វិន័យបិដក ភាគទី១

៤១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ និទនសុទិននកលនទបុ ត

េយងនឹងអនុញញ តអកន កពំ ុ ងរស់េន ឲយេចញចកផះទ េហយបួសកុ ងន ពះពុ ទ-ធ
សនដូចេមចបន សុទិនកន ូន អកន ចូរេ កកេឡងបរេិ ភគបយផឹកទឹក

នឹងឲយេគបេ មេទ កលេបអកន បរេិ ភគបយផឹកទឹកនិងឲយេគបេ មេហយ ចូរ

បរេិ ភគកម និងេធប ុណយចុះ េយង មិន ពមអនុញញ តឲយអកន េចញចកផះទ

េហយបួសកុងន ពះពុទធ សនេទ ។ កលេបម បិ េពលយ៉ ងេនះ
េហយ សុទិនកន លនបទ ុ ត កេ៏ សង មេន ។ ឯម បិ សុទិនកន លន-ទ

បុ ត និយយលួងេ មសុទិនកន លនបទ ុ តពីរដង ។ េប ។ បីដងថ ែន

សុទិនកន ូន អកន ឯងជកូន បសែតមួយ ជទី ស ញ់ េពញចិតេយង ធប់

ចេ មន េ យេសចកីសុខ មនទងំ សីភីេល ងែថរក សបបយ សុ ទិនន

កូន អកន ឯងមិនែដល គ ល់េសចកីទុកតខ ិចតួចេ ះ េទះបីអកន ឯង ប់
េទកី េយង មិនចង់ឲយ ពត់ បសចកអកន ឯងេឡយ េយងនឹងអនុញញ ត

ដល់អកន កពំ ុ ងរស់េនឲយេចញចកផះទ េហយបួសកុ ងន ពះពុទធ សនដូច

េមចបន សុទិនកន ូន អកន ចូរេ កកេឡងបរេិ ភគបយផកឹ ទឹក និងឲយេគបេ ម

េទ កលបរេិ ភគបយផឹកទឹក និងឲយេគបេ មេហយ ចូរបរេិ ភគកម និង

េធបុណយ ម បថន ចុះ េយងមិន ពមអនុញញ តឲយអកន េចញចកផះទ េហយ

បួសកុ នង ពះពុ ទធ សនេទ ។ សុ ទិននកលនទបុ ត ក៏េសង មេនេទវញិ
ជគ មប់បីដង ។

101

៤២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

[១៣] អថេខ សុទិននស កលនទបុតស

ស យក េយន សុទេិ នន កលនទបុេ េតនុប-

សងមក ឹសុ ឧបសងមក ិ សុទិនំន កលនទបុតំ ឯតទ-

េ ចុំ តំ េខសិ សមម សុទិនន ម បិតនូ ំ

ឯកបុតេក បិេយ មនេប សុេខធិេ សុខ-

បរហិ េ ន តំ សមម សុទិនន កិ ញិ ច ទុកខ ស

ជនសិ មរេណនបិ េត ម បិតេ អកមក

វនិ ភវសិ និ កឹ បន តំ ជីវនំ អនុជនិស និ

អគរ ម អនគរយិ ំ បពជជ យ ឧេដហិ សមម

សុទិនន ភុញជ ច បិវ ច បរចិ េរហិ ច ភុញជ េន

បិវេន បរចិ េរេន កេម បរភិ ុញជ េន បុញញ និ

កេ េន អភិរមស ុ ន តំ ម បិតេ អនុជននិ
អគរ ម អនគរយិ ំ ឯវ ំ វុេត
បពជជ យតិ ។

សុទិេនន កលនទបុេ តុណី អេ សិ ។ ទុតិយមបិ

េខ ។ េប ។ តតិយមបិ េខ សុទិននស កលនទ-

បុតស ស យក សុទិនំន កលនទបុតំ ឯតទេ ចុំ

102

៤២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

[១៣] លំ ប់េនះ ពួ កសំ ញ់ សុទិនកន លនបទ ុ ត បននគំ ន ចូលេទ

និយយអងរសុទិនកន លនបទ ុ តថ ែនសុទិនសន ំ ញ់ អកន ឯងជកូន បសែត

មួយ េហ យជទី ស ញ់ េពញចិតរបស់ម បិ ធប់បនេសចកីសុ ខ

មនទងំ សីភេី ល ងែថរក សបបយ ែនសុទិនសន ំ ញ់ អកន ឯងមិនធប់

គ ល់េសចកីលបំ កតិចតួចេ ះេទ េទះបអី កន ប់េទកី ម បិ

របស់អកន កម៏ ិនចងឲ់ យ ពត់ បសចកអកន េឡយ ម បិ ទងំ យ

របស់អកន នឹងអនុញញ តអកន ែដលកពំ ុងរស់េនឲយេចញចកផះទ េហយបួស

កុងន ពះពុ ទធ សនដូចេមចបន ែនសុទិនសន ំ ញ់ ចូរអកន េ កកេឡង

បរេិ ភគបយ ផឹកទឹក ឲយេគបេ មេទ កលេបអកន បរេិ ភគបយចណំ ី

ផកឹ ទឹក ឲយេគបេ មខួនេហយ និងបរេិ ភគនូវកមទងំ យ េធប ុណយ

(ឲយទន) រកី យសបបយ មេសចកី បថន ចុះ ម បិ ទងំ យ

របស់អកន មិន ពមអនុញញ តឲយអកន េចញចកផះទ េហយបួសកុ ងន ពះពុទ-ធ

សនេទ ។ កលេបព ួកសំ ញ់ របស់សុទិនេន ពលពកយយ៉ ងេនះ

េហយ សុទិនកន លនបទ ុ ត កេ៏ នេសង ម ។ ពួ កសំ ញ់ របស់សុទិន-ន

កលនបទ ុ ត បនេពលនូវពកយេនះនឹងសុទិនកន លនបទ ុ តពីរដង ។ េប ។

103

៤៣

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស សុទិននកលនទបុតវតុថ

តំ េខសិ សមម សុទិនន ។ េប ។ តតិយមបិ េខ

សុទេិ នន កលនទបុេ តុណី អេ សិ ។ អថេខ

សុទិននស កលនទបុតស ស យក េយន

សុទិននស កលនទបុតស ម បិតេ េតនុបសង-ក

មឹសុ ឧបសងមក ិ សុទិននស កលនទបុតស

ម បិតេ ឯតទេ ចុំ អមម ត ឯេ សុទេិ នន

អននរហិ យ ភមូ ិយ និបេនន ឥេធវ េម មរណំ

ភវសិ តិ បពជជ តិ សេច តុេម សុទិនំន ននុ-

ជនសិ ថ អគរ ម អនគរយិ ំ បពជជ យ តេតវថ

មរណំ គមិស តិ សេច បន តុេម សុទិនំន

អនុជនិស ថ អគរ ម អនគរយិ ំ បពជជ យ បពជិ -

តំបិ នំ ទកិខ ស ថ សេច សុទិេនន នភរិ មសិ តិ

អគរ ម អនគរយិ ំ បពជជ យ ក តស អញញ

គតិ ភវសិ តិ ឥេធវ បចច គមិស តិ អនុជនថ

សុទិនំន អគរ ម អនគរយិ ំ បពជជ យតិ ។

អនុជនម សុទិនំន អគរ ម អនគរយិ ំ

បពជជ យតិ ។

104

៤៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ និទនសុទិននកលនទបុ ត

បីដងថ ែនសុទិនសន ំ ញ់ អកន ឯង ។ េប ។ សុទិនកន លនបទ ុ ត កេ៏ នែត

េសង មអស់ រៈជគ មប់បដី ង ។ គេនះឯង ម បិ ទងំ យរបស់

សុ ទិននកលនទបុ តេនកុ នងទី សំ ញ់ ទងំ យរបស់សុ ទិននកលនទ-

បុ ត ក៏ចូលេទកុ ងន ទីេនះ លុះចូលេទដល់េហយ បនេពលនូវពកយេនះ

នឹងម បិ ទងំ យៃនសុទិនកន លនបទ ុ តថ បពិ តេ កមយេ ក

ឪពុក សុទិនេន នះ េដកេនេលែផនដី រកេ គ ងក មលអីគម នេ ះេទ

េហ យគិតថ េសចកី ប់កី បពជជ កី នឹងមនដល់អញកុ ងន ទីេនះឯង
េបេ កទងំ
យមិន ពមអនុញញ តឲយសុ ទិននេចញចកផះទ េហ យបួស

កុងន ពះពុ ទធ សនេទ សុទិននន ឹងដល់នូវេសចកី ប់ កុងន ទីេនះមិន

ខនេឡយ បសិន េបេ កទងំ យ ពមអនុញញ តឲយសុទិនេន ចញ

ចកផះទ េហ យបួសកុ នង ពះពុ ទធ សន គង់ែតនឹងបនេឃញមុខសុ ទិនន

ែដលេនជអនកបួ សតេទ េបសុ ទិននមិនេ តកអរ កុ នងបពជជ េហ យ

គតិរបស់សុទិនេន នះ ប ពឹតេទកុ ងន ទីដៃទដូចេមចបន មុខជនឹង តឡប់

មកកុ ងន ទីេនះវញិ មិនខន ដូេចះន សូមេ កទងំ យ អនុញញ តឲយ

សុ ទិននេចញចកផះទ េហ យបួសកុ នង ពះពុ ទធ សន ។ ម បិ ទងំ -

យៃនសុទិនកន ៏េពលថ មន លអកន ទងំ យ េយងទងំ យ ពម

អនុញញ តឲយសុ ទិននេចញចកផះទ េហ យបួសកុ នង ពះពុ ទធ សនចុះ ។

105

៤៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

[១៤] អថេខ សុទិននស កលនទបុតស ស-

យក េយន សុទេិ នន កលនទបុេ េតនុបសងមក ឹសុ

ឧបសងមក ិ សុទិនំន កលនទបុតំ ឯតទេ ចុំ ឧេដហិ

សមម សុទិនន អនុញញ េ សិ ម បិតហូ ិ អគរ ម

អនគរយិ ំ បពជជ យតិ ។ អថេខ សុទេិ នន កលនទ-

បុេ អនុញញ េ មិ កិ រ ម បិតហូ ិ អគរ ម

អនគរយិ ំ បពជជ យតិ ហេ ឧទេគគ បណិ ន

គ និ បរបិ ុញឆ េន វុ សិ ។ អថេខ សុទេិ នន
គេហ (១) េយន ភគ
កលនទបុេ កតិបហំ ពលំ

េតនុបសងមក ិ ឧបសងមក ិ ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ

និសីទិ ។ ឯកមនំ និសេិ នន េខ សុទិេនន កលនទ-
បុេ
ភគវនំ ឯតទេ ច អនុញញ េ មិ(២) អហំ ភេន

ម បិតហូ ិ អគរ ម អនគរយិ ំ បពជជ យ បពេជតុ

មំ ភេន ភគ តិ ។ អលតថ េខ សុទិេនន

កលនទបុេ ភគវេ សនេិ ក បពជជំ អលតថ

១ េយភុេយយន គេហ តិ បេ ទិស តិ ។ ២ ឱ. ម. អនុញញ េ ។

106

៤៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

[១៤] គេនះឯង សុទិនកន លនបទ ុ តេនកុ ងន ទី សំ ញ់ ទងំ -

យៃនសុទិនកន លនបទ ុ ត ក៏ចូលេទកុ ងន ទីេនះ លុ ះចូ លេទដល់ េហ យ

បនេពលនូវពកយេនះនឹងសុទិនកន លនបទ ុ តថ ែនសុទិនសន ំ ញ់ ចូរ

អកន េ កកេឡង អកន ឯងម បិ ពមេ ព ងអនុញញ តឲយេចញចកផះទ

បួសកុ ងន ពះពុ ទធ សនេហយ ។ គេនះ សុទិនកន លនបទ ុ ត បនដឹង

ថម បិ ពមេ ព ងអនុញញ តឲយេចញចកផះទ េដម បបី ួសកុងន ពះពុ ទ-ធ

សន (ដូេចន ះ) េហយ កម៏ នចិតរកី យ ដូចជអែណតេឡង ជូត

សំ តខួនេ យៃដទងំ យេហយេ កកេឡង ។ គេនះ សុទិន-ន

កលនបទ ុ ត ស មកកមងំ បនពីរបីៃថង ពះដម៏ ន ពះភគគង់កុងន ទី

ក៏ចូលេទកន់ទីេនះ លុ ះចូ លេទេហ យ កបថយបងគំ ពះដ៏មន ពះ

ភគ េហយអងុ យគ កុ ងន ទីដ៏សមគួរ ។ លុះសុទិនកន លនបទ ុ ត អងុ យគ

េនកុ នងទីដ៏សមគួរេហ យ បន កបបងគទំ ូល ពះដ៏មន ពះភគដូេចះន ថ

បពិ ត ពះអងដគ ៏ចេ មន ខុ ំញ ពះអងជគ បុគលគ គឺម បិ អនុញញ តឲយេចញ

ចកផះទ េហយបួសកុងន េភទជបុគលគ មនិ មន បេយជន៍េ យករងរកុ ងន

ផះទ េហយ បពិ ត ពះអងដគ ច៏ េ មន សូម ពះដ៏មន ពះភគ ទង់បបំ ួស

ខុ ំញ ពះអងផគ ងចុះ ។ សុទិនកន លនបទ ុ ត បនបពជជ និងឧបសមបទ

107

៤៥

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស សុទិននបបពជូជបសមបទ

ឧបសមបទំ ។ អចិរុបសមបេនន ច បនយ ម សុទិេនន

ឯវរេូ ប ធតូ គុេណ សមទយ វតតិ រញិ េញ ក

េ តិ បិណបតេិ ក បំសុកលូ េិ ក សបទន-

ចរេិ ក អញញតរ ំ វជីជគមំ ឧបនិស យ វហិ រតិ ។

[១៥] េតន េខ បន សមេយន វជីជ ទុពភិកខ

េ តិ ទីហិតិក េសតដិក ស កវុ ន

សុក ឧេញឆ ន បគគេហន យេបតុំ ។ អថេខ

យសេម សុទិននស ឯតទេ សិ ឯតរហិ េខ

វជី ជ ទុពិភកខ ទីហិតិក េសតដិក ស កវុ

108

៤៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ បពជជ និងឧបសមបទរបស់សុទិននភិកុខ

កុងន សំ ក់ ពះដ៏មន ពះភគេហយ ។ សុទិនភន ិកុដខ ៏មន យុ បនឧប-
សមបទេហយមិនយូរបុន៉ ម ន ក៏ ប ពឹតសមទនធុតងគគ ុណ មនសភព

យ៉ ងេនះ គឺ ជអកន េនកុងន ៃ ព ប ពឹតបិណបត េ ប បស់សពំ ត់
បសំ ុកូល
និងេ តចេទ (បណិ បត) មលំ ប់ផះទ េហយចូលេទ

ស័យេនកុ ងន សុកវជឯីជ នីមួយ ។ មនុស ទងំ
[១៥] សម័យេនះឯង សុកវជីមជ នអណំ ត់អត់បយ

យនឹងចញិ ឹច មជីវតិ បនេ យក មៃ កេពក មនុស ែដល កលបំ ក

ប់ក៏ដល់នូវេសចកី ប់មនឆឹងស (េដរ សេលែផនដី) មនុស ែដល

មន ទពយសមបតិលមម ទិញដូរ សូវអងរក េគបន កម៏ ិនងយនឹងទិញដូរែដរ

លុះែតមន កជទីសមគ ល់េទបទិញដូរបន ជនទងំ អស់កុងន សុកេនះ

នឹងពយយមែសងរក របនេ យក មៃ កេពក ។ លំ ប់េនះឯង

សុទិនភន ិកុ ដខ ម៏ ន យុមនេសចកី តិះរះិ ដូេចះន ថ កុ ងន កលឥឡូ វេនះ សុក

វជមីជ នអណំ តអ់ ត់បយ មនុស ទងំ យនឹងចិញឹច មជីវតិ បនេ យក ម

ៃ កេពក មនុស ែដល កលំបក ប់ ក៏ដល់ នូវេសចកី ប់មន

ឆងឹ ស (េដរ សេលែផនដី) មនុស ែដលមន ទពយសមបតិលមម ទិញដូរ

សូវអងរក េគបន ក៏មិនងយនឹងទិញដូរែដរ លុះែតមន កជទីសគំ ល់

109

៤៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ន សុក ឧេញឆ ន បគគេហន យេបតុំ ពហូ េខ

បន េម េវ លិយំ ញតក(១) អឌ មហទធន

ម េភគ បហតូ ជតរបរជ បហតូ វតិ ូបករ

បហតូ ធនធញញ យនូនន ហំ ញតកនំ(២) ឧប-

និស យ វហិ េរយយ ំ ញតកបិ(៣) មំ និស យ ទននិ

ទស និ បុញញ និ ករសិ និ ភិកូខ ច ភំ លចឆនិ
អហញច ។ អថេខ
បណិ េកន ន កិ លមិស មតី ិ

យម សុទិេនន េសនសនំ សំ េម បត-

ចីវរមទយ េយន េវ លី េតន បកក មិ អនុបុេពន
េវ
ចរកិ ំ (៤) ចរមេន(៥) េយន លី តទវសរ ិ ។

តត សុទំ យម សុទិេនន េវ លិយំ វហិ រតិ

ម វេន កូ គរ យំ ។ អេស សុំ េខ

យសេម សុទិននស ញតក សុទេិ នន កិ រ

កលនទបុេ េវ លឹ អនុបបេ តិ ។ េត យសេម

សុទិននស សដិមេត ថលបិ េក ភ ភិ រ ំ អភិ-

ហរសឹ ុ ។ អថេខ យ ម សុទិេនន េត សដិមេត ថលិ-

បេក ភិកូខ នំ វសិ េជជ បុពណសមយំ និ េស

១-២-៣ ឱ. ម. ញតី ។ ៤-៥ តីសុបិ េបតថេកសុ ឥទំ បឋទយំ ន ទិស តិ ។

110

៤៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

េទបទិញដូរបន ជនទងំ អស់កុ ងន សុកេនះ នឹងពយយមែសងរក

របនេ យក មៃ កេពក ញតិទងំ យរបស់អញមនេ ចន កុ ងន

កងេវ លី ជអកន សុកសមភ មន ទពយេ ចន មនេភគៈេ ចន មន

មស បកេ់ ចន មនេ គ ងឧបករណ៍ េ ចន មន ទពយនិង សូវេ ចន

េបដ ូេចន ះ មនែត ម អញ គបបចី ូលេទ ស័យនូវញតិទងំ យ

េហយេន ញតិទងំ យេ ត ស័យនូវ ម អញេហយ នឹង

បនឲយទន នឹងេធបុណយ ភិកុ ទខ ងំ យនឹងបន ភផង ម អញ

នឹងមិនលំបកេ យបិណបតផង ។ េទបសុ ទិននភិកុ ខដ៏មន យុ េរ បចំ

េសនសនៈ េហយកន់យកប ត និងចីវរ កងេវ លីេនកុងន ទិស

ក៏េច សេចញេទកុ នងទិ សេនះ កលែដលេ តចេទកន់ចរកិ េ យ

លំ ប់ ៗ កងេវ លីេនកុ ងន ទី ក៏ចូលេទដល់ទីេនះ ។ មន

ដណំ ឹ ងថ សុទិនភន ិកុ ដខ ម៏ ន យុេនកុងន កូ គរ ៃ ពម វនេទ ប

កងេវ លីេនះ ។ ពួកញតិសុទិនភន ិកុ ដខ ៏មន យុ បនឮថ សុទិន-ន

ភិកុ ខជកលនទបុ តមកដល់ កងេវ លី េហ យ ។ ពួ កញតិទងំ

េនះ ក៏ននំ ូវេភជន បមណហុ កសិបស មប់េទ បេគនសុ ទិននភិកុ ខដ៏មន

យុ ។ លំ បេ់ នះឯង សុទិនភន កិ ុ ដខ ម៏ ន យុ ែចកចយស មប់
បមណហុ កសិបថសេនះ ដល់ភិកុ ទខ ងំ យ េហយេស កសបង់

111

៤៧

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស សុទិនភន ិកុខ ភិេទសិកកុមម សបរភិ ុញជ នំ

បតចវី រមទយ កលនទគមំ បិ យ បវសិ ិ កលនទ-

គេម សបទនំ បិ យ ចរមេន េយន សកបិតុ

នេិ វសនំ េតនុបសងមក ិ ។ េតន េខ បន សមេយន

យសេម សុទិននស ញតិទសី ភេិ ទសកិ ំ

កុមម សំ ឆេឌតុកម េ តិ ។ អថេខ យម

សុទិេនន តំ ញតិទសឹ ឯតទេ ច សេច តំ ភគិនិ

ឆឌនីយធមមំ ឥធ េម បេត កិ តិ ។ អថេខ

យសេម សុទិននស ញតិទសី តំ ភិេទសកិ ំ

កុមម សំ យសេម សុទិននស បេត កិ រនី ហ ថ -

នញច បទនញច សរស ច និមិតំ អគគេហសិ ។ អថេខ

យសេម សុទិននស ញតិទសី េយនយសេម

សុទិននស ម េតនុបសងមក ិ ឧបសងមក ិ យ-

សេម សុទិននស មតរ ំ ឯតទេ ច យគឃេយយ

ជេនយយសិ អយយបុេ សុទិេនន អនុបបេ តិ ។ សេច

េជ សចចំ ភណសិ អទសឹ តំ កេ មីតិ ។ េតន េខ

បន សមេយន យម សុទេិ នន តំ ភេិ ទសិកំ

កុមម សំ អញញតរ ំ កុឌមលូ ំ និស យ បរភិ ុញជ តិ ។

បិ បិ េខ យសេម សុទិននស កមនម គចេឆ ន

112

៤៧

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ អំពីសុទិននភិកុខឆន់នំកុមម សផូម

ប បេ់ យប ត និងចីវរកុ ងន េវ ពឹក េហយចូលេទកន់កលនទ គម

េដម បបី ិណបត កលេដរេទេដមបបី ិណបត មលំ ប់ផះទ កុ ងន កលនទ គម

លេំ នៃនបិ របស់ខួនេនកុ ងន ទី ចូលេទកុ ងន ទីេនះ ។ ក៏កុ ងន សមយ័

េនះឯង ទសីរបស់ញតិៃនសុទិនភន ិកុ ដខ ៏មន យុ មន បថន េដម ប ី

េចលនំកុមម សផូ ម ។ គេនះ សុទិនភន ិកុ ដខ ៏មន យុ និយយនឹងខុំញ

សីរបស់ញតេិ នះថ មន លនងទសី េបនំេនះជរបស់េចលេហ យ

ចូរនងចក់ ក់មកកុងន ប ត ម េនះវញិ ។ លំ ប់េនះ ខុ ំញ សីៃនញតិ

របស់សុទិនដន ៏មន យុ ក៏ចក់នំកុមម សផូ មេនះេទកុ ងន ប តរបស់សុទិនន

េហ យបន គ ល់ ជក់នូវៃដេជងនិងសំេឡងរបស់សុ ទិននេនះចបស់ ។

េវ េនះ ម របស់សុ ទិននដ៏មន យុ េនកុ នងទី ខុំញ សីរបស់

ញតិៃនសុទិនដន ៏មន យុ ក៏ចូលេទកុងន ទីេនះ លុ ះចូ លេទដល់ េហ យ

កន៏ ិយយនឹងម របស់សុទិនដន ម៏ ន យុថ បពិ តអកន មច ស់ សូ មអកន

ជប សុទិនជន អយយបុ ត និមនមកដល់េហយ ។ ម របស់សុទិនេន ឆយ

ថ ែនហង េបហងឯងនិយយពកយពិតែមន អញនឹងឲយហងរួចជអកន

ជ ។ សម័យេនះឯង សុទិនភន ិកុដខ ៏មន យុ ក៏ឆន់នំកុមម សផូ មេនះ បប

ជញជ ងំ ១ ។ ចែំ ណកខងបិ របស់សុទិនមន កពីេធករងរវញិ

113

៤៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អទទស យសនម ំ សុទិនំន តំ ភេិ ទសកិ ំ កុមម សំ

អញញតរ ំ កុឌមលូ ំ និស យ បរភិ ុញជ នំ ទិ ន េយន-

យម សុទេិ នន េតនុបសងមក ិ ឧបសងមក ិ យសនម ំ

សុទិននំ ឯតទេ ច អតិថ នម ត សុទិនន ភេិ ទសិកំ

កុមម សំ បរភិ ុញិ ជ ស សិ ននុ(១) ត សុទិនន សកេគហំ(២)

គនពនិ ។ អគមម េខ េត គហបតិ េគហំ ត ថ យ(ំ ៣)

ភេិ ទសេិ ក កុមម េ មយ លេទធ តិ(៤) ។ អថេខ

យសេម សុទិននស បិ យសេម សុទនិ សន

ព យំ គេហ យសនម ំ សុទិនំន ឯតទេ ច ឯហិ

ត សុទិនន ឃរ ំ គមិស មតិ ។ អថេខ យម

សុទេិ នន េយន សកបិតុ និេវសនំ េតនុបសងមក ិ ឧប-

សងមក ិ បញញេត សេន និសីទិ ។ អថេខ យស-ម

េ សុទិននស បិ យសនម ំ សុទិននំ ឯតទេ ច ភុញជ

ត សុទិនន តិ ។ អលំ គហបតិ កតំ េម អជជ ភត-

កិ ចចនិ ។ អធិ េសហិ ត សុទិនន តនយ ភតនិ ។

អធិ េសសិ េខ យម សុទេិ នន តុណី ភេវន ។

អថេខ យម សុទេិ នន ឧ យសន បកក មិ ។

១ ឱ. ម. ននុ នម ។ ២ ឱ. ម. សកំ េគហំ ។ ៣ ឱ. ត យំ ។ ៤ មយ លេទធ តិ

បឋទយំ ឱេ បិយមរមេម បតថេកសុ ន ទិស តិ ។

114

៤៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ក៏បនេឃញសុ ទិននកពំ ុ ងឆន់នំកុមម សផូ មេនះ បបជញជ ងំ លុ ះ

េឃញេហយ សុទិនភន ិកុ េខ នកុ ងន ទី (បិ េនះ) ក៏ចូលេទកុ ងន ទីេនះ

លុះចូលេទេហយក៏និយយនឹងសុទិនដន ៏មន យុ ថ ែនសុទិនកន ូន េយង

ជអកន មន ទពយសមបតិេ ចន ថីកេ៏ កមកឆនន់ ំកុមម សផូ មវញិ សុទិនន

កូនគួរែតេ កេទឯផះទ របស់ខួនវញិ ។ សុទិនភន ិកុេខ ឆយថ បពិ ត

គហបតី ម បនេទឯផះទ េញមេហយ នំកុមម សផូ មេនះ ម បនពីផះទ

េនះមក ។ លំ បេ់ នះ បិ សុទិនភន ិកុ ខ ក៏ចប់កភំ ួនៃដសុទិនភន ិកុ េខ ហយ

និយយនឹងសុទិនថន សុទិនកន ូន េ កចូរមក េយងនឹងេទផះទ ។ លំ ប់

េនះ លេំ នបិ របស់ខួនេនកុ ងន ទី សុទិនដន ម៏ ន យុ ក៏ចូលេទ

កុងន ទីេនះ លុ ះចូ លេទដល់ េហ យ ក៏គង់េល សនៈែដលេគបន កល

បេគន ។ បិ ក៏និយយនឹងសុទិនកន ុ ងន េពលេនះថ សុទិនកន ូន សូម

េ កនិមនឆន់ចងន់ ។ សុទិនេន ឆយថ េណ យគហបតី ៃថេង នះ ម -

ភពឆន់រួចេហយ ។ បិ េឆយថ សុទិនកន ូន សូមេ កនិមនទទួល

ចងន់កុ ងន ៃថែង សក ។ សុទិនភន កិ ុ ខ កទ៏ ទួលនិមនេ យតុណី ភព ។
សុទិនភន កិ ុ ខ កេ៏ កកចក សនៈ េហយនិមនេទកុ ងន េពលេនះឯង ។

115

៤៩

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បិតុេន សុទិនន យចនំ

[១៦] អថេខ យសេម សុទិននស ម តស

រតយិ អចេច យន ហរេិ តន េគមេយន បឋវ ឹ ឱបុញឆ េប

េទ បុេញជ ក េបសិ ឯកំ ហិរញញស ឯកំ សុវណស

វ មហន បុញជ អេហសំុ ឱរេ ឋិេ បុរេិ បរេ

ឋិតំ បុរសិ ំ ន បស តិ បរេ ឋិេ បុរេិ ឱរេ ឋិតំ

បុរសិ ំ ន បស តិ េត បុេញជ កិ លេញជ ហិ បដិចឆ ទេប

មេជឈ សនំ បញញ េប តិេ ករណី យំ បរកិ ិខ -
បេប (១)
យសេម សុទិននស បុ ណទុតិយិកំ

មេនសិ េតនហិ វធុ េយន អលងក េរន អលង ក

បុតស សុទិននស បិយ អេ សិ មនប

េតន អលងក េរន អលង ក តិ ។ ឯវ ំ អេយយតិ

េខ យសេម សុទិននស បុ ណទុតិយិក

យសេម សុទិននស មតុយ បចចេស សិ ។

អថេខ យម សុទិេនន បុពណសមយំ និ េស

បតចីវរមទយ េយន សកបិតុ នេិ វសនំ េតនុ-

បសងមក ិ ឧបសងមក ិ បញេញ ត សេន និសីទិ ។

អថេខ យសេម សុទិននស បិ េយនយ ម

សុទិេនន េតនុបសងមក ិ ឧបសងមក ិ េត បុេញជ វវិ េប

១ េយភុេយយន បរកិ ិខបិ តិ បេ ទិស តិ ។

116

៤៩

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ អំពីបិ អងរសុទិនភន ិកុខ

[១៦] លុះដល់េវ ពឹកេឡង ម សុទិនភន ិកុ ខ េ បម នុស ឲយ

បងប់ បឹថពីេ យ ចម៍េគ សស់ រួចឲយគរគនំ រ ទពយពីរគនំ រ គឺ

បក់ ១ គនំ រ មស ១ គនំ រ ជគនំ រធំ ៗ បុរសឈរខង យេមលេទ

បុ រសឈរខងនយមិនេឃ ញ បុ រសឈរខងនយេមលមកបុ រសឈរ

ខង យក៏មិនេឃញ េហ យឲយបិទបងំ គនំ រទងំ ពីរេនះេ យកេនទល

ឲយ កល សនៈទុ ក តង់ក ល រួ ចឲយបងំ រនងំ ជុ ំវញិ ពី ខងេ ក

(គនំ រេនះ) េហ យេ សីជគូពីមុនរបស់សុ ទិននដ៏មន យុ មកបងគ ប់

ថ កូន សី េបដូេចន ះ េ គ ង ប ប់ ែដលឯងសិត ងេហយ

ជទី ស ញ់ េពញចិតរបស់សុ ទិននកូនអញ តវឯងសិត ងេ គ ង

ប ប់េនះចុះ ។ សីជគូពីមុនរបស់សុ ទិននដ៏មន យុ ក៏ទទួល

ពកយម របស់សុទិនដន ៏មន យុ ថ ចសអកន ម ។ គេនះ

សុទិនដន ៏មន យុ េស កសបងរ់ ួចកន់យកប តនិងចីវរកុ ងន េវ ពឹក ល-ំ
លុ ះចូ លេទ
េនបិ របស់ខួ នេន តង់ទី ចូលេទ តង់ទីេនះ

ដល់េហយ កគ៏ ង់េល សនៈែដលេគ កលទុកប មង ។ លំ ប់

េនះ បិ របស់សុទិនដន ៏មន យុ សុទិនដន ៏មន យុេន តងទ់ ី

កច៏ ូលេទ តង់ទីេនះ លុ ះចូ លេទដល់ េហ យ បងគ ប់អកន បេ មឲយេបក

117

៥០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

យសនម ំ សុទិនំន ឯតទេ ច ឥទេន ត សុទិនន

មតុមតិកំ ឥតិថកយ ឥតីថធនំ អញំ ញ េបតិកំ អញំ ញ

បិ មហំ លពភ ត សុទិនន ហីនយវតិ េភគ

ច ភុញិ ជ តុំ បុញញ និ ច កតុំ ឯហិ តំ ត សុទិនន

ហីនយវតិ េភេគ ច ភុញជ ស ុ បុញញ និ ច កេ -
ហីតិ ។ តន ឧស មិ ន វសិ មិ អភិរេ

អហំ ពហចម រយិ ំ ច មីតិ ។ ទុតិយមបិ េខ ។ េប ។

តតិយមប ិ េខ យសេម សុទិននស បិ

យសនម ំ សុទិនំន ឯតទេ ច ឥទេន ត សុទិនន

មតុមតិកំ ឥតថិកយ ឥតីថធនំ អញំ ញ េបតកិ ំ

អញំ ញ បិ មហំ លពភ ត សុទិនន ហីនយវតិ

េភគ ច ភុញិ ជ តុំ បុញញ និ ច កតុំ ឯហិ តំ

ត សុទិនន ហីនយវតិ េភេគ ច ភុញជ ស ុ
វេទយយម េខ តំ
បុញញ និ ច កេ ហីតិ ។

គហបតិ សេច តំ នតិកេឌ យយសីតិ ។ វេទហិ

ត សុទិនន តិ ។ េតនហិ តំ គហបតិ

118

៥០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

គនំ រ ទពយទងំ េនះ េហយ បប់សុទិនដន ៏មន យុ ថ សុទិនកន ូន េនះ

ជ ទពយសមបច់េដមខង សីរបស់ម េ ក េនមន ទពយសមបច់

េដម ខង បសរបស់បិ និងមតក៌ របស់ជី េផ ងេទ ត សុទិនកន ូន េប

េ កបនសឹកេចញជ គហសមថ ក នឹងបនេ ប បស់សមបតផិ ង េធ

បុណយទងំ យផង សុ ទិននកូន ចូរេ កសឹកេចញជ គហសមថ ក

េហ យនឹ ងេ ប បស់ សមបតិទងំ យផង េធបុ ណយឲយទនផង ។

សុទិនតន បថ េញម ម មិន ចនឹងសឹកបនេទ េ ពះ ម េពញចិត

ែតកុងន ករ ប ពឹត ពហមចរយិ ធម៌ ។ បិ សុទិនដន ៏មន យុ និយយនឹង
សុ ទិននដ៏មន យុ ជគ មប់ពីរដងផង ។ េប ។ ជគ មប់បីដងថ

សុទិនកន ូន េនះជ ទពយសមបច់េដមខង សីរបស់ម េ ក េនមន

ទពយសមបច់េដមខង បសរបស់ បិ និ ង មត៌ករបស់ ជី េផ ងេទ ត

សុទិនកន ូន េបេ កបនសឹកេចញជ គហសមថ ក នឹងបន គប់ គង

សមបតិទងំ យផង េធបុណយឲយទនផង ។ សុទិនកន ូន ចូរេ ក

សឹកេចញជ គហសមថ ក េហយ គប់ គងសមបតិទងំ យផង េធបុណយ

ឲយទនផង ។ សុទិនភន ិកុ តខ បថ គហបតី េបេ ញមអតេ់ ទសឲយ ម -
ភព ៗ នឹងសូមជ មបជូនេញមបនិច ។ បិ ទទួល ពមថ សុទិនកន ូន ចូរ

េ កនិយយមកចុះ មិនជអីេទ ។ សុទិនភន ិកុកខ ៏ បប់ថ គហបតី

119

៥១

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស សុទិននពីជកទនំ

មហេន មហេន ណិ បសិពេក ក េប ហិរញញ-

សុវណស បូ េប សកេដហិ និព េប មេជឈ

គងគ យ េ េត ឱ េទហិ(១) តំ កិ ស េហតុ យំ

ហិ េត គហបតិ ភវសិ តិ តេ និទនំ ភយំ

ឆមភិតតំ េ មហំេ រេកខ េ

េត ន ភវសិ តីតិ ។ ឯវ ំ វុេត យសេម សុទិននស

បិ អនតមេន អេ សិ កថំ ហិ នម បុេ

សុទិេនន ឯវ ំ វកខ តីតិ ។ អថេខ យសេម សុទិននស

បិ យសេម សុទិននស បុ ណទុតិយិកំ

មេនសិ េតនហិ វធុ តំ បិយ ច មនប ច

អេបបវនម បុេ សុទិេនន តុយបំ ិ វចនំ កេរយយតិ ។

អថេខ យសេម សុទិននស បុ ណទុតិយិក

យសេម សុទិននស បេទសុ គេហ យសនម ំ

សុទិននំ ឯតទេ ច កី ទិ នម អយយបុត

អចឆ េយ យយំ តំ េហតុ ពហចម រយិ ំ ចរសីតិ ។

១ ឱ. ឱ េរហិ ។ ម. . ឱ េរហិ ។

120

៥១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ អំពីេរ ងសុទិនភន ិកុខ ពមឲយពូជ

េបដូេចន ះ េញម តវបងគ ប់មនុស ឲយេធករុងៃធធម ំ ៗ េហយឲយ ចក បក់

និងមសឲយេពញ រួចផុ កទ េ យរេទះ យកេទចក់េចលកុងន ក លែខ
ទឹកទេនគងគ េហតុអីបនជ ម ថដូេចន ះ គហបតី េ ពះថ ទពយទងំ -

ពួ ងែតមនដល់អកន េហយ េសចកខី ចកី េសចកតី ក់សុតកី េសចកី
ពឺេ មកី ករែថរក កី ែតងមនដល់អកន េនះមិនខន េ ពះែត ទពយ

ទងំ េនះជេហតុ (េបអ កន យកមស បក់េទចក់េចលកុ ងន ែខ ទឹកេហយ)

េសចកីអន យមនភ័យជេដមេនះនឹងមនិ មនដល់អកន េឡយ ។ កល

សុ ទិននដ៏មន យុ េពលយ៉ ងេនះេហ យ បិ របស់សុ ទិននដ៏មន យុ

មនេសចកីេទមនស តូចចិតថ េហតុដូចេមច បនជេ កសុទិនជន

កូនេពលយ៉ ងេនះ ។ គេនះឯង បិ របស់សុទិនដន ៏មន យុ េទប

េ សីបុ ណទុតិយិករបស់សុទិនដន ម៏ ន យុ មក បប់ថ ែននង កមុ ំ

េបដ ូេចន ះ នងឯងជទី ស ញ់ េពញចិតរបស់សុទិនកន ូនអញ នងេធ

ដូចេមចនឹងឲយសុ ទិននកូនអញេធ មពកយនងឯងបន ។ គេនះឯង

សីបុ ណទុតយិ ិករបស់សុទិនដន ៏មន យុ បន ប ឱបេជងទងំ ពីររបស់

សុ ទិននដ៏មន យុ េហ យបននិយយពកយេនះនឹងសុ ទិននភិកុ ខថ បពិ ត

អយយបុ ត េ ក ប ពឹត ពហមចរយិ ធម៌ េ ពះេហតុៃន សីអប រទងំ -

យ សីអប រទងំ យេនះមន ទង់ ទយ បៃពដូចេមចេទ ។

121

៥២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ន េខ អហំ ភគិនិ អចឆ នំ េហតុ ពហចម រយិ ំ ច មីតិ ។

អថេខ យសេម សុទិននស បុ ណទុតិយិក អជជ-

តេគគ មំ អយយបុេ សុទិេនន ភគិនិ េទន សមុទចរតីតិ

តេតវថ មុចិឆ បប ។ អថេខ យម សុទិេនន

បិតរ ំ ឯតទេ ច សេច គហបតិ េភជនំ ទតពំ

េទថ ម េន វេិ ហឋយិ ថ តិ ។ ភុញជ ត

សុទិនន តិ ។ អថេខ យសេម សុទិននស ម

ច បិ ច យសនម ំ សុទិននំ បណី េតន ខទនេី យន

េភជនីេយន សហ ថ សនេបបសំុ សមប េរសុំ ។

អថេខ យសេម សុទិននស ម យសនម ំ

សុទិនំន ភុ វ ឹ ឱនីតបតបណឹ ឯតទេ ច ឥទំ ត

សុទិនន កុលំ អឌ ំ មហទធនំ ម េភគំ បហតូ ជត-

របូ រជតំ បហតូ វតិ ូបករណំ បហតូ ធនធញំ ញ លពភ ត
សុទិនន
ហីនយវតិ េភគ ច ភុញិ ជ តុំ បុញញ និ

ច កតុំ ឯហិ តំ ត សុទិនន ហីនយវតិ

េភេគ ច ភុញជ ស ុ បុញញ និ ច កេ ហីតិ ។

122

៥២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

សុទិនភន កិ ុ េខ ឆយថ ែនបូន សី ម មនិ បន ប ពឹត ពហមចរយិ ធម៌ េដមប ី
សីអប រទងំ េនះេទ ។ េវ
េនះ សីបុ ណទុតិយកិ របស់សុទិន-ន

ភកិ ុ កខ ៏នឹកេទមនស តូចចិតថ ងំ ពីៃថេង នះតេទ េ កសុទិនអន យយបុ ត

គន់ែតេ អញថបូ ន សី ៗ បុេ៉ ះេទ ដូេចះន េហយ ក៏ ជប់ដួលេដក

កុងន ទីេនះឯង ។ គេនះ សុទិនដន ៏មន យុ េទបនិយយពកយេនះនឹង

បិ ថ គហបតី េបេ ញមមនេភជនគួរនឹងឲយទន ម បនសូមេញម

ឲយទនមកចុះ កុេំ ធ ម ឲយលបំ កេពកេឡយ ។ បិ សុទិនេន ឆយថ

សុទិនកន ូន េភជន រេនះមន សូមេ កនិមនឆន់ចុះ ។ េវ

េនះ ម បិ របស់សុទិនដន ៏មន យុ បនចត់ែចងចងន់ដ៏ឆង ញ់ ពី

ឲយសុទិនភន កិ ុដខ ៏មន យុ ឆន់ េ យៃដខួនឯង ។ សម័យេនះឯង ម

របស់សុទិនដន ម៏ ន យុ បននិយយនឹងសុទិនភន ិកុ ខ េនេវ ឆន់រួចេហយ

ែលងលូកៃដេទកុ ងន ប តេហយថ ែនសុទិនកន ូន តកូលេនះសុកសមភ មន

ទពយេ ចន មនេភគៈេ ចន មនមស បក់បរបិ ូណ៌ មនេ គ ងឧបក-

រណ៍ បរបិ ូណ៌ មន សូវអងរក បរបិ ូណ៌ ែនសុទិនកន ូន សូមេ កនិមនសឹក

េចញជ គហសមថ ក នឹងបនេ ប បស់នូវ ទពយសមបតិទងំ យផង

េធបុណយឲយទនផង សុទិនកន ូន សូមេ កនិមនសឹកេចញជ គហសថ

មក េហយនឹងចយ យនូវសមបតិទងំ យ េធប ុណយឲយទនចុះ ។

123

៥៣

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស សុទិននពីជកទនំ

អមម ន ឧស មិ ន វសិ មិ អភិរេ អហំ

ពហចម រយិ ំ ច មីតិ ។ ទុតយិ មបិ េខ ។ េប ។

តតិយមបិ េខ យសេម សុទិននស ម យសនម ំ

សុទិនំន ឯតទេ ច ឥទំ ត សុទិនន កុលំ អឌ ំ

មហទធនំ ម េភគំ បហតូ ជតរបូ រជតំ បហតូ វតិ ូបក-

រណំ បហតូ ធនធញំ ញ េតនហិ ត សុទិនន ពីជកំ បិ

េទហិ ម េន អបុតកំ បេតយយ ំ លិចវឆ េិ ន(១)

អតិហ េបសុនិ ។ ឯតំ េខ េម អមម សកក

កតុនិ ។ កហំ បន ត សុទិនន ឯតរហិ

វហិ រសីតិ ។ ម វេន អមម តិ ។ អថេខ យម

សុទិេនន ឧ យសន បកក មិ ។

[១៧] អថេខ យសេម សុទិននស ម

យសេម សុទិននស បុ ណទុតិយិកំ មេនសិ

េតនហិ វធុ យទ ឧតុនី អេ សិ បុបផំ េត

ឧបបនំន េ តិ អថ េម េ េចយយសីតិ ។ ឯវ ំ

អេយយតិ េខ យសេម សុទិននស បុ ណទុតិយិក

យសេម សុទិននស មតុយ បចចេស សិ ។

១ សពតថ េបតេថ កសុ លិចវឆ េិ យតិ បេ ទិស តិ ។

124

៥៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ អំពីសុទិននភិកុខឲយពូជ

សុទិនភន កិ ុ េខ ឆយថ េញម ម មនិ ច ៊ ន (េធយ៉ ងេនះេទ)
។ ម របស់
ម េ តកអរចេំ ពះែត តង់ ប ពឹត ពហមចរយិ ធមម៌ យង៉

សុទិនភន ិកុ ដខ ម៏ ន យុ បននិយយពកយេនះ នឹងសុទិនភន កិ ុ ដខ ៏មន យុ

ជគ មប់ពីរដងផង ។ េប ។ ជគ មប់បីដងផងថ សុទិនកន ូន តកូលេនះ

សុកសមភ មន ទពយេ ចន មនេភគៈេ ចន មនមស បក់បរបិ ូណ៌
មនេ គ ងឧបករណ៍ បរបិ ូណ៌ មន សូវអងរក បរបិ ូណ៌ សុទិនកន ូន េបដូេចះន

សូមេ ក ណិ ត គន់ែតឲយពូ ជបនិចចុះ កុឲំ យពួកេសចលិចវឆ មី ករបឹ ជន់

យក ទពយសមបតិជរបស់េយង ែដលជ តកូលឥតកូនេនះេឡយ ។

សុទិនភន ិកុ េខ ឆយ ថ េញម េប គនែ់ តេធក ិចបច ុ៉េណះ ម ចេធឲ យបន ។

ម សុទិនសន ួរថ សុទិនកន ូន ឥឡូ វេនះ េ កគងេ់ នឯ ។ សុទិន-ន

ភិកុ តខ បថ េញម ម េនកុ ងន ៃ ពម វន ។ គេនះឯង សុ ទិនន

ដម៏ ន យុ ក៏េ កកចក សនៈេហយេចញេដរ េទ ។

[១៧] គេនះ ម របស់សុទិនដន ៏មន យុ េ នងបុ ណទុតិ-

យិករបស់សុទិនដន ៏មន យុ មកេហយនិយយថ មន លនងកូន ប

េបកល នងមនរដូវេហ យ ផក គឺឈមរបស់នងេកតេឡងេហ យ

នង តវ បបដ់ ល់ែម៉ កុងន កលេនះ ។ នងបុ ណទុតិយិករបស់សុទិនន
ដម៏ ន យុ បនទទួលពកយម របស់សុទិនដន ៏មន យុ ថ ចសែម៉ ។

125

៥៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អថេខ យសេម សុទិននស បុ ណទុតិយិក

ន ចិរេស វ ឧតុនី អេ សិ បុបំផ ឧបបជិ ជ ។

អថេខ យសេម សុទិននស បុ ណទុតិយិក

យសេម សុទិននស មតរ ំ ឯតទេ ច ឧតុនិមិ

អេយយ បុបំផ េម ឧបបនននិ ។ េតនហិ វធុ េយន

អលងក េរន អលង ក បុតស សុទិននស បិយ

អេ សិ មនប េតន អលងក េរន អលង ក តិ ។ ឯវ ំ

អេយយតិ េខ យសេម សុទិននស បុ ណទុតិយិក

យសេម សុទនិ នស មតុយ បចេច ស សិ ។

អថេខ យសេម សុទិននស ម យសេម

សុទិននស បុ ណទុតិយិកំ ទយ េយន ម វនំ

េយនយ ម សុទេិ នន េតនុបសងមក ិ ឧបសងមក ិ

យសនម ំ សុទិនំន ឯតទេ ច ឥទំ ត សុទិនន

កុលំ អឌ ំ មហទធនំ ម េភគំ បហតូ ជតរបូ រជតំ

បហតូ វតិ ូបករណំ បហតូ ធនធញំ ញ លពភ ត សុទិនន
កតុំ
ហីនយវតិ េភគ ច ភុញិ ជ តុំ បុញញ និ ច

ឯហិ តំ ត សុទិនន ហីនយវតិ េភេគ ច ភុញជ ស ុ

126

៥៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

លំ ប់េនះ នងបុ ណទុតិយិករបស់សុទិនដន ៏មន យុ មនិ យូ របុ៉នម ន

នងកម៏ នរដូវ ផក គឺឈមៃននងេនះក៏េកតេឡង ។ េទបនងបុ ណ-

ទុតិយិករបស់សុទិនដន ៏មន យុ បន បប់ម របស់សុទិនដន ម៏ ន យុ

យ៉ ងេនះថ ែម៉ ខុមំញ នរដូវេហយ ផក គឺឈមរបស់ខុេំញ កតេហយ ។
ម តបថ
មន លនងកូន ប េបដូេចន ះ នងឯង ប ប់ កែ់ តង

េ យេ គ ងអលងក រឯ ែដលជទី ស ញ់ េពញចិតរបស់សុទិនកន ូន

(េយង) នងចូរ ប ប់ ក់ែតងេ យេ គ ងស មប់សិត ងេនះចុះ ។

នងបុ ណទុតិយិករបស់សុទិនដន ៏មន យុ បនទទួលពកយម របស់

សុទិនដន ៏មន យុ ថ ចសែម៉ ។ លំ បេ់ នះ ម របស់សុទិនដន ៏មន

យុ កន៏ នំ ងបុ ណទុតយិ ិករបស់សុទិនដន ម៏ ន យុ ចូលេទកន់ៃ ព

ម វនែដលសុទិនភន ិកុ េខ នេនះឯង លុះចូលេទេហយ កប៏ នេពលនូវ

ពកយេនះនឹងសុទិនដន ម៏ ន យុ ថ មន លសុទិនកន ូន តកូ លេនះសុ កសមភ

មន ទពយេ ចន មនរបស់ស មបេ់ ប បស់េ ចន មនមស បក់េ ចន

មនេ គ ងឧបករណ៍ ជទីគប់ចិតេ ចន មនធនធន សូ វអងករេ ចន

មន លសុទិនកន ូន អកន តឡប់មកេដម បហី ីនេភទ ក៏គង់នឹងបនបរេិ ភគ

នូវេភគសមបតិផង េធបុណយទងំ យផង មន លសុទិនកន ូន អកន តវ ត-

ឡប់មកកន់ហីនេភទជ គហសវថ ញិ េហយបរេិ ភគនូវេភគសមបតិផង

127

៥៥

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស សុទិននពីជកទនំ

បុញញ និ ច កេ ហីតិ ។ អមម ន ឧស មិ ន វសិ -

មិ អភិរេ អហំ ពហចម រយិ ំ ច មីតិ ។ ទុតិយមបិ

េខ ។ េប ។ តតិយមបិ េខ យសេម សុទិននស

ម យសនម ំ សុទិនំន ឯតទេ ច ឥទំ ត

សុទិនន កុលំ អឌ ំ មហទធនំ ម េភគំ បហតូ -

ជតរបូ រជតំ បហតូ វតិ ូបករណំ បហតូ ធនធញំ ញ េតនហិ

ត សុទិនន ពីជកំ បិ េទហិ ម េន អបុតកំ

បេតយយ ំ លិចឆវេិ ន អតិហ េបសុនិ ។ ឯតំ

េខ េម អមម សកក កតុនិ បុ ណទុតិយិកយ

ព យំ គេហ ម វនំ អេជឈគេហ

អបបញញេត សិកខ បេទ អនទីនវទេស បុ ណ-

ទុតិយិកយ តិកខ តុ ំ េមថុនំ ធមំម អភិវញិ ញ េបសិ ។
េតន
គពភំ គណិ ។

[១៨] ភុមម េទ សទទមនុស េវសុំ នរិ ពុ េទ វត

េភ ភិកុ ខ សេងឃ និ ទីនេ សុទេិ ននន កលនទបុេតន

អពុ ទំ ឧបបទិតំ ទីនេ ឧបបទិេ តិ ។

128

៥៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ អំពីសុទិននភិកុឲខ យពូជ

េធប ុណយទងំ យផង ។ សុទិនតន បថ េញម ម សឹកមិនេកតេទ

ម មនិ ពមសឹកេទ ម េ តកអរែត ប ពឹត ពហមចរយិ ធម៌ ។ ម

របស់សុទិនដន ៏មន យុ បននិយយនឹងសុទិនដន ៏មន យុ អស់ រៈ

២-៣ ដងយ៉ ងេនះថ ែនសុទិនកន ូន តកូលេនះសុកសមភ មន ទពយ
េ ចន មនេភគៈេ ចន មនមស បកេ់ ចន មនេ គ ងឧបករណ៍ ជ

ទីគបច់ ិតេ ចន មនធនធន សូវអងរក េ ចន ែនសុទិនកន ូន េបដូេចន ះ

អកន ចូរឲយ តឹមែតពូ ជចុះ កុឲំ យពួ កេសចលិចវឆ មី ករបឹ យកសមបតិ ទពយេយង

ែដលជ តកូលឥតកូនេទបន ។ សុទិនេន ឆយថ េញម ម ចេធ

កចិ េច នះជូនបន េហយក៏ចប់ៃដនងបុ ណទុតិយិក េក កចូលេទកន់

ៃ ពម វន យល់េឃញថ មិនមនេទសេ ពះសិកខ បទ ពះអងមគ ិនទន់

បនបញញត េហយញុ ងំ េមថុនធមឲម យសេ មចេ យនងបុ ណទុតិយិក

អស់ រៈ ៣ ដង នងក៏មនគភ៌េ យេមថុនេសវនៈេនះ ។

[១៨] ភុមេម ទវ ទងំ យ ក៏ញុ ងំ សេំ ឡងឲយឮទូទរ័ េឡងេទថ

មន លគន េយងទងំ យ ពួកភិកុ មខ ិនែដលវកឹ វរ មនិ ែដលមនេទស (ឥឡូ វ

េនះ) សុទិនកន លនបទ ុ តេធេសចកីវកឹ វរនិងេទសឲយេកត េឡងេហយ ។

129

៥៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ភុមម នំ េទ នំ សទំទ សុ ចតុមម ជិ ក

េទ សទទមនុស េវសំុ វតឹ េទ យម

េទ តុសិ េទ និមម នរតី េទ បរនិមិមត-

វសវតី េទ ពហកម យិក េទ សទទមនុស -

េវសំុ និរពុ េទ វត េភ ភិកុ ខ សេង និ ទី-
នេ ឧបបទិតំ
សុទិេននន កលនទបុេតន អពុ ទំ ខេណន
ទនី េ
ឧបបទិេ តិ ។ ឥតិហ េតន

េតន មហុ េតន យវ ពហេម ក សេទទ

អពុ ភគគញិ ឆ ។ អថេខ យសេម សុទិននស

បុ ណទុតិយិក តស គពភស បរបិ កមនយ បុតំ

វជិ យិ ។ អថេខ យសេម សុទិននស ស យក

តស ទរកស ពីជេកតិ នមំ អកំ សុ

យសេម សុទនិ នស បុ ណទុតិយិកយ ពីជក-

ម តិ នមំ អកំ សុ យសេម សុទិននស ពីជក-

បិ តិ នមំ អកំ សុ ។ េត អបេរន សមេយន ឧេភ

អគរ ម អនគរយិ ំ បពជិ អរហតំ សចឆ កំ សុ ។

130

៥៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ចតុមម ជិកេទវ ទងំ យ ឮសំេឡងភុមមេទវ ទងំ េនះេហយ

ក៏ញុ ងំ សេំ ឡងឲយឮេឡងេទ ពួ កេទវ ជន់ វតិង យម តុសិ

និមម នរតី បរនិមិតម វសវតី (រហូតដល់) ពួក ពហម (បនឮសេំ ឡងត ៗ

គន មកេហយ) ក៏ញុ ងំ សេំ ឡងឲយឮេឡង ៗ េទថ មន លគន េយងទងំ -

យ ពួ កភិកុមខ ិនែដលវកឹ វរ មិនែដលមនេទស (ឥឡូ វេនះ) សុទិន-ន

កលនបទ ុ ត មកេធេ សចកវី កឹ វរ និងេទសឲយេកតេឡងេហយ ។ សូរសពទ

(យ៉ ងេនះ) ក៏ឮកងរពំ ងេឡងេទដ បដល់ ពហមេ កេ យ ១ ខណៈ

១ រេំ ពចេនះឯង ។ គេនះ នងបុ ណទុតិយិករបស់សុទិនដន ៏មន

យុ ស័យគភ៌េនះកន់ែតចស់េឡងជលំ ប់ េទបសំ លនូវកូន

បសមួយ ។ លំ បេ់ នះ ពួ កសំ ញ់ សុទិនដន ម៏ ន យុ បន ងំ

េឈម ះទរកេនះថ ពីជក បន ងំ េឈម ះនងបុ ណទុតិយកិ របស់

សុទិនដន ៏មន យុ ថ ពីជកម បន ងំ េឈម ះសុទិនដន ៏មន យុ ថ

ពីជកបិ ។ លុះដល់សម័យខងេ កយមក អកន ទងំ ពីរេនះ បន

េចញចកផះទ េហយ បួសកុងន េភទជបុគលគ អកន មិនមន បេយជន៍ដល់ករ

ងរកុងន ផះទ េហយបនេធឲ យជក់ចបស់នូវ ពះអរហតផល ។

131

៥៧

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស សុទិននវបិ បដិ េ

[១៩] អថេខ យសេម សុទិននស អហុេទវ

កុកុ កចំច អហុ វបិ បដិ េ អ ភ វត េម ន វត

េម ភ ទុលទំធ វត េម ន វត េម សុលទធំ េយហំ

ឯវ ំ កខ េត ធមមវនិ េយ បពជិ នសកឹ ខ យវជីវ ំ
េតេនវ
បរបិ ុណំ បរសិ ុទំធ ពហចម រយិ ំ ចរតិ ុនិ ។ េ

កុកុ កេចចន េតន វបិ បដិ េរន កិ េ អេ សិ
លេូ ខ ធមន-ិ
សនថតគេ ទុពេ ឧបបណុ បបណុ កជេ
ទុមមេន
អេនមេន លីនមេន ទុ កី ខ

វបិ បដិ រ ី បជឈយិ ។ អថេខ យសេម សុទិននស
ឯតទេ ចុំ
ស យក ភិកូខ យសនម ំ សុទិននំ អេ សិ
បុេព េខ
តំ វុេ សុទិនន វណ

បីនិ នេទិ យ បសននមុខវេ វបិ បសននចឆវវិ េ

បរេិ យទេ េ ទនិ តំ ឯតរហិ កិ េ លេូ ខ

ទុពេ ឧបបណុ បបណុ កជេ ធមនិសនថតគេ

132

៥៧

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ អំពីេសចកីេក ក យរបស់សុទិននភិកុខ

[១៩] គេនះ េសចកីសង យ័ និងេសចកីេក ក យ យ

េ កយ ក៏េកតមនដល់ សុ ទិ ននដ៏មន យុ ថ ម អញេពញេ

ជឥត ភ ភមនិ មនដល់ ម អញេទ ភពជមនុស េពញ

េ ម អញបនេ យ កក់ មនិ ែមន ម អញ បនេ យលេទ

េ យេហតុ ម អញ បនបួសកុ ងន ធមវម និ ័យ ែដល ពះ ទង់

សែមងេ យ បៃពយ៉ ងេនះ េហយមិន ចេដម ប ី ប ពឹត ពហមចរយិ ធម៌

ឲយបរបិ ូណ៌ បរសិ ុទធ ដ បដល់អស់ជវី តិ ។ េ ពះេសចកីសង យ័ និង

េសចកីេក ក យ យេ កយេនះឯង សុទិនកន េ៏ ទជសមគ បដក់មន

សមបុ រ កក់េកតេទជេ គេល ងេសក ងំ មនខួនរ មេ យសរៃស

មនចិតេ ក ម កំ ទមឹង ទេមយ េកត ទុកតខ ូចចិតនឹក យេ កយសញជ ប់

សញឹជ ង ។ លំ ប់េនះ ភិកុ ទខ ងំ យជសំ ញ់ របស់សុទិនដន ម៏ ន

យុ បននិយយពកយេនះនឹងសុទិនដន ៏មន យុថ វុេ សុទិនន កល

ពីេដមេ កមនសមបុ រល មនឥ នីយទ េពញេលញ មនសមបុ រមុខដថ៏

មនសមបុ រៃថង សស់បស់ផូរផង់ល ឥឡូ វេនះេ កេទជសមគ េ ហមង

មនសមបុ រ កក់ េកតេ គេល ងេសក ងំ មនខួនរ មេ យសរៃស

133

៥៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អេនមេន លីនមេន ទុ កី ខ ទុមមេន វបិ បដិ រ ី

បជឈយសិ កចចិ េន តំ វុេ សុទិនន

អនភិរេ ពហចម រយិ ំ ចរសីតិ ។ ន េខ អហំ

វុេ អនភិរេ ពហចម រយិ ំ ច មិ អតថិ េម

បបកមំម(១) កតំ បុ ណទុតិយិកយ េមថុេន

ធេមម បដិេសវេិ តស មយំ វុេ អហុេទវ

កុកុ កចចំ អហុ វបិ បដិ េ អ ភ វត េម ន វត

េម ភ ទុលទធំ វត េម ន វត េម សុលទំធ េយហំ

ឯវ ំ កខ េត ធមមវនិ េយ បពជិ នសកឹខ យវជីវ ំ

បរបិ ុណំ បរសិ ុទំធ ពហចម រយិ ំ ចរតិ ុនិ ។ អលំ ហិ

េត វុេ សុទិនន កុកុ កចច យ អលំ វបិ បដិ យ
យំ តំ ឯវ ំ
កខ េត ធមវម និ េយ បពជិ ន សកិខ -

ស សិ យវជីវ ំ បរបិ ុណំ បរសិ ុទំធ ពហចម រយិ ំ ចរតិ ុំ

១ ឱ. បបំ កមំម ។ ម. បបកំ ។

134

៥៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

មនចិតេ ក ម កំ ទមឹង ទេមយ េកតទុកខតូចចិតេក ក យសញជ ប់

សញឹជ ង មន ល វុេ សុ ទិនន េ កមិនសូ វេ តកអរេហ យេចះែតខំ

ប ពឹត ពហមចរយិ ធម៌េទេទឬអី ។ សុ ទិននេឆយតបថ ែនេ ក

ដ៏មន យុ ទងំ យ ខុ ំញមិនែមនមិនេ តកអរេហ យេចះែតខំ ប ពឹ ត

ពហមចរយិ ធម៌េទ ខុំបញ នេធបបកមមគឺេសពេមថុនធមមនឹង សីបុ ណទុតិ-

យិក មន ល វុេ ទងំ យ េសចកីសង យ័ និងេសចកី យេ កយ

ក៏េកតមនដល់ ខុំេញ នះឯងថ ម អញេពញេ ជឥត ភ ភ
មិនមនដល់ ម អញេទ
ភពជមនុស េពញេ ម អញបនេ យ

កក់ មនិ ែមន ម អញ បនេ យលេទ េ យេហតុ ម អញ

បនបួសកុ ងន ធមវម និ ័យ ែដល ពះ ទងស់ ែមងេ យ បៃពយ៉ ងេនះ

េហយមិន ចេដម ប ី ប ពឹត ពហមចរយិ ធម៌ ឲយបរបិ ូណ៌ បរសិ ុទធ ដ ប

ដល់ អស់ជីវតិ ។ ភិកុ ខទងំ យជសំ ញ់ ក៏និយយថ វុេ

សុ ទិនន េ កបួ សកុ នងធមមវនិ ័យ ែដល ពះដ៏មន ពះភគ ទង់សែមង

លេហយយ៉ ងេនះ មិន ចេដមប ី ប ពឹត ពហមចរយិ ធម៌ ឲយបរសិ ុទធ

េពញេលញ ដ បដល់អស់ជីវតិ បន េ ពះេមថុនធមេម សវនកិចច

135

៥៩

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បឋមបបញញតិ

ននុ វុេ ភគវ អេនកបរយិ េយន វ ិ គយ

ធេមម េទសេិ េន ស គយ វសិ ំេយគយ

ធេមម េទសេិ េន សំេយគយ អនុបទនយ

ធេមម េទសេិ េន សឧបទនយ តតថ នម

តំ វុេ ភគវ វ ិ គយ ធេមម េទសេិ ត

ស គយ េចេតស សិ វសិ ំេយគយ ធេមម

េទសិេត សំេយគយ េចេតស សិ អនុបទនយ

ធេមម េទសេិ ត សឧបទនយ េចេតស សិ

ននុ វុេ ភគវ អេនកបរយិ េយន

គវ ិ គយ ធេមម េទសេិ មទនិមមទនយ

136

៥៩

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ េសចកីបញញតជដំបូង

មន ល វុេ េមថុនធមេម សវនកចិ េច នះ លមម ឲយេ កសង យ័ លមម ឲយ
ធម៌ែដល ពះដ៏មន ពះភគ ទង់
យេ កយែមន មន ល វុេ

សែមងេហយេ យអេនកបរយិ យ (សុទែធ ត) េដមបឲី យ បសចក គៈ មិន

ែមនសែមងេដមបឲី យ បកបេ យ គៈេទ ធម៌ែដល ពះអងគសែមងេហ យ

េដមបឲី យ បសចកកិេលសជេ គ ង បកប មិនែមនសែមងេដមបតី មវ

េទរកកិេលសជេ គ ង បកបេទ ធម៌ែដល ពះអងសគ ែមងេហយ េដមប ី

មិនឲយ បកន់ម ំ មិនែមនសែំ ដងេដម បឲី យ បកន់មេំ ទ (ែ កងដូេចះន )

