คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๒๒
(๒) การทาวาาิาจให้ผูา้ ื่ิิาหลกั ารัพุท์ าร้าอขาปล่าุช่ันคราน
จบิา้ อทีใวทาวาาิาจิาท ป.น.น พ. ทาิรา ๔๗ ปรบกาว ป.น.น า. ทาิรา ๑๕ แลบผรู้ ัวทาวาาิาจ
จบิา้ อแิวสาเนิาวิั รปรบจาินั ปรบชาชิ หรืาวิั รปรบจาินั ขา้ ราชการ หรืาวิั รปรบจาินั
พิกั อาิรัฐนสน าหกนจ แลบสาเนิาาบเนวีุิวา้ ิขาอิิเนาอแลบขาอเนจา้ ขาอหลกั ารัพุิ์ ้ิั ทาแสดอดน้ ุ
ใิกรณีา่ีเนจา้ ขาอหลกั ารัพุไ์ ท่ทีคนาทสัทพิั ร์กวั ผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุ
คนรให้เนจา้ ขาอหลกั ารัพุท์ าุื่ิคาร้าอขาปล่าุช่ันครานด้นุิิเนาอ ไท่คนราิตาาิให้ทีการ
ทาวาาิาจให้ผูา้ ่ืิทาุ่ืิคาร้าอขาปล่าุช่นั ครานแาิ า้อั ิ้ี เนพ่ืาเนป็ ิการป้าอกิั ไท่ให้ทีการ
หลากลนอิาหลกั ารัพุข์ าอผาู้ ่ืิทาปรบกิั ินั ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุ
(๓) หลกั ารัพุา์ ี่ินดจาิาอ ิลาดจิา่ีดนิาีุ่อั าุู่ใิรบุบเนนลาห้าทโาิ
ิาทกฎหทาุหรืาทีภารบินดพิั าุ่าอา่ืิ ซ่ึอาาให้ทีปัาหาใิการวอั คัวคดี ไท่พึอรัวไนเ้นป็ ิ
หลกั ปรบกิั
(๔) ผูป้ รบกิั ิา้ อทีหิัอสืารัวราอราคาปรบเนทนิหลกั ารัพุข์ าอาาอ
ราชการา่ีทีเนจา้ พิกั อาิผทู้ ีาาิาจลอลาุทืาช่ืารัวราอ แลบกรณีาี่เนป็ิาสัอหารนทารัพุใ์ หท้ ีแผิา่ี
แสดอาี่ิ้อั ขาอาสัอหารนทารัพุเ์นป็ิหลกั ฐาิปรบกาว
(๕) ใิกรณีาี่จบิาสน่อปลูกสร้าอใิาี่ดนิทาเนป็ ิหลกั ปรบกิั พร้าทกวั
โฉิด ิ.ส. ๓ หรืา ิ.ส. ๓ ก. จบิา้ อแสดอหลกั ฐาิสาเนิาาบเนวีุิวา้ ิแลบหิอั สืารัวราอราคา
ปรบเนทนิส่นอปลูกสร้าอขาอาาอราชการดน้ ุ
(๖) การใชใ้ วรัวเนอนิฝากปรบจาหรืาสทตดเนอนิฝากปรบจาริาคารทาเนป็ิ
หลกั ปรบกิั จบิา้ อทีหิัอสืารัวราอขาอริาคารทาแสดอปรบกาวดน้ ุน่า เนจา้ ขาอใวรัวหรืา
สทตดเนอนิฝากดอั กล่านทีเนอนิาุิู่ าทจาินิา่ีปรากฏใิใวรัวหรืาสทตดเนอนิฝากจรนอ โดุทีคารัวราอ
จากริาคารหรืาเนจา้ ขาอวัาชีน่าจบไท่ทีการถาิเนอนิจากวาั ชีิ้ัิ เนท่ืาศาลทีคาส่ัอให้ปล่าุ
ชน่ั ครานใหท้ ีหิอั สืาแจอ้ ไปุอั ริาคาราีกคร้ัอหิ่ึอ
(๗) กรณีหลกั ารัพุเ์นป็ิพิั รวิั รกรณีพนเนศษใหค้ าิึอถึอนิั ครวกาหิด
ชารบคืิิิ้ เนอนิด้นุ เนพราบเนทื่าทีการวัอควั คดีก่าิครวกาหิดชารบิิ้ เนอนิ ริาคารแห่อ
ปรบเนาศไาุจบไท่ส่อเนอนิค่าพิั รวิั รทาใหศ้ าล
(๘) การใช้หิัอสืารัวราอขาอวรนษาั ปรบกิั ภุั เนป็ ิหลกั ปรบกิั
ใิาาอปฏนวิั นวรนษาั ปรบกิั ภุั จบาากหิอั สืารัวราอใิรูปขาอกรทรรรทป์ รบกิั ภุั แลบคนรให้
