វិន័យបិដក ភាគទី១

១៤១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ និទនធនិយភិកុខ

[៨១] គេនះ វស ករ ពហមណ៍ ជម មតយកុ នងែដនមគធៈ

កលេដរពិ និ តយ តត េមលករងរកុ នង កង ជ គះឹ ក៏ចូ លេទរកអនក

កន់កប់ែថរក េឈកុ នងឃងំ របស់េសច លុះចូលេទដល់ េហ យ ក៏និ -

យយនឹងអនកកន់កប់ែថរក េឈកុ នងឃងំ របស់េសចេនះថ ែននយ

េឈ ពះ ជ ទពយឯ ស មប់ជួសជុល ពះនគរ ែដលទុក បេយជន៍

ករពរអន យ េឈេនះេនឯ ។ អកន កន់កបែ់ ថរក េឈកុ ងន

ឃងំ របស់េសចេឆយថ បពិ តេ កជមច ស់ េឈេនះេសចបន ប-

េគនេទធនិយភិកុ ជខ មច ស់ជកូនសូនម ឆន ងំ េហយ ។ លំ បេ់ នះ វស ករ-

ពហមណ៍ ជម មតយកុ ងន ែដនមគធៈមនេសចកីតូចចិត (េ យគិត) ថ

ចុះ េហ តុ អី ក៏ ប ន ជ េស ច ប េគ ន េឈ ពះ ជ ទ ពយ ស ម ប់ ជួ ស ជុ ល ពះ

នគរ ែដលទុក បេយជន៍ ករពរអន យេទធនិយភកិ ុ ជខ កូនសូនម ឆន ងំ

វញិ ។ គេនះ វស ករ ពហមណ៍ ជម មតយកុងន ែដនមគធៈ ចូល

េទកុ នងទីែដល ពះបទពិមិព រមគធេសនិយ ជគង់េន លុ ះចូ លេទ

ដល់េហយ ក៏ កបទូលថ បនឮថ េឈ ពះ ជ ទពយស មបជ់ ួសជុល

ពះនគរ ែដលទុក បេយជន៍ករពរអន យ ពះអងគ ទង់ បេគនេទ

ធនិយភិកុ ែខ មនឬ ។ ពះបទពិមិព រសួរថ អកន និយយយ៉ ងេនះ ។

301

១៤២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ទរុគេហគណេក េទ តិ ។ េតនហិ ពហណម

ទរុគេហគណកំ នេបហីតិ ។ អថេខ វស -

កេ ពហេម មគធម មេ ទរុគេហគណកំ

ពនធំ នេបសិ ។

[៨២] អទទ េខ យម ធនេិ យ កុមភករ-

បុេ ទរុគេហគណកំ ពនំធ នីយមនំ(១) ទិ ន

ទរុគេហគណកំ ឯតទេ ច កិ ស តំ វុេ

ពេនធ នីយសតី ិ(២) ។ េតសំ ភេន ទរនូ ំ កិ ចច តិ ។

គចឆ វុេ អហំបិ គចឆ មីតិ ។ ឯយយសិ ភេន

បុ ហំ ហញញ មីតិ ។ អថេខ យម ធនេិ យ

កុមភករបុេ េយន រេញញ មគធស េសនិ-

យស ពិមពិ រស នេិ វសនំ េតនុបសងមក ិ ឧប-

សងមក ិ បញញេត សេន និសីទិ ។ អថេខ

ជ មគេធ េសនេិ យ ពិមិព េ េយន-
េតនុបសងមក ិ
យម ធនេិ យ កុមភករបុេ

១ ឱ. ម. និយយមនំ ។ ២ ឱ. ម. និយយសីតិ ។

302

១៤២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ម មតយេឆយថ បពិ ត ពះសមតម ិេទព អកន កន់កបែ់ ថរក េឈ ។

ពះបទ ពិ មិព រ ទង់មន ពះបនូ ទលថ មន ល ពហមណ៍ េបដូ េចន ះ

អកន ឯងឲយមនុស េទនអំ កន កន់កប់ែថរក េឈមកេមល ។ លំ ប់េនះ

វស ករ ពហមណ៍ ជម មតយកុ នងែដនមគធៈ ក៏ឲយមនុ ស េទចប់ចង
អកន កន់កប់ែថរក េឈេហយនមំ ក ។

[៨២] ធនិយភិកុ ដខ ៏មន យុ ជកូនសូនម ឆន ងំ បនេឃញអកន កន់-

កប់ែថរក េឈ ែដលជប់កីេហ យេគកពំ ុ ងបេណ រេទ លុ ះេឃ ញ

េហយ ក៏សួរអកន កន់កប់ែថរក េឈេនះថ ចុះេហតុអី វុេ បន

ជអកន តវេគចងបេណ រេទដូេចះន ។ អកន កន់កបែ់ ថរក េឈេឆយថ

បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ពះេរ ងេឈេនះ ។ ធនិយភិកុ ខ េឆយថ វុេ

អកន េទចុះ ម នឹងេទែដរ ។ អកន កន់កប់ែថរក េឈេឆយថ េ ក

មច ស់គួរមក ខុ ំញ ពះករុ លបំ កមុនេហយ ។ លំ ប់េនះ ធនិ-

យភិកុ ខ ដ៏មន យុ ជកុមកភ របុ ត ក៏ចូលេទកន់ ពះ ជដំ ក់ ៃន

ពះបទពិមិព រមគធេសនិយ ជ លុ ះចូ លេទដល់ េហ យ ក៏គង់េល

សនៈែដលេគបន កល បេគន ។ េវ េនះ ពះបទពិមិព រ

មគធេសនិ យ ជ ក៏ចូ លេទ តង់កែនងែដលធនិ យ ភិកុ ខដ៏មន យុ

303

១៤៣

ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស ធនិយភិកុវខ តុថ

ឧបសងមក ិ យសនម ំ ធនិយំ កុមភករបុតំ អភិ -

េទ ឯកមនំ និសទី ិ ។ ឯកមនំ និសេិ នន េខ ជ

មគេធ េសនិេយ ពិមិព េ យសនម ំ ធនិយំ

កុមភករបុតំ ឯតទេ ច សចំច កិ រ មយ ភេន

េទវគគហណទរនូ ិ នគរបបដិសងខ រកិ និ បទ ថ យ

និកិខ និ អយយស ទិនន នីតិ ។ ឯវ ំ ម ជតិ ។

មយំ េខ ភេន ជេន នម ពហុកិ ចច ពហុ-

ករណី យ ទ បិ ន សេរយយម ឥងឃ ភេន ស េប-

ហីតិ ។ សរសិ តំ ម ជ បឋមភិសេិ ឯវរបូ ឹ

ចំ ភសិ ទិននេញវញ សមណ ពហម នំ តិណ-

កេ ទកំ បរភិ ុញជ នូតិ ។ ស មហំ ភេន សនិ

ភេន សមណ ពហម លជិ ជេន កុកុ កចចក

សកិ ខ កម េតសំ អបបមតេកបិ កុកុ កចចំ ឧបបជជតិ

304

១៤៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ និទនធនិយភិកុខ

ជកុមកភ របុ តគង់េន លុះចូលេទដល់េហយក៏ថយបងចគំ េំ ពះធនិយភកិ ុ ខ

ដម៏ ន យុជកុមកភ របុ ត េហយគងេ់ នកុ ងន ទីដ៏សមគួរ ។ លុះ ពះបទ

ពិមិព រមគធេសនិយ ជ គង់កុ ងន ទីដ៏សមគួរេហយ េទប ទង់មន ពះ

បនូ ទលសួ រធនិយភិកុ ខដ៏មន យុ ជកូនសូ នម ឆន ងំ ថ បពិ តេ កដ៏ចេ មន

បនឮថ េឈ ពះ ជ ទពយស មបជ់ ួសជុល ពះនគរ ែដលទុកប មង

ករពរអន យ ខុបំញ ន បេគនេ កពិតែមនឬ ។ ធនិយភិកុេខ ឆយថ

ថយ ពះពរម ជ ពិតែមន ។ ពះបទពិមិព រ ទង់មន ពះបនូ លទ

ថ បពិ តេ កដច៏ េ មន ធមម េយង ជេសចមនកិចេច ចន ករងរ

ែដល តវេធក៏មនេ ចន េបទុកជេយងឲយែមន កន៏ ឹកមិនេឃញែដរ េហតុ

េនះ សូមេ ករលំ ឹកខុផំញ ង ។ ធនិយភិកុ េខ ឆយ ថ ថយ ពះពរម ជ

សូម ពះអងគ ទង់រពំ ឹងេទេមល កលែដល ទង់េទបបន ជភេិ សកេនះ

ទង់មន ពះបនូ លទ មនសភពយ៉ ងេនះថ េ ម េឈ និងទឹក ខុបំញ ន

ឲយេហយ ដល់សមណៈនិង ពហមណ៍ ទងំ យ ៗ ចូរេ ប បស់ (នូវេ ម

េឈនិងទឹកេនះចុះ) ។ ពះបទពិមិព រមន ពះបនូ លទ ថ បពិ តេ ក
ដច៏ េ មន ខុនំញ ឹកេឃញេហយ (បុ៉ែនថ) សមណៈនិង ពហមណ៍ ទងំ យ

