คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๗๓
๗. ผูป้ รบพัิร์ วรรณารนการ หรืาผูพ้ นทพ์โฆษณาซ่ึอหิัอสืาพนทพ์ หรืาส่นอพนทพ์
าิั าากโฆษณาิ่าปรบชาชิ ไท่น่าวตคคลเนหล่าิ้ิั จบไดร้ ู้ถึอซ่ึอขา้ คนาทหรืาการาากโฆษณา
แห่อหิอั สืาพทน พ์ หรืาสน่อพทน พเ์นช่ินา่ ิ้ิั หรืาไท่ กรบาาการาุา่ อใดาุา่ อหิ่ึอ ดอั ิ่าไปิ้ี
(๑) ไท่น่าเนนลาใด ๆ ถา้ หิัอสืาพนทพห์ รืาสน่อพนทพเ์นช่ิน่าทาิ้ัิไดก้ ล่านหรืา
แสดอไท่นา่ โดุนนรีใด ๆ ซ่ึอขา้ คนาทหรืาคนาทเนห็ิาิั เนป็ิการเนปน ดเนผุขา้ เนาจ็ จรนอหรืาพฤินการณ์
าื่ิ ๆ แห่อคดี หรืากรบวนิพนจารณาใดๆ แห่อคดี ซ่ึอเนพ่ืาคนาทเนหทาบสทหรืาเนพื่าคตท้ คราอ
สารารณปรบโุชิ์ ศาลไดท้ ีคาส่ัอหา้ ทการาากโฆษณาส่นอเนหล่าิ้ิั ไท่น่าโดุนนรีเนพีุอแิ่สั่อให้
พนจารณาโดุไท่เนปน ดเนผุหรืาโดุนนรีห้าทการาากโฆษณาโดุชัดแจอ้ (ป.นน.พ.ทาิรา ๓๒ (๑)
ปรบกาว ป.น.น า. ทาิรา ๑๕)
(๒) ถา้ หิัอสืาพนทพ์หรืาส่นอพนทพ์ ได้กล่านหรืาแสดอไท่น่าโดุนนรีใดๆ ใิ
รบหนา่ อการพนจารณาแห่อคดีไปจิทีคาพนพากษาเนป็ิา่ีสตด ซ่ึอขา้ คนาทหรืาคนาทเนห็ิโดุปรบสอค์
จบให้ทีานารนพลเนหิืาคนาทรู้สึกขาอปรบชาชิ หรืาเนหิืาศาลหรืาเนหิืาคู่คนาทหรืาเนหิืาพุาิ
แห่อคดีซ่ึอพาเนห็ิไดน้ ่าจบาาใหก้ ารพนจารณาคดีเนสีุคนาทุิต นรรรทไป (ป.นน.พ.ทาิรา ๓๒ (๒)
ปรบกาว ป.น.น า. ทาิรา ๑๕) เนช่ิ
ก. เนป็ิการแสดอผดน จากขา้ เนาจ็ จรนอแห่อคดี หรืา
ข. เนป็ิราุอาิหรืาุา่ เนร่ืาอหรืานภน าค ซ่ึอกรบวนิพนจารณาแห่อคดีาุา่ อ
ไท่เนป็ิกลาอแลบไท่ถูกิา้ อ หรืา
ค. เนป็ ิการนนภาคโดุไท่เนป็ ิรรรท ซ่ึอการดาเนินิคดีขาอคู่คนาท หรืา
คาพุาิหลกั ฐาิ หรืาินสัุคนาทปรบพฤินขาอคู่คนาทหรืาพุาิ รนทา้อั การแถลอขา้ คนาทาิั เนป็ิ
การเนส่ืาทเนสีุิ่าช่ืาเนสีุอขาอคู่คนาทหรืาพุาิ แทถ้ ึอนา่ ขา้ คนาทเนหล่าิ้ิั จบเนป็ิคนาทจรนอ หรืา
อ. เนป็ิการชกั จูอใหเ้นกนดทีคาพุาิเนาจ็
ตวั อย่างรายงานกระบวนพจิ ารณาคดีละเมดิ อานาจศาล
ก. “วนั นี้ ขณะท่ีศาลออกนั่งพิจารณาคดีอาญาหมายเลขดาที่ ...../.....ของศาลนี้
ผ้อู านวยการ ฯ ได้ทารายงานเสนอว่า เม่ือเวลาประมาณ ......... น. นาย..............ได้พยายามเข้าไป
ในห้องพิจารณาท่ีศาลกาลงั พิจารณาอยู่ เมื่อเจ้าหน้าท่ีหน้าบลั ลังก์ และเจ้าพนักงานตารวจผ้รู ักษา
ความสงบประจาศาลขอตรวจค้นตัว เพื่อต้องการทราบว่า นาย...................มีอาวุธหรือของ
ต้องห้ามมิให้นาเข้าบริเวณศาลซุกซ่อนมาด้วยหรือไม่ นาย...........แสดงท่าทางมีพิรุธ หรือขดั ขืน
ไม่ยอมให้ตรวจค้น เจ้าพนักงานตารวจจึงช่วยกันจับกมุ นาย .................. ควบคุมตัวลงมาตรวจ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๗๔
ค้นตัวที่ห้องผู้อานวยการ ฯ พบว่า นาย ................ แอบซุกซ่อนนาเอาอาวุธปื นพกชนิดลูกโม่
บรรจุกระสุนจานวน ๖ นัดเตม็ เข้ามาในบริเวณศาลพร้ อมที่จะใช้เป็นอาวุธได้ในทันที โดยใช้
เขม็ ขดั หนงั ผกู รัดไว้ท่ีหน้าแข้งด้านขวา เป็นท่ีน่าสงสัยว่านาย ....... พกอาวุธเข้ามาในบริเวณศาล
โดยเฉพาะในห้องพิจารณาคดีที่กาลังพิจารณาคดีอย่โู ดยเจตนาร้าย ขอให้ศาลลงโทษ นาย ........
ฐานละเมิดอานาจศาล รายละเอียดปรากฏตามรายงานของผ้อู านวยการ ฯ
ศาลสอบปากคานาย ................ (เจ้าหน้าที่หน้าบลั ลังก์) และ จ.ส.ต. ............
เจ้าพนักงานตารวจ ผ้จู ับกมุ และตรวจค้นตัวนาย .......... แล้ว ต่างยืนยนั ว่า นาย...........................
ได้ซุกซ่อนอาวุธปื นท่ีบรรจุกระสุนลูกโม่เต็ม พยายามแอบแฝงเข้าไปในห้องพิจารณาของศาล
จริง ตามรายงานของผ้อู านวยการ ฯ
ศาลส่ังให้นาตัว นาย ................ มาสอบปากคาต่อหน้าผู้อานวยการ ฯ และ
เจ้าหน้าท่ีผู้จับกุม นาย ................ ให้การรับสารภาพว่าได้แอบซุกซ่อนอาวุธที่เจ้าหน้าที่ยึดได้
เข้ามาในห้องพิจารณาของศาลจริง โดยประสงค์จะส่งมอบให้แก่นาย ..................จาเลยในคดี
ดังกล่าวใช้เป็นอาวุธในการท่ีจะหลบหนีจากการควบคุมของเจ้าพนักงานตารวจ หลังจากเสร็จ
การพิจารณาของศาลในวนั นแี้ ล้ว
พิเคราะห์รายงานของผู้อานวยการ ฯ ประกอบกับถ้อยคาของ นาย ................
เจ้าหน้าที่ศาลและ จ.ส.ต. ...............เจ้าพนักงานตารวจผ้ตู รวจค้นจับกมุ แล้ว เชื่อว่านาย ...............
ไ ด้ ลั ก ล อ บ พ ก อ า วุ ธ เ ข้ า ม า ใ น บ ริ เ ว ณ ศ า ล โ ด ย เ ฉ พ า ะ อ ย่ า ง ย่ิ ง ใ น ห้ อ ง พิ จ า ร ณ า
ในขณะที่ศาลทาการพิจารณาคดีอยู่ ทั้งนาย ................... ให้การรับว่าจะนาอาวุธดังกล่าวส่งให้
จาเลยในคดีที่กาลังพิจารณาอยู่ เพื่อใช้เป็นอาวุธหลบหนีจากการควบคุมของเจ้าหน้าท่ี หลงั จาก
เสร็จการพิจารณาของศาล การกระทาของนาย ................. เป็นการประพฤติตนไม่เรียบร้ อย
ในบริเวณศาล มีความผิดฐานละเมิดอานาจศาลตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง
มาตรา ๓๑ (๑) ประกอบประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๕ อาศยั อานาจตาม
ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๓๓ ประกอบประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความ
อาญา มาตรา ๑๕ ให้จาคุก นาย .................... มกี าหนด ๖ เดือน
ให้ผู้อานวยการ ฯ ทาหนังสือร้ องทุกข์ต่อพนักงานสอบสวน เพ่ือดาเนินคดี
ตามกฎหมาย พร้อมกบั นาส่งปื นและกระสุนปื นของกลางไปด้วย”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๗๕
ข. “นัดสืบพยานโจทก์วันนี้ ขณะที่ศาลเริ่มสืบพยานโจทก์และโจทก์กาลัง
เบิกความตอบคาถามทนายโจทก์ โจทก์แถลงต่อศาลว่า มีญาติของจาเลยคนหนึ่งพกปื นเข้ ามา
ในศาลและขณะนกี้ าลงั อย่ใู นห้องพักพยาน
ศาลส่ังให้ผ้อู านวยการ ฯ เจ้าหน้าที่หน้าบัลลงั ก์ และเจ้าพนักงานตารวจประจา
ศาลนาโจทก์ไปตรวจดูในห้องพักพยาน ผู้อานวยการ ฯ เจ้าหน้าที่หน้าบัลลังก์และเจ้าพนักงาน
ตารวจประจาศาล ได้นาตัวนาย .................... มามอบพร้อมด้วยปื นพกยห่ี ้อ ............... หมายเลข
ทะเบยี น ........... ซึ่งบรรจุกระสุนในลกู โม่รวม ๖ นัด และแถลงต่อศาลว่าได้จับกมุ นาย ............
ขณะอยู่ในห้องพักพยานของศาล เมื่อจับกุมแล้วได้ทาการค้นตัวพบปื นพก ๑ กระบอก พร้ อม
ด้วยกระสุนปื นซึ่งบรรจุอย่ใู นลกู โม่อย่ใู นกระเป๋ ากางเกงด้านขวาซึ่งมชี ายเสื้อปิ ดคลมุ ไว้
ศาลสอบถามนาย ............... นาย .................. แถลงรับว่า ปื นและลูกกระสุน
ดังกล่ าวเป็ นของตน และรั บว่ าเป็ นญาติของจาเลย ได้ พกปื นเข้ าไปในบริ เวณศาล
แต่ไม่ได้พกโดยเปิ ดเผย เพราะมีชายเสื้อปิ ดคลุมไว้ เหตุท่ีพกปื นมาศาลเพื่อให้การคุ้มครอง
จาเลย เพราะฝ่ ายโจทก์มพี รรคพวกมาก และฝ่ ายโจทก์เคยกล่าวคาอาฆาตไว้ว่าจะฆ่าจาเลยให้ตาย
และแถลงรับว่าไม่มใี บอนุญาตให้พกปื นตามกฎหมาย
ศาลเห็นว่า ศาลเป็ นท่ีประสิทธิ์ประสาทความยุติธรรมให้ แก่บุคคลทั่วไป
มีเจ้าพนักงานดูแลรักษาความปลอดภัยเพียบพร้ อม ทุกคนที่เข้ามาในบริเวณศาลย่อมมีความ
ม่นั ใจในความปลอดภยั เพราะไม่หวาดระแวง การที่ นาย .................. พกอาวธุ ปื นบรรจุกระสุน
เข้ามาในศาล แม้ปื นจะอย่ใู นกระเป๋ ากางเกง และมีชายเสื้อปกปิ ดกแ็ สดงอย่ใู นตัวว่าไม่มีความ
เคารพยาเกรงต่อศาล ทาให้เป็ นที่น่าหวาดเสียวแก่สาธารณชน และอาจก่อให้เกิดภยันตราย
ร้ ายแรงขึ้นในศาล เป็ นการประพฤติตนไม่ เรี ยบร้ อยในบริ เวณศาล การกระทาของ
นาย ............ เป็นการละเมิดอานาจศาลตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๓๑ (๑)
และมาตรา ๓๓ ประกอบประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๕
จึงมคี าสั่งให้ลงโทษจาคุก นาย ........................ มกี าหนด ๓ เดือน”
ค. “นดั ไต่สวนคดีละเมิดอานาจศาลวนั นี้ นาย ................ มาศาล
คดีสืบเนื่องจาก นาย/นาง/นางสาว........... ผู้อานวยการ ฯ ทารายงานเสนอว่า
เม่ือวันท่ี ................ นาย ................ ได้ใช้โทรศัพท์เคล่ือนที่ถ่ายภาพผู้ต้องขังท่ีถูกคุมขัง
ในห้ องควบคุมประจาศาล แล้วลงภาพดังกล่าวในเฟซบุ๊ก อาจเข้าลักษณะเป็ นการละเมิด
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๗๖
อานาจศาล ศาลเรียกนาย..............มาสอบถามว่าได้ใช้โทรศัพท์ถ่ายภาพผู้ต้องขังท่ีถูกคุมขัง
ในห้องควบคุมประจาศาล.......... แล้วลงภาพดังกล่าวในเฟซบ๊กุ ตามที่ถกู กล่าวหาจริงหรือไม่
นาย ................ แถลงรับว่า ได้กระทาการตามท่ีถูกกล่าวหาจริง แต่ได้กระทาไป
โดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ และได้ลบภาพดังกล่าวในเฟซบ๊กุ ออกแล้ว
พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า การกระทาของนาย ................ ที่ถ่ายภาพผ้ตู ้องขงั ท่ีถูกคุมขงั
ในห้ องควบคุมของศาลแล้วลงภาพดังกล่าวในเฟซบุ๊กเป็ นการละเมิดสิทธิส่ วนบุคคลของ
ผ้ตู ้องขัง จึงเป็นการขัดขืนไม่ปฏิบัติตามข้อกาหนดของศาลเก่ียวกับการห้ามถ่ายภาพการดาเนิน
กระบวนพิจารณาและห้องควบคุมผู้ต้องขังในบริเวณศาลโดยไม่ได้รับอนุญาตจากศาล อันเป็น
ข้อกาหนดว่าด้วยการรักษาความเรียบร้ อยในบริเวณศาล การกระทาของนาย............. เป็นการ
ละเมิดอานาจศาล ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๓๐ และมาตรา ๓๑ (๑)
ประกอบประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๕ จึงว่ากล่าวตักเตือน และให้ลงโทษ
...............” ๑๓
ง.“นัดไต่สวนคดีละเมิดอานาจศาลวนั นี้ นาย ................ มาศาล
คดนี ี้ สืบเนื่องจาก เมื่อวนั ท่ี .............. ..... ศาลนัดฟังคาพิพากษาศาลฎกี าในคดีอาญา
หมายเลขแดงท่ี ....../...... นาย...............จาเลยในคดีอาญาดังกล่าวมาศาล และศาลได้อ่าน
คาพิพากษาศาลฎีกาให้นาย............... ฟังแล้ว โดยศาลฎีกาพิพากษาให้จาคุกนาย...............
มีกาหนด .... ปี ขณะที่นาย...............จะลงลายมือชื่อในรายงานกระบวนพิจารณาของศาล
ได้แอบออกจากห้องพิจารณาคดี และหลบหนีออกไปนอกศาล รายละเอียดปรากฏตามรายงาน
เจ้าหน้าที่ ฉบบั ลงวนั ท่ี..........................
ศาลสอบถามนาย...............แล้ว นาย............... แถลงรับว่า ในวนั ดังกล่าวได้แอบออก
จากห้องพิจารณาคดีและหลบหนีออกไปนอกศาลตามท่ีเจ้าหน้าท่ีศาลรายงานมาจริง เหตุท่ี
กระทาการเช่นน้นั เน่ืองจากเห็นว่าศาลฎกี าพิพากษาลงโทษหนกั เกินไป
พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า การที่นาย ...................... แอบออกจากห้องพิจารณาคดี และ
หลบหนีออกไปนอกศาล หลังจากที่ศาลได้อ่านคาพิพากษาศาลฎีกาให้นาย .................. ฟังแล้ว
เป็ นการประพฤติตนไม่เรียบร้ อยในบริเวณศาล การกระทาของนาย .......... เป็ นการกระทา
ความผิดฐานละเมิดอานาจศาล ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา ๓๑ (๑)
๑๓ คาพิพากษาศาลฎีกาที่ ๖๓๕/๒๕๕๙
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๗๗
ประกอบประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๕ ให้จาคุกนาย..............มีกาหนด
๓ เดือน นบั โทษจาคุกนาย.......... ต่อจากโทษจาคุกในคดอี าญาหมายเลขแดงท่ี ..../.... ของศาลนี”้
ข้อสังเกต
(๑) การส่ัอลอโาษฐาิลบเนทนดาาิาจศาล คนรปรึกษาารนวดีผู้พนพากษา
ศาล ........หรืาผพู้ นพากษาหนั หิา้ ศาลก่าิ
(๒) คดีลบเนทนดาาิาจศาล ไท่จาิา้ อกรบาาิ่าหิ้าผูถ้ ูกกล่านหา (ฎีกาาี่
๑๑๕๙/๒๕๒๖) แลบไท่จาิา้ อสาวถาทหรืาิ้อั าิาุคนาทให้ผูถ้ ูกกล่านหาิาท ป.นน.า. ๑๗๓
(ฎีกาาี่ ๔๙๒๓/๒๕๕๗)
๒.๕ เผชิญสืบทเ่ี กดิ เหตุ
“วันนี้ เวลา .............. น. พนักงานอัยการโจทก์ ได้จัดรถยนต์รับคณะ
ผ้พู ิพากษา ๒ คน และเจ้าหน้าท่ีศาล ออกไปเผชิญสืบสถานที่เกิดเหตุ ซึ่งอย่ทู ี่ .... ถนน ..............
หม่.ู ............... ตาบล ................... อาเภอ ..................จังหวดั ......................
ถึงที่เกิดเหตุเวลา ........... น. จาเลยและทนายจาเลยคอยอย่ทู ่ีบริเวณท่ีเกิดเหตุ
ก่อนแล้ว
โจทก์ชีใ้ ห้ศาลดู .............. ศาลได้บันทึกตามข้อนาชีข้ องโจทก์และทาแผนท่ี
สังเขปไว้ จากน้ันจาเลยได้นาชีส้ ถานท่ีเกิดเหตุ อ้างว่ าที่โจทก์นาชีน้ ั้นผิดไปจากความเป็ นจริง
ศาลจึงบนั ทึกและทาแผนที่สังเขปตามท่ีจาเลยนาชีไ้ ว้
จากการนาชีข้ องทั้งสองฝ่ าย ยงั ไม่ยตุ ิกันในข้อ ................ ศาลจึงตรวจบันทึก
และทาแผนที่สังเขปกลางไว้ต่อหน้าคู่ความ ให้คู่ความลงลายมือช่ือรับรองไว้แล้ว
คู่ความไม่ติดใจนาชีส้ ถานท่ีเกิดเหตุนอกเหนือจากที่คู่ความและศาลบันทึก
ไว้แล้ว เสร็จการเผชิญสืบเวลา ............... น.
ให้นดั สืบพยานโจทก์ที่เหลือในวนั ที่ ......... เวลา ........ น.”
ข้อสังเกต
การเนดนิเนผชนาสืวิ้าอกรบาาิ่าหิ้าจาเนลุ เนนิ้ แิ่จบิา้ อด้นุขา้ ุกเนนิ้ ิาท
ป.น.น า. ทาิรา ๑๗๒ านน (ป.น.น า. ทาิรา ๒๓๐ นรรคหิ่ึอ) (ฎีกาา่ี ๕๗๔/๒๔๘๗)
๒.๖ รวมการพจิ ารณา
ก. ราุอาิกรบวนิพนจารณา ใิคดีาี่โจากฟ์ ้าอก่าิ
“นัดสืบพยานโจทก์วนั นี้ โจทก์ จาเลย และทนายจาเลยมาศาล
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๗๘
โจทก์ย่ืนคาร้องขอให้รวมการพิจารณาคดีอาญาหมายเลขดาท่ี ......./.......
ของศาลนีเ้ ข้ากับคดีอาญาหมายเลขดาท่ี....../........ของศาลนี้ อ้างว่าจาเลยทั้งสองสานวนกระทา
ผิดในคราวเดยี วกนั พยานหลกั ฐานชุดเดยี วกนั รายละเอียดปรากฏตามคาร้องของโจทก์
จาเลยได้รับสาเนาแล้ว แถลงไม่ค้าน
พิเคราะห์แล้วเห็นว่า คดีท้ังสองสานวนดังกล่าวเป็ นมูลกรณีเดียวกัน
พยานหลักฐานชุดเดียวกัน ถ้ารวมการพิจารณาคดีท้ังสองสานวนเข้าด้วยกันจะเป็นการสะดวก
และรวดเร็ว จึงอนุญาตให้ รวมการพิจารณาคดีอาญาหมายเลขดาที่......../....... และคดีอาญา
หมายเลขดาท่ี ..../..... ของศาลนีเ้ ข้าด้วยกัน โดยให้ถือสานวนคดีอาญาหมายเลขดาที่ ...../.....
(ทางปฏิบัติใช้คดีที่โจทก์ฟ้องก่อน เป็นหลัก) ถ้อยคาสานวนต่อไปให้รวมไว้ในสานวนนี้ และ
เพ่ือความสะดวกแก่การพิจารณา ให้เรียกจาเลยในคดีนวี้ ่าจาเลยที่ ๑ และเรียกจาเลยที่ ๑ และที่ ๒
ในคดอี าญาหมายเลขดาท่ี ....../...... (สานวนหลงั ) ว่า จาเลยท่ี ๒ และจาเลยที่ ๓ ตามลาดับ”
ข. ราุอาิกรบวนิพนจารณา ใิคดีา่ีโจากฟ์ ้าอหลอั
“โจทก์ขอให้รวมพิจารณาคดีนีเ้ ข้ากับสานวนคดีอาญาหมายเลขดาที่
...../..... (คดกี ่อน) และศาลอนุญาตให้รวมการพิจารณาคดที ั้งสองสานวนเข้าด้วยกันแล้ว จึงให้นา
สานวนคดีนีไ้ ปผกู ติดไว้กบั สานวนคดีดังกล่าว ถ้อยคาสานวนคดีนีต้ ่อไปให้รวมไว้ในคดีอาญา
หมายเลขดาที่ ....../......”