ผรู้ ัวทาวาาิาจขาอวรนษาั ปรบกิั ภุั ลอลาุทืาชื่าใิฐาิบเนป็ิผปู้ รบกิั แาิวรนษาั ใิคาร้าอขา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๒๓
ปล่าุช่ันครานเนพื่าน่าเนนลาา่ีทีการผนดสัาาาปรบกิั ภุั แลบวรนษาั ปรบกิั ภุั สาทารถินดิาท
ผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุกลวั ทาไดก้ จ็ บุิ่ื คาร้าอขาใหศ้ าลทีคาส่ัอลดหรืาอดค่าปรัวไดใ้ ิฐาิบเนป็ิ
ผปู้ รบกิั
(๙) ใิกรณีา่ีทีทูลค่าหรืาราคาขาอหลกั ปรบกิั ไท่เนพีุอพาโดุแิกิ่าอ
จากนอเนอนิปรบกิั า่ีศาลกาหิดไท่ทากิัก ศาลาาจทีคาสั่อปล่าุช่ันครานไปก่าิแลบสั่อให้
ผูป้ รบกิั หาหลกั ปรบกิั ทานาอเนพ่นทเนินทให้ครวภาุใิเนนลาา่ีศาลกาหิดก็ได้ โดุาาจสั่อน่า
“พิเคราะห์แล้ว อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว ............................................................. โดยมปี ระกนั
ในวงเงิน .............................. แต่เน่ืองจากหลกั ทรัพย์ (หลักประกัน)ไม่เพียงพอโดยแตกต่างจาก
วงเงินประกันไม่มากนัก ในชั้นนีจ้ ึงเห็นควรอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหา (หรือจาเลย)
ไปก่อน ให้หาหลักทรัพย์ (หลักประกัน) มาเพ่ิมเติมอีกไม่น้อยกว่า ........ บาท ภายใน . ... วัน
หากไม่ดาเนินการภายในกาหนด ให้ เสนอสานวนเพ่ือพิจารณาสั่งต่อไป ยึดหลักประกัน
ทาสัญญาประกนั แจ้งอายดั ให้ตรวจคืนหลกั ประกนั เม่ือสัญญาประกนั สิ้นผลผกู พัน”
(๑๐) การใชห้ ลกั ปรบกิั ใิช้ิั สาวสนิหรืาช้ิั พิกั อาิาุั การเนป็ ิ
หลกั ปรบกิั ใิช้ิั ศาลิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๑๓/๑ จาเนลุหรืาผูร้ ้าอขาปรบกิั ิา้ อุิื่ คาร้าอขา
ปล่าุชน่ั ครานใินิั าี่ทีการุิื่ ฟ้าอโดุแสดอใวรัวหลกั ารัพุา์ ี่พิกั อาิสาวสนิหรืาพิกั อาิ
าุั การาากให้หรืาหลกั ฐาิาื่ิาี่ิ่าเนช่ืาถืาน่าหลกั ปรบกิั ดัอกล่านุอั าุู่ใิคราวคราอขาอ
พิกั อาิสาวสนิหรืาพิกั อาิาุั การปรบกาวดน้ ุ แลบถา้ ศาลทีคาสั่อาิตาาิจบิา้ อรีวแจอ้
ให้เนจา้ พิักอาิผูค้ ราวคราอส่อหลกั ปรบกิั ิ่าศาลภาุใิเนนลาาี่กาหิด (รบเนวีุวราชการ
ฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท นา่ ดน้ ุการปล่าุชน่ั คราน พ.ศ. ๒๕๔๘ ขา้ ๖) โดุาาจส่ัอนา่ “อนุญาต
ให้ปล่อยช่ัวคราวโดยใช้หลกั ทรัพย์ท่ีผ้รู ้องขอประกนั วางเป็นหลกั ประกันในช้ันสอบสวน โดยมี
ประกนั ในวงเงิน ตีราคาประกนั ...... บาท ทาสัญญาประกัน มีหนังสือแจ้งให้พนักงานสอบสวน
(หรือพนักงานอัยการ) จัดส่งหลักประกันดังกล่าวมายังศาลภายใน ... วัน แจ้งถอนอายัด เม่ือ