ែដលមនេសចកីេអ នខម ស េសចកីសង យ័ និងមនេសចកី បថន កុ ងន

សិកខ សមណៈនិង ពហណម ៍ ទងំ េនះ រែមងេកតមនេសចកីសង យ័

305

១៤៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

េតសំ មយ សនធ យ ភសិតំ តញច េខ អរេញញ

អបរគិ គហិតំ េ តំ ភេន េតន េលេសន ទរនូ ិ អទិនំន

ហរតិ ុំ មញសញ ិ កថំ ហិ នម មទិ សមណំ

ពហណម ំ ហេនយយុ ំ ពេនធយយុ ំ បពេជយយុ ំ
(១) គចឆ ភេន េ េមន តំ មុេ សិ ម បុនបិ

ឯវរបូ ំ អកសីតិ ។

[៨៣] មនុស ឧជឈយនិ ខីយនិ(២) វបិ េចនិ អ-

លជិជេន ឥេម សម សកយបុតិយ ទុស ី មុ -

ទិេន ឥេម ហិ នម ធមមចរេិ ន សមចរេិ ន ពហ-ម

ចរេិ ន សចច ទេិ ន សីលវេន កលយណធមម

បដិជនិស និ នតថិ ឥេមសំ មញំ ញ នតិថ ឥេមសំ

ពហញម ំ ញ នដំ ឥេមសំ មញំ ញ នដំ ឥេមសំ ពហញម ំ ញ

កុេ ឥេមសំ មញំ ញ កុេ ឥេមសំ ពហញម ំ ញ

១ ឱេ បិយមរមេម បតថេកសុ កថំ ហិ នម មទិេ សមណំ ពហណម ំ វជិ ិេត

វសនំ ហេនយយ ពេនយធ យ បពេជយយ តិ ឯកវចនវេសន បេយេគ កេ ។

២ េយភុេយយន ខិយនីតិ បឋនិ ។

306

១៤៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

កុងន េហតុនីមួយសូមបែី តបនិបនួ ច េ ម េឈ និងទឹក ែដលខុនំញ ិយយថ

ឲយេនះគឺឲយចេំ ពះសមណៈនិង ពហមណ៍ ទងំ េនះ េ ពះថេ ម េឈនិង

ទឹកេនះឯង ែដលមនកុ ងន ៃ ពឥតមនអកន ហួងែហងេឡយ បពិ ត

េ កដ៏ចេ មន េ កសគំ ល់ ងេ យេហតុបនិចបនួចេនះ េដម បនី ំ

យកេឈែដលេគមិនបនឲយយ៉ ងេនះ មនុស ទងំ យ បែហលដូចខុ ំញ

នឹងសមប់ ឬចង ឬបបំ របង់នូវសមណៈឬ ពហមណ៍ ដូចេមចេកត

បពិ តេ កដច៏ េ មន សូមេ កនិមនេទចុះ េ ករួច (េទស) េហយ

េ យ រេ ម (គឺេភទៃនបពជិត) េ កកុេំ ធយ៉ ងេនះេទ តេឡយ ។

[៨៣] មនុស ទងំ យេពលេទស តិះេដ ល បនុ ះបងប់

ថ សមណៈជសកយបុតទងំ េនះគម នេសចកីេអ នខម ស ជអកន ទសសីល

និយយកុហក គួរ ស់ែតសមណៈទងំ េនះ ប ពឹតនូវធម៌ មនេសចកី
ប ពឹតេសជម ប កតី
និង ប ពឹតនូវធម៌ដ៏ បេសរ និយយេទ ង តង់

មនសីលនិងមនធម៌ល េទបនឹងេបជញ (ខួនជសមណៈបន) ភវៈ
ៃនសមណៈរបស់េ កទងំ េនះគម នេទ ភវៈៃនធម៌ដ៏ បេសររបស់េ ក

ទងំ េនះគម នេទ មញញគុ ណរបស់ េ កទងំ េនះ វនិ សអស់ េហ យ

ពហមញញគុណរបស់េ កទងំ េនះ វនិ សអស់េហ យ មញញគុ ណរបស់

េ កទងំ េនះនឹងមនមកអពំ ីឯ ពហមញគញ ុណរបស់េ កទងំ េនះ

307

១៤៥

ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស ធនិយភិកុខវតុថ

អបគ ឥេម មញញ អបគ ឥេម ពហញម ញ

ជនបំ ិ ឥេម វេញច និ កឹ បន អេញញ មនុេស តិ ។

អេស សំុ េខ ភិកូខ េតសំ មនុស នំ ឧជឈយននំ

ខីយននំ(១) វបិ េចននំ ។ េយ េត ភិកូខ អបបចិ ឆ

សនុ លជិជេន កុកុ កចចក សិកខ កម េត ឧជឈយនិ

ខីយនិ វបិ េចនិ កថំ ហិ នម យម ធនេិ យ

កុមភករបុេ រេញញ ទរនូ ិ អទិននំ ទិយិស តីតិ ។

អថេខ េត ភកិ ូខ ភគវេ ឯតមតថំ េ េចសុំ ។
អថេខ
ភគ ឯតសឹម និទេន ឯតសឹម បករេណ

ភិកុ ខ សងឃ ំ សនិនប េប យសនម ំ ធនិយំ កុមភ-

ករបុតំ បដបិ ុចឆិ សចចំ កិ រ តំ ធនិយ រេញញ

ទរនូ ិ អទិននំ ទិយសីតិ(២) ។ សចំច ភគ តិ ។ វគិ រហិ

ពុេទធ ភគ អននុចវឆ កិ ំ េមឃបុរសិ អននុេ មិ-

កំ អបបដិរបូ ំ អស មណកំ អកបបយិ ំ អករណី យំ

១ េយភុេយយន ខិយយនននិ បឋនិ ។ ២ ឱ. ទិយិតិ ។

308

១៤៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ និទនធនិយភិកុខ

នឹ ង ម ន ម ក អំពី ឯ េ ក ទ ងំ េនះ ប ស េហ យ ច ក ម ញញ គុ ណ

េ កទងំ េនះ បសេហ យចក ពហមញញគុ ណ សមណៈទងំ េនះ ៊ ន

បេញឆ តដល់ េសចែផនដី ចំណង់េបមនុ ស ឯេទ តយ៉ ង េទេអះ ។

ភិកុ ខទងំ យបនឮមនុ ស េពលេទស តិះេដ ល បនុ ះបងប់

ដូេចះន េហយ ។ ពួ កភិកុឯខ មនេសចកី បថន តិច ជអកន សេនស អកន

េអ នខម ស មនេសចកីរេងក ស មន បថន កុ នងសិកខ ភិកុ ខទងំ េនះ ក៏

េពលេទស តះិ េដ ល បនុ ះបងបថ់ ចុះេហតុអីបនជធនិយភិកុ ដខ ៏មន-

យុ ជកូនសូនម ឆន ងំ េទយករបស់ ែដលេគមិនបនឲយ គឺេឈរបស់េសច
(ដូេចន ះ) ។ គេនះ ភកិ ុ ទខ ងំ េនះ កបបងទគំ ូលេសចកីនុះ៎ ចេំ ពះ ពះដ៏

មន ពះភគ ។ េ ពះនិទនេនះ ដេំ ណ រេនះ ពះដម៏ ន ពះភគ

ទង់ ស់ឲយ បជុភំ ិកុ សខ ងឃ េហយសួរចេំ ពះធនិយភិកុ ដខ ៏មន យុ ជកូន

សូនម ឆន ងំ កុ ងន េវ េនះថ ធនិយភិកុ ខ ឮថ អកន ឯងបនយករបស់ែដលេគ

មិនបនឲយ គឺេឈរបស់ ពះ ជ ែមនឬ ។ ធនិយភិកុ េខ ឆយថ បពិ ត

ពះដ៏មន ពះភគ ករេនះពិតែមន ។ ពះសពញុ ពញ ុ ទដធ ៏មន ពះភគ
ទង់ តិះេដ លធនិយភិកុ ថខ ែនេមឃបុរស កមេម នះជកមមម ិនសមគួរ មិន

តវទនំ ង មិន តវែបបែផន មនិ ែមនជរបស់សមណៈ មិនគបប ី មនិ គួរ

309

១៤៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

កថំ ហិ នម តំ េមឃបុរសិ រេញញ ទរនូ ិ

អទិននំ ទិយិស សិ េនតំ េមឃបុរសិ អបប-

សនន នំ ប ទយ បសនន នំ ភេិ យយភ យ

អថេខតំ េមឃបុរសិ អបបសនន នេញច វ អបប ទយ

បសនន នញច ឯកចច នំ អញញថ យតិ ។ េតន េខ

បន សមេយន អញតញ េ បុ ណេ រេិ ក ម-

មេ ភិកូខ សុ បពជិ េ ភគវេ អវទិ េូ រ និសេិ នន

េ តិ ។ អថេខ ភគ តំ ភិកុ ំខ ឯតទេ ច កិ ត-

េកន នុេខ ភិកុ ខ ជ មគេធ េសនិេយ ពិមិព-

េ េចរ ំ គេហ ហនតិ ពនធតិ បពេជតិ

តិ ។ បេទន ភគ បទរេហន អតិេរក-

បេទន តិ ។ េតន េខ បន សមេយន ជគេហ

បញច មសេក បេទ េ តិ ។ អថេខ ភគ យ-

សនម ំ ធនិយំ កុមភករបុតំ អេនកបរយិ េយន វគិ រហិ

310

១៤៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

េធេឡយ ែនេមឃបុរស េហតុអីក៏បនជអកន ឯងេទយករបស់ែដលេគ

មនិ បនឲយ គេឺ ឈរបស់ ពះ ជ (ដូេចន ះ) ែនេមឃបុរស អេំ ពេនះមិន

ែមននឲំ យេកតេសចកី ជះថដល់ជនទងំ យែដលមិនទន់ ជះថ និង

មិនែមននឲំ យរងឹ រតឹ ែត ជះថដល់ ជនទងំ យ ែដល ជះថ ប់េនះ

េទ ែនេមឃបុរស អេំ ពេនះ បកដជនបំ លមនុស ពួ កខះ ែដល

មិនទន់ ជះថឲយខតខនមនេសចកី ជះថ និងនបំ លមនុស ពួក

ខះែដល ជះថេហយ ឲយបត់ ជះថេទវញិ ។ សម័យេនះ មន

ម មតយមន ក់ ពីេដម ធប់េធជេច កមចស់ បនបួសកុ ងន សំ ក់

ពួ កភិកុ ខ (ភិកុេខ នះឯង) បនេទអងុយគ ជតិ ពះដ៏មន ពះភគ ។ េវ

េនះ ពះអងគ ទង់មន ពះបនូ លទ សួរភិកុេខ នះថ មន លភកិ ុ ខ ពះបទ

ពិមិព រមគធេសនិយ ជចបេ់ ចរបនេហយ សមប់កី ឃុខំ ងំ កី

និរេទសកី េ យរបស់មនតៃមចនំ ួនបុ៉នម ន ។ ភិកុ េខ នះ កបទូលថ
បពិ ត ពះដ៏មន ពះភគ េ យរបស់មនតៃមចនំ ួន ១ បទ ឬគួរ

ដល់ ១ បទ ឬេ ចន ជង ១ បទ ។ សមយ័ េនះឯង កុ ងន កង ជ គឹះ
េគចយ បក់ ៥ មសកជ ១ បទ ។ គេនះ ពះដ៏មន ពះភគ

ទង់តិះេដ លធនិយភិកុ ដខ ៏មន យុ ជកូនសូនម ឆន ងំ េ យអេនកបរយិ យ

311

១៤៧

ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស បឋមបបញញតិ

ទុពភរ យ ។ េប ។ វរី យិ រមភស វណំ ភសិ

ភិកូខ នំ តទនុចឆវកិ ំ តទនុេ មិកំ ធមមឹ កថំ
ក ភិកូខ មេនសិ ។ េប ។ ឯវញច បន
ភិកខ េវ ឥមំ សិកខ បទំ ឧទេិទ សយយថ េយ បន

ភិកុ ខ អទិននំ េថយយសងខ តំ ទិេយយយ យថរេូ ប

អទិនន ទេន ជេន េចរ ំ គេហ ហេនយយុ ំ

ពេនធយយុ ំ បពេជយយុ ំ េចេ សិ ពេ សិ

មេូ សិ េថេនសតី ិ តថរបូ ំ ភកិ ុ ខ អទិននំ ទិយ-

មេន អយមប ិ ប ជិេក េ តិ អសំ េ តិ ។

ឯវញិ ច ទំ ភគវេ ភិកូខ នំ សកិ ខ បទំ បញតញ ំ េ តិ ។

[៨៤] េតន េខ បន សមេយន ឆពគគិយ

ភិកូខ រជកតថរណំ គន រជកភណិ កំ អវហរ ិ

មំ ហរ ិ ភេជសុំ ។ ភិកូខ ឯវមហំ សុ

312

១៤៧

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ បឋមបបញញតិ

េហយ ទងស់ ែមងនូវេទសៃនករែដលេគពិបកចិញឹច ម ។ េប ។ េហយ

ទង់ ស់ សរេស រគុ ណ ៃនករ បរពធ ពយយម រួ ច ទង់សំែដងនូ វ

ធមកីម ថ ដស៏ មគួរដល់សិកខ បទេនះ ឲយមនទនំ ង មសិកខ បទេនះ

ចេំ ពះភិកុ ទខ ងំ យ េទប ទង់ ស់េ ភកិ ុ ទខ ងំ យ មកជួបជុ ំ ។ េប ។

េហយ ទង់បញញតសិកខ បទថ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ អកន ទងំ យ

គបបសី ែមងេឡងនូវសិកខ បទេនះដូេចះន ថ ភិកុ ខ មួយកន់យក ទពយែដល

េគមិនបនឲយ េ យចែំ ណកៃនចិតលួច េសចទងំ យចប់បនេចរ

េហយ តវសមប់កី ឃុខំ ងំ កី និរេទសកី េ យពកយថ ឯងជ

េចរ ជមនុស ពលវេងង ជមនុស លួចម េ ពះអទិនន ទនមនសភព

យ៉ ង ភកិ ុ កខ លែដលកន់យក ទពយ ែដលេគមនិ បនឲយមនសភព

ដូេចន ះ ភកិ ុ េខ នះកី ក៏ តវ បតិប ជិក រកសំ សគម ន (គឺឥតមន

កិរយិ េនរួបរួមគន បន) ។ សិកខ បទេនះ ពះដម៏ ន ពះភគ ទងប់ ន

បញញតេហ យ ដល់ភិកុ ទខ ងំ យយ៉ ងេនះ ។

[៨៤] សម័យេនះ ឆពគិយគ ភកិ ុ ទខ ងំ យ នគំ ន េទកន់

កំពង់របស់ ជង ជលក់ េហ យលួ ចយកបងិចសំពត់របស់ ជង ជលក់

ម ក ក ន់ មេហ យែចកគន ។ ភិកុ ខទងំ យនិ យយយ៉ ងេនះថ

313

១៤៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ម បុញញតថ តុេម វុេ ពហំុ តុមកំ ចវី រ ំ

ឧបបនននិ ។ កុេ វុេ អមកំ បុញំ ញ

ឥទនិ មយំ រជកតថរណំ គន រជកភណិ កំ

អវហរមិ តិ ។ ននុ វុេ ភគវ សកិ ខ បទំ

បញតញ ំ កិ ស តុេម វុេ រជកភណិ កំ អវហ-

រ ិ ថ តិ ។ សចចំ វុេ ភគវ សកិ ខ បទំ បញតញ ំ

តញច េខ គេម េន អរេញញតិ ។ ននុ វុេ

តេថវ តំ េ តិ អននុចឆវកិ ំ វុេ អននុេ -

មិកំ អបបដរិ បូ ំ អស មណកំ អកបបយិ ំ អក-

រណី យំ កថំ ហិ នម តុេម វុេ រជក-

ភណិ កំ អវហរសិ ថ េនតំ វុេ អបបសនន នំ

ប ទយ បសនន នំ ភិេយយភ យ

314

១៤៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

មន ល វុេ េ កទងំ យជអកន មនបុណយេ ចន ចវី រេកត េឡង

ដល់េ កេ ចន ។ ឆពគិយគ ភកិ ុ េខ ឆយថ មន ល វុេ បុណយរបស់

េយង មនមកពី អមបញ់ មិញេយងេទឯកពំ ង់របស់ជង ជលក់

េហ យេយងបនលួ ចយកបងិចសំពត់របស់ជង ជលក់មកេទេត ។ ភិកុ ខ

ទងំ យនិយយថ វុេ សិកខ បទ ពះបរម គ ទងប់ ញញតរួច

េហ យេត ចុះេហតុអីបនជេ កនគំ ន េទលួ ចបងិចសំពត់របស់ជង

ជលក់មក ។ ឆពគិយគ ភិកុ េខ ឆយតបថ មន ល វុេ សិកខ បទ ពះ
បរម គជមច ស់ ទង់បញតញ រួចេហយក៏ពិតែមន
ែតថ សិកខ បទេនះ ទង់

បញញតចេំ ពះែតកុ ងន សុក តង់កុ ងន ៃ ព ទងម់ ិនបញញតេទ ។ ភិកុ ទខ ងំ
សិកខ បទែដល ពះអងគ ទង់បញតញ េហយកុងន
េនះនិយយថ វុេ

សុកេនះ ក៏ បកដដូចជកុ ងន ៃ ពដូេចន ះែដរ មិនែមនឬអី ែន វុេ

អេំ ពែដលេ កេធេនះ មិនសមគួរ មនិ តវទនំ ង មនិ តវែបបែផន មិន

ែមនជរបស់សមណៈ មនិ គបប ី មនិ គួរេធេឡយ ែន វុេ ទងំ យ

ចុះេហតុដូចេមច កប៏ នជេ កនគំ ន េទលួចបងចិ សពំ តរ់ បស់ជង ជ-

លក់មក មន ល វុេ កមេម នះមិនែមននឲំ យេកតេសចកី ជះថដល់ជន

ទងំ យែដលមិនទន់ ជះថ និងមិនែមននឲំ យរងឹ រតឹ ែតេកតេសចកី ជះ-

ថដល់ជនទងំ យែដលមនេសចកី ជះថេហយេនះេទ មន ល វុេ

315

១៤៩

ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស អនុបបញញតិ

អថេខតំ វុេ អបបសនន នេញច វ អបប ទយ ប-

សនន នញច ឯកចច នំ អញញថ យតិ ។ អថេខ េត ភិកូខ

ឆពគគេិ យ ភិកូខ អេនកបរយិ េយន វគិ រហិ ភគវេ

ឯតមតថំ េ េចសំុ ។ អថេខ ភគ ឯតសឹម និទេន

ឯតសឹម បករេណ ភិកុ ខ សងឃ ំ សនិបន េប ឆពគគិ-

េយ ភិកូខ បដិបុចិឆ សចំច កិ រ តុេម ភិកខ េវ រជ-

កតថរណំ គន រជកភណិ កំ អវហរ ិ ថ តិ ។ សចចំ

ភគ តិ ។ វគិ រហិ ពុេទធ ភគ អននុចឆវកិ ំ េមឃ-

បុរ ិ អននុេ មិកំ អបបដិរបូ ំ អស មណកំ អ-

កបបយិ ំ អករណី យំ កថំ ហិ នម តុេម េមឃបុរ ិ

រជកភណិ កំ អវហរសិ ថ េនតំ េមឃបុរ ិ អបប-

សនន នំ ប ទយ ។ េប ។ បសនន នញច ឯកចច នំ

316

១៤៩

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ អនុបបញញតិ

កមេម នះ បកដជនបំ លឲយមនុស ពួកខះែដលមិនទន់ ជះថ ឲយខន

បនេកតេសចកី ជះថ និងនបំ លមនុស ពួ កខះែដល ជះថេហ យ

ឲយ តឡប់ជ យមយរ យបត់េសចកី ជះថេទវញិ ។ គេនះ ភិកុ ខ
ទងំ យេនះ ក៏តះិ េដ លឆពគិយគ ភិកុ ខ េ យអេនកបរយិ យេហយ កប
ទូលេសចកីនុះ៎ ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ េ ពះនិទនេនះ ដេំ ណ រ
េនះ ពះដ៏មន ពះភគ ទង់ ស់ ឲយ បជុ ំភិកុ ខសងឃ េហ យសួ រចំេពះ
ឆពគិយគ ភិកុកខ ុ ងន េពលេនះថ មន លភិកុ ទខ ងំ យ បនឮថ ពួ កអកន
ឯងនគំ ន េទកនក់ ែនង ែដលជង ជលក់េគ ត ងសពំ ត់ េហយបន

លួចបងិចសពំ តរ់ បស់ជង ជលក់ ែមនឬ ។ ឆពគិយគ ភិកុេខ ឆយថ បពិ ត

ពះដ៏មន ពះភគ ពិតែមន ។ ពះដ៏មន ពះភគ ទង់តះិ េដ ល

ឆពគិយគ ភិកុថខ ែនេមឃបុរសទងំ យ អេំ ពែដលពួ កអកន ឯងេធេនះ

ជអេំ ពមិនសមគួរ មនិ តវទនំ ង មិន តវែបបែផន មិនែមនជរបស់

សមណៈ មនិ គបប ី មនិ គួរេធេ ឡយ ែនេមឃបុរសទងំ យ ចុះ

េហតុអីបនជអកន នគំ ន េទលួចបងិចសពំ តរ់ បស់ជង ជលក់ ែនេមឃ-

បុរស អេំ ពេនះមិនែមននឲំ យេកត ជះថដល់ជនទងំ យែដលមិនទន់

ជះថេនះេទ ។ េប ។ និងនបំ លឲយជនពួ កខះែដល ជះថេហយ

317

១៥០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អញញថ យតិ ។ អថេខ ភគ ឆពគិេគ យ ភិកូខ

អេនកបរយិ េយន វគិ រហិ ទុពភរ យ ។ េប ។

វរី យិ រមភស វណំ ភសិ ភិកូខ នំ តទនុចវឆ កិ ំ

តទនុេ មិកំ ធមមឹ កថំ ក ភិកូខ មេនសិ

។ េប ។ ឯវញច បន ភិកខ េវ ឥមំ សិកខ បទំ

ឧទិទេសយយថ េយ បន ភិកុ ខ គម អរញញ
យថរេូ ប
អទិននំ េថយយសងខ តំ ទិេយយយ

អទិនន ទេន ជេន េចរ ំ គេហ ហេនយយុ ំ

ពេនធយយុ ំ បពេជយយុ ំ េចេ សិ ពេ សិ

មេូ សិ េថេនសីតិ តថរបូ ំ ភិកុ ខ អទិនំន ទយិ -

មេន អយមប ិ ប ជិ េក េ តិ អសំ េ តិ ។

318

១៥០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

តឡបជ់ យមយរ យបត់េសចកី ជះថេទវញិ ។ គេនះ ពះ

ដ៏មន ពះភគ ទង់តិះេដ លឆពគិគយភិកុ ខ េ យ ពះពុ ទដធ ីកជអេនកបរ-ិ

យយ េហយ ទង់សែមងេទសៃនករែដលេគពិបកចិញឹច ម ។ េប ។

េទ ប ទង់ ស់ សរេស រគុ ណៃនករ បរពធ នូ វពយយម រួ ចេហ យ ទង់

សែមងនូវធមីកម ថ ដ៏សមគួរដល់សិកខ បទេនះ ៗ ឲយមនទនំ ង មសិកខ

បទេនះ ៗ ចេំ ពះភិកុ ទខ ងំ យ េទប ទង់ ស់េ ភិកុទខ ងំ យមក

ជួបជុ ំ ។ េប ។ េហយ ទង់បញញតសិកខ បទថ មន លភិកុ ទខ ងំ យ

អកន ទងំ យគបបសី ែមងេឡងនូវសិកខ បទេនះថ ភកិ ុ ខ មួយកន់យក

ទពយែដលេគមនិ បនឲយ េ យចែំ ណកៃនចតិ លួច អពំ ី សុកកី ៃ ពកី

េសចទងំ យចបប់ នេចរេហយ តវសមប់កី ឃុខំ ងំ កី និរេទសកី

េ យពកយថ ឯងជេចរ ជមនុស ពលវេងង ជមនុស លួចម

េ ពះអទិ នន ទនមនសភពយ៉ ង ភិកុ ខកលែដលកន់យក ទពយ

ែដលេគមិនបនឲយ មនសភពយ៉ ងេនះ ភិកុេខ នះកី ក៏ តវ បតិ

ប ជកិ រកសំ សគម ន (គឺឥតមនកិរយិ េនរួបរួមគន បន) ។

319

១៥១

ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស អនុបបញញតិយ សិកខ បទវភិ េងគ

[៨៥] េយ បនតិ េយ យទិេ ។ េប ។

ឯេ វុចចតិ េយ បនតិ ។ ភិកូខ តិ ។ េប ។ អយំ

ឥមសឹម អេតថ អធិេបបេ ភិកូខ តិ ។ គេម នម

ឯកកុដិេកបិ គេម ទិកុដិេកបិ គេម តកិ ុ-

ដេិ កបិ គេម ចតុកុ កដេិ កបិ គេម សមនុេស បិ

គេម អមនុេស បិ គេម បរកិ ិខ េ បិ គេម អប-

រកិ ិខ េ បិ គេម េគនិ ទនិ វិ េិ បិ គេម េយបិ

សេ ថ អតិេរកចតុមម សនិវេិ េ បិ វុចចតិ គេម ។

គមបូ ចេ នម បរកិ ិខ តស គមស ឥនខទ ីេល
បុរសិ ស
ឋិតស មជឈមិ ស ឃរបូ ចេរ េលឌុ បេ (១) អប-
រកិ ិខ តស គមស
ឋិតស មជឈមិ ស

បុរសិ ស េលឌុ បេ ។ អរញំ ញ នម ឋេប គ-
អវេសសំ អរញំ ញ នម ។ អទិននំ
មញច គមបូ ចរញច

នម យំ អទិននំ អនិស ដំ អបរចិ តំ រកិខ តំ េគបិតំ

១ េលណុ បេ តិបិ បេ ។

320

១៥១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ អនុបបញញតិ ចំែណកសិកខ បទ

[៨៥] តង់ពកយថ មួយ េសចកថី ឯ បកដដូច

ជឯ ។ េប ។ ភកិ ុេខ នះ តថគតេ ថ មួយ ។ តង់ពកយ

ថ ភកិ ុ ខ ។ េប ។ េសចកថី ភិកុេខ នះតថគតអធិបបយកុ ងន េសចកីេនះ ។

ែដលេឈម ះថ សុក (េនះ) គឺ សុកែដលមនខមទ មួយកី សុកែដល

មនខមទ ពីរកី សុកែដលមនខមទ បីកី សុកែដលមនខមទ បួនកី សុ ក

ែដលមនមនុស កី សុកែដលឥតមនុស កី សុកែដលមនរបងឬកែំ ផង

កី សុកែដលឥតរបងឬកែំ ផងកី សុកែដលេគេទប ងំ េនថីម (មនផះទ ពីរ

ប)ី ដូចជេគឈរកី ពុំេនះេ ត បេទស ែដលមនពួ កឈួ ញម

បន ស័យេនេលសជង ៤ ែខេឡងេទ បេទសេនះក៏េ កេ ថ

សុក ។ ែដលេឈម ះថឧបចរៃន សុក (េនះ) គឺទីែដលធកច់ ុះដុដំ រី បស់

មជឈមិ បុ រសឈរ បបធរណី ទរ សុ កែដលមនរបងឬកំែផង េច ល េទ

(ឬ) ទីែដលធក់ចុះដុដំ ីរបស់មជឈមិ បុរសឈរ បបឧបចរផះទ ៃន សុ កែដល

ឥតរបងឬកែំ ផង េចលេទ ។ ែដលេឈម ះថ ៃ ព (េនះ) គទឺ ីដេ៏ សស

េលកែលងែត សុក និងឧបចរៃន សុកេចញ េឈម ះថៃ ព ។ ែដល

េឈម ះថ ទពយែដលេគមិនបនឲយ (េនះ) គឺរបស់ ែដលេគមនិ ទន់
ឲយ មិនទន់លះបង់ឲយ មិនទន់ ច់ចិតឲយ េគរក ទុក េគ គប់ គងទុក

321

១៥២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

មមយិតំ បរបរគិ គហិតំ ឯតំ អទិនំន នម ។

េថយយសងខ តនិ េថយយចិេ អវហរណចិេ ។

[៨៦] ទេិ យយយតិ ទេិ យយយ ហេរយយ អវ-

ហេរយយ ឥរយិ បថំ វេិ កេបយយ ន ចេវយយ

សេងតក ំ វតី ិនេមយយ ។

[៨៧] យថរបូ ំ នម បទំ បទរហំ

អតិេរកបទំ ។ ជេន នម បឋពយ ជ

បេទស ជ មណលិក អនរេភគិក អកខ ទស

មម េយ បន េឆជជេភជជំ អនុ សនិ ឯេត

ជេន នម ។ េចេ នម េយ បញច មសកំ

អតិេរកបញច មសកំ អគឃនកំ អទិននំ េថយយសងខ តំ

ទិយតិ ឯេ េចេ នម ។ ហេនយយុ ំ តិ

322

១៥២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

េគេន បកន់ េគេនហួ ងែហង ទពយេនះេឈម ះថ ទពយែដល

េគមនិ បនឲយ ។ តងប់ ទថ េ យចែំ ណកៃនចិតលួច េសចកីថ ភិកុ ខ

មនចិតជអកន លួចម គថឺ ភិកុ មខ នចតិ ប មងនឹងលួច ។

[៨៦] តង់បទថ គបបកី នយ់ ក េសចកថី ភិកុគខ បប ី

ចប់យក គបបនី េំ ទ គបបលី ួចយក គបបឲី យកេ មកឥរយិ បថ គបបឲី យ

ឃតចកទី គបបឈី នកនងនូវទីែដលកណំ ត់ ។

[៨៧] ែដលេឈម ះថ មនសភពយ៉ ង (េនះ) គឺ ទពយចនំ ួន

មួយបទ ឬ ទពយគួរដល់ៃថមួយបទ ឬថ ៃ កែលងជងមួយបទេឡង

េទ ។ ែដលេឈម ះថ េសចទងំ យ (េនះ) គេឺ សចជធេំ ល បឋឹ ពី

ទងំ អស់ េសចជធកំ ុ ងន បេទស ពួ កអកន តតមណល (េច យេខត)
ពួ កអកន បរេិ ភគ សុកជលំ ប់ (េច យ សុក) ពួកអកន កត់កី ពួក

ម មតយ ពុេំ នះេ ត ពួកឥស រជន ជអកន តត កុ ងន ករកប់

សមប់ ពួកឥស រជនទងំ េនះ េឈម ះថ េសច ។ ែដលេឈម ះថ េចរ

(េនះ) គឺអកន ែដលកន់យក ទពយែដលមច ស់េគមិនបនឲយ មនតៃម
បមណ ៥ មសក ឬេ ចនជង ៥ មសកេឡងេទ េ យចែំ ណកៃន
ចិ ត លួ ច អន ក េនះ េឈម ះ ថ េច រ ។ ត ង់ ព កយ ថ គ បប ីស ម ប់ កី

323

១៥៣

ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស អនុបបញញតិយ សិកខ បទវភិ េងគ

ហេតថន បេទន កយ េវេតន

អទធទណេកន េឆជជ យ ហេនយយុ ំ ។

ពេនធយយុ ំ តិ រជុ ជពនធេនន អនុ ទពនធេនន

សងខលិកពនេធ នន ឃរពនធេនន នគ-

រពនេធ នន គមពនេធ នន និគមពនធេនន

ពេនយធ យុ ំ បុរសិ គុតឹ កេរយយុ ំ ។ បពេជយយុ ំ
នគ ជនបទ
តិ គម និគម

ជនបទបបេទ បពេជយយុ ំ ។ េចេ សិ ព-
។
េ សិ មេូ សិ េថេនសីតិ បរភិ េ ឯេ

[៨៨] តថរបូ ំ នម បទំ បទរហំ

អតិេរកបទំ ។ ទយិ មេនតិ ទិយមេន

ហរមេន អវហរមេន ឥរយិ បថំ វេិ កបយមេន

ន ចវយមេន សេងតក ំ វតី ិនមយមេន ។

324

១៥៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ អនុបបញញតិ ចំែណកសិកខ បទ

េសចកីថ គបបសី មបេ់ យៃដកី េ យេជង កី េ យរពំ តែ់ ខ តីកី
េ យេផកី េ យដបំ ងែវងកី េ យកប់កត់កី ។ តង់ពកយថ

គបបចី ងកី េសចកីថ គបបចី ងេ យចណំ ងគឺែខ កី េ យចណំ ងគឺ

េខន ះកី េ យចណំ ងគឺ ច ក់កី េ យបងខ ងំ ទុកកុ ងន ផះទ កី េយ

បងខ ងំ ទុកកុ ងន កងកី េ យបងខ ងំ ទុកកុ ងន សុកកី េ យបងខ ងំ ទុកកុ ងន

និគមកី ឬគបបេី ធនូវករឃុខំ ងំ េ យបុរស ។ តង់ពកយថ គបបបី បំ រ

បង់កី ឬថគបបនី ិរេទសកី េសចកថី គបបបី បំ របង់ចក សុកកី ចក

និគមកី ចក កងកី ចកជនបទកី ចក បេទសកុងន ជនបទកី ។ តង់

ពកយ ៤ ម៉ ត់ថ អកន ឯងជេចរ អកន ឯងជពល អកន ឯងជបុគលគ វេងង

អកន ឯងជអកន លួចម េនះ ជពកយេជរ បេទច ។
[៨៨] ែដលេឈម ះថ មនសភពដូេចន ះ (េនះ) គឺ ទពយចនំ ួន

មួយបទ ឬ ទពយគួរដល់តៃមមួយបទ ឬថ ៃ កែលងជងមួយបទ
េឡងេទ ។ តង់ពកយថ កលកនយ់ ក េសចកីថ កលចប់យក
កលនេំ ទ កលលួច កលឲយកេ មកឥរយិ បថ កលឲយឃតចកទី
កលឲយកនងហួសទីែដលកណំ ត់ ។

325

១៥៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

[៨៩] អយមបតី ិ បុរមិ ំ ឧបទយ វុចតច ិ ។

ប ជិេក េ តីតិ េសយយថបិ នម បណុ ប-
េ ហរតិ យ
ពនធន បវុេ (១) អភេព

ឯវេមវ ភិកុ ខ បទំ បទរហំ អតិេរកបទំ
អស មេ
អទិននំ េថយយសងខ តំ ទយិ ិ

េ តិ អសកយបុតិេយ េតន វុចចតិ ប ជិ េក

េ តីតិ ។ អសំ េ តិ សំ េ នម ឯក-

កមមំ ឯកុេទេទ សមសិកខ ឯេ សំ េ

នម េ េតន សទឹធ នតថិ េតន វុចចតិ អសំ -

េ តិ ។ ថលដំ កសដំ េវ សដំ ឧទ-
[៩០] ភុមមដំ

កដំ នវដំ យនដំ ភរដំ មដំ វ ិ រដំ េខតដំ

វតុ ថដំ គមដំ អរញញដំ ឧទកំ ទនេបណំ វនបបតិ

១ បមុេ តិបិ បេ ។

326

១៥៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

[៨៩] តង់បទថ ភិកុ េខ នះែដរ គេឺ ពលេ ប បេធ បនឹងភិកុ ខ

ែដលមនកុ ងន សិកខ បទមុន ។ តង់ពកយថ ជប ជកិ អធិបបយជ

េសចកីឧបមថ ធមម សឹកេឈទុំែដល ជះចកទងេហ យ មិន ច

តឡប់េទជមនពណ៌ េខ វវញិ បន ដូចេមចមិញ ភិកុ កខ នយ់ ក ទពយ

ែដលេគមិនបនឲយចនំ ួន ១ បទ ឬគួរដល់តៃម ១ បទ ឬថៃ កែលង

ជង ១ បទេឡងេទ េ យចែំ ណកៃនចិតលួច ក៏មនិ ែមនជសមណៈ

មនិ ែមនជពូ ជវង របស់ ពះពុទជធ សកយបុ ត ដូេចន ះែដរ េ ពះេហតុ

េនះ បនជតថគតេ ភិកុ ខេនះ ជប ជិក ។ តង់បទថ

រកសំ សគម ន (េនះ) េសចកថី សងឃកមជម មួយគន ឧេទសទ ជមួយ

គន ករសិក េសគម ន េនះេឈម ះថ សំ ស សំ សេនះមិនមន

ជមួយនឹងភិកុ ែខ ដល តវប ជិកេនះេឡយ េ ពះេហតុេនះ បនជ
តថគតេ ថ រកសំ សគម ន ។

[៩០] (មតិក យេឈម ះ ទពយ) ទពយែដលសិថតេនកុ នងដី

សិតថ េនេលេគក សិតថ េនឰដ៏ កស សិតថ េនេលេធរន សិតថ

េនកុងន ទឹក សិតថ េនកុ ងន ទូក សិតថ េនេលយន សិតថ េនេលភរៈ

សិតថ េនកុ ងន ចបរ សិតថ េនកុ ងន វត សិតថ េនកុ ងន ែ ស សិតថ េនកុងន

ទីដី សិតថ េនកុ នង សុ ក សិតថ េនកុ នងៃ ព ទឹក េឈសនទ ់ េដមេឈ

327

១៥៥

ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ ភុមមដំ

ហរណកំ ឧបនិធិ សុងឃក តំ បេ អបទំ ទិបទំ

ចតុបបទំ ពហុបបទំ ឱចរេក ឱណិ រេកខ សំវធិ វ េ

សេងតក កមំម និមតិ កមមនិ ។
[៩១] ភុមមដំ នម ភណំ ភមូ ិយំ និកិខ តំ េ តិ(១)

បដិចឆនំន ។ ភុមមដំ ភណំ អវហរសិ មីតិ េថយយចិេ

ទុតិយំ បរេិ យសតិ កុទទ លំ បិដកំ បរេិ យសតិ

គចឆតិ បតិ ទុកកដស ។ តតថ ជតកំ កដំ

លតំ ឆិនទតិ បតិ ទុកកដស ។ បំសំុ ខណតិ

វយិ ហូ តិ(២) ឧទធរតិ បតិ ទុកកដស ។ កុមភឹ ម-

សតិ បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយ-

ស។ ន ចេវតិ បតិ ប ជិ កស ។ អតេន ភជ-

នំ បេវេស បញច មសកំ អតិេរកបញច មសកំ

អគឃនកំ េថយយចេិ មសតិ បតិ ទុកកដស ។ ផនទ -

េបតិ បតិ ថុលចចយស ។ អតេន ភជនគតំ កេ តិ

មុដឹ ឆិនទតិ បតិ ប ជិ កស ។ សុ រឡូ ំ ភណំ (៣)

បមងំគ កណសុតកំ (៤) កដិសុតកំ ដកំ

១ ឥេ បរ ំ ឱេ បិយមរមមេបតថេកសុ និកខ តនិបិ អតិថ ។ ២ ឱ. វយូហតិ ម. . ពយូហតិ ។
៣ ឥេ បរ ំ ឱេ បិយេបតថេក សេទទ ទិស តិ ។ ៤ ឥេ បរ ំ តតថ ច មរមមេបតេថ ក

ច កណសុតកំ តិ បេ អតិថ ។

328

១៥៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ បទភជនីយ ទពយែដលសិតថ េនកុនងដី

របស់ែដលេគកពំ ុ ងនេំ ទ របស់ែដលេគេផញ ទីែដលហូ តពនធ (គយ)

សតមនជវី តិ គឺមនុស សតគម នេជង សតេជងពីរ សតេជងបួន

សតេជងេ ចន អកន កណំ ត់របស់េដមបឲី យេគលួច អកន រក របស់េផទញ ុក

មួយរេំ ពច កិរយិ លួចយកេ យបបួលគន សេងតក កមម និមិតកមម ។

[៩១] ែដលេឈម ះថ ទពយសិតថ េនកុ ងន ដី (េនះ) គឺ ទពយែដល
េគកប់ កទ់ ុកកុ ងន ដី ។ ភកិ ុ មខ នេថយយចិតថ អញនឹងលួចនូវ ទពយែដល
សិតថ េនកុ ងន ដី េហយែសងរកគន ឲយបនពីរនក់កី ែសងរកចបកី កេញជ កី
េដរេទែតឯងកី តវ បតិទុកដក ។ ភកិ ុ កខ ត់នូវេឈ ឬវលែដលេកតកុ ងន ទី
េនះ តវ បតិទុកដក ។ ភកិ ុ ជខ ីក ឬកកយ ឬគស់នូវ ចម៍ដី តវ បតិ
ទុកដក ។ ភិកុចខ ប់ពល់នូវឆន ងំ តវ បតទិ ុកដក ។ ឲយកេ មក តវ បតិ
ថុលច័យច ។ ឲយឃតចកទី តវ បតិប ជិក ។ ភកិ ុមខ នេថយយចតិ បញូ ច ល
នូវភជនរបស់ខួនេទ េហយចប់ពល់នូវវតុ មថ នតៃម បមណ ៥ មសក
ឬៃ កែលងជង ៥ មសកេឡងេទ តវ បតិទុកដក ។ ឲយកេ មក តវ បតិ

ថុលច័ចយ ។ េធ ទពយឲយចូលេទកុ នងភជនរបស់ខួ នកី កត់ ច់នូវកប់

ៃដកី តវ បតិប ជកិ ។ ភកិ ុមខ នេថយយចិតចប់ពល់នូវភណែដល

េគេ ត កងេ យែខ គសឺ ងរកី ែខ កកី ែខ ចេងះក កី សពំ ត់ ដកកី

329

១៥៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

េវឋនំ េថយយចិេ មសតិ បតិ ទុកកដស ។

ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។ េកដិយំ គេហ

ឧចច េរតិ បតិ ថុលចចយស ។ ឃសំ េន នីហរតិ បតិ

ថុលចចយស ។ អនមេ េកសគគមតមប ិ កុមភីមុខ

េមេចតិ បតិ ប ជិកស ។ សបបឹ េតលំ មធុំ

ផណិ តំ បញច មសកំ អតិេរកបញច មសកំ

អគឃនកំ េថយយចេិ ឯេកន បេយេគន បវិ តិ បតិ

ប ជិកស ។ តេតថវ ភិនតទ ិ ឆេឌតិ ឈេបតិ

អបរេិ ភគំ កេ តិ បតិ ទុកកដស ។

[៩២] ថលដំ នម ភណំ ថេល និកិខ តំ េ តិ ។

ថលដំ ភណំ អវហរសិ មីតិ េថយយចិេ ទុតិយំ

បរេិ យសតិ គចឆតិ បតិ ទុកកដស ។ មសតិ

បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។

ន ចេវតិ បតិ ប ជិកស ។

[៩៣] កសដំ នម ភណំ កសគតំ េ តិ

េមេ កបិញជ េ តិតិេ វដេក ដកំ

េវឋនំ ហិរញំ ញ សុវណំ ឆិជជមនំ បតតិ ។

330

១៥៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ឈួ តន កី តវ បតិទុកដក ។ ឲយកេ មក តវ បតថិ ុលច័យច ។ ចប់ តង់

ទីបផំ ុត េហយេលកេឡង តវ បតិថុលច័យច ។ កលេបប៉ះទងុ កគ រួច

នយំ កេចញ តវ បតិថុលច័យច ។ េ យេ ចេទសូមបែី តឲយផុត

អពំ ីមត់ឆន ងំ បមណបុ៉នចុងសក់ តវ បតិប ជិក ។ ភកិ ុ ខ
ជរបស់មន
មនេថយយចតិ ផកឹ នូវសបបកិ ី េ បងកី ទឹកឃុ កមំ ី ទឹកអេំ ពកី

តៃម បមណ ៥មសក ឬៃ កែលងជង ៥ មសកេឡងេទ េ យ

បេយគែតមួយ តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ ទខ មយកី ចក់េចលកី

ដុតេចលកី េធ (នូវវតុមថ នសបបជិ េដមេនះ) ឲយជរបស់េ ប បស់មនិ

េកតកី កុងន ទីេនះឯង តវ បតិទុកដក ។

[៩២] ែដលេឈម ះថ ទពយសិតថ េនេលេគក (េនះ) គឺ

ទពយែដលេគតមលក ់ទុកេលេគក ។ ភកិ ុមខ នេថយយចិតថ អញនឹងលួច
ទពយែដលសិតថ េនេលទីេគក
េហយែសងរកគន ឲយបនពីរនកក់ ី េដរ

េទែតឯងកី តវ បតិទុកដក ចប់ពល់ តវ បតិទុកដក ឲយកេ មក

តវ បតិថុលច័យច ឲយឃតចកទី តវ បតិប ជិក ។

[៩៣] ែដលេឈម ះថ ទពយសិតថ េនពធដ៏ កស (េនះ) គភឺ ណ

ែដលេទពធដ៏ កស េទះសតេកង កកី ចចតកី ទទកី ចបកី ឬជសពំ ត់

ដកកី ឈួ តន កី បក់កី មសកី ែដល ចធ់ ក់ចុះ ។ ភកិ ុមខ នេថយយចិត

331

១៥៧

ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ េវ ស ទិវភិ េគ

កសដំ ភណំ អវហរសិ មីតិ េថយយចេិ ទុតិយំ

បរេិ យសតិ គចឆតិ បតិ ទុកកដស ។

គមនំ ឧបចឆិនទតិ បតិ ទុកកដស ។ មសតិ

បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចច-

យស ។ ន ចេវតិ បតិ ប ជិ កស ។

[៩៤] េវ សដំ នម ភណំ េវ សគតំ េ តិ

មេញច បីេឋ ចីវរវេំ ស ចវី ររជុ ជយ តិ
ភិតិខេី ល នគទេន រុេកខ លគគិតំ េ

អនមេ ប ធរេកបិ ។ េវ សដំ ភណំ អវហ-

រសិ មីតិ េថយយចិេ ទុតិយំ បរេិ យសតិ គចឆតិ

បតិ ទុកកដស ។ មសតិ បតិ ទុកកដស ។

ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។ ន ចេវតិ

បតិ ប ជិ កស ។

[៩៥] ឧទកដំ នម ភណំ ឧទេក និកិខ តំ

េ តិ ។ ឧទកដំ ភណំ អវហរសិ មីតិ

េថយយចិេ ទុតិយំ បរេិ យសតិ គចឆតិ

332

១៥៧

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ បទភជនីយ ករែចក ទពយែដលសិតថ េនេលេធនរជេដម

ថ អញនឹងលួចនូវភណែដលសិតថ េនឰដ៏ កស េហយែសងរកគន ឲយ
បនជពីរនក់កី េដរ េទែតឯងកី តវ បតិទុកដក ។ ផច់បង់នូវដេំ ណ រ

តវ បតិទុកដក ។ ចប់ពល់ តវ បតិទុកដក ។ ឲយកេ មក តវ បតិ

ថុលច័យច ។ ឲយឃតចកទី តវ បតបិ ជិក ។

[៩៤] ែដលេឈម ះថ ទពយសិតថ េនេលេធរន (េនះ) គភឺ ណ

ែដលតមលក ់េនេលេធរន (អធិបបយថ) ទពយែដលេគតមលក ់ទុកេលែ គកី

េល ងំ កី ឬ ទពយែដលេគពក់េលេឈេសប ងស មប់ពក់ចីវរកី េល

ែខ ស មប់ពកច់ វី រកី េលច មឹងជញជ ងំ កី េលៃដែកវកី ែដលេគ

ពយួ រទុកេលេដមេឈកី េ យេ ចេទ ទពយែដលេគតមលក ់ទុកេលេជង

ប តក៏េ យ ។ ភិកុមខ នេថយយចតិ ថ អញនឹងលួចយកភណែដលសិតថ

េនេលេធនរ េហ យែសងរកគន ឲយបនជពីរនក់កី េដរេទែតឯងកី

តវ បតិទុកកដ ។ ចប់ពល់ តវ បតិទុកកដ ។ ឲយកេ មក តវ

បតថិ ុលច័យច ។ ឲយឃតចកទី តវ បតិប ជិក ។

[៩៥] ែដលេឈម ះថ ទពយសិតថ េនកុងន ទឹក (េនះ) គឺភណែដល

េគតមលក ់ទុកកុ ងន ទឹក ។ ភកិ ុមខ នេថយយចិតថ អញនឹងលួចភណែដល

សិតថ េនកុ ងន ទឹក េហយែសងរកគន ឲយបនជពីរនក់កី េដរេទែតឯងកី

333

១៥៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

បតិ ទុកកដស ។ និមុជជតិ ឧមុ មជជតិ

បតិ ទុកកដស ។ មសតិ បតិ ទុកកដស ។

ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។ ន ចេវតិ

បតិ ប ជិ កស ។ តតថ ជតកំ ឧបបលំ

បទុមំ បុណរកី ំ ភិសំ មចឆំ

កចឆបំ បញច មសកំ អតិេរកបញច មសកំ

អគឃនកំ េថយយចេិ មសតិ បតិ

ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។

ន ចេវតិ បតិ ប ជិ កស ។

[៩៦] ន នម យយ តរតិ ។ នវដំ នម

ភណំ ន យ និកិខ តំ េ តិ ។ នវដំ ភណំ

អវហរសិ មីតិ េថយយចិេ ទុតិយំ បរេិ យសតិ

គចឆតិ បតិ ទុកកដស ។ មសតិ បតិ

ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។

ន ចេវតិ បតិ ប ជិ កស ។ នវ ំ អវហរសិ -

មីតិ េថយយចេិ ទុតយិ ំ បរេិ យសតិ គចឆតិ

334

១៥៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

តវ បតិទុកដក ។ មុជចុះកី េងប េឡងកី តវ បតិទុកដក ។ ចប់ពល់

តវ បតិទុកដក ។ ឲយកេ មក តវ បតថិ ុលច័យច ។ េធឲយឃតចកទី

តវ បតិប ជិក ។ ភកិ ុ មខ នេថយយចិតចប់ពល់ផក ឧបបលកី ផក ឈូក

កហមកី ផក ឈូកសកី កេ ឈូកកី តីកី អេណ កកី ែដលេកត

កុងន ទឹកេនះ មនតៃម ៥ មសកកី េលសពី ៥ មសកកី តវ បតិ
ទុកដក ។ េធរបស់េនះឲយកេ មក តវ បតថិ ុលច័យច ។ េធរបស់េនះ

ឲយឃតចកទី តវ បតបិ ជិក ។

[៩៦] េគ ឆ ង ( នូ វ ទី ម ន ទឹ ក ម ន សឹទ ង និ ង ទ េន ជ េដ ម )

េ យរបស់អី របស់េនះេឈម ះថទូក(១) ។ ទពយែដលេគ ក់

ទុកេនកុ ងន ទូក ឬេលទូក េឈម ះថ ទពយសិតថ េនកុ ងន ទូក ។ ភកិ ុ មខ ន

េថយយចិតគិតថ អញនឹងលួចយក ទពយែដលសិតថ េនកុ ងន ទូក េហ យ

ែសងរកគន ឲយបនជគ មប់ពីរនក់កី េដរេទមន ក់ឯងកី តវ បតិ

ទុកកដ ចប់ពល់ ( ទពយេនះ) តវ បតិទុកកដ ។ (េធ ទពយ

េនះ) ឲយកេ មក តវ បតថិ ុលច័យច ។ (េធ ទពយេនះ) ឲយឃត

ចកទី តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ មខ នេថយយចតិ គិតថ អញនឹងលួច

យកទូក េហយែសងរកគន ឲយបនជគ មប់ពីរនក់កី េដរ េទមន ក់ឯងកី

១ កុនងអដកថ ថ សូកន ស មប់ ជលក់កី បច់ឫស កី ី កបូនកី ឲយេឈម ះថ ន ែដល
ែ បថ ទូក កុងន ទីេនះ ។

335

១៥៩

ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ យនដំ

បតិ ទុកកដស ។ មសតិ បតិ ទុកកដស ។

ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។ ពនធនំ េមេចតិ
មសតិ
បតិ ទុកកដស ។ ពនធនំ េមេច ថុលចច-

បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ

យស ។ ឧទំធ អេធ តរិ យិ ំ អនមេ

េកសគគមតមប ិ សងក េមតិ បតិ ប ជិ កស ។

[៩៧] យនំ នម វយំ រេថ សកដំ សនទ-

មនកិ ។ យនដំ នម ភណំ យេន និកិខ តំ

េ តិ ។ យនដំ ភណំ អវហរសិ មីតិ េថយយចិេ

ទុតិយំ បរេិ យសតិ គចឆតិ បតិ ទុកកដស ។
មសតិ បតិ ទុកកដស
។ ផនទ េបតិ បតិ

ថុលចចយស ។ ន ចេវតិ បតិ ប ជិ កស ។

យនំ អវហរសិ មីតិ េថយយចិេ ទុតិយំ បរ-ិ

េយសតិ គចឆតិ បតិ ទុកកដស ។ មសតិ
បតិ ទុកកដស
ន ចេវតិ ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស

បតិ ប ជិកស ។

336

១៥៩

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ បទភជនីយ ទពយែដលសិតថ េនេលយន

តវ បតិទុកដក ។ ចប់ពល់ (ទូកេនះ) តវ បតិទុកដក ។ េធទ ូកេនះ

ឲយកេ មក តវ បតថិ ុលច័យច ។ យចណំ ង តវ បតិទុកដក ។

យចណំ ង រួចេហយចប់ តវ (ទូក) តវ បតិទុកដក ។ (េធទ ូក)

ឲយកេ មក តវ បតិថុលច័យច ។ (េធទ ូក) ឲយអែណត ចសទឹកកី

បេ យទឹកកី ទទឹងទឹកកី េ យេ ចេទ សូមបេី ធឲយឃតចកទី
បុន៉ ចេ ម កសក់ តវ បតិប ជិក ។

[៩៧] អ ងងឹ ែសងន រថ រេទះ រថ ទង់េ គ ង េឈម ះថ

យន ។ ទពយែដល ក់កុ ងន យន ឬេលយន េឈម ះថ ទពយសិតថ េន
េលយន ។ ភកិ ុ មខ នេថយយចិតគតិ ថ អញនឹងលួច ទពយែដលសិតថ េន
េលយន េហ យែសងរកគន ឲយបនជគ មប់ពីរនក់កី េដរេទមន ក់ឯងកី
តវ បតិទុកដក ។ ចប់ពល់ ទពយេនះ តវ បតិទុកដក ។ េធ

ទពយេនះឲយកេ មក តវ បតថិ ុលច័យច ។ េធ ទពយេនះឲយឃតចកទី

តវ បតិប ជកិ ។ ភិកុមខ នេថយយចិតគិតថ អញនឹងលួចយកយន

េហយែសងរកគន ឲយបនជគ មប់ពីរនក់កី េដរ េទមន កឯ់ ងកី តវ បតិ

ទុកដក ។ ចប់ពល់យនេនះ តវ បតិទុកដក ។ េធយនេនះឲយកេ មក
តវ បតិថុលច័យច ។ េធយនេនះឲយឃតចកទី តវ បតិប ជិក ។

