Submitted Letter of teachers and students to attend the conference at MAEJO Universiity

49

ຜນົ ຂອງລະດບັ ແກນສຳລໃນສດອຳຫຳນຄບົ ສ່ື ວນຕ່ື ຄຸນຄ່ື ຳທຳງອຳຫຳນ

ແລະ ກຳນຍື່ ອຍໄດໃີ້ ນຫອ້ີ ງທດົ ລອງ ກຳນກນິ ໄດໂີ້ ດຍງວົ ພນເມອງ
Effects of Variation of Corn Core in Concentrate Total Mixed Ration

on In Vitro Digestibility

ສອນມະນ ມະນຈດິ , ຊື່ ຳ ຫວື່ ຳງ , ອລະຍຳ ດວງພະຈນັ ,
Pattaya Napasirth , ວຽງສະກຸນ ນຳປະເສດ
Sonemany manychith , Xavang Xiatou

Orlaya Duangphajun , Pattaya Napasirth , Viengsakoun Napasirth

1ຄະນະກະເສດສຳດ, ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫື່ ງຊຳດ, 2 ຄະນະເຕກັ ໂນໂລຊ, ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລຣຳສະພດັ ອຸດອນທຳນ ປະເທດໄທ, 3 ນກັ ສກຶ ສຳປະລນິ ຍຳໂທ
ຫຼກັ ສດວທິ ະຍຳສຳດສດັ ; 4 ນກັ ສກຶ ສຳປະລນິ ຍຳຕ ຫຼກັ ສດກຳນລຽ້ີ ງສດັ * ຜຮີ້ ບັ ຜດິ ຊອບກຳນຄນົີ້ ຄວຳີ້ : [email protected]

Faculty of agriculture, National University of Laos; Faculty of Technology, Udonthani Rajabaht University, Thailand; Master
student program in Animal Science ; Undergraduate course student progrem in Livestock.

* Corresponding authors: [email protected]; pattaya_napasirth@hotmail.

ບດົ ຄດັ ຫຍ ີ້

ກຳນສກຶ ສຳຄງັ້ີ ນ້ີ ມຈດຸ ປະສງົ ເພ່ື ອ ສກຶ ສຳກຳນອງົ ປະກອບທຳງເຄມ ແລະ ຍື່ ອຍໄດໃີ້ ນຫອີ້ ງທດົ ລອງໂດຍນຳໃຊ້ີ
ອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ ສື່ ວນທ່ື ມລະດບັ ແກນສຳລ 0, 10, 20, ແລະ 30 % ດວີ້ ຍວທິ ກຳນ In vitro gas production
technique ໂດຍນຳໃຊແ້ີ ຜນກຳນທດົ ລອງແບບ CRD ປະກອບດວີ້ ຍ 4 ສື່ ງິ ທດົ ລອງໄດແ້ີ ກ່ື T1 (ສດອຳຫຳນທື່ ມສື່ ວນ
ປະສມົ ແກນຂອງສຳລ 0%), T2 (ສດອຳຫຳນທ່ື ມສ່ື ວນປະສມົ ຂອງແກນສຳລ 10%), T3 (ທື່ ມສ່ື ວນປະສມົ ຂອງແກນ
ສຳລ 20% ) ເເລະ T4 (ທື່ ມສ່ື ວນປະສມົ ຂອງແກນສຳລ 30%) ຜນົ ກຳນຊອກຫຳອງົ ປະກອບທຳງເຄມໃນສດອຳຫຳນ
ປະສມົ ຄບົ ສື່ ວນປະກອບມ (DM)= 99.01, 98.34, 98.30 ແລະ 98.73%, ມທຳດຊນີ້ (CP)= 13. 71, 12. 78,
11,46 ແລະ 12.94%, ມເຖ່ື ຳົ (Ash)= 75.73, 50.15, 56.78 ແລະ 62.94%, ໄຂມນັ ລວມ (EE) 1.60, 2.77,
2.54 ແລະ 1.35%, ເຍອ້ີ ໄຍທ່ື ບື່ ລະລຳຍໃນສຳນຊກັ ຟອກທື່ ເປັນກຳງ (%NDF) 47.08, 45.88, 45.82 ແລະ
46.67% ແລະ ເຍອ້ີ ໄຍທື່ ບ່ື ລະລຳຍໃນສຳນຊກັ ຟອກທື່ ເປັນກດົ (ADF)= 34.26, 33.51, 33.04 ແລະ 29.92%

ຜນົ ໄດຮ້ີ ຈັ ຳກກຳນວດັ ແທກປະລມິ ຳນແກ໊ສສະສມົ ພບົ ວື່ ຳ (gas) ຈຳກຈລຸ ນິ ຊທື່ ຍື່ ອຍໄດໃ້ີ ນສດອຳຫຳນປະສມົ
ຄບົ ສ່ື ວນທງັ 4 ສດໃນປະລມິ ຳອຳຫຳນທ່ື ທດົ ລອງແມື່ ນ 0.5 ເຫນັ ໄດວ້ີ ື່ ຳຄ່ື ຳແກ໊ສທື່ ສະສມົ ໃນຊື່ ວົ ໂມງທ 12 ແມື່ ນເທື່ ຳົ
ກບັ T1 49.31, T2 50.98, T3 51.36, T4 48.71, ແກ໊ສໃນຊ່ື ວົ ໂມງທ 24 ແມ່ື ນເທື່ ຳົ ກບັ T1 71.59, T2 71.76,
T3 69.34, T4 68.39 ml/0.5 g DM of feed ຕຳມລຳດັບ. ແມ່ື ນບື່ ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດີຳ້ ນສ ະຖິຕິ
(P<0.05), ມຄ່ື ຳແກ໊ສໃນຊ່ື ວົ ໂມງທ 48 ແມື່ ນເທື່ ຳົ ກບັ T1 89.15, T2 87.45, T3 84.09, T4 83.66 ml/0.5 g
DM of feed ຕຳມລຳດບັ ແມື່ ນບື່ ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ິ (P>0.05), ແລະ ມຄື່ ຳແກ໊ສໃນຊື່ ວົ ໂມງທ
72 ເທ່ື ຳົ ກບັ T1 99.55, T2 92.95, T3 91.45, T4 93.32 ml/0.5 g DM of feed ແກ໊ສໃນຊື່ ວົ ໂມງທ 96 ເທື່ ຳົ
ກບັ T1 102.92, T2 96.07, T3 94.57, T4 96.57 ml/0.5 g DM of feed ຕຳມລຳດບັ ແມື່ ນບື່ ມຄວຳມແຕກ
ຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ິ (P>0.05). ຢ່ື ຳງໃດກຕຳມອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ ສ່ື ວນ (TMR) ທື່ ມສ່ື ວນປະສມົ ແກນສຳລ 0%
ໃນສດອຳຫຳນມແນວໂນມ້ີ ໃນກຳນຍື່ ອຍຂອງຈລຸ ນິ ຊໃນຫຼອດທດົ ລອງທື່ ມກຳນຜະລດິ ປະລມິ ຳນແກ໊ສສະສມົ ສງກວື່ ຳ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

50

ໝື່ ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນ ອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ ສ່ື ວນ (TMR) ທ່ື ມສື່ ວນປະສມົ ແກນສຳລ 30% ແລະ ເປັນສດທ່ື ເໝຳະສມົ
ສຳລບັ ກຳນນຳໃຊໃີ້ ນກຳລຽ້ີ ງສດັ ຕື່ ໄປ.
ຄຳສບັ ທ່ື ສຳຄນັ : ແກນສຳລ, ກຳນຍື່ ອຍໄດໃີ້ ນຫອີ້ ງທດົ ລອງ, ງວົ ພນ້ີ ເມອງລຳວ

Abstract

The objective of this experiment were study level addition of Corn Core in Concentrate
Total Mixed Ration on In Vitro Digestibility, there are 4 treatments as T1 (Corn Core 0%), T2
(Corn Core 10%), T3 (Corn Core 20%), T4 (Corn Core 30%). With the method of In vitro gas
production technique in CRD design. The chemical composition of 4 treatments as T1, T2, T3
and T4 There are DM= 99,01, 98,73, 98,34 and 98,30%; CP= 13.71, 12.94, 12.78 and 11.64
%; EE= 2,77, 2,54, 1,60 and 1,35; Ash 75.73, 56.78, 62.94 and 50.15%; NDF= 47.08, 46.67,
45.88 and 45.82% ; ADL= 34.26, 33,51, 33,04 and 29,92%.

According to the experiment can find 4 feed formulas have gas T1, T2, T3 and T4 in the
hour 12 = 49.31, 50.98, 51.36, 48.71 and 71.45 ml/0.5 g DM of feed (P>0.05), in the hour 24
=89.15, 87.45, 84.09, 83.66 ml/0.5 g DM of feed (P>0.05), in the hour 48 = 100.93, 103.72,
104.29 and 106.00 ml/0.4 g DM of feed (P>0.05), in the hour 72 = 99.55, 92.95, 91.45, 93.32
ml/0.5 g DM of feed (P>0.05) and in the hour 96 = 102.92, 96.07, 94.57, 96.57 ml/0.5 g DM of
feed (P>0.05). in the hour 12 to 96 (P>0.05), T1 which is the highest result T4, Digestibility
dry matter IVDMD in the hour 24 (P<0.05), in the hour 48 and 96 (P>0.05) and Digestibility
organic matter IVOMD in the hour 24, 48 and 96 (P<0.05).

Keywords: Corn Core, in vitro gas production technique, Laos native cattle

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

51

ບດົ ນຳ

ປະຈບຸ ນັ ພກັ ແລະ ລດັ ຖະບຳນໄດຖ້ີ ເອຳົ ວຽກງຳນກະສກິ ຳເປັນບລມິ ະສດິ ອນັ ໜ່ື ງຶ ທື່ ມບດົ ບຳດຕື່ ຊວດິ ກຳນເປັນ
ຢື່ ຂອງປະຊຳຊນົ ແລະ ປະກອບສື່ ວນໃນກຳນພດັ ທະນຳເສດຖະກດິ ແລະ ສງັ ຄມົ ໄດປີ້ ະ ກອບສ່ື ວນເຂຳົ້ີ ໃນມນຄື່ ຳລວມ
ຍອດຜະລດິ ຕະພນັ ພຳຍໃນ (GDP) ໃນແຕື່ ລະໄລື່ ຍະ. ເຊື່ ງໃນແຜນພດັ ທະນຳກະສກິ ຳ-ປ່ື ຳໄມ ີ້ ແລະ ພດັ ທະນຳຊນົ ນະບດົ
5 ປ ຄງັີ້ ທ IX (2021-2025) ຂອງຂະແໜງກຳນລຽີ້ ງສດັ ແລະ ກຳນປະມງົ ກ່ື ໄດມ້ີ ເປົຳີ້ ໝຳຍຜະລດິ ຊນ້ີ , ໄຂ່ື ແລະ ປຳ
ໃຫໄີ້ ດ້ີ 577,000 ໂຕນ ຕອບສະໜອງອດັ ຕຳກຳນບລໂິ ພກສະເລ່ື ຍ 73 Kg/ຄນົ /ປ ຫຼ ຮບັ ປະກນັ ດຳີ້ ນໂພຊະນຳກຳນ
ຂອງປະຊຳຊນົ ໃຫໄ້ີ ດຮ້ີ ບັ ພະ ລງັ ງຳນຈຳກຊນ້ີ , ໄຂ່ື ແລະ ປຳ ບື່ ຕ່ື ຳກວ່ື ຳ 440 kcal/ຄນົ /ວນັ , ຜະລດິ ງວົ ເປັນສນຄຳີ້ ເພ່ື ອ
ສ່ື ົງອອກໂດຍສອດຄື່ ອງກບັ ມຳດຕະຖຳນສຸ ຂຳນຳໄມພດ ແລະ ສັດ ຂອງປະເທດຄ່ື ຄຳີ້ ໃຫໄີ້ ດ້ີ 50,000 ໂຕ/ປ ຫຼ
250,000 ໂຕ ໃນປ 2021-2025 ແລະ 500,000 ໂຕ ໃນປ 2030 ສຳ້ີ ງມນຄື່ ຳສື່ ົງອອກ 500 ລຳ້ີ ນໂດລຳ
ສະຫະລດັ . (ກະຊວງກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ,້ີ 2021). ໂດຍອງຕຳມທດິ ທຳງຂອງພກັ -ລດັ . ໃນປະຈບຸ ນັ , ໃນກຳນສຸມໃສ່ື
ວຽກງຳນກຳນລຽີ້ ງສດັ ເພື່ ອຜະລດິ ສະບຽງອຳຫຳນໃຫກີ້ ຸມີ້ ກນິ ແລະ ສື່ ງົ ອອກເປັນສນິ ຄຳີ້ ເພື່ ອປະຕບິ ດັ ຕຳມແນວທຳງ
ນະໂຍບຳຍຂອງພກັ ແລະ ລດັ ຖະບຳນ ທື່ ໄດວີ້ ຳງອອກນນັ້ີ ໃຫປີ້ ຳກດົ ຜນົ ເປັນຈງິ ຈື່ ງິ ຈຳເປັນຕອີ້ ງມພະນກັ ງຳນວຊິ ຳກຳນ
ລຽີ້ ງສດັ ທ່ື ມຄວຳມຮຄີ້ ວຳມສຳມຳດມຳແກໄ້ີ ຂບນັ ຫຳຕື່ ຳງໆຄ: ກຳນປັບປຸງກຳນລຽີ້ ງສດັ , ກຳນດແລຮກັ ສຳສດັ ລຽີ້ ງ, ກຳນ
ປອ້ີ ງກນັ ພະຍຳດ ແລະ ພິ ເສດແມ່ື ນຕອ້ີ ງ ຮກີ້ ື່ ຽວກບັ ເລື່ ອງພດອຳຫຳນສດັ , ເພຳະອຳຫຳນສດັ ເປັນປັດໃຈທ່ື ສຳຄນັ ທື່ ສຸ ດ
ຕ່ື ກຳນລຽີ້ ງ ສດັ ໃຫມີ້ ຄຸນນະ ພຳບ ແລະ ປະລມິ ຳນກຳນຜະລດິ ຕື່ ຳງໆທື່ ເພື່ ມຂນຶີ້ . ໂດຍສະເພຳະແມ່ື ນເຮດັ ແນວໃດໃຫີ້
ຕນົ້ີ ທນຶ ກຳນຜະ ລດິ ຫຸດຼ ລງົ ແຕ່ື ເຮດັ ໃຫຜ້ີ ນົ ຜະລດິ ສງຂນຶີ້ .Vanthong ພອີ້ ມດວ້ີ ຍຄະນະ, (2019). ໄດໃີ້ ຫຮີ້ ວ້ີ ່ື ຳ ລະບບົ
ກຳນລຽ້ີ ງງວົ ແບບທຳມະຊຳດຂອງບຳີ້ ນເຮຳົ , ບນັ ຫຳຕນົ້ີ ຕໃນລະບບົ ກຳນລຽ້ີ ງງວົ ແບບປ່ື ອຍທຳມະຊຳດ ແມ່ື ນ: ບນັ ຫຳ
ຂຳດແຄນອຳຫຳນສດັ ເຊື່ ງເປັນຜນົ ເຮດັ ໃຫສີ້ ດັ ຈ່ື ອຍບື່ ມຄວຳມຕຳ້ີ ນທຳນຕື່ ພະຍຳດ, ບວກໃສື່ ບື່ ມກຳນຄວບກຳນປະສມົ
ພນັ ຫຼ ກຳນຄດັ ພນັ ເຊື່ ງບນັ ຫຳເຫ່ື ຼຳົ ນເີ້ ປັນສຳເຫດເຮດັ ໃຫຜ້ີ ນົ ຜະລດິ ຂອງກຳນລຽ້ີ ງງວົ ຕກົ ຕ່ື ຳ. ເພຳະສະນນັີ້ ຈ່ື ງິ ຕອີ້ ງມ

ກຳນປັບປຸງຄຸນນະພຳບຂອງອຳຫຳນສດັ ແລະ ລວມທງັ ຄວຳມຕອ້ີ ງກຳນທຳງດຳີ້ ນທຳດບຳລຸງລຽີ້ ງ ຂອງງວົ ແຕື່ ລະປະເພດ
ເຊື່ ນັ : ງວົ ນອີ້ ຍ, ງວົ ຜດີ້ ວ້ີ ຍກຳນລຽີ້ ງທອມ ແລະ ງວົ ແມ່ື ຖພຳ ສະນນັ້ີ ກຳນສຳ້ີ ງສດອຳຫຳນທື່ ປະກອບດວີ້ ຍທຳດບຳລຸງ
ລຽ້ີ ງທື່ ຕອບສະໜອງໃຫແີ້ ກ່ື ກຳນລຽ້ີ ງ ສດັ ແຕື່ ລະປະເພດ ຕຳມຄວຳມຕອ້ີ ງກຳນເພື່ ອບຳລຸງຮື່ ຳງກຳຍ ແລະ ເພ່ື ອຜະລດິ
ຫຼ ກຳນເພື່ ມນຳ້ີ ໜກັ ເປັນຕນົີ້ . ກຳນສຳີ້ ງສດອຳຫຳນສຳລບັ ກຳນລຽ້ີ ງງວົ ໃນແຕື່ ລະປະເພດ ແມື່ ນອງິ ໃສ່ື ວດັ ຖຸດບິ ທື່ ສຳມຳດ
ປະ ກອບເປັນອຳຫຳນງວົ ແລະ ສຳມຳດຫຳໄດງ້ີ ື່ຳຍໃນທອີ້ ງຖ່ື ນິ . ວດັ ຖຸດບິ ທ່ື ຈະນຳມຳປະກອບເປັນອຳຫຳນ ຈະປະກອບ
ດວ້ີ ຍວດັ ຖຸດບິ ທ່ື ເປັນແຫ່ື ຼງພະລງັ ງຳນ, ທຳດໂປຣຕນ ຫຼ ທຳດຊນີ້ , ບນັ ດຳວຕິ ຳມນິ ແລະ ແຮ່ື ທຳດຕື່ ຳງໆ ຕຳມຄວຳມ
ຕອີ້ ງກຳນຂອງສດັ ລຽ້ີ ງ. ນອກຈຳກນວີ້ ດັ ຖຸດບິ ທ່ື ສຳຄນັ ເພື່ ອປະກອບເປັນວດັ ຖຸດບິ ອຳຫຳນສດັ ຈຳພວດສດັ ຄຽີ້ ວເອອ້ີ ງທື່
ຂຳດບ່ື ໄດຄ້ີ : ອຳຫຳນຫຍຳບ ເຊື່ ງໄດແີ້ ກື່ ຈຳພວກຫຍຳ້ີ , ຕນົີ້ ໄມພ້ີ ດອຳຫຳນສດັ , ພດຕະກຸນຖ່ື ວົ ແລະ ສື່ ງເສດເຫອຼ ຈຳກ
ອຸດສຳຫະກຳ ແລະ ເຫອຼ ຈຳກກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳເຊ່ື ນັ : ເຟອງເຂຳົີ້ , ຕນົ້ີ ສຳລ ແລະ ອ່ື ນໆ.

ໃນ ສປປ ລຳວ, ໜື່ ງຶ ໃນບນັ ຫຳກຳນລຽີ້ ງສດັ ໂດຍສະເພຳະສດັ ຄຽ້ີ ວເອອ້ີ ງຕນົີ້ ຕແມື່ ນບນັ ຫຳກຳນຂຳດແຄນອຳ

ຫຳນສດັ ລຽ້ີ ງຢື່ ໃນຊື່ ວງລະດແລງີ້ . ໃນຊ່ື ວງລະດຝົນພດອຳຫຳນສດັ ຢື່ ໃນທຳມະຊຳດມຫຼຳກຫຳຼ ຍແຕ່ື ກງົ ກນັ ຂຳ້ີ ມໃນຊ່ື ວງ
ພດອຳຫຳນສດັ ຂຳດແຄນເຊ່ື ງິ ມນັ ສ່ື ງົ ຜນົ ສະທອີ້ ນໃຫສ້ີ ດັ ມຄວຳມຈື່ ອຍຜອມ ເຮດັ ໃຫໄ້ີ ດຜີ້ ນົ ຜະລດິ ໝອ້ີ ຍລງົ ແລະ ກຳນ
ຂະຫຍຳຍພນັ ບື່ ໄດດີ້ ເທ່ື ຳົ ທື່ ຄວນເປັນຜນົ ເຮດັ ໃຫລ້ີ ກສດັ ເກດມຳບ່ື ສມົ ບນ, ກຳນໃຊເ້ີ ຕກັ ໂນໂລຊກຳນໝກັ (Silage)
ເຂຳົ້ີ ໃນຖະຫມອມອຳຫຳນສດັ ເພ່ື ອກຳນລຽີ້ ງສດັ ກື່ ເປັນໜື່ ງຶ ວທິ ທຳງອອກໃນກຳນແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳສດັ ຂຳດແຄນ (ວຽງສະ
ກຸນ ພອ້ີ ມດວີ້ ຍຄະນະ, 2016: Napasirth et al., 2015).

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

52

ວທິ ກຳນຄນົີ້ ຄວຳີ້ ທດົ ລອງ

ສະຖຳນທື່ ແລະໄລຍະເວລຳໃນກຳນທດົ ລອງ
ກຳນທດົ ລອງສກຶ ສຳຜນົ ຂອງລະດບັ ແກນສຳລໃນສດອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ ສື່ ວນຕ່ື ກຳນຍື່ ອຍໃນໃນຫອ້ີ ງທດົ ລອງ

ຄງັີ້ ນແີ້ ມື່ ນໄດປີ້ ະບດັ ຢ່ື ທື່ ຫອີ້ ງທດົ ລອງດຳີ້ ນຈລຸ ນິ ຊ ຂອງພຳກວຊິ ຳລຽີ້ ງສດັ ແລະ ກຳນປະມງົ , ຄະນະກະເສດສຳດ,

ວທິ ະຍຳເຂດນຳບງົ , ໂດຍໃຊໄ້ີ ລຍະເວລຳໃນກຳນທດົ ລອງລວມ 30 ວນັ ແຕ່ື ເດອນ 10/6/2021-10/07/2021, ແບື່ ງ
ເປັນໄລຍະກະກຽມຕວົ ຢື່ ຳງ ແລະ ອຸປະກອນ 7 ວນັ , ໄລຍະທດົ ລອງເກບັ ຂມ້ີ ນໃນກຳນວດັ ປະລມິ ຳນແກ໊ສ 4 ວນັ ,
ເກບັ ກຳຂ່ື ມນຂອງກຳນຍ່ື ອຍໄດຂີ້ ອງວັດຖຸ ແຫງີ້ ແລະ ອິນຊວັດຖຸ (In vitro dry matter and oganic meter
digestibility: IVDMD and IVOMD) 12 ວນັ , ໄລຍະກຳນວເິ ຄຳະທຳງເຄມ 7 ວນັ .

ໄລຍະເວລຳກຳນທດົ ລອງ
ກຳນກະກຽມທດົ ລອງເລ່ື ມວນັ ທ 1/3/2022-30/3/2022 ໄລື່ ຍະກະກຽມ 07 ວນັ , ໄລ່ື ຍະທດົ ລອງ 04

ວນັ , ກຳນວເິ ຄຳະທຳງເຄມ 19 ວນັ ລວມທງັ ໝດົ 30 ວນັ .
ກຳນວຳງແຜນຄນົ້ີ ຄວຳ້ີ ທດົ ລອງ

ກຳນທດົ ລອງໃນຄງັີ້ ນໃີ້ ຊແີ້ ຜນກຳນທດົ ລອງແບບສື່ ຸມສມົ ບນ (Complete Rando mized design, CRD)
ມ 4 ສື່ ງິ ທດົ ລອງ, ແຕ່ື ລະສ່ື ງິ ທດົ ລອງມຄື່ ຳໂປຼຕນສະເລຍ 16% ໂດຍໃຊວີ້ ທິ In vitro gas production technique
ແຕື່ ລະສ່ື ງິ ທດົ ລອງມ 10 ຊຳ້ີ ປັດໃຈກຳນທດົ ລອງຄ:

ສ່ື ງິ ທດົ ລອງ T1 ແມື່ ນສດອຳຫຳນທ່ື ໃຊລ້ີ ະດບັ ຫຍຳີ້ ຫວຳນໝກັ 0%.
ສ່ື ງິ ທດົ ລອງ T2 ແມື່ ນສດອຳຫຳນທື່ ໃຊລ້ີ ະດບັ ຫຍຳີ້ ຫວຳນໝກັ 10%.
ສື່ ງິ ທດົ ລອງ T3 ແມື່ ນສດອຳຫຳນທ່ື ໃຊລ້ີ ະດບັ ຫຍຳີ້ ຫວຳນໝກັ 20%.
ສ່ື ງິ ທດົ ລອງ T5 ແມ່ື ນສດອຳຫຳນທ່ື ໃຊລີ້ ະດບັ ຫຍຳ້ີ ຫວຳນໝກັ 30%.
Model of CRD: Yij = µ + Tj + εijk
Yij = ຄ່ື ຳສງັ ເກດຈຳກ Treatment combination ທ່ື j; µ = ຄ່ື ຳສະເລື່ ຍ (Overall mean); Tj = ອດິ ທພິ ນົ ເນື່ ອງ
ຈຳກສື່ ງິ ທດົ ລອງ Treatment ທື່ i ເມື່ ອ i = 1, 2.....j; εijk = ຜນົ ກະທບົ ຈຳກຄວຳມແປປື່ ວນ (Error)

ກຳນກະກຽມວດັ ຖຸດບິ ອຳຫຳນສດັ ທດົ ລອງ

ກຳນກະກຽມອຳຫຳນ
1) ແກນສຳລ
ນຳເອຳົ ແກນສຳລມຳເອຳົ ມຳບດົ ໃຫໄີ້ ດຂ້ີ ະໜຳດ 5-10 cm ນຳເຂຳົີ້ ອບົ ແຫງີ້ ໃນຕອີ້ ບົ ທ່ື ອຸນຫະພຸມ 60 •c ເປັນ

ເວລຳ 72 ຊ່ື ວົ ໂມງ ແລວ້ີ ນຳໄປບດົ ແລວ້ີ ກ່ື ນຳໄປບດົ ຜື່ ຳນເຄື່ ອງບດົ ທ່ື ມຂະໜຳດນອ້ີ ຍ 1 mm ແລະ ນຳເອຳົ ເພື່ ອຊອກຫຳ

ອງົ ປະກອບທຳງເຄມ ແລວ້ີ ນຳມຳຄຳນວນສດອຳຫຳນ.
2) ກະກຽມເຟອງ, ມນັ ຕນົີ້ ແຫງ້ີ , ຮຳເຂຳົີ້ , ປຸຍຢເຣຍ (46-0-0) ນຳເຂຳົ້ີ ອບົ ແຫງ້ີ ໃນຕອີ້ ບົ ທ່ື ອຸນຫະພມ 60 •c

ເປັນເວລຳ 72 ຊື່ ວົ ໂມງ ແລວ້ີ ກ່ື ນຳໄປບດົ ຜື່ ຳນເຄ່ື ອງບດົ ທ່ື ມຂະໜຳດນອ້ີ ຍ 1 mm, ເພ່ື ອຊອກຫຳອງົ ປະກອບທຳງເຄມ
ຂອງວດັ ຖຸດບິ ອຳຫຳນສດັ ແລະ ນຳເອຳົ ວດັ ຖຸດບິ ອບົ ແຫງີ້ ທື່ ອຸ ນຫະພຸ ມ 100 •c ເປັນເວລຳ 12 ຊ່ື ວົ ໂມງເພ່ື ອຊອກຫຳ
ວດັ ຖຸແຫງີ້ ໃນກຳນທື່ ຈະຄຳນວນສດອຳຫຳນ. ຫລງັ ຈຳກຊອຫຳວດັ ຖຸແຫງີ້ ນຳມຳປະສມົ ເຂຳົ້ີ ກນັ ຕຳມອດັ ຕຳສ່ື ວນຂອງແຕື່
ລະສດ. ເຊື່ ງແຕື່ ລະສດອຳຫຳນຈະມກຳນສ່ື ຸ ມອກເທ່ື ອໜື່ ງຶ ນຳເຂຳົ້ີ ອບົ ແຫງ້ີ ໃນຕອີ້ ບົ ທ່ື ອຸນຫະພຸມ 60 •c ເປັນເວລຳ 72
ຊື່ ວົ ໂມງ.