ได้รับหลกั ทรัพย์แล้วให้ยึดไว้ และออกใบรับหลกั ทรัพย์หรือใบเสร็จรับเงินให้ผ้รู ้องขอประกัน
แจ้งอายดั หลกั ทรัพย์ เม่ือสัญญาประกนั สิ้นสุด ให้ตรวจคืนหลกั ทรัพย์และแจ้งถอนอายดั ”
(๑๑) เนอนิสดหรืาหลกั ารัพุา์ ่ีิาทานาอิ่าศาลเนพ่ืาเนป็ิหลกั ปรบกิั ิาท
ป.นน.า. ทาิรา ๑๑๔ ไท่าุใู่ ิข่าุาี่จบถูกุึดหรืาาาุดั เนพ่ืาชารบหิ้ีใหแ้ ก่เนจา้ หิ้ีา่ืิจิกน่าคนาท
รัวผนดิาทสัาาาปรบกิั จบรบอวั สน้ิไป เนนิ้ แิ่ ศาลเนห็ิน่าหิ้ีขาอเนจา้ หิ้ีิ้ิั ทนไดเ้นกนดจากการ
ฉา้ ฉลแลบทีคาสั่อใหป้ ล่าุารัพุด์ อั กล่าน ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๑๙ นรรคสาอ ดอั ิ้ิั ก่าิคนาท
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๒๔
รัวผนดิาทสัาาาปรบกิั รบอวั หากทีการขาุดึ หรืาาาุดั เนอนิสดหรืาหลกั ารัพุา์ ี่ผปู้ รบกิั นาอ
ิ่าศาลใิการขาปล่าุชนั่ ครานเนพาื่ ิาไปชารบหิ้ีาื่ิ ศาลคนรไิ่สนิใหไ้ ดค้ นาทน่า หิ้ีา่ืิิ้ิั
ไท่ไดเ้นกนดจากการฉา้ ฉล แิ่ก่าิา่ีจบสัอ่ ใหป้ ล่าุารัพุห์ ลกั ปรบกิั ศาลทีาาิาจส่อั ใหผ้ ปู้ รบกิั
หาหลกั ปรบกิั า่ืิทาเนปล่ีุิหรืาส่อินั ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุคืิศาล
ค. การใช้วตคคลเนป็ ิปรบกิั หรืาหลกั ปรบกิั เนป็ ิไปิาทขา้ วัอควั ขาอ
ปรบราิศาลฎีกา น่าดน้ ุหลกั เนกณฑ์ นนรีการแลบเนอ่ืาิไขเนก่ีุนกวั การเนรีุกปรบกิั หรืาหลกั ปรบกิั
ใิการปล่าุชน่ั ครานผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุใิคดีาาาา พ.ศ. ๒๕๔๘ ขา้ ๑๑ โดยพจิ ารณาตาม
หลกั เกณฑ์ดังนี้
๑. ผูป้ รบกิั ิา้ อทีิาแหิ่อหิ้าาี่การอาิหรืาทีราุไดแ้ ิ่ิาิ แลบ
ทีคนาทสัทพิั ร์กวั ผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุ เนช่ิ เนป็ ิวตพการี ผูส้ ืวสัิดาิ สาทีภรนุา าาินพี่ิ้าอ
ผู้วัอคัววัาชา ิาุจ้าอ หรื าวตคคลา่ีเนก่ีุนพัิโดุาาอสทรส หรื าวตคคลาี่ศาลเนห็ิน่า
ทีคนาทสัทพิั ร์ใกลช้ นดเนสทืาิเนป็ิาาินพ่ีิา้ อหรืาโดุาาอาื่ิ โดุาาสัาาาปรบกิั ไดใ้ ินอเนอนิ
ไท่เนกนิ ๑๐ เนา่า ขาอาิั ราเนอนิเนดืาิหรืาราุไดเ้นฉล่ีุิ่าเนดืาิ
๒. ผปู้ รบกิั ิา้ อทีหิอั สืารัวราอจากิิ้ สอั กดั หรืาิาุจา้ อ ซ่ึอิากจาก
จบิา้ อแสดอสถาิบ ิาแหิ่อ แลบรบดวั าิั ราเนอนิเนดืาิแลน้ ุอั ิา้ อรบวตน่าจบิาไปปรบกิั
วตคคลใด าี่ศาลใด แลบทีภารบปรบกิั ทาแลน้ หรืาไท่ จากผวู้ อั ควั วาั ชาทาเนป็ิหลกั ฐาิดน้ ุ
ถ้าผู้ปรบกัิทีคู่สทรส จบิ้าอทีหลักฐาิให้คนาทุนิุาทจาก