មិនែមនឬ ែន វុេ តង់ធម៌ែដល ពះដ៏មន ពះភគ ទង់សែមង

េហ យ េដមបឲី យ បសចក គៈ េ ក តឡប់ជយល់កុងន ធម៌េនះថ

បកបេ យ គៈេទវញិ តង់ធម៌ែដល ពះដ៏មន ពះភគ ទង់សែមង

េហ យ េដមបឲី យ បសចកកិេលសជេ គ ង បកប េ ក តឡប់

ជចូ លចិតត មវេទរកកិេលសជេ គ ង បកបេទវញិ ត ង់ ធ ម៌ ែដ ល

ពះដម៏ ន ពះភគ ទងស់ ែមងេហយ េដមបមី និ ឲយ បកន់ម ំ េ កេទ

ជចូលចិតថ ឲយ បកន់មវំ ញិ មន ល វុេ ធម៌ែដល ពះដ៏មន ពះ

ភគ ទង់សែមងេហយេ យអេនកបរយិ យ េដមប ី បសចក គៈ ធម៌

ែដល ពះដ៏មន ពះភគ ទងស់ ែមងេហយ េដមបញី ញំ ី នូវេសចកី សវងឹ

137

៦០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

បិបសវនិ យយ លយសមុគឃ យ វដូបេចឆទយ

តណកខ យយ វ ិ គយ និេ ធយ និពនយ ធេមម

េទសិេ ននុ វុេ ភគវ អេនកបរយិ េយន

កមនំ ប នំ អកខ តំ កមសញញ នំ បរញិ ញ

អកខ កមបិប នំ បដិវនិ េយ អកខ េ កម-

វតិ កក នំ សមុគឃេ អកខ េ កមបរ ិ នំ វបូ -

សេម អកខ េ េនតំ វុេ អបបសនន នំ

ប ទយ បសនន នំ ភិេយយភ យ អថេខតំ

វុេ អបបសនន នេញច វ អបប ទយ បសនន នញច

ឯកចច នំ អញញថ យតិ ។ អថេខ េត ភិកូខ
យសនម ំ
សុទិននំ អេនកបរយិ េយន វគិ រហិ

ភគវេ ឯតមតថំ េ េចសំុ ។

138

៦០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

េដមបកី មច ត់បង់នូវេសចកីេ សកឃនកុ នងកម េដមបដី កេចញនូវេសចកី

ល័យកុ ងន កម េដមបផី ច់បង់នូវវដៈ េដម បអី ស់េទៃនត េដមប ី

គម ន គៈ េដម បនី ិេ ធ េដមប ី ពះនិពន (ែ កងដូេចះន ) មនិ ែមនឬ

មន ល វុេ កិរយិ លះបងន់ ូវកមទងំ យ ពះដម៏ ន ពះភគ ទង់

សែមងេហ យ ករកណំ តដ់ ឹងនូវេសចកីសគំ ល់កុងន កម ពះអងកគ ៏បន

សែមងេហ យ កិរយិ កមច ត់បងន់ ូវេសចកេី សកឃនកុងន កម ពះអងគ

ក៏បនសែមងេហ យ កិរយិ ដកេចញនូវេសចកី តិះរះិ កុ នងកមទងំ យ

ក៏ ពះអងគបនសែមងេហ យ កិរយិ ចូលេទរមង ប់នូវេសចកីេក ក យ

អនះទ អែនងទ កុងន កមទងំ យ ក៏ ពះអងបគ នសែមងេហយ េ យអេនក-

បរយិ យ (យ៉ ងេនះ) មនិ ែមនឬ មន ល វុេ កមដម ៏ មករបស់េ ក

េនះ មិនែមននឲំ យេកតេសចកី ជះថដល់ ជនទងំ យ ែដលមិនទន់

ជះថេនះេទ មិនែមនដឹកនជំ នែដល ជះថេហយ ឲយរងឹ រតឹ ែត ជះថ

េឡងេទ មន ល វុេ កមដម ៏ មករបស់េ កេនះ រែមងដឹកនេំ សចកី

មិន ជះថ ឲយេកតមនដល់ជនទងំ យែដលមិនទន់ ជះថេនេឡយ

ដកឹ នជំ នទងំ យខះែដល ជះថេហយឲយទស់ចិតគនំ ិតេទវញិ េទេត ។

លំ បេ់ នះ ភកិ ុទខ ងំ េនះ កត៏ ិះេដ លសុទិនដន ម៏ ន យុេ យអេនកបរ-ិ

យយ េហយនគំ ន កបទូលនូវេសចកីនុ៎ះចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។

139

៦១

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បឋមបបញញតិ

[២០] អថេខ ភគ ឯតសឹម និទេន ឯតសឹម

បករេណ ភិកុ ខ សងឃ ំ សនិនប េប យសនម ំ
កិ រ តំ សុទិនន បុ ណទុ-
សុទិនំន បដិបុចិឆ សចំច

តិយិកយ េមថុនំ ធមមំ បដិេសវសីតិ(១) ។ សចចំ

ភគ តិ ។ វគិ រហិ ពុេទធ ភគ អននុចឆវកិ ំ (២)

េមឃបុរសិ អននុេ មិកំ អបបដរិ បូ ំ អស មណកំ

អកបបយិ ំ អករណី យំ កថំ ហិ នម តំ េមឃបុរសិ

ឯវ ំ កខ េត ធមវម និ េយ បពជិ ន សកិខ ស សិ

យវជីវ ំ បរបិ ុណំ បរសិ ុទធំ ពហចម រយិ ំ ចរតិ ុំ ននុ

មយ េមឃបុរសិ អេនកបរយិ េយន វ ិ គយ

ធេមម េទសេិ េន ស គយ វសិ ំេយគយ

ធេមម េទសេិ េន សំេយគយ អនុបទនយ

ធេមម េទសេិ េន សឧបទនយ តតថ នម តំ

េមឃបុរសិ មយ វ ិ គយ ធេមម េទសេិ ត ស-

គយ េចេតស សិ វសិ ំេយគយ ធេមម េទសិេត

១ ឱ. បដិេសវតី ិ ។ ២ េយភុេយយន អននុចឆវយិ និ បេ ទិស តិ ។

140

៦១

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ េសចកីបញញតជដំបូង

[២០] េ ពះេរ ងេនះ េ ពះដេំ ណ រេនះ ពះដ៏មន ពះភគ ឲយ

បជុភំ ិកុ សខ ងឃ េហយ ស់សួរសុទិនដន ៏មន យុ កុ ងន កលេនះថ ែន

សុទិនន ឮថអកន ឯងេសពេមថុនធមនម ឹងនងបុ ណទុតិយិក ពិតែមនឬ ។

សុទិនន កបទូលថ សូមទនពិតែមន ។ ពះសមុ ទព ដធ ៏មន ពះភគ ទង់តិះ

េដ លថ ែនេមឃបុរស បបកមែម ដលអកន ឯងេធេនះមនិ សមគួរ មិន តវ

ទនំ ង មិន តវែបប មិនែមនជរបស់សមណៈ មិនគបប ី មនិ គួរេធេទ ែនេម-

ឃបុរស គួរេបែ ដរ អកន ឯងបួសកុ ងន ធមវម និ ័យែដលតថគតសែមងេហយ

េ យ បៃពយ៉ ងេនះ ត ងំ េទជ ប ពឹ ត ពហមចរយិ ធម៌ឲយបរសិ ុ ទធ

េពញេលញដ បដល់អស់ជីវតិ មនិ េកត ែនេមឃបុរស ធម៌ែដលតថគត

សែមងេហយេ យអេនកបរយិ យ (សុទែធ ត) េដម ប ី បសចក គៈ មិន

ែមនេដមប ី បកបេ យ គៈេទ ធម៌ែដលតថគតសែមងេហ យ េដមបឲី យ

បសចកកិេលសជេ គ ង បកប មិនែមនសែមងេដមបតី មវេទរក

កិេលសជេ គ ង បកបេទ ធម៌ែដលតថគតសែមងេហ យ េដមបមី ិនឲយ

បកន់ម ំ មិនែមនសែមងេដម បឲី យ បកន់មេំ ទ មនិ ែមនឬ មន លេមឃ-

បុ រស តង់ធម៌ែដលតថគតសែមងេហ យ េដមបឲី យ បសចក គៈ

អនកឯង តឡប់ចូលចិតកុ នងធម៌េនះថឲយ បកបេ យ គៈវញិ តង់ធម៌

ែដលតថគតសែមងេហ យ េដមបឲី យ បសចកកិេលសជេ គ ង បកប

141

៦២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

សំេយគយ េចេតស សិ អនុបទនយ ធេមម

េទសេិ ត សឧបទនយ េចេតស សិ ននុ មយ

េមឃបុរសិ អេនកបរយិ េយន គវ ិ គយ ធេមម

េទសិេ មទនិមមទនយ បិបសវនិ យយ លយ-

សមុគឃ យ វដូបេចឆទយ តណកខ យយ វ ិ គយ

និេ ធយ និពនយ ធេមម េទសេិ ននុ មយ

េមឃបុរសិ អេនកបរយិ េយន កមនំ ប នំ

អកខ តំ កមសញញ នំ បរញិ ញ អកខ កមបិប-

នំ បដិវនិ េយ អកខ េ កមវតិ កក នំ សមុគឃេ

អកខ េ កមបរ ិ នំ វបូ សេម អកខ េ វរេន

េមឃបុរសិ សវី សិ ស េឃរវសិ ស មុេខ អងគជតំ

បកិខ តំ ន េតវ មតុគមស អងគជេត អងគជតំ បកិខ តំ

142

៦២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

អកន ឯង តឡប់ជចូលចតិ ថ ឲយ បកបេ យកេិ លសជេ គ ង បកប

វញិ តងធ់ ម៌ែដលតថគតសែមងេហយ េដម បមី និ ឲយ បកន់ម ំ អកន

ឯង តឡប់េទជចូលចិតថ ឲយ បកន់មវំ ញិ ែនេមឃបុរស ធម៌

ែដលតថគតសែមងេហ យ េ យអេនកបរយិ យ េដមបឲី យ បសចក

គៈ ធម៌ែដលតថគតសំែដងេហ យ េដមបញី ញំ ី នូ វេសចកី សវងឹ

េដមបកី មច ត់បង់នូវេសចកីេ សកឃនកុ នងកម េដមបដី កេចញនូវេសចកី

ល័យកុ ងន កម េដម បផី ច់បង់នូវវដៈ េដមបអី ស់េទៃនត េដមប ី

បសចកតេ មក េដមបរី លំ ត់ េដម ប ី ពះនិពន មនិ ែមនឬ ែន

េមឃបុរស កិរយិ លះបង់នូវកមទងំ យ តថគតបនសែមងេហយ

ករកណំ ត់ដឹងនូវេសចកីសគំ ល់ កុ ងន កមទងំ យ តថគតបនសែមង

េហ យ ករិ យិ កមច ត់បង់នូវេសចកេី សកឃនកុ ងន កមទងំ យ តថ-

គតបនសែមងេហយ កិរយិ ដកេចញនូវេសចកី តិះរះិ កុងន កមទងំ យ

តថគតបនសែមងេហ យ កិរយិ ចូលេទរមង ប់នូវេសចកីេក ក យ

កុងន កមទងំ យ តថគតបនសែមងេហ យ េ យអេនកបរយិ យ

មិនែមនឬ មន លេមឃបុរស អកន ឯង កអ់ ងជគ តេទកុ ងន មត់ សីរពិស

ជសតមនពិសេក វក បេសរជងអកន ឯង កអ់ ងជគ តេទកុ ងន អងជគ ត

143

៦៣

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បឋមបបញញតិ

វរេន េមឃបុរសិ កណសបបស មុេខ អងគជតំ

បកិខ តំ ន េតវ មតុគមស អងគជេត អងគជតំ

បកិខ តំ វរេន េមឃបុរសិ អងគ រកសុយ ទិ យ
បកិខ តំ
សមបជជលិ យ សេញជ តិភូ យ(១) អងគជតំ

ន េតវ មតុគមស អងគជេត អងគជតំ បកិខ តំ តំ

កិ ស េហតុ តេ និទនំ ហិ េមឃបុរសិ មរណំ

និគេចយឆ យ មរណមតំ ទុកំខ ន េតវ តបបចចយ ក-

យស េភទ បរ ំ មរ អបយំ ទុគគតឹ វនិ ិបតំ និរយំ

ឧបបេជជយយ ឥេ និទនញច េខ េមឃបុរសិ កយស

េភទ បរ ំ មរ អបយំ ទុគគតឹ វនិ ិបតំ និរយំ

ឧបបេជជយយ តតថ នម តំ េមឃបុរសិ យំ តំ

អសទធមមំ គមធមមំ វសលធមមំ ទុដុ លំ ឱទកនិកំ

រហស ំ ទយំ ទយសមបតឹ សមបជិជស សិ ពហុ ននំ

១ េយភុេយយន សេជជ តិភូ យតិ បេ ទិស តិ ។

144

៦៣

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ េសចកីបញញតជដំបូង

របស់មតុ គមមិន បេសរេឡយ េមឃបុរស អកន ឯង ក់អងជគ តេទកុ ងន

មត់ពស់ែវក បេសរជង អងជគ តែដលអកន ឯង ក់េទកុ ងន អងជគ តរបស់

មតុ គមមនិ បេសរេឡយ េមឃបុរស អកន ឯង កអ់ ងជគ តេទកុ ងន គនំ រ

រេងកេភង ែដលេឆះភឺ ចលរនទ ល បេសរជង អងជគ តែដលអកន ក់េទ

កុងន អងជគ តរបស់មតុ គមមិន បេសរេឡយ េហតុអី បនជតថគត

េពលដូេចន ះ េមឃបុ រស េ ពះថមនុស ែដល ក់អងគជតេទកុ នង

គនំ ររេងក េភង គនែ់ តដល់នូវេសចកី ប់ ឬដល់នូវេសចកទី ុកខ បែហល

នឹង ប់បុេ៉ ះ ឯនឹងបនទមយ ងកយ ប់េហយ េទេកតកុ ងន

តរិ ចឆ នកេំ ណ ត េ បត អសុរកយ នរក េ ពះបចយ័ច ែដល ក់អងជគ ត

េទកុងន គនំ ររេងក េភងេនះក៏េទ ែនេមឃបុរស ចែំ ណកខងភិកុ ែខ ដល ក់

អងជគ តេទកុ ងន អងជគ តរបស់មតុ គមេនះ ែតទមយ ងកយេហយ

តវេទេកតកុ ងន តិរចឆ នកេំ ណ ត េ បត អសុរកយ នរក មន លេមឃ-

បុ រស កលេបកមមទងំ េនះ (សុ ទែធ តជកមម បកបេ យេទសធយំ ៉ ង

េនះ) អកន ឯងេនែត ប ពឹតេធនូវអសទមធ ជម ធម៌របស់អកន សុក ជធម៌

របស់មនុស េថកថយ កក់ មនកចិ េច យទឹកជទីបផំ ុត ជធម៌

ក់េល ម ជធម៌របស់ជនពីរ ៗ នក់ ែតង បជុេំ ធ មែត បទះេនះ

េមឃបុរស (កុ ងន សនេនះ) មនែតអកន ឯងេហយជអកន េធអកុសល

145

៦៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

េខ តំ េមឃបុរសិ អកុស នំ ធមម នំ ទកិ

បុពងេគ ម េនតំ េមឃបុរសិ អបបសនន នំ ប-

ទយ បសនន នំ ភិេយយភ យ អថេខតំ េមឃ-

បុរសិ អបបសនន នេញច វ អបប ទយ បសនន នញច

ឯកចច នំ អញញថ យតិ ។ អថេខ ភគ យសនម ំ

សុទិននំ អេនកបរយិ េយន វគិ រហិ ទុពភរ យ ទុេបប-

សយ មហិចឆ យ អសនុ ដ យ សងគណិ កយ

េកសជជស អវណំ ភសិ អេនកបរយិ េយន សុ-

ភរ យ សុេបស យ អបបចិ ឆស សនុ ដស សេល-
វរី យិ -
ខស ធតូ ស ប ទិកស អបចយស

រមភស វណំ ភសិ ភិកូខ នំ តទនុចវឆ កិ ំ តទនុេ មិ-

កំ ធមមឹ កថំ ក ភិកូខ មេនសិ េតនហិ ភិកខ េវ

ភិកូខ នំ សិកខ បទំ បញញ េបស មិ ទស អតថវេស បដិចច

146

៦៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ខងេដមៃនអកុសលធមទ៌ ងំ យមន បមណេ ចន េ ថជអកន េផម

េធមុនេគ មន លេមឃបុរស កមដម ៏ មករបស់អកន ឯងេនះ មនិ ប លឲយ

េកតេសចកី ជះថដល់ជនទងំ យ ែដលមនិ ទន់ ជះថេឡយ មនិ ែមន

ដឹកនជំ នែដល ជះថេហ យឲយរងឹ រតឹ ែត ជះថែថមេឡងេទ តេទ មន ល

េមឃបុរស កមដម ៏ មករបស់អកន ឯងេនះ រែមងប លឲយេកតេសចកី

មនិ ជះថ ដល់ជនទងំ យែដលមិនទន់ ជះថេនេឡយ ដឹកនជំ ន

ទងំ យខះែដល ជះថេហយ ឲយ តឡប់ទស់ចិតគនំ ិតេទវញិ ។ គ

េនះ ពះដ៏មន ពះភគ ទងត់ ិះេដ លសុទិនដន ៏មន យុ េ យអេនក-

បរយិ យ េហ យ ទង់សែមងនូវេទសៃនករចិញឹច ម ក ែថទរំ ក ក

បថន េ ចន មិនសេនស ចឡូ ក ចឡេំ យពួកគណៈ និងេសចកខី ិលជ

ចអូ ស េទប ទង់សែមងេ យអេនកបរយិ យនូវគុណៃនករែដលេគ

ចញិ ឹច មងយ ករែដលេគែថទរំ ក ងយ បថន តិច សេនស ចិតផូរផង់

ករកមច ត់បង់នូវកិេលស ករនឲំ យេកត េសចកី ជះថ ករមិនសន ំ និងករ

បរពធពយយម េហយ ទងស់ ែមងធមីកម ថដ៏លមម សមគួរ ដល់សិកខ បទ

េនះ ដល់សវំ រៈេនះចេំ ពះភិកុ ទខ ងំ យ េហយេ ភិកុទខ ងំ យមក
(មន ពះពុទដធ ីក) ថ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ េបដ ូេចន ះ តថគតនឹងបញតញ
សិកខ បទដល់ភិកុ ទខ ងំ យ េ ពះ ស័យអំ ច បេយជន៍ ១០ យ៉ ង

147

៦៥

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស បឋមនុបបញញតិ មកដក ីវតុថ

សងឃសុដុ យ សងឃផសុ យ ទុមមងនូក ំ បុគគ នំ

និគគ យ េបស នំ ភិកូខ នំ ផសុវ ិ យ ទិដ-

ធមមិកនំ ស នំ សំវ យ សមប យិកនំ ស-

នំ បដិឃ យ អបបសនន នំ ប ទយ បសនន នំ

ភិេយយភ យ សទធមមដិតិយ វនិ យនុគគ យ ឯវញច

បន ភិកខ េវ ឥមំ សិកខ បទំ ឧទិទេសយយថ េយ បន

ភិកុ ខ េមថុនំ ធមំម បដិេសេវយយ ប ជិ េក េ តិ

អសំ េ តិ ។ ឯវញិ ច ទំ ភគវ ភិកូខ នំ សិកខ បទំ

បញតញ ំ េ តិ ។

សុទិននភណ រ ំ និដិតំ ។

[២១] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ
េប
េវ លិយំ ម វេន មកកដឹ មេិ សន ឧប

តស េមថុនំ ធមំម បដិេសវតិ ។ អថេខ េ ភិកុ ខ
េវ លឹ
បុពណសមយំ និ េស បតចីវរមទយ

បិ យ បវសិ ិ ។ េតន េខ បន សមេយន

សមពហុ ភិកូខ េសនសនចរកិ ំ ហិណន
េយន
តស ភិកុ ខ េន វិ េ េតនុបសងមក ឹសុ ។

148

៦៥

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ អនុបបញញតិទី ១ និទនេម

គេឺ ដមបេី សចកីលដល់សងឃ ១ េដមបេី នសបបយដល់សងឃ ១ េដមបសី ងតក ់

សងនិក នូវបុគលគ ទងំ យែដលមិនេអ នខម ស ១ េដមបេី នជសុខ សួល

ដល់ភិកុ ទខ ងំ យែដលមនសីលជទី ស ញ់ ១ េដម ប ី ងំ សវធម៌
ទងំ យកុងន បចុ បច បនន ១ េដមបកី មច ត់បង់នូវ សវធម៌ទងំ យកុ ងន បរ-
េ ក ១ េដមបញី ុ ងំ បុគលគ ទងំ យែដលមនិ ទន់ ជះថឲយ ជះថេឡង

១ េដមបញី ុ ងំ បុគលគ ទងំ យែដល ជះថេហយ ឲយរងឹ រតឹ ែត ជះថេ ចន

េឡង ១ េដម បឲី យតមលក ់េនមៃំ ន ពះសទមធ ម ១ េដមបអី នុេ គះដល់វនិ ័យ ១

មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ អកន ទងំ យ តវសែមងនូវសិកខ បទេនះដូេចះន ថ ភិកុ ខ

មួយេសពេមថុនធមម (ភិកុ េខ នះ) តវ បតបិ ជិក រកសំ សគម ន ។

សិកខ បទេនះ ពះដ៏មន ពះភគ ទង់បញញតេហ យចេំ ពះភិកុ ខទងំ យ

េ យ បករយ៉ ងេនះ ។

រៈេពលអំពីេរ ងសុទិននភិកុខ ចប់ ។

[២១] សម័យេនះ មនភិកុ ខ ១ រូប បេ មលួងេម េយ

មសិ ៈ កុងន ៃ ពម វន េទ ប កងេវ លី េហយេសពេមថុនធមម

នឹងេម េនះ ។ លំ ប់េនះ ភិកុ េខ នះេស កសបង់ ប ប់េ យ

ប តនិ ងចីវរ េហ យចូ លេទកន់ កងេវ លី េដមបបី ិណបតកុ នង

េវ ពឹ ក ព ម ។ កុ នងសម័យេនះ ភិកុ ខទងំ យេ ចនរូ បេដរ
េទកន់េសនសនចរកិ ក៏នគំ ន ចូលេទ តង់កែនងែដលភកិ ុេខ នះេន ។

149

៦៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អទទ េខ មកកដី េត ភិកូខ ទរូ េ វ

គចេឆ ន ទិ ន េយន េត ភិកូខ េតនុបសងមក ិ

ឧបសងមក ិ េតសំ ភិកូខ នំ បុរេ កដឹបិ ចេលសិ

េឆបបបំ ិ ចេលសិ កដឹបិ ឱឌិ និមិតំបិ អកសិ ។

អថេខ េតសំ ភិកូខ នំ ឯតទេ សិ និស សំ យំ េខ

េ ភិកុ ខ ឥមិស មកកដិយ េមថុនំ ធមមំ បដិេស-

វតីតិ ឯកមនំ និលីយឹសុ ។ អថេខ េ ភិកុ ខ េវ -

លិយំ បិ យ ចរ ិ បិណបតំ ទយ បដិកកមិ ។

អថេខ មកកដី េយន េ ភិកុ ខ េតនុបសងមក ិ ។

អថេខ េ ភិកុ ខ តំ បិណបតំ ឯកេទសំ ភុញិ ជ

ឯកេទសំ តស មកកដិយ អទសិ ។ អថេខ

មកកដី តំ បិណបតំ(១) ភុញិ ជ តស ភិកុ ខ េន កដឹ

ឱឌិ ។ អថេខ េ ភិកុ ខ តស មកកដិយ េមថុនំ

ធមំម បដិេសវតិ ។ អថេខ េត ភិកូខ តំ ភិកុ ំខ

ឯតទេ ចុំ ននុ វុេ ភគវ សកិ ខ បទំ បញតញ ំ

កិ ស តំ វុេ ឥមិស (២) មកកដយិ េមថុនំ

ធមមំ បដេិ សវសីតិ ។ សចំច វុេ ភគវ សកិ ខ បទំ

១ ឱ. តំ បិណំ ។ ២ បយេ យំ បេ នតិថ ។

150