3) ເມື່ ອອຳຫຳນອບົ 60 •c ເປັນເວລຳ 72 ຊ່ື ວົ ໂມງແລວ້ີ , ຈຳກນນັີ້ ນຳເອຳົ ອຳຫຳນຂຸ ນີ້ ແຕື່ ລະສດ ບນັ ຈລຸ ງົ ໃນ
ຂວດແກວ້ີ 50 ml ຈຳນວນໃນປະລມິ ຳນ 0.5 g, ແລວີ້ ປິດຝຳຈບຢຳງໃຫແ້ີ ໜນີ້ ແລະ ໃຊຝີ້ ຳອຳລມນຽມອດັ ປຳກຂວດ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

53

ແກວ້ີ ໃຫແ້ີ ໜນີ້ , ແລວີ້ ນຳຂວດໄປບ່ື ມົ ໄວໃ້ີ ນຕອ້ີ ຸ ນຫະພມ 39 •c, ເພື່ ອລຖຳ້ີ ກຳນບນັ ຈສຸ ຳນລະລຳຍຂອງແຫຼວຈຳກ

ກະເພຳະໝກັ .
ອຳຫຳນທື່ ໃຊໃ້ີ ນກຳນທດົ ລອງ

ສດອຳຫຳນທື່ ໃຊແີ້ ມື່ ນມ 4 ສດໃນແຕ່ື ລະສດມລະດບັ ໂປຼຕນບື່ ຕ່ື ຳກວື່ ຳ 16% ໂດຍປະກອບມວດັ ຖຸດດບທ່ື ໃຊີ້
ໃນກຳນປະສມົ ອຳຫຳນແຕ່ື ລະສດດ່ື ງັ ລື່ ຸມນ:ີ້

ຕຳຕະລຳງ 1. ສດອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ ສື່ ວນທື່ ໃຊໃີ້ ນກຳນທດົ ລອງ

ສ່ື ວນປະສມົ ອຳຫຳນ T1 ສດປະສມົ ທງັ ໝດົ T3 T4
0 T2
ແກນສຳລ 20 30
ເຟອງ 30 10
ມນັ ຕນົ້ີ 10 0
ຮຳ 28.7 20 28.7 28.7
ຢເຣຍ 33 28.7 33 33
ກຳກນຳີ້ ຕຳນ 33 3.3 3.3
ແຮ່ື ທຳດ 3.3 3.3
ມຳດ 2 2 2
ລວມ (Kg DM) 2 1.5 1.5
ໂປຣຕນ, CP (%) 1.5 1.5 1.5 1.5
1.5 1.5 100 100
100 100
16.05 16.03
16.09 16.07

ກຳນກະກຽມສຳນລະລຳຍ
- ສຳນລະລຳຍ (Buffer solution) ເຊື່ ງິ ປະກອບດວີ້ ຍ NaHCO3 = 35 g, NH4HCO3 = 4 g ແລວີ້ ປະສມົ

H2O ຈນົ ໄດ້ີ 1 L.

- ສຳນລະລຳຍແຮື່ ທຳດຫຼກັ : ປະກອບດວ້ີ ຍ KH2PO4 = 6.2 g, NaCl = 2.22 g, MgSO4.7H2O = 1 g
ແລວີ້ ປະສມົ ນຳີ້ ຈນົ ໄດີ້ 1 L.

- ສ ຳນ ລ ະລ ຳຍ ແຮ່ື ທຳດ ສ ຳຮ ອ ງ : ປ ະກອ ບ ໄ ປ ດີ້ວ ຍ MnCl24H2O = 10g, CaCl2H2O = 13. 2 g,
CoCl.6H2O = 1g, FeCl3.6H2O = 8 g ແລວີ້ ປະສມົ ນຳີ້ ຈນົ ໄດີ້ 100 ml.

- ສຳນລະລຳຍ Resazurine 0.1 g ປະສມົ ນຳ້ີ ຈນົ ໄດີ້ 100 ml.
- ສຳນໄຂ່ື ເໜື່ ຳ 1 mol NaOH (NaOH = 40 g ປະສມົ ນຳ້ີ ໃຫໄີ້ ດ້ີ 1 L) ແລວ້ີ ນຳສຳນລະລຳຍ NaOH 3.7 g
ປະສມົ Na2S 0.5 g ແລວ້ີ ຕ່ື ມນຳ້ີ ຈນົ ໄດີ້ 60 ml
ກຳນກະກຽມນຳ້ີ ຍື່ ອຍກະເພຳະໝກັ

ນຳີ້ ຍື່ ອຍທ່ື ນຳມຳໃຊໄີ້ ດຈ້ີ ຳກງວົ ພນັ ພນີ້ ເມອງເພດຜຕີ້ ອນ ອຳຍຸປະມຳນ 7 ປ ຈຳນວນ 2 ໂຕ, ລຽີ້ ງໂດຍກຳນໃຫ້ີ
ອຳຫຳນຂຸ ນີ້ ຜະລດິ ຈຳກສ່ື ງິ ເສດເຫຼອຈຳກກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳ ແລະ ອຸດສຳຫະກຳເຊ່ື ນັ : ແກນສຳລ, ຫວົ ມນັ ຕນົ້ີ ແຫງ້ີ ,
ຮຳ, ປຸຍຢເຣຍ (46-0-0), ກຳກນຳີ້ ຕຳນ, ແຮື່ ທຳດ, ມຳດ ແລະ ເຟອງເປັນອຳຫຳນຫຍຳບ.

ໃນກຳນກຽມນຳ້ີ ຍ່ື ອຍກະເພຳະໝກັ ນແີ້ ມ່ື ນເຮຳົ ໄດໃ້ີ ຊນ້ີ ຳ້ີ ອ່ື ຸນທື່ ມອຸນຫະພມ 39 •c ເພື່ ອຮກັ ສຳຊວດິ ຂອງຈລຸ ນິ ຊ
ໃຫຢີ້ ່ື ໃນສະພຳບປົກກະຕຄິ ຳີ້ ຍຄກບັ ຢື່ ໃນກະເພຳະໝກັ ຂອງໂຕງວົ , ກຳນເອຳົ ນຳ້ີ ຍື່ ອຍຂອງກະເພຳະໝກັ ແມ່ື ນໄດຕີ້ ອງ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

54

ເອຳົ ນຳ້ີ ຍື່ ອຍກະເພຳະງວົ ຢື່ ຳງໜອ້ີ ຍ 2 ໂຕ ມຳປະສມົ ເຂຳົ້ີ ກນັ , ຈຳກນນັີ້ ນຳເອຳົ ນຳ້ີ ຍື່ ອຍທ່ື ໄດມີ້ ຳໃນປະລມິ ຳນ 660 ml,
ປະສມົ ກບັ ນຳີ້ ໃຫໄີ້ ດີ້ 1,095 ml, ພອີ້ ມທງັ ຮກັ ສຳອຸນຫະພມໃຫຢ້ີ ່ື ທື່ 39 •c, ເພ່ື ອລຖຳີ້ ກຳນປະສມົ ນຳ້ີ ຍື່ ອຍທຽມ.
ກຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນ

- ກຳນຈດົ ບນັ ທກຶ ປະລມິ ຳນແກ໊ສ
ກຳນວດັ ປະລມິ ຳນຜະລິດແກ໊ສທື່ ເກດຂຶນ້ີ ເຊ່ື ນັ : ຈດົ ບັນທກຶ ປະລມິ ຳນຂອງແກ໊ສຂນຶ້ີ ໃນແຕ່ື ລະຊື່ ວົ ໂມງ

ໂດຍນຳໃຊສ້ີ ະແລງແກວ້ີ ຂະໜຳດ 10 cc ເຊ່ື ອມຕື່ ກບັ ສຳຍທື່ ຢຳງ ແລະ ເຂມັ ຂະໜຳດເບ 24 , ວດັ ແທກໃນ 0-12
ຊ່ື ວົ ໂມງທຳອດິ ເຊື່ ງໄດບີ້ ນັ ທກຶ ຜນົ ຜະລດິ ຂອງແກ໊ດທຸກໆ 1 ຊື່ ວົ ໂມງ, ຕື່ ມຳຊ່ື ວົ ໂມງ 12-24 ແມື່ ນບນັ ທກຶ ຜນົ ຜະລດິ
ຂອງແກ໊ດທຸກໆ 2 ຊື່ ວົ ໂມງ, ໃນຊື່ ວົ ໂມງທື່ 24 - 48 ແມື່ ນບນັ ທກຶ ທຸກໆ 3 ຊ່ື ວົ ໂມງ, ຈນົ ຕື່ ມຳຊື່ ວົ ໂມງທ່ື 48 - 72
ແມື່ ນໄດບີ້ ນັ ທກຶ ທຸກໆ 6 ຊື່ ວົ ໂມງໃນ ແລະ ສຸດທຳີ້ ຍໄດມີ້ ກຳນບນັ ທກຶ ໃນຊື່ ວົ ໂມງ 96 ພຳຍຫຼງັ ວດັ ແທກປະລມິ ຳນ
ແກ໊ສໃນຊ່ື ວົ ໂມງ 96 ສຸ ດທຳຍແລວ້ີ ນຳຂວດແກວ້ີ ທື່ ເຮດັ ກຳນຍ່ື ອຍໄປແຊ່ື ແຂງໃນອຸ ນຫະພມ -21 •c, ໃນຕແີ້ ຊ່ື ແຂງ
ເພື່ ອຢຸດກດິ ຈະກຳຂອງຈລຸ ນິ ຊ. ຕຳມວທິ (Makkar,H.P.S., Blummrl M and Becker K., ,1995)
ກຳນເກບັ ຕວົ ຢື່ ຳງເພື່ ອຊອກຫຳອງົ ປະກອບທຳງເຄມ

ນຳເອຳົ ອຳຫຳນທື່ ສື່ ຸມໄດໃ້ີ ນແຕື່ ລະຄງັີ້ ໃນໄລຍະກຳນທດົ ລອງໄປອບົ ໃນອຸນຫະພຸມ 60 •c ເປັນເວລຳ 72
ຊື່ ວົ ໂມງ, ຈຳກນນັ້ີ ນຳໄປບດົ ໃຫໄ້ີ ດຂ້ີ ະໜຳດ 1 mm ຫງຼັ ຈຳກຜ່ື ຳນກຳນບດົ ແລວ້ີ ເອຳົ ມຳບນັ ຈລຸ ງົ ໃນຂວດແກວ້ີ ຂວດລະ
0.2 g ຕວົ ຢື່ ຳງລະ 3 ຊຳີ້ , ນຳໄປອບົ ແຫງີ້ ທ່ື ອຸນຫະພມ 100 •c ເປັນເວລຳ 24 ຊ່ື ວົ ໂມງ, ເພື່ ອຫຳເປເຊນັ ຄວຳມແຫງີ້
ຂອງອຳຫຳນ. ສື່ ວນທື່ ເຫຼອແມື່ ນເກບັ ໄວວີ້ ເິ ຄຳະອງົ ປະກອບທຳງເຄມເຊື່ ນັ : ວດັ ຖຸແຫງ້ີ , ໂປຼຕນລວມ, ເຖ່ື ຳົ ລວມ, ໄຂມນັ
, ຕຳມວທິ ກຳນຂອງ A.O.A.C. (1990) ວຽງສະກຸນ (2011) ແລະ ເຍື່ ອໄຍທື່ ບ່ື ລະລຳຍໃນສຳນຟອກເປັນກຳງ
(NDF) ຕຳມວທິ ຂອງ Van Soest et al., 1991.
ກຳນວເິ ຄຳະສະຖຕິ ິ

ຜນົ ຂອງຂອງກຳນວດັ ແທກປະລມິ ຳນແກ໊ສທງັ ໝດົ ຈະໄດນ້ີ ຳມຳເຮດັ ກຳນວເິ ຄຳະສະຖຕິ ດິ ວີ້ ຍ Analysis of
variance (ANOVA) ປຽບທຽບຄວຳມແຕກຕື່ ຳງລະຫວື່ ຳງຄື່ ຳສະເລ່ື ຍຂອງປັດໄຈກຳນທດົ ລອງໂດຍ Duncan’s
Multiple Range Test ລະດບັ ຄວຳມເຊື່ ອໝນັີ້ 95% (P<0.005)

ຜນົ ໄດຮີ້ ບັ

ຜນົ ກຳນຊອກຫຳອງົ ປະກອບທຳງເຄມສດອຳຫຳນ
ອງົ ປະກອບທຳງເຄມຂອງສດອຳຫຳນຄບົ ສ່ື ວນ 4 ສດ ຄ: T1 (ສດອຳຫຳນຄບົ ສ່ື ວນທື່ ມແກນສຳລ 0%), T2

(ສດອຳຫຳນຄບົ ສື່ ວນທ່ື ມແກນສຳລ 10%), T3 (ມສດອຳຫຳນຄບົ ສ່ື ວນທື່ ມແກນສຳລ 20% ) ແລະ T4 (ມສດ
ອຳຫຳນຄບົ ສ່ື ວນທ່ື ມແກນສຳລ 30%) ໃນສດອຳຫຳນວດັ ຖຸແຫງີ້ (%DM) ເທ່ື ຳົ ກບັ 85.82, 85.34, 91.77 ແລະ
90.99 % ຕຳມລຳດບັ . ມທຳດຊນີ້ ລວມ (%CP) ເທ່ື ຳົ ກບັ 13.71, 12.94, 12.78 ແລະ 11.64% ຕຳມລຳດບັ . ມ
ໄຂມນັ (% EE) ເທ່ື ຳົ ກບັ 2.77, 2.54, 1.60 ແລະ 1.35% ຕຳມລຳດບັ . (%Ash) 75.73, 56.78, 62.94 ແລະ
50.15% ມເຍ່ື ອໄຍທື່ ບ່ື ລະລຳຍໃນສຳນຟອກເປັນກຳງ (%NDF) ເທ່ື ຳົ ກບັ 47.08, 46.67, 45.88 ແລະ 45.82% .
ຕຳມລຳດບັ . (%ADL) ເທື່ ຳົ ກບັ 34.26, 33.51, 33.04 ແລະ 29.92% ຕຳມລຳດບັ ລຳຍລະອຽດດ່ື ງັ ໃນຕຳຕະລຳງ
ທ່ື 2

ຕຳຕະລຳງ 2 ອງົ ປະກອບທຳງເຄມສດອຳຫຳນຄບົ ສື່ ວນ
ສື່ ງິ ທດົ ລອງ ອງົ ປະກອບທຳງເຄມຂອງສດອຳຫຳນ (%DM)

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

55

DM CP EE Ash NDF ADL
34.26
T1 85.82 13.71 1.6 75.73 47.08 33,51
T2 85.34 12.78 2.77 50.15 45.88 33,04
T3 91.77 11.64 2.54 56.78 45.82 29.92
T4 90.99 12.94 1.35 62.94 46.67

ຜນົ ຂອງປະລມິ ຳນແກສ໊
ກຳນທດົ ລອງເພື່ ອຊອຫຳກຳນຜະລດິ ກຳນຜະລດິ ແກ໊ສ (gas) ຈຳກຈລຸ ນິ ຊຂອງສດອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ ສ່ື ວນທງັ

4 ສດ ຊ່ື ງຶ ສຳມຳດເຫນັ ໄດວ້ີ ື່ ຳສ່ື ວນປະກອບຢ່ື ໃນສດອຳຫຳນມປະລມິ ຳນແກ໊ສ (gas) ທື່ ເກດຈຳກກຳນຍື່ ອຍຂອງຈລຸ ນິ ຊ
ໃນຫຼອດທດົ ລອງມຄ: T1 (ມສດອຳຫຳນທື່ ມສ່ື ວນປະສມົ ແກນຂອງສຳລ 0% ), T2 (ສດອຳຫຳນທ່ື ມສື່ ວນປະສມົ
ແກນຂອງສຳລ 10%), T3 (ສດອຳຫຳນທ່ື ມສື່ ວນປະສມົ ແກນຂອງສຳລ 20%), ເເລະ T4 (ມສດອຳຫຳນທ່ື ມສ່ື ວນ
ປະສມົ ແກນຂອງສຳລ 20%) ເຊ່ື ງິ ມປະລມິ ຳນແກ໊ສທື່ ເກດິ ຂນຶີ້ ໃນຊ່ື ວົ ໂມງທ 12 ເທື່ ຳົ ກບັ T1 49.312, T2 50.982,
T3 51.362 ແລະ T4 48.71 ml/0.5 g DM of feed ຕຳມລຳດບັ ແມື່ ນບື່ ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ
(P<0.05) ແຕື່ ວື່ ຳ T1 ມແນວໂນມີ້ ສງກວື່ ຳ ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນ T4, T2, ແລະ T3 ຕຳມລຳດບັ , ປະລມິ ຳນແກ໊ສແກ໊ສທ່ື
ເກດິ ຂນຶ້ີ ໃນຊື່ ວົ ໂມງທ 24 ເທື່ ຳົ ກບັ T1 71.59, T2 71.76, T3 69.34 ແລະ T4 68.39 ml/0.5 g DM of feed
ຕຳມລຳດບັ . ແມ່ື ນບ່ື ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P<0.05) ແຕ່ື ວື່ ຳ T2 ສງກວື່ ຳ T1 ແຕື່ ບື່ ແຕກຕື່ ຳງ T3
ແລະ T4 ຕຳມລຳດບັ , . ປະລມິ ຳນແກ໊ສທ່ື ເກດິ ຂນຶີ້ ໃນຊື່ ວົ ໂມງທ 48 ເທ່ື ຳົ ກບັ T1 89.15, T2 87.452, T3 84.09,
ແລະ T4 83.66 ml/0.5 g DM of feed ຕຳມລຳດບັ . ແມື່ ນບ່ື ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P>0.05)
ແຕື່ ວ່ື ຳ T1 ມແນວໂນມ້ີ ສງກວື່ ຳ ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນ T2 ,T3 ແລະ T4 ຕຳມລຳດບັ ແລະ ປະລມິ ຳນແກ໊ສທ່ື ເກດິ ຂນຶ້ີ ໃນ
ຊື່ ົວໂມງທ 72 ເທ່ື ຳົ ກບັ T1 99.55, T2 92.95, T3 91.45 ແລະ T4 93.32 ປະລິມຳນແກ໊ສທື່ ເກດິ ຂນຶ້ີ ໃນ
ຊື່ ວົ ໂມງທ 96 ເທື່ ຳົ ກບັ T1 102.93, T4 96.58, T2 96.08 ແລະ T3 94.58 ml/0.5 g DM of feed ຕຳມລຳດບັ
ເຫນັ ວ່ື ຳບື່ ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ິ (P>0.05) ແຕື່ ວ່ື ຳ T5 ມແນວໂນມີ້ ສງກວື່ ຳ ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນ T1, T4,
T2 ແລະ T3 ຕຳມລຳດບັ . ກຳນທດົ ລອງໃນຄງັີ້ ນເີ້ ຫນັ ວ່ື ຳໃກຄີ້ ຽງກບັ ລຳຍງຳນຂອງ ວຽງສະກຸນ ພອ້ີ ມດວີ້ ຍຄະນະ
(2005)ທ່ື ລຳຍງຳນວື່ ຳ :ສດອຳຫຳນພະລງັ ງຳນໃນສດອຳຫຳນຂຸ ນີ້ ໃນກຳນລຽີ້ ງງວົ ພນັ ຊນີ້ ມປະລມິ ຳນແກ໊ສທ່ື ເກດຂນຶີ້

ລະຫວ່ື ຳງ 127.143 - 21. 84ml/0.5 g DM of feed, ໃກຄ້ີ ຽງກບັ ລຳຍງຳນຂອງ ວຽງສະກຸນ ພອ້ີ ມດວີ້ ຍຄະນະ
(2016) ທື່ ລຳຍງຳນວ່ື ຳ :ສດອຳຫຳນ TMRS ແລະ TMRS+LAB lao 27 ໃນກຳນລຽີ້ ງງວົ ພນີ້ ເມອງລຳວມປະລມິ ຳນ
ແກ໊ສທ່ື ເກດຂນຶີ້ ລະຫວ່ື ຳງ 61.15 ແລະ 62.80 ml/0.2 g DM of feed , ໃກຄ້ີ ຽງກບັ ອຳນຸພງົ (2016) ລຳຍງຳນ

ກຳນຍ່ື ອຍໄດຂ້ີ ອງສດອຳຫຳນ TMR, TMRS ແລະ TMRS+LAB lao 27 ມປະລິມຳນແກ໊ສ 125.70 ແລະ

119.90 ml/0.5 g DM of feed ແລະ ສງກວ່ື ຳ ພຸດສະດ (2019) ລຳຍງຳນຜນົ ຂອງລະດບັ ກຳກປຳມໃນສດອຳຫຳນ
ຄບົ ສ່ື ວນທ່ື ມກຳກປຳມ 0, 5, 10, 15 ແລະ 20% ແມື່ ນໃນເວລຳ 96 ຊື່ ວົ ໂມງແມ່ື ນ 55.89, 51.06, 50.54, 51.56
ແລະ 48.05 ml/0.21g DM of feed ຕຳມລຳດັບ (P>0.05) ເນື່ ອງຈຳກວື່ ຳກຳນນຳີ້ ໃຊວ້ີ ັດຖຸ ດິບທ່ື ເປັນແຫ່ື ຼງ
ພະລງັ ງຳນ ແລະ ອຳຫຳນຫຍຳບ ທື່ ແຕກຕື່ ຳງກນັ . ລຳຍລະອຽດດ່ື ງັ ໃນຕຳຕະລຳງທ່ື 3

ຕຳຕະລຳງ 3. ຜນົ ຂອງປະລມິ ຳນແກ໊ສທ່ື ເກດຂນຶ້ີ ນະເວລຳຕື່ ຳງໆ

ສື່ ງິ ທດົ ລອງ ປະລມິ ຳນແກສັ (ml)

12 hour 24 hour 48 hour 72 hour 96 hour

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

56

T1 49.31 71.59 89.15 99.55 102.93

T2 50.98 71.76 87.45 92.95 96.08

T3 51.36 69.34 84.09 91.45 94.58

T4 48.71 68.39 83.66 93.33 96.58

SEM 0.39 0.39 0.10 0.56 0.19

P-Value 0.76 0.51 0.52 0.606 0.56

ໝຳຍເຫດ: T1 (ສດອຳຫຳນທ່ື ມແກນສຳລປະສມົ 0%); T2(ສດອຳຫຳນທື່ ມແກນສຳລປະສມົ 10%) ; T3 (ສດ

ອຳຫຳນທ່ື ມແກນສຳລປະສມົ 20%) ແລະ T4 (ສດອຳຫຳນທ່ື ມແກນສຳລປະສມົ 30%).

SEM= Standard error of mean, hrs = Hours

ປະິລມານແກ໊ ສ (ml/0.5 g DM)

83.67 93.33 96.58

68.39 84.09 91.45 94.58

48.71 69.34 87.45 92.95 96.08
51.36 71.76

50.98 71.59 89.15 99.55 102.93
49ຮ.3ບ1 1: ຊ່ື ວົ ໂມງ)
ສະແດງຜນົ ຂອງສດອຳຫຳນຄບົ ສ່ື ວນຕື່ ປະລມິ ຳນແກ໊ສໃນຊ່ື ວົ ໂມງຕື່ ຳງໆ (0-96

12 hrs 24 hrs 48 hrs 72 hrs 96 hrs
T4
ຜນົ ຂອງກຳນຍ່ື ອຍໄດຂ້ີ ອງວດັ ຖຸແຫງ້ີ ແລະT1ອນຊວດັ Tຖ2ຸ T3

ຄວຳມສຳມຳດກຳນຍ່ື ອຍໄດຂ້ີ ອງວດັ ຖຸແຫງ້ີ IVDMD (in vitro dry matter digestibility) ຂອງສດ
ອຳຫຳນທງັ 5 ສດ, ເຫນັ ໄດວີ້ ່ື ຳກຳນຍ່ື ອຍໄດຂ້ີ ອງວດັ ຖຸແຫງີ້ ໃນແຕ່ື ລະທດົ ລອງຄ: TMR 1 ສດອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ ສື່ ວທ່ື
ມລະດບັ ແກນສຳລ 0% ໃນສດອຳຫຳນ, TMR 2 ສດອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ ສື່ ວທ່ື ມລະດບັ ແກນສຳລ 10% ໃນສດອຳຫຳນ

, TMR 3 ສດອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ ສື່ ວທື່ ມລະດບັ ແກນສຳລ 20% ໃນສດອຳຫຳນ ແລະ TMR 4 ສດອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ

ສື່ ວທ່ື ມລະດບັ ແກນສຳລ 30%ໃນສດອຳຫຳນ. ຊື່ ງຶ ມຄ່ື ຳກຳນຍື່ ອຍໄດຂ້ີ ອງວດັ ຖຸແຫງ້ີ ໃນຊື່ ວົ ໂມງທ 24 ເທ່ື ຳົ ກບັ 68.19,
68.16, 68.78 ແລະ 70.71 ຕຳມລຳດບັ (P>0.05) ຊື່ ວົ ໂມງທ 48 ເທື່ ຳົ ກບັ 74.22, 67.69, 69.65 ແລະ 77.30

ຕຳມລຳດບັ (P>0.05) ແລະ ຊື່ ວົ ໂມງທ 96 ເທື່ ຳົ ກບັ 72.02, 64.10, 77.38 ແລະ 67.87% ຕຳມລຳດບັ (P>0.05).

