វិន័យបិដក ភាគទី១

២៩១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ េរ ងពួកភិកុខេនេទ បេឆនរសងឹទ វគុគមុទ

ជបចបស់នូ វកលគួ រេហ យ មនិ ស់សួរក៏មន ពះតថគតទងំ

យ ទង់សួ រចេំ ពះែតអេំ ពែដលមន បេយជន៍ អេំ ពែដលមិនមន

បេយជន៍ ទង់មិនសួ រេឡ យ ពះតថគតទងំ យ ទ ង់ ផ ច់ ប ង់

នូ វអំេព ែដលមិនមន បេយជន៍េ យអរយិ មគគអស់ េហ យ ។ ពះ

សមុ ពទធជមច ស់ទងំ យដ៏មនេជគ ទង់សួ រពួ កភិកុ ខេ យេហតុ ពី រ
បករ គឺ ទង់សួរេដម បនី ឹងសែមងធម៌ ១ េដមបនី ឹងបញតញ សិកខ បទដល់

ពួ ក វក ១ ។ កលេនះ ពះដ៏មន ពះភគ ទង់ ស់សួ រពួ ក

ភិកុ ខែដលេនេទ បេឆនរសឹងទ វគុ គមុទថ មន លភិកុ ខទងំ យ អនក ល់ គន

បនជមនេសចកី មគីគេ ម ះសរមិនវ ិ ទទស់ែទងគន េនចវំ ស ក៏

សួលបួល មិនលបំ កេ យ របិណបត េនះេតេ យេហតុអី ។

គេនះ ភិកុ ទខ ងំ អមបលេនះ ក៏ កបទូលេសចកីនុះ៎ ចេំ ពះ ពះដ៏មន
ពះភគ (េ យសព គប់) ។ េទប ពះអងគ ស់សួរថ ែនភិកុទខ ងំ

យ េហតុេនះពិតែមនឬ ។ ភិកុទខ ងំ េនះ កបទូលតបវញិ ថ បពិ ត
ពះដម៏ ន ពះភគ េហតុេនះមិនពិតេទ ។

[២២៩] ពះសមុ ទព ជធ មច ស់ដ៏មនេជគ ទងត់ ះិ េដ លថ ែនេមឃ-
បុរសទងំ យ អេំ ពែដលអកន ទងំ អស់គន េធេនះ មនិ សមគួរ មនិ តវ
ទនំ ង មិន តវែបប មិនែមនជរបស់សមណៈ មិនគបប ី មនិ គួរេធេ ះ

601

២៩២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អករណី យំ កថំ ហិ នម តុេម េមឃបុរ ិ

ឧទរស ករ គហិ ីនំ អញញមញញស ឧតរមិ នុស -

ធមមស វណំ ភសសិ ថ វរ ំ តុេមហិ េមឃបុរ ិ
តេិ ណន កុចិឆបរកិ េន ន េតវ
េគវកិ នេនន(១)

ឧទរស ករ គហិ ីនំ អញមញ ញញស ឧតរមិ នុស -

ធមមស វេ ភសេិ តំ កិ ស េហតុ

តេ និទនំ ហិ េមឃបុរ ិ មរណំ និគេចឆយយ
មរណមតំ កយស
ទុកំខ ន េតវ តបបចចយ

េភទ បរ ំ មរ អបយំ ទុគគតឹ វនិ ិបតំ និរយំ

ឧបបេជជយយ ឥេ និទនញច េខ េមឃបុរ ិ

កយស េភទ បរ ំ មរ អបយំ ទុគគតឹ វនិ ិបតំ

និរយំ ឧបបេជជយយ េនតំ េមឃបុរ ិ អបបសនន នំ

ប ទយ បសនន នំ ភិេយយភ យ ។ េប ។

វគិ រហិ ធមមឹ កថំ ក ភិកូខ មេនសិ ។

១ ឱ. ម. េគវកិ តេនន ។

602

២៩២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ែនេមឃបុរសទងំ យ គួរេបែ ដរ អកន ឯង ល់គន ៊ នេពលអួតឧតរ-ិ

មនុស ធមមេទវញិ េទមកចេំ ពះពួ ក គហសថ េ ពះេហតុែតចង់ចែមតៃផទ

ែនេមឃបុរសទងំ យ េបអ កន ល់គន យកកបំ ិតយ៉ ងមុត ែដលស មប់

ពនះ ចេ់ គ មកវះេពះ (របស់ខួន) វញិ បេសរជង ឯករេពល

អួតឧតរមិ នុស ធមមរបស់គន នឹងគន ចេំ ពះពួ ក គហសថ េ ពះេហតុែតចង់

ចែមតៃផទ ែដលអកន ឯងទងំ អស់គន េពលរួចេទេហយ (េនះ) ពុ ំ បេសរ

េ ះេឡយ េហតុអីបនជតថគតេពលយ៉ ងេនះ មន លេមឃបុរស

ទងំ យ ពីេ ពះបុគលគ ែដលវះេពះខួនឯងេនះ ជេហតុបនែត តមឹ

េសចកី ប់ឬលំបកេទ ប ប់បុ៉េ ះ កលេបរ ំ ងខនធតអពំ ីមរណ-

កលេទ ក៏មិនេទេកត ជតរិ ចឆ ន េ បត អសុរកយ នរក េ ពះេហតុ

ែដលវះេពះេនះេឡយ មន លេមឃបុរសទងំ យ ឯចែំ ណកខងភកិ ុ ខ
ែដលេពលអួតឧតរមិ នុស ធមម ជេហតុជទី ងំ េនះ កលេបរ ំ ងខនធ

តអពំ ីមរណកលេទេហយ េទ ងែតេទេកតជតិរចឆ ន េ បត អសុរកយ
នរក មនិ ខនេឡយ មន លេមឃបុរសទងំ យ ករែដលេពលអួត

ឧតរមិ នុស ធមមេនះ នឹងបននមំ នុស ែដលមិនទន់ ជះថឲយ ជះថ ឬ

មនុស ែដល ជះថេហយឲយកន់ែត ជះថេឡងក៏េទ ។ េប ។ ពះសមុទព ធ

ជមច ស់ ទង់តិះេដ លពួកភិកុ ទខ ងំ េនះ រួច ទង់ ស់េ ភកិ ុ ទខ ងំ យ

មកជួបជុេំ ហយ េទប ទង់សែមងធមីកម ថ តេទថ ។

603

២៩៣

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស បញច ម េច

[២៣០] បញិ ច េម ភិកខ េវ ម េច សេន

សំវជិ ជមន េ កសឹម ។ កតេម បញច ។ ឥធ

ភិកខ េវ ឯកចសច ម េចរស ឯវ ំ េ តិ កុទស ុ
បរវិ ុេ គម-
នមហំ សេតន សហេស ន

និគម ជធនីសុ ហិណិ ស មិ ហនេន ឃេតេន

ឆិនទេន េឆទេបេន បចេន បចេបេនតិ ។

េ អបេរន សមេយន សេតន សហេស ន

បរវិ ុេ គមនិគម ជធនីសុ ហិណតិ

ហនេន ឃេតេន ឆិនទេន េឆទេបេន បចេន

បចេបេន ។ ឯវេមវ េខ ភិកខ េវ ឥេធកចចស

បបភកិ ុ ខ េន ឯវ ំ េ តិ កុទស ុ នមហំ សេតន

សហេស ន បរវិ ុេ គមនិគម ជធនីសុ

ចរកិ ំ ចរសិ មិ សកកេ គរុកេ មនិេ

បជូ ិ េ អបចិេ គហ នេញច វ បពជិ នញច ភី

ចី វ រ បិ ណ ប ត េស ន ស ន គិ ន បប ចច យ េភ ស ជជ ប រ ិ កខ -

ននិ ។ េ អបេរន សមេយន សេតន

604

២៩៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ អំពីម េចរ ៥ ពួក

[២៣០] មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ កុ ងន េ កេនះ មនភិកុ ជខ ម េចរ

៥ ពួ ក ។ មន លភិកុ ទខ ងំ យ ភិកុ ជខ ម េចរ ៥ ពួ កេនះដូចេមចខះ ។

មន លភិកុ ទខ ងំ យ េសចកី តិះរះិ របស់ម េចរខះ ែដលមនកុ ងន េ ក

េនះថ េបដល់េវ អញបនបរសិ ទយ ១ រយ ឬ ១ ពនេ់ ចមេ ម

ជគន េហយ នឹងេលកចូលេទកុ ងន សុកនិគម ជធនី េហយនឹង យសពំ ង

ផចជ់ ីវតិ ពួកអកន សុកទងំ េនះ េ យខួនឯង ឬេ បអ កន ដៃទឲយផច់ជវី តិ

ដុតេ លអកន សុកទងំ េនះ េ យខួនឯង ឬេ បអកន ដៃទឲយដុតេ ល ។
លុះដល់សមយ័ ខងេ កយមក ម េចរេនះបនបរសិ ទយ ១ រយ ឬ

១ ពន់ េចមេ មជគន េហ យ ក៏េលកចូលេទកុ នង សុ កនិគម ជធនី
យសំពងផច់ជីវតិ អនក សុ កទងំ េនះ េ យខួ នឯង ឬេ បអនកដៃទឲយ

ផចជ់ វី តិ ដុតេ លអកន សុកទងំ េនះេ យខួនឯង ឬេ បអ កន ដៃទឲយដុត
េ ល យ៉ ង មិញ ។ មន លភិកុទខ ងំ យ េសចកី តះិ រះិ របស់ភិកុ ខ
បបខះែដលមនកុ ងន សនេនះ ក៏យ៉ ងេនះែដរ ( តះិ រះិ ) ថេបដល់
កល អញបនបរសិ ទយ ១ រយ ឬ ១ ពន់េចមេ មគន េហយ នឹង

េ តចេទកន់ចរកិ កុ នង សុ កនិគម ជធនី ក៏នឹងបននូវចីវរ បិណបត

េសនសន គិ នបបចយច េភសជបជ រកិ ខ រ ែដលពួ ក គហសកថ ី ពួ កបពជិតកី

េធស កក រេគរព ប់ នបូជេកតែ កង ។ លុះដល់សមយ័ ខងេ កយមក

605

២៩៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

សហេស ន បរវិ ុេ គមនិគម ជធនីសុ ចរកិ ំ

ចរតិ សកកេ គរុកេ មនេិ បជូ ិ េ អបចិេ

គហ នេញច វ បពជិ នញច ភី ចីវរបិណបត-

េសនសនគិ នបបចចយេភសជជបរកិ ខ នំ ។ អយំ

ភិកខ េវ បឋេម ម េចេ សេន សំវជិ ជមេន

េ កសឹម ។ បុន ចបរ ំ ភកិ ខ េវ ឥេធកេចច បបភិកុ ខ
តថគតបបេវទតិ ំ
ធមវម និ យំ បរយិ បុណិ អតេន

ទហត(ិ ១) ។ អយំ ភិកខ េវ ទុតិេយ ម េចេ សេន

សំវជិ ជមេន េ កសឹម ។ បុន ចបរ ំ ភិកខ េវ

ឥេធកេចច បបភិកុ ខ សុទំធ ពហចម រ ឹ បរសិ ុទំធ
ពហចម រយិ ំ ចរនំ
អមលូ េកន អ ពហចម រេិ យន

អនុទេធំ សតិ ។ អយំ ភិកខ េវ តតិេយ ម េចេ

១ ឱ. ម. ហរតិ ។

606

២៩៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ភកិ ុ បខ បេនះបនបរសិ ទយ ១ រយ ឬ ១ ពនេ់ ចមេ មជគន េហយ ក៏
េ តចេទកនច់ រកិ កុងន សុកនិគម ជធនី បនចីវរ បិណបត េសន-

សន គិ នបបចយច េភសជបជ រកិ ខ រ ែដលពួក គហសកថ ី បពជិតកី េធ

សកក រេគរព ប់ នបូជេកតែ កង ។ មន លភិកុ ទខ ងំ យ ភិកុ េខ នះេ
ថ ម េចរទី ១ ែដលមន បកដកុ ងន េ ក ។ មន លភិកុ ទខ ងំ យ

េហតុដៃទមនតេទេទ ត កុងន សនេនះ មនភិកុ បខ បខះេរ នសូ ត

ធមមវនិ ័យែដលតថគតបនសែមងេហ យ ដុតកេំ ខួ នឯងេចល(១) ។

មន លភិកុ ទខ ងំ យ ភិកុ េខ នះេ ថ ម េចរទី ២ ែដលមន បកដកុងន

េ ក ។ មន លភិកុ ទខ ងំ យ េហតុដៃទមនតេទេទ ត កុ ងន សន

េនះមនភកិ ុ បខ បខះ េពលេចទភកិ ុ ែខ ដល ប ពឹតធម៌ បេសរដ៏ ត ែដល

កពំ ុ ង ប ពឹតធម៌ បេសរដ៏បរសិ ុ ទធ េចទេ យករ ប ពឹតមិន បេសរ(២)

រកមូលគម ន(៣) ។ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ ភិកុេខ នះេ ថ ម េចរ

១ កុនងអដកថ អធិបបយថ ភិកុែខ ដលេចះេ ប បេធ បបលីនិងអដកថកុនងក ល

បរសិ ទយ េហយ បសប់េធសំេឡងេទសនផូវ ពះសូ តឲយយ៉ ងពីេ ះ កលេបចប់ធម៌េហយ

មនេគសួរថ េ កមច ស់េរ នពីេ ក គ ចរយ មក ភិកុខេនះក៏ ក់មិន បប់នម គ

ចរយ េឆយថ ម គម ន គ ចរយ ចនឹងបេ ង នបនេទ េរ នេចះដឹងែតខួនឯង យ៉ ង

េនះេ ថ ដុតកំេ ខួនឯងេចល ។ ២ អដកថ អធិបបយថ េចទដល់ទីេមថុនធមម ។

៣ េចទេ យមិនបនេឃញនឹងែភនក មិនបនឮនឹង តេច ក ឬមិនបនរេងក សកុនងចិត ។

607

២៩៥

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស បញច ម េច

សេន សំវជិ ជមេន េ កសឹម ។ បុន ចបរ ំ ភិកខ េវ

ឥេធកេចច បបភិកុ ខ យនិ និ សង ស គរុ-
េម ម-
ភ និ គរុបរកិ ខ និ េសយយថីទំ

វតុ ថ វ ិ េ វ ិ រវតុ ថ មេញច បីឋំ ភិសី(១) ពេិ មព ហនំ(២)

េ ហកុមីភ េ ហភណកំ េ ហ រេក េ ហ-

ក ហំ ស(ី ៣) ផរសុ(៤) កុ រ(ី ៥) កុទទ េ

និខទនំ វលី េវឡុ មុញំ ជ បពជំ តិណំ មតិក

ទរុភណំ មតិកភណំ េតហិ គិហី សំគ តិ

ឧប េបតិ ។ អយំ ភិកខ េវ ចតុេ ថ ម េចេ

សេន សំវជិ ជមេន េ កសឹម ។ សេទវេក ភិកខ េវ

េ េក សមរេក ស ពហេម ក សស មណ ពហណម ិ -

យ បជយ សេទវមនុស យ អយំ អេគគ ម េចេ

េយ អសនំ អភតូ ំ ឧតរមិ នុស ធមមំ ឧលបតិ តំ

១-២ ម. ភិសិ ពិេពហនំ ។ ៣-៤-៥ ម. សិ បរសុ កុធរ ី ។

608

២៩៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ អំពីម េចរ ៥ ពួក

ទី ៣ មន បកដកុងន េ ក ។ មន លភិកុ ទខ ងំ យ េហតុដៃទមនត

េទេទ ត កុ នង សនេនះ មនភិកុ ខបបខះសេ ងគ ះផគ ប់ផុ គន គហសថ

េ យេ គ ងគរុភណរបស់សងឃ ឬេ គ ងគរុបរកិ ខ រ េ គ ងគរុភណគអឺ ីខះ

េ គ ងគរុភណេនះគឺ គុមផព ក និងេដមេឈ ១ ទីែដលស មប់ គំ ុមផព ក និង

េដមេឈ ១ កុដិ ១ ទីែដលស មប់សង់កុដិ ១ ែ គ ១ ងំ ១ ពូ ក ១ េខយន ១

ឆន ងំ េ ហៈ ១ សូកន េ ហៈ ១ កមេ ហៈ ១ េផង េ ហៈ(១) ១ កបំ តិ ១

ពូ េថ ១ ដងឹ ១ ចប ១ ពនក (ឬែដកក រ) ១ វល បែវងមួយលូក

េឡងេទ ១ ឫស ី បែវង ៨ ធន ប់េឡងេទ ១ េ ម ដេំ ណកទន យ ១

េ ម យបង ១ េ ម ធមម ១ ដីសិត ១ េ គ ងេធន ឹងេឈ ១ េ គ ង

េធន ឹងដី ១ ។ មន លភិកុ ទខ ងំ យ ភិកុ េខ នះេ ថម េចរទី ៤
មន បកដកុ នងេ ក ។ មន លភិកុ ខទងំ យ ភិកុ ខ េពលអួត

ឧតរមិ នុស ធមែម ដលមនិ មន មនិ បកដកុ ងន ខួន ភិកុ េខ នះជម េចរទី ៥

ជេចរធំបំផុ តកុ នងេ ក ពមទងំ េទវេ ក មរេ ក ព ហម -

េក កុ នងពពួ កសត ពមទងំ សមណៈនិ ង ពហមណ៍ ទងំ មនុ ស

ជសមមតិេទពនិងមនុស ដ៏េសស េហតុអីបនជតថគតេពលដូេចន ះ

១ ពកយថ េ ហៈ ជពកយស មប់េ ពួកេ គ ងែដក ព ន់ ទង់ែដងជេដម ។

609

២៩៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

កិ ស េហតុ េថយយយ េ ភិកខ េវ រដបេិ

ភុេ តិ ។
អញថញ សនម នំ

អញថញ េយ បេវទេយ

និកចច កី តវេស វ

ភុតំ េថេយយន តស តំ ។

ក វក ពហេ

បបធមម អសញញ

បប បេបហិ កេមមហិ
នរិ យេន ឧបបជជេរ ។

េសយយ អេយគុេ ភុេ

តេ អគិគសិខបូ េម

យេញច ភុេញជ យយ ទុស េី

រដបិណំ អសញញេ តិ ។

610

២៩៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

មន លភិកុ ទខ ងំ យ ពីេ ពះដុបំ យរបស់ជនអកន េនកុងន ែដនគឺភកិ ុេខ នះឯង

លួ ចយកមកបរេិ ភគ ។ ( ពះសមុ ពទជធ មច ស់ ទង់ បថន នឹងេធេសចកីេនះ

ឲយចបស់ ស់ េឡ ង េទ ប ស់ សែមងេសចកីជគថតេទេទ តថ)

ភកិ ុ ខ មនខួន ងំ េនេ យ ករដៃទ គឺថខួ នមនកយ

សមចរមិនបរសិ ុទជធ េដម េហយញុ ងំ អកន ដៃទឲយដឹងថខួន

ងំ េនេ យ ករដៃទ គថឺ ខួនមនកយសមចរជេដម

តវញិ ភិកុ េខ នះឯងេ ថលួចេភជនេគមកបរេិ ភគ ដូច

ជ ពនសត ប លប ក់ខួន បបគុមេព ឈប មងចបំ ញ់

សត ។ ភកិ ុ ែខ ដលយកសពំ ត់ក វៈមកព័ទពធ ័នកធ ែត ប ពឹត

ធម៌ កក់ជធមម គម នស ងម ( មធម៌វនិ យ័ ) េឡយ ជ

បុគគល មកៃ កែលងសឹងមនេ ចន ភិកុ ខេនះេទ ងែតេទ

នរក េ ពះអេំ ពែដលខួនេធ កក់ ។ បរេិ ភគដុែំ ដកែដល

កពំ ុ ងេឆះេក ឧបមដូចជអ តេភង វញិ បេសរជង ឯភិកុ ខ

ែដល ទសសីលមិនស ងម ( មធម៌វនិ ័យ) នឹងបរេិ ភគនូវដុ ំ

មសិ របស់ជនអកន េនកុ ងន ែដន (េនះ) ពុ ំ បេសរេ ះេឡយ ។

611

២៩៧

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស បឋមបបញញតិ

[២៣១] អថេខ ភគ វគុ គមុទតីរេិ យ ភិកូខ អេន-
ទុពភរ យ ទុេបបស យ
កបរយិ េយន វគិ រហិ

។ េប ។ ឯវញច បន ភិកខ េវ ឥមំ សិកខ បទំ ឧទទិ-

េសយយថ េយ បន ភិកុ ខ អនភិជនំ ឧតរមិ នុស ធមំម

អតូបនយិកំ អលមរយិ ញញ ណទស នំ សមុទច-

េរយយ ឥតិ ជនមិ ឥតិ បស មីតិ តេ អបេរន

សមេយន សមនុគគ ហិយមេន អសមនុគគ -
ហិយមេន ឯវ ំ វេទយយ
អជនេមវ ំ បេនន វសិ ុទធ េបេកខ (១)

វុេ អវចំ ជនមិ អបស ំ បស មិ

តុចំឆ មុ វលិ បិនិ អយមប ិ ប ជិេក េ តិ

អសំ េ តិ ។ ឯវញិ ច ទំ ភគវ ភិកូខ នំ សិកខ បទំ
បញញតំ េ តិ ។

[២៣២] េតន េខ បន សមេយន សមពហុ

ភិកូខ អទិេដ ទិដសញិ េញ ន អបបេត បតសញិ ញេន
អសចឆិកេត សចឆិកត-
អនធិគេត អធិគតសញិ េញ ន

សញិ ញេន អធិមេនន អញំ ញ ពយករសឹ ុ ។ េតសំ

១ វសិ ុទធ េបេខតិបិ បេ ។

612

២៩៧

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ បឋមបបញញតិ

[២៣១] គេនះ ពះដ៏មន ពះភគ ទង់តិះេដ លពួ កភិកុ ខែដល

េនេទ បេឆនរសឹងទ វគុ គមុទ េ យអេនកបរយិ យ េហ យ ទង់សែមងនូវ

េទសៃនករែដលេគពិបកចិញឹច មពិបកែថទ ំ ។ េប ។ េទប ទង់ ស់ថ

មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ អកន ទងំ យគបបសី ែមងនូវសិកខ បទេនះយ៉ ងេនះ

ថ ភិកុ ខ មួយមិនដឹងចេំ ពះ េហយេពលអួតឧតរមិ នុស ធមម ជធម៌

គួរេឃញេ យញណដ៏ បេសរ បេងនមក ក់កុ ងន ខួនថ ខុដំញ ឹងដូេចះន

ខុេំញ ឃញដូេចះន លុ ះដល់ សម័យដៃទពី េនះមក េទះមនេគ កសួរកី

ឥតមនេគ កសួរកី ក៏េ ថ តវ បតិប ជិកេហយ (េទះបី) មន

បថន ចង់ឲយបរសិ ុ ទធ េហ យ តឡប់ជនិយយែកសំនួនយ៉ ងេនះវញិ ថ

ែន វុេ ខុមំញ និ ដងឹ យ៉ ងេនះេទ (បុែ៉ ន) េពលថ ដងឹ ខុមំញ ិនេឃញ

យ៉ ងេនះេទ (បុ៉ែន) េពលថ េឃញ ខុេំញ ពលកុហកេ ះេទ ភកិ ុ ខ

េនះឯងក៏េនជ តវ បតិប ជិក រកសំ សគម ន ។ សិកខ បទេនះ

ពះដ៏មន ពះភគ ទងប់ នបញតញ ដល់ពួកភិកុ រខ ួចជេ សចយ៉ ងេនះ ។

[២៣២] េវ េនះឯង មនភិកុ ខេ ចនរូបមនេសចកីសមគ ល់ ថ

េឃញ កុ នងេហតុែដលខួ នមិនេឃញ សំគល់ ថដល់ កុ នងេហតុែដលខួ ន

ឥតបនដល់ សំគល់ ថ ស់ដឹងកុ នងេហតុែដលខួ នឥតបន ស់ដឹង

សំគល់ ថេធឲយចបស់ ស់ កុ នងេហតុែដលខួ នឥតបនេធឲយចបស់ ស់

េហ យបនេពលអួ តអរហតផលេ យសំគស់ថខួ នបន ស់ដឹង ។

613

២៩៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អបេរន សមេយន គយបិ ចិតំ នមតិ េទ -

យបិ ចិតំ នមតិ េម យបិ ចិតំ នមតិ ។

េតសំ កុកុ កចចំ អេ សិ ភគវ សិកខ បទំ បញតញ ំ

មយញច ម អទិេដ ទិដសញិ េញ ន អបបេត បតសញិ ញេន

អនធិគេត អធិគតសញិ េញ ន អសចិឆកេត សចិឆកត-

សញិ េញ ន អធិមេនន អញំ ញ ពយករមិ កចចិ នុ

េខ មយំ ប ជិ កំ បតឹ បនន តិ ។ េត(១)

យសេម ននទស ឯតមតថំ េ េចសំុ ។

យម នេនទ ភគវេ ឯតមតថំ េ េចសិ ។

េ នេិ យ ននទ(២) ភិកូខ អទេិ ដ ទិដសញិ េញ ន អបបេត
អសចិឆ-
បតសញិ េញ ន អនធិគេត អធិគតសញិ េញ ន

កេត សចិកឆ តសញិ េញ ន អធិមេនន អញំ ញ ពយ-

កេ និ តញច េខ ឯតំ អេព រកិ និ ។

១ ឱ. ម. េបតថេកសុ អយំ បេ ន េ តិ ។ ២ ម. េយ េត ននទ ។

614

២៩៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

លុ ះដល់ សម័យដៃទមក ចិតរបស់ភិកុ ទខ ងំ េនះក៏ឱនេទរក គៈខះ ចិត

ឱនេទរកេទសៈខះ ចតិ ឱនេទរកេមហៈខះ ។ េសចកីសង យ័ កេ៏ កត

េឡងដល់ភិកុ ទខ ងំ េនះថ សិកខ បទ ពះដម៏ ន ពះភគ ទង់បនបញញត

រួចជេ សចេហ យ េមចេឡយក៏េយងមកសំគល់ ថេឃញកុ នងេហតុែដល

េយងឥតបនេឃ ញ សំគល់ ថដល់ កុ នងេហតុ ែដលេយងឥតបនដល់

សំគល់ ថ ស់ដឹងកុ នងេហតុែដលេយងឥតបន ស់ដឹង សំគល់ ថេធ

ឲយចបស់ ស់ កុ នងេហតុែដលេយងឥតបនេធឲយចបស់ ស់ េហ យបន

េពលអួតអរហតផល េ យសគំ ល់ថ ខួនេយងបន ស់ដឹង (ដូេចះន )

េយង បែហលជ តវ បតិប ជិកេទដឹង ។ ភិកុ ខទងំ េនះបន បប់

េសចកីេនះ ដល់ ពះ ននទដ៏មន យុ ។ ពះ ននទដ៏មន យុ

ក៏ កបទូលេសចកីនុ៎ះ ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះសមុ ពទជធ មច ស់

ទង់ ស់ថ មន ល ននទ ភិកុ ខទងំ យែដលមនេសចកីសំគល់ ថ

េឃញកុ ងន េហតុែដលខួនឥតេឃញ សគំ ល់ថបនដល់កុ ងន េហតុែដលខួន

ឥតបនដល់ សំគល់ ថបន ស់ដឹង កុ នងេហតុែដលខួ នឥតបន ស់

ដឹង សំគល់ ថេធឲយចបស់ ស់ កុ នងេហតុ ែដលខួ នឥតបនេធឲយចបស់

ស់ េហយេពលអួតអរហតផល េ យេសចកីសគំ ល់ថ ខួនបន

ស់ដឹង ក៏អេំ ពែដលេពលអួតេនះជអេព រកិ (មិនេ ថជអងគ

615

២៩៩

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស អនុបបញញតិយំ សិកខ បទវភិ េងគ

អថេខ ភគ ឯតសឹម និទេន ឯតសឹម បករេណ ធមមឹ

កថំ ក ភិកូខ មេនសិ ។ េប ។ ឯវញច បន

ភិកខ េវ ឥមំ សកិ ខ បទំ ឧទេទិ សយយថ េយ បន

ភិកុ ខ អនភិជនំ ឧតរមិ នុស ធមមំ អតូបនយិកំ
សមុទចេរយយ ឥតិ ជនមិ
អលមរយិ ញញ ណទស នំ

ឥតិ បស មីតិ តេ អបេរន សមេយន សម-

នុគគ ហិយមេន អសមនុគគ ហិយមេន -

បេនន វសិ ុទធ េបេកខ ឯវ ំ វេទយយ អជនេមវ ំ វុ-

េ អវចំ ជនមិ អបស ំ បស មិ តុចឆំ មុ

វលិ បិនិ អញញ ត អធិមន អយមប ិ ប ជិ េក

េ តិ អសំ េ តិ ។

[២៣៣] េយ បនតិ េយ យទិេ ។ េប ។

ភិកូខ តិ ។ េប ។ អយំ ឥមសឹម អេតថ អធេិ បបេ
ភិកូខ តិ ។
អនភិជននិ អសនំ អភតូ ំ អសំវជិ ជមនំ

616

២៩៩

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ អនុបបញញតិ ចំែណកសិកខ បទ

ៃន បតិេឡយ) ។ េ ពះនិទនេនះ េ ពះដេំ ណ រេនះ េទប ពះដ៏មន

ពះភគ ទង់ ស់ េ ភិកុ ខទងំ យមក េហ យ ទង់សែមងធមីមកថ

កុងន គេនះ ។ េប ។ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ អកន ទងំ យគបបសី ែមង

នូវសិកខ បទេនះយ៉ ងេនះថ ភិកុ ខ មួយ មិនដឹងចបស់េហ យេពល

អួតឧតរមិ នុស ធមម ជធម៌មនញណ (េសចកីដឹង) និងទស នៈ

(កិរយិ េឃញ) ដ៏ បេសរ ចកមច ត់នូវកិេលស គួរបេងនមក ក់កុងន

ខួនេ យពកយថ ខុដំញ ឹងដូេចះន ខុេំញ ឃញដូេចះន លុះដល់សមយ័ ដៃទអពំ ី

េនះមក េទះមនេគ កសួរកី ឥតមនេគ កសួរកី ក៏េ ថ តវ

បតបិ ជិកេហយ (េទះបី) មន បថន ចង់ឲយបរសិ ុទធ េហយ តឡប់

ជនិយយែកសនំ ួនយ៉ ងេនះវញិ ថ ែន វុេ ខុមំញ ិនដឹងយ៉ ងេនះេទ

(បុែ៉ ន) េពលថដឹង ខុមំញ ិនេឃញយ៉ ងេនះេទ (បុែ៉ ន) េពលថ េឃញ

ខុ ំេញ ពលកុហកេ ះេទ ភិកុ ខេនះកី ក៏ តវ បតិប ជិក រកសំ សគម ន

េវ រែលងែតសគំ ស់ថ ខួនបន ស់ដឹង ។

[២៣៣] តង់ពកយថ មួយ េសចកីថ ក៏

េ យ ។ េប ។ តង់ពកយថ ភកិ ុ ខ ។ េប ។ ភិកុ ែខ ដលបនឧប-

សមបទេ យញតិចតុតកថ មម ចេនះ សេំ ឲយេឈម ះថ ភិកុ ខ កុងន អតថ

េនះ ។ តង់ពកយថ មិនដឹងចបស់ េសចកីថ មិនដឹងមនិ េឃញ

617

៣០០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អជនេន អបស េន អតនិ កុសលំ ធមមំ អតិថ

េម កុស (១) ធមម តិ ។ ឧតរមិ នុស ធេមម នម

ឈនំ វេិ មកំខ សមធិ សមបតិ ញណទស នំ

មគគភវន ផលសចឆិកិ រយិ កិ េលសបប នំ វនិ ីវ-

រណ ចិតស សុញញ គេរ អភិរតិ ។ អតូបន-
យិកនិ េត កុសេល
ធេមម អតនិ ឧបេនតិ

អ នំ េតសុ កុសេលសុ ធេមមសុ ឧបេនតិ ។

ញណនិ តិេស វជិ ជ ។ ទស ននិ យំ ញណំ

តំ ទស នំ យំ ទស នំ តំ ញណំ ។ សមុទច-

េរយយតិ េ េចយយ ឥតថិយ បុរសិ ស

គហដស បពជិ តស ។ ឥតិ

ជនមិ ឥតិ បស មីតិ ជនមហំ ឯេត ធេមម

១ តីសុបិ េបតថេកសុ កុសេ ធេមម តិ ឯកវចននិេទទេ កេ ។

618

៣០០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

នូវកុសលធម៌ ែដលមិនមនមិនពិតមិន បកដកុ នងខួ ន (េហ យចូលចិតថ)
កុសលធម៌ទងំ យរបស់អញមន ។ ឈន (គុណជតស មប់ដុត
បង់នូវកិេលស) ១ វេិ មកខ (គុណធម៌ែដលផុត សឡះចក គៈជ
េដម) ១ សមធិ (សភពែដលតមលក ់ចិតេសមម លំ កុ ងន រមណម ៍ ) ១
សមបតិ (គុណជតិែដលដល់ ពម) ១ ញណទស នៈ (កិរយិ

េឃញេ យបញញ ) ១ មគភគ វន (កិរយិ ចេ មននូវមគ)គ ១ ផល-

សចិឆកិរយិ (ដេំ ណ រេធឲយចបស់ ស់នូវផល) ១ កិេលសបប ន

(ករិ យិ លះបងក់ េិ លស) ១ វនិ ីវរណ ចតិ ស ចិតមននីវរណធម៌

បសេហយ ១ សុញញ គេរ អភរិ តិ េសចកេី តកអរកុ ងន ផះទ ដ៏ ង ត់ ១
(ធម៌ទងំ ១០ េនះ) េ ថឧតរមិ នុស ធមម ។ តង់ពកយថ បេងនមក

ក់កុ នងខួន េសចកីថ បេងនកងកុសលធម៌ទងំ េនះមក ក់កុ នងចិត
ឬបេងនចិតេទកុ នងកងកុសលធម៌ទងំ េនះ ។ តង់ពកយថ ញណ
បនដល់វជិ ជ គេឺ សចកដី ងឹ វេិ សស ៣ យ៉ ង ។ តង់ពកយថ ទស នៈ

េសចកីថ ធមជម ត េ ថ ញណ ធមជម តេនះេ ថ ទស នៈ

ធមជម ត េ ថ ទស នៈ ធមជម តេនះេ ថ ញណ ។ តង់ពកយថ

េពលអួត េសចកថី បបដ់ ល់ សីកី បសកី គហសកថ ី បពជតិ
កី ។ តង់ពកយថ ខុដំញ ងឹ ដូេចះន ខុេំញ ឃញដូេចះន េសចកថី ខុដំញ ឹងធម៌េនះ ខុ ំញ

619

៣០១

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស សិកខ បទវភិ េងគ

បស មហំ ឯេត ធេមម អតិថ ច េម ឯេត ធមម

អហញច ឯេតសុ ធេមមសុ សនិទស មីតិ ។

[២៣៤] តេ អបេរន សមេយនតិ យសឹម

ខេណ សមុទចិណំ េ តិ តំ ខណំ តំ លយំ

តំ មុហុតំ វតី ិវេត ។ សមនុគគ ហិយមេនតិ យំ

វតុ ថ បដិញញ តំ េ តិ តសឹម វតុ ថសឹម សមនុគគ ហិយ-

មេន កឹ េត អធិគតំ កិ និ េត អធិគតំ កទ

េត អធិគតំ កតថ េត អធិគតំ កតេម េត

កិ េល បហីន កតេមសំ តំ ធមម នំ ភីតិ ។

អសមនុគគ ហិយមេនតិ ន េកនចិ វុចចមេន ។

បេនន តិ បបេិ ចឆ ឥចឆ បកេ អសនំ អភតូ ំ

ឧតរមិ នុស ធមមំ ឧលបិ ប ជិកំ បតឹ បេនន

េ តិ ។ វសិ ុទធ េបេកខ តិ គិហី េ តុកេម

ឧបសេក េ តុកេម មិេក

េ តុកេម មេណេ េ តុកេម ។

620

៣០១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ ចំែណកសិកខ បទ

េឃញធម៌េនះ មយង៉ េទ ត ធម៌េនះជរបស់ខុំញ ៗ កយ៏ ល់ជក់ចបស់

កុងន ធម៌េនះេហយ ។

[២៣៤] តង់ពកយថ លុះដល់សមយ័ ដៃទពីេនះមក េសចកីថ

ករិ យិ េពលអួតកុ ងន ខណៈ លុះដល់សមយ័ ែដលកនងនូវខណៈ នូវ

សបក់ នូវេពលមួយរេំ ពចេនះមក ។ តង់ពកយថ េទះមនេគ ក-

សួរកី េសចកីថ វតុ ថ ែដលខួនបនេបជញ េហយ ក៏មនអកន ឯេទ តេគ

កសួ រចេំ ពះវតុ ថេនះថ ធម៌អីខះែដលេ កបន ស់ដឹង េ ពះ

េហតុដូចេមចបនជេ កបន ស់ដឹង េ កបន ស់ដឹងពីអងក ល់

េ កបន ស់ដឹងកុ នងទី កិេលស ខះ ែដលេ កបនលះរួច

េហយ េ កបនធម៌ដូចេមចខះ ។ តង់ពកយថ េទះឥតមនេគ ក-

សួរកី េសចកថី ឥតមនអកន មួយសួរដណឹ ងេឡយ ។ តង់ពកយថ

ក៏េ ថ តវ បតបិ ជិកេហយ េសចកថី (ភិកុ )ខ មនេសចកី បថន
កក់ គឺេសចកី បថន គបសងតក ់េហយេពលអួតឧតរមិ នុស ធមម ែដល

មនិ ពិតមិន បកដ ក៏េ ថ តវ បតិប ជិកេហយ ។ តង់ពកយថ
មន បថន ចង់ឲយបរសិ ុទិធ េសចកថី (ភិកុ េខ នះ) េទះមន បថន ចង់េទជ
គហសកថ ី ចង់េទជឧបសកកី ចងេ់ ទជេញមវតកី ចង់េទជ ម-

621

៣០២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អជនេមវ ំ វុេ អវចំ ជនមិ អបស ំ បស មីតិ

នហំ ឯេត ធេមម ជនមិ នហំ ឯេត ធេមម បស មិ

នតថិ ច េម ឯេត ធមម ន ចហំ ឯេតសុ ធេមមសុ

សនទសិ មីតិ ។ តុចំឆ មុ វលិ បិនិ តុចឆកំ

មយ ភណិ តំ មុ មយ ភណិ តំ អភតូ ំ មយ
ភណិ តំ អសនំ មយ មយ
ភណិ តំ(១) អជនេនន

ភណិ តំ ។ អញញ ត អធិមនតិ ឋេប អធិមនំ ។

[២៣៥] អយមបតី ិ បុរេិ ម ឧបទយ វុចចតិ ។

ប ជិេក េ តីតិ េសយយថបិ នម េ មតថ-

កចេិឆ នន អភេព បុន វរិ ុឡយិ ឯវេមវ ភិកុ ខ
បបេិ ចឆ ឥចឆ បកេ
អសនំ អភតូ ំ ឧតរមិ នុស -

ធមំម ឧលបិ អស មេ េ តិ អសកយបុតិ-

េយ េតន វុចចតិ ប ជិ េក េ តីតិ ។

អសំ េ តិ សំ េ នម ឯកកមមំ ឯកុេទទ-

េ សមសិកខ ឯេ សំ េ នម ។

១ ឥទំ បឋតយំ ឱ. ម. េបតេថ កសុ ន បញញ យតិ ។

622

៣០២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

េណរកី ។ តង់ពកយថ មន ល វុេ ខុមំញ ិនដងឹ យ៉ ងេនះេហយ

េពលថដងឹ ខុមំញ ិនបនេឃញយ៉ ងេនះេហយេពលថេឃញ េសចកថី

ខុមំញ និ បនដឹងធម៌េនះេទ ខុមំញ និ បនេឃញធមេ៌ នះេទ ធម៌េនះខុគំញ ម នេទ

ខុនំញ ឹងបនេឃញចបស់កុ ងន ធម៌េនះក៏េទ ។ តងព់ កយថ ខុេំញ ពលកុហក

េ ះេទ េសចកីថ ខុេំញ ពលេ ះទេទ ខុេំញ ពលកុហកេទ ខុេំញ ពល

មិនពិតេទ ខុេំញ ពលមិន បកដេទ ខុបំញ នជ ជលេពលមកពីេហតុមនិ
ដឹងេ ះេទ
។ តង់ពកយថ េវ រែលងែតសមគ ល់ថ ខួនបន ស់

ដងឹ េសចកថី េលកែលងែតខួនបន ស់ដឹងែមន ។

[២៣៥] តង់ពកយថ ភិកុ េខ នះកី េពលេ ប បេធ បនឹងភិកុ ែខ ដល

មនកុ ងន សិកខ បទមុន ។ តង់ពកយថ ប ជិក េសចកីថ ធមម េដម

េ ន តែតមនកកបំ ុតេហយ មនិ ចនឹងដុះេឡងេទ តបន មនឧបមដូច

េមចមញិ ភកិ ុ ែខ ដលមន បថន កក់ គឺេសចកី បថន គបសងតក ់េហយ

េពលអួតឧតរមិ នុស ធមម ែដលមិនមនមិនេកតកុ នងខួ ន មិនែមនជ

សមណៈ មិនែមនជសកយបុ ត ក៏មនឧបេមយយដូេចន ះឯង េ ពះ

េហតុេនះ េទបតថគតេពលថ តវ បតិប ជិក ។ តង់

ពកយថ រកសំ សគម ន ែដលេ ថ សំ សេនះ គឺសងឃកមជម មួយ

គន បតិេមកុេខ ទសទ ជមួយគន េសចកសី ិក េសគម ន េនះេ ថ សំ ស ។

623

៣០៣

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស បទភជនីេយ ឈនទិ

េ េតន សទធឹ នតិថ េតន វុចចតិ អសំ េ តិ ។

[២៣៦] ឧតរមិ នុស ធេមម នម ឈនំ វេិ មកំខ ស-

មធិ សមបតិ ញណទស នំ មគគភវន ផលសចិឆកិ រ-ិ

យ កិ េលសបប នំ វនិ វី រណ ចិតស សុញញ គេរ

អភរិ តិ ។ ឈននិ បឋមំ ឈនំ ទុតិយំ ឈនំ

តតិយំ ឈនំ ចតុតថំ ឈនំ ។ វេិ មេកខ តិ សុញេញ

វេិ មេកខ អនិមេិ វេិ មេកខ អបបណិ ហិេ វេិ មេកខ ។

សមធីតិ សុញេញ សមធិ អនិមេិ សមធិ

អបបណិ ហិេ សមធិ ។ សមបតីតិ សុញញ

សមបតិ អនមិ ិ សមបតិ អបបណិ ហិ សមបតិ ។

ញណនិ តេិ ស វជិ ជ ។ មគគភវនតិ ច េ សតិបប -

ន ចេ សមមបបធន ច េ ឥទធិបទ បញិ ច នទិ-

យនិ បញច ព និ សត េពជឈងគ អរេិ យ អដងិ គេក

មេគគ ។ ផលសចិឆកិ រយិ តិ េ បតិផលស

សចកិឆ ិ រយិ សកទគមិផលស សចិឆកិ រយិ អនគ-

មិផលស សចឆកិ ិ រយិ អរហតផលស សចឆិកិ រយិ ។

624

៣០៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ បទភជនីយ អំពីឧតរមិ នុស ធមមមនឈនជេដម

ភិកុ េខ នះគម នសំ សដូេចន ះេទ េ ពះេហតុេនះ បនជតថគតេពល
ថ រកសំ សគម ន ។

[២៣៦] ែដលេ ថ ឧតរមិ នុស ធមម (េនះសេំ យក) ឈន ១

វេិ មកខ ១ សមធិ ១ សមបតិ ១ ញណទស នៈ ១ មគភគ វន ១ ផល-

សចកិឆ រិ យិ ១ កេិ លសបប ន ១ វនិ ីវរណ ចិតស ១ សុញញ គេរ អភិ-
រតិ ១ ។ តង់ពកយថ ឈន បនខងបឋមជឈន ទុតិយជឈន តតិ-
យជឈន ចតុតជថ ឈន ។ តង់ពកយថ វេិ មកខ (េនះ) បនខងសុញញតវ-ិ
េមកខ អនិមិតវេិ មកខ អបបណិ ហិតវេិ មកខ ។ តង់ពកយថ សមធិ

(េនះ) បនខងឯសុញញតសមធិ អនិមិតសមធិ អបបណិ ហិតសមធិ ។
តង់ពកយថ សមបតិ (េនះ) បនខងសុញញតសមបតិ អនិមិតសម-
បតិ អបបណិ ហិតសមបតិ ។ តង់ពកយថ ញណ (េនះ) បនខង
ៃ តវជិ ជ ។ តង់ពកយថ មគភគ វន (េនះ) បនខងសតិបប ន ៤ សម-ម

បបធន ៤ ឥទិបធ ទ ៤ ឥ និយទ ៥ ពល ៥ េពជឈងគ ៧ មគគ បកបេ យ
អងគ ៨ ដ៏ បេសរ ។ តង់ពកយថ ផលសចិកឆ ិរយិ (េនះ) បនខងេធឲ យ

ចបស់ ស់នូ វេ ប តិ ផ ល េធឲយចបស់ ស់ នូ វសកទគមិផល

េធឲ យចបស់ ស់នូវអនគមិផល េធឲយចបស់ ស់នូវអរហតផល ។

625

៣០៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

កិ េលសបប ននិ គស ប នំ េទសស

ប នំ េមហស ប នំ ។ វនិ ីវរណ

ចិតស តិ គ ចិតំ វនិ ីវរណ េទ ចិតំ

វនិ វី រណ េម ចិតំ វនិ ីវរណ ។ សុញញ គេរ

អភិរតីតិ បឋេមន ឈេនន សុញញ គេរ អភិរតិ

ទុតិេយន ឈេនន សុញញ គេរ អភិរតិ តតិេយន

ឈេនន សុញញ គេរ អភរិ តិ ចតុេតថន ឈេនន

សុញញ គេរ អភរិ តិ ។

[២៣៧] តី កេរហិ បឋមំ ឈនំ សមបជិ ជនិ

សមបជនមុ ភណនស បតិ ប ជិ កស

បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ ភណនស

េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស េ តិ មុ

មយ ភណិ តនិ ។ ចតូ កេរហិ បឋមំ ឈនំ

សមបជិ ជនិ សមបជនមុ ភណនស បតិ

ប ជិកស បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ

ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស

េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ ។

626

៣០៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

តង់ពកយថ កិេលសបប ន (េនះ) បនខងកិរយិ លះបង់ គៈ លះ
បងេ់ ទសៈ លះបងេ់ មហៈ ។ តង់ពកយថ វនិ ីវរណ ចតិ ស (េនះ)

បនខងករ មឃត់ចិតចក គៈ មឃត់ចិតចកេទសៈ ម

ឃតច់ តិ ចកេមហៈ ។ តង់ពកយថ សុញញ គេរ អភរិ តិ (េនះ) បន

ខងឯេសចកេី តកអរកុងន ផះទ ង ត់ េ យបឋមជឈន េសចកីេ តកអរកុងន

ផះទ ង ត់ េ យទុតិយជឈន េសចកី តកអរកុ ងន ផះទ ង ត់ េ យតតិ-

យជឈន េសចកេី តកអរកុ ងន ផះទ ង ត់ េ យចតុតជថ ឈន ។

[២៣៧] ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម បនចូលបឋ-

មជឈនេហយ េ យ ករ ៣ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដឹងខួនថ

អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយ

កុហក ១ និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១

តវ បតិប ជកិ ។ ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម បន

ចូលបឋមជឈនេហយ េ យ ករ ៤ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដងឹ

ខួនថ អញនិយយកុហក ១ កពំ ុងនិយយ ដឹងខួនថ អញ
កពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយ
កុហករួចេហយ ១ បិទបងំ េសចកីេឃញ ១ តវ បតិប ជិក ។

627

៣០៥

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស បទភជនីេយ សុទិធកជឈនំ

បញច កេរហិ បឋមំ ឈនំ សមបជិជនិ សមបជនមុ-

ភណនស បតិ ប ជិ កស បុេព វស េ តិ

មុ ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ

ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ

ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ ។ ឆ កេរហិ បឋមំ ឈនំ

សមបជិ ជនិ សមបជនមុ ភណនស បតិ

ប ជិកស បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ

ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស

េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ

វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ ។ សត ក-

េរហិ បឋមំ ឈនំ សមបជិ ជនិ សមបជនមុ

ភណនស បតិ ប ជិកស បុេព វស េ តិ

មុ ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ

ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ

ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ វនិ ធិ យ ភវ ំ ។

628

៣០៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ បទភជនីយ អំពីសុទិធកជឈន

ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម បនចូលបឋមជឈនេហយ េ យ

ករ ៥ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១

កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និយយរួចេហយ

ដងឹ ខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បិទបងំ េសចកីេឃញ ១

បទិ បងំ េសចកីគប់ចិត ១ តវ បតបិ ជិក ។ ភិកុនខ ិយយកុហកេ យ

ដងឹ ខួនថ ម បនចូលបឋមជឈនេហយ េ យ ករ ៦ យ៉ ងគឺ

មុននឹងនិយយដឹងខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ

ដងឹ ខួនថ អញកពំ ុងនិយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ

អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បទិ បងំ េសចកេី ឃញ ១ បិទបងំ េសចកី

គប់ចិត ១ បិទបងំ េសចកីេពញចតិ ១ តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ ខ

និយយកុហកេ យដឹងខួនថ ម បនចូលបឋមជឈនេហយ េ យ

ករ ៧ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយដឹងខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១

កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និយយរួចេហយ

ដងឹ ខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បទិ បងំ េសចកីេឃញ ១

បទិ បងំ េសចកីគប់ចតិ ១ បិទបងំ េសចកេី ពញចិត ១ បទិ បងំ េសចកី

ពិត តង់ ១ តវ បតិប ជកិ ។

629

៣០៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

[២៣៨] តី កេរហិ បឋមំ ឈនំ សម-

បជជ មីតិ សមបជនមុ ភណនស បតិ ប -

ជិ កស បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ

ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស

េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ ។ ចតូ -

កេរហិ បឋមំ ឈនំ សមបជជ មីតិ សមបជ-

នមុ ភណនស បតិ ប ជិ កស បុេព

វស េ តិ មុ ភណិ ស និ ភណនស េ តិ

មុ ភ មីតិ ភណិ តស េ តិ មុ មយ

ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ ។ បញច កេរហិ បឋមំ

ឈនំ សមបជជ មីតិ សមបជនមុ ភណនស

បតិ ប ជិ កស បុេព វស េ តិ មុ

ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ

ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ

ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ ។ ឆ កេរហិ បឋមំ ឈនំ

សមបជជ មីតិ សមបជនមុ ភណនស បតិ

ប ជិកស បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ

630

៣០៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

[២៣៨] ភិកុ ខនិយយកុហកេ យដឹងខួនថ ម កពំ ុ ងចូលបឋ-

មជឈន េ យ ករ ៣ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញនឹង

និយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១

និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ តវ បតិ

ប ជកិ ។ ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម កពំ ុងចូលបឋមជឈន

េ យ ករ ៤ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយ

កុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និយយ

រួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បិទបងំ េសចកី

េឃញ ១ តវ បតិប ជិក ។ ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម

កពំ ុ ងចូលបឋមជឈន េ យ ករ ៥ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដឹងខួនថ

អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយ

កុហក ១ និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១
បិទបងំ េសចកេី ឃញ ១ បទិ បងំ េសចកីគប់ចិត ១ តវ បតបិ ជិក ។

ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម កពំ ុ ងចូលបឋមជឈន េយ

ករ ៦ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១

631

៣០៧

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស បទភជនីេយ សុទិធកជឈនំ

ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស

េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ វនិ ិធយ

ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ ។ សត កេរហិ បឋមំ ឈនំ

សមបជជ មីតិ សមបជនមុ ភណនស បតិ

ប ជិកស បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ

ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស

េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ

វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ វនិ ិធយ ភវ ំ ។

[២៣៩] តី កេរហិ បឋមំ ឈនំ សម-

បេនន តិ សមបជនមុ ភណនស បតិ ប -

ជិ កស បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ

ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស

េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ ។ ចតូ កេរហិ

បឋមំ ឈនំ សមបេនន តិ សមបជនមុ ភណនស

បតិ ប ជិ កស បុេព វស េ តិ មុ

ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ

632

៣០៧

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ បទភជនីយ អំពីសុទិកធ ជឈន

កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និយយរួចេហយ
ដងឹ ខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បទិ បងំ េសចកេី ឃញ ១
បិទបងំ េសចកីគប់ចិត ១ បទិ បងំ េសចកេី ពញចិត ១ តវ បតិប -

ជកិ ។ ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដឹងខួនថ ម កពំ ុ ងចូលបឋមជឈន

េ យ ករ ៧ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញនឹងនិយយ

កុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និយយ

រួចេហយ ដងឹ ខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បិទបងំ េសចកី

េឃញ ១ បិទបងំ េសចកីគប់ចិត ១ បទិ បងំ េសចកេី ពញចិត ១ បទិ

បងំ េសចកពី ិត តង់ ១ តវ បតបិ ជិក ។

[២៣៩] ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដឹងខួនថ ម បនចូលបឋ-

មជឈន េ យ ករ ៣ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញនឹង

និយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១

និយយរួចេហយ ដងឹ ខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ តវ បតិ

ប ជកិ ។ ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម បនចូលបឋ-

មជឈន េ យ ករ ៤ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញនឹង

និយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុងនិយយកុហក ១

633

៣០៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ ។

បញច កេរហិ បឋមំ ឈនំ សមបេនន តិ សមបជ-

នមុ ភណនស បតិ ប ជិ កស បុេព វស

េ តិ មុ ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ

ភ មីតិ ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ -

តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ ។ ឆ កេរហិ

បឋមំ ឈនំ សមបេនន តិ សមបជនមុ ភណនស

បតិ ប ជិ កស បុេព វស េ តិ មុ

ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ

ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ

ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ ។ សត ក-

េរហិ បឋមំ ឈនំ សមបេនន តិ សមបជនមុ

ភណនស បតិ ប ជិកស បុេព វស េ តិ

មុ ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ ភ-

មីតិ ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ

វនិ ិធយ ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ វនិ ិធយ ភវ ំ ។

634

៣០៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បិទបងំ

េសចកីេឃញ ១ តវ បតិប ជិក ។ ភកិ ុ នខ ិយយកុហក េ យដឹង

ខួ នថ ម បនចូលបឋមជឈន េ យ ករ ៥ យ៉ ងគឺ មុននឹង

និយយ ដងឹ ខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដងឹ ខួនថ

អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញ

និយយកុហករួចេហយ ១ បទិ បងំ េសចកីេឃញ ១ បិទបងំ េសចកី

គប់ចិត ១ តវ បតិប ជិក ។ ភកិ ុនខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ
ម បនចូលបឋមជឈន េ យ ករ ៦ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដងឹ

ខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញកពំ ុ ង
និយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួច
េហយ ១ បទិ បងំ េសចកេី ឃញ ១ បិទបងំ េសចកគី ប់ចិត ១ បទិ បងំ

េសចកីេពញចតិ ១ តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួន
ថ ម បនចូលបឋមជឈន េ យ ករ ៧ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ

ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញ
កពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហក
រួចេហយ ១ បទិ បងំ េសចកេី ឃញ ១ បទិ បងំ េសចកគី ប់ចតិ ១ បិទបងំ
េសចកីេពញចិត ១ បទិ បងំ េសចកពី ិត តង់ ១ តវ បតិប ជិក ។

635

៣០៩

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស បទភជនីេយ សុទិធកជឈនំ

[២៤០] តី កេរហិ បឋមស ឈនស

ភមិ ីតិ សមបជនមុ ភណនស បតិ

ប ជិកស បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ

ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស

េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ ។ ចតូ -

កេរហិ បឋមស ឈនស ភិមីតិ សមប-

ជនមុ ភណនស បតិ ប ជិ កស

បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ ភណនស

េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស េ តិ មុ

មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ ។ បញច កេរហិ

បឋមស ឈនស ភិមីតិ សមបជនមុ

ភណនស បតិ ប ជិកស បុេព វស េ តិ

មុ ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ

ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ

ទិដឹ វនិ ធិ យ ខនឹ ។ ឆ កេរហិ បឋមស

ឈនស ភិមីតិ សមបជនមុ ភណនស

បតិ ប ជិ កស បុេព វស េ តិ មុ

636

៣០៩

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ បទភជនីយ អំពីសុទិកធ ជឈន

[២៤០] ភិកុ នខ ិយយកុហក េ យដឹងខួនថ ម ជអកន បន

បឋមជឈនេហយេ យ ករ ៣ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដឹងខួនថ អញ

នឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១

និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ តវ បតិ

ប ជកិ ។ ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម ជអកន បនបឋមជឈន

េហយេ យ ករ ៤ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយ

កុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និយយ

រួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បទិ បងំ េសចកី

េឃញ ១ តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម

ជអកន បនបឋមជឈនេហយ េ យ ករ ៥ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ

ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ង
និយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួច
េហយ ១ បទិ បងំ េសចកេី ឃញ ១ បទិ បងំ េសចកគី ប់ចិត ១ តវ បតិ

ប ជិក ។ ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម ជអកន បនបឋមជឈន

េហយ េ យ ករ ៦ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញនឹង

637

៣១០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ

ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ

ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ ។ សត កេរហិ

បឋមស ឈនស ភិមីតិ សមបជនមុ

ភណនស បតិ ប ជិកស បុេព វស េ តិ

មុ ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ

ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ

ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ វនិ ិធយ ភវ ំ ។

[២៤១] តី កេរហិ បឋមស ឈនស វសិមតី ិ

សមបជនមុ ភណនស បតិ ប ជិ កស

បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ ភណនស

េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស េ តិ មុ

មយ ភណិ តនិ ។ ចតូ កេរហិ បឋមស

ឈនស វសិមីតិ សមបជនមុ ភណនស

បតិ ប ជិ កស បុេព វស េ តិ មុ

ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ

638

៣១០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

និយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១
និយយរួចេហយ ដងឹ ខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បិទបងំ
េសចកីេឃញ ១ បទិ បងំ េសចកីគប់ចិត ១ បិទបងំ េសចកេី ពញចតិ ១

តវ បតិប ជកិ ។ ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ អញជអកន បន
បឋមជឈន េ យ ករ ៧ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដឹងខួនថ អញ
នឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយ

កុហក ១ និយយរួចេហយ ដងឹ ខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១
បទិ បងំ េសចកេី ឃញ ១ បទិ បងំ េសចកីគប់ចតិ ១ បិទបងំ េសចកីេពញ-
ចិត ១ បិទបងំ េសចកពី ិត តង់ ១ តវ បតបិ ជិក ។

[២៤១] ភិកុនខ ិយយកុហកេ យដឹងខួនថ ម ជអកន ទ ត់

ជនំ ញេហយកុ ងន បឋមជឈន េ យ ករ ៣ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ

ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញកពំ ុ ង

និយយកុហក ១ យយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួច

េហយ ១ តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម

ជអកន ទ ត់ជនំ ញេហយកុងន បឋមជឈន េ យ ករ ៤ យ៉ ងគឺ មុន

នឹងនិយយ ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុងនិយយ ដឹងខួនថ

639

៣១១

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស បទភជនីេយ សុទិធកជឈនំ

ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ

ទិដឹ ។ បញច កេរហិ បឋមស ឈនស វសិមីតិ

សមបជនមុ ភណនស បតិ ប ជិ កស បុេព

វស េ តិ មុ ភណិ ស និ ភណនស េ តិ

មុ ភ មីតិ ភណិ តស េ តិ មុ មយ

ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ ។ ឆ -

កេរហិ បឋមស ឈនស វសិមីតិ សមបជន-

មុ ភណនស បតិ ប ជិ កស បុេព វស

េ តិ មុ ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ

ភ មីតិ ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ -

តនិ វនិ ិធយ ទដិ ឹ វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ ។

សត កេរហិ បឋមស ឈនស វសិមីតិ សមប-

ជនមុ ភណនស បតិ ប ជិកស បុេព

វស េ តិ មុ ភណិ ស និ ភណនស េ តិ

មុ ភ មីតិ ភណិ តស េ តិ មុ មយ

640

៣១១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ បទភជនីយ អំពីសុទិធកជឈន

អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដងឹ ខួនថ អញនិយយ

កុហករួចេហយ ១ បិទបងំ េសចកីេឃញ ១ តវ បតបិ ជិក ។ ភកិ ុ ខ

និយយកុហកេ យដឹងខួ នថ ម ជអនក ទ ត់ជនំ ញេហ យកុ នងបឋ-

មជឈនេ យ ករ ៥ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយ

កុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និ-

យយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បិទបងំ

េសចកីេឃញ ១ បទិ បងំ េសចកីគប់ចតិ ១ តវ បតបិ ជិក ។ ភិកុ ខ

និយយកុហកេ យដឹងខួ នថ ម ជអនក ទ ត់ជនំ ញេហ យកុ នងបឋ-

មជឈនេ យ ករ ៦ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញនឹង

និយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១

និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បិទបងំ

េសចកេី ឃញ ១ បទិ បងំ េសចកីគប់ចិត ១ បិទបងំ េសចកេី ពញចតិ ១

តវ បតិប ជកិ ។ ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដឹងខួនថ ម ជអកន

ទ តជ់ នំ ញេហយកុងន បឋមជឈន េ យ ករ ៧ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ

ដងឹ ខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញ

កពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដងឹ ខួនថ អញនិយយកុហក

641

៣១២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ

រុចឹ វនិ ិធយ ភវ ំ ។

[២៤២] តី កេរហិ បឋមំ ឈនំ សចិឆកតំ

មយតិ សមបជនមុ ភណនស បតិ ប -

ជិ កស បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ

ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស

េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ ។ ចតូ កេរហិ

បឋមំ ឈនំ សចឆិកតំ មយតិ សមបជនមុ

ភណនស បតិ ប ជិកស បុេព វស េ តិ

មុ ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ

ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ

ទិដឹ ។ បញច កេរហិ បឋមំ ឈនំ សចិឆកតំ មយ-

តិ សមបជនមុ ភណនស បតិ ប ជិ កស

បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ ភណនស

េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស េ តិ មុ

មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ ។

642

៣១២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

រួចេហយ ១ បិទបងំ េសចកេី ឃញ ១ បទិ បងំ េសចកីគប់ចិត ១ បិទ-
បងំ េសចកេី ពញចិត ១ បទិ បងំ េសចកីពិត តង់ ១ តវ បតិប ជិក ។

[២៤២] ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ បឋមជឈន ម បន

េធឲ យចបស់ ស់រួចេហយ េ យ ករ ៣ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដងឹ

ខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ង
និយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដងឹ ខួនថ អញនិយយកុហករួច
េហយ ១ តវ បតបិ ជិក ។ ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដឹងខួនថ
បឋមជឈន ម បនេធឲយចបស់ ស់រួចេហយ េ យ ករ ៤ យ៉ ងគឺ

មុននឹងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ
ដងឹ ខួនថ អញកពំ ុងនិយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ
អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បិទបងំ េសចកេី ឃញ ១ តវ បតិ

ប ជិក ។ ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដឹងខួនថ បឋមជឈន ម បនេធ
ឲយចបស់ ស់រួចេហយ េ យ ករ ៥ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដងឹ

ខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ង
និយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដឹងខួនថ អញនិយយកុហក
រួចេហយ ១ បិទបងំ េសចកេី ឃញ ១ បទិ បងំ េសចកីគប់ចតិ ១ តវ

643

៣១៣

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស បទភជនីេយ សុទិធកជឈនំ

ឆ កេរហិ បឋមំ ឈនំ សចឆកិ តំ មយតិ

សមបជនមុ ភណនស បតិ ប ជិ កស

បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ ភណនស

េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស េ តិ មុ

មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ

វនិ ិធយ រុចឹ ។ សត កេរហិ បឋមំ ឈនំ

សចិកឆ តំ មយតិ សមបជនមុ ភណនស បតិ

ប ជិកស បុេព វស េ តិ មុ ភណិ ស និ

ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ ភណិ តស

េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ ទិដឹ

វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ វនិ ិធយ ភវ ំ (យថ

ឥទំ បឋមំ ឈនំ វ ិ ថ រតិ ំ ឯវ ំ សពំបិ វ ិ ថ េរតពំ(១)) ។

[២៤៣] តី កេរហិ ទុតិយំ ឈនំ តតិយំ ឈនំ

ចតុតថំ ឈនំ សមបជឹ ជ សមបជជ មិ សមបេនន

១ ឥទំ វចនំ ឱេ បិយេបតថេក ឥតេរសំ ឈននំ ឱ ន េរ ឋបិតំ អមកមបន

េបតថេក មរមម មញញេបតថេកសុ ច ឥធ ឋបិតនិ ទដពំ ។

644

៣១៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ បទភជនីយ អំពីសុទិធកជឈន

បតិប ជិក ។ ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ បឋមជឈន ម

បនេធឲយចបស់ ស់រួចេហយ េ យ ករ ៦ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ

ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ ដងឹ ខួនថ អញកពំ ុ ង
និយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដងឹ ខួនថ អញនិយយកុហករួច
េហយ ១ បទិ បងំ េសចកីេឃញ ១ បិទបងំ េសចកគី ប់ចិត ១ បទិ បងំ

េសចកេី ពញចិត ១ តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ

ខួ នថ បឋមជឈន ម បនេធឲយចបស់ ស់រួចេហយ េ យ ករ

៧ យ៉ ងគឺ មុននឹងនិយយ ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១

កពំ ុ ងនិយយ ដឹងខួនថ អញកពំ ុ ងនិយយកុហក ១ និយយរួចេហយ

ដឹងខួនថ អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បទិ បងំ េសចកេី ឃញ ១

បិទបងំ េសចកីគប់ចតិ ១ បទិ បងំ េសចកេី ពញចិត ១ បិទបងំ េសចកី

ពិត តង់ ១ តវ បតិប ជិក (បឋមជឈនេនះ ែដល ពះដ៏មន ពះ

ភគ ទងស់ ែមង ឲយពិ រេហយយ៉ ង ឈនទងំ ពួងមន

ទុតិយជឈនជេដម បណិ ត តវសែមង ឲយពិ រយ៉ ងេនះផងចុះ) ។

[២៤៣] ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម បនចូលេហយ
កន់ចតុតជថ ឈន
កពំ ុ ងចូល បនចូលកនទ់ ុតិយជឈន កន់តតិយជឈន

645

៣១៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ចតុតថស ឈនស ភិមិ វសមិ ិ ចតុតំថ ឈនំ

សចិឆកតំ មយតិ សមបជនមុ ភណនស

បតិ ប ជិ កស បុេព វស េ តិ មុ

ភណិ ស និ ភណនស េ តិ មុ ភ មីតិ

ភណិ តស េ តិ មុ មយ ភណិ តនិ វនិ ិធយ

ទិដឹ វនិ ិធយ ខនឹ វនិ ិធយ រុចឹ វនិ ិធយ ភវ ំ ។

[២៤៤] តី កេរហិ សុញតញ ំ វេិ មកំខ អនិមិតំ

វេិ មកំខ អបបណិ ហិតំ វេិ មកំខ សមបជឹ ជ សមបជជ មិ

សមបេនន អបបណិ ហិតស វេិ មកខ ស ភិមិ វសិមិ

អបបណិ ហិេ វេិ មេកខ សចឆិកេ មយតិ សមបជ-

នមុ ភណនស បតិ ប ជិកស ។ េប ។

646

៣១៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ម ជអនកបនេហ យ ជអនក ទ ត់ជនំ ញេហ យ កុ នងចតុតថជឈន
៣(១) យ៉ ងគឺ
ចតុតជថ ឈន ម បនេធឲ យចបស់ ស់េហយេ យ ករ

មុននឹងនិយយ ដឹងខួនថ អញនឹងនិយយកុហក ១ កពំ ុ ងនិយយ
ដឹងខួនថ អញកពំ ុងនិយយកុហក ១ និយយរួចេហយ ដងឹ ខួនថ
អញនិយយកុហករួចេហយ ១ បិទបងំ េសចកីេឃញ ១ បិទបងំ

េសចកីគបច់ ិត ១ បិទបងំ េសចកីេពញចិត ១ បិទបងំ េសចកពី ិត

តង់ ១ តវ បតិប ជិក ។

[២៤៤] ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដឹងខួនថ ម បនចូលេហយ

កពំ ុ ងចូល បនចូលកន់សុញញតវេិ មកខ កនអ់ និមិតវេិ មកខ កន់អបប-

ណិ ហិតវេិ មកខ ម ជអកន បនេហយ ជអកន ទ ត់ជនំ ញេហយ កុ ងន
អបបណិ ហិតវេិ មកខ
អបបណិ ហិតវេិ មកខ ម បនេធឲ យចបស់ ស់

េហយ េ យ ករ ៣ យ៉ ង តវ បតបិ ជកិ ។ េប ។

១ តង់ឈនទំង ៣ គឺ ទុតិយជឈន ១ តតិយជឈន ១ ចតុតថជឈន ១ េនះ កុងន ឈនមួយ ៗ
តវែ បជ ៥ េលក ៗ ដូចជបឋមជឈនែដរ គឺទុតិយជឈន បកបេ យ ករ ៣ យ៉ ង ទុតិ-
យជឈន បកបេ យ ករ ៤ យ៉ ង ទុតិយជឈន បកបេ យ ករ ៥ យ៉ ង ទុតិយជឈន
បកបេ យ ករ ៦ យ៉ ង ទុតិយជឈន បកបេ យ ករ ៧ យ៉ ង ។ តតិយជឈន បកប
េ យ ករ ៣ យ៉ ង ៤ យ៉ ង ៥ យ៉ ង ៦ យ៉ ង ៧ យ៉ ង ។ ចតុតថជឈន បកបេ យ

ករ ៣ យ៉ ង ៤ យ៉ ង ៥ យ៉ ង ៦ យ៉ ង ៧ យ៉ ង ។

647

៣១៥

ប ជិកកេណ ចតុតថសិកខ បទស បទភជនីេយ វជិ ជ សចិឆក

[២៤៥] តី កេរហិ សុញញតំ សមធឹ អនិមិតំ

សមធឹ អបបណិ ហិតំ សមធឹ សមបជឹ ជ សមបជជ មិ

សមបេនន អបបណិ ហិតស សមធិស ភិមិ

វសិមិ អបបណិ ហិេ សមធិ សចិឆកេ មយតិ

សមបជនមុ ភណនស បតិ ប ជិ កស ។ េប ។

[២៤៦] តី កេរហិ សុញញតំ សមបតឹ អនិមិតំ

សមបតឹ អបបណិ ហិតំ សមបតឹ សមបជឹ ជ សម-

បជជ មិ សមបេនន អបបណិ ហិ យ សមបតិយ

ភមិ ិ វសិមិ អបបណិ ហិ សមបតិ សចឆិក

មយតិ សមបជនមុ ភណនស បតិ ប -

ជិ កស ។ េប ។

[២៤៧] តី កេរហិ តេិ ស វជិ ជ សមបជឹជ

សមបជជ មិ សមបេនន តិស នំន វជិ ជ នំ ភិមិ វសិមិ

តិេស វជិ ជ សចឆកិ មយតិ សមបជនមុ

ភណនស បតិ ប ជិ កស ។ េប ។

648

៣១៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៤ បទភជនីយ អំពីវជិ ជ ែដលភិកុខេធឲយចបស់ ស់

[២៤៥] ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដឹងខួនថ ម បនចូលេហយ

កពំ ុ ងចូល បនចូលកន់សុញញតសមធិ កនអ់ និមិតសមធិ កន់អបប-

ណិ ហិតសមធិ ម ជអកន បនេហយ ជអកន ទ ត់ជនំ ញេហយ កុងន

អបបណិ ហិ តសមធិ អបបណិ ហិ តសមធិ ម បនេធឲយចបស់ ស់

េហយ េ យ ករ ៣ យ៉ ង តវ បតបិ ជិក ។ េប ។

[២៤៦] ភិកុ នខ ិយយកុហកេ យដងឹ ខួនថ ម បនចូលេហយ

កពំ ុ ងចូល បនចូលកន់សុញញតសមបតិ កន់អនិមិតសមបតិ កន់

អបបណិ ហិតសមបតិ ម ជអកន បនេហយ ជអកន ទ តជ់ នំ ញេហយ

កុងន អបបណិ ហិតសមបតិ អបបណិ ហិតសមបតិ ម បនេធឲយចបស់

ស់េហយ េ យ ករ ៣ យ៉ ង តវ បតបិ ជកិ ។ េប ។

[២៤៧] ភកិ ុ នខ ិយយកុហកេ យដឹងខួនថ ម បនដល់េហយ

កពំ ុ ងដល់ បនដល់នូវៃ តវជិ ជ ម ជអកន បនេហយ ជអកន ទ ត់

ជនំ ញេហ យ កុ នងៃ តវជិ ជ ៃ តវជិ ជ ម បនេធឲយចបស់ ស់េហ យ

េ យ ករ ៣ យ៉ ង តវ បតិប ជកិ ។ េប ។

649

៣១៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

[២៤៨] តី កេរហិ ច េ សតិបប េន ច េ

សមមបបធេន ចេ ឥទធបិ េទ សមបជឹ ជ សម-

បជជ មិ សមបេនន ចតុននំ ឥទិធបទនំ ភិមិ

វសិមិ ច េ ឥទធិបទ សចិឆក មយតិ សមប-

ជនមុ ភណនស បតិ ប ជិ កស ។ េប ។

[២៤៩] តី កេរហិ បញិ ច និទយនិ បញច ព និ

សមបជឹ ជ សមបជជ មិ សមបេនន បញច នំន ព នំ

ភិមិ វសមិ ិ បញច ព និ សចិឆក និ មយតិ

សមបជនមុ ភណនស បតិ ប ជិ កស ។ េប ។

[២៥០] តី កេរហិ សត េពជឈេងគ សមបជឹ ជ

សមបជជ មិ សមបេនន សតនំន េពជឈងគ នំ ភិមិ

វសិមិ សត េពជឈងគ សចិឆក មយតិ សមបជន-

មុ ភណនស បតិ ប ជិកស ។ េប ។

650