Submitted Letter of teachers and students to attend the conference at MAEJO Universiity

245

ອຳຊບແມ່ື ນເປັນປະຊຳຊນົ ຫຼ ຊຳວສວນກວມ 93.00% (185 ຄນົ ) ແລະ ມລຳຍໄດຕ້ີ ່ື ເດອນສ່ື ວນໃຫຍື່ ຢື່ ທື່ ປະມຳນ
500,000 – 1,000,000 ກບ ກວມ 39.20% (78 ຄົນ) ແລະ 1,000,000 – 2,000,000 ກບ ກວມ
25.10% (50 ຄນົ ).

ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະກຳນມສ່ື ວນຮ່ື ວມຂອງປະຊຳຊນົ ໃນກຳນອຳນຸຮກັ ຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດຊຳປື່ ຳ ແລະ ສື່ ງິ ແວດລອີ້ ມໃນ
ຂງົ ເຂດຫຍຸ ດທະສຳດທື່ ບຳີ້ ນນຳີ້ ມຳ້ີ ດຳວ ເມອງພຄນ ແຂວງຫຼວງພະບຳງ

ຈຳກຕຳຕະລຳງທ 2 ພົບວື່ ຳ ດຳີ້ ນກຳນມສ່ື ວນຮື່ ວມໃນກຳນຕັດສນິ ໃຈຂອງປະຊຳຊົນຕ່ື ກບັ ກຳນອຳນຸຮກັ
ຊັບພະຍຳກອນທຳມະຊຳດຊຳປື່ ຳ ແລະ ສື່ ງິ ແວດລອ້ີ ມໂດຍພຳບລວມແມ່ື ນຢ່ື ໃນລະດບັ ຫຼຳຍ (X̅ = 2.92, SD =
0.91), ດີຳ້ ນກຳນມສື່ ວນຮື່ ວມໃນກຳນດຳເນນງຳນຂອງປະຊຳຊົນ ໂດຍພຳບລວມຢ່ື ໃນລະດັບຫຼຳຍ (X̅ =
2.89, SD = 0.87), ສື່ ວນດຳ້ີ ນກຳນມສ່ື ວນຮ່ື ວມໃນກຳນຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຂອງປະຊຳຊົນ ໂດຍພຳບລວມຢື່ ໃນ
ລະດບັ ຫຼຳຍເຊ່ື ນັ ດຽວກນັ (X̅ = 3.03, SD = 0.77) ແລະ ດຳີ້ ນກຳນມສື່ ວນຮື່ ວມໃນກຳນປະເມນຜນົ ຂອງປະຊຳຊນົ
ຕ່ື ກັບກຳນອຳນຸຮັກຊັບພະຍຳກອນທຳມະຊຳດຊຳປື່ ຳ ແລະ ສ່ື ິງແວດລອີ້ ມ ໂດຍພຳບລວມກ່ື ຢ່ື ໃນລະດັບຫຼຳຍ
(X̅ = 2.79, SD = 0.92). ເມື່ ອພຈິ ຳລະນຳໂດຍລວມແລວີ້ ເຫນັ ວ່ື ຳ ປະຊຳຊນົ ທ່ື ອຳໃສຢ່ື ໃນຂງົ ເຂດຫຍຸດທະສຳດທື່
ບຳີ້ ນນຳີ້ ມຳີ້ ດຳວ ເມອງພຄນ ແຂວງຫຼວງພະບຳງ ເຫນັ ດທ່ື ຈະມສື່ ວນຮ່ື ວມໃນກຳນອຳນຸຮກັ ຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ
ຊຳປ່ື ຳ ແລະ ສ່ື ງິ ແວດລອ້ີ ມໃຫຕ້ີ ດິ ພນັ ກບັ ກຳນທື່ ອງທ່ື ຽວແບບຍນຍງົ ໃນອະນຳຄດົ ກບັ ອງົ ກອນພຳກລດັ ແລະ ເອກະຊນົ
ຢ່ື ໃນລະດບັ ທື່ ຫຼຳຍ.

ວຈິ ຳນຜນົ ກຳນວໄິ ຈ (Discussions)

ປະຊຳຊນົ ຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມສ່ື ວນໃຫຍື່ ເປັນເພດຍງິ , ມອຳຍຸຢື່ ລະຫວ່ື ຳງ 20-40 ປ ຫຼຳຍກວ່ື ຳໝື່ , ມ
ສະຖຳນະພຳບແຕື່ ງງຳນຫຼຳຍ ແລະ ສ່ື ວນຫຼຳຍຈບົ ກຳນສກຶ ສຳລະດບັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົີ້ ແລະ ຕອນປຳຍ, ດຳ້ີ ນງຳນ
ອຳຊບແມ່ື ນເປັນປະຊຳຊນົ ຫຼ ຊຳວສວນ ແລະ ມລຳຍໄດຕີ້ ື່ ເດອນຢື່ ທ່ື ປະມຳນ 500,000 – 2,000,000 ກບ.
ເຫດຜນົ ອຳດເນື່ ອງມຳຈຳກໃນເມື່ ອກື່ ອນປະຊຳຊນົ ທ່ື ອຳໃສຢ່ື ໃນຂງົ ເຂດຫຍຸດທະສຳດດ່ື ງັ ກື່ ຳວນຍີ້ ງັ ເປັນເຂດຫ່ື ຳງໄກ
ຊອກຫຼກໂອກຳດເຂຳົ້ີ ເຖງິ ກຳນຮຽນມນອ້ີ ຍ, ກຳນຄມົ ມະນຳຄມົ ກ່ື ຍຸງີ້ ຍຳກ, ປະຊຳຊນົ ມອຳຊບຫຼກັ ເຮດັ ໄຮ່ື ເຮດັ ສວນ
ແລະ ເພື່ ງິ ພຳທຳມະຊຳດ, ກຳນສຳີ້ ງລຳຍໄດເີ້ ຂຳົີ້ ຄອບຄວົ ມໜອີ້ ຍ ເຊື່ ງິ ຍຳກຕ່ື ກຳນສື່ ງົ ເສມລກຫຳຼ ນເຂຳົ້ີ ໂຮງງຮຽນ.

ກຳນມສ່ື ວນຮື່ ວມຂອງປະຊຳຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນອຳນຸຮກັ ຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດຊຳປື່ ຳ ແລະ ສ່ື ງິ ແວດລອີ້ ມໃນ
ຂງົ ເຂດຫຍຸດທະສຳດທ່ື ບຳີ້ ນນຳ້ີ ມຳີ້ ດຳວ ເມອງພຄນ ແຂວງຫຼວງພະບຳງທງັ ສ່ື ດຳ້ີ ນ ເຊື່ ນັ ດຳ້ີ ນກຳນມສ່ື ວນຮື່ ວມໃນກຳນ

ຕດັ ສນິ ໃຈຂອງປະຊຳຊນົ , ດຳ້ີ ນກຳນມສື່ ວນຮ່ື ວມໃນກຳນດຳເນນງຳນຂອງປະຊຳຊນົ , ດຳ້ີ ນກຳນມສ່ື ວນຮ່ື ວມໃນກຳນ

ຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຂອງປະຊຳຊນົ ແລະ ດຳີ້ ນກຳນມສື່ ວນຮື່ ວມໃນກຳນປະເມນຜນົ ຂອງປະຊຳຊນົ ໂດຍພຳບລວມຢື່ ໃນ
ລະດບັ ທ່ື ຫຼຳຍ (̅X = 2.79 − 3.03 , SD = 0.77 − 0.92) ເຊ່ື ງິ ເມື່ ອພຈິ ຳລະນຳໂດຍລວມແລວີ້ ເຫນັ ວ່ື ຳ ປະຊຳຊນົ
ທ່ື ອຳໃສຢ່ື ໃນຂງົ ເຂດຫຍຸດທະສຳດທ່ື ບຳີ້ ນນຳີ້ ມຳ້ີ ດຳວ ເມອງພຄນ ແຂວງຫຼວງພະບຳງ ເຫນັ ດທ່ື ຈະມສ່ື ວນຮື່ ວມໃນ
ກຳນອຳນຸຮກັ ຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດຊຳປ່ື ຳ ແລະ ສ່ື ິງແວດລອ້ີ ມໃຫຕີ້ ິດພນັ ກບັ ກຳນທື່ ອງທື່ ຽວແບບຍນຍງົ ໃນ
ອະນຳຄດົ ກບັ ອງົ ກອນພຳກລດັ ແລະ ພຳກເອກະຊນົ ຢື່ ໃນລະດບັ ທື່ ຫຼຳຍ.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

246

ສະຫຸບຼ ຜນົ ກຳນວໄິ ຈ (Conclusions)

ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳພບົ ວື່ ຳ ຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມສື່ ວນໃຫຍື່ ເປັນເພດຍງິ , ມອຳຍຸຢ່ື ລະຫວ່ື ຳງ 20 ປຂນຶ້ີ ໄປເຖງິ
40 ປ ຫຼຳຍກວື່ ຳໝື່ ແລະ ມສະຖຳນະພຳບແຕ່ື ງງຳນ, ຈບົ ກຳນສກຶ ສຳລະດບັ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົີ້ ແລະ ຕອນປຳຍ,
ປະກອບອຳຊບເປັນປະຊຳຊນົ ຫຼ ຊຳວສວນ, ມລຳຍໄດຕ້ີ ື່ ເດອນ 500,000 ກບ ຂນຶ້ີ ໄປ - 2,000,000 ກບ.

ກຳນມສື່ ວນຮື່ ວມຂອງປະຊຳຊນົ ຕ່ື ກບັ ກຳນອຳນຸຮກັ ຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດຊຳປ່ື ຳ ແລະ ສື່ ງິ ແວດລອ້ີ ມໃນ
ຂງົ ເຂດຫຍຸ ດທະສຳດທື່ ບຳ້ີ ນນຳ້ີ ມຳ້ີ ດຳວ ເມອງພຄນ ແຂວງຫຼວງພະບຳງ ພບົ ວື່ ຳ ປະຊຳຊນົ ມສື່ ວນຮື່ ວມຢ່ື ໃນລະດບັ
ຫຼຳຍ ໂດຍມລະດບັ ກຳນມສື່ ວນຮ່ື ວມໃນດຳີ້ ນກຳນຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍດເປັນອນັ ດບັ ທຳອດິ , ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນກຳນມສື່ ວນ
ຮື່ ວມໃນດຳີ້ ນກຳນຕດັ ສນິ ໃຈ, ດຳ້ີ ນກຳນດຳເນນງຳນ ແລະ ດຳ້ີ ນກຳນປະເມນຜນົ ຕຳມລຳດບັ . ສະຫຸຼບລວມແລວ້ີ ເຫນັ
ວື່ ຳ ປະຊຳຊນົ ເຫນັ ດທ່ື ຈະມສື່ ວນຮື່ ວມໃນກຳນອຳນຸຮກັ ຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດຊຳປ່ື ຳ ແລະ ສື່ ງິ ແວດລອີ້ ມໃຫຕ້ີ ດິ
ພນັ ກບັ ກຳນທື່ ອງທື່ ຽວແບບຍນຍງົ ໃນອະນຳຄດົ ກບັ ອງົ ກອນພຳກລດັ ແລະ ພຳກເອກະຊນົ ຢ່ື ໃນລະດບັ ທື່ ຫຳຼ ຍ.

ຄຳຂອບໃຈ (Acknowledgments)

ທມງຳນຂສະແດງຄວຳມຂອບໃຈມຳຍງັ ຄະນະກຳມະກຳນຮບັ ຜດິ ຊອບກອງປະຊຸມສຳມະນຳວຊິ ຳກຳນລະດບັ
ນຳນຳຊຳດຫລວ່ື ຳງ ລຳວ-ໄທ ທື່ ເອອ້ີ ເຟອ້ີ ດຳ້ີ ນວນັ ເວລຳ ແລະ ວຳລະສະແກື່ ກຳນເຂຳົີ້ ຮ່ື ວມນຳສະເໜຜນົ ງຳນຄງັ້ີ ນດີ້ ວ້ີ ຍ.
ຂຂອບໃຈມຳຍງັ ອຳນຳດກຳນປົກຄອງບຳ້ີ ນນຳີ້ ມຳ້ີ ດຳວ,ຄະນະກຳມະກຳນຄຸມ້ີ ຄອງຂງົ ເຂດຫຍຸດທະສຳດ, ອງົ ກຳນຈດັ ຕງັ້ີ
ເມອງພຄນ ແຂວງຫວຼ ງພະບຳງ ທື່ ໃຫຄີ້ ວຳມຮ່ື ວມມແກື່ ກຳນສກຶ ສຳຄນົ້ີ ຄວຳ້ີ ວໄິ ຈຄງັ້ີ ນດີ້ ວ້ີ ຍ.

ເອກະສຳນອຳີ້ ງອງ (References)

ຄຳຮີ້ ມຸ ກດຳຣຳ, ສະສິທອນ ເຊົຳວະຣັດ ແລະ ອຸ ໄທ ໂຄດດົກ. (2018). ກຳນມສື່ ວນຮື່ ວມໃນກຳນອຳນຸຮກັ
ຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ ແລະ ສ່ື ງິ ແວດລອີ້ ມໃນເຂດປື່ ຳສະຫງວນແຫ່ື ງຊຳດເຊປຽນ ເມອງປະທຸມພອນ.
ວຳລະສຳນວຊິ ຳກຳນ ກຳນຈດັ ກຳນເຕກັ ໂນໂລຊສຳນສນົ ເທດ ແລະ ນະວດັ ຕະກຳ. ປທ 5 ສະບບັ ພເິ ສດ (ສບ
ເນ່ື ອງຈຳກງຳນປະຊຸມວຊິ ຳກຳນ). ຄະນະເຕກັ ໂນໂລຊສຳນສນົ ເທດ, ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລຣຳຊະພດັ ມະຫຳສຳຣະ
ຄຳມ. ໜ. 216-221 (ພຳສຳໄທ).

ຄມົ ລກັ ສງົ ທບິ . (2014). ກຳນສ່ື ວນຮື່ ວມຂອງປະຊຳຊນົ ໃນກຳນຈດັ ກຳນກຳນທື່ ອງທື່ ຽວແບບອຳນຸຮກັ : ກລະນສິ ກຶ ສຳ
ຕຳດນຳ້ີ ວດັ ຕະຄຽນ, ເມອງບຳງກຣວຍ, ແຂວງນນົ ທະບລ, ປະເທດໄທ. ໜ. 9 ແລະ 18.

ສຳລຳ ຢຸດຄຳນ ແລະ ສມົ ກນ ຖຳວອນກດິ . (2017). ຮບແບບກຳນອະນຸລກັ ສື່ ງິ ແວດລອ້ີ ມຊຸມຊນົ ກລນິ ສກຶ ສຳ: ຊຸດ
ໂຄງກຳນວໄິ ຈ ແລະ ພດັ ທະນຳກຳນຮຽນກຳນສອນວທິ ະຍຳສຳດທອີ້ ງຖ່ື ນິ ເຄອຂື່ ຳຍວທິ ະຍຳໄລລຳດຕະນະ.
ໜ. 175 (ພຳສຳໄທ).

ພນັ ພງົ ຄງົ ເດດອະດຊິ ກັ , ພງົ ສະຖຽນ ເຫຼອງອະລງົ ກດົ , ສຸນ ພງົ ວເິ ສດ ແລະ ພອນເທບ ນຳມກອນ. (2014). ກຳນມ
ສື່ ວນຮ່ື ວມຂອງປະຊຳຊນົ ໃນກຳນອະນຸຮກັ ຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ ແລະ ສ່ື ງິ ແວດລອີ້ ມໃນເຂດອຸທຍິ ຳນ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

247

ແຫື່ ງຊຳດໝ່ື ເກຳະຊຳີ້ ງ ແຂວງຕຣຳດ. (ວທິ ະຍຳນພິ ນົ ). ສຳຂຳວຊິ ຳກຳນຈດັ ກຳນພຳກລດັ ແລະ ພຳກເອກະຊນົ ,
ວທິ ະຍຳໄລກຳນບລຫິ ຳນທຸລະກດິ , ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລບຣະພຳ. ໜ. 44-48 (ພຳສຳໄທ).
ອຣະວນັ ເກດິ ຈນັ ແລະ ສຸວນັ ໄຊ ຫວນນຳກຳງ. (2014). ກຳນມສື່ ວນຮື່ ວມຂອງຊຸມຊນົ ທອີ້ ງຖ່ື ນິ ໃນກຳນຈດັ ກຳນ
ກຳນທ່ື ອງທ່ື ຽວເຊງິ ນເິ ວດປື່ ຳຊຳຍແລນຄລອງໂຄນ ແຂວງສະມຸດສງົ ຄຣຳມ. ໜ. 56-62. (ພຳສຳໄທ).
Cohen, J. M. and Uphoff. N. T. ( 1 9 8 0 ) . Participation place in rural development: Seeking
clarity through specificity world development. New York: Cornell University.
Yamane, T. (1973). Statistic: An introductory analysis (3rd ed.). New York: Harper and Row.

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

248

ເອກະສຳນຊອ້ີ ນທຳີ້ ຍ

Table 1. The general information analysis of the population sample regarding the participation
of the people in the conservation of natural resources and environment in the strategic zone

at Nammadao Village, Phukhoun District, Luangprabang Province

ລຳຍກຳນ (Items) ຈຳນວນ (n = ເປເຊນັ (%)

199)

ເພດ (Sex) ຊຳຍ (M) 94 47.24

ຍງິ (F) 105 52.76

ລວມ (Total) 199 100.00

ອຳຍຸ (Age) 20-30 ປ (years) 85 42.70

31-40 ປ (years) 52 26.10

41-50 ປ (years) 30 15.10

> 51 ປ (years) 32 16.10

ລວມ (Total) 199 100.00

ສະຖຳນະພຳບ ໂສດ (single) 23 12.00

(Status) ແຕື່ ງງຳນ (married) 176 88.44
ອື່ ນໆ ‘ຢ່ື ຳຮຳີ້ ງ ,ໝຳ້ີ ຍ’ (divorce, widow) 0 0.00

ລວມ (Total) ບ່ື ໄດເີ້ ຂຳົີ້ ຮຽນໜງັ ສ (no education) 199 100.00
ລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳ 30 15.10

(Education level) ປະຖມົ ສກຶ ສຳ (Primary school) 63 31.70
47 23.60
ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົ້ີ (Secondary school)

ມດັ ທະຍມົ ຕອນປຳຍ (High school) 42 21.10
ວຊິ ຳຊບຊນັີ້ ຕນົ້ີ (Vocational certificate) 2 1.01
6 3.02
ວຊິ ຳຊບຊນັ້ີ ກຳງ (High vocational

certificate) 5 2.51
ວຊິ ຳຊບຊນັ້ີ ສງ (Diploma)

ປະລນິ ຍຳຕ (Bachelor) 4 2.01

ສງກວື່ ຳປະລນິ ຍຳຕ (Master, Doctoral & 0 0.00

etc.)

ລວມ (Total) 199 100.00

ປະຊຳຊນົ ຊຳວສວນ/ (Farmers) 185 93.00

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

249

ອຳຊບ ພະນກັ ງຳນ (Government employees) 7 3.52

(Occupation) ຄຳ້ີ ຂຳຍ (Trading) 4 2.01

ນກັ ຮຽນນກັ ສກຶ ສຳ- (Students) 3 1.51

ກຳມະກອນຮບັ ຈຳ້ີ ງງຳນ/ (Private 0 0.00

employees)

ລວມ (Total) 199 100.00

ລຳຍໄດຕ້ີ ື່ ເດອນ <500,000 ກບ (Kips) 34 17.10

(income) 1,000,000 – 500,000 ກບ (Kips) 78 39.20

2,000,000 – 1,000,000 ກບ (Kips) 50 25.10

4,000,000 – 2,000,000 ກບ (Kips) 22 11.10

6,000,000 – 4,000,000 ກບ (Kips) 8 4.00

>6,000,000 ກບ (Kips) 7 3.50

ລວມ (Total) 199 100.00

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

Table 2. Results of the analysis of people's participation in natural r
NammadaoVillage, Phukhoun District, Luangprabang Province “value by perc

ລະດບັ ກຳນມສ

1. ດຳ້ີ ນກຳນມສື່ ວນຮ່ື ວມໃນກຳນຕດັ ສນິ ໃຈ (decision making) ຫຳຼ ຍທື່ ສຸດ (very high)

1.1 ມສ່ື ວນຮື່ ວມເຂຳົ້ີ ປະຊຸມສະເໜບນັ ຫຳ ແລະຄວຳມຕອ້ີ ງຂອງ ຊຸມ

ຊນົ ໃນກຳນອະນຸລກັ ຊຳທຳມະຊຳດ 86 (43.22)

1.2 ມສ່ື ວນຮື່ ວມສະເໜແນວທຳງແກບ້ີ ນັ ຫຳ ວທິ ປັບປຸງເພ່ື ອຮກັ ສຳຊຳ

ທຳມະຊຳດຢ່ື ບຳ້ີ ນທ່ື ຳນ 52 (26.13)

1.3 ມສື່ ວນຮ່ື ວມໃນກຳນກຳນດົ ຂອບເຂດປື່ ຳປອີ້ ງກນັ ,ປ່ື ຳຊຳພຳຍໃນ

ບຳີ້ ນປື່ ຳຊຳ 35 (17.59)

1.4 ມສ່ື ວນຮື່ ວມໃນກຳນຕດັ ສນິ ໃຈໃຫຄີ້ ຳປຶກສຳກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳ

ຕື່ ຳງໆ ກ່ື ຽວກບັ ກຳນຄຸມ້ີ ຄອງ ແລະ ກຳນອະນຸລກັ ຊຳທຳມະຊຳດຕດິ ພນັ

ກຳນທ່ື ອງທ່ື ຽວ 68 (34.17)

1.5 ມສື່ ວນຮື່ ວມໃນກຳນສະເໜວທິ ກຳນອະນລຸ ກັ ຊຳທຳມະຊຳດຕດິ

ພນັ ກຳນທ່ື ອງທື່ ຽວພຳຍໃນຊຸມຊນົ 67 (33.67)

ໂດຍພຳບລວມ (total)

2. ດຳີ້ ນກຳນມສື່ ວນຮ່ື ວມໃນກຳນດຳເນນງຳນ (operation)
2.1 ມສ່ື ວນຮ່ື ວມໃນກຳນລງົ ສຳຫຼວດກຳນດົ ຂອບເຂດພນີ້ ທ່ື ຂອງແຕ່ື
ລະປະເພດປ່ື ຳ,ເຄອນໄຫວປັກຫຼກັ , ຕດິ ປີຳ້ ຍຊບ້ີ ອກ, ແຜນທື່ ຄຸມີ້

ຄອງນຳໃຊຊ້ີ ຳ 44 (22.11)

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸ ມສໍາ

250

resources and environmental conservation in a strategic zone at
centage (%), mean ( ̅ ) and standard deviation (SD)”
ສ່ື ວນຮື່ ວມ (participation level)

ໜອ້ີ ຍທ່ື ສຸດ
h) ຫຼຳຍ (high) ໜອ້ີ ຍ (low) (very low) ̅ SD Meaning Oder

77 (38.69) 22 (11.06) 14 (7.04) 3.19 0.89 high level 1
66 (33.17) 64 (32.16) 17 (8.54) 2.77 0.94 high level 4
81 (40.70) 51 (25.63) 31 (15.58) 2.61 0.96 high level 5

85 (42.71) 39 (19.60) 7 (3.52) 3.08 0.82 high level 2
63 (31.66) 58 (29.15) 11 (5.53) 2.93 0.92 high level 3

2.92 0.91 high level

87 (43.72) 30 (15.08) 37 (18.59) 2.70 1.02 high level 4

າມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

2.2 ມສ່ື ວນຮື່ ວມໃນກຳນສຳີ້ ງລະບຽບກຳນຄຸມ້ີ ຄອງຊຳທຳມະຊຳດ, 35 (17.59)
ກຳນຄຸມີ້ ຄອງຊບັ ພະຍຳກອນຕດິ ພນັ ກຳນທ່ື ອງທື່ ຽວ 70 (35.18)
2.3 ມສ່ື ວນຮື່ ວມນກຳນດຳເນນງຳນຮື່ ວມກບັ ເຈຳົີ້ ໜຳ້ີ ທື່ ເພ່ື ອອະນຸລກັ 73 (36.68)
ຊຳທຳມະຊຳດຕດິ ພນັ ກບັ ກຳນທ່ື ອງທື່ ຽວ 52 (26.13)
2.4 ມສ່ື ວນຮ່ື ວມໃນກຳນສະໜບັ ສະໜນປັດໄຈເພ່ື ອກດິ ຈະກຳທື່
ກ່ື ຽວຂອີ້ ງກບັ ກຳນອະນຸລກັ ຊຳທຳມະຊຳດຕດິ ພນັ ກບັ ກຳນທື່ ອງທ່ື ຽວ 61 (30.65)
2.5 ມສ່ື ວນຮື່ ວມໃນກຳນຂະຫຍຳຍພນ້ີ ທ່ື ຂອງຊຳເພນ້ີ ຂນ້ີ ດວ້ີ ຍກຳນ 48 (24.12)
ປກທດົ ແທນ 51 (25.63)

ໂດຍພຳບລວມ (total) 103 (51.76)
3. ດຳ້ີ ນກຳນມສື່ ວນຮ່ື ວມໃນກຳນຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍດ (receiving
benefit)
3.1 ມສ່ື ວນຮ່ື ວມໃນຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍກຈຳກກດິ ຈະກຳກຳນອະນຸລກັ ຊຳ
ທຳມະຊຳດ ແລະ ສ່ື ງິ ແວດລອ້ີ ມ
3.2 ມສື່ ວນຮ່ື ວມໃນກຳນຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຳຍໄດຈີ້ ຳກກຳນນຳໃຊີ້
ຊຳຕດິ ພນັ ກຳນທື່ ອງທ່ື ຽວ
3.3 ກຳນມສື່ ວນຮ່ື ວມຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍກຈຳກກດຈິ ະກຳໃນ
ກຳນທ່ື ອງທື່ ຽວ
3.4 ມສື່ ວນຮື່ ວມໄດຮ້ີ ບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຈຳກກຳນປັບປຸງ ແລະພດັ ທະນຳ
ພນ້ີ ຖຳນໂຄື່ ງລື່ ຳງແລະສ່ື ງິ ອຳນວຍຄວຳມສະດວກໃນກຳນອະນຸລກັ ຊຳ
ທຳມະຊຳດຕດິ ພນັ ກຳນທື່ ອງທື່ ຽວ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸ ມສໍາ

251

65 (32.66) 75 (37.69) 25 (12.56) 2.54 0.92 high level 5

87 (43.72) 37 (18.59) 5 (2.51) 3.12 0.79 high level 2
102 4 (2.01) 3.23 0.71 high level 1

(51.26) 20 (10.05)

80 (40.20) 53 (26.63) 14 (7.04) 2.85 0.89 high level 3
2.89 0.87 high level

104 32 (16.08) 1 (0.50) 3.13 0.71 high level 2
(52.26) 49 (24.62) 1 (0.50) 2.98 0.71 high level 5
35 (17.59) 3 (1.51) 3.05 0.71 high level 4
101
(50.75)

108
(54.27)

74 (37.19) 20 (10.05) 1 (0.50) 3.41 0.70 high level 1

າມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

3.5 ມສ່ື ວນຮື່ ວມໃນກຳນປະກອບອຳຊບຫກຼັ ຫຼອຳຊບເສມຈຳກກຳນ 33 (16.58)
59 (29.65)
ອະນຸລກັ ຊຳຕພິ ນັ ກລັ ກຳນທ່ື ອງທື່ ຽວ
3.6 ມສື່ ວນຮ່ື ວມໃນກຳນອະນຸລກັ ພນີ້ ທື່ ຊຳທຳມະຊຳດໃຫກ້ີ ຳຍເປັນ 53 (26.63)
ກດິ ຈະກຳທຳງສງັ ຄມົ ຕື່ ຳງໆເພື່ ອກຳນທ່ື ອງທ່ື ຽວ
40 (20.10)
3.7 ໄດຮ້ີ ບັ ຜນົ ປະໂຫຍດຈຳກກຳນພດັ ທະນຳສກັ ກຳຍຍະພຳບໃຫມີ້ 44 (22.11)
ຄວຳມຮຄີ້ ວຳມເຂຳົ້ີ ໃຈໃນກຳນຈດັ ກຳນອະນຸລກັ ຊຳທຳມະຊຳດຕດິ ພນັ 36 (18.09)
59 (29.65)
ກບັ ກຳນທ່ື ອງທ່ື ຽວ 42 (21.11)
63 (31.66)
ໂດຍພຳບລວມ (total) 55 (27.64)

4. ດຳ້ີ ນກຳນມສ່ື ວນຮ່ື ວມໃນກຳນປະເມນຜນົ (evaluation)
4.1 ມສື່ ວນຮ່ື ວມກວດກຳຂມ້ີ ນຄນນກຳນລງົ ຕດິ ຕຳມສະພຳບບນັ ຫຳ
ປະກດົ ກຳນປື່ ຽນແປງຂອງພນ້ີ ທ່ື່ື ຫຼງັ ຈຳກກຳນຈດັ ຕງັີ້ ປະຕບິ ດັ ສຳເລດັ

4.2 ມສ່ື ວນຮື່ ວມໃນກຳນຕດິ ຕຳມກວດກຳກຳນອະນຸລກັ ຊຳທຳມະ
ຊຳດເພື່ ອກຳນທື່ ອງທື່ ຽວຂອງຊຸມຊນົ
4.3 ມສ່ື ວນຮື່ ວມໃນກຳນປະເມນຜນົ ສຳເລດັ ຂອງກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ປະຕບິ ດັ
4.4 ມສ່ື ວນຮ່ື ວມໃນກຳນສຳີ້ ງບດົ ລຳຍງຳນແລະແຜນກຳນໃນຕ່ື ໜຳີ້
4.5 ມສື່ ວນຮ່ື ວມໃນກຳນປະເມນສື່ ງິ ທ່ື ສື່ ງົ ກະທບົ ໃນທຳງດແລະບ່ື ດຕື່

ເສດຖະກດິ ຂອງຊຸມຊນົ ໃນກຳນອະນລຸ ກັ ຊຳທຳມະຊຳດ
4.6 ມສື່ ວນຮື່ ວມໃນກຳນປະເມນສື່ ງິ ທື່ ສື່ ງົ ກະທບົ ໃນທຳງດແລະບື່ ດຕ່ື

ສງັ ຄມົ ຂອງຊຸມຊນົ ໃນກຳນອະນຸລກັ ຊຳທຳມະຊຳດ
4.7 ມສ່ື ວນຮື່ ວມນກຳນປະເມນສ່ື ງທື່ ສື່ ງົ ຜນົ ກະທບົ ໃນທຳງດແລະບື່ ດ
ຕື່ ຊຳທຳມະຊຳດຂອງຊຸມຊນົ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸ ມສໍາ

252

92 (46.23) 57 (28.64) 16 (8.04) 2.72 0.84 high level 6
95 (47.74) 42 (21.11) 2 (1.01) 3.07 0.74 high level 3

75 (37.69) 51 (25.63) 19 (9.55) 2.82 0.95 high level 6
3.03 0.77 high level

93 (46.73) 41 (20.60) 23 (11.56) 2.77 0.90 high level 3

101 2
(50.75) 45 (22.61) 8 (4.02) 2.91 0.78 high level 5
73 (36.68) 71 (35.68) 18 (9.05) 2.63 0.89 high level 6
58 (29.15) 27 (13.57) 54 (27.14) 2.62 1.18 high level

80 (40.20) 56 (28.14) 21 (10.55) 2.72 0.92 high level 4

68 (34.17) 53 (26.63) 15 (7.54) 2.91 0.92 high level 2

91 (45.73) 43 (21.61) 10 (5.03) 2.96 0.83 high level 1

າມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

ໂດຍພຳບລວມ (total)
Note: Average 3.26 – 4.00 = participation in very high level

Average 2.51 – 3.25 = participation in high level
Average 1.76 – 2.50 = participation in low level
Average 1.00 – 1.75 = participation in very low leve

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸ ມສໍາ

253

2.79 0.92 high level

າມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

254

ປັດໃຈທ່ື ມອດິ ທຜິ ນົ ຕ່ື ກຳນເກດໄຟປື່ ຳຈຳກກຳນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມຂ້ີ ອງຊຸມຊນົ ອອ້ີ ມ
ເຂດປ່ື ຳປອ້ີ ງກນັ ແຫື່ ງຼ ນຳ້ີ ຫວ້ີ ຍຮດ ເມອງນຳນ ແຂວງຫວຼ ງພະບຳງ, ສປປ ລຳວ

Contributing factors to the forest fire from the community land use
surrounding Huay Hout Protection Forest area, Nan district,

Luang Prabang province, Lao PDR.

ອຳນຸນ ຈນັ ທະມຳໄລ*, ເບນີ້ ດອນສະຫວນັ , ບຸນມ ແກວ້ີ ຫຳວງົ ແລະ ໄພວນັ ເພດັ ດອນໂມ
Anoun CHANTHAMAMLAY, Beun DONSAVANH, Bounmy KEOHAVONG and Phaivanh

PHETDONMO

ຄະນະກະເສດສຳດ ແລະ ຊບັ ພະຍຳກອນປ່ື ຳໄມ,ີ້ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລ ສຸພຳນຸວງົ , ສປປ ລຳວ.
Faculty of Agriculture and Forest Resource, Souphanouvong University, Laos. *

Email: [email protected]

ບດົ ຄດັ ຫຍ ີ້

ກຳນສກຶ ສຳປັດໄຈທ່ື ມອດິ ທພິ ນົ ຕື່ ກຳນເກດໄຟປ່ື ຳ ຈຳກກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ ີ້ ຂອງຊຸມຊນົ ອອ້ີ ມ
ຂຳີ້ ງສຳມບຳີ້ ນ ບຳີ້ ນ ໂພນຫນ, ບຳ້ີ ນ ປ່ື ຳເຜ່ື ມ ແລະ ບຳ້ີ ນ ແກວ້ີ ມະນ, ເຊື່ ງມຈດຸ ປະສງົ ແມື່ ນ ພສິ ດຫຳປັດໃຈທ່ື ນຳພຳໃຫເ້ີ ກດ
ມໄຟປື່ ຳຈຳກກຳນກດິ ຈະກຳກຳນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ບລເິ ວນອອີ້ ມພນ້ີ ທື່ ເຂດປື່ ຳປອີ້ ງກນັ ແຫ່ື ງຼ ນຳີ້ ຫວີ້ ຍຮດ ຫວົ
ງຳນນຳີ້ ປະປຳ ເມອງນຳນ ແຂວງຫຼວງພະບຳງ. ກຳນສກຶ ສຳຄງັ້ີ ນແ້ີ ມ່ື ນ ໄດອ້ີ ອກແບບກຳນຄນົີ້ ຄວຳີ້ ດວີ້ ຍວທິ ກຳນແບບປະສມົ
ປະສຳນ (Mixed Research Method) ເຊື່ ງໄດກ້ີ ຳນດົ ກຳນດົ ກ່ື ຸມປະຊຳກອນຕວົ ຢື່ ຳງທງັ ໝດົ 187 ຫງຼັ ຄຳຂອງຊຸມຊນົ ທງັ
ສຳມບຳີ້ ນ ແລະ ສ່ື ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງແບບ Purposive Sampling ເພື່ ອກຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນແບບສຳພຳດ ແລະ ວເິ ຄຳະຂມ້ີ ນດວ້ີ ຍ
ວທິ Enter ຂອງສະຖຕິ ິ Multi-Linear Regression Analysis ທື່ ຄວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ p-value ≤0.05.

ຜນົ ຂອງກຳນສກຶ ສຳປັດໄຈທ່ື ພຳໃຫເ້ີ ກດໄຟປ່ື ຳຈຳກກຳນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ເຫນັ ໄດວ້ີ ື່ ຳ ພບົ 1 ປັດ
ໄຈຄ ຈຳນວນສະມຳຊກິ ໃນຄອບຄົວ ທື່ ມຜົນຕື່ ກຳນເກດໄຟປື່ ຳ ຈຳກກຳນນຳໃຊພີ້ ນີ້ ທື່ ດນິ ກະສິກຳ ແລະ 2 ປັດໄຈຄ
ສະຖຳນະພຳບຂອງບຸກຄນົ ແລະ ອຳຊບ ມອດິ ທພິ ນົ ທ່ື ພຳໃຫເ້ີ ກດໄຟປ່ື ຳ ຈຳກກດິ ຈະກຳກຳນເຂຳົ້ີ ປື່ ຳເພ່ື ອຊອກຫຳແຫລ່ື ງທຳ
ມະຫຳກນິ ເຊື່ ງປັດໄຈເຫື່ ຼຳົ ນມີ້ ຄວຳມສຳຄນັ ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ທິ ່ື p-value ≤0.05. ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳນ້ີ ຊ່ື ວຍສະໜບັ ສະໜນ
ອງົ ກຳນລດັ ໃນກຳນຄຸມີ້ ຄອງ ແລະ ຫຸຼດຜື່ ອນອຳຍພດິ ເຮອນແກວີ້ ຈຳກກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ .

ຄຳສຳຄນັ : ປັດໃຈທ່ື ພຳໃຫເີ້ ກດໄຟປື່ ຳ, ໄຟປື່ ຳ, ກຳນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ,້ີ ປື່ ຳປີອ້ ງກນັ ແຫື່ ງຼ ນຳີ້ .

ABSTRACT

The study on contributing factors to forest fire from land uses by the community
surrounding the Huay Kout protection forest area of three villages as Phon Hin, Papheum and

Keomany. This study was to identify the factors that influence forest fire in the protection of
forest areas that communities practicing agriculture and forestry surrounded. The research
designed for mixed research method to data collection and analysis with 187 samplings and

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

255

employed purposive randomization for interviews, the analysis was used by Enter method of multi-
linear regression at p-value ≤0.05 of statistically significant.

The result of this research found that factors contributing to forest fires from land use in
agriculture and forestry. Consequently, the amount of member in the family was affected to forest
fire by agricultural practices, and two factors personal status and jobs contributed to forest fire
through forestry activity, all factors, as a result, are statistically significant at p-value ≤0.05, these
results aim to support the government to sustainable management and reduce greenhouses from
land uses.

Keyword: Factors that cause forest fires, forest fires, forest land use and agricultural land,
protection forest.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

256

ບດົ ນຳ (Introduction)

ກຳນເຮດັ ກະສກິ ຳຢື່ ເຂດພນ້ີ ທື່ ເນນສງເປັນລກັ ສະນະກຳນເຮດັ ກະສກິ ຳທື່ ເກດຂນຶ້ີ ປະມຳນ 10.000 – 12.000 ປ
ມຳແລວ້ີ ແລະ ຄຳດວື່ ຳພນີ້ ທ່ື ກະສກິ ຳໃນຮບແບບດ່ື ງັ ກື່ ຳວນສ້ີ ະເລື່ ຍເປັນພນ້ີ ທ່ື ປະມຳນຮອີ້ ຍລະ 30 ຂອງພນ້ີ ທ່ື ກຳນກະເສດ
ທ່ື ວົ ໂລກ ໂດຍພນີ້ ທື່ ປ່ື ຳຫຼຳຍກວື່ ຳ 2,900 ເຮກັ ຕື່ ຳ ໄດປີ້ ື່ ຽນສະພຳບເປັນໄຮື່ ເລ່ື ອນລອຍໄປແລວີ້ ປະຈບຸ ນັ ກຳນເຮດັ ໄຮ່ື ໄດ້ີ
ສື່ ງົ ຜນົ ກື່ ໃຫເີ້ ກດບນັ ຫຳກຳນບຸກລຸກທຳລຳຍປື່ ຳ ກຳນສນເສຍຄວຳມຫຳຼ ກຫຳຼ ຍທຳງຊວະພຳບ ຕະຫຼອດທງັ ເປັນບນັ ຫຳໄຟປື່ ຳ
ແລະ ຜນົ ກະທບົ ຈຳກບນັ ຫຳໄຟປື່ ຳທື່ ຕຳມມຳ ໄດແ້ີ ກື່ ບນັ ຫຳໝອກຄວນັ ບນັ ຫຳກຳນເຊ່ື ອມໂຊມຂອງລະບບົ ນເິ ວດ ແລະ
ບນັ ຫຳກຳນປື່ ຽນແປງສະພຳບພມມອິ ຳກຳດ (ກອບສກັ ວດັ ຖງົ ໄຊ ແລະ ຄະນະ, 2012) ກຳນເຊ່ື ອມໂຊມຂອງປື່ ຳໄມທີ້ ່ື ເກດ
ຈຳກໄຟໄໝປ້ີ ື່ ຳແມື່ ນເກດຂຶນ້ີ ລຳຍປຕື່ ປ (Ministry of Agriculture and Forestry Department of Forestry,

1999).
ບນັ ຫຳໄຟປື່ ຳໃນລຳວ ພບົ ມແນວໂນມ້ີ ເພ່ື ມຂນຶ້ີ ສງຂອງຈດຸ ຄວຳມຮອ້ີ ນຈຳກກຳນເກດໄຟປ່ື ຳ (dailynews, 2020)

ໃນເດອນ ມນຳ 2019 ຢື່ ປະເທດລຳວເຮຳົ ໂດຍສະເພຳະແມື່ ນນະຄອນຫຼວງວຽງຈນັ ແລະ ບນັ ດຳແຂວງໃກຄີ້ ຽງ ແມື່ ນເກດ

ໄດເີ້ ກດມສະພຳບໝອກຄວນັ ປົກຫຸມ້ີ ບລເິ ວນກວຳ້ີ ງ ແມື່ ນມຳຈຳກໄຟໄໝປ້ີ ່ື ຳ ແລະ ກຳນຈດປ່ື ຳເຮດັ ໄຮ່ື ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ
(ກະຊວງຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ ແລະ ສື່ ງິ ແວດລອີ້ ມ, 2019) ກຳນຖຳງປ່ື ຳເຮດັ ໄຮ່ື ແລະ ໄຟໄໝປ້ີ ່ື ຳ ຍງັ ແມື່ ນສຳເຫດ
ຕນົີ້ ຕ ຂອງກຳນທຳລຳຍປ່ື ຳໄມໂ້ີ ດຍສະເພຳະແມ່ື ນເຂດພຳກເໜອ ຂອງ ສປປ ລຳວ (ກະຊວງກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ,ີ້ 2005).

ປະຊຳຊນົ ລຳວປະມຳນ 69 % ແມື່ ນອຳໄສຢ່ື ຊນົ ນະບດົ ແລະ ມລຳຍຮບັ ຕື່ ຳ ຍງັ ດຳລງົ ຊວດິ ດວ້ີ ຍກຳນຜະລດິ ກະສິ
ກຳເພື່ ອກຳນລຽີ້ ງຊບ (ຄຳປັນ ສມົ ໃຈນກຶ , 2015) ສຳເຫດກຳນເກດໄຟປື່ ຳແມ່ື ນມຳຈຳກກຳນໃຊໄ້ີ ຟເພ່ື ອກຳນດຳລງົ ຊວດິ
ຂອງປະຊຳຊນົ ເຊື່ ນັ : ກຳນທຳກຳນຜະລດິ ປກຟັງ, ກຳນລື່ ຳສດັ , ກຳນເກບັ ເຄ່ື ອງປ່ື ຳຂອງດງົ ແລະ ກຳນລຽີ້ ງສດັ (ວນິ ດັ ສງົ ມຳ
ແລະ ຄະນະ, 2007) ໃນວັນທ 2 ເມສຳ 2021 ທື່ ແຂວງຫຼວງພະບຳງ ກພບົ ກບັ ບັນຫຳສະພຳບໝອກຄວນັ ປົກຫຸມ້ີ

ບລເິ ວນກວຳີ້ ງອນັ ເປັນຜນົ ມຳຈຳກໄຟປື່ ຳ (United Nations Development Programme, 2021).
ຕຳມກຳນສງັ ເກດກຳນສະພຳບຕວົ ຈງິ ຂອງແຂວງຫຼວງພະບຳງ ຊື່ ງຶ ໃນໄລຍະຜື່ ຳນມຳໄຟປ່ື ຳມກັ ເກດຂນຶີ້ ໃນຊ່ື ວງ

ເດອນ ກຸມພຳ ຫຳ ພດສະພຳ ຂອງທຸກໆປ ແລະ ເມອງນຳນກື່ ເຊື່ ນັ ດຽວກນັ ເນື່ ອງຈຳກຊື່ ວງໄລຍະນເ້ີ ປັນຊ່ື ວງອຳກຳດຮອີ້ ນ
ອົບເອົຳີ້ ແລະ ເປັນຊ່ື ວງທື່ ປະຊຳຊົນກະກຽມພນີ້ ທື່ ທຳກຳນຜະລດິ (ຈດໄຮ່ື ) ປະຊຳຊົນສື່ ວນໃຫຍ່ື ແມື່ ນມອຳຊບຊຳວ
ກະສກິ ອນ, ຈຳກກຳນໃຫຂີ້ ມ້ີ ນຂອງຫອີ້ ງກຳນກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ,້ີ ລດັ ວສິ ຳຫະກດິ ນຳີ້ ປະປຳ ສຳຂຳ ເມອງນຳນ ແລະ
ປະຊຳຊນົ ທື່ ຢ່ື ໃກຄ້ີ ຽງເຂດພນ້ີ ທື່ ປ່ື ຳປີອ້ ງກນັ ແຫ່ື ຼງນຳີ້ ຫວ້ີ ຍຮດ ຫວົ ງຳນນຳີ້ ປະປຳ ເມອງນຳນ ແມ່ື ນເກດໄຟປື່ ຳທຸກໆປ.

ເນື່ ອງຈຳກໄຟປື່ ຳໃນພນ້ີ ທື່ ປ່ື ຳປີ້ອງກນັ ແຫື່ ງຼ ນຳີ້ ຫວ້ີ ຍຮດ ຫວົ ງຳນນຳີ້ ປະປຳເມອງນຳນ ແມ່ື ນເກດໄຟປ່ື ຳທຸກໆປແລະ
ແມ່ື ນມແນວໂນມ້ີ ເພ່ື ມສງຂນຶີ້ ເລອ້ີ ຍໆ ສ່ື ງົ ຜນົ ກື່ ໃຫເີ້ ກດກຳນສນເສຍຄວຳມຫຼຳກຫຼຳຍທຳງຊວະພຳບ, ບນັ ຫຳໝອກຄວນັ ,
ບນັ ຫຳກຳນເຊື່ ອມໂຊມຂອງລະບບົ ນເິ ວດ ແລະ ບນັ ຫຳກຳນປື່ ຽນແປງສະພຳບພມມອິ ຳກຳດ ດື່ ງັ ນນັ້ີ ກຳນສກຶ ສຳປັດໄຈທື່ ມ
ອດິ ທພິ ນົ ຕ່ື ກຳນເກດໄຟປ່ື ຳ ຈຳກກຳນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ້ີ ຂອງຊຸມຊນົ ອອ້ີ ມຂຳ້ີ ງ ມຄວຳມຈຳເປັນຫຼຳຍ ເພື່ ອ
ໃຫໄ້ີ ດຂີ້ ມີ້ ນມຳວເິ ຄຳະ, ປະເມນສະຖຳນະກຳນ, ວຳງແຜນແນວທຳງກຳນຄວບຄຸມ ແລະ ແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳກຳນເກດໄຟປື່ ຳ ຈຳກ
ກດິ ຈະກຳກຳນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ ີ້ ຂອງປະຊຳຊນົ ອອີ້ ມຂຳ້ີ ງຕື່ ໄປ.

ໃນກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນມີ້ ຈດຸ ປະສງົ ເພື່ ອສກຶ ສຳປັດໄຈທື່ ມອດິ ທພິ ນົ ຕ່ື ກຳນເກດໄຟປື່ ຳ ຈຳກກຳນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ
ແລະ ປື່ ຳໄມ ີ້ ຂອງຊຸມຊນົ ອອີ້ ມຂຳີ້ ງ ໂດຍກຳນສຳພຳດອຳນຳດກຳນປົກຄອງບຳີ້ ນ, ສຳພຳດລດັ ວສິ ຳຫະກດິ ນຳ້ີ ປະປຳ ສຳຂຳ
ເມອງນຳນ ແລະ ສຳພຳດຄອບຄວົ ປະຊຳກອນຕວົ ຢື່ ຳງຄ ຫວົ ໜຳີ້ ຄອບຄວົ ຫຼ ຕວົ ແທນ ທ່ື ສຳມຳດໃຫຂີ້ ມີ້ ນໄດຊ້ີ ດັ ເຈນ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

257

ພອີ້ ມທງັ ນຳໄປວເິ ຄຳະ ແລະ ນຳເອຳົ ຂມ້ີ ນທ່ື ໄດຈ້ີ ຳກກຳນວເິ ຄຳະ ເພື່ ອໃຊເີ້ ຂຳົ້ີ ໃນ ວຽກງຳນກຳນວຳງແຜນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ

ແລະ ປື່ ຳໄມ,້ີ ວຽກງຳນກຳນຄວບຄຸມ ແລະ ແກໄ້ີ ຂບນັ ຫຳໄຟປ່ື ຳ, ແລະ ວຽກງຳນຈດັ ສນັ ແລະ ຄຸມ້ີ ຄອງປື່ ຳໄມ.້ີ

ອຸປະກອນ ແລະ ວທິ ກຳນ (Materials and Methods)

ສະຖຳນທື່ ສກຶ ສຳ
ກຳນສກຶ ສຳໃນຄງັີ້ ນ້ີ ຈະໄດສີ້ ກຶ ສຳຢື່ ທ່ື ປື່ ຳປ້ີອງກນັ ແຫ່ື ຼງນຳີ້ ຫວ້ີ ຍຮດ ຫວົ ງຳນນຳ້ີ ປະປຳ ເມອງນຳນ ແຂວງຫຼວງພະ

ບຳງ ມເນອີ້ ທື່ 594 ເຮກັ ຕ່ື ຳ, ປະກອບມ 3 ບຳີ້ ນທ່ື ຊຳຍແດນຄຸມີ້ ຄອງທື່ ດນິ ຂອງບຳ້ີ ນຕດິ ກບັ ຂອບເຂດປ່ື ຳປອີ້ ງກນັ ແຫ່ື ງຼ ນຳ້ີ
ຫວີ້ ຍຮດ ຫວົ ງຳນນຳີ້ ປະປຳ ເມອງນຳນ ແຂວງຫຼວງພະບຳງ ຄ: ບຳີ້ ນ ໂພນຫນ, ບຳ້ີ ນ ປ່ື ຳເພ່ື ມ ແລະ ບຳີ້ ນ ແກວີ້ ມະນ ເມອງ

ນຳນ ແຂວງຫວຼ ງພະບຳງ ປະເທດລຳວ.

ວທິ ກຳນສກຶ ສຳ
+ ກຳນເກັບກຳຂມ້ີ ນ ແມື່ ນໃຊຮ້ີ ບແບບກຳນສກຶ ສຳແບບປະສົມປະສຳນ (Mixed Method Research) ທ່ື

ຕອີ້ ງກຳນຂມີ້ ນທ່ື ເປັນແບບຄຸນນະພຳບ ແລະ ປະລມິ ຳນ.
+ ກຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນມສອງຄ: ທບົ ທວນ ເອກະສຳນ, ບດົ ລຳຍງຳນກື່ ຽວກບັ ພນ້ີ ທ່ື ປື່ ຳປີ້ອງກນັ ແລະ ບດົ ລຳຍງຳນ

ຂອງບຳ້ີ ນທ່ື ກື່ ຽວຂອີ້ ງ ເປັນຕນົ້ີ ແມ່ື ນສະພຳບເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ , ສະພຳບບນັ ຫຳໄຟປື່ ຳແຕື່ ລະປ, ສກຶ ສຳຂມີ້ ນທື່ ກ່ື ຽວຂອ້ີ ງ
ຈຳກບນັ ດຳວຳລະສຳນໃນອນິ ເຕເນດັ , ຫອີ້ ງກຳນ ແລະ ຫສະໝຸດ ແລະ ອື່ ນໆ, ສຳ້ີ ງແບບຟອມສຳພຳດ ແມື່ ນອງຕຳມຕຳມ

ຈດຸ ປະສງົ , ຂອບເຂດກຳນສກຶ ສຳ, ກອບຂອງກຳນວໄິ ຈ.
+ ກຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນມໜ່ື ງຶ ປະກອບມຄ:
- ກຸຳນກຳນດົ ປະຊຳກອນເປົ້ຳີ ໝຳຍ ແມື່ ນກຳນດົ ເອຳົ ຫວົ ໜຳີ້ ຄອບຄວົ ຫຼ ຕວົ ແທນ ແມ່ື ນນຳໃຊກີ້ ຳນເລອກກື່ ຸມ

ປະຊຳກອນແບບເຈຳະຈງົ Purposive sampling (ບນັ ດິດວທິ ະຍຳໄລ, 2019) ແລະ ກຳນກຳນດົ ຂະໜຳດຂອງກື່ ຸມ
ປະຊຳກອນຕວົ ຢື່ ຳງ ຈຳກຈຳນວນຄອບຄວົ ຂອງປະຊຳຊນົ 3 ບຳີ້ ນ ໂດຍໃຊສີ້ ດ Taro Yamane (1973) ໄດຈ້ີ ຳນວນ

ຕວົ ຢື່ ຳງ 187 ຄອບຄວົ .

- ກຳນສຳພຳດ
ກ) ກຳນສຳພຳດອຳນຳດກຳນປົກຄອງບຳ້ີ ນ: ແມື່ ນຈະໄດສີ້ ຳພຳດອຳນຳດກຳນປົກຄອງບຳີ້ ນ ເພື່ ອສອບຖຳມຂມີ້ ນ
ພນ້ີ ຖຳນຂອງບຳີ້ ນເຊື່ ນັ ວື່ ຳ: ປະຫວັດຄວຳມເປັນມຳຂອງບຳ້ີ ນ, ທື່ ຕັງີ້ ແລະ ຂອບເຂດສຳຍແດນຂອງບຳີ້ ນ, ຈຳນວນ
ພນົ ລະເມອງ ແລະ ອຳຊບ, ໂຄງລື່ ຳງພນ້ີ ຖຳນຂອງບຳ້ີ ນ, ຂມ້ີ ນກື່ ຽວກບັ ເນອ້ີ ທື່ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ແລະ ສະພຳບບນັ ຫຳ ສຳເຫດກຳນເກດ

ໄຟປື່ ຳຕ່ື ຳງໆ.
ຂ) ກຳນສຳພຳດຄອບຄວົ :ໃນກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນແ້ີ ມ່ື ນຈະໄດສີ້ ຳພຳດຫວົ ໜຳີ້ ຄອບຄວົ (ຜວົ ຫຼ ເມຍ) ພຳຍໃນບຳ້ີ ນ,

ໃນກຳນສຳພຳດແມ່ື ນຈະໄດສີ້ ຳພຳດຂອງຈຳນວນ 187 ຫລງັ ຄຳເຮອນ ໂດຍສະເພຳະແມ່ື ນຈະສອບຖຳມຕຳມແບບຟອມທື່
ໄດກີ້ ະກຽມໄວ.້ີ ເຊື່ ງິ ຈະເນນັີ້ ໃສື່ ກຳນສຳພຳດຂມີ້ ນທ່ື ວົ ໄປ, ລຳຍຮບັ , ລຳຍຈ່ື ຳຍ ບນັ ຫຳສຳເຫດທື່ ເຮດັ ໃຫເ້ີ ກດໄຟປື່ ຳ, ກຳນຖ
ຄອງທ່ື ດນິ ແລະ ຮບແບບກດິ ຈະກຳກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ.ີ້

ຄ) ກຳນສຳພຳດໜື່ ວຍງຳນປ້ີອງກນັ ໄຟປ່ື ຳຂອງລັດວສິ ຳຫະກດິ ນຳີ້ ປະປຳ ສຳຂຳເມອງນຳນ: ສອບຖຳມຕຳມ
ແບບຟອມທື່ ໄດກີ້ ະກຽມໄວ້ີ ເຊື່ ງິ ຈະເນນັ້ີ ໃສ່ື ສຳເຫດກຳນເກດໄຟ, ປະລມິ ຳນຈດຸ ເກດໄຟ, ຈຳນວນຄງັີ້ ປຕ່ື ປ, ຄວຳມຮຸ ນແຮງ
ຂອງໄຟ, ເນອ້ີ ທ່ື ຖກເຜຳົ ໄໝຕີ້ ່ື ປ, ວທິ ກຳນປອີ້ ງກນັ ໄຟ, ວທິ ກຳນດບັ ໄຟປ່ື ຳ ແລະ ນຕິ ກິ ຳຕ່ື ຳງທ່ື ກື່ ຽວພນັ ກບັ ໄຟປື່ ຳ.

+. ກຳນວເິ ຄຳະຂມ້ີ ນ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

258

ພຳຍຫຼງັ ສຳເລດັ ກຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນໃນພຳກສະໜຳມ ແລະ ພຳກຫອີ້ ງກຳນແລວ້ີ ຈື່ ງຶ ນຳເອຳົ ຂມີ້ ນທ່ື ໄດມ້ີ ຳສງັ ລວມ
ເຂຳົີ້ ໂປແກຣມ MMicrosoft Excel ຈຳກນນັີ້ ນຳຂມ້ີ ນທ່ື ໄດມ້ີ ຳວເິ ຄຳະໂດຍນຳໃຊໂ້ີ ປຣແກຣມ SPSS ກຳນວເິ ຄຳະຫຳຄື່ ຳ
ສະຖຕິ ິ ດື່ ງັ ນ:້ີ

- ກຳນວເິ ຄຳະແບບພນັ ລະນຳ: ເປັນກຳນວເິ ຄຳະຂມີ້ ນສ່ື ວນທື່ ເປັນຂມ້ີ ນພນ້ີ ຖຳນດຳ້ີ ນເສດຖະກດິ - ສງັ ຄມົ ຂອງ
ຄອບຄວົ ກ່ື ຸມຕວົ ຢື່ ຳງ ໂດຍນຳສະເໜໃນຕຳງຕະລຳງ ແລະ ສະແດງຄ່ື ຳສະຖຕິ ພິ ນ້ີ ຖຳນເຊ່ື ນັ : ກຳນແຈກຢຳຍຄວຳມຖ່ື , ຄື່ ຳສງ
ສຸດ, ຄື່ ຳຕື່ ຳສຸດ, ແລະ ຄ່ື ຳສະເລື່ ຍສື່ ວນ.

- ໃຊກີ້ ຳນວເິ ຄຳະ (Descriptive Statistic) ຊອກຫຳຄ່ື ຳສະຖຕິ ພິ ນີ້ ຖຳນຂອງປັດໃຈທື່ ເກດໄຟປ່ື ຳ.
- ໃຊກ້ີ ຳນວເິ ຄຳະ (Multi-Linear Regression) ຊອກຫຳຄ່ື ຳຄວຳມສຳພນັ ກບັ ປັດໃຈທ່ື ເກດໄຟປື່ ຳ ເປັນກຳນສກຶ

ສຳຄວຳມສຳພນັ ລະຫວ່ື ຳງຕວົ ແປອດິ ສະຫຼະຫຼຳຍຕວົ ຄ: ເພດ, ອຳຍຸ, ສະຖຳນະພຳບ, ອຳຊບ, ລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳ, ຈຳນວນ
ສະມຳຊກິ ພຳຍໃນຄອບຄວົ , ຊນົ ເຜື່ ຳົ ແລະ ກຳນຄວບຄຸມໄຟ ກບັ ຕວົ ແປຕຳມ 1 ຕວົ ຄ: ຈຳນວນຄງັ້ີ ທື່ ຈດ ເພື່ ອສກຶ ສຳວື່ ຳມ
ຕວົ ແປອດິ ສະຫະຼ ທ່ື ຄຳດຄະເນ ຫຼ ທຳນຳຍ ຂອງຕວົ ແປຕຳມ ໂດຍຂຽນຄວຳມສຳພນັ ໃນຮບແບບສມົ ຜນົ ດື່ ງັ ນ:ີ້

= 0 + 1 1 + 2 2 + ⋯ + + i

ຜນົ ໄດຮ້ີ ບັ (Results)

ຂມ້ີ ນທື່ ວົ ໄປ
ຈຳກຕຳຕະລຳງທ 1: ຜນົ ຈຳກກຳນສຳພຳດ 187 ຄອບຄວົ ເຫນັ ວ່ື ຳມເພດຊຳຍມຈຳນວນ 169 ຄນົ ເທ່ື ຳົ ກບັ 90.4

ສື່ ວນຮອ້ີ ຍ, ເພດຍງິ ມ 18 ຄນົ ກວມເອຳົ 9.6 ສື່ ວນຮອີ້ ຍ, ຊື່ ວງອຳຍຸມຄ່ື ຳສະເລື່ ຍແມ່ື ນ 44 ປ, ສະຖຳນະພຳບ ແຕື່ ງງຳນມ

ຈຳນວນ 169 ຄນົ ເທື່ ຳົ ກບັ 90.4 ສື່ ວນຮອີ້ ຍ, ໝຳ້ີ ຍ ມຈຳນວນ 18 ຄນົ ເທ່ື ຳົ ກບັ 9.6 ສ່ື ວນຮອ້ີ ຍ, ລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳ ເຫນັ
ວ່ື ຳມ ລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳສຳມນັ 94 ຄນົ ເທື່ ຳົ ກບັ 50.3 ສື່ ວນຮອ້ີ ຍ, ວຊິ ຳຊບ 93 ຄນົ ເທ່ື ຳົ ກບັ 49.7 ສື່ ວນຮອີ້ ຍອຳຊບກຳ
ມະກອນ ມ 19 ຄນົ ເທ່ື ຳົ ກບັ 10.2 ສ່ື ວນຮອ້ີ ຍ, ຊຳວກະສກິ ອນ ມ 168 ຄນົ ເທ່ື ຳົ ກບັ 89.8 ສ່ື ວນຮອີ້ ຍ, ຈຳນວນ

ສະມຳຊກິ ຄອບຄວົ ມຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍແມື່ ນ 5 ຄນົ ຕື່ ຄອບຄວົ , ຊນົ ເຜ່ື ຳົ ລຳວລ່ື ຸມ ມ ຈຳນວນ 74 ຄນົ ເທື່ ຳົ ກບັ 39.6 ສື່ ວນຮອ້ີ ຍ,

ກມຶ ມຸ ມ 70 ຄນົ ເທ່ື ຳົ ກບັ 37.4 ສ່ື ວນຮອ້ີ ຍ, ມງົ້ີ ມ 43 ຄນົ ເທ່ື ຳົ ກບັ 23 ສ່ື ວນຮອ້ີ ຍ.
ກຳນໃຊໄ້ີ ຟໃນກຳນເຮດັ ກດິ ຈະກຳກຳນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ປື່ ຳໄມ ້ີ ແລະ ທື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ມທງັ ໝດົ 6.897 ຄງັີ້ ໃນນນັີ້ ກຳນ

ຈດໃນພນີ້ ທ່ື ປື່ ຳໄມ ີ້ ຈຳນວນ 5.934 ຄງັີ້ ຫຼຳຍກວ່ື ຳ ກຳນຈດໃນທ່ື ດນິ ທຳກຳນຜະລດິ ມພຽງ 963 ຄງັ້ີ ແລະ ກຳນຄວບຄຸມ

ໄຟ ຈຳກກຳນສຳພຳດພບົ ບື່ ມກຳນຄວບຄຸມໄຟ ຈຳນວນ 1.323 ຄງັ້ີ ແລະ ມກຳນຄວບຄຸມໄຟ ພຽງແຕ່ື ຈຳນວນ 112 ຄງັີ້ .
ກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ຂອງປະຊຳຊນົ (ສະແດງຂມ້ີ ນໃນຕຳຕະລຳງ)
Table 2 ກດິ ຈະກຳກຳນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມຕີ້ ື່ ກຳນເກດໄຟປ່ື ຳ

The number of Per cent

Type of land use Land use activities N times the fire (%) Remark
is used

Wildlife Hunting 187 2.173 36.61948

Fire for lightning 187 242 4.078193

Forest land Fire for 187 535
mushrooms and

new shoot of 9.015841
vegetables

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

259

Burn for animal 187 129 2.173913
prevention and 7.76879
warm 187 461
Burn for forest 187 100 %
pathways 187 2.394 22.01454
Burn for NTFPs 187 5.934 23.1568
187 212 27.20665
Total 187 27.62201
223
Agricultural land Burn for shifting 100 %
cultivation 262
Gardening in a
rice field 266
Burn weed to 963
Paddy land 6.897
Burn weed to teak

Total

Total average

ຈຳກຕຳຕະລຳງທ 2 ພບົ ວ່ື ຳກຳນໃຊໄີ້ ຟເຂຳົ້ີ ໃນກດິ ຈະກຳກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ປື່ ຳໄມ ້ີ ແລະ ທື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ມທງັ ໝດົ
ຈຳນວນ 6.897 ຄງັ້ີ ໃນນນັີ້ ພບົ ກຳນໃຊໄີ້ ຟເຂຳົີ້ ໃນກດິ ຈະກຳກຳນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ປື່ ຳໄມ ີ້ ຈຳນວນ 5.934 ຄງັ້ີ ເຊື່ ງິ ຫຼຳຍກວື່ ຳກຳນ
ໃຊເີ້ ຂຳົ້ີ ໃນກດິ ຈະກຳກຳນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ມພຽງ 963 ຄງັີ້ .
Table 3 ຜນົ ຂອງກຳນວເິ ຄຳະ (Multi linear regression) ປັດໃຈທື່ ມຜນົ ຕ່ື ກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ປື່ ຳໄມຕ້ີ ່ື ກຳນເກດໄຟປື່ ຳ

Factors N S.E Std. Standardized

Deviation Coefficients (Beta) t P-value

Gender 187 0.02163 0.29573 0.068 0.928 0.354

Age 187 0.05722 0.78240 0.111 1.504 0.134

Status 187 0.02163 0.29573 0.105 1.428 0.155

Education level 187 0.03666 0.50134 -0.050 -0.679 0.498

Occupation 187 0.02215 0.30294 0.116 1.537 0.126

Number of family members 187 0.03762 0.51447 0.145 1.96 0.050*

Trib 187 0.06432 0.87962 0.061 0.801 0.424

Fire control 187 0.04045 0.55319 0.116 1.591 0.113

Enter method is significant at *p-value ≤0.05, R= .294; R Square= 0.076.
ຈຳກຕຳຕະລຳງທ 3 ເຫນັ ວື່ ຳປັດໃຈທ່ື ມຜນົ ຕ່ື ກຳນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ຕື່ ກຳນເກດໄຟປື່ ຳ ເຊ່ື ງິ ປັດໃຈອດິ ສະຫຼະມ 8

ປັດໃຈ ໃນນນັີ້ ມ 1 ປັດໃຈ ຄ: ຈຳນວນສະມຳຊກິ ພຳຍໃນຄອບຄວົ ທື່ ສື່ ງົ ຜນົ ຕ່ື ກຳນເກດໄຟປື່ ຳ ມລະດບັ ຄວຳມແຕກຕື່ ຳງ
ທຳງດຳ້ີ ນສະຖຕິ ໃິ ນລະດບັ ຄວຳມເຊື່ ອໝນັີ້ ນອ້ີ ຍກວື່ ຳ 0.05.
Table 4 ຜນົ ຂອງກຳນວເິ ຄຳະ (Multi linear regression) ປັດໃຈທ່ື ມຜນົ ຕ່ື ກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ ຕື່ ກຳນເກດໄຟປ່ື ຳ

Factors N Mean and Std. Standardized
S.E Deviation Coefficients (Beta) t P-value

Gender 187 0.02163 0.29573 0.093 1.342 0.181

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

260

Age 187 0.05722 0.78240 0.125 1.811 0.072
Status 187 0.02163 0.29573 -0.174 -2.509 0.013*

Education level 187 0.03666 0.50134 0.041 0.596 0.552

Occupation 187 0.02215 0.30294 0.353 4.999 0.000**
-0.119 -1.720 0.087
Number of family members 187 0.03762 0.51447

Trib 187 0.06432 0.87962 -0.009 -0.123 0.902
Fire control 187 0.04045 0.55319 -0.002 -0.025 0.980

Enter method is significant at *p-value ≤0.05*; 0.000**, R= .442; R Square= 0.195.
ຈຳກຕຳຕະລຳງທ 4 ເຫນັ ວ່ື ຳປັດໃຈທ່ື ມຜນົ ຕ່ື ກຳນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ຕື່ ກຳນເກດໄຟປ່ື ຳ ເຊື່ ງິ ມປັດໃຈອດິ ສະຫຼະ

8 ປັດໃຈ ໃນນນັ້ີ ເຫນັ ວ່ື ຳມ 2 ປັດໃຈ ຄ: ສະຖຳນະພຳບ ແລະ ອຳຊບ ທ່ື ສ່ື ງົ ຜນົ ຕື່ ກຳນເກດໄຟປື່ ຳ ມລະດບັ ຄວຳມແຕກຕື່ ຳງ
ທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ໃິ ນລະດບັ ຄວຳມເຊື່ ອໝນັີ້ ນອ້ີ ຍກວື່ ຳ 0.05.

ວຈິ ຳນຜນົ (Results)

ຈຳກກຳນສກຶ ສຳ ໂດຍກຳນກຳນດົ 8 ປັດໃຈອດິ ສະຫະຼ ຄ: ເພດ, ອຳຍຸ, ສະຖຳນະພຳບ, ລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳ, ອຳຊບ
, ສະມຳຊກິ ພຳຍໃນຄອບຄວົ , ຊນົ ເຜື່ ຳົ ແລະ ກຳນຄວບຄຸມໄຟປ່ື ຳ ພອ້ີ ມທງັ ໄດກ້ີ ຳນດົ ເອຳົ ຕວົ ແປຕຳມຄ: ຈຳນວນຄງັີ້ ທ່ື ຈດ
ໃນພນີ້ ທື່ ກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ປື່ ຳໄມ ້ີ ແລະ ທື່ ດນິ ກະສກິ ຳ (Table 3) ເຫນັ ວື່ ຳປັດໃຈຕຳມມຄວຳມສຳພນັ ກບັ ປັດໃຈອດິ ສະຫຼະ

ຄປັດໃຈ ຈຳນວນສະມຳຊກິ ພຳຍໃນຄອບຄວົ ມຜນົ ຕື່ ກຳນເກດໄຟປື່ ຳ ມລະດບັ ຄວຳມແຕກຕື່ ຳງທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ໃິ ນລະດບັ
ຄວຳມເຊື່ ອໝນັ້ີ ນອີ້ ຍກວື່ ຳ 0.05. ແລະ (Table 4) ເຫນັ ວື່ ຳປັດໃຈຕຳມມຄວຳມສຳພນັ ກບັ ປັດໃຈອດິ ສະຫຼະຄປັດໃຈຢື່ 2
ປັດໃຈຄ: ສະຖຳນະພຳບ ແລະ ອຳຊບ ທື່ ສື່ ງົ ຜນົ ຕ່ື ກຳນເກດໄຟປື່ ຳ ມລະດບັ ຄວຳມແຕກຕື່ ຳງທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ໃິ ນລະດັບ
ຄວຳມເຊ່ື ອໝນັ້ີ ນອີ້ ຍກວ່ື ຳ 0.05.

ເມ່ື ອນຳຜນົ ກຳນສກຶ ສຳປັດໃຈທື່ ມຜນົ ຕື່ ກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ແລະ ທ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ ທື່ ມຜນົ ຕື່ ກຳນເກດໄຟປື່ ຳ ເຊ່ື ງິ
ມປັດໃຈອດິ ສະຫຼະມ 8 ປັດໃຈ ແລະ ມ 1 ປັດໃຈຕຳມ ເມ່ື ອມຳປຽບທຽບກບັ ງຳນວໄິ ຈຂອງ ວນິ ດັ ສງົ ມຳ ແລະ ຄະນະ
(2007) ກື່ ຽວກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຄວບຄຸມໄຟປື່ ຳ ກລະນສກຶ ສຳ ພນີ້ ທື່ ປື່ ຳດງົ ໃຫຍື່ ຕຳບນົ ສຳີ້ ງທື່ ອຳເພຫວົ ຕະພຳນ, ຈງັ ຫວດັ

ອຳນຳດຈະເລນ, ປະເທດໄທ; ຊະລດິ ສຈນັ ທອນແກວີ້ ແລະ ນະລນິ ໄຊ ພດັ ທະນຳພງົ ສຳ (2013) ກື່ ຽວກບັ ປັດໃຈກຳນຕງັີ້
ຖ່ື ນິ ຖຳນ ແລະ ພນ້ີ ທ່ື ທຳກນິ ທື່ ສ່ື ງົ ຜນົ ຕ່ື ກຳນໃຊປີ້ ະໂຫຍດພນ້ີ ທ່ື ປ່ື ຳ ແລະ ກຳນຈດັ ກຳນໄຟປ່ື ຳ, ວຳລະສຳນວໄິ ຈລຳດຊະພດັ
ຊຽງໃໝື່ , ປະເທດໄທ; ອຳນນັ ຄຳພຣະ ແລະ ຄະນະ (2021) ກ່ື ຽວກບັ ກຳນວເິ ຄຳະພນີ້ ທື່່ື ສ່ື ຽງຕື່ ກຳນເກດໄຟໄໝໃ້ີ ນຊື່ ວງ

ແລງ້ີ ບລເິ ວນພຣຸຄວນເຄຣງັ , ຈງັ ຫວດັ ນະຄອນລຳດຊະສມຳ, ປະເທດໄທ ເຫນັ ວື່ ຳມຄວຳມສອດຄອງກນັ ຄ: ປັດໃຈທຳງ
ດຳີ້ ນເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ແລະ ປັດໃຈດຳ້ີ ນກດິ ຈະກຳຂອງປະຊຳຊນົ ທື່ ອຳໄສຢື່ ໃນໝື່ ບຳ້ີ ນໃນເຂດພນີ້ ທ່ື ປ່ື ຳ ມຄວຳມສຳພນັ
ກບັ ກດິ ຈະກຳກຳນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ປື່ ຳໄມ ີ້ ແລະ ທື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ທ່ື ກ່ື ໃຫເີ້ ກດໄຟປ່ື ຳ ເຊ່ື ນັ :

- ປັດໃຈດຳີ້ ນເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ
ປ່ື ຳປ້ີອງກນັ ຫວີ້ ຍຮດ ຫວົ ງຳນ ນຳີ້ ປະປຳ ສຳຂຳ ເມອງນຳນ ເປັນແຫື່ ຼງຊບັ ພະຍຳກອນທື່ ສຳຄນັ ຂອງປະຊຳຊນົ ອອ້ີ ມ

ຂຳ້ີ ງ ດື່ ງັ ນນັ້ີ ຈ່ື ງຶ ມຄວຳມສຳພນັ ກບັ ສະພຳບເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ຂອງຊຸມຊນົ ອອີ້ ມຂຳ້ີ ງມຳແຕ່ື ດນົ ນຳນ ມກຳນໃຊປີ້ ະໂຫຍດ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

261

ຊບັ ພະຍຳກອນຂອບເຂດປ່ື ຳ ແລະ ໃນພນ້ີ ທ່ື ປ່ື ຳ ຫຼຳຍປະເພດ ເຊ່ື ນັ : ກຳນໃຊໄ້ີ ມ,້ີ ຫຳເຄ່ື ອງປ່ື ຳຂອງດງົ , ກຳນລ່ື ຳສດັ , ກຳນ
ເຮດັ ໄຮ່ື , ກຳນເຮດັ ນຳ, ກຳນເຮດັ ສວນ ຊ່ື ງຶ ປະຊຳຊນົ ອອີ້ ມຂຳ້ີ ງສ່ື ວນໃຫຍ່ື ແມື່ ນຢຶດຖອຳຊບຊຳວກະສກິ ອນ.

- ປັດໃຈດຳີ້ ນກດິ ຈະກຳຂອງມະນຸດ
ກດິ ຈະກຳດຳີ້ ນລບົ ແລະ ພດຶ ຕກິ ຳຂອງມະນຸດ ລວ້ີ ນມຄວຳມສ່ື ຽງຕື່ ກຳນເກດໄຟໄໝ້ີ ຊື່ ງຶ ໄຟໄໝໃີ້ ນພນ້ີ ທື່ ປ່ື ຳປອີ້ ງ

ກນັ ຫວ້ີ ຍຮດ ຫວົ ງຳນ ນຳ້ີ ປະປຳ ສຳຂຳ ເມອງນຳນ ສື່ ວນໃຫຍື່ ແມ່ື ນເກດມຳຈຳກກຳນກະທຳຂອງປະຊຳຊນົ ທ່ື ອຳໄສຢ່ື ໃນພນ້ີ
ທື່ ໃກຄ້ີ ຽງ ຫຼ ພນີ້ ທ່ື ກຳນກະເສດໃກຄ້ີ ຽງກບັ ປື່ ຳ ໂດຍກຳນໃຊໄີ້ ຟເພ່ື ອຈດຸ ປະສງົ ຄວຳມຕອີ້ ງກຳນຕື່ ຳງໆເຊື່ ນັ : ກຳນຫຳຂອງປ່ື ຳ,
ກຳນລ່ື ຳສັດ, ກຳນຈດພນີ້ ທ່ື ທຳກຳນຜະລດິ (ຈດໄຮ່ື , ສວນ ແລະ ນຳ) ສະນງັີ້ ຈື່ ງຶ ເປັນໄປໄດວ້ີ ື່ ຳຈຳນວນຄັງ້ີ ທ່ື ໄຊໄີ້ ຟໃນ
ກດິ ຈະກຳຕ່ື ຳງໆຂອງຄນົ ແມື່ ນມຜນົ ຕື່ ກຳນເກດໄຟປ່ື ຳໃນພນີ້ ທ່ື ປ່ື ຳ.

ສະຫຸບຼ ຜນົ ໄດຮ້ີ ບັ (Conclusions)

ຜນົ ຈຳກກຳນສກຶ ສຳ 187 ຄອບຄວົ ເທື່ ຳົ ກບັ 100 % ຂອງປະຊຳກອນຕວົ ຢື່ ຳງ ຈຳກກຳນພສິ ດຫຳປັດໃຈທ່ື ນຳພຳ
ໃຫເ້ີ ກດມໄຟປື່ ຳ ຈຳກກຳນກດິ ຈະກຳກຳນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ ້ີ ບລເິ ວນອອີ້ ມພນີ້ ທື່ ເຂດປື່ ຳປ້ີອງກນັ ແຫື່ ງຼ ນຳີ້ ຫວີ້ ຍ
ຮດ ຫວົ ງຳນນຳ້ີ ປະປຳ ເມອງນຳນ ແຂວງຫຼວງພະບຳງ ພບົ ວື່ ຳຕວົ ທ່ື ກ່ື ໃຫເີ້ ກດໄຟປື່ ຳແມ່ື ນປະຊຳກອນທຳງຄວົ ເຮອນທ່ື ມຜນົ
ກື່ ໃຫເ້ີ ກດໄຟປ່ື ຳ ແລະ ປັດໃຈທ່ື ມຜນົ ຕ່ື ກຳນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ້ີ ເຫນັ ວ່ື ຳມ 3 ປັດໃຈຄ: ຈຳນວນສະມຳຊກິ ໃນ
ຄອບຄວົ , ສະຖຳນະພຳບ ແລະ ອຳຊບ ທ່ື ສື່ ງົ ຜນົ ຕ່ື ກຳນເກດໄຟປ່ື ຳ ມລະດບັ ຄວຳມແຕກຕື່ ຳງທຳງດຳີ້ ນສະຖຕິ ໃິ ນລະດບັ
ຄວຳມເຊ່ື ອໝນັີ້ ນອີ້ ຍກວື່ ຳ 0.05.

ຄຳຂອບໃຈ (Acknowledgments)

ໃນກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນແີ້ ມື່ ນຈະບື່ ສຳມຳດປະສບົ ຜນົ ສຳເລດັ ຖຳີ້ ບ່ື ມກຳນໃຫຄີ້ ວຳມຊື່ ວຍເຫຼອ ແລະ ໃຫຄ້ີ ວຳມຮ່ື ວມ
ໄມຮ້ີ ື່ ວມມຈຳກບັນດຳພຳກສ່ື ວນຕື່ ຳງໆ. ຂສະແດງຄຳຂອບໃຈ ແລະ ຮີ້ບນຄຸ ນມຳຍັງຄະນະກະເສດສຳດ ແລະ
ຊບັ ພະຍຳກອນປ່ື ຳໄມ ້ີ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລສຸພຳນຸວງົ , ລດັ ວສິ ຳຫະກດິ ນຳ້ີ ປະປຳ ສຳຂຳເມອງນຳນ ແຂວງຫວຼ ງພະບຳງ ທ່ື ເອອ້ີ
ອຳນວຍຄວຳມສະດວກທຳງດຳີ້ ນສະຖຳນທ່ື ໃນກຳນລງົ ຄນົີ້ ຄວີ້ ຳ ແລະ ຄວຳມມນຳີ້ ໃຈໄມຕຈດິ ເຮດັ ໃຫກ້ີ ຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນໄດ້ີ
ຕຳມກຳນດົ ເວລຳ.

ເອກກະສຳນອຳ້ີ ງອງ (References)

ກະຊວງກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ,້ີ 2005. ຍຸດທະສຳດປ່ື ຳໄມ ້ີ ຮອດປ 2020 ຂອງ ສປປ ລຳວ.ໜ.17.
ກອບສກັ ວນັ ຖງົ ໄຊ ແລະ ພນສະຖດິ ວງົ ສະຫວດັ , 2012. ຜນົ ກະທບົ ຂອງກຳນເຜຳົ ໄຮື່ ໝນວຽນບນົ ພນີ້ ທື່ ສງຕື່ ກຳນເກບັ

ກກັ ແລະ ປື່ ອຍຄຳບອນສື່ ບນັ ຍຳກຳດ. ໜ. 26 (ພຳສຳໄທ).
ຄຳປັນ ສມົ ໃຈນກຶ , 2015. ວທິ ະຍຳນພິ ນົ ຮບແບບກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ກະສກິ ຳຕ່ື ກຳນຮບັ ປະກນັ ສະບຽງອຳຫຳນ ຢ່ື ເມອງຊຽງ

ຮ່ື ອນ, ແຂວງໄຊຍະບລ.ໜ.16.
ບນັ ດດິ ວທິ ະຍຳໄລ, 2019. ຄື່ ມກຳນຈດັ ກຳນຄວຳມຮດີ້ ຳ້ີ ນກຳນຜະລດິ ບນັ ດດິ ແລະ ດຳ້ີ ນກຳນວໄິ ຈ ໂຄງກຳນປັດຍຳທດິ ສະ

ດບນັ ດດິ ທຳງສງັ ຄມົ ສຳດ, ພຳສຳໄທ. ໜ.7.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

262

ຊະລດິ ສຈນັ ທອນແກວ້ີ ແລະ ນະລນິ ໄຊ ພດັ ທະນຳພງົ ສຳ, 2013. ປັດໃຈກຳນຕງັີ້ ຖື່ ນິ ຖຳນ ແລະ ພນີ້ ທື່ ທຳກນິ ທ່ື ສ່ື ງົ ຜນົ ຕ່ື
ກຳນໃຊປີ້ ະໂຫຍດພນີ້ ທ່ື ປ່ື ຳ ແລະ ກຳນຈດັ ກຳນໄຟປ່ື ຳ, ວຳລະສຳນວໄິ ຈລຳດຊະພດັ ຊຽງໃໝື່ , ປະເທດໄທ.ໜ.31.

ວນິ ດັ ສງົ ມຳ1, ກນັ ຖຳວອນ ມະໂນລມົ 2, ລດັ ລ ສຄຳ ແລະ ກຳນຈະນຳ ທອງທ່ື ວົ , 2007. ກຳນຈດັ ກຳນຄວບຄຸມໄຟປື່ ຳ
ກລະນສກຶ ສຳ ພນີ້ ທື່ ປ່ື ຳດງົ ໃຫຍື່ ຕຳບນົ ສຳີ້ ງທື່ ອຳເພຫວົ ຕະພຳນ, ຈງັ ຫວດັ ອຳນຳດຈະເລນ, ປະເທດໄທ.ໜ.211.

ອຳນນັ ຄຳພຣະ1, ຮດິ ດຳ ຍງົ ສະຖດິ ສກັ 2 ແລະ ກພຣະພດິ ພດຶ ຊະມງົ ຄນົ , 2021. ກຳນວເິ ຄຳະພນີ້ ທ່ື່ື ສ່ື ຽງຕື່ ກຳນເກດໄຟໄ
ໝໃ້ີ ນຊື່ ວງແລງ້ີ ບລເິ ວນພຣຸຄວນເຄຣງັ , ຈງັ ຫວດັ ນະຄອນລຳດຊະສມຳ, ປະເທດໄທ.ໜ.244.

Dailynews: More than ten thousand hot spots were found in Lao PDR, (01 April 2020). Avavilable
on line at https://d.dailynews.co.th/politics/766465/. Accessed date: 05 June 2022.

United Nations Development Programme (UNDP NO. 2021). fire-Great threat for bio-diversity
conservation. Avavilable on line at https://www.undp.org/laopdr/blog/ forest-fire-great-
threat-bio-diversity-conservation. Accessed date: 01 June 2022.

Appendix

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

263

ເອກະສຳນຊອ້ີ ນທຳີ້ ຍ

Table 1 General information of the sample population

No. Variables N Definition Indicators
Dummy
There are 169 male interviewees and
(1;0)
1 Gender 187 18 female interviewees. It can be seen
Average
that there are more males value
Dummy
2 Age 187 The average age of the interviewees (1;0)

was 44 years Dummy
(1;0)
Status From the study, it can be seen
Dummy
3 Status 187 that there are 2 statuses: married 169 (1;0)

people and widow 18 people Average
value
Education level found that there are
Dummy
4 Education level 187 94 people with general education level (1;0)
and 93 people with professional
Dummy
education level (1;0)

From the study, it was found that Amount of
burning
5 Occupation 187 there are 2 professions: farmers with

168 people and labourers with 19

people

6 Number of family 187 The average number of family

members members from the 3 villages studied is

5 people

Tribes The interviewer found that

7 Trib 187 there are 3 tribes: Lao with 74 people,

Hmong with 43 people and Kamu with

70 people

Fire control from the interview it was

8 Fire control 187 found that there was no fire control
1232 times and there were only 112

fire control times

9 Amount of burning 187 There were a total of 6. 897 burnings,
during land use
activities and 5. 934 burnings occurred in forest
land, more than 963 burnings in

agricultural land

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

264

ສກສຳຄວຳມຄດິ ເຫນັ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ຕື່ ກບັ ກຳນປກຖ່ື ວົ ເຫອຼ ງຝັກຂຽວສດົ ຂອງບລສິ ດັ ຫງຼັ
ກຳນເກບັ ກ່ື ຽວເຂຳົີ້ ນຳ ຢ່ື ບຳີ້ ນຫວົ ນຳ ເມອງພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລ

The opinions of farmers on the cultivation of fresh green soybeans of the
company after harvesting rice in Huana Village, Phieng District, Xayabouly

Province.

ຟອງສະໝຸດ ໜ່ື ບວົ ສະໄໝ 1*, ພອນປະເສດ ສຫຳ 2, ພອນສະຫວນັ ພຸດທະໄຊ 3, ກຊິ ື່ ງົ ຈຳເຊື່ ງັ ຊ່ື ງົ 4
Fongsamouth NORBOUASAMAI 1*, Phonephaserd SIHA 2, Phonesavanh PHOUTHAXAY

3, Keesong CHASENSONG 4

ຄະນະກະເສດສຳດ ແລະ ຊບັ ພະຍຳກອນປ່ື ຳໄມ ້ີ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລສຸພຳນຸວງົ
Faculty of Agriculture and Forest Resource, Souphanouvong University

Luang Prabang, Laos.

ບດົ ຄດັ ຫຍ ີ້

ໃນກຳນສກຶ ສຳຄວຳມຄິດເຫນັ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນຕື່ ກບັ ກຳນປກຖື່ ວົ ເຫຼອງຝັກຂຽວສົດຂອງບລິສັດ ໂດຍມ
ຈດຸ ປະສງົ : (1) ສກຶ ສຳຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈຂອງຊຳວກະສກິ ອນຕື່ ກບັ ກຳນປກຖື່ ວົ ເຫອຼ ງຝັກຂຽວສດົ ແລະ (2) ສກຶ ສຳບນັ ຫຳ,
ອຸ ປະສກັ ແລະ ແນວທຳງແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳ. ໂດຍສະຖຳນທ່ື ສກຶ ສຳແມ່ື ນຢື່ ບຳີ້ ນຫວົ ນຳ ເມອງພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລ ຈຳກຜນົ
ກຳນສກຶ ສຳສຳພຳດຊຳວກະສກິ ອນກ່ື ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງ ທງັ ໝດົ ຈຳນວນ 52 ຄນົ ດວ້ີ ຍຮບແບບກຳນໃຊຟ້ີ ອມປະເມນທຳງດຳີ້ ນຂ້ີ
ມນທ່ື ວົ ໄປ, ຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈໃນແຕ່ື ລະດຳີ້ ນ, ບນັ ຫຳ ແລະ ອຸປະສກັ ຕື່ ຳງໆ. ຜ່ື ຳນກຳນສອບຖຳມ ແລະ ປະເມນຄວຳມເພື່ ງິ
ພໃຈ ໄດສີ້ ະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ວື່ ຳ ດຳີ້ ນຜນົ ປະໂຫຍດ ແມື່ ນມຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈຕ່ື ກບັ ກຳນປກຖື່ ວົ ເຫຼອງຝັກຂຽວສດົ ຂອງບລສິ ດັ
ໂດຍມຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈຫຼຳຍ ເຊື່ ງິ ມ ຄື່ ຳສະເລ່ື ຍ 4,07 ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນ ດຳີ້ ນກຳນໃຫບີ້ ລກິ ຳນ ທື່ ມຄວຳມເພງິ ພໃຈ 3,58
ນອນໃນຄວຳມເພງິ ພໃຈຫຳຼ ຍເຊ່ື ນັ ກນັ . ສຳລບັ ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳບນັ ຫຳ, ອຸປະສກັ , ແນວທຳງແກໄ້ີ ຂ ແລະ ຂສ້ີ ະເໜຂອງຊຳວ
ກະສກິ ອນ ມຜໃີ້ ຫສ້ີ ຳພຳດ 52 ຄນົ ໄດສີ້ ະແດງໃຫເ້ີ ຫນັ ວ່ື ຳ: ບນັ ຫຳທເປັນບຸລມິ ະສດິ ອນັ ດບັ ໜ່ື ງຶ ແມື່ ນ ສ່ື ງິ ເສດເຫອຼ ຂເີ້ ຫຍອີ້
ກວມເອຳົ 71,15%, ຮອງລງົ ມຳແມື່ ນກຳນນຳໃຊສ້ີ ຳນເຄມ 59,61 % ແລະ ນອີ້ ຍທ່ື ສຸດຄ ກຳນກະກຽມດນມກຳນໄຖດນ
ເລກິ ຫຼຳຍ 55,78 %. ສຳລບັ ຂສີ້ ະເໜຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ແມື່ ນຢຳກໃຫບ້ີ ລສິ ດັ ສື່ ງົ ເສມໃຫປີ້ ະຊຳຊນົ ປກແລວ້ີ ຂຳຍໃຫ້ີ
ທຳງບລສິ ດັ , ເພ່ື ມຄ່ື ຳເຊື່ ຳົ ດນນຳໃຫສ້ີ ງຂນຶີ້ ກວື່ ຳເກື່ ຳົ ຄດິ ເປັນ 51,92% ແລະ ສະເໜໃຫບ້ີ ລສິ ດັ , ພຳກລດັ ຈດັ ເຝິກອບົ ຮມົ
ໃຫປີ້ ະຊຳຊນົ ຮບັ ຮກີ້ ່ື ຽວກບັ ຂະບວນກຳນປກຖ່ື ວົ ເຫອຼ ງໃຫປີ້ ະຊຳຊນົ ຮບັ ຮຢີ້ ື່ ຳງທື່ ວົ ເຖງິ ຄດິ ເປັນ 48,08% ຕຳມລຳດບັ .

ຄຳສບັ ສຳຄນັ : ຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈ, ກຳນປກຖື່ ວົ ເຫອຼ ງເກບັ ຝັກຂຽວສດົ , ບນັ ຫຳຜນົ ກະທບົ

Abstract

Studying the opinions of farmers towards the cultivation of green soybeans of the company

with the purpose of (1) to study the satisfaction of farmers towards the cultivation of green
soybeans and (2) to study the problems, obstacles, and solutions. This study was conducted in

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

265

Huana Village, Phieng District, Xayabouly Province. The results of the study showed that
interviews were implemented with a sample of 52 farmers, using evaluation form for general
information, satisfaction in each aspect, problems, and obstacles. Through inquiry and evaluation
of satisfaction, it has been shown that the benefit side is satisfied with the company's green
soybean cultivation with highest of satisfaction with an average value of 4,07, followed by the
service aspect with a satisfaction of 3.58 lying in a lot of satisfaction as well. The results of the
study of problems, obstacles, solutions and suggestions of farmers, there were 52 interviewees
who showed the opinion that: the priority problem was garbage waste 71.15%, ordered by using
chemicals 59.61% and the last item was the preparation of soil with depth plowing 55.78%. For
the requirements of the farmers, they want the company to encourage people to grow and sell
soybean to the company. To increase their rental fee for growing soybeans approximately 51.92%,
and to propose the company and government section organize training for farmers to understand
about the process of growing soybeans and make people aware of it, which is showed 48.08%
respectively.

Keywords: Satisfaction, Soybean cultivation for harvesting fresh green pods, effective problem.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

266

ບດົ ນຳ (Introduction)

ກຳນປກຖື່ ວົ ເຫຼອງເກບັ ຟັກຂຽວສດົ ເປັນພດທ່ື ມຄວຳມສຳຄນັ ທຳງດຳ້ີ ນເສດຖະກດິ ຊະນດິ ໜ່ື ງ ເນື່ ອງຈຳກມອຳຍຸ
ກຳນເກບັ ກື່ ຽວສນັ້ີ ສຳມຳດປກໄດຕີ້ ະຫຼອດປ ໃຫຜີ້ ນົ ຕອບແທນສງ ແລະ ວ່ື ອງໄວ, ເປັນພດທ່ື ມຄຸນຄ່ື ຳທຳງອຳຫຳນສງ ຈື່ ງ
ນຍິ ມົ ປກຫຼຳຍ ເພື່ ອບລໂິ ພກ ແລະ ສື່ ງົ ອອກ, ປະຈບຸ ນັ ປະເທດລຳວແມື່ ນໄດມີ້ ກຳນຜະລດິ ເພ່ື ອສ່ື ງົ ອອກໄປປະເທດ ສປ
ຈນ ເປັນຈຳນວນຫຼວງຫຼຳຍ ໃນຮບແບບຖ່ື ວົ ເຫຼອງຟັກຂຽວສົດ ເຊ່ື ິງຈຳເປັນຕອີ້ ງມກຳນພດັ ທະນຳລະບົບກຳນຜະລດິ
ຖ່ື ວົ ເຫອຼ ງຟັກສດົ ເພື່ ອເພ່ື ມຜນົ ຜະລດິ ແລະ ໃຫມ້ີ ປະລມິ ຳນສ່ື ງົ ອອກຫຳຼ ຍຂນຶີ້ . (ສມົ ຊຳຍ ພະອບົ ເຫກຼັ , 2015).

ໃນໄລຍະ 4-5 ປຜ່ື ຳນມຳກຳນປກຖ່ື ວົ ເຫອຼ ງຢື່ ເມອງພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລ ມແນວໂນມ້ີ ສງຂນຶ້ີ ເນ່ື ອງຈຳກມກຳນ
ຂະຫຍຳຍພນີ້ ທື່ ປກຫຼຳຍ ເພຳະຜນົ ຕອບແທນທື່ ໄດຮີ້ ບັ ແມ່ື ນຂອີ້ ນຂຳ້ີ ງສງກວ່ື ຳພດອື່ ນໆ ແລະ ຫຳກຕນົີ້ ຖື່ ວົ ເຫອຼ ງຝັກສດົ ໄດີ້
ຮບັ ກຳນເອຳົ ໃຈໃສ່ື ດແລຢື່ ຳງດແລວ້ີ ຜນົ ຜະລດິ ກື່ ສງຂນຶ້ີ . ກຳນປກຖ່ື ວົ ເຫຼອງໃນລະດແລງ້ີ ຫຼງັ ຈຳກເກບັ ກ່ື ຽວເຂຳົີ້ ນຳແມື່ ນ
ສຳມຳດປກໃນລະດແລງີ້ ໄດດີ້ ກວື່ ຳລະດຝົນ ເນ່ື ອງຈຳກກຳນປກໃນລະດແລງີ້ ສຳມຳດຄວບຄຸມກຳນໃຫນີ້ ຳ້ີ ໄດດີ້ ໃນຂະນະທ່ື
ລະດຝົນກຳນປກຖື່ ວົ ເຫອຼ ງມກັ ຈະມບນັ ຫຳເລ່ື ອງໄຟນຳີ້ ຖວີ້ ມ (ກອງສ່ື ງົ ເສມພດໄຮື່ ນຳ ກ່ື ຸມພດນຳ້ີ ມນັ , 1997)

ກຳນປກຖື່ ວົ ເຫອຼ ງຝັກສດົ ຍງັ ເປັນກຳນແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳກຳນເຊື່ ອມໂຊມຂອງດນອກດວີ້ ຍ ເຊ່ື ນັ : ກຳນເຮດັ ນຳຢ່ື ຳງຕື່
ເນ່ື ອງເປັນເວລຳຫຼຳຍປຕດິ ຕື່ ກນັ ສື່ ງົ ຜນົ ໃຫດີ້ ນຊຸດໂຊມ, ກຳນປກພດໝນວຽນ (ປກຖ່ື ວົ ເຫຼອຝັກສດົ ) ຈື່ ງເປັນທຳງອອກ.
ນອກຈຳກນພ້ີ ດຕະກຸນຖື່ ວົ ນນັ້ີ ຍງັ ມຈລຸ ນຊໃນຮຳກຫຼຳຍ (ໄຮໂຊບຽມ) ຊ່ື ວຍດງຶ ໄຮໂຕເຈນລງົ ສື່ ພນີ້ ດນ ແລະ ຫງຼັ ຈຳກເກບັ
ກື່ ຽວແລວີ້ ຍງັ ສຳມຳດໄຖກບົ ຕນົ້ີ ຖື່ ວົ ເຫຼອງໃຫກີ້ ຳຍເປັນປຸ໋ຍພດສດົ ຊ່ື ວຍເພື່ ມອນຊວດັ ຖຸໃນດນອກດວ້ີ ຍ. (ສນສື່ ງົ ເສມ

ກຳນກະເສດແຫື່ ງຊຳດ, 1995).
ຈຳກກຳນດຳເນນກຳນປກຖື່ ວົ ເຫຼອງມຳເປັນໄລຍະເວລຳຫຼຳຍປ ຢື່ ເມອງພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລ ຍງັ ບ່ື ມກຳນປະເມນ

ຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈຂອງຊຳວກະສກິ ອນຕໂຄງກຳນດ່ື ງັ ກື່ ຳວ, ດ່ື ງັ ນນັ້ີ ຂຳ້ີ ພະເຈຳົ້ີ ຈ່ື ງສນົ ໃຈສກຶ ສຳກື່ ຽວກບັ ຄວຳມເພ່ື ງພໃຈຂອງ
ຊຳວກະສກິ ອນຕ່ື ກຳນປກຖື່ ວົ ເຫຼອງຂອງບລສິ ດັ ລງົ ທນຕ່ື ຳງປະເທດ ໂດຍຂຳີ້ ພະເຈຳົີ້ ໄດເ້ີ ຮດັ ກຳນສກຶ ສຳວເິ ຄຳະຂມ້ີ ນ, ສະຫຸຼບ
ຜນົ ລວມທງັ ສງັ ລວມບນັ ດຳຂສ້ີ ະເໜແນະ ອນັ ຈະເປັນປະໂຫຍດຕື່ ເມອງພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລ ໃນກຳນນຳຜນົ ກຳນວໄິ ຈທື່
ໄດຮີ້ ບັ ໄປປະກອບກຳນພຈິ ຳລະນຳຜນົ ກຳນປະຕບິ ດັ ງຳນທ່ື ຜື່ ຳນມຳ ແລະ ຜນົ ລບັ ທື່ ເກດຈຳກງຳນວໄິ ຈອນັ ສະທອ້ີ ນຄວຳມ
ເພື່ ງິ ພໃຈຂອງຊຳວກະສກິ ອນທື່ ເຂຳົ້ີ ຮື່ ວມໂຄງກຳນ ເພື່ ອສຳມຳດດຳເນນກຳນແກໄ້ີ ຂປັນຫຳຕື່ ຳງໆຂອງກຳນເຂຳົ້ີ ມຳລງົ ທນປກ
ຖື່ ວົ ເຫອຼ ງຂອງບລສິ ດັ ໃນຄງັ້ີ ຕ່ື ໄປໃຫດີ້ ຍື່ ງິ ຂນຶ້ີ , ສອດຄ່ື ອງກບັ ສຳເຫດ ແລະ ເຫດຜນົ ຄວຳມຕອ້ີ ງກຳນຂອງປະຊຳຊນົ ຫຳຼ ຍຂນຶີ້
ທື່ ມື່ ຸງສ່ື ກຳນຕອບສະໜອງຄວຳມຕອີ້ ງກຳນຂອງປະຊຳຊນົ ຢື່ ຳງທື່ ວົ ເຖງິ , ເທ່ື ຳົ ທຽມ ແລະ ເປັນທຳ ເພ່ື ອໃຫປ້ີ ະຊຳຊນົ ມຊວດິ
ຄວຳມເປັນຢື່ ທື່ ດຕຳມແຜນພດັ ທະນຳເສດຖະກດິ ຂອງແຂວງທ່ື ວຳງອອກ.

ກຳນປະເມນຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈເປັນກຳນປະເມນຄວຳມຮ່ື ວມມຮ່ື ວມໃຈ ແລະ ຄວຳມເຂຳົ້ີ ໃຈອນັ ດຕ່ື ກນັ , ຄວຳມເພ່ື ງິ
ພໃຈເປັນຜນົ ຂອງກຳນຮບັ ຮ້ີ ແລະ ປະເມນຄຸນນະພຳບຂອງກຳນບລກິ ຳນໃນສ່ື ງິ ທ່ື ຜຮີ້ ບັ ບລກິ ຳນຄຳດຫວງັ ວ່ື ຳຄວນຈະໄດຮ້ີ ບັ
ແລະ ສື່ ງິ ທື່ ຜຮ້ີ ບັ ບລກິ ຳນໄດແີ້ ທຈ້ີ ງິ .

ຈຳກເຫດຜນົ ຂຳີ້ ງເທງິ ຂຳ້ີ ພະເຈຳົ້ີ ຈ່ື ງມຈດຸ ປະສງົ ເພ່ື ອປະເມນຄວຳມເພື່ ງພໃຈຂອງຊຳວກະສິກອນ ບຳ້ີ ນຫວົ ນຳ
ເມອງພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລ ຕື່ ກບັ ກຳນເຂຳົ້ີ ຮ່ື ວມໂຄງກຳນປກຖື່ ວົ ເຫຼອງຝັກຂຽວສດົ ຂອງບລສິ ດັ ໃສ່ື ທື່ ງົ ນຳ ຫຼງັ ກຳນເກບັ
ກື່ ຽວເຂຳົີ້ ນຳ ແລະ ຊອກຫຳວທິ ທຳງແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳ, ອຸປະສກັ ແລະ ຂສ້ີ ະເໜແນະ ເພ່ື ອເປັນຂມ້ີ ນໃນກຳນນຳໄປສ່ື ງົ ເສມໃນ

ອະນຳຄດົ .

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

267

ວທິ ດຳເນນກຳນວໄິ ຈ (Methodology)

ອຸ ປະກອນ:
ກຳນວໄິ ຈຄງັ້ີ ນເີ້ ປັນກຳນວໄິ ຈໃນຮບແບບປະລມິ ຳນ (Quantitative Research) ເກບັ ລວບລວມຂມ້ີ ນໂດຍໃຊ້ີ

ແບບສຳພຳດ (Questionnaire). ເຊງິ ອຸປະກອນທໃຊປ້ີ ະກອບດວີ້ ຍ: ແບບຟອມສຳພຳດ, ກອີ້ ງຖ່ື ຳຍຮບ, ປີ້ມບນັ ທກຶ

ແລະ ອຸປະກອນບນັ ທກຕື່ ຳງໆ.

ວທິ ກຳນສກຶ ສຳ
ກຳນສກຶ ສຳຄງັ້ີ ນເ້ີ ປັນກຳນສກຶ ສຳໃນຮບແບບປະລມິ ຳນ (Quantitative Research) ເກບັ ລວບລວມຂມີ້ ນໂດຍ

ໃຊແີ້ ບບສຳພຳດ (Questionnaire) ເປັນກຳນວໄິ ຈທື່ ມຈດຸ ປະສງົ (1) ສກຶ ສຳລະດບັ ຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈຂອງຊຳວກະສກິ ອນຕ່ື
ກຳນປກຖ່ື ວົ ເຫຼອງຂອງບລສິ ດັ ແລະ (2) ສກຶ ສຳບນັ ຫຳ, ອຸປະສກັ ແລະ ແນວທຳງແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳ ໂດຍສະຖຳນທ່ື ສກຶ ສຳ
ແມື່ ນຢ່ື ບຳີ້ ນຫວົ ນຳ ເມອງພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລ ໂດຍມກຳນດຳເນນກຳນຄນົ້ີ ຄວຳ້ີ ວໄິ ຈ ດື່ ງັ ນ:ີ້
ສະຖຳນທື່

ສະຖຳນທື່ ໃຊໃີ້ ນກຳນຄນົີ້ ຄວຳ້ີ ວໄິ ຈຄງັ້ີ ນແີ້ ມ່ື ນລງົ ປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ຢ່ື ບຳ້ີ ນ ຫວົ ນຳ ເມອງ ພຽງ ແຂວງ ໄຊຍະບລ.

ປະຊຳກອນ ແລະ ກື່ ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງ
ປະຊຳກອນທື່ ໃຊໃີ້ ນກຳນສກຶ ສຳຂມີ້ ນຄງັີ້ ນແ້ີ ມື່ ນກຳນດົ ເອຳົ ຊຳວກະສກິ ອນແບບສື່ ຸມເອຳົ (ໂດຍໃຊຕ້ີ ຳຕະລຳງຂອງ

krejcie and morgan) ຈຳນວນ 52 ຄົນ ຢື່ ບຳີ້ ນຫວົ ນຳ ເມອງພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລ ເຊື່ ິງເປັນບຳ້ີ ນທື່ ບລສິ ດັ ປກ

ຖ່ື ວົ ເຫອຼ ງ.
ເຄື່ ອງມທ່ື ໃຊໃ້ີ ນກຳນເກບັ ລວບລວມຂມີ້ ນ

ເຄ່ື ອງມທື່ ໃຊໃ້ີ ນກຳນເກບັ ລວບລວມຂມ້ີ ນມຄ: ແບບສອບຖຳມຄວຳມເພື່ ງພໃຈຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ເຊ່ື ງິ ມ
ລຳຍລະອຽດດື່ ງັ ນ:ີ້

ພຳກທ 1: ຂມ້ີ ນທ່ື ວົ ໄປຂອງຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມ ເປັນຂມ້ີ ນເບອີ້ ງຕນົ້ີ ຂອງຜຕີ້ ອບແບບສອບຖຳມ ໃນຫວົ ຂທ້ີ ່ື

ກ່ື ຽວຂອ້ີ ງກບັ ເພດ, ອຳຍຸ, ລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳ, ສະຖຳນະພຳບ, ອຳຊບ, ລຳຍຮບັ ຫກຼັ ໄດມ້ີ ຳຈຳກໃສ, ລຳຍໄດສ້ີ ະເລ່ື ຍຕື່ ເດອນ.

ພຳກທ 2: ເປັນຂມ້ີ ນກ່ື ຽວກບັ ຄວຳມເພງພໃຈຂອງຊຳວກະສກິ ອນທປະກອບດວ້ີ ຍ: ຄວຳມເພງພໃຈດຳ້ີ ນກຳນໃຫີ້
ບລກິ ຳນ ຂອງໂຄງກຳນປກຖ່ື ວົ ເຫຼອງ ມ 21 ຂ້ີ ແລະ ຄວຳມເພື່ ງພໃຈ ດຳ້ີ ນກຳນຮບັ ຜນົ ປະໂຫຍດ ຈຳກກຳນປກຖື່ ວົ ເຫອຼ ງ

ຟັກຂຽວສດົ ມ 11 ຂ້ີ ໂດຍເກນວດັ ລະດບັ ຄວຳມພໃຈອງໃຫຮີ້ ບແບບຂອງ ທ່ື ຳນ ລນິ ເກຣິ ທ (Linkert) ໂດຍມກຳນກຳນດົ
ດ່ື ງັ ນ:ີ້

ມລະດບັ ຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈຫຼຳຍສຸດ ເທ່ື ຳົ ກບັ 5 ຄະແນນ

ມລະດບັ ຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈທ່ື ຫຼຳຍ ເທ່ື ຳົ ກບັ 4 ຄະແນນ

ມລະດບັ ຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈປຳນກຳງ ເທື່ ຳົ ກບັ 3 ຄະແນນ

ມລະດບັ ຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈນອີ້ ຍ ເທື່ ຳົ ກບັ 2 ຄະແນນ

ມລະດບັ ຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈນອີ້ ຍທື່ ສຸດ ເທ່ື ຳົ ກບັ 1 ຄະແນນ

ພຳກທ 3 : ບນັ ຫຳ, ອຸປະສກັ , ແນວທຳງແກໄ້ີ ຂ ແລະ ຂສ້ີ ະເໜແນະ ເປັນຄຳຖຳມແບບເປດ ໂດຍໃຫຜ້ີ ຕ້ີ ອບແບບ

ສອບຖຳມໄດສ້ີ ະແດງຄວຳມຄດິ ເຫນັ ໃນ ບນັ ຫຳ, ອຸປະສກັ , ແນວທຳງແກໄ້ີ ຂ ແລະ ຂສ້ີ ະເໜແນະ.

ກຳນເກບັ ຂມີ້ ນ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

268

ໄດດີ້ ຳເນນກຳນເກບັ ລວບລວມຂມ້ີ ນໃນກຳນວໄິ ຈ ດວ້ີ ຍກຳນແຈກຢຳຍແບບສອບຖຳມໂດຍກງົ ໃຫກ້ີ ບັ ກື່ ຸມຕວົ ຢື່ ຳງ
ຈຳນວນ 52 ຕວົ ຢ່ື ຳງ ເຊື່ ງິ ເປັນຊຳວກະສກິ ອນທ່ື ໃຫເີ້ ຊື່ ຳົ ດນນຳ ແລະ ຊແີ້ ຈງລຳຍລະອຽດໃນກຳນຕອບແບບສອບຖຳມ
ແລະ ຮບັ ແບບສອບຖຳມກບັ ຄນດວີ້ ຍຕວົ ເອງ ແລະ ບນັ ທກຶ ຂມ້ີ ນ ແລວ້ີ ນຳເອຳົ ຂມ້ີ ນທື່ ໄດມ້ີ ຳຈດັ ໝວດໝ່ື , ລງົ ລະຫດັ ຂມ້ີ ນ
ແລະ ກວດສອບຄວຳມສມົ ບນຂອງແບບຟອມສຳພຳດ ຈຳກນນັ້ີ ນຳຂມີ້ ນໄປວເິ ຄຳະທຳງສະຖຕິ ິ ດວ້ີ ຍໂປແກມ SPSS.
ກຳນວເິ ຄຳະຂມີ້ ນທຳງສະຖຕິ ິ

ຜວ້ີ ໄິ ຈດຳເນນກຳນວເິ ຄຳະຂມ້ີ ນທື່ ວົ ໄປຂອງຊຳວກະສກິ ອນໂດຍກຳນໃຊສີ້ ະຖຕິ ເິ ຊງພນັ ລະນຳ (Descriptive
statistics) ໄດແ້ີ ກື່ ຄວຳມຖ່ື ແລະ ຄື່ ຳເປເຊນັ (%) ເຮດັ ກຳນວເິ ຄຳະຂມີ້ ນຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈຂອງຊຳວກະສກິ ອນທ່ື ເຂຳົ້ີ ຮື່ ວມ
ໃນກຳນໃຫເ້ີ ຊ່ື ຳົ ດນ ໂດຍໃຊສີ້ ະຖຕິ ເິ ຊງປະລມິ ຳນ (Quantitative statistics) ໄດແີ້ ກື່ : ຄື່ ຳສະເລ່ື ຍ ແລະ ຄື່ ຳບື່ ຽງເບນ
ມຳດຕະຖຳນ ແລະ ແປຄວຳມໝຳຍຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍຕຳມຄຳແນະນຳຂອງ ບຸນຊມົ (2002) ດື່ ງັ ນ:້ີ

ຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍ 4.51-5.00 ໝຳຍເຖງິ ມຄວຳມເພງິ ພໃຈຢື່ ໃນລະດບັ ຫຳຼ ຍທື່ ສຸດ

ຄ່ື ຳສະເລື່ ຍ 3.51-4.50 ໝຳຍເຖງິ ມຄວຳມເພງິ ພໃຈຢື່ ໃນລະດບັ ຫຳຼ ຍ

ຄ່ື ຳສະເລື່ ຍ 2.51-3.50 ໝຳຍເຖງິ ມຄວຳມເພງິ ພໃຈປຳນກຳງ

ຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍ 1.51-2.50 ໝຳຍເຖງິ ມຄວຳມເພງິ ພໃຈໜອ້ີ ຍ
ຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍ 1.00-1.50 ໝຳຍເຖງິ ມຄວຳມເພງິ ພໃຈໜອ້ີ ຍທ່ື ສຸດ

ຜນົ ໄດຮ້ີ ບັ (Results)

ຂມ້ີ ນທ່ື ວົ ໄປຂອງຊຳວກະສກິ ອນ

ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳສຳພຳດຊຳວກະສກິ ອນກ່ື ຸມຕວົ ຢື່ ຳງ ຢ່ື ບຳີ້ ນຫວົ ນຳ ເມອງພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລ ທງັ ໝດົ ຈຳນວນ
52 ຄອບຄວົ ທຳງດຳີ້ ນຂມີ້ ນທ່ື ວົ ໄປທປະກອບດວີ້ ຍ ເພດ, ອຳຍຸ, ລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳ, ອຳຊບ, ລຳຍຮບັ ຫຼກັ , ລຳຍໄດຕີ້ ື່
ເດອນ ພບົ ວ່ື ຳ: ຊຳວກະສກິ ອນທື່ ຕອບແບບສອບຖຳມສ່ື ວນໃຫຍ່ື ເປັນເພດຍງິ 32 ຄນົ ກວມເອຳົ 61,50 %, ເພດຊຳຍ 20

ຄນົ ຄດິ ເປັນ 38,50%, ສວນຊື່ ວງອຳຍຸຂອງກ່ື ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງສ່ື ວນໃຫຍື່ ແມື່ ນມອຳຍຸລະຫວ່ື ຳງ 40-49 ປ ກວມເອຳົ 38,50
% ເປັນສ່ື ວນໃຫຍ່ື , ຮອງລງົ ແມ່ື ນຊ່ື ວງອຳຍຸ 50-59 ປ (36,5 %), ນອກຈຳກນີ້ ຍງັ ມຊ່ື ວງອຳຍຸລະຫວ່ື ຳງ 30-39 ປ

(15,40%), 20-29 ປ (5,80%) ແລະ 60 ປ ຕຳມລຳດບັ . ໃນດຳ້ີ ນລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳສະແດງໃຫເ້ີ ຫນັ ວ່ື ຳ ກ່ື ຸມຊຳວກະຊ
ກອນມລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳສ່ື ວນໃຫຍ່ື ແມື່ ນຈບົ ມດັ ທະຍມົ ຕອນຕນົີ້ ທ່ື ມເປເຊນັ ສງເຖງິ 40,40 %, ຮອງລງົ ມຳແມ່ື ນ ຊນັີ້
ປະຖມົ ສກຶ ສຳ 26,90 %, ຈບົ ຊນັ້ີ ສງ 3 ຄນົ ເທື່ ຳົ ກບັ 5,80% ແລະ ບ່ື ມກຳນສກຶ ສຳ 6 ຄນົ ເທ່ື ຳົ ກບັ (11,50 %). ຍື່ ງິ ໄປ
ກວື່ ຳນີ້ ກ່ື ຸມຊຳວກະສກິ ອນຍງັ ມແຫ່ື ຼງລຳຍຮບັ ຈຳກ ຂຳຍຜນົ ຜະລດິ ກະສກິ ຳ 25 ຄນົ ເທ່ື ຳົ ກບັ 48,10 %, ຮບັ ຈຳ້ີ ງ 15 ຄນົ ເທື່ ຳົ
ກບັ 28,8 %, ຄຳີ້ ຂຳຍ 7 ຄົນ 13,50 % ແລະ ອ່ື ນອກໆ ໂດຍຄິດສະເລ່ື ຍລຳຍຮບັ ຕື່ ເດອນສງສຸດຢື່ ທື່ 1,500,0001 -
2,000,000 ກບ ມ 26 ຄນົ ເທ່ື ຳົ ກບັ 50% ແລະ ຕື່ ຳສຸດແມ່ື ນ ລະຫວ່ື ຳງ 1,000,0001- 1,500,000 ກບ ມ 11 ຄນົ ເທື່ ຳົ
ກບັ 21,20% ສະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ດ່ື ງັ ຕຳຕະລຳທ 1.

ຜນົ ປະເມນຄວຳມເພງພໃຈຂອງຊຳວກະສກອນ
ຈຳກກຳນວເິ ຄຳະຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈທຳງດຳ້ີ ນກຳນບລກິ ຳນ ໂດຍແມ່ື ນຢື່ ໃນລະດບັ ຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈຫຼຳຍ (ຄື່ ຳສະເລ່ື ຍຢື່ ທື່

3.58) ເຊື່ ງິ ມນັ ໄດສີ້ ະແດງອອກໃຫເ້ີ ຫນັ ໃນແຕ່ື ລະເນອ້ີ ຫຳທື່ ປະຊຳຊນົ ສື່ ວນໃຫຍື່ ແມື່ ນມຄວຳມເພງິ ພໃຈຫຼຳຍໃນກຳນເຂຳົ້ີ
ຮື່ ວມໂຄງກຳນດື່ ງັ ກື່ ຳວ, ແລະ ຍ່ື ງິ ໄປກວື່ ຳນນັ້ີ ມນັ ໄດສ້ີ ະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ເຖງິ ເປເຊນັ ຄວຳມເພງິ ພໃຈໃນລະດບັ ສງເຖງິ 71.63
% ເຊື່ ງິ ມນັ ເປັນໂຕຢນຢັນວ່ື ຳ ປະຊຳຊນົ ສື່ ວນໃຫຍື່ ແມ່ື ນມຄວຳມພໃຈຫຳຼ ຍຕື່ ກບັ ໂຄງກຳນດ່ື ງັ ກ່ື ຳວ. ໂດຍສະເພຳະ ກ່ື ຽວກບັ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

269

ກຳນກຳນຈດັ ກຳນຖ່ື ວົ ເຫອຼ ງທ່ື ເປັນລະບຽບ ແລະ ດຳີ້ ນໜ່ື ວຍງຳນພຳກລດັ ແລະ ທຳງບລສດັ ໄດໃ້ີ ຫກີ້ ຳນສະໜລັ ບສະໜນ
ແລະ ລງົ ກວດກຳຢື່ ຳງສະໝື່ ຳສະເໝ ທ່ື ມຄະແນນຄວຳມເພງພໃຈສງເຖງິ 4.56 - 4.88 ແລະ ມເປເຊນັ ຄວຳມເພງິ ພໃຈສງ
ເຖງິ 91.15 - 97.69 %, ເຖງິ ຢ່ື ຳງໃດກຕຳມ, ໃນກຳນປະເມນຄວຳມເພງພໃຈດຳ້ີ ນບລກິ ຳນນີ້ ກຍງັ ມບຳງເນອ້ີ ຫຳທ່ື ເຮດັ ໃຫີ້
ປະຊຳຊົນຜເ້ີ ຂົຳ້ີ ຮື່ ວມໂຄງກຳນມຄວຳມເພງພໃຈໃນລະດັບພໃຈນອຍີ້ ແລະ ນອີ້ ຍທສຸ ດເຊື່ ັນວື່ ຳ: ກຳນຈດັ ກຳນ
ສື່ ງິ ແວດລອ້ີ ມ (ຂເ້ີ ຫຍອ້ີ ) ແລະ ກຳນໄຖດນເລກເກນໄປ ທ່ື ມຄະແນນຄວຳມເພງພໃຈຢື່ ລະຫວ່ື ຳງ 1.31 - 1.79 ແລະ ມ
ເປເຊັນຄວຳມພເຂຳົ້ີ ໃຈຢ່ື 26.15 - 35.77 %. ຈຳກຜນົ ປະເມນດື່ ງັ ກ່ື ຳວມນັ ໄດສ້ີ ່ື ງົ ຜນົ ໃຫລີ້ ະດບັ ຄວຳມເພງິ ພໃຈຂອງ
ປະຊຳຊນົ ທ່ື ເຂຳົີ້ ຮື່ ວມໂຄງກຳນດື່ ງັ ກ່ື ຳວນ້ີ ມຄວຳມເພງພໃຈໃນດຳີ້ ນກຳນບລກິ ຳນແມື່ ນນອນໃນລະດບັ ຄວຳມພໃຈຫຳຼ ຍ ດື່ ງັ

ຕຳລະລຳງທ 2.
ອກດຳີ້ ນໜ່ື ງໃນກຳນປະເມນຄວຳມເພງພໃຈຕື່ ກບັ ຜເ້ີ ຂຳົ້ີ ຮື່ ວມໂຄງກຳນດ່ື ງັ ກ່ື ຳວຄ ດຳີ້ ນຜນົ ປະໂຫຍດ ເຊ່ື ງິ ເປັນອກິ ດຳ້ີ ນ

ທ່ື ຊວີ້ ດັ ວ່ື ຳ ປະຊຳຊນົ ພໃຈຕ່ື ກບັ ໂຄງກຳນດ່ື ງັ ກ່ື ຳວ ຫຼ ບ່ື . ຈຳກກຳນປະເມນໃນດຳີ້ ນດ່ື ງັ ກື່ ຳວນໄີ້ ດສ້ີ ະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ວ່ື ຳ: ແມ່ື ນຢ່ື ໃນ
ລະດບັ ຄວຳມເພ່ື ງິ ພໃຈຫຼຳຍຄກບັ ດຳ້ີ ນກຳນບລກິ ຳນ ໂດຍມຄະແນນຄວຳມເພງພໃຈຢື່ ໃນລະດບັ 4.07 ແລະ ມເປເຊນັ ຄວຳມ
ເພງິ ພຢ່ື ທ 81.40 %, ຍ່ື ງິ ໄປກວ່ື ຳນນັ້ີ ແຕື່ ລະດຳ້ີ ນຂອງກຳນປະເມນຄວຳມເພງິ ພໃຈກ່ື ນອນຢື່ ໃນລະດບັ ຄວຳມເພງິ ພໃຈຫຼຳຍ
ເກອບທງັ ໝດົ ບື່ ວ່ື ຳຈະເປັນດຳ້ີ ນ: ຊຳວກະສກິ ອນມຄວຳມຮດີ້ ຳີ້ ນກຳນປກຖື່ ວົ ເຫຼອງຫຼຳຍຂນຶີ້ (ຄື່ ຳສະເລື່ ຍລວມ 4.40), ທ່ື ຳນ
ໄດຮີ້ ບັ ປະໂຫຍດຈຳກກຳນເຂຳົີ້ ຮ່ື ວມໂຄງກຳນປກຖື່ ວົ ເຫອຼ ງນີ້ ໃນລະດບັ ຫຼຳຍນອີ້ ຍປຳນໃດ (ຄ່ື ຳສະເລື່ ຍລວມ 4.15) ຮອງລງົ
ມຳແມ່ື ນ ກຳນໄດເ້ີ ຂຳົີ້ ຮ່ື ວມໂຄງກຳນແມື່ ນໄດເ້ີ ຮດັ ໃຫຄ້ີ ຸນນະພຳບຊວດິ ຂອງທື່ ຳນເປັນແນວໃດ (ຄື່ ຳສະເລື່ ຍ 4.38). ນອກຈຳກ
ນ,້ີ ຍງັ ມດຳີ້ ນອ່ື ນໆອກ ເຊ່ື ງິ ໃນແຕ່ື ລະດຳີ້ ນແມ່ື ນນອນຢື່ ໃນລະດບັ ຄວຳມເພງພໃຈຫຼຳຍ (ຕຳຕະລຳງທ 3) ສະນນັ້ີ ມນັ ຈ່ື ງຶ ເປັນສື່ ງິ
ທື່ ຢນຢັນໄດວີ້ ື່ ຳ ປະຊຳຊນົ ຜທ້ີ ື່ ເຂຳົ້ີ ຮື່ ວມໂຄງກຳນດື່ ງັ ກ່ື ຳວແມ່ື ນມຄວຳມເພງພໃຈຫຼຳຍໃນດຳ້ີ ນຜນົ ປະໂຫຍດ.
ບນັ ຫຳ, ອຸປະສກັ , ແນວທຳງແກໄ້ີ ຂ ແລະ ຂສ້ີ ະເໜຂອງຊຳວກະສກິ ອນ

ຜນົ ກຳນສຳພຳດກື່ ຸມຕວົ ຢື່ ຳງຈຳນວນ 52 ຄອບຄວົ ກື່ ຽວກບັ ກຳນສກຶ ສຳບນັ ຫຳ, ອຸປະສກັ ແລະ ແນວທຳງແກໄີ້ ຂ
ບນັ ຫຳ ຢ່ື ບຳີ້ ນຫວົ ນຳ ເມອງພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລ ຜນົ ຂອງກຳນສກຶ ສຳໄດສ້ີ ະແດງໃຫເີ້ ຫນັ ວື່ ຳ ບນັ ຫຳສື່ ງິ ເສດເຫຼອຂເ້ີ ຫຍອີ້
ເປັນບນັ ຫຳບລມິ ະສດິ ອນັ ດບັ ໜ່ື ງ ໂດຍມຜຕີ້ ອບຈຳນວນ 37 ຄນົ ຄດິ ເປັນ 71,15 % ແລະ ຮອງລງົ ມຳຄກບັ ຫຳກ່ື ຽວກຳນ
ໃຊກ້ີ ຳນເຄມຫຼຳຍເກນໄປ ມເຖງິ 31 ຄນົ ຕອບ ກວມເອຳົ 59,61 %. ສື່ ວນບນັ ຫຳທ່ື ພບົ ເຫນັ ນອີ້ ຍ ຫຼ ບື່ ມບນັ ຫຳເລຍຄ
ກຳນນຳໃຊນ້ີ ຳ້ີ ຈຳກຊນົ ລະປະມຳນ, ກຳນກະກຽມດນ ແລະ ຂຄີ້ ດັ ແຍງອ່ື ນໆ (ຕຳຕະລຳງທ 4). ນອກຈຳກນ້ີ ໃນກຳນປະ
ເມນດຳ້ີ ນບນັ ຫຳທື່ ເກດຂນຶ້ີ ໃນກຳນປກຖື່ ວົ ເຫຼອງຂອງບລສິ ດັ ປະຊຳຊນົ ຍງັ ໄດມີ້ ຂສີ້ ະເໜແນະເພ່ື ອໃຫຫ້ີ ຳວທິ ແກໄ້ີ ຂກ້ີ ບັ
ບນັ ຫຳສະພຳບຕວົ ຈງິ ແລະ ສອດ ຄ່ື ອງກບັ ກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ປະຕບດັ ວຽກງຳນຕວົ ຈງິ ເຊ່ື ນັ : ໃຫທີ້ ຳງບລສິ ດັ ຈນັ ສນັ ບ່ື ອນເກບັ ມຽ້ີ ນ
ຂເີ້ ຫຍອ້ີ ໃຫເີ້ ປັນຈດຸ ແລະ ມຄວຳມເປັນລະບຽບ ບ່ື ກະທບົ ກບັ ສ່ື ງິ ແວດລອ້ີ ມ. ພອີ້ ມທງັ ໄດແ້ີ ນະນຳໃຫທີ້ ຳງບລສິ ດັ ໃຊສີ້ ຳນ
ເຄມໃຫຖີ້ ກຕອ້ີ ງຕຳມລະບຽບຫກຼັ ກຳນ, ບື່ ໃຫປີ້ ະສມົ ສຳນເຄມຕຳມແຄມຮ່ື ອງຊນົ ລະປະທຳນ ແລະ ແຄມທ່ື ງົ ນຳ. ກ່ື ຽວກບັ
ກຳນກຽມດນ ໄດແ້ີ ນະນຳໃຫທ້ີ ຳງບລສິ ດັ ປັບຄນັ ໄຖໃຫໄີ້ ຖດນລງົ ຕນີ້ ຫຼຶ ເປັນໄປໄດໃີ້ ຫໃ້ີ ຊລ້ີ ດົ ໄຖນຳເດນຕຳມ, ບ່ື ຄວນຍກົ
ໜຳນປກຖື່ ວົ ເຫຼອສງຫຼຳຍ ແລະ ບ່ື ໃຫຂ້ີ ຸ ດຮ່ື ອງລະບຳຍນຳ້ີ ຢ່ື ຕຳມແຄມຄນັ ນຳເລກິ ຫຼຳຍ. ສ່ື ວນດຳີ້ ນກຳນແກໄ້ີ ຂຂຂ້ີ ດັ ແຍງ
ແມ່ື ນໄດສ້ີ ະເໜໃຫບີ້ ລສິ ດັ ວ່ື ຳຄວນໃຫກ້ີ ຽດແກື່ ປະຊຳຊນົ ບ່ື ໃຫເີ້ ອຳົ ແຕື່ ໃຈບລສິ ດັ ແລະ ຂໃຫຝ້ີ ່ື ຳຍລດັ ລງົ ໃກຊີ້ ດິ ຕດິ ແທດ
ກບັ ປະຊຳຊນົ , ມຳມສື່ ວນຮື່ ວມ ມບດົ ບຳດໃນກຳນແກໄ້ີ ຂບນັ ຫຳໃຫຫີ້ ຼຳຍຂນຶ້ີ . ຍື່ ງິ ໄປກວ່ື ຳນນັີ້ ຈຳກກຳນສຳພຳດກື່ ຸມຕວົ ຢື່ ຳງ
ສື່ ວນໃຫຍື່ ຢຳກສະເໜໃຫບ້ີ ລສິ ດັ , ພຳກລດັ ຈດັ ເຝິກອບົ ຮມົ ໃຫປ້ີ ະຊຳຊນົ ຮບັ ຮກ້ີ ື່ ຽວກບັ ຂະບວນກຳນປກຖື່ ວົ ເຫຼອງໃຫີ້
ປະຊຳຊນົ ຮບັ ຮຢີ້ ື່ ຳງທື່ ວົ ເຖງິ .

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

270

ວຈິ ຳນຜນົ (Discussions)

ຈຳກຜນົ ໄດຮ້ີ ບັ ຂອງກຳນສຳພຳດກຳນເຂຳົ້ີ ຮ່ື ວມໂຄງກຳນປກຖື່ ວົ ເຫອຼ ງຝັກສດົ ຂອງບລສດັ ຈນ ຢື່ ບຳ້ີ ນຫວົ ນຳ ເມອງ
ພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລ ໂດຍສກຶ ສຳ ຄວຳມເພງພໃຈໃນໂຄງກຳນສື່ ງົ ເສມດື່ ງັ ກື່ ຳວອຳດເວຳົີ້ ໄດວ້ີ ່ື ຳ: ປະຊຳຊນົ ສື່ ວນໃຫ່ື ຍ ແມື່ ນ
ມຄວຳມສນົ ໃຈ ແລະ ຖກເປົຳີ້ ໝຳຍຂອງທຳງໂຄງກຳນທ່ື ກຳນດົ ເອຳົ ເນື່ ອງຈຳກວ່ື ຳ ປະຊຳຊນົ ຜທີ້ ເຂຳົີ້ ຮ່ື ວມໃນໂຄງກຳນສື່ ວນ
ໃຫຍ່ື ແມື່ ນ ມເງ່ືອນໄຂສະດວກ ແລະ ມພນ້ີ ທື່ ໃນກຳນຜະລດ, ຍ່ື ງິ ໄປກວື່ ຳນນັ້ີ ປະຊຳຊນົ ທື່ ເຂຳົີ້ ຮ່ື ວມນ້ີ ແມື່ ນ ຍງັ ຂຳດວຽກ
ເຮດັ ງຳນທຳຫຼຳຍ ເຊື່ ງິ ອຳດເປັນເງ່ືອນໄຂທ່ື ເໝຳະສມົ ຂອງກຳນສື່ ງົ ເສມດື່ ງັ ກື່ ຳວ ເພຳະເຮດັ ໃຫປີ້ ະຊຳຊນົ ມລຳຍຮບັ ເພື່ ມຂນຶີ້
ແລະ ເຮດັ ໃຫຄ້ີ ວຳມເປັນຢ່ື ຂອງປະຊຳຊນົ ສ່ື ວນໃຫຍ່ື ນອນໃນລະດບັ ປຳນກຳງ ແລະ ມລຳຍຮບັ ຢື່ ໃນລະດບັ ດ ເມື່ ອທຽບ
ກບັ ຄື່ ຳຄອງຊບິ ທ່ື ຖກກຳນດົ ໄວ.ີ້ ນອກຈຳກນ,້ີ ຜນົ ຂອງກຳນປະເມນຄວຳມເພງພໃຈໃນດຳີ້ ນ ກຳນບລກິ ຳນ ແລະ ດຳີ້ ນຜນົ
ປະໂຫຍດ ມນັ ໄດສ້ີ ະແດງໃຫເ້ີ ຫນັ ວ່ື ຳ: ປະຊຳຊນົ ຜທ້ີ ື່ ເຂຳົ້ີ ຮື່ ວມໂຄງກຳນດ່ື ງັ ກ່ື ຳວ ແມື່ ນມຄວຳມເພງພໃຈຫຼຳຍທງັ ສອງດຳ້ີ ນ
ມນັ ອຳດເນ່ື ອງມຳຈຳກວື່ ຳ ໂຄງກຳນດ່ື ງັ ກື່ ຳວແມື່ ນຕອບສະໜອງກບັ ເງື່ອນໄຂຂອງປະຊຳຊນົ ແລະ ຄວຳມຕອ້ີ ງກຳນຂອງພວກ

ເຂຳົ ແທ.້ີ
ເຖງິ ຢື່ ຳງໃດກ່ື ຕຳມ, ໂຄງກຳນດ່ື ງັ ກ່ື ຳວ ມນັ ຍງັ ເຮດັ ໃຫປ້ີ ະຊຳຊນົ ຜເ້ີ ຂຳົ້ີ ຮ່ື ວມໂຄງກຳນ ພບົ ກບັ ບຳງບນັ ຫຳ ເຊື່ ນັ ກຳນ

ຈດັ ກຳນດຳີ້ ນສ່ື ງິ ແວດລອ້ີ ມ (ຂເ້ີ ຫຍອ້ີ ), ກຳນໃຊສ້ີ ຳນເຄມຫຼຳຍເກນໄປ ເຊື່ ງິ ມນັ ໄດສ້ີ ະແດງອອກໃນລະດບັ ຄວຳມເພງິ ພໃຈ
ກ່ື ຽວກບັ ດຳີ້ ນດ່ື ງັ ກື່ ຳວນຢ້ີ ື່ ໃນລະດບັ ນອີ້ ຍທ່ື ສຸດ, ອຳດເນື່ ອງມຳຈຳກວື່ ຳ ຄວຳມເຂຳົ້ີ ໃຈ ແລະ ຮບແບບກຳນຈດັ ກຳນຍງັ ບື່ ດ
ຂອງບລສິ ດັ ເອງ ຫຼ ຄວຳມຮບັ ຮຂ້ີ ອງຊຳວກະສກິ ອນເອງ ຈ່ື ງເຮດັ ໃຫເ້ີ ກດມບນັ ຫຳດ່ື ງັ ກ່ື ຳວ.

ສະຫຸບຼ ຜນົ (Conclusions)

ຈຳກກຳນສກຶ ສຳຄວຳມຄດິ ເຫນັ ຂອງໂຄງກຳນປກຖື່ ວົ ເຫອຼ ງຟັກສດົ ຂອງບລສິ ດັ ຢື່ ບຳ້ີ ນຫວົ ນຳ ເມອງພຽງ ແຂວງໄຊ
ຍະບລ ໂດຍສກຶ ສຳ ປະເມນຄວຳມເພງພໃຈ ແລະ ບນັ ຫຳ, ອຸປະສກັ ແລະ ແນວທຳງແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳ ໃນໂຄງກຳນດື່ ງັ ກ່ື ຳວ
ສະຫຼບໄດວີ້ ື່ ຳ: ປະຊຳຊນົ ສ່ື ວນໃຫ່ື ຍ ແມ່ື ນມຄວຳມເພງພໃຈຢ່ື ໃນລະດບັ ຄວຳມເພງິ ພໃຈຫຼຳຍ ເນ່ື ອງຈຳກວ່ື ຳຜທີ້ ເຂຳົີ້ ຮື່ ວມ
ໃນໂຄງກຳນສື່ ວນໃຫຍື່ ແມື່ ນ ມເງ່ືອນໄຂສະດວກ ແລະ ມພນ້ີ ທື່ ໃນກຳນຜະລດ, ປະຊຳຊນົ ທ່ື ເຂຳົີ້ ຮື່ ວມນ້ີ ສື່ ວນໃຫຍື່ ແມ່ື ນ
ກື່ ຸມຄນົ ທື່ ຂຳດວຽກເຮດັ ງຳນທຳ ແລະ ໂຄງກຳນດ່ື ງັ ກື່ ຳວແມ່ື ນເຮດັ ໃຫປີ້ ະຊຳຊນົ ມລຳຍຮບັ ເພື່ ມຂນຶ້ີ ແລະ ເຮດັ ໃຫຄ້ີ ວຳມເປັນ
ຢ່ື ຂອງປະຊຳຊນົ ສ່ື ວນໃຫຍ່ື ນອນໃນລະດບັ ປຳນກຳງ. ນອກຈຳກນ,້ີ ຜນົ ຂອງກຳນປະເມນຄວຳມເພງພໃຈໃນດຳີ້ ນ ກຳນ
ບລກິ ຳນ ແລະ ຜນົ ປະໂຫຍດ ມນັ ໄດສີ້ ະແດງໃຫເ້ີ ຫນັ ວ່ື ຳ: ປະຊຳຊນົ ຜທ້ີ ່ື ເຂຳົີ້ ຮ່ື ວມໂຄງກຳນສື່ ງົ ເສມດື່ ງັ ກ່ື ຳວ ແມ່ື ນມຄວຳມ
ເພງພໃຈຫຳຼ ຍທງັ ສອງດຳ້ີ ນອກດວ້ີ ຍ. ແຕື່ ເຖງິ ຢ່ື ຳງໃດກ່ື ຕຳມ ຈຳກກຳນສກຶ ສຳຄວຳມເຫນັ ດ່ື ງັ ກ່ື ຳວຍງັ ໄດສີ້ ະແດງໃຫວ້ີ ່ື ຳ ຍງັ ມ
ບຳງບນັ ຫຳທື່ ປະຊຳຊນົ ຍງັ ບ່ື ພໃຈເຊື່ ນັ ວ່ື ຳ: ກຳນຈດັ ກຳນທຳງດຳີ້ ນສື່ ງິ ແວດລອ້ີ ມ (ຂເ້ີ ຫຍອີ້ ) ແລະ ກຳນນຳໃຊສີ້ ຳນເຄມຫຼຳຍ
ໃນພນ້ີ ທື່ ປກ ໂດຍທ່ື ປະຊຳຊນົ ໄດສີ້ ະເໜແນວທຳງບຳງຢ່ື ຳງເຊ່ື ນັ : ໃຫທີ້ ຳງບລສິ ດັ ຈນັ ສນັ ບື່ ອນເກບັ ມຽີ້ ນຂເີ້ ຫຍອີ້ ໃຫເີ້ ປັນຈດຸ
ແລະ ມຄວຳມເປັນລະບຽບ ບ່ື ກະທບົ ກບັ ສ່ື ງິ ແວດລອ້ີ ມ. ພອ້ີ ມທງັ ໄດແ້ີ ນະນຳໃຫທີ້ ຳງບລສິ ດັ ໃຊສີ້ ຳນເຄມໃຫຖີ້ ກຕອີ້ ງຕຳມ
ລະບຽບຫຼກັ ກຳນ, ບ່ື ໃຫປ້ີ ະສົມສຳນເຄມຕຳມແຄມຮ່ື ອງຊນົ ລະປະທຳນ ແລະ ແຄມທ່ື ງົ ນຳ. ຄຳສະເໜດ່ື ັງກື່ ຳວນເ້ີ ປັນ
ແນວທຳງເພື່ ອແກໄີ້ ຂບນັ ດຳຂຂີ້ ດັ ແຍ່ື ງ ແລະ ຄວຳມເພງໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ຕ່ື ກບັ ໂຄງກຳນດື່ ງັ ໃນອຳນຳຄດົ ອກດວີ້ ຍ.
ຂຂ້ີ ດັ ແຍ່ື ງ

ຂຳ້ີ ພະເຈຳົີ້ ໃນນຳມຜຄ້ີ ນົີ້ ຄວຳີ້ ວໄິ ຈ ຂປະຕຍິ ຳນຕນົ ວື່ ຳ ຂມ້ີ ນທງັ ໝດົ ທື່ ມໃນບດົ ຄວຳມວຊິ ຳກຳນດ່ື ງັ ກ່ື ຳວນ້ີ ແມ່ື ນບື່ ມ
ຂຂີ້ ດັ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

271

ແຍື່ ງທຳງດຳ້ີ ນຜນົ ປະໂຫຍດກບັ ພຳກສ່ື ວນໃດ ແລະບື່ ໄດເ້ີ ອອ້ີ ປະໂຫຍດໃຫກີ້ ບັ ພຳກສ່ື ວນໃດພຳກສື່ ວນໜື່ ງຶ , ກລະນ
ມກຳນລະເມດ ໃນຮບກຳນໃດໜື່ ງຶ ຂຳີ້ ພະເຈຳົີ້ ມຄວຳມຍນິ ດ ທ່ື ຈະຮບັ ຜດິ ຊອບແຕື່ ພຽງຜດ້ີ ຽວ.

ຄຳຂອບໃຈ (Acknowledgments)

ຂຂອບໃຈ ແລະ ຮບີ້ ຸນຄຸນຢ່ື ຳງສງມຳຍງັ ອຳຈຳນທື່ ປຶກສຳ ແລະ ຜຊີ້ ື່ ວຍທື່ ປຶກສຳ ທ່ື ເສຍສະຫຼະເວລຳອນັ ມຄື່ ຳທ່ື
ຊ່ື ວຍໃນກຳນແນະນຳແນວທຳງຄນົ້ີ ຄວຳ້ີ ວໄິ ຈ, ໃຫຄ້ີ ຳປຶກສຳ ແລະ ຊນີ້ ຳຢື່ ຳງໃກຊ້ີ ດິ ໃນກຳນຂຽນບດົ ແລະ ກວດແກບ້ີ ດົ ລຳຍ
ງຳນວໄິ ຈຂອງຂຳີ້ ພະເຈຳົີ້ ໃນຄງັີ້ ນຈີ້ ນົ ປະສບົ ຜນົ ສຳເລດັ ແລະ ມເນອີ້ ໃນສມົ ບນ.

ຂຂອບໃຈ ມຳຍງັ ພະແນກກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມແີ້ ຂວງໄຊຍະບລ ທ່ື ຊ່ື ວຍເຫຼອໃນກຳນອຳນວຍຄວຳມສະດວກ
ທຳງດຳີ້ ນສະຖຳນທ່ື ແລະ ແຕ່ື ງຕງັີ້ ຜນ້ີ ຳພຳລງົ ເກບັ ກຳຂມີ້ ນໃນພຳກສະໜຳມ ແລະ ຂອບໃຈມຳຍງັ ອຳນຳດກຳນປົກຄອງບຳີ້ ນ
ຫວົ ນຳ, ຊຳວກະສກິ ອນ ທື່ ຕອບແບບສອບຖຳມ ໃນກຳນລງົ ເກບັ ກຳຂມ້ີ ນກຳນສກຶ ສຳຄນົ້ີ ຄວຳ້ີ ວໄິ ຈໃນຄງັີ້ ນ້ີ ໄດຕ້ີ ຳມກຳນດົ
ເວລຳ.

ຂສະແດງຄຳຂອບໃຈ ແລະ ຮບ້ີ ຸນຄຸນມຳຍງັ ທ່ື ຳນ ຄະນະບດ, ຮອງຄະນະບດ, ຕະຫຼອດຮອດຄອຳຈຳນທຸກໆທື່ ຳນ
ພຳຍໃນຄະນະກະເສດສຳດ ແລະ ຊບັ ພະຍຳກອນປ່ື ຳໄມ ້ີ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລ ສຸພຳນຸວງົ ທ່ື ໄດອ້ີ ບົ ຮມົ , ສ່ື ງັ ສອນ ແລະ ຖ່ື ຳຍ
ທອດຄວຳມຮທີ້ ຳງດຳີ້ ນທດິ ສະດກ່ື ຄພຳກປະຕບິ ັດຕວົ ຈງິ ໃຫຂ້ີ ຳ້ີ ພະເຈຳົີ້ ແຕ່ື ຕົນີ້ ຈນົ ປະສບົ ຜົນສຳເລັດໃນກຳນສກຶ ສຳຂ
ຂອບໃຈໝ່ື ເພື່ ອນນກັ ສກຶ ສຳທຸກຄນົ ທື່ ໄດຊ້ີ ່ື ວຍເຫອຼ ທຳງດຳີ້ ນວດັ ຖຸ ແລະ ຈດິ ໃຈຕງັ້ີ ແຕ່ື ຕນົີ້ ຈນົ ຈບົ ກຳນສກຶ ສຳ.

ເອກະສຳນອຳ້ີ ງອງ (References)

ຊຳຕ ຄຳເອກ ແລະ ອຸໄລວນັ ໄອຍະສຸວນັ (2018) ຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈຂອງກະະເສດຕະກອກນທື່ ເຂຳົີ້ ຮື່ ວມໂຄງກຳນກຳນ
ຈດັ ກຳນປຸ໋ຍສະເພຳະພນ້ີ ທື່ ສຳລບັ ເຂຳົ້ີ ໃນພນີ້ ທ່ື ອຳເພບຳ້ີ ນແຫມຼ ຈງັ ຫວດັ ເພດັ ຊະບລ. ກຳນປະຊຸມວຊິ ຳກຳນ ແລະ
ນຳສະເໜຜນົ ງຳນວໄິ ຈລະດບັ ຊຳດ ລຳດຊະທຳນວຊິ ຳກຳນ ຄງັ້ີ ທ 3. (ພຳສຳໄທ)

ບຸ ນຊມົ ສສະອຳດ (2002) ກຳນວໄິ ຈເບອີ້ີ້ ງຕນົີ້ , ພມິ ຄງັ້ີ ທ 2 ສຳນກັ ພມິ ສຸວຣຍິ ຳສຳສຳນ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລສນະຄະຣນ
ທອນວໂິ ຮມ ປະສຳນມດິ ກຸງເທບມະຫຳນະຄອນ (ພຳສຳໄທ)

ອະເນກ ຈນັ ເຄອ ແລະ ກື່ ງິ ກະນກົ ຊະວຳລດິ ທຳລງົ 2018 ຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈຂອງກະເສດຕະກອນຕື່ ໂຄງກຳນແຜນພດັ ທະນຳ
ອຳຊບກະເສດຕະກອນຕຳມຄວຳມຕອ້ີ ງກຳນຂອງຊຸມຊນົ ເພື່ ອບນັ ເທຳົ ໄພແລງີ້ ຈງັ ຫວດັ ລຳດຊະບລ (ພຳສຳໄທ).

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

272

ກຳນປະເມນແຜນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນບຳີ້ ນ ນຳໜອງຮຸງ ເມອງ

ພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລ, ສປປ ລຳວ
Evaluation of Agricultural and Forest Land Used Planing of Farmers at

NaNongHung Village, Phieng District, Xayabouly Province, Lao PDR.

ຄຳອຳ້ີ ຍ ໄຊຄຳມນ1, ບຸນລື່ ຳ ສງປຳ2 ແລະ ຊຊ່ື ງົ ເບື່ ຍຼ ເຕຍ3
KhamAiy XAYKHAMMOUN1, Bounlam SINGPA2 and Xoxiong BRIATIA3

ຄະນະກະເສດສຳດ ແລະ ຊບັ ພະຍຳກອນປ່ື ຳໄມ ້ີ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລສຸພຳນວຸ ງົ 2,3
Faculty of Agriculture and Forest Resource, Souphanouvong University2,3

(E-mail: [email protected])

ບດົ ຄດັ ຫຍ ີ້

ປ 2022 ໄດມ້ີ ກຳນປັບປຸງ ແລະ ນຳໃຊປ້ີ ມີ້ ຄື່ ມກຳນວຳງແຜນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ແບບມສ່ື ວນຮື່ ວມ (PLUP) ແຕ່ື ວຽກ
ງຳນວຳງແຜນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ໃນຂນັ້ີ ບຳ້ີ ນແມ່ື ນຍງັ ຂຳດກຳນປະເມນຕດິ ຕຳມຜນົ , ກຳນລຳຍງຳນ ແລະ ກຳນມ ສື່ ວນຮ່ື ວມຂອງ
ທອ້ີ ງຖ່ື ນິ ກື່ ຍງັ ຈຳກດັ ໃນກຳນຈດັ ຕງັີ້ ປະຕບິ ດັ ຕຳມແຜນ (Lestrelin & Bourgoin, 2011) ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນສກຶ ສຳ l)
ເພື່ ອປະເມນກຳນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ຂອງປະຊຳຊນົ ພຳຍໃນບຳ້ີ ນ ແລະ ກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ປະຕບິ ດັ ລະບຽບກຳນຄຸມີ້ ຄອງທື່ ດນິ ກະສກິ ຳຂນັີ້
ບຳ້ີ ນ.

ກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນແີ້ ມ່ື ນເລອກເອຳົ ຈຳນວນ 1 ບຳ້ີ ນເຊື່ ງິ ໃນນນັີ້ ມບຳ້ີ ນ ນຳໜອງຮຸ ງ ຢ່ື ເມອງ ພຽງ, ແຂວງ ໄຊຍະບລ,
ໂດຍກຳນສກຶ ສຳຄງັ້ີ ນ້ີ ແມ່ື ນຈະໄດໃ້ີ ຊຫີ້ ກຼັ ກຳນທຳງດຳ້ີ ນສງັ ຄມົ ໃນກຳນສກຶ ສຳທຳງດຳ້ີ ນປະລມິ ຳນ ແລະ ຄຸນນະພຳບ ເຊ່ື ງິ ໄດີ້
ຈຳກຳນສຳພຳດປະຊຳຊນົ ພຳຍໃນບຳ້ີ ນ ນຳໜອງຮຸ ງ ໃນຈຳນວນ 10 ຄອບຄວົ ແລະ ເຫນັ ວື່ ຳກຳນຈ່ື ຈຳກື່ ຽວກບັ ແຜນກຳນຄຸມີ້
ຄອງທື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມມ້ີ 70%, ກຳນແກໄີ້ ຂຂຂ້ີ ດັ ແຍ່ື ງຄະນະຄຸມ້ີ ຄອງທ່ື ດນິ ຂນັ ບຳີ້ ນແມ່ື ນເຮດັ ໄດດ້ີ ເຊື່ ງິ ຫຼຳຍກວ່ື ຳ
70%, ພຳຍຫຼງັ ສຳເລດັ ແຜນຈດັ ສນັ ທື່ ດນິ , ເນອ້ີ ທື່ ປກຝັງ ຂອງເຂຳົ ເຈຳົ້ີ ແມ່ື ນດຂນຶ້ີ ເປັນຕນົີ້ ມແຜນພດັ ທະນຳທື່ ດນິ ກະສກິ ຳ
ແລະ ຄຸນນະພຳບດນິ ເຮດັ ໃຫໄີ້ ດຜ້ີ ນົ ຜະລດິ ສງຂນ້ີ ແລະ ດນິ ທ່ື ເຄຍຈບັ ຈອງເຮດັ ຜື່ ຳນມຳ ຕອ້ີ ງໄດຢີ້ ຸດ, ແລວີ້ ໄປເຮດັ ໃນເຂດ
ທື່ ຖກຈດັ ສນັ ໄວໃ້ີ ຫ,ີ້ ຜນົ ຜະລດິ ປະເພດພດກະສກິ ຳ ແລະ ລຳຍຮບັ ຈຳກກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳແມື່ ນມອດັ ຕຳເພ່ື ມຂນຶ້ີ . ແຕື່
ຜນົ ກະທບົ ແລະ ທື່ ຳອື່ ຽງຂອງສດັ ນຳ້ີ , ສດັ ປ່ື ຳ ແລະ ເຄ່ື ອງປື່ ຳຂອງດງົ /ຜະລດິ ຕະພນັ ໄມແີ້ ມື່ ນມຈຳນວນເພື່ ມຂນຶ້ີ ປຳນກຳງຢື່
ໃນລະດບັ 40-70%, ສຳລບັ ຄວຳມຮບັ ຮກ້ີ ື່ ຽວກບັ ກດົ ລະບຽບຄຸມີ້ ຄອງທື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ ີ້ ປະຊຳຊນົ ສ່ື ວນຫຳຼ ຍ
ແມື່ ນບ່ື ຮບັ ຮເ້ີ ລຍຢ່ື ໃນລະດບັ 80% ແລະ ອກ 20% ແມ່ື ນຮບັ ຮຈ້ີ ຳກກອງປະຊຸມຂອງບຳ້ີ ນ, ແຜນກຳນຄຸມ້ີ ຄອງນຳໃຊທ້ີ ່ື
ດນິ ກະສກິ ຳທື່ ມຜນົ ຕ່ື ປະຊຳຊນົ ພຳຍໃນບຳີ້ ນແມື່ ນບ່ື ສຳມຳດຂະຫຍຳຍເນອ້ີ ທື່ ດນິ ທຳກຳນຜະລດິ ຕຳມໃຈໄດ,້ີ ໃນໄລຍະຜື່ ຳນ
ມຳກຳນປະຕບິ ດັ ແຜນຈດັ ສນັ ແມ່ື ນປະຕບິ ດັ ພຽງແຕື່ ສື່ ວນໃດສ່ື ວນໜື່ ງຶ ແລະ ວຽກງຳນປັບປຸງດນິ ໂດຍກຳນນຳໃຊສ້ີ ່ື ງິ ເສດ
ເຫອຼ ຈຳກຜະລດິ ຕະພນັ ກະສກິ ຳສ່ື ວນຫຼຳຍແມື່ ນໄດນ້ີ ຳໃຊແີ້ ກບຈຳກໂຮງສເຂຳົີ້ 80%, ມນສດັ 70%, ຝື່ ຸ ນບື່ ມົ 30% ແລະ
ເສດພດ 10%, ສຳລບັ ກຳນປກພດກະສກິ ຳປະຊຳຊນົ ສື່ ວນຫຼຳຍແມ່ື ນບ່ື ເຄຍເຮດັ ສນັ ຍຳກບັ ບລສິ ດັ ຫຼ ເອຳົ ດນິ ຂອງຕນົ ເອງ
ໄປໃຫຜີ້ ອີ້ ື່ ນເຊ່ື ຳົ , ຕື່ ກບັ ແຜນກຳນຄຸມ້ີ ຄອງນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມແ້ີ ມື່ ນເຫນັ ວື່ ຳປະຊຳຊນົ ມຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈໃນ
ລະດບັ ສງ ແລະ ໃນດຳ້ີ ນປະຊຳກອນ ແມ່ື ນອດັ ຕຳກຳນເພ່ື ມສະເລື່ ຍຕື່ ປແມື່ ນ 0,8 % ແລະ ລຳຍຮບັ ດຳ້ີ ນກະສກິ ຳ ແລະ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

273

ປື່ ຳໄມ ້ີ ແຕ່ື ປ 2016 ຫຳ ປ 2022 ແມ່ື ນເພື່ ມຂນ້ີ 3,57 ຕກີ້ ບ ເຊື່ ງິ ສ່ື ວນໃຫຍື່ ແມື່ ນ ໄດຈີ້ ຳກກຳນປກພກອຸດສຳຫະກຳ ແລະ
ກຳນລຽ້ີ ງສດັ .

ຄຳສບັ ສຳຄນັ : ກຳນປະເມນກຳນຄຸມ້ີ ຄອງນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ ີ້

ABSTRACT

In 2022, the Participatory Land Use Planning (PLUP) has been updated and conducted at
village level. However, this approach has long been perceived as very limited impacts on rural
livelihoods. The main criticism was that limited local participation results in unsustainable land
use plans; consequently, the government introduced significant changes into the process to
enhance participation (Lestrelin & Bourgoin, 2011). The purpose of the study l) to evaluate the
land use of the people in the village and the implementation of the rules of agricultural land
management at the village level.

This study selected 1 village, including Na Nong Hung Village in Phieng District, Xayabouli
Province Through this study, social principles will be used in quantitative and qualitative studies
which were conducted by interviewing the people in Na Nong Hung village in the number of 10
families and found that 70% remember about the agricultural land and forest management plan.
The resolution of the dispute between the village land management committee is well done, which
is more than 70%, after the completion of the land allocation plan, their cultivated land is better,
etc. There is a plan to develop agricultural land and the quality of the soil, resulting in higher
productivity And the land that used to be reserved for cultivation in the past must be stopped,
and then be cultivated in the allocated area, the production of agricultural crops and the income
from agricultural production are increasing. But the effects and trends of aquatic animals, wild
animals and forest products of forest/wood products are moderately increasing at the level of 40-
70%, As for the awareness of the agricultural and forestry land management rules, most of the
people are not aware at the level of 80% and the other 20% are aware of the village meeting And
the work of improving the soil by using the waste from the agricultural products mostly used rice
mill pulp 80%, animal manure 70%, compost 30% and plant waste 10%, for the cultivation of
agricultural crops most of the people never make a contract with the company or rent their own
land to others, Regarding the agricultural and forestry land use management plan, it is seen that
the people are satisfied at a high level and in terms of population, the average annual increase
rate is 0.8% and the income from agriculture and forestry from 2016 to 2022 is increased by
3.57 billion kip, which is mainly from industrial cultivation and animal husbandry.

Key words: Assessment of agricultural and forest land use management

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

274

ບດົ ນຳ (Introduction)

ສປປລຳວ ເປັນປະເທດທ່ື ບ່ື ມຊຳຍແດນຕດິ ຈອດກບັ ທະເລ ແລະ ມສະພຳບພມມປະເທດທ່ື ເປັນ ເຂດພສງກວມ
70% ຂອງພນ້ີ ທ່ື ໃນນນັີ້ ມຄວຳມຄອ້ີ ຍຊນັ້ີ ຫຼຳຍກວ່ື ຳ 20% (UN, 2015) ເປັນປະເທດຖກ ຈດັ ຢ່ື ໃນບນັ ດຳປະເທດທື່ ທຸກ

ຍຳກມປະຊຳກອນປະມຳນ 6,9 ລຳີ້ ນຄນົ ແລະ ມໂຄງປະກອບລວມຍອດ ຜະລດິ ຕະພນັ ພຳຍ ໃນຈຳກຂະແຫນງກະສກິ ຳ
16.2% (Lao Statistics Bureau, 2018) 70% ຂອງ ປະຊຳຊນົ ລຳວດຳລງົ ຊວດິ ໂດຍກຳນເພ່ື ງິ ພຳກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳ
ເປັນຫຼກັ (UN, 2015), ຈຳນວນປະມຳນ 63% ຂອງປະຊຳກອນແມ່ື ນອຳໄສຢື່ ໃນເຂດຊນົ ນະບດົ ໃນຈຳນວນນນັ້ີ 23%
ແມ່ື ນຍງັ ບ່ື ທນັ ບນັ ລຸມຳດຕະ ຖຳນພນົີ້ ທຸກ (World Bank, 2013) ແລະ ຫຼຳຍກວ່ື ຳ 90% ຂອງຈຳນວນຄອບຄວົ ທ່ື ທຸກ
ຍຳກໃນເຂດເນນ ສງກຳນດຳລງົ ຊວດິ ສ່ື ວນຫຼຳຍແມື່ ນຂນຶ້ີ ກບັ ພນີ້ ທ່ື ດນິ ຫຼ ນຳໃຊເີ້ ຂຳົີ້ ໃນກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳ ແລະ ອຳໄສ
ຊບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດເປັນຫກຼັ (Messerli et al., 2008).

ຈດັ ຕງັ້ີ ປະຕບິ ດັ ໂດຍໄດມີ້ ກຳນປັບປຸງປມີ້ ຄື່ ມກຳນວຳງແຜນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ແບບມສື່ ວນຮ່ື ວມ ຫຼ PLUP ໃນປ 2022
ພຳຍໃຕກີ້ ຳນສະໜບັ ສະໜນຈຳກໂຄງກຳນຮ່ື ວມມລຳວ-ເຢຍລະມນັ (GIZ NU -IRDP). ເພ່ື ອລວມເອຳົ ບນັ ດຳເຄື່ ອງມ
ແລະ ວິທກຳນໃຫມີ້ ຄວຳມແທດເຫມຳະກບັ ສະພຳບຂອງທອ້ີ ງຖ່ື ິນ (Jean-Christophe et al., 2010) ຈຳກບນັ ດຳ
ເຄື່ ອງມກຳນວຳງແຜນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ທື່ ໄດຖີ້ ກພດັ ທະນຳ ແລະ ນຳໃຊໂ້ີ ດຍຫຼຳຍພຳກສ່ື ວນທື່ ກຽີ້ ວຂອງກບັ ວຽກງຳນກຳນວຳງ
ແຜນນຳໃຊທີ້ ່ື ດິນ ໂດຍກຳນຈດັ ຕັງີ້ ປະຕິບັດສຳເລດັ ແລວ້ີ ພຳຍໃຕໂ້ີ ຄງກຳນ ຫຼ ວຽກງຳນທື່ ຂຶນີ້ ກບັ ກມົ ຄຸມ້ີ ຄອງ ແລະ
ພດັ ທະນຳທື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ພຳກສ່ື ວນອື່ ນໆໃນໄລຍະ 6-7 ປທ່ື ຜ່ື ຳນມຳ (ຕງັີ້ ແຕ່ື ປ 2012-2019) ແມ່ື ນສຳເລດັ ກຳນວຳງ
ແຜນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ບຳ້ີ ນຈຳນວນ 1.176 ບຳີ້ ນ, ໃນນນັ້ີ ມຈຳນວນ 307 ບຳ້ີ ນແມື່ ນນຳໃຊເ້ີ ຄ່ື ອງມກຳນ ວຳງແຜນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ
ແບບມສ່ື ວນຮ່ື ວມຂນັີ້ ບຳ້ີ ນ ຫຼ PLUP (ກມົ ຄຸມ້ີ ຄອງ ແລະ ພດັ ທະນຳທ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ, 2019).

ແຕື່ ເຖງິ ຢ່ື ຳງໃດກື່ ຕຳມກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ວຽກງຳນວຳງແຜນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດິນໃນຂນັີ້ ບຳີ້ ນແມື່ ນຍງັ ມສື່ ິງທຳີ້ ທຳຍຫຼຳຍຢ່ື ຳງ
ເປັນຕນົີ້ ແມ່ື ນ ຜນົ ທື່ ໄດຮີ້ ບັ ຈຳກວວິ ດັ ທະນຳກຳນຂອງວຽກງຳນວຳງແຜນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ໃນ ຂນັ້ີ ບຳ້ີ ນທ່ື ຍງັ ຂຳດກຳນປະເມນ
ຕິດຕຳມຜົນ, ກຳນລຳຍງຳນ ແລະ ກຳນມສ່ື ວນຮື່ ວມຂອງທອ້ີ ງຖື່ ິນກ່ື ຍັງຈຳກັດໃນກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ປະຕິບດັ ຕຳມແຜນ
(Lestrelin & Bourgoin, 2011) ສະນນັ້ີ , ເປົຳີ້ ຫມຳຍລວມ ຂອງກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນແ້ີ ມ່ື ນເພ່ື ອປະເມນຜນົ ກ່ື ຽວກບັ ວຽກງຳນ
ແຜນກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ຢ່ື ພຳກເຫນອ ຂອງ ສປປລຳວ. ໂດຍສະເພຳະບຳີ້ ນ ນຳໜອງຮຸ ງ ເຊື່ ງິ ເປັນບຳ້ີ ນທື່ ນອນຢ່ື ໃນບຳີ້ ນເປົຳີ້ ໝ
ຳຍຂອງໂຄງກຳນ ລວມມ 143 ຄອບຄວົ , ມພນົ ລະເມອງທງັ ໝດົ 729 ຄນົ , ຍງິ 382 ຄນົ , ເປັນບຳີ້ ນຊນົ ເຜື່ ຳົ ລຳວລ່ື ຸມ
ກວມເອຳົ 100%, ປະຊຳຊນົ ສື່ ວນໃຫຍື່ ແມື່ ນເຮດັ ກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳ ປກຝັງ-ລຽີ້ ງສດັ ເປັນອຳຊບຫກຼັ ມເນອ້ີ ທ່ື ຂອງບຳີ້ ນ
ທງັ ໝດົ 96.197ເຮກັ ຕຳ ລວມມ 529 ຕອນດນິ ເປັນບຳ້ີ ນທື່ ສຳເລດັ ແຜນກຳນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ແລະ ກຳນຄຸມ້ີ ຄອງກະສກິ ຳ
ແບບມສື່ ວນຮ່ື ວມ ຂນັ້ີ ບຳີ້ ນ ແຕ່ື ປ 2016 ມຳຮອດປ 2022 ຈ່ື ງຶ ໄດມີ້ ກຳນປະເມນກຳນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ແລະ ກຳນຄຸມີ້ ຄອງທ່ື
ດນິ ກະສກິ ຳຂນັີ້ ບຳີ້ ນ

ຈດຸ ປະສງົ
− ເພ່ື ອປະເມນກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ຂອງປະຊຳຊນົ ພຳຍໃນບຳີ້ ນ ແລະ ກຳນຈດັ ຕງັີ້ ປະຕບິ ດັ ລະບຽບກຳນຄຸມີ້ ຄອງທ່ື ດນິ
ກະສກິ ຳຂນັ້ີ ບຳ້ີ ນ

−

−

ອຸປະກອນ ແລະ ວທິ ກຳນ (Materials and Methods)

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

275

ກຳນສກຶ ສຳຄງັ້ີ ນ້ີ ແມື່ ນຈະໄດໃີ້ ຊຫີ້ ກຼັ ກຳນທຳງດຳີ້ ນສງັ ຄມົ ກື່ ຄກຳນລງົ ສກຶ ສຳທຳງດຳ້ີ ນປະລມິ ຳນ ແລະ ຄຸນນະພຳບ
ເພື່ ອຕອບຄຳຖຳມຕຳມຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນສກຶ ສຳມຄດ່ື ງັ ນ:ີ້

ອຸປະກອນ
ກຳນສກຶ ສຳໃນຄງັີ້ ນເ້ີ ປັນກຳນຄນົ້ີ ຄວຳ້ີ ວໄິ ຈໃນຮບແບບປະລມິ ຳນ (Quantitative Research) ເກບັ ລວບລວມຂມ້ີ ນ

ໂດຍໃຊແ້ີ ບບສຳພຳດ (Questionnaire). ເຊງິ ອຸປະກອນທ່ື ໃຊປີ້ ະກອບດວີ້ ຍ: ແບບຟອມສຳພຳດ (ໂດຍໃຊແ້ີ ທບັ ເລດັ ຫຼ
ມຖ), ແຜນທື່ ກຳນວຳງແຜນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ , ປຶມ້ີ ບນັ ທກຶ , ບກິ , ສ ແລະ ກອີ້ ງຖື່ ຳຍຮບ.

ວທິ ກຳນສກຶ ສຳ
ກຳນສກຶ ສຳຄງັ້ີ ນແີ້ ມ່ື ນຈະໄດໃ້ີ ຊຫ້ີ ຼກັ ກຳນທຳງດຳີ້ ນສງັ ຄມົ ກ່ື ຄກຳນລງົ ສກຶ ສຳທຳງດຳ້ີ ນ ປະລມິ ຳນ ແລະ ຄຸນນະພຳບເພື່ ອ

ຕອບຄຳຖຳມກຳນຄນົີ້ ຄວຳ້ີ , ວທິ ກຳນສກຶ ສຳໃນຄງັີ້ ນແີ້ ມ່ື ນນຳໃຊ້ີ ກຳນສກຶ ສຳດຳີ້ ນຄຸນນະພຳບແມື່ ນໃຊຮີ້ ບແບບ (Burton,
2004) ໄດຊ້ີ ໃ້ີ ຫເ້ີ ຫນັ ວ່ື ຳມຫຼຳຍໆກລະນ ສກຶ ສຳທື່ ໄດວີ້ ດັ ແກວີ້ ທິ ກຳນປະເມນດຳີ້ ນຄຸນນະພຳບຈຳກກຳນລວບລວມເອຳົ
ມະຫຳຊນົ ມສື່ ວນຮື່ ວມ ເພ່ື ອໃຫໄີ້ ດມ້ີ ຸມມອງອນັ ຫຼຳກຫຼຳຍ ເຊ່ື ງິ ມອດິ ທພິ ນົ ຕ່ື ກຳນຕດັ ສນິ ໃຈ ແລະ ລະດບັ ຄວຳມເຂຳົີ້ ໃຈ
ແລະ ຮບັ ຮ້ີ ແມື່ ນຂນຶີ້ ກບັ ທດັ ສະນະທດິ ທຳງສ່ື ວນຕວົ ຂອງຜເີ້ ຂຳົ້ີ ຮ່ື ວມ ທ່ື ສຳມຳດພນັ ລະນຳ ແລະ ອະທບິ ຳຍຄຳຕອບ ໄດໃ້ີ ນ
ຫຼຳຍໆແງື່ ມມແຕ່ື ສຸດທຳ້ີ ຍຄຳຕອບທງັ ຫມດົ ກື່ ຂນຶີ້ ນກັ ຄນົ້ີ ຄວຳ້ີ ທື່ ເປັນຜກ້ີ ຳນດົ ແລະ ສງັ ລວມໃຫີ້ ຄະແນນຂອງແຕື່ ລະຄຳ
ຕອບ (Sandker et al., 2010) ຈຳກກຳນສຳພຳດຕຳມແບບຟອມຄຳຖຳມທື່ ໄດີ້ ກຽມມຳ ໃນ 10 ຄອບຄວົ .
ສະຖຳນທື່

ສະຖຳນທ່ື ໃຊໃ້ີ ນກຳນຄນົີ້ ຄວຳີ້ ວໄິ ຈຄງັີ້ ນແ້ີ ມ່ື ນລງົ ປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ຢ່ື ບຳີ້ ນ ນຳໜອງຮຸງ ເມອງ ພຽງ ແຂວງ ໄຊຍະບລ

ປະຊຳກອນ ແລະ ກື່ ຸມຕວົ ຢື່ ຳງ
ກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນແ້ີ ມ່ື ນມກຳນກຳນດົ ຕວົ ຢ່ື ຳງ ໃນກຳນສຳຫຼວດເຂດນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ເພ່ື ອກຳນດົ ກຳນສກຶ ສຳທຳງດຳ້ີ ນ

ປະລມິ ຳນ ແລະ ຄຸນນະພຳບ ຢ່ື ເມອງ ພຽງ ແລະ ແຂວງ ໄຊຍະບລ ໂດຍ ມ 01 ບຳ້ີ ນ, 143 ຄອບຄວົ ປະຊຳກອນ 729
ຄນົ . ສ່ື ວນໃຫຍື່ ພຳຍໃນບຳີ້ ນແມື່ ນບຳ້ີ ນຊນົ ເຜ່ື ຳົ ລຳວລື່ ຸມ ກຳນດຳລງົ ຊວດິ ແມ່ື ນຕດິ ພນັ ກບັ ຂະແຫນງກະສກິ ຳເປັນສື່ ວນຫຼຳຍ
ເປັນຕນົີ້ ແມ່ື ນ ກຳນເຮດັ ປກພດຫມນວຽນ ເປັນອຳຊບຫກຼັ ແລະ ກຳນລຽີ້ ງສດັ ເປັນອຳຊບສຳຮອງ.

ກຳນສ່ື ຸມຕວົ ຢື່ ຳງແມື່ ນເປັນກຳນສື່ ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງ ແມື່ ນເປັນກຳນສື່ ຸມຕວົ ຢື່ ຳງ ເພ່ື ອສຳຫວຼ ດເກບັ ກຳຂມີ້ ນຫຳປັດໄຈຕື່ ຳງໆ
ໂດຍໃຊວີ້ ທສື່ ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງປະຊຳກອນບນົ ພນ້ີ ຖຳນເງື່ອນໄຂໃດຫນ່ື ງຶ ເຊື່ ນັ : ຕອີ້ ງເປັນຄອບຄວົ ປກພດ, ລຽີ້ ງສດັ ຫຼ ກຳນຜະລດິ
ກະສກິ ຳອື່ ນໆ ໂດຍກຳນສຳພຳດເອຳົ ຕວົ ແທນຂອງປະຊຳຊນົ ດື່ ງັ ກ່ື ຳວ ພຳຍໃນບຳ້ີ ນ 10 ຄອບຄວົ (ຄນົ ) ເພ່ື ອສຳພຳດເອຳົ ຂມີ້ ນ
ເຄື່ ອງມທື່ ໃຊໃ້ີ ນກຳນເກບັ ລວບລວມຂມີ້ ນ
ກຳນເກບັ ຂມີ້ ນ

❖ ເກບັ ກຳຂມ້ີ ນມສອງ
ເປັນກຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນທື່ ມຢ່ື ແລວ້ີ ໂດຍກຳນສງັ ລວມເອຳົ ນຳບນັ ດຳພຳກສື່ ວນທ່ື ກື່ ຽວຂອີ້ ງ ເປັນຕນົີ້ ແມ່ື ນພະແນກ

ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມແີ້ ຂວງ, ຫອີ້ ງກຳນກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມເີ້ ມອງ, ຫອີ້ ງວື່ ຳກຳນ ເມອງ ແລະ ບນັ ດຳໂຄງກຳນຮ່ື ວມມທ່ື ໄດ້ີ
ຈດັ ຕັງີ້ ວຽກໃນເຂດດ່ື ງັ ກ່ື ຳວ ເຊື່ ິງບນັ ດຳຂມີ້ ນປະກອບດວີ້ ຍ:ແຜນຍຸດທະສຳດກຳນພດັ ທະນຳຂອງເມອງ, ບົດລຳຍງຳນ
ຫອ້ີ ງກຳນກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ,້ີ ບດົ ລຳຍງຳນກຳນວຳງແຜນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ແບບມສື່ ວນຮື່ ວມຂນັີ້ ບຳີ້ ນ, ຖຳນຂມ້ີ ນ ແລະ ບດົ
ລຳຍງຳນກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ວຽກງຳນສື່ ງົ ເສມກະສກິ ຳ ຂອງໂຄງກຳນ GIZ, ຂມ້ີ ນແຜນທ່ື ກຳນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ປະຈບຸ ນັ , ເກບັ ກຳຂມ້ີ ນ

ພຳກສະຫນຳມ
ກຳນເກບັ ກຳຂມີ້ ນແມື່ ນໃຊີ້ ກຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນແບບເປັນກ່ື ຸມ (PRA) ທງັ ຫມດົ ແມ່ື ນນຳໃຊແີ້ ບບຟອມສອບ

ຖຳມນຳປະຊຳຊນົ ກື່ ຸມເປົ້ີຳຫມຳຍ ແລະ ກຳນເກບັ ກຳຂມີ້ ນ ແບບສຳຫວຼ ດແບບໄວ (RRA) ເກບັ ກຳກ່ື ຸມປະຊຳກອນຕວົ ຢ່ື ຳງ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

276

30 ຄອບຄວົ /ບຳີ້ ນ ໃນກຳນຂມ້ີ ນທຳງດຳີ້ ນປະລມິ ຳນ ແລະ ຄຸນນະພຳບໂດຍກຳນນຳໃຊແ້ີ ບບຟອມຄຳຖຳມ 2 ແບບຟອມ
ແລະ ຂມ້ີ ນທຳງດຳ້ີ ນເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ (ລຳຍຮບັ ) 1 ແບບຟອມ ໂດຍນຳໃຊເີ້ ຄື່ ອງມເກບັ ກຳຂມ້ີ ນ Kobotoolbox ທື່ ໃຊ້ີ
ແທບັ ເລດັ ຊື່ ວຍໃນກຳນເກບັ ກຳຂມ້ີ ນ ແລະ ກຳນວເິ ຄຳະຂມີ້ ນທຳງດຳີ້ ນ ເສດຖະກດິ (ລຳຍຮບັ ) ຂອງບຳ້ີ ນເປົຳີ້ ຫມຳຍຈຳກ
ຖຳນຂມີ້ ນຂອງໂຄງກຳນ GIZ.
ເຄ່ື ອງມໃນກຳນເກບັ ຂມີ້ ນ

GPS, ແບບຟອມສຳພຳດ (ໂດຍໃຊແ້ີ ທບັ ເລດັ ຫຼ ມຖ), ແຜນທື່ ກຳນວຳງແຜນນຳໃຊທີ້ ື່ ດິນ, ກອ້ີ ງຖື່ ຳຍຮບ,
ອຸປະກອນບນັ ທກຶ (ປຶມ້ີ , ບກິ , ສ ແລະ ອື່ ນໆ)
ກຳນວເິ ຄຳະ
ກຳນວເິ ຄຳະຂມີ້ ນທຳງດຳີ້ ນປະລມິ ຳນ ແລະ ຄຸນນະພຳບ

ກຳນນຳໃຊວ້ີ ທິ ກຳນວເິ ຄຳະຂມີ້ ນ ທຳງດຳີ້ ນປະລມິ ຳນໂດຍກຳນສົມທຽບກຳນປ່ື ຽນແປງ ຂອງຂມີ້ ນທຳງດຳ້ີ ນ
ເສດຖະກດິ ລຳຍຮບັ ໃນແຕ່ື ລະຊ່ື ວງ (ປ 2016 ຫຳ ປ 2022) ແລະ ກຳນວເິ ຄຳະຂມີ້ ນດຳ້ີ ນຄຸນນະພຳບ ແມ່ື ນນຳໃຊກ້ີ ຳນຈດັ
ລະດບັ ເປເຊນັ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງຄຳຕອບໃນແຕື່ ລະປັດໄຈຈຳກຂມ້ີ ນກຳນສອບຖຳມ ໂດຍກຳນນຳໃຊີ້ ເຊ່ື ງິ ໄດແີ້ ບ່ື ງເປັນ 2
ຫມວດໃຫຍ່ື : ລຳດບັ ຄວຳມເຂຳົີ້ ໃຈຂອງຊຳວບຳ້ີ ນຕ່ື ກບັ ວຽກງຳນວຳງແຜນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ໃນ 5 ຮບແບບຄ: ຄວຳມເຂຳົີ້ ໃຈຕ່ື
ກບັ ຈດຸ ປະສງົ , ວທິ ກຳນ ແລະ ກຳນນຳໃຊແີ້ ຜນທ່ື , ຄວຳມເຂຳົີ້ ໃຈຕື່ ຮບແບບຂອງແຜນທ່ື , ລະບຽບກຳນຄຸມີ້ ຄອງ, ກຳນແກ້ີ
ໄຂຂຂີ້ ດັ ແຍື່ ງ ແລະ ຫມວດທ 2 ແມ່ື ນ ປັດໄຈທ່ື ມຜນົ ຕື່ ກຳນຕດັ ສນິ ໄຈໃນກຳນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ຕຳມແຜນ ຄ: ມທ່ື ດນິ ຜະລດິ
ໃນເຂດທ່ື ໄດກ້ີ ຳນດົ ໄວ,້ີ ຄວຳມເຂມັີ້ ແຂງຂອງຄະນະຄຸມີ້ ຄອງທ່ື ດນິ ບຳີ້ ນ ຫຼ ກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ບຳີ້ ນ (ລະດມົ ປະຊຳຊນົ ເຮດັ ຕຳມ
ແຜນ), ກຳນແບື່ ງປັນທ່ື ດນິ ຜະລດິ ຈຳກບຳີ້ ນເພື່ ອປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກຳ ແລະ, ກຳນປື່ ຽນແປງດຳ້ີ ນຜນົ ຜະລດິ , ກຳນປື່ ຽນແປງ
ທຳງດຳ້ີ ນເສດຖະກດິ ແລະ ຄວຳມເພື່ ງິ ພໃຈ.

ວທິ ດຳເນນກຳນວໄິ ຈ (Results)

ກຳນປະເມນໃນຄັງ້ີ ນແ້ີ ມື່ ນໄດລ້ີ ງົ ປະເມນຢ່ື ທື່ ບຳີ້ ນ ນຳໜອງຮຸ ງ, ເມອງ ພຽງ, ແຂວງ ໄຊຍະບລ ເຊ່ື ງິ ສຳມຳດ
ລວບລວມໄດດີ້ ່ື ງັ ນ:້ີ
ສະແດງຈຳນວນ ແລະ ເປເຊນຂອງຄນົ ໃນຊຸມຊນົ

ກຳນເຂຳົ້ີ ຮ່ື ວມໃນກຳນສຳພຳດແບບຟອມໃນກຳນຕດິ ຕຳມ ແລະ ປະເມນແຜນຈດັ ສນັ ນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ
ປ່ື ຳໄມ ້ີ ບຳີ້ ນ ນຳໜອງຮຸ ງເຫນັ ວ່ື ຳມເພດຊຳຍຫຼຳຍກວື່ ຳເພດຍງິ ກວມເອຳົ 75% ແລະ ເພດຍງິ ກວມເອຳົ 25%

Table 1: ເພດຜເ້ີ ຂຳົີ້ ຮ່ື ວມໃນກຳນສຳພຳດ number (people) percentage (%)
7 75
Gender 3 25
Male

Female

ສະແດງຄວຳມເຂຳົີ້ ໃຈໃນກຳນສຳເລດັ ແຜນຄຸມີ້ ຄອງນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ້ີ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

277

ກຳນທບົ ທວນຄນຄວຳມເຂຳົ້ີ ໃຈຂອງປະຊຳຊນົ ກ່ື ຽວກບັ ຄວຳມສຳເລດັ ແຜນຄຸມີ້ ຄອງນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ
ປື່ ຳໄມ ້ີ ເຫນັ ວື່ ຳປະຊຳຊນົ ຍງັ ຈື່ ຢ່ື 70% ແລະ ຄນົ ທື່ ບ່ື ຈ່ື ແລວ້ີ ມ 30% ໃນຕຳຕະລຳງຂຳ້ີ ງລ່ື ຸມນ:້ີ

Table 2: ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງແຜນຄຸມີ້ ຄອງ

Assessment results number (people) percentage (%)

I don't remember 3 30

I still remember 7 70

ຄວຳມເຂຳົີ້ ໃຈໃນຂຂ້ີ ດັ ແຍ່ື ງດຳ້ີ ນທື່ ດນິ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ້ີ
ພຳຍຫລງັ ສຳເລດັ ແຜນຈດັ ສນັ ຄຸມີ້ ຄອງນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ ້ີ (PLUP-PALM), ໂດຍຜ່ື ຳນກຳນລງົ

ເກບັ ກຳຂມີ້ ນເຫນັ ວື່ ຳພຳຍໃນບຳີ້ ນແມ່ື ນບື່ ມຂຂ້ີ ດັ ແຍື່ ງດຳ້ີ ນທ່ື ດນິ ແລະ ຊບັ ພະຍຳກອນປ່ື ຳໄມ ້ີ ເຊື່ ງິ ກວມເອຳົ 100% ຂອງ

ກື່ ຸມຕວົ ຢື່ ຳງໃນກຳນສຳພຳດ.
Table 3: ຄວຳມເຂຳົີ້ ໃຈໃນຂຂ້ີ ດັ ແຍ່ື ງດຳີ້ ນທື່ ດນິ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ີ້

Assessment results number (people) percentage (%)

No 10 100

There is 0 0

ກຳນແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳຂອງຄະນະຄຸມີ້ ຄອງທື່ ດນິ ຂນັ້ີ ບຳ້ີ ນ:
ຄະນະກຳມະກຳນຄຸມ້ີ ຄອງທ່ື ດນິ ຂນັີ້ ບຳ້ີ ນ (VLMC) ສຳມຳດແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳດຳ້ີ ນທື່ ດນິ ຫຼ ຂຂີ້ ດັ ແຍື່ ງຕື່ ຳງໆ ໃຫກີ້ ບັ

ປະຊຳຊນົ ໄດຫີ້ ຼຳຍກວື່ ຳ 70% ແມ່ື ນເຫນັ ວື່ ຳມເຖງິ 100% ຂອງຈຳນວນປະຊຳກອນຕວົ ຢື່ ຳງ.
Table 4: ກຳນແກໄ້ີ ຂບນັ ຫຳຂອງຄະນະຄຸມ້ີ ຄອງທ່ື ດນິ ຂນັີ້ ບຳີ້ ນ

Assessment results number (people) percentage (%)

more than 70% 10 100

50% 0 0

ກຳນປື່ ຽນແປງເນອີ້ ທື່ ປກຝັງຂອງຊຸມຊນົ
ພຳຍຫຼງັ ສຳເລດັ ແຜນຈດັ ສນັ ທື່ ດນິ , ເນອ້ີ ທື່ ປກຝັງ ຂອງປະຊຳຊນົ ພຳຍໃນບຳ້ີ ນ ມກຳນປ່ື ຽນແປງ ດຳີ້ ນບວກ ເພ່ື ມ

ຂນຶ້ີ ເຊ່ື ນັ : ປະຊຳຊນົ ມແຜນພດັ ທະນຳທື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປັບປຸງຄຸນນະພຳບດນິ ເຮດັ ໃຫໄີ້ ດຜ້ີ ນົ ຜະລດິ ສງຂນ້ີ ມ 90%
ແລະ ດນິ ທ່ື ເຄຍຈບັ ຈອງເຮດັ ຜ່ື ຳນມຳ ຕອ້ີ ງໄດຢ້ີ ຸດ, ແລວ້ີ ໄປເຮດັ ໃນເຂດທ່ື ຖກຈດັ ສນັ ໄວໃີ້ ຫຊ້ີ ຳວບຳີ້ ນນນັີ້ ມ 10%

Table 5: ກຳນປ່ື ຽນແປງເນອ້ີ ທ່ື ປກຝັງຂອງຊຸມຊນົ number percentage
(people) (%)
Assessment results 90
There is a plan to develop agricultural land and soil quality 9
Higher productivity 10
Land that has been previously reserved must be stopped, 1
and then done in The area allocated to

ຜນົ ກະທບົ ທຳງດຳີ້ ນຜນົ ຜະລດິ ຂອງພດກະສກິ ຳ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

278

ແຜນຈດັ ສນັ ນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ສ່ື ງົ ຜນົ ສະທອ້ີ ນຕື່ ພດຜນົ ຜະລດິ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ເພ່ື ມຂນຶ້ີ ເນ່ື ອງຈຳກປະຊຳຊນົ ມ
ກຳນປກພດໝນວຽນ ແລະ ມກຳນປັບປຸງດນິ ໄປພອ້ີ ມ ຈຳກກຳນປະເມນພບົ ວ່ື ຳປະຊຳກອນທ່ື ຖກສຳພຳດ ມ 90% ທື່ ມ
ຜນົ ຜະລດິ ເພື່ ມຂນຶີ້ ແລະ 10% ແມ່ື ນຜນົ ຜະລດິ ຫຸດຼ ລງົ .
Table 6: ຜນົ ກະທບົ ຕື່ ກບັ ປະເພດພດກະສກິ ຳ

Assessment results number (people) percentage (%)

increase 9 90

decrease 1 10

ກຳນປ່ື ຽນແປງທຳງດຳ້ີ ນລຳຍຮບັ ຈຳກຜນົ ຜະລດິ ຂອງພດກະສກິ ຳ
ກຳນວຳງແຜນຈດັ ສນັ ນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ແມື່ ນເຫນັ ວ່ື ຳ ມນັ ໄດສີ້ ື່ ງົ ຜນົ ສະທອ້ີ ນຕ່ື ກບັ ລຳຍຮບັ ຂອງປະຊຳຊນົ ຄ ເຮດັ ໃຫີ້

ປະຊຳຊນົ ມລຳຍຮບັ ເພ່ື ມ 100% ຂອງກ່ື ຸມປະຊຳກອນຕວົ ຢ່ື ຳງ ເນ່ື ອງຈຳກຜນົ ຜະລດິ ມກຳນເພື່ ມຂນຶີ້ .

Table 7: ກຳນປ່ື ຽນແປງທຳງດຳີ້ ນລຳຍຮບັ

Assessment results number (people) percentage (%)

increase 10 100

Same as before 0 0

ຜນົ ກະທບົ ແລະ ທ່ື ຳອ່ື ຽງຂອງສດັ ປ່ື ຳ
ພຳຍຫຼງັ ທື່ ມກຳນວຳງແຜນຈດັ ສນັ ທື່ ດນິ ສຳເລດັ ແລວ້ີ ນນັີ້ ແມ່ື ນເຫນັ ວື່ ຳທື່ ຳອ່ື ຽງຂອງສດັ ປ່ື ຳພຳຍໃນຂອບເຂດບຳີ້ ນ

ແມື່ ນມທື່ ຳອ່ື ຽງເພ່ື ມຈຳນວນ 70% ແລະ ຫຸດຼ ລງົ 30% ຂອງປະຊຳກອນຕວົ ຢ່ື ຳງທື່ ຖກສຳພຳດ.
Table 8: ທື່ ຳອື່ ຽງຂອງສດັ ປື່ ຳ

Assessment results number (people) percentage (%)

decrease 3 30

Same as before 0 0

increase 7 70

ຜນົ ກະທບົ ແລະ ທ່ື ຳອ່ື ຽງຂອງສດັ ນຳ້ີ
ຈຳກກຳນສຳພຳດປະກອນພຳຍໃນບຳີ້ ນເຫນັ ວື່ ຳທື່ ຳອື່ ຽງຂອງສດັ ນຳ້ີ ພຳຍໃນຂອບເຂດບຳ້ີ ນແມື່ ນເພ່ື ມຂນຶ້ີ 70%

ແລະ ຫຸຼດລງົ 30%
Table 9: ທ່ື ຳອ່ື ຽງຂອງສດັ ນຳ້ີ

Assessment results number (people) percentage (%)

decrease 2 20

Same as before 4 40

increase 4 40

ຄວຳມຮບັ ຮກ້ີ ດົ ລະບຽບຄຸມ້ີ ຄອງທ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ-ປື່ ຳໄມ ີ້
ຄວຳມຮັບຮຂ້ີ ອງປະຊຳຊົນພຳຍໃນບຳ້ີ ນ ຕື່ ກບັ ກົດລະບຽບຄຸ ມີ້ ຄອງທື່ ດິນກະສິກຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ ້ີ ເຫັນວື່ ຳ

ປະຊຳຊນົ ຈຳນວນ 80% ແມື່ ນບ່ື ຮບັ ຮເີ້ ລຍ ແລະ 20% ແມື່ ນຮບັ ຮພ້ີ ປະມຳນ.

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

279

Table 10: ຄວຳມຮບັ ຮຕ້ີ ື່ ກບັ ກດົ ລະບຽບກຳນຄຸມ້ີ ຄອງ

Assessment results number (people) percentage (%)
20
Perceive enough about 2
80
Not recognized at all 8

ສ່ື ໃນກຳນຄວຳມຮບັ ຮກີ້ ດົ ລະບຽບຄຸມີ້ ຄອງທ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ-ປ່ື ຳໄມ ີ້
ປະຊຳຊນົ ພຳຍໃນບຳີ້ ນໄດຮີ້ ບັ ຮກ້ີ ື່ ຽວກບັ ກດົ ລະບຽບຄຸມ້ີ ຄອງທ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມ ີ້ ສື່ ວນຫຼຳຍແມື່ ນໄດຮ້ີ ບັ ຮ້ີ

ຈຳກກຳນຜ່ື ຳນຢື່ ໃນກອງປະຊຸມຂອງບຳີ້ ນ 60%, ຮບັ ຮຈີ້ ຳກກຳນອ່ື ຳນໃນປມີ້ ແຜນຈດັ ສນັ ຄຸມີ້ ຄອງນຳໃຊື່ ທ່ື ດນິ 40% ແລະ
ຮບັ ຮຈີ້ ຳກທມງຳນວຳງແຜນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ /ພະນກັ ງຳນເມອງ 10% ໃນຈຳນວນປະຊຳກອນຕວົ ຢ່ື ຳງ.

Table 11: ສື່ ຂອງກຳນຄວຳມຮບັ ຮກ້ີ ດົ ລະບຽບກຳນຄຸມ້ີ ຄອງ number percentage

Assessment results (people) (%)
Through the meeting of the village 6 60
Land use management allocation plan book 3 30
Recognized through the Land Use Planning Team/City staff
1 10

ຂດ້ີ ຂອງແຜນຄຸມ້ີ ຄອງນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ທື່ ມຜນົ ຕື່ ຄອບຄວົ ປະຊຳຊນົ

ແຜນກຳນຄຸມ້ີ ຄອງນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມແີ້ ມ່ື ນມຜນົ ດຕື່ ກບັ ຄອບຄວົ ປະຊຳຊນົ ພຳຍໃນບຳີ້ ນ ນຳໜອງ
ຮຸ ງ ຫຼຳຍດຳ້ີ ນເຊ່ື ນັ : ສຳມຳດນຳໃຊດີ້ ນິ ໃຫຖີ້ ກຕຳມແຕ່ື ລະປະເພດນຳ ໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ແລະ ຮບັ ປະກນັ ສດິ ນຳໃຊຕີ້ ຳມກດົ ໝຳຍ
90%, ຮພີ້ ນ້ີ ທ່ື ດນິ ແຕື່ ລະປະເພດຢ່ື ຳງແນ່ື ນອນ 80%, ຫຸຼດຜື່ ອນຂຂີ້ ດັ ແຍື່ ງດຳີ້ ນທື່ ດນິ , ກຳນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ແລະ ປ່ື ຳໄມໃ້ີ ຫ້ີ
ເປັນລະບບົ 50% ແລະ ເຮດັ ໃຫມ້ີ ພນີ້ ທື່ ທຳກຳນຜະລດິ ພຽງພ ແລະ ມສະມດັ ຕະພຳບສງຕ່ື ກບັ ກຳນຜະລດິ 10%
Table 12: ຂດ້ີ ຂອງແຜນຄຸມີ້ ຄອງນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ

Assessment results number percentage

(people) (%)

Can use the land correctly according to each type of land use and 9 90

Guarantee the right to use according to law

Know each type of land for sure 8 80

There is enough land for production and high productivity 1 10

Reduce conflicts over land, land use and forests 5 50

a system

ຂຄ້ີ ງົ ຂຳີ້ ງ ຂອງແຜນຄຸມ້ີ ຄອງນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ທື່ ມຜນົ ຕ່ື ຄອບຄວົ ປະຊຳຊນົ
ໃນດຳ້ີ ນຂຄີ້ີ້ ງົ ຄຳ້ີ ງຂອງແຜນຄຸມີ້ ຄອງນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ້ີ ທື່ ມຜົນຕື່ ກບັ ປະຊຳຊນົ ແມື່ ນເຫນັ ວ່ື ຳບື່

ສຳມຳດຂະຫຍຳຍພນ້ີ ທື່ ທຳ ກຳນຜະລດິ ຕຳມໃຈໄດີ້ 70% ແລະ ຍງັ ບ່ື ມກຳນຮບັ ປະກນັ ມຳດຕະຖຳນໃນກຳນຮບັ ຮອງໃນ
ກຳນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ຢ່ື ຳງມປະສທິ ພິ ຳບ 30% ຂອງຈຳນວນປະຊຳກອນຕວົ ຢ່ື ຳງ
Table 13: ຂຄ້ີ ງົ ຂຳ້ີ ງ ຂອງແຜນຄຸມ້ີ ຄອງນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ

Assessment results number percentage (%)
(people)

Unable to expand the production area as desired 7 70

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

280

There is still no guarantee of certification standards in 3 30
leadership Use land efficiently

ແນວຄວຳມຄດິ ໃນກຳນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ຂອງຊຸມຊນົ ຕື່ ກບັ ກຳນປະຕບິ ດັ ແຜນຈດັ ສນັ
ກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ຂອງຄອບຄວົ ປະຊຳຊນົ ພຳຍໃນບຳີ້ ນ ມແນວຄວຳມຄດິ ທ່ື ຈະສຳມຳດປະຕບິ ດັ ໄປຕຳມແຜນຈດັ

ສນັ ເຊ່ື ນັ : ປະຕບິ ດັ ຕຳມກດົ ລະບຽບ, ຮກັ ສຳເຂດປ່ື ຳປ້ີອງກນັ ແຫື່ ຼງນຳ້ີ , ປື່ ຳສະຫງວນ, ບື່ ລ່ື ຳສດັ ແບບດດັ ສນ, ປກຝັງຢ່ື ເຂດ
ເນນສງຕຳມເຂດທື່ ກຳນດົ ...ຈຳກກຳນປະເມນສ່ື ວນໃຫຍ່ື ແລວ້ີ ປະຊຳກອນຕວົ ຢື່ ຳງແມ່ື ນໄດປ້ີ ະຕບິ ດັ ຕຳມແຜນຈດັ ສັນ
ສື່ ວນໃດສ່ື ວນໜ່ື ງ 50% ແລະ ໄດປີ້ ະຕບິ ດັ ຕຳມແຜນຈດັ ສນັ ທຸກປະກຳນ ມ 50%
Table 14: ແນວຄວຳມຄດິ ໃນກຳນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ຂອງຊຸມຊນົ

Assessment results number percentage (%)
(people)

have followed all the allocation plans 5 50
have followed the allocation plan for each part 5 50

ກຳນນຳໃຊສ້ີ ່ື ງິ ເສດເຫອຼ ຈຳກຜະລດິ ຕະພນັ ກະສກິ ຳ
ກຳນນຳໃຊສ້ີ ່ື ງິ ເສດເຫຼອຈຳດຜນົ ຜະລດິ ກະສກິ ຳ ສື່ ວນໃຫຍື່ ແລວ້ີ ແມື່ ນນຳໃຊຂ້ີ ແ້ີ ກບ (ແກບເຂຳົ້ີ ຈຳກໂຮງສເຂຳົີ້ ) ເຂຳົີ້

ໃນກຳນປັບປຸງດນິ ກວມເອຳົ 80%, ຂສີ້ ດັ (ມນສດັ ) ຈຳນວນ 70%, ຝື່ ຸ ນອນິ ຊ (ຝ່ື ຸ ນບື່ ມົ , ຝ່ື ຸ ນໝກັ ) 30%, ເສດຜກັ ຕື່ ຳງໆ

ຈຳນວນ 10% number percentage (%)
Table 15: ກຳນນຳໃຊສີ້ ື່ ງິ ເສດເຫອຼ ຈຳກຜະລດິ ຕະພນັ ກະສກິ ຳ (people)

Assessment results

animal dung 7 70
Rice husk (rice husk from the rice mill) 8 80

vegetable scraps 1 10
Organic fertilizers (manure, compost) 3 30

ກຳນປັບປຸງຄຸນນະພຳບດນິ ຕຳມກຳນແນະນຳ ແລະ ແຜນຈດັ ສນັ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ
ຊຳວກະສກິ ອນພຳຍໃນບຳີ້ ນໄດມີ້ ກຳນ ປັບປຸງຄຸນນະພຳບດນິ ຕຳມກຳນແນະນຳຂອງແຜນຈດັ ສນັ ຂອງລດັ ເຊື່ ງິ

ສ່ື ວນໃຫຍື່ ແມື່ ນໃສື່ ຝ່ື ຸ ນອນຊ, ໄສື່ ແກບ, ມນສັດ, ຫລ ຂເ້ີ ລ່ື ອຍ ກວມເອຳົ 100%, ປກພດຕະກຸນຖ່ື ົວ ເພ່ື ອປັບປຸ ງຄຸນ
ນະພຳບດນິ ກວມເອຳົ 30% ແລະ ໄຖເສດພດກບົ ໜຳ້ີ ດນິ ເພື່ ອໃຫພ້ີ ດເນ່ື ຳົ ກຳຍເປັນຝ່ື ຸ ນ ກວມເອຳົ 30% ຂອງປະຊຳກອນ
ທື່ ຖກສຳພຳດ.

Table 16: ກຳນປັບປຸງຄຸນນະພຳບດນິ

number percentage

Assessment results (people) (%)
Add organic manure, manure, animal manure, or sawdust 10 100
Plant legumes to improve soil quality 3 30
Plow the surface of the ground so that the rotting plants
become compost 3 30

ກຳນປກພດກະສກິ ຳແບບມສນັ ຍຳ ກບັ ບລສິ ດັ ເອກະຊນົ ຫຼ ເອຳົ ດນິ ຂອງຕນົ ໃຫຜ້ີ ອ້ີ ື່ ນເຊື່ ຳົ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

281

ກຳນປກພດກະສກິ ຳຂອງປະຊຳຊນົ ໃນເຂດດື່ ງັ ກ່ື ຳວ ແມື່ ນບື່ ເຄຍເຮດັ ສນັ ຍຳກບັ ບລສິ ດັ ແລະ ເຫນັ ວື່ ຳບ່ື ເຄຍມ
ບລສິ ດັ ໃດມຳເຮດັ ສນັ ຍຳຮື່ ວມ ເຊື່ ງິ ກວມເອຳົ 100% ຂອງປະຊຳກອນທື່ ສຳພຳດ

Table 17: ກຳນປກພດກະສກິ ຳແບບມສນັ ຍຳ ກບັ ບລສິ ດັ ເອກະຊນົ

Assessment results number (people) percentage (%)

No I never did 10 100

ຄວຳມເພື່ ງພໃຈ ກບັ ແຜນຈດັ ສນັ ຄຸມ້ີ ຄອງນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ
ໃນຈຳນວນປະຊຳກອນທື່ ຖກສຳພຳບຂອງບຳີ້ ນ ນຳໜອງຮຸ ງ ເຫນັ ວື່ ຳມຄວຳມເພ່ື ິງພໃຈ ກບັ ແຜນຈດັ ສນັ ຄຸມີ້

ຄອງນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ຂອງບຳ້ີ ນ, ລວມທງັ ກດົ ລະບຽບ, ກຳນຄຸມ້ີ ຄອງ ແລະ ກຳນຕດິ ຕຳມກວດກຳ ເຊ່ື ງິ ກວມເອຳົ 100% ຂອງຈຳ
ນວນປະຊຳກອນທື່ ຖກສຳພຳດ.
Table 18: ຄວຳມເພ່ື ງພໃຈ ກບັ ແຜນຈດັ ສນັ ຄຸມີ້ ຄອງນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ

Assessment results number (people) percentage (%)

More satisfied 10 100

ຄວຳມຄດິ ເຫນັ ແລະ ຂແ້ີ ນະນຳ ຕ່ື ແຜນຈດັ ສນັ ຄຸມີ້ ຄອງນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ຂອງຜສ້ີ ຳພຳດ
ຈຳກກຳນສຳພຳດ 10% ແມື່ ນສະເໜໃຫຄີ້ ະນະຄຸມ້ີ ຄອງຂນັ້ີ ບຳ້ີ ນ ຕດິ ຕຳມກວດກຳທ່ື ດນິ ເຂດປື່ ຳຂຸ ນຫວ້ີ ຍ ຂອງ

ຄອບຄວົ ທື່ ຮກັ ສຳໄວ້ີ
Table 19: ຄວຳມຄດິ ເຫນັ ແລະ ຂແ້ີ ນະນຳ ຕື່ ແຜນຈດັ ສນັ ຄຸມີ້ ຄອງນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ້ີ

number percentag

Assessment results (people) e (%)

It is proposed that the village management committee monitor

the land in the Khun Huai forest area of the families that have 1 10

been preserved

ວຈິ ຳນຜນົ (Discussions)

ກຳນສກຶ ສຳວຽກງຳນຂອງ Lestrelin (2011), ທື່ ໄດຊີ້ ໃ້ີ ຫເ້ີ ຫນັ ວື່ ຳວຽກງຳນວຳງແຜນນຳໃຊີ້ ທ່ື ດນິ ແບບມສື່ ວນ
ຮ່ື ວມແມ່ື ນເປັນກຳນທບົ ທວນຄນຈດຸ ບກົ ຜ່ື ອງຈຳກກຳນວຳງແຜນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ແລະ ກຳນຄຸມີ້ ຄອງທື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ
ປ່ື ຳໄມທ້ີ ່ື ຜ່ື ຳນມຳ ຍງັ ມຂຈີ້ ຳກດັ ເຖງິ ກຳນມສື່ ວນຮ່ື ວມ ເຮດັ ໃຫຂີ້ ຳດຄວຳມເຂຳົ້ີ ໃຈຕ່ື ກບັ ວຽກງຳນດື່ ງັ ກ່ື ຳວຂອງທອ້ີ ງຖື່ ນິ ຫຳກ
ປຳສະຈຳກກຳນຝຶກອບົ ຮມົ ແລະ ກຳນສະຫນບັ ສະຫນນທຳງດຳ້ີ ນເຕກັ ນກິ ຕື່ ຳງໆ ຈຳກອງົ ກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ທ່ື ກື່ ຽວຂອີ້ ງ ໃນກຳນ
ປະຕບິ ດັ ກ່ື ຈະເກດຄວຳມສື່ ຽງຄດື່ ງັ ບດົ ຮຽນໃນໄລຍະທ່ື ຜື່ ຳນມຳ ແລະ ກຳນຈດັ ຕງັີ້ ປະຕບິ ດັ ຕຳມຫຼກັ ກຳນວຽກງຳນວຳງ
ແຜນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ແບບມສ່ື ວນຮ່ື ວມ ກ່ື ຈະບື່ ໄດຮ້ີ ບັ ຜນົ ຫຍງັ ເວລຳຈດັ ຕງັ້ີ ປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ແລະ ກຳນວເິ ຄຳະຂອງຂຳ້ີ ພະເຈຳົ້ີ
ແມ່ື ນເພ່ື ອວເິ ຄຳະຫຳບນັ ຫຳຂອງກຳນນຳໃຊທີ້ ່ື ດນິ ຂອງປະຊຳຊນົ ພຳຍໃນບຳີ້ ນ ນຳໜອງຮຸ ງ ແລະ ກຳນຄຸມີ້ ຄອງທື່ ດນິ ກະສກິ ຳ
ຂນັີ້ ບຳີ້ ນຂອງປະຊຳຊນົ ພຳຍໃນບຳ້ີ ນ ເຊື່ ງິ ເຫນັ ວື່ ຳຄວຳມເຂຳົີ້ ໃຈ ແລະ ກຳນເຫນັ ຄວຳມສຳຄນັ ຕ່ື ກບັ ວຽກງຳນຄຸມີ້ ຄອງທ່ື ດນິ
ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມຂີ້ ອງປະຊຳຊນົ ແມື່ ນຢື່ ໃນລະດັບສງ ກວມເອຳົ 70% ຄະນະກຳມະກຳນຄຸມີ້ ຄອງທ່ື ດນິ ຂນັ້ີ ບຳີ້ ນ
ສຳມຳດຊື່ ວຍແກໄີ້ ຂບນັ ຫຳຂຂີ້ ດັ ແຍ່ື ງຕື່ ຳງໆ ດຳີ້ ນທື່ ດນິ /ປື່ ຳໄມ ີ້ ແມ່ື ນໄດດ້ີ ແຕ່ື ກງົ ກນັ ຂຳີ້ ມເນອີ້ ທື່ ດນິ ປື່ ຳໄມແ້ີ ມື່ ນມທ່ື ຳອື່ ຽງ
ຫຸຼດລງົ ແລະ ເນອ້ີ ທ່ື ກຳນປກພດພດັ ມຈຳນວນເພ່ື ມຂນຶ້ີ ກຳນຄຸມີ້ ຄອງສດັ ນຳີ້ ສດັ ປື່ ຳ ແລະ ເຄ່ື ອງປື່ ຳຂອງດງົ ແມື່ ນມທື່ ຳອື່ ຽງ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

282

ຫຸຼດລງົ ເຊ່ື ງິ ມສຳຍເຫດມຳຈຳກປະຊຳກອນພຳຍໃນບຳີ້ ນມຈຳນວນ ເພື່ ມຂນຶີ້ ແລະ ປະຊຳຊນົ ໄດສີ້ ຸມໃສື່ ກຳນພດັ ທະນຳ
ເສດຖະກດິ ຄອບຄວົ ໂດຍເລື່ ງັ ໃສ່ື ກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳເປັນສນິ ຄຳ້ີ ຫຼຳຍຂນຶີ້ ເຮດັ ໃຫທີ້ ່ື ຳອື່ ຽງທຳງດຳ້ີ ນຊບັ ພະຍຳກອນດນິ ແລະ

ປື່ ຳໄມຫ້ີ ຸຼດລງົ .
ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳນຍ້ີ ງັ ຊໃີ້ ຫເ້ີ ຫນັ ບຳງປັດໃຈທ່ື ປະຊຳຊນົ ເຫນັ ວ່ື ຳມຄວຳມສຳຄນັ ຕ່ື ກບັ ກຳນຈດັ ຕງັີ້ ປະຕບິ ດັ ຕຳມແຜນ

ໃຫໄີ້ ດດີ້ ເປັນຕນົ້ີ ແມ່ື ນ ຄວຳມເຂມັ້ີ ແຂງຂອງຄະນະຄຸມ້ີ ຄອງທ່ື ດນິ ບຳີ້ ນໃນກຳນນຳພຳ ຊຳວບຳີ້ ນ, ບວກກບັ ກຳນຊື່ ວຍເຫຼອ
ຈຳກພຳຍນອກໃນກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ປະຕບິ ດັ ແລະ ກຳນຈບັ ຈອງ ຫຼ ມທື່ ດນິ ໃນເຂດທ່ື ກຳນດົ ໄວໃີ້ ນແຜນແມື່ ນມຄວຳມສຳຄນັ
ເປັນຕນົ້ີ ແມ່ື ນຄຸມີ້ ຄອງທ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ຈະຕອ້ີ ງຮື່ ວມກນັ ສຳ້ີ ງລະບຽບຄຸມີ້ ຄອງໃຫມີ້ ຄວຳມຮດັ ກຸມກວື່ ຳເກື່ ຳົ ອກ
ຢ່ື ຳງໜື່ ງຶ ກຳນຈດັ ສນັ ແຜນກຳນນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ຈະຕອີ້ ງໃຫຖີ້ ກຕຳມຫກຼັ ກຳນ ແລະ ຄື່ ມທື່ ໄດກ້ີ ຳນດົ ໄວ້ີ ຂອງກມົ ຄຸມ້ີ ຄອງ ແລະ
ພດັ ທະນຳທ່ື ດນິ ກະສກິ ຳ ໃນປ 2022.

ສະຫຸບຼ ຜນົ (Conclusions)

ຜ່ື ຳນກຳນຈດັ ຕງັີ້ ປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນຕດິ ຕຳມປະເມນຜນົ ແລະ ກຳນນຳໃຊໂ້ີ ດນໃນວຽກງຳນວຳງແຜນ ຄຸມີ້ ຄອງກຳນ
ນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ກະສກິ ຳແບບມສ່ື ວນຮື່ ວມຂນັ້ີ ບຳີ້ ນ ທ່ື ບຳີ້ ນ ນຳໜອງຮຸ ງ, ເມອງພຽງ ແຂວງໄຊຍະບລສິ ຳມຳດສະຫຸຼບໄດດີ້ ່ື ງັ ນ:ີ້

− ປະຊຳຊນົ ຈຳນວນຫນ່ື ງຶ ແມື່ ນບ່ື ຈື່ ແຜນຄຸມ້ີ ຄອງນຳໃຊທ້ີ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມຍ້ີ ອ້ີ ນບື່ ເຂຳົີ້ ຮ່ື ວມຂະບວນກຳນຮບັ

ຟັງກຳນເຜຍແຜື່ ແຜນຈດັ ສນັ .
− ບນັ ຫຳກື່ ຄດັ ແຍື່ ງທ່ື ດນິ : ໂດຍລວມແລວີ້ ພຳຍຫງຼັ ທື່ ມກຳນຈດັ ສນັ ກຳນນຳໃຊທ້ີ ່ື ດນິ ພຳຍໃນບຳີ້ ນແມື່ ນບ່ື ມຂດດັ ແຍ່ື ງ

ທຳງດຳີ້ ນທ່ື ດນິ , ແຕື່ ຍງັ ມບນັ ຫຳເລື່ ອງທື່ ດນິ ທຳກຳນຜະລດິ ບ່ື ພຽງພໂດຍສະເພຳະແມື່ ນຄອບຕວົ ທື່ ຍກົ ຍຳ້ີ ຍມຳຈຳກບຳ້ີ ນອ່ື ນ
ແລະ ຄອບຄວົ ທ່ື ອອກເຮອນໃຫມື່ .

− ປະຊຳຊນົ ສື່ ວນໃຫຍ່ື ແລວ້ີ ປະຕບິ ດັ ຕຳມແຜນຈດັ ສນັ ເພຳະອຳຊບຫກຼັ ຂອງປະຊຳຊນົ ພຳຍໃນບຳ້ີ ນຈຳນວນຫຼຳຍ ເຮດັ
ນຳ ແລະ ກະສກິ ຳຄງົ ທື່ ແຕື່ ຍງັ ມຈຳນວນຫນື່ ງຶ ຍງັ ບ່ື ປະຕບິ ດັ ຕຳມແຜນຈດັ ສນັ ໂດຍສະເພຳະແມື່ ນ ມກຳນ ທຳກຳນຜະລດິ
(ປກມນັ ຕນົີ້ ແລະ ເຂຳົ້ີ ລວມທງັ ປກຫຍຳີ້ ລຽີ້ ງສດັ ) ໃນເຂດປື່ ຳຄຸມີ້ ຄອງນຳໃຊສີ້ ຳຫຼບັ ລຽີ້ ງສດັ ແລະ ຂອບເຂດທ່ື ດນິ ປື່ ຳຄຸມີ້
ຄອງນຳໃຊ້ີ ລຳຍລະອຽດກຳນນຳໃຊໃີ້ ນປ 2022 ຈຳກກຳນກວດສອບມດ່ື ງັ ນ:ີ້

Table 20: ຂມ້ີ ນກຳນປ່ື ຽນແປງຂອງດິນປື່ ຳໄມ ີ້ ແລະ ດິນກະສິກຳ ລະຫວ່ື ຳງ ປ 2016 ຫຳປ 2022 (Data on

changes in forest land and agricultural land between 2016 and 2022)

Sequence Content area (hectares) percentage (%)

1 Forest land in 2016 758,00 100
2 Monitoring, evaluation in 2022 738,23 97,39
3 Forest land will decrease in 2022 19,77 2,61
4 Agricultural land in 2016 564,44 100
5 Follow-up, evaluation 2022 584,21 103,50
6 Agricultural land increased 19,77
3,5

− ຕຳມກຳນສຳພຳດເກບັ ກຳຂມ້ີ ນກື່ ຽວກບັ ສດັ ປື່ ຳ - ສດັ ນຳີ້ ແລະ ເຄື່ ອງປື່ ຳຂອງດງົ ສື່ ວນໃຫຍ່ື ແມ່ື ນມກຳນອຳນຸລກັ
ແລະ ເພື່ ມຂນີ້ ;

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

283

− ກຳນເຂຳົີ້ ເຖງິ ລະບຽບກຳນຄຸມີ້ ຄອງນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ຂອງປະຊຳຊນົ ຍງັ ຕື່ ຳໂດຍອງໃສື່ ກຳນສຳພຳດ
ປະຊຳຊນົ ສ່ື ວນໃຫຍ່ື ແມື່ ນ ຮບັ ຮພ້ີ ປະມຳນ;

− ວຽກງຳນກຳນພດັ ທະນຳທື່ ດນິ ກະສກິ ຳສື່ ວນໃຫຍື່ ມກຳນນຳໃຊສີ້ ື່ ງິ ເສດເຫຼອເຊື່ ນັ : ມກຳນນຳໃຊມ້ີ ຸນສດັ ເປັນຝື່ ຸ ນບຳ
ລຸງພດຕຳມກຳນຝຶກອບົ ຮມົ ກຳນຫມກັ , ໃສ່ື ຝື່ ຸ ນ. ສື່ ວນຫລຳຍມອຳຊບເຮດັ ນຳ, ຜນົ ຜະລດິ ເພ່ື ມຂນ້ີ ຍອ້ີ ນມເຕກັ ນກິ ກຳນໃສື່
ຝ່ື ຸ ນ ແລະ ກນົ ຈກັ ເຂຳົ້ີ ຊ່ື ວຍ.

− ດຳ້ີ ນປະຊຳກອນ ໃນປ 2016 ມ: 669 ຄນົ , ເຖງິ ປ 2022 ມ: 729 ຄນົ , ທຽບປະຊຳຊຳກອນໃນປ 2016 ເພື່ ມ
ຂນ້ີ ຈຳນວນ 60 ຄນົ , ອດັ ຕຳກຳນເພ່ື ມສະເລ່ື ຍຕື່ ປແມ່ື ນ 8.97 %.

− ລຳຍຮບັ ດຳ້ີ ນກະສກິ ຳ ແລະ ປ່ື ຳໄມ ີ້ ໃນປ 2016 ມລຳຍຮບັ 1,13 ຕກີ້ ບ, ມຳເຖງປ 2022 ມລຳຍຮບັ 4,7 ຕກີ້ ບ,
ເພື່ ມຂນີ້ 3,57 ຕກ້ີ ບ ສື່ ວນໃຫຍ່ື ແມ່ື ນ ໄດຈີ້ ຳກກຳນປກພກອຸດສຳຫະກຳ ແລະ ກຳນລຽີ້ ງສດັ .

ຄຳຂອບໃຈ (Acknowledgments)

ທມງຳນຂສະແດງຄວຳມຂອບໃຈມຳຍງັ ຄະນະກຳມະກຳນຮບັ ຜດິ ຊອບກອງປະຊຸມສຳມະນຳວຊິ ຳກຳນລະດບັ ນຳນຳ
ຊຳດຫລວ່ື ຳງ ລຳວ-ໄທ ທ່ື ເອອ້ີ ເຟອ້ີ ດຳ້ີ ນວນັ ເວລຳ ແລະ ວຳລະສະແກ່ື ກຳນເຂຳົີ້ ຮ່ື ວມນຳສະເໜຜນົ ງຳນຄງັ້ີ ນດີ້ ວ້ີ ຍ. ຂຂອບໃຈ
ມຳຍງັ ອຳນຳດກຳນປົກຄອງ ແລະ ປະຊຳຊນົ ບຳ້ີ ນ ນຳໜອງຮຸ ງ, ເມອງ ພຽງ, ແຂວງ ໄຊຍະບລ ທ່ື ອຳນວຍຄວຳມສະດວກແກື່
ກຳນລງົ ສກຶ ສຳວໄິ ຈຄງັີ້ ນດີ້ ວ້ີ ຍ. ຂຂອບໃຈມຳຍງັ ຄະນະຄອຳຈຳນພຳຍໃນຄະນະກະເສດສຳດ ແລະ ຊບັ ພະຍຳກອນປ່ື ຳໄມ,້ີ
ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລ ສຸພຳນຸວງົ ທື່ ໃຫທີ້ ດິ ຊນ້ີ ຳແກື່ ກຳນສກຶ ສຳວໄິ ຈຄງັີ້ ນ.ີ້

ເອກະສຳນອຳີ້ ງອງ (References)

ກະຊວງກະສກິ ຳແລະປ່ື ຳໄມ,້ີ & ອງົ ກຳນຄຸມີ້ ຄອງທ່ື ດນິ ແຫື່ ງຊຳດ. (2022). ຄ່ື ມກຳນວຳງແຜນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ກະສກິ ຳ ແລະ
ປ່ື ຳໄມ ີ້ ແບບມສື່ ວນຮື່ ວມ ຂນັ້ີ ບຳ້ີ ນ ແລະ ກ່ື ຸມບຳີ້ ນພດັ ທະນຳ. ຫນ. 34,35, 36

Burton, P. (2004). Power to the people? How to judge public participation. Local Economy 19 (3),

193-198.
Jean-Christophe, Castella, Bourgoin, J., Cottet, L., Drouillat, M., ນນັ ທະວງົ ຄຳຫຳຼີ້ , ເພດັ ສະລນິ ສງັ ທອງ,

Lestrelin, G., ບວົ ຫອມບຸນຖະໜອມ & ເທບພະວນັ ມະນທຳຍທບິ (2010). Handbook on Participatory
Land Use Planing. P. 39.
Lao Statistics Bureau. (2018). Staistics Yearbook 2017. June, 13,72.
Lestrelin, G., & Bourgoin, J. (2011). ກຳນຈດັ ຕງັີ້ ວຽກງຳນກຳນວຳງແຜນນຳໃຊທີ້ ື່ ດນິ ແບບມສື່ ວນຮື່ ວມ ຢື່ ເຂດພຳກ
ເຫນອຂອງ ສປປລຳວ. , 12.
Lestrelin, G., Bourgoin, J., Bouahom, B., & Castella, J. (2011). Measuring participation : Case
studies on village land use planning in northern Lao PDR (Vol. 31, pp. 950–958).
Messerli, P., Heinimann, A., Epprecht, M., Souksavath, P., Chanthalanouvong, T., & Minot, N.
(2008). Socio-Economic Atlas of the Lao PDR - an Analysis based on the 2005 Population and
Housing Census. (Issue February 2014).

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

284

Sandker, M., Campbell, B.M., Ruiz-Pérez, M., Sayer, J.A, Cowling, R., Kassa, H., Knight, A.T.
(2010). The role of participatory modeling in landscape approaches to reconcile conservation and

development. Ecology and Society 15, 13.
UN. (2015). Country Analysis Report: Lao PDR - Analysis to inform the Lao People's
Democratic Republic – United Nations Partnership Framework (2017-2021) (Issue November

2015).
World Bank. (2013). Maintaining MaCroEConoMic Stability Net Economic Benefits of Sanitation

Interventions.244.

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

285

ສກຶ ສຳຕນົີ້້ີ ທນຶ ແລະ ຜນົ ຕອບແທນກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງ້ີ ໃນພນີ້ ທື່ ນຳເຂຳົີ້
ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ເມອງ ຊຽງຮື່ ອນ, ແຂວງ ໄຊຍະບລ

Chilies production in the dry season in Xienghone District, Sayaboury
Province

ລດັ ຖະກອນ ພມົ ມະຈນັ *, 1ບຸນທ່ື ຽງ ຄນວໄິ ລ,2 ຕມິ ນອ້ີ ຍ ສະລດິ ໄຊ ແລະ 1ຈນັ ທະວງົ ລ່ື ຈຳເຢ
Ladthakone PHOMMACHANH*, 1Bounthieng KHOUNVILAY, 2Timnoy SALITXAY &

1Chanthvong LOCHAMYOR

ສຳຂຳວຊິ ຳ ກະສກິ ຳ ແລະ ສື່ ງິ ແວດລອ້ີ ມປ່ື ຳໄມ ີ້ ຄະນະກະເສດສຳດ ແລະ ຊບັ ພະຍຳກອນປື່ ຳໄມ,ີ້ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລສຸພຳນຸວງົ
ສນບ່ື ມົ ເພຳະທຸລະກດິ ລຳວ-ເກຳົ ຫຼ, ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລສຸພຳນຸວງົ

The major of Agriculture and Forest Environment,Faculty of Agriculture and Forest Resource, Souphanouvong University
Laos-Korea Business Incubating Center, Souphanouvong University

ບດົ ຄດັ ຫຍ ້ີ

ໝຳກເຜດັ ເປັນພດເສດຖະກດິ ທ່ື ຊ່ື ວຍສຳີ້ ງລຳຍຮບັ ໃຫກີ້ ບັ ຊຳວກະສກິ ອນ ໃນເຂດເມອງຊຽງຮ່ື ອນ, ແຂວງ ໄຊ
ຍະບລ, ກຳນຈດັ ກຳນທ່ື ດ ຈະຊ່ື ວຍໃຫຊີ້ ຳວກະສກິ ອນມລຳຍຮບັ ເພື່ ມຂນຶີ້ . ກຳນວໄິ ຈຄງັີ້ ນ້ີ ມຈດຸ ປະສງົ ເພື່ ອສກຶ ສຳສະພຳບ
ເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ຜປີ້ ກໝຳກເຜດັ ລະດແລງ້ີ ໃນນຳເຂຳົ້ີ ແລະ ວເິ ຄຳະຕນົ້ີ ທນຶ ແລະ ຜນົ ຕອບແທນ
ເບອີ້ ງຕນົີ້ ຂອງຜນົ ຜະລດິ ໝຳກເຜດັ ລະດແລງ້ີ ແລງີ້ ໃນນຳເຂຳົ້ີ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນເມອງ ຊຽງຮ່ື ອນ, ແຂວງ ໄຊຍະບລ, ກຳນ
ເລອກສື່ ຸ ມຕວົ ຢື່ ຳງຊຳວກະສກິ ອນ ຈຳນວນ 94 ຄນົ , ເຄ່ື ອງມທ່ື ໃຊໃີ້ ນກຳນເກບັ ກຳຂມີ້ ນແມື່ ນແບບຟອມສຳພຳດ, ກຳນ
ວິເຄຳະຂມີ້ ນ ແມ່ື ນໃຊສ້ີ ະຖິຕິເຊງພັນລະນຳ ຫຳ ຄື່ ຳສື່ ວນຮອ້ີ ຍ (percentage), ຄື່ ຳສະເລື່ ຍ (mean), ຄ່ື ຳສງສຸ ດ
(maximum) ແລະ ຄື່ ຳຕື່ ຳສຸດ (minimum), ກຳນວເິ ຄຳະຂມີ້ ນ ແມ່ື ນໄດນ້ີ ຳມຳວເິ ຄຳະດວີ້ ຍໂປຼແກມ Microsoft Excel
2010 ທຳງດຳ້ີ ນສງັ ຄມົ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນກື່ ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງ, ລກັ ສະນະເສດຖະກດິ ແລະ ສງັ ຄມົ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນປກໝຳກ
ເຜດັ ໃນລະດແລງີ້ ແລະ ຂມ້ີ ນດຳ້ີ ນກຳນຜະລດິ ແລະ ຜນົ ຕອບແທນທຳງດຳ້ີ ນເສດຖະກດິ . ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳພບົ ວື່ ຳ ຊຳວ
ກະສກິ ອນສື່ ວນໃຫຍ່ື ແມື່ ນເພດຊຳຍ ມອຳຍຸສະເລື່ ຍ 52 ປ ສ່ື ວນໃຫຍ່ື ມສະຖຳນະພຳບແຕ່ື ງງຳນແລວ້ີ ແລະ ລະດບັ ກຳນສກຶ
ສຳຈບົ ຫຼຳຍກວື່ ຳໝ່ື ແມື່ ນຊນັ້ີ ປະຖມົ , ຊຳວກະສກິ ອນມຕນົ້ີ ທນຶ ລວມ ໃນກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ໃນນຳເຂຳົ້ີ ສະເລ່ື ຍ
16,945,500 ກບຕ່ື ເຮກັ ຕຳ, ຜນົ ຜະລດິ ໝຳກເຜດັ ສະເລື່ ຍ 3,512 ກໂິ ລກຼຳມຕ່ື ເຮກັ ຕຳ, ລຳຍຮບັ ທງັ ໝດົ 42,144,000 ກບ
ຕື່ ເຮກັ ຕຳ, ມນຄື່ ຳສ່ື ວນເກນ ສະເລື່ ຍ 25,198,500 ກບຕື່ ເຮກັ ຕຳ ແລະ ຈດຸ ກຸມີ້ ທນຶ ເທ່ື ຳົ ກບັ 1,412 ກໂິ ລກຼຳມຕື່ ເຮກັ ຕຳ.
ຈຳກຜນົ ກຳນສກຶ ສຳຄງັ້ີ ນເີ້ ຫນັ ວ່ື ຳ ຕນົ້ີ ທນຶ ສື່ ວນໃຫຍ່ື ແມ່ື ນນນຳໃຊໃີ້ ນຄື່ ຳແຮງງຳນ, ຮອງມຳແມ່ື ນປັດໃຈໃນກຳນຜະລິດ
ແລະ ຕ່ື ມຳດວີ້ ຍຄ່ື ຳໃຊຈີ້ ື່ ຳຍອ່ື ນຶ ໆ ທ່ື ໃຊໃີ້ ນໄລຍະກຳນຈດັ ຕງັ້ີ ປະຕບິ ດັ ດຳເນນກດິ ຈະກຳ ກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ໃນນຳ
ເຂຳົ້ີ . ດ່ື ງັ ນັນີ້ , ກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງ້ີ ໃນນຳເຂຳົີ້ ຈື່ ງຶ ມຜົນດ ຖຳ້ີ ສມົ ທຽບໃສ່ື ກຳນປກເຂຳົ້ີ ນຳແຊງ, ຊ່ື ວຍໃຫຊີ້ ຳວ
ກະສກິ ອນມລຳຍຮບັ ມຊວດິ ກຳນເປັນຢື່ ທື່ ດຂນຶີ້ . ສະນນັີ້ , ທຳງພຳກລດັ ຄວນເຫນັ ໄດເ້ີ ຖງິ ຄວຳມສຳຄນັ ຕ່ື ວຽກງຳນດື່ ງັ ກື່ ຳວ
ເພ່ື ອປັບປຸ ງຕ່ື ອງໂສງີ້ ກຳນສະໜອງຕະຫຼຳດໝຳກເຜດັ ເພ່ື ອນຳເອຳົ ຊຳວກະສກິ ອນ ກຳີ້ ວໄປສ່ື ເຄອຂື່ ຳຍທ່ື ສຳມຳດສຳ້ີ ງຄວຳມ
ເຂມັ້ີ ແຂງດວີ້ ຍຕວົ ພວກເຂຳົ ເອງ ແລະ ມຄວຳມຍນຍງົ ໃນອະນຳຄດົ .

ຄຳສບັ ສຳຄນັ : ໝຳກເຜດັ , ກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ , ຕນົ້ີ ທນຶ ແລະ ຜນົ ຕອບແທນ

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑติ ศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

286

ABSTRACT

Chilies are known as industrial crop, which generates income to farmers in Xienghone
District, Sayaboury province. A well-planned management system helps product increases related
to cost efficiency. This study aimed to study socio-demographic of chilies production in the dry
season of famers in Xienghone District, Sayaboury Province and analyze the cost and revenue of
chilies production. The sample were selected by random sampling of 94 farmers in Xienghone
District, Sayaboury Province. Then data was analyzed using Microsoft excel. The result showed
that, most of the farmers were male. The average age of farmers were 52 years old and they had
married status, and the highest education were primary school. The total cost average per
hectares for planting chilies was 16,945,500 kip (Lao Currency), which has the average yield about
3,512 kilogram/hectares. The average revenue was 42,144,000 kip/hectares, and the net profit was
25.198.500 kip/hectares and break-even point was 1,412 kilogram/hectares. The results showed
that the most of expenditure were labor cost, agriculture input, and other expense, respectively.
As a result, chilies cultivation in dry season gained better option as compared to rice cultivation
in dry season in same area in term of generating higher income. Therefore, the provincial and
district authorities should be more focus this chili cultivation as crucial task to support value
chain development, strengthen and sustainable the supplies chain network system by farmers in
the future.

Keywords: chilies, Chili production in dry season; cost and revenue;

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจําปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

287

ບດົ ນຳ (Introduction)

ໝຳກເຜດັ (chili) ມຊື່ ວທິ ະຍຳສຳດວ່ື ຳ: Capsicum annuum L. ແມື່ ນພດເສດຖະກດິ ຊະນດິ ໜື່ ງຶ ທ່ື ສຳມຳດ
ສື່ ງົ ເສມໃຫຊ້ີ ຳວກະສກິ ອນ, ເປັນສື່ ວນປະກອບຫກຼັ ຂອງອຳຫຳນໃນກຳນດຳລງົ ຊວດິ ປະຈຳວນັ ຂອງຄນົ ລຳວມຳແຕື່ ດນົ ນຳນ
ໂດຍສະເພຳະແຈື່ ວ(ຍຸວະລດັ ບຸນກະເສມ, 2022). ໝຳກເຜດັ ມລກັ ສະນະລດົ ຊຳດເຜດັ ແລະ ຮອ້ີ ນ ເຊື່ ງກຳນບລໂິ ພກມ
ຫຼຳຍຮບແບບ ທງັ ບລໂິ ພກສດົ , ແຫງີ້ , ແປຮບເປັນຜະລດິ ຕະພນັ ເຊ່ື ນັ : ແຈື່ ວສຳເລດັ ຮບ, ຊອດໝຳກເຜດັ , ໝຳກພກິ ທອດ
ກອບ ແລະ ອ່ື ນຶ ໆ. ໃນເມື່ ອກື່ ອນກຳນປກໝຳກເຜດັ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ແມື່ ນປກໄວສ້ີ ຳລບັ ບລໂິ ພກຄວົ ເຮອນ, ຜະລດິ
ພຽງກຸມ້ີ ຢ່ື ກຸມ້ີ ກນິ ຕຳມຮວົ້ີ ຮຳວແຄມເຮອນຊຳນ ມຳຮອດປັດຈບຸ ນັ ໝຳກເຜດັ ສຳມຳດປກໄດເ້ີ ກອບທຸກພນ້ີ ທ່ື ແລະ ເປັນ

ເສດຖະກດິ ສຳມຳດຜະລດິ ຂຳຍເປັນສນິ ຄຳີ້ ຕະຫຼຳດມຄວຳມຕອີ້ ງກຳນສງ ໂດຍສະເພຳະ ຈນ, ອຳຊຕຳເວນັ ອອກ ແລະ ເຂດ
ຕຳເວນັ ອອກກຳງ ເພຳະໝຳກເຜດັ ປະກອບດວ້ີ ຍສຳນທ່ື ສຳຄນັ ຄ: capsaicin ເຊື່ ງມສຳນທ່ື ມຄວຳມສຳຄນັ ໃນກຳນຕຳີ້ ນມະ
ເຣງັ ພອ້ີ ມນນັ້ີ ວງົ ກຳນອຸດສຳຫະກຳສຳກນົ ຈະໃຊສ້ີ ຳນດ່ື ງັ ກື່ ຳວເພ່ື ອປຸງແຕ່ື ງຜະລດິ ຕະພນັ ຢຳຕຳ້ີ ນມະເຣງັ , ຢຳບນັ ເທຳົ ອຳກຳນ
ປວດເຈບັ ຕຳມກຳ້ີ ມເນອີ້ , ຫວົ ໄລື່ , ແຂນ, ແອວ ແລະ ສື່ ວນຕື່ ຳງໆ ນອກນນັີ້ ກ່ື ນຳມຳເປັນສ່ື ວນປະສມົ ຂອງຜະລດິ ຕະພນັ
ເພ່ື ອບຳລຸງຜດິ ເຊື່ ນັ : ຈຳພວກໂລຊນັ ແລະ ຄມ ເປັນຕນົ້ີ . ເຖງິ ຢ່ື ຳງໃດກ່ື ຕຳມເນື່ ອງຈຳກກຳນປ່ື ຽນແປງຂອງສະພຳບດນິ ຟຳີ້
ອຳກຳດ ແລະ ກຳນລະບຳດຂອງພະຍຳດແມງໄມສີ້ ດັ ຕພດ ບວກກບັ ບນັ ຫຳເງນິ ເຟ້ເີ ຮດັ ໃຫຕີ້ ນົ້ີ ທນຶ ກຳນຜະລດິ ມມນຄ່ື ຳສງ
ຂນຶີ້ ເຮດັ ໃຫີ້ ກຳນສຳ້ີ ງຂຈີ້ ຳກດັ ໃຫກີ້ ຳນຜະລດິ ໝຳກເຜດັ ເພ່ື ອກຳນຄຳ້ີ .

ໝຳກເຜດັ ສຳມຳດປກໄດເີ້ ກອບທຸກພນ້ີ ທ່ື ແລະ ທນົ ກບັ ສະພຳບຄວຳມແຫງ້ີ ແລງ້ີ , ສຳມຳດປກໄດໃ້ີ ນລະບບົ ທື່ ມ
ກຳນຄວບຄຸ ມເຕກັ ນກິ ວຊິ ຳກຳນ ໃຫຜ້ີ ນົ ຜະລດິ ດ. ປັດຈຸບັນ ຂອງ ສປປ ລຳວ ທື່ ກຳລັງພົບບນັ ຫຳກຳນປ່ື ຽນແປງຂອງ
ສະພຳບດນິ ຟີຳ້ ອຳກຳດ ເຊື່ ນັ : ບນັ ຫຳ ໄພແລງີ້ , ນຳ້ີ ຖວ້ີ ມ ແລະ ກຳນລະບຳດຂອງພະຍຳດແມງໄມສ້ີ ດັ ຕພດ ໂດຍສະເພຳະ
ເຂດເມອງ ຊຽງຮ່ື ອນ ແຂວງ ໄຊຍະບລ ທື່ ມທື່ ງົ ນຳກວຳ້ີ ງຂວຳງ ແລະ ພບົ ບນັ ຫຳກ່ື ຄ ນຳີ້ ໃນທຳມະຊຳດບກົ ແຫງີ້ , ກຳນສະໜ
ອງນຳີ້ ຊນົ ລະປະທຳນບື່ ພຽງພຕື່ ກຳນຜະລດິ ເຂຳົີ້ ນຳແຊງ ເພຳະກຳນປກເຂຳົ້ີ ນຳແຊງໃຊນີ້ ຳ້ີ ຊນົ ລະປະທຳນ ປະມຳນ 9,300-
12,500 ແມດັ ກອີ້ ນ/ເຮກັ ຕຳ/ລະດກຳນ ເມື່ ອສົມທຽບກບັ ກຳນປກໝຳກເຜດັ ໃຊນ້ີ ຳ້ີ ພຽງ 3,700-4,300 ແມດັ ກອີ້ ນ/
ເຮກັ ຕຳ/ລະດກຳນ(ທະວດັ ໄຊ, 1983 ແລະ ນບົ ພະດນົ , 2018). ສະນນັ້ີ , ໝຳກເຜດັ ແມ່ື ນພດເສດຖະກດິ ອກພດໜື່ ງຶ ທ່ື
ຊຳວກະສກິ ອນເລອກທື່ ປກ ເພຳະມຄວຳມຕອ້ີ ງກຳນສງຂອງຜບ້ີ ລໂິ ພກ ທງັ ພຳຍໃນ ແລະ ຕ່ື ຳງປະເທດ, ເປັນພດອຳຍຸສນັີ້
ແລະ ໃຊນີ້ ຳີ້ ໜອີ້ ຍຈື່ ງຶ ເໝຳະສມົ ນຳມຳປກໝນວຽນທດົ ແທນກຳນປກເຂຳົ້ີ ນຳແຊງ ເພື່ ອແກບີ້ ນັ ຫຳໄພແລງ້ີ ນອກນນັ້ີ ກຳນປກ
ໝຳກເຜດັ ໝນວຽນໃນນຳເຂຳົ້ີ ຍງັ ເປັນກຳນຕດັ ວງົ ພະຍຳດແມງໄມສີ້ ດັ ຕພດຂອງເຂຳົ້ີ ໄດດີ້ ກວ່ື ຳກຳນປກເຂຳົີ້ ເຊງດ່ື ຽວ ທ່ື ອຳດ
ສື່ ງົ ຜນົ ເສຍຫຳຍຕື່ ກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳ ໃນລະດກຳນຕື່ ໄປ. ສະນນັ້ີ , ຂຳີ້ ພະເຈຳົີ້ ຈື່ ງຶ ມຄວຳມສນົ ໃຈ ທ່ື ຈະສກຶ ສຳວເິ ຄຳະ ຕນົີ້
ທນຶ ແລະ ຜນົ ຕອບແທນຈຳກກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ໃນພນີ້ ທື່ ນຳເຂຳົີ້ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນເມອງ ຊຽງຮື່ ອນ, ແຂວງ
ໄຊຍະບລ ເພື່ ອເປັນຂມີ້ ນອຳີ້ ງອງ ທື່ ສຳມຳດຕອບໂຈດ ຕື່ ກບັ ກຳນແກໄີ້ ຂຄວຳມທຸກຍຳກຂອງປະຊຳຊນົ ບນັ ດຳເຜື່ ຳົ ໃນເຂດ
ຊນົ ນະບດົ ຫື່ ຳງໄກສອກຫກຼ ແລະ ພດັ ທະນຳຂງົ ເຂດວຽກງຳນກະສກິ ຳໃຫມ້ີ ບຳດກຳີ້ ວຂະຫຍຳຍຕວົ ພອ້ີ ມນນັ້ີ ກື່ ຍງັ ມຄວຳມ
ອຳດສຳມຳດເປັນຂມີ້ ນພນີ້ ຖຳນໃຫແີ້ ກ່ື ຜທີ້ ່ື ສນົ ໃຈຢຳກທດົ ລອງໃນຄງັ້ີ ຕ່ື ໄປ.

ຈດຸ ປະສງົ
1) ເພື່ ອສກຶ ສຳສະພຳບເສດຖະກດິ -ສງັ ຄມົ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນ ຜປີ້ ກໝຳກເຜດັ ລະດແລງ້ີ ໃນນຳເຂຳົີ້ ;
2) ເພື່ ອວເິ ຄຳະຕນົີ້ ທນຶ ແລະ ຜນົ ຕອບແທນເບອ້ີ ງຕນົີ້ ຂອງຜນົ ຜະລດິ ໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ໃນນຳເຂຳົີ້ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນເມອງ

ຊຽງຮື່ ອນ, ແຂວງ ໄຊຍະບລ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บณั ฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

288

ວທິ ດຳເນນກຳນວໄິ ຈ (Methodology)

ສະຖຳນທື່ ແລະ ໄລຍະກຳນດຳເນນກຳນຈດັ ຕງັີ້ ປະຕບິ ດັ
ກຳນສກຶ ສຳຄງັີ້ ນີ້ ແມື່ ນໄດເີ້ ຮດັ ກຳນສກຶ ສຳຢື່ 03 ບຳ້ີ ນ: ບຳ້ີ ນ ລບັ , ບຳ້ີ ນ ທ່ື ງົ ກຳບ ແລະ ບຳ້ີ ນ ສນກົ ໄຊ,ີ້ ເມອງ ຊຽງ

ຮ່ື ອນ, ແຂວງ ໄຊຍະບລ ເຊື່ ງໃຊເ້ີ ວລຳ 06 ເດອນ (ເດອນ ທນັ ວຳ 2021 ຫຳ ເດອນ ພດຶ ສະພຳ ປ 2022)

ວທິ ກຳນສກຶ ສຳ

ກຳນກຳນດົ ປະຊຳກອນຕວົ ຢື່ ຳງ
ປະຊຳກອນ ແລະ ກື່ ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງ ແມ່ື ນຊຳວກະສກິ ອນ ທ່ື ປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງ້ີ ໃນນຳເຂຳົ້ີ ສກົ ປ 2022 ທື່ ເມອງ

ຊຽງຮື່ ອນ ແຂວງ ໄຊຍະບລ ເຊື່ ງິ ເປັນເມອງທື່ ປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້ ໃນນຳເຂຳົີ້ ຫຼຳຍທື່ ສຸດໃນແຂວງ ໄຊຍະບລ(ພະແນກ
ກະສກິ ຳ ແລະ ປື່ ຳໄມແີ້ ຂວງ ໄຊຍະບລ, 2021) ຈຳກກຳນສຳຫວຼ ດພບົ ວ່ື ຳ ມຈຳນວນຊຳວກະສກິ ອນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງ້ີ
ໃນນຳເຂຳົີ້ ມທງັ ໝດົ 122 ຄອບຄວົ (ຄນົ ) ຢື່ 3 ບຳີ້ ນ (ບຳີ້ ນ ລບັ , ບຳີ້ ນ ທ່ື ງົ ກຳບ ແລະ ບຳ້ີ ນ ສນກົ ໄຊ)ີ້ ຂອງເມອງ ຊຽງຮ່ື ອນ
ແຂວງ ໄຊຍະບລ. ກຳນກຳນດົ ຂະໜຳດຕວົ ຢື່ ຳງ ແມື່ ນໃຊຫ້ີ ກຼັ ເກນຂອງ Yamane, 1970 ທ່ື ລະດບັ ຄວຳມເຊ່ື ອໝນັີ້ 95%

N

ໂດຍນຳໃຊສ້ີ ດ n =
1+Ne2

n = ຈຳນວນກື່ ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງທງັ ໝດົ

e = ລະດບັ ຄວຳມຜດິ ດື່ ຽງຂອງກື່ ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງ

N = ຂະໜຳດຂອງປະຊຳກອນຕວົ ຢື່ ຳງ
ເຊ່ື ງໄດຕີ້ ວົ ແທນກ່ື ຸມຊຳວກະສກິ ອນທ່ື ປກໝຳກເຜດັ ໃນນຳເຂຳົ້ີ ຈຳນວນ 94 ຄນົ

ວທິ ກຳນເກບັ ກຳຂມີ້ ນ
ເກບັ ກຳຂມ້ີ ນໂດຍແບບຟອມສອບຖຳມ ໂດຍກຳນສຳພຳດແບບເຊື່ ງໜຳ້ີ (face to face survey) ປະຊຳກອນທື່

ກຳນດົ ໄວ.ີ້ ໄດມ້ີ ກຳນເກບັ ແບບຖຳມທດົ ສອບນຳຄນ (pretest) ຈຳນວນ 23 ຊຸດ ເພ່ື ອກວດສອບຄວຳມຖກຕອ້ີ ງຊດັ ເຈນ
ຂອງແບບສອບຖຳມ ໂດຍນຳໄປແກໄ້ີ ຂບນັ ດຳເນອ້ີ ໃນໃຫເີ້ ໝຳະສມົ ຮ່ື ວມກບັ ຜຊ້ີ ່ື ຽວຊຳນ. ຈຳກນນັີ້ ຈື່ ງຶ ໄດເ້ີ ກບັ ກຳນທດົ ສອບ
ອກຄງັີ້ ເຊ່ື ງເປັນຂມ້ີ ນທື່ ຍງັ ບື່ ທນັ ເກບັ ກຳມຳກື່ ອນ ເຊື່ ງປະກອບດວີ້ ຍຂມ້ີ ນທື່ ວົ ໄປ ຂມີ້ ນທື່ ວົ ໄປທຳງດຳີ້ ນສງັ ຄມົ ຂອງຊຳວ
ກະສກິ ອນກ່ື ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງ, ລກັ ສະນະເສດຖະກດິ ແລະ ສງັ ຄມົ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນປກໝຳກເຜດັ ໃນລະດແລງ້ີ ແລະ ຂມີ້ ນ
ດຳ້ີ ນກຳນຜະລດິ ແລະ ຜນົ ຕອບແທນທຳງດຳີ້ ນເສດຖະກດິ .

ກຳນວເິ ຄຳະຂມ້ີ ນ
ວເິ ຄຳະທຳງສະຖຕິ ິ ໃຊສີ້ ະຖຕິ ເິ ຊງພນັ ລະນຳຫຳ ຄື່ ຳສ່ື ວນຮອ້ີ ຍ (percentage), ຄ່ື ຳສະເລ່ື ຍ (mean), ຄື່ ຳສງສຸດ

(maximum) ແລະ ຄື່ ຳຕື່ ຳສຸດ (minimum), ກຳນວເິ ຄຳະຂມີ້ ນ ແມ່ື ນໄດນ້ີ ຳມຳວເິ ຄຳະດວ້ີ ຍໂປຼແກມ Microsoft Excel
2010.

ກຳນວເິ ຄຳະຕນົີ້ ທນຶ ກຳນປກໝຳກເຜດັ ໃນລະດແລງ້ີ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

289

ກຳນວເິ ຄຳະຕນົ້ີ ທນຶ ມກຳນຈຳແນກອອກເປັນ 2 ປະເພດຄ: ຕນົີ້ ທນຶ ໝນວຽນ ແລະ ຕນົີ້ ທນຶ ຄງົ ທື່
1) ຕນົີ້ ທນຶ ໝນວຽນ ໄດແີ້ ກື່ ຄ່ື ຳແຮງງຳນໃນກຳນກະກຽມດນິ , ຄື່ ຳແຮງງຳນປກ, ຄື່ ຳແຮງງຳນໃສື່ ຝື່ ຸ ນ, ຄື່ ຳແຮງງຳນກຳຈດັ ວດັ ຊະ
ພດ ແລະ ຄ່ື ຳແຮງງຳນເກບັ ກຜ້ີ ນົ ຜະລດິ ຄຳນວນຈຳກຈຳນວນຊື່ ວົ ໂມງກຳນເຮດັ ວຽກຄ່ື ຳແຮງງຳນຂນັີ້ ຕ່ື ຳ, ຄ່ື ຳອຸປະກອນ-ປັດໃຈກຳນ

ຜະລດິ ເຊ່ື ນັ : ແນວພນັ , ຝ່ື ຸ ນຄອກ, ຝື່ ຸ ນເຄມ, ຢຳປຳບສດັ ຕພດ, ຄື່ ຳອຸປະກອນກຳນຜະລດິ ເຊື່ ນັ : ຈກົ , ຊວຳ້ີ ນ, ສຽມ, ກະຕ່ື ຳເກບັ ແລະ
ຄ່ື ຳຂນົ ສ່ື ງົ ຜນົ ຜະລດິ ;

2) ຕນົ້ີ ທນຶ ຄງົ ທ່ື ໄດແ້ີ ກ່ື ຄື່ ຳເຊື່ ຳົ ທື່ ດນິ ຕື່ ພນ້ີ ທ່ື 1 ເຮກັ ຕຳ ແລະ ຄື່ ຳຫຸນຼ ີ້ ຫຽ້ີ ນຂອງອຸປະກອນກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳ ໃຊວີ້ ທິ ຄຳນວນ
ຄ່ື ຳເສນັ້ີ ຊື່ ໂດຍຄ່ື ຳຫຸນຼ ້ີ ຫຽ້ີ ນ = (ລຳຄຳທນຶ -ມນຄື່ ຳສອ້ີ ມແປງ)/ອຳຍຸກຳນໃຊງີ້ ຳນ;

ກຳນສກຶ ສຳຈດຸ ກຸມີ້ ທນຶ ກຳນປກໝຳກເຜດັ ລະດແລງີ້
ໂດຍກຳນນຳເອຳົ ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຕນົີ້ ທນຶ ກຳນປກໝຳກເຜດັ ໃນລະດແລງີ້ ແລະ ຂມີ້ ນລຳຄຳຂຳຍຕ່ື ໜ່ື ວຍຜນົ ຕອບ

ແທນຈຳກກຳນຂຳຍຜນົ ຜະລດິ ທື່ ໄດຈ້ີ ຳກກຳນຳສຳພຳດ ວເິ ຄຳະໂດຍໃຊຫີ້ ກຼັ ເກນກຳນວເິ ຄຳະຈດຸ ກຸມ້ີ ທນຶ ເພື່ ອວເິ ຄຳະວື່ ຳຊຳວ
ກະສກິ ອນຕອ້ີ ງກຳນຂຳຍໝຳກເຜດັ ຈກັ ກໂິ ລຈື່ ງຶ ຈະກຸມ້ີ ທນຶ ດື່ ງັ ນ:້ີ

• ກຳໄລສ່ື ວນເກນຕ່ື ໜ່ື ວຍ = ລຳຄຳຂຳຍຕື່ ໜື່ ວຍ - ຕນົ້ີ ທນຶ ໝນວຽນຕ່ື ໜ່ື ວຍ
• ຈດຸ ກຸມ້ີ ທນຶ ( ໜ່ື ວຍ ) = ຕນົ້ີ ທນຄງົ ທ່ື /ກຳໄລສ່ື ວນເກນຕື່ ໜ່ື ວຍ

• ຈດຸ ກຸມ້ີ ທນຶ ( ກບ ) = ຈດຸ ກຸມີ້ ທນຶ ( ໜື່ ວຍ ) x ລຳຄຳຂຳຍຕ່ື ໜ່ື ວຍ

ຜນົ ກຳນວໄິ ຈ (Results)

ຂມີ້ ນທື່ ວົ ໄປທຳງດຳີ້ ນສງັ ຄມົ ຂອງຊຳວກະສກິ ອນກື່ ຸມຕວົ ຢ່ື ຳງ
ຈຳກຜນົ ກຳນສກຶ ສຳຊຳວກະສກິ ອນທື່ ປກໝຳກເຜັດໃນລະດແລງ້ີ ຈຳນວນ 94 ຄນົ ຈຳກຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະພບົ ວື່ ຳ ຜປ້ີ ກໝຳກ

ເຜັດລະດແລງ້ີ ສ່ື ວນຫຼຳຍແມ່ື ນເພດຊຳຍກວມເອຳົ 72.34%, ຊຳວກະສກິ ອນກື່ ຸມຕວົ ຢື່ ຳງອຳຍຸສະເລື່ ຍ 52 ປ, ສະຖຳນະພຳບຂອງ

ຊຳວກະສກິ ອນສື່ ວນໃຫຍ່ື ແມື່ ນແຕ່ື ງງຳນແລວ້ີ ກວມເອຳົ 89.36% ແລະ ລະດບັ ຄວຳມຮສີ້ ່ື ວນຫຼຳຍແມ່ື ນຈບົ ຂນັ້ີ ປະຖມົ ເຊ່ື ງິ ເອຳົ

68,93% ຂອງຈຳນວນປະຊຳກອນກ່ື ຸມຕວົ ຢື່ ຳງ(ຕຳຕະລຳງ 1), ຈຳນວນສະມຳຊກິ ໃນຄອບຄວົ ສ່ື ວນໃຫຍ່ື ແມື່ ນຢື່ ລະຫວ່ື ຳງ 5-10

ຄນົ ເທ່ື ຳົ ກບັ 73.40% ອຳຊບຫຼກັ ແມື່ ນເຮດັ ນຳກວມເອຳົ 97.87% ຂອງກ່ື ຸມຕວົ ຢື່ ຳງທງັ ໝດົ ແລະ ເຮດັ ໄຮ່ື (ສວນຢຳງພຳລຳ) ມ

46.81%.
ຕຳຕະລຳງ 1. ຂມ້ີ ນທື່ ວົ ໄປທຳງດຳີ້ ນສງັ ຄມົ ຂອງຜຕ້ີ ອບແບບສອບຖຳມ (n=94)

Number of

Variables farmers Percentage

Gender

Male 68 72.34

Female 26 27.66

Age (average age = 52 years old)

Less than 30 years old 5 5.32

30 – 40 years old 6 6.38

41 – 50 years old 24 25.53

51 – 60 years old 36 38.30

การประชุมสัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ท่ี ระดบั บัณฑิตศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ

290

61 -70 years old 19 20.21
Over 70 years old 4 4.26
Highest education level
50 53.19
Primary school 28 29.79
14 14.89
Elementary school 2 2.13

High school 1 1.06
84 89.36
High Vocational Certificate 9 9.57
Marital status
24 25.53
Single 69 73.40
1 1.06
Married
92 97.87
Others 44 46.81
Member of household 22 23.40
19 20.21
Less 5 people 10 10.64
5-10 people
more than 10 people 6 6.38
Main crop production 26 27.66
44 46.81
Rice 18 19.15

Rubber

Maize

Job's tears

Upland rice
Income of household(kip)

less 5 million
5 - 7 million
7 - 10 million
more than 10 million

3.2 ຂມີ້ ນດຳ້ີ ນກຳນຜະລດິ

ຊຳວກະສກິ ອນ ໄດມີ້ ກຳນກຽມດນິ ຢ່ື 2 ແບບຄ: ກຳນເຜຳົ ຕເຟອງ ແລະ ກຳນໄຖກບົ ຫຼງັ ກຳນເກບັ ກເ້ີ ຂຳົີ້ ນຳປ ໃນ
ນນັ້ີ ເລອກວທິ ເຜຳົ ຕເຟອງ 91 ຄນົ ເທື່ ຳົ ກບັ 96.81%, ສ່ື ວນໄຖກບົ ຫງຼັ ເກບັ ກເີ້ ຂຳົີ້ ນຳປ ມ 3 ຄນົ ເທື່ ຳົ ກບັ 3.19%ເຊື່ ງິ ກຳນ
ໄຖກບົ ຈະໃຫຜີ້ ນົ ໃຫຜີ້ ນົ ຜະລດິ ຫຳຼ ຍກວ່ື ຳກຳນຈດຕເຟອງ, ເນື່ ອງຈຳກກຳນໄຖກບົ ຈະໃຫປ້ີ ະລມິ ຳນອນິ ຊວດັ ຖຸຫຳຼ ຍກຳນຈດ
ຕເຟອງ (ບງັ ອອນ ແລະ ຄະນະ, 2016) ພອີ້ ມນນັີ້ ກ່ື ເປັນກຳນສະໜບັ ສະໜບັ ນະໂຍບຳຍຂອງລດັ ຖະບຳນ ກື່ ຽວກບັ ກຳນ
ຈດັ ກຳນສື່ ງິ ເສດເຫຼອຂອງກຳນຜະລດິ ກະສກິ ຳໃຫເີ້ ກດປະໂຫຍດ, ເປັນກຳນຟນ້ີ ຟດນິ ໃຫສ້ີ ຳມຳດນຳໃຊໄີ້ ດຍ້ີ ນຍງົ ແລະ
ເປັນມດິ ຕ່ື ສ່ື ງິ ແວດລອີ້ ມ (ກມົ ພດັ ທະນຳທ່ື ດນິ , 2003), ກຳນສະໜອງນຳີ້ ແມ່ື ນນຳໃຊນີ້ ຳຊນົ ລະປະທຳນ 97.87 % ສື່ ວນທ່ື
ເຫຼອແມ່ື ນນຳີ້ ໃຊບີ້ ື່ ນຳີ້ ທື່ ຊຳວກະສກິ ອນກກັ ເກບັ ໄວເ້ີ ອງ (ໜອງ, ຮື່ ອງນຳີ້ ທຳມະຊຳດ, ນຳີ້ ສຳີ້ ງ ເປັນຕນົີ້ ), ແນວພນັ ທື່ ນຳ້ີ ໃຊ້ີ
ເຂຳົ້ີ ໃນກຳນຜະລດິ ສ່ື ວນຫຼຳຍແມ່ື ນແນວພນັ ພນ້ີ ເມອງທື່ ຊຳວກະສກິ ອນເກບັ ຮກັ ສຳໄວີ້ 95.74% ແລະ ສື່ ວນທ່ື ເຫອຼ ແມື່ ນຊ ້ີ

การประชมุ สัมมนาทางวชิ าการ ไทย ลาว ครงั้ ที่ ระดบั บัณฑติ ศึกษา ประจาํ ปี ການປະຊຸມສໍາມະນາທາງວຊິ າການ ໄທ ລາວ ຄງັ້ ທີ ລະດບັ ປະລນິ ຍາໂທ ແລະ ປະລນິ ຍາເອກ ປະຈາໍ ປີ