១១៦
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
នឹងអនុញញ តឲយេនរួមជមួយនឹងភិកុ ខនីទងំ យ (មយ៉ងេទ ត) បតិ
ជរបស់ ភិកុ ខែដលទួ េទដល់ ភិកុ ខនី ទងំ យ តថគតអនុ ញញ តនូ វ
បតិទងំ េនះ េដមបឲី យភិកុ ខែដលកយេភទជ សីេនះេនកុ នងសំ ក់
ភិកុ ខនីទងំ យបន បតិ ជរបស់ភិកុ ខែដលមិនទួេទដល់ ភិកុ ខនីទងំ
យ ភកិ ុ នខ ីេនះមិន តវ បតិេ ពះ បតិេនះេឡយ ។ សម័យេនះឯង
ភិកុ នខ ី ១ រូប កយេភទខួនេទជ បស ។ ភិកុទខ ងំ យ កបបងទគំ ូល
េសចកីនុ៎ះចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ
ទងំ យ តថគតអនុញញ តនូវឧបជឈយ៍េនះដែដល និងឧបសមបទ
េនះ ដ ែដ ល និ ងវស ទងំ េនះ និ ងអនុ ញញ តឲយេនរួ មជមួ យនឹ ង
ភិកុ ខទងំ យ បតិ ជរបស់ ភិកុ ខនី ែដលទួ េទដល់ ភិកុ ខទងំ យ
តថគតអនុ ញញ តនូ វ បតិទងំ េនះ េដមបឲី យភិកុ ខនីែដលកយេភទខួ ន
ជ បសេនះេនកុ នងសំ ក់ភិកុ ខទងំ យបន បតិ ជរបស់
ភិកុ ខនីែដលមិនទួេទដល់ ភិកុ ខទងំ យេទ (ភិកុ ខនីេនះ) មិនមន បតិ
េ ពះ បតិទងំ េនះេឡយ ។
[៥៧] សមយ័ េនះឯង ភិកុ ខ ១ រូប េសពេមថុនធមនម ឹងម
(របស់ខួ ន) េ យយល់ថ កលេបអ ញេធយ ៉ ងេនះ អញនឹងមិន
តវ បតិេឡយ ។ េប ។ េសពេមថុនធមនម ឹងធី (របស់ខួន) ។ េប ។
251
១១៧
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស វនិ ីតវតុថ
ភគិនិយ េមថុនំ ធមំម បដិេសវ ិ ។ តស កុកុ កចំច
អេ សិ ។ េប ។ ភគវេ ឯតមតថំ េ េចសិ ។
បតឹ តំ ភិកុ ខ បេនន ប ជិកនិ ។ េតន
េខ បន បុ ណទុ-
សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ
តិយិកយ េមថុនំ ធមំម បដិេសវ ិ ។ តស
កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ
បេនន ប ជិ កនិ ។
[៥៨] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
ភិកុ ខ មុទុបិដេិ ក េ តិ ។ េ អនភិរតិយ បីឡ-ិ
េ អតេន អងគជតំ មុេខន អគគេហសិ ។ តស
កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ
បេនន ប ជិ កនិ ។ េតន េខ បន សមេយន
អញតញ េ ភិកុ ខ លមីព េ តិ ។ េ អនភរិ តិយ
បីឡេិ អតេន អងជគ តំ អតេន វចចមគំគ បេវ-
េសសិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ -
បតឹ តំ ភិកុ ខ បេនន ប ជិ កនិ ។
252
១១៧
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ វនិ ីតវតុថ
េសពេមថុនធមនម ឹងបូ ន សី (របស់ខួន) ។ ភកិ ុ េខ នះមនេសចកីសង យ័
។ េប ។ េទប កបបងទគំ ូលេសចកីនុ៎ះចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ
ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ អកន ឯង តវ បតបិ ជិកេហយ ។ សម័យេនះ
ឯង ភិកុ ខ ១ រូប េសពេមថុនធមនម ឹង សីែដលម បិ ផ ផំ ុ ឲគំ យអពំ ីមុន ។
ភកិ ុ េខ នះ ក៏មនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ
អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។
[៥៨] សម័យេនះឯង ភិកុ ខ ១ រូប មនខងន ទន់ ។ ភិកុ េខ នះមន
េសចកីអផ ុ កេប តេប ន េហ យបនយកអងគជតខួ នមកេប មនឹងមត់ ។
ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ
អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។ សម័យេនះឯង ភិកុ ខ ១ រូប មន
អងជគ តយរែវង ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីអផ ុ កេប តេប ន ក៏ចបប់ ពំ ត់
អងជគ តខួនបញូ ច លេទកុ ងន វចមច គគ (គទឺ រធ)ំ របស់ខួន ។ ភកិ ុ េខ នះមន
េសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯង
តវ បតិប ជកិ េហយ ។
253
១១៨
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
[៥៩] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
ភិកុ ខ មតសររី ំ បស ិ ។ តសឹម ច សរេី រ អងគ-
ជត មន វេ េ តិ ។ េ ឯវ ំ េម
អនបតិ ភវសិ តីតិ អងគជេត អងគជតំ បេវេស
វេណន នីហរ ិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។
បតឹ តំ ភិកុ ខ បេនន ប ជិកនិ ។ េតន
េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ មតសររី ំ
បស ិ ។ តសឹម ច សរេី រ អងគជត មន វេ
េ តិ ។ េ ឯវ ំ េម អនបតិ ភវសិ តីតិ
វេណ អងគជតំ បេវេស អងគជេតន នីហរ ិ ។
តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ
។ សមេយន អញញតេ
ភិកុ ខ បេនន ប ជិ កនិ
បន
[៦០] េតន េខ
ភិកុ ខ រេ េលបចិតស និមិតំ អងគជេតន
ឆុបិ
បតិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ អន-
េតន
រេ ភកិ ុ ខ ប ជិ កស បតិ ទុកកដស តិ ។
េខ បន សមេយន អញញតេ ភិកុ ខ -
ទរុធីតលិកយ និមិតំ អងគជេតន ឆុបិ ។
254
១១៨
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
[៥៩] សម័យេនះឯង ភិកុ ខ ១ រូប េឃញសររី ៈមនុស ប់ ។ ឯ
សររី ៈេនះ មនដេំ បជុវំ ញិ អងជគ ត ។ ភិកុ េខ នះបនបញូ ច លអងជគ ត (ខួន)
េទកុងន អងជគ ត (សររី ៈេនះ) េហយបនយថ អងជគ តេចញមកវញិ មដេំ ប
េ យគិតថ កលេបអ ញេធយ៉ ងេនះ អញនឹងមិន តវ បតិេឡយ ។
ភិកុ េខ នះកម៏ នេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ
អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។ សមយ័ េនះឯង ភិកុ ខ ១ រូបេឃញសររី ៈ
មនុស ប់ ។ ឯសររី ៈេនះមនដេំ បជុវំ ញិ អងជគ ត ។ ភកិ ុេខ នះបន
បញូ ច លអងជគ ត (ខួន) េទកុ ងន ដេំ ប េហយបនយថ េចញមកវញិ មអង-គ
ជត េ យគិតថ កលេបអ ញេធយ៉ ងេនះ អញនឹងមិន តវ បតិ
េឡយ ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ
មន លភកិ ុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។
[៦០] សមយ័ េនះឯង ភិកុ ខ ១ រូបមនតេ មក េហយយកអងជគ ត (ខួន)
េទញល់នឹងនិមតិ របស់រូបគនំ ូរ ។ ភកិ ុេខ នះមនេសចកសី ង យ័ ។ េប ។
ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមិន តវ បតិប ជិកេទ តវែត
តឹម បតិទុកដក ។ សម័យេនះឯង ភិកុ ខ ១ រូប មនតេ មក េហយយកអង-គ
ជត (ខួន) េទញល់នឹងនិមតិ របស់រូបតុកក សី ែដលេធេ យេឈ ។
255
១១៩
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស វនិ ីតវតុថ
តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ
ទុកកដស តិ ។
ប ជិកស បតិ
[៦១] េតន េខ បន សមេយន សុនេទ នម
ភិកុ ខ ជគ បពជិេ រថិកយ គចឆតិ ។
អញតញ ឥតថី តំ បស ិ ឯតទេ ច(១)
មុហុតំ ភេន
គេមហិ វនទិស មីតិ ។ វនទនី អនរ សកំ
ឧកិខ បិ មុេខន អងគជតំ អគគេហសិ ។ តស
កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ ទយិ ិ តំ ភិកូខ តិ ។
នហំ ភគ ទិយិនិ ។
អនបតិ ភិកុ ខ អ-
ទិយនស តិ ។
[៦២] េតន េខ បន សមេយន អញញត ឥតថី
ភិកុ ំខ បស ិ ឯតទេ ច ឯហិ ភេន េមថុនំ ធមំម
អលំ ភគិនិ េនតំ កបបតីតិ ។ ឯហិ
បដិេស តិ ។
ភេន អហំ យមិស មិ តំ ម យមិ ឯវេន អន-
បតិ ភវសិ តីតិ ។ េ ភិកុ ខ តថ អកសិ ។
១ តំ បស ិ ឯតទេ ចតិ ឱេ បិយមរមមេបតថេកសុ ន ទិស តិ ។
256
១១៩
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ វនិ ីតវតុថ
ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ
អកន ឯងមិន តវ បតិប ជកិ េទ តវែត តមឹ បតិទុកដក ។
[៦១] សម័យេនះឯង ភិកុ ខ ១ រូបេឈម ះសុនរទ ៈ េចញពី កង ជ-
គឹះេទបួស េហយេដរ េទ មថលន ់ ។ មន សីមន កប់ នេឃញភកិ ុ េខ នះ
េហយក៏និយយថ បពិ តេ កមច ស់ សូមេ កមច ស់បងង់ ១ រេំ ពច
សិន ខុ ំញ ពះករុ នឹងថយបងគំ ។ សីេនះកលែដលថយបងគំ ក៏
េសយសបងេ់ ឡង ។
េហយយកមត់េទេប មអងជគ ត (របស់ភិកុេខ នះ)
ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់សួរថ មន លភិកុ ខ
អកន ឯងេ តកអរែដរឬេទ ។ ភិកុ េខ នះ កបទូលថ បពិ ត ពះដ៏មន ពះ
ភគ ខុ ំញ ពះអងមគ ិនេ តកអរេទ ។ ពះដ៏មន ពះភគ ទង់ ស់ថ មន ល
ភកិ ុ ខ អកន ឯងមិន តវ បតិេទ េ ពះមិនេ តកអរ ។
[៦២] សម័យេនះឯង មន សីមន ក់ បនេឃញភិកុ ខ ១ រូបេហយ