337

១៦០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

[៩៨] ភេ នម សីសភេ ខនធភេ កដិ-

ភេ ឱលមពេក ។ សីេស ភរ ំ េថយយចិេ ម-

សតិ បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចច-

យស ។ ខនធំ ឱេ េបតិ បតិ ប ជិ កស ។ ខេនធ

ភរ ំ េថយយចេិ មសតិ បតិ ទុកកដស ។ ផនទ -

េបតិ បតិ ថុលចចយស ។ កដឹ ឱេ េបតិ បតិ

ប ជិកស ។ កដិយ ភរ ំ េថយយចិេ មសតិ

បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។

ហេតថន គ តិ បតិ ប ជិកស ។ ហេតថន ភរ ំ

េថយយចិេ ភមូ ិយំ និកិខ បតិ បតិ ប ជិ កស ។

េថយយចេិ ភមូ ិេ គ តិ បតិ ប ជិ កស ។

[៩៩] េម នម បុបផ េម ផ េម ។ -

មដំ នម ភណំ េម ចតហូ ិ េនហិ និកិខ តំ េ តិ

ភុមមដំ ថលដំ កសដំ េវ សដំ ។ មដំ ភណំ

អវហរសិ មីតិ េថយយចេិ ទុតិយំ បរេិ យសតិ

338

១៦០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

[៩៨] ទពយែដលេនេលកបល ( ទនូល) េនេលក ( ទពយែដល

ែរកឬលី) េនេលចេងះក (កេណ ត) និង ទពយែដលយួរនឹងៃដ េឈម ះថ

ភរៈ ។ ភកិ ុ មខ នេថយយចតិ ចប់ពល់ភរៈែដលេនេលកបល តវ បតិ

ទុកដក ។ េធភរៈេនះឲយកេ មក តវ បតថិ ុលច័យច ។ ក់ភរៈេនះ

ចុះមកដល់ តឹមក តវ បតិប ជិក ។ ភកិ ុ មខ នេថយយចតិ ចប់ពល់
ភរៈែដលេនេលក តវ បតទិ ុកដក ។ េធភ រៈេនះឲយកេ មក តវ បតិ

ថុលច័យច ។ កច់ ុះមកដល់ តឹមចេងះក តវ បតបិ ជិក ។ ភកិ ុ មខ ន
តវ បតទិ ុកដក ។ េធភរៈ
េថយយចិតចប់ពល់ ភរៈែដលេនេលចេងះក

េនះឲយកេ មក តវ បតិថុលច័យច ។ កច់ ុះមកកន់ជបន់ ឹងៃដ តវ

បតិប ជិក ។ ភកិ ុ មខ នេថយយចតិ ក់ចុះនូវភរៈែដលេនកុងន ៃដមកេល

ែផនដី តវ បតិប ជិក ។ ភកិ ុ មខ នេថយយចិតកន់យក ទពយអពំ ី

ែផនដេី ទ តវ បតិប ជិក ។

[៩៩] សួនផក េឈ សួនែផេឈ េឈម ះថ ម (សួនចបរ)

ទពយែដលបុគលគ តមលក ់ទុកកុងន សួនចបរមន ៤ កែនង គកឺ ុ ងន ដី ១ េល

េគក ១ ឯ កស ១ េលេធរន ១ េឈម ះថ ទពយសិតថ េនកុងន

សួ នចបរ ។ ភិកុ ខមនេថយយចិតគិតថ អញនឹ ងលួ ច ទពយេន

កុងន សួនចបរ េហយែសងរកគន ឲយបនជគ មបព់ ីរនក់កី េទមន កឯ់ ងកី

339

១៦១

ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ វ ិ រដំ

គចឆតិ បតិ ទុកកដស ។ មសតិ បតិ ទុកក-

ដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។ ន ចេវតិ

បតិ ប ជិ កស ។ តតថ ជតកំ មលូ ំ តចំ

បតំ បុបផំ ផលំ បញច មសកំ អតិេរកបញច -

មសកំ អគឃនកំ េថយយចិេ មសតិ -

បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។

ន ចេវតិ បតិ ប ជិ កស ។ មំ អភិ-

យុញជ តិ បតិ ទុកកដស ។ មិកស វមិ តឹ

ឧបបេទតិ បតិ ថុលចចយស ។ មេិ ក ន

មយំ ភវសិ តីតិ ធុរ ំ និកិខ បតិ បតិ ប ជិ កស ។

ធមំម ចរេន មិកំ ប េជតិ បតិ ប ជិកស ។

ធមំម ចរេន បរជតិ បតិ ថុលចចយស ។

[១០០] វ ិ រដំ នម ភណំ វ ិ េរ ចតហូ ិ េនហិ

និកិខ តំ េ តិ ភុមមដំ ថលដំ កសដំ េវ សដំ ។

340

១៦១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ បទភជនីយ និយយអំពី ទពយែដលសិតថ េនកុងន វត

តវ បតិទុកដក ។ ចប់ពល់ ទពយេនះ តវ បតិទុកដក ។ េធ ទពយ

េនះឲយកេ មក តវ បតិថុលច័យច ។ េធ ទពយេនះឲយឃតចកទី តវ
បតបិ ជិក ។ ភកិ ុ មខ នេថយយចតិ ចប់ពល់ឫសេឈក ី សមបកេឈ

កី សឹកេឈកី ផក េឈក ី ែផេឈកី ែដលដុះកុ ងន សួនចបរេនះ េទះ
មនតៃម បមណ ៥ មសកកី េលសពី ៥ មសកេទកី តវ បតិ

ទុកដក ។ េធរបស់េនះឲយកេ មក តវ បតថិ ុលច័យច ។ េធរ បស់េនះ

ឲយឃតចកទី តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ ខេចទ បកន់យកសួ នចបរ
តវ បតិទុកដក ។ េធឲ យមច ស់សួនចបរសង យ័ តវ បតិថុលច័យច ។

េបមច ស់សួ នចបរ ក់ធុរៈថ សួ នចបរមុខជនឹងមិនបនមកអញវញិ េទ

ភកិ ុ ខ តវ បតបិ ជិក ។ ភិកុេខ ធក រវនិ ិច័យឆ ឲយមច ស់របស់ចញ់ (គកឺ ល

ែដលជនំ ុំជ មះកុ ងន ជនំ ុសំ ងឃ ឬកុងន ជ តកូល េហយសូកពួកអកន វនិ ិច័យឆ ឲយ

យក ក េី កង េធម ច ស់សួនចបរឲយចញ់ ) តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ ខ

េធក រវនិ ិចយ័ឆ ចញ់ មច ស់របស់ (គឺេបព ួ កអកន វនិ ិចយ័ឆ កតេ់ សចកេី នះ ម

ធមវ៌ និ ័យជសតុ ថ សន េហយ តឡប់ចញ់ េលខួនឯងវញិ ) តវ បតិ
ថុលច័យច ។

[១០០] ទពយែដលបុគលគ តមលក ់ទុកកុ ងន វ ិ រ (វត) មន ៤

កែនង គឺ កុ ងន ដី ១ េលេគក ១ ឯ កស ១ េលេធរន ១ េឈម ះថ

341

១៦២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

វ ិ រដំ ភណំ អវហរសិ មីតិ េថយយចិេ ទុតិយំ

បរេិ យសតិ គចឆតិ បតិ ទុកកដស ។ មសតិ

បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចច-

យស ។ ន ចេវតិ បតិ ប ជិ កស ។ វ ិ រ ំ

អភិយុញជ តិ បតិ ទុកកដស ។ មិកស វមិ តឹ

ឧបបេទតិ បតិ ថុលចចយស ។ មិេក ន មយំ

ភវសិ តីតិ ធុរ ំ និកិខ បតិ បតិ ប ជិ កស ។ ធមំម

ចរេន មិកំ ប េជតិ បតិ ប ជិ កស ។

ធមំម ចរេន បរជតិ បតិ ថុលចចយស ។

[១០១] េខតំ នម យតថ បុពណំ អបរណំ

ជយតិ ។ េខតដំ នម ភណំ េខេត ចតហូ ិ

េនហិ និកិខ តំ េ តិ ភុមមដំ ថលដំ ក-

សដំ េវ សដំ ។ េខតដំ ភណំ អវហរសិ មីតិ

េថយយចេិ ទុតិយំ បរេិ យសតិ គចឆតិ

342

១៦២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ទពយេនកុងន វត ។ ភកិ ុមខ នេថយយចតិ គិតថ អញនឹងលួច ទពយែដលឋិត
េនកុងន វត េហយែសងរកគន ឲយបនជគ មបព់ ីរនក់កី េដរេទមន ក់ឯងកី
តវ បតិទុកដក ។ ចប់ពល់ ទពយេនះ តវ បតិទុកដក ។ េធ ទពយ

េនះឲយកេ មក តវ បតិថុលច័យច ។ េធ ទពយេនះឲយឃតចកទី តវ -

បតិប ជិក ។ ភកិ ុេខ ចទ បកន់យកវត តវ បតិទុកដក ។ េធមច ស់វត
ឲយេកត សង យ័ តវ បតិថុលច័យច ។ េបមច ស់វត កធ់ ុរៈថ វតមុខជមិន

បនមកអញវញិ េទ ភកិ ុ ខ តវ បតិប ជិក ។ ភិកុេខ ធក រវនិ ិច័យឆ ឲយមច ស់
របស់ចញ់ (គឺកលែដលជនំ ុជំ មះកុ ងន ជនំ ុំសងឃ ឬ ជ តកូល ភិកុ បខ នសូក
ដល់ពួកអកន វនិ ិច័យឆ ឲយកត់េសចកេី យមនិ យុ តិធម៌) តវ បតិប ជិក ។

ភកិ ុ េខ ធករវនិ ិចយ័ឆ ចញ់ មច ស់របស់វញិ (គឺពួកអកន វនិ ិច័យឆ កត់េសចកីេ យ

យុ តិធម៌ថ ឲយភិកុ ចខ ញ់ វញិ ) តវ បតថិ ុលច័យច ។

[១០១] សូវទងំ យ ៧ យ៉ ង មន សូវ លីជេដមកី

ែផេឈទងំ យ មនសែណក ជមសជេដម កី ដុះកុ ងន ទី ទីេនះ

េឈម ះថ េខត (ែ ស) ។ ទពយែដលបុគលគ តមលក ់ទុកកុ ងន ែ សមន ៤

កែនង គឺកុងន ដី ១ េលេគក ១ ឯ កស ១ េលេធរន ១ េឈម ះថ

ទពយេនកុងន ែ ស ។ ភកិ ុ មខ នេថយយចិតគិតថ អញនឹងលួច ទពយេនកុងន
ែ សដូេចះន េហយែសងរកគន ឲយបនជគ មប់ពីរនក់កី េដរេទមន ក់ឯងកី

343

១៦៣

ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ េខតដំ

បតិ ទុកកដស ។ មសតិ បតិ ទុកកដស ។

ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។ ន ចេវតិ បតិ

ប ជិកស ។ តតថ ជតកំ បុពណំ អបរណំ

បញច មសកំ អតិេរកបញច មសកំ អគឃនកំ

េថយយចេិ មសតិ បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ

បតិ ថុលចចយស ។ ន ចេវតិ បតិ ប -

ជិ កស ។ េខតំ អភិយុញជ តិ បតិ ទុកកដស ។

មិកស វមិ តឹ ឧបបេទតិ បតិ ថុលចចយស ។

មិេក ន មយំ ភវសិ តីតិ ធុរ ំ និកិខ បតិ បតិ

ប ជិកស ។ ធមំម ចរេន មិកំ ប េជតិ បតិ

ប ជិកស ។ ធមមំ ចរេន បរជតិ បតិ ថុលចច-

យស ។ ខីលំ រជុ ំជ វតឹ មរយិ ទំ
សងក េមតិ បតិ ទុកកដស ។ ឯកំ បេយគំ អន-

គេត បតិ ថុលចចយស ។ តសឹម បេយេគ គេត

បតិ ប ជិ កស ។

344

១៦៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ បទភជនីយ និយយអំពី ទពយែដលសិតថ េនកុងន ែ ស