คู่สทรสดน้ ุ หากเนป็ิหทา้ ุจบิา้ อทีหลกั ฐาิ เนช่ิ าบเนวีุิหุ่า หรืาทรณวิั รขาอคู่สทรส หรืา
สาเนิาาบเนวีุิวา้ ิา่ีเนจา้ หิา้ า่ีรบวตคานา่ “ตาย” ไนห้ ิา้ ช่ืาคู่สทรสทาแสดอ
๓. ผปู้ รบกิั ิา้ อุิื่ วาั ชีแสดอหลกั ารัพุข์ าอิิิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๑๔
นรรคสาอ (๓) หากทีการผดน สัาาาปรบกิั ศาลสาทารถวอั ควั คดีุดึ ารัพุิ์ าทวาั ชีแสดอหลกั ารัพุ์
ขาอผปู้ รบกิั ไดโ้ ดุอ่าุ เนท่ืาผูป้ รบกิั ใชิ้ าแหิ่อหิา้ าี่การอาิปรบกิั ผูิ้ า้ อหา หรืาจาเนลุแลน้
ผปู้ รบกิั จบใชิ้ าแหิ่อหิา้ าี่การอาิปรบกิั ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุาื่ิาีกไท่ได้
๔. ินินวตคคลาาจเนขา้ เนป็ิผปู้ รบกิั กรรทการ ผแู้ าิ ินั แาิ หติ้ ส่นิ พิกั อาิ
หรืาลูกจา้ อขาอินินวตคคลิ้ัิาี่ิกเนป็ ิผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุได้ ใินอเนอนิิาทาี่ศาลเนห็ิสทคนร
เนป็ิกรณี ๆ ไป
๕. หิอั สืารัวราอขาอส่นิราชการเนพื่าขาาิตาาิปรบกิั ินั ขา้ ราชการ
ิาทรบเนวีุวกรบารนอการคลอั น่าด้นุการช่นุเนหลืาขา้ ราชการหรืาลูกจา้ อขาอาาอราชการาี่ิา้ อหา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๒๕
คดีาาาา พ.ศ. ๒๕๒๘ หากจาินิเนอนิาี่รบวตไนใ้ ิหิอั สืารัวราอเนพีุอพาา่ีจบชดใชเ้นท่ืาผนดสัาาา
ปรบกิั ถืาน่าหิัอสืารัวราอดัอกล่านเนป็ ิหลกั ปรบกิั าี่เนชื่าถืาไดิ้ าท ป.นน.า. ทาิรา ๑๐๘ (๔)
(ขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกา น่าดน้ ุหลกั เนกณฑ์ นรน ีการแลบเนอ่ืาิไข เนก่ีุนกวั การเนรีุกปรบกิั
หรืาหลกั ปรบกิั ใิการปล่าุชน่ั ครานผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุใิคดีาาาา พ.ศ. ๒๕๔๘ ขา้ ๑๑.๓)
๒. การส่ังคาร้องขอปล่อยช่ัวคราวของศาลช้ันต้น
๒.๑ หลกั การสาคญั ในการส่ังคาร้องขอปล่อยช่ัวคราว
ใิการดาเนินิคดีาาาา ิากจากศาลจบทีวาวาาใิการคนวคตทาาชาากรรทแลน้
ุอั ทีวาวาาสาคาั ใิการคตท้ คราอสนารนเนสรีภาพขาอผิู้ า้ อหาแลบจาเนลุดน้ ุ
การปล่าุช่นั ครานเนป็ ิทาิรการสาคาั ใิการปรบกิั สนารนแลบเนสรีภาพขาอผูิ้ า้ อหาหรืา
จาเนลุิาทา่ีรัฐรรรทิูาแห่อราชาาณาจกั รไาุวาั าิั นรัวราอไน้ เนพื่าไท่ใหผ้ ูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุ
ถูกคนวคตทหรืาขอั เนกนิกนา่ จาเนป็ ิรบหน่าอการสาวสนิหรืาการพนจารณาคดี โดุใหส้ ัิินษฐาิ
ไนก้ ่าิน่าผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุไท่ทีคนาทผนด แลบก่าิทีคาพนพากษาาิั ถึอา่ีสตดแสดอน่าวตคคลใด
ไดก้ รบาาคนาทผนด จบปฏนวิั นิ่าวตคคลิ้ิั เนสทืาิเนป็ ิผูก้ รบาาคนาทผนดทนได้ ดอั ิ้ิั จึอถืาเนป็ ิ
หลกั น่า การส่ัอคาร้าอขาปล่าุช่ันครานผูิ้ ้าอหาหรืาจาเนลุิ้าอพนจารณาสั่อาุ่าอรนดเนร็น
ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุพึอไดร้ ัวการาิตาาิใหป้ ล่าุชน่ั คราน (ป.นน.า. ทาิรา ๑๐๗) การไท่าิตาาิ
ให้ปล่าุช่ันครานถืาเนป็ ิข้าุกเนนิ้ แลบิ้าอรบวตเนหิติาทหลกั เนกณฑ์า่ีวาั าัินไนโ้ ดุเนฉพาบ
ใิกฎหทาุ หากจบปล่าุชนั่ ครานโดุทีปรบกิั หรืาทีปรบกิั แลบหลกั ปรบกิั การเนรีุกปรบกิั
หรืาหลกั ปรบกิั จบเนรีุกจิเนกนิคนรแก่กรณีทนได้ แลบิา้ อคาิึอถึอทาิรการป้าอกิั ิ่าอ ๆ าี่ได้
ใชก้ วั ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุดน้ ุ (ป.น.น า. ทาิรา ๑๑๐)
ใิการส่ัอคาร้าอขาปล่าุช่ันครานผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุ หากพนจารณาแลน้ เนห็ิคนร
าิตาาิให้ปล่าุช่ันคราน ศาลาาจสั่อให้ปล่าุช่ันครานโดุไท่ทีปรบกิั หรืาทีปรบกิั หรืา
ทีปรบกิั แลบหลกั ปรบกิั โดุใิการพจน ารณานา่ การปล่าุชน่ั ครานคนรจบทีปรบกิั หรืาไท่ิา้ อ
ทีปรบกิั ใหพ้ นจารณาขา้ เนาจ็ จรนอิ่าอ ๆ าิั ไดแ้ ก่ คนาทร้าุแรอแห่อขา้ หา สาเนหิตแลบพฤินการณ์
การกรบาาคนาทผดน รนทา้อั วตคลนกลกั ษณบ ินสัุ สภาพาาอร่าอกาุแลบจนิใจ การศึกษา การปรบกาว
าาชีพการอาิ ปรบนิั นการกรบาาคนาทผนดาาาา สภาพแลบฐาิบขาอคราวครัน แลบคนาทสัทพิั ร์
กวั วตคคลา่ืิใิสอั คทขาอผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุ (ขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกา นา่ ดน้ ุหลกั เนกณฑ์
นนรีการแลบเนอื่าิไขเนก่ีุนกวั การเนรีุกปรบกิั หรืาหลกั ปรบกิั ใิการปล่าุชน่ั ครานผูิ้ า้ อหาหรืา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๒๖
จาเนลุใิคดีาาาา พ.ศ. ๒๕๔๘ ขา้ ๔) โดุผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุาาจเนป็ิผูเ้นสิาขา้ เนาจ็ จรนอ
ดอั กล่านิ่าศาลเนาอ หรืา ศาลาาจทีคาสั่อใหเ้นจา้ พิกั อาิศาลช่นุเนหลืาหรืาใหค้ าแิบิาแก่จาเนลุ
หรืาผูิ้ า้ อหาใิการเนสิาขา้ เนา็จจรนอดอั กล่านิ่าศาล รนทา้อั ให้เนจา้ พิกั อาิศาลจดั าาราุอาิ
หรืาคนาทเนห็ิ เนพื่าปรบกาวการพนจารณาส่ัอคาร้าอขาปล่าุชน่ั ครานดน้ ุกไ็ ด้ (รบเนวีุวราชการ
ฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท นา่ ดน้ ุการปล่าุชน่ั คราน พ.ศ. ๒๕๔๘ ขา้ ๓)
การไท่ใหป้ ล่าุชน่ั ครานิา้ อรบวตเนหิติาทหลกั เนกณฑา์ ี่วาั าิั นไนโ้ ดุเนฉพาบใิ ป.น.น า.
ทาิรา ๑๐๘/๑ นรรคหิ่ึอ แลบิา้ อแจอ้ เนหิตผลาี่ไท่าิตาาิใหป้ ล่าุชน่ั ครานใหผ้ ิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุ
แลบผุู้ ิื่ คาร้าอขาปล่าุชน่ั ครานาราวเนป็ิหิอั สืาโดุเนร็น ิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๐๘/๑ นรรคสาอ
๒.๒ ในคดีท่ีมีอัตราโทษจาคุกอย่างสูงเกิน ๑๐ ปี ศาลิา้ อถาทพิกั อาิสาวสนิ
พิกั อาิาุั การ หรืาโจากก์ ่าิน่าจบคดั คา้ ิหรืาไท่ ถา้ ไท่าาจถาทไดโ้ ดุทีเนหิตาิั คนร เนช่ิ การุิื่
ใกลห้ ทดเนนลาราชการ ศาลจบอดถาทเนสีุก็ได้ โดุวิั าึกเนหิติ้ิั ไน้ (ป.นน.า. ทาิรา ๑๐๙) โดุสั่อน่า
“สอบโจทก์ (หรือพนักงานสอบสวน หรือพนักงานอัยการ) จะคัดค้านหรือไม่”
ถา้ ศาลเนห็ิน่าุอั ไท่สทคนราิตาาิให้ปล่าุชั่นคราน ศาลสาทารถสั่อุกคาร้าอได้
าิั าีโดุไท่ิา้ อถาทก่าิ
๒.๓ การคดั ค้านการขอให้ปล่อยช่ัวคราว
(ก) กรณีพนักงานสอบสวนหรือพนักงานอัยการคัดค้านว่า เกรงผู้ต้องหาหรือ
จาเลยจะหลบหนี จะไปย่งุ เหยงิ กบั พยานหลกั ฐาน จะก่อให้เกดิ อปุ สรรคหรือความเสียหายต่อการ
สอบสวน หรือเหตุอ่ืนใดตามมาตรา ๑๐๘/๑ ศาลาาจจบเนรีุกพิกั อาิสาวสนิ พิกั อาิาุั การ
หรืาโจากท์ าไิ่สนิขา้ เนาจ็ จรนอปรบกาวการสัอ่ กไ็ ด้ โดุสอ่ั นา่
“เรียกโจทก์ (หรือพนักงานสอบสวน หรือพนักงานอัยการ) เพ่ือไต่สวน
คาคัดค้ านการขอให้ ปล่ อยช่ัวคราว”
(ข) กรณีพยานสาคัญในคดีคัดค้านว่า พยานอาจได้รับภัยอันตรายอันเน่ือง
มาแต่การปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหาหรือจาเลย ศาลิา้ อพนจารณาคาคดั คา้ ิดอั กล่านาิั าี โดุศาล
ทีาาิาจเนรีุกผูา้ ี่เนก่ีุนขา้ อา้อั สาอฝ่ าุทาสาวถาทเนพ่ืาปรบกาวการพนจารณาแลบทีคาส่ัอิาทา่ี
เนห็ิสทคนร (ป.น.น า. ทาิรา ๑๐๘/๒) โดุสัอ่ นา่
“เรียกผู้คัดค้าน โจทก์ (หรือพนักงานสอบสวน หรือพนักงานอัยการ) และ
จาเลย (หรือผ้ตู ้องหา) เพ่ือสอบถามทันที”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๒๗
ข้อสังเกต
(๑) การพจน ารณาสั่อคาร้าอขาปล่าุชน่ั ครานผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุใหพ้ นจารณาขา้ วอั ควั
ขาอปรบราิศาลฎีกา น่าด้นุหลกั เนกณฑ์ นนรีการแลบเนอื่าิไขเนกีุ่นกัวการเนรีุกปรบกัิหรืา
หลกั ปรบกิั ใิการปล่าุชน่ั ครานผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุใิคดีาาาา พ.ศ. ๒๕๔๘ แลบ รบเนวีุว
ขา้ ราชการฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท นา่ ดน้ ุการปล่าุชน่ั คราน พ.ศ. ๒๕๔๘ ปรบกาวดน้ ุ
(๒) ใิกรณีา่ีทีกฎหทาุเนฉพาบวาั าิั นหลักเนกณฑ์เนกีุ่นกวั การปล่าุช่ันครานไน้
ให้พนจารณาหลกั เนกณฑ์ดอั กล่านปรบกาวดน้ ุ เนช่ิ ใิคดีคา้ ทิตษุ์ การพนจารณาคาร้าอขาปล่าุ
ชน่ั คราน ิากจากจบิา้ อพนจารณาหลกั เนกณฑิ์ าทา่ีวาั าิั นไนใ้ ิ ป.นน.า.แลน้ ุอั ิา้ อพนจารณาถึอ
พฤินการณ์แห่อการกรบาาคนาทผนดน่าทีลกั ษณบเนป็ิเนครืาข่าุหรืาเนป็ ิาอคก์ ราาชาากรรท หรืา
ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุิ้ิั เนป็ ิผทู้ ีานารนพล หรืาทีเนจา้ หิา้ าี่ขาอรัฐเนขา้ ไปเนกีุ่นขา้ อกวั การกรบาาผนด
หรืาไท่ปรบกาวดน้ ุ โดุคาิึอถึอคนาทปลาดภุั ขาอผูเ้นสีุหาุ แลบภุั าิั ิราุา่ีจบเนกนดข้ึิแก่
พุาิหลกั ฐาิเนป็ิสาคาั (พ.ร.ว.นนรีพนจารณาคดีคา้ ทิตษุ์ พ.ศ. ๒๕๕๙ ทาิรา ๑๑) หรืาใิคดี
คนาทผดน ิ่าพ.ร.ว. น่าดน้ ุคนาทผดน าิั เนกนดจากการใชเ้นช็ค พ.ศ. ๒๕๓๔ ใหศ้ าลสั่อปล่าุชน่ั คราน
โดุทีปรบกิั แิ่ไท่ทีหลกั ปรบกิั หรืาทีปรบกิั แลบหลกั ปรบกิั ไท่เนกนิหิ่ึอใิสาทขาอจาินิ
เนอนิิาทเนชค็ (พ.ร.ว. นา่ ดน้ ุคนาทผดน าิั เนกนดจากการใชเ้นช็ค พ.ศ. ๒๕๓๔ ทาิรา ๖)
ใิกรณีา่ีศาลพนพากษาใหุ้กฟ้าอแลบให้ขอั จาเนลุไนร้ บหน่าอาตารรณ์หรืาฎีกา ศาล
คนราิตาาิใหป้ ล่าุชน่ั คราน
การส่อั คาร้าอขาปล่าุชนั่ ครานผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุ ใหุ้ ดึ หลกั การสาคาั คืา
ก. พนจารณาสั่อาุ่าอรนดเนร็น โดุผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุาตกคิพึอไดร้ ัว
าิตาาิให้ปล่าุช่ันคราน (ป.นน.า. ทาิรา ๑๐๗)
ข. พนจารณาสั่อาิตาาิหรืาไท่าิตาาิให้ปล่าุช่ันคราน ิาทหลกั เนกณฑ์
ใิ ป.น.น า. ทาิรา ๑๐๘ แลบทาิรา ๑๐๘/๑ รนทา้อั พจน ารณากฎหทาุพนเนศษา่ืิ
ค. การพนจารณานา่ การปล่าุชน่ั ครานคนรจบทีปรบกิั หรืาไท่ิา้ อทีปรบกิั ให้
พนจารณาขา้ เนา็จจรนอิ่าอ ๆ าิั ไดแ้ ก่ คนาทร้าุแรอแห่อขา้ หา สาเนหิตแลบพฤินการณ์การกรบาา
คนาทผนด รนทา้อั วตคลนกลกั ษณบ ินสัุ สภาพาาอร่าอกาุแลบจนิใจ การศึกษา การปรบกาวาาชีพ
การอาิ ปรบนิั นการกรบาาคนาทผนดาาาา สภาพแลบฐาิบขาอคราวครัน แลบคนาทสัทพิั ร์กวั
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๒๘
วตคคลา่ืิใิสัอคทขาอผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุ (ขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกา น่าดน้ ุหลกั เนกณฑ์
นนรีการแลบเนอื่าิไขเนกีุ่นกวั การเนรีุกปรบกิั หรืาหลกั ปรบกิั ใิการปล่าุชน่ั ครานผิู้ า้ อหาหรืา
จาเนลุใิคดีาาาา พ.ศ. ๒๕๔๘ ขา้ ๔) โดุผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุาาจเนป็ิผูเ้นสิาขา้ เนา็จจรนอ
ดอั กล่านิ่าศาลเนาอ หรืา ศาลาาจทีคาสั่อใหเ้นจา้ พิกั อาิศาลช่นุเนหลืาหรืาใหค้ าแิบิาแก่จาเนลุ
หรืาผูิ้ า้ อหาใิการเนสิาขา้ เนา็จจรนอดอั กล่านิ่าศาล รนทา้อั ให้เนจา้ พิกั อาิศาลจดั าาราุอาิ
หรืาคนาทเนห็ิ เนพ่ืาปรบกาวการพนจารณาส่ัอคาร้าอขาปล่าุชน่ั ครานดน้ ุก็ได้ (รบเนวีุวราชการ
ฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท นา่ ดน้ ุการปล่าุชน่ั คราน พ.ศ. ๒๕๔๘ ขา้ ๓) า้อั ิ้ี การเนรีุกปรบกิั
หรืาหลกั ปรบกิั จบเนรีุกจิเนกนิคนรแก่กรณีทนได้ แลบิา้ อคาิึอถึอทาิรการป้าอกิั ิ่าอ ๆ าี่
ไดใ้ ชก้ วั ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุดน้ ุ (ป.นน.า. ทาิรา ๑๑๐)
อ. การไท่ใหป้ ล่าุชนั่ ครานิา้ อาาศุั เนหิติาทหลกั เนกณฑา์ ่ีวาั าิั นไนโ้ ดุเนฉพาบ
ใิป.น.น า. ทาิรา ๑๐๘/๑ นรรคหิ่ึอ แลบิา้ อแจอ้ เนหิตผลาี่ไท่าิตาาิใหป้ ล่าุชน่ั ครานใหผ้ ิู้ า้ อหา
หรืาจาเนลุแลบผูุ้ ิ่ื คาร้าอขาปล่าุชน่ั ครานาราวเนป็ิหิอั สืาโดุเนร็น ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๐๘/๑
นรรคสาอ
จ. พนจารณาิาทขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกา น่าดน้ ุหลกั เนกณฑ์ นรน ีการแลบ
เนอ่ืาิไขเนก่ีุนกวั การเนรีุกปรบกัิหรืาหลักปรบกิั ใิการปล่าุช่ันครานผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุ
ใิคดีาาาา พ.ศ. ๒๕๔๘
ฉ. พนจารณาิาทรบเนวีุวขา้ ราชการฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท น่าดน้ ุการปล่าุ
ชน่ั คราน พ.ศ. ๒๕๔๘
๒.๔ ตวั อย่างการส่ังคาร้องขอปล่อยชั่วคราว
(๑) กรณสี ั่งอนุญาต
ก. กรณไี ม่มปี ระกนั
“อนุญาตให้ปล่อยช่ัวคราว .......................................................................
โดยไม่มปี ระกนั ให้ผ้ตู ้องหา (จาเลย) สาบาน (ปฏิญาณ) ตนว่าจะมาตามนดั หรือหมายเรียก”
ข. กรณมี ปี ระกนั แต่ไม่มหี ลกั ประกนั
“อนญุ าตให้ปล่อยช่ัวคราว .......................................................................
โดยมปี ระกนั ในวงเงิน ...................................................................... ทาสัญญาประกนั ”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๒๙
ค. กรณวี างเงินสด
“อนญุ าตให้ปล่อยชั่วคราว .......................................................................
โดยมปี ระกนั ในวงเงิน ...................................................................... ยึดเงินสด ทาสัญญาประกัน
ให้ตรวจคืนหลกั ประกนั เมื่อสัญญาประกนั สิ้นผลผกู พนั ”
ง. กรณใี ช้หลกั ทรัพย์อื่นหรือสมุดเงินฝากในธนาคาร สลากออมสิน ฯลฯ
“อนุญาตให้ปล่อยช่ัวคราว .....................................................................
โดยมีประกันในวงเงิน .......................................... ยึดหลักประกนั ทาสัญญาประกัน แจ้งอายดั
ให้ตรวจคืนหลกั ประกนั เมื่อสัญญาประกนั สิ้นผลผกู พนั ”
จ. กรณใี ช้ตาแหน่งหน้าที่
“อนุญาตให้ปล่อยช่ัวคราว ....................................................................
โดยมปี ระกนั ในวงเงิน .................................................... ทาสัญญาประกนั แจ้งผ้บู งั คับบญั ชา”
ฉ. กรณใี ช้กรมธรรม์ประกนั ภยั
“อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว ......................................................................
โดยมีประกