វិន័យបិដក ភាគទី១

១៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ដងឹ បកដ មពិតថ ធម៌បុ៉េណះជ សវៈ ដងឹ បកដ មពិតថ

ធម៌េនះជេហតុនឲំ យេកត សវៈ ដងឹ បកដ មពិតថ េនះជេសចកី

រលត់ៃន សវៈ ដឹង បកដ មពិតថ េនះជបដិបទឲយបនដល់ នូ វ

េសចករី លត់ៃន សវៈ កលែដលតថគតដឹងយ៉ ងេនះ តថគតេឃញ

យ៉ ងេនះ ចតិ តថគតក៏ផុតចកេ គ ង គំ ឺកមផង គភឺ ពផង គឺអវជិ ជ ផង

កលេបចិតតថគតបនរួចផុត សឡះេហ យ បជញ ក៏េកត បកដដល់

តថគតថ ចិតរួចផុត សឡះចក សវៈេហយ ទងំ តថគតក៏ដងឹ ចបស់

ថ កេំ ណ តរបស់អញអស់េហ យ ពហមចរយិ ធម៌អញបន ប ពឹត

គប់ គន់េហយ េ ឡសកចិ ច អញក៏បនេធេ សចេហយ កិចដច ៃទ

េដម បេី ឡសកចិ េច នះេទ ត មិនមនេឡយ ។ មន ល ពហនណ៍ វជិ ជ ទី ៣

េនះេហយ ែដលតថគតបន ស់ដងឹ កុ ងន យមជបផំ ុតៃន តី លុ ះដល់
ងងឹត
េសចកីលងង ់េខខច តប់ តេ់ ទ េសចកីេចះដឹង បកដក៏េកតេឡង

ខច ត់បតេ់ ទ ពនឺក៏េកត េឡងដល់តថគតែដលកពំ ុ ងអងុ យគ បង ម រតី

មិន បែហសេធស ខំ បឹងដុតបផំ ញកិេលស មនចិតមូ លសុ ងឥតមន

នឹកនដល់កយនិងជវី តិ េឡយ ដូចជបណិ តទងំ យ ែដលបននូវ

វជិ ជ ទី ៣ នុះ៎ ដូេចន ះែដរ ។ មន ល ពហណម ៍ ករ ស់ដងឹ របស់តថគត

ជគ មប់ ៣ េនះ ដូចគន នឹងករញស់េចញរបស់កូនមន់អពំ ីសមបកពង ។

51

១៧

េវរញជ កេណ េវរញជ ស ឧបសកតកថ

[៤] ឯវ ំ វុេត េវរេញជ ពហេម ភគវនំ ឯតទេ ច

េជេ ភវ ំ េគតេម េសេ ភវ ំ េគតេម អភិកកនំ

េភ េគតម អភិកកនំ េភ េគតម េសយយថបិ

េភ េគតម និកុ កជិជតំ ឧកុ កេជជយយ បដិចឆនំន

វវិ េរយយ មឡូ ស មគំគ ចិេកខ យយ អនធកេរ

េតលបបេជជ តំ ធេរយយ ចកុ ខ មេន របូ និ ទកខ នីតិ

ឯវេមវ(ំ ១) េភ េគតេមន អេនកបរយិ េយន ធេមម

បកសេិ ឯ ហំ ភវនំ េគតមំ សរណំ គចឆ មិ

ធមមញច ភិកុ ខ សងឃញច ឧបសកំ មំ ភវ ំ េគតេម
ធេរតុ អជជតេគគ បណុ េបតំ សរណំ គតំ អធិ េសតុ
ច េម ភវ ំ េគតេម េវរញជ យំ វស សំ សទធឹ

ភិកុ ខ សេងឃនតិ ។ អធិ េសសិ ភគ តុណី ភេវន ។

១ សពតថ ឯវេម តិ បេ ទិស តិ ។

52

១៧

េវរញជ កណ ករសែមងខួនជឧបសក ៃនេវរញជ ពហណម ៍

[៤] កលេប ពះដ៏មន ពះភគ ទង់ ស់យ៉ ងេនះេហ យ

េវរញជ ពហណម ៍ បន កបបងទគំ ូល ពះដម៏ ន ពះភគវញិ ថ ពះ

េគតមដ៏ចេ មន ពះអងជគ ចមបងជងមនុស បេសរបផំ ុតជងមនុស

បពិ ត ពះេគតមដ៏ចេ មន ភសិតរបស់ ពះអងចគ បស់ ស់ បពិ ត

ពះេគតមដ៏ចេ មន ភសិតរបស់ ពះអងចគ បស់ ស់ បពិ ត ពះ

េគតមដ៏ចេ មន ធមែ៌ ដល ពះអងសគ ែមងេហយ េ យអេនកបរយិ យ

យ៉ ងេនះ (ភចឺ បស់ ស់) គួរនដូចជមនុស ចប់របស់ែដលេគផក ប់

ចុះឲយផង រេឡង ពុំេនះ ដូចជមនុស េបកបងញរបស់ែដលេគ ក់បិទ

បងំ ពុំេនះេ ត ដូចជមនុស បបផ់ ូ វដល់អកន វេងងទិស ឬក៏ដូច

ជមនុស កន់ បទីបេ ទលបភំ ឺកុងន ទីងងឹត េ យគិតថ មនុស មនែភកន

រែមងេមលេឃញនូវរូបទងំ យ ខុំញ ពះអងេគ នះ សូមដល់នូវ ពះេគតម

ដ៏ចេ មន ផង ពះធមផ៌ ង ពះភិកុ សខ ងឃផង ជទីពឹងទីរលឹក ចប់េដម ងំ

ពី ៃថងេនះេទ សូ ម ពះេគតមដ៏ចេ មន ជបខុំញ ពះអងគថ ជឧបសក

ដល់សរណគមន៍េសេម យជវី តិ មិនែតបុ៉េ ះេទ សូម ពះេគតម

ដ៏ចេ មន ទទួ លនិ មនគង់ចវំ ស ជិត សុ កេវរញជ មួ យអេន េ យភិកុ ខ

សងឃ ។ ពះដ៏មន ពះភគ ក៏ ពមទទួលនិមនេ យតុណី ភព(១) ។

១ ទទួលនិមនេ យេសង ម ។

53

១៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អថេខ េវរេញជ ពហេម ភគវេ អធិ សនំ វទិ ិ

ឧ យសន ភគវនំ អភិ េទ បទកិខ ណំ ក

បកក មិ ។

[៥] េតន េខ បន សមេយន េវរញជ ទុពិភកខ
េ តិ ទីហិតិក
េសតដិក ស កវុ ន

សុក ឧេញឆ ន បគេគ ហន យេបតុំ ។ េតន

េខ បន សមេយន ឧត បថក អស ណិ ជ
បញច មេតហិ វស សំ
អស សេតហិ េវរញជ យំ

ឧបគ េ និ ។ េតហិ អស មណលិកសុ ភិកូខ នំ

បតថបតថបលូ កំ (១) បញញតំ េ តិ ។ ភិកូខ បុពណ-

សមយំ និ េស បតចវី រមទយ េវរញជ យ(ំ ២)

បិ យ បវសិ ិ បិណំ អលភមន អស មណល-ិ

កសុ បិ យ ចរ ិ បតបថ តបថ លូ កំ មំ ហរ ិ

១ សពតថ បតថបតថមូលកនិ បេ ទិស តិ ។ ២ ឱ. ម. េវរញជ ំ ។

54

១៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

លំ បេ់ នះ េវរញជ ពហមណ៍ ដឹងចបស់ថ ពះអងទគ ទួលនិមនេហយ ក៏

េ កកចក សនៈថយបងគំ ពះដ៏មន ពះភគេហយ េធ បទក ណិ

េដរេចញេទ ។

[៥] សម័យេនះឯង សុកេវរញជ េកត អណំ តអ់ ត់បយ មនុស ទងំ

យចិញឹច មជីវតិ បនេ យក មៃ កេពក មនុស ែដល កលំបក

ប់ក៏ ប់ មនឆឹងស (េដរ សេលែផនដី) មនុស ែដលមន ទពយ

សមបតិលមម ទិញដូរ សូវអងរក េគបន កម៏ ិនងយនឹងទិញដូរ េបលុះែតមន

កកន់ជសគំ ល់េទបទិញដូរបន ជនទងំ អស់កុ ងន សុកេនះពយយម

ែសងរក របនេ យក មៃ កេពក ។ សម័យេនះ មនពួ កឈួ ញម

េសះេនកុ ងន ឧត បថ បេទស នេំ សះចនំ ួន ៥០០ ចូលមកេនស មកកុ ងន

សុកេវរញជ កុងន រដូវែខវស ។ ពួ កឈួ ញម ែដលេនកុ ងន េ ងេសះទងំ

េនះ ក៏បនបញញតគន ឲយ បេគនបយេ ក មចនំ ួន ១ នឡិ ៗ មន ក់ដល់

ភកិ ុ ទខ ងំ យ ។ លុះដល់េពលបុពណសម័យ(១) ភកិ ុទខ ងំ យេស ក
កម៏ ិន
សបង់ ទង់ចវី រនិងប ត នគំ ន ចូលេទបិណបតកុ ងន សុកេវរញជ

បទះបន របណិ បតេ ះេឡយ េទបេទបិណបតខងពួ កឈួ ញម

ឯេ ងេសះវញិ កប៏ នបយេ ក ម ១ នឡិ ៗ មន ក់ េហយវលិ មក ម

១ សម័យជចំែណកខងេដមៃនៃថង គឺេពល ពឹក ពលឹម ។

55

១៩

េវរញជ កេណ េវរញជ យំ ទុពិភកកខ ថ

ឧទុកខ េល េកេដ េកេដ បរភិ ុញជ និ ។ យម
សិ យំ បឹសិ (១)
បននេនទ បតថបលូ កំ

ភគវេ ឧបនេមតិ ។ តំ ភគ បរភិ ុញជ តិ ។

អេស សិ េខ ភគ ឧទុកខ លសទទំ ។ ជននបិ

តថគ បុចឆនិ ជននបិ ន បុចឆនិ កលំ

វទិ ិ បុចឆនិ កលំ វទិ ិ ន បុចឆនិ អតថសញិ តំ

តថគ បុចឆនិ េន អនតថសញិ តំ អនតសថ ញិ េត

េសតុឃេ តថគ នំ ។ ទី កេរហិ ពុទធ

ភគវេន ភិកូខ បដិបុចឆនិ ធមមំ េទេសស ម
វកនំ
សិកខ បទំ បញញ េបស មតិ ។

អថេខ ភគ យសនម ំ ននទំ មេនសិ កិ នុ ន

េខ េ ននទ ឧទុកខ លសេទទ តិ ។ អថេខ

យម នេនទ ភគវេ ឯតមតំថ េ េចសិ ។

១ ឱ. ម. បិសិ ។

56

១៩

េវរញជ កណ សែមងអំពី សកេវរញជ អត់បយ

យកបយេ ក មេនះបុកកុ ងន តបល់រួចនគំ ន ឆន់ ។ ចែំ ណកខង ពះ
ននដទ ៏មន យុ យកបយេ ក ម ១ នឡិ កិនកុ ងន តបល់ថេម ហយយក

េទថយ ពះដ៏មន ពះភគ ។ ពះអងគក៏ ទង់ទទួលេ យបយេ ក ម

េនះ ។ េវ េនះ ពះសមុ ទព ធ ទងប់ នឮសូរតបល់ និងអែ ងេនះែដរ ។

ពះតថគតទងំ យ បន ជបនូវេហតុេហយសួរក៏មន បន ជប

េហយមិនសួរកម៏ ន ជបចបស់នូ វកលគួ រេហ យសួ រក៏មន ជបចបស់

នូ វកលគួ រេហ យមិនសួ រក៏មន ឯ ពះតថគតទងំ យ ពះអងែគ តង

សួរនូវករ ែដល បកបេ យ បេយជន៍ កមែម ដលមិន បកបេ យ

បេយជន៍ ពះអងមគ និ សួរេឡយ េ ពះ ពះតថគតទងំ យ ទង់

បនផច់បង់នូវកមមម និ បកបេ យ បេយជន៍ទងំ យ េ យអរយិ មគគ

ជះ សឡះេហយ ។ ពះសពញុ ញពុទដធ ៏មនេជគទងំ យ ទង់ែតងសួរ
នូវភិកុទខ ងំ យ េ យេហតុពីរ បករ គឺ ទង់សួរេដម បនី ឹងសែមងនូវ

ធម៌ ១ េដមបនី ឹងបញញតនូវសិកខ បទដល់ វកទងំ យ ១ ។ គេនះ

ពះដម៏ ន ពះភគ ទង់េ ពះ ននដទ ៏មន យុមក េហយ ទង់សួរថ

មន ល ននទ សូរសេំ ឡងេនះជសូរតបល់អែ ងឬអី ។ េទប ពះ ននទ

ដ៏មន យុ កបទូលេរ ងនុ៎ះ ឲយ ពះដ៏មន ពះភគ ជប គប់ បករ ។

57

២០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ធុ ធុ ននទ តុេមហិ ននទ សបបុរេិ សហិ

វជិ ិតំ បចិឆម ជន លិមំេ ទនំ អតិមញិ សញ តីតិ ។

[៦] អថេខ យម ម េមគគ េន េយន

ភគ េតនុបសងមក ិ ឧបសងមក ិ ភគវនំ អភិ េទ

ឯកមនំ និសទី ិ ។ ឯកមនំ និសេិ នន េខ យម

ម េមគគ េន ភគវនំ ឯតទេ ច ឯតរហិ ភេន

េវរញជ ទុពកភិ ខ ទីហិតិក េសតដិក ស កវុ

ន សុក ឧេញឆ ន បគគេហន យេបតុំ ឥមិស ភេន

ម បឋវយិ េហដិមតលំ សមបននំ(១) េសយយថបិ

ខុទទកមធុ(ំ ២) អនីលកំ ឯវមស ទំ ធហំ ភេន

បឋវ ឹ បរវិ េតយយ ំ ភិកូខ បបបដេកជំ បរភិ ុញិ ជ ស នីតិ ។

១ ម. . រសសមបនំន ។ ២ ឱ. ខុទទមធំុ ។

58

២០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ពះអងគ ស់សរេសរថ តវេហយ ននទ បៃពេហយ ននទ អកន

ឯង ល់ គន ជសបបុ រសឈះន វេិ សសេហ យ ប ជនខងេ កយេគនឹ ង

នឹកចង់ឲយនូវចងន់ែដលេគចមនិ េ យអងរក សូវខ យ ពមទងំ មូប

យេ យ ច់ដ៏ឆង ញ់ ពិ (ដល់អកន ល់គន ) ។

[៦] គេនះ ពះម េមគគ នដ៏មន យុ កច៏ ូលេទគល់ ពះ

ដ៏មន ពះភគ លុះចូលេទដល់បន កបថយបងគំ ពះអងេគ យេគរព រួច

េហយក៏គងក់ ុ ងន ទីដ៏សមគួរ ។ លុះ ពះម េមគគ នដ៏មន យុ គង់កុងន

ទីដ៏សមគួ រេហ យ ក៏ កបទូលេសេន សចកេី នះចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគថ

សូម ទង់ ពះេម េ បស ឥឡូ វេនះ សុកេវរញជ េកតអណំ ត់អតប់ យ

មនុស ទងំ យនឹងចិញឹច មជីវតិ បនេ យក មៃ កេពក មនុ ស

ែដល កលបំ ក ប់ក៏ បម់ នឆងឹ ស (េដរ សេលែផនដី) មនុស

ែដលមន ទពយសមបតលិ មម ទិញដូរ សូវអងរក េគបន ក៏មិនងយនឹងទិញ

ដូរ េបលុះែតមន កកនជ់ សមគ ល់េនះេទបទិញដូរបន ជនទងំ អស់

កុងន សុកេនះ នឹងពយយមែសងរក របនេ យក មៃ កេពក សូម

ទង់ ពះេម េ បស ៃផខទ ងេ កមៃនែផនដេី នះ មនឱជរសែផមដូច

ទឹកឃុ មំ ែដល តបរសិ ុទឥធ ត យឡេំ យេមឃុ មំ សូម ទង់ ពះេម

េ បស ខុំញ ពះអងចគ ងែ់ ប តឡបែ់ ផនដេី នះឲយផង រេឡង េដមបនី ឹងឲយភិកុ ខ

ទងំ យឆន់នូវឱជរស ែដលេកតេឡងអពំ ី សទបៃ់ នែផនដីេនះ ។

59

២១

េវរញជ កេណ េវរញជ យំ ទុពិភកកខ ថ

េយ បន េត េមគគ ន បឋវនី ិស ិ ប េត

កថំ ករសិ សីតិ ។ ឯកហំ ភេន បណឹ អភិ-

និមិមនិស មិ េសយយថបិ ម បឋវ ី េយ បឋវ-ី

និស ិ ប េត តតថ សងក េមស មិ ឯេកន

ហេតថន បឋវ ឹ បរវិ េតស មីតិ ។ អលំ េមគគ ន

ម េត រុចចិ បឋវ ឹ បរវិ េតតុំ វបិ សំបិ

ស បដិលេភយយុនិ ។ ធុ ភេន សេព

ភិកុ ខ សេងឃ ឧតរកុរុ ំ បិ យ គេចយឆ យតិ ។

េយ បន េត េមគគ ន ភិកូខ អនទិ មធិ េន េត កថំ

ករសិ សតី ិ ។ តថហំ ភេន ករសិ មិ យថ សេព

ភិកូខ គចសឆិ នីតិ ។ អលំ េមគគ ន ម េត រុចចិ

សពស ភិកុ ខ សងឃស ឧតរកុរុ ំ បិ យ គមននិ ។

60

២១

េវរញជ កណ សែមងអំពី សកេវរញជ អត់បយ

ពះបរម ទង់ ស់ថ មន លេមគគ ន ចុះអកន នឹងយកមនុស

សតទងំ យែដលេន ស័យេលែផនដេី នះ ឲយេទេនឯ ។

ពះម េមគគ នទូលតបថ សូម ទង់ ពះេម េ បស ខុំញ ពះអងគ

នឹងនិមិតម បតៃដមខ ង ឲយបនដូចជែផនដីធំ នឹងឲយសតទងំ យែដល

េន ស័យេលែផនដី មកេនេលបតៃដមខ ងេនះ េហយខុ ំញ ពះអងនគ ឹង
ែ បនូវែផនដីេ យៃដមខ ង ។ ពះអងគ ទង់ឃត់ថ េមគគ ន អកន កុ ំ

េពញចិតនឹង តឡប់ែផនដីេនះេឡយ សតទងំ យនឹងបននូវេសចកី

ជលេ ជមរចល់ ។ ពះម េមគគ ន កបទូលថ សូ ម ទង់ ពះ

េម េ បស ពះពុ ទដធ ីកែដល ទង់ ស់មកេនះ បៃពេហ យ (េប

ដូេចន ះ) សូមឲយភិកុ សខ ងឃទងំ អស់េទបិណបតឯឧតរកុរុទីបវញិ ។ ពះ

ដ៏មន ពះភព ទង់ ស់តបថ មន លេមគគ ន ចុះភិកុ ទខ ងំ យ

ឯ ែដលមនិ មនឫទិធ អកន នឹងេធនូវភិកុ ទខ ងំ េនះដូចេមចេទ ។ ពះ

ម េមគគ ន កបទូលថ សូម ទង់ ពះេម េ បស ភិកុ ទខ ងំ អស់

នឹងេទបនយ៉ ង ខុំញ ពះអងនគ ឹងេធយ៉ ងេនះ ។ ពះដ៏មន ពះភគ

ទង់ ស់តបថ កុ ំ េមគគ ន អកន កុេំ ពញចិតឲយភិកុ សខ ងឃទងំ អស់

េទបិណបតឯឧតរកុរុទីបេនះេឡយ ។

61

២២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

[៧] អថេខ យសេម របី ុតស រេ គតស

បដិសលីនស ឯវ ំ េចតេ បរវិ តិ េកក ឧទបទិ

កតេម នំ េខ ពុទធ នំ ភគវននំ ពហចម រយិ ំ ន

ចិរដិតិកំ អេ សិ កតេម នំ ពុទធ នំ ភគវននំ

ពហចម រយិ ំ ចរិ ដិតិកំ អេ សតី ិ ។ អថេខ

យម របី ុេ យណសមយំ បដិស ន

វុដិេ េយន ភគ េតនុបសងមក ិ ឧបសងមក ិ

ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ នសិ ីទិ ។ ឯកមនំ

និសិេនន េខ យម របី ុេ ភគវនំ ឯតទ-

េ ច ឥធ មយំ ភេន រេ គតស បដិសលីនស

ឯវ ំ េចតេ បរវិ តិ េកក ឧទបទិ កតេម នំ

េខ ពុទធ នំ ភគវននំ ពហចម រយិ ំ ន ចិរដិ-

តិកំ អេ សិ កតេម នំ ពុទធ នំ ភគវននំ

ពហចម រយិ ំ ចរិ ដិតិកំ អេ សីតិ ។ ភគវេ

ច របី ុត វបិ ស សិ ភគវេ ច សិខិស

62

២២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

[៧] គេនះ ពះ របី ុតដ៏មន យុ េ កចូលេទេនកុ ងន

រេ នជទីេចញចកពួក េហយសមេងំ នកុងន កមម ន មនេសចកី តិះ

រះិ យ៉ ងេនះថ ពហមចរយិ ធម៌(១) របស់ ពះពុ ទដធ ៏មនេជគទងំ យអងគ

ខះហ៎ន ជ ពហមចរយិ ធម៌មិនឋិតេនយូរ ពហមចរយិ ធមរ៌ បស់ ពះពុទធ

ដម៏ នេជគទងំ យអងគ ខះហ៎ន ជ ពហចម រយិ ធម៌សិតថ េនយូរ ។

គេនះ ពះ របី ុតេតថរដ៏មន យុ េចញចកទីសមងពំ ួ នកុ នងេវ

យណសមយ័ េហយចូលេទគល់ ពះដ៏មន ពះភគ លុ ះចូ លេទ

ដល់ បន កបថយបងគំ ពះអងគេ យេគរព េហ យគង់កុ នងទីដ៏សមគួរ ។

លុះ ពះ របី ុតដ៏មន យុ គង់កុ នងទីដ៏សមគួរេហ យ ក៏ កបទូលសួ រ

ចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះភគថ សូម ទង់ ពះេម េ បស ខុំញ ពះអងចគ ូល

េទេនកុ នងរេ នជទីេចញចកពួ ក េហ យសមងេំ នកុ នងកមម ន មន

េសចកី តិះរះិ ថ ពហមចរយិ ធមរ៌ បស់ ពះពុ ទដធ ៏មនេជគទងំ យអងគ

ខះហ៎ ន ជ ពហមចរយិ ធមម៌ ិនឋិតេនយូរ ពហមចរយិ ធម៌របស់ ពះ

ពុ ទដធ ម៏ នេជគទងំ យអងគ ខះហ៎ន ជ ពហមចរយិ ធមឋ៌ ិតេនយូរ ។

ពះដ៏មន ពះភគ ទង់ ស់ថ មន ល របី ុត ពហមចរយិ ធម៌របស់

ពះដម៏ ន ពះភគ ពះនមវបិ ស ី ១ ពះដ៏មន ពះភគ ពះនមសិខី ១

១ ពកយេ ប ន បេ របស់ ពះពុទធជមច ស់ ចំេពះ តង់ៃ តសិកខ គឺ សីល សមធិ បញញ ។

63

២៣

េវរញជ កេណ អចិរដិតិក ពហចម រយិ កថ

ភគវេ ច េវស ភុស ពហចម រយិ ំ ន ចរិ ដិតិកំ

អេ សិ ភគវេ ច របី ុត កកុសនធស ភគវេ

ច េកនគមនស ភគវេ ច កស បស ពហ-ម

ចរយិ ំ ចិរដិតិកំ អេ សីតិ ។ េក នុ េខ ភេន

េហតុ េក បចចេយ េយន ភគវេ ច វបិ ស សិ

ភគវេ ច សិខិស ភគវេ ច េវស ភុស

ពហចម រយិ ំ ន ចិរដិតិកំ អេ សតី ិ ។ ភគ ច

របី ុត វបិ ស ី ភគ ច សិខី ភគ ច េវស ភូ

កិ សុេន អេហសំុ វកនំ វ ិ ថ េរន ធមមំ

ទេស តុំ អបបកញច េនសំ អេ សិ សុតំ េគយយ ំ

េវយយករណំ គថ ឧទនំ ឥតិវុតកំ ជតកំ

អពូភតធមំម េវទលំ អបបញញតំ វកនំ សិកខ បទំ

អនុទិទដំ បតេិ មកំខ េតសំ ពុទធ នំ ភគវននំ អនរធេនន

64

២៣

េវរញជ កណ សែមងអំពី ពហចម រយិ ធម៌មិនឋិតេនយូរ

ពះដម៏ ន ពះភគ ពះនមេវស ភូ ១ ជ ពហមចរយិ ធម៌មិនឋិតេនយូរ

មន ល របី ុត ឯ ពហចម រយិ ធមរ៌ បស់ ពះដ៏មន ពះភគ ពះនមកកុ-

សនៈធ ១ ពះដ៏មន ពះភគ ពះនមេកនគមន ១ ពះដម៏ ន ពះភគ

ពះនមកស ប ១ ជ ពហមចរយិ ធមឋ៌ ិតេនបនយូរ ។ ពះ របី ុត-

េតរថ កបទូលសួរថ សូម ទង់ ពះេម េ បស ពហមចរយិ ធមរ៌ បស់ ពះ

ដម៏ ន ពះភគ ពះនមវបិ ស ី ១ ពះដម៏ ន ពះភគ ពះនមសិខី ១

ពះដម៏ ន ពះភគ ពះនមេវស ភូ ១ បនជមនិ ឋិតេនយូ រ េនះេត

េ ពះេហតុនិងបច័យច ដូចេមច ។ ពះដ៏មន ពះភគ ទង់ ស់ថ មន ល

របី ុត ពះដ៏មន ពះភគ ពះនមវបិ ស ី ១ ពះដម៏ ន ពះភគ ពះ

នមសិខី ១ ពះដ៏មន ពះភគ ពះនមេវស ភូ ១ ពះអងមគ ិនសូវ បឹង

ែ បង(១) សែមងធម៌ដល់ វកទងំ យេ យពិ របុ៉នម នេទ ពហម-

ចរយិ ធម៌មនអងគ ៩ បករ របស់ ពះពុ ទទធ ងំ យេនះគឺ សុ តៈ

េគយយៈ េវយយករណៈ គថ ឧទនៈ ឥតិវុតកៈ ជតកៈ អពូ ភតធមៈម
េវទលៈ
ជធម៌មនចនំ ួនតចិ ៗ ស់ សិកខ បទក៏ ពះពុទទធ ងំ េនះ

មនិ បនបញញតដល់ វកទងំ យេទ បតិេមកខ ក៏ ពះពុទធ

ទងំ េនះមិនបនសែមងេឡយ ដល់អេំ ណ ះ ឥតពី ពះពុទដធ ៏មនេជគ

១ ែ បេចញពីបឡីថ កិ សុេន សពទេនះែ បថ ខិជល បុ៉ែនកុនងទីេនះេបែ បថខិជល នឹង
េទជឆគងេសចកី មិនសម មន័យកុនងអដកថ ៗ បប់េសចកីថ ពះពុទគធ ម នេសចកីខិលជ េទ ។

65

២៤

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ពុទធ នុពុទធ នំ វកនំ អនរធេនន េយ េត

បចិឆម វក នននម ននេគ នន-

ជចច ននកុ បពជិ េត តំ ពហចម រយិ ំ

ខិបបេញញវ អនរធេបសុំ េសយយថបិ របី ុត

ននបុបផ និ ផលេក និកិខ និ សុេតន អសងគ-

ហិ និ និ េ វកិ ិ រតិ វធិ មតិ វទិ ធំេសតិ តំ

កិ ស េហតុ យថតំ សុេតន អសងគហិត

ឯវេមវ េខ របី ុត េតសំ ពុទធ នំ ភគវននំ

អនរធេនន ពុទធ នុពុទធ នំ វកនំ អនរធេនន

េយ េត បចឆិម វក នននម ននេគ

ននជចច ននកុ បពជិ េត តំ ពហ-ម

ចរយិ ំ ខិបបេញវញ អនរធេបសុំ កិ សុេន ច េត
វេក(២) េចត
ពុទធ (១) ភគវេន អេហសំុ

េចេ បរចិ ច ឱវទិតុំ ភតូ បុពំ របី ុត

១ អយំ បេ កតថចិ ន ទិស តិ ។ ២ វកននិបិ អតិថ ។

66

២៤

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ទងំ យេនះេទ អេំ ណ ះឥតពី វកទងំ យ ជអកន ស់ដឹង ម
ពះពុទេធ នះេទ
វកទងំ យជខងេ កយតមក ែដលមននម

េផ ង ៗ គន មនេគតេផ ង ៗ គន មនជតេិ ផ ង ៗ គន េចញពី តកូល

េផ ង ៗ គន េហយបួសេនះ ក៏ញុ ងំ ពហចម រយិ ធម៌េនះ ឲយ បសូនយបត់

អស់ភមេទ មន ល របី ុត ឧបមដូចជផក េឈេផ ង ៗ ែដលេគមិនបន

េ ត កងចងេ យេចសេហយ េគ ក់េលបនះទ ករ ខយល់ករ៏ ែមងែតបក់

េបកកមច ត់កមច យផក ទងំ េនះឲយវនិ សអស់េទ ខយល់ែដលេធនូវផក ទងំ

េនះឲយវនិ សេ ពះេហតុអី ពីេ ពះផក ទងំ េនះេគមិនបនេ ត កងចង

េ យេចស កេ៏ សចកីេនះយ៉ ង មិញ មន ល របី ុត លុះអេំ ណ ះឥត
នឹង ពះសមុទព ដធ ៏ ទង់ ពះភគ (ទងំ ៣ ពះអង)គ េនះ និងពួក វកែដល
ជអកន ស់ដឹង ម ពះពុទទធ ងំ េនះេទេហយ ពួក វកជន់េ កយ ៗ

តមក មននម េគត ជតិេផ ង ៗ គន ែដលេចញចក តកូលេផ ង ៗ គន

មកបួសេនះ ក៏ញុ ងំ ពហមចរយិ ធមេ៌ នះឲយវនិ សេទឆប់ភម ដូចជ

ផក ឥតក មងយ៉ ងេនះឯង មយង៉ េទ ត ពះពុទដធ ៏មនេជគទងំ េនះ

េ កមនិ សូវ បងឹ ែ បងសងទ ់ចិត (របស់ វក) េ យ ពះហឫទយ័ (របស់

ពះអង)គ េហយទូនម ននូវ វកទងំ យបុ៉នម នេឡយ មន ល របី ុត

67

២៥

េវរញជ កេណ អចិរដិតិក ពហចម រយិ កថ

េវស ភូ ភគ អរហំ សមម សមុ ពេទធ អញតញ រសឹម
េចត
ភឹសនេក វនសេណ សហស ំ ភិកុ ខ សងឃ ំ វតិ េកកថ

េចេ បរចិ ច ឱវទតិ អនុ សតិ ឯវ ំ

ម ឯវ ំ វតិ កកយិតថ ឯវ ំ មនសិកេ ថ ម ឯវ ំ

មន កតថ ឥទំ បជហថ ឥទំ ឧបសមបជជ

វហិ រថតិ អថេខ របី ុត េតសំ ភិកុ ខ សហស នំ(១)

េវស ភុន ភគវ អរហ សមម សមុ ពេទធន ឯវ ំ

ឱវទិយមននំ ឯវ ំ អនុ សិយមននំ អនុបទយ

សេវហិ ចិ និ វមិ ុចសឹច ុ តត សុទំ របី ុត

ភឹសនកស វនសណស ភឹសនកតសឹម េ តិ

េយ េកចិ អវតី េគ តំ វនសណំ បវសិ តិ
អយំ េខ របី ុត
េយភុេយយន(២) េ មនិ ហំសនិ

េហតុ អយំ បចចេយ េយន ភគវេ ច វបិ ស សិ

ភគវេ ច សិខសិ ភគវេ ច េវស ភុស

ពហចម រយិ ំ ន ចិរដិតិកំ អេ សតី ិ ។ េក បន

ភេន េហតុ េក បចចេយ េយន ភគវ ច

១ េតសំ ភិកូខននិ អមកំ ខនិ ។ ២ ម. េយភូេយន ។

68

២៥

េវរញជ កណ សែមងអំពី ពហចម រយិ ធម៌មិនឋិតេនយូរ

ពីេដមមកមនេរ ងដំ លថ ពះអរហំសមម សមុ ពទដធ ៏មនេជគ ទង់

ពះនមេវស ភូ ពះអងកគ ៏កណំ ត់នូវចិត (របស់ វក) េ យ ពះហឫទយ័

(របស់ ពះអង)គ េហយ ទងទ់ ូនម នេ ប ន បេ ភិកុ សខ ងឃចនំ ួន ១ ពន់រូប

េននដងៃ ពមួយ ជដងៃ ពគួរេសបម េ យពុទភធ សិតថ អកន ទងំ

យ ចូររះិ គិតយ៉ ងេនះ កុរំ ះិ គិតយ៉ ងេនះេឡយ ចូរយកចិតទុក ក់យ៉ ង
េនះ កុ ំយកចិតទុក ក់យ៉ ងេនះេឡយ ចូ រលះបង់អំេព យ៉ ងេនះេចញ

េហ យចូរេផកផួ លចិតឲយ បដិត បជីេទរកអេំ ពេនះវញិ មន ល របី ុត

េនេវ ែដល ពះអរហំសមម សមុ ទព ដធ ៏មនេជគ ទង់ ពះនមេវស ភូ ទង់

បនទូនម នេ ប ន បេ យ៉ ងេនះ ៗ េហយ ចិតរបស់ភិកុទខ ងំ ១ ពន់រូប

េនះ ក៏បនរួច សឡះចក សវកិេក លស មិនមនេសចកី បកន់ម ំ

េឡយ មន ល របី ុត ដងៃ ពែដលមនេនទីេនះ មុខគួរឲយេសបម េពក

ស់ េបប ុគលគ មួយមិនទន់ បសចក គៈេនេឡយេទ លុះបន

ចូលេទកន់ដងៃ ពេនះេហយ បុគលគ េនះនឹង ពឺេ មេ យេ ចន មន ល

របី ុត ពហចម រយិ ធមរ៌ បស់ ពះដម៏ ន ពះភគ ពះនមវបិ ស ី ១

ពះនមសិខី ១ ពះនមេវស ភូ ១ ជ ពហមចរយិ ធម៌មិនឋិតេនយូរ

េ ពះេហតុ និងបច័យច បុ៉េណះឯង ។ ពះ របី ុត កបទូលសួរតេទេទ ត

ថ សូម ទង់ ពះេម េ បស ពហមចរយិ ធមរ៌ បស់ ពះដម៏ ន ពះភគ

69

២៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

កកុសនសធ ភគវេ ច េកនគមនស

ភគវេ ច កស បស ពហចម រយិ ំ ចរិ ដិតិកំ
កកុសេនធ
អេ សីតិ ។ ភគ ច របី ុត
កស េប
ភគ ច េកនគមេន ភគ ច

អកិ សុេន អេហសំុ វកនំ វ ិ ថ េរន ធមមំ

េទេសតុំ ពហុ ញច េនសំ អេ សិ សុតំ េគយយ ំ

េវយយករណំ គថ ឧទនំ ឥតិវុតកំ ជតកំ

អពូភតធមំម េវទលំ បញញតំ វកនំ សកិ ខ បទំ

ឧទិទដំ បតិេមកំខ េតសំ ពុទធ នំ ភគវននំ អនរ-

ធេនន ពុទធ នុពុទធ នំ វកនំ អនរធេនន េយ

េត បចិឆម វក នននម ននេគ ន-

នជចច ននកុ បពជិ េត តំ ពហចម រយិ ំ

ចិរ ំ ទីឃមទធ នំ ឋេបសុំ េសយយថបិ របី ុត ន-

នបុបផ និ ផលេក និកិខ និ សុេតន សុសងគហិ និ

និ េ ន វកិ ិ រតិ ន វធិ មតិ ន វទិ ធំេសតិ

តំ កិ ស េហតុ យថតំ សុេតន សុសងគហិតេ

70

២៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ពះនមកកុសនធ ១ ពះនមេកនគមន ១ ពះនមកស ប ១ (ទងំ ៣

ពះអងេគ នះ) បនជឋិតេនយូ រ េតេ ពះេហតុនិងបច័យច អី ។ ពះ
សពញុ ពញ ុ ទធ ស់តបថ មន ល របី ុត ឯ ពះដ៏មន ពះភគ ពះនមកកុ-
សនធ ១ ពះនមេកនគមន ១ ពះនមកស ប ១ (ទងំ ៣ ពះអងេគ នះ)

ទង់មនេសចកីឧស ហ៍ ខល់ខយ សែមងធម៌ដល់ ពួ ក វកេ យពិ រ

គឺសុតៈ េគយយៈ េវយយករណៈ គថ ឧទនៈ ឥតវិ ុតកៈ ជតកៈ អពូ ភតធមៈម

េវទលៈ របស់ ពះពុទទធ ងំ ៣ ពះអងេគ នះក៏សឹងមនេ ចន ពះអងគ ទង់

បញញតសិកខ បទ ទង់សែមង បតេិ មកដខ ល់ពួក វក លុះ ពះ

សមុទព ដធ ៏មនេជគទងំ អមបលេនះ ទង់ចូលនិពនេទ ទងំ វកែដល

ស់ដឹង ម ពះពុទទធ ងំ េនះ ក៏និពនអស់េទេទ ត វកទងំ យ

ជនេ់ កយ ៗ តមក ែដលមននមេផ ង ៗ គន មនេគតេផ ង ៗ គន

មនជតេិ ផ ង ៗ គន បនេចញអពំ ី តកូលេផ ង ៗ គន េហយបួសេនះ ក៏

បនញុ ងំ ពហមចរយិ ធម៌ ឲយឋិតេថរអស់កលជអែងងតមក មន ល

របី ុត មនគួរនដូចជផក េឈេផ ង ៗ ែដលេគ កងេ យេចសេហយ

ក់េលបនះទ ករ ខយល់ក៏មិន ( ច) បកេ់ បកផក ទងំ េនះឲយ ត់ យ

ខច ត់ខច យវនិ សេទបនេឡយ េសចកីេនះ េ ពះេហតុអី េ ពះថ
ផក ទងំ េនះ េគ កងចងខជ ប់េ យអេំ បះ េនះមនឧបមយ៉ ង មិញ

71

២៧

េវរញជ កេណ សិកខ បទបបញញតយរមភកថ

ឯវេមវ េខ របី ុត េតសំ ពុទធ នំ ភគវននំ

អនរធេនន ពុទធ នុពុទធ នំ វកនំ អនរធេនន

េយ េត បចឆិម វក នននម ននេគ

ននជចច ននកុ បពជិ េត តំ ពហចម រយិ ំ

ចរិ ំ ទីឃមទធ នំ ឋេបសំុ អយំ េខ របី ុត េហតុ
េយន កកុសនធស
អយំ បចេច យ ភគវេ ច

ភគវេ ច េកនគមនស ភគវេ ច កស បស

ពហចម រយិ ំ ចរិ ដិតិកំ អេ សតី ិ ។

[៨] អថេខ យម របី ុេ ឧ យសន
ឯកំ សំ ឧត សងគំ ករ ិ
េយន ភគ េតនញជ លឹ

ប េម ភគវនំ ឯតទេ ច ឯតស ភគ

កេ ឯតស សុគត កេ យំ ភគ

វកនំ សិកខ បទំ បញញ េបយយ ឧទទិេសយយ
អទធនិយំ
បតិេមកំខ យថយិទំ(១) ពហចម រយិ ំ របី ុត

អស ចិរដតិ ិកនិ ។ គេមហិ តំ

១ ម. យថយិទំ ។

72

២៧

េវរញជ កណ េពលពកយ បរពនធ ូវេសចកីបញញតសិកខ បទ

មន ល របី ុត េសចកឧី បេមយយក៏ដូចគន ែដរ លុះ ពះពុ ទដធ ៏មនេជគទងំ

អមបលេនះ ចូលនិពនេទេហយ វកទងំ យែដល ស់ដងឹ ម

ពះពុទទធ ងំ េនះ ក៏បរនិ ិពនេទេហយែដរ វកទងំ យជខងេ កយ

ែដលមនេឈម ះេផ ង ៗ គន មនេគ តេផ ង ៗ គន មនជតេិ ផ ង ៗ

គន េចញចក តកូ លេផ ង ៗ េហ យបួ ស ក៏ញុ ងំ ពហមចរយិ ធម៌

( សន) ឲយឋិតេនជអែងងមក មន ល របី ុត េនះឯងជេហតុ

ជបច័យច ញុ ងំ ពហមចរយិ ធម៌ របស់ ពះដម៏ ន ពះភគ ទង់ ពះនម

កកុសនកធ ី ពះដ៏មន ពះភគ ទង់ ពះនមេកនគមនកី ពះដ៏មន

ពះភគ ទង់ ពះនមកស បកី ឲយឋិតេនបនយូ រ ។

[៨] លំ ប់េនះ ពះ របី ុតដ៏មន យុេ កកចក សនៈេហយ

េធសំពត់ឧត សងគេឆ ង ម មខ ង បណមយអញជ លីចេំ ពះ ពះដ៏មន ពះ

ភគ េហយ កបទូលពកយេនះចេំ ពះ ពះដម៏ ន ពះភគថ សូម ទង់ ពះ

េម េ បស កលេនះជកលគួរេហយ បពិ ត ពះសុគត កលេនះជ

កលគួរដល់ ពះដម៏ ន ពះភគជមច ស់ ៗ គួរបញតញ សិកខ បទ គួរសែមង

បតិេមកខដល់ វកទងំ យ េ ពះកិចចដូេចះន េហ យជេហតុ

នឹងឲយ ពហមចរយិ ធម៌ឋតិ េថរអស់កលអែងងេទ ។ ពះដ៏មន ពះភគ

ជមច ស់ ទង់ ស់ថ មន ល របី ុត អកន ចូរបងង់សិន មន ល របី ុត

73

២៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

គេមហិ តំ របី ុត តថគេ វ តតថ កលំ

ជនសិ តិ ន វ របី ុត សថ វកនំ

សិកខ បទំ បញញ េបតិ ឧទិទសតិ បតិេមកំខ យវ ន

ឥេធកេចច សវ និយ ធមម សេងឃ បតុភវនិ

យេ ច េខ របី ុត ឥេធកេចច សវ -

និយ ធមម សេងឃ បតុភវនិ អថ ស ថ

វកនំ សិកខ បទំ បញញ េបតិ ឧទិទសតិ បត-ិ

េមកំខ េតសេញវញ សវ និយនំ ធមម នំ បដិឃ-

យន វ របី ុត ឥេធកេចច សវ នយិ

ធមម សេងឃ បតុភវនិ យវ ន សេងឃ រតញុ ញមហតំ
បេ េ តិ
មហតំ បេ យេ ច េខ របី ុត សេងឃ រតញុ ញ-

េ តិ អថ ឥេធកេចច សវ និយ

ធមម សេងឃ បតុភវនិ អថ ស ថ វកនំ សិកខ -

បទំ បញញ េបតិ ឧទទិសតិ បតិេមកំខ េតសេញញវ

សវ និយនំ ធមម នំ បដិឃ យ ន វ

74

២៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

អកន ចូរបងង់សិន តថគតឯងសឹងដងឹ កលគួរកុ ងន កចិ ែច ដលនឹងបញតញ សិកខ -
បទជេដមេនះ មន ល របី ុត កធ៏ មទ៌ ងំ យខះ ែដលជទី ងំ ៃន

សវៈមិនទន់ បកដចេំ ពះសងឃកុ ងន សនេនះ តឹម ពះ
ដល់ វក
ក៏មិនទន់បញតញ សិកខ បទ មិនទន់សែមង បតេិ មកខ

ទងំ យ តឹមេនះ មន ល របី ុត ធម៌ទងំ យខះជទី ងំ ៃន សវៈ

មន បកដចំេពះសងឃកុ នង សនេនះកុន ងកល េទ ប ពះ

បញតញ សិកខ បទ សែមង បតិេមកដខ ល់ វកទងំ យ កុ ងន កល

េនះ េដមបនី ឹងករពរ ងំ នូវធម៌ទងំ យ ែដលជទី ងំ ៃន សវៈ

ទងំ េនះបុ៉េ ះ មន ល របី ុត សងឃេនមនិ ទនម់ នភិកុ បខ ួសចស់វស េ ចន
គន តឹម
ធមទ៌ ងំ យខះែដលជទី ងំ ៃន សវៈ ក៏មនិ ទន់

មន បកដចេំ ពះសងឃកុ ងន សនេនះ តមឹ េនះ មន ល របី ុត មយង៉

េទ ត សងឃបនដល់នូវេសចកីចេ មនមនភិកុបខ ួសចស់វស េ ចនគន កុ ងន

កល ធម៌ទងំ យខះែដលជទី ងំ ៃន សវៈ ក៏នឹងមន បកដ

ចេំ ពះសងឃកុ ងន សនេនះ កុ ងន កលេនះ េទប ពះ បញញតសិកខ -

បទ សែមង បតេិ មកដខ ល់ វកទងំ យ េដម បកី រពរ ងំ នូវ

ធមទ៌ ងំ យែដលជទី ងំ ៃន សវៈទងំ អមបលេនះ កុ ងន កលេនះឯង

75

២៩

េវរញជ កេណ សិកខ បទបបញញតយរមភកថ

របី ុត ឥេធកេចច សវ និយ ធមម សេងឃ

បតុភវនិ យវ ន សេងឃ េវបុលមហតំ បេ

េ តិ យេ ច េខ របី ុត សេងឃ េវបុល-

មហតំ បេ េ តិ អថ ឥេធកេចច សវ និយ

ធមម សេងឃ បតុភវនិ អថ ស ថ វកនំ

សិកខ បទំ បញញ េបតិ ឧទិទសតិ បតេិ មកំខ េតសេញវញ

សវ និយនំ ធមម នំ បដិឃ យ ន វ របី ុត

ឥេធកេចច សវ និយ ធមម សេងឃ បតុភវនិ

យវ ន សេងឃ ភគគមហតំ បេ េ តិ យេ

ច េខ របី ុត សេងឃ ភគគមហតំ បេ

េ តិ អថ ឥេធកេចច សវ និយ ធមម សេងឃ

បតុភវនិ អថ ស ថ វកនំ សិកខ បទំ បញញ -

េបតិ ឧទិទសតិ បតេិ មកំខ េតសេញវញ សវ និយនំ

ធមម នំ បដឃិ យ នរិ ពុ េទ ហិ របី ុត ភិកុ ខ សេងឃ

76

២៩

េវរញជ កណ ពកយេពល បរពនធ ូវេសចកីបញញតសិកខ បទ

មន ល របី ុត សងឃមិនទន់បននូវេសចកីចេ មនមនគន េ ចន តឹម

ធមទ៌ ងំ យខះ ែដលជទី ងំ ៃន សវៈ ក៏មនិ ទន់មន បកដចេំ ពះសងឃ

កុងន សនេនះ តឹមេនះ មន ល របី ុត មយង៉ េទ ត សងឃបន

ដល់នូវេសចកចី េ មន មនគន េ ចនកុ ងន កល ធម៌ទងំ យខះែដលជ

ទី ងំ ៃន សវៈ ក៏មន បកដចេំ ពះសងឃកុ ងន សនេនះកុ ងន កលេនះ

េទប ពះ បញតញ សិកខ បទ សែមង បតិេមកដខ ល់ វកទងំ -

យ េដមបកី រពរ ងំ នូវធម៌ែដលជទី ងំ ៃន សវៈទងំ អមបល

េនះ កុ ងន កលេនះឯង មន ល របី ុត សងឃមិនទនដ់ ល់នូវេសចកីចេ មន

េ យ ភសកក រៈដ៏ បេសរ តឹម ធម៌ទងំ យខះែដលជទី ងំ

ៃន សវៈ កេ៏ នមិនទន់មន បកដចេំ ពះសងឃ តឹមេនះ មន ល របី ុត

លុះសងឃដល់នូវេសចកចី េ មន េ យ ភសកក រៈដ៏ បេសរកុងន កល

ធម៌ទងំ យខះែដលជទី ងំ ៃន សវៈ កម៏ ន បកដចេំ ពះសងឃ កុងន

កលេនះែដរ េទប ពះ បញញតសិកខ បទ សែមង បតិេមកខ

ដល់ វកទងំ យ េដម បកី រពរ ងំ នូវធម៌ែដលជទី ងំ ៃន សវៈ

ទងំ អមបលេនះ កុងន កលេនះឯង មន ល របី ុត ពីេ ពះ (ឥឡូ វ)

ភិកុ សខ ងឃេនមិនទន់មនពុត ( ៊ នលបលួចេធ កក់) េនេឡយ

77

៣០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

និ ទីនេ អបគតកឡេក សុេទធ បរេិ យទេ

េរ បតិដិេ ឥេមសំ ហិ របី ុត បញច នំន

ភិកុ ខ ស នំ េយ បចិឆមេក ភកិ ុ ខ េ េ បេនន

អវនិ ិបតធេមម និយេ សេមព ធិប យេនតិ ។

[៩] អថេខ ភគ យសនម ំ ននំទ មេនសិ

ចណិ ំ េខ បេនតំ ននទ តថគ នំ េយហិ

និមនិ វស ំ វសនិ ន េត អនបេ េក

ជនបទចរកិ ំ បកកមនិ យមននទ េវរញំ ជ

ពហណម ំ អបេ េកស មតិ ។ ឯវ ំ ភេនតិ

េខ យ ម នេនទ ភគវេ បចេច ស សិ ។

អថេខ ភគ និ េស បតចវី រមទយ

78

៣០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

មនិ ទន់មនេទសេមះៃមេនេឡយ កពំ ុងេនមនធម៌បរសិ ុទធ ឥតទន់

មនពណ៌ េខម េ ហមង សុទសធ ឹងែតផូរផងផ់ ងច ់ចតិ សិតថ េនកុ ងន ធម៌មនខឹម

េនេឡយ មន ល របី ុត កប៏ ភិកុ ទខ ងំ ៥០០ រូប(១)េនះ ភិកុ ែខ ដល

មនមគផគ លយ៉ ងទបចុងេគបផំ ុតេនះ កគ៏ ង់បនសេ មច តមឹ ថន កេ់ តៈ

ជបុគលគ េទ ងទតែ់ លងធកេ់ ទកុ ងន អបយភូមិេហយ នឹងបន ស់ដឹង

មគផគ លត ៗ េទេទ តជ បកដ ។

[៩] (លុះដល់េចញវស េហយ) ពះដ៏មនេជគ ទង់ ស់េ

ពះ ននដទ ៏មន យុ មក េហយមន ពះបនូ លទ ថ ននទ ទេំ ន ម ពះ

តថគតទងំ យ េបអ កន េគនិមនឲយេនចវំ ស េហយ ែតេនមិន

ទន់បន អកន េនះេទ ក៏មនិ ែដលេច សេចញ (ពីទីេនះ) េទកន់

ជនបទចរកិ េឡយ ចរតិ េនះជទេំ ន មរបស់ ពះតថគតទងំ យ មក

ននទ េយងនឹងេទ េវរញជ ពហមណ៍ ។ ពះ ននដទ ៏មន យុ ក៏

ទទួល ពះពុ ទដធ កី ថ សូម ទង់ ពះេម េ បស ែមនយ៉ ងេនះេហយ ។

លំ បេ់ នះ ពះភគ ពះអងគ ទង់សបង់ចពី រ ពមទងំ ប តេ សចេហយ

១ ភិកុទខ ំង ៥០០ របូ ែដលមកេនចំវស ជមួយនឹង ពះអងគ ជិត កងេវរញជ េនះឯង ។

79

៣១

េវរញជ កេណ ភគវេ េវរញជ ពហណម និេវសនគមនំ

យសម នេននទ បចឆ សមេណន េយន

េវរញជ ស ពហណម ស និេវសនំ េតនុបសងមក ិ

ឧបសងមក ិ បញេញ ត សេន និសីទិ ។ អថេខ

េវរេញជ ពហេម េយន ភគ េតនុបសងមក ិ ឧប-

សងមក ិ ភគវនំ អភិ េទ ឯកមនំ និសទី ិ ។

ឯកមនំ និសនិ ំន េខ េវរញំ ជ ពហណម ំ ភគ ឯតទេ ច

និមនិតម តយ ពហណម វស ំ វុ ថ អបេ -

េកម(១) តំ ឥចឆ ម មយំ ជនបទចរកិ ំ បកកមិតុនិ ។

សចំច េភ េគតម និមនិតតថ មយ វស ំ វុ ថ អបិច

េយ េទយយធេមម េ ន ទិេនន តញច េខ េន

អសនំ េនបិ អទតុកមយ តំ កុេតតថ លញភ

ពហុកិ ចច ឃ ពហុករណី យ អធិ េសតុ

េម ភវ ំ េគតេម តនយ ភតំ សទធឹ ភិកុ ខ -

សេងឃនតិ ។ អធិ េសសិ ភគ តុណី ភេវន ។

១ ឱ. ម. អបេ កម ។

80

៣១

េវរញជ កណ អំពីពុទធដំេណ រេទកន់ផទះេវរញជ ពហណម ៍

ទង់យក ពះ ននទដ៏មន យុ ជបចឆ សមណៈ (ឲយនិមន មេ កយ ពះ

អងេគ ទ) ទង់យងសេំ េទរកលេំ នរបស់េវរញជ ពហមណ៍ លុ ះចូ ល

េទដល់េហយ ក៏គងេ់ ល សនៈែដលេគេរ បចថំ យ ។ គេនះ េវរញជ -

ពហមណ៍ កច៏ ូលមកគល់ ពះអងគ លុះមកដល់ទីគនំ ល់េហយ ក៏ កប

ថយបងគំ ពះអងេគ យេគរព េហយអងុយគ កុ ងន ទីដ៏សមគួរ ។ កលេប

េវរញជ ពហមណ៍ អងុ យគ សួលបួលេហយ ក៏ ពះដ៏មន ពះភគ មន ពះ

បនូ ទលថ ពហមណ៍ អនកឯងបននិមនេយងឲយេនចវំ ស (ឥឡូ វ)

េចញវស េហយ េយង តវ អកន នឹងេចញេទកន់ជនបទចរកិ ។ េវ-

រញជ ពហមណ៍ ក៏ កបទូលតបថ បពិ ត ពះេគតមដច៏ េ មន ែមនេហយ

ខុ ំញ ពះអងបគ ននិមនសូមឲយ ពះអងគគ ង់ចវំ ស ែតថេទយយធម៌ ែដល

ខុ ំញ ពះអងបគ មងនឹងថយេនះ ខុំញ ពះអងមគ ិនទន់បនថយេនេឡយ ឯ

េទយយធម៌េនះមនិ ែមនជគម នេទ ខុំញ ពះអងនគ ឹងបនប មងថ នឹងមិនថយ

េនះក៏េទ (េចះែតខនមិនទន់បនថយ) េ ពះជតិជ គហសអថ កន គប់ គងផះទ

សែមបង រែមងមនកិចរច វល់េ ចន មនករងរក៏េ ចន ចែំ ណក
សូ ម ពះ
ខង ពះអងគេ ត ទង់នឹ ងបនេទយយធម៌េនះមកពី

េគតមដ៏ចេ មន ពមទងំ ពះភកិ ុសខ ងឃទទួលចងនរ់ បស់ខុំញ ពះអងគ កុ ងន ៃថង
ែសកសិន ។ ពះដ៏មន ពះភគក៏ ទងទ់ ទួលនិមនេ យតុណី ភព ។

81

៣២

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

អថេខ ភគ េវរញំ ជ ពហណម ំ ធមមិយ កថយ

សនទេស សមទេប សមុេតេជ សមបហំ េស

ឧ យសន បកក មិ ។ អថេខ េវរេញជ ពហ-ម

េ តស រតិយ អចេច យន សេក និេវសេន

បណី តំ ខទនីយំ េភជនីយំ បដិយទេប

ភគវេ កលំ េ ចេបសិ កេ េភ

េគតម និដិតំ ភតនិ ។ អថេខ ភគ បុពណ-

សមយំ និ េស បតចីវរមទយ េយន

េវរញជ ស ពហណម ស និេវសនំ េតនុបសងមក ិ

ឧបសងមក ិ បញញេត សេន និសីទិ សទធឹ

ភិកុ ខ សេងឃន ។ អថេខ េវរេញជ ពហេម
ពុទធបបមុខំ ខទនីេយន
េភជនីេយន ភិកុ ខ សងឃ ំ បណី េតន សមប េរ
សហ ថ សនេបប

ភគវនំ ភុ វ ឹ ឱនីតបតបណឹ តិចីវេរន អចឆ េទសិ

82

៣២

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

លំ ប់េនះ ពះដ៏មន ពះភគក៏ ស់សែមងធម៌ពនយល់ ែណនឲំ យេវ-

រញជ ពហមណ៍ យល់ បេយជន៍ កុ ងន បចុបច បននន ិងបរេ ក ឲយេជ ជក់កុ ងន

កុសលធម៌ ឲយរកី យខីឃម ម តសងតេធករកុសល រួច ទងេ់ កកចក

សនៈ េហយយង តឡបម់ កវញិ ។ ដល់េវ ពឹកេឡង េវរញជ -

ពហមណ៍ បងគ ប់ជនទងំ យឲយចត់ែចងេធខទនីយេភជនីយ រ

(បែងមនិងចមប) ដឆ៏ ង ញ់ ពិ កុ ងន លេំ នរបស់ខួនេ សចេហយ េទប
បពិ ត
ចត់បេ មឲយេទ កបទូល ពះដ៏មន ពះភគ មកណំ ត់េពលថ

ពះេគតមដ៏ចេ មន កលេនះជកលគួរេហយ ចងន់ក៏បនេរ បចេំ សច
េហ យ ។ លំ ប់េនះ ពះដ៏មន ពះភគ ពះអងគ ទង់សបង់ចីវរ ពម

ទងំ ប តេហ យយងចូ លេទកន់លំេនៃនេវរញជ ពហមណ៍ ជមួយនឹ ង

ពះភិកុ ខសងឃកុ នងេវ ពឹ កេនះ លុះដល់ េហ យ ទង់គង់េល សនៈែដល

េគេរ បចថំ យ ។ េវ េនះ េវរញជ ពហមណ៍ បនអងគ សថយ

ខទនីយេភជនីយ រ (បែងមនិងចមប) ដ៏ឆង ញ់ ពិ េ យៃដខួន

ឯង ចេំ ពះ ពះភកិ ុសខ ងឃមន ពះពុ ទជធ បធន ឲយែឆតសបក ់សលក ់ ែត

ដល់េ ក បែកកែលងទទួលេទ ត លុះ ពះដ៏មនេជគ ទងេ់ យ

េ សច ែលងលូក ពះហសេថ ទកុ ងន ប តេហយ ក៏ថយចីវរ ១ ៃ ត

83

៣៣

េវរញជ កេណ ភគវេ េវរញជ ពហណម និេវសនគមនំ

ឯកេមកញច ភិកុ ំខ ឯកេមេកន ទុស យុេគន
អថេខ
អចឆ េទសិ ។ ភគ េវរញំ ជ ពហណម ំ

ធមិមយ កថយ សនេទ ស សមទេប

សមុេតេជ សមបហំ េស ឧ យសន បកក មិ ។

អថេខ ភគ េវរញជ យំ យថភិរនំ វហិ រ ិ

អនុបគមម េ េរយយ ំ សងសក ំ កណកុជជំ េយន

ប យ គ ប តិ នំ េត នុ ប ស ង កមិ ឧ ប ស ង កមិ

បយគបតិ េន គងគំ នទឹ ឧតរ ិ េយន ព ណសី

តទវសរ ិ ។ អថេខ ភគ ព ណសិយំ យថភរិ នំ

វហិ រ ិ េយន េវ លី េតន ចរកិ ំ បកក មិ

អនុបុេពន ចរកិ ំ ចរមេន េយន េវ លី

តទវសរ ិ ។ ត ត សុទំ ភគ េវ លិយំ វហិ រតិ

ម វេន កូ គរ យំ ។

េវរញជ ភណ រ ំ និដិតំ ។

84

៣៣

េវរញជ កណ អំពីពុទដធ ំេណ រេទកន់ផទះេវរញជ ពហណម ៍

េហយ បេគនសពំ ត់ ពះភិកុ សខ ងឃ ១ គូ ៗ ល់អងគ ។ លំ ប់

េនះ ពះភគ ទង់ ស់សែមងធម៌ែណនពំ នយល់ ឲយេវរញជ ពហមណ៍

យល់ បេយជន៍ កុ ងន បចុបច បនន និងបរេ ក ឲយេជ ជក់កុ ងន កុសលធម៌

ឲយរកី យខីឃម ម តសងតេធករកុសល រួច ពះអងគេ កកចក សនៈ

េហយ ទងយ់ ង តឡប់មកវញិ ។ លុះ ពះអងគគ ង់េនជតិ សុកេវរញជ

មគួរដល់អធយ ស័យេហយ ទង់ក៏យងេចញេទកន់នគរេ េរយយ

រួចេទនគរសងសក េហយហួសេទនគរកណកុជៈជ (តពីេនះេទ) ទង់

យងសេំ េទ សុកបយគបតិ ន លុះេទដល់េហយ ទង់ឆងគងគ នទី

កុងន សុកបយគបតិ ន េហយយងេទដល់នគរព ណសី ។ គ

េនះ ពះអងគគង់កំ នកុ នង កងព ណសី េហ យ ទង់េច សេទ

កន់ចរកិ ៃន កងេវ លី កល ទង់យងេទកន់ចរកិ មលំ ប់ ក៏

បនេទដល់ កងេវ លី ។ បនឮថ ពះដម៏ នេជគ ពះអងេគ ទ

គងស់ មនឥរយិ បថ កុ ងន កូ គរ េននម វន (ៃ ពធ)ំ

ជតិ កងេវ លីេនះ ។

រៈសែមងអំពីនិទនេវរញជ ពហណម ៍ ចប់ ។

85

86

សែមងអំពីប ជិ កកណតេទ

87

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទំ

[១០] េតន េខ បន សមេយន េវ លយិ

អវទិ េូ រ កលនទគគ េម(១) េ តិ ។ តតថ សុទិេនន
នម
កលនទបុេ (២) េសដិបុេ េ តិ ។ អថេខ

សុទិេនន កលនទបុេ សមពហុ េលហិ ស យេកហិ

សទធឹ េវ លឹ អគមសិ េកនចេិ ទវ ករណី េយន ។

េតន េខ បន សមេយន ភគ មហតិយ បរ ិ យ

បរវិ ុេ ធមំម េទេសេន នសិ ិេនន េ តិ ។ អទទ

េខ សុទិេនន កលនទបុេ ភគវនំ មហតិយ បរ ិ យ

បរវិ ុតំ ធមំម េទេសនំ និសិនំន ។ ទិ នស ឯតទេ សិ

យនូននហំបិ ធមមំ សុេណយយនិ ។ អថេខ សុទេិ នន ក-
បរ ិ េតនុបសងមក ិ ឧបសងមក ិ
លនទបុេ េយន

ឯកមនំ នសិ ទី ិ ។ ឯកមនំ និសិននស េខ សុទិននស

កលនទបុតស ឯតទេ សិ យថ យថ េខ អហំ

ភគវ ធមមំ េទសិតំ ជនមិ នយិទំ សុករ ំ

អគរ ំ អជឈវស ឯកនបរបិ ុណំ ឯកនបរសិ ុទំធ

១ ឱ. កលនទកគេម នម ។ ម. កលនទគេម ។ ២ ឱ. កលនទកបុេ ។

88

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១

[១០] កុ ងន សម័យេនះឯង មន សុកមួយេឈម ះកលនេទ នមនិ ឆង យ

បុន៉ ម នអពំ ី កងេវ លី ។ កុ ងន សុកេនះមនកូនេសដីមន កេ់ ឈម ះសុទិន-ន

កុមរជបុ តរបស់កលនេទ សដី ។ គេនះ សុទិនកន ុមរកលនបទ ុ តជ

មួយនឹងសំ ញ់ ទងំ យេ ចននក់ នគំ ន េទឯ កងេវ លី េយ

មនកិចកច រអីមួយ ។ សម័យេនះឯង ពះដ៏មន ពះភគជមច ស់មន

ពពួកបរសិ ទយេ ចនគល់េ ត ប ទង់កពំ ុ ងគង់សែមងធម៌ ។ សុទិន-ន

កលនបទ ុ ត ក៏េទ បទះបនេឃញ ពះអងមគ នបរសិ ទយេ ចនគល់េ ត ប

កពំ ុងគង់សែមងធម៌ ។ លុះេឃញេហយ សុទិនកន ុមរេនះក៏មនេសចកី

តិះរះិ ថ ម អញគួរែត ប់ធមស៌ ិន ។ គេនះ សុទិនកន លនបទ ុ តក៏

ចូលេទកន់ទីែដលបរសិ ទយអងុ យគ េនះ លុះចូលេទេហយបនអងុ យគ េន

កុ ងន ទីមួយដ៏សមគួរ ។ កលែដលសុទិនកន ុមរកលនបទ ុ តបនអងុ យគ េន

កុងន ទីមួយដស៏ មគួរេហយ កម៏ នេសចកី តិះរះិ ថ ធមែ៌ ដល ពះដម៏ ន ពះ

ភគសែមងេហ យេ យដេំ ណ រយ៉ ង ៗ អញក៏បន ប់យល់

មដេំ ណ រទងំ េនះេហយ បុ៉ែនេបអញេនជ គហសថ គប់ គងផះទ មនិ

ងយនឹង ប ពឹត ពហមចរយិ ធម៌ ឲយបរបិ ូណ៌ ែតមយង៉ ឲយបរសិ ុទែធ តមយង៉

89

៣៦

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

សងខលិខិតំ ពហចម រយិ ំ ចរតិ ុំ យនូននហំ េកស-
អគ-
មស ុ ំ ឱ េរ ក យនិ វ ថ និ អចឆ េទ
បរ ិ
រ ម អនគរយិ ំ បពេជយយនិ ។ អថេខ

ភគវ ធមិមយ កថយ សនទស ិ សមទបិ

សមុេតជិ សមបហំ សិ ឧ យសន ភគវនំ

អភិ េទ បទកិខ ណំ ក បកក មិ ។ អថេខ

សុទេិ នន កលនទបុេ អចិរវុដិ យ បរ ិ យ េយន

ភគ េតនុបសងមក ិ ឧបសងមក ិ ភគវនំ អភិ េទ

ឯកមនំ និសីទិ ។ ឯកមនំ និសិេនន េខ សុទិេនន

កលនទបុេ ភគវនំ ឯតទេ ច យថ យថហំ ភេន

ភគវ ធមំម េទសិតំ ជនមិ នយិទំ សុករ ំ អគរ ំ

អជឈវស ឯកនបរបិ ុណំ ឯកនបរសិ ុទំធ សងលខ ិ-

ខិតំ ពហចម រយិ ំ ចរតិ ុំ ឥចឆ មហំ ភេន េកសមស ុ ំ
អគរ ម
ឱ េរ ក យនិ វ ថ និ អចឆ េទ

90

៣៦

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ដូចជស័ងែខ ដលេគខត់េហយេនះេទ េបលុះែតអញេករសកន់ ិងពុកមត់

ពុ កចងក រួចេស កដណប់សពំ ត់ ជលក់អមតច ់ េហយេចញចកផះទ េទបួស

បតិបតកិ ុ ងន ផួ សន ែដលគម ន បេយជន៍ េ យកចិ កច រកុ ងន ផះទ (េនះេទប

ប ពឹត ពហមចរយិ ធម៌េកត ) ។ គេនះ ពួ កពុទបធ រសិ ទយបន ប់ធមី-ម

កថែដល ពះដ៏មន ពះភគ ទង់ែណនពំ នយល់ ឲយេជ ជក់កុសលធម៌

ឲយរកី យ ល់គន េហយ ក៏េ កកចកទីអងុយគ កបថយបងគំ ពះអងគ

រួចេដរ បទក ណិ េហយក៏េចញអស់េទ ។ ឯសុទិនកន លនបទ ុ ត កលេប

ពួ កពុ ទបធ រសិ ទយេ កកេទអស់េហ យភម ក៏ចូលេទគល់ ពះដ៏មន ពះ

ភគ កបថយបងគំ ពះអងេគ យេគរព រួចអងុយគ កុ ងន ទីមួយដ៏សមគួរ ។

លុះសុទិនកន លនបទ ុ ត អងុយគ េនកុ ងន ទីមួយដ៏សមគួរេហយ ក៏ កបទូល

ពះអងថគ សូម ទង់ ពះេម េ បស ធម៌ែដល ពះអងសគ ែមងេហយ

េ យដេំ ណ រយ៉ ង ៗ ខុ ំញ ពះអងបគ នយល់ មដេំ ណ រទងំ េនះែដរ

េហយ បុ៉ែនេបខុំញ ពះអងេគ នជ គហសថ គប់ គងផះទ (យ៉ ងេនះ) កម៏ ិន

ងយនឹង ប ពឹត ពហមចរយិ ធម៌ ឲយបរបិ ូណ៌ ែតមយង៉ ឲយបរសិ ុទែធ តមយង៉

ដូចជស័ងែខ ដលេគខតេ់ ហយេនះេទ សូមទនខុំញ ពះអងចគ ង់េករសក់និង

ពុ កមត់ពុ កចងក រួចេស កដណប់សពំ ត់ ជលក់អមតច ់េហយេចញចកផះទ

91

៣៧

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទំ សុទិននកលនទបុតវតុថ

អនគរយិ ំ បពជិតុំ បពេជតុ មំ ភគ តិ ។

អនុញញ េ សិ បន តំ សុទិនន ម បិតហូ ិ អគ-

រ ម អនគរយិ ំ បពជជ យតិ ។ ន េខ អហំ

ភេន អនុញញ េ ម បិតហូ ិ អគរ ម អនគរយិ ំ

បពជជ យតិ ។ ន េខ សុទិនន តថគ អន-

នុញញ តំ ម បិតហូ ិ បុតំ បពេជនីតិ ។ េ ហំ

ភេន តថ ករសិ មិ យថ មំ ម បិតេ

អនុជនិស និ អគរ ម អនគរយិ ំ បពជជ យត(ិ ១) ។

[១១] អថេខ សុទិេនន កលនទបុេ េវ លិយំ តំ

ករណី យំ តីេរ េយន កលនទគគ េម េយន ម -

បិតេ េតនុបសងមក ិ ឧបសងមក ិ ម បិតេ ឯតទ-

េ ច អមម ត យថ យថហំ ភគវ ធមំម េទសិតំ

ជនមិ នយិទំ សុករ ំ អគរ ំ អជឈវស ឯកន-

បរបិ ុណំ ឯកនបរសិ ុទំធ សងខលិខិតំ ពហចម រយិ ំ ចរតិ ុំ

១ ឥេ បរ ំ កតចថ ិ អថេខ សុទិេនន កលនទបុេ ភគវេ ភសិតំ អភិននិទ ឧ -

យសន ភគវនំ អភិ េទ បទកិខណំ ក បកក មីតិ លិខិតំ ។

92

៣៧

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ និទនសុទិននកលនទបុ ត

មកបួស បតិបតិកុ ងន ផួសន ែដលគម ន បេយជនេ៍ យកិចកច រកុ ងន ផះទ (េនះ

ស់) សូម ពះដម៏ នេជគ ទង់បបំ ួសខុ ំញ ពះអងផគ ង ។ ពះ

ទង់ ស់សួរថ មន លសុទិនន ចុះអកន ឯងម បិ បនយល់ ពមឲយ

េចញចកផះទ មកបួស បតិបតិកុ នងបពជជ ែដលគម ន បេយជន៍េ យកិចច

ករកុ ងន ផះទ េហយឬ ។ សុទិនន កបទូលថ សូម ទង់ ពះេម េ បស

ខុ ំញ ពះអងមគ បិ មិនទន់បនយល់ ពមឲយេចញចកផះទ មកបួស កុ ងន ពះ

ពុ ទធ សនេនេឡយេទ ។ ពះដ៏មន ពះភគ ទង់ ស់តបថ មន ល

សុទិនន ពះតថគតទងំ យ មិនែដលបបំ ួសកូនែដលម បិ មិន

ទន់អនុញញ តេនះេទ ។ សុ ទិនន កបទូលថ សូ ម ទង់ ពះេម េ បស

ខុ ំញ ពះអងនគ ឹងទទូច ម បិ ែតអនុញញ តឲយខុ ំញ ពះអងេគ ចញចកផះទ

មកបួសកុ ងន ពះពុទធ សនឲយបន ។

[១១] លំ ប់េនះ សុទិនកន លនបទ ុ តបនសេ មចកិចកច រែដលខួន

តវេធកុ ងន កងេវ លីេនះរួចេ សចេហយ ក៏វលិ តឡប់មក សុកកលនទ

វញិ បនចូលេទរកម បិ េហយជំ បម បិ ថ បពិ តអកន មយ

អនកឪពុ ក ខុ ំបញ ទបន ប់ធម៌ែដល ពះដ៏មនេជគ ទង់សែមង េ យ

ដេំ ណ រយ៉ ង ៗ ក៏យល់ មដេំ ណ រទងំ េនះេហយ ខុបំញ ទគិតថ

េបខុេំញ នជ គហសថ គប់ គងផះទ េនះ មិនងយនឹង ប ពឹត ពហចម រយិ ធម៌

93

៣៨

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

ឥចឆ មហំ េកសមស ុ ំ ឱ េរ ក យនិ
វ ថ និ
អចឆ េទ អគរ ម អនគរយិ ំ បពជិ តុំ

អនុជនថ មំ អគរ ម អនគរយិ ំ បពជជ យតិ ។

ឯវ ំ វុេត សុទិននស កលនទបុតស ម បិតេ

សុទិននំ កលនទបុតំ ឯតទេ ចុំ តំ េខសិ ត

សុទិនន អមកំ ឯកបុតេក បិេយ មនេប

សុេខធេិ សុខបរហិ េ ន តំ ត សុទិនន

កិ ញិ ច ទុកខ ស ជនសិ មរេណនបិ មយេន

អកមក វនិ ភវសិ ម កឹ បន មយំ តំ

ជី វនំ អនុជនិស ម អគរ ម អនគរយិ ំ បពជជ -

យតិ ។ ទុតយិ មបិ េខ សុទេិ នន កលនទបុេ

ម បិតេ ឯតទេ ច អមម ត យថ យថហំ

ភគវ ធមមំ េទសតិ ំ ជនមិ នយិទំ សុករ ំ

អគរ ំ អជឈវស ឯកនបរបិ ុណំ ឯកនបរសិ ុទំធ

សងខលិខិតំ ពហចម រយិ ំ ចរតិ ុំ ឥចឆ មហំ េកស-

មស ុ ំ ឱ េរ ក យនិ វ ថ និ អចឆ េទ

94

៣៨

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ឲយបរបិ ូណ៌ ែតមយង៉ ឲយបរសិ ុទែធ តមយង៉ ដូចជស័ងែខ ដលេគខត់េហយេនះ
េទ ខុបំញ ទចង់េករសកន់ ិងពុកមត់ពុកចងក រួចេស កដណប់សពំ ត់ ជលក់
អមតច ់ េហយេចញចកផះទ េទបួស បតិបតកិ ុងន ផួ សន ែដលគម ន បេយជន៍
េ យកិចកច រកុ ងន ផះទ (េនះ ស់) សូមអកន មយអកន ឪពុកអនុញញ តឲយខុំញ
បទេចញចកផះទ េទបួសកុ ងន ពះពុ ទធ សនឲយទន ។ ម បិ របស់
សុទិនកន លនបទ ុ ត កលេបបនឮកូន ដូេចះន េហយ ក៏និយយឃត់ថ