និយយថ បពិ តេ កមច ស់ សូមនិមនេ កមច ស់មកេសពេមថុន
ឯេនះ ។ ភិកុ ខេនះនិយយថ កុនំ ង ករេសពេមថុនធមមេនះមិន
គួ រេទ ។ សីេនះអងរថ បពិ តេ កមច ស់ សូ មេ កមច ស់
និ មនមក (កុ ំ បែកក) ខុំញ ពះករុ នឹងពយយម េ កមច ស់
េក
មិនបច់ពយយមេទ (េនែតេសង មបនេហយ) េសពយ៉ ងេនះ
មច ស់មិន តវ បតេិ ទ ។ ភិកុ េខ នះក៏បនេធ មពកយ សីេនះ ។
257
១២០
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ
ភិកុ ខ បេនន ប ជិ កនិ ។ េតន េខ បន
សមេយន អញតញ ឥតីថ ភិកុ ំខ បស ិ ឯត-
ទេ ច ឯហិ ភេន េមថុនំ ធមំម បដិេស តិ ។
អលំ ភគិនិ េនតំ កបបតីតិ ។ ឯហិ ភេន តំ
យមហិ អហំ ន យមិស មិ ឯវេន អនបតិ
ភវសិ តីតិ ។ េ ភិកុ ខ តថ អកសិ ។ តស
កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ -
បេនន ប ជិកនិ ។ េតន េខ បន សម-
េយន អញញត ឥតថី ភិកុ ំខ បស ិ ឯតទេ ច
ឯហិ ។ អលំ
ភេន េមថុនំ ធមំម បដិេស តិ
ភគិនិ េនតំ កបបតីតិ ។ ឯហិ ភេន អពភនរ ំ
ឃេដ ពហិ េមេចហិ ។ េប ។ ពហិ ឃេដ
អពភនរ ំ េមេចហិ ឯវេន អនបតិ ភវសិ តីតិ ។
258
១២០
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
ភកិ ុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ
អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។ សម័យេនះឯង មន សីមន ក់មន
នមមនិ បកដ េឃញភិកុ ខ ១ រូប េហយនិយយថ បពិ តេ កមច ស់
សូ មនិមនេ កមកេសពេមថុនធមម (នឹងខុំសញ ិន) ។ ភិកុ ខេនះេឆយថ
កុនំ ង អេំ ពេនះមនិ គួរេទ ។ សីេនះក៏និយយអងរថ បពិ តេ ក
មច ស់ សូមនិមនមក សូមេ កមច ស់ពយយមចុះ ខុំញ ពះករុ មិន
ពយយមេទ េធយ៉ ងេនះ េ កមច ស់មិន តវ បតិេឡយ ។ ភិកុ េខ នះ
ក៏បនេធ មពកយ សីេនះេទ ។ ភកិ ុ េខ នះមនេសចកសី ង យ័ ។ េប ។
ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ អកន ឯង តវ បតបិ ជិកេហយ ។
សមយ័ េនះឯង មន សីមន ក់ បនេឃញភិកុ ខ ១ រូប ក៏និយយបបួលថ
បពិ តេ កមច ស់ សូ មនិ មនមកេសពេមថុ នធមម (នឹ ងខុ ំញ ពះករុ
ឯេនះ) ។ ភកិ ុ េខ នះេឆយ ថ កុបំ ូ ន សី អេំ ពេនះមិនគួរេទ ។ សីេនះ
ក៏ពនយល់ ថ បពិ តេ កមច ស់ សូ មេ កនិមនមកពយយមកុ នងអងគ-
ជតខុ ំញ រួចបេញច ញអសុចិេទខងេ កអងជគ តវញិ ។ េប ។ ពយយមខង
េ កអងជគ ត េហយបេញច ញអសុចេិ ទខងកុ ងន អងជគ តវញិ េធយ៉ ងេនះ
259
១២១
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស វនិ ីតវតុថ
េ ភិកុ ខ តថ អកសិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ
។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ បេនន ប ជិ កនិ ។
[៦៣] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
ភិកុ ខ សីវថិកំ គន អកខ យិតំ(១) សររី ំ បស ិ
តសឹម េមថុនំ ធមមំ បដេិ សវ ិ ។ តស កុកុ ចក ចំ
អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ បេនន ប-
ជិ កនិ ។ េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
ភិកុ ខ សីវថិកំ គន េយភុេយយន អកខ យិតំ សររី ំ
បស ិ តសឹម តស
េមថុនំ ធមមំ បដិេសវ ិ ។
កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ -
បេនន ប ជិកនិ ។ េតន
េខ បន សមេយន
អញតញ េ ភិកុ ខ សីវថកិ ំ គន េយភុេយយន ខយិតំ(២)
។ តស
សររី ំ បស ិ តសឹម េមថុនំ ធមំម បដេិ សវ ិ
កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិកស
បតិ ថុលចចយស តិ ។ េតន េខ បន សមេយន
អញញតេ ភិកុ ខ សវី ថិកំ គន ឆិននសីសំ បស ិ
១ ឱ. ម. អកយខ ិតំ ។ ២ ឱ. ម. ខយិតំ ។
260
១២១
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ វនិ ីតវតុថ
េ កមច ស់មិន តវ បតិេឡ យ ។ ភិកុ ខេនះក៏េធ មពកយ សី េនះ
េទ ។ ភិកុេខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះដម៏ ន ពះភគ ទង់
ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។
[៦៣] សម័យេនះឯង មនភកិ ុ ខ ១ រូប ចូលេទកនៃ់ ពេខម ចេឃញ
សររី េខម ចែដលសតមនិ ទន់សុី េហយេសពេមថុនធមនម ឹងសររី េខម ចេនះ ។
ភកិ ុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ
អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។ សម័យេនះឯង មនភិកុ ខ ១ រូបចូល
េទកន់ៃ ពេខម ច េឃញសររី េខម ចែដលសតមិនទន់សុីេ ចនអេនបុ៉នម ន
េហយេសពេមថុនធមនម ឹងសររី េខម ចេនះ ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកសី ង យ័
។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជិក
េហយ ។ សម័យេនះឯង ភកិ ុ ខ ១ រូប ចូលេទកន់ៃ ពេខម ច េឃញសររី
េខម ច ែដ ល ស ត សុី េ ច ន អ េន េហ យ េស ព េម ថុ ន ធ មមនឹ ង ស រ រី េខម ច
េនះ ។ ភកិ ុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ
មន លភិកុ ខ អកន ឯងមនិ តវ បតិប ជិកេទ តវែត តមឹ បតិថុលច័យច ។
សមយ័ េនះឯង មនភកិ ុ ខ ១ រូប េទកន់ៃ ពេខម ច េឃញកបលេខម ច ច់
261
១២២
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
វវិ ដកេត(១) មុេខ ឆុបនំ អងគជតំ បេវេសសិ ។
តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ
ភិកុ ខ បេនន ប ជិ កនិ ។ េតន េខ
បន សមេយន អញតញ េ ភិកុ ខ សវី ថិកំ គន
ឆិននសីសំ បស ិ វវិ ដកេត មុេខ អចុ ឆបនំ
អងគជតំ បេវេសសិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ
។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិកស បតិ
ទុកកដស តិ ។ េតន េខ បន សមេយន
អញញតេ ភិកុ ខ អញញតរសិ ឥតថិយ បដិពទធចិេ
កលក (២) សុ េន
េ តិ ។ ឆឌិ (៣) ។
អដិកនិ វបិ បកិ និ េ និ ។ អថេខ េ
ភិកុ ខ សវី ថិកំ គន អដិកនិ សំកឌ ិ និមេិ ត
អងគជតំ បដិបេទសិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ
។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិកស បតិ
ទុកកដស តិ ។
១ ឱ. ម. វតកេត ។ ២ ឱ. ម. . កលងក ។ ៣ ឱ. ម. ឆឌិ និ ។
262
១២២
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
កប៏ ញច កអងជគ ត (ខួន) ឲយចូលេទកុ ងន មតែ់ ដលេបក ឲយប៉ះទងិចគ
(កុ ងន មត់េនះ) ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះដម៏ ន
ពះភគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។
សមយ័ េនះឯង ភិកុ ខ ១ រូប ចូលេទកនៃ់ ពេខម ច េឃញកបលេខម ច
ចេ់ ហយប ញច កអងជគ ត (ខួន) េទកុងន មត់េខម ចែដលេបក មិនឲយ
បះ៉ ទងិចគ (កុ ងន មត់េនះ) ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះ
ដម៏ ន ពះភគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមិន តវ បតិប ជកិ
េទ តវែត តឹម បតទិ ុកដក ។ សម័យេនះឯង មនភកិ ុ ខ ១ រូបមនចតិ
បតិពទ័ ធ ស ញ់ សីមន ក់ ។ សីេនះេធកលកិរយិ េទេហយ េគន ំ
េខម ចយកេទេចលកុ ងន ៃ ពសម ន(១) ។ ឆងឹ ទងំ យ (ៃនេខម ច សី
េនះ) ក៏ខច តខ់ ច យ ត់ យ ។ គេនះ ភកិ ុ េខ នះេទកន់ៃ ពេខម ច
េហយ បមូលឆឹងទងំ យយកមកតេ ម ប េហយបញូ ច លអងជគ ត (ខួន)
េទកុងន និមិត (ៃន ងឆឹងេនះ) ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។
ពះដម៏ ន ពះភគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមនិ តវ បតិប-
ជិកេទ តវែត តឹម បតទិ ុកដក ។
១ សម ន គឺៃ ពស មប់េចលេខម ច ជពកយសំ សឹតក ឲយ នថ សៈម នៈ ែដល ន
កយមកជ សំ ន ។ ពកយបលីថ សុ ន ។
263
១២៣
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស វនិ ីតវតុថ
[៦៤] េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ
ភិកុ ខ នគិយ េមថុនំ ធមំម បដិេសវ ិ ។ តស
កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ ភកិ ុ ខ បេនន
ប ជិកនិ ។ េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ
ភិកុ ខ យកិខ នយិ េមថុនំ ធមមំ បដេិ សវ ិ ។ េប ។
