៩១
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ បទភជនីយ អំពីអងគជត និងទរមគឥគ តេ ម ទនប់
គវឺ ចមច គគ (ទរធ)ំ ១ បស វមគគ (ទរតូច) ១ មុខមគគ (ទរមត់) ១ (ទរមគគ
មួយ) របស់មនុស សី តវ បតិប ជិក ។ កលេបភិកុ េខ សពេម-
ថុនធមចម េំ ពះទរមគទគ ងំ ៣ គឺវចមច គគ ១ បស វមគគ ១ មុខមគគ ១ (ទរ
មគគ មួយ) របស់អមនុស សី ។ េប ។ របស់តិរចឆ នញី តវ បតិ
ប ជិក ។ កលេបភកិ ុ េខ សពេមថុនធមចម េំ ពះទរមគទគ ងំ ៣ គឺវចមច គគ ១
បស វមគគ ១ មុខមគគ ១ (ទរមគគ មួយ) របស់មនុស មនេភទពីរ
។ េប ។ របស់អមនុស មនេភទពីរ ។ េប ។ របស់សតតរិ ចឆ នមនេភទពីរ
តវ បតិប ជិក ។ កលេបភិកុ ខេសពេមថុនធមមចេំ ពះទរមគគទងំ ពីរ
គឺវចមច គគ ១ មុខមគគ ១ (ទរមគគ មួយ) របស់មនុស េខយទ តវ បតិ
ប ជិក ។ កលេបភ ិកុ េខ សពេមថុនធមចម េំ ពះទរមគទគ ងំ ពីរ គឺ វចមច គគ ១
មុខមគគ ១ (ទរមគគ មួយ) របស់មនុស េខយទ ។ េប ។ របស់តិរចឆ ន
េខយទ ។ េប ។ របស់អមនុស បស ។ េប ។ របស់តិរចឆ នេឈម ល
តវ បតិប ជិក ។
[៣៩] ភិកុ មខ នចិតចង់េសពផួ ចេផមេឡង េហយបញូ ច លអងជគ ត
របស់ខួនេទកន់ទរវចមច គមគ នុស សី តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ មខ នចិត
ចង់េសពផួ ចេផមេឡង េហយបញូ ច លអងជគ ត របស់ខួនេទកនទ់ របស -
វមគមគ នុស សី តវ បតបិ ជិក ។ ភិកុ មខ នចិតចង់េសពផួ ចេផមេឡង
201
៩២
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
មនុស តិ ិថយ មុខំ អងគជតំ បេវេសនស បតិ ប ជិ-
កស ។ ភិកុ ខ ស េសវនចិតំ ឧបដេិ ត អមនុស តិ ថិយ
មនុស ឧភេ ពយញជ នកស
។ េប ។ តិរចឆ នគតិតិថយ
អ ម នុ ស ឧ ភ េ ពយ ញជ ន ក ស តិ រ ចឆ ន គ ត ឧ ភ េ ពយ ញជ -
នកស វចចមគគំ បស វមគំគ មុខំ អងគជតំ បេវេសនស
បតិ ប ជិ កស ។ ភិកុ ខ ស េសវនចិតំ ឧបដេិ ត
។ េប ។ មុខំ អងគជតំ
មនុស បណកស វចចមគគំ
បេវេសនស បតិ ប ជិកស ។ ភិកុ ខ ស
េសវនចិតំ ឧបដេិ ត អមនុស បណកស ។ េប ។
តិ រ ចឆ ន គ ត ប ណ ក ស ម នុ ស បុ រ សិ ស អ ម នុ ស បុ រ -ិ
សស តិរចឆ នគតបុរសិ ស វចមច គគំ មុខំ អងគជតំ
បេវេសនស បតិ ប ជិកស ។
[៤០] ភិកុ ខ បបចចតថិក មនុស តិ ថឹ ភិកុ ខ ស សនេិ ក
េន
វចចមេគគន អងគជតំ អភិនិសេី ទនិ ។ េ
េច បេវសនំ ទយិ តិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ
ទយិ តិ ឧទរធ ណំ ទិយតិ បតិ ប ជិ កស ។
ភិកុ ខ បបចចតិថក មនុស តិ ថឹ ភកិ ុ ខ ស សនេិ ក េន
202
៩២
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
េហ យបញូ ច លអងគជតរបស់ខួនេទកន់ទរមុខមគគមនុស សី តវ បតិ
ប ជិក ។ ភកិ ុ មខ នចិតចងេ់ សពផួ ចេផម េឡង េហយបញូ ច លអងជគ ត
របស់ខួនេទកន់ទរវចមច គកគ ី ទរបស វមគកគ ី ទរមុខមគកគ ី (ទរមគគ
មួយ) របស់អមនុស សី ។ េប ។ របស់តរិ ចឆ នញី របស់មនុស
មនេភទពីរ របស់អមនុស មនេភទពីរ របស់តិរចឆ នមនេភទពីរ តវ
បតបិ ជិក ។ ភិកុ មខ នចិតចងេ់ សព ងំ េឡង បកដ េហយបញូ ច ល
អងជគ តរបស់ខួនេទកន់ទរវចមច គកគ ី ។ េប ។ មុខមគកគ ី របស់មនុស
េខយទ តវ បតិប ជិក ។ ភិកុមខ នចិតចង់េសព ងំ េឡង បកដ េហយ
បញូ ច លអងជគ តរបស់ខួនេទកន់ទរវចមច គកគ ី ទរមុខមគកគ ី (ទរមគគ
មួយ) របស់អមនុស េខយទ ។ េប ។ របស់តិរចឆ នេខយទ របស់មនុស
បស របស់អមនុស បស របស់តរិ ចឆ នេឈម ល តវ បតិប ជិក ។
[៤០] ពួ កភិកុ ខជស តវនយំ កមនុស សី (១ នក់) មកកន់
សំ ក់ភកិ ុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអងជគ ត (ភកិ ុ េខ នះ) េទ មទរ
វចមច គគ ( សីេនះ) ។ េបភកិ ុ េខ នះេ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងចូលេទកី
េ តកអរនឹងអងជគ តែដលចូលស៊បេ់ ទេហយកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដល
កពំ ុ ងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញ
កី តវ បតិប ជិក ។ ពួកភកិ ុ ជខ ស តវនយំ កមនុស សី (១ នក់)
203
៩៣
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បទភជនីេយ អសនថតភណ រ ំ
វចចមេគគន អងគជតំ អភិនិសីេទនិ ។ េ េច
បេវសនំ ន ទិយតិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ -
ទិយតិ ឧទធរណំ ទិយតិ បតិ ប ជិ កស ។
ភិកុ ខ បបចចតថិក មនុស តិ ថឹ ភិកុ ខ ស សនេិ ក េន
។េ េច
វចចមេគគន អងជគ តំ អភិនសិ ីេទនិ
បេវសនំ ន ទិយតិ បវដិ ំ ន ទិយតិ ឋិតំ
ទយិ តិ ឧទរធ ណំ ទិយតិ បតិ ប ជិ កស ។
ភិកុ ខ បបចចតិថក មនុស តិ ថឹ ភិកុ ខ ស សនិេក េន
វចចមេគគន អងជគ តំ អភិនសិ ីេទនិ ។ េ េច បេវ-
សនំ ន ទិយតិ បវដិ ំ ន ទិយតិ ឋិតំ ន
ទយិ តិ ឧទរធ ណំ ទិយតិ បតិ ប ជិ -
កស ។ ភិកុ ខ បបចចតថិក មនុស តិ ថឹ ភិកុ ខ ស សនិ-
េក េន វចចមេគគន អងគជតំ
អភិនិសីេទនិ ។
204
៩៣
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ បទភជនីយ អំពីអងគជតនិងទរមគគឥតេ ម ទនប់
មកកន់សំ ក់ភកិ ុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអងជគ ត (ភិកុេខ នះ) េទ ម
ទរវចមច គគ ( សីេនះ) ។ េបភ កិ ុ េខ នះ មិនេ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ង
ចូលេទេទ ែតថេ តកអរនឹងអងជគ តែដលចូលស៊ប់េទេហយកី េ តក
អរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)កី េ តកអរនឹងអង-គ
ជតែដលបនយថ េចញកី តវ បតិប ជកិ ។ ពួ កភិកុជខ ស តវនយំ ក
មនុស សី (១ នក់) មកកន់សំ កភ់ កិ ុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអង-គ
ជត (ភិកុេខ នះ) េទ មទរវចមច គគ ( សីេនះ) ។ េបភិកុ េខ នះ មនិ
េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុងចូលេទកី មនិ េ តកអរនឹងអងជគ តែដល
ចូលស៊ប់េទេហយកី ែតថេ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុងសិតថ េន (កុងន
ទរមគេគ នះ)កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី តវ បតិប-
ជិក ។ ពួ កភិកុខជស តវនយំ កមនុស សី (១ នក់) មកកន់សំ-
កភ់ ិកុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអងជគ ត (ភកិ ុេខ នះ) េទ មទរវចមច គគ
( សីេនះ) ។ េបភិកុ ខេនះ មិនេ តកអរនឹងអងគជតែដលកពំ ុ ងចូលេទកី
មិនេ តកអរនឹងអងគជតែដលចូលស៊ប់េទេហ យកី មិនេ តកអរនឹងអងគ-
ជតែដលកពំ ុ ងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)កី ែតថេ តកអរនឹងអងជគ ត
ែដលបនយថ េចញ តវ បតបិ ជិក ។ ពួ កភិកុជខ ស តវនយំ កមនុស សី
(១ នក់) មកកន់សំ កភ់ កិ ុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអងជគ ត (ភកិ ុេខ នះ)
205
៩៤
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
េ េច បេវសនំ ន ទិយតិ បវដិ ំ ន -
ទិយតិ ឋិតំ ន ទិយតិ ឧទធរណំ ន ទិយតិ
អនបតិ ។ ភិកុ ខ បបចតច ថិក មនុស តិ ឹថ ភិកុ ខ ស សនិ-
េក េន បស វមេគគន ។ េប ។ មុេខន អងគជតំ
អភិនិសេី ទនិ ។ េ េច បេវសនំ ទយិ តិ បវដិ ំ
ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ ឧទធរណំ ទិយតិ បតិ
ប ជិកស ។ េប ។ ន ទិយតិ អនបតិ ។
ភិកុ ខ បបចចតថិក មនុស តិ ថឹ ជគរនឹ សុតំ មតំ ឧមមតំ
បមតំ មតំ អកខ យិតំ មតំ េយភុេយយន អកខ យិ-
តំ ។ េប ។ បតិ ប ជិកស ។ មតំ េយភុេយយន
ខយិតំ ភកិ ុ ខ ស សនិេក េន វចមច េគគន
206
៩៤
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
េទ មទរវចចមគគ ( សីេនះ) ។ េបភិកុ ខមិនេ តកអរនឹងអងគជតែដល
កពំ ុ ងចូលេទកី មនិ េ តកអរនឹងអងជគ តែដលចូលស៊ប់េទេហយកី មិន
េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុងសិតថ េន (កុងន ទរមគេគ នះ)កី មិនេ តក
អរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី មនិ តវ បតិេឡយ ។ ពួកភិកុ ជខ
ស តវនយំ កមនុស សី (១ នក់) មកកនស់ ំ កភ់ ិកុ ខ (១ រូប) េហយ
បញូ ច លអងជគ ត (ភិកុ េខ នះ) េទ មទរបស វមគកគ ី ។ េប ។ ទរមុខ-
មគកគ ី (របស់ សីេនះ) ។ េបភ ិកុេខ នះ េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុងចូល
េទកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលចូលស៊បេ់ ទេហយកី េ តកអរនឹងអងគ
ជតែដលកពំ ុ ងសិតថ េន (កុនងទរមគគេនះ)កី េ តកអរនឹងអងគជតែដល
បនយថ េចញកី តវ បតបិ ជិក ។ េប ។ េបភកិ ុ េខ នះមិនេ តកអរ ក៏ពុ ំ
តវ បតិេឡយ ។ ពួកភិកុ ជខ ស តវនយំ កមនុស សី (១ នក់) ែដល
េនភញ កដ់ ឹងខួនកី ែដលកពំ ុ ងេដកលកក់ ី ែដល សវងឹ កី ែដលឆួតក កី
ែដលខូច ម រតីកី ែដល ប់េហយមនទរមគគ សតមនិ ទន់សុីកី ែដល
បេ់ ហយមនទរមគគ សតពុទំ នស់ ុីេ យេ ចន កី ។ េប ។ តវ បតិ
ប ជកិ ។ ពួ កភិកុ ជខ ស តវនយំ កមនុស សី ប់ (១ នក់) ែដលមន
ទរមគគ សតសុីេហយេ យេ ចន (េនសល់បនិចបនួ ច) មកកន់សំ ក់
ភកិ ុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអងជគ ត (ភកិ ុេខ នះ) េទ មទរវចមច គគ
207
៩៥
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បទភជនីេយ អសនថតភណ រ ំ
បស វមេគគន មុេខន អងគជតំ អភិនិសេី ទនិ ។ េ
េច បេវសនំ ទិយតិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ
ទិយតិ ឧទរធ ណំ ទិយតិ បតិ ថុលចច-
យស ។ េប ។ ន ទិយតិ អនបតិ ។ ភិកុ ខ -
បបចចតថិក អមនុស តិ ឹថ ។ េប ។ តិរចឆ នគតិតថឹ មនុស -
ឧ ភ េ ពយ ញជ ន កំ អ ម នុ ស ឧ ភ េ ពយ ញជ ន កំ តិ រ ចឆ ន -
គ ត ឧ ភ េ ពយ ញជ ន កំ ភិ កុ ខ ស ស និ េក េន
អងគជតំ អភិនិសី-
វចចមេគគន បស វមេគគន មុេខន
េទនិ ។ េ េច បេវសនំ ទយិ តិ បវដិ ំ -
ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ ឧទធរណំ ទិយតិ បតិ
ប ជិកស ។ េប ។ ន ទិយតិ អនបតិ ។
ភិ កុ ខ បប ចច តិថ ក តិ រ ចឆ ន គ ត ឧ ភ េ ពយ ញជ ន កំ ជ គ រ នំ
សុតំ មតំ ឧមមតំ បមតំ មតំ អកខ យិតំ មតំ េយភុេយយន
អកខ យិតំ ។ េប ។ បតិ ប ជិ កស ។ េប ។
208
៩៥
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ បទភជនីយ អំពីអងគជតនិងទរមគឥគ តេ ម ទនប់
ឬទរបស វមគគ ឬទរមុខមគគ (របស់មនុស សី ប់េនះ) ។ េបភ ិកុ ខ
េនះ េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងចូលេទកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដល
ចូ លស៊ប់េទេហ យកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងសិតថ េន (កុ ងន ទរ
មគគេនះ)កី េ តកអរនឹងអងគជតែដលបនថយេចញកី តវ បតិថុល-
ចយ័ច ។ េប ។ េបភិកុ េខ នះ មនិ េ តកអរេទ ក៏ពុ ំ តវ បតេិ ឡយ ។
ពួ កភិកុជខ ស តវនយំ កអមនុស សី ។ េប ។ តិរចឆ នញី មនុស មន
េភទពីរ អមនុស មនេភទពីរ តិរចឆ នមនេភទពីរ មកកនស់ ំ ក់
ភកិ ុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអងជគ ត (ភកិ ុ េខ នះ) េទ មទរវចមច គគ
ឬទរបស វមគគ ឬទរមុខមគគ (របស់ជនទងំ េនះ) ។ េបភ ិកុ េខ នះ
េ តកអរនឹងអងគជតែដលកពំ ុ ងចូលេទកី េ តកអរនឹងអងគជតែដលចូល
ស៊ប់េទេហ យកី េ តកអរនឹងអងគជតែដលកពំ ុ ងសិតថ េន (កុ នងទរមគគ
េនះ)កី េ តកអរនឹងអងគជតែដលបនថយេចញកី តវ បតិប ជិក
។ េប ។ េបមិនេ តកអរេទ ក៏មិន តវ បតេិ ឡយ ។ ពួ កភិកុ ជខ ស តវ
នយំ កតិរចឆ នមនេភទពីរ ែដលេនភញ ក់ដឹងខួនកី ែដលកពំ ុ ងេដកលក់
កី ែដល សវងឹ កី ែដលឆួ តក កី ែដលខូច ម រតីកី ែដល ប់េហយ
ម ន ទ រ ម គគស ត មិ ន ទ ន់ សុី កី ែដ ល ប់ េហ យ ម ន ទ រ ម គគស ត មិ ន
ទន់សុីេ យេ ចនកី ។ េប ។ តវ បតិប ជកិ ។ េប ។
209
៩៦
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
មតំ េយភុេយយន ខយិតំ ភកិ ុ ខ ស សនិេក េន
វចចមេគគន បស វមេគនគ មុេខន អងជគ តំ អភិនសិ ីេទនិ ។
េ េច បេវសនំ ទិយតិ បវដិ ំ ទយិ តិ ឋិតំ
ទិយតិ ឧទធរណំ ទយិ តិ បតិ ថុលចច-
យស ។ េប ។ ន ទិយតិ អនបតិ ។
ភិកុ ខ បបចចតិថក មនុស បណកំ ។ េប ។ អមនុស -
បណកំ តរិ ចឆ នគតបណកំ ភិកុ ខ ស សនិេក
េន វចចមេគគន ។ េប ។ មុេខន អងគជតំ
អភិនិសីេទនិ ។ េ េច បេវសនំ ទិយតិ បវដិ ំ
ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ ឧទរធ ណំ ទិយតិ
បតិ ប ជិ កស ។ េប ។ ន ទិយតិ អន-
បតិ ។ ភិកុ ខ បបចចតិថក តរិ ចឆ នគតបណកំ ជគរនំ
210
៩៦
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
ពួ កភិកុ ខជស តវនយំ កតិរចឆ នមនេភទពីរែដល ប់េហ យ មនទរមគគ
សតសុី េហ យេ យេ ចន (េនសល់ បនិ ចបនួ ច) មកកន់សំ ក់
ភកិ ុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអងជគ ត (ភកិ ុ េខ នះ) េទ មទរវចមច គគ
ឬទរបស វមគគ
ឬទរមុ ខមគគ (របស់តិរចឆ នមនេភទពីរែដល ប់
េហ យេនះ) ។ េបភិកុ ខេនះ េ តកអរនឹងអងគជតែដលកពំ ុ ងចូលេទកី
េ តកអរនឹងអងគជតែដលចូលស៊ប់េទេហ យកី េ តកអរនឹងអងគជតែដល
កពំ ុ ងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី
តវ បតិថុលច័យច ។ េប ។ (េបភកិ ុ េខ នះ) មនិ េ តកអរេទ កម៏ ិន តវ
បតិេឡយ ។ ពួ កភិកុ ជខ ស តវនយំ កមនុស េខយទ ។ េប ។ អមនុស េខយទ
តរិ ចឆ នេខយទ មកកន់សំ ក់ភិកុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអងជគ ត
(ភិកុ េខ នះ) េទ មទរវចមច គកគ ី ។ េប ។ មទរមុខមគកគ ី (របស់
ជនទងំ េនះ) ។ េបភិកុ ខេនះ េ តកអរនឹងអងគជតែដលកពំ ុ ងចូលេទកី
េ តកអរនឹងអងគជតែដលចូលស៊ប់េទេហ យកី េ តកអរនឹងអងគជតែដល
កពំ ុ ងសិតថ េន (កុ នងទរមគគេនះ)កី េ តកអរនឹងអងគជតែដលបនថយ
េចញកី តវ បតិប ជកិ ។ េប ។ េបមនិ េ តកអរេទ ក៏មនិ តវ បតិ
េឡយ ។ ពួ កភកិ ុ ជខ ស តវនយំ កតរិ ចឆ នេខយទ ែដលេនភញ កដ់ ឹងខួនកី
211
៩៧
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បទភជនីេយ អសនតថ ភណ រ ំ
សុតំ មតំ ឧមមតំ បមតំ មតំ អកខ យិតំ មតំ
េយភុេយយន អកខ យិតំ ។ េប ។ បតិ ប -
