หลักสูตรสมรรถนะโรงเรียนดอยเต่าวิทยาคม-2565

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งชี้ที่ 4 มัธยมศกึ ษาปีที่ 3

มัธยมศกึ ษาปีที่ 2 - เคารพระบบธรรมชาติและเหน็
ตวั เองเป็นสว่ นหน่งึ ของระบบโดย
ความจำเป็น และไมเ่ ป็นสว่ นหนงึ่ ใช้ทรัพยากรธรรมชาติตาม
ท่ที ำให้เกิดความเสยี หายหรือ ความจำเป็น และไมเ่ ป็นสว่ นหน่ึง
การเปลย่ี นแปลงท่สี ่งผลกระทบ ท่ีทำใหเ้ กิดความเสียหายหรือ
ตอ่ ธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อม การเปลย่ี นแปลงที่ส่งผลกระทบ
ต่อธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ้ ม

301

าสตร์ การมคี ณุ ลักษณะทางคณติ ศาสตร์ การมีคุณลกั ษณะทางคณติ ศาสตร์

และวิทยาศาสตร์ และวิทยาศาสตร์

- มงุ่ มน่ั ในการหาสาเหตุของ - มุง่ ม่นั ในการหาสาเหตุของ

ญหา ปรากฏการณ์ต่าง ๆ หรือแกป้ ัญหา ปรากฏการณ์ตา่ ง ๆ หรือแกป้ ัญหา

- ยอมรบั และยินดีเปลยี่ นแปลง - ยอมรบั และยินดเี ปลยี่ นแปลง

งยั่งยืน การตดั สินใจหรือข้อสรุปเม่อื มี การตัดสนิ ใจหรือขอ้ สรุปเม่ือมี

หวา่ ง หลกั ฐานทีน่ ่าเชื่อถือเพียงพอ หลักฐานท่นี ่าเชื่อถือเพียงพอ

ดล้อม

นยิ ามสมรรถนะ ระดบั สมรรถนะ มธั ยมศกึ ษาปีที่1

แก้ปัญหา หรอื สร้างสรรค์ ทรี่ วบรวมได้โดยใช้ความรใู้ น
นวัตกรรมได้เพอ่ื การ ศาสตรต์ ่าง ๆ และเช่ือมโยงผล
ดำรงชวี ิตและอยู่รว่ มกับ ต่อธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมใน
ธรรมชาตอิ ยา่ งย่งั ยนื ระดับประเทศอยา่ งเป็นระบบ
คาดการณเ์ กีย่ วกับ
ปรากฏการณ์โดยอาศยั หลกั วิชา
และข้อมลู รอบด้านแก้ปัญหา
อย่างเปน็ ระบบดว้ ย
คณติ ศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์และ
เทคโนโลยีและปฏบิ ัตติ นเพื่ออยู่
ปรากฏการณ์ในระบบธรรมชาติ
ไดอ้ ย่างเหมาะสม ใช้เทคโนโลยี
โดยคำนึงถึงผลกระทบต่อ
ตนเอง สังคมและสิ่งแวดล้อม
และรเู้ ทา่ ทนั ในการส่ือสารผ่าน
โลกดิจทิ ลั ใช้ทรัพยากร
ธรรมชาติ อยา่ งมคี วาม
รบั ผิดชอบ

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งช้ีท่ี 4

มัธยมศึกษาปที ี่ 2 มัธยมศกึ ษาปีที่ 3

การอยู่ร่วมกับธรรมชาตอิ ย่าง การอยรู่ ่วมกบั ธรรมชาตอิ ย่าง

ยั่งยนื ยงั่ ยนื

- ตระหนกั ในความสัมพันธ์ระหวา่ ง - ตระหนกั ในความสมั พนั ธ์ระหวา่ ง

มนุษยก์ บั ธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ ม มนษุ ยก์ ับธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม

โดยปรบั พฤติกรรมในการใช้ โดยปรบั พฤตกิ รรมในการใช้

ทรัพยากรธรรมชาติอย่าง ทรพั ยากรธรรมชาติอย่าง

มีความรบั ผิดชอบ มีความรับผิดชอบ

302

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี1
การมคี ุณลักษณะทางคณิตศา
มคี วามเข้าใจพืน้ ฐาน 7. มุ่งมัน่ อดทน และจดจ่อใน และวิทยาศาสตร์
เก่ยี วกบั ปรากฏการณข์ อง การหาสาเหตุของปรากฏการณ์ - เปดิ รับแนวคิดหรือวธการตา่ ง
โลกและเอกภพและ ทค่ี อ่ นขา้ งซบั ซ้อน สังเกต ต้งั เป็นไปได้เพ่ือหาสาเหตุ หรอื
ความสัมพนั ธข์ อง คำถาม ออกแบบประเมนิ และ แกป้ ญั หาตา่ ง ๆ ที่ไม่สง่ ผลกระ
คณติ ศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ ปรับปรุงวิธีการและเคร่ืองมือใน มนุษยส์ งิ่ แวดลอ้ มและธรรมชา
และธรรมชาติใน การเกบ็ รวบรวมข้อมลู
ชวี ิตประจำวัน ใช้และ ตรวจสอบและประเมินความ การอยู่ร่วมกับธรรมชาตอิ ยา่ ง
รู้เทา่ ทนั วิทยาการ น่าเช่อื ถือของข้อมูล ประเมนิ - เหน็ ความสมั พนั ธท์ ่เี ปน็ ระบบ
เทคโนโลยมี ีความอยากรู้ และปรับปรงุ การนำเสนอข้อมูล ระหว่างมนษุ ยส์ ่งิ แวดลอ้ ม และ
อยากเห็น ช่างสงั เกต ใหเ้ หมาะสม ใช้ความรู้ในการ ธรรมชาติโดยมุง่ มั่นในการ
เห็นคณุ คา่ สามารถ ประเมนิ ความสมเหตสุ มผลของ ปรบั เปล่ียนพฤติกรรมให้อย่รู ่วม
แก้ปญั หา หรือสรา้ งสรรค์ ขอ้ สรปุ และการอนุมาน อธิบาย ธรรมชาติไดอ้ ย่างเหมาะสม
นวตั กรรมไดเ้ พอ่ื การ สาเหตุและกระบวนการของ - ตระหนกั ร้ถู งึ คุณค่าและ
ดำรงชีวิตและอยรู่ ่วมกบั ปรากฏการณ์จากหลกั ฐานที่ ความสำคญั ของระบบธรรมชาต
ธรรมชาติอย่างยั่งยนื รวบรวมได้และใชค้ วามรู้ สิ่งแวดล้อมโดยมีส่วนรว่ มในกา
หลักการ ทฤษฎี หรือกฎและ ปกปอ้ งหรือฟน้ื ฟสู ิง่ แวดล้อมใน
เชอื่ มโยงผลตอ่ ชีวิต ธรรมชาติ โรงเรียนหรอื ชุมชน
และสง่ิ แวดลอ้ มในระดับ
ประเทศอยา่ งเป็นระบบ
พยากรณ์เก่ยี วกบั ปรากฏการณ์
อย่างสมเหตุสมผลและใช้ข้อมูล
รอบดา้ น แกป้ ัญหาเฉพาะ

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งชี้ท่ี 4

มัธยมศกึ ษาปที ี่ 2 มัธยมศกึ ษาปที ่ี 3

าสตร์ การมคี ุณลกั ษณะทางคณติ ศาสตร์ การมีคุณลกั ษณะทางคณติ ศาสตร์

และวิทยาศาสตร์ และวิทยาศาสตร์

ง ๆ ท่ี - ม่งุ มน่ั อดทน จดจ่อ เพื่อหา - มุ่งมน่ั อดทน จดจ่อ เพื่อหา

สาเหตหุ รือแกป้ ัญหาของ สาเหตุหรือแก้ปัญหาของ

ะทบต่อ ปรากฏการณ์ ตา่ ง ๆ ปรากฏการณ์ต่าง ๆ

าติ - เปิดรับแนวคิดหรือวธการต่าง ๆ - เปิดรับแนวคิดหรือวิธีการตา่ ง ๆ

ทเี่ ป็นไปได้เพื่อหาสาเหตุ หรอื ทีเ่ ปน็ ไปไดเ้ พ่ือหาสาเหตุ หรอื

งยัง่ ยนื แกป้ ัญหาต่าง ๆ ที่ไม่สง่ ผลกระทบ แก้ปญั หาต่าง ๆ ทไี่ ม่สง่ ผลกระทบ

บ ตอ่ มนษุ ย์สิง่ แวดล้อมและธรรมชาติ ต่อมนษุ ย์ส่ิงแวดลอ้ มและธรรมชาติ

ะ - ใชห้ ลกั ฐานท่นี า่ เชอื่ ถอื และ - ใชห้ ลกั ฐานท่นี ่าเชอื่ ถือและ 303

ปราศจากอคตใิ นการลงข้อสรุปและ ปราศจากอคติในการลงข้อสรุป

มกับ ใช้ข้อมลู นน้ั อย่างตรงไปตรงมา และใช้ข้อมลู นั้นอย่างตรงไปตรงมา

ไมบ่ ดิ เบือน ไม่บดิ เบือน

ตแิ ละ การอยู่ร่วมกับธรรมชาตอิ ยา่ ง การอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่าง

าร ยง่ั ยืน ยัง่ ยืน

น - เห็นความสัมพนั ธ์ท่เี ป็นระบบ - เหน็ ความสัมพันธท์ ี่เป็นระบบ

ระหว่างมนุษยส์ ง่ิ แวดล้อม และ ระหวา่ งมนุษย์สง่ิ แวดลอ้ ม และ

ธรรมชาติโดยมุง่ มัน่ ในการ ธรรมชาตโิ ดยมงุ่ ม่ันในการ

ปรับเปล่ยี นพฤติกรรมให้อยู่ร่วมกบั ปรบั เปล่ยี นพฤติกรรมให้อยรู่ ่วมกบั

ธรรมชาตไิ ด้อย่างเหมาะสม ธรรมชาตไิ ด้อย่างเหมาะสม

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มธั ยมศกึ ษาปีท่ี1

หน้าทีไ่ ม่คาดคดิ เก่ยี วกับการ
ดำเนนิ ชีวิตของมนุษย์
ส่ิงแวดล้อม และธรรมชาติ ด้วย
คณิตศาสตรว์ ิทยาศาสตร์ และ
เทคโนโลยีมีส่วนร่วมในการ
ปกปอ้ งหรือฟ้ืนฟูส่งิ แวดล้อมใน
โรงเรียนหรือชมุ ชนโดยเสนอ
แนวทาง นำไปปฏบิ ัตติ รวจสอบ
ผลและปรบั ปรุงวิธกี าร ใช้
เทคโนโลยีโดยคำนึงถึงผลท่ี
เกดิ ขึ้นต่อตนเอง สังคม และ
ส่ิงแวดล้อม สร้างและแบ่งปัน
ขอ้ มลู อย่างปลอดภยั

มีความเขา้ ใจพนื้ ฐาน 8. โดยตั้งคำถาม กำหนด การมคี ณุ ลกั ษณะทางคณติ ศา
เกย่ี วกับปรากฏการณข์ อง ขอบเขตทศ่ี ึกษา ออกแบบ และวิทยาศาสตร์
โลกและเอกภพและ ประเมิน และปรับปรุงวิธีการ - มงุ่ มน่ั อดทนในการหาความร
ความสัมพันธข์ อง รวบรวมขอ้ มลู วเิ คราะห์ข้อมูล แกป้ ญั หา หรอื สร้างนวัตกรรม
คณติ ศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และเลือกการอนุมานท่ีตรงกับ
และธรรมชาติใน เงอ่ื นไขและขอ้ จำกดั อย่างมี
ชวี ิตประจำวนั ใชแ้ ละ เหตุผล อธิบายสาเหตุและ
รู้เท่าทันวทิ ยาการ กระบวนการของปรากฏการณ์

องค์ประกอบพฤติกรรมบ่งช้ีท่ี 4 มัธยมศกึ ษาปที ่ี 3

มัธยมศึกษาปที ่ี 2 - ตระหนกั รู้ถึงคณุ ค่าและ
ความสำคญั ของระบบธรรมชาติ
- ตระหนกั รถู้ ึงคุณค่าและ และสิ่งแวดลอ้ มโดยมสี ว่ นรว่ มใน
ความสำคัญของระบบธรรมชาติ การปกป้องหรือฟืน้ ฟสู ง่ิ แวดล้อมใน
และสิง่ แวดลอ้ มโดยมีส่วนร่วมใน โรงเรียนหรอื ชมุ ชน
การปกป้องหรือฟืน้ ฟสู งิ่ แวดล้อม
ในโรงเรียนหรอื ชมุ ชน

304

าสตร์ การมคี ุณลกั ษณะทางคณิตศาสตร์ การมคี ุณลกั ษณะทางคณติ ศาสตร์

และวทิ ยาศาสตร์ และวทิ ยาศาสตร์

รู้ - มงุ่ มนั่ อดทนในการหาความรู้ - มงุ่ มัน่ อดทนในการหาความรู้

แก้ปัญหา หรอื สร้างนวตั กรรม แก้ปญั หา หรอื สร้างนวตั กรรม

- ยอมรับการอนมุ านท่ีหลากหลาย - ยอมรับการอนุมานทหี่ ลากหลาย

โดยใช้เหตุผล โดยใชเ้ หตผุ ล

นิยามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มัธยมศกึ ษาปีท่ี1

เทคโนโลยมี ีความอยากรู้ ที่ซับซ้อนจากหลักฐานที่ การอยูร่ ว่ มกบั ธรรมชาตอิ ย่าง
อยากเหน็ ชา่ งสงั เกต
เห็นคุณคา่ สามารถ รวบรวมได้โดยใชค้ วามรู้ - เห็นความสำคญั ของระบบ
แกป้ ัญหา หรือสรา้ งสรรค์
นวตั กรรมได้เพ่อื การ หลักการ ทฤษฎกี ฎ และปัจจัย ธรรมชาติโดยมุ่งม่นั ในการปรับ
ดำรงชีวติ และอยู่ร่วมกับ
ธรรมชาติอยา่ งย่งั ยนื ตา่ ง ๆ ทีเ่ กย่ี วข้อง และ ใหอ้ ยู่รว่ มกันไดอ้ ย่างสมดุล

เชอ่ื มโยงผลตอ่ ชีวิต ส่ิงแวดลอ้ ม

และธรรมชาติอยา่ งเปน็ ระบบ

พยากรณ์เกยี่ วกบั ปรากฏการณ์

อยา่ งสมเหตุสมผล ใช้ข้อมลู

รอบดา้ นและนา่ เชือ่ ถือ

วิเคราะห์ปัญหาในเชิงระบบ

จากสถานการณ์ทซี่ บั ซอ้ นใน

ธรรมชาตแิ กป้ ญั หาอยา่ งเปน็

ระบบและมีวิจารณญาณดว้ ย

คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตรแ์ ละ

เทคโนโลยี มีสว่ นร่วมสรา้ ง

สมดลุ เพ่ือการดำรงชีวิตใน

ธรรมชาติและส่งิ แวดลอ้ มของ

ชุมชนโดยเสนอแนวทาง นำไป

ปฏิบัติตรวจสอบผลและ

ปรับปรงุ วิธกี ารอย่างมุ่งม่นั

อดทน ใช้เทคโนโลยีที่

หลากหลายในการทำงาน และ

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งช้ีท่ี 4

มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2 มัธยมศึกษาปที ่ี 3

งยง่ั ยนื การอยู่รว่ มกับธรรมชาตอิ ย่าง การอยรู่ ว่ มกับธรรมชาติอย่าง

ยัง่ ยนื ย่ังยนื

บตวั - เห็นความสำคญั ของระบบ - เหน็ ความสำคัญของระบบ

ธรรมชาติโดยมุ่งมน่ั ในการปรับตัว ธรรมชาติโดยมุ่งม่นั ในการปรับตัว

ใหอ้ ยู่รว่ มกันได้อย่างสมดลุ ใหอ้ ยู่รว่ มกันไดอ้ ย่างสมดุล

- มีส่วนร่วมในการสร้างความ - มสี ว่ นร่วมในการสร้างความ

ตระหนกั ของคนในชมุ ชนใน ตระหนกั ของคนในชุมชนในการ

การสร้างสมดลุ เพ่ือการดำรงชีวติ ใน สรา้ งสมดุลเพือ่ การดำรงชีวิตใน

ธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมของ ธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ้ มของ

ชุมชน ชุมชน 305

นยิ ามสมรรถนะ ระดบั สมรรถนะ มัธยมศึกษาปที ี่1

จดั การผลที่เกิดขึ้นเคารพ
กฎหมาย มจี ริยธรรม เหน็
คุณคา่ ของระบบธรรมชาติโดย
ปรับตัวให้อยู่รว่ มกันไดอ้ ย่าง
สมดุล

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งช้ีที่ 4 มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 3
มัธยมศกึ ษาปีท่ี 2

306

ตารางวิเคราะหร์ ะดับสมรรถ

นยิ ามสมรรถนะ ระดบั สมรรถนะ มัธยมศึกษาปีท่ี 4

มคี วามเข้าใจพ้ืนฐาน 7. มงุ่ มัน่ อดทน และจดจ่อใน การสงั เกตและการรบั รู้ข้อมูล
เก่ียวกบั ปรากฏการณข์ อง การหาสาเหตขุ องปรากฏการณ์ - สงั เกตและตง้ั คำถามโดยมี
โลกและเอกภพและ ทีค่ ่อนขา้ งซับซอ้ น สังเกต ต้ัง สมมติฐานถงึ สาเหตุของ
ความสัมพันธข์ อง คำถาม ออกแบบประเมนิ และ ปรากฏการณ์ทค่ี ่อนขา้ งซับซ้อน
คณิตศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ ปรบั ปรงุ วธิ ีการและเคร่ืองมือใน - ออกแบบวิธกี ารและเคร่ืองมือ
และธรรมชาตใิ น การเกบ็ รวบรวมข้อมูล การเกบ็ รวบรวมข้อมูล ประเมิน
ชีวติ ประจำวัน ใช้และ ตรวจสอบและประเมนิ ความ ปรบั ปรงุ วธิ ีการรวบรวมขอ้ มลู ท
รู้เทา่ ทันวิทยาการ นา่ เชอ่ื ถอื ของข้อมลู ประเมนิ เหมาะสมกับบรบิ ทและมี
เทคโนโลยีมคี วามอยากรู้ และปรับปรงุ การนำเสนอขอ้ มูล ประสทิ ธิภาพโดยคำนึงปัจจัยต
อยากเห็น ชา่ งสงั เกต ใหเ้ หมาะสม ใช้ความรใู้ นการ ท่เี ก่ียวข้องกบั ข้อสงสัย และรว
เห็นคณุ ค่า สามารถ ประเมินความสมเหตสุ มผลของ ข้อมูลตามวิธกี ารท่ีออกแบบ
แกป้ ญั หา หรอื สรา้ งสรรค์ ขอ้ สรปุ และการอนมุ าน อธิบาย - ตรวจสอบและประเมินความ
นวตั กรรมไดเ้ พ่ือการ สาเหตุและกระบวนการของ นา่ เชื่อถอื และความสมเหตุสมผ
ดำรงชีวิตและอยูร่ ่วมกบั ปรากฏการณ์จากหลักฐานท่ี ของข้อมูลท่คี ่อนขา้ งซบั ซ้อนแล
ธรรมชาตอิ ย่างย่ังยนื รวบรวมได้และใชค้ วามรู้ หลายประเภท
หลักการ ทฤษฎี หรือกฎและ
เช่ือมโยงผลตอ่ ชวี ิต ธรรมชาติ
และสงิ่ แวดลอ้ มในระดับ
ประเทศอย่างเป็นระบบ
พยากรณ์เกยี่ วกับปรากฏการณ์

ถนะระดบั ชั้นหรอื ช่วงช้ันท่ี 4

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งช้ีที่ 1

มัธยมศกึ ษาปีที่ 5 มัธยมศึกษาปที ี่ 6

การสังเกตและการรับรขู้ อ้ มูล การสงั เกตและการรับรขู้ อ้ มูล

- สงั เกตและต้ังคำถามโดยมี - สงั เกตและต้งั คำถามโดยมี

สมมติฐานถึงสาเหตุของ สมมตฐิ านถึงสาเหตุของ

น ปรากฏการณ์ทค่ี ่อนข้างซับซอ้ น ปรากฏการณ์ทีค่ ่อนข้างซบั ซ้อน

อใน - ออกแบบวิธีการและเครอื่ งมือใน - ออกแบบวธิ กี ารและเคร่ืองมือใน

น และ การเก็บรวบรวมข้อมลู ประเมิน การเกบ็ รวบรวมข้อมูล ประเมิน

ที่ และปรบั ปรงุ วิธีการรวบรวมข้อมูล และปรับปรงุ วธิ กี ารรวบรวมข้อมลู

ทเี่ หมาะสมกับบริบทและมี ท่เี หมาะสมกับบรบิ ทและมี

ตา่ ง ๆ ประสทิ ธิภาพโดยคำนึงปัจจัยตา่ ง ๆ ประสิทธิภาพโดยคำนงึ ปัจจยั ตา่ ง ๆ 307

วบรวม ที่เกี่ยวข้องกบั ขอ้ สงสัย และ ท่ีเก่ยี วข้องกบั ข้อสงสยั และ

รวบรวมข้อมลู ตามวธิ กี ารที่ รวบรวมขอ้ มูลตามวิธกี ารที่

ออกแบบ ออกแบบ

ผล - ตรวจสอบและประเมนิ ความ - ตรวจสอบและประเมินความ

ละ น่าเชอื่ ถอื และความสมเหตสุ มผล นา่ เช่ือถอื และความสมเหตสุ มผล

ของข้อมูลท่ีค่อนขา้ งซับซ้อนและ ของขอ้ มูลท่ีค่อนข้างซบั ซ้อนและ

หลายประเภท หลายประเภท

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4

อยา่ งสมเหตุสมผลและใชข้ ้อมูล การจัดการและสื่อความหมาย

รอบดา้ น แก้ปัญหาเฉพาะ ขอ้ มูล

หนา้ ท่ีไม่คาดคิดเกยี่ วกบั การ - ประเมินและปรบั ปรุงการนำเ

ดำเนนิ ชวี ิตของมนุษย์ ขอ้ มูลที่คอ่ นข้างซับซ้อนและ

ส่ิงแวดลอ้ ม และธรรมชาติ ด้วย หลายประเภทที่เก่ียวขอ้ งกนั ให

คณติ ศาสตร์วทิ ยาศาสตร์ และ ในรูปแบบทเ่ี หมาะสมและตรงก

เทคโนโลยีมสี ว่ นรว่ มในการ จุดประสงคใ์ นการนำเสนอ และ

ปกป้องหรือฟืน้ ฟูส่ิงแวดล้อมใน ผ้รู ับสาร

โรงเรยี นหรือชุมชนโดยเสนอ - วเิ คราะห์ขอ้ มูลทีค่ ่อนขา้ งซับ

แนวทาง นำไปปฏบิ ัติตรวจสอบ และหลายประเภทเพื่อเลอื กชุด

ผลและปรบั ปรงุ วิธกี าร ใช้ ทส่ี อดคล้องกบั สมมติฐาน ลงข

เทคโนโลยีโดยคำนงึ ถงึ ผลที่ จากข้อมูลท่ีนำเสนอประเมนิ

เกดิ ข้นึ ต่อตนเอง สังคม และ ความสมเหตุ สมผลของข้อสรุป

ส่ิงแวดล้อม สร้างและแบง่ ปนั (conclusion) และการอนุมาน

ขอ้ มลู อย่างปลอดภยั (inference)โดยใช้ความรหู้ ลัก

ทฤษฎหี รือกฎการอธบิ าย

ปรากฏการณ์

- อธบิ ายสาเหตุและกระบวนก

ปรากฏการณ์ท่ีค่อนข้างซบั ซ้อน

คำนึงถึงปจั จยั ต่าง ๆ ที่เกีย่ วข้อ

ข้อสงสยั จากหลกั ฐานทีร่ วบรว

และใชค้ วามรหู้ ลกั การทฤษฎีห

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งช้ีท่ี 1

มธั ยมศึกษาปที ่ี 5 มธั ยมศึกษาปที ี่ 6

ย การจัดการและสื่อความหมาย การจัดการและส่ือความหมาย

ขอ้ มูล ขอ้ มูล

เสนอ - ประเมนิ และปรบั ปรุงการนำเสนอ - ประเมินและปรบั ปรุงการนำเสนอ

ขอ้ มลู ที่ค่อนขา้ งซับซอ้ นและ ขอ้ มลู ที่คอ่ นขา้ งซับซอ้ นและ

ห้อยู่ หลายประเภททีเ่ กีย่ วขอ้ งกนั ใหอ้ ยู่ หลายประเภททเ่ี กี่ยวข้องกนั ให้อยู่

กับ ในรูปแบบท่ีเหมาะสมและตรงกับ ในรปู แบบทเ่ี หมาะสมและตรงกับ

ะ จุดประสงคใ์ นการนำเสนอ และ จุดประสงค์ในการนำเสนอ และ

ผรู้ บั สาร ผู้รบั สาร

บซ้อน - วเิ คราะหข์ อ้ มลู ทีค่ ่อนขา้ งซับซ้อน - วิเคราะห์ขอ้ มูลทค่ี ่อนขา้ งซับซ้อน

ดขอ้ มูล และหลายประเภทเพ่ือเลอื กชุด และหลายประเภทเพื่อเลือกชุด 308

ข้อสรปุ ขอ้ มลู ที่สอดคล้องกับสมมตฐิ าน ข้อมลู ทส่ี อดคล้องกบั สมมติฐาน

ลงขอ้ สรุปจากข้อมลู ทน่ี ำเสนอ ลงขอ้ สรปุ จากขอ้ มลู ทนี่ ำเสนอ

ป ประเมนิ ความสมเหตุ สมผลของ ประเมนิ ความสมเหตุ สมผลของ

น ข้อสรปุ (conclusion) และการ ขอ้ สรปุ (conclusion) และการ

กการ อนมุ าน (inference)โดยใช้ความรู้ อนุมาน (inference)โดยใชค้ วามรู้

หลักการ ทฤษฎหี รือกฎการอธิบาย หลกั การ ทฤษฎหี รือกฎการอธบิ าย

ปรากฏการณ์ ปรากฏการณ์

การของ - อธบิ ายสาเหตุและกระบวนการ - อธิบายสาเหตแุ ละกระบวนการ

นโดย ของปรากฏการณ์ที่ค่อนข้าง ของปรากฏการณ์ทีค่ ่อนข้าง

องกับ ซบั ซอ้ นโดยคำนึงถงึ ปจั จัยตา่ ง ๆ ที่ ซบั ซ้อนโดยคำนึงถงึ ปัจจัยตา่ ง ๆ ที่

วมได้ เก่ยี วข้องกบั ข้อสงสัย จากหลักฐาน เกี่ยวขอ้ งกับข้อสงสยั จากหลักฐาน

หรือกฎ

นิยามสมรรถนะ ระดบั สมรรถนะ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4

- อธบิ ายความเชอื่ มโยงกันอย่า
เป็นระบบของปรากฏการณ์ที่
ค่อนข้างซับซ้อนโดยคำนึงถึงปัจ
ตา่ ง ๆ ทเี่ กี่ยวข้องซึง่ มีผลต่อชีว
สิง่ แวดล้อม และธรรมชาติ
- พยากรณเ์ ก่ียวกับปรากฏการ
คอ่ นข้างซับซ้อนอย่างสมเหตุส
และใชข้ ้อมูลทรี่ อบด้าน

มคี วามเข้าใจพ้ืนฐาน 8. โดยตง้ั คำถาม กำหนด การสังเกตและการรับร้ขู อ้ มูล
เกย่ี วกบั ปรากฏการณข์ อง ขอบเขตท่ีศึกษา ออกแบบ - สงั เกตและต้งั คำถามโดยมี
โลกและเอกภพและ ประเมนิ และปรับปรงุ วิธีการ สมมติฐานถงึ สาเหตุ ของ
ความสัมพันธ์ของ รวบรวมขอ้ มูล วิเคราะห์ข้อมูล ปรากฏการณ์ท่ซี บั ซ้อน เพื่อสร
คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และเลือกการอนุมานทีต่ รงกับ โครงงาน ของตนเองตามหัวข้อ
และธรรมชาตใิ น เงอ่ื นไขและขอ้ จำกดั อย่างมี (Theme) ที่กำหนด
ชวี ิตประจำวนั ใชแ้ ละ เหตผุ ล อธิบายสาเหตุและ - ศกึ ษาหลกั การหรอื ทฤษฎีกำห
รู้เท่าทนั วิทยาการ กระบวนการของปรากฏการณ์ ขอบเขตทศี่ ึกษา และออกแบบ
เทคโนโลยมี คี วามอยากรู้ ท่ซี ับซ้อนจากหลักฐานที่ ประเมิน และปรบั ปรุงวธิ กี าร
อยากเหน็ ชา่ งสงั เกต รวบรวมไดโ้ ดยใชค้ วามรู้ รวบรวมข้อมลู ท่ีเหมาะสมกับบ
เหน็ คณุ ค่า สามารถ หลกั การ ทฤษฎีกฎ และปัจจัย และมีประสทิ ธิภาพโดยคำนงึ ป

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งชี้ที่ 1

มธั ยมศกึ ษาปีที่ 5 มธั ยมศกึ ษาปีท่ี 6

าง ที่รวบรวมได้และใช้ความรู้หลกั การ ท่รี วบรวมได้และใช้ความรู้หลักการ

ทฤษฎหี รือกฎ ทฤษฎหี รือกฎ

จจัย - อธิบายความเชือ่ มโยงกนั อย่าง - อธิบายความเชื่อมโยงกนั อย่าง

วิต เป็นระบบของปรากฏการณ์ที่ เป็นระบบของปรากฏการณ์ที่

ค่อนข้างซับซ้อนโดยคำนงึ ถึงปจั จัย ค่อนข้างซับซ้อนโดยคำนึงถงึ ปัจจยั

รณ์ท่ี ตา่ ง ๆ ที่เกี่ยวข้องซงึ่ มีผลตอ่ ชีวิต ต่าง ๆ ทเ่ี ก่ยี วข้องซ่งึ มีผลต่อชีวิต

สมผล สง่ิ แวดล้อม และธรรมชาติ สิง่ แวดล้อม และธรรมชาติ

- พยากรณเ์ กย่ี วกบั ปรากฏการณ์ท่ี - พยากรณเ์ กี่ยวกบั ปรากฏการณท์ ่ี

คอ่ นข้างซบั ซ้อนอย่างสมเหตุสมผล คอ่ นข้างซับซ้อนอย่างสมเหตุสมผล

และใชข้ ้อมลู ทร่ี อบดา้ น และใชข้ ้อมูลทีร่ อบด้าน 309

การสงั เกตและการรบั รู้ข้อมูล การสงั เกตและการรบั ร้ขู ้อมูล

- สังเกตและต้ังคำถามโดยมี - สังเกตและตั้งคำถามโดยมี

สมมตฐิ านถึงสาเหตุ ของ สมมติฐานถึงสาเหตุ ของ

ร้าง ปรากฏการณ์ที่ซับซ้อน เพื่อสร้าง ปรากฏการณ์ท่ซี ับซ้อน เพ่ือสร้าง

อหลกั โครงงาน ของตนเองตาม โครงงาน ของตนเองตาม

หวั ข้อหลกั (Theme) ที่กำหนด หวั ข้อหลัก (Theme) ทกี่ ำหนด

หนด - ศึกษาหลักการหรือทฤษฎีกำหนด - ศกึ ษาหลกั การหรอื ทฤษฎีกำหนด

บ ขอบเขตท่ีศึกษา และออกแบบ ขอบเขตท่ศี ึกษา และออกแบบ

ประเมิน และปรับปรงุ วิธกี าร ประเมนิ และปรับปรงุ วธิ กี าร

บริบท รวบรวมข้อมลู ทีเ่ หมาะสมกับบริบท รวบรวมข้อมลู ที่เหมาะสมกบั บรบิ ท

ปัจจยั และมปี ระสิทธิภาพโดยคำนึงปจั จยั และมปี ระสิทธภิ าพโดยคำนงึ ปจั จยั

นิยามสมรรถนะ ระดบั สมรรถนะ มัธยมศึกษาปีท่ี 4

แกป้ ญั หา หรอื สรา้ งสรรค์ ต่าง ๆ ทีเ่ ก่ยี วข้อง และ ตา่ ง ๆ ทีเ่ กี่ยวข้องกับข้อสงสัย
นวัตกรรมได้เพอื่ การ
ดำรงชวี ติ และอย่รู ่วมกับ เชอื่ มโยงผลตอ่ ชีวิต ส่งิ แวดล้อม รวบรวมขอ้ มลู ตามวธิ ีการที่
ธรรมชาตอิ ยา่ งยงั่ ยืน
และธรรมชาติอย่างเปน็ ระบบ ออกแบบ

พยากรณเ์ ก่ียวกับปรากฏการณ์

อยา่ งสมเหตุสมผล ใช้ข้อมลู

รอบดา้ นและน่าเชอ่ื ถือ

วเิ คราะห์ปญั หาในเชงิ ระบบ

จากสถานการณท์ ีซ่ ับซอ้ นใน

ธรรมชาตแิ กป้ ญั หาอย่างเปน็

ระบบและมวี ิจารณญาณดว้ ย

คณติ ศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์และ

เทคโนโลยี มสี ว่ นร่วมสร้าง

สมดุลเพือ่ การดำรงชวี ิตใน

ธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ มของ

ชมุ ชนโดยเสนอแนวทาง นำไป

ปฏบิ ัตติ รวจสอบผลและ

ปรบั ปรุงวิธกี ารอย่างมุ่งม่ัน

อดทน ใช้เทคโนโลยีท่ี

หลากหลายในการทำงาน และ

จัดการผลท่ีเกิดข้นึ เคารพ

กฎหมาย มีจริยธรรม เห็น

คณุ ค่าของระบบธรรมชาตโิ ดย

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งช้ีท่ี 1

มัธยมศึกษาปที ี่ 5 มธั ยมศึกษาปที ่ี 6

และ ตา่ ง ๆ ที่เกย่ี วข้องกบั ข้อสงสัย และ ตา่ ง ๆ ท่เี กย่ี วข้องกบั ข้อสงสยั และ

รวบรวมขอ้ มูลตามวธิ กี ารท่ี รวบรวมข้อมูลตามวธิ กี ารท่ี

ออกแบบ ออกแบบ

การจดั การและส่อื ความหมาย การจดั การและส่ือความหมาย 310
ข้อมูล ข้อมูล
- วเิ คราะห์ข้อมลู ที่ซบั ซ้อน - วเิ คราะห์ข้อมูลท่ีซบั ซ้อน
หลากหลายประเภท โดยใชค้ วามรู้ หลากหลายประเภท โดยใช้ความรู้
หลักการ ทฤษฎหี รอื กฎ เพ่ือการ หลักการ ทฤษฎีหรือกฎ เพื่อการ
อนุมานทหี่ ลากหลาย และเลือก อนุมานท่หี ลากหลาย และเลือก
การอนมุ านที่ ตรงกบั เงอ่ื นไขและ การอนุมานท่ี ตรงกับเงื่อนไขและ
ขอ้ จำกดั ขอ้ จำกัด

นิยามสมรรถนะ ระดบั สมรรถนะ มัธยมศึกษาปที ่ี 4

ปรับตวั ให้อยูร่ ่วมกนั ได้อย่าง
สมดุล

มีความเข้าใจพ้นื ฐาน 9. สร้างโครงงานตามความ การสงั เกตและการรบั รขู้ อ้ มูล
เกยี่ วกบั ปรากฏการณข์ อง สนใจ โดยต้ังคำถาม วเิ คราะห์ - สงั เกตและตงั้ คำถามโดยมี
โลกและเอกภพและ สังเคราะห์หลกั การหรือทฤษฎี สมมตฐิ านถงึ สาเหตุของ
ความสัมพันธ์ของ อย่างรอบดา้ นเพ่ือออกแบบ ปรากฏการณ์ท่ีซบั ซ้อน เพ่ือสร
คณิตศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ วธิ กี ารรวบรวมข้อมลู ประเมนิ โครงงานของตนเองตามความส
และธรรมชาติใน และปรับปรงุ การนำเสนอขอ้ มูล - วเิ คราะหส์ ังเคราะหห์ ลักการห
ชวี ิตประจำวนั ใชแ้ ละ วเิ คราะห์ข้อมูลเพอ่ื การอนุมาน ทฤษฎีอย่างรอบด้าน เพ่ือกำหน
รู้เท่าทันวิทยาการ เลอื กใช้โมเดลในการวิเคราะห์ ขอบเขตทศี่ ึกษา และออกแบบ
เทคโนโลยมี ีความอยากรู้ ข้อมลู เพื่อนำไปสขู่ ้อสรุป และ วธิ กี ารรวบรวมข้อมูลที่เหมาะส
อยากเห็น ช่างสงั เกต ตอบข้อสงสัย อธิบายสาเหตุ บริบทและมปี ระสทิ ธิภาพโดยค
เห็นคุณค่า สามารถ และกระบวนการของ ปจั จยั ต่าง ๆ ท่เี กีย่ วข้องกับข้อส
แก้ปญั หา หรือสรา้ งสรรค์ ปรากฏการณ์ทซ่ี ับซ้อนและ และรวบรวมข้อมลู ตามวิธีการท
นวัตกรรมได้เพือ่ การ สนใจโดยบรู ณาการความรู้ ออกแบบ
ดำรงชีวิตและอยูร่ ่วมกบั หลากหลายสาขาวิชาและ
ธรรมชาติอยา่ งยงั่ ยืน เช่อื มโยงผลตอ่ ธรรมชาติ
วิเคราะห์ปัญหาในเชงิ ระบบ
จากสถานการณใ์ นระบบ
ธรรมชาติแกป้ ญั หาอยา่ งเป็น
ระบบและมวี ิจารณญาณโดย

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งชี้ท่ี 1 มัธยมศึกษาปีท่ี 6
มัธยมศกึ ษาปที ่ี 5

การสังเกตและการรบั รูข้ อ้ มูล การสังเกตและการรับรขู้ ้อมูล

- สังเกตและตัง้ คำถามโดยมี - สังเกตและต้งั คำถามโดยมี

สมมตฐิ านถงึ สาเหตุของ สมมติฐานถงึ สาเหตุ ของปรากฏ

ร้าง ปรากฏการณ์ท่ซี ับซ้อน เพื่อสร้าง การณท่ซี ับซ้อน เพ่ือสร้างโครงงาน

สนใจ โครงงานของตนเองตามความสนใจ ของตนเองตามความสนใจ

หรอื - วเิ คราะหส์ ังเคราะหห์ ลักการหรือ - วิเคราะหส์ ังเคราะหห์ ลกั การหรอื

นด ทฤษฎีอย่างรอบด้าน เพื่อกำหนด ทฤษฎอี ย่างรอบด้าน เพื่อกำหนด 311

บ ขอบเขตท่ศี ึกษาและ ออกแบบ ขอบเขตท่ศี ึกษา และออกแบบ

สมกับ วธิ กี ารรวบรวมข้อมลู ทเี่ หมาะสม วธิ ีการรวบรวมข้อมลู ท่ีเหมาะสม

คำนึง กับ บริบทและมีประสิทธภิ าพโดย กับ บรบิ ทและมปี ระสิทธิภาพโดย

สงสัย คำนึงปจั จยั ต่าง ๆ ท่เี ก่ยี วข้องกับ คำนึงปจั จยั ต่าง ๆ ทเ่ี กย่ี วข้องกบั

ที่ ข้อสงสัย และรวบรวมข้อมลู ตาม ขอ้ สงสยั และรวบรวมขอมูลตาม

วธิ กี ารที่ออกแบบ วิธกี ารท่อี อกแบบ

การจดั การและส่อื ความหมาย การจดั การและสอื่ ความหมาย
ข้อมูล ขอ้ มูล
- ประเมนิ และปรบั ปรุงการนำเสนอ - ประเมินและปรบั ปรุงการนำเสนอ
ข้อมูลท่ีซบั ซ้อนและหลายประเภท ข้อมูลที่ซับซ้อนและหลายประเภท
เพื่อสื่อความหมายของข้อมูล เพ่อื ส่ือความหมายของข้อมลู

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 4

บรู ณาการศาสตร์ต่าง ๆ อย่าง
แน่วแนไ่ มย่ ่อท้อ ปฏิบัติตนเพ่ือ
ดำรงชีวิตในธรรมชาติและ
สงิ่ แวดล้อมอย่างสมดุล มี
ส่วนร่วมในการสรา้ งจติ สำนกึ
ของคนในชุมชนโดยเสนอ
แนวทางในการปกป้องหรือ
ฟ้ืนฟูและอย่รู ่วมกับธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อมได้อย่าง
เหมาะสมและยั่งยืน
ใช้เทคโนโลยีเพือ่ ส่งเสริม
การสร้างอาชีพและโอกาส
ในการแข่งขนั รู้เท่าทัน
การเปล่ียนแปลงของเทคโนโลยี

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งช้ีที่ 1

มธั ยมศกึ ษาปีที่ 5 มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 6

วเิ คราะห์ข้อมลู เพ่อื การอนุมานโดย วเิ คราะห์ข้อมูลเพ่อื การอนุมานโดย

ใชค้ วามรู้ หลักการ ทฤษฎี หรือกฎ ใช้ความรู้ หลกั การ ทฤษฎี หรอื กฎ

ซึง่ อาจมีความเปน็ ไปได้หลาย ซึ่งอาจมีความเปน็ ไปได้หลาย

แนวทางและเลือกการอนุมานท่ีตรง แนวทางและเลือกการอนุมานที่ตรง

กบั เง่อื นไขและข้อจำกดั กบั เงื่อนไขและข้อจำกัด

- เลอื กใชโ้ มเดลในการวิเคราะห์ - เลอื กใช้โมเดลในการวเิ คราะห์

ข้อมลู เพือ่ นำไปสู่ข้อสรุปและ ข้อมูลเพอ่ื นำไปสู่ข้อสรปุ และ

ตอบข้อสงสัย หรือไดแ้ นวคิด ใน ตอบข้อสงสัย หรอื ไดแ้ นวคิด ใน

การพัฒนาต่อยอด การพฒั นาต่อยอด

การอธบิ ายปรากฏการณ์ การอธบิ ายปรากฏการณ์ 312
- อธิบายสาเหตแุ ละกระบวนการ - อธบิ ายสาเหตแุ ละกระบวนการ
ของ ปรากฏการณ์ท่ีซับซ้อนและ ของ ปรากฏการณ์ที่ซับซ้อนและ
สนใจโดยบูรณาการ ความรู้ สนใจโดยบรู ณาการ ความรู้
หลากหลายสาขาวิชา หลากหลายสาขาวิชา
- อธิบายความเชือ่ มโยงของ - อธิบายความเชอ่ื มโยงของ
ปรากฏการณ์ทซี่ ับซ้อนและสนใจท่ี ปรากฏการณ์ทซี่ บั ซ้อนและสนใจท่ี
เกย่ี วของกนั ท่ีมผี ลตอธรรมชาติ เกีย่ วข้องกันท่ีมีผลต่อธรรมชาติ

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มัธยมศกึ ษาปที ่ี 4

มีความเขา้ ใจพื้นฐาน 10. วิเคราะห์ สังเคราะห์ การสังเกตและการรบั รู้ข้อมูล
เก่ียวกบั ปรากฏการณ์ของ
โลกและเอกภพและ หลักการหรือทฤษฎี เอกสาร - วิเคราะห์สังเคราะหห์ ลกั การห
ความสัมพนั ธ์ของ
คณติ ศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ และงานวิจยั ท่ีเก่ียวข้อง เพอ่ื ทฤษฎีเอกสารและงานวิจยั ที่
และธรรมชาตใิ น
ชีวิตประจำวนั ใชแ้ ละ กำหนดขอบเขตโครงงานที่ เกย่ี วข้อง เพอ่ื กำหนดขอบเขต
รู้เท่าทนั วิทยาการ
เทคโนโลยีมคี วามอยากรู้ ศึกษา ออกแบบวิธกี ารรวบรวม โครงงานท่ศี ึกษา และออกแบบ
อยากเห็น ช่างสังเกต
เหน็ คณุ ค่า สามารถ ข้อมลู อย่างมีประสทิ ธิภาพและ วธิ ีการท่มี ีประสิทธภิ าพและ
แกป้ ญั หา หรือสร้างสรรค์
นวัตกรรมไดเ้ พ่อื การ สรา้ งสรรค์ ประเมินจุดแขง็ ของ สร้างสรรคใ์ นการรวบรวมข้อมลู
ดำรงชวี ติ และอยู่รว่ มกับ
ธรรมชาติอยา่ งย่ังยนื ชดุ ข้อมลู สรา้ งและยืนยัน ความซับซ้อนและเหมาะสมกับ

ความถกู ตอ้ งของข้อสรุป โดยคำนึงปจั จยั ตา่ ง ๆ ที่เก่ียวข

อธิบายสาเหตุกระบวนการ และ ขอ้ สงสยั และปัจจัยแทรกซอ้ นท

ความสมั พนั ธข์ องปรากฏการณ์ อาจเกดิ ข้นึ และรวบรวมข้อมูล

ทีซ่ บั ซ้อนในระบบธรรมชาตโิ ดย ตามวิธีการที่ออกแบบ

บูรณาการความรู้ในศาสตร์

ตา่ ง ๆ วเิ คราะหค์ วามสมั พนั ธ์

เชิงเหตแุ ละผลที่เปน็ จุดวิกฤตซึง่

มผี ลตอ่ ความอย่รู อดของมนษุ ย์

และโลกจากสถานการณ์ใน

ระบบธรรมชาตสิ ร้างนวตั กรรม

เพื่อแก้ปญั หาอย่างเป็นระบบ

สรา้ งสรรค์ และมวี ิจารณญาณ

โดยบูรณาการศาสตร์ต่าง ๆ

อย่างมุ่งมน่ั และเด็ดเด่ียว

องค์ประกอบพฤติกรรมบ่งชี้ท่ี 1

มัธยมศึกษาปีที่ 5 มัธยมศกึ ษาปีท่ี 6

การสังเกตและการรบั รขู้ ้อมูล การสังเกตและการรบั รขู้ อ้ มูล

หรือ - วิเคราะหส์ ังเคราะหห์ ลกั การหรือ - วเิ คราะหส์ ังเคราะหห์ ลกั การหรือ

ทฤษฎเี อกสารและงานวิจยั ที่ ทฤษฎีเอกสารและงานวิจยั ท่ี

เก่ียวข้อง เพ่ือกำหนดขอบเขต เกยี่ วข้อง เพอ่ื กำหนดขอบเขต

บ โครงงานท่ีศึกษา และออกแบบ โครงงานทศี่ ึกษา และออกแบบ

วิธกี ารทม่ี ีประสิทธิภาพและ วิธีการทีม่ ปี ระสทิ ธิภาพและ

ลทีม่ ี สร้างสรรค์ในการรวบรวมข้อมลู ทม่ี ี สร้างสรรค์ในการรวบรวมข้อมูลทม่ี ี

บบริบท ความซับซ้อนและเหมาะสมกับ ความซบั ซ้อนและเหมาะสมกับ

ขอ้ งกบั บริบทโดยคำนึงปัจจยั ตา่ ง ๆ ที่ บริบทโดยคำนงึ ปจั จัยตา่ ง ๆ ที่

ท่ี เกี่ยวข้องกบั ข้อสงสยั และปัจจยั เกย่ี วข้องกับข้อสงสัยและปจั จัย 313

ล แทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น และ แทรกซ้อนที่อาจเกิดขนึ้ และ

รวบรวมขอ้ มูลตามวิธกี ารท่ี รวบรวมข้อมลู ตามวิธกี ารที่

ออกแบบ ออกแบบ

การจดั การและสอ่ื ความหมาย การจัดการและสอื่ ความหมาย
ขอ้ มูล ข้อมูล
- ประเมินจุดแข็งของชุดข้อมูล - ประเมินจุดแข็งของชดุ ข้อมูล
และบรู ณาการความรู้ในศาสตร์ และบรู ณาการความรู้ในศาสตรต์ า่ ง
ต่าง ๆ ในการสร้างและยืนยัน ๆ ในการสร้างและยืนยันความ
ความถูกต้องของข้อสรุป ถูกต้องของข้อสรุป

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มัธยมศึกษาปที ่ี 4

สรา้ งจิตสำนึกของคนในชุมชน
ปกป้องหรือฟ้ืนฟู และอยู่
รว่ มกบั ธรรมชาติและ
สง่ิ แวดล้อมได้อยา่ งสมดลุ และ
ยั่งยืน ใช้เทคโนโลยีเพือ่ ส่งเสริม
การสร้างอาชีพหรอื การเพิ่ม
มูลคา่ ของผลผลิต และโอกาส
ในการแข่งขนั คำนึงถงึ ผลทีจ่ ะ
เกิดข้ึนอยา่ งรอบดา้ น

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งช้ีท่ี 1 มธั ยมศึกษาปีที่ 6
มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 5
การอธิบายปรากฏการณ์
– อธิบายสาเหตุกระบวนการของ
ปรากฏการณ์ที่ซับซ้อน และ
ความสัมพนั ธ์ของปรากฏการณ์
ตา่ ง ๆ ในระบบธรรมชาติโดย
บรู ณาการความรใู้ นศาสตรต์ ่าง ๆ

314

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4

มคี วามเขา้ ใจพื้นฐาน 7. มุ่งม่นั อดทน และจดจ่อใน การมองเหน็ ปัญหาและ
เกีย่ วกบั ปรากฏการณ์ของ การหาสาเหตุของปรากฏการณ์ ความเช่อื มโยง
โลกและเอกภพและ ท่ีค่อนข้างซบั ซ้อน สังเกต ตั้ง - ระบุปญั หา ค้นหาและวิเคราะ
ความสัมพนั ธข์ อง คำถาม ออกแบบประเมนิ และ สาเหตุผลกระทบ และความสัม
คณติ ศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ปรบั ปรุงวิธีการและเคร่ืองมือใน เช่ือมโยงท่ีเปน็ เหตแุ ละผลของก
และธรรมชาตใิ น การเก็บรวบรวมข้อมลู เปล่ยี นแปลงของปรากฏการณ
ชีวติ ประจำวนั ใชแ้ ละ ตรวจสอบและประเมนิ ความ ในระบบธรรมชาตแิ ละการเผช
รู้เทา่ ทนั วิทยาการ นา่ เชือ่ ถือของข้อมูล ประเมิน ปัญหาเฉพาะหน้าท่ีไม่คาดคิดท
เทคโนโลยีมีความอยากรู้ และปรับปรงุ การนำเสนอข้อมูล เก่ยี วข้องกบั การดำเนนิ ชีวิตขอ
อยากเหน็ ช่างสงั เกต ใหเ้ หมาะสม ใช้ความรูใ้ นการ มนุษยส์ ิง่ แวดล้อม และธรรมชา
เหน็ คณุ ค่า สามารถ ประเมนิ ความสมเหตสุ มผลของ
แก้ปัญหา หรือสรา้ งสรรค์ ขอ้ สรปุ และการอนมุ าน อธิบาย
นวตั กรรมได้เพอ่ื การ สาเหตุและกระบวนการของ
ดำรงชีวิตและอยู่ร่วมกับ ปรากฏการณจ์ ากหลักฐานที่
ธรรมชาติอยา่ งยั่งยืน รวบรวมได้และใช้ความรู้
หลักการ ทฤษฎี หรือกฎและ
เช่อื มโยงผลต่อชีวิต ธรรมชาติ
และส่งิ แวดลอ้ มในระดับ
ประเทศอยา่ งเป็นระบบ
พยากรณ์เกยี่ วกับปรากฏการณ์
อย่างสมเหตุสมผลและใช้ข้อมูล
รอบด้าน แกป้ ัญหาเฉพาะ

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งชี้ท่ี 2 มธั ยมศึกษาปที ี่ 6 315

มัธยมศกึ ษาปีท่ี 5 การมองเหน็ ปัญหาและ
ความเชอื่ มโยง
การมองเห็นปญั หาและ - ระบปุ ัญหา คน้ หาและวเคราะห์
ความเช่อื มโยง สาเหตุผลกระทบ และ
ะห์ - ระบุปัญหา คน้ หาและวเคราะห์ ความสมั พันธ์เชอื่ มโยงท่ีเปน็ เหตุ
มพันธ์ สาเหตผุ ลกระทบ และ และผลของการเปล่ียนแปลงของ
การ ความสมั พันธเ์ ช่อื มโยงทเ่ี ปน็ เหตุ ปรากฏการณ์ตา่ ง ๆ ในระบบ
ณ์ต่าง ๆ และผลของการเปล่ยี นแปลงของ ธรรมชาติและการเผชิญปัญหา
ชญิ ปรากฏการณ์ต่าง ๆ ในระบบ เฉพาะหน้าที่ไมค่ าดคดิ ทเ่ี กี่ยวขอ้ ง
ท่ี ธรรมชาตแิ ละการเผชญิ ปญั หา กับการดำเนนิ ชวี ิตของมนุษย์
อง เฉพาะหน้าที่ไมค่ าดคดิ ทเ่ี กยี่ วข้อง สงิ่ แวดล้อม และธรรมชาติ
าติ กบั การดำเนินชีวิตของมนุษย์
สิง่ แวดล้อม และธรรมชาติ

การประยกุ ตใ์ ช้ความรูแ้ ละทักษะ การประยกุ ตใ์ ชค้ วามรู้และทักษะ
กระบวนการเพ่ืออยรู่ ่วมกับ กระบวนการเพื่ออยรู่ ่วมกับ
ธรรมชาติ ธรรมชาติ
- ประยกุ ต์ใช้ความรู้และทักษะ - ประยกุ ตใ์ ช้ความรู้และทักษะ
กระบวนการทางคณติ ศาสตร์ กระบวนการทางคณิตศาสตร์
วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีโดย วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีโดย
พจิ ารณาขอ้ มลู รอบดา้ น เพ่อื พิจารณาขอ้ มูลรอบดา้ น เพ่ือ
แกป้ ญั หาอยา่ งเป็นระบบ แก้ปัญหาอย่างเป็นระบบ
- นำเสนอแนวทางในการปกป้อง
หรือฟ้ืนฟสู ่ิงแวดล้อมในโรงเรียน

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มธั ยมศึกษาปีที่ 4

หน้าท่ีไม่คาดคดิ เกีย่ วกับการ
ดำเนนิ ชวี ิตของมนุษย์
สงิ่ แวดลอ้ ม และธรรมชาติ ด้วย
คณติ ศาสตรว์ ทิ ยาศาสตร์ และ
เทคโนโลยีมสี ่วนร่วมในการ
ปกป้องหรือฟืน้ ฟูส่งิ แวดล้อมใน
โรงเรยี นหรอื ชุมชนโดยเสนอ
แนวทาง นำไปปฏิบัตติ รวจสอบ
ผลและปรบั ปรุงวิธกี าร ใช้
เทคโนโลยีโดยคำนงึ ถึงผลท่ี
เกิดขน้ึ ต่อตนเอง สงั คม และ
สิ่งแวดลอ้ ม สรา้ งและแบ่งปนั
ข้อมลู อย่างปลอดภัย

มคี วามเข้าใจพ้นื ฐาน 8. โดยตงั้ คำถาม กำหนด การมองเหน็ ปญั หาและ
เกี่ยวกบั ปรากฏการณข์ อง ขอบเขตทศี่ ึกษา ออกแบบ ความเชื่อมโยง
โลกและเอกภพและ ประเมนิ และปรบั ปรงุ วิธีการ - ระบปุ ัญหาจากสถานการณ์
ความสัมพันธข์ อง รวบรวมข้อมลู วิเคราะห์ขอ้ มูล ซับซอ้ นในธรรมชาติวเิ คราะห์
คณติ ศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และเลอื กการอนมุ านท่ตี รงกับ ปัญหาในเชิงระบบท้ังภาพรวม
และธรรมชาติใน เงอ่ื นไขและข้อจำกดั อย่างมี ภาพย่อยของปัญหา เพ่ือคนหา
ชวี ติ ประจำวนั ใชแ้ ละ เหตุผล อธิบายสาเหตุและ สาเหตุของปัญหา โดยเชอ่ื มโยง
รู้เท่าทันวิทยาการ กระบวนการของปรากฏการณ์ มนุษย์ สง่ิ แวดล้อม และธรรมช

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งชี้ท่ี 2 มธั ยมศึกษาปที ี่ 6
มัธยมศกึ ษาปีท่ี 5
หรือชุมชนโดยใช้ความรู้และทักษะ
กระบวนการทางคณิตศาสตร์
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีได้อยา่ ง
เหมาะสม และนำไปปฏบิ ตั เิ พ่ือให้
เกิดประโยชน์โดยมีการตรวจสอบ
ผลและปรบั ปรุงวธการสามารถอยู่
รว่ มกับสถานการณป์ ัจจุบันท่ี
เกี่ยวข้องกบั การเปลย่ี นแปลง

316

การมองเหน็ ปัญหาและ การมองเหน็ ปัญหาและ

ความเชอ่ื มโยง ความเชอื่ มโยง

- ระบุปญั หาจากสถานการณ์ - ระบปุ ัญหาจากสถานการณ์

ซับซอ้ นในธรรมชาตวิ ิเคราะห์ ซับซอ้ นในธรรมชาติวเิ คราะห์

ปญั หาในเชิงระบบทั้งภาพรวม ปัญหาในเชงิ ระบบทง้ั ภาพรวม

า ภาพย่อยของปัญหา เพื่อคนหา ภาพย่อยของปัญหา เพ่ือคนหา

งกบั สาเหตุของปัญหา โดยเชอ่ื มโยงกบั สาเหตุของปัญหา โดยเช่อื มโยงกับ

ชาติ มนษุ ย์ สงิ่ แวดล้อม และธรรมชาติ มนุษย์ สง่ิ แวดลอ้ ม และธรรมชาติ

นิยามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4

เทคโนโลยมี ีความอยากรู้ ที่ซบั ซ้อนจากหลักฐานที่
อยากเห็น ช่างสงั เกต รวบรวมไดโ้ ดยใชค้ วามรู้
เห็นคุณคา่ สามารถ หลกั การ ทฤษฎกี ฎ และปัจจัย
แกป้ ญั หา หรอื สรา้ งสรรค์ ตา่ ง ๆ ท่ีเก่ยี วข้อง และ
นวัตกรรมได้เพ่อื การ เช่ือมโยงผลต่อชีวิต สิ่งแวดลอ้ ม
ดำรงชวี ติ และอยรู่ ว่ มกับ และธรรมชาตอิ ยา่ งเปน็ ระบบ
ธรรมชาตอิ ย่างยั่งยืน พยากรณ์เก่ยี วกบั ปรากฏการณ์
อยา่ งสมเหตุสมผล ใชข้ ้อมลู
รอบดา้ นและน่าเชอื่ ถือ
วิเคราะห์ปัญหาในเชงิ ระบบ
จากสถานการณท์ ่ซี ับซ้อนใน
ธรรมชาติแก้ปญั หาอยา่ งเป็น
ระบบและมีวิจารณญาณด้วย
คณติ ศาสตร์ วิทยาศาสตรแ์ ละ
เทคโนโลยี มีสว่ นร่วมสรา้ ง
สมดลุ เพ่ือการดำรงชวี ิตใน
ธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมของ
ชุมชนโดยเสนอแนวทาง นำไป
ปฏิบัติตรวจสอบผลและ
ปรบั ปรุงวิธกี ารอยา่ งมุ่งมน่ั
อดทน ใชเ้ ทคโนโลยีท่ี
หลากหลายในการทำงาน และ

องค์ประกอบพฤติกรรมบ่งชี้ท่ี 2 มัธยมศึกษาปที ่ี 6

มัธยมศกึ ษาปีที่ 5 การประยุกต์ใช้ความร้แู ละทักษะ
กระบวนการเพ่ืออยู่ร่วมกับ
การประยกุ ต์ใช้ความรแู้ ละทักษะ ธรรมชาติ
กระบวนการเพ่ืออยรู่ ่วมกับ - ประยกุ ตใ์ ชค้ วามรู้และทักษะ
ธรรมชาติ กระบวนการทางคณิตศาสตร์
- ประยุกต์ใช้ความรู้และทักษะ วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยเี พ่ือ
กระบวนการทางคณิตศาสตร์ แก้ปญั หาอย่างเปน็ ระบบและ
วทิ ยาศาสตร์ และเทคโนโลยีเพ่ือ มวี ิจารณญาณ หรอื สร้างสรรค์
แกป้ ัญหาอย่างเปน็ ระบบและ นวัตกรรมเพื่อแก้ปญั หา
มีวิจารณญาณ หรือสรา้ งสรรค์ - นำเสนอแนวทางในการสร้าง
นวตั กรรมเพ่ือแก้ปญั หา สมดุล เพอ่ื การดำรงชวี ติ ใน
ธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อม ของ
ชมุ ชนโดยใช้ความรู้ และทกั ษะ 317
กระบวนการทาง คณติ ศาสตร์
วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยไี ด้
อย่างเหมาะสม และนำไปปฏิบตั ิ
ตรวจสอบผล และปรับปรุงวิธีการ
จนสามารถใชง้ านไดจ้ รงิ

นยิ ามสมรรถนะ ระดบั สมรรถนะ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4

จัดการผลทเ่ี กดิ ขน้ึ เคารพ
กฎหมาย มีจริยธรรม เหน็
คุณค่าของระบบธรรมชาตโิ ดย
ปรบั ตวั ให้อย่รู ว่ มกันได้อย่าง
สมดลุ

มคี วามเข้าใจพ้ืนฐาน 9. สรา้ งโครงงานตามความ การมองเหน็ ปัญหาและ
เก่ยี วกับปรากฏการณข์ อง สนใจ โดยตั้งคำถาม วิเคราะห์ ความเชอ่ื มโยง
โลกและเอกภพและ สงั เคราะหห์ ลักการหรอื ทฤษฎี - ระบุปญั หาจากสถานการณ์ท
ความสัมพันธ์ของ อยา่ งรอบดา้ นเพอื่ ออกแบบ สมั พันธก์ ันอย่างเปน็ ระบบระห
คณิตศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ วธิ กี ารรวบรวมขอ้ มูลประเมิน มนษุ ย์ ส่ิงแวดลอ้ ม และธรรมช
และธรรมชาตใิ น และปรบั ปรงุ การนำเสนอขอ้ มูล วิเคราะห์ปัญหาในเชงิ ระบบท้ัง
ชีวติ ประจำวัน ใช้และ วเิ คราะห์ข้อมลู เพือ่ การอนุมาน ภาพรวม ภาพย่อยของปัญหา
รู้เทา่ ทันวิทยาการ เลือกใชโ้ มเดลในการวิเคราะห์ เพ่ือคนหาสาเหตุของปญั หา
เทคโนโลยมี คี วามอยากรู้ ข้อมลู เพ่ือนำไปสูข่ ้อสรปุ และ
อยากเห็น ชา่ งสังเกต ตอบข้อสงสยั อธิบายสาเหตุ
เห็นคุณคา่ สามารถ และกระบวนการของ
แก้ปญั หา หรือสร้างสรรค์ ปรากฏการณ์ที่ซับซ้อนและ
นวัตกรรมไดเ้ พ่อื การ สนใจโดยบรู ณาการความรู้
ดำรงชวี ิตและอย่รู ว่ มกับ หลากหลายสาขาวิชาและ
ธรรมชาติอย่างยงั่ ยืน เช่ือมโยงผลตอ่ ธรรมชาติ
วเิ คราะห์ปัญหาในเชิงระบบ

องค์ประกอบพฤติกรรมบ่งชี้ท่ี 2 มัธยมศึกษาปที ี่ 6
มธั ยมศึกษาปที ี่ 5

การมองเห็นปญั หาและ การมองเห็นปญั หาและ

ความเชื่อมโยง ความเชอื่ มโยง

ท่ี - ระบุปัญหาจากสถานการณ์ท่ี - ระบปุ ัญหาจากสถานการณ์ท่ี

หว่าง สัมพันธก์ ันอย่างเปน็ ระบบระหว่าง สมั พันธ์กนั อย่างเปน็ ระบบระหว่าง 318

ชาติ มนษุ ย์ สงิ่ แวดลอ้ ม และธรรมชาติ มนุษย์ สงิ่ แวดลอ้ ม และธรรมชาติ

ง วิเคราะห์ปญั หาในเชงิ ระบบท้ัง วิเคราะห์ปญั หาในเชิงระบบท้ัง

ภาพรวม ภาพย่อยของปัญหา ภาพรวม ภาพย่อยของปัญหา

เพ่ือคนหาสาเหตุของปญั หา เพื่อคนหาสาเหตุของปญั หา

การประยกุ ตใ์ ช้ความรแู้ ละทักษะ การประยุกต์ใชค้ วามรแู้ ละทักษะ
กระบวนการเพอ่ื อยรู่ ่วมกับ กระบวนการเพอื่ อยรู่ ่วมกับ
ธรรมชาติ ธรรมชาติ
- ประยุกต์ใช้ความรู้และทักษะ - ประยุกต์ใช้ความรู้และทักษะ
กระบวนการทางคณิตศาสตร์ กระบวนการทางคณติ ศาสตร์
วทิ ยาศาสตร์เทคโนโลยแี ละศาสตร์ วิทยาศาสตร์เทคโนโลยแี ละศาสตร์
อ่นื ๆ เพ่ือแก้ปัญหาอย่างเป็น อน่ื ๆ เพื่อแก้ปัญหาอย่างเป็น

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4

จากสถานการณ์ในระบบ
ธรรมชาติแก้ปัญหาอย่างเป็น
ระบบและมวี จิ ารณญาณโดย
บูรณาการศาสตรต์ า่ ง ๆ อย่าง
แน่วแน่ไม่ย่อท้อ ปฏบิ ัติตนเพ่ือ
ดำรงชีวิตในธรรมชาตแิ ละ
ส่งิ แวดลอ้ มอย่างสมดลุ มี
ส่วนร่วมในการสร้างจติ สำนึก
ของคนในชุมชนโดยเสนอ
แนวทางในการปกป้องหรือ
ฟื้นฟูและอยู่รว่ มกบั ธรรมชาติ
และส่ิงแวดลอ้ มได้อย่าง
เหมาะสมและย่ังยืน
ใช้เทคโนโลยีเพอื่ ส่งเสริม
การสร้างอาชีพและโอกาส
ในการแข่งขันร้เู ท่าทนั
การเปลยี่ นแปลงของเทคโนโลยี

องค์ประกอบพฤติกรรมบ่งช้ีท่ี 2 มัธยมศกึ ษาปที ่ี 6

มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 5 ระบบ และมีวิจารณญาณ หรือ
สร้าง ตรวจสอบประเมิน ปรบั ปรุง
ระบบ และมวี ิจารณญาณ หรือ นวตั กรรมเพ่ือแก้ปญั หาของตนเอง
สร้าง ตรวจสอบประเมิน ปรบั ปรงุ และส่ิงแวดล้อม
นวัตกรรมเพ่ือแก้ปญั หาของตนเอง - ปฏิบตั ติ นเพ่อื ดำรงชีวติ ใน
และสิ่งแวดล้อม ธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ มอยา่ ง
สมดุล
- นำเสนอแนวทางในการปกปอง 319
หรือฟ้นื ฟูธรรมชาติและส่งิ แวดล้อม
อย่างย่งั ยนื โดยใช้ความรู้ และ
ทักษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์
วทิ ยาศาสตร์เทคโนโลยี และ
ศาสตร์อ่นื ๆ ได้อย่างเหมาะสม

นยิ ามสมรรถนะ ระดบั สมรรถนะ มธั ยมศกึ ษาปีที่ 4

มีความเขา้ ใจพืน้ ฐาน 10.วิเคราะห์ สงั เคราะห์ การมองเหน็ ปัญหาและความ
เกยี่ วกับปรากฏการณข์ อง
โลกและเอกภพและ หลกั การหรือทฤษฎี เอกสาร เชอื่ มโยง
ความสัมพันธ์ของ
คณิตศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ และงานวิจยั ทเี่ กยี่ วขอ้ ง เพื่อ - ระบุปัญหาและวิเคราะห์
และธรรมชาติใน
ชีวติ ประจำวนั ใช้และ กำหนดขอบเขตโครงงานที่ ความสัมพนั ธเ์ ชงิ เหตแุ ละผลที่เ
รู้เท่าทันวทิ ยาการ
เทคโนโลยมี ีความอยากรู้ ศกึ ษา ออกแบบวิธกี ารรวบรวม จุดวิกฤตจากสถานการณ์ที่สมั พ
อยากเห็น ช่างสงั เกต
เหน็ คุณคา่ สามารถ ข้อมลู อยา่ งมีประสิทธิภาพและ กนั ในระบบธรรมชาตซิ ึ่งมผี ลตอ่
แก้ปัญหา หรอื สร้างสรรค์
นวตั กรรมได้เพอ่ื การ สรา้ งสรรค์ ประเมนิ จดุ แขง็ ของ ความอย่รู อดของมนุษย์และโลก
ดำรงชีวติ และอยูร่ ว่ มกบั
ธรรมชาติอย่างย่ังยืน ชุดข้อมูล สรา้ งและยืนยัน

ความถกู ตอ้ งของข้อสรปุ

อธิบายสาเหตกุ ระบวนการ และ

ความสัมพนั ธข์ องปรากฏการณ์

ที่ซับซ้อนในระบบธรรมชาตโิ ดย

บูรณาการความรู้ในศาสตร์

ต่าง ๆ วเิ คราะห์ความสัมพันธ์

เชงิ เหตแุ ละผลที่เป็นจดุ วิกฤตซง่ึ

มีผลตอ่ ความอยู่รอดของมนุษย์

และโลกจากสถานการณ์ใน

ระบบธรรมชาติสร้างนวัตกรรม

เพ่อื แกป้ ัญหาอย่างเป็นระบบ

สรา้ งสรรค์ และมวี จิ ารณญาณ

โดยบูรณาการศาสตรต์ ่าง ๆ

อยา่ งมงุ่ มนั่ และเด็ดเดี่ยว

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งชี้ที่ 2

มัธยมศึกษาปีท่ี 5 มธั ยมศึกษาปที ี่ 6

การมองเหน็ ปญั หาและความ การมองเหน็ ปัญหาและความ

เชื่อมโยง เชื่อมโยง

- ระบุปญั หาและวิเคราะห์ - ระบุปัญหาและวิเคราะห์

เปน็ ความสมั พนั ธ์เชงิ เหตุและผลท่ีเป็น ความสมั พันธเ์ ชงิ เหตุและผลที่เป็น

พนั ธ์ จดุ วกิ ฤตจากสถานการณ์ทสี่ ัมพนั ธ์ จุดวกิ ฤตจากสถานการณ์ที่สัมพนั ธ์

อ กันในระบบธรรมชาติซึ่งมีผลต่อ กันในระบบธรรมชาติซ่ึงมผี ลต่อ

ก ความอยู่รอดของมนุษย์และโลก ความอยรู่ อดของมนุษย์และโลก

การประยุกต์ใชค้ วามรู้และทักษะ การประยุกตใ์ ช้ความรแู้ ละทักษะ

กระบวนการเพือ่ อยรู่ ่วมกับ กระบวนการเพื่ออย่รู ่วมกับ

ธรรมชาติ ธรรมชาติ 320

- ประยุกตใ์ ชค้ วามรู้และทักษะ - ประยกุ ต์ใช้ความรู้และทักษะ

กระบวนการทางคณติ ศาสตร์ กระบวนการทางคณติ ศาสตร์

วิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์เทคโนโลยีและศาสตร์

อืน่ ๆ เพ่ือแก้ปัญหาอย่างเป็น อน่ื ๆ เพ่ือแก้ปัญหาอย่างเปน็

ระบบสร้างสรรค์และมีวจิ ารณญาณ ระบบสรา้ งสรรคแ์ ละมีวจิ ารณญาณ

สร้างประเมิน ตรวจสอบ และ สร้างประเมิน ตรวจสอบ และ

ปรับปรงุ นวตั กรรมเพ่ือแกป้ ญั หา ปรบั ปรุงนวตั กรรมเพื่อแกป้ ญั หา

ของตนเองและสง่ิ แวดล้อม ของตนเองและสิง่ แวดลอ้ ม

- ปกป้องหรือฟนื้ ฟธู รรมชาตแิ ละ

ส่งิ แวดลอ้ ม โดยใชค้ วามร้แู ละ

ทกั ษะกระบวนการทางคณิตศาสตร์

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มัธยมศึกษาปที ่ี 4

สรา้ งจิตสำนึกของคนในชุมชน
ปกป้องหรือฟ้ืนฟู และอยู่
รว่ มกบั ธรรมชาติและ
สง่ิ แวดล้อมได้อยา่ งสมดลุ และ
ยั่งยืน ใช้เทคโนโลยีเพือ่ ส่งเสริม
การสร้างอาชีพหรอื การเพิ่ม
มูลคา่ ของผลผลิต และโอกาส
ในการแข่งขนั คำนึงถงึ ผลทีจ่ ะ
เกิดข้ึนอยา่ งรอบดา้ น

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งชี้ท่ี 2 มัธยมศึกษาปที ี่ 6
มัธยมศกึ ษาปที ่ี 5
วทิ ยาศาสตรเ์ ทคโนโลยีและศาสตร์
อื่น ๆ ได้อย่างเหมาะสมและ
อยรู่ ว่ มกับธรรมชาติอย่างสมดุล
และยงั่ ยนื

321

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มัธยมศึกษาปีที่ 4

มคี วามเขา้ ใจพื้นฐาน 7. มุ่งม่นั อดทน และจดจ่อใน การสรา้ งและใชเ้ ทคโนโลยี
เกีย่ วกบั ปรากฏการณ์ของ การหาสาเหตุของปรากฏการณ์ - สรา้ งเคร่ืองมือ อปุ กรณ์และเล
โลกและเอกภพและ ท่ีค่อนข้างซบั ซ้อน สังเกต ตั้ง เทคโนโลยีเพอ่ื ขยายความสามา
ความสัมพนั ธข์ อง คำถาม ออกแบบประเมนิ และ ของตนเองในการแกป้ ญั หาท่ีซับ
คณติ ศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ปรบั ปรุงวิธีการและเคร่ืองมือใน ในชมุ ชนโดยคำนึงถงึ ผลกระทบ
และธรรมชาตใิ น การเก็บรวบรวมข้อมลู สงั คมและสิ่งแวดล้อม
ชีวติ ประจำวนั ใชแ้ ละ ตรวจสอบและประเมนิ ความ - เลอื กใช้เทคโนโลยีเพื่อแก้ปัญ
รู้เทา่ ทนั วิทยาการ นา่ เชือ่ ถือของข้อมูล ประเมิน ท่ีซับซอ้ นในชมุ ชน โดยคำนงึ ถึง
เทคโนโลยีมีความอยากรู้ และปรับปรงุ การนำเสนอข้อมูล ทีเ่ กดิ ขึ้นต่อสงั คมและสิ่งแวดล้อ
อยากเหน็ ช่างสงั เกต ใหเ้ หมาะสม ใช้ความรูใ้ นการ
เหน็ คณุ ค่า สามารถ ประเมนิ ความสมเหตสุ มผลของ
แก้ปัญหา หรือสรา้ งสรรค์ ขอ้ สรปุ และการอนมุ าน อธิบาย
นวตั กรรมได้เพอ่ื การ สาเหตุและกระบวนการของ
ดำรงชีวิตและอยู่ร่วมกับ ปรากฏการณจ์ ากหลักฐานที่
ธรรมชาติอยา่ งยั่งยืน รวบรวมได้และใช้ความรู้
หลักการ ทฤษฎี หรือกฎและ
เช่อื มโยงผลต่อชีวิต ธรรมชาติ
และส่งิ แวดลอ้ มในระดับ
ประเทศอยา่ งเป็นระบบ
พยากรณ์เกยี่ วกับปรากฏการณ์
อย่างสมเหตุสมผลและใช้ข้อมูล
รอบด้าน แกป้ ัญหาเฉพาะ

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งชี้ที่ 3

มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 5 มธั ยมศึกษาปีที่ 6

การสรา้ งและใช้เทคโนโลยี การสร้างและใชเ้ ทคโนโลยี

ลอื กใช้ - สร้างเครอ่ื งมือ อุปกรณ์และ - สร้างเคร่ืองมือ อุปกรณแ์ ละ

ารถ เลอื กใช้เทคโนโลยีเพอื่ ขยาย เลอื กใช้เทคโนโลยีเพอ่ื ขยาย

บซ้อน ความสามารถของตนเองในการ ความสามารถของตนเองในการ

บต่อ แกป้ ญั หาที่ซบั ซ้อนในชุมชนโดย แกป้ ัญหาท่ีซับซ้อนในชมุ ชนโดย

คำนึงถงึ ผลกระทบตอ่ สงั คมและ คำนึงถึงผลกระทบตอ่ สังคมและ

ญหา ส่ิงแวดล้อม สิง่ แวดลอ้ ม

งผล - เลอื กใชเ้ ทคโนโลยีเพื่อแก้ปัญหาที่ - เลือกใช้เทคโนโลยีเพ่ือแก้ปัญหาท่ี

อม ซบั ซ้อนในชมุ ชน โดยคำนงึ ถึงผลท่ี ซับซอ้ นในชมุ ชน โดยคำนึงถึงผลท่ี

เกิดขึน้ ต่อสังคมและสง่ิ แวดลอ้ ม เกดิ ข้ึนต่อสงั คมและส่ิงแวดล้อม 322

ความฉลาดทางดจิ ิทัล ความฉลาดทางดจิ ิทัล
- เขยี นโปรแกรมในการสรา้ ง - เขยี นโปรแกรมในการสรา้ ง
แอปพลิเคชันเพื่อนำไปใชง้ านที่มี แอปพลิเคชันเพื่อนำไปใชง้ านที่มี
ความซบั ซ้อนมากข้ึน ความซบั ซ้อนมากขึ้น
- ใช้เทคโนโลยีดิจทิ ลั สรา้ งสือ่
ออนไลน์และแบง่ ปันข้อมูลอย่าง
ปลอดภัยและเข้าใจความแตกต่าง
ทางสงั คม ศาสนา วฒั นธรรม
- ประเมนิ และกลั่นกรองข้อมูล
ขา่ วสาร ขา่ วลวง (fake news)
และเนอ้ื หาออนไลน์ท่ีมีความเสยี่ ง

นยิ ามสมรรถนะ ระดบั สมรรถนะ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4

หนา้ ท่ไี ม่คาดคดิ เก่ยี วกบั การ
ดำเนนิ ชวี ิตของมนุษย์
สิ่งแวดล้อม และธรรมชาติ ด้วย
คณิตศาสตร์วทิ ยาศาสตร์ และ
เทคโนโลยีมีสว่ นร่วมในการ
ปกปอ้ งหรือฟน้ื ฟูส่ิงแวดล้อมใน
โรงเรยี นหรือชุมชนโดยเสนอ
แนวทาง นำไปปฏิบัติตรวจสอบ
ผลและปรบั ปรุงวิธกี าร ใช้
เทคโนโลยีโดยคำนงึ ถงึ ผลที่
เกิดขึน้ ต่อตนเอง สงั คม และ
ส่งิ แวดลอ้ ม สรา้ งและแบง่ ปัน
ขอ้ มูลอยา่ งปลอดภัย

มคี วามเขา้ ใจพ้ืนฐาน 8. โดยต้งั คำถาม กำหนด การสร้างและใชเ้ ทคโนโลยี
เก่ยี วกับปรากฏการณ์ของ ขอบเขตที่ศึกษา ออกแบบ - สร้างเครอื่ งมือ อุปกรณท์ ีมี
โลกและเอกภพและ ประเมิน และปรับปรุงวิธีการ ความซบั ซ้อนและแมน่ ยำ และ
ความสัมพันธข์ อง รวบรวมขอ้ มูล วิเคราะห์ข้อมูล เลอื กใชเ้ ทคโนโลยเี พื่อการแก้ป
คณติ ศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ และเลือกการอนุมานทีต่ รงกับ ในทอ้ งถนิ่ หรอื ในสง่ิ แวดล้อม โ
และธรรมชาติใน เงอ่ื นไขและข้อจำกัดอย่างมี คำนงึ ถงึ ประโยชน์ท่ีเกิดกับสังค
ชีวิตประจำวนั ใช้และ เหตผุ ล อธิบายสาเหตุและ และไม่ส่งผลกระทบตอ่ ธรรมชา
รู้เท่าทันวิทยาการ กระบวนการของปรากฏการณ์ และส่ิงแวดล้อม

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งช้ีท่ี 3 มัธยมศกึ ษาปที ่ี 6
มธั ยมศึกษาปที ่ี 5
ก่อนการเผยแพร่ต่อโดยคำนึงถงึ
กฎหมาย ประโยชน์และผลกระทบ
ท่จี ะเกิดขน้ึ กับตนเองและผู้อ่ืน
- ตรวจสอบจัดการกับข้อมูลและ
ระบบคอมพวิ เตอร์เพ่ือป้องกันภัย
คุกคามทางไซเบอร์ (cyber
security management)

323

การสร้างและใช้เทคโนโลยี การสร้างและใชเ้ ทคโนโลยี

- สร้างเครอื่ งมือ อุปกรณ์ทีมี - สร้างเครอ่ื งมือ อุปกรณ์ทีมี

ะ ความซับซ้อนและแมน่ ยำ และ ความซับซ้อนและแมน่ ยำ และ

ปัญหา เลอื กใชเ้ ทคโนโลยีเพื่อการ เลอื กใชเ้ ทคโนโลยีเพื่อการ

โดย แก้ปญั หาในท้องถน่ิ หรอื ใน แกป้ ัญหาในทอ้ งถ่ินหรือใน

คม สิง่ แวดล้อม โดย คำนงึ ถึงประโยชน์ สิ่งแวดลอ้ ม โดย คำนึงถึงประโยชน์

าติ ทเ่ี กิดกับสงั คม และไม่ส่งผลกระทบ ทเี่ กดิ กับสงั คม และไม่ส่งผลกระทบ

ตอ่ ธรรมชาติ และสง่ิ แวดล้อม ตอ่ ธรรมชาติ และส่ิงแวดล้อม

นิยามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มัธยมศกึ ษาปีที่ 4

เทคโนโลยมี ีความอยากรู้ ที่ซบั ซ้อนจากหลักฐานที่
อยากเห็น ช่างสงั เกต รวบรวมไดโ้ ดยใชค้ วามรู้
เห็นคุณคา่ สามารถ หลกั การ ทฤษฎกี ฎ และปัจจัย
แกป้ ญั หา หรอื สรา้ งสรรค์ ตา่ ง ๆ ท่ีเก่ยี วข้อง และ
นวัตกรรมได้เพ่อื การ เช่ือมโยงผลต่อชีวิต สิ่งแวดลอ้ ม
ดำรงชวี ติ และอยรู่ ว่ มกับ และธรรมชาตอิ ยา่ งเปน็ ระบบ
ธรรมชาตอิ ย่างยั่งยืน พยากรณ์เก่ยี วกบั ปรากฏการณ์
อยา่ งสมเหตุสมผล ใชข้ ้อมลู
รอบดา้ นและน่าเชอื่ ถือ
วิเคราะห์ปัญหาในเชงิ ระบบ
จากสถานการณท์ ่ซี ับซ้อนใน
ธรรมชาติแก้ปญั หาอยา่ งเป็น
ระบบและมีวิจารณญาณด้วย
คณติ ศาสตร์ วิทยาศาสตรแ์ ละ
เทคโนโลยี มีสว่ นร่วมสรา้ ง
สมดลุ เพ่ือการดำรงชวี ิตใน
ธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมของ
ชุมชนโดยเสนอแนวทาง นำไป
ปฏิบัติตรวจสอบผลและ
ปรบั ปรุงวิธกี ารอยา่ งมุ่งมน่ั
อดทน ใชเ้ ทคโนโลยีท่ี
หลากหลายในการทำงาน และ

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งชี้ท่ี 3 มธั ยมศกึ ษาปีที่ 6

มัธยมศกึ ษาปีท่ี 5 ความฉลาดทางดจิ ิทลั
- ใช้ซอฟต์แวร์ประยกุ ต์หรือเขียน
ความฉลาดทางดิจิทลั โปรแกรมในการสร้างแอปพลิเคชัน
- ใช้ซอฟต์แวร์ประยุกต์หรือเขียน เพ่อื จดั การข้อมูลจำนวนมากและ
โปรแกรมในการสร้างแอปพลิเคชัน การวิเคราะห์ข้อมลู ขั้นสงู และ
เพอื่ จัดการข้อมูลจำนวนมากและ ชว่ ยตัดสนิ ใจในการทำงานและ
การวิเคราะห์ข้อมลู ขั้นสงู และ การแกป้ ัญหา
ชว่ ยตัดสนิ ใจในการทำงานและ - ใช้เทคโนโลยดี ิจทิ ลั ทห่ี ลากหลาย
การแกป้ ัญหา ฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์ อปุ กรณ์
ตอ่ พว่ ง ระบบเครือข่าย เพือ่ จัดการ
การทำงานให้เหมาะสมกบั 324
ความตองการสวนบุคคล หรือ
ชุมชน
- ใชเทคโนโลยดี ิจิทลั ตามกฎหมาย
ทเี่ กีย่ วข้องและมจี ริยธรรม เข้าใจ
ถงึ สทิ ธิของตนเอง และเคารพสิทธิ
ของผู้อืน่

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มธั ยมศึกษาปที ี่ 4

จัดการผลที่เกิดขน้ึ เคารพ
กฎหมาย มีจริยธรรม เห็น
คุณคา่ ของระบบธรรมชาตโิ ดย
ปรับตวั ให้อยู่ร่วมกันได้อย่าง
สมดลุ

มีความเข้าใจพ้นื ฐาน 9. สรา้ งโครงงานตามความ การสร้างและใช้เทคโนโลยี
เก่ยี วกบั ปรากฏการณ์ของ สนใจ โดยตง้ั คำถาม วเิ คราะห์ - ประยกุ ตใ์ ช้เทคโนโลยใี นการส
โลกและเอกภพและ สงั เคราะห์หลักการหรือทฤษฎี เครื่องมอื อุปกรณ์ท่ีมีความซับ
ความสมั พันธ์ของ อย่างรอบด้านเพอ่ื ออกแบบ และแม่นยำ และบรู ณาการควา
คณิตศาสตร์ วทิ ยาศาสตร์ วิธกี ารรวบรวมขอ้ มลู ประเมนิ ศาสตร์ตา่ ง ๆ เพ่ือส่งเสริม
และธรรมชาตใิ น และปรับปรุงการนำเสนอขอ้ มูล การสร้างอาชีพ หรือการเพิ่มมูล
ชีวิตประจำวัน ใช้และ วเิ คราะหข์ ้อมูลเพอ่ื การอนุมาน ของผลผลิต แกป้ ัญหาของท้อง
รู้เทา่ ทันวิทยาการ เลอื กใชโ้ มเดลในการวิเคราะห์ หรอื สงิ่ แวดลอ้ ม โดยคำนึงถงึ
เทคโนโลยีมคี วามอยากรู้ ขอ้ มลู เพ่อื นำไปสู่ข้อสรปุ และ ประโยชน์ที่เกิดกบั สงั คม และ
อยากเหน็ ชา่ งสังเกต ตอบข้อสงสัย อธิบายสาเหตุ ไม่ส่งผลกระทบต่อธรรมชาติ แ
เห็นคุณค่า สามารถ และกระบวนการของ ส่ิงแวดล้อม
แกป้ ญั หา หรือสร้างสรรค์ ปรากฏการณ์ทซ่ี ับซ้อนและ
นวัตกรรมได้เพอ่ื การ สนใจโดยบรู ณาการความรู้
ดำรงชีวติ และอยรู่ ว่ มกบั หลากหลายสาขาวิชาและ
ธรรมชาตอิ ย่างยั่งยนื เช่ือมโยงผลตอ่ ธรรมชาติ
วเิ คราะหป์ ัญหาในเชิงระบบ

องคป์ ระกอบพฤติกรรมบ่งช้ีท่ี 3 มัธยมศึกษาปีที่ 6
มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 5

การสร้างและใชเ้ ทคโนโลยี การสร้างและใชเ้ ทคโนโลยี

สร้าง - ประยกุ ตใ์ ช้เทคโนโลยีในการสร้าง - ประยุกตใ์ ช้เทคโนโลยีในการสร้าง

บซ้อน เคร่อื งมอื อปุ กรณ์ที่มีความซับซ้อน เครอ่ื งมือ อปุ กรณ์ท่ีมีความซับซ้อน

ามรู้ใน และแม่นยำ และบูรณาการความรู้ และแมน่ ยำ และบูรณาการความรู้ 325

ในศาสตร์ตา่ ง ๆ เพือ่ ส่งเสรมิ ในศาสตร์ต่าง ๆ เพอื่ ส่งเสริม

ลค่า การสร้างอาชีพ หรอื การเพิ่มมลู คา่ การสร้างอาชีพ หรอื การเพม่ิ มลู ค่า

งถิ่น ของผลผลติ แกป้ ญั หาของท้องถิ่น ของผลผลิต แกป้ ัญหาของท้องถน่ิ

หรือส่ิงแวดล้อม โดยคำนึงถึง หรอื ส่งิ แวดลอ้ ม โดยคำนึงถึง

ประโยชน์ท่ีเกดิ กับสงั คม และ ประโยชน์ที่เกดิ กบั สังคม และ

และ ไม่ส่งผลกระทบต่อธรรมชาติ และ ไมส่ ่งผลกระทบต่อธรรมชาติ และ

สง่ิ แวดลอ้ ม ส่งิ แวดลอ้ ม

ความฉลาดทางดจิ ิทลั ความฉลาดทางดจิ ิทลั

- ใชเ้ ทคโนโลยดี จิ ิทลั ร่วมกบั - ใช้เทคโนโลยีดจิ ิทัลร่วมกบั

แนวคิดเชงิ คำนวณในการแก้ปญั หา แนวคิดเชิงคำนวณในการแก้ปัญหา

เพ่ือส่งเสริมการสร้างอาชีพ เพอื่ ส่งเสริมการสร้างอาชีพ

นยิ ามสมรรถนะ ระดับสมรรถนะ มธั ยมศึกษาปที ่ี 4

จากสถานการณ์ในระบบ
ธรรมชาติแก้ปัญหาอย่างเป็น
ระบบและมวี จิ ารณญาณโดย
บูรณาการศาสตรต์ า่ ง ๆ อย่าง
แน่วแน่ไม่ย่อท้อ ปฏบิ ัติตนเพ่ือ
ดำรงชีวิตในธรรมชาตแิ ละ
ส่งิ แวดลอ้ มอย่างสมดลุ มี
ส่วนร่วมในการสร้างจติ สำนึก
ของคนในชุมชนโดยเสนอ
แนวทางในการปกป้องหรือ
ฟื้นฟูและอยู่รว่ มกบั ธรรมชาติ
และส่ิงแวดลอ้ มได้อย่าง
เหมาะสมและย่ังยืน
ใช้เทคโนโลยีเพอื่ ส่งเสริม
การสร้างอาชีพและโอกาส
ในการแข่งขันร้เู ท่าทนั
การเปลยี่ นแปลงของเทคโนโลยี