ຄວຳມສຳມຳດກຳນຍ່ື ອຍໄດຂີ້ ອງອນິ ຊວດັ ຖຸແຫງ້ີ IVOMD (in vitro organic matter digestibility) ຊ່ື ງຶ
ມຄ່ື ຳກຳນຍ່ື ອຍໄດຂີ້ ອງອນິ ຊວດັ ຖຸແຫງ້ີ ໃນຊ່ື ວົ ໂມງທ 24 ເທ່ື ຳົ ກບັ 61.46, 62.13, 61.52 ແລະ 64.58 ຕຳມລຳດບັ
(P>0.05), ຊ່ື ວົ ໂມງທ 48 ເທື່ ຳົ ກບັ 53.74, 50.89, 52.43 ແລະ 51.08% ຕຳມລຳດບັ (P>0.05), ແລະ ຊ່ື ວົ ໂມງທ

96 ແມື່ ນບື່ ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕແຕື່ ເຫນັ ວື່ ຳ T3 77.38 ແລະ T1 72.02 ແມ່ື ມຄື່ ຳໃກຄ້ີ ຽງກນັ ຮອງ

ລງົ ມຳແມື່ ນ T4 67.871 ແລະ T2 64.10 ຕຳມລຳດບັ (P>0.05) ລຳຍລະອຽດດື່ ງັ ໃນຕຳຕະລຳງທື່ 4

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

57

ຕຳຕະລຳງ 4 ຜນົ ຂອງກຳນຍ່ື ອຍໄດຂີ້ ອງວດັ ຖຸແຫງີ້ ແລະ ອນຊວດັ ຖຸ

ກຳນຍື່ ອຍໄດ້ີ Treatmemts SEM P-Value
T1 T2 T3 T4

IVDMD (%)

24 hrs 68.19 68.16 68.78 70.71 0.962 0.97

48 hrs 74.22 67.69 69.65 77.30 0.919 0.84

96 hrs 72.02 64.10 77.38 67.871 0.69 0.13

IVOMD (%)

24 hrs 61.46 62.13 61.52 64.58 1.03 0.66

48 hrs 53.74 50.89 52.43 51.08 1.28 0.99

96 hrs 47.16 41.28 48.66 54.038 0.86 0.53

ໝຳຍເຫດ: T1 (ສດອຳຫຳນທື່ ມແກນສຳລປະສມົ 0%); T2(ສດອຳຫຳນທ່ື ມແກນສຳລປະສມົ 10%) ; T3 (ສດ
ອຳຫຳນທ່ື ມແກນສຳລປະສມົ 20%) ແລະ T4 (ສດອຳຫຳນທື່ ມແກນສຳລປະສມົ 30%) SEM= Standard error

of mean, hrs = Hours

100.00 68.1974.22 72.02 IVDMD (%) 70.7177.30 67.871
80.00 T4
60.00 68.16 67.69 64.10 68.78 69.6577.38
40.00
20.00
-

T1 T2 T3
Treatmemts

24hrs 48hrs 96hrs

ຮບທ 2. ສະແດງຜນົ ຂອງກຳນຍື່ ອຍໄດຂ້ີ ອງວດັ ຖຸແຫງ້ີ ທື່ ເກດຂນຶີ້

IVOMD (%)

100.00 61.46 53.7447.16 62.13 50.8941.28 61.52 52.4348.66 64.5851.08 54.04
50.00
-

T1 T2 T3 T4
Treatmemts

24hrs 48hrs 96hrs

ຮບທ 3. ສະແດງຜນົ ຂອງກຳນຍື່ ອຍໄດຂີ້ ອງອນຊບດັ ຖຸທ່ື ເກດຂນຶ້ີ .
ສະຫຸບຼ ຜນົ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

58

ຜ່ື ຳນກຳນສກຶ ສຳຜນົ ຂອງລະດບັ ແກນສຳລໃນສດອຳຫຳນຄບົ ສື່ ວນ (TMR) ໃນລະດບັ T1 (ສດອຳຫຳນທ່ື
ມສື່ ວນປະສມົ ຂອງແກນສຳລ 0%), T2 (ສດອຳຫຳນທື່ ມສື່ ວນປະສມົ ຂອງແກນສຳລ 10%), T3 (ສດອຳຫຳນທື່ ມ
ສ່ື ວນປະສມົ ຂອງແກນສຳລ 20%) ແລະ T4 (ສດອຳຫຳນທ່ື ມສື່ ວນປະສມົ ຂອງແກນສຳລ 30 %) ໃນສດອຳຫຳນ
ຈຳກກຳນຍ່ື ອຍຂອງຈລຸ ນິ ຊໃນຫອຼ ດທດົ ລອງໃນກຳນຜະລດິ ປະລມິ ຳນແກ໊ສ (gas)ແຕື່ 0-96 ແມ່ື ນບື່ ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງ
ກນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ິ (P>0.05) ແຕື່ ວ່ື ຳສດອຳຫຳນທື່ ມປະສມົ ທື່ ມແກນສຳລ 0% ໃນສດອຳຫຳນ ມແນວໂນມ້ີ ສງກວ່ື ຳ
ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນສດອຳຫຳນທ່ື ມປະສມົ ແກນສຳລ 30, 10 ແລະ 20% ຕຳມລຳດບັ , ຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນຍ່ື ອຍໄດີ້
ຂອງວດັ ຖຸແຫງີ້ (IVDMD) ຂອງອຳຫຳນທງັ ສື່ ສດເຫນັ ວື່ ຳໃນຊື່ ວົ ໂມງທື່ 12-96 ແມື່ ນເຫນັ ວ່ື ຳບ່ື ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງທຳງ
ດຳີ້ ນສະຖຕ (P>0.05) IVOMD ຂອງອຳຫຳນທງັ ສື່ ສດເຫນັ ວ່ື ຳໃນຊ່ື ຸວົ ໂມງທື່ 12-48 ແມ່ື ນເຫນັ ວື່ ຳບື່ ມຄວຳມແຕກ
ຕ່ື ຳງທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕ(P>0.05) ແຕື່ ໃນຊື່ ວົ ໂມງທື່ 96 ແມື່ ນມຄວຳມແຕກຕຳງທຳງສະຖຕເຊ່ື່ື ງວ່ື ຳ T3 ແລະ T1 ແມ່ື ນ
ມແນວໂນມສງກວື່ ຳ T4 ແລະ T1 ຕຳມລຳດບັ

ຄຳຂອບໃຈ

ກຳນທດົ ລອງເກບັ ກຳຂມ້ີ ນ ແລະ ວິເຄຳະຂມີ້ ນ ຄັງີ້ ນໄ້ີ ດຜ້ີ ື່ ຳນພນົີ້ ໄປ ໄດຮີ້ ັບຜົນສຳເລດັ ລງົ ດວ້ີ ຍດ ຄະນະ
ຄນົ້ີ ຄວຳ້ີ ຂຖໂອກຳດນສີ້ ະແດງຄວຳມຮບ້ີ ຸນຄຸນແລະຂອບໃຈມຳຍງັ ຄະນະອຳຈຳນ ນກັ ສກຶ ສຳເພື່ ອນຮ່ື ວມງຳນ ໃນພຳກ
ວຊິ ຳລຽ້ີ ງສດັ ແລະກຳນປະມງົ ຄະນະກະເສດສຳດ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫື່ ງຊຳດ ທື່ ໃຫຄີ້ ຳປຶກສຳຊື່ ວຍເຫຼອ ແລະໃຫ້ີ
ຄວຳມອຳນຸເຄຳະສະຖຳນທ່ື ເຮດັ ກຳນຄນົີ້ ຄວຳ້ີ ທດົ ລອງ, ຂສະແດງຄວຳມຂອບໃຈມຳຍງັ ໂຄງກຳນພດັ ທະນຳພນ້ີ ຖຳນ
ໂຄງລື່ ຳງດຳີ້ ນກະສິກຳຮື່ ວມມລຳວ-ຮົງກຳລ III (Agriculture Infrastructure Development in The Lao
People Democratic Republic-Hungarian Project) ທື່ ໃຫກີ້ ຳນສະໜບັ ສະໜນທຳງດຳ້ີ ນງບົ ປະມຳນໃນກຳນ
ເຮດັ ງຳນສກຶ ສຳຄນົີ້ ຄວຳ້ີ ໃນຄງັີ້ ນຈ້ີ ນົ ໄດຮ້ີ ບັ ຜນົ ສຳເລດັ .

ເອກະສຳນອຳີ້ ງອງ

ກະຊ່ື ວງກະສະກຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ກມົ ແຜນກຳນ-ກຳນເງນ. 2020 ໜຳີ້ 17
ກຳນລຽ້ີ ງງວົ ພນັ ພນ້ີ ເມອງລຳວ 2019 ສະຖຳບນັ ພດົ ຖະນຳຊນົ ນະບດົ ສ.ເກຳົ ຫຼ ອງົ ກຳນຮື່ ວມມລຳວສຳກນົ ສ.ເກຳົ ຫຼ
ວຽງສະກຸນ ນຳປະເສດ (2005) ຜນົ ຂອງແຫື່ ງຼ ອຳຫຳນພະລງັ ງຳນໃນສດອຳຫຳນຂຸ ນີ້ ຕື່ ປະລມິ ຳນກຳນກນິ ໄດ,້ີ ຮບແບບ

ຂະບວນກຳນໝກັ ໃນກະເພຳະໝກັ , ຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນຍື່ ອຍໄດ້ີ ແລະ ອດັ ຕຳກຳນໄຫື່ ຼຜື່ ຳນຂອງງວົ ຊນີ້ .
ວຳລະສຳນວໃິ ຈ(2), ກລະກດົ -ທນັ ວຳ 2005, ຄະນະກະເສດສຳດ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລຂອນແກື່ ນ. ໜຳ້ີ ທ 27-
31
ວຽງສະກຸນ ນຳປະເສດ, Pattaya Napasirth, Yimin Cai, ສແສງ ຄນສ, ສອນວໄິ ລ ນຳມປັນຍຳ, Peter Windsor,
Bush Russell ແລະ ພນັ ນກິ ຳ ຄຸດສະຫວ່ື ຳງ, (2016). ຜນົ ຂອງຈລຸ ນິ ຊແລກັ ຕກິ ໃນສດອຳຫຳນໝກັ ປະສມົ
ຄບົ ສ່ື ວນຕື່ ກຳນຈະເລນເຕບໂຕຂອງງວົ ພນີ້ ເມອງລຳວ, ວຳລະສຳນວທິ ະຍຳສຳດກະສກິ ຳ, ເຕກັ ໂນໂລຊ ແລະ
ກຳນພດັ ທະນຳ, ຄະນະກະເສດສຳດ ມະຫຳວທິ ະ ຍຳໄລແຫ່ື ງຊຳດ ປທ 1, ສະບບັ ທ 1, ກລະກດົ -ທນັ ວຳ
(2016). ໜຳີ້ 34-39.
ອຳນຸພງົ ໃຈຕງົ ວຳ, (2016). ຜນົ ຂອງກຳນໃຊສ້ີ ດອຳຫຳນ TMR,TMRS ແລະ TMRS+LAB Lao27ໃນກຳນລຽີ້ ງງວົ
ພນ້ີ ເມອງລຳວ, ຄະນະກະເສດສຳດ.ໜຳີ້ ທ 58-60

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

59

ພຸດສະດ ສຟອງໄຊ (2019) ຜນົ ຂອງລະດບັ ກຳກປຳມຕ່ື ກຳນກນິ ໄດກີ້ ຳນໝກັ ໃນກະເພຳະໝກັ ,ກຳນໝກັ ໃນກະເພຳະ
ໝັກ, ກຳນຍື່ ອຍໄດ້ີ ແລະ ກຳນປ່ື ຽນແປງນີຳ້ ໜັກໂຕຂອງງວົ ພນີ້ ເມອງ ລຳວ , ຄະນະກະເສດສຳ
ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫ່ື ງຊຳດ ໜຳ້ີ ທ 48-49

A.O.A.C. (1990) official Methode of Analysis. Association of Official Analysis Chemeists 15 th
ED. Verginia, USA. 656 pag.

Makkar,H. P. S. , Blummrl M and Becker K. , ( 1995) Formation of complexes between polyvinyl
pyrrolidones or polyethylene glycol and tannins, and their implication in gas production
and true digestibility in in vitro techniques. Brit J Nutr 73, 897-913

Vansoet., P.J.J.B, Robertson, & B.A.Lewis. (1991). Methods of dietary fiber neutural Detergent
Fiber and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. J. Dairy Sci 7 4 : 3 5 8 3 -

3597.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

60

ຮບທ 4 ຂນັີ້ ຕອນກຳນທດົ ລອງກຳນຍ່ື ອຍໄດໃ້ີ ນຫອ້ີ ງທດົ ລອງຕຳມວທິ ກຳນ In vitro gas production

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

61

ຜນົ ຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ຕື່ ອດັ ຕຳກຳນຈະເລນເຕບໂຕ ແລະ ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳ້ີ ຍ
ເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ

Effects of cutting intervals on Growing and Production of Taykuan Super
Leaf Napier grass

ຂນັ ທະນ ລສະຫວັ ນ 1,4, ອລະຍຳ ດວງພະຈນັ 1 , Thumrongsakd Phonbumrung 2, ,
Pattaya Napasirth 3, ວຽງສະກຸນ ນຳປະເສດ1,*

Khannthanou Lorsavanh1,4, Orlaya Duengpachanh 1, Thumrongsakd Phonbumrung2,,
Pattaya Napasirth 3* Viengsakoun Napasirth1*

1ຄະນະກະເສດສຳດ ,ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫື່ ງຊຳດ ; 2 ເຄື່ ອຂື່ ຳຍນະວດັ ຕະກຳອຳຫຳນ ແລະ ພດຶ ອຳຫຳນສດັ ປະເທດໄທ3 ໍໍ່ື, ຄະນະເຕກັ ໂນໂລຊ ,
ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລຣຳຊະພດັ ອຸດອນທຳນ ,ປະເທດໄທ, 4 ນກັ ສກຶ ສຳປະລນິ ຍຳໂທ ສຳຂຳວທິ ະຍຳສຳດສດັ ; *ຜື່ ຮບັ ຜດິ ຊອບກຳນຄນົີ້ ຄວຳີ້ :
[email protected]

1 Faculty of agriculture, National University of Laos; 2 Faculty of Technology, Udonthani Rajabaht University, Thailand; 3 Thai
food and forage innovation network; 4 Master student program in Animal Science; *Corresponding authors:
[email protected]

ບດົ ຄດັ ຫຍ ີ້

ກຳນສກຶ ສຳນມີ້ ຈດຸ ປະສງົ ເພື່ ອສກຶ ສຳຜນົ ຂອງຄວຳມຖື່ ຂອງກຳນຕດັ ຕ່ື ຜນົ ຜະລດິ ,ອງົ ປະກອບທຳງເຄມ ແລະ
ກຳນຍ່ື ອຍໄດຂ້ີ ອງຫຍຳ້ີ ເນເປຍທຳ້ີ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ ກຳນເຮດັ ງຳນທດົ ລອງຄງັີ້ ນຢ້ີີ້ ື່ ທ່ື ສນຝຶກອບົ ຮມົ ເຕກັ ນກິ ກະສກິ ຳ
ແລະ ພດັ ທະນຳຊນົ ນະບດົ ລຳວ-ເກຳົ ຫຼ ກະຊວງກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ ້ີ ໃນລະຫວື່ ຳງເດອນ ກລະກດົ 2021 ຫຳ ກນັ ຍຳ
2022 ແຜນກຳນທດົ ລອງແບບ Randomize Complete Block Design : RCBD ມໄລຍະກຳນຕດັ 4 ໄລຍະ
ຄ: 30 45 60 ແລະ 75 ວນັ ມ 4 ບ໊ຼອກ ໆ ລະ 4 ຊຳີ້

ຜນົ ຂອງກຳນທດົ ລອງ ເຫນັ ວື່ ຳກຳນຈຕດັ ຫຍຳ້ີ ເນເປຍທຳ້ີ ເຂື່ ອນຊຸບລບຊື່ ວງອຳຍຸ 75 ວນັ ເຮດັ ໃຫຫີ້ ຍຳ້ີ ມລວງ
ສງ,ຈຳນວນໃບ, ຜນົ ຜະລດິ ນຳີ້ ໜກັ ສດົ ແລະ ຜນົ ະລດິ ນຳ້ີ ໜກັ ແຫງ້ີ ສງທື່ ສຸດ ເທ່ື ຳົ ກບັ 292.16 ຊງັ ຕແິ ມດັ ,12.71 ໃບຕ່ື
ຕນົ້ີ 68,500 ກໂິ ລກຳຼ ມຕ່ື ເຮກັ ຕຳ ແລະ 11,110 ກໂິ ລກຼຳມຕື່ ເຮກັ ຕຳ(P<0.05) ໄລຍະຕດັ 30 ວນັ ເຮດັ ໃຫຫ້ີ ຍຳີ້ ມລວງ
ສງ,ຈຳນວນໃບ,ຜນົ ຜະລດິ ນຳີ້ ໜກັ ສດົ ແລະ ຜນົ ຜະລດິ ນຳີ້ ໜກັ ແຫງ້ີ ຕື່ ຳທື່ ສຸດເທື່ ຳົ ກບັ 179.33 ຊງັ ຕແິ ມດັ 7.48 ໃບ
21,260 ກໂິ ລກຳຼ ມຕື່ ເຮກັ ຕຳ ແລະ 2,320 ກໂິ ລກຼຳມຕ່ື ເຮກັ ຕຳ (P < 0.05) ຂະນະທ່ື ຈນວນລຳຕນົ້ີ ຕ່ື ສຸມຂອງຫຍຳ້ີ ທ່ື
ຕດັ ອຳຍຸຕື່ ຳງກນັ ບື່ ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P > 0.05) ສະເລື່ ຍເທ່ື ຳົ ກບັ 19.50 ລຳຕນົີ້ ຕື່ ສຸມ

ຄຳສບັ ທ່ື ສຳຄນັ : ພດຶ ອຳຫຳນສດັ , ຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳ້ີ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບ,ອຳຍຸກຳນຕດັ ,ອງົ ປະກອບທຳງເຄມ

Abstract

The objectives of this study were to investigate effects of cutting intervals on
production, chemical composition and in vitro digestibility of Taykhuan Super Leaf Napier grass
(P. purpureum x P. glaucum). The study was carried out at Lao – Korea Rural Development

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

62

Training Center, Vientiane, Lao PDR during July 2021 to September 2022. Cutting intervals
of 30 45 60 and 75 days of hybrid Napier grass were assigned to the Randomize Complete
Block Design : RCBD with 4 replications experiment.

The results showed that cutting interval of 75 days of Taykhuan Super Leaf Napier
grass gave the highest plant height, number of leaves per plant, fresh matter and dry matter
yield of 292. 16 cm. , 12. 71 leaves per plant, 68,500 kg per hectare and 11,110 kg per hectare
( P<0. 05) . The cutting interval of 30 days showed the lowest plant height, number of leaves
per plant, fresh matter yield and dry matter yield of 179. 33 cm 7. 48 leaves per plant, 21,260
kg per hectare and 2,320 kg per hectare ( P < 0. 05) . Number of shoots per square meter of
different cutting intervals were not different (P > 0.05) average 19.50 shoot per square meter.

Keywords: forage, Taykhuan Super Leaf Napier grass, cutting interval, chemical composition

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

63

ບດົ ນຳ

ຄວຳມເປັນມຳ ແລະ ສະພຳບບນັ ຫຳ
ຢື່ ສປປລຳວ ແມ່ື ນຍງັ ພບົ ເຫນັ ບນັ ຫຳ ຫຼ ສ່ື ງິ ທຳີ້ ທຳຍ ຫຼຳຍຢ່ື ຳງເປັນຕນົີ້ ແມ່ື ນຄວຳມຮ,ີ້ ຄວຳມສຳມຳດທຳງດຳ້ີ ນ

ເຕກັ ນກິ -ເຕກັ ໂນໂລຊ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ກື່ ຽວກບັ ກຳນລຽີ້ ງງວົ -ຄວຳຍ ຍງັ ບ່ື ທນັ ສງ ເຊ່ື ງເປັນສຳເຫດເຮດັ ໃຫຊ້ີ ຳວ

ກະສກິ ອນສື່ ວນໃຫຍື່ ລຽ້ີ ງງວົ -ຄວຳຍແບບປະຖມົ ປະຖຳນ ແລະ ປື່ ອຍລຽີ້ ງຕຳມທຳມະຊຳດ ແລະ ເປັນຜນົ ເຮດັ ໃຫມີ້
ສະມດັ ຕະພຳບກຳນຜະລດິ ຕື່ ຳ ດື່ ງັ ນນັ້ີ ຈ່ື ງຶ ມແຜນສຳີ້ ງສນ, ປັບປຸງສນ ແລະ ສະຖຳນ, ພດັ ທະນຳ ແລະ ຂະຫຍຳຍພນັ ງວົ -
ຄວຳຍ ຢື່ ເຂດທ່ື ມເປົຳີ້ ໝຳຍ ປັບປຸງ ແລະ ພດັ ທະນຳສນວໄິ ຈອຳຫຳນສດັ ໃຫໄ້ີ ດມ້ີ ຳດຖຳນຂອງຂງົ ເຂດ ແລະ ສຳກນົ ເທື່ ອ
ລະກຳີ້ ວ ແນໃສື່ ໃຫເີ້ ປັນບື່ ອນກວດກຳ ແລະ ຢັງີ້ ຢນຄຸນນະພຳບຂອງວດັ ຖຸດບິ ອຳຫຳນສດັ , ອຳຫຳນເຂມັີ້ ຂຸນ້ີ , ອຳຫຳນເຄ່ື ງິ
ສຳເລດັ ຮບ ແລະ ສຳເລດັ ຮບ ທື່ ຜະລດິ ຢ່ື ພຳຍໃນ ແລະ ນຳເຂຳົ້ີ ໃຫຖ້ີ ກຕອີ້ ງເປັນທ່ື ເຊ່ື ອຖຂອງຜລີ້ ຽີ້ ງສດັ ແລະ ຜປີ້ ະກອບ
ກຳນລຽີ້ ງສດັ , ອຳຫຳນສດັ ກື່ ເປັນປັດໃຈສຳຄນັ ຕື່ ກຳນລຽີ້ ງສດັ ຈ່ື ງຶ ຕອີ້ ງມກຳນສ່ື ງົ ເສມກຳນປກຫຍຳ້ີ ສວນຄວົ ,ກຳນບຸກເບກ
ສຳ້ີ ງທ່ື ງົ ຫຍຳ້ີ ລຽີ້ ງສດັ ,ກຳນປັບປຸງຮບແບບກຳນລຽີ້ ງແບບທຳມະຊຳດຫນັ ໄປສ່ື ກຳນລຽີ້ ງເປັນຟຳມ, ກຳນຫນັ ເອຳົ ກຳນລຽີ້ ງ
ງວົ -ຄວຳຍໃຫເີ້ ປັນອຳຊບຖຳວອນ ແລະ ມກຳນໝນໃຊເ້ີ ຕກັ ນກິ ,ເຕກັ ໂນໂລຊອນັ ໃໝື່ ເຂຳົ້ີ ໃນວຽກງຳນຕວົ ຈງິ (ວຽງ

ສະກຸນ ແລະ ຄະນະ, 2018; ທຳຣງົ ສກັ , 2021; ກະຊວງກະສກິ ຳປ່ື ຳໄມ,ີ້ 2015).
ກຳນລຽ້ີ ງງວົ -ຄວຳຍ ຂອງປະເທດເຮຳົ ໃນເມື່ ອກື່ ອນແມ່ື ນເພື່ ອຮບັ ໃຊແ້ີ ກື່ ກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳເຊ່ື ນັ : ເປັນແຮງ

ງຳນລຳກແກ່ື ແລະ ເພ່ື ອເປັນອຳຫຳນ ແຕື່ ພຳຍຫງຼັ ປະເທດຊຳດໄດຮ້ີ ບັ ກຳນປົດປ່ື ອຍ ພກັ -ລດັ ຖະບຳນ ໄດເີ້ ອຳົ ໃຈໃສື່
ສ່ື ງົ ເສມປະຊຳຊນົ ບນັ ດຳເຜ່ື ຳົ ໃຫລ້ີ ຽ້ີ ງງວົ -ຄວຳຍ ຫຳຼ ຍຂນ້ີ ເພ່ື ອເປັນກຳນຄຳີ້ ປະກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະບຽງອຳຫຳນ ໃຫກ້ີ ຸມີ້ ກນ
ພຳຍໃນປະເທດ ແລະ ຍງັ ໄດສີ້ ່ື ງົ ເສມໃຫຜີ້ ະລດິ ເປັນສນິ ຄຳີ້ ສ່ື ງົ ອອກຂຳຍຕື່ ຳງປະເທດ ລດັ ຖະບຳນ ເຫນັ ໄດກ້ີ ຳນລຽີ້ ງສດັ
ໃຫຍື່ ແມ່ື ນເປັນທື່ ຳແຮງສຳລບັ ກຳນຜະລດິ ເປັນສນິ ຄຳີ້ ທ່ື ມຄວຳມຕອີ້ ງກຳນສງໂດຍສະເພຳະບນັ ດຳປະເທດ ອອ້ີ ມຂຳີ້ ງ
ສປປ ລຳວ ເຊື່ ນັ : ຈນ - ຫວຽດນຳມ ທ່ື ມຄວຳມຕອ້ີ ງກຳນບລໂິ ພກຊນ້ີ ງວົ ຈຳກ ສປປ ລຳວ ແຕື່ ເຖງິ ຢື່ ຳງໃດກຕຳມກຳນ
ລຽີ້ ງສດັ ໃຫຍື່ ຢື່ ໃນ ສປປ ລຳວ ຍງັ ແມື່ ນກຳນລຽ້ີ ງແບບປື່ ອຍຕຳມທ່ື ງົ ຫຍຳີ້ ທຳມະຊຳດ ສດັ ລຽ້ີ ງຈະຊອກ ອຳຫຳນກນິ ເອງ
ຕຳມລຳພງັ , ກຳນລຽ້ີ ງສດັ ແບບປ່ື ອຍຕຳມທຳມະຊຳດນຈ້ີ ະເປັນກຳນລງົ ທນຶ ຕ່ື ຳ ແຕ່ື ຜນົ ຜະລດິ ກຈະໄດຕີ້ ່ື ຳເຊື່ ນັ ດຽວກນັ .
ເພຳະວ່ື ຳກຳນລຽ້ີ ງສດັ ດວີ້ ຍວທິ ດ່ື ງັ ກ່ື ຳວນສ້ີ ື່ ວນໃຫຍ່ື ມກັ ຈະມບນັ ຫຳເຊ່ື ນັ : ສດັ ມກັ ຂຳດແຄນອຳຫຳນ ໂດຍສະເພຳະຍຳມ
ລະດແລງ້ີ ເຊື່ ງິ ເຮດັ ໃຫສ້ີ ດັ ຈື່ ອຍ, ຢ່ື ໃນຫຼຳຍເຂດກຳນລຽີ້ ງສດັ ແບບປື່ ອຍຕຳມທຳມະຊຳດ ແມື່ ນມຈຳນວນໜອີ້ ຍລງົ ຍອີ້ ນ
ທ່ື ງົ ຫຍຳ້ີ ທຳມະຊຳດຫຸຼດລງົ ເລອ້ີ ຍໆ ເພຳະວື່ ຳກຳນນຳໃຊພີ້ ນີ້ ທ່ື ດນ ຫຼ ທ່ື ງົ ຫຍຳີ້ ທຳມະຊຳດທື່ ກື່ ຳວມຳນນັ້ີ ໄດຫີ້ ນັ ໄປເປັນ
ສະຖຳນທ່ື ສຳລບັ ກຳນກ່ື ສຳີ້ ງອື່ ນໆເຊ່ື ນັ : ເປັນພນີ້ ທ່ື ປຸກສຳ້ີ ງເຮອນ, ປຸກສຳີ້ ງໂຮງງຳນ, ຂະຫຍຳຍຕວົ ເມອງ ແລະ ນຳໃຊີ້
ເປັນກຳນກ່ື ສຳີ້ ງພນີ້ ຖຳນໂຄງລື່ ຳງອື່ ນໆ.