មន លសុ ទិននកូន បឯងជបុ តឯករបស់េយង ជទី ស ញ់ េពញ

ចិតរបស់េយង ធប់ឋិតេនកុ ងន េសចកីសុខ មនអកន ទនំ ុកប មងឲយបន

េសចកីសុខ ែនសុទិនកន ូន បឯងមិនែដល គ ល់ទុកបខ និចបនួ ចេ ះេឡយ

េទះបបី ឯង ប់កី េយងក៏មិនចង់ ពត់ បសចកបឯងេទ េយងនឹង

អនុញញ តបកពំ ុងរស់េនឲយេចញចកផះទ េទបួស កុ ងន ពះពុ ទធ សនេមច

បន ។ េទបសុទិនកន លនបទ ុ តនិយយពកយេនះនឹងម បិ ជគ មបព់ ីរ

ដងថ បពិ តម បិ ធម៌ែដល ពះដ៏មន ពះភគសែមងេហយេ យ

ដេំ ណ រយ៉ ង ៗ ខុបំញ នយល់ មដេំ ណ រទងំ េនះែដរេហយ បុ៉ែនេប

ខុេំញ នជ គហសថ គប់ គងផះទ (យ៉ ងេនះ) ក៏មិនងយនឹង ប ពឹត ពហម-

ចរយិ ធម៌ឲយបរបិ ូណ៌ ែតមយង៉ ឲយបរសិ ុទែធ តមយង៉ ដូចជស័ងែខ ដលេគខត់

េហយេនះេទ ខុចំញ ង់េករសក់និងពុ កមត់ពុកចងក រួចេស កដណប់សពំ ត់

95

៣៩

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទំ សុទិននកលនទបុតវតុថ

អគរ ម អនគរយិ ំ បពជិ តុំ អនុជនថ មំ អគរ ម

អនគរយិ ំ បពជជ យតិ ។ ទុតិយមបិ េខ សុទិននស

កលនទបុតស ម បិតេ សុទិននំ កលនបទ ុតំ ឯតទ-

េ ចុំ តំ េខសិ ត សុទិនន អមកំ ឯកបុតេក

បេិ យ មនេប សុេខធិេ សុខបរហិ េ ន តំ ត

សុទិនន កិ ញិ ច ទុកខ ស ជនសិ មរេណនបិ មយេន

អកមក វនិ ភវសិ ម កឹ បន មយំ តំ ជីវនំ

អនុជនិស ម អគរ ម អនគរយិ ំ បពជជ យតិ ។

តតិយមបិ េខ សុទិេនន កលនទបុេ ម បិតេ

ឯតទេ ច អមម ត យថ យថហំ ភគវ

ធមមំ េទសិតំ ជនមិ នយិទំ សុករ ំ អគរ ំ

អជឈវស ឯកនបរបិ ុណំ ឯកនបរសិ ុទធំ សងលខ ិខិតំ

ពហចម រយិ ំ ចរតិ ុំ ឥចឆ មហំ េកសមស ុ ំ ឱ េរ
ក យនិ អគរ ម អនគរយិ ំ
វ ថ និ អចឆ េទ

បពជិ តុំ អនុជនថ មំ អគរ ម អនគរយិ ំ

បពជជ យតិ ។ តតិយមបិ េខ សុទិននស កលនទ-

បុតស ម បិតេ សុទិននំ កលនទបុតំ ឯតទេ ចុំ

96

៣៩

ប ជិកកណ សិកខ បទទី ១ និទនសុទិននកលនបទ ុ ត

ជលក់អមតច ់ េហយេចញចកផះទ មកបួសកុងន ពះពុ ទធ សន សូមម -

បិ អនុញញ តឲយខុេំញ ចញចកផះទ េទបួសកុ ងន ពះពុ ទធ សនឲយទន ។

ម បិ របស់សុទិនកន លនបទ ុ ត េទបនិយយនឹងសុទិនកន លនបទ ុ តជគ មប់

ពីរដងដូេចះន ថ ែនសុទិនកន ូន បឯងជបុ តែតមួយ ជទី ស ញ់ េពញ

ចិតរបស់េយង (បឯង) ធប់សិតថ េនកុ ងន េសចកីសុខ មនអកន ែថរក

ឲយបនេសចកីសុ ខ ែនបសុ ទិនន បមិនធប់ គ ល់េសចកីទុកបខ និចបនួច

េ ះ េទះបី បប់ ឯងកី េយង មិនចង់ ពត់ បសចកបឯងេទ េយង

នឹងអនុញញ តបកពំ ុងរស់េនឲយេចញចកផះទ េទបួស កុ ងន ពះពុ ទធ សន

េមចបន ។ សុទិនកន លនបទ ុ ត បននិយយពកយេនះនឹងម បិ ជ

គ មប់បដី ងថ បពិ តម បិ ខុដំញ ងឹ ចបស់នូវធម៌ែដល ពះដ៏មន ពះភគ
ទង់សែមងេ យ ករយ៉ ង
ៗ ធមម អកន េន គប់ គងផះទ នឹង ប-

ពឹត ពហមចរយិ ធម៌ឲយបរបិ ូណ៌ ែតមយ៉ង ឲយបរសិ ុ ទែធ តមយ៉ង បីដូចជស័ងខ

ែដលបុគលគ ដុសខត់េហយ មនិ ងយេធេទ ខុ ំញ បថន េដមបេី ករសក់និង
េហយេចញចកផះទ េទបួស
ពុ កមត់េហយេស កដណប់សពំ ត់ក យៈ

ជបុគលគ មនិ តវករេ យផះទ េហតុេនះសូមម បិ អនុញញ តខុឲំញ យេចញ

ចកផះទ េទបួស ជបុគលគ មិន តវករេ យផះទ វញិ ចុះ ។ ម បិ របស់សុ-

ទិនកន លនបទ ុ ត បននិយយពកយេនះនឹងសុទិនកន លនបទ ុ តជគ មប់បីដងថ

97

៤០

វនិ យបិដេក ម វភិ េងគ

តំ េខសិ ត សុទិនន អមកំ ឯកបុតេក បេិ យ

មនេប សុេខធិេ សុខបរហិ េ ន តំ ត សុទិនន

កិ ញិ ច ទុកខ ស ជនសិ មរេណនបិ មយេន អកម-

ក វនិ ភវសិ ម កឹ បន មយំ តំ ជីវនំ អនុជនិស ម

អគរ ម អនគរយិ ំ បពជជ យតិ ។ អថេខ សុទិេនន

កលនទបុេ ន មំ ម បិតេ អនុជននិ អគរ ម

អនគរយិ ំ បពជជ យតិ តេតវថ អននរហិ យ ភមូ ិយ

និបជិជ ឥេធវ េម មរណំ ភវសិ តិ បពជជ ត(ិ ១) ។

អថេខ សុទិេនន កលនទបុេ ឯកំ បិ ភតំ ន ភុញិ ជ

េទបិ ភ និ ន ភុញិ ជ តីណិ បិ ភ និ ន ភុញិ ជ ច របិ ិ

ភ និ ន ភុញិ ជ បញច បិ ភ និ ន ភុញិ ជ ឆបិ

ភ និ ន ភុញិ ជ សតបិ ភ និ ន ភុញិ ជ ។

[១២] អថេខ សុទិននស កលនទបុតស ម បិ-

តេ សុទិននំ កលនទបុតំ ឯតទេ ចុំ តំ េខសិ ត

សុទិនន អមកំ ឯកបុតេក បិេយ មនេប សុេខធេិ

សុខបរហិ េ ន តំ ត សុទិនន កិ ញិ ច ទុកខ ស

ជនសិ មរេណនបិ មយេន អកមក វនិ ភវសិ ម

១ បពជជ យតិបិ បេ ។

98

៤០

វនិ យបិដក ម វភិ ងគ

ែនសុទិនកន ូន បឯងជបុ តែតមួយ ជទី ស ញ់ េពញចតិ របស់េយង

ធប់ឋិតេនែតកុ ងន េសចកីសុខ មនអកន ែថទឲំ យបនេសចកីសុខ ែនប

សុទិនន បមិន គ ល់េសចកីទុកបខ និចេ ះ េទះបី ប់េទកី េយងកម៏ ិន

បថន ឲយ ពត់ បសចកប េយងនឹងអនុញញ តប ែដលកពំ ុងរស់េន

ឲយេចញចកផះទ េហយបួសកុ ងន សនដូចេមចបន ។ គេនះឯង

សុទិនកន លនបទ ុ តគតិ ថ ម បិ មិនអនុញញ តអញឲយេចញចកផះទ បួស

កុងន សន ដូេចះន េហយ ក៏ដួលេដកេនេលែផនដី បសចកេ គ ង

ក មលកុ ងន ទីេនះឯងេ យគតិ ថ អញនឹង បឬ់ នឹងបនបួសកុ ងន ទីេនះ

ជ បកដ ។ គេនះ សុទិនកន លនបទ ុ ត មិនបនបរេិ ភគបយអស់

មួយេពល ២ េពលក៏មន ៣ េពលក៏មន ៤ េពលក៏មន ៥ េពល

ក៏មន ៦ េពលក៏មន ៧ េពលក៏មន ។

[១២] លំ បេ់ នះ ម បិ របស់សុទិនកន លនបទ ុ តនិយយនឹង

សុទិនកន លនបទ ុ តថ មន លសុទិនកន ូន បឯងជកូន បសែតមួយេហយជ

ទី ស ញ់ េពញចតិ របស់េយង ធប់សុខធប់សបបយេ យមន សី

ភីេល ងែថរក សុទិនកន ូន បឯងមិនធប់ គ ល់េសចកទី ុកតខ ិចតួចេ ះ

េទ េទះបបី ប់េទកី េយងកម៏ ិនចង់ឲយ ពត់ បសចកបេឡយ

99

៤១

ប ជិកកេណ បឋមសិកខ បទស សុទិននកលនទបុតវតុថ

កឹ បន មយំ តំ ជីវនំ អនុជនិស ម អគរ ម

អនគរយិ ំ បពជជ យ ឧេដហិ ត សុទិនន

ភុញជ ច បវិ ច បរចិ េរហិ ច ភុញជ េន បិវេន

បរចិ េរេន កេម បរភិ ុញជ េន បុញញ និ កេ េន

អភិរមស ុ ន តំ មយំ អនុជនម អគរ ម អន-
គរយិ ំ បពជជ យតិ
។ ឯវ ំ វុេត សុទិេនន កលនទ-

បុេ តុណី អេ សិ ។ ទុតិយមបិ េខ ។ េប ។

តតិយមបិ េខ សុទិនសន កលនទបុតស ម បិតេ

សុទិននំ កលនទបុតំ ឯតទេ ចុំ តំ េខសិ ត សុទិនន

អមកំ ឯកបុតេក បិេយ មនេប សុេខធិេ សុខ-

បរហិ េ ន តំ ត សុទិនន កិ ញិ ច ទុកខ ស ជនសិ

មរេណនបិ មយេន អកមក វនិ ភវសិ ម កឹ

បន មយំ តំ ជីវនំ អនុជនិស ម អគរ ម អនគ-

រយិ ំ បពជជ យ ឧេដហិ ត សុទិនន ភុញជ ច បវិ

ច បរចិ េរហិ ច ភុញជ េន បវិ េន បរចិ េរេន កេម

បរភិ ុញជ េន បុញញ និ កេ េន អភរិ មស ុ ន តំ មយំ

អនុជនម អគរ ម អនគរយិ ំ បពជជ យតិ ។ តតិ-

យមបិ េខ សុទិេនន កលនទបុេ តុណី អេ សិ ។

100