Submitted Letter of teachers and students to attend the conference at MAEJO Universiity

291

ແນວພນັ ປັບປຸງຕຳມຮຳ້ີ ນຈຳໜື່ ຳຍທ່ື ວົ ໄປ, ກຳນປກແມ່ື ນໃຊໄ້ີ ລຍະຫ່ື ຳງລະຕນົີ້ ຕື່ ຕນົ້ີ ແລະ ຂຸ ມຕ່ື ຂຸ ມ 30x50 ຊງັ ຕແມດັ , ມ
ຈຳນວນຕນົ້ີ 667 ຕນົ້ີ ຕື່ ເຮກັ ຕຳ, ກຳນເກບັ ກື່ ຽວ ນບັ ແຕ່ື ອຳຍຸຕນົີ້ ພກິ 80 ວນັ ຈນົ ຮອດ 120 ວນັ , ຜນົ ຜະລດິ ໝຳກເຜດັ ທື່

ໄດ້ີ ສະເລ່ື ຍ 3,512 ກໂິ ລກຳຼ ມຕື່ ເຮກັ ຕຳ ເທ່ື ຳົ ກບັ 5.27 ກໂິ ລກຼຳມຕ່ື ຕນົີ້ . ຊຳວກະສກິ ອນສ່ື ວນຫຼຳຍນຳໃຊເີ້ ງນິ ຕນົ ເອງລງົ ທນຶ
ສະເລ່ື ຍ 95.74% ແລະ ບື່ ມກຳນວຳງແຜນໃນກຳນປກ ສະເລື່ ຍ 97.87% ( ດື່ ງັ ຕຳຕະລຳງ 2 )

ຕຳຕະລຳງ 2. ຂມ້ີ ນດຳ້ີ ນກຳນຜະລດິ ໝຳກເຜດັ ລະດແລງ້ີ ໃນນຳເຂຳົ້ີ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນເມອງຊຽງຮື່ ອນ (n=94)

ລຳຍລະອຽດຂອງຂມີ້ ນ ຈຳນວນ %

ກຳນຈດັ ກຳນພນີ້ ທື່ ນຳເຂຳົ້ີ ກ່ື ອນປກໝຳກເຜດັ

ຕດັ ແລະ ຈດຕເຟອງ 91 96.81

ໄຖກບົ 3 3.19

ກຳນນຳໃຊແ້ີ ນວພນັ 90 95.74
ພນັ ພນີ້ ເມອງ

ພນັ ປັບປຸງ 4 4.26

ກຳນນຳໃຊນ້ີ ຳ້ີ ເຂຳົີ້ ໃນກຳນຜະລດິ

ນຳີ້ ຊນົ ລະປະທຳນ 92 97.87

ນຳີ້ ກກັ ເກບັ ເອງ 2 2.13
ແຫື່ ງຼ ທນຶ ນຳໃຊເີ້ ຂຳົ້ີ ໃນກຳນຜະລດິ ໝຳກຜດັ

ທນຶ ຕນົ ເອງ 90 95.74

ທນຶ ກຢີ້ ມ 4 4.26

ກຳນວຳງແຜນໃນກຳນປກໝຳກເຜດັ ໄວລີ້ ື່ ວງໜຳີ້

ວຳງແຜນ 92 97.87
ບື່ ວຳງແຜນ 2 2.13

ຕນົ້ີ ທນຶ ແລະ ຜນົ ຕອບແທນກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ໃນນຳເຂຳົ້ີ
ຈຳກກຳນສກຶ ສຳຕນົີ້ ທນຶ ກຳນຜະລດິ ຂອງກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ໃນນຳເຂຳົ້ີ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ເຫນັ ວ່ື ຳຊຳວ

ກະສກິ ອນມຕນົ້ີ ທນຶ ລວມ (Total cost average) ສະເລ່ື ຍ 16,945,500 ກບຕື່ ເຮກັ ຕຳ ແບື່ ງອອກເປັນຕນົ້ີ ທນຶ ໝນວຽນ
15,360,000 ກບຕ່ື ເຮກັ ຕຳ ເທື່ ຳົ ກບັ 90.64% ເຊ່ື ງິ ຄື່ ຳໃຊຈ້ີ ື່ ຳຍໃນແຮງງຳນ 7,750,000 ກບຕ່ື ເຮກັ ຕຳ ເທື່ ຳົ ກບັ 45.73% ຕື່
ມຳດວີ້ ຍຄ່ື ຳປັດໃຈກຳນຜະລດິ 4,110,000 ກບຕື່ ເຮກັ ຕຳ ເທື່ ຳົ ກບັ 24.25% ແລະ ຄ່ື ຳສນິີ້ ເປອງອ່ື ນຶ ໆ ໃນໄລຍະກຳນ
ດຳເນນກດິ ຈະກຳ 3,500,000 ກບຕື່ ເຮກັ ຕຳ ເທ່ື ຳົ ກບັ 20.65% ແລະ ຕນົີ້ ທນຶ ຄງົ ທື່ ລວມ 1,585,500 ກບຕື່ ເຮກັ ຕຳ ເທື່ ຳົ
ກບັ 9.36%, ຊຳວກະສກິ ອນຂຳຍໝຳກເຜດັ ລຳຄຳ 12,000 ກບຕື່ ກໂິ ລກຼຳມ, ຜນົ ຜະລດິ ສະເລ່ື ຍ 3,512 ກໂິ ລກຼຳມຕື່
ເຮກັ ຕຳ, ຕນົີ້ ທນຶ ກຳນຜະລດິ ຕື່ ຕນົີ້ ສະເລື່ ຍ 25,204 ກບຕື່ ຕນົ້ີ , ມນຄ່ື ຳສື່ ວນເກນ ສະເລ່ື ຍ 25,198,500 ກບຕ່ື ເຮກັ ຕຳ ແລະ
ຈດຸ ກຸມີ້ ທນຶ ຢື່ ທ 1,412 ກໂິ ລກຳຼ ມຕື່ ເຮກັ ຕຳ. ຈຳກກຳນສກຶ ສຳຍງັ ເຫນັ ອກວື່ ຳ ກຳນປກໝຳກເຜດັ ໃນລະດແລງີ້ ເພ່ື ອນຳໄປຈຳ
ໜື່ ຳຍ ສະເລ່ື ຍ 84.43% ແລະ ນຳໄປບລໂິ ພກເອງ ແລະ ເກບັ ເປັນແນວພນັ 15.57%(ຕຳຕະລຳງ 3 ແລະ 4). ສະນນັີ້ ,
ເມື່ ອປຽບທຽບກບັ ກຳນປກເຂຳົ້ີ ນຳແຊງ ຈະນຳໃຊຕ້ີ ນົີ້ ທນຶ ໃນກຳນຜະລດິ ປະມຳນ 18,000,000 ກບ, ຜນົ ຜະລດິ ເຂຳົ້ີ ໂດຍ
ສະເລ່ື ຍ 4,000 ກໂິ ລກຼຳມຕື່ ເຮກັ ຕຳ, ລຳຄຳຂຳຍສະເລ່ື ຍ 5,000 ກບຕື່ ກໂິ ລກຼຳມ(ເຂຳົ້ີ ເປອກ) (ຂະແໜງປກຝັງແຂວງ ໄຊ

ຍະບລ, 2021).

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

292

ຕຳຕະລຳງ 3. ຕນົີ້ ທນຶ ແລະ ຜນົ ຕອບແທນໃນກຳນປກໝຳກເຜດັ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນເມອງ ຊຽງຮ່ື ອນ, ແຂວງ ໄຊ

ຍະບລ

ໜ່ື ວຍ : ( ກບ/ເຮກັ ຕຳ)

ລ/ດ ລຳຍກຳນ %

ຕນົ້ີ ທນຶ ກຳນຜະລດິ

1 ທນຶ ໝນວຽນ 15,360,000 90.64
1.1 ຄື່ ຳແຮງງຳນ ແລະ ເຄ່ື ອງຈກັ 7,750,000 45.73

- ກຳນກະກຽມດນິ ແລະ ແປງປກ 2,500,000 14.75

- ປກໝຳກເຜດັ 1,000,000 5.90
- ກຳນໃສ່ື ຝື່ ຸ ນ ແລະ ຫດົ ນຳ້ີ 1,500,000 8.85

- ກຳນສດຢຳຂຳີ້ ຫຍຳ້ີ 500,000 2.95

- ກຳນສດຢຳຂຳ້ີ ແມງໄມ-ີ້ ສດັ ຕພດ 750,000 4.43
- ແຮງງຳນເກບັ ກ່ື ຽວ ແລະ ບນັ ຈຂຸ ນົ ສື່ ງົ 1,500,000 8.85

1.2 ຄ່ື ຳປັດໃຈກຳນຜະລດິ 4,110,000 24.25

- ແນວພນັ 100,000 0.59

- ຝື່ ຸ ນຊວະພຳບ/ຝື່ ຸ ນຄອກ 600,000 3.54

- ຝ່ື ຸ ນເຄມ 2,400,000 14.16

- ຢຳເຄມຂຳ້ີ ຫຍຳ້ີ 200,000 1.18

- ຢຳເຄມປອ້ີ ງກນັ ແລະ ກຳຈດັ ສດັ ຕພດ 160,000 0.94
- ຄ່ື ຳນຳ້ີ ຊນົ ລະປະທຳນ 150,000 0.89
- ນຳີ້ ມນັ ເຊອ້ີ ໄຟ ແລະ ນຳີ້ ມນັ ຫື່ ຼລື່ ນຶ 500,000 2.95
1.3 ຄ່ື ຳສນິ້ີ ເປອງໃນໄລຍະດຳເນນກດິ ຈະກຳນ 3,500,000 20.65
2 ທນຶ ຄງົ ທ່ື 1,585,500 9.36
- ຄື່ ຳເຊ່ື ຳົ ດນິ /ຄື່ ຳເສຍໂອກຳດຂອງກຳນໃຊທີ້ ື່ ດນິ 22,500 0.13

- ຄື່ ຳຫຸຍຼ ີ້ ຫຽີ້ ນອຸປະກອນກະສກິ ຳ 673,000 3.97
- ຄ່ື ຳເສຍໂອກຳດລງົ ທນຶ ຊອ້ີ ຸປະກອນກະສກິ ຳ 390,000 2.30
- ຄື່ ຳນຳ້ີ ມນັ ແລະ ຄື່ ຳສນິີ້ ເປອງອ່ື ນຶ ໆ 500,000 2.95

3 ຕນົີ້ ທນຶ ລວມຕື່ ເຮກັ ຕຳ 16,945,500 100.00
4 ຕນົ້ີ ທນຶ ລວມຕື່ ກໂິ ລກຳຼ ມ 4,825

ຈດຸ ກຸມີ້ ທນຶ ສະມດັ ຕະພຳບຜນົ ຜະລດິ ຕອ້ີ ງຢື່

5 ໃນລະດບັ 1,412

( ກໂິ ລກຼຳມ/ເຮກັ ຕຳ)

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

293

ຕຳຕະລຳງ 4. ຜນົ ຕອບແທນກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ໃນນຳເຂຳົີ້ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນເມອງ ຊຽງຮ່ື ອນ, ແຂວງ ໄຊ
ຍະບລ ປ 2022

ໜື່ ວຍ : ( ກບ/ເຮກັ ຕຳ)

ລ/ດ ລຳຍກຳນ ຜນົ ຕອບແທນຈຳກກຳນຜະລດິ

1 ຜນົ ຜະລດິ (ກໂິ ລກຼຳມຕື່ ເຮກັ ຕຳ) 3,512
12,000
2 ລຳຄຳສະເລື່ ຍ(ກບຕື່ ກໂິ ລກຳຼ ມ)
3 ລຳຍໄດທີ້ ງັ ໝດົ (ກບຕື່ ເຮກັ ຕຳ) 42,144,000
4 ຕນົີ້ ທນຶ ໝນວຽນ(ກບຕື່ ເຮກັ ຕຳ) 15,360,000
5 ຕນົ້ີ ທນຶ ຄງົ ທ່ື (ກບຕື່ ເຮກັ ຕຳ)
6 ມນຄື່ ຳສ່ື ວນເກນ(ກບຕ່ື ເຮກັ ຕຳ) 1,585,500
7 ມນຄື່ ຳສ່ື ວນເກນຕື່ ວນັ (ກບຕ່ື ເຮກັ ຕຳ) 25,198,500

81,988

ວຈິ ຳນຜນົ ກຳນວໄິ ຈ (Discussions)

1) ຕື່ ກບັ ຊຳວກະສກິ ອນພບົ ວື່ ຳກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ໃນນຳເຂຳົີ້ ກ່ື ໃຫເີ້ ກດກຳນສຳີ້ ງວຽກເຮດັ ງຳນທຳ
ໃຫກ້ີ ບັ ຊຸ ມຊນົ ທອ້ີ ງຖ່ື ນິ , ປະຊຳຊນົ ມລຳຍຮບັ ເພ່ື ມຂນຶ້ີ ເນື່ ອງຈຳກກຳນປກໝຳກເຜດັ ນບັ ແຕ່ື ຂນັ້ີ ຕອນກຳນປກຈນົ ເຖງິ ເກບັ ກີ້
ຜນົ ຜະລດິ ແມື່ ນຕອ້ີ ງຈຳີ້ ງແຮງງຳນ ຖຳ້ີ ຫຳກແຮງງຳນຂອງຄອບຄວົ ຊຳວກະສກິ ອນບື່ ພຽງພ ກື່ ຕອີ້ ງໄດຈ້ີ ຳີ້ ງແຮງງຳນພຳຍໃນ
ຊຸ ມຊນົ ຫຼ ບຳີ້ ນໃກຄ້ີ ຽງ ເພ່ື ອຮບັ ປະກນັ ໃຫແ້ີ ກື່ ທຸກຂະບວນກຳນຜະລດິ ໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ພອີ້ ມນນັີ້ ກ່ື ເຮດັ ໃຫຊ້ີ ຳວຜ້ີ
ອອກແຮງງຳນ(ກຳມະກອນຮບັ ຈຳີ້ ງ) ມລຳຍຮບັ ເພື່ ມນອກຈຳກກຳນເຮດັ ວຽກປະຈຳ(ສຳລບັ ຜມ້ີ ອຳຊບຫຼກັ ). ສ່ື ວນກຳນພບົ
ປະແລກປ່ື ຽນສນົ ທະນຳເຊ່ື ງກນັ ແລະ ກນັ ຫຼ ກຳນຈດັ ກອງປະຊຸມລະຫວື່ ຳງຊຳວກະສກິ ອນຜປ້ີ ກໝຳກເຜດັ ຍງັ ຢ່ື ໃນລະດບັ
ທໜອີ້ ຍ ເນື່ ອງຈຳກກຳນນແລກປ່ື ຽນທຳງດຳ້ີ ນເສດຖະກດິ ແລະ ສງັ ຄມົ ສື່ ງົ ຜນົ ຕື່ ກຳນດຳລງົ ຊວດິ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນເອງ
ເນ່ື ອງຈຳກກຳນຜະລດິ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນໃນເຂດນນັ້ີ ເນນັ້ີ ກຳນຜະລດິ ແບບຕ່ື ອງໂສກີ້ ຳນສະໜອງ, ຍງັ ບ່ື ທນັ ຈບັ ກນັ ເປັນ
ກື່ ຸມຜະລດິ ທ່ື ເຂມັ້ີ ແຂງ, ກຳນຜະລດິ ຍງັ ມກຳນແຂ່ື ງຂນັ ກນັ ສຳ້ີ ງລຳຍຮບັ ຈຳກກຳນສະໜອງສນິ ຄຳີ້ ແລະ ບລກິ ຳນ ເຊື່ ງເຮດັ
ໃຫກ້ີ ຳນພວົ ພນັ ແລກປ່ື ຽນ ແລະ ກຳນເກອີ້ ກນຂອງຊຸມຊນົ ຫຸດຼ ລງົ ;

2) ຜນົ ປະໂຫຍດ ໃນຮບແບບເສດຖະກດິ ແລະ ສງັ ຄມົ ທ່ື ເຫນັ ຫຼຳຍທື່ ສຸດໃນກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງ້ີ
ໃນນຳເຂຳົ້ີ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນເມອງ ຊຽງຮ່ື ອນ ແຂວງ ໄຊຍະບລ ມກຳໄລສຸດທິ ສະເລື່ ຍ 25,198,000 ກບຕື່ ເຮກັ ຕຳ ເຊື່ ງ
ໃຊເີ້ ວລຳ 4-5 ເດອນ. ກຳນປກໝຳກເຜດັ ບ່ື ພຽງແຕ່ື ປກເພື່ ອບລໂິ ພກຢ່ື ຳງດຽວ ແລະ ຈະໄດຮ້ີ ບັ ຜນົ ໝດົ ແຕ່ື ກຳນປກໝຳກ
ເຜດັ ຍງັ ສຳມຳດຜະລດິ ເພ່ື ອກຳນຄຳີ້ ເຊື່ ງຈະຕອີ້ ງໄດມ້ີ ກຳນຈດັ ກຳນທື່ ດ ນບັ ແຕ່ື ກຳນປກຈນົ ເຖງິ ກຳນເກບັ ກີ້ ເຊື່ ງິ ສື່ ງິ ສຳຄນັ ກື່ ຄ
ແຮງງຳນ ຖຳ້ີ ຫຳກແຮງງຳນແມື່ ນຄນົ ພຳຍໃນຄອບຄວົ ກື່ ຈະເຮດັ ໃຫກີ້ ຳນຈຳ້ີ ງງຳນຫຸຼດລງົ , ລຳຍຮບັ ຂອງຄອບຄວົ ກ່ື ຈະເພື່ ມ
ຂນຶີ້ ຫຼ ຖຳ້ີ ເປັນແຮງງຳນຮບັ ຈຳ້ີ ງພຳຍໃນຊຸມຊນົ ກ່ື ແມື່ ນລຳຍຮບັ ເພື່ ມຂອງຊຸມຊນົ ແລະ ກື່ ມກຳນໃຊຈີ້ ື່ ຳຍໝນວຽນພຳຍໃນ
ເຮດັ ໃຫຊ້ີ ຸມຊນົ ມຊວດິ ກຳນເປັນຢ່ື ທື່ ດຂນຶີ້ , ມກຳນພດັ ທະນຳ, ມຄວຳມເຂມັ້ີ ແຂງ ແລະ ຍນຍງົ ເທື່ ອລະກຳ້ີ ວ;

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

294

3) ຊຳວກະສກິ ອນ ມຄວຳມຮ,ີ້ ຄວຳມສຳມຳດ, ທກັ ສະ ແລະ ປັດໃຈນຳເຂຳົ້ີ ອ່ື ນຶ ໆ ໃນກຳນຜະລດິ ໝຳກເຜດັ
ລະດແລງ້ີ ໃນນຳເຂຳົ້ີ ໂດຍສະເພຳະແມ່ື ນກຳນປັບຕວົ ກຳນຜະລກິ ະສກິ ຳ ຈຳກກຳນປື່ ຽນແປງຂອງສະພຳບດນິ ຟ້ຳີ ອຳກຳດ,
ກຳນຜະລດິ ໝຳກເຜດັ ຮບແບບກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳສະອຳດ, ກຳນປກພດໝນວຽນໃນນຳເຂຳົີ້ ເພ່ື ອຕດັ ວງົ ຈອນພະຍຳດ
ແມງໄມສ້ີ ດັ ຕພດຂອງເຂຳົ້ີ ເພື່ ອກະກຽມກຳນປກເຂຳົີ້ ໃນລະດຝົນ. ນອກນນັ້ີ ຊຳວກະສກິ ອນ ຍງັ ມກຳນບລຫິ ຳນຈດັ ກຳນ
ຜະລດິ ໝຳກເຜດັ ເພ່ື ອກຳນຄຳີ້ ເຊື່ ງເປັນກຳນຫຸດຼ ຜ່ື ອນຄວຳມສ່ື ຽງ ແລະ ຕນົ້ີ ທນຶ ກຳນຜະລດິ ເພື່ ອກຳນຄຳ້ີ ໂດຍສະເພຳະກຳນ
ນຳໃຊແີ້ ຮງງຳນພຳຍໃນຄອບຄວົ , ກຳນຜະລດິ ຝ່ື ຸ ນຊວະພຳບ ໂດຍກຳນນຳໃຊສ້ີ ື່ ງິ ທ່ື ມໃນທອ້ີ ງຖ່ື ນິ ທື່ ສຳມຳດຜະລດິ ໄດເີ້ ອງ
ແລະ ມດນິ ນຳເປັນຂອງຕນົ ເອງ ໂດຍບື່ ເສຍຄ່ື ຳເຊື່ ຳົ . ພອີ້ ມນນັ້ີ ກຳນຜະລດິ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນໃນເຂດດື່ ງັ ກ່ື ຳວ ຍງັ ເປັນໜ່ື ແ
ໜງເພ່ື ອສຳີ້ ງແຜນພດັ ທະນຳໃຫເ້ີ ປັນລະບບົ ຕື່ ອງໂສມີ້ ນຄື່ ຳ, ສຳີ້ ງກື່ ຸມຜະລດິ ເພ່ື ອກຳ້ີ ວໄປສ່ື ສະຫະກອນທ່ື ເຂມັ້ີ ແຂງ, ແກໄ້ີ ຂ
ຄວຳມທຸກຍຳກໃຫປີ້ ະຊຳຊນົ ບນັ ດຳເຜ່ື ຳົ , ສຳີ້ ງລຳຍຮບັ ເພື່ ມໃຫກ້ີ ບັ ຊຳວກະສກິ ອນ ເຮດັ ໃຫຊີ້ ຸມຊນົ ມກຳນພດັ ທະນຳແບບຍນ
ຍົງ ແລະ ຍັງສຳ້ີ ງຄວຳມເພ່ື ງພໃຈໃຫກ້ີ ບັ ຊຳວກະສກິ ອນທ່ື ໄດຜີ້ ະລດິ ໃນລະດກຳນທ່ື ຜື່ ຳນມຳ ແລະ ຊຳວກະສິກອນທ່ື
ກຳລງັ ສກຶ ສຳຢື່ ມແນວຄດິ ລເິ ລື່ ມເພ່ື ອກະກຽມວຳງແຜນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ໃນນຳເຂຳົ້ີ ປຕ່ື ໄປໄດ.້ີ

ສະຫຸບຼ (Conclusions)

ໝຳກເຜດັ ເປັນພດເສດຖະກດິ ທື່ ມຄວຳມຕອ້ີ ງກຳນຂອງຜບ້ີ ລໂິ ພກທງັ ພຳຍໃນ ແລະ ຕ່ື ຳງປະເທດ ເຊື່ ງິ ເມອງ ຊຽງ
ຮື່ ອນ ແຂວງ ໄຊຍະບລ ເປັນພນ້ີ ທື່ ໜ່ື ງຶ ທ່ື ມກຳນປກຫຼຳຍ, ຊຳວກະສກິ ອນສື່ ວນຫຳຼ ຍຈະປກໃນລະດແລງ້ີ ຫງຼັ ເກບັ ກເ້ີ ຂຳົ້ີ ນຳປ
ແລະ ເມື່ ອຈຳລະນຳຄວຳມອຳດສຳມຳດໃນກຳນຜະລດິ ເຫນັ ວ່ື ຳ: ເມອງ ຊຽງຮ່ື ອນ ມສະພຳບພນ້ີ ທື່ ເໝຳະຕ່ື ກຳນປກໝຳກ
ເຜດັ ເພື່ ອກຳນຄຳີ້ . ຈຳກຜນົ ກຳນສກຶ ສຳ ປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ໃນນຳເຂຳົີ້ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ທື່ ເມອງ ຊຽງຮື່ ອນ, ແຂວງ
ໄຊຍະບລ, ຊຳວກະສກິ ອນສື່ ວນຫຼຳຍແມື່ ນເພດຊຳຍ ອຳຍຸສະເລື່ ຍ 52 ປ, ມສະຖຳນະພຳບແຕື່ ງງຳນແລວີ້ ແລະ ຈບົ ຊນັີ້
ປະຖມົ ເປັນສ່ື ວນໃຫຍ່ື , ຊຳວກະສກິ ອນສື່ ວນຫຼຳຍເລອຶ ກກຳນກະກຽມດນິ ໂດຍກຳນຈດຕເຟອງ. ຈຳກກຳນສກຶ ສຳຕນົີ້ ທນຶ
ກຳນຜະລດິ ໃນກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ໃນນຳເຂຳົີ້ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ເຫນັ ວ່ື ຳຊຳວກະສກິ ອນນຳໃຊຕ້ີ ນົ້ີ ທນຶ ໃນກຳນ
ຜະລດິ ລວມ 16,945,500 ກບຕ່ື ເຮກັ ຕຳ ແບ່ື ງອອກເປັນຕນົ້ີ ທນຶ ໝນວຽນ 15,360,000 ກບຕ່ື ເຮກັ ຕຳ ເຊື່ ງິ ຄື່ ຳໃຊຈີ້ ື່ ຳຍໃນ
ແຮງງຳນ 7,750,000 ກບຕື່ ເຮກັ ຕຳ, ຕື່ ມຳດວີ້ ຍຄ່ື ຳປັດໃຈກຳນຜະລດິ 4,110,000 ກບຕື່ ເຮກັ ຕຳ ແລະ ຄ່ື ຳສນິ້ີ ເປອງອ່ື ນຶ ໆ
ໃນໄລຍະກຳນດຳເນນກດິ ຈະກຳ 3,500,000 ກບຕື່ ເຮກັ ຕຳ ແລະ ຕນົີ້ ທນຶ ຄງົ ທື່ ລວມ 1,585,500 ກບຕື່ ເຮັກຕຳ, ຊຳວ
ກະສກິ ອນຂຳຍໝຳກເຜດັ ລຳຄຳ 12,000 ກບຕ່ື ກໂິ ລກຳຼ ມ, ຜນົ ຜະລດິ ສະເລ່ື ຍ 3,512 ກໂິ ລກຼຳມຕື່ ເຮກັ ຕຳ, ຕນົ້ີ ທນຶ ກຳນ
ຜະລດິ ຕ່ື ຕນົ້ີ ສະເລ່ື ຍ 25,204 ກບຕື່ ຕນົີ້ , ມນຄື່ ຳສື່ ວນເກນ ສະເລື່ ຍ 25,198,500 ກບຕ່ື ເຮກັ ຕຳ ແລະ ຈດຸ ກຸມ້ີ ທນຶ ຢ່ື ທ
1,412 ກໂິ ລກຼຳມຕ່ື ເຮກັ ຕຳ. ຈຳກກຳນວເິ ຄຳະຂມ້ີ ນສະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ວື່ ຳ ຕນົ້ີ ທນຶ ສ່ື ວນໃຫຍ່ື ໃນກຳນຜະລດິ ແມື່ ນແຮງງຳນ,
ປັດໃຈກຳນຜະລດິ ແລະ ຄ່ື ຳສນິີ້ ເປອງອື່ ນຶ ໆ ທ່ື ນຳໃຊໃີ້ ນຊ່ື ວງໄລຍະດຳເນນກຳນຜະລດິ ສະນນັ້ີ ຊຳວກະສກິ ອນອຳດຈະ
ພຈິ ຳລະນຳເພື່ ອຫຸຼດຕນົີ້ ທນຶ ລງົ ໂດຍໃຊແີ້ ຮງງຳນໜອີ້ ຍລງົ ໂດຍນຳໃຊບ້ີ ຳງເຕກັ ນກິ ເຂຳົ້ີ ຊ່ື ວຍ, ສຳລບັ ປັດໃຈກຳນຜະລດິ ກ່ື
ຄວນນຳໃຊວີ້ ດັ ຖຸດບິ ທື່ ມໃນທອີ້ ງຖ່ື ນິ ແລະ ຫຳໄດງ້ີ ື່ຳຍເຊື່ ນັ : ມນສດັ , ສື່ ງິ ເສດເຫຼອຈຳກກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳ ແລະ ອື່ ນຶ ໆ
ອກດຳີ້ ນໜ່ື ງຶ ກ່ື ຫຸຼດຜ່ື ອນຄື່ ຳສນິີ້ ເປອງລຳຍຈ່ື ຳຍບງັ ເອນ ອື່ ນຶ ໆທື່ ອຳດເກດຂນຶ້ີ ໃນຊ່ື ວງກຳນຜະລດິ ແລະ ຄວນວຳງແຜນກຳນ
ໃຊຈ້ີ ່ື ຳຍໃຫຖ້ີ ກກບັ ແຜນທ່ື ກຳນົດໄວ້ີ ເພ່ື ອວຳງແຜນກຳນຜະລິດໝຳກເຜັດລະດແລງ້ີ ໃນນຳເຂົຳ້ີ ໃນປຕື່ ໄປ ຢື່ ຳງມ

ປະສດິ ທພິ ຳບ.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

295

ຄຳຂອບໃຈ (Acknowledgments)

ຂສະແດງຄຳຂອບໃຈ ແລະ ຮບີ້ ນຄຸນມຳຍງັ ຫວົ ໜຳີ້ ພະແນກກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມແີ້ ຂວງ ໄຊຍະບລ, ຫວົ ໜຳ້ີ
ຫອີ້ ງກຳນກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມເ້ີ ມອງ ຊຽງຮ່ື ອນ, ຄະນະອະທກິ ຳນບດ, ຄະນະບດ ຄ-ອຳຈຳນ ຄະນະກະເສດສຳດ ແລະ
ຊບັ ພະຍຳກອນປື່ ຳໄມ,້ີ ພະແນກຫຼງັ ປະລິນຍຳຕ ມະຫຳວິທະຍຳໄລສຸ ພຳນຸວງົ ທ່ື ເອອີ້ ອຳນວຍຄວຳມສະດວກທຳງດຳີ້ ນ
ສະຖຳນທ່ື ແລະ ໃຫຄ້ີ ຳປຶກສຳດຳ້ີ ນວຊິ ຳກຳນ ໃນກຳນລງົ ຄນົ້ີ ຄວ້ີ ຳ ແລະ ຄວຳມມນຳ້ີ ໃຈໄມຕຈດິ ເຮດັ ໃຫກ້ີ ຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນ
ໄດຕ້ີ ຳມກຳນດົ ເວລຳ.

ເອກກະສຳນອຳ້ີ ງອງ (References)

ກຸສນົ ທອງງຳມ ພອີ້ ມຄະນະ, 2002. ລະບບົ ພດ ແລະ ຜນົ ຕອບແທນ ຮບແບບເສດຖະກດິ ຈຳກກຳນຜະລດິ ພດ ໃນພນີ້ ທື່
ເຂດເນນສງ ຈງັ ຫວດັ ນື່ ຳນ.ວຳລະສຳນແກ່ື ນກະເສດ 42 ສະບບັ ພເິ ສດ 2. (ພຳສຳໄທ).