ເຖງິ ຢື່ ຳງໃດກຕຳມໃນຂະນະດຽວກນັ ນນັີ້ ບຳງຄອບຄວົ ໃນເຂດຊຳນເມອງ ໄດເີ້ ລ່ື ມສຳ້ີ ງເປັນຟຳມລຽີ້ ງສດັ , ມ
ກຳນປກຫຍຳີ້ ເປັນອຳຫຳນສດັ ແຕື່ ກຳນຈດັ ກຳນຟຳມແມື່ ນຍງັ ໄດອີ້ ງໃສ່ື ທຳມະຊຳດເປັນສື່ ວນຫຼຳຍ ເປັນຕນົີ້ ແມື່ ນກຳນ
ຈດັ ກຳນຝງສດັ ຕ່ື ເນອີ້ ທ່ື ທື່ ງົ ຫຍຳີ້ ຍງັ ບື່ ດື່ ຸນດ່ື ຽງກບັ ແຫ່ື ຼງອຳຫຳນທື່ ມ ເຊື່ ງິ ເປັນສຳເຫດເຮດັ ໃຫສ້ີ ດັ ຫຼຳຍກວ່ື ຳເນອ້ີ ທ່ື ທ່ື ງົ ຫຍຳີ້
ແລະ ເຮດັ ໃຫສ້ີ ດັ ຂຳດແຄນອຳຫຳນ. ໂດຍລວມແລວ້ີ ສປປ ລຳວ ເປັນເຂດທື່ ມອຳກຳດອບົ ອ່ື ຸນ ແລະ ບວກໃສື່ ພມ
ສນັ ຖຳນຂອງປະເທດເຮຳົ ເປັນພນ້ີ ທ່ື ພດອຍ ຢື່ ທຳງພຳກເໜອ, ພພຽງທຳງພຳກກຳງ ແລະ ພຳກໃຕ,ີ້ ນອກຈຳກນຍ້ີ ງັ ມ
ທ່ື ງົ ພຽງທຳງພຳກກຳງ ແລະ ພຳກໃຕີ້ ທື່ ມຫຍຳ້ີ ທຳມະຊຳດເຊ່ື ງິ ສຳມຳດປັບປຸງເປັນທ່ື ງົ ຫຍຳີ້ ລຽີ້ ງສດັ ງວົ -ຄວຳຍ ຄຽງຄື່ ກນັ
ນ້ີ ຊຳວກະສກິ ອນລຳວເຮຳົ ຍງັ ມມນເຊອີ້ ດຸໝື່ ນັ ແລະ ມກັ ກຳນລຽ້ີ ງສດັ ມຳແຕ່ື ດນົ ນຳນແລວີ້ , ຫຳຼ ຍທອ້ີ ງຖ່ື ນິ ແມ່ື ນໄດຖີ້
ເອຳົ ກຳນລຽ້ີ ງສດັ ເປັນອຳຊບທ່ື ຕດິ ພນັ ກບັ ກຳນປກພດເຊ່ື ນັ : ກຳນປກເຂຳົີ້ ແລະ ກຳນລຽີ້ ງສດັ ປະສມົ ປະສຳນ.(ວນັ ທອງ

2019)

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

64

ກຳນຈະເລນເຕບໂຕ ແລະ ກຳນໃຫຜີ້ ນົ ຜະລດິ ຂອງສດັ ຄຽ້ີ ວເອອ້ີ ງ ນອກຈຳກລກັ ສະນະທຳງແນວພນັ ທ່ື ດແລວ້ີ
ຍງັ ຂນີ້ ຢ່ື ກບັ ປະລມິ ຳນ ແລະ ຄຸນນະພຳບອຳຫຳນທື່ ສດັ ໄດກີ້ ນ ໂດຍສະເພຳະອຳຫຳນຫຍຳບຊ່ື ງຶ ເປັນອຳຫຳນຫຼກັ ຂອງສດັ
ຄຽ້ີ ວເອອ້ີ ງໂດຍອຳຫຳນຫຍຳບທ່ື ນຍິ ມົ ໃຊລີ້ ຽີ້ ງສດັ ໄດແ້ີ ກ່ື ຈຳພວກຫຍຳີ້ , ຖື່ ວົ ແລະ ສ່ື ງເສດເຫອຼ ຈຳກກຳນເຮດັ ກຳສກິ ຳ
ເຊື່ ນັ : ເຟອງ, ຕນົ້ີ ສຳລ,ເປອກສຳລ, ເປອກໝຳກນດັ , ຍອດອອ້ີ ຍ ແລະ ໃບມນັ ຕນົ້ີ ສື່ ງິ ເຫ່ື ຼຳົ ນເີ້ ປັນຕນົີ້ ແລະ ໃນປະຈບຸ ນັ
ນຍິ ມົ ປກຫຍຳີ້ ຫຳຼ ຍຂນີ້ ໂດຍຫຍຳີ້ ທ່ື ນຍິ ມົ ປກເພື່ ອລຽີ້ ງສດັ ແມ່ື ນຈຳພວກ ຫຍຳ້ີ ກນິ ນ, ຫຍຳ້ີ ຣຊ, ຫຍຳ້ີ ຊກິ ແນວ, ຫຍຳີ້ ຂນົ
ແລະ ຫຍຳ້ີ ເນເປຍ (ສຸພຳພນັ 2012). ຫຍຳ້ີ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບ (Taykuan Super Leaf Napier) ມຊ່ື
ວທິ ະຍຳສຳດ: Pennisetum purpureum Schum. Pennisetum glaucum cv. TKS ທ່ື ຄດັ ເລອກ ແລະ ປັບປຸງ
ພນັ ໃນເຂດຮອີ້ ນຊ່ື ຸມທຳງພຳກໃຕຂີ້ ອງປະເທດອນິ ເດຍ ມຊື່ ໃນທອ້ີ ງຖ່ື ນິ ເອື່ ນວ່ື ຳ:ຫຍຳ້ີ ເນເປຍບຳຈຳຼ (Bajra Napier
Hybrid-BNH) Antony and Thomas (2014) ຫຍຳ້ີ ເນເປຍທຳ້ີ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ (Taykuan Super Leaf
Napier) ເປັນຫຍຳ້ີ ເນເປຍລກປະສມົ (hybrid napier) ລະຫວ່ື ຳງ ຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳມະດຳ ກບັ ຫຍຳີ້ ເນເປຍບຳຈຣື່ ຳ ຫຼ
ຫຍຳ້ີ ໄຂ່ື ມຸກເປັນອກສຳຍພນັ ໜ່ື ງທື່ ມກຳນສື່ ງົ ເສມໃຫຊ້ີ ຳວກະສກິ ອນປກເພື່ ອເປັນອຳຫຳນສດັ ຊື່ ງເປັນຫຍຳ້ີ ພນັ ໃໝ່ື ທື່
ໄດນ້ີ ຳມຳຈຳກ ປະເທດໄທ ໂດຍນຳເຂຳົ້ີ ມຳປກໃນ ສປປ ລຳວ ໃນປ 2020 ຢື່ ທື່ ສນຝຶກອບົ ເຕກັ ນກິ ກະສກິ ຳ ແລະ
ພດັ ທະນຳຊນົ ນະບດົ ລຳວ-ເກຳົ ຫຼ, ກມົ ສ່ື ງົ ເສມເຕກັ ນກິ ແລະ ປຸງແຕື່ ງກະສກິ ຳ, ກະຊວງກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ້ີ ຫຍຳ້ີ
ດື່ ງັ ກ່ື ຳວເປັນສຳຍພນັ ໃໝ່ື ທື່ ຍງັ ບື່ ທນັ ມຂມ້ີ ນເພ່ື ອເປັນບື່ ອນອຳ້ີ ງອງໃຫນ້ີ ກັ ວຊິ ຳກຳນ ແລະ ຊຳວກະສກິ ອນຜທີ້ ື່ ປກເປັນ
ອຳຫຳນສດັ ໂດຍກຳນຂຳດຂມ້ີ ນດຳ້ີ ນຜນົ ຜະລດິ (forage yield), ຊື່ ວງອຳຍຸກຳນຕດັ ທື່ ເໝຳະສມົ , ກຳນເຮດັ ຫຍຳີ້ ໝກັ
ເພ່ື ອໃຫໄ້ີ ດຄ້ີ ຸນນະພຳບດ (fermentation quality), ຄຸນຄ່ື ຳທຳງໂພຊະນະກຳນ (nutritive quality) ແລະ ຄວຳມ
ສຳມຳດກຳນຍ່ື ອຍຂອງສດັ (digestibility) (ໄກລຳດ ຂຽວທອງ ແລະຄະນະ, 2013)

ວທິ ກຳນຄນົີ້ ຄວຳີ້ ທດົ ລອງ

ສະຖຳນທື່ ໃນກຳນທດົ ລອງ
ກຳນຈດັ ຕງັີ້ ປະຕບິ ດັ ກຳນສກຶ ສຳຜນົ ຜະລດິ ຕ່ື ອຳຍຸກຳນຕດັ ຂອງຫຍຳີ້ ເນເປຍລກປະສມົ ທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບຄງັີ້

ນີ້ ຢື່ ທ່ື ສນຝຶກອບົ ຮມົ ເຕກັ ນກິ ກະສກິ ຳ ແລະ ພດັ ທະນຳຊນົ ນະບດົ ລຳວ-ເກຳົ ຫຼ , ກະຊວງກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ໂດຍມ

ໄລຍະເວລຳໃນກຳນທດົ ລອງ ລວມທງັ ໝດົ 120 ວນັ . ໄລຍະກະກຽມ ລວມທງັ ໝດົ 4 ເດອນ.
ແຜນກຳນຄນົີ້ ຄວຳ້ີ ທດົ ລອງ

ໃນແຜນກຳນທດົ ລອງ Randomize Complete Block Design (RCBD) ປກຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳ້ີ ຍ
ເຂື່ ອນຊຸບເປລບ(TK Superleaf Hybrid ) ໃນໜຳນທດົ ລອງ ຂະໜຳດ 4 ແມດັ x 20 ແມດັ ຈຳນວນ 16 ໜຳນທດົ
ລອງ (4 ໜື່ ວຍທດົ ລອງ 4 ຊຳີ້ ).

1. T1 ອຳຍຸກຳນຕດັ 30 ວນັ
2. T2 ອຳຍຸກຳນຕດັ 45 ວນັ
3. T3 ອຳຍຸກຳນຕດັ 60 ວນັ
4. T4 ອຳຍຸກຳນຕດັ 75 ວນັ .

ກຳນວຳງແປງທດົ ລອງ ແລະ ວທິ ກຳນປກ

ໂດຍຈດັ ແປງທດົ ລອງເປັນແຖວ ຈຳນວນ 4 ແຖວຕຳມລະດບັ ຄວຳມພຽງ ແລະ ຄວຳມອຸດມົ ສມົ ບນຂອງດນ
ເທ່ື ຳົ ກນັ , ກຳນກຽມດນິ : ຈຳນວນ 2 ຄງັ້ີ ເພື່ ອກຳຈດັ ວດັ ສະພດ ກຳນວຳງໜຳນທດົ ລອງຂະໜຳດ ກວີ້ ຳງ 4 ແມດັ x ຍຳວ
20 ແມດັ ຈຳນວນ 16 ໜຳນທດົ ລອງ ລະຫວ່ື ຳງໜຳນຕ່ື ໜຳນຫ່ື ຳງກນັ 2 ແມດັ .ໃຊທ້ີ ່ື ອນພນັ ອຳຍຸ 4 ເດອນ ທື່ ອນພນັ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

65

ຫຍຳີ້ ມ 2 ຂ/້ີ 1 ທ່ື ອນ ໃນອດັ ຕຳກຳນປຸກໃຊທ້ີ ່ື ອນພນັ 1 ທື່ ອນຕ່ື ໜື່ ງຂຸ ມ ໂດຍໄລຍະຫື່ ຳງກຳນປກ 1.20 ແມດັ x 0.80
ແມດັ .
ກຳນໃສື່ ຝື່ ຸ ນ,ໃຫນ້ີ ຳີ້ ແລະ ກຳຈດັ ວດັ ສະພດ

ໃສຝ່ື ຸ ນສດ15 15 15 ຮອງພນີ້ ອດັ ຕຳ 50 ກກ/ໄລື່ ,ກຳນປັບປຸງດນິ ໂດຍກຳນໃສ່ື ປຸ໋ຍເລ່ື ງັ ສດ 46 00 00 ຈຳ
ນວນ 1 ຄງັ້ີ ຫງຼັ ຈຳກຕດັ ຄງັີ້ ທ 1 ຈຳນວນ 10 ກໂິ ລກຼຳມ ຕື່ 1 ໄລື່ ກຳນໃຫນ້ີ ຳີ້ ດວີ້ ຍລະບບົ ສະປງເກ ຫດົ 2 ຄງັ້ີ ຕ່ື ອຳທດິ
ຕະຫຼອດກຳນທດົ ລອງ; ກຳນກຳຈດັ ວດັ ສະພດ ແລະ ພວນດນິ 1 ຄງັ້ີ ຫງຼັ ປກໄດ້ີ 30 ວນັ ກຳນຕດັ ປັບຄງັີ້ ທຳອດິ ຫງຼັ ປກ
ໄດ້ີ 40 ວນັ . ຫງຼັ ຈຳກນນັີ້ , ເກບັ ກ່ື ຽວຜນົ ຜະລດິ ຕຳມແຜນກຳນທດົ ລອງ.
ກຳນເກບັ ຜນົ ຜະລດິ

ເກບັ ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ອຳຍຸ 30 ,45,60 ແລະ 75 ວນັ ແມ່ື ນໄດເີ້ ລ່ື ມໃນຕທ່ື 3 ດວ້ີ ຍກຳນສ່ື ຸມຕດັ ຫຍຳີ້ ໃນ
ກຳນຕດັ ຫ່ື ຳງຈຳກໜຳີ້ ດນິ ບື່ ໃຫສີ້ ງເກນ 5 cm ດວີ້ ຍກຳນແທກລວງສງ, ນບັ ຈຳນວນຕນົີ້ , ວດັ ແທກຜນົ ຜະລດິ ລດິ ນຳ້ີ
ໜກັ ສດົ (fresh matter yield) ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ )air dry yield), ຜນົ ຜະລດິ ວດັ ຖຸແຫງີ້ )dry matter yield),
ຜນົ ຜະລດິ ລຳ ແລະ ໃບ.
ກຳນວເິ ຄຳະຂມ້ີ ນທຳງສະຖຕິ ິ

ເຮັດກຳນວິເຄຳະກຳນແປປື່ ວນແບບ Analysis of variance (ANOVA) ປຽບທຽບຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງ
ລະຫວື່ ຳງຄື່ ຳສະເລື່ ຍ ຂອງປັດໄຈກຳນທດົ ລອງໂດຍ Duncan’s Multiple Range Test ລະດບັ ຄວຳມເຊື່ ອໝນັີ້
95% (P<0.005).

ຜນົ ໄດຮີ້ ບັ

ຜນົ ຂອງອຳຍຸ ກຳນຕດັ ຕື່ ລວງສງ
ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຄວຳມແປປ່ື ວນແບບ(One-way ANOVA) ຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ຕື່ ລວງສງຂອງຫຍຳ້ີ ເນເປຍ

ທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ ສະແດງໃນຕຳຕະລຳງທ່ື 1 ເຫນັ ວ່ື ຳ ອຳຍຸກຳນຕດັ ຂອງຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບຕື່ ຳງກນັ
30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ມຜນົ ເຮດັ ໃຫລີ້ ວງສງຂອງຫຍຳ້ີ ແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ຫິ ຼຳຍ (P < 0.01) ແລະ
ຜນົ ກຳນປຽບທຽບຄ່ື ຳສະເລື່ ຍລວງສງຂອງຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳ້ີ ຍເຂ່ື ອນຊຸ ບເປລບທ່ື ອຳຍຸ ກຳນຕດັ ຕ່ື ຳງກນັ ສະແດງໃນ
ຕຳຕະລຳງ ທ່ື 2 ເຫນັ ວ່ື ຳ ຫຍຳ້ີ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບອຳຍຸຕດັ 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ມລວງສງ ສະເລື່ ຍ
179.33 ± 7.23 161.08 ± 17.35 282.50 ± 5.39 ແລະ 292.16 ± 16.54 ຊງັ ຕແິ ມດັ ຕຳມລຳດບັ ໂດຍ
ກຳນຕດັ ຫຍຳີ້ ອຳຍຸ 30, 60 ແລະ 75 ວນັ ມຜນົ ເຮດັ ໃຫຫ້ີ ຍຳ້ີ ມລວງສງສະເລື່ ຍແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ )ິ P <
0.05) ສື່ ວນກຳນຕດັ ຫຍຳີ້ ອຳຍຸ 30 ກບັ 45 ວນັ ແລະ 45 ກບັ 60 ວນັ ມລວງສງສະເລ່ື ຍບື່ ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ
ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ິ (P > 0.05) ເສນັ້ີ ສະແດງທື່ 1 ສະແດງຄວຳມສຳພນັ ລະຫວື່ ຳງຄ່ື ຳສະເລື່ ຍລວງສງກບັ ອຳຍຸຂອງກຳນຕດັ
(Mean ± 95 % Confident Interval)

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

66

ຕຳຕະລຳງ 1 ກຳນວເິ ຄຳຄວຳມແປປື່ ວນ (One-way ANOVA) ຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ຕ່ື ລວງສງ

ແຫື່ ຼງຄວຳມ Degree of Sum of Mean of P-Value Sig
freedom square square (MS) F-Value (Pr > F)
ແປປື່ ວນ (SS)
Source (DF)

Treatment 3 31576 10525.3 64.19 0.000 **(P <
ອຳຍຸ ກຳນຕດັ 0.01)

Error ຄວຳມ 12 1968 164.0
ຄຳດເຄື່ ອນ

Total ລວມ 15 33544

ໝຳຍເຫດ:ອຳຍຸກຳນຕດັ ຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບ( 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ) ມຜນົ ເຮດັ ໃຫ້ີ

ລວງສງຂອງຫຍຳ້ີ ແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ຫິ ຳຼ ຍ (P < 0.01)

ຕຳຕະລຳງທື່ 2 ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ( 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ) ຕື່ ລວງສງຂອງຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳີ້ ຍ

ເຂື່ ອນຊຸບເປລບ

Treatment Plant height Standard deviation

ອຳຍຸກຳນຕດັ (ວນັ ) ລວງສງສະເລ່ື ຍ (ຊມ.) ຄ່ື ຳສະເລື່ ຍ

30 179.33a 7.23

45 261.08ab 17.35

60 282.50b 5.39

75 292.16c 16.54

P-value <0.01

ໝຳຍເຫດ: ຄ່ື ຳສະເລື່ ຍໃນຫອ້ີ ງດື່ ຽວກນັ ທື່ ມຕວົ ອກັ ສອນກຳກບັ ຕ່ື ຳງກນັ ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ

(P < 0.05)

ເສນັີ້ ສະແດງທ່ື 1 ຄວຳມສຳພນັ ຂອງຄື່ ຳສະເລ່ື ຍລວງສງກບັ ອຳຍຸກຳນຕດັ (30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ )
ຜນົ ຂອງອຳຍຸ ກຳນຕດັ ຕ່ື ຈຳນວນໃບ

ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຄວຳມແປປື່ ວນແບບ(One-way ANOVA) ຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ຕື່ ຈຳນວນໃບຂອງຫຍຳີ້ ເນເປຍ
ທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ ສະແດງໃນຕຳຕະລຳງທ່ື 3 ເຫນັ ວ່ື ຳ ອຳຍຸກຳນຕດັ ຂອງຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບຕື່ ຳງກນັ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

67

(30,45,60 ແລະ 75 ວນັ ) ມຜນົ ເຮດັ ໃຫຈີ້ ຳນວນໃບຂອງຫຍຳ້ີ ແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ຫິ ຼຳຍ (P < 0.01)
ແລະ ຜນົ ກຳນປຽບທຽບຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍຈຳນວນໃບພດຶ ຕື່ື່ ເນອີ້ ທ່ື 1 ຕຳແມດັ ຂອງເນເປຍທຳ້ີ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບທ່ື ອຳຍຸ ກຳນ
ຕດັ ຕື່ ຳງກນັ ສະແດງໃນຕຳຕະລຳງ ທື່ 4 ເຫນັ ວ່ື ຳ ຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳ້ີ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບອຳຍຸຕດັ 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ
ມຈຳນວນໃບ ສະເລື່ ຍ 146.00 ± 15.98; 214.80 ± 20.30; 277.50 ± 29.20 ແລະ 248.00 ± 23.30

ໃບ/ຕຳແມດັ ຕຳມລຳດບັ ໂດຍກຳນຕດັ ຫຍຳ້ີ ອຳຍຸ 30, 45, 60 ວນັ ມຜນົ ເຮດັ ໃຫຫ້ີ ຍຳ້ີ ຈຳນວນໃບ ແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງ
ດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P < 0.05) ຍກົ ເວນັີ້ ກຳນຕດັ ຫຍຳີ້ ອຳຍຸ 45 ກບັ 75 ວນັ ແລະ 60 ກບັ 75 ວນັ ມຈຳນວນໃບສະເລ່ື ຍ

ບື່ ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P > 0.05)
ເສນັ້ີ ສະແດງທື່ 2 ສະແດງຄວຳມສຳພັນລະຫວື່ ຳງຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍລວງສງກບັ ຈຳນວນໃບ (Mean ± 95 %

Confident Interval)
ຕຳຕະລຳງ ທື່ 3 ກຳນວເິ ຄຳຄວຳມແປປື່ ວນ )One-way ANOVA) ຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ຕ່ື ຈຳນວນໃບ

ແຫ່ື ຼງຄວຳມແປ Degree of Sum of Mean of P-Value Sig
freedom square square (MS) F-Value (Pr > F)
ປື່ ວນ (SS)
Source (DF)

Treatment ຈຳ 3 38336 12778.7 24.22 0.000 **(P <

ນວນໃບ 0.01)

Error ຄວຳມ 12 6332 527.6

ຄຳດເຄື່ ອນ

Total ລວມ 15 44668

ໝຳຍເຫດ:ອຳຍຸກຳນຕດັ ຫຍຳ້ີ ເນເປຍທຳ້ີ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ( 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ) ມຜນົ ເຮດັ

ໃຫຈີ້ ຳນວນໃບຂອງຫຍຳ້ີ ແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ຫິ ຳຼ ຍ (P < 0.01)

ຕຳຕະລຳງທື່ 4 ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ( 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ) ຕື່ ຈຳນວນໃບຂອງຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳ້ີ ຍ

ເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ

Treatment Number of Leaf Standard deviation

ອຳຍຸກຳນຕດັ (ວນັ ) ຈຳນວນໃບ ຄື່ ຳສະເລ່ື ຍ
30 146.00c 15.98
45 214.80b 20.30
60 277.50a 29.20
75 248.00ab 23.30

P-value <0.01

ໝຳຍເຫດ: ຄ່ື ຳສະເລື່ ຍໃນຫອ້ີ ງດ່ື ຽວກນັ ທື່ ມຕວົ ອກັ ສອນກຳກບັ ຕ່ື ຳງກນັ ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນ

ສະຖຕິ ິ (P < 0.05)

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

68

ເສນັ້ີ ສະແດງທ່ື 2 ຄວຳມສຳພນັ ຂອງຄື່ ຳສະເລື່ ຍຈຳນວນໃບກບັ ອຳຍຸກຳນຕດັ (30, 45, 60 ແລະ75ວນັ )

ຜນົ ຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ຕ່ື ຈຳນວນລຳຕນົ້ີ
ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຄວຳມແປປ່ື ວນແບບ(One-way ANOVA) ຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ຕື່ ຈຳນວນລຳຕນົີ້ )Number

of Shoots) ຂອງຫຍຳ້ີ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບ ສະແດງໃນຕຳຕະລຳງທ່ື 5 ເຫນັ ວື່ ຳ ອຳຍຸກຳນຕດັ ຂອງຫຍຳ້ີ ເນເປຍ
ທຳ້ີ ຍເຂ່ື ອນຊຸ ບເປລບຕື່ ຳງກນັ (30,45,60 ແລະ 75 ວນັ ) ບ່ື ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P >0.05)
ແລະ ຜນົ ກຳນປຽບທຽບຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍຈຳນວນລຳຕນົີ້ ຂອງເນເປຍທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບທື່ ອຳຍຸກຳນຕດັ ຕື່ ຳງກນັ ສະແດງໃນ
ຕຳຕະລຳງ ທື່ 6 ເຫນັ ວື່ ຳ ຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບອຳຍຸຕດັ 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ມຈຳນວນລຳຕນົີ້
ສະເລື່ ຍ 19.75 ± 2.06 19.00 ± 1.41 19.50 ± 1.73 ແລະ 19.50 ± 4.04 ລຳຕນົີ້ /ສື່ ຸມ (ລຳຕນົ້ີ /1ຕຳແມດັ )
ຕຳມລຳດບັ .ເສນັ້ີ ສະແດງທ່ື 3 ສະແດງຄວຳມສຳພນັ ລະຫວື່ ຳງຄ່ື ຳສະເລື່ ຍລວງສງກບັ ຈຳນວນລຳຕນົ້ີ (Mean ± 95 %

Confident Interval)

ຕຳຕະລຳງ ທື່ 5 ກຳນວເິ ຄຳຄວຳມແປປ່ື ວນ (One-way ANOVA) ຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ຕ່ື ຈຳນວນລຳຕນົີ້ (number of

shoots)

ແຫ່ື ງຼ ຄວຳມ Degree of Sum of Mean of F-Value P-Value Sig
freedom square square (Pr > F)
ແປປື່ ວນ (SS) (MS)
Source (DF)

Treatment 3 1.187 0.3958 0.06 0.979 NS (P >
ຈຳນວນລຳຕນົີ້ 0.05)

Error 12 76.750 6.3958
ຄວຳມຄຳດເຄື່ ອນ

Total ລວມ 15 77.938

ໝຳຍເຫດ:ອຳຍຸກຳນຕດັ ຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ(30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ) ບ່ື ມຜນົ ເຮດັ ໃຫຈ້ີ ຳ

ນວນລຳຕນົ້ີ ຂອງຫຍຳ້ີ ແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ຫິ ຳຼ ຍ (P < 0.01)

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

69

ຕຳຕະລຳງທ່ື 6 ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ( 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ) ຕື່ ຈຳນວນລຳຕນົ້ີ ຂອງຫຍຳ້ີ
ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ

Treatment Number of shoots Standard deviation

ອຳຍຸກຳນຕດັ (ວນັ ) ຈຳນວນລຳຕນົ້ີ (ລຳ/ສ່ື ຸມ) ຄື່ ຳສະເລ່ື ຍ

30 19.75a 2.06

45 19.00a 1.41

60 19.50a 1.73

75 19.50a 4.04

P-value >0.05

ໝຳຍເຫດ: ຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍໃນຫອ້ີ ງດື່ ຽວກນັ ທື່ ມຕວົ ອກັ ສອນກຳກບັ ຕື່ ຳງກນັ ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນ

ສະຖຕິ ິ (P < 0.05)

ເສນັ້ີ ສະແດງທ່ື 3 ຄວຳມສຳພນັ ຂອງຄ່ື ຳສະເລື່ ຍຈຳນວນລຳຕນົ້ີ ກບັ ອຳຍຸກຳນຕດັ ( 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ )

ຜນົ ຂອງອຳຍຸ ກຳນຕດັ ຕ່ື ນຳ້ີ ໜກັ ສດົ
ຜົນກຳນວິເຄຳະຄວຳມແປປ່ື ວນແບບ(One-way ANOVA) ຂອງອຳຍຸ ກຳນຕັດຕ່ື ນຳ້ີ ໜກັ ສົດ )fresh

weight) ຂອງຫຍຳ້ີ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ ສະແດງໃນຕຳຕະລຳງທື່ 7 ເຫນັ ວ່ື ຳ ອຳຍຸກຳນຕດັ ຂອງຫຍຳ້ີ ເນເປຍ
ທຳີ້ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບຕ່ື ຳງກນັ ( 30,45,60 ແລະ 75 ວນັ ) ມຜນົ ເຮດັ ໃຫນີ້ ຳ້ີ ໜກັ ສດົ ຂອງຫຍຳ້ີ ແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນ
ສະຖຕິ ຫິ ຼຳຍ (P < 0.01) ແລະ ຜນົ ກຳນປຽບທຽບຄື່ ຳສະເລື່ ຍນຳ້ີ ໜກັ ສດົ ຂອງເນເປຍທຳ້ີ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບທ່ື ອຳຍຸກຳນ
ຕດັ ຕ່ື ຳງກນັ ສະແດງໃນຕຳຕະລຳງ ທື່ 8 ເຫນັ ວ່ື ຳ ຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບອຳຍຸຕດັ 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ
ມນຳ້ີ ໜກັ ສດົ ສະເລື່ ຍ 2.126 ± 0.526 4.957 ± 0.566 5.406 ± 0.291 ແລະ 6.850 ± 1.036 ກໂິ ລກຳຼ ມ
/1 ຕຳແມດັ ຕຳມລຳດບັ ໂດຍກຳນຕດັ ຫຍຳ້ີ ອຳຍຸ 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ມຜນົ ເຮດັ ໃຫຫ້ີ ຍຳີ້ ມຜນົ ຜະລດິ ນຳ້ີ ໜກັ
ສດົ ແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ (ິ P < 0.05) ຍກົ ເວນັ້ີ ກຳນຕດັ ຫຍຳ້ີ ອຳຍຸ 45 ກບັ 60 ວນັ ມຜນົ ຜະລດິ ນຳີ້ ໜກັ ສດົ ບ່ື
ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ິ (P > 0.05)

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

70

ເສັນີ້ ສະແດງທື່ 4 ສະແດງຄວຳມສຳພັນລະຫວ່ື ຳງຄ່ື ຳສະເລື່ ຍລວງສງກບັ ນຳີ້ ໜກັ ສດົ (Mean ± 95 %
Confident Interval)

ຕຳຕະລຳງ ທ່ື 7 ກຳນວເິ ຄຳຄວຳມແປປ່ື ວນ )One-way ANOVA) ຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ຕື່ ນຳີ້ ໜກັ ສດົ

ແຫື່ ງຼ ຄວຳມແປ Degree of Sum of Mean of F-Value P-Value Sig
freedom square (Pr > F)
ປື່ ວນ (SS) square (MS)
Source (DF)

Treatment 3 46.975 15.6584 35.88 0.000 ** (P <
ນຳີ້ ໜກັ ສດົ 0.01)

Error 12 5.237 0.4364
ຄວຳມຄຳດເຄ່ື ອນ

Total ລວມ 15 52.212

ໝຳຍເຫດ: ອຳຍຸກຳນຕດັ ຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳ້ີ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບ(30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ) ມຜນົ ເຮດັ

ໃຫນີ້ ຳີ້ ໜກັ ສດົ ຂອງຫຍຳ້ີ ແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ຫິ ຼຳຍ (P < 0.01)

ຕຳຕະລຳງທື່ 8 ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ( 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ) ຕື່ ນຳີ້ ໜກັ ສດົ ຂອງຫຍຳ້ີ ເນເປຍທຳ້ີ ຍ

ເຂື່ ອນຊຸບເປລບ

Treatment Fresh weight Standard deviation

ອຳຍຸກຳນຕດັ (ວນັ ) ຜນົ ຜະລດິ ນຳ້ີ ໜກັ ສດົ ຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍ

(ກລ/ຕມ.)

30 2.126c 0.516

45 4.957b 0.566

60 5.409b 0.291

75 6.850a 1.036

ໝຳຍເຫດ: ຄື່ ຳສະເລື່ ຍໃນຫອີ້ ງດ່ື ຽວກນັ ທື່ ມຕວົ ອກັ ສອນກຳກບັ ຕ່ື ຳງກນັ ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນ

ສະຖຕິ ິ (P < 0.05)

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

71

ເສນັີ້ ສະແດງທື່ 4 ຄວຳມສຳພນັ ຂອງຄື່ ຳສະເລື່ ຍນຳີ້ ໜກັ ສດົ )fresh weight)ກບັ ອຳຍຸກຳນຕດັ (30, 45, 60
ແລະ 75 ວນັ )

ຜນົ ຂອງອຳຍຸ ກຳນຕດັ ຕື່ ນຳີ້ ໜກັ ແຫງ້ີ
ຜົນກຳນວິເຄຳະຄວຳມແປປ່ື ວນແບບ (One-way ANOVA) ຂອງອຳຍຸ ກຳນຕັດຕື່ ນຳ້ີ ໜັກແຫງ້ີ (dry

matter) ຂອງຫຍຳ້ີ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ ສະແດງໃນຕຳຕະລຳງທື່ 9 ເຫນັ ວື່ ຳ ອຳຍຸກຳນຕດັ ຂອງຫຍຳ້ີ ເນເປຍ
ທຳີ້ ຍເຂື່ ອນຊຸ ບເປລບຕ່ື ຳງກນັ ( 30,45,60 ແລະ 75 ວນັ ) ມຜນົ ເຮດັ ໃຫນີ້ ຳ້ີ ໜກັ ແຫງີ້ ຂອງຫຍຳີ້ ແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງ
ດຳ້ີ ນສະຖຕິ ຫິ ຼຳຍ (P < 0.01) ແລະ ຜນົ ກຳນປຽບທຽບຄື່ ຳສະເລື່ ຍນຳ້ີ ໜກັ ແຫງີ້ ຂອງເນເປຍທຳີ້ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບທື່
ອຳຍຸ ກຳນຕດັ ຕ່ື ຳງກນັ ສະແດງໃນຕຳຕະລຳງ ທ່ື 10 ເຫນັ ວ່ື ຳ ຫຍຳ້ີ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບອຳຍຸຕດັ 30, 45, 60
ແລະ 75 ວັນ ມນຳີ້ ໜກັ ແຫງີ້ ສະເລື່ ຍ 0.232 ± 0.042 0.622 ± 0.086 0.870 ± 0.103 ແລະ 1.111 ±
0.248 ກໂິ ລກຼຳມ /1 ຕຳແມດັ ຕຳມລຳດບັ ໂດຍກຳນຕດັ ຫຍຳີ້ ອຳຍຸ 75 ວນັ ມຜນົ ເຮດັ ໃຫຫ້ີ ຍຳີ້ ມຜນົ ຜະລດິ ນຳ້ີ ໜກັ

ແຫງ້ີ ສງກວ່ື ຳອຳຍຸ 30 45 ແລະ 60 ວນັ ແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ (ິ P < 0.05) ແລະ ກຳນຕດັ ອຳຍຸ 30 ວນັ ມຜນົ
ຜະລດິ ນຳ້ີ ໜກັ ແຫງີ້ ຕ່ື ຳກວ່ື ຳກຳນຕດັ ອຳຍຸ 45 60 ແລະ 75 ວນັ ແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ (ິ P < 0.05) ຂະນະທື່
ອຳຍຸ ກຳນຕັດ 45 ແລະ 60 ວັນມຜນົ ຜະລດິ ນຳີ້ ໜກັ ແຫງີ້ ບ່ື ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖິຕິ (P > 0.05)
ຍກົ ເວນັ້ີ ກຳນຕດັ ຫຍຳ້ີ ອຳຍຸ 45 ກບັ 60 ວນັ ມຜນົ ຜະລດິ ນຳ້ີ ໜກັ ສດົ ເສນັ້ີ ສະແດງທ່ື 5 ສະແດງຄວຳມສຳພນັ ລະຫວື່ ຳງ
ຄື່ ຳສະເລື່ ຍອຳຍຸຜນົ ຜະລດິ ນຳ້ີ ໜກັ ແຫງ້ີ ກບັ ອຳຍຸກຳນຕດັ (Mean ± 95 % Confident Interval)

ຕຳຕະລ່ື ຳງ ທື່ 9 ກຳນວເິ ຄຳະຄວຳມແປປ່ື ວນ) One-way ANOVA) ຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ຕ່ື ຜນົ ຜະລດິ ນຳີ້ ໜກັ ແຫງີ້ (dry

matter yield)

ແຫື່ ຼງຄວຳມ Degree of Sum of Mean of P-Value Sig
freedom square square (MS) F-Value (Pr > F)
ແປປ່ື ວນ (SS)
Source (DF)

Treatment 3 1.6877 0.56257 27.67 0.000 ** (P <
ນຳີ້ ໜກັ ແຫງ້ີ 0.01)

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

72

Error 12 0.2440 0.02033
ຄວຳຄຳດເຄ່ື ອນ

Totalລວມ 15 1.9317

ໝຳຍເຫດ: ອຳຍຸກຳນຕດັ ຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບ(30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ) ມຜນົ ເຮດັ ໃຫນີ້ ຳ້ີ ໜັ

ກແຫງ້ີ ຂອງຫຍຳີ້ ແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ຫິ ຼຳຍ (P < 0.01)

ຕຳຕະລຳງທ່ື 10 ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂອງອຳຍຸກຳນຕດັ ( 30, 45, 60 ແລະ 75 ວນັ ) ຕ່ື ນຳີ້ ໜກັ ແຫງ້ີ ຂອງຫຍຳີ້ ເນເປຍ

ທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ

Treatment dry matter yield Standard deviation

ອຳຍຸກຳນຕດັ (ວນັ ) ຜນົ ຜະລດິ ນຳີ້ ໜກັ ສດົ ຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍ

(ກລ/ຕມ.)

30 0.232c 0.042

45 0.622b 0.086

60 0.870ab 0.103

75 1.111a 0.248
ໝຳຍເຫດ: ຄ່ື ຳສະເລື່ ຍໃນຫອີ້ ງດື່ ຽວກນັ ທື່ ມຕວົ ອກັ ສອນກຳກບັ ຕື່ ຳງກນັ ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນ

ສະຖຕິ ິ (P < 0.05)

ເສນັີ້ ສະແດງທ່ື 4 ຄວຳມສຳພນັ ຂອງຄ່ື ຳສະເລື່ ຍນຳ້ີ ໜກັ ແຫງ້ີ (dry matter yield)ກບັ ອຳຍຸກຳນຕດັ (30, 45,
60 ແລະ 75 ວນັ )

ສະຫຸບຼ ຜນົ
ຫຍຳີ້ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂ່ື ອນຊຸບເປລບ ມລກັ ສະນະກຳນຈະເລນເຕບໂຕຄກບັ ຕະກຸນຫຍຳ້ີ ເນເປຍທື່ ວົ ໄປ ແຕ່ື ມຈຳ
ນວນໃບຕ່ື ຕນົ້ີ ແລະ ສດັ ສື່ ວນຂອງໃບຕ່ື ລຳຕນົີ້ ຫຼຳຍກວື່ ຳ ຊື່ ວງໄລຍະຫື່ ຳງກຳນຕດັ ເພ່ື ມຂນີ້ 30 45 60 ແລະ 75 ວນັ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

73

ເຮດັ ໃຫກ້ີ ຳນຈະເລນເຕບໂຕຂອງລຳຕນົ້ີ ໃບ ເພມຂນ້ີ ເຮດັ ໃຫຜີ້ ນົ ຜະລດິ ນຳີ້ ໜກັ ສດົ ແລະ ນຳີ້ ໜກັ ແຫງີ້ ສງຂນ້ີ ຈຳກຂີ້
ມນສຳມຳດຈຳແນກກຳນຈະເລນເຕບໂຕໄດ້ີ 3 ໄລຍະ ຄ: 30 ວນັ ຫຍຳ້ີ ມກຳນຈະເລນເຕບໂຕມຈຳນວນລຳຕນົີ້ ໃບ ເຮດັ
ໃຫຜ້ີ ນົ ຜະລດິ ຕ່ື ຳ ເໝຳະສມົ ກບັ ກຳນນຳໄປລຽີ້ ງສດັ ນອີ້ ຍ ຫສຼ ດັ ທ່ື ຕອີ້ ງກຳນໂພຊະນຳກຳນສງ ສວນກຳນຕດັ ຫຍຳ້ີ 45
ແລະ 60 ວນັ ຫຍຳ້ີ ມກຳນຂະຫຍຳຍຂອງລຳຕນົ້ີ ໃບ ເພື່ ມຂນີ້ ຢື່ ຳງຊດັ ເຈນ ສື່ ງົ ຜນົ ໃຫມີ້ ຜນົ ຜະລດິ ສງປຳນກຳງ ຈ່ື ງຶ ເຫນັ
ວື່ ຳມຄວຳມເໝຳະສມົ ໃນກຳນນຳໄປລຽ້ີ ງສດັ ໄດ້ີ ສື່ ວນກຳນຕດັ ອຳຍຸ 75 ວນັ ມສ່ື ວນຂອງລຳຕນົ້ີ ເພື່ ມຜນົ ຜະລດິ ສງກວື່ ຳ
ໝື່ ເໝຳະສມົ ສຳລບັ ນຳໄປລຽ້ີ ງສດັ ທ່ື ທ່ື ວົ ໄປ.

ຄຳຂອບໃຈ

ກຳນທດົ ລອງເກບັ ກຳຂມ້ີ ນ ແລະ ວເິ ຄຳະຂມີ້ ນ ຄງັີ້ ນໄີ້ ດຜ້ີ ່ື ຳນພນົີ້ ໄປ ໄດຮ້ີ ັບຜົນສຳເລດັ ລງົ ດວ້ີ ຍດ ຄະນະ
ຄນົີ້ ຄວຳີ້ ຂຖໂອກຳດນສ້ີ ະແດງຄວຳມຮບ້ີ ຸນຄຸນແລະຂອບໃຈມຳຍງັ ຄະນະອຳຈຳນ ນກັ ສກຶ ສຳເພື່ ອນຮື່ ວມງຳນ ໃນພຳກ
ວຊິ ຳລຽ້ີ ງສດັ ແລະກຳນປະມງົ ຄະນະກະເສດສຳດ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫ່ື ງຊຳດ ທ່ື ໃຫຄ້ີ ຳປຶກສຳຊ່ື ວຍເຫອຼ ໃນກຳນເຮດັ
ກຳນຄນົີ້ ຄວຳ້ີ ທດົ ລອງ, ຂສະແດງຄວຳມຂອບໃຈມຳຍງັ ໂຄງກຳນພດັ ທະນຳພນ້ີ ຖຳນໂຄງລື່ ຳງດຳີ້ ນກະສກິ ຳຮ່ື ວມມລຳວ-
ຮົ ງ ກ ຳ ລ III ( Agriculture Infrastructure Development in The Lao People Democratic Republic-
Hungarian Project) ທື່ ໃຫກ້ີ ຳນສະໜບັ ສະໜນທຳງດຳີ້ ນງບົ ປະມຳນໃນກຳນເຮດັ ງຳນສກຶ ສຳຄນົີ້ ຄວຳ້ີ ໃນຄງັ້ີ ນຈ້ີ ນົ ໄດ້ີ
ຮບັ ຜນົ ສຳເລດັ .

ເອກະສຳນອຳ້ີ ງອງ

ກະຊວງກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ ້ີ ( 2015) ຍຸດທະສຳດກຳນພດັ ທະນຳກະສກິ ຳ ຮອດປ 2025 ແລະ ວໄິ ສທດັ ຮອດປ
2030; ໝຳ້ີ ທື່ 54 – 55 -59

ໄກ່ື ລຳດ ຂຽວທອງ, ວລິ ະໄຊ ອຳດຫຳນ,ອດິ ທພິ ນົ ເຜ່ື ຳົ ໄພສຳນ,ເຣ່ື ອງເດດ ປ່ື ັນດວີ້ ງ, ສລະຍຸດ ວນິ ດິ ໄສ.2013 ຄ່ື ມກຳນ
ປກຫຍຳ້ີ ເນເປຍປຳກຊື່ ອງ1 ສນບລກິ ຳນຂມ້ີ ນໂຄງກຳນສກສຳວໄິ ຈຕນົ້ີ ແບບວສິ ຳຫະກດິ ຊຸມຊນົ ພະລງັ ງຳນ
ສຂຽວຈຳກພດພະລງັ ງຳນ (ແກດຊວະພຳບຈຳກພດພະລງັ ງຳນ) (One Stop Service) (ພຳສຳໄທ)

ສຸພຳພນັ ເພງັ ເພດັ 2012 ລຳຍງຳນຄຸນນະພຳບຫຍຳ້ີ ອຳຫຳນສດັ ເພື່ ອກຳນລຽ້ີ ງສດັ ອຸບນົ ຣຳດຊະທຳນ ສຳ
ເທກັ ໂນໂລຊກະເສດ ວຊິ ຳເອກພດສຳດ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລ ອຸບນົ ຣຳດຊະທຳນຄະນະກະເສດສຳດ (ປະເທດໄທ)
ທຳຣງົ ສກັ ພນົ ບຳລຸງ 2021 ປະຫວັ ດຄວຳມເປັນມຳຂອງຫຍຳ້ີ ເນເປຍທຳີ້ ຍເຂື່ ອນຊຸບເປລບ ອງົ ກຳນສື່ ງົ ເສມກດິ ຈະກຳ

ກຳນລຽ້ີ ງງວົ ນມົ ແຫື່ ງປະເທດໄທ (ອ.ສ.ຄ ) 4.0 ປ 2017- 2021 (ປະເທດໄທ)
ວຽງສະກຸນ ນຳປະເສດ, ຈນັ ນຳລ ຈນັ ທະພອນ, ຈນັ ສະໝອນ ພທິ ກັ ສນິ , ໄຊຊະນະ ປັນຍຳວງົ ,ຕ ີ້ ສຸລນທອນ, ວນັ ນະ

ສຸກ ໄຊຍະເດດ, ແລະ Pattaya Napasirth (2018) ສກຶ ສຳຄຸນຄ່ື ຳອຳຫຳນ ແລະ ກຳນຍື່ ອຍໄດໃ້ີ ນຫອ້ີ ງທດົ
ລອງຂອງຫຍຳ້ີ ແລະ ຖື່ ວົ ອຳຫຳນສດັ ວຳລະສຳນ ວທິ ະຍຳສຳດກະສກິ ຳ, ເຕກັ ໂນໂລຢ ແລະ ກຳນພດັ ທະນຳ.
ສະບບັ ທ 3, ເຫຼມັີ້ ທ 1, ມງັ ກອນ-ມຖິ ຸນຳ. ໜຳ້ີ 371-379
Antony, S and C.G. Thomas. 2014. Short communication: Nutritive quality of hybrid Napier
cultivars grown under rainfed ecosystem. Journal of Tropical Agriculture 52 (1): 90-
93.

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

74

ຜນົ ຂອງກຳນນຳໃຊປ້ີ ນຂຳວຮ່ື ວມກບັ ຝື່ ຸນໂປຕຳຊຽມ ຕື່ ຜນົ ຜະລດິ , ແລະ ອງົ ປະກອບທຳງເຄມ
ຂອງຫຍຳ້ີ ກນິ ສມື່ ວງ ແລະ ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2

Effect of utilization of potassium combine with lime on yield, chemical
composition of Guinea and Mulato 2

ອຳນຸສອນ ຈນັ ເພງັ ໄຊ1,4, ອຳມະລ ເພງັ ວໄິ ລສຸກ2, ອລະຍຳ ດວງພະຈນັ 1,
Pattaya Napasirth3, ວຽງສະກຸນ ນຳປະເສດ1*

Anousone Chanphengsay1,4, Ammaly Phengvilaysouk2, Orlayta Duengphachanh1,
Pattaya Napasirth3, Viengsakoun Napasirth1,*

1ຄະນະກະເສດສຳດ , ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫື່ ງຊຳດ ; 2 ສນຄນົີ້ ຄວຳ້ີ ກຳນລຽີ້ ງສດັ , ສະຖຳບນັ ຄນົີ້ ຄວຳ້ີ ກະສກິ ຳປ່ື ຳໄມແີ້ ຫ່ື ງຊຳດ ; 3 ໍຄື່ ະນະເຕກັ ໂນໂລຊ ,
ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລຣຳຊະພດັ ອຸດອນທຳນ , ປະເທດໄທ ; 4 ນກັ ສກຶ ສຳປະລນິ ຍຳໂທ ສຳຂຳວທິ ະຍຳສຳດສດັ ; *ຜ່ື ຮບັ ຜດິ ຊອບກຳນຄນົ້ີ ຄວຳີ້ :

1 Faculty of Agriculture, National University of Laos; 2 Livestock Research Center, National Agriculture and Forestry
Research Institute, 3 Faculty of Technology, Udonthani Rajabaht University, Thailand;; 4 Master student program in Animal

Science; *Corresponding authors: [email protected]

ບດົ ຄດັ ຫຍ ້ີ

ກຳນສກຶ ສຳໃນຄງັ້ີ ນມີ້ ຈດຸ ປະສງົ ເພ່ື ອສກຶ ສຳອດັ ຕຳກຳນນຳໃຊປ້ີ ນຂຳວຮື່ ວມກບັ ຝື່ ຸນໂປຕຳຊຽມທື່ ເໝຳະສມົ ໃນ
ກຳນປກຫຍຳີ້ ກນສມື່ ວງ ແລະ ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 ແລະ ຫຍຳ້ີ ກນສມວ່ື ງ. ໃນກຳນສກຶ ສຳແມື່ ນນຳໃຊຮີ້ ບແບບສ່ື ຸມສມົ ບນ
factorial in CRD (Completely Randomized design). ກຳນທດົ ລອງປະກອບມ 12 ຈທຸ ດົ ລອງ, 4 ຊຳີ້ ແລະ
ປະກອບມ 3 ປັດໃຈ ຄ: ພນັ ຫຍຳີ້ (ຫຍຳີ້ ກນິ ສມື່ ວງ ແລະ ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2), ລະດບັ ກຳນໃສ່ື ປນຂຳວ (ໃສ່ື ປນຂຳວ 3
t/ha ແລະ ບື່ ໃສື່ ປນຂຳວ) ແລະ ລະດບັ ຝື່ ຸນ (ຝື່ ຸນໂປຕສັ ຊຽມ (K) 50 kg/ha ແລະ ຝ່ື ຸ ນໂປຕສັ ຊຽມ (K) 100 kg/ha)
ແລະ ອຳຍຸກຳນຕດັ ແມື່ ນທຸກໆ 45 ຕະຫອຼ ດໄລຍະກຳນທດົ ລອງ 12 ເດອນ. ຈຳກຜນົ ກຳນສກຶ ສຳພບົ ວື່ ຳ ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ
ສດົ ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງີ້ ຂອງຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2 ໃນລະດແລງ້ີ ແມ່ື ນ 34.08 t/ha ແລະ 8.54 t/ha; ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ສດົ ແລະ
ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ໃນລະດຝົນແມື່ ນເທ່ື ຳົ ກບັ 78.67 t/ha ແລະ 14.76 t/ha ແລະ ຜນົ ຜະລດິ ລວມຕ່ື ປແມ່ື ນ 112.75 T/ha
ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 24.72 T/ha. ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ສດົ ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງີ້ ເທື່ ຳົ ກບັ ຂອງຫຍຳ້ີ ກນສມ່ື ວງໃນລະດແລງີ້ ເທື່ ຳົ ກບັ
22.02 t/ha ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ ແມື່ ນເທ່ື ຳົ ກບັ 5.82 t/ha;ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ ສດົ ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ ໃນລະດຝົນແມ່ື ນເທ່ື ຳົ ກບັ
78.25 t/ha ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ເທື່ ຳົ ກບັ 16.21 t/ha ແລະ ຜນົ ຜະລດິ ລວມຕື່ ປແມື່ ນເທ່ື ຳົ ກບັ 100.27 T/ha/ປ ແລະ
ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ ແມ່ື ນ 23.66 T/ha/ປ.

ແນວພນັ , ຝ່ື ຸ ນ ແລະ ປນຂຳວຕື່ ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳ້ີ ສດົ , ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ ຂອງຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 ໃນລະດຝົນ ຫຍຳ້ີ ສດົ
ເທ່ື ຳົ ກບັ MRK 50L=87.00 T/ha ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ ເທື່ ຳົ ກບັ 16.30 T/ha, ຜນົ ຜະລດິ ຕ່ື ຳສຸດແມື່ ນ MRNL = 64.50
T/ha ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ ເທ່ື ຳົ ກບັ 12.35 T/ha. ຫຍຳີ້ ກນທ່ື ໃຫຜີ້ ນົ ຜະລດິ ສງສຸດແມື່ ນ GRK100L=91.50 t/ha ແລະ
ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ ແມື່ ນ 19.29 T/ha ແລະ ຕື່ ຳສຸດແມື່ ນ 66.50 T/ha ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 13.66 t/ha.

ຜນົ ຜະລດິ ໃນລະດແລງີ້ ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕຫຍຳີ້ ສດົ ເທ່ື ຳົ ກບັ MRK 50NL=40.25 T/ha ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 9.74
T/ha, ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ ສດົ ຕື່ ຳສຸດແມື່ ນເທື່ ຳົ ກບັ MRL = 28.25 T/ha ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 7.31 T/ha . ຜນົ ຜະລດິ ສງສຸດ
ຂອງຫຍຳີ້ ກນເທື່ ຳົ ກບັ GRK100L=25.37 t/ha, ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ ແມື່ ນ 6.44 T/ha ແລະ ຕື່ ຳສຸດເທື່ ຳົ ກບັ GRNL =19.75
T/ha ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ ແມ່ື ນ 5.49 T/ha. ຜນົ ຜະລດິ ສງສຸດຕ່ື ປເທ່ື ຳົ ກບັ MRK100L=124.38 T/ha, ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ 27.25

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

75

T/ha ແລະ ຕ່ື ຳສຸດແມ່ື ນ MRNL=96.25 t/ha ແລະ GRK100L=116.88 t/ha, ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 27.15 t/ha ແລະ ຜນົ
ຜະລດິ ຕ່ື ຳສຸດແມ່ື ນ GRNL=86.25 t/ha, ຫຍຳ້ີ ແຫງີ້ 20.87 t/ha.

ຄຳສບັ ທື່ ສຳຄນັ : ຫຍຳີ້ ກນິ ສມວື່ ງ, ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2, ຝ່ື ຸ ນ, ປນຂຳວ ແລະ ຜນົ ຜະລດິ

Abstract

The aims of experiments were to study the uses of optimum amount of lime and
Potassium on the establishment of Purple Guinea grass (Panicum maximum “Simuang”) and
Mulato II (Brachiria hybrid “Mulato”). Factorial in CRD (Completely Randomized design) design
was used with 12 block, 4 replications and 3 factors as following: Purple Guinea grass and
Mulato II, with and without lime used (3 tons per ha) and Potassium at 50 kg per ha with cutting
interval of 45 days during 12 months of experiment.

The results of experiment found that, fresh yield and dry matter of Mulato II grass in
dry season were 34.08 t/ha and 8.54 t/ha. Fresh and dry yield in dry season were 78.87 t/ha
and 14.76 t/ha and annual yield of fresh grass per year was 112.75 t/ha and 24.72 t/ha in dry
form. Dry season yields of fresh and dry form of Purple guinea grass were 22.02 t/ha and 5.82
t/ha. Wet season yield of fresh and dry form were 78.25 t/ha and 16.21t/ha. Total yield per
annum were 100.27 t/ha in fresh form and 23.66 t/ha in dry form.

Wet season production of fresh and dry yield to varieties, manure and lime of
Mulato II grass were highest for MRK50L equal to 87.00 t/ha for fresh form and 16.30 t/ha in
dry form. The lowest yield were MRNL which is equivalent to 64.50 t/ha while dry matter was
12.35 t/ha. In the other hand, the highest yield of Purple Guinea grass for GRK100L were 91.50
t/ha as fresh and 19.29 t/ha for dry one, and the lowest were 66.50 t/ha for fresh form and
13.66 t/ha for dry form.

Dry season yield of Mulato II grass for fresh were MRK50L to 40.25 t/ha and 9.74 t/ha
for dry matter. The lowest yield for fresh were MRL to 28.25 t/ha and 7.31 t/ha for dry matter.
GRK100L were highest fresh yield for Purple Guinea grass to 25.37 t/ha while dry matter were
6.44 t/ha, and GRNL were the lowest yield to 19.75 t/ha in fresh and 5.49 t/ha in dry forms.
MRK100L were the highest fresh yield per annum to 124.38 t/ha while dry matter were 27.25
t/ha and lowest were MRNL to 96.25 t/ha and GRK100L were 116.88 t/ha in fresh form and
27.15 t/ha in dry forms. GRNL were the lowest fresh yield to 86.25 t/ha and 20.87 t/ha in dry
form.

Keywords: Purple guinea grass, Mulato 2, manure, lime

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

76

ບດົ ນຳ

ຄວຳມເປັນມຳ ແລະ ສະພຳບຂອງບນັ ຫຳ
ກຳນລຽ້ີ ງສດັ ເປັນວຽກງຳນໜື່ ງຶ ທື່ ມບດົ ບຳດສຳຄນັ ໃນຂະແໜງກະສກິ ຳ ເຊ່ື ງິ ກຳນລຽີ້ ງສດັ ແມື່ ນມຜນົ ປະໂຫຍດ

ໃນທຳງກງົ ແລະ ທຳງອອີ້ ມຫຼຳຍຢ່ື ຳງເຊື່ ນັ : ກຳນລຽ້ີ ງສດັ ໄດຕ້ີ ອບສະໜອງແຫ່ື ງຼ ອຳຫຳນຫຍຳີ້ ຊນ້ີ , ນມົ , ໄຂ່ື , ນຳໃຊເ້ີ ປັນ

ແຮງງຳນລຳກແກື່ , ຮບັ ໃຊໃີ້ ນງຳນບຸນຮດຄອງປະເພນຕື່ ຳງໆ, ກຳນລຽີ້ ງສັດຍັງເປັນກຳນສະສມົ ທນຮອນຂອງຊຳວ

ກະສກິ ອນ ແລະ ສະໜອງຝ່ື ຸ ນທຳມະຊຳດໃຫແ້ີ ກື່ ກຳນປກພດຕ່ື ຳງໆ ແລະ ໃນປະຈບຸ ນັ ກຳນປກພດອຳຫຳນສດັ ໃນປະ
ເທດເຮຳົ ເລື່ ມເຫນັ ໄດເ້ີ ຖງິ ຄວຳມສຳຄນັ ແລະ ໃຫຄີ້ ວຳມສນົ ໃຈຂອງປະຊຳຊນົ , ຜປີ້ ະກອບກຳນໃນກຳນລຽ້ີ ງສດັ ໃຫຍື່
ເຊ່ື ງິ ໄດມ້ີ ກຳນປກພດອຳຫຳນສດັ ກະຈຳຍໄປທ່ື ວົ ທຸກບ່ື ອນໃນເຂດທື່ ງົ ພຽງ, ພພຽງ ແລະ ມທື່ ຳອຽງຂະຫຍຳຍຕວົ ຂນ້ີ
ເລອ້ີ ຍໆ ທງັ ນກີ້ ່ື ຍອ້ີ ນມຄວຳມຕອີ້ ງກຳນຫຍຳີ້ ອຳນຫຳນສດັ ທຳງດຳ້ີ ນປະລມິ ຳນ ແລະ ຄຸນນະພຳບໃຫສີ້ ງຂນີ້ ເພື່ ອໃຫພ້ີ ຽງ

ພກບັ ກຳນລຽີ້ ງສດັ ໄດຕ້ີ ະຫຼອດປ.
ປະເທດລຳວເຮຳົ ເປັນປະຫຍຳີ້ ໜ່ື ງຶ ທື່ ມເງື່ອນໄຂ ແລະ ທື່ ຳແຮງສງໃນກຳນພດັ ທະນຳກຳນລຽີ້ ງສດັ ເຊື່ ນັ : ມເນອ້ີ ທື່

ດນິ ທື່ ງົ ຫຍຳ້ີ ທຳມະຊຳດ ສະພຳບພນ້ີ ທື່ ມຄວຳມເໝຳະສມົ ສຳລບັ ກຳນປກພດອຳຫຳນສດັ , ຊຳວກະສກິ ອນມບດົ ຮຽນ

ກ່ື ຽວກບັ ກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳແບບປະສມົ ປະສຳນ ກຳນປກພດ ແລະ ລຽີ້ ງສດັ ມຳແຕ່ື ບຮຳນນະກຳນ. ກຳນລຽີ້ ງສດັ
ສື່ ວນຫຼຳຍຂອງຊຳວກະສກິ ອນແມື່ ນລຽີ້ ງແບບປື່ ອຍຕຳມທຳມະຊຳດ ແບບດ່ື ງັ ເດມຕຳມປະເພນທື່ ຊື່ ນເຄຍຜ່ື ຳນມຳ ໂດຍ
ອຳໃສລຽ້ີ ງສດັ ຕຳມແຫ່ື ຼງທຳມະຊຳດເຊື່ ນັ : ທ່ື ງົ ຫຍຳີ້ ທຳມະຊຳດ, ທື່ ງົ ນຳຫຼງັ ກຳນເກບັ ກ່ື ຽວເຂຳົ້ີ ຕຳມແຄມຫວ້ີ ຍຮ່ື ອງ, ປ່ື ຳ
ເຫ່ື ຳຼົ , ປື່ ຳໄມທ້ີ ຳມະຊຳດ ( ພອນປະເສດ, 2011 )

ກຳນລຽີ້ ງສັດໃນຮບແບບດື່ ງັ ກື່ ຳວນແີ້ ມ່ື ນມຂຈີ້ ຳກດັ ເພຳະວື່ ຳ ພນີ້ ທື່ ກຳນລຽ້ີ ງສດັ ມໜອ້ີ ຍລງົ ຍອ້ີ ນມກຳນ
ພດັ ທະນຳຫຳຼ ຍຂນຶ້ີ ໃນຂະແໜງກຳນຕື່ ຳງໆ. ເຖງິ ຢ່ື ຳງໄດກ້ີ ່ື ຕຳມ, ໃນປັດຈບຸ ນັ ເນອ້ີ ທ່ື ມທ່ື ຳແຮງສຳລບັ ກຳນປກພດອຳຫຳນ

ສດັ ຍງັ ມຢ່ື ປະມຳນ 4.700.000 ເຮກັ ຕຳ.
ໃນໄລຍະຜື່ ຳນມຳໄດມ້ີ ຫຼຳຍພຳກສ່ື ວນນຳເຂຳົ້ີ ພດອຳຫຳນສດັ ຫຼຳຍສຳຍພນັ ເພ່ື ອມຳສກຶ ສຳຄນົີ້ ຄວຳີ້ ທດົ ລອງຢ່ື

ສປປ ລຳວ ໃນກຳນຮວ່ື ມມກບັ ຕື່ ຳງປະເທດ ແລະ ໂຄງກຳນຊື່ ວຍເຫຼອຈຳກອງົ ກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ສຳກນົ ຕ່ື ຳງໆ ໂດຍສະເພຳະ
ແມ່ື ນ ກຳນຮ່ື ວມມກບັ ປະເທດອດົ ສະຕຳລ, ອງົ ກຳນອຳຫຳນ ແລະ ກຳນກະເສດ (FAO) ທ່ື ໄດນ້ີ ຳເຂຳົ້ີ ພດອຳຫຳນສດັ ມຳ
ປກທດົ ສອບ ຢື່ ສນ ຫຼ ສະຖຳນຕ່ື ຳງໆເທ່ື ຳົ ນນັ້ີ ກຳນພດັ ທະນຳພດອຳຫຳນສດັ ໃນລະບບົ ກຳນລຽີ້ ງສດັ ຂອງຊຳວກະສິ
ກອນຍງັ ບື່ ກວຳີ້ ງຂວຳງ ແລະ ເປັນລະບບົ ເທ່ື ຳົ ທ່ື ຄວນ ເຮດັ ໃຫສ້ີ ດັ ລຽ້ີ ງຂອງເຂຳົ ເຈຳົ້ີ ຍງັ ອຳໄສແຫ່ື ຼງອຳຫຳນຈຳກທຳມະ
ຊຳດເປັນຫຼກັ ແຫ່ື ຼງອຳຫຳນເຫ່ື ຼຳົ ນແ້ີ ມື່ ນມກຳນປ່ື ຽນແປງໄປຕຳມລະດກຳນ ສດັ ລຽ້ີ ງມກຳນຂຳດແຄນອຳຫຳນທຳງດຳ້ີ ນ
ປະລມິ ຳນ ແລະ ຄຸນນະພຳບ ໃນລະດແລງ້ີ ເຮດັ ໃຫສີ້ ດັ ລຽີ້ ງໃຫຜີ້ ນົ ຜະລດິ ຕື່ ຳ ຈ່ື ອຍບ່ື ແຂງແຮງ ແລະ ເກດພະຍຳດ.

ເພື່ ອເປັນກຳນແກໄ້ີ ຂບນັ ຫຳກຳນຂຳດແຄນອຳຫຳນສດັ ລຽີ້ ງ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ກຳນຄນົ້ີ ຄວ້ີ ຳທດົ ລອງພດ
ອຳຫຳນສດັ ຢ່ື ຳງເປັນລະບບົ ໂຄງກຳນຮ່ື ວມມ ລຳວ-ອດົ ສະຕຳລ ແມ່ື ນເລື່ ມໃນທຳ້ີ ຍຊຸມ ປ 1990 ໂດຍໄດນ້ີ ຳເອຳົ ພດ
ອຳຫຳນສດັ ຈຳນວນ 152 ສຳຍພນັ ເຂຳົີ້ ມຳທດົ ລອງ ແລະ ມພຽງ 10 ສຳຍ ພນັ ທື່ ປັບຕວົ ແລະ ເຫມຳະສມົ ກບັ ສະພຳບ
ແວດລອ້ີ ມຂອງລຳວ, ຫຼງັ ຈຳກນນັ້ີ 10 ສຳຍ ພນັ ທ່ື ຄດັ ເລອກໄດນີ້ ້ີ ໄດຖີ້ ກນຳໄປທດົ ສອບ ຮື່ ວມກບັ ຊຳວກະສກິ ອນ,
ຊື່ ງຶ ຈຳກຈຳນວນ ດ່ື ງັ ກື່ ຳວນີ້ ຊຳວກະສກິ ອນແມ່ື ນໄດເ້ີ ລອກເອຳົ 4 ສຳຍພນັ (ຫຍຳ້ີ ແກມບຳ, ກນສມື່ ວງ, ບຼຊນັ ຕຳ ແລະ
ຖ່ື ວົ ສະໄຕໂລ) ທ່ື ເຫນັ ວ່ື ຳ ມຄວຳມເຫມຳະສມົ ກບັ ສະພຳບທອ້ີ ງຖື່ ນິ ແລະ ກຳນນຳໃຊຕີ້ ວົ ຈງິ ຂອງເຂຳົ ເຈຳົ້ີ (ພອນປະເສດ
, 2019).

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

77

ວທິ ກຳນຄນົີ້ ຄວຳີ້ ທດົ ລອງ

ສະຖຳນທື່ ແລະ ໄລຍະເວລຳໃນກຳນທດົ ລອງ
ກຳນສກຶ ສຳໃນຄງັ້ີ ນແ້ີ ມ່ື ນຈະໄດສີ້ ກຶ ສຳ ຢື່ ສນຄນົ້ີ ຄວຳ້ີ ກຳນລຽີ້ ງສດັ ( ນຳີ້ ຊື່ ວງ ) ສະຖຳບນັ ຄນົ້ີ ຄວຳ້ີ ກະສກິ ຳ,

ປ່ື ຳໄມ ີ້ ແລະ ພດັ ທະນຳຊນົ ນະບດົ .

ໄລຍະເວລຳໃນກຳນທດົ ລອງ
ໃຊເ້ີ ວລຳໃນກຳນທດົ ລອງ 12 ເດອນ ແມ່ື ນເລ່ື ມໂດຍເລ່ື ມແຕື່ ເດອນ 7/2021 – 6/2022.

ກຳນອອກແບບກຳນທດົ ລອງ

ແມື່ ນນຳໃຊຮ້ີ ບແບບສ່ື ຸມສມົ ບນ factorial in CRD (Completely Randomized design), ກຳນທດົ
ລອງປະກອບມ 12 ຈທຸ ດົ ລອງ, 4 ຊຳ້ີ ແລະ ປະກອບມ 3 ປັດໃຈ ຄ:

1.ພນັ ຫຍຳີ້ (ຫຍຳ້ີ ກນິ ສມ່ື ວງ ແລະ ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2).
2.ລະດບັ ກຳນໃສ່ື ປນຂຳວ (ໃສ່ື ປນຂຳວ 3 t ha ແລະ ບື່ ໃສື່ ປນຂຳວ).

3.ລະດບັ ຝື່ ຸນ (ຝື່ ຸ ນໂປຕສັ ຊຽມ (K) 50 kg/ha ແລະ ຝື່ ຸນ ໂປຕສັ ຊຽມ (K) 100kg/ha)

ຕຳຕະລຳງ 1: ຈທຸ ດົ ລອງ

ຈທຸ ດົ ລອງ ແນວພນັ ຫຍຳີ້ ອດັ ຕຳໃສ່ື ປນຂຳວ ອດັ ຕຳໃສື່ ຝ່ື ຸນ K

1 ມລຳໂຕ 2 ບ່ື ໃສ່ື ບື່ ໃສ່ື
2 ມລຳໂຕ 2 ໃສ່ື ບື່ ໃສ່ື

3 ມລຳໂຕ 2 ບື່ ໃສື່ K 50 kg/ha

4 ມລຳໂຕ 2 ໃສື່ K 50 kg/ha

5 ມລຳໂຕ 2 ບ່ື ໃສ່ື K 100 kg/ha

6 ມລຳໂຕ 2 ໃສ່ື K 100 kg/ha

7 ກນສມື່ ວງ ບ່ື ໃສ່ື ບື່ ໃສື່
8 ກນສມ່ື ວງ ໃສ່ື ບື່ ໃສ່ື

9 ກນສມື່ ວງ ບື່ ໃສື່ K 50 kg/ha

10 ກນສມື່ ວງ ໃສື່ K 50 kg/ha

11 ກນສມື່ ວງ ບື່ ໃສ່ື K 100 kg/ha

12 ກນສມ່ື ວງ ໃສື່ K 100 kg/ha

Model of three-factorial in CRD

Yijkl = µ + τi + βj + γk + (τβ)ij + (τγ)ik + (βγ)jk + (τβγ)ijk + eijkl
Yij = ຄ່ື ຳສງັ ເກດຈຳກ Treatment combination ທື່ ij

µ = ຄື່ ຳສະເລື່ ຍ (Overall mean)
τi, βj, ແລະ γk = ແມື່ ນປັດໃຈຫຼກັ ທື່ ມຜນົ ຕ່ື A, B, ແລະ C, ຕຳມລຳດບັ .
(τβ)ij, (τγ)ik ແລະ (βγ)jk = ແມ່ື ນກຳນພວົ ພນັ ຂອງສອງປັດໃຈທື່ ມຜນົ ຕ່ື ກຳນພວົ ພນັ AB,

AC, ແລະ BC, ຕຳມລຳດບັ .
(τβγ)ijk = ແມື່ ນກຳນພວົ ພນັ ຂອງ jk, ປັດໃຈທ່ື ມຜນົ ຕ່ື ກຳນພວົ ພນັ ABC.
eijkl = ແມ່ື ນຄວຳມແປປ່ື ວນຂອງ kth ກຳນສງັ ເກດຈຳກສ່ື ງິ ທດົ ລອງ (i, j, k)

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

78

ກຳນກຽມພນີ້ ທ່ື
ກື່ ອນກຳນປກຫຍຳີ້ ຈະໄດມີ້ ກຳນເກບັ ຕວົ ຢ່ື ຳງດນິ ໃນຄວຳມເລກິ 4 ລະດບັ ຄ: 0 - 15 cm, 15 - 30 cm,

30 - 50 cm ແລະ 50 - 100 cm ເພື່ ອວເິ ຄະຳະຫຍຳີ້ ຄຳໂບນ, ຄື່ ຳ pH, ຫຍຳ້ີ K ແລະ ໂຄງສຳີ້ ງຂອງດນິ ແລະ ໃສ່ື ຝ່ື ຸ ນ
ກື່ ອນກຳນປກຫຍຳ້ີ ແລະ ຫຼງັ ຈຳກກຳນຕດັ ຫຍຳ້ີ ທຸກໆຄງັີ້ ຕຳມອດັ ຕຳຝ່ື ຸ ນແຕື່ ລະປະເພດ

ກຳນວຳງແປງທດົ ລອງ
ກຳນວຳງແປງທດົ ລອງ ແປງທດົ ລອງມຂະໜຳດ 125 cm X 250 cm ຄວຳມຫື່ ຳງລະຫວ່ື ຳງແປງທດົ ລອງ

100 cm ແລະ ຄວຳມຫ່ື ຳງລະຫວື່ ຳງແປງທດົ ລອງ 50 cm. ກຳນປກໃນແຕ່ື ລະແປງທດົ ລອງປະກອບມ 6 ແຖວ ແຕ່ື ລະ
ແຖວຫ່ື ຳງກນັ 25 cm.

ຕຳຕະລຳງ 2: ແຜນວຳດກຳນທດົ ລອງ

ຈທຸ ດົ ລອງ ສນັ ຍຳລກັ ຄຳອະທບິ ຳຍ
1 GRL
2 GRNL ກນສມື່ ວງ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ປນຂຳວ
3 GRLK50 kg ກນສມ່ື ວງ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ບື່ ໃສປນຂຳວ
4 GRNLK50 kg
5 GRLK100 kg ກນສມ່ື ວງ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ປນຂຳວ+ K50 kg
6 GRNLK100 kg ກນສມ່ື ວງ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ບ່ື ໃສື່ ປນຂຳວ+ K50 kg
7 MRL
8 MRNL ກນສມື່ ວງ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ປນຂຳວ+ K100 kg
9 MRLK50 kg ກນສມ່ື ວງ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ບື່ ໃສື່ ປນຂຳວ+ K100 kg
10 MRNLK50 kg
11 MRLK100 kg ມລຳໂຕ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ໃສື່ ປນຂຳວ
12 MRNLK100 kg ມລຳໂຕ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ບື່ ໃສ່ື ປນຂຳວ

ມລຳໂຕ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ໃສື່ ປນຂຳວ+ K50 kg
ມລຳໂຕ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ບ່ື ໃສື່ ປນຂຳວ+ K50 kg

ມລຳໂຕ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ໃສື່ ປນຂຳວ+ K100 kg
ມລຳໂຕ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ບື່ ໃສ່ື ປນຂຳວ+ K100 kg

ວທິ ກຳນປກ
ກຽມດນິ (ໄຖ 2 ຄງັ້ີ ເພ່ື ອກຳຈດັ ວດັ ສະພດ ແລະ ຄຳດ 1 ຄງັີ້ ), ຈດັ ເປັນແປງຂະໜຳດຄວຳມຍຳວ 125 cm

x 250 cm ແລະ ແຕື່ ລະແປງຫ່ື ຳງກນັ 50 cm, ກຳນປກຫຍຳ້ີ ແຕື່ ລະແປງທດົ ລອງແມ່ື ນປກດວີ້ ຍເມດັ ແບບວຳງເປັນແຖວ

ແມ່ື ນປກດວີ້ ຍແກື່ ນ, ໃນອດັ ຕຳກຳນປກແມື່ ນ: ຫຍຳີ້ ກນິ ສມ່ື ວງ ອດັ ຕຳກຳນປກແມ່ື ນ 4 kg/ເຮກັ ຕຳ (1.25 g/ແປງ).

ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2 ແມື່ ນໃຊອີ້ ດັ ຕຳກຳນປກແມ່ື ນ 6 kg/ເຮກັ ຕຳ (1.88 g/ແປງ).

ກຳນບວົ ລະບດັ ຮກັ ສຳ

ຫຼງັ ຈຳກປກໄປໄດີ້ 2 ອຳທດິ ເຮຳົ ຈະໄດຕ້ີ ດິ ຕຳມຄວຳມງອກຂອງເມດັ ພນັ ແລະ ເສຍຫຍຳ້ີ ກຳຈດັ ວດັ ສະພດ
ຕ່ື ຳງໆ, ເຝົຳີ້ ຕດິ ຕຳມບື່ ໃຫສີ້ ດັ ເຂຳົ້ີ ທຳລຳຍຈນົ ຊນິີ້ ສຸດກຳນທດົ ລອງ.

ກຳນໃສື່ ຝື່ ຸ ນ

ຫງຼັ ຈຳກຕດັ ຄງັີ້ ທຳອດິ ແລວີ້ ເຮຳົ ຈະໄດໃີ້ ສ່ື ຝື່ ຸນເຊ່ື ນັ : ຝ່ື ຸ ນຄອກ 195.3g, ຝື່ ຸ ນ 46-00: 39.06g/ແປງ

, ໃສື່ ຝ່ື ຸ ນ K 15.63g/ແປງ, ໃສ່ື ຝ່ື ຸ ນ K 31.25g/ແປງ.

ຕຳຕະລຳງ 3: ອດັ ຕຳກຳນໃສ່ື ຝ່ື ຸ ນໃນກຳນທດົ ລອງກື່ ອນກຳນປກ ແລະ ໃສ່ື ຝື່ ຸ ນຫງຼັ ຕດັ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

79

ລະດບັ ຝື່ ຸ ນ ໃສື່ ຝື່ ຸ ນກື່ ອນປກຫຍຳ້ີ ໃສ່ື ຝ່ື ຸ ນຫງຼັ ຕດັ ຫຍຳ້ີ
ແນະນຳ
ແນະນຳ + ຝ່ື ຸ ນ K 50 Kg/ha ຝ່ື ຸ ນຄອກ: 6.25 t /ha ຝື່ ຸ ນຄອກ: 625 kg/ ha
15-15-15: 625 kg/ ha 46-0-0: 125 kg /ha
ແນະນຳ + ຝ່ື ຸ ນ K 100 Kg/ha
ຝ່ື ຸ ນຄອກ: 6.25 t/ ha ຝ່ື ຸ ນຄອກ: 625 kg /ha
15-15-15: 625 kg/ ha 46-0-0: 125 kg /ha
0-0-60: 50 kg /ha 0-0-60: 50 kg /ha

ຝ່ື ຸ ນຄອກ: 6.25 t /ha ຝ່ື ຸ ນຄອກ: 625 kg/ ha
15-15-15: 625 kg/ha 46-0-0: 125 kg /ha
0-0-60: 100 kg/ha 0-0-60: 100 kg /ha

ວທິ ກຳນເກບັ ກຳຂມີ້ ນ
ກຳນຕດັ ຫຍຳີ້ ຄງັ້ີ ທື່ 1 ແມ່ື ນ 60 ວນັ ຫງຼັ ກຳນປກ ຈຳກນນັີ້ ແມ່ື ນຕດັ ຫຍຳ້ີ ທຸກໆ 45 ວນັ ເປັນເວລຳ 12 ເດອນ.

ວທິ ກຳນຕດັ ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕແມື່ ນຕດັ ສງຈຳກໜຳ້ີ ດນິ 10 cm ແລະ ຫຍຳີ້ ກນແມື່ ນຕດັ ສງຈຳກໜຳ້ີ ດນິ 25 cm. ກຳນຕດັ
ຫຍຳ້ີ ເພ່ື ອເກບັ ກຳຂຂ້ີ ແ້ີ ມື່ ນຕດັ ຫຍຳ້ີ ຢ່ື ກຳງແປງທດົ ລອງ ໃນຂະໜຳດ 100 cm x 100 cm ແລະ ຊງັ ນຳ້ີ ໜກັ ຫຍຳີ້ ສດົ ຫຼງັ
ຈຳກກຳນຕດັ ແລະ ເກບັ ຕວົ ຢ່ື ຳງຫຍຳ້ີ ໃນແຕ່ື ລະແປງທດົ ລອງຈຳນວນ 500 g ເພື່ ອນຳມຳວເິ ຄຳະຫຳ ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ , ຫຍຳ້ີ ໄນ
ໂຕຣເຈນ ເພື່ ອຄດິ ໄລ່ື ຫຳຫຍຳ້ີ ໂປຼຕນ ແລະ ເຍ່ື ອໄຍ.
ກຳນວເິ ຄຳະຂມີ້ ນທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ິ

ເຮດັ ກຳນວເິ ຄຳະກຳນແປປ່ື ວນແບບ Analysis of variance (ANOVA) ປຽບທຽບຄວຳມແຕກຕື່ ຳງ
ລະຫວື່ ຳງຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍ ຂອງປັດໄຈກຳນທດົ ລອງໂດຍ Duncan’s Multiple Range Test ລະດບັ ຄວຳມເຊື່ ອໝນັ້ີ 95

ເປເຊນັ (P<0.005)

ຜນົ ໄດຮີ້ ບັ

ຈຳກກຳນສກຶ ສຳ ຜນົ ຂອງກຳນນຳໃຊປ້ີ ນຂຳວຮື່ ວມກບັ ຝ່ື ຸ ນໂປຕຳຊຽມ ຕື່ ຜນົ ຜະລດິ , ແລະ ອງົ ປະກອບທຳງເຄ
ມ ຂອງຫຍຳີ້ ກນິ ສມື່ ວງ ແລະ ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2 ມຜນົ ກຳນທດົ ລອງດ່ື ງັ ນ:ີ້

ຜນົ ຜະລດິ ນຳີ້ ໜກັ ສດົ ແລະ ນຳີ້ ໜກັ ແຫງ້ີ ຂອງຫຍຳີ້ ກນິ ສມວ່ື ງ ແລະ ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2

ຕຳຕະລຳງ 4: ສມົ ທຽບຜນົ ຜະລດິ ແນວພນັ ຫຍຳີ້ ກນສມື່ ວງ ແລະ ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2 ໃນລະດຝົນ ແລະ ລະດແລງ້ີ , T/ha

ຜນົ ຜະລດິ ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ , t/ha ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2 ຫຍຳ້ີ ກນສມ່ື ວງ SEM P-Value

ໃນຊ່ື ວງລະດແລງີ້ ຫຍຳ້ີ ສດົ 34.08 22.02 1.25 0.00
ໃນຊ່ື ວງລະດຝົນ ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ 8.54 5.828 0.31 0.00
ຫຍຳີ້ ສດົ 78.67 78.25 2.04 0.886
ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ 14.76 16.21 0.41 0.886

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

80

90 78.67 78.25 ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2
80

70 ຫຍຳ້ີ ກນສມ່ື ວງ
60

50

40 34.08

30 22.02 14.76 16.21
20
10 8.54 5.828

0

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ທຳດສດົ ) ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ທຳດແຫງ້ີ ) ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ທຳດສດົ ) ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ທຳດແຫງ້ີ )

ໃນຊື່ ວງລະດແລງີ້ ໃນຊື່ ວງລະດຝົນ

ຕຳຕະລຳງ 5: ສມົ ທຽບຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ສດົ ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ລະຫວ່ື ຳງແນວພນັ ຫຍຳ້ີ ກນສມື່ ວງ ແລະ ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2,

T/ha/ປ

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ຕ່ື ປ ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 ຫຍຳີ້ ກນສມ່ື ວງ SEM P-Value

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ (ຫຍຳີ້ ສດົ ), T/ha 112.75a 100.27b 2.91 0.005

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ (ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ ), T/ha 24.72a 23.66b 0.66 0.005

120 112.75 100.27 ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ທຳດສດົ ), t/ha

100 ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ (ທຳດແຫງີ້ ), t/ha

80

60

40 23.66
24.72

20

0 ຫຍຳີ້ ກນສມື່ ວງ
ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2

ຕຳຕະລຳງ 6: ສມົ ທຽບກຳນນຳໃຊຝີ້ ື່ ຸ ນທ່ື ຕື່ ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2 ແລະ ຫຍຳ້ີ ກນສມື່ ວງໃນລະດຝົນ T/ha

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ , t/ha MR MRK 50 MRK100

ຫຍຳ້ີ ສດົ 69.50 81.62 84.87

ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ 13.17 15.27 15.83

90 ໃນຊ່ື ວງລະດຝົນ ທຳດສດົ ໃນຊ່ື ວງ
80
70 81.62 84.87
60
50 69.5 71.75
40
30 13.17 15.27 15.83 14.78
20 MR MRK 50 MRK100 GR
10

0

ຕະລຳງທ 7: ສມົ ທຽບກຳນນຳໃຊຝ້ີ ື່ ຸ ນຕື່ ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 ແລະ ຫຍຳ້ີ ກນສມື່ ວງໃນລ

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ , MR MRK 50 MRK100 GR GRK 50 G
t/ha

ຫຍຳີ້ ສດົ 30 33.31 38.93 21.12 21.62

ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 7.66 8.37 9.57 5.73 5.75

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸ ມສໍາ

81

GRL GRK 50 GRK 100 SEM P-Value
85.25 3.53 0.935
71.75 77.75 17.43 0.72 0.935

14.78 16.41

ງລະດຝົນ ທຳດແຫງີ້

77.75 85.25

16.41 17.43

GRK 50 GRK 100

ລະດແລງ້ີ T/ha
GRK 100 SEM P-Value

23.31 2.17 0.321
5.99 0.54 0.321

າມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

ໃນຊ່ ວງລະດູ ແລ້ ງ ທາດສົ ດ ໃນຊ່ ວ

45 38.93
40
35 30 33.31
30
25 21.12
20 8.37 9.57
15
10 7.66 5.73

5 MRK 50 MRK100 GR
0

MR

ຕຳຕະລຳງທ: 8 ສມົ ທຽບກຳນນຳໃຊຝ້ີ ່ື ຸ ນຕ່ື ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2ແລະ ຫຍຳ້ີ ກນສມື່ ວງ T

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ , t/ha/ປ MR MRK MRK100
50

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ຫຍຳີ້ ສດົ ) 99.50 114.94 123.81

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ຫຍແີ້ ຫງີ້ ) 22.18 25.20 26.78

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸ ມສໍາ

82

ວງລະດູ ແລ້ ງ ທາດແຫ້ ງ

21.62 23.31

5.75 5.99

GRK 50 GRK 100

T/ha/ປ

GR GRK GRK SEM P-
50 100 Value
92.90
22.20 99.38 108.56 5.04 0.723
23.72 25.07 1.14 0.723

າມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

83

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ທຳດສດົ ) t/ha ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ (ທຳດແຫງີ້ ) t/ha