តវ បតិទុកដក ។ ចប់ពល់ ទពយេនះ តវ បតិទុកដក ។ េធ ទពយ

េនះឲយកេ មក តវ បតិថុលច័យច ។ េធ ទពយេនះ ឲយឃតចកទី តវ

បតិប ជិក ។ ភិកុ ខមនេថយយចិតចប់ពល់ សូ វទងំ យ មន
សូវ លីជេដមកី
ែផេឈទងំ យ មនសែណក ជមសជេដម

កី ែដលដុះកុ ងន ែ សេនះ មនតៃម បមណ ៥ មសកកី េលសពី ៥
មសកេទកី តវ បតិទុកដក ។ េធរបស់េនះឲយកេ មក តវ បតិ

ថុលច័យច ។ េធរបស់េនះឲយឃតចកទី តវ បតិប ជិក ។ ភកិ ុ ខ
េចទ បកនយ់ កែ ស តវ បតិទុកដក ។ េធឲយមច ស់ែ សេកត សង យ័

តវ បតិថុលច័យច ។ េបម ច ស់ែ ស ក់ធុរៈថ ែ សមុខជនឹងមនិ បន

មកវញិ េទ ដូ េចះន ភិកុ ខ តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ ខេធករវនិ ិ ច័ឆយ

ឲយមច ស់របស់ចញ់ (គកឺ លែដលជនំ ុំជ មះកុ ងន ជនំ ុំសងឃ ឬកុ ងន ជ តកូល

េហ យសូ កពួ កអនកវនិ ិច័ឆយឲយយក ក េី កងេធមច ស់ែ សឲយចញ់ ) តវ

បតបិ ជិក ។ ភិកុ េខ ធក រវនិ ិច័យឆ ចញ់ មច ស់របស់ (គឺេបព ួ កអកន

វនិ ិច័យឆ កតក់ េី នះ មធម៌ជសតុ ថ សន េហយ តឡប់ជចញ់ េលខួន

ឯងវញិ ) តវ បតថិ ុលច័យច ។ ភិកុ បខ ងិតខ េគលកី ែខ កី របងកី ទនំ ប់កី

តវ បតិទុកកដ ។ េនែត បេយគមួយមិនទន់មកដល់ តវ បតិ

ថុលច័យច ។ លុះ បេយគមួយេនះមកដល់ តវ បតិប ជិក ។

345

១៦៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

[១០២] វតុ ថ នម មវតុ ថ វ ិ រវតុ ថ ។ វតុ ថដំ

នម ភណំ វតុ ថសឹម ចតហូ ិ េនហិ និកិខ តំ

េ តិ ភុមមដំ ថលដំ កសដំ េវ សដំ ។

វតុ ថដំ ភណំ អវហរសិ មីតិ េថយយចិេ ទុតិយំ

បរេិ យសតិ គចឆតិ បតិ ទុកកដស ។ មសតិ

បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។

ន ចេវតិ បតិ ប ជិកស ។ វតុ ំថ អភិ-

យុញជ តិ បតិ ទុកកដស ។ មិកស វមិ តឹ

ឧបបេទតិ បតិ ថុលចចយស ។ មេិ ក ន មយំ

ភវសិ តីតិ ធុរ ំ និកិខ បតិ បតិ ប ជិ កស ។ ធមមំ

ចរេន មិកំ ប េជតិ បតិ ប ជិ កស ។ ធមំម

ចរេន បរជតិ បតិ ថុលចចយស ។ ខីលំ រជុ ំជ

346

១៦៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

[១០២] ទីសួនចបរនិងទីវតេឈម ះថ វតុ ថ (ទីដី) ។ ទពយ

ែដលេគតមលក ់ទុកកុ ងន ទីដី មន ៤ កែនង គឺ កុ ងន ដី ១ េលេគក ១

ឯ កស ១ េលេធរន ១ េឈម ះថ ទពយសិតថ េនកុងន ទីដី ។ ភកិ ុ មខ ន

េថយយចិតគតិ ថ អញនឹងលួច ទពយែដលេគតមលក ់ទុកកុ ងន ទីដី ែសង

រកគន ឲយបនជគ មប់ពីរនក់កី េដរ េទមន ក់ឯងកី តវ បតិទុកដក ។

ចប់ពល់ ទពយេនះ តវ បតិទុកដក ។ េធ ទពយេនះឲយកេ មក តវ

បតថិ ុលច័យច ។ េធ ទពយេនះឲយឃតផុតចកទី តវ បតិប -

ជិក ។ ភិកុេខ ចទ បកន់យកទីដី តវ បតិទុកដក ។ េធឲយមច ស់ដី
េកតសង យ័ តវ បតិថុលច័យច ។ េបមច ស់ដី ក់ធុរៈថ ដមី ុខជ

មិនបនមកអញវញិ េទ ដូេចះន ភកិ ុ ខ តវ បតបិ ជិក ។ ភកិ ុ េខ ធ

ករវនិ ិច័ឆយឲយមច ស់របស់ចញ់ (គឺកលែដលជនំ ុំជ មះកុ នងជនំ ុំសងឃ ឬកុ នង

ជ តកូល េហយសូកពួកអកន វនិ ិច័យឆ ឲយយក ក េី កង េធមច ស់ដីឲយ

ចញ់ ) តវ បតិប ជកិ ។ ភិកុ េខ ធក រវនិ ិចយ័ឆ ចញ់ មច ស់របស់ (គេឺ ប

ពួ កអកន វនិ ិច័យឆ េនះ កត់ មធមវ៌ និ ័យជសតុ ថ សន េហយ តឡប់ជ

ចញ់ ខួនឯងវញិ ) តវ បតថិ ុលច័យច ។ ភិកុ បខ ងតិខ េគលកី ែខ កី

347

១៦៥

ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ គម ទិ

វតឹ បករ ំ សងក េមតិ បតិ ទុកកដស ។

ឯកំ បេយគំ អនគេត បតិ ថុលចចយស ។

តសឹម បេយេគ គេត បតិ ប ជិ កស ។

[១០៣] គមដំ នម ភណំ គេម ចតហូ ិ

េនហិ និកិខ តំ េ តិ ភុមមដំ ថលដំ កសដំ

េវ សដំ ។ គមដំ ភណំ អវហរសិ មីតិ េថយយ-

ចិេ ទុតិយំ បរេិ យសតិ គចឆតិ បតិ

ទុកកដស ។ មសតិ បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ

បតិ ថុលចចយស ។ ន ចេវតិ បតិ ប -

ជិ កស ។

[១០៤] អរញំ ញ នម យំ មនុស នំ បរគិ គហិតំ

េ តិ ឯតំ(១) អរញំ ញ ។ អរញញដំ នម ភណំ

១ ឱ. ម. តំ ។

348

១៦៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ បទភជនីយ និយយអំពី ទពយែដលសិតថ េនកុងន សកជេដម

របងកី កែំ ផងកី តវ បតិទុកដក ។ េនែត បេយគមួយ មនិ ទន់
មកដល់ តវ បតិថុលច័យច ។ លុះ បេយគមួយេនះ មកដល់(១) តវ

បតបិ ជិក ។

[១០៣] ទពយែដលេគតមលក ់ទុកកុ ងន សុកមន ៤ កែនង គឺកុ ងន
ដី ១ េលេគក ១ ឯ កស ១ េលេធរន ១ េឈម ះថ ទពយឋិតេន

កុងន សុក ។ ភិកុ មខ នេថយយចតិ គតិ ថ អញនឹងលួច ទពយែដលឋិត

េនកុងន សុកដូេចះន េហយែសងរកគន ឲយបនជគ មបព់ ីរនក់កី េដរ េទ

មន កឯ់ ងកី តវ បតិទុកដក ។ ចប់ពល់ ទពយេនះ តវ បតិទុកដក ។

េធ ទពយេនះឲយកេ មក តវ បតថិ ុលច័យច ។ េធ ទពយេនះ ឲយឃតផុត

ចកទី តវ បតិប ជកិ ។

[១០៤] ែដលេ ថ ៃ ព គឺទី ែដលពួកមនុស ហួងែហង

រក ទីេនះេឈម ះថ ៃ ព ។ ទពយែដលបុគលគ តមលក ់ទុកកុងន ៃ ពមន

១ អដកថថ ប កិរយិ បងិខតទំង យ មនបងិតខ េគលជេដមេនះ មនអធិបបយ
ថ ធមម ែផនដីជរបស់កត់ៃថមិនបន េ ពះេហតុដូេចន ះ េបស នដីេនះេគេបះ
េគលែតមួយេ សច ភិកុបខ ងិខតេគលឲយចូលេទកុនងដីេគសូមបីបុ៉នចេ ម កសក់ េទះបីមច ស់
េគេឃញកី មិនេឃញកី តវប ជិក េបស នដីេនះេគេបះេគលពីរ ភិកុខបងិខតេគល
ទី ១ តវថុលច័ចយ ទី ២ តវប ជិក េបស នេនះេគេបះេគលបី ភិកុខបងិខតេគល
ទី ១ តវទុកដក ទី ២ តវថុលច័ចយ ទី ៣ តវប ជិក ។

349

១៦៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អរេញញ ចតហូ ិ េនហិ និកិខ តំ េ តិ ភុមមដំ

ថលដំ កសដំ េវ សដំ ។ អរញញដំ ភណំ

អវហរសិ មីតិ េថយយចេិ ទុតិយំ បរេិ យសតិ

គចឆតិ បតិ ទុកកដស ។ មសតិ បតិ

ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។ ន

ចេវតិ បតិ ប ជិ កស ។ តតថ ជតកំ

កដំ លតំ តិណំ បញច មសកំ អតិេរក-

បញច មសកំ អគឃនកំ េថយយចេិ មសតិ

បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចច-

យស ។ ន ចេវតិ បតិ ប ជិ កស ។

[១០៥] ឧទកំ នម ភជនគតំ េ តិ េបកខ -

រណិ យ(ំ ១) ត េក ។ េថយយចិេ មសតិ

បតិ ទុកកដស ។ ផនទ េបតិ បតិ ថុលចចយស ។

ន ចេវតិ បតិ ប ជិកស ។ អតេន ភជនំ បេវ-

េស បញច មសកំ អតិេរកបញច មសកំ អគឃ-

នកំ ឧទកំ េថយយចេិ មសតិ បតិ ទុកកដស ។

១ ឱ. ម. េបករខ ណិ យ ។

350