វិន័យបិដក ភាគទី១

២៤១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ ចំែណកសិកខ បទ

បេសរជងរស់េន ។ តង់ពកយថ មនចិតគិតដូេចះន េសចកថី ធម-ម

ជត ជចតិ ធមជម តេនះជមេន ធមជម ត ជមេន ធមជម តេនះ

គចឺ តិ ។ តង់ពកយថ មនេសចកី តិះរះិ កុ ងន ចតិ ដូេចះន េសចកថី មន

េសចកីសមគ ល់កុងន េសចកី ប់ មនេចតនចងឲ់ យ ប់ មនេសចកី

បុន៉ ប៉ងចង់ឲយ ប់ ។ តង់ពកយថ េ យអេនកបរយិ យ គេឺ យ

ករទងំ យខសព ់និងទប (េ យឧបយេ ចនយ៉ ង) ។ តង់ពកយ

ថ ពណ៌ នគុណៃនេសចកី ប់កី អធិបបយថ ភកិ ុ សខ ែមងេទសកុងន

កររស់េន េពលសរេសរគុណកុ ងន ករ បេ់ ទដូេចះន ថ អកន ប់អពំ ី

េ កេនះ គឺអនករ ំ ងខនធ ប់េទកន់បរេ ក នឹងេកតកុ នងមនុស

សុគតិ ឬ ថ នសួគ៌ អកន នឹងបនែឆតសបក ់សលក ់ (ឲយ សីេទពអប រទងំ

យ) បេ មេ យកមគុណទងំ ៥ ដ៏ជទិពកុ ងន ថ នសួគ៌េនះ ។
ឬនិយយែណនេំ ដមបេី សចកី ប់
[១៨៥] តង់ពកយថ

េសចកីថ (និយយដឹកន)ំ ថអកន ចូរនេំ គ ងស មកកី អកន ចូរសុ

ថន ពំ ិសកី អកន ចូរចងរតឹ េ យែខ េហយេធក លកិរយិ េទកី អកន ចូរ

េ តទមកេ់ ទកុ ងន បងឹ កី អណូ ងកី េ ជះកី ។

[១៨៦] តង់ពកយថ ភកិ ុ េខ នះកី មនេសចកីអធិបបយដូចខងេដម

( តងប់ ជិកកណទី ១) ។ តង់ពកយថ តវ បតិប ជិក អធិបបយ

501

២៤២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

េសយយថបិ នម បុថុសិ េទធ ភនិ ន អបបដិ-

សនិធក េ តិ ឯវេមវ ភិកុ ខ សញិ ច ចច មនុស វគិ គហំ

ជីវ ិ េ េ េប អស មេ េ តិ អសកយ-

បុតិេយ េតន វុចចតិ ប ជិ េក េ តីតិ ។

អសំ េ តិ សំ េ នម ឯកកមមំ ឯកុេទេទ

សមសិកខ ឯេ សំ េ នម េ េតន

សទឹធ នតថិ េតន វុចចតិ អសំ េ តិ ។

[១៨៧] មំ អធិ យ ទេូ តន ទតូ បរមប យ

វសិ កិ កេយន ទេូ តន គតបបចច គេតន ទេូ តន អរេ

រេ សញី ញ រេ អរេ សញី ញ អរេ អរេ -

សញី ញ រេ រេ សញី ញ កេយន សំវេណតិ

ចយ សំវេណតិ កេយន ចយ សំវេណតិ

ទេូ តន សំវេណតិ េលខយ សំវេណតិ ឱបតំ

អបេស នំ ឧបនិកិខ បនំ េភសជំជ របូ បូ េ

502

២៤២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ថ ថម កស់ែបកជពីរចែំ ណក ជវតុ ភថ ជ ប់គន មនិ បនេទ តយ៉ ង មិញ

ភិកុ ខែកងផច់បង់ ងកយរបស់មនុស ឲយចកជីវតិ មិនែមនជសមណៈ

មិនែមនជសកយបុ ត មនឧបេមយយដូេចន ះឯង េ ពះេហតុេនះ េទប

េ ថ តវ បតបិ ជិក ។ តង់ពកយថ រកសំ សគម ន េសចកី

ថ កមជម មួយគន ឧេទសទ ជមួយគន សិកខ េសគម ន េនះេ ថមន

សំ ស ភកិ ុេខ នះគម នសំ សដូេចន ះេទ េ ពះេហតុេនះ េទបេ ថ
រកសំ សគម ន ។

[១៨៧] ភិកុ សខ ិតថ េនកុ ងន ទីជតិ ( ងំ ចិតនឹងសមបម់ នុស ) េ យ

ខួនឯង េ យេ បបេ ម េ យេ បបេ ម ត ៗ គន េ យបេ មេទេធករ

ខុសសេងតក េ យបេ មេ ទេហយ តឡប់មកវញិ ភិកុ េខ នកុ ងន ទីមិនកបំ ងំ

សគំ ល់ថកបំ ងំ េនកុ ងន ទីកបំ ងំ សគំ ល់ថមនិ កបំ ងំ េនកុ ងន ទីមិន

កបំ ងំ សគំ ល់ថមិនកបំ ងំ េនកុ ងន ទីកបំ ងំ សគំ ល់ថកបំ ងំ ភិកុ ពខ ណ៌ ន

(េសចកី ប់) េ យកយ ពណ៌ នេ យ ច ពណ៌ នេ យកយ

និង ច ពណ៌ នេ យេ បបេ ម ពណ៌ នេ យចរកឹ អក រ ជីក

រេ េធប ែងក បងបក ់ច មង ឲយេភសជៈជ សមបេ់ យរូប សមប់

503

២៤៣

ប ជិកកេណ តតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ ណតិកបបេយេគ

សទូទប េ គនូធប េ រសបូ េ េផដពូប េ
ធមូមប េ ចកិ ខ ន អនុ សនី សេងតក កមមំ
និមិតកមនម ិ
។

[១៨៨] មនិ សយំ ហនតិ កេយន

កយបបដិពេទធន និស គគិេយន ។ អធិ យតិ

អធិដហិ េបតិ ឯវ ំ វជិ ឈ ឯវ ំ បហរ ឯវ ំ

ឃេតហីតិ ។

[១៨៩] ភិកុ ខ ភិកុ ំខ េបតិ ឥតថនន មំ ជីវ ិ
េ េ េបហីតិ
បតិ ទុកកដស ។េ តំ មញ-ញ

មេន តំ ជីវ ិ េ េ េបតិ បតិ ឧភិនំន ប -

ជិ កស ។ ភិកុ ខ ភកិ ុ ំខ េបតិ ឥតថនន មំ ជីវ ិ
បតិ ទុកកដស ។េ តំ មញញមេន
េ េ េបហីតិ

អញំ ញ ជីវ ិ េ េ េបតិ មលូ ដស អនបតិ វធកស

បតិ ប ជិ កស ។ ភិកុ ខ ភិកុ ំខ េបតិ

504

២៤៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ បទភជនីយ អំពី បេយគបងគ ប់

េ យសេមង សមបេ់ យកិន សមប់េ យរស សមបេ់ យ

សមសផ សមបេ់ យធម៌ បងគ បឲ់ យ ប់ េ ប ន បេ េដមបឲី យ ប់

េធសេងតក កមម េធនិមតិ កមម ។
[១៨៨] តង់ពកយថ េ យខួនឯង គឺភិកុ សខ មប់ (េគ) ខួន

ឯង េ យកយកី េ យ វុធែដលជប់នឹងកយកី េ យេ គ ង
បេយលកី ។ តង់ពកយថ ឋិតេនកុ ងន ទីជិត េសចកថី ឋិតេន
(កុ ងន ទីជិត) ក៏បងគ ប់ថ អកន ចូរចក់យ៉ ងេនះ អកន ចូរ ប រយ៉ ងេនះ
អកន ចូរសមប់យ៉ ងេនះ ។

[១៨៩] ភិកុ ខបងគ ប់ភិកុ ខផងគន ថ េ កចូរផច់បង់ជីវតិ មនុស

េឈម ះេនះ ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ ភិកុ អខ កន ទទួលបងគ បេ់ នះចំ ំ

មនុស េនះបន េហយផច់បង់ជីវតិ មនុស េនះ តវ បតិប ជិកទងំ

ពីររូប ។ ភិកុ បខ ងគ ប់ភិកុ ផខ ងគន ថ េ កចូរផច់បង់ជវី តិ មនុស េឈម ះេនះ

ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ ភកិ ុ អខ កន ទទួលបងគ ប់ចំ មំ នុស បន (បុែ៉ ន)

េទផច់បង់ជីវតិ មនុស ដៃទវញិ ភិកុ អខ កន បងគ ប់មិន តវ បតិេឡយ ភិកុ ខ

អកន សមប់ តវ បតបិ ជិក ។ ភិកុ បខ ងគ ប់ភិកុ ផខ ងគន ថ េ កចូរផច់បង់

505

២៤៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ឥតថនន មំ ជីវ ិ េ េ េបហីតិ បតិ ទុកកដស ។

េ អញំ ញ មញញមេន តំ ជី វ ិ េ េ េបតិ បតិ

ឧភិនំន ប ជិ កស ។ ភកិ ុ ខ ភិកុ ំខ េបតិ
េ េ េបហីតិ បតិ ទុកក-
ឥតថនន មំ ជីវ ិ

ដស ។េ អញំ ញ មញញមេន អញំ ញ ជីវ ិ

េ េ េបតិ មលូ ដស អនបតិ វធកស បតិ

ប ជិកស ។

[១៩០] ភិកុ ខ ភិកុ ំខ េបតិ ឥតថនន មស បវទ

ឥតថនន េម ឥតថនន មស បវទតុ ឥតថនន េម ឥតថនន មំ

ជីវ ិ េ េ េបតតូ ិ បតិ ទុកកដស ។ េ ឥតរស

េ េចតិ បតិ ទុកកដស ។ វធេក បដិគគ តិ

មលូ ដស បតិ ថុលចចយស ។េ តំ ជី វ ិ

េ េ េបតិ បតិ សេពសំ ប ជិ កស ។ ភិកុ ខ
ភិកុ ំខ ឥតថនន េម
េបតិ ឥតថនន មស បវទ

506

២៤៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ជវី តិ មនុស េឈម ះេនះ ដូេចះន តវ បតទិ ុកដក ។ ភកិ ុអខ កន ទទួលបងគ បច់ -ំ
មំ នុស ដៃទវញិ (បុែ៉ ន) េទផច់បង់ជវី តិ មនុស េនះ (គមឺ នុស

ែដលអកន េ ប បបឲ់ យសមប់េនះ) តវ បតបិ ជិកទងំ ពីររូប ។ ភកិ ុ ខ

បងគ បភ់ ិកុ ផខ ងគន ថ េ កចូរផចប់ ងជ់ វី តិ មនុស េឈម ះេនះ ដូេចះន តវ

បតទិ ុកដក ។ ភកិ ុអខ កន ទទួលបងគ បច់ ំ មំ នុស ដៃទវញិ (លុះេវ ) េទ

ផច់បង់ ៗ ជីវតិ មនុស ដៃទេនះ (េបេធខុសបងគ ប់ដូេចះន ) ភិកុអខ កន បងគ ប់

មនិ តវ បតេិ ឡយ ភិកុ អខ កន សមប់ តវ បតិប ជកិ ។

[១៩០] ភិកុ ខបងគ ប់ភិកុ ខផងគន ថ(១) េ កចូរ បប់ភិកុ ខេឈម ះេនះ

ឲយភកិ ុ េខ ឈម ះេនះ បប់ដល់ភិកុ េខ ឈម ះេនះថ ភកិ ុ េខ ឈម ះេនះចូរផច់បងជ់ ីវតិ

បុគលគ េឈម ះេនះដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ ភិកុ អខ កន ទទួលបងគ ប់េនះេទ

បប់អកន ឯេទ តវញិ (ដូេចះន ) ក៏ តវ បតិទុកដក ែដរ ។ ភិកុ អខ កន សមប់

ទទួលបងគ ប់ ភកិ ុ អខ កន េ បេដម តវ បតថិ ុលច័យច ។ លុះភិកុអខ កន សមប់

បនផច់បងជ់ ីវតិ បុគលគ េនះសេ មច តវ បតិប ជិក គប់ទងំ បួនរូប ។

ភកិ ុ បខ ងគ ប់ភកិ ុផខ ងគន ថ េ កចូរេទ បប់ភិកុ េខ ឈម ះេនះ ឲយភកិ ុ េខ ឈម ះេនះ

១ កុងន អដកថ ពនយល់េសចកីថ ភិកុខជ ចរយ េ បភិកុខេឈម ះពុទធរកិខត ឲយេទ បប់ភិកុខ
េឈម ះធមមរកិខតឲយ បប់ភិកុខេឈម ះសងឃរកិតខ ឲយេទសមប់មនុស េឈម ះេនះ ។ តង់ពកយ
ថ េឈម ះេនះ គឺមនុស េនះេឈម ះអី ក៏េចញេឈម ះេនះឯង ។

507

២៤៥

ប ជិកកេណ តតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ ណតិកបបេយេគ

ឥតថនន មស បវទតុ ឥតថនន េម ឥតថនន មំ ជីវ ិ េេ-

េបតតូ ិ បតិ ទុកកដស ។ េ អញំ ញ េបតិ

បតិ ទុកកដស ។ វធេក បដិគគ តិ បតិ

ទុកកដស ។េ តំ ជីវ ិ េ េ េបតិ មលូ ដស

អនបតិ បកស ច វធកស ច បតិ

ប ជិកស ។

[១៩១] ភិកុ ខ ភិកុ ំខ េបតិ ឥតថនន មំ ជីវ ិ
េ េ េបហីតិ
បតិ ទុកកដស ។េ គន បុន

បចច គចឆតិ នហំ សេកក មិ តំ ជីវ ិ េ េ េបតុនិ ។

េ បុន េបតិ យទ សេកក សិ តទ តំ

ជីវ ិ េ េ េបហីតិ បតិ ទុកកដស ។េ តំ

ជីវ ិ េ េ េបតិ បតិ ឧភិនំន ប ជិកស ។

[១៩២] ភិកុ ខ ភិកុ ំខ េបតិ ឥតថនន មំ ជីវ ិ
េ េ េបហីតិ -
បតិ ទុកកដស ។េ តំ

េប វបិ បដិ រ ី ន េវតិ ម ឃេតហីតិ ។ េ

508

២៤៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ បទភជនីយ អំពី បេយគបងគ ប់

េទ បប់ភិកុ េខ ឈម ះេនះថ ភកិ ុេខ ឈម ះេនះ ចូរេទផច់បងជ់ ីវតិ បុគលគ េឈម ះ

េនះ ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ ភិកុ អខ កន ទទួលបងគ បេ់ នះេទបងគ ប់ ភិកុឯខ េទ ត

វញិ (េធខុសបងគ ប់ដូេចះន ) តវ បតិទុកដក ។ ភកិ ុ អខ កន សមប់ ទទួលបងគ ប់
តវ បតិទុកដក ។ ភិកុ អខ កន សមប់េនះ បនផច់បង់ជីវតិ បុគលគ េនះ

សេ មច ភិកុ អខ កន បងគ ប់េដមមិន តវ បតេិ ឡយ តវ បតិប ជិកែត

ភកិ ុ អខ កន បងគ ប់ និងភិកុ អខ កន សមប់ ។
[១៩១]
ភកិ ុ បខ ងគ ប់ភិកុ ផខ ងគន ថ េ កចូរផចប់ ងជ់ ីវតិ បុគលគ េឈម ះ

េនះ ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ ភិកុអខ កន ទទួលបងគ បេ់ នះេទេហយ

តឡប់មក បបវ់ ញិ ថ ខុមំញ និ ចនឹងផច់បងជ់ ីវតិ បុគលគ េនះេទ ។ ភិកុ ខ

េនះបងគ ប់េទ តថ េ ក ចេវ េ កចូរេទផច់បង់ជវី តិ

េគេវ េនះចុះ ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ លុះភិកុ អខ កន ទទួល
ក៏ តវ បតិប ជិក
បងគ ប់េនះ បនផច់បង់ជវី តិ បុគលគ េនះសេ មច

ទងំ ពីររូប ។

[១៩២] ភិកុ ខបងគ ប់ភិកុ ខផងគន ថ េ កចូរេទផច់បង់ជីវតិ បុគគល

េឈម ះេនះ ដូេចះន តវ បតទិ ុកដក ។ ភិកុ េខ នះ លុះបងគ ប់ភកិ ុ ផខ ងគន េនះ

េហយ ក៏ ប់ែតេកតេសចកេី ក ក យ ( យេ កយ) ែតនឹងបន

បប់ឲយដឹងថ េ កកុេំ ទសមប់ដូេចះន ក៏េទ ។ ភិកុ អខ កន ទទួលបងគ ប់

509

២៤៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

តំ ជីវ ិ េ េ េបតិ បតិ ឧភិននំ ប -

ជិ កស ។ ភិកុ ខ ភិកុ ំខ េបតិ ឥតថនន មំ
ជីវ ិ េ េ េបហីតិ បតិ
ទុកកដស ។េ

េប វបិ បដិ រ ី េវតិ ម ឃេតហីតិ ។

េ ណេ អហំ តយតិ តំ ជីវ ិ េ េ េបតិ

មលូ ដស អនបតិ វធកស បតិ ប ជិ កស ។

ភិកុ ខ ភិកុ ំខ េបតិ ឥតថនន មំ ជីវ ិ េ េ េបហីតិ
បតិ ទុកកដស ។េ េប វបិ បដិ រ ី

េវតិ ម ឃេតហីតិ ។ េ ធតូ ិ ឱរមតិ

ឧភិនំន អនបតិ ។

[១៩៣] អរេ រេ សញី ញ ឧលបតិ អេ

ឥតថនន េម ហេ អស តិ បតិ ទុកកដស ។

រេ អរេ សញី ញ ឧលបតិ អេ ឥតថនន េម

ហេ អស តិ បតិ ទុកកដស ។ អរេ

អរេ សញី ញ ឧលបតិ អេ ឥតថនន េម ហេ អស តិ

510

២៤៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

លុះផច់បង់ជីវតិ បុគលគ េនះេ សច ក៏ តវ បតិប ជកិ ទងំ ពីររូប ។

ភិកុ បខ ងគ ប់ភកិ ុផខ ងគន ថ េ កចូរេទផចប់ ង់ជីវតិ បុគលគ េឈម ះេនះ ដូេចះន

តវ បតិទុកដក ។ (ែត) ភិកុេខ នះ លុះបងគ ប់រួចេហយក៏ ប់ែតេកត

េសចកីេក ក យ ( យេ កយ) េទប បប់វញិ ថ េ កកុេំ ទ

សមបេ់ ឡយ ។ ភកិ ុេខ នះ ងថ េ កបងគ ប់ខុេំញ ហយ ក៏េទផច់ជីវតិ
បុគលគ េនះេទ (យ៉ ងេនះ) ភិកុ អខ កន េ បេដមមនិ តវ បតេិ ទ តវ បតិ
ប ជកិ ែតអកន សមប់ ។ ភកិ ុ បខ ងគ ប់ភកិ ុ ផខ ងគន ថ េ កចូរេទផច់ជីវតិ
បុគលគ េឈម ះេនះ ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ លុះភិកុ េខ នះបងគ បេ់ ហយក៏
េកតេសចកេី ក ក យ ( យេ កយ) េទប បបវ់ ញិ ថ េ កកុ ំ

េទសមបេ់ ឡយ ។ ភិកុ អខ កន សមប់េនះ ទទួលថ ធុ េហយឈប់វញិ
(ដូេចះន ) មនិ តវ បតទិ ងំ ពីររូប ។

[១៩៣] ភកិ ុ សខ មគ ល់ទីែដលមិន ង តថ់ ទី ង ត់ េទបេពលថ

ឱ បុគលគ េឈម ះេនះអញ តវែតសមប់ ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ ភិកុ ខ ស-ំ

គល់ទីែដល ង ត់ថទីមិន ង ត់ េទបេពលថ ឱ បុគលគ េឈម ះេនះ សូម

ឲយវនិ សេទចុះ ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ ភិកុ សខ មគ ល់ទីែដលមនិ ង ត់
ថទីមិន ង ត់ េទបេពលថ ឱ បុគលគ េឈម ះេនះ សូមវនិ សេទចុះ ដូេចះន

511

២៤៧

ប ជិកកេណ តតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ មរណវណន

បតិ ទុកកដស ។ រេ រេ សញី ញ ឧលបតិ អេ

ឥតថនន េម ហេ អស តិ បតិ ទុកកដស ។

[១៩៤] កេយន សំវេណតិ នម កេយន

វកិ រ ំ កេ តិ េយ ឯវ ំ មរតិ េ ធនំ លភតិ

យសំ លភតិ សគំគ គចឆតីតិ បតិ ទុកកដស ។

យ សំវណនយ មរសិ មីតិ ទុកំខ េវទនំ ឧបបេទតិ

បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ បតិ ប ជិ កស ។

ចយ សំវេណតិ នម ចយ ភណតិ េយ ឯវ ំ មរតិ

េ ធនំ លភតិ យសំ លភតិ សគំគ គចឆតីតិ

បតិ ទុកកដស ។ យ សំវណនយ មរសិ មីតិ

ទុកំខ េវទនំ ឧបបេទតិ បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ

បតិ ប ជិ កស ។ កេយន ចយ សំវេណតិ

នម កេយន ច វកិ រ ំ កេ តិ ចយ ច ភណតិ

512

២៤៧

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ បទភជនីយ អំពីពណ៌ នេសចកី ប់

តវ បតិទុកដក ។ ភិកុ សខ គំ ល់ទីែដល ង ត់ថ ង ត់ េទបេពលថ ឱ

បុគលគ េឈម ះេនះ សូមឲយវនិ សេទចុះ ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។

[១៩៤] ែដលេ ថ ពណ៌ នេ យកយ (េនះ) គភឺ ិកុ េខ ធវកិ រ
េ យកយដូេចះន បុគលគ ប់េទយ៉ ងេនះ បុគលគ េនះនឹងបន ទពយ

ឬនឹ ងបនយសស័ កិ ឬនឹ ងេទកន់ ថ នសួ គ៌ (ភិកុ ខេធយ៉ ងេនះ)
តវ បតិទុកកដ ។
(េបមនុស ប់េសចកីពណ៌ នេនះេហ យ) ញុ ងំ

ទុកខេវទនឲយេកតេឡងេ យគិតថ អញនឹង ប់េ យកិរយិ េពល

ពណ៌ នេនះ ដូេចះន ភិកុ ខ តវ បតិថុលច័យច ។ (េប) មនុស េនះ

ប់ ភកិ ុ ខ តវ បតិប ជិក ។ ែដលេ ថ េពលពណ៌ នេ យ

ច (េនះ) គឺភិកុ ខេពលេ យ ចថ បុគគល ប់យ៉ ង

េនះ បុគលគ េនះនឹងបន ទពយ ឬបនយសស័កិ ឬេទកន់ ថ នសួគ៌

ភកិ ុ េខ នះ តវ បតទិ ុកដក ។ (េបមនុស បេ់ សចកពី ណ៌ នេនះេហយ)

ញុ ងំ ទុកេខ វទនឲយេកតេឡង េ យគិតថ អញនឹង បេ់ យកិរយិ

េពលពណ៌ នេនះ ដូេចះន ភិកុ ខ តវ បតិថុលច័យច ។ (េបប ុគលគ េនះ)

ប់ ភិកុ ខ តវ បតិប ជិក ។ ែដលេ ថ េពលពណ៌ នេ យកយ

និង ច (េនះ) គភឺ ិកុ េខ ធវកិ រេ យកយផង េពលេ យ ចផង

513

២៤៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

េយ ឯវ ំ មរតិ េ ធនំ លភតិ យសំ

លភតិ សគំគ គចឆតីតិ បតិ ទុកកដស ។

យ សំវណនយ មរសិ មីតិ ទុកំខ េវទនំ

ឧបបេទតិ បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ បតិ

ប ជិកស ។

[១៩៥] ទេូ តន សំវេណតិ នម ទតូ ស សនំ

េ េចតិ េយ ឯវ ំ មរតិ េ ធនំ លភតិ

យសំ លភតិ សគំគ គចឆតីតិ បតិ ទុកក-

ដស ។ ទតូ ស សនំ សុ មរសិ មីតិ ទុកំខ

េវទនំ ឧបបេទតិ បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ

បតិ ប ជិកស ។ េលខយ សំវេណតិ នម

េលខំ ឆិនតទ ិ េយ ឯវ ំ មរតិ េ ធនំ លភតិ

យសំ លភតិ សគំគ គចឆតីតិ អកខ រកខ យ

បតិ ទុកកដស ។ េលខំ បស ិ មរសិ មីតិ

ទុកំខ េវទនំ ឧបបេទតិ បតិ ថុលចចយស ។

មរតិ បតិ ប ជិកស ។

514

២៤៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ដូេចះន ថ បុគលគ ប់េទយ៉ ងេនះ បុគលគ េនះនឹងបន ទពយ ឬបន

យសស័កិ ឬេទកន់ ថ នសួគ៌ ភកិ ុ េខ នះ តវ បតទិ ុកដក ។ (េបម នុស
ប់េសចកីពណ៌ នេនះេហយ)
ញុ ងំ ទុកេខ វទនឲយេកតេឡង េយ

គតិ ថ អញនឹង បេ់ យកិរយិ េពលពណ៌ នេនះ ដូេចះន ភកិ ុ ខ តវ
បតថិ ុលច័យច ។ េបបុគលគ េនះ ប់ ភិកុ ខ តវ បតិប ជិក ។
[១៩៥] ែដលេ ថ េពលពណ៌ នេ យេ បប េ ម (េនះ) គឺ

ភិកុ ខ បប់ដណំ ឹ ងដល់បេ មថ បុគលគ ប់យ៉ ងេនះ បុគលគ េនះនឹង

បន ទពយ ឬបនយសស័កិ ឬពុ ំេនះេទកន់ ថ នសួគ៌ ដូេចះន ភិកុ ខ តវ

បតទិ ុកដក ។ (េប) បុគលគ េនះ បន ប់ដណំ ឹ ងរបស់បេ ម េហយគតិ

ថ អញនឹង ប់ េហយក៏ញុ ងំ ទុកេខ វទនឲយេកតេឡង ភកិ ុ ខ តវ បតិ

ថុលច័យច ។ (េប) បុគលគ េនះ ប់ ភកិ ុ ខ តវ បតបិ ជិក ។ ែដល

េ ថ ពណ៌ នេ យវធិ ីសរេសរអក រ (េនះ) គភឺ កិ ុ ឆខ ក់អក រ (ជ

េសចកី) ថ បុគលគ បេ់ ទយ៉ ងេនះ បុគលគ េនះនឹងបន ទពយ

ឬបនយសស័កិ ឬេទកន់ ថ នសួគ៌ ដូេចះន តវ បតិទុកដក គប់ ៗ

អករខ ៈ ។ (បុគលគ េនះ) េឃញអក រចរកឹ េហយគិតថ អញនឹង ប់

េទ េហយញុ ងំ ទុកេខ វទនឲយេកតេឡង ភិកុ ខ តវ បតិថុលច័យច ។
(េប) បុគលគ េនះ ប់ ភកិ ុ ខ តវ បតិប ជិក ។

515

២៤៩

ប ជិកកេណ តតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ ឱប ទិ

[១៩៦] ឱបតំ នម មនុស ំ ឧទទិស ឱបតំ
បតិ
ខនតិ បបតិ មរសិ តីតិ ទុកកដស (១) ។

បបតេិ ត ទុកខ េវទន ឧបបជជតិ បតិ ថុលចច-

យស ។ មរតិ បតិ ប ជិ កស ។ អេនទិស

ឱបតំ ខនតិ េយ េកចិ បបតិ មរសិ តីតិ

បតិ ទុកកដស ។ មនុេស តសឹម បបតតិ បតិ

ទុកកដស ។ បបតិេត ទុកខ េវទន ឧបបជជតិ

បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ បតិ ប ជិ កស ។

យេកខ េបេ តិរចឆ នគតមនុស វគិ េគ

តសឹម បបតតិ បតិ ទុកកដស ។ បបតេិ ត ទុកខ

េវទន ឧបបជជតិ បតិ ទុកកដស ។ មរតិ បតិ

ថុលចចយស ។ តិរចឆ នគេ តសឹម បបតតិ បតិ

ទុកកដស ។ បបតិេត ទុកខ េវទន ឧបបជជតិ

បតិ ទុកកដស ។ មរតិ បតិ បចតិ ិយស ។

១ ឥេ បរ ំ ឱេ បិយេបតថេក មនុេស តសឹម បបតិ បតិ ទុកដក ស តិ អេ ថ វេុ ។

េ បន សពេបតេថ កសុ ន ទិស តិ ។

516

២៤៩

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ បទភជនីយ អំពីរេ ជេដម

[១៩៦] ែដលេ ថ រេ (េនះ) គភឺ កិ ុ ជខ ីករេ ចេំ ពះ

មនុស េ យ ងំ ចតិ ថ អកន មួយធក់េទគង់ ប់ ដូេចះន តវ

បតទិ ុកដក ។ កលេបអកន មួយធកេ់ ទេហយ េកត ទុកេខ វទនេឡង

(ដល់អកន េនះ) ភិកុ ខ តវ បតថិ ុលចយ័ច ។ េបអកន េនះ ប់ ភកិ ុ ខ តវ បតិ
ប ជកិ ។ ភិកុជខ ីករេ មនិ ចេំ ពះ (មនុស ឬ អមនុស ) េ យគិត
ថ ជន មួយធកេ់ ទគង់ ប់ ដូេចះន តវ បតទិ ុកដក ។ (េប)

ម នុ ស ធ ក់ េទ កុ ន ង រ េ េនះ ភិ កុ ខ ត វ ប តិ ទុ កក ដ ។ ក ល

មនុស េនះធក់េទេកតទុកខេវទនេឡង ភិកុ ខ តវ បតិថុលច័ចយ ។

(េបមនុស េនះ) ប់ ភិកុ ខ តវ បតិប ជិក ។ (េប) យក កី

េ បតកី សតតរិ ចឆ នែដលមន ងកយដូចមនុស កី ធក់េទកុ ងន រេ

េនះ ភិកុ ខ តវ បតទិ ុកដក ។ កលេបជនមនយក ជេដមេនះ ធក់េទ

េហយេកតទុកេខ វទន ភិកុ កខ ៏ តវ បតិទុកដក ែដរ ។ (េប) ជនមនយក ជ

េដមេនះ ប់ ភិកុ ខ តវ បតថិ ុលច័យច ។ (េប) សតតិរចឆ នធក់េទកុ ងន

រេ េនះ ភកិ ុ ខ តវ បតិទុកដក ។ កលេបធក់េទេហយេកត ទុកេខ វទន

តវ បតិទុកដក ។ (េប) ប់ ភិកុ ខ តវ បតិបចិតិយ ។

517

២៥០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

[១៩៧] អបេស នំ នម អបេស េន សតថំ

ឋេបតិ វេិ សន មេកខ តិ ទុពលំ កេ តិ
េ េពភ នរេក
បបតិ បបេត ឋេបតិ ឥមនិ (១)
មរសិ តតី ិ
បតិ ទុកកដស ។ សេតថន

វេិ សន បបតិេតន ទុកខ េវទន ឧបបជជតិ

បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ បតិ ប ជិ កស ។

[១៩៨] ឧបនិកិខ បនំ នម អសឹ សតឹ

េភណឹ សលូ ំ(២) លគុឡំ ប ណំ សតំថ

វសិ ំ រជុ ជំ ឧបនិកិខ បតិ ឥមិន មរសិ តីតិ
េតន មរសិ មីតិ ទុកំខ េវទនំ
បតិ ទុកកដស ។

ឧបបេទតិ បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ បតិ

ប ជិកស ។

[១៩៩] េភសជជំ នម សបប ឹ នវនីតំ

េតលំ មធុំ ផណិ តំ េទតិ ឥមំ យិ

១ ឱេ បិយេបតថេក អយមបិ បេ ន បញញ យតិ ។ ២ េតសុ វតុ េបតេថ កសុ អយមបិ

បេ ន បញញ យេតវ ។

518

២៥០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

[១៩៧] ែដលេ ថ បែងក (េនះ) គឺភកិ ុ បខ ងបក ់ស កុ ងន ទី

ស មប់ែផកកី បេ យថន ពំ ិសកី េធឲយ ទឌេ ទមកី បងកប់

ស កុ ងន តពងំ កី កុ ងន អណូ ងកី កុ ងន េ ជះកី េ យគិតថ មនុស

មួយនឹងធក់េទ ប់េ យេ គ ង ប រេនះ តវ បតិទុកដក ។

េបមនុស េនះ មនទុកេខ វទនេកតេឡងេ យស កី េ យថន ពំ ិសកី

េ យដេំ ណ រែដលធក់ចុះេទ ( មធមម )កី ភិកុ ខ តវ បតិថុលច័យច ។

េបម នុស េនះ ប់ ភិកុ ខ តវ បតិប ជិក ។

[១៩៨] ែដលេ ថ បងបក ់ច មង (េនះ) គឺភិកុ បខ ងបក ់ វកី

លែំ ពងកី ចបូ កកី េឈ សួចកី អនូ ងកី ថកម ី កបំ ិតកី ថន ពំ ិសកី

ែខ កី េ យគិតថ មនុស មួយនឹង ប់េ យវតុ មថ ន វជេដមេនះ

(យ៉ ងេនះ) តវ បតិទុកដក ។ (េប) មនុស េនះញុ ងំ ទុកេខ វទនឲយេកត

េឡងេ យគិតថ អញនឹង ប់េ យវតុ មថ ន វជេដម េនះ ភកិ ុ ខ តវ

បតថិ ុលច័យច ។ (េប) មនុស េនះ ប់ ភកិ ុ ខ តវ បតបិ ជិក ។

[១៩៩] ែដលេ ថ េភសជៈជ (េនះ) គឺភកិ ុ ឲខ យសបបកិ ី នវនីតកី
េ បងកី ទឹកឃុ មកំ ី សរក អេំ ពកី(១) េ យ ងំ ចិតថ មនុស ែដលជញជ ក់

១ អដកថ ពនយល់េសចកីថ ភិកុខឲយេភសជជៈមនសបបិជេដម ដល់ភិកុែខ ដលមនជំងឺ
េ យមនបំណងថ ែតឆន់េទនឹង ប់ ប់ ។

519

២៥១

ប ជិកកេណ តតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ របូ ូប ទិ

មរសិ តីតិ បតិ ទុកកដស ។ តំ យិេត ទុកខ

េវទន ឧបបជជតិ បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ បតិ

ប ជិកស ។

[២០០] របូ បូ េ នម អមនបិកំ របូ ំ ឧបសំ-

ហរតិ ភយនកំ េភរវ ំ ឥមំ បស ិ ឧតសិ

មរសិ តីតិ បតិ ទុកកដស ។ តំ បស ិ ឧតសតិ

បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ បតិ ប ជិ កស ។

មនបកិ ំ របូ ំ ឧបសំហរតិ េបមនិយ(ំ ១) ហទយងគមំ(២)

ឥមំ បស ិ អ ភេកន សុស ិ មរសិ តតី ិ បតិ

ទុកកដស ។ តំ បស ិ អ ភេកន សុស តិ បតិ

ថុលចចយស ។ មរតិ បតិ ប ជិ កស ។ សទូទប -

នម អមនបិកំ សទំទ ឧបសំហរតិ ភយនកំ េភរវ ំ

១-២ ឥេម េទ ប តីសុបិ េបតថេកសុ ន ទិស និ ។

520

២៥១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ បទភជនីយ អំពីដំេណ រសមប់េ យរបូ ជេដម

ជញជ ប់ (សុ) េភសជៈជ មនសបបជិ េដមេនះេហយ គង់នឹង ប់ ដូេចះន

តវ បតិទុកដក ។ កលេបមនុស សុេ ភសជៈជ មនសបបជិ េដមេនះេហយ

េកត ទុកេខ វទន ភិកុ ខ តវ បតិថុលច័យច ។ (េប) មនុស េនះ ប់ ភកិ ុ ខ
តវ បតិប ជកិ ។

[២០០] ែដលេ ថ សមប់េ យរូប (េនះ) គឺភកិ ុ នខ យំ ករូប
ែដលមនិ គបច់ ិត មុខគួរឲយខច ភតិ ភ័យ សបញ ែ់ សងញ េ យ ងំ ចិតថ

មនុ ស មួយមកេឃញរូបេនះេហ យនឹងតក់សុ ត ប់ ដូ េចះន តវ

បតទិ ុកដក ។ (េប) មនុស េឃញរូបេនះេហយតក់សុត ភិកុ ខ តវ

បតថិ ុលច័យច ។ (េប) មនុស ប់ ភិកុ ខ តវ បតិប ជិក ។ ភកិ ុ ខ

នយំ ករូបែដលជទីគបច់ ិត គួរឲយ ស ញ់ េពញចិត េ យប-ំ

ណងថ មនុស មួយមកេឃញរូបេនះេហយ ែតមិនបន (រូបេនះ)

មុខជនឹងសេ ងងសៃ ងរងី ៃរ ប់ ដូេចះន តវ បតិទុកកដ ។ (េប)

មនុស េឃញរូបេនះេហយេ ក ម កេំ ពះមិនបន ( ម បថន ) ភកិ ុ ខ តវ
បតថិ ុលច័យច ។ (េប) មនុស េនះ ប់ ភិកុ ខ តវ បតបិ ជិក ។

ែដលេ ថ សមប់េ យសេមង (េនះ) គភឺ ិកុ នខ យំ កសេមងមិនជទី
គប់ចិត មុខគួរឲយខច ភិតភ័យ សបញ ់ែសងញ េ យបណំ ងថ មនុស

521

២៥២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ឥមំ សុ ឧតសិ មរសិ តីតិ បតិ ទុកក-

ដស ។ តំ សុ ឧតសតិ បតិ ថុលចច-

យស ។ មរតិ បតិ ប ជិ កស ។ មនបិកំ
សទទំ ឧបសំហរតិ
េបមនិយ(ំ ១) ហទយងគមំ(២) ឥមំ

សុ អ ភេកន សុស ិ មរសិ តីតិ បតិ

ទុកកដស ។ តំ សុ អ ភេកន សុស តិ

បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ បតិ ប ជិ កស ។

គនូធប េ នម អមនបិកំ គនធំ ឧបសំហរតិ
េជគុចឆំ បដិកុលយ ំ េជគុចឆ
ឥមំ ឃយិ

បដិកុលយ មរសិ តីតិ បតិ ទុកកដស ។

តំ ឃយិេត េជគុចឆ បដិកុលយ ទុកខ េវទន

ឧបបជតជ ិ បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ បតិ ប ជិ-

កស ។ មនបកិ ំ គនំធ ឧបសំហរតិ ឥមំ ឃយិ

អ ភេកន សុស ិ មរសិ តីតិ បតិ ទុកកដស ។

តំ ឃយិ អ ភេកន សុស តិ បតិ ថុលចច-

យស ។ មរតិ បតិ ប ជិ កស ។ រសបូ េ នម

១-២ ឥធ បន េន ទិ វ ប ត ថ បិ ទិស និ ។

522

២៥២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

មួយ បនឮសេមងេនះេហយ នឹងតក់សុត ប់ ដូេចះន តវ

បតិទុកដក ។ លុះមនុស ឮសេមងេនះេហយតក់សុត ភិកុ ខ តវ បតិ

ថុលច័យច ។ (េប) េគ ប់ ភិកុ ខ តវ បតបិ ជិក ។ ភិកុនខ យំ កសេមង

ជទីគប់ចិត មុខគួរ ស ញ់ ចូលចប់ដួងចិត េ យបណំ ងថ មនុស

មួ យបនឮសេមងេនះេហ យ នឹងេ ក ម កំ ប់ េ ពះចង់បនមិន

បន ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ លុះមនុស ឮសេមងេនះេហយេ ក ម កំ
ចតិ េ ពះចង់បនមិនបន ភិកុ ខ តវ បតថិ ុលច័យច ។ (េប) មនុស េនះ

ប់ ភិកុ ខ តវ បតបិ ជិក ។ ែដលេ ថ សមប់េ យកិន (េនះ)
គឺភកិ ុ នខ យំ កកិនមិនគប់ចតិ មុខគួរេខមព េឆម េ យបណំ ងថ មនុស
មួយហិតកិនេហយគងន់ ឹង ប់ េ ពះជរបស់គួរេខមព គួរេឆម ដូេចះន

តវ បតិទុកដក ។ កលេបេ គហិតកិនេនះេហយ មនទុកេខ វទនេកត

េឡង េ ពះេខមព េ ពះេឆម ភកិ ុ ខ តវ បតិថុលច័យច ។ េគ ប់

ភិកុ ខ តវ បតិប ជិក ។ ភិកុ ខនយំ កកិនជទី គប់ចិតចូ លេទេ យ

បណំ ងថ មនុស មួយបនហិតកនិ េនះេហយ នឹងេ ក ម កំ ប់

េ ពះចង់បនមិនបន ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ លុះេគហិតកិនេនះ

េហ យេ ក ម កេំ ពះមិនបន ភិកុ ខ តវ បតិថុលច័ចយ ។ (េប)

េគ ប់ ភិកុ ខ តវ បតបិ ជិក ។ ែដលេ ថ សមបេ់ យរស

523

២៥៣

ប ជិកកេណ តតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ េផដពូប ទិ

អមនបិកំ រសំ ឧបសំហរតិ េជគុចឆំ បដកិ ុលយ ំ ឥមំ

យិ េជគុចឆ បដកិ ុលយ មរសិ តីតិ បតិ

ទុកកដស ។ តំ យិេត េជគុចឆ បដកិ ុលយ

ទុកខ េវទន ឧបបជជតិ បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ

បតិ ប ជិកស ។ មនបិកំ រសំ ឧបសំហរតិ

ឥមំ យិ អ ភេកន សុស ិ មរសិ តីតិ

បតិ ទុកកដស ។ តំ យិ អ ភេកន

សុស តិ បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ បតិ

ប ជិកស ។ េផដពូប េ នម អមនបិកំ
េផដពំ ខរសមផស ំ
ឧបសំហរតិ ទុកខ សមផស ំ

ឥមិន ផុេ មរសិ តីតិ បតិ ទុកកដស ។

េតន ផុដស ទុកខ េវទន ឧបបជជតិ បតិ

ថុលចចយស ។ មរតិ បតិ ប ជិ កស ។

មនបិកំ េផដពំ ឧបសំហរតិ សុខសមផស ំ

524

២៥៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ បទភជនីយ អំពីដំេណ រសមប់េ យសមផស ជេដម

(េនះ) គភឺ ិកុ នខ យំ ករសែដលមិនជទីគប់ចតិ មុខគួរេខមព េឆម េ យ

ងំ ចិតថ មនុស មួយបនជញជ កជ់ ញជ បរ់ សេនះេហយ នឹង ប់

េ ពះជរសគួរេខមព េឆម ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ កលេបេគជញជ ក់

ជញជ បរ់ សេនះេហយ មនទុកេខ វទនេកតេឡង េ ពះជរបស់គួរេខមព

េឆម ភិកុ ខ តវ បតិថុលច័យច ។ លុះេគ ប់ ភកិ ុ ខ តវ បតបិ ជិក ។

ភិកុ នខ យំ ករសជទីគបច់ តិ េ យបណំ ងថ មនុស មួយ បនជញជ ក់

ជញជ បរ់ សេនះេហយ នឹងេ ក ម កំ ប់ េ ពះមិនបន (ដូចបណំ ង)

ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ លុះេគជញជ កជ់ ញជ ប់រសេនះេហយេកតេ ក ម

កំ េ ពះមិនបន ( មបណំ ង) ភិកុ ខ តវ បតិថុលច័យច ។ (េប) េគ
ប់ ភិកុ ខ តវ បតិប ជិក ។ ែដលេ ថសមប់េ យសមសផ េនះ

គឺភកិ ុ នខ យំ កេផដពមិនជទីគប់ចិត ែដលមនសមសផ នមំ ក នូវេសចកី
ទុកខ ែដលមនសមសផ រងឹ េ យបណំ ងថ មនុស មួយបន

ពល់ តវសមសផ េនះមុខជនឹង ប់ ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ (េប)

ទុកខេវទនេកតេឡង ដល់ បុគគលែដលបនពល់ តវសមផស េនះ ភិកុ ខ តវ

បតថិ ុលច័យច ។ លុះេគ ប់ ភកិ ុ ខ តវ បតិប ជិក ។ ភិកុនខ យំ ក

េផដពជទីគប់ចិត ែដលមនសមសផ ជសុខ ែដលមនសមសផ ទន់

525

២៥៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

មុទុសមផស ំ ឥមិន ផុេ អ ភេកន សុស ិ

មរសិ តីតិ បតិ ទុកកដស ។ េតន ផុេ

អ ភេកន សុស តិ បតិ ថុលចចយស ។

មរតិ បតិ ប ជិ កស ។ ធមូមប េ
នម
េនរយិកស និរយកថំ កេថតិ ឥមំ

សុ ឧតសិ មរសិ តតី ិ បតិ ទុកកដស ។

តំ សុ ឧតសតិ បតិ ថុលចចយស ។

មរតិ បតិ ប ជិ កស ។ កលយណកមមស

សគកគ ថំ កេថតិ ឥមំ សុ អធិមុេ មរសិ តតី ិ

បតិ ទុកកដស ។ តំ សុ អធិមុេ មរសិ មីតិ

ទុកំខ េវទនំ ឧបបេទតិ បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ

បតិ ប ជិ កស ។

[២០១] ចកិ ខ ន នម បុេ ភណតិ ឯវ ំ មរស ុ េយ

526

២៥៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

េ យបណំ ងថ បុគលគ មួយមកពល់ តវសមសផ េនះេហយ នឹង

េ ក ម កំ ប់ េ ពះមិនបន ( ម បថន ) ដូេចះន តវ បតិ

ទុកដក ។ លុះេគពល់ តវសមសផ េនះេហយ េកតេ ក ម កំ េ ពះ

មនិ បន ( ម បថន ) ភិកុ ខ តវ បតិថុលច័យច ។ (េប) េគ ប់ ភិកុ ខ

តវ បតិប ជកិ ។ ែដលេ ថ សមបេ់ យធមេ៌ នះ គឺភិកុ ខ

េពលអំពី េរ ងនរកៃនសតែដលេទេកតកុ នងនរក េ យបំណងថ

មនុស មួយបន ប់េរ ងនរកេនះេហ យ នឹងតក់សុ តេហ យ ប់

ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ លុះេគបន ប់េរ ងនរកេនះេហយេកត

តក់សុ ត ភិកុ ខ តវ បតិថុលច័ចយ ។ (េប) េគ ប់ ភិកុ ខ តវ បតិ

ប ជិក ។ ភិកុ ខេពលអពំ ីេរ ង ថ នសួ គ៌ៃនបុគគលែដលបនេធកមមដ៏ល

េ យបំណងថ មនុ ស មួ យ បន ប់និ ទនអំពី ថ នសួ គ៌េនះ

េហយ នឹងអតដ់ េងម ប់ ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ លុះេគបន ប់

និទនអពំ ី ថ នសួគ៌េនះេហយ ញុ ងំ ទុកេខ វទនឲយេកតេឡយេ យគិតថ

អញនឹងអត់ដេងម បដ់ ូេចះន ភិកុ ខ តវ បតិថុលច័យច ។ (េប) េគ ប់

ភិកុ ខ តវ បតបិ ជិក ។ បងគ បឲ់ យ ប់ (េនះ) គឺមនមនុស សួរ
[២០១] ែដលេ ថ

ភកិ ុ ខ ៗ េឆយ ថ អកន ឯងចូរ បេ់ ទយ៉ ងេនះចុះ េ ពះបុគលគ មួយ

527

២៥៥

ប ជិកកេណ តតិយសិកខ បទស បទភជនីេយ ចិកខនទិ

ឯវ ំ មរតិ េ ធនំ លភតិ យសំ

លភតិ សគំគ គចឆតីតិ បតិ ទុកក-

ដស ។ យ ចកិ ខ នយ មរសិ មីតិ ទុកំខ

េវទនំ ឧបបេទតិ បតិ ថុលចចយស ។ មរតិ

បតិ ប ជិ កស ។ អនុ សនី នម អបុេ

ភណតិ ឯវ ំ មរស ុ េយ ឯវ ំ មរតិ េ ធនំ
សគំគ
លភតិ យសំ លភតិ គចឆតីតិ បតិ

ទុកកដស ។ យ អនុ សនិយ មរសិ មតី ិ

ទុកំខ េវទនំ ឧបបេទតិ បតិ ថុលចចយស ។

មរតិ បតិ ប ជិ កស ។

[២០២] សេងតក កមំម នម សេងតក ំ កេ តិ

បុេរភតំ បចឆ ភតំ រតឹ ទិ

េតន សេងេក តន តំ ជីវ ិ េ េ េបហីតិ បតិ

ទុកកដស ។ េតន សេងេក តន តំ ជីវ ិ

េ េ េបតិ បតិ ឧភិនំន ប ជិ កស ។ តំ

528

២៥៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ បទភជនីយ អំពីដំេណ របងគ ប់ឲយ ប់ជេដម

បេ់ ទយ៉ ងេនះ បុគលគ េនះនឹងបន ទពយ ឬបនយសស័កិ ឬេទ

កន់ ថ នសួគ៌ ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។ បុគលគ េនះញុ ងំ ទុកេខ វទន

ឲយេកតេឡង េ យគិតថ អញនឹង ប់ មបងគ ប់េនះ ភិកុ ខ តវ

បតិថុលច័យច ។ លុះេគ ប់ ភិកុ ខ តវ បតិប ជិក ។ ែដលេ

ថ េ ប ន បេ េដម បឲី យ ប់ (េនះ) គឺេគមិនបនសួរភកិ ុ េខ ទ ែត

ភិកុ នខ ិយយថ អកន ចូរ ប់យ៉ ងេនះចុះ (េ ពះ) បុគលគ បេ់ ទ

យ៉ ងេនះ បុគលគ េនះនឹងបន ទពយ ឬបនយសស័កិ ឬេទកន់ ថ ន

សួគ៌ ដូេចះន តវ បតទិ ុកដក ។ េ ពះពកយេ ប ន បេ បុ៉េ ះ

េទបបុគគលេនះ ញុ ងំ ទុកខេវទនឲយេកតេឡង េ យគិតថ អញនឹង

ប់ ដូេចះន ភិកុ ខ តវ បតថិ ុលច័យច ។ លុះបុគលគ េនះ ប់ ភកិ ុ ខ
តវ បតិប ជកិ ។

[២០២] ែដលេ ថ េធសេងតក កមម (េនះ) គឺភិកុ កខ ណំ ត់េវ ថ

េ កចូរេទផច់បង់ជវី តិ បុគលគ េនះ មេសចកីកណំ ត់េនះ េទះេន

េវ មុនបយកី េ កយបយកី យប់កី ៃថកង ី ដូេចះន តវ បតិទុកដក ។

េបភិកុ ខទទួលបងគ ប់េទផច់បង់ជីវតិ បុគគលេនះ មេសចកីកណំ ត់េនះ

តវ បតិប ជកិ ទងំ ពីររូប ។ (េប) ភកិ ុ ទខ ទួលបងគ ប់េទផច់បង់ជីវតិ

529

២៥៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

សេងតក ំ បុេរ បចឆ តំ ជីវ ិ េ េ េបតិ មលូ ដស

អនបតិ វធកស បតិ ប ជិ កស ។ និមតិ -

កមមំ នម និមិតំ កេ តិ អកឹខ និកខ និស មិ

ភមុកំ ឧកិខ បសិ មិ សសី ំ ឧកិខ បិស មិ

េតន និមិេតន តំ ជីវ ិ េ េ េបហីតិ បតិ

ទុកកដស ។ េតន និមិេតន តំ ជីវ ិ េ េ េបតិ

បតិ ឧភិនំន ប ជិ កស ។ តំ និមិតំ បុេរ

បចឆ តំ ជីវ ិ េ េ េបតិ មលូ ដស អនបតិ

វធកស បតិ ប ជិកស ។

[២០៣] អនបតិ អសញិ ច ចច អជននស ន ម-

រ ធិបបយស ឧមមតកស ខិតចិតស (១) េវទ-

នដស (២) ទកិ មមិកស តិ ។

មនុស វគិ គហប ជិកមិ បឋមភណ រ ំ និដិតំ ។

[២០៤] សំវណន និសីទេន មុសេ ទុកខ េលន ច

១-២ ឥេម េទ ប ឱេ បិយមរមេម បតថេកសុ ន ទិស និ ។

530

២៥៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

បុគលគ េនះ មុនកី េ កយកី អពំ ីកណំ ត់េនះ ភិកុអខ កន េ បេដម

មិន តវ បតិេទ ឯអកន សមប់ តវ បតិប ជកិ ។ ែដលេ ថ

េធនិមតិ កមម (េនះ) គភឺ ិកុ នខ ិមិតសញញ ដូេចះន ថ (េប) ខុបំញ ៉ បិច
ែភកន កី ញក់ចិេញច មកី ងកក់ បលកី េ កចូរផច់បងជ់ វី តិ បុគលគ េនះ

មនិមតិ សញញ េនះចុះ (េធន ិមិតសញញ បុេ៉ ណះ) តវ បតិទុកដក ។

(េប) ភកិ ុអខ កន ទទួលបងគ ប់េទផច់បងជ់ វី តិ បុគលគ េនះ មនិមិតសញញ េនះ

តវ បតិប ជិកទងំ ពីររូប ។ (េប) ភកិ ុ អខ កន ទទួលបងគ ប់េទផច់បង់ជីវតិ

បុគគលេនះ មុនឬេ កយនិមិតសញញ េនះ ភិកុ ខអនកេ បខងេដមមិន តវ

បតិេឡយ ឯអកន សមប់ តវ បតិប ជិក ។

[២០៣] ភកិ ុ មខ ិនែកង ១ ភិកុមខ ិនដងឹ ១ ភកិ ុ មខ ិន បថន ឲយ ប់ ១

ភិកុ ឆខ ួ តក ១ ភកិ ុ មខ នចិតរេវរ យ ១ ភកិ ុ មខ នេវទន គបសងតក ់ ១ ភកិ ុ េខ ដម

បញតញ ិ ១ (ភិកុ ទខ ងំ េនះ) មនិ តវ បតេិ ទ ។

ចប់ បឋមភណ រៈ កុងន មនុស វគិ គហប ជិក ។

(មតិកនុ កម គឺបញីជ េរ ង មលំ ប់ហូ រែហែដលនឹងសែមងតេទ

ដូចមនខងេ កយេនះ)

[២០៤] េរ ងភិកុ ពខ ណ៌ នេសចកី ប់ េរ ងភិកុ អខ ងុ យគ សងតក ់
េកងម េរ ងអែ ង និងតបល់ េរ ងបិ និងបុ តបួសឯចស់

531

២៥៧

ប ជិកកេណ តតិយសិកខ បទស វនិ ីតវតុមថ ិ សំវណនទិវតុថ

វុឌ បបពជិ សេន លគគំ មំសំ វេិ សនបិ(១)

តេយ ច វតុ ថកេមមហិ ឥដកហិ បេរ តេយ
សី េគបនសី េចវ អដេកតរណំ បតិ

េសទនតុ ថញច សមព េ ន បនពភញជ េនន ច
ឧ េបេន និបេតេន អននបេនន មរណំ

ជរគេពភ សបតី ច ម បុតំ ឧេភ វធិ

ឧេភ ន មិយយេរ មទទ បំ វញឈ វជិ យិនី

បេ ទំ និគគេហ យេកខ ឡយកខ ញច បហិណិ

តំ មញមញ េន បហរ ិ សគគញច និរយំ ភេណ

ឡវយិ តេយ រុកខ ទេយហិ អបេរ តេយ
ម កិ លេមសិ ន តុយំ តកំ ក េ ចរិ េកន(២) ចតិ ។

[២០៥] េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ

ភិកុ ខ គិ េន េ តិ ។ តស ភិកូខ ករុេញញន

១ វឌុ បបពជិត ភិសេនន អគំគ វមិ ំសន វសី និ េតសុ េបតថេកសុ គតំ ។ ២ ឱ. ម.

តកកសុវរិ េកន ។ . តកំក េ វរិ េកន ។

532

២៥៧

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ វនិ ីតវតុថ េរ ងភិកុខពណ៌ នេសចកី ប់ជេដម

េរ ង ច់ជប់បពំ ង់ក េរ ងភិកុ ខបិណបតបនចងន់ យ

ថន ពំ ិស េរ ងភកិ ុ បខ ីពួកេធករក ងទីលេំ ន េរ ងភិកុបខ ពី ួក

េទ តេធករក ងេ យឥដ េរ ងកបំ ិត ព េរ ងបងកង់

េរ ងរនទ េរ ងេឡងភនំ េរ ងនតុ ថថ ន ឲំ យេចញេញ ស េរ ង

ចបច់ េរ ងផូ តង ទឹក េរ ង បេ បង េរ ងភិកុ េខ ធភិកុ ខ
េរ ងភិកុ សខ មប់
មនជងំ ឺឲយេ កក េរ ងភកិ ុ ផខ ួ លភកិ ុ មខ នជងំ ឺ

ភិកុេខ យបយ និងទឹក េរ ង សីមនៃផេទ ពះេ ពះស យ

េរ ង សីរួមបី េរ ងភកិ ុសខ មបម់ យនិងកូនទងំ ពីរនក់ េរ ង

សីពីរនក់រលំ ូ តកូនែតមិន ប់ េរ ងកេំ ៃផទេពះ េរ ង

សី រ េរ ង សីមនកូន េរ ងភិកុ ខចក់ កេឡក េរ ង

េខម ចចូ លភិកុ ខ េរ ងភិកុ ខបញូ ជ នភិកុ ខេទកន់ទី មនេខម ចលង

េរ ងភិកុ ខចំ ភំ ិកុ ខជស តវេហ យ ប រ េរ ងភិកុ ខេពល

ពី ថ នសួគន៌ ិងនរក េរ ងភិកុ ខ សុក ឡវបី រី ូបនគំ ន កបេ់ ដម

េឈ េរ ងភិកុបខ ីរូបេទ តដុតេភង ៃ ព េរ ងភិកុនខ ិយយនឹង

មនុស សមបេ់ ចរ េរ ងេ បងខញ់ េគនិងថន ំ ទំ ុកយូរ ។

[២០៥] សម័យេនះឯង មនភិកុ មខ ួយរូបមនជងំ ឺ ។ េទបភិកុ ខ
ទងំ យពណ៌ នគុណៃនេសចកី ប់ ដល់ភិកុ មខ នជងំ េឺ នះ េ យចិត

533

២៥៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

មរណវណំ សំវេណសំុ ។ េ ភិកុ ខ កលម-

កសិ ។ េតសំ កុកុ កចំច អេ សិ កចចិ នុ េខ

មយំ ប ជិ កំ បតឹ បនន តិ ។ អថេខ េត

ភិកូខ ភគវេ ឯតមតំថ េ េចសំុ ។ បតឹ
តុេម ភកិ ខ េវ
បនន ប ជិ កនិ ។

[២០៦] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ

បិណចរេិ ក ភិកុ ខ បឋី េក បិេ តិកយ បដិចឆននំ
កុកុ កចចំ
ទរកំ និសីទេន ឱតរថ ិ មេរសិ ។ តស
បតឹ
អេ សិ កចិច នុ េខ អហំ ប ជិ កំ

បេនន តិ ។ អថេខ េ ភិកុ ខ ភគវេ ឯត-

មតំថ េ េចសិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិ កស

ន ច ភិកខ េវ អបបដេិ វកិខ សេន និសីទិតពំ

េយ និសេី ទយយ បតិ ទុកកដស តិ ។

[២០៧] េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ

ភិកុ ខ ភតេគគ អនរឃេរ សនំ បញញ េបេន មុសេល
មុសេ
ឧស េិ ត ឯកំ មុសលំ អគគេហសិ ។ ទុតិេយ

បរបិ តិ អញញតរស ទរកស មតថេក អវ ថ សិ ។

534

២៥៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ណិ ត សូរ ។ ភិកុ េខ នះក៏េធមរណកលេទ ។ េទបភិកុ ទខ ងំ េនះ

មនេសចកសី ង យ័ ថ េយងទងំ យ តវ បតិប ជិកេទដឹង ។ ភិកុ ខ

ទងំ េនះ ក៏ កបទូលេសចកនី ុ៎ះ ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគកុ ងន កល

េនះឯង ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ អកន ទងំ យ តវ

បតបិ ជិកេហយ ។

[២០៦] សម័យេនះឯង មនភិកុ មខ ួយរូបកន់បិណចរកិ វត អងុ យគ
សងកត់េកមងែដលេគដណប់ េ យកំ ត់សំពត់េនេល ងំ ប់េទ ។

ភកិ ុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ថ ម តវ បតបិ ជិកេទដឹង ។ េទប

ភិកុ ខេនះ កបទូលេសចកីនុ៎ះ ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ ទង់

ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមិន តវ បតបិ ជកិ េទ មន លភិកុ ទខ ងំ

យ េបភិកុ មខ ិនទន់បនពិនិតយេទ កុ ំ លអងុ យគ េល សនៈ ភកិ ុ ខ

អងុ យគ (ភកិ ុ េខ នះ) តវ បតិទុកដក ។

[២០៧] សមយ័ េនះឯង មនភកិ ុ មខ ួយរូបឲយេគ កល សនៈកុ ងន េ ង

ភត តង់ចេនះផះទ េហយបនេឈងេទចបអ់ ែ ងមួយ តង់កែនងែដល

េគបញឈរអែ ង ។ អែ ងជគ មប់ពីររលេំ ទសងតក េ់ លកបលទរកមន ក់ ។

535

២៥៩

ប ជិកកេណ តតិយសិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ បិ បុ ទិ

េ កលមកសិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ

។ េប ។ កឹ ចិេ តំ ភិកូខ តិ ។ អសញិ ច េចច

អហំ ភគ តិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ អសញិ ច ចច តិ ។

េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ ភិកុ ខ ភតេគគ

អនរឃេរ សនំ បញញ េបេន ឧទុកខ លភណិ កំ

អកកមិ បវេដសិ អញញតរ ំ ទរកំ ឱតថរ ិ មេរ-

សិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ

ភិកុ ខ អសញិ ច ចច តិ ។

[២០៨] េតន េខ បន សមេយន បិ បុ

ភិកូខ សុ បពជិ េ និ ។ កេល េ ចិេត
បុេ
បិតរ ំ ឯតទេ ច គចឆ ភេន សេងឃ តំ

បតិមេនតីតិ បិដិយំ គេហ ប េមសិ ។

េ បបតិ កលមកសិ ។ តស កុកុ កចំច

អេ សិ ។ េប ។ កឹ ចិេ តំ ភិកូខ តិ ។ នហំ

ភគ មរ ធិបបេយតិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ

536

២៥៩

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ វនិ ីតវតុថ អំពីបិ និងបុ តជេដម

ទរកេនះក៏េធម រណកលេទ ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។

ពះអងគ ស់សួរថ មន លភិកុ ខ អកន មនចិតគតិ ដូចេមច ។ ភិកុេខ នះ កប

ទូលថ បពិ ត ពះដ៏មន ពះភគ ខុំញ ពះអងមគ និ បនែកងេទ ។ ទង់

ស់ថ មន លភកិ ុ ខ (េប) មិនែកង មនិ តវ បតេិ ទ ។ សម័យ

េនះឯង មនភកិ ុ មខ ួយរូប ឲយេគ កល សនៈកុ ងន េ ងភត តង់ចេនះផះទ

បនេទជន់េឈែដលេគស មបត់ មលក ់តបល់ ឲយវលិ េទសងតក ់ទរកមន ក់

ប់ ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ

(េប) មនិ ែកង មនិ តវ បតិេទ ។

[២០៨] សមយ័ េនះឯង បិ និងបុ តបនេចញបួសកុ ងន សំ ក់

ភកិ ុ ទខ ងំ យ ។ កលដល់េពលចងនេ់ គបន បប់េហយ ភិកុជខ បុ ត

បននិយយនឹងភិកុ ជខ បិ ថ បពិ តេ កឪពុកដ៏ចេ មន េ កឪពុ ក

និមនេទចុះ ពះសងឃនឹងអងគ សេ កឪពុ ក (ថេហយក)៏ ចបខ់ ងន ចន

េទ ។ ភិកុ ជខ បិ េនះក៏ដួល ប់ ។ ភកិ ុ ជខ កូនេនះមនេសចកីសង យ័

។ េប ។ ពះអងគ ស់សួរថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមនចិតដូចេមច ។ ភកិ ុ ខ

េនះ កបទូលថ បពិ ត ពះដ៏មន ពះភគ ខុ ំញ ពះអងឥគ តមនបណំ ង

ឲយ ប់េទ ។ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ (េប) មិនមនបណំ ងឲយ ប់េទ

537

២៦០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

នមរ ធិបបយស តិ ។ េតន េខ បន សមេយន

បិ បុ ភិកូខ សុ បពជិ េ និ ។ កេល
េ ចិេត បុេ បិតរ ំ ឯតទេ ច គចឆ ភេន

សេងឃ តំ បតិមេនតីតិ មរ ធិបបេយ បិដិយំ

គេហ ប េមសិ ។ េ បបតិ កលមកសិ ។

តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ

ភិកុ ខ បេនន ប ជិ កនិ ។ េតន េខ បន

សមេយន បិ បុ ភិកូខ សុ បពជិ េ និ ។

កេល េ ចេិ ត បុេ បិតរ ំ ឯតទេ ច គចឆ

ភេន សេងឃ តំ បតិមេនតីតិ មរ ធិបបេយ
បិដិយំ គេហ េ បបតិ
ប េមសិ ។

ន កលមកសិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។

អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិ កស បតិ ថុលចចយស តិ ។

[២០៩] េតន េខ បន សមេយន អញញតរស

ភិកុ ខ េន ភុញជ នស មំសំ កេណ វលិ គគំ េ តិ ។
អញតញ េ ភិកុ ខ តស ភិកុ ខ េន គី យំ ប រ ំ អទសិ ។

538

២៦០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

មនិ តវ បតេិ ទ ។ សម័យេនះឯង បិ និងបុ តបនមកបួសកុ ងន ស-ំ

ក់ភិកុ ខទងំ យ ។ កលដល់ េពលឆន់េគ បប់េហ យ ភិកុ ខជ

បុ តបននិយយនឹងភកិ ុជខ បិ ថ បពិ តេ កឪពុ កដច៏ េ មន េក

ឪពុកនិមនេទចុះ សងឃនឹងអងគ សេ កឪពុក (ថេហយ) មនបណំ ង

ចង់ឲយ ប់ ក៏ចប់ខងន ចនេទ ។ ភកិ ុ ជខ បិ េនះក៏ដួលចុះេហយ ប់

េទ ។ ភកិ ុជខ បុ តមនេសចកសី ង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ស់ថ

មន លភិកុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជកិ េហយ ។ សមយ័ េនះឯង បិ និងបុ ត

បនេចញបួសកុ ងន សំ ក់ភិកុ ទខ ងំ យ ។ កលដល់េពលចងនេ់ គ

បន បប់េហយ ភិកុ ជខ បុ តបននិយយនឹងភិកុ ជខ បិ ថ បពិ តេ ក

ឪពុកដ៏ចេ មន េ កឪពុ កនិមនេទចុះ សងឃនឹងអងគ សេ កឪពុ ក

(ថេហយ) មនបណំ ងចងឲ់ យ ប់ េទបចបខ់ ងន ចនេទ ។ ភិកុ ជខ

បិ េនះក៏ដួលេទ ែតមិន ប់ ។ ភកិ ុ ជខ បុ តេនះមនេសចកសី ង យ័

។ េប ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមនិ តវ បតិប ជិក

េទ តវែត តឹម បតថិ ុលច័យច ។

[២០៩] សម័យេនះឯង មនភកិ ុ មខ ួយរូបកពំ ុងឆន់ចងន់ ច់

ក៏ ក់ជបក់ ុងន បពំ ង់ក ។ មនភិកុ មខ ួយរូបេទ ត បន យចបំ ពំ ង់កៃនភិកុ ខ

539

២៦១

ប ជិកកេណ តតិយសិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ មំសវលិ គគនំ

សេ ហិតំ មំសំ បតិ ។ េ ភិកុ ខ កលម-

កសិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។

អនបតិ ភិកុ ខ នមរ ធិបបយស តិ ។ េតន

េខ បន សមេយន អញញតរស ភិកុ ខ េន ភុញជ នស

មំសំ កេណ វលិ គគំ េ តិ ។ អញតញ េ

ភិកុ ខ មរ ធបិ បេយ តស ភិកុ ខ េន គី យំ
ប រំ
អទសិ ។ សេ ហិតំ មំសំ បតិ ។

េ ភិកុ ខ កលមកសិ ។ តស កុកុ កចំច

អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ បេនន ប -

ជិ កនិ ។ េតន េខ បន សមេយន អញតញ រស

ភិកុ ខ េន ភុញជ នស មំសំ កេណ វលិ គគំ េ តិ ។

អញតញ េ ភិកុ ខ មរ ធបិ បេយ តស ភិកុ ខ េន

គី យំ ប រ ំ អទសិ ។ សេ ហិតំ មំសំ បតិ ។

េ ភិកុ ខ ន កលមកសិ ។ តស កុកុ កចំច

អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិ កស

បតិ ថុលចចយស តិ ។

540

២៦១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ វនិ ីតវតុថ អំពីភិកុខ ក់ ច់

េនះ ។ ក៏ធក់ ចេ់ យទងំ ឈមមកផង ។ ភិកុ េខ នះកេ៏ ធមរណកល

េទ ។ ភិកុ អខ កន យេនះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ស់ថ

មន លភិកុ ខ (េប) មនិ មនបណំ ងចង់ឲយ បេ់ ទ មនិ តវ បតិេឡយ ។

សមយ័ េនះឯង មនភិកុ មខ ួយរូបកពំ ុងឆន់ ច់ក៏ កជ់ ប់កុងន បពំ ង់ក ។

មនភិកុ មខ ួយរូបេទ តចងស់ មប់ េទប យចបំ ពំ ង់កៃនភកិ ុ េខ នះ ។ ក៏ធក់

ច់េ យទងំ ឈមមកផង ។ ភកិ ុ េខ នះក៏េធមរណកលេទ ។ ភកិ ុ ខ

អកន យេនះមនេសចកសី ង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ស់ថ មន ល

ភិកុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។ សម័យេនះឯង មនភកិ ុ មខ ួយ

រូបកពំ ុងឆន់ ច់ក៏ ក់ជប់កុ ងន បពំ ង់ក ។ មនភិកុ មខ ួយរូបេទ តមន

បថន ចង់ឲយ ប់ េទប យបពំ ង់កៃនភិកុ េខ នះ ។ ក៏ធក់ ច់េ យ

ទងំ ឈមមកផង ែតភិកុ េខ នះមិន ប់ ។ ភិកុ អខ កន យេនះមនេសចកី

សង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភិកុ ខ មនិ តវ បតិប ជិកេទ

តវែត តឹម បតិថុលច័យច ។

541

២៦២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

[២១០] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ

បិណចរេិ ក ភិកុ ខ វសិ គតំ បិណបតំ លភិ

បដិកកមនំ ហរ ិ ភិកូខ នំ អគគករកិ ំ អទសិ ។

េត ភិកូខ កលមកំ សុ ។ តស កុកុ កចចំ អេ -

សិ ។ េប ។ កឹ ចិេ តំ ភិកូខ តិ ។ នហំ ភគ

ជនមីតិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ អជននស តិ ។ េតន

េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ វមិ ំ ធិបប-

េយ អញតញ រស ភិកុ ខ េន វសិ ំ អទសិ ។ េ

ភិកុ ខ កលមកសិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ

។ េប ។ កឹ ចិេ តំ ភិកូខ តិ ។ វមី ំ ធិបបេយ

អហំ ភគ តិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិកស

បតិ ថុលចចយស តិ ។

[២១១] េតន េខ បន សមេយន ឡវកិ (១)

ភិកូខ វ ិ រវតុ ំថ កេ និ ។ អញញតេ ភិកុ ខ េហ
ហុ
សិលំ ឧចច េរសិ ។ ឧបរេិ មន ភិកុ ខ ន ទុគគហិ-

សិ េហដិមស ភិកុ ខ េន មតថេក អវ ថ សិ ។

១ ឱ. ម. ឡវក ។

542

២៦២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

[២១០] សម័យេនះឯង មនបិណចរកិ ភិកុ មខ ួយរូប បនចងន់

យេ យថន ពំ ិសេហយនេំ ចញេទ បន បេគនេភជនដ៏ឧតម ដល់

ភកិ ុ ទខ ងំ យ ។ ភកិ ុ ទខ ងំ េនះក៏ (នគំ ន ឆន់) ពុ ល ប់អស់េទ ។

ភកិ ុ អខ កន បេគនបិណបតេនះ មនេសចកសី ង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ

ស់សួរថ ែនភិកុ ខ អកន ឯងមនចតិ គិតដូចេមច ។ ភកិ ុ េខ នះ កបទូល
ថ បពិ ត ពះដម៏ ន ពះភគ ខុំញ ពះអងមគ និ ដងឹ េ ះ ។ ទង់ ស់

ថ មន លភិកុ ខ (េប) មនិ ដឹង មនិ តវ បតិេទ ។ សម័យេនះ
ឯង មនភិកុ មខ ួយរូប មន បថន ចង់លបងេលង បនឲយថន ពំ ិសដល់ភិកុ ខ

មួយរូប ។ ភកិ ុ េខ នះ ប់ ។ ភកិ ុ អខ កន ឲយេនះមនេសចកសី ង យ័ ។ េប ។

ពះអងគ ស់សួរថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមនចិតគិតដូចេមច ។ ភកិ ុ ខ

េនះ កបទូលថ បពិ ត ពះដ៏មន ពះភគ ខុ ំញ ពះអងមគ នបណំ ង
នឹ ងលបងេលងេទ
។ ទង់ ស់ ថ មន លភិកុ ខ មិន តវ បតិ

ប ជកិ េទ តវែត តឹម បតិថុលច័យច ។

[២១១] សមយ័ េនះឯង ពួកភិកុ េខ ន សុក ឡវ ី នគំ ន េរ ប

ចទំ ីវត ។ មនភិកុ មខ ួយរូបេនខងេ កមហុចថេម ទ ភកិ ុ េខ នខង

េលទទួលថមមិនម ំ ក៏របូ តធក់មកចកំ បលភិកុ ខអនកេនខងេ កម ។

543

២៦៣

ប ជិកកេណ តតិយសិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ វ ិ រករណំ

េ ភិកុ ខ កលមកសិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ

។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ អសញិ ច ចច តិ ។ េតន េខ

បន សមេយន ឡវកិ ភិកូខ វ ិ រវតុ ំថ កេ និ ។

អញតញ េ ភិកុ ខ េហ ហុ សិលំ ឧចច េរសិ ។

ឧបរេិ ម ភិកុ ខ មរ ធបិ បេយ េហដិមស ភិកុ ខ េន

មតថេក សិលំ មុញិ ច ។ េ ភិកុ ខ កលមកសិ ។

តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ

បេនន ប ជិ កនិ ។ េតន េខ បន សមេយន

ឡវកិ ភិកូខ វ ិ រវតុ ំថ កេ និ ។ អញញតេ ភិកុ ខ

េហ ហុ សិលំ ឧចច េរសិ ។ ឧបរេិ ម ភិកុ ខ

មរ ធបិ បេយ េហដិមស ភិកុ ខ េន មតថេក សិលំ

មុញិ ច ។ េ ភិកុ ខ ន កលមកសិ ។ តស

កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិ កស

បតិ ថុលចចយស តិ ។ េតន េខ បន សមេយន

ឡវកិ ភិកូខ វ ិ រស កុឌំ ឧ េបនិ ។
អញតញ េ
ភិកុ ខ េហ ហុ ឥដកំ ឧចច េរសិ ។

544

២៦៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ វនិ ីតវតុថ អំពីភិកុខ ងវត

ភកិ ុ ខ តវថធម ក់េលេនះក៏ ប់េទ ។ ភកិ ុអខ កន ទទួលថមម នេសចកីសង យ័
។ េប ។ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន មិន តវ បតិេទ េ ពះមិនបន

ែកង ។ សម័យេនះឯង ពួ កភិកុ ខ សុក ឡវ ី (នគំ ន ) េរ បចទំ ីវត ។

មនភិកុ មខ ួយរូបេនខងេ កមហុចថេម ទេល ។ ភកិ ុ អខ កន េនខងេល មន
បណំ ងចង់សមប់ ក៏ទមកថ់ មម កចកំ បលភិកុអខ កន េនខងេ កម ។ ភិកុ ខ
េនះ ប់ ។ ភកិ ុ អខ កន ទមក់ថេម នះមនេសចកសី ង យ័ ។ េប ។ ទង់

ស់ថ មន លភកិ ុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។ សម័យេនះឯង

ពួ កភិកុេខ ន សុក ឡវ ី (នគំ ន ) េរ បចទំ ីវត ។ មនភកិ ុ មខ ួយរូប (េធករ)
េនខងេ កមបនហុចថេម ទ ។ ភកិ ុ េខ នខងេលមនបណំ ងចង់សមប់

(ភិកុ េខ នខងេ កម) េទបទមក់ថមម កចកំ បលភិកុ េខ នខងេ កមេនះ ។

ភកិ ុ េខ នះមិន ប់ ។ ភិកុ អខ កន ទមក់ថេម នះមនេសចកសី ង យ័ ។ េប ។

ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ មិន តវ បតិប ជិកេទ តវែត តឹម បតិ

ថុលច័យច ។ សម័យេនះឯង ពួ កភិកុ េខ ន សុក ឡវ ី (នគំ ន ) េលក

ជញជ ងំ វ ិ រ ។ មនភកិ ុ មខ ួយរូបេនខងេ កមហុចឥដេទខងេល ។

545

២៦៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ឧបរេិ មន ភិកុ ខ ន ទុគគហិ ឥដក េហដិមស

ភិកុ ខ េន មតថេក អវ ថ សិ ។ េ ភិកុ ខ កលម-

កសិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ

ភិកុ ខ អសញិ ច ចច តិ ។ េតន េខ បន សមេយន

ឡវកិ ភិកូខ វ ិ រស កុឌំ ឧ េបនិ ។ អញតញ េ

ភិកុ ខ េហ ហុ ឥដកំ ឧចច េរសិ ។ ឧបរេិ ម ភិកុ ខ

មរ ធបិ បេយ េហដិមស ភិកុ ខ េន មតថេក ឥដកំ

មុញិ ច ។ េ ភកិ ុ ខ កលមកសិ ។ េប ។ េ ភិកុ ខ

ន កលមកសិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។

អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិ កស បតិ ថុលចចយស តិ ។

េតន េខ បន សមេយន ឡវកិ ភិកូខ នវកមមំ

កេ និ ។ អញញតេ ភិកុ ខ េហ ហុ សឹ

ឧចច េរសិ ។ ឧបរេិ មន ភិកុ ខ ន ទុគគហិ សី

េហដិមស ភិកុ ខ េន មតថេក អវ ថ សិ ។ េ

ភិកុ ខ កលមកសិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ

។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ អសញិ ច ចច តិ ។ េតន េខ

បន សមេយន ឡវកិ ភិកូខ នវកមមំ កេ និ ។

អញតញ េ ភិកុ ខ េហ ហុ សឹ ឧចច េរសិ ។

546

២៦៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ឥដែដលភិកុ ខេនខងេលចប់មិនម ំ ក៏ធក់មកចកំ បលភិកុ ខអនកេនខង

េ កម ។ ភកិ ុ េខ នះ ប់ ។ ភកិ ុ ទខ ទួលឥដេនះ មនេសចកសី ង យ័

។ េប ។ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ មនិ តវ បតេិ ទ េ ពះមិនបនែកង ។

សមយ័ េនះឯង ពួ កភិកុេខ នកុ ងន ែដន ឡវ ី (នគំ ន ) កជញជ ងំ វ ិ រ ។

មនភិកុ ខមួយរូបេនខងេ កមហុ ចឥដេទ ។ ភិកុ ខ (អនកទទួលឥដ)

េនខងេលមនបណំ ងចង់សមប់ ក៏ទមក់ឥដមកចកំ បលភិកុ ខអនកេន

ខងេ កម ។ ភកិ ុ េខ នះ ប់ ។ េប ។ ភិកុ េខ នះមិន ប់ ។ ភកិ ុអខ កន
ទមក់ឥដេនះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ

មនិ តវ បតិប ជិកេទ តវែត តឹម បតិថុលច័យច ។ សម័យេនះ

ឯង ពួកភិកុ េខ ន បេទស ឡវ ី (នគំ ន ) េធនវកមម (ករក ង)

មនភិកុ ខមួយរូបេទ ត េនខងេ កមហុ ចកបំ ិត ពេទខងេល ។ ក-ំ

បិត ពែដលភិកុ េខ នខងេលចបម់ ិនជប់ ករ៏ បូតមកចកំ បលភិកុ េខ នខង

េ កម ។ ភិកុ េខ នះេធកលករិ យិ េទ ។ ភកិ ុអខ កន ទទួលកបំ ិតេនះមន

េសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ មនិ តវ បតេិ ទ

េ ពះមិនបនែកង ។ សម័យេនះឯង ពួ កភិកុ េខ ន សុក ឡវ ី (នគំ ន )

េធន វកមម ។ មនភិកុ មខ ួយរូបេនខងេ កមហុចកបំ ិត ពេទខងេល ។

547

២៦៥

ប ជិកកេណ តតិយសិកខ បទស វនិ ីតវតុថមិ អដកពនធនទិ

ឧបរេិ ម ភិកុ ខ មរ ធិបបេយ េហដិមស ភិកុ ខ េន

មតថេក សឹ មុញិ ច ។ េ ភិកុ ខ កលមកសិ

។ េប ។ េ ភិកុ ខ ន កលមកសិ ។ តស

កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប -

ជិ កស បតិ ថុលចចយស តិ ។ េតន េខ បន

សមេយន ឡវកិ ភិកូខ នវកមំម កេ និ ។

អញតញ េ ភិកុ ខ េហ ហុ េគបនសឹ ឧចច -

េរសិ ។ ឧបរេិ មន ភិកុ ខ ន ទុគគហិ េគបនសី

េហដិមស ភិកុ ខ េន មតថេក អវ ថ សិ ។ េ

ភិកុ ខ កលមកសិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ

។ េប ។ អនបតិ ភកិ ុ ខ អសញិ ច ចច តិ ។ េតន េខ បន

សមេយន ឡវកិ ភកិ ូខ នវកមមំ កេ និ ។ អញតញ េ

ភិកុ ខ េហ ហុ េគបនសឹ ឧចច េរសិ ។ ឧបរេិ ម

ភិកុ ខ មរ ធបិ បេយ េហដិមស ភិកុ ខ េន មតថេក

េគបនសឹ មុញិ ច ។ េ ភកិ ុ ខ កលមកសិ ។ េប ។

េ ភិកុ ខ ន កលមកសិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ

548

២៦៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ៣ វនិ ីតវតុថ អំពីភិកុខចងរនទ ជេដម

ភកិ ុ េខ នខងេលមនបណំ ងចង់សមប់ (ភិកុ េខ នខងេ កម) េទបទមក់

កបំ ិត ពចកំ បលភិកុ ខេនខងេ កម ។ ភិកុ ខេនះេធកលកិរយិ េទ

។ េប ។ ភកិ ុេខ នះមនិ បនេធកលករិ យិ ។ ភិកុ អខ កន ទមក់កបំ តិ េនះ

មនេសចកសី ង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន មិន

តវ បតិប ជកិ េទ តវែត តឹម បតិថុលច័យច ។ សម័យេនះឯង

ពួ កភិកុេខ នែដន ឡវ ី (នគំ ន ) េធន វកមម ។ មនភិកុ មខ ួយរូបេនខង

េ កម ហុចបងងក វ់ ិ រេទខងេល ។ បងងក ែ់ ដលភិកុ េខ នខងេលចប់

មិនម ំ ក៏ធក់មកចកំ បលភិកុ អខ កន េនខងេ កម ។ ភកិ ុ េខ នះក៏េធកល-

ករិ យិ េទ ។ ភិកុ អខ កន ទមក់េនះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ទង់

ស់ថ មន លភកិ ុ ខ មនិ តវ បតិេទ េ ពះមិនបនែកង ។ សមយ័

េនះឯង ពួ កភិកុ េខ ន បេទស ឡវ ី (នគំ ន ) េធនវកមម ។ មនភិកុ ខ

មួយរូបេនខងេ កម ហុចបងងក ់េទខងេល ។ ភកិ ុេខ នខងេលមន

បណំ ងចង់សមប់ (ភិកុ េខ នខងេ កម) េទបទមកប់ ងងក ម់ កចកំ បល

ភិកុ េខ នខងេ កម ។ ភិកុ េខ នះេធកលករិ យិ េទ ។ េប ។ ភិកុេខ នះ

មនិ បនេធកលកិរយិ ។ ភិកុ អខ កន ទមក់បងងក ់េនះមនេសចកសី ង យ័

549

២៦៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិ កស បតិ ថុល-
ឡ-
ចចយស តិ ។ េតន េខ បន សមេយន

វកិ ភិកូខ នវកមំម កេ ន អដកំ ពនធនិ ។

អញញតេ ភិកុ ខ អញតញ រ ំ ភិកុ ំខ ឯតទេ ច វុេ

អត ឋិេ ពនធ ហីតិ ។ េ តត ឋិេ

ពនធេន បរបិ តិ កលមកសិ ។ តស កុកុ កចចំ

អេ សិ ។ េប ។ កឹ ចិេ តំ ភិកូខ តិ ។ នហំ

ភគ មរ ធិបបេយតិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ នមរ-

ធិបបយស តិ ។ េតន េខ បន សមេយន

ឡវកិ ភកិ ូខ នវកមមំ កេ ន អដកំ ពនធនិ ។
អញតញ េ
ឯតទេ ច ភិកុ ខ មរ ធិបបេយ អញញតរ ំ ភកិ ុ ំខ

វុេ អត ឋិេ ពនធ ហីតិ ។

េ តត ឋិេ ពនេធ ន បរបិ តិ កលម-

កសិ ។ េប ។ បរបិ តិ ន កលមកសិ ។

តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ
បតិ ថុលចចយស តិ ។
ប ជិកស

550