140 114.94 123.81
120 99.5
100 99.38 108.56

92.88

80

60

40 22.18 25.2 26.78 22.18 23.72 25.07

20

0

MR MRK 50 MRK100 GR GRK 50 GRK 100

ຕຳຕະລຳງ: 9 ສມົ ທຽບກຳນນຳໃຊປ້ີ ນຂຳວຕ່ື ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2 ແລະ ຫຍຳ້ີ ກນສມ່ື ວງໃນລະດຝົນ ແລະ
ລະດແລງ້ີ , T/ha

ຜນົ ຜະລດິ M lime M no lime G lime G no lime SEM P-Value

ໃນຊື່ ວງລະດຝົນ

ຫຍຳ້ີ ສດົ 82.74 74.58 82.33 74.17 2.88 0.666

ຫຍຳ້ີ ແຫງີ້ 15.54 13.98 17.25 15.17 0.59 0.666

ໃນຊື່ ວງລະດແລງີ້ 34.25 33.91 23.25 20.79 1.77 0.67
ຫຍຳ້ີ ສດົ

ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ 8.62 8.45 6.10 5.54 0.44 0.67

ໃນຊວງລະດຜນົ ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ (ທຳດສດົ ), t/ha ໃນຊວງລະດຜນົ ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ທຳດແຫງີ້ ),
ໃນຊວງລະດແລງີ້ ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ທຳດສດົ ), t/ha ໃນຊວງລະດແລງີ້ ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ທຳດແຫງ້ີ )

90 82.74 74.58 82.33 74.17

80 33.91 17.2523.25 15.1720.79
13.98 8.45 6.1 G no lime
70 M no lime
G lime
60

50
40 34.25

30 15.54
8.62
20

10

0

M lime

ຕຳຕະລຳງ: 10 ສມົ ທຽບກຳນນຳໃຊປ້ີ ນຂຳວຕ່ື ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 ແລະ ຫຍຳ້ີ ກນສມື່ ວງ , T/ha/ປ

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ t/ha/ປ M lime M no lime G lime G no lime SEM P-Value

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

84

ຫຍຳ້ີ ສດົ 117 108.50 105.58 94.96 4.12 0.787
ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 25.74 23.70 24.93 22.38 0.93 0.787

140 117 ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ (ທຳດສດົ ), t/ha ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ທຳດແຫງ້ີ ), t/ha
120
100 108.5 105.58
80
60 94.96
40
20 25.74 23.7 24.93 22.38
M lime M no lime G lime G no lime
0

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

ຕຳຕະລຳງ: 11 ສມົ ທຽບແນວພນັ , ຝື່ ຸ ນ ແລະ ປນຂຳວຕ່ື ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳ້ີ ກນສມື່ ວງ ແລະ ຫຍ

ຜົ ນຜະລດິ MRL MRNL MRK MRK MRK MRK GRL
ຫຍຳ້ີ ສດົ 50L 50NL 100L 100NL
ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ 74.50 64.50 77.00
13.99 12.35 87.00 76.25 86.75 83.00 15.89

16.30 14.23 16.32 15.35

ຜນົ ຜະລ

100 87 86.75 83
90
80 74.5 76.25

70 64.5
60

50

40

30

20 13.99 12.35 16.3 16.32 15.
14.23
10

0
MRL MRNL MRK50L MRK50NL MRK100L MRK
100NL

ຕຳຕະລຳງ: 12 ສມົ ທຽບແນວພນັ , ຝ່ື ຸ ນ ແລະ ປນຂຳວຕ່ື ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳີ້ ກນສມ່ື ວງ ແລະ ຫຍ
MRL MRNL MRK MRK MRK MRK GRL

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸ ມສໍາ

85

ຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 ໃນລະດຝົນ

GRNL GRK GRK GRK GRK SEM P-Value
50L 50NL 100L 100NL 0.452
66.50 4.99 0.31 1
13.66 78.50 77.00 91.50 79.00 1.02

16.56 16.27 19.29 15.58

ລດິ ຫຍຳີ້ (ທຳດສດົ ) ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ (ທຳດແຫງ້ີ ) 79
91.5
77
66.5 78.5 77

.35 15.89 16.56 16.27 19.29 15.58
13.66

GRL GRNL GRK50L GRK50NL GRK 100L GRK
100NL

ຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 ໃນລະດແລງ້ີ , T/ha P-
GRNL GRK GRK GRK GRK SEM

າມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

ຜນົ ຜະ 50L 50NL 100L 100NL
ລດິ
28.25 31.75 36.87 29.75 37.625 40.25 22.50
ຫຍຳ້ີ ສດົ 7.31 8.01 9.15 7.59 9.41 9.74 5.97
ຫຍແ້ີ ຫງ້ີ

50 36.87 40.25
37.625
40 29.75
30 28.25 31.75

20
10 7.31 8.01 9.15 7.59 9.41 9

0

ຕຳຕະລຳງ: 13 ສມົ ທຽບແນວພນັ , ຝ່ື ຸ ນ ແລະ ປນຂຳວຕື່ ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳີ້ ກນສມ່ື ວງ ແລະ ຫ

ຜນົ MRL MRNL MRK MRK MRK MRK GRL
ຜະລດິ 50L 50NL 100L 100NL

ຫຍຳ້ີ ສດົ 102.75 96.25 123.87 106.00 124.38 123.25 99.50
ຫຍາີ້ 22.97 21.39 27.00 23.39 27.25 26.32 23.50

ແຫງີ້

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸ ມສໍາ

50L 50NL 100L 100NL 86

Value

19.75 21.87 21.37 25.37 21.25 3.07 0.233
5.49 5.90 5.61 6.44 5.53 0.76 0.423

5
ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ (ທຳດສດົ ), t/ha

22.5 19.75 21.87 21.37 25.37 21.25

9.74 5.61 6.44 5.53
5.97 5.49 5.9

ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 (T/ha/ປ)

GRNL GRK GRK GRK GRK SEM P-Value
50L 50NL 100L 100NL 7.13 0.289
98.38 116.88 100.25 1.62 0.426
0 86.25 100.38
23.30 27.15 22.98
0 20.87 24.15

າມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

87

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ (ທຳດສດົ ), t/ha ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ (ທຳດແຫງີ້ ), t/ha

140 123.87 124.38 123.25
99.5
120 116.88
100
102.75 96.25 106 100.38 98.38 100.25
86.25

80

60

40 22.97 21.39 27 23.39 27.25 26.32 23.5 20.87 24.15 23.3 27.15 22.98

20

0

ຕຳຕະລຳງ: 14 ອງົ ປະກອບທຳງດຳ້ີ ນເຄມຂອງຫຍຳ້ີ ກນສມວ່ື ງ ແລະ ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 GRK GRK GRK
MRL MRNL MRK MRK MRK MRK GRL GRNL 50L

GRK
50L 50NL 100L 100NL

50NL 100L 100NL

DM 94.39 94.52 94.10 94.33 94.30 93.57 94.54 94.75
94.19 94.95 94.21 94.20

CP 10.05 11.08 10.19 10.71 10.18 11.07 9.20 9.50
8.30 9.94 35.26
8.99 9.40
CF 27.17 28.57 28.93 28.79 30.72 27.82

36.33 36.28 34.89 33.78 35.70 70.31 75.89 67.71 75.71 76.67
NDF 69.43 68.07 67.47

76.86 75.79 75.44 74.74 36.93 35.91 36.46 45.09
ADF 34.57 34.29 35.98

44.98 44.99 43.16 45.64 43.16

Ash 7.05 7.66 8.45 6.88 7.01 7.20 6.99 6.73
7.17 7.39 7.46 7.31

ສະຫຸບຼ ຜນົ

ຜ່ື ຳນກຳນສກຶ ສຳຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳີ້ ກນສມື່ ວງ ແລະ ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 ທື່ ໃຊລີ້ ະດບັ ຝື່ ຸນແຕກຕ່ື ຳງກນັ ແລະ ປນ
ຂຳວ ສຳມຳດສະຫຸຼບໄດດ້ີ ່ື ງັ ນ:້ີ ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ສດົ , ຫຍຳ້ີ ແຫງີ້ ໃນລະດແລງີ້ ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2 ແມື່ ນ: 34.08 t/ha ແລະ
ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ ແມ່ື ນ: 8.54 t/ha, ກນິ ສມວື່ ງແມື່ ນ: 22.02 t/ha ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ ແມ່ື ນ: 5.82 t/ha ແມື່ ນມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງ
ກນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ິ (P<0.05). ສ່ື ວນຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ ສດົ ໃນລະດຝົນຂອງຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2 ແມື່ ນ: 78.67 t/ha ແລະ
ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ແມື່ ນ: 14.76 t/ha, ກນິ ສມວື່ ງແມ່ື ນ: 78.25 t/ha ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ ແມື່ ນ: 16.21 t/ha ແມ່ື ນບື່ ມຄວຳມ
ແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ິ (P>0.05). ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ ສດົ ຕື່ ປຂອງຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 ແມື່ ນ 112.75 T/ha/ປ ແລະ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

88

ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 24.72 T/ha/ປ, ສ່ື ວນຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ ສດົ ຂອງຫຍຳີ້ ກນສມ່ື ວງແມ່ື ນ 100.27 T/ha/ປ ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ ແມ່ື ນ
23.66 T/ha/ປ ຊ່ື ງຶ ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P<0.05).

ກຳນໃຊຝີ້ ່ື ຸ ນຕ່ື ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ສດົ , ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ຂອງຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2 ໃນລະດຝົນ ເຫນັ ວື່ ຳ ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ+ໃສື່ ຝື່ ຸ ນ
ຄອກ (MR=69.5 T/ha), ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ໂປຕຳຊຽມ 50% (MRK 50%=81.62 T/ha) ແລະ ຫຍຳີ້ ມ
ລຳໂຕ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ໂປຕຳຊຽມ 100% (MRK100%=84.87 t/ha) ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 13. 17 T/ha, 15.27 T/ha
ແລະ 15.83 T/ha ຕຳມລຳດບັ . ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ສດົ , ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ ຂອງຫຍຳ້ີ ກນສມ່ື ວງໃນລະດຝົນ ເຫນັ ວື່ ຳ: ຫຍຳີ້ ກນ+
ໃສ່ື ຝື່ ຸ ນຄອກ (GR=71.75 T/ha), ຫຍຳີ້ ກນ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ໂປຕຳຊຽມ 50% (GRK 50%=77.75 T/ha) ແລະ ຫຍຳ້ີ
ກນ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ໂປຕຳຊຽມ 100% (GRK100%=85.25 t/ha) ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ 14.78 T/ha, 16.41 T/ha ແລະ
17.43 T/ha ຕຳມລຳດບັ ແມື່ ນບ່ື ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P>0.05) ແຕື່ ວື່ ຳ ຫຍຳ້ີ ທື່ ໄດຮ້ີ ບັ ຫຍຳ້ີ ໂປຕດັ ຊຽມ
ໃນລະດບັ 100% ມແນວໂນມີ້ ສງກວື່ ຳໝ່ື ແລະ ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນໂປຕດັ ຊຽມໃນລະດບັ 50% ຕຳມລຳດບັ .

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳີ້ ສດົ , ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ຂອງຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2 ໃນລະດແລງີ້ ເຫນັ ວ່ື ຳ: ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ+ໃສ່ື ຝ່ື ຸ ນຄອກ (MR=
30 T/ha), ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ໂປຕຳຊຽມ 50% (MRK 50%=33.31 t/ha) ແລະ ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+
ໂປຕຳຊຽມ 100% (MRK100%=38.93 t/ha) ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 7.66 T/ha, 8.37 t/ha ແລະ 9.57 t/ha ຕຳມ
ລຳດບັ . ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ສດົ , ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ຂອງຫຍຳ້ີ ກນສມື່ ວງໃນລະດແລງີ້ ເຫນັ ວ່ື ຳ: ຫຍຳ້ີ ກນ+ໃສື່ ຝື່ ຸ ນຄອກ (GR=21.12
T/ha), ຫຍຳ້ີ ກນ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ໂປຕຳຊຽມ 50% (GRK 50%=21.62 t/ha) ແລະ ຫຍຳ້ີ ກນ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ໂປຕຳຊຽມ
100% (GRK100%=23.31 t/ha) ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ 5.73 T/ha, 5.75 t/ha ແລະ 5.99 t/ha ຕຳມລຳດບັ ແມ່ື ນບ່ື
ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ິ (P>0.05) ແຕື່ ວື່ ຳ ຫຍຳີ້ ທື່ ໄດຮ້ີ ບັ ຫຍຳ້ີ ໂປຕດັ ຊຽມໃນລະດບັ 100% ມແນວໂນມ້ີ ສງ
ກວ່ື ຳໝື່ ແລະ ຮອງລງົ ມຳແມ່ື ນໂປຕດັ ຊຽມໃນລະດບັ 50% ຕຳມລຳດບັ .

ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ສດົ , ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ ຂອງຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 ຕື່ ປ ເຫນັ ວ່ື ຳ ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ+ໃສ່ື ຝື່ ຸ ນຄອກ (MR=99.50
T/ha), ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ໂປຕຳຊຽມ 50% (MRK 50%=114.94 T/ha) ແລະ ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+
ໂປຕຳຊຽມ 100% (MRK100%=123.81 t/ha) ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງີ້ 22.18 T/ha, 25.20 T/ha ແລະ 26.78 T/ha
ຕຳມລຳດບັ . ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ສດົ , ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ ຂອງກນສມ່ື ວງຕ່ື ປເຫນັ ວື່ ຳ: ຫຍຳີ້ ກນ+ໃສື່ ຝື່ ຸ ນຄອກ (GR=92.90 T/ha),
ຫຍຳ້ີ ກນ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ໂປຕຳຊຽມ 50% (GRK 50%=99.38 T/ha) ແລະ ຫຍຳີ້ ກນ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ໂປຕຳຊຽມ 100%
(GRK100%=108.56 t/ha) ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ 22.20 T/ha, 23.72 T/ha ແລະ 25.07 T/ha ຕຳມລຳດບັ ແມ່ື ນບ່ື
ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P>0.05) ແຕ່ື ວ່ື ຳ ຫຍຳ້ີ ທ່ື ໄດຮີ້ ບັ ຫຍຳີ້ ໂປຕດັ ຊຽມໃນລະດບັ 100% ມແນວໂນມີ້ ສງ
ກວ່ື ຳໝ່ື ແລະ ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນໂປຕດັ ຊຽມໃນລະດບັ 50% ຕຳມລຳດບັ .

ກຳນໃຊປີ້ ນຂຳວຕ່ື ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ສດົ , ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ , ໃນຊວ່ື ງລະດຝົນຂອງຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2 ເຫນັ ວ່ື ຳ: ຫຍຳີ້ ມລຳ
ໂຕ 2+ປນຂຳວ (M lime=82.74 T/ha), ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2+ບ່ື ໃສື່ ປນຂຳວ (M no lime=74.58 T/ha) ແລະ ຫຍຳ້ີ
ແຫງີ້ ເຫນັ ວື່ ຳ 15.54 T/ha ແລະ 13.98 T/ha ແລະ ໃນລະດແລງີ້ ເຫນັ ວ່ື ຳ: ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2+ປນຂຳວ (M
lime=34.25 T/ha), ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2+ບ່ື ໃສື່ ປນຂຳວ (M no lime=33.91 T/ha) ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ເຫນັ ວື່ ຳ 8.62
T/ha ແລະ 8.45 T/ha ແລະ ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ສດົ , ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ຂອງຫຍຳີ້ ກນສມ່ື ວງໃນຊວ່ື ງລະດຝົນເຫນັ ວື່ ຳ: ຫຍຳີ້ ກນ+
ປນຂຳວ (G lime=82.33 T/ha), ຫຍຳ້ີ ກນ+ບື່ ໃສ່ື ປນຂຳວ (G no lime=74.17 T/ha) ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງີ້ ເຫນັ ວື່ ຳ
17.25 T/ha, 15.17 T/ha ແລະ ໃນຊວ່ື ງລະດແລງີ້ ເຫນັ ວື່ ຳ: ຫຍຳ້ີ ກນ+ປນຂຳວ (G lime=23.25 T/ha), ຫຍຳ້ີ ກ
ນ+ບື່ ໃສ່ື ປນຂຳວ (G no lime=20.79 T/ha) ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ເຫນັ ວ່ື ຳ 6.10 T/ha, 5.54 T/ha. ຜນົ ຜະລດິ ຕື່ ປເຫນັ
ວື່ ຳ: ເຫນັ ວ່ື ຳ : ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2+ປນຂຳວ (M lime=117 T/ha), ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2+ບື່ ໃສ່ື ປນຂຳວ (M no lime=108.50
T/ha) ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ເຫນັ ວື່ ຳ 25.74 T/ha ແລະ 23.70 T/ha ແລະ ຫຍຳ້ີ ກນ+ປນຂຳວ (G lime=105.58 T/ha),

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

89

ຫຍຳ້ີ ກນ+ບ່ື ໃສ່ື ປນຂຳວ (G no lime=94.96 T/ha) ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ ເຫນັ ວື່ ຳ 24.93 T/ha, 22.38 T/ha ເຫນັ ວ່ື ຳບື່
ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P>0.05).

ແນວພນັ , ຝ່ື ຸ ນ ແລະ ປນຂຳວຕື່ ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳີ້ ສດົ , ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ຂອງຫຍຳີ້ ກນສມື່ ວງ ແລະ ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ 2
ໃນລະດຝົນເຫນັ ວື່ ຳ: ສ່ື ງິ ທດົ ລອງທ່ື ໃຫຜ້ີ ນົ ຜະລດິ ສງສຸດແມື່ ນ ຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕທື່ ໃຊຝີ້ ື່ ຸ ນຄອກ+ປນຂຳວ+ໂປຕດັ ຊຽມ
50% MRK 50L=87.00 T/ha ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 16.30 T/ha, ສື່ ງິ ທດົ ລອງທ່ື ໃຫຜ້ີ ນົ ຜະລດິ ຕ່ື ຳສຸດແມ່ື ນ ຫຍຳ້ີ ມລຳ
ໂຕ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ບ່ື ໃສື່ ປນຂຳວ MRNL = 64.50 T/ha ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ 12.35 T/ha ແລະ ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳ້ີ ກນ
ສງສຸດແມ່ື ນຫຍຳີ້ ກນ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ໂປຕດັ ຊຽມ 100%+ປນຂຳວ GRK100L=91.50 t/ha ແລະ ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ ແມ່ື ນ
19.29 T/ha ແລະ ຕື່ ຳສຸດແມ່ື ນ 66.50 T/ha ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງີ້ 13.66 t/ha ເຫນັ ວ່ື ຳບື່ ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳີ້ ນ
ສະຖຕິ ິ (P>0.05).

ແນວພນັ , ຝ່ື ຸ ນ ແລະ ປນຂຳວຕ່ື ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳີ້ ສດົ , ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ຂອງຫຍຳີ້ ກນສມ່ື ວງ ແລະ ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ 2
ໃນລະດແລງີ້ ເຫນັ ວື່ ຳ: ສ່ື ງິ ທດົ ລອງທ່ື ໃຫຜີ້ ນົ ຜະລດິ ສງສຸດແມ່ື ນ ຫຍຳີ້ ມລຳໂຕທ່ື ໃຊຝີ້ ື່ ຸນຄອກ+ໂປຕດັ ຊຽມ 100%+ບ່ື ມ
ປນຂຳວ MRK 50NL=40.25 T/ha ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 9.74 T/ha, ສື່ ງິ ທດົ ລອງທ່ື ໃຫຜ້ີ ນົ ຜະລດິ ຕື່ ຳສຸດແມ່ື ນ ຫຍຳີ້ ມ
ລຳໂຕ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ປນຂຳວ MRL = 28.25 T/ha ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 7.31 T/ha ແລະ ຜນົ ຜະລດິ ຂອງຫຍຳີ້ ກນ ສງສຸດ
ແມ່ື ນຫຍຳີ້ ກນ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ໂປຕດັ ຊຽມ 100%+ປນຂຳວ GRK100L=25.37 t/ha, ຫຍຳີ້ ແຫງ້ີ ແມ່ື ນ 6.44 T/ha
ແລະ ຕື່ ຳສຸດແມື່ ນຫຍຳີ້ ກນ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ບື່ ໃສ່ື ປນຂຳວ GRNL =19.75 T/ha ແລະ ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ ແມື່ ນ 5.49 T/ha ເຫນັ
ວື່ ຳບ່ື ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P>0.05). ຜນົ ຜະລດິ ຕ່ື ປ ເຫນັ ວື່ ຳຫຍຳ້ີ ມລຳໂຕ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ໂປຕດັ ຊຽມ
100%+ປນຂຳວ ໃຫຜີ້ ນົ ຜະລດິ ສງສຸດ MRK100L=124.38 T/ha, ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ 27.25 T/ha ແລະ ຜນົ ຜະລດິ ຕື່ ຳສຸດ
ແມ່ື ນຫຍຳີ້ ມລຳໂຕ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ບື່ ໃສ່ື ປຂຳວ MRNL=96.25 t/ha ແລະ ຜນົ ຜະລດິ ຫຍຳ້ີ ກນ+ຝ່ື ຸ ນຄອກ+ໂປຕດັ ຊຽມ
100%+ປນຂຳວ 116.88 t/ha, ຫຍຳີ້ ແຫງີ້ 27.15 t/ha ແລະ ຜນົ ຜະລດິ ຕ່ື ຳສຸດແມື່ ນ ຫຍຳີ້ ກນ+ຝື່ ຸ ນຄອກ+ບ່ື ໃສື່ ປນ
ຂຳວ 86.25 t/ha, ຫຍຳ້ີ ແຫງ້ີ 20.87 t/ha ເຫນັ ວ່ື ຳບື່ ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P>0.05).

ຄຳຂອບໃຈ

ກຳນທດົ ລອງເກບັ ກຳຂມ້ີ ນ ແລະ ວເິ ຄຳະຂມີ້ ນ ຄງັ້ີ ນໄີ້ ດຜີ້ ື່ ຳນພນົ້ີ ໄປ ໄດຮ້ີ ັບຜົນສຳເລດັ ລງົ ດວີ້ ຍດ ຄະນະ
ຄນົີ້ ຄວຳ້ີ ຂຖໂອກຳດນສ້ີ ະແດງຄວຳມຮບ້ີ ຸນຄຸນແລະຂອບໃຈມຳຍງັ ຄະນະອຳຈຳນ ນກັ ສກຶ ສຳເພື່ ອນຮ່ື ວມງຳນ ໃນພຳກ
ວຊິ ຳລຽ້ີ ງສດັ ແລະກຳນປະມງົ ຄະນະກະເສດສຳດ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫື່ ງຊຳດ ທ່ື ໃຫຄ້ີ ຳປຶກສຳຊື່ ວຍເຫຼອ, ຂສະແດງ
ຄວຳມຂອບໃຈມຳຍັງ ໂຄງກຳນພັດທະນຳພນີ້ ຖຳນໂຄງລ່ື ຳງດຳີ້ ນກະສກິ ຳຮ່ື ວມມລຳວ-ຮງົ ກຳລ III (Agriculture
Infrastructure Development in The Lao People Democratic Republic- Hungarian Project) ທ່ື
ໃຫກ້ີ ຳນສະໜບັ ສະໜນທຳງດຳີ້ ນງບົ ປະມຳນໃນກຳນເຮດັ ງຳນສກຶ ສຳຄນົ້ີ ຄວຳີ້ ໃນຄງັີ້ ນຈ້ີ ນົ ໄດຮ້ີ ບັ ຜນົ ສຳເລດັ .

ເອກະສານອຳ້ີ ງອງ

ພອນປະເສດ ເພງັ ສະຫວນັ , (2011). ກຳນທດົ ສອບພດອຳຫຳນສດັ ກບັ ສະພຳບແວດລອີ້ ມຂອງ ສປປ ລຳວ. ວຳລະສຳນ
ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ,ີ້ສະບບັ ທ 1 ໜຳີ້ ທ 4

ພອນປະເສດ ເພງັ ສະຫວນັ , ປອ ອຳມະລ ເພງັ ວໄິ ລສຸກ, ສຸກສຳລຳນຄຳພມ ແລະ ພຄຳ ວຽງວໄິ ລ, (2019). ຜນົ ງຳນກຳນ
ຄນົີ້ ຄວຳີ້ ທຳງດຳີ້ ນກຳນລຽ້ີ ງສດັ ໃນໄລຍະ 20 ປ (1999-2019) ສະຖຳບນັ ຄນົ້ີ ຄວ້ີ ຳກະສກິ ຳ, ປ່ື ຳໄມ ີ້ ແລະ ພດັ
ທະນຳຊນົ ນະບດົ ສນຄນົີ້ ຄວຳ້ີ ກຳນລຽີ້ ງສດັ ໜຳ້ີ ທ 12 - 14

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

90

ວຽງສະກຸນ ນຳປະເສດ (2005) ຜນົ ຂອງແຫື່ ຼງອຳຫຳນພະລງັ ງຳນໃນສດອຳຫຳນຂຸ ນ້ີ ຕື່ ປະລມິ ຳນກຳນກນິ ໄດ,້ີ ຮບແບບ
ຂະບວນກຳນໝກັ ໃນກະເພຳະໝກັ , ຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນຍ່ື ອຍໄດີ້ ແລະ ອດັ ຕຳກຳນໄຫ່ື ຼຜ່ື ຳນຂອງງວົ ຊນ້ີ ໜຳ້ີ
ທ 36

ວຽງສະກຸນ ນຳປະເສດ, ຟອງສະມຸດ ສຸທຳມະວງົ , ຄຳ ພມົ ມະຈນັ , ຈນັ ທຳ ຈນັ ດຳ ແລະ ທອງຫຼອມ ພມົ ມະວງົ (2008)
ພນີ້ ຖຳນກຳນລຽີ້ ງສດັ ຄຽ້ີ ວເອອ້ີ ງ, ພຳກວຊິ ຳລຽີ້ ງສດັ ແລະ ກຳນປະມງົ , ຄະນະກະເສດສຳດ, ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລ
ແຫື່ ງຊຳດ ໝຳີ້ ທື່ 1.

ສມົ ປະຖຳມະວງົ ແລະ ບຸນຖອງ ບວົ ຫອມ (2003) ທື່ ງົ ຫຍຳ້ີ ແລະ ພດອຳຫຳນສດັ ເຂດຮອີ້ ນ, ປມ້ີ ຄື່ ມກຳນສອນລະບບົ
ປະລນິ ຍຳຕ, ຄະນະກະເສດສຳດ, ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫ່ື ງຊຳດ. ໜຳີ້ ທ. 8

ບຸນຖອງ ບວົ ຫອມ, ດຣ ພອນປະເສດ ເພງັ ສະຫວນັ , ບຸນລຽີ້ ງ ຄຸດສະຫວື່ ຳງ, ສມົ ຈນັ ຄຳພຳວງົ , ອຳມະລ ເພງັ ວໄິ ລສຸກ
ແລະ ບຸນຖຳວອນ ກຸນນະວງົ ສຳ, 2014 ປມ້ີ ຄື່ ມຢຳກລຽີ້ ງງວົ ໄດດ້ີ ຄວນຮຫ້ີ ຍງັ ແດື່ ໜຳ້ີ 12.