ข้อสังเกต
ถา้ คดีาาาาเนรื่าอเนดีุนกัิ (เนช่ิ เนรื่าอเนช็ค) ซ่ึอพิักอาิาัุการแลบ
ผูเ้นสีุหาุ ิ่าอุิ่ื ฟ้าอใิศาลเนดีุนกิั ศาลคนรส่ัอรนทเนป็ ิคดีเนดีุนกิั ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๓๓
เนพื่าทนใหจ้ าเนลุิา้ อลาวากุิื่ ขาปล่าุชนั่ ครานา้อั สาอคดี
๒.๗ คู่ความขอให้ศาลตรวจพสิ ูจน์ของกลาง
โจากุ์ ื่ิคาร้าอาา้ อน่า ขาอกลาอ คืา เนครื่าอจกั รผลนิุาปลาทซ่ึอเนจา้ พิกั อาิ
ิารนจิาส่ อศาลใิสภาพา่ีแุกาากจากกัิได้ เนพ่ืาจบแสดอให้เนห็ิน่าส่ นิปรบกาว
ิ่าอ ๆ สาทารถปรบกาว กิั เนป็ ิเนคร่ืาอจกั รผลนิุาปลาท ขาศาลาิตาาิให้โจาก์ิาช่าอทา
ปรบกาวกิั เนป็ิเนคร่ืาอจกั รผลนิุาปลาท สอ่ั คาร้าอนา่ “สาเนาให้จาเลย ส่ังในรายงาน”
๒.๘ กรณจี าเลยเป็ นพระภิกษุ
พ.ร.ว. คณบสอฆ์ พ.ศ. ๒๕๐๕ ไท่ปรบสอค์ใหท้ ีการจาคตก กกั ขอั หรืาขอั พรบภนกษต
า้อั า่ีุอั เนป็ ิพรบภนกษตห่ทผา้ กาสานพสั ิร์าุู่ เนพราบาาจจบเนป็ ิการกรบาาาี่ไท่เนหทาบสทิ่า
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๗๙
พรบพตารศาสิาได้ ทาิรา ๓๐ จึอกาหิดนา่ เนทื่าจบิา้ อจาคตก กกั ขอั หรืาขอั พรบภนกษตรูปใดิาท
คาพนพากษาหรืาคาส่ัอขาอศาล ใหพ้ ิกั อาิเนจา้ หิา้ าี่ผูท้ ีาาิาจหิา้ า่ีปฏนวิั นการใหเ้นป็ ิไปิาท
คาพนพากษาหรืาคาส่อั ขาอศาลทีาาิาจดาเนินิการใหพ้ รบภนกษตรูปิ้ิั สลบสทณเนพศเนสีุได้ แลบให้
ราุอาิใหศ้ าลาราวถึอการสลบสทณเนพศิ้ิั
ดอั ิ้ัิ หากศาลไท่าิตาาิให้ผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุา่ีเนป็ ิพรบภนกษตไดร้ ัวการปล่าุ
ชน่ั ครานรบหน่าอการพนจารณา หรืาเนท่ืาคดีเนสร็จการพนจารณาแลน้ ศาลทีคาพนพากษาใหจ้ าคตกหรืา
กกั ขอั จาเนลุา่ีเนป็ิพรบภนกษต เนทื่าศาลาากหทาุขอั หทาุจาคตก หรืาหทาุกกั ขอั แลน้ แิ่กรณีแลน้
จึอเนป็ ิหิ้าา่ีขาอพิักอาิเนจ้าหิ้าา่ีผูท้ ีาาิาจหิ้าา่ีปฏนวัินการให้เนป็ ิไปิาทคาส่ัอหรืา
คาพนพากษาขาอศาลา่ีิา้ อดาเนินิการให้พรบภนกษตรูปิ้ิั สลบสทณเนพศเนสีุก่าิาี่จบิาินั ไปขอั
จาคตก หรืากกั ขอั ิาทหทาุ
ตวั อย่างรายงานกระบวนพจิ ารณา
(๑) กรณศี าลไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว
“พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า คดีมีอัตราโทษสูง เจ้าพนักงานจับกุมผู้ต้ องหา (จาเลย) ได้
พร้อมของกลางจานวนมาก ผ้ตู ้องหา (จาเลย) ให้การรับสารภาพประกอบกับ พนักงานสอบสวน
(โจทก์) คัดค้านการปล่อยชั่วคราว กรณีมีเหตุอันควรเช่ือว่า หากอนุญาตให้ปล่อยช่ัวคราว
ผ้ตู ้องหา (จาเลย) จะหลบหนี ยกคาร้อง แจ้งเหตุผลให้ผ้ตู ้องหา (จาเลย) และผ้ยู ่ืนคาร้องขอปล่อย
ช่ัวคราวทราบเป็นหนังสือโดยเร็ว แจ้งเจ้าพนักงานเรือนจาเพ่ือดาเนินการให้ผู้ต้องหา (จาเลย)
สละสมณเพศเสีย ก่อนที่จะนาตัวไปขังตามหมาย และให้รายงานให้ศาลทราบถึงการสละ
สมณเพศน้นั ”
(๒) กรณศี าลมคี าพพิ ากษาให้จาคุกหรือกกั ขงั
“นัดฟังคาพิพากษา โจทก์ จาเลย มาศาล
อ่ านคาพิพากษาให้ ค่ ูความฟั งแล้ ว
ออกหมายตามคาพิพากษา
แจ้ งเจ้ าพนักงานเรื อนจาเพื่อดาเนินการให้ จาเลยสละสมณเพศเสียก่ อนที่จะนาตัวไป
จาคุก (กกั ขงั ) ตามหมาย และให้รายงานให้ศาลทราบถึงการสละสมณเพศนนั้ ”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๘๐
๒.๙ กรณีสมาชิกวุฒิสภาหรือสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรถูกฟ้องคดีอาญา ให้ปฏิบัติ
ดงั ต่อไปนี้
๒.๙.๑ เนท่ืาสทาชนกนตฒนสภา หรืาสทาชนกสภาผูแ้ าิราษฎรถูกฟ้าอคดีาาาา
ไท่นา่ จบไดฟ้ ้าอิากหรืาใิสทุั ปรบชตท ศาลจบพจน ารณาคดีิ้ิั ใิรบหนา่ อสทุั ปรบชตทกไ็ ด้ แิ่ิา้ อ
ไท่เนป็ิการขดั ขนาอิ่าการา่ีสทาชนกผิู้ ้ิั จบทาปรบชตทสภา (รัฐรรรทิูา ฯ ทาิรา ๑๒๕ นรรคสาท)
๒.๙.๒ เนทื่าปรบาัวฟ้าอไนพ้ นจารณาแล้น ให้ศาลราุอาิไปุอั สาิักอาิ
ศาลุตินรรรทาิั าี (ิน. ๒๙/๒๕๑๒ ขา้ ๑ หิัอสืาปรบทนลคาส่ัอกรบารนอุตินรรรท เนล่ทา่ี ๑
จดั พนทพโ์ ดุสาิกั อาิส่อเนสรนทอาิิตลาการ กรกฎาคท ๒๕๒๒ หิา้ า่ี ๒๖๔)
๒.๙.๓ ถา้ สทาชนกสภาผูแ้ าิราษฎรหรืาสทาชนกนตฒนสภาถูกคตทขอั ใิรบหน่าอ
พนจารณาาุู่ก่าิสทัุปรบชตท เนที่าถึอสทัุปรบชตท ถ้าปรบราิแห่อสภาา่ีผูิ้ ้ัิเนป็ ิสทาชนก
ไดร้ ้าอขา ศาลิา้ อสั่อปล่าุาิั าี โดุศาลจบสั่อใหท้ ีปรบกิั หรืาทีปรบกิั แลบหลกั ปรบกิั ดน้ ุ
หรืาไท่กไ็ ด้ (รัฐรรรทิูา ฯ ทาิรา ๑๒๕ นรรคสาท)
๒.๙.๔ ใิกรณีา่ีเนป็ิการร้าอขาผา่ ิสาิกั อาิศาลุิต นรรรท เนท่ืาศาลไดป้ ล่าุ
ินั ใหศ้ าลราุอาิไปุอั สาิกั อาิศาลุิต นรรรทโดุด่นิ ถา้ เนป็ิการร้าอขาิรอทาุอั ศาล เนท่ืาศาล
ไดป้ ล่าุินั แลน้ ใหศ้ าลคดั สาเนิาคาร้าอขาใหป้ ล่าุินั ส่อไปุอั สาิกั อาิศาลุิต นรรรทพร้าทกวั
ราุอาิดอั กล่านดน้ ุ หากุอั ไท่ทีการร้าอขาดอั กล่าน ศาลจบไท่ปล่าุกไ็ ด้
ถา้ ิ่าทาไดท้ ีการขอั ิ่าไป ใหศ้ าลราุอาิไปุอั สาิกั อาิศาลุตินรรรทเนช่ิกิั
(ิน. ๒๙/๒๕๑๒ ข้า ๓ หิัอสืาปรบทนลคาสั่อกรบารนอุตินรรรท เนล่ทา่ี ๑ จัดพนทพ์โดุ
สาิกั อาิส่อเนสรนทอาิิตลาการ กรกฎาคท ๒๕๒๒ หิา้ าี่ ๒๖๙)
๒.๙.๕ ไท่นา่ กรณีใด ๆ ใหศ้ าลราุอาิไปุอั สาิกั อาิศาลุิต นรรรท เนท่ืาทีคาพนพากษา
แลบเนทื่าคดีถึอา่ีสตด หรืาเนทื่าทีการถาิฟ้าอ ุาทคนาท หรืาคดีเนสร็จไปโดุปรบการา่ืิ
ใิการราุอาิเนท่ืาศาลทีคาพนพากษาลอโาษิ้ัิ ถา้ ทีการลอโาษจาคตก หรืา
กักขัอแาิค่าปรัว ให้ปรากฏนัิาี่ได้าากหทาุแจ้อโาษเนด็ดขาด แลบให้คัดสาเนิา
คาพพน ากษาส่อไปดน้ ุ (ิ.น. ๒๙/๒๕๑๒ ขา้ ๔ หิอั สืาปรบทนลคาสัอ่ กรบารนอุิต นรรรท เนล่ทาี่ ๑
จดั พทน พโ์ ดุสาิกั อาิส่อเนสรนทอาิิตลาการ กรกฎาคท ๒๕๒๒ หิา้ ๒๖๙)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๘๑
ข้อสังเกต
ขา้ เนา็จจรนอา่ีน่าจาเนลุเนป็ ิสทาชนกนตฒนสภาหรืาสทาชนกสภาผูแ้ าิราษฎร
หรืาไท่ เนป็ ิเนรื่าอาี่ิา้ อทีการกล่านาา้ อข้ึิทา โดุปรบราิแห่อสภาาี่จาเนลุเนป็ ิสทาชนกร้าอขา
ไท่ใช่ขา้ เนาจ็ จรนอา่ีศาลรู้เนาอ (รัฐรรรทิูา ทาิรา ๑๒๕ นรรคสาท)
๒.๑๐ การพจิ ารณาคดเี ป็ นการลบั
ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๗๗ เนป็ิขา้ ุกเนนิ้ ขาอหลกั การพนจารณาโดุเนปน ดเนผุิาท
ป.น.น า. ทาิรา ๑๗๒ นรรคหิ่ึอ โดุกฎหทาุวาั าิั นให้ “ศาลมีอานาจส่ังให้พิจารณาเป็นการลับ
เมื่อเห็นสมควรโดยพลการหรื อโดยคาร้ องของคู่ความฝ่ ายใด แต่ต้องเพื่อประโยชน์แห่ ง
ความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือเพ่ือป้องกันความลบั อันเกย่ี วกับความ
ปลอดภยั ของประเทศมิให้ล่วงรู้ถึงประชาชน”
ก) ตัวอย่างรายงานกระบวนพิจารณาคดี กรณีพิจารณาเป็ นการลับเพื่อประโยชน์
แห่งความสงบเรียบร้อย
“นัดสืบพยานโจทก์วนั นี้ โจทก์ จาเลย และ ทนายจาเลยมาศาล
โจทก์แถลงว่ามพี ยานมาศาล คือ ตัวผ้เู สียหาย โจทก์พร้อมสืบ แต่โจทก์เห็นว่า
หากผู้เสียหายเบิกความโดยมีการพิจารณาโดยเปิ ดเผยจะทาให้ ผู้เสียหายเสียหายได้ เพราะ
ผู้เสียหายจะเบิกความถึงพฤติการณ์แห่งการกระทาผิดเก่ียวกับทางเพศของจาเลย จึงขอให้ศาล
พิจารณาเป็ นการลบั
พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า คดีนีเ้ ป็ นความผิดเก่ียวกับเพศ หากมีการพิจารณาโดย
เปิ ดเผย ระหว่างผู้เสียหายเบิกความ จะทาให้ผู้เสียหายเกิดความเสียหายเป็ นท่ีอับอายได้ เพ่ือ
ประโยชน์แห่งความสงบเรียบร้ อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน จึงให้พิจารณาคดีในวันนี้
เป็นการลบั ตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๑๗๗
สืบพยานปากผ้เู สียหายจนจบปาก แล้วโจทก์แถลงว่ามพี ยานมาศาลเพียงเท่านี้
ขอเล่ือนคดไี ปสืบต่อในนดั หน้า
สอบจาเลยแล้วไม่ค้าน .............................”
ข) ตัวอย่างรายงานกระบวนพิจารณาคดี กรณีพิจารณาเป็ นการลับเพ่ือป้องกัน
ความลบั อนั เกยี่ วกบั ความปลอดภยั ของประเทศมใิ ห้ล่วงรู้ถึงประชาชน
“นัดสืบพยานโจทก์วนั นี้ โจทก์ จาเลย และ ทนายจาเลยมาศาล
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๘๒
โจทก์แถลงว่า พยานโจทก์ท่ีมาวันนีจ้ ะเบิกความในประเดน็ การจัดซื้ออาวุธ
ของทางราชการทหารซึ่งมีรายละเอียดเชิงลึกเกี่ยวกับจานวน คุณลักษณะ และคุณสมบัติของ
อาวุธยุทโธปกรณ์ ท่ีทางราชการทหารมีไว้ประจาการในการป้องกันประเทศ และเป็ นข้อมูล
ข่ าวสารลับท่ีมีชั้ นความลับประเภทลับที่ สุ ดตามระเบียบว่ าด้ วยการรั กษาความลับของทา ง
ราชการ พ.ศ. ๒๕๔๔ เกรงว่าหากข้อมูลดังกล่าวเผยแพร่ไปสู่ประชาชนจะกระทบต่อการรักษา
ความปลอดภยั ของประเทศ จึงขอให้ศาลพิจารณาเป็นการลบั
พิเคราะห์ แล้ว เห็นว่า เม่ือข้อเท็จจริ งที่พยานโจทก์จะเบิกความในวันนี้
เป็ นความลับของทางราชการที่เกี่ยวข้องกับขีดความสามารถด้านการป้องกันประเทศ หาก
เปิ ดเผยท้ังหมดหรือเพียงบางส่วนจะก่อให้เกิดความเสียหายแก่ความมั่นคง ดังนั้น เพื่อป้องกัน
ความลบั อันเกย่ี วกบั ความปลอดภยั ของประเทศมิให้ล่วงรู้ถึงประชาชน จึงให้พิจารณาคดีในวันนี้
เป็นการลบั ตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๑๗๗
สืบพยานโจทก์จนจบปาก แล้วโจทก์แถลงว่ามีพยานมาศาลเพียงเท่านี้
ขอเล่ือนคดีไปสืบต่อในนัดหน้า
สอบจาเลยแล้วไม่ค้าน .............................”
ข้อสังเกต
(๑) เนท่ืาศาลส่ัอให้พนจารณาเนป็ ิการลัว วตคคลเนหล่าิ้ีเนา่าิ้ัิา่ีทีสนารนาุู่ใิห้าอ
พจน ารณา ิาท ป.น.น า ทาิรา ๑๗๘
(๑) โจากแ์ ลบาิาุ
(๒) จาเนลุแลบาิาุ
(๓) ผคู้ นวคตทินั จาเนลุ
(๔) พุาิแลบผชู้ าิาาการพนเนศษ
(๕) ล่าท
(๖) วตคคลผทู้ ีปรบโุชิเ์นก่ีุนขา้ อแลบไดร้ ัวาิตาาิจากศาล
(๗) พิักอาิศาลแลบเนจ้าหิ้าาี่รักษาคนาทปลาดภัุแก่ศาลแล้นแิ่จบ
เนห็ิสทคนร
(๒) แทศ้ าลจบสั่อให้พนจารณาเนป็ ิการลวั คู่คนาทก็ทีสนารนาี่จบิรนจหรืาคดั สาเนิา
คาพนพากษาหรืาคาสั่อใิคดี รนทา้ัอการขาสาเนิาาิั รัวราอถูกิ้าอได้ (ป.นน.พ. ทาิรา ๕๔
ปรบกาวป.นน.า.ทาิรา ๑๕) าุา่ อไรกิ็ าท กรณีาี่ศาลเนห็ิน่า หากขา้ เนา็จจรนอใิคาพนพากษาหรืา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๘๓
คาส่ัอทีการเนผุแพร่ไปสู่ปรบชาชิแลน้ จบกรบาวิ่าคนาทสอวเนรีุวร้าุหรืาศีลรรรทาิั ดีขาอ
ปรบชาชิ หรืากรบาวิ่าคนาทปลาดภุั ขาอปรบเนาศ ใิการาิตาาิให้คู่คนาทคัดสาเนิา
คาพนพากษาหรืาคาสัอ่ ิ้ิั ศาลาาจทีคาสั่อหา้ ทคู่คนาทเนผุแพร่คาพนพากษาหรืาคาส่ัอดอั กล่าน เนนิ้ แิ่
ไดร้ ัวาิตาาิจากศาลได้
๒.๑๑ ขอยืมสานวนจากศาลอื่นมาประกอบการพจิ ารณา
“นดั สืบพยานโจทก์วนั นี้ โจทก์ และ จาเลยมาศาล
จาเลยให้การรับสารภาพ ศาลจดคาให้การจาเลยไว้แล้ว
โจทก์จาเลยแถลงไม่สืบพยาน
คดีเสร็จการพิจารณา แต่ตามคาขอท้ายฟ้องของโจทก์ขอให้ศาลกาหนดโทษ
ในคดอี าญาหมายเลขแดงที่ ๑๒๓๔/๒๕๓๙ ของศาลเยาวชนและครอบครัวกลางซ่ึงศาลพิพากษา
ให้ รอการกาหนดโทษไว้ด้วย จึงให้ มีหนังสือขอยืมสานวนดังกล่าวจากศาลเยาวชนและ
ครอบครัวกลาง มาประกอบการพิจารณาด้วย และนัดฟังคาพิพากษาในวนั ที่ .......... เวลา ...........น.”
ข้อสังเกต
เนทื่าศาลเนุานชิแลบคราวครันกลาอส่อสาินิทาแลน้ ใหจ้ ดราุอาิกรบวนิ
พนจารณา การิรนจสาินิคดีดอั กล่านใหป้ รากฏเนก่ีุนกวั ขา้ เนา็จจรนอิ่าอ ๆ ใิสาินิิ้ิั เนสร็จแลน้
ส่อสาินิคืิศาลเนดนท แลบใหา้ าศุั ขา้ เนาจ็ จรนอาี่จดไนท้ าใชพ้ นจารณาใิการกาหิดโาษิาท ป.า.
ทาิรา ๕๘
๒.๑๒ มปี ัญหาว่าจาเลยได้รับประโยชน์จาก พ.ร.บ. ล้างมลทนิ ฯ หรือไม่
“นัดสืบพยานโจทก์ โจทก์ และ จาเลยมาศาล
สืบพยานจาเลยได้ ๒ ปาก แล้วจาเลยแถลงหมดพยาน
คดเี สร็จการพิจารณา
ศาลสอบจาเลยเรื่องขอให้เพ่ิมโทษจาเลย เนื่องจากเคยต้องโทษในคดีอาญา
หมายเลขแดงที่ ๑๒๓๔/๒๕๓๘ ของศาลจังหวัดสมุทรปราการ จาเลยแถลงว่ าพ้นโทษคดี
ดังกล่าวก่อนท่ีพ.ร.บ. ล้างมลทิน ฯ ใช้บังคับ ศาลเห็นว่ากรณียังมีข้อสงสัยว่าจาเลย พ้นโทษ
เม่ือใด จึงให้พนักงานคุมประพฤติสืบเสาะและพินิจจาเลยในเรื่องนี้ แล้วรายงานให้ ศาลทราบ
ภายใน ๑๕ วนั นับแต่วนั นี้ และนดั ฟังคาพิพากษาวนั ท่ี ............ เวลา .............. น.”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๘๔
๒.๑๓ ให้ศาลจดั หาล่าม
ก. “นัดสอบคาให้การจาเลย ตรวจพยานหลกั ฐานและกาหนดวนั นัดสืบพยาน
วนั นี้ โจทก์ จาเลยและทนายจาเลย มาศาล
อ่านและอธิบายฟ้องให้จาเลยฟังแล้ว จาเลยให้การปฏิเสธฟ้องโจทก์ตลอด
ข้อกล่าวหา ตามคาให้การของจาเลยที่ยื่นต่อศาล/ศาลบนั ทึกไว้ /แต่รับว่าเป็นบคุ คลคนเดียวกบั จาเลย
ในคดีที่โจทก์ขอให้บวกโทษ/ ขอให้นบั โทษต่อ/ เคยต้องโทษและพ้นโทษจริงตามฟ้อง
โจทก์อ้างส่งเอกสารและภาพถ่าย ได้แก่ ......... ศาลรับไว้หมาย จ.๑ ถึง จ...
ให้จาเลยและทนายจาเลยตรวจดูแล้ว รวมสานวน
จาเลยและทนายจาเลยไม่มีพยานเอกสารและภาพถ่าย และพยานวัตถุ
อ้ างส่ งต่ อศาล
โจทก์แถลงว่า หากจาเลยรับว่า .....................................................
จาเลยและทนายจาเลยรับข้อเทจ็ จริงตามที่โจทก์แถลง
โจทก์แถลงว่า เม่ือจาเลยรับข้อเท็จจริงดังกล่าว โจทก์ไม่ติดใจสืบพยาน
ปาก .............. อีกต่อไป
นอกจากข้อเทจ็ จริงที่รับกนั ดงั กล่าวแล้วไม่มขี ้อเทจ็ จริงอ่ืนที่รับกนั ได้อีก
ศาลสอบแนวทางการนาสืบพยานบคุ คลของโจทก์และจาเลยแล้ว แถลงว่า
ไม่มีพยานประเดน็ พยานท่ีมีอายุไม่เกิน ๑๘ ปี พยานผู้เชี่ยวชาญ พยานท่ีศาลต้องเดินเผชิญสืบ
หรือสืบพยานไว้ก่อน และพยานนอกศาลโดยใช้วิธีสืบพยานในลกั ษณะการประชุมทางจอภาพ
แต่โจทก์แถลงว่า พยานโจทก์คือ นาย .......... ตามบัญชีระบุพยานโจทก์ ลงวันที่ .......... อันดับ
เป็นคนสัญชาติและเชื้อชาติอังกฤษ โจทก์ขอให้ศาลจัดหาล่ามให้แก่พยานด้วย
ให้มหี นงั สือถึงสานกั งานศาลยตุ ิธรรมจัดหาล่ามให้แก่พยานในวนั นัด /อ่านแล้ว”
ข. “นัดสืบพยานโจทก์วันนี้ โจทก์ จาเลยและทนายจาเลยมาศาล และ
นาย............ ล่าม มาศาล
สืบพยานโจทก์ได้ ๓ ปาก แล้วโจทก์แถลงว่ายงั ติดใจสืบพยานอีก ๒ ปาก
ขอเลื่อนไปสืบพยานต่อในนัดหน้า
สอบจาเลยแล้วไม่ค้าน
เห็นว่ามีเหตุสมควร อนุญาตให้ เลื่อนไปสืบพยานโจทก์ต่อในวันที่
............. เวลา ....... น. ตามท่ีคู่ความมวี นั ว่างตรงกัน
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๘๕
อนึ่ง ล่ามได้ปฏิบัติหน้าที่ล่ามในการแปลคาเบิกความตั้งแต่เวลา ๙ น. ถึง
๑๑ น. จึงให้จ่ายค่าป่ วยการแก่ล่ามตามระเบยี บ รวม ๘๐๐ บาท”
ข้อสังเกต
การสั่อจ่าุค่าป่ นุการดัอกล่านเนป็ ิไปิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๓ แลบ
รบเนวีุวสาิกั อาิศาลุิต นรรรทน่าดน้ ุการจ่าุค่าป่ นุการ ค่าพาหิบเนดนิาาอ แลบค่าเนช่าาี่พกั แก่
ล่าทาี่ศาลจดั หาให้ พ.ศ. ๒๕๖๒
๒.๑๔ การให้โจทก์ซักถามพยานโจทก์ไปก่อน
ใิการสืวพุาิวาอคร้ัอ โจาก์ิาพุาิทาศาลพร้าท แลบจาเนลุทาศาล
แิ่าิาุจาเนลุไท่ทาศาล ศาลาาจจบให้โจาก์ิาพุาิเนขา้ สืว โดุให้โจาก์ซักถาทไปก่าิ
แลน้ เนลื่าิคดีไปใหา้ ิาุจาเนลุซกั คา้ ิใิิดั ถดั ไปกไ็ ด้
ตวั อย่างรายงานกระบวนพจิ ารณา
“นดั สืบพยานโจทก์วนั นี้ โจทก์ จาเลยมาศาล แต่ทนายจาเลยไม่มา
ทนายจาเลยมอบฉันทะให้นาย ก. ยื่นคาร้องขอเลื่อนคดีอ้างว่าป่ วยเป็นไข้หวดั
ใหญ่ ไม่สามารถมาศาลได้ ปรากฏตามใบรับรองแพทย์ท้ายคาร้อง
สาเนาคาร้องให้โจทก์แล้ว ไม่ค้าน และแถลงว่าวันนีพ้ ยานโจทก์ปาก นาย ข.
มาศาล
ศาลสอบโจทก์แล้วว่า หากศาลจะให้ นาพยานปากนาย ข .เข้าเบิกความ
ตอบคาซักถามของโจทก์ไปก่อน เสร็จแล้วให้เลื่อนไปให้ทนายจาเลยซักค้านในนัดหน้าโจทก์
จะขดั ข้องหรือไม่
โจทก์แถลงว่าไม่ขดั ข้อง
พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า แม้ทนายจาเลยจะมเี หตุสมควรไม่อาจมาศาลได้กต็ าม แต่
พยานโจทก์ปากนาย ข. มาศาลหลายนัดแล้ว ซึ่งไม่สามารถเข้าเบิกความได้ด้วยเหตุต่าง ๆ และคดีนี้
ยงั มิได้เร่ิมสืบพยานโจทก์เลยแม้แต่ปากเดียว หากให้เลื่อนคดีไปกจ็ ะทาให้การพิจารณาคดีล่าช้า
ออกไปอีก ท้ังหากให้โจทก์นาพยานโจทก์เข้าสืบตอบคาซักถามของโจทก์ในวนั นีไ้ ปก่อน เสร็จแล้ว
ให้เลื่อนคดีไป ให้ทนายจาเลยซักค้านในนัดหน้า กไ็ ม่ทาให้ฝ่ ายจาเลยเสียเปรียบ ในการต่อสู้คดี
แต่อย่างใด ประกอบกับโจทก์ไม่ขัดข้องที่จะให้นานาย ข. เข้าเบิกความไปก่อน จึงเห็นว่า
ยงั ไม่มเี หตสุ มควรที่จะเลื่อนคดี ให้ยกคาร้องของทนายจาเลย และให้โจทก์นาพยานเข้าสืบ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๘๖
โจทก์นานาย ข. เข้าเบิกความจนจบคาถามของโจทก์ และเห็นควรให้เล่ือนคดี
ไปให้ ทนายจาเลยซักค้านพยานปากนีใ้ นนัดหน้าพร้ อมกับสืบพยานโจทก์ปากอื่น ๆ ต่อไป
สอบพยานแล้วไม่ขดั ข้องจึงให้นดั สืบพยานโจทก์ในวนั ที่ ............... เวลา ............ น.”
หมายเหตุ
แทโ้ จากค์ ดั คา้ ินา่ หากิาพุาิโจากเ์นขา้ เนวนกคนาทิาวคาซักถาทขาอโจาก์
ไปก่าิดอั กล่านจบาาให้เนสีุเนปรีุวกิ็ าท หากศาลเนห็ิสทคนรศาลทีาาิาจา่ีจบสั่อให้โจากิ์ า
พุาิเนขา้ สืวได้ แิ่ใหจ้ ดคาคดั คา้ ิขาอโจากใ์ หช้ ดั แจอ้ ใิราุอาิกรบวนิพนจารณาดน้ ุ
๒.๑๕ การสืบพยานทเ่ี ป็ นพยานคู่
ใิการสืวพุาิวาอคร้ัอ โจากจ์ บทีพุาิคู่กิั หลาุปาก ฝ่ าุจาเนลุทกั จบขาใหศ้ าล
สืวพุาิคู่เนหล่าิ้ิั ใินิั เนดีุนกิั ซ่ึอวาอคร้ัอกส็ าทารถกรบาาได้ แิ่วาอคร้ัอพุาิคู่ไท่าาจทาศาล
พร้าทกิั ไดจ้ ิคดีิา้ อเนลื่าิไปหลาุิดั แลน้ ศาลาาจใชด้ ตลพิน นจใหโ้ จากส์ ืวพุาิเนา่าา่ีทาศาลได้
ตัวอย่างรายงานกระบวนพจิ ารณา
“นดั สืบพยานโจทก์ โจทก์ จาเลยและทนายจาเลยมาศาล
โจทก์แถลงว่าพยานโจทก์ปากนาย ก. มาศาล โจทก์พร้อมสืบ
จาเลยแถลงคัดค้านว่าพยานโจทก์ปากนีเ้ ป็นพยานคู่กบั พยานโจทก์ปากนาย ข.
และนาย ค. หากสืบพยานไปวันนีจ้ ะทาให้จาเลยเสียเปรียบในการต่อสู้คดี จึงขอให้เล่ือนคดีไปก่อน
ศาลสอบโจทก์แล้วแถลงยอมรับว่า พยานดังกล่าวเป็นพยานคู่กนั จริง
พิเคราะห์แล้ว ในวันนัดสืบพยานนัดแรก นาย ก. มาศาล แต่พยานอื่นไม่มา
ในนัดที่สองนาย ข. มาศาล แต่พยานอ่ืนไม่มา ศาลได้เล่ือนคดีด้วยเหตุพยานคู่มา ๒ นัดแล้ว
แต่พยานโจทก์ท่ีเป็นพยานคู่ไม่สามารถมาศาลพร้ อมกันได้ หากในวันนีใ้ ห้มีการเลื่อนคดีไปอีก
กไ็ ม่แน่ว่าพยานเหล่านั้นจะมาพร้ อมกันในวันใด และถ้ามาศาลพร้ อมกันกไ็ ม่แน่ว่าจะสามารถ
สืบพยานเหล่าน้ันให้เสร็จในวันเดียว ทั้งคดีนีไ้ ด้ล่าช้ามานานพอสมควรแล้ว ประกอบกับตาม
ป.วิ.อ. กม็ ิได้มีบทบัญญัติกาหนดห้ ามมิให้ ศาลสืบพยานคู่คนละวันกัน ตลอดจนถ้ามีการ
สืบพยานโจทก์ในวันนี้ ทนายจาเลยก็สามารถซักค้านพยานโจทก์ได้ จาเลยจึงไม่เสียเปรียบ
ในการต่อสู้คดแี ต่อย่างใด จึงเห็นว่าไม่มีเหตุจาเป็นท่ีจะให้เล่ือนคดีไปตามท่ีจาเลยขอ และมคี าส่ัง
ให้ โจทก์ นาพยานเข้ าสื บต่ อไป
โจทก์นาพยานเข้าสืบได้ ๑ ปาก และให้เล่ือนไปนัดสืบพยานโจทก์ต่อในวนั ที่
............ เวลา ......... น.”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๘๗
บทท่ี ๑๓
คาสั่งคาร้อง รายงานเจ้าหน้าท่ี และหนังสือเสนอศาล
๑. ผู้แทนนิตบิ ุคคลเดมิ ตาย
โจากร์ ้าอขาให้เนรีุกคิใหท่เนขา้ ทาแาิ ส่ัอคาร้าอน่า “หมายเรียกนาย ...............
มาศาล” เนรีุกแลน้ ไท่ทา สั่อนา่ “หมายจับ” (ป.นน.า. ิาททาิรา ๗) แลน้ ปล่าุินั ไป ถา้ ไท่เนสร็จ
ใิิดั เนดีุน ิา้ อกาหิดให้ทาใิิัดิ่าไปโดุทาใิิาทขาอจาเนลุา่ีเนป็ ิินินวตคคล หากิัดใด
ไท่ทาใหท้ ี หทาุจวั ผแู้ าิินินวตคคลิ้ิั
๒. เรือนจาขอย้ายผู้ต้องขงั
กรณีเนรืาิจาขาุา้ ุผิู้ า้ อขอั จากเนรืาิจาาา้ อา่ีไปคตทขอั า่ีเนรืาิจาาื่ิ ปกินจบเนป็ิคดี
าตกฉกรรจซ์ ่ึอทีาิั ราโาษสูอ แลบาุูใ่ ิรบหน่าอาตารรณ์ฎีกา าาอเนรืาิจาจบาาหิอั สืาทาถึอศาล
ขาุา้ ุไปคตทขอั า่ีเนรืาิจาใหา่แลบทิ่ั คอแข็อแรอ เนช่ิ เนรืาิจากลาอวาอขนาอ เนรืาิจาพนเนศษ
กรตอเนาพทหาิคร
ส่ัอนา่ “ไม่ขัดข้อง เม่ือย้ายแล้วขอให้แจ้งให้ทราบ” หรืา “อนุญาตตามขอ บนั ทึกไว้
ในสารบบ”
๓. การส่งพยานหลกั ฐานไปตรวจทกี่ องพสิ ูจน์หลกั ฐานกลาง สานักงานตารวจแห่งชาติ
ใิการดาเนินิคดีาาาา าาจจบใหว้ ตคคลาี่เนรีุกน่า “ผู้เชี่ยวชาญ” ิรนจใิเนรื่าอใดๆ
กไ็ ดิ้ าท ป.น.น า. ทาิรา ๒๔๓, ๒๔๔, ๒๔๔/๑ ปกินจบใหเ้นจา้ พิกั อาิกาอพนสูจิ์หลกั ฐาิกลาอ
สาิกั อาิพนสูจิ์หลกั ฐาิิารนจ สาิกั อาิิารนจแห่อชาิน ดาเนินิการ ิากจากิ้ีุอั ทีสถาวิั
ินินนาน ุาศาสิร์ กรบารนอุิต นรรรทรัวิรนจพุาิหลกั ฐาิาาอ “นิติวทิ ยาศาสตร์” เนพ่นทเนินทข้ึิทา
าีกหิ่ึอหิ่นุอาิดน้ ุ ซ่ึอใิการดาเนินิคดี าาอแพ่อจบเนรีุกวตคคลเนหล่าิ้ีนา่ “ผู้เช่ียวชาญ” หรืา
“ผู้มีความรู้ความเชี่ยวชาญ” ิาท ป.นน.พ. ทาิรา ๙๙, ๑๒๙ เนช่ิเนดีุนกิั สาหรัวคดีาาาา
า่ีพิกั อาิาุั การเนป็ ิโจาก์ พิักอาิสาวสนิทกั จบดาเนินิการเนสร็จิ้อั แิ่ช้ิั สาวสนิแลน้
แิ่ใิคดีา่ีราษฎรเนป็ ิโจาก์ หรืาฝ่ าุจาเนลุ าาจจบุื่ิวาั ชีพุาิเนพื่าขาให้ผูเ้นชีุ่นชาาิรนจ
พนสูจิเ์นรื่าอใด ๆ กไ็ ด้
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๘๘
ส่นินนรีการส่อพุาิหลกั ฐาิไปดาเนินิการิ้ิั ศาลจบิดั พร้าทคู่คนาทเนพื่ารัวราอ
พุาิหลกั ฐาิดอั กล่านก่าิ พุาิหลกั ฐาิใดาี่คู่คนาทรัวกิั กใ็ หว้ ิั าึกไนใ้ หช้ ดั ถา้ ไท่รัวหรืา
โิเ้นถีุอกิั กใ็ หว้ ิั าึกไน้
ตวั อย่างรายงานกระบวนพจิ ารณา
“นัดสอบคาให้การจาเลย ตรวจพยานหลักฐานและกาหนดวันนัดสืบพยานวันนี้
โจทก์ ทนายโจทก์ จาเลยและทนายจาเลย มาศาล
อ่ านและอธิบายฟ้องให้ จาเลยฟังแล้ ว จาเลยให้ การปฏิเสธฟ้องโจทก์ตลอด
ข้อกล่าวหา ตามคาให้การของจาเลยท่ีย่ืนต่อศาล/ศาลบันทึกไว้ /แต่รับว่าเป็นบุคคลคนเดียวกับ
จาเลยในคดที ี่โจทก์ขอให้บวกโทษ/ ขอให้นบั โทษต่อ/ เคยต้องโทษและพ้นโทษจริงตามฟ้อง
โจทก์อ้างส่งเอกสารและภาพถ่าย ได้แก่ ........... ศาลรับไว้หมาย จ.๑ ถึง จ... ให้จาเลย
และทนายจาเลยตรวจดูแล้ว รวมสานวน
จาเลยและทนายจาเลยไม่มพี ยานเอกสารและภาพถ่าย และพยานวตั ถอุ ้างส่งต่อศาล
โจทก์แถลงว่า ประสงค์จะให้ส่งเช็ค เอกสารหมาย จ. ๑ ไปให้กองพิสูจน์หลกั ฐาน
กลาง สานกั งานตารวจแห่งชาติ ตรวจพิสูจน์ว่าลายมือชื่อในเช็คเป็นลายมือชื่อของจาเลยหรือไม่
โดยโจทก์ยอมเสียค่าธรรมเนียมตามอัตราที่กาหนด และจะนาเงินมาวางศาลภายใน ๗ วัน
เม่ือได้รับแจ้งจานวนที่แน่นอน
สอบจาเลยแล้วไม่ค้าน
อนุญาตให้ ดาเนินการตามท่ีโจทก์แถลง โดยให้ จาเลยลงลายมือชื่อต่อหน้าศาล
ในแบบพิมพ์เบอร์ ๔๐ จานวน ๕ แผ่น ซ่ึงศาลหมายเอกสารดังกล่าวเป็น จ.๓
มหี นังสือถึงกองพิสูจน์หลักฐานกลางให้ตรวจพิสูจน์ว่า ลายมือช่ือในเอกสารหมาย
จ. ๑ เป็นลายมือชื่อของคนเดียวกนั กบั ในตวั อย่างเอกสารหมาย จ.๓ หรือไม่
ให้นัดพร้อม เพื่อฟังผลการตรวจพิสูจน์ในวนั ท่ี...............................เวลา...............น.”
ข้อสังเกต
(๑) ถ้าคู่คนาทไทุ่าทลอลาุทืาช่ืา ศาลจบวัอคัวไท่ได้ แิ่ศาลวัิาึกไน้เนพ่ืา
ปรบกาวการใชด้ ตลพิน นจชอ่ั ิ้าหิกั พุาิหลกั ฐาิิ่าไป
(๒) เนท่ืากาอพสน ูจิห์ ลกั ฐาิกลาอ สาิกั อาิิารนจแห่อชาินหรืาหิ่นุอาิา่ืิ แจอ้
ค่ารรรทเนิีุท ทาใหศ้ าลาราว ศาลิา้ อแจอ้ ใหผ้ าู้ า้ อาราว แลน้ ใหช้ ารบเนอนิภาุใิเนนลาาี่กาหิด
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๘๙
ทนฉบิ้ัิถืาน่า ไท่ินดใจให้ิรนจพนสูจิ์ หากคู่คนาทร้าอขาร่นทกิั ศาลจบสั่อให้คู่คนาทนาอ
ค่ารรรทเนิีุทการิรนจพนสูจิค์ ิลบคร่ึอ
๓. เนท่ืากาอพนสูจิ์หลกั ฐาิกลาอ สาิกั อาิิารนจแห่อชาิน ส่อราุอาิการิรนจพนสูจิ์
ทาแลน้ จบิา้ อใหค้ ู่คนาทา้อั สาอฝ่ าุิรนจดู แลบสาวนา่ จบคดั คา้ ิปรบการใดหรืาไท่
๔. การพจิ ารณาและสืบพยานลบั หลงั จาเลย
๔.๑ กรณเี พื่อให้การพจิ ารณาเป็ นไปโดยไม่ชักช้าตาม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๑๗๒ ทวิ
เนท่ืาจาเนลุุิ่ื คาร้าอใหศ้ าลพนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุิาท ป.นน.า. ทาิรา
๑๗๒ านน คนรสาวโจากน์ า่ จบคดั คา้ ิหรืาไท่เนพื่าปรบกาวการพนจารณา โดุจบส่ัอใิคาร้าอหรืา
ใิราุอาิกรบวนิพนจารณากไ็ ด้
ตัวอย่าง กรณอี นุญาต
“พิเคราะห์ แล้ว เห็นว่า การพิจารณาและสืบพยานลับหลังจาเลย จะทาให้ การ
พิจารณาเป็นไปโดยไม่ชักช้า และคดีเข้าหลกั เกณฑ์ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
มาตรา ๑๗๒ ทวิ ประกอบกับโจทก์ไม่คัดค้าน อนุญาตให้มีการพิจารณาและสืบพยานลับหลัง
จาเลยได้”
ตัวอย่าง กรณไี ม่อนุญาต
“พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า แม้คดีนีม้ ีอัตราโทษจาคุกอย่างสูงไม่เกิน ๑๐ ปี และจาเลย
มีทนายความแล้วก็ตาม แต่โจทก์คัดค้านว่า การสืบพยานโจทก์มีความจาเป็ นต้องให้พยานชี้
ยืนยนั ตวั จาเลย เพราะเป็นประจักษ์พยานท่ีเห็นหน้าจาเลย ซึ่งคาคัดค้านของโจทก์ดังกล่าวนับว่า
มเี หตุผลตามสมควร จึงไม่อนุญาตให้พิจารณาและสืบพยานลบั หลงั จาเลย”
ข้อสังเกต
(๑) ก่าิา่ีศาลจบทีคาสั่อให้ทีการพนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุิาท ป.นน.า.
ทาิรา ๑๗๒ านน ให้ศาลคาิึอถึอคนาทจาเนป็ ิขาอการทีจาเนลุาุู่ร่นทใิการพนจารณาแลบ
สืวพุาิเนพาื่ ปรบโุชิใ์ ิการคิ้ หาคนาทจรนอใิคดี ผลกรบาวิ่าสนารนใิการิ่าสู้คดีขาอจาเนลุ
าิั ราโาษ แลบคนาทจาเนป็ ิาี่จาเนลุไท่าาจาุู่ร่นทดน้ ุใิการพนจารณาแลบสืวพุาิ ปรบกาว
คาแถลอขาอคู่คนาท (คาแิบิาขาอปรบราิศาลฎีกาเนก่ีุนกวั การพนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั
จาเนลุ พ.ศ. ๒๕๖๒ ขา้ ๑)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๙๐
(๒) ศาลจบส่ัอิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๗๒ านน ได้ หลอั จากไดด้ าเนินิการิาท ป.นน.า. ทาิรา
๑๗๒ นรรคสาอแลน้ การพนจารณาสั่อิาททาิราดอั กล่าน ศาลาาจจบพนจารณาสั่อเนาอิาทาี่เนห็ิสทคนร
หรืาส่ัอิาทคาร้าอขาขาอคู่คนาทกไ็ ด้ แิ่ปกินจาเนลุจบเนป็ ิผูุ้ ื่ิคาร้าอขาเนาอ แทก้ ฎหทาุทนได้
วอั ควั ใหศ้ าลิา้ อสาวาาอโจากก์ ่าิ แิ่ศาลคนรสาวโจากก์ ่าิเนสทานา่ จบคดั คา้ ิหรืาไท่
(๓) คดีา่ีทีลกั ษณบิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๗๒ านน แลบทีินินวตคคลเนป็ิจาเนลุ ศาลิา้ อ
าากหทาุเนรีุกผูจ้ ดั การหรืาผูแ้ าิาื่ิ ๆ ขาอินินวตคคลิ้ิั ไปศาลิาท ป.นน.า. ทาิรา ๗ นรรคหิ่ึอ
หากผจู้ ดั การหรืาผแู้ าิาื่ิ ๆ จบขาใหศ้ าลพนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั ิิ ศาลคนราิตาาิ
(๔) กรณีิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๗๒ านน (๑) แลบ (๔) จาเนลุิา้ อทีาิาุคนาท กล่านคืา
จาเนลุได้แิ่อิ้ัอาิาุคนาทไนใ้ ิการิ่าสู้คดี (คาแิบิาขาอปรบราิศาลฎีกาเนกีุ่นกวั การ
พจน ารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุ พ.ศ. ๒๕๖๒ ขา้ ๒)
(๕) เนหิตจาเนป็ิา่ืิาิั ไท่าาจกา้ นล่นอไดิ้ าท ป.นน.า. ทาิรา ๑๗๒ านน (๔) ิ้ิั คนรที
ลกั ษณบาาิาอเนดีุนกวั เนหิตสตดนนสัุ จิเนป็ ิาตปสรรคาาให้จาเนลุไท่สาทารถเนดนิาาอทาศาลได้
เนช่ิ าตวิั นเนหิต ภุั รรรทชาิน เนป็ ิิิ้ (คาแิบิาขาอปรบราิศาลฎีกาเนก่ีุนกวั การพนจารณาแลบ
สืวพุาิลวั หลอั จาเนลุ พ.ศ. ๒๕๖๒ ขา้ ๓)
(๖) กรณีาี่จาเนลุไดร้ ัวาิตาาิจากศาลาี่จบไท่ทาฟัอการพนจารณาแลบสืวพุาิิาท
ป.นน.า. ทาิรา ๑๗๒ านน ิ้ิั ถืาน่าศาลไดส้ ่ัอาิตาาิใหพ้ นจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุ
เนฉพาบิดั า่ีสั่อาิตาาิเนา่าิ้ิั เนนิ้ แิ่ศาลจบทีคาส่ัอใหเ้นห็ิเนป็ ิาุ่าอา่ืิ หากการพนจารณาแลบ
สืวพุาิไท่แลน้ เนสร็จโดุิา้ อทีการเนลื่าิคดี ใหศ้ าลแจอ้ กาหิดิดั าี่เนล่ืาิไปใหจ้ าเนลุหรืาาิาุ
จาเนลุาราว แลบพนจารณาน่าใินิั ิดั าี่เนลื่าิไปุอั คอปรากฏเนหิติาทกฎหทาุา่ีจาิา้ อพนจารณา
แลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุาุูา่ ีกหรืาไท่ (คาแิบิาขาอปรบราิศาลฎีกาเนกีุ่นกวั การพนจารณา
แลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุ พ.ศ. ๒๕๖๒ ขา้ ๔)
(๗) ป.นน.า. ทาิรา ๑๗๒ านน นรรคสาอ ห้าททนให้ศาลรัวฟัอการพนจารณาแลบ
สืวพุาิา่ีกรบาาลวั หลอั จาเนลุเนป็ ิผลเนสีุหาุแก่จาเนลุคิิ้ัิ ใิกรณีาี่ทีการพนจารณาแลบ
สืวพุาิลวั หลอั จาเนลุิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๗๒ านน (๒) แลบ (๓)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๙๑
๔.๒ กรณีจาเลยหลบหนีหรือไม่มาฟังการพิจารณาและสืบพยานโดยไม่มีเหตุ
อนั สมควร ตาม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๑๗๒ ทว/ิ ๑
เนทื่าศาลไดด้ าเนินิการิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๗๒ นรรคสาอแลน้ ิ่าทาจาเนลุหลวหิี
หรืาไท่ทาฟัอการพจน ารณาแลบสืวพุาิโดุไท่ทีเนหิตาิั สทคนร หากศาลาากหทาุจวั จาเนลุแลน้
ไท่ได้ิันจาเนลุทาภาุใิ ๓ เนดืาิิัวแิ่นัิาากหทาุจัว เนท่ืาศาลเนห็ิเนป็ ิการสทคนร
เนพ่ืาปรบโุชิ์แห่อคนาทุิต นรรรทาี่จบให้การพนจารณาเนป็ ิไปโดุไท่ชกั ชา้ แลบจาเนลุทีาิาุคนาท
ศาลทีาาิาจพนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุได้ แลบเนทื่าศาลพนจารณาคดีเนสร็จแลน้ ใหศ้ าลที
คาพพน ากษาใิคดีิ้ิั ิ่าไป
วนั นัดสืบพยานโจทก์ จาเลยไม่มาศาล จดรายงานกระบวนพจิ ารณาว่า
“นัดสืบพยานโจทก์วนั นี้ โจทก์และทนายจาเลยมาศาล ส่วนจาเลยทราบนัดโดยชอบ
แล้วไม่มาศาล โดยไม่แจ้งเหตขุ ดั ข้อง
พิเคราะห์ แล้ว เห็นว่า จาเลยไม่มาฟังการพิจารณาและสืบพยานโดยไม่มีเหตุ
อันสมควร ให้ออกหมายจับจาเลย และถือว่าผู้ประกันผิดสัญญาประกัน ให้ปรับผู้ประกันตาม
สัญญาประกัน ให้ผ้ปู ระกนั ชาระค่าปรับต่อศาลภายใน ๓๐ วนั ให้มหี มายแจ้งให้ผ้ปู ระกันทราบ
การส่งหมาย หากส่งไม่ได้โดยชอบให้ปิ ดหมายได้
ให้นัดสืบพยานโจทก์และจาเลยในวนั ท่ี . . . เวลา . . . นาฬิกา (กาหนดวันนัดใหม่
หลงั จากครบกาหนด ๓ เดือน นับแต่วนั ออกหมายจับ)”
เมื่อถึงวนั นัดสืบพยานโจทก์และจาเลย จดรายงานกระบวนพจิ ารณาว่า
“นัดสืบพยานโจทก์และจาเลยวนั นี้ โจทก์และทนายจาเลยมาศาล ส่วนจาเลยซ่ึงออก
หมายจับมาเกิน ๓ เดือนแล้ว ยงั จับตัวไม่ได้
พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า จาเลยหลบหนีไม่มาฟังการพิจารณาและสืบพยานโดยไม่มี
เหตุอันสมควร ซ่ึงศาลได้ออกหมายจับจาเลยมาเกิน ๓ เดือน นับแต่วันออกหมายจับ เมื่อคดีนี้
จาเลยมีทนายความ เพื่อประโยชน์แห่งความยตุ ิธรรมท่ีจะให้การพิจารณาเป็ นไปโดยไม่ชักช้า
จึงเห็นสมควรให้พิจารณาและสืบพยานลบั หลงั จาเลยได้
สืบพยานโจทก์ได้รวม ............ ปาก และโจทก์ส่งเอกสารรวม ...................ฉบับ
ศาลหมาย จ ....... ถึง จ .......... เอกสารให้แยกเกบ็ /รวมสานวน แล้วโจทก์แถลงหมดพยาน
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๙๒
สืบพยานจาเลยได้รวม ........ ปาก และทนายจาเลยส่งเอกสารรวม ...................ฉบับ
ศาลหมาย ล ....... ถึง ล .......... เอกสารให้แยกเกบ็ /รวมสานวน แล้วทนายจาเลยแถลงขอเล่ือนไป
สืบพยานท่ีเหลือในนัดหน้า
สอบโจทก์แล้วไม่ค้าน
อนุญาตให้เลื่อนไปนัดสืบพยานจาเลยต่อวนั ที่ .......... เวลา ....... น.”
(หมายเหตุ หากจับจาเลยได้ก่อนคดีเสร็จการพิจารณาและสืบพยาน ให้เบิกตัวจาเลยมาฟัง
การพิจารณาและสืบพยานต่อไป แิ่ถา้ คดีเนสร็จการพจน ารณาใหศ้ าลทีคาพนพากษาใิคดีิ้ิั ิ่าไป)
ข้อสังเกต
(๑) ก่าิา่ีศาลจบทีคาส่ัอให้ทีการพนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุิาท ป.นน.า.
ทาิรา ๑๗๒ านน/๑ ให้ศาลคาิึอถึอคนาทจาเนป็ ิขาอการทีจาเนลุาุู่ร่นทใิการพนจารณาแลบ
สืวพุาิเนพืา่ ปรบโุชิใ์ ิการคิ้ หาคนาทจรนอใิคดี ผลกรบาวิ่าสนารนใิการิ่าสู้คดีขาอจาเนลุ
าิั ราโาษแลบคนาทจาเนป็ ิาี่จาเนลุไท่าาจาุู่ร่นทด้นุใิการพนจารณาแลบสืวพุาิ ปรบกาว
คาแถลอขาอคู่คนาท (คาแิบิาขาอปรบราิศาลฎีกาเนก่ีุนกวั การพนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั
จาเนลุ พ.ศ. ๒๕๖๒ ขา้ ๑)
(๒) ศาลจบส่อั ใหพ้ นจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๗๒ านน/๑
ได้ หลอั จากไดด้ าเนินิการิาททาิรา ๑๗๒ นรรคสาอแลน้ แลบจาเนลุิา้ อทีาิาุคนาท
(๓) การพจน ารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๗๒ าน/น ๑ ิา้ อทนใช่
คดีาี่ทีาิั ราโาษปรบหารชีนิน หรืาคดีา่ีจาเนลุทีาาุไต ท่เนกนิ ๑๘ปี ใินิั าี่ถูกฟ้าอิ่าศาล
(๔) กรณีา่ีศาลทีคาส่ัอให้พนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุิาท ป.นน.า. ทาิรา
๑๗๒ านน/๑ ใหศ้ าลส่ัอใหพ้ นจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุิลาดรบุบเนนลาา่ีุอั คอปรากฏน่า
จาเนลุหลวหิีหรืาไท่ทาฟัอการพนจารณาแลบสืวพุาิโดุไท่ทีเนหิตาิั สทคนรเนา่าิ้ิั ใิกรณีา่ี
การพนจารณาแลบสืวพุาิไท่แลน้ เนสร็จโดุิา้ อทีการเนล่ืาิคดี ใหศ้ าลแจอ้ กาหิดิดั าี่เนลื่าิไป
ให้จาเนลุหรืาาิาุจาเนลุาราว หากิ่าทาสาทารถจวั จาเนลุ หรืาจาเนลุทาศาล ใหศ้ าลพนจารณา
แลบสืวพุาิิ่าหิา้ จาเนลุิ่าไป (คาแิบิาขาอปรบราิศาลฎีกาเนกีุ่นกวั การพนจารณาแลบ
สืวพุาิลวั หลอั จาเนลุ พ.ศ. ๒๕๖๒ ขา้ ๔)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๙๓
(๕) การจัวิันจาเนลุไท่ได้ภาุใิ ๓ เนดืาิ ไท่ถืาเนป็ ิเนหิตาี่ศาลจบส่ัอให้ทีการ
พนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุาตกกรณี (คาแิบิาขาอปรบราิศาลฎีกาเนกีุ่นกัวการ
พนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุ พ.ศ. ๒๕๖๒ ขา้ ๕)
(๖) หากใินิั ิดั า่าิคาพนพากษา ุอั ไท่สาทารถจวั จาเนลุทาศาลได้ ศาลุอั คอาุใู่ ิ
วอั ควั ิา้ อปฏนวิั นิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๘๒ นรรคสาท เนกีุ่นกวั การา่าิคาพนพากษาลวั หลอั จาเนลุ
โดุใหศ้ าลเนพกน ถาิหทาุจวั เนดนท แลน้ าากหทาุจวั จาเนลุทาฟัอคาพนพากษาิ่าไป โดุใหก้ าหิด
นิั ิดั า่าิคาพพน ากษาใหท่หลอั จากครวกาหิด ๑ เนดืาิ ิวั แิ่นิั าากหทาุจวั ใหท่ (ดูินั าุา่ อ
การจดราุอาิกรบวนิพจน ารณาใิวาา่ี ๒ การา่าิคาพพน ากษาแลบคาส่อั )
๔.๓ กรณีจาเลยเป็ นนิติบุคคล และไม่สามารถจับตัวผู้แทนของนิติบุคคลมาศาลได้
ตาม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๑๗๒ ทว/ิ ๒
คดีา่ีจาเนลุเนป็ ิินินวตคคล ศาลิา้ อาากหทาุเนรีุกผูจ้ ัดการหรืาผูแ้ าิาื่ิ ๆ ขาอ
ินินวตคคลิ้ัิให้ไปศาล เนทื่าผูจ้ ดั การหรืาผูแ้ าิา่ืิ ๆ ขาอินินวตคคลิ้ัิทาศาล แลบศาลได้
ดาเนินิการิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๗๒ นรรคสาอแลน้ ิ่าทาผจู้ ดั การหรืาผแู้ าิา่ืิ ๆ ขาอินินวตคคลิ้ิั
ไท่ทาศาลิาทหทาุเนรีุกใิิดั ิ่า ๆ ไป ศาลจบาากหทาุจวั ผูจ้ ดั การหรืาผูแ้ าิินินวตคคลิ้ิั
(ป.น.น า. ทาิรา ๗) เนท่ืาศาลไดา้ ากหทาุจวั ผูจ้ ดั การหรืาผแู้ าิขาอินินวตคคลิ้ิั แลน้ หากุอั จวั
ิันทาไท่ได้ภาุใิ ๓ เนดืาิ ิัวแิ่นิั าากหทาุจัว แลบไท่ทีผูแ้ าิา่ืิขาอินินวตคคลทา
ดาเนินิการแาิินินวตคคลิ้ิั ได้ เนท่ืาศาลเนห็ิเนป็ ิการสทคนรเนพ่ืาปรบโุชิ์แห่อคนาทุตินรรรท
า่ีจบใหก้ ารพนจารณาเนป็ิไปโดุไท่ชกั ชา้ ใหศ้ าลทีาาิาจพนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุได้
แลบเนทื่าศาลพจน ารณาคดีเนสร็จแลน้ ใหศ้ าลทีคาพพน ากษาใิคดีิ้ิั ิ่าไป
วนั นัดสืบพยานโจทก์ ผู้แทนจาเลยไม่มาศาล จดรายงานกระบวนพจิ ารณาว่า
“นัดสืบพยานโจทก์วันนี้ โจทก์มาศาล ส่วนผู้แทนจาเลยได้รับหมายเรียกโดยชอบ
แล้วไม่มาศาล โดยไม่แจ้งเหตขุ ดั ข้อง
พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า ผู้แทนจาเลยไม่ปฏิบัติตามหมายเรียกโดยไม่มเี หตุอันสมควร
ให้ออกหมายจับผ้แู ทนจาเลย โดยให้นัดสืบพยานโจทก์ใหม่ในวันที่ . . . เวลา . . . นาฬิกา
(กาหนดวนั นัดใหม่หลงั จากครบกาหนด ๓ เดือน นบั แต่วนั ออกหมายจับ)”
เม่ือถึงวนั นัดสืบพยานโจทก์ใหม่ จดรายงานกระบวนพจิ ารณาว่า
“นัดสืบพยานโจทก์วันนี้ โจทก์มาศาล ส่ วนผู้แทนจาเลยซ่ึงออกหมายจับมาเกิน
๓ เดือนแล้ว ยงั จับตัวไม่ได้
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๙๔
พิเคราะห์ แล้ว เห็นว่า ผู้แทนจาเลยไม่มาฟังการพิจารณาและสืบพยานโดยไม่มี
เหตุอันสมควร ซึ่งศาลได้ออกหมายจับผู้แทนจาเลยมาเกิน ๓ เดือน นับแต่วันออกหมายจับ
เพ่ือประโยชน์แห่งความยุติธรรมท่ีจะให้การพิจารณาเป็ นไปโดยไม่ชักช้า จึงเห็นสมควรให้
พิจารณาและสืบพยานลับหลังจาเลยได้ หากจับผู้แทนจาเลยได้ก่อนคดีเสร็จการพิจารณาและ
สืบพยาน ให้พิจารณาและสืบพยานต่อหน้าผ้แู ทนจาเลยต่อไป
สืบพยานโจทก์ได้รวม ............ ปาก และโจทก์ส่งเอกสารรวม ...................ฉบับ
ศาลหมาย จ ....... ถึง จ .......... เอกสารให้แยกเกบ็ /รวมสานวน แล้วโจทก์แถลงหมดพยาน
คดีเสร็จการพิจารณา ให้นัดฟังคาพิพากษาวนั ท่ี ....... เวลา ....... นาฬิกา”
(หมายเหตุ หากจับจาเลยได้ก่อนคดีเสร็จการพิจารณาและสืบพยาน ให้เบิกตัวจาเลยมาฟัง
การพิจารณาและสืบพยานต่อไป แิ่ถา้ คดีเนสร็จการพนจารณาใหศ้ าลทีคาพนพากษาใิคดีิ้ิั ิ่าไป)
ข้อสังเกต
(๑) ก่าิา่ีศาลจบทีคาส่ัอให้ทีการพนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุิาท ป.นน.า.
ทาิรา ๑๗๒ านน/๒ ให้ศาลคาิึอถึอคนาทจาเนป็ ิขาอการทีจาเนลุาุู่ร่นทใิการพนจารณาแลบ
สืวพุาิเนพาื่ ปรบโุชิใ์ ิการคิ้ หาคนาทจรนอใิคดี ผลกรบาวิ่าสนารนใิการิ่าสู้คดีขาอจาเนลุ
าิั ราโาษแลบคนาทจาเนป็ ิา่ีจาเนลุไท่าาจาุู่ร่นทดน้ ุใิการพนจารณาแลบสืวพุาิ ปรบกาว
คาแถลอขาอคู่คนาท (คาแิบิาขาอปรบราิศาลฎีกาเนก่ีุนกวั การพนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั
จาเนลุ พ.ศ. ๒๕๖๒ ขา้ ๑)
(๒) ศาลจบส่ัอใหพ้ นจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๗๒ านน/๒
ได้ หลอั จากไดด้ าเนินิการิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๗๒ นรรคสาอแลน้
(๓) ิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๗๒ าน/น ๒ จาเนลุา่ีเนป็ิินินวตคคลิ้ิั ไท่จาิา้ อทีาิาุคนาท
(๔) กรณีาี่ศาลทีคาส่ัอใหพ้ นจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุิาท ป.นน.า. ทาิรา
๑๗๒ านน/๒ ใหศ้ าลสั่อให้พนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุิลาดรบุบเนนลาาีุ่อั ไท่สาทารถ
จวั ผแู้ าิจาเนลุทาศาลได้ ใิกรณีา่ีการพจน ารณาแลบสืวพุาิไท่แลน้ เนสร็จโดุิา้ อทีการเนลื่าิคดี
ให้ศาลแจอ้ กาหิดิดั า่ีเนล่ืาิไปให้จาเนลุหรืาาิาุจาเนลุาราว หากิ่าทาสาทารถจวั ผูแ้ าิ
จาเนลุ หรืาผูแ้ าิจาเนลุทาศาล ให้ศาลพนจารณาแลบสืวพุาิิ่าหิ้าผูแ้ าิจาเนลุิ่าไป
(คาแิบิาขาอปรบราิศาลฎีกาเนกีุ่นกวั การพนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุ พ.ศ. ๒๕๖๒
ขา้ ๔)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๙๕
(๕) การจวั ินั ผแู้ าิจาเนลุไท่ไดภ้ าุใิ ๓ เนดืาิ ไท่ถืาเนป็ ิเนหิตาี่ศาลจบสั่อให้ทีการ
พนจารณาแลบสืวพุาิลวั หลัอจาเนลุาตกกรณี (คาแิบิาขาอปรบราิศาลฎีกาเนก่ีุนกัวการ
พจน ารณาแลบสืวพุาิลวั หลอั จาเนลุ พ.ศ. ๒๕๖๒ ขา้ ๕)
(๖) หากใินิั ิดั า่าิคาพนพากษา ุอั ไท่สาทารถจวั ผแู้ าิจาเนลุทาศาลได้ ศาลุอั คอ
าุใู่ ิวอั ควั ิา้ อปฏนวิั นิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๘๒ นรรคสาท เนกีุ่นกวั การา่าิคาพนพากษาลวั หลอั
จาเนลุ โดุให้ศาลเนพนกถาิหทาุจวั เนดนท แลน้ าากหทาุจวั ผูแ้ าิจาเนลุทาฟัอคาพนพากษาิ่าไป
โดุใหก้ าหิดนิั ิดั า่าิคาพนพากษาใหท่หลอั จากครวกาหิด ๑ เนดืาิ ิวั แิ่นิั าากหทาุจวั
ใหท่ (ดูินั าุา่ อการจดราุอาิกรบวนิพจน ารณาใิวาาี่ ๒ การา่าิคาพนพากษาแลบคาสอ่ั )
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๙๖
บทที่ ๑๔
การสืบเสาะและพนิ ิจจาเลย
ศาลจบทีคาส่ัอสืวเนสาบแลบพนินจจาเนลุ เนท่ืาศาลิา้ อการาราวขา้ เนา็จจรนอเนก่ีุนกวั
ินั จาเนลุ พฤินการณ์แห่อคดีใิวาอเนรื่าอหรืาราุลบเนาีุดิากเนหิืาจากข้าเนา็จจรนอาี่ปรากฏ
ใิสาินิ เนช่ิ ปรบนิั น คนาทปรบพฤิน สินปัาาา การศึกษาาวรท สตขภาพ ภานบแห่อจนิ ินสัุ
แลบส่นอแนดลา้ ทขาอจาเนลุิลาดจิสภาพแห่อคนาทผนด การรู้สึกคนาทผนดแลบคนาทพุาุาท
วรรเนาาผลร้าุา่ีเนกนดข้ึิ เนหิตาิั คนรปราิี แลบเนร่ืาอา่ืิใดาี่เนก่ีุนกวั จาเนลุ เนพ่ืาใช้ปรบกาว
ดตลพนินจใิการพนจารณาลอโาษ ราการกาหิดโาษ หรืาราการลอโาษ ให้สาดคลา้ อกวั หลกั
าาชาานนาุาแลบาณั ฑนนาุาน่าจบิ้าอลอโาษให้เนหทาบสทกัวการกรบาาคนาทผนด แลบิัน
ผกู้ รบาาคนาทผนด ใิการิาทาิรการหรืานนรีการทาใชพ้ นจารณาพนพากษาคดีขาอจาเนลุแิ่ลบคิ
ใิกรณีา่ีผกู้ รบาาคนาทผดน าุใู่ ินสน ัุาี่จบปรัวปรตอแกไ้ ขใหก้ ลวั ิิเนป็ิพลเนทืาอดีได้ ศาลกจ็ บรา
การกาหิดโาษหรืาราการลอโาษจาคตกใหโ้ ากาสจาเนลุกลวั ไปาุู่กวั คราวครันแลบใช้ชีนนิ
ใิสัอคทไดิ้ าทปกิน รนทา้อั ปรบกาวาาชีพสตจรนิ เนป็ิการหลีกเนลีุ่อการลอโาษจาคตกใิคนาทผนด
า่ีไท่ร้าุแรอโดุไท่จาเนป็ิาิั จบาาใหจ้ าเนลุไดร้ ัวโากาสแกไ้ ขคนาทผนดขาอิิโดุไท่ทีทลานิ
ินดินั แลบเนป็ิการลดคนาทแาาดั ใิเนรืาิจา ปรบหุดั อวปรบทาณขาอรัฐาี่ิา้ อเนล้ีุอดูผถู้ ูกคตทขอั
ไดา้ ีกาาอหิ่ึอ โดุาาศุั หลกั เนกณฑิ์ าท ป.า. ทาิรา ๕๖ พ.ร.ว. คตทปรบพฤิน พ.ศ. ๒๕๕๙ แลบ
คาแิบิาขาอปรบราิศาลฎีกา เนกีุ่นกวั นนรีการราการกาหิดโาษ การราการลอโาษ แลบการ
กาหิดเนอื่าิไขเนพ่าื คตทคนาทปรบพฤิน พ.ศ. ๒๕๕๙
๑. หลกั เกณฑ์และแนวทางการส่ังให้สืบเสาะและพนิ ิจ
๑.๑ ศาลที่มอี านาจส่ังสืบเสาะและพนิ ิจ คืา ศาลช้ิั ิิ้ าี่ทีาาิาจพนจารณาพนพากษา
คดีาาาา
ศาลาตารรณ์ ศาลฎีกา ทีาาิาจส่ัอให้ศาลช้ิั ิิ้ สืวเนสาบแลบพนินจ โดุจดราุอาิ
กรบวนิพนจารณา แลบาาจแกโ้ าษจาคตกเนป็ิราการกาหิดโาษหรืาราการลอโาษแลบคตทคนาท
ปรบพฤินจาเนลุไนห้ รืาไท่ก็ได้ กรณีศาลสูอสั่อคตทคนาทปรบพฤิน แล้นจาเนลุาาผนดเนอ่ืาิไข
ศาลช้ิั ิิ้ าาจิกั เนิืาิจาเนลุหรืากาหิดการลอโาษาีุ่อั ไท่ไดก้ าหิดหรืาลอโาษซ่ึอราไนิ้ ้ิั
ก็ได้ (ป.า. ทาิรา ๕๗) เนท่ืาศาลช้ัิิิ้ ได้ทีคาสั่อแก้ไขเนปล่ีุิแปลอคาพนพากษาหรืาคาส่ัอ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๙๗
เนก่ีุนกัวการลอโาษแล้น ให้แจ้อพิักอาิคตทปรบพฤินาราว หากการแก้ไขเนปล่ีุิแปลอ
คาพนพากษาหรืาคาส่ัอิ้ัิเนป็ ิผลร้าุแก่ผูถ้ ูกคตทคนาทปรบพฤินทากข้ึิ ผูถ้ ูกคตทคนาทปรบพฤิน
ทีสนารนาตารรณ์คาสั่อแกไ้ ขเนปลีุ่ิแปลอิ้ิั ได้ โดุคาพนพากษาหรืาคาสั่อขาอศาลาตารรณ์ใหเ้นป็ิ
า่ีสตด (พ.ร.ว.คตทปรบพฤินฯ ทาิรา ๓๔)
ศาลเนุานชิแลบคราวครันทีหลกั เนกณฑก์ ารสืวเนสาบแลบพนินจิาท พ.ร.ว.ศาลเนุานชิ
แลบคราวครันแลบนรน ีพจน ารณาคดีเนุานชิแลบคราวครัน พ.ศ. ๒๕๕๓ แลบพ.ร.ว. คตทปรบพฤินฯ
ทาิรา ๒๕ นรรคสาท
๑.๒ กรอบเวลาการส่ังสืบเสาะและพนิ ิจจาเลย
ก่าิศาลทีคาพนพากษา ศาลจบสอ่ั สืวเนสาบแลบพิน นจจาเนลุเนทื่าใดกไ็ ด้
(๑) กรณีจาเนลุใหก้ ารรัวสารภาพ ศาลจบสอ่ั ใิราุอาิกรบวนิพนจารณานา่
ตัวอย่าง
“นัดสอบคาให้การจาเลย ตรวจพยานหลักฐานและกาหนดวันนัดสืบพยานวันนี้
โจทก์จาเลยมาศาล
จาเลยแถลงไม่ต้องการทนายความ ขอให้การรับสารภาพตามฟ้อง ศาลบันทึก
คาให้ การจาเลยไว้ แล้ ว
โจทก์ จาเลย แถลงไม่ติดใจสืบพยาน
พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า สมควรสืบเสาะและพินิจจาเลยก่อนมีคาพิพากษา จึงให้
พนักงานคุมประพฤติสืบเสาะและพินิจจาเลย แล้วรายงานให้ศาลทราบภายใน ๑๕ วัน นับแต่
ที่ได้รับคาส่ัง เพื่อประกอบการพิจารณาต่อไป และให้จาเลยไปพบพนกั งานคุมประพฤติ
นัดฟังคาพิพากษาวนั ท่ี ......... เวลา ..........น.”
(๒) กรณีจาเนลุุอั ไท่ให้การหรืาให้การปฏนเนสร ศาลคนรดาเนินิกรบวนิพนจารณา
ิ่าไป เนท่ืาคดีเนสร็จการพนจารณาแลน้ จึอส่อั สืวเนสาบแลบพนินจจาเนลุ แิ่หากศาลเนห็ิสทคนรใหก้ าร
พนจารณารนดเนร็น ศาลาาจส่ัอสืวเนสาบแลบพนินจจาเนลุรบหน่าอการพนจารณาเนพ่ืาปรบกาวดตลพนินจ
ใิการลอโาษ การกาหิดโาษ หรืาการราการลอโาษกไ็ ด้ ิาท พ.ร.ว.คตทปรบพฤิน ฯ ทาิรา ๓๐
ตัวอย่าง
“นดั สืบพยานโจทก์วนั นี้ โจทก์ จาเลยและทนายจาเลย มาศาล
สืวพุาิโจากไ์ ด.้ ......ปาก รบหน่าอสืวพุาิ โจากา์ า้ อส่อเนากสารแลบภาพถ่าุ
เนพ่นท......าิั ดัว หทาุ จ... ถึอ จ... ให้จาเนลุแลบาิาุจาเนลุดูแล้น แลบโจาก์แถลอุอั ินดใจ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๙๘
สืวพุาิาีก...ปาก คืา............แลบ............ พิกั อาิสาวสนิ ขาสืวิ่าใิิดั หิา้ าิาุจาเนลุ
แถลอินดใจสืวพุาิฐาิาี่าุจู่ าินิ..........ปาก คืา ินั จาเนลุแลบพุาิาื่ิาีก........ปาก ขาสืว
ิ่าจากโจากใ์ หเ้นสร็จสน้ิใิิดั หิา้ ซ่ึอิดั พนจารณาิ่าเนิื่าอไนแ้ ลน้
พิเคราะห์แล้ว เห็นสมควรให้เลื่อนไปสืบพยานโจทก์และพยานจาเลยในวันที่.......