ຂະແໜງປກຝັງແຂວງ ໄຊຍະບລ, 2002. ບດົ ລຳຍງຳນສະຫຸຼບຕລຳຄຳກຳນຈດັ ຕງັີ້ ປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນປກຝັງຮອບດຳ້ີ ນ 06
ເດອນຕນົ້ີ ປ ແລະ ທດິ ທຳງແຜນກຳນ 06 ເດອນທຳີ້ ຍປ 2022.

ສຸ ພຳວະດ ຂຸ ນທອງຈນັ , 2016. ຕນົ້ີ ທນຶ ຜນົ ຕອບແທນຂອງຊຳວກະສກິ ອນຜປ້ີ ກໝຳກເຜດັ ພນັ ພນີ້ ເມອງຫວົ ເຮອ ໃນຮບ
ແບບເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ .ວຳລະສຳນມະຫຳວທິ ະຍຳໄລສນິ ລະປຳກອນ ສະບບັ ພຳສຳໄທ ປທ 36(3) ໜຳີ້ 169-
185 (ພຳສຳໄທ).

ສຳນກັ ງຳນວໄິ ຈແຫື່ ງຊຳດຮ່ື ວມກບັ ຄະນະກະເສດສຳດ, 2020. ຄ່ື ມປກໝຳກເຜດັ ໃນມຳດຕະຖຳນກະສກິ ຳທື່ ດ(GAP)
(ພຳສຳໄທ).
ຍຸຂະລດັ ບຸນກະເສມ, 2022. ກຳນວເິ ຄຳະຕນົີ້ ທນຶ ແລະ ຜນົ ຕອບແທນຈຳກກຳນຜະລດິ ຖື່ ວົ ເຫອຼ ງລະດແລງ້ີ ໃນນຳເຂຳົ້ີ ຂອງ

ຊຳວກະສກິ ອນ ຈງັ ຫວດັ ຂອນແກ່ື ນ.ວຳລະສຳນແກ່ື ນກະເສດ (ພຳສຳໄທ).
ທະວດັ ໄຊ ນະ ນະຄອນ, 1983. ຄວຳມສຳພນັ ດນິ , ນຳ້ີ ແລະ ພດ.ວ.ວຊິ ຳກຳນກະກະເສດ ປທ 1. ກນັ ຍຳ-ທນັ ວຳ 1983.

ໜຳີ້ 185-195 (ພຳສຳໄທ).
ນບົ ພະດນົ ກນັ ທະທງົ , 2018. ຄ່ື ມກຳນປກພດ ແລະ ກຳນນຳໃຊນ້ີ ຳ້ີ ຂອງອບ ແລະ ຜນົ ຕອບແທນຂອງຊຳວກະສກິ ອນຜ້ີ

ປກໝຳກເຜດັ ພນັ ພນ້ີ ເມອງຫວົ ເຮອ ໃນຮບແບບເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ .ວຳລະສຳນມະຫຳວທິ ະຍຳໄລສນິ ລະປຳກອນ
ສະບບັ ພຳສຳໄທ ປທ 36(3) ໜຳ້ີ 169-185 (ພຳສຳໄທ).
ບຸນຊມົ ສສະອຳດ, 1992. ກຳນວໄິ ຈເບອີ້ ງຕນົີ້ (ພມຄງັ້ີ ທ 3). ກຸງເທບ: ສຸວລະສຳນ (ພຳສຳໄທ).
ບງັ ອອນ ອຸບນົ , ໄຊສດິ ທິ ທອງຈື່ , ຈທຸ ຳມຳດ ຮື່ ມົ ແກວີ້ ແລະ ສຸກໄຊ ອຳຄຳ.2016. ຜນົ ກຳນຈດັ ກຳນຕເຟອງ ຊື່ ວຍໃນກຳນ
ກະກຽມດນິ ແລະ ຊະນດິ ຂອງຝື່ ຸ ນ ຕື່ ກຳນຈະເລນເຕບໂຕ, ຜນົ ຜະລດິ ເຂຳົີ້ ແລະ ຄຸນສມົ ບດັ ຂອງດນິ ບຳງປະກຳນ.
ວຳລະສຳນພດສຳດສງົ ຂຳນຳຄະລນິ 3(2) ໜຳີ້ 39-49 (ພຳສຳໄທ).
ພະແນກກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມແີ້ ຂວງ ໄຊຍະບລ, 2002. ບດົ ລຳຍງຳນສະຫຸຼບຕລຳຄຳກຳນຈດັ ຕງັີ້ ປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນກະສກິ ຳ,
ປ່ື ຳໄມ ີ້ ແລະ ພດັ ທະນຳຊນົ ນະບດົ ປ 2021 ແລະ ທດິ ທຳງແຜນກຳນ ປ 2022.
Yamane,Taro, 1970. Statistics-An Introductory Analysis.2nd ed.Tokyo:John Weather Hill,Inc.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

296

ສກຶ ສຳກຳນນຳໃຊຈີ້ ລຸ ນິ ຊ ໃນກຳນເພ່ື ມຄຸນນະພຳບຝ່ື ຸນອນິ ຊຈຳກຕະກອນບຳບດັ ນຳີ້ ເປອີ້ ນຂອງໂຮງງຳນ
ແປງມນັ ຕນົີ້ ໂດຍໃຊວ້ີ ດັ ສະດຸປະສມົ ແຕກຕ່ື ຳງກນັ

Improving of Organic Fertilizers Quality from Sludge Water Treatment plant
Compost by IMOs with the Different Material Combination

ພອນປະເສດ ສຫຳ*, ຟອງສະໝຸດ ໜ່ື ບວົ ສະໄໝ, ພອນສະຫວນັ ພຸດທະໄຊ, ຄຳໂກ ີ້ ທຳມະວງົ
Phonepaseuth SYHA*, Fongsamouth NORBOUASAMAI, Phonesavanh PHOUTHAXAY,

Khamko THAMMAVONG

ຄະນະກະເສດສຳດ ແລະ ຊບັ ພະຍຳກອນປ່ື ຳໄມ,ີ້ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລສຸພຳນວຸ ງົ ,
Faculty of Agriculture and forest resource, Souphanouvon University

*E-mail: [email protected]

ບດົ ຄດັ ຫຍ ີ້

ກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນເີ້ ປັນຮບແບບກຳນທດົ ລອງກ່ື ຽວກບັ ກຳນນຳໃຊຈ້ີ ລຸ ນິ ຊ ໃນກຳນເພື່ ມຄຸນນະພຳບຝື່ ຸ ນອນິ ຊຈຳກ ຕະ
ກອນບຳບັດນຳີ້ ເປ້ີອນຂອງໂຮງງຳນຜະລິດແປງມນັ ຕນົ້ີ ແຂວງໄຊຍະບລ ທ່ື ໃຊວ້ີ ດັ ສະດຸປະສົມແຕກຕ່ື ຳງກນັ . ເຊື່ ິງມ 2
ຈດຸ ປະສງົ ຫຼກັ ຄ: (1) ເພ່ື ອວເິ ຄຳະຄຸນະພຳບຝ່ື ຸ ນອນິ ຊທື່ ຜະລດິ ຈຳກຕະກອນບຳບດັ ນຳີ້ ເປື່ ອນທ່ື ໃຊວີ້ ດັ ສະດຸປະສມົ ແຕກຕ່ື ຳງກນັ
ແລະ (2) ເພື່ ອປະເມນຕນົີ້ ທນຶ ກຳນຜະລດິ ຝື່ ຸ ນອນິ ຊ ຈຳກກຳກຕະກອນບຳບດັ ນຳ້ີ ເປ່ື ອນດ່ື ງັ ກື່ ຳວ. ໂດຍນຳໃຊວ້ີ ທິ ກຳນຄນົີ້ ກຳນ
ທດົ ລອງແບບ CRD (Completed Random Design) ປະກອບມ 3 ຊຸດທດົ ລອງ (Replications) ແລະ ແຕື່ ລະຊຸດແບ່ື ງ
ອອກເປັນ 5 ສື່ ງິ ທດົ ລອງ(Treatments)

ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳກຳນນຳໃຊຈ້ີ ລຸ ນິ ຊ ໃນກຳນເພື່ ມຄຸນນະພຳບຝື່ ຸ ນອນິ ຊຈຳກຕະກອນບຳບດັ ນຳ້ີ ເປ້ີອນຂອງ ໂຮງງຳນ
ຜະລດິ ແປງມນັ ຕນົ້ີ ທື່ ໃຊວີ້ ດັ ສະດຸປະສມົ ແຕກຕື່ ຳງກນັ ເຫນັ ວ່ື ຳ ຈລຸ ນິ ຊປັບປຸງດນິ (IMO) ມບດົ ບຳດສຳຄນັ ໃນກຳນເພ່ື ມ
ຄຸນະພຳບຂອງຝື່ ຸ ນອນິ ຊ ໂດຍສະເພຳະແມື່ ນທຳດອນິ ຊວດັ ຖຸ ແລະ ທຳດ ໂປແທສັ ຊຽມ ເພື່ ມຂນຶ້ີ ຈຳກ 20.97% – 47.42%
(ທຽບກບັ ຕວົ ຢນ) ແລະ ຈຳກ 0.08 % - 1.21% (ທຽບກບັ ຕວົ ຢນ) ຕຳມລຳດບັ , ລວມທງັ ກຳນປັບຄື່ ຳຄວຳມເປັນກດົ - ດື່ ງັ
ໃຫຢີ້ ື່ ໃນສະພຳບທື່ ເປັນກຳງ ແລະ ເໝຳະສມົ ສຳລບັ ກຳນປກພດ. ສ່ື ງິ ທດົ ລອງ T5 ເປັນຝື່ ຸ ນອນິ ຊທ່ື ມຄຸນະພຳບດທື່ ສຸດ ແລະ
ໄດຕີ້ ຳມມຳດຕະຖຳນຝື່ ຸ ນອນິ ຊຂອງກມົ ປກຝັງ ແລະ ເປັນອດັ ຕຳສ່ື ວນກຳນປະສມົ ທ່ື ເໝຳະສມົ ເນ່ື ອງຈຳກມຕນົ້ີ ທນຶ ຕື່ ຳສະເລ່ື ຍ
ຢ່ື ທ່ື 1,334 ກບຕື່ ກໂິ ລກຣຳມ ແລະ 1,588 ກບຕ່ື ກໂິ ລກຣຳມ ຕຳມລຳດບັ . ເຖງິ ແນວໃດກື່ ຕຳມ, ກຳນໃຊກ້ີ ຳກຕະກອນເປັນ
ສ່ື ວນປະສມົ ຫກຼັ ໃນກຳນເຮດັ ຝ່ື ຸ ນຊ ຍງັ ມບນັ ຫຳກຳນແຂງຕວົ ຂອງເມດັ ຝ່ື ຸ ນໃນເວລຳທ່ື ແຫງ້ີ ແລວ້ີ ເວລຳໃຊໄີ້ ປດນົ ໆ ຫຼ ເປັນຈຳ
ນວນຫຼຳຍອຳດສື່ ງົ ຜນົ ເຮດັ ໃຫເີ້ ປັນກຳນເພື່ ມອະນຸພຳກດນິ ໜຽວໃນພນ້ີ ທ່ື ກຳນປກພດເພື່ ມຂນຶ້ີ ແລະ ເຮດັ ໃຫດ້ີ ນິ ຍື່ ງິ ໜຽວ
ແລະ ແຂງ. ສະນນັ້ີ , ກຳນນຳໃຊຄ້ີ ວນນຳໃຊຮ້ີ ່ື ວມກບັ ຝື່ ຸ ນຄອກອ່ື ນໆ ປະສມົ ນຳ.

ຄຳສຳຄນັ : ຈລຸ ນິ ຊປັບປຸງດນິ , ກຳນກະສກິ ຳອນິ ຊ, ຝື່ ຸ ນອນິ ຊ

Abstract

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

297

The organic farming is a good alternative option for the farmer and organic fertilizer is also
the important factor in doing the organic farming, especially the quality fertilizer. In this research
was conducted the experiment on the use of Indigenous Microorganisms ( IMO) to improve the
quality of organic fertilizers made from wastewater treatment sludge of Cassava powder product
factory with the different combination of ingredients. The CRD research model has been used in
this research which comprises 3 Replication (R) in 5 Treatment (T) and having 30 days fermented.
The sample has been examined in the laboratory to find out the chemical qualities and production
cost assessment.

The result showed that, the IMOs microorganisms plays the important role in improvement
the quality of organic fertilizer. Including organic matter (OM) was increased from 20.97% –
47.42% and potassium (K) was also increased from 0.08 % - 1.21% (in comparison with the control
treatment). The high quality of organic fertilizer based on chemical and physical properties was
T5 which combine sludge, rice’s bran, cow dung, mashed grass and IMO. A laboratory result of
composed fertilizer using IMOs showed that the N values was 1.92%, P values was 3.23%, K
values was 1.21%, OM values was 47.42% and pH values was 8.0. It was high when compares
with the quality standards of organic fertilizers of the Department of Horticulture, Ministry of
Agriculture and Forestry as well as it was low cost.

However, this research suggests that the sludge shall be mixed with the waste likes cow
dung and grass in order to reduce the sludge's freeze-drying problem as well as to improving of
Potassium (K), Phosphorus (P) nutrition. Thus, the promotion of using wastewater treatment
sludge of Cassava powder product factory to produce the organic fertilizer is needed and
microorganisms shall be used in the production processing since it is not only boost up the quality
of the fertilizer, but it is also able to solve the environmental problems too.

Keywords: IMOs, organic fertilizer, Microorganisms, Organic farming

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

298

ບດົ ນຳ (Introduction)

ສ່ື ງິ ເສດເຫຼອ ນອກຈຳກຈະສຳ້ີ ງຜນົ ກະທບົ ຕ່ື ສື່ ງິ ແວດລອີ້ ມທຳມະຊຳດ ແລະ ສງັ ຄມົ ແລວ້ີ ຍງັ ກຳຍເປັນຜນົ ກະທບົ ທຳງ
ດຳ້ີ ນເສດຖະກດິ ນຳ ໂດຍສະເພຳະຜປີ້ ະກອບກຳນຕອ້ີ ງໄດຮີ້ ບັ ຜດິ ຊອບເປັນພຳລະໃນກຳນຈດັ ກຳນບນັ ຫຳດ່ື ງັ ກຳ້ີ ວ,ເນື່ ອງຈຳກວື່ ຳ
ສ່ື ງິ ເສດເຫຼອຈຳກໂຮງງຳນອຸດສຳຫະກຳ ໂດຍສະເພຳະສ່ື ງິ ເສດເຫຼອທ່ື ເປັນກຳກຕະກອນຈຳກກຳນບຳບດັ ນຳີ້ ເປອ້ີ ນຂອງໂຮງງຳນ
ເຊ່ື ງິ ໂຮງງຳນຕອີ້ ງມພຳລະຄື່ ຳໃຊຈ້ີ ື່ ຳຍໃນກຳນກຳຈດັ ກຳກຕະກອນເຫື່ ຼຳົ ນເີ້ ພ່ື ມຂນີ້ ແລະ ຖຳ້ີ ຫຳກມກຳນກຳຈດັ ກຳກຕະກອນບື່ ດ
ອຳດກື່ ໃຫເີ້ ກດບນັ ຫຳມນົ ລະພດິ ຕື່ ຳງໆເຊ່ື ນັ : ເລ່ື ອງຂອງກື່ ນິ ເໝນັ , ຖຳີ້ ປື່ ອຍກຳກຕະກອນໄວເີ້ ປັນໄລຍະເວລຳດນົ ກ່ື ຈະເກດກຳນ
ເນື່ ຳົ ເໝນັ ແລະ ອຳດປົນເປອ້ີ ນລງົ ສ່ື ແຫ່ື ຼງນຳ້ີ ຕຳມທຳມະຊຳດ ແລະ ຍງັ ເປັນບ່ື ອນຂະຫຍຳຍພນັ ຂອງແມງໄມ ີ້ ແລະ ເຊອ້ີ ພະຍຳດ
ຕ່ື ຳງໆອກດວ້ີ ຍ ແລະ ໄດລ້ີ ຳຍງຳນວ່ື ຳໃນປະເທດໄທ ກຳນລກັ ລອບເອຳົ ກຳກຕະກອນອຸດສຳຫະກຳໄປຖມິ້ີ ຊະຊຳຍຍງັ ເປັນ
ບນັ ຫຳທ່ື ມຢື່ ຳງຕື່ ເນ່ື ອງ ແລະ ໄດສີ້ ຳີ້ ງຜນົ ກະທບົ ຕ່ື ສ່ື ງິ ແວດລອີ້ ມ, ຕື່ ລະບບົ ນເິ ວດ, ຕ່ື ສຸຂະພຳບ ແລະ ຊວິ ດິ ກຳນເປັນຢື່ ຂອງຊຸມ
ຊນົ . ຈຳກກຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນເບອ້ີ ງຕນົີ້ , ໂຮງງຳນຜະລດິ ແປງມນັ ຕນົ້ີ ກື່ ເປັນໂຮງງຳນອຸດສຳຫະກຳຜະລດິ ກ່ື ພບົ ກບັ ບນັ ຫຳກຳນ
ຈດັ ກຳນກຳກຕະກອນຈຳກຂະບວນກຳນບຳບດັ ນຳ້ີ ເປອີ້ ນ ເຊ່ື ງິ ສະເລ່ື ຍມໜີ້ ່ື ງຶ ຈະມກຳກຕະ ກອນປະມຳນ 3 ຫຳ 5 ໂຕື່ ນ/ມ ີ້ ອນັ
ເປັນພຳລະຂອງໂຮງງຳນທື່ ຕອີ້ ງໄດເີ້ ສຍຄື່ ຳໃຊຈ້ີ ື່ ຳຍໃນກຳນຂນົ ກຳກຕະກອນໄປຖມິ້ີ .

ກຳນຈດັ ກຳນກຳກຕະກອນສຳມຳດເຮດັ ໄດຫ້ີ ຼຳຍວທິ ເປັນຕນົີ້ ກຳນຝັງຖມົ ໃນດນິ , ກຳນເທລງົ ຫນຳ້ີ ດນິ , ກຳນສດລງົ ໃຕີ້
ດນິ , ກຳນເຮດັ ເປັນກອ້ີ ນດວ້ີ ຍເຄມ ແລະ ອື່ ນໆ. ນອກຈຳກນ,້ີ ກຳນນຳມຳເຮດັ ຝ່ື ຸ ນບ່ື ມົ ກ່ື ເປັນອກວທິ ໜື່ ງຶ ໃນກຳນກຳຈດັ ກຳກ
ຕະກອນທງັ ເປັນກຳນນຳກຳກຕະກອນມຳໃຊປ້ີ ະໂຫຍດທຳງກຳນກະສິກຳ. ຈຳກຂມີ້ ນກຳນສຶກສຳຂອງ ສຸ ດໃຈ ສຸ ກຊ່ື ວຍ
(1990) ໄດເີ້ ຫນັ ວ່ື ຳກຳກຕະກອນຈຳກຂະບວນກຳນບຳບດັ ນຳ້ີ ເປອີ້ ນຂອງໂຮງງຳນ ແມື່ ນອຸ ດມົ ສມົ ບນໄປດວີ້ ຍທຳດອຳຫຳນທື່
ພດຕອີ້ ງກຳນເປັນຕນົ້ີ ແມື່ ນ ໄນໂຕຼເຈນ (N) 2.24%, ຟົດສຟຣດັ (P2O5) 0.34%, ໂປຼເເຕສັ ຊຽມ (K2O) 0.19% ສຳມຳດນຳ

ມຳເຮດັ ເປັນຝື່ ຸ ນອນິ ຊໄດ.ີ້ ໃນຂະນະດຽວກນັ ຖຳີ້ ຫຳກນຳເອຳົ ກຳກຕະກອນໄປນຳໃຊໂີ້ ດຍກງົ ຍງັ ພບົ ວື່ ຳເຮດັ ໃຫເ້ີ ກດບນັ ຫຳດນິ
ແຂງເນ່ື ອງຈຳກວ່ື ຳກຳກຕະກອນເປັນອະນຸພຳກດນິ ໜຽວ ເມ່ື ອແຫງີ້ ແລວີ້ ຈະແຂງທື່ ສຸດ ເຊື່ ງິ ເຮດັ ໃຫບ້ີ ່ື ສຳມຳດປກພດໄດີ້ ພອີ້ ມ
ດຽວກນັ ນຍ້ີ ງັ ພບົ ບນັ ຫຳໃສື່ ກບັ ພດທື່ ໃຫໝີ້ ຳກ ແລະ ໃຫດ້ີ ອກແມ່ື ນຈະບື່ ໃຫໝ້ີ ຳກເລຍເນື່ ອງຈຳກວ່ື ຳຂຳດທຳດ P ແລະ K
ແລະ ຈ່ື ງິ ມຊຳວກະສກິ ອນ ແລະ ນກັ ວຊິ ຳກຳນຫຼຳຍທື່ ຳນພະຍຳຍຳມຫຳທຳງແກໄ້ີ ຂດວີ້ ຍກຳນປະສມົ ກຳກຕະກອນກບັ ວດັ ສະດຸ
ອ່ື ນເປັນຕນົ້ີ ແກບ, ມນສດັ ແລະ ອື່ ນໆ ແຕື່ ຄຸນະພຳບຂອງຝື່ ຸ ນພດັ ຫຸຼດລງົ ແລະ ມບຳງກື່ ຸມພະຍຳມໃຊຈ້ີ ລຸ ນິ ຊເຂຳົີ້ ມຳຊ່ື ວຍໃນ
ກຳນຍື່ ອຍສະຫຼຳຍສຳນອິນຊວັດຖຸ ເພື່ ມຄຸນະພຳບຝ່ື ຸ ນໃຫດ້ີ ຂຶນີ້ ເປັນຕນົີ້ ແມ່ື ນຈຸລິນຊປັບ ປຸ ງດນິ ເປັນຕົນ້ີ Nicharatet
al.(2015)ໄດສີ້ ກຶ ສຳກຳນໃຊຈ້ີ ລຸ ນິ ຊປັບປຸງດນິ ຍື່ ອຍສະຫຼຳຍຝື່ ຸ ນບ່ື ມົ ຈຳກຜກັ ຕບົ ແລະ Zakarya et al.(2015) ໄດສ້ີ ກຶ ສຳ

ກຳນນຳໃຊຈີ້ ລຸ ນິ ຊປັບປຸງດນິ ເປັນຕວົ ຊື່ ວຍໃນກຳນຍື່ ອຍສະຫຼຳຍເສດອຳຫຳນ ແລະ ເສດພດ.
ຈລຸ ນິ ຊປັບປຸງດນິ ຫຼ ເອື່ ນວື່ ຳ ໄອເອມັ ໂອ (IMOs), IMOs ຫຍມີ້ ຳຈຳກ Indigenous Micro Organism ເປັນຈຸ

ລນິ ຊທື່ ສຳມຳດປັບຕວົ ແລະ ມຄວຳມທນົ ທຳນຕ່ື ກບັ ສະພຳບແວດລອ້ີ ມຕື່ ຳງໆໃນທຳມະຊຳດເຊ່ື ງິ ປະກອບດວ້ີ ຍຈລຸ ນິ ຊຫຼຳກ
ຫຼຳຍກ່ື ຸມທື່ ເປັນປະໂຫຍດ ແລະ ສຳມຳດນຳໄປໃຊໃ້ີ ນທຳງກະສກິ ຳໄດຫີ້ ຼຳຍກລະນເຊ່ື ນັ :ນຳໃຊເີ້ ປັນຫວົ ເຊອ້ີ ສດພື່ ນົ ລງົ ໃນກອງ
ຝື່ ຸ ນບ່ື ມົ ເພ່ື ອເລື່ ງັ ກດິ ຈະກຳກຳນຍື່ ອຍສະຫຳຼ ຍເສດຊຳກພດ, ໃຊເ້ີ ພື່ ອເພ່ື ມປະລມິ ຳນຈລຸ ນິ ຊໃນພນ້ີ ທ່ື ໃຫເ້ີ ກດຄວຳມສມົ ດຸນແລະ
ເຮັດໃຫໂ້ີ ຄງສຳ້ີ ງດນິ ດຂຶນີ້ (ອຳນດັ ຕັນໂຊ, 2013).ຈລຸ ິນຊດື່ ງັ ກື່ ຳວໄດຮີ້ ັບຄວຳມສນົ ໃຈ ແລະ ນຳໃຊເີ້ ຂຳົ້ີ ໃນກຳນປັບປຸ ງ
ຄຸນະພຳບຂອງດນິ ເຊ່ື ນັ : Sumathi et al. (2012)ໄດສີ້ ະຫຸຼບຈຳກຜນົ ກຳນສກຶ ສຳວ່ື ຳຈລຸ ນິ ຊປັບປຸງດນິ (IMOs) ມຜນົ ຕື່ ກບັ

ກຳນເຮດັ ວຽກຂອງຈລຸ ນິ ຊໃນດນິ ແລະ ກດິ ຈະກຳກຳນຍ່ື ອຍສະຫຼຳຍຂອງມນັ ຄຊ່ື ວຍໃນກຳນປັບຄື່ ຳຄວຳມເປັນກດົ ເປັນດ່ື ຳງ
ໃຫສ້ີ ມົ ດຸນ, ເພ່ື ມອດັ ຕຳກຳນເກບັ ຄວຳມຊື່ ຸມ ແລະ ອື່ ນໆ. ພອີ້ ມດຽວກນັ ນ້ີ Hanim A. Norida et al. (2012) ໄດນ້ີ ຳໃຊ້ີ
IMOs ເຂຳົີ້ ໃນກຳນຍ່ື ອຍສະຫຳຼ ຍເຟອງເຂຳົ້ີ ແລະ ຕນົ້ີ ສຳລ.

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

299

ສະນນັ້ີ , ເພ່ື ອຫຳແນວທຳງໃນກຳນແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳດ່ື ງັ ທ່ື ກ່ື ຳວມຳຂຳີ້ ງເທງິ ແລະ ເພື່ ອເປັນກຳນຈດັ ກຳນ ແລະ ນຳໃຊສີ້ ື່ ງິ
ເສດເຫຼອໃຫເີ້ ກດປະໂຫຍດຄນໃໝ່ື . ກຳນສກຶ ສຳຄງັ້ີ ນມີ້ ຈດຸ ປະສງົ ເພື່ ອສກຶ ສຳນຳໃຊຈ້ີ ລຸ ນິ ຊປັບປຸງດນິ ເຂຳົີ້ ໃນກຳນປັບປຸງຄຸນ
ນະພຳບຝ່ື ຸ ນອນິ ຊຈຳກກຳກຕະກອນໃນກຳນບຳບດັ ນຳີ້ ເປອີ້ ນດວ້ີ ຍວດັ ສະດຸປະສມົ ແຕກຕື່ ຳງກນັ . ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນຈີ້ ະເປັນ
ປະໂຫຍດໃນກຳນຜະລດິ ຝ່ື ຸ ນອນິ ຊຈຳກກຳນຈຳກຕະກອນດ່ື ງັ ກື່ ຳວ ແລະ ທ່ື ສຳຄນັ ສຳມຳດແກບີ້ ນັ ຫຳກຳນຈດັ ກຳນກຳກຕະກອນ
ບຳບດັ ນຳີ້ ເປ່ື ອນຂອງໂຮງງຳນໃຫເ້ີ ກດປະໂຫຍດ

ວທິ ດຳເນນກຳນວໄິ ຈ (Methodology)

ສະຖຳນທກຳນສກຶ ສຳ ໃນຄງັ້ີ ນແ້ີ ມ່ື ນໄດກີ້ ຳນດົ ເອຳົ ທ່ື ແຂວງໄຊຍະບລ ເນື່ ອງຈຳກກຳນສກຶ ສຳຄງັ້ີ ນເ້ີ ປັນກຳນທດົ ລອງ
ຈ່ື ງິ ໄດນ້ີ ຳໃຊກ້ີ ຳນທດົ ລອງແບບ CRD (Completed Random Design)ປະກອບມ 3 ຊຸດທດົ ລອງ (Replications) ແລະ
ແຕ່ື ລະຊຸດແບ່ື ງອອກເປັນ 5 ສ່ື ງິ ທດົ ລອງ(Treatments) (ຕຳຕະລຳງທ 1). ນຳສື່ ວນປະສມົ ດຕຳມອດັ ຕຳສ່ື ວນທດົ ລອງເຂຳົີ້ ກນັ
ແລວ້ີ ຫດົ ນຳ້ີ ໃຫມ້ີ ຄວຳມຊື່ ຸມປະມຳນ 60 – 65% ແລວ້ີ ນຳໄປບື່ ມົ ໃນຖງັ ຢຳງປິດຝຳໄວີ້ ໃຊເີ້ ວລຳບື່ ມົ 30 ວນັ

ກຳນວເິ ຄຳະຂມີ້ ນແມື່ ນນຳ ຕວົ ຢື່ ຳງຝື່ ຸ ນອນິ ຊໄປ ວໄິ ຈ ທື່ ຫອ້ີ ງແລບັ ກມົ ຄຸມີ້ ຄອງ ແລະ ພດັ ທະນຳທ່ື
ດນິ (ສນສຳຫຼວດ ແລະ ວຳງແຜນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ) ແລວ້ີ ນຳເອຳົ ຄື່ ຳຂອງຄຸນນະພຳບທຳງດຳີ້ ນເຄມຄິ :

ທຳດ N, P, K, OM, pH. ມຳປຽບທຽບກນັ ກບັ ຄື່ ຳມຳດຕະຖຳນຂອງກມົ ປກຝັງ, ກະຊວງກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ ້ີ
ປ 2017. ສຳລບັ ກຳນປະເມນຕນົີ້ ທນຶ ກຳນຜະລດິ ແມ່ື ນໄດປ້ີ ະເມນຕນົີ້ ທນຶ ໝນວຽນ, ທນຶ ຄງົ ທ່ື ແລະ ຕນົ້ີ
ທນຶ ກຳນຜະລດິ (ກບຕ່ື ກໂິ ລກຣຳມ)

ຜນົ ກຳນວໄິ ຈ (Results)

ຄຸນນະພຳບຂອງຝື່ ຸ ນອນິ ຊໃນກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນແ້ີ ມ່ື ນເນນັ້ີ ໃສ່ື ຄຸນນະພຳບທຳງດຳີ້ ນເຄມເປັນຕນົີ້ ແມື່ ນ ຄ່ື ຳຄວຳມເປັນກດົ

- ດື່ ງັ , ທຳດອນິ ຊວດັ ຖຸ, ທຳດໄນໂຕຣເຈນ, ຟົສຟຣສັ ແລະ ໂປຣແທສັ ຊຽມ ໂດຍສມົ ທຽບໃສ່ື ມຳດຕະຖຳນຝື່ ຸ ນອນິ ຊຂອງກມົ
ປກຝັງ. ຈຳກຜນົ ກຳນວໄິ ຈ ສະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ວື່ ຳຄື່ ຳຄວຳມເປັນກດົ - ດ່ື ງັ ຂອງຝື່ ຸ ນ ທງັ 5 ສື່ ງິ ທດົ ລອງແມ່ື ນບ່ື ມຄວຳມແຕກຕື່ ຳງ
ກນັ ຫຳຼ ຍ ແລະ ຢ່ື ໃນເກນມຳດຕະຖຳນຂອງກມົ ປກຝັງ (ຕຳຕະລຳງທ 2). ໃນຂະນະທື່ ທຳດອນິ ຊວດັ ຖຸ (OM) ແລະ ທຳດ ໂປ
ແຕສັ ຊຽມ (K2O) ແມື່ ນເພ່ື ມຂນຶ້ີ ຈຳກ 20.39 - 47.42% ແລະ 0.08 - 1.21% ຕຳມລຳດບັ ແລະ ໃນນສີ້ ື່ ງິ ທດົ ລອງ T5

ແມ່ື ນມຄື່ ຳອນິ ຊວດັ ຖຸ ແລະ ທຳດ ໂປແຕສັ ຊຽມ (K2O) ສງກວ່ື ຳໝື່ ມຄ່ື ຳເທື່ ຳົ ກບັ 47.42 ແລະ 1.21% ຕຳມລຳດບັ . ສ່ື ວນວື່ ຳ
ທຳດໄນໂຕຣເຈນັ (N) ແລະ ຟົສຟຣສັ (P2O5) ແມື່ ນຫຸຼດລງົ ແຕື່ ຍງັ ນອນຢື່ ໃນເກນມຳດຕະຖຳນຂອງກມົ ປກຝັງ (2017) ເນ່ື ອງ
ຈຳກວ່ື ຳເກດກຳນສນເສຍໃນຂະບວນກຳນບື່ ມົ .