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

91

ຜນົ ຂອງລະດບັ ແໜແດງ ແລະ ກຳກເບຍ ໃນສດອຳຫຳນຄບົ ສື່ ວນ ຕ່ື ກຳນຍ່ື ອຍໄດໃີ້ ນຫອີ້ ງທດົ

ລອງ
Effects of Azolla microphylla and Brewer grain in total mixed rations on

vitro digestibility

ໄຊຍະຫຳນ ສສະຫວດັ 1,3, ໄຊສະຫວຳດ ນນັ ທະວງົ 1,4, ອລະຍຳ ດວງພະຈນັ 1,
Pattaya Napasirth 2,, ວຽງສະກຸນ ນຳປະເສດ 1,*

Xaiyahane Sisavath1,3,, Xaysavart Nunthavong 1,4,

Orlaya Duangphajun1, Pattaya Napasirth2, Viengsakoun Napasirth1,*

1ຄະນະກະເສດສຳດ, ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫື່ ງຊຳດ,2 ຄະນະເຕກັ ໂນໂລຊ, ມະຫະວທິ ະຍຳໄລຣຳດຊະພດັ ອຸດອນທຳນ, ປະເທດໄທ,3 ນກັ ສກຶ ສຳປະລຍິ ຳໂທ
ຫຼກັ ສດວທິ ະຍຳສຳດສດັ ,4 ນກັ ສກຶ ສຳປະລຍິ ຳຕຫຼກັ ສດກຳນລຽີ້ ງສດັ ;
*ຜື່ ຮບັ ຜດິ ຊອບກຳນຄນົ້ີ ຄວຳີ້ : [email protected]

1 Faculty of agriculture, National University of Laos;2 Faculty of Technology, Udonthani Rajabhat University, Thailand; 3
Master student program in Animal Science;

* Corresponding authors: [email protected]

ບດົ ຄດັ ຫຍ ີ້

ກຳນສກຶ ສຳຄງັ້ີ້ີ ນມ້ີ ຈດຸ ປະສງົ ເພື່ ອສກຶ ສຳລະດບັ ແໜແດງບດົ ແຫງ້ີ ປະສມົ ໃນສດອຳຫຳນຄບົ ສື່ ວນ ຕື່ ອງົ ປະກອບ
ເຄມ ແລະ ກຳນຍື່ ອຍໄດໃ້ີ ນຫອີ້ ງທດົ ລອງ ໂດຍງວົ ພນີ້ ເມອງລຳວ ໂດຍນຳໃຊແີ້ ຜນກຳນທດົ ລອງແບບ CRD ປະກອບ
ດວ້ີ ຍ 5 ລະດບັ ໃນສດອຳຫຳນຄບົ ສ່ື ວນໄດແີ້ ກ່ື (0, 5, 10,15 ແລະ 20%), ຜນົ ກຳນຊອກຫຳອງົ ປະກອບເຄມ ໃນສດ
ອຳຫຳນສດອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ ສ່ື ວນປະກອບມ (DM), 88.78, 88.44, 88.12, 88.24 ແລະ 89.41%, ມທຳດ
ຊນີ້ ລວມ (CP), 17.97, 17.49, 17.39, 18.08 ແລະ 14.76%, ໄຂມນັ ລວມ (EE), 2.65, 2.42, 2.44, 2.57
ແລະ 1.76%, ເຍອ້ີ ໄຍລວມ(CF) , 24.13, 23.50, 23.65 ແລະ 27.67%, ເຖື່ ຳົ ລວມ (Ash) 8.20, 9.04, 9.75,
10.92 ແລະ 12.35%, (NFE) 35.83, 35.99, 34.89, 32.68 ແລະ 33.87%, ເຍອ້ີ ໄຍທ່ື ບ່ື ລະລຳຍໃນສຳນຊກັ
ຟອກທ່ື ເປັນກຳງ (NDF), 50.63, 50.92, 47.90, 47.96 ແລະ 50.16%, ເຍອີ້ ໄຍທື່ ບື່ ລະລຳຍໃນສຳນຊກັ ຟອກທ່ື
ເປັນກດົ (ADF), 31.91, 32.57, 31.00, 32.24 ແລະ 37.57%, ເຍອ້ີ ໄຍທື່ ບ່ື ລະລຳຍໃນອຳຊດິ ເຂມັີ້ ຂຸ ນີ້ 72%,
( ADL) 4. 65, 5. 46, 5. 17, 5. 58 ແລ ະ 7. 51%, TDN, 51. 77, 50. 47, 49. 55, 49. 01ແລ ະ 44. 80%, ຜົນ
ໄດຮີ້ ຈັ ຳກກຳນວດັ ແທກປະລມິ ຳນແກ໊ສສະສມົ ພບົ ວື່ ຳ (gas) ຈຳກຈລຸ ນິ ຊທື່ ຍື່ ອຍໄດໃ້ີ ນສດອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ ສ່ື ວນທງັ
5 ສດ, ໃນປະລມິ ຳນອຳຫຳນທ່ື ທດົ ລອງແມື່ ນ 0.5g, ເຫນັ ໄດວີ້ ່ື ຳຄ່ື ຳແກ໊ສທື່ ສະສມົ ໃນຊື່ ວົ ໂມງທ 12-96, , T1 ສງກວື່ ຳ
T4 , T3, T2 ແລະ T5 ຕຳມລຳດບັ , ແມ່ື ນມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P<0.05), ກຳນຍ່ື ອຍໄດຂ້ີ ອງ
ວດັ ຖຸແຫງ້ີ IVDMD (in vitro dry matter digestibility) ຂອງສດອຳຫຳນທງັ 5 ສດ, ມຄື່ ຳກຳນຍື່ ອຍໄດຂ້ີ ອງວດັ ຖຸ
ແຫງ້ີ ໃນຊ່ື ວົ ໂມງທ 24,48, 96, T5 ສງກວ່ື ຳ T1 , T2, T4 ແລະ T3 ຕຳມລຳດບັ , ແມ່ື ນມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ທຳງດຳ້ີ ນ
ສະຖຕິ ິ (P<0.05), ຜນົ ຂອງກຳນຍື່ ອຍໄດຂີ້ ອງອນຊວດັ ຖຸແຫງ້ີ IVOMD (in vitro organic matter digestibility)
ໃນຊື່ ວົ ໂມງທ 24 ກຳນຍື່ ອຍໄດຂ້ີ ອງອນິ ຊວດັ ຖຸແຫງີ້ T1 ສງກວ່ື ຳ T4, T2,T3 ແລະ T5,) ຕຳມລຳດບັ ແມື່ ນມຄວຳມ
ແຕກຕື່ ຳງຢ່ື ຳງມໄລຍະສຳພນັ ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (P<0.05). ໃນຊ່ື ວົ ໂມງທ 48 ເຫນັ ວື່ ຳ T2 ມຄື່ ຳສງກວື່ ຳ T5, T4, T3
ແລະ T1, ແມື່ ນບື່ ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງກນັ ທຳງສະຄຕິ (ິ P>0.05), ໃນຊ່ື ວົ ໂມງທ 96 ເຫນັ ວື່ ຳ T1 ສງກວື່ ຳ T4, T2, T3,

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

92

ແລະ T5 ຕຳມລຳດບັ ແມ່ື ນມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງຢື່ ຳງມໄລຍະສຳພນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ິ (P<0.05). ຢື່ ຳງໃດກຕຳມອຳຫຳນ
ປະສມົ ຄບົ ສື່ ວນ (TMR) ທື່ ມສ່ື ວນປະສມົ ແໜແດງ 0% ໃນສດອຳຫຳນມແນວໂນມີ້ ໃນກຳນຍ່ື ອຍຂອງຈລຸ ນິ ຊໃນ
ຫຼອດທດົ ລອງທື່ ມກຳນຜະລດິ ປະລມິ ຳນແກ໊ສສະສມົ ສງກວ່ື ຳ, ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນສດອຳຫຳນທື່ ມສື່ ວນປະສມົ ແໜແດງ
15%, 10%, 5 ແລະ 20% ຕຳມລຳດບັ .

ຄຳສບັ ທ່ື ສຳຄນັ : ແໜແດງ, ອງົ ປະກອບເຄມ, ກຳນຍື່ ອຍໄດໃີ້ ນຫອີ້ ງທດົ ລອງ, ງວົ ພນ້ີ ເມອງລຳວ

Abstract:

The objective of this experiment weres study level addition of Azolla microphylla in
totoal mixed ration (TMR) on chemical composition and digestibility nutrient by vitro technique
in Lao native cattles, was conducted in a Completely Randomized Design ( CRD) , there are 5
treatments included that The Azolla microphylla was addition in 5 levels in total mixed ration
(0, 5, 10, 15 and 20%). Effect of chemical composition, (DM), 88.78, 88.44, 88.12, 88.24 and
89.41%, (CP), 17.97, 17.49, 17.39, 18.08 and 14.76%, (EE), 2.65, 2.42, 2.44, 2.57 and 1.76%,
(CF) , 24.13, 23.50, 23.65 and 27.67%, (Ash) 8.20, 9.04, 9.75, 10.92 and 12.35%, (NFE)
35.83, 35.99, 34.89, 32.68 and 33.87%, (%NDF), 50.63, 50.92, 47.90, 47.96 and 50.16%, (ADF),
31.91, 32.57, 31.00, 32.24 and 37.57%, 72%, (ADL) 4.65, 5.46, 5.17, 5.58 ແລະ 7.51%, TDN,
51.77, 50.47, 49.55, 49.01 and 44.80%. From the result shownd that cumulative gas from liquit
rumen microbial digestibility at 12- 96 hours. T1: higher than another tretments, T4, T3, T2
and T5, ml/0.5 g DM of feed (P>0.05) respectively, The in vitro dry matter digestibility (IVDMD)
at 24,48 and 96 hours, T5: higher than another tretments., T1, T2, T4 and T3, ml/0.5 g DM of
feed ( P<0. 05 ) respectively and in vitro organic matter digestibility ( IVOMD) at 24 hours, T1:
higher than another tretments., T4, T2, T3 and T5, ml/0.5 g DM of feed (P>0.05) respectively,
in vitro organic matter digestibility (IVOMD) at 48, , T2: higher than another tretments., T5,T4,T3
and T1, and 96 hours, T1: higher than another tretments., T4, T2, T3 and T5, ml/0.5 g DM of
feed (P>0.05) respectively,

Keywords: Azolla microphylla, Chemical Composition, in vitro gas production technique, Laos
native cattle

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

93

ບດົ ນຳ

ປະຫວດັ ຄວຳມເປັນມຳ ແລະ ສະພຳບບນັ ຫຳ
ປະຈບຸ ນັ ຄວຳມຕອີ້ ງກຳນອຳຫຳນເພ່ື ມຂນຶ້ີ ເນ່ື ອງຈຳກປະຊຳກອນມກຳນເພ່ື ມຂນຶີ້ ໂດຍສະເພຳະແຫື່ ຼງທຳດຊນ້ີ

ຈຳກພດ ແລະ ຈຳກສດັ B. Smith et al., (2018) ໄດລີ້ ຳຍງຳນວ່ື ຳ ຄວຳມຕອ້ີ ງກຳນຊນ້ີ ງວົ ເປັນແຫື່ ຼງທຳດຊນີ້ ເພື່ ມຂນຶີ້
ໃນທ່ື ວົ ໂລກ, ກຳນບລໂິ ພກຊນີ້ ງວົ ຍງັ ເປັນທື່ ຕອີ້ ງກຳນບລໂິ ພກຫຼຳຍໃນປະເທດທື່ ກຳລງັ ພດັ ທະນຳ ແລະ ປະເທດທ່ື

ກຳລງັ ພດັ ທະນຳ, ຄວຳມທຳີ້ ທຳຍຂອງກຳນປ່ື ຽນແປງສະພຳບອຳກຳດຂອງໂລກເຮດັ ໃຫນີ້ ກັ ວທິ ະຍຳສຳດຈຳນວນຫຼຳຍມຸງ້ີ
ເນັນີ້ ໄປທື່ ກຳນພດັ ທະນຳລະບບົ ກຳນຜະລດິ ສດັ ຄຽ້ີ ວເອອ້ີ ງແບບຍນຍງົ ທຳງດຳີ້ ນສື່ ງິ ແວດລອີ້ ມຂອງກຳນຜະລດິ ສດັ
Napasirth et al., (2018) ໄດລີ້ ຳຍງຳນວື່ ຳໃນປະເທດລຳວ ເປັນປະເທດທື່ ບື່ ມທຳງອອກສື່ ຖະເລຕງັ້ີ ຢື່ ໃຈກຳງແມ່ື ນຳ້ີ
ຂອງອະນຸພຳກລື່ ຸມ(GMS) ມຊຳຍແດນຕດິ ກບັ 5 ປະເທດ, ມພນ້ີ ທ່ື 236,800 Km2, ກຳນລຽ້ີ ງສດັ ແມື່ ນຍງັ ມກຳນລຽີ້ ງ
ແບບທຳມະຊຳດເປັນສື່ ວນໃຫຍ່ື ເຮດັ ໃຫສ້ີ ດັ ຂະຫຍຳຍໂຕຊຳີ້ , ເຮດັ ໃຫຜີ້ ນົ ຜະລດິ ຕ່ື ຳກຳນລຽ້ີ ງສດັ ແມ່ື ນຍງັ ລຽີ້ ງແບບເຄື່ ງິ
ຂງັ ເຄ່ື ງິ ປ່ື ອຍ, ເປັນຕນົີ້ ງວົ ພນ້ີ ເມອງລຳວ (Bos indicus) ລກັ ສະນະພຳຍນອກສຂອງງວົ ສ່ື ວນໃຫຍ່ື ສເຫຼອງເຖງິ ສນຳ້ີ
ຕຳນ ແລະ ດຳຍງັ ມສອ່ື ນໆອກ B. Smith et al., (2018) ໄດລ້ີ ຳຍງຳນວື່ ຳ ຝງງວົ ໃນລຳວເພ່ື ມຂນຶ້ີ 5% ຕ່ື ປ, ປະຈບຸ ນັ
ຈຳນວນງວົ ມຫຳຼ ຍກວື່ ຳ 1.88 ລຳີ້ ນໂຕ, ລດັ ຖະບຳນໄດເ້ີ ລື່ ງັ ໃສ່ື ກຳນລຽ້ີ ງແບບເປັນຟຳມໃນປ 2016 ມຈຳນວນຟຳມທງັ
ໝດົ 170 ຟຳມ, ໃນປ 2013 ກຳນຜະລິດຊນີ້ ມທື່ ຳອ່ື ຽງເພ່ື ມຂຶນີ້ ໂດຍກຳນບລໂິ ພກຊນີ້ 7.29 Kg/ຄນົ /ປ, ກະຊວງ
ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ້ີ (2021) ໄດກ້ີ ຳນດົ ເປົຳີ້ ໝຳຍໃນກຳນພດັ ທະນຳຂະແໜງກຳນວຽກງຳນກະສກິ ຳແຕື່ ປ 2020-2025

ລດັ ຖະບຳນໄດໃ້ີ ຫຄີ້ ວຳມສຳຄນັ ໃນກຳນລຽີ້ ງງວົ ໃນກຳນສະໜອງສະບຽງອຳຫຳນ ແລະ ສຳມຳດສຳ້ີ ງລຳຍຮບັ ໃຫປ້ີ ະເທດ
ຊຳດ. ໃຫໄີ້ ດີ້ 315,000 ໂຕ ແລະ ໃນປ 2025 ໃຫໄ້ີ ດບ້ີ ່ື ຕື່ ຳກວື່ ຳ 392,000 ໂຕ/ປ, ກຳນຜະລດິ ສະບຽງອຳຫຳນ ໂດຍ
ສະເພຳະໄດຮ້ີ ບັ ພະລງັ ງຳນບ່ື ຕ່ື ຳກວ່ື ຳ 2,600 Kcal/ຄນົ /ວນັ , ໃນນເີ້ ຂຳົີ້ ກວມເອຳົ 54%, ຊນ້ີ , ໄຂື່ ແລະ ປຳ ປະມຳນ
13%, ປະເພດພດຜກັ , ໝຳກໄມ ້ີ ແລະ ປະເພດຖື່ ວົ ກວມເອຳົ 8%, ໃນນປີ້ ະເພດຊນີ້ , ປຳ ແລະ ໄຂື່ 79 Kg/ຄນົ /ປ,
ຊນ້ີ ໝ 18 Kg/ຄົນ/ປ, 10 Kg/ຄົນ/ປ, ຊນີ້ ອື່ ນໆ 10 Kg/ຄນົ /ປ, ໄຂື່ 8 Kg/ຄນົ /ປ, ແລະ ປຳ 33 Kg/ຄນົ /ປ, ກຳນ
ຜະລດິ ອຳຫຳນສດັ ໃຫໄ້ີ ດີ້ 1.4 ໂຕນ, ກຳນຜະລດິ ງວົ ເປັນສນຄຳ້ີ ເພື່ ອສ່ື ງົ ອອກໂດຍສອດຄື່ ອງກບັ ມຳດຕະຖຳນສຸຂະນຳ

ໄມພດ ແລະ ສດັ ຂອງປະເທດຄື່ ຄຳ້ີ ໃຫໄ້ີ ດີ້ 50,000 ໂຕ/ປ ຫຼ 250,000 ໂຕ, ໃນປ 2021-2025 ແລະ 500,000 ໂຕ,
ໃນປ 2030 ສຳີ້ ງມນຄື່ ຳສື່ ງົ ອອກ 500 ລຳີ້ ນໂດລຳສະຫະລດັ (ນະໂຍບຳຍແຫື່ ງຊຳດວື່ ຳດວີ້ ຍກຳນສື່ ງົ ເສມກຳນລຽ້ີ ງສດັ
ແລະ ສດັ ນຳ້ີ ຂອງ ສປປ ລຳວ, 2021).

ເຫດຜນົ ແລະ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງບນັ ຫຳ

ວຽງສະກຸນ (2005) ໄດລີ້ ຳຍງຳນວ່ື ຳ ໃນຊື່ ວງລະດຝົນຫຍຳ້ີ ຢ່ື ຕຳມທຳມະຊຳດຈະຂຽວງຳມ ແລະ ອຸດມົ ສມົ ບນ
ດ, ພຽງພກບັ ຄວຳມຕອີ້ ງກຳນຂອງສດັ ລຽີ້ ງ, ກງົ ກນັ ຂຳີ້ ມໃນຍຳມລະດແລງ້ີ ຄຸນນະພຳບຈະຕື່ ຳ, ຫຍຳີ້ ຈະຫື່ ຽວແຫງີ້ ແລະ
ຕຳຍ, ກຳນລຽີ້ ງສດັ ຄຽີ້ ວເອອ້ີ ງ (ງວົ ) ແມ່ື ນຍງັ ອງໃສ່ື ທຳມະຊຳດເປັນສ່ື ວນໃຫຍື່ ລຽ້ີ ງແບບເຄ່ື ງິ ຂງັ ເຄື່ ງິ ປ່ື ອຍ ແລະ ເມດັ
ພດເປັນພະລງັ ງຳນແມື່ ນມຈຳນວນຫຼວງຫຼຳຍລຳຄຳຖກຈະຊື່ ວຍໃຫຕ້ີ ນົ້ີ ທນຶ ກຳນລຽ້ີ ງສດັ ຕື່ ຳສຳລບັ ງວົ , ງວົ ນມົ , ຄວຳຍ,
ແກະ ແລະ ແບີ້ ແໜແດງມຊ່ື ທຳງວທິ ະຍຳສຳດເອນ້ີ ວື່ ຳ: Azolla microphylla ຊ່ື ຕະກນ Azollaceae ມລກັ ສະນະ
ເປັນພດລອຍເທງິ ໜຳ້ີ ນຳ້ີ ຂະໜຳດນອີ້ ຍຈຳພວກເຟນ, ມກັ ແຕກສຳຂຳແຜື່ ເທງິ ໜຳ້ີ ນຳ້ີ , ເປັນວງົ ກວຳີ້ ງ, ໃບນອ້ີ ຍ 1-2 mm.
ຕດິ ຕຳມລຳຕນົີ້ ລກັ ສະນະເປັນແຜື່ ນບຳງສອງແຜ່ື ນເທງິ ເປັນສຂຽວ ແລະ ແຜື່ ນລ່ື ຸມເປັນເຍ່ື ອບຳງສສມົ ພອ່ື ອນ ຊອ້ີ ນທບັ
ກນັ ລຽງເປັນສອງແຖວ ໃບອ່ື ອນມສຂຽວເມື່ ອແກື່ ຈະເປັນສນຳ້ີ ຕຳນແດງ ສະປອອກຕຳມຕຳມຊອກໃບສຂຽວໃບມ

ສຂຽວຮບໄຂ່ື ຂະໜຳດນອ້ີ ຍ(ອງົ ກຳນສື່ ວນພດສຳດ); A. Chatterjee et al., (2013) ໄດລ້ີ ຳຍງຳນວື່ ຳ ກຳນໃຊແ້ີ ໜ
ແດງ Azolla Microphylla ເປັນອຳຫຳນເສມໃນງວົ ລກປະສມົ ໃນກຳນທດົ ລອງພຳກສະໜຳມພບົ ວ່ື ຳຜນົ ຜະລດິ ນຳ້ີ ນມົ
ໂດຍລວມເພື່ ມຂນຶ້ີ ປະມຳນ 15%, ເມື່ ອໃຫອີ້ ຳຫຳນປະສມົ ແໜແດງສດົ 1.5-2 kg; ຍງັ ຊື່ ວຍມສື່ ວນປະກອບອື່ ນໆເຊ່ື ນັ :

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

94

ແຄໂຣທນອີ້ ຍ, ໃບໂອໂພລເນອ, ໂປຣໃບໂອຕເິ ປັນຕນົ້ີ , ໃນກຳນທດົ ລອງໃຫນີ້ ມົ ລກ 90 ວນັ , ງວົ ໄດແີ້ ບ່ື ງອອກເປັນ 2
ກື່ ຸມຄ: ກື່ ຸມຄວບຄຸມ T0 ລຽ້ີ ງດວີ້ ຍເຟອງ, T1 ແໜແດງ 2 kg; ເສມດວ້ີ ຍອຳຫຳນທຳມະດຳເຫນັ ວ່ື ຳໃນກຳນກນິ ອຳຫຳນ
ທງັ ສອງກ່ື ຸມເຫນັ ວື່ ຳກ່ື ຸມທ T1 ສງກວື່ ຳ T0, T1 (7.14±0.08) T0 (6.42±0.13) ທ (P<0.01).

ວທິ ກຳນຄນົ້ີ ຄວຳີ້ ທດົ ລອງ

ອຸປະກອນ ແລະ ວທິ ກຳນ
ງວົ ຢ່ື ຳງໜອີ້ ຍຈຳນວນ 2 ໂຕ, (At least 2 cows),ຕວົ ຢື່ ຳງທື່ ກຽມເຮດັ ງຳນທດົ ລອງສ່ື ງິ ທດົ ລອງ (Sample),

ກະຕກິ ນຳີ້ ຮອ້ີ ນ (Tap hot water), ຖງົ ມ ີ້ (Gloves), ນຳ້ີ ກື່ ນັ (Dister water), ທື່ ຢ່ື ຳງ (Pipe), ເຄ່ື ອງ (Grinder),
ຕສີ້ ຳນເຄມ (Chemical cabinet), ຫອຼ ດແກວີ້ ຂະໜຳດ 50 ml (Bottle gras 50 ml, ຊງິ ຊ່ື ງັ ໄຟຟຳີ້ (Electricity
Balance Point 4), ເຂມັ ຂະໜຳດ (18-24 Needle 18-24), ຖງົ ຢຳງພຣຳສະຕກິ ( Plastic bags) , ພ ຳ ລ ະ
ພມ (Parapilm), ແກວີ້ ສຳມຫື່ ຼຽມ (Erlenmeyer flask 5000 ml). ຖວີ້ ຍກະເບອີ້ ງນອ້ີ ຍ (Small tile dishes),
ແກວ້ີ ບກິ ເກ (Backer), ແກວີ້ ກນົີ້ ກມົ , ຄມຈບັ (Grip cream), ຈວຍຕອງ, (Funnels Filter Plastic, 150mm),
ແກວ້ີ (Bottle 5000 ml with screw cap), ເຊແລື່ ງແກວ້ີ 10 ml (Cylinder Glass 1000 ml), ບື່ ວງ Spoon,
ຕແີ້ ຊື່ ແຂງໃນອຸ ນຫະພມ -21•c (Freezer at a temperature of -21•c), ເຕຳົ ໄຟ(Hotplate), ຕອ້ີ ບົ (Oven), ຕ້ີ
ເຜຳົ (Burne), ຈອກກອງ(Glass Crucible)

ສຳນເຄມ:
ສຳນລະລຳຍ (Buffer solution), NaHCO3, NH4HCO3, ສຳນລະລຳຍແຮ່ື ທຳດຫຼກັ (macro mineral

solution) K H2PO4, Na2HPO4, NaCl, MgSO4. 7H2O) , ສ ຳ ນ ລ ະ ລ ຳ ຍ ແ ຮ່ື ທ ຳ ດ ສ ຳ ຮ ອ ງ ( micromineral
solution) MnCl2 4H2O, CaCl2 2H2O, CoCl26H2O, FeCl3 6H2O, ສ ຳ ນ ລ ະ ລ ຳ ຍ ຣ ຊ ຳ ຊ ຣິ ນ ( resazurin
aqueous), ສຳນລະລຳຍສຳລບັ ໄລື່ ອອກຊເິ ຈນມ, Na2S 9H2O, 1 M NaOH.
ສະຖຳນທື່ ແລະ ໄລຍະເວລຳໃນກຳນທດົ ລອງ

ກຳນທດົ ລອງສກຶ ສຳຜນົ ຂອງລະດບັ ແໜແດງ ໃນສດອຳຫຳນປະສມົ ຄບົ ສ່ື ວນ ຕ່ື ກຳນຍື່ ອຍໄດ້ີ ໃນຫອີ້ ງທດົ
ລອງຄງັ້ີ ນີ້ ແມື່ ນໄດປ້ີ ະບດັ ຢ່ື ທ່ື ຫອ້ີ ງທດົ ລອງດຳີ້ ນຈລຸ ນິ ຊ ຂອງພຳກວຊິ ຳລຽີ້ ງສດັ ແລະ ກຳນປະມງົ , ຄະນະກະເສດສຳດ,
ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫື່ ງຊຳດ, ຊ່ື ງຶ ຂນຶ້ີ ກບັ ບຳີ້ ນປຳກຊຳບໃຫມ່ື , ເມອງໄຊທຳນ, ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ ຫ່ື ຳງຈຳກຕວົ ເມອງ
ນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ ໄປຕຳມເສນັ້ີ ທຳງເລກທ 13 ໃຕປ້ີ ະມຳນ 24 km ແລະ ຫື່ ຳງຈຳກເສນັ້ີ ທຳງເລກທ 13 ໃຕເ້ີ ຂຳົີ້ ໄປ
ອກປະມຳນ 8 km.ໄລຍະເວລຳກຳນທດົ ລອງ
ໄລຍະເວລຳຂອງກຳນສກຶ ສຳ

ກຳນສກຶ ສຳຄງັ້ີ ນໃີ້ ຊໄ້ີ ລຍະເວລຳໃນກຳນທດົ ລອງລວມ 30 ວນັ , ແຕ່ື ວນັ ທ 10/5/2022-/08/6/2022, ແບ່ື ງ
ເປັນໄລຍະກະກຽມຕວົ ຢື່ ຳງ ແລະ ອຸປະກອນ 7 ວນັ , ໄລຍະທດົ ລອງເກບັ ຂມ້ີ ນໃນກຳນວດັ ປະລມິ ຳນແກ໊ສ 4 ວນັ ,
ເກບັ ກຳຂມ້ີ ນຂອງກຳນຍື່ ອຍໄດຂ້ີ ອງວດັ ຖຸ ແຫງີ້ ແລະ ອິນຊວັດຖຸ (In vitro dry matter and oganic meter
digestibility: IVDMD and IVOMD) 12 ວນັ , ໄລຍະກຳນວເິ ຄຳະທຳງເຄມ 7 ວນັ .
ແຜນກຳນທດົ ລອງ ແລະ ກ່ື ຸມກຳນທດົ ລອງ

ກຳນທດົ ລອງໃນຄງັີ້ ນໃ້ີ ຊແ້ີ ຜນກຳນທດົ ລອງແບບສື່ ຸມສມົ ບນ (Complete Rando mized design, CRD)
ມ 5 ສື່ ງິ ທດົ ລອງ, ແຕື່ ລະສື່ ງິ ທດົ ລອງມຄື່ ຳໂປຼຕນສະເລຍ 16% ໂດຍໃຊວີ້ ທິ In vitro gas production technique
ແຕື່ ລະສື່ ງິ ທດົ ລອງມ 10 ຊຳີ້ ປັດໃຈກຳນທດົ ລອງຄ:

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