บทความดีเด่น พลเรือเอก กวี สิงหะ

ต่ลัอด้ระยะเวลัาเก้าสิบป็ีแห่งการสถืาป็นากรมีสารบรรณที่หารเรือได้้มี่การพัฒนางานด้้านการสารบรรณ แลัะ การพมีิ พที่์ งั ในด้า้ นองคบ์ คุ คลั องคว์ ต่ั ถืุ แลัะองคย์ ทีุ่ ธิวธิิ ่ หรอื การบรหิ ารจด้ั การมีาอยา่ งต่อ่ เนอื ง จนกลัา่ วได้ว้ า่ “กจิ การ สารบรรณของกองทัพั เรอื ไดีว้ างรากฐานอย่า่ งมั่นั คงขน้ แลว้ ตั้งั แตั้พ่ ทัุ ธุศักั ราช ๒๔๗๕” อยา่ งไรกต่็ ามี กา้ วต่อ่ ไป็ของ กรมีสารบรรณที่หารเรอื จะสําาเรจ็ แลัะบรรลัเุ ป็า้ หมีายต่ามีวสิ ยั ที่ศั นมี์ ไิ ด้้ หากป็ราศจากการรว่ มีมีอื รว่ มีใจกนั ของกําาลังั พลั ที่กุ นายในการพฒั นาหนว่ ยงานอนั เป็น็ ที่ร่ กั ยงิ โด้ยจะต่อ้ งต่ระหนกั วา่ “ขนนก” สญั ลักั ษณแ์ หง่ สายวที่ิ ยาการการสารบรรณ แลัะเป็็นส่วนหนึงของเครืองหมีายราชการกรมีสารบรรณที่หารเรือนัน คือ ค่านิยมีหลัักที่่บ่งบอกจิต่วิญญาณแลัะ อัต่ลัักษณ์ของ “คุวามเป็นเหลา ทหารสารบรรณ” ที่่จะใช้ “ปากกา” เป็ร่ยบด้ัง “อาวุธิ” ในการด้าํา รงภารกิจให้บรรลัุ ผลัสําาเร็จทีุ่กป็ระการ ต่ลัอด้จนจะต่้องยึด้มีันในอุด้มีการณ์ความีรักชาต่ิ ศาสน์ กษัต่ริย์ เพือต่อบสนองนโยบายของ ผบ่้ ญั ชาการที่หารเรอื ที่ว่ า่ “รวมใจภกั ด้ิรกั ชาติราษัฎรศ์ รทั ธิา”อนั จะที่ําาใหก้ รมีสารบรรณที่หารเรอื โด้ยมี่พลัเรอื ต่ร่โสภณ รชั ต่าภริ กั ษ์ เจา้ กรมีสารบรรณที่หารเรอื แลัะกําาลังั พลัที่กุ นาย รว่ มีสรา้ งกองที่พั เรอื ใหส้ งา่ งามี แลัะที่รงคณุ คา่ สมีกบั ที่เ่ ป็น็ “กองทัพเรือทีประชาชนเชือมนั และภาคุภ่มิใจ” สืบต่่อไป็อย่างยังยืน
นาวิกศาสตร์ 42 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


๔๙ ปีี
นันััักรบแห่ห่่่งสายนันัําาําา กองเรือือลำลำํานันัําาําา กองเรืือยุทุทธการ
ภาพเรืือ รืตล. ที่่ได้้นำําามา ภาพที่่ต้งกองเรืือลําานำําาในำปัจจุบ้นำ ต้งแสด้งปรืะวั้ติควัามเป็นำมา ที่่ บก.กลนำ.
จากสถานการณ์ภั์ ยั การกอ่ การรา้ ยคอมมวิ นสิ ต์ที่์ แ่ ผ่ข่ ยายเขา้ มาในภัมู ภัิ าคอนิ โดจน่ ไดพ้ ยายามรกุ รานประเที่ศไที่ย โดยการแที่รกซึึมเข้ามาในพ้นที่่ต์่าง ๆ ต์ามแนวชายแดนประเที่ศไที่ย รัฐบาลไที่ยจึงได้มอบให้้สถาบัน STANFORD ประเที่ศสห้รฐั อเมรกิ า รว่ มกบั ศนู ยว์ จิ ยั และพฒั นาที่างที่ห้ารกองบญั ชาการที่ห้ารสงู สดุ ที่าํา การศกึ ษาวจิ ยั เพอ้ ที่ดสอบระบบ เฝ้า้ ต์รวจ และควบคมุ ชายแดนต์ามลาํา แมน่ าํา โขง การวิจัยได้เสร็จสินเมอ้ วันที่่ ๑๐ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๑๑ ผ่ลการวิจัยได้ ขอ้ สรปุ วา่ จะต้อ้ งมีหี น่ว่ ยเฉพาะกิจิ ปฏิบัิ ต้ั กิิ ารปอ้ งกิน่ั กิารแทรกิซึมีึ ต้ามีลำาํา แมีน่่ ําาโขง จงึ มก่ ารจดั ต์งั “ห้นว่ ยเฝ้า้ ต์รวจ ชายแดน”(นต์ช.)ขนึ เปน็ ห้นว่ ยเฉพาะกจิ เมอ้ วนั ที่่๑กรกฎาคมพ.ศ.๒๕๑๑อยภัู่ ายใต์ก้ ารควบคมุ ของกองอําานวยการ ป้องกันการกระที่ําาอันเป็นคอมมิวนิสต์์ (กอ.ปค.) เขต์นครพนม
ภาพผลงานำการืจ้บกุมยาเสพติด้ของกําาล้งพล กลนำ. ที่่ไปปฏิิบ้ติรืาชการื นำรืข.
ต์อ่ มาในปี๒๕๑๒ปรากฏวา่ มก่ ารแที่รกซึมึ ของผ่กู้ อ่ การรา้ ยคอมมวิ นสิ ต์์ต์ามแนวลําาแมน่ ําาโขงมากขนึ ที่งั การลกั ลอบ ส่งอาวุธยุที่โธปกรณ์์เข้ามาในประเที่ศไที่ย และลักลอบส่งคนออกไปอบรมยังนอกประเที่ศแล้วกลับเข้ามา ในประเที่ศไที่ย จึงได้ม่การพิจารณ์าความเห้มาะสมของห้น่วยที่่จะปฏิบัต์ิภัารกิจต์ามลําาแม่นําาโขง ในที่่สุด กองบัญชาการที่ห้ารสูงสุด จึงได้สังการให้้กองที่ัพเร้อเป็นผู่้รับผ่ิดชอบการปฏิบัต์ิการในลําาแม่นําาโขง
นาวิกศาสตร์ 43 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


ต์ามคําาสัง บก.ที่ห้ารสูงสุด (ลับมาก) ที่่ ๔๓๐/๒๕๑๒ ลงวันที่่ ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๑๒ เร้อง กําาห้นดห้น้าที่่ ความรับผ่ิดชอบในการปฏิบัต์ิการลาํา นาํา กองที่ัพเร้อจึงได้ร่างคาํา สงั ห้น่วยปฏิบัต์ิการต์ามลาํา แม่นาํา โขงขนึ เป็นคาํา สงั กอ.ปค. ที่่ ๒๖/๒๕๑๓ ลงวนั ที่่ ๒๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๑๓ และเรมิ ปฏบิ ต์ั ภัิ ารกจิ ต์งั แต์ว่ นั ที่่ ๒๐ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๑๓ เปน็ ต์น้ มา วันดังกล่าวจึงถ้อเป็นวันก่อต์ังห้น่วยปฏิบัต์ิการต์ามลําาแม่นําาโขง (นปข.)
นอกจากรับผ่ิดชอบการปฏิบัต์ิการต์ามลําาแม่นําาโขงแล้ว กองที่ัพเร้อยังได้รับมอบภัารกิจด้านการปฏิบัต์ิการ ต์ามลําานําาอน้ ๆภัายในประเที่ศและพจิ ารณ์าจดั ห้นว่ ยเฉพาะกจิ เพอ้ ใชค้ วบคมุ การปฏบิ ต์ั กิ ารต์ามลําานําาต์ามความจําาเปน็ ด้วยเห้ต์ุน่ เพ้อให้้การปฏิบัต์ิการต์ามลําานําาของกองที่ัพเร้อดําาเนินไปอย่างม่ประสิที่ธิภัาพ กองที่ัพเร้อจึงได้ที่ําา โครงการจดั ต์งั กองเรอ้ ลําานําาขนึ และดําาเนนิ การเสรจ็ สนิ เมอ้ ปี ๒๕๑๕ โดยกระที่รวงกลาโห้มไดม้ ค่ ําาสงั อนมุ ต์ั อิ ต์ั รากองเรอ้ ลําานําาเม้อวันที่่๒๗กรกฎาคมพ.ศ.๒๕๑๖กองเร้อลําานาําจึงถ้อวันดังกล่าวเป็นวันสถาปนากองเร้อลําานาํา โดยม่ภัารกิจ ในการจัดเต์ร่ยมเร้อและกําาลังพลสําาห้รับปฏิบัต์ิการต์ามลําาแม่นําาอาณ์าเขต์และลําานาํา ภัายในประเที่ศที่่ได้รับมอบห้มาย รวมถึงการถวายความปลอดภััยพระบรมวงศานุวงศ์ ต์ลอดจนสนับสนุนการป้องกันอธิปไต์ยที่างบกต์ามแผ่นป้องกัน ประเที่ศ ม่ที่่ต์ังห้น่วยอยู่ที่่เขต์บางนา กรุงเที่พมห้านคร ปัจจุบันม่ พลเร้อต์ร่ ปร่ดิวัฒน์ ดิลกนรนารถ เป็น ผู่้บัญชาการ
กองเร้อลาํา นําา กองเร้อยุที่ธการ ที่่านที่่ ๒๘
ภารกิิจ
พลเรืือตรื่ ปรื่ด้ิวั้ฒนำ์ ด้ิลกนำรืนำารืถ
จัดและเต์ร่ยมพร้อมที่างด้านกําาลังรบสําาห้รับปฏิบัต์ิการต์ามลําานําาอาณ์าเขต์ และลําานําาภัายในประเที่ศ ม่ห้น้าที่่ รับผ่ิดชอบดูแล ป้องกัน ขัดขวาง ที่ําาลายการแที่รกซึึม และการดําาเนินการที่่กระที่บกระเที่้อนต์่อผ่ลประโยชน์ และอธปิ ไต์ยของประเที่ศต์ามลําานําาต์ามอาณ์าเขต์กองเรอ้ ลําานําาแบง่ ออกเปน็ ๓ห้มวดเรอ้ คอ้ ห้มวดเรอ้ ที่่๑ห้มวดเรอ้ ที่่๒ และห้มวดเร้อที่่ ๓ โดยเร้อของกองเร้อลําานําาต์ามโครงสร้างกองที่ัพ ประกอบด้วย
เรืือเรื็วัตรืวัจการืณ์์ลําานำําา (รืตล.) RIVER PATROL BOAT (PBR.)
นาวิกศาสตร์ 44 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


เรืือช่วัยเหลือผป่้ รืะสบอุที่กภ้ย
เรืือพยาบาล
เรืือเรื็วัตรืวัจการืณ์ล์ ําานำําาแบบใหม่ (รืตล.แบบใหม่) SOC–R
เรืือจ่โ่ จมลาํา นำําา (จล.) ASSAULT BOAT (AB.)
เรืือพรืะที่่นำ้ง
นาวิกศาสตร์ 45 ปีที่ ๑๐๕ เล่มท่ี ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


ในรอบปีที่่ผ่่านมากองเร้อลําานําาได้ม่การฝ้ึกและปฏิบัต์ิงานที่ส่ ําาคัญ เพ้อดาํา รงความพร้อมขององคบ์ ุคคล องค์วัต์ถุ และองค์ยุที่ธวธิ ่ ต์ลอดจนต์อบสนองต์่อภัารกิจของกองที่ัพเร้อ ดังน่
การืฝึึกถวัายควัามปลอด้ภ้ยที่างนำําา
กิารฝึึกิถวายค์วามีปลำอดภัยพระบัรมีวงศานุ่วงศ์
เพ้อเต์ร่ยมความพร้อมในการเคล้อนกาํา ลัง การระวังป้องกัน การถวายความปลอดภัยั ต์ามยทีุ่ ธวธิ ป่ ฏบิ ต์ั กิ ารต์ามลาํา นาํา โดย ใช้อาวุธยุที่โธปกรณ์์ และเร้อประเภัที่เด่ยวกันพร้อมปฏิบัต์ิ ห้นา้ ที่ถ่ วายความปลอดภัยั พระบาที่สมเดจ็ พระเจา้ อยหู้่ วั และ สมเดจ็ พระนางเจา้ ฯพระบรมราชนิ ่ ต์ลอดจนพระบรมวงศานวุ งศ์ ให้้เกิดความปลอดภััยอย่างสูงสุด และสมพระเก่ยรต์ิ
การืฝึึกถวัายควัามปลอด้ภ้ยที่างนำาํา
กิารฝึึกิองค์์บัุค์ค์ลำแลำะยุทธวิธีกิองเรือของ กิลำน่.กิร.
เพ้อให้้กาํา ลังพลกองเร้อลาํา นาํา ม่ความพร้อมที่ังองค์บุคคล องคว์ ต์ั ถุ พรอ้ มที่งั เสรมิ สรา้ งที่กั ษะและประสบการณ์ที่์ างยทีุ่ ธวธิ ่ การต์ัดสินใจบังคับบัญชาสังการ รวมถึงให้้กําาลังพลทีุ่กนาย ที่่เข้ารับการฝ้ึกม่ความคุ้นเคยเก่ยวกับการปฏิบัต์ิงานร่วมกัน และการใช้อาวุธประจําาเร้อได้อย่างม่ความชําานาญ
เปิด้การืฝึึกอบรืมกําาล้งพล นำรืข.
กิารฝึึกิอบัรมีกิําาลำังพลำผลำัดเปลำียน่ น่รข. เพ้อเต์ร่ยมความพร้อมของกําาลังพลให้้ม่ความรู้ ความสามารถในการ ปฏิบัต์ิห้น้าที่่เบ้องต์้นในเร้อทีุ่กชนิดที่่ม่การใช้งานที่่ นรข. และให้้กําาลังพลผ่ลัดเปล่ยน นรข. สามารถปฏิบัต์ิห้น้าที่ต์่ าม ยทีุ่ ธวธิ แ่ ละห้ลกั นยิ มในการปฏบิ ต์ั กิ ารลําานําาสมยั ให้มไ่ ดอ้ ยา่ งมป่ ระสที่ิ ธภัิ าพ รา่ งกายแขง็ แรง และจต์ิ ใจเขม้ แขง็ ที่ส่ ามารถ ปฏิบัต์ิงานต์รากต์รําาในถินทีุ่รกันดารได้
นาวิกศาสตร์ 46 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


จดั ทมีี ต้รวจเยยี มี น่รข. โดยจดั น่ายทหารฝึา่ ยอาํา น่วยกิาร แลำะค์รู ไปต์รวจเย่ยมและที่าํา การฝ้ึกที่บที่วนความรู้ รับที่ราบปัญห้า อุปสรรค ข้อขัดข้องและข้อเสนอแนะ ให้ก้ บั กําาลงั พลนรข.ที่งั ๔ เขต์ประกอบดว้ ยนรข. เขต์เชย่ งราย นรข. เขต์ห้นองคาย นรข. เขต์นครพนม และ นรข. เขต์อุบลราชธาน่
ภาพจ้ด้ที่่มตรืวัจเย่ยมกําาล้งพล นำรืข.
หม่เ่รืือถวัายควัามปลอด้ภย้พรืะตําาหนำก้ จวั.ปทีุ่ที่ธานำ่
จดั กิําาลำงั พลำแลำะยทุ โธปกิรณ์์เปน่็ หมีเู่รอื ถวายค์วามีปลำอดภยั ณ์พระต้ําาหน่กิั จงั หวดั ปทมีุ ธาน่ี(มีป.๑๔)ดําาเนนิ การ ถวายความปลอดภััยที่างนําาและอําานวยความสะดวกด้านการจราจรในแม่นําาเจ้าพระยา เม้อม่การเสด็จฯ โดยที่างเร้อ ของพระบรมวงศที่์ กุ พระองค์ และจดั วางกําาลงั บรเิ วณ์ห้นา้ พระต์ําาห้นกั จงั ห้วดั ปที่มุ ธาน่ เมอ้ มก่ ารเสดจ็ ฯ ณ์ พระต์ําาห้นกั ปทีุ่มธาน่ ห้ร้อภัารกิจต์ามที่่ กอร.ถปภั.จะแจ้งประสาน เพ้อให้้การถวายความปลอดภััยเป็นไปด้วยความเร่ยบร้อย สมพระเกย่ รต์ิ และเป็นไปต์ามพระราชประสงค์
การืแจกสิงของช่วัยเหลือปรืะชาชนำตามลาํา แม่นำําาเจ้าพรืะยา
จัดกิําาลำังพลำแลำะยุทโธปกิรณ์์ เป็น่หน่่วยเฉพาะกิิจ กิร.๔๐๑ รับผ่ิดชอบในการช่วยเห้ล้อผู่้ประสบภััยที่างนําา ต์ามลําาแม่นําาเจ้าพระยา ในพ้นต์ังแต์่สะพานนนที่บุร่ ถึงปากแม่นําาเจ้าพระยา จังห้วัดสมุที่รปราการและพ้นที่่อ้นๆ
นาวิกศาสตร์ 47 ปีท่ี ๑๐๕ เล่มท่ี ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


ต์ามที่่ห้น่วยเห้น้อจะสังการ และเต์ร่ยมกําาลังพลและเร้อในการถวายความปลอดภััยที่างนําา แด่พระบาที่สมเด็จ พระเจ้าอยู่ห้ัว พระบรมวงศานุวงศ์ และรักษาความปลอดภััยที่างนําาให้้กับบุคคลสําาคัญต์่างๆ ปฏิบัต์ิการจิต์วิที่ยา ช่วยเห้ล้อประชาชน ลาดต์ระเวน สําารวจต์รวจวัต์ถุใต์้นําาต์ามที่่าเร้อต์่าง ๆ ในพ้นที่่รับผ่ิดชอบและสนับสนุนร่วมม้อ กับห้น่วยงานอ้น ๆ ที่ังภัาครัฐและเอกชนในการช่วยเห้ล้อประชาชนต์ามขอบเขต์อําานาจห้น้าที่่ที่ห้ารเร้อ ต์ลอดจน ประชาสัมพันธ์เผ่ยแพร่ภัาพลักษณ์์ที่่ด่ของกองที่ัพเร้อให้้ปรากฏสู่สายต์าประชาชนเพ้อให้้ม่ที่ัศนคต์ิที่ด่ ่มค่ วามเช้อมนั และศรัที่ธาในกองที่ัพเร้อ
จากภัารกจิ และห้นา้ ที่ที่่ ไ่ ดร้ บั มอบห้มาย ต์ลอด ๔๙ ปที่ี ผ่่ า่ นมา ผ่ลงานการปฏบิ ต์ั ขิ องกองเรอ้ ลําานําาเปน็ ที่ป่ ระจกั ษ์ แก่สายต์าของประชาชน สิงที่่สําาคัญที่่ที่ําาให้้การปฏิบัต์ิของกองเร้อลําานําาทีุ่กครังเป็นไปด้วยความม่ประสิที่ธิภัาพ และประสบความสําาเร็จ ก็ด้วยเกิดจากพลังของความร่วมม้อของกําาลังพลในทีุ่กระดับชัน สมดังคําาที่่ว่า “ ร ว มี ใ จ ภ กิั ด ิ ร กิั ช า ต้ ิ ร า ษ ฎ ร ศ์ ร ทั ธ า ” เ ป น็ พ ล งั ที่ ข่ บั เ ค ล อ ้ น ใ ห้ ก้ อ ง เ ร อ้ ล ํา า น ํา า ป ฏ บิ ต์ั ห้ิ น า้ ที่ เ่ พ อ้ ร บั ใ ช ป้ ร ะ ช า ช น ป ร ะ เ ที่ ศ ช า ต์ ิ และกองที่ัพเร้ออันเป็นที่่รักยิงต์ลอดไป
“ปกป้องฝ้ังปฐพ่ ปราบไพร่ที่ัวคงคา”
ภาพการืชวั่ ยเหลือผ่้ปรืะสบภ้ยที่างนำาํา
การืเข้าช่วัยเหลือล่กเรืือสินำค้าที่่เกิด้เพลิงไหม้ บรืิเวัณ์ปากแม่นำําาเจ้าพรืะยา
การืชวั่ ยเหลือผ้่ปรืะสบภ้ยที่างนำาํา
นาวิกศาสตร์ 48 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


ภายหลงั จากทที่ บวงทหารเรอื สหรฐั อเมรกิ า(UnitedStatesDepartmentoftheNavy)ซงึ่ ประกอบดว้ ย๓เหลา่ ทพั คอื กองทพั เรอื นาวกิ โยธนิ และกองเรอื ยามฝง่ั ไดร้ ว่ มกนั วางแผนจดั ทา ยทุ ธศาสตรร์ ว่ มทางทะเล (Tri-Service Maritime Strategy) ภายใต้แนวความคิด Advantage At Sea เม่ือเดือนธันวาคม ๒๕๖๓ ไปแล้วนั้น สามารถสรุปใจความ สา คญั อยา่ งสน้ั ๆ ไดว้ า่ แนวความคดิ ในการใชก้ า ลงั ทางทะเลของสหรฐั จะมงุ่ เนน้ ไปทภี่ ยั คกุ คามทางทะเล ทอี่ าจเกดิ จาก ประเทศมหาอานาจคู่แข่ง ได้แก่ จีน และรัสเซีย เหล่าทัพภายในทบวงทหารเรือ ทั้ง ๓ เหล่าทัพ ต้องร่วมกันบูรณาการ วางแผนให้สอดคล้องในทุกมิติ เพ่ือให้ทุกเหล่าทัพมีมุมมองไปในทิศทางเดียวกัน
การฝึกร่วมระหว่างเรือดานา้ USS Henry Jackson กับอากาศยานนาวิกโยธินสหรัฐ แบบ MV-22B Osprey
หลงั จากนนั้ ไมน่ าน นาวกิ โยธนิ สหรฐั ไดด้ า เนนิ การวางแผนเพอื่ แปลงยทุ ธศาสตรร์ ว่ มทางทะเล ไปสแู่ นวความคดิ ในการปฏิบัติทางยุทธการ Expeditionary Advanced Base Operations หรือ EABO ขึ้น ซึ่งแนวความคิด ในการปฏิบัติทางยุทธการแบบ EABO นั้น นอกจากนาวิกโยธินสหรัฐ จะต้องปฏิบัติการยุทธสะเทินน้าสะเทินบก เพอื่ ยดึ พนื้ ที่ โดยเฉพาะเกาะแกง่ ตา่ ง ๆ แลว้ ยงั ตอ้ งปฏบิ ตั กิ ารเพอื่ สนบั สนนุ ภารกจิ ตา่ ง ๆ ใหก้ บั กองกา ลงั ทางเรอื ได้ ดงั นี้
นาวิกศาสตร์ 49 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


• สนับสนุนการควบคุมทะเล (Support sea control)
• ปฏิเสธการใช้ทะเล (Sea denial) ในพื้นที่ปฏิบัติการชายฝั่ง
• แจ้งเตือนสถานการณ์ทางทะเล (Maritime domain awareness)
• จัดตั้งศูนย์ควบคุมบังคับบัญชา ส่วนลาดตระเวนเฝ้าตรวจสนามรบส่วนหน้า (Forward command, control,
communications, computers, combat systems, intelligence, surveillance, reconnaissance, targeting (C5ISRT)
• จัดตั้งศูนย์ส่งกาลังส่วนหน้า (Forward Base)
แนวความคิดทางยุทธการแบบ Expeditionary Advanced Base Operations
จะเหน็ ไดว้ า่ ภารกจิ เหลา่ นี้ นนั้ บางภารกจิ เปน็ ภารกจิ ทคี่ อ่ นขา้ งใหม่ จากทโี่ ดยทวั่ ไปการปฏบิ ตั กิ ารยทุ ธสะเทนิ นา้ สะเทินบกจะมีความมุ่งหมายเพื่อ
๑. ปฏิบัติการหรือทาการรบต่อไป
๒. ยึดที่มั่นสาหรับเป็นฐานทัพเรือ ฐานทัพอากาศหน้า
๓. ขัดขวางไม่ให้ข้าศึกใช้พื้นที่ หรือสิ่งอานวยความสะดวก
๔. ตรงึ กา ลงั ขา้ ศกึ และหนว่ งเหนยี่ วการตดั สนิ ใจของขา้ ศกึ เพอื่ สรา้ งสภาวะใหเ้ กอื้ กลู ตอ่ การปฏบิ ตั กิ ารอนื่ ๆ
ของฝ่ายเราในอนาคต
จดุ เรมิ่ ตน้ ของแนวความคดิ EABO นนั้ เกดิ ขนึ้ ในสมยั ที่ ผบู้ ญั ชาการนาวกิ โยธนิ สหรฐั ทา่ นปจั จบุ นั ยงั ดา รงตา แหนง่
ผบู้ ญั ชาการศนู ยพ์ ฒั นาหลกั นยิ มMarineCorpsCombatDevelopmentCommand(MCCDC)ในค.ศ.๒๐๑๘ทา ให้ ทา่ นไดม้ โี อกาสศกึ ษา ทดสอบ ทดลอง และเกบ็ ขอ้ มลู บทเรยี นทไี่ ดจ้ ากการฝกึ ตา่ ง ๆ โดยเฉพาะการฝกึ วาดภาพการรบ หรอื การจา ลองยทุ ธ์ (Wargaming) ทศี่ นู ยจ์ า ลองยทุ ธนาวกิ โยธนิ (Marine wargaming center) รวมถงึ ประสบการณ์ หรือบทเรียนทางการรบร่วม ๑๐ ปีก่อนหน้านั้น ที่ได้จากการทางานในหน่วย Marine Expeditionary Force ที่ ๓ ซึ่งรับผิดชอบในภูมิภาคอินโดแปซิฟิก
นาวิกศาสตร์ 50 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


ทศี่ นู ยจ์ า ลองยทุ ธนาวกิ โยธนิ ในแตล่ ะปจี ะมกี ารฝกึ การวาดภาพการรบหรอื การจา ลองยทุ ธหลายการฝกึ โดยการใช้ โปรแกรมวาดภาพการรบทสี่ ามารถออกแบบสถานการณแ์ ละพนื้ ทปี่ ฏบิ ตั กิ ารไดอ้ ยา่ งหลากหลาย ซงึ่ หากพจิ ารณาแนวโนม้ ทางการเมืองระหว่างประเทศในห้วง ๑๐ ปีที่ผ่านมานั้น พอจะสามารถคาดเดาเหตุการณ์ในอนาคตอันใกล้นี้ได้ว่า พื้นที่ที่คาดว่าจะเป็นไปได้มากที่สุด ที่จะต้องปฏิบัติการในอนาคตอันใกล้ของกองทัพสหรัฐอเมริกา ก็คือ พื้นที่ใน ทะเลจีนใต้
ในการวาดภาพการรบ ได้ใช้กาลังทหารสหรัฐอเมริกา ที่มีอยู่ในปัจจุบันต่อการวางกาลังของประเทศที่คาดว่า จะเปน็ ฝา่ ยตรงขา้ ม เชน่ จนี เกาหลเี หนอื หรอื รสั เซยี แลว้ กลบั มาทบทวนโอกาสหรอื ความเปน็ ไปไดท้ จี่ ะชนะเกณฑเ์ สยี่ ง ข้อจากัด สิ่งที่ขาดแคลน ความต้องการในด้านการส่งกาลังบารุง และเทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่ต้องการในการปฏิบัติการใน พื้นทะเลจีนใต้ในอนาคต
ผลของการฝึกการวาดภาพการรบในพื้นที่ทะเลจีนใต้นั้น สามารถสรุปได้ว่า หากฝ่ายใดสามารถเปิดฉากการยิง ด้วยอาวุธระยะไกลได้ก่อน จะเกิดข้อได้เปรียบในสนามรบอย่างชัดเจน (Decisive Advantage) แต่จะเปิดฉาก การยิงได้ก็ต้องได้ภาพสถานการณ์หรือสามารถระบุพิกัดที่จะโจมตีได้ก่อน นอกจากนี้ หน่วยดาเนินกลยุทธ์ต้องมี ขีดความสามารถในการกระจายกาลังเพื่อลดการสูญเสีย หากต้องเข้าไปปฏิบัติการในระยะยิงของอาวุธระยะไกล ฝ่ายตรงข้าม ซึ่งปัจจุบันกองทัพจีนสามารถใช้โดรนขนาดเล็กที่มีระบบตรวจจับความร้อน (thermal) เช่น ปัจจุบัน จีนมี Wing Loong II สามารถตรวจจับยานเกราะประเภทต่าง ๆ แล้วระบุพิกัดเพื่อส่งให้หน่วยยิงต่าง ๆ ทาลายหรือ สามารถใช้อาวุธที่ติดตั้งอยู่กับเครื่องทาลายได้เอง
Wing Loong II UAV จีน สามารถบินได้ไกลกว่า ๒,๐๐๐ กิโลเมตร และบรรทุกอาวุธปล่อยนาวิถีได้ ๑๒ ลูก
จากผลสรุปนี้ จึงเกิดแนวความคิดใหม่ที่เน้นการปฏิบัติในขั้นการเคลื่อนที่จากเรือสู่ฝั่ง ด้วยการกระจายกาลัง เป็นหน่วยปฏิบัติการขนาดเล็ก เข้ายึดพื้นที่และใช้พื้นที่เป็นที่ตั้งยิงให้กับอาวุธสนับสนุนระบบป้องกันภัยทางอากาศ และจดั ตงั้ เปน็ ฐานทพั เรอื สว่ นหนา้ สา หรบั การสง่ กา ลงั บา รงุ ใหก้ บั กา ลงั ทางเรอื กา ลงั ทางอากาศ และกา ลงั นาวกิ โยธนิ
นาวิกศาสตร์ 51 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


ทปี่ ฏบิ ตั กิ ารอยใู่ นยทุ ธบรเิ วณหรอื พนื้ ทปี่ ฏบิ ตั กิ าร เพอื่ สนบั สนนุ ปฏบิ ตั กิ ารทางทะเลใหก้ บั กองกา ลงั ทางเรอื โดยมพี นื้ ที่ ปฏบิ ตั กิ ารในมหาสมทุ รแปซฟิ กิ บรเิ วณทะเลจนี ใตเ้ ปน็ ความเรง่ ดว่ นอนั ดบั แรกในการใชก้ า ลงั สว่ นพนื้ ทหี่ รอื ปฏบิ ตั กิ าร อื่น ๆ เช่น พื้นท่ีปฏิบัติการต่อต้านการก่อการร้ายในภูมิภาคตะวันออกกลาง จะถูกลดบทบาทลง ทาให้นาวิกโยธิน สามารถเน้นการปฏิบัติกับกองกาลังทางเรือในลักษณะกองกาลังทางทะเล (Maritime Force) มากกว่าปฏิบัติการ ทางบกร่วมกับกองทัพบก
เรามักจะคุ้นเคยกับภาพนาวิกโยธินยกพลขึ้นบกเพื่อยึดเกาะ หรือหาดมากกว่าภารกิจการสนับสนุนกาลังทางเรือ การตั้งรับหรือการระวังป้องกัน อย่างไรก็ตาม หากศึกษาประวัติศาสตร์ โครงสร้าง และภารกิจทางทหารต่าง ๆ ของนาวกิ โยธนิ สหรฐั ในอดตี ทผี่ า่ นมาโดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ชว่ งสงครามโลกครงั้ ที่ ๒ จะเหน็ ไดว้ า่ มคี วามคลา้ ยคลงึ กนั กบั แนวความคิดในการปฏิบัติทางยุทธการ EABO เนื่องจากในสมัยนั้น นาวิกโยธินสหรัฐมีหน่วย Marine Defense Battalion ซงึ่ มภี ารกจิ ตอ่ สอู้ ากาศยานและรกั ษาฝง่ั ใหก้ บั Advanced Base หรอื ฐานทพั หนา้ ตา่ ง ๆ ของสหรฐั อเมรกิ า
การถอนกาลังนาวิกโยธินจากอัฟกานิสถาน เพื่อมุ่งเน้นการปฏิบัติการทางทะเลร่วมกับกาลังทางเรือ
แนวความคดิ ในการปฏบิ ตั ทิ างยทุ ธการนี้ นา ไปสแู่ ผนการปรบั โครงสรา้ งหนว่ ย Force Design 2030 ทกี่ วา่ ๒๐ ปี ที่ผ่านมานั้น นาวิกโยธินสหรัฐ ได้มุ่งเน้นและทุ่มโถมกาลังในการรบทางบกมากกว่าการรบในลักษณะกองกาลัง ทางทะเล เช่น การรบในสงครามอิรักและอัฟกานิสถาน
Force Design 2030 เป็นการปรับโครงสร้างหน่วยให้สามารถปฏิบัติในลักษณะเป็นกองกาลังสนับสนุนให้กับ กาลังทางเรือ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การยิงสนับสนุนด้วยการกระจายกาลังปฏิบัติการ โดยหน่วยขนาดเล็กเข้ายึดครอง ระวงั ปอ้ งกนั หรอื รกั ษาความปลอดภยั พนื้ ที่ เพอื่ หลกี เลยี่ งการถกู ตรวจพบหรอื ตรวจจบั จากฝา่ ยตรงขา้ ม ซงึ่ ครองความ ได้เปรียบในพื้นที่ปฏิบัติการ รวมถึงพื้นที่ส่วนใหญ่จะอยู่ในระยะยิงของฝ่ายตรงข้าม (Weapon Engagement Zone หรือ WEZ) จนได้มีการก่อตั้งหน่วยที่จะปฏิบัติการในพื้นที่ ซึ่งมีขีดความสามารถเหมาะสมกับการปฏิบัติในลักษณะ ดงั กลา่ ว ชอื่ วา่ Marine Littoral Regiment (MLR) หรอื กรมนาวกิ โยธนิ ปฏบิ ตั กิ ารชายฝง่ั ขนึ้ มาใหม่ ประกอบดว้ ย
นาวิกศาสตร์ 52 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


ยุทธศาสตร์การวางกาลังป้องกันแบบ Anti-Access/Area-Denial ของจีน
นาวิกศาสตร์ 53 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕
โครงสร้างการจัดหน่วย กรมนาวิกโยธินปฏิบัติการชายฝั่ง (Marine Littoral Regiment)


กองบังคับการกรม
๑ กองพันปฏิบัติการชายฝั่ง Littoral Combat Team (LCT)
๑ กองพันส่งกาลัง Combat Logistics Battalion (CLB)
๑ กองพันป้องกันภัยทางอากาศชายฝั่ง Littoral Antiair Battalion (LAAB)
๑ กองร้อยเรือผิวน้าไร้คนขับลาดตระเวน Long Range Surface Unmanned Vehicle (LRSUV)
๑ กองร้อยทหารสื่อสาร
เมื่อดูรายละเอียดภายในกองพันปฏิบัติการชายฝั่ง ซึ่งเป็นหน่วยดาเนินกลยุทธหลักของกรมนาวิกโยธิน
ปฏบิ ตั กิ ารชายฝง่ั นนั้ มกี ารเปลยี่ นแปลงทสี่ า คญั ๆ จากกองพนั ผสมยกพลขน้ึ บก Battalion Landing Team (BLT) ดงั นี้ ๑. ขยายหน่วย จาก Landing Support Company กองร้อยสนับสนับสนุนการยกพลขึ้นบก (ร้อย.สนยบ.) เป็น Landing Support Battalion กองพันสนับสนุนการยกพลขึ้นบก (พัน.สนยบ.) เพื่อรองรับการปฏิบัติการยุทธ
สะเทินน้าสะเทินบก ที่คาดว่าจะมีการปฏิบัติในหลาย ๆ พื้นที่ในแนวความคิดในการปฏิบัติแบบ EABO
พิธีสถาปนาหน่วย 1st Landing Support Battalion, Combat Logistics Regiment 1, 1st Marine Logistics Group, I Marine Expeditionary Force
๒. การจัดหาปืนใหญ่อัตตาจร ประเภทจรวด เพื่อมาทดแทนปืนใหญ่สนามลากจูง ขนาด ๑๕๕ มิลลิเมตร แบบ M777 จากแนวความคิดในการปฏิบัติทางยุทธการแบบ EABO ที่นาวิกโยธินสหรัฐ จะต้องสนับสนุนกองกาลังทางเรือ ในการควบคุมทะเล หรือปฏิเสธการใช้ทะเลในพื้นที่ปฏิบัติการชายฝั่งนั้น ปืนใหญ่สนามลากจูง ขนาด ๑๕๕ มิลลิเมตร แบบ M777 ที่แม้ว่าจะมีน้าหนักเบาและสามารถนาพาไปได้ด้วยเฮลิคอปเตอร์ นั้น ยังไม่ค่อยเหมาะสมกับภารกิจ รูปแบบใหม่ที่กล่าวมาเท่าใดนัก เนื่องจากสาเหตุดังต่อไปนี้
นาวิกศาสตร์ 54 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


๑. ระยะยงิ ปนื ใหญส่ นามลากจงู ขนาด ๑๕๕ มลิ ลเิ มตร แบบ M777 มรี ะยะยงิ ไกลสดุ ๓๐ กโิ ลเมตร (กระสนุ ERFB) หรือ ๔๐ กิโลเมตร (กระสุน Excalibur) ซึ่งเป็นระยะยิงที่ค่อนข้างครอบคลุมในการสนับสนุนการรบทางบก แตอ่ าจจะจา กดั ในการสนบั สนนุ กองกา ลงั ทางเรอื ในการควบคมุ ทะเล หรอื ปฏเิ สธการใชท้ ะเลในพนื้ ทปี่ ฏบิ ตั กิ ารชายฝง่ั
๒. การอยรู่ อดในสนามรบ พนื้ ทปี่ ฏบิ ตั กิ ารทคี่ าดวา่ นา่ จะเกดิ ขนึ้ จากยทุ ธศาสตรร์ ว่ มทางทะเลทไี่ ดจ้ ดั ทา ขนึ้ นั้น ได้ให้ความเร่งด่วนไปที่พื้นที่ปฏิบัติการบริเวณทะเลจีนใต้ ซึ่งประเทศจีนเป็นประเทศที่เป็นไปได้มากที่สุด ที่จะเกิด ขอ้ ขดั แยง้ หรอื ขอ้ พพิ าทกบั สหรฐั อเมรกิ า จนอาจตอ้ งใชก้ า ลงั ทางทหาร แตด่ ว้ ยประเทศจนี ใชย้ ทุ ธศาสตรใ์ นการปอ้ งกนั ประเทศแบบ “ตอ่ ตา้ นการเขา้ มาและปฏเิ สธไมใ่ หเ้ ขา้ พนื้ ท”ี่ (anti-access/area-denial หรอื เรยี กดว้ ยตวั ยอ่ วา่ A2/AD) ซงึ่ มงุ่ เนน้ ไปทกี่ ารตอ่ ตา้ นการเขา้ มาของเรอื และอากาศยานตา่ ง ๆ ของสหรฐั อเมรกิ า พนื้ ทสี่ ว่ นมากจะอยใู่ นระยะยงิ ของ อาวุธพิสัยไกลต่าง ๆ ทาให้การดาเนินกลยุทธ์และการยิงสนับสนุนภายในพื้นที่นี้ต้องใช้หลักการลดการตรวจพบหรือ ตรวจจับ (low signature) การที่จะนากองร้อยทหารปืนใหญ่ต่าง ๆ เข้ามาในพื้นที่นั้น มีความเสี่ยงที่จะถูกทาลายสูง เนื่องจากเป็นปืนใหญ่ประเภทลากจูง ต้องใช้พื้นที่และต้องการเวลาในการเคลื่อนย้าย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง พื้นที่ เกาะแก่งในทะเลจีนใต้นั้น ส่วนใหญ่มีขนาดเล็กและไม่สามารถทาการกาบังซ่อนพรางได้ครอบคลุมทั้งพื้นที่
๓. ความสมบรู ณ์ ในหลกั การลดการตรวจพบหรอื ตรวจจบั (low signature) นนั้ หนว่ ยทหารทจี่ ะปฏบิ ตั กิ าร ควรเป็นหน่วยที่มีความคล่องตัว และสมบูรณ์ในตัวเอง ปืนใหญ่จึงควรเป็นแบบเคลื่อนที่ไปได้ด้วยตัวเองหรือ อัตตาจร (Self-Propelled) และควรมีระบบอานวยการยิง และระบบการควบคุมบังคับบัญชาที่สมบูรณ์ในตัวเอง ปืนใหญ่สนามลากจูง ขนาด ๑๕๕ มิลลิเมตร แบบ M777 จึงไม่เหมาะสมกับการปฏิบัติในพื้นที่ปฏิบัติการลักษณะนี้
Navy Marine Expeditionnary Ship Interdiction System (NMESIS)
นาวิกศาสตร์ 55 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


จากข้อจากัดของ M777 ที่กล่าวมานี้ ทาให้นาวิกโยธินสหรัฐ ออกแบบและกาหนดความต้องการด้านอาวุธและ ยุทโธปกรณ์ ในด้านการยิงสนับสนุนที่จะสามารถตอบสนองภารกิจตามยุทธศาสตร์ร่วมทางทะเลได้ โดยมีโครงการ ความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน ได้แก่ นาวิกโยธินสหรัฐ บริษัท Oshkosh Defense ซึ่งนารถยนต์เบาทาง ยุทธวิธีแบบ JLVT (Joint Light Tactical Vehicle) มาพัฒนาเป็นรถยนต์ฐานยิงรุ่นไร้คนขับ ที่เรียกว่า ROGUE Fires (Remotely Operated Ground Unit for Expeditionary) ติดตั้งจรวดนาวิถีแบบพื้น-สู่-พื้น (Naval Strike Missile หรอื NSM)จากบรษิ ทั Raytheonเขา้ ดว้ ยกนั โดยใชช้ อื่ วา่ NavyMarineExpeditionaryShipInterdictionSystem (NMESIS)
การเปลี่ยนแปลงที่ได้กล่าวมาทั้งหมดในบทความนี้ ถือว่าเป็นกรณีศึกษาที่ดี เนื่องจากสามารถเห็นการนา ยุทธศาสตร์แปลงเป็นยุทธการ และนายุทธการไปสู่ระดับยุทธวิธีอย่างสอดคล้องและสมเหตุสมผล อย่างไรก็ตาม ยุทธศาสตร์ Advantage at Sea ปัจจุบันเป็นแค่ขั้นเริ่มต้นเท่านั้น ยังมีอีกหลายสิ่งหลายอย่างที่ต้องติดตามและศึกษา ตอ่ ไปวา่ ประเทศมหาอา นาจทางทหารอยา่ ง สหรฐั อเมรกิ า นนั้ จะสามารถดา เนนิ การไดต้ ามยทุ ธศาสตรท์ ไี่ ดว้ างไวม้ าก น้อยเพียงไร
เอกสารอ้างอิง
๑. US Department of Navy, Advantage at sea, December 2020 ๒. https://www.marcorsyscom.marines.mil/
๓. https://en.wikipedia.org/wiki/Naval_Strike_Missile
๔. https://www.navalnews.com/
๕. https://www.andrewerickson.com/2020/12/advantage-at-sea-prevailing-with-integrated-all- domain-naval-power/
นาวิกศาสตร์ 56 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


กองทัพั เรือื เป็น็ หนว่ ยงานรืาชการืทัเ่ ล็ง็ เหน็ ถึงึ ความสำาํา คญั ของการืจัดั สำวสำั ดกิ ารืดา้ นทัพ่ กั อาศัยั ใหก้ บั กาํา ล็งั พล็ จังึ มก่ ารื จัดั สำรืา้ งทัพ่ กั อาศัยั ทังั ทัเ่ ป็น็ อาคารืทัพ่ กั อาศัยั สำว่ นกล็างแล็ะบา้ นพกั ของแต่ล็่ ะหนว่ ยงาน พรือ้ มทังั มก่ ารืกําาหนดรืะเบย่ บ แล็ะกฎเกณฑ์์สำําาหรืับใช้ในการืบรืิหารืจััดการืด้านทั่พักอาศััย เพือให้การืดําาเนินการืเป็็นไป็ด้วยความเรื่ยบรื้อยแล็ะ มม่ าต่รืฐาน โดยอาคารืพกั อาศัยั สำว่ นกล็างแล็ะบา้ นพกั หนว่ ยทัก่ ําาล็งั พล็ ทัรื. แล็ะครือบครืวั พกั อาศัยั อยน่่ นั ต่อ้ งเป็น็ บา้ น ทัก่ าํา ล็งั พล็มไ่ วสำ้ าํา หรืบั พกั กาย พกั ใจั จัากความเหนอื ยล็า้ แล็ะความต่รืากต่รืาํา จัากการืป็ฏิบิ ต่ั ภิ ารืกจัิ การืฝึกึ ทัางทัหารื รืวมทังั เป็็นสำถึานทั่รืวมความสำุขของกําาล็ังพล็ ทัรื. แล็ะครือบครืัวในการืทั่ได้พักอาศััยอย่่รื่วมกัน เมือม่สำถึานทั่พักอาศััยแล็ะ สำังคมโดยรือบด่ ก็จัะเป็็นการืสำรื้างขวัญแล็ะกําาล็ังใจัทั่จัะสำ่งผล็ต่่อป็รืะสำิทัธิิภาพการืทัําางานของกําาล็ังพล็ ทัรื. ให้สำ่งขึน อนั เป็น็ ไป็ต่ามนโยบายผบ่้ ญั ชาทัหารืเรือื ป็รืะจัําาป็งี บป็รืะมาณพ.ศั.๒๕๖๕ดา้ นกําาล็งั พล็ขอ้ ๕กําาหนดใหด้ ําารืงความต่อ่ เนอื ง เรืืองสำวัสำดิการืบ้านพักข้ารืาชการื ทัรื. ใหม้ ่ความเพย่ งพอกับความต่้องการื ทัังในรืะยะสำันแล็ะรืะยะยาว เพือ ยกรืะดับ ให้ม่คุณภาพช่วิต่ทั่ด่ขึน รืวมทัังป็รืับป็รืุงสำถึานทั่ป็ฏิิบัต่ิงานให้ม่ความสำะอาด สำง่างามแล็ะม่ความเป็็นมาต่รืฐาน ของหน่วยงานรืาชการื
เพอื ให้บรืรืล็ุต่ามวัต่ถึุป็รืะสำงค์ต่ามนโยบายดังกล็่าว ขา้ งต่น้ ทัรื. ไดแ้ ต่ง่ ต่งั พล็เรือื เอก ภรืาดรื พวงแกว้ ป็รืะธิาน คณะทัป็่ รืกึ ษากองทััพเรืือ (ป็ธิ.คป็ษ.ทัรื.) เป็็นป็รืะธิาน คณะกรืรืมการืบ้านพักข้ารืาชการืในกองทััพเรืือ (กบพ.)
แล็ะแต่่งต่ังคณะอนุกรืรืมการืบ้านพักข้ารืาชการื ใน ทัรื. พืนทั่ต่่าง ๆ (อกบพ.) ป็รืะกอบด้วยพืนทั่ กรืงุ เทัพมหานครืแล็ะป็รืมิ ณฑ์ล็ (อกบพ. กรืงุ เทัพฯ) พนื ทั่ สำัต่ห่บแล็ะใกล็้เค่ยง (อกบพ. สำัต่ห่บ) พืนทั่สำงขล็าแล็ะ ใกล็เ้ คย่ ง (อกบพ. สำงขล็า) แล็ะพนื ทัพ่ งั งา ภเ่ กต่็ แล็ะพนื ทั่ ใกล็เ้ คย่ ง (อกบพ. พงั งาแล็ะภเ่ กต่็ ) เพอื วางแผน อําานวยการื ป็รืะสำานงานกําากบั ดแ่ ล็บรืหิ ารืจัดั การือาคารืทัพ่ กั อาศัยั สำ่วนกล็างแล็ะบ้านพักหน่วยในแต่่ล็ะพืนทั่ เพือให้เกิด ป็รืะสำิทัธิิภาพสำ่งสำุด คณะกรืรืมการืบ้านพักข้ารืาชการื ในกองทัพั เรือื (กบพ.)ไดแ้ ต่ง่ ต่งั คณะทัําางานจัําานวน๙คณะ
พลเรืือเอก ภรืาดรื พวงแก้ว ปรืะธานคณะที่่ปรืึกษากองที่ัพเรืือ (ปธ.คปษ.ที่รื.) เป็นปรืะธานคณะกรืรืมการืบ้้านพักข้้ารืาชการืในกองที่ัพเรืือ
นาวิกศาสตร์ 57 ปีที่ ๑๐๕ เล่มท่ี ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


ป็รืะกอบด้วย
๑. คณะทัําางานต่รืวจัสำอบป็รืะมาณการืรืายรืับแล็ะรืายจั่ายป็รืะจัําาป็ี แล็ะจััดทัําาบัญช่ด้านการืเงิน
๒. คณะทัําางานป็รืับป็รืุงแล็ะพัฒนาการืบรืิหารืจััดการืบ้านพักแล็ะอาคารืทั่พักอาศััย
๓. คณะทัําางานต่รืวจัสำอบความต่้องการืแล็ะกําาหนดแบบ - ต่ําาบล็ทั่สำําาหรืับก่อสำรื้างบ้านพักแล็ะอาคารืทั่พักอาศััย ๔. คณะทัําางานจััดป็รืะกวดบ้านพักแล็ะอาคารืทั่พักอาศััย
๕. คณะทัําางานกําาล็ังพล็แล็ะกรืรืมวิธิ่ข้อม่ล็
๖. คณะทัําางานต่รืวจัสำอบความต่้องการืป็รืับป็รืุงแล็ะรืุจัําาหน่ายบ้านพักแล็ะอาคารืทั่พักอาศััย
๗. คณะทัําางานฝึ่ายป็รืะชาสำัมพันธิ์
๘. คณะทัําางานฝึ่ายเล็ขานุการื
๙. คณะทัําางานป็รืับป็รืุงโครืงสำรื้างแล็ะรืะบบงานของคณะกรืรืมการืบ้านพักข้ารืาชการืใน ทัรื. ทัําาหน้าทั่
เป็็นฝึ่ายอําานวยการืในการืดําาเนินการืทัังป็วง ให้ครือบคล็ุมการืบรืิหารืจััดการืทั่ต่อบสำนองซึ่ึงการืม่สำวัสำดิการืทั่ด่ แล็ะหล็งั จัากทั่ ทัรื. ไดอ้ นมุ ต่ั จัิ ดั ต่งั สำาํา นกั งานบรืหิ ารืบา้ นพกั ขา้ รืาชการืในกองทัพั เรือื (สำน.บพ.ทัรื.) ขนึ มา ทัําาหนา้ ทัค่ วบค่่ ไป็กบั การืทัําางานของคณะทัําางานต่า่ ง ๆ ของ กบพ. จันกรืะทังั มค่ วามพรือ้ มในการืดําาเนนิ งานแล็ว้ จังึ จัะพจัิ ารืณายกเล็กิ คณะทัําางานต่่าง ๆ ในโอกาสำต่่อไป็
สำน.บพ.ทัรื. จัดั ต่งั เพอื รืองรืบั นโยบายจัาก ผบ.ทัรื. แล็ะป็รืะธิาน กบพ. โดยต่รืง ซึ่งึ แบง่ การืทัําางานออกเป็น็ ๔ ฝึา่ ย คือ ๑) ฝึ่ายนโยบายแล็ะแผน ๒) ฝึ่ายเล็ขานุการื ๓) ฝึ่ายสำนับสำนุน แล็ะ ๔) ฝึ่ายการืเงินแล็ะการืบัญช่ โดยม่หน้าทั่ อําานวยการื บรืิหารื กําากับการื แล็ะดําาเนินการืเก่ยวกับงานทั่เก่ยวข้องกับการืพักอาศััยของกําาล็ังพล็ ทัรื.ให้เป็็นไป็ ด้วยความเรื่ยบรื้อย ให้คําาป็รืึกษา เสำนอแนะข้อคิดเห็น ต่ล็อดจันดําาเนินการืต่ามทั่ป็รืะธิาน กบพ.มอบหมาย โดยม่ นายทัหารืสำญั ญาบต่ั รืชนั ยศั พล็เรือื โทั ทัําาหนา้ ทัเ่ ป็น็ หวั หนา้ สำําานกั งาน โดยในป็ี ๒๕๖๕ ม่ พล็เรือื โทั ดล็ุ ยพฒั น์ ล็อยรืต่ั น์ รือง หน.ฝึสำธิ.ป็รืะจัําาผ่้บังคับบัญชา เป็็น หน.สำน.บพ.ทัรื.
นาวิกศาสตร์ 58 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


ซึ่งึ การืดาํา เนนิ งานของคณะกรืรืมการืบา้ นพกั ขา้ รืาชการืในทัรื.ไดม้ ก่ ารืดาํา เนนิ งานมาอยา่ งต่อ่ เนอื งเรืมิ จัากการืรืวบรืวม ป็ญั หา จัากป็ญั หาเกา่ ทัค่ งั คา้ งสำะสำม ไมว่ า่ จัะเป็น็ เรือื งการืใชสำ้ ทัิ ธิซึ่ิ ําาซึ่อ้ น การืนําาสำทัิ ธิใิ หบ้ คุ คล็อนื เขา้ พกั อาศัยั บา้ นพกั อาศัยั ทัเ่ กดิ การืชาํา รืดุ ทัรืดุ โทัรืมขาดการืซึ่อ่ มบาํา รืงุ รืวมไป็ถึงึ การืจัดั การืรืะบบสำาธิารืณป็่ โภค ในการืน่ พล็.รื.อ.สำมป็รืะสำงค์ นล็ิ สำมยั ผบ.ทัรื. กรืณุ าใหเ้ กย่ รืต่เิ ดนิ ทัางไป็ต่รืวจัเยย่ มสำาํา นกั งานควบคมุ บา้ นพกั สำว่ นกล็างพนื ทับ่ างนา ใน ๑๐ พฤศัจักิ ายน ๒๕๖๔ ซึ่ึงการืต่รืวจัพืนทั่ในครืังน่ ผบ.ทัรื.ได้เดินทัางต่รืวจัสำภาพของบ้านพัก อาคารื แล็ะการืจััดการืรืะบบสำาธิารืณ่ป็โภค ในพนื ทั่ รืวมถึงึ ต่รืวจับอ่ บําาบดั นําาเสำย่ โรืงสำบ่ นําา รืวมถึงึ ศัน่ ยพ์ กั คอย (Community Isolation) พนื ทับ่ างนา เพอื ป็รืะเมนิ สำภาพความเป็็นอย่่ทั่พักอาศััยของกาํา ล็ังพล็ ทัรื. แล็ะรืับฟัังสำภาพป็ัญหาทั่พักอาศััยในพนื ทั่อาคารืพักสำ่วนกล็างบางนา เพือนําาไป็สำ่่การืแก้ไขป็รืับป็รืุงสำภาพทัพ่ ักของข้ารืาชการื ทัรื. ใหม้ ่คุณภาพความเป็็นอย่่ทั่ด่ขึน
ในสำว่ นของป็รืะธิาน กบพ. ไดเ้ ดนิ ทัางไป็ต่รืวจัเยย่ มรืบั ทัรืาบป็ญั หาความเป็น็ อยข่่ องขา้ รืาชการืทัพ่ กั อาศัยั ในอาคารื พักอาศััยสำ่วนกล็าง เขต่พืนทั่บุคคโล็ พืนทั่สำุขสำวัสำดิ แล็ะบ้านพัก รืรื.นรื. ซึ่ึงการืล็งพืนทั่ต่รืวจัเย่ยมบ้านพักดังกล็่าว ได้รืับฟัังป็ัญหา อุป็สำรืรืค ข้อขัดข้อง แล็ะข้อเสำนอแนะของข้ารืาชการืใน ทัรื. ในเขต่พืนทั่ต่่าง ๆ ได้แก่ อาคารืพักอาศััย สำว่ นกล็าง เขต่พนื ทับ่ คุ คโล็ พนื ทัสำ่ ขุ สำวสำั ดิ แล็ะบา้ นพกั รืรื.นรื. ทังั ยงั ไดรื้ บั ฟังั บรืรืยายสำรืป็ุ การืบรืหิ ารืจัดั การืทัพ่ กั อาศัยั โครืงการืจััดการื การืบรืิหารืจััดการืของสำาํา นักงานในเขต่พืนทั่ต่่าง ๆ แผนการืดําาเนินการืในป็ัจัจัุบันแล็ะในอนาคต่ เพือเป็็นแนวทัางในการืแก้ไข ป็รืับป็รืุง ให้เป็็นมาต่รืฐานเดย่ วกันต่่อไป็
นาวิกศาสตร์ 59 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


จัากการืต่รืวจัเยย่ มอาคารืบา้ นพกั ขา้ รืาชการืพนื ทัต่่ า่ งๆกบพ.ไดรื้ วบรืวมแล็ะนําาผล็การืต่รืวจัสำอบความต่อ้ งการืแล็ะ ป็ญั หาทัต่่ รืวจัพบในพนื ทัอ่ าคารืบา้ นพกั ขา้ รืาชการืของ อกบพ. พนื ทัต่่ า่ ง ๆ มาพจัิ ารืณาเสำนอ ทัรื. ต่ามล็ําาดบั ความเรืง่ ดว่ น แล็ะรื่วมกันวางแผนในการืดําาเนินงานอย่างทัันทั่วงทั่ ในรืะยะสำัน แล็ะกําาหนดแนวทัางวางแผนรืองรืับไว้ในรืะยะยาว รืองรืับกับอนาคต่ กบพ. ได้ม่การืดําาเนินงานป็รืับป็รืุงแล็ะซึ่่อมแซึ่มอาคารืบ้านพักข้ารืาชการื แล็ะบ้านพักสำ่วนกล็างให้ เป็็นรื่ป็ธิรืรืมแล็้วในขันต่้น แล็ะกําาหนดแผนการืดําาเนินงานทัจั่ ะต่้องดาํา เนินการืต่่อไป็ ดังน่
นาวิกศาสตร์ 60 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


๑. งานซึ่อ่ มทัําาอาคารืพกั ขา้ รืาชการืขนาด ๑๐ ครือบครืวั พนื ทับ่ างนา จัําานวน ๙ หล็งั ในพนื ทั่ สำพ.ทัรื. พนื ทับ่ างนา ได้ม่การืป็รืับป็รืุงแล็ะซึ่่อมทัําางานต่ิดต่ังหล็ังคาเมทััล็ช่ทั งานป็รืับรืะดับพืน งานป็่กรืะเบือง งานสำุขภัณฑ์์ห้องนําา แล็ะงานทัาสำ่ ซึ่ึงดําาเนินการืซึ่่อมทัําาเป็็นทั่เรื่ยบรื้อย โดยช่วงเดือนมิถึุนายน จัะดาํา เนินการืเรื่ยนเชิญ ผบ.ทัรื. ให้เก่ยรืต่ิ ทัําาพิธิ่เป็ิด แล็ะพิธิ่มอบกุญแจับ้านให้กับผ่้พักอาศััยทั่จัะย้ายเข้ามาในบ้านพัก ในห้วงเดือนกรืกฎาคม
๒.เมอืวนัทั่๑๕สำงิหาคม๒๕๖๕พล็เรือืเอกสำมป็รืะสำงค์นล็ิสำมยั ผบ.ทัรื.พรือ้มดว้ยนางศัรืิรืิต่ัน์นล็ิสำมยั นายกสำมาคม ภรืยิ าทัหารืเรือื ไดม้ าเป็น็ ป็รืะธิานในพธิิ เ่ ป็ดิ อาคารืเรือื นแถึว บา้ นพกั สำว่ นกล็างพนื ทับ่ างนา แล็ะมอบกญุ แจับา้ นพกั แล็ะ ของทั่รืะล็ึกให้แก่ผ้แ่ ทันกาํา ล็ังพล็แล็ะครือบครืัวทั่พักอาศััยอาคารืเรืือนแถึว เพือเป็็นสำัญล็ักษณ์ในการืเรืิมเข้าพักอาศััย อาคารืเรือื นแถึวดงั กล็า่ วเดมิ เป็น็ อาคารืทัอ่ ยใ่่ นสำภาพทัรืดุ โทัรืมแล็ะไมม่ ผ่ พ้่ กั อาศัยั โดยเมอื วนั ทั่ ๑๐ พฤศัจักิ ายน พ.ศั. ๒๕๖๔ ผบ.ทัรื. ไดเ้ ดนิ ทัางมาต่รืวจัเยย่ มพนื ทับ่ า้ นพกั สำว่ นกล็างกองทัพั เรือื พนื ทับ่ างนา แล็ะไดต่้ รืวจัสำถึานภาพแล็ะการืจัดั การืรืะบบ สำาธิารืณป็่ โภคในพนื ทั่ ต่รืวจับอ่ บาํา บดั นาํา เสำย่ โรืงสำบ่ นาํา แล็ะศัน่ ยพ์ กั คอย(Community Isolation)รืวมทังั ต่รืวจัอาคารืเรือื นแถึว ซึ่งึ จัากการืต่รืวจัเยย่ มดงั กล็า่ ว จังึ ไดสำ้ งั การืใหห้ นว่ ยทัเ่ กย่ วขอ้ งดาํา เนนิ การืป็รืบั ป็รืงุ อาคารืเรือื นแถึวขนาด ๑๐ ครือบครืวั จัาํา นวน ๙ อาคารื รืวม ๙๐ ครือบครืวั ซึ่งึ ป็จัั จับุ นั ไดด้ าํา เนนิ การืเสำรืจั็ สำนิ เรืย่ บรือ้ ยแล็ว้ แล็ะไดพ้ จัิ ารืณาจัดั ทัาํา เป็น็ บา้ นพกั สำว่ นกล็างของทัรื.โดยมก่ าํา ล็งั พล็ของทัรื.ทังั นายทัหารืสำญั ญาบต่ั รืนายทัหารืป็รืะทัวนแล็ะพนกั งานรืาชการืจัากหนว่ ยต่า่ งๆ เขา้ พกั อาศัยั ทังั น่อาคารืเรือื นแถึวบา้ นพกั สำว่ นกล็างพนื ทับ่ างนามสำ่ าํา นกั งานคณะกรืรืมการืบา้ นพกั บางนาเป็น็ หนว่ ยกาํา กบั ดแ่ ล็
นาวิกศาสตร์ 61 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


๓. โครืงการืก่อสำรื้างอาคารืพักข้ารืาชการื ทัรื. อาคารืสำง่ ๘ ชนั ขนาด ๗๙ ครือบครืัว พนื ทั่ทัุ่งมหาเมฆ ป็จัั จัุบัน ทัรื.อนุมัต่ิหล็ักการืแล็้ว แล็ะได้บรืรืจัุไว้ในความต่้องการืงบป็รืะมาณ พ.ศั. ๒๕๖๖ กับโครืงการืก่อสำรื้างอาคารืพัก ขา้ รืาชการื ทัรื. ขนาด ๓๒๕ ครือบครืวั เป็น็ อาคารืสำง่ ๓๐ ชนั (ทั่จัอดรืถึ ๕ ชนั แล็ะหอ้ งพกั ๒๕ ชนั ) ไดบ้ รืรืจัไุ วใ้ นคาํา ขอ งบป็รืะมาณ๒๕๖๖เป็น็ โครืงการืผก่ พนั งบป็รืะมาณทังั ป็ีรืะยะเวล็าการืกอ่ สำรืา้ ง๓ป็ีคาดวา่ จัะเรืมิ กอ่ สำรืา้ งในกนั ยายน๒๕๖๕
นาวิกศาสตร์ 62 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


๔. งานซึ่่อมทัําาอาคารืรื้านค้า จัําานวน ๔ อาคารื ๔๐ ห้อง บ้านพักสำ่วนกล็างสำต่ั ห่บ ผบ.ทัรื. ได้กรืุณาม่ดาํา รืิให้ม่การื ซึ่อ่ มป็รืบั ป็รืงุ อาคารืรืา้ นคา้ ในการืต่รืวจัเยย่ มบา้ นพกั สำว่ นกล็างพนื ทัสำ่ ต่ั หบ่ เมอื ๑๖ มกรืาคม ๒๕๖๕ ฐานทัพั เรือื สำต่ั หบ่ ได้วางแผนให้ม่การืซึ่่อมทัาํา อาคารืรื้านค้า ก่อสำรื้างโรืงจัอดรืถึ ซึ่่อมทัําาผิวถึนน ป็รืับภ่มิทััศัน์โดยรือบบรืิเวณ แล็ะสำรื้าง โรืงขยะแบบป็ิด ให้ม่ความเป็็นรืะเบ่ยบเรื่ยบรื้อย ให้เหมาะสำมต่่อการืเป็็นทั่พักอาศััยแล็ะการืป็รืะกอบอาช่พเสำรืิม ของกําาล็ังพล็ ทัรื. ในพืนทั่บ้านพักสำ่วนกล็าง พืนทั่สำัต่ห่บ
๕. โครืงการืก่อสำรื้างอาคารืทั่พักของ พัน.รืฝึ.๑๑ พืนทั่ ทัรืภ.๓ เพือรืองรืับกําาล็ังพล็เคล็ือนย้ายมาป็ฏิบิ ัต่ิภารืกจัิ ใน ทัรืภ.๓ ในรืะยะทั่ ๒ แล็ะ ๓ จัําานวน ๓ โครืงการื ได้แก่ ๑) อาคารืพักนายทัหารืป็รืะทัวน ๖๔ ครือบครืัว จัาํา นวน ๑ หล็ัง ได้ดําาเนินการืต่่ผังก่อสำรื้างอาคารื แล็ะ ชย.ทัรื. ได้มาต่รืวจัแผนผังก่อสำรื้างเรื่ยบรื้อยแล็้ว ๒) อาคารืพัก นายทัหารืป็รืะทัวนโสำดNCOQจัําานวน๑หล็งั ไดข้ นยา้ ยวสำั ดกุ อ่ สำรืา้ งเขา้ พนื ทั่ต่ผ่ งั การืกอ่ สำรืา้ งแล็ะเรืมิ ต่น้ ต่อกเสำาเขม็ แล็ว้ ทัังน่ ชย.ทัรื. ได้เดินทัางมาต่รืวจัผังการืก่อสำรื้างเรื่ยบรื้อยแล็้ว๓) อาคารืพักนายทัหารืป็รืะทัวน ๑๐ ครือบครืัว จัาํา นวน ๒ หล็ัง ได้ป็รืับพืนทั่ก่อสำรื้างแล็ะ ชย.ทัรื. ได้เดินทัางมาต่รืวจัผังการืก่อสำรื้างเรื่ยบรื้อยแล็้ว
นาวิกศาสตร์ 63 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


๖.โครืงการืก่อสำรื้างอาคารืพักนายทัหารืป็รืะทัวน ขนาด ๖๔ ครือบครืัว พรื้อมสำิงอําานวยความสำะดวกแล็ะ สำาธิารืณป็่ โภค จัําานวน ๗ หล็งั แล็ะโครืงการืกอ่ สำรืา้ งอาคารืพกั นายทัหารืป็รืะทัวน ขนาด ๖๔ ครือบครืวั พรือ้ มสำงิ อําานวย ความสำะดวกแล็ะสำาธิารืณ่ป็โภค จัําานวน ๔ หล็ัง ของ ฐทั.สำข.ทัรืภ.๒
ความก้าวหน้าต่ามสำัญญาก่อสำรื้างพนื ทั่ต่่าง ๆ
๗.ฐทั.สำสำ. ได้ดําาเนินการืบรืิหารืจััดการืเรืืองการืคัดแยกขยะให้เกิดผล็เป็็นรื่ป็ธิรืรืมต่ามนโยบาย ทัรื. เพือให้ ข้ารืาชการื ล็่กจั้าง พนักงานรืาชการื ต่ล็อดจันครือบครืัว ม่จัิต่สำาํา นึกในการืคัดแยกขยะ อ่กทัังเป็็นการืเพิมรืายได้ ให้แก่ครือบครืัวอ่กทัางหนึงเมอื ๒๒กุมภาพันธิ์๒๕๖๕พล็.รื.ทั.นฤพล็เกิดนาคผบ.ฐทั.สำสำ.ได้ทัําาพิธิ่เป็ิดธินาคารืขยะ ของสำําานักควบคุมบ้านพักสำ่วนกล็างสำัต่ห่บโดยทัางสำําานักงานไดด้ ําาเนินการืต่ามนโยบายของผบ.ทัรื.ทั่ม่ความป็รืะสำงค์ จัะป็ล็ก่ ฝึงั ใหข้ า้ รืาชการืแล็ะครือบครืวั รืจั้่ กั การืคดั แยกขยะใหถึ้ ก่ ต่อ้ ง แล็ะนาํา ขยะมา Recycle รืวมถึงึ การืเพมิ มล็่ คา่ ของขยะ โดยขันต่อนการืจััดซึ่ือขายขยะนัน ได้กําาหนดเงือนไข ดังน่ ๑) สำมาชิก คือ ข้ารืาชการืแล็ะครือบครืัว ทั่พักอาศััย ในแฟัล็ต่สำ่วนกล็างพืนทั่สำัต่ห่บ ๒) สำมาชิกสำามารืถึนาํา ขยะมาฝึากเป็็นเงินสำะสำม ๓) ขยะทั่นําามาฝึากจัะคิดเป็็นเงินสำะสำม ต่ามรืาคาทั่กําาหนด แล็ะสำามารืถึนําามาฝึากในวันทัําาการื ๔) ป็รืิมาณขยะทั่นําามาฝึากต่้องม่นําาหนัก ๑ กิโล็กรืัมขึนไป็ ๕) สำมาชกิ จัะถึอนเงนิ ไดเ้ มอื ฝึากขยะครืบ ๑ เดอื น แล็ะต่อ้ งมเ่ งนิ คงเหล็อื บญั ชอ่ ยา่ งนอ้ ย ๒๐ บาทั ซึ่งึ หล็งั จัากการืฝึากเงนิ สำามารืถึต่รืวจัสำอบการืฝึากเงินได้ผ่านช่องทัางเว็บไซึ่ต่์ www.flatsattahip.com/information
นาวิกศาสตร์ 64 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


๘. การืต่รืวจัต่รืาผ่้พักอาศััยทั่กรืะทัาํา ผิดรืะเบ่ยบบ้านพัก พ.ศั. ๒๕๖๔ ได้ดําาเนินการือย่างต่่อเนอื ง เมือต่รืวจัพบ ผ้่กรืะทัําาความผิด จัะม่บทัล็งโทัษจันถึึงขนั ให้ย้ายออกจัากบ้านพัก แล็ะแจั้งหน่วยต่้นสำังกัด เพือพิจัารืณาล็งทััณฑ์์ต่าม แต่่ล็ะกรืณ่ไป็ ซึ่ึงยังคงมก่ ารืดําาเนินงานต่รืวจัสำอบ แล็ะล็งทััณฑ์์อย่างต่่อเนอื ง
๙. การืกาํา กบั การืยา้ ยทัะเบย่ นรืาษฎรื์ ซึ่งึ มค่ วามกา้ วหนา้ อยา่ งมาก โดยสำว่ นของบา้ นพกั สำว่ นกล็างดาํา เนนิ การืแล็ว้ รื้อยล็ะ ๘๒ ซึ่ึงยังต่้องม่การืต่ิดต่ามผล็การืดําาเนินการือย่างต่่อเนืองให้ได้ต่ามเป็้าหมายทั่วางไว้
๑๐. จัากป็ัญหาการืแพรื่รืะบาดของไวรืัสำโคโรืนา ๒๐๑๙ ทั่ยังคงม่ความรืุนแรืงอย่างต่่อเนือง กบพ.ได้ให้ความ สำําาคัญต่่อสำุขภาพกําาล็ังพล็เป็็นอย่างยิง ในอันทั่จัะป็้องกัน แล็ะป็กป็้องผ่้พักอาศััย ม่การืด่แล็สำุขภาพอย่างเป็็นรืะบบ ซึ่ึงเป็็นไป็ต่ามมาต่รืฐานของ สำธิ. โดยการืด่แล็ภายในบ้านพักสำ่วนกล็างแล็ะบ้านพักหน่วยของ ทัรื. ดาํา เนินการืในเชิงรืุก จัดั หาอป็ุ กรืณทั์ ก่ ดแอล็กอฮอล็แ์ บบเหยย่ บ ถึาดรืองนาํา ยา ไวสำ้ าํา หรืบั เหยย่ บล็า้ งฆา่ เชอื กอ่ นขนึ อาคารื อป็ุ กรืณไ์ มก้ นั ไมก้ รืะดก สำําาหรืับการืป็้องกันแล็ะคัดกรืองบุคคล็ภายนอกก่อนทั่จัะเข้ามายังภายในบรืิเวณทั่พักอาศััย แล็ะการืจััดเต่รื่ยมสำถึาน ทั่สำําาหรืับการืแยกผ่้ป็่วยทั่ต่ิดเชือในล็ักษณะ Home Isolation แล็ะ Community Isolation โดยจัะม่การืนําาอาหารื แล็ะนําาดมื มาใหสำ้ าํา หรืบั ผป็้่ ว่ ยทัก่ กั ต่วั อยใ่่ นทัพ่ กั อาศัยั ของต่นเอง รืวมไป็ถึงึ การืป็รืะชาสำมั พนั ธิแ์ จัง้ ขา่ วสำารืใหผ้ พ่้ กั อาศัยั ได้ทัรืาบอย่่เสำมอ การืดําาเนินการืเหล็่าน่ยังคงม่การืดําาเนินงานอย่างต่่อเนือง เพือความเป็็นอย่่ทั่สำะอาดแล็ะป็ล็อดภัย สำําาหรืับผ่้พักอาศััย
ในป็ีงบป็รืะมาณ พ.ศั. ๒๕๖๕ ได้ดําาเนินการืจััดการืเรืืองสำวัสำดิการืทั่พักของ ทัรื.ทัังบ้านพักหน่วยแล็ะบ้านพัก สำว่ นกล็าง ทัรื. โดยไดพ้ ฒั นาป็รืบั ป็รืงุ ซึ่อ่ มแซึ่ม แล็ะการืกอ่ สำรืา้ งบา้ นพกั อาศัยั เพมิ มากขนึ อยา่ งมน่ ยั สำําาคญั เพอื ต่อบสำนอง แก่ความต่้องการืของผ่้พักอาศััยแล็ะคําานึงถึึงความป็ล็อดภัยของผเ่้ ข้าพักอาศััยอยเ่่ สำมอ โดยยังดําารืงแนวทัางการืแก้ไข ป็ัญหา แล็ะกําาหนดแนวทัางพัฒนารืะบบบ้านพักอาศััยในอนาคต่ให้เป็็นไป็อย่างมาต่รืฐาน ให้เต่ิบโต่ควบค่่ไป็กับ การืขยายต่ัวของสำังคมเมืองอย่างยังยืน เพือให้กําาล็ังพล็ได้รืับสำวัสำดิการืทั่ด่ในทัุกรืะดับ
ในอนาคต่จัะได้ม่การืนําาเทัคโนโล็ย่การืบรืิหารืจััดการืเข้ามาพัฒนาข้อม่ล็ในรืะบบสำนับสำนุนข้อม่ล็เพือการืบรืิหารื จััดการืทัรืัพยากรืบุคคล็ (HRMISS) เพือให้ม่ข่ดความสำามารืถึในการืต่รืวจัสำอบแล็ะป็รืับป็รืุงข้อม่ล็การืพักอาศััย ของกําาล็ังพล็ในบ้านพักหน่วยแล็ะบ้านพักอาศััยสำ่วนกล็างของ ทัรื. ได้อย่างม่ป็รืะสำิทัธิิภาพ ด้วยการืต่รืวจัสำอบความซึ่าํา ซึ่อ้ นของการืเขา้ พกั อาศัยั แล็ะใหห้ นว่ ยงานทัรื่ บั ผดิ ชอบบรื่ ณาการืภาพรืวมการืจัดั การืเขา้ พกั อาศัยั ในแต่ล็่ ะพนื ทั่ใหสำ้ ามารืถึ จััดเข้าพักอาศััยได้อย่างเพ่ยงพอ แล็ะเป็็นไป็ต่ามความเดือดรื้อนจัําาเป็็นแล็ะม่ความโป็รื่งใสำ ต่รืวจัสำอบได้ พรื้อมทััง จัดั ต่งั คณะกรืรืมการืเพอื มากําากบั แล็ะต่รืวจัสำอบการืดําาเนนิ การืต่า่ ง ๆ ใหม้ ป็่ รืะสำทัิ ธิภิ าพมากทัสำ่ ดุ ยกรืะดบั คณุ ภาพชว่ ต่ิ ของกําาล็ังพล็ ทัรื. ให้เป็็นไป็ต่ามเจัต่นารืมณ์ของ ผบ.ทัรื.
นาวิกศาสตร์ 65 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๕


อารััมภบท : เมื่่อต้้นปีีที่่ผ่่านมื่า ผ่้้เขี่ยนได้้รัับการัรั้องขีอจากสถานเอกอัครัรัาชที่้ต้ไที่ย ปีรัะจําานครัเบอรั์ลิิน ปีรัะเที่ศ สหพัันธ์์สาธ์ารัณรััฐเยอรัมื่น่ ให้ช่วยเขี่ยนบที่ความื่ในหัวขี้อเรั่อง “๑๖๐ ปีี สััมพัันธภาพั เยอรัมัน-ไทย ในบรัิบทของ กิิจกิารัทหารัเรัือ” อันจะเปี็นส่วนหน่งในหนังส่ออนุสรัณ์ที่่ที่างสถานที่้ต้ฯ จัด้พัิมื่พั์ขี่นในภาคภาษาไที่ยแลิะเยอรัมื่ัน เพั่อแจกจ่ายให้หน่วยงานด้้านการัต้่างปีรัะเที่ศขีองที่ังสองชาต้ิ ในโอกาสการัฉลิองครับรัอบ ๑๖๐ ปีี ขีองสัมื่พัันธ์ภาพั รัะหว่างปีรัะเที่ศที่ังสอง ซึ่่งผ่้้เขี่ยนก็ต้อบรัับด้้วยความื่ยินด้่ แลิะได้้จัด้ส่งต้้นฉบับใหที่้ างสถานที่้ต้ฯ ด้ําาเนินการัจัด้พัมื่ิ พั์ รัวมื่เลิ่มื่เพั่อแจกจ่ายเรั่ยบรั้อยแลิ้ว
เน่อหาภายในบที่ความื่น่จะกลิ่าวถ่งปีฐมื่บที่ขีองความื่สัมื่พัันธ์์รัะหว่างจักรัพัรัรัด้ินาว่เยอรัมื่ันกับรัาชนาว่สยามื่ ที่่ได้้ถ่อกําาเนิด้ขี่นเปี็นเวลิากว่ารั้อยปีีมื่าแลิ้ว แต้่ก็มื่่อันต้้องสะดุ้ด้หยุด้ยังไปีเปี็นเวลิารั่วมื่ส่สิบปีีในช่วงสงครัามื่โลิก ครังั ที่่ ๑ ต้อ่ เนอ่ งไปีจนถง่ สงครัามื่โลิกครังั ที่่ ๒ จนกรัะที่งั ได้มื่้ ก่ ารัสถาปีนาความื่สมื่ั พันั ธ์รั์ ะหวา่ งกนั อก่ ครังั ในสถานภาพั ใหมื่่ค่อ กองที่ัพัเรั่อแห่งสหพัันธ์์สาธ์ารัณรััฐเยอรัมื่น่ แลิะรัาชนาวไ่ ที่ย ซึ่่งผ่้้เขี่ยนมื่่ความื่เห็นว่า น่าจะเปี็นความื่รั้้ที่ัวไปี ในอด้่ต้ที่่เปี็นปีรัะโยชน์สําาหรัับผ่้้อ่านที่ัวไปี รัวมื่ที่ังนายที่หารัเรั่อไที่ยที่่จะต้้องมื่่กิจกรัรัมื่หรั่อปีฏิิสัมื่พัันธ์์กับบุคลิากรั ขีองกองที่ัพัเรั่อเยอรัมื่ันในอนาคต้ ก็จะสามื่ารัถใช้ขี้อมื่้ลิขีองบที่ความื่น่เปี็นสะพัานในการัสรั้างบรัรัยากาศที่่ด้่ใน การัที่ําางานรั่วมื่กันที่ังน่เพั่อยังปีรัะโยชน์ในด้้านสัมื่พัันธ์ภาพัขีองที่ังสองฝ่่ายด้้วย จ่งได้้นําาเสนอแก่ กองบรัรัณาธ์ิการั นิต้ยสารันาวิกศาสต้รั์ เพั่อลิงพัิมื่พั์เผ่ยแพัรั่ต้่อไปี
นาวิกศาสตร์ 6 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


บทนาํา :ปีฐมบทของสััมพัันธภาพั
หากจะกลิา่ วถง่ ปีฐมื่บที่ขีองความื่สมื่ั พันั ธ์รั์ ะหวา่ งปีรัะเที่ศไที่ยกบั สาธ์ารัณรัฐั เยอรัมื่น่ ในด้า้ นกจิ การัที่ะเลิ (Maritime) ในภาพัรัวมื่แลิว้ กค็ วรัจะมื่จ่ ดุ้ เรัมื่ิ ต้น้ ที่ก่ ารัที่ําาขีอ้ ต้กลิงมื่ต้ิ รัภาพัแลิะการัเด้นิ เรัอ่ รัะหวา่ งรัฐั บาลิสยามื่กบั กลิมืุ่่ ฮันั เซึ่ย่ ต้กิ (Hansastadt) คอ่ นครัลิอ่ เบค ฮัมื่ั บรั้ ก์ แลิะเบรัเมื่น เมื่อ่ วนั ที่่ ๒๕ ต้ลิุ าคมื่ พั.ศ. ๒๔๐๑ (ค.ศ. ๑๘๕๘) ต้ามื่ลิายพัรัะหต้ั ถ์ นําาขีองสมื่เด้็จพัรัะกนิษฐาธ์ิรัาชเจ้า กรัมื่สมื่เด้็จพัรัะเที่พัรััต้นรัาชสุด้าฯ ในหนังส่อ ๑๕๐ ปีี ความื่สัมื่พัันธ์์ที่าง การัที่ต้้ ไที่ย-เยอรัมื่น่ ต้อ่ ด้ว้ ยการัลิงนามื่ในสนธ์สิ ญั ญาออยเลินิ บวรัก์ ใน ๔ ปีต้ี อ่ มื่า เมื่อ่ วนั ที่่ ๗ กมืุ่ ภาพันั ธ์์ พั.ศ. ๒๔๐๕ (ค.ศ. ๑๘๖๒) รัะหว่างคณะที่้ต้ปีรััสเซึ่่ยเยอรัมื่ัน โด้ยมื่่ กรัาฟ ซึ่้ ฮัอยเลิินบวรั์ก ผ่้้ได้้รัับการัแต้่งต้ังจาก พัรัะเจ้าไกเซึ่อรั์ วิลิเฮัลิ์มื่ที่่ ๑ ให้เปี็นหัวหน้าคณะ (หนังส่อ ๑๕๐ ปีี ความื่สัมื่พัันธ์์ที่างการัที่้ต้ไที่ย-เยอรัมื่น่ โด้ย พัรัสรัรัค์ วัฒนางก้รั บที่ที่่ ๒) ซึ่ง่ นบั ได้ว้ า่ เปีน็ ปีฐมื่บที่ขีองการัรัว่ มื่มื่อ่ ในด้า้ นการัคา้ ขีายที่างที่ะเลิ รัะหวา่ งรัาชอาณาจกั รัสยามื่กบั จกั รัวรัรัด้ิ เยอรัมื่น่ อันมื่่แคว้นปีรััสเซึ่่ยเปี็นแกนนําา
อยา่ งไรักต้็ ามื่ หากจะมื่งุ่ เนน้ ไปีที่ก่ จิ การัที่หารัเรัอ่ เปีน็ การัเฉพัาะ อนั เปีน็ ความื่มื่งุ่ หมื่ายขีองบที่ความื่น่ สมื่ั พันั ธ์ภาพั ขีองที่ังสองปีรัะเที่ศกน็ ่าจะมื่่จดุ้ เรัิมื่ต้้นที่่การัเสด้็จปีรัะพัาสยุโรัปีที่ัง ๒ ครังั ขีององค์พัรัะบาที่สมื่เด้็จพัรัะจุลิจอมื่เกลิ้า เจ้าอย้่หัว ในหลิวงรััชกาลิที่่ ๕ ใน พั.ศ. ๒๔๔๐ (ค.ศ. ๑๘๙๗) แลิะ พั.ศ. ๒๔๕๐ (ค.ศ.๑๙๐๗) การัเสด้็จฯ เยอ่ นบรัรัด้า ปีรัะเที่ศชันนําาในภาคพั่นยุโรัปีอย่างเปี็นที่างการันัน นับเปี็นพัรัะรัาโชบายขีองพัรัะองค์ในด้้านกิจการัต้่างปีรัะเที่ศ ด้้วยการัผ่้กมื่ิต้รักับชาต้ิมื่หาอําานาจที่ังหลิายที่่ไมื่่มื่่เจต้จําานงที่่จะเขี้ามื่าย่ด้ครัองปีรัะเที่ศสยามื่ ที่ังน่เพั่อเปี็น การัคานอําานาจปีรัะเที่ศอังกฤษแลิะฝ่รัังเศส ที่่มืุ่่งจะลิ่าอาณานิคมื่ในภ้มื่ิภาค ซึ่่งที่ังสองชาต้ิก็ลิ้วนพัยายามื่ที่่จะแพัรั่ ขียายอิที่ธ์ิพัลิขีองต้นจากที่างที่ะเลิเปี็นเส้นที่างหลิัก
ความื่สญ้ เสย่ ครังั สาํา คญั ขีองปีรัะเที่ศสยามื่จากภยั คกุ คามื่ที่างที่ะเลิด้งั กลิา่ ว ได้เ้ กด้ิ ขีน่ ใน พั.ศ. ๒๔๓๖ (ค.ศ. ๑๘๙๓) ที่่คนไที่ยรั้้จักด้่ในช่อว่า “เหตุ้การัณ์ รั.ศ. ๑๑๒” เมื่่อปีรัะเที่ศฝ่รัังเศสได้้ส่งเรั่อรับ ๓ ลิําา แลิ่นบุกรัุกต้่ฝ่่าแนวต้้านที่าน ขีองที่ะเลิปีรัะเที่ศสยามื่ที่่ปีากแมื่่นําาเจ้าพัรัะยา เขี้าส้่ใจกลิางพัรัะนครั แลิ้วบ่บบังคับกด้ด้ัน จนเรัาต้้องยินยอมื่สญ้ เส่ย ด้ินแด้นปีรัะเที่ศรัาชที่างฝ่่งต้ะวันออกขีองแมื่่นําาโขีงที่ังหมื่ด้ รัวมื่ที่ังที่รััพัย์สินในที่้องพัรัะคลิังจําานวนมื่าก เพั่อแลิกกับ การัด้ําารังรัักษาเอกรัาชขีองปีรัะเที่ศไว้ให้ได้้
ภาพที่ ๑ ความสูญเสียครั้งใหญ่ ใน ร.ศ. ๑๑๒ เมื่อฝรั่งเศส ประเทศนักล่าอาณานิคม ส่งเรือรบ ๓ ลา ตีฝ่าแนวป้องกันที่ปากแม่น้าเจ้าพระยา เข้ามาจอดทอดสมอที่หน้าสถานทูตของประเทศตน แล้วบีบบังคับยึดครองดินแดนของประเทศสยาม
นาวิกศาสตร์ 7 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


ขี้อสรัุปีด้้านจุด้อ่อนขีองการัปี้องกันที่างที่ะเลิขีองปีรัะเที่ศสยามื่ ก็ค่อ การัที่่อ่าวไที่ยมื่่ลิักษณะเปี็นถุง มื่่ปีากแคบ ต้วั เมื่อ่ งหลิวงต้งั อยที่้่ ก่ น้ ถงุ จง่ ถก้ ขีา้ ศก่ ใชก้ ําาลิงั ที่างเรัอ่ ปีด้ิ ลิอ้ มื่ปีด้ิ อา่ วได้ง้ า่ ย แลิะที่ส่ ําาคญั กค็ อ่ กองที่พัั เรัอ่ สยามื่ในเวลิานนั ยังอย้่ในสภาพัที่่ “องค์์วััตถุุยังขัดสัน”-“องค์์บุค์ค์ลยังไม่พัรั้อม” จ่งไมื่่อย้่ในฐานะที่่จะต้้านที่านมื่หาอําานาจ ที่างที่ะเลิที่เ่ ปีน็ นกั ลิา่ อาณานคิ มื่เหลิา่ นนั ได้้ ด้งั นนั วต้ั ถปีุ รัะสงคขี์ องการัเสด้จ็ เยอ่ นมื่ต้ิ รัปีรัะเที่ศภาคพัน่ ยโุ รัปีที่งั ๒ ครังั นนั นอกจากจะเพัอ่ เปีน็ การักรัะชบั สมื่ั พันั ธ์ไมื่ต้รัก่ บั ชาต้มื่ิ หาอําานาจที่เ่ปีน็ มื่ต้ิ รักบั ปีรัะเที่ศสยามื่เพัอ่ เปีน็ การัคานอําานาจแลิว้ พัรัะองค์ยังที่รังมืุ่่งที่่จะแสวงหาหนที่างในการัพััฒนาศักยภาพัขีองการัปี้องกันปีรัะเที่ศที่างที่ะเลิขีองปีรัะเที่ศสยามื่ จากปีรัะเที่ศยุโรัปีต้้นแบบเหลิ่านันด้้วย
ในการัเสด้็จเย่อนปีรัะเที่ศเยอรัมื่น่ครัังแรักในพัุที่ธ์ศักรัาช ๒๔๔๐ (ค.ศ.๑๘๙๗) นัน พัรัะองค์ได้้เสด้็จไปีเย่อน เมื่อ่ งคลิ่ (Kiel) ซึ่ง่ เปีน็ เมื่อ่ งฐานที่พัั เรัอ่ ที่ส่ าํา คญั ที่างด้า้ นที่ะเลิบอลิต้กิ โด้ยได้ไ้ ปีที่อด้พัรัะเนต้รักจิ การัขีองอต้่้ อ่ เรัอ่ บรัษิ ที่ั Howaldtswerk Deutsche Werft (HDW) ซึ่่งมื่่ผ่ลิงานการัออกแบบแลิะสรั้างเรั่อด้ําานําาในรัะด้ับชันนําาขีองโลิก รัวมื่ที่ังได้้เสด้็จไปีที่อด้พัรัะเนต้รัคลิองค่ลิ (Nord-Ostsee Kanal) “คลิองลิัด้ที่ะเลิ” ขีองปีรัะเที่ศเยอรัมื่น่ที่่เพัิงสรั้าง แลิ้วเสรั็จได้้ไมื่่นาน ซึ่่งการัที่่ปีรัะเที่ศเยอรัมื่น่ได้้ลิงทีุ่นมื่หาศาลิขีุด้คลิองน่ขี่น ก็เพั่อแก้ปี่ญหาในด้้านภ้มื่ิยุที่ธ์ศาสต้รั์ ขีองการัเปี็นปีรัะเที่ศ “ค์รั่อมทะเล” นันเอง
ภาพที่ ๒ ฯพณฯ ออตโต ฟอน บิสมาร์ค อดีตอัครมหาเสนาบดีแห่งเยอรมนี ถวายการต้อนรับล้นเกล้ารัชกาลที่ ๕ ที่เมืองฟรีดริชสรูเฮอ ขณะเสด็จเยือนเยอรมนีครงั้ แรก พ.ศ. ๒๔๔๐ (ค.ศ. ๑๘๙๗)
ลิกั ษณะสาํา คญั ขีองปีรัะเที่ศ “ค์รัอ่ มทะเล” กค็ อ่ การัที่ช่ ายฝ่ง่ ที่ะเลิขีองปีรัะเที่ศนัน ไมื่ต้่ อ่ เนอ่ งกนั เพัรัาะมื่ด้่ นิ แด้น ขีองปีรัะเที่ศอ่น (หรั่อหลิายปีรัะเที่ศ) ต้ังขีวางกันอย้่ เปี็นจุด้อ่อนที่างยุที่ธ์ศาสต้รั์ แลิะเกิด้ปี่ญหาในการัต้ิด้ต้่อสัญจรั ที่างที่ะเลิ ซึ่ง่ ปีรัะเที่ศสยามื่เองกมื่็ ปี่ ญ่ หาในที่าํา นองเด้ย่ วกนั พัรัะองคจ์ ง่ มื่ค่ วามื่สนพัรัะที่ยั ในการัแกปี้ ญ่ หาขีองเยอรัมื่นั เปี็นพัิเศษ
อน่ง นอกเหน่อจากที่่ปีรัะเที่ศสยามื่จะมื่่ลิักษณะเปี็นปีรัะเที่ศ “ครั่อมื่ที่ะเลิ” เช่นเด้่ยวกับปีรัะเที่ศเยอรัมื่นแ่ ลิ้ว ที่ังสองปีรัะเที่ศก็ยังมื่่คุณลิักษณะที่างกายภาพั (Physical Conformation) ที่่คลิ้ายคลิ่งกันมื่ากอย่างน่าพัิศวง ซึ่ง่ พัรัะองคที่์ า่ นนา่ จะต้รัะหนกั เปีน็ อยา่ งด้่ จง่ ได้ที่้ รังมื่ค่ วามื่สนพัรัะที่ยั ในกจิ การัที่หารัเรัอ่ แลิะด้า้ นความื่มื่นั คงที่างที่ะเลิ ขีองปีรัะเที่ศเยอรัมื่น่เปี็นพัิเศษ ที่ังน่ จะขีอขียายความื่ในปีรัะเด้็นความื่เหมื่่อนด้้านคุณลิักษณะที่างกายภาพัด้ังน่:
นาวิกศาสตร์ 8 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


ภาพที่๓ภาพแผนที่ประเทศไทยเปรียบเทียบกับประเทศเยอรมนีโดยการกลับทิศเหนือใต้แล้วพลิกกลับซ้้าย-ขวาอีกครงั้ ก็จะพบว่า มีความละม้ายคล้ายกันเป็นอย่างมาก ต่างกันแต่เพียงว่า ด้ามขวานของประทศเยอรมนสี ้ันและหนากว่าเท่าน้ัน
หากนําาเอาแผ่นที่่ปีรัะเที่ศเยอรัมื่น่ มื่าพัลิิกกลิับจากเหน่อเปี็นใต้้ แลิ้วหมืุ่นอ่กครัังจากต้ะวันออกเปี็นต้ะวันต้ก จากนันก็นําามื่าเที่่ยบเค่ยงกับแผ่นที่่ปีรัะเที่ศไที่ย ก็จะสามื่ารัถมื่องเห็นความื่ลิะมื่้ายคลิ้ายกันขีองรั้ปีลิักษณ์ได้้อย่าง ชด้ั เจน (กรัณุ าด้ภ้ าพัปีรัะกอบ) ถง่ แมื่จ้ ะไมื่เ่ หมื่อ่ นกนั ที่กุ สด้ั สว่ นแบบ “พัน่ อ้ งฝ่าแฝ่ด้” แต้ก่ ส็ ามื่ารัถเปีรัย่ บเที่ย่ บวา่ เปีน็ “พัใ่ หญ-่ นอ้ งเลิก็ ” ได้้ รัปี้ พัรัรัณสณั ฐานขีองปีรัะเที่ศไที่ยมื่ลิ่ กั ษณะเหมื่อ่ น “ขีวาน” ที่มื่่ ด้่ า้ มื่บางแลิะยาว ยน่ ลิงไปีในที่ะเลิ โด้ยมื่ปี่ รัะเที่ศมื่าเลิเซึ่ย่ แลิะสงิ คโปีรัต้์ งั คนั อย้่ที่่ปีลิาย ในขีณะที่ด้่ า้ มื่ขีวานขีองปีรัะเที่ศเยอรัมื่นน่ นั สนั แลิะหนากวา่ มื่าก โด้ยมื่่ปีรัะเที่ศเด้นมื่ารั์กต้ังกันที่ะเลิอย้่เช่นกัน ที่ังเยอรัมื่น่แลิะไที่ยมื่่พั่นที่่ที่างบกแลิะความื่ยาวขีองแนวชายฝ่่งที่ะเลิ แต้กต้า่ งกนั ไมื่มื่่ ากนกั แลิะที่เ่ หมื่อ่ นกนั เปีน็ อยา่ งมื่ากกค็ อ่ ที่ะเลิด้า้ นต้ะวนั ออกขีองเยอรัมื่นค่ ่อที่ะเลิบอลิต้กิ มื่ลิ่ กั ษณะ เปี็นที่ะเลินําาต้่นเช่นเด้่ยวกับอ่าวไที่ย ซึ่่งเปี็นส่วนหน่งขีองที่ะเลิจ่นใต้้ ในขีณะที่่ที่ะเลิเหน่อที่างต้ะวันต้กขีองเยอรัมื่น่ ก็มื่่ความื่ลิ่กใกลิ้เค่ยงกับที่ะเลิอันด้ามื่ัน ที่างด้้านฝ่่งต้ะวันต้กขีองปีรัะเที่ศไที่ยเช่นกัน
ด้้วยความื่คลิ้ายคลิ่งในด้้านภ้มื่ิยุที่ธ์ศาสต้รั์ด้ังกลิ่าว โด้ยเฉพัาะการัเปี็นปีรัะเที่ศ “ครั่อมื่ที่ะเลิ” จ่งที่ําาให้พัรัะองค์ มื่่ความื่สนพัรัะที่ัยในการัขีุด้คลิองลิัด้ที่ะเลิขีองเยอรัมื่น่เปี็นอย่างมื่าก จะเห็นได้้จากการัที่่พัรัะองค์ได้้เสด้็จไปี ที่อด้พัรัะเนต้รักิจการัขีองคลิองน่ถ่ง๒ครังั โด้ยครัังแรักในพั.ศ.๒๔๔๐(ค.ศ.๑๘๙๗)แลิะครัังที่่๒ในพั.ศ.๒๔๕๐ (ค.ศ. ๑๙๐๗) เมื่อ่ คลิองคลิ่ ได้เ้ ปีด้ิ ใชง้ านมื่ากวา่ ๑๐ ปีี ซึ่ง่ แนวคด้ิ ความื่เปีน็ ไปีได้้ ผ่ลิปีรัะโยชน์ แลิะความื่เสย่ ง ขีองการัขีดุ้ คลิองลิัด้ที่ะเลิขีองปีรัะเที่ศสยามื่ ก็ได้้กลิายเปี็นขี้อถกเถ่ยงอย่างเขี้มื่ขี้นในหมื่่้ผ่้้บรัิหารัปีรัะเที่ศสยามื่ในเวลิาหลิาย สิบปีีต้่อมื่า ในที่่สุด้ก็ไมื่่มื่่ผ่้้นําาคนใด้กลิ้าเส่ยงต้ัด้สินใจรัิเรัิมื่โครังการัด้ังกลิ่าว ด้้วยความื่หวันเกรังว่า คลิองลิัด้ที่ะเลิน่ จะกลิายเปี็นจุด้ยุที่ธ์ศาสต้รั์ที่่ปีรัะเที่ศมื่หาอําานาจหมื่ายปีอง แลิะพัยายามื่แผ่่อิที่ธ์ิพัลิเขี้ามื่าครัอบครัอง ด้ังเช่นที่่ได้้ เกิด้ขี่นแลิ้วกับคลิองสุเอซึ่ แลิะคลิองปีานามื่าเปี็นต้ัวอย่าง
สําาหรัับการัพััฒนาด้้านองค์บุคคลิสําาหรัับการัปี้องกันปีรัะเที่ศนัน บที่เรั่ยนจาก “วิกฤต้การัณ์ รั.ศ. ๑๑๒” อันได้้ ที่ําาใหปี้ รัะเที่ศสยามื่ต้อ้ งส้ญเสย่ ด้นิ แด้นครังั ใหญก่ ค็ อ่ “องคบ์ คุ คลิยงั ไมื่ถ่ ง่ พัรัอ้ มื่” เพัรัาะกําาลิงั ที่หารัขีองปีรัะเที่ศสยามื่ ในสมื่ัยนัน ยังต้้องพั่งพัาอาศัยนายที่หารัต้่างชาต้ิมื่าที่ําาหน้าที่่ผ่้้บังคับบัญชาหน่วยรับในต้ําาแหน่งที่่สําาคัญเก่อบที่ังหมื่ด้ พัรัะองค์จ่งมื่่พัรัะรัาโชบายเพั่อการัพั่งต้นเอง โด้ยในเบ่องต้้นได้้จัด้ส่งพัรัะรัาชโอรัสหลิายพัรัะองค์ไปีเขี้ารัับการัศ่กษา
นาวิกศาสตร์ 9 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


ในสถาบันที่หารัที่่สําาคัญขีองมื่ิต้รัปีรัะเที่ศในยุโรัปี เพั่อนําาเอาวิที่ยาการัสมื่ัยใหมื่่กลิับมื่าพััฒนากองที่ัพัสยามื่ สําาหรัับ ปีรัะเที่ศเยอรัมื่น่นนั ในขีันต้้นพัรัะองค์ได้้จัด้ส่งเจ้าฟ้าบรัิพััต้รัสุขีุมื่พัันธ์์ุพัรัะโอรัสองค์โต้ ไปีเขี้ารัับการัศ่กษาที่่โรังเรั่ยน นายรั้อยที่หารับก แลิ้วต้่อเน่องไปีถ่ง โรังเรั่ยนเสนาธ์ิการัที่หารับกด้้วย
ต้่อมื่าในการัเสด้็จปีรัะพัาสยุโรัปีครัังที่่ ๒ ใน พั.ศ. ๒๔๕๐ (ค.ศ. ๑๙๐๗) พัรัะองค์ก็ได้้ที่รังโปีรัด้เกลิ้าฯ ใหพั้ รัะรัาชโอรัสองคเ์ ลิก็ ที่ก่ าํา ลิงั ศก่ ษาภาษาองั กฤษอยที่่้ ปี่ รัะเที่ศสหรัาชอาณาจกั รั คอ่ เจา้ ฟา้ มื่หด้ิ ลิอด้ลิุ ยเด้ชไปีเขีา้ รับั การัศ่กษาที่่โรังเรั่ยนเต้รั่ยมื่นายรั้อยที่หารับก จนได้้สําาเรั็จเปี็นนายที่หารัแลิ้ว ก็โปีรัด้ฯ ให้ย้ายไปีเขี้ารัับการัศ่กษา ที่่โรังเรั่ยนนายเรั่อขีองจักรัพัรัรัด้ินาว่เยอรัมื่ันที่่เพัิงสรั้างเสรั็จได้้ไมื่่นาน ด้ังนัน เจ้าฟ้ามื่หิด้ลิฯ จ่งเปี็นรัาชวงศ์ชันส้ง พัรัะองคแ์ รัก ที่ไ่ ด้เ้ ขีา้ รับั การัศก่ ษาที่ส่ ถาบนั หลิกั ขีองจกั รัพัรัรัด้นิ าวเ่ ยอรัมื่นั จนสาํา เรัจ็ แลิะสามื่ารัถกลิา่ วได้ว้ า่ พัรัะองคค์ อ่ ปีฐมื่บคุ คลิขีองสมื่ั พันั ธ์ภาพัอนั ด้่ รัะหวา่ งรัาชนาวไ่ ที่ยกบั กองที่พัั เรัอ่ สหพันั ธ์ส์ าธ์ารัณรัฐั เยอรัมื่นเ่ ปีน็ เวลิากวา่ รัอ้ ยปีต้ี อ่ มื่า
เจ้าฟ้้าทหารัเรัือ : (Der Mariene Prinz) (ขี้อมื่้ลิจากหนังส่อ “เจ้าฟ้าที่หารัเรั่อ” พัรัะรัาชนิพันธ์์ในสมื่เด้็จพัรัะเจ้าพั่นางเธ์อ เจ้าฟ้ากัลิยาณิวัฒนา กรัมื่หลิวงนรัาธ์ิวาสรัาชนครัินที่รั์)
ในการัเสด้็จเย่อนปีรัะเที่ศเยอรัมื่น่ครัังที่่ ๒ ใน พั.ศ. ๒๔๕๐ (ค.ศ. ๑๙๐๗) ขีองลิ้นเกลิ้ารััชกาลิที่่ ๕ นัน พัรัะองค์ที่รังใช้เวลิาส่วนใหญ่ปีรัะที่ับรัักษาพัรัะวรักาย โด้ยได้้รัับการัด้้แลิเปี็นอย่างด้่จากพัรัะเจ้าไกเซึ่อรั์วิลิเฮัลิ์มื่ที่่ ๒ ซึ่่งเปี็นพัรัะสหายสนิที่ ในโอกาสนันพัรัะเจ้าไกเซึ่อรั์ก็ได้้ “ที่วงถามื่” ถ่งการัจัด้ส่งพัรัะโอรัสมื่าศ่กษาที่่ รัรั.ที่หารัขีอง เยอรัมื่น่อก่ (ต้ามื่ที่่ได้้ที่รังรัับปีากไว้ เมื่่อครัังเสด้็จฯ เย่อนเยอรัมื่นค่ รัังแรัก เมื่่อ ๑๐ ปีีก่อน) ด้ังนัน เมื่่อพัรัะเจ้าไกเซึ่อรั์ วิลิเฮัลิ์มื่ที่่ ๒ ได้้ถวายการัจัด้งานวันเฉลิิมื่พัรัะชนมื่พัรัรัษา ๒๐ กันยายน ๒๔๕๐ ที่่เมื่่องบาด้ฮัอมื่บอรั์ก ซึ่่งพัรัะรัาชโอรัสทีุ่กพัรัะองค์ที่่กําาลิังศ่กษาอย้่ในปีรัะเที่ศภาคพั่นยุโรัปี ได้้มื่าเขี้าเฝ่้าแลิะรั่วมื่งานด้้วย พัรัะองค์จ่งได้้ โปีรัด้เกลิา้ ฯ ใหเ้ จา้ ฟา้ มื่หด้ิ ลิอด้ลิุ ยเด้ชไปีเขีา้ รับั การัศก่ ษาวชิ าที่หารัที่เ่ ยอรัมื่นเ่ ลิย โด้ยไมื่ต้่ อ้ งกลิบั ไปีปีรัะเที่ศองั กฤษอก่
ในปีลิายปีนี นั เจา้ ฟา้ มื่หด้ิ ลิฯ จง่ ได้เ้ ขีา้ รับั การัศก่ ษาที่โ่ รังเรัย่ นนายรัอ้ ยที่หารับกชนั ต้น้ ที่เ่ มื่อ่ งปีอต้สด้มื่ั หลิงั จากนนั ก็ศ่กษาต้่อหลิักส้ต้รันายรั้อยที่หารับกชันส้งที่่เมื่่องโกรัสลิิซึ่เต้อรั์เฟลิเด้ จนกรัะที่ังสําาเรั็จเปี็นนายที่หารัในต้้น พั.ศ. ๒๔๕๔ จากนันก็มื่่พัรัะรัาชปีรัะสงค์ขีอเปีลิ่ยนเหลิ่าโด้ยย้ายไปีเขี้ารัับการัศ่กษาที่่โรังเรั่ยนนายเรั่อเยอรัมื่ัน เฟลินสบ้รั์กมื่ิรั์วิค ในปีลิายเด้่อนมื่่นาคมื่ปีีเด้่ยวกัน พัรัะองค์เขี้ารัับการัศ่กษาพัรั้อมื่กับเพั่อนรั่วมื่รัุ่นอ่ก ๒๔๕ คน นับเปี็นนักเรั่ยนนายเรั่อรัุ่นที่่ ๓ ขีองสถาบันน่ (รัุ่น ค.ศ. ๑๙๑๒) ซึ่่งขีณะนนั ที่รังมื่่พัรัะชันษา ๒๐ ปีีเที่่านนั
ภาพที่ ๔ เจ้าฟ้ามหิดลฯ (องค์ที่สองจากซ้้าย) ได้รับโปรดเกล้าฯ ให้เข้ารับการศึกษาโรงเรียนนายร้อยทหารบก ต่อด้วยโรงเรียนนายเรือ ประเทศเยอรมนี ด้วยพระชันษา ๒๐ ปี
นาวิกศาสตร์ 10 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


จอมื่พัลิเรั่อ ฟอน เที่่ยรั์ปีิที่ซึ่์ เสนาบด้่กรัะที่รัวงที่หารัเรั่อ ผ่้้ซึ่่งได้้รัับมื่อบหมื่ายจากพัรัะเจ้าไกเซึ่อรั์ได้้กําาหนด้ แผ่นการัฝ่ึกหัด้ศก่ษาขีองพัรัะองค์โด้ยเมื่่อจบหลิักส้ต้รันายที่หารัที่โ่รังเรั่ยนนายเรั่อแลิว้กใ็หพั้รัะองคเ์ขีา้รัับการัศ่กษา เพัิมื่เต้ิมื่ในวิชาการัต้อรั์ปีิโด้แลิะปีืนใหญ่ จากนันก็ให้ลิงฝ่ึกปีฏิิบัต้ิงานบนเรั่อปีรัะจัญบานหรั่อเรั่อลิาด้ต้รัะเวนหนักขีอง “กองเรัอ่ ที่ะเลิลิก่ ” (Hochsee Flotte) อก่ ๒ ลิําา เปีน็ อนั เสรัจ็ สนิ สมื่บรั้ ณ์ แต้ใ่ นรัะหวา่ งที่พั่ รัะองคก์ ําาลิงั ศก่ ษาวชิ าปีนื ใหญ่ อย้่ที่่เมื่่องซึ่อนเด้อรับ์ ้รั์ก (Sonderburg) ใน ค.ศ. ๑๙๑๔ ปีรัะเที่ศเยอรัมื่น่ก็ได้้เขี้าส้่สภาวะสงครัามื่โลิกครัังที่่ ๑ โด้ยที่่ ปีรัะเที่ศสยามื่ในขีณะนันได้้ปีรัะกาศวางต้ัวเปี็นกลิาง พัรัะองค์จ่งต้้องเสด้็จฯ กลิับค่นพัรัะนครัก่อนกําาหนด้ ในขีณะที่่ เพั่อนรั่วมื่รัุ่นขีองพัรัะองค์ที่ังหมื่ด้ก็ได้้เขี้ารั่วมื่รับในสงครัามื่โลิกครัังที่่ ๑ ต้่อเน่องไปีจนถ่งครัังที่่ ๒ ในเวลิา ๒๐ ปีีต้่อมื่า แลิะได้้พัลิ่ช่พัเพั่อปีิตุ้ภ้มื่ิเปี็นจําานวนมื่าก ซึ่่งหน่งในบรัรัด้าเพั่อนรั่วมื่รัุ่นขีองพัรัะองค์ ที่่ได้้สรั้างว่รักรัรัมื่รัะด้ับต้ําานาน ขีองโลิกในช่วงต้้นสงครัามื่โลิกครัังที่่ ๒ (ธ์ันวาคมื่ ค.ศ. ๑๙๓๙) ก็ค่อ นาวาเอก ฮัันส์ ลิางสด้อรั์ฟ (Hans Langsdorff) ผ่้้บังคับการัเรั่อปีรัะจัญบานกรัะเปี๋า Admiral Graf Spee ในการัรับที่างเรั่อที่่ปีากแมื่่นําาเพัลิที่ (Seabattle of River Plate) ปีรัะเที่ศอุรัุกวัย ที่ว่ปีอเมื่รัิกาใต้้ ในวันที่่ ๑๓ ธ์ันวาคมื่ ค.ศ. ๑๙๓๙ (พั.ศ. ๒๔๘๒)
ภาพที่ ๕ ลายพระหัตถ์ของพระเจ้าไกเซ้อร์วิลเฮล์มที่ ๒ แห่งเยอรมนี โปรดเกล้าฯ ให้ เจ้าฟ้ามหิดลฯ แห่งราชอาณาจักรสยาม ซ้่ึงสาเร็จ การศึกษาจากโรงเรียนนายร้อยทหารบกแล้ว ย้ายไปเข้ารับการศึกษา ต่อที่โรงเรียนนายเรือเยอรมนี ด้วยยศนายเรือตรี โดยมีจอมพลเรือ ฟอน เทียร์ปิตซ้์ เสนาบดีกระทรวงทหารเรือเป็นผู้ลงนามรับราชโองการ
ภาพที่ ๖ เจ้าฟ้ามหิดลแห่งสยามในเครื่องแบบเต็มยศนายเรือตรี แห่งจักรพรรดินาวีเยอรมัน ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย (คาบรรยายในภาพ: “เจ้าฟ้ามหิดลแห่งสยาม” ได้รับโปรดเกล้าฯ ให้เข้าศึกษาที่โรงเรียนนายเรือท่ีมูร์วิก โดยทรงเป็นนายเรือตรีที่ อายุน้อยที่สุดในจักรพรรดินาวีเยอรมัน)
นายเรั่อโที่ สมื่เด้็จเจ้าฟ้ามื่หิด้ลิอดุ้ลิยเด้ช ที่รังเขี้ารัับรัาชการัในกรัะที่รัวงที่หารัเรั่อ ต้ังแต้่วันที่่ ๒ เมื่ษายน พั.ศ. ๒๔๕๘ (ค.ศ. ๑๙๑๕) โด้ยพัรัะองค์มื่่พัรัะปีรัะสงค์ที่่จะลิงปีฏิิบัต้ิหน้าที่่ในเรั่อต้อรั์ปีิโด้ เพั่อจะได้้ “ออกที่ะเลิ” เช่นเด้่ยวกับนายที่หารัที่่จบใหมื่่ที่ัวไปี แต้่กรัะที่รัวงที่หารัเรั่อเห็นว่าไมื่่สมื่ควรั จ่งได้้จัด้ให้พัรัะองค์ ไปีรับั รัาชการัในกรัมื่เสนาธ์กิ ารัที่หารัเรัอ่ แลิะต้อ่ มื่ากไ็ ด้ย้ า้ ยไปีเปีน็ อาจารัยใ์ นกรัมื่ยทีุ่ ธ์ศก่ ษาที่หารัเรัอ่ ต้งั แต้่ ๙ สงิ หาคมื่ พั.ศ. ๒๔๕๘ (ค.ศ. ๑๙๑๕)
นาวิกศาสตร์ 11 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


ภาพที่ ๗ เรือดาน้าชุด “มัจฉานุ” จานวน ๔ ลา เรือดาน้าชายฝ่งจานวน ๔ ลา ของกองทัพเรือไทย สร้างในประเทศญี่ปนุ่ ตามข้อเสนอแนะของเจ้าฟ้ามหิดลฯ ในหลายปีต่อมา
ถง่ แมื่ว้ า่ พัรัะปีรัะสงคใ์ นการัขีอออกปีฏิบิ ต้ั รัิ าชการัที่ะเลิจะไมื่ไ่ ด้รั้ บั การัอนมืุ่ ต้ั ิ แต้พั่ รัะองคก์ ย็ งั ไมื่ลิ่ ด้ลิะความื่มื่งุ่ มื่นั ในการันําาเอาวที่ิ ยาการัที่พั่ รัะองคไ์ ด้ที่้ รังศก่ ษาเรัย่ นรัจ้้ ากกองที่พัั เรัอ่ เยอรัมื่นั มื่านําาเสนอเพัอ่ เปีน็ แนวที่างในการัพัฒั นา กองที่พัั เรัอ่ ขีองปีรัะเที่ศสยามื่ โด้ยพัรัะองคไ์ ด้รั้ วบรัวมื่ขีอ้ มื่ลิ้ เกย่ วกบั สภาพัสมื่ทีุ่ รัศาสต้รัขี์ องอา่ วไที่ย อก่ ที่งั ยงั ได้เ้ สด้จ็ ฯ ไปีที่ําาการัสําารัวจด้้วยพัรัะองค์เองด้้วย แลิ้วจัด้ที่ําารัายงานเสนอต้่อผ่้้บังคับบัญชาโด้ยต้รัง ค่อ เสนาธ์ิการัที่หารัเรั่อ ด้ว้ ยความื่เหน็ แลิะขีอ้ เสนอแนะวา่ สภาพัที่างภมื่้ ศิ าสต้รัขี์ องอา่ วไที่ยนนั เรัอ่ ด้ําานําาขีนาด้เลิก็ สามื่ารัถปีฏิิบต้ั งิ านได้้ แลิะ จะเปีน็ กําาลิงั ปีอ้ งกนั ที่ด้่ ที่่ ส่ ดุ้ โด้ยในขีนั แรักควรัสรัา้ งเรัอ่ ด้ําานําาขีนาด้เลิก็ เพัอ่ ปีอ้ งกนั พัน่ ที่ภ่ ายในกอ่ น แลิว้ จง่ คอ่ ยขียาย ขีนาด้ออกไปีปีฏิิบัต้ิการันอกอ่าว เมื่่อสภาพังบปีรัะมื่าณอําานวยให้
นอกจากนันพัรัะองค์ยังได้้ที่รังออกแบบโครังสรั้างกําาลิังที่างเรั่อ (Flottenbauplan) ขีองกองที่ัพัเรั่อสยามื่ ในอนาคต้ โด้ยใชโ้ ครังสรัา้ งขีองจกั รัพัรัรัด้นิ าวเ่ ยอรัมื่นั เปีน็ ต้น้ แบบ แต้ขี่ อ้ เสนอแนะขีองพัรัะองคไ์ มื่ไ่ ด้รั้ บั การัต้อบสนอง จากผ่บ้้ งั คบั บญั ชารัะด้บั สง้ (หมื่ายเหต้:ุ ในเรัอ่ งนผ่่ เ้้ ขีย่ นอนมืุ่ านวา่ ด้ว้ ยชนั ยศในรัะด้บั ลิา่ ง คอ่ นายเรัอ่ โที่ แลิะพัรัะวยั วฒุ ิ คอ่ ๒๕ ชนั ษา พัรัะองคจ์ ง่ ไมื่ส่ ามื่ารัถที่จ่ ะโนมื่้ นา้ วหรัอ่ สรัา้ งอที่ิ ธ์พัิ ลิที่างความื่คด้ิ เหนอ่ ขีา้ รัาชการัรัะด้บั สง้ ในกองที่พัั เรัอ่ ได้้ ปีรัะกอบกบั ผ่บ้้ งั คบั บญั ชาโด้ยต้รังขีองพัรัะองคไ์ ด้แ้ ก่ เสนาธ์กิ ารัที่หารัเรัอ่ ในสมื่ยั นนั คอ่ นายพัลิเรัอ่ โที่ พัรัะเจา้ นอ้ งยาเธ์อ กรัมื่หมื่่นสิงหวิกรัมื่เกรั่ยงไกรั เปี็นผ่้้สําาเรั็จการัศ่กษาวิชาการัที่หารัเรั่อจากรัาชนาว่อังกฤษ ซึ่่งมื่่หลิักนิยมื่การัสรั้าง กาํา ลิงั ที่างเรัอ่ ด้ว้ ยกองเรัอ่ ผ่วิ นาํา ขีนาด้ใหญ่ เพัอ่ ปีกปีอ้ งอาณานคิ มื่โพัน้ ที่ะเลิขีองต้นเปีน็ หลิกั เสนาธ์กิ ารัที่หารัเรัอ่ ในขีณะนนั จ่งไมื่่เห็นพั้องด้้วย....ผ่้้เขี่ยน)
เมื่อ่ เหน็ วา่ คงจะไมื่ส่ ามื่ารัถสรัา้ งปีรัะโยชนใ์ หแ้ กรั่ าชนาวส่ ยามื่ได้มื่้ ากกวา่ นแ่ ลิว้ จง่ ที่รัง “ที่อ้ พัรัะที่ยั ” แลิะขีอลิาออก จากรัาชการัที่หารัเรัอ่ ต้งั แต้ว่ นั ที่่ ๒๐ มื่กรัาคมื่ พั.ศ. ๒๔๕๙ รัวมื่เวลิารับั รัาชการัที่หารัเรัอ่ แค่ ๙ เด้อ่ น กบั ๑๘ วนั เที่า่ นนั หลิงั จากนนั พัรัะองคก์ ไ็ ด้เ้ ปีลิย่ นไปีศก่ ษาวชิ าการัแพัที่ยที่์ มื่่ หาวที่ิ ยาลิยั ฮัาเวรัิ ด้์ รัฐั แมื่สซึ่าชเ้ ซึ่ต้ส์ ปีรัะเที่ศสหรัฐั อเมื่รักิ า จนสําาเรัจ็ การัศก่ ษากลิบั มื่าพัฒั นากจิ การัแพัที่ยขี์ องปีรัะเที่ศสยามื่ใหเ้ จรัญิ กา้ วหนา้ แลิะได้รั้ บั การัเที่ด้ิ พัรัะเกย่ รัต้ใิ หเ้ ปีน็ “พัรัะบิด้าแห่งการัแพัที่ย์ขีองปีรัะเที่ศไที่ย” ในเวลิาต้่อมื่า
นาวิกศาสตร์ 12 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


หลิังจากการัลิาออกจากกองที่ัพัเรั่อขีอง นายเรั่อโที่ สมื่เด้็จเจ้าฟ้ามื่หิด้ลิอดุ้ลิยเด้ช ในต้้น ค.ศ. ๑๙๑๖ ซึ่่งเปี็น ช่วงวิกฤต้การัณ์สงครัามื่โลิกครัังที่่ ๑ ต้่อเน่องไปีถ่งสงครัามื่โลิกครัังที่่ ๒ (รัะหว่าง ค.ศ. ๑๙๓๙-๑๙๔๕) ที่ําาให้ การัปีฏิิสัมื่พัันธ์์รัะหว่างรัาชนาว่ไที่ย แลิะกองที่ัพัเรั่อเยอรัมื่น่ ขีาด้ช่วงไปีเปี็นเวลิารั่วมื่ ๔๐ ปีี จนกรัะที่ังเมื่่อพัรัะโอรัส พัรัะองคเ์ ลิก็ ขีองสมื่เด้จ็ เจา้ ฟา้ มื่หด้ิ ลิฯ คอ่ สมื่เด้จ็ พัรัะเจา้ อยห่้ วั ภมื่้ พัิ ลิอด้ลิุ ยเด้ช ได้เ้ สด้จ็ ฯ ขีน่ ครัองรัาชยฯ์ เปีน็ พัรัะมื่หากษต้ั รัยิ ์ แห่งปีรัะเที่ศไที่ย รััชกาลิที่่ ๙ แห่งรัาชวงศ์จักรั่ แลิะพัรัะองค์ได้้เสด้็จฯ เย่อนปีรัะเที่ศเยอรัมื่น่อย่างเปี็นที่างการั ใน พั.ศ. ๒๕๐๓ (ค.ศ. ๑๙๖๐) ซึ่ง่ กจิ การัที่พั่ รัะองคที่์ รังสนพัรัะที่ยั เปีน็ พัเิ ศษกค็ อ่ การัสรัา้ งเรัอ่ รับขีนาด้เลิก็ คอ่ เรัอ่ ยนต้เ์ รัว็ โจมื่ต้ขี่ องอเ้่ รัอ่ บรัษิ ที่ั ลิอ่ เซึ่น วาฟที่์ (Luersen Werft) แหง่ เมื่อ่ งเบรัเมื่น ซึ่ง่ หลิงั จากนนั พัรัะองคก์ ไ็ ด้มื่้ พั่ รัะรัาชด้ําารัเิ ปีน็ ขี้อความื่ว่า “กองที่ัพัเรั่อเรัาน่าจะต้่อเรั่อยนต้์รัักษาฝ่่งเช่นน่ได้้ เพั่อให้เกิด้ความื่ชําานาญ แลิะรั้้จักใช้เที่คนิคต้่าง ๆ อันจะปีรัะหยัด้มื่ากกว่าการัจัด้หาจากต้่างปีรัะเที่ศ”
ภาพที่ ๘ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช (รัชกาลที่ ๙) เสด็จไปชมกิจการของอู่เรือ บริษัท ลือเซ้น วาฟท์ (Luersen Werft) แห่งเมืองเบรเมน ประเทศเยอรมนี ใน พ.ศ. ๒๕๐๓ (ค.ศ. ๑๙๖๐) ในภาพ: ทรงสนพระทัยการต่อเรือยนต์เร็วตอร์ปิโด ของกองทัพเรือเยอรมันเป็นพิเศษ (จุดเริ่มต้นโครงการ “พึ่งตนเอง” ของกองทัพเรือไทย)
เพั่อต้อบสนองพัรัะรัาชด้ําารัิด้ังกลิ่าว กองที่ัพัเรั่อก็ได้้รัิเรัิมื่โครังการัต้่อเรั่อยนต้์รัักษาฝ่่งขี่นใช้เอง เรัิมื่ต้ังแต้่ การัออกแบบเรั่อโด้ยใช้เรั่อยนต้์เรั็วต้อรั์ปีิโด้ขีองอ้่ลิ่อเซึ่น วาฟที่์ เยอรัมื่น่เปี็นแนวที่าง แต้่ได้ปี้ รัับแต้่งให้เขี้ากับลิักษณะ ภารักิจ แลิะสภาพัแวด้ลิ้อมื่ขีองอ่าวไที่ย จนกรัะที่ังแบบแปีลินขีอง เรั่อ ต้.๙๑ อันเปี็นเรั่อต้้นแบบได้้พััฒนา แลิะ ปีรับั แต้ง่ เรัย่ บรัอ้ ยพัรัอ้ มื่สรัา้ ง ในการันพั่ รัะองคก์ ไ็ ด้เ้ สด้จ็ ฯ มื่าที่รังวางกรัะด้ก้ งเ้ รัอ่ ที่ก่ รัมื่อที่้่ หารัเรัอ่ ธ์นบรัุ ด้่ ว้ ยพัรัะองคเ์ อง เมื่่อวันที่่ ๑๒ กรักฎาคมื่ พั.ศ. ๒๕๑๐ (ค.ศ. ๑๙๖๗) รัวมื่ที่ังเปี็นปีรัะธ์านในพัิธ์่ปีลิ่อยเรั่อลิงนําาเมื่่อวันที่่ ๙ พัฤษภาคมื่ พั.ศ. ๒๕๑๑ (ค.ศ. ๑๙๖๘) ด้้วย แมื่้กรัะที่ังการันําาเรั่อออกแลิ่นที่ด้สอบในที่ะเลิครัังแรัก เมื่่อ ๒๐ สิงหาคมื่ ปีีเด้ย่ วกัน พัรัะองค์ก็ได้้เสด้็จฯ ไปีที่อด้พัรัะเนต้รัอย่างใกลิ้ชิด้ กับได้้พัรัะรัาชที่านคําาแนะนําาเก่ยวกับปีรัะสิที่ธ์ิภาพัขีองเรั่อแก่ เจ้ากรัมื่อ้่ที่หารัเรั่อ แลิะเจ้าหน้าที่่ที่่เก่ยวขี้องด้้วย
กาลิเวลิาลิ่วงไปี ๖๐ ปีี นับต้ังแต้่เมื่่อครัังที่่พัรัะองค์ได้้เสด้็จฯ ไปีที่อด้พัรัะเนต้รัการัสรั้างเรั่อยนต้์เรั็วต้อรั์ปีิโด้ ที่อ่ เ้่ รัอ่ บรัษิ ที่ั ลิอ่ เซึ่น วาฟที่์ แลิะมื่พั่ รัะรัาชด้ําารัเิ ปีน็ ปีฐมื่บที่ กองที่พัั เรัอ่ กไ็ ด้ที่้ ยอยสรัา้ งเรัอ่ ต้รัวจการัณรั์ กั ษาฝ่ง่ ชดุ้ ต้.๙๑
นาวิกศาสตร์ 13 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


เปี็นจําานวนที่ังสิน ๙ ลิําา (ต้.๙๑-ต้.๙๙) แลิะในวโรักาสเฉลิิมื่พัรัะเก่ยรัต้ิ ๘๐ พัรัรัษา กองที่พัั เรั่อก็ได้้พััฒนาแลิะขียาย แบบเรั่อ ต้.ชุด้เด้ิมื่ ให้ใหญขี่ ่นเปี็นเรั่อต้รัวจการัณ์ใกลิ้ฝ่่ง ชุด้ เรั่อ ต้.๙๙๑ อ่ก ๓ ลิําา (ต้.๙๙๑-ต้.๙๙๓) โด้ยพัรัะองค์ก็ได้้ เสด้็จมื่าปีรัะกอบพัิธ์่วางกรัะด้้กงเ้ รั่อ ต้.๙๙๑ ในวันที่่ ๙ กันยายน พั.ศ. ๒๕๔๘ (ค.ศ. ๒๐๐๕) แลิะปีลิ่อยเรั่อลิงนําา เมื่่อวันที่่ ๓๐ เมื่ษายน พั.ศ. ๒๕๕๐ (ค.ศ. ๒๐๐๗) เช่นเด้่ยวกัน
ภาพที่ ๙ เรือตรวจการณ์ความเร็วสูง ชุด ต.๙๑ ลาแรก ทกี่ องทัพเรือได้สร้างขึ้นตามพระราชดาริก็สร้างสาเร็จใน ๗ ปีต่อมา โดยได้ทรงเสด็จมาเป็นประธานในพธิีปล่อยเรือลงน้าเมอื่ ๙พฤษภาคมพ.ศ.๒๕๑๑(ค.ศ.๑๙๖๘)
ด้้วยพัรัะรัาชด้ําารัิในการัสรั้างเรั่อรัักษาฝ่่งขีนาด้เลิ็กขี่นใช้เองในครัังนัน ปี่จจุบันกองที่ัพัเรั่อก็ได้้ขียาย ขี่ด้ความื่สามื่ารัถในการัสรั้างเรั่อที่่ใหญ่ขี่น เปี็นเรั่อต้รัวจการัณ์ไกลิฝ่่ง (Offshore Patrol Vessel : OPV) ที่่สามื่ารัถ ปีฏิิบัต้ิการัได้้ในที่ะเลิลิก่ ขีนาด้ ๒,๐๐๐ ต้ัน อ่ก ๒ ลิําา ค่อ เรั่อหลิวงกรัะบ่ แลิะเรั่อหลิวงปีรัะจวบค่รั่ขีันธ์์ นับเปี็น การัสนองพัรัะรัาโชบายในการั “พัง่ ต้นเอง” อนั ได้ช้ ว่ ยปีรัะหยด้ั งบปีรัะมื่าณในการัสงั ต้อ่ จากต้า่ งปีรัะเที่ศได้เ้ ปีน็ จาํา นวนมื่าก
อน่ง สําาหรัับบรัิษัที่ ลิ่อเซึ่น วาฟที่์ แห่งเมื่่องเบรัเมื่นนัน นอกจากจะได้้ถวายการัต้้อนรัับพัรัะบาที่สมื่เด้็จ พัรัะเจ้าอย้่หัวภ้มื่ิพัลิอดุ้ลิยเด้ช ในการัเสด้็จฯ ที่อด้พัรัะเนต้รัการัสรั้างเรั่อยนต้์เรั็วต้อรั์ปีิโด้ต้ามื่ที่่ได้้กลิ่าวขี้างต้้นแลิ้ว บรัษิ ที่ั นก่ ย็ งั เปีน็ คส้่ ญั ญากบั กองที่พัั เรัอ่ ไที่ยในการัสงั สรัา้ งเรัอ่ สําารัวจอทีุ่ กศาสต้รั์ คอ่ “เรัอ่ หลิวงจนั ที่รั” เพัอ่ ใชใ้ นกจิ การั สําารัวจเกบ็ ขีอ้ มื่ลิ้ สําาหรับั สรัา้ งแผ่นที่เ่ ด้นิ เรัอ่ ในที่ะเลิ รัวมื่ที่งั ภารักจิ พัเิ ศษ คอ่ ใชเ้ ปีน็ พัรัะรัาชพัาหนะในการัเสด้จ็ ปีรัะพัาส ที่างที่ะเลิ ขีองพัรัะบาที่สมื่เด้็จพัรัะเจ้าอย้่หัว ต้ลิอด้จนพัรัะบรัมื่วงศานุวงศ์ด้้วย
ภาพที่ ๑๐ เรือหลวงจันทร ได้รับการออกแบบและ สร้างโดยอู่เรือบริษัท ลือเซ้น วาฟท์ ให้เป็น เรือสารวจสมุทรศาสตร์ และเรือพระที่นงั่ ป่จจุบันมีอายุ ๖๐ ปีแล้ว แต่ยังสามารถ ใช้งานได้อย่างคุ้มค่ามาก
นาวิกศาสตร์ 14 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


บรัษิ ที่ั ลิอ่ เซึ่น วาฟที่์ ได้ส้ ง่ มื่อบเรัอ่ หลิวงจนั ที่รัใหก้ องที่พัั เรัอ่ แลิะได้ขี้ น่ รัะวางปีรัะจําาการั เมื่อ่ วนั ที่่ ๓๐ พัฤษภาคมื่ พั.ศ. ๒๕๐๔ (ค.ศ. ๑๙๖๑) เมื่อ่ เด้นิ ที่างกลิบั ถง่ ปีรัะเที่ศไที่ยแลิว้ เรัอ่ หลิวงจนั ที่รักไ็ ด้อ้ อกปีฏิบิ ต้ั ภิ ารักจิ สําารัวจแผ่นที่ที่่ ะเลิ อย่างต้่อเน่อง ปีีลิะ ๑๒๐-๑๕๐ วัน คิด้เปี็นรัะยะที่างปีีลิะปีรัะมื่าณ ๑๐,๐๐๐ ไมื่ลิที่์ ะเลิ จนกรัะที่ังมื่่อายุครับ ๕๐ ปีี ใน พั.ศ. ๒๕๕๔ (ค.ศ. ๒๐๐๑) รัวมื่ที่ังได้ปี้ ฏิิบัต้ิภารักิจพัิเศษเปี็นเรั่อพัรัะรัาชพัาหนะที่างที่ะเลิ รัวมื่ที่ังสิน ๑๖ ครััง จนปีจ่ จุบนั แมื่จ้ ะมื่อ่ ายใุ ชง้ านเกอ่ บ ๖๐ ปีแี ลิว้ ก็ยงั สามื่ารัถด้าํา รังสมื่รัรัถนะในการัปีฏิบิ ัต้ภิ ารักจิ การัสาํา รัวจอทีุ่ กศาสต้รั์ ได้้อย่างคุ้มื่ค่าเปี็นอย่างมื่าก
นอกจากเรัอ่ หลิวงจนั ที่รัแลิว้ บรัษิ ที่ั ลิอ่ เซึ่น วาฟที่์ กย็ งั ได้รั้ บั การัวา่ จา้ งสรัา้ งเรัอ่ ลิา่ ที่ําาลิายที่นุ่ รัะเบด้ิ (Minenjaeger) จากกองที่พัั เรั่อไที่ยจําานวน๒ลิําาในพั.ศ.๒๕๓๐(ค.ศ.๑๙๘๗)ค่อเรั่อหลิวงบางรัะจันแลิะเรั่อหลิวงหนองสาหรั่าย ซึ่่งเรั่อที่งั สองลิําาก็ยังได้้ใช้รัาชการัอย่างมื่่ปีรัะสิที่ธ์ิภาพัจนถ่งปี่จจุบัน
หลิงั จากนนั ไมื่น่ าน ใน พั.ศ. ๒๕๓๔
(ค.ศ. ๑๙๙๑) กองที่ัพัเรั่อก็ต้้องพัลิาด้
โอกาสในการัสังต้่อเรั่อรับขีนาด้ใหญ่
จากปีรัะเที่ศเยอรัมื่น่ ค่อ เรั่อบรัรัทีุ่ก
เฮัลิิคอปีเต้อรั์ ขีนาด้เก่อบ ๘,๐๐๐ ต้ัน
จากอ่้ต้่อเรั่อบรัิษัที่ เบรัเมื่อรั์ ว้ลิคาน
(Bremer Vulkan) แห่งเมื่่องเบรัเมื่น
ซึ่่งกรัะบวนการัจัด้ซึ่่อได้้ด้ําาเนินการัมื่า
จนถ่งขีันต้อนสุด้ที่้ายค่อ การัลิงนามื่
ในสัญญาว่าจ้างอย่างเปี็นที่างการั
แต้่แลิ้วก็ได้้เกิด้การัเปีลิ่ยนแปีลิงที่าง
การัเมื่่องภายในปีรัะเที่ศไที่ย อันเปี็น
เง่อนไขีที่่ที่ําาให้รััฐบาลิเยอรัมื่น่ไมื่่
สามื่ารัถใหก้ ารัสนบั สนนุ การัซึ่่อ ขีายเรัอ่
ด้ังกลิ่าวได้้ กองที่ัพัเรั่อจ่งพัลิาด้โอกาส
ในการัได้ใ้ ชรั้ าชการัเรัอ่ บรัรัที่กุ เฮัลิคิ อปีเต้อรัที่์ ผ่่ ลิต้ิ จากปีรัะเที่ศเยอรัมื่น่ แลิะจําาเปีน็ ต้อ้ งเปีลิย่ นแผ่นไปีสรัา้ งเรัอ่ บรัรัที่กุ เครั่องบินขี่นลิงที่างด้ิงจากปีรัะเที่ศสเปีนเปี็นการัที่ด้แที่น
ความื่ผ่ิด้หวังครัังใหญ่ได้้เกิด้ขี่นอ่กครััง ใน พั.ศ. ๒๕๕๓ (ค.ศ. ๒๐๑๐) เมื่่อกองที่ัพัเรั่อเยอรัมื่ันได้้ปีรัะกาศ จะปีลิด้รัะวางเรั่อด้ําานําาชายฝ่่งรัุ่น 206A ที่ังหมื่ด้ เพั่อโยกย้ายกําาลิังพัลิปีรัะจําาเรั่อไปีลิงบรัรัจุในเรั่อด้ําานําารัุ่นใหมื่่ ค่อ รัุ่น 212A ที่่กําาลิังจะสรั้างแลิ้วเสรั็จ แลิ้วที่ะยอยเขี้าปีรัะจําาการัต้ามื่แผ่น ในขีณะที่่กองที่ัพัเรั่อไที่ยก็ได้้ว่างเว้น จากการัมื่่เรั่อด้ําานําาไว้ใช้รัาชการัมื่ารั่วมื่ ๗๐ ปีี นับต้ังแต้่เมื่่อเรั่อด้ําานําาชายฝ่่งจําานวน ๔ ลิําา ต้้องปีลิด้ปีรัะจําาการัลิง ภายหลิังสนิ สุด้สงครัามื่โลิกครัังที่่ ๒ ใน พั.ศ. ๒๔๙๔ (ค.ศ. ๑๙๕๑) ต้ังแต้่นันมื่ากองที่พัั เรั่อก็ได้้มื่่ความื่พัยายามื่เสนอ ความื่ต้้องการัจัด้หาเรั่อด้ําานําามื่าใช้รัาชการัหลิายครััง แต้่ก็ไมื่่ปีรัะสบความื่สําาเรั็จ ที่ังน่ เน่องจากปี่จจุบันเรั่อด้ําานําา มื่่รัาคาส้งมื่าก ปีรัะกอบกับปีรัะเที่ศยังมื่่ปี่ญหาด้้านเศรัษฐกิจอย้่อย่างต้่อเน่อง โครังการัจัด้หาเรั่อด้ําานําาที่่กองที่ัพัเรั่อ เสนอจ่งไมื่ไ่ ด้รั้ บั การัอนมืุ่ ัต้จิ ากรัฐั บาลิที่กุ ครังั ที่ผ่่ า่ นมื่า ด้งั นนั เมื่อ่ กองที่พัั เรั่อเยอรัมื่นั ปีรัะกาศปีลิด้รัะวางเรั่อรันุ่ 206A ในครัังนัน กองที่ัพัเรั่อไที่ยจ่งได้้เสนอความื่ต้้องการัจัด้ซึ่่อเรั่อด้ําานําาด้ังกลิ่าว จําานวน ๖ ลิําา ในรัาคามื่ิต้รัภาพัที่่นับว่า
นาวิกศาสตร์ 15 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕
ภาพที่ ๑๑ เรือล่าทาลายทุ่นระเบิดชุดบางระจัน จานวน ๒ ลา สร้างจากอเู่ รือ บริษัท ลือเซ้น วาฟท์ ใน พ.ศ. ๒๕๓๐ (ค.ศ. ๑๙๘๗) ตัวเรือทาด้วยไม้ ยังใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพในป่จจุบัน


ถก้ มื่าก ๆ แต้ใ่ นที่ส่ ดุ้ โครังการัด้งั กลิา่ วกไ็ มื่ส่ ามื่ารัถผ่า่ นการัเหน็ ชอบจากรัฐั บาลิไที่ยได้ภ้ ายในเวลิาที่ก่ องที่พัั เรัอ่ เยอรัมื่นั กําาหนด้ จนมื่่อันต้้องถ้กยกเลิิกไปีโด้ยปีรัิยาย กองที่ัพัเรั่อไที่ยจ่งพัลิาด้โอกาสได้้ใช้งานเรั่อด้ําานําามื่่อสองที่่มื่่คุณภาพัจาก กองที่ัพัเรั่อเยอรัมื่ัน ด้้วยเหตุ้ปี่จจัยด้้านการัเมื่่องภายในปีรัะเที่ศ
ภาพที่ ๑๒ เรือดาน้าชุด 206A จานวน ๖ ลา ที่กองทัพเรือเยอรมันได้ปลดระวางการใช้งาน และกองทัพเรือไทยติดต่อขอรับช่วงต่อ ด้วยราคามิตรภาพ แต่ก็มีอันต้องล้มเหลวในช่วงสุดท้ายของการตกลงทาสัญญาซ้ื้อขาย
อน่ง ภายใต้้สถานการัณ์ที่างการัเมื่่องภายในปีรัะเที่ศที่่ค่อนขี้างอ่อนไหวในปี่จจุบัน บวกกับขี้อจําากัด้ด้้าน งบปีรัะมื่าณในการัพัฒั นากองที่พัั ที่ําาใหปี้ รัะเมื่นิ ได้ว้ า่ ในอนาคต้โอกาสที่ก่ องที่พัั เรัอ่ ไที่ยจะสามื่ารัถจด้ั ซึ่อ่ เรัอ่ รับปีรัะเภที่ ต้า่ ง ๆ จากปีรัะเที่ศเยอรัมื่นมื่่ น่ อ้ ยมื่าก ด้งั นนั ปีฏิสิ มื่ั พันั ธ์รั์ ะหวา่ งปีรัะเที่ศที่งั สองในด้า้ นองคว์ ต้ั ถุ จง่ จะยงั คงด้ําารังอยไ้่ ด้้ ต้ามื่สภาพัอายุการัใช้งานขีองเรั่อที่ัง ๓ ลิําา ต้ามื่ที่่กลิ่าวขี้างต้้นเที่่านนั
อยา่ งไรักต้็ ามื่ สมื่ั พันั ธ์ภาพัที่ก่ องที่พัั เรัอ่ ขีองที่งั สองปีรัะเที่ศได้มื่้ ต้่ อ่ กนั เปีน็ เวลิามื่ากกวา่ ๑๐๐ ปีี แลิะยงั คงด้ําารังอย้่ อยา่ งยงั ยน่ ต้อ่ ไปีกค็ อ่ “สัมั พันั ธภาพัดา้ นองค์บ์ ค์ุ ค์ล” โด้ยเฉพัาะในหมื่น้่ ายที่หารัเรัอ่ ไที่ยที่ส่ ําาเรัจ็ การัศก่ ษาจากโรังเรัย่ น นายเรั่อเฟลินสบ้รั์ก มื่่อรั์วิค (Flensburg Muerwik) กับเพั่อนรั่วมื่รัุ่นนายเรั่อเยอรัมื่ัน โด้ยมื่่จุด้เรัิมื่ต้้นที่่เจ้าฟ้ามื่หด้ิ ลิ แห่งรัาชอาณาจักรัสยามื่ (Prinz Mahidol von Siam) ที่่ได้ที่้ รังเขี้ารัับการัศ่กษาในรันุ่ ค.ศ. ๑๙๑๒ (พั.ศ. ๒๔๕๔) แต้เ่ นอ่ งจากหลิงั จากนนั ปีรัะเที่ศเยอรัมื่นไ่ ด้เ้ ขีา้ สส่้ งครัามื่โลิกครังั ที่่ ๑ พัรัะองคต้์ อ้ งเสด้จ็ กลิบั ปีรัะเที่ศสยามื่กอ่ นกาํา หนด้ จ่งที่ําาให้การัจัด้ส่งนายที่หารัไปีศ่กษาต้้องขีาด้ช่วงไปีด้้วย
การัขีาด้ช่วง กินเวลิายาวไปีจนถ่งหลิังสงครัามื่โลิกครัังที่่ ๒ ต้รัาบเมื่่อปีรัะเที่ศเยอรัมื่นไ่ ด้้จัด้ต้งั กองที่ัพัเรั่อขี่นใหมื่่ แลิะที่ังสองปีรัะเที่ศได้้สถาปีนาความื่สัมื่พัันธ์์ที่างการัที่้ต้เปี็นที่่มื่ันคงแลิ้ว กองที่ัพัเรั่อไที่ยก็ได้้รัับโอกาสจัด้ส่งนักเรั่ยน นายเรั่อจําานวน ๒ นาย ไปีเขี้ารัับการัศ่กษาที่่โรังเรั่ยนนายเรั่อเยอรัมื่ันอ่กครััง ใน ค.ศ. ๑๙๖๓ (Crew 63) จากนัน กไ็ ด้รั้ บั ที่น่ งั การัศก่ ษาอยา่ งต้อ่ เนอ่ งปีลิี ะ ๑-๒ นาย มื่าโด้ยต้ลิอด้ จนถง่ ปีจ่ จบุ นั มื่น่ ายที่หารัเรัอ่ ไที่ยที่เ่ ปีน็ ศษิ ยเ์ กา่ โรังเรัย่ น นายเรั่อเยอรัมื่ัน (MSM) รัวมื่ที่งั สิน ๗๕ นาย แลิ้ว
สัรัุปี สัมื่พัันธ์ภาพั เยอรัมื่ัน-ไที่ย ในบรัิบที่ขีองกิจการัที่หารัเรั่อ มื่่จุด้เรัิมื่ต้้นอย่างเปี็นที่างการั ใน ค.ศ. ๑๙๑๒ เมื่อ่ สมื่เด้จ็ พัรัะจกั รัพัรัรัด้วิ ลิิ เฮัลิมื่์ ที่่ ๒ ได้โ้ ปีรัด้เกลิา้ ฯ ให้ เจา้ ฟา้ มื่หด้ิ ลิแหง่ สยามื่ (ซึ่ง่ เปีน็ พัรัะอยั กาขีองพัรัะบาที่สมื่เด้จ็ พัรัะเจ้าอย้่หัวองค์ปี่จจุบัน) ไปีเขี้ารัับการัศ่กษาที่่โรังเรั่ยนนายเรั่อขีองจักรัพัรัรัด้ินาว่เยอรัมื่ัน โด้ยพัรัะองค์เปี็นรัุ่นที่่ ๓ (Crew 1912) ขีองสถาบันแห่งน่ พัรั้อมื่กับเพั่อนนายที่หารัเรั่อเยอรัมื่ันอ่ก ๒๔๕ คน
นาวิกศาสตร์ 16 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


การัอนุเครัาะห์ด้้านการัศ่กษาวิชาการัที่หารัเรั่อขีองปีรัะเที่ศเยอรัมื่น่แก่รัาชนาว่ไที่ย มื่่อันต้้องขีาด้ช่วงไปี ด้้วยผ่ลิกรัะที่บจากสงครัามื่โลิกครัังที่่ ๑ ต้่อเน่องไปีจนหลิังการัสินสุด้ขีองสงครัามื่โลิกครัังที่่ ๒ จนได้้เรัิมื่ต้้นอ่กครััง ใ น ค . ศ . ๑ ๙ ๖ ๓ ( พั . ศ . ๒ ๕ ๐ ๖ ) ด้ ว้ ย ก า รั ส น บั ส น นุ ที่ ศ่ ก่ ษ า ใ น โ รั ง เ รั ย่ น น า ย เ รั อ่ เ ย อ รั มื่ นั ใ ห แ้ ก น่ า ย ที่ ห า รั เ รั อ่ ไ ที่ ย แ บ บ ใ ห เ้ ปี ลิ า่ ปีีลิะ ๑-๒ นาย อย่างต้่อเน่อง อันได้้ช่วยรัักษาสัมื่พัันธ์ภาพัอันด้่รัะหว่างกองที่ัพัเรั่อที่ังสองปีรัะเที่ศ ซึ่่งได้้รัิเรัิมื่ไว้ ด้้วยมื่ิต้รัภาพัอันแนบแน่น รัะหว่างพัรัะปีรัะมืุ่ขีขีองที่ังสองปีรัะเที่ศ เมื่่อกว่า ๑๐๐ ปีีที่่แลิ้วนันเอง
พัลิเรั่อเอก สามื่ารัถ จําาปีีรััต้น์ ขี้ารัาชการับําานาญ/ศิษย์เก่าโรังเรั่ยนนายเรั่อเยอรัมื่ัน รัุ่น Crew 70
แหลิ่งขี้อมื่้ลิอ้างอิง
๑. หนังส่อ “ไกลิบ้าน” พัรัะรัาชนิพันธ์์ในพัรัะบาที่สมื่เด้็จพัรัะจุลิจอมื่เกลิ้าเจ้าอย้่หัว รััชกาลิที่่ ๕
๒.หนังส่อ “เจ้าฟ้าที่หารัเรั่อ” พัรัะนิพันธ์์ในสมื่เด้็จพัรัะเจ้าพั่นางเธ์อ เจ้าฟ้ากัลิยาณิวัฒนา กรัมื่หลิวงนรัาธ์ิวาส
รัาชนครัินที่รั์
๓. หนังส่อ ๑๕๐ ปีี ความื่สัมื่พัันธ์์ ไที่ย-เยอรัมื่ัน โด้ย พัรัสรัรัค์ วัฒนางก้รั
๔. กรัมื่อุที่กศาสต้รั์ กองที่ัพัเรั่อ
๕. กองเรั่อทีุ่่นรัะเบิด้ กองเรั่อยุที่ธ์การั กองที่ัพัเรั่อ
๖. ที่ําาเน่ยบรัุ่น นายที่หารัเรั่อไที่ยที่่สําาเรั็จการัศ่กษาจากโรังเรั่ยนนายเรั่อเยอรัมื่ัน เฟลินสบ้รั์ก มื่่อรั์วิค
นาวิกศาสตร์ 17 ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


การศึึกษาเก่ยวกับยุทธวิธ่และหลักการสงครามทางเรือ ประกอบด้้วยการศึึกษาควบค่กันระหวางการศึึกษา ทางทฤษฎี่ กับการศึึกษาตััวอยางทางประวัตัิศึาสตัร์และเหตัุการณ์์ท่เกิด้ขึ้ึนจริง อยางไรก็ด้่ สงครามทางเรือสมัยใหม มตั่ วั อยา งเหตักุ ารณ์ท์ ห่ าได้ย้ ากเนอื งจากการรบทางเรอื เกด้ิ ขึ้นึ ไมบ อ ยครงั และการรวบรวมขึ้อ้ มล่ เมอื เกด้ิ การรบทางเรอื ขึ้นึ ก็เป็นสิงท่ทําาได้้ยาก สงผลให้การศึึกษาตััวอยา งเหตัุการณ์์สงครามทางเรือมักไมสามารถเขึ้้าถึงขึ้้อม่ลหลักฐานปฐมภู่มิ (Primary Source) จากผ้่ท่เก่ยวขึ้้องกับเหตัุการณ์์โด้ยตัรง แตัเ ป็นการศึึกษาจากขึ้้อม่ลหลักฐานทุตัิยภู่มิ (Secondary Source)ท่เกิด้ขึ้นึ ภูายหลังจากเหตัุการณ์์สิน สดุ้ ไปแล้วหรือขึ้้อม่ลหลักฐานตัตัิยภู่มิ(TertiarySource)ท่นําาเอาขึ้้อม่ล หลักฐานทุตัิยภู่มิมาทําาการศึึกษาวิเคราะห์เพิ่ิมเตัิม ตััวอยางเช่น การศึึกษาการรบทางเรือในสงครามโลกครังท่ ๒ การรบทางเรอื ในสงครามยมคปิ ปร่ ์ และการรบทางเรอื ในสงครามหมเ่ กาะฟอลค์ แลนด้์ ซึ่งึ ถอื เปน็ การศึกึ ษาภูาคบงั คบั ในหลักส่ตัรตัา ง ๆ ขึ้องโรงเร่ยนนายทหารเรือช่ันตั้น และโรงเร่ยนเสนาธิการทหารเรือ
สงครามรัสเซึ่่ย-ย่เครน เป็นตััวอยางเหตัุการณ์์ท่ใกล้เค่ยงกับการรบเตั็มร่ปแบบมากท่สุด้ท่กําาลังด้ําาเนินตัอเนือง อย่ในปัจจุบัน (ถึงแม้วาฝ่่ายรัสเซึ่่ยจะปฏิิเสธวาไมใช่สงคราม แตัเป็น “ปฏิิบัตัิการทางทหารพิ่ิเศึษ”) ในขึ้ณ์ะท่ผ้่เขึ้่ยน เริมเขึ้่ยนบทความนก่ ําาลังเริมเขึ้้าส่เด้ือนท่ ๓ ขึ้องเหตัุการณ์์สงครามรัสเซึ่่ย-ย่เครน และยังไมเห็นแนวโน้มวาจะสินสุด้ สงครามในเร็ว ๆ น่ ซึ่ึงเทคโนโลย่การสือสารและสารสนเทศึสมัยใหมในปัจจุบันช่วยให้เราสามารถเขึ้้าถึงขึ้้อม่ล หลกั ฐานปฐมภูม่ จิ ากผท่้ อ่ ยใ่ นเหตักุ ารณ์์ หรอื ขึ้อ้ มล่ หลกั ฐานทตัุ ยิ ภูม่ ทิ ใ่ กลเ้ คย่ งกบั ช่ว งเวลาทเ่ หตักุ ารณ์น์ นั เกด้ิ ขึ้นึ นบั เปน็ เหตัุการณ์์นาสนใจและเป็นโอกาสอันด้่ท่จะได้้ทําาการศึึกษาเปร่ยบเท่ยบกับยุทธวิธ่และหลักการสงครามทางเรือ
18
ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕
นาวิกศาสตร์


การรบทางเรือในสงครามทางบก
จากขึ้้อม่ลในสือเปิด้ทัวไปเก่ยวกับสงครามรัสเซึ่่ย-ย่เครน ตัังแตัเด้ือนกุมภูาพิ่ันธ์ ๒๕๖๕ จะเห็นวาสวนใหญ่ เปน็ ขึ้อ้ มล่ เกย่ วกบั สถานการณ์ก์ ารรบทเ่ กด้ิ ขึ้นึ บนบก ตัวั อยา งเช่น แผนภูาพิ่สถานการณ์ร์ ายวนั ทจ่ ด้ั ทําาขึ้นึ โด้ยกระทรวง กลาโหมอังกฤษ และภูาพิ่ความเส่ยหายขึ้องทังฝ่ังรัสเซึ่่ยและฝ่ังย่เครนจากสือออนไลน์ตัาง ๆ นอกจากน่ยังม่ขึ้้อม่ล ปฐมภูม่ จิ ากทหารอาสาตัา งช่าตัทิ เ่ ขึ้า้ ไปช่ว ยรบในยเ่ ครนทแ่ ช่รภู์ าพิ่สถานการณ์จ์ รงิ ในสอื ทวตัิ เตัอร์ เช่น James Vasquez (https://twitter.com/jmvasquez1974) และ The Dirty Dozen (https://twitter.com/dirtydozeneira) ซึ่ึงนับเป็นปรากฏิการณ์์ใหมในโลกยุคขึ้้อม่ลขึ้าวสารท่เราสามารถตัิด้ตัามขึ้าวสถานการณ์์สงครามอยางใกล้ช่ิด้ จากผ้่ท่อย่ในเหตัุการณ์์จริง ยงิ กวาการตัิด้ตัามขึ้าวยุทธการ Shock and Awe จากสําานักขึ้าว CNN ในสมัยสงคราม อาวเปอร์เซึ่่ย (การตัิด้ตัามขึ้าวสารทางอินเทอร์เน็ตัควรพิ่ิจารณ์าแหลงขึ้าวท่นาเช่ือถือจากหลายแหลงและระมัด้ระวัง ขึ้าวปลอม)
ภาพที่่ ๑ แผนภาพของกระที่รวงกลาโหมอังกฤษ แสดงสถานการณ์์และกาํา ลังรบของรัสเซี่ยในยูเครนเม่อปลายเด่อนม่นาคม ๒๕๖๕
อยางไรก็ด้่ ขึ้้อม่ลขึ้าวสารและภูาพิ่สถานการณ์์ท่เผยแพิ่รในสือตัางๆ เป็นขึ้้อม่ลสถานการณ์์ท่เกิด้ขึ้ึนบนบก เกือบทังสิน เว้นแตัเพิ่่ยงขึ้้อม่ลเหตัุการณ์์ทางทะเลบางอยางท่เกิด้ขึ้ึนในบริเวณ์ใกล้ฝ่ัง เช่น เหตัุการณ์์ทหารย่เครน ท้าทายเรือรบรัสเซึ่่ยท่เขึ้้าไปยึด้เกาะ Snake Island และเหตัุการณ์์โจมตั่เรือยกพิ่ลขึ้ึนบกช่ัน Alligator ขึ้องรัสเซึ่่ย ท่ทาเรือเมือง Berdyansk รวมถึงเหตัุการณ์์เรือลาด้ตัระเวน Moskva ทถ่ ่กยิงจมด้้วยอาวุธปลอยนําาวิถ่ท่ยิงจากช่ายฝ่ัง ในขึ้ณ์ะทเ่ ราแทบไมม ขึ้่ อ้ มล่ ขึ้องสถานการณ์ใ์ นทะเลเลย เนอื งจากความยากขึ้องการตัด้ิ ตัามสถานการณ์ใ์ นทะเลทตั่ อ้ งใช่้ เครืองมือเฉพิ่าะทางมากกวา เช่น ภูาพิ่ถายด้าวเท่ยม การด้ักรับการสือสารระยะไกล และขึ้้อม่ลจากระบบแสด้งตัน อัตัโนมัตัิ หรือ Automatic Identification System (AIS) ขึ้องเรือในทะเล
19
ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕
นาวิกศาสตร์


จากการท่เราไมได้้รับขึ้้อม่ลขึ้าวสารด้้านสถานการณ์์ในทะเลอยางเพิ่่ยงพิ่อ ทําาให้หลายคนเขึ้้าใจวาสงคราม รสั เซึ่ย่ -ยเ่ ครนในครงั นเ่ ปน็ เพิ่ย่ งสงครามทางบก แตัจ ากการพิ่จิ ารณ์าสถานการณ์ส์ งครามในภูาพิ่ใหญ่จ ะพิ่บวา สงคราม รัสเซึ่่ย-ย่เครนยังคงม่ปัจจัยทางทะเลอยางม่นัยสําาคัญ่ ทงั ตัอแนวรบด้้านใตั้บริเวณ์แนวช่ายฝ่ังทะเลด้ําากับทะเลอะซึ่อฟ และตัอสถานการณ์์สงครามโด้ยรวม
ภาพที่่๒การโจมตี่ที่่าเร่อBerdyanskส่งผลให้เร่อยกพลข้นบกชั้นั Alligatorจม๑ลาํา
จากหลัักทฤษฎีีส่การปฏิิบัติิ
กับเร่อยกพลข้นบกชั้นั Ropuchaเสย่หาย๒ลาํา
บรรณ์สารหลกั นยิ มสงครามทางเรอื NavalDoctrinePublication1“NavalWarfare”ขึ้องกองทพิ่ั เรอื สหรฐั อเมรกิ า กลา วถงึ คณ์ุ ลกั ษณ์ะสําาคญ่ั ขึ้องกําาลงั ทางเรอื อาทิ ความคลอ งตัวั (Mobility) การปฏิบิ ตัั กิ ารโพิ่น้ ทะเล (Expeditionary) และการอย่ในพิ่ืนท่ได้้เป็นเวลานาน (Sustainability) ซึ่ึงคุณ์ลักษณ์ะเหลาน่ทําาให้กําาลังทางเรือสามารถปฏิิบัตัิการ ในสภูาพิ่แวด้ลอ้ มทางทะเลทม่ ค่ วามซึ่บั ซึ่อ้ นในพิ่นื ทห่ า งไกล แตัค วามสามารถในการเคลอื นทใ่ นพิ่นื ทป่ ฏิบิ ตัั กิ ารหา งไกล ขึ้องกาํา ลงั ทางเรอื กท็ าํา ใหเ้ ปน็ เรอื งยากในการรวบรวมและตัด้ิ ตัามขึ้อ้ มล่ ขึ้า วสารเกย่ วกบั สถานการณ์ท์ างทะเล ถงึ แมว้ า เทคโนโลย่การสือสารและสารสนเทศึในปัจจุบันจะม่ความก้าวหน้าไปมากก็ตัาม
BernardBrodieกลา วในหนงั สอื ALayman’sGuidetoNavalStrategyวา วตัั ถปุ ระสงคห์ ลกั ขึ้องการใช่ก้ ําาลงั ทางเรอื คอื การพิ่ยายามได้ม้ าซึ่งึ การครองทะเลั (Command of the Sea) หมายถงึ การมเ่ สรภู่ าพิ่อยา งสมบร่ ณ์ใ์ นการปฏิบิ ตัั กิ าร โด้ยท่ฝ่่ายศึัตัร่ไมสามารถขึ้ัด้ขึ้วางหรือปฏิิบัตัิการได้้เลย อยางไรก็ด้่ ในปัจจุบันเป็นท่ยอมรับกันวาการครองทะเล อยางสมบ่รณ์์ม่โอกาสเป็นไปได้้น้อยมาก และในทางปฏิิบัตัิจะม่ความเป็นไปได้้ในลักษณ์ะขึ้องการควบคุมทะเล (Sea Control) หมายถึง การม่เสร่ในการปฏิิบัตัิและการใช่้ประโยช่น์จากทะเลในพิ่ืนท่และห้วงเวลาหนึง โด้ยท่ฝ่่ายศึัตัร่ยังม่ โอกาสทจ่ ะปฏิบิ ตัั กิ ารได้อ้ ยา งจําากด้ั แนวคด้ิ ขึ้องการควบคมุ ทะเลมค่ วามแตักตัา งจากการยด้ึ ครองพิ่นื ทท่ างบก เนอื งจาก การยึด้ครองพิ่ืนท่ทางทะเลไมสามารถทําาได้้จริง แตัการควบคุมทะเล หมายถึง การสร้างสภูาวะทางทะเลให้เกิด้เสร่ ในการปฏิิบัตัิการในพิ่ืนท่และห้วงเวลาท่ตั้องการ
ทังน่ การได้้มาซึ่ึงการควบคุมทะเลไมได้้เป็นวัตัถุประสงค์สุด้ท้ายขึ้องการใช่้กําาลังทางเรือ แตัเป็นการนําาเสร่ ในการปฏิิบัตัิการในทะเลไปใช่้เพิ่ือให้เกิด้ประโยช่น์ตัอไป ตัามท่ Wayne Hughes กลาวในหนังสือ Fleet Tactics: Theory and Practice วา “The Seat of the Purpose is on the Land” หรือวัตัถุประสงค์หลัก (ขึ้องการปฏิิบัตัิ การทางเรอื ) อยบ่ นฝ่งั กลา วคอื การนําาเสรใ่ นการปฏิบิ ตัั ทิ ไ่ ด้จ้ ากการควบคมุ ทะเลไปใช่ป้ ระโยช่นท์ ส่ ง ผลตัอ สถานการณ์์ บนฝ่งั ซึ่ึงสามารถแบงออกได้้เป็น การปิด้อาวเพิ่ือตััด้เส้นทางการคมนาคมขึ้นสง ทางทะเลท่หลอ เล่ยงเศึรษฐกิจบนฝ่งั การยกพิ่ลขึ้ึนบกหรือการเคลือนกําาลังขึ้ึนส่ฝ่ัง และการโจมตั่ฝ่งั
20
ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕
นาวิกศาสตร์


การปฏิบิ ตัั กิ ารขึ้องฝ่า่ ยรสั เซึ่ย่ ในสงครามรสั เซึ่ย่ -ยเ่ ครน แสด้งใหเ้ หน็ ตัวั อยา งคลาสสกิ ขึ้องหลกั การสงครามทางเรอื ในการได้้มาซึ่ึงการควบคุมทะเล และการใช่้ประโยช่น์อยางเสร่ในการปฏิิบัตัิการทางทะเล ท่สงผลตัอสถานการณ์์ บนฝ่ัง โด้ยกําาลังทางเรือขึ้องรัสเซึ่่ยม่ความได้้เปร่ยบตัังแตัเมือรัสเซึ่่ยยึด้ครองไครเม่ยและฐานทัพิ่เรือ Sevastopol จากย่เครนเมือปี ๒๕๕๘ รวมถึงการยึด้ครองกําาลังทางเรือขึ้องย่เครนไปเกือบทังหมด้ เหลือเพิ่่ยงเรือฟริเกตั Hetman Sahaidachny กับเรือขึ้นาด้เล็กอืน ๆ ในขึ้ณ์ะท่รัสเซึ่่ยได้้เตัร่ยมการเสริมกําาลังทางเรือในทะเลด้ําาและทะเลอะซึ่อฟ จากกองเรือบอลตัิกและกองเรือภูาคเหนือตัังแตัตั้นปี ๒๕๖๕ ควบค่ไปกับการเสริมกําาลังทางบกประมาณ์ ๒ แสนนาย ตัามแนวช่ายแด้นรสั เซึ่ย่ -ยเ่ ครน ทําาใหก้ ําาลงั ทางเรอื ขึ้องรสั เซึ่ย่ สามารถควบคมุ ทะเลได้อ้ ยา งงา ยด้าย ซึ่งึ นบั ตังั แตัเ รมิ ตัน้ สงครามรัสเซึ่่ย-ย่เครน เมือปลายเด้ือนกุมภูาพิ่ันธ์ รัสเซึ่่ยได้้วางกําาลังทางเรือปิด้อาวบริเวณ์ทะเลด้ําาและทะเลอะซึ่อฟ รวมถงึ เมอื งทา สําาคญ่ั ขึ้องยเ่ ครน เช่น Odessa และ Mariupol เพิ่อื จําากด้ั การปฏิบิ ตัั กิ ารทางเรอื และตัด้ั เสน้ ทางคมนาคม ขึ้นสงทางทะเลขึ้องย่เครน ทําาให้การนําาเขึ้้า-สงออกถ่กตััด้ขึ้าด้ และการสนับสนุนตัาง ๆ จากตัางประเทศึตั้องทําาการ ลําาเล่ยงทางบกผานช่ายแด้นโปแลนด้์เทานัน
หลังจากท่รัสเซึ่่ยได้้มาซึ่ึงการควบคุมทะเลตัังแตัช่วงตั้นสงคราม ก็ได้้ด้ําาเนินการตัอในสวนขึ้องการเคลือนกําาลัง ขึ้นึ สฝ่่ งั เพิ่อื สนบั สนนุ การปฏิบิ ตัั กิ ารทางบก ซึ่งึ ถงึ แมว้ า รสั เซึ่ย่ จะสามารถทําาการควบคมุ ทะเลในบรเิ วณ์ทะเลด้ําาและทะเล อะซึ่อฟได้้ แตัปฏิิบัตัิการยกพิ่ลขึ้ึนบกในพิ่ืนท่ท่ม่การตัอตั้านทางบกยังคงเป็นเรืองท่ม่ความท้าทายเป็นอยางมาก และ กําาลังรบยกพิ่ลขึ้ึนบกขึ้องรัสเซึ่่ยม่ความเส่ยงท่จะถ่กโจมตั่ด้้วยอาวุธปลอยนําาวิถ่ตัอตั้านรถถังท่ฝ่่ายย่เครนนําามาใช่้ อยางได้้ผลในสงครามทางบก ทําาให้รัสเซึ่่ยเลือกท่จะใช่้การเคลือนกําาลังส่ฝ่ังผานทางทาเรือขึ้องเมืองทาท่ฝ่่ายรัสเซึ่่ย ยึด้ครองได้้เพิ่ือลด้ความเส่ยงขึ้องการปฏิิบัตัิการ อยางไรก็ด้่ การโจมตั่เรือยกพิ่ลขึ้ึนบกขึ้องรัสเซึ่่ยท่กําาลังขึ้นถายอาวุธ และยานเกราะลําาเลย่ งพิ่ลทท่ า เรอื เมอื ง Berdyansk สง ผลใหเ้ รอื ยกพิ่ลขึ้นึ บกช่นั Alligator จม ๑ ลําา กบั เรอื ยกพิ่ลขึ้นึ บก ช่ันRopuchaเส่ยหาย๒ลําาเมอื ๒๔ม่นาคม๒๕๖๕แสด้งให้เห็นวาการเคลือนกําาลังส่ฝ่ังผานทางทาเรือขึ้องเมืองทา ท่ถ่กยึด้ครองได้้ยังคงมค่ วามเส่ยงท่จะถก่ ตัอตั้าน
ในสวนขึ้องการโจมตั่ฝ่ัง ถึงแมว้ าในอด้่ตัสมัยยุคเรือใบจะม่คําากลาววา A Ship is a Fool to Fight a Fort หมายถงึ เรอื รบจะเป็นฝ่า่ ยเสย่ เปร่ยบตัอปอ้ มปราการทม่ ่การปอ้ งกนั แนน หนา ซึ่งึ เปน็ ขึ้อ้ เทจ็ จรงิ สาํา หรบั เรอื รบในสมยั ยุคเรือใบ แตัในสมัยปัจจุบันท่ม่การพิ่ัฒนาเทคโนโลย่ปืนใหญ่เรือและอาวุธปลอยนําาวิถ่โจมตั่ฝ่ังระยะไกลทําาให้เรือรบ ม่บทบาทในการโจมตั่ฝ่ังอยางได้้ผลมากยิงขึ้ึน ซึ่ึงนอกเหนือจากการปิด้อา วและการเคลือนกําาลังส่ฝ่ังแล้ว รัสเซึ่่ยยังได้้ ใช่้ประโยช่น์ขึ้องการควบคุมทะเลในการโจมตั่ฝ่ัง ทังในสวนขึ้องการสนับสนุนการยึด้ครองเมืองทาสําาคัญ่ขึ้องย่เครน เช่น เมืองทา Mariupol ในช่ายฝ่ังทะเลอะซึ่อฟ และในสวนขึ้องการยิงอาวุธปลอยนําาวิถ่โจมตั่ฝ่ังระยะไกล Kalibr จากเรอื ผวิ นาํา และเรอื ด้าํา นาํา ในทะเลด้าํา ตัอ เปา้ หมายทางบกอนื ๆ ลกึ เขึ้า้ ไปในฝ่งั ยเ่ ครน ซึ่งึ มห่ ลกั ฐานภูาพิ่ถา ยและคลปิ วด้ิ โ่ อ ขึ้องการยิงอาวุธปลอยนําาวิถ่ Kalibr จากทอยิง Vertical Launch System ขึ้องเรือผิวนําาท่คาด้วา จะเป็นเรือฟริเกตั ช่ัน Admiral Grigorovich ในเด้ือนม่นาคม ทงั น่ ในสวนขึ้องเรือด้าํา นาํา ช่ัน Kilo (Project 636.3) ขึ้องกองเรือทะเลด้ําา ถึงแม้วาจะไมม่หลักฐานภูาพิ่ถายขึ้องการยิงอาวุธปลอยนําาวิถ่โจมตั่ฝ่งั Kalibr จากใตัน้ ําา แตัก็ม่ภูาพิ่การโหลด้ลก่ อาวุธ ปลอ ยนําาวถิ ่เพิ่มิ เตัมิ ทฐ่ านทพิ่ั เรอื Sevastopol ทช่่ ว ยยนื ยนั วา เรอื ด้าํา นาํา ช่นั Kilo (Project 636.3) ขึ้องกองเรอื ทะเลด้าํา ม่สวนรวมในการยิงอาวุธปลอยโจมตั่ฝ่งั Kalibrตัอเป้าหมายในยเ่ครนด้้วยทังน่จากสงครามรัสเซึ่่ย-ย่เครนจะเห็นวา เรือด้ําานําาด้่เซึ่ล-ไฟฟ้ายังคงม่ขึ้้อจําากัด้ในการโจมตั่ฝ่ังด้้วยอาวุธปลอยนําาวิถ่ในสงครามหรือการปฏิิบัตัิการขึ้นาด้ใหญ่ เนืองจากม่จําานวนล่กอาวุธปลอยนําาวิถ่ท่จําากัด้ ทําาให้ตั้องใช่้เรือด้าํา นาํา จาํา นวนหลายลําา หรือตั้องกลับเขึ้้ารับการโหลด้ล่ก อาวุธปลอ ยนําาวิถ่เพิ่ิมเตัิมบอ ยครัง
21
ปีท่ี ๑๐๕ เล่มท่ี ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕
นาวิกศาสตร์


ภาพที่่ ๓ ภาพถ่ายเร่อดําานําาชั้ัน Kilo (Project 636.3) ที่ําาการโหลดอาวุธปล่อยนําาวิถ่ Kalibr เพิมเตีิม ที่่ฐานที่ัพเร่อ Sevastopol เม่อเด่อนม่นาคม ๒๕๖๕
การควบคุมทะเลัทมี ีการติอติ้าน (Disputed Sea Control) แลัะการปฏิิเสธการใช้้ทะเลั (Sea Denial)
ในกรณ์่ท่ไมสามารถได้้มาซึ่ึงการครองทะเลอยางสมบ่รณ์์ จะสงผลให้การควบคุมทะเลอาจม่การตัอตั้านจาก ฝ่่ายศึัตัร่ได้้ ไมวาจะเป็นการตัอตั้านด้้วยกําาลังทางเรือ หรือการตัอตั้านด้้วยกําาลังป้องกันฝ่ัง ซึ่ึงในสถานการณ์์การรบ ทางเรอื ทวั ไป การครองทะเลอยา งสมบร่ ณ์เ์ ปน็ สงิ ทเ่ ปน็ ไปได้ย้ าก แตัจ ะเปน็ ลกั ษณ์ะขึ้องการควบคมุ ทะเลัทมี กี ารติอ ติา้ น (Disputed Sea Control) มากกวา โด้ยฝ่่ายท่ม่กําาลังทางเรือเหนือกวามักได้้มาซึ่ึงการควบคุมทะเลในห้วงเวลา ท่ตั้องการในบริเวณ์ทะเลเปิด้หางฝ่ัง แตัมักม่การตัอตั้านจากฝ่่ายท่ม่กําาลังทางเรือด้้อยกวา ในบริเวณ์ใกลฝ่้ ังและช่ายฝ่ัง ในกรณ์่สงครามรัสเซึ่่ย-ย่เครน ถึงแม้วากองทัพิ่เรือย่เครนจะส่ญ่เส่ยกําาลังทางเรือสวนใหญ่ไป ตัังแตัเหตัุการณ์์รัสเซึ่่ย ยด้ึ ครองไครเมย่ เมอื ปี ๒๕๕๘ แตัร สั เซึ่ย่ กย็ งั ไมส ามารถได้ม้ าซึ่งึ การครองทะเลได้โ้ ด้ยสมบร่ ณ์์ เนอื งจากยงั มค่ วามพิ่ยายาม ตัอ ตัา้ นจากยเ่ ครน โด้ยเฉพิ่าะอยา งยงิ ในสว นขึ้องกาํา ลงั ปอ้ งกนั ฝ่งั ทม่ ก่ ารโจมตัก่ าํา ลงั ทางเรอื ขึ้องรสั เซึ่ย่ ด้ว้ ยจรวด้หลายลาํา กลอ้ ง โด้รนตัิด้อาวุธ และอาวุธปลอยนาํา วิถ่ ซึ่ึงหนึงในความส่ญ่เส่ยสาํา คัญ่ขึ้องกาํา ลังทางเรือรัสเซึ่่ย คือ กรณ์่เรือลาด้ตัระเวน Moskva ซึ่งึ เปน็ เรอื ธงขึ้องกองเรอื ทะเลด้ําาถก่ โจมตัด้่ ว้ ยอาวธุ ปลอ ยนําาวถิ ่ Neptune จากช่ายฝ่งั ยเ่ ครนจนกระทงั จมลง ในเวลาตัอ มา แสด้งใหเ้ หน็ ตัวั อยา งสําาคญ่ั วา การได้ม้ าซึ่งึ การควบคมุ ทะเลโด้ยสมบร่ ณ์ห์ รอื การครองทะเลเปน็ สงิ ทเ่ ปน็ ไป ได้้ยาก ตัราบใด้ท่ฝ่่ายศึัตัร่ยังม่ขึ้่ด้ความสามารถในการตัอ ตั้าน
อยางไรก็ด้่ การตัอตั้านขึ้องย่เครนยังไมถึงขึ้นั การปฏิิเสธการใช่้ทะเล (Sea Denial) โด้ยกําาลังทางเรือขึ้องรัสเซึ่่ย ยงั คงมเ่ สรใ่ นการปฏิบิ ตัั บิ รเิ วณ์ทะเลด้าํา และทะเลอะซึ่อฟในระด้บั หนงึ เพิ่ย่ งแตัตั อ้ งเพิ่มิ ความระมด้ั ระวงั ในการปฏิบิ ตัั กิ าร ใกล้ฝ่ัง และม่การประเมินวารัสเซึ่่ยจะยังคงใช่้กําาลังทางเรือในการปิด้อาว การเคลือนกําาลังส่ฝ่ัง และการโจมตั่ฝ่ัง เพิ่ือสนับสนุนการปฏิิบัตัิการทางบกตัอไป
22
ปีที่ ๑๐๕ เล่มที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕
นาวิกศาสตร์


ภาพที่่ ๔ เร่อลาดตีระเวน Moskva ของรัสเซี่ยได้รับความเส่ยหายจากการถูกอาวุธปล่อยนําาวิถ่ ก่อนจะจมลงในที่่สุด
สรุปตัังแตัเริมสงครามรัสเซึ่่ย-ย่เครน เมือเด้ือนกุมภูาพิ่ันธ์ รัสเซึ่่ยม่ความได้้เปร่ยบด้้านกําาลังทางเรือและสามารถ ทําาการควบคุมทะเลในบริเวณ์ทะเลด้ําาและทะเลอะซึ่อฟอยางได้้ผล นอกจากน่ ยังม่การนําาผลขึ้องการควบคุมทะเลไป ใช่้ประโยช่น์เก่ยวขึ้้องกับสถานการณ์์บนฝ่งั ทงั การปิด้อา ว การเคลือนกําาลังส่ฝ่ัง และการโจมตั่ฝ่ัง อยางไรก็ด้่ ยเ่ ครน ยังคงม่ความพิ่ยายามตัอตั้านการปฏิิบัตัิการทางเรือขึ้องรัสเซึ่่ย สงผลให้การควบคุมทะเลขึ้องรัสเซึ่่ยเป็นลักษณ์ะขึ้อง การควบคุมทะเลทม่ ่การตัอตั้าน และกําาลังทางเรือขึ้องรัสเซึ่่ยได้้รับความเส่ยหายอย่บ้าง ตััวอยา งเช่น เรือยกพิ่ลขึ้ึนบก ช่นั Alligator ทถ่ ก่ จมระหวา งการขึ้นถา ยอาวธุ ขึ้นึ สฝ่่ งั และเรอื ลาด้ตัระเวน Moskva ทถ่ ก่ จมด้ว้ ยอาวธุ ปลอ ยนําาวถิ จ่ าก ช่ายฝ่ังย่เครน ทังน่ การปฏิิบัตัิการขึ้องฝ่่ายรัสเซึ่่ยในสงครามรัสเซึ่่ย-ย่เครนได้้เขึ้้าส่ช่วงท่ ๒ ในการเน้นการปฏิบิ ัตัิการ ทางภูาคใตั้ขึ้องย่เครนตัังแตัตั้นเด้ือนเมษายนเป็นตั้นมา ในขึ้ณ์ะท่นานาช่าตัิกําาลังเพิ่ิมการสนับสนุนอาวุธยุทโธปกรณ์์ ให้กับย่เครน ซึ่ึงม่ความเป็นไปได้้วาอาจทําาให้ย่เครนสามารถปฏิิเสธการใช่้ทะเลในบริเวณ์ใกล้ฝ่ังได้้ ทังน่ สงคราม รัสเซึ่่ย-ย่เครนในภูาพิ่รวมยังคงม่แนวโน้มท่จะยืด้เยือและนักสงครามทางเรือคงตั้องตัิด้ตัามสถานการณ์์ เพิ่ือศึึกษา บทเร่ยนจากเหตัุการณ์์จริงควบค่กับการศึึกษาทฤษฎี่ตัอ ไป
นาวาโท สุระ บรรจงจตัิ ร รับราช่การในกองทัพิ่เรือมากวา ๒๐ ปี ได้้เคยผานประสบการณ์์การปฏิิบัตัิงานสาํา คัญ่ ได้้แก หลักส่ตัรวิทยาการและเทคโนโลย่เรือด้ําานําาเยอรมน่ หลักส่ตัรการฝ่ึกหน่ภูัยจากเรือด้าํา นาํา เนเธอร์แลนด้์ กาํา ลังพิ่ล รบั เครอื งฝ่กึ ศึน่ ยย์ ทุ ธการเรอื ด้ําานําา ผส้่ งั เกตัการณ์ก์ ารฝ่กึ ในเรอื ด้ําานําาช่นั Los Angeles ขึ้อง ทร.สหรฐั อเมรกิ า ผส้่ งั เกตัการณ์์ การฝ่กึ ในเรอื ด้ําานําาช่นั 212A ขึ้อง ทร.เยอรมน่ หวั หนา้ ช่ดุ้ ฝ่กึ ศึน่ ยย์ ทุ ธการเรอื ด้ําานําา และครฝ่่ กึ เรอื ด้ําานําาขึ้องกองเรอื ด้ําานําา กองเรือยุทธการ นาวาโท สุระ ได้้ลาออกจากราช่การเมือปี ๒๕๖๒ ปัจจุบันเป็นท่ปรึกษาอิสระและผ้่เช่่ยวช่าญ่ ด้้านเรือด้ําานําาท่ Submarine Consulting
เอกสารอ้างอิง
บรรณ์สารหลักนิยม ทร.สหรัฐอเมริกา “Naval Doctrine Publication 1: Naval Warfare.” April 2020.
B. J. Armstrong, “The Russo-Ukrainian War at Sea: Retrospect and Prospect.” https://warontherocks. com/2022/04/the-russo-ukrainian-war-at-sea-retrospect-and-prospect/, April 2022.
Milan Vego, “General Naval Tactics: Theory and Practice.” Naval Institute Press, 2020.
Wayne Hughes, “Fleet Tactics and Coastal Combat.” Naval Institute Press, 2nd Edition, 1999.
23
ปีที่ ๑๐๕ เล่มท่ี ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕
นาวิกศาสตร์


บทความตองการนําเสนอภาพของสมุททานุภาพ ซึ่งเปนทฤษฎีเกาแกของ อัลเฟรด เทเยอร มาฮาน (Alfred Thayer Mahan) ซึ่งมาฮานไดระบุวาสมุททานุภาพนั้น มีหลายองคประกอบ และตอมาทฤษฎีของมาฮานเอง ก็ไดถูก ทบทวนใหมโดยนักทฤษฎีอยาง เซอร จูเลียน เอส คอรเบตต (Sir Julian S. Corbett) ในสมัยสงครามโลกคร้ังที่ ๑ ที่เปนยุคของการปฏิวัติอุตสหกรรมและเปนยุคที่มีการคิดคนเคร่ืองจักรไอนํ้า ซึ่งเปนจุดเปลี่ยนสําคัญของโลกจาก สงั คมเกษตรกรรมมาเปน สงั คมอตุ สาหกรรม ซงึ่ ตอ มากไ็ ดม นี กั ประวตั ศิ าสตรท างเรอื ในยคุ ปจ จบุ นั อยา ง เจฟฟรยี  ทลิ ล (Geoffrey Till) ซ่ึงยังมีชีวิตอยูในยุคดิจิตัลและเทคโนโลยีสารสนเทศ ก็ไดนําแนวคิดของทั้งมาฮานและคอรเบต มาทบทวน การทบทวนทางความคิดดานการทหารเรือของทั้งสามนักคิดที่กลาวมานั้น ก็เปนไปเพ่ือใหเขา ความเปลย่ี นแปลงในยคุ สมยั ของแตล ะทา น ซงึ่ เปน เรอื่ งปกตทิ ม่ี นษุ ยชาตจิ ะมคี วามสงสยั ใครร ู รจู กั ทจี่ ะทบทวนสภาวะแวดลอ ม ที่เปลี่ยนแปลงไป จนนําไปสูการพัฒนาในดานตาง ๆ รวมทั้งในดานเทคโนโลยีทางเรือ จากทั้งหมดท่ีกลาวมานั้น บทความนมี้ คี วามพยายามในการนาํ เสนอใหเ หน็ ถงึ ความสาํ คญั ของเทคโนโลยที มี่ ผี ลตอ การเสรมิ สรา งสมทุ ทานภุ าพของชาติ ซงึ่ ประเทศไทยกส็ ามารถทจ่ี ะนาํ ไปใชแ ละเสรมิ สรา งสมทุ ทานภุ าพ เพอ่ื เปด โอกาสและเพม่ิ พนู ศกั ยภาพของประเทศได
การทบทวนทฤษฎีสมุททานุภาพ
ผเู ขยี นเชอื่ วา หากขนึ้ ชอื่ วา เปน ทหารเรอื ทกุ ทา นคงจะไดย นิ คาํ วา สมทุ ทานภุ าพ หรอื Sea Power ในภาษาองั กฤษมา ไมม ากกน็ อ ย ซงึ่ เราอาจจะแบง ทฤษฏสี มทุ ทานภุ าพไดอ อกเปน ๓ ยคุ หลกั ๆ คอื ยคุ ของมาฮาน เมอ่ื สหรฐั อเมรกิ าเพง่ิ รเิ รมิ่ กอ ตงั้ กองทพั เรอื ยคุ ของคอรเ บตตใ นยคุ สงครามโลกครงั้ ท่ี ๑ ซง่ึ องั กฤษยงั คงครองความเปน เจา ทะเล และยคุ ของทลิ ล ในยคุ ปจ จบุ นั ซงึ่ สถานะของเจา ทะเลเปลยี่ นจากองั กฤษเปน สหรฐั อเมรกิ าภายหลงั การสน้ิ สดุ ลงของสงครามโลกครง้ั ท่ี ๒
ทฤษฎีสมุททานุภาพของมาฮาน : หากเรายอนไปดูในงานเขียนของมาฮาน ในหนังสือ The Influence of Sea Power Upon History, 1660-1783 เราจะเหน็ ไดว า มาฮานไดส รปุ ใจความของแนวคดิ หลกั ของตนเองไวแ ลว ตง้ั แตใ น บทท่ี ๑ ของหนงั สอื ซง่ึ เปน ผลมาจากการวเิ คราะหส งครามและเหตกุ ารณส ําคญั ทเี่ กดิ ขน้ึ ระหวา ง ค.ศ. ๑๖๖๐-๑๗๘๓
เชน สงครามแองโกล-ดัตช ซึ่งมีการทําสงครามกันถึง ๔ ครั้ง ระหวางอังกฤษกับเนเธอรแลนดท่ีกําลังอยูในยุครวมชาติ โดยในหวงดังกลาวมีเหตุการณที่นาสนใจ คือ เหตุการณ Raid on the Medway ซ่ึงเรือของฝายดัตชไดลองเรือเขาไป จนถึงพื้นที่จอดเรือหนาอูทหารเรือหลักของอังกฤษในสมัยน้ันอยาง Chatham Dockyard ซึ่งกองเรือเนเธอรแลนด ไดสรางความเสียหายใหกับเรือของอังกฤษที่จอดเรืออยูนับสิบลํา และสามารถลากเอาเรือ HMS Royal Charles
นาวิกศาสตร 24 ปที่ ๑๐๕ เลมที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


ซงึ่ นบั เปน เรอื รบหลกั ลาํ หนงึ่ ขององั กฤษกลบั ไปยงั เนเธอรแ ลนดไ ด ซงึ่ ไดส รา งความอบั อายตอ องั กฤษเปน อยา งมากทไี่ ด ปลอ ยใหเ รอื ของเนเธอรแ ลนด แลน เขา มาไดไ กลขนาดนนั้ แถมยงั ลากเรอื ของตนกลบั ไปอกี หรอื เหตกุ ารณอ ยา งสงคราม พนั ธมติ รองั กฤษและฝรงั่ เศส-เนเธอรแ ลนด (War of England and France in Alliance against the United Provinces๑ ซึ่งเปนชื่อสงครามดังกลาวตามขอความในหนังสือของมาฮาน หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งวาสงครามฝร่ังเศส-ดัตช)
ภาพแผนที่แสดงการเคลื่อนกําลังของกองเรือเนเธอรแลนดในเหตุการณ Raid on the Medway ซ่ึง กองเรือท่ีนําเรือโดย Michiel de Ruyter กําลังเขาไปถึงพื้นที่อูเรือของอังกฤษและเผาทําลายเรือท่ีจอดอยูในบริเวณนั้น รวมถึงลากเอาเรือรบหลักหน่ึงลํากลับประเทศไปดวย ซึ่งสรางความอับอายอยางรุนแรงใหกับฝายอังกฤษ โดยตามจินตนาการของผูเขียนน้ัน ก็คงเสมือนกับการท่ีมีขาศึกศัตรูลองเรือเขามายัง แมน้ําเจาพระยาและทําลายเรือท่ีจอดอยูบริเวณอูทหารเรือพระจุลจอมเกลา
ภาพจาก https://en.wikipedia.org/wiki/Raid_on_the_Medway#/media/File:MedwayRaidMap.png เขาถึงขอมูลเม่ือ ๖ มี.ค. ๖๕
โดยสงครามครงั้ นเี้ ปน สงครามทอี่ งั กฤษไดร ว มมอื กบั ฝรงั่ เศสอยา งหลวม ๆ เพอื่ ตอ สกู บั ชาวดตั ช ซงึ่ ในยคุ นมี้ วี รี บรุ ษุ ทางทะเลชาวดัตชผูโดงดังอยาง Michiel de Ruyter หรือเหตุการณอยางการปฏิวัติอังกฤษ (English Revolution) ซึ่งเปนการแยงชิงบัลลังกกันระหวาง William of Orange แหงเนเธอรแลนดซึ่งอางสิทธิในการปกครองอังกฤษกับ กษัตริยในราชวงศสจวตอยางพระเจาเจมสที่ ๒ (ซึ่งตอมากษัตริยจากเนเธอแลนดผูนี้ไดครองราชยเปนกษัตริยอังกฤษ ในพระนามพระเจาวิลเลี่ยมที่ ๓ แหงอังกฤษ) หรือแมแตเหตุการณสงครามสืบราชบัลลังกโปแลนด สงครามสืบ ราชบัลลังกสเปนเรื่อยมาจนถึงเหตุการณในสงครามปฏิวัติอเมริกัน ซึ่งอังกฤษไดใหการยอมรับความเปนรัฐเอกราช ของสหรัฐอเมริกาภายใตสนธิสัญญาปารีสที่มีการลงนามใน ๓ กันยายน ๑๗๘๓ ซึ่งมาฮานไดทําการศึกษาขอมูล โดยละเอียดและวิเคราะหปจจัยที่ทําใหอังกฤษมีความเปนเจาทะเลในยุคกอนการประกาศอิสรภาพของสหรัฐอเมริกา และกอ นกอ ตงั้ ของกองทพั เรอื สหรฐั อเมรกิ าภายใตก ารออกกฎหมาย Naval Act of 1794 “Act to provide a Naval
๑. สาเหตุที่เรียกวา United Provinces หรือชื่ออยางเปนทางการวา Republic of the Seven United Netherlands นั้น เนื่องจากในอดีต กอนหนาที่จะมี การรวมชาตเิ ปน ราชอาณาจกั รเนเธอรแ ลนดใ นยคุ ปจ จบุ นั ดนิ แดนในแถบนี้ แตล ะแควน ในพน้ื ทขี่ องประเทศเนเธอรแ ลนดใ นปจ จบุ นั ในอดตี มกี ารปกครองตนเอง ประกอบดว ย Groningen, Frisia, Overijssel, Guelders, Utrecht, Holland และ Zeeland ภายหลงั ไดร ว มมอื กนั ในรปู ของพนั ธมติ รเพอ่ื ตอ สกู บั ราชอาณาจกั ร สเปนในสมัยที่ราชวงศ Spanish Habsburg ทําการปกครองอยู เพื่อแยกตนเองออกเปนสาธารณรัฐอิสระ
นาวิกศาสตร 25 ปที่ ๑๐๕ เลมท่ี ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


Armament” เพื่อกําหนดใหมีการจัดหาเรือฟริเกต ๖ ลํา เขามาใชในประเทศสหรัฐอเมริกา (มาฮานมีชีวิตอยูระหวาง ค.ศ. ๑๘๔๐-๑๙๑๔) ท้ังหมดท้ังมวลน้ันก็เพ่ือพัฒนากองทัพเรือ และสมุททานุภาพของสหรัฐอเมริกาซ่ึงอยูระหวาง การกอต้ังกองทัพเรือ โดยจะเกิดขึ้นไมไดเลยหากมาฮานไมสามารถโนมนาวผูมีอํานาจทางการเมืองใหเห็นดวยกับ แนวความคิดของเขา
โดยมาฮานวิเคราะหออกมาเปนปจจัยท่ีจะสงผลตออํานาจทางทะเลของชาติ ๖ องคประกอบ ทั้งน้ี ตามการ วิเคราะหของมาฮาน จากการศึกษาประวัติศาสตรของสงครามทางเรือใน “ยุคเรือใบ” ชวงกอนยุคสงครามนโปเลียน ในหนังสือของเขาเลมนี้ ซ่ึงประกอบดวย ๖ องคประกอบ ดังน้ี
๑. ตาํ บลทตี่ งั้ ทางภมู ศิ าสตรข องชาติ (Geographical Position) ซง่ึ ในขอ นี้ มาฮานไดย กตวั อยา งจากการวเิ คราะห ที่ตั้งของ ๓ ประเทศ ที่เปนเปาหมายการวิเคราะห คือ อังกฤษซ่ึงเปนเกาะ ฝรั่งเศสที่เปนประเทศใหญในภาคพื้นทวีป ยุโรป และเนเธอรแลนดประเทศเล็ก ๆ ที่เพิ่งเกิดใหมในยุคน้ัน โดยมองวาอังกฤษเปนฝายไดเปรียบทั้ง ๒ ประเทศที่ กลาวมาขางตน เน่ืองจากอังกฤษไมจําเปนตองขยายดินแดนของตนเองผานทางบก หรือไมจําเปนตองปองกันตนเอง จากการรุกรานท่ีเดินทางมาทางบก ซึ่งมาฮานไดใหเหตุผลวาการที่ตองคงกําลังปองกันประเทศทางบก ซึ่งกองกําลัง ดังกลาวนั้น จําเปนที่จะตองมีขนาดใหญดวยแลวนั้น เปนการบ่ันทอนทรัพยากรของประเทศ ซึ่งทรัพยากรดังกลาว สามารถนําไปใชสนับสนุนการพัฒนากิจการทางทะเลและกิจการทางเรือเพื่อนําไปแสวงหาดินแดนใหมหรือขยาย ขอบเขตของรัฐ ซึ่งทั้งฝรั่งเศสและเนเธอรแลนดเปนดินแดนท่ีมีที่ตั้งตามการวิเคราะหของมาฮาน
ภาพรัฐตาง ๆ ในทวีปยุโรปใน ค.ศ. ๑๖๔๘ โดยมี ๓ ประเทศที่มาฮานใชเปนตัวอยาง คือ อังกฤษในสีชมพูออน เนเธอรแลนดหรือสาธารณรัฐดัตช (Dutch Republic) ในสีสม และราชอาณาจักรฝร่ังเศสในสีน้ําเงิน โดยในยุคดังกลาว เบลเยี่ยมยังคงไมเกิดเปนประเทศ และยังคงเปนอาณาเขตของสเปนที่เรยี กวา Spanish Netherlands ซ่ึงแสดงอาณาเขตของสเปนในยุครุงเรือดวยสีแดง
ภาพจาก https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Europe_map_1648.PNG เขาถึงขอมูลเมื่อ ๖ มี.ค. ๖๕
๒. รูปทรงทางกายภาพของชาติ (Physical Conformation) ซึ่งมาฮานกลาวถึงรัฐที่มีชายฝงเสมือนเปน พรมแดนทางทะเล ท่ีผูคนสามารถไปมาหาสูระหวางกัน และจะนํามาสูการคาขายผานการมีทาเรือ โดยมาฮาน ไดยกตัวอยางของ Gulf Coast ซึ่งเปนแนวชายฝงดานทิศใตของสหรัฐอเมริกา บริเวณรัฐเทกซัส หลุยสเซียนา
นาวิกศาสตร 26 ปที่ ๑๐๕ เลมที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


มซิ ซสิ ซปิ ป อลาบามา และฟลอรดิ า ไวว า เปน ตวั อยา งของพนื้ ทชี่ ายฝง ทม่ี รี ปู ทรงทางกายภาพเหมาะสมและสง เสรมิ ตอ การ มีสมุททานุภาพ หรือจะเปนพื้นที่บริเวณปากอาวอยางพ้ืนที่ The Scheldt๒ ซ่ึงเปนดินแดนของเนเธอรแลนดแตเปน เสนทางทางทะเลท่ีสําคัญที่จะเขาสูเมือง Antwerp เมืองสําคัญของ Spanish Netherlands (ปจจุบัน Antwerp เปนเมืองทาที่สําคัญของเบลเยียม) ในยุคท่ีพื้นท่ีของเมืองยังอยูภายใตอิทธิพลของสเปน (โปรดดูแผนที่ยุโรป ใน ค.ศ. ๑๖๔๘ เพื่อความไมสับสน) เน่ืองจากการคาทางทะเลจะนํามาซ่ึงความมั่งคั่งและกําลังทางทะเล ซึ่งเหตุผล ดังกลาวนี้มาฮานไดนํามาอางเพื่อเปรียบเทียบกับพ้ืนท่ีบริเวณมิซซิสซิปปเพื่อโนมนาวผูมีอํานาจในสหรัฐอเมริกาในยุค ของตนเพื่อใหสนับสนุนกิจการทางเรือ นอกจากนี้มาฮานยังไดกลาวสนับสนุนอังกฤษ โดยวิเคราะหวาการที่อังกฤษ มีลักษณะเปนเกาะทําใหการขยายดินแดนทางบกเปนไปไดยาก ซ่ึงบีบใหอังกฤษตองแสวงหาดินแดนใหมทางทะเล ซึ่งทําใหเกิดประชากรที่เปนชาวทะเลข้ึนเปนจํานวนมากไมวาจะเปนนักเดินเรือแบบเรือคาหรือเรือรบ ซึ่งในขอนี้ไป สนับสนุนองคประกอบที่ ๔ และ ๕ ดวย
ภาพแนวชายฝงของ Gulf Coast States ที่มาฮานยกตัวอยางไวในหนังสือ The Influence of Sea Power Upon History, 1660-1783 ภาพจาก https://www.welt-atlas.de/map_of_gulf_of_mexico_7-958 เขาถึงขอมูลเมื่อ ๓ มี.ค. ๖๕
๒. ในปจจุบันพื้นท่ี The Scheldt เริ่มตนต้ังแตในพื้นที่ของฝรั่งเศสที่ St. Quentin โดยในสวนของแมนํ้า Scheldt อยูในฝร่ังเศส รอยละ ๓๑ ในเบลเยี่ยม รอยละ ๖๑ และในเนเธอรแลนด รอยละ ๘ พ้ืนที่ลุมแมน้ําโดยรอบปจจุบันเปนพ้ืนท่ีเมืองเปนท่ีอยูอาศัยของผูคนมากกวา ๑๐ ลานคน โดยมีความหนาแนนของ ประชากร ๔๗๗ คน ตอ ตารางกิโลเมตร โดยในยุคกลางพื้นที่ดังกลาวเปนพื้นที่หนองบึงและเปนพื้นที่ทางการเกษตรโดยในชวงกลางศตวรรษท่ี ๒๐ พื้นที่นี้ เร่ิม มีการพัฒนาทางดานอุตสาหกรรมและกลายเปนพื้นที่เมือง ในดานเศรษฐกิจ พื้นที่ The Scheldt มีกิจกรรมทางดานอุตสาหกรรมที่หนาแนน โดยมีการขนสง ทางเรือเปนกิจกรรมที่สําคัญ โดยทาเรือ Antwerp มีบทบาทสําคัญดานการคาในพื้นท่ีน้ี ทั้งน้ีใน ค.ศ. ๒๐๑๗ ปริมาณการคาทางทะเลของทาเรือ Antwerp คิดเปน ๒๑๔.๒ ลานตัน (หมายเหตุ: มีปริมาณสินคามากกวาทาเรือแหลมฉบังเกิน ๑ เทาตัว เมื่อรวมปริมาณสินคาขาเขา สินคาขาออก และสินคาถายลํา ซึ่งทาเรือแหลมฉบังรองรับสินคาใน ค.ศ. ๒๐๒๑ รวมประมาณ ๙๘.๔๒๔ ลานตัน) โดยนอกจากทาเรือแลวพ้ืนท่ีบริเวณ The Scheldt ในปจจุบันยังเปนที่ต้ังของ โรงไฟฟา และพื้นทีก่ ารทองเที่ยวทางนํ้า เชน กีฬาทางนํ้า กิจกรรมชายหาด ฯลฯ สรุปขอมูลจาก https://northsearegion.eu/immerse/project-estuaries/ the-scheldt-estuary/ และ http://www.port.co.th/cs/internet/internet/ViewNews.html?content=1487063210297 เขาถึงขอมูลเม่ือ ๖ มี.ค. ๖๕
นาวิกศาสตร 27 ปที่ ๑๐๕ เลมที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


๓. ขอบเขตของดินแดน (Extent of Territory) โดยในขอนี้มาฮานเนนวาขอบเขตในแงนี้ไมไดหมายถึง “จํานวน ตารางไมลข องพน้ื ทที่ ปี่ ระเทศหนงึ่ ๆ จะมี แตเ ปน ความยาวของชายฝง ของประเทศนนั้ ๆ และรวมถงึ ลกั ษณะของทา เรอื ประเทศนั้น ที่เปนปจจัยในการพิจารณาสมุททานุภาพของชาติ” ซึ่งขอบเขตของชายฝงน้ันเปนไดทั้งปจจัยเกื้อกูลและ เปนจุดออนของประเทศ เนื่องจากในมุมมองของมาฮาน ชายฝงของประเทศจําเปนที่จะตองมีประชากรท่ีเพียงพอใน การปอ งกนั ดว ย หากมปี ระชากรเพยี งพอยอ มกลายเปน จดุ แขง็ หากไมเ พยี งพอจะกลายเปน จดุ ออ น และประชากรเหลา นั้นจะตองเปนชาวทะเลดวย
๔. จํานวนประชากร (Number of Population) สําหรับในแงของประชากร มาฮานเห็นสอดคลองกับในแง ขอบเขตของพื้นที่ คือ “ไมไดหมายถึงจํานวนประชากรทั้งหมดที่ประเทศนั้นมีอยู แตเปนประชากรที่มีความเปน ชาวทะเล และพรอ มทจี่ ะปฏบิ ตั งิ านบนเรอื หรอื สามารถสรา งสรรคว สั ดทุ เี่ กยี่ วขอ งกบั กจิ การทางเรอื เปน สาํ คญั (It is not only the grand total, but the number following the sea, or at least readily available for employment on shipboard and for the creation of naval material, that must be counted.)” โดยยกตวั อยา งขององั กฤษ เปรียบเทียบกับฝรั่งเศส ณ ขณะนั้น ท่ีประชากรฝรั่งเศสสมัยนั้น มีจํานวนมากกวาประชากรอังกฤษ แตในแงของ สมุททานุภาพแลว อังกฤษมีความเหนือกวาฝร่ังเศสทั้งในดานการทหารและการคาทางเรือ
๕. อปุ นสิ ยั ของคนในชาติ (National Character) ในขอ นผี้ เู ขยี นขอยกคาํ กลา วของมาฮานจากหนงั สอื มาเขยี นถงึ ดังนี้ “ถาสมุททานุภาพนั้นแทจริงแลวขึ้นอยูกับการคาขายอยางสงบสุขและอยางแพรหลายแลว ความสามารถ ในการทาํ การคา จะตอ งเปน ลกั ษณะทโี่ ดดเดน ของชาตทิ คี่ รองความยงิ่ ใหญใ นทะเล” (If sea power be really based upon a peaceful and extensive commerce, aptitude for commercial pursuits must be a distinguishing feature of the nations that have at one time or another been great upon the sea.) ซึ่งพอเขียนถึง ตรงนี้ผูเขียนเชื่อหลายทานอาจจะรูสึกไมเห็นดวยกับมาฮาน แตมาฮานก็ไดยกตัวอยางของชาวอังกฤษกับชาวดัตช โดยระบุวาท้ังสองชาติในขณะนั้น (ชวงระหวาง ค.ศ. ๑๖๖๐-๑๗๘๓) ตางก็เปนชาติที่มีหัวการคา ซึ่งท้ังสองชาตินี้ มีลักษณะพิเศษ คือ มีความกลา (bold) มีความกลาไดกลาเสีย (enterprising) มีความอดทน นอกจากนี้แลวผสมรวม กับสภาวะแวดลอมที่คนท้ังสองชาติตองเผชิญซ่ึงมีความยากลําบากกวาฝรั่งเศส และการท่ีเนเธอรแลนดมีการสงออก ปลาเฮอรงิ่ ขนาดใหญจ นเรอื ขนปลาของเนเธอรแ ลนดไ ดร บั การขนานนามวา The Herring Bus นอกจากนที้ ง้ั สองชาติ ยังมีความเปนนักธุรกิจ เปนพอคา เปนผูผลิต และเปนนักเจรจา ซ่ึงทําใหการคาของชาวอังกฤษและชาวดัตชมีความ รุงเรือง เกิดเปนความมั่งคั่ง และสงผลใหกิจการเดินเรือของทั้งสองประเทศเติบโตตามไปดวย ไมวาจะเปนจํานวน เรือคา และคนประจําเรือที่เพ่ิมมากขึ้นซ่ึงสุดทายนําไปสูความจําเปนที่จะตองมีการเพิ่มกําลังทางเรือเพื่อปกปอง ความมั่งคั่งดังกลาวจากฝายศัตรู
๖. คณุ ลกั ษณะของรฐั บาล (Character of the Government) ในแงข องคณุ ลกั ษณะของรฐั บาลนน้ั มาฮานมองวา มีองคประกอบจากปจจัยของรูปแบบของรัฐบาล องคกรอื่นๆ ที่อยูภายใตรัฐบาล และลักษณะของผูปกครอง มีผลตอ การเพมิ่ พนู สมทุ ทานภุ าพของชาติ โดยมาฮานไดเ ปรยี บเทยี บระหวา งการปกครองแบบอํานาจนยิ ม โดยยกตวั อยา งการ ปกครองในยคุ CommonWealthของโอลเิวอรครอมเวลล(OliverCromwell)๓ ซง่ึไดท ําการประกาศNavigationAct ใน ค.ศ. ๑๖๖๑ ซึ่งมีใจความสําคัญ คือ สินคาท่ีจะนําเขาสูอังกฤษและอาณานิคมของอังกฤษจะตองขนสงดวยเรือของ อังกฤษหรือเรือจากประเทศที่ท่ีสินคาน้ันผลิตขึ้นมาเทานั้น ซึ่งการประกาศกฎหมายนี้ถือเปนผลเสียใหญหลวงตอ
๓. โอลิเวอร ครอมเวลล เปนผูนําของฝายรัฐสภาในสงครามกลางเมืองของอังกฤษที่เกดิ ขึ้นระหวาง ค.ศ. ๑๖๔๒-๑๖๕๑
นาวิกศาสตร 28 ปท่ี ๑๐๕ เลมท่ี ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


ชาวดัตช (ในยุคนั้น) ซึ่งเนเธอรแลนดในขณะนั้นเปนเสมือนบริษัทเดินเรือขนสงสินคาใหกับชาวยุโรปในยุคดังกลาว๔ ผลจากการประกาศกฎหมายฉบับน้ีไดสงผลดีตอกิจการทางทะเลของอังกฤษ คือ ทําใหอังกฤษมีเรือมากข้ึน และ มชี าวเรอื มากขนึ้ ๕ และมาฮานยงั ไดก ลา วถงึ ลกั ษณะของรฐั บาลแบบเสรที างความคดิ หรอื เสรนี ยิ ม (Free Will) เมอื่ อยู ภายใตการนําอยางชาญฉลาดของรัฐบาลท่ีเปยมไปดวยจิตวิญญาณของประชาชนซึ่งก็สามารถพัฒนาสมุททานุภาพ ของชาติไดเชนเดียวกัน
โดยยกตัวอยางของอังกฤษท่ีเปดโอกาสใหมีการเลื่อนขั้นของนายทหารระดับสูงท่ีมีตนกําเนิดจากผูมีชาติกําเนิด จากชนช้ันลางอยางเทาเทียม (Yet in England ... their practical sense left open the way of promotion to its highest honors to the more humbly born; and every age saw admirals who had sprung from the lowest of the people.) ซึ่งท้ัง ๒ รูปแบบการปกครองตางก็มีทั้งขอดีและขอเสียแตกตางกันไป เชน รัฐบาลแบบ อํานาจนิยมก็มักจะมีปญหาเมื่อตองหาผูสืบทอด ตัวอยาง คือภายหลังการตายของครอมเวลลก็ไดเกิดความโกลาหล ทางการเมืองขึ้นในอังกฤษ๖ และสําหรับขอเสียของการปกครองแบบเสรีนิยมแลวมาฮานไดกลาววา คือ ความลาชา และไมเ ดด็ ขาด ซงึ่ ปจ จยั ตา งๆ เหลา นนี้ นั้ แตล ะประเทศจะมมี ากบา งนอ ยบา งแตกตา งกนั ไป ทงั้ นขี้ น้ึ อยกู บั ปจ จยั และ เหตกุ ารณท างประวตั ศิ าสตรท เี่ กดิ ขน้ึ กบั ประเทศนนั้ ๆ ซง่ึ ผอู า นสามารถหาอา นรายละเอยี ดของทฤษฎี สมทุ ทานภุ าพ ไดเพ่ิมเติมจากบทความ “Sea Power สมุททานุภาพ เนื้อหา-ความหมาย ทหารเรือไทย ควรรูใหแจง ตอนท่ี ๒ ของคณุ ครู พลเรอื เอก สามารถ จาํ ปร ตั น” ซง่ึ ทา นไดใ หข อ คดิ เหน็ ทนี่ า สนใจ และบอกเลา ประสบการณส ว นตวั ของทา น เพื่อใชอธิบายองคประกอบตาง ๆ ของสมุททานุภาพ เพื่อใหเกิดความเขาใจเกี่ยวกับองคประกอบของสมุททานุภาพ ใหผูอานไดเขาใจมากย่ิงข้ึน มาถึงตอนนี้จะสังเกตไดวามาฮานน้ัน แทบจะไมไดสรุปปจจัยของผลจากการพัฒนา เทคโนโลยไี วใ หเ หน็ อยา งเดน ชดั เลยในหนงั สอื The Influence of Sea Power Upon History, 1660-1783 เนอื่ งจาก ไมไ ดม กี ารระบไุ วอ ยา งแนช ดั เปน ขอ ๆ ดงั เชน ๖ องคป ระกอบทกี่ ลา วถงึ แลว ในบทท่ี ๑ ของหนงั สอื ทเี่ นอ้ื หาโดยสว นใหญ จะเกี่ยวของกับขอเท็จจริงทางภูมิศาสตร และลักษณะของประชากรในประเทศนั้น ๆ แตอยางไรก็ตามเทคโนโลยีใน ยุคที่เก่ียวของกับยุคท่ีมาฮานไดทําการวิเคราะหนั้นไดปรากกฎอยูโดยทั่วไปในเนื้อหาของหนังสือ เชน การที่อังกฤษ ออกแบบเรือใหมีขนาดใหญกวา มีเกราะที่แข็งแกรงกวา และการที่เรือสามารถบรรทุกปนไดมากกวาของฝรั่งเศสและ เนเธอรแลนด ทําใหความคงทนตอการถูกโจมตีและอํานาจการยิงของเรืออังกฤษมีมากกวาคูขัดแยง มีตัวอยางเรือ ที่เกิดจากการพัฒนาในรูปแบบน้ีคือ เรือ Sovereign of the Sea ซึ่งถูกสรางโดย Phineas Pett ใน ค.ศ. ๑๖๓๗ ณ อู Chatham (กอนที่จะเกิดเหตุการณ Raid on the Medway) ซ่ึงถือเปนเรือที่ใหญท่ีสุดเทาที่เคยตอข้ึนมา ณขณะน้ันของอังกฤษ๗ ซ่ึงจากความสําเร็จของอังกฤษในดานสมุททานุภาพในอดีตสงผลตอมาในอนาคตทําใหเกิด
๔. เนเธอรแลนดในยุคท่ีมาฮานทําการวิเคราะหนั้น ไดสรางเครือขายการคาอยางกวางขวาง และเปนผูบริการเรือขนสงสินคาใหกับพอคาชาวสเปนในยุคของ Phillip II of Habsburg โดยมีเครือขายการคาขยายไปถึงทั้งทวีปอเมริกาใตอยางพ้ืนท่ีประเทศบราซิลในปจจุบัน และทวีปเอเชียอยางพื้นที่ของประเทศญี่ปุนใน ยุคโชกุนโตกุกาวะ ที่ในญี่ปุนพอคาชาวดัตชเขามาแทนที่พอคาชาวโปรตุเกส ซึ่งรัฐบาลบาคุฟุของโชกุนโตกุกาวะในยุคที่มีนโยบายปดประเทศหลังจากเกิด “การ กบฏชมิ าบาระ” หรอื ทเ่ี รยี กวา “นโยบายซะโคค”ุ โดยอนญุ าตใหเ พยี งพอ คา ชาวดตั ชท เี่ ปน ชาวตะวนั ตกเพยี งชาตเิ ดยี วเทา นนั้ ทส่ี ามารถทําการคา ขายกบั ญปี่ นุ ได
โดยใหทําการคาขายไดเพียงแคที่เมืองนางาซากิ โดยสาเหตุของการแทนที่พอคาชาวโปรตุเกสของชาวดัตชในญ่ีปุนน้ัน เนื่องมาจากพอคา ชาวดัตชสนใจแตเพียง เรื่องคาขายเพียงอยางเดียว แตกตางจากพอคาชาวโปรตุเกสท่ีตองการเผยแพรศาสนาดวย ซึ่งเรื่องนี้นําไปสูการท่ีญ่ีปุนไดเรียนรูวิทยาการสมัยใหมจากพอคาชาว ดัตชผานการอานตําราวิทยาศาสตรดวย เชน ตํารากายวิภาค (Anatomy) เปนตน
๕. จากสารคดี The Royal Navy: England’s Wooden Walls
๖.TheendoftheProtectorate,ขอ มลู จากhttps://www.parliament.uk/about/living-heritage/evolutionofparliament/parliamentaryauthority/ civilwar/overview/end-of-the-protectorate/ เขาถึงขอมูลเมื่อ ๖ มี.ค. ๖๕
๗. Soverign of the Seas (1637) Warship; 100 guns, Royal Museums Greenwich , https://www.rmg.co.uk/collections/objects/ rmgc-object-66317 เขาถึงขอมูลเมื่อ ๓ มี.ค. ๖๕
นาวิกศาสตร 29 ปที่ ๑๐๕ เลมที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


การยอมรบั แนวคดิ สมทุ ทานภุ าพและเกดิ การปฏบิ ตั ติ ามแนวความคดิ ของมาฮานในเรอื่ งการทาํ การยทุ ธแบบ Decisive Battle โดยเฉพาะทมี่ าฮานไดเ ขยี นวพิ ากษอ ยบู อ ยครง้ั ถงึ ความไมเ ดด็ ขาดของฝรงั่ เศสในการทาํ การรบทางเรอื กบั องั กฤษ ซง่ึ ตอ มาแนวคดิ การครองทะเลและการรบแบบ Decisive Battle รวมถงึ แนวความคดิ การบรหิ ารอาณานคิ มขององั กฤษ ที่มีความแตกตางจากชาติอื่น ๆ โดยเนนไปที่การสรางใหอาณานิคมพ่ึงพาตนเองและสามารถพัฒนาตนเองได แตกตางจากการจัดการอาณานิคมของสเปนที่เนนไปที่การนําทรัพยากรกลับสูประเทศมากกวาเนนการพัฒนา อาณานิคม แนวคิดเหลานี้ก็ไดรับการยอมรับในชวงระยะเวลาหนึ่ง
ในดานเทคโนโลยี ซึ่งตามความเขาใจของผูเขียนน้ัน ในยุคดังกลาว ยังไมมีการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีท่ีเดน ชัดมากนักในการทําสงครามทางเรือในยุคเรือใบท่ีมาฮานไดทําการวิเคราะห แตกระนั้น เทคโนโลยีกลับมีบทบาท อยางมีนัยสําคัญในยุคของคอรเบตต ซ่ึงมีชวงชีวิตอยูในยุคการปฏิวัติอุตสาหกรรม การเกิดขึ้นของเครื่องจักรไอน้ํา เรอื ตอรป โ ด เครอื่ งบนิ โทรเลข ฯลฯ ไดส ง ผลใหก ารรบทางเรอื มรี ปู แบบทเี่ ปลย่ี นแปลงไปจากยคุ เรอื ใบ เชน การสอื่ สาร ที่ทําไดรวดเร็วข้ึน ความคงทนทะเลท่ีมีมากขึ้นของเรือเหล็ก รวมถึงการตองพึ่งพาพลังงานจากถานหินท่ีเมื่อหมดตอง กลับไปเติมท่ีทาเรือ ความรายแรงจากตอรปโดที่มีมากกวาเรือไฟ (English Fire Ships, Explosion Ship, Antwerp Hellburners) ในยคุ เรอื ใบทเี่ ปน ตน แบบของการใชอ าวธุ ขนาดเลก็ แตส รา งความเสยี หายหนกั ใหก บั เรอื ทมี่ ขี นาดใหญก วา เรือดํานํ้า และทุนระเบิด ที่สามารถสรางความเสียหายอยางใหญหลวงตอเรือขนาดใหญแบบเรือประจัญบานได เราจึงไดเห็นการทบทวนทฤษฎีของมาฮานจนเร่ิมไดยินแนวความคิด Sea Control และ Sea Denial ข้ึนมาในยุคนี้ จวบจนในยคุ ปจ จบุ นั ความสําคญั ทเี่ พม่ิ มากขนึ้ ของกําลงั อากาศนาวแี ละภยั คกุ คามทางอากาศ อาวธุ ปลอ ยนําวถิ ี ระบบ Data Link ดาวเทียม อาวุธนิวเคลียรเคมีชีวะ ความเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีเหลาน้ีก็ไดทําใหมีนักคิดทางเรือ ทําการทบทวนแนวคิดของทั้งมาฮานและคอรเบตตและทําการตอยอดแนวความคิดของท้ัง ๒ ทานใหเขากับยุคสมัย ปจจุบันอยางทิลล ที่ไดทบทวนทฤษฎีสมุททานุภาพอีกครั้งเพ่ือใหเหมาะสมกับการเปลี่ยนแปลงในยุคปจจุบัน
ซง่ึ ตามแนวความคดิ ของทลิ ล ใน Sea Power : A Guide for the Twenty-First Century 2nd Edition ไดก ลา ว วามนุษยใชทะเลใน ๔ ลักษณะ คือ ๑) การใชทะเลเปนแหลงทรัพยากร (Resources) ๒) การใชทะเลในการคมนาคม ขนสง (Transportation) ๓) การใชทะเลในการกระจายขอมูล (Information) โดยในแงนี้ ทิลลไดยกตัวอยางของ การเผยแพรศาสนาอิสลามมายังเอเชียตะวันออกเฉียงใตซึ่งเผยแพรมาจากตะวันออกกลางผานการคาทางทะเล) และ ๔) การใชท ะเลเพอื่ ครอบครอง (Dominion) ซงึ่ จากการใชท ะเลใน ๔ ลกั ษณะนี้ ไดท าํ ใหส มทุ ทานภุ าพกลายเปน สว นหนงึ่ ของกําลังอํานาจแหงชาติ โดยสมุททานุภาพตามแนวคิดของ ทิลลมี ๗ องคประกอบ ดังนี้ องคประกอบที่ ๑ ประชากร สังคม และรัฐบาล องคประกอบที่ ๒ ภูมิศาสตรทางทะเล องคประกอบท่ี ๓ ทรัพยากร องคประกอบที่ ๔ เศรษฐกจิ ทางทะเลองคป ระกอบที่๕เทคโนโลยีองคป ระกอบที่๖กองทพั เรอื และองคป ระกอบท่ี๗องคป ระกอบอนื่ ๆ โดยทิลลไดกลาววา องคประกอบเหลานี้มีความเชื่อมโยงซึ่งกันและกัน โดยมีการเปลี่ยนแปลงอยูเสมอ รวมกับ ความหลากหลายทางสงั คม เศรษฐกจิ เทคโนโลยี และการพฒั นาทางการเมอื ง ซง่ึ บางครงั้ องคป ระกอบเหลา นี้ ขนึ้ อยกู บั บริบทระดับยุทธศาสตร ซ่ึงรัฐบาลสามารถควบคุมไดไมมากนัก เชน มูลคาของอุตสาหกรรมเดินเรือ ขีดความสามารถ ของรฐั บาลในการมอี ทิ ธพิ ลตอ พฤตกิ รรมของคนในประเทศ และ/หรอื การใหท รพั ยากรทางทะเลซงึ่ สามารถอทุ ศิ ใหก บั กองทพั เรอื ตอ งขนึ้ อยกู บั ความสงบสขุ ในระดบั ระหวา งประเทศ และสภาวะของเศรษฐกจิ โลก ซงึ่ องคป ระกอบเหลา นี้ เช่ือมโยงซึ่งกันและกันและชวยกําหนดการพัฒนาของกําลังทางเรือของประเทศน้ัน ๆ ซึ่งเขาไดสรุปองคประกอบของ สมุททานุภาพออกมาไดตามแผนภาพตอไปนี้
นาวิกศาสตร 30 ปท่ี ๑๐๕ เลมท่ี ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕


แผนภาพแสดงองคประกอบของสมุททานุภาพซึ่งเชื่อมโยงซึ่งกันและกันตามแนวความคิดของ Geoffrey Till ที่มา : Geoffrey Till, Seapower : A Guide for the Twenty-First Century 2nd Edition, p.84
ซงึ่ ทลิ ลเ องนน้ั กไ็ ดย อมรบั วา เทคโนโลยรี ะดบั สงู เปน ปจ จยั เปรยี บเทยี บหนงึ่ ของสมทุ ทานภุ าพ เมอื่ เราเปรยี บเทยี บ สมุททานุภาพของประเทศหนึ่งกับอีกประเทศหนึ่ง แตเทคโนโลยีก็ไมไดเปนปจจัยตัดสินสมุททานุภาพไดทั้งหมด ในภาพรวม หรือไมไดเปนปจจัยชี้ขาดเสมอไปในการรบทางเรือ โดยทิลลไดยกตัวอยางการพายแพของกองทัพเรือ สหรัฐอเมริกาใน Battle of Santa Cruz ใน ค.ศ. ๑๙๔๒ เมื่อเรือบรรทุกของสหรัฐอเมริกา USS Hornet ที่มีเรดาร แตไ มไ ดใ ชอ ยา งมปี ระสทิ ธภิ าพ แลว พา ยแพใ หก บั กองทพั เรอื จกั รวรรดญิ ปี่ นุ ซงึ่ ไมม เี รดาร๘ อยา งไรกต็ าม การปฏบิ ตั กิ าร ของกองทพั เรอื และความสําคญั ในเชงิ ยทุ ธศาสตรข องกองทพั เรอื นนั้ ไดร บั อทิ ธพิ ลอยา งมากจากการเปลยี่ นแปลงทาง เทคโนโลย๙ี ตัวอยางคือเมื่อเราพิจารณาถึงแนวคิดการจัดหายุทโธปกรณอยางเรือดําน้ําท่ีเกิดข้ึนมาอยางตอเน่ืองของ ไทยที่เริ่มมีมาตั้งแต พ.ศ. ๒๔๕๓๑๐ ในยุคของเรือดํานํ้า ๔ ลําแรกท่ีจัดหาจากญ่ีปุน เรื่อยมาจนถึงการเสนอขอจัดหา เรือดํานํ้าสวีเดน เรือดํานํ้าเยอรมนี๑๑ จนเขาสูยุคการจัดหาเรือดํานํ้าจีนในปจจุบัน หรือจะเปนการจัดหาโดรน และ ความพยายามในการจัดหายานคนหาเปาใตนํ้าอัตโนมัติ (Autonomous Underwater Vehicle) เองก็ตาม
สมุททานุภาพกับเทคโนโลยีและประเทศไทย
เทคโนโลยีไมไดเริ่มเขามามีบทบาทในการรบทางเรือเพียงแคในยุคปจจุบันเทานั้น แตเทคโนโลยีไดมีบทบาทกับ การรบทางเรือและการเดินเรือเสมอมา เชน การตอเรือ Carrack ซ่ึงมีขนาดใหญกวาและแข็งแรงกวาเรือ Caravel จนกลายมาเปนเรือคาท่ีใชกันท่ัวไปในศตวรรษที่ ๑๕ และ ๑๖ (ยุคกอนหนังสือของมาฮาน) เรือมีตัวเรือกวาง และ ลกึ จงึ ทําใหส ามารถบรรทกุ คนและสนิ คา ไดม าก ลําทมี่ ขี นาดเลก็ ทสี่ ดุ มขี นาดประมาณ ๓๐๐-๔๐๐ ตนั ในขณะทลี่ ําทมี่ ี ขนาดใหญที่สุดมีขนาดประมาณ ๑,๐๐๐-๒,๐๐๐ ตัน๑๒ เรือ Carrack จึงเปนเรือท่ีใชกันทั่วไปใน “ยุคแหงการสํารวจ (Age of Discovery)” โดยมีเรือที่มีชื่อเสียงโดงดังคือ เรือ Santa Maria ซึ่งเปนพาหนะของคริสโตเฟอร โคลัมบัส ในการเดินทางไปสํารวจทวีปอเมริกา๑๓ หรือเรืออยาง Sovereign of the Sea ท่ีไดกลาวถึงมากอนหนาน้ี
๘. Geoffrey Till, Routledge, Oxon 2009, Seapower A Guide for the Twenty-First Century Second Edition, p.117
๙. Ibid, p.121
๑๐. ประวัติเรือดํานํ้าของกองทัพเรือ, ศูนยศึกษายุทธศาสตรทหารเรือ, นาวิกาธิปตยสาร
๑๑. ยอนรอยโครงการเรือดํานํ้า ๗ ทศวรรษของราชนาวีไทย, มติชนออนไลน, ๑๓ มี.ค. ๖๐ https://www.matichon.co.th/politics/news_493377 เขาถึง ขอมูลเม่ือ ๑๑ มี.ค. ๖๕
๑๒. Carrack or Nao, The Mariner’s Museum and Park, https://exploration.marinersmuseum.org/watercraft/carrack-nao/ เขาถึงขอมูลเมื่อ ๖ มี.ค. ๖๕
๑๓. Model of the Carrack Santa Maria, Museu Maritim de Bacelona, https://www.mmb.cat/en/colleccions/model-ships/model-carrack- santa-maria/ https://exploration.marinersmuseum.org/watercraft/carrack-nao/ เขาถึงขอมูลเม่ือ ๖ มี.ค. ๖๕
นาวิกศาสตร 31 ปที่ ๑๐๕ เลมที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