1 คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ 2562 วิอาญา

คู่มือ
ปฏิบัติราชการ
ของตุลาการ

สว่ นวิธีพิจารณาความอาญา

เล่มที่ ๒

สานกั งานศาลยตุ ิธรรม (พ.ศ. ๒๕๖๒)

คู่มือ
ปฏบิ ัตริ าชการของตุลาการ

ส่วนวธิ ีพจิ ารณาความอาญา

เล่มท่ี ๒

สํานักงานศาลยุตธิ รรม





คำสั่งคณะกรรมกำรบริหำรศำลยุติธรรม
ที่ 3/2552

เรือ่ ง แต่งตง้ั คณะอนุกรรมกำรปรับปรงุ แก้ไขคู่มอื ปฏิบัติรำชกำรของตุลำกำร

ตามทีไ่ ดม้ ีการจดั ทาคมู่ ือปฏบิ ตั ิราชการของตลุ าการเพื่อให้ข้าราชการตุลาการใช้เป็นแนวทาง
ปฏบิ ตั ใิ นการดาเนินกระบวนพิจารณาพิพากษาคดี ตลอดจนการสั่งคาร้องคาคู่ความและเร่ืองต่าง ๆ
ให้อยใู่ นแนวเดยี วกัน ซ่งึ เป็นประโยชน์อยา่ งยิง่ ต่อการอานวยความยตุ ิธรรมแก่ประชาชน นน้ั

เน่ืองจากปัจจุบันกฎหมายหมายฉบับได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลง เพ่ือให้สอดคล้องกับ
หลักการใหม่ของรัฐธรรมนูญ และการเปล่ียนแปลงทางด้านเศรษฐกิจและสังคม มีความจาเป็นต้อง
ปรับปรุงคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการที่ใช้อยู่ในขณะน้ีให้ทันสมัยสอดคล้องกับบทบัญญัติของ
กฎหมายในปัจจุบัน ดังน้ัน เพ่ือให้การดาเนินการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ
เป็นไปอย่างถูกต้องเหมาะสมกับวิธีปฏิบัติงานของแต่ละศาลอย่างแท้จริง จึงเห็นสมควรแต่งต้ัง
คณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการข้ึน ประกอบด้วยข้าราชการ
ฝา่ ยตลุ าการศาลยุตธิ รรม ดงั ตอ่ ไปนี้

๑. นายบุญรอด ตนั ประเสรฐิ ประธานอนกุ รรมการ
๒. นายมนตรี ยอดปัญญา อนกุ รรมการ
๓. นายไพโรจน์ วายุภาพ อนกุ รรมการ
๔. นายธานิศ เกศวพิทักษ์ อนุกรรมการ
๕. นายประทีป เฉลิมภัทรกุล อนกุ รรมการ
๖. นายชัยสิทธิ์ ตราชูธรรม อนุกรรมการ
๗. นายวรี ะพล ตง้ั สวุ รรณ อนุกรรมการ
๘. นายสรุ ศักด์ิ กติ ตพิ งษพ์ ฒั นา อนุกรรมการ
๙. อธิบดีผู้พิพากษาศาลอาญาหรอื ผ้แู ทน อนุกรรมการ
๑๐. อธิบดผี พู้ พิ ากษาศาลแพ่งหรอื ผู้แทน อนุกรรมการ
๑๑. อธิบดผี พู้ ิพากษาศาลเยาวชน อนกุ รรมการ

และครอบครัวหรือผู้แทน

(๔)

๑๒. อธบิ ดีผพู้ ิพากษาศาลแรงงานกลาง อนกุ รรมการ
หรอื ผูแ้ ทน
อนุกรรมการ
๑๓. นายปริญญา ดีผดุง อนกุ รรมการ
๑๔. นายวชั รนิ ทร์ ปจั เจกวญิ ญสู กลุ อนุกรรมการ
๑๕. นายชยั ยุทธ ศรจี านงค์ อนุกรรมการ
๑๖. นายนพพร โพธริ ังสิยากร อนุกรรมการ
๑๗. อธิบดีผู้พพิ ากษาศาลล้มละลายกลาง
อนกุ รรมการ
หรอื ผู้แทน อนกุ รรมการ
๑๘. นายจริ นติ ิ หะวานนท์
๑๙. อธบิ ดีผูพ้ พิ ากษาศาลทรัพย์สินทางปัญญา อนุกรรมการ
อนกุ รรมการ
และการคา้ ระหว่างประเทศกลาง
หรือผ้แู ทน อนกุ รรมการ
๒๐. นายอานาจ พวงชมภู อนกุ รรมการ
๒๑. อธิบดีผพู้ ิพากษาศาลภาษีอากรกลาง อนุกรรมการ
หรือผูแ้ ทน อนกุ รรมการ
๒๒. นายภัทรศกั ด์ิ วรรณแสง อนุกรรมการ
๒๓. นายชาญณรงค์ ปราณจี ิตต์
๒๔. นายสุรนิ ทร์ ชลพัฒนา อนกุ รรมการและเลขานุการ
๒๕. นายวรวุฒิ ทวาทศนิ อนุกรรมการและผ้ชู ว่ ยเลขานุการ
๒๖. ผพู้ พิ ากษาหัวหนา้ ศาลแขวงพระนครใต้ อนกุ รรมการและผ้ชู ว่ ยเลขานกุ าร
หรอื ผแู้ ทน อนกุ รรมการและผูช้ ว่ ยเลขานุการ
๒๗. นายพงษ์เดช วานิชกติ ติกูล อนกุ รรมการและผ้ชู ่วยเลขานกุ าร
๒๘. นายธรรมนญู พิทยาภรณ์ อนุกรรมการและผ้ชู ่วยเลขานกุ าร
๒๙. นายสุรสิทธิ์ แสงวโิ รจนพัฒน์ อนุกรรมการและผ้ชู ่วยเลขานุการ
๓๐. นางสาวสนุ ทรียา เหมอื นพะวงศ์ อนุกรรมการและผูช้ ่วยเลขานกุ าร
๓๑. นายดล บนุ นาค อนกุ รรมการและผู้ชว่ ยเลขานกุ าร
๓๒. นางเยาวรตั น์ เตมีศรีสขุ อนุกรรมการและผูช้ ่วยเลขานกุ าร
๓๓. นายสมบัติ พฤฒพิ งศภัค
๓๔. นางสาวเปรมรตั น์ วจิ ารณาญาณ
๓๕. นายชัยรัตน์ วงศ์วีรธร
๓๖. ผอู้ านวยการสานกั กฎหมาย
และวชิ าการศาลยุติธรรม

(๕)

๓๗. หัวหนา้ กลุ่มเอกสารวิชาการ อนกุ รรมการและผชู้ ่วยเลขานุการ
สานกั กฎหมายและวชิ าการศาลยุติธรรม ผ้ชู ว่ ยเลขานกุ าร

๓๘. นางสาววนันดา สดุ คะนงึ

ให้คณะอนุกรรมการมอี านาจหน้าทดี่ ังต่อไปน้ี
๑. พิจารณาและดาเนินการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการให้มีความถูกต้อง
สมบรู ณ์ สอดคลอ้ งกบั บทบัญญัตขิ องกฎหมายในปัจจุบัน
๒. เสนอคณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมแต่งตั้งคณะกรรมอนุกรรมการดาเนินการ
ตามความจาเป็น

ท้งั น้ี ตั้งแต่วันท่ี ๒ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๕๒ เป็นต้นไป

ส่ัง ณ วนั ท่ี ๑๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๒

(นายวิรัช ล้ิมวชิ ยั )
ประธานศาลฎกี า
ประธานกรรมการบรหิ ารศาลยตุ ิธรรม

คำส่ังคณะกรรมกำรบริหำรศำลยุติธรรม
ที่ ๑๑/255๔

เร่ือง แต่งตั้งคณะอนุกรรมกำรปรับปรุงแก้ไขคูม่ ือปฏิบัติรำชกำรของตุลำกำร

ตามท่ีคณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมได้มีคาส่ังที่ ๓/๒๕๕๒ ลงวันท่ี ๑๓ กุมภาพันธ์
พ.ศ.๒๕๕๒ เร่ือง แต่งต้ังคณะอนกุ รรมการปรบั ปรุงแก้ไขค่มู อื ปฏบิ ตั ริ าชการของตุลาการ นั้น

บัดนี้ คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมในคราวประชุม คร้ังท่ี ๑๔/๒๕๕๔ เม่ือวันท่ี
๑๙ กันยายน ๒๕๕๔ เห็นสมควรปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติ
ราชการของตุลาการ อาศัยอานาจตามความในมาตรา ๑๗ (๗) แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหาร
ราชการศาลยตุ ิธรรม พ.ศ. ๒๕๔๓ จึงยกเลิกคาส่ังท่ี ๓/๒๕๕๒ ลงวันที่ ๑๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๒
และแต่งต้ังคณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ประกอบด้วยบุคคล
ดังตอ่ ไปนี้

๑. นายบุญรอด ตันประเสรฐิ ที่ปรกึ ษาอนกุ รรมการ
๒. นายไพโรจน์ วายุภาพ ประธานอนกุ รรมการ
๓. นายธานศิ เกศวพทิ กั ษ์ อนกุ รรมการ
๔. นายประทปี เฉลมิ ภัทรกุล อนกุ รรมการ
๕. นายชัยสิทธิ์ ตราชูธรรม อนกุ รรมการ
๖. นายวีระพล ตั้งสุวรรณ อนกุ รรมการ
๗. นายสุรศกั ดิ์ กติ ติพงษ์พัฒนา อนกุ รรมการ
๘. นายปรญิ ญา ดผี ดงุ อนกุ รรมการ
๙. อธิบดผี ู้พิพากษาศาลแพง่ หรือผูแ้ ทน อนกุ รรมการ
๑๐. นายวัชรนิ ทร์ ปจั เจกวญิ ญสู กุล อนุกรรมการ
๑๑. อธบิ ดผี ู้พพิ ากษาศาลอาญา อนุกรรมการ

หรอื ผู้แทน อนกุ รรมการ
๑๒. นายชัยยุทธ ศรีจานงค์ อนุกรรมการ
๑๓. นางเมทนิ ี ชโลธร อนุกรรมการ
๑๔. นายนพพร โพธิรังสิยากร

(๗)

๑๕. อธบิ ดีผพู้ พิ ากษาศาลล้มละลายกลาง อนกุ รรมการ
หรอื ผแู้ ทน
อนกุ รรมการ
๑๖. อธิบดผี ู้พพิ ากษาศาลเยาวชน
และครอบครวั กลางหรอื ผู้แทน อนุกรรมการ
อนุกรรมการ
๑๗. นายแรงรณ ปริพนธ์พจนพสิ ทุ ธ์ิ
๑๘. อธบิ ดผี ้พู ิพากษาศาลแรงงานกลาง อนกุ รรมการ

หรอื ผู้แทน อนกุ รรมการ
๑๙. อธิบดีผูพ้ ิพากษาศาลภาษีอากรกลาง อนุกรรมการ
อนกุ รรมการ
หรอื ผู้แทน
๒๐. นายอธิคม อนิ ทภุ ูติ อนุกรรมการ
๒๑. นายอานาจ พวงชมภู อนุกรรมการ
๒๒. อธิบดีผู้พิพากษาศาลทรัพยส์ นิ ทางปญั ญา อนกุ รรมการ
อนกุ รรมการ
และการค้าระหวา่ งประเทศกลาง
หรอื ผู้แทน อนุกรรมการและเลขานุการ
๒๓. นายชาญณรงค์ ปราณจี ิตต์ อนุกรรมการและผชู้ ่วยเลขานุการ
๒๔. นายสรุ ินทร์ ชลพัฒนา อนุกรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ
๒๕. นายวรวฒุ ิ ทวาทศิน อนกุ รรมการและผู้ชว่ ยเลขานุการ
๒๖. ผพู้ ิพากษาหวั หนา้ ศาลแขวงพระนครใต้ อนุกรรมการและผ้ชู ว่ ยเลขานุการ
หรอื ผแู้ ทน อนกุ รรมการและผู้ชว่ ยเลขานกุ าร
๒๗. นายพงษ์เดช วานชิ กติ ติกูล อนกุ รรมการและผ้ชู ่วยเลขานุการ
๒๘. นายธรรมนญู พิทยาภรณ์ อนกุ รรมการและผชู้ ว่ ยเลขานกุ าร
๒๙. นายสุรสิทธ์ิ แสงวิโรจนพัฒน์ อนุกรรมการและผชู้ ่วยเลขานุการ
๓๐. นางสาวสุนทรียา เหมอื นพะวงศ์ อนกุ รรมการและผู้ชว่ ยเลขานุการ
๓๑. นายดล บุนนาค
๓๒. นางเยาวรตั น์ เตมีศรสี ขุ
๓๓. นายสมบัติ พฤฒิพงศภคั
๓๔. นางสาวเปรมรตั น์ วจิ ารณาญาณ
๓๕. นายชัยรตั น์ วงศ์วีรธร
๓๖. ผู้อานวยการสานกั กฎหมาย
และวชิ าการศาลยุตธิ รรม

(๘)

๓๗. หัวหนา้ กลมุ่ เอกสารวชิ าการ อนกุ รรมการและผชู้ ่วยเลขานกุ าร
สานกั กฎหมายและวิชาการศาลยุตธิ รรม ผ้ชู ่วยเลขานกุ าร

๓๘. นางสาวพชิ ามญชุ์ โทวกลุ พานิชย์

ใหค้ ณะอนุกรรมการมอี านาจหน้าที่ ดงั ต่อไปน้ี
๑. พจิ ารณาและดาเนนิ การปรับปรงุ แก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการให้มีความถูกต้อง
สมบูรณ์ สอดคลอ้ งกับบทบัญญตั ิของกฎหมายในปัจจบุ ัน
๒. ให้มอี านาจแต่งต้งั คณะอนุกรรมการเพ่อื ดาเนนิ การใด ๆ ตามที่จะมอบหมาย

ทัง้ น้ี ต้ังแตว่ นั ที่ ๑๙ กันยายน ๒๕๕๔ เป็นต้นไป

สง่ั ณ วันท่ี ๒๘ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๕๔

(นายสบโชค สุขารมณ)์
ประธานศาลฎีกา

ประธานกรรมการบรหิ ารศาลยุติธรรม

คำส่งั คณะกรรมกำรบริหำรศำลยุติธรรม
ที่ ๕/255๕

เรือ่ ง ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมกำรปรับปรงุ แก้ไข
ค่มู ือปฏิบัติรำชกำรของตุลำกำร

ตามท่ีคณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมได้มีคาสั่งท่ี ๑๑/๒๕๕๔ ลงวันท่ี ๒๘ กันยายน
๒๕๕๔ เร่อื ง แตง่ ตงั้ คณะอนกุ รรมการปรับปรงุ แกไ้ ขคมู่ อื ปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ โดยให้มีอานาจ
หน้าที่พิจารณาและดาเนินการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการให้มีความถูกต้อง
สมบูรณ์ สอดคล้องกับบทบัญญัติของกฎมายในปัจจุบัน และให้มีอานาจแต่งต้ังคณะอนุกรรมการ
เพอ่ื ดาเนินการใด ๆ ตามที่จะมอบหมาย นน้ั

คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมเห็นสมควรปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมการ
ปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ โดยแต่งตั้งให้นายธานิศ เกศวพิทักษ์ เป็นประธาน
อนุกรรมการแทนนายไพโรจน์ วายุภาพ

ทัง้ น้ี ตง้ั แต่วันที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๕๕ เปน็ ต้นไป

สั่ง ณ วนั ท่ี ๖ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๕๕

(นายไพโรจน์ วายุภาพ)
ประธานศาลฎกี า

ประธานกรรมการบรหิ ารศาลยุติธรรม

คำสัง่ คณะกรรมกำรบริหำรศำลยุตธิ รรม
ที่ ๑๓/255๗

เรอื่ ง ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมกำรปรบั ปรงุ แก้ไข
คู่มือปฏิบัตริ ำชกำรของตุลำกำร

ตามท่ีคณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมได้มีคาส่ังที่ ๑๑/๒๕๕๔ ลงวันที่ ๒๘ กันยายน
พ.ศ. ๒๕๕๔ เร่ือง แต่งต้ังคณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ และคาส่ังท่ี
๕/๒๕๕๕ ลงวันท่ี ๖ กมุ ภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๕ เร่ือง ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมการปรับปรุง
แก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ โดยให้มีอานาจหน้าที่พิจารณาและดาเนินการปรับปรุงแก้ไข
คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการให้มีความถูกต้องสมบูรณ์ สอดคล้องกับบทบัญญัติของกฎหมาย
ปัจจบุ นั และให้มอี านาจแตง่ ตัง้ คณะอนุกรรมการเพอื่ ดาเนินการใด ๆ ตามทีม่ อบหมาย นน้ั

อาศัยอานาจตามความในมาตรา ๑๗ (๗) แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการ
ศาลยุติธรรม พ.ศ. ๒๕๔๓ คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมในคราวประชุมคร้ังท่ี ๙/๒๕๕๗
เมื่อวันท่ี ๓๐ มิถุนายน ๒๕๕๗ เห็นสมควรปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไข
คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ โดยให้นางสาวพิชามญชุ์ โทวกุลพานิชย์ พ้นจากตาแหน่ง
ผู้ช่วยเลขานุการ และแต่งต้ังนิติกร สานักกฎหมายและวิชาการศาลยุติธรรม ตามท่ีผู้อานวยการ
สานักกฎหมายและวชิ าการศาลยตุ ธิ รรมมอบหมาย เป็นผชู้ ว่ ยเลขานกุ าร แทน

ทง้ั น้ี ตงั้ แต่วนั ท่ี ๓๐ มิถุนายน ๒๕๕๗ เปน็ ต้นไป

สั่ง ณ วันท่ี ๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๗

(นายดเิ รก องิ คนินันท์)
ประธานศาลฎกี า

ประธานกรรมการบริหารศาลยตุ ธิ รรม

คำสั่งคณะกรรมกำรบริหำรศำลยุติธรรม
ที่ ๓/255๙

เรอ่ื ง แตง่ ต้ังคณะอนุกรรมกำรปรับปรุงแกไ้ ขคู่มือปฏิบัตริ ำชกำรของตุลำกำร

ตามท่ีคณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมได้มีคาส่ังท่ี ๑๑/๒๕๕๔ ลงวันท่ี ๒๘ กันยายน
พ.ศ. ๒๕๕๔ แต่งต้ังคณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ คาสั่งที่
๕/๒๕๕๕ ลงวันท่ี ๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๕ และคาสั่งท่ี ๑๓/๒๕๕๗ ลงวันที่ ๙ กรกฎาคม
พ.ศ.๒๕๕๗ เรื่อง ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของ
ตลุ าการ นัน้

อาศัยอานาจตามความในมาตรา ๑๗ (๗) แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการ
ศาลยุติธรรม พ.ศ. ๒๕๔๓ คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรม ในการประชุมคร้ังท่ี ๒/๒๕๕๙
เม่ือวันที่ ๒๕ มกราคม ๒๕๕๙ มีมติเห็นชอบให้ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมการปรับปรุง
แก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ โดยให้ยกเลิกคาสั่งคณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมที่
๑๑/๒๕๕๔ ลงวันท่ี ๒๘ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๔ คาสั่งที่ ๕/๒๕๕๕ ลงวันท่ี ๖ กุมภาพันธ์
พ.ศ. ๒๕๕๕ และคาสั่งท่ี ๑๓/๒๕๕๗ ลงวันที่ ๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ และแต่งต้ัง
คณะอนุกรรมการปรับปรุงแกไ้ ขค่มู อื ปฏบิ ัตริ าชการของตุลาการ จานวน ๒ คณะ โดยมีองค์ประกอบ
และอานาจหน้าที่ ดงั ต่อไปนี้

๑. คณะอนกุ รรมการปรับปรุงแก้ไขค่มู อื ปฏิบัติราชการของตุลาการ (คณะที่ ๑) ประกอบด้วย

๑. นายบญุ รอด ตนั ประเสรฐิ ที่ปรึกษา

๒. นายธานศิ เกศวพทิ กั ษ์ ประธานอนุกรรมการ

๓. นายสรุ ศกั ดิ์ กติ ติพงษ์พัฒนา อนุกรรมการ

๔. นายชัยยุทธ ศรีจานงค์ อนุกรรมการ

๕. นางเมทนิ ี ชโลธร อนกุ รรมการ

๖. นายนพพร โพธริ ังสิยากร อนุกรรมการ

๗. นายจิรนติ ิ หะวานนท์ อนกุ รรมการ

๘. นายแรงรณ ปริพนธพ์ จนพสิ ุทธิ์ อนกุ รรมการ

๙. นายชาญวิทย์ รักษ์กลุ ชน อนุกรรมการ

(๑๒)

๑๐. นายชาญณรงค์ ปราณีจิตต์ อนกุ รรมการ
๑๑. นายสุรนิ ทร์ ชลพฒั นา อนุกรรมการ
๑๒. นายวรวฒุ ิ ทวาทศนิ อนุกรรมการ
๑๓. นายพงษ์เดช วานชิ กิตติกูล อนกุ รรมการ
๑๔. นางกรกนั ยา สุวรรณพานิช อนุกรรมการ
๑๕. นายสรุ สิทธิ์ แสงวโิ รจนพัฒน์ อนุกรรมการ
๑๖. นายดล บนุ นาค อนกุ รรมการ
๑๗. นางสาวเปรมรตั น์ วิจารณาญาณ อนกุ รรมการ
๑๘. นายเผ่าพันธ์ ชอบน้าตาล อนกุ รรมการและเลขานุการ
๑๙. นายอมรชยั ศิริถาพร อนุกรรมการและผ้ชู ว่ ยเลขานกุ าร
๒๐. ผู้อานวยการสานักกฎหมาย อนุกรรมการและผูช้ ว่ ยเลขานุการ

และวชิ าการศาลยุติธรรม อนุกรรมการและผ้ชู ่วยเลขานกุ าร
๒๑. หวั หน้ากลุม่ เอกสารวชิ าการ
ผู้ชว่ ยเลขานกุ าร
สานกั กฎหมายและวชิ าการศาลยุตธิ รรม
๒๒. นติ ิกร สานักกฎหมาย

และวชิ าการศาลยุติธรรม
ตามทผี่ อู้ านวยการสานักกฎหมาย
และวชิ าการศาลยุติธรรม มอบหมาย

๒. คณะอนุกรรมการปรบั ปรุงแกไ้ ขคมู่ ือปฏิบัติราชการของตุลาการ (คณะท่ี ๒) ประกอบดว้ ย

๑. นายประทีป เฉลิมภทั รกลุ ประธานอนุกรรมการ

๒. นายปรญิ ญา ดีผดงุ อนกุ รรมการ

๓. นายวัชรนิ ทร์ ปจั เจกวิญญสู กลุ อนุกรรมการ

๔. นางอโนชา ชีวติ โสภณ อนกุ รรมการ

๕. นายสมชยั ฑฆี าอุตมากร อนกุ รรมการ

๖. นายชาญณรงค์ ปราณจี ติ ต์ อนุกรรมการ

๗. นายอนนั ต์ เสนคุม้ อนกุ รรมการ

๘. นายสืบพงษ์ ศรีพงษก์ ลุ อนุกรรมการ

๙. นายประเสริฐ เสียงสุทธิวงศ์ อนกุ รรมการ

๑๐. นางวาสนา อัจฉรานุวฒั น์ อนกุ รรมการ

๑๑. นายพฒั นไชย ยอดพยุง อนกุ รรมการ

๑๒. นายธานี สิงหนาท อนกุ รรมการ

(๑๓)

๑๓. นายเอ้ือน ขุนแกว้ อนกุ รรมการ
๑๔. นางสาวสนุ ทรียา เหมอื นพะวงศ์ อนุกรรมการ
๑๕. นายสรวิศ ลิมปรังษี อนกุ รรมการ
๑๖. นางสาวเยาวรตั น์ กุหลาบเพ็ชรทอง อนุกรรมการ
๑๗. นายสมบตั ิ พฤฒิพงศภคั อนกุ รรมการ
๑๘. นางสาวนภัทรพ์ ร เจรญิ วัฒนา ทองใบ อนกุ รรมการและเลขานกุ าร
๑๙. นางสาวปณติ า เทยี มสอาด อนุกรรมการและผชู้ ว่ ยเลขานกุ าร
๒๐. ผอู้ านวยการสานักกฎหมาย อนุกรรมการและผชู้ ่วยเลขานกุ าร

และวิชาการศาลยุตธิ รรม อนุกรรมการและผู้ชว่ ยเลขานุการ
๒๑. หัวหนา้ กลุม่ เอกสารวิชาการ
ผชู้ ่วยเลขานกุ าร
สานักกฎหมายและวิชาการศาลยุติธรรม
๒๒. นติ กิ ร สานกั กฎหมาย

และวิชาการศาลยุตธิ รรม
ตามท่ีผู้อานวยการสานกั กฎหมาย
และวิชาการศาลยตุ ธิ รรม มอบหมาย

ใหค้ ณะอนุกรรมการแต่ละคณะมอี านาจหน้าท่ี ดังนี้
๑. พิจารณาและดาเนนิ การปรับปรุงแก้ไขคมู่ ือปฏบิ ตั ริ าชการของตลุ าการใหม้ คี วามถกู ต้อง
สมบูรณ์ สอดคลอ้ งกับบทบญั ญัตขิ องกฎหมายในปัจจุบนั
๒. ใหม้ อี านาจแตง่ ตั้งคณะทางานเพอ่ื ดาเนนิ การใด ๆ ตามทจี่ ะมอบหมาย

ทงั้ นี้ ตงั้ แตว่ นั ที่ ๒๕ มกราคม ๒๕๕๙ เปน็ ตน้ ไป

สั่ง ณ วันที่ ๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๙

(นายวีระพล ตง้ั สวุ รรณ)
ประธานศาลฎีกา

ประธานกรรมการบรหิ ารศาลยุติธรรม

คำสง่ั คณะกรรมกำรบริหำรศำลยุติธรรม

ท่ี ๓๐/255๙

เรอ่ื ง ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมกำรปรับปรุงแก้ไข
คู่มือปฏิบัตริ ำชกำรของตลุ ำกำร (คณะท่ี ๒)

ตามที่คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมได้มีคาส่ังที่ ๓/๒๕๕๙ ลงวันที่ ๒ กุมภาพันธ์
พ.ศ. ๒๕๕๙ เร่ือง แต่งต้ังคณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ
โดยมอี านาจหน้าท่ีพจิ ารณาและดาเนินการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ให้มีความ
ถูกต้องสมบูรณ์ สอดคล้องกับบทบัญญัติของกฎหมายในปัจจุบันและแต่งตั้งคณะทางาน
เพือ่ ดาเนนิ การใด ๆ ตามท่ีจะมอบหมาย นน้ั

อาศัยอานาจตามความในมาตรา ๑๗ (๗) แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการ

ศาลยุติธรรม พ.ศ. ๒๕๔๓ คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมในคราวประชุมคร้ังท่ี ๑๔/๒๕๕๙

เมื่อวนั ที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๙ มีมตเิ ห็นชอบให้ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไข

คู่มือปฏิบัตริ าชการของตลุ าการ (คณะที่ ๒) โดยแตง่ ตงั้ อนุกรรมการเพ่มิ เติม ดังต่อไปน้ี

๑. นายตุล เมฆยงค์ เปน็ อนกุ รรมการ

๒. นายพทิ กั ษ์ หลิมจานนท์ เปน็ อนุกรรมการ

๓. นางสาวฉันทนา เจริญศักด์ิ เป็นอนุกรรมการ

๔. นายววิ ัฒน์ วอ่ งววิ ัฒน์ไวทยะ เป็นอนุกรรมการ

ท้งั นี้ ตั้งแตว่ นั ท่ี ๘ สงิ หาคม ๒๕๕๙ เปน็ ตน้ ไป

สง่ั ณ วนั ท่ี ๑๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๙

(นายวรี ะพล ตงั้ สวุ รรณ)
ประธานศาลฎกี า

ประธานกรรมการบรหิ ารศาลยตุ ธิ รรม

คำสัง่ คณะกรรมกำรบริหำรศำลยุตธิ รรม
ท่ี ๓๙/๒๕๖๐

เรื่อง แต่งต้ังคณะอนุกรรมกำรปรับปรงุ แก้ไขคู่มือปฏิบัติรำชกำรของตุลำกำร

ตามที่คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมได้มีคาสั่งท่ี ๓/๒๕๕๙ ลงวันท่ี ๒ กุมภาพันธ์
พ.ศ. ๒๕๕๙ แต่งต้ังคณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ และคาสั่งที่
๓๐/๒๕๕๙ ลงวันที่ ๑๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๕๙ ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมการปรับปรุง
แก้ไขคมู่ อื ปฏบิ ตั ิราชการของตุลาการ (คณะที่ ๒) น้ัน

อาศัยอานาจตามความในมาตรา ๑๗ (๗) แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการ
ศาลยุติธรรม พ.ศ. ๒๕๔๓ คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมในคราวประชุมคร้ังท่ี ๑๙/๒๕๖๐
เมือ่ วนั ท่ี ๑๓ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๐ มีมติเห็นชอบให้ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมการปรับปรุง
แก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ โดยให้ยกเลิกคาส่ังคณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมที่
๓/๒๕๕๙ ลงวันท่ี ๒ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๙ และคาสั่งที่ ๓๐/๒๕๕๙ ลงวันท่ี ๑๘ สิงหาคม
พ.ศ. ๒๕๕๙ และแต่งต้ังคณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ จานวน
๒ คณะ โดยมีองคป์ ระกอบและอานาจหนา้ ท่ี ดงั ต่อไปน้ี

๑. คณะอนกุ รรมการปรับปรงุ แก้ไขคูม่ อื ปฏบิ ัติราชการของตลุ าการ (คณะที่ ๑) ประกอบดว้ ย

๑. นางเมทนิ ี ชโลธร ประธานอนกุ รรมการ
๒. นายนพพร โพธิรังสิยากร อนุกรรมการ
๓. นายจิรนิติ หะวานนท์ อนกุ รรมการ
๔. นายแรงรณ ปริพนธ์พจนพสิ ทุ ธ์ิ อนุกรรมการ
๕. นายชาญวิทย์ รักษ์กุลชน อนุกรรมการ
๖. นายสนั ตช์ ัย ลอ้ มณีนพรตั น์ อนกุ รรมการ
๗. นายธนติ รตั นะผล อนุกรรมการ
๘. นายชาญณรงค์ ปราณจี ิตต์ อนกุ รรมการ
๙. นายวรวฒุ ิ ทวาทศนิ อนุกรรมการ
๑๐. นายพงษ์เดช วานิชกติ ติกลู อนุกรรมการ
๑๑. นายวรนนั ท์ ประถมปัทมะ อนุกรรมการ

(๑๖)

๑๒. นางกรกันยา สวุ รรณพานิช อนุกรรมการ

๑๓. นายสรุ สิทธิ์ แสงวโิ รจนพัฒน์ อนกุ รรมการ

๑๔. นางอรอุษา กฤษณะโลม จรัญรัตนศรี อนกุ รรมการ

๑๕. นายเผา่ พนั ธ์ ชอบนา้ ตาล อนุกรรมการ

๑๖. นายอมรชัย ศิริถาพร อนุกรรมการและเลขานกุ าร

๑๗. นางสาวอมั ภสั ชา ดิษฐอานาจ อนกุ รรมการและผู้ช่วยเลขานุการ

๑๘. ผูอ้ านวยการสานักกฎหมายและวชิ าการ อนกุ รรมการและผชู้ ่วยเลขานกุ าร

ศาลยุตธิ รรม

๑๙. หัวหน้าส่วนเอกสารวชิ าการ อนุกรรมการและผ้ชู ่วยเลขานกุ าร

สานกั กฎหมายและวชิ าการศาลยตุ ิธรรม

๒๐. นิตกิ ร สานกั กฎหมายและวชิ าการ ผู้ช่วยเลขานุการ

ศาลยุติธรรม ตามทผ่ี อู้ านวยการสานกั กฎหมาย

และวชิ าการศาลยุติธรรม มอบหมาย

๒. คณะอนกุ รรมการปรบั ปรงุ แกไ้ ขคู่มอื ปฏิบตั ริ าชการของตุลาการ (คณะท่ี ๒) ประกอบดว้ ย

๑. นายประทปี เฉลิมภทั รกลุ ประธานอนกุ รรมการ
๒. นายวัชรนิ ทร์ ปจั เจกวญิ ญสู กุล อนกุ รรมการ
๓. นางอโนชา ชีวติ โสภณ อนกุ รรมการ
๔. นายชาญณรงค์ ปราณจี ิตต์ อนกุ รรมการ
๕. นายอนันต์ เสนคุ้ม อนกุ รรมการ
๖. นายประเสริฐ เสยี งสทุ ธวิ งศ์ อนุกรรมการ
๗. นางวาสนา อจั ฉรานวุ ฒั น์ อนุกรรมการ
๘. นายตลุ เมฆยงค์ อนกุ รรมการ
๙. นายธานี สงิ หนาท อนุกรรมการ
๑๐. นายเออ้ื น ขนุ แกว้ อนกุ รรมการ
๑๑. นายชิโนรส ยงเกยี รติกานต์ อนุกรรมการ
๑๒. นายพทิ ักษ์ หลมิ จานนท์ อนกุ รรมการ
๑๓. นางสาวนภัทร์พร เจรญิ วัฒนา ทองใบ อนุกรรมการ
๑๔. นายมขุ เมธิน กล่ันนุรกั ษ์ อนุกรรมการและเลขานุการ
๑๕. นายพรภัทร์ ตนั ติกุลานันท์ อนกุ รรมการและผูช้ ่วยเลขานุการ
๑๖. ผอู้ านวยการสานักกฎหมายและวชิ าการ อนุกรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ

ศาลยุติธรรม

(๑๗)

๑๗. หวั หนา้ ส่วนเอกสารวชิ าการ อนุกรรมการและผชู้ ว่ ยเลขานกุ าร

สานักกฎหมายและวชิ าการศาลยุติธรรม

๑๘. นิตกิ ร สานักกฎหมายและวชิ าการ ผ้ชู ่วยเลขานุการ

ศาลยุตธิ รรม ตามที่ผอู้ านวยการสานักกฎหมาย

และวิชาการศาลยุติธรรม มอบหมาย

ให้คณะอนุกรรมการมอี านาจหน้าท่ี ดังต่อไปนี้
๑. พิจารณาและดาเนินการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ให้มีความถูกต้อง
สมบรู ณ์ สอดคล้องกบั บทบัญญัติของกฎหมายในปจั จุบนั
๒. ให้มีอานาจแต่งตัง้ คณะอนุกรรมการเพือ่ ดาเนนิ การใดๆ ตามทจี่ ะมอบหมาย

ทั้งน้ี ตั้งแตว่ นั ท่ี ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๖๐ เป็นตน้ ไป

สั่ง ณ วันท่ี ๑๗ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๖๐

(นายชีพ จุลมนต)์
ประธานศาลฎกี า
ประธานกรรมการบริหารศาลยตุ ธิ รรม

คำส่ังคณะกรรมกำรบริหำรศำลยุติธรรม

ท่ี ๕/๒๕๖๑

เรอ่ื ง ปรบั ปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมกำรปรบั ปรงุ แก้ไข
คมู่ ือปฏิบัติรำชกำรของตุลำกำร (คณะท่ี ๒)

ตามที่คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมได้มีคาส่ังท่ี ๓๙/๒๕๖๐ ลงวันท่ี ๑๗ พฤศจิกายน
พ.ศ. ๒๕๖๐ เร่ือง แต่งตั้งคณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ โดยให้มี
อานาจหน้าที่พิจารณาและดาเนินการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการให้มีความถูกต้อง
สมบูรณ์ สอดคล้องกับบทบญั ญัตขิ องกฎหมายในปัจจบุ ัน นัน้

อาศัยอานาจตามความในมาตรา ๑๗ (๗) แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการ

ศาลยุติธรรม พ.ศ. ๒๕๔๓ คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมในการประชุมคร้ังท่ี ๔/๒๕๖๑

เมือ่ วนั ท่ี ๙ เมษายน ๒๕๖๑ มีมติเห็นชอบให้ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมการปรับปรุงแก้ไข

คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ (คณะท่ี ๒) โดยให้นายมุขเมธิน กล่ันนุรักษ์ พ้นจากการเป็น

อนุกรรมการและเลขานกุ ารและแต่งตง้ั บุคคล ดงั ตอ่ ไปนี้

๑. นายพรภทั ร์ ตันตกิ ุลานนั ท์ เปน็ อนุกรรมการและเลขานุการ

๒. นางสาวปณตพร ชโลธร เปน็ อนุกรรมการและผ้ชู ่วยเลขานุการ

ท้งั น้ี ตัง้ แต่วันท่ี ๙ เมษายน ๒๕๖๑ เปน็ ต้นไป

สั่ง ณ วนั ท่ี ๒๐ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๑

(นายชพี จุลมนต์)
ประธานศาลฎีกา
ประธานกรรมการบริหารศาลยตุ ิธรรม

คำส่ังคณะกรรมกำรบริหำรศำลยุติธรรม

ที่ ๓/๒๕๖๒

เรื่อง ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมกำรปรบั ปรงุ แกไ้ ข
คูม่ ือปฏิบัตริ ำชกำรของตลุ ำกำร (คณะที่ ๒)

ตามที่คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมได้มีคาสั่งท่ี ๓๙/๒๕๖๐ ลงวันท่ี ๑๗ พฤศจิกายน
พ.ศ. ๒๕๖๐ เรื่อง แตง่ ต้ังคณะอนกุ รรมการปรับปรุงแกไ้ ขคู่มอื ปฏิบตั ิราชการของตุลาการ และคาส่ัง
ท่ี ๕/๒๕๖๑ ลงวันที่ ๒๐ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๑ เร่ือง ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมการ
ปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ (คณะที่ ๒) โดยให้มีอานาจหน้าที่พิจารณาและ
ดาเนินการปรับปรุงแก้ไขคู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ ให้มีความถูกต้องสมบูรณ์ สอดคล้องกับ
บทบัญญัติของกฎหมายในปัจจุบัน นน้ั

อาศัยอานาจตามความในมาตรา ๑๗ (๗) แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการ
ศาลยุติธรรม พ.ศ. ๒๕๔๓ คณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรมในคราวประชุมครั้งท่ี ๒ /๒๕๖๒
เม่ือวันท่ี ๑๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๒ มีมติเห็นชอบให้ปรับปรุงองค์ประกอบคณะอนุกรรมการปรับปรุง
แก้ไขค่มู อื ปฏิบตั ริ าชการของตลุ าการ (คณะที่ ๒) ดงั นี้

๑. ใหข้ ้าราชการตุลาการศาลยุตธิ รรมพน้ จากตาแหน่งในคณะอนกุ รรมการฯ ดังตอ่ ไปนี้

๑.๑ นายประทปี เฉลมิ ภัทรกุล พ้นจากการเปน็ ประธานอนุกรรมการ

๑.๒ นายวชั รินทร์ ปจั เจกวญิ ญสู กลุ พน้ จากการเปน็ อนกุ รรมการ

๑.๓ นางวาสนา อัจฉรานุวัฒน์ พน้ จากการเปน็ อนกุ รรมการ

๑.๔ นายชิโนรส ยงเกยี รตกิ านต์ พ้นจากการเป็นอนุกรรมการ

๑.๕ นางสาวนภัทร์พร เจริญวัฒนา ทองใบ พน้ จากการเป็นอนุกรรมการ

๒. แตง่ ตั้งบคุ คล ดงั ตอ่ ไปนี้ เป็นประธานอนุกรรมการ
๒.๑ นางอโนชา ชวี ติ โสภณ เป็นอนกุ รรมการ
2.2 นายธวัชชยั สุรกั ขกะ เปน็ อนุกรรมการ
2.3 นางไข่มุกด์ ปอพานิชกรณ์ เปน็ อนุกรรมการ
2.4 นางพงารัตน์ มาประณีต เป็นอนุกรรมการ
๒.๕ นายทรงเดช บุญธรรม

(๒๐)

๒.๖ นายวรวงศ์ อัจฉราวงศช์ ยั เป็นอนุกรรมการ

ท้งั นี้ ตัง้ แต่วนั ที่ ๑๓ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๖๒ เป็นต้นไป

สงั่ ณ วันที่ ๒๐ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๒

(นายชพี จลุ มนต)์
ประธานศาลฎกี า
ประธานกรรมการบริหารศาลยตุ ิธรรม

สารบญั หน้า

วธิ ีพจิ ารณาความอาญา ๑
๙
หมวด ๑ กระบวนพจิ ารณาคดอี าญาแบบสามญั ๑๘
๒๗
ส่วนท่ี ๑ ช้ันขอหมายเรียก ๒๗
ส่วนที่ ๒ ช้ันขอหมายค้นในทร่ี โหฐาน ๔๔
ส่วนท่ี ๓ ช้ันขอหมายจบั
ส่วนท่ี ๔ ช้ันขอหมายขงั ระหว่างสอบสวน ๔๘
๖๔
บทท่ี ๑ การขอหมายขงั ผตู้ อ้ งหา ๖๕
บทท่ี ๑/๑ การสอบถามผตู้ อ้ งหาหรือการไต่สวนโดยการขอหมายขงั ผตู้ อ้ งหา ๗๔
๘๐
โดยการประชุมทางจอภาพ ๘๒
บทที่ ๒ การปฏิบตั ิต่อผตู้ อ้ งหาหรือจาํ เลยซ่ึงเป็นผปู้ ่ วยคดี ๘๔
บทที่ ๓ การขอปล่อยตวั ผตู้ อ้ งหาซ่ึงถูกขงั ๘๘
บทที่ ๔ การขงั ผตู้ อ้ งหาหรือจาํ เลยไวใ้ นสถานที่อ่ืนนอกเรือนจาํ ๘๘
บทที่ ๔/๑ การจาํ คุกในสถานที่อื่น จาํ คุกเฉพาะวนั ที่กาํ หนด และจาํ คุกโดยวธิ ีอ่ืน ๙๖
ส่วนที่ ๕ การออกหมายขงั ระหว่างไต่สวนมูลฟ้อง ๙๘
ส่วนที่ ๖ การออกหมายขงั ระหว่างพจิ ารณา ๑๑๘
ส่วนท่ี ๗ การออกออกหมายจําคุกและหมายปล่อย ๑๒๖
ส่วนท่ี ๘ ช้ันยื่นฟ้องถึงก่อนพพิ ากษา ๑๓๓
บทที่ ๑ การตรวจและสัง่ ฟ้อง
บทท่ี ๑/๑ การใชส้ ิทธิฟ้องคดีอาญาโดยไม่สุจริต
บทท่ี ๒ การไต่สวนมูลฟ้อง
บทท่ี ๓ คาํ ใหก้ ารจาํ เลย
บทท่ี ๔ การขอแกห้ รือเพ่มิ เติมฟ้องและคาํ ใหก้ าร
บทท่ี ๕ การถอนฟ้องและถอนคาํ ร้องทุกข์

บทที่ ๖ การโอนคดี (๒๒)
บทที่ ๗ การจาํ หน่ายคดีชว่ั คราว
บทที่ ๘ วนั นดั พิจารณาคร้ังแรก หน้า
บทที่ ๘/๑ การยน่ื บญั ชีระบุพยานหลกั ฐาน ๑๔๒
บทท่ี ๙ การตรวจพยานหลกั ฐาน ๑๕๓
บทที่ ๑๐ การสืบพยานหลกั ฐาน ๑๕๙
บทท่ี ๑๐/๑ การสืบพยานทางจอภาพในศาล ๑๗๐
บทที่ ๑๐/๒ การสืบพยานทางจอภาพนอกศาล ๑๗๓
บทที่ ๑๐/๓ การส่งบนั ทึกถอ้ ยคาํ ของพยานซ่ึงมีถ่ินท่ีอยใู่ นต่างประเทศ ๑๘๕
บทท่ี ๑๑ การส่งประเดน็ และฟังประเดน็ กลบั ๒๒๐
บทที่ ๑๒ รายงานกระบวนพจิ ารณาแบบต่างๆ ๒๒๗
บทที่ ๑๓ คาํ สัง่ คาํ ร้อง รายงานเจา้ หนา้ ท่ี และหนงั สือเสนอศาล ๒๔๕
บทที่ ๑๔ การสืบเสาะและพนิ ิจจาํ เลย ๒๔๘
ส่วนท่ี ๙ ช้ันพพิ ากษา ๒๖๓
บทท่ี ๑ แบบคาํ พิพากษาและคาํ สง่ั คดีอาญาหรือคดีแพง่ เก่ียวเนื่องกบั คดีอาญา ๒๘๗
บทที่ ๒ การอ่านคาํ พิพากษาและคาํ ส่ัง ๒๙๖
ส่วนท่ี ๑๐ การขอคืนของกลาง ๓๐๓
ส่วนที่ ๑๑ การคุมประพฤตจิ ําเลยหลงั พพิ ากษา (การควบคุมและสอดส่องจําเลย) ๓๐๓
บทที่ ๑ ข้นั ตอนการปฏิบตั ิงานควบคุมและสอดส่อง ๓๓๕
บทที่ ๒ งานกิจกรรมชุมชน ๓๔๘
ส่วนท่ี ๑๒ การทาํ งานบริการสังคมหรือสาธารณประโยชน์แทนค่าปรับ ๓๕๓
๓๕๓
หมวด ๒ กระบวนพจิ ารณาคดอี าญาแบบพเิ ศษ ๓๖๘
๓๗๔
ส่วนท่ี ๑ การสืบพยานไว้ล่วงหน้าก่อนและหลงั ฟ้องคดีต่อศาล
ส่วนที่ ๒ คดีแพ่งเกย่ี วเนื่องกบั คดอี าญา (คดีอาญาสินไหม) ๓๘๕
ส่วนที่ ๓ การร้องว่าถูกคุมขงั โดยผดิ กฎหมาย ๓๙๒
ส่วนท่ี ๔ การไต่สวนชันสูตรพลกิ ศพ ๔๐๔
ส่วนท่ี ๕ การปล่อยชั่วคราวและปรับผู้ประกนั ๔๑๐
ส่วนท่ี ๖ การรื้อฟื้ นคดีอาญาขนึ้ พจิ ารณาใหม่ ๔๒๑
๔๕๗

ส่วนท่ี ๗ แนวทางในการดาํ เนินกระบวนพจิ ารณาคดรี ิบทรัพย์สินในคดยี าเสพตดิ (๒๓)
ตาม พ.ร.บ.มาตรการในการปราบปรามผู้กระทาํ ความผดิ เกย่ี วกบั ยาเสพตดิ
พ.ศ. ๒๕๓๔ หน้า
๔๖๗
ส่วนท่ี ๘ การห้ามบุคคลออกนอกราชอาณาจักรตามกฎหมายพเิ ศษ
ส่วนที่ ๙ การการฟื้ นฟูสมรรถภาพผู้ตดิ ยาเสพตดิ ๔๘๕
ส่วนที่ ๑๐ การดําเนินคดีความรุนแรงในครอบครัว ๔๘๘
ส่วนท่ี ๑๑ การดําเนินคดตี ามพระราชบญั ญตั ิว่าด้วยการกระทาํ ความผดิ ๔๙๐
๕๓๓
เกย่ี วกบั คอมพวิ เตอร์ พ.ศ. ๒๕๕๐
๕๔๑
หมวด ๓ กระบวนพจิ ารณาช้ันอทุ ธรณ์และฎกี า ๕๕๔
๕๕๙
ส่วนที่ ๑ ช้ันอทุ ธรณ์ ๕๗๐
ส่วนที่ ๒ ช้ันฎกี า ๕๗๗

หมวด ๔ การบังคบั ตามคาํ พพิ ากษา ๕๘๐
หมวด ๕ ค่าธรรมเนียม ๕๘๙
หมวด ๖ อภยั โทษ เปลย่ี นโทษหนักเป็ นเบา และลดโทษ ๕๙๙
หมวด ๗ ค่าป่ วยการ ค่าพาหนะเดินทาง และค่าเช่ าที่พักของล่าม ๖๑๓

ค่าตอบแทนค่าพาหนะเดนิ ทาง นักจติ วทิ ยาหรือนักสังคมสงเคราะห์
เงินรางวลั และค่าใช้จ่ายของทนายความ ค่าพาหนะ ค่าป่ วยการ และ
ค่าเช่าที่พกั ของพยาน

ส่วนที่ ๑ ค่าป่ วยการ ค่าพาหนะเดนิ ทาง และค่าเช่าทพ่ี กั ของล่าม
ส่วนที่ ๒ ค่าตอบแทน ค่าพาหนะเดนิ ทางนักจติ วทิ ยาหรือนักสังคมสงเคราะห์
ส่วนที่ ๓ เงนิ รางวลั และค่าใช้จ่ายของทนายความ
ส่วนที่ ๔ ค่าพาหนะ ค่าป่ วยการ และค่าเช่าทพี่ กั ของพยาน

(๒๔)

คาํ ย่อทีใ่ ช้ในคู่มือ

ป.อ. หมายถึง ประมวลกฎหมายอาญา
ป.พ.พ. หมายถึง ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
ป.ว.ิ พ. หมายถึง ประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความแพง่
ป.ว.ิ อ. หมายถึง ประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา
พ.ร.บ. หมายถึง พระราชบญั ญตั ิ



วธิ ีพจิ ารณาความอาญา

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๑

หมวด ๑
กระบวนพจิ ารณาคดีอาญาแบบสามัญ

ส่วนที่ ๑
ช้ันขอหมายเรียก

การดาเนินิกรบวนิการุตินรรรทาาอาาาา ไท่น่าขาอเนจา้ พิกั อาิิารนจ พิกั อาิ
สาวสนิ พิักอาิาุั การ ศาล แลบราชาณั ฑ์ า่ีไดน้ าอรบววน่าดน้ ุทาิรการาาอหทาุเนรีุก
หทาุาาาา การคิ้ การจวั กตทคตทขอั หรืาปล่าุชั่นคราน การสืวสนิสาวสนิ การฟ้าอร้าอ
การพนจารณาพนพากษา ิลาดจิการวอั ควั คดีแลบการวอั ควั โาษ ทีนิั ถตปรบสอค์เนพื่าป้าอกิั
ปราวปราทาาชาากรรทาี่ทีผลกรบาวิ่าคนาทสอวสตขขาอสัอคทส่นิรนท เนพ่ืาคต้ทคราอ
ผูเ้นสีุหาุแลบเนพ่ืาเนป็ ิหลักปรบกัิหรืาคต้ทคราอสนารนเนสรีภาพขาอผูถ้ ูกกล่านหา ซ่ึอได้รัว
การสัิินษฐาิไน้ก่าิน่า ุอั ไท่ทีคนาทผนดหรืาุอั เนป็ ิผูว้ รนสตาร์น า้ัอิ้ีโดุทีหลักการิาท
รัฐรรรทิูาแห่อราชาาณาจักรไาุแลบหลักเนกณฑ์นนรีการ ิาทวาวัาาัินแห่อ ป.นน.า..กัว
กฎหทาุาื่ิซ่ึอนาอหลกั ไนน้ ่าการใชา้ าิาจโดุาอคก์ รขาอรัฐาตกาอคก์ ร ิา้ อคาิึอถึอศกั ด์นศรี
คนาทเนป็ิทิตษุ์ สนารน เนสรีภาพ แลบคนาทเนสทาภาคิาทวาวาั าิั นแห่อรัฐรรรทิูา

ศาลุตินรรรทซ่ึอเนป็ ิส่นิหิ่ึอใิกรบวนิการุตินรรรทาาอาาาา จึอทีภารบหิ้าาี่
าี่จบิ้าอใช้าาิาจหรืาใช้ดตลพนินจใิการดาเนินิการให้เนป็ ิไปเนพ่ืาวรรลตนัิถตปรบสอค์
หรืาเนจิิารทณ์ิาทวาวาั าิั นแห่อกฎหทาุดอั กล่านขา้ อิิ้ ใิลกั ษณบาี่เนป็ ิดตลภาพแลบ
เนาีุ่อรรรท

ดอั ิ้ิั ผพู้ พน ากษาซ่ึอเนป็ิผใู้ ชา้ าิาจโดุิรอจบิา้ อทีคนาทสาิึกรัวผดน ชาวิ่าการใช้
าาิาจดอั กล่าน จาิา้ อเนพีุวพร้าทสาหรัวคนาทราวรู้า้อั กฎหทาุสารวาั าิั นแลบนนรีสวาั าิั น
นนาุาการาื่ิา่ีเนกีุ่นขา้ อ แลบสภานบขาอสัอคท คนาทซ่ืาสัิุส์ ตจรนิ คนาทไท่าุู่ใิข่าุา่ีจบถูก
ิ้อั รัอเนกีุจ ิาททาิรา ๒๗ ปรบกาว ป.นน.พ. ทาิรา ๑๑ คนาทาติสาหบเนาาใจใส่ คนาทลบเนาีุด
ราวคาว ไิร่ิราอ าวานิ ิลาดจิาศั ิคินใิการาาินุคนาทสบดนก ปรบหุดั รนดเนร็น
โดุเนร่อรัด แิ่าุา่ รนวรัดให้แก่คู่คนาทแลบผูเ้นก่ีุนขา้ อ โดุถืาหลกั คนาทุตินรรรทเนป็ิเนป้าหทาุ
สูอสตด ไท่ทีขา้ ุกเนนิ้ แทแ้ ิ่ข้ิั ิาิเนก่ีุนกวั การแสนอหาคนาทร่นททืาใิการาาินุคนาทุิต นรรรท
เนช่ิ ทาิรการการาากหทาุเนรีุก

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒

๑. หทาุเนรีุกขาอศาล หทาุถึอ หิัอสืาาี่ศาลสั่อให้วตคคลทาศาล เนิ่ืาอใิการไิ่สนิ
ทูลฟ้าอ การพนจารณาคดี หรืาการาุา่ อา่ืิิาทวาวาั าิั นแห่อ ป.น.น า. ทาิรา ๕๒ นรรคหิ่ึอ

๒. ผูท้ ีาาิาจาากหทาุเนรีุกขาอศาลไดแ้ ก่ ศาลโดุผูพ้ นพากษาคิเนดีุน (ป.นน.า.
ทาิรา ๕๒ นรรคหิ่ึอ, พรบรรรทิูาศาลุิต นรรรท ทาิรา ๒๔ (๑))

๓. การาากหทาุเนรีุกขาอศาลที ๓ กรณี ิาทาี่รบวตไนใ้ ิ ป.นน.า.ทาิรา ๕๒
นรรคหิ่ึอ คืา การไิ่สนิทูลฟ้าอ การพนจารณาคดี แลบการาุ่าอา่ืิ เนช่ิ การไิ่สนิชิั สูิร
พลนกศพ ิาท ป.น.น า.ทาิรา ๑๕๐ นรรคหา้ หรืาการขาปล่าุผถู้ ูกคนวคตทหรืาขอั โดุผดน กฎหทาุ
ิาท ป.น.น า. ทาิรา ๙๐ เนป็ิิิ้

๔. วตคคลา่ีศาลาาจาากหทาุเนรีุก เนช่ิ พุาิวตคคล หรืาวตคคลผทู้ ีเนากสารหรืานิั ถต
ใิคราวคราอ ซ่ึอาาจเนป็ ิปรบโุชิ์ใิการไิ่สนิทูลฟ้าอ หรืาการพนจารณาคดี ิาทา่ีคู่คนาท
รบวตาา้ อ หรืาศาลเนห็ิสทคนร หรืาจาเนลุใิกรณีราษฎรหรืาผเู้นสีุหาุเนป็ิโจาก์ แลบศาลไิ่สนิ
ทูลฟ้าอแลน้ ทีคาสั่อปรบาวั ฟ้าอโดุุอั ไท่ไดิ้ นั จาเนลุทา ศาลาากหทาุเนรีุกใหจ้ าเนลุทาแกค้ ดีได้
ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๖๙ หรืาวตคคลา่ีิา้ อาากหทาุเนรีุกทาใิการาุ่าอา่ืิ เนช่ิ การไิ่สนิ
คาร้าอขาปล่าุผถู้ ูกคนวคตทหรืาขอั โดุผดน กฎหทาุิาท ป.น.น า. ทาิรา ๙๐

ศาลจบาากหทาุเนรีุกพรบทหากษิั รนุ์ พรบราชนิี พรบรัชาาุาา หรืาผสู้ าเนร็จราชการ
แาิพรบาอค์ พรบภนกษตแลบสาทเนณรใิพตารศาสิา แลบผู้า่ีได้รัวเนากสนาร์นหรื าคนาทคต้ทกัิ
ิาทกฎหทาุไท่ไดิ้ าท ป.น.น พ. ทาิรา ๑๐๖/๑ (๑) (๒) (๓) ปรบกาว ป.น.น า. ทาิรา ๑๕

ใิกรณีา่ีพรบภนกษตแลบสาทเนณรใิพตารศาสิาเนป็ ิพุาิ ให้ศาลหรืาผูพ้ นพากษา
าี่รัวทาวหรืาศาลา่ีไดร้ ัวการแิ่อิ้อั าากคาวากกล่านน่าจบสืวพุาิ ณ สถาิาี่แลบนิั เนนลาใด
แาิการาากหทาุเนรีุก โดุใหส้ ่อคาวากกล่านไปุอั พุาิ (ป.น.น พ. ทาิรา ๑๐๖/๑ นรรคสาอ)

ใิกรณีา่ีผู้า่ีได้รัวเนากสนาร์นหรื าคนาทคต้ทกัิิาทกฎหทาุเนป็ ิพุาิ ให้ศาล
หรืาผพู้ นพากษาา่ีรัวทาวหรืาศาลาี่ไดร้ ัวการแิ่อิ้อั าากคาวากกล่านน่าจบสืวพุาิ ณ สถาิาี่
แลบนิั เนนลาใดแาิการาากหทาุเนรีุก โดุให้ส่อคาวากกล่านไปุอั สาิักอาิศาลุตินรรรท
เนพื่าดาเนินิการิาทวาวาั าิั นน่าดน้ ุการิ้ัิ หรืาิาทหลกั กฎหทาุรบหน่าอปรบเนาศ (ป.นน.พ.
ทาิรา ๑๐๖/๑ นรรคสาอ)

การส่อเนากสารไปุอั ผทู้ ีเนากสนาร์นแลบคนาทคตท้ กิั าาอาูิิาท พ.ร.ว นา่ ดน้ ุเนากสนารนแลบ
คนาทคตท้ กิั าาอาูิ พ.ศ. ๒๕๒๗ ทาิรา ๓ จบิา้ อปรบสาิผา่ ิช่าอาาอการาูิ ดอั ิ้ิั ศาลจบิา้ อ
ส่อเนากสารไปุอั สาิกั อาิศาลุตินรรรทเนพ่ืาดาเนินิการผ่าิกรบารนอการิ่าอปรบเนาศิ่าไป การส่อ

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓

หทาุเนรีุกให้แก่วตคคลผูท้ ีคนาทคตท้ กิั าาอการาูิ ศาลจบิา้ อส่อหทาุเนรีุกวตคคลดัอกล่านิ้ัิ
ไปุอั สาิกั อาิศาลุิต นรรรทเนพา่ื ดาเนินิการผา่ ิกรบารนอการิ่าอปรบเนาศิ่าไป แลบการกาหิด
นิั ิดั ิาทหทาุเนรีุกคนรใหเ้นนลาพาสทคนร เนพาื่ ใหว้ ตคคลผทู้ ีคนาทคตท้ กิั าาอาูิสาทารถส่อเนร่ืาอ
ไปุอั รัฐวาลขาอิิเนพา่ื พจน ารณาก่าินา่ สทคนรจบสลบคนาทคตท้ กิั าาอาูิหรืาไท่ (หิอั สืาสาิกั อาิ
ศาลุิต นรรรทา่ี ศุ ๐๐๗/น ๓๖๖ (ป) ลอนิั า่ี ๒๓ สนอหาคท ๒๕๔๕ แลบาี่ ศุ ๐๑๖/น ๑๙ (ป) ลอนิั าี่
๒๑ เนทษาุิ ๒๕๕๒)

๕. กรณีทีคาร้าอขา แลบศาลเนห็ิสทคนราากหทาุเนรีุก หรืาาากคาวากกล่าน
ส่ัอใิคาร้าอขาน่า “หมายเรียก” หรืา “หมาย” หรืา “ออกคาบอกกล่าว” หรืา “ออกคาบอกกล่าว
ส่งสานักงานศาลยตุ ิธรรมเพ่ือดาเนินการ” แลน้ แิ่กรณี

๖. แววหทาุเนรีุกขาอศาลิาททาิรา ๕๓ แววพนทพ์ (๑๔) หทาุเนรีุกคดีาาาา
แววพนทพ์ (๑๖) หทาุเนรีุกพุาิวตคคล แววพนทพ์ (๑๗) หทาุเนรีุกพุาิเนากสารหรืาพุาินิั ถต
(คดีาาาา)

๗. การส่อหทาุเนรีุกขาอศาล กรณีเนป็ิจาเนลุ (เนาีุวเนคีุอ ป.น.น า. ทาิรา ๕๕) กรณี
เนป็ิพุาิใิคดีาี่พิกั อาิาุั การเนป็ ิโจาก์ (ให้ดู ป.นน.า. ทาิรา ๕๕/๑ ซ่ึอกาหิดใหพ้ ิกั อาิ
าุั การทีหิา้ าี่ดาเนินิการใหห้ นั หิา้ พิกั อาิสาวสนิเนป็ิผจู้ ดั ส่อหทาุเนรีุกแก่พุาิแลน้ แจอ้
ผลการส่อไปุอั ศาลแลบพิกั อาิาุั การ) ส่นิกรณีเนป็ิวตคคลาื่ิ หรืากรณีเนกีุ่นกวั ผสู้ ่อ เนนลาส่อ
สถาิาี่ส่อ หรืากรณีปฏนเนสรไทุ่าทรัวหทาุเนรีุกขาอศาล (ใหด้ ูคู่ทืาปฏนวิั นราชการขาอิตลาการ
ส่นินรน ีพจน ารณาคนาทแพ่อ)

๘. วตคคลผูร้ ัวหทาุเนรีุกขาอศาลาุ่ิู ่าอาา้ อาี่า่ีาากหทาุ ให้ส่อหทาุเนรีุกไปุอั
ศาลา่ีวตคคลผูิ้ ้ิั าุใู่ ิเนขิ เนท่ืาศาลาี่รัวหทาุเนรีุกดอั กล่านสลกั หลอั หทาุแลน้ ใหจ้ ดั การส่อแก่
ผรู้ ัวิ่าไป (ป.น.น า. ทาิรา ๕๖) การสลกั หลอั หทาุโดุเนขีุิหรืาพนทพไ์ นิ้ าิวิหิา้ หทาุเนรีุก
ดน้ ุถา้ ุคา เนช่ิ“ให้ปฏิบัติตามหมาย” แลน้ ลอลาุทืาช่ืาผูพ้ นพากษาคิเนดีุน นิั เนดืาิปี าี่ส่ัอ
พร้าทปรบาวั ิราศาลาี่สลกั หลอั หทาุ

๙. กรณีินินวตคคลเนป็ิจาเนลุ ให้ศาลาากหทาุเนรีุกผจู้ ดั การ หรืาผูแ้ าิาื่ิ ๆ ขาอ
ินินวตคคลิ้ิั ใหไ้ ปศาลใิการไิ่สนิทูลฟ้าอ หรืาการพนจารณาคดี ถา้ ไท่ปฏนวิั นิาทหทาุเนรีุก
ให้าากหทาุจวั เนทื่าได้ินั ทาแลบไิ่สนิทูลฟ้าอหรืาพนจารณาคดีเนสร็จแล้นให้ปล่าุินั ไป
หา้ ทขอั หรืาจาคตกหรืาปล่าุชนั่ ครานวตคคลดอั กล่าน (ป.น.น า. ทาิรา ๗)

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔

๑๐. กรณีา่ีศาลาตารรณ์หรืาศาลฎีกาเนห็ิคนรสืวพุาิเนพ่นทเนินท ก็ทีาาิาจาาก
หทาุเนรีุกพุาิทาสืวเนาอไดิ้ าท ป.น.น า. ทาิรา ๒๐๘ (๑) ปรบกาวทาิรา ๒๒๕ แลน้ แิ่กรณี

ข้อสังเกต
(๑) ศาลคนรกาชวั ใหท้ ีการจดั ส่อหทาุเนรีุกใหแ้ ก่พุาิแิ่เนิน่ิๆ เนพื่าใหพ้ ุาิทีเนนลา
เนิรีุทินั าุา่ อเนพีุอพา
(๒) ใิช้ิั ไิ่สนิทูลฟ้าอ จาเนลุจบขาใหศ้ าลาากหทาุเนรีุกพุาิเนากสารหรืาพุาินิั ถต
จากวตคคลภาุิากเนพ่ืาทาปรบกาวการถาทคา้ ิพุาิโจาก์ก็ได้ โดุไท่จาิา้ อุ่ืิวาั ชีรบวต
พุาิหลักฐาิ (ฎีกาาี่ ๑๒๔/๒๕๐๒) การไิ่สนิทูลฟ้ าอเนป็ ิเนร่ื าอรบหน่าอศาล
กวั โจาก์ โจากไ์ ท่จาเนป็ิิา้ อุิื่ วาั ชีรบวตพุาิล่นอหิา้ ๓ นิั ก่าินิั ิดั ไิ่สนิทูลฟ้าอ

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๕
แบบที่ ๑ ตวั อย่างหนังสือคาบอกกล่าว (กรณพี ระภิกษุ/สามเณร)

ท่ี ศย ...../..... ศาล ................................
........................................

วนั ท่ี ..... เดือน ............... พ.ศ. ๒๕ ....

เร่ือง แจ้งคาบอกกล่าวว่าจะสืบพยานบคุ คล

นมสั การ ...................................................

ด้วยในคดีอาญาระหว่าง ........................ โจทก์ ........................ จาเลยของศาลนี้
(โจทก์/จาเลย) ................................ อ้างท่านเป็นพยานในคดเี ร่ืองนี้ศาลนดั สืบพยานโจทก์/จาเลย
วนั ที่ ..... เดือน ............... พ.ศ. ๒๕ .... เวลา ........... น. ณ. ศาล ...................

จึงกราบมนัสการมาเพ่ือทราบ และขอความร่วมมือให้มาศาลตามกาหนดวันเวลานัด
ด้วย ทั้งนี้ เพ่ือประโยชน์แก่การพิจารณาคดี

ขอนมสั การด้วยความเคารพ/อย่างสูง/อย่างย่ิง

( ................................. )
(ตาแหน่งผ้พู ิพากษา)
ศาล ...........................
โทร. ..................................................
โทรสาร. ............................................

หมายเหตุ ตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๑๑๕ บัญญัติว่า “พระมหากษัตริย์ พระราชินี พระรัชทายาท ผู้สาเร็จราชการแทนพระองค์
หรือพระภิกษแุ ละสามเณรในพุทธศาสนา แม้มาเป็ นพยานจะไม่ยอมเบิกความหรือตอบคาถามใดๆ กไ็ ด้ สาหรับบุคคลท่ี
ได้รับเอกสิทธ์ิหรือความคุ้มกันตามกฎหมายจะไม่ยอมเบิกความหรือตอบคาถามใดๆ ภายใต้เง่ือนไขที่กาหนดไว้ตามกฎหมาย
น้ันๆ กไ็ ด้”

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๖

กรณพี ระภกิ ษุ
(คาขนึ้ ต้น/คาลงท้าย ในหนังสือราชการ)๑

ลาดบั ที่ ถึง คาขนึ้ ต้น คาลงท้าย

๑. สทเนดจ็ พรบสอั ฆราชเนจา้ ขาปรบาาิกราวาูล คนรทนคนรแลน้ แิ่จบ
....(.อ...อ..ก...พ...ร..ะ..น...า..ม...)... โปรดเนกลา้ โปรดกรบหท่าท

๒. สทเนดจ็ พรบสอั ฆราช กราวาูล ................... คนรทนคนรแลน้ แิ่จบโปรด

๓. - สทเนดจ็ พรบราชาคณบ ขาิทสั การดน้ ุคนาท

- ราอสทเนดจ็ พรบราชาคณบ ิทสั การ ................... เนคารพาุา่ อุอ่น

๔. พรบราชาคณบ ิทสั การ ................... ขาิทสั การดน้ ุคนาท

เนคารพาุา่ อสูอ

๕. พรบภนกษตสอฆา์ น่ั ไป ิทสั การ ................... ขาิทสั การดน้ ุคนาท

เนคารพ

๑ ที่มา : ระเบียบสานกั นายกรัฐมนตรี วา่ ดว้ ยงานสารบรรณ พ.ศ. ๒๕๒๖

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๗
แบบที่ ๒ ตวั อย่างหนังสือคาบอกกล่าว (กรณผี ู้มเี อกสิทธ์ิและความคุ้มกนั ตามกฎหมาย)

ท่ี ศย ...../..... ศาล ................................
........................................

วนั ที่ ..... เดือน ............... พ.ศ. ....
เร่ือง แจ้งคาบอกกล่าวว่าจะสืบพยานบคุ คล

เรียน ...................................................

ด้วยในคดีอาญา ระหว่าง ........................ โจทก์ ........................ จาเลยของศาลนี้
(โจทก์/จาเลย) ................................ อ้างท่านเป็นพยานในคดเี รื่องนี้ ศาลนดั สืบพยานโจทก์/จาเลย
วนั ที่ ..... เดือน ............... พ.ศ. .... เวลา ........... น. ณ ศาล ...................

จึงเรียนมาเพื่อโปรดทราบ และขอความร่วมมือให้มาศาลตามกาหนดวันเวลานัดด้วย
ท้ังนี้ เพ่ือประโยชน์แก่การพิจารณาคดี

ขอแสดงความนบั ถือ / อย่างสูง/ อย่างย่ิง

(.................................)
(ตาแหน่งผ้พู ิพากษา)
ศาล ...........................
โทร. ..................................................
โทรสาร. ............................................

หมายเหตุ ตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๑๑๕ บัญญัติว่า “พระมหากษัตริย์ พระราชินี พระรัชทายาท ผู้สาเร็จราชการแทนพระองค์
หรือพระภิกษแุ ละสามเณรในพุทธศาสนา แม้มาเป็ นพยานจะไม่ยอมเบิกความหรือตอบคาถามใดๆ กไ็ ด้ สาหรับบุคคลท่ี
ได้รับเอกสิทธ์ิหรือความคุ้มกันตามกฎหมายจะไม่ยอมเบิกความหรือตอบคาถามใดๆ ภายใต้เง่ือนไขท่ีกาหนดไว้ตามกฎหมาย
น้ันๆ กไ็ ด้”

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๘

กรณผี ู้ทไี่ ด้รับเอกสิทธ์หิ รือความคุ้มกนั ตามกฎหมาย
(คาขนึ้ ต้น/คาลงท้าย ในหนังสือราชการ)๒

ลาดบั ที่ ถึง คาขนึ้ ต้น คาลงท้าย
๑. เนากาคั รราชาูิ - กราวเนรีุิ - ขาแสดอคนาทิวั ถืาาุา่ อุอ่น
- Excellency, - Accept, Excellency, the
๒. เนากาคั รราชาูิาี่ที assurances of my highest
วรรดาศกั ด์น - กราวเนรีุิ consideration
-ขาแสดอคนาทิวั ถืาาุา่ อุอ่น
๓. าตปาูิ ad hoc - Excellency, - Accept, Excellency, the
assurances of my highest
๔. าตปาูิ ad interim - เนรีุิ consideration
- Sir, - ขาแสดอคนาทิวั ถืา
๕. กอสตลใหา่ - Accept, Sir,
กอสตลใหาก่ นิินทศกั ด์น - เนรีุิ the assurances of my high
- Sir, consideration
ขาแสดอคนาทิวั ถืา
- เนรีุิ - Accept, Sir,
- Sir, the assurances of my high
consideration
- ขาแสดอคนาทิวั ถืา
- Accept, Sir, the assurances of
my high consideration

๖. กอสตล - เนรีุิ - ขาแสดอคนาทิวั ถืา
กอสตลกนิินทศกั ด์น - Sir, - Accept, Sir ,

๗. กอสตลกนิินทศกั ด์นขาอไาุ the assurances of my high
consideration
- เนรีุิ - ขาแสดอคนาทิวั ถืา
- Sir, - Very truly yours, หรืา
Yours very truly,

๒ ที่มา : ระเบียบสานกั นายกรัฐมนตรี วา่ ดว้ ยงานสารบรรณ พ.ศ. ๒๕๒๖ ภาคผนวก ๔ หนงั สือราชการภาษาองั กฤษ

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๙

ส่วนท่ี ๒
ช้ันขอหมายค้นในทร่ี โหฐาน

การใชา้ าิาจรัฐแลน้ ไปกรบาวกวั สนารนเนสรีภาพขาอปรบชาชิิา้ อาุู่ภาุใิห้ ลกั
กฎหทาุทหาชิเนรื่าอหลกั สดั ส่นิ

หลกั ดอั กล่านทีคนาทหทาุน่าใิการาี่รัฐจบใชา้ าิาจไปกรบาวกวั สนารนเนสรีภาพขาอ
ปรบชาชิิ้ิั การใชา้ าิาจรัฐดอั กล่านจบิา้ อเนป็ินรน ีการา่ีทีคนาทเนหทาบสทใิาิั า่ีจบวรรลตถึอ
นิั ถตปรบสอค์ขาอการใช้าาิาจรัฐแลบหากทีทาิรการหลาุทาิรการา่ีสาทารถจบวรรลต
นิั ถตปรบสอคด์ อั กล่านได้ กจ็ บิา้ อเนลืากใชท้ าิรการาี่ทีผลกรบาวิ่าสนารนเนสรีภาพขาอปรบชาชิ
ใหิ้ า้ ุาี่สตดเนา่าา่ีจบาาได้

ใิส่นิขาอการาากหทาุคิ้ แลบหทาุจวั าี่ทีผลกรบาวิ่าสนารนใิเนคหสถาิแลบ
เนสรีภาพใิเนิ้ืาินั ร่าอกาุขาอปรบชาชิิ้ัิ ศาลใิฐาิบาอค์การิตลาการา่ีทีหิ้าาี่ใิการ
ิรนจสาวการใชา้ าิาจรัฐขาอฝ่ าุวรนหาร จึอิา้ อคาิึอาุเู่นสทานา่ ใิการาากหทาุจวั แลบหทาุ
คิ้ ิ้ิั ฝ่ าุวรนหารา่ีเนป็ิผใู้ ชา้ าิาจรัฐิ้ิั ไดท้ ีการเนลืากใชท้ าิรการาื่ิๆ าี่ทีการกรบาวิ่าสนารน
เนสรีภาพขาอปรบชาชิิา้ ุกนา่ กรณีขาอการขาใหศ้ าลาากหทาุคิ้ หทาุจวั หรืาไท่ดน้ ุ เนช่ิ
ใิกรณีา่ีไท่ทีพฤินการณ์าี่จบหลวหิี ฝ่ าุวรนหาราี่ใชา้ าิาจรัฐกิ็ า้ อเนลืากาี่จบใชน้ นรีการใิการ
าากหทาุเนรีุกก่าิาี่จบทาขาใหศ้ าลาากหทาุจวั ให้ เนป็ิิิ้

าิ่ึอ ศาสิราจารุร์ าินิาร์ กรัุนเนนชีุร๓ ไดใ้ หข้ า้ เนสิาแิบไนน้ ่า ใิการใชด้ ตลุพนินจ
ขาอศาล สน่อสาคาั า่ีสตดาุาู่ ี่คนาทพาเนหทาบพาดี ิากจากิ้ี ขา้ สาคาั าีกปรบการหิ่ึอา่ีเนกีุ่นกวั
เนร่ืาอการใช้ดตลุพนินจก็คืา การใช้สาทัาสาิึก โดุการใช้ดตลุพนินจิ้าอให้สาดคล้าอกัว
สาทาั สาิึก

๑. การคิ้ ใิาี่รโหฐาิ ทีหลกั การิาทรัฐรรรทิูา ฯ ทาิรา ๓๓ นรรคสาอ ซ่ึอ
วาั าิั นน่า “การเข้าไปในเคหสถานโดยปราศจากความยินยอมของผู้ครอบครอง หรือการค้น
เคหสถานหรือท่ีรโหฐานจะกระทามิได้ เว้นแต่มีคาส่ังหรือหมายของศาลหรือมีเหตุอย่างอื่น

๓ ปาฐกถาพิเศษ “การใชด้ ุลพินิจของศาลยตุ ิธรรม” การประชุมเชิงวิชาการของสานกั ประธานศาลฎีกา วนั ท่ี ๒๙ กนั ยายน
๒๕๔๔

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๑๐

ตามที่กฎหมายบัญญตั ิ” แลบิาท ป.นน.า. ทาิรา ๕๗ นรรคหิ่ึอ, ๙๒ ปรบกาวขา้ วอั ควั ขาอ
ปรบราิศาลฎีกา นา่ ดน้ ุหลกั เนกณฑแ์ ลบนรน ีการเนกีุ่นกวั การาากคาสั่อหรืาหทาุาาาา พ.ศ. ๒๕๔๘

๒. การุื่ิคาร้าอขาให้ศาลาากหทาุคิ้ ิา้ อุิ่ื ิ่าศาลาี่ทีเนขิาาิาจเนหิืาาา้ อาี่
า่ีจบาาการคิ้ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๘ นรรคหิ่ึอ)

คดีาี่าุใู่ ิาาิาจขาอศาลเนุานชิแลบคราวครันใหุ้ ิ่ื ิ่าศาลเนุานชิแลบคราวครัน
าี่ทีเนขิาาิาจเนหิืาาา้ อา่ีา่ีจบาาการคิ้ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๘ นรรคสาอ)

คดีาี่าุู่ใิาาิาจขาอศาลชาิัาพนเนศษใด ใหุ้ื่ิิ่าศาลชาิาั พนเนศษาี่ทีเนขิาาิาจ
ชารบคดีิ้ิั แิ่ถา้ เนป็ิการคิ้ ใิจอั หนดั าื่ิิากกรตอเนาพทหาิคร กใ็ หุ้ ิ่ื ิ่าศาลจอั หนดั าี่ทีเนขิ
าาิาจเนหิืาาา้ อาี่ิ้ิั ไดด้ น้ ุ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๘ นรรคสาท)

ใิจอั หนดั า่ืิิากจากกรตอเนาพทหาิคร ถา้ ไดเ้นปน ดาาการศาลแขนอใิาา้ อา่ีาาเนภาใด
ซ่ึอทนใช่าาเนภาาิั เนป็ ิา่ีิ้อั ขาอศาลจอั หนดั ให้ศาลแขนอิ้ิั ทีาาิาจาากหทาุจวั แลบหทาุคิ้
าตกปรบเนภาคดีาี่ทีการสาวสนิ หรืาา่ีจบิา้ อาาการจวั หรืาคิ้ ใิเนขิาา้ อา่ีขาอศาลแขนอิ้ิั
เนช่ิ ศาลแขนอเนนีุอป่ าเนป้า จอั หนดั เนชีุอราุ หรืาศาลแขนอิครไาุ จอั หนดั พนษณตโลก เนป็ ิิิ้
(ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๘ นรรคสี่)

คดีาี่าุู่ใิาาิาจขาอศาลาาาาคดีาตจรนิแลบปรบพฤินทนชาว ใหุ้ื่ิิ่าศาลาาาา
คดีาตจรนิแลบปรบพฤินทนชาวาี่ทีเนขิาาิาจชารบคดี แิ่ถา้ เนป็ิการคิ้ ใิจอั หนดั าื่ิิากจอั หนดั
าิั เนป็ ิา่ีิ้อั ขาอศาลาาาาคดีาตจรนิแลบปรบพฤินทนชาว ก็ใหุ้่ืิิ่าศาลจอั หนดั า่ีทีเนขิาาิาจ
เนหิืาาา้ อาี่ิ้ิั ไดด้ น้ ุ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๘ นรรคหา้ )

ใิกรณีา่ีจบคิ้ ิากเนขิศาลาาาา หากทีคนาทจาเนป็ ิเนร่อด่นิาุ่าอุ่นอ แลบการร้าอขา
ิ่าศาลา่ีทีเนขิาาิาจเนหิืาาา้ อา่ีิ้ัิจบเนกนดคนาทล่าชา้ เนสีุหาุาุ่าอร้าุแรอิ่าการปฏนวิั นหิ้าา่ี
าาจร้าอขาาากหทาุคิ้ ิ่าศาลาาาากไ็ ด้ โดุผูร้ ้าอขาาี่เนป็ ิิารนจิา้ อทีุศิ้อั แิ่ช้ิั พลิารนจิรี
ข้ึิไป แิ่ถา้ เนป็ ิเนจา้ พิักอาิฝ่ าุา่ืิิา้ อดารอิาแหิ่อิ้อั แิ่รบดวั เนชีุ่นชาาข้ึิไป แลบการส่ัอ
คาร้าอขาิ้ีิ้าอทีผูพ้ นพากษาาุ่าอิ้าุสาอคิเนป็ ิาอค์คณบ โดุจบเนป็ ิผูพ้ นพากษาปรบจาศาล
ไดไ้ ท่เนกนิหิ่ึอคิ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๒๕ ถึอขา้ ๒๗)

ใิกรณีาี่จบคิ้ ิากเนขิศาลาาาาคดีาตจรนิแลบปรบพฤินทนชาวกลาอ หากทีคนาทจาเนป็ิ
เนร่อด่นิาุ่าอุน่อ แลบการร้าอขาิ่าศาลา่ีทีเนขิาาิาจเนหิืาาา้ อาี่ิ้ัิจบเนกนดคนาทล่าช้าเนสีุหาุ
าุ่าอร้าุแรอิ่าการปฏนวิั นหิา้ า่ี าาจร้าอขาาากหทาุคิ้ ิ่าศาลาาาาคดีาตจรนิแลบปรบพฤิน
ทนชาวกลาอก็ได้ โดุผูร้ ้าอขาา่ีเนป็ ิิารนจิ้าอทีุศิ้ัอแิ่ช้ัิพลิารนจิรีข้ึิไป แิ่ถ้าเนป็ ิ

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๑๑

เนจา้ พิักอาิฝ่ าุา่ืิิา้ อดารอิาแหิ่อิ้อั แิ่รบดวั เนชีุ่นชาาข้ึิไป แลบการส่ัอคาร้าอขาิ้ีิา้ อที
ผูพ้ นพากษาาุ่าอิ้าุสาอคิเนป็ ิาอค์คณบ โดุจบเนป็ ิผูพ้ นพากษาปรบจาศาลได้ไท่เนกนิหิ่ึอคิ
(ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๒๗/๑)

๓. พิกั อาิฝ่ าุปกคราอหรืาิารนจ หรืาเนจา้ พิกั อาิา่ืิาีุ่ิื่ คาร้าอขาใหศ้ าลาาก
หทาุคิ้ ิา้ อเนป็ ิผูท้ ีาาิาจหิ้าาี่เนกีุ่นขา้ อกวั การสืวสนิหรืาสาวสนิคดีาี่ร้าอขาาากหทาุิ้ัิ
แิ่ไท่ใช่น่าจบิา้ อเนป็ ิผูร้ ัวผนดชาวคดีิ้ิั โดุิรอ าาจเนป็ ิผูา้ ี่เนก่ีุนขา้ อดา้ ิใดดา้ ิหิ่ึอ เนช่ิ
เนป็ ิเนจา้ พิักอาิซ่ึอาุ่ใู ิชตดสืวสนิหรืาเนป็ ิเนจา้ พิักอาิาี่ไดร้ ัวการร้าอขาจากผูร้ ัวผนดชาว
โดุิรอใหุ้ื่ิคาร้าอขาิ่าศาล เนป็ ิิ้ิ แลบผูร้ ้าอขาจบิ้าอทาศาลแลบิาวคาถาทศาล
ดน้ ุิิเนาอ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๙ นรรคหิ่ึอ แลบขา้ ๑๖)

ใิกรณีา่ีพิักอาิฝ่ าุปกคราอหรืาเนจา้ พิักอาิาื่ิเนป็ ิผูร้ ้าอขา ผูิ้ ้ัิิา้ อดารอ
ิาแหิ่อิ้ัอแิ่รบดัวปฏนวัินการข้ึิไป ใิกรณี า่ีเนป็ ิิารนจ ผู้ิ้ัิิ้าอทีุศิ้ัอแิ่ช้ัิ
ร้าุิารนจิรีข้ึิไป (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๙ นรรคสาอ)

๔. คาร้าอขาให้าากหทาุคิ้ ิา้ อเนป็ ิไปิาทแววพนทพค์ าร้าอขาหทาุค้ิิาท
า่ีกาหิดไน้ โดุรบวตราุลบเนาีุด ดอั ิ่าไปิ้ี

๔.๑ สถาิาี่าี่จบาาการคิ้ โดุรบวตวา้ ิเนลขาี่ ชื่า แลบสถาิบขาอเนจา้ ขาอ
หรืาผคู้ ราวคราอเนา่าาี่าราว หากไท่สาทารถรบวตวา้ ิเนลขา่ีาี่จบคิ้ ได้ ใหา้ าแผิาี่ขาอสถาิาี่
า่ีจบคิ้ แลบวรนเนนณใกลเ้นคีุอแาิ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๑๑ (๑))

๔.๒ ช่ืาินั ชื่าสกตล รูปพรรณ าาุตขาอวตคคลาี่ิา้ อการหา หรืาลกั ษณบขาอ
ส่นอขาอาี่ิา้ อการหาแลบุดึ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๑๑ (๑))

๔.๓ กาหิดนิั เนนลาา่ีจบาาการคิ้ (ป.น.น า. ทาิรา ๖๐ (๔) (ค))
๔.๔ ช่ืาแลบิาแหิ่อขาอเนจา้ พิกั อาิผูจ้ บาาการคิ้ (ป.น.น า. ทาิรา ๖๐ (๔) (ค))
๔.๕ คนาทผดน หรืานรน ีการเนพืา่ คนาทปลาดภุั (ป.น.น า. ทาิรา ๖๐ (๕) (ก))
๔.๖ ขา้ ทูลหรืาพุาิหลกั ฐาิา่ีสิวั สิติเนหิตแห่อการาากหทาุคิ้ (ป.น.น า.
ทาิรา ๖๙ แลบขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๑๑ (๒))
ถา้ เนป็ิการร้าอขาเนพื่าาาการคิ้ ใิเนนลากลาอคืิ ิา้ อาา้ อเนหิตฉตกเนฉนิาุ่าอุน่อ หรืา
ทีกฎหทาุา่ืิใหค้ ิ้ ไดเ้นป็ิพนเนศษ หรืาเนป็ิการคิ้ เนพื่าจวั ผูด้ ตร้าุหรืาผูร้ ้าุสาคาั ิาท ป.นน.า. ทาิรา
๙๖ (๒) (๓)ใิกรณีร้าอขาหทาุคิ้ เนพื่าจวั ผดู้ ตร้าุหรืาผรู้ ้าุสาคาั ผรู้ ้าอขาาี่เนป็ิิารนจิา้ อทีุศ
ิ้อั แิ่ช้ิั พิั ิารนจเนากข้ึิไป แิ่ถา้ เนป็ ิเนจา้ พิกั อาิฝ่ าุปกคราอหรืาเนจา้ พิกั อาิาื่ิิา้ อดารอ

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๑๒

ิาแหิ่อิ้อั แิ่รบดวั ชาิาาการพนเนศษข้ึิไป แลบการส่ัอคาร้าอขาิา้ อทีผูพ้ นพากษาาุา่ อิา้ ุสาอ
คิเนป็ิาอคค์ ณบแลบจบเนป็ ิผูพ้ นพากษาปรบจาศาลไดไ้ ท่เนกนิหิ่ึอคิ แลบให้วิั าึกการาิตาาิ
พเนนศษไนใ้ ิหทาุคิ้ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๓๕ ถึอขา้ ๓๗)

การร้าอขาให้าากหทาุค้ิเนพื่าจัวผู้ดตร้าุหรื าผู้ร้าุสาคัาใิเนนลากลาอคืิ
ผรู้ ้าอขาิา้ อเนสิาพุาิหลกั ฐาิาี่ิ่าเนชื่านา่

(๑) ผิู้ ้ิั เนป็ิผดู้ ตร้าุหรืาเนป็ิผรู้ ้าุสาคาั
(๒) ทีเนหิตจาเนป็ ิเนร่ อด่นิาี่ิ้าอาาใิเนนลากลาอคืิ ทนฉบิ้ัิผู้ิ้ัิจบหลวหิี
หรืาก่าใหเ้นกนดภุิั ิราุาุา่ อร้าุแรอ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๓๖)
๕. ผูร้ ้าอขาิา้ อจดั าาหทาุคิ้ แลบสาเนิาิาทแววพนทพท์ าุืิ่ ิ่าศาลพร้าทคาร้าอ
ขาาากหทาุคิ้ พร้าทา้อั แิวเนากสาราื่ิา่ีจาเนป็ ิิา้ อใชใ้ ิการพนสูจิ์ถึอเนหิตา่ีิา้ อาากหทาุคิ้
ไปดน้ ุเนพื่าใหก้ ารพนจารณาส่อั คาร้าอขาอศาลเนป็ิไปดน้ ุคนาทสบดนกรนดเนร็น (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๑๑ (๓))
หากเนป็ิการขาาากหทาุคิ้ เนพ่ืาพวแลบจวั วตคคล ิา้ อแิวหทาุจวั วตคคลิ้ิั ทาดน้ ุ
(ป.น.น า. ทาิรา ๗๐)
๖. เนทื่าทีคาร้าอขาาากหทาุคิ้ คนรสั่อนา่ “รับคาร้อง เรียกสอบ” เนิื่าอจากผรู้ ้าอขา
จบิา้ อเนสิาพุาิหลกั ฐาิให้เนช่ืาไดน้ ่า วตคคลหรืาสน่อขาอา่ีคิ้ หาิ่าจบาุ่ใู ิสถาิา่ีา่ีจบคิ้
ทากกนา่ ไท่ิ่าจบาุู่ (Probable Cause) (ป.นน.า. ทาิรา ๕๙/๑ แลบขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๑๑) (Probable
Cause ดูคู่ทืาการาากคาสัอ่ หรืาหทาุาาาา ๒๕๔๙ หิา้ ๔๓)
๗. พุาิหลกั ฐาิา่ีใชใ้ ิการพนสูจิถ์ ึอเนหิตา่ีจบาากหทาุคิ้ ไท่เนคร่อครัดเนหทืาิกวั
การรัวฟัอพุาิหลกั ฐาิใิช้ิั พนจารณา ดอั ิ้ิั พุาิหลกั ฐาิา่ีเนสิาิ่าศาลใิช้ัิิ้ี จึอไท่จาเนป็ ิ
ิา้ อเนป็ิพุาิหลกั ฐาิา่ีรัวฟัอไดใ้ ิช้ัิพนจารณาขาอศาลเนสทาไป ขา้ ทูลาี่ไดจ้ ากการสืวสนิ
สาวสนิ เนช่ิ วิั าึกการสาวสนิ วิั าึกถา้ ุคาขาอวตคคลซ่ึอไดส้ าวาิินั แลน้ ขา้ ทูลา่ีไดจ้ าก
การเนฝ้าสัอเนกิการณ์ขาอเนจา้ พิักอาิ หรืาขา้ ทูลา่ีได้จากการิรนจนนเนคราบห์โดุใชเ้นคร่ืาอทืา
าาอนาน ุาศาสิร์หรืาเนาคโิโลุี สาทารถเนสิาิ่าศาลไดา้ ้อั สน้ิ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๑๖ ถึอขา้ ๑๘)
๘. คาส่ัอขาอศาลไท่นา่ จบาิตาาิหรืาุกคาร้าอิา้ อรบวตเนหิตผลใหค้ รวถน้ ิชดั แจอ้
(ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๑๙)
๙. ใิกรณีจาเนป็ิเนร่อด่นิแลบทีเนหิตาิั สทคนรซ่ึอผูร้ ้าอไท่าาจไปพวศาลได้ ผรู้ ้าอขา
าาจร้าอขาิ่าศาลาาอโารศพั า์ โารสาร สื่าานเนล็การาินกส์ หรืาส่ืาเนาคโิโลุีสารสิเนาศ
ปรบเนภาาื่ิเนพื่าขาใหา้ ากหทาุคิ้ ได้ โดุผรู้ ้าอขาาี่เนป็ิิารนจิา้ อทีุศิ้อั แิ่ช้ิั พิั ิารนจเนาก

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๑๓

ข้ึิไป แิ่ถา้ เนป็ ิเนจา้ พิักอาิฝ่ าุา่ืิิ้าอดารอิาแหิ่อิ้อั แิ่รบดัวชาิาาการพนเนศษข้ึิไป
แลบิา้ อรบวตรหัสปรบจาหิ่นุขาอิิเนาอให้ถูกิา้ อ ถา้ ศาลทีคาส่ัอให้าากหทาุิา้ อลอรหัส
ขาอศาลพร้าทา้ัอลาุทืาช่ืาขาอผู้พนพากษาแล้นส่อหทาุิ้ัิไปุอั ผู้ร้าอขาาาอโารสาร
สื่าานเนลก็ าราินกส์ หรืาส่ืาเนาคโิโลุสี ารสิเนาศปรบเนภาาื่ิ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๒๘ ถึอขา้ ๓๔)

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๑๔

ตวั อย่างคาสั่ง

คาส่ังอนุญาต

“พิเคราะห์พยานหลกั ฐานของผ้รู ้องแล้วเห็นว่า ผ้รู ้องมหี ลักฐานมาแสดงว่า บริษทั เอ
จากัด (มหาชน) นาเข้าสินค้าเกินกว่าโควต้าท่ีได้รับอนุญาต และผู้ร้ องได้รับแจ้งเร่ืองนีจ้ ากสายลับ
โดยมีหลักฐานรับแจ้งอยู่ท่ีกรมศุลกากร กรณีมีเหตุอันสมควรที่จะออกหมายค้นตามประมวล
กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา ๖๙ (๒) อนุญาตให้ออกหมายค้นตามขอ โดยให้ค้น
วันท่ี ..... เดือน ...... พ.ศ. .... ตั้งแต่เวลา ........... น. ถึงเวลา ............... น. ติดต่อกันไปจนกว่า
จะเสร็จสิ้นการตรวจค้น

ให้ผ้รู ้องส่งบนั ทึกการตรวจค้นต่อศาลโดยเร็ว แต่ต้องไม่ช้ากว่า ๑๕ วนั
ให้ถ่ายสาเนา ....................................................................................................
....................................................................................... เพ่ือเกบ็ ไว้กบั คาร้องและสาเนาหมาย
ได้อ่านคาส่ังให้ผ้รู ้องฟังโดยชอบแล้ว

นายยตุ ิ ผ้พู ิพากษา
นาย ค. ผ้รู ้อง”

คาสั่งยกคาร้อง
“พิเคราะห์พยานหลักฐานของผ้รู ้ องแล้วเห็นว่า ผู้ร้องมีบตั รสนเท่ห์มาแสดงต่อศาล
เพียงฉบับเดียว ซึ่งบัตรสนเท่ห์ดังกล่าวมีข้อความกล่าวอ้ างลอย ๆ ว่า มีธนบัตรปลอมซุกซ่อน
อย่ภู ายในบ้านท่ีจะค้น ถือไม่ได้ว่าผู้ร้ องมีหลักฐานอันสมควรว่ามธี นบตั รปลอมซุกซ่อนอยู่จริง
ให้ ยกคาร้ อง
ได้อ่านคาส่ังให้ผ้รู ้องฟังโดยชอบแล้ว

นายยตุ ิ ผ้พู ิพากษา
พ.ต.ต. ก. ผ้รู ้อง”

ข้อสังเกต
(๑) ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๒๓ กาหิดใหเ้นจา้ พิกั อาิผจู้ ดั การิาทหทาุคิ้ ิา้ อาาราุอาิ
การปฏนวิั นิาทหทาุใหศ้ าลา่ีาากหทาุคิ้ าราวโดุเนร็น แิ่ิา้ อไท่ชา้ กน่า ๑๕ นิั ิวั แิ่นิั จดั การ
ิาทหทาุ แลบเนพ่ืาคตท้ คราอสนารนเนจา้ ขาอหรืาผูค้ ราวคราอสถาิาี่ิาทหทาุคิ้ ขา้ วอั ควั ฯ

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๑๕

ขา้ ๒๓ นรรคสาท ุอั กาหิดให้ศาลดาเนินิการใิการกากวั ดูแลการปฏนวิั นหิา้ าี่ขาอเนจา้ พิกั อาิ
เนก่ีุนกวั การคิ้ าุา่ อเนคร่อครัด ดอั ิ้ี

“ให้ศาลกาชับให้มีการปฏิบัติตามข้อนีอ้ ย่างเคร่ งครัด และเพื่อประโยชน์ในการใช้
ดลุ พินิจของผ้พู ิพากษาสาหรับการพิจารณาคาร้องขอให้ออกหมาย ให้แต่ละศาลจัดทาสถิติข้อมลู
การปฏิบัติตามหมายจับและหมายค้นของแต่ละหน่วยงานที่ยื่นคาร้ องขอออกหมายแจ้งให้
ผ้พู ิพากษาในศาลทุกคนทราบทุกเดือน”

สถนินขา้ ทูลการปฏนวิั นิาทหทาุคิ้ ขาอแิ่ลบหิ่นุอาิา่ีุื่ิคาร้าอขาาากหทาุคิ้
จบเนป็ิขา้ ทูลสาคาั าี่ว่อช้ีให้เนห็ิน่า ผลการปฏนวิั นิาทหทาุคิ้ ิ้ิั เนป็ ิาุ่าอไร ซ่ึอหากผูพ้ นพากษา
ใิศาลาตกคิได้าราว ก็จบเนป็ ิปรบโุชิ์าุ่าอุน่อใิการใช้ดตลพนินจขาอผู้พนพากษาสาหรัว
การพจน ารณาคาร้าอขาใหา้ ากหทาุคิ้ ขาอหิ่นุอาิิ้ิั ๆ ใิโากาสิ่า ๆ ไป

(๒) ปัาหาน่าจบใช้หลักเนกณฑ์าุ่าอไรใิการพนจารณาน่า ได้ทีการรัวฟัอข้าทูล
หรืาพุาิหลกั ฐาิดน้ ุคนาทราวคาวหรืาไท่ ใิกรณีขาอการคิ้ สถาิา่ีขาอวตคคลภาุิากิ้ิั
เนห็ิน่า คอิ้าอกลัวไปพนจารณาาี่หลักเนกณฑ์เนว้ืาอิ้ิขาอการาากหทาุค้ิาี่น่า ิ้าอทีพุาิ
หลกั ฐาิิาทสทคนรน่าไดท้ ีการกรบาาคนาทผดน เนกนดข้ึิ ซ่ึอิ้าหิกั พุาิหลกั ฐาิิาทสทคนรดอั กล่าน
ใิกรณีขาอการาากหทาุคิ้ สถาิา่ีขาอวตคคลภาุิากิ้ิั พุาิหลกั ฐาิิาทสทคนรใิกรณีิ้ี
จบิา้ อทีรบดวั ขาอคนาทชดั เนจิา่ีทากกนา่ กรณีขาอการาากหทาุคิ้ สถาิาี่ขาอผิู้ า้ อหา

(๓) การค้ิใิาี่รโหฐาิโดุไท่ทีหทาุค้ิ พิักอาิฝ่ าุปกคราอหรืาิารนจ
จบกรบาาไดเ้นฉพาบกรณีทีคนาทจาเนป็ ิเนร่อด่นิิาทาี่รบวตไนใ้ ิ ป.นน.า. ทาิรา ๙๒ (๑) ถึอ (๕)
เนา่าิ้ิั าุา่ อไรกิ็ าท ถา้ เนจา้ ขาอหรืาผคู้ ราวคราอสถาิาี่าี่จบถูกคิ้ ใหค้ นาทุิน ุาทใหเ้นขา้ คิ้ ได้
เนจ้าพิักอาิก็สาทารถค้ิโดุไท่ิ้าอทีหทาุค้ิ แิ่คนาทุนิุาทิ้ัิิ้าอทนได้เนกนดข้ึิจาก
การข่ทข่หู รืาหลากลนอ (ฎีกาา่ี ๑๑๖๔/๒๕๔๖)

(๔) “เนจา้ วา้ ิ” หทาุถึอ วตคคลผูท้ ีช่ืาใิสาเนิาาบเนวีุิวา้ ิ (ใิฐาิบเนจา้ วา้ ิหรืา
หนั หิา้ ) แลบใหห้ ทาุคนาทรนทถึอคู่สทรสขาอผูิ้ ้ิั ดน้ ุ (ฎีกาา่ี ๑๐๓๕/๒๕๓๖) แิ่ไท่รนทถึอ
วติร (ฎีกาาี่ ๕๔๗๙/๒๕๓๖)

(๕) “า่ีรโหฐาิ” ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๒ (๑๓) หทาุถึอา่ีิ่าอ ๆ ซ่ึอทนใช่า่ีสารารณสถาิ
า่ีรโหฐาิจึอหทาุถึอสถาิา่ีใด ๆ ซ่ึอปรบชาชิไท่ทีคนาทชาวรรรทา่ีจบเนขา้ ไปได้ การิรนจคิ้
รถุิิา์ ่ีจาดหรืาแล่ิาุวู่ ิถิิหรืาาาอสารารณบ จึอทนใช่เนป็ ิการคิ้ ใิา่ีรโหฐาิไท่จาิา้ อ
าากหทาุคิ้ แลบเนิื่าอจากไท่ทีกฎหทาุวาั าิั นเนร่ืาอิ้ีไนโ้ ดุเนฉพาบจึอเนห็ิกิั นา่ พิกั อาิฝ่ าุ

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๑๖

ปกคราอหรืาิารนจจึอทีาาิาจิรนจคิ้ ไดเ้นช่ิเนดีุนกวั การิรนจคิ้ วตคคลใิาี่สารารณสถาิ
ิาท ป.นน.า.ทาิรา ๙๓ ซ่ึอเนพีุอแิ่ทีเนหิตาิั คนรสอสัุน่าทีสน่อขาอา่ีจบใชใ้ ิการกรบาาคนาทผนด
หรืาได้ทาโดุการกรบาาคนาทผนดหรืาทีไนเ้นป็ ิคนาทผนดาุู่ใิรถุิิ์ก็าาให้พิักอาิฝ่ าุ
ปกคราอหรืาิารนจทีาาิาจคิ้ ไดแ้ ลน้

(๖) “าี่สารารณสถาิ” เนช่ิ สถาิา่ีวิขวนิรถไฟโดุสาร (ฎีกาาี่ ๒๐๒๔/๒๔๙๗)
ห้าอโถอใิสถาิการค้าปรบเนนณีเนนลารัวแขกทาเนาีุ่น (ฎีกาาี่ ๘๘๓/๒๕๒๐ ปรบชตทใหา่)
ร้าิก๋นุเนิ๋ีุนขณบเนปน ดวรนการ (ฎีกาาี่ ๓๗๕๑/๒๕๕๑) ร้าิจาหิ่าุาตปกรณ์เนคร่ืาอเนล่ิเนกทิ่าอ ๆ
า่ีปรบชาชิสาทารถเนขา้ ไปดูแลบเนลืากซ้ืาสนิคา้ ได้ (ฎีกาา่ี ๖๘๙๔/๒๕๔๙)

(๗) ถา้ สถาิาี่าี่จบาาการคิ้ เนป็ิาาคารชตดหรืาเนป็ิาาคาราี่ทีหา้ อเนป็ิจาินิทาก
ิา้ อให้ผูร้ ้าอขารบวตเนลขา่ีหา้ อา่ีจบาาการคิ้ หรืาสถาิา่ีา่ีจบคิ้ าุูใ่ ิา่ีชตทชิแาาดั ซ่ึอไท่ที
เนลขาี่วา้ ิ ผรู้ ้าอขาคนรแสดอภาพถ่าุ หรืาแผิผอั าี่ิ้อั ขาอสถาิาี่ดอั กล่านใหช้ ดั เนจิ

(๘) การขาาากหทาุคิ้ ใิา่ีรโหฐาิ เนจ้าพิักอาิิารนจหรืาเนจา้ พิักอาิาื่ิ
ิาทกฎหทาุสาทารถุิื่ คาร้าอขาาากหทาุคิ้ ิ่าศาลไดิ้ ลาด ๒๔ ชน่ั โทอ

ิากจากิ้ี การคิ้ ใิา่ีรโหฐาิก็เนพ่ืาพวแลบุึดส่นอขาอ ซ่ึอจบเนป็ิพุาิหลกั ฐาิ
ซ่ึอทีไนเ้นป็ิคนาทผนด ไดท้ าโดุผนดกฎหทาุ ไดใ้ ชห้ รืาิ้อั ใจจบใชใ้ ิการกรบาาคนาทผดน พวแลบ
ุดึ ส่นอขาอิาทคาพนพากษาหรืาคาสั่อศาล กรณีพวแลบุดึ โดุนนรีา่ืิไท่ได้ เนพื่าพวแลบช่นุวตคคล
ซ่ึอถูกหิ่นอเนหิีุ่นกกั ขอั โดุทนชาวดน้ ุกฎหทาุ หรืาพววตคคลิาทหทาุจวั จึอคนราากหทาุคิ้
ใหโ้ ดุเนร็น แลบิา้ อถืาเนป็ิคนาทลวั จิกนา่ จบพิ้ นิั แลบเนนลาาี่จบาาการคิ้

(๙) ินั าุา่ อทาิรฐาิการพนสูจิ์ (Probable Cause) เนช่ิ ิาิกลาอนิั ปน ดวา้ ิแลบ
เนก็วินั าุูภ่ าุใิวา้ ิ ิาิกลาอคืิจึอาากจากวา้ ิ ไทุ่ตอ่ เนก่ีุนกวั เนพื่าิวา้ ิแลบไท่ปรากฏน่า
ปรบกาวาาชีพาบไร สอสัุน่าภาุใิวา้ ิจบทีสน่อขาอผนดกฎหทาุซตกซ่าิาุ่ถู ืาไดน้ ่าเนป็ิกรณี
ทีเนหิตาิั สทคนรสอสัุน่าทีสน่อขาอผนดกฎหทาุซตกซ่าิาุู่ใิวา้ ิา่ีเนกนดเนหิต าิั เนป็ิเนหิตให้าาก
หทาุคิ้ ได้ (ฎีกาา่ี ๕๔๗๙/๒๕๓๖)

(๑๐) การคิ้ เนากสาราาอไปรษณีุโ์ ารเนลข ศาลจบทีคาสั่อถึอเนจา้ หิา้ าี่ไปรษณีุโ์ ารเนลข
ิาทคาขาขาอเนจา้ หิา้ า่ีผูร้ ้าอขา ิ่าเนทื่าิา้ อเนป็ ิเนากสาราี่รบวตไนแ้ ลบทนใช่เนากสารุกเนนิ้ ิาท
ป.นน.า. ทาิรา ๑๐๕ แลบเนากสารดัอกล่านจบเนป็ ิปรบโุชิ์ิ่าการสาวสนิ ไิ่สนิทูลฟ้าอ
พจน ารณา หรืากรบาาการาุา่ อา่ืิ ิาท ป.น.น า.

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๑๗

ถ้าเนป็ ิการาากหทาุค้ิาัิเนิ่ืาอทาจากการร้าอขาาาอโารศัพา์ โารสาร
สื่าานเนลก็ าราินกส์ หรืาเนาคโิโลุสี ารสิเนาศปรบเนภาา่ืิ แลบคนาทปรากฏิ่าศาลใิภาุหลอั น่า
การาากหทาุคิ้ ิ้ัิเนป็ ิการฝ่ าฝื ิิ่าวาวาั าิั นแห่อกฎหทาุ ศาลคนรทีคาสั่อเนพนกถาิหรืา
แกไ้ ขเนปล่ีุิแปลอหทาุ หรืาถา้ ทีการปฎนวิั นิาทหทาุคิ้ ิ้ิั แลน้ เนกนดคนาทเนสีุหาุ ศาลทีาาิาจ
สั่อให้แกไ้ ขเนุีุนุาคนาทเนสีุหาุา่ีเนกนดข้ึิแก่วตคคลา่ีเนกีุ่นขา้ อได้ เนช่ิ ให้คืิสน่อขาอาีุ่ึดได้
หรืาจดั การซ่าทแซทารัพุส์ นิา่ีเนสีุหาุ เนป็ิิิ้ (ป.น.น า. ทาิรา ๕๙ นรรคสี่)

(๑๑) ใิแววพนทพห์ ทาุคิ้ คาน่า “หมายถึง” คืา ถึอเนจา้ พิกั อาิิารนจผูจ้ บาาการ
ิรนจคิ้ ไท่ใช่หทาุถึอเนจา้ วา้ ิาี่จบาาการิรนจคิ้

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๑๘

ส่วนท่ี ๓
ช้ันขอหมายจับ

๑. เหตุทจี่ ะออกหมายจบั
ิาทรัฐรรรทิูา ฯ ทาิรา ๒๘ นรรคสาอ วาั าิั นน่า “การจับและการคุมขังบุคคล
จะกระทามิได้ เว้นแต่มีคาส่ังหรือหมายของศาลหรือมีเหตุอย่างอื่นตามที่กฎหมายบญั ญตั ิ ” แลบ
ิาท ป.น.น า. ทาิรา ๖๖ วาั าิั นนา่ เนหิตาี่จบาากหทาุจวั ไดท้ ีดอั ิ่าไปิ้ี

(๑) ทีหลกั ฐาิิาทสทคนรนา่ วตคคลใดิ่าจบไดก้ รบาาคนาทผดน าาาาซ่ึอทีาิั รา
โาษจาคตกาุา่ อสูอเนกนิสาทปี หรืา

(๒) เนทื่าทีหลกั ฐาิิาทสทคนรนา่ วตคคลใดิ่าจบไดก้ รบาาคนาทผดน าาาาแลบที
เนหิตาิั คนรเนช่ืานา่ จบหลวหิีหรืาจบไปุอต่ เนหุอน กวั พุาิหลกั ฐาิหรืาก่าเนหิตาิั ิราุปรบการาื่ิ

ถา้ วตคคลิ้ิั ไท่ทีาี่าุู่เนป็ิหลกั แหล่อ หรืาไท่ทาิาทหทาุเนรีุกหรืาิาทิดั โดุไท่ที
ขา้ แกิ้ นั าิั คนร ใหส้ ิั ินษฐาินา่ วตคคลิ้ิั จบหลวหิี

๒. ศาลทจ่ี ะยื่นคาร้องขอออกหมายจับ
การุิ่ื คาร้าอขาใหศ้ าลาากหทาุจวั ิา้ อุิ่ื ิ่าศาลา่ีทีเนขิาาิาจชารบคดีหรืาิ่า
ศาลาี่ทีเนขิาาิาจเนหิืาาา้ อา่ีา่ีจบาาการจวั (ขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกา นา่ ดน้ ุหลกั เนกณฑ์
แลบนรน ีการเนกีุ่นกวั การาากคาสั่อหรืาหทาุาาาา พ.ศ. ๒๕๔๘ ขา้ ๘ นรรคหิ่ึอ)
คดีา่ีาุใู่ ิาาิาจขาอศาลเนุานชิแลบคราวครันใหุ้ ิ่ื ิ่าศาลเนุานชิแลบคราวครัน
า่ีทีเนขิาาิาจชารบคดีหรืาเนขิาา้ อา่ีา่ีจบาาการจวั (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๘ นรรคสาอ)
การร้าอขาใหา้ ากหทาุจวั าี่เนกีุ่นกวั คดีาาาาา่ีาุใู่ ิาาิาจขาอศาลชาิาั พนเนศษ ให้
ร้าอขาิ่าศาลชาิัาพนเนศษา่ีทีเนขิาาิาจชารบคดีิ้ัิ แิ่ถา้ จบาาการจัวใิจอั หนดั า่ืิิาก
กรตอเนาพทหาิคร ให้ร้าอขาิ่าศาลจอั หนดั า่ีทีเนขิาาิาจเนหิืาาา้ อา่ีิ้ัิไดด้ น้ ุ (ขา้ วอั ควั ฯ
ขา้ ๘ นรรคสาท)
ใิจอั หนดั า่ืิิากจากกรตอเนาพทหาิคร ถา้ ไดเ้นปน ดาาการศาลแขนอใิาา้ อา่ีาาเนภาใด
ซ่ึอทนใช่าาเนภาาิั เนป็ ิาี่ิ้อั ขาอศาลจอั หนดั ให้ศาลแขนอิ้ิั ทีาาิาจาากหทาุจวั แลบหทาุคิ้
าตกปรบเนภาคดีาี่ทีการสาวสนิ หรืาา่ีจบิา้ อาาการจวั หรืาคิ้ ใิเนขิาา้ อา่ีขาอศาลแขนอิ้ิั

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๑๙

เนช่ิ ศาลแขนอเนนีุอป่ าเนป้า จอั หนดั เนชีุอราุ หรืาศาลแขนอิครไาุ จอั หนดั พนษณตโลก เนป็ ิิิ้
(ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๘ นรรคสี่)

คดีา่ีาุู่ใิาาิาจขาอศาลาาาาคดีาตจรนิแลบปรบพฤินทนชาว ใหุ้ื่ิิ่าศาลาาาา
คดีาตจรนิแลบปรบพฤินทนชาวา่ีทีเนขิาาิาจชารบคดี แิ่ถา้ เนป็ิการจวั ใิจอั หนดั าื่ิิากจอั หนดั
าิั เนป็ ิาี่ิ้อั ขาอศาลาาาาคดีาตจรนิแลบปรบพฤินทนชาว ก็ใหุ้่ืิิ่าศาลจอั หนดั า่ีทีเนขิาาิาจ
เนหิืาาา้ อาี่ิ้ิั ไดด้ น้ ุ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๘ นรรคหา้ )

ใิกรณีาี่จบาาการจวั ิากเนขิศาลาาาา หากทีคนาทจาเนป็ิเนร่อด่นิแลบการร้าอขา
ิ่าศาลา่ีทีเนขิาาิาจเนหิืาาา้ อาี่ิ้ิั จบเนกนดคนาทล่าชา้ เนสีุหาุาุา่ อร้าุแรอิ่าการปฏนวิั นหิา้ าี่
าาจร้าอขาิ่าศาลาาาาก็ได้ โดุผูร้ ้าอขาา่ีเนป็ ิิารนจิา้ อทีุศิ้อั แิ่ช้ิั พลิารนจิรีข้ึิไป
แิ่ถา้ เนป็ิเนจา้ พิกั อาิฝ่ าุาื่ิิา้ อดารอิาแหิ่อิ้อั แิ่รบดวั เนชีุ่นชาาข้ึิไปแลบการส่ัอคาร้าอขาิ้ี
ิา้ อทีผพู้ นพากษาาุา่ อิา้ ุสาอคิเนป็ิาอคค์ ณบโดุจบเนป็ิผูพ้ นพากษาปรบจาศาลไดไ้ ท่เนกนิหิ่ึอคิ
(ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๒๕ ถึอ ๒๗)

ใิกรณีา่ีจบจวั ิากเนขิศาลาาาาคดีาตจรนิแลบปรบพฤินทนชาวกลาอ หากทีคนาทจาเนป็ิ
เนร่อด่นิาุ่าอุน่อ แลบการร้าอขาิ่าศาลา่ีทีเนขิาาิาจเนหิืาาา้ อาี่ิ้ิั จบเนกนดคนาทล่าชา้ เนสีุหาุาุ่าอ
ร้าุแรอิ่าการปฏนวิั นหิา้ าี่ าาจร้าอขาาากหทาุจวั ิ่าศาลาาาาคดีาตจรนิแลบปรบพฤินทนชาวกลาอ
กไ็ ด้ โดุผูร้ ้าอขาาี่เนป็ ิิารนจิา้ อทีุศิ้อั แิ่ช้ิั พลิารนจิรีข้ึิไป แิ่ถา้ เนป็ ิเนจา้ พิกั อาิฝ่ าุาื่ิ
ิา้ อดารอิาแหิ่อิ้อั แิ่รบดวั ผูเ้นช่ีุนชาาข้ึิไป แลบการส่ัอคาร้าอขาิ้ีิา้ อทีผูพ้ นพากษาาุ่าอิา้ ุ
สาอคิเนป็ิาอคค์ ณบ โดุจบเนป็ิผพู้ พน ากษาปรบจาศาลไดไ้ ท่เนกนิหิ่ึอคิ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๒๗/๑)

๓. ผูา้ ี่ทีสนารนุ่ืิคาร้าอขาให้ศาลาากหทาุจวั เนาีุวเนคีุอกวั กรณีขาาากหทาุคิ้
(ดูคาารนวาุส่นิา่ี ๒ ช้ิั ขาหทาุคิ้ ใิา่ีรโหฐาิขา้ ๓ แลบขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๙ แลบขา้ ๑๖)

๔. คาร้าอขาให้าากหทาุจวั ิา้ อเนป็ ิไปิาทแววพนทพ์โดุรบวตชื่าิัน ชื่าสกตล
รูปพรรณ าาุต าาชีพ หทาุเนลขปรบจาินั ปรบชาชิขาอวตคคลา่ีจบถูกจวั เนา่าาี่าราว รนทา้อั เนหิต
าี่จบาากหทาุจวั ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๖๖ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๑๐) ถา้ จบาากหทาุจวั วตคคลาีุ่อั
ไท่รู้จกั ชื่า ิา้ อวากรูปพรรณขาอผิู้ ้ิั ใหล้ บเนาีุด (ป.นน.า. ทาิรา ๖๗) แลบหากวตคคลา่ีจบขาาาก
หทาุจวั าุใู่ ิาี่รโหฐาิแลบไท่ใช่เนจา้ วา้ ิิา้ อขาใหศ้ าลาากหทาุคิ้ ดน้ ุ (ป.น.น า. ทาิรา ๘๑)

๕. ผรู้ ้าอขาิา้ อจดั าาหทาุจวั แลบสาเนิาิาทแววพนทพ์ ทาุิ่ื ิ่าศาลพร้าทคาร้าอ
ขาให้าากหทาุจวั พร้าทา้อั แิวเนากสารา่ืิาี่จาเนป็ ิิา้ อใช้ใิการพนสูจิ์ถึอเนหิตาี่ิา้ อาาก
หทาุจวั ทาดน้ ุ (ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๑๐ (๓))

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๐

๖. เนท่ืาทีการุิื่ คาร้าอขาาากหทาุจวั คนรสั่อน่า “รับคาร้ อง เรียกสอบ” เนิื่าอจาก
ศาลิา้ อิรนจสาวใหไ้ ดค้ นาทนา่ ทีเนหิตา่ีจบาากหทาุจวั ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๖๖ หรืาไท่ ซ่ึอแุก
เนป็ิสาอกรณี คืา

๖.๑ กรณีเนป็ ิคนาทผนดาาาาร้าุแรอ (คนาทผนดาี่ทีาัิราโาษจาคตกาุ่าอสูอ
เนกนิสาทปี ) ิา้ อทีพุาิหลกั ฐาิเนพุี อพาา่ีาาใหเ้นช่ืาไดน้ า่ ผจู้ บถูกาากหทาุจวั ิ่าจบเนป็ิผูก้ รบาา
คนาทผดน ดอั กล่าน

๖.๒ กรณีาี่เนป็ิคนาทผดน าาาาไท่ร้าุแรอ (คนาทผนดา่ีทีาิั ราโาษจาคตกาุา่ อสูอ
ไท่เนกนิสาทปี ) ิา้ อทีพุาิหลกั ฐาิเนพีุอพาาี่จบาาให้เนช่ืาไดน้ ่าผูจ้ บถูกาากหทาุจวั ิ่าจบเนป็ ิ
ผูก้ รบาาคนาทผนดดัอกล่าน แลบทีเนหิตาัิคนรเนช่ืาน่าผูิ้ ้ัิิ่าจบหลวหิี หรืาจบไปุ่ตอเนหุนอ
พุาิหลกั ฐาิ หรืาก่าเนหิตาิั ิราุปรบการาื่ิ

ถา้ วตคคลิ้ิั ไท่ทีาี่าุเู่นป็ิหลกั แหล่อ หรืาไท่ทาิาทหทาุเนรีุกหรืาิาทิดั โดุไท่ที
ขา้ แกิ้ นั าิั คนร ใหส้ ิั ินษฐาินา่ วตคคลิ้ิั จบหลวหิี

ดัอิ้ัิ ผูร้ ้าอขาทีหิ้าา่ีิ้าอเนสิาพุาิหลกั ฐาิาี่ได้จากการสืวสนิสาวสนิ
เนพ่ืาพนสูจิ์ให้ศาลเนชื่าน่าทีคนาทเนป็ ิไปไดา้ ี่ผูจ้ บถูกาากหทาุจวั ิ่าจบเนป็ ิผูก้ รบาาคนาทผนด
(Probable Cause)

าุ่าอไรก็ิาท แท้ทีเนหิตา่ีาากหทาุจัวได้ิาทาี่กฎหทาุวัาาัินไน้ แิ่ก็ไท่ที
วาวอั ควั ิาทกฎหทาุน่า ศาลจาิา้ อาิตทิั นหทาุจวั ให้าตกราุไป (ดูคู่ทืาการาากคาสั่อหรืา
หทาุาาาา ๒๕๔๙ หิา้ ๒๒ – ๒๓)

๗. พุาิหลกั ฐาิใดวา้ อา่ีาาจเนสิาิ่าศาลไดเ้นาีุวเนคีุอกวั กรณีขาาากหทาุคิ้
(ดูคาารนวาุส่นิา่ี ๒ ช้ิั ขาหทาุคิ้ ใิา่ีรโหฐาิ ขา้ ๗ แลบขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๑๖ ถึอขา้ ๑๘)

๘. คาสั่อขาอศาลไท่น่าจบาิตาาิหรืาุกคาร้าอ ิา้ อรบวตเนหิตผลใหค้ รวถน้ ิชดั แจอ้
(ขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๑๙)

๙. ใิกรณีจาเนป็ ิเนร่ อด่นิแลบทีเนหิตาัิสทคนรซ่ึอผู้ร้าอไท่าาจไปพวศาลได้
เนาีุวเนคีุอกวั กรณีขาาากหทาุคิ้ (ดูคาารนวาุส่นิา่ี ๒ ช้ิั ขาหทาุคิ้ ใิา่ีรโหฐาิ ขา้ ๙
แลบขา้ วอั ควั ฯ ขา้ ๒๘ ถึอขา้ ๓๔)

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๑

๑๐. ินั าุา่ อคาสอ่ั

กรณที ศี่ าลเหน็ ว่ามเี หตุทจ่ี ะออกหมายจบั ควรสั่งว่า
“พิเคราะห์พยานหลักฐานของผู้ร้ องแล้วเห็นว่า .......... จึงอนุญาตให้ ออก

หมายจับตามขอ และเม่ือจัดการตามหมายจับได้แล้ว ให้ส่งบนั ทึกการจับกมุ ต่อศาลภายใน .....วนั

กรณไี ม่มเี หตุทจ่ี ะออกหมายจับควรสั่งว่า
“พิเคราะห์พยานหลักฐานของผู้ร้ องแล้วเห็นว่า ............. กรณีไม่มีเหตุตาม

กฎหมายที่จะออกหมายจับ จึงให้ยกคาร้อง”

ข้อสังเกต
(๑) เนหิตา่ีศาลจบาากหทาุจวั ิาท ป.น.น า. ทาิรา ๖๖ ใชเ้นฉพาบกวั คดีาาาา ใิกรณีา่ี
จาเนป็ิิา้ อจวั วตคคลิาท ป.น.น พ. เนช่ิ พุาิรัวหทาุเนรีุกโดุชาวแลน้ จอใจไท่ไปศาล หรืาไดร้ ัว
คาสั่อศาลให้ราคาุาุู่แล้นจอใจหลวเนสีุ สาทารถาาได้ภาุใิ้เนอื่าิไขา่ีกาหิดไนิ้ าท
ป.น.น พ. ทาิรา ๑๑๑ (๒)
(๒) กรณีผูิ้ า้ อหาหลวหิีหรืาจบหลวหิีปรบกิั ิาุปรบกิั แจอ้ เนจา้ พิกั อาิิารนจ
ใหุ้่ืิคาร้าอขาาากหทาุจวั ิ่าศาล หากเนขา้ หลกั เนกณฑ์ิาท ป.นน.า ทาิรา ๖๖ ก็าากหทาุจวั
ใหไ้ ด้ แทน้ า่ ิาุปรบกิั หรืาิารนจสาทารถจวั ไดเ้นาอิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๑๗ กิ็ าท
(๓) จาเนลุใิคดีาาาาหลีกเนลีุ่อไทุ่าทรัวสาเนิาฎีกา าาจขาใหศ้ าลาากหทาุจวั ได้
(คาส่ัอคาร้าอศาลฎีกาา่ี ๓๔/๒๔๙๐) แิ่ส่อสาเนิาฎีกาคดีาาาาใหจ้ าเนลุไท่ได้ โดุิาทินั จาเนลุ
ไท่พว ไท่าราวน่าจาเนลุาุู่ไหิ จบถืาน่าจาเนลุเนป็ ิคิไท่ทีา่ีาุู่เนป็ ิหลกั แหล่อไท่ได้ า้อั ไท่
ปรากฏนา่ จาเนลุพุาุาทจบหลวินั ไท่รัวสาเนิาฎีกา หรืาหลวหิี หรืาไท่ทีาี่าุูเ่นป็ิหลกั แหล่อ
ุอั ไท่ทีเนหิตาิั คนรา่ีศาลจบาากหทาุจวั (ฎีกาา่ี ๘๕๙/๒๔๙๖) แลบเนหิตาี่จบาากหทาุจวั ิาท
ป.น.น า. ทาิรา ๖๖ าุใู่ ิดตลพนินจขาอศาล แิ่ศาลจบาากหทาุจวั ไดจ้ บิา้ อใหเ้นป็ิไปิาทวาวาั าิั น
ขาอกฎหทาุ หาใช่ิาทใจชาวไท่
(๔) ิาท ป.นน.า.ทาิรา ๗๘ การจวั โดุไท่ทีคาสั่อหรืาหทาุขาอศาลาาจกรบาาได้
ใิสาอกรณี คืา

(๔.๑) ทีการกรบาาคนาทผดน ซ่ึอหิา้
(๔.๒) ทีเนหิตจาเนป็ิาุ่าอาื่ิให้จวั ไดโ้ ดุไท่ทีหทาุ ิาทา่ีกฎหทาุวาั าิั นไน้
ใิ ป.น.น า. ทาิรา ๗๘ (๒) ถึอ (๔) กล่านคืา

คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๒

- เนทื่าพววตคคลโดุทีพฤินการณ์าิั คนรสอสัุนา่ ผิู้ ้ิั ิ่าจบก่าเนหิตร้าุใหเ้นกนดภุิั ิราุ
แก่วตคคลหรืาารัพุส์ นิขาอผูา้ ื่ิโดุทีเนครื่าอทืา าานตร หรืานิั ถตาุ่าอา่ืิ าิั สาทารถาาจใชใ้ ิ
การกรบาาคนาทผดน

- เนทื่าทีเนหิตา่ีจบาากหทาุจวั วตคคลิ้ิั ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๖๖ (๒) แิ่ทีคนาท
จาเนป็ ิเนร่ อด่นิาี่ไท่าาจขาให้ศาลาากหทาุจัววตคคลิ้ ัิได้

- เนป็ ิการจวั ผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุาี่หิีหรืาจบหลวหิีใิรบหน่าอถูกปล่าุ
ชน่ั ครานิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๑๗

หากเนป็ิกรณีาี่าาจจวั ไดโ้ ดุไท่ิา้ อทีหทาุจวั แลบทีการจวั กทต ทาแลน้ ุา่ ทไท่ที
เนหิตผลา่ีศาลจบาากหทาุจวั าีก เนพราบหากศาลาากหทาุจวั ให้ จบทีผลกรบาวิ่าการิัวรบุบ
เนนลาคนวคตทผูิ้ า้ อหาน่าจบเนรน่ทิวั จากเนนลาาี่ผูิ้ า้ อหาทาถึอา่ีาาการขาอพิกั อาิสาวสนิหรืา
ิวั แิ่เนนลาาี่ทีการจวั ิาทหทาุจวั ขาอศาล เนช่ิ ใิกรณีาี่เนจา้ หิา้ า่ีรักษาคนาทปลาดภุั ขาอ
หา้ อสรรพสนิคา้ หรืาร้าิคา้ ไดจ้ วั กทต ผูา้ ี่ลกั สนิคา้ ซ่ึอกรบาาคนาทผดน ซ่ึอหิา้ ไปส่อใหแ้ ก่พิกั อาิ
สาวสนิ พิกั อาิสาวสนิจบทาขาหทาุจวั จากศาลาีกไท่ได้

(๕) ป.นน.า. ทาิรา ๑๓๔ นรรคหา้ เนป็ ิาีกนนรีการหิ่ึอา่ีจบก่าให้เนกนดการคนวคตทินั
ผิู้ า้ อหาไดโ้ ดุไท่ิา้ อทีการจวั แิ่ทนใช่วาวอั ควั น่าเนท่ืาเนป็ิกรณีิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๓๔ นรรคหา้
แลน้ เนจา้ พิกั อาิจบขาาากหทาุจวั าีกไท่ได้ หากทีคนาทจาเนป็ิ เนช่ิ ใิกรณีา่ีเนจา้ พิกั อาิแจอ้
ขา้ กล่านหาแก่ผูิ้ า้ อหาใิรบหน่าอาี่ศาลปน ดาาการ แลบการจบส่อใหผ้ ิู้ า้ อหาไปศาลเนพื่าขาาาก
หทาุขอั (ฝากขอั ) ใิเนนลาาี่ศาลเนปน ดาาการจบเนป็ ิการเนิน่ิชา้ ไป เนพราบผูิ้ า้ อหาไท่ทีาี่าุู่เนป็ิ
หลกั แหล่อหรืาทีเนหิตาิั คนรเนชื่าน่า ผูิ้ า้ อหาจบไท่ไปศาลิาทาี่ิดั หทาุ เนจา้ พิกั อาิาาจุื่ิ
คาร้าอขาใหา้ ากหทาุจวั ใิรบหนา่ อา่ีศาลปน ดาาการาุิู่ ้ิั กไ็ ด้

(๖) กรณีาี่ผูิ้ า้ อหาหลวหิีไปใิรบหน่าอฝากขอั หทาุจวั ุา่ ททีกาหิดรบุบเนนลา
ิาทาาุคต นาทใิคดีาาาาิาท ป.า. ทาิรา ๙๕ นรรคแรก แิ่ถา้ เนป็ ิกรณีาี่จาเนลุหลวหิีไป
ใิรบหนา่ อพนจารณาคดีขาอศาล หทาุจวั ุา่ ททีกาหิดรบุบเนนลาิาทาาุคต นาทใิคดีาาาาิาท
ป.า. ทาิรา ๙๕ นรรคสาอ

(๗) กรณีา่ีพิกั อาิสาวสนิขาาากหทาุจวั วตคคลาี่กรบาาคนาทผนดหลาุกรบาอ
เนก่ีุนพิั กิั สาทารถรนทการพนจารณาเนขา้ ดน้ ุกิั ได้ ใหา้ ากหทาุจวั รนทเนป็ิเนรื่าอเนดีุนกิั โดุใช้
าาุคต นาทใิฐาิคนาทผดน ใิกรบาอคนาทผดน า่ีุานา่ีสตด