เอกสารสืบเนื่องการประชุมวิชาการพระพุทธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดับชาติและนานาชาติครั้งที่ 2

จากขPอมูลการสัมภาษณ7รายการสัญจร NBT จังหวัดนครราชสีมา เจPาของบPาน
เครื่องปIJนดินเผาปIจจุบันมีนักทTองเที่ยวนPองลงทำใหPหลายบPานในชุมชนเลิกอาชีพ
เครื่องปIJนดินเผาหันทำอาชีพอื่นแทน โดยในหมูTบPานที่ยังทำอาชีพเครื่องปIJนดินเผามีประมาณ
30% ในชTวง 2-3 ปú ที่ผTานมาชุมชนเงียบเหงาไปมาก เชTนเดียวกับ ผูPใหญTเมี้ยน สิงห7ทะเล
ที่ตPองตTอสูPกับผลกระทบที่เกิดขึ้นพยายามที่จะแกPปIญหาทั้งมีการเดินทางไปศึกษาดูงานท่ี
ตTางจังหวัด มีการเขPารับการอบรมเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ7ของตนเอง และเพื่อยืนหยัดอาชีพ
เครื่องปIJนดินเผาที่ทำมาตั้งแตTบรรพบุรุษ ก็ตPองการใหPภาครัฐชTวยโปรโมทใหPคนรูPจักดTาน
เกวียนมากขึ้น และก็เรื่องที่สำคัญประการหนึ่งคือ เรื่องการตลาด ในเมื่อผลิตมาแลPวเราขาย
ไมTไดP ขายไมTดี ขายไมTออกมันก็จบ ตลาดสำคัญที่สุดเลย ซึ่งงานเครื่องปIJนดินเผาเปcนงานฝúมือ
ที่สะสมมานานจนเกิดความชำนาญ ชTางปIJนทุกคนทำกันมา 10 -20 ปúขึ้นไป ทุกคนตั้งใจทำ
อยTางตั้งใจตั้งการผสมดิน การขึ้นรูป การเขียนลาย จนถึงการเผา กTอนนำมาจำหนTาย ผลงาน
ที่ออกมาทุกชิ้นจึงมีทั้งมูลคTา และคุณคTาซึ่งหากใครเห็นคุณคTาในสTวนที่ชTางเหลTานี้ที่ปIJนขึ้นมา
เปcนพลังและกำลังใจกับชุมชนบPานดTานเกวียนใหPคงอยูTตTอไป ประกอบกับเพื่อใหPเปcนไปตาม
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหTงชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) ยุทธศาสตร7ที่ 3
ยุทธศาสตร7การสรPางความเขPมแข็งทางเศรษฐกิจและแขTงขันไดPอยTางยั่งยืน ไดPใหPความสำคัญ
กับการเสริมสรPางและพัฒนาขีดความสามารถในการแขTงขันของภาคการผลิตและบริการ
(สำนกั งานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหTงชาติสำนักนายกรฐั มนตรี, 2560)

คลัสเตอร7เครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน มีมูลคTาการขายประมาณปúละไมTต่ำกวTา
1,000 ลPานบาท และมีการขยายตัวเพิ่มขึ้นประมาณรPอยละ 5 ตTอปú ตลาดในประเทศ และ
ตTางประเทศมีสัดสTวนรPอยละ 20 และ 80 ตามลำดับ ตลาดในประเทศสTวนใหญTเปcนการ
จำหนTายสินคPาในพื้นที่ใหPกับนักทTองเที่ยวเพราะถือวTาเปcนแหลTงทTองเที่ยวและแหลTงซื้อสินคPา
ของที่ระลึกที่มีชื่อมากที่สุดแหTงหนึ่งสำหรับนักทTองเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวตTางประเทศ โดย
มีบริเวณพื้นที่พาณิชย7สำหรับเปcนแหลTงจำหนTายขนาดใหญTหลายแหTง เชTน ลานดTานเกวียน
ดTานเกวียนพลาซTา และรPานคPาจำนวนมากซึ่งตั้งเรียงรายเปcนระยะทางยาวอยูTตามสองขPาง
ทางริมถนนสายนครราชสีมา-โชคชัย ซึ่งสินคPาที่จะขายใหPกับนักทTองเที่ยวโดยเฉพาะ
นักทัศนาจรไดPนั้นสTวนใหญTจะเปcนสินคPาที่มีขนาดชิ้นไมTใหญTนักเพราะมีขPอจำกัดดPานการ
บรรทุกและนำกลับ สำหรับตลาดนอกพื้นที่ที่สำคัญ คือ กรุงเทพฯโดยเฉพาะตลาดจตุจักร

224 การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาติครงั้ ท่ี 2

และเชียงใหมT (ขPอมูลจากการสัมภาษณ7คุณชรินทร7 เปลี่ยนกระโทก นายกเทศบาลตำบลดTาน
เกวียน อดีตประธานชมรมเครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน และผูPประกอบการเครื่องปIJนดินเผา
ขนาดใหญTของตำบลดTานเกวียน) และสำหรับตลาดตTางประเทศซึ่งเปcนตลาดหลักเพราะมี
สัดสTวนถึงรPอยละ 80 ที่สำคัญ คือ อเมริกา ยุโรป แคนาดา สิงคโปร7 มาเลเซีย และ ญี่ปุüน
โดยมีชTองทางการจำหนTายที่หลากหลาย ทั้งโดยผTานผูPประกอบการคPาสTง บริษัทผูPสTงออก
บริษัทตัวแทนผูPนำเขPา รวมทั้งขายเองโดยตรงใหPกับลูกคPาชาวตTางชาติซึ่งหลายรายเดิน
ทางเขาP มาหาซอ้ื สินคาP เองถงึ แหลTงผลติ มีผูปP ระกอบการจำนวนไมมT ากนกั ที่มขี ดี ความสามารถ
ในการเจาะตลาดหาลูกคPาตTางประเทศไดPเองซึ่งทั้งหมดจะเปcนผูPประกอบการรายใหญT ไดPแกT
รPานอำแดง รPานดินดำ รPานดินเผา รPานชาวดิน และ รPานมดแดง สTวนการสTงออกตรงของ
ผูPประกอบการรายเล็ก ๆ มักจะเปcนการที่ลูกคPาเดินทางเขPามาติดตTอหาซื้อสินคPากับผูPผลิตถึง
ในพื้นที่ ซึ่งปรากฏวTาภาษาจะเปcนปIญหาสำคัญเพราะถึงแมPวTาจะสื่อสารเพื่อการซื้อขายกันไดP
แตTชาวบPานไมTสามารถเจรจาเงื่อนไขการขายในรายละเอียดที่สำคัญ ๆ ไดPมากนักทำใหPเกิดมี
ความเขPาใจผิดพลาดระหวTางกันอยูTบTอย ๆ โดยเฉพาะในเรื่องของการบรรจุหีบหTอซึ่งลูกคPา
มักจะเขPาใจวTาราคาที่ตกลงกันรวมคTาบรรจุหีบหTอที่ไดPคุณภาพเพื่อป†องกันการแตกหัก
เสียหายดPวย แตTผูPขายไมTมีขีดความสามารถและความรูPในดPานการหีบหTอที่ไดPมาตรฐาน
จึงมกั จะเกิดปญI หาตามมาเสมอและสญู เสียลูกคาP ไปในทันที

จากปIญหาดังที่กลTาวมาขPางตPนผูPวิจัยจึงตPองศึกษาการพัฒนาศักยภาพการจัด
จำหนTายผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาในจังหวัดนครราชสีมา จากภูมิปIญญาในดPานศิลปะ ภูมิ
ปIญญาการพัฒนาสิ่งของเครื่องใชPมีมาตั้งแตTโบราณการณ7โคราชก็สืบทอดมาจนกลายเปcนคน
ดTานเกวียน จากดTานเกวียนจึงพัฒนาเปcนรูปลักษณ7ที่สอดคลPองกับความตPองการของตลาด
ปIญหาหลักของชุมชนคนดTานเกวียนคือ ปIจจุบันยังติดอยูTที่รูปแบบที่มีอยูTเดิม บางสTวนยังไมT
ขยับไปสูTงานศิลปะ แตTจากปรากฏการณ7ที่ผTานมาคนดTานเกวียนก็ยังรักษามาตรฐานไดPเปcน
อยTางดีในเรื่องของการใชPวิธีการตTางๆ จนไดPรับเปcนหมูTบPานตPนแบบผลิตภัณฑ7 อยTางไรก็ตาม
การพัฒนาผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาก็ยังเปcนเหมือนเดิม เพราะฉะนั้นงานวิจัยเรื่องนี้จึงมTุง
ศึกษาการพัฒนาศักยภาพการจัดจำหนTายผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาในจังหวัดนครราชสีมา
เพือ่ ใหPสอดคลอP งกบั ตลาดโลก

การประชมุ วิชาการพระพุทธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดบั ชาติและนานาชาติคร้งั ท่ี 2 225

วตั ถปุ ระสงคP

1) เพื่อศึกษาจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาในจังหวัด
นครราชสีมา

2) เพื่อพัฒนาแนวทางการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธมาปฏิบัติสำหรับ
ผPปู ระกอบการผลิตภัณฑ7เครอ่ื งปนIJ ดนิ เผาดTานเกวียนจังหวดั นครราชสมี า

ระเบยี บวธิ ีวิจยั

เปcนการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ในภาคสนาม (Field Study) โดยการ
สัมภาษณ7เชิงลึก ผูPประกอบการผลิตเครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน ผูPนำชุมชนผูPใหญTบPาน
ประธานกลุTมเครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน เจPาหนPาที่ภาครัฐ พระสงฆ7 เยาวชน นักเรียน
นักศึกษา ที่มีความสนใจการผลิตเครื่องปIJนดินเผา ลูกคPาที่เขPามาซื้อผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผา
ดาT นเกวยี น ดPวยวิธีการเลอื กกลุมT ตวั อยาT งแบบตามสะดวก (In-depth Interview)

ผ/ูใหข/ /อมลู สำคัญ ประกอบดว/ ย
กลุTมท่ี 1 ผปูP ระกอบการผลติ เคร่อื งปJIนดนิ เผาดTานเกวยี น จำนวน 10 คน
กลTมุ ที่ 2 ผูPนำชมุ ชนผใูP หญบT าP น ประธานกลุมT เครือ่ งปนJI ดนิ เผาดTานเกวียน เจาP หนาP ท่ี
ภาครฐั พระสงฆ7 จำนวน 5 คน/รปู
กลุTมที่ 3 เยาวชน นักเรียน นักศึกษา ที่มีความสนใจการผลิตเครื่องปIJนดินเผา จำนวน
5 คน
กลุTมที่ 4 ลูกคPาที่เขPามาซื้อผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน จำนวน 10 คน
รวมท้ังสิน้ 30 คน
เครอื่ งมอื ทใ่ี ชใ/ นการวจิ ยั
การดำเนินการตามโครงการวิจัยดังกลTาว เนPนการศึกษาวิเคราะห7และการมีสTวน
รTวมทั้งการเก็บรวบรวมขPอมูลจากเอกสาร งานวิจัย แนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวขPอง การสัมภาษณ7
เชิงลึก สTวนการวิเคราะห7 สังเคราะห7ขPอมูลนั้นเนPนวิธีการแสวงหาความรูP จากการตั้งประเด็น
หลกั ในการศึกษา โดยดำเนินการและใชเP ครอ่ื งมือท่ีสำคญั ไดแP กT

226 การประชุมวิชาการพระพุทธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดับชาติและนานาชาตคิ รงั้ ท่ี 2

การสัมภาษณ7 ผูPวิจัยใชPการสัมภาษณ7เชิงลึก (In–depth Interviews) สำหรับผูPใหP
ขPอมูลสำคัญ โดยพัฒนาเปcนแบบสัมภาษณ7ที่พัฒนาจากเอกสาร รายงานที่เกี่ยวขPอง เพื่อ
คPนหาแนวคิด กระบวนการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผา
ในจังหวัดนครราชสีมา

การเกบ็ รวบรวมข/อมลู
ผูPวิจัยไดPใชPวิธีการเก็บรวบรวมขPอมูลที่หลากหลาย เพื่อใหPไดPขPอมูลตามวัตถุประสงค7
ของการศึกษา โดยมีวธิ ีการเก็บรวบรวมขอP มูล ดงั น้ี
1) การลงพื้นที่ในหมูTบPานเครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน อำเภอโชคชัย จังหวัด
นครราชสีมานักวิจัยลงพื้นที่ดPวยตนเอง และออกแบบเครื่องมือการวิจัย กำหนดลงพื้นที่เพ่ือ
พัฒนากิจกรรมการวิจัย
2) การพัฒนากิจกรรมในพื้นที่หมูTบPานเครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน อำเภอโชคชัย
จังหวัดนครราชสีมา โดยการสัมภาษณ7เชิงลึก (In–depth Interviews) โดยกTอนลงสนามเพื่อ
ทำการสมั ภาษณ7 ผPวู จิ ัยไดเP ริม่ ตนP ดวP ยการนัดหมายวันเวลาที่จะสัมภาษณ7กบั ผูPใหPขอP มลู สำคญั
3) ทำการวิเคราะหส7 งั เคราะหข7 อP มลู ตามวัตถปุ ระสงค7ของการวิจยั
4) สรปุ ผลการศึกษาวจิ ัย นำเสนอบทความวิจยั
การวิเคราะหข) อ/ มูล
การสัมภาษณ7เชิงลึก เปcนกระบวนศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)
โดยผูPวิจัยดำเนินการวิเคราะห7ขPอมูล โดยมุTงเนPนการวิเคราะห7โดยการสรุปตามสาระสำคัญ
ดPานเนื้อหาที่กำหนดไวP โดยวิธีการวิเคราะห7เนื้อหา (Content analysis) วิเคราะห7สภาพ
ปIจจุบันและความตPองการการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7
เคร่อื งปJนI ดนิ เผาดาT นเกวยี นในจังหวดั นครราชสมี า

ผลการวจิ ัย

ผลการศึกษาการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผา
ในจงั หวัดนครราชสมี า ขPอมูลจากการสัมภาษณ7เปcนการสัมภาษณ7เชิงลึกรายบุคคล ผูPใหPขPอมูล
สำคัญกลุTมที่ 1 ผูPประกอบการผลิตเครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน จำนวน 10 คน กลุTมที่ 2 ผูPนำ
ชุมชนผูPใหญTบPาน ประธานกลุTมเครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน เจPาหนPาที่ภาครัฐ พระสงฆ7

การประชมุ วชิ าการพระพุทธศาสนาและศลิ ปวฒั นธรรมระดับชาติและนานาชาติครัง้ ท่ี 2 227

จำนวน 5 คน/รูป กลุTมที่ 3 เยาวชน นักเรียน นักศึกษา ที่มีความสนใจการผลิต
เครื่องปIJนดินเผา จำนวน 5 คน กลุTมที่ 4 ลูกคPาที่เขPามาซื้อผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาดTาน
เกวียน จำนวน 10 คน รวมทั้งสิ้น 30 คน ผลจากการสัมภาษณ7สามารถสรุปขPอมูลไดP
ดงั ตอT ไปน้ี

โดยประเด็นคำถามที่ใชPในการสัมภาษณ7มีลักษณะเดียวกัน คือ เปcนขPอคำถาม
เกี่ยวกับการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผา ในจังหวัด
นครราชสีมา เปcนการนำเสนอความคิดเห็นในประเด็นที่เกี่ยวขPอง เพื่อแสวงหาจริยธรรมเชิง
พุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาในจังหวัดนครราชสีมา ผลการวิจัยการศึกษา
จริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาในจังหวัดนครราชสีมา ที่ไดPจากการ
สัมภาษณ7แบบเจาะลึก มีประเดน็ ดังน้ี

ผลการศึกษาจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาในจังหวัด
นครราชสีมา

1) ทผ่ี าK นมาทาK นมกี ารรกั ษามาตรฐานของผลิตภัณฑ)เคร่ืองปนQP ดินเผาอยาK งไร
ผลการศึกษาการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผา
ในจังหวดั นครราชสีมา ทีไ่ ดจP ากการสัมภาษณม7 ดี งั ตอT ไปนี้

(1) การเผาเคร่ืองปJIนดินเผาใหPแกรTง
(2) การเผาเครื่องปนJI ดนิ เผาโดยใชแP รงไฟที่สูงและเพ่มิ ระยะเวลาการเผา
2) ทาT นมีความรบั ผิดชอบในกรณที ่ลี กู คPานำสนิ คPามาเปลี่ยนคนื อยาT งไร
(1) หากสนิ คPาเสยี หายระหวาT งการขนสงT มีการเปล่ยี นสินคPาใหกP ับลูกคPา
(2) ซื้อใจคน หรือพTอคPาคนกลางหากสินคPาหายใจก็สามารถแจPงเปล่ยี นไดP
3) การกำหนดราคาของผลิตภัณฑม7 คี วามเหมาะสมหรือไมT
(1) กำหนดราคาของเคร่ืองปJนI ดนิ เผาตามรูปทรงช้นิ งานของเคร่ืองปIนJ ดินเผา
(2) กำหนดราคาชนิ้ งานตามตนP ทุนท่ีผลิตมา
(3) ราคาที่กำหนดของเครื่องปIJนดินเผามีความเหมาะสมเนื่องจากเปcนชิ้นงาน
ทใ่ี ชฝP มú ือในการผลติ กวTาจะไดแP ตTละชนิ้ งานตอP งใชเP วลา
4) หากมีกรณีการรPองเรียนจากลูกคPา ทTานมีวิธีการรับขPอรPองเรียนอยTางไร ยังไมTมี
การรอP งเรียนจากลกู คาP เลย

228 การประชุมวชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวฒั นธรรมระดบั ชาติและนานาชาตคิ รง้ั ท่ี 2

สรุปไดPวTาจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาในจังหวัด
นครราชสีมาจะมีการรักษามาตรฐานของผลิตภัณฑ7โดยการเผาเครื่องปIJนใหPแกรTงเพื่อใหP
ชิ้นงานที่สวยและคงทนตTอการใชPงาน หากมีกรณีลูกคPานำสินคPามาเปลี่ยนจากการเสียหาย
ระหวTางขนสTงก็มีการแสดงความรับผิดชอบดPวยการใหPเปลี่ยนคืน สTวนการกำหนดราคาจะไมT
เอาเปรียบลูกคPาจนเกินไปโดยจะทำการกำหนดราคาจากเครื่องปIJนดินเผาเปcนหลักตPนทุนใน
การผลติ เปcนหลัก

ผลการศึกษาการพัฒนาแนวทางการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธมาปฏิบัติสำหรับ
ผPปู ระกอบการผลติ ภัณฑเ7 ครอ่ื งปนIJ ดนิ เผาดTานเกวียนจงั หวดั นครราชสมี า

ผูPวิจัยไดPทำการสัมภาษณ7ผูPใหPขPอมูลสำคัญเครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน จังหวัด
นครราชสีมา เกี่ยวกับการศึกษาการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7
เครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียนในจังหวัดนครราชสีมา สามารถสรุปขPอมูลไดPดังน้ี การพัฒนาแนว
ทางการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธสำหรับผูPประกอบการผลิตเครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน
คือ สTงเสริมใหPผูPประกอบการมีจริยธรรมเชิงพุทธ ไมTเอารัดเอาเปรียบลูกคPา นึกใจเขาใจเรา
เปcนหลัก และใหPใชPหลักธรรมะในการทำงาน คือ หลักธรรมสังคหวัตถุ 4 คือ ทาน ปdยวาจา
อตั ถจริยา สมานตั ตตา

อภปิ รายผล

จากการศึกษาการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผา ใน
จังหวัดนครราชสีมา พบวTา จริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาในจังหวัด
นครราชสีมาจะมีการรักษามาตรฐานของผลิตภัณฑ7โดยการเผาเครื่องปIJนใหPแกรTงเพื่อใหชP น้ิ งานทสี่ วย
และคงทนตTอการใชPงาน หากมีกรณีลูกคPานำสินคPามาเปลี่ยนจากการเสียหายระหวTางขนสTงก็มีการ
แสดงความรับผิดชอบดPวยการใหPเปลี่ยนคืน สTวนการกำหนดราคาจะไมTเอาเปรียบลูกคPาจนเกินไป
โดยจะทำการกำหนดราคาจากเครื่องปIJนดินเผาเปcนหลักตPนทุนในการผลิตเปcนหลัก และแนวทางการ
เสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียนในจังหวัดนครราชสีมา
สามารถสรุปขPอมูลไดPดังน้ี การพัฒนาแนวทางการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธสำหรับผูPประกอบการ
ผลิตเครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน คือ สTงเสริมใหPผูPประกอบการมีจริยธรรมเชิงพุทธ ไมTเอารัดเอา
เปรียบลูกคPา นึกใจใจเคPาใจเราเปcนหลัก และใหPใชPหลักธรรมะในการทำงาน คือ หลักธรรมสังคหวัตถุ

การประชุมวชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวฒั นธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาตคิ รง้ั ท่ี 2 229

4 คือ ทาน ปdยวาจา อัตถจริยา สมานัตตตา สอดคลPองกับงานวิจัยของพระวิสุทธิภัทรธาดา และ
คณะ (2552, หนPา 129) ไดPศึกษางานวิจัยเรื่อง การพัฒนาจริยธรรมเชิงพุทธของหมูTบPานจักสาน
กรณีศึกษา กลุTมจักสานอำเภอพนัสนิยม จังหวัดชลบุรี ผลการศึกษาพบวTาความสำคัญในการนำ
หลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนามาบูรณาการเพื่อใหPเกิดผลตTอกลุTมอาชีพจักรสานและ
พุทธศาสนิกชนทั่วไป ซึ่งทำใหPเกิดมิติของการเผยแผTหลักคำสอนตTอบุคคลในสังคมและชุมชน ที่ชTวย
สTงเสริมใหPเขPาถึงหลักธรรมไดPโดยงTาย โดยเฉพาะการสอนเรื่องหลักธรรมทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน7 4
และหรือหลักของความพอเพียงที่เปcนเรื่องที่คนทั่วไปมักตกอยูTในความประสาทในการดำเนินชีวิต
แตTในโปรแกรมการกระทำสาเหตุ ไดPจัดชุดกิจกรรมที่นำมาประยุกต7ใชPไดPผลเชิงประจักษ7และมีความ
สมบูรณ7ในกิจกรรมทุกชุด คTาเฉลี่ยระดับคะแนนเพิ่มขึ้น หลักเขPารTวมกิจกรรมในระดับมาก และ
สอดคลPองกับแนวคิดของพนัส หันนาคินทร7 (2523) ไดPกลTาววTา จริยธรรม หมายถึง ความประพฤติ
อันพึงปฏิบัติตTอตนเอง ตTอผูPอื่นและตTอสังคม ทั้งนี้เพื่อกTอใหPเกิดความเจริญรุTงเรืองเกษมสุขขึ้นใน
สงั คมและสมาชิกในสังคม การทจ่ี ะปฏบิ ัติใหเP ปนc ไปเชTนไดP ผPปู ฏบิ ัติตอP งรPูจักวาT สิง่ ใดถูกสิ่งใดผิด ดังนี้
การปฏิบัติตามหลักจริยธรรมจึงตPองประกอบกันทั้งความรูP ทางใจ และการปฏิบัติทางกาย
อันสอดคลPองกบั ความรสPู กึ ทางจิต

องคคP วามร]จู ากงานวิจัย

จากการวิจัยการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผา
ในจังหวัดนครราชสีมา ไดPรับองค7ความรูPจากงานวิจัยในครั้งนี้ คือ สรPางแรงจูงใจดPวยสังคห
วัตถุ 4 การพัฒนาจริยธรรมในการทำงานของผูPประกอบการผลิตเครื่องปIJนดินเผาดPวยการ
สรPางแรงจูงใจในการทำงานใหPประสพความสำเร็จตPองสTงเสริมใหPมีการพัฒนาจิตใจรับรูPเทTา
ทันกระแสโลกปIจจุบัน มีการสรPางความเจริญใหPกับตนเองมีความเพียรพยายามสูPงาน มีขันติ
มีความความอดทน มีสัจจะมีความจริงใจไมTวTาจะเปcนการสTงเสริมใหPพนักงานมีการชTวยเหลือ
และเสียสละเวลาใหPสTวนรวมอยTางเหมาะสม มีจิตสำนึกในการติดตTอสื่อสารเพื่อการ
ประสานงานเขPาใจในบทบาทหนPาที่ของตนเองใหเP หมาะสมทำงานอยTางสม่ำเสมอใหPความรัก
ความสามัคคีมีความยุติธรรมเคารพในสิทธิของผูPประกอบการดPวยความเสมอภาค ซึ่งเปcนการ
กระตุPนใหPทุTมเทความพยายามในการทำงานจูงใจจะเปcนแรงผลัดดันในการทำงาน ถPาหาก
ผูPประกอบการหรือชาวบPานผูPผลิตเครื่องปIJนดินเผาขาดความพอใจในการทำงานก็จะเกิด

230 การประชุมวชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาตคิ รง้ั ท่ี 2

ผลเสียตามมา ขาดความเจริญเติบโต ความกา้ วหน้าในการทํางาน ความรบั ผดิ ชอบการ
ไดร้ บั การยอมรบั และความสาํ เรจ็ ในการทาํ งาน

สรุป

การเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผา ในจังหวัด
นครราชสีมา พบวTา จริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาในจังหวัดนครราชสีมา
จะมีการรักษามาตรฐานของผลิตภัณฑ7โดยการเผาเครื่องปIJนใหPแกรTงเพื่อใหPชิ้นงานที่สวยและคงทน
ตTอการใชPงาน หากมีกรณีลูกคPานำสินคPามาเปลี่ยนจากการเสียหายระหวTางขนสTงก็มีการแสดงความ
รับผิดชอบดPวยการใหPเปลี่ยนคืน สTวนการกำหนดราคาจะไมTเอาเปรียบลูกคPาจนเกินไปโดยจะทำการ
กำหนดราคาจากเครื่องปIJนดินเผาเปcนหลักตPนทุนในการผลิตเปcนหลัก และแนวทางการเสริมสรPาง
จริยธรรมเชิงพุทธของชุมชนผลิตภัณฑ7เครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียนในจังหวัดนครราชสีมา สามารถ
สรุปขPอมูลไดPดังนี้ การพัฒนาแนวทางการเสริมสรPางจริยธรรมเชิงพุทธสำหรับผูPประกอบการผลิต
เครื่องปIJนดินเผาดTานเกวียน คือ สTงเสริมใหPผูPประกอบการมีจริยธรรมเชิงพุทธ ไมTเอารัดเอาเปรียบ
ลูกคPา นึกใจใจเคPาใจเราเปcนหลัก และใหPใชPหลักธรรมะในการทำงาน คือ หลักธรรมสังคหวัตถุ 4 คือ
ทาน ปยd วาจา อตั ถจริยา สมานตั ตตา

การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวฒั นธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาตคิ รง้ั ท่ี 2 231

ขอ] เสนอแนะ

1) ขPอเสนอแนะในการนำผลการวจิ ัยไปใชPประโยชน7 การสงT เสริมใหผP ูPประกอบการ
หรอื ชาวบาP นนำหลกั ธรรมไปใชใP นการทำงาน คอื หลกั ธรรมสังคหวตั ถุ 4 คอื ทาน ปยd วาจา
อตั ถจริยา สมานตั ตตา

2) ขPอเสนอแนะในการวิจัยครั้งตTอไป ควรมีการศึกษาและออกแบบกิจกรรมใน
หัวขPอธรรมตTาง ๆ เชTน หลักวิปIสสนากัมมัฏฐาน เปcนตPน เพื่อประยุกต7ใชPตTอการศึกษา
หลกั ธรรมมีระดบั ทส่ี ูงขึน้

บรรณานุกรม

เทศบาลตำบลดTานเกวียน อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา. (2556). กองวิชาการและ
แผนงาน สำนกั งานเทศบาลตำบลดTานเกวียน.

พนัส หันนาคินทร7. (2523). การสอนคำนิยมและจริยศึกษา. โครงการตำรา มหาวิททยาลัย
ศรีนครินทรวิโรฒ พิษณโุ ลก. พิษณุโลก. มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครินทรวโิ รฒ.
พระวิสุทธิภัทรธาดา และคณะ. (2552). การพัฒนาจริยธรรมเชิงพุทธของหมูTบPานจักสาน

กรณีศึกษากลุTมจักสานอำเภอพนัสนิยม จังหวัดชลบุรี. คณะพุทธศาสตร7
มหาวทิ ยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สำนักคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหTงชาติสานักนายกรัฐมนตรี. (2549).
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหKงชาติ ฉบับที4 10 (พ.ศ. 2550 - 2554).
กรุงเทพมหานคร : สาํ นักนายกรัฐมนตร.ี

232 การประชุมวชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวัฒนธรรมระดับชาติและนานาชาตคิ ร้งั ที่ 2

การพัฒนาเทคนคิ สร-างสรรคผ/ ลติ ภณั ฑ/เครอ่ื งป:น; ดนิ เผาใน
จังหวดั นครราชสีมา

Development of Creative Techniques Pottery Products
in Nakhon Ratchasima

ธนเดช เอื้อศรี,
ภดู ศิ นอขนุ ทด, กมลทิพย9 สตั บุษ

Tanadatch Ua-sri
Pudhit Nokhuntod, Kamolthip Sattabut
มหาวทิ ยาลยั มหาจฬุ าลงกรณราชวิทยาลัย วทิ ยาเขตนครราชสมี า
Mahachulalongkornrajavidyalaya University Nakhon Ratchasima Campus

Email: [email protected]

บทคัดยอB

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค7เพื่อพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7บนผลิตภัณฑ7
เครื่องปDEนดินเผาที่สอดคล>องกับความต>องการของตลาด ผู>ให>ข>อมูลสำคัญในการวิจัยครั้งน้ี
คือ กลุNมที่ 1 ผู>ประกอบการผลิตเครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน จำนวน 10 คน กลุNมที่ 2 ผู>นำ
ชุมชนผู>ใหญNบ>าน ประธานกลุNมเครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน เจ>าหน>าที่ภาครัฐ พระสงฆ7
จำนวน 5 คน/รูป กลุNมที่ 3 เยาวชน นักเรียน นักศึกษา ที่มีความสนใจการผลิต
เครื่องปDEนดินเผา จำนวน 5 คน กลุNมที่ 4 ลูกค>าที่เข>ามาซื้อผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาดNาน
เกวียน จำนวน 10 คน จำนวนรวม 30 ราย เก็บข>อมูลเชิงคุณภาพโดยวิธีการสัมภาษณ7
ผลที่ได>จากการศึกษา พบวNา ผู>ประกอบการมีการพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7
เครื่องปDEนดินเผาอยูNเสมอเพื่อให>ตรงตNอความต>องการของตลาดตลอด ซึ่งปDจจุบันตลาดกำลัง
ต>องการกระถางปลูกต>นแคคตัสจำนวนมากจึงต>องมีการออกแบบเครื่องปDEนดินเผาให>มี
ความสวยงาม ตลอดจนใช>เทคนิคสร>างสรรค7ในการออกแบบผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผา
เพื่อให>เครื่องปDEนดินเผามีความโดดเดNนและคงทนตNอการใช>งาน โดยมีการผลิตสินค>าชิ้นใหญN
ขึ้น ตุbกตาตัวโตขึ้น ปcายสวัสดีที่ใหญNขึ้น รวมทั้งการจัดทำปcายเช็คอินที่กำลังได>รับความนิยม

การประชุมวิชาการพระพุทธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาติครั้งท่ี 2 233

ในขณะนี้ สNวนชิ้นงานไหนที่ใหญNเกินไปทำให>ลูกค>าไมNสะดวกในการขนสNงก็จะมีการปรับ
ขนาดสินค>าให>ลดลงเพื่องNายตNอการซื้อและการขนสNงที่งNายขึ้น ใช>กรรมวิธีตามภูมิปDญญา
ท>องถน่ิ ผสมผสานกับเทคนคิ สมัยใหมN แล>วสืบทอดมรดกภมู ปิ ญD ญาสNูความเปdนสากล รวมท้ัง
มีการพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ด>านการข้ึนรูป คือ ผลิตภัณฑ7ต>องสามารถนำไปตNอยอดเพ่ือ
การผลิตและจำหนNายได>จริง ทั้งวิธีการขึ้นรูปด>วยมือ ขึ้นรูปด>วยแปcนหมุนและขึ้นรูปด>วย
ต>นแบบแมNพิมพ7เพื่อชNวยให>กรรมวิธีการผลิตมีขั้นตอนลดน>อยลง เมื่อชิ้นงานแห>งสนิทแล>ว
จึงนำชิ้นงานที่ได>ไปเผา โดยใช>วิธีเผาแบบเปeด ใช>กิ่งไม>ฟgนเปdนเชื่อไฟที่อุณหภูมิ 800-1,000
องศาเซลเซียส ซึ่งในขึ้นตอนการเผาสามารถกำหนดสีของชิ้นงานวNาจะให>มีน้ำตาลอมส>ม
เรียบสม่ำเสมอหรือให>สีดำแซมโดยถ>าต>องการให>มีสีน้ำตาลอมส>มให>ใช>กิ่งไม>ที่แห>งสินทหรือ
ถ>าต>องการให>มีสีดำแซมให>ใช>กิ่งไม>ที่ยังสดมาผสมเปdนเชื้อไฟด>วย เมื่อเผาแล>วให>ผลงานเย็น
ตวั ลงเองกอN นนำออกจากเตาเผาจะทำใหไ> ด>ชิน้ งานที่มีความงดงาม

คำสำคญั : การพฒั นา, เทคนิคสร>างสรรค7, ผลติ ภณั ฑ7เคร่อื งปEDนดินเผา, จงั หวัดนครราชสีมา

Abstract

This research paper aimed to examine the development of Dan
Kwian pottery products in Nakhon Ratchasima Province. The key contributors
in this research were divided into four groups viz., 1) ten pottery makers of
Dan Kwian, 2) five community leaders e.g. head of the village, the President
of Dan Kwian Pottery Group, Government officers and Buddhist monks, 3) five
representatives of a youth group interested in pottery production and 4) 30
customers who ordered pottery products from Dan Kwian. All data were
collected by interviews.

The results show entrepreneurs have been developing technology
to meet their needs. At present, the market requires a large number of locally
grown cactus. Therefore, beautiful pottery must be designed. They
demonstrate creative techniques to design pottery products that are unique

234 การประชุมวิชาการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดับชาติและนานาชาตคิ รง้ั ที่ 2

and lasting. For example, "check-in" for mass production and labels is
currently popular. Any excessively large-scale operation will make it
inconvenient for customers to transport, therefore reducing the purchase and
transportation. They take advantage of local wisdom and the universality of
modern technology. They have developed a must-have product forming
technique that can be further adapted for production and sale, both by
manual and rotary molding methods. Fewer steps the burning of
the workpiece is done using open burning method by using firewood at
the temperature of 800-1,000 degrees Celsius, which in this firing process can
determine the color of the workpiece whether to have a smooth orange
brown or black, if you want an orange-brown color, use dry twigs, or if you
want to enjoy a black color, use fresh twigs to mix as tinder. When burned,
the work is cooled by itself before taking it out of the kiln to produce an
attractive piece.

Keywords : Development, Creative Techniques, Pottery Products, Nakhon

Ratchasima

บทนำ

มนุษย7รู>จักใช>ดินเพื่อประโยชน7ของตนมาตั้งแตNยุคกNอนประวัติศาสตร7พัฒนาเปdน
สิ่งของ เครื่องใช>ในชีวิตประจาวันใช>สร>างที่อยูNอาศัย หม>อ ไห จานชาม ใช>เพื่อประโยชน7
ตNางๆ มากมาย จนถึงปDจจุบันยังมีการใช>ดินเพื่อประโยชน7ใช>สอยของมนุษย7 แตNสิ่งที่
แตกตNางจากเมื่อครั้งอดีตก็คือ ผู>คนในปDจจุบันจะเน>นที่ความสวยงามแปลกตามากกวNา
ประโยชน7ใช>สอยเนื่องจากวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไป ประกอบกับมีการนาวัสดุใหมNมาใช>แทน เชNน
พลาสตกิ สแตนเลส เปนd ตน>

ชุมชนบ>านดNานเกวียน ตั้งอยูNที่ตำบลดNานเกวียน อำเภอโชคชัย จังหวัด
นครราชสีมา เปdนชุมชนขนาดใหญNที่ตั้งอยูNริมฝDñงแมNน>ามูล ประชาชนสNวนใหญNร>อยละ 80

การประชมุ วิชาการพระพุทธศาสนาและศลิ ปวัฒนธรรมระดับชาติและนานาชาติครัง้ ท่ี 2 235

ประกอบอาชีพทาเครื่องปDEนดินเผา ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาแหNงนี้จัดเปdนเอกลักษณ7ดั่ง
เดิมของท>องถิ่นซ่ึงมีการทำสืบทอดตNอๆ กันมา เครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียนถือเปdนทุนทาง
ศิลปวัฒนธรรมเกNาแกNที่มีชื่อเสียง และมีศักยภาพทางเศรษฐกิจเชิงวัฒนธรรมสูงมากแหNง
หนึ่งของประเทศไทย เนื่องจากมีรากเหง>าทางประวัติศาสตร7ด>านการผลิตเครื่องปDEนดินเผาที่
ชัดเจน และยังคงดำรงอยูNเรื่อยมาจนถึงปDจจุบันเครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียนมีความสำคัญ
เชิงประวตั ศิ าสตร7 ทง้ั ในด>านของการผลิตทีต่ Nอเน่ือง และการเปนd แหลNงผลติ แหNงเดียวในภาค
อีสาน (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) ที่มีศักยภาพทางเทคโนโลยีการผลิตเทียบเทNากับการ
ผลิตเครื่องปDEนดินเผาในภาคเหนือ นอกจากนเ้ี ครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียนยังเปdนที่ยอมรับใน
วงการเครื่องปDEนดินเผาหรือเซรามิกวNามีเนื้อดินที่สวยงาม และสีของภาชนะเมื่อเผาแกรNงจะ
มีความงามที่เปdนอัตลักษณ7เฉพาะที่ไมNเหมือนใคร ความงามที่นับเปdนอัตลักษณ7เฉพาะนี้
สNงผลให>เครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียนได>รับความนิยมจากผู>บริโภคตNางถิ่น ชื่อเสียงของ
เครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียนจึงเปdนที่รู>จักในวงกว>างทั้งในและตNางประเทศจากความสำคัญ
และชื่อเสียงที่โดNงดังนี้เอง ทำให>เครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียนเปdนศูนย7กลางทาง
ศิลปวัฒนธรรมการผลิตเครื่องปDEนดินเผาที่สำคัญของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ร>านค>าใน
ปDจจุบัน มีทั้งผู>ประกอบกิจการในท>องถิ่นและตNางพื้นที่นำสินค>ามาวางขายเปdนจำนวนมาก
โดยอาชีพตNาง ๆ ในชุมชนดNานเกวียน ที่มีความเกี่ยวข>องกับเครื่องปDEนดินเผา มีหลากหลาย
อาชีพ เชNน ผู>ขายเครื่องปDEน ชNางปDEน ชNางทาสี ชNางแกะสลักลวดลาย ชNางซNอม ชNางเผา
ขายดิน ขายไม>ฟgน เปdนต>น และพบวNา ผู>ผลิตเครื่องปDEนดินเผาที่ทำตั้งแตNต>นน้ำถึงปลายน้ำมี
น>อยรายมาก สNวนมากจะเปdนร>านขนาดใหญNที่ดำเนินกิจการมายาวนาน ทั้งนี้แล>ว จึงเปdน
สาเหตุหลักที่ทำให>เครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน ประสบปDญหา คือ นักทNองเที่ยวลดลง ด>าน
การพัฒนาผลิตภัณฑ7ให>มีความทันสมัย ด>านการสร>างสรรค7ลวดลายลงบนผลิตภัณฑ7
เครื่องปDEนดินเผา และความใสNใจในการผลิตสินค>า การจัดจำหนNาย คุณภาพลดน>อยลง
ด>วยต>นทุนการผลิตที่สูงขึ้นโดยเฉพาะกับสภาวการณ7ที่เศรษฐกิจไมNดี ทำให>ขายของได>
น>อยลง ผู>บริโภคขาดความเชื่อมั่นในคุณภาพของตัวสินค>าที่มีการแตกร>าว ซNอมทาสีอำ
พราง รูปแบบของผลิตภัณฑ7ไมNเปdนไปตามยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงเทNาใดนัก ทำให>เกิดการ
ตNอรองทางการตลาดมาก สินค>าราคาตกต่ำ แขNงกันขายลดราคา ทำให>ชุมชนเกิดปDญหา
การค>าขายและรายได> ภาวะหนี้สิน ปDจจุบันชNางปDEนและผู>ประกอบการที่มีประสบการณ7ใน

236 การประชมุ วชิ าการพระพุทธศาสนาและศลิ ปวัฒนธรรมระดบั ชาติและนานาชาตคิ รงั้ ที่ 2

การผลิตสินค>ามีน>อยและเริ่มลดน>อยลงในปDจจุบัน และไมNสามารถสNงตNอภูมิปDญญาดั้งเดิมให>
ให>ลูกหลาน หรือถNายทอดให>คนรุNนใหมNทำงานตNอได> ทำให>ผู>ประกอบการหลายแหNงเริ่มปeด
ตัวลง เนื่องด>วยคนรุNนหลังหนุNมสาวนิยมเข>าทำงานโรงงานอุตสาหกรรมมากข้ึนทำให>ขาด
การสืบทอดชNางปDEน ซึ่งผู>วิจัยเองได>เข>าไปสัมผัสกับชุมชนดNานเกวียนอยูNบNอยครั้ง และ
บางครั้งมีการซื้อสินค>าเพื่อตกแตNงบ>าน และการซื้อสินค>าประเภทของขวัญและจะกลับมา
ซื้อบNอย ๆ เพื่อเปdนการอุดหนุนชุมชน จะพบวNาแตNละครั้งที่กลับมาซื้อจะมีร>านค>าที่ถูกปeด
ตัวหลายร>านเพิ่มมากขึ้น จึงเปdนประเด็นสำคัญที่ต>องดำเนินการอยNางเรNงดNวน เหตุใดชุมชน
จึงต>องปeดร>าน จากสภาพปDญหาในปDจจุบันนี้ คNานิยมและวิถีชีวิตความเปdนอยูNของผู>บริโภคมี
ความหลากหลายมากขึ้นมีทางเลือกในการบริโภค และใช>สอยผลิตภัณฑ7ให>เหมาะกับ
ชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะในยุคสมัยปDจจุบันนี้ ทัศนคติคนรุNนใหมN ที่มีตNอความงามแบบ
ดั้งเดิมเปdนสิ่งล>าสมัย โดยมีความชื่นชอบเฉพาะกลุNมทำให>สินค>าเครื่องปDEนดินเผาแบบดั้งเดิม
ต>องพัฒนาให>ทันตNอสังคมที่เปลี่ยนไป การใช>งานต>องมีประโยชน7ใช>สอยที่มากขึ้นแตNไมN
จำเปdนต>องอยูNได>นาน สามารถเปลี่ยนได>บNอย ๆ ปDญหาราคาวัตถุดิบที่สูงขึ้นตามเศรษฐกิจ
ทำให>ผู>ประกอบการแบกรับภาระต>นทุนการผลิต แนวโน>มของรูปแบบผลิตภัณฑ7
ถกู กำหนดโดยผู>ซ้อื และตลาดทต่ี Nางกนั และเปล่ยี นแปลงตลอดเวลา

สำนักพัฒนาขีดความสามารถในการแขNงขันทางเศรษฐกิจ (ออนไลน7) ได>กลNาวถึง
ผลการวิเคราะห7องค7ประกอบคลัสเตอร7เครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน ในด>านการวิเคราะห7
(SWOT Analysis) ภาวะคุกคาม คือ นโยบายการสนับสนุนจากหนNวยงานภาครัฐในท>องถิ่น
ยังไมNตNอเนื่องเทNาที่ควร เริ่มขาดแคลนเชื่อเพลิงทางธรรมชาติและวัตถุดิบเริ่มมีคุณภาพ
ต่ำลง และสุดท>ายคือ ตลาดทNองเที่ยวในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีนักทNองเที่ยวเดิน
ทางเข>ามาน>อย รวมทั้งได>กลNาวถึงประเด็นกลยุทธ7และข>อเสนอแนะเกี่ยวกับคลัสเตอร7
เครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน ไว>ประการหนึ่ง คือ พัฒนาและปรับปรุงประสิทธิภาพใน
กระบวนการผลิตเพื่อให>สินค>ามีคุณภาพได>ตามมาตรฐานที่ตลาดต>องการ แตNยังคงความ
เปdนเอกลักษณ7เฉพาะของดNานเกวียน เพื่อยกระดับการแขNงขันของเครื่องปDEนดินเผาดNาน
เกวียนให>สูงขึ้นซึ่งต>องอาศัยการวิจัยและพัฒนาเกี่ยวกับเทคนิค เพื่อพัฒนาคุณภาพของ
สินค>า รวมทั้งประเด็นกลยุทธ7ความเปdนไปได>ในการจัดตั้งศูนย7สNงเสรมิ พัฒนาการออกแบบ
เพื่อฝõกอบรมให>ความรู> และเสริมสร>างขีดความสามารถแกNผู>ประกอบการในด>านการ

การประชุมวิชาการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวัฒนธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาติครัง้ ที่ 2 237

ออกแบบพัฒนาผลิตภัณฑ7 ให>มีประสิทธิภาพและคุณภาพได>ตามที่ลูกค>าต>องการ รวมท้ัง
การเปdนศูนย7รวมหรือคลังข>อมูลและตัวอยNางรูปแบบผลิตภัณฑ7ตNาง ๆ ที่เปdนแนวโน>มความ
ต>องการของตลาดเพื่อให>ผู>ประกอบการสามารถศึกษาและนำไปตNอยอดพัฒนาการ
ออกแบบสินค>าของชุมชนตNอไปได> ดังนั้น หมูNบ>านเครื่องปDEนดินเผNาดNานเกวียนถือเปdนพื้นที่
สำคัญที่ควรคNาแกNการอนุรักษ7 และเข>าไปชNวยพัฒนาศักยภาพทางการผลิตและออกแบบ
ผลิตภัณฑ7ของคนในพื้นที่ให>มีโอกาสสร>างมูลคNาทางการค>าได>มากยิ่งขึ้น (ศูนย7ข>อมูลอัญมณี
และเครื่องประดับสถาบันวิจัยและพัฒนาอัญมณีและเครื่องประดับแหNงชาติ (องค7การ

มหาชน), 2561)

จากปDญหาดังที่กลNาวมาข>างต>นผู>วิจัยจึงต>องศึกษาการพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7
ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาในจังหวัดนครราชสีมา จากภูมิปDญญาในด>านศิลปะ ภูมิปDญญา
การพัฒนาสิ่งของเครื่องใช>มีมาตั้งแตNโบราณการณ7โคราชก็สืบทอดมาจนกลายเปdนคนดNาน
เกวียน จากดNานเกวียนจึงพัฒนาเปdนรูปลักษณ7ที่สอดคล>องกับความต>องการของตลาด
ปDญหาหลักของชุมชนคนดNานเกวียนคือ ปDจจุบันยังติดอยูNที่รูปแบบที่มีอยูNเดิม บางสNวนยังไมN
ขยับไปสูNงานศิลปะ แตNจากปรากฏการณ7ที่ผNานมาคนดNานเกวียนก็ยังรักษามาตรฐานได>เปdน
อยNางดีในเรื่องของการใช>วิธีการตNางๆ จนได>รับเปdนหมูNบ>านต>นแบบผลิตภัณฑ7 อยNางไรก็ตาม
การพัฒนาผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาก็ยังเปdนเหมือนเดิม เพราะฉะนั้นงานวิจัยเรื่องนี้จึงมุNง
ศึกษาการพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาในจังหวัดนครราชสีมาเพื่อให>
สอดคลอ> งกับตลาดโลก

วัตถุประสงคT

เพื่อพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7บนผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาที่สอดคล>องกับความ
ตอ> งการของตลาด

ระเบยี บวธิ ีวิจยั

เปdนการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ในภาคสนาม (Field Study) โดยการ
สัมภาษณ7เชิงลึก ผู>ประกอบการผลิตเครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน ผู>นำชุมชนผู>ใหญNบ>าน
ประธานกลุNมเครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน เจ>าหน>าที่ภาครัฐ พระสงฆ7 เยาวชน นักเรียน

238 การประชุมวชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวัฒนธรรมระดับชาตแิ ละนานาชาตคิ ร้ังท่ี 2

นักศึกษา ลูกค>าที่เข>ามาซื้อผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน ที่มีความสนใจการผลิต
เครื่องปEDนดินเผา ดว> ยวธิ กี ารเลือกกลุมN ตัวอยาN งแบบตามสะดวก (In-depth Interview)

ผูใ@ หข@ อ@ มลู สำคัญ
ผใ>ู หข> >อมลู สำคญั ประกอบดว> ย
กลNุมที่ 1 ผูป> ระกอบการผลติ เครื่องปDEนดินเผาดNานเกวยี น จำนวน 10 คน
กลุNมที่ 2 ผู>นำชุมชนผู>ใหญNบ>าน ประธานกลุNมเครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน
เจ>าหนา> ท่ภี าครฐั พระสงฆ7 จำนวน 5 คน/รปู
กลุNมที่ 3 เยาวชน นักเรียน นักศึกษา ที่มีความสนใจการผลิตเครื่องปDEนดินเผา
จำนวน 5 คน
กลุNมที่ 4 ลูกค>าที่เข>ามาซื้อผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน จำนวน 10
คน รวมทง้ั ส้ิน 30 คน
เคร่อื งมือการวจิ ยั
การดำเนนิ การตามโครงการวจิ ยั ดังกลNาว เน>นการศึกษาวิเคราะหแ7 ละการมสี Nวน
รNวมทั้งการเก็บรวบรวมข>อมูลจากเอกสาร งานวิจัย แนวคิดทฤษฎที ี่เกี่ยวข>อง การสัมภาษณ7
เชิง สNวนการวิเคราะห7 สังเคราะห7ข>อมูลนั้นเน>นวิธีการแสวงหาความรู> จากการตั้งประเด็น
หลกั ในการศกึ ษา โดยดำเนนิ การและใช>เครื่องมือทสี่ ำคัญ ไดแ> กN
การสัมภาษณ7 ผู>วิจัยใช>การสัมภาษณ7เชิงลึก (In–depth Interviews) สำหรับ
ผู>ให>ข>อมูลสำคัญ โดยพัฒนาเปdนแบบสัมภาษณ7ที่พัฒนาจากเอกสาร รายงานที่เกี่ยวข>อง
เพือ่ คน> หาแนวคิด กระบวนการพฒั นาผลติ ภัณฑเ7 ครอื่ งปEDนดินเผาในจงั หวัดนครราชสมี า
การเกบ็ รวบรวมขอ@ มลู
ผู>วิจัยได>ใช>วิธีการเก็บรวบรวมข>อมูลที่หลากหลาย เพื่อให>ได>ข>อมูลตาม
วัตถุประสงคข7 องการศกึ ษา โดยมีวิธกี ารเกบ็ รวบรวมขอ> มลู ดงั นี้
1) การลงพื้นที่ในหมูNบ>านเครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน อำเภอโชคชัย จังหวัด
นครราชสีมานักวิจัยลงพื้นที่ด>วยตนเอง และออกแบบเครื่องมือการวิจัย กำหนดลงพื้นท่ี
เพอ่ื พฒั นากิจกรรมการวจิ ยั
2) การพัฒนากิจกรรมในพื้นที่หมูNบ>านเครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน อำเภอโชค
ชัย จังหวัดนครราชสีมา โดยการสัมภาษณ7เชิงลึก (In–depth Interviews) โดยกNอนลง

การประชุมวิชาการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวัฒนธรรมระดับชาติและนานาชาตคิ รั้งที่ 2 239

สนามเพื่อทำการสัมภาษณ7 ผู>วิจัยได>เริ่มต>นด>วยการนัดหมายวันเวลาที่จะสัมภาษณ7กับผู>ให>
ขอ> มูลสำคญั

3) ทำการวเิ คราะห7สงั เคราะหข7 >อมูล ตามวตั ถุประสงคข7 องการวจิ ยั
4) สรุปผลการศกึ ษาวิจยั นำเสนอบทความวิจัย
การวิเคราะห9ขอ@ มูล
การสัมภาษณ7เชิงลึก เปdนกระบวนศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative
Research) โดยผู>วิจัยดำเนินการวิเคราะห7ข>อมูล โดยมุNงเน>นการวิเคราะห7โดยการสรุปตาม
สาระสำคัญด>านเนื้อหาที่กำหนดไว> โดยวิธีการวิเคราะห7เนื้อหา (Content analysis)
วิเคราะห7สภาพปDจจุบันและความต>องการพัฒนาผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียนใน
จังหวัดนครราชสีมา

ผลการวิจยั

ผลการศึกษาการพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาในจังหวัด
นครราชสีมา ข>อมูลจากการสัมภาษณ7เปdนการสัมภาษณ7เชิงลึกรายบุคคล ผู>ให>ข>อมูลสำคัญ
กลุNมที่ 1 ผู>ประกอบการผลิตเครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน จำนวน 10 คน กลุNมที่ 2 ผู>นำ
ชุมชนผู>ใหญNบ>าน ประธานกลุNมเครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน เจ>าหน>าที่ภาครัฐ พระสงฆ7
จำนวน 5 คน/รูป กลุNมที่ 3 เยาวชน นักเรียน นักศึกษา ที่มีความสนใจการผลิต
เครื่องปDEนดินเผา จำนวน 5 คน กลุNมที่ 4 ลูกค>าที่เข>ามาซื้อผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาดNาน
เกวียน จำนวน 10 คน รวมทั้งสิ้น 30 คน ผลจากการสัมภาษณ7สามารถสรุปข>อมูลได>
ดงั ตอN ไปนี้

โดยประเด็นคำถามที่ใช>ในการสัมภาษณ7มีลักษณะเดียวกัน คือ เปdนข>อคำถาม
เกี่ยวกับการการพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาในจังหวัดนครราชสีมา
เปdนการนำเสนอความคิดเห็นในประเด็นที่เกี่ยวข>อง เพื่อแสวงหาการพัฒนาเทคนิค
สร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาในจังหวัดนครราชสีมา ผลการวิจัยการศึกษาการ
พัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7บนผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาที่สอดคล>องกับความต>องการของ
ตลาดทไ่ี ด>จากการสัมภาษณ7แบบเจาะลกึ มีประเด็นดังนี้

240 การประชุมวชิ าการพระพุทธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดับชาติและนานาชาตคิ ร้ังท่ี 2

1) ทผ่ี าN นมาทNานใชเ> ทคนิคอะไรในการออกแบบผลิตภณั ฑ7เครื่องปDนE ดนิ เผา
ผลการศึกษาการพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาในจังหวัด
นครราชสมี า ที่ไดจ> ากการสัมภาษณ7มีดังตNอไปน้ี

(1) ใชเ> ทคนคิ การเผาใหแ> กรNง การลงลวดลายที่สวยงาม ลูกค>าเห็นแล>วโดยใ
(2) เรื่องเทคนิคการลงสีในเครื่องปDEนดินเผาจะไมNให>เหมือนร>านอื่น จะสร>าง
ความโดดเดนN เรือ่ ง สใี หม> าก
(3) เทคนิคการผลิตจะผลติ รูปทรงท่สี วยงามไดม> าตรฐานเดียวกนั
(4) เพิ่มเทคนิคการประดับตกแตNงให>มากขึ้นเพื่อให>ผลิตภัณฑ7มีความดึงดูด
ความสนใจมากขนึ้
(5) จะต>องมีลวดลายทแ่ี ตกตNางกันไปของแตลN ะรา> น
(6) ดูความต>องการของตลาดเปdนหลักหากตลาดต>องการสินค>าประเภทใดก็
จะทำการผลิตสินคา> ประเภทน้นั
2) มกี ารตลาดจดั สNงสนิ คา> ทางไหนบ>างและมีเทคนคิ สรา> งสรรค7ผลติ ภณั ฑ7อยNางไรบา> ง
(1) ผู>ให>ข>อมูลแตNละร>านสNวนมากจะให>ข>อมูลเกี่ยวกับการตลาดวNาที่ร>านมี
Facebook Line ในการสั่งซื้อสินค>า ซึ่งทำให>พNอค>าคนกลาง หรือลูกค>าสะดวกอยNางมากใน
การขายผลติ ภัณฑ7
(2) สNวนใหญNร>านที่ขายเครื่องปDEนดินเผาจะมีการวางขายหน>าร>าน รวมทั้งมี
พNอค>าคนกลางมารับไปขาย โดยจะมีการสั่งซื้อสินค>าผNานชNองทางออนไลน7 ซึ่งทำให>
ประหยัดเวลาไมตN อ> งเดนิ ทางมาซ้อื ด>วยตนเอง
(3) ผู>ประกอบการมีการพัฒนาเทคนิคตNาง ๆ บนเครื่องปDEนดินเผาเพื่อให>ตรง
ตNอความต>องการของลูกค>าในปDจจุบัน ปรับรูปแบบผลิตภัณฑ7ให>ใหญNขึ้นเพื่อสร>างความโดด
เดNนให>กับเครื่องปDEนดินเผา สNวนชิ้นงานไหนที่ใหญNเกินไปทำให>ลูกค>าไมNสะดวกในการขนสNงก็
จะมีการปรับขนาดสินค>าให>ลดลงเพื่องNายตNอการซื้อและการขนสNงที่งNายขึ้น รวมทั้งมีการ
พัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ด>านการขึ้นรูป คือ ผลิตภัณฑ7ต>องสามารถนำไปตNอยอดเพื่อการ
ผลิตและจำหนNายได>จริง ทั้งวิธีการขึ้นรูปด>วยมือ ขึ้นรูปด>วยแปcนหมุนและขึ้นรูปด>วย
ต>นแบบแมNพิมพ7เพื่อชNวยให>กรรมวิธีการผลิตมีขั้นตอนลดน>อยลง เมื่อชิ้นงานแห>งสนิทแล>ว
จึงนำชิ้นงานที่ได>ไปเผา โดยใช>วิธีเผาแบบเปeด ใช>กิ่งไม>ฟgนเปdนเชื่อไฟที่อุณหภูมิ 800-1,000

การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวัฒนธรรมระดับชาติและนานาชาติครงั้ ที่ 2 241

องศาเซลเซียส ซึ่งในขึ้นตอนการเผาสามารถกำหนดสีของชิ้นงานวNาจะให>มีน้ำตาลอมส>ม
เรียบสม่ำเสมอหรือให>สีดำแซมโดยถ>าต>องการให>มีสีน้ำตาลอมส>มให>ใช>กิ่งไม>ที่แห>งสินทหรือ
ถ>าต>องการให>มีสีดำแซมให>ใช>กิ่งไม>ที่ยังสดมาผสมเปdนเชื้อไฟด>วย เมื่อเมื่อเผาแล>วให>ผลงาน
เย็นตัวลงเองกNอนนำออกจากเตาเผา

ส ร ุ ป ไ ด > ว N า ผ ู > ป ร ะ ก อ บ ก า ร ม ี ก า ร พ ั ฒ น า เ ท ค น ิ ค ส ร > า ง ส ร ร ค 7 ผ ล ิ ต ภ ั ณ ฑ7
เครื่องปDEนดินเผาอยูNเสมอเพื่อให>ตรงตNอความต>องการของตลาดตลอด ซึ่งปDจจุบันตลาดกำลัง
ต>องการกระถางปลูกต>นแคคตัสจำนวนมากจึงต>องมีการออกแบบเครื่องปDEนให>มีความ
สวยงาม ตลอดจนใช>เทคนิคสร>างสรรค7ในการออกแบบผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาเพื่อให>
เครื่องปDEนดินเผามีความโดดเดNนและคงทนตNอการใช>งาน โดยมีการผลิตสินค>าชิ้นใหญNข้ึน
ตุbกตาตัวโตขึ้น ปcายสวัสดีที่ใหญNขึ้น รวมทั้งการจัดทำปcายเช็คอินที่กำลังได>รับความนิยมใน
ขณะนี้ สNวนชิ้นงานไหนที่ใหญNเกินไปทำให>ลูกค>าไมNสะดวกในการขนสNงก็จะมีการปรับ
ขนาดสินค>าให>ลดลงเพื่องNายตNอการซ้ือและการขนสNงที่งNายขึ้น ใช>กรรมวิธีตามภูมิปDญญา
ท>องถิ่นผสมผสานกับเทคนิคสมัยใหมN แล>วสืบทอดมรดก ภูมิปDญญาสูNความเปdนสากล
รวมทั้งมีการพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ด>านการขึ้นรูป คือ ผลิตภัณฑ7ต>องสามารถนำไปตNอ
ยอดเพื่อการผลิตและจำหนNายได>จริง ทั้งวิธีการขึ้นรูปด>วยมือ ขึ้นรูปด>วยแปcนหมุนและขึ้น
รูปด>วยต>นแบบแมNพิมพ7เพื่อชNวยให>กรรมวิธีการผลิตมีขั้นตอนลดน>อยลง เมื่อชิ้นงานแห>ง
สนิทแล>วจึงนำชิ้นงานที่ได>ไปเผา โดยใช>วิธีเผาแบบเปeด ใช>กิ่งไม>ฟgนเปdนเชื่อไฟที่อุณหภูมิ

242 การประชุมวิชาการพระพุทธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดับชาติและนานาชาตคิ รง้ั ที่ 2

800-1,000 องศาเซลเซียส ซึ่งในขึ้นตอนการเผาสามารถกำหนดสีของชิ้นงานวNาจะให>มี
น้ำตาลอมส>มเรียบสม่ำเสมอหรือให>สีดำแซมโดยถ>าต>องการให>มีสีน้ำตาลอมส>มให>ใช>กิ่งไม>ท่ี
แห>งสินทหรือถ>าต>องการให>มีสีดำแซมให>ใช>กิ่งไม>ที่ยังสดมาผสมเปdนเชื้อไฟด>วย เมื่อเมื่อเผา
แล>วให>ผลงานเยน็ ตวั ลงเองกอN นนำออกจากเตาเผา

อภปิ รายผล

การพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาในจังหวัดนครราชสีมามี
การพัฒนาผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผา เพื่อให>ตรงตNอความต>องการของตลาด ตลอดจนใช>
เทคนิคสร>างสรรค7ในการออกแบบผลิตภัณฑ7เพื่อให>เครื่องปDEนดินเผามีความโดดเดNนและ
คงทนตอN การใช>งาน รวมทั้งมีเทคนิคในการข้ึนรูปและการเลือกใช>วิธีการเผา ใช>กรรมวิธีตาม
ภูมิปDญญาท>องถิ่นผสมผสานกับเทคนิคสมัยใหมN แล>วสืบทอดมรดกภูมิปDญญาสูNความเปdน
สากล สอดคล>องกับ ภรดี พันธุภากร (2535, หน>า 77) ที่วNาด>วยการพัฒนาผลิตภัณฑ7ของที่
ระลึกเซรามิกส7 ให>ทรรศนะวNา ลักษณะของผลิตภัณฑ7ต>องมีความสัมพันธ7กับวิถีชีวิตของ
ผู>คนในท>องถิ่น โดยเฉพาะเอกลักษณ7ของผลิตภัณฑ7ที่ควรมีการนำวัตถุดิบในท>องถิ่นมาใช>
ตลอดจนการสร>างสรรค7รูปทรงและเทคนิคการตกแตNงที่สัมพันธ7กับท>องถิ่น เพื่อให>
ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาในงานวิจัยนี้ สามารถนาไปตNอยอดเพื่อการผลิต และจำหนNายได>
จริง รวมถึงกรรมวิธีการผลิตต>องสามารถผลิตได>โดยชNางพื้นบ>านผู>วิจัยจึงพัฒนาด>านเทคนิค
ในการขึ้นรูปด>วยแมNพิมพ7ซิลิโคนขึ้น ซึ่งจะสามารถทาได>โดยไมNต>องใช>ทักษะฝ•มือมากนัก
ตลอดจนการออกแบบรูปทรงผลิตภัณฑ7ที่สามารถขึ้นรูปด>วยมือที่เปdนกรรมวิธีที่ชาวบ>าน
สทิงหม>อคุ>นเคยเปdนอยNางดี ซึ่งสอดคล>องกับงานวิจัยของศุภชัย สิงห7ยะบุศย7 (2542: 303)
ได>ศึกษาลักษณะรูปแบบศิลปะและการจัดการเครื่องปDEนดินเผา ได>กลNาววNา การปDEน - เผา
เชิงสร>างสรรค7 จะต>องประกอบไปด>วยชNางพื้นบ>านผู>เจนจัดกลวิธีดั้งเดิมกับผู>มีประสบการณ7
ด > า น ก า ร อ อ ก แ บ บ ห ร ื อ ท า ง ศ ิ ล ป ะ ส ม ั ย ใ ห ม N เ ป d น ส N ว น ป ร ะ ก อ บ ซ ึ ่ ง ก ั น แ ล ะ กั น
โดยตNางทาหน>าที่ตามความถนัดในการผลิตผลงานชิ้นเดียวกันหรือกลุNมเดียวกัน
ในขณะเดียวกันก็เปdนการถNายเทการเรียนรู>ตNอกันและกันด>วย ซึ่งสอดคล>องกับงานวิจัยของ
สุทธิพงศ7 ศรีชุมพล (2551) ได>ศึกษาแนวทางการพัฒนาการผลิตเครื่องปDEนดินเผาชุมชนดNาน
เกวียนจังหวัดนครราชสมี า พบวNา ผลติ ภณั ฑ7เครือ่ งปDEนดินเผาตอ> งมีคุณคาN ทางดา> นความงาม

การประชมุ วชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดับชาติและนานาชาตคิ รัง้ ท่ี 2 243

ตNอรูปแบบ รูปทรง ใช>กรรมวิธีตามภูมิปDญญาท>องถิ่นผสมผสานกับเทคนิคสมัยใหมN
แล>วสืบทอดมรดกภูมิปDญญาสูNความเปdนสากลและยกระดับพัฒนาสูNอุตสาหกรรมการผลิต
เครื่องปDEนดินเผาแบบพื้นบ>านให>คงอยูNเปdนศิลปะและวัฒนธรรม และสอดคล>องกับไพเวช
วังบอน (2551, หนา> 73 - 78) ท่ีกลาN ววาN แรงบันดาลใจในการออกแบบมาจากสิ่งเร>ารอบตวั
ที่กระตุ>นความคิดให>เห็นเปdนรูปธรรม โดยแรงบันดาลใจ นั้น เกิดจากธรรมชาติ สิ่งแวดล>อม
ผลงานในอดตี สังคม วัฒนธรรม ประเพณี ภาษา ผลงานออกแบบหรอื สงิ่ อ่ืนๆ

องคTความรจูa ากงานวิจัย

จากการวิจัยการพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาในจังหวัด
นครราชสมี า ไดร> ับองคค7 วามรจู> ากงานวิจัยในครั้งน้ี คอื องคค7 วามร>ูจากความรู> ผนวกกับภมู ิ
ปDญญาของผู>ประกอบการผลิตเครื่องปDEนดินเผา ที่ประกอบด>วยสถานประกอบการ บุคคล
วัสดุ และเทคโนโลยีในการผลิตเครื่องปDEนดินเผา และเกิดความรNวมมือของภาครัฐเข>ามา
ชNวยอบรมและศึกษาดูงานเพื่อนำประสบการณ7ตNาง ๆ มาปรับใช>ในการผลิต ควบคูNกับการ
ใช>เทคนิคสร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาเพื่อเพิ่มมูลคNากับผลิตภัณฑ7ให>มีมูลคNามาก
ขึ้น เพื่อสรา> งความเขม> แข็งและสร>างรายได>แกNชมุ ชนและทอ> งถนิ่ ตอN ไป ดังแผนภาพองค7

244 การประชุมวชิ าการพระพุทธศาสนาและศลิ ปวฒั นธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาตคิ ร้งั ที่ 2

สรปุ

การพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาในจังหวัดนครราชสีมา
จากการศึกษาวิเคราะห7การพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาในจังหวัด
นครราชสีมาจึงสามารถสรุปได>วNาผู>ประกอบการมีการพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7
เครื่องปDEนดินเผาอยูNเสมอเพื่อให>ตรงตNอความต>องการของตลาดตลอด ซึ่งปDจจุบันตลาดกำลัง
ต>องการกระถางปลูกต>นแคคตัสจำนวนมากจึงต>องมีการออกแบบเครื่องปDEนให>มีความ
สวยงาม ตลอดจนใช>เทคนิคสร>างสรรค7ในการออกแบบผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาเพื่อให>
เครื่องปDEนดินเผามีความโดดเดNนและคงทนตNอการใช>งาน โดยมีการผลิตสินค>าชิ้นใหญNขึ้น
ตุbกตาตัวโตขึ้น ปcายสวัสดีที่ใหญNขึ้น รวมทั้งการจัดทำปcายเช็คอินท่ีกำลังได>รับความนิยมใน
ขณะนี้ สNวนชิ้นงานไหนที่ใหญNเกินไปทำให>ลูกค>าไมNสะดวกในการขนสNงก็จะมีการปรับ
ขนาดสินค>าให>ลดลงเพื่องNายตNอการซื้อและการขนสNงที่งNายขึ้น ใช>กรรมวิธีตามภูมิปDญญา
ท>องถิ่นผสมผสานกับเทคนิคสมัยใหมN แล>วสืบทอดมรดก ภูมิปDญญาสูNความเปdนสากล
รวมทั้งมีการพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ด>านการขึ้นรูป คือ ผลิตภัณฑ7ต>องสามารถนำไปตNอ
ยอดเพื่อการผลิตและจำหนNายได>จริง ทั้งวิธีการขึ้นรูปด>วยมือ ขึ้นรูปด>วยแปcนหมุนและขึ้น
รูปด>วยต>นแบบแมNพิมพ7เพื่อชNวยให>กรรมวิธีการผลิตมีขั้นตอนลดน>อยลง เมื่อชิ้นงานแห>ง
สนิทแล>วจึงนำชิ้นงานที่ได>ไปเผา โดยใช>วิธีเผาแบบเปeด ใช>กิ่งไม>ฟgนเปdนเชื่อไฟที่อุณหภูมิ
800-1,000 องศาเซลเซียส ซึ่งในขึ้นตอนการเผาสามารถกำหนดสีของชิ้นงานวNาจะให>มี
น้ำตาลอมส>มเรียบสม่ำเสมอหรือให>สีดำแซมโดยถ>าต>องการให>มีสีน้ำตาลอมส>มให>ใช>กิ่งไม>ท่ี
แห>งสินทหรือถ>าต>องการให>มีสีดำแซมให>ใช>กิ่งไม>ที่ยังสดมาผสมเปdนเชื้อไฟด>วย เมื่อเมื่อเผา
แล>วใหผ> ลงานเยน็ ตัวลงเองกอN นนำออกจากเตาเผา

ขaอเสนอแนะ

1) ข>อเสนอแนะในการนำผลการวจิ ยั ไปใช>ประโยชน7
ในการพัฒนาเทคนิคสร>างสรรค7ผลิตภัณฑ7เครื่องปDEนดินเผาควรเปdนการพัฒนาที่
อาศัยพื้นฐานการผลิตเดิม และมีวิธีคิดจากการเห็นคุณคNาในความงามของเครื่องปDEนดินเผา
แบบเน้ือไมNแกรงN เปdนพน้ื ฐาน การพฒั นา
2) ข>อเสนอแนะในการวจิ ัยครง้ั ตอN ไป

การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดบั ชาติและนานาชาติคร้งั ที่ 2 245

ควรมีการศึกษาวัสดุธรรมชาติที่เหลือใช>ตNาง ๆ ที่หลากหลายในท>องถิ่น และ
นำมาผสมกับดินเพื่อลดอัตราการใช>ดินในการทำเครื่องปDEนดินเผา เพื่อการใช>ทรัพยากรให>
เกิดประโยชนส7 งู สุด

บรรณานกุ รม

ไพเวช วังบอน. (2551). หลักสูตรการอบรม โครงการพัฒนาบุคลากรด@านผลิตภัณฑ9และ
บรรจภุ ณั ฑ9. กรุงเทพมหานคร: กรงุ สNงเสรมิ อุตสาหกรรม กระทรวอตุ สาหกรรม.

ภรดี พันธุภากร. (2535). การพัฒนาผลิตภัณฑ7ของที่ระลึกเซรามิกส7ในจังหวัดชลบุรี.
ภาควิชาศิลปะและ วัฒนธรรม. คณะมนุษยศาสตร7และสังคมศาสตร7:
มหาวทิ ยาลยั บรู พา.

ศุภชัย สิงห7ยะบุศย7. (2542). การศึกษาเปรียบเทียบลักษณะรูปแบบศิลปะและการจัดการ
เครื่องปDEนดินเผาดNานเกวียน อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา กับบ>านหม>อ
จงั หวดั มหาสารคาม. มหาสารคาม.

สุทธิพงศ7 ศรีชุมพล. (2551). แนวทางการพัฒนาการผลิตเครื่องปDEนดินเผาชุมชนดNานเกวียน
จังหวัดนครราชสีมา. ภาควิชาศิลปะและวัฒนธรรม. บัณฑิตวิทยาลัย:
มหาวทิ ยาลัยมหาสารคาม.

องค7การมหาชน. (2561). ศูนย9ข@อมูลอัญมณีและเครื่องประดับสถาบันวิจัยและ
พฒั นาอัญมณแี ละเคร่อื งประดบั แหVงชาติ. กรุงเทพมหานคร.

246 การประชุมวิชาการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวัฒนธรรมระดับชาตแิ ละนานาชาติครั้งที่ 2

การพฒั นาศกั ยภาพและเพม่ิ ขดี ความสามารถหว: งโซอ: ปุ ทาน
ของวสิ าหกิจชมุ ชนกล:ุมผปูG ลกู พรกิ ปลอดภยั จังหวัดนครราชสีมา

เพือ่ ยกระดบั ส:ูเศรษฐกิจยุคดิจิทัล

Capacity Development and Capacity Building of the Supply
chain of Enterprise Community Chilli Growers safe of Nakhon

Ratchasima to Raise the Digital Economy

ธนเดช เออื้ ศรี
ภูดิศ นอขนุ ทด
พระมหาป9ญญาวรวฒั น> เลิศเกียรติธรรม

Tanadatch Ua-sri
Pudhit Nokhuntod, Phra Maha Punyaworawat Lerdkiadthum

มหาวทิ ยาลยั มหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลัย วทิ ยาเขตนครราชสมี า
Mahachulalongkornrajavidyalaya University Nakhon Ratchasima Campus

[email protected]

บทคดั ยอE

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค7เพื่อพัฒนาและยกระดับศักยภาพของเกษตร และ
ชุมชนกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยจังหวัดนครราชสีมา เปLนการวิจัยเชิงคุณภาพ ผูJใหJขJอมูล
สำคัญในการวิจัยครั้งนี้แบGงออกเปLน 3 กลุGม คือ กลุGมที่ 1 สมาชิกวิสาหกิจกลุGมผูJปลูกพริก
ปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน จังหวัดนครราชสีมา จำนวน 10 คน กลุGมที่ 2 ผูJนำชุมชน
ประธานกลุGมวิสาหกิจชุมชนผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน ผูJใหญGบJาน เจJาหนJาท่ี
ภาครัฐ จำนวน 5 คน และกลุGมที่ 3 ลูกคJาที่เขJามาซื้อพริกปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน
อำเภอขามสะแกแสง จังหวัดนครราชสีมา จำนวน 5 คน รวมทั้งสิ้น 20 คน ผลการศึกษา
พบวGา สมาชิกกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยมีความเห็นตรงกันที่ตJองการใหJมีกองทุนมา
สนับสนุน เรื่อง การบริหารจัดการ เชGน การประกันราคาพริกเพื่อเปLนการกำหนดราคาพริก
เบื้องตJน การนำผลผลิตมาขายกันรวมทั้งตJองการใหJหนGวยงานภาครัฐเขJามาชวG ยเหลือเรื่อง

การประชุมวิชาการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดับชาตแิ ละนานาชาตคิ รั้งท่ี 2 247

การขายพริกทั้งพริกสดและพริกแหJง รวมทั้งใหJมีการสรJางเครือขGายกันเพื่อแลกเปลี่ยนและ
มีการสื่อสารกัน ความสัมพันธ7ทางสังคมระหวGางกัน และกันของบุคคลตGางๆ ที่อยูGใน
เครือขGายนั้น และตJองการใหJหนGวยงานหรือสถาบันการศึกษามาชGวยในเรื่องการแปรรูป
พริกเพื่อจำหนGายในหลาย ๆ รูปแบบ เพื่อสรJางรายไกJแกGชุมชนและเกษตร โดยกลุGมสมาชิก
ตJองการทำพริกป_น พริกแกง เพื่อจำหนGาย เพราะป`จจุบันจำหนGายจำพวกพริกสด
และพริกแหJง เปLนตJน โดยในการวิจัยครั้งนี้ผูJวิจัยและคณะไดJทำการพัฒนาและจัดกิจกรรม
การแปรรูปผลิตภัณฑ7จากพริกแหJงสูGการทำผลิตภัณฑ7พริกป_นเพื่อจำหนGายซึ่งเริ่มตั้งแตGการ
เลือกสรรพริกที่มีคุณภาพ ปลอดภัย เลือกบรรจุภัณฑ7ที่มีคุณภาพ คงทน สวยงามทันสมัย
พรJอมทั้งมีการออกแบบปbายฉลากสินคJาพริกของกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง เพื่อใหJ
ผูJบริโภค ไดJเลือกซื้อไดJอยGางปลอดภัยและสะอาด ซ่ึงในการวิจัยครั้งนี้ไดJทำการทำพริกป_น
และบรรจุใสGขวดแกJวพรJอมติดฉลาดปbายชื่อ พรJอมทั้งมีการจัดทำเพจของวิสาหกิจกลุGมผJู
ปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน จังหวัดนครราชสีมา เพื่อเปLนการพัฒนาและ
ยกระดับศักยภาพของเกษตรและชุมชนกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยใหJสามารถสรJางรายไดJแกG
ครอบครัวและชุมชนตอG ไป

คำสำคัญ : การพัฒนาศักยภาพและ, เพ่มิ ขีดความสามารถ, ผJูปลกู พรกิ ปลอดภยั , เศรษฐกจิ ยุค

ดจิ ิทลั

Abstract

This research article aims to develop and enhance the potential of
agriculture and communities of safe chilli growers in Nakhon Ratchasima
province. It was qualitative research, and the key contributors in this research
were group 1, ten members of the safe chilli growers group at Ban Huai
Chalung and Ban Nong Chan, Nakhon Ratchasima Province. The key data in
this research are divided into three groups: viz. Group 1: ten members of
the Safe Chili Plantation Group of Ban Huai Chalung, Group 2: Five members
of community leaders and chairman of Huay Chalung Chili Grower Community

248 การประชุมวชิ าการพระพุทธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาตคิ รั้งท่ี 2

Enterprise Group Ban Nong Chan Chief, Government Officer and Group: 3 five
customers at Huay Chalung, Ban Nong Chan, Kham Sakae Saeng District
Nakhon Ratchasima province. The study discovered the members of
the Safety Chili Growers Group agreed that there was a need for funds to
support management, like chilli price insurance, to determine the preliminary
price of chilli peppers. They want government agencies to help with the sale
of fresh chilli peppers and dried chilli peppers, as well as to construct
a network to exchange and communicate with each other for social
relationships.

In addition, they required agencies or academic institutions to assist
in processing chilli for sale in various forms to generate income for the
community and agriculture. Members want to make cayenne pepper and
chilli for curry for sale because they currently merely sell fresh and dried
chillies. In this research, the researcher and the team have developed and
organized activities for processing dried chilli products into making cayenne
pepper products for sale, starting from selecting a quality and safe chilli
pepper, selecting quality packaging and durable, beautiful, modern, along
with the design of the chilli product label of the Huai Chalung Chili Grower
Group. Therefore, consumers will be able to purchase the product clean and
safe. In this research, the team experimented with cayenne pepper and
labelled the name and page of the safe pepper growers, Huai Cha Lung, Nong
Chan province, Nakhon Ratchasima province, to develop and enhance
the potential of agriculture and the community of safe chilli growers to
generate income for families and communities.

Keywords : Capacity Development, Capacity Building, Chilli Growers safe, Digital

Economy

การประชมุ วชิ าการพระพุทธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดับชาติและนานาชาติคร้งั ท่ี 2 249

บทนำ

ในอดีตจังหวัดนครราชสีมาเปLนพื้นที่กันดาร แหJงแลJง ไมGมีแมGน้ำลำคลองไหล
ผGานและมีสภาพดินเปLนดินเค็ม เกษตรกรจำนวนมากจึงไดJเดินทางออกจากพื้นที่เพื่อไป
ประกอบอาชีพ ณ พื้นที่อื่น เกษตรกรที่ยังอาศัยอยูGที่อำเภอขามสะแกแสงสGวนใหญG
ประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยมี “ขJาวและพืชไรG” เปLนพืชเศรษฐกิจหลัก ตGอมา
มีเกษตรกรอยูGกลุGมหนึ่งไดJนำพริกพื้นเมืองชื่อ “ไสJปลาไหล”มาปลูก ซึ่งมีลักษณะทนตGอ
สภาพอากาศของอำเภอขามสะแกแสง ที่สำคัญพริกไสJปลาไหลมีรสชาติ เผ็ด หอม เปLนท่ี
ตJองการของตลาด หนGวยงานของรัฐจึงไดJสGงเสริม สนับสนุน ใหJเกษตรกรไดJขยายพื้นที่ปลูก
เปLนจำนวนมากและสรJางรายไดJใหJเกษตรกรเปLนอยGางดี ถึงแมJวGาพริกไสJปลาไหลจะเปLน
พริกพันธุ7พื้นเมือง แตGก็มีลักษณะ น้ำหนักเบา ผลผลิตตGอไรGต่ำ หนGวยงานราชการจึงไดJ
สGงเสริมใหJเกษตรกรปลูกพริกพันธุ7ยอดสน พันธุ7จินดา และพันธุ7ลูกผสมซุปเปอร7ฮอท ซึ่ง
ใหJผลผลิตตGอไรGสูงกวGา แตGหลังจากผลผลิตที่ออกมามีจำนวนมาก เกษตรกรไมGมีที่ตากเพื่อ
เก็บรักษา จึงตJองอาศัยหลังคาบJานตากพริกแทบทุกหลังคาเรือน มองเห็นหลังคาบJานสีแดง
จนไดJรับการขนานนามวGา “อำเภอหลังคาแดง” ป`จจุบันอำเภอขามสะแกแสงจังหวัด
นครราชสีมามีเกษตรกรผูJปลูกพริกจำนวน 712 ครัวเรือน รวมพื้นที่ปลูกพริกทั้งส้ิน
2,142.83 ไรG ตำบลขามสะแกแสง เปLนตำบลที่มีเกษตรกรผูJปลูกพริกมากที่สุดถึง 314
ครัวเรือน รวมเนื้อที่ปลูกพริกกวGา 1,080.16 ไรG โดยมี หมูG 8 บJานหJวยฉลุง และหมูG 11
บาJ นหนองจาน เปLนหมGูบาJ นทมี่ ีเกษตรกรผJูปลกู พริกมากท่ีสุดสองอันดับ รวม 105 ครวั เรอื น
พื้นที่ปลูกพริกรวม 561.5 ไรG ซึ่งพริกสGวนใหญGที่ปลูก เปLนพริกปลอดภัยจากสารพิษ ผGาน
มาตรฐานรับรอง (GAP) โดยสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอขามสะแกแสง จังหวัด
นครราชสีมา ไดJทำการวิเคราะห7สถานการณ7 พริกของอำเภอขามสะแกแสง คือ จุดแข็ง
พริกมีรสเผ็ด อรGอย หอม กวGาพริกจากแหลGงอื่น เปLนพริกปลอดภัย ไมGมีสารพิษ เม็ดพริก
สวย สมบูรณ7 เปLนที่ตJองการของตลาด ดินอุดมสมบูรณ7 เกษตรกรผูJปลูกพริกมีความ
เชี่ยวชาญ ชำนาญในการปลูกพริกสืบทอดตGอกันมาตั้งแตGบรรพบุรุษ มีพันธุ7พริกพื้นเมือง
เก็บไวJใชJเพาะปลูกเอง จุดอGอน ไมGมีตลาดรองรับที่แนGนอน ราคารับซื้อไมGแนGนอน ถูกพGอคJา
คนกลางกดราคา พริกเปLนโรค มีศัตรูพืช ไมGมีเงินทุน ตJองกูJเงินมาปลูกพริก ขาดแคลน
แหลGงน้ำที่ใชJในการปลูกพริก ขาดความรูJในการกำจัดโรคกุJงแหJงในพริก มีการขายตัดราคา

250 การประชุมวิชาการพระพุทธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดบั ชาติและนานาชาติคร้ังท่ี 2

กันในกลุGมผูJปลูกพริก ไมGมีการรวมกลุGมอยGางชัดเจน เกษตรกรรีบขายพริกเพราะกลัวไมGมี
คนรับซื้อ โอกาส มีหนGวยงานราชการใหJความรูJเรื่องการปลูกพริก ไดJรับการฝõกอบรม ศึกษา
ดูงาน เกี่ยวกับการปลูกพริกในพื้นที่อื่นๆอุปสรรค สภาพอากาศแปรปรวนไมGแนGนอน มีการ
แขGงขันทางการตลาดสูง ตลาดใหJราคาต่ำกวGาแหลGงอื่น พริกลJนตลาด ความตJองการของ
กลุGมพริกหJวยฉลุงหนองจาน ตJองการผูJรับซื้อรายใหญG / โรงงาน ตJองการราคารับซื้อพริกท่ี
เปLนธรรม ตJองการตลาดรับซื้อพริกที่แนGนอน รวมทั้งเกษตรผูJปลูกพริกหJวยลุงหนองจาน
ตJองการเพิ่มชGองทางการขาย (สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอขามสะแกแสง จังหวัด
นครราชสีมา, 2561) รวมทั้งเพื่อเปLนการพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถของ
เกษตรผูJปลูกพริกตามกรอบแนวทางที่สำคัญของยุทธศาสตร7ชาติระยะ 20 ปù ดJานการสรJาง
ความสามารถในการแขGงขัน ประการหนึ่ง คือ การพัฒนาผูJประกอบการและเศรษฐกิจ
ชุมชน พัฒนาทักษะผูJประกอบการ (กรอบยุทธศาสตร7ชาติระยะ 20 ปù (พ.ศ. 2570 –
2579)

จากประเด็นดังกลGาวจึงทำใหJตJองมีการพัฒนาและเตรียมเกษตรกรในพื้นที่ใหJมี
ความรูJความเขJาใจในการทำการเกษตรที่เหมาะสมลงทุนนJอย ไดJปริมาณผลผลิตสูง และมี
คุณภาพสูงดJวยประชาชนขาดความรูJความเขJาใจในการทำการเกษตรที่เหมาะสม ดังนั้นควร
มีการพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถรูปแบบการจัดการหGวงโซGอุปทานของ
วิสาหกิจชุมชนกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัย จังหวัดนครราชสีมา เพื่อสานพลังประชารัฐระดับ
ชุมชน อำเภอขามสะแกแสงควรมีการทำเครือขGายวิสาหกิจชุมชนครบวงจรใหJมีความ
รGวมมือเกื้อกูลเชื่อมโยงและเสริมกิจการซึ่งกันและกันอยGางครบวงจร มีภาครัฐรGวมกำกับ
ดูแลราคาที่เปLนธรรมสGงเสริมใหJแตGละชุมชนรGวมกันผลิตโดยใชJตลาดนำ การผลิตจะทำใหJ
แตGละชุมชนมีรายไดJเพิ่มขึ้นมีการกำหนดกลไกการขับเคลื่อนวิสาหกิจชุมชนในรูปแบบ
คณะกรรมการโดยมีวัตถุประสงค7เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรูJการดำเนินกิจกรรมตGาง ๆ
เสริมสรJางการมีสGวนรGวมและเกิดเครือขGายประสานความรGวมมือระหวGางสมาชิกกลุGมผูJปลูก
พริก รวมทั้งการประชาสัมพันธ7ผลผลิตเพิ่มชGองทางการจำหนGายรวมทั้งการสรJางเครือขGาย
ตลาดของกลุGมวิสาหกิจชุมชนรGวมกัน ประกอบกับเพื่อใหJเปLนไปตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมแหGงชาติ ฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) ยุทธศาสตร7ที่ 3 ยุทธศาสตร7การสรJาง
ความเขJมแข็งทางเศรษฐกิจและแขGงขันไดJอยGางยั่งยืน ไดJใหJความสำคัญกับการเสริมสรJาง

การประชมุ วชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดับชาตแิ ละนานาชาตคิ รง้ั ที่ 2 251

และพัฒนาขีดความสามารถในการแขGงขันของภาคการผลิตและบริการ (สำนักงาน
คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหGงชาติ. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
แหงG ชาติ ฉบับท่ี 12 พ.ศ.2570-2574. 2559)

จากประเด็นดังกลGาวจึงทำใหJตJองมีการพัฒนาและเตรียมเกษตรกรในพื้นที่ใหJมี
ความรูJความเขJาใจในการทำการเกษตรที่เหมาะสมลงทุนนJอย ไดJปริมาณผลผลิตสูง และมี
คุณภาพสูงดJวยประชาชนขาดความรูJความเขJาใจในการทำการเกษตรที่เหมาะสม ดังนั้นควร
มีการพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถรูปแบบการจัดการหGวงโซGอุปทานของ
วิสาหกิจชุมชนกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัย จังหวัดนครราชสีมา เพื่อสานพลังประชารัฐระดับ
ชุมชน อำเภอขามสะแกแสงควรมีการทำเครือขGายวิสาหกิจชุมชนครบวงจรใหJมีความ
รGวมมือเกื้อกูลเชื่อมโยงและเสริมกิจการซึ่งกันและกันอยGางครบวงจร มีภาครัฐรGวมกำกับ
ดูแลราคาที่เปLนธรรมสGงเสริมใหJแตGละชุมชนรGวมกันผลิตโดยใชJตลาดนำการผลิตจะทำใหJแตG
ละชุมชนมีรายไดJเพิ่มขึ้นมีการกำหนดกลไกการขับเคลื่อนวิสาหกิจชุมชนในรูปแบบ
คณะกรรมการโดยมีวัตถุประสงค7เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรูJการดำเนินกิจกรรมตGาง ๆ
เสริมสรJางการมีสGวนรGวมและเกิดเครือขGายประสานความรGวมมือระหวGางสมาชิกกลGุมผูJปลูก
พริก รวมทั้งการประชาสัมพันธ7ผลผลิตเพิ่มชGองทางการจำหนGายรวมทั้งการสรJางเครือขGาย
ตลาดของกลุGมวิสาหกิจชุมชนรGวมกัน ดังนั้นผูJวิจัยจึงมีความจำเปLนตJองศึกษาการพัฒนา
ศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถหGวงโซGอุปทานของวิสาหกิจชุมชนกลุGมผูJปลูกพริก
ปลอดภัย จังหวัดนครราชสีมา อันจะนำมาเพื่อสรJางเครือขGายหรือสรJางตลาดใหJขึ้นชื่อและ
เปLนที่ยอมรับของตลาด เพื่อนำมาตGอยอดการผลิตภัณฑ7ของกลุGมและสรJางมูลคGาผลิตภัณฑ7
ไปพัฒนาใหJเพิ่มขึ้น อันจะนำไปสูGการพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก สรJางรายไดJใหJเกิดแกGชุมชน
ทJองถ่นิ อยGางเขมJ แข็งและม่ันคงตGอไป

วัตถุประสงคV

เพื่อพัฒนาและยกระดับศักยภาพของเกษตร และชุมชนกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัย
จังหวัดนครราชสมี า

252 การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดบั ชาติและนานาชาตคิ รง้ั ท่ี 2

ระเบียบวิธวี ิจยั

เปLนการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ในภาคสนาม (Field Study) โดยการ
สัมภาษณ7เชิงลึก สมาชิกวิสาหกิจกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน จังหวัด
นครราชสีมา ผูJนำชุมชน ประธานกลุGมวิสาหกิจชุมชนผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง หนอง
จาน ผูJใหญGบJาน เจJาหนJาที่ภาครัฐ เยาวชน นักเรียน นักศึกษา ที่มีความสนใจเขJารGวมการ
วิจัยการพัฒนารูปแบบการจัดการหGวงโซGอุปทานพริก ลูกคJาที่เขJามาซื้อพริกปลอดภัยหJวย
ฉลุง หนองจาน อำเภอขามสะแกแสง จังหวัดนครราชสีมา รวมทั้งสิ้น 25 คน ดJวยวิธีการ
เลือกกลมุG ตวั อยGางแบบตามสะดวก (In-depth Interview)

ผใDู หDขอD มลู สำคัญ ประกอบดวD ย
กลุGมที่ 1 สมาชิกวิสาหกิจกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน จังหวัด
นครราชสีมา จำนวน 10 คน กลุGมที่ 2 ผูJนำชุมชน ประธานกลุGมวิสาสหกิจชุมชนผูJปลูกพริก
ปลอดภยั หวJ ยฉลุงหนองจาน ผูJใหญGบJาน เจาJ หนJาที่ภาครัฐ จำนวน 5 คน
กลุGมที่ 3 ลูกคJาที่เขJามาซื้อพริกปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน อำเภอขาม
สะแกแสง จังหวัดนครราชสมี า จำนวน 5 คน รวมทง้ั สน้ิ 20 คน
เครอ่ื งมือที่ใชใD นการวิจัย
การดำเนินการตามโครงการวจิ ัยดังกลGาว เนนJ การศกึ ษาวเิ คราะหแ7 ละการมีสGวน
รGวมทั้งการเก็บรวบรวมขJอมูลจากเอกสาร งานวิจัย แนวคิดทฤษฎที ี่เกี่ยวขJอง การสัมภาษณ7
เชิงลึก สGวนการวิเคราะห7 สังเคราะห7ขJอมูลนั้นเนJนวิธีการแสวงหาความรูJ จากการตั้ง
ประเดน็ หลกั ในการศกึ ษา โดยดำเนนิ การและใชJเคร่อื งมอื ทส่ี ำคัญ
เปLนการสัมภาษณ7 ผูJวิจัยใชJการสัมภาษณ7เชิงลึก (In–depth Interviews)
สำหรับผูJใหJขJอมูลสำคัญ โดยพัฒนาเปLนแบบสัมภาษณ7ที่พัฒนาจากเอกสาร รายงานท่ี
เกี่ยวขJอง เพื่อคJนหาแนวคิด การพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถหGวงโซGอุปทาน
ของวิสาหกิจชุมชนกลGมุ ผปูJ ลกู พรกิ ปลอดภยั จังหวัดนครราชสีมา
การเกบ็ รวบรวมขDอมูล
ผูJวิจัยไดJใชJวิธีการเก็บรวบรวมขJอมูลที่หลากหลาย เพื่อใหJไดJขJอมูลตาม
วัตถุประสงคข7 องการศกึ ษา โดยมีวิธีการเก็บรวบรวมขJอมูล ดงั น้ี

การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวฒั นธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาติครัง้ ที่ 2 253

1) การลงพื้นที่ในวิสาหกิจกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน จังหวัด
นครราชสีมา นักวิจัยลงพื้นที่ดJวยตนเอง และออกแบบเครื่องมือการวิจัย กำหนดลงพื้นท่ี
เพอื่ พฒั นากิจกรรมการวจิ ัย

2) การพัฒนากิจกรรมในพื้นที่วิสาหกิจกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง หนอง
จาน จังหวัดนครราชสีมา โดยการสัมภาษณ7เชิงลึก (In–depth Interviews) โดยกGอนลง
สนามเพื่อทำการสัมภาษณ7 ผูJวิจัยไดJเริ่มตJนดJวยการนัดหมายวันเวลาที่จะสัมภาษณ7กับผูJใหJ
ขอJ มูลสำคญั

3) ทำการวเิ คราะหส7 งั เคราะห7ขJอมูล ตามวัตถุประสงคข7 องการวิจัย
4) สรุปผลการศึกษาวิจัย นำเสนอบทความวิจยั
การวิเคราะห>ขDอมลู
จากการสัมภาษณ7เชิงลึก และการประชุมกลุGมยGอย เปLนกระบวนศึกษาวิจัยเชิง
คุณภาพ (Qualitative Research) โดยผูJวิจัยดำเนินการวิเคราะห7ขJอมูล โดยมุGงเนJนการ
วิเคราะห7โดยการสรุปตามสาระสำคัญดJานเนื้อหาที่กำหนดไวJ โดยวิธีการวิเคราะห7เนื้อหา
(Content analysis) ตามประเดน็ หวั ขอJ ดงั น้ี
1) วิเคราะห7สภาพป`จจุบันและความตJองการการพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีด
ความสามารถหGวงโซGอุปทานของวิสาหกิจชุมชนกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัย จังหวัด
นครราชสมี า
2) การนำเสนอรูปแบบทางการพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถหGวงโซG
อปุ ทานของวิสาหกจิ ชุมชนกลGุมผูJปลูกพรกิ ปลอดภัย จงั หวัดนครราชสีมา
3) นำผลการวิเคราะหข7 Jอมูลมาทำการวิเคราะห7กระบวนการพัฒนาศักยภาพและ
เพิ่มขีดความสามารถหGวงโซGอุปทานของวิสาหกิจชุมชนกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัย จังหวัด
นครราชสมี าเพอื่ เปนL แนวทางการพฒั นาสำหรบั ชุมชน และทJองถนิ่
4) การวิเคราะห7สังเคราะห7ขJอมูลโดยการเชื่อมโยงแนวคิดทฤษฎีที่ไดJกลGาวแลJว
เพื่อใหJปรากฏกระบวนการและแนวทางการพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถหGวง
โซGอุปทานของวิสาหกิจชุมชนกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัย จังหวัดนครราชสีมาเพื่อนำไป
ประยกุ ตแ7 ละเผยแพรสG Gูระดับชุมชน

254 การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดับชาตแิ ละนานาชาติครั้งที่ 2

ผลการวจิ ัย

ผลการศึกษาการพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถหGวงโซGอุปทานของ
วิสาหกิจชุมชน กลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัย จังหวัดนครราชสีมา เพื่อยกระดับสูGเศรษฐกิจยุค
ดิจิทัล ขJอมูลจากการสัมภาษณ7เปLนการสัมภาษณ7เชิงลึกรายบุคคล กลุGมที่ 1 สมาชิก
วิสาหกิจกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน จังหวัดนครราชสีมา จำนวน 10 คน
กลุGมที่ 2 ผูJนำชุมชน ประธานกลุGมวิสาหกิจชุมชนผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง
หนองจาน ผูJใหญGบJาน เจJาหนJาที่ภาครัฐ จำนวน 5 คน กลุGมที่ 3 ลูกคJาที่เขJามาซื้อพริก
ปลอดภัยหวJ ยฉลงุ หนองจาน อำเภอขามสะแกแสง จังหวดั นครราชสีมา จำนวน 5 คน รวม
ทัง้ สิ้น 20 คน ผลจากการสัมภาษณส7 ามารถสรุปขอJ มูลไดดJ ังตอG ไปน้ี

โดยประเด็นคำถามที่ใชJในการสัมภาษณ7มีลักษณะเดียวกัน คือ เปLนขJอคำถาม
เกี่ยวกับการพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถหGวงโซGอุปทานของวิสาหกิจชุมชน
กลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัย จังหวัดนครราชสีมา เปLนการนำเสนอความคิดเห็นในประเด็นที่
เกี่ยวขJอง เพื่อแสวงหาการพัฒนาและยกระดับศักยภาพของเกษตร และชุมชนกลุGมผูJปลูก
พริกปลอดภัยจังหวัดนครราชสีมา ผลการวิจัยที่ไดJจากการสัมภาษณ7แบบเจาะลึก
มปี ระเดน็ ดงั น้ี

การพัฒนาและยกระดับศักยภาพของเกษตร และชุมชนกลุGมผูJปลูกพริก
ปลอดภัยจังหวดั นครราชสมี า

1) ที่ผGานมากลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน จังหวัดนครราชสีมา
ไดดJ ำเนนิ การอยGางไรในการดำเนนิ งาน (รวมกลGุมกนั อยGางไร ผลดำเนนิ การเปLนอยGางไร)

เกษตรกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน ไดJเกิดการรวมกลุGมกันเอง
ในหมูGบJานและรวมกันเปLนวิสาหกิจกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัย อันเนื่องจากแตGกGอนการขาย
พริกหากเปLนการขายที่แตGละคนขายกันเองจะทำใหJไมGไดJราคา ถูกพGอคJาคนกลางกดราคา
เปLนอยGางมาก สมาชิกจึงเกิดการรวมกลุGมกันเพื่อตั้งเปLนวิสาหกิจกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัย
และไดJมีเจJาหนJาที่ของกรมวิชาการเกษตรอำเภอขามขามสะแกแสง จังหวัดนครราชสีมา
แนะนำและสGงเสริมใหJทำ GAP รวมกลุGมทำเปLนพริกปลอดภัย เพื่อสรJางมูลคGาเพิ่มแกGพริก
และเพื่อใหJประชาชนมี่คุณภาพชีวิตที่ดีในการบริโภคทั้งผูJบริโภคและเกษตรผูJปลูกพริกเอง
ไมGตJองไดJรับสารเคมีเขJาสูGรGางกาย อีกทั้งเปLนการสรJางราคาใหJกับพริกมีราคาที่ตGอรองกับ

การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวฒั นธรรมระดับชาติและนานาชาตคิ รง้ั ที่ 2 255

พGอคJารับซื้อพริกไดJเปLนอยGางดีจากเริ่มแรกจะมีการขายพริกที่เปLนพริกสดตGอมาไดJมีการ
พัฒนาขายเปLนพริกแหJง แตGยังไมGมีการแปรรูปเปLนพริกป_น หรือน้ำพริกตGาง ๆ สมาชิกกลGุม
วิสาหกิจพริกปลอดภัยเกิดการรวมกลุGมและมีความตJองการที่จะทำการขายพริกป_นและ
น้ำพริกแกงตGาง ๆ เพื่อเพิ่มรายไดJแกGสมาชิกในกลุGมวิสาหกิจแตGอยGางไรก็ตามพริกในแตGละปù
จะไดJผลผลิตท่ีนอJ ยเนือ่ งจากพรกิ เกิดโรค และเกิดจากสภาพดินฟbาอากาศท่แี ลงJ บJาง เปLนตนJ

2) การปลูกพริกควรมีกระบวนการอยGางไร (การเตรียมพันธุ7 ปรับปรุงดิน
รักษาการตากแหงJ ราคา การกำหนดตลาด)

กGอนทำการปลูกพริก ตJองมีการเตรียมพันธุ7พริกพื้นบJาน ไถดิน และแปรดินใหJมี
สภาพในการพรJอมปลูก เตรียมลGองใหJเปLนแนวในการปลูก การปรับปรุงดิน โดยการใชJป¶ุย
พืชสด (ปอเทือง) และการใชJปุ¶ยคอกอินทรีย7จะทำใหJดินมีคุณภาพและทำใหJการปลูกพริกมี
คุณภาพเชGนกันไรJโรคภัยจากศัตรูพืชตGาง ๆ ไดJเปLนอยGางดี เชGน โรคเชื้อรา สำหรับการตาก
พริกถJาตากในโรงอบจะทำใหJไดJสีพริกที่สวยแดงไมGทำใหJเปLนสีดำดูแลJวทำใหJพริกมีคุณภาพ
สวย สด นGารับประทาน และสำหรับการกำหนดราคาพริกนั้น เกษตรใหJความเห็นเชGนกันวGา
ราคาพริกแหJงควรอยูGที่ราคากลางประมาณโลละ 120-150 บาท ราคาพริกสดควรอยูGท่ี
กิโลกรัมละ 30 บาท (ควรมีราคากลางกำหนด) เพื่อใหJเกษตรกลุGมผูJพริกสามารถอยูGไดJกับ
ราคากลางทก่ี ำหนดไวJ

3) การพัฒนาและยกระดับศักยภาพของเกษตร และชุมชนกลุGมผูJปลูกพริก
ปลอดภยั ตJองการใหมJ กี ารพัฒนาอยGางไรบาJ ง

สมาชิกกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยมีความเห็นตรงกันที่ตJองการใหJมีกองทุนมา
สนับสนุน เรื่อง การบริหารจัดการ เชGน การประกันราคาพริกเพื่อเปLนการกำหนดราคาพริก
เบื้องตJน การนำผลผลิตมาขายกันรวมทั้งตJองการใหJหนGวยงานภาครัฐเขJามาชGวยเหลือเรื่อง
การขายพริกทั้งพริกสดและพริกแหJง รวมทั้งใหJมีการสรJางเครือขGายกันเพื่อแลกเปลี่ยนและ
มีการสื่อสารกัน ความสัมพันธ7ทางสังคมระหวGางกัน และกันของบุคคลตGางๆ ที่อยูGใน
เครือขGายนั้น และตJองการใหJหนGวยงานหรือสถาบันการศึกษามาชGวยในเรื่องการแปรรูป
พริกเพื่อจำหนGายในหลาย ๆ รูปแบบ เพื่อสรJางรายไกJแกGชุมชนและเกษตร โดยกลุGมสมาชิก
ตJองการทำพริกป_น พริกแกง เพื่อจำหนGาย เพราะป`จจุบันจำหนGายจำพวกพริกสด และพริก
แหงJ เปนL ตนJ

256 การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวัฒนธรรมระดบั ชาติและนานาชาติครงั้ ท่ี 2

โดยในการวิจัยครั้งนี้ผูJวิจัยและคณะไดJทำการพัฒนาและจัดกิจกรรมการแปร
รูปผลิตภัณฑ7จากพริกแหJงสูGการทำผลิตภัณฑ7พริกป_นเพื่อจำหนGายซึ่งเริ่มตั้งแตGการเลือกสรร
พริกที่มีคุณภาพ ปลอดภัย เลือกบรรจุภัณฑ7ที่มีคุณภาพ คงทน สวยงามทันสมัย พรJอมทั้งมี
การออกแบบปbายฉลากสินคJาพริกของกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง เพื่อใหJผูJบริโภค ไดJ
เลือกซื้อไดJอยGางปลอดภัยและสะอาด ซึ่งในการวิจัยครั้งนี้ไดJทำการทำพริกป_นและบรรจุใสG
ขวดแกJวพรJอมติดฉลาดปbายชื่อ พรJอมทั้งมีการจัดทำเพจของวิสาหกิจกลุGมผูJปลูกพริก
ปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน จังหวัดนครราชสีมา เพื่อเปLนการพัฒนาและยกระดับ
ศักยภาพของเกษตรและชุมชนกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยใหJสามารถสรJางรายไดJแกGครอบครัว
และชุมชนตGอไป

อภปิ รายผล

การวิจัยครั้งนี้ผูJวิจัยพบประเด็นสำคัญที่นำมาอภิปรายผล คือ สมาชิกกลุGมผูJปลูก
พริกปลอดภัยมีความเห็นตรงกันที่ตJองการใหJมีกองทุนมาสนับสนุน เรื่อง การบริหารจัดการ
เชGน การประกันราคาพริกเพื่อเปLนการกำหนดราคาพริกเบื้องตJน การนำผลผลิตมาขายกัน
รวมทั้งตJองการใหJหนGวยงานภาครัฐเขJามาชGวยเหลือเรื่องการขายพริกทั้งพริกสดและพริก
แหJง รวมทั้งใหJมีการสรJางเครือขGายกันเพื่อแลกเปลี่ยนและมีการสื่อสารกัน ความสัมพันธ7
ทางสังคมระหวGางกัน และกันของบุคคลตGางๆ ที่อยูGในเครือขGายนั้น และตJองการใหJ
หนGวยงานหรือสถาบันการศึกษามาชGวยในเรื่องการแปรรูปพริกเพื่อจำหนGายในหลาย ๆ
รูปแบบ เพื่อสรJางรายไกJแกGชุมชนและเกษตร โดยกลุGมสมาชิกตJองการทำพริกป_น พริกแกง
เพื่อจำหนGาย เพราะป`จจุบันจำหนGายจำพวกพริกสด และพริกแหJง เปLนตJน โดยในการวิจัย
ครั้งนี้ผูJวิจัยและคณะไดJทำการพัฒนาและจัดกิจกรรมการแปรรูปผลิตภัณฑ7จากพริกแหJงสGู
การทำผลิตภัณฑ7พริกป_นเพื่อจำหนGายซึ่งเริ่มตั้งแตGการเลือกสรรพริกที่มีคุณภาพ ปลอดภัย
เลือกบรรจุภัณฑ7ที่มีคุณภาพ คงทน สวยงามทันสมัย พรJอมทั้งมีการออกแบบปbายฉลาก
สินคJาพริกของกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง เพื่อใหJผูJบริโภค ไดJเลือกซื้อไดJอยGาง
ปลอดภัยและสะอาด ซึ่งในการวิจัยครั้งนี้ไดJทำการทำพริกป_นและบรรจุใสGขวดแกJวพรJอม
ติดฉลาดปbายชื่อ พรJอมทั้งมีการจัดทำเพจของวิสาหกิจกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง
หนองจาน จังหวัดนครราชสีมา เพื่อเปLนการพัฒนาและยกระดับศักยภาพของเกษตรและ

การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดับชาติและนานาชาติคร้งั ที่ 2 257

ชุมชนกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยใหJสามารถสรJางรายไดJแกGครอบครัวและชุมชนตGอไป
สอดคลJองกับวิรัช วริ ัชนภิ าวรรณ (2532) ไดกJ ลGาววGา การพัฒนา หมายถึง การเปลย่ี นแปลง
ที่มีการกระทำใหJเกิดขึ้นหรือมีการวางแผนกำหนดทิศทางไวJลGวงหนJาและการเปลี่ยนแปลงน้ี
จะมีสองสGวนที่เกี่ยวขJอง คือ การเปลี่ยนแปลงทั้งในดJานปริมาณและคุณภาพ รวมทั้งจะตJอง
มีทิศทางที่ดีขึ้นเทGานั้น และสอดคลJองกับสนธยา พลศรี (2550) ไดJใหJความหมายของ
เครือขGายวGา หมายถึง สายใยของความสัมพันธ7ทั้งทางตรงและทางอJอมระหวGางบุคคลคน
หนึ่งกับบุคคลอื่น ๆ อีกหลายคนหรือความสัมพันธ7ทางสังคมระหวGางกัน และกันของบุคคล
ตGางๆ ที่อยูGในเครือขGายนั้น เปLนความสัมพันธ7ในทุก ๆ ดJานที่บุคคลทั้งหมดในเครือขGายไดJ
ติดตGอกัน โดยมีพฤติกรรมที่กGอใหJเกิดความสัมพันธ7 คือ การไปหามาสูG เยี่ยมเยียนกันการ
ปรึกษาหารอื กนั การชGวยเหลอื ซง่ึ กนั และกนั เปนL ตJน

องคVความรcจู ากงานวจิ ัย

258 การประชุมวชิ าการพระพุทธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาติครัง้ ที่ 2

จากการวิจัยการพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถหGวงโซGอุปทานของ
วิสาหกิจชุมชน กลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัย จังหวัดนครราชสีมา เพื่อยกระดับสูGเศรษฐกิจยุค
ดิจิทัล สามารถไดJองค7ความรูJจากงานวิจัยคือเกษตรผูJปลูกพริกเกิดการมีสGวนรGวมของชุมชน
การพัฒนาศักยภาพโดยการศึกษาดูงาน การฝõกอบรม และการประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อใหJ
การกระบวนการเรียนรูJ การสรJางเครือขGาย รวมทั้งการไดJรับการสนับสนุนจากหนGวยงาน
ภาครฐั และสถาบนั การศกึ ษา มรี ะบบการตลาดสูยG ุคดิจทิ ลั เพ่ือใหเJ กษตรมคี วามเขJมแขง็ และ
สราJ งรายไดแJ กชG มุ ชนและทJองถ่นิ ดังแผนภาพองคค7 วามรูจJ ากงานวจิ ัย

สรุป

จากการวิจัยการพัฒนาศักยภาพและเพิ่มขีดความสามารถหGวงโซGอุปทานของ
วิสาหกิจชุมชน กลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัย จังหวัดนครราชสีมา เพื่อยกระดับสูGเศรษฐกิจยุค
ดิจิทัล พบวGาสมาชิกกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยมีความเห็นตรงกันที่ตJองการใหJมีกองทุนมา
สนับสนุน เรื่อง การบริหารจัดการ เชGน การประกันราคาพริกเพื่อเปLนการกำหนดราคาพริก
เบื้องตJน การนำผลผลิตมาขายกันรวมทั้งตJองการใหJหนGวยงานภาครัฐเขJามาชGวยเหลือเรื่อง
การขายพริกทั้งพริกสดและพริกแหJง รวมทั้งใหJมีการสรJางเครือขGายกันเพื่อแลกเปลี่ยนและ
มีการสื่อสารกัน ความสัมพันธ7ทางสังคมระหวGางกัน และกันของบุคคลตGางๆ ที่อยูGใน
เครือขGายนั้น และตJองการใหJหนGวยงานหรือสถาบันการศึกษามาชGวยในเรื่องการแปรรูป
พริกเพื่อจำหนGายในหลาย ๆ รูปแบบ เพื่อสรJางรายไกJแกGชุมชนและเกษตร โดยกลุGมสมาชิก
ตJองการทำพริกป_น พริกแกง เพื่อจำหนGาย เพราะป`จจุบันจำหนGายจำพวกพริกสด และพริก
แหJง เปLนตJน โดยในการวิจัยครั้งนี้ผูJวิจัยและคณะไดJทำการพัฒนาและจัดกิจกรรมการแปร
รูปผลิตภัณฑ7จากพริกแหJงสูGการทำผลิตภัณฑ7พริกป_นเพื่อจำหนGายซึ่งเริ่มตั้งแตGการเลือกสรร
พริกที่มีคุณภาพ ปลอดภัย เลือกบรรจุภัณฑ7ที่มีคุณภาพ คงทน สวยงามทันสมัย พรJอมทั้งมี
การออกแบบปbายฉลากสินคJาพริกของกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยหJวยฉลุง เพื่อใหJผูJบริโภค ไดJ
เลือกซื้อไดJอยGางปลอดภัยและสะอาด ซึ่งในการวิจัยครั้งนี้ไดJทำการทำพริกป_นและบรรจุใสG
ขวดแกJวพรJอมติดฉลาดปbายชื่อ พรJอมทั้งมีการจัดทำเพจของวิสาหกิจกลุGมผูJปลูกพริก
ปลอดภัยหJวยฉลุง หนองจาน จังหวัดนครราชสีมา เพื่อเปLนการพัฒนาและยกระดับ

การประชมุ วชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวัฒนธรรมระดบั ชาติและนานาชาติครงั้ ท่ี 2 259

ศักยภาพของเกษตรและชุมชนกลุGมผูJปลูกพริกปลอดภัยใหJสามารถสรJางรายไดJแกGครอบครัว
และชมุ ชนตGอไป

ขอc เสนอแนะ

1) ขอJ เสนอแนะในการนำผลการวิจัยไปใชปJ ระโยชน7
จากการวิจัยครั้งนี้เกษตรผูJปลูกพริกปลอดภัยจังหวัดนครราชสีมาใหJความสำคัญ
กับการพัฒนาและยกระดับศักยภาพของเกษตรในเรื่องการแปรรูปผลิตภัณฑ7จำพวกพริก
ป_นพริกแหJง จึงจำเปLนตJองการสรJางเครือขGายเชื่อมโยงรูปแบบใหมG ใหJเกิดขึ้นในกระบวน
เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพกระบวนการในหGวงโซGอุทานและจะสGงผลใหJเกิดประสิทธิผลหGวงโซG
อปุ ทาน ซง่ึ จะสนับสนนุ ใหJเกดิ การพฒั นาชุมชนใหแJ ข็งแกรงG และเตบิ โตไดJตGอไป
2) ขJอเสนอแนะในการวจิ ัยครง้ั ตอG ไป

ควรมกี ารศกึ ษาวจิ ัยระบบตลาดเพือ่ เปLนการวางแผนดJานการจัดจำหนGาย

บรรณานุกรม

กรอบยุทธศาสตร7ชาติระยะ 20 ปù (พ.ศ. 2570 – 2579) (ออนไลน7), แหลGงที่มา:
http://123.242.159.135/2558/files/pdf/yut-chart20.pdf. , (10 มกราคม
2572).

วิรัช วิรัชนิภาวรรณ. (2532). หลักการพัฒนาชุมชนการพัฒนาชุมชนประยุกต7. กรุงเทพมหานคร:
โรงพิมพ7โอเดียนสโตร7.

สนธยา พลศรี. (2550). เครือขNายการเรียนรูDในงานพัฒนาชุมชน. กรุงเทพมหานคร:
โรงพิมพโ7 อเดียนสโตร7.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหGงชาติ. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและ
สังคมแหGงชาติ ฉบับที่ 12 พ.ศ.2570-2574. (2559). กรุงเทพมหานคร: สำนัก
นายกรฐั มนตรี.

260 การประชมุ วชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวัฒนธรรมระดับชาติและนานาชาติคร้ังท่ี 2

การพฒั นาแนวทางการจัดการเรียนรหู2 ลกั สตู รสงั คมศึกษา
ในยุค New normal

Development Guidelines for learning management in social studies
curriculum In the new normal age

วรวทิ ย& นิเทศศิลป-,
พระวทิ วสั ปภสสฺ รญาโณ (โกฎฉิ กรรจ&), ณภทั ร โพคาวัฒนะ

Woravit Nithedsilp,
Phra Witawat Kochakau, Napat Pokawatthana
มหาวทิ ยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลยั วทิ ยาเขตเชยี งใหมN
Mahachulalongkornrajavidyalaya University, Chiang Mai Campus, Thailand.

E-mail: [email protected]

บทคดั ยอ>

บทความน้ีมีวัตถุประสงคcเพื่อนำเสนอแนวคิดและแนวปฏิบัติสำหรับผูnสอนในการ
จัดการเรียนรูnหลักสูตรสังคมศึกษา ที่ผูnเรียนใชnชNองทางและพื้นที่การเรียนรูnที่หลากหลาย
ตามธรรมชาติและความตnองการของผูnเรียนรายบุคคล เปsนการวิเคราะหc สังเคราะหcและ
พัฒนาแนวคิดสำหรับการจัดการเรียนรูnวิชาสังคมศึกษา โดยเนnนผูnเรียนเปsนสำคัญตาม
หลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขัน้ พนื้ ฐาน พ.ศ.2551 เพ่ือพัฒนาผเูn รียนใหnมีความรูnและทักษะ
ที่สอดคลnองกับทักษะการเรียนรูnในศตวรรษที่ 21 เพราะเปsนสาระการเรียนรูnที่เนnนการอยNู
รNวมกันในสังคมไทยและสังคมโลกอยNางสันติสุขการเปsนพลเมืองดี ศรัทธาในหลักธรรมของ
ศาสนา รายวิชาสังคมศึกษาเปsนเพียงวิชาหนึ่งในหลักสูตร แตNมีสาระและหนNวยการเรียนรูnที่
ครอบคลุมการพัฒนาผูnเรียนที่สนองตอบจุดหมายของหลักสูตร หากกระบวนการจัดการ
เรียนรูnวิชาสังคมศึกษามีประสิทธิภาพก็จะแกnป~ญหาการจัดการศึกษาที่มีคุณภาพต่ำของ
ประเทศไดn เพื่อพัฒนาประเทศตามยุทธศาสตรcชาติ 4.0 ภายใน 20 ปÅ (พ.ศ. 2560–2579)
อยNางแนนN อน

การประชมุ วชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดบั ชาติและนานาชาตคิ รั้งที่ 2 261

เนื้อหาของบทความประกอบดnวย แนวทางการออกแบบการเรียนรูnสังคมศึกษา
ป~จจัยเกื้อหนุนในการเรียนรูnสังคมศึกษา และการประเมินการเรียนรูnสังคมศึกษา การเรียนรูn
สังคมศึกษา ในยุค New normal มี Platform และวิธีการเรียนรูnที่หลากหลาย ตอบสนอง
Passion ของผูnเรียน ทำใหnผูnเรียนใชnพื้นที่การเรียนรูnของตนเอง 5 ประการ นำไปสูNการ
เรียนรูnเชิงลึก ซึ่งเปsนคุณภาพของการเรียนรูn ผูnเรียนทุกคนมีพื้นที่การเรียนรูnของตนเองใน
ลักษณะรายบุคคล (Personalized learning) ผูnสอนเปãดพื้นที่การเรียนรูnอันมีคุณคNาใหnกับ
ผูnเรียน แทนการครอบครองไวnที่ตนเองแตNเพียงผูnเดียว อันเปsนคุณคNาแทnของการเรียนรูn คือ
การนำสง่ิ ทีไ่ ดเn รยี นรูnไปทำประโยชนcตอN สNวนรวม

คำสำคัญ : การจดั การเรียนรูn, หลกั สูตรสังคมศึกษา, New normal.

Abstract

This article aims to present ideas and practices for instructors to
manage social education courses where learners operate a variety of channels
and learning areas naturally and in the needs of individual learners. It is
analytical and synthetic, as well as developing concepts for managing social
education learning subjects with a focus on learners in accordance with the
Core Curriculum of Basic Education, 2008, to develop learners to have
knowledge and skills consistent with 21-century learning skills. It is a learning
theme that emphasizes peaceful coexistence in Thai and world society, like
represent an excellent citizen, believing in the principles of one's religion.
The Social Studies course remains just one subject in the curriculum and
remains a unit that encompasses learner development that meets the course
goals. If the social studies learning management process is effective, it will
certainly solve the country's poor quality education management problem

262 การประชมุ วิชาการพระพุทธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดับชาตแิ ละนานาชาติครงั้ ที่ 2

and be able to develop the country according to the National Strategy 4.0
within 20 years (2017–2036).

The content of this article contains design guidelines for learning
social education subjects, contributing factors in social learning studies and
evaluating social learning studies. Social learning in the New Normal era offers
a broad range of platforms and learning methods to satisfy the passion of
learners, therefore allowing learners to employ their own learning space in
five ways to head to in-depth learning. All learners enjoy their own personal
learning space, where teachers open up valuable learning space to learners
instead of occupying themselves solely, which represent the genuine value
of learning is to deliver what they have absorbed to the public.

Keywords : Learning Management, Social Studies, New Normal Age

บทนำ

การจัดการศึกษาเปsนสิ่งสำคัญในการพัฒนาคน ใหnมีความรูnความสามารถใน
ทักษะวิชาชีพ มีสติป~ญญาอารมณc และคุณธรรมจริยธรรม เพื่อใหnบุคคลนั้นสามารถอยูN
รNวมกับผูnอื่นในสังคมไดnอยNางมีความสุขตามวิถีชีวิตของตนเอง ซึ่งในชNวงภาวะวิกฤตการ
แพรNกระจายของโรคไวรัสโคโรนาสายพันธุcใหมN 2019 (COVID-19) สNงผลกระทบ ดnาน
เศรษฐกิจและสังคม ไปทั่วโลก จนเกิดการเปลี่ยนแปลงในทุก ๆ ดnานเกี่ยวกับวิถีการ
ดำรงชีวิตของผูnคนในสังคม โดยเฉพาะดnานการศึกษา ที่ตnองมีการปรับเปลี่ยนเกี่ยวกับการ
เรียนการสอนจากหnองเรียนปกติเปsนหnองเรียนออนไลนc อาจเปsนโอกาสและความทnาทาย
ของอาจารยcบางศาสตรcสาขาวิชา ในการพัฒนาตนเองเกี่ยวกับการออกแบบเทคนิคสอน
การออกแบบกิจกรรมการเรียนรูn การสรnางบรรยากาศ การจัดการในชั้นเรียนออนไลนcการ
ปรับสรnางสื่อการสอนใหมNๆ และการใชnสื่อเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาประยุกตcใชnมากขึ้น และ
อาจรวมถึงโอกาสในการสรnางผลงานนวัตกรรมดnานการจัดการเรียนการสอนใหมN ๆ ข้ึน
ในชNวงภาวะวิกฤต Covid-2019

การประชุมวิชาการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวฒั นธรรมระดับชาติและนานาชาตคิ ร้ังท่ี 2 263

นอกจากนี้ จุดหมายของหลักสูตร เปsนเปûาหมายที่สำคัญที่สุดในการจัดการ
เรียนรูnในสาระการเรียนรูnสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ในบทความนี้ผูnเขียนจะเรียก
สั้น ๆ วNา “สังคมศึกษา” เพราะเปsนสาระการเรียนรูnที่เนnนการอยูNรNวมกันในสังคมไทยและ
สังคมโลกอยNางสันติสุข การเปsนพลเมืองดี ศรัทธาในหลักธรรมของศาสนา การเห็นคุณคNา
ของทรัพยากรและสิ่งแวดลnอม ความรักชาติ และภูมิใจในความเปsนไทย
(กระทรวงศึกษาธิการ, 2551) สังคมศึกษามี 5 สาระ ไดnแกN 1) ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม
2) หนnาที่พลเมือง วัฒนธรรม และการดำเนินชีวิตในสังคม 3) เศรษฐศาสตรc
4) ประวตั ิศาสตรc และ 5) ภมู ิศาสตรc ซึง่ มมี าตรฐานทคี่ รอบคลุมจดุ หมายของหลกั สตู ร

จากป~ญหาผลกระทบที่เกิดขึ้นทำใหnสถานศึกษาตnองหยุดการเรียนการสอนใน
สถานศึกษาของตนเอง และเรNงสNงเสริมสนับสนุนใหnอาจารยcมีการพัฒนาตนเอง ในดnานการ
จัดการเรียนการสอนแบบออนไลนc เพื่อใหnมีการเรียนการสอนเกิดขึ้นอยNางตNอเนื่องใน
สถานการณcไวรัสโควิด 19 โดยสถานศึกษาตNางใหnความสำคัญในการพัฒนาองคcความรnู
ใหnกับอาจารยcผูnสอนทั้งองคcกร ใหnมีความรูnความสามารถในการจัดการเรียนการสอน
ออนไลนcมีทักษะเกี่ยวกับการออบแบบกิจกรรมการเรียนรูn ออกแบบเทคนิคการสอน การใชn
อุปกรณcเครื่องมือเทคโนโลยีการวัดผลประเมินผล ในระบบการสอนแบบออนไลนcและ
สามารถนำไปประยุกตcใชnในรายวิชาของตนเอง ใหnเกิดประสิทธิภาพสูงสุดแกNนักศึกษาอยNาง
ตNอเนื่อง ซึ่งเปsนโอกาสและความทnาทายในการสรnางผลงานนวัตกรรมดnานการจัดการเรียน
การสอนที่สอดคลอn งกบั สถานการณcปจ~ จบุ ัน

ดังนั้น การจัดการเรียนรูnสังคมศึกษาในยุค New normal คือ การ
เปลี่ยนแปลงการจัดการศึกษาในวิถีใหมNไดnปรับเปลี่ยนแนวคิดเปsน All for Educationที่มี
Soft Power ใชnพลังความรNวมมือโดยไมNใชnการบังคับใหnทำตาม แตNเปsนความรNวมมือของรัฐ
เอกชน ชุมชน ทุกภาคสNวน มาสูNวัฒนธรรมรNวมดnวยชNวยกัน ทุกภาคสNวนตnองมีภาระ
รับผิดชอบรNวมกันในการจัดการศึกษารNวมมือชNวยเหลือสนับสนุนซึ่งกันเพื่อใหnเกิดการ
เปลี่ยนแปลงโดยมีความยืดหยุNนพรnอมที่จะเดินหนnาแสวงหาชNองทางในการจัดการเรียนรูnที่มี
ผูnเรียนเปsนเปûาหมาย กระบวนจัดการเรียนรูnจะเกิดขึ้นที่ใดไมNสำคัญแตNเปûาหมาย คือ จะมี
วิธีการเรียนรูnอยNางไรที่สามารถตอบโจทยcความตnองการของผูnเรียนและทำใหnผูnเรียนเกิดการ
เรียนรูnอยNางถูกตnองและแมNนยำ ผูnเขียนหวังวNาแนวคิดในบทความนี้จะเปsนประโยชนcในการ

264 การประชุมวิชาการพระพุทธศาสนาและศลิ ปวฒั นธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาติครัง้ ท่ี 2

พัฒนาการศึกษาของประเทศไทยใหnดียิ่งขึ้น ซึ่งครูและผูnเรียนสามารถเปลี่ยนแปลงบทบาท
ของตนเองและรวN มกันจัดกิจกรรมการเรียนรูnท่ีมปี ระสทิ ธภิ าพ

1. สงั คมศึกษาในยุค New normal กบั ทักษะการเรยี นรVใู นศตวรรษที่ 21

ปรัชญาการสรnางความรูnดnวยตนเองมีอิทธิพลตNอผูnเรียนสำหรับการเรียนรูnใน
ศตวรรษที่ 21 ดังนี้ (วิจารณc พานิช, 2555) 1) มีอิสระที่จะเลือกสิ่งที่พอใจ แสดงความเห็น
และลักษณะเฉพาะของตนเอง 2) ตnองการดัดแปลงสิ่งตNาง ๆ ใหnตรงตามความพอใจและ
ความตnองการของตนเอง 3) ตรวจสอบหาความจริงเบื้องหลัง 4) เปsนตัวของตัวเองและ
สรnางปฏิสัมพันธcกับผูnอื่นเพื่อรวมตัวกันเปsนองคcกร 5) ชอบความสนุกสนานและการเลNนถือ
เปsนสNวนหนึ่งของงาน การเรียนรูnและชีวิตทางสังคม 6) การรNวมมือและความสัมพันธcเปsน
สNวนหนึ่งของทุกกิจกรรม 7) ตnองการความเร็วในการสื่อสาร การหาขnอมูลและตอบคำถาม
8) สราn งนวัตกรรมตอN ทกุ สงิ่ ทกุ อยNางในชีวิต

การจัดการเรียนรูnสังคมศึกษาในบริบทที่มีการเปลี่ยนแปลงอยNางรวดเร็ว
ตnองคำนึงถึงทักษะการเรียนรูnในศตวรรษที่ 21ซึ่งเริ่มตnนในประเทศสหรัฐอเมริกาที่มีแนวคิด
เรื่อง “ทักษะแหNงอนาคตใหมN: การเรียนรูnในศตวรรษที่ 21” (กระทรวงศึกษาธิการ, 2563)
พัฒนาโดยเครือขNายองคcกรความรNวมมือเพื่อทักษะการเรียนรูnในศตวรรษที่ 21
(Partnership for 21st Century Skills:P 21) ที่ตnองการเห็นเยาวชนมีทักษะ 3R
ประกอบดnวย Reading (การอNาน) Writing (การเขียน) และ Arithmetic (คณิตศาสตรc)
และ 7C ประกอบดnวย Critical Thinking & Problem Solving(ทักษะดnานการคิดอยNางมี
วิจารณญาณ และทักษะในการแกnป~ญหา) Creativity & Innovation (ทักษะดnานการ
สรnางสรรคc และนวัตกรรม) Cross-Culture Understanding (ทักษะดnานความเขnาใจตNาง
วัฒนธรรม ตNางกระบวนทัศนc) Collaboration, Teamwork & Leadership (ทักษะดnาน
ความรNวมมือ การทำงานเปsนทีม และภาวะผูnนำ) Communications, Information &
Media Literacy (ทักษะดnานการสื่อสาร สารสนเทศ และรูnเทNาทันสื่อ) Computing & ICT
literacy (ทักษะดnานคอมพิวเตอรc และเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร) Career &
Learning Skills (ทักษะอาชพี และทักษะการเรียนร)nู

สาระวิชาหลักและทักษะเพื่อการดำรงชีวิตในศตวรรษที่ 21ไดnแกN ภาษาอังกฤษ
การอNาน ภาษาของโลก ศิลปะ คณิตศาสตรc เศรษฐศาสตรc วิทยาศาสตรc ภูมิศาสตรc

การประชมุ วชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาติครั้งที่ 2 265

ประวัติศาสตรcการปกครองและความเปsนพลเมืองที่ดี โรงเรียนตnองสNงเสริมความเขnาใจ
เนื้อหาวิชาการใหnอยูNในระดับสูงดnวยการสอดแทรกทักษะเพื่อการดำรงชีวิตในศตวรรษที่ 21
เขnาในวิชาหลักทุกวิชา ไดnแกN ความรูnเรื่องโลก ความรูnดnานการเงิน เศรษฐกิจ ธุรกิจและการ
เปsนผูnประกอบการ ความรูnดnานการเปsนพลเมืองที่ดี ความรูnดnานสุขภาพ และความรูnดnาน
สิ่งแวดลnอมซึ่งสัมพันธcกับสาระของสังคมศึกษาทั้ง 5 สาระ ที่อิงมาตรฐานการเรียนรnู
(กระทรวงศึกษาธิการ, 2551)

จะเห็นไดnวNาการจัดการเรียนรูnสังคมศึกษาในยุค New normal นั้น ครูตnอง
ทำงานหนักในการจัดกิจกรรมการเรียนรูnใหnบรรลุจุดหมายของหลักสูตร ผูnเขียนตั้งใจ
นำเสนอเรื่องการจัดการเรียนรูnที่เนnนผูnเรียนเปsนสำคัญ (student-centered learning) ท่ี
ครูมีบทบาทในการพัฒนาผูnเรียนใหnเปsนทรัพยากรมนุษยcที่มีคุณภาพ เพื่อการพัฒนา
ประเทศตามยุทธศาสตรชc าติ 20 ปÅ ตNอไป

ครูสังคมศึกษา เจเนอเรชัน ซี (Generation C) กับผูnเรียน เจเนอเรชัน แซด
(Generation Z)

ผูnเรียนในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐานในป~จจุบันเปsนวัยที่เรียกกันวNา เจเนอเรชัน
แซด (MTHAI, 2016) ซึ่งเกิดตั้งแตNปÅ พ.ศ. 2538 เปsนตnนมาที่มีลักษณะที่ครูควรทำความ
เขnาใจและนำไปเปsนป~จจัยสNงเสริมการเรียนรูn ไดnแกN การมีสมารcทโฟนเปsนอวัยวะที่ 33 เปsน
มนุษยcขnอมูลที่หNวงอนาคต เชื่อมโลก เชื่อมวัฒนธรรม มีความอดทนต่ำ มีแนวโนnมเปsน
มนุษยcหลายงาน (มนัสนันทc หัตถศักด์ิ, 2557) ตnองการความรักและความหNวงใย มีตnนแบบ
ในวยั ใกลเn คยี งกนั ตnองการเหตุผลและหาความรnูไดnทุกทผี่ Nานเทคโนโลยีสมยั ใหมN

ครูสังคมศึกษายุคนี้จึงตnองใหnความสำคัญในการจัดหnองเรียนที่นำเอาเทคโนโลยีมา
เสริมกับกิจกรรมการเรียนรูnใหnแรงจูงใจ มีการแขNงขัน มีรางวัล จะทำใหnผูnเรียนกระตือรือรnนใน
การเรียนรูnและครูตnองปรับตัวใหnเขnากับ เจเนอเรชัน แซด โดยการพัฒนาตนเองใหnเปsน เจเนอเร
ชัน ซี (มนัสนันทc หัตถศักด์ิ,2557; กระปุก, 2556; สวทช., 2560) ที่สามารถใชnสมารcทโฟน
อินเทอรเc น็ต และโซเชยี ลมีเดีย เปนs ผแูn บNงป~นความรแูn ละขอn มูลขาN วสาร

ครูสังคมศึกษาตnองตระหนักอยูNเสมอวNาผูnเรียนยุคนี้เปsน เจเนอเรชัน แซด ครูจึง
ตnองออกแบบการเรียนรูnและอำนวยความสะดวกในการเรียนรูn ใหnผูnเรียนเรียนรูnจากการลง
มือปฏิบัติเพื่อใหnผูnเรียนเกิดทักษะการดำรงชีวิตในศตวรรษที่ 21 (3R และ 7C) นอกจากน้ี

266 การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดับชาตแิ ละนานาชาติครั้งท่ี 2

ตnองเสริมดnวยการพัฒนาสมอง (วิจารณc พานิช,2555) ตามแนวคิดของ โฮวารcด การcดเนอรc
(Howard Gardner) 5 ดnาน ไดnแกN สมองดnานวิชาและวินัย ดnานสังเคราะหc ดnานสรnางสรรคc
ดาn นเคารพใหnเกียรติ และดnานจรยิ ธรรม เพอื่ ใหnเกิดมติ ทิ างป~ญญา

2. New normal ทางการเรยี นรูT
New normal แปลวNาความปรกติใหมNหรือฐานชีวิตใหมN หมายถึง วิถีชีวิตใหมNท่ี
แตกตNางจากเดิม อันเนื่องมาจากมีเหตุป~จจัยบางอยNางมากระทบ จนทำใหnวิถีชีวิตแบบเดิมที่
คุnนเคยตnองเปลี่ยนแปลงไปเปsนวิถีชีวิตใหมNที่ไมNคุnนเคย รวมทั้งวิถีชีวิตแหNงการเรียนรูnท่ี
เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ทำใหnผูnสอนและผูnเรียนตnองปรับตัวเพื่อดำรงไวnซึ่งศักยภาพในการ
เรียนรnขู องตนเอง
New normal ราชบัณฑิตยสภา โดยศาสตราจารยcนายแพทยcสุรพล อิสรไกรศีล
นายกราชบัณฑิตยสภา ไดnเผยแพรNขnอความผNาน Facebook ที่ใชnชื่อวNา Surapol Issaragrisil
เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม 2563 เวลา 04.05 น.ระบุวNา “ราชบัณฑิตบัญญัติศัพทcคำวNา New
normal โดยการพจิ ารณาศัพทบc ญั ญัตแิ ละนิยามของคำวาN New normal และ New norm

โดยคำวNา New normal น้นั มกี ารนำมาใชnอยNางแพรNหลายในชNวงท่ีมกี ารระบาด
ของโรคโควิด –19 เปsนวลีและเปsนสำนวนซึ่ง Oxford dictionary ไดnใหnคำนิยามวNา "A
previously unfamiliar or atypical situation that has become standard, usual,
or expected. หมายถึง สถานการณcหรือปรากฏการณcที่แตNเดิมเปsนสิ่งที่ไมNปรกติผูnคนไมN
คุnนเคย ไมNใชNมาตรฐาน ตNอมามีเหตุหรือเกิดวิกฤติบางอยNาง จึงมีการเปลี่ยนแปลงทำใหn
สถานการณcหรือปรากฏการณcนนั้ กลายเปนs สง่ิ ทีป่ รกตแิ ละเปนs มาตรฐาน"

New normal ทางการเรียนรูn หากวิเคราะหcควาหมายของคำวNา New
normal ตามที่ราชบัณฑิตยสภาไดnใหnความหมายไวnขnางตnน แลnวเทียบเคียงมาสูNบริบทของ
การเรียนรูn จะทำใหnสามารถใหnความหมายของคำวNา New NormalในการเรียนรูnไดnวNา
หมายถึง สถานการณcหรือปรากฏการณcที่เกี่ยวขnองกับการเรียนรูn ซึ่งแตNเดิมเปsนสิ่งที่ไมN
ปรกติ ผูnสอนและผูnเรียนไมNคุnนเคย ไมNใชNมาตรฐาน ตNอมามีเหตุหรือเกิดวิกฤติบางอยNางสNง
ผลกระทบใหnเกิดการเปลี่ยนแปลง จนทำใหnสถานการณcหรือปรากฏการณcนั้นกลายเปsนสิ่งท่ี
ปรกติและเปsนมาตรฐานใหมNของการเรียนรูn"ยกตัวอยNางเชNน ปรากฏการณcที่ผูnสอนและ
ผูnเรียนใชnชNองทางออนไลนcเปsนสื่อกลางการจัดการเรียนรูn อันเนื่องมาจากสถานการณcการ

การประชุมวชิ าการพระพุทธศาสนาและศิลปวัฒนธรรมระดบั ชาตแิ ละนานาชาตคิ ร้งั ที่ 2 267

แพรNระบาดของโรค COVID-19 ตั้งแตNวันที่ 18 พฤษภาคม 2563 เปsนตnนมา ถือไดnวNาเปsน
New normal ประการหนึ่งในบริบทของการเรียนรูnที่จะพัฒนาไปเปsนสิ่งที่ปรกติและเปsน
มาตรฐานใหมตN อN ไปในอนาคต แสดงภาพประกอบของ New normal ทางการเรียนรูn

สภาพ New normal ทางการเรียนรูn อันเนื่องมาจากสถานการณcการแพรN
ระบาดของโรค COVID-19 มลี กั ษณะดังนี้

(1) การเรียนรูnจะมีชNองทางสำหรับเขnาถึงที่หลากหลายมากขึ้น โดยเฉพาะ
ชNองทางการเรียนรูnออนไลนcที่ผูnเรียนสNวนใหญNมีอุปกรณcอันชาญฉลาด (Smart devices)
เปsนของตนเอง และจะใชnประโยชนcในการสืบเสาะแสวงหาความรูnดnวยตนเอง
การแลกเปลี่ยนเรียนรูnกับบุคคลอื่น การติดตNอสื่อสารกับผูnสอนแบบ Real time ผูnสอนท่ี
เคยบรรยายความรูnผNานระบบออนไลนc จะปรับเปลี่ยนมาเปsนการโคnชแบบออนไลนc
(Online coaching) หรือการโคnชผNานระบบการเรียนรูnออนไลนมc ากขึน้

(2) สำหรับผูnเรียนที่ไมNมี Smart devices จะใชnการเรียนรูnตามสภาพจริง
ที่สอดคลnองกับบริบททางสังคมและวัฒนธรรมในพื้นที่มากขึ้น การเรียนรูnผNานการทำ
โครงงาน (Project – Based Learning) ที่บูรณาการองคcความรูnตNาง ๆ เพื่อสรnางสรรคc
นวัตกรรมในการแกnป~ญหาที่เกิดขึ้นในครอบครัวและชุมชน โดยไดnรับการสนับสนุนจากภูมิ
ป~ญญาทnองถิ่น ปราชญcชาวบnาน เปsนโคnชการเรียนรูnในพื้นที่มากขึ้น ผูnสอนเปsนผูnเอื้ออำนวย
ความสะดวกในการเรียนรnมู ากขน้ึ

(3) พื้นที่แสดงศักยภาพการเรียนรูnของผูnเรียนมีความหลากหลายมากข้ึน
จากเดิมอาจจะเปsนพื้นที่ในชั้นเรียนหรือเวทีการประกวดตNาง ๆ มาเปsนพื้นที่ทั้งในโลกจริง
ในครอบครัว ในชุมชนหรือในสังคม ตลอดจนพื้นที่ในโลกออนไลนcที่ผูnเรียนสามารถนำ
ความรูnและความคิดสรnางสรรคcไปทำประโยชนcในแงNมุมตNาง ๆ แลnวนำมาเผยแพรNใหnบุคคล
อ่นื ไดnรNวมเรียนรnูดวn ยจติ อาสา

(4) ผูnเรียนจะเรียนรูnวิธีการเรียนรูn (Learning how to learn) ผNานชNองทาง
ตNาง ๆ มากขึ้น รวมทั้งเรียนรูnวิธีการพัฒนาวินัยในตนเอง (Self–discipline) เพื่อที่จะสามารถ
กำหนดเปûาหมายทางการเรียนรูn แสวงหาวิธีการเรียนรูn ควบคุมและกำกับตนเองในการเรียนรnู
รวมทั้งประเมินการเรียนรขnู องตนเอง (Self–assessment) ไดn

268 การประชุมวิชาการพระพุทธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดับชาติและนานาชาติครั้งที่ 2

(5) การเรียนรูnในลักษณะ Personalized learningหรือการเรียนรูnที่
สอดคลnองกับธรรมชาติของผูnเรียนรายบุคคลจะมีมากขึ้น ผูnสอนจะออกแบบการเรียนรูnไดnตรง
ตามความตnองการของผูnเรียนมากขึ้น ผูnสอนจะไมNใชnวิธีการจัดการเรียนรูnแบบเหมารวม (One
size fits all) อีกตNอไป ซึ่งจะสNงผลทำใหnผูnเรียนแตNละคนเกิดการเรียนรูnไดnมากที่สุด อีกทั้งยัง
คงไวซn ึ่งศกั ยภาพดnานการเรียนรูnและการทำงานรวN มกบั ผnอู ่นื

ภาพประกอบ 1 สภาพ New normal ทางการเรยี นรูT
การเรียนรูnและปรับตัวของผูnสอนใน New normal เพื่อใหnผูnเรียนสามารถเรียนรnู
ในสภาพปรกติใหมN (New normal) อยNางมีประสิทธิภาพสูงสุด ผูnสอนควรเรNงเรียนรูnและ
ปรับตวั ในประเด็นตNาง ๆ ตNอไปน้ี

การประชมุ วชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดับชาติและนานาชาตคิ รง้ั ที่ 2 269

1) ออกแบบการเรียนรูnใหnหลากหลายและตอบสนองธรรมชาติและความตnองการ
ของผูnเรียนรายบุคคล ทั้งการเรียนรูnแบบ Face to Face และการเรียนรูnออนไลนc เพื่อเปãด
พื้นที่ของการเรียนรnใู หกn ับผูnเรยี นใหnไดมn ากท่ีสดุ

2) พัฒนาทักษะการจัดการเรียนรูnออนไลนcที่มีลักษณะเปsน Active learning
ที่ผูnเรียนมีความกระตือรือรnนในการปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรูnที่หลากหลายมากวNาการนั่งฟ~ง
การบรรยายเทาN นน้ั

3) พัฒนาทักษะการออกแบบการเรียนรูnแบบผสมผสานหรือ Hybrid learning ที่มี
Platform การเรียนรูnท่หี ลากหลายท้ัง Platform แบบ Face to Face และ Platform ออนไลนc

4) พัฒนาทักษะการออกแบบการเรียนรูnที่สNงเสริมใหnผูnเรียนแสวงหาความรูnแลnว
นำไปสกNู ารสรnางสรรคนc วตั กรรมเพราะเปนs ป~จจยั ชีข้ าดการมงี านทำในอนาคตของผูnเรียน

5) พัฒนาทักษะการใชnพลังคำถามที่กระตุnนการคิดขั้นสูงโดยเฉพาะการคิด
วิเคราะหcและการคิดสรnางสรรคc ทั้งในรูปแบบFace to Face และการใชnพลังคำถาม
ออนไลนc

6) พัฒนาแหลNงการเรียนรูnออนไลนcที่มีเนื้อหาสาระเหมาะสมกับบริบททางสังคม
และวัฒนธรรมของผูnเรียน เพราะจะทำใหnผูnเรียนเกิดการเรียนรูnเชิงลึกไดnดีกวNาเนื้อหาสาระ
แบบทว่ั ๆ ไปทีไ่ มสN อดคลnองกับบรบิ ททางสงั คมและวัฒนธรรมของผnูเรียน

7) ออกแบบระบบการดูแลชNวยเหลือทางการเรียนรูnสำหรับผูnเรียนที่มีความ
ตnองการทหี่ ลากหลาย สามารถตอบสนองผเูn รียนไดอn ยาN งรวดเรว็

8) พัฒนาทักษะการโคnชเพื่อเสริมสรnางศักยภาพผูnเรียนทั้งการโคnชแบบ Face to
Face และการโคnชผNานการเรียนรูnแบบออนไลนc เพราะการโคnชจะชNวยสนับสนุนใหnผูnเรียนไดn
พัฒนาทักษะการเรยี นรแูn ละทกั ษะการคดิ ขัน้ สูง

9) พัฒนาทักษะการวัดและประเมินผลที่เสริมพลังตามสภาพจริง เพราะผูnเรียน
จะไดnรับประโยชนcจากการประเมินตามสภาพจริง มากกวNาการทำแบบทดสอบชนิดตNาง ๆ
ทาn ยบทเรียน

10) พัฒนาทักษะการใหnขnอมูลยnอนกลับอยNางสรnางสรรคc (Creative feedback)
เพราะจะชNวยเสริมสรnางความเชื่อมั่นในตนเอง และแรงปรารถนา (Passion) ในการเรียนรูn
ของผnเู รยี น ซึง่ เปsน New normal ของการเรยี นรูnในอนาคต

270 การประชมุ วิชาการพระพุทธศาสนาและศิลปวฒั นธรรมระดับชาตแิ ละนานาชาตคิ ร้งั ท่ี 2

11) นnอมนำปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใชnในการจัดการเรียนรnู
ซึ่งประกอบดnวย ความพอประมาณ ความมเี หตุผล และการมีภูมิคุnมกันที่ดีในตน พรnอมทั้ง
การมีคณุ ธรรมจริยธรรมและความรเnู ชิงวชิ าการท่ีถกู ตอn งไมวN าN จะเปsนการจัดการเรยี นรูn

แบบ Face to Face หรือการจดั การเรียนรูแn บบออนไลนc
กลNาวคือ New normal ทางการเรียนรูn เปsนความปรกติใหมNที่ผูnเรียนมีชNองทาง
และพื้นที่ของการเรียนรูnที่หลากหลายมากขึ้น ใชnศักยภาพในการเรียนรูnของตนเองไดnมาก
ขึ้นภายใตnการมีวินัยในตนเองทำใหnผูnสอนตnองเรียนรูnและปรับตัวใหnสอดรับกับ ความเปsน
New normal ในหลายๆ ดnาน โดยเฉพาะอยNางยิ่งการนnอมนำปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพยี งมาใชnในการจดั การเรยี นรอnู ยNางจริงจงั เพ่ือการพฒั นาผเูn รียนอยาN งย่ังยนื

3. การออกแบบการเรยี นรูVสังคมศกึ ษา ใน New normal

พ้ืนท่กี ารเรียนรูn (Learning space)
พื้นที่การเรียนรูn หมายถึง โอกาสที่ผูnเรียนไดnรับจากผูnสอน ในการกำหนดเปûาหมาย
ของการเรียนรูn ออกแบบและใชnวิธีการเรียนรูnของตนเอง ประเมินเพื่อปรับปรุงและพัฒนาตนเอง
ตลอดจนโอกาสที่จะนำสิ่งที่ไดnเรียนรูnไปทำประโยชนcตNอสNวนรวมและสะทnอนคิดกลับมายัง
ตนเอง (Self-reflection) อีกครั้งวNาสิ่งที่ตนเองจะเรียนรูnตNอไปคืออะไรแลnวกำหนดเปûาหมายการ
เรียนรูnใหมNดnวยตนเองอีกครั้ง แลnวลงมือเรียนรูnตNอไปไมNมีที่สิ้นสุด การเรียนรูnเชิงลึก (รูnจริง รูnชัด)
(Deep learning) จะไมNเกิดขึ้น หากพื้นที่ทั้งหมด ยังเปsนของผูnสอน การสอนออนไลนc ไมNใชN
New normal “คุณภาพของการเรยี นรnู” คอื New normal ดังน้ี

พน้ื ท่ีการเรียนรใ/ู น โอกาสของผ/เู รยี น 1 • กำหนดเปาE หมายในการเรยี นรู/
New normal 2 • ออกแบบและใชว/ ิธีการเรยี นร/ูของตนเอง
3 • ประเมนิ เพอ่ื พฒั นาตนเอง
4 • นำสงิ่ ท่ีไดเ/ รียนรูไ/ ปทำประโยชนS
5 • สะท/อนคิดตนเองเพือ่ การเรยี นรู/ครัง้ ใหมU

การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวัฒนธรรมระดบั ชาติและนานาชาตคิ ร้ังที่ 2 271

ภาพประกอบ 2 พ้นื ท่กี ารเรยี นรnใู น New normal
หลักการออกแบบการเรยี นรูnสังคมศึกษาในยคุ New normal
การออกแบบการเรียนรnูสังคมศึกษา คือ การวางแผนอยNางแยบคาย ดnวยสติ
และป~ญญาของผูnสอน บนรากฐานปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงที่ทำใหnผูnเรียนเกิด
ความสงสัยใครNรูnมี Passion ที่จะประสบ ความสำเร็จในการเรียนรูn และลงมือปฏิบัติ
กิจกรรมการเรียนรูn ผNานชNองทางและวิธีการที่สอดคลnองกับธรรมชาติความถนัดของตนเอง
จนเกิดการเรียนรูnเชิงลึก และเห็นคุณคNาแทnของการเรียนรnู การออกแบบการเรียนรูnใน
New normal หมายถึง การออกแบบการเรียนรูnที่มีลักษณะเปãดพื้นที่ใหnผูnเรียนไดnกำหนด
เปûาหมายการเรียนรูn วิธีการเรียนรูn ประเมินตนเอง นำความรูnไปใชn ประโยชนc และสะทnอน
คิดเพื่อพัฒนาตนเอง ซึ่งแตกตNางจากการ ออกแบบการเรียนรูnแบบท่ัวไปที่ผูnสอนเปsน
ผูnกำหนดเปûาหมาย และวิธีการเรียนรูnที่คิดวNาดีที่สุดสำหรับผูnเรียน การออกแบบการเรียนรnู
แบบทั่วไปนำไปสูNการเรียนรูnที่มี ลักษณะเปsน Passive learning เพราะผูnเรียนไมNมี
ความรูnสึกวNาตนเอง เปsนเจnาของการเรียนรnู (Ownership) ถึงแมnวNากิจกรรมการเรียนรูn
จะตื่นเตnนและทnาทายเพียงใด แตNก็เปsนเพียงความตื่นเตnนทnาทาย เพียงชั่วครูN ขาดความ
ยง่ั ยนื ทจี่ ะเสริมสรnางการเรียนรูใn นระยะยาว

ภาพประกอบ 3 หลกั การออกแบบการเรยี นรTูสังคมศกึ ษา ใน New normal

272 การประชุมวชิ าการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวฒั นธรรมระดับชาตแิ ละนานาชาตคิ รงั้ ที่ 2

แนวทางการออกแบบการเรยี นรูnสงั คมศกึ ษา ใน New normal
การออกแบบการเรียนรnูสังคมศึกษา ใน New normal มีจุดเนnนอยูNที่การทำใหn
ผูnเรียนเกิดการเรียนรูnที่มีคุณภาพที่เปsนการเรียนรูnเชิงลึกคือ รูnจริง รูnชัด นำไปประยุกตcใชn
และสรnางสรรคcนวัตกรรมไดn การออกแบบการเรียนรูnที่จะตอบสนองจุดเนnนดังกลNาว
ควรดำเนินการตามขน้ั ตอนดงั น้ี
1) วิเคราะหc Passion ของผูnเรียน วNาอะไรที่สามารถกระตุnนผูnเรียนใหnมี
Passion ในการเรียนรูn ซึ่งผูnเรียนแตNละคนจะมีสิ่งกระตุnนแตกตNางกัน หากผูnสอนคnนพบสิ่ง
กระตุnน Passion ดังกลNาวจะเปsนจุดเริ่มตnนของพฤติกรรมการเรียนรูnอันพึงประสงคcของ
ผเnู รยี นเชนN ความกระตอื รือรนn การแสวงหาความรูn การแลกเปลยี่ นเรยี นรnู
2) วิเคราะหcสาระและกิจกรรมการเรียนรูnที่สอดคลnองกับ Passion ของผูnเรียน
กลNาวอีกนัยหนึ่งคือ สาระและกิจกรรมการเรียนรูnที่ตอบสนองความความสงสัยใครNรูnของ
ผูnเรียน กิจกรรมการเรียนรูnที่สอดคลnองกับ Passion จะชNวยทำใหnผูnเรียนใชnพื้นที่การเรียนรูnของ
ตนเองอยNางตNอเนื่อง ตรงกันขnามหากกิจกรรมการเรียนรูnไมNสอดคลnองกับ Passion ผูnเรียนจะมี
พฤติกรรมไมNอยากเรียนรnู
3) วิเคราะหc Platform และวิธีการเรียนรูnที่เหมาะสมกับผูnเรียน การวิเคราะหc
ในขั้นตอนนี้ชNวยทำใหnผูnเรียนมีทางเลือกที่จะเรียนรูnดnวยวิธีการตNาง ๆ สอดคลnองกับวิถีชีวิต
ของตนเอง (หลายเสnนทางเปûาหมายเดียวกัน) สำหรับ Platform การเรียนรูnนั้น อาจจะเปsน
การเรียนรูnบนโลกออนไลนc การเรียนรูnที่โรงเรียน การเรียนรูnที่บnานการเรียนรูnที่ชุมชน
สNวนวิธีการเรียนรูnควรเนnนวิธีการเรียนรูnตามแนวทาง Active learning ในทุก Platform
เพื่อใหnผูnเรียนไดnลงมือปฏิบัติ สะทnอนคิด และถอดบทเรียนเปsนแกNนของความรูnซึ่งการถอด
บทเรียนจะชวN ยทำใหเn กดิ การเรยี นรเnู ชงิ ลกึ
4) เตรียมทรัพยากรการเรียนรูn สำหรับการเรียนรูnในแตNละ Platform และวิธีการ
เรียนรูn ขั้นตอนนี้จะชNวยทำใหnผูnเรียนมีโอกาสเลือกพื้นที่การเรียนรูnของตนเองในลักษณะการ
เรียนรูnสNวนบุคคล (Personalized learning) หรือการเรียนรูnที่ตอบสนองความตnองการสNวน
บุคคลของผเูn รยี น ชวN ยใหnผูnเรียนมจี ติ ใจจดจอN และมุงN มน่ั อยกูN บั การเรียนรnขู องตนเอง
5) จัดกิจกรรมการเรียนรูnในลักษณะเปãดพื้นที่การเรียนรnู ทั้ง 5 ประการ ไดnแกN
1) เปãดโอกาสใหnผูnเรียนกำหนดเปûาหมายในการเรียนรูnของตนเอง 2) เปãดโอกาสใหnผูnเรียน

การประชมุ วิชาการพระพทุ ธศาสนาและศลิ ปวฒั นธรรมระดับชาตแิ ละนานาชาติครง้ั ท่ี 2 273