๒๙๐ พิพากษาแกเปนวา ใหจำเลยเสียดอกเบี้ยของตนเงินสินจางแทนการบอกกลาวลวงหนา ในอัตรารอยละ ๑๕ ตอป นอกจากที่แกใหเปนไปตามคำพิพากษาศาลแรงงานภาค ๘. (ปณิธาน วิสุทธากร - วิโรจน ตุลาพันธุ - ไพรัช โปรงแสง) กิตติ เนตรประเสริฐชัย - ยอ วัชรินทร ฤชุโรจน - ตรวจ
๒๙๑ คำพิพากษาศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษที่ ๑๘๐๑ - ๑๘๐๔/๒๕๖๔ นางสาวชนมนิภา หงษสุวรรณ (ประชุมใหญ) กับพวก โจทก บริษัทโอโย เทคโนโลยี แอนด ฮอสพิทอลลิตี้ (ประเทศไทย) จำกัด จำเลย ป.พ.พ. มาตรา ๘, ๕๘๑, ๕๘๒ พ.ร.บ. คุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๙ วรรคหนึ่ง, ๑๗ วรรคสอง, ๕๕, ๗๐ วรรคหนึ่ง (๑), ๗๕ วรรคหนึ่ง พ.ร.บ. จัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๔๙, ๕๔ วรรคหนึ่ง พ.ร.บ. คุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๗๕ วรรคหนึ่ง บัญญัติวา “ในกรณี ที่นายจางมีความจำเปนโดยเหตุหนึ่งเหตุใดที่สำคัญอันมีผลกระทบตอการประกอบกิจการ ของนายจางจนทำใหนายจางไมสามารถประกอบกิจการไดตามปกติซึ่งมิใชเหตุสุดวิสัย ตองหยุดกิจการทั้งหมดหรือบางสวนเปนการชั่วคราว ใหนายจางจายเงินใหแกลูกจาง ไมนอยกวารอยละเจ็ดสิบหาของคาจางในวันทำงานที่ลูกจางไดรับกอนนายจางหยุดกิจการ ตลอดระยะเวลาที่นายจางไมไดใหลูกจางทำงาน ณ สถานที่จายเงินตามมาตรา ๕๕ และ ภายในกำหนดเวลาการจายเงินตามมาตรา ๗๐ (๑)” บทบัญญัติดังกลาวมีเจตนารมณ คุมครองนายจางที่ประสบวิกฤตการณในการดำเนินกิจการ โดยใหสิทธินายจางสั่งหยุด กิจการไมใหลูกจางทั้งหมดหรือบางสวนทำงานเปนการชั่วคราวไดเมื่อมีความจำเปนที่ สำคัญอันมีผลกระทบตอการประกอบกิจการของนายจางอยางมากซึ่งมิใชเหตุสุดวิสัย เพื่อนายจางจะไดมีโอกาสแกไขวิกฤตการณที่เกิดขึ้นใหหมดไปหรือบรรเทาลง ขณะ เดียวกันก็คุมครองลูกจางใหยังพอมีรายไดในการดำรงชีพระหวางเวลาที่นายจางไมให ทำงานดวย สวนการหยุดกิจการเปนการชั่วคราวดวยเหตุสุดวิสัย ตองเปนกรณีที่นายจาง ไมสามารถประกอบกิจการทั้งหมดหรือบางสวนในชวงเวลานั้นโดยสิ้นเชิง และถือวาการ ที่นายจางไมอาจมอบหมายงานใหลูกจางทำเปนกรณีการชำระหนี้ตกเปนพนวิสัยเพราะ พฤติการณอยางหนึ่งอยางใดซึ่งเกิดขึ้นภายหลังกอหนี้และซึ่งนายจางไมตองรับผิด นายจาง ยอมหลุดพนจากหนาที่ในการชำระหนี้และไมตองจายเงินใหแกลูกจาง แต พ.ร.บ. คุมครอง
๒๙๒ แรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ ไมไดกำหนดคำนิยามของคำวา “เหตุสุดวิสัย” ไว จึงตองตีความ ตาม ป.พ.พ. มาตรา ๘ ที่บัญญัติวา “เหตุสุดวิสัย” หมายความวา เหตุใด ๆ อันจะเกิดขึ้น ก็ดี จะใหผลพิบัติก็ดี เปนเหตุที่ไมอาจปองกันไดแมทั้งบุคคลผูตองประสบหรือใกลจะตอง ประสบเหตุนั้นจะไดจัดการระมัดระวังตามสมควรอันพึงคาดหมายไดจากบุคคลในฐานะ และภาวะเชนนั้น การแพรระบาดของโรคโควิด ๑๙ หรือมาตรการปองกันการแพรระบาด เปนเหตุสุดวิสัยอันจะทำใหนายจางหลุดพนจากการชำระหนี้หรือไม ตองพิจารณาวาเหตุ ดังกลาวมีผลถึงขนาดใหนายจางไมสามารถประกอบกิจการหรือไม ขอเท็จจริงไดความวา ธุรกิจของจำเลยเปนการใหบริการเปนตลาดกลางในการรับจองหองพัก ที่พัก และพื้นที่ ทำงานรวมกันทางออนไลนใหแกพันธมิตรธุรกิจตาง ๆ ในประเทศไทย ในขณะเกิดเหตุ มีการแพรระบาดของโรคโควิด ๑๙ แตก็ไมปรากฏวาเปนเหตุขัดขวางมิใหจำเลยประกอบ กิจการใหบริการจองที่พักออนไลนในงานสวนใดอยางสิ้นเชิง ดังนั้น เมื่อจำเลยยังสามารถ ประกอบกิจการได แมการประกอบกิจการในชวงสถานการณการแพรระบาดของโรค ดังกลาวจะมีผลใหจำเลยประสบภาวะขาดทุนอยางมากเนื่องจากนักทองเที่ยวตางชาติ ไมสามารถเดินทางเขามาในประเทศไทย ตามมาตรการจำกัดการเดินทางระหวางประเทศ ของรัฐบาลจนมีผลใหมีนักทองเที่ยวใชบริการจองที่พักทางออนไลนกับจำเลยนอยลงก็ตาม กรณีจึงไมใชการหยุดกิจการเปนการชั่วคราวดวยเหตุสุดวิสัย และจำเลยตองจายเงินอัตรา รอยละ ๗๕ ของคาจางในวันทำงานที่โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ไดรับกอนหยุดกิจการตั้งแตวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ถึงวันที่ ๒๗ สิงหาคม ๒๕๖๓ ที่โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ยังเปนลูกจางจำเลย แตจำเลยไมไดใหโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทำงาน และจายภายในกำหนดเวลาการจายเงินตาม มาตรา ๗๐ (๑) ตาม พ.ร.บ. คุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๗๕ วรรคหนึ่ง ทั้งนี้ พ.ร.บ. คุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๗๐ วรรคหนึ่ง (๑) บัญญัติวา “ในกรณีที่มี การคำนวณคาจางเปนรายเดือน รายวัน รายชั่วโมง หรือเปนระยะเวลาอยางอื่นที่ไมเกิน หนึ่งเดือน หรือตามผลงานโดยคำนวณเปนหนวย ใหจายเดือนหนึ่งไมนอยกวาหนึ่งครั้ง เวนแตจะมีการตกลงกันเปนอยางอื่นที่เปนประโยชนแกลูกจาง” และวรรคสอง บัญญัติวา “ในกรณีที่นายจางเลิกจางลูกจาง ใหนายจางจายคาจาง คาลวงเวลา คาทำงานในวันหยุด คาลวงเวลาในวันหยุด และเงินที่นายจางมีหนาที่ตองจายตามพระราชบัญญัตินี้ ตามที่ ลูกจางมีสิทธิไดรับ ใหแกลูกจางภายในสามวันนับแตวันที่เลิกจาง” จำเลยกำหนดจาย คาจางใหแกโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทุกวันสิ้นเดือน จำเลยจึงตองจายเงินในกรณีหยุดกิจการทุกวัน สิ้นเดือนในเดือนพฤษภาคม ๒๕๖๓ ถึงเดือนกรกฎาคม ๒๕๖๓ สวนเดือนสิงหาคม ๒๕๖๓
๒๙๓ จำเลยเลิกจางโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ วันที่ ๒๗ สิงหาคม ๒๕๖๓ จึงตองจายภายในวันที่ ๓๐ สิงหาคม ๒๕๖๓ เมื่อไมจายตองเสียดอกเบี้ยในระหวางเวลาผิดนัดอัตรารอยละ ๑๕ ตอป ตาม พ.ร.บ. คุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๙ วรรคหนึ่ง ไมปรากฏวาจำเลยสั่งให โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทำงานตามที่โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ กลาวอาง แตไดความวาจำเลยแจงกำหนด หยุดกิจการเปนการชั่วคราวตั้งแตวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ถึงวันที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๖๓ ใหโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทราบแลว และการหยุดกิจการเปนการชั่วคราวดังกลาวชอบดวย พ.ร.บ. คุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๗๕ มีผลเทากับนายจางมีคำสั่งใหลูกจาง หยุดทำงานตามระยะเวลาที่นายจางกำหนด แมระหวางนั้นจำเลยยังไมเก็บอุปกรณการ ทำงานของจำเลยไปจากโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ก็ไมไดหมายความวาจำเลยมีคำสั่งใหมใหโจทก ที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทำงานใหจำเลย การที่โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ยังฝาฝนทำงานในชวงที่จำเลยหยุด กิจการเปนการไมปฏิบัติตามคำสั่งจำเลย โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ จึงไมมีสิทธิเรียกรองคาจาง จากจำเลย สวน ป.พ.พ. มาตรา ๕๘๑ ที่โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ยกขึ้นอางนั้น เปนบทบัญญัติที่ กำหนดใหการบอกเลิกสัญญาจางที่มีกำหนดระยะเวลาแนนอนซึ่งไดสิ้นสุดลงแลว แตลูกจาง ยังคงทำงานอยูตอไปโดยนายจางรูแลวไมทักทวง ตองบอกกลาวลวงหนา ไมอาจนำมา ใชกับกรณีนี้ได เมื่อวินิจฉัยดังนี้แลว กรณีไมจำตองวินิจฉัยวาโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทำงาน จากที่บานหรือที่สำนักงานจำเลย เพราะไมทำใหผลคดีเปลี่ยนแปลงไป การพิจารณาวาการเลิกจางเปนการเลิกจางที่ไมเปนธรรมหรือไม ตองพิจารณา ที่เหตุแหงการเลิกจางวามีอยูจริงหรือไมและเหตุนั้นเปนเหตุสมควรที่นายจางจะเลิกจาง หรือไม เมื่อขอเท็จจริงรับฟงเปนยุติตามคำวินิจฉัยของศาลแรงงานกลางแลววา จำเลย เลิกจางโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ เนื่องจากการแพรระบาดของโรคโควิด ๑๙ ที่ยังไมสิ้นสุดลง สงผลกระทบตอภาคธุรกิจการทองเที่ยวและการโรงแรม รวมถึงกิจการของจำเลยดวย โดยไมปรากฏเหตุอื่น จึงเปนการพิจารณาเลิกจางโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ เพื่อปรับลดตนทุน รายจายของจำเลย ถือวามีเหตุอันสมควร ไมเปนเลิกจางที่ไมเปนธรรม ซึ่งการเลิกจางที่ ไมเปนธรรมกับการเลิกจางโดยไมไดบอกกลาวลวงหนาเปนคนละเรื่องกัน การที่จำเลย เลิกจางโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ โดยไมไดบอกกลาวลวงหนา คงมีผลเพียงใหจำเลยตองจายสินจาง แทนการบอกกลาวลวงหนาใหแกโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ตาม ป.พ.พ. มาตรา ๕๘๒ วรรคหนึ่ง และ พ.ร.บ. คุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๑๗ วรรคสองเทานั้น หาไดมีผลให การเลิกจางนั้นกลับเปนการเลิกจางที่ไมมีเหตุอันสมควรหรือไมเปนธรรมไม
๒๙๔ โจทกทั้งเจ็ดฟองและแกไขคำฟอง ขอใหบังคับจำเลยจายคาจางคางจาย จายเงิน ไมนอยกวารอยละ ๗๕ ของคาจางในวันทำงานที่โจทกแตละคนไดรับกอนจำเลยหยุดกิจการ ตั้งแตเดือนพฤษภาคมถึงเดือนสิงหาคม ๒๕๖๓ สินจางแทนการบอกกลาวลวงหนาคาชดเชยและ คาเสียหายจากการเลิกจางที่ไมเปนธรรม พรอมดอกเบี้ยใหแกโจทกแตละคนตามคำขอทายฟอง แตละสำนวน จำเลยทั้งเจ็ดสำนวนใหการและแกไขคำใหการ ขอใหยกฟอง ระหวางพิจารณาของศาลแรงงานกลาง โจทกที่ ๑ ที่ ๖ และที่ ๗ รวม ๓ คน ขอถอนฟอง ศาลแรงงานกลางอนุญาตและจำหนายคดีเฉพาะโจทกดังกลาวจากสารบบความ เหลือโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ รวม ๔ คน และคูความแถลงรับกันวา จำเลยจายสินจางแทนการบอกกลาวลวงหนา และคาชดเชยใหแกโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ แลว ศาลแรงงานกลาง พิพากษายกฟอง โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ อุทธรณ ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษแผนกคดีแรงงานวินิจฉัยวา ขอเท็จจริงที่ศาลแรงงานกลาง รับฟงมาและตามที่คูความไมไดโตแยงกันไดความวา จำเลยเปนนิติบุคคลประเภทบริษัทจำกัด ประกอบธุรกิจใหบริการเปนตลาดกลางในการรับจองหองพัก ที่พัก และพื้นที่ทำงานรวมกันใหกับ พันธมิตรธุรกิจตาง ๆ ในประเทศไทยทางออนไลนผานทางเว็บไซต แอปพลิเคชันในโทรศัพท เคลื่อนที่และอุปกรณอื่น ๆ ผูใชบริการสวนใหญเปนชาวตางชาติที่เดินทางจากตางประเทศเขามา ในประเทศไทย เดิมโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ เปนลูกจางของโจทก มีระยะเวลาการทำงาน ตำแหนง สุดทายและคาจางตามฟองแตละสำนวน กำหนดจายคาจางเปนรายเดือนทุกวันสิ้นเดือน ลักษณะ การทำงานของโจทกที่ ๒ และที่ ๓ สวนใหญเปนการออกไปพบลูกคานอกบริษัท เมื่อตนป ๒๕๖๓ มีเหตุการณการแพรระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ หรือโรคโควิด ๑๙ ในประเทศไทย ตอมารัฐบาลและหนวยงานราชการมีมาตรการปองกันการแพรระบาดของโรคดังกลาว อันรวมถึง การจำกัดการเดินทางระหวางประเทศ โดยมีประกาศสำนักงานการบินพลเรือนแหงประเทศไทย หามอากาศยานขนสงคนโดยสารทำการบินเขามายังทาอากาศยานในประเทศไทยเปนการชั่วคราว ตั้งแตวันที่ ๔ เมษายน ๒๕๖๓ กระทบตอภาคธุรกิจการทองเที่ยวและการโรงแรมโดยทั่วไป วันที่ ๒๗ เมษายน ๒๕๖๓ จำเลยประชุมลูกจางทั้งหมดชี้แจงวาจำเลยไดรับผลกระทบจากการ แพรระบาดของโรคโควิด ๑๙ ไมสามารถเปดทำการไดตามปกติ จำเปนตองหยุดกิจการชั่วคราว ดวยเหตุสุดวิสัยตั้งแตวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ถึงวันที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๖๓ และเสนอเงื่อนไข ใหลูกจางรับเงินสนับสนุนชวยเหลือในเดือนพฤษภาคม ๒๕๖๓ อัตรารอยละ ๔๐ ของคาจางและ
๒๙๕ ในเดือนมิถุนายน ๒๕๖๓ อัตรารอยละ ๑๕ ของคาจาง หรือลาออกแลวรับเงินชวยเหลือในเดือน พฤษภาคม ๒๕๖๓ อัตรารอยละ ๕๐ ของคาจาง วันที่ ๒๘ เมษายน ๒๕๖๓ จำเลยแจงการหยุด กิจการบางสวนชั่วคราวตอสำนักงานสวัสดิการและคุมครองแรงงานกรุงเทพมหานครพื้นที่ ๑ และหยุดกิจการชั่วคราวตั้งแตวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ถึงวันที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๖๓ แตวันที่ ๑ ถึงวันที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓ โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ยังทำงานตามปกติ ตอมาจำเลยเก็บอุปกรณ การทำงานของจำเลยไปจากโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ และไมจายคาจางเดือนพฤษภาคม ๒๕๖๓ ใหแก โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ หลังจากนั้นวันที่ ๒๗ สิงหาคม ๒๕๖๓ จำเลยมีหนังสือเลิกจางโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ โดยใหมีผลตั้งแตวันที่ ๒๘ สิงหาคม ๒๕๖๓ จำเลยจายสินจางแทนการบอกกลาวลวงหนาและ คาชดเชยใหแกโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ แลว ศาลแรงงานกลางวินิจฉัยวา พระราชบัญญัติคุมครอง แรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๗๕ บัญญัติใหนายจางที่มีความจำเปนตองหยุดกิจการทั้งหมดหรือ บางสวนเปนการชั่วคราว โดยเหตุหนึ่งเหตุใดที่สำคัญอันมีผลกระทบตอการประกอบกิจการของ นายจาง จนทำใหนายจางไมสามารถประกอบกิจการไดตามปกติซึ่งมิใชเหตุสุดวิสัย จายเงินให แกลูกจางไมนอยกวารอยละ ๗๕ ของคาจางในวันทำงานที่ลูกจางไดรับกอนนายจางหยุดกิจการ เหตุสุดวิสัยตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา ๘ หมายความวา เหตุใด ๆ อันจะ เกิดขึ้นก็ดี จะใหผลพิบัติก็ดี เปนเหตุที่ไมอาจปองกันไดแมทั้งบุคคลผูตองประสบหรือใกลจะตอง ประสบเหตุนั้นจะไดจัดการระมัดระวังตามสมควรอันพึงคาดหมายไดจากบุคคลในฐานะและภาวะ เชนนั้น เมื่อพิจารณาประกอบกับหมายเหตุในหนังสือรับรองการขอรับประโยชนทดแทนในกรณี วางงานเนื่องจากมีเหตุสุดวิสัยที่ระบุวา เหตุสุดวิสัยซึ่งมีผลกระทบตอนายจางจนไมสามารถ ประกอบกิจการไดตามปกติรวมถึงโรคโควิด ๑๙ ดวย จำเลยประกอบกิจการเรื่อยมาจนเมื่อมี เหตุการณการแพรระบาดของโรคโควิด ๑๙ จึงหยุดกิจการเปนการชั่วคราว ถือวาการหยุดกิจการ เปนการชั่วคราวของจำเลยเนื่องจากโรคโควิด ๑๙ เปนเหตุสุดวิสัยตามพระราชบัญญัติคุมครอง แรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๗๕ จำเลยไมตองจายคาจางใหแกโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ไมนอยกวา รอยละ ๗๕ ของคาจางในวันทำงานที่โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ไดรับตลอดชวงระยะเวลาที่จำเลยประกาศ หยุดกิจการ ตามพระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๗๕ และประมวลกฎหมาย แพงและพาณิชย มาตรา ๕๗๕ บัญญัติวา อันวาจางแรงงานนั้น คือสัญญาซึ่งบุคคลคนหนึ่ง เรียกวา ลูกจาง ตกลงจะทำงานใหแกบุคคลอีกคนหนึ่ง เรียกวานายจาง และนายจางตกลงจะใหสินจาง ตลอดเวลาที่ทำงานให การที่จำเลยแสดงเจตนาใหลูกจางทั้งหมดทราบวา จำเลยจะหยุดกิจการ เปนการชั่วคราวตั้งแตวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ถึงวันที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๖๓ ยังไมถือเปน การเลิกจาง แตการที่โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ไปทำงานตั้งแตวันที่ ๑ ถึงวันที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓
๒๙๖ ระหวางเวลาที่จำเลยหยุดกิจการเปนการชั่วคราวโดยจำเลยมิไดสั่ง จำเลยไมตองจายสินจางหรือ คาจางเพื่อตอบแทนการทำงานใหแกโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ จำเลยจายสินจางแทนการบอกกลาว ลวงหนาและคาชดเชยใหแกโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ แลว โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ จึงไมมีสิทธิเรียกรองเงิน สวนนี้อีก เมื่อใกลครบกำหนดที่จำเลยประกาศหยุดกิจการชั่วคราวแลว การแพรระบาดของ โรคโควิด ๑๙ ยังไมสิ้นสุดลง สงผลกระทบตอภาคธุรกิจการทองเที่ยวและการโรงแรมโดยทั่วไป รวมทั้งกิจการของจำเลยดวย ทำใหลูกจางของจำเลยรวมทั้งโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ไมสามารถเขามา ทำงานใหกับจำเลยไดตามปกติ จำเลยจึงเลิกจางโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ โดยไมปรากฏวามีการกลั่นแกลง เปนการเลิกจางที่มีเหตุสมควร ถือไมไดวาเปนการเลิกจางที่ไมเปนธรรม จำเลยจึงไมตองจาย คาเสียหายจากการเลิกจางที่ไมเปนธรรมใหแกโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ คดีมีปญหาตองวินิจฉัยตามอุทธรณของโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ประการแรกวา การที่จำเลย หยุดกิจการบางสวนเปนการชั่วคราวเปนเหตุสุดวิสัยตามพระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๗๕ และจำเลยตองจายเงินไมนอยกวารอยละ ๗๕ ของคาจางในวันทำงานที่โจทก ที่ ๒ ถึงที่ ๕ ไดรับกอนจำเลยหยุดกิจการตลอดระยะเวลาที่จำเลยไมไดใหโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทำงานหรือไม ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษโดยมติที่ประชุมใหญเห็นวา พระราชบัญญัติคุมครอง แรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๗๕ วรรคหนึ่ง บัญญัติวา “ในกรณีที่นายจางมีความจำเปนโดยเหตุหนึ่ง เหตุใดที่สำคัญอันมีผลกระทบตอการประกอบกิจการของนายจางจนทำใหนายจางไมสามารถ ประกอบกิจการไดตามปกติซึ่งมิใชเหตุสุดวิสัยตองหยุดกิจการทั้งหมดหรือบางสวนเปนการชั่วคราว ใหนายจางจายเงินใหแกลูกจางไมนอยกวารอยละเจ็ดสิบหาของคาจางในวันทำงานที่ลูกจางได รับกอนนายจางหยุดกิจการตลอดระยะเวลาที่นายจางไมไดใหลูกจางทำงาน ณ สถานที่จายเงิน ตามมาตรา ๕๕ และภายในกำหนดเวลาการจายเงินตามมาตรา ๗๐ (๑)” บทบัญญัติดังกลาว มีเจตนารมณคุมครองนายจางที่ประสบวิกฤตการณในการดำเนินกิจการ โดยใหสิทธินายจางสั่ง หยุดกิจการไมใหลูกจางทั้งหมดหรือบางสวนทำงานเปนการชั่วคราวไดเมื่อมีความจำเปนที่สำคัญ อันมีผลกระทบตอการประกอบกิจการของนายจางอยางมากซึ่งมิใชเหตุสุดวิสัย เพื่อนายจางจะ ไดมีโอกาสแกไขวิกฤตการณที่เกิดขึ้นใหหมดไปหรือบรรเทาลง ขณะเดียวกันก็คุมครองลูกจาง ใหยังพอมีรายไดในการดำรงชีพระหวางเวลาที่นายจางไมใหทำงานดวย สวนการหยุดกิจการเปน การชั่วคราวดวยเหตุสุดวิสัย ตองเปนกรณีที่นายจางไมสามารถประกอบกิจการทั้งหมดหรือบางสวน ในชวงเวลานั้นโดยสิ้นเชิง และถือวาการที่นายจางไมอาจมอบหมายงานใหลูกจางทำเปนกรณี การชำระหนี้ตกเปนพนวิสัยเพราะพฤติการณอยางหนึ่งอยางใดซึ่งเกิดขึ้นภายหลังกอหนี้ และซึ่งนายจางไมตองรับผิด นายจางยอมหลุดพนจากหนาที่ในการชำระหนี้และไมตองจายเงิน
๒๙๗ ใหแกลูกจาง แตพระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ ไมไดกำหนดคำนิยามของคำวา “เหตุสุดวิสัย” ไว จึงตองตีความตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา ๘ ที่บัญญัติวา “เหตุสุดวิสัย” หมายความวา เหตุใด ๆ อันจะเกิดขึ้นก็ดี จะใหผลพิบัติก็ดี เปนเหตุที่ไมอาจปองกันได แมทั้งบุคคลผูตองประสบหรือใกลจะตองประสบเหตุนั้นจะไดจัดการระมัดระวังตามสมควร อันพึงคาดหมายไดจากบุคคลในฐานะและภาวะเชนนั้น การแพรระบาดของโรคโควิด ๑๙ หรือ มาตรการปองกันการแพรระบาดเปนเหตุสุดวิสัยอันจะทำใหนายจางหลุดพนจากการชำระหนี้ หรือไม ตองพิจารณาวาเหตุดังกลาวมีผลถึงขนาดใหนายจางไมสามารถประกอบกิจการหรือไม ขอเท็จจริงไดความวา ธุรกิจของจำเลยเปนการใหบริการเปนตลาดกลางในการรับจองหองพัก ที่พัก และพื้นที่ทำงานรวมกันทางออนไลนใหแกพันธมิตรธุรกิจตาง ๆ ในประเทศไทย ในขณะ เกิดเหตุมีการแพรระบาดของโรคโควิด ๑๙ แตก็ไมปรากฏวาเปนเหตุขัดขวางมิใหจำเลยประกอบ กิจการใหบริการจองที่พักออนไลนในงานสวนใดอยางสิ้นเชิง ดังนั้น เมื่อจำเลยยังสามารถประกอบ กิจการได แมการประกอบกิจการในชวงสถานการณการแพรระบาดของโรคดังกลาวจะมีผลให จำเลยประสบภาวะขาดทุนอยางมากเนื่องจากนักทองเที่ยวตางชาติไมสามารถเดินทางเขามาใน ประเทศไทย ตามมาตรการจำกัดการเดินทางระหวางประเทศของรัฐบาล จนมีผลใหมีนักทองเที่ยว ใชบริการจองที่พักทางออนไลนกับจำเลยนอยลงก็ตาม กรณีจึงไมใชการหยุดกิจการเปนการ ชั่วคราวดวยเหตุสุดวิสัย และจำเลยตองจายเงินอัตรารอยละ ๗๕ ของคาจางในวันทำงานที่โจทก ที่ ๒ ถึงที่ ๕ ไดรับกอนหยุดกิจการตั้งแตวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ถึงวันที่ ๒๗ สิงหาคม ๒๕๖๓ ที่โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ยังเปนลูกจางจำเลยแตจำเลยไมไดใหโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทำงาน และจาย ภายในกำหนดเวลาการจายเงินตามมาตรา ๗๐ (๑) ตามพระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๗๕ วรรคหนึ่ง ที่ศาลแรงงานกลางวินิจฉัยมานั้น ไมตองดวยความเห็นของศาลอุทธรณ คดีชำนัญพิเศษ อุทธรณขอนี้ของโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ฟงขึ้น ทั้งนี้ พระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๗๐ วรรคหนึ่ง (๑) บัญญัติวา “ในกรณีที่มีการคำนวณคาจางเปนรายเดือน รายวัน รายชั่วโมง หรือเปนระยะเวลาอยางอื่นที่ไมเกินหนึ่งเดือน หรือตามผลงานโดยคำนวณ เปนหนวย ใหจายเดือนหนึ่งไมนอยกวาหนึ่งครั้ง เวนแตจะมีการตกลงกันเปนอยางอื่นที่เปน ประโยชนแกลูกจาง” และวรรคสอง บัญญัติวา “ในกรณีที่นายจางเลิกจางลูกจาง ใหนายจาง จายคาจาง คาลวงเวลา คาทำงานในวันหยุด คาลวงเวลาในวันหยุด และเงินที่นายจางมีหนาที่ ตองจายตามพระราชบัญญัตินี้ ตามที่ลูกจางมีสิทธิไดรับ ใหแกลูกจางภายในสามวันนับแตวันที่ เลิกจาง” จำเลยกำหนดจายคาจางใหแกโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทุกวันสิ้นเดือน จำเลยจึงตองจายเงิน ในกรณีหยุดกิจการทุกวันสิ้นเดือนในเดือนพฤษภาคม ๒๕๖๓ ถึงเดือนกรกฎาคม ๒๕๖๓ สวน
๒๙๘ เดือนสิงหาคม ๒๕๖๓ จำเลยเลิกจางโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ วันที่ ๒๗ สิงหาคม ๒๕๖๓ จึงตองจาย ภายในวันที่ ๓๐ สิงหาคม ๒๕๖๓ เมื่อไมจายตองเสียดอกเบี้ยในระหวางเวลาผิดนัดอัตรารอยละ ๑๕ ตอป ตามพระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๙ วรรคหนึ่ง ปญหาที่ตองวินิจฉัยตามอุทธรณของโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ประการตอไปมีวา จำเลยตอง จายคาจางระหวางวันที่ ๑ ถึงวันที่ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ใหแกโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ หรือไม เห็นวา เมื่อขอเท็จจริงที่ศาลแรงงานกลางรับฟงมา ไมปรากฏวาจำเลยสั่งใหโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทำงาน ตามที่โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ กลาวอาง แตไดความวาจำเลยแจงกำหนดหยุดกิจการเปนการชั่วคราว ตั้งแตวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๓ ถึงวันที่ ๓๑ สิงหาคม ๒๕๖๓ ใหโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทราบแลว และการหยุดกิจการเปนการชั่วคราวดังกลาวชอบดวยพระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๗๕ มีผลเทากับนายจางมีคำสั่งใหลูกจางหยุดทำงานตามระยะเวลาที่นายจางกำหนด แมระหวางนั้นจำเลยยังไมเก็บอุปกรณการทำงานของจำเลยไปจากโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ก็ไมได หมายความวาจำเลยมีคำสั่งใหมใหโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทำงานใหจำเลย การที่โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ยังฝาฝนทำงานในชวงที่จำเลยหยุดกิจการเปนการไมปฏิบัติตามคำสั่งจำเลย โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ จึงไมมีสิทธิเรียกรองคาจางจากจำเลย สวนประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา ๕๘๑ ที่โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ยกขึ้นอางนั้น เปนบทบัญญัติที่กำหนดใหการบอกเลิกสัญญาจางที่มีกำหนด ระยะเวลาแนนอนซึ่งไดสิ้นสุดลงแลว แตลูกจางยังคงทำงานอยูตอไปโดยนายจางรูแลวไมทักทวง ตองบอกกลาวลวงหนา ไมอาจนำมาใชกับกรณีนี้ได เมื่อวินิจฉัยดังนี้แลว กรณีไมจำตองวินิจฉัยวา โจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ทำงานจากที่บานหรือที่สำนักงานจำเลย เพราะไมทำใหผลคดีเปลี่ยนแปลงไป ปญหาประการสุดทายตามอุทธรณของโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ มีวา การเลิกจางโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ของจำเลยเปนการเลิกจางที่ไมเปนธรรมหรือไม เห็นวา การพิจารณาวาการเลิกจางเปน การเลิกจางที่ไมเปนธรรมหรือไม ตองพิจารณาที่เหตุแหงการเลิกจางวามีอยูจริงหรือไมและเหตุนั้น เปนเหตุสมควรที่นายจางจะเลิกจางหรือไม เมื่อขอเท็จจริงรับฟงเปนยุติตามคำวินิจฉัยของ ศาลแรงงานกลางแลววา จำเลยเลิกจางโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ เนื่องจากการแพรระบาดของโรคโควิด ๑๙ ที่ยังไมสิ้นสุดลง สงผลกระทบตอภาคธุรกิจการทองเที่ยวและการโรงแรม รวมถึงกิจการของจำเลยดวย โดยไมปรากฏเหตุอื่น จึงเปนการพิจารณาเลิกจางโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ เพื่อปรับลดตนทุนรายจาย ของจำเลย ถือวามีเหตุอันสมควร ไมเปนการเลิกจางที่ไมเปนธรรม ซึ่งการเลิกจางที่ไมเปนธรรม กับการเลิกจางโดยไมไดบอกกลาวลวงหนาเปนคนละเรื่องกัน การที่จำเลยเลิกจางโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ โดยไมไดบอกกลาวลวงหนา คงมีผลเพียงใหจำเลยตองจายสินจางแทนการบอกกลาว ลวงหนาใหแกโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา ๕๘๒ วรรคหนึ่ง
๒๙๙ และพระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๑๗ วรรคสองเทานั้น หาไดมีผลให การเลิกจางนั้นกลับเปนการเลิกจางที่ไมมีเหตุอันสมควรหรือไมเปนธรรมไม อุทธรณของโจทกที่ ๒ ถึงที่ ๕ ในขอนี้ฟงไมขึ้น พิพากษาแกเปนวา ใหจำเลยจายเงินในเดือนพฤษภาคมถึงเดือนกรกฎาคม ๒๕๖๓ ใหแกโจทกที่ ๒ ไมนอยกวาเดือนละ ๒๔,๗๕๐ บาท ใหแกโจทกที่ ๓ ไมนอยกวาเดือนละ ๖๐,๐๐๐ บาท ใหแกโจทกที่ ๔ ไมนอยกวาเดือนละ ๓๘,๔๕๘.๕๐ บาท และใหแกโจทกที่ ๕ ไมนอยกวา เดือนละ ๓๓,๗๕๐ บาท และจายเงินในเดือนสิงหาคม ๒๕๖๓ ใหแกโจทกที่ ๒ ไมนอยกวา ๒๒,๒๗๕ บาท ใหแกโจทกที่ ๓ ไมนอยกวา ๕๔,๐๐๐ บาท ใหแกโจทกที่ ๔ ไมนอยกวา ๓๔,๖๑๒.๖๕ บาท และใหแกโจทกที่ ๕ ไมนอยกวา ๓๐,๓๗๕ บาท พรอมดอกเบี้ยอัตรารอยละ ๑๕ ตอปของตนเงินที่ตองจายในแตละเดือน นับแตวันที่จำเลยผิดนัดไมจายเงินดังกลาวใน แตละเดือนเปนตนไปจนกวาจะชำระเสร็จแกโจทกแตละคน นอกจากที่แกใหเปนไปตามคำพิพากษา ศาลแรงงานกลาง. (สิริพร เปรมาสวัสดิ์ สุรมณี - ธีระพล ศรีอุดมขจร - อนุวัตร ขุนทอง) ภัทรวรรณ ทรงกำพล - ยอ วัชรินทร ฤชุโรจน - ตรวจ
๓๐๐ คำพิพากษาศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษที่ ๕๔๐/๒๕๖๐ บริษัทลินฟอกซ ทรานสปอรต (ประเทศไทย) จำกัด โจทก คณะกรรมการ แรงงานสัมพันธ จำเลย พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๒๑ (๑) แมการงดจายงานเปนสิทธิโดยชอบดวยกฎหมายของโจทกที่จะมอบหมายให ผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ ซึ่งเปนลูกจางขับรถขนสงสินคาหรือไม และผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ ยังคงไดรับคาจางและสวัสดิการอื่น ๆ ตามปกติก็ตาม แตการงดจายงานตองมีเหตุผล อันสมควร เพราะมีผลทำใหผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ มีรายไดลดลงกวาครึ่งหนึ่งตอเดือน เห็นไดชัดวารายไดไมพอแกการดำรงชีพอยางแนนอน หากไมมีเหตุผลอันสมควร ยอมถือวาโจทกมีเจตนากลั่นแกลงผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ เพื่อบีบบังคับไมใหยื่นขอเรียกรองอีก ดังนั้น การงดจายงานแกผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ จึงเปนการกระทำใด ๆ อันอาจเปนผลให ลูกจาง กรรมการสหภาพแรงงาน หรือกรรมการสหพันธแรงงาน ไมสามารถทนทำงาน อยูตอไปไดเพราะเหตุที่ลูกจางหรือสหภาพแรงงานไดยื่นขอเรียกรองตอนายจาง อันถือ เปนการกระทำอันไมเปนธรรมตามมาตรา ๑๒๑ (๑) แหง พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ แลว แมการยื่นขอเรียกรองจะไมครบจำนวนหนึ่งในหาของลูกจางทั้งหมดตามมาตรา ๑๕ หรือลูกจางลงลายมือชื่อแลวถอนรายชื่อจนทำใหไมครบจำนวนตามที่บัญญัติไวใน มาตรา ๑๓ วรรคสาม แหง พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ ก็ตาม ก็ถือวาไดมี การยื่นขอเรียกรองแลว โจทกซึ่งเปนนายจางจึงตองหามมิใหกระทำการใด ๆ อันอาจเปน ผลใหผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ ซึ่งเปนลูกจางไมสามารถทนทำงานอยูตอไปได เพราะเหตุมี การยื่นขอเรียกรองดังกลาวตามมาตรา ๑๒๑ (๑) แหง พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ โจทกฟองขอใหเพิกถอนคำสั่งคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ ๑-๔/๒๕๕๙ ของจำเลย จำเลยใหการขอใหยกฟอง ศาลแรงงานกลางพิพากษายกฟอง
๓๐๑ โจทกอุทธรณ ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษแผนกคดีแรงงานวินิจฉัยวา ศาลแรงงานกลางฟงขอเท็จจริง และปรากฏขอเท็จจริงที่คูความไมไดโตแยงกันวา นายสมชาย นายสุทธิโชค นายสราวุธ และนายศุภกฤต ผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๔ เปนลูกจางของโจทก ทำหนาที่พนักงานขับรถ ๑๘ ลอ ขนสงสินคา ไดรับคาจางรายเดือนคือ ๑๐,๐๗๕ บาท ๙,๗๗๕ บาท ๑๐,๑๐๐ บาท ๑๐,๐๗๕ บาท ตามลำดับ คาเบี้ยเลี้ยงและคาน้ำมันเดือนละ ๑๖,๐๐๐ บาท และคาตอบแทนเรียกวาคาเที่ยวที่ วิ่งงานตามเงื่อนไขที่กำหนดผูกลาวหาทั้งสี่สมัครเปนสมาชิกสหภาพแรงงานลินฟอกซในเดือน สิงหาคม ๒๕๕๗ ผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ ไดรับเลือกตั้งเปนกรรมการสหภาพแรงงานลินฟอกซ ผูกลาวหาที่ ๔ เคยเปนกรรมการสหภาพแรงงานลินฟอกซแตหมดวาระแลว เมื่อวันที่ ๑๗ กันยายน ๒๕๕๘ สหภาพแรงงานลินฟอกซยื่นขอเรียกรองขอเปลี่ยนแปลงสภาพการจางตอโจทก คือ ใหจาย คาครองชีพ ๕๐๐ บาท และเบี้ยขยัน ๕๐๐ บาทตอเดือน โบนัสคนละ ๖๐ วัน แบงเปน ๒ งวด ใหแกพนักงานทุกคน เบี้ยกันดาร ๓,๐๐๐ บาทตอเดือน ในกรณียายพนักงานเกิน ๑๐๐ กิโลเมตร โดยไดรับความยินยอมจากพนักงานปรับคาดรอปงานจาก ๗๕ บาท เปน ๑๐๐ บาท และใหผูแทน สหภาพแรงงานลินฟอกซเขารวมฟงการสอบสวนความผิดของพนักงาน โจทกไมยอมเจรจา อางเหตุสมาชิกไมครบหนึ่งในหาของลูกจางทั้งหมด จึงแจงเปนขอพิพาทแรงงานตอพนักงานประนอม ขอพิพาทแรงงานจังหวัดพระนครศรีอยุธยาแตไดรับแจงวาจำนวนพนักงานไมครบหนึ่งในหาของ พนักงานทั้งหมดตามกฎหมาย สหภาพแรงงานลินฟอกซจึงถอนขอเรียกรอง ตอมาโจทกไดเรียก ลูกจางรวมทั้งผูกลาวหา ๑ ถึงที่ ๓ ที่ลงลายมือชื่อสนับสนุนขอเรียกรองเพื่อขอเปลี่ยนแปลงสภาพ การจางเมื่อวันที่ ๒๙ กันยายน ๒๕๕๘ ไปพบ และใหถอนรายชื่อจากการสนับสนุนขอเรียกรอง หากไมถอนก็จะไมไดรับคาเบี้ยเลี้ยงและคาน้ำมันเดือนละ ๑๖,๐๐๐ บาทตอเดือน ลูกจางสวนใหญ ถอนรายชื่อจากการสนับสนุนขอเรียกรอง คงเหลือเฉพาะผูกลาวหาที่ ๑ และที่ ๒ และนายศิริ สวนผูกลาวหาที่ ๓ ถอนรายชื่อจากการสนับสนุนขอเรียกรองภายหลัง แตมีเงื่อนไขและไมสามารถ ตกลงกันได ตอมาวันที่ ๖ พฤศจิกายน ๒๕๕๘ โจทกมีคำสั่งงดจายงานแกผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ และนายศิริ อางเหตุประพฤติตนไมเหมาะสมกับการเปนพนักงานที่ดี กระทำตนเปนตัวอยางที่ไมดี แกพนักงานอื่น และไมปฏิบัติตามคำสั่งหรือระเบียบขอบังคับอันเปนธรรมและชอบดวยกฎหมาย จนโจทกไมไววางใจใหรับมอบหมายงานจากโจทกใหขับรถขนสงสินคา นายศิริเจรจากับโจทกและ ไดรับมอบหมายงานขับรถ จึงถอนขอเรียกรอง ตอมาเมื่อวันที่ ๙ พฤศจิกายน ๒๕๕๘ ผูกลาวหา ที่ ๑ ถึงที่ ๔ ยื่นคำรองตอจำเลยกลาวหาโจทกวางดจายงานแกผูกลาวหาทั้งสี่ เพราะเหตุที่ ผูกลาวหาทั้งสี่เปนสมาชิกสหภาพแรงงาน ผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ เปนกรรมการสหภาพแรงงาน
๓๐๒ และรวมกันลงลายมือชื่อยื่นขอเรียกรอง จำเลยพิจารณาแลวเห็นวา การที่โจทกงดจายงานแก ผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ เปนเพราะเหตุที่ผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ ไดรวมกันลงลายมือชื่อยื่นขอเรียกรอง เปนการฝาฝนมาตรา ๑๒๑ (๑) แหงพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ อันเปน การกระทำอันไมเปนธรรม จึงมีคำสั่งคณะกรรมการแรงงานสัมพันธที่ ๑-๔/๒๕๕๙ ใหโจทกมอบหมาย งานในตำแหนงหนาที่เดิมแกผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ ตามปกติ สวนคาเสียหายจากการขาดรายได บางสวนระหวางที่ถูกงดจายงานนั้น จำเลยเห็นวา ผูกลาวหา ๑ ถึงที่ ๓ ไดรับคาจางระหวาง งดจายงานตามปกติ สวนคาเที่ยวและคาเบี้ยเลี้ยงคาน้ำมันจะไดรับตอเมื่อไดรับมอบหมายงานให ขับรถขนสงสินคาเมื่อไมไดรับมอบหมายงานใหขับรถขนสงสินคาจึงไมมีสิทธิไดรับเงินดังกลาว จึงไมอาจสั่งตามที่รองขอในกรณีนั้นได โดยใหโจทกปฏิบัติตามคำสั่งของจำเลยภายใน ๑๐ วัน นับแตวันที่ไดรับทราบคำสั่งและยกคำรองของผูกลาวหาที่ ๔ มีปญหาที่ตองวินิจฉัยตามอุทธรณของโจทกเพียงประเด็นเดียววา มีเหตุเพิกถอนคำสั่ง คณะกรรมการแรงงานสัมพันธที่ ๑-๔/๒๕๕๙ ของจำเลยดังกลาวหรือไม โจทกอุทธรณวา การที่ โจทกงดจายงานแกผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ ไมถือเปนการกระทำอันไมเปนธรรมตามมาตรา ๑๒๑ (๑) แหงพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ เพราะการกระทำอันไมเปนธรรมจะตองเปน กรณีนายจางกระทำการใด ๆ ที่เปนการลดทอนความเขมแข็งขององคกรลูกจาง หรือการกระทำใด ๆ อันอาจเปนผลทำใหลูกจาง ผูแทนลูกจาง กรรมการสหภาพแรงงาน หรือกรรมการสหพันธแรงงาน ที่ไดดำเนินการตามบทบัญญัติดังกลาว ไมสามารถดำเนินการได และการยื่นขอเรียกรอง ตองเปนการยื่นขอเรียกรองที่ชอบดวยกฎหมายแตการยื่นขอเรียกรองของสหภาพแรงงานและ การลงลายมือชื่อยื่นขอเรียกรองของผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ ลูกจางทั้งหมด และลูกจางโจทกที่ยื่น ขอเรียกรองทยอยถอนรายชื่อสนับสนุนการยื่นขอเรียกรองจนจำนวนไมครบ และการงดจายงาน เปนสิทธิโดยชอบดวยกฎหมายของโจทกที่จะมอบหมายงานใหผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ ขับรถขนสง สินคาหรือไม เมื่อไมไดรับมอบหมายงานใหขับรถขนสงสินคาก็จะไมไดรับคาเที่ยว คาเบี้ยเลี้ยง และคาน้ำมันตามเงื่อนไขการทำงานของโจทก แตผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ ยังคงไดรับคาจางและ สวัสดิการอื่น ๆ ตามปกติ จึงไมถือเปนการกระทำอันไมเปนธรรม เห็นวา การกระทำอันไมเปนธรรม ตามมาตรา ๑๒๑ (๑) แหงพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ นั้น นอกจากจะตอง เปนกรณีนายจางกระทำการใด ๆ ที่เปนการลดทอนความเขมแข็งขององคกรลูกจาง หรือการ กระทำใด ๆ อันอาจเปนผลทำใหลูกจาง ผูแทนลูกจาง กรรมการสหภาพแรงงานหรือกรรมการ สหพันธแรงงานไมสามารถดำเนินการตามมาตรา ๑๒๑ (๑) แลว ยังหมายความรวมถึงการกระทำ การใด ๆ อันอาจเปนผลใหลูกจาง ผูแทนลูกจาง กรรมการสหภาพแรงงาน หรือกรรมการสหพันธ
๓๐๓ แรงงาน ไมสามารถทนทำงานอยูตอไปไดเพราะเหตุที่ลูกจาง หรือสหภาพแรงงานไดยื่นขอเรียกรอง ตอนายจางดวยขอนี้ศาลแรงงานกลางฟงขอเท็จจริงมาวา หลังจากผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ และ ลูกจางอื่นของโจทกสาขาวังนอยรวม ๖๕ คน ไดรวมกันลงลายมือชื่อยื่นขอเรียกรองตอโจทกเพื่อ ขอเปลี่ยนแปลงสภาพการจางเมื่อวันที่ ๒๙ กันยายน ๒๕๕๘ โจทกไดเรียกลูกจางที่ลงลายมือชื่อ สนับสนุนขอเรียกรองไปพบ และใหถอนรายชื่อจากการสนับสนุนขอเรียกรอง หากไมถอนก็จะ ไมไดรับคาเบี้ยเลี้ยงและคาน้ำมันเดือนละ ๑๖,๐๐๐ บาท ลูกจางสวนใหญถอนรายชื่อจากการ สนับสนุนขอเรียกรอง คงเหลือเฉพาะผูกลาวหาที่ ๑ และที่ ๒ และนายศิริ สวนผูกลาวหาที่ ๓ ถอนรายชื่อจากการสนับสนุนขอเรียกรองภายหลัง แตมีเงื่อนไขและไมสามารถตกลงกันได ตอมา เมื่อวันที่ ๖ พฤศจิกายน ๒๕๕๘ โจทกมีคำสั่งงดจายงานแกผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ และนายศิริ อางเหตุประพฤติตนไมเหมาะสมกับการเปนพนักงานที่ดี กระทำตนเปนตัวอยางที่ไมดีแกพนักงานอื่น และไมปฏิบัติตามคำสั่งหรือระเบียบขอบังคับอันเปนธรรมและชอบดวยกฎหมายโดยที่ ผูกลาวหาที่ ๑ และที่ ๓ ไมเคยถูกตักเตือนมากอน ผูกลาวหาที่ ๒ เคยถูกตักเตือน ๑ ครั้ง เนื่องจาก ขับรถตอเนื่องครบ ๔ ชั่วโมงแลวไมไดหยุดรถพักผอน อันเห็นไดวาผูกลาวหาที่ ๑ และที่ ๓ ไมเคย กระทำผิด สวนผูกลาวหาที่ ๒ เคยกระทำผิดเล็กนอยซึ่งไมใชเรื่องรายแรง จึงไมถือวาเปนการ ประพฤติตนไมเหมาะสมกับการเปนพนักงานที่ดีหรือกระทำตนเปนตัวอยางที่ไมดีแกพนักงานอื่น หรือไมปฏิบัติตามคำสั่งหรือระเบียบขอบังคับตามที่โจทกกลาวอาง พฤติการณของโจทกดังกลาว แสดงวาการงดจายงานแกผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ และนายศิริ เปนผลมาจากการที่ผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ และนายศิริลงลายมือชื่อยื่นขอเรียกรองตอโจทกเพื่อขอเปลี่ยนแปลงสภาพการจาง แตไมยอมถอนรายชื่อนั่นเอง ทั้งศาลแรงงานกลางยังฟงขอเท็จจริงมาอีกวา การที่โจทกงดจายงาน ทำใหผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ และนายศิริขาดรายไดเฉลี่ยประมาณเดือนละ ๒๕,๐๐๐ บาท ซึ่งมากกวา เงินเดือนที่ผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ ไดรับเดือนละ ๑๐,๐๗๕ บาท ๙,๗๗๕ บาท ๑๐,๑๐๐ บาท ตามลำดับเมื่อนายศิริเจรจากับโจทกและไดรับมอบหมายงานใหขับรถ นายศิริจึงถอนขอเรียกรอง แมการงดจายงานเปนสิทธิโดยชอบดวยกฎหมายของโจทกที่จะมอบหมายใหผูกลาวหาที่ ๑ ถึง ที่ ๓ ขับรถขนสงสินคาหรือไม และผูกลาวหาที่ ๑ ถึงที่ ๓ ยังคงไดรับคาจางและสวัสดิการอื่น ๆ ตามปกติก็ตาม แตการงดจายงานตองมีเหตุผลอันสมควร เพราะมีผลทำใหผูกลาวหาที่ ๑ ถึง ที่ ๓ มีรายไดลดลงกวาครึ่งหนึ่งตอเดือน เห็นไดชัดวารายไดไมพอแกการดำรงชีพอยางแนนอน หากไมมีเหตุผลอันสมควรยอมถือวาโจทกมีเจตนากลั่นแกลงผูกลาวหา ๑ ถึงที่ ๓ เพื่อบีบบังคับ ไมใหยื่นขอเรียกรองอีก ดังนั้น การงดจายงานแกผูกลาวหา ๑ ถึงที่ ๓ ของโจทกดังกลาว จึงเปนการกระทำการใด ๆ อันอาจเปนผลใหลูกจาง ผูแทนลูกจาง กรรมการสหภาพแรงงานหรือ
๓๐๔ กรรมการสหพันธแรงงานไมสามารถทนทำงานอยูตอไปไดเพราะเหตุที่ลูกจาง หรือสหภาพแรงงาน ไดยื่นขอเรียกรองตอนายจาง อันถือเปนการกระทำอันไมเปนธรรมตามมาตรา ๑๒๑ (๑) แหงพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ แลว แมการยื่นขอเรียกรองจะไมครบจำนวน หนึ่งในหาของลูกจางทั้งหมดตามมาตรา ๑๕ หรือลูกจางลงลายมือชื่อยื่นขอเรียกรองแลวถอนรายชื่อ จนทำใหไมครบจำนวนตามมาตรา ๑๓ วรรคสาม แหงพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ ก็ตาม ก็ถือวาไดมีการยื่นขอเรียกรองแลว โจทกซึ่งเปนนายจางจึงตองหามมิใหกระทำการใด ๆ อันอาจเปนผลใหผูกลาวหา ๑ ถึงที่ ๓ ซึ่งเปนลูกจางไมสามารถทนทำงานอยูตอไปไดเพราะเหตุ ที่มีการยื่นขอเรียกรองดังกลาวตามมาตรา ๑๒๑ (๑) แหงพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ คำสั่งของจำเลยชอบแลว จึงไมมีเหตุใหตองเพิกถอนคำสั่งคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ ๑-๔/๒๕๕๙ ของจำเลยตามอุทธรณของโจทก ที่ศาลแรงงานกลางพิพากษายกฟองโจทกมานั้นตองดวยความเห็น ของศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษ อุทธรณของโจทกฟงไมขึ้น พิพากษายืน. (ปณิธาน วิสุทธากร - สถาพร วงศตระกูลรักษา - ฐานันดร กิตติวงศากูล) เดชวิบุล พนาเศรษฐเนตร - ยอ สุโรจน จันทรพิทักษ - ตรวจ
๓๐๕ คำพิพากษาศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษที่ ๒๕๕/๒๕๖๒ สหภาพแรงงาน ธนาคารกรุงเทพ โจทก นายศักดิ์สิทธิ์ อุดมศิลป กับพวก จำเลย พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๐๓ (๒) โจทกฟองอางวาจำเลยทั้งยี่สิบรวมกันกระทำละเมิดเปนเหตุใหโจทกไดรับความ เสียหายกับมีคำขอใหจำเลยทั้งยี่สิบรวมกันหรือแทนกันชดใชคาเสียหายแกโจทก อันมี ลักษณะเปนฟองคดีเพื่อปกปองผลประโยชนของโจทกและสมาชิกของโจทก กรณีจึงไมใช การดำเนินกิจการอันอาจกระทบกระเทือนถึงสวนไดเสียของสมาชิกเปนสวนรวม โจทก ยอมมีอำนาจดำเนินการไดโดยไมตองมีมติของที่ประชุมใหญตาม พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๐๓ (๒) อีกทั้งยังไมเปนการขัดตอวัตถุประสงคของโจทกตามขอบังคับ ของโจทกแตอยางใด สวนหนังสือมอบอำนาจของโจทกที่มีลายมือชื่อบุคคลซึ่งพนสภาพ จากการเปนลูกจางธนาคารแลวนั้น ก็มีผลเพียงทำใหบุคคลดังกลาวไมอยูในฐานะเปน กรรมการโจทกในขณะที่มอบอำนาจเทานั้น เมื่อองคประกอบของคณะกรรมการโจทก ตามหนังสือมอบอำนาจดังกลาวยังคงมีอยูครบถวนตามขอบังคับของโจทก จึงไมทำให หนังสือมอบอำนาจของโจทกดังกลาวบกพรองหรือขัดตอกฎหมาย ประกอบกับหนังสือ มอบอำนาจฉบับดังกลาวระบุใหผูรับมอบอำนาจโจทกมีอำนาจแจงความรองทุกขดำเนินคดี แกบุคคลผูไดกระทำความเสียหายใหแกโจทกทั้งในคดีแพงและคดีอาญากับใหมีอำนาจ มอบอำนาจชวงได ดังนี้ผูรับมอบอำนาจโจทกจึงมีอำนาจฟองบุคคลใดในขอหาใดที่เกี่ยวกับ กิจการของโจทกไดโดยไมจำตองระบุชื่อบุคคลและขอหาที่จะฟองในหนังสือมอบอำนาจ แตอยางใด โจทกยอมมีอำนาจฟองจำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ โดยอาศัยหนังสือมอบอำนาจ ฉบับดังกลาวได โจทกฟองและแกไขคำฟอง ขอใหบังคับจำเลยทั้งยี่สิบรวมกันหรือแทนกันชดใชเงิน ๗๐๓,๗๖๑ บาท พรอมดอกเบี้ยอัตรารอยละ ๗.๕ ตอปของตนเงินจำนวนดังกลาว นับแตวันที่ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๕๙ เปนตนไปจนกวาจะชำระเสร็จแกโจทก
๓๐๖ จำเลยทั้งยี่สิบใหการและแกไขคำใหการ ขอใหยกฟอง ศาลแรงงานกลาง พิพากษาใหจำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ รวมกันหรือแทนกันชำระเงิน ๗๐๓,๗๖๑ บาท พรอมดอกเบี้ยอัตรารอยละ ๗.๕ ตอปของตนเงินจำนวนดังกลาว นับแตวันที่ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๕๙ เปนตนไปจนกวาจะชำระเสร็จแกโจทก ยกฟองโจทกสำหรับจำเลยที่ ๑๙ และที่ ๒๐ จำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ อุทธรณ ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษแผนกคดีแรงงานวินิจฉัยวา ศาลแรงงานกลางฟงขอเท็จจริงวา จำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ เปนคณะกรรมการชุดเดิมของโจทก มีวาระการดำรงตำแหนงตั้งแตวันที่ ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๗ ถึงวันที่ ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๕๙ จำเลยที่ ๑๙ เปนอนุกรรมการชุดเดิมของโจทก และขณะที่คณะกรรมการชุดเดิมมีมติตามฟอง จำเลยที่ ๒๐ พนสภาพจากการเปนกรรมการชุดเดิม และดำรงตำแหนงเปนที่ปรึกษา สวนคณะกรรมการชุดใหมของโจทกมีวาระการดำรงตำแหนง ตั้งแตวันที่ ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๙ ถึงวันที่ ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๖๒ และการดำเนินการของ คณะกรรมการเปนไปตามขอบังคับของโจทก และวินิจฉัยวา การที่โจทกโดยคณะกรรมการมอบอำนาจ ใหนายชูเกียรติ ประธานโจทก และนางสาวชนากานต รองประธานโจทก รวมกันเปนผูแทนและ ผูรับมอบอำนาจโจทก ใหมีอำนาจฟองรองดำเนินคดีกับบุคคลผูไดกระทำความเสียหายแกโจทก ทั้งคดีแพงและคดีอาญา ทั้งมีอำนาจมอบอำนาจชวงไดโดยไมตองประทับตราโจทก เปนการ มอบอำนาจทั่วไป แมบุคคลลำดับที่ ๒๔ ไดลาออกจากการเปนพนักงานธนาคารตามที่ระบุไวในเอกสาร ก็ไมทำใหการมอบอำนาจใหฟองคดีซึ่งสมบูรณแลวบกพรองไป และยังเปนการมอบหมายให ประธานกรรมการรวมกับคณะกรรมการคนหนึ่งเปนผูทำการแทนโจทกไดโดยมีหลักฐานการ มอบหมายตามขอบังคับของโจทกขอ ๒๑ กรณีไมจำตองขอมติตอที่ประชุมใหญของโจทกเสียกอน จึงเปนการมอบอำนาจโดยชอบดวยกฎหมายและโดยสุจริต โจทกจึงมีอำนาจฟองจำเลยทั้งยี่สิบได และการที่ฝายจำเลยซึ่งเปนคณะกรรมการชุดเดิมของโจทกไดเรียกประชุมคณะกรรมการภายหลัง จากที่ประชุมใหญสามัญประจำป ๒๕๕๙ ของโจทกมีมติเลือกคณะกรรมการชุดใหมแลวนั้น เปนการใชสิทธิที่ขัดตอขอบังคับของโจทกอีกทั้งยังไมเปนการใชอำนาจควบคุมการดำเนินงาน ของโจทกแตอยางใด พฤติการณและการกระทำของฝายจำเลยมีเจตนาไมสุจริตเปนการกระทำเพื่อ ผลประโยชนของฝายจำเลยเอง จึงฟงไดวาการประชุมวิสามัญและมติที่ประชุมของคณะกรรมการ ชุดเดิมเมื่อวันที่ ๒๑ มิถุนายน ๒๕๕๙ และวันที่ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๕๙กับการประชุมใหญวิสามัญ เมื่อวันที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๕๙ เปนการกระทำที่ไมชอบดวยกฎหมายและเปนการกระทำละเมิด ตอโจทก จำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ ในฐานะคณะกรรมการชุดเดิมจึงตองรวมกันรับผิดชดใชคาเสียหาย
๓๐๗ ตามฟอง สวนจำเลยที่ ๑๙ และที่ ๒๐ ไมมีสิทธิออกเสียงลงมติใด ๆ ตามขอบังคับของโจทก จึงไมตองรับผิดตอโจทก มีปญหาตองวินิจฉัยตามอุทธรณของจำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ ประการแรกวา โจทกมีอำนาจ ฟองหรือไม เห็นวา คดีนี้โจทกฟองอางวาจำเลยทั้งยี่สิบรวมกันกระทำละเมิดเปนเหตุใหโจทกได รับความเสียหายกับมีคำขอใหจำเลยทั้งยี่สิบรวมกันหรือแทนกันชดใชคาเสียหายแกโจทก อันมี ลักษณะเปนการฟองคดีเพื่อปกปองผลประโยชนของโจทกและสมาชิกของโจทก กรณีจึงไมใชการ ดำเนินกิจการอันอาจกระทบกระเทือนถึงสวนไดเสียของสมาชิกเปนสวนรวม โจทกยอมมีอำนาจ ดำเนินการไดโดยไมตองมีมติของที่ประชุมใหญตาม พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๐๓ (๒) อีกทั้งยังไมเปนการขัดตอวัตถุประสงคของโจทกตามขอบังคับของโจทก แตอยางใด สวนหนังสือ มอบอำนาจของโจทกที่มีลายมือชื่อบุคคลลำดับที่ ๒๔ ซึ่งพนสภาพจากการเปนลูกจางธนาคาร แลวนั้น มีผลเพียงทำใหบุคคลดังกลาวไมอยูในฐานะเปนกรรมการโจทกในขณะที่มอบอำนาจ เทานั้น เมื่อองคประกอบของคณะกรรมการโจทกตามหนังสือมอบอำนาจฉบับดังกลาวยังคงมี อยูครบถวนตามขอบังคับของโจทก ขอ ๒๐ จึงไมทำใหหนังสือมอบอำนาจของโจทกดังกลาว บกพรองและขัดตอกฎหมาย ประกอบกับหนังสือมอบอำนาจฉบับดังกลาวระบุใหนายชูเกียรติ ในฐานะประธานโจทก และนางสาวชนากานตในฐานะกรรมการและรองประธานโจทก เปนผูแทน ของสหภาพแรงงานและเปนผูรับมอบอำนาจโจทกตามขอบังคับ ขอ ๒๑ วรรคหนึ่ง โดยใหมี อำนาจแจงความรองทุกขดำเนินคดีกับบุคคลผูไดกระทำความเสียหายใหแกโจทกทั้งในคดีแพง และคดีอาญา กับใหมีอำนาจมอบอำนาจชวงไดดังนี้ ผูรับมอบอำนาจโจทกจึงมีอำนาจฟองบุคคลใด ในขอหาใดที่เกี่ยวกับกิจการของโจทกไดโดยไมจำตองระบุชื่อบุคคลและขอหาที่จะฟองในหนังสือ มอบอำนาจแตอยางใด โจทกยอมมีอำนาจฟองจำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ โดยอาศัยหนังสือมอบอำนาจ ฉบับดังกลาวได อุทธรณของจำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ ขอนี้ฟงไมขึ้น มีปญหาตองวินิจฉัยตามอุทธรณของจำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ ประการตอไปวา การประชุม วิสามัญและมติที่ประชุมของคณะกรรมการชุดเดิมเมื่อวันที่ ๒๑ มิถุนายน ๒๕๕๙ และ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๕๙ กับการประชุมใหญวิสามัญเมื่อวันที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๕๙ ชอบดวยกฎหมายหรือไม เห็นวา ศาลแรงงานกลางฟงขอเท็จจริงแลววา เมื่อวันที่ ๑๘ มิถุนายน ๒๕๕๙ คณะกรรมการชุดเดิม ของโจทกจัดการประชุมใหญสามัญ เพื่อใหมีการเลือกตั้งคณะกรรมการโจทกชุดใหมเนื่องจาก คณะกรรมการชุดเดิมใกลจะหมดวาระลงในวันที่ ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๕๙ ผลการเลือกตั้งปรากฏวา คณะกรรมการโจทกชุดปจจุบันไดรับการเลือกตั้งเปนคณะกรรมการชุดใหมของโจทก ตอมาจำเลย ที่ ๑ ถึงที่ ๑๓ และที่ ๑๘ ไดรวมกันเรียกและเปดประชุมวิสามัญคณะกรรมการชุดเดิมของโจทก
๓๐๘ ขึ้นในวันที่ ๒๑ มิถุนายน ๒๕๕๙ และมีมติมอบอำนาจใหจำเลยที่ ๑ และที่ ๒ ไปรองตอ อธิบดีกรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน ขอใหการเลือกตั้งคณะกรรมการโจทกเมื่อวันที่ ๑๘ มิถุนายน ๒๕๕๙ เปนโมฆะ และมีคำสั่งใหจัดการเลือกตั้งใหม หลังจากนั้นเมื่อวันที่ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๕๙ จำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๔ และที่ ๒๐ รวมกันเรียกและเปดประชุมวิสามัญคณะกรรมการชุดเดิมของ โจทกและมีมติใหเปดการประชุมใหญวิสามัญตามคำขอของสมาชิกในวันที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๕๙ พรอมทั้งมีมติอนุมัติคาใชจายในการประชุมใหญวิสามัญครั้งนี้เปนเงิน ๑,๓๐๐,๐๐๐ บาท กับมีมติ รับรองคณะกรรมการเตรียมการประชุมใหญวิสามัญและคณะกรรมการเตรียมการและดำเนินการ เลือกตั้งทั้ง ๒ คณะดังนี้ ตามขอบังคับของโจทกขอ ๑๒ กำหนดวาการประชุมใหญสามัญให หมายถึงการประชุมที่จัดใหมีปละครั้งและกำหนดระเบียบวาระการประชุมไวใน (๓) วา เลือกตั้ง กรรมการอันแสดงใหเห็นถึงเจตนารมณที่กำหนดไวในขอบังคับแลววา ในกรณีปกติการเลือกตั้ง คณะกรรมการโจทกจะตองจัดใหมีขึ้นในการประชุมใหญสามัญเทานั้น แมคำวา “การประชุมใหญ” ตามบังคับของโจทกขอ ๑๙ จะหมายถึงการประชุมใหญสามัญและการประชุมใหญวิสามัญตาม นิยามในขอบังคับของโจทกขอ ๑๐ ก็ตาม แตการที่ขอบังคับของโจทกกำหนดใหนำระเบียบวาระ การประชุมที่ระบุไวในการประชุมใหญสามัญตามขอ ๑๒ มาระบุซ้ำไวอีก ก็เพื่อหากไมสามารถ ประชุมใหญสามัญใหสำเร็จลุลวงไปได ก็สามารถที่จะจัดใหมีการประชุมใหญวิสามัญขึ้นไดเพื่อ แกปญหาขอขัดของที่ตองใชมติของที่ประชุมใหญตามขอบังคับของโจทกขอ ๑๘ ไดเทานั้น เมื่อการ เลือกตั้งคณะกรรมการชุดใหมของโจทกไดลงคะแนนและประกาศผลเสร็จสิ้นไปแลวเมื่อวันที่ ๑๘ มิถุนายน ๒๕๕๙ เพียงแตคณะกรรมการชุดเดิมของโจทกประชุมรวมกันและมีมติเมื่อวันที่ ๒๑ มิถุนายน ๒๕๕๙ วา ใหทำหนังสือถึงอธิบดีกรมสวัสดิการและคุมครองแรงงานเพื่อมีคำสั่งใหการ เลือกตั้งดังกลาวเปนโมฆะและใหจัดการเลือกตั้งใหม ซึ่งอธิบดีกรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน ยังไมไดมีคำสั่งอยางใด ๆ การที่จำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๔ และที่ ๒๐ จัดใหมีการประชุมวิสามัญ คณะกรรมการชุดเดิมขึ้นอีกเมื่อวันที่ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๕๙ แลวมีมติใหเปดการประชุมใหญวิสามัญ ตามคำขอของสมาชิกในวันที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๕๙ พรอมทั้งมีมติอนุมัติคาใชจายในการประชุมใหญ วิสามัญเปนเงิน ๑,๓๐๐,๐๐๐ บาท กับมีมติรับรองคณะกรรมการเตรียมการประชุมใหญวิสามัญ และคณะกรรมการเตรียมการและดำเนินการเลือกตั้งทั้ง ๒ คณะ จึงเปนการกระทำโดยไมชอบ ดวยกฎหมาย แมจำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ จะอางวามีสมาชิกโจทกเขาชื่อกันครบจำนวนตามขอบังคับ ขอใหเปดประชุมใหญวิสามัญเพื่อเลือกตั้งคณะกรรมการโจทกก็ตาม แตขอเท็จจริงก็ปรากฏวา การเลือกตั้งคณะกรรมการโจทกเพิ่งเสร็จสิ้นไปโดยการประชุมใหญสามัญและอยูในระหวางการ ยื่นหนังสือขอใหอธิบดีกรมสวัสดิการและคุมครองแรงงานวินิจฉัยวาการเลือกตั้งเปนโมฆะหรือไม
๓๐๙ อีกทั้งการดำรงตำแหนงของคณะกรรมการชุดเดิมของโจทกก็ยังไมหมดวาระ ยังคงมีอำนาจใน การบริหารกิจการของโจทกเพื่อไมใหเกิดความเสียหายและหยุดชะงักตอไปได กรณีจึงไมมี ความจำเปนเรงดวนที่จะตองจัดใหมีการเลือกตั้งคณะกรรมการโจทกขึ้นใหมดวยการประชุมใหญวิสามัญ สวนที่จำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ อางวาเมื่อมีสมาชิกโจทกเขาชื่อกันครบจำนวนตามขอบังคับขอให เปดประชุมใหญวิสามัญแลว คณะกรรมการโจทกตองเปดประชุมใหญวิสามัญขึ้นตามขอบังคับนั้น กรณีตามขอบังคับของโจทกขอ ๑๓ กำหนดวา เมื่อสมาชิกเขาชื่อกันครบจำนวนตามขอบังคับ ใหคณะกรรมการเรียกประชุมใหญภายในเกาสิบวันนับแตวันไดรับหนังสือ แตทั้งนี้ หาก คณะกรรมการไมเรียกประชุมใหญภายในระยะเวลาดังกลาวก็มีขั้นตอนกำหนดตอไปวา สมาชิกมีสิทธิ แจงเปนหนังสือใหนายทะเบียนจังหวัดทราบเพื่อพิจารณาสั่งใหคณะกรรมการเรียกประชุมใหญ ไดตามที่เห็นสมควร จึงแสดงใหเห็นวาตามขอบังคับขอดังกลาวไมไดบังคับไวโดยเด็ดขาดวา คณะกรรมการจะตองเปดประชุมใหญวิสามัญตามที่สมาชิกรองขอเสมอไป ทั้งนี้คณะกรรมการ จะตองพิจารณาถึงความชอบดวยเหตุผล ระเบียบ ขอบังคับและกฎหมายรวมดวย ดังนั้น การที่ จำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ รวมกันจัดประชุมใหญวิสามัญเมื่อวันที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๕๙ เพื่อเลือกตั้ง คณะกรรมการโจทกขึ้นใหมอีกจึงไมชอบดวยขอบังคับของโจทกและไมชอบดวยกฎหมาย อุทธรณ ของจำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ ขอนี้ฟงไมขึ้นเชนกัน สวนที่จำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ อุทธรณวา โจทกไมมีพยานหลักฐานใดมาแสดงวาไดรับมติ ที่ประชุมใหญใหมีอำนาจฟองจำเลยทั้งยี่สิบแลวก็ดี โจทกกลาวหาวาจำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ ยักยอก เอาเงิน ๗๐๓,๗๖๑ บาท ของโจทกไปโดยไมมีผูใดรับรองความถูกตอง เปนการกลาวหาลอย ๆ ไมมีหลักฐานวาไดมีการเบิกถอนจากบัญชีใดหรือจำเลยคนใดเปนผูนำเอาไปบาง และเปนจำนวน เงินที่ถูกตองหรือไมก็ดี และโจทกใชเงินของสมาชิกที่ไดรับมาจากคาบำรุงมาฟองรองเรียกเงิน ที่จำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ ไดบริหารจัดการแทนโจทก เปนการใชสิทธิที่ไมไดแสวงหาและคุมครอง ผลประโยชนเกี่ยวกับสภาพการจางหรือสรางความสัมพันธอันดีระหวางนายจางและลูกจางดวยกัน เปนการใชสิทธิโดยไมชอบดวยกฎหมายก็ดีนั้น เห็นวา อุทธรณของจำเลยที่ ๑ ถึงที่ ๑๘ ดังกลาว ลวนแตเปนการอุทธรณโตแยงดุลพินิจในการรับฟงพยานหลักฐานและการกำหนดคาเสียหาย ของศาลแรงงานกลาง อันเปนอุทธรณในขอเท็จจริงซึ่งตองหามมิใหอุทธรณตามพระราชบัญญัติ จัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๕๔ วรรคหนึ่ง ศาลอุทธรณ คดีชำนัญพิเศษไมรับวินิจฉัย
๓๑๐ ปณิธาน วิสุทธากร - ยอ สุโรจน จันทรพิทักษ - ตรวจ พิพากษายืน. (วิโรจน ตุลาพันธุ - ปณิธาน วิสุทธากร - ไพรัช โปรงแสง)
๓๑๑ คำพิพากษาศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษที่ ๒๙๘ - ๓๓๖/๒๕๖๒ นายโภชนพงค พูนศิริ กับพวก โจทก สหกรณออมทรัพย ครูสุรินทร จำกัด จำเลย พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๒๐ ระเบียบเกี่ยวกับการใหเงินบำเหน็จหรือบำเหน็จรายเดือนแกเจาหนาที่ ที่เกษียณอายุหรือลาออก ถือเปนขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางที่จำเลยจะตองปฏิบัติตาม หากจำเลยประสงคจะแกไขเพิ่มเติมหรือยกเลิกระเบียบในทางที่ไมเปนคุณแกลูกจาง จำเลยจะตองไดรับความยินยอมจากลูกจาง หรือมิฉะนั้นจำเลยจะตองแจงขอเรียกรอง ตอลูกจาง และปฏิบัติใหถูกตองตามขั้นตอนแหง พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ เมื่อจำเลยออกระเบียบสหกรณออมทรัพยครูสุรินทร จำกัด วาดวยเจาหนาที่และขอบังคับ เกี่ยวกับการทำงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๘ พ.ศ. ๒๕๖๑) ตัดสิทธิลูกจาง ที่เคยมีสิทธิเลือกรับเงินบำเหน็จหรือบำเหน็จรายเดือนก็ไดใหรับเงินบำเหน็จไดเพียง อยางเดียว จึงขัดหรือแยงกับขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางเดิม และเปนขอตกลงเกี่ยวกับ สภาพการจางที่ไมเปนคุณแกโจทกทั้งสามสิบเกาซึ่งเปนลูกจาง ระเบียบฉบับดังกลาว ในสวนเกี่ยวกับการเกษียณอายุกอนกำหนดและบำเหน็จรายเดือนจึงไมมีผลใชบังคับ ยอนหลังกับโจทกทั้งสามสิบเกา ตาม พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๒๐ โจทกทั้งสามสิบเกาสำนวนฟองขอใหมีคำสั่งใหระเบียบสหกรณออมทรัพยครูสุรินทร จำกัด วาดวย เจาหนาที่และขอบังคับเกี่ยวกับการทำงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๘ พ.ศ. ๒๕๖๑) ไมมีผลใชบังคับยอนหลังสำหรับโจทกทั้งสามสิบเกา ใหจำเลยจายบำเหน็จรายเดือน แกโจทกที่ ๑ ถึงที่ ๙ ตามเดิม นับแตสิ้นเดือนกุมภาพันธ ๒๕๖๑ เปนตนไปจนกวาโจทกที่ ๑ ถึง ที่ ๙ จะถึงแกกรรม และใหจำเลยจายคาเสียหายใหแกโจทกที่ ๑ ถึงที่ ๙ คนละ ๕,๐๐๐ บาท พรอม ดอกเบี้ยอัตรารอยละ ๗.๕ ตอป นับแตวันฟองเปนตนไปจนกวาจะชำระเสร็จแกโจทกที่ ๑ ถึงที่ ๙
๓๑๒ จำเลยทั้งสามสิบเกาสำนวนใหการดวยวาจา ขอใหยกฟอง ศาลแรงงานภาค ๓ พิพากษาวาระเบียบสหกรณออมทรัพยครูสุรินทร จำกัด วาดวย เจาหนาที่และขอบังคับเกี่ยวกับการทำงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๘ พ.ศ. ๒๕๖๑) ในขอ ๓๒ ในสวนที่แกไขใหม ไมมีผลใชบังคับยอนหลังสำหรับโจทกทั้งสามสิบเกา ใหจำเลยจาย บำเหน็จรายเดือนใหแกโจทกที่ ๑ ถึงที่ ๙ ตามเดิมนับแตสิ้นเดือนกุมภาพันธ ๒๕๖๑ เปนตนไป จนกวาโจทกที่ ๑ ถึงที่ ๙ จะถึงแกกรรม กับใหจำเลยจายคาเสียหายใหโจทกที่ ๑ ถึงที่ ๙ อีกคนละ ๕,๐๐๐ บาท พรอมดอกเบี้ยอัตรารอยละ ๗.๕ ตอป นับถัดจากวันฟอง (ฟองวันที่ ๒๓ กุมภาพันธ ๒๕๖๑) เปนตนไปจนกวาจะชำระเสร็จ จำเลยอุทธรณ ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษแผนกคดีแรงงานวินิจฉัยวา ศาลแรงงานภาค ๓ ฟงขอเท็จจริง และปรากฏขอเท็จจริงที่คูความไมไดโตแยงกันวา จำเลยเปนนิติบุคคลประเภทสหกรณออมทรัพย จดทะเบียนตามพระราชบัญญัติสหกรณ พ.ศ. ๒๕๑๑ โจทกทั้งสามสิบเกาเปนลูกจางจำเลย ตอมา โจทกที่ ๑ ถึงที่ ๙ พนสภาพการเปนลูกจางจำเลยโดยบางคนเกษียณอายุ บางคนลาออกจากงาน และบางคนเกษียณอายุกอนกำหนด สวนโจทกที่ ๑๐ ถึงที่ ๓๙ ยังทำงานเปนเจาหนาที่ของจำเลย เดิมจำเลยมีระเบียบสหกรณออมทรัพยครูสุรินทร จำกัด วาดวยเจาหนาที่และขอบังคับเกี่ยวกับ การทำงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๕๗) ตามเอกสารหมาย จ.๕๐ ใชบังคับมาตั้งแตวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๕๗ เปนตนไป และมีระเบียบสหกรณออมทรัพยครูสุรินทร จำกัด วาดวยเจาหนาที่และขอบังคับเกี่ยวกับการทำงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๗ พ.ศ. ๒๕๖๐) ตามที่ปรากฏในสำเนารายงานการประชุมเอกสารหมาย จ.๑ ซึ่งในขอ ๓๒ ระบุไววา ในกรณีเจาหนาที่ลาออกตามที่กำหนดไวในขอ ๖๔ (๒) หรือเกษียณอายุตามที่กำหนดไวในขอ ๖๗ และมีอายุการทำงานไมนอยกวา ๒๕ ป ใหมีสิทธิเลือกรับเงินบำเหน็จหรือบำเหน็จรายเดือน และ ไมสามารถเปลี่ยนแปลงความประสงคภายหลังได โจทกที่ ๑ ถึงที่ ๙ ไดเลือกรับบำเหน็จรายเดือน และจำเลยไดจายบำเหน็จรายเดือนใหแกโจทกที่ ๑ ถึงที่ ๙ ตลอดมาจนถึงสิ้นเดือนมกราคม ๒๕๖๑ ตอมาคณะกรรมการดำเนินการ ชุดที่ ๖๑ ของจำเลยในการประชุมกรณีพิเศษ ครั้งที่ ๒๒/๒๕๖๐ เมื่อวันที่ ๑๗ มกราคม ๒๕๖๑ ไดมีมติใหออกระเบียบสหกรณออมทรัพยครูสุรินทร จำกัด วาดวย เจาหนาที่และขอบังคับเกี่ยวกับการทำงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๘ พ.ศ. ๒๕๖๑) เพื่อแกไขระเบียบฉบับเดิม โดยมีการแกไขสาระสำคัญในขอ ๓๒ วา ในกรณีเจาหนาที่ลาออก ตามที่กำหนดไวในขอ ๖๔ (๒) หรือเกษียณอายุตามที่กำหนดไวในขอ ๖๗ ใหมีสิทธิไดรับเงิน บำเหน็จการทำเรื่องขอรับบำเหน็จ ใหทำตามแบบและวิธีที่สหกรณกำหนด ตามระเบียบเอกสาร
๓๑๓ หมาย จ.๕๒ และสำเนารายงานการประชุมเอกสารหมาย จ.๑ และจำเลยมีคำสั่งงดจายบำเหน็จ รายเดือนใหแกโจทกที่ ๑ ถึงที่ ๙ ตั้งแตวันที่ ๑ กุมภาพันธ ๒๕๖๑ เปนตนไป ตามเอกสารหมาย จ.๔๙ แลววินิจฉัยวา จำเลยออกระเบียบสหกรณออมทรัพย ครูสุรินทร จำกัด วาดวย เจาหนาที่ และขอบังคับเกี่ยวกับการทำงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๘ พ.ศ. ๒๕๖๑) แกไข ระเบียบสหกรณออมทรัพยครูสุรินทร จำกัด วาดวยเจาหนาที่และขอบังคับเกี่ยวกับการทำงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๕๗) ตัดสิทธิเจาหนาที่ที่มีอายุการทำงาน ไมนอยกวา ๒๕ ป ในการเลือกที่จะรับเงินบำเหน็จหรือบำเหน็จรายเดือน โดยใหรับเงินบำเหน็จเพียง อยางเดียว เปนการแกไขขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางในทางที่ไมเปนคุณแกโจทกทั้งสามสิบเกา ขัดตอพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๒๐ ไมมีผลผูกพันและไมใชบังคับ ยอนหลังกับโจทกทั้งสามสิบเกา และกำหนดใหจำเลยจายบำเหน็จรายเดือนและจายคาเสียหาย แกโจทกที่ ๑ ถึงที่ ๙ พรอมดอกเบี้ย มีปญหาตองวินิจฉัยตามอุทธรณของจำเลยวา ระเบียบสหกรณออมทรัพยครูสุรินทร จำกัด วาดวยเจาหนาที่และขอบังคับเกี่ยวกับการทำงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๘ พ.ศ. ๒๕๖๑) ในสวนเกี่ยวกับการเกษียณอายุกอนกำหนดและบำเหน็จรายเดือนมีผลใชบังคับ ยอนหลังกับโจทกทั้งสามสิบเกาหรือไม เห็นวา ระเบียบสหกรณออมทรัพยครูสุรินทร จำกัด วาดวย เจาหนาที่และขอบังคับเกี่ยวกับการทำงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๕๗) และ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๗ พ.ศ. ๒๕๖๐) ซึ่งใชบังคับขณะโจทกทั้งสามสิบเกาเปนลูกจางของ จำเลย กำหนดขึ้นโดยคณะกรรมการดำเนินการสหกรณเพื่อใชบังคับแกเจาหนาที่หรือลูกจางของ จำเลยเปนการทั่วไป และเปนระเบียบที่จำเลยในฐานะนายจางประกาศใชบังคับเอง มิไดเกิดจาก การแจงขอเรียกรองของฝายหนึ่งฝายใด ระเบียบเกี่ยวกับการใหเงินบำเหน็จหรือบำเหน็จรายเดือน แกเจาหนาที่ที่เกษียณอายุหรือลาออกตามระเบียบดังกลาว จึงถือเปนขอตกลงเกี่ยวกับสภาพ การจางที่จำเลยจะตองปฏิบัติตาม หากจำเลยประสงคจะแกไขเพิ่มเติมหรือยกเลิกระเบียบในทาง ที่ไมเปนคุณแกลูกจาง จำเลยจะตองไดรับความยินยอมจากลูกจาง หรือมิฉะนั้นจำเลยจะตอง แจงขอเรียกรองตอลูกจางและปฏิบัติใหถูกตองตามขั้นตอนแหงพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ การที่จำเลยแกไขขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางดังกลาวโดยออกระเบียบสหกรณ ออมทรัพยครูสุรินทร จำกัด วาดวยเจาหนาที่และขอบังคับเกี่ยวกับการทำงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๘ พ.ศ. ๒๕๖๑) มาใชบังคับ โดยกำหนดในขอ ๓๒ วา ในกรณีเจาหนาที่ ลาออกตามที่กำหนดไวในขอ ๖๔ (๒) หรือเกษียณอายุตามที่กำหนดไวในขอ ๖๗ ใหมีสิทธิไดรับ เงินบำเหน็จ ยอมเทากับตัดสิทธิลูกจางที่เคยมีสิทธิเลือกรับเงินบำเหน็จหรือบำเหน็จรายเดือน
๓๑๔ ก็ไดใหรับเงินบำเหน็จไดเพียงอยางเดียว จึงขัดหรือแยงกับขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางเดิม และเปนขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางที่ไมเปนคุณแกโจทกทั้งสามสิบเกาซึ่งเปนลูกจาง เมื่อ ขอเท็จจริงไดความวา แมการแกไขระเบียบดังกลาวเปนอำนาจของคณะกรรมการดำเนินการสหกรณ จำเลยฝายเดียว แตโจทกทั้งสามสิบเกามิไดใหความยินยอมใหจำเลยแกไขระเบียบดังกลาวและ จำเลยไมไดดำเนินการใหถูกตองตามขั้นตอนแหงพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ กอน ระเบียบที่ใหยกเลิกบำเหน็จรายเดือนแกเจาหนาที่ที่เกษียณอายุหรือลาออกตามระเบียบดังกลาว จึงไมมีผลผูกพันโจทกทั้งสามสิบเกา ตามพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๒๐ และการแกไขขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางดังกลาวมีผลกระทบตอโจทกที่ ๑ ถึงที่ ๙ ที่จำเลยมีคำสั่งใหงดจายบำเหน็จรายเดือนตามสิทธิที่มีอยูเดิม สวนโจทกที่ ๑๐ ถึงที่ ๓๙ นั้น เปนเจาหนาที่ที่อาจใชสิทธิเลือกรับเงินบำเหน็จหรือบำเหน็จรายเดือนไดเมื่อลาออกหรือเกษียณอายุ ตามระเบียบฉบับเดิม แมจะยังมิไดลาออกหรือเกษียณอายุก็ยอมไดรับผลกระทบจากการที่ จำเลยแกไขระเบียบฉบับเดิมเชนเดียวกัน ดังนั้น ระเบียบสหกรณออมทรัพยครูสุรินทร จำกัด วาดวยเจาหนาที่และขอบังคับเกี่ยวกับการทำงาน พ.ศ. ๒๕๕๐ (แกไขเพิ่มเติม ฉบับที่ ๘ พ.ศ. ๒๕๖๑) ในสวนเกี่ยวกับการเกษียณอายุกอนกำหนดและบำเหน็จรายเดือน จึงไมมีผลใชบังคับยอนหลัง กับโจทกทั้งสามสิบเกา ที่ศาลแรงงานภาค ๓ พิพากษามานั้นชอบแลว อุทธรณของจำเลยฟงไมขึ้น พิพากษายืน. (โสภณ พรหมสุวรรณ - พิเชฏฐ รื่นเจริญ - ศราวุธ ภาณุธรรมชัย) กิตติ เนตรประเสริฐชัย - ยอ สุโรจน จันทรพิทักษ - ตรวจ
๓๑๕ คำพิพากษาศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษที่ ๑๔๖๒ - ๑๔๗๑/๒๕๖๒ นายมะณู ยิ้มละมัย กับพวก โจทก บริษัทอีเทอรนิตี้ แกรนด โลจิสติคส จำกัด (มหาชน) จำเลย พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๒ วรรคสอง นับแตมีการทำขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางครั้งแรก จำเลยและพนักงานขับรถ ของจำเลยยอมรับและตกลงกันวาจำเลยจายคาตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติ ใหแกพนักงานขับรถไปแลว และเมื่อมีการยื่นขอเรียกรองขอแกไขเพิ่มเติมขอตกลงเกี่ยวกับ สภาพการจางในครั้งตอๆ มามีการเจรจากัน ผูแทนทั้งฝายนายจางและลูกจางยอมรับกัน วาจำเลยจายคาตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติใหแกพนักงานขับรถทุกคน อยูแลวโดยเรียกวา คาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยง ภายหลังเมื่อมีการทำบันทึกขอตกลงเกี่ยวกับ สภาพการจางแลวไมมีการแกไขเพิ่มเติมขอตกลงเกี่ยวกับการจายคาตอบแทนการทำงาน นอกเวลาทำงานปกติตามที่เคยปฏิบัติมา ยอมถือไดวา มิไดมีการเจรจาตกลงกันใหมใน ขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางที่ใหถือวาการจายคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงเปนการจายเพื่อ ตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติ ซึ่งใหถือวาขอตกลงนั้นมีผลใชบังคับตอไป อีกคราวละหนึ่งปตามมาตรา ๑๒ วรรคสอง แหง พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ คาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงจึงมิใชคาจางตามผลงาน แตถือเปนคาตอบแทนการทำงาน นอกเวลาทำงานปกติ เมื่อโจทกทั้งสิบไดรับคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงแลว จำเลยจึงไมตองจาย คาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงใหแกโจทกทั้งสิบอีก โจทกทั้งสิบสำนวนฟอง ขอใหบังคับจำเลยจายคาตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงาน ปกติพรอมดอกเบี้ยตามคำขอทายคำฟองของโจทกแตละคน จำเลยทั้งสิบสำนวนใหการ ขอใหยกฟอง ศาลแรงงานกลาง พิพากษายกฟอง
๓๑๖ โจทกทั้งสิบสำนวนอุทธรณ ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษแผนกคดีแรงงานวินิจฉัยวา ศาลแรงงานกลางฟงขอเท็จจริง และวินิจฉัยวา โจทกทั้งสิบเปนพนักงานขับรถบรรทุกตูคอนเทนเนอร ๑๘ ลอ ใหแกจำเลยและ ปจจุบันยังคงทำงานอยู ในการจายคาตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติ จำเลยจายเปน เงินไมนอยกวาอัตราคาจางตอชั่วโมงในวันทำงานตามจำนวนชั่วโมงที่ทำ ดังที่กำหนดไวใน ขอบังคับเกี่ยวกับการทำงานขอ ๑๒.๒ โดยเรียกคาตอบแทนนั้นวาคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยง ซึ่งคาเที่ยว หรือเบี้ยเลี้ยงดังกลาวเปนไปตามกฎกระทรวง ฉบับที่ ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๔๑) ออกตามความในพระราชบัญญัติ คุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ ขอ ๖ อันเปนการจายเพื่อตอบแทนการทำงานลวงเวลาใน วันทำงานและทำงานลวงเวลาในวันหยุด และมีจำนวนมากกวาอัตราคาจางตอชั่วโมงที่โจทกทั้งสิบ มีสิทธิไดรับอยูแลว เมื่อโจทกทั้งสิบและจำเลยไมมีขอตกลงกันวาจำเลยจะจายคาลวงเวลาใน วันทำงานหรือคาลวงเวลาในวันหยุด ประกอบกับจำเลยจายคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงใหแกโจทกทั้งสิบ ตลอดมาจนถึงปจจุบันตามใบจายเงินเดือน โดยโจทกทั้งสิบยอมรับวาไดรับคาตอบแทนการ ทำงานนอกเวลาทำงานปกติจากจำเลยที่เรียกกันวาคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงแลว โจทกทั้งสิบ จึงไมมีสิทธิไดรับคาตอบแทนดังกลาวจากจำเลยอีก ที่โจทกทั้งสิบอุทธรณวา ขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางที่ใหถือวาคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยง เปนการจายเพื่อตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติรวมอยูดวยสิ้นสุดลงแลว และไมมีการ เจรจาตกลงกันใหม โจทกทั้งสิบและพนักงานขับรถของจำเลยในปจจุบันมิไดเปนสมาชิกสหภาพ แรงงานที่ทำขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางกับจำเลยดังกลาว นอกจากนี้ โจทกทั้งสิบ ตัวแทน พนักงานขับรถ หรือสหภาพแรงงานที่โจทกทั้งสิบและพนักงานขับรถของจำเลยเปนสมาชิกอยูใน ปจจุบันมิไดทำขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางที่ใหถือวาคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงเปนการจายเพื่อ ตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติรวมอยูดวยแตอยางใด ทั้งสัญญาจางแรงงานก็มิได กำหนดไวเชนเดียวกัน ขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางที่ใหถือวาคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงเปนการ จายเพื่อตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติรวมอยูดวย จึงไมมีผลใชบังคับแกโจทกทั้งสิบ และพนักงานขับรถของจำเลยในปจจุบันนั้น เห็นวา ตามขออุทธรณของโจทกทั้งสิบ ศาลอุทธรณ คดีชำนัญพิเศษจำตองยอนไปวินิจฉัยเสียกอนวามีการทำขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางที่ใหถือวา คาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงเปนการจายเพื่อตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติรวมอยูดวย และ ขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางนั้นมีผลใชบังคับแกโจทกทั้งสิบ อันจะนำไปสูปญหาวาจำเลยตอง จายคาตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติแกโจทกทั้งสิบหรือไม เพียงใด ในการวินิจฉัย ปญหาดังกลาวจะตองกระทำโดยอาศัยพยานหลักฐานในสำนวน แมศาลแรงงานกลางจะรวบรัด
๓๑๗ วินิจฉัยในประเด็นดังกลาว แตการที่ศาลแรงงานกลางฟงขอเท็จจริงวาจำเลยจายคาเที่ยวหรือ เบี้ยเลี้ยงใหแกโจทกทั้งสิบเพื่อตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติแลว กรณีพอเขาใจได อยูในตัววา ศาลแรงงานกลางพิจารณาถึงความมีอยูและการมีผลใชบังคับของขอตกลงเกี่ยวกับ สภาพการจางที่ใหถือวาคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงเปนการจายเพื่อตอบแทนการทำงานนอกเวลา ทำงานปกติรวมอยูดวย อันเปนการวินิจฉัยชั่งน้ำหนักพยานหลักฐานในสำนวนนั่นเอง อุทธรณ ของโจทกทั้งสิบจึงเปนการโตแยงดุลพินิจในการรับฟงพยานหลักฐานของศาลแรงงานกลาง อันเปนอุทธรณในขอเท็จจริง ซึ่งตองหามมิใหอุทธรณตามพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและ วิธีพิจารณาคดีแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๕๔ วรรคหนึ่ง ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษไมรับ วินิจฉัย คดีมีปญหาตองวินิจฉัยตามอุทธรณของโจทกทั้งสิบวา จำเลยตองจายคาตอบแทนการ ทำงานนอกเวลาทำงานปกติใหแกโจทกทั้งสิบหรือไม เพียงใด เห็นวา เงินที่จำเลยจายใหแกโจทก ทั้งสิบจะเปนคาจางหรือไมตองพิจารณาจากวัตถุประสงคในการจายเปนสำคัญ หากจายเปน คาตอบแทนในการทำงานตามสัญญาจางสำหรับระยะเวลาการทำงานปกติหรือจายโดยคำนวณตาม ผลงานที่ลูกจางทำไดในเวลาทำงานปกติของวันทำงานก็เปนคาจาง แมประเด็นนี้ศาลแรงงานกลาง จะมิไดแสดงเหตุผลแหงคำวินิจฉัยเพื่อใหทราบวานำขอเท็จจริงใดมาเปนหลักในการวินิจฉัยวา มีการทำขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางที่ใหถือวาการจายคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงเปนการจายเพื่อ ตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติ และขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางนั้นมีผลใชบังคับ แกโจทกทั้งสิบก็ตาม แตเมื่อขอเท็จจริงในสำนวนเพียงพอที่จะวินิจฉัยได ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษ เห็นสมควรวินิจฉัยโดยไมยอนสำนวนไปใหศาลแรงงานกลางพิพากษาใหม ซึ่งไดความจาก คำเบิกความของนายจิรัฐิติ ผูรับมอบอำนาจจำเลย ประกอบรายงานการประชุม บันทึกขอตกลง เกี่ยวกับสภาพการจาง หนังสือแจงขอเรียกรอง หนังสือแตงตั้งผูแทนในการเจรจาขอเรียกรอง บันทึกการไกลเกลี่ยขอพิพาทแรงงาน หนังสือรับจดทะเบียนขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจาง โดยโจทกทั้งสิบไมโตแยง ทำใหขอเท็จจริงยุติในชั้นพิจารณาของศาลแรงงานกลางฟงไดวา เดิมจำเลยและสหภาพแรงงานขนสงสินคาซึ่งพนักงานขับรถของจำเลยเปนสมาชิกอยูไดทำ ขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจาง ลงวันที่ ๘ เมษายน ๒๕๔๘ ระบุวาจำเลยจายคาตอบแทนการ ทำงานนอกเวลาทำงานปกติใหแกพนักงานขับรถไปแลวและมีการปฏิบัติตามขอตกลงเกี่ยวกับ สภาพการจางดังกลาวตอพนักงานขับรถทุกคนเรื่อยมา ตอมาโจทกที่ ๑ ถึงที่ ๔ โจทกที่ ๖ ถึง ที่ ๘ โจทกที่ ๑๐ และพนักงานขับรถของจำเลยยื่นขอเรียกรองขอแกไขเพิ่มเติมขอตกลงเกี่ยวกับ สภาพการจาง กระทั่งวันที่ ๒๖ มีนาคม ๒๕๕๗ ไดทำขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางกับจำเลย
๓๑๘ ตกลงใหจำเลยเปลี่ยนถอยคำในใบจายเงินเดือนจากคาลวงเวลาเปนคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงโดยยัง คงเรื่องการจายคาตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติไวตามเดิม หลังจากนั้นพนักงาน ขับรถของจำเลยบางสวนรวมกันกอตั้งสหภาพแรงงานอีเทอรนิตี้ ประเทศไทย ขึ้น และยื่น ขอเรียกรองขอแกไขเพิ่มเติมขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางอีก ซึ่งในชั้นไกลเกลี่ยขอพิพาทแรงงาน โดยพนักงานประนอมขอพิพาทแรงงาน นายจิรัฐิติเขารวมเปนผูแทนเจรจาฝายจำเลย โจทกที่ ๑ และที่ ๖ เขารวมเปนผูแทนเจรจาฝายสหภาพแรงงานอีเทอรนิตี้ ประเทศไทย โดยผูแทนเจรจา ทั้งสองฝายยอมรับกันวาจำเลยจายคาตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติใหแกพนักงาน ขับรถทุกคนอยูแลว โดยเรียกวาคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยง จึงเปนเหตุใหการทำบันทึกขอตกลงเกี่ยวกับ สภาพการจางในวันที่ ๑๑ มกราคม ๒๕๖๑ โดยไมมีการแกไขเพิ่มเติมขอตกลงเกี่ยวกับการจาย คาตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติตามที่ปฏิบัติกันมา และจำเลยก็ไมเคยตกลงจาย คาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงใหเปนคาจางตามผลงานอีกสวนหนึ่งแกโจทกทั้งสิบหรือพนักงานขับรถ กรณีเห็นไดวา นับแตมีการทำขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางครั้งแรก จำเลยและพนักงานขับรถ ของจำเลยยอมรับและตกลงกันวาจำเลยจายคาตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติใหแก พนักงานขับรถไปแลว และเมื่อมีการยื่นขอเรียกรองขอแกไขเพิ่มเติมขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจาง ในครั้งตอ ๆ มา มีการกลาวถึงคาตอบแทนที่ไดตกลงกันไวดังกลาวทุกครั้ง โดยเฉพาะเมื่อ โจทกที่ ๑ ถึงที่ ๔ โจทกที่ ๖ ถึงที่ ๘ โจทกที่ ๑๐ และพนักงานขับรถของจำเลยบางสวนรวมกันยื่น ขอเรียกรองขอแกไขเพิ่มเติมขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจาง ซึ่งในชั้นไกลเกลี่ยขอพิพาทแรงงาน ผูแทนเจรจาทั้งสองฝายยอมรับกันวาจำเลยจายคาตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติให แกพนักงานขับรถทุกคนอยูแลวโดยเรียกวาคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยง เมื่อมีการทำบันทึกขอตกลง เกี่ยวกับสภาพการจางในวันที่ ๑๑ มกราคม ๒๕๖๑ ก็ไมมีการแกไขเพิ่มเติมขอตกลงเกี่ยวกับ การจายคาตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติตามที่ปฏิบัติกันมา ยอมถือไดวามิไดมีการ เจรจาตกลงกันใหมในขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางที่ใหถือวาการจายคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงเปน การจายเพื่อตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติ ซึ่งใหถือวาขอตกลงนั้นมีผลใชบังคับตอไป อีกคราวละหนึ่งปตามมาตรา ๑๒ วรรคสอง แหงพ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ ดังนั้น คาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงดังกลาวจึงมิใชคาจางตามผลงานดังที่โจทกทั้งสิบอางในอุทธรณ แตถือ เปนคาตอบแทนการทำงานนอกเวลาทำงานปกติ เมื่อโจทกทั้งสิบไดรับคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงแลว จำเลยจึงไมตองจายคาเที่ยวหรือเบี้ยเลี้ยงใหแกโจทกทั้งสิบอีก ที่ศาลแรงงานกลางพิพากษามานั้น ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษเห็นพองดวย อุทธรณของโจทกทั้งสิบฟงไมขึ้น
๓๑๙ พิพากษายืน. กิตติ เนตรประเสริฐชัย - ยอ สุโรจน จันทรพิทักษ - ตรวจ (ไพรัช โปรงแสง - วิโรจน ตุลาพันธุ - ปณิธาน วิสุทธากร)
๓๒๐ คำพิพากษาศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษที่ ๔๑๗๓/๒๕๖๒ บริษัทรูเบียอุตสาหกรรม จำกัด ผูรอง นายวิเชียร ทองอยู ผูคัดคาน พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๕๒ การที่ผูคัดคานไปดื่มเบียรกับพวกในชวงเวลาพัก และเมื่อกลับเขามาในโรงงาน ของผูรองเวลาประมาณ ๑๓ นาิกา ผูคัดคานยังไปดื่มเบียรกับพวกที่โรงคัดแยกขยะ ซึ่งอยูภายในโรงงานของผูรองอีกจนถึงเวลาประมาณ ๑๗ นาิกา อันเปนเวลานานหลาย ชั่วโมง โดยที่ผูคัดคานมิไดเกรงกลัววาการกระทําดังกลาวเปนการฝาฝนขอบังคับเกี่ยวกับ การทํางานของผูรอง แมผูคัดคานจะไมไดทําหนาที่เกี่ยวกับการควบคุมเครื่องจักรหรือ เกี่ยวของกับการผลิต แตผูคัดคานเปนชางไฟฟาทั่วไปมีหนาที่ดูแลซอมแซมระบบไฟฟา และมีหนาที่เดินตรวจดูความเรียบรอยในบริเวณโรงงาน รวมถึงเดินตรวจดูเครื่องจักรดวย และแมหนาที่ตรวจดูดังกลาวจะไมใชหนาที่หลักของผูคัดคานก็ตาม แตการปฏิบัติงาน ของผูคัดคานไมวาจะเปนหนาที่หลักหรือหนาที่รอง เมื่อผูคัดคานดื่มของมึนเมาในขณะ ปฏิบัติงานยอมอาจเกิดการผิดพลาดหรือบกพรองซึ่งอาจเปนอันตรายแกพนักงานอื่นได โดยงาย นอกจากนั้นผูคัดคานยังเปนกรรมการลูกจางและเปนรองประธานสหภาพแรงงาน ร. ยอมตองปฏิบัติตนใหเปนตัวอยางที่ดีแกลูกจางดวยกัน การกระทําของผูคัดคานดังกลาว ถือไดวาเปนการฝาฝนขอบังคับเกี่ยวกับการทํางานของผูรองกรณีที่รายแรง กรณีมีเหตุ สมควรอนุญาตใหผูรองเลิกจางผูคัดคานได ผูรองยื่นคำรองขอใหเลิกจางผูคัดคานโดยไมตองจายคาชดเชย ผูคัดคานยื่นคำคัดคาน ขอศาลอนุญาตใหผูรองลงโทษผูคัดคานเพียงตักเตือนเปน ลายลักษณอักษร ศาลแรงงานภาค ๑ มีคำสั่งอนุญาตใหผูรองเลิกจางผูคัดคานได คำขออื่นใหยก
๓๒๑ ผูคัดคานอุทธรณ ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษแผนกคดีแรงงานวินิจฉัยวา ศาลแรงงานภาค ๑ ฟงขอเท็จจริงวา ผูคัดคานเปนลูกจางผูรอง ตำแหนงชางไฟฟาทั่วไป และเปนกรรมการลูกจางผูรอง เมื่อวันที่ ๔ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ ซึ่งเปนวันทำงานและในระหวางทำงาน ผูคัดคานกับพวกรวมกัน ดื่มเบียรภายในบริเวณโรงงานของผูรอง แลววินิจฉัยวา การที่ผูคัดคานดื่มเบียรในเวลาทำงาน และสถานที่ทำงานของผูรอง เปนการฝาฝนขอบังคับเกี่ยวกับการทำงานของผูรองตามเอกสาร หมาย ร.๑๒ ขอ ๖ และในขอ ๘ ยังระบุไววา ผูรองไมตองจายคาชดเชยแกลูกจางซึ่งเลิกจาง กรณี ลูกจางดื่มสุราในบริเวณบริษัทของผูรองได ตามขอบังคับเกี่ยวกับการทำงานของผูรองดังกลาว ถือวาการดื่มของมึนเมาในสถานที่ทำงานของผูรองเปนเรื่องรายแรง ผูคัดคานถึงขนาดรวมกับ พวกหลายคนดื่มเบียรดวยกันในเวลาทำงานตั้งแตเวลา ๑๓ นาิกา ถึง ๑๗ นาิกา อันเปนเวลา นานหลายชั่วโมง แสดงใหเห็นวาผูคัดคานไมไดหวั่นเกรงการกระทำดังกลาวเปนเรื่องที่ไมถูกตอง อีกทั้งผูคัดคานยังมีหนาที่เดินตรวจดูความเรียบรอยในบริเวณโรงงาน รวมถึงเดินตรวจดูเครื่องจักร และเคยซอมมอเตอรของเครื่องจักรที่ใชในการผลิตดวย การที่ผูคัดคานดื่มของมึนเมาในขณะ ทำงานยอมมีโอกาสกอใหเกิดความบกพรองในการทำงานซึ่งอาจเปนอันตรายแกพนักงานอื่นได ประกอบกับผูคัดคานเปนกรรมการลูกจางและเปนรองประธานสหภาพแรงงานรูเบีย ประเทศไทย สมควรทำตนใหเปนตัวอยางที่ดีแกลูกจางดวยกัน การกระทำของผูคัดคานจึงถือไดวาเปนการ ฝาฝนขอบังคับเกี่ยวกับการทำงานของผูรองในกรณีที่รายแรง มีเหตุสมควรอนุญาตใหผูรองเลิกจาง ผูคัดคานได สวนที่ผูรองจะตองจายคาชดเชยแกผูคัดคานหรือไม เปนเรื่องที่เกิดขึ้นภายหลังจาก ที่ผูรอง มีคำสั่งเลิกจางผูคัดคานแลว กรณียังไมสมควรมีคำสั่งไวลวงหนาโดยยังไมมีขอพิพาท เกิดขึ้น มีปญหาตองวินิจฉัยตามอุทธรณของผูคัดคานวา กรณีมีเหตุสมควรอนุญาตใหผูรอง เลิกจางผูคัดคานหรือไม เห็นวา การที่ผูคัดคานไปดื่มเบียรกับพวกในชวงเวลาพัก และเมื่อกลับ เขามาในโรงงาน ของผูรองเวลาประมาณ ๑๓ นาิกา ผูคัดคานยังไปดื่มเบียรกับพวกที่โรงคัดแยก ขยะซึ่งอยูภายในโรงงานของผูรองอีกจนถึงเวลาประมาณ ๑๗ นาิกา อันเปนเวลานานหลาย ชั่วโมง โดยที่ผูคัดคานมิไดเกรงกลัววาการกระทำดังกลาวเปนการฝาฝนขอบังคับเกี่ยวกับการ ทำงานของผูรอง แมผูคัดคานจะไมไดทำหนาที่เกี่ยวกับการควบคุมเครื่องจักรหรือเกี่ยวของกับ การผลิต แตผูคัดคานเปนชางไฟฟาทั่วไปมีหนาที่ดูแลซอมแซมระบบไฟฟาและมีหนาที่เดินตรวจ ดูความเรียบรอยในบริเวณโรงงานรวมถึงเดินตรวจดูเครื่องจักรดวย และแมหนาที่ตรวจดูดังกลาว จะไมใชหนาที่หลักของผูคัดคานก็ตาม แตการปฏิบัติงานของผูคัดคานไมวาจะเปนหนาที่หลัก
๓๒๒ หรือหนาที่รอง เมื่อผูคัดคานดื่มของมึนเมาในขณะปฏิบัติงานยอมอาจเกิดการผิดพลาดหรือ บกพรองซึ่งอาจเปนอันตรายแกพนักงานอื่นไดโดยงาย นอกจากนั้นผูคัดคานยังเปนกรรมการ ลูกจางและเปนรองประธานสหภาพแรงงาน รูเบีย ประเทศไทย ยอมตองปฏิบัติตนใหเปนตัวอยาง ที่ดีแกลูกจางดวยกัน การกระทำของผูคัดคานดังกลาวถือไดวาเปนการฝาฝนขอบังคับเกี่ยวกับ การทำงานของผูรองกรณีที่รายแรง กรณีมีเหตุสมควรอนุญาตใหผูรองเลิกจางผูคัดคานได ตามพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๕๒ ที่ศาลแรงงานภาค ๑ พิพากษามานั้น ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษเห็นพองดวย อุทธรณของผูคัดคานฟงไมขึ้น พิพากษายืน. ฐานุตร เล็กสุภาพ - ยอ สุโรจน จันทรพิทักษ - ตรวจ (วัฒนา สุขประดิษฐ - อนันต คงบริรักษ - สุวรรณา แกวบุตตา)
๓๒๓ คำพิพากษาศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษที่ ๔๕๖๘ - ๔๕๖๙/๒๕๖๒ นายอนุรักษ ภูเวียงแกว กับพวก โจทก บริษัทเจนเนอรัล มอเตอรส (ประเทศไทย) จํากัด จำเลย ป.พ.พ. มาตรา ๕ พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๒๔ แมคําฟองของโจทกที่ ๒ และที่ ๖ จะบรรยายฟองไวตอนหนึ่งวา การกระทําของ จําเลยเปนการกระทําใด ๆ ใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ไมสามารถทนทํางานอยูตอไปไดเพราะ เหตุที่ลูกจางซึ่งเปนสมาชิกสหภาพแรงงานนัดชุมนุม ทําคํารอง ยื่นขอเรียกรอง เจรจาหรือ ดําเนินการฟองรอง หรือเปนพยานหรือใหหลักฐานตอพนักงานเจาหนาที่ตามกฎหมาย วาดวยการคุมครองแรงงานก็ตาม แตก็ไดบรรยายฟองไวดวยวา จําเลยทําสัญญาจาง แรงงานกับลูกจางที่เปนสมาชิกสหภาพแรงงานรวมทั้งโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ขัดหรือแยงกับ ขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจาง ไมเปนคุณยิ่งกวาแกโจทกที่ ๒ และที่ ๖ และไมตรงตาม ขอเรียกรองที่โจทกที่ ๒ และที่ ๖ รับขอเสนอของจําเลย โดยจําเลยปรับลดคาจางของโจทก ที่ ๒ และที่ ๖ ลง สวัสดิการอื่น ๆ ยกเลิกทั้งหมด ยายสถานที่ทํางานและตําแหนงหนาที่งาน อันเปนการกลาวหาวาจําเลยทําสัญญาจางแรงงานขัดหรือแยงกับขอตกลงเกี่ยวกับ สภาพการจางตามขอเรียกรองของจําเลยที่โจทกที่ ๒ และที่ ๖ ยอมรับ โดยไมเปนคุณยิ่งกวา แกโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ซึ่งไมมีกฎหมายบัญญัติใหโจทกตองยื่นคํารองตอพนักงานเจาหนาที่ หรือปฏิบัติตามขั้นตอนและวิธีการอยางใดกอนที่จะดําเนินการฟองรองในศาลแรงงาน โจทกที่ ๒ และที่ ๖ จึงมีอํานาจฟองจําเลยเปนคดีนี้ไดโดยไมตองยื่นคํารองกลาวหาจําเลยตอ คณะกรรมการแรงงานสัมพันธตาม พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๒๔ กอน เมื่อคณะกรรมการแรงงานสัมพันธมีคําสั่งที่ ๑๑๑-๔๐๖/๒๕๕๖ สั่งใหจําเลยรับ โจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวก กลับเขาทํางานในตําแหนงหนาที่เดิมและจายคาเสียหาย ทั้งฝาย นายจางและลูกจางจะตองปฏิบัติตามคําสั่งดังกลาว แมจําเลยซึ่งเปนนายจางจะไมพอใจ คําสั่งและมีอํานาจฟองตอศาลแรงงานขอใหเพิกถอนหรือแกไขเปลี่ยนแปลงคําสั่งของ คณะกรรมการแรงงานสัมพันธได แตตราบใดที่ศาลแรงงานยังไมเพิกถอนหรือแกไข
๓๒๔ เปลี่ยนแปลงคําสั่งดังกลาว จําเลยยอมยังคงตองผูกพันถือปฏิบัติตามคําสั่งดังกลาว แตการ ที่จําเลยไมยอมรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกกลับเขาทํางานตามคําสั่งดังกลาว การแจง ขอเรียกรองเพิ่มเติมรวม ๑๑ ขอตอโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวก แลวมีการปดงานตอโจทก ที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกตอไป การเรียกตัวโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกไปฝกอบรมหลายครั้ง โดยในระหวางการฝกอบรมนั้นมีการเจรจาตอรองจูงใจใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกออก จากงานดวยขอเสนอจะจายเงินชวยเหลือพิเศษตามโครงการสมัครใจลาออกกรณีพิเศษ มีลูกจางบางสวนยอมตาม จนเหลือลูกจางที่ยังประสงคจะกลับเขาทํางานรวมทั้งโจทกที่ ๒ และที่ ๖ เพียง ๑๓ คน การที่จําเลยเพิ่งจัดใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ รายงานตัวกลับเขาทํางาน เมื่อวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ อันเปนเวลาภายหลังจากคณะกรรมการแรงงานสัมพันธมีคําสั่ง ดังกลาวเปนระยะเวลาเกือบ ๕ ป และในวันเดียวกันก็มีคําสั่งใหปฏิบัติงานกําหนดใหโจทก ที่ ๒ และที่ ๖ ยายไปปฏิบัติงานที่คลังสินคาจังหวัดพระนครศรีอยุธยามีหนาที่ขูดสีทาสี โดยจายคาจางเพียงเดือนละ ๙,๖๐๐ บาท ไมตองตามคําสั่งดังกลาวและมีผลในทาง รอนสิทธิลูกจาง พฤติการณของจําเลยดังกลาวแสดงใหเห็นไดวา จําเลยไมตองการรับลูกจางที่ ถูกเลิกจางกลับเขาทํางานตามคําสั่งของคณะกรรมการแรงงานสัมพันธที่ ๑๑๑-๔๐๖/๒๕๕๖ ทําใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ เสียสิทธิที่จะกลับเขาทํางานในตําแหนงเดิมหรือสิทธิประโยชน อื่นที่พึงไดรับตามกฎหมาย อันเปนการแสวงหาประโยชนโดยอาศัย พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ ยอมเปนการขัดตอวัตถุประสงคแหงกฎหมายดังกลาว และยอมเปนการ ใชสิทธิโดยไมสุจริต ไมชอบดวย ป.พ.พ. มาตรา ๕ โจทกที่ ๒ และที่ ๖ ฟองและแกไขคำฟอง ขอใหเพิกถอนหนังสือตกลงและยินยอมรับ สภาพการจางตามที่บริษัทเรียกรอง ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ และคำสั่งใหปฏิบัติงาน ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ ใหจำเลยจัดใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กลับเขาทำงานในตำแหนงหนาที่และสภาพ การจางเดิมที่จังหวัดระยอง ใหไดรับคาจางและสวัสดิการตามที่โจทกที่ ๒ และที่ ๖ เคยไดรับกอน จำเลยใชสิทธิปดงาน โดยใหมีผลนับแตวันที่ ๘ มีนาคม ๒๕๖๑ เปนตนไป พรอมดอกเบี้ยอัตรา รอยละ ๑๕ ตอป นับแตวันผิดนัด และเงินเพิ่มรอยละ ๑๕ ทุกระยะเวลา ๗ วัน นับแตวันครบ กำหนด จนกวาจะชำระเสร็จแกโจทกที่ ๒ และที่ ๖
๓๒๕ จำเลยใหการ ขอใหยกฟอง ศาลแรงงานภาค ๑ พิพากษาใหจำเลยรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กลับเขาทำงานในตำแหนง หนาที่เดิมหรือเทียบเทาตำแหนงหนาที่เดิมโดยไดรับคาจางสำหรับโจทกที่ ๒ เดือนละไมต่ำกวา ๑๕,๓๔๙ บาท สำหรับโจทกที่ ๖ เดือนละไมต่ำกวา ๑๔,๑๑๘ บาท นับแตวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ เปนตนไป คำขออื่นนอกจากนี้ใหยก โจทกที่ ๒ ที่ ๖ และจำเลยอุทธรณ ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษแผนกคดีแรงงานวินิจฉัยวา ขอเท็จจริงยุติในชั้นพิจารณา ของศาลแรงงานภาค ๑ และตามที่ศาลแรงงานภาค ๑ รับฟงมาวา เมื่อวันที่ ๑ กรกฎาคม ๒๕๔๗ และวันที่ ๑ ธันวาคม ๒๕๔๕ โจทกที่ ๒ และที่ ๖ ตามลำดับ เขาทำงานเปนลูกจางจำเลย ณ วันที่ ๑๘ มกราคม ๒๕๕๗ โจทกที่ ๒ มีหนาที่พนสีรถยนตไดรับคาจางอัตราสุดทายเดือนละ ๑๕,๓๔๙ บาท และโจทกที่ ๖ มีหนาที่ดูแลระบบสาธารณูปโภคพื้นฐานในการผลิต ไดรับคาจางอัตราสุดทาย เดือนละ ๑๔,๑๑๘ บาท กำหนดจายคาจางทุกวันที่ ๒๘ ของทุกเดือน โจทกที่ ๒ และที่ ๖ เปน สมาชิกสหภาพแรงงานเจนเนอรัลมอเตอรส ประเทศไทย ตอมาวันที่ ๙ และวันที่ ๑๕ มกราคม ๒๕๕๖ สหภาพแรงงานเจนเนอรัลมอเตอรส ประเทศไทย และจำเลยตามลำดับ ยื่นขอเรียกรองขอแกไข เปลี่ยนแปลงขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจาง มีการเจรจาแตไมสามารถตกลงกันไดจนเกิดเปน ขอพิพาทแรงงานที่ตกลงกันไมได สหภาพแรงงานนัดหยุดงานตั้งแตวันที่ ๘ กุมภาพันธ ๒๕๕๖ และจำเลยใชสิทธิปดงานในวันเดียวกัน วันที่ ๑๙ ถึงวันที่ ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๖๐ จำเลย เลิกจางโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวก โจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกยื่นคำรองกลาวหาจำเลยตอ คณะกรรมการแรงงานสัมพันธวาการเลิกจางของจำเลยเปนการกระทำอันไมเปนธรรม คณะกรรมการ แรงงานสัมพันธมีคำสั่งที่ ๑๑๑-๔๐๖/๒๕๕๖ ลงวันที่ ๖ กันยายน ๒๕๕๖ วาจำเลยเลิกจางเพราะเหตุที่ โจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกยื่นขอเรียกรอง รวมชุมนุมเปนการฝาฝนพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๒๑ (๑) จึงสั่งใหจำเลยรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกกลับเขาทำงานใน ตำแหนงหนาที่เดิมและจายคาเสียหายเทากับคาจางอัตราสุดทายนับแตวันเลิกจางถึงวันรับกลับ เขาทำงานตามสำเนาคำสั่ง แตจำเลยไมรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกกลับเขาทำงาน วันที่ ๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๖ จำเลยแจงขอเรียกรองขอเปลี่ยนแปลงขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางรวม ๑๑ ขอ ลงวันที่ ๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๖ ตอโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวก ตามสำเนาหนังสือ พรอมทั้ง แจงชื่อผูแทนเจรจาฝายจำเลย ๔ คน แตโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกไมไดตั้งผูแทนเขารวมการ เจรจาขอเรียกรองและระงับขอพิพาทแรงงานตามที่กฎหมายกำหนด กลายเปนขอพิพาทแรงงาน ที่ตกลงกันไมไดจำเลยจึงใชสิทธิปดงานตั้งแตวันที่ ๑๘ มกราคม ๒๕๕๗ เปนตนมา ตามสำเนา
๓๒๖ หนังสือ เรื่อง ประกาศปดงาน วันที่ ๖ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ โจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกยื่นหนังสือ ถึงจำเลยยอมรับขอเรียกรองของจำเลยโดยไมมีเงื่อนไขและขอกลับเขาทำงาน แตจำเลยยังคง ไมรับกลับเขาทำงาน วันที่ ๒๒ ธันวาคม ๒๕๖๐ โจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกยื่นคำรองตอ คณะกรรมการแรงงานสัมพันธ ขอใหมีคำสั่งใหจำเลยรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกกลับเขาทำงาน ในตำแหนงหนาที่และสภาพการจางเดิม วันที่ ๗ กุมภาพันธ ๒๕๖๑ คณะกรรมการแรงงานสัมพันธ มีคำสั่งที่ ๒๗-๙๒/๒๕๖๑ ใหจำเลยรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกกลับเขาทำงานและจาย คาเสียหายเทากับคาจางอัตราสุดทายนับแตวันที่ ๘ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ จนถึงวันรับกลับเขาทำงาน ตามสำเนาคำสั่งวันที่ ๒ มีนาคม ๒๕๖๑ จำเลยมีหนังสือแจงโจทกที่ ๒ กับพวกใหรายงานตัวเพื่อ กลับเขาทำงานในวันที่ ๖ มีนาคม ๒๕๖๑ ณ กองพันทหารปนใหญที่ ๒๑ แตจำเลยยกเลิกวันนัด และนัดใหมเปนวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ ที่สนามพัฒนากอลฟคลับแอนดรีสอรท ซึ่งโจทกที่ ๒ กับพวก ไปรายงานตัวตามกำหนดวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ ในวันดังกลาวจำเลยทำหนังสือตกลงและ ยินยอมรับสภาพการจางตามที่บริษัทเรียกรองใหลูกจางที่ขอกลับเขาทำงานลงลายมือชื่อ และมี คำสั่งใหปฏิบัติงานใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ไปปฏิบัติงานที่คลังสินคาจังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีหนาที่ขูดสี ทาสี ไดรับคาจางเดือนละ ๙,๖๐๐ บาท ระหวางวันที่ ๗ ถึงวันที่ ๑๔ มีนาคม ๒๕๖๑ จำเลยสั่งใหโจทกที่ ๒ กับพวกเขารับการฝกอบรมกอนเขาทำงานและทดสอบหลายครั้ง แตละครั้ง จำเลยแจงขอเสนอสำหรับลูกจางที่ไมประสงคจะทำงานตอไป จะไดรับเงินชวยเหลือพิเศษ ซึ่งมี ลูกจางบางคนยอมรับขอเสนอ คงเหลือลูกจางที่ยังประสงคกลับเขาทำงานรวมโจทกที่ ๒ และที่ ๖ แลวทั้งสิ้น ๑๓ คนแลววินิจฉัยวา โจทกที่ ๒ และที่ ๖ ฟองกลาวหาวา จำเลยเปลี่ยนแปลงสภาพ การจางที่ไมเปนคุณกรณีไมจำตองยื่นคำรองตอคณะกรรมการแรงงานสัมพันธภายใน ๖๐ วัน นับแตวันที่มีการฝาฝนตามพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๒๔ โจทกที่ ๒ และ ที่ ๖ จึงมีอำนาจฟองคดีนี้การที่จำเลยมีคำสั่งใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ไปปฏิบัติงานที่คลังสินคา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีหนาที่ขูดสีเกา ทาสีใหม ทาสีโครงหลังคา ไดรับคาจางเพียงเดือนละ ๙,๖๐๐ บาท แตกตางจากเดิมเปนการลดตำแหนงและลดคาจางของโจทกที่ ๒ และที่ ๖ โดยโจทก ที่ ๒ และที่ ๖ ไมยินยอม ถือวาเปนการเปลี่ยนแปลงสภาพการจางที่ไมเปนคุณแกโจทกที่ ๒ และ ที่ ๖ เปนการไมชอบดวยพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๕ และเห็นสมควร กำหนดใหจำเลยรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กลับเขาทำงานในตำแหนงหนาที่เดิมหรือเทียบเทาตำแหนง หนาที่เดิม โดยไดรับคาจางไมนอยกวาคาจางอัตราสุดทายสำหรับโจทกที่ ๒ เดือนละ ๑๕,๓๔๙ บาท และโจทกที่ ๖ เดือนละ ๑๔,๑๑๘ บาท นับแตวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ เปนตนไป สำหรับคำขอ ที่ใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ปฏิบัติหนาที่ในทองที่จังหวัดระยองและเพิกถอนหนังสือตกลงและยินยอม
๓๒๗ รับสภาพการจางตามที่บริษัทเรียกรองและคำสั่งใหปฏิบัติงาน ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ นั้น จำเลยสามารถโยกยายสถานที่ทำงานของโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ตามขอเรียกรองของจำเลยที่โจทก ที่ ๒ และที่ ๖ เคยใหการยอมรับไวกอนแลวได กรณีไมจำตองเพิกถอนหนังสือตกลงและยินยอม รับสภาพการจางตามที่บริษัทเรียกรองและคำสั่งใหปฏิบัติงาน ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ สวน คำขอดอกเบี้ยอัตรารอยละ ๑๕ ตอป และเงินเพิ่มรอยละ ๑๕ ทุกระยะเวลา ๗ วันนั้น เมื่อไมใช กรณีที่นายจางจงใจไมจายคาจางตามพระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๙ จึงไมกำหนดให คดีมีปญหาตองวินิจฉัยตามอุทธรณของจำเลยวา โจทกที่ ๒ และที่ ๖ มีอำนาจฟอง หรือไม เห็นวา แมคำฟองของโจทกที่ ๒ และที่ ๖ จะบรรยายฟองไวตอนหนึ่งวา การกระทำของ จำเลยกระทบสิทธิของโจทกที่ ๒ และที่ ๖ เปนการกระทำใด ๆ ใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ไมสามารถ ทนทำงานอยูตอไปได เพราะเหตุที่ลูกจางซึ่งเปนสมาชิกสหภาพแรงงานนัดชุมนุม ทำคำรอง ยื่นขอเรียกรอง เจรจา หรือดำเนินการฟองรอง หรือเปนพยานหรือใหหลักฐานตอพนักงานเจาหนาที่ ตามกฎหมายวาดวยการคุมครองแรงงานก็ตาม แตก็ไดบรรยายฟองไวดวยวา จำเลยทำสัญญา จางแรงงานกับลูกจางที่เปนสมาชิกสหภาพแรงงานรวมทั้งโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ขัดหรือแยงกับ ขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางเนื่องจากสัญญาจางแรงงานที่จำเลยทำไมเปนคุณยิ่งกวาแกโจทก ที่ ๒ และที่ ๖ และไมตรงตามขอเรียกรองที่โจทกที่ ๒ และที่ ๖ รับขอเสนอของจำเลย โดยจำเลย ปรับลดคาจางของโจทกที่ ๒ และที่ ๖ เหลือเพียงเดือนละ ๙,๖๐๐ บาท สวัสดิการอื่น ๆ ยกเลิก ทั้งหมด ยายสถานที่ทำงานและตำแหนงหนาที่งาน ทำใหจำเลยไดเปรียบสมาชิกสหภาพแรงงาน รวมทั้งโจทกที่ ๒ และที่ ๖ เกินสมควร ขอใหเพิกถอนหนังสือตกลงและยินยอมรับสภาพการจาง ตามที่บริษัทเรียกรอง ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ และคำสั่งใหปฏิบัติงาน ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ อันเปนการกลาวหาวาจำเลยทำสัญญาจางแรงงานขัดหรือแยงกับขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจาง ตามขอเรียกรองของจำเลยที่โจทกที่ ๒ และที่ ๖ ยอมรับ โดยไมเปนคุณยิ่งกวาแกโจทกที่ ๒ และ ที่ ๖ ทั้งเปนสัญญาจางแรงงานหรือคำสั่งของนายจางที่ทำใหนายจางไดเปรียบสหภาพแรงงาน รวมทั้งโจทกที่ ๒ และที่ ๖ เกินสมควร ซึ่งไมมีกฎหมายบัญญัติใหโจทกตองยื่นคำรองตอพนักงาน เจาหนาที่หรือปฏิบัติตามขั้นตอนและวิธีการอยางใดกอนที่จะดำเนินการฟองรองในศาลแรงงาน โจทกที่ ๒ และที่ ๖ มีอำนาจฟองจำเลยเปนคดีนี้ไดโดยไมตองยื่นคำรองกลาวหาจำเลยตอ คณะกรรมการแรงงานสัมพันธตามพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๒๔ กอน ที่ศาลแรงงานภาค ๑ วินิจฉัยวา โจทกมีอำนาจฟองนั้นชอบแลว อุทธรณของจำเลยขอนี้ฟงไมขึ้น
๓๒๘ มีปญหาตองวินิจฉัยตามอุทธรณของโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับจำเลยวา ศาลแรงงานภาค ๑ พิพากษาใหจำเลยรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กลับเขาทำงานในตำแหนงหนาที่เดิมหรือเทียบเทา ตำแหนงหนาที่เดิมโดยไดรับคาจางไมนอยกวาคาจางอัตราสุดทายสำหรับโจทกที่ ๒ เดือนละ ๑๕,๓๔๙ บาท และโจทกที่ ๖ เดือนละ ๑๔,๑๑๘ บาท นับแตวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ โดยไม เพิกถอนหนังสือตกลงและยินยอมรับสภาพการจางตามที่บริษัทเรียกรอง ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ และคำสั่งใหปฏิบัติงาน ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ เปนการชอบหรือไม และโจทกใชสิทธิโดยสุจริต หรือไม เห็นวา เมื่อคณะกรรมการแรงงานสัมพันธมีคำสั่งใหจำเลยรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวก รวม ๒๙๖ คน กลับเขาทำงานในตำแหนงหนาที่เดิมและจายคาเสียหายเทากับคาจางอัตราสุดทาย นับแตวันเลิกจางจนถึงวันรับกลับเขาทำงาน ตามคำสั่งคณะกรรมการแรงงานสัมพันธที่ ๑๑๑-๔๐๖/๒๕๕๖ ทั้งฝายนายจางและลูกจางจะตองปฏิบัติตามคำวินิจฉัยชี้ขาดของคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ ดังกลาว แมจำเลยซึ่งเปนนายจางจะไมพอใจคำสั่งและมีอำนาจฟองตอศาลแรงงานขอใหเพิกถอน หรือแกไขเปลี่ยนแปลงคำสั่งของคณะกรรมการแรงงานสัมพันธได แตตราบใดที่ศาลแรงงาน ยังไมเพิกถอนหรือแกไขเปลี่ยนแปลงคำสั่งดังกลาว จำเลยยอมยังคงตองผูกพันถือปฏิบัติ ตามคำสั่งดังกลาว การที่จำเลยไมรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกรวม ๒๙๖ คน กลับเขาทำงาน ทั้งยังใชสิทธิเลือกปฏิบัติตอลูกจางบางสวนดวยการแจงขอเรียกรองขอเปลี่ยนแปลงขอตกลงเกี่ยวกับ สภาพการจางรวม ๑๑ ขอ ลงวันที่ ๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๖ ตอโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวก ดังกลาว จนกลายเปนขอพิพาทแรงงานที่ตกลงกันไมได แลวจำเลยปดงานตอโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวก อีกครั้งตั้งแตวันที่ ๑๘ มกราคม ๒๕๕๗ เปนตนมาเปนระยะเวลาอีก ๓ ปเศษ จนเมื่อวันที่ ๖ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ โจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกรวม ๖๖ คน ยื่นหนังสือถึงจำเลยยอมรับขอเรียกรอง ของจำเลยโดยไมมีเงื่อนไขและขอกลับเขาทำงาน เพื่อใหจำเลยรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวก กลับเขาทำงานตามคำสั่งของคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ แตจำเลยยังคงไมรับกลับเขาทำงาน เปนเหตุใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกตองยื่นคำรองตอคณะกรรมการแรงงานสัมพันธขอใหมี คำสั่งใหจำเลยรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกกลับเขาทำงานในตำแหนงหนาที่และสภาพ การจางเดิมอีกครั้ง และแมคณะกรรมการแรงงานสัมพันธมีคำสั่งที่ ๒๗-๙๒/๒๕๖๑ ตามสำเนาคำสั่ง สั่งใหจำเลยรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกกลับเขาทำงาน และจายคาเสียหายเทากับคาจางอัตรา สุดทายนับแตวันที่ ๘ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ จนถึงวันรับกลับเขาทำงานก็ตาม แตจำเลยก็ยังทำ หนังสือตกลงและยินยอมรับสภาพการจางตามที่บริษัทเรียกรองกำหนดใหลูกจางที่จะขอกลับ เขาทำงานตองลงลายมือชื่อเสียกอน และมีคำสั่งใหปฏิบัติงานกำหนดใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ไป ปฏิบัติงานที่คลังสินคาจังหวัดพระนครศรีอยุธยา มีหนาที่ขูดสี ทาสี ไดรับคาจางเดือนละ ๙,๖๐๐ บาท
๓๒๙ ดังนี้ ไมวาโจทกที่ ๒ และที่ ๖ จะไดลงลายมือชื่อในหนังสือตกลงและยินยอมรับสภาพการจาง ตามที่บริษัทเรียกรองหรือไมก็ตาม แตการที่จำเลยไมยอมรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกซึ่งถูก จำเลยเลิกจางกลับเขาทำงานตามคำสั่งคณะกรรมการแรงงานสัมพันธที่ ๑๑๑-๔๐๖/๒๕๕๖ ก็ดี การแจงขอเรียกรองเพิ่มเติมรวม ๑๑ ขอตอโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวก ตามสำเนาหนังสือแลวมี การปดงานตอโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกตอไปก็ดี การเรียกตัวโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกไป ฝกอบรมหลายครั้งโดยในระหวางการฝกอบรมนั้นมีการเจรจาตอรองจูงใจใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกออกจากงานดวยขอเสนอจะจายเงินชวยเหลือพิเศษตามโครงการสมัครใจลาออกกรณี พิเศษ มีลูกจางบางสวนยอมตาม จนเหลือลูกจางที่ยังประสงคจะกลับเขาทำงานรวมทั้งโจทกที่ ๒ และที่ ๖ เพียง ๑๓ คน ก็ดี การที่จำเลยเพิ่งจัดใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ รายงานตัวกลับเขาทำงาน เมื่อวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ อันเปนเวลาภายหลังจากคณะกรรมการแรงงานสัมพันธมีคำสั่งที่ ๑๑๑-๔๐๖/๒๕๕๖ ลงวันที่ ๖ กันยายน ๒๕๕๖ เปนระยะเวลาเกือบ ๕ ป ก็ดี และในวันเดียวกัน ก็มีคำสั่งใหปฏิบัติงาน ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ กำหนดใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ยายไปปฏิบัติงาน ที่คลังสินคาจังหวัดพระนครศรีอยุธยามีหนาที่ขูดสี ทาสี โดยจายคาจางเพียงเดือนละ ๙,๖๐๐ บาท ไมตองตามคำสั่งคณะกรรมการแรงงานสัมพันธที่ ๑๑๑-๔๐๖/๒๕๕๖ และมีผลในทางรอนสิทธิ ลูกจางก็ดี พฤติการณของจำเลยดังกลาวแสดงใหเห็นไดวา จำเลยไมตองการรับลูกจางที่ถูกเลิกจาง กลับเขาทำงานตามคำสั่งของคณะกรรมการแรงงานสัมพันธที่ ๑๑๑-๔๐๖/๒๕๕๖ ทำใหโจทก ที่ ๒ และที่ ๖ เสียสิทธิที่จะกลับเขาทำงานในตำแหนงเดิมหรือสิทธิประโยชนอื่นที่พึงไดรับตาม กฎหมาย เปนการแสวงหาประโยชนโดยอาศัยพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ ยอมเปน การขัดตอวัตถุประสงคแหงกฎหมายดังกลาว และยอมเปนการใชสิทธิโดยไมสุจริต ไมชอบดวย ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา ๕ และยังเปนผลใหจำเลยไมอาจอางเหตุที่จำเลยฟองขอ เพิกถอนหรือแกไขเปลี่ยนแปลงคำสั่งของคณะกรรมการแรงงานสัมพันธที่ ๑๑๑-๔๐๖/๒๕๕๖ และคดีอยูระหวางการพิจารณาของศาลฎีกา เพื่อใหจำเลยไดรับสิทธิประโยชนตาง ๆ มาแจง ขอเรียกรองและเจรจาตอรองการขอกลับเขาทำงานของโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ได คำสั่งจำเลยให โจทกที่ ๒ และที่ ๖ ไปปฏิบัติงานหนาที่ ขูดสี ทาสี อัตราคาจางเดือนละ ๙,๖๐๐ บาท จึงไมผูกพัน โจทกที่ ๒ และที่ ๖ โดยไมจำตองเพิกถอนหนังสือตกลงและยินยอมรับสภาพการจางตามที่จำเลย เรียกรอง ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ และคำสั่งใหปฏิบัติงาน ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ หากแต จำเลยยังผูกพันตองรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กลับเขาทำงานในตำแหนงหนาที่เดิมและจายคาเสียหาย เทากับคาจางอัตราสุดทายนับแตวันเลิกจางจนถึงวันรับกลับเขาทำงานตามคำสั่งคณะกรรมการ แรงงานสัมพันธที่ ๑๑๑-๔๐๖/๒๕๕๖ กลาวคือ ในการรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กลับเขาทำงาน
๓๓๐ เมื่อวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ จำเลยตองมอบหมายงานใหโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ทำในตำแหนงหนาที่เดิม หรือเทียบเทาตำแหนงหนาที่เดิมโดยไดรับคาจางไมนอยกวาคาจางอัตราสุดทายกอนถูกเลิกจาง สำหรับโจทกที่ ๒ เดือนละ ๑๕,๓๔๙ บาท และโจทกที่ ๖ เดือนละ ๑๔,๑๑๘ บาท ปญหาเกี่ยวกับ การใชสิทธิโดยไมสุจริตเปนขอกฎหมายอันเกี่ยวดวยความสงบเรียบรอยของประชาชน แมคูความ จะมิไดยกขึ้นวากันมาแลวในศาลแรงงานภาค ๑ โจทกที่ ๒ และที่ ๖ ยอมมีสิทธิยกขึ้นอุทธรณได ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา ๒๒๕ วรรคสอง ประกอบพระราชบัญญัติ จัดตั้งศาลแรงงานและวิธีพิจารณาคดีแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๕๗ ที่ศาลแรงงานภาค ๑ วินิจฉัยคดีสวนนี้มานั้น ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษเห็นพองดวยในผล อุทธรณของโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ขอนี้ฟงขึ้น สวนอุทธรณของจำเลยขอนี้ฟงไมขึ้น สวนที่โจทกที่ ๒ และที่ ๖ อุทธรณวา หนังสือตกลงและยินยอมรับสภาพการจางตามที่ บริษัทเรียกรอง ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ และคำสั่งใหปฏิบัติงานของจำเลย ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ ขัดและแยงตอขอเรียกรองของจำเลยที่ขอเปลี่ยนแปลงขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจาง ลงวันที่ ๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๖ ไมเปนคุณยิ่งกวาแกโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ทำใหจำเลยไดเปรียบ โจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับสมาชิกสหภาพแรงงานเกินสมควร จึงมีเหตุใหเพิกถอนเอกสารทั้งสองฉบับ ดังกลาว และที่จำเลยอุทธรณวา ศาลแรงงานกลางรับฟงขอเท็จจริงขัดตอพยานหลักฐานในสำนวน เนื่องจากโจทกที่ ๒ และโจทกที่ ๖ ไมไดลงชื่อในหนังสือตกลงและยินยอมรับสภาพการจางตาม ที่จำเลยเรียกรอง ลงวันที่ ๗ มีนาคม ๒๕๖๑ นั้น เห็นวา เมื่อวินิจฉัยวา โจทกที่ ๒ และที่ ๖ จะได ลงชื่อในหนังสือตกลงและยินยอมรับสภาพการจางตามที่บริษัทเรียกรองหรือไมก็ตาม การที่จำเลย ไมยอมรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกซึ่งถูกจำเลยเลิกจางกลับเขาทำงานอันเปนการไมถือปฏิบัติ ตามคำสั่งของคณะกรรมการแรงงานสัมพันธที่ ๑๑๑-๔๐๖/๒๕๕๖ และพฤติการณตอเนื่องภายหลัง จากนั้นของจำเลยเพื่อจะไมตองรับโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับพวกซึ่งถูกจำเลยเลิกจางกลับเขาทำงาน ตามคำสั่งดังกลาวเปนการใชสิทธิโดยไมสุจริต กับคำสั่งใหปฏิบัติงานของจำเลยที่จำเลยสั่งใหโจทก ที่ ๒ และที่ ๖ ไปปฏิบัติงานหนาที่ขูดสี ทาสี อัตราคาจางเดือนละ ๙,๖๐๐ บาท ไมผูกพันโจทก ที่ ๒ และที่ ๖ โดยไมจำตองเพิกถอนแลว อุทธรณของโจทกที่ ๒ และที่ ๖ กับอุทธรณของจำเลย ดังกลาว จึงไมทำใหผลของคำพิพากษาเปลี่ยนแปลงไป ถือเปนอุทธรณที่ไมเปนสาระแกคดีอันควร ไดรับการวินิจฉัย ซึ่งตองหามมิใหอุทธรณตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา ๒๒๕ วรรคหนึ่ง ประกอบพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีการพิจารณาคดีแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๕๔ วรรคหนึ่ง ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษไมรับวินิจฉัย
๓๓๑ สำหรับอุทธรณของโจทกที่ ๒ และที่ ๖ ที่ขอใหจำเลยจายดอกเบี้ยตามคำขอทายฟอง แกโจทกที่ ๒ และโจทกที่ ๖ นั้น เห็นวา โจทกที่ ๒ และที่ ๖ มิไดกลาวอางวา คำพิพากษา ศาลแรงงานภาค ๑ ในเรื่องดอกเบี้ยไมถูกตองอยางไร และจำเลยตองจายดอกเบี้ยเพราะเหตุใด จึงเปนอุทธรณที่มิไดกลาวไวโดยชัดแจง ไมชอบดวยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา ๒๒๕ วรรคหนึ่ง ประกอบพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลแรงงานและวิธีการพิจารณาคดีแรงงาน พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรา ๕๔ วรรคหนึ่ง ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษไมรับวินิจฉัยอีกเชนกัน พิพากษายืน. (อนันต คงบริรักษ - วัฒนา สุขประดิษฐ - สุวรรณา แกวบุตตา) วิฑูรย ตรีสุนทรรัตน - ยอ สุโรจน จันทรพิทักษ - ตรวจ
๓๓๒ คำพิพากษาศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษที่ ๖๙๓๖ - ๖๙๓๗/๒๕๖๒ นายธันยาภัทร เอมตี่ กับพวก โจทก บริษัทกรุป เดอะทัช ๙๙ จํากัด จำเลย พ.ร.บ. คุมครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ มาตรา ๑๑๙ (๔) พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๓๔, ๑๓๔ โจทกที่ ๑ และที่ ๓ ไปชุมนุมกันที่หนาบริษัทจำเลยโดยไมไดแจงขอเรียกรองตาม กฎหมาย และไมไดเขาทำงานในวันที่ไปชุมนุม มีผลกระทบกระเทือนตอกิจการของจำเลย มิใหดำเนินไปไดตามปกติทำใหจำเลยขาดรายได ซึ่งเห็นไดอยูในตัววาจำเลยยอมไดรับ ความเสียหาย จึงถือวาโจทกที่ ๑ และที่ ๓ จงใจทำใหจำเลยไดรับความเสียหาย ทั้ง การชุมนุมกันหนาบริษัทจำเลยและหยุดงานโดยไมชอบดวยกฎหมายทั้งที่กอนหนานั้น จำเลยมีคำสั่งไมใหลูกจางมาชุมนุมและหยุดงานโดยไมชอบดวยกฎหมายดังกลาว ยอมเปน การฝาฝนตอ พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธฯ มาตรา ๓๔ ซี่งมีโทษอาญาตามมาตรา ๑๓๔ จึงเปน กรณีรายแรง และยอมถือเปนการฝาฝนขอบังคับเกี่ยวกับการทำงาน ระเบียบ หรือคำสั่ง ของนายจางอันชอบดวยกฎหมายและเปนธรรมกรณีที่รายแรง โจทกทั้งสามฟอง ขอใหบังคับจำเลยชำระคาจางคางจาย คาชดเชย สินจางแทนการ บอกกลาวลวงหนา และคาเสียหายจากการเลิกจางที่ไมเปนธรรม พรอมดอกเบี้ยแกโจทกทั้งสาม จำเลยใหการในสำนวนที่หนึ่งและที่สาม ขอใหยกฟอง จำเลยใหการในสำนวนที่สอง ขอใหยกฟอง ศาลแรงงานกลาง พิพากษายกฟองโจทกทั้งสาม โจทกที่ ๑ และที่ ๓ อุทธรณ ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษแผนกคดีแรงงานวินิจฉัยวา ศาลแรงงานกลางรับฟงขอเท็จจริง และวินิจฉัยวา โจทกที่ ๑ และที่ ๓ เปนลูกจางจำเลย โดยโจทกที่ ๑ ทำงานในตำแหนงผูจัดการเขต โจทกที่ ๓ ทำงานในตำแหนงผูจัดการสาขา จำเลยไมไดคางจายคาจางของโจทกทั้งสามใน เดือนมิถุนายน ๒๕๖๑ โจทกที่ ๑ และที่ ๓ กับลูกจางฝายขายคนอื่น ๆ มีความสงสัย ทุกขใจหรือ
๓๓๓ ไมพอใจที่จำเลยมีคำสั่งปลดนายปฏฐกรณ หัวหนาฝายขายหรือผูบังคับบัญชาสายงานฝายขาย เมื่อวันที่ ๒๑ มิถุนายน ๒๕๖๑ โจทกที่ ๑ และที่ ๓ เปนแกนนำลูกจางฝายขายของจำเลยไปชุมนุม ที่สำนักงานใหญจำเลยโดยไมไดแจงขอเรียกรองตามกฎหมาย เปนเหตุใหลูกจางฝายขายของ จำเลยที่มาเขารวมชุมนุมไมไดเขาทำงานในระหวางชุมนุมในวันดังกลาว อันสงผลกระทบกระเทือน ตอกิจการของจำเลยมิใหดำเนินการไดตามปกติ ทำใหจำเลยขาดรายได ทั้งที่กอนหนานั้นจำเลย มีคำสั่งแจงใหลูกจางทุกคนทราบทั่วกันแลวมิใหมีการชุมนุม อันเปนการออกคำสั่งที่ชอบดวย กฎหมาย การกระทำของโจทกที่ ๑ และที่ ๓ เปนการกระทำที่เปนปฏิปกษกับจำเลย มิใชเปน การกระทำโดยมีเจตนาสุจริตในการสอบถามถึงสาเหตุของการที่จำเลยมีคำสั่งปลดนายปฏฐกรณ ถือเปนการฝาฝนขอบังคับเกี่ยวกับการทำงานหรือระเบียบหรือคำสั่งของนายจางอันชอบดวย กฎหมายและเปนธรรมกรณีรายแรง เปนการจงใจทำใหนายจางไดรับความเสียหาย มีปญหาตองวินิจฉัยวา โจทกที่ ๑ และที่ ๓ ฝาฝนขอบังคับเกี่ยวกับการทำงานระเบียบ หรือคำสั่งของนายจางอันชอบดวยกฎหมายและเปนธรรมกรณีที่รายแรง และจงใจทำใหนายจาง ไดรับความเสียหายหรือไม เห็นวา การที่โจทกที่ ๑ และโจทกที่ ๓ ละทิ้งหนาที่ไปชุมนุมกันที่หนา บริษัทจำเลยโดยไมไดแจงขอเรียกรองตามกฎหมาย และไมไดเขาทำงานในวันที่ไปชุมนุมยอมมี ผลกระทบกระเทือนตอกิจการของจำเลยมิใหดำเนินไปไดตามปกติ ทำใหจำเลยขาดรายได ซึ่งเห็น ไดอยูในตัววาจำเลยยอมไดรับความเสียหาย จึงถือไดวาโจทกที่ ๑ และที่ ๓ จงใจทำใหจำเลยได รับความเสียหาย ทั้งการชุมนุมกันหนาบริษัทจำเลยและหยุดงานโดยไมชอบดวยกฎหมายทั้งที่ กอนหนานั้น จำเลยมีคำสั่งมิใหลูกจางมาชุมนุมและหยุดงานโดยไมชอบดวยกฎหมายดังกลาว ยอมเปนการฝาฝนตอพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๓๔ ซึ่งมีโทษทาง อาญาตามมาตรา ๑๓๔ จึงเปนกรณีรายแรง ยอมถือเปนการฝาฝนขอบังคับเกี่ยวกับการทำงาน ระเบียบ หรือคำสั่งของนายจางอันชอบดวยกฎหมายและเปนธรรมกรณีที่รายแรง ที่ศาลแรงงานกลาง พิพากษายกฟองโจทกทั้งสามมานั้น ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษเห็นพองดวย อุทธรณของ โจทกที่ ๑ และที่ ๓ ขอนี้ฟงไมขึ้น สวนอุทธรณขออื่นไมจำตองวินิจฉัยเพราะไมทำใหผลคดี เปลี่ยนแปลง พิพากษายืน. (สัญชัย ลิ่มไพบูลย - ชาตรี หาญไพโรจน - ยุคนธร พาณิชปฐมพงษ) วิฑูรย ตรีสุนทรรัตน - ยอ สุโรจน จันทรพิทักษ - ตรวจ
๓๓๔ คำพิพากษาศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษที่ ๑๐๐๘/๒๕๖๓ บริษัทมิตซูบิชิ อีเล็คทริค คอนซูมเมอร โปรดักส (ประเทศไทย) จำกัด โจทก คณะกรรมการ แรงงานสัมพันธ จำเลย นายเชิด นามสงคราม กับพวก จำเลยรวม พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๔๑, ๑๒๑, ๑๒๕ การที่จำเลยมีคำสั่งใหโจทกจัดใหจำเลยรวมทั้งสองเขาทำงานและมอบหมายงาน ใหในตำแหนงเดิมหรือไมต่ำกวาเดิม เปนการใชอำนาจของคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ ในกรณีที่เห็นวาการกระทำของนายจางเปนการกระทำอันไมเปนธรรม ตาม พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๔๑ (๔) ประกอบมาตรา ๑๒๕ หาใชเปนการกาวลวง เขาไปใชสิทธิบริหารกิจการตามปกติของโจทกไม โจทกกับจำเลยรวมทั้งสองมีนิติสัมพันธตอกันตามสัญญาจางแรงงาน ซึ่งเปน สัญญาตางตอบแทนที่นายจางและลูกจางจะตองปฏิบัติการชำระหนี้ตอบแทนซึ่งกันและกัน กลาวคือ ลูกจางมีหนาที่ทำงานใหแกนายจาง และนายจางมีหนาที่จายคาจางตอบแทน ตลอดเวลาที่ลูกจางทำงานให ดังนั้น แมโจทกในฐานะนายจางจะมีสิทธิบังคับบัญชาและ บริหารงานภายในของตนดวยการไมมอบหมายงานใหแกผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสอง ซึ่งเปนลูกจาง โดยที่ยังคงจายคาจางและสวัสดิการใหลูกจางตามสิทธิที่จะไดรับก็ตาม แตการใชสิทธิเชนวานั้นจะตองเปนไปโดยสุจริตและไมขัดตอวัตถุประสงคของ การจางแรงงานดวย โจทกไมใหจำเลยรวมทั้งสองเขามาทำงานและไมมอบหมายงานใหทำตั้งแต ปดงานตลอดมาเปนเวลานานถึง ๙ เดือน นับวาเนิ่นนานเกินกวาการพิจารณาหาตำแหนง งานใหตามปกติมาก ทั้งนี้เพราะจำเลยรวมทั้งสองตางก็มีตำแหนงงานเดิมอยูแลว โดยไม ปรากฏวาจำเลยรวมทั้งสองมีความบกพรองในการทำงานหรือความสามารถไมเหมาะสม ถึงขนาดตองเปลี่ยนตำแหนงงานใหม พฤติการณแสดงวา โจทกมิไดประสงคที่จะใหจำเลยรวม ทั้งสองทำงานใหตามวัตถุประสงคของสัญญาจางที่มีตอกัน แตมีเจตนากลั่นแกลง
๓๓๕ ใหจำเลยรวมทั้งสองไดรับความเสียหายขาดความกาวหนาเนื่องจากไมมีผลงาน และ ละอายใจจนไมสามารถทนทำงานอยูตอไปไดเพราะเหตุความไมพอใจที่จำเลยรวมทั้งสอง เปนสมาชิกสหภาพแรงงานที่เกี่ยวของกับขอเรียกรองและนัดชุมนุมจนโจทกตองปดงาน เชนนี้ ยอมถือไมไดวาการที่โจทกไมมอบหมายงานใหจำเลยรวมทั้งสองทำเปนการ ใชสิทธิในทางการบริหารกิจการของนายจางโดยสุจริต การกระทำของโจทกจึงเปนการกระทำ อันไมเปนธรรมตาม พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๒๑ (๑) และ (๒) โจทกฟอง ขอใหเพิกถอนคำสั่งของจำเลย ที่ ๓๕๑-๓๗๗/๒๕๖๑ ลงวันที่ ๖ ธันวาคม ๒๕๖๑ จำเลยใหการ ขอใหยกฟอง ระหวางพิจารณา นายเชิด และนายเตชทัต ขอเขาเปนจำเลยรวม ศาลแรงงานกลาง เห็นวา บุคคลทั้งสองเปนลูกจางและเปนผูกลาวหาในคดี จึงอนุญาตใหเขาเปนจำเลยรวมที่ ๑ และ ที่ ๒ ตามลำดับ จำเลยรวมทั้งสองใหการ ขอใหยกฟอง ศาลแรงงานกลาง พิพากษายกฟอง โจทกอุทธรณ ระหวางการพิจารณาของศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษ โจทกยื่นคำรองขอถอนอุทธรณ เฉพาะในสวนที่เกี่ยวกับจำเลยรวมที่ ๒ และจำเลยรวมที่ ๒ ไมคาน จึงอนุญาตใหโจทก ถอนอุทธรณเฉพาะสวนที่เกี่ยวกับจำเลยรวมที่ ๒ ได จำหนายคดีเฉพาะสวนของจำเลยรวมที่ ๒ เสียจากสารบบความของศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษ ศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษแผนกคดีแรงงานวินิจฉัยวา ศาลแรงงานกลางฟงขอเท็จจริง วา โจทกเปนนิติบุคคลประเภทบริษัทจำกัด ประกอบธุรกิจผลิตเครื่องปรับอากาศ ผูกลาวหา ทั้ง ๒๗ คน รวมทั้งจำเลยรวมทั้งสองเปนลูกจางโจทกและเปนสมาชิกสหภาพแรงงานมิตซูบิชิ อีเล็คทริค ประเทศไทย โดยจำเลยรวมทั้งสองเปนกรรมการของสหภาพแรงงานดังกลาวดวย เมื่อ วันที่ ๗ กันยายน ๒๕๖๐ สหภาพแรงงานมิตซูบิชิ อีเล็คทริค ประเทศไทย ซึ่งมีสมาชิกประมาณ ๑,๗๐๐ คน ยื่นขอเรียกรองขอเปลี่ยนแปลงสภาพการจางตอโจทก และวันที่ ๒๕ กันยายน ๒๕๖๐ โจทกยื่นขอเรียกรองขอเปลี่ยนแปลงสภาพการจางตอสหภาพแรงงานดังกลาวเชนเดียวกัน แตขอเรียกรองของทั้งสองฝายไมสามารถตกลงกันได วันที่ ๒๗ ธันวาคม ๒๕๖๐ โจทกใชสิทธิ ปดงานตอลูกจางที่เปนสมาชิกสหภาพแรงงานทุกคนโดยใหมีผลตั้งแตวันที่ ๒๙ ธันวาคม ๒๕๖๐
๓๓๖ เปนตนไปจนกวาขอเรียกรองจะสามารถตกลงกันได ตอมาวันที่ ๒๙ มกราคม ๒๕๖๑ พนักงานประนอม ขอพิพาทแรงงานไกลเกลี่ยจนโจทกและสหภาพแรงงานสามารถตกลงกันได และมีการทำบันทึก ขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางฉบับลงวันที่ ๒๙ มกราคม ๒๕๖๑ ใหมีผลใชบังคับ ๑ ป โจทก ยกเลิกการปดงานตั้งแตวันที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๖๑ และทยอยเรียกลูกจางเขาทำงานเปนกลุม ๆ โดยกอนใหเขาทำงานโจทกใหลูกจางที่เรียกมาเขารวมกิจกรรมตามที่โจทกกำหนด จำเลยรวม ทั้งสองและผูกลาวหาทั้งหมดเขารวมกิจกรรมตามที่โจทกกำหนดแลว แตโจทกยังไมเรียกใหกลับ เขาทำงาน ครั้นวันที่ ๒๒ สิงหาคม ๒๕๖๑ โจทกมีหนังสือแจงจำเลยรวมทั้งสอง ผูกลาวหาและ สมาชิกสหภาพแรงงานที่ยังไมไดกลับเขาทำงานใหมารายงานตัวเพื่อกลับเขาทำงานภายในวันที่ ๒๙ สิงหาคม ๒๕๖๑ ผูกลาวหา จำเลยรวมทั้งสอง และสมาชิกสหภาพแรงงานคนอื่นรวม ๔๘ คน เขารายงานตัวเมื่อวันที่ ๒๗ สิงหาคม ๒๕๖๑ โจทกใหทุกคนเขารับการอบรมเกี่ยวกับระเบียบ ขอบังคับเกี่ยวกับการทำงานและความปลอดภัยในการทำงานจนถึงวันที่ ๒๙ สิงหาคม ๒๕๖๑ ตอมาวันที่ ๓๐ สิงหาคม ๒๕๖๑ โจทกมีหนังสือแจงผูกลาวหาและจำเลยทั้งสองวาไมตองเขามา ทำงานในบริษัทจนกวาจะมีคำสั่งเปลี่ยนแปลง อางวาประพฤติตนเปนปฏิปกษตอโจทก เชน สงเสียงเอะอะ แสดงกิริยาไมเหมาะสม จนพนักงานอื่นตื่นตระหนกและกังวลถึงความไมปลอดภัย ในการทำงาน โดยโจทกจายคาจางและสวัสดิการใหตามปกติ ผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองยื่น คำรองตอจำเลย กลาวหาวาโจทกกระทำการอันไมเปนธรรมตอผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสอง จำเลยมีคำสั่งคณะกรรมการแรงงานสัมพันธ ที่ ๓๕๑-๓๗๗/๒๕๖๑ ลงวันที่ ๖ ธันวาคม ๒๕๖๑ วา การที่โจทกไมใหผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองเขาทำงานและไมมอบหมายงานเปนการฝาฝน มาตรา ๑๒๑ (๑) และ (๒) แหงพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ เปนการกระทำ อันไมเปนธรรม ใหโจทกจัดใหผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองเขาทำงานและมอบหมายงานใน ตำแหนงหนาที่เดิมหรือไมต่ำกวาเดิม โดยไดรับสิทธิประโยชนและสวัสดิการไมต่ำกวาเดิม แลว วินิจฉัยวา ขอเท็จจริงฟงไมไดวาผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองกระทำการเปนปฏิปกษตอโจทก การที่โจทกไมมอบหมายงานและหามไมใหผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองเขาไปทำงานเปนเพราะ เหตุที่ผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองเปนสมาชิกของสหภาพแรงงานไดนัดชุมนุมและยื่นขอเรียกรอง ตอพนักงานเจาหนาที่ตามกฎหมายวาดวยการคุมครองแรงงาน ฝาฝนพระราชบัญญัติแรงงาน สัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๒๑ (๑) และ (๒) เปนการกระทำอันไมเปนธรรม คำสั่งของจำเลย ชอบแลว ไมมีเหตุที่จะเพิกถอนคำสั่งของจำเลย
๓๓๗ คดีมีปญหาตองวินิจฉัยตามอุทธรณของโจทกวา มีเหตุเพิกถอนคำสั่งของจำเลยที่ ๓๕๑-๓๗๗/๒๕๖๑ หรือไม เห็นวา โจทกกับผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองมีนิติสัมพันธตอกัน ตามสัญญาจางแรงงาน ซึ่งเปนสัญญาตางตอบแทนที่นายจางและลูกจางจะตองปฏิบัติการชำระหนี้ ตอบแทนซึ่งกันและกัน กลาวคือ ลูกจางมีหนาที่ทำงานใหแกนายจาง และนายจางมีหนาที่จาย คาจางตอบแทนตลอดเวลาที่ลูกจางทำงานให ดังนั้น แมโจทกในฐานะนายจางจะมีสิทธิบังคับ บัญชาและบริหารงานภายในของตนดวยการไมมอบหมายงานใหแกผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสอง ซึ่งเปนลูกจาง โดยที่ยังคงจายคาจางและสวัสดิการใหลูกจางตามสิทธิที่จะไดรับก็ตาม แตการใช สิทธิเชนวานั้นจะตองเปนไปโดยสุจริตและไมขัดตอวัตถุประสงคของการจางแรงงานดวย สำหรับ คดีนี้ศาลแรงงานกลางฟงขอเท็จจริงวา เหตุที่โจทกไมใหผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองเขาทำงาน และไมมอบหมายงานใหทำเปนเพราะโจทกยังติดใจเรื่องที่ผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองเปน สมาชิกของสหภาพแรงงานที่เกี่ยวของกับขอเรียกรองและนัดชุมนุมจนโจทกตองปดงาน ทั้งที่ ขอพิพาทแรงงานดังกลาวมีการเจรจาตกลงกันไดเรียบรอยแลว มิไดเกิดจากการที่ผูกลาวหาและ จำเลยรวมทั้งสองกระทำการเปนปฏิปกษตอโจทกดังที่อาง และโจทกไมใหผูกลาวหาและจำเลย รวมทั้งสองเขามาทำงานและไมมอบหมายงานใหทำตั้งแตปดงานตลอดมาเปนเวลานานถึง ๙ เดือน นับวาเนิ่นนานเกินกวาการพิจารณาหาตำแหนงงานใหตามปกติมาก ทั้งนี้เพราะผูกลาวหาและ จำเลยรวมทั้งสองตางก็มีตำแหนงงานเดิมอยูแลว โดยไมปรากฏวาผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสอง มีความบกพรองในการทำงานหรือความสามารถไมเหมาะสมถึงขนาดตองเปลี่ยนตำแหนงงานใหม พฤติการณแสดงวา โจทกมิไดประสงคที่จะใหผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองทำงานใหตาม วัตถุประสงคของสัญญาจางที่มีตอกัน แตมีเจตนากลั่นแกลงใหผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองไดรับ ความเสียหาย ขาดความกาวหนาเนื่องจากไมมีผลงาน และละอายใจจนไมสามารถทนทำงานอยู ตอไปได เพราะเหตุความไมพอใจขางตน เชนนี้ ยอมถือไมไดวาการที่โจทกไมมอบหมายงานให ผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองทำเปนการใชสิทธิในทางการบริหารกิจการของนายจางโดยสุจริต การกระทำของโจทกจึงเปนการกระทำอันไมเปนธรรมตามพระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๒๑ (๑) และ (๒) การที่จำเลยมีคำสั่งใหโจทกจัดใหผูกลาวหาและจำเลยรวมทั้งสองเขา ทำงานและมอบหมายงานใหในตำแหนงเดิมหรือไมต่ำกวาเดิม จึงเปนการใชอำนาจของคณะกรรมการ แรงงานสัมพันธในกรณีที่เห็นวาการกระทำของนายจางเปนการกระทำอันไมเปนธรรมตาม พระราชบัญญัติแรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๔๑ (๔) ประกอบมาตรา ๑๒๕ หาใชเปน การกาวลวงเขาไปใชสิทธิบริหารกิจการตามปกติของโจทกไม คำสั่งของจำเลยที่ ๓๕๑-๓๗๗/๒๕๖๑ ชอบแลว กรณีไมมีเหตุที่จะเพิกถอน ที่ศาลแรงงานกลางพิพากษายกฟองมานั้น ศาลอุทธรณ คดีชำนัญพิเศษเห็นพองดวย อุทธรณของโจทกฟงไมขึ้น
๓๓๘ พิพากษายืน. สุรพัศ เพ็ชรคง - ยอ สุโรจน จันทรพิทักษ - ตรวจ (โสภณ พรหมสุวรรณ - ผจงธรณ วรินทรเวช - พิเชฏฐ รื่นเจริญ)
๓๓๙ คำพิพากษาศาลอุทธรณคดีชำนัญพิเศษที่ ๑๕๕๙/๒๕๖๓ บริษัทฮิตาชิ คอมเพรสเซอร (ประเทศไทย) จำกัด โจทก คณะกรรมการ แรงงานสัมพันธ จำเลย นายสายัณห ทรัพยสินชัย จำเลยรวม พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๒๓ (๓) แมจําเลยรวมเปนผูชักจูงใหกอเหตุทะเลาะวิวาทระหวางพนักงานดวยกัน และ ขูเข็ญวา จะทํารายรางกายพนักงานโจทก แตขอเท็จจริงไมปรากฏวาการกระทําของจําเลยรวม เปนเหตุใหพนักงานโจทกไดรับอันตรายหรือทําใหโจทกไดรับความเสียหาย เมื่อพนักงาน ดังกลาวไมไดเปนหัวหนางานในแผนกที่จําเลยรวมทํางานอยู ไมไดเปนผูบังคับบัญชาโดยตรง ของจําเลยรวม ถือไมไดวาจําเลยรวมกระทําตอผูบังคับบัญชาอันจะทําใหสายงานการ บังคับบัญชาและระบบการทํางานของโจทกเสียหาย จึงมิใชกรณีที่จําเลยรวมฝาฝนระเบียบ ขอบังคับเกี่ยวกับการทํางานของโจทกกรณีที่รายแรงที่โจทกจะเลิกจางจําเลยรวมไดโดย ไมตองจายคาชดเชย เมื่อจําเลยรวมฝาฝนระเบียบขอบังคับเกี่ยวกับการทํางานของโจทก กรณีที่ไมรายแรง โจทกเลิกจางจําเลยรวมที่เปนสมาชิกสหภาพแรงงานซึ่งเกี่ยวของกับ ขอเรียกรองในระหวางที่ขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจางมีผลใชบังคับโดยไมไดวากลาว และตักเตือนเปนหนังสือ จึงเปนการกระทําอันไมเปนธรรมตาม พ.ร.บ. แรงงานสัมพันธ พ.ศ. ๒๕๑๘ มาตรา ๑๒๓ (๓) โจทกฟองขอใหเพิกถอนคำสั่งของจำเลยที่ ๙๕/๒๕๖๒ ลงวันที่ ๒๒ สิงหาคม ๒๕๖๒ จำเลยใหการ ขอใหยกฟอง ระหวางพิจารณาของศาลแรงงานกลาง นายสายัณห ยื่นคำรองขอเขาเปนจำเลยรวม ศาลแรงงานกลางมีคำสั่งอนุญาต จำเลยรวมขอถือเอาคำใหการของจำเลยเปนคำใหการของจำเลยรวม