เวลา.......ถึง.......นาฬิกา และให้พนักงานคุมประพฤติสืบเสาะและพินิจจาเลยเก่ียวกับประวตั ิการ
กระทาความผิด คนาทปรบพฤิน สินปัาาา การศึกษาาวรท และนิสัย แล้วรายงานให้ศาลทราบ
ภายใน ๑๕ วัน นับแต่วันที่ได้รับคาสั่ง เพ่ือประกอบการพิจารณาต่อไป และให้จาเลยไปพบ
พนักงานคุมประพฤติ (กรณีจาเลยต้องขังระหว่างพิจารณา) หรือให้จาเลยไปพบพนักงาน
คุมประพฤติ (กรณีจาเลยได้รับการปล่อยชั่วคราว)”
ข้อสังเกต
(๑) ศาลสั่อพิกั อาิคตทปรบพฤินสืวเนสาบแลบพนินจจาเนลุแลน้ เนจา้ หิา้ าี่ศาลิา้ อส่อ
คาส่ัอแลบเนากสารา่ีเนก่ีุนขา้ อไปุอั สาิกั อาิคตทปรบพฤินภาุใิ ๓ นิั ิวั แิ่นิั าี่ทีคาสั่อ ิาท
พ.ร.ว. คตทปรบพฤิน ฯ ทาิรา ๒๓ นรรคหิ่ึอ แลบพิกั อาิคตทปรบพฤินิา้ อดาเนินิการสืวเนสาบ
แลบพิน นจแลน้ ราุอาิใหศ้ าลาราวใิเนนลา ๑๕ นิั ิวั แิ่นิั าี่ไดร้ ัวคาสั่อสาิกั อาิคตทปรบพฤิน
ไดร้ ัวคาส่ัอ ใิกรณีาี่ทีเนหิตจาเนป็ ิาาจร้าอขาิ่าศาลเนพ่ืาส่ัอให้ขุาุเนนลาไดา้ ีกไท่เนกนิ ๓๐ นิั
ิาททาิรา ๒๔ นรรคหิ่ึอ แิ่การกาหิดิดั ฟัอคาพพน ากษา ศาลควรกาหนดนัดประมาณ ๒๑ ถึง
๓๐ วนั ิวั ิ้อั แิ่นิั สัอ่ สืวเนสาบแลบพนินจ า้อั ิ้ี เนผาื่ เนนลาไน้ ใิกรณีศาลไดร้ ัวราุอาิสืวเนสาบแลบ
พนินจแลน้ ถา้ ทีขา้ สอสัุก็ุอั ทีเนนลาเนรีุกพิกั อาิคตทปรบพฤินไปสาวถาท หรืาส่ัอให้พิกั อาิ
คตทปรบพฤินดาเนินิการสืวเนสาบแลบพนินจเนพ่นทเนินทใิปรบเนด็ิหิ่ึอปรบเนด็ิใดิาท พ.ร.ว.
คตทปรบพฤิน ฯ ทาิรา ๓๐ นรรคสาอ กไ็ ด้ หรืากรณีา่ีศาลส่อั สืวเนสาบแลบพนินจหลาุคดี พิกั อาิ
คตทปรบพฤินดาเนินิการไท่าิั แลบขาขุาุเนนลาส่อราุอาิ
(๒) ศาลาาจจบทีคาสัอ่ ใหส้ ืวเนสาบแลบพนินจวาอปรบเนดิ็ าี่ศาลิา้ อการาราวเนา่าิ้ิั ก็
ได้ เนพืา่ เนป็ิการลดอาิขาอพิกั อาิคตทปรบพฤิน โดุเนฉพาบใิช่นอา่ีทีการสั่อสืวเนสาบพนินจจาเนลุ
จาินิทาก
(๓) ใิคดีาี่ศาลเนห็ิสทคนรสั่อให้พิกั อาิคตทปรบพฤินสืวเนสาบแลบพนินจจาเนลุ
า่ีไท่สาทารถพดู หรืาไดุ้ ิน หรืาส่ืาคนาทหทาุได้ หรืาเนป็ิชานิ่าอปรบเนาศซ่ึอไท่สาทารถพูดแลบ
ฟัอภาษาไาุไดเ้นป็ ิหิา้ า่ีขาอกรทคตทปรบพฤินใิการจดั หาล่าทให้ิาท พ.ร.ว.คตทปรบพฤิน ฯ
ทาิรา ๒๒
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๒๙๙
๑.๓ ประเภทคดีที่ศาลจะส่ังสืบเสาะและพินิจ พ.ร.ว.คตทปรบพฤิน พ.ศ. ๒๕๕๙
ไท่ไดก้ าหิดปรบเนภาคดีา่ีศาลทีาาิาจสั่อสืวเนสาบแลบพนินจไน้ แทค้ ดีาี่ทีาิั ราโาษสูอหรืาคดีา่ี
จาเนลุเนคุไดร้ ัวโาษจาคตกทาก่าิ ศาลกส็ าทารถส่ัอสืวเนสาบแลบพนินจได้ โดุ พ.ร.ว. คตทปรบพฤิน ฯ
ทาิรา ๓๐ วาั าิั นใหศ้ าลทีาาิาจสั่อใหพ้ ิกั อาิคตทปรบพฤินดาเนินิการสืวเนสาบแลบพนินจแลน้
าาราุอาิแลบคนาทเนห็ิให้ศาลเนพ่ืาปรบกาวการพนจารณาพนพากษาหรืาเนพ่ืาปรบกาวดตลพนินจ
ใิการกาหิดโาษ ดอั ิ้ิั โดุาน่ั ไปศาลจบส่อั สืวเนสาบแลบพนินจจาเนลุไดใ้ ิคดีาตกปรบเนภา หรืา
ศาลจบสัอ่ สืวเนสาบแลบพนินจใิคดีา่ีาุใู่ ิเนกณฑา์ ่ีจบราการกาหิดโาษหรืาราการลอโาษใหแ้ ก่
จาเนลุิาท ป.า. ทาิรา ๕๖ แิ่ขา้ เนา็จจรนอา่ีไดจ้ ากการสืวเนสาบแลบพนินจิา้ อเนป็ ิขา้ ทูลา่ีศาล
จบิาทาใชพ้ จน ารณากาหิดโาษ ราการกาหิดโาษหรืาราการลอโาษใหแ้ ก่จาเนลุ
ิากจากิ้ ี ศาลาาจใช้ดต ลพนิน จส่ัอให้สื วเนสาบแลบพนิน จเนพ่ืาปรบกาวการพนจารณา
พนพากษาใิวาอปรบเนด็ิ เนช่ิ การชดใช้เนุีุนุาหรืาวรรเนาาผลร้าุา่ีเนกนดข้ึิแก่ผูเ้นสีุหาุ หรืา
ปรบนิั นแลบฐาิบการเนอนิขาอจาเนลุเนพ่ืาปรบกาวการพนจารณาสั่อใหจ้ าเนลุาาอาิวรนการสัอคท
แาิค่าปรัว
ข้อสังเกต
ทีคดีวาอปรบเนภาาี่ศาลไท่คนรใชด้ ตลพิน นจสั่อสืวเนสาบแลบพนินจ เนช่ิ
๑. คดีลหตโาษ หรืาคดีา่ีศาลจบลอโาษจาคตกไท่เนกนิ ๓ เนดืาิ แลบจาเนลุิา้ อขอั ทา
ทีรบุบเนนลาใกลห้ รืาครวกาหิดโาษจาคตกาี่ศาลจบลอแลน้
๒. การสืวเนสาบแลบพนินจจาเนลุาี่เนป็ิินินวตคคล ไท่เนป็ิปรบโุชิแ์ ก่คดี เนพราบลอโาษ
ไดเ้นฉพาบโาษปรัว จบปรัวทากหรืาิา้ ุศาลพนจารณาจากลกั ษณบการกรบาาคนาทผนดหรื าคนาท
เนสีุหาุา่ีก่าข้ึิได้ าุ่าอไรก็ดี ศาลสั่อให้พิักอาิคตทปรบพฤินดาเนินิการสืวเนสาบแลบพนินจ
ินินวตคคลใิคดีา่ีกรบาาคนาทผนดร่นทกวั ผูแ้ าิินินวตคคลได้ แิ่คนรกาหิดเนฉพาบวาอปรบเนด็ิ
เนช่ิ ปรบนิั นการดาเนินิรตรกนจ นิั ถตปรบสอค์ขาอินินวตคคล คนาทเนกีุ่นพิั รบหน่าอินินวตคคลกวั
ินั แาิินินวตคคล เนป็ิิิ้
หิ่นุอาิาี่ศาลส่อั ใหส้ ืวเนสาบแลบพนินจ คืา สาิกั อาิคตทปรบพฤินา่ีาุใู่ ิเนขิาาิาจ
ขาอศาลิ้ิั
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๐๐
๒. รายงานการสืบเสาะและพนิ ิจ ต้องเสนอความเหน็
หลอั จากพิกั อาิคตทปรบพฤินสืวเนสาบแลบพนินจจาเนลุิาทคาส่อั ศาลเนสร็จแลน้ ิา้ อาา
ราุอาิการสืวเนสาบแลบพนินจเนสิาิ่าศาล โดุิ้าอทีการเนสิาคนาทเนห็ิขาอพิักอาิ
คตทปรบพฤิน ฯ ใิราุอาิสืวเนสาบแลบพนินจ ิาท พ.ร.ว. คตทปรบพฤิน ฯ ทาิรา ๑๔ (๑) า่ีกาหิดให้
พิกั อาิคตทปรบพฤินทีาาิาจหิา้ าี่าาราุอาิแลบคนาทเนห็ิเนกีุ่นกวั คนาทสาทารถใิการแกไ้ ข
ปรัวปรตอิิเนาอขาอจาเนลุพร้าทา้อั เนสิานรน ีการคตทคนาทปรบพฤิน ิาท ป.า. ทาิรา ๕๖ ดน้ ุ
๓. การเสนอรายงานการสืบเสาะและพนิ ิจ
เนทื่าพิักอาิคตทปรบพฤินาาราุอาิการสืวเนสาบแลบพนินจเนสร็จแลน้ จบใส่ซาอ
ปน ดผิึก แลบปรบาวั ิรา “ลับ” ส่อศาล เนจา้ หิา้ าี่ศาลจบิา้ อิาเนสิาราุอาิิ้ิั ิ่าผูพ้ นพากษา
เนจา้ ขาอสาินิโดุเนร็น เนพื่าใช้ปรบกาวดตลพนินจใิการพนพากษา ซ่ึอศาลาาจทีการสาวถาท
ขา้ เนา็จจรนอเนพน่ทเนินทจากพิักอาิคตทปรบพฤินก่าิพนพากษาคดีก็ได้ า้อั ิ้ีิา้ อรบทดั รบนอั ทนให้
ขา้ เนสิาแิบ แลบคนาทเนห็ิรั่นไหลก่าิศาลแจอ้ ขา้ คนาทาี่เนป็ิผลร้าุใหจ้ าเนลุาราว ิาท พ.ร.ว.
คตทปรบพฤิน ฯ ทาิรา ๓๑
ข้อสังเกต
ภาุหลอั ศาลา่าิคาพนพากษาแลน้ คนริาราุอาิการสืวเนสาบแลบพนินจใส่ซาอ
ปน ดผิึกไนเ้นช่ิเนดนท า้อั ิ้ี เนิ่ืาอจากราุอาิการสืวเนสาบแลบพนินจเนป็ ิเนากสารลวั แลบเนพ่ืาคนาท
ปลาดภุั แลบคนาทร่นททืาขาอพุาิใิการใหข้ า้ เนาจ็ จรนอใิภาุหิา้ หากที เนพราบพุาิทิ่ั ใจน่า
จบไท่ทีการิาขา้ ทูลไปเนปน ดเนผุ ิาทา่ีพิกั อาิคตทปรบพฤินุิื ุิั ใิช้ิั แสนอหาขา้ เนาจ็ จรนอแลบ
เนป็ิการป้าอกิั ทนให้ใชส้ าินิขาอพิกั อาิคตทปรบพฤินเนป็ ิหลกั ฐาิใิการฟ้าอคดี หรืาาา้ อ
เนป็ิพุาิหลกั ฐาิใิคดี
ศาลไท่คนราิตาาิใหค้ ดั สาเนิาราุอาิการสืวเนสาบแลบพนินจ เนนิ้ แิ่จาเนลุขาโดุที
เนหิตผลแลบคนาทจาเนป็ ิ า้ัอิ้ี คนรคาิึอถึอปัาหาการแสนอหาปรบโุชิ์โดุทนชาวจาก
ขา้ เนา็จจรนอาี่ไดจ้ ากราุอาิการสืวเนสาบ แลบคนาทเนห็ิา่ีปรากฏใิราุอาิิ้ัิ รนทา้อั คนาท
ปลาดภุั ขาอพุาิแลบพิกั อาิคตทปรบพฤินาีกดน้ ุ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๐๑
๔. การรับฟังรายงานการสืบเสาะและพนิ ิจของศาล
๔.๑ กรณีา่ีศาลจบใชร้ าุอาิแลบคนาทเนห็ิเนป็ิผลร้าุแก่จาเนลุ ใหศ้ าลแจอ้ ขา้ คนาท
า่ีเนป็ิผลร้าุิ้ิั ใหจ้ าเนลุาราว (พ.ร.ว. คตทปรบพฤิน ฯ ทาิรา ๓๑)
หากจาเนลุคดั คา้ ิราุอาิการสืวเนสาบแลบพนินจ ิาท พ.ร.ว. คตทปรบพฤิน ฯ
ทาิรา ๓๑ กาหิดให้พิักอาิคตทปรบพฤินทีสนารนิาพุาิหลกั ฐาิเนขา้ สืวปรบกาวราุอาิ
แลบคนาทเนห็ิก่าิ แลบจาเนลุทีสนารนิาพุาิหลกั ฐาิทาสืวหกั ลา้ อได้ แินคาส่อั ศาลทีดอั ิ้ี
“นัดฟังคาพิพากษาวนั นี้ โจทก์ จาเลย และทนายจาเลยมาศาล
ศาลได้ อ่ านรายงานการสื บเสาะและพิ นิ จและความเห็ นของพนักงาน
คุมประพฤติ จาเลยแถลงว่า ความเห็นของพนักงานคุมประพฤติเป็นผลร้ ายแก่จาเลย ขอคัดค้าน
ในประเดน็ ดังต่อไปนี.้ ....................
จึงให้ พนักงานคุมประพฤตินาพยานหลักฐานมาแสดงสนับสนุนความเห็น
ของตน และให้จาเลยนาพยานหลกั ฐานมาหักล้าง
ให้นัดสืบพยานพนักงานคุมประพฤติ (และจาเลย) วนั ที่ ....... เวลา ........ น..
แจ้งพนกั งานคุมประพฤติทราบ
เมื่อศาลมคี าส่ังแล้วจะนัดฟังคาพิพากษาต่อไป”
๔.๒ กรณีศาลฟัอราุอาิการสืวเนสาบแลบพนินจใิส่นิา่ีเนป็ิคตณแก่จาเนลุ หรืาฟัอ
เนป็ิผลร้าุแิ่จาเนลุไท่คดั คา้ ิ คนรจบจดใิราุอาิกรบวนิพนจารณาใหช้ ดั เนจิ เนพาื่ ใหศ้ าลรัวฟัอ
ราุอาิแลบคนาทเนห็ิโดุไท่ิา้ อทีพุาิหลกั ฐาิปรบกาวิาท พ.ร.ว. คตทปรบพฤิน ฯ ทาิรา ๓๑
ิาทินั าุา่ อราุอาิกรบวนิพจน ารณาิ้ี
“นัดฟังคาพิพากษาวนั นี้ โจทก์ จาเลย และทนายจาเลยมาศาล
ศาลได้ อ่ านรายงานการสื บเสาะและพิ นิ จและความเห็ นของพนักงาน
คุมประพฤติให้จาเลยฟังแล้ว จาเลยไม่คัดค้าน
อ่ านคาพิพากษาให้ ค่ ูความฟั งแล้ ว”
ข้อสังเกต
(๑) าาอปฏนวิั นศาลจบา่าิราุอาิการสืวเนสาบแลบพนินจให้จาเนลุฟัอ แลน้ สาวถาท
จาเนลุนา่ จบคดั คา้ ิราุอาิการสืวเนสาบแลบพนินจดอั กล่านหรืาไท่ โดุไท่แสดอหรืาแจอ้ จาเนลุน่า
จบิาขา้ เนา็จจรนอส่นิใดทาฟัอเนป็ ิคตณหรืาเนป็ ิโาษแก่จาเนลุ ดอั ิ้ิั ถา้ ทีขา้ เนา็จจรนอาี่ไท่ถูกิา้ อ
หรืาคลาดเนคลื่าิจาเนลุิา้ อโิแ้ ุอ้ คดั คา้ ิาิั าี เนทื่าจาเนลุไท่โิแ้ ุอ้ ศาลจบพนจารณาจากคาฟ้าอ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๐๒
ปรบกาวราุอาิการสืวเนสาบแลบพิน นจแลน้ พพน ากษาไป โดุไท่กล่านถึอขา้ เนาจ็ จรนอใิราุอาิการ
สืวเนสาบแลบพนินจ เนพ่ืาเนป็ ิการป้าอกิั ปัาหาโิแ้ ุอ้ ขา้ เนา็จจรนอใิราุอาิการสืวเนสาบแลบพนินจ
าาใหค้ ดีาี่จาเนลุรัวสารภาพสาทารถพนพากษาไปไดเ้นลุ
(๒) ราุอาิการสืวเนสาบแลบพนินจจบิาทาเนป็ ิเนหิตุกฟ้าอไท่ได้ แลบจบใช้เนป็ ิ
พุาิหลกั ฐาิใิการลอโาษกไ็ ท่ได้ ใชไ้ ดเ้นฉพาบปรบกาวการใชด้ ตลพนินจน่าสทคนรกาหิดโาษ
แก่จาเนลุสถาิใด เนพีุอใด เนา่าิ้ิั (ฎีกาา่ี ๒๙๔๔/๒๕๔๔) ศาลจบิาขา้ เนาจ็ จรนอจากราุอาิการ
สืวเนสาบแลบพนินจขาอพิักอาิคตทปรบพฤินทาลวลา้ อคารัวสารภาพขาอจาเนลุไท่ได้ (ฎีกาาี่
๓๑๙๕/๒๕๕๓ แลบ ๓๔๖๙/๒๕๕๓) ิาทาเนป็ิเนหิตนนินจฉุั น่าการกรบาาขาอจาเนลุเนป็ิกรรทเนดีุน
ซ่ึอขดั กวั คาฟ้าอาี่จาเนลุใหก้ ารรัวสารภาพไท่ได้ (ฎีกาาี่ ๑๓๔๐๘/๒๕๕๓)
(๓) หากศาลเนห็ิน่าขา้ เนา็จจรนอิาทราุอาิการสืวเนสาบแลบพนินจขาอพิักอาิ
คตทปรบพฤินปรากฏน่าการกรบาาขาอจาเนลุทนใช่เนป็ ิคนาทผนดา่ีโจาก์ฟ้าอ แท้จาเนลุให้การ
รัวสารภาพ ศาลจบใหส้ ืวพุาิิ่าไปเนพื่าใหไ้ ดข้ า้ เนาจ็ จรนอกรบจ่าอแจอ้ กไ็ ด้ ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๒๒๘
(ฎีกาาี่ ๒๘๔๙/๒๕๕๕ แลบ ๗๙๕๐/๒๕๔๙)
๕. การงดการสืบเสาะและพนิ ิจ
เนท่ืาศาลทีคาสั่อสืวเนสาบแลบพนินจ แลบแจอ้ คาส่ัอให้พิกั อาิคตทปรบพฤินาราวแลน้
หากปรากฏภาุหลอั นา่ จาเนลุถึอแก่กรรทใิรบหน่าอปล่าุชน่ั ครานรบหนา่ อพนจารณาคดี พิกั อาิ
คตทปรบพฤินจบาาราุอาิใหศ้ าลาราว แิ่ถา้ หากปรากฏภาุหลอั นา่ จาเนลุถึอแก่กรรทใิรบหนา่ อ
ิา้ อขอั หรืาผูเ้นสีุหาุถาิคาร้าอาตกข์ ถาิฟ้าอ หรืาุาทคนาทใิคนาทผนดิ่าส่นิินั ซ่ึอเนป็ ิ
เนหิตใหค้ ดีาาาารบอวั แลบคนาทปรากฏแก่ศาล เนทื่าศาลส่ัออดการสืวเนสาบแลบพนินจใิราุอาิ
กรบวนิพนจารณาแลน้ ให้เนจา้ หิา้ า่ีศาลแจอ้ อดการสืวเนสาบแลบพนินจให้พิักอาิคตทปรบพฤิน
าราวาิั าี เนพ่ืาพิกั อาิคตทปรบพฤินจบไท่ิา้ อเนสีุเนนลาใิการสืวเนสาบแลบพนินจิ่าไปาีก
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๐๓
ส่วนท่ี ๙
ช้ันพพิ ากษา
บทท่ี ๑
แบบคาพพิ ากษาและคาส่ัง
คดอี าญาและคดแี พ่งท่ีเกยี่ วเน่ืองกบั คดอี าญา
การทาคาพพิ ากษาหรือคาส่ังต้องปฏบิ ัตติ าม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๑๘๓, ๑๘๖ และ ๑๘๗
๑. ช่ือความ
๑.๑ คดีาาาาาน่ั ไปใช้ “ความอาญา”
๑.๒ ใิกรณีา่ีทีคดีแพอ่ าี่เนกีุ่นเนิ่ืาอกวั คดีาาาารนทาุดู่ น้ ุใหใ้ ชค้ นาทนา่
“แบบคาพิพากษาและคาสั่งคดีอาญาและคดีแพ่งที่เก่ียวเน่ืองกับคดีอาญา” (ฎีกาา่ี
๕๖๒๒/๒๕๓๓)
๒. ชื่อคู่ความ
๒.๑ การเนขีุิช่ืาคู่คนาทา้อั าี่เนป็ ิวตคคลรรรทดาแลบินินวตคคลา่ีช่าอช่ืาคู่คนาทให้
เนขีุิเนฉพาบ ชื่าคู่คนาทเนา่าิ้ิั น่าใครเนป็ ิโจาก์ ใครเนป็ิจาเนลุหรืาผรู้ ้าอ ฯลฯ ไท่ิา้ อรบวตช่ืา
ผูแ้ าิ หรืาผูร้ ัวทาวาาิาจ เนนิ้ แิ่ใิกรณีผูเ้นุานซ์ ่ึอทีผูแ้ าิโดุชาวรรรท ให้รบวตดน้ ุน่า
โดุใครเนป็ิผแู้ าิโดุชาวรรรท
ใิกรณีาี่ทีผแู้ าิหรืาผรู้ ัวทาวาาิาจใหร้ บวตไนใ้ ิิาิุา่ คาฟ้าอหรืาคาใหก้ าร
ข้อสังเกต
(๑) ใิคดีาาาาผเู้นุานห์ รืาผไู้ ร้คนาทสาทารถจบดาเนินิคดีดน้ ุิิเนาอ หรืารัว
ทาวจากผูแ้ าิโดุชาวรรรทไท่ได้ (ฎีกาาี่ ๕๖๓/๒๕๑๗) ิา้ อใหผ้ ูแ้ าิโดุชาวรรรทหรืา
ผูา้ ิตวาลจดั การแาิิาททาิรา ๕ (๑) โดุใชช้ ื่าคู่คนาทดอั ินั าุา่ อใิคาพนพากษาศาลฎีกา
า่ี ๑๓๗๔/๒๕๐๘ าี่เนขีุิชื่าคู่คนาท ดอั ิ้ี
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๐๔
เนดก็ หานอวตาเนสรนท ชลกนจ โดุิาอุา่ อ ถิาทสนิ โจาก์
ผแู้ าิโดุชาวรรรท
รบหนา่ อ
ิาุุอั ทลนเนครืา จาเนลุ
ใิกรณีผูเ้นุาน์หลาุคิเนป็ ิโจาก์ร่นทกัิ โดุทีผูแ้ าิโดุชาวรรรท
คิเนดีุนกิั จบเนขีุิช่ืาผูแ้ าิโดุชาวรรรทิ่าาา้ ุผูเ้นุานา์ ตกคิหรืาจบเนขีุิชื่าผูเ้นุานา์ ้อั หทด
ก่าิแลน้ ิ่าาา้ ุดน้ ุชื่า ผแู้ าิโดุชาวรรรทเนพุี อคร้ัอเนดีุนกไ็ ด้ ดอั ิ้ี
เนดก็ ชาุ ก. โดุิาอ า. ทารดาผแู้ าิโดุชาวรรรท า่ี ๑ โจาก์
เนดก็ ชาุ ข. โดุิาอ า. ทารดาผแู้ าิโดุชาวรรรท าี่ ๒
รบหนา่ อ เนดก็ ชาุ ค. โดุิาอ า. ทารดาผแู้ าิโดุชาวรรรท าี่ ๓
ิาุ ป. จาเนลุ
(เนาีุวฎีกาา่ี ๑๒๕๐/๒๕๓๖)
เนดก็ ชาุ ก. เนดก็ ชาุ ข. เนดก็ ชาุ ค. โจาก์
าี่ ๑ าี่ ๒ าี่ ๓ โดุิาอ า. ผแู้ าิโดุชาวรรรท
รบหนา่ อ
ิาุ ป. จาเนลุ
(เนาีุวฎีกาา่ี ๖๑๘๔/๒๕๓๓)
(๒) ผูเ้นุานเ์นป็ิจาเนลุ เนขีุิรบวตชื่าผูเ้นุานใ์ ิช่าอจาเนลุโดุไท่ิา้ อรบวตชื่า
ผแู้ าิโดุชาวรรรท
(๓) การใชค้ าิาหิา้ ิาทขาอคู่คนาทา่ีเนป็ ิวตคคลรรรทดา ให้ถืาปฏนวิั นิาท
รบเนวีุวสาิักิาุกรัฐทิิรีน่าด้นุอาิสารวรรณ พ.ศ. ๒๕๒๖ แลบรบเนวีุวสาิัก
ิาุกรัฐทิิรีน่าดน้ ุการใช้ิาแหิ่อาาอนนชาการเนป็ ิคาิาหิ้าิาท พ.ศ. ๒๕๓๖ โดุที
หลกั เนกณฑ์ ดอั ิ้ี
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๐๕
(๑) กรณีา่ีเนป็ ิวตคคลรรรทดาให้ใช้คาิาหิ้าิาทน่า ิาุ ิาอ ิาอสาน
(รบเนวีุวสาิกั ิาุกรัฐทิิรีนา่ ดน้ ุอาิสารวรรณ พ.ศ. ๒๕๒๖ ภาคผินก ๓ ขา้ ๓)
(๒) กรณีา่ีเนป็ ิสิรีา่ีได้รัวพรบราชาาิเนครื่าอราชานสรนุาภรณ์ให้ใช้
คาิาหิา้ ิาทิาทกฎหทาุนา่ ดน้ ุการใหใ้ ชค้ าิาหิา้ ิาทสิรี เนช่ิ สิรีาน่ั ไปซ่ึอทีสาทีา่ีไดร้ ัว
พรบราชาาิเนครื่าอราชานสรนุาภรณ์ิ้อั แิ่ช้ัิาตินุจตลจาทเนกลา้ นนเนศษข้ึิไป หรืาสิรีา่ีได้รัว
พรบราชาาิเนคร่ืาอราชานสรนุาภรณ์ช้ิั าตินุจตลจาทเนกลา้ ิินุจตลจาทเนกลา้ แลบจิติถจตลจาทเนกลา้
ให้ใช้คาิาหิา้ ิาทน่า า่าิผูห้ านอ หรืาคตณหานอ แลน้ แิ่กรณี (รบเนวีุวสาิักิาุกรัฐทิิรี
น่าด้นุอาิสารวรรณ พ.ศ. ๒๕๒๖ ภาคผินก ๓ ข้า ๓.๑; ดูเนพ่นทเนินทได้จากหิัอสืาเนนีุิ
กรทสารวรรณคณบรัฐทิิรีฝ่ าุวรนหาร า่ี ิ.น. ๒๖๗/๒๔๙๘ ลอนิั า่ี ๑๗ รัินาคท ๒๔๙๘ แลบ
หิอั สืาเนนุี ิสาิกั เนลขารนการคณบรัฐทิิรี า่ี สร.๑๒๐๔/น.๗๕ ลอนิั า่ี ๑๒ พฤษภาคท ๒๕๒๕)
(๓) กรณีาี่เนป็ ิผู้ทีวรรดาศักด์น หรื าฐาิัิดรศักด์น ให้ใช้คาเนิ็ทขาอ
วรรดาศักด์น หรืาฐาิัิดรศักด์นเนป็ ิคาิาหิ้าิาท (รบเนวีุวสาิักิาุกรัฐทิิรีน่าด้นุ
อาิสารวรรณ พ.ศ. ๒๕๒๖ ภาคผินก ๓ ขา้ ๓.๒)
(๔) กรณีาี่เนป็ ิผู้ทีุศา่ีิ้าอใชุ้ศปรบกาวชื่าให้ใช้คาเนิ็ทขาอุศเนป็ ิ
คาิาหิา้ ิาท (รบเนวีุวสาิกั ิาุกรัฐทิิรีนา่ ดน้ ุอาิสารวรรณ พ.ศ. ๒๕๒๖ ภาคผินก๓ ขา้ ๓.๓)
(๕) กรณีา่ีเนป็ ิผูด้ ารอิาแหิ่อาาอนนชาการให้ใช้ิาแหิ่อาาอนนชาการ
า่ีไดร้ ัวเนป็ิคาิาหิา้ ิาทได้ (รบเนวีุวสาิกั ิาุกรัฐทิิรีนา่ ดน้ ุการใชิ้ าแหิ่อาาอนนชาการ
เนป็ิคาิาหิา้ ิาท พ.ศ. ๒๕๓๖ ขา้ ๕)
(๖) กรณีาี่คู่คนาททีสนารนใชค้ าิาหิ้าิาทได้หลาุคา ให้เนรีุอิาทลาดัว
ก่าิหลอั ดอั ิ้ี
(ก) ิาแหิ่อาาอนชน าการ
(ข) ุศ
(ค) วรรดาศกั ด์น ฐาิิั ดรศกั ด์น หรืาคาิาหิา้ ิาทสิรีา่ีไดร้ ัว
พรบราชาาิเนคร่ืาอราชานสรนุาภรณ์ (รบเนวีุวสาิักิาุกรัฐทิิรีน่าดน้ ุการใช้ิาแหิ่อาาอ
นชน าการเนป็ิคาิาหิา้ ิาท พ.ศ. ๒๕๓๖ ขา้ ๖)๑๔
ตวั อย่าง ศาสิราจารุพ์ นเนศษ พลิรี หท่าทราชนอศค์ ึกฤาร์น ปราโทช
๑๔ การใชค้ านาหนา้ นาม หากคาคู่ความเรียงลาดบั ก่อนหลงั ไมถ่ ูกตอ้ ง ใหจ้ ดั ลาดบั ตามขอ้ ๖ แต่หากคาฟ้องไมไ่ ดร้ ะบุตาแหน่งทาง
วชิ าการ ยศ บรรดาศกั ด์ิ ฐานนั ดรศกั ด์ิ หรือคานาหนา้ นามสตรีท่ีไดร้ ับพระราชทานเคร่ืองราชอิสริยาภรณ์ กใ็ หถ้ ือตามคาฟ้อง
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๐๖
ข้อสังเกต
(๑) กรณีา่ีใชิ้ าแหิ่อาาอนนชาการเนป็ิคาิาหิา้ ิาทแลน้ ไท่สทคนรใช้ คานา่ ิาุ
ิาอ หรืา ิาอสาน เนป็ ิคาิาหิ้าิาทพร้าทกัวิาแหิ่อาาอนนชาการาีก (รบเนวีุวสาิัก
ิาุกรัฐทิิรีนา่ ดน้ ุการใชิ้ าแหิ่อาาอนชน าการเนป็ิคาิาหิา้ ิาท พ.ศ. ๒๕๓๖ ขา้ ๘)
(๒) ไท่ใชค้ าิาหิา้ ิาทาี่แสดอถึอนชน าชีพหรืาาาชีพ เนช่ิ ิาุแพาุ์ ิาุสัินแพาุ์
าิั ิแพาุ์ เนภสชั กร ครู าิาุ
(๓) ไท่ใชค้ าิาหิา้ ิาทาี่แสดอถึอคตณนฒต นการศึกษา เนช่ิ ดากเนิาร์ (ดร.)
(๔) ใิคดีา่ีผิู้ า้ อคาพพน ากษาขาอศาลใหล้ อโาษไท่น่าจบเนป็ิิกั โาษเนดด็ ขาดหรืาผิู้ า้ อขอั
รบหนา่ อพจน ารณาไท่คนรรบวตสถาิบการเนป็ิิกั โาษหรืาผิู้ า้ อขอั เนป็ิคาิาหิา้ ิาทใิช่ืาคู่คนาท
๒.๒ การเนขีุิช่ืาวตคคลแลบินินวตคคลรนทา้อั หิ่นุอาิิ่าอๆ สาิกั อาิราชวณั ฑนิุสภา
ไดน้ าอหลกั เนกณฑก์ ารเนนิ้ นรรคคาิาหิา้ ิาท แลบิาทไนิ้ าทแินาาอ ดอั ิ้ี
กรณที เ่ี ว้นวรรค
๑. เว้นวรรคระหว่างช่ือและนามสกลุ
ตวั อย่าง ิาุเนสรนท นิน นจฉุั กลต
๒. เว้นวรรคหลงั คานาพระนามพระบรมวงศานุวงษ์ พระนาม และฐานันดรศักด์ิ
ตัวอย่าง สทเนดจ็ พรบวรทนอศเ์นรา กรทพรบุาดารอราชาิตภาพ
สทเนดจ็ ฯ เนจา้ ฟ้ากรทพรบุาิรนศราิตนิั ินนอศ์
สทเนดจ็ ฯ เนจา้ ฟ้าจาิตริิร์ ัศที กรทพรบจกั รพรรดนพอศ์
๓. เว้นวรรคระหว่างชื่อบริษทั ธนาคาร ฯลฯ กบั คา “จากดั ” ทอ่ี ยู่ท้ายช่ือ
ตวั อย่าง วรนษาั เนจรนารต่อเนรืาอ จากดั
ริาคาราหารไาุ จากดั (ทหาชิ)
๔. เว้นวรรคระหว่างคา “ห้างหุ้นส่วนจากดั ” และ “ห้างหุ้นส่วนสามญั นิติบุคคล” กบั ชื่อ
ตัวอย่าง หา้ อหติ้ ส่นิจากดั นนี รสนิ
หา้ อหติ้ ส่นิสาทาั ินินวตคคล ปัาาากนจ
๕. เว้นวรรคระหว่างคานาหน้านามแต่ละชนิด
ตวั อย่าง ศาสิราจารุ์ หท่าทหลนอเนกษิร สินานอศ์ หรืา
ศ. ท.ล. เนกษิร สินานอศ์
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๐๗
๖. เว้นวรรคระหว่างยศกบั ชื่อ
ตัวอย่าง จาทพล ป. พวน ูลสอคราท
พลเนรืาเนาก สอดั ชลาาุู่ หรืา พล.ร.า. สอดั ชลาาุู่
ร้าุโาหานอ สตชาดา าาคนาทดี
กรณที ไ่ี ม่เว้นวรรค
๑. ไม่เว้นวรรคระหว่างคานาหน้าช่ือกบั ช่ือ
ตวั อย่าง พรบทหาสตารน สตารนาาโณ
ิาุเนสรนท นิน นจฉุั กลต
ิาอานิานรา คาิรี
ิาอสานนารตณี นอศค์ ิไาุ
เนดก็ ชาุนรา สนาร์นรัิิ์
เนดก็ หานอสนรนิา์ าาอดี
คตณินลนรรณ ปน่ ิาาอ
คตณหานอปน๋ น ทหาโุรา
า่าิผหู้ านอพนั าิตรักษร์ าชทณเนฑีุร
๒. ไม่เว้นวรรคระหว่างบรรดาศักด์ิ สมณศักด์ิ ฐานันดรศักด์ิ กบั นาม หรือราชทนิ นาม
ตวั อย่าง หลนอนศน าลศลน ปกรรท
หท่าทราโชาุั
สทเนดจ็ พรบพาต รโฆษาจารุ์
หท่าทเนจา้ โนฒุากร นรนรรณ
เนจา้ จาททารดาชตท
๓. ไม่เว้นวรรคระหว่างคานาหน้าช่ือทเี่ ป็ นตาแหน่งหรืออาชีพกบั ช่ือ
ตัวอย่าง ศาสิราจารุร์ าอ ศุาทาิิา์
ราอศาสิราจารุด์ ารอ พลาุเนพช็ ร
๔. ไม่เว้นวรรคระหว่างคาหน้าชื่อทแี่ สดงฐานะของนิตบิ ุคคล หน่วยงาน หรือกล่มุ บุคคลกบั ชื่อ
ตัวอย่าง สทาคทขา้ ราชการพลเนรืาิแห่อปรบเนาศไาุ
ทูลินรนสาุใจไาุ
สาิกั พทน พเ์นทืาอโวราณ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๐๘
โรอพนทพส์ าิกั เนลขารนการคณบรัฐทิิรี
โรอเนรีุิสิรีนาน ุา
กรทปศสต ิั น์
กรบารนอศกึ ษารนการ
คณบกรรทการกาหิดหลกั เนกณฑเ์นก่ีุนกวั การใชภ้ าษาไาุ
๒.๓ หานอหทา้ ุฟ้าอคดีเนาอไท่ิา้ อเนินทคานา่ (หทา้ ุ)
๒.๔ ชื่าพิกั อาิาุั การใหถ้ ืาิาทฟ้าอ แิ่ถา้ ทีคนาทใินอเนลว็ ใหิ้ ดั าาก
๒.๕ กรณีา่ีทีคู่คนาทร่นทหรืาคู่คนาทฝ่ าุาี่สาทหรืาผูร้ ้าอ ใหใ้ ส่ไนิ้ รอกลาอรบหนา่ อ
โจาก์ จาเนลุ แิ่สาหรัวจาเนลุร่นทใหใ้ ส่ถดั ลอทาจากจาเนลุ ินั าุา่ อ เนช่ิ
ิาุนโน รจิ์ ชิบคา้ โจาก์
ิาอไฉไล สู้เนสทา ผรู้ ้าอ (โจากร์ ่นท)
รบหนา่ อ
วรนษาั ไาุปรบกิั ชีนิน จากดั จาเนลุ
วรนษาั ขิส่อ จากดั จาเนลุร่นท
๒.๖ กรณีโจากใ์ ิคดีาาาาิาุใิรบหน่าอพนจารณา แลบทีผรู้ ้าอขาเนขา้ เนป็ ิคู่คนาท
แาิ ใหใ้ ชช้ ื่าคู่คนาทเนดนทโดุเนขีุิช่ืาผดู้ าเนินิคดีิ่าอผิู้ าุิ่าาา้ ุชื่าคู่คนาทเนดนท ดอั ิ้ี
ิาุปน ิน สร้าอสรรค์ โดุิาุช้ิั สร้าอสรรค์ โจาก์
ผเู้นขา้ ดาเนินิคดีิ่าอผิู้ าุ
รบหนา่ อ
ิาุสทวิั น เนช่ีุนชาา จาเนลุ
ข้อสังเกต
การดาเนินิคดีิ่าอผูิ้ าุิาทขา้ ิ้ีเนป็ ิกรณีิาท ป.นน.า. ทาิรา ๒๙ นรรคหิ่ึอ ซ่ึอ
วาั าิั นนา่ เนท่ืาผเู้นสีุหาุไดุ้ ิื่ ฟ้าอแลน้ ิาุลอ ผวู้ ตพการี ผสู้ ืวสัิดาิ สาทีหรืาภรนุา จบดาเนินิคดี
ิ่าอผิู้ าุิ่าไปกไ็ ด้ แลบใิกรณีาี่โจากถ์ ึอแก่คนาทิาุใิขณบาี่คดีาุใู่ ิรบหนา่ อการพนจารณาิ้ี
หากทีวตคคลิาท ป.น.น า. ทาิรา ๒๙ ุิ่ื คาร้าอขาเนขา้ เนป็ิคู่คนาทแาิ แลบศาลทีคาส่อั าิตาาิแลน้
ิากจากจบิา้ อเนินทใิช่าอช่ืาคู่คนาทดอั กล่านขา้ อิิ้ แลน้ ุอั ิา้ อเนินทขา้ คนาทถดั จากขา้ คนาทาี่น่า
จาเนลุใหก้ ารนา่
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๐๙
“ระหว่างพิจารณาโจทก์ถึงแก่กรรม นาย ... (บิดา, มารดา, บุตร,สามีหรือภริยา)
ของ ... โจทก์ ย่ืนคาร้องขอเข้าดาเนินคดตี ่างผู้ตาย ศาลอนญุ าต”
ใิกรณีผูเ้นขา้ ทาใิคดีใิฐาิบผูจ้ ดั การแาิผูิ้ าุิาท ป.นน.า. ทาิรา ๕ (๒) ขาเนขา้
เนป็ิโจากร์ ่นท แลน้ ิ่าทาผูจ้ ดั การแาิผูิ้ าุถึอแก่คนาทิาุ ผูจ้ ดั การแาิผูิ้ าุทนใช่ผูเ้นสีุหาุใิคดี
กรณีิ้ีผวู้ ตพการี ผสู้ ืวสิั ดาิ สาทีหรืาภรรุาขาอผจู้ ดั การแาิผิู้ าุไท่สาทารถขาเนขา้ รัวทรดกคนาท
ขาอผจู้ ดั การแาิผิู้ าุ ิาท ป.น.น พ. ทาิรา ๔๒ แลบ ๔๓ ปรบกาว ป.น.น า. ทาิรา ๑๕ ได้ เนพราบ
การขารัวทรดกคนาทขาอผจู้ ดั การแาิผูิ้ าุเนา่ากวั การขาเนขา้ ดาเนินิคดีิ่าอผิู้ าุ ซ่ึอิาท ป.น.น า.
ทาิรา ๒๙ นรรคหิ่ึอ ไดว้ าั าิั นเนรื่าอการเนขา้ ดาเนินิคดีิ่าอผูิ้ าุไนช้ ดั แจอ้ แลน้ ผาู้ ี่จบดาเนินิคดี
ิ่าอผิู้ าุได้ คืา ผวู้ ตพการี ผสู้ ืวสัิดาิ สาทีหรืาภรรุาขาอผิู้ าุ ทนใช่ขาอผจู้ ดั การแาิผิู้ าุ (ฎีกา
า่ี ๑๓๐๓/๒๕๕๑)
ิาอ ส. ร้าอเนป็ ิภรนุาโดุชาวด้นุกฎหทาุขาอิาุ ภ. โจาก์ร่นทา่ี ๑ แลบเนป็ ิ
วตพการีขาอิาุ า. ผูเ้นสีุหาุซ่ึอถูกาาร้าุถึอิาุ จึอาุใู่ ิฐาิบผูท้ ีาาิาจจดั การแาิผูเ้นสีุหาุ
เนช่ิเนดีุนกวั โจากร์ ่นทา่ี ๑ ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๕ (๒) เนท่ืาโจากร์ ่นทาี่ ๑ ถึอแก่คนาทิาุ การา่ี
ผูร้ ้าอทาุ่ืิคาร้าอขาเนขา้ ดาเนินิคดีิ้ี ถืาไดน้ ่าผูร้ ้าอปรบสอคข์ าใชส้ นารนขาอิิา่ีทีาุู่เนดนทิ้อั แิ่
แรกใิฐาิบผูท้ ีาาิาจจัดการแาิด้นุาีกคิหิ่ึอเนช่ิเนดีุนกัวโจาก์ร่นทา่ี ๑ เนพื่าสืวสนารน
ดาเนินิคดีแาิโจากร์ ่นทาี่ ๑ ใิช้ิั ฎีกา จึอขาาิตาาิใหผ้ ูร้ ้าอเนขา้ ดาเนินิคดีใิฐาิบเนป็ิโจากร์ ่นท
าี่ ๑ แาิิาุ ภ. ไดิ้ าทขา กวั ใหร้ ัวคาแกฎ้ ีกาฉววั ลอนิั าี่ ๑๙ เนทษาุิ ๒๕๕๖ ขาอโจากร์ ่นท
าี่ ๑ ไนพ้ นจารณาิ่าไป (คาส่อั คาร้าอศาลฎีกาา่ี ๑๕๙๒/๒๕๕๖)
๒.๗ กรณีพิกั อาิสาวสนิฟ้าอผปู้ รบกิั ซ่ึอผดน สัาาาปรบกิั ช้ิั สาวสนิไท่ิา้ อรบวต
ชื่าพิกั อาิสาวสนิ เนช่ิ ินั าุา่ อใิคาพนพากษาฎีกาา่ี ๓๔๑๔/๒๕๓๕ เนขีุิช่ืาคู่คนาทดอั ิ้ี
พิกั อาิสาวสนิสถาิีิารนจิครวาลวาอช่ืา โจาก์
รบหนา่ อ
ิาอสานิภานรรณ า่าิกลต จาเนลุ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๑๐
๒.๘ กรณีคดีลบเนทนดาาิาจศาล คู่คนาทคืาผกู้ ล่านหาแลบผถู้ ูกกล่านหา
ดอั ินั าุา่ อใิฎีกาาี่ ๑๑๐/๒๕๓๘ ดอั ิ้ี
ิาุดา โกษา า่ี ๑ ผกู้ ล่านหา
ิาุุทน้ ไชุหานอศ์ า่ี ๒
รบหนา่ อ
ิาุาาอคา สีทาาาอ ผถู้ ูกกล่านหา
๓. ชื่อเร่ือง
ใหใ้ ส่าตกขา้ หาิาทคาขาาา้ ุฟ้าอโดุใชช้ ื่าเนรื่าอดอั ิ้ี
๓.๑ คนาทผดน ิาทปรบทนลกฎหทาุาาาา
คนาทผดน ิ่าาอคพ์ รบทหากษิั รนุ์ิ่าพรบราชนิี ิ่ารัชาาุาาหรืาิ่าผสู้ าเนร็จราชการแาิพรบาอค์
คนาทผดน ิ่าคนาททิั่ คอขาอรัฐ
คนาทผดน ิ่าสัทพิั รไทิรีกวั ิ่าอปรบเนาศ
คนาทผดน ิ่าเนจา้ พิกั อาิ
คนาทผดน ิ่าเนจา้ พิกั อาิใิการุิต นรรรท
คนาทผดน ิ่าิาแหิ่อหิา้ าี่ราชการ
คนาทผดน ิ่าิาแหิ่อหิา้ าี่ใิการุิต นรรรท
คนาทผดน เนก่ีุนกวั การก่าการร้าุ
คนาทผดน เนกีุ่นกวั ศาสิา
า้อั ุี่
ซ่าอโจร
ก่าการนิต่ นาุข้ึิใิวา้ ิเนทืาอ
ก่าใหเ้ นกนดเนพลนอไหท้
ก่าใหเ้ นกนดรบเนวนด
ก่าใหเ้นกนดาิั ิราุแก่ปรบชาชิ
คนาทผดน เนกีุ่นกวั เนอนิิรา
คนาทผดน เนก่ีุนกวั ดนอิรา เนก่ีุนกวั แสิทป์ หรืาเนก่ีุนกวั ิน๋ั
คนาทผดน เนกีุ่นกวั เนากสาร
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๑๑
คนาทผดน เนกีุ่นกวั วิั รานเนลก็ าราินกส์
คนาทผดน เนกีุ่นกวั หิอั สืาเนดนิาาอ
คนาทผดน เนกีุ่นกวั การคา้
ข่ทขืิกรบาาชาเนรา
าิาจาร
คนาทผนดเนกีุ่นกวั เนพศ (ใช้สาหรัวคนาทผนดา่ืิิากจากคนาทผนดฐาิข่ทขืิกรบาา
ชาเนราแลบาิาจาร)
คนาทผดน ิ่าชีนิน
คนาทผดน ิ่าชีนิน พุาุาท
คนาทผดน ิ่าชีนิน ปรบทาา
คนาทผดน ิ่าร่าอกาุ
คนาทผดน ิ่าร่าอกาุ ปรบทาา
าาใหแ้ าอ้ ลูก
าาดานอ้ เนดก็ าาดาน้อคิป่ นุเนจว็ หรืาาาดาน้อคิชรา
คนาทผดน ิ่าเนสรีภาพ
เนปน ดเนผุคนาทลวั
หท่นิปรบทาา
ลกั ารัพุ์
นอน่ รานารัพุ์
กรรโชก
รีดเนาาารัพุ์
ชนอารัพุ์
ปลิ้ ารัพุ์
ฉา้ โกอ
โกอเนจา้ หิ้ี
ุกั ุาก
รัวขาอโจร
ลกั ารัพุห์ รืารัวขาอโจร (ลกั ารัพุ์ รัวขาอโจร)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๑๒
ปลิ้ ารัพุห์ รืารัวขาอโจร (ปลิ้ ารัพุ์ รัวขาอโจร)
าาใหเ้ นสี ุารัพุ ์
วตกรตก
ลหตโาษ
หมายเหตุ
ลหตโาษใหใ้ ส่ไนข้ า้ อหลอั สตด ินั าุา่ อเนช่ิ
คนาทผนดิ่าชีนนิ ปรบทาา คนาทผนดิ่าร่าอกาุ คนาทผดน ิ่าพรบราชวาั าิั นจราจร
าาอวก ลหตโาษ
๓.๒ คนาทผนดิาทกฎหทาุา่ืิ ใช้ช่ืาเนิ็ทน่า พรบราชวาั าิั น ิ่าดน้ ุชื่าขาอ
พรบราชวาั าิั นิ้ิั ๆ โดุไท่ิา้ อที พ.ศ. เนนิ้ แิ่ พรบราชวาั าิั นวาอปรบเนภาไท่ิา้ อใชช้ ่ืาเนิท็
ขาอพรบราชวาั าิั นิ้ิั ๆ เนช่ิ
คนาทผดน ิ่าพรบราชวาั าิั นุาเนสพินดใหโ้ าษ
คนาทผดน ิ่าพรบราชวาั าิั นการพิิั
คนาทผดน ิ่าพรบราชวาั าิั นป่ าไท้
คนาทผดน ิ่าพรบราชวาั าิั นกาหิดคนาทผดน เนก่ีุนกวั หา้ อหติ้ ส่นิจดาบเนวีุิ ฯ
คนาทผดน ิ่าปรบทนลรัษฎากร
คนาทผดน ิ่าพรบราชวาั าิั นาานรต ปื ิ ฯ
คนาทผดน ิ่าพรบราชวาั าิั นรถุิิ์
คนาทผดน ิ่าปรบกาศขาอคณบปฏนนิั น ฉววั า่ี
คนาทผดน ิ่าพรบราชกาหิดคนวคตทสนิคา้ ิาทชาุแดิ
คนาทผดน ิ่าปรบทนลกฎหทาุาี่ดนิ
ฯลฯ
๔. การรวมพจิ ารณา
๔.๑ กรณีคดีาี่รนทพนจารณา ก่าิุ่าฟ้าอใหก้ ล่านถึอการส่ัอรนทพนจารณาแลบการ
เนรีุกชื่า คู่คนาทขาอศาลดน้ ุ เนช่ิ
ก. “คดีท้ังสามสานวนนี้ ศาลสั่งให้รวมพิจารณาเป็นคดีเดียวกนั โดยให้เรียกโจทก์
ท้ังสามสานวนว่าโจทก์ และเรียกจาเลยท้ังสามสานวน ว่าจาเลยท่ี ๑ ท่ี ๒ และที่ ๓ ตามลาดับ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๑๓
โจทก์ฟ้องจาเลยทั้งสามสานวนเป็ นใจความว่า…………………..."
ข. “คดีท้ังสองสานวนนี้ ศาลส่ังให้รวมพิจารณาเป็ นคดีเดียวกัน โดยให้เรียก
พนักงานอัยการโจทก์สานวนแรกว่า โจทก์ที่ ๑ เรียกโจทก์สานวนหลงั ว่า โจทก์ที่ ๒ และเรียก
จาเลยทั้งสองสานวนว่า จาเลย
โจทก์ท้ังสองฟ้องจาเลยเป็ นใจความว่า...”
ค. “คดีท้ังสองสานวนนี้ ศาลส่ังให้รวมพิจารณาเป็นคดีเดียวกัน โดยให้เรียกโจทก์
ท้ังสองสานวนว่า โจทก์ เรียกจาเลยในสานวนแรกว่า จาเลยที่ ๑ และเรียกจาเลยท่ี ๑ และที่ ๒
ในสานวนหลงั ว่าจาเลยที่ ๒ และที่ ๓ ตามลาดับ
โจทก์ฟ้องจาเลยท้ังสองสานวนเป็ นใจความว่า...”
อ. “คดีทั้งสามสานวนนี้ ศาลสั่งให้รวมพิจารณาเป็นคดีเดียวกนั โดยให้เรียกพนักงาน
อัยการโจทก์ในสานวนแรกว่า โจทก์ท่ี ๑ เรียกพันตารวจเอกพร้อม นิคมภกั ดี โจทก์สานวนท่ีสอง
ว่า โจทก์ที่ ๒ เรียกพันตารวจเอกพยธุ เอกรัตน์ โจทก์ในสานวนที่สามว่า โจทก์ท่ี ๓ และเรียก
จาเลยทั้งสามสานวนว่าจาเลย
สานวนแรกโจทก์ท่ี ๑ ฟ้องว่า...
สานวนที่สอง และท่ีสาม โจทก์ที่ ๒ และที่ ๓ ฟ้องจาเลยเป็นใจความว่า...”
ข้อสังเกต
แววิาทขา้ อ. ิ้ีเนาีุวิาทิุั ฎีกาา่ี ๒๑๕๘ - ๒๑๖๐/๒๕๒๙
๕. ฟ้อง
๕.๑กรณีาี่ทีการขาแกไ้ ขฟ้าอแลบศาลาิตาาิใหใ้ ส่ไนด้ น้ ุน่าทีการแกไ้ ข โดุใชถ้ า้ ุคาน่า
“โจทก์ฟ้องและแก้ไขฟ้อง”
๕.๒ ใิคดีาาาาา่ีราษฎรเนป็ ิโจาก์ หลอั จากุ่าฟ้าอแลน้ ใิุ่าหิา้ ถดั ไปิา้ อที
ขา้ คนาทนา่
“ศาลไต่สวนมลู ฟ้องแล้ว เห็นว่า คดีมมี ลู ให้ประทับฟ้อง”
หากศาลปรบาวั ฟ้าอวาอขา้ หา หรืาเนฉพาบจาเนลุวาอคิ ใหใ้ ชถ้ า้ ุคานา่
“ศาลไต่สวนมลู ฟ้องแล้ว เห็นว่า คดมี มี ลู เฉพาะข้อหาบกุ รุกให้ประทับฟ้องในข้อหา
ดังกล่าว ส่วนข้อหาอื่นให้ยกฟ้อง” หรืา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๑๔
“ศาลไต่สวนมูลฟ้องแล้ว เห็นว่า คดีมมี ูลเฉพาะจาเลยที่ ๑ และที่ ๓ ให้ประทับฟ้อง
จาเลยอื่นให้ยกฟ้อง” หรืา
“ศาลไต่สวนมูลฟ้องแล้ว เห็นว่า คดีโจทก์ที่ ๑ มมี ลู ให้ประทับฟ้อง สาหรับคดี
โจทก์ท่ี ๒ ที่ ๓ ให้ยกฟ้อง” (ฎีกาาี่ ๖๖๒/๒๕๓๖)
๕.๓ ป.น.น า. ทาิรา ๑๕๘ (๕) วาั าิั นน่า คาฟ้าอิา้ อวรรุาุการกรบาาา้อั หลาุ
าี่าา้ อนา่ จาเนลุไดก้ รบาาผดน ขา้ เนาจ็ จรนอแลบราุลบเนาีุดเนก่ีุนกวั เนนลาแลบสถาิา่ีซ่ึอเนกนดการกรบาา
ิ้ิั ๆ าีกา้อั วตคคลหรืาสน่อขาอาี่เนกีุ่นขา้ อดน้ ุพาสทคนรเนา่าา่ีจบใหจ้ าเนลุเนขา้ ใจขา้ หาไดด้ ี ดอั ิ้ิั
การุา่ ฟ้าอกิ็ า้ อุา่ ใหค้ รวถน้ ิิาทหลกั เนกณฑแ์ ห่อวาทาิราิ้ีดน้ ุ
าิ่ึอ กรณีขาอกลาอ เนช่ิ ุาเนสพินดใหโ้ าษ าี่หทดไปใิการิรนจพนสูจิใ์ หร้ บวตไน้
ดน้ ุนา่ “ของกลางหมดไปในการตรวจพิสูจน์” เนพื่าไท่ใหเ้นป็ิา่ีสอสัุถึอการาี่โจากไ์ ท่ขารนวขาอกลาอ
ข้อสังเกต
(๑) ฟ้าอน่าจาเนลุพุาุาทฆ่าผาู้ ื่ิขาใหล้ อโาษิาท ป.า. ทาิรา ๒๘๘, ๘๐ หาก
ขา้ เนา็จจรนอฟัอไท่ไดน้ ่าจาเนลุทีเนจิิาฆ่าิาทฟ้าอ คอฟัอไดเ้นพีุอน่าจาเนลุทีเนจิิาาาร้าุเนา่าิ้ัิ
แทข้ า้ เนาจ็ จรนอจบฟัอไดน้ ่าผเู้นสีุหาุไดร้ ัวาิั ิราุสาหสั กล็ อโาษจาเนลุิาท ป.า. ทาิรา ๒๙๗ ไท่ได้
คอลอโาษไดเ้นพุี อิาท ป.า. ทาิรา ๒๙๕ เนนิ้ แิ่โจากจ์ บไดว้ รรุาุฟ้าอดน้ ุน่าผลจากการาาร้าุ
เนป็ิเนหิตให้ผูเ้นสีุหาุไดร้ ัวาิั ิราุสาหัสดอั าี่ฟัอไดจ้ ากาาอพนจารณา (ฎีกาา่ี ๑๔๕๐/๕๒๙,
๒๐๐๓/๒๕๒๘ แลบ ๑๙๐๑/๒๕๓๓)
าิ่ึอ ิา้ อวรรุาุใหช้ ดั ดน้ ุนา่ ผเู้นสีุหาุไดร้ ัวาิั ิราุสาหสั าุา่ อไร จบรบวตเนพีุอน่า
ไดร้ ัวาิั ิราุสาหสั ไท่ได้ (ฎีกาาี่ ๑๒๐๒/๒๕๓๗)
(๒) ฟ้าอขาใหล้ อโาษจาเนลุิาท พ.ร.ว. จราจราาอวก พ.ศ. ๒๕๒๒ ทาิรา ๑๖๐
นรรคสาอ ิา้ อวรรุาุฟ้าอดน้ ุน่า การไท่หุดต รถช่นุเนหลืา เนป็ิเนหิตใหว้ ตคคลา่ืิไดร้ ัวาิั ิราุ
สาหสั หรืาิาุ ทนฉบิ้ิั ศาลจบลอโาษจาเนลุิาททาิรา ๑๖๐นรรคสาอ ไท่ได้ คอลอโาษไดเ้นพีุอ
ิาททาิรา ๑๖๐ นรรคหิ่ึอ เนา่าิ้ิั (ฎีกาาี่ ๓๙๘๙/๒๕๒๖) แลบหากปรากฏจากคาฟ้าอน่าผูถ้ ูกชิ
ถึอแก่คนาทิาุาิั าีใิาี่เนกนดเนหิต กล็ อโาษจาเนลุไดเ้นพีุอิาททาิรา ๑๖๐ นรรคหิ่ึอ เนา่าิ้ิั
(ฎีกาาี่ ๒๑๓๗/๒๕๓๒)
(๓) แทค้ าขาาา้ ุฟ้าอจบรบวตขาใหล้ อโาษจาเนลุิาท ป.า. ทาิรา ๓๗๖ ไนด้ น้ ุ แิ่
โจากท์ นไดก้ ล่านวรรุาุทาใิฟ้าอถึอาอคป์ รบกาวคนาทผดน ขาอ ทาิรา ๓๗๖ ดอั ิ้ี ศาลจบพนพากษา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๑๕
ลอโาษจาเนลุิาททาิราิ้ีไท่ได้ เนพราบิา้ อหา้ ท ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๙๒ นรรคหิ่ึอ (ฎีกาาี่
๕๘๔๓/๒๕๓๑)
(๔) าาอพนจารณาไดค้ นาทนา่ จาเนลุฉา้ โกอผูเ้นสีุหาุา้อั หา้ หลาุคร้ัอ ิ่าอกรรทิ่าอ
นารบกิั แิ่ฟ้าอโจากท์ นไดว้ รรุาุราุลบเนาีุดการกรบาาขาอจาเนลุใหป้ รากฏพาาี่จบใหเ้นห็ินา่
โจากป์ รบสอคใ์ หล้ อโาษาตกกรรทดอั า่ีไดค้ นาทิาทาาอพนจารณา ศาลจบลอโาษจาเนลุแิ่ลบกรรท
ิากเนหิืาจากฟ้าอหาไดไ้ ท่ (ฎีกาา่ี ๑๐๖๘/๒๕๓๘)
(๕) ทาวาาิาจใหร้ ้าอาตกขเ์นป็ิช่นอ ๓ าาด เนทื่าไท่ทีหลกั ฐาิแสดอการทาวาาิาจ
าาดา่ี ๒ การร้าอาตกขโ์ ดุผูร้ ัวทาวาาิาจช่นอาาดาี่ ๓ ุา่ ทไท่ชาว พิกั อาิสาวสนิไท่ที
าาิาจสาวสนิ พิกั อาิาุั การไท่ทีาาิาจฟ้าอใิคนาทผดน ิ่าส่นิินั (ฎีกาา่ี ๖๗๙๕/๒๕๔๙)
(๖) ินินวตคคลาี่ถูกพนพากษาลท้ ลบลาุ ุอั เนป็ ิผูเ้นสีุหาุใิคดีาาาา กรรทการผูท้ ี
าาิาจสาทารถฟ้าอร้าอคดีาาาาไดเ้นาอิาท ป.นน.า. ทาิรา ๓ (๒) แลบทาิรา ๕ (๓) ปรบกาว
ทาิรา ๒๘ (๒) (ฎีกาาี่ ๓๙๐๒/๒๕๔๙)
(๖/๑) แทศ้ าลลท้ ลบลาุกลาอจบพนพากษาใหว้ รนษาั า. ลท้ ลบลาุแลน้ กิ็ าท แิ่วรนษาั
า. กส็ าทารถเนป็ิโจากฟ์ ้าอจาเนลุาี่ ๑ แลบา่ี ๔ เนป็ิคดีาาาาใิฐาิคนาทผดน ุกั ุาก รัวขาอโจร
แลบคนาทผนดิ่า พ.ร.ว. กาหิดคนาทผนดเนก่ีุนกวั ห้าอหต้ิส่นิจดาบเนวีุิ ห้าอหต้ิส่นิจากดั
วรนษาั จากดั สทาคท แลบทูลินรน พ.ศ. ๒๔๙๙ โดุขาใหล้ อโาษาาอาาาาแิ่เนพีุอาุา่ อเนดีุน ทนได้
ทีคาขาวอั ควั ใิส่นิแพ่อให้จาเนลุชดใช้ค่าเนสีุหาุทาด้นุ จึอไท่ิา้ อด้นุ พ.ร.ว. ลท้ ลบลาุ
พ.ศ. ๒๔๘๓ ทาิรา ๒๒ (๓) า่ีโจาก์จบิา้ อดาเนินิการโดุเนจา้ หิักอาิพนากั ษา์ รัพุ์ าีกา้อั
ป.น.น า. ทาิรา ๔, ๕ แลบ ๖ กท็ นไดก้ าหิดใหเ้นจา้ หิกั อาิพนากั ษา์ รัพุท์ ีาาิาจจดั การแาิลูกหิ้ี
ซ่ึอเนป็ิผเู้นสีุหาุใิคดีาาาาซ่ึอถูกศาลทีคาสั่อพนากั ษา์ รัพุเ์นด็ดขาดหรืาลท้ ลบลาุดน้ ุ กรรทการ
ผทู้ ีาาิาจขาอวรนษาั า. โจากจ์ ึอทีาาิาจุิ่ื คาร้าอขาถาิฟ้าอจาเนลุา่ี ๔ ได้
โจากฟ์ ้าอจาเนลุา้อั สี่สาินิเนาอ คดีาุู่ใิรบหน่าอไิ่สนิทูลฟ้าอโดุศาลาตารรณ์
พนพากษาุกคาส่ัอศาลช้ิั ิิ้ า่ีาิตาาิให้โจากถ์ าิฟ้าอ แลน้ ใหศ้ าลช้ิั ิิ้ ุกคดีเนฉพาบจาเนลุา่ี ๑
แลบาี่ ๔ า้อั สี่สาินิข้ึิดาเนินิกรบวนิพนจารณาิ่าไป แทจ้ าเนลุาี่ ๔ จบฎีกาคดั คา้ ิคาพนพากษา
ศาลาตารรณ์กิ็ า้ อถืานา่ คาสอ่ั ศาลช้ิั ิิ้ า่ีาิตาาิใหโ้ จากถ์ าิฟ้าอสน้ิผลไปแลน้ ถืาไดน้ ่าโจาก์
ุ่ืิคาร้าอขาถาิฟ้าอก่าิทีคาพนพากษาขาอศาลช้ัิิิ้ แลบเนป็ ิาาิาจขาอศาลช้ัิิิ้ า่ีจบ
พจน ารณาสอ่ั (ฎีกาาี่ ๗๑๒๘-๗๑๓๑/๒๕๕๒)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๑๖
(๗) แจอ้ คนาทเนป็ ิหลักฐาิเนพ่ืาิาเนสิาผูว้ ัอควั วัาชาิ่าไป ไท่ใช่คาร้าอาตกข์
พิกั อาิสาวสนิไท่ทีาาิาจสาวสนิ พิกั อาิาุั การไท่ทีาาิาจฟ้าอใิคนาทผนดิ่าส่นิินั
(ฎีกาา่ี ๖๖๔๔/๒๕๔๙)
(๘) ฟ้าอา่ีรบวตขาให้ลอโาษิาททาิราแห่อคนาทผนดโดุไท่ไดว้ รรุาุถึอาอคป์ รบกาว
คนาทผดน ลอโาษไท่ได้ (ฎีกาา่ี ๙๑๓๑/๒๕๔๙, ๒๘๙๘/๒๕๔๙, ๑๘๘/๒๕๔๙ แลบ ๓๐๗/๒๕๔๙)
(๙) ฟ้าอลกั ารัพุเ์นนลากลาอคืิถึอกลาอนิั ลอโาษลกั ารัพุเ์นนลากลาอคืิไท่ชาว
(ฎีกาา่ี ๔๕๓๗/๒๕๔๘ แลบ ๔๗๙๐/๒๕๕๐)
(๑๐) ฟ้าอรัวขาอโจร ิา้ อเนกนดหลอั จากทีการกรบาาคนาทผนดฐาิลกั ารัพุ์ โจาก์
วรรุาุฟ้าอน่า การกรบาาคนาทผนดฐาิรัวขาอโจรเนกนดข้ึิก่าิ เนป็ ิฟ้าอาี่ขดั ิ่าสภาพแลบ
ลกั ษณบขาอการกรบาาคนาทผดน เนป็ิฟ้าอา่ีไท่ชาวดน้ ุกฎหทาุิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๕๘ (ฎีกาา่ี
๓๓๐/๒๕๔๙)
๖. คาขอท้ายฟ้อง
๖.๑ ให้รบวตคาขาาา้ ุฟ้าอโจากท์ าใหค้ รวถน้ ิิาทคาขาาา้ ุฟ้าอ แิ่ถา้ โจากา์ า้ อ
กฎหทาุา่ีแกไ้ ขทาแลน้ เนช่ิ กรณีขาใหล้ อโาษจาเนลุหลาุกรรทิ่าอกิั ิาท ป.า. ทาิรา ๙๑
แลบคาขาาา้ ุฟ้าอโจากร์ บวตาา้ อ พ.ร.ว. แกไ้ ขเนพน่ทเนินท ป.า. (ฉววั าี่ ๖) พ.ศ. ๒๕๒๖ ทาิรา ๔
ทาดน้ ุ หรืา ขาใหล้ อโาษจาเนลุิาท พ.ร.ว. าานตรปื ิ ฯ พ.ศ. ๒๔๙๐ ทาิรา ๗, ๘ านน, ๗๒,
๗๒ านน แลบคาขาาา้ ุฟ้าอโจากร์ บวตาา้ อคาสั่อขาอคณบปฏนรูปการปกคราอแผ่ิดนิ (ฉววั า่ี ๔๔)
พ.ศ. ๒๕๑๙ ขา้ ๓, ๖, ๗ ทาดน้ ุ หากไท่ทีปัาหาเนรื่าอาี่จบิา้ อใชก้ ฎหทาุเนก่าหรืากฎหทาุใหท่
ิาทิุั แห่อ ป.า. ทาิรา ๒ แลบทาิรา ๓ แลน้ กไ็ ท่จาเนป็ิิา้ อรบวตาา้ อกฎหทาุาี่แกไ้ ขใหท่ทา
ใิคาขาาา้ ุฟ้าอาีกแลบไท่จาเนป็ิิา้ อทีขา้ คนาทนา่ "าี่แกไ้ ขแลน้ " เนพราบิา้ อถืานา่ วากฎหทาุ
าี่โจาก์ขาใหล้ อโาษิาทคาขาาา้ ุฟ้าอ คืากฎหทาุา่ีแกไ้ ขแลน้ ซ่ึอทีผลวอั ควั าุใู่ ิปัจจตวิั
ิิ่ั เนาอ
ข้อสังเกต
(๑) ป.นน.า. ทาิรา ๑๕๘ (๖) วาั าิั นน่า คาฟ้าอิา้ อาา้ อทาิราใิกฎหทาุซ่ึอวาั าิั น
นา่ การกรบาาเนช่ิิ้ิั เนป็ิคนาทผนด ดอั ิ้ิั หากคาขาาา้ ุฟ้าอทนไดร้ บวตาา้ อทาิราทา ุา่ ทลอโาษ
จาเนลุไท่ได้ (ฎีกาาี่ ๓๓๒๓/๒๕๒๗ , ๑๙๗๐/๒๕๕๐) หรืาการาา้ อกฎหทาุา่ีุกเนลนกแลน้
กเ็นา่ากวั ไท่ไดา้ า้ อกฎหทาุ หาใช่เนป็ิกรณีโจากา์ า้ อฐาิคนาทผดน หรืาวาทาิราผดน ิาท ป.นน.า.
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๑๗
ทาิรา ๑๙๒ นรรคหา้ (ฎีกาาี่ ๔๔๘/๒๔๘๓) แิ่ถา้ าา้ อวาทาิราเนดนทซ่ึอถูกแกไ้ ขโดุไท่ไดา้ า้ อ
กฎหทาุาี่แกไ้ ขถืานา่ เนป็ิฟ้าอาี่สทวูรณ์ (ฎีกาา่ี ๖๗๙/๒๔๘๕)
(๒) หากฟ้าอโจากไ์ ท่าา้ อกฎกรบารนอซ่ึอเนป็ิกฎหทาุา่ีจาเนลุฝ่ าฝื ิุ่าทเนป็ ิฟ้าอ
า่ีไท่สทวูรณ์ (ฎีกาา่ี ๓๘๖๙/๒๕๒๖) แิ่ถา้ เนป็ิกฎกรบารนอ าี่ทนใช่เนป็ิวาทาิราา่ีจาเนลุฝ่ าฝื ิ
โดุิรอหรืาวาทาิราา่ีนา่ การกรบาาาุา่ อใดเนป็ิคนาทผนด แทไ้ ท่าา้ อทาใิฟ้าอกใ็ ชไ้ ด้ (ฎีกาาี่
๒๘๕/๒๕๓๐)
(๓) คนาทผดน ิาท พ.ร.ว. ิ่าอ ๆ า่ีทีโาษาาอาาาา ซ่ึอแุกวาหา้ ทแลบวาลอโาษไน้
ิ่าอหากจากกิั หากไท่าา้ อวาหา้ ท แิ่าา้ อวาลอโาษ (ฎีกาาี่ ๖๕๒/๒๔๙๐) กด็ ี หรืาาา้ อ
วาหา้ ท แิ่ไท่าา้ อวาลอโาษ (ฎีกาา่ี ๑๓๐/๒๕๒๔ แลบ ๕๐๘/๒๕๕๐) กด็ ี ศาลฎีกาถืานา่ เนป็ิ
ฟ้าอาี่สทวูรณ์
(๔) หากเนป็ิหลกั เนกณฑค์ นาทรัวผดน าาาาาน่ั ๆ ไป เนช่ิ ินั การิาท ป.า. ทาิรา ๘๓
(ฎีกาา่ี ๕๙๕/๒๕๑๙) หลาุกรรทิ่าอกิั ิาท ป.า. ทาิรา ๙๑ (ฎีกาา่ี ๖๗๘/๒๕๓๐) การวนกโาษ
าี่ราไนิ้ าท ป.า. ทาิรา ๕๘ (ฎีกาา่ี ๗๖๔/๒๕๐๘) การรนวขาอกลาอิาท ป.า. ทาิรา ๓๒, ๓๓
(ฎีกาา่ี ๔๗๔/๒๔๙๘) วาทาิราิ่าอ ๆ เนหล่าิ้ี ศาลฎีกานนินจฉุั เนป็ิวรราดั ฐาิิลาดทาน่า
ไท่ใช่กฎหทาุซ่ึอวาั าิั นนา่ การกรบาาเนช่ิิ้ิั เนป็ิคนาทผนดิาทิุั แห่อ ป.น.น า. ทาิรา ๑๕๘ (๖)
จึอไท่จาิา้ อาา้ อทาใิฟ้าอ ดอั ิ้ิั หากโจากไ์ ท่รบวตาา้ อ ป.า. ทาิรา ๘๔ (ผใู้ ช)้ ทาิรา ๘๖
(ผสู้ ิวั สิติ) ทาิรา ๖๐ (การกรบาาโดุพลาด) ฯลฯ กิ็ ่าจบทีผลสทวูรณ์เนช่ิกิั
๗. คาให้การจาเลย
๗.๑ กรณฟี ้องโจทก์ไม่มคี าขออ่ืนเป็ นพเิ ศษ
๗.๑.๑ ถา้ จาเนลุใหก้ ารรัวสารภาพ ใหใ้ ชถ้ า้ ุคานา่
“จาเลยให้ การรั บสารภาพ”
๗.๑.๒ ถา้ จาเนลุใหก้ ารปฏนเนสราตกขา้ หา ใหใ้ ชถ้ า้ ุคานา่
“จาเลยให้ การปฏิเสธ”
๗.๑.๓ ถา้ จาเนลุใหก้ ารรัวสารภาพวาอขา้ หา ใหใ้ ชถ้ า้ ุคานา่
“จาเลยให้การรับสารภาพในข้อหามีและพาอาวุธปื น ส่วนข้อหาอ่ืนนอกนี้
ให้ การปฏิเสธ”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๑๘
ตัวอย่าง
“จาเลยให้การรับสารภาพในข้อหาพยายามข่มขืนกระทาชาเราเดก็ อายุไม่เกิน
สิบห้าปี แต่ให้การปฏิเสธในข้อหาพรากเดก็ อายไุ ม่เกินสิบห้าปี ไปเสียจากบิดามารดาเพ่ือการ
อนาจาร” (ฎกี าท่ี ๖๕๕/๒๕๓๘)
“จาเลยให้การรับว่า จาเลยมเี มทแอมเฟตามนี ไว้ในครอบครองจริงแต่มิได้ขาย”
(ฎีกาา่ี ๕๖๙/๒๕๓๘)
“จาเลยให้การรับสารภาพฐานฆ่าผ้อู ่ืน แต่ปฏิเสธว่ามิได้กระทาโดยไตร่ตรอง
ไว้ก่อน และให้การปฏิเสธฐานมีอาวุธปื นและเครื่องกระสุนปื นไว้ในครอบครองโดยไม่ได้รับ
ใบอนุญาต กับฐานพาอาวุธปื นติดตัวไปในเมือง หมู่บ้าน และทางสาธารณะโดยไม่ได้รับ
ใบอนญุ าต” (ฎกี าที่ ๖๔๙๘/๒๕๓๗)
๗.๑.๔ ถา้ จาเนลุไท่ไดใ้ หก้ าร ใหใ้ ชถ้ า้ ุคานา่
“จาเลยไม่ได้ให้การ ถือว่าจาเลยให้การปฏิเสธ”
๗.๑.๕ ถา้ จาเนลุใหก้ ารปฏนเนสร แิ่ภาุหลอั กลวั ให้การุาทรัวสารภาพใหใ้ ช้
ถา้ ุคานา่
“จาเลยทั้งสองให้ การปฏิเสธ แต่เม่ือสืบพยานโจทก์เสร็จแล้ว จาเลยที่ ๒
กลบั คาให้การเป็นให้การรับสารภาพ” (ฎกี าท่ี ๑๙๐๑/๒๕๕๐)
“จาเลยให้การปฏิเสธ แต่เมื่อสืบพยานโจทก์ไปบ้างแล้ว (หรือสืบพยานโจทก์
เสร็จแล้ว) จาเลยกลบั คาให้การเป็นรับสารภาพ”
“จาเลยทั้งสองให้การปฏิเสธ แต่ก่อนสืบพยาน จาเลยท่ี ๑ ขอถอนคาให้การ
เดิม และให้การใหม่รับสารภาพ” (ฎกี าที่ ๑๓๘/๒๕๓๘)
“จาเลยท้ังสองให้การปฏิเสธ ก่อนสืบพยานโจทก์ จาเลยที่ ๑ แก้ไขคาให้การ
รับว่ามีเฮโรอีนจริง แต่ปฏิเสธว่ามิได้มีไว้เพื่อจาหน่าย และเมื่อสืบพยานโจทก์ จาเลยเสร็จ
จาเลยที่ ๑ ถอนคาให้การเดิม และให้การปฏิเสธ" (ฎีกาา่ี ๘๑๘/๒๕๓๘)
“จาเลยทั้งสี่ให้การปฏิเสธ แต่ก่อนสืบพยานโจทก์ จาเลยที่ ๑ ถึงที่ ๓ ขอถอน
คาให้การเดิมและให้การใหม่ เป็นรับสารภาพตามฟ้อง” (ฎีกาาี่ ๒๕๘/๒๕๓๘)
๗.๑.๖ ถา้ จาเนลุใหก้ ารรัวนา่ กรบาาคนาทผดน จรนอ แิ่ิ่าสู้าา้ อน่าเนป็ิการป้าอกิั
ินั ใหใ้ ชถ้ า้ ุคานา่
“จาเลยให้การต่อสู้อ้างเหตุป้องกนั ” (ฎีกาาี่ ๖๐๒/๒๕๓๘)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๑๙
๗.๑.๗ ถา้ จาเนลุใหก้ ารนา่ กรบาาคนาทผดน ดน้ ุคนาทจาเนป็ิ ใหใ้ ชถ้ า้ ุคานา่
“จาเลยให้ การว่ากระทาความผิดโดยจาเป็ น”
๗.๑.๘ ถา้ จาเนลุใหก้ ารนา่ กรบาาคนาทผดน โดุวิั ดาลโาสบ ใหใ้ ชถ้ า้ ุคานา่
“จาเลยให้การว่ากระทาความผิดโดยบนั ดาลโทสะ”
๗.๑.๙ ถา้ ทีจาเนลุหลาุคิ วาอคิใหก้ ารรัวสารภาพ วาอคิใหก้ ารปฏนเนสร
ใหใ้ ชถ้ า้ ุคานา่
“จาเลยที่ ๑ ให้การรับสารภาพ ส่วนจาเลยอ่ืนนอกนใี้ ห้การปฏิเสธ” หรืา
“จาเลยที่ ๑ ให้การปฏิเสธ ส่วนจาเลยที่ ๒ ให้การรับสารภาพ”
(ฎีกาา่ี ๑๓๘/๒๕๓๘)
๗.๑.๑๐ คดีสาอสาินิรนทพนจารณา โดุศาลใหเ้นรีุกจาเนลุใิสาินิแรกนา่
จาเนลุาี่ ๑ แลบเนรีุกจาเนลุใิสาินิหลอั นา่ จาเนลุาี่ ๒ ใชน้ า่
“จาเลยทั้งสองให้ การปฏิเสธ”
(ฎีกาาี่ ๖๑๐ - ๖๑๑/๒๕๓๗ แลบ ๖๔๕๕ - ๖๔๕๖/๒๕๓๗)
๗.๑.๑๑ คดีสาอสาินิรนทพนจารณา โดุแิ่ลบสาินิโจาก์ฟ้าอจาเนลุ
คิเนดีุนกิั จาเนลุใหก้ ารปฏนเนสรา้อั สาอสาินิใชน้ า่
“จาเลยให้การปฏิเสธทั้งสองสานวน” (ฎีกาาี่ ๑๔๔ - ๑๔๕/๒๕๓๘)
๗.๑.๑๒ คดีาี่ทีจาเนลุหลาุคิ วาอคิถึอแก่คนาทิาุ ใชน้ า่
“จาเลยที่ ๑ และที่ ๒ ให้การรับสารภาพ จาเลยที่ ๓ ถึงแก่ความตาย ศาล
จาหน่ายคดเี ฉพาะจาเลยท่ี ๓” (า่ี ๔๙๙/๒๕๓๘)
๗.๑.๑๓ คดีาี่ทีจาเนลุวาอคิหลวหิีไปใิช้ิั สาวสนิ ศาลจาหิ่าุคดี
เนฉพาบจาเนลุา่ีหลวหิี เนทื่าพนจารณาคดีเนสร็จแลน้ จึอไดิ้ นั ทา ศาลสั่อใหจ้ าหิ่าุคดีสาหรัวจาเนลุ
คิิ้ิั โดุใหโ้ จากฟ์ ้าอเนป็ิคดีใหท่ ใชน้ า่
“จาเลยที่ ๑ และที่ ๒ ให้การปฏิเสธ จาเลยที่ ๓ หลบหนีระหว่างได้รับอนุญาต
จากศาลให้ปล่อยชั่วคราวระหว่างสอบสวน ศาลมคี าสั่งจาหน่ายคดีสาหรับจาเลยท่ี ๓ ช่ัวคราว
เม่ือพิจารณาคดีเสร็จแล้วจึงได้ตัวมา ศาลมคี าส่ังจาหน่ายคดีสาหรับจาเลยท่ี ๓ โดยให้โจทก์ฟ้อง
จาเลยที่ ๓ เป็นคดีใหม่” (ฎีกาา่ี ๘๒๗/๒๕๓๘)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๒๐
๗.๒ กรณโี จทก์มคี าขอให้นับโทษต่อ
๗.๒.๑ ิา้ อเนขีุิไน้ โดุใชถ้ า้ ุคานา่
“จาเลยให้การปฏิเสธ แต่รับว่าเป็นบคุ คลคนเดียวกับจาเลยในคดีที่โจทก์ขอให้
นับโทษต่อ” (ไท่ิา้ อรบวตเนลขคดีซ้าาีก) (ฎีกาาี่ ๖๔๙๖/๒๓๗) หรืา
“จาเลยให้การรับสารภาพ และรับว่าเป็นบคุ คลคนเดียวกบั จาเลยในคดีที่โจทก์
ขอให้นบั โทษต่อ” (ฎีกาาี่ ๘๒๕/๒๕๓๘)
“จาเลยให้การปฏิเสธ แต่รับว่าเป็นบุคคลคนเดียวกบั จาเลยในคดีที่โจทก์ขอให้
นับโทษต่อ และรับว่าเคยต้องโทษและพ้นโทษมาแล้วจริง” (ฎีกาาี่ ๔๗๙/๒๕๓๘)
๗.๒.๒ การรบวตเนลขคดีาี่ขาใหิ้ วั โาษิ่าใิคาวรรุาุฟ้าอ ถา้ ทีหลาุคดีิา้ อ
รบวตเนลขคดี ปี พ.ศ. แลบขาอศาลใด เนป็ิราุคดีาตกคดีไป แทจ้ บเนป็ิคดีใิปี เนดีุนกิั กิ็ าท เนช่ิ
“… อน่ึง จาเลยเป็นบุคคลคนเดียวกบั จาเลยที่ ๓ ในคดีอาญาหมายเลขแดงท่ี
๔๕/๒๕๓๖ ของศาลแขวงนครสวรรค์ และเป็นบคุ คลคนเดียวกับจาเลยในคดีอาญา หมายเลข
แดงที่ ๑๒๓/๒๕๓๗, ๔๕๖/๒๕๓๗ และ ๗๘๙/๒๕๓๗ ของศาลช้ันต้น ...”
ข้อสังเกต
(๑) โจากว์ รรุาุฟ้าอแลบทีคาขาใหิ้ วั โาษจาเนลุิ่า จาเนลุใหก้ ารรัวสารภาพิาท
ฟ้าอ จึอถืาน่าจาเนลุรัวน่าไดก้ รบาาคนาทผนดจรนอ แลบเนป็ ิวตคคลเนดีุนกวั จาเนลุาี่โจากข์ าใหิ้ วั
โาษิ่าดน้ ุ ศาลจึอลอโาษแลบิัวโาษจาเนลุิ่าจากโาษขาอจาเนลุใิคดีก่าิได้ ถืาน่าการา่ี
จาเนลุให้การรัวสารภาพิาทฟ้าอุ่าทิา้ อหทาุถึอฟ้าอา้อั ฉววั ซ่ึอรนทถึอคาฟ้าอา้อั ฉววั แลบ
คาขาาา้ ุฟ้าอดน้ ุ (ฎีกาา่ี ๒๑๖๗/๒๕๔๗)
(๒) โจากฟ์ ้าอขาใหล้ อโาษจาเนลุแลบขาใหิ้ วั โาษจาเนลุิ่าจากโาษคดีาาาาา่ืิ
จาเนลุใหก้ ารปฏนเนสร แลบทนไดท้ ีการสาวถาทใิเนรื่าอาี่โจากข์ าใหิ้ วั โาษิ่า า้อั ไท่ปรากฏใิ
สาินิน่าจาเนลุเนป็ิคิเนดีุนกวั จาเนลุใิคดีาาาาา่ีโจากข์ าใหิ้ วั โาษิ่า ดอั ิ้ี จึอไท่าาจิวั โาษ
จาเนลุิ่าจากโาษขาอจาเนลุใิคดีาาาาา่ีโจากข์ าใหิ้ วั โาษิ่าิ้ิั ได้ (ฎีกาา่ี ๑๒๘๒/๒๕๓๑
แลบ ๔๔๗๗/๒๕๓๐)
(๓) คาขาใหิ้ วั โาษจาเนลุิ่าจากาีกคดีหิ่ึอิ้ิั โจากิ์ า้ อขาทาใิฟ้าอหรืาขา
ก่าิทีคาพนพากษาขาอศาลช้ิั ิิ้ โดุการแกไ้ ขเนพน่ทเนินทฟ้าอิาททาิรา ๑๖๓ การา่ีโจากเ์นพน่อทา
ุิื่ คาร้าอขาใหิ้ วั โาษจาเนลุิ่าจากคดีา่ืิเนทื่าศาลช้ิั ิิ้ พนพากษาคดีแลน้ แลบโจากา์ ตารรณ์
คดีาุรู่ บหนา่ อศาลช้ิั ิิ้ จบส่อสาินิไปศาลาตารรณ์ โจากจ์ ึอขาไท่ได้ (ฎีกาาี่ ๔๕๖๕/๒๕๒๘)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๒๑
(๓.๑) ใิกรณีา่ีโจาก์ฟ้าอจาเนลุเนป็ ิหลาุสาินิ ิ่าทาศาลทีคาส่ัอให้รนท
การพนจารณาแลบพนพากษาาตกสาินิเนขา้ ดน้ ุกิั เนท่ืาคาขาาา้ ุฟ้าอแิ่ลบสาินิไท่ไดข้ าใหิ้ วั
โาษจาเนลุินดิ่ากิั จึอิวั โาษิ่าไท่ได้ (ฎีกาาี่ ๖๒๑๔-๖๒๑๖/๒๕๔๔ แลบ ๑๓๐๑/๒๕๔๒)
(๓.๒) โาษกกั ขอั เนป็ ิเนพีุอโาษา่ีลอแาิโาษจาคตกิาท ป.า. ทาิรา ๒๓
ศาลจึอาาศุั าาิาจิาท ป.า. ทาิรา ๒๒ ใหิ้ วั โาษกกั ขอั ินดิ่ากิั ได้ (ฎีกาา่ี ๖๘๒๒/๒๕๔๐)
(๓.๓) การิวั โาษิ่าแิกิ่าอจากการกรบาาคนาทผนดหลาุกรรทิาท ป.า.
ทาิรา ๙๑ หากกรณีคนาทผนดา้ัอสาอสาินิเนกีุ่นพัิกิั าี่าาจถูกฟ้าอเนป็ ิคดีเนดีุนกัิแลบ
าาจพนจารณาพนพากษาเนขา้ ดน้ ุกิั ได้ เนทื่าคดีหิ่ึอศาลพนพากษาใหจ้ าคตกิลาดชีนิน ศาลิวั โาษิ่า
ใหจ้ ึอเนป็ิการไท่ชาวดน้ ุกฎหทาุ (ฎีกาาี่ ๙๒๙/๒๕๔๘ แลบ ๓๘๖๔/๒๕๔๓) แิ่ถา้ คดีา้อั สาอ
สาินิิ่าอกรรทิ่าอนารบไท่เนกีุ่นพิั กิั ไท่าาจฟ้าอเนป็ิคดีเนดีุนกิั หรืารนทพนจารณาพนพากษา
เนข้าด้นุกัิได้ ศาลิัวโาษิ่าเนกนิ ๒๐ ปี ได้ หรืาแท้า้ัอสาอคดีศาลลอโาษจาคตกิลาดชีนนิ
กส็ าทารถิวั โาษิ่าได้ (ฎีกาา่ี ๔๖๒๐-๔๖๒๑/๒๕๔๓)
(๔) โจากข์ าใหิ้ วั โาษจาเนลุิ่าจากโาษจาเนลุใิคดีา่ืิ แิ่ปรากฏน่าใิคดีา่ืิิ้ิั
จาเนลุใหก้ ารปฏนเนสรโดุทีจาเนลุาื่ิรัวสารภาพ ศาลจึอสั่อจาหิ่าุคดีสาหรัวจาเนลุโดุใหโ้ จาก์
แุกฟ้าอเนป็ิคดีใหท่ เนท่ืาโจากแ์ ุกฟ้าอจาเนลุเนป็ิคดีใหท่แลน้ โจากไ์ ท่ทีคาขาใหิ้ วั โาษจาเนลุ
ิ่าจากโาษใิคดีใหท่ ศาลุ่าทพนพากษาใหิ้ วั โาษจาเนลุิ่าจากโาษใิคดีใหท่ไท่ได้ (ฎีกาา่ี
๑๖๔๓/๒๕๑๔)
(๕) โจาก์ฟ้าอขาให้ลอโาษจาเนลุแลบขาให้ิวั โาษิ่าจากโาษใิคดีดาาี่
๒๑๓๘/๒๕๑๓ ศาลช้ิั ิิ้ พนพากษาุกฟ้าอา้อั คดีิ้ีแลบคดีดาาี่ ๒๑๓๘/๒๕๑๓ ซ่ึอเนป็ิคดีแดอ
าี่ ๒๔๐๘/๒๕๑๓ จึอไท่ทีาาอจบิัวโาษิ่า ิ่าทาหลัอจากศาลาตารรณ์พนพากษาคดีิ้ีแล้น
ศาลาตารรณ์ไดพ้ นพากษาลอโาษจาเนลุใิคดีแดอา่ี ๒๔๐๘/๒๕๑๓ ิ้ิั ดน้ ุ จาเนลุฎีกาใิคดีิ้ี
โจาก์จึอขาทาใิคาแก้ฎีกาให้ิัวโาษคดีิ้ีิ่ากัวโาษใิคดีแดอาี่ ๒๔๐๘/๒๕๑๓ ดัอิ้ี
ศาลฎีกาสอ่ั ใหิ้ วั โาษิ่าได้ (ฎีกาาี่ ๑๔๐๘/๒๕๑๖)
(๖) คดีิ้ีโจากไ์ ดท้ ีคาขาาา้ ุฟ้าอขาใหิ้ วั โาษจาเนลุิ่าจากคดีาาาาหทาุเนลขดาาี่
๒๖๗๒/๒๕๒๖ ขาอศาลช้ัิิิ้ ไนแ้ ลน้ แิ่ศาลล่าอา้อั สาอิัวโาษิ่าจากคดีดอั กล่านไท่ได้
เนพราบคดีิ้ิั ศาลุอั ทนไดท้ ีคาพพน ากษา โจากฎ์ ีกาขาใหิ้ วั โาษจาเนลุคดีิ้ีิ่าจากโาษใิคดีาาาา
หทาุเนลขดาาี่ ๒๖๗๒/๒๕๒๖ หทาุเนลขแดอา่ี ๓๓๓๒/๒๕๒๖ ขาอศาลช้ิั ิิ้ โดุาา้ อนา่ คดี
ดอั กล่านศาลช้ิั ิิ้ ไดท้ ีคาพนพากษาแลน้ จาเนลุทนไดแ้ กฎ้ ีกาปฏนเนสรขา้ เนาจ็ จรนอดอั กล่าน จึอฟัอไดน้ ่า
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๓๒๒
คดีดอั กล่าน ศาลพนพากษาลอโาษจาคตกจาเนลุแลน้ จรนอ ศาลฎีกาุา่ ทพนพากษาใหิ้ วั โาษิ่ากิั ได้
(ฎีกาาี่ ๑๐๖๘/๒๕๒๙)
๗.๓ กรณฟี ้องโจทก์มคี าขอให้บวกโทษทร่ี อหรือกาหนดโทษทร่ี อแก่จาเลย
ถา้ โจากท์ ีคาขาให้ศาลวนกโาษาี่ราหรืากาหิดโาษา่ีราแลน้ วนกโาษาี่รา
ิาท ป.า. ทาิรา ๕๘ ใหใ้ ชถ้ า้ ุคานา่
“จาเลยให้การปฏิเสธ แต่รับว่าเป็นบุคคลเดียวกับจาเลยในคดีก่อนท่ีศาลรอการ
ลงโทษ (รอการกาหนดโทษ) ไว้ตามฟ้องโจทก์จริง”
ข้อสังเกต
(๑) แทโ้ จากจ์ บทนไดว้ รรุาุฟ้าอแลบทีคาขาใหว้ นกโาษาี่รา หากคนาทปรากฏแก่
ศาลเนาอจากราุอาิการสืวเนสาบ ศาลกิ็ าโาษา่ีราไนใ้ ิคดีก่าิทาวนกได้ (ฎีกาา่ี ๖๘๑๐/๒๕๓๙)
กรณีา่ีจาเนลุใหก้ ารปฏนเนสร แลบขา้ เนา็จจรนอไทุ่ตินน่าจาเนลุเนป็ ิวตคคลเนดีุนกวั จาเนลุ
ใิคดีาี่ขาใหว้ นกโาษ แทโ้ จากจ์ บทีคาขาาา้ ุฟ้าอ เนท่ืาโจากไ์ ท่สืวพุาิใหป้ รากฏขา้ เนาจ็ จรนอ
าี่จาเนลุเนคุิา้ อโาษ ศาลิาโาษา่ีราไนท้ าวนกกวั โาษคดีหลอั ไท่ได้ เนพราบไท่ใช่ขา้ เนาจ็ จรนอ
า่ีรู้กิั าุโู่ ดุาน่ั ไป (ฎีกาา่ี ๖๒๕๖/๒๕๕๑)
(๒) เนท่ืาจบิาโาษเนก่าทาวนกคนรทีการิรนจสาวดน้ ุถึอสนารนใิการาี่จบหักนิั
ิา้ อขอั ใหจ้ าเนลุ
(๓) เนท่ืาไดิ้ าโาษา่ีราไนว้ นกเนขา้ กวั โาษใิคดีหิ่ึอจิถึอาี่สตดแลน้ จบิาโาษาี่รา
ไนิ้ ้ิั วนกเนขา้ กวั คดีาื่ิาีกไท่ได้ (ฎีกาา่ี ๘๖๓/๒๕๓๔)
(๔) การา่ีศาลจบวนกโาษจาคตกา่ีราการลอโาษไนใ้ ิคดีก่าิเนขา้ กวั โาษใิคดีหลอั
ไดิ้ า้ อเนป็ ิกรณีคนาทผนดา่ีถูกลอโาษใิคดีหลอั ไดก้ รบาาภาุหลอั าี่ศาลพนพากษาใิคดีก่าิ
(ฎีกาาี่ ๖๑๓/๒๕๓๕ , ๖๔๖๕/๒๕๔๗ แลบ ๒๑๑๕/๒๕๔๘)
(๔.๑) กรณีศาลล่าอา้อั สาอลอโาษจาคตกคดีิ้ี แลบิาโาษจาคตกาีกคดีทาวนก
รนทจาคตก ๒ เนดืาิ ๓๐ นิั แลน้ เนปล่ีุิโาษจาคตกเนป็ิกกั ขอั แาิ เนา่ากวั ทนไดพ้ นพากษาใหล้ อโาษ
จาคตก การวนกโาษจาคตกดอั กล่านไท่ชาว (ฎีกาาี่ ๒๗๔๒/๒๕๔๔)
(๔.๒) เนทื่าคนาทปรากฏแก่ศาลไท่น่าช้ิั ใด ิา้ อิาโาษจาคตกาี่ราใิคดีก่าิ
วนกเนขา้ กวั โาษใิคดีิ้ีิาท ป.า. ทาิรา ๕๘ (ฎีกาา่ี ๑๙๐๘/๒๕๔๗, ๑๑๕๓/๒๕๔๗ แลบ
๖๗๑๒/๒๕๔๗)
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
1 คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ 2562 วิอาญา
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
1 คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ 2562 วิอาญา
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 600
- 601 - 650
- 651 - 655
Pages: