វិន័យបិដក ភាគទី១

៣៤១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ បទភជនីយ អំពីេបយយល ១៥

កនអ់ បបណិ ហិតវេិ មកខ កនស់ ុញញតសមធិ កន់អនិមិតសមធិ កន់

អបបណិ ហិតសមធិ កនស់ ុញញតសមបតិ កន់អនិមិតសមបតិ កន់

អបបណិ ហិតសមបតិ កនៃ់ តវជិ ជ កន់សតបិ ប ន ៤ កនស់ មបម ប-

ធន ៤ កន់ឥទិបធ ទ ៤ កន់ឥ និយទ ៥ កន់ពល ៥ កនេ់ ពជឈងគ ៧

កន់មគមគ នអងគ ៨ ដ៏ បេសរ កន់េ បតិផល កន់សកទគមិផល

កន់អនគមិផល កន់អរហតផល ភកិ ុ េខ នះជអកន បន ជអកន ទ ត់
កុ នងអរហតផល អរហតផល ភិកុ ខអងគេនះ បនេធឲយជក់ចបស់េហ យ
េ យ ករ ៣ យ៉ ង េបអកន ប់ដឹងេសចកីចបស់ តវ បតថិ ុលច័យច

េបអកន បម់ ិនដងឹ េសចកចី បស់េទ តវ បតិទុកដក ។ េប ។ ភកិ ុ ខ

និយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ភិកុ ខ េនកុងន វតរបស់អកន គៈ ភកិ ុ ខ

េនះបនកមច ត់េចញេហយ ។ េប ។ េទសៈ ភិកុេខ នះបនកមច តេ់ ចញ

េហយ ។ េប ។ ទងំ េមហៈ ក៏ភិកុ េខ នះបនកមច ត់េចញេហយ បន

ខជ ក់េចលេហយ បន (េធ) ឲយផុត សឡះេហយ បនបន តេ់ ចញ

េហយ បនរ ស់េចលេហយ បនគស់រេំ លងេហយ បនេរេ ចល

េហយ េ យ ករ ៣ យ៉ ង េបអ កន ប់ដឹងេសចកចី បស់ តវ បតិ

ថុលច័យច េបអ កន ប់មិនដងឹ េសចកីចបស់េទ តវ បតិទុកដក ។ េប ។

701

៣៤២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

តី កេរហិ េយ េត វ ិ េរ វសិ តស ភិកុ ខ េន

គ ចិតំ វនិ វី រណំ េទ ចិតំ វនិ វី រណំ េម ចិតំ

វនិ ីវរណនិ សមបជនមុ ភណនស បដិវជិ ននស

បតិ ថុលចចយស ន បដវិ ជិ ននស បតិ

ទុកកដស បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ

ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស

េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ វនិ ិធយ

ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ វនិ ិធយ ភវ ំ ។ តី កេរហិ

េយ េត វ ិ េរ វសិ េ ភិកុ ខ សុញញ គេរ បឋមំ
ឈនំ ទុតិយំ ឈនំ តតយិ ំ ឈនំ ចតុតថំ ឈនំ

សមបជិ ជ សមបជជតិ សមបេនន េ ភិកុ ខ
សុញញ គេរ េតន
ចតុតថស ឈនស ភី វសី

ភិកុ ខ ន សុញញ គេរ ចតុតថំ ឈនំ សចឆកិ តនិ
បដិវជិ ននស បតិ
សមបជនមុ ភណនស

ថុលចចយស ន បដវិ ជិ ននស បតិ ទុកកដស

បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ ភណនស

702

៣៤២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដឹងខួនថ ភកិ ុ ខ េនកុងន វតរបស់អកន ចិត

របស់ ភិកុ ខេនះផុ ត សឡះេហ យចក គៈ ចិតរបស់ ភិកុ ខេនះផុ ត សឡះ

េហ យចកេទសៈ ចិតរបស់ភិកុ ខេនះ ផុត សឡះេហ យចកេមហៈ

េ យ ករ ៣ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញនឹងនិយយ

កុហក កពំ ុងនិយយ ក៏ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក លុះនិយយ

រួចេហយ ក៏ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ បទិ បងំ េសចកី

េឃញ បិទបងំ េសចកីគប់ចិត បទិ បងំ េសចកេី ពញចតិ បិទបងំ េសចកី

ពិត តង់ េបអ កន ប់ដឹងេសចកីចបស់ តវ បតថិ ុលច័យច េបអ កន ប់

មនិ ដឹងេសចកចី បស់េទ តវ បតិទុកដក ។ ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ

ខួនថ ភិកុ ខ េនកុ ងន វតរបស់អកន ភកិ ុ េខ នះបនចូលេហយ កពំ ុងចូល

បនចូលកនប់ ឋមជឈន កន់ទុតិយជឈន កនត់ តិយជឈន កន់

ចតុតជថ ឈន កុ ងន ផះទ ដ៏ ង ត់ ភិកុេខ នះជអកន បន ជអកន ទ ត់ កុ ងន
ចតុតជថ ឈន កុងន ផះទ ដ៏ ង ត់ ចតុតជថ ឈន ភិកុអខ ងេគ នះបនេធឲយជក់ចបស់
េហយកុ ងន ផះទ ដ៏ ង ត់ េ យ ករ ៣ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដងឹ ខួនថ
អញនឹងនិយយកុហក កពំ ុងនិយយ កដ៏ ងឹ ខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយ

703

៣៤៣

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស បទភជនីេយ េបយយលបណរសកំ

េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស េ តិ មុ

មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ

រុចឹ វនិ ិធយ ភវ ំ ។

[២៨០] តី កេរហិ េយ េត ចវី រ ំ បរភិ ុញិ ជ េយ

េត បិណបតំ បរភិ ុញិ ជ េយ េត េសនសនំ បរភិ ុញិ ជ

េយ េត គិ នបបចចយេភសជជបរកិ ខ រ ំ បរភិ ុញិ ជ េយន

េត វ ិ េ បរភិ ុេ េយន េត ចីវរ ំ បរភិ ុតំ េយន

េត បិណបេ បរភិ ុេ េយន េត េសនសនំ

បរភិ ុតំ េយន េត គិ នបបចចយេភសជជបរកិ ខ េ

បរភិ ុេ យំ តំ គមម វិ រំ អទសិ ចវី រ ំ

អទសិ បិណបតំ អទសិ េសនសនំ អទសិ

គិ នបបចចយេភសជជបរកិ ខ រ ំ អទសិ េ ភកិ ុ ខ
ឈនំ តតិយំ
សុញញ គេរ បឋមំ ឈនំ ទុតិយំ

ឈនំ ចតុតំថ ឈនំ សមបជិជ សមបជជតិ សមបេនន

704

៣៤៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ បទភជនីយ អំពីេបយយល ១៥

កុហក លុះនិយយរួចេហយ ក៏ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ
បទិ បងំ េសចកេី ឃញ បិទបងំ េសចកីគប់ចិត បទិ បងំ េសចកីេពញចតិ
បិទបងំ េសចកីពិត តង់ េបអ កន ប់ដឹងេសចកចី បស់ តវ បតថិ ុលច័យច

េបអ កន បម់ និ ដងឹ េសចកចី បស់េទ តវ បតិទុកដក ។

[ ២ ៨ ០ ] ភិ កុ ខនិ យយ កុ ហ ក េ យ ដឹ ងខួ ន ថ ភិ កុ ខ ប ន េ ប -

បស់ចវី ររបស់អកន ភិកុ ខ បនឆនប់ ិណបតរបស់អកន ភកិ ុ ខ បន

េ ប បស់ទីេសនសនៈរបស់អនក ភិកុ ខ បនបរេិ ភគេភសជជបរកិ ខ រជ

បច័ចយដល់ មនុ ស ឈឺរបស់អនក វតរបស់អនកែដលភិកុ ខ បនេនេហ យ

ចីវររបស់ អនកែដលភិកុ ខ បនេ ប បស់ េហ យ បិណបតរបស់ អនក

ែដលភិកុ ខ បនឆន់េហ យ ទីេសនសនៈរបស់ អនកែដលភិកុ ខ បន

េ ប បស់ េហ យ េភសជជបរកិ ខ រជបច័ចយដល់ មនុ ស ឈឺែដលភិកុ ខ

បនបរេិ ភគេហយ អកន ស័យនឹងភិកុ ខ េហយបន បេគនវត បន

បេគនចីវរ បន បេគនបិណបត បន បេគនទីេសនសនៈ បន ប-

េគនេភសជបជ រកិ ខ រជបចយ័ច ដល់មនុស ឈឺ ភិកុ េខ នះបនចូលេហយ កពំ ុង

ចូល បនចូលកន់បឋមជឈន កន់ទុតិយជឈន កន់តតិយជឈន

705

៣៤៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

េ ភិកុ ខ សុញញ គេរ ចតុតថស ឈនស ភី
វសី េតន
សចកឆិ តនិ ភិកុ ខ ន សុញញ គេរ ចតុតថំ ឈនំ
បដវិ ជិ -
សមបជនមុ ភណនស

ននស បតិ ថុលចចយស ន បដិវជិ ននស បតិ

ទុកកដស បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ

ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស

េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ

វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ វនិ ិធយ ភវ ំ ។

េបយយលបណរសកំ និដិតំ ។
បចចយបបដិសំយុត រកថ(១) និដិ ។

[២៨១] អនបតិ អធិមេនន អនុលបនធិបប-

យស ឧមមតកស ខិតចិតស េវទនដស ទិ-

កមិកម ស តិ ។

១ . បចចយបដិសំយុតកថ ។ ឱ. ម. េបតថេកសុ បន ន កិញច ិ ទិស តិ ។

706

៣៤៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

កន់ចតុតជថ ឈន កុ ងន ផះទ ដ៏ ង ត់ ភិកុ េខ នះជអកន បន ជអកន ទ ត់

កុងន ចតុតជថ ឈន កុ ងន ផះទ ដ៏ ង ត់ ចតុតជថ ឈន ភកិ ុ េខ នះបនេធឲយជក់ចបស់

េហយ កុងន ផះទ ដ៏ ង ត់ េ យ ករ ៣ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ

ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយកុហក កពំ ុ ងនិយយ កដ៏ ឹងខួនថ អញ

កពំ ុ ងនិយយកុហក លុះនិយយរួចេហយ ក៏ដងឹ ខួនថ អញនិយយ

កុហករួចេហយ បិទបងំ េសចកីេឃញ បិទបងំ េសចកីគប់ចិត បទិ បងំ

េសចកេី ពញចិត បិទបងំ េសចកីពិត តង់ េបអកន ប់ដងឹ េសចកចី បស់

តវ បតិថុលច័យច េបអ កន ប់មនិ ដងឹ េសចកីចបស់េទ តវ បតិ

ទុកដក ។

េបយយលចំនួន ១៥ ចប់ ។
បចចយបបដិសំយុត រកថ ចប់ ។

[២៨១] ភិកុ នខ ិយយ ម នថ ខួនបនមគផគ ល ១ ភិកុ នខ ិយយពី
មគផគ លេ យឥតមន បថន នឹងេពលអួតកុហក ១ ភិកុ ឆខ ួ តក ១ ភិកុ មខ ន
ចតិ រេវរ យ ១ ភិកុមខ នេវទន គបសងតក ់ ១ ភិកុ ជខ ខងេដមបញញតិ ១
(ភកិ ុ បខ ុ៉េណះ) ឥតមន បតេិ ឡយ ។

707

៣៤៥

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស វនិ ីតវតុថគថ

[២៨២] អធិមេន(១) អរញញមិ បេិ បជឈរយបេថ

សេញញ ជន រេ ធមម វិ េ បចុ ចបដិេ

ន ទុកករ ំ វរី យិ មេថបិ មចុ ចេន

ភយវុេ វបិ បដិ រ ិ សមម

វរី េិ យន េយេគន ធនយ

អថ េវទនយ អធិ សន ទុេវ

ពហេម ណ បញច វតូនថ ិ អញំ ញ ពយករ តេយ
អគ វរ ចបិ អបកកមិ(២)
កម រតិ

អដិ េបសី ឧេភ គវឃតក

បេិ កុណិ េក និចឆេ រពិភ

១ ឱ. អធិមេនន ។ ២ ឱ. រតិយ បន បកមក ិ ។

708

៣៤៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ វនិ ីតវតុថគថ

[២៨២] (មតិកនុ កម គឺបញីជ េរ ង មលំ បហ់ ូរែហែដលនឹង

សែមងតេទ ដូចមនេសចកខី ងេ កយេនះ)

េរ ងអធិមនភិកុ ខ េរ ងភកិ ុេខ នកុ ងន ៃ ព េរ ងភិកុ េខ ទបិណបត

េរ ងសទិវធ ិ រកិ ៃនឧបជឈយ៍ េរ ងពួ កភិកុ ខតមកល់ ឥរយិ បថ

េរ ងភកិ ុ អខ ួតថលះសេញញ ជនធម៌បន េរ ងភិកុ េខ នកុ ងន ទី ង ត់

េរ ងភិកុ េខ នកុ ងន វត េរ ងភកិ ុ ែខ ដលឧបសកផតគ ់ផងគ ់ េរ ងភិកុ ខ

និយយអួតអរហតផលថគម ន ក េរ ងភិកុ ពខ យយម េរ ងពួ ក

ភិកុ នខ ិយយថ វុេ ទងំ យ ភកិ ុ ែខ ដលមនេសចកី យ

េ កយេទប តវខចមចុ ច េរ ងពួ កភិកុ ខនិយយថធម៌ែតបុគគល

បកបពយយម តវេហ យ ចឲយេ បស បណបន េរ ង

ភិកុ ពខ ីររូបជអកន អត់ធនេ់ វទន េរ ងភិកុ ខ ៥ រូបែដល ពហមណ៍ និ-
មន េរ ងភិកុ ខ ៣ រូបនិយយអួតអរហតផល េរ ងភិកុ ឃខ ត់បង់
នូវផះទ េរ ងភិកុ ឃខ តប់ ង់កមទងំ យ េរ ងភិកុអខ កន េ តកអរ
េរ ងភកិ ុ េខ ច សេចញេទ េរ ងជនពិឃតេគ ២ នក់ មន កេ់ កត
ជអដិសងលខ ិកេ បត មន ក់េកតជមសំ េបសីេ បត េរ ង ពន

សត បេកត ជមសំ បិណេ បត េរ ងអកន សមប់សតេច ម

709

៣៤៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អសិ ច សកូ រេិ ក សតិ មគវ ិ

ឧសុ ច ករណិ េក សចូ ិ រថិ

េយ ច សិពិយតិ សចូ េក ហិ េ

អណភរ ិ អហូ គមកដូ េក

កេូ ប និមុេគគ ហិ េ បរទរេិ ក

គថូ ខទី អហូ ទុដ ពហេម

និចឆវតិ ីថ អតិចរនិ ី អហូ

មងុ គលិតថី អហូ ឥកខ ណិ តិថក
ឱកិ លិនី សបតិងគ េ កិ រ ិ

សីសចិេឆ នន អហូ េចរឃតេក

ភិកុ ខ ភិកុ ខ នី សកិ ខ មន
មេណរកិ
មេណេ អថ

កស បស វនិ យសឹម បពជជ

បបកមមំ េត អករសឹ ុ វេទ

តេបទ ជគេហ យុ ទធំ នគេនគហេនន ច
េ ភិេ ។
អរហំ ភិកុ ខ បញច កបបសត សេរតិ

710

៣៤៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

េកតជនិចវឆ េិ បត េរ ងអកន សមប់ ជកេកតជអសិេ ម-

េ បត េរ ង ពន មគឹ េកតជសតិេ មេ បត េរ ងេពជឈ-

ឃតេកតជឧសុេ មេ បត េរ ងនយ រថីេកតជសូចិ-

េ មេ បត េរ ងបុរសែដលនិយយពកយញុ ះញងេ់ កតជ

សូចកេ បត(១) េរ ង មតយកត់កីអកន សុកេវ ចេកត ជអណ-

ភរេិ បត(២) េរ ងអកន ែដលេធប រទរកមេម កតជេ បតលិចេទ

កុ ងន រេ មក េរ ង ពហមណ៍ កំ ចេកតជេ បតសុែ ត

មកជ ប កតី េរ ង សី ប ពឹតកនងចិតបីេកតជនិចវឆ -ិ

េ បត េរ ង សីេមមត់េកតជមងុ លគ ីេ បត េរ ង សីមកេកត

ជឱកិលិនីេ បត េ ពះចក់េ ចរេងកេភងេល សីរួមបី

េរ ងអកន ពិឃតេចរេកត ជេ បត ច់កបល េរ ងភិកុ ខ ភិកុ នខ ី

សិកមខ ន មេណរ មេណរ ី ែដលបួសកុងន សន
ប ពឹតេធែ តបបកមជម ដ ប
ពះពុ ទធ ទង់ ពះនមកស ប

េរ ងសឹងទ តេបទ េរ ងចបំ ងំ កុ ងន កង ជ គឹះ េរ ងែដលចុះ
េឡងៃនពួ កដរំ ី េរ ងេ ភតិ ភិកុ ជខ អរហនរលឹកជតិបន

៥០០ កលប ។

១ គឺសូចិេ មេ បតទីពីរ ែដលមនសែមងេទខងមុខ ។ ២ គឺកុមណភ េ បត ែដល
មនសែមងេទខងមុខេនះឯង ។

711

៣៤៧

ប ជិកកេណ ចតុតសថ ិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ បណិ ធិកថ

[២៨៣] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ

ភិកុ ខ អធិមេនន អញំ ញ ពយកសិ ។ តស កុកុ កចំច
អេ សិ ភគវ
សិកខ បទំ បញញតំ កចិច នុ េខ

អហំ ប ជិ កំ បតឹ បេនន តិ ។ អថេខ េ

ភិកុ ខ ភគវេ ឯតមតថំ េ េចសិ ។ អនបតិ
អញតញ េ
ភិកុ ខ អធិមេននតិ ។

[២៨៤] េតន េខ បន សមេយន

ភិកុ ខ បណិ ធយ អរេញញ វហិ រតិ ឯវ ំ មំ ជេន
។ តស
សមភ េវស តីតិ ។ តំ ជេន សមភ េវសិ

កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប-
ជិ កស ន ច ភិកខ េវ វតថពំ
បណិ ធយ អរេញញ

េយ វេសយយ បតិ ទុកកដស តិ ។ េតន េខ

បន សមេយន អញតញ េ ភិកុ ខ បណិ ធយ បិ យ
ចរតិ ឯវ ំ មំ
ជេន សមភ េវស តីតិ ។ តំ ជេន

សមភ េវសិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។

712

៣៤៧

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ វនិ ីតវតុថ អំពីេសចកី ំងចិត

[២៨៣] សម័យេនះ ភិកុ ខមួយរូប េពលអួ តអរហតផល

េ យនឹ ក ម នថ ខួ នបនសេ មចពិ តេហ យ ។ ភិកុ ខេនះមនេសចកី

ស ង យ័ ថ សិ កខ ប ទ ពះ ដ៏ ម ន ពះ ភ គ ទ ង់ ប ញញ ត ជ េ ស ច េហ យ

អញ តវ បតបិ ជិកេហយដឹង ។ ភកិ ុ េខ នះក៏ កបទូលេរ ងនុះ៎ ចេំ ពះ

ពះដ៏មន ពះភគកុងន កលេនះឯង ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ

(ដេំ ណ រនិយយអួតអរហតផល) េ យនឹក ម នថខួ នបនសេ មចពិត

មនិ តវ បតិេទ ។

[២៨៤] គេនះ មនភកិ ុ មខ ួយរូបេនកុងន ៃ ពេ យ ងំ ចិតថ

កលេបអញេនកុ ងន ៃ ពយ៉ ងេនះ អកន ផងគង់នឹងសរេសរអញ ។ អកន ផង

ក៏បនសរេសរភកិ ុ េខ នះ (ែមន) ។ ភិកុេខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។

ពះអងគ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមិន តវ បតិប ជកិ េទ មន លភកិ ុ ខ

ទងំ យ បុ៉ែនអនកទងំ យមិន តវ ងំ ចិតនឹងេនកុ នងៃ ពឲយេគសរ-

េសរេឡយ ភិកុ ខ េន (េ យ ងំ ចិតយ៉ ងេនះ) ភកិ ុ េខ នះ តវ បតិ

ទុកកដ ។ សម័យេនះ មនភិកុ ខមួយរូបេដរេទេដមបបី ិណបតេ យ

ងំ ចិតថ កលេបអញេដរ េទបិណបតយ៉ ងេនះ អកន ផងនឹងសរេសរ

អញ ។ អកន ផងក៏បនសរេសរភិកុ េខ នះ (ែមន) ។ ភកិ ុេខ នះមនេសចកី

713

៣៤៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិកស ន ច ភិកខ េវ បណិ -
ធយ បតិ
បិ យ ចរតិ ពំ េយ ចេរយយ

ទុកកដស តិ ។

[២៨៥] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ

អញតញ រ ំ ភិកុ ំខ ឯតទេ ច េយ វុេ អមកំ ឧបជឈ-

យស សទិធវ ិ រកិ សេព វ អរហេនតិ ។ តស

កុកុ កចំច អេ សិ ។ ភគវេ ឯតមតថំ េ េចសិ ។

កឹ ចិេ តំ ភិកូខ តិ ។ ឧលបនធិបបេយ អហំ

ភគ តិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិ កស បតិ

ថុលចចយស តិ ។ េតន េខ បន សមេយន

អញតញ េ ភិកុ ខ អញតញ រ ំ ភិកុ ំខ ឯតទេ ច េយ
វុេ អមកំ សេព
ឧបជឈយស អេន សិក

វ មហិទិធក ម នុភ តិ ។ តស កុកុ កចចំ
េ េចសិ ។ កឹ ចិេ
អេ សិ ។ ភគវេ ឯតមតំថ

តំ ភិកូខ តិ ។ ឧលបនធិបបេយ អហំ ភគ តិ ។
។
អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិកស បតិ ថុលចចយស តិ

714

៣៤៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

សង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ អកន ឯងមនិ តវ

បតិប ជិកេទ មន លភិកុ ទខ ងំ យ បុែ៉ ន អកន ទងំ យមិន តវ ងំ

ចតិ នឹងេដរេទបណិ បតឲយេគសរេសរេឡយ ភកិ ុ ខ េដរ េទ (េ យ

គតិ យ៉ ងេនះ) ភកិ ុ េខ នះ តវ បតិទុកដក ។

[២៨៥] សម័យេនះឯង មនភិកុ ខមួយរូបបនេពលពកយនឹងភិកុ ខ

មួយរូបថ មន ល វុេ ពួ កភិកុ ខ ែដលជសទិវធ ិ រកិ របស់ឧបជឈយ៍

ៃនេយង ភកិ ុទខ ងំ េនះសុទែធ តជអរហនទងំ អស់ ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកី

សង យ័ ។ ក៏ កបទូលេរ ងនុ៎ះចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ ស់

សួរថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមនចតិ គិតដូចេមច ។ ភិកុ េខ នះ កបទូលថ

បពិ ត ពះដ៏មន ពះភគ ខុ ំញ ពះអងមគ ន បថន នឹងអួត ង ។ ពះអងគ

ស់ថ មន លភិកុ ខ មនិ តវ បតិប ជិកេទ តវែត តឹម បតថិ ុលច័យច ។

សមយ័ េនះ ភិកុ មខ ួយរូបបនេពលពកយនឹងភិកុមខ ួយរូបថ មន ល វុេ

ពួ កភិកុ ខ ែដលជអេន សិកៃនឧបជឈយ៍របស់េយង ភិកុ ទខ ងំ អស់េនះ

សុទែធ តជអកន មនឫទិធធ ំ មន នុភពេ ចន ។ ភកិ ុេខ នះកម៏ នេសចកី

សង យ័ ។ េទប កបទូលដេំ ណ រនុ៎ះ ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ

ស់សួរថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមនចិតគិតដូចេមច ។ ភិកុ េខ នះ កបទូល

ថ បពិ ត ពះដ៏មនបុណយ ខុ ំញ ពះអងមគ នបណំ ងនឹងេពលអួត ។ ពះអងគ
ស់ថ មន លភិកុ ខ មនិ តវ បតបិ ជិកេទ តវែត តឹម បតិថុលច័យច ។

715

៣៤៩

ប ជិកកេណ ចតុតសថ ិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ បណិ ធិកថ

[២៨៦] េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ

ភិកុ ខ បណិ ធយ ចងមក តិ(១) ឯវ ំ មំ ជេន សមភ -
តស
េវស តីតិ ។ តំ ជេន សមភ េវសិ ។

កុកុ កចចំ អេ សិ ។ ភគវេ ឯតមតថំ េ េចសិ ។

អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិកស ន ច ភិកខ េវ បណិ -

ធយ ចងមក ិតពំ េយ ចងេក មយយ បតិ ទុកកដស តិ ។

េតន េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ បណិ -

ធយ តិដតិ ។ េប ។ បណិ ធយ និសីទតិ(២) ។ េប ។

បណិ ធយ េសយយ ំ កេបបតិ(៣) ឯវ ំ មំ ជេន សមភ -

េវស តីតិ ។ តំ ជេន សមភ េវសិ ។ តស កុកុ កចំច

អេ សិ ។ ភគវេ ឯតមតំថ េ េចសិ ។ អនបតិ

ភិកុ ខ ប ជិ កស ន ច ភិកខ េវ បណិ ធយ
េយ
េសយយ កេបបតព(៤) កេបបយយ បតិ

ទុកកដស តិ ។

១ ឱ. ម. ចងកមិ ។ ២ ឱ. ម. និសីទិ ។ ៣ សពតថ កេបបសីតិ ទិស តិ ។

៤ សពតថ េសយយំ កេបបតពនិ ទិស តិ ។

716

៣៤៩

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ វនិ ីតវតុថ អំពីេសចកី ំងចិត

[២៨៦] សម័យេនះ មនភកិ ុ មខ ួយរូបេដរច ងមក េ យ ងំ ចិតថ

កលេបអញច ងមក យ៉ ងេនះ ប ជននឹងសរេសរអញ ។ ប ជន

កប៏ នសរេសរភិកុ េខ នះ (ែមន) ។ ភកិ ុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េទប
កបទូ លដំេណ រនុ៎ះ ចំេពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ ស់ ថ

មន លភិកុ ខ មិន តវ បតិប ជិកេទ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ បុែ៉ នអកន ទងំ
យមិន តវេដរ ច ងមក េ យ ងំ ចិត (នឹងឲយេគសរេសរដូេចន ះ) េឡយ

ភកិ ុ ខ េដរច ងមក (េ យគិតយ៉ ងេនះ) ភកិ ុេខ នះ តវ បតទិ ុកដក ។
សមយ័ េនះ មនភកិ ុ មខ ួយរូបឈរេ យ ងំ ចិត ។ េប ។ អងុ យគ េ យ

ងំ ចិត ។ េប ។ េដកេ យ ងំ ចិតថ កលេបអញ ប ពឹតយ៉ ង

េនះ អកន ផងនឹងសរេសរអញ ។ អកន ផង ក៏សរេសរភកិ ុ េខ នះ (ែមន) ។ ភិកុ ខ
េនះមនេសចកីសង យ័ ។ េទប កបទូលេរ ងនុ៎ះចេំ ពះ ពះដម៏ ន ពះ

ភគ ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ មនិ តវ បតបិ ជិកេទ មន ល
ភកិ ុ ទខ ងំ យ បុ៉ែនអកន ទងំ យ មិន តវសេ មចឥរយិ បថេដកេ យ

ងំ ចិត (នឹងឲយេគសរេសរដូេចន ះ) េឡយ ភិកុ ខ សេ មច (ឥរយិ បថ
យ៉ ងេនះ) ភកិ ុ េខ នះ តវ បតិទុកដក ។

717

៣៥០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

[២៨៧] េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ

ភិកុ ខ អញតញ រស ភិកុ ខ េន ឧតរមិ នុស ធមមំ ឧលបតិ ។
សេញញ ជន
េ បិ ឯវមហ មយបំ ិ វុេ

បហីនតិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ ភគវេ
បេនន
ឯតមតំថ េ េចសិ ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ

ប ជិកនិ ។

[២៨៨] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ

ភិកុ ខ រេ គេ ឧតរមិ នុស ធមំម ឧលបតិ ។ បរចិតវទិ ូ

ភិកុ ខ តំ ភិកុ ំខ អប េទសិ ម វុេ ឯវរបូ ំ

អភណិ នេតេថ តុយនិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។

ភគវេ ឯតមតថំ េ េចសិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ

ប ជិកស បតិ ទុកកដស តិ ។ េតន េខ

បន សមេយន អញតញ េ ភិកុ ខ រេ គេ ឧតរ-ិ

មនុស ធមំម ឧលបតិ ។ េទវ តំ ភិកុ ំខ អប -

េទសិ ម ភេន ឯវរបូ ំ អភណិ នេតេថ តុយនិ ។

718

៣៥០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

[២៨៧] សម័យេនះ មនភិកុ ខមួយរូបេពលអួតឧតរមិ នុស ធមម

ដល់ភិកុ មខ ួយរូប ។ ភិកុែខ ដលអួតេនះ បននិយយយ៉ ងេនះថ មន ល

វុេ សេញញ ជនធម៌ទងំ យ ខុលំញ ះបងអ់ ស់េហយ ។ ភកិ ុអខ កន

អួតេនះក៏មនេសចកីសង យ័ ។ បន កបទូលេរ ងនុះ៎ ចេំ ពះ ពះដ៏មន

ពះភគ ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។

[២៨៨] សម័យេនះ មនភិកុ មខ ួយរូបេទេនកុ ងន ទី ង ត់ ក៏េពលអួត

ឧតរមិ នុស ធមម ។ មនភិកុ អខ កន បនបរចិតវជិ ជ គឺកិរយិ កណំ ត់ដងឹ ចតិ របស់

អកន ដៃទ េ កបន ម បមភិកុ េខ នះថ មន ល វុេ េ កកុនំ ិ-

យយអួតឧតរមិ នុស ធមយម ៉ ងេនះេឡយ (េ ពះ) ឧតរមិ នុស ធមនម ុ៎ះ មនិ

មនដល់ខួនេ កេទ ។ ភិកុ េខ នះក៏មនេសចកីសង យ័ ។ េទប កបទូល
េរ ងនុ៎ះចេំ ពះ ពះដម៏ ន ពះភគ ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភិកុ ខ មិន តវ -
បតបិ ជិកេទ តវែត តឹម បតិទុកដក ។ កុងន សម័យេនះ មនភកិ ុ មខ ួយរូប
េទេនកុងន ទី ង ត់ េហយេពលអួតឧតរមិ នុស ធមម ។ េទវ បនេពល
ឃត់ មភិកុ េខ នះថ បពិ តេ កមច ស់ េ កកុេំ ពលអួតឧតរមិ នុស -
ធមយម ៉ ងេនះ (ពីេ ពះ) ឧតរមិ នុស ធមនម ុ៎ះមិនទន់មនដល់ខួនេ កេទ ។

719

៣៥១

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ អញញពយករណំ

តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ ភគវេ ឯតមតំថ
ប ជិ កស បតិ
េ េចសិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ

ទុកកដស តិ ។

[២៨៩] េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ

ភិកុ ខ អញញតរ ំ ឧបសកំ ឯតទេ ច េយ វុេ

តុយំ វ ិ េរ វសតិ េ ភិកុ ខ អរ តិ ។ េ
វសតិ
ច ភិកុ ខ (១) តស វ ិ េរ ។ តស កុកុ កចចំ

អេ សិ ។ ភគវេ ឯតមតថំ េ េចសិ ។ កឹ ចិេ

តំ ភិកូខ តិ ។ ឧលបនធិបបេយ អហំ ភគ តិ ។

អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិ កស បតិ ថុលចចយស តិ ។

េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ ភិកុ ខ អញញតរ ំ

ឧបសកំ ឯតទេ ច យំ តំ វុេ ភិកុ ំខ

ឧ ប សិ ( ២ ) ចី វ រ បិ ណ ប ត េស ន ស ន គិ ន បប ចច យ េភ -

សជជបរកិ ខ េរន េ ភិកុ ខ អរ តិ ។ េ ច តំ
តិ ( ៣ ) ចី វ រ បិ ណ ប ត េស ន ស ន គិ ន បប ចច -
ភិ កុ ំខ ឧប

យេភសជជបរកិ ខ េរន ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។

១ ឱ. ម. េបតថេកសុ អយំ បេ ន បញញ យតិ ។ ២ ឱ. ម. ឧបេដសិ ។

៣ ឱ. ម. ឧបេដតិ ។

720

៣៥១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ វនិ ីតវតុថ អំពីដំេណ រេពលអួតអរហតផល

ភកិ ុ េខ នះ កម៏ នេសចកីសង យ័ ។ េទប កបទូលេរ ងនុះ៎ ចេំ ពះ ពះដ៏
មន ពះភគ ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភិកុ ខ មិន តវ បតបិ ជិកេទ
តវែត តឹម បតិទុកដក ។

[២៨៩] សម័យេនះ មនភកិ ុ មខ ួយរូបបននិយយនឹងឧបសកមន ក់
ថ មន លអកន ដ៏មន យុ ភកិ ុ ខ គង់េនកុ ងន វតរបស់អកន ភកិ ុ េខ នះជ
ពះអរហន ។ ឯភិកុ េខ នះ ែតងេនកុងន វតរបស់ឧបសកេនះ ។ ភកិ ុ េខ នះ
មនេសចកសី ង យ័ ។ េទប កបទូលេរ ងនុ៎ះចេំ ពះ ពះដម៏ ន ពះភគ ។
ពះអងគ ស់សួរថ មន លភកិ ុ ខ អកន ឯងមនចតិ គិតដូចេមច ។ ភិកុ េខ នះ
កបទូលថ បពិ ត ពះដម៏ ន ពះភគ ខុំញ ពះអងមគ នបណំ ងនឹងេពល
អួត ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ មនិ តវ បតិប ជិកេទ តវែត
តឹម បតិថុលច័ចយ ។ គេនះ មនភិកុ ខមួយរូបបនេពលពកយេនះ
នឹងឧបសកមន ក់ថ មន លអកន ដ៏មន យុ អកន បនទនំ ុកប មងភកិ ុ អខ ងគ
េ យចីវរ បិណបត េសនសនៈ និងេភសជបជ រកិ ខ រជបច័យច ដល់មនុស
មនជងំ ឺ ភិកុ អខ ងេគ នះជ ពះអរហន ។ ឯឧបសកេនះក៏ែតងទនំ ុកប មង
ភិកុ េខ នះ េ យចីវរ បិណបត េសនសនៈ និងេភសជបជ រកិ ខ រជបច័យច
ដល់មនុស មនជងំ ឺ ។ ភិកុេខ នះកម៏ នេសចកសី ង យ័ ។ េទប កបទូល

721

៣៥២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ភគវេ ឯតមតំថ េ េចសិ ។ កឹ ចិេ តំ ភកិ ូខ តិ ។

ឧលបនធិបបេយ អហំ ភគ តិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ

ប ជិកស បតិ ថុលចចយស តិ ។

[២៩០] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ

គិ េន េ តិ ។ តំ ភិកូខ ឯតទេ ចុំ អ ថ យ-

សេម ឧតរមិ នុស ធេមម តិ ។ នវុេ ទុកករ ំ អញំ ញ

ពយកតុនិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ េយ េខ េត

ភគវេ វក េត ឯវ ំ វេទយយុ ំ អហញច មិ ន ភគវ-

េ វេក កចិច នុ េខ អហំ ប ជិ កំ បតឹ

បេនន តិ ។ ភគវេ ឯតមតំថ េ េចសិ ។ កឹ ចិេ

តំ ភិកូខ តិ ។ អនុលបនធិបបេយ អហំ ភគ តិ ។
អនបតិ ភិកុ ខ អនុលបនធិបបយស តិ(១) ។ េតន េខ

បន សមេយន អញតញ េ ភិកុ ខ គិ េន េ តិ ។

១ ឥេ បុេរ ឱេ បិយេបតថេក ឯកំ វតុថ អតិេរកំ េ តិ ។ តតថ ហិ វតុ ំ េតន េខ បន

សមេយន អញញតេ ភិកុខ គិ េន េ តិ ។ តំ ភិកូខ ឯតទេ ចំុ អ ថ យសេម ឧតរមិ នុស -

ធេមម តិ ។ ន វេុ ទុកករ ំ េធតុនិ ។ តស កុកុកចំច អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុខ

អនុលបនធិបបយស តិ ។ តំ សេពសុ េបតថេកសុ ន ទិស តិ ។

722

៣៥២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

េរ ងនុះ៎ ចេំ ពះ ពះដម៏ ន ពះភគ ។ ពះអងគ ទង់ ស់សួរថ មន ល

ភិកុ ខ អកន ឯងមនចតិ គិតដូចេមច ។ ភកិ ុ េខ នះ កបទូលថ បពិ ត ពះដ៏
មន ពះភគ ខុំញ ពះអងមគ នបណំ ងនឹងេពលអួត ។ ពះអងគ ទង់ ស់

ថ មន លភកិ ុ ខ មិន តវ បតិប ជិកេទ តវែត តឹម បតិថុលច័យច ។

[២៩០] សមយ័ េនះ មនភិកុ មខ ួយរូបមនជងំ ឺ ។ ភិកុទខ ងំ យបន

សួ រភិកុ ខេនះថ េ កដ៏មន យុ បនសេ មចដល់ ឧតរមិ នុស ធមមេហ យ

ឬ ។ ភកិ ុ េខ នះេឆយ តបថ មន ល វុេ ទងំ យ ករិ យិ ែដលនឹងេធ

ឲយជក់ចបស់នូវអរហតផល មិនែមន កេឡយ ។ ភកិ ុេខ នះក៏មនេសចកី

សង យ័ ថ ភកិ ុ ទខ ងំ យឯ ែដលជ វករបស់ ពះដម៏ ន ពះភគ

េ កទងំ អមបលេនះ េទបគួរេពលយ៉ ងេនះ ក៏ខួ នអញមិនទន់បន

ជ វករបស់ ពះដ៏មន ពះភគេនេឡ យ អញ បែហល តវ បតិ

ប ជកិ េហយដឹង ។ (លុះគិតដូេចះន េហយ) េទប កបទូលេរ ងនុ៎ះចេំ ពះ

ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ ស់សួរថ មន លភកិ ុ ខ អកន ឯងមនចិត

គិតដូចេមច ។ ភិកុ េខ នះ កបទូលថ បពិ ត ពះដម៏ ន ពះភគ ខុ ំញ ពះ

អងមគ ិនមនបណំ ងនឹងេពលអួតេទ ។ េទប ពះអងគ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ

ភកិ ុ ែខ ដលមិនមនបណំ ងនឹងេពលអួត មនិ តវ បតិេទ ។ កុ ងន សម័យ

េនះ មនភកិ ុ មខ ួយរូបមនជងំ ឺ ។ ភិកុទខ ងំ យបនសួរភិកុ េខ នះថ

723

៣៥៣

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ អញញពយករណំ

តំ ភិកូខ ឯតទេ ចុំ អ ថ យសេម ឧតរមិ នុស -
វុេ ធេមម
ធេមម តិ ។ ធនីេយ េខ

រទវធ រី េិ យនតិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។

អនបតិ ភកិ ុ ខ អនុលបនធិបបយស តិ ។ េតន

េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ គិ េន

េ តិ ។ តំ ភិកូខ ឯតទេ ចុំ ម េខ វុេ

ភយីតិ ។ នហំ វុេ មចុ ចេន ភយមីតិ ។

តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ

ភិកុ ខ អនុលបនធិបបយស តិ ។ េតន េខ បន

សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ គិ េន េ តិ ។

តំ ភិកូខ ឯតទេ ចុំ ម េខ វុេ ភយីតិ ។

េយ ននូ វុេ វបិ បដិ រ ី អស េ ភេយយយតិ ។

តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ

អនុលបនធិបបយស តិ ។ េតន េខ បន សមេយន

724

៣៥៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ វនិ ីតវតុថ អំពីដំេណ រេពលអួតអរហតផល

េ កដ៏មន យុ មនឧតរមិ នុស ធមែម ដរឬ ។ ភិកុេខ នះតបថ មន ល

វុេ ទងំ យ ធមម អកន មនពយយម បរពធេហយ រែមងញុ ងំ

ពះធម៌ឲយេ បស បណបន ។ េសចកីសង យ័ ក៏េកតមនដល់ ភិកុ ខ

េនះ ។ េប ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភិកុ ខ ភិកុ ែខ ដលមិនមនបណំ ង
នឹងអួត មនិ តវ បតិេឡយ ។ សមយ័ េនះ មនភិកុ មខ ួយរូបមនជងំ ឺ ។

ភកិ ុ ទខ ងំ យបននិយយនឹងភកិ ុ េខ នះថ ែន វុេ េ កកុគំ បបខី ច

េឡយ ។ ភិកុ េខ នះតបថ មន ល វុេ ទងំ យ ខុមំញ និ ខចេសចកី

បេ់ ទ ។ េសចកីសង យ័ ក៏េកតមនដល់ភិកុ េខ នះ ។ េប ។ ពះអងគ

ស់ថ មន លភកិ ុ ខ ភិកុ ែខ ដលមិនមនបណំ ងនឹងអួត មនិ តវ បតិ

េឡយ ។ សម័យេនះ មនភិកុ មខ ួយរូបមនជងំ ឺ ។ ភកិ ុទខ ងំ យបន

េពលពកយេនះនឹ ងភិកុ ខេនះថ មន ល វុ េ េ កកុ ំខចេឡ យ ។

ភកិ ុ េខ នះតបថ មន ល វុេ ទងំ យ ភិកុ ខ េនមនេសចកេី ក ក-

យ យេ កយេ យពិតេនេឡយ ភកិ ុេខ នះ េទប តវខច ។ េសច-

កសី ង យ័ ក៏េកតមនដល់ភិកុ េខ នះ ។ េប ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភិកុ ខ

អកន ែដលមិនមនបណំ ងនឹងេពលអួត មិន តវ បតិេទ ។ សម័យេនះ

725

៣៥៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អញតញ េ ភិកុ ខ គិ េន េ តិ ។ តំ ភិកូខ
ឯតទេ ចុំ ឧតរមិ នុស ធេមម តិ ។
អ ថ យសេម

ធនីេយ េខ វុេ ធេមម សមម បយុេតនតិ ។

តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ
េខ បន សម-
អនុលបនធិបបយស តិ ។ េតន

េយន អញញតេ ភិកុ ខ គិ េន េ តិ ។ តំ
។
ភិកូខ ឯតទេ ចុំ អ ថ យសេម ឧតរមិ នុស ធេមម តិ ។

ធនីេយ េខ វុេ ធេមម រទធវរី េិ យនតិ

តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ
េខ បន ស-
អនុលបនធិបបយស តិ ។ េតន

មេយន អញញតេ ភិកុ ខ គិ េន េ តិ ។

តំ ភិកូខ ឯតទេ ចុំ អ ថ យសេម ឧតរមិ នុស -

ធេមម តិ ។ ធនីេយ េខ វុេ ធេមម

យុ តេយេគនតិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ

។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ អនុលបនធបិ បយស តិ ។

726

៣៥៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

មនភិកុ មខ ួយរូបមនជងំ ឺ ។ ភិកុ ទខ ងំ យសួរភិកុ េខ នះថ េ កដម៏ ន

យុ មនឧតរមិ នុស ធមែម ដរឬ ។ ភកិ ុ េខ នះតបថ មន ល វុេ ទងំ

យ ធមម អកន ែដល បកបេ យពយយម តវេហយ រែមងញុ ងំ ពះ

ធម៌ឲយេ បស បណបន ។ ភកិ ុេខ នះកម៏ នេសចកសី ង យ័ ។ េប ។

ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ែដលមិនមនបណំ ងនឹងេពលអួត

មនិ តវ បតេិ ឡយ ។ គេនះ មនភិកុ មខ ួយរូបមនជងំ ឺ ។ ភិកុ ទខ ងំ

យសួរភិកុ េខ នះថ េ កដ៏មន យុ មនឧតរមិ នុស ធមែម ដរឬ ។

ភកិ ុ េខ នះតបថ មន ល វុេ ទងំ យ ធមម អកន មនពយយម បរពធ

េហយ រែមងញុ ងំ ពះធម៌ឲយេ បស បណបន ។ ភិកុេខ នះមនេសច-
កសី ង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ អកន ែដលមិនមន

បណំ ងនឹងេពលអួត មិន តវ បតេិ ទ ។ សមយ័ េនះ មនភិកុមខ ួយរូប

មនជងំ ឺ ។ ភិកុ ទខ ងំ យសួរភកិ ុ េខ នះថ េ កដ៏មន យុ មនឧតរ-ិ

មនុស ធមែម ដរឬ ។ ភកិ ុេខ នះេឆយតបថ មន ល វុេ ទងំ យ

ធមម អកន មនពយយម បកប តវេហយ រែមងញុ ងំ ពះធម៌ឲយេ បស

បណបន ។ ភកិ ុេខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់

ថ មន លភកិ ុ ខ អកន ែដលមិនមនបណំ ងនឹងេពលអួត មិន តវ បតេិ ទ ។

727

៣៥៥

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ ធនីយទិ

េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ ភិកុ ខ គិ -

េន េ តិ ។ តំ ភិកូខ ឯតទេ ចុំ កចច វុេ

ខមនីយំ កចិច យបនីយនិ ។ នវុេ សកក

េយន េតន អធិ េសតុនិ ។ តស កុកុ កចចំ

អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ អនុលបនធិបប-
យស តិ ។ េតន េខ បន សមេយន អញញតេ

ភិកុ ខ គិ េន េ តិ ។ តំ ភិកូខ ឯតទេ ចុំ
ខមនីយំ នវុេ
កចច វុេ កចិច យបនីយនិ ។

សកក បុថុជជេនន អធិ េសតុនិ ។ តស កុកុ កចំច

អេ សិ ។ េប ។ ភគវេ ឯតមតំថ េ េចសិ ។

កឹ ចេិ តំ ភិកូខ តិ ។ ឧលបនធិបបេយ អហំ

ភគ តិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិ កស បតិ
។
ថុលចចយស តិ

[២៩១] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ

ពហេម ភិកូខ និមេន ឯតទេ ច យនុ
េភេន អរហេនតិ ។ េតសំ កុកុ កចចំ អេ សិ

728

៣៥៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ វនិ ីតវតុថ អំពីដំេណ រេពលអួតថ ពះធម៌េ បស បណជេដម

សមយ័ េនះ មនភិកុ មខ ួយរូបមនជងំ ឺ ។ ភកិ ុ ទខ ងំ យបនសួរភកិ ុ េខ នះថ

មន ល វុេ េ កលមម អត់ធន់បនេទឬ េ កលមម ឲយ ប ពឹតេទបន

ឬេទ ។ ភិកុ េខ នះតបថ មន ល វុេ ទងំ យ បុគលគ េ កករមិន

ចនឹងអត់ធន់បនេឡយ ។ ភិកុេខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។

ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ អកន ែដលមិនមនបណំ ងនឹងេពលអួត

មិន តវ បតេិ ទ ។ សម័យេនះ មនភិកុ មខ ួយរូបមនជងំ ឺ ។ ភិកុ ទខ ងំ

យបនសួរភិកុេខ នះថ មន ល វុេ េ កលមម អតធ់ ន់បនេទឬ

េ កលមម ឲយ ប ពឹតេទបនេទឬ ។ ភិកុេខ នះតបថ មន ល វុេ
ទងំ យ បុគលគ ជបុថុជនជ មិន ចនឹងអតធ់ នប់ នេឡយ ។ ភិកុ េខ នះ
មនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ បន កបទូលេរ ងនុ៎ះ ចេំ ពះ ពះដ៏មន

ពះភគ ។ ពះអងគ ទង់ ស់សួរថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមនចិតគិត
ដូចេមច ។ ភិកុេខ នះ កបទូលថ បពិ ត ពះដ៏មន ពះភគ ខុំញ ពះអងគ
មនបណំ ងនឹងេពលអួត ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ មនិ តវ

បតិប ជិកេទ តវែត តឹម បតិថុលច័យច ។

[២៩១] សម័យេនះ មន ពហមណ៍ មន ក់បននិមនពួ កភិកុ ខ េហយ

បនេពលពកយទូលថ បពិ តេ កដ៏ចេ មន ទងំ យ សូមេ កជ

អរហនទងំ យនិមនចូលមក ។ ភិកុទខ ងំ េនះក៏មនេសចកីសង យ័ ថ

729

៣៥៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

មយញច ម ន អរហេន(១) អយញច ពហេម

អេម អរហន េទន សមុទចរតិ កថំ នុ េខ

អេមហិ បដិបជិជតពនិ ។ ភគវេ ឯតមតថំ េ-

េចសំុ ។ អនបតិ ភិកខ េវ ប ទភេញញតិ ។

េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ ពហេម

ភិកូខ និមេន ឯតទេ ច នសិ ីទនុ េភេន អរហេនតិ

។ េប ។ ភុញជ នុ េភេន អរហេនតិ ។ េប ។ តេបបនុ

េភេន អរហេនតិ ។ េប ។ គចឆនុ េភេន អរហេនតិ ។

េតសំ កុកុ កចំច អេ សិ មយញច ម ន អរហេន

អយញច ពហេម អេម អរហន េទន សមុទចរតិ

កថំ នុ េខ អេមហិ បដិបជិជតពនិ ។ ភគវេ

ឯតមតំថ េ េចសុំ ។ អនបតិ ភិកខ េវ ប ទភេញញតិ ។

[២៩២] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ

អញញតរស ភិកុ ខ េន ឧតរមិ នុស ធមមំ ឧលបតិ ។

េ បិ ឯវមហ មយបំ ិ វុេ ស បហីនតិ ។

១ ឱ. ម. អនរហេន ។

730

៣៥៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

េយង ទងំ យ មិនែមនជ ពះអរហនេទ បុ៉ែន ពហណម ៍ េនះនិយយ

េលកេយងទងំ យេ យពកយថ ពះអរហន េយង ល់ គន តវ

បតិបតិដូ ចេមចហ៎ន ។ េទ បភិកុ ខទងំ េនះ កបទូ លេរ ងនុ៎ះចំេពះ ពះដ៏
មន ពះភគ ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ទខ ងំ យ ពហមណ៍
េពលេ យេសចកី ជះថ មិន តវ បតេិ ទ ។ សម័យេនះ មន

ពហមណ៍ មន ក់និ មនភិកុ ខទងំ យេហ យបនេពលពកយថ បពិ ត

េ កដ៏ចេ មន ទងំ យ សូមេ កជអរហនទងំ យនិមនគង់ ។ េប ។

បពិ តេ កដ៏ចេ មនទងំ យ សូ មេ កជអរហនទងំ យនិ មន

ឆន់ ។ េប ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មនទងំ យ សូមេ កជអរហន

ទងំ យនិមនឆន់ឲយែឆត ។ េប ។ បពិ តេ កដ៏ចេ មនទងំ យ

សូមេ កជអរហនទងំ យនិមនេទចុះ ។ ភកិ ុ ទខ ងំ េនះក៏មនេសចកី

សង យ័ ថ េយងទងំ យមិនែមនជអរហនេទ ក៏ ពហមណ៍ េនះ

និយយេលកេយងេ យពកយថ ពះអរហន េយងគួរ បតិបតិដូច-

េមចហ៎ន ។ ភកិ ុ ទខ ងំ េនះក៏ កបទូលេរ ងនុ៎ះ ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។

ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខទងំ យ ពហមណ៍ េពលេ យ

េសចកី ជះថ មិន តវ បតិេទ ។

[២៩២] សម័យេនះ មនភិកុ ខមួយរូបេពលអួតឧតរមិ នុស ធមម

ចេំ ពះភិកុ មខ ួយរូប ។ ភិកុ ែខ ដលេពលអួតេនះ បននិយយយ៉ ងេនះថ

731

៣៥៧

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ សវបបហីនទិ

តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ
បេនន ប ជិ កនិ ។ េតន េខ បន សមេយន

អញញតេ ភិកុ ខ អញញតរស ភិកុ ខ េន ឧតរមិ នុស ធមមំ
ឧលបតិ ។េ បិ ឯវមហ មយបំ ិ វុេ ឯេត

ធមម សំវជិ ជនីតិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ ភគវ-
េ ឯតមតថំ
ប ជិកនិ ។ េ េចសិ ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ បេនន

េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ

ភិកុ ខ អញតញ រស ភិកុ ខ េន ឧតរមិ នុស ធមមំ ឧលបតិ ។
អហំ បិ
េ បិ ឯវមហ វុេ ឯេតសុ ធេមសម ុ

សនទិស មីតិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ ភគវេ
បេនន
ឯតមតំថ េ េចសិ ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ

ប ជិកនិ ។

[២៩៣] េតន េខ បន សមេយន អញតញ រ ំ

ភិកុ ំខ ញតក ឯតទេ ចុំ ឯហិ ភេន អគរ ំ អជឈវ-
តិ ។ អភេព េខ វុេ មទេិ អគរ ំ

អជឈវសិតុនិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។

732

៣៥៧

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ វនិ ីតវតុថ អំពីដំេណ រេពលអួតថបនលះបង់ សវធម៌ជេដម

មន ល វុេ សវធម៌ទងំ យ ខុបំញ នលះបង់អស់េហយ ។ ភិកុ ខ
មន លភិកុ ខ
េនះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ

អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។ គេនះ មនភិកុ មខ ួយរូប េពល

អួតឧតរមិ នុស ធមមចេំ ពះភិកុ ខមួយរូប ។ ភិកុ ខែដលេពលអួតេនះ បន

និយយយ៉ ងេនះថ មន ល វុេ ក៏ឧតរមិ នុស ធមទម ងំ េនះ ខុកំញ រុ

មនសព គប់ ។ ភកិ ុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េទប កបទូលេសចកី

នុះ៎ ចេំ ពះ ពះដម៏ ន ពះភគ ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន

ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។ សមយ័ េនះ មនភិកុ មខ ួយរូប េពល

អួតឧតរមិ នុស ធមមចេំ ពះភិកុ ខមួយរូប ។ ភិកុ ខែដលេពលអួតេនះ បន

េពលយ៉ ងេនះថ មន ល វុេ ខុេំញ ឃញចេំ ពះខួនឯង កុងន ធមទ៌ ងំ

េនះ ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ ក៏ កបទូលេសចកនី ុ៎ះ ចេំ ពះ

ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯង តវ

បតិប ជិកេហយ ។

[២៩៣] សម័យេនះ ជនទងំ យជញតិ បននិមនភិកុ មខ ួយ
រូបថ បពិ តេ កដច៏ េ មន សូមេ កនិមនមកេន គប់ គងផះទ ។ ភកិ ុ ខ

េនះេឆយតបថ មន ល វុេ ទងំ យ បុគលគ ដូចជ ម មនិ គួរ

េដមបនី ឹងេន គប់ គងផះទ េទ ។ ភកិ ុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េទប

733

៣៥៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ភគវេ ឯតមតំថ េ េចសិ ។ កឹ ចេិ តំ ភិកូខ តិ ។

អនុលបនធិបបេយ អហំ ភគ តិ ។ អនបតិ

ភិកុ ខ អនុលបនធិបបយស តិ ។ េតន េខ បន

សមេយន អញញតរ ំ ភិកុ ំខ ញតក ឯតទេ ចុំ

ឯហិ ភេន កេម បរភិ ុញជ តិ ។ វ េម

វុេ កមតិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។

ភគវេ ឯតមតថំ េ េចសិ ។ កឹ ចេិ តំ ភកិ ូខ តិ ។

អនុលបនធិបបេយ អហំ ភគ តិ ។ អនបតិ

ភិកុ ខ អនុលបនធិបបយស តិ ។ េតន េខ បន

សមេយន អញតញ រ ំ ភិកុ ំខ ញតក ឯតទេ ចុំ អភិ-

រមសិ ភេនតិ ។ អភរិ េ អហំ វុេ បរមយ

អភិរតិយតិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ េយ េខ

734

៣៥៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

កបទូលេសចកីនុ៎ះ ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ ស់សួរថ

មន លភិកុ ខ អកន ឯងមនចតិ គិតដូចេមច ។ ភិកុេខ នះ កបទូលថ បពិ ត

ពះដម៏ ន ពះភគ ខុំញ ពះអងគគ ម នបណំ ងនឹងេពលអួតេទ ។ ពះអងគ

ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ែដលគម នបណំ ងនឹងេពលអួតមិន តវ បតិេទ ។

សមយ័ េនះ ជនទងំ យជញតបិ ននិមនភិកុ មខ ួយរូបថ បពិ តេ ក

ដច៏ េ មន សូមេ កនិមនមកបរេិ ភគកមទងំ យចុះ ។ ភកិ ុ េខ នះេឆយ

តបថ មន លអកន ដ៏មន យុទងំ យ ឯកមទងំ យ ម ឃត់

ងំ បនេហយ ។ ភកិ ុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េទប កបទូលេសចកី
នុ៎ះចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ ស់សួរថ មន លភិកុ ខ អកន ឯង

មនចិតគិតដូចេមច ។ ភកិ ុេខ នះ កបទូលថ បពិ ត ពះដ៏មន ពះភគ
ខុ ំញ ពះអងមគ និ មនបណំ ងនឹងេពលអួតេទ ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភិកុ ខ

អកន ែដលគម នបណំ ងនឹងអួត មិន តវ បតិេទ ។ សម័យេនះ ជនទងំ

យជញតិបនសួរភកិ ុមខ ួយរូបថ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ កមច ស់

េ តកសបបយែដរឬេទ ។ ភិកុ ខេនះនិយយថ មន លអនកដ៏មន យុ

ទងំ យ ម េ តកសបបយែដរ (ែតេ តកសបបយ) េ យេសចកី

សបបយដ៏ឧតម ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ថ ភិកុ ទខ ងំ យ

735

៣៥៩

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ បកមក នទិកតិកករណំ

េត ភគវេ វក េត ឯវ ំ វេទយយុ ំ អហញច មិ ន

ភគវេ វេក កចិច នុ េខ អហំ ប ជិ កំ

បតឹ បេនន តិ ។ ភគវេ ឯតមតំថ េ េចសិ ។

កឹ ចេិ តំ ភិកូខ តិ ។ អនុលបនធិបបេយ អហំ
ភគ តិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ
អនុលបនធិបបយស តិ ។

[២៩៤] េតន េខ បន សមេយន សមពហុ

ភិកូខ កតិកំ ក អញញតរសឹម េស វស ំ
ឥមម
ឧបគចឹឆសុ េយ បឋមំ បកកមិស តិ

តំ មយំ អរ តិ ជនសិ មតិ ។ អញញតេ ភិកុ ខ
មំ អរ តិ ជននូតិ តម
បឋមំ បកក មិ ។

តស កុកុ កចំច អេ សិ កចចិ នុ េខ អហំ

ប ជិកំ បតឹ បេនន តិ ។ ភគវេ ឯតមតថំ

េ េចសិ ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ បេនន ប ជិកនិ ។

[២៩៥] េតន សមេយន ពុេទធ ភគ ជគេហ

វហិ រតិ េវឡុវេន កលនកទ និ េប ។ េតន េខ

បន សមេយន យម ច លកខ េ យម

ច ម េមគគ េន គិជឈកេូ ដ បពេត វហិ រនិ ។

736

៣៥៩

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ វនិ ីតវតុថ អំពីដំេណ រេបជញ ថេចញេទជេដម

មួយែដលជ វករបស់ ពះដ៏មន ពះភគ ភិកុ ខទងំ េនះេទបគួរេពល

ពកយយ៉ ងេនះបន ក៏ខួនអញមិនែមនជ វករបស់ ពះដ៏មន ពះភគ

េទ អញ តវ បតិប ជិកេហយដឹង ។ ភកិ ុ េខ នះក៏ កបទូលេសចកនី ុះ៎

ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ ស់សួរថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមន

ចិតគិតដូចេមច ។ ភកិ ុ េខ នះកទ៏ ូលតបថ បពិ ត ពះដ៏មន ពះភគ

ខុ ំញ ពះអងគគ ម នបណំ ងនឹងេពលអួតេទ ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភិកុ ខ

អកន ែដលគម នបណំ ងនឹងេពលអួត មិន តវ បតេិ ទ ។

[២៩៤] សម័យេនះ មនភិកុ េខ ចនរូបេនចវំ ស កុ ងន សមួយ

បនេធក តិក ( ត់គន ) ថ ភិកុ អខ ងគ នឹងេចញចក សេនះជមុន

េគេយងទងំ យនឹងដឹងថភិកុ អខ ងេគ នះ ជ ពះអរហន ។ មនភិកុ មខ ួយរូប

េចញចក សេនះេទមុនេគ េ យគិតថ ភកិ ុ ទខ ងំ េនះចូរដងឹ នូវអញ

ថ ជ ពះអរហនចុះ ។ ភកិ ុេខ នះមនេសចកសី ង យ័ ថ អញ តវ បតិ
ប ជកិ េហយដងឹ ។ ក៏ កបទូលេសចកនី ុ៎ះ ចេំ ពះ ពះដម៏ ន ពះភគ ។

ពះអងគ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។

[២៩៥] គេនះ ពះពុទដធ ៏មនេជគ ទង់គង់េនកុ ងន វតេវឡុ វន

កលនកទ និ ប ថ ន ។ សមយ័ េនះ ពះលកណខ េតរថ និង ពះម េមគ-គ
នេតរថ ដម៏ ន យុ គងេ់ នេលភគនំ ជិ ឈកូដ ។ គេនះឯង ពះម -

737

៣៦០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អថេខ យម ម េមគគ េន បុពណសមយំ

និ េស បតចីវរមទយ េយនយ ម លកខ េ

េតនុបសងមក ិ ឧបសងមក ិ យសនម ំ លកខ ណំ ឯតទ-

េច យមវុេ លកខ ណ ជគហំ បិ យ

បវសិ ិស មតិ ។ ឯវមវុេ តិ េខ យម

លកខ េ យសេម ម េមគគ នស បចចេស -

សិ ។ អថេខ យម ម េមគគ េន គិជឈកូ

បព ឱេ ហេន អញតញ រសឹម បេទេស សិតំ

ប កសិ ។ អថេខ យម លកខ េ

យសនម ំ ម េមគគ នំ ឯតទេ ច េក នុ

េខ វុេ ម េមគគ ន េហតុ េក បចចេយ

សិតស បតុកមម យតិ ។ អកេ េខ វុេ
លកខ ណ ពយករ យ(១) ភគ-
ឯតស បញស

វេ មំ សនេិ ក ឯតំ បញំ បុចឆ តិ ។ អថេខ

យ ម ច លកខ េ យ ម ច ម េមគគ េន

ជគេហ បិ យ ចរ ិ បចឆ ភតំ បិណបតបប-

ដិកកន េយន ភគ េតនុបសងមក ឹសុ ឧបសងមក ិ

១ ឱ. ម. េបតថេកសុ អយំ បេ ន ទិស តិ ។

738

៣៦០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

េមគគ នេតថរដ៏មន យុ េស កសបង់ ទង់ប តនិ ងចីវរចូ លសំេ េទ

ឯទីែដល ពះលកណខ េតរថ គង់ កុ ងន េវ បុពណសម័យ លុ ះចូ លេទ

ដល់េហយ បនេពលពកយេនះនឹង ពះលកណខ េតរថ ដម៏ ន យុ ថ មន ល

វុេ លកណខ ៈ មកេយងនឹងចូលេទកន់ កង ជ គះឹ េដម បបី ណិ បត ។

ពះលកណខ េតរថ ដ៏មន យុ កទ៏ ទួលពកយ ពះម េមគគ នេតរថ ដ៏មន

យុ ថ ករុ វុេ ។ គែដល ពះម េមគ នេតរថ ដម៏ ន

យុ កពំ ុងែតចុះអពំ ីភគនំ ិជឈកូដ (ដល់មក) តង់កែនងមួយក៏បនេធន ូវ

ញញឹ មឲយ បកដ ។ លំ បេ់ នះ ពះលកណខ េតរថ ដ៏មន យុ កស៏ ួរ
ពះម េមគគ នេតរថ ដ៏មន យុ ថ មន ល វុេ ម េមគគ ន អី

ជេហតុ អីជបច័យច ចេំ ពះករិ យិ េធន ូវញញឹ មឲយ បកដ (េនះ) ។

ពះម េមគគ នេតរថ េឆយតបថ មន ល វុេ លកណខ ៈ កលេនះ

មនិ ែមនជកលគួរនឹងពយករ ប ន េនះេទ េ កចូរសួរ ប ន េនះនឹងខុំញ

កុងន សំ ក់ ពះដ៏មន ពះភគចុះ ។ លំ បេ់ នះ ពះលកណខ េតរថ ដ៏មន

យុ និង ពះម េមគគ នេតរថ ដ៏មន យុ ក៏និមនេទបិណបតកុ ងន

កង ជ គឹះេហយ តឡប់អពំ ីបិណបតកុ ងន េវ េ កយភត េទបចូលេទ

គល់ ពះដ៏មន ពះភគ លុះចូលេទដល់ េហ យថយបងគំ ពះដ៏មន ពះ

739

៣៦១

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ អដិសងខលិកំ

ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ នីសីទសឹ ុ ។ ឯកមនំ

និសេិ នន េខ យម លកខ េ យសនម ំ ម -

េមគគ នំ ឯតទេ ច ឥធយ ម ម េមគគ េន

គិជឈកូ បព ឱេ ហេន អញតញ រសឹម បេទេស សិតំ

ប កសិ េក នុ េខ វុេ េមគគ ន េហតុ េក

បចចេយ សិតស បតុកមម យតិ ។ ឥធហំ វុេ

គិជឈកូ បព ឱេ ហេន អទទសំ អដិកសងលខ ិកំ
េវ សំ គចឆនំ
តេមនំ គិជឈបិ កងក បិ(១) កុល បិ

អនុបបតិ អនុបបតិ ផសុឡនរកិ ហិ វតិ ុេទនិ
វតិ េចឆនិ(២) វ ិ េជនិ(៣)
ស ុទំ(៤) អដស រ ំ កេ តិ

តស មយំ វុេ ឯតទេ សិ អចរឆ យិ ំ វត េភ

អពូភតំ វត េភ ឯវរេូ បបិ នម សេ ភវសិ តិ

ឯវរេូ បបិ នម យេកខ ភវសិ តិ ឯវរេូ បបិ នម

េបេ ភវសិ តិ(៥) ឯវរេូ បបិ នម អតភវបបដិ-

េភ ភវសិ តីតិ ។ ភិកូខ ឧជឈយនិ ខីយនិ

១ ឱ. ម. កកបិ ។ ២-៣ ឱ. ម. េបតថេកសុ ឥទំ បឋទយំ ន ទិស តិ ។

៤ ម. េ សុទំ ។ តពណនយំ បន សុទនិ គតំ ។ តតថ ហិ វតុ ំ សុទំ

អដស រ ំ កេ តីតិ ឯតថ សុទនិ និបេ ។ អដិកសងខលិក អដស រ ំ តុរស រ ំ កេ -

តីតិ អេ ថ ។ ៥ ឯវរេូ បបិ នម េបេ ភវសិ តីតិ ឱ. ម. េបតថេកសុ ន ទិស តិ ។

740

៣៦១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ វនិ ីតវតុថ និទនអដិសងខលិកេ បត

ភគរួចេហ យក៏អងុ គយកុ នងទីដ៏សមគួរ ។ ពះលកខណេតថរដ៏មន យុ

លុះអងុ យគ កុ ងន ទីដ៏សមគួរេហយ ក៏េពលពកយេនះនឹង ពះម េមគគ ន

ដ៏មន យុ ថ កុ នងៃថងេនះ ម េមគគ នដ៏មន យុ កលែដល

ចុះអពំ ីភគនំ ិជឈកូដបនេធនូវញញឹ មឲយ បកដកុ ងន កែនងមួយ មន ល វុេ

េមគគ ន អីជេហតុ អីជបចយ័ច ចេំ ពះកិរយិ េធនូវញញឹ មឲយ បកដ

េនះ ។ ពះម េមគគ នេតរថ េឆយ តបថ មន ល វុេ កុ ងន ៃថេង នះ

ខុកំញ លែដលចុះអពំ ីភគនំ ិជឈកូដ បនេឃញអដិសងលខ ិកេ បត(១) កពំ ុ ងែត

អែណតឯ កស ពពួ ក ម ត ពពួ កែខង(២) ពពួ ករ ត(៣) េដញ មេចម

ឆបចឹកេចះេភចជែញជ ងអដិសងលខ ិកេ បតេនះ មចេនះៃនឆងឹ ជនំ ីរ

ទងំ យ អដសិ ងលខ ិកេ បតេនះេចះែតែ សកថូ រង មន ល វុេ េទបខុមំញ ន

បរវិ តិ កថក យីេអហ៎ន (េនះេ េពញ) ជអ ច រយ យេី អហ៎ន មិនធបេ់ កតមន

េ ះេឡយ សតែបបេនះនឹង តឡប់េទជមនខះេត យក ែបបេនះនឹង

តឡបេ់ ទជមនខះ េ បតែបបេនះនឹង តឡប់េទជមនខះ ករិ យិ ត-

ឡប់បនរូប ងែបបេនះនឹង តឡបេ់ ទជមនខះែដរេត ។ ភិកុ ទខ ងំ យ

១ េ បតឥតមន ច់ឈមេឡយ មនែត ងឆឹង ។ ២-៣ បនពិនិតយេមលកុនងគមីរព
ទំងពួងមនអភិធនបបទីបិកជេដម េឃញថ កងក ែ បថ ែខង កុលល ែ បថ រ ត ឬ

បមង់ ។ តង់ កងក បិ កុនងទីេនះ ឱ. ម. ជ កកបិ (ែកក) ។ សតទងំ ៣ ពួកេនះ មិន
ែមនសតធមម ែមនែទនេទ គឺសតែដលេកតអំពីបបកមមរបស់េ បតនុ៎ះឯង ។

741

៣៦២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

វបិ េចនិ ឧតរមិ នុស ធមំម យម ម េមគគ-

េន ឧលបតីតិ ។ អថេខ ភគ ភិកូខ
មេនសិ ភិកខ េវ វក វហិ រនិ
ញណភូ ចកុ ខ ភូ វត

វត ភិកខ េវ វក វហិ រនិ យ ត ហិ

នម វេក ឯវរបូ ំ ញស តិ ទកខ តិ

សកឹ ខ ករសិ តិ បុេព វ េម េ ភិកខ េវ

សេ ទិេ អេ សិ អបិចហំ ន ពយកសឹ

អហេញច តំ ពយកេរយយ ំ បេរ ច េម ន សទេទ ហយយុ ំ

េយ េម ន សទទេហយយុ ំ េតសនំ អស ទីឃរតំ
អហិ យ ភិកខ េវ
ទុកខ យ ឯេ សេ ឥមសឹ-ម

េយវ ជគេហ េគឃតេក អេ សិ េ

តស កមមស វបិ េកន ពហនូ ិ វស និ ពហនូ ិ

វស ស និ ពហនូ ិ វស សហស និ ពហនូ ិ វស -

សតសហស និ នរិ េយ បចិ តេស វ កមមស -

វបិ កវេសេសន ឯវរបូ ំ អតភវបបដិ ភំ បដិសំេវ-

េទតិ សចំច ភិកខ េវ េមគគ េន ហ អនបតិ

742

៣៦២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

េទបេពលេទស តិះេដ ល បងុ ះបងប់ថ ពះម េមគគ នដម៏ ន
យុ េពលអួតឧតរមិ នុស ធមម ។ គេនះ ពះដ៏មន ពះភគ ស់

េ ពួកភិកុ មខ កេហយ ស់ បប់ថ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ វកទងំ

យមនចកុ េខ កតពិតេហយ មន លភិកុ ទខ ងំ យ វកទងំ យមន

ញណេកត ពិតេហយ េ ពះេហតុថ វកនឹងដឹង ឬនឹងេឃញេ បត

ែបបេនះ ឬថនឹងេធេ បតែបបេនះឲយជបនទ ល់ (របស់តថគត) មន ល

ភកិ ុ ទខ ងំ យ សតេនះ តថគតបនេឃញពីកុ ងន កលមុនរួចមកេហយ
បុែ៉ នតថគតមនិ បនសែមង េ ពះថ េបត ថគតសែមងេទ ពពួកជន

ដៃទមិនេជ (ពកយ) តថគត ពពួកជន ែដលមិនេជ តថគត េសចកី

ែដលមនិ េជ េនះនឹងនឲំ យខនបន បេយជន៍ នឲំ យបនេសចកីទុកអខ ស់

កលយូរអែងងដល់ពពួកជនទងំ េនះ មន លភិកុ ទខ ងំ យ សតនុ៎ះ

(កលពីេដម) ជអកន ពិឃតេគ កុងន កង ជ គះឹ េនះឯង េ យកមវម បិ ក

េនះ អកន ពិឃតេគេនះ េទេឆះេនកុ ងន នរកអស់ឆន ដំ ៏េ ចន គអឺ ស់រយ

ពនែ់ សនឆន ដំ ៏េ ចន េ យេសសសល់ៃនកមវម បិ កេនះ ក៏ តឡប់មក

ទទួលផលគឺ តឡប់បននូវអតភពែបបេនះឯង ។ មន លភិកុ ខទងំ យ
េមគគ នេពលពកយពិត មន លភិកុ ទខ ងំ យ េមគគ នមិន តវ បតិ

743

៣៦៣

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ មំសេបសយទិ

ភិកខ េវ េមគគ នស តិ ។ េប ។ ឥធហំ វុេ

គិជឈកូ បព ឱេ ហេន អទទសំ មំសេបសឹ

េវ សំ គចឆនំ តេមនំ គិជឈបិ កងក បិ កុល បិ

អនុបបតិ អនុបបតិ វតិ ុេទនិ(១) វតិ េចឆនិ វ ិ េជនិ(២)

ស ុទំ អដស រ ំ កេ តិ ។ េប ។ ឯេ ភិកខ េវ
េគឃតេក អេ សិ
សេ ឥមសឹេម យវ ជគេហ

។ េប ។ ឥធហំ វុេ គិជឈកូ បព ឱេ ហេន

អទទសំ មំសបិណំ េវ សំ គចឆនំ តេមនំ គិជឈបិ

កងក បិ កុល បិ អនុបបតិ អនុបបតិ វតិ ុេទនិ

វតិ េចឆនិ វ ិ េជនិ ស ុទំ អដស រ ំ កេ តិ ។ េប ។
ឯេ ភិកខ េវ សេ -
ឥមសេឹម យវ ជគេហ

កុណិ េក អេ សិ ។ េប ។ ឥធហំ វុេ

គិជឈកូ បព ឱេ ហេន អទទសំ និចវឆ ឹ បុរសិ ំ

េវ សំ គចឆនំ តេមនំ គិជឈបិ កងក បិ កុល បិ

អនុបបតិ អនុបបតិ វតិ ុេទនិ វតិ េចឆនិ វ ិ េជនិ

ស ុទំ អដស រ ំ កេ តិ ។ េប ។ ឯេ ភិកខ េវ

១ ឱ. ម. េបតេថ កសុ អយំ បេ នតិថ ។ ២ ឱ. ម. វភិ េជនិ ។

744

៣៦៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ វនិ ីតវតុថ អំពីមំសេបសីេ បតជេដម

េទ ។ េប ។ មន ល វុេ លកណខ ៈ ៃថេង នះ ខុកំញ លែដលចុះអពំ ីភគនំ ិជឈកូដ

បនេឃញមសំ េបសីេ បត(១) កពំ ុ ងែតអែណតេទឯ កស ពពួ ក

ម ត ែខង រ ត េដញ មេចមឆបចឹកេចះជែញជ ងមសំ េបសីេ បត

េនះឯង មសំ េបសីេ បតេនះេចះែតែ សកថូ រង ។ េប ។ មន លភិកុ ទខ ងំ
យ សតនុ៎ះ (កលពីេដម ) ជអកន ពិឃតេគ កុងន កង ជ គឹះេនះឯង

។ េប ។ មន ល វុេ លកណខ ៈ ៃថេង នះ ខុកំញ លែដលចុះអពំ ីភគនំ ិជឈកូដ
បនេឃញមសំ បិណេ បត(២) កពំ ុ ងែតអែណតេទឯ កស ពពួ ក ម ត

ែខង រត េដញ មេចមឆបចឹកេចះជែញជ ងមសំ បិណេ បតេនះ

ឯង មសំ បិណេ បតេនះេចះែតែ សកថូ រង ។ េប ។ មន លភិកុ ទខ ងំ យ

សតនុ៎ះ (កលពីេដម) ជ ពនសត ប កុ នង កង ជ គះឹ េនះឯង

។ េប ។ មន ល វុេ លកណខ ៈ ែថេង នះ ខុកំញ លែដលចុះអពំ ីភគនំ ិជឈកូដ

បនេឃ ញបុ រស ែដលេកតជនិ ចឆវេិ បត(៣) កំពុ ងែតអែណតេទឯ

កស ពពួក ម ត ែខង រ ត េដញ មេចមឆបចឹកេចះជែញជ ង

និចវឆ េិ បតេនះឯង និចវឆ េិ បតេនះេចះែតែ សកថូ រង ។ េប ។ មន លភកិ ុ ខ

១ េ បតមន ងកយដូចជចេ ម ក ច់ ។ ២ េ បតមន ងកយដូចជដុំ ច់ ។
៣ េ បតមន ងកយរងលឥតែសបក ។

745

៣៦៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

សេ ឥមសឹេម យវ ជគេហ ឱរពភេិ ក អេ សិ

។ េប ។ ឥធហំ វុេ គិជឈកូ បព ឱេ ហេន

អទទសំ អសិេ មំ បុរសិ ំ េវ សំ គចឆនំ តស

េត អសី ឧបបតិ ឧបបតិ តេស វ កេយ

និបតនិ ស ុទំ អដស រ ំ កេ តិ ។ េប ។ ឯេ
ភិកខ េវ
សេ ឥមសឹេម យវ ជគេហ សកូ រេិ ក

អេ សិ ។ េប ។ ឥធហំ វុេ គិជឈកូ បព

ឱេ ហេន អទទសំ សតិេ មំ បុរសិ ំ េវ សំ គចឆនំ

តស សតិេយ ឧបបតិ ឧបបតិ តេស វ កេយ

និបតនិ ស ុទំ អដស រ ំ កេ តិ ។ េប ។ ឯេ
ភិកខ េវ
សេ ឥមសឹេម យវ ជគេហ មគវេិ ក

អេ សិ ។ េប ។ ឥធហំ វុេ គិជឈកូ

បព ឱេ ហេន អទទសំ ឧសុេ មំ បុរសិ ំ េវ សំ

746

៣៦៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ទងំ យ សតនុះ៎ (កលពីេដម) ជអកន សមបស់ តេច ម កុ ងន កង

ជ គះឹ េនះឯង ។ េប ។ មន ល វុេ លកណខ ៈ ៃថេង នះ ខុកំញ លែដលចុះ

អពំ ីភនគំ ិជឈកូដ បនេឃញបុរសែដលេកតជអសិេ មេ បត(១) កពំ ុ ង

ែតអែណតេទឯ កស វទងំ យរបស់ េ បតេនះ អែណតខពស់

េឡង ៗ េហយធក់មកេ តជប់ឰដ៏កយៃនេ បតេនះឯង អសិេ ម-

េ បតេនះេចះែតែ សកថូ រង ។ េប ។ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ សតនុ៎ះ

(កលពីេដម) ជអកន ពិឃត ជកចិញឹច មជីវតិ កុងន កង ជ គឹះេនះឯង

។ េប ។ មន ល វុេ លកណខ ៈ ៃថេង នះ ខុកំញ លែដលចុះអពំ ីភគនំ ិជឈកូដ

បនេឃញបុរសែដលេកតជសតិេ មេ បត(២) កពំ ុ ងែតអែណតេទឯ

កស លែំ ពងទងំ យរបស់េ បតេនះ អែណតខសព ់េឡង ៗ េហយ

ធក់មកេ តជប់ពធដ៏កយៃនេ បតេនះឯង សតិេ មេ បតេនះ េចះ

ែតែ សកថូ រង ។ េប ។ មន លភិកុ ទខ ងំ យ សតនុះ៎ (កលពីេដម) ជ ពន
មគឹ កុងន កង ជ គះឹ េនះឯង ។ េប ។ មន ល វុេ លកណខ ៈ ៃថេង នះ
ខុ កំញ លែដលចុះអពំ ីភនគំ ិជឈកូដ បនេឃញបុរស ែដលេកតជឧសុ េ ម-

១ េ បតមន វេ តជប់នឹង ងកយដូចជេ ម ។ ២ េ បតមនលំែពងេ តជប់
នឹង ងកយដូចជេ ម ។

747

៣៦៥

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ ឧសុេ មទិ

គចឆនំ តស េត ឧសូ ឧបបតិ ឧបបតិ តេស វ

កេយ និបតនិ ស ុទំ អដស រ ំ កេ តិ ។ េប ។

ឯេ ភិកខ េវ សេ ឥមសឹេម យវ ជគេហ ករ-

ណិ េក អេ សិ ។ េប ។ ឥធហំ វុេ គិជឈកូ

បព ឱេ ហេន អទទសំ សចូ ិេ មំ បុរសិ ំ េវ សំ

គចឆនំ តស សចូ េិ យ ឧបបតិ ឧបបតិ

តេស វ កេយ និបតនិ ស ុទំ អដស រ ំ
ឥមសេឹម យវ
កេ តិ ។ េប ។ ឯេ ភិកខ េវ សេ

ជគេហ រថិ អេ សិ ។ េប ។ ឥធហំ វុេ

គិជឈកូ បព ឱេ ហេន អទទសំ សចូ េិ មំ បុរសិ ំ

េវ សំ គចឆនំ តស សចូ ិេយ សេី ស បវសិ ិ

មុខេ និកខ មនិ មុេខ បវសិ ិ ឧរេ និកខ មនិ

748

៣៦៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ វនិ ីតវតុថ អំពីឧសុេ មេ បតជេដម

េ បត(១) កពំ ុ ងែតអែណតេទឯ កស ពញទងំ យរបស់េ បត

េនះអែណតខសព ់េឡង ៗ េហយធក់មកេ តជប់ឰដ៏កយៃនេ បតេនះ

ឯង ឧសុេ មេ បតេនះ េចះែតែ សកថូ រង ។ េប ។ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ

សតនុ៎ះ (កលពី េដម) ជេពជឈឃត(២) កុ នង កង ជ គះឹ េនះឯង

។ េប ។ មន ល វុេ លកណខ ៈ ៃថេង នះ ខុកំញ លែដលចុះអពំ ីភគនំ ិជឈកូដ

បនេឃញបុរសែដលេកតជសូ ចិេ មេ បត(៣) កពំ ុ ងែតអែណតេទឯ

កស មុលជ ទងំ យរបស់េ បតេនះ អែណតខសព ់េឡង ៗ េហយ
ធកម់ កេ តជប់នឹងកយរបស់េ បតេនះឯង សូចេិ មេ បតេនះ េចះ

ែតែ សកថូ រង ។ េប ។ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ សតនុះ៎ (កលពីេដម) ជ

ជនយ រថី កុងន កង ជ គះឹ េនះឯង ។ េប ។ មន ល វុេ លកណខ ៈ

ៃថេង នះ ខុកំញ លែដលចុះអពំ ីភគនំ ិជឈកូដ បនេឃញបុរសែដលេកត ជសូចិ-

េ មេ បត(៤) កពំ ុ ងែតអែណតេទឯ កស ែដក សួ ចទងំ យ

របស់េ បតេនះ េ តចូលេទ មកបល េហ យធយេចញមកខងមត់

េ តចូលេទ មមត់េហ យធយេចញមកខង ទង េ តចូលេទ ម

១ េ បតមន ពញេ តជប់នឹង ងកយដូចជេ ម ។ ២ ជេពជឈឃតបញ់មនុស េទស

េ យ ពញ ។ ៣ េ បតមនមុជលេ តជប់នឹង ងកយដូចជេ ម ។ ៤ េ បតមនែដក សច
ចក់កស់ ចង ចង ន ងកយដូចជេ ម ។

749

៣៦៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ឧេរ បវសិ ិ ឧទរេ និកខ មនិ ឧទេរ បវសិ ិ

ឩរហូ ិ និកខ មនិ ឩរសូ ុ បវសិ ិ ជងឃហិ និកខ មនិ

ជងឃសុ បវសិ ិ បេទហិ និកខ មនិ ស ុទំ
អដស រ ំ កេ តិ ។ េប ។ ឯេ ភិកខ េវ

សេ ឥមសេឹម យវ ជគេហ សចូ ិេក(១) អេ សិ

។ េប ។ ឥធហំ វុេ គិជឈកូ បព

ឱេ ហេន អទទសំ កុមភណំ បុរសិ ំ េវ សំ គចឆនំ

េ (២) គចឆេនបិ េត វ អេណ ខេនធ េ េប

គចឆតិ និសីទេនបិ េតេសវ អេណសុ និសីទតិ

តេមនំ គិជឈបិ កងក បិ កុល បិ អនុបបតិ

អនុបបតិ វតិ ុេទនិ វតិ េចឆនិ វ ិ េជនិ ស ុទំ
សេ
អដស រ ំ កេ តិ ។ េប ។ ឯេ ភិកខ េវ

ឥមសេឹម យវ ជគេហ គមកេូ អេ សិ ។ េប ។

ឥធហំ វុេ គិជឈកូ បព ឱេ ហេន

អទទសំ បុរសិ ំ គថូ កេូ ប សសីសកំ និមុ មគំគ ។ េប ។

១ ឱ. ម. សូចេក ។ ២ ឱ. ស ។

750