េបតិយ េមថុនំ ធមំម បដេិ សវ ិ ។ េប ។ បណកស
េមថុនំ ធមំម បដិេសវ ិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ
។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ បេនន ប ជិ កនិ ។
[៦៥] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
ភិកុ ខ ឧបហតិ នេិទ យ េ តិ ។ េ នហំ េវទ-ិ
យមិ េម ភវសិ តីតិ
សុខំ ទុកំខ អនបតិ(១)
េមថុនំ ធមំម បដិេសវ ិ ។ េប ។ ភគវេ ឯតមតថំ
េ េចសំុ ។ េវទយិ េ ភិកខ េវ េមឃបុរ-ិ
េន េវទយិ បតិ ប ជិ កស តិ ។
១ ឱ. ម. ឯវ ំ អនបតិ ។
264
១២៣
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ វនិ ីតវតុថ
[៦៤] សមយ័ េនះឯង មនភិកុ ខ ១ រូប េទេសពេមថុនធមនម ឹងនគី
(នគញី ) ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់
ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។ សមយ័ េនះ មនភិកុ ខ
១ រូប េសពថុនធមនម ឹងយកិនខ ី ។ េប ។ េសពេមថុនធមនម ឹង សីេ បត
។ េប ។ េសពេមថុធមនម ឹងមនុស េខយទ ។ ភកិ ុ េខ នះមនេសចកសី ង យ័
។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ អកន ឯង តវ បតិប ជកិ
េហយ ។
[៦៥] សម័យេនះ មនភិកុ ខ ១ រូប មនឥ នីយទ ៍ បសូនយ
(គមឺ នេ គសឹកព ) ។ ភិកុេខ នះ ក៏េសពេមថុនធមេម យគិតថ អញ
មនិ ដឹងេសចកីសុខទុកខ បតិនឹងមិនមនដល់អញេឡយ ។ េប ។ ភកិ ុ ខ
ទងំ យ កបបងទគំ ូលេសចកីនុ៎ះចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគ
ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ទខ ងំ យ បុរសេ ះសូនយេនះ េទះបីដឹង
(េសចកីសុខទុក)ខ កី មិនដងឹ កី ក៏ តវ បតិប ជិកេហយ ។
265
១២៤
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
[៦៦] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
ភិកុ ខ ឥតថិយ េមថុនំ ធមមំ បដិេសវសិ មតី ិ ឆុបិ-
តមេត វបិ បដិ រ ី អេ
សិ ។ តស កុកុ កចចំ
អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិ កស
បតិ ទុកកដស តិ ។
[៦៧] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
ភិកុ ខ ភទិេទ យ(១) ជតយិ វេន ទិ វ ិ រគេ និបេនន
េ តិ ។ តស អងគមងគ និ
តុបតថទធ និ េ និ ។
អញញត ឥតថី បស ិ អងគជេត អភិនសិ ីទិ
យវទតំថ ក បកក មិ ។ ភិកុ ខ កិ លិននំ បស ិ
ភគវេ
ឯតមតថំ េ េចស(ិ ២) ។ បញច ហិ ភិកខ េវ
កេរហិ អងគជតំ កមមនិយ(ំ ៣) េ តិ េគន វេចចន
បស េវន េតន ឧចច លិងគបបណកទេដន ឥេមហិ េខ
ភិកខ េវ បញច កេរហិ អងគជតំ កមមនិយំ េ តិ
១ ម. ភទិទយនគេរ ។ ២ អយមេ ថ ឱេ បិយមរមមេបតថេកសុ ពហុវចនវេសន កេ ។
៣ ឱ. កមណម ិ យំ ។
266
១២៤
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
[៦៦] សមយ័ េនះឯង មនភិកុ ខ ១ រូប គិតថអញនឹងេសពេមថុន-
ធមនម ឹង សី គន់ែតយកៃដេទចប់ពល់ក៏មនេសចកីេក ក យ ។
ភកិ ុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ
អកន ឯងមិន តវ បតបិ ជកិ េទ តវែត តមឹ បតិទុកដក ។
[៦៧] សម័យេនះឯង មនភិកុ ខ ១ រូប េទកន់ទីស មកកុ ងន េវ
ៃថង កុងន ៃ ពជតិយវនជតិ នគរភទិយទ េហយសឹងលក់េទ ។ ឯអវយវៈ
តូចធរំ បស់ភិកុ េខ នះ មនខយល់បក់មកឧបតមថ ភ (នឲំ យេ កេនះសឹង
លក់ស៊ប់) ។ មន សីមន ក់េឃញេហយកអ៏ ងុ យគ សងតក ់ពីេលអងជគ តេធ
(េសវនកិច)ច េ សចេហយក៏េច សេចញេទ ។ ភកិ ុ េខ នះ (ភញ ក់េឡង)
េឃញេសចកីេ ហមង ក៏ កបទូលេសចកីនុ៎ះចេំ ពះ ពះដម៏ ន ពះភគ ។
ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ទខ ងំ យ អងជគ តគួរដល់កមេម យ
ករ ៥ យ៉ ង គឺ េ យតេ មក ១ េ យ ចម៍ ១ េ យទឹកមូ ត ១
េ យខយល់ ១ េ យដងូវក រមស់េ ល ១ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ
អងជគ តគួរដល់កមេម យ ករ ៥ យ៉ ងេនះឯង មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ
267
១២៥
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស វនិ ីតវតុថ
អ នេមតំ ភិកខ េវ អនវកេ យំ តស ភិកុ ខ េន
េគន អងជគ តំ កមនម ិយំ អស អរហំ េ ភិកខ េវ
ភិកុ ខ អនបតិ ភិកខ េវ តស ភិកុ ខ េនតិ ។
[៦៨] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
ភិកុ ខ វតថិយំ អនវធ េន ទិ វ ិ រគេ និបេនន
េ តិ អងគ-
។ អញញត េគបលកិ បស ិ
ជេត អភិនិសីទិ ។ េ ភកិ ុ ខ បេវសនំ ទិយិ
បវដិ ំ ទយិ ិ ឋិតំ
ទិយិ ឧទធរណំ ទិយិ ។
តស កុកុ កចំច អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ
បេនន ប ជិ កនិ ។ េតន េខ បន សមេយន
អញញតេ ភិកុ ខ វតថិយំ អនវធ េន ទិ វ ិ រគេ
និបេនន េ តិ ។ អញញត អជបលិក បស -ិ
។ េប ។ អញញត កដ រកិ បស ិ ។ េប ។
អញតញ េគមយ រកិ បស ិ អងជគ េត អភិនិ-
សីទិ ។ េ ភិកុ ខ បេវសនំ ទិយិ បវដិ ំ ទិយិ
268
១២៥
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ វនិ ីតវតុថ
អងជគ តគួរដល់កមម េ ពះតេ មករបស់ភកិ ុ េខ នះ មិនែមនជេហតុ មិន
ែមនជទីឱកសេឡយ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ ភិកុ េខ នះ ជអរហន មន ល
ភកិ ុ ទខ ងំ យ ភកិ ុ េខ នះ ឥតមន តវ បតអិ ីេឡយ ។
[៦៨] សមយ័ េនះឯង មនភិកុ ខ ១ រូប េទកន់ទីស មកកុ ងន េវ
ៃថកង ុងន ៃ ពអនវធ ន េទ បនគរ វតីេថ ហយសឹងលក់េទ ។ មន សី
គងលេគមន ក់េឃញេហយេទអងុ យគ សងតក ់ពីេលអងជគ តភិកុ េខ នះ ។ ភិកុ ខ
េនះកលអងជគ តកពំ ុ ងែតចូលេទក៏េ តកអរ ចូលស៊ប់េទេហយកេ៏ តក
អរ សិតថ េនខងកុងន កេ៏ តកអរ បនយថ េចញមកវញិ កេ៏ តកអរ ។ ភិកុ ខ
េនះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន
ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។ សម័យេនះឯង មនភិកុ ខ ១ រូបេទ
កន់ទីស មកកុ នងេវ ៃថងកុ នងៃ ពអនធវន េទ បនគរ វតីថេហ យសឹងលក់
េទ ។ មន សីគងលពែពមន ក់បនេឃញភិកុ េខ នះ ។ េប ។ មន សី
អកន រកឱសមន ក់បនេឃញភិកុ េខ នះ ។ េប ។ មន សីអកន ន ំ ចម៍េគ
មន ក់បនេឃញភិកុ េខ នះ កេ៏ ទអងុ យគ សងតក ់ពីេលអងជគ ត ។ ភិកុ េខ នះ
កលែដលអងជគ តកពំ ុ ងចូលេទេ តកអរ ចូលស៊ប់េទេហយេ តកអរ
269
១២៦
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
ឋិតំ ទិយិ ឧទធរណំ ទិយិ ។ តស កុកុ កចចំ
អេ សិ ។ េប ។ បតឹ តំ ភិកុ ខ បេនន
ប ជិកនិ ។
[៦៩] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
ភិកុ ខ េវ លិយំ ម វេន ទិ វ ិ រគេ និបេនន
េ តិ
និសីទិ ។ អញញត ឥតីថ បស ិ អងគជេត អភិ-
យវទតំថ ក មន ហសមន
ឋិ េ តិ ។ េ ភិកុ ខ បដិពុជឈិ តំ ឥតថឹ
ឯតទេ ច តុយិទំ កមមនិ ។ ម មយិទំ(១) កមមនិ ។
តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ ជនសិ(២) តំ
ភិកូខ តិ ។ នហំ ភគ ជនមីតិ ។ អនបតិ ភកិ ុ ខ
អជននស តិ ។ េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
ភិកុ ខ េវ លិយំ ម វេន ទិ វ ិ រគេ រុកំខ អ-
បស យ និបេនន េ តិ ។ អញញត ឥតីថ បស ិ អងគ-
ជេត អភិនិសីទិ ។ េ ភកិ ុ ខ សហ វុ សិ ។
១ ឱ. ម. មយំ ។ ២ ឱ. ម. ទិយិ ។
270
១២៦
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
សិតថ េនខងកុ ងន េ តកអរ បនយថ េចញមកវញិ េ តកអរ ។ ភកិ ុេខ នះ មន
េសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន តវ បតិ
ប ជកិ េហយ ។
[៦៩] សមយ័ េនះឯង មនភិកុ ខ ១ រូប េទកន់ទីស មកកុ ងន
េវ ៃថកង ុ ងន ៃ ពម វន េទ បនគរេវ លីេហយសឹងលក់េទ ។ មន
សី មន ក់បនេឃ ញ ក៏េទអងុ គយសងកត់ពី េល អងគជត លុ ះ េធ កិ ចច
សេ មចេហយ ក៏មកឈរេសចជិតភិកុេខ នះ ។ ភកិ ុ េខ នះ ភញ ក់េឡង
េហយនិយយេទនឹង សីេនះថ អេំ ពេនះជអេំ ពរបស់នងឬ ។ សី
េនះេឆយថ ករុ េ កមច ស់ អេំ ពេនះជអេំ ពរបស់ខុកំញ រុ ។ ភកិ ុ ខ
េនះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់សួរថ មន លភកិ ុ ខ
អកន ឯងដឹងែដរឬ ។ ភកិ ុេខ នះ កបទូលថ បពិ ត ពះដ៏មន ពះភគ