ສະຫຸຼບລວມແລວ້ີ , ເມື່ ອສມົ ທຽບກບັ ສື່ ງິ ທດົ ລອງທງັ ໝດົ ກບັ ມຳດຕະຖຳນຂອງກມົ ປກຝັງແມື່ ນເຫນັ ວື່ ຳສື່ ງິ ທດົ ລອງ
T5 ທື່ ມສ່ື ວນປະສມົ ກຳກຕະກອນ, ຮຳ, ຂື່ ງວົ , ຫຍຳີ້ ບດົ ແລະ ຈລຸ ນິ ຊ IMO ເປັນຝື່ ຸ ນບມົ ທື່ ດທ່ື ສຸດ (ຕຳຕລຳງທ 2), ແຕ່ື ເຖງິ
ແນວໃດກື່ ຕຳມລກັ ສະນະທຳງກຳຍະພຳບຂອງຝື່ ຸ ນຍງັ ມລກັ ສະນະແຂງໃນເວລຳທ່ື ແຫງີ້ ເນື່ ອງຈຳກວື່ ຳກຳກຕະກອນເປັນອະນຸ
ພຳກທ່ື ລະອຽດ. ສະນນັ້ີ , ກ່ື ອນຈະນຳໃຊຫ້ີ ຳກສຳມຳດບດົ ຝື່ ຸ ນໃຫລ້ີ ະອຽດກ່ື ອນຈະເປັນກຳນດທື່ ສຸດ.

ກຳນທດົ ລອງຄງັີ້ ນີ້ ໂດຍອງິ ໃສື່ ຈດຸ ປະສງົ ທ່ື ວຳງໄວີ້ ຈ່ື ງິ ໄດມີ້ ກຳນປະເມນຕນົີ້ ທນຶ ກຳນຜະລດິ ເຊ່ື ງິ ກຳນປະເມນຕນົີ້ ທນຶ
ກຳນຜະລດິ ໃນຄງັີ້ ນີ້ ແມື່ ນໄດຄີ້ ດິ ຕນົີ້ ທນຶ ຈຳກຳນທດົ ລອງທ່ື ເປັນທນຶ ໝນວຽນ ແລະ ທນຶ ຄງົ ທ ເພ່ື ອສມົ ທຽບກບັ ຜນົ ຜະລິດທ່ື
ໄດ(້ີ ຕຳຕະລຳງທ 3) ເຫນັ ວື່ ຳ ສື່ ິງທດົ ລອງ T4 ແລະ T5 ມຕົນີ້ ທນຶ ກຳນທງັ ໝດົ ເທ່ື ຳົ ກນັ ແລະ ຫຼຳຍກວື່ ຳໝ່ື ມຄື່ ຳເທ່ື ຳົ ກບັ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

300

61,100 ກບ, ຮອງລງົ ມຳແມ່ື ນສ່ື ງິ ທດົ ລອງ T2 ມຄື່ ຳເທ່ື ຳົ ກບັ 60,500 ກບ. ເມື່ ອສມົ ທຽບກບັ ຜນົ ຜະລດິ ແລວີ້ ເຫນັ ວ່ື ຳສ່ື ງິ ທດົ
ລອງ T5 ແມື່ ນໃຫຜ້ີ ນົ ຜະລດິ ດ ແລະ ຕນົີ້ ທນຶ ຕ່ື ຳ.

ວຈິ ຳນຜນົ (Discussions)

ຈຳກຜນົ ໄດຮ້ີ ບັ ຂຳີ້ ງມນັ ໄດສ້ີ ະແດງໃຫເ້ີ ຫນັ ວື່ ຳ ທຳດອນິ ຊວດັ ຖຸ (OM) ແລະ ທຳດ ໂປແຕສັ ຊຽມ (K2O) ແມື່ ນເພ່ື ມ
ຂນຶີ້ ແຕ່ື ວື່ ຳ ທຳດໄນໂຕຣເຈນັ (N) ແລະ ຟົສຟຣສັ (P2O5) ແມື່ ນຫຸຼດລງົ ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນແີ້ ມ່ື ນສອດຄ່ື ອງກບັ Nicharat
et al. (2015) ໄດສ້ີ ຶກສຳຈຸລິນຊປັ ບປຸ ງດິນ (IMOs) ທື່ ສຳມຳດຜະລິດເອັນໄຊມ໌ແຊລລ ເລສ, ເຮມິແຊລລເລສ
(hemicellulose) ທື່ ຍື່ ອຍສະຫຳຼ ຍຝື່ ຸ ມບື່ ມົ ຈຳກຜກັ ຕບົ ແລະ ໄດສີ້ ກຶ ສຳປະລມິ ຳນທຳດອຳຫຳນຫຼກັ ທື່ ໄດຈ້ີ ຳກຝື່ ຸ ນບ່ື ມົ ຜກັ ຕບົ
ເຊ່ື ງິ ກຳນທດົ ລອງສຳມຳດແຍກຈລຸ ນິ ຊໄດີ້ 92 ຊະນດິ ແລະ ນຳເຊອ້ີ ຣຳທ່ື ໄດທ້ີ ງັ ໝດົ ໄປທດົ ສອບຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນຜະລດິ
ເອນັ ໄຊມແ໌ ຊລລເລສ ພບົ ວ່ື ຳເຊອີ້ ຣຳທຜະລດິ ເອນັ ໄຊມແ໌ ຊນລເລສຫຼຳຍທື່ ສຸດແມື່ ນເຊອີ້ ຣຳ Aspergillus flavus(UPNCH-
44), A. flavus (UPNCH-66) ແລະ Aspergillus candidus (UPNCH-33) ເຊ່ື ງິ ວດັ ຄື່ ຳ Potency index (PI value)
ເທື່ ຳົ ກບັ 3.63, 2.77 ແລະ 2.11 ຕຳມລຳດບັ ແລະ ເຊອ້ີ ຣຳທື່ ຜະລດິ ເຮມແິ ຊລລເລສ (hemicellulose) ໄດຫ້ີ ຼຳຍທື່ ສຸ ດຄ
ເຊອ້ີ ຣຳ A. flavus (UPNCH-66), Trichoderma sp. (UPNCH-64) ແລະ A. candidus (UPNCH-33) ເຊ່ື ງິ ວດັ ໄດ້ີ
ຄື່ ຳ Potency index (PI value)ເທ່ື ຳົ ກບັ 3.21, 3.03 ແລະ 2.71 ຕຳມລຳດບັ , ສ່ື ວນຝື່ ຸ ນບື່ ມົ ຜກັ ຕບົ ທ່ື ມປະລມິ ຳນໄນໂຕຣ
ເຈນຫຳຼ ຍທື່ ສຸດແມ່ື ນຝ່ື ຸ ນບື່ ມົ ກອງທື່ ຍື່ ອຍສະຫຼຳຍດວີ້ ຍເຊອ້ີ ຣຳ A. candidus (UPNCH-33) ເຊ່ື ງິ ມຄື່ ຳເທື່ ຳົ ກບັ 0.57% ໃນ
ຂະນະທື່ ປະລມິ ຳນຟົດສະຟຣດັ ແມື່ ນບ່ື ມກຳນປ່ື ຽນແປງ. ນອກຈຳກນຍີ້ ງັ ສອດຄ່ື ອງກບັ Zakarya et al. (2015) ໄດມ້ີ ກຳນ
ວໄິ ຈກື່ ຽວກບັ ກຳນນຳໃຊຈີ້ ລຸ ະຊປັບປຸງດນິ (IMOs) ເປັນຕວົ ຊ່ື ວຍໃນຂະບວນກຳນຍື່ ອຍສະຫຼຳຍເສດອຳຫຳນ ແລະ ເສດພດ.
ເຊ່ື ງິ ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳໄດສ້ີ ະຫຸຼບວື່ ຳປະລມິ ຳນອນິ ຊວດັ ຖຸແມ່ື ນເພ່ື ມຂນຶີ້ ຢື່ 35 - 75% ເຊື່ ງິ ສະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ປະສດິ ທພິ ຳບຂອງຈຸ
ລນິ ຊປັບປຸງດນິ ໃນກຳນຍ່ື ອຍສະຫຳຼ ຍເສດອຳຫຳນ ພອ້ີ ມທງັ ຍງັ ຊ່ື ວຍເພ່ື ມທຳດອຳຫຳນໃນກອງຝ່ື ຸ ນບ່ື ມົ ອກດວີ້ ຍ.

ສະຫຸບຼ ຜນົ (Conclusions)

ກຳນສກຶ ສຳກຳນນຳໃຊຈ້ີ ລຸ ນິ ຊ ໃນກຳນເພ່ື ມຄຸນນະພຳບຝ່ື ຸ ນອນິ ຊຈຳກຕະກອນບຳບດັ ນຳ້ີ ເປອີ້ ນຂອງ ໂຮງງຳນຜະລດິ
ແປງມນັ ຕນົີ້ ທ່ື ໃຊວ້ີ ດັ ສະດຸປະສມົ ແຕກຕ່ື ຳງກນັ ໂດຍມຈດຸ ປະສງົ ເພື່ ອສກຶ ສຳຄຸນະພຳບຂອງຝ່ື ຸ ນບມົ ໃນກຳນໃຊຈີ້ ລຸ ນິ ຊ IMO
ເປັນຕວົ ຊື່ ວຍໃນກຳນປັບປຸງ ໂດຍໃຊວີ້ ດັ ສະດຸປະສມົ ທ່ື ແຕກຕື່ ຳງກນັ ແລະ ຄວຳມຄຸມີ້ ຄ່ື ຳທຳງດຳີ້ ນເສດຖະກດິ ກ່ື ຄຕນົ້ີ ທນຶ ກຳນ
ຜະລດິ . ກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນເີ້ ປັນລກັ ສະນະກຳນທດົ ລອງ ແລະ ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳສະຫຸຼບໄດວ້ີ ື່ ຳຈລຸ ນິ ຊ IMOມບດົ ບຳດສຳຄນັ ໃນ
ກຳນເພ່ື ມຄຸນະພຳບຂອງຝື່ ຸ ນອນິ ຊ ໂດຍສະເພຳະແມື່ ນທຳດອນິ ຊວດັ ຖຸ ແລະ ທຳດໂປແທສັ ຊຽມ ເພ່ື ມຂນຶ້ີ ຈຳກ 20.97% –
47.42% (ທຽບກບັ ຕວົ ຢນ) ແລະ ຈຳກ 0.08 % - 1.21% (ທຽບກບັ ຕວົ ຢນ) ຕຳມລຳດບັ , ລວມທງັ ກຳນປັບຄື່ ຳຄວຳມເປັນ
ກດົ - ດ່ື ງັ ໃຫຢີ້ ່ື ໃນສະພຳບທື່ ເປັນກຳງ ແລະ ເໝຳະສມົ ສຳລບັ ກຳນປກພດ. ສື່ ງິ ທດົ ລອງ T5 ເປັນຝ່ື ຸ ນບມົ ທ່ື ມຄຸນະພຳບດທ່ື ສຸດ
ໄດຕ້ີ ຳມມຳດຕະຖຳນຝື່ ຸ ນບື່ ມົ ຂອງກມົ ປກຝັງ ແລະ ເປັນອດັ ຕຳສ່ື ວນກຳນປະສມົ ທ່ື ເໝຳະສມົ ທ່ື ມຕນົ້ີ ທນຶ ຕື່ ຳສະເລ່ື ຍ 1,334 ກບ
ຕ່ື ກໂິ ລ. ເຖງິ ແນວໃດກື່ ຕຳມ, ຝື່ ຸ ນອນິ ຊທື່ ໃຊກີ້ ຳກຕະກອນເປັນສ່ື ວນປະສມົ ຫຼກັ ໃນກຳນເຮດັ ຝ່ື ຸ ນຊ ຍງັ ມບນັ ຫຳກຳນແຂງຕວົ
ຂອງເມດັ ຝື່ ຸ ນໃນເວລຳທື່ ແຫງີ້ ແລວີ້ ເວລຳໃຊໄີ້ ປດນົ ໆ ຫຼ ເປັນຈຳນວນຫຼຳຍອຳດສ່ື ງົ ຜນົ ເຮດັ ໃຫເີ້ ປັນກຳນເພື່ ມອະນຸພຳກດນິ ໜ
ຽວໃນພນີ້ ທ່ື ກຳນປກພດເພື່ ມຂນຶ້ີ ແລະ ເຮດັ ໃຫດີ້ ນິ ຍ່ື ງິ ໜຽວ ແລະ ແຂງ.
ຂຂ້ີ ດັ ແຍ່ື ງ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

301

ຂຳ້ີ ພະເຈຳົ້ີ ໃນນຳມຜຄີ້ ນົີ້ ຄວຳ້ີ ວທິ ະຍຳສຳດ ຂປະຕຍິ ຳນຕນົ ວ່ື ຳ ຂມີ້ ນທງັ ໝດົ ທື່ ມໃນບດົ ຄວຳມວຊິ ຳກຳນດ່ື ງັ ກື່ ຳວນ້ີ
ແມື່ ນບ່ື ມຂຂີ້ ດັ ແຍ່ື ງທຳງຜນົ ປະໂຫຍດກບັ ພຳກສື່ ວນໃດ ແລະ ບື່ ໄດເ້ີ ອອ້ີ ປະໂຫຍດໃຫກ້ີ ບັ ພຳກສ່ື ວນໃດພຳກສື່ ວນໜ່ື ງຶ ,
ກລະນມກຳນລະເມດ ໃນຮບກຳນໃດໜ່ື ງຶ ຂຳ້ີ ພະເຈຳົີ້ ມຄວຳມຍນິ ດ ທື່ ຈະຮບັ ຜດິ ຊອບແຕ່ື ພຽງຜດ້ີ ຽວ.

ເອກກະສຳນອຳີ້ ງອງ (References)

ກມົ ປກຝັງ, (2017). ຂຕ້ີ ກົ ລງົ ຂອງລດັ ຖະມນົ ຕວ່ື ຳດວ້ີ ຍກຳນຄຸມ້ີ ຄອງຝ່ື ຸ ນ ໃນ ສປປ ລຳວ, ວຽງຈນັ : ກະຊວງກະສກິ ຳ ແລະ
ປື່ ຳໄມ ້ີ

ສຸ ດໃຈ ສຸ ກຊ່ື ວຍ,(1990). ກຳນໃຊອີ້ ນິ ຊວັດຖຸເຫຼອໃຊບີ້ ຳງຊະນດິ ເປັນປຸ໋ ຍພດໄຮ່ື ໃນດນິ ສົມ້ີ ຊຸ ດດນິ ລງັ ສດິ , ກຸງເທບ:
ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລກະເສດສຳດ.

ອຳນດັ ຕນັ ໂຊ, (2013). ຕຳລຳກະສກິ ຳທຳມະຊຳດແບບປະຍຸກ. ປະທຸມທຳນ: ສນໜງັ ສສຳນກັ ງຳນວທິ ະຍຳສຳແລະ ເຕກັ ໂນ
ໂລຊແຫື່ ງຊຳດ.

Hanim A. Norida, Muhamad A. M. Nik, O. H. Ahmed, K. Susilawati,&A. Khairulmazmi.(2012). Physico-
chemical properties of indigenous micro organism-composts and humic acid prepared from
selected agro-industrial residues. African Journal of Biotechnology Vol.11.

Nicharat Seesophon, Chalermchai Paekum, and Wipornpan Nuangmek. ( 2015) . Screening of soil
microorganisms to produce enzymes for water hyacinth compost degradation and releases
plants nutrient for organic fertilizer production, KHON KAEN AGR.J. 367-

Sumathi, A.Janardhan, A. Srilakhmin, D.V.R Sai Gopal and G. Narasimha. (2012). Impact of indigenous
microorganisms on soil microbial and enzyme activities. Applied Science Research.

Zakarya Irnis, Baya Khalib Siti Noor, Tengku Izhar Tengku Nuraiti,&Yusuf Sara. (2015). Composting of
Food Waste using Indigenous Microorganisms (IMO) as Organic Additive.International Journal
of Engineering Research&Technology, 181.

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

302

ເອກະສຳນຊອ້ີ ນທຳີ້ ຍ

Table 1. Experimental design

Experimental set Raw materials Radios

T1 waste sediment 10 kg

T2 waste sediment + Rice bran 10 kg +1 kg + 5 kg
+ cow dung 10 kg + ( 20 cc / 10 L )

T3 waste sediment +IMO

T4 waste sediment + Rice bran + cow dung +IMO 10 kg + 1 kg + 5 kg + ( 20 cc /10 L )

T5 waste sediment + Rice bran + cow dung + crushed10 kg + 1 kg + 5 kg + 5 kg + ( 20 cc/10

grass +IMO L)

Table 2. Analysis of result from Quality of organic fertilizer

Treatment pH (1:2.5) OM N P2O5 K2O
T1 %
H2O %%%
7.2 20.97
2.37 5.58 0.08

T2 7.4 46.89 1.79 2.77 0.48

T3 6.7 20.39 2.66 5.59 0.10

T4 7.7 46.03 1.98 3.41 0.96

T5 8.0 47.42 1.92 3.23 1.21

Standard value 6.5 – 8.5 ≥30 1.5 3 0.5

Table 3. Analysis of result from capital of products

Treatment working Fixed capital Output Capital cost
capital (Kip) (Kip) (Kg) (Kip/Kg)

T1 9,000 32,000 12.22 3,355

T2 28,500 32,000 37.56 1,611

T3 9,600 32,000 11.92 3,491

T4 29,100 32,000 38.48 1,588

T5 29,100 32,000 45.82 1,334

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

303

The effect of different cropping systems on soil fertility improvement of maize
productivity on sloping land in Et District, Houaphan Province, Lao PDR.

Khampheuy Bouddavong, Vongpasith Chanthakhoun, Vanhnasin Phoneyaphon, Thisadee
Chounlamountry, Phouvone Phommadychack, Phoneda Visisombath, Phengdi, Nakhon, Khonsy,

and Boualien

Faculty of Agriculture and Forest Resource, Souphanouvong University, Luang Prabang, Laos.
*Email: [email protected].

Abstract

This study was set up for a longer-term study and focused to improve the cropping system by using
techniques for soil fertility improvement, diversifying cropping systems for increasing maize productivity,
and comparisons of fertilizer and no fertilizer on yields. The experiment was a single replicated at 3 fields
on chemical composition, and the experimental design was according to 2x7 factorials in CBD and 5
replications with 14 treatments of plantation with fertilizer comparison between no fertilizer (F0) and
fertilizer (F1). The results found that on different cropping systems by soil fertility improvement of maize
productivity on sloping land particularly yields (kg/ha) were significant difference (p<0.05) of yields (kg/ha)
and higher at T4F1. The fields studied were different cropping systems on soil fertility improvement of
maize productivity on sloping land particularly pH, P, and K were not significant differences (p>0.05).
However, organic matter (OM) and nitrogen (N) were significant differences (p<0.05) and high fields 1 and
filed 3. Additionally, the application of chemical fertilizer based on soil analysis was the highest
concentration of nitrogen and organic matter after 3 years by using a cropping system. Therefore, maize
plantations under soil conservation measures are suitable systems that can reduce erosion and also the
losses of nutrients by erosion in the upland maize plantation.

Keywords: soil composition, soil conservation, maize yield, upland soil.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

304

Introduction

Maize is the second main crop after rice that is cultivated in the upland areas of the Lao PDR. During
the late 20th century maize was cultivated mainly in Sayabouly province (Botean and Keantao district). The
maize- cultivated area expanded to other provinces in the early first decade of this century, mainly to
Oudomxay, Bokeo, Xiengkhouang, Houaphanh, and other provinces and the area increased to 223,210 ha
in 2015. After that, the area decreased to 176,130 ha (Agricultural statistics 2017), due to soil degradation,
low productivity, and low price. Maize cultivation by Laos’ farmers is mainly depending on the natural
fertility of the soil, without any other soil fertility improvement or fertilizer application. Therefore, most
farmers who practiced continuous maize- based systems in the Et, Sobbao, and Xiengkhor districts of
Houaphanh lack knowledge and experience in implementing agricultural conservation techniques to
conserve soil fertility and control soil erosion, apart from that very low yield without inorganic fertilizer
application and with topsoil removed by runoff, the soil surface becomes rocky and yield was very low.
Before starting this project, farmers reported that they have some experience in increasing their crop
productivity through land preparation such as tilling the topsoil prior to planting, weed control by herbicide,
and also inorganic fertilizer application. However, they could not understand the disadvantage of all those
techniques on soil fertility improvement, rate, time, and method of inorganic fertilizer application for maize,
and the reality of each technique that could be harmful to their health and environmental condition and
decrease crop production input. On the other hand, farmers in those villages not only practiced cropping
systems but also had livestock, which grazes during the dry season and daily looking after animals every
day during the rainy season. The livestock also faced disease problems but farmers lack knowledge of
vaccination and high- quality feeding utilization to increase their livestock production. Therefore, new
technology transfer crop and livestock production to farmers, mainly the technology on sustainable maize
and livestock production for increasing their livelihood and environmental conditions. The objectives of this
study aimed to study the long-term effects of rotation system and intercropping with legume crops on the
productivity of maize varieties; to evaluate soil fertility improvement by chemical composition after 3 years
used and the method of inorganic fertilizer application to maize.

Material and Methods

The Experimental design according to 2x7 factorials in CBD and 5 replication with 14 treatments as
follow;

The Experimental treatments and layout

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

305

1) T1F0= LM (Lao Maize)
2) T1F1= LM (Lao Maize)
3) T2F0= LM (Lao Maize)
4) T2F1= LM (Lao Maize)
5) T3F0= maize variety AG 59
6) T3F1= maize variety AG 59
7) T4F0= maize variety AG 59 + Pigeon Pea
8) T4F1= maize variety AG 59 + Pigeon Pea
9) T5F0= maize variety AG 59
10) T5F1= maize variety AG 59
11) T6F0= maize variety AG 59 + peanut
12) T6F1= maize variety AG 59 + peanut
13) T7F0= LM+Lao Maize+soybean).
14) T7F1= LM+Lao Maize+soybean).

Soil physical and chemical properties
Data collection
Soil properties prior to plot layout for all farmers’ fields, the soil was collected from 5-10 cores

and combined into one sample for analyzing organic matter by Walkley and Black method, total N by
Kjeldahl’s method (AOAC 1990), available P by Bray II method, available K by 1N ammonium acetate read
in flame photometer, soil pH (1:2.5 soil to water) and soil texture by hydrometer.

Planting date and other management: planting date and fertilization, weed control date also
recorded.

The top part of maize in treatment 3 was collected when the cob silk become black and harvest
all crop grain when ready to harvest

Maize cob was harvested when maize stover and leaf dry, after that all grain separated and took
its weight

Soybean and peanut pot and grain harvested
All guinea grasses row of all treatments were harvested when 70-80 cm, cut on the area of 3 m
at the ground level 10-15 cm tall, took the fresh weight, and sub-sample for oven dry. It was 3 to 4 harvests
during the growing season. Pigeon pea grain harvest in March

Data analysis

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

306

The data analysis on the effect of the treatment on crop production. Therefore, the statistical
analysis only looks at location, farms, and varieties by The Sirichai Statistics 6.07. (2003).

Results and Discussions

Table 1 Three years of soil properties in 3 fields (2018-2020)

Item Samples

Field 1 Field 2 Field 3 SEM P-value

pH 5.88 5.04 5.76 0.18 0.06

OM (%) 4.57a 3.54b 4.1ab 0.17 0.03

N (%) 0.18a 0.11b 0.16ab 1.36 0.05

P avai (ppm) 7.8 7.83 8.2 1.05 0.95

K avai (ppm) 28.9 43.9 32.4 3.49 0.08

The results found that after 3 years of different cropping systems on soil fertility improvement of

maize productivity on sloping land particularly pH, P and K were not a significant difference (p>0.05).

However, organic matter (OM) and nitrogen (N) were significant differences (p<0.05) and high fields 1 and

filed 3.

Table 2. yields of maize as influenced by cropping system and farmers’ field

Treatments Grain yield (kg ha-1)

T1F0 1906.6b

T1F1 3710.4a

T2F0 1916.2b

T2F1 3935.6a

T3F0 2233.4b

T3F1 3933.0a

T4F0 2133.2b

T4F1 4019.6a

T5F0 1677.8b

T5F1 3683.4a

T6F0 1866.6b

T6F1 3739.4a

T7F0 1823.2b

T7F1 3904.4a

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

307

SEM 163.3

P-value 0.01

F0 = no fertilizer and F1 = fertilizer

yields of maize as influenced by cropping system of different cropping systems on soil fertility

improvement of maize productivity on sloping land, particularly varieties of maize were a significant

difference (p<0.05) in yields by fertilizer on cropping systems higher than no fertilizer on cropping systems,

and the results found that on different cropping systems by soil fertility improvement of maize productivity

on sloping land particularly yields (kg/ha) were significant difference (p<0.05) of yields (kg/ha) and higher at

T4F1.

This experiment found that the soil improvement model in the maize planting area with the

planting of pea instead of maize and comparing no fertilizer and added fertilizer in Huai Lak Village and Na

Nang Village, Et District, Houa Phan Province. From the experiment, it was found that the T4F1 = maize

variety AG 59 + Pigeon Pea with fertilizer yielded a higher yield than the other 4,019.6 kg/ha. When

compared with Khmphan Xyalath (2020) yield at 4.970 kg/ha was higher than this study. However, it would

be different on sloping land and lower area planted.

Conclusions

The result of this study showed that the organic matter (OM) and nitrogen (N) were significant
differences (p<0.05) and high fields 1 and field 3 and soil fertility improvement of maize productivity on
sloping land particularly yields (kg/ha) were significant difference (p<0.05) of yields (kg/ha) and higher at
T4F1.

Acknowledgement

This study will not be able to be completed without the financial and location support of the
relevant parties: Many thanks to project funding of “Improving Maize Based- Farming Systems on Sloping
Land in Vietnam and Lao PDR” and thanks you very much to the farmers of Huay Kou, Na Nang Village, Et
District, Hua Phan Province and the Faculty of Agriculture and Forest Resource, Suphanouvong University,
who facilitated this study.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

308

Reference

AOAC 1990. Official Methods of Analysis. Association of Official Analytical Chemists.15th Edition (K Helrick
editor).Arlington pp 1230.

Agricultural statistics year book 2017. Pp 125.
The Sirichai Unsrisong. 2003. The Sirichai Statistics 6.07. Meajo University

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

309

ສກຶ ສຳຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນເຮດັ ຟຳມໝໃນຊຸມຊນົ ທື່ ເມອງ ປຳກອ ແຂວງ ຫວຼ ງ
ພະບຳງ

Study the people's satisfaction in the community to pig farming in Park-Ou
district, Louangprabang province

ອຳນຸສອນ ຄມົ ທະວງົ , ໜພອນ ມະນວນັ , ຄຳແກວີ້ ໜຳວເຢັງີ້
Anousone KHOMTHAVONG, Nouphone MANIVANH, and Khamkeo NAOYENG

ຄະນະກະເສດສຳດ ແລະ ຊບັ ພະຍຳກອນປື່ ຳໄມ ້ີ , ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລ ສຸພຳນວຸ ງົ
Faculty of Agriculture and Forest Resources, Souphanouvong University

ບດົ ຄດັ ຫຍ ້ີ

ກຳນທດົ ລອງຄງັີ້ ນມ້ີ ຈດຸ ປະສ່ື ງົ ຊອກຫຳບນັ ຫຳທື່ ເກດຂນ້ີ ກບັ ຟຳມໝທ່ື ຢື່ ໃກຊີ້ ຸມຊນົ ທ່ື ຂຳດກຳນຈດັ ກຳນທ່ື ດແມ່ື ນ
ເກດມກຳນຮອ້ີ ງຟີອ້ ງກນັ ເກດຂນ້ີ ກື່ ຽວກບັ ບນັ ຫຳເລື່ ອງກ່ື ນິ ເໝນັ ຈຳກຂສີ້ ດັ , ນຳ້ີ ເປີ້ອນ, ເສດອຳຫຳນ, ຊຳກສດັ ຕຳຍ, ຂຝີ້ ື່ ຸ ນ
ແລະ ສດັ ທ່ື ເປັນພຳຫະນຳສ່ື ງົ ເຊອ້ີ ພະຍຳດ ເຮດັ ໃຫເ້ີ ກດມຜນົ ກະທບົ ລະຫວື່ ຳງຜລ້ີ ຽີ້ ງ ແລະ ປະຊຳຊນົ ທ່ື ອຳໄສໃນຊຸມຊນົ
ເຮດັ ໃຫເີ້ ກດມກຳນຍກົ ຍຳ້ີ ຍຟຳມໄປຕງັີ້ ຢ່ື ບື່ ອນໃຫມ່ື ຫຼ ຜລ້ີ ຽ້ີ ງຕອີ້ ງຢຸດເຊຳົ ກດິ ຈະກຳນໄປ ກຳນຊອກຫຳວທິ ກຳນແກໄີ້ ຂ
ອຳດເປັນທຳງເລອກໜື່ ງຶ ໃນກຳນແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳທື່ ກື່ ຳວມຳ.

ໂດຍໄດຄ້ີ ດັ ເລອກເອຳົ ຈຳນວນ 4 ບຳ້ີ ນຄ: ບຳີ້ ນ ຫຳດປຳງ, ບຳີ້ ນ ຝຳຍ, ບຳ້ີ ນ ຫຳດຍຳ ແລະ ບຳ້ີ ນ ຊື່ ຳງໄຫ, ເມອງ
ປຳກອ, ແຂວງຫຼວງພະບຳງ ເພື່ ອເປັນຕວົ ແທນເພ່ື ອສກຶ ສຳຫຳຜນົ ກະທບົ ຈຳກມນົ ລະພດິ ທື່ ເກດຈຳກຟຳມໝ ທ່ື ສ່ື ງົ ຜນົ ຕ່ື ສງິ
ແວດລອີ້ ມ ແລະ ຊຳວບຳ້ີ ນໃນຊຸມຊນົ , ຊອກຫຳໄລຍະຫ່ື ຳງທື່ ເກດຜນົ ກະທບົ ຕື່ ຊຸມຊນົ ຫຼຳຍທ່ື ສຸດ,ເພ່ື ອຊອກຫຳ ແລະ ສະເ
ໜແນວທຳງກຳນແກໄ້ີ ຂບນັ ຫຳ ແລະ ປ້ີອງກນັ ມນົ ລະພດິ ຈຳກຟຳມລຽີ້ ງໝ.

ຜນົ ຂອງກຳນສກຶ ສຳຈຳກກຳນລງົ ສຳພຳດກ່ື ຸມຕວົ ຢຳງມດື່ ງັ ນ:້ີ 1)ຜຖ້ີ ກສຳພຳດສ່ື ວນໃຫຍ່ື ແມ່ື ນເພດຍງິ , ມອຳຍຸ
ລະຫວື່ ຳງ 20-30 ປ, ມລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳ ລະດບັ ມດັ ທະຍມົ ຕນົີ້ , ມອຳຊບຊຳວກະສກິ ອນ, ໄລຍະຫ່ື ຳງເຮອນຫຳຟຳມໝ
ຫຼຳຍກ່ື ວຳ 2,000 ແມດັ ຂນ້ີ ໄປ. 2) ດຳ້ີ ນຄວຳມພໃຈຂອງຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມຕ່ື ກຳນຈດັ ກຳນມນົ ລະພດິ ຂອງຟຳມໝ
ພຳຍໃນເມອງ ປຳກອ ສະຫຸຼບໄດດ້ີ ື່ ງັ ນ:ີ້ ກຳນຈດັ ກຳນດຳີ້ ນໂຮງເຮອນ ແລະ ບຸກຂະລຳກອນ ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍລວມ 3.76, ກຳນ
ຈດັ ກຳນສຸ ຂະພຳບ ມຄ່ື ຳສະເລື່ ຍລວມ 3.63, ລກັ ສະນະຂອງຟຳມໝ ມຄ່ື ຳສະເລື່ ຍລວມ 3.60, ທື່ ຕງັີ້ ຟຳມໝ ມຄື່ ຳ
ສະເລ່ື ຍລວມ 3.10, ກຳນຈດັ ກຳນຂອງເສຍທ່ື ມຜນົ ຕື່ ກຳນເກດມນົ ລະພດິ ທຳງກ່ື ນິ ຈຳກຟຳມໝ ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍລວມ 3.05,
ປະຊຳຊນົ ຕ່ື ກຳນໄດຮ້ີ ບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຈຳກຟຳມ ມຄື່ ຳສະເລ່ື ຍລວມ 2.51 ແລະ ຄວຳມເພງພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕ່ື ກຳນໄດຮ້ີ ບັ
ຜນົ ປະໂຫຍດຈຳກຟຳມ ມຄື່ ຳສະເລ່ື ຍລວມ 2.51.

ຄຳສບັ ສຳຄນັ : ຟຳມໝ, ຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈ, ມນົ ລະພດິ

ABSTRACT

This experiment aims to find the problems that occur with farms located near the
community which lack good management. There are complaints about the smell of animal dung,

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

310

dirty water, food waste, dead animals, dust and animals diseases. This causes an impact between
the pig farm owners and the people living in the community cause of moving farm to a new place
or have to stop their business. To find a solution may be one of the options to solve the problems
mentioned.

There are 4 villages: Hatpang, Fay, Hatya and Xanghai Village as representatives to study
the pollution effects that caused by pig farms affecting the environment and villagers in the
community. To research the most affect distance to community and propose ways to solve the
problem, and prevent pollution from pig farms.

The research results from the target family interviews are as follows: 1) Most of the
interviewees are female, aged between 20-30 years old, high school educational level, be farmers,
and the distance between the house and the pig farm is more than 2,000 meters. 2) The
satisfaction of the respondents to the pollution management of the pig farm in Pak- Ou district
can be summarized as follows: pig housing management and personnel has a total average value
of 3. 76, health management has a total average value of 3. 63, the pig farm characteristics has a
total average value of 3.60, pig farm location has a total average value of 3.10, waste management
that affects odor pollution from the pig farm has a total average value of 3.05, people benefit from
the farm has a total average value of 2. 51 and people's satisfaction for benefiting from the farm
has a total average value of 2.51.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

311

ບດົ ນຳ (Introduction)

ກຳນລຽີ້ ງສດັ ກ່ື ເປັນທື່ ຳແຮງໜ່ື ງຶ ໃນກຳນພດັ ທະນຳເສດຖະກດິ ຂອງຄອບຄວົ ແລະ ປະເທດຊຳດ. ກຳນລຽ້ີ ງສດັ
ແມ່ື ນກຳນນຳເອຳົ ສດັ ເຂຳົ້ີ ມຳລຽີ້ ງ ໃນສະຖຳນທື່ ໃດໜື່ ງຶ ທື່ ເໝຳະສມົ ເຊ່ື ງມກຳນຄຸມີ້ ຄອງ, ກຳນປັບປຸງ ແລະ ຂະຫຍຳຍແນວ
ພນັ ສດັ ທື່ ດໂດຍກຳນໃຫອີ້ ຳຫຳນ, ນຳີ້ ຢ່ື ຳງພຽງພທຳງປະລມິ ຳນ ແລະ ຄຸນນະພຳບ, ເຮດັ ໃຫສີ້ ັດມສຸຂະພຳບແຂງແຮງ,
ຈະເລນເຕບໂຕ, ເພ່ື ມປະລມິ ຳນໃຫຫີ້ ຼຳຍຂນີ້ ໂດຍບື່ ມຜນົ ກະທບົ ທຳງລບົ ຕ່ື ສງິ ແວດລອ້ີ ມ ແລະ ສງັ ຄມົ ເພື່ ອຕອບສະໜອງ
ຄວຳມຕອ້ີ ງກຳນພຳຍໃນ ແລະ ເປັນສນິ ຄຳີ້ ສື່ ງົ ອອກ. (ກມົ ລຽ້ີ ງສດັ ແລະ ກຳນປຳມງົ , ກະຊວງກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ ້ີ 2010).
ໝເປັນສດັ ທື່ ນອ້ີ ຍປະເພດໜ່ື ງຶ ທື່ ຕອ້ີ ບສະໜອງຊນ້ີ ທ່ື ປະກອບສວນເຂຳົ້ີ ໃນກຳນຄຳໍ້ີປະກບັ ສະບຽງອຳຫຳນ ແລະ ສຳ້ີ ງລຳຍ
ຮບັ ໃນລະດບັ ຄວົ ເຮອນ ແລະ ລະດບັ ຊຳດ, ເຖ່ື ງິ ຢື່ ຳງໃດກື່ ຕຳມ ຊຳວກະສກິ ອນກ່ື ຍງັ ປະເຊນກບັ ຂຫີ້ ຍຸງ້ີ ຍຳກ ແລະ ສງິ ທຳີ້
ທຳຍຫຼຳຍຢື່ ຳງ ມນັ ຮຽກຮອ້ີ ງເຖ່ື ງິ ກຳນສະໜບັ ສະໜຸນ ເພ່ື ອພດັ ທະນຳກຳນລຽ້ີ ງໝໃຫປ້ີ ະສບົ ຜນົ ສຳເລດັ , ກຳນຈດັ ກຳນ
ລະບບົ ກຳນຜະລດິ ທ່ື ດເປັນມດິ ຕ່ື ສງິ ແວດລອີ້ ມ ແລະ ໃຫມີ້ ຄວຳມຍນຍງົ , ກຳນລຽີ້ ງໝເປັນອຳຊບທ່ື ສຳຄນັ ອຳຊບໜ່ື ງຂອງ
ຄົນລຳວດວ້ີ ຍເຫດຜົນເນອ້ີ ໝເປັນແຫື່ ຼງອຳຫຳນໂປຣຕນທື່ ສຳຄນັ ຂອງປະຊຳຊົນທ່ື ວົ ປະເທດ ແລະ ປະລມິ ຳນຄວຳມ
ຕອ້ີ ງກຳນບລໂິ ພກເນອ້ີ ໝນບັ ມນີ້ ບັ ເພື່ ມຂນ້ີ ຍອ້ີ ນຈະນວມປະຊຳກອນທື່ ເພື່ ມຂນ້ີ . ກຳນຂະຫຍຳຍຕວົ ຂອງປະຊຳກອນໃນ
ປະຈບຸ ນັ ແລະກຳນຂະຫຍຳຍຕວົ ຂອງຊຸມຊນົ ໃນຕວົ ເມອງໃນອດັ ຕຳເພື່ ມຂນຶ້ີ ຢື່ ຳງວື່ ອງໄວ, ພນີ້ ທື່ ກຳນດຳລງົ ຊວດິ ແມື່ ນຫຸດຼ
ລງົ , ແລະມຊຸ ມຊນົ ແອອດັ . ຕວົ ເມອງເປັນຖຳນບລໂິ ພກຂະຫນຳດໃຫຍ່ື , ດື່ ງັ ນນັີ້ ກຳນເພ່ື ມຂນຶ້ີ ຄວຳມຕອ້ີ ງກຳນສະບຽງອຳ
ຫຳນ, ແລະຈຳກຄວຳມແອອດັ ເຮດັ ໃຫຊ້ີ ຸມຊນົ ໃນຕວົ ເມອງບ່ື ແມື່ ນຜຜ້ີ ະລດິ ອຳຫຳນ, ແຕ່ື ອຸດສຳຫະກຳຜະລດິ ສະບຽງອຳຫຳນ
ຕອ້ີ ງຂະຫຍຳຍຕວົ ຕຳມຄວຳມຕອີ້ ງກຳນ.

ຂອງຜບ້ີ ລໂິ ພກເຊື່ ນັ ດຽວກນັ ຟຳມຫມແມື່ ນສື່ ວນຫນື່ ງຶ ຂອງຂະບວນກຳນຜະລດິ ວດັ ຖຸດບິ , ແຕ່ື ວື່ ຳໃນເບອ້ີ ງຕນົ້ີ ,
ຟຳມລຽ້ີ ງຫມແມ່ື ນຕງັີ້ ຢ່ື ໃນເຂດຕວົ ເມອງ. ເນ່ື ອງຈຳກວ່ື ຳປະຊຳກອນໃນຊຸມຊນົ ບື່ ຫນຳແຫນນ້ີ ປະຊຳຊນົ ຍງັ ເຫນັ ວື່ ຳ ບນັ ຫຳ
ມນົ ລະພດິ ທ່ື ເກດຈຳກກຳນລຽີ້ ງຫມບື່ ໄດສ້ີ ່ື ງົ ຜນົ ກະທບົ ຕື່ ຊຸມຊນົ ຫຼຳຍ.ເມື່ ອຊຸມຊນົ ໃນຕວົ ເມອງຂະຫຍຳຍອອກໄປ ພນ້ີ ທ່ື
ແມ່ື ນເຄ່ື ງັ ຄດັ ແລະແອອດັ . ທຸລະກດິ ຟຳມລຽີ້ ງໝໃນຕວົ ເມອງບ່ື ສຳມຳດດຳເນນງຳນໄດອ້ີ ກແລວ້ີ ເພຳະວ່ື ຳພວກມນັ ຖກຂບັ ໄລ່ື
ອອກຈຳກຊຸມຊນົ .ເປັນຜນົ ມຳຈຳກມນົ ລະພດິ ທ່ື ສື່ ງົ ຜນົ ກະທບົ ຕ່ື ຄຸນນະພຳບຊວດິ ຂອງປະຊຳຊນົ .ໃນເຂດຊນົ ນະບດົ , ຍງັ ມ
ຂອບເຂດພຽງພສຳລບັ ກຳນດຳເນນທຸລະກດິ ; ແລະປະຊຳຊນົ ໃນເຂດຊນົ ນະບດົ ບ່ື ເຄຍໄດຮີ້ ບັ ຜນົ ກະທບົ ຈຳກບນັ ຫຳມນົ ລະ
ພດິ ມຳກ່ື ອນ.ສຳມຳດດຳເນນທຸລະກດິ ລຽີ້ ງໝໄດຢ້ີ ່ື ຳງສະດວກ ກຳນຕື່ ຕຳ້ີ ນອຸປະສກັ ຈຳກຊຸມຊນົ ທອ້ີ ງຖື່ ນິ ຂອີ້ ນຂຳີ້ ງນອ້ີ ຍ,
ສະນນັ້ີ ຜປີ້ ະກອບກຳນລຽ້ີ ງຫມ ສະນນັ້ີ ພະຍຳຍຳມຍຳີ້ ຍອອກໄປຈຳກຟຳມຫມເຂດຊນົ ນະບດົ ເພື່ ອໃຫສ້ີ ຳມຳດດຳເນນທຸລະ
ກດິ ຂອງຕນົ ເອງໄດ້ີ ສຳມຳດສບຕື່ ຈຳກລກັ ສະນະທື່ ໄດກ້ີ ່ື ຳວມຳຂຳີ້ ງເທງິ 90 ວຳລະສຳນບລຫິ ຳນທອ້ີ ງຖື່ ນິ ສະບບັ ທ 4 ສະບບັ

ທ 3 (ກລະກດົ ຫຳ ກນັ ຍຳ 2011)ບນັ ຫຳມນົ ລະພດິ ແລະຄວຳມຂດັ ແຍງ້ີ ລະຫວ່ື ຳງຟຳມຫມແລະ ຊຸມຊນົ ໃກຄີ້ ຽງໄດປ້ີ ່ື ຽນ
ຈຳກບນັ ຫຳ.ຊຸມຊນົ ໃນຕວົ ເມອງກຳຍເປັນບນັ ຫຳຂອງປະຊຳຊນົ ຊນົ ນະບດົ .
ຈດຸ ປະສງົ

• ສກຶ ສຳຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕ່ື ກບັ ກຳນເຮດັ ຟຳມໝໃນຊຸມຊນົ

ອຸປະກອນ ແລະ ວທິ ກຳນ (Materials and Methods)

ໃນກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນ້ີ ແມື່ ນໄດເີ້ ກບັ ກຳຂມີ້ ນຢ່ື 2 ພຳກສວນຄ: ຂມີ້ ນມ 2 ແມ່ື ນຈະໄດເ້ີ ອຳົ ຈຳກຫຼຳຍພຳກສ່ື ວນທ່ື
ກ່ື ຽວຂອີ້ ງເຊື່ ນັ ຫອີ້ ງກຳນກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມເີ້ ມອງ, ຫອີ້ ງກຳນຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ ແລະ ສງິ ແວດລອີ້ ມ ເມອງ ແລະ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

312

ຂມ້ີ ນມ 1 ໄດສ້ີ ຳ້ີ ງແບບສອບຖຳມ, ພອີ້ ມທງັ ເກບັ ກຳຂມ້ີ ນຈຳກພຳກສະໜຳມໂດຍກຳນໃຊແີ້ ບບຟອມສຳພຳດປະຊຳຊນົ ກ່ື ຸມ
ຕວົ ຢື່ ຳງ, ໃນກຳນກຳນດົ ຂະໜຳດກື່ ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງທ ສອບຖຳມໂດຍກຳນຄຳນວນຈຳກສດກຳນກະນດົ ຂະໜຳດຕວົ ຢ່ື ຳງ ຂອງ
Taro Yamane ກ່ື ຳວຄ: = 1+ 2,

n ແມື່ ນຂະໝຳດກື່ ຸມປະຊຳກອນຕວົ ຢ່ື ຳງ,
N ຈຳນວນປະຊຳກອນທງັ ໝດົ ,
E ຄ່ື ຳຄວຳມຄຳດເຄ່ື ອນໃນກຳນສຸມທ່ື ຍອມຮບັ ໄດີ້ ຄື່ ຳຄວຳມຄຳດເຄ່ື ອນທ່ື 0,05 ທ່ື ລະດບັ ຄວຳມເຊອໝນັ້ີ .


= + ( + ( ∗ . ))

= . ≈ ຄນົ
ນອກນນັີ້ , ຍງັ ໄດນີ້ ຳເອຳົ ຂມີ້ ນດ່ື ງັ ກ່ື ຳວມຳວເິ ຄຳະ ໂດຍນຳໃຊໂ້ີ ປຣແກຣມທຳງສະຖຕິ ິ SPSS ເພ່ື ອອະທບິ ຳຍເນອ້ີ
ໃນໃຫມີ້ ຄວຳມໝຳຍ, ຄວຳມໜຳ້ີ ເຊື່ ອຖ, ຄວຳມສມົ ບນ, ຊແ້ີ ຈງເຫດຜນົ ໃຫສີ້ ອດຄື່ ອງ ກບັ ສະພຳບຄວຳມເປັນຈງິ ແລະ
ພອີ້ ມທງັ ສະຫຸຼບທຳງດຳີ້ ນເນອີ້ ໃນຂອງບດົ .

ວທິ ດຳເນນກຳນວໄິ ຈ (Results)

ທື່ ຕງັ້ີ ແລະ ຈດຸ ພເິ ສດເມອງ ປຳກອ
ເມອງປຳກອ ເປັນເມອງໜື່ ງຶ ທ່ື ຕງັ້ີ ຢື່ ທດິ ເໜອຂອງແຂວງຫວຼ ງພະບຳງ, ຫື່ ຳງຈຳກເທດສະບຳນແຂວງ 32 ກໂິ ລແມດັ ,

ມຂອບເຂດຕດິ ກບັ ບນັ ດຳເມອງອອີ້ ມຂຳ້ີ ງຄ: ທດິ ເໜອຕດິ ກບັ ເມອງນຳ້ີ ບຳກ ແລະ ເມອງງອຍ,ທດິ ໃຕຕ້ີ ດິ ກບັ ນະຄອນຫວຼ ງ
ພະບຳງ, ທດິ ຕຳເວນັ ອອກຕດິ ກບັ ເມອງປຳກແຊງ ແລະ ທດິ ຕຳເວນັ ຕກົ ຕດິ ກບັ ເມອງຈອມເພດັ ແລະ ເມອງງຳແຂວງອຸດມົ
ໄຊ. ທ່ື ວົ ເມອງມເນອ້ີ ທ່ື ທງັ ໝດົ 88.350 ເຮກັ ຕຳ, ປະກອບມ 52 ບຳ້ີ ນ, ມ 344 ໜື່ ວຍ, ມ 6.018 ຄອບຄວົ , ແບື່ ງອອກ
ເປັນ 8 ກື່ ຸມພດັ ທະນຳ, ມພນົ ລະເມອງທງັ ໝດົ 30.011 ຄນົ , ຍງິ 14.743 ຄນົ , ມກຳນດຳ ລງົ ຊວດິ ຢື່ ຮື່ ວມກນັ 4 ເຜື່ ຳົ ຊນົ ໃນ
ນນັ້ີ : ເຜື່ ຳົ ລຳວລື່ ຸມ ກວມ 21%, ເຜື່ ຳົ ລ ້ີ ກວມ 17% ເຜື່ ຳົ ກມຶ ມຸ ກວມ 37% ແລະ ເຜ່ື ຳົ ມງົີ້ ກວມ 25%

3.1ມນສື່ ວນບຸກຄນົ ຂອງຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມ

ຕຳຕະລຳງ 1. ສະແດງເຖງິ ຈຳນວນ ແລະ ຄື່ ຳສື່ ວນຮອ້ີ ຍຂອງຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍແຍກຕຳມເພດ

No. Gender Amount (person) percentage (%)

1 Female 128 50.6
2 Male 125 49.4

Total 253 100.0

ຈຳກຕຳຕະລຳງ 1 ສະແດງໃຫເ້ີ ຫນັ ວ່ື ຳຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມສື່ ວນໃຫຍື່ ແມ່ື ນເພດຍງິ ມຈຳນວນ 128 ຄນົ ກວມ

ເອຳົ 50.6%, ຮອງລງົ ມຳແມ່ື ນເພດຊຳຍມຈຳນວນ 125 ຄນົ ກວມເອຳົ 49.4% ຂອງຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມທງັ ໝດົ .

ຕຳຕະລຳງ 2. ສະແດງເຖງິ ຈຳນວນ ແລະ ຄື່ ຳສ່ື ວນຮອີ້ ຍຂອງຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍແຍກຕຳມອຳຍຸ

No. Age Amount (person) percentage (%)

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

313

1 Less 20 years 41 16.4

2 20-30 years 145 58.0

3 31-40 years 39 15.6

4 41-50 years 21 8.4

5 More than 50 years 4 1.6

Total 253 100.0

ຈຳກຕຳຕະລຳງ 2 ສະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ວື່ ຳຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມສ່ື ວນໃຫຍື່ ແມື່ ນມອຳຍຸລະຫວ່ື ຳງ 20-30 ປ ມຈຳ

ນວນ 145 ຄນົ ກວມເອຳົ 58.0%, ຮອງລງົ ມຳແມ່ື ນອຳຍຸຕື່ ຳກວື່ ຳ 20 ປ ມຈຳນວນ 41 ຄນົ ກວມເອຳົ 16.4%, ອຳຍຸ 31-
40 ປ ມຈຳນວນ 39 ຄນົ ກວມເອຳົ 15.6%, ອຳຍຸ 41-50 ປ ມຈຳນວນ 21 ຄນົ ກວມເອຳົ 8.4% ແລະ ໜອ້ີ ຍທື່ ສຸດແມ່ື ນ

ອຳຍຸຫຼຳຍກວ່ື ຳ 50 ປ ມຈຳນວນ 4 ຄນົ ກວມເອຳົ 1.6% ຂອງຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມທງັ ໝດົ .

ຕຳຕະລຳງ 3. ສະແດງເຖງິ ຈຳນວນ ແລະ ຄື່ ຳສ່ື ວນຮອ້ີ ຍຂອງຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍແຍກຕຳມລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳ

No. Educational background Amount (person) percentage (%)

1 Non education 9 3.6

2 Primary school 75 29.6

3 Secondary school 99 39.1

4 High school 49 19.4

5 Diploma 15 5.9

6 Bachelor’s degree 6 2.4

Total 253 100.0

ຈຳກຕຳຕະລຳງ 3 ສະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ວື່ ຳຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມສ່ື ວນໃຫຍ່ື ແມ່ື ນລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳ ລະດບັ ມ ຕນົ້ີ ມ

ຈຳນວນ 99 ຄນົ ກວມເອຳົ 39.1%, ຮອງລງົ ມຳແມ່ື ນປະຖມົ ມຈຳນວນ 75 ຄນົ ກວມເອຳົ 29.6%, ມ ປຳຍມຈຳນວນ 49

ຄນົ ກວມເອຳົ 19.4%, ອະນຸປະລນຍຳມຈຳນວນ 15 ຄນົ ກວມເອຳົ 5.9%, ບື່ ມກຳນສກຶ ສຳມຈຳນວນ 9 ຄນົ ກວມເອຳົ

3.6%, ໜອ້ີ ຍທື່ ສຸດແມື່ ນລະດບັ ປະລນິ ຍຳຕ ມຈຳນວນ 6 ຄນົ ກວມເອຳົ 2.4% ຂອງຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມທງັ ໝດົ .

ຕຳຕະລຳງ 4. ສະແດງເຖງິ ຈຳນວນ ແລະ ຄ່ື ຳສື່ ວນຮອີ້ ຍຂອງຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍແຍກຕຳມລະດບັ ອຳຊບ

No. Occupation Amount (person) percentage (%)

1 Student 19 7.5

2 Business owner 11 4.3

3 worker 51 20.2

4 vender 43 17

5 farmer 96 37.9

6 Private staff 14 5.5

7 Civil servant 19 7.5

Total 253 100.0

ຈຳກຕຳຕະລຳງ 4 ສະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ວື່ ຳຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມສື່ ວນໃຫຍື່ ແມື່ ນມອຳຊບຊຳວກະສກິ ອນມຈຳນວນ

96 ຄນົ ກວມເອຳົ 37.9%, ຮອງລງົ ມຳແມ່ື ນອຳຊບຮບັ ຈຳ້ີ ງທ່ື ວົ ໄປ ມຈຳນວນ 51 ຄນົ ກວມເອຳົ 20.2%, ອຳຊບຄຳີ້ ຂຳຍ

ມຈຳນວນ 43 ຄນົ ກວມເອຳົ 17%, ອຳຊບນກັ ຮຽນ-ນກັ ສກຶ ສຳມຈຳນວນ 19 ຄນົ ກວມເອຳົ 7.5%, ພະນກັ ງຳນລດັ ມຈຳ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

314

ນວນ 19 ຄນົ ກວມເອຳົ 7.5%, ອຳຊບພະນກັ ງຳນເອກະຊນົ ມຈຳນວນ 14 ຄນົ ກວມເອຳົ 5.5% ແລະ ໜອີ້ ຍທື່ ສຸດແມື່ ນ

ອຳຊບທຸລະກດິ ສວນຕວົ ມຈຳນວນ 11 ຄນົ ກວມເອຳົ 4.3% ຂອງຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມທງັ ໝດົ .

ຕຳຕະລຳງ 5. ສະແດງເຖງິ ຈຳນວນ ແລະ ຄ່ື ຳສ່ື ວນຮອີ້ ຍຂອງຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍແຍກຕຳມລະດບັ ໄລຍະຫື່ ຳງເຮອນ

ຫຳຟຳມໝ.

No. Farm distancing (m) number (person) percentage (%)

1 100-500 42 16.6
2 501-1000 63 24.9

3 1001-1500 38 15
4 1501-2000
5 More than 2000 41 16.2
69 27.3
Total 253 100.0

ຈຳກຕຳຕະລຳງ 5 ສະແດງໃຫເ້ີ ຫນັ ວ່ື ຳຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມສ່ື ວນໃຫຍ່ື ແມື່ ນມໄລຍະຫື່ ຳງຫຼຳຍກື່ ວຳ 2,000

ແມັດມຈຳນວນ 69 ຄົນກວມເອົຳ 27.3%, ຮອງລົງມຳແມ່ື ນໄລຍະຫ່ື ຳງ 501-1,000 ມຈຳນວນ 63 ຄົນກວມເອຳົ

24.9%, ໄລຍະຫ່ື ຳງ 100-500 ມຈຳນວນ 42 ຄນົ ກວມເອຳົ 16.6%, ໄລຍະຫື່ ຳງ 1,501-2,000 ມຈຳນວນ 41 ຄນົ ກວມ
ເອຳົ 16.2% ແລະ ໜອີ້ ຍທື່ ສຸດໄລຍະຫ່ື ຳງ 1,001-1,500 ມຈຳນວນ 38 ຄນົ ກວມເອຳົ 15% ຂອງຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມ

ທງັ ໝດົ .
ຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກຳນຈດັ ກຳນມນົ ລະພດິ ຂອງຟຳມໝ

ຕຳຕະລຳງ 6. ສະແດງເຖງິ ຄວຳມພໃຈຂອງຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມຕ່ື ກຳນຈດັ ກຳນມນົ ລະພດິ ຂອງຟຳມໝພຳຍໃນເມອງ

ປຳກອ

I. Villegers satisfaction to the pig farm Satisfy level Mean Level
location
Most much Neutral Less Least

5432 1

1.1 Distancing satisfaction amount farm 30 38 91 60 34 2,88 Neutral
to community for reducing odor pollution

1.2 Satisfy to protect and Control the 24 100 100 27 2 3,46 Much

spread of disease outside the farm:
Inspection and disinfection before and

after entering the farm

1.3 Satisfied with the management of 38 81 77 36 21 3,31 Neutral
noise and odor prevention such as

planting trees around the farm

1.4 Satisfied with the arrangement of the 31 95 92 31 4 3,46 Much
farm plan, such as having an orderly

arrangement of animals and residents

1.5 Satisfy the distance between farms 21 28 52 81 69 2,40 Less
and public water sources

Total 3,10 Neutral

2. Farm characteristics

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

315

2.1. Satisfied in the proportion of the 21 91 114 20 7 3,39 Neutral
119 78 7 1 3,81 Much
area
118 94 11 3,60 Much
2.2. Satisfied with the efficient 48 114 76 10 0 3,66 Much
130 63 10 2 3,79 Much
transportation of raw materials (animal
52 111 69 2 3,83 Much
transport, food). 79 104 51 3,76 Much
91 77 29
Total 47 75 77 16 2,84 Neutral
5 3,18 Neutral
3. Farm and personnel management 121 77 16 16 3,43 Much
108 96 18
3.1. Satisfied with the farm 30 36 2,73 Neutral
3,05 Neutral
characteristics: whether it is old or new,
2 3,69 Much
including the size of the farm
1 3,58 Much
3.2. Satisfied with the farm 51

management, safe and clean food

storage facilities that do not transmit

odors to the community

3.3. Satisfied personnel management 48

such as employees do not disturb the

community

Total

4. Management of wastes that

contribute to odor pollution from farms

4.1. Satisfied with the treatment and 5

waste management system such as:

biogas, waste water pond

4.2. Satisfied with waste management 14

affected the community

4.3. Satisfied with animal carcasses 40

management, animal waste to prevent

odors and attract insects that carry

disease

4.4. Satisfied with the handling of animal 18

feces such as drying, collecting feces to

reduce the occurrence of foul odors

Total

5. Animal health management

5.1. Satisfied with the prevention and 37

diseases control by destroying germs

before entering and exiting the farm of

persons and vehicles

5.2. Satisfied with the treatment of 30

animal diseases under the supervision of

veterinarians and related agencies

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

316

Total 3,63 Much

6. Satisfied in problem solving of the pig

farm

6.1. Satisfied pig farms in organizing 4 35 94 97 23 2,60 Less

activities to enhance learning about odor

pollution management

6.2 Satisfied that the pig farm is 9 43 74 87 40 2,58 Less

responsible and pays attention to the

management of odor pollution caused by

the farm

6.3 Satisfied that the farm owner 15 41 81 85 31 2,69 Neutral

was quick to solve the problem of odor

pollution after receiving a complaint

Total 2,62 Neutral

7. People's satisfaction with benefiting

from the farm

7.1 Satisfied benefits from the impact of 8 42 63 81 59 2,44 Less

odor pollution such as compensation

7.2 Satisfied to share benefits from the 5 42 85 85 36 2,58 Less

farm such as gas, water used for

agriculture, knowledge of pig farm

management

Total 2,51 Less

ຈຳກຕຳຕະລຳງ 6 ສະແດງເຖງິ ຄວຳມພໃຈຂອງຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມຕື່ ກຳນຈດັ ກຳນມນົ ລະພດິ ຂອງຟຳມໝພຳຍ

ໃນເມອງ ປຳກອເຊື່ ງິ ວເິ ຄຳະໄດດ້ີ ່ື ງັ ນ:້ີ
1). ຄວຳມເພງິ ພໃຈຂອງຊຳວບຳີ້ ນຕ່ື ກບັ ກຳນທື່ ຕງັ້ີ ຟຳມ

ສະຫຸຼບລວມແລວີ້ ວື່ ຳທື່ ຕງັີ້ ຟຳມໝ ມຄວຳມສຳຄນັ ຕື່ ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ແມ່ື ນມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍລວມ 3.10 ໃຫ້ີ

ເຫນັ ວ່ື ຳຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍສື່ ວນໃຫຍື່ ແມ່ື ນມລະດບັ ຄວຳມພໃຈປຳນກຳງ. ລຳດບັ ທຳອດິ ແມ່ື ນກຳນປ້ອີ ງກນັ - ຄວບ

ຄຸມກຳນແຜື່ ລະບຳດຂອງພະຍຳດອອກສື່ ພຳຍນອກຟຳມມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍເທ່ື ຳົ 3.46 ແລະ ກຳນຈດັ ລະບບົ ແຜນຜງັ ຟຳມມຄ່ື ຳ

ສະເລ່ື ຍເທື່ ຳົ 3.46, ຮອງລງົ ມຳແມ່ື ນ ກຳນຈດັ ກຳນເລ່ື ອງກຳນປ້ີອງກນັ ຜນົ ກະທບົ ທຳງດຳ້ີ ນກື່ ນິ ແລະສຽງມຄື່ ຳສະເລື່ ຍເທ່ື ຳົ
3.31, ຖດັ ລງົ ມຳແມ່ື ນ ໄລຍະຫື່ ຳງລະຫວ່ື ຳງຟຳມກບັ ຊຸມຊນົ ເພື່ ອຫຸດຼ ຜ່ື ອນມນົ ລະພດິ ຈຳກກ່ື ນິ ມຄື່ ຳສະເລື່ ຍເທ່ື ຳົ 2.88 ແລະ
ສຸດທຳີ້ ຍແມ່ື ນ ໄລຍະຫື່ ຳງລະຫວ່ື ຳງຟຳມແຫ່ື ຼງນຳ້ີ ສຳທຳລະນະ ມຄື່ ຳສະເລ່ື ຍເທື່ ຳົ 2.40. ເຫດຜນົ ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່

ກບັ ກຳນປ້ີອງກນັ - ຄວບຄຸມກຳນແຜ່ື ລະບຳດຂອງພະຍຳດອອກສ່ື ພຳຍນອກຟຳມ ເຫນັ ວ່ື ຳເຈຳົ້ີ ຂອງຟຳມມກຳນຂຳີ້ ເຊື່ ອກື່ ອນ

ເຂຳົີ້ -ອອກຈຳກຟຳມເຊື່ ນັ : ກຳນພ່ື ນົ ນຳໍ້ີຢຳ, ກຳນໂຮຍປຸນຂຳວເປັນຕນົ້ີ ແລະ ກຳນຈດັ ລະບບົ ແຜນຜງັ ຟຳມ ພ່ື ໃຈລະດບັ
ຫຼຳຍຍອີ້ ນຟຳມມກຳນຈດັ ແບ່ື ງໂຊນເປັນຢື່ ຳງດ, ກຳນຈດັ ກຳນເລື່ ອງກຳນປ້ີອງກນັ ຜນົ ກະທບົ ທຳງດຳ້ີ ນກື່ ນິ ແລະສຽງຢື່ ໃນ

ລະດບັ ກຳງກ່ື ເພຳະ ມກຳນຈດັ ກຳນທ່ື ແຕກຕ່ື ຳງກນັ , ໄລຍະຫື່ ຳງລະຫວື່ ຳງຟຳມກບັ ຊຸມຊນົ ເພື່ ອຫຸຼດຜື່ ອນມນົ ລະພດິ ຈຳກກື່ ນິ
ຢື່ ໃນລະດບັ ກຳງຍອີ້ ນມຫຳຼ ຍຟຳມທື່ ຕງັ້ີ ຫື່ ຳງໄກຈຳກຊຸມຊນົ , ສວນໄລຍະຫ່ື ຳງລະຫວື່ ຳງຟຳມແຫື່ ງຼ ນຳ້ີ ສຳທຳລະນະ ກ່ື ເພຳະວ່ື ຳ
ຟຳມສວນຫຳຼ ຍແມື່ ນຕງັີ້ ຢ່ື ໃກກີ້ ບັ ແຫງຼ ນຳໍ້ທີ ຳມະຊຳດຈ່ື ງຶ ເຮດັ ໃຫຢີ້ ່ື ໃນລະດບັ ໜອີ້ ຍ. ດື່ ງັ ນນັ້ີ , ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່
ທື່ ຕງັີ້ ຂອງຟຳມໝ ພຳຍໃນເມອງ ແມື່ ນມລະດບັ ຄວຳມພໃຈປຳນກຳງ.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

317

2). ລກັ ສະນະຂອງຟຳມ
ສະຫຸຼບລວມດຳີ້ ນລກັ ສະນະຂອງຟຳມໝ ມຄວຳມສຳຄນັ ຕື່ ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ແມ່ື ນມຄ່ື ຳສະເລື່ ຍລວມ

3.60 ໃຫເ້ີ ຫນັ ວ່ື ຳຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍສື່ ວນໃຫຍື່ ແມື່ ນມລະດບັ ຄວຳມພໃຈຫຼຳຍ. ລຳດັບທຳອິດແມ່ື ນກຳນ
ຂນົ ສື່ ງົ ວຖັ ຸດບິ (ຂນົ ສື່ ງົ ສດັ , ອຳຫຳນ) ທ່ື ມປະສດິ ທພິ ຳບ ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍເທ່ື ຳົ 3.81 ແລະ ຮອງລງົ ມຳແມ່ື ນ ສດັ ສື່ ວນຂອງ
ເນອ້ີ ທ່ື ມຄື່ ຳສະເລື່ ຍເທ່ື ຳົ 3.39. ເຫດຜນົ ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕ່ື ກບັ ກຳນກຳນຂນົ ສ່ື ງົ ວຖັ ຸດບິ (ຂນົ ສ່ື ງົ ສດັ , ອຳຫຳນ) ທື່ ມ
ປະສດິ ທພິ ຳບ ເຫນັ ວ່ື ຳເຈຳົ້ີ ຂອງຟຳມມກຳນເອົຳໃຈໃສ່ື ໃນກຳນຂ່ື ນົ ສ່ື ງົ ວດັ ຖຸດບິ ເຖື່ ງທ່ື ຈື່ ງຶ ເຮດັ ໃຫຢີ້ ື່ ໃນລະດບັ ຫຼຳຍ ແລະ
ສັດສ່ື ວນຂອງເນອ້ີ ທ່ື ພ່ື ໃຈລະດັບກຳງຍອີ້ ນຟຳມມກຳນຈດັ ແບ່ື ງໂຊນເປັນຢ່ື ຳງດ, ດ່ື ງັ ນັນ້ີ , ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່

ລກັ ສະນະຂອງຟຳມໝ ພຳຍໃນເມອງ ແມ່ື ນມລະດບັ ຄວຳມພໃຈຫຳຼ ຍ.

3). ກຳນຈດັ ກຳນດຳ້ີ ນໂຮງເຮອນ ແລະ ບຸກຂະລຳກອນ
ສະຫຸຼບລວມວື່ ຳກຳນຈດັ ກຳນດຳີ້ ນໂຮງເຮອນ ແລະ ບຸກຂະລຳກອນ ມຄວຳມສຳຄນັ ຕື່ ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ

ແມື່ ນມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍລວມ 3.76 ໃຫເ້ີ ຫນັ ວ່ື ຳຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍສື່ ວນໃຫຍ່ື ແມື່ ນມລະດບັ ຄວຳມພໃຈຫຼຳຍ. ລຳ
ດບັ ທຳອດິ ແມື່ ນກຳນຈດັ ກຳນດຳີ້ ນບຸກຂະລຳກອນ ມຄ່ື ຳສະເລື່ ຍເທື່ ຳົ 3.83 ແລະ ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນ ກຳນຈດັ ກຳນໂຮງເຮອນ
ແລະ ສະຖຳນທື່ ເກບັ ອຳຫຳນທ່ື ສະອຳດປອດໄພບ່ື ສື່ ົງກ່ື ນິ ໄປສ່ື ຊຸ ມຊນົ ມຄື່ ຳສະເລື່ ຍເທື່ ຳົ 3.79 ແລະ ສຸ ດທຳີ້ ຍແມື່ ນ
ລກັ ສະນະໂຮງເຮອນມຄ່ື ຳສະເລື່ ຍເທື່ ຳົ 3.66. ເຫດຜນົ ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕ່ື ກບັ ກຳນຈດັ ກຳນດຳີ້ ນບຸກຂະລຳກອນ
ເຫນັ ວ່ື ຳພະນກັ ງຳນໄດເ້ີ ອຳົ ໃຈໃສ່ື ເຮດັ ວຽກ ແລະ ບື່ ໄດກີ້ ື່ ໃຫເ້ີ ກດປະກດົ ກຳນຫຍທີ້ ຕີ້ ່ື ສງັ ຄມົ ຈື່ ງຶ ເຮດັ ໃຫຢີ້ ່ື ໃນລະດບັ ຫຳຼ ຍ,
ສວນກຳນຈດັ ກຳນໂຮງເຮອນ ແລະ ສະຖຳນທ່ື ເກບັ ອຳຫຳນທ່ື ສະອຳດປອດໄພບ່ື ສື່ ງົ ກື່ ນິ ໄປສື່ ຊຸມຊນົ ພ່ື ໃຈລະດບັ ຫຳຼ ຍຍອ້ີ ນ
ຟຳມມສຳີ້ ງເກບັ ອຳຫຳນ, ບຳງຟຳມກື່ ເປັນຟຳມລະບບົ ປິດ ແລະ ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ລກັ ສະນະໂຮງເຮອນ ແມ່ື ນ
ໄດກ້ີ ື່ ສຳ້ີ ງຕຳມເຕກັ ນກິ , ຖກຶ ຕຳມບດົ ວພິ ຳກ ຈ່ື ງພໃຈໃນລະດບັ ຫຼຳຍ , ດ່ື ງັ ນນັ້ີ , ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນຈດັ ກຳນ

ດຳີ້ ນໂຮງເຮອນ ແລະ ບຸກຂະລຳກອນ ຂອງຟຳມໝ ພຳຍໃນເມອງ ປຳກອ ແມື່ ນມລະດບັ ຄວຳມພໃຈຫຼຳຍ.
4). ກຳນຈດັ ກຳນຂອງເສຍທ່ື ມຜນົ ຕ່ື ກຳນເກດມນົ ລະພດິ ທຳງກື່ ນິ ຈຳກຟຳມ

ສະຫຸຼບລວມວ່ື ຳກຳນຈດັ ກຳນຂອງເສຍທ່ື ມຜນົ ຕື່ ກຳນເກດມນົ ລະພດິ ທຳງກື່ ນິ ຈຳກຟຳມໝ ມຄວຳມສຳຄນັ ຕ່ື ຄວຳມ
ພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ແມື່ ນມຄ່ື ຳສະເລື່ ຍລວມ 3.05 ໃຫເ້ີ ຫນັ ວ່ື ຳຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍສື່ ວນໃຫຍ່ື ແມື່ ນມລະດບັ ຄວຳມ
ພໃຈປຳນກຳງ. ລຳດບັ ທຳອດິ ແມ່ື ນກຳນຈກັ ກຳນຊຳກສດັ , ແຮື່ ສດັ ເພື່ ອປ້ອີ ງກນັ ກ່ື ນິ ແລະ ແຫື່ ງຼ ດງຶ ດດແມງໄມເີ້ ຊື່ ງິ ປັນພຳຫະ
ນຳເຊອີ້ ພະຍຳດ ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍເທ່ື ຳົ 3.43 ແລະ ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນ ກຳນຈດັ ກຳນດຳີ້ ນຂເ້ີ ຫຍອ້ີ ທ່ື ສື່ ງົ ຜນົ ຕ່ື ຊຸມຊນົ ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍ
ເທ່ື ຳົ 3.18, ກຳນຈດັ ກຳນດຳ້ີ ນລະບບົ ບຳບດັ ແລະ ກຳນຈດັ ກຳນຂອງເສຍຂອງຟຳມເຊ່ື ນັ : ບື່ ໄບໂອແກສ, ບື່ ພກັ ນຳີ້ ເສຍມຄ່ື ຳ
ສະເລື່ ຍເທື່ ຳົ 2.84 ແລະ ສຸດທຳີ້ ຍແມື່ ນກຳນຈດັ ກຳນດຳີ້ ນອຳຈມົ ສດັ ເຊື່ ນັ : ກຳນຕຳກ, ເກບັ ອຳຈມົ ເພື່ ອຫຸດຼ ກຳນເກດກື່ ນິ ເໝນັ
ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍເທ່ື ຳົ 2.73. ເຫດຜນົ ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນກຳນຈກັ ກຳນຊຳກສດັ , ແຮື່ ສດັ ເພື່ ອປີ້ອງກນັ ກ່ື ນິ
ແລະ ແຫ່ື ຼງດງຶ ດດແມງໄມເ້ີ ຊ່ື ງິ ປັນພຳຫະນຳເຊອີ້ ພະຍຳດ ເພຳະບນັ ດຳຟຳມມບື່ ຖມິີ້ ຊຳກສດັ ຈື່ ງຶ ເຮດັ ໃຫຢ້ີ ່ື ໃນລະດບັ ຫຼຳຍ,
ສວນກຳນຈດັ ກຳນດຳີ້ ນຂເ້ີ ຫຍອີ້ ທື່ ສື່ ງົ ຜົນຕື່ ຊຸມຊນົ ພ່ື ໃຈລະດບັ ກຳງຍອ້ີ ນຟຳມເກບັ ເປົຳີ້ ອຳຫຳນຄນ, ກຳນຈດັ ກຳນດຳ້ີ ນ
ລະບບົ ບຳບດັ ແລະ ກຳນຈດັ ກຳນຂອງເສຍຂອງຟຳມ ພ່ື ໃຈລະດບັ ກຳງຍອີ້ ນລຳຍຟຳມມບື່ ພກັ ນຳໍີ້ເສຍຫຼຳຍບື່ ແລະ ກຳນ
ຈດັ ກຳນດຳີ້ ນອຳຈມົ ສດັ ເຊ່ື ນັ : ກຳນຕຳກ, ເກບັ ອຳຈມົ ເພື່ ອຫຸຼດກຳນເກດກ່ື ນິ ເໝນັ ຈ່ື ງພໃຈໃນລະດບັ ກຳງ ເພຳະວື່ ຳຟຳມສວນ
ຫຼຳຍຍງັ ປະຕບິ ດັ ບ່ື ໄດດ້ີ ເທື່ ຳົ ທື່ ຄວນ , ດື່ ງັ ນນັີ້ , ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຂອງເສຍທ່ື ມຜນົ ຕ່ື ກຳນເກດມນົ
ລະພດິ ທຳງກື່ ນິ ຈຳກຟຳມໝ ພຳຍໃນເມອງ ປຳກອ ແມ່ື ນມລະດບັ ຄວຳມພໃຈປຳນກຳງ.

5). ດຳ້ີ ນກຳນຈດັ ກຳນສຸຂະພຳບ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

318

ສະຫຸຼບລວມດຳີ້ ນກຳນຈດັ ກຳນສຸຂະພຳບ ມຄວຳມສຳຄນັ ຕ່ື ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ແມ່ື ນມຄື່ ຳສະເລື່ ຍລວມ
3.63 ໃຫເ້ີ ຫນັ ວື່ ຳຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍສ່ື ວນໃຫຍ່ື ແມື່ ນມລະດບັ ຄວຳມພໃຈຫຼຳຍ. ລຳດບັ ທຳອດິ ແມື່ ນກຳນປ້ີອງກນັ
ແລະ ຄວບຄຸມພະຍຳດ ໂດຍກຳນທຳລຳຍເຊອີ້ ກ່ື ອນເຂຳົ້ີ -ອອກຟຳມຂອງບຸກຄນົ ແລະ ຍຳນພຳຫະນະ ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍເທ່ື ຳົ

3.69 ແລະ ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນ ກຳນຮກັ ສຳບຳບດັ ພະຍຳດສດັ ໂດຍຢື່ ພຳຍໃຕກີ້ ຳນຄວບຄຸມຂອງສດັ ຕະວະແພດ ແລະ ໜື່ ວຍ
ງຳນທ່ື ກ່ື ຽວຂອ້ີ ງມຄ່ື ຳສະເລື່ ຍເທ່ື ຳົ 3.58. ເຫດຜນົ ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນຈກັ ກຳນປີ້ອງກນັ ແລະ ຄວບຄຸມພະ
ຍຳດ ໂດຍກຳນທຳລຳຍເຊອີ້ ກ່ື ອນເຂຳົີ້ -ອອກຟຳມຂອງບຸກຄນົ ແລະ ຍຳນພຳຫະນະ ເຫນັ ວື່ ຳເຈຳົ້ີ ຂອງຟຳມມກຳນເອຳົ ໃຈໃສ່ື
ໃນກຳນປະຕບິ ດັ ຢ່ື ຳງເຂມັ້ີ ງວດ ຈື່ ງພໃຈໃນລະດບັ ຫຼຳຍ ແລະ ກຳນຮກັ ສຳບຳບດັ ພະຍຳດສດັ ໂດຍຢື່ ພຳຍໃຕກີ້ ຳນຄວບຄຸມ
ຂອງສດັ ຕະວະແພດ ແລະ ໜື່ ວຍງຳນທ່ື ກື່ ຽວຂອີ້ ງ ພ່ື ໃຈລະດບັ ຫຼຳຍຍອ້ີ ນຟຳມມກຳນສກັ ຢຳວກັ ຊນິ ປ້ີອງກນັ ພະຍຳດຄບົ
ຕຳມຈຳນວນ ນອກນນັີ້ ຍຳມສດັ ເຈບັ ແມື່ ນໄດລີ້ ຳຍງຳນຫຳພຳກສວນທ່ື ກື່ ຽວຂອ້ີ ງເພື່ ອໃຫມີ້ ກຳນປື່ ິນປື່ ົວປ້ີອງກນັ ໃຫທ້ີ ນັ
ເວລຳ. ດ່ື ງັ ນນັ້ີ , ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນຈດັ ກຳນສຸຂະພຳບ ແມ່ື ນມລະດບັ ຄວຳມພໃຈຫຳຼ ຍ.
6). ກຳນແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳຂອງຟຳມໝກື່ ລະນສື່ ງົ ຜນົ ກະທບົ

ສະຫຸຼບລວມວື່ ຳກຳນແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳຂອງຟຳມໝກື່ ລະນສື່ ງົ ຜນົ ກະທບົ ມຄວຳມສຳຄນັ ຕື່ ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ
ແມ່ື ນມຄື່ ຳສະເລ່ື ຍລວມ 2.62 ໃຫເ້ີ ຫນັ ວື່ ຳຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍສື່ ວນໃຫຍ່ື ແມື່ ນມລະດບັ ຄວຳມພໃຈປຳນກຳງ. ລຳ
ດບັ ທຳອດິ ແມື່ ນເຈຳົ້ີ ຂອງຟຳມມຄວຳມວ່ື ອງໄວໃນກຳນແກບ້ີ ນັ ຫຳມນົ ລະພດິ ທຳງກື່ ນິ ທ່ື ເກດຂນຶ້ີ ພຳຍຫຼງັ ໄດຮີ້ ບັ ກຳນຮອ້ີ ງຮຽນ
ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍເທື່ ຳົ 2.69, ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳເສມກຳນຮຽນຮເ້ີ ລ່ື ອງກຳນຈດັ ກຳນມນົ ລະພດິ ທຳງກ່ື ນິ ມຄື່ ຳ
ສະເລ່ື ຍເທ່ື ຳົ 2.60 ແລະ ເຈຳົີ້ ຂອງຟຳມມຄວຳມຮບັ ຜດິ ຊອບແລະ ເອຳົ ໃຈໃສື່ ກຳນຈດັ ກຳນມນົ ລະພດິ ທຳງກື່ ນິ ທື່ ເກດຈຳກ
ຟຳມ ມຄື່ ຳສະເລ່ື ຍເທື່ ຳົ 2.58. ເຫດຜນົ ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ເຈຳົີ້ ຂອງຟຳມມຄວຳມວື່ ອງໄວໃນກຳນແກບີ້ ນັ ຫຳ
ມນົ ລະພດິ ທຳງກ່ື ນິ ທື່ ເກດຂນຶີ້ ພຳຍຫຼງັ ໄດຮີ້ ບັ ກຳນຮອ້ີ ງຮຽນ ເຫນັ ວ່ື ຳເຈຳົ້ີ ຂອງຟຳມບື່ ເອຳົ ໃຈໃສື່ ໃນກຳນແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳເທ່ື ຳົ ທື່
ຄວນ ຈື່ ງພໃຈໃນລະດບັ ກຳງ, ສວນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳເສມກຳນຮຽນຮເີ້ ລື່ ອງກຳນຈດັ ກຳນມນົ ລະພດິ ທຳງກື່ ນິ ແມື່ ນພໃຈ
ລະດບັ ຫໜອີ້ ຍຍອີ້ ນເຈຳົ້ີ ຂອງຟຳມບ່ື ມກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ປະຕບິ ດັ ແລະ ດຳີ້ ນເຈຳົ້ີ ຂອງຟຳມມຄວຳມຮບັ ຜດິ ຊອບ ແລະ ເອຳົ ໃຈໃສ່ື
ກຳນຈດັ ກຳນມນົ ລະພິດທຳງກື່ ນິ ທື່ ເກດຈຳກຟຳມ ຍອ້ີ ນຂຳດກຳນຈດັ ກຳນຟຳມທ່ື ດ ຈື່ ງຶ ພໃຈໃນລະດບັ ໜອ້ີ ຍ ດື່ ງັ ນນັີ້ ,
ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນແກໄ້ີ ຂບນັ ຫຳຂອງຟຳມໝກື່ ລະນສ່ື ງົ ຜນົ ກະທບົ ແມ່ື ນມລະດບັ ຄວຳມພໃຈກຳງ.
7). ຄວຳມເພງິ ພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກຳນໄດຮີ້ ບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຈຳກຟຳມ

ສະຫຸຼບລວມວື່ ຳປະຊຳຊນົ ຕື່ ກຳນໄດຮີ້ ບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຈຳກຟຳມ ມຄວຳມສຳຄນັ ຕ່ື ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ແມື່ ນ
ມຄື່ ຳສະເລ່ື ຍລວມ 2.51 ໃຫເີ້ ຫນັ ວື່ ຳຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍສ່ື ວນໃຫຍື່ ແມື່ ນມລະດບັ ຄວຳມພໃຈໜອ້ີ ຍ. ລຳດບັ ທຳ
ອດິ ແມ່ື ນກຳນຮື່ ວມຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຈຳກຟຳມເຊື່ ນັ : ແກສ, ນຳ້ີ ທ່ື ໃຊທີ້ ຳງກຳນກະເສດ, ໄດຄີ້ ວຳມຮດີ້ ຳີ້ ນກຳນຈດັ ກຳນຟຳມ
ໝມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍເທື່ ຳົ 2.58 ແລະ ຮອງລງົ ມຳແມ່ື ນ ຜນົ ປະໂຫຍດຈຳກກຳນໄດຮີ້ ບັ ຜນົ ກະທບົ ທຳງດຳ້ີ ນມນົ ລະພດິ ກ່ື ນິ ເຊື່ ນັ :
ຄ່ື ຳຊດົ ເຊຍມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍເທ່ື ຳົ 2.44. ເຫດຜນົ ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕ່ື ກບັ ກຳນຮື່ ວມຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຈຳກຟຳມ ເພຳະ
ເຈຳົ້ີ ຂອງຟຳມບື່ ອຳນຸຍຳດໃຫຄີ້ ນົ ນອກເຂຳົີ້ ໄປໃນຂອບເຂດຟຳມ ຈື່ ງຶ ບ່ື ສຳມຳດນຳເອຳົ ມນສດັ ມຳໃຊທຳງກຳນກະເສດໄດີ້ ຈື່ ງຶ ພ່ື
ໃຈໃນລະດບັ ໜອີ້ ຍ ແລະ ຜນົ ປະໂຫຍດຈຳກກຳນໄດຮ້ີ ບັ ຜນົ ກະທບົ ທຳງດຳ້ີ ນມນົ ລະພດິ ກື່ ນິ ພ່ື ໃຈລະດບັ ໜອີ້ ຍຍອ້ີ ນເຈຳົ້ີ
ຂອງຟຳມບ່ື ມກຳນຊດົ ເຊຍ, ດ່ື ງັ ນນັ້ີ , ຄວຳມພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕ່ື ລກັ ສະນະຂອງຟຳມໝ ພຳຍໃນເມອງ ແມ່ື ນມລະດບັ

ຄວຳມພໃຈໜວີ້ ຍ.
3.3 ຂສີ້ ະເໜຂອງຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມ

• ຟຳມຄວນມກຳນປອ້ີ ງກນັ ບນັ ຫຳກື່ ນິ ເໝນັ ໂດຍກຳນນຳໃຊ້ີ EM ແລະ ມອ່ື ຳງເກບັ ນຳ້ີ ເປອີ້ ນສຳມຳດປ້ີອງກນັ ໄດ.ີ້

• ເອຳົ ໃຈໃສື່ ອະນຳໄມຄອກໝ, ຊອກຫຳວທິ ກຳນແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳເພອຫຸດຼ ປະລມິ ຳນມນົ ລະຜດິ .

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

319

• ຫຸຼດປະລມິ ຳນກຳນລຽ້ີ ງຫຸຼດລງົ ເພື່ ອຫກຼ ລຽີ້ ງກຳນທ່ື ອຳດຈະສ່ື ງົ ຜນົ ກະທບົ ຕ່ື ສື່ ງິ ແວດລອ້ີ ມ.
• ສຳ້ີ ງລະບບົ ບຳບດັ ແບບມຳດຖຳນປອີ້ ງກນັ ກື່ ນິ ເໝນັ .
• ຟຳມຕອີ້ ງໄກຈຳກຊຸມຊນົ , ປກຕນົີ້ ໄມອ້ີ ອ້ີ ມຮອບຟຳມໂດຍສະເພຳະແມ່ື ນຕນົີ້ ສນົ ເພ່ື ອໃຊກ້ີ ນັ ຝື່ ຸ ນລະອອງ ແລະ ກ່ື ນິ ເ

ໝນັ

ວຈິ ຳນຜນົ (Discussions)

ຈຳກຜນົ ໄດຮີ້ ບັ ຂຳີ້ ງເທງຂອງກຳນສກຶ ສຳ ຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕ່ື ກບັ ກຳນເຮດັ ຟຳມໝໃນຊຸມຊນົ ທື່ ເມອງ
ປຳກອ ແຂວງ ຫຼວງພະບຳງ ໂດຍຈດຸ ປະສງົ ເພ່ື ອ ສກຶ ສຳຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນເຮດັ ຟຳມໝໃນຊຸ ມຊນົ
ສຳມຳດປະເມນໄດດ້ີ ື່ ງັ ນ:້ີ

ຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕ່ື ກຳນຈດັ ກຳນມນົ ລະພດິ ຂອງຟຳມໝມຄ່ື ຳສະເລື່ ຍທຳງສະທຕິ ແິ ມື່ ນ 3,10 ເຊື່ ງິ ເປັນ
ໃນຄື່ ຳຄວຳມເພື່ ງິ ພື່ ໃຈຢື່ ໃນລະດບັ ກຳງ, ເຫນັ ວ່ື ຳມແຕ່ື ຄວຳມພໃຈໃນດຳ້ີ ນກຳນປ້ີອງກນັ ຄວບຄຸມກຳນແຜ່ື ລະບຳດຂອງ
ພະຍຳດ, ແລະ ກຳນຈດັ ລະບບົ ແຜນຜງັ ເທ່ື ຳົ ນນັ້ີ ທື່ ມຄ່ື ຳສະເລື່ ຍຄວຳມພໃຈຢື່ ໃນລະດບັ ລຳຍ (3,46) ແລະ ກຳນສກຶ ສຳທື່
ຜ່ື ຳນມຳແມ່ື ນພບົ ວື່ ຳປະຊຳຊນົ ມຄວຳມພໃຈກຳນຈດັ ກຳນມນົ ລະພດິ ທຳງກື່ ນິ ດຳີ້ ນສຸຂະພຳບສດັ ຫຼຳຍທື່ ສຸດ. ສື່ ວນດຳ້ີ ນອື່ ນໆ
ຍງັ ເຫນັ ວື່ ຳມຄວຳມພໃຈຢື່ ໃນລະດບັ ໜອີ້ ຍລວມທງັ ຄວຳມເພ່ື ງພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນແກບ້ີ ນັ ຫຳຂອງຟຳມ ແລະ
ກຳນໄດຮ້ີ ບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຈຳກຟຳມ.

ດຳີ້ ນກຳນຈດັ ກຳນໂຮງເຮອນ ແລະ ບຸ ກຄະລຳກອນມຄື່ ຳສະເລ່ື ຍລວມທຳງສະທຕິ ແິ ມ່ື ນ 3,76 ຢ່ື ໃນລະດບັ ຫຳຼ ຍ,
ກຳນຈດັ ກຳນດຳ້ີ ນສຸຂະພຳບສດັ ມຄື່ ຳສະເລື່ ຍລວມທຳງສະທຕິ ແິ ມ່ື ນ 3,67 ຢື່ ໃນລະດບັ ຫຼຳຍ, ແລະ ລກັ ສະນະຂອງຟຳມ
ມຄ່ື ຳສະເລື່ ຍລວມທຳງສະທຕິ ແິ ມ່ື ນ 3,76 ຢື່ ໃນລະດບັ ຫຼຳຍ. ສື່ ວນດຳີ້ ນກຳນຈດັ ກຳນຂອງເສຍທ່ື ມຜນົ ຕື່ ກຳນເກດຜນົ ລະ
ຜດິ ທຳງກ່ື ນິ ຈຳກຟຳມຍງັ ເຫນັ ວື່ ຳມລະດບັ ຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍລວມທຳງສະທຕິ ແິ ມ່ື ນ 3,10 ຢ່ື ໃນລະດບັ ກຳນບລຫິ ຳນຈດັ ກຳນປຳນ
ກຳງ ແລະ ກຳນສກຶ ສຳທ່ື ຜື່ ຳນມຳແມື່ ນພບົ ວ່ື ຳປະຊຳຊນົ ມຄວຳມພໃຈກຳນແກບ້ີ ນັ ຫຳຂອງຟຳມກລະນໄດຮ້ີ ບັ ຜນົ ກະທບົ ມຄື່ ຳ
ສະເລື່ ຍໜອີ້ ຍທື່ .

ສະຫຸບຼ ຜນົ (Conclusions)

ຈຳກຜນົ ໄດຮີ້ ບັ ຂຳ້ີ ງເທງເຫນັ ວ່ື ຳຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນເຮດັ ຟຳມໝໃນຊຸມຊນົ ທ່ື ເມອງ ປຳກອ
ແຂວງ ຫຼວງພະບຳງໂດຍລວມແມື່ ນມຄ່ື ຳຄວຳມພໃຈສະເລ່ື ຍຢ່ື ໃນລະດບັ ຫຼຳຍ ແລະ ປຳນກຳງຕ່ື ກຳນຈດັ ກຳນມນົ ລະພດິ
ຂອງຟຳມໝ, ກຳນປ້ອີ ງກນັ ຄວບຄຸມກຳນແຜ່ື ລະບຳດຂອງພະຍຳດ, ກຳນຈດັ ລະບບົ ແຜນຜງັ , ກຳນຈດັ ກຳນໂຮງເຮອນ ແລະ
ບຸ ກຄະລຳກອນ, ກຳນຈດັ ກຳນດຳ້ີ ນສຸຂະພຳບສດັ , ລກັ ສະນະຂອງຟຳມ ແລະ ດຳ້ີ ນກຳນຈດັ ກຳນຂອງເສຍທື່ ມຜນົ ຕ່ື ກຳນ
ເກດຜນົ ລະຜດິ ທຳງກື່ ນິ ຈຳກຟຳມ.

ຄຳຂອບໃຈ (Acknowledgments)

ຂສະແດງຄຳຂອບໃຈ ແລະ ຮບ້ີ ນຄຸນມຳຍງັ ອະທກິ ຳນບດ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລສຸພຳນຸວງົ , ຄະນະບດ ຄ-ອຳຈຳນ
ພຳຍໃນຄະນະກະເສດສຳດ ແລະຊບັ ພະຍຳກອນປ່ື ຳໄມ ີ້ ໂດຍສະເພຳະແມ່ື ນ ອຳຈຳນ ປອ ໜພອນ ມະນວນັ ແລະ ອຳຈຳນ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

320

ປທ ຄຳແກວ້ີ ໜຳວເຢັງ້ີ ທ່ື ໃຫຄ້ີ ຳປຶກສຳຕະຫຼອດໄລຍະກຳນເກບັ ຂມີ້ ນ, ກຳນຂຽນບດົ ຈນົ ເຮດັ ໃຫກ້ີ ຳນສກຶ ສຳຄງັ້ີ ນສ້ີ ຳເລດັ
ໄປດວີ້ ຍດ.

ເອກະສຳນອຳ້ີ ງອງ (References)

ກມົ ລຽີ້ ງສດັ ແລະ ກຳນປຳມງົ , ກະຊວງກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ້ີ .(2010). ເຕກັ ນກິ ກຳນລຽ້ີ ງໝ.
ສດິ ໄຊ ຕະຕອີ້ ງໃຈ, ສຸຈນິ ສມຳລກັ . (2011). ຄວຳມພື່ ງິ ພໃຈປະຊຳຊນົ ຮອບຟຳມໝຕື່ ກຳນຈດັ ກຳນມນົ ລະຜດິ ທຳງກ່ື ນິ ຂອງ

ຟຳມໝມຳດຕະຖຳນເຂດເທດສະບຳນເມອງ ແຂວງນະຄອນປະຖມົ .
ເມອງປຳກອ, 2019. ສະຫຸຼບກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ປະຕບິ ດັ ແຜນພດັ ທະນຳເສດຖະກດ-ສງັ ຄມົ 5 ປ (2015-2020) ແລະ ແຜນ

ພດັ ທະນຳເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ 5 ປ (2020-2025). ໜ. 2-3
ວໂິ ຮດ ຊຳຕະມນຳ. (2007). ກຳນວຳງແຜນເຊງກນົ ລະຍຸດເພື່ ອກຳນພດັ ທະນຳເສດຖະກດິ ກຳນລຽີ້ ງໝ ຂອງວໂິ ຮຝຳມຕຳ

ບົນໜອງໄຜື່ ອຳເພຊຸ ມແພ ຈງັ ຫວດັ ຂອນແກ່ື ນ (ວິທະຍຳນິພນົ ປະລິນຍຳເສດທະສຳດມະຫຳບັນດິດ ສຳຂຳ
ເສດຖະສຳດກຳນກະເສດ , ບນັ ດດິ ວທິ ະຍຳໄລ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລຂອນແກ່ື ນ)
ຮະວໂິ ຣດ ພສິ ອິ ກັ ສອນ (2017) ກຳນສກຶ ສຳຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຂອບເຂດຟຳມໝມຳດຕະຖຳນຕ່ື ກຳນຈດັ ກຳນ
ມດົ ລະພດິ ທຳງກ່ື ນິ ຂອງຟຳມໝມຳດຕະຖຳນໃນເຂດເທດສະບຳນເມອງ ຈ່ື ງັ ວດັ ນະຄອນປະຖມົ .
Thone, P. 2005. Pig raising I norther Lao PDR. In: WorkongPaper No 4 participatory Livestock
Department Project (ADB PPTA No, 4287-Lao). CIAT/ILRI: Vientiane Lao PDR.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

321

ກຳນສກຶ ສຳກຳນປ່ື ຽນແປງດນິ ຟຳີ້ ອຳກຳດກື່ ຽວກບັ ລກັ ສະນະມນົ ລະພດິ PM2.5 ໃນປ 2022 ທື່

ແຂວງອຸດມົ ໄຊ
Preliminary Study of climate change on PM2.5 Pollution Characteristics

During 2022 in Oudomxay Province

ສວໃສ ບຸນສະຫວດັ , ວງົ ປະສດິ ຈນັ ທະຄນ1*, ດຳວວື່ ຳງ ຈຳທື່ ຳວກື່ ຳລື່ , ຄຳນຕຳວນັ ພມົ ລຳຊຳບຸດ
ແລະ ຈນັ ສະໝອນ ພງົ ອຸດມົ 2

Sivisay Bounsavath1, Vongpasith Chanthakhoun1*, Dao vang Chataokalor1,
KhantavanhPomlasaboud1, and Chanhsamone Phongoudome2

1Faculty of Agriculture and Forest Resources, Souphanouvong University, Lao PDR.
2Forest Environmental Sciences, National Agriculture and Forestry Research Institute (NAFRI), Vientiane, Lao PDR

Email: [email protected]

ບດົ ຄດັ ຫຍ ີ້

ກຳນສກຶ ສຳຂນັີ້ ຕນົ້ີ ກຳນປື່ ຽນແປງດນິ ຟຳີ້ ອຳກຳດກ່ື ຽວກບັ ລກັ ສະນະມນົ ລະພດິ PM2.5 ໃນປ 2022 ທື່ ເມອງໄຊ
ແຂວງອຸດມົ ໄຊ. ໂດຍມຈດຸ ປະສງົ ເພື່ ອສກຶ ສຳ ກຳນປ່ື ຽນແປງຂອງມນົ ລະພດິ PM2.5 ແລະ ຄວຳມສຳພນັ ຕື່ ຳງໆຂອງປັດໄຈ
ທື່ ກື່ ຽວຂອີ້ ງກບັ PM2.5 ໃນປ 2022 ທື່ ແຂວງອຸດມົ ໄຊ. ວທິ ກຳນແມ່ື ນນຳເອຳົ ຂມີ້ ນຈຳກກຳນບນັ ທກຶ ຂອງເຄື່ ອງ PM2.5
BAM 1022 ທມກຳນບນັ ທກຶ ກຳນປ່ື ຽນແປງສະພຳບຂອງອຳກຳດໃນທຸກໆນຳທໃນໄລຍະ 9 ເດອນ ເລື່ ມ ແຕື່ ເດອນ 11 ປ
2021 ຈນົ ຮອດ ເດອນ 7 ປ 2022 ຜື່ ຳນກຳນວເິ ຄຳະເຫນັ ວື່ ຳຄ່ື ຳສະເລື່ ຍຈຳກເຄື່ ອງຄື່ ຳວດັ ແທກຟ່ື ຸນປະຈບຸ ນັ BAM 1022
ແມື່ ນມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (p<0.05) ເຊ່ື ງແຕ່ື ລະເດອນແມື່ ນມຄື່ ຳສະເລຍວດັ ແທກຝື່ ຸ ນ PM 2.5 ສະເລື່ ຍແຕ່ື
4.8 ຫຳ 47.6 ug/m3. ແນວໃດກ່ື ຕຳມເມ່ື ອສງັ ເກດສະເພຳະຄ່ື ຳວດັ ແທກຝ່ື ນປະຈບຸ ນັ ຄື່ ຳແທກຝ່ື ຸ ນ PM 2.5 ສະເລ່ື ຍ 1
ຊ່ື ວົ ໂມງ ແມື່ ນຈະສງຈຳກເດອນ 3 ຫຳ ເດອນ 4 ແມ່ື ນເປັນໄລຍະທ່ື ສງທ່ື ສງກວ່ື ຳໝ່ື . ເມື່ ອເບ່ື ງເຖງສຳປະສດິ ສະຫະສຳພນັ
ຂອງບນັ ດຳປັດໃຈຕື່ ຳງໆກບັ ຄື່ ຳແທກຟ່ື ຸ ນ PM 2.5 ເຫນັ ວ່ື ຳຖຳີ້ ຄວຳມແຮງຂອງລມົ , ຄວຳມຊື່ ຸມ ແລະ ປະລມິ ຳນນຳ້ີ ຝົນສງ
ຂນຶີ້ ຈະເຮດັ ໃຫຝີ້ ື່ ຸ ນ PM2.5 ມຄື່ ຳຄວຳມເຂມັ້ີ ຂຸ ນ້ີ ຕື່ ຳ ແລະໃນຄະນະດຽວກນັ ເມ່ື ອຄວຳມໄວຂອງລມົ , ຄວຳມຊ່ື ຸມອຳກຳດ
ແລະ ປະລມິ ຳນນຳີ້ ຝົນຕື່ ຳຈະເຮດັ ໃຫຄ້ີ ່ື ຳຄວຳມເຂມັ້ີ ຂຸ ນ້ີ ຂອງຝື່ ຸ ນ PM2.5 ສງຂນຶີ້ . ສະນນັີ້ , ຜ່ື ຳນກຳນສກຶ ສຳໃນຄງັ້ີ ນເີ້ ຫນັ ໄດ້ີ
ເຖງຄວຳມແຕກຕື່ ຳງຂອງມນົ ລະພດິ PM2.5 ສງຂນຶ້ີ ໃນຊ່ື ວງເດອນ 3 ແລະ ເດອນ 4 ເຊື່ ງເປັນໄລຍະລເິ ລ່ື ມທຳກຳນຜະລດິ
ແລະ ລະດຮອ້ີ ນຈ່ື ງມຄວຳມຈຳເປັນທ່ື ຈະໄດສີ້ ກຶ ສຳບນັ ດຳກດິ ຈະກຳຕ່ື ຳງໆໃນຊ່ື ວງໄລຍະນນັ້ີ ເພ່ື ອຊອກຫຳສຳເຫດ ແລະ ຜນົ
ກະທບົ ຕື່ ສຸຂະພຳບຂອງມະນຸດຕື່ ໄປ.

ຄຳສຳຄນັ : PM 2.5, ມນົ ລະພດິ , ຄຸນະພຳບຂອງອຳກຳດ, ຝ່ື ຸ ນລະອອງໃນອຳກຳດ, ແຂວງອຸດມົ ໄຊ

Abstract

Study of climate change on PM2. 5 Pollution Characteristics During 2022 in Xay district
Oudomxay Province, the aim of studying on climate change in PM2.5 pollution and the correlations

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

322

between factors related to PM2. 5 in 2022 in Oudomxay province. The materials and method
collected data from the recording of PM2. 5 BAM 1022 which records the change of air condition
every minute for 9 months starting from November 2021 to July 2022 through analysis by SPSS
that the average value from the current dust meter BAM 1022 was significantly different (p<0.05)
the value of PM 2.5 was from 4.8 to 47.6 ug/m3. However, the correlation coefficient of various
factors with the PM 2. 5 dust value, it is seen that if the strength of the wind, the concentration,
and the amount of rain was higher, the PM2.5 dust was a low concentration value and in the same
panel, when the wind speed, the air density and the amount of rain were low, the concentration
value of the PM2. 5 dust was higher. Therefore, through this study was concluded that the
difference in PM2.5 pollution was higher during March and April, the reason the farmer’s activities
start production. It is necessary to study various activities during that period to find the cause
and impact on human health.

Keywords: PM 2.5, air pollutants, air quality, particulate matter, Xay District, Oudomxay Province

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

323

ບດົ ນຳ (Introduction)

ສະພຳບກຳນປ່ື ຽນແປງດນິ ຟຳ້ີ ອຳກຳນເຫນັ ວ່ື ຳມກຳນປ່ື ຽນແປງຢື່ ຳງໄວວຳຕຳມກຳນລຳຍງຳນໃນ 5 ປທ່ື ຜ່ື ຳນມຳເຫນັ
ວ່ື ຳ (2016-2020) ໃນຫລຳຍແຂວງຂອງລຳວເຮຳົ ທື່ ໄດຮີ້ ບັ ຜນົ ກະທບົ ບນັ ຫຳຄນນະພຳບຂອງອຳກຳດ ສຳຍເຫດ ກຳນເພ່ື ມ
ຂນຶ້ີ ຂອງພນົ ລະເມອງ, ກຳນຂະຫຍຳຍຕວົ ຂອງເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ , ກຳນພດັ ທະນຳພນ້ີ ຖຳນໂຄງລື່ ຳງ, ກຳນຂະຫຍຳຍຕວົ
ຂອງໂຮງງຳນອຸດສະຫະກຳ, ກຳນຂະຫຍຳຍຕຳໜ່ື ຳງຄມົ ມະນຳຄມົ ຂນົ ສື່ ງົ , ກຳນນຳໃຊຍີ້ ຳນພຳຫະນະເພື່ ມຂນຶີ້ ເຮດັ ໃຫມ້ີ ກຳນ
ປື່ ອຍຄວນັ ຈຳກທື່ ອຳຍເສຍລດົ , ກຳນນຳເຂຳົ້ີ ລດົ ມສອງ, ກຳນຖຳງປື່ ຳເຮດັ ໄຮື່ , ກຳນຈດປ່ື ຳ ໄຟໃໝລີ້ ຳມປື່ ຳ. ກຳນຈດຂເ້ີ ຫຍອ້ີ ,
ກຳນນຳໃຊຟີ້ ນປງແຕື່ ງອຳຫຳນ, ກຳນໃຊພີ້ ະລງັ ງຳນເພື່ ມຂນ້ີ ແລະ ກຳນນຳໃຊຜີ້ ະລດິ ຕະພນັ ທ່ື ບ່ື ເປັນມດິ ຕື່ ສ່ື ງແວດລອ້ີ ມ. ໄດ້ີ
ເກດມ ຝ່ື ຸ ນລະອອງຂະໜຳດນອີ້ ຍ PM2.5 ປົກຄຸມຫລຳຍເຂດ ຫລຳຍແຂວງ ເປັນຕນົ້ີ ນະຄອນຫລວງວຽງຈນັ ແລະ ພຳກເ
ໜອຂອງລຳວ ເຊື່ ງມນັ ສະແດງອອກກຳນວດັ ແທກຄື່ ຳຄວຳມເຂມັ້ີ ຂຸ ນີ້ ເດອນ 3 ປ 2021 ເຫນັ ວື່ ຳມຫລຳຍແຂວງທ່ື ເກນມຳດ
ຕະກຳນ ເປັນຕນົີ້ ແຂວງບ່ື ແກວ້ີ ວດັ ແທກໄດີ້ 160 ໄມໂຄຮກຮຳມ ຕ່ື ແມດັ ກອ້ີ ນ, ແຂວງ ຫລວງນຳີ້ ທຳ ວດັ ແທກໄດີ້ 150
ໄມໂຄກຮຳມ ຕື່ ແມດັ ກອ້ີ ນ, ນະຄອນຫລວງວຽງຈນັ ວດັ ແທກໄດີ້ 175 ໄມໂຄກຮຳມ ຕື່ ແມດັ ກອ້ີ ນ ສື່ ວນຄື່ ຳມຳດຕະຖຳນ
ແມື່ ນ 50 ໄມໂຄກຮຳມ ຕື່ ແມດັ ກອີ້ ນ.

ຈຳກຄວຳມຈຳເປັນທ່ື ກ່ື ຳວມຳຂຳ້ີ ງເທງກຳນສກຶ ສຳໃນຄງັີ້ ນຈີ້ ື່ ງຶ ມຄວຳມສນົ ໃຈ ແລະ ຕອ້ີ ງກຳນສກຶ ສຳ ຂມ້ີ ນພນີ້ ຖຳນ
ໃນປ 2022 ວື່ ຳມກຳນປ່ື ຽນແປງຂອງມນົ ພດິ ທຳງອຳກຳດຝ່ື ຸ ນລະອອງຂະໜຳດນອີ້ ຍ PM 2.5 ໃນເຂດພນ້ີ ທ່ື ເມອຶ ງໄຊ ແຂວງ
ອຸ ດົມໄຊ ເພ່ື ອຊອກຫຳຊື່ ວງເວລຳຂອງກຳນປ່ື ຽນແປງວ່ື ຳໄລຍະໃດມຄວຳມສ່ື ຽງຕ່ື ສະພຳບເສດຖະກດິ ແລະ ສງັ ຄມົ ຄ
ແນວໃດ ແລະ ເປັນແນວທຳງກຳນແກບ້ີ ນັ ຫຳໃນອະນຳຄດົ ຕື່ ໄປ.

ວທິ ດຳເນນກຳນວໄິ ຈ (Methodology)

ອຸປະກອນ
− ອຸປະກອນໃນວເິ ຄຳະ PM2.5

− ອຸປະກອນບນັ ທກຶ
➢ ປມ້ີ ບນັ ທກຶ
➢ ແບບສອບຖຳມ ແລະ ເກບັ ຂມີ້ ນ
➢ ບກິ , ສ
➢ ກອ້ີ ງຖ່ື ຳຍຮບ
➢ ຄອມພວິ ເຕ

ວທິ ກຳນ.
ກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນີ້ ແມ່ື ນຈະເນນັີ້ ກຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນໂດຍໃຊແ້ີ ບບສອບຖຳມໃນກຳນເກບັ ກຳຂມີ້ ນ ຈຳກພະແນກກຳນ,

ຂະແໜງກຳນທ່ື ກ່ື ຽວຂອີ້ ງເປັນຕນົ້ີ : ພະແນກຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ ແລະ ສື່ ງິ ແວດລອີ້ ມ, ແນວທຳງຈດັ ກຳນມນົ ລະພດິ
PM2.5 ໃນ ໄລຍະສນັ້ີ ແລະ ໄລຍະຍຳວ.
ສະຖຳນທື່ ສກຶ ສຳ.

ກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນແີ້ ມ່ື ນໄດເ້ີ ລອກເອຳົ ເທດສະບຳນເມອຶ ງໄຊ ແຂວງອຸດມົ ໄຊ ເປັນສະຖຳນທື່ ສກຶ ສຳ ແລະ ເປັນບື່ ອນ
ເປັບກຳຂມີ້ ນ ເພ່ື ອເປັນຈດຸ ຕວົ ແທນໃຫ້ີ ບນັ ດຳເມອງພຳຍໃນແຂວງ ເນ່ື ອງຈຳກວື່ ຳເປັນເມອງໃຫຍື່ ຂອງແຂວງ ແລະ ມປະ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

324

ຊຳກອນໜຳແໜນີ້ ແລະ ເປັນເມອງດຽວທື່ ມເຄ່ື ອງວດັ PM2.5 ຕງັີ້ ເປັນສະຖຳນ ວດັ ຕະຫລອດ 24 ຊື່ ວົ ໂມງ. ເມອຶ ງໄຊ
ກວມເນອ້ີ ທື່ ທງັ ໝດົ 2.817 km2, ພນົ ລະເມອງ 85.332 ຄນົ , ຍງິ 42.212 ຄນົ

ໄລຍະເວລຳສກຶ ສຳ.
ໄລຍະເວລຳທ່ື ໃຊເ້ີ ວລຳທງັ ໝດົ ໃນກຳນສກຶ ສຳ ແລະ ເກບັ ກຳຂມີ້ ນ ແມື່ ນໃຊເ້ີ ວລຳທງັ ໝດົ 9 ເດອນ ເຊື່ ງິ ໄດເີ້ ລ່ື ມ

ແຕື່ ເດອນ 11 ປ 2021 - ເດອນ 7 ປ 2022.
ກຳນວເິ ຄຳະຂມ້ີ ນ

ກຳນສກຶ ສຳແຫື່ ຼງກຳເນດ, ຜນົ ກະທບົ ຕ່ື ສຸຂະພຳບ ແລະ ວທິ ຈດັ ກຳນ ມນົ ລະພດິ ທຳງອຳກຳດ (PM2.5) ໃນອຳນຳ
ຄດົ ທື່ ແຂວງອຸດມົ ໄຊ ເມອຶ ງໄຊ ໃນຄງັີ້ ນແີ້ ມື່ ນຳໃຊໂ້ີ ປຮແກມ SPSS package (1999) ໃນກຳນວເິ ຄຳະຂມ້ີ ນ.

ຜນົ ກຳນວໄິ ຈ (Results)

ຜນົ ຂອງກຳນວເິ ຄຳະຫຳຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍຂອງຕວົ ຊວີ້ ດັ ຂອງເຄື່ ອງວດັ ແທກ PM 2.5 ທ່ື ມກຳນບນັ ທກຶ ກຳນປ່ື ຽນແປງ
ສະພຳບຂອງອຳກຳດໃນທຸກໆນຳທໃນໄລຍະ 9 ເດອນ (ຕຳຕະລຳງ 1) ເລື່ ມຕນົີ້ ກຳນເກບັ ຕວົ ເລກບນັ ທກຶ ແມ່ື ນເລ່ື ມແຕ່ື
ເດອນ 11 ປ 2021 ຈນົ ຮອດ ເດອນ 7 ປ 2022 ຜ່ື ຳນກຳນວເິ ຄຳະເຫນັ ວື່ ຳຄື່ ຳສະເລື່ ຍຈຳກເຄ່ື ອງຄ່ື ຳວດັ ແທກຟື່ ຸນປະຈບຸ ນັ
BAM 1022 ແມ່ື ນມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (p<0.05) ໂດຍສະເພຳະແມ່ື ນ ): ຄ່ື ຳວດັ ແທກຝ່ື ຸ ນປະຈບຸ ນັ BAM
1022; ຄື່ ຳແທກຝ່ື ຸ ນ PM 2.5 ສະເລື່ ຍ 1 ຊື່ ົວໂມງ BAM 1022; ຄື່ ຳຟ່ື ຸ ນສະເລື່ ຍ ວິນຳທ BAM 1022; ຄ່ື ຳດດຂອງປ້ີຳ
BAM 1022; ຄວຳມໄວຂອງລມົ ; ທດິ ທຳງລມົ ; ອຸນຫະພມ ໃນເຄ່ື ອງ PM2.5 BAM 1022; ຄວຳມຊື່ ຸມໃນເຄື່ ອງ PM2.5
BAM 1022; ຄວຳມດນັ ບນັ ຍຳກຳດ ໃນເຄື່ ອງ PM 2.5 BAM 1022; ອຸນຫະພມອຳກຳດ; ຄວຳມຊື່ ຸມຊ່ື ນອຳກຳດ; ຄວຳມ
ກດົ ດນັ ອຳກຳດ; ອຸນຫະພມອຳກຳດ ນອກເຄື່ ອງ PM2.5 BAM 1022; ຄວຳມຊື່ ຸມຊື່ ນອຳກຳດ ນອກເຄ່ື ອງ PM2.5 BAM
1022; ປະລມິ ຳນນຳີ້ ຝົນ. ແນວກື່ ຕຳມເຫນັ ວ່ື ຳ SR (W/m2) ແມື່ ນບ່ື ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ິ (p>0.05).

ແນວໃດກ່ື ຕຳມເມື່ ອສງັ ເກດສະເພຳະຄື່ ຳວດັ ແທກຟື່ ຸນປະຈບຸ ນັ ຄ່ື ຳແທກຟື່ ຸນ PM 2.5 ສະເລ່ື ຍ 1 ຊື່ ວົ ໂມງ (ຮບ 1);
ຄ່ື ຳຝ່ື ຸ ນສະເລ່ື ຍ ວນິ ຳທ ດວ້ີ ຍເຄ່ື ອງ BAM 1022 ພບົ ວື່ ຳມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ແິ ລະ ຈະເລື່ ມສງຈຳກເດອນ 12
ຫຳ ເດອນ 2 ຈຳກນນັີ້ ເດອນ 3 ຫຳ ເດອນ 4 ແມ່ື ນເປັນໄລຍະທ່ື ສງທ່ື ສງກື່ ອນທ່ື ຈະເລື່ ມຫຸຼດລງົ ໃນເດອນ 5 ຫຼ ເດອນພດ
ສະພຳ.

ເມ່ື ອວເິ ຄຳະເຖງສຳປະສດິ ສະຫະສຳພນັ ຂອງບນັ ດຳປັດໃຈຕ່ື ຳງໆກບັ ຄື່ ຳແທກຟ່ື ຸນ PM 2.5 ສະເລ່ື ຍ 1 ຊ່ື ວົ ໂມງ
ດວີ້ ຍເຄ່ື ອງ BAM 1022 ທື່ ສະແດງໃນຕຳຕະລຳງທື່ 2 ເຫນັ ວື່ ຳປັດໃຈທື່ ມຄວຳມສຳພນັ ໄປທຳງລບົ ຫທຼ ຳງກງົ ກນັ ຂຳີ້ ມກນັ ສງ
ກວ່ື ຳໝ່ື ແມ່ື ນຄວຳມໄວຂອງລມົ ເຊ່ື ງິ ມຄວຳມສຳພນັ ໄປທຳງກງົ ກນັ ຂຳີ້ ມ (r=-0.183) ຮອງລງົ ມຳແມ່ື ນຄວຳມຊື່ ຸມອຳກຳດ
ຄວຳມສຳພນັ ກບັ ຄ່ື ຳຝື່ ຸ ນ PM2.5 (r=-0.141) ແລະ ປະລມິ ຳນນຳີ້ ຝົນ (r=-0.048) ເຊື່ ງິ ໝຳຍຄວຳມວື່ ຳຖຳີ້ ຄວຳມແຮງ
ຂອງລມົ , ຄວຳມຊ່ື ຸມ ແລະ ປະລມິ ຳນນຳ້ີ ຝົນສງຂນຶ້ີ ຈະເຮດັ ໃຫຝີ້ ື່ ຸ ນ PM2.5 ມຄ່ື ຳຄວຳມເຂມັ້ີ ຂຸ ນີ້ ຕ່ື ຳ ແລະໃນຄະນະດຽວກນັ
ເມື່ ອຄວຳມໄວຂອງລມົ , ຄວຳມຊື່ ຸມອຳກຳດ ແລະ ປະລມິ ຳນນຳ້ີ ຝົນຕື່ ຳຈະເຮດັ ໃຫຄີ້ ື່ ຳຄວຳມເຂມັ້ີ ຂຸ ນີ້ ຂອງຝ່ື ຸ ນ PM2.5 ສງ
ຂນຶີ້ . ສ່ື ວນປັດໃຈທື່ ມຄື່ ຳຄວຳມສຳພນັ ໃນທຳງບວກຫຼທດິ ທຳງດຽວກນັ ມ ທດິ ທຳງຂອງລມົ (r=0.078 ), ຄວຳມກດົ ດນັ
ອຳກຳດ (r=0.03) ແລະ ອຸນຫະພມ (r=0.028) ດື່ ງັ ນນັີ້ ຈະເຫນັ ໄດວ້ີ ່ື ຳປັດໃຈດ່ື ງັ ກື່ ຳວມຜນົ ຕ່ື ຄວຳມເຂມັີ້ ຂຸ ນີ້ ຂອງຝ່ື ຸ ນ
PM2.5 ໄປໃນທດິ ທຳງດຽວກນັ ຖຳີ້ ມລມົ ໄປໃນທດິ ທຳງດຽວກນັ ຈະເຮດັ ໃຫຄີ້ ວຳມກດົ ດນັ ຂອງອຳກຳດ ແລະ ອ່ື ຸນຫະພມ
ເພື່ ມຂນຶ້ີ ກື່ ຈະເຮດັ ໃຫປ້ີ ະລມິ ຳນຄວຳມເຂມັີ້ ຂຸ ນ້ີ ຝື່ ຸ ນ PM2.5 ສງຂນຶີ້ ເຊນັ ດຽວກນັ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

325

ວຈິ ຳນຜນົ (Discussions)

ຈຳກກຳນສກຶ ສຳ ເຫນັ ວ່ື ຳກຳນປື່ ຽນແປງດນິ ຟຳ້ີ ອຳກຳດ ໂດຍສະເພຳະ ຄວຳມໄວຂອງລມົ , ຄວຳມຊື່ ຸມຂອງອຳກຳດ
ແລະ ປະລມິ ຳນນຳ້ີ ຝົນ ເປັນປັດໃຈທ່ື ມຄວຳມສຳພນັ ກ່ື ຽວກບັ ຄ່ື ຳຄວຳມເຂມັ້ີ ຂຸ ນີ້ ຂອງ PM2.5 ຢື່ ຳງເປັນໄລຍະສຳຄນັ ຈຳກ
ຜນົ ຂອງກຳນເກບັ ກຳຂມີ້ ນຈຳກເຄື່ ອງວດັ ແທກ PM2.5 ມຳວເິ ຄຳະ ທຳງສະຖຕິ ເິ ຫນັ ວື່ ຳ ຄວຳມໄວຂອງລມົ ເຊ່ື ງິ ມຄວຳມ
ສຳພນັ ໄປທຳງກງົ ກນັ ຂຳ້ີ ມ(r=-0.183) ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນຄວຳມຊຸມອຳກຳດຄວຳມສຳພນັ ກບັ ຄ່ື ຳຝ່ື ຸ ນ PM2.5 (r=-0.141)
ແລະ ປະລມິ ຳນນຳີ້ ຝົນ (r=-0.048) ເຊງິ ໝຳຍຄວຳມວື່ ຳຖຳ້ີ ຄວຳມແຮງຂອງລມົ , ຄວຳມຊຸມ ແລະ ປະລມິ ຳນນຳີ້ ຝົນສງຂນຶ້ີ
ຈະເຮດັ ໃຫຝ້ີ ່ື ຸ ນ PM2.5 ມຄື່ ຳຄວຳມເຂມັ້ີ ຂຸ ນີ້ ຕື່ ຳ. ແລະໃນຄະນະດຽວກນັ ເມື່ ອຄວຳມໄວຂອງລມົ , ຄວຳມຊຸມອຳກຳດ ແລະ
ປະລມິ ຳນນຳ້ີ ຝົນຕ່ື ຳຈະເຮດັ ໃຫຄ້ີ ່ື ຳຄວຳມເຂມັ້ີ ຂຸ ນ້ີ ຂອງຝ່ື ຸ ນ PM2.5 ສງຂນຶ້ີ .

ນອກຈຳກນກ້ີ ຳນສກຶ ສຳຍງັ ພບົ ວື່ ຳ ລະດກຳນມຜນົ ຕ່ື ຄວຳມເຂມັ້ີ ຂຸ ນ້ີ ຂອງ PM2.5 ໂດຍກງົ ໃນຊື່ ວງລະດແລງີ້ ຄວຳ
ມຊ່ື ຸ ມຂອງອຳກຳດຕ່ື ຳ ເຮດັ ໃຫຄ້ີ ່ື ຳຄວຳມເຂມັີ້ ຂຸ ນ້ີ ຂອງ PM2.5 ສງຂນຶ້ີ ໂດຍສະເພຳະ ໃນປຳຍລະດແລງີ້ ເຊື່ ອມຕື່ ລະດຝົນ
ໃນລະຫວ່ື ຳງ ເດອນ 4 ຫຳ ເດອນ 5 ຂອງທຸກປ ອຳກຳດຈະແຫງ້ີ ແລງີ້ , ອຸນະພມເພ່ື ມຂນຶ້ີ ບວກກບັ ກຳນບກເບກພນີ້ ທື່ ເພື່ ອ
ທຳກຳນຜະລດ ເປັນຕນົ້ີ ກຳນໄຖພວນດນິ , ກຳນຖຳງປ່ື ຳ,ກຳນຈດປື່ ຳ ແລະ ກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳອື່ ນ ທ່ື ກ່ື ໃຫເກດມໝອກ
ຄວນັ ໃນຊື່ ວງດື່ ງັ ກື່ ຳວ ເຫນັ ວ່ື ຳຄ່ື ຳຄວຳມເຂມັ້ີ ຂຸ ນ້ີ ຂອງ PM2.5 ຈະສງຂນຶີ້ , ລະດຝົນ ຄວຳມຊ່ື ຸມຂອງອຳກຳດສງເນື່ ອງຈຳກ
ອຳຍນຳີ້ ໃນບນັ ຍຳກຳດສງ ຝ່ື ຸ ນລະອອງຈະດດຊບັ ອຳຍນຳີ້ ຈນົ ອ່ື ມຕວົ ແລວ້ີ ເກດກຳນຕກົ ກບັ ຂອງຝ່ື ຸ ນລະອອງລງົ ສື່ ດນິ , ຝົນຕກົ
ສື່ ງົ ຜນົ ໃຫເ້ີ ກດກຳນສະລຳີ້ ງຝື່ ຸ ນລະອອງໃນບນັ ຍຳກຳດລງົ ສ່ື ດນ ຈ່ື ງຶ ທຳໃຫຄ້ີ ່ື ຳຄວຳມເຂມັີ້ ຂຸ ນ້ີ ຂອງ PM2.5 ໃນອຳກຳດມກຳນ
ປື່ ຽນແປງລຸດລງົ .

ສຳມຳດເວຳົ້ີ ໄດວີ້ ື່ ຳໃນແຕື່ ລະຊ່ື ວງລະດກຳນ ຄວຳມປ່ື ັນປື່ ວນຂອງ PM 2.5 ໄດແ້ີ ຕກຕື່ ຳງກນັ ອຳດເນື່ ອງຈຳກປັດໃຈ
ທຳງອຳກຳດ ໃນແຕ່ື ລະດກຳນ ມຄວຳມສຳພນັ ກບັ PM 2.5 ທ່ື ແຕກຕ່ື ຳງກນັ ດ່ື ງັ ນນັີ້ ໃນແຕື່ ລະຊື່ ວງລະດກຳນ ອຳກຳດແຕກ
ຕື່ ຳງກນັ ຄື່ ຳຄວຳມເຂມັີ້ ຂຸ ນ້ີ ຂອງ PM 2.5 ກື່ ແຕກຕ່ື ຳງກນັ ໄປດວ້ີ ຍ ຊື່ ງຶ ສອດຄື່ ອງກບັ ກຳນສກຶ ສຳຂອງ ປຳປັດສະລຳ ຂວນັ ມຳ
, ສມົ ມນດິ ພຸກງຳມ ແລະ ວນັ ໄຊ ອນປະພຳລດັ (2019) ທື່ ພບົ ວ່ື ຳ ປັດໃຈທຳງອຸຕຸນຍິ ມົ ວທິ ະຍຳ ປະກອບດວີ້ ຍ ຄວຳມກດົ
ອຳກຳດ, ຄວຳມຊື່ ຸມ, ປະລມິ ຳນນຳ້ີ ຝົນ ແລະ ຄວຳມໄວລມົ ມຄວຳມສຳພນັ ກບັ PM ຢື່ ຳງມໄລຍະສຳຄນັ ກຳນສກຶ ສຳເທື່ ອຕື່
ໄປຄວນຕດິ ຕງັ້ີ ຈດຸ ເກບັ ຂມີ້ ນ PM 2.5 ທື່ ຫລຳຍກວື່ ຳ 1 ຈດຸ ເພ່ື ອຫຳຄວຳມສຳພນັ ລະຫວື່ ຳງ PM 2.5 ແລະ ປັດໃຈທຳງ
ອຳກຳດ ທງັ ນກ້ີ ື່ ເພື່ ອສກຶ ສຳເຖງຄວຳມສຳພນັ ລະຫວື່ ຳງປັດໃຈອ່ື ນໆຊ່ື ງຶ ສ່ື ງົ ຜນົ ກະທບົ ໂດຍກງົ ຕື່ ຄວຳມເຂມັີ້ ຂຸ ນີ້ ຂອງ PM 2.5
ເປັນຕນົີ້ ກຳນໄຖພວນດນິ , ກຳນຖຳງປ່ື ຳ, ກຳນຈດປື່ ຳ ເພື່ ອຜະລດິ ກະສກິ ຳ, ກຳນກ່ື ສຳ້ີ ງພນ້ີ ຖຳນໂຄງລື່ ຳງ ແລະ ປັດໃຈອ່ື ນໆ
ທ່ື ກື່ ຽວຂອີ້ ງໃຫສ້ີ ຳມຳດຮບັ ຮເີ້ ພ່ື ອວຳງແນວທຳງແກໃ້ີ ຂໃນຕື່ ໜຳ້ີ ໃຫສີ້ ອດຄ່ື ອງໃນໄລຍະສນັ້ີ ແລະ ໄລຍະຍຳວ.

ສະຫຸບຼ ຜນົ (Conclusions)

ໃນຊ່ື ວງໄລຍະ 9 ເດອນເຫນັ ວື່ ຳກຳນປ່ື ຽນແປງຂອງສະພຳບອຳກຳດແມື່ ນມຄວຳມແຕ່ື ກຕື່ ຳງກນັ ໃນແຕ່ື ລະເດອນ
ໂດຍສະເພຳະແມື່ ນ ມນົ ລະພດິ PM 2.5 ທື່ ຂອ້ີ ນຂຳີ້ ງສງແມື່ ນຊື່ ວງເດອນ 3 ຫຳ ເດອນ 4 ຫງຼັ ຈຳກນນັີ້ ກຈະຄື່ ອຍໆຫຸຼດລງົ ,
ສ່ື ວນຄວຳມເຂມັີ້ ຂອງແສງແດດແມ່ື ນບື່ ມຄວຳມແຕກຕ່ື ຳງກນັ ໃນແຕື່ ລະເດອນ, ສຳລບັ ຄວຳມສຳພນັ ຕ່ື ຳງໆມແມ່ື ນມຄວຳມ
ແຮງຂອງລມົ , ຄວຳມຊ່ື ຸມ ແລະ ປະລມິ ຳນນຳີ້ ຝົນສງຂນຶີ້ ຈະເຮດັ ໃຫຝີ້ ື່ ຸ ນ PM 2.5 ມຄື່ ຳຄວຳມເຂມັີ້ ຂຸ ນ້ີ ຕ່ື ຳ.

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

326

ຄຳຂອບໃຈ (Acknowledgments)

ໃນກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນແ້ີ ມນຈະບ່ື ສຳມຳດປະສບົ ຜນົ ສຳເລດັ ຖຳີ້ ບ່ື ມກຳນໃຫຄີ້ ວຳມຊື່ ວຍເຫຼອ ແລະ ໃຫຄີ້ ວຳມຮື່ ວມ
ໄມຮ້ີ ື່ ວມມຈຳກບນັ ດຳພຳກສື່ ວນຕ່ື ຳງໆເຊື່ ນັ : ຂຂອບໃຈມຳຍງັ ພະແນກ ຊບັ ພະຍຳກອນ ທຳມະຊຳດ ແລະ ສ່ື ງິ ແວດລອີ້ ມ
ແຂວງອຸ ດມົ ໄຊ ແລະ ຄະນະກະເສດສຳດແລະຊບັ ພະຍຳກອນປື່ ຳໄມ,້ີ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລ ສຸພຳນຸວງົ ທ່ື ໃຫທີ້ ດິ ຊນ້ີ ຳ ແລະ
ກຳນສກຶ ສຳລະດບັ ປະລນິ ໂທໃນຄງັ້ີ ນດວ້ີ ຍ.

ເອກະສຳນອຳີ້ ງອງ (References)

ບດົ ລຳຍງຳນສະພຳບສ່ື ງແວດລອີ້ ມແຫື່ ງຊຳດໄຍຍະ 5 ປ (2016-2020) ແລະ ທດິ ທຳງ 5 ປ (2021-2025) ຂອງສປປລຳວ.
ບດົ ລຳຍງຳນສະພຳບມນົ ລະຜດິ ທຳງອຳກຳດຂອງ ສປປລຳວ ກມົ ກວດກຳຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ ແລະ ສ່ື ງິ ແວດລອ້ີ ມ ກະ

ຊວງຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ ແລະ ສ່ື ງິ ແວດລອີ້ ມ (2021)
ດຳລດັ ວື່ ຳດວີ້ ຍມຳດຖຳນສື່ ງິ ແວດລອ້ີ ມແຫື່ ງຊຳດ ເລກທື່ 81/ລບ, ລງົ ວນັ ທື່ 21 ກຸມພຳ 2017.
ບດົ ສະຫລຸບ ຂອງພະແນກຊບັ ພະຍຳກອນ ແລະ ສ່ື ງິ ແວດລອ້ີ ມ 5 ປ (2016-2020) ແລະ ທດິ ທຳງ 5 ປ (2021-2025)

ຂອງແຂວງອຸດມົ ໄຊ.
ບດົ ສະຫລບ 5 ປ (2016-2020) ແລະ ທດິ ທຳງ 5 ປ (2021-2025) ຂອງແຂວງອຸດມົ ໄຊ.
ຮອງສຳດສະດຳຈຳນ ດຣ ອງັ ສນິ ນັ ອນິ ທະກຳແຫງ ຮ່ື ວມກບັ ກອງປະເມນຜນົ ກະທບົ ຕ່ື ສຸກຂະພຳບ ກມົ ອະນຳໄມ ກະຊວງ

ສຳທຳລະນະສຸກ ປ (2020) ກຳນຈດັ ທຳ ສະຖຳນນະກຳນຄວຳມຮດ້ີ ຳີ້ ນອະນຳໄມສ່ື ງິ ແວດລອ້ີ ມໃນກຳນປີອ້ ງກນັ
ຜນົ ກະທບົ ຕ່ື ສຸກຂະພຳບຈຳກຝື່ ຸ ນລະອອງຂະໜຳດບ່ື ເກນ 2.5 ໄມຄຣອນ (PM2.5) ໃນພນ້ີ ທື່ ເມອງອຸດສຳຫະກຳ
ເຊງນເິ ວດ.
ນດັ ທະຕຳ ເລກທະກອນ, 2018-2019 ແນວທຳງກຳນຈດັ ກຳນມນົ ພດິ ທຳງອຳກຳດຂອງກຸງເທບມະຫຳນະຄອນ.
ເມດຕຳ ເກື່ ງັ ຊວງົ , 2020 ກຳນສກຶ ສຳປະລມິ ຳນຝື່ ຸ ນລະອອງໃນບນັ ຍຳກຳດ ແລະ ຜນົ ກະທບົ ຕື່ ປະຊຳຊນົ ໃນເຂດຊຸມຊນົ
ເທດບຳນເມອງມະຫຳສຳລະຄຳມ.
ກມົ ຄວບຄຸມມນົ ພດິ ກະຊວງຊບັ ຍຳກຣອນທຳມະຊຳດ ແລະສ່ື ງິ ແວດລອ້ີ ມ ປະເທດໄທ ໂຄງກຳນສກຶ ສຳແຫ່ື ຼງກຳເນດ ແລະ
ແນວທຳງກຳນ ຈດັ ກຳນຝ່ື ຸ ນລະອອງຂະໜຳດບ່ື ເກນ 2.5 ໄມຄຣອນ ໃນພນ້ີ ທ່ື ກຸງເທບ ແລະ ປຣມິ ນົ ທນົ .
ປຳປັດສະລຳ ຂວນັ ມຳ, ສມົ ມນດິ ພຸກງຳມ ແລະ ວນັ ໄຊ ອນປະພຳລດັ (2019) ປັດໃຈທຳງອຸ ຕຸນຍິ ມົ ວທິ ະຍຳທ່ື ມຜນົ ຕ່ື
ຄວຳມເຂມັ້ີ ຂຸ ນ້ີ ຂອງຝື່ ຸ ນລະອອງ ຂະໜຳດບ່ື ເກນ 10 ໄມຄຣອນ ໃນພນ້ີ ທ່ື ບຳີ້ ນໜຳີ້ ພະລຳນ ເມອງສະເຫລມິ ພະ
ກຽດ ແຂວງສຳລະບຸນ.
SPSS, 1999. Version 9.00 for Windows, SPSS Inc., Chicago, IL, USA.
BAM-1022. Continuous particulate monitor

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

ເອກະສຳນ

ຕຳຕະລຳງ 1. ກຳນວເິ ຄຳະຄື່ ຳສະເລ່ື ຍຂອງເຄ່ື ອງວດັ ແທກ PM 2.5

Indicator M11 M12 M1 M2

ConcRT(ug/m3) 16.6de 25.0c 22.5cd 23.6c

ConcHR (ug/m3) 16.9de 26.3c 23.9cd 24.6c

ConcS (ug/m3) 18.0de 27.6c 25.4cd 26.2c

Flow (lpm) 16.6cd 16.6cd 16.6cd 16.6d

WS (m/s) 1.2bcd 1.0d 1.1d 1.7ab

WD (Deg) 131.6d 160.1cd 191.7ab 177.1b

AT (C) 19.1c 17.2d 19.1c 19.4c

RH (%) 77.5ab 76.2ab 75.5ab 73.5b

BP (mmHg) 703.9a 704.0a 701.5b 700.8c

AT2 (C) 18.0c 15.9d 17.7c 18.2c

RH2 (%) 82.5ab 81.9ab 81.1ab 78.2bc

BP2 (mmHg) 704.3a 704.3a 701.7b 701.0c

FT (C) 25.2e 23.2f 25.0e 24.6e

FRH (%) 41.7a 40.4a 39.7a 39.6ab

Rain (mm) 0.0abc 0.0c 0.1bc 0.1bc

SR (W/m2) 148.3 148.3 148.4 150.0

Conc RT (ug/m3): ຄ່ື ຳວັດແທກຟ່ື ຸ ນປະຈຸບນັ BAM 1022; Con

(ug/m3): ຄື່ ຳຟ່ື ຸນສະເລື່ ຍ ວນິ ຳທ BAM 1022; Flow: ຄ່ື ຳດດຂອງປ້ີຳ BAM 1
ໃນເຄື່ ອງ PM2.5 BAM 1022; RH (%): ຄວຳມຊື່ ຸມໃນເຄື່ ອງ PM2.5 BAM

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸ ມສໍາ

327

ນຊອ້ີ ນທຳີ້ ຍ

Months

M3 M4 M5 M6 M7 P-value

c 36.2b 47.6a 14.9e 8.6f 4.8f 0.00

c 38.4b 50.5a 15.6e 8.9f 4.6f 0.00

41.8b 55.2a 17.1e 9.9f 5.1f 0.00

16.6d 16.6d 16.6c 16.8b 16.9a 0.00

1.3cd 1.4bc 1.8a 1.8a 1.6abc 0.00

bc 194.3ab 164.1cd 156.9d 197.2a 188.2abc 0.00

25.1b 24.7b 25.6b 26.9a 27.5a 0.00

74.2ab 71.4b 79.2a 78.9a 79.6a 0.00

c 698.9e 699.8d 697.4f 695.7g 692.2h 0.00

23.6b 23.4b 24.0b 25.3a 25.8a 0.00

c 79.8b 76.1c 84.5a 84.5a 85.5a 0.00

c 699.1e 700.0d 6997.5f 696.9g 694.3h 0.00

30.4c 29.7d 31.2b 32.2a 32.7a 0.00

39.1ab 38.3b 40.9a 41.5a 41.5a 0.00

0.2bc 0.1bc 0.4a 0.2ab 0.1abc 0.00

153.8 153.4 153.9 156.1 161.5 0.89

nc HR (ug/m3): ຄື່ ຳແທກຟື່ ຸ ນPM 2.5 ສະເລື່ ຍ 1 ຊ່ື ົວໂມງ BAM 1022; Conc S

1022; WS (m/s): ຄວຳມໄວຂອງລມົ ; WD (Deg): ທດິ ທຳງລມົ ; AT (C): ອຸນຫະພມ
M 1022; BP (mmHg): ຄວຳມດນັ ບນັ ຍຳກຳດ ໃນເຄ່ື ອງ PM2.5 BAM 1022; AT2

າມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

(C): ອຸນຫະພມອຳກຳດ; RH2 (%): ຄວຳມຊື່ ຸມຊ່ື ນອຳກຳດ; BP2 (mmHg):
FRH (%): ຄວຳມຊ່ື ຸມຊື່ ນອຳກຳດ ນອກເຄື່ ອງ PM2.5 BAM 1022; Rain (m

ກຳນສະແດງຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍກຳນວດັ ແທ

41.8

27.6 25.4 26.2

18 360.2
205 220.5 230.6

160.6

M11 M12 M1 M2 M3

ConcRT(ug/m3) ConcHR (ug/m3

Figure 1 average PM2.5 from November 2021 to July 2022

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸ ມສໍາ

328

ຄວຳມກດົ ດນັ ອຳກຳດ; FT (C): ອຸນຫະພມອຳກຳດ ນອກເຄື່ ອງ PM2.5 BAM 1022;
mm): ປະລມິ ຳນນຳ້ີ ຝົນ.

ທກຟ່ື ຸນ PM 2.5

55.2

470.6 17.1 9.9 5.1
140.9 80.6 40.8
M4 M7
3) M5 M6
ConcS (ug/m3)

າມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

ຕຳຕະລຳງ 2. ຄື່ ຳສຳປະສດິ ຄວຳມສຳພນັ ຂອງຝື່ ຸນກບັ ສະພຳບອຳກຳດ

ConcRT ConcHR concS Flow WS C
W
ConcRT Pearson .986** .999** .025 -.108**
ConcHR Correlation .986** -.135** 133** .002 .327** .
concS Pearson -.153** -.183** .173** .097** -.324** -.
Flow Correlation -.189** .078** .080** .044** -.177** -.
WS Pearson .073** -.217** .316** .
WD Correlation -.006 .002 .030* .108** -.320** .
AT Pearson -.109** -.119** .137** .041** -.180** -.
RH Correlation .075** .068** .049** -.179** .295** .
BP Pearson .020 .123** -.321** -.
AT2 Correlation -.133** .028* .056** -.003 .177** -.
RH2 Pearson .037** -.141** -.160** -.060**
BP2 Correlation -.030*
FT Pearson -.071** .030* .011
FRH Correlation -.031* -.016 .012
Rain Pearson -.092** -.111**
Correlation -.048** -.047**
Pearson
Correlation
Pearson
Correlation
Pearson
Correlation
Pearson
Correlation
Pearson
Correlation
Pearson
Correlation
Pearson
Correlation

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸ ມສໍາ

329

Correlations
WD AT RH BP AT2 RH2 BP2 FT FRH Rain

.127**

.047** -.696**

.099** -.622** .097**

.050** .985** -.656** -.666**

.047** -.658** .980** .111** -.649**

.095** -.624** .111** .990** -.668** .127**

.152** .967** -.563** -.681** .956** -.522** -.682**

.112** -.679** .928** .136** -.625** .892** .151** -.627**

.042** .003 .095** -.083** .006 .098** -.089** .024 .086**

າມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

SR Pearson -.003 .000 .001 .019 .013

Correlation

**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

*. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸ ມສໍາ

330

-.016 .032* -.024 -.019 .032* -.024 -.018 .031* -.024 -.019

າມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

331

ສກຶ ສຳກຳນຈດັ ກຳນຂເີ້ ຫຍອ້ີ ຕຳມຫກຼັ ກຳນຂອງ 3 R ໃນບຳີ້ ນຫກຼັ ຫຳ້ີ , ເມອງພຄນ, ແຂວງ
ຫວຼ ງພະບຳງ

Study of waste management with 03R principle (Recycle, Reduce,
Resue) at LukHa Village, Phou Khoun District, Luang Prabang Province

ວໄິ ລພອນ ອຳພອນສະຫວນັ 1; ສງັ ຄມົ ອນິ ທະປັນຍຳ2 ແລະ ສມົ ພນັ ບຸນຍຳວງົ 2
Vilayphone AMPHONESAVANH1; Sangkhom INTHAPANYA2; Somphanh

BOUNYAVONG2

ຄະນະກະເສດສຳດ ແລະ ຊບັ ພະຍຳກອນປ່ື ຳໄມ,້ີ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລສຸພຳນວຸ ງົ , ສປປ ລຳວ
Faculty of Agriculture and Forest Resource, Souphanouvong University, Lao PDR

ບດົ ຄດັ ຫຍ ້ີ

ກຳນຈດັ ຕງັີ້ ປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ຄງັ້ີ ນ້ີ ມຈດຸ ປະສງົ ເພື່ ອສກຶ ສຳກຳນຈດັ ກຳນຂເີ້ ຫຍອີ້ ຕຳມຫຼກັ ກຳນ 03R ແບບມ
ສ່ື ວນຮ່ື ວມກບັ ປະຊຳຊນົ ບຳ້ີ ນຫຼກັ ຫຳ້ີ , ເມອງພຄນ ແຂວງຫຼວງພະບຳງ. ວທິ ກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ແມື່ ນໄດກ້ີ ຳນດົ
ເອຳົ ກື່ ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງຈຳກປະຊຳຊນົ ທື່ ມຈຳນວນຄອບຄວົ ທງັ ໝດົ 57 ຄອບຄວົ . ກຳນເກບັ ກຳຂມີ້ ນ ໄດນ້ີ ຳໃຊເີ້ ຄ່ື ອງມໃນຮບ
ແບບສຳພຳດ ແລະ ໃຊແ້ີ ບບສອບຖຳມ, ເຊື່ ງິ ຂມ້ີ ນທື່ ໄດມ້ີ ຳທງັ ໝດົ ນຳມຳວເິ ຄຳະໂດຍກຳນນຳໃຊໂີ້ ປຼແກຼມ SPSS ເພ່ື ອ
ວເິ ຄຳະຫຳຄື່ ຳສະເລື່ ຍ, ຄື່ ຳຄວຳມຖ່ື ແລະ ຄື່ ຳຜນັ ປື່ ຽນມຳດຖຳນ.

ຈຳກຜນົ ໄດຮີ້ ບັ ໃນຄງັ້ີ ນີ້ ສະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ວ່ື ຳ: (I) ປະຊຳຊນົ ແມ່ື ນໄດມີ້ ຄວຳມຮບັ ຮ້ີ ແລະ ເຂຳົ້ີ ໃຈດພສມົ ຄວນ
ເປັນຕນົ້ີ ກຳນຄດັ ແຍກເພື່ ອນຳໃຊຂ້ີ ເ້ີ ຫຍອີ້ ຄນໃໝ່ື , ກຳນທຳລຳຍຂເ້ີ ຫຍອີ້ ເພື່ ອຫຼກີ້ ລຽີ້ ງມນົ ລະຜດິ ຕ່ື ກບັ ສ່ື ງິ ແວດລອີ້ ມ
ແລະ ສຸ ຂະພຳບຂອງຄນົ ; (II) ກຳນມສື່ ວນຮື່ ວມຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນຈດັ ກຳນ (ຄດັ ແຍກ ) ຂເ້ີ ຫຍອີ້ ໂດຍນຳໃຊ້ີ
ຫຼກັ ກຳນ 03R ໃນຄງັີ້ ນີ້ ແມ່ື ນຢ່ື ໃນລະດບັ ໜອີ້ ຍ ໂດຍມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍເທື່ ຳົ ກບັ 1.54 ເຊື່ ງິ ປະກອບມ 3 ດຳີ້ ນຄ: (1) ດຳີ້ ນ
ກຳນຫຸຼດປະລມິ ຳນຂເີ້ ຫຍອ້ີ (Reduce) ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍເທື່ ຳົ ກບັ 1.19; (2) ດຳ້ີ ນກຳນນຳວດັ ສະດຸມຳໃຊຊີ້ ຳີ້ (Reuse)
ມຄື່ ຳສະເລື່ ຍລວມເທ່ື ຳົ ກບັ 1.80 ແລະ (3) ດຳີ້ ນກຳນນຳວດັ ສະດຸໝນວຽນມຳໃຊໃ້ີ ໝ່ື (Recycle) ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍລວມ
ເທື່ ຳົ ກບັ 1.63 ຕຳມລຳດບັ . (III) ກຳນປະເມນຂອງປະຊຳຊນົ ໃນເຂດບຳ້ີ ນດ່ື ງັ ກື່ ຳວຕື່ ກບັ ກຳນໃຫແີ້ ນວຄດິ ຕ່ື ກຳນຈດັ ກຳນ
ຂເີ້ ຫຍອີ້ ໃຫມີ້ ຄວຳມຍນຍງົ ທ່ື ມຕ່ື ພຳກສື່ ວນກື່ ຽວຂອ້ີ ງສະແດງໃຫເ້ີ ຫນັ ຄ: (1) ລດັ ຄວນສ່ື ງົ ເສມກຳນຄດັ ແຍກຂເ້ີ ຫຍອີ້
ໃນຊຸ ມຊນົ ຈຳກຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຄວຳມຄດິ ເຫນັ ແມ່ື ນຢ່ື ໃນລະດບັ ຫຼຳຍ ແລະ ມຄ່ື ຳສະເລື່ ຍເທ່ື ຳົ ກບັ 4.85 ແລະ (2)
ຄວນມໂຄງກຳນມຳຊ່ື ວຍສະໜບັ ສະໜນໃຫປີ້ ະຊຳຊນົ ໃນກຳນຄດັ ແຍກຂເ້ີ ຫຍອ້ີ ເຊື່ ງິ ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຄວຳມຄດິ ເຫນັ ຢ່ື
ໃນລະດບັ ຫຼຳຍ ແລະ ມຄື່ ຳສະເລ່ື ຍ 4.77 ຕຳມລຳດບັ .

ຄຳສບັ ສຳຄນັ : ກຳນຈດັ ກຳນຂເ້ີ ຫຍອ້ີ , ກຳນມສ່ື ວນຮ່ື ວມຂອງປະຊຳຊນົ , ຫກຼັ ກຳນ 3 R

ABSTRACT

The objective of the present study was that waste management according to the 03R
principle “Recycle, Reduce, Reuse” by participation with farmers at LukHa village, Phou Khoun
district, Luang Prabang province. The sampling of this study was selected from 57 households
of the total number. The data collection used the interview form and questionnaires and all

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

332

the data were analyzed by the SPSS program to analyze the content of the statistics such as:
means value, frequency value, and standard deviation value.

The results of this study found that (I) farmers received knowledge and understanding
related to waste management’s recycling, and waste destruction to avoid the pollution of the
environment and human health; (II) the farmers’ participation in waste management by using
the 03R principle of this study was lower level at 1.54 of mean value which was included three
points: (1) the reduce value at 1.19; (2) the reuse value at 1.80 and the recycle value 1.63
respectively. (III) The farmer’s evaluation of this study based on the mindset of sustainable
waste management relevant to the government or the agency indicated that (1) the
government should have a model of extension with waste selection in the rural areas and the
result from data analysis was showed as high level at 4.85 and (2) it should behave more
projects for farmer’s contribution according to the waste management and the result of this
study indicated that high level and the value at 4.77 respectively.

Keywords: Principle of 3 R, public participation, waste management

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

333

ບດົ ນຳ (Introduction)

ຂເ້ີ ຫຍອ້ີ ແມ່ື ນໜ່ື ງຶ ໃນບນັ ຫຳທ່ື ສຳຄນັ ຂອງມະນຸດພວກເຮຳົ ຢ່ື ໃນທ່ື ວົ ໂລກເວຳົີ້ ລວມ, ເວົຳ້ີ ສະເພຳະກື່ ຄໃນ
ຂງົ ເຂດອຳຊພວກເຮຳົ . ສະນນັີ້ , ປະຈບຸ ນັ ນມ້ີ ຫຼຳຍພຳກສ່ື ວນ ແມ່ື ນໄດໃີ້ ຫຄີ້ ວຳມສນົ ໃຈຕື່ ກບັ ກຳນສ່ື ງົ ເສມ ແລະ ລະດມົ
(ປກຈດິ ສຳນກຶ ) ໃຫກີ້ ບັ ຊນັ້ີ ຄນົ ຕ່ື ຳງໆໄດມີ້ ກຳນກຳຈດັ ຂເີ້ ຫຍອີ້ ຢື່ ຳງຖກວທິ ເພ່ື ອຫຼກ້ີ ລຽີ້ ງ ແລະ ປີ້ອງກນັ ບນັ ຫຳກຳນ
ກື່ ໃຫເ້ີ ກດເຊອີ້ ພະຍຳດ, ນອກນຍ້ີ ງັ ໄດໃ້ີ ຫຮ້ີ ເີ້ ຖງິ ກຳນຄວຳມເປັນອນັ ຕະລຳຍ ແລະ ວທິ ກຳຈດັ ເສດວດັ ຖຸທື່ ບື່ ສຳມຳດນຳ
ໃຊຕ້ີ ່ື ໄປໄດີ້ ຫຼ ມຜນົ ກະທບົ ໂດຍທຳງອອີ້ ມຕື່ ຳງໆຕື່ ກບັ ສະພຳບແວດລອ້ີ ມ ແລະ ກຳນດຳລງົ ຊວດິ ຂອງຄນົ ເຮຳົ .

ໂຄງກຳນສື່ ງິ ແວດລອີ້ ມແຫື່ ງສະຫະປະຊຳຊຳດ ແມ່ື ນໜື່ ງຶ ໃນໂຄງກຳນ ທື່ ໃຫກ້ີ ຳນສະໜບັ ສະໜນວຽກງຳນກຳນ
ຮກັ ສຳສື່ ງິ ແວດລອ້ີ ມ ເພ່ື ອຄວຳມສະອຳດ ແລະຄວຳມສວຍງຳມ, ເຊື່ ງິ ໂຄງກຳນດ່ື ງັ ກື່ ຳວໄດຖ້ີ ກຮບັ ຜດິ ອບເຂຳົ້ີ ມຳເປັນໜ່ື
ວຍງຳນຫຼກັ ທ່ື ປະສຳນງຳນໃຫຄ້ີ ວຳມຮ່ື ວມມຂອງປະເທດຕ່ື ຳງໆໃນກຳນແກໄ້ີ ຂບນັ ຫຳຂເີ້ ຫຍອີ້ ທ່ື ລນົ້ີ ຕວົ ເມອງ ໂດຍກຳ
ນດົ ໂຄງ ກຳນຊຸກຍເ້ີ ພ່ື ອໃຫໂ້ີ ລກສະອຳດ ເປັນຄງັ້ີ ທຳອດິ ໃນປ 1993 ແລະ ເພື່ ອຊວນເຊນໃຫທ້ີ ຸກປະເທດໄດມີ້ ສື່ ວນ
ຮ່ື ວມໃນກຳນແກໄ້ີ ຂບັນຫຳກ່ື ຽວກບັ ຂເ້ີ ຫຍອີ້ ຢື່ ໃນທອ້ີ ງຖ່ື ິນຂອງຕນົ ເອງ, ເຊ່ື ງິ ໄດເ້ີ ຮດັ ໃຫທີ້ ຸກໆພຳກສື່ ວນເກດມ
ຄວຳມຄຳນງຶ ເຖງິ ບນັ ຫຳຂເີ້ ຫຍອ້ີ ຕື່ ສຸຂະພຳບ, ຊວດິ ແລະ ສ່ື ງິ ແວດລອີ້ ມລວມທງັ ໃຫຄີ້ ວຳມຮ່ື ວມມໃນກຳນແກໄ້ີ ຂ
ບນັ ຫຳຂເີ້ ຫຍອ້ີ . ກຳນກຳຈດັ ຂເີ້ ຫຍອ້ີ ໃນທອີ້ ງຖ່ື ນິ ກ່ື ແມື່ ນປະເດນັ ໜ່ື ງຶ ທື່ ສຳຄນັ ເຊ່ື ງິ ມນັ ເປັນອຸປະສກັ ທເກດຂນ້ີ ຢ່ື ຳງຢ່ື ຳງ
ຕື່ ເນ່ື ອງໃນຊຸ ມຊນົ ໂດຍສະເພຳະບຸກຄນົ ຮບັ ຜດິ ຊອບ ຫຼ ພຳກສື່ ວນກ່ື ຽວຂອີ້ ງຍງັ ຂຳດຄວຳມຮບັ ຜດິ ຊອບໃນກຳນປກ
ຈດິ ສຳນກຶ ຫຼ ສື່ ງົ ເສມວຽກງຳນຕື່ ຳງໆທື່ ກື່ ຽວຂອ້ີ ງ ເພື່ ອໃຫເີ້ ກດຄວຳມຮ່ື ວມມກນັ ລະຫວ່ື ຳງປະຊຳຊນົ ແລະ ພະນກັ ງຳນ
ຕອ້ີ ງໄດໃີ້ ຫກ້ີ ຳນສກຶ ສຳອບົ ຮມົ ແລະ ກຳນສ່ື ງົ ເສມແບບມສື່ ວນຮື່ ວມ ໂດຍສະເພຳະວທິ ກຳນກຳຈດັ ຂເ້ີ ຫຍອ້ີ ທ່ື ຖກວທິ
ແລະ ສຳມຳດນຳເອຳົ ເສດຕ່ື ຳງໆເຫື່ ຼຳົ ນນັີ້ ກບັ ມຳໃຊປີ້ ະໂຫຍດໄດອ້ີ ກ. ນອກຈຳກນກີ້ ຳນແກໄ້ີ ຂບນັ ຫຳທື່ ກ່ື ຽວຂອ້ີ ງ ບ່ື
ຄວນຄຳນງຶ ເຖງິ ແຕ່ື ເລື່ ອງຂອງກຳນມສື່ ວນຮ່ື ວມຢື່ ຳງດຽວ, ແຕື່ ຄວນພຈິ ຳລະນຳເຖງິ ສ່ື ວນບຸກຄນົ ເປັນຕນົ້ີ ຕ (ວກິ ຣມົ
ກຣມົ ມະດດິ , 2011).

ເຖງິ ຢື່ ຳງໃດກ່ື ຕຳມ, ເມື່ ອເວຳົີ້ ເຖງິ ກຳນຈດັ ກຳນສ່ື ງິ ແວດລອ້ີ ມທື່ ຕດິ ພນັ ກບັ ກຳນພດັ ທະນຳແບບຍນຍງົ ໂດຍເນນັ້ີ

ໃຫເ້ີ ກດກຳນໃຊຊີ້ ບັ ພະຍຳກອນໃຫມ້ີ ກຳນຄຸມີ້ ຄອງ, ສະຫງວນຊບັ ພະຍຳກອນໃຫເ້ີ ກດປະໂຫຍດ ແລະ ປະສດິ ທພິ ຳບ
ນນັີ້ ພວກເຮຳົ ຕອີ້ ງຄຳນງຶ ເຖງິ ປະຊຳຊນົ ໃນທອີ້ ງຖື່ ນິ ຕ່ື ຳງໆຕອ້ີ ງໄດມ້ີ ສື່ ວນຮື່ ວມນຳກນັ , ມຄວຳມຮບັ ຮີ້ ແລະ ເຂຳົ້ີ ໃຈເຖງິ
ກຳນປື່ ຽນແປງສະພຳບແວດລອ້ີ ມ, ກຳນປັບໂຕເຂຳົີ້ ກບັ ສະພຳບແວດລອ້ີ ມ, ກຳນນຳໃຊຊ້ີ ບັ ພະຍຳກອນໃຫຢ້ີ ່ື ຳງຖກຕອ້ີ ງ
ທນັ ສະ ໄໝ ແລະ ເປັນລະບຽບ (ຈຳມະຣ ຊຽງທອງ, 2006). ດວ້ີ ຍເຫດນ,້ີ ພວກຂຳ້ີ ພະເຈຳົີ້ ຈ່ື ງຶ ມຄວຳມສນົ ໃຈສກຶ ສຳ
ທື່ ກ່ື ຽວ ຂອີ້ ງກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຂເ້ີ ຫຍອ້ີ ຕຳມຫກຼັ ກຳນ 3R ດ່ື ງັ ຈດຸ ປະສງົ ລ່ື ຸມນ:ີ້

ຈດຸ ປະສງົ
ເພ່ື ອສກຶ ສຳກຳນຈດັ ກຳນຂເີ້ ຫຍອີ້ ຕຳມຫກຼັ ກຳນ 3R ແບບມສ່ື ວນຮ່ື ວມກບັ ປະຊຳຊນົ ບຳີ້ ນຫກຼັ ຫຳີ້ , ເມອງພຄນ

ແຂວງຫຼວງພະບຳງ.

ວທິ ດຳເນນກຳນວໄິ ຈ (Methodology)

ກຳນປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ໃນຄງັ້ີ ນ້ີ ໄດສີ້ ກຶ ສຳຮບແບບກຳນຈດັ ກຳນຂເ້ີ ຫຍອ້ີ ຕຳມຫຼກັ ກຳນ 3R ເພື່ ອຈດັ ທຳງເລອກ
ແລະ ປະເມນແຫື່ ຼງທື່ ມຳຂອງຂເ້ີ ຫຍອີ້ ແລວ້ີ ນຳໄປຈດັ ປະເພດ, ປະເມນກຳນມສ່ື ວນຮ່ື ວມຂອງປະຊຳຊນົ ໃນກຳນຄດັ
ແຍກຂເີ້ ຫຍອີ້ ຄວົ ເຮອນ, ເຊື່ ງິ ກຳນປະຕບິ ດັ ແມ່ື ນໄດເ້ີ ລ່ື ມແຕ່ື ເດອນກລະກດົ (7) ຫຳ ເດອນ ກນັ ຍຳ (9) 2022 ເປັນຕນົ້ີ
ມຳ ໂດຍໄດກ້ີ ຳນດົ ເອຳົ 1 ບຳີ້ ນເປົຳີ້ ໝຳຍຄ: ບຳ້ີ ນຫກຼັ ຫຳີ້ , ເມອງພຄນ, ແຂວງຫຼວງພະບຳງ.

ວທິ ກຳນສກຶ ສຳ:

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

334

ໄດນີ້ ຳໃຊສ້ີ ກຶ ສຳຄນົີ້ ຄວຳີ້ ໃນແບບປະສມົ ປະສຳນກນັ ຄແບບຄຸນນະພຳບ ແລະ ແບບປະລມິ ຳນ ເພ່ື ອມຳປະກອບ
ເຂຳົີ້ ໃນກຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນແລວີ້ ນຳມຳວເິ ຄຳະ ແລະ ຈດັ ລຽງຂມີ້ ນທ່ື ໄດມ້ີ ຳຕຳມລຳດບັ .
ເຄື່ ອງມໃນກຳນໃຊເີ້ ກບັ ຂມ້ີ ນ:

- ຖງົ ຢຳງດຳ; ຊງິ ສ່ື ງັ

- ຖງົ ມ; ຜຳີ້ ອດັ ປຳກ

- ແບບຟອມສຳພຳດ
ກຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນ ແລະ ກຳນວເິ ຄຳະຂມີ້ ນ

ເຄື່ ອງມທໃຊໃີ້ ນກຳນສກຶ ສຳຄນົ້ີ ຄວຳ້ີ ວໄິ ຈຄງັີ້ ນ້ີ ແມ່ື ນໃຊແີ້ ບບຟອມສຳພຳດ ແລະ ແບບສອບຖຳມ ໃນກຳນປະ
ເມນເພ່ື ອຊອກຫຳຄ່ື ຳຄວຳມຖ່ື (Frequency), ຄື່ ຳສະເລື່ ຍ (Mean) ແລະ ຄ່ື ຳຜນັ ປ່ື ຽນມຳດຕະຖຳນ (Standard)
ດວີ້ ຍໂປແກຼມ SPSS ໃນກຳນວເິ ຄຳະຂມ້ີ ນ. ມນດື່ ງັ ກ່ື ຳວໄດນີ້ ຳມຳວເິ ຄຳະຕຳມຈດຸ ປະສງົ ມລຳຍລະອຽດ ລ່ື ຸມນ:ີ້

1. ກຳນວເິ ຄຳະກື່ ຽວກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຂເີ້ ຫຍອ້ີ ຕຳມຫຼກັ ກຳນ 3 R ໂດຍສກຶ ສຳກຳນຫຸຼດປະລມິ ຳນຂເີ້ ຫຍອີ້ ,
ກຳນນຳວດັ ສະດຸມຳໃຊຄ້ີ ນ ແລະ ກຳນນຳວດັ ສະດຸໝນວຽນກບັ ມຳໃຊຄີ້ ນໃໝື່

2. ກຳນວເິ ຄຳະກ່ື ຽວກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຂເີ້ ຫຍອີ້ ໃຫມ້ີ ຄວຳມຍນຍງົ ໂດຍກຳນມສ່ື ວນຮື່ ວມຂອງປະຊຳຊນົ . ນຳ
ເອຳົ ແບບຟອມສອບຖຳມມຳລງົ ລະຫດັ ແລວ້ີ ວເິ ຄຳະຂມ້ີ ນດວີ້ ຍໂປຣແກມ SPSS, ເຊື່ ງິ ວເິ ຄຳະຂມີ້ ນໂດຍໃຊສ້ີ ະຖຕິ ິ
ພນັ ລະນຳຄ: ຄວຳມຖ່ື , ຄື່ ຳສະເລ່ື ຍ ແລະ ຄ່ື ຳຜນັ ປ່ື ຽນມຳດຕະຖຳນ. ວເິ ຄຳະຂມີ້ ນກຳນມສື່ ວນຮ່ື ວມຂອງປະຊຳຊນົ ທື່
ເຂຳົ້ີ ຮ່ື ວມໃນກຳນຄດັ ແຍກຂເ້ີ ຫຍອີ້ ໂດຍໃຊສີ້ ະຖຕິ ເິ ຊງປະລມິ ຳນ (Quantitative statistics) ໄດແີ້ ກື່ : ຄື່ ຳສະເລື່ ຍ
ແລະ ຄື່ ຳບ່ື ຽງເບນມຳດຕະຖຳນ ແລະ ແປຄວຳມໝຳຍຄື່ ຳສະເລື່ ຍຕຳມຄຳແນະນຳຂອງ ບຸນຊມົ (2002) ດື່ ງັ ນ:້ີ

1. ຄ່ື ຳສະເລື່ ຍ 4.51-5.00 ໝຳຍເຖງິ ໃນລະດບັ ຫຳຼ ຍທ່ື ສຸດ

2. ຄື່ ຳສະເລ່ື ຍ 3.51-4.50 ໝຳຍເຖງິ ລະດບັ ຫຼຳຍ

3. ຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍ 2.51-3.50 ໝຳຍເຖງິ ລະດບັ ປຳນກຳງ

4. ຄ່ື ຳສະເລື່ ຍ 1.51-2.50 ໝຳຍເຖງິ ລະດບັ ໜອ້ີ ຍ
5. ຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍ 1.00-1.50 ໝຳຍເຖງິ ລະດບັ ໜອ້ີ ຍທ່ື ສຸດ

ຜນົ ກຳນວໄິ ຈ (Results)

ກຳນຈດັ ກຳນຂເ້ີ ຫຍອ້ີ ຂອງບຳີ້ ນຫຼກັ ຫຳ້ີ ໃນຫຼກັ ກຳນ 3R
ໄດຈ້ີ ດັ ກອງປະຊຸມເຜຍແຜື່ ຄວຳມຮີ້ ແລະ ລະບຽບຕ່ື ຫກຼັ ຳນຈດັ ກຳນຂເ້ີ ຫຍອີ້ ໃນຮບແບບ 3R ໃຫແີ້ ກ່ື ອຳນຳດ

ກຳນປົກຄອງ ແລະ ປະຊຳຊນົ ພຳຍໃນບຳີ້ ນດື່ ງັ ກື່ ຳວ. ໃນຂະນະດຽວກນັ ກື່ ໄດນີ້ ຳພຳປະຊຳຊນົ ຈດັ ຕງັ້ີ ປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ຢື່
ພຳຍໃນບຳີ້ ນ ໂດຍກຳນແນະນຳວທິ ກຳນຈດັ ກຳນຂເີ້ ຫຍອີ້ ໃຫຖີ້ ກວທິ ຕຳມຫຼກັ ກຳນ 3R, ມກຳນຈດັ ສນັ ອຸປະກອນ
(ກະຕ່ື ຳໃສື່ ຂເ້ີ ຫຍອີ້ ແຕ່ື ລະປະເພດ) ໂດຍແຕ່ື ລະຄອຍຄວົ ໃຫມີ້ ກະຕ່ື ຳ ແລະ ເປົຳ ເພ່ື ອໃຊບ້ີ ນັ ຈຂຸ ເ້ີ ຫຍອີ້ . ແນະນຳກຳນ
ແຍກຂເີ້ ຫຍອີ້ ແຕື່ ລະປະເພດໃຫຖີ້ ກວທິ ແລະ ວທິ ກຳນນຳໃຊຂ້ີ ເີ້ ຫຍອ້ີ ເຫ່ື ຼຳົ ນນັ້ີ ຄນໃໝື່ . ເຊື່ ງິ ຂເີ້ ຫຍອ້ີ ຕ່ື ຳງໆທ່ື ພບົ ເຫນັ
ເປັນສື່ ວນໃຫຍື່ ຄ:ປະເພດຖງົ ຢື່ ຳງ ຫຼ ຖງົ ຫວີ້ , ເຈຍີ້ ເສຍ, ກ໋ອງໃສື່ ອຳຫຳນ, ແກວີ້ , ຕຸກນຳ້ີ ດ່ື ມ, ອຸປະກອນເຄື່ ອງໄຟຟຳ້ີ ,
ເຟນເິ ຈ, ເສດອຳ ຫຳນ ແລະ ອ່ື ນໆ. ສຳລບັ ບຳງປະເພດຂເີ້ ຫຍອີ້ ເຫື່ ຼຳົ ນ້ີ ແມ່ື ນໄດນ້ີ ຳມຳຈດັ ກຳນຄນໃໝື່ ໂດຍສະເພຳະ
ກຳນແປຮບຂເີ້ ຫຍອ້ີ ເຊື່ ນັ : ກຳນຈດັ ໃຫເ້ີ ປັນໂຖປກດອກໄມ,້ີ ພຳສະນຳເພ່ື ອປກພດຜກັ (ປກຜກັ ບື່ ວົ , ຜກັ ກຫອມ,
ຜກັ ທຽມ), ນຳແກວີ້ ນຳີ້ ເປັນພຳສະນະບນັ ຈເຸ ຫຳຼົີ້ ບອງຢຳ. ສື່ ວນກະປ໋ ອງ, ໂລຫະ, ເຈຍີ້ , ຕຸກຢຳງກ່ື ຍງັ ໄດສີ້ ະສມົ ໄວຂີ້ ຳຍ.
ນອກຈຳກນ,້ີ ໄດແ້ີ ນະນຳກຳນ ນຳໃຊວ້ີ ດັ ສະດຸທ່ື ທຳລຳຍຍຳກ ຫຼ ໃຊເີ້ ທ່ື ອດຽວແລວີ້ ຖມິ້ີ ໄປເຊື່ ນັ : ກ໋ອງໂຟມ ເພຳະເປັນ
ຜະລດິ ຕະພນັ ຂເ້ີ ຫຍອ້ີ ທ່ື ຍ່ື ອຍສະລຳຍຍຳກ ແລະ ອຳດເກດເປັນອນັ ຕະລຳຍຕ່ື ສຸຂະພຳບຂອງຄນົ ເຮຳົ . ພອ້ີ ມກນັ ນນັ້ີ ໄດມ້ີ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

335

ກຳນແນະນຳວທິ ກຳນຄດັ ແຍກແຍກຂເ້ີ ຫຍອີ້ ກ່ື ອນນຳໄປຖມ້ີ ໃຫຖ້ີ ກວທິ ເພ່ື ອເຮດັ ບຳ້ີ ນ ຫຼ ຊຸມຊນົ ມຄວຳມສະອຳດ
ຈບົ ງຳມ ແລະ ຫກຼີ້ ລຽີ້ ງກຳນກື່ ໃຫີ້ ເກດບນັ ຫຳຂເີ້ ຫຍອີ້ ຫຼຳຍທື່ ສ່ື ງົ ຜນົ ກະທບົ ຕື່ ສ່ື ງິ ແວດລອີ້ ມ ແລະ ເກດພະຍຳດລະບຳດ.

ກຳນມສື່ ວນຮື່ ວມຂອງປະຊຳຊນົ ໃນກຳນຄດັ ແຍກຂເ້ີ ຫຍອ້ີ

ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂມ້ີ ນພບົ ວ່ື ຳ: ກຳນມສ່ື ວນຮື່ ວມຂອງປະຊຳຊນົ ບຳີ້ ນຫຼກັ ຫຳີ້ , ເມອງພຄນ, ແຂວງຫຼວງພະບຳງ
ຕື່ ກບັ ກຳນຈດັ ກຳນ (ຄດັ ແຍກຂເີ້ ຫຍອີ້ ) ໂດຍນຳໃຊຫ້ີ ຼກັ ກຳນ 3R ໃນຄງັ້ີ ນີ້ ແມ່ື ນຢື່ ໃນລະດບັ ໜອີ້ ຍ ເຊື່ ງິ ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍ
ເທື່ ຳົ ກບັ 1.54, ເຊ່ື ງິ ມລຳຍລະອຽດຂອງແຕື່ ລະດຳ້ີ ນດື່ ງັ ນ:ີ້ (1) ດຳ້ີ ນກຳນຫຸດຼ ປະລມິ ຳນຂເ້ີ ຫຍອີ້ (Reduce) ແມ່ື ນຢື່ ໃນ
ລະດບັ ໜອ້ີ ຍ, ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍເທື່ ຳົ ກບັ 1.19; (2) ດຳ້ີ ນກຳນນຳວດັ ສະດຸມຳໃຊຊີ້ ຳ້ີ (Reuse) ຢື່ ໃນລະດບັ ໜອີ້ ຍ ມຄ່ື ຳ

ສະເລື່ ຍລວມເທື່ ຳົ ກບັ 1.80 ແລະ (3) ດຳ້ີ ນກຳນນຳວດັ ສະດຸໝນວຽນມຳໃຊໃີ້ ໝື່ (Recycle) ຢ່ື ໃນລະດບັ ໜອີ້ ຍ ມຄ່ື ຳ

ສະເລື່ ຍລວມເທື່ ຳົ ກບັ 1.63 (ຕຳຕະລຳງ 1-3) ຕຳມລຳດບັ .

Table 1: The participation of farmers at LukHa village in the Reducing

ດຳ້ີ ນກຳນຫດຸຼ ປະລມິ ຳນຂເ້ີ ຫຍອ້ີ ຄະແນນກຳນມ N ຄS່ື ຳDສະເລຍ ລະດັ
(Reduce) ສື່ ວນຮື່ ວມ ບມສ່ື ວນຮ່ື ວມ

54321

ທ່ື ຳນໃຊກ້ີ ໋ອງອຳຫຳນໄປຊ ້ີ 0 1 0 10 46 57 1.22 0,53 ໜອີ້ ຍ
ອຳຫຳນທຮຳີ້ ນຄຳີ້ ແທນຖງົ ພຳສຕກິ

ທື່ ຳນໃຊສີ້ ນິ ຄຳີ້ ສະນດິ ເຕມ 57 1.19 0,54 ໜອ້ີ ຍ
ເຊນັ : ແຟັບຊກັ ເຄື່ ອງ, ນຳ້ີ ຢຳປັບຜຳ້ີ ນື່ ຸມ,0 1 1 6 49 57 1.22 0,59 ໜອີ້ ຍ
ນຳີ້ ຢຳລຳ້ີ ງຈຳນ 57 1.14 0,39 ໜອ້ີ ຍ
1.19 0,51 ໜອ້ີ ຍ
ທື່ ຳນໃຊຖີ້ ງົ ຜຳ້ີ ແທນກຳນໃຊຖີ້ ງົ 0 1 2 6 48
ພຳສຕກິ

ທື່ ຳນໃຊແ້ີ ກວີ້ ນຳີ້ ແບບເຕມ
ແທນກຳນໃຊແີ້ ກວ້ີ ນຳ້ີ ແບບພຳສຕກິ ແບບ0 0 1 6 50
ໃຊແີ້ ລວ້ີ ຖມີ້

ສະເລ່ື ຍ

Table 2: The participation of farmers at LukHa village in the reusing

ກຳນນຳວດັ ສະ ຄະແນນກຳນມສື່ ວນຮ່ື ວມ ຄື່ ລ
ດຸກບັ ມຳໃຊຊ້ີ ຳ້ີ N ຳສະ S ະດບັ ມ
543 2 1
ສື່ ວນ
(Reuse) D ຮ່ື ວມ

ເລຍ 1 ໜ້ີ
ອຍ
ທ່ື ຳນໃຊກ້ີ ໋ອງ 312 47 4 51
ອຳຫຳນໄປຊອ້ີ ຳຫຳນທ 7 .40 .03 0 ໜີ້
ຮຳ້ີ ນຄຳ້ີ ແທນຖງົ ພຳສ ອຍ
ຕກິ 0 49 3 1 47 52
0 .75 ,68
ທື່ ຳນໃຊສ້ີ ນິ ຄຳ້ີ
ສະນດິ ເຕມ ເຊນັ :ແຟບ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

336

ຊກັ ເຄື່ ອງ, ນຳ້ີ ຢຳປັບຜຳ້ີ 014 20 5 5 1 0 ໜີ້
ນ່ື ຸມ, ນຳີ້ ຢຳລຳີ້ ງຈຳນ 7
.24 ,73 ອຍ
ທື່ ຳນໃຊຖ້ີ ງົ ຜຳີ້
ແທນກຳນໃຊຖີ້ ງົ ພຳສ 1 0 ໜ້ີ
ຕກິ

ສະເລ່ື ຍ

.80 ,81 ອຍ

Table 3: The participation of farmers at LukHa village in the recycling

ກຳນນຳວດັ ສະ ຄະແນນກຳນມສື່ ວນຮ່ື ວມ ຄ່ື ລ
N ຳສະ Sະດບັ ມ
ດຸໝນວຽນມຳໃຊໃີ້ ໝື່ 543 2 1 D ສື່ ວນຮ່ື ວມ
(Recycle) ເລຍ
0 ໜ້ີ
ທື່ ຳນໃຊກ້ີ ໋ອງ 0 29 1 1 2 52 ອຍ
ອຳຫຳນໄປຊອ້ີ ຳຫຳນທ 4 2 7 .01 .93
0 ໜ້ີ
ຮຳ້ີ ນຄຳ້ີ ແທນຖງົ ພຳສ ອຍ

ຕກິ 0 ໜີ້
ອຍ
ທື່ ຳນໃຊສີ້ ນິ ຄຳີ້
0 ໜີ້
ສະນດິ ເຕມ ເຊນັ :ແຟບ 055 43 4 51 ອຍ
ຊກັ ເຄື່ ອງ, ນຳ້ີ ຢຳປັບຜຳ້ີ 7 .50 .98

ນ່ື ຸມ, ນຳີ້ ຢຳລຳີ້ ງຈຳນ

ທ່ື ຳນໃຊຖ້ີ ງົ ຜຳີ້ 061 19 4 51
ແທນກຳນໃຊຖ້ີ ງົ ພຳສ 7 .36 .95
ຕກິ

ສະເລື່ ຍ 1
.63 ,95

ແນວທຳງກຳນມສ່ື ວນຮ່ື ວມກຳນກຳຈດັ ຂເີ້ ຫຍອ້ີ ໃຫມ້ີ ຄວຳມຍນຍງົ

ຈຳກຜນົ ກຳນປະເມນຂອງປະຊຳຊນົ ໃນເຂດບຳີ້ ນດື່ ງັ ກື່ ຳວ ຕື່ ກບັ ແນວຄດິ ໃນກຳນຈດັ ກຳນຂເີ້ ຫຍອີ້ ໃຫມີ້
ຄວຳມຍນຍງົ ທ່ື ມຕ່ື ພຳກສື່ ວນກື່ ຽວຂອີ້ ງ ໄດສ້ີ ະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ວ່ື ຳ: (1) ລດັ ຄວນສ່ື ງົ ເສມກຳນຄດັ ແຍກຂເ້ີ ຫຍອີ້ ໃນຊຸມຊນົ
ເຊ່ື ງິ ມຢ່ື ໃນລະດບັ ຫຼຳຍ ແລະ ມຄື່ ຳສະເລື່ ຍເທ່ື ຳົ ກບັ 4.85; ແລະ (2) ຄວນມໂຄງກຳນມຳຊື່ ວຍສະໜບັ ສະໜນໃຫ້ີ
ປະຊຳຊນົ ໃນກຳນຄດັ ແຍກຂເ້ີ ຫຍອີ້ ເຊ່ື ງິ ມຢ່ື ໃນລະດບັ ຫຼຳຍ ແລະ ມຄື່ ຳສະເລື່ ຍ 4.77 (ຕຳຕະລຳງ 4).

Table 4: The mindset of farmers on sustainable waste management

ກຳນຈດັ ກຳນ ຄະແນນກຳນມສື່ ວນຮ່ື ວມ ຄື່ Sລ
ຂເີ້ ຫຍອ້ີ ໃຫມ້ີ ຄວຳມ 5432 ະດບັ ມ
1 N ຳສະ D
ຍນຍງົ ເລຍ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