ជិ កស ។ េប ។ មតំ េយភុេយយន ខយិតំ
ភិកុ ខ ស សនេិ ក េន វចចមេគគន ។ េប ។
េច បេវសនំ
មុេខន អងគជតំ អភិនិសីេទនិ ។ េ
ទិយតិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ ឧទធ-
រណំ ទយិ តិ បតិ ថុលចចយស ។ េប ។
ន ទិយតិ អនបតិ ។ ភិកុ ខ បបចចតិថក មនុស -
បុរសិ ំ ។ េប ។ អមនុស បុរសិ ំ ។ េប ។ តរិ ចឆ នគ-
តបុរសិ ំ ភិកុ ខ ស សនិេក េន វចចមេគគន ។ េប ។
មុេខន អងគជតំ អភិនសិ េី ទនិ ។ េ េច បេវ-
សនំ ទិយតិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ
ឧទរធ ណំ ទិយតិ បតិ ប ជិ កស ។ េប ។
212
៩៧
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ បទភជនីយ អំពីអងគជតនិងទរមគគឥតេ ម ទនប់
ែដលកពំ ុ ងេដកលក់កី ែដល សវងឹ កី ែដលឆួ តក កី ែដលខូច ម រតកី ី ែដល
ប់េហយមនទរមគសគ តមនិ ទន់សុីកី ែដល ប់េហយមនទរមគគ
សតមនិ ទន់សុីេហយេ យេ ចនកី ។ េប ។ តវ បតិប ជិក ។ េប ។
ពួ កភិកុជខ ស តវ នយំ កតរិ ចឆ នេខយទ ែដល ប់េហយ មនទរមគសគ ត
សុីេហយេ យេ ចន (េនសល់បនិចបនួ ច) មកកន់សំ ក់ភិកុ ខ (១ រូប)
េហយបញូ ច លអងជគ ត (ភិកុ េខ នះ) េទ មទរវចមច គកគ ី ។ េប ។ ទរ
មុខមគកគ ី (របស់តិរចឆ នេខយទ ែដល បេ់ ហយេនះ) ។ េបភ ិកុ េខ នះេ តក
អរនឹងអងគជតែដលកពំ ុ ងចូលេទកី េ តកអរនឹងអងគជតែដលចូលស៊ប់
េទេហ យកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)
កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី តវ បតិថុលច័យច ។ េប ។
(េបភ កិ ុ េខ នះ) មនិ េ តកអរេទ ក៏មិន តវ បតិេឡយ ។ ពួ កភិកុ ជខ ស តវ
នយំ កមនុស បស ។ េប ។ អមនុស បស ។ េប ។ តិរចឆ នេឈម ល
មកកន់សំ ក់ភកិ ុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអងជគ ត (ភិកុ េខ នះ) េទ ម
ទរវចមច គកគ ី ។ េប ។ មុខមគកគ ី (របស់ជនទងំ េនះ) ។ េបភិកុ េខ នះ េ តក
អរនឹងអងគជតែដលកពំ ុ ងចូលេទកី េ តកអរនឹងអងគជតែដលចូលស៊ប់
េទេហ យកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)
កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី តវ បតិប ជិក ។ េប ។
213
៩៨
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
ន ទយិ តិ អនបតិ ។ ភិកុ ខ បបចចតិថក តរិ ចឆ ន-
គតបុរសិ ំ ជគរនំ សុតំ មតំ ឧមមតំ បមតំ មតំ
អកខ យិតំ មតំ េយភុេយយន អកខ យិតំ ។ េប ។ -
បតិ ប ជិ កស ។ េប ។ មតំ េយភុេយយន ខយិតំ
ភិកុ ខ ស សនេិ ក េន វចចមេគគន ។ េប ។ មុេខន
អងគជតំ អភិនិសីេទនិ ។េ េច បេវសនំ
ទយិ តិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ ឧទធ-
រណំ ទិយតិ បតិ ថុលចចយស ។ េប ។ ន
ទយិ តិ អនបតិ ។
[៤១] ភិកុ ខ បបចតច ិថក មនុស តិ ថឹ ភិកុ ខ ស សនិេក
មុេខន អងគជតំ
េន វចចមេគគន បស វមេគគន
អភិនិសីេទនិ សនថ យ អសនថតស អសនថ យ
214
៩៨
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
(េបភកិ ុ េខ នះ) មនិ េ តកអរេទ ក៏មិន តវ បតិេឡយ ។ ពួ កភកិ ុ ជខ ស តវ
នយំ កតិរចឆ នេឈម ល ែដលេនភញ ក់ដឹងខួនកី ែដលកពំ ុ ងេដកលក់កី
ែដល សវងឹ កី ែដលឆួ តក កី ែដលខូច ម រតីកី ែដល ប់េហយមនទរ
មគគសតមិនទន់សុីកី ែដល ប់េហ យមនទរមគគសតមិនទន់សុីេ យ
េ ចនកី ។ េប ។ តវ បតិប ជិក ។ េប ។ ពួ កភិកុ ជខ ស តវនយំ ក
តិរចឆ នេឈម លែដល ប់េហ យ មនទរមគគសតសុី េហ យេ យេ ចន
(េនសល់បនិចបនួ ច) មកកន់សំ ក់ភិកុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច ល
អងជគ តភិកុ េខ នះេទ មទរវចមច គកគ ី ។ េប ។ ទរមុខមគកគ ី (របស់តិរចឆ ន
េនះ) ។ េបភិកុេខ នះ េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងចូលេទកី េ តកអរ
នឹ ងអងគជតែដលចូ លស៊ប់េទេហ យកី េ តកអរនឹ ងអងគជតែដលកំពុ ង
សិតថ េន (កុ នងទរមគគេនះ)កី េ តកអរនឹងអងគជតែដលបនថយេចញកី
តវ បតិថុលច័យច ។ េប ។ (េបភកិ ុ េខ នះ) មិនេ តកអរេទ កម៏ ិន តវ
បតិេឡយ ។
[៤១] ពួ កភិកុជខ ស តវនយំ កមនុស សី (១ នក់) មកកន់
សំ ក់ភកិ ុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអងជគ ត (របស់ភិកុេខ នះ) ែដលគម ន
េ ម ទនប់ មទរវចមច គគ ឬបស វមគគ ឬមុខមគគ (របស់ សី) ែដល
មនេ ម ទនប់កី អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ ែដលមនេ ម ទនប់
215
៩៩
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បទភជនីេយ សនថតភណ រ ំ
សនថតស សនថ យ សនថតស អសនថ យ អសន-ថ
តស ។ េ េច បេវសនំ ទិយតិ បវដិ ំ -
ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ ឧទធរណំ ទិយតិ បតិ
ប ជិកស ។ េប ។ ន ទិយតិ អនបតិ ។
ភិកុ ខ បបចចតិថក មនុស តិ ឹថ ជគរនឹ សុតំ មតំ ឧមមតំ
បមតំ មតំ អកខ យិតំ មតំ េយភុេយយន អកខ យិ-
តំ ។ េប ។ បតិ ប ជិ កស ។ េប ។ មតំ
េយភុេយយន ខយិតំ ភិកុ ខ ស សនិេក េន
វចចមេគគន បស វមេគគន មុេខន អងគជតំ អភិនិសី-
េទនិ សនថ យ អសនថតស អសនថ យ សនថតស
216
៩៩
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ បទភជនីយ អំពីអងគជតនិងទរមគគឥតេ ម ទនប់
( មទរមគរគ បស់ សី) ែដលគម នេ ម ទនប់កី អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ
ែដលមនេ ម ទនប់ ( មទរមគគរបស់ សី) ែដលមនេ ម
ទនប់កី អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ គម នេ ម ទនប់ ( មទរមគរគ បស់
សី) គម នេ ម ទនប់កី ។ េបភិកុ ខេនះេ តកអរនឹងអងគជតែដលកពំ ុ ង
ចូលេទកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលចូលស៊ប់េទេហយកី េ តកអរនឹង
អងជគ តែដលកពំ ុងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)កី េ តកអរនឹងអងជគ ត
ែដលបនយថ េចញកី តវ បតបិ ជិក ។ េប ។ (េបភិកុ េខ នះ) មនិ
េ តកអរេទ ក៏មិន តវ បតេិ ឡយ ។ ពួ កភិកុ ជខ ស តវនយំ កមនុស សី
(១ នក់) ែដលេនភញ ក់ដឹងខួ នកី ែដលកពំ ុ ងេដកលក់កី ែដល សវងឹ កី
ែដលឆួ កតកី ែដលខូច ម រតីកី ែដល ប់េហ យសតមិនទន់សុី កី
ែដល បេ់ ហយសតមនិ ទន់សុីេ យេ ចនកី ។ េប ។ តវ បតិប-
ជិក ។ េប ។ ពួ កភិកុ ជខ ស តវនយំ ក សីែដល បេ់ ហយសតសុីេហយ
េ យេ ចន (េនសល់បនិចបនួច) មកកនស់ ំ ក់ភិកុ ខ (១ រូប)
េហយបញូ ច លអងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ ែដលគម នេ ម ទនប់ ម
ទរវចមច គគ ឬទរបស វមគគ ឬទរមុខមគគ (របស់ សី) ែដល
មនេ ម ទនប់កី អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ ែដលមនេ ម ទនប់
217
១០០
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
សនថ យ សនតថ ស អសនថ យ អសនថតស ។
េ េច បេវសនំ ទិយតិ បវដិ ំ ទិ-
យតិ ឋិតំ ទិយតិ ឧទរធ ណំ ទិយតិ -
បតិ ថុលចចយស ។ េប ។ ន ទិយតិ
អនបតិ ។ ភិកុ ខ បបចតច ិថក អមនុស តិ ថឹ ។ េប ។
តរិ ចឆ នគតិតថឹ មនុស ឧភេ ពយញជ នកំ អមនុស ឧភ-
េ ពយញជ នកំ តរិ ចឆ នគតឧភេ ពយញជ នកំ ភិកុ ខ ស
សនិេក េន វចចមេគគន បស វមេគគន មុ-
េខន អងគជតំ អភិនិសេី ទនិ សនថតស អសន-ថ
តស អសនថតស សនថតស សនថតស សនថ-
តស អសនតថ ស អសនតថ ស ។ េ េច
218
១០០
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
( មទរមគរគ បស់ សី) គម នេ ម ទនប់កី អងជគ ត (របស់ភិកុ)ខ មន
េ ម ទនប់ ( មទរមគរគ បស់ សី) មនេ ម ទនប់កី អងជគ ត
(របស់ភិកុ )ខ គម នេ ម ទនប់ ( មទរមគរគ បស់ សី) គម នេ ម
ទនប់កី ។ េបភកិ ុ េខ នះ េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងចូលេទកី េ តក
អរនឹងអងគជតែដលចូលស៊ប់េទេហ យកី េ តកអរនឹងអងគជតែដលសិតថ
េន (កុ នងទរមគគេនះ)កី េ តកអរនឹងអងគជតែដលបនថយេចញកី តវ
បតថិ ុលច័យច ។ េប ។ (េបភ ិកុេខ នះ) មិនេ តកអរេទ ក៏មិន តវ បតិ
េឡយ ។ ពួកភិកុ ជខ ស តវនយំ កអមនុស សី ។ េប ។ តរិ ចឆ នញី មនុស
មនេភទពីរ អមនុស មនេភទពីរ តរិ ចឆ នមនេភទពីរ មកកន់សំ ក់
ភកិ ុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ ែដលគម នេ ម ទនបេ់ ទ
មទរវចមច គគ ឬទរបស វមគគ ឬទរមុខមគគ (របស់ជនទងំ េនះ) ែដល
មនេ ម ទនប់កី អងគជតភិកុ ខមនេ ម ទនប់ ( មទរមគគ
របស់ជនទងំ េនះ) គម នេ ម ទនបក់ ី អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ ែដល
មនេ ម ទនប់ ( មទរមគគរបស់ ជនទងំ េនះ) ែដ ល ម ន
េ ម ទនប់កី អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ ែដលគម នេ ម ទនប់ ( ម
ទរមគរគ បស់ជនទងំ េនះ) ែដលគម នេ ម ទនបក់ ី ។ េបភិកុេខ នះ
219
១០១
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បទភជនីេយ សនថតភណ េ
បេវសនំ ទិយតិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ
ឧទរធ ណំ ទិយតិ បតិ ប ជិ កស ។ េប ។
ន ទិយតិ អនបតិ ។ ភិកុ ខ បបចចតថិក តរិ ចឆ ន-
គតឧភេ ពយញជ នកំ ជគរនំ សុតំ មតំ ឧមមតំ បមតំ
មតំ អកខ យិតំ មតំ េយភុេយយន អកខ យិតំ ។ េប ។
បតិ ប ជិកស ។ េប ។ មតំ េយភុេយយន
ខយិតំ ភិកុ ខ ស សនេិ ក េន វចចមេគគន ។ េប ។
មុេខន អងគជតំ អភិនសិ េី ទនិ សនថតស អសនតថ ស
អសនថតស សនថតស សនថតស សនថតស
220
១០១
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ បទភជនីយ សែមងពីអងគជត និងទរមគគមនេ ម ទនប់
េ ត កអ រ នឹ ងអងគជ ត ែដ លកំពុ ង ចូ លេទ កី េ តក អ រ នឹ ងអងគជ ត ែដ ល
ចូលស៊ប់េទេហយកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងសិតថ េន (កុងន ទរមគគ
េនះ) កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី តវ បតិប ជកិ
។ េប ។ (េបភ ិកុេខ នះ) មិនេ តកអរេទ កម៏ ិន តវ បតេិ ឡយ ។ ពួ ក
ភិកុ ជខ ស តវនយំ កតរិ ចឆ នមនេភទពីរ ែដលេនភញ កដ់ ឹងខួនកី ែដលក-ំ
ពុ ងេដកលកក់ ី ែដល សវងឹ កី ែដលឆួ តក កី ែដលេភច ម រតីកី ែដល ប់
េហ យសតមិនទន់សុីកី ែដល ប់េហ យសតមិនទន់សុីេ យេ ចនកី
។ េប ។ តវ បតិប ជិក ។ េប ។ ពួ កភកិ ុជខ ស តវនយំ កតរិ ចឆ នមន
េភទពីរ ែដល ប់េហ យសតសុីេហ យេ យេ ចន (េនសល់ បនិចបនួ ច)
មកកន់សំ ក់ភកិ ុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច លអងជគ ត (របស់ភិកុ)ខ
ែដលគម នេ ម ទនប់ មទរវចមច គកគ ី ។ េប ។ មទរមុខមគកគ ី
(របស់តិរចឆ នមនេភទពីរ) ែដលមនេ ម ទនប់កី អងជគ ត (របស់
ភិកុ )ខ ែដលមនេ ម ទនប់ មទរមគគ (របស់តិរចឆ នមនេភទពីរ)
ែដលគម នេ ម ទនប់កី អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ មនេ ម ទនប់ ម
ទមគគ (របស់តិរចឆ នមនេភទពីរ) ែដលមនេ ម ទនប់កី អងជគ ត
221
១០២
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
អសនថតស អសនថតស ។េ េច បេវសនំ
ទិយតិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ ឧទរធ ណំ
ទិយតិ បតិ ថុលចចយស ។ េប ។ ន ទ-ិ
យតិ អនបតិ ។ ភិកុ ខ បបចចតថិក មនុស បណកំ
តរិ ចឆ នគតបណកំ មនុស បុរសិ ំ
អមនុស បណកំ
អមនុស បុរសិ ំ តរិ ចឆ នគតបុរសិ ំ ភិកុ ខ ស សនិេក
េន វចចមេគគន ។ េប ។ មុេខន អងគជតំ
អភិនិសីេទនិ សនថតស អសនថតស អសនថតស
សនថតស សនថតស សនថតស អសនថតស អ-
សនថតស ។េ េច បេវសនំ ទិយតិ បវដិ ំ
ទិយតិ ឋិតំ ទយិ តិ ឧទរធ ណំ ទិយតិ
222
១០២
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
(របស់ភិកុ )ខ គម នេ ម ទនប់ មទរមគគ (របស់តិរចឆ នមនេភទពីរ)
ែដលគម នេ
ចូលេទកី ម ទនប់កី ។ េបភ ិកុ េខ នះ េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ង
េ តកអរនឹងអងជគ តែដលចូលស៊ប់េទេហយកី េ តកអរនឹង
អងជគ តែដលកពំ ុងសិតថ េន (កុងន ទរមគ)គ កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដល
បនយថ េចញកី តវ បតិថុលច័យច ។ េប ។ (េបភ កិ ុ េខ នះ) មិនេ តក
អរេទ ក៏មិន តវ បតិេឡយ ។ ពួ កភិកុ ខជស តវនយំ កមនុស េខយទ
អមនុស េខយទ តិរចឆ នេខយទ មនុស បស អមនុស បស តិរចឆ ន
េឈម ល មកកនស់ ំ កភ់ ិកុ ខ (១ រូប) េហយបញូ ច ល អងជគ ត (របស់
ភកិ ុ េខ នះ) ែដលគម នេ ម ទនប់ មទរវចមច គកគ ី ។ េប ។ មទរមុខ
មគកគ ី (របស់ជនទងំ េនះ) ែដលមនេ ម ទនប់កី អងជគ ត (របស់
ភកិ ុ )ខ ែដលមនេ ម ទនប់ ( មទរមគរគ បស់ជនទងំ េនះ) ែដលគម ន
េ ម ទនប់កី អងជគ ត (របស់ភិកុ)ខ ែដលមនេ ម ទនប់ ( ម
ទរមគរគ បស់ជនទងំ េនះ) ែដលមនេ ម ទនប់កី អងជគ ត (របស់
ភកិ ុ )ខ ែដលគម នេ ម ទនប់ ( មទរមគរគ បស់ជនទងំ េនះ) ែដល
គម នេ
េទកី ម ទនប់កី ។ េបភកិ ុ េខ នះ េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងចូល
េ តកអរនឹងអងជគ តែដលចូលស៊ប់េទេហយកី េ តកអរនឹងអង-គ
ជតែដលកពំ ុ ងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ) កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដល
223
១០៣
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បទភជនីេយ អសនតថ ភណ េ
បតិ ប ជិកស ។ េប ។ ន ទិយតិ អ-
នបតិ ។ ភិកុ ខ បបចចតិកថ តិរចឆ នគតបុរសិ ំ ជគរនំ
សុតំ មតំ ឧមមតំ បមតំ មតំ អកខ យិតំ មតំ
េយភុេយយន អកខ យិតំ ។ េប ។ បតិ ប ជិ-
កស ។ េប ។ មតំ េយភុេយយន ខយិតំ ភិកុ ខ ស
សនិេក េន វចចមេគគន ។ េប ។ មុេខន
អងគជតំ អភិនិសីេទនិ សនថតស អសនថតស
អសនថតស សនថតស សនថតស សនថតស អ-
សនថតស អសនថតស ។េ េច បេវសនំ
ទិយតិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ
224
១០៣
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ បទភជនីយ សែមងពីអងគជត និងទរមគគឥតេ ម ទនប់
បនយថ េចញកី តវ បតបិ ជិក ។ េប ។ (េបភ កិ ុ េខ នះ) មិនេ តកអរេទ
ក៏មិន តវ បតិេឡយ ។ ពួ កភិកុ ខជស តវនយំ កតិរចឆ នេឈម លែដល
េនភញ កដ់ ឹងខួនកី ែដលកពំ ុ ងេដកលក់កី ែដល សវងឹ កី ែដលឆួ តក កី
ែដលេភច ម រតកី ី ែដល បេ់ ហយសតមិនទន់សុីកី ែដល ប់េហយ
សតមនិ ទន់សុីេ យេ ចនកី ។ េប ។ តវ បតិប ជិក ។ េប ។ ពួ កភិកុ ខ
ជស តវនយំ កតិរចឆ នេឈម លែដល ប់េហ យ សតសុី េហ យេ យ
េ ចន (េនសល់បនិចបនួ ច) មកកន់សំ ក់ភិកុ ខ (១ រូប) េហយ
បញូ ច លអងជគ ត (របស់ភកិ ុ )ខ ែដលឥតេ ម ទនបេ់ ទ មទរវចមច គគ
កី ។ េប ។ មទរមុខមគកគ ី (របស់តិរចឆ នេឈម ល) ែដលមនេ ម
ទនប់កី អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ ែដលមនេ ម ទនប់ ម
ែដលគម នេ ម ទនបក់ ី អងជគ ត (របស់
ទរមគតគ ិរចឆ នេឈម ល
ភិកុ )ខ ែដលមនេ ម ទនប់ មទរមគគ (របស់តិរចឆ នេឈម ល)
ែដលមនេ ម ទនបក់ ី អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ ែដលគម នេ ម
ទនប់ មទរមគគ (របស់តិរចឆ នេឈម ល) ែដលគម នេ ម
ទនប់កី ។ េបភិកុ េខ នះ េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងចូលេទ
កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលចូលស៊បេ់ ទេហយកី េ តកអរនឹងអងជគ ត
225
១០៤
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
ឧទរធ ណំ ទយិ តិ បតិ ថុលចចយស ។ េប ។
ន ទិយតិ អនបតិ ។
[៤២] ភិកុ ខ បបចចតថិក ភិកុ ំខ មនុស តិ ថិយ សនិេក
េន អងគជេតន វចមច គំគ បស វមគគំ មុខំ អភ-ិ
និសេី ទនិ ។ េ េច បេវសនំ ទិយតិ បវដិ ំ
ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ ឧទធរណំ ទិយតិ
បតិ ប ជិ កស ។ េប ។ ន ទិយតិ អន-
បតិ ។ ភិកុ ខ បបចចតិថក ភិកុ ំខ មនុស តិ យិថ ជគរនិ-
យ សុ យ ម យ ឧមម យ បម យ ម យ
អកខ យិ យ មយ េយភុេយយន អកខ យិ យ
។ េប ។ បតិ ប ជិកស ។ េប ។
មយ េយភុេយយន ខយិ យ សនេិ ក េន
226
១០៤
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
ែដលកពំ ុ ងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ
េចញកី តវ បតិថុលច័យច ។ េប ។ (េបភិកុ )ខ មិនេ តកអរេទ កម៏ ិន
តវ បតិេឡយ ។
[៤២] ពួ កភិកុជខ ស តវនយំ កភិកុ ខ (១ រូប) មកកនស់ ំ ក់
មនុស សី (មន ក់) េហយបញូ ច លទរវចមច គគ ឬទរបស វមគគ ឬទរមុខមគគ
(របស់ សីេនះ) ឲយចូលេទេ យអងជគ ត (របស់ភិកុេខ នះ) ។ េបភិកុ េខ នះ
េ តកអរនឹងអងគជតែដលកពំ ុ ងចូលេទកី េ តកអរនឹងអងគជតែដលចូល
ស៊បេ់ ទេហយកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)
កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី តវ បតិប ជិក ។ េប ។ (េប
ភិកុ ខ) មិនេ តកអរេទ ក៏មិន តវ បតិេឡយ ។ ពួ កភិកុ ខជស តវន ំ
យកភិកុ ខ (១ រូប) មកកន់សំ កម់ នុស សី (មន ក់) ែដលេនភញ កដ់ ឹង
ខួនកី ែដលកពំ ុ ងេដកលក់កី ែដល សវងឹ កី ែដលឆួ តក កី ែដលេភច
ម រតកី ី ែដល ប់េហយសតមនិ ទន់សុីកី ែដល បេ់ ហយសតមិន
ទន់សុីេ យេ ចនកី ។ េប ។ តវ បតិប ជិក ។ េប ។ ពួ កភិកុ ជខ ស តវ
នយំ កភិកុ ខ (១ រូប) មកកន់សំ ក់មនុស សីែដល ប់េហ យ
សតសុីេហយេ យេ ចន (េនសល់បនិចបនួ ច) េហយញុ ងំ ទរ
227
១០៥
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បទភជនីេយ អសនថតភណ េ
អងគជេតន វចចមគគំ បស វមគគំ មុខំ អភិនិសេី ទនិ ។
េ េច បេវសនំ ទិយតិ បវដិ ំ ទិយតិ
ឋិតំ ទិយតិ ឧទធរណំ ទិយតិ បតិ ថុលចច-
យស ។ េប ។ ន ទិយតិ អនបតិ ។
ភិកុ ខ បបចចតថិក ភិកុ ំខ អមនុស តិ ថិយ ។ េប ។
អម-
តិ រ ចឆ ន គ តិ តថិ យ ម នុ ស ឧ ភ េ ពយ ញជ ន ក ស
នុ ស ឧ ភ េ ពយ ញជ ន ក ស តិ រ ចឆ ន គ ត ឧ ភ េ ពយ ញជ -
នកស ម នុ ស ប ណ ក ស អ ម នុ ស ប ណ ក ស
តិ រ ចឆ ន គ ត ប ណ ក ស ម នុ ស បុ រ សិ ស អ ម នុ ស -
បុ រ សិ ស តិ រ ចឆ ន គ ត បុ រ សិ ស ស និ េក េន
អងគជេតន វចចមគំគ មុខំ អភិនិសេី ទនិ ។ េ េច
បេវសនំ ទិយតិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ
ឧទរធ ណំ ទិយតិ បតិ ប ជិ កស ។ េប ។
ន ទិយតិ អនបតិ ។ ភិកុ ខ បបចចតថិក ភិកុ ំខ
តិរចឆ នគតបុរសិ ស
ជគរនស សុតស មតស
ឧមមតស បមតស មតស អកខ យិតស មតស
228
១០៥
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ បទភជនីយ សែមងពីអងគជត និងទរមគឥគ តេ ម ទនប់
វចមច គគ ឬទរបស វមគគ ឬទរមុខមគគ (របស់ សីេនះ) ឲយចូលេទេ យ
អងជគ ត (របស់ភិកុ េខ នះ) ។ េបភកិ ុ េខ នះេ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុងចូល
េទកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលចូលស៊ប់េទេហយកី េ តកអរនឹងអងជគ ត
ែដលកពំ ុ ងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ
េចញកី តវ បតិថុលច័យច ។ េប ។ (េបភ ិកុ )ខ មិនេ តកអរេទ ក៏មិន តវ
បតិេឡយ ។ ពួ កភិកុជខ ស តវនយំ កភិកុ ខ (១ រូប) មកកន់សំ ក់
អមនុស សី ។ េប ។ តិរចឆ នញី មនុស មនេភទពីរ អមនុស មនេភទពីរ
តិរចឆ នមនេភទពីរ មនុស េខយទ អមនុស េខយទ តិរចឆ នេខយទ មនុស
បស អមនុស បស តិរចឆ នេឈម ល េហយញុ ងំ ទរវចមច គគ ឬទរមុខ-
មគគ (របស់ជនទងំ េនះ) ឲយចូលេទេ យអងជគ ត (របស់ភិកុេខ នះ) ។
េបភកិ ុ េខ នះ េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុងចូលេទកី េ តកអរនឹងអងជគ ត
ែដលចូលស៊ប់េទេហយកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុងសិតថ េន (កុ ងន
ទរមគេគ នះ)កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី តវ បតិប -
ជកិ ។ េប ។ (េបភ កិ ុ )ខ មនិ េ តកអរេទ ក៏មិន តវ បតិេឡយ ។ ពួកភិកុ ខ
ជស តវនយំ កភិកុ ខ (១ រូប) មកកន់សំ ក់តរិ ចឆ នេឈម ល ែដលេន
ភញ ក់ដឹងខួនកី ែដលកពំ ុងេដកលកក់ ី ែដល សវងឹ កី ែដលឆួ តក កី
ែដលេភច ម រតកី ី ែដល ប់េហយសតមិនទន់សុីកី ែដល ប់
229
១០៦
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
េយភុេយយន អកខ យិតស ។ េប ។ បតិ ប -
ជិ កស ។ េប ។ មតស េយភុេយយន ខយិតស
សនេិ ក េន អងគជេតន វចចមគំគ មុខំ អភនិ ិ-
សីេទនិ ។ េ េច បេវសនំ ទយិ តិ បវដិ ំ
ទយិ តិ ឋិតំ ទិយតិ ឧទរធ ណំ ទិយតិ បតិ
ថុលចចយស ។ េប ។ ន ទិយតិ អនបតិ ។
[៤៣] ភិកុ ខ បបចចតថិក ភិកុ ំខ មនុស តិ ថិយ
សនិេក
េន អងគជេតន វចចមគំគ បស វ-
មគំគ មុខំ អភិនិសីេទនិ សនថតស អសនថ យ
អសនថតស សនថ យ សនថតស សនថ យ
230
១០៦
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
េហយសតមនិ ទន់សុីេ យេ ចនកី ។ េប ។ តវ បតបិ ជិក ។ េប ។
ពួ កភិកុជខ ស តវនយំ កភកិ ុ ខ (១ រូប) មកកន់សំ កត់ រិ ចឆ នេឈម ល
ែដល ប់េហ យ សតសុី េហ យេ យេ ចន (េនសល់ បនិ ចបនួ ច)
េហយញុ ងំ ទរវចមច គគ ឬទរមុខមគគ (របស់តិរចឆ នេឈម លេនះ) ឲយចូល
េទេ យអងគជត (របស់ ភិកុ ខេនះ) ។ េបភិកុ ខេនះ េ តកអរនឹ ងអងគ-
ជតែដលកពំ ុ ងចូលេទកី េ តកអរនឹងអងគជតែដលចូលស៊ប់េទេហ យកី
េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)កី េ តកអរ
នឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី តវ បតថិ ុលច័យច ។ េប ។ (េបភកិ ុ )ខ
មិនេ តកអរេទ កម៏ និ តវ បតេិ ឡយ ។
[៤៣] ពួ កភិកុ ជខ ស តវនយំ កភកិ ុ ខ (១ រូប) មកកនស់ ំ ក់
មនុស សី (មន ក់) េហយញុ ងំ ទរវចមច គគ ឬទរបស វមគគ ឬទរមុខមគគ
(របស់ សីេនះ) ែដលគម នេ ម ទនប់ ឲយចូលេទេ យអងគជត
(របស់ភិកុ ខេនះ) ែដលមនេ ម ទនប់កី ទរមគគរបស់ សីែដលមន
េ ម ទនប់ អងជគ ត (របស់ភកិ ុ )ខ ែដលគម នេ ម ទនប់កី ទរមគគ
(របស់ សី) មនេ ម ទនប់ អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ មនេ ម ទនប់
231
១០៧
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បទភជនីេយ សនថតភណ េ
អសនថតស អសនថ យ ។ េ េច បេវសនំ
ទិយតិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ ឧទធរណំ
ទយិ តិ បតិ ប ជិ កស ។ េប ។ ន ទិ-
យតិ អនបតិ ។ ភិកុ ខ បបចចតថិក ភិកុ ំខ មនុស តិ ិថយ
ជគរនិយ សុ យ មយ ឧមម យ បម យ
មយ អកខ យិ យ មយ េយភុេយយន អកខ -
យិ យ ។ េប ។ បតិ ប ជិ កស ។ េប ។
មយ េយភុេយយន ខយិ យ សនិេក េន
អងគជេតន វចចមគគំ បស វមគគំ មុខំ អភិនិសេី ទនិ សនថ-
តស អសនថ យ អសនថតស សនថ យ សនថតស
សនថ យ អសនថតស អសនថ យ ។ េ េច
232
១០៧
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ បទភជនីយ សែមងពីអងគជតនិងទរមគគមនេ ម ទនប់
កី ទរមគគ (របស់ សី) គម នេ ម ទនប់ អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ គម នេ ម
ទនប់កី ។ េបភ កិ ុ េខ នះេ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងចូលេទកី េ តកអរ
នឹងអងជគ តែដលចូលស៊ប់េទេហយកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងសិតថ
េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី តវ បតិ
ប ជកិ ។ េប ។ (េបភ កិ ុ )ខ មិនេ តកអរេទ ក៏មិន តវ បតេិ ឡយ ។ ពួកភិកុជខ
ស តវនយំ កភកិ ុ ខ (១ រូប) មកកនស់ ំ ក់មនុស សី (មន ក់) ែដលេន
ភញ ក់ដឹងខួនកី ែដលកពំ ុ ងេដកលក់កី ែដល សវងឹ កី ែដលឆួ តក កី
ែដលេភច ម រតីកី ែដល ប់េហយសតមនិ ទន់សុីកី ែដល ប់
េហ យសតមិនទន់សុី េ យេ ចនកី ។ េប ។ តវ បតិប ជិក
។ េប ។ ពួកភកិ ុ ជខ ស តវនយំ កភិកុ ខ (១ រូប) មកកនស់ ំ កម់ នុស សី
ែដល ប់េហ យ សតសុី េហ យេ យេ ចន (េនសល់ បនិ ចបនួ ច)
េហ យ ញុ ងំ ទ រ វ ចចម គគ ឬ ទ រ ប ស វ ម គគ ឬ ទ រ មុ ខ ម គគ ( រ ប ស់ សី
េនះ) ែដលគម នេ ម ទនបឲ់ យចូលេទេ យអងជគ ត (របស់ភិកុ)ខ ែដល
មនេ ម ទនប់កី ទរមគគ (របស់ សី) មនេ ម ទនប់ អងជគ ត
(របស់ភិកុ )ខ គម នេ ម ទនប់កី ទរមគគ (របស់ សី) មនេ ម ទនប់
អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ មនេ ម ទនប់កី ទរមគគ (របស់ សី) គម នេ ម
ទនប់ អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ គម នេ ម ទនបក់ ី ។ េបភ ិកុ េខ នះេ តកអរ
233
១០៨
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
បេវសនំ ទិយតិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ -
ទិយតិ ឧទធរណំ ទិយតិ បតិ ថុលចចយស
។ េប ។ ន ទិយតិ អនបតិ ។ ភិកុ ខ បបចចតថិក
ភិកុ ំខ អមនុស តិ ថិយ ។ េប ។ តិរចឆ នគតិតថិយ
ម នុ ស ឧ ភ េ ពយ ញជ ន ក ស អ ម នុ ស ឧ ភ េ ពយ ញជ ន -
កស តិ រ ចឆ ន គ ត ឧ ភ េ ពយ ញជ ន ក ស ម នុ ស ប ណ -
កស អ ម នុ ស ប ណ ក ស តិ រ ចឆ ន គ ត ប ណ ក ស
ម នុ ស បុ រ ិស ស អ ម នុ ស បុ រ ិស ស តិ រ ចឆ ន គ ត បុ រ ិ-
សស សនេិ ក េន អងគជេតន វចចមគំគ
មុខំ អភិនិសេី ទនិ សនថតស អសនថតស
អសនថតស សនថតស សនថតស សនថតស
អសនថតស អសនថតស ។េ េច បេវសនំ
ទិយតិ បវដិ ំ ទិយតិ ឋិតំ ទិយតិ
ឧទធរណំ ទិយតិ ។ េប ។
បតិ ប ជិ កស
234
១០៨
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
នឹងអងគជតែដលកពំ ុ ងចូលេទកី េ តកអរនឹងអងគជតែដលចូលស៊ប់េទ
េហយកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ) កី
េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី តវ បតថិ ុលច័យច ។ េប ។ (េប
ភកិ ុ )ខ មនិ េ តកអរេទ កម៏ ិន តវ បតិេឡយ ។ ពួ កភិកុ ជខ ស តវនយំ កភកិ ុ ខ
(១ រូប) មកកនស់ ំ ក់អមនុស សី ។ េប ។ តរិ ចឆ នញី មនុស មន
េភទពីរ អមនុស មនេភទពីរ តរិ ចឆ នមនេភទពីរ មនុស េខយទ អមនុស
េខយទ តិរចឆ នេខយទ មនុស បស អមនុស បស តរិ ចឆ នេឈម ល េហយ
ញុ ងំ ទរវចមច គគ ឬទរមុខមគគ (របស់ជនទងំ េនះ) ែដលគម នេ ម
ទនប់ឲយចូលេទេ យអងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ ែដលមនេ ម ទនប់កី
ទរមគគ (របស់ជនទងំ េនះ) មនេ ម ទនប់ អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ
គម នេ ម ទនប់កី ទរមគគ (របស់ជនទងំ េនះ) មនេ ម ទនប់
អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ មនេ ម ទនប់កី ទរមគគ (របស់ជនទងំ េនះ) គម ន
េ ម ទនប់ អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ គម នេ ម ទនប់កី ។ េបភ ិកុ េខ នះ
េ តកអរនឹងអងគជតែដលកពំ ុ ងចូលេទកី េ តកអរនឹងអងគជតែដលចូល
ស៊ប់េទេហយកី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុ ងសិតថ េន (កុ ងន ទរមគេគ នះ)
កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី តវ បតិប ជកិ ។ េប ។
235
១០៩
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បទភជនីេយ សនថតភណ េ
ន ទិយតិ អនបតិ ។ ភិកុ ខ បបចចតថិក ភកិ ុ ំខ
តិរចឆ នគតបុរសិ ស ជគរនស សុតស មតស
ឧមមតស បមតស មតស អកខ យិតស មតស
េយភុេយយន អកខ យិតស ។ េប ។ បតិ ប -
ជិ កស ។ េប ។ មតស េយភុេយយន ខយិតស
សនិេក េន អងគជេតន វចចមគគំ មុខំ អភនិ ិ-
សីេទនិ សនថតស អសនថតស អសនថតស សនថ-
តស សនថតស សនថតស អសនថតស អសនថ-
តស ។ េ េច បេវសនំ ទិយតិ បវដិ ំ ទិ-
យតិ ឋិតំ ទិយតិ ឧទធរណំ ទិយតិ បតិ
ថុលចចយស ។ េប ។ ន ទិយតិ អនបតិ ។
236
១០៩
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ បទភជនីយ សែមងពីអងគជត និងទរមគមគ នេ ម ទនប់
( េប ភិ កុ ខ ) មិ ន េ ត ក អ រ េទ ក៏ មិ ន ត វ ប តិ េឡ យ ។ ពួ ក ភិ កុ ខ ជ
ស តវនយំ កភិកុ ខ (១ រូប) មកកន់សំ កត់ រិ ចឆ នេឈម ល ែដល
េនភញ កដ់ ឹងខួនកី ែដលកពំ ុ ងេដកលក់កី ែដល សវងឹ កី ែដលឆួ តក កី
ែដលេភច ម រតីកី ែដល បេ់ ហយសតមនិ ទន់សុីកី ែដល បេ់ ហយ
សតមិនទនស់ ុីេ យេ ចនកី ។ េប ។ តវ បតិប ជិក ។ េប ។
ពួ កភិកុ ខជស តវនយំ កភិកុ ខ (១ រូប) មកកន់សំ ក់តិរចឆ នេឈម ល
ែដ ល ប់ េហ យ ស ត សុី េហ យ េ យ េ ច ន ( េន ស ល់ ប និ ច ប នួ ច )
េហ យញុ ងំ ទរវចចមគគ ឬទរមុ ខមគគ (របស់ តិរចឆ នេឈម ល) ែដល
គម នេ ម ទនប់ ឲយចូលេទេ យអងជគ ត (របស់ភិកុ)ខ មនេ ម
ទនប់កី ទរមគគ (របស់តិរចឆ នេឈម ល) មនេ ម ទនប់ អងជគ ត
(របស់ភិកុ )ខ គម នេ ម ទនបក់ ី ទរមគគ (របស់តិរចឆ នេឈម ល) មន
េ ម ទនប់ អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ មនេ ម ទនប់កី ទរមគគ (របស់
តិរចឆ នេឈម ល) គម នេ ម ទនប់ អងជគ ត (របស់ភិកុ )ខ គម នេ ម ទ-
នប់កី ។ េបភិកុ េខ នះេ តកអរនឹងអងជគ តែដលកពំ ុងចូលេទកី េ តកអរនឹង
អងគជតែដលចូលស៊ប់េទេហ យកី េ តកអរនឹងអងគជតែដលកពំ ុ ងសិតថ
េន (កុងន ទរមគេគ នះ)កី េ តកអរនឹងអងជគ តែដលបនយថ េចញកី តវ -
បតិថុលច័យច ។ េប ។ (េបភកិ ុ )ខ មិនេ តកអរេទ ក៏មិន តវ បតិេឡយ ។
237
១១០
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
[៤៤] យថ ភិកុ ខ បបចចតិថក វិ ថ រិ ឯវ ំ ជ-
បបចចតិកថ ឧបបលគនធ-
េចរបបចចតថិក ធុតបបចចតិថក
បបចតច ិកថ វ ិ ថ េរតព ។
[៤៥] មេគគន មគគំ បេវេសតិ បតិ ប ជិ-
កស ។ មេគគន អមគំគ បេវេសតិ បតិ ប -
ជិ កស ។ អមេគគន មគគំ បេវេសតិ បតិ
ប ជិកស ។ អមេគគន អមគគំ បេវេសតិ បតិ
ថុលចចយស ។
[៤៦] ភិកុ ខ សុតភិកុ ខ មិ វបិ បដិបជជតិ
បដិពុេទធ ទិយតិ
ឧេភ នេសតព ។
បដិពុេទធ ន ទិយតិ ទសូ េក នេសតេព ។
ភិកុ ខ សុត មេណរមិ វបិ បដបិ ជជតិ បដិពុេទធ
238
១១០
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
[៤៤] ពួ កភិកុ ខជស តវែដលបនសែមងេហ យ េ យពិ រយ៉ ង
ពួកេសចជស តវកី ពួកេចរជស តវកី ពួកអកន េលងជស តវកី
ពួ កស តវអកន ពុះ ទង រយកេបះដូងកី បណិ តគបបេី ពលឲយពិ រយ៉ ង
េនះែដរចុះ ។
[៤៥] ភិកុ ញខ ុ ងំ មគឲគ យចូលេទេ យមគ(គ ១) តវ បតិប ជិក ។
ភិកុ ខញុ ងំ អមគគឲយចូលេទេ យមគគ(២) តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ ខញុ ងំ
មគគឲយចូលេទេ យអមគគ(៣) តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ ខញុ ងំ អមគគឲយ
ចូលេទេ យអមគ(គ ៤) តវ បតិថុលច័យច ។
[៤៦] ភិកុ ខេសពេមថុនធមមនឹងភិកុ ខផងគន ែដលកពំ ុ ងេដកលក់ េប
ភិកុ េខ នះភញ ក់េឡងេហយេ តកអរែដរ សងឃ តវឲយវនិ ស (គឺ តវផ កឹ
េចញ) ទងំ ពីររូប ។ េបភិកុ េខ នះភញ កេ់ ឡងេហយមិនេ តកអរេទ សងឃ
តវឲយវនិ សែតភកិ ុ ែខ ដល បទូស (គភឺ ិកុ អខ កន េសពេនះ) ។ ភិកុ េខ សពេម-
ថុនធមនម ឹង មេណរែដលកពំ ុ ងេដកលក់ េប មេណរេនះភញ ក់េឡង
១ គឺភិកុញខ ុ ងំ អងគជតរបស់ខួនឲយចូលេទ មទរមគគទំង ៣ ទរមគគ មួយ ។ ២ គឺ
បញូច លអងជគ តេទ មទរមគគ េហយបនថយអងគជតេចញ មមុខដំេបែដលមនជំុវញិ ទរមគគ
េនះ ។ ៣ គឺបញូច លអងគជតេទ មមុខដំេប េហយបនថយេចញ មទរមគវគ ញិ ។ ៤ គឺ
បញូច លអងជគ តេទ មមុខដំេបមួយ េហយបនថយេចញ មមុខដំេបេផ ងវញិ ។
239
១១១
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បទភជនីេយ វនិ ីតវតុថគថ
ទយិ តិ ឧេភ នេសតព ។ បដិពុេទធ ន ទយិ តិ
ទសូ េក នេសតេព ។ មេណេ សុតភិកុ ខ មិ
វបិ បដិបជជតិ បដិពុេទធ ទិយតិ ឧេភ នេសតព ។
បដិពុេទធ ន ទិយតិ ទសូ េក នេសតេព ។
មេណេ សុត មេណរមិ វបិ បដិបជជតិ បដិពុេទធ
ទយិ តិ ឧេភ នេសតព ។ បដិពុេទធ ន
ទិយតិ ទសូ េក នេសតេព ។
[៤៧] អនបតិ អជននស ឧមមតកស ខិត-
ចិតស េវទនដស ទិកមកិម ស តិ ។
សនថតភណ រ ំ និដិតំ ។
[៤៨] មកកដី វជិជបុ ច គិហី នេគគ ច តិតិថយ
240
១១១
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ បទភជនីយ វនិ ីតវតុថគថ
េហយេ តកអរែដរ សងឃ តវឲយវនិ សទងំ ពីររូប ។ េប មេណរេនះ
ភញ កេ់ ឡងេហយមិនេ តកអរេទ សងឃ តវឲយវនិ សែតភិកុ ែខ ដល បទូស ។
មេណរេសពេមថុនធមមនឹងភិកុ ខែដលកពំ ុ ងេដកលក់ េបភិកុ ខេនះភញ ក់
េឡងេហយេ តកអរែដរ សងឃ តវឲយវនិ សទងំ ពីររូប ។ េបភ កិ ុេខ នះភញ ក់
េឡ ង េហ យ មិ ន េ ត ក អ រ េទ ស ងឃ ត វ ឲយ វ និ ស ែត ម េណ រ ែដ ល ប -
ទូស ។ មេណរេសពេមថុនធមនម ឹង មេណរផងគន ែដលកពំ ុងេដក
លក់ េប មេណរេនះភញ ក់េឡ ងេហ យេ តកអរែដរ សងឃ តវឲយ
វនិ សទងំ ពីររូប ។ េប មេណរេនះភញ កេ់ ឡងេហយ មិនេ តកអរេទ
សងឃ តវឲយវនិ សែត មេណរែដល បទូស ។
[៤៧] បតិមិនមន (ដល់ភិកុ ខ ៥ ពួ ក) គឺភិកុ មខ ិនដឹង ១ ភិកុ ខ
ឆួតក ១ ភិកុមខ នចិតរេវរ យ ១ ភិកុ ែខ ដលេវទន គបសងតក ់ ១ ទិកមិកម ៈ
(គភឺ កិ ុ េខ ដមបញញតិ) ១ ។ ម ទនប់ ចប់ ។
រេប បសែមងអំពីអងគជត និងទរមគគមនេ
[៤៨] (មតិកនុ កម គឺបញីជ េរ ង មលំ ប់ហូរែហ ែដលនឹង
សែមងតេទដូចមនខងេ កមេនះគ)ឺ
េរ ង ញី េរ ងពួ កវជីជបុ តកភិកុ ខ េរ ងភិកុ ខែកងេភទជ គ-
ហសថ េរ ងភិកុ ខ កត េរ ងពួ កភិកុ ខ ប ពឹត មលទិតធ រិ យិថ
241
១១២
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
ទរកិ ុបបលវ ច ពយញជ េនហិ បេរ ទុេវ
ម ធី ភគិនី ច ជយ ច មុទុលមពិន
េទ វ េលបចិតញច ទរុធីតលកិ យ ច
សុនទេរន សហ បញច បញច សវី ថិកដិក
នគី យកីខ ច េបតី ច បណេកបហេ ឆុេប
ភទេិទ យ អរហំ សុេ វតយថិ ំ ចតុេ បេរ
េវ លិយ តេយ ម សុបេិ ន ភរុកចឆេក
សុបព សទធ ភិកុ ខ នី សកិ ខ មន មេណរ ិ ច
េវសយិ បណេក គិហី អញមញ ញំ ញ វុឌ បពជិ េ
មិេគតិ ។
[៤៩] េតន េខ បន សមេយន អញញ-
តេ ភិកុ ខ មកកដិយ េមថុនំ ធមមំ បដិេសវ ិ ។
តស សិកខ បទំ បញញតំ
កុកុ កចចំ អេ សិ ភគវ
242
១១២
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
េរ ងទរកិ េរ ងឧបបលវ ភិកុ នខ ី េរ ងជនេផ ងគន ពីររូប
គភឺ ិកុ កខ យេភទជ សី និងភិកុ នខ ីកយេភទជ បស េរ ងម
េរ ងធី េរ ងបូ ន សី េរ ង បពនធ េរ ងភកិ ុ ខខ ងន ទន់ េរ ង
ភិកុ ខមនអងគជតយរ េរ ង ន មដេំ បពីរយ៉ ង េរ ងរូបគនំ ូរ
េរ ងេឈចមក់ជរូបធី េរ ងភិកុ ខ ៥ រូបទងំ សុ នទរភិកុ ខផង
េរ ងភិកុ ខ ៥ រូបេនកុ ងន ៃ ពេខម ច េរ ងនគញី េរ ងយកិនខ ី
េរ ង សីេ បត េរ ងភិកុ េខ ខយទ េរ ងភិកុ េខ កតេ គសឹកព េរ ង
ភិកុ ខចប់មតុ គម បងនឹងេសព េរ ងភិកុ ខសឹងលក់កុ នងទី ង ត់
ែកបរ កងភទិយទ េរ ងភិកុ ទខ ងំ យ ៤ រូបឯេទ តកុ ងន កង
វតីថ េរ ងអកន ចបំ ប់ ៣ នក់កុងន កងេវ លី េរ ង
ភរុកចកឆ ភកិ ុ យខ ល់សុបនិ និមិត េរ ងនងសុបព េរ ងនង
សទធ េរ ងភិកុនខ ី េរ ងសិកមខ ន េរ ង មេណរ ី េរ ង
សីផក មស េរ ងមនុស េខយទ េរ ង គហសថ េរ ងភិកុ ខ
េសពគន នឹងគន េរ ងភិកុ បខ ួសឯចស់ េរ ងសត មគឹ ។
[៤៩] សមយ័ េនះឯង ភិកុ ខ ១ រូបបនេសពេមថុនធមនម ឹង ញី ។
ភិកុ េខ នះកម៏ នេសចកីសង យ័ ថ សិកខ បទ ពះដ៏មន ពះភគ ទង់បញតញ
243
១១៣
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស វនិ ីតវតុថ
កចចិ នុ េខ អហំ ប ជិកំ បតឹ បេនន តិ ។
ភគវេ ឯតមតំថ េ េចសិ ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ
បេនន
ប ជិ កនិ ។
[៥០] េតន េខ បន សមេយន សមពហុ
េវ លិក វជី ជបុ តក ភិកូខ សកិ ំខ អបបចចកខ យ
ទុពលយ ំ អនវកិ េមថុនំ ធមមំ បដេិ សវសឹ ុ ។
េតសំ កុកុ កចចំ អេ សិ ភគវ សិកខ បទំ បញញតំ
កចចិ នុ េខ បតឹ បនន តិ ។
មយំ ប ជិកំ
ភគវេ ឯតមតថំ េ េចសំុ ។ បតឹ តុេម
ភិកខ េវ បនន ប ជិ កនិ ។
[៥១] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ
េមថុនំ
ឯវ ំ េម អនបតិ ភវសិ តីតិ គិហិលេិ ងគន
ធមំម បដេិ សវ ិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។
បតឹ តំ ភិកុ ខ បេនន ប ជិកនិ ។
[៥២] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ ឯវ ំ េម
អនបតិ ភវសិ តីតិ នេគគ ហុ េមថុនំ ធមំម បដិេសវ ិ ។
244
១១៣
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ វនិ ីតវតុថ
េហយ អញ បែហលជ តវ បតិប ជិកេហយដឹង ។ េទបភកិ ុ េខ នះ
កបបងគទំ ូលេសចកីនុះ៎ ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ ទង់ ស់
ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជកិ េហយ ។
[៥០] សម័យេនះឯង ពួ កវជីជបុតកភិកុ ខេ ចនរូបេនកុ នង កងេវ-
លី មនិ បន សិកខ មនិ បនេធឲយជក់ចបស់ថខួនមនកមងំ ថយ
េហយេសពេមថុនធមម ។ ភិកុ ទខ ងំ អមបលេនះ មនេសចកីសង យ័ ថ
សិកខ បទ ពះដ៏មន ពះភគ ទង់បញញតេហ យ េយង ល់ គន បែហលជ
តវ បតិប ជិកេហយដងឹ ។ ភិកុទខ ងំ េនះ ក៏ កបបងទគំ ូលេសចកនី ុ៎ះ
ចេំ ពះ ពះដម៏ ន ពះភគ ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ
អកន ឯងទងំ អស់គន តវ បតបិ ជិកេហយ ។
[៥១] សមយ័ េនះឯង ភិកុ ខ ១ រូប ែកងខួនជ គហសថ េហយេសព
េមថុនធមេម យគិតថ កលេបអញេធយ៉ ងេនះ អញនឹងមិន តវ បតិ
េឡយ ។ ភិកុេខ នះក៏មនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ
មន លភកិ ុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។
[៥២] សម័យេនះឯង ភិកុ ខ ១ រូប េធជអកន កត េហយ
េសពេមថុនធមម េ យគិតថ កលេបអ ញេធយ៉ ងេនះ អញនឹងមនិ
245
១១៤
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ
បេនន ប ជិ កនិ ។
[៥៣] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ
ឯវ ំ េម អនបតិ ភវសិ តីតិ កុសចីរ ំ និ េស
។ េប ។ កចីរ ំ និ េស ផលកចីរ ំ និ េស
េកសកមពលំ និ េស លកមពលំ និ េស
ឧលកូ បកំខ និ េស អជិ នកិខ បំ និ េស េមថុនំ
ធមំម បដេិ សវ ិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។
បតឹ តំ ភិកុ ខ បេនន ប ជិកនិ ។
[៥៤] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
បិណចរេិ ក ភកិ ុ ខ បីឋេក និបននំ ទរកិ ំ បស ិ
រេ អងុ គដំ អងគជតំ បេវេសសិ ។ កលម-
កសិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ
ភិកុ ខ ប ជិ កស បតិ សងឃទេិ សសស តិ ។
246
១១៤
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
តវ បតិេឡយ ។ ភកិ ុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់
ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។
[៥៣] សម័យេនះឯង ភិកុ ខ ១ រូប េស កសបូ វ កង ។ េប ។
េស កសពំ តស់ មបកេឈ េស កសពំ ត់ែដលតបញជរូបែផេឈ េស ក
សំពត់ែដលតបញេ យសក់ េស កសំពត់ែដលតបញេ យេ មកនុ ទយ
សត េស កសំពត់ែដលតបញេ យ បេម ម េស កែសបកខែដល
េនមនទងំ េ មទងំ កចក េហយេសពេមថុនធមម េ យគតិ ថ កល
េបអ ញេធយ៉ ងេនះ អញនឹងមនិ តវ បតិេឡយ ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកី
សង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯង តវ បតិ
ប ជកិ េហយ ។
[៥៤] សមយ័ េនះឯង ភិកុ ខ ១ រូប ជអកន ប ពឹតបិណបត បន
េឃញនងទរកិ មន ក់េដកេនេល ងំ ក៏មនចិតេ តកអរេហ យយកេម
េជង (ខួន) េទរុកបញូ ច លចអំ ងជគ តនងទរកិ េនះ ។ នងក៏េធមរណ-
កលេទ ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះពុ ទជធ មច ស់
ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមិន តវ បតិប ជិកេទ តវែត តឹម
បតិសងឃទិេសស ។
247
១១៥
ប ជិកកណ បឋមសិកខ បទស វនិ ីតវតុថ
[៥៥] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
មណវេក ឧបបលវ យ ភិកុ ខ និយ បដិពទធចេិ
េ តិ ។ អថេខ េ មណវេក ឧបបលវ យ
ភិកុ ខ និយ គមំ បិ យ បវ ិ យ កុដកិ ំ
បវសិ ិ
បចឆ ភតំ និលីេន អចិឆ ។ ឧបបលវ ភិកុ ខ នី
បេទ បកខ េល
បិណបតបបដិកកន
កុដកិ ំ បវសិ ិ មញច េក នសិ ីទិ ។ អថេខ
េ មណវេក ឧបបលវណំ ភិកុ ខ នឹ ឧគគេហ
ទេូ សសិ ។ ឧបបលវ ភិកុ ខ នី ភិកុ ខ នីនំ ឯតមតំថ
េ េចសិ ។ ភិកុ ខ និេយ ភិកូខ នំ ឯតមតថំ េ-
េចសំុ ។ ភិកូខ ភគវេ ឯតមតំថ េ េចសំុ ។
អនបតិ ភិកខ េវ អ ទិយនិយតិ ។
[៥៦] េតន េខ បន សមេយន អញញតរស ភិកុ ខ -
េន ឥតថីលិងគំ បតុភតូ ំ េ តិ ។
ភគវេ ឯតមតំថ
េ េចសំុ ។ អនុជនមិ ភិកខ េវ តំេយវ ឧបជឈ ំ
តេមវ ឧបសមបទំ និ វស និ ភិកុ ខ នីហិ សងមក ិតុំ
248
១១៥
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ វនិ ីតវតុថ
[៥៥] សម័យេនះឯង មណពមន កម់ នេសចកី បតពិ ័ទចធ ប់ចិត
នឹងឧបបលវ ភិកុ ខនី ។ កលែដលឧបបលវ ភិកុ ខនីចូលេទបិណបត
កុ នង សុ ក ម ណ ព េនះ ក៏ ចូ ល េទ ពួ ន េន កុ នង កុ ដិ តូ ច ច ំ ។ លុះ ដ ល់
ឧបបលវ ភិកុ នខ ី តឡប់មកពីបិណបតវញិ ឆន់រួចេហយ ក៏ ងេជង
េហយចូលេទកុងន កុដិ អងុយគ េនេលែ គ ។ ខណៈេនះ មណពេនះ
ក៏សុះទ មកស ងគបឧបបលវ ភិកុ ខនី េហ យ បទូស ។ ឧបបលវ -
ភិកុ ខនីក៏ បប់េសចកីនុ៎ះដល់ ពួ កភិកុ ខនីផងគន ។ ភិកុ ខនីទងំ យក៏ បប់
េសចកនី ុ៎ះ ដល់ភិកុ ទខ ងំ យ ។ ភិកុ ទខ ងំ យក៏នេំ សចកីនុះ៎ េទ កប
បងទគំ ូលចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ
ទងំ យ ឧបបលវ មិន តវ បតិេទ េ ពះមិនមនេសចកីេ តក
ត លេឡយ ។
[៥៦] សមយ័ េនះឯង ភិកុ ខ ១ រូប កយេភទខួនែ បេទ
ជ សី ។ ភិកុ ទខ ងំ យ កបបងទគំ ូលេសចកីនុ៎ះ ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះ
ភគ ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ទខ ងំ យ តថគតអនុញញ តនូវ
ឧបជឈយ៍េនះដែដល និងឧបសមបទេនះដែដល និងវស ទងំ េនះ(១)
១ គឺ ទង់អនុញញ តមិនបច់ឲយសូមឧបជឈយ៍ និងឧបសមបទជថីមេទ ត វស ក៏មិនបច់ឲយ
ប់ជថីម តវ ប់ ំងពីឧបសមបទជភិកុេខ នះមកដែដល ។
249
១១៦
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
យ បតិេយ ភិកូខ នំ ភិកូខ នីហិ ធរ
បតិេយ ភិកូខ នីនំ សនេិ ក វុ តុំ យ
បតេិ យ ភិកូខ នំ ភិកូខ នហី ិ អ ធរ ហិ
បតីហិ អនបតីតិ ។ េតន េខ បន សម-
េយន អញញតរសិ ភិកុ ខ និយ បុរសិ លិងគំ បតុភតូ ំ
េ តិ ។ ភគវេ ឯតមតំថ
េ េចសំុ ។ អនុ-
ជនមិ ភិកខ េវ តំេយវ ឧបជឈ ំ តេមវ ឧបសមបទំ
និ វស និ ភិកូខ ហិ សងមក ិតុំ យ បតេិ យ
ភិកុ ខ នីនំ ភិកូខ ហិ ធរ បតិេយ
ភិកូខ នំ សនេិ ក វុ តុំ យ បតេិ យ ភិកុ ខ នីនំ
ភិកូខ ហិ អ ធរ ហិ បតីហិ អនបតីតិ ។
[៥៧] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ
ឯវ ំ េម អនបតិ ភវសិ តីតិ មតុយ េមថុនំ ធមមំ
បដិេសវ ិ ។ េប ។ ធីតុយ េមថុនំ ធមមំ បដេិ សវ ិ ។ េប ។
250