ខុ ំញ ពះអងមគ ិនដឹងេទ ។ ពះពុទជធ មច ស់ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន ឯង
កលេបមិនដឹង មិនមន បតិេទ ។ សម័យេនះ មនភិកុ ខ ១ រូបេទ
កន់ទីស មកកុ នងេវ ៃថងកុ នងៃ ពម វន ជិតនគរេវ លី េហ យ
សឹងលក់ែផកនឹងេដមេឈ ១ ។ មន សីមន ក់បនេឃញកេ៏ ទ
អងុ យគ សងតក ់ពីេលអងជគ ត ។ ភិកុេខ នះកេ៏ កកេឡង េ យរហ័ស ។
271
១២៧
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស វនិ ីតវតុថ
តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។ ទិយិ តំ ភិកូខ តិ ។
នហំ ភគ ទិយិនិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ
អ ទិយនស តិ ។ េតន េខ បន សមេយន
អញញតេ ភិកុ ខ េវ លិយំ ម វេន ទិ វ ិ រ-
គេ រុកំខ អបស យ និបេនន េ តិ ។ អញញត
ឥតីថ បស ិ អងគជេត អភិនសិ ីទិ ។ េ ភកិ ុ ខ
អកកមិ បវេដសិ ។ តស កុកុ កចចំ អេ សិ ។ េប ។
ទិយិ តំ ភិកូខ តិ ។ នហំ ភគ ទិយិនិ ។
អនបតិ ភិកុ ខ អ ទិយនស តិ ។
[៧០] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ
ភិកុ ខ េវ លិយំ ម វេន កូ គរ យំ ទិ -
ទរ ំ វវិ រ ិ និបេនន េ តិ ។ តស
វ ិ រគេ េខ បន
អងគមងគ និ តុបតថទធ និ េ និ ។ េតន
សមេយន សមពហុ ឥតថិេយ គនធញច មលញច -
ទយ មំ អគមំសុ វ ិ រេបកិខ កេយ ។ អថេខ
ឥតិេថ យ តំ ភិកុ ំខ បស ិ អងគជេត អភិនិសីទិ
272
១២៧
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ វនិ ីតវតុថ
ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់ ស់សួរថ មន ល
ភកិ ុ ខ អកន ឯងេ តកអរែដរឬ ។ ភកិ ុ េខ នះ កបទូលថ បពិ ត ពះដ៏មន
ពះភគ ខុ ំញ ពះអងមគ និ េ តកអរេទ ។ ពះដ៏មនបុណយ ទង់ ស់ថ
មន លភិកុ ខ អកន ឯងកលេបមិនេ តកអរ មនិ តវ បតិេទ ។ សម័យេនះ
មនភិកុ ខ ១ រូបេទកន់ទីស មកកុ នងេវ ៃថងកុ នងៃ ពម វន ជិតនគរេវ-
លី េហយសឹងលក់ែផកនឹងេដមេឈ ១ ។ មន សីមន កេ់ ឃញេហយ
ក៏េទអងុ យគ សងតក ់ពីេលអងជគ ត ។ ភកិ ុេខ នះ ក៏ធក់ ចន (ឲយ សីេនះ)
ខទ តេចញេទ ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកសី ង យ័ ។ េប ។ ពះអងគ ទង់
ស់សួរថ មន លភកិ ុ អខ កន េ តកអរឬេទ ។ ភកិ ុ េខ នះ កបទូលវញិ ថ
បពិ ត ពះដម៏ ន ពះភគ ខុំញ ពះអងមគ និ េ តកអរេទ ។ ពះអងគ ទង់
ស់ថ មន លភិកុ ខ អកន កលេបមិនេ តកអរ មិនមន បតេិ ទ ។
[៧០] សមយ័ េនះ មនភិកុ ខ ១ រូប េទកន់ទីស មកកុ ងន េវ ៃថង
កុងន កូ គរ ឰដ៏ៃ ពម វន ជិតនគរេវ លី េបកទរេហយ
ចូលេទសឹង ។ អវយវៈតូចធរំ បស់ភិកុ េខ នះ មនខយល់បក់ មកឧបតមថ ភ (ន ំ
ឲយសឹងលក់ស៊ប់) ។ សម័យេនះ មន សីទងំ យ េ ចនគន មន
បថន នឹងេទវត េទបកន់នូវេ គ ង កអូបខះ ផក ក មងខះ េដរេទកន់
ម ។ គេនះ សីទងំ អស់េនះបនេឃញភិកុេខ នះេហយ ក៏អងុ យគ
273
១២៨
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
យវទតថំ ក បុរសិ ុសេភ វ យនិ វ គនធញច
មលញច េ េប បកកមឹសុ ។ ភកិ ុ ខ កិ លិនំន
បស ិ ភគវេ បញច ហិ
ឯតមតំថ េ េចស(ិ ១) ។
ភិកខ េវ កេរហិ អងគជតំ កមមនិយំ េ តិ េគន
វេចចន បស េវន េតន ឧចច លិងគបបណកទេដន
ឥេមហិ
េ តិ េខ ភកិ ខ េវ បញច កេរហិ អងគជតំ កមមនិយំ
អ នេមតំ ភិកខ េវ អនវកេ យំ តស
ភិកុ ខ េន េគន អងគជតំ កមមនិយំ អស អរហំ េ
ភិកខ េវ ភិកុ ខ អនបតិ ភិកខ េវ តស ភិកុ ខ េន អនុ-
ជនមិ ភិកខ េវ ទិ បដិសលីយេនន ទរ ំ សំវរ ិ
បដិសលីយិតុនិ ។
[៧១] េតន េខ បន សមេយន អញតញ -
េ ភរុកចេឆ ក ភិកុ ខ សុបិនេនន បុ ណ-
ធមមំ បដេិ សវ ិ អស ម-
ទុតិយិកយ េមថុនំ
េ អហំ វពិ ភមិស មតី ិ ភរុកចំឆ គចេឆ ន
១ ឥធបិ េន េតសុ វតុ េបតថេកសុ ពហុវចនវេសន បេយេគ កេ ។
274
១២៨
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
សងតក ព់ ីេលអងជគ តេធ (េសវនកចិ )ច ដ បដល់េហយេ សច េទប
និយយថ ឱហ៎ន ភិកុេខ នះ ជបុរសឧសភៈដូេចះន េហយ េលកេឡង
នូវេ គ ង កអូបនិងផក ក មងេហ យក៏េដរេច សេចញេទ ។ ភិកុ ខេនះ
េឃញេសចកីេ ហមងក៏ កបទូលេសចកីនុះ៎ ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។
ពះអងគ ទង់មន ពះពុទដធ ីកថ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ អងជគ តគួរដល់កមម
េ យ ករ ៥ យ៉ ងគឺ េ យតេ មក ១ េ យ ចម៍ ១ េ យ
ទឹកមូ ត ១ េ យខយល់ ១ េ យដងូ វក រមស់េ ល ១ មន លភិកុ ខ
ទងំ យ អងជគ តគួរដល់កមម េ យ ករ ៥ យ៉ ងេនះឯង មន លភិកុ ខ
ទងំ យ អងជគ តគួរដល់កមម េ ពះតេ មករបស់ភកិ ុ េខ នះ មិនែមនជ
េហតុជទី ងំ មិនែមនជឱកសេឡយ មន លភិកុទខ ងំ យ ភកិ ុ េខ នះ
ជអរហន មន លភិកុ ទខ ងំ យ ភិកុ េខ នះមិនមន បតេិ ឡយ មន លភកិ ុ ខ
ទងំ យ តថគតអនុញញ តឲយភកិ ុ ខ កលែដលសឹងសមកងំ ុ ងន េវ ៃថង
តវបិទទរ េហយសិមសឹងសមចងំ ុះ ។
[៧១] សម័យេនះ មនភិកុ ខ ១ រូប ជកូនអកន សុកភរុកចកឆ ៈ យល់
សបិេឃញថ េសពេមថុនធមនម ឹងនងបុ ណទុតិយិក េហយគិតថខួន
អញមិនែមនជសមណៈេទ អញនឹងសឹកេទវញិ ដូេចះន េហយេដរេទកន់
275
១២៩
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស វនិ ីតវតុថ
អន មេគគ យសនម ំ ឧបលឹ បស ិ ឯតមតថំ
េ េចសិ ។ យម ឧបលិ ឯវមហ អនបតិ
វុេ សុបិនេននតិ ។
[៧២] េតន េខ បន សមេយន ជគេហ
សុបព នម ឧបសិក មុទុបបសនន (១) េ តិ ។
ឯវទំ ិដិក េ តិ យ េមថុនំ ធមមំ េទតិ
អគគទនំ េទតីតិ ។ ភិកុ ំខ បស ិ
ឯតទេ ច ឯហិ ភេន េមថុនំ
ធមមំ បដេិ ស តិ ។
អលំ ភគិនិ េនតំ កបបតីតិ ។ ឯហិ ភេន
ឩរុនរកិ យ(២) ឃេដហិ ឯវេន អនបតិ ភវសិ តីតិ ។
េ ភិកុ ខ តថ អកសិ ។ តស កុកុ កចចំ
អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិ កស
បតិ សងឃទិេសសស តិ ។ េតន េខ បន
សមេយន ជគេហ សុបព នម ឧបសិក
មុទុបបសនន េ តិ ។ ឯវទំ ិដកិ េ តិ
១ េយភុេយយន ពុទធបបសនន តិ ទិស តិ ។ ២ ឱ. ម. ឧរនរកិ យ ។
276
១២៩
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ វនិ ីតវតុថ
ជនបទេឈម ះ ភរុកចៈឆ ក៏បនេឃញ ពះឧបលិដ៏មន យុ កុ ងន ទីពក់
ក លផូ វ េហយនិយយ បបេ់ រ ងនុ៎ះ ។ ពះឧបលិេថរដ៏មន យុ
បន បប់យ៉ ងេនះថ មន ល វុេ ឥតមន បតអិ ី េ យចែំ ណកៃន
យល់សបិេនះេទ ។
[៧២] សម័យេនះ កុ ងន កង ជ គឹះ មនឧបសិកមន ក់េឈម ះ
សុ បព ជ សីមនេសចកី ជះថេខ យ ។ នងមនេសចកីយល់
េឃញយ៉ ងេនះថ សី ឲយនូវេមថុនធមម សីេនះេឈម ះថឲយនូវ
ទនដ៏ បេសរ ។ លុះដល់នងបនេឃញភិកុ ខ ១ រូប ក៏និយយនិមនថ
េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមកេសពេមថុនធមចម ុះ ។ ភិកុ េខ នះ បែកកថ
កុបំ ូ ន សី ករេសពេមថុនធមេម នះមនិ គួរេទ ។ នងសុបពេពលថ
េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមកពយយម តង់ចេនះេភចុះ កលេប
េ កពយយមដូេចះន េ កនឹងមនិ មន បតិេឡយ ។ ភិកុ េខ នះកប៏ ន
េធ មពកយេនះ ។ េទបភិកុេខ នះមនេសចកសី ង យ័ ។ េប ។ មន ល
ភកិ ុ ខ អកន ឯងមិន តវ បតិប ជកិ េទ តវែត តឹម បតិសងឃទិេសស ។
សមយ័ េនះ កុ ងន កង ជ គះឹ មនឧបសិកមន ក់េឈម ះសុបព ជ សី
មនេសចកី ជះថេខ យ ។ នងមនេសចកីយល់េឃញយ៉ ងេនះថ
277
១៣០
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
យ េមថុនំ ធមំម េទតិ អគគទនំ េទតីតិ ។
ភិកុ ំខ បស ិ ឯតទេ ច ឯហិ ភេន េមថុនំ ធមមំ
បដិេស តិ ។ អលំ ភគិនិ េនតំ កបបតីតិ ។
ឯហិ ភេន នភិយ(ំ ១) ឃេដហិ ។ េប ។ ឯហិ
ភេន ឧទរវដិយ(ំ ២) ឃេដហិ ។ េប ។ ឯហិ ភេន
ឧបកចឆេក ឃេដហិ ។ េប ។ ឯហិ ភេន គី -
េប ។ ឯហិ ភេន កណចិឆេទទ
យ(ំ ៣) ឃេដហិ ។ ។ ឯហិ ភេន េកសវដិយ(ំ ៤)
ឃេដហិ ។ េប
ឃេដហិ ។ េប ។ ឯហិ ភេន អងុ គលនរកិ យ
ឃេដហិ ។ េប ។ ឯហិ ភេន ហេតថន ឧបកកមិ
េមេចស មិ ឯវេន អនបតិ ភវសិ តីតិ ។ េ
ភិកុ ខ តថ អកសិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ
។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិកស បតិ
សងឃទេិ សសស តិ ។
១ ឱ. ម. នភិយ ។ ២ ឱ. ម. ឧទរវដិយ ។ ៣ ឱ. ម. គី យ ។ ៤ ឱ. ម.
េកសវដិយ ។
278
១៣០
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
សី ឲយនូវេមថុនធមម សីេនះេឈម ះថឲយនូវទនដ៏ បេសរ ។ លុះ
ដល់នងបនេឃញភិកុ ខ ១ រូប ក៏និយយនិមនថ េ កមច ស់ សូម
េ កនិមនមកេសពេមថុនធមចម ុះ ។ ភិកុ េខ នះ បែកកថ កុបំ ូន សី ករ
េសពេមថុនធមេម នះមិនគួរេទ ។ នងសុបពេពលថ េ កមច ស់
សូមេ កនិមនមកពយយម តង់ផិតច ចុះ ។ េប ។ េ កមច ស់ សូម
េ កនិមនមកពយយម តង់ផតន ់េពះចុះ ។ េប ។ េ កមច ស់ សូម
េ កមកពយយម តង់េក កចុះ ។ េប ។ េ កមច ស់ សូមេ ក
និមនមកពយយម តង់កចុះ ។ េប ។ េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមក
ពយយម តងរ់ នធ តេច កចុះ ។ េប ។ េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមក
ពយយម តងផ់ ួ ងន សកច់ ុះ ។ េប ។ េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមក
ពយយម តង់ចេនះ មមៃដចុះ ។ េប ។ េ កមច ស់ សូមេ កនិមន
មកចុះ ខុ ំញ ពះករុ នឹងពយយមឲយេចញ ទឹកសុកៈក េ យៃដខុ ំញ កលេប
ដូេចះន េ កនឹងមិនមន បតិេឡយ ។ ភកិ ុេខ នះកប៏ នេធ មពកយ
េនះ ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ េប ។ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមនិ
តវ បតិប ជកិ េទ តវែត តមឹ បតិសងឃទិេសស ។
279
១៣១
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស វនិ ីតវតុថ
[៧៣] េតន េខ បន សមេយន វតិថយំ
សទធ នម ឧបសិក មុទុបបសនន េ តិ ។
ឯវទំ ិដកិ េ តិ យ េមថុនំ ធមមំ េទតិ
អគគទនំ េទតីតិ ។ ភកិ ុ ំខ បស ិ
ឯតទេ ច ឯហិ ភេន េមថុនំ
ធមមំ បដិេស តិ ។
អលំ ភគិនិ េនតំ កបបតីតិ ។ ឯហិ ភេន ឩរុន-
រកិ យ ឃេដហិ ឯវេន អនបតិ ភវសិ តីតិ ។
េ ភិកុ ខ តថ អកសិ ។ តស កុកុ កចចំ
អេ សិ ។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិ កស
បតិ សងឃទិេសសស តិ ។
[៧៤] េតន េខ បន សមេយន វតថិយំ
សទធ នម ឧបសិក មុទុបបសនន េ តិ ។
ឯវទំ ិដិក េ តិ យ េមថុនំ ធមមំ េទតិ
អគគទនំ េទតីតិ ។ ភិកុ ំខ បស ិ ឯតទេ ច
ធមំម បដេិ ស តិ ។ អលំ
ឯហិ ភេន េមថុនំ
ភគិនិ េនតំ កបបតីតិ ។ ឯហិ ភេន នភិយំ
280
១៣១
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ វនិ ីតវតុថ
[៧៣] សមយ័ េនះ កុ ងន កង វតីថ មនឧបសិកមន ក់ េឈម ះ
សទធ ជអកន មនេសចកី ជះថេខ យ ។ នងមនេសចកីយល់េឃញ
ដូេចះន ថ សី ឲយនូវេមថុនធមម សីេនះេឈម ះថឲយនូវទនដ៏ បេសរ ។
លុះដល់នងបនេឃញភកិ ុ ខ ១ រូប ក៏និយយនិមនថ េ កមច ស់ សូម
េ កនិមនមកេសពេមថុនធមចម ុះ ។ ភិកុ េខ នះ បែកកថ កុបំ ូ ន សី ករ
េសពេមថុនធមេម នះមិនគួរេទ ។ នងសទធ េពលថ េ កមច ស់ សូម
េ កនិ មនមកពយយម តង់ចេនះេភចុះ កលេបដូ េចះន េក
នឹងមិនមន បតេិ ឡយ ។ ភកិ ុេខ នះក៏បនេធ មពកយេនះេទ ។ េទប
ភិកុ េខ នះេកតមនេសចកសី ង យ័ ។ េប ។ មន លភិកុ ខ អកន ឯងមិន តវ
បតបិ ជិកេទ តវែត តមឹ បតិសងឃទិេសស ។
[៧៤] សម័យេនះ កុ ងន កង វតីថ មនឧបសិកមន ក់ េឈម ះសទធ
ជ សីមនេសចកី ជះថេខ យ ។ នងមនេសចកយី ល់េឃញដូេចះន ថ
សី ឲយនូវេមថុនធមម សីេនះេឈម ះថឲយនូវទនដ៏ បេសរ ។ លុះនង
បនេឃញភកិ ុ ខ ១ រូប ក៏និយយនិមនថ េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមក
េសពេមថុនធមចម ុះ ។ ភិកុ េខ នះ បែកកថ កុបំ ូ ន សី ករេសពេមថុនធមម
េនះមនិ គួរេទ ។ នងសទធ េពលថ េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមក
281
១៣២
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
ឃេដហិ ។ េប ។ ឯហិ ភេន ឧទរវដិយំ ឃេដហិ
។ េប ។ ឯហិ ភេន ឧបកចេឆ ក ឃេដហិ ។ េប ។
ឯហិ ភេន គី យំ ឃេដហិ ។ េប ។ ឯហិ ភេន
កណចិឆេទទ ឃេដហិ ។ េប ។ ឯហិ ភេន េកស-
វដិយំ ឃេដហិ ។ េប ។ ឯហិ ភេន អងុ គលនរកិ យ
ឃេដហិ ។ េប ។ ឯហិ ភេន ហេតថន ឧបកកមិ
េមេចស មិ ឯវេន អនបតិ ភវសិ តតី ិ ។ េ
ភិកុ ខ តថ អកសិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ
។ េប ។ អនបតិ ភិកុ ខ ប ជិកស បតិ
សងឃទេិ សសស តិ(១) ។
[៧៥] េតន េខ បន សមេយន េវ លិយំ
លិចឆវកិ ុមរក ភិកុ ំខ គេហ ភិកុ ខ នយិ វបិ ប-
ឧេភ នេស-
ដិបេទសំុ ។ ទិយឹសុ ឧេភ
តព ។ ឧេភ ន ទិយឹសុ ឧភិនំន អនបតិ ។
១ យថ បុរេិ មសុ វតូថសុ វសិ ទិស ទិស តិ តថ ឥេមសុបិ វតូថសុ ។
282
១៣២
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
ពយយម តង់ផតិច ចុះ ។ េប ។ េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមកពយយម
តង់ផតន េ់ ពះចុះ ។ េប ។ េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមកពយយម
តងេ់ ក កចុះ ។ េប ។ េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមកពយយម តង់
កចុះ ។ េប ។ េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមកពយយម តងរ់ នធ តេច ក
ចុះ ។ េប ។ េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមកពយយម តង់ផួ ងន សក់ចុះ
។ េប ។ េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមកពយយម តង់ចេនះ មមៃដចុះ
។ េប ។ េ កមច ស់ សូមេ កនិមនមកចុះ ខុំញ ពះករុ នឹងពយយម
ឲយេចញទឹកសុ កៈក េ យៃដខុ ំញ កលេបដូ េចះន េ កនឹងមិនមន បតិ
េឡយ ។ ភិកុ េខ នះកប៏ នេធ មពកយេនះេទ ។ េទបភិកុ េខ នះេកតមន
េសចកីសង យ័ ។ េប ។ មន លភកិ ុ ខ អកន ឯងមនិ តវ បតិប ជិកេទ
តវែត តឹម បតិសងឃទិេសស ។
[៧៥] សម័យេនះ ពួ កលិចវឆ កិ ុមរកុ ងន កងេវ លីនភំ ិកុ ខ ១ រូប
េទេហ យ ឲយេធេមះមិនគប់ជមួយនឹងភិកុ ខនី ។ េបអនកទងំ ពីរមន
េសចកីេ តកអរដូចគន សងឃគបបឲី យអនកទងំ ពីរសឹកេចញ ។ េបអនក
ទងំ ពីរឥតមនេសចកេី តកអរេទ អកន ទងំ ពីរមិនមន បតិេឡយ ។
283
១៣៣
ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស វនិ ីតវតុថ
េតន េខ បន សមេយន េវ លិយំ លិចវឆ កិ ុមរក
ភិកុ ំខ គេហ សិកខ មនយ វបិ បដិបេទសំុ ។ េប ។
មេណរយិ វបិ បដិបេទសំុ ។ ឧេភ ទិយឹសុ
ឧេភ នេសតព ។ ឧេភ ន ទិយឹសុ ឧភិននំ
អនបតិ ។
[៧៦] េតន េខ បន សមេយន េវ លិយំ
លិចវឆ កិ ុមរក ភិកុ ំខ គេហ េវសយិ វបិ បដិប-
េទសុំ ។ េប
។ បណេក វបិ បដិបេទសុំ ។ េប ។
គិហិនយិ វបិ បដិបេទសំុ ។ ភកិ ុ ខ ទិយិ ភិកុ ខ
នេសតេព ។ ភិកុ ខ ន ទិយិ ភិកុ ខ ស អនបតិ ។
េតន េខ បន សមេយន េវ លិយំ លិចឆវកិ ុម-
រក ភិកុ ំខ គេហ អញញមញំ ញ វបិ បដបិ េទសុំ ។
ឧេភ ន
ទិយឹសុ ឧេភ នេសតព ។ ឧេភ
ទិយឹសុ ឧភិនំន អនបតិ ។
[៧៧] េតន េខ បន សមេយន អញញតេ វុឌ បព-
ជិ េ ភកិ ុ ខ បុ ណទុតិយិកយ ទស នំ អគមសិ ។
284
១៣៣
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ វនិ ីតវតុថ
សមយ័ េនះ កុ ងន កងេវ លី ពួកលិចវឆ កិ ុមរនភំ កិ ុ ខ ១ រូប េទេហយ
ឲយេធេមះមិនគប់ជមួយនឹងសិកខមន ។ េប ។ ឲយេធេមះមិនគប់
ជមួយនឹង មេណរ ី ។ េបអកន ទងំ ពីរេ តកអរដូចគន េហយ សងឃ តវ
ឲយអកន ទងំ ពីរសឹកេចញ ។ េបអកន ទងំ ពីរឥតមនេសចកីេ តកអរេទ អកន
ទងំ ពីរឥតមន បតេិ ឡយ ។
[៧៦] សមយ័ េនះ កុ ងន កងេវ លី ពួកលិចវឆ កិ ុមរនភំ កិ ុ ខ ១ រូប
េទេហយឲយេធេមះមិនគប់ជមួយនឹង សីេវសយ ។ េប ។ ឲយេធេមះ
មិនគប់ជមួយនឹងមនុស េខយទ ។ េប ។ ឲយេធេ មះមិនគប់ជមួយនឹង
សី គហសថ ។ េបភកិ ុ មខ នេសចកីេ តកអរ សងឃ តវឲយភិកុ ខ (េនះ) សឹក
េចញ ។ េបភិកុឥខ តមនេសចកីេ តកអរេទ ភកិ ុ ខ (េនះ) ក៏ឥតមន
បតអិ ីេឡយ ។ សម័យេនះ កុ ងន កងេវ លី ពួ កលិចវឆ កិ ុមរនភំ ិកុ ខ
១ រូប េទេហយឲយេធេមះមិនគបបចី េំ ពះគន នឹងគន ។ េបអកន ទងំ ពីរមន
េសចកីេ តកអរដូចគន សងឃ តវឲយអកន ទងំ ពីរសឹកេចញ ។ េបអកន
ទងំ ពីរឥតមនេសចកីេ តកអរេទ អកន ទងំ ពីរឥតមន បតេិ ឡយ ។
[៧៧] ស ម័ យ េនះ ឯ ង មនភិកុ ខមួ យរូ ប បួ សខង
ពីេដម ។
ឯចស់ និមនេទសួរភរយិ ែដលជគូ សករ (របស់ខួន)
285
១៣៤
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
ឯហិ ភេន វពិ ភមតិ អគេគ ហសិ ។ េ ភិកុ ខ
បដិកកមេន ឧ េន បរបិ តិ ។ ឧពុ ជភ ិ
អងគជេត អភិនិសីទិ ។ តស កុកុ កចំច អេ សិ ។
ភគវេ ឯតមតំថ េ េចសិ ។ ទិយិ តំ ភិកូខ -
តិ ។ នហំ ភគ ទិយិនិ ។ អនបតិ ភិកុ ខ
អ ទិយនស តិ ។
[៧៨] េតន េខ បន សមេយន អញតញ េ ភកិ ុ ខ
អរេញញ វហិ រតិ ។ មិគេបតេក តស បស វ នំ
គន បស វ ំ បិវេន មុេខន អងគជតំ អគគេហ-
សិ ។ េ ភិកុ ខ ទិយិ ។ តស កុកុ កចំច អ-
េ សិ ។ ភគវេ
ឯតមតំថ េ េចសិ ។ បតឹ
តំ ភិកុ ខ បេនន ប ជិកនិ ។
បឋមប ជិកំ និដិតំ ។
286
១៣៤
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
ឯភរយិ ក៏និយយថ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ កចូរនិមនសឹកេចញេទ
ថេហយក៏សុះទ េទចប់ ។ ភិកុ េខ នះថយេ ះខួន ក៏ដួលផង រេទេ កយ ។
ភរយិ ចស់កេ៏ ឡងជះិ អងុ យគ សងតក ់ពីេលអងជគ ត ។ េទបភិកុ េខ នះមន
េសចកីសង យ័ ។ េហយបន កបទូលេរ ងនុះ៎ ចេំ ពះ ពះដម៏ ន ពះភគ ។
ពះ ទង់ ស់សួរថ មន លភកិ ុ ខ អកន ឯងបនេ តកអរែដរឬ ។
ភកិ ុ េខ នះ កបទូលថ បពិ ត ពះអងដគ ច៏ េ មន ខុ ំញ ពះអងមគ និ បនេ តកអរ
េទ ។ ពះ ទង់ ស់ថ មន លភកិ ុ ខ អកន មនិ បនេ តកអរ មនិ
តវ បតិេទ ។
[៧៨] សមយ័ េនះឯង មនភិកុ ខ ១ រូបេនកុ ងន ៃ ព ។ មនកូន
មគឹ ១ េដរ មកកនទ់ ីែដលភកិ ុ េខ នះកពំ ុ ងបេនទ បង់បស វៈ េហយផកឹ
នូវបស វៈ រួចេប មនូវអងគជតភិកុ ខេ យមត់ ។ ភិកុ ខេនះក៏មន
េសចកេី តកអរ ។ ភិកុ េខ នះមនេសចកីសង យ័ ។ ក៏ កបទូលេរ ងនុ៎ះ
ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះ ទង់ ស់ថ មន លភិកុ ខ
អកន ឯង តវ បតិប ជិកេហយ ។
បឋមប ជិក ចប់ ។
287
ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទំ
[៧៩] េតន សមេយន ពុេទធ ភគ ជគេហ
វហិ រតិ គិជឈកេូ ដ បពេត ។ េតន េខ បន សម-
េយន សមពហុ សនិទ សមភ ភិកូខ ឥសគិ ិល-ិ
បេស
តិណកុដិេយ ករ ិ វស ំ ឧបគចឆឹសុ ។
យ ម បិ ធនិេយ កុមភករបុេ តិណកុដកិ ំ
ករ ិ វស ំ ឧបគចិឆ ។ អថេខ េត ភិកូខ វស ំ
វុ ថ ភិនទិ តិណញច
េតមសចេច យន តណិ កុដិេយ
កដញច បដិ េម ជនបទចរកិ ំ បកកមឹសុ ។
យម បន ធនេិ យ កុមភករបុេ តេតថវ វស ំ
វស ិ តតថ េហមនំ តតថ គមិ ំ ។ អថេខ យ-
សេម ធនិយស កុមភករបុតស គមំ បិ យ
បវដិ ស តិណ រេិ យ កដ រេិ យ តិណកុដកិ ំ
ភិនិទ តិណញច កដញច ទយ អគមំសុ ។
ទុ តិយមប ិ េខ យម ធនេិ យ កុមភករបុេ
តិណញច កដញច សំកឌ ិ តិណកុដិកំ អកសិ ។
288
ប ជិកកណ សិកខ បទ ទី ២
[៧៩] សម័យេនះ ពះសពញុ ពញ ុ ទដធ ៏មន ពះភគ ទង់គង់េន
េលភគនំ ិជឈកូដេទ ប កង ជ គឹះ ។ ក៏កុ ងន សម័យេនះ មនភិកុេខ ចនរូប
ជមិតសមញ់ គន់ែតជួបេឃញគន ខះ ជមតិ សមញ់ េនរួបរួមជមួយ
គន ខះ េធកុដិ បក់េ យេ ម ែកបរេជង ភឥនំ សិគិលិ េហយចវំ ស (េន
េនះ) ។ មនភិកុ ខ (១ រូប) េឈម ះធនិយៈដ៏មន យុ ជកូនសូនម ឆន ងំ េធ
កុដតិ ូច បកេ់ យេ ម េហយចវំ ស េនេនះែដរ ។ គេនះ ភិកុទខ ងំ
េនះ លុះចវំ ស គប់ ៣ ែខេហយករ៏ ុះេរក ុដេិ ម េនះ េហយេរ បចទំ ុក
ក់េ ម និងេឈ ( មេ យែឡក សួ លបួល) េហ យេចញេទកន់
ជនបទចរកិ ។ ចែំ ណកខងឯធនិយភិកុ ដខ ៏មន យុ ជកូនសូនម ឆន ងំ
កេ៏ នែតកុ ងន ទីេនះអស់វស នរដូវ េហយេនអស់េហមនរដូវ និងគមិ រដូវ
កុងន ទីេនះ (តេទេទ ត) ។ គេនះ កលែដលធនិយភិកុ ដខ ៏មន យុ
ជកូនសូ នម ឆន ងំ ចូលេទបិណបតកុ នង សុ ក មនពួ កអនករកេ ម និង
ពួ កអកន រកឧស នគំ ន រុះកុដិ បក់េ យេ ម (របស់ធនិយភកិ ុ )ខ េហយ
បមូលយកេ ម និងេឈេ ទអស់ ។ ធនិយភកិ ុ ដខ ៏មន យុ ជកូនសូនម
ឆន ងំ ករ៏ កេ ម និងេឈមកេហយសង់កុដិ បកេ់ យេ ម ជគ មប់ពីរដង ។
289
១៣៦
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
ទុ តិយមប ិ េខ យសេម ធនិយស កុមភករ-
បុតស គមំ បិ យ បវដិ ស តិណ រេិ យ
កដ រេិ យ តិណកុដិកំ ភិនិទ តិណញច កដញច
ទយ អគមំសុ ។ តតយិ មបិ េខ យម
ធនិេយ កុមភករបុេ តិណញច កដញច សំ-
កឌ ិ តិណកុដិកំ អកសិ ។ តតិយមបិ េខ
យសេម ធនិយស កុមភករបុតស គមំ
បិ យ បវដិ ស តិណ រេិ យ កដ រេិ យ
តិណកុដិកំ ភនិ ិទ តិណញច កដញច ទយ
អគមំសុ ។ អថេខ យសេម ធនិយស
កុមភករបុតស ឯតទេ សិ យវតតិយកំ េខ
េម គមំ បិ យ បវដិ ស តិណ រេិ យ កដ-
រេិ យ តិណកុដិកំ ភិនទិ តិណញច កដញច
ទយ អគមំសុ អហំ េខ បន សុសិកិខ េ
អនវេយ សេក ចរយិ េក កុមភករកេមម បរ-ិ
េយទតសេិ បប យនូននហំ មំ ចិកខ លំ មទិទ
សពមតិកមយំ កុដិកំ អថេខ
កេរយយនិ ។
290
១៣៦
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
កលធនិយភិកុ ខដ៏មន យុ ជកូនសូ នម ឆន ងំ ចូលេទបិណបតកុ នង សុ ក
ពួ កអនករកេ ម និងពួ កអនករកឧស ក៏រុះកុដិេ ម េហ យជញូ ជ នយកេ ម និង
េឈេទ េទ តជ គ មប់ពី រ ដង ។ ធ និ យ ភិ កុ ខដ៏ ម ន យុ ជ កូ ន សូ មនឆន ងំ
ក៏រកេ ម និងេឈមកេហ យសង់កុដិេ ម ជគ មប់បីដង ។ កលធនិយភិកុ ខ
ដ៏មន យុ ជកូនសូ នម ឆន ងំ ចូលេទបិណបតកុ នង សុ ក ពួ កអនករក
េ ម និងពួកអកន រកឧស ករ៏ ុះកុដិេ ម េហយជញូ ជ នយកេ ម និងេឈេទ
េទ តជគ មបប់ ីដង ។ គេនះ ធនិយភិកុ ដខ ៏មន យុ ជកូនសូនម ឆន ងំ
តិះរះិ ថ កលអញចូលេទបិណបតកុ នង សុ ក មនពួ កអនករកេ ម
និងពួ កអកន រកឧសមករុះេរក ុដិ េហយយកេ ម និងេឈេទអស់ ដប
អស់ រៈបីដងេហ យ ឯខួ នអញជអនកសិក េរ នសូ តេ យេពញេលញ
ឥតមនខះខត េ យសិលប ស មួយេឡយ បនេចះ បកដកុងន
សិលប សខងករងរសូ នម ឆន ងំ កុ នងសំ ក់ គ ចរយរបស់ខួ នមក
េហយែដរ េបដូេចន ះ មនែតអញ តវជន់ដីេ យខួនឯង េហយេធ
កុដតិ ូច ១ ឲយសុទេធ យដីទងំ អស់ ។ លំ បេ់ នះ ធនិយភិកុ ដខ ៏
291
១៣៧
ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស ធនិយភិកុខវតុថ
យម ធនេិ យ កុមភករបុេ មំ ចិកខ លំ
មទិទ សពមតិកមយំ កុដិកំ ករ ិ តិណញច
កដញច េគមយញច សំកឌ ិ តំ កុដិកំ បចិ ។
អេ សិ កុដិក អភរិ បូ ទស នីយ ប ទិក
េ ហិតក(១) េសយយថបិ ឥនទេគបេក ។
េសយយថបិ នម កឹ កិ ណិ កសេទទ ឯវេមវ តស
កុដិកយ សេទទ អេ សិ ។ អថេខ ភគ
សមពហុេលហិ ភិកូខ ហិ សទធឹ គិជឈកូ បព
ទស នយី ំ
ឱេ ហេន អទទស តំ កុដកិ ំ អភរិ បូ ំ
ប ទិកំ េ ហិតកំ ទិ ន ភិកូខ មេនសិ
កឹ ឯតំ ទស នីយំ ប ទិកំ
ភិកខ េវ អភិរបូ ំ
េ ហិតកំ េសយយថបិ ឥនទេគបេកតិ ។ អថេខ
េត ភកិ ូខ ភគវេ ឯតមតថំ េ េចសំុ ។ វគិ រហិ
េមឃ-
ពុេទធ ភគ អននុចវឆ កិ ំ ភិកខ េវ តស
បុរសិ ស អននុេ មិកំ អបបដរិ បូ ំ អស មណកំ
១ ឱ. ម. េ ហិតិក ។
292
១៣៧
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ និទនធនិយភិកុខ
មន យុ ជកូនសូ នម ឆន ងំ ក៏ជន់ដីេ យខួ នឯងេហ យេធកុដិតូចេ យ
ដសី ុទទធ ងំ អស់ រួចេហយយកេ ម ឧស និង ចមនេ៍ គមកដុតកុដិេនះ
(េដមបឲី យឆិន) ។ កុដិេនះមន ទង់ ទយល គួរចង់េមល គួរ
ឲយេកតេសចកី ជះថ មនពណ៌ កហម ដូចជពណ៌ ៃនសតេមេភ ង ។
កុ ដិេនះ (កលេបមនខយល់ បក់មក តវក៏មនសំេលង ន់ឮ) បីដូ ច
ជសេមងកណឹ ង ។ គេនះឯង ពះដ៏មន ពះភគជមច ស់ កល
យងចុះពីភគនំ ិជឈកូដ
េនះមន ទង់ ទយល ជមួយនឹងភកិ ុ េខ ចនរូប ទងទ់ តេទេឃញកុដិ
គួរចងេ់ មល គួរឲយេកត េសចកី ជះថ មន
ពណ៌ កហម លុះទតេហ យេទ ប ស់ េ ភិកុ ខទងំ យមកេហ យ
មន ពះបនូ លទ ថ មន លភិកុ ទខ ងំ យ កុដិេនះ មន ទង់ ទយល
គួរចង់េមល គួរឲយេកតេសចកី ជះថ មនពណ៌ កហម ដូចជពណ៌
ៃនសតេមេភ ងឬអី ។ ភិកុ ទខ ងំ យក៏ កបទូលេសចកនី ុ៎ះចេំ ពះ ពះដ៏
ម ន ពះ ភ គ កុ នង គ េនះ ។ ពះ ស ព ញុ ញ ពុ ទធដ៏ ម ន ពះ ភ គ ទ ង់ តិះ
េដ លថ មន លភិកុទខ ងំ យ (ករងរ) របស់េមឃបុរសេនះជករ
ងរមនិ សមគួរ មិនមនទនំ ង មិនមនែបបែផន មិនែមនជរបស់សមណៈ
293
១៣៨
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
អកបបយិ ំ អករណី យំ កថំ ហិ នម េ
ភិកខ េវ េមឃបុរេិ មំ ចិកខ លំ មទទិ សព-
មតិកមយំ កុដិកំ ករសិ តិ ន ហិ នម ភិកខ េវ
តស េមឃបុរសិ ស បេណសុ អនុទទយ អនុកមប
អវេិ ហ ភវសិ តិ គចឆេថតំ ភិកខ េវ កុដិកំ ភិនទថ
ម បចិឆម ជន បេណសុ បតពយតំ(១) បជិ ជ
ន ច ភិកខ េវ សពមតិកមយ កុដិក កតព
េយ កេរយយ បតិ ទុកកដស តិ ។ ឯវ ំ ភេនតិ
េខ េត ភិកូខ ភគវេ បដិស ុណិ េយន
ឧបសងមក ិ តំ កុដិកំ
កុដិក េតនុបសងមក ឹសុ
ភិនទឹសុ ។ អថេខ យម ធនេិ យ កុមភករបុេ
េត ភកិ ូខ ឯតទេ ច កិ ស េម តុេម វុេ
កុដិកំ ភិនទថតិ ។ ភគ វុេ
េភទេបតីតិ ។
ភិនទថវុេ សេច ធមមស មី េភទេបតីតិ ។
១ ឱ. បតវយតំ ។ ឥទំ សកកដភ ។
294
១៣៨
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
មិនគបប ី មនិ គួរេធេ ឡយ មន លភិកុ ទខ ងំ យ ចុះេហតុដូចេមច ក៏បន
ជេមឃបុរសេនះជន់ដីេ យខួ នឯង េហ យេធកុដិសុទេធ យដីទងំ
អស់ (ដូេចន ះ) មន លភិកុ ទខ ងំ យ េសចកីករុ េសចកីអនុេ គះ
និងេសចកីមិនេប តេប នដល់ ពួ កសតមនជីវតិ ទំនងជមិនមនដល់
េមឃបុរសេនះេទដឹង មន លភិកុ ទខ ងំ យ ចូរអកន ទងំ យេទទ-ំ
យកុ ដិេនះេចញ
កុឲំ យប ជនខងេ កយេប តេប នបផំ ញដល់
បណជតេិ ទ តេឡយ មន លភកិ ុ ទខ ងំ យ ភិកុ មខ ិន តវេធកុដឲិ យសុទធ
េ យដីទងំ អស់េទ េបភ កិ ុ ខ េធ ភិកុ េខ នះ តវ បតិទុកដក ។ ភិកុ ខ
ទងំ េនះទទួលពុ ទដធ ីកថ បពិ ត ពះអងដគ ច៏ េ មន យ៉ ងេនះរួចេហយ
កុដេិ នះេនកុ ងន ទី នគំ ន ចូលេទកុ ងន ទីេនះ លុ ះចូ លេទដល់ េហ យ
ក៏ យបបំ ក់កុដិេនះេទ ។ គេនះ ធនិយភិកុដខ ម៏ ន យុ ជកូនសូនម
ឆន ងំ សួរភកិ ុទខ ងំ េនះថ ែនេ កទងំ យ ចុះេហតុអីបនជេ ក
នគំ ន មក យបបំ ក់កុដខិ ុដំញ ូេចះន ។ ភិកុ ទខ ងំ េនះេឆយថ មន ល វុេ
ពះដម៏ ន ពះភគជមច ស់ ទង់ ស់ឲយ យបបំ ក់ ។ ធនិយភិកុ េខ ឆយ
តបថ េអ េ កដ៏មន យុទងំ យ េប ពះដ៏មន ពះភគជធម-ម
មី ទង់ ស់ឲយ យបបំ ក់ និមន យបបំ កច់ ុះ ។
295
១៣៩
ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស ធនិយភិកុវខ តុថ
[៨០] អថេខ យសេម ធនិយស កុមភករ-
បុតស ឯតទេ សិ យវតតិយកំ េខ េម គមំ
បិ យ បវដិ ស តិណ រេិ យ កដ រេិ យ
តិណកុដិកំ ភនិ ិទ តិណញច កដញច ទយ
អគមំសុ យបិ មយ សពមតិកមយ កុដកិ
ក បិ ភគវេ េភទបិ អតិថ ច េម ទរុគ-
េហគណេក សនិទេ យនូននហំ ទរុគេហគណកំ
ទរនូ ិ យចិ ទរុកុដិកំ កេរយយនិ ។ អថេខ
យម ធនេិ យ កុមភករបុេ េយន ទរុគេហគ-
ណេក េតនុបសងមក ិ ឧបសងមក ិ ទរុគេហគណកំ
ឯតទេ ច យវតតិយកំ េខ េម វុេ គមំ
បិ យ បវដិ ស តិណ រេិ យ កដ រេិ យ តណិ -
កុដកិ ំ ភិនិទ តិណញច កដញច ទយ អគមំសុ
យបិ មយ សពមតិកមយ កុដិក ក បិ
296
១៣៩
ប ជិកកណ សិកខ បទទី ២ និទនធនិយភិកុខ
[៨០] លំ ប់េនះ ធនិយភកិ ុដខ ម៏ ន យុ ជកុមកភ របុ ត មន
េសចកី តិះរះិ ថ កលែដលអញចូលេទបិណបតកុ ងន សុក មនពួ ក
អកន រកេ ម និងពួកអកន រកឧសមករុះកុដិែដល បក់េ យេ ម េហយជញូ ជ ន
យកេ ម និងេឈេទអស់ ដ បអស់ រៈបីដង កុ ដិែដលអញេធេហ យ
ឲយសុ ទេធ យដីទងំ អស់េនះ ពះដ៏មន ពះភគជមច ស់ ស់េ បឲយ
ភិកុ ខ យបបំ កេ់ ចញអស់ មនបុរសអកន កន់កបែ់ ថរក េឈក ុ ងន ឃងំ (១)
ហួ ង (១ នក់) អញធប់ គ ល់ែដរ េបដូេចន ះមនែតអញ តវសុេំ ឈ
នឹងអនកែដលកន់កប់ែថរក េឈ កុ នងឃងំ របស់េសច េហ យេធកុដិ
េ យេឈវញិ ។ លំ ប់េនះ ធនិយភិកុ ខដ៏មន យុ ជកូនសូ នម
ឆន ងំ ក៏ចូ លេទរកអនកកន់កប់ែថរក េឈកុ នងឃងំ របស់េសច លុះចូ ល
េទដល់ េហ យ ក៏និយយនឹងអកន កន់កប់ែថរក េឈកុ ងន ឃងំ របស់
េសចេនះថ មន លអនកដ៏មន យុ កល ម ចូលេទបិណបតកុ នង
សុក មនពួ កអកន រកេ ម និងពួកអកន រកឧសមករុះកុដិែដល បក់េ យ
េ ម េហយជញូ ជ នយកេ ម និងេឈេទអស់ (ែតដូេចះន ឯង) អស់ រៈ
បីដងេហ យ កុដិែដល ម េធេហ យឲយសុ ទធ េ យដីទងំ អស់េនះ
១ ទីេនះ េ ចនែ បថ នយេសម ន ែត មន័យកុនងអដកថ ែ បថ អនកកន់កប់ែថរក
េឈកុងន ឃំងេឈរបស់េសច (នយឃងំ េឈ) ។
297
១៤០
វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ
ភគវ េភទបិ េទហិ េម វុេ ទរនូ ិ
ឥចឆ មិ ទរុកុដិកំ កតុនិ ។ នតថិ ភេន
ទិ និ ទរនូ ិ យនហំ អយយស ទេទយយ ំ
អតថិ ភេន េទវគហណទរនូ ិ(១) នគរបបដិសងខ រកិ និ
បទ ថ យ និកិខ និ សេច និ ជ ទេបតិ
ហ េបថ ភេនតិ ។ ទិនន និ វុេ រញញ តិ ។
អថេខ ទរុគេហគណេក ឥេម េខ សម
សកយបុតិយ ធមមចរេិ ន សមចរេិ ន ពហចម រេិ ន
សចច ទិេន សលី វេន កលយណធមម ជបិេមសំ
អភិបបសេនន ន អរហតិ អទិននំ ទិនននិ វតុ និ យសនម ំ
ធនិយំ កុមភករបុតំ ឯតទេ ច
ហ េបថ ភេនតិ(២) ។
អថេខ យម ធនិេយ កុមភករបុេ និ ទរនូ ិ
ខ ខណិ កំ េឆទេប សកេដហិ និព េប
ទរុកុដិកំ អកសិ ។
១ ឱ. ម. . េទវគហទរនូ ិ ។ ២ េតសុ វតុ េបតថេកសុ វសិ ទិស េ តិ ។ តតថ
ហិ ឯវ ំ វតុ ំ អថេខ ទរគុ េហគណកស ឯតទេ សិ ឥេម េខ សម សកយបុតិយ
។ េប ។ ទិនននិ វតុនិ ។ អថេខ ទរគុ េហគណេក យសនម ំ ធនិយំ កុមភករបុតំ ឯ-
តទេ ច ហ េបថ ភេនតិ ។
298
១៤០
វនិ យបិដក ម វភិ ងគ
ពះដ៏មន ពះភគ ទង់ ស់ ឲយេ បភិកុ ខ យបំបក់បំែបកេចញអស់ ែន
អកន ដ៏មន យុ ចូរអកន បេគនេឈមក ម ៗ ចងេ់ ធកុដេិ ឈ ។ អកន កន់
កបែ់ ថរក េឈកុ ងន ឃងំ របស់េសចេឆយថ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េឈ
ែដលខុ ំញ ពះករុ លមម គួរសមនឹង បេគនេ កមច ស់េនះគម នេទ មនែត
េឈ ពះ ជ ទពយ ស មប់ជួសជុល ពះនគរ ែដលទុក បេយជន៍ករ
ពរអន យ េ កមច ស់ េប ពះ ជ ទង់ ស់ឲយ បេគន (មនអី)
េ កមច ស់ឲយេគមកនយំ កេទចុះ ។ ធនិយភិកុ េខ ឆយ ថ មន ល វុេ
េសច បេគនេហយេត ។ លំ បេ់ នះ អកន កន់កប់ែថរក េឈកុ ងន ឃងំ
របស់េសចគតិ ថ សមណៈទងំ េនះជសកយបុត ជអកន ប ពឹតនូវធម៌ មន
េសចកី ប ពឹតេសជម ប កតី មនកិរយិ ប ពឹតនូវធម៌ដ៏ បេសរ េ ក
និយយែតពកយពិត េ កជអកន មនសីលនិងមនធមដ៌ ៏ល សូមបេី សច
ក៏ ជះថនឹងសមណៈទងំ េនះេពញទី (េបដូេចះន ) របស់ែដលេគមិនទន់ឲយ
េ កមនិ គួរនឹងនិយយថេគឲយេទ (លុះគិតដូេចះន េហយ) ក៏និយយ
នឹងធនិយភកិ ុដខ ៏មន យុជកូនសូនម ឆន ងំ ថ បពិ តេ កដ៏ចេ មន េ ក
មច ស់ឲយេគមកនយំ កេឈេនះេទចុះ ។ គេនះ ធនិយភកិ ុ ដខ ៏មន យុ
ជកូនសូនម ឆន ងំ ឲយមនុស កត់េឈេនះជកំ ត់តូច កំ ត់ធំ េហយឲយ
ដឹកនយំ កេទេ យរេទះទងំ យ េហយបនចត់ែចងេធក ុដិេឈ ។
299
១៤១
ប ជិកកេណ ទុតិយសិកខ បទស ធនិយភិកុខវតុថ
[៨១] អថេខ វស កេ ពហេម មគធម -
មេ ជគេហ កមេម ន អនុសញញ យមេន េយន
ទ រុ គ េហ គ ណ េក េត នុ ប ស ង មក ិ ឧ ប ស ង មក ិ
ទរុគេហគណកំ ឯតទេ ច យនិ និ ភេណ
េទវគគហណទរនូ ិ នគរបបដិសងខ រកិ និ បទ ថ យ
និកិខ និ កហំ និ ទរនូ ីតិ ។ និ មិ ទរនូ ិ
េទេវន អយយស ធនិយស កុមភករបុតស ទិនន -
នីតិ ។ អថេខ វស កេ ពហេម មគធម -
មេ អនតមេន អេ សិ កថំ ហិ នម េទេ
េទវគគហណទរនូ ិ នគរបបដិសងខ រកិ និ បទ ថ យ
និកិខ និ ធនិយស កុមភករបុតស ទស តីតិ ។
អថេខ វស កេ ពហេម មគធម មេ េយន
ជ មគេធ េសនេិ យ ពិមពិ េ េតនុបសងមក ិ
ឧបសងមក ិ ជនំ មគធំ េសនិយំ ពិមិព រ ំ
ឯតទេ ច
សចំច កិ រ(១) េទេវន េទវគគហណទរនូ ិ
នគរបបដិសងខ រកិ និ បទ ថ យ និកិខ និ ធនិយស
កុមភករបុតស ទិនន នីតិ ។ េក ឯវម តិ ។
១ េតសុ ទីសុ េបតថេកសុ េទ តិ លបនំ អតិថ ។
300