KONVENSYEN PENYELIDIKAN PENDIDIKAN KALI KE-9 (2017) PRMBENTANGAN LISAN

'l(J}nvensyen (J>enyefufi~n (J>enau/i~n <Program :Matril(,ufasi 'l'aliun 2017

7.0 Kesan Penyelidikan
Bagi mengenal pasti keberkesanan kaedah permainan DANO , satu ujian Pos 1
dijalankan. Manakala Ujian Pos 2 pula untuk pelajar yang mendapat markah yang tidak
memuaskan. Soal selidik juga telah diedarkan kepada semua pelajar bagi mendapatkan
respon pelajar terhadap kaedah pengajaran yang pengkaji gunakan. Taburan markah
Ujian Pra , Ujian Pos I dan Ujian Pos 2 ditunjukkan dalam Rajah 3 rnanakala
perbandingan dapatan soal selidik respon pelajar terhadap topik logaritma dan rnaklurn
balas selepas kaedah permainan DANO ditunjukkan dalam Jadual 3 dan Jadual 4
masing-masing.
7. 1 Dapatan Ujian Pra dan Ujian Pos
Berdasarkan keputusan analisis ujian yang dilakukan, dapat dirurnuskan bahawa markah
pelajar telah dapat dipertingkatkan dengan penggunaan kaedah permainan DANO dalarn
menyelesaikan masalah Logaritma.

12

10

8 ~UjianPra
-ll!i-Ujian Pos 1
.c ~0.''"~ Ujian Pos 2

~6

11'

::!!:

4

2

0 c/
0 5 10 15 20 25
Pelajar (P)

Rajah 3: Perbandingan Keputusan Ketiga-tiga Ujian

Analisis dari Rajah 3 di atas menunjukkan peningkatan pelajar dalam pencapaian
pada Ujian Pos I berbanding Ujian Pra. Terdapat jurang yang besar di antara dua garis
yang mewakili perbezaan ketara di antara Ujian Pra dan Ujian Pos I. Ini bermakna ,
penggunaan kaedah permainan DANO dapat mengekalkan daya ingatan , mengelak
kesilapan pada langkah pertama penyelesaian dan memberi kefahaman yang tinggi dalam
diri pelajar. Seramai 19 orang pelajar (90.5%) mendapat rnarkah penuh ( 10 markah)
dalam Ujian Pos 1 berbanding hanya 7 orang ( 33.3%) pada Ujian Pra.

Sungguhpun Ujian Pos I telah rnenunjukkan peningkatan yang ketara , masih
terdapat dua orang pelajar yang tidak memperoleh markah penuh iaitu pelajar Pl3 dan
Pl 6. Hasil pemeriksaan atas kertas jawapan Ujian Pos I kedua-dua pelajar tersebut
menggunakan hukum logaritma yang betul tetapi hanya kehilangan markah pada langkah
penyelesaian yang terakhir iaitu tidak menggantikan semula pembolehubah yang dipilih
ke bentuk logaritma. Sebagai tindakan penambahbaikan, pelajar tersebut dikehendaki

7

'l(pnvensyen <Penyefufi.f<.!zn <Pemfufi{an Program :Matri{ufasi italiun 2017

melaksanakan permainan DANO secara individu. Selepas seminggu, Ujian Pos 2 telah
diberikan kepada pelajar tersebut. Didapati kedua-dua pelajar telah mencatat peningkatan
markah iaitu mendapat markah penuh. Keputusan ini sangat memberangsangkan dan ia

l'. menunjukkan bahawa penggunaan kaedah DANO ini sangat membantu dalam

I meningkatkan pencapaian pelajar-pelajar. Hal ini juga menunjukkan bahawa intervensi
yang diperkenalkan kepada pelajar sangat berkesan dan membantu mereka mengingat
petua logaritma dan seterusnya menggunakannya dalam menyelesaikan masalah soalan
logaritma.
7.2 Dapatan Soal Selidik

!' . Berikut adalah analisis soal selidik perbandingan respon negatif pelajar tentang topik
logaritma sebelum dan selepas kajian dijalankan.

Jadual 2: Perbandingan Respon Negatif Pelajar Tentang Topik Logaritma

SEBELU SELEPAS

Bil Respon pelajar tentang topik logaritma Kekerapan Kekerapan ~

( %) ( %)

1 Saya 'give up' bila tak dapat jawab soalan 13 2

'logarithm' (61.9%) (9.5%)

2 Saya keliru nak pakai rumus yang mana satu 17 5

I 3 Saya mudah cuai bila menjawab soalan 'logarithm' (80.9%) (23.8%)

19 10

(90.5%) (47.6%)

4 Saya fobia dengan soalan 'logarithm' 31

(14.3%) (4.8%)

5 Saya tak suka soa[an 'logarithm' 7 0
(33.3%) (0%)

Dapatan analisis data Jadual 2 di atas menunjukkan terdapat pengurangan peratus

respon negatif pelajar tentang topik: logaritma iaitu 47.6% pelajar mudah cuai bila

menjawab soalan 'logarithm' iaitu berkurangan daripada 90.5% sebelum kajian manakala

peratus mereka keliru untuk menggunakan rumus dan peratus 'give up' berkurangan dari

80.9% ke 23.8% dan 61.9% ke 9.5% masing-masing, Dapat disimpulkan bahawa

kaedah DANO membantu pelajar dalam mengurangkan rasa fobia dan 'give up' apabila

mereka tidak dapat menjawab soalan logaritma.

Selepas tindakan dijalankan, borang soal selidik diedarkan kepada pelajar-pelajar

untuk mendapat maklumbalas mereka selepas kaedah permainan DANO dijalankan.

Dalam bentuk penilaian lima skala, di mana l-sangat tidak setuju (STS), 2-tidak setuju

(TS), 3-kurang setuju (KS), 4-setuju (S) dan 5-sangat setuju (SS).

Jadual 3 di bawah pula menunjukk:an maklum balas yang positif terhadap

pengajaran dan pembelajaran selepas kaedah permainan DANO diperkenalkan. Maklum

balas menunjukkan majoriti pelajar sangat setuju kaedah permainan DANO

rnenghiburkan dan menyeronokkan. Melalui kaedah ini pelajar berasa sangat suka dan

bersemangat untuk:belajar matematik. Mereka juga berasa teruja untuk menunggu aktiviti

yang akan diperkenalkan seterusnya oleh pengkaji.

f 8
I.

'l(pnvensyen (Penyefufik,g.n (Penaufik,g.n (Program !M.atri{ufasi 'Iahun 2017

Jadual 3: Maklum Balas Terhadap Kaedah Permainan DANO

BIL. PERNYATAAN STS TS KS s SS
12
1 Saya berasa seronok selepas mengikuti 9 14
11
pelajaran hari ini.
15
2 Saya berasa terhibur sepanjang aktiviti 7
9
hari ini. 10
8
3 Saya berasa mudah untuk mengingati 27

formula/konsep.

4 Pengajaran pensyarah membosankan. 15 3 3

5 Saya berasa teruja untuk menunggu 15

aktiviti yang akan diperkenalkan

seterusnya.

6 Saya berasa bersemangat untuk belajar 12

Matematik.

7 Saya sangat suka dengan kaedah 11

pembelajaran yang digunakan.

8 Saya boleh menggunakan kaedah yang / 2 11
pensyarah perkenalkan pada hari ini
untuk tajuk lain.

8.0 Refleksi Dan Kesimpulan Kajian
Apabila kaedah permainan DANO diperkena\kan, semua pelajar kelihatan teruja dan
berasa seronok dengan pendekatan ini. Suasana pembelajaran menjadi ceria dengan
gelagat pelajar semasa mereka melaksanakan aktiviti. Pengkaji berasa gembira dengan
perubahan positif ini, apatah lagi dalam Ujian Pos mereka kelihatan Jebih tenang dan
yakin sepanjang menjawab soalan. Selepas memperkenalkan kaedah ini, pelajar kelihatan
bersemangat untuk mengikuti aktiviti pengajaran dan pembelajaran yang seterusnya. Ini
kerana mereka telah mendapat sedikit keyakinan diri kerana menyedari yang mereka
sebenarnya mampu untuk menguasai sesuatu topik.

Dapatan kajian pengkaji juga telah menyokong kajian yang dibuat oleh Aida
Ibrahim (2004) yang mendapati bahawa pendekatan permainan Domino berjaya
merangsang minat pelajar untuk mengingati fakta asas darab 9x9 disamping
menimbulkan suasana yang ceria dan menyeronokkan kepada pelajar. Kajian yang
dilaksanakan oleh pengkaji juga telah menyokong kajian yang dijalankan oleh A.Husna
Arman (2012) mendapati bahawa teknik permainan 'Go Win' mampu meningkatkan daya
ingatan pelajar bagi tajuk pembiakan tumbuhan.

Hasil daripada kajian tindakan yang dijalankan menunjukkan kaedah permainan
DANO dapat memperkukuhkan lagi pen · asaan mereka dalam konsep logaritma di
samping mereka dapat menyedari ke · apan yang dilakukan dalam menjawab soalan
Jogaritma. Selain daripada itu, pela] r juga dapat menganggap kajian ini sebagai latihan
untuk melatih diri mereka daripada melakukan kesilapan dan kecuaian dalam matematik.

Melalui intervensi yang telah dilaksanakan dapat disimpulkan bahawa
penggunaan kaedah permainan DANO ini dapat membantu pelajar menyelesaikan soalan

9

'l(pnvensyen <PerryetUfiRJin <PetufufiR.!in Program :Matri{ulasi 'l'anun 2017

yang melibatkan konsep logaritma. Antara kelebihan kaedah DANO adalah ia dapat
mengurangkan kecuaian sewaktu menjawab soalan yang melibatkan logaritma. Selain itu,
penggunaan kaedah ini dapat menghilangkan fobia pelajar terhadap soalan yang
melibatkan logaritma kerana mereka sering keliru dengan penggunaan petua logaritma
ketika menulis penyelesaian. Namun begitu, pengkaji mendapati kaedah ini kurang sesuai
bagi pelajar cemerlang dan telah menguasai hukum logaritma.

Selepas penggunaan kaedah permainan DANO, dicadangkan pelajar dibekalkan
dengan soalan-soalan tambahan yang dapat membantu mereka meningkatkan kefahaman
dan daya ingatan. Kaedah ini juga boleh digunapakai dalam menyelesaikan subtopik yang
lain seperti penyelesaian masalah subtopik 'Trignometric Function' yang melibatkan
banyak formula . Bagi melanjutkan kajian ini , dicadangkan pengkaji seterusnya
menjalankan kajian berbentuk eksperimen dengan membentuk dua kumpulan pelajar di
mana satu kumpulan rawatan dan lagi satu kumpulan kawalan.

Sebagai pengkaji , saya berharap kaedah ini dapat membantu pelajar untuk
meningkatkan tahap kefahaman dan ingatan mereka dalam mengingat sesuatu konsep.
Diharapkan juga kajian tindakan ini dapat meningkatkan keyakinan diri pelajar lemah dan
minat mereka di dalam subjek Matematik dan seterusnya meningkatkan prestasi kolej di
dalam peperiksaan akhir Pepcriksaan Semester Program Matrikulasi (PSPM).

Rujukan
Aida Ibrahim. 2006. Meningkatkan Kemahiran Murid Mencongak Fakta Asas darab

Melalui Pendekatan Permainan Domino. Jurnal Pendidikan. Vol 1, Bil 3, 1-14.

Amira Husna Binti Arman. 2012. Meningkatkan Daya lngatan Murid Tahun 4 Bagi Topik
Pembiakan Tumbuhan Menggunakan Teknik Permainan "Go Win". Jurnal
Pendidikan, 1-11.

Khoo Phon Sai . 1986. Belajar Untuk Mengajar Matematik Sekolah Menengah. Kuala
Lumpur: Berita Publishing Sdn.Bhd.

Noor Aziah Abdul Ghani. 2014. Pemahaman Pelajar Matrikulasi Tentang Logaritma.
Master Thesis. Universiti Utara Malaysia.

.:Noor Shah Saad. 2002. Teori & Perkaedahan Pendidikan Matematik Siri 1. Edisi Kedua.
Selangor: Prentice Hall.

Rashidi Azizan dan Abd Razak Habib. 1996. Pengajaran Bilik Darjah-Kaedah dan
Strategi. Selangor: Masa Enterprise Sdn. Bnd.

Shahabuddin Hashim, Dr. Rohizani Yaakub & Mohd. Zohir Ahmad. 2007. Pedagogi:
Strategi dan Teknik Mengajar Dengan Berkesan. Kuala Lumpur: PTS
Professional Publishing Sdn Bhd.

Shamsina Shamsuddin. 20 I 1. Pengantar Penyelidikan Tindakan Dalam Penyelidikan
Pendidikan. Selangor: Penerbitan Multimedia Sdn.Bhd.

10

Bil Kriteria Nombor Rujukan Kertas Kajlan :
1 Tajuk
-~--Kolej Matrikulasi/bil:

ULASAN KAJIAN OLEH PANEL
Cadangan

2 Objektif \~

\

3 Teori ~-r/'rCJ ~ .,.~:t·~,~ 1r«: v \"jc_.=n

(y._.~-~-- ' •.

l../'A-"t~~ L..L .$=-n
n ~3CZ'-"\ric=- YJ ..U o \ """ /i

tiv- <?l ev f""_..,., ·T-'°'-"' Ji. ~.f ~""'..--v-\'
~-r~~n/·:::r .r-·~-v 53~",:?
4 Metodologi -1;'\c:Yo.-'t:-

- ~C"'Cl\:--~V') ~---.--~I~,"' \-\<Jo~ ~l- '

·- t""'/'-' ~-"'" ~ i ~,.,.., In <:?-<!,-1\ k,~0.;'..>,.( ~J).:

~

5 Dapatan ()..\ ~ yy~o/) ~~YOI') ~ J)o\.=V'I ~\<:.•

w~\~1.J ~"' v1~V1.:tr.../\A()~ "'~A;;_
~~,~ r~v ...e_<)
""'"',e__.-LA \;..~A c; ,eN"\ ~1

6 Rumusan

7 Lain-lain (Nyatakz n)

/

Cop rasmi:

APLIKASI LAKON-ANA BAGI MEMBANTU PELAJAR LEMAH

DALAM PEMAHAMAN SUBTOPIK ELEKTROKIMIA D~

KESANNYATERHADAP MOTIVASI PELAJAiy' ~

'Chow Lai Kim, 2Noor Haslina Ahmad, 3Norasyikin Abdul Majid, 4Noharidan Omar

t,z.3•4 Unit Kimia, Kolej Matrikulasi Perak
1 n ieann76(a~gmai I.com, 2noorhas1ina12@gmai I .com, ·1syiki n maj [email protected], '[email protected]

ABSTRAK

'ian tindak n ini dijalankan dengan tujuan untuk menilai aplikasi La/con-Ana ¥am meningkatkan
ke haman P, lajar lemah dalam subtopik Elektrokimia di Kole) Matrikulasi Perak. Kumpulan sasaran
terdi · ·· ada 33 orang pelajar PST yang mengambil subjek berk'Jttfan. Kajian ini dijalankan selama
dua minggu dengan jumlah masa pengajaran selama 8 1iysebelum kajian dilaksanakan, ujian pra
ditadbirkan. Selepas setiap kitaran kajian dilaksanakan, ujian pasca ditadbir)an bagi mengukur
kefahaman pelajar dalam tnenjawab dua jenis soalan struktur iaitu soalan struJefur respon terhad dan
struktur berpandu. Kajian tindakan ini telah dilaksanakan dalam tiga kitarqp. Bentuk tindakan ialah
dengan melaksanakan lakonan yang memaparkan pengaliran 1 mo/ elelf'fron berkait rapat dengan ~
penggunaan 1 Faraday serta penggunaan analogi bagi menghubungkaitkan1 Faraday dengan unit
coulomb. Data kajian dikumpulkan melalui respon pelajar terhadap dua borang soal selidik iaitu soal
selidtk motivasi dan soal selidik Lakon-Ana. Ujian pra dan ujian pas ditadbirkan bagi mengenalpasti
bentuk soalan yang bersesuaian dengan kaedah Lakon-Ana. Lima orang pelajar yang ditemu bual
secara berstruktur bersetuju bahawa Lakon-Ana dapat memberi keseronokan dalam pembelajari
subtopik Elektrokimia dan kefahamanyang diperolehi dapat membantu mereka_j<lalam menyelesaikan
kedua-dua bentuk soalan struktur respon terhad dan struktur berpandu. Klsimpulannya, terdapat
perubahan yang ketara dalam pemahamanpelajar mengenai subtopik Elektrokimia setelah didedahkan
pendekatan Lakon-Ana dalam kefas tutoran. Pendekatan Lakon-Ana ini boleh dijanakan kepada topik
yang sukar sepertidalam penerangan mekanisma tindak balas.

ABSTRACT

This action research was done with the aims to evaluate the application of Lakon-Ana in enhancing weak
students' understanding in the subtopic of Electrochemistry at Perak Matriculation College. The target
group consists of 33 PST students who had taken the subject. The study was carried out for two weeks
with a total of 8 hours of teaching time. Before the study was carried out, a pretest was administered.
After each cycle of studies, a post-test was administered to measure the students' understandingbased on
two different types of questions namely limited response structured question and guided structured
question. This study involved three cyclesof studies. Theform of action is to implement a casting show of
1 mol conduction electrons associated with the use of analogy for correlating 1 Faradaywith coulomb
unit. Data were collected through student responses to two questionnaires; Lakon-Ana and motivation
questionnaires. Pretest and post-test was administered to identify the type of questions that are
appropriate to the Lakon-Ana. Five students who had undergone structured interview agreed that the
Lakon-Ana can give pleasure in learning subtopic of Electrochemistry and understanding gained can
help them in solving the two questions form such as limited response structured and guided structured
questions. In conclusion, there is a significant change in students'understandingof the approach Lakon-
Ana on the subtopic of Electrochemistry in tutorial classes. This approach of La/con-Ana can be
generated on difficutt topics such as the description of the reaction mechanism.

Kata Kunci: Analogi, main peranan, Elektrokimia, pelajar lemah, motivasi

1.0 Pendahuluan
1.1 Latar Belakang Kajian I Konteks Kajian
Pela.jaryang layak ke program Matrikulasi kebanyakannya mempunyai pencapaian akademik
yang cemerlang di peringkat SPM. Demi mengekalkan keputusan cemerlang pelajar, Unit
Kimia telah menetapkan sasaran lulus 100% bagi subjek Kimia dalam Peperiksaan Semester
Program Matrikulasi (PSPM) untuk setiap sesi dan 30% daripada setiap kelas tutoran perlu
mendapat keputusan cemerlang mengikut Indeks Petunjuk Prestasi, KPI (Key Performance
lndeks) yang telah ditetapkan oleh Kolej Matrikulasi Perak. Hal ini adalah kerana subjek
Kimia merupakan subjek teras yang wajib dipelajari oleh semua pelajar jurusan Sa.ins
program satu tahun (PST) dan program dua tahun (PDT) di peringkat Matrikulasi yang
melibatkan ketiga-tiga modul iaitu Modul I, Modul 11 dan Modul lll.

Jumlah waktu mengajar pensyarah Unit Kimia adalah antara 12 hingga 14 jam
seminggu di mana 3 jam diperuntukkan untuk kuliah, 2 jam tutoran untuk 3 kelas clan 2 jam
amali untuk 2 kelas. Terdapat kekangan masa bagi pensyarah Kimia untuk membuat
pengukuhan konten dalam kuliah yang melibatkan aktiviti pembelajaran aktif pelajar dan
seterusnya mempengaruhi persiapan pelajar dalam menyelesaikan soalan tutoran. Oleh itu,
bagi membantu memperkukuhkan pengetahuan pelajar tentang sesuatu konsep semasa
tutoran di dalam kelas, pendekatan Lakon-Ana telah diperkenalkan untuk topik Elektrokimia.

Topik Elektrokimia merupakan salah satu topik yang terkandung dalam silibus Kimia
di peringkat Matrikulasi pada semester 2. Elektrokimia merupakan kajian tentang perubahan
antara tenaga kimia dengan tenaga elektrik dan terbahagi kepada dua bidang utama iaitu
elektrolisis dan sel ringkas,

Dalam mempelajari topik Elektrokimia, pelajar perlu memahami tiga aras yang
dicadangkan oleh Johnstone (1993), iaitu makroskopik, mikroskopik dan simbolik. Pada aras
makroskopik, pelajar perlu memahami perubahan-perubahan yang berlaku pada sel
elektrolisis a.tau sel kimia ketika proses pengoksidaan dan penurunan berlaku pada elektrod.
Pada aras mikroskopik pula pelajar perlu menggambarkan dalam minda bagaimana
pengaliran elektrik dalam lit r luar, pengaliran ion-ion dalam elektrolit dan apa yang berlaku
di setiap elektrod. Pada a s simbolik pula, pelajar perlu berupaya menulis clan menyatakan
perubahan yang telah b laku dalam bentuk persamaan Kimia.

Dua aspek ang ~-b~erikankeutamaan dalam kajian ini meliputi aspek pendekatan
lakonan dan pe gunaan alogi (Lakon-Ana) yang dikaitkan dengan motivasi pelajar.
Pendekatan Lakon-Ana da am pendidikan adalah pendekatan pembelajaran aktif melalui
penglibatan pelajar dalam lakonan clan analogi yang disampaikan oleh pensyarah. Aspek
motivasi pula dapat dilihat melalui elemen motivasi pelajar iaitu melibatkan motivasi
intrinsik dan ekstrinsik.

Melalui pemerhatian penyelidik, didapati pelajar kurang membuat soalan tutoran yang
melibatkan topik Elektrokimia kerana mereka mengalami masalah untuk memahami teori
berkaitan sel Elektrokimia. Selain pendekatan Lakon-Ana, penyelidik juga mengkaji kesan
Lakon-Ana dalam membantu pelajar menjawab bentuk soalan seperti dalam buku tutoran
iaitu soalan struktur terhad ataupun pelajar memerlukan bimbingan daripada soalan yang
melibatkan soalan struktur berpandu.

1.2 Refleksi Pengajaran dan Pembelajaran Lalu
Seringkali penyelidik mendengar keluhan daripada pensyarah Kimia mengenai pelajar tidak
membuat soalan tutoran, pelajar kurang berminat dalam subjek Kimia dan pelajar tidak

1

faham apa yang perlu ditulis sebagai langkah penyelesaian terutarnanya dalam soalan tutoran
yang melibatkan pengiraan terutamanya dalam topik sel elektrokimia. Penyelidik sendiri juga
mengalami masalah yang sama bila berdepan dengan pelajar kumpulan tutoran sendiri
terutamanya pelajar lemah. Analisis data dalam Ujian 1 dan Kuiz 4 dalam kumpulan tutoran
B 1 T2a, Fl T3a dan Fl T4a ditunjukkan pada Jadual 1 di bawah.

Jadual 1: Keputusan U,jian 1 dan Kuiz 4 pelajar

Skor markah Bilangan pelajar

Ujian 1 Kuiz 4

Sko{: markah (1-4) 20 25

Skor markah (5-6) 13 8

Skor markah (7-8) 0 0

Skormarkah(8-10) 0 0

Jumlah pelajar 33 33

Berdasarkan kepada skor yang diperolehi dalam Ujian 1, ke ua 33 orang pelajar

yang akan terlibat dalam kajian kami adalah tergolong sebagai elajar lemah berbanding

dengan pelajar lain dalam kumpulan tutoran penyelidik. Peme atian yang telah dilakukan

oleh penyelidik ke atas soalan Kuiz 4 ialah pelajar tidak dapat mengaitkan bilangan mol e'

dengan coulomb dan seterusnya gagal dalam menyelesaikan masalah pengiraan seperti

mencari jisim enapan dalam sel elektrolisis.

Penyelidik membuat catatan dalam borang semakan bagi menyemak pelajar yang

boleh membuat soalan yang melibatkan pengiraan dalam sel el~ktr kimia semasa mengajar

topik tersebut dalam tutoran. Didapati seramai 29 pelajar darip a 33 orang pelajar dalam

kelas tutoran penyelidik tidak membuat soalan pengiraan pada ombor 20 di mukasurat 42

buku tutoran. f'\,.

Catatan penyemakan penyelidik ke atas persediaan pelajar dalam menyiapkan soalan
tutoran yang melibatkan konsep Faraday's First Law adalah seperti dalam Jadual 2 berikut:

Jadual 2: Catatan penyemakan buku tutoran pelajar

Persiapan pela,jar semasa tutoran

Nombor soalan Pelajar tidak Pelajar buat Pelajar buat Jumlah

dalam buatdan tetapi jawapan dengan

buku tutoran memerlukan salah [awapan betul

bimbingan tutor

14 18 10 5 33

15 18 5 10 33

16 20 9 4 33

z17 25 5 33
3/

18 24 9 0 33

19 18 10/ 5 33

20 29 .47 0 33

Jumlah 152 50 29

Daripada catatan penyemakan penyelidik, dapat dikesan bahawa kebanyakan pelajar

tidak dapat mernbuat soalan tutoran disebabkan tidak dapat mengaitkan konsep Faraday's

First Law dan hubungan l mol e" adalah bersarnaan dengan IF manakala 1F adalah

bersamaan dengan 96500 coulomb yang perlu diaplikasikan dalam menyelesaikan soalan

tutoran berkenaan.

2

2.0 Fokus Kajian
2.1 Isu Keperihatinan
Topik Elektrokimia merupakan topik yang popular dan ia diperuntukkan 6 jam kuliah dalam
sukatan pelajaran pada semester 2. Berbanding dengan dua topik Kimia Fizikal yang lain,
topik Elektrokimia ini merupakan topik yang mencabar terutamanya bagi pelajar lemah
kerana mereka tidak dapat mengaitkan bilangan mole- dengan coulomb dan seterusnya gagal
dalam menyelesaikan masalah pengiraan seperti mencari jisim enapan dalam sel elektrolisis
sepertimana yang telah dinyatakan dalam refleksi pengajaran dan pembelajaran (PdP)
penyelidik. Selain daripada itu, melalui pemerhatian penyelidik, didapati pelajar lemah tidak
berasa seronok bila mereka berdepan dengan soalan yang melibatkan pengiraan dan kadar
penggantungan mereka kepada pensyarah dalam menunjukkan cara-cara penyelesaian

pengiraan amatlah tinggi.

Hasil dapatan yang pernah dijalankan oleh Mohd Nor dan Mohd Izham (2011),
didapati 29.l % daripada keseluruhan 120 responden (pelajar Tingkatan 4) kurang berminat
terhadap subjek Kimia. Hasil dapatan temu bual bersama pelajar daripada kajian tersebut,
didapati mereka jarang mengulangkaji pelajaran Kimia di rumah dan selebihnya cuma
bergantung kepada isi pelajaran di sekolah. Kajian lepas menunjukkan 90.2% pelajar tidak
memahami konsep jenis tindak balas serta perubahan yang berlaku di anod dan katod dalam
Elektrokimia. Ini disebabkan pelajar tidak faham konsep-konsep mengenai sifat-sifat cas
yang dimiliki oleh setiap ion serta tindakbalasnya dengan elektrod-elektrod yang digunakan
(Abdul Razak, 1999 dalam Mohd Nor & Mohd Izham, 2011). Dapatan kajian yang lainjuga
menunjukkan bahawa pelajar yang tidak dapat menguasai formula dan persamaan Kimia
serta simbol Kimia turut menghadapi masalah apabila mempelajari topik Elektrokimia.
Seternsnya masalah kelemahan pelajar dalam menguasai dan menyelesaikan masalah
pengiraan dalam sel Elektrokimia merupakan suatu masalah yang boleh memberi pandangan
yang negatif terhadap subjek Kimia (Don, 1992 dalam Azizi et. al., 2005).

Hasil kajian Fadzilah ( 006) dan Lee (2008), pelajar Malaysia menghadapi
pemahaman konsep Elektroki · daripada tiga segi aras perwakilan yang dicadangkan oleh
Johnstone (1993) iaitu aras akroskopik, aras mikroskopik dan aras simbolik. Kajian lepas
telah menunjukkan baha 40% pelajar pra-kolej dan 47.50% pelajar kolej menganggap
elektron mengkonduksj an pengaliran arus elektrik dalam elektrolit. Sebenamya, pengaliran
arus yang berlaku a alah disebabkan oleh bekalan bateri dalam sel elektrolisis. (Karsli &
Calik 2012; Lee ohamad Yusof 2009; Lee 2008).

cajian tindakan ini, penyelidik menggunakan teknik lakonan bagi mengaitkan
pengaliran ektron dalam litar sel elektrolisis yang akan menggunakan tenaga 1 F. Seterusnya
penyelidik menggunakan analogi bagi mengaitkan IF boleh diukur dalam unit coulomb di
mana unit coulomb boleh dikaitkan dengan persamaan Q=It di mana I adalah arus yang
diukur dalam unit amphere dan t adalah masa yang diukur dalam unit saat. Bagi mengkaji
kesan aplikasi Lakon-Ana dalam motivasi pelajar lemah, penyelidik menggunakan dua jenis
borang soal selidik iaitu soal-selidik Lakon-Ana dan soal selidik motivasi pelajar.

Seterusnya temu bual bersama 5 orang pelajar bagi mendapatkan maklumat lanjut

berkaitan dengan respon mereka mengenai kesan Lakon-Ana bagi membantu penyelesaian

soalan struktur respon terhad atau struktur berpandu. '

2.2 ObjektifKajian
Kajian ini bertujuan untuk mencapai objektif berikut:

3

Objektif umum:
Menilai pendekatan Lakon-Ana dalam meningkatkan pemahaman konsep pelajar lemah
dalarn subtopik Elcktrokirnia yang rnelibatkan Faraday's First Law dan kesannya terhadap
motivasi pelajar

Objektif khusus: J/ . ,

1) Meningkatkan pernahaman pelajar lern~dalarn konsep Elektrokimia melalui

pendekatan Lakon-Ana.
2) Mengenalpasti k~ pendekatan Lakon-Ana dalam membantu pelajar lemah

rnenjawab dua lrentuk soalan struktur yang berbeza iaitu struktur respon terhad

dan struktur berpandu. I

3) Meninjau kesan pendeketan Lakon-Ana terhadap rnotivasi pelajar

2.3 Soalan kajian
1) Adakah pendekatan Lakon-Ana dapat meningkatkan pemahaman pelajar lemah
dalam konsep Elektrokimia?

2) Apakah kesan pendekatan Lak~n- dalam rnembantu pelajar lemah menjawab
dua bentuk soalan struktur yan rbeza iaitu struktur respon terhad dan struktur
berpandu?

3) Apakah kesan pendekatan Lakon-Ana terhadap motivasi pelajar?

2.4 KepentinganKajiJ
Kajian ini adalah penting"1kJrana topik Elektrokimia merupakan topik yang sukar dan hanya
melibatkan 6 jam kuliah. Kekangan masa yang dihadapi oleh pensyarah Kuliah bagi
memantapkan lagi pengukuhan konsep abstrak dalam Elektroldmia adalah terbatas. Terdapat
subtopik seperti sel elektrolisis yang perlu dikuasai sepenuhnya oleh pelajar sebelum mereka
dapat menyelesaikan soalan-soalan yang ada dalam buku tutoran. Selain daripada itu, dapatan
kajian (Lee, 2008) menunjukkanbahawa ramai pelajar tidak faham topik tersebut disebabkan
mereka tidak dapat membezakan kedua-dua sel galvani dan sel elektrolisis dengan jelas.
Miskonsepsi berlaku di mana pelajar menganggap elektron mengkonduksikan pengaliran arus
elektrik dalam elektrolit. Tambahan pula, pelajar kurang fokus kepada kepentingan bateri
yang digunakan dalam sel elektrolisis yang akhirnya pelajar gagal dalam mengaplikasikan
Faraday's First Law dalam pengiraan. Jadi, melalui kajian ini, diharapkan ia dapat membantu
pelajar lemah penyelidik dalam memahami konsep abstrak Elektrokimia. Pendekatan Lakon-
Ana dapat meningkatkan motivasi pelajar dalam PdP dan seterusnya dapatan kajian ini
menjadi perangsang kepada pensyarah dalam pelaksanaan PdP dengan mengambilkira
kemampuan pelajar dalam memahami sesuatu konsep yang sukar atau abstrak, Inovasi yang
ada dalam Lakon-Ana dapat membantu pensyarah Kimia dalam merancang aktiviti PdP
dalam tutoran supaya lebih inovatif dan kreatif. Dapatan kajian ini juga diharapkan dapat
membantu para pengajar dari Institusi Pendidikan untuk merancang strategi PdP yang
bersesuaian. Pembelajaran melalui Lakon-Ana ini membolehkan pembelajaran aktif berlaku
dalam bilik tutoran dan seterusnya dapat menjana idea barn dalam kalangan pelajar lemah
bagi memahami konsep abstrak melalui lakonan yang digabungkan dengan penggunaan
analogi.

2.5 Batasan Kajian~
Kajian ini dijalankan atas tiga kumpulan tutoran yang terdiri daripada modul II dan
modul III Kolej Matriku asi Perak. Golongan responden yang terlibat rata-ratanya adalah

pelajar lemah dalam asas subjek Kimia. Subtopik yang dalam subjek Kimia mengenai sel
elektrolisis melibatkan 3 jam kuliah daripada 6 jam keseluruhannya. Jadi, dapatan kajian ini

4

tidak dapat digeneralisasikan untuk kesemua pelajar Modul I, II dan III. Penyelidikan ini
terbatas kepada pelajar-pelajar Kolej Matrikulasi dan berfokus kepada pembelajaran subjek
K.imia.

3.0 Tinjauan Kepustakaan
Pembelajaran kimia melibatkan konsep-konsep Kimia yang bersifat abstrak sehingga sukar
untuk difahami. Penggunaan analogi dan model yang sesuai mampu memvisualisasikan
konsep abstrak dengan kehidupan nyata sehingga membantu pelajar memperolehi
pemahaman secara efektif tentang konsep abstrak tersebut (Harrison & Coll, 2008).

Pelajar sukar untuk memahami sesuatu tajuk dalam subjek Kimia apabila
melibatkan konsep yang berasaskan mikroskopik iaitu kajian tentang sesuatu yang seni dan
sukar dilihat dengan mata kasar. Johnstones (1993) pula menyatakan, pelajar akan mengalami
kesukaran untuk menerima konsep yang tidak dapat dilihat melalui mata kasar. Guru
menggunakan model fizikal dan analogi untuk meringkaskan dan membolehkan kefahaman
terhadap penghuraian sesuatu konsep (Anderson, 2000).

Kajian yang dilakukan oleh Fazleen et al. (2005) terhadap kelemahan pelajar di
salah sebuah matrikulasi di Malaysia menunjukkan hampir semua pelajar tidak mampu
menyelesaikan masalah berkaitan konsep mol. Penyelesaiannya terhadap masalah ini adalah
dengan menggunakan analogi berasaskan Model Bola untuk menerangkan konsep mol.
Hasilnya pelajar memahami ko isep mol dengan lebih baik. Penyelidik sendiri pemah
menggunakan analogi dala pengajaran konsep abstrak Keseimbangan Kimia dan ia
memberi peningkatan terh ap pemahaman pelajar mengenai konsep abstrak dalam topik
tersebut. Dapatan kajia menunjukkan sebanyak 98% daripada 52 responden bersetuju
bahawa analogi amat sesuai digunakan dalam PdP subjek Kimia (Chow, 2012).

Main peranan atau lakonan adalah aktiviti dalam pengajaran yang memberi peluang
kepada pelajar untuk membayangkan diri sendiri atau orang lain dalam pelbagai situasi
tertentu. Aktiviti ini merupakan salah satu cara melibatkan penglibatan aktif pelajar dalam
pengajaran dan pembelajaran. Menurut Ee Ah Meng (1995), selain membantu pelajar
menguasai kemahiran berbahasa, aktiviti main peranan atau lakonan boleh membantu pelajar
mengalami sendiri dan memahami tentang sesuatu situasi.

Motivasi tidak dapat dilihat atau diukur dengan tepat tetapi kesan motivasi dapat
dilihat melalui perubahan perlakuan. Menurut Wittrock(2004), motivasi adalah suatu yang
rnemulakan proses, mengekalkan dan mengarah aktiviti yang mempunyai pengaruh kuat ke
atas bagaimana seseorang individu b ajar. Secara umumnya motivasi adalah dorongan untuk
menggerak individu mencapai ses tu matlamat.

Menurut Azizi et al (2 05), pelajar yang cenderung ke arah motivasi intrinsik suka
pekerjaan yang mencabar d ipada pekerjaan mudah. Motivasi intrinsik keseronokan pula
adalah hal atau keadaan keseronokan dan keselesaan yang mendorong seseorang melakukan
sesuatu yang digemarinya. Seseorang akan berasa selesa dan berada dalam kesesuaian dan
keseronokan untuk melakukan sesuatu pekerjaan dan lebih berkecenderungan melakukannya
sekiranya mempunyai motivasi intrinsik keseronokan yang tinggi. Pelajar yang mempunyai
motivasi intrinsik yang tinggi adalah pelajar yang rajin kerana ada kesedaran dalaman.

Motivasi ekstrinsik merujuk kepada peneguhan yang diwujudkan daripada rangsangan
luaran dengan tujuan menggerakkan individu supaya melakukan sesuatu aktiviti yang
membawa faedah kepadanya. Motivasi ekstrinsik adalah rangsangan daripada luar seperti

5

ganjaran dalam bentuk gred, wang, hadiah, atau ancaman hukuman. Kedua-dua jenis
peneguhan positif dan negatif dalam motivasi ekstrinsik ini penting untuk mempertingkatkan
kualiti dan kuantiti pembelajaran pelajar (Walberg, 1986 dalam Rasidah, 2007).

4.0 Metodologi Kajian
4.1 Reka bentuk Kajian
Reka bentuk kajian yang digunakan adalah melibatkan metod kuantitatif dan kualitatif bagi
pengumpulan data kajian. Kuantitatif melibatkan tadbiran dua borang soal selidik serta soalan
ujian pra dan ujian pos dalam bentuk struktur respon terhad dan struktur berpandu manakala
kualitatifmelibatkan temu bual bersama dengan lim)\Tang pelajar.

4.2 Peserta Kajian
Peserta kajian adalah terdiri daripada pelajar Iemah dalam las tutoran B 1 T2a (10 orang),
Fl T3a (12 orang) dan Fl T4a (11 orang) penyeli~endi ·. Pelajar tersebut terdiri daripada
aliran dari Modul II dan Modul III. Jumlah respo~n ya g te){1'at adalah 33 orang pelajar.

4.3 Instrumen Kajian
Borang soal selidik Lakon-Ana (rujuk Lampiran 1 ). Set soal selidik kajian ini dibahagikan
kepada dua bahagian iaitu Bahagian Adan Bahagian B. Bahagian A mengandungi maklumat
diri subjek seperti jantina, modul, bangsa dan agama. Instrumen kajian yang digunakan untuk
mengutip data di dalam kajian ini adalah terdiri daripada 12 item yang telah diubahsuai
daripada Reid (1987) dalam kajian The Learning Style Preferences of ESL Students.

Borang soal selidik motivasi (rujuk Lampiran 2). Set soal selidik kajian ini dibahagikan
kepada dua bahagian iaitu Bahagian Adan Bahagian B. Bahagian A mengandungi maklumat
diri subjek seperti jantina, modul, bangsa dan agama sama seperti soal selidik Lakon-Ana,

Bahagian B soal selidik ini mengandungi 30 item untuk mengenalpasti jenis motivasi pelajar

yang dipetik daripada Rasidah (2007). Terdapat beberapa sub-skala yang melibatkan jenis

motivasi yang mempengaruhi motivasi pelajar iaitu motivasi intrinsik dan motivasi ekstrinsik.
Aspek-aspek yang dikaji adalah ditunjukkan seperti dalam Jadual 3.

.:Jadual 3 : Sub-skala jenis-jenis motivasi pelajar

Komponen Item Jumlah

Motivasi Intrinsik

Cabaran 3, 5, 9, 11, 13, 14, 26 15
Keseronokan 7, 8, 17, 20, 23, 27, 28, 30

Motivasi Ekstrinsik 1,2,6, 12, 15, 18,21,24,25,29 15
Luaran
Ganjaran 4, 10, 16, 19, 22

Kedua-dua borang soal selidik yang ditadbirkan menggunakan pengukuran berpandukan
Skala Ordinal Empat Mata iaitu "Sangat Tidak Setuju (STS)", "Tidak Setuju (JS)", Setuju
(SY', dan "Sangat Setuju (SS)". Responden perlu menyatakan pendapat mereka dengan
memberi tanda betul terhadap aspek yang dikaji dengan berpandukan skala Likert 4 pilihan
tersebut.

Ujian Pra dan Ujian Pos (rujuk Lampiran 3)
Ujian Pra terdiri daripada satu soalan struktur terhad yang ada pada buku tutoran pada
nombor 20. Ujian Pos pula terdiri daripada soalan tutoran nombor 18 dan dua soalan yang

6

setara dengan soalan buku tutoran. Dua soalan setara tersebut terdiri claripada satu soalan
struktur respon terhacl clan satu soalan struktur berpanclu. Kesemua soalan ujian pra clan pas
cliperuntukkan 5 markah j ika pelaj ar menulis jawapan dengan betul.

4.4 Kebolehpercayaan dan Kesahan
Ujian rintis telah clijalankan bagi memastikan kedua-dua borang soal seliclik yang digunakan
memenuhi kesahan clan kebolehpercayaan yang telah ditetapkan iaitu masing-masing soal
selidik Lakon-Ana (a= 0.76) dan soal selidik motivasi (a= 0.81). Kesahan soalan pada ujian
pra dan ujian pos yang cligunakan telah disemak oleh pensyarah kanan subjek Kimia bagi
memastikan soalan yang ditanya adalah berkaitan clan dapat mengukur konsep yang diajar

dalam kajian tindakan ini.

4.5 Metod Analisis
Penganalisisan data clibuat secara cleskriptif dalam bentuk frekuensi, peratus, markah, dan
min serta markat skor min mengikut tahap rendah, seclerhana dan tinggi.

5.0 Perancangandan Pelaksanaan Tindakan
5.1 Pelaksanaan Kitaran Pertama (2jam x 3)
Model kajian tindakan oleh Kemmis dan Mc Targgatt (1988) diaplikasikan dalam kajian ini
dengan melibatkan 5 langkah iaitu mereflek, merancang, bertindak, memerhati dan mereflek
semula. Penyelidik memulakan kelas tutoran dengan mentadbirkan ujian pra (soalan nombor
20 dalam buku tutoran) dalam masa 10 minit. Kemudian, penyelidik menggunakan masa
selama 5 minit untuk menerangkan main peranan dalam lakonan yang melibatkan 5 orang
pelajar. Menurut Seman Salleh, (2012), seJ.elum menjalankan main peranan mengikut fungsi,
guru hendaklah memberi penerangan y~jelas tentang peranan yang dimainkan oleh pelajar.

Dalam kajian ini, dua orang pelajar memainkan peranan sebagai elektron dengan
memakai topi e- dan dua orang pelajar lagi memegang sepanduk kecil berlabel F
(mewakilkan Faraday) manakala seorang pelajar lagi memakai topi Cu2+ dan memegang
sekeping kad hitam sebagai enapan. eterusnya, penyelidik mengarahkan dua orang pelajar
yang memegang sepanduk kecil n nolak pelajar yang memakai topi e- supaya bergerak ke
arah Cu2+. Enapan terbentuk s elah dua orang pelajar tersebut mendekati pelajar yang
memakai topi Cu2+. Lakonan dijalankan secara spontan dan rakaman video telah direkod bagi
tujuan penambahbaikan. Jadual 4 menunjukkan keputusan markah setiap pelajar dalam ujian
pra yang menggunakan soalan tutoran nombor 20.

Jadual 4: Ujian pra mengikut bilangan pelajardan peratus

Markab (ujian pra) 0 1 2 3 4 5 Jumlah

Soalan tutoranno. 20

Bilangan pelajar 23 8 2 0 0 0 33

% pelajar 69.7 24.2 6.1 0 0 0 100

Selepas lakonan selama 5 minit dilakukan, penyelidik menyambung pengajaran dan

pembelajaran (PdP) dengan membu~t ngiraan pada soalan 14, 15, 16, 17, 19 dan 20.

Penyelidik telah menggunakan masa s ama 1 jam 30 minit untuk PdP bagi menyelesaikan

soalan tersebut dan memerhatikan perkembangan pelajar dalam menyelesaikan soalan

pengiraan dalam buku tutoran. Satu ujian akhir (soalan tutoran no. 18) kitaran pertama

selama 10 minit telah diberikan kepada pelajar untuk menguji kesan lakonan dalam

membantu pelajar untuk menjawab soalan pengiraan tersebut. Penyelidikan ke atas ketiga-

tiga kelas tutoran penyelidik dilaksanakan secara berasingan mengikut jam tutoran masing-

masing. Jadual 5 menunjukkan keputusan ujian pos ke atas soalan tutoran nombor 18.

7

Jadual 5: Ujian pra mengikutbilanganpelajar dan peratus

Markah(ujian pos) 0 I 2 3 45 Jumlah

Soalan tutoran no. 18 33
100
Bilangan pelajar 5 18 3 7 0 0

% pelajar 15.2 54.5 9.2 21.2 0 0

Selepas dibuat penganalisaan ke atas ujian pos berdasar~a soalan tutoran nombor 18

(soalan struktur respon terhad), penyelidik membuat refleksi bahawa kemungkinan bentuk

soalan jenis struktur respon terhad mempengarnhi pencapaian pelajar di mana soalan seperti

ini adalah soalan struktur yang tidak berpandu dan pelajar kurang pasti dalam penulisan

langkah-langkah penyelesaian pengiraan yang dikehendaki. Bagi memastikan andaian ini

berkaitan, seterusnya, penyelidik melakukan kitaran kedua dalam kajian tindakan ini di mana

penyelidik membuat soalan struktur respon terhad yang setara dengan soalan tutoran.

5.2 Pelaksanaan Kitaran Kedua (1 jam)

Dalam pelaksanaan kitaran kedua, ketiga-tiga kumpulan kajian kami dikumpulkan dalam

makmal Kimia 3. Lakonan yang sama telah dilaksanakan. Tambahan kepada lakonan tersebut,

penyelidik menjelaskan analogi burger dengan menggunakan urutan dalam carta aliran pada

Rajah 1. Penjelasan analogi burger telah mengambil masa selama 15 min/m kitaran

kedua ini.

Pensyarah menunjukkan gambar 'burger' kepada pelajar. Pensyarah cuba mencungkil idea pelajar.

--n-Pelajar sepatutnya memberi respon dengan memberitahu bahawa harga bagi sebiji burger bernilai RM1.

Pensyarah cuba mengaitkan cas yang diperlukan untuk membeli burger dengan kuantiti burger yang
akan diperolehi. Pensyarah menyatakan jumlah wang/cas yang dlkeluarkan dan pelajar diminta untuk
memberitahu kuantiti burger yang akan diperolehi dan pensyarah juga boleh menetapkan kuantiti burger

-nyang diinginkan dan pelajar perlu memaklumkan jum- lah wang/cas yang perlu dibayar.

Pensyarah membuat kesimpulan mengenai perkaitan/ hubungan di antara jumlah cas yang dikenakan
dengan kuantiti burger yang akan diperoleh. Pensyarah mengaitkan konsep tersebut dengan 'Faraday's
First Law' di mana kuantiti cas elektrik yang dibekalkan adalah berkadar langsung dengan kuantiti produk
yang akan dihasilkan.

-n- /

Pensyarah memberi satu persamaan elektrolisis yang melibatkan 1 molA!ektron untuk menghasilkan 1

mol produk. Berdasarkan persamaan yang diberi, pelajar diminta untuk mengenalpasti jumlah cas dan

kuantiti produk yang terhasil. Pensyarah menguji kefahaman pelajar dengan memberikan beberapa

contoh jumlah cas yang dikenakan dan pelajar akan menentukan kuantiti produk yang terhasil begitu juga

sebaliknya pensyarah akan menetapkan kuantiti produk yang terhasil dan meminta pelajar menentukan

jumlah cas yang diperlukan. ..-n..

Bagi memastikan pelajar memahami konsep 'Faraday's First Law', pensyarah mula mengaitkan
persamaan Q=lt dalam soalan yang melibatkan pengiraan jisim enapan yang terbentuk dalam sel
elektrolisis

Rajah 1: Carta alir penyampaian Analogi Burger

8

Seterusnya, penyelidik memberi ujian akhir (ujian pos dalam bentuk soalan struktur
respon terhad) kitaran kedua selama 20 minit kepada 33 orang pelajar yang terlibat. Soal
selidik mengenai penggunaan kaedah Lakon-Ana telah diedarkan kepada pelajar untuk
dijawab dalam masa 15 minit. Jadual 6 di bawah menunjukkan markah ujian pos mengikut
bilangan pelajar.

Jadual 6: Ujian pos dalamkitaran kedua

Markah (ujian pos) 0 1 2 3 4 5 Jumlah

Strukturrespon terhad

Bilan an elaiar 0 3 13 10 5 33

% 0 9 39.4 30.3 15.2 100

Daripada keputusan ujian p dengan menggunakan struktur respon terhad, penyelidik
mendapati bahawa terdapat peningkatan markah pelajar, tetapi bagi memastikan adakah
pendekatan Lakon-Ana dapat membantu pelajar dalam menjawab soalan struktur berpandu,
maka kitaran ketiga dilaksanakan pada keesokan hari dalam minggu yang sama.

5.3 Pelaksanaan Kitaran Ketiga (1 jam)
Penyelidik melaksanakan kitaran ketiga pada minggu yang sama di mana kesemua 33 orang
pelajar dikumpulkan sekali lagi dalam makmal Kimia 3 yang sama dan diminta untuk
mcreflek semula pendekatan Lakon-Ana yang disampaikan semalam selama 15 minit dan
ujian akhir berbentuk soalan struktur berpandu diberikan kepada pelajar untuk dijawab
selama 15 minit. Seterusnya, soal selidik berkaitan dengan motivasi telah diedarkan kepada
pelajar yang sama untuk dijawab selama 15 minit juga.

Soal selidik dan Ujian Pos (struktur berpandu) telah dijalankan bagi mengkaji kesan
kaedah Lakon-Ana ke atas kefahaman pelajar. Jadual 7 menunjukkan keputusan ujian pos
pada kitaran ketiga ini,

Jadual 7: Ujian ~os dalam kitaran ketiga

Markab(ujian pos) 0 1 2 3 4 5 Jumlah

strukturber andu

0 2 11 15 2 33

0 6.1 33.3 45.5 6. 1 100

Didapati daripada keputusan markah pclajar, perbandingan pencapaian pelajar dalam ujian
pos dalam kitaran kedua dan kitaran ketiga telah dibuat bagi menjawab persoalan kajian.

6.0 Data Analisis dan Refleksi
6.1 Latar Belakang Responden
Kajian tindakan ini melibatkan 33 orang pelajar dengan 22 orang pelajar perempuan dan 11
orang pelajar lelaki. Kesemua responden yang terlibat adalah beragama Islam dan berbangsa
Melayu di mana 23 orang pelajar terdiri daripada Modul II dan selebihnya adalah daripada
Modul III.

6.2 Refleksi Ujian Pra dan Pos
Ringkasan Jadual 8 di bawah menunjukkan perbandingan di antara ujian pra dengan ujian pos
bagi setiap kitaran pertama, kedua dan ketiga.

9

Jadual 8: Keputusan ujian pra dan ujian pos, perbandingan ujian pra-pos,

~erbandingan ujian ~os-~os dalam kitaran }!ertama, kedua dan ketiga

Jenis Ujian Ujian Ujian Ujian Pos Perbandingan

ujian/ Pra Pos Pos kitaran

markah kitaran kitaran ketiga ujian ujian pra ujian

pertama kedua (struktur pra& &pos pos

(struktur berpandu) pos (kitaran kitaran

// res~,0n / kedua) kedua &
terliad) ketiga
I

69.7 15.2 6.1 9 - 54.5 - 63.6 +2.9

2 24.2 54.5 9 6.1 +30.3 -I 5.2 -2.9

3 6.1 9.2 39.4 33.3 + 3.1 + 33.3 - 6. I

4 0 21.2 30.3 45.5 +21.2 + 30.3 + 15.2

5 0 0 15.2 6.1 0 + 15.2 - 9.1

Jumlah 100% 100% 100% 100%

Catatan: peningkatan (+), penurunan (-) dan tiada perubahan (0)

Dapatan analisis pola perbandingan ujian pra dan pos pada kitaran pertama menunjukkan
terdapat peningkatan bilangan pelajar dalam bentuk peratusan yang mendapat markah yang
tinggi (pertambahan sebanyak 21.2% dalam markah 4). Keputusan ini menunjukkan bahawa
terdapat peningkatan pemahaman pelajar dalam subtopik Elektrokimia selepas lakonan
pergerakan elektron dalam litar yang memerlukan bantuan Faraday bagi mengenapkan satu
mol kuprum dalam kitaran pertama. Seterusnya, analisis perbandingan ujian pra dan ujian pos
dalam kitaran kedua menunjukkan peningkatan markah berterusan selepas pelajar didedahkan
kepada penggunaan analogi burger dalam penerangan Faraday's First Law. Kesan
pendekatan Lakon-Ana dalam kitaran kedua didapati sangat membantu pelajar dalam
menjawab soalan struktur respon terhad. Bagi menguji kesan Lakon-Ana membantu p ajar
menjawab soalan sama ada soalan struktur berbentuk respon terhad atau struktur b pandu,
analisis pola perbandingan ujian pos dalam kitaran kedua dan ketiga menimbulka perasaan
yang kurang pasti kepada penyelidik. Oleh itu, penyelidik meneruskan kajian dengan
memilih lima orang pelajar untuk ditemu bual bagi mendapatkan rumusan untuk mencapai
objektif kajian yang kedua iaitu bagi mengenalpasti pendekatan Lakon-Ana membantu
pelajar lemah dalam menjawab dua bentuk soalan struktur yang berbeza iaitu struktur respon
terhad dan struktur berpandu.

6.3 Refleksi Temu Bual Berstruktur
Dapatan hasil analisis temu bual bersama lima orang pelajar (Pl-PS) telah menyokong
dapatan yang diperolehi dalam ujian pra dan pos. Antara kelima-lima pelajar yang ditemu
bual, cuma pelajar PS yang tidak terlibat dalam lak:onan. Kesemua pelajar yang telah
ditemubual bersetuju bahawa pendekatan Lakon-Ana telah berjaya meningkatkan kefahaman
mereka terhadap topik Elektrokimia kerana mereka memahami bahawa pergerakan elektron
di dalam litar berkaitan dengan cas dan jelas dengan formula Q=It yang digunakan serta dapat
mengaplikasikan Faraday's First Law dalam pengiraa ambahan pula, ingatan pelajar lebih
konkrit dengan visual dan pelajar berasa seronok da 111 kelas melalui pendekatan Lakon-Ana,
Transkrip temu bual berstruktur boleh rujuk Lampi an 4.

Dapatan hasil temu bual juga mendapati bahawa pendekatan Lakon-Ana dapat
membantu pelajar dalam menjawab kedua-dua jenis soalan struktur sama ada soalan struktur
berpandu atau soalan struktur respon terhad, yang penting ialah pelajar telah memahami
konsep abstrak yang diajar dalam subtopik Elektrokimia. Rumusan temu bual ini telah

10

menjawab ketidakpastian analisis data perbandingan ujian pos dalam kitaran kedua dan
ketiga dalam Jadual 8 di atas,

6.4 Motivasi Pelajar

Nilai min berdasarkan setiap item soal selidik motivasi dik:elaskan kepada tiga markat sk:or

min dengan tiga tahap iaitu rendah, sederhana dan tinggi seperti dalam Jadual 9 di bawah:

Jadual 9: Pengkelasan Tahap Markat Skor Min

Markat Skor Petanda Tahap

1.00-1.99 Rendah

2.00-2.99 Sederhana

3 .00-4.00 Tinggi

Setiap item dalam borang soal selidik motivasi telah dianalisis dalam bentuk min dan tahap

pengkelasan menggunakan markat skor pada Jadual 9 di atas. Keputusan nilai min dan

pengkelasan tahap bagi setiap kategori motivasi intrinsik dan ekstrinsik ditunjukkan dalam

Jadual 10.

Jadual 10: Analisis borang soal selidik motivasi pelajar

Motivasi Intrinsik 3,5,9, 11, 13, 14,26 2.64 Tahap
Cabaran 7,8, 17,20,23,27,28,30 3.08
Keseronokan Sederhana
Tinggi

Motivasi Ekstrinsik 1~,6, 12, 15, ,21,24,25,29 2.84 Sederhana
Lua ran 4, '16, 19, 22 2.94 Sederhana
Ganjaran

Secara keseluruhannya, item yang mendapat nilai min tertinggi iaitu 3.08 ialah motivasi
intrinsik pelajar bagi kategori keseronokan diikuti dengan motivasi ekstrinsik bagi kategori
ganjaran (2.94), k:ategori luaran (2.84) dan seterusnya motivasi intrinsik bagi kategori cabaran
(2.64). Ini menunjukkan bahawa kesan Lakon-Ana terhadap motivasi intrinsik pelajar bagi
kategori keseronokan adalah tinggi di mana pelajar mendapat pengalaman barn, dapat
menentukan rnatlamat sendiri, seronok melakukan tugasan, menonjolkan kemampuan diri
serta perasaan ingin tahu terhadap prestasi tugas yang dilakukan melalui main peranan yang
dilakonkan.

6.5 Lakon-Ana
Analisis data Kaedah Lakon-Ana dalam bentuk bilangan (t) dan peratusan (%) di mana
penandaan SS dan S sebagai Setuju manakala STS dan KS sebagai Tidak Setuju seperti yang
ditunjukkan dalam Jadual 11.

Jadual 11: Analisis data borang soal selidik Lakon-Ana

Item Pendekatan Lakon-Ana Setuju Tidak Setuju
f%
f O/o 2 6.1

Lebih banyak yang saya pelajari dan faha dengan 31 93.9 2 6.1
menggunakan bahan lakonan yang dib alkan
3 9.1
2 Saya lebih mengingati sesuatu d/n berlakon secara 31 93.9

berkumpulan. - ..

3 Saya berasa seronok dengan pendekatan Lakon-Ana. 30 90.9

11

4 Saya belajar dengan lebih baik dengan penggunaan analogi 31 93.9 2 6.1
dalam topik sel elektrolisis.

5 Saya lebih memahami topik sel elektrolisis selepas diberi 28 84.8 5 15.2
pendekatan Lakon-Ana.

6 Saya gemar dalam mengambil bahagian semasa 27 81.8 6 18.2
menjalankan pendekatan Lakon-Ana.

7 Jika saya mengambil bahagian dalam main peranan, saya 28 84.8 5 15.2
lcbih mengingati sesuatu yang saya pelajari dengan lebih
baik.

8 Saya lebih gemar belajar berpasukan. 29 87.9 4 12. l

9 Saya seronok melihat pendekatan Lakon-Ana yang 31 93.9 2 6.1
disampaikan.

10 Saya belajar dengan Iebih baik apabila saya mengambil 27 81.8 6 18.2
bahagian dalam aktiviti Lakon-Ana.

11 Saya mempelajari sesuatu dengan lehi baik dengan 29 87.9 4 12.1
melakukannya sendiri dalam satu mpulan.

12 Saya suka dengan pendekatan Analogi yang disampaikan. 31 93.9 2 6.1

Didapati item 1, 2, 4 dan 9 menunjukkan peratusan setuju yang sangat tinggi di mana 93.9% ~
daripada 33 orang pelajar dapat mempelajari dan faham dengan bahan lakonan yang ) t /
dibekalkan, lebih mengingati sesuatu dengan berlakon berkumpulan dan seronok melihat ( l
pendekatan Lakon-Ana yang disampaikan. Sebanyak 90.9% pelajar bersetuju bahawa mereka
seronok dengan pendekatan Lakon-Ana manakala 87.9% pelajar gemar belajar secara

berpasukan dan 1 mpelajari sesuatu dengan lebih baik dengan melakukannya sendiri dalam
satu kumpulan Kesan Lakon-Ana dapat me ntu pelajar lebih rnemahami topik sel
elektrolisis da lebih mengingati sesuatu yan ipelajarinya (84.8%). Didapati seramai 81.8%
pelajar bersetu u bahawa mereka gemar .dalam mengambil bahagian semasa menjalankan
pendekatan Lakon-Ana dan belajar dengan lebih baik apabila mereka terlibat dalam aktiviti

v'1...--- • )Lakon-Ana,

7.0 Refleksi dan Kesimpulan
Secara keseluruhannya, penyelidik mendapati bahawa terdapat perubahan yang ketara dalam
pemahaman pelajar mengenai subtopik Elektrokimia setelah didedahkan pendekatan Lakon-
Ana dalam kelas tutoran. Pemahaman konsep melalui Lakon-Ana membantu pelajar lemah
menjawab kedua-dua bentuk soalan struktur respon terhad dan soalan struktur berpandu.
Pelajar lebih bermotivasi melalui pendekatan ini dan keputusan ka~erta hasil temubual

p~Ldengan pelajar menunjukkan pelajar berasa seronok dengan pendekatan seperti ini dalam

dan berharap agar pendekatan Lakon-Ana boleh dijanakan kepada topik yang sukar sepertil
pcnulisan mekanisma dan perlu kerap dilaksanakan. Melalui kajian ini juga, penyelidik
berpuas hati dengan keputusan kajian yang diperolehi dan berharap dapatan kajian ini dapat
memberi manfaat kepada penyelidik yang lain sekiranya berminat d~n menggunakan
pendekatan barn ini yang inovatif dan kreatif. Kajian tindakan yang dilaksanakan j~ ~
memberi impak yang positif dalam menangani permasalahan yang dikemukakan oleh
penyelidik sekaligus menjawab pcrsoalan kajian yang dikemukakan dan mencapai objektif
kajian,

12

Rujukan

Anderson, T. (2000). Metaphors in teaching. Forum 11 lesson. Edpsy 399 al-Spring 2000.

Azizi Yahaya, Fawziah Yahya, Zurihanmi Zakariya dan Noordn Yahaya (2005).
Pembangunan Kendiri. Johar: Universiti Teknologi Malaysia. 145 - 166.

Chow Lai Kim (2012). The Effect of Analogical Instruction on Students' Conceptual
Understanding in Chemical Equilibrium. Prosiding Seminar Pcnyelidikan Pendidikan
Peringkat Kebangsaan Kali ke-7 Tahun 2012. Putrajaya: Bahagian Matrikulasi, KPM.

Ee Ah Meng (1995). Sekolah dan Perkembangan Kanak-Kanak. Asas Pendidikan. Fajar
Bakti. Shah Alam.

Fazilah Isa. (2006). Miskonsepsi di kalangan pelajar tingkatan 4 dalam memahami konsep
elektrolisis.Tesis Sarjana Muda, Universiti Teknologi Malaysia (tidak diterbitkan).

Fazleen Hasrin, Fatimah Hassan & Mimi Haniza Abu Bakar. (2005). Keberkesanan model
bola bagi mengatasi kelemahan pelajar meramal reaktan penghad daripada Persamaan
Kimia. Tesis Sarjana Muda, UTM: Skudai. (tidak diterbitkan).

Harrison A.G & Coll R.K. 2008. Using Analogies in Middle and Sceondary Science Classroom.
Corwin Press. California.

Johnstone, A.H. (1993). The development of chemistry teaching: A changing response to
changing demand. Journal of Chemical Education 70 (9): 701-705.

Karsli, F. & Calik, M. 2012. Can freshman science student teachers' alternative
conceptions of 'electrochemical cells' be fully diminished? Asian Journal of Chemistry
24 (2) 485-491.

Lee, T.T. 2008. Kefahamanpelajar tingkatan empat mengenai Elektrokimia. Tesis
Sarjana. Universiti Teknologi Malaysia.

Lee, T.T. & Mohammad Yusof, Arshad. 2009. Miskonsepsi pclajar tingkatan empat
mengcnai Elektrokimia, Jurnal Sains dan Matematik. UPSI 1(2): 52-64.

Mohd Nor Bin Bakar 1 & Mo'fizham Bin Mukhtar (2011 ). Masalah Yang Dihadapi Dikalangan
Pelajar Tingka~tan ~;~l~giProses Pernbelajaran Elektrolisis Leburan Berdasarkan
Matapelajaran K" ia KJ1SM. Jurnal of Educational Social Science, volume 1 Mac, (Pages
96-120), Fakul Pendid~ Universiti Teknologi Malaysia.

Rasidah Binti Rashid (2007). Hubungan Antara Gaya Pembelajaran Dengan Motivasi Dalam
Kalangan Pe/ajar Di Sebuah Sekolah Menengah Luar Bandar, Sabah. Fakulti Pcndidikan,
UTM.

Reid, J.M. (1987). The Learning Style preferences of ESL students. TESOL Quarterly,
21 (1), 87 -111.

Seman Salleh (2012). Pelaksanaan pengajaran dan Pembelajaran bahasa Melayu: Kajian Kes di
Sebuah Rendah di Daerah Jerantut, Pahang Darul Makmur. Jurnal IPBA!Jilid 3: Bilangan 2.

Wittrock, M. C. (2004). Students thought processes. In M.C. Wittrock, (Ed.), Handbook of
Research on Teaching (pp.255-296), New York.

13

LAMPIRANl

SOAL SELIDIK PENDEKATAN LAKON-ANA

Gender: LJLelaki BIODATA

LJPerempuan

Modul: D Bangs a D
Agama D
DII

DIll

Sila tandakan (/) nilai pencerapan anda berdasarkan skala di bawah:

Tahap 4 : Sangat setuju (SS) Tahap 2 : Tidak setuju (TS)
Tahap 3 : Setuju (S) Tahap 1 : Sangat Tidak Setuju (STS)

Bil Komponen Penilaian STS TS s SS

(1) (2) (3) (4)

PENDEKAT AN LAKON-ANA

1 Lebih banyak yang saya pelajari dan faham dengan
menqounakan bahan lakonan vane dibekalkan

2 Saya lebih mengingati sesuatu dengan berlakon secara
berkumpulan.

3 Saya berasa seronok dengan pendekatan Lakon-Ana.

4 Saya belajar dengan lebih balk dengan penggunaan
analoqi dalam toolk sel elektrolisis.

5 Saya lebih memahami topik sel elektrolisis selepas

diberi pendekatan Lakon-Ana.

6 Saya gemar dalam mengambil bahagian semasa

menja!ankan pendekatan Lakon-Ana.

7 Jika saya mengambil bahagian dalam main peranan,

saya lebih mengingati sesuatu yang saya pelajari

dencan lebih baik.

8 Saya lebih gemar belajar berpasukan. .>

9 Saya seronok melihat pendekata~n-Ana yang

dlsarnpalkan,

10 Saya belajar dengan lebih baik apabila saya mengambil

bahaqian dalam aktiviti Lakon-Ana.

11 Saya mempelajari sesuatu dengan lebih baik dengan

melakukannya sendiri dalam satu kumpulan.

12 Saya suka dengan pendekatan Analogi yang

disampaikan.

LAMPIRAN2

SOAL SELIDIK MOTIVASI PELAJAR

Sila tandakan ("V) berdasarkan skala dl bawah:

Tahap 4 : Sangat setuju (SS) Tahap 2 : Tidak setuju (TS)
Tahap 3 : Setuju (S) Tahap 1 : Sangat Tidak Setuju (STS}

Bil Item STS TS s SS

(1) (2) (3) (4)

ITEM MOTIVASI

1 Saya tidak begitu mengambil berat tentang apa
yang orang lain fikir berkenaan dengan tugas
saya.

2 Saya lebih suka orang lain menetapkan matlamat
yang jelas untuk saya dalam tugas saya.

3 Semakin sukar sesuatu masalah semakin saya
seronok menyelesaikannya.

4 Saya amat menyedari matlamat berkenaan
dengan markah (gred) yang saya buat untuk diri
saya.

5 Saya mahukan tugas saya menyediakan peluang
untuk meningkatkan penoetahuan dan kemahiran

6 Pada saya, kejayaan bermaksud melakukan
sesuatu denoan lebih baik daripada orang lain.

7 Saya lebih suka merancang sesuatu untuk diri
saya.

8 Saya tidak kisah apakah hasil sesuatu tugas yang
saya lakukan, namun saya tetap berpuashati jika
saya telah rnendapat penqalarnan baru.

9 Saya seronok melakukan tugas mudah dan tidak
rumit.

10 Saya sangat jelas dengan matlamat
pencapaian/prestasi (gred) yang saya buat untuk
diri saya.

11 Perasaan ingin tahu adalah pendorong utama
kebanyakan tuqas vang saya lakukan.

12 Saya kurang mengambil berat dengan tugas yang
saya buat berbanding dengan apa yang akan saya
dapat daripadanva.

13 Saya seronok menyelesaikan masalah-masalah
yang belum pernah saya hadapl.

14 Saya lebih suka melakukan kerja yang saya tahu
saya dapat melakukannya dengan baik mengikut
kemampuan.

15 Saya mengambil berat tentang bagaimana orang
lain akan memberi reaksi kepada idea saya.

LAMPIRAN2

Bil Item STS TS s SS

(1) (2) (3) (4)

ITEM MOTIVASI

16 Saya jarang memikirkan tentang pencapaian dan
penghargaan (hadiah).

17 Saya lebih suka kalau saya dapat menentukan
matlamat saya sendiri.

18 Saya percaya bahawa tidak ada guna membuat
sesuatu kerja dengan baik jika orang lain tidak
mengetahuinya.

19 Saya sangat dimotivasikan oleh markah(gred)
yang boleh saya dapat.

20 Pada saya apa yang penting ialah saya dapat
melakukan perkara yang paling saya suka.

21 Saya lebih suka bekerja dengan tugasan yang
jelas penerangannya.

22 Selagi saya boleh melakukan apa yang saya suka,
saya tidak begitu kisah gred yang sava terima.

23 Saya seronok melakukan tugas sehingga
membuat sava lupa perkara-perkara lain.

24 Saya sangat dimotivasi oleh penghargaan
darlpada orang lain.

25 Saya merasa bahawa saya patut mendapat
sesuatu hasil daripada apa yang saya buat.

26 Saya seronok mencuba menyelesaikan masalah
yang rumlt.

27 Mempunyai saluran untuk menunjukkan
kemampuan dari saya yang sebenarnya
merupakan sesuatu yang penting pada sava,

28 Saya ingin mengetahui setakat mana bagusnya
sava dalam melaksanakan

29 Saya mahu orang lain tahu setakat mana
kemampuan saya dalam melaksanakan sesuatu
tu gas.

30 Apa yang penting adalah berasa seronok dengan
apa yang sava buat.

LAMPIRAN3

Soalan ujian pra dan ujian pos

Ujian pra {kitaran pertama}

The same amount of electricity passes through three different electrochemical cells which

are connected in series. Each one of them contains Cu2+, Ag+ dan Al3+ respectively. If 0.25

mol of copper is deposited on the cathode, calculate the mass of silver and aluminium

deposited.

[5 marks]

Ujian pos {kitaranpertama)
An electrolytic cell using inert electrodes contains aqueous solution of silver nitrate.

{a) What is the mass of silver deposited by 1 OOOC of electricity?
(b) How much time is required to deposit 2.0g of silver by a 2A current?

[5 marks]

Ujian pos (kitaran kedua)

An electrolyte cell with 1.00M solution of CuS04 is set up. If 4. 75A of current is consistently

passed through it for 1 minute, how much copper in grams would be deposited?

(Cu = 63.6 gmor1)

How much time does it take to deposit 0.50g of nickel on the cathode uslng 3.00A current?

(Ni= 58.7 gmor1)

[5 marks]

Ujian pos (kitaran ketiga) Dlaorarn I Equation

No. Question
1 An electrolysis of molten calcium bromide,
CaBr2 was carried out by using carbon
electrodes. Draw a completely labelled
diagram for the electrolysis

Write equations for the reactions that At cathode:

occurred at the anode and cathode At anode:

2 A concentrated aqueous solution of sodium
chloride, NaCl is electrolysed by using At cathode:
graphite electrodes. Write equations for the At anode :
reactions that occurred at the cathode and
anode

[5 marks]

LAMPIRAN4

Transkriptemu bual berstrukturbersamalima orang pelaiar

Soalan: Adakah kefahaman kamu telah meningkat setelah kaedah Lakon-Ana digunakan
dalam PdP Elektrokimia? Mengapa?

Pl: Saya rasa lebih mudah untuk memahami pergerakan ca} dan sebab atau kesan setelah ia
berlak:u. Daripada ini, saya mengetahui mengapa formula tersebut digunapakai.

P2: Pada pendapat saya, kaedah Lakon-Ana dapat meningkatkan ke{ahaman saya untuk
subjek kimia. Hal yang demikian kerana kaedah tersebut dapat membantu saya
memahami teori yang telah dipelajari di kuliah dan tutoran.Dengan itu, saya mampu
menjawab soalan-soalan yang lebih mencabar berkaitan Elektrokimia. Di samping itu,
sayajuga berasa kaedah ini dapat membantupelajar mengaplikasi ketika menjawab soalan.
Pe/ajar juga lebih memahami perkara yang nyata berbanding tulisan di buku semata-
mata.

P3: Lebih faham kerana daripada kaedah Lakon-Ana ini dapat membantu saya melihat
cara-cara untuk mengenalpasti berapa Faraday yang perlu digunakan. Lakon-Ana juga
memberikan saya penjelasan tentang proses elektrolisis dengan jelas. Ia lebih kepada
pemahaman konsep lebih mudah.

P4: Ya, kaedah La/con-Ana banyak membantu sava untuk lebih memahami konsep dalam
PdP elektrokimia. Sebelum melihat Lakon-Ana saya kurang memahami konsep yang saya
pelajari. Tapi setelah ditunjukkan Lakon-Ana, saya dapat menjana idea dalam
menyelesaikan masalah dan menjawab soalan.

PS: Ya, because itis easier to understand ... Menjelaskan secara details Sangat membantu
dalam pengha(alan .... Menggunakan telmik imaginasi sangat bagus Mampu memberi
input dalam gelak ketawa.

Soalan: Kaedah Lakon-Ana dapat membantu kamu dalam menjawab soalan struktur
berpandu atau soalan struktur respon terhad? Mengapa?

Pl: Struktur berpandu amat membantu pelajar yang mempunyai photographic memory. Saya
dapat membuat perbandingan antara soalan yang mengandungi maklumat berbeza.
Sekiranyaperlu pilih antara soalan esei dan struktur berpandu, saya lebih cenderung untuk
menjawab struktur berpandu kerana pelajar akan mendapat gambaran lebih jelas mengenai
soalan kerana info sudah tidak perlu dicari dalam soalan, walau bagaimanapun, pelajar
perlu ada inisiatif untuk melakukan latihan tambahan untuk mengaplikasikan kaedah
ke(ahaman berdasarkan struktur berpandu apabila menjawab soalan yang sepertimana
disoalkan dalam PSPM Oleh itu saya berasakan kaedah Lakon-Ana dapat membuatkan
pelajar visualise soalan dan perlu diadakan dengan lebih !wrap. Tambahan lagi,
pendedahan terhadap topik lain menggunakan kaedah ini.

P2: Pada saya, kaedali ini membantu saya menjawab soalan struktur berpanduberbanding
soalan struktur terhad. Hal yang demtkian kerana, soalan berpandu lebih "straight
forward" berbanding soalan struktur terhad .Melalui soalan struktur terhad, kita perlu
mengidenti{ikasi apakah kehendak soalan.Berbanding soalan struktur berpandu,
berdasarkan gambar rajah yang tersedia, kita boleh tents mengingatkan dan mengaitkan
kepada konsep dalam Lakon-Ana tersebut.

P3: Kaedah Lakon-Ana juga membantu saya dalam menjawab soalan struktur terhad kerana
saya lebih {aham dengan soalan struktur terhad dan mengetahui berapa Faraday yang
perlu digunakan kerana saya sudah dapat daripada cas electron dari elemen yang diberi.
Kaedah Lakon-Ana juga membolehkan saya mengaplikasikan kepada semua soalan
elektrolisis bagi sem ini. Ini kerana saya kurang tahu tentang equation for cathode and
anode, dengan kaedah Lakon-Ana ia mudah di{ahami. Terimakasib sebab bagi saya
menyertai kaedali Lakon-Ana kerana ia sangat membantu saya dalam menvelesaikan
soalan elektolisis.

P4: Soalan struktur berpandu lebih membantu setelah melihat Lakon-Ana. Dengan adanya
panduan dalam soalan struktur, saya tidak " blank" untuk menjawab soalan. Saya dapat
menjana idea dan mudah untuk mengingat tentang apa yang sayat elah belajar. Sebelum
ini, dengan melalui kaedali Lakon-Ana, ia lebih mudah untuk saya berimaginasi tentang
struktur dan rajah elektrolisis. Lakon-Ana bagi saya amat membantu.

PS: Soalan essay terhad. Because saya lebih senang nak {aham soalan dan
menerangkannya. Jika tiada idea, sebenarnya ia mampu mengutarakan fakta daripada
Lakon-Ana. la mampu memberikan permulaan idea untuk setiap soalan. Saya lebih senang
ingat sesuatu benda melalui imaginasi. Saya kurang mahir menghafal, no formulae,
melalui Lakon-Ana, saya mampu mengimaginasikannya.

. . . . . ' .. . ' ' .. '. . .
.' ' ' '' ' '''
:.-:;;:,..:•"Y:.>'W:.'>'.K.-:."J'YJ':(r.5.Y.o-:·ff.y:,,.¥fi.;.f':¥JC-r.c.f»o~-k-;c£:~·,r£.r><:'1.·:~"'"'"'"£"""''""£:Y'f,,'""''".,,,,"")lo':>f"lfl:-'->"·"'~"""'~:~=""'.l''>'l"..'r'::it:if:,'i<',l'",'C.:~~~:;,,:;i<;,.::!">F,:!nr::~!'!:1'::t::t::V.."1!"$'."!f'S".:f1.r.r..:r:11::rif:.·~c¥;r...·l':d'~-c:r.1£:r.1t:r.~.:.r.1.;i."".£".)lf";1.-~:..::...-,·.r.;,cr.rir.¥.':t'r>i"r.li"r;rJC~:r~,,--

..

·GambarpelajaryangterUbat dengan Iakonan dJ

. . . . blliktutoran .

..''''''''''''''''''

'

i

i

i

!

[

-.:-~-"'3"-."._'-.,._.., c« ;K.J- ~K-~~~-·x;;<-~--~NC>·~~-:K..~~~~x:;r; ...;_•J;,;r.;_N.;_'1".o~:'.~;F;T.;.u;.~;.N;,:<;t';,!J(._~~;f'f~"'.l'~·;,,"~"'~«u2~~'~::.>;.<~;."~7.JV!..<;;;.>'~Z ..!:~-",:.~-.".~-~:.l'J!~:..~-"'..1',:.~,:.~,,!'-':->:,./',:.".:.r.~"J",.:..o4:,:_.ww_..;.-:~o:-""-"'.-._.._.._w;.-r_o;,:.w_-.;,.:..o_.;_..,..._"<;.7"-""-".".J_',~;....._..,_o;,:..-_,,~..- .._....,:.N,,_r_...·,:.".,;."'",:_.-~~~N;}';.,',:"'_J

Gambar pelajarvangterllbatdengan lakonan di
.makmal Kimia 3







Nombor Rujukan l<ertas l<ajian :

Kole] Matrikulasi/bil: _

Bil Kriteria ULASAN KAJIAN OLEH PANEL
1 Tajuk Cadangan

2 Objektif

3 Teori - r~nl,l\\1~r? ~er(...~l:. '
4 Metodologi
5 Dapatan i!)~~

~~ ~Le~~vo.-, ~ '(" .('Y>o.-\ --V\~Y"(

't::,.A ~ ~.

- fb~o~~ ~ ~'cf"-"r''"~"-"-"g'-~"."...'.,

~aoo.9a

~~Al) ~ l) ~ ~ ~,,, I r..e.f-\e\c.a~

-...:::::i......, I

~\y~\~t\

6 Rumusan
7 Lain-lain (Nyatakan)

QJ-~1

Cop rasmi:

t4,(Nama Panel : 'fJov ~hA Y~ • )

~ T 'L

'l(o:NVP.NSrfP.N• ;~;)
L_)
9)g.:JHP,£J(j)J~ •
/
> i···.. ·~.

{pp,JV(j)J(j)11()4!N '

PROGRAM
MATRIKULASI
KPM

TAHUN

Meningkatkan Kefahaman Tentang
Kestabilan Perantaraan Tindak Balas

Dalam Kimia Organik
Dengan Menggunakan Analogi 'Meal Board'
Bagi Pelajar PST Modul 1 Program Matrikulasi

AHLI KUMPULAN PENYELIDIK:

Ra'biaah Abdullah

Faizah Mohd Yasin

Hazlima Hamzah

Noor Wahyuni Nadzri

Unit Kimia, Kolej Matrikulasi Pahang

28

'l(onvensyen <Penye(id'i/ign <Pewfidilign <Pro9ram <Matrik,ufui 'Iahun. 2017

MENINGKATKAN KEFAHAMAN TENTANG KESTABILAN
PERANTARAAN TINDAK BALAS DALAM KIMIAORGANIK DENGAN

MENGGUNAKAN ANALOGI 'MEALBOARD' BAGI PELAJARPST
MODUL 1 PROGRAM MATRIKULASI

Ra'biaah Abdullah, Faizah Mohd Yasin, Hazlima Hamzah, Noor Wahyuni Nadzri

Unit Kimia, Kolej Matrikulasi Pahang
r<J!Jiaah@krnplUlB!Ii k. t;~ltLm.):", fal,rnl).J'.<c~.inti1ik;11 pli,111ai;-ik.cci\Ll11.Y, h cld_~11ti_hiin@hmn)1 ..ma1 ril: .:;dtLrny,

~va 1!.):"Elll@lJllillLmatdL~d.lL.111.Y

ABSTRAK
Kajian inl bertujuan untuk memperbaiki teknik pengajaran bagi membantu pe/ajar meningkatkan
kefahaman dalam menyusun dan memberi penerangan tentang kestabilan spesies perantaraan
tindak balas. Kumpulan sasaran seramai 19 orang pelajar Semester II dart praktikum 2MISJ5,
Program Satu Tahun Sesi 201612017Kolej Matrikulasi Pahang. Kajian tindakan ini berdasarkan
model Kemmis dan Mc Taggart (1988). Hasil tinjauan awal melalui analisis markah ujian, temu
bual, pemerhatian tugasan serta keputusan Ujian Pra mendapati ramai pelajar bermasalah untuk
menyusun dan memberi penerangan terhadap kestabilan spesies perantaraan tindak bolas. Maka
kaedah pembelajaran berbantukan analogi yang dikenali sebagai 'Meal Board' telah
diperkenalkan. Setelah intervensi dija/ankan, semua pelajar menunjukkan peningkatan
memberangsangkandalam Ujian Pos berbanding Ujian Pra. Hanya enam orang pelajar dipilih
untuk intervensi gelung kedua kerana markah Ujian Pos adalah 85% ke bawah. Kesemuapelajar
dalam intervensi gelung kedua mendapat markah 100%. Melalui temu bual dan soal selidik;
pelajar memberi responpositif terhadap penggunaananalogi 'MealBoard' ini.
Kata Kunci: menyusun dan memberi penerangan, kestabilan spesies perantaraan tindak bolos,
teknikpengajaran,, analogi, Meal Board

1

,' I '

1(onvensyen Penye{Ufi~n Petufid"i~n Program :M.atrif.,ufui 'Iahun. 2017

1.0 PENDAHULUAN DAN REFLEKSI PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

YANGLALU
Pengkaji telah mengajar subjek kimia selama lapan tahun di dua buah kolej matrikulasi yang

berbeza. Selama tempoh pengajaran, pengkaji mendapati setiap tahun, ramai pelajar merungut

mengatakan Kimia Organik merupakan subjek yang paling sukar. Malangnya, 74% daripada

silibus kimia bagi Semester II Program Satu Tahun (PST), Matrikulasi adalah Kimia Organik.

Apabila kajian dijalankan, pengkaji mendapati 80% subtopik dalam Kimia Organik melibatkan

penentuan hasil tindak balas dan menulis mekanisma tindak balas. Masalah pelajar tidak akan

selesai jika mereka tidak menguasai konsep asas dalam Kimia Organik iaitu penentuan

kestabilan spesies perantaraan tindak balas. Konsep asas yang tidak dapat dikuasai oleh pelajar

menyebabkan pelajar merasa susah mempelajari Kimia Organik. /

,,/

Berdasarkan ujian 'Aim For Excellence 1' yang telah dijalankan oleh pengkaji pada awal

Februari yang lalu, 84.2% pelajar gagal menjawab dengan betul soalan berkonsepkan kestabilan

spesies perantaraan tindak balas. Pengkaji juga telah mengesan masalah pembelajaran pelajar

dalam konsep ini adalah :

i) Pelajar tidak memahami konsep sasaran seperti karbokation, karbanion, dan radikal

bebas. Pelajar juga tidak memahami istilah dan fungsi kumpulan alkil.

ii) Kesannya, pelajar tidak dapat menyusun tertib kestabilan karbokation, karbanion, dan

radikal bebas sama ada mengikut susunan menaik atau menurun.

iii)Setemsnya, pelajar gagal menerangkan kesan induktif kumpulan alkil terhadap kestabilan

karbokation, karbanion, dan radikal bebas.

Selain itu, salah faham banyak berlaku di kalangan pelajar dalam proses pembelajaran dan ia

boleh mengganggu pembelajaran pelajar mengenai prinsip atau konsep saintifik (Palmer,

2001;Taber, 2000). Sikap pelajar yang tidak serius dalam pembelajaran juga menyebabkan

miskonsepsi yang digenggam dibiarkan begitu sahaja tanpa penyelesaian.

Pemilihan kaedah pengajaran adalah salah satu faktor penting dalam mengatasi masalah ini.

Pengkaji merasakan kaedah pengajaran sebelum ini kurang menarik dan berkesan. Hasil temu

bual pengkaji dengan pelajar juga menunjukkan pelajar merasa bosan dengan kaedah pengajaran

yang sama setiap hari iaitu kaedah pengajaran berpusatkan guru dan menekankan pembelajaran

teori secara menghafal sahaja (rote learning). Kaedah pengajaran baru perlu dipraktikkan oleh

pengkaji bagi membantu meningkatkan minat dan motivasi pelajar untuk mendalami konsep

kimia di samping dapat mempelbagai teknik pengajaran. Bagi menguji keberkesanan kaedah

pengajaran baru ini, pengkaji telah menjalankan kajian tindakan yang berasaskan model Kemmis

dan Mc Taggart (1988) iaitu 'action research cycle'. Ini bertujuan untuk memastikan kajian

tindakan yang dijalankan selaras dengan kurikulum yang hendak disampaikan.

2.0 FOKUS KAJIAN
Fokus kajian ini adalah untuk memperbaiki teknik pengajaran pengkaji bagi membantu pelajar
meningkatkan kefahaman dalam menyusun dan memberi penerangan tentang kestabilan spesies

perantaraan tindak balas.
Rasional pengkaji memilih fokus kajian ini adalah untuk membantu pelajar mendapat

kefahaman asas sebelum mereka mempelajari topik seterusnya yang banyak mengaplikasi
konsep ini dan sekiranya masalah ini berterusan, pelajar akan bermasalah dalam menentukan
basil tindak balas major dan menulis mekanisma tindak balas. Kesannya, pelajar akan hilang

minat terhadap Kimia Organik.
Selain itu, konsep kestabilan spesies perantaraan tindak balas ini banyak ditanya dalam

peperiksaan seperti Ujian Pertengahan Semester (UPS) dan Peperiksaan Semester Program
Matrik:ulasi (PSPM). Soalan berkaitan konsep ini telah keluar sebanyak lima kali dalam
peperiksaan UPS iaitu dari tahun 2009/2010 hingga 2015/2016 manakala dalam peperiksaan
PSPM sebanyak empat kali iaitu dari tahun 2008/2009 hingga 2013/2014.

2

1(pnvensyen <Penyefidtkg,n <Petufidtkg,n <Program :Matrik,ufasi <Tafiun 2017

3.0 OBJEKTIF KAJIAN
Selepas kajian ini dijalankan, adalah diharapkan pelajar akan mencapai objektifberikut:

3.1 ObjektifUmum
Meningkatkan kefahaman pelajar terhadap kestabilan spesies perantaraan tindak balas dalam

Kimia Organik.

3.2 ObjektifKhusus
i) Pelajar dapat menulis setiap ciri spesies perantaraan tindak balas iaitu karbokation
dan radikal bebas adalah spesies kurang elektron, karbanion adalah spesies kaya
elektron, dan kumpulan alkil merupakan kumpulan penderma elektron.
ii) Pelajar boleh menyusun tertib kestabilan karbokation, karbanion dan radikal

bebas.
iii) Pelajar boleh menerangkan kesan induktif kumpulan alkil terhadap kestabilan /

karbokation, karbanion dan radikal bebas.

4.0 KUMPULAN SASARAN
Kumpulan sasaran bagi kajian ini adalah seramai 19 orang pelajar melayu (14 perempuan dan 5
lelaki) dari kumpulan praktikum 2M1S15, Semester II Program Satu Tahun (PST) Sesi

2016/2017 Kolej Matrikulasi Pahang.
Pemilihan pelajar ini dibuat berdasarkan pencapaian akademik pelajar yang kurang

memberangsangkan dalam keputusan Sijil Pelajaran Malaysia (SPM). Seramai 12 orang pelajar
mendapat gred C, 5 orang pelajar mendapat gred B dan hanya 2 orang sahaja mendapat gred A.
Selain itu, pelajar-pelajar ini menunjukkan sikap sambil lewa dan tidak serius dalam
pembelajaran menyebabkan mereka sering gagal dalam setiap ujian dan kuiz yang dijalankan

oleh pengkaji.

5.0 PERANCANGAN DAN PELAKSANAAN TINDAKAN
5.1 Tinjauan Masalah
Bagi mengenalpasti masalah yang dihadapi pelajar, pengkaji telah melakukan beberapa langkah

pemerhatian seperti berikut:
i) Menganalisis markah Ujian 'Aim For Excellence I'
ii) Temu bual tidak berstruktur
iii) Memerhati jawapantugasan

iv) Ujian Pra

5.1.1 Ujian 'Aim For Excellence I' (AFE 1)
~ 1~~cell~~~e:'~~FE 1 )~
Pengkaji telah melakukan analisis terhadap pencapaian pelajar di dalam Ujian 'Aim For

f I Markah Ujian AFE 1(%) _

JI"·. JM -- .
-· ( 90 .
80

70

,""- .jl
~-v·I --- --- -- {.

~)\\I

j ~' .. __ r~ f'-' Vi f'~ n Pl r:i 1·10 ru r11 f'l.l ~.'..~-~-~~-~~~-r-17 M3 M:l

Rajah 1: Keputusan Ujian AFE 1 Rajah 2 : Contoh jawapan pelajar

3

'l(onvensyen <PenyeCU!il{gn <Petufitfik.,an <Program :MatriR..,uCasi 'Iahun. 2017

Analisis terhadap AFE 1 mendapati 42.1% pelajar gagal iaitu mendapat markah kurang dari
50%. Pengkaji telah membuat analisis terhadap soalan yang terkandung di dalam AFE 1 tersebut
iaitu soalan mengenai tertib kestabilan spesies perantaraan tindak balas (radikal bebas). Didapati
seramai 84.2% pelajar tidak berjaya menjawab soalan tersebut. Ini membuktikan bahawa pelajar
tidak dapat menggenggam konsep yang betul mengenai kestabilan spesies radikal bebas serta
penjelasan di sebalik kestabilan spesies berkenaan.

5.1.2 Temu Bual Tidak Berstruktur
Hasil temu bual tidak formal pengkaji dengan semua pelajar di dalam kelas 2MIS15, didapati
pelajar hanya mengenali kumpulan sasaran iaitu karbokation, karbanion, radikal bebas dan
kumpulan alkil. Akan tetapi, mereka tidak mengenali ciri-ciri kumpulan sasaran berkenaan iaitu
spesies kekurangan elektron, spesis kaya elektron dan kumpulan penderma elektron. Mereka
memberitahu bahawa mereka lupa dan tidak tahu untuk mengaplikasikannya dalam soalan.
(Rujuk Lampiran A)

5.1.3 Memerhati Jawapan Tugasan
Pelajar telah diberikan satu tugasan mengenai konsep sasaran iaitu karbokation, karbanion dan
radikal bebas. Tugasan berkisarkan ciri serta tertib kestabilan tindak balas masing-masing.
Pengkaji telah mengumpul tugasan pelajar dan memerhatikan cara mereka menjawab soalan
tugasan. Didapati mereka masih keliru mengenai ciri karbokation, karbanion dan radikal bebas.
Mereka juga tidak berjaya memberi penjelasan yang betul mengenai tertib kestabilan spesies
perantaraan tindak balas. (Rujuk Lampiran B)

5.1.4 Ujian Pra
Sebelum intervensi dijalankan, pengkaji telah memberi satu Ujian Pra yang mengandungi 4
soalan merangkumi subtopik kestabilan spesies perantaraantindak balas yang melibatkan spesies
karbokation, karbanion, dan radikal bebas (Rujuk Lampiran C). Tujuan Ujian Pra dilaksanakan
adalah untuk memastikan keberkesanan intervensi yang telah dirancang. Markah diberi kepada
jawapan dan penerangan yang betul. Hasil keputusan ujian pra ini telah digunakan sebagai
dokumenkawalan bagi melihat keberkesananteknik yang diperkenalkan.

!. Matkah U)ian Pta (%)

!
!

70

60

. 11 ...ar••,. "''··" •••• ., ,r•:-•··-;J:·
J 1111 1111III1 :

lm.:l!l llil

Rajah 3: Markab UjianPra (%) Rajah 4 : Contoh jawapan pelajar

Berdasarkan Ujian Pra yang telah dijalankan, didapati 84.2% pelajarmendapat markah kurang
daripada 50%. Markah tertinggi pelajar ialah 58% manakala markah terendah ialah 8%.
Berdasarkan analisis ini, didapati pelajar tidak faham mengenai subtopik kestabilan spesies
perantaraan tindak balas. Pelajar tidak memahami ciri konsep sasaran spesies karbokation,
karbanion, dan radikal bebas dengan mendalam. Pelajar juga gagal memberikan tertib kestabilan
perantaraantindak balas serta tidak berjaya menerangkantertib tersebut dengan tepat.

5.2 Tinjauan Literatur
Tinjauan literatur telah dilakukan bagi mengenalpasti tindakan yang terbaik bagi mengatasi
permasalahan yang dihadapi. Menurut Holyoak dan Thagard (1995), guru yang 'baik' gemar

4

'l(onvensyen <Penyditfif«J.n <Perulitfif«J.n <Proaram :Matrif{,ufasi 'Ialuu: 2017

menggunakan analogi untuk menjadikan konsep yang tidak dikenali mudah difahami oleh
pelajar. Selain itu, kebanyakan kajian menunjukkan analogi meningkatkan kefahaman pelajar.
Antaranya ialah Harrison & Onno De Jong, 2005; Huann Shyang Lin et al.,1996 dan Maria
Salih, 2002;

Kejayaan penggunaan analogi oleh pengkaji-pengkaji terdahulu telah menarik minat pengkaji
untuk memahami dengan lebih mendalam tentang pembelajaran penggunaan analogi. Stepich
dan Newby (1988) menyatakan bahawa pembelajaran berbantukan analogi adalah proses
memilih skema yang sudah dikenali oleh pelajar dan menggunakannya sebagai panduan untuk
menghasilkan skema bagi maklumat yang hendak dipelajari.

Pernyataan tersebut menunjukkan bahawa penggunaan analogi di dalam kelas sangat
bertepatan dengan teori pembelajaran konstruktivisme. Duit (1991) turut menyenaraikan
kelebihan pembelajaran berbantukan analogi dari perspektif konstruktivisme iaitu pelajar dapat
'melihat' konsep abstrak sains dengan membandingkannya dengan objek - objek atau peristiwa
yang terdapat di alam sekeliling mereka, mengambil kira pengetahuan sedia ada pelajar,
membina pemahaman konsep abstrak sains dengan memadankannya dengan pengalaman
seharian atau objek konkrit, serta menonjolkan miskonsepsi yang sedia ada pada pelajar.

Hasil pembacaan pelbagai kajian dan artikel ini, pengkaji bercadang untuk menjalankan
strategi pengajaran baru yang menjurus kepada conceptual understanding yang mempraktikkan
pendekatan seperti penggunaan analogi bergambar.

5. 3 Material
Pengkaji memilih konsep analogi bagi menerangkan konsep kestabilan spesies perantaraan
tindak balas dengan bantuan 'MealBoard'. Penggunaan 'Meal Board' telah dipilih kerana:

i) Material yang digunakan untuk membuat 'Meal Board' adalah murah, ringan dan
mudah dibawa ke mana -rnana.

ii) Mudah disediakan dan dikendalikan di dalam kelas.
iii) Mesra pengguna (mudah digunakan oleh pensyarah lain)
Dua set 'Meal Board' telah direka khas untuk pengajaran dan pembelajaran bagi konsep
spesies perantaraan tindak balas. 'Meal Board' itu dibina dengan menggunakan mounting board.
Set pertama mengandungi konsep sasaran iaitu karbokation, karbanion, dan radikal bebas. Setiap
konsep sasaran mengandungi kelas masing - masing iaitu metil, primer, sekunder, dan tertier.
Kesemua konsep sasaran telah dicetak di atas kertas warna bagi menarik perhatian dan minat
pelajar. Set kedua pula mengandungi gambar - gambar analogi berserta anak panah bagi
menggambarkan pergerakan elektron dalam tindak balas.

5.4 Intervensi Gelung Pertama

Gambar 1 Gambar2 Gambar 3 Gambar4

Langkah I : Set Induksi (Memperkenalkan Konsep Sasaran)
Pengkaji memulakan kelas tutoran (1 jam) dengan bertanyakan kepada pelajar sama ada mereka
lapar atau kenyang. Pelbagai reaksi ditunjukkan oleh pelajar bagi menggambarkan keadaan
mereka. Pelajar yang sedang lapar merungut sedih kelaparan manakala pelajar yang sudah
kenyang membalas dengan gembira.

s

1(pnvensyen <PenyefUfik,an <PentfUfikg,n <Program '.Matrik,utasi 'Iahun. 2017

Pengkaji meredakan suasana riuh di dalam kelas dengan bertanyakan soalan lagi iaitu
mengaitkan pengalaman pelajar (lapar dan kenyang) dengan makanan. Soalan pertama adalah
bagaimana keadaan kamu yang lapar dan diberikan makanan? Pelajar menjawab dengan gembira
bahawa mereka sangat selesa. Soalan kedua pula ditanya, bagaimana keadaan kamu yang sudah
kenyang dan diberikan makanan? Respon pelajar agak berlainan sedikit di mana mereka
mengeluh dan mengatakan tidak selesa.

Langkah 2: Mengarah Pemikiran Pelajar Kepada Analogi Yang Dipilih
Pengkaji mengambil set kedua 'Meal Board' yang terdiri daripada gambar - gambar analogi.
Pengkaji mengeluarkan gambar orang lapar. Kemudian, pengkaji meminta seorang pelajar ke
hadapan untuk menyusun kestabilan orang Iapar selepas diberi burger mengikut susunan
menaik. Gambar 2 adalah susunan yang betul yang telah disusun oleh pelajar berkenaan.
Kemudian, Seorang pelajar lain diminta ke hadapan untuk melabel kelas bagi setiap orang lapar
yang telah ditampal di papan putih.

Berdasarkan gambar analogi yang ditunjukkan dalam gambar 2, pengkaji meminta penjelasan
daripada pelajar mengapa orang yang diberi banyak burger adalah paling stabil? Apakah fungsi
burger? Pelajar mengatakan bahawa semakin banyak burger diberikan kepada orang yang sangat
lapar, semakin stabil orang itu. Pelajar seterusnya menjawab burger menyebabkan orang lapar
jadi selesa (stabil).

Kemudian, pengkaji meminta dua orang lagi pelajar untuk menyusun kestabilan bagi orang
yang kenyang selepas diberi makanan dan kelas bagi orang kenyang tersebut mengikut susunan
menurun. Gambar 3 menunjukkan susunan yang betul yang telah disusun oleh pelajar serta kelas
masing - masing.

Berdasarkan gambar analogi yang ditunjukkan dalam gambar 3, pengkaji meminta penjelasan
daripada pelajar mengapa orang kenyang yang diberi banyak burger adalah paling tidak stabil?
Apakah fungsi burger? Pelajar mengatakan bahawa semakin banyak burger diberikan kepada
orang yang sangat kenyang, semakin tidak stabil orang itu. Burger menyebabkan orang kenyang

termuntah (tidak stabil).

Langkah 3 : Mengenalpasti Ciri Kesamaan Antara Konsep Analogi Dengan Konsep Sasaran
Pengkaji menerangkan perkaitan analogi tadi dengan konsep kimia iaitu spesies perantaraan
tindak balas yang akan dipelajari :

Konse Kimia i Konse Kimia
Karbokation (C+)
Radikal bebas (C•) I Karbanion (C-) I
spesies kaya elektron
spesies kurang
Orang la ar elektron Orang Kenyang

Kumpulan alkil (R) Kumpulan alkil (R) I
I kumpulan kumpulan penderma

penderma elektron elektron

Burger Kumpulan alkil Burger Kumpulan alkil
menstabilkan menstabilkan menidakstabilkan menidakstabilkan
orang lapar karbokation dan
radikal bebas orang kenyang karbanion

6

'l(onvensyen Penyefidikg.n PeniUfil(,an Program :Jvlatril(,ufui Tahun 2017

Langkah 4 : Pemetaan Ciri Kesamaan Antara Konsep Analogi Dengan Konsep Sasaran
Pengkaji mengeluarkan set pertama 'Meal Board' yang mengandungi spesies perantaraan
karbokation dan karbanion serta memadankan set pertama ini dengan set kedua tadi.

Pengkaji meminta pelajar memberi penerangan menggunakan konsep kimia dengan
mengaitkan analogi yang telah mereka jelaskan tadi. Sebilangan besar pelajar memberi
penjelasan dengan jelas di mana semakin banyak kumpulan alkil yang terikat pada karbokation,
sernakin stabil karbokation itu. Oleh itu, kumpulan alkil menstabilkan karbokation kerana ia
bertindak sebagai kumpulan penderma elektron. Pengkaji mengingatkan pelajar bahawa spesies
karbokation mempunyai ciri yang sama dengan spesies radikal bebas.

Bagi karbanion, pelajar menjelaskan bahawa semakin banyak kumpulan alkil yang terikat
pada karbanion, semakin tidak stabil karbanion itu, Oleh itu, kumpulan alkil menidakstabilkan
karbanion kerana ia bertindak sebagai kumpulan penderma elektron.

Langkah 5 : Rumusan
Pelajar diberi masa 15 minit untuk menyelesaikan beberapa soalan yang berkait dengan
kestabilan spesies perantaraan tindak balas. Pada masa yang sama, pengkaji menyelia pelajar
membuat tugasan yang diberikan. (Rujuk Lampiran D)

6.0 HASIL PENYELIDIKAN
Bagi mengukur keberkesanan penggunaan analogi 'Meal Board', pengkaji telah menggunakan
beberapa instrumen pengumpulan data iaitu :

i) Temu bual
ii) Analisis Ujian Pos gelung pertama
iii) Analisis Ujian Pos gelung kedua
iv) Analisis soal selidik

6.1 Temu bual
Temu bual telah dijalankan ke atas pelajar selepas intervensi dijalankan untuk mengetahui
tentang pandangan pelajar terhadap penggunaan analogi 'Meal Board'. Semua pelajar
memberikan maklum balas yang sangat positif. (Rujuk Lampiran E)

6.2 Analisis Ujian Pos Gelung Pertama
Penilaian terhadap kejayaan kajian ini dilakukan dengan mengadakan Ujian Pos ke atas
kumpulan sasaran di mana soalan yang diuji dalam Ujian Pos adalah berbeza dengan soalan yang
diuji dalam Ujian Pra (Rujuk Lampiran F). Walaubagaimanapun, soalan yang diuji dalam kedua-
dua Ujian Pra dan Ujian Pos mempunyai aras kesukaran yang sama iaitu aras sederhana dan
mudah. Ianya bertujuan untuk melihat sejauh mana kefahaman dan daya mengingat pelajar
terhadap subtopik ini. Perbandingan skor Ujian Pra dan Ujian Pos adalah seperti di dalam rajah 5
berikut:

PERBANDING ..~. PER...~Tl_TSAN l\lARI~~I DI ANTAR...~
tJ.JIAN PR_..\..DAN U.JIA . N POS
"'l\IA.RK ...-\.H PR..-\.(0 u)
120 ""l\JAR.l~-\.H POS (0 o-}

~ 100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1011.J.213:141516171819
~ 80 PELAJAR

.......:1 60

~ 40

20

~0

~,.,.,,

Rajah 5 : Graf perbandingan markahUjian Pra berbanding Ujian Pos
Berdasarkan keputusan Ujian Pos yang telah dilaksanakan, didapati terdapat peningkatan
peratusan yang tinggi pada setiap pelajar. Jika Ujian Pra clan Ujian Pos dibandingkan dengan

7

1{J)nven9en Penye{idik,an Pendidikgn <Program '.Matrik,uCa.si 'Iahun. 2017

teliti, seramai tujuh orang pelajar berjaya mendapat markah 100%. Secara keseluruhannya

terdapat peningkatan pencapaian skor Ujian Pos berbanding Ujian Pra iaitu min peningkatan

sebanyak 56%. Skor yang tinggi dalam Ujian Pos berkemungkinan besar mempunyai kaitan

yang rapat dengan keberkesanan penggunaan 'Meal Board' dalam langkah intervensi yang telah

diambil.

Walaubagaimanapun, pengkaji telah menetapkan bahawa pelajar yang mendapat markah 85%

ke atas dalam Ujian Pos dikira berjaya menggenggam konsep yang diajar semasa intervensi

dijalankan. Terdapat 13 orang pelajar mendapat markah 85% ke atas dengan peratus peningkatan

yang sangat membanggakan manakala enam orang pelajar lagi memperoleh markah yang kurang

memuaskan. Jadual 2 menunjukkan skrip jawapan pelajar beserta kesilapan yang telah mereka

lakukan dalam Ujian Pos.

Jadual1: Contoh skrip jawapanpelajar

Skrip Jawapan Penerangan

Pelajar 6

ObjektifKhusus 1

Semua pelajar mencapai objektif.

Pelaiar 9

fi. i'..11011!<,JU l!~<l h.llle>W1l'O ~·LJo~rcic;; jn ce.,,,.:.-.11,j1n<J or(IV1 ,,., ,.~.-Ililhly DI .. ~~" ((lrl1-c:Ul'O' ObjektifKhusus2
16 orang pelajar mencapai objektif.
f' ~ph1\01 't<>Ur ;:in.-~·:.-c.-r Dua orang pelajar mampu memberi
penerangan yang baik tetapi gagal
\~7 menyusun disebabkan oleh symbol < dan
> yang salah.
Cf-1,CH-,CH-,~H~ \(

CH.1~CM,CH~

Pelaiar 10 Objektif Khusus 3
15 orang pelajar mencapaiobjektif.
4_ Arraoqe U)E't l~Ho·.•;<r.11 spaces tn OH.1<'1 er !~.:.cr~~.~.!.~\J :!liilli'rlY t)I ~.'.!'&~~~-~l'.!1'5 Empat orang pelajar tidak dapat memberi
Exp~.a<n your answer penerangan yang tepat. Merekajuga gagal
menerangkan kumpulan alkil bertindak
CH~cH~CH,CH~ sebagai kumpulan penderma elektron.

A 0 CD

B

Kesilapan yang dilakukan oleh enam pelajar ini menyebabkan pengkaji berfikir adakah
kemungkinan ianya berpunca daripada kelemahan analogi 'Meal Board' atau sikap pelajar yang
malas berfikir dan berusaha. Oleh yang demikian, intervensi kali kedua dilakukan terhadap
pelajar ini. Ianya akan dibincangkan pada gelung kedua.

6.3 Gelung Kedua
6.3.l Intervensi
Pengkaji menjalankan intervensi kedua ini di kubikal pensyarah memandangkan hanya enam
orang pelajar yang terlibat. Pengkajitelah membuat beberapa penambahbaikan teknik pengajaran
bagi memastikan semua pelajar mencapai objektif yang telah ditetapkan. Interaksi dua hala di
antara pengkaji dan pelajar tidak lagi digunakan dalam intervensi ini sebaliknya individu pelajar
itu sendiri memainkan peranan yang besar dalam pembelajaran.

Pelajar diminta menerangkan semula hubungkait konsep analogi dan konsep kimia dengan
menggunakan 'Meal Board' secara oral kepada pengkaji dan rakan-rakan pelajar yang terlibat.
Mereka perlu menyusun karbokation, karbanion, dan radikal bebas serta menerangkan kesan
induktif kumpulan alkil terhadap spesies-spesies berkenaan secara individu di mana dua orang

8

'l(onvensyen <Penye{Ufi.kg.n <Pemfidi"/Wn <Pro9ram !!vlatril{,ufasi 'Iahus: 2017

pelajar akan dipilih bagi spesies karbokation, dua orang pelajar bagi spesies karbanion, dan dua
orang pelajar bagi spesies radikal bebas,

Pengkaji bertindak sebagai penilai bagi memastikan penerangan yang diberikan oleh setiap
pelajar adalah betul. Jika penerangan yang diberikan oleh pelajar tidak lengkap, pengkaji akan
terns memperbaiki kesilapan tersebut di samping pelajar lain akan mengambil perhatian terhadap

kesilapan itu dan tidak mengulanginya lagi.
Penekanan terhadap simbol < dan > sangat dititikberatkan oleh pengkaji. Ini bertujuan untuk

mengelakkan pelajar melakukan kecuaian dalam penulisan. (Rujuk Lampiran G dan H)

=r-6.3.2 Analisis Gelung Kedua

Jadual2: PerbandinganmarkahUjian Pos gelung pertamadangelung kedua,

Pelajar Ujian Pos (%) Ujian Pos (%)

Gelung Pertama Gelung Kedua

4~ 100

7~ 100

9~ 100

10 82 100

13 70 100

19 82 100

Basil dapatan keputusan Ujian Pos gelung kedua yang telah dilaksanakan, didapati keenam-
enam pelajar memperolehi peningkatan markah dan memperolehi seratus peratus. lanya boleh
dirujuk pada jadual 2 di atas. Langkah pengkaji meminta pelajar menerangkan semula
hubungkait konsep analogi dan konsep kimia dengan menggunakan 'Meal Board' secara oral
sangat membantu pelajar memberi penerangan dengan tepat. (Rujuk Lampiran I)

Domam --==-== Skala 5

1 234

Motivasi 1% 99%
Kesesuian teknik
Kefahaman pelajar 100%

1% 99%

Jadual 3 di atas menunjukkan dapatan soal selidik berdasarkan domain. Umumnya, jika
pelajar memilih skala 1, 2 dan 3, pengkaji menganggap pelajar tidak bersetuju dengan kriteria
penilaian yang diuji. Jika pelajar memilih skala 4 dan 5 pula, pengkaji menyimpulkan bahawa
pelajar sangat bersetuju dengan kriteria tesebut. Oleh yang demikian, pengkaji merumuskan
bahawa penggunaan teknik analogi menggunakan 'Meal Board' sangat sesuai dalam membantu
pelajar memahami dan meningkatkan motivasi mereka terhadap subtopik ini.

7.0 REFLEKSIDAN KESIMPULAN KAJIAN
Berdasarkan kajian yang telah dijalankan, pengkaji dapat memperbaiki diri dan amalan
pengajaran ke peringkat yang lebih baik berdasarkan refleksi kekuatan dan kelemahan pengkaji
sepanjang tempoh pengajaran dan pembelajaran. Bagi mengelakkan miskonsepsi pelajar,

9

1.(pnvensyen (J'enyefiaifi.gn (J'enaitfifi.gn <Program ~atrik,ufui 'Iahun. 2017

pengkaji perlu menguasai secara mendalam rnengenai konsep asas ini serta teknik analogi yang
akan digunakan, Kesannya, pengkaji dapat meningkatkan pengetahuan dalam 'content
knowledge' dan 'pedagogical knowledge'.

Penggunaan teknik analogi rnenggunakan 'Meal Board' dapat mengubah amalan pengajaran
pengkaji yang sebelum ini hanya berpusatkan guru sahaja. Selepas kajian ini dijalankan,
pengkaji menyedari bahawa pendekatan berpusatkan pelajar ternyata lebih berkesan. Ini kerana,
pelajar berpeluang membina maklumat berdasarkan analogi dan gambarajah. Penggunaan
analogi yang mudah difahami membantu penyaluran maklumat ke ingatan jangka panjang
pelajar. Kesannya, pelajar dapat menggengam konsep asas dan mudah mempelajari topik
seterusnya. Selain itu, teknik ini dapat mengawal emosi pelajar menjadi lebih ceria semasa di
dalam kelas berikutan penglibatan aktif mereka semasa sesi pembelajaran.

Bagi cadangan kajian seterusnya, teknik analogi ini boleh diaplikasikan untuk subtopik lain
dalam Kimia Organik dan Kimia Inorganik. Ini kerana, kebanyakan konsep dalam kimia adalah
abstrak dan memerlukan imaginasi yang tinggi oleh pelajar. Teknik ini juga boleh digunapakai
semasa sesi pengajaran dan pembelajaran di dalam kuliah berbanding sebelum ini yang hanya
dihadkan kepada kelas tutorial sahaja.

Walaubagaimanapun, penambahbaikan perlu dilaksanakan bagi memperbaiki kelemahan yang
terdapat dalam kajian ini. Antaranya ialah aspek fizikal 'Meal Board' di mana saiznya perlu
dibesarkan dan penggunaan warna yang lebih menonjol perlu diterapkan. Penghasilan lebih
banyak set 'Meal Board' juga adalah perlu bagi menambah aktiviti pelajar di dalam kelas. Selain
itu, teknik analogi menggunakan 'Meal Board' ini boleh digabungjalinkan ke dalam Teknologi
Maklumat dan Kominikasi. Penggunaan animasi pada gambar-gambar analogi bagi setiap
paparan menjadikan teknik ini lebih menarik dan tidak membosankan.

RUJUKAN
Duit, R. (1991). On the role of analogies and metaphors in learning science. Science Education,

75(6), 649-672

Harrison, A., & De Jong, 0. (2005) Exploring the use of multiple analogical models when
teaching and learning chemical equilibrium. Journal of Research in Science Teaching,
42, 1135-1159

Holyoak, K.J., & Thagard, P. (1995). Mental leaps: Analogy in creative thought. Cambridge,
MA : MIT Press

Huann Shyang Lin, Bih Run Shiau & Lawrenz, F. (1996). The effectiveness of teaching science
with pictorial analogies. Reseach in Science Education, 26(4), 495-511

Maria Salih. (2002). Analogy: A pedagogical content knowledge approach to teaching and
learning science. Theme 2: Professional knowledge base and teacher professional
development. Proceedings of the Inaugural UPSI International Teacher Education
Conference 2002. Faculty of Cognitive and Human Development. Tanjong Malim.
Universiti Pendidikan Sultan Idris

Palmer, D. (2001). Students' alternative conceptions and scientifically acceptable conceptions
about gravity. International Journal of Science education, 23(7), 691-706.

Stepich, D.A. & Newby, T.J. (1988). Analogical instruction within the information processing
paradigm: Effectivemeans to facilitate learning. Instructional Science, 17, 129-144

Taber, K. (2000). Chemistry lessons foruniversities: a review of constructivist ideas. University
Chemistry Education, 4(2), 63- 72

10

'l(onvensyen CFenye{Ufi~n CFendid'i~n CFro9ram :Matril{,ufasi 'Iahun. 2017

LAMPIRAN A

Temu Bual Tidak Brstruktur

Pensyarah : Berikan maksud dan ciri karbokation.
Pelajar 1 : Karbokation ialah atom karbon yang bercas positif.
Pensyarah: Apakah kriteria karbokation?
Pelajar 1 : ElT saya tidak tahu.
Pensyarah : Ok saya bagi klu. Adakah karbokation ialah spesis kekurangan elektron, spesis kaya
elektron ataupun kumpulan penolak elektron?
Pelajar I : Saya rasa karbokation ialah kumpulan penolak elektron.
Pensyarah: Jawapan anda salah. Karbokation ialah spesis kekurangan elektron.
Pelajar 1 : Oh saya minta maaf cikgu.

Pensyarah : Berikan kestabilan radikal bebas mengikut tertib menaik?
Pelajar 2 : Metil, Primer, Sekunder.Tertier,
Pensyarah : Boleh jelaskan dengan lebih lanjut?
Pelajar 2 : Maaf saya tidak berapa faham bagaimana hendak menjelaskan tertib tersebut.

Pensyarah : Berikan kestabilan karbanion mengikut tertib menaik?
Pelajar 3 : Metil, Primari, Sekondari dan Tertiari.
Pensyarah : Jawapan awak salah. Tertib kereaktifan karbanion tidak sama dengan tertib

kereaktifan radikal bebas dan karbokation. Boleh cuba sekali lagi.

Pelajar 3 : Tertiar, Sekunder, Primer, Metil
Pensyarah : Bagus.
Pelajar 3 : Sebenarnya, saya mudah lupa dengan tertib kestabilan tindak balas. Saya rasa saya

faham tapi saya keliru apabila menjawab soalan.

Sesi temu bual pengkaji dengan pelajar

7(onvensyen <PenyefufiJig,n <Petuficfik.gn <Pro9ram :Matrif(,u{asi<faliun 2017
LAMPIRANB

Memerhati Jawapan Tugasan

Pelajar keliru tentang ciri karbokation dan karbanion menyebabkan mereka gagal menyusun
tertib kestabilan dengan betul

Pelajar gagal memberi penjelasan yang betul mengenai tertib kestabilan spesies perantaraan
tindak balas.

1\pnvensyen PenyelUfiftan PendUfi/ign Proaram :MatriftuCasi 'Iahun.2017
LAMPIRANC

TOPIC : 11.0 INTRODUCTION IN ORGANIC CHEMISTRY
SUBTOPIC 11.4 REACTION IN ORGANIC COMPOUND

NAME
CLASS
DATE

1. Match the terms below with their characteristic.

Carbocation Electron rich species
Carbanion Electron donating group
Free radical Electron deficient species
Alkyl group

2. Classify the reactive intermediates as primary, secondary and tertiary.

i) iii)

CH3CHCH2 CH3CCHs

I+ I

CH3 CH3

ii) iv)

'l(onvensyen Penyefitfil(g.n Penditfi{tan <Proaram :M.atri{tufasi <faliun 2017
3. The structure of carbocation X and Y are as below.

CH3 CH3

I I

CH3CCH2 CH3CCH2

1+ +1

CH3 CH3

Carbocation X Carbocation Y

Which carbocation is more stable? Explain.

4. Arrange the following species in order of increasing stability. CH3
D
A Bc

'l(pnvensyen (J)enye{itfik,g,n (J)etufid'ik,g,n (J)ro9ram :Matrik,uCasi 'Iahun. 2017

LAMPIRAND

WORKSHEET

1. Arrange the carbocations in order of increasing stability. Explain

CH3 CH3 CH3 CH3CH - CH2CH3
I I + +

CH3CH - CH2 CH3C - CH2CH3
+ +

o- o--CH32. Arrange the carbanions in order of increasing stability. Explain

3. Arrange the free radical in descending order of stability. Explain

~ • =<>•

1(onvensyen (J!enye{Ufiftan (J!etufUfiR.g.n <Pro9ram 9rf.atrik,ufasi 'Iahun 2017

LAMPIRANE

Rumusantemu bualpelajartentangpenggunaananalogi 'Meal Board'

Kategori respon : Penggunaananalogi 'Meal Board'

• Analogi 'Meal Board' sangat menarik dan ringkas.
• Mudah faham kerana analogi yang digunakan berkaitan dengan kehidupan seharian.
• Meningkatkan motivasi pelajar untuk belajar.
• Melibatkan perkongsian idea dan pengetahuan dalam kalangan pelajar.
• Kaedah PdP yang agak berbeza dengan kaedah yang biasa digunakan.

Kategorirespon : Peningkatandalampemahaman

• Dapat memahami istilah dan fungsi kumpulan alkil.
• Dapat menyusun tertib kestabilan karbokation, karbanion, dan radikal bebas sama ada

mengikut susunan menaik atau menurun.
• Dapat mengaitkan kesan induktif kumpulan alkil terhadap kestabilan karbokation,

karbanion dan radikal bebas.

TOPIC 'l(pnvensyen (penye{Ufik.g.n (pemfUfik.g.n <Program :Matrik,ufasi <Tanun 2017
SUBTOPIC
LAMPIRANF
NAME
CLASS 11.0 INTRODUCTION IN ORGANIC CHEMISTRY
DATE 11.4 REACTION IN ORGANIC COMPOUND

1. Fill in the blanks. Characteristic

Terms
Carbocation
Carbanion
Free radical
Electron donating group

2. Classify the reactive intermediates as primary, secondary and tertiary.

i) ii)vy

ii) iv)

'l(pnvensyen Penye{itfik...,an Petufitfifign Pro9ram :M.atrif&[asi 'Iahust 2017

3. Arrange the following species in order of increasing stability of carbocations.
Explain your answer.

CH3CHCHCH3

L

A B cD

4. Arrange the following species in order of decreasing stability of carbanions.
Explain your answer.

CH3CHCHCH3

ACH3

A B cD

5. Arrange the following species in descending order of stability of free radicals.
Explain your answer.

L.CH3CHCHCH3

A B cD

'Konuensyen (J>enyeficfik.,an (petuficfik.gn <Pro9ram :Matrik.,ufusi 'Iiifiun 2017

LAMPIRANG

TOPIC 11.0 INTRODUCTION IN ORGANIC CHEMISTRY
SUBTOPIC 11.4 REACTION IN ORGANIC COMPOUND

NAME
CLASS
DATE

1. Arrange the following species in order of decreasing stability of free radical.
Explain your answer.

A8 c D

2. Arrange the following species in order of increasing stability of carbanions.
Explain your answer.

CH3

l

CH3CHCHCH3

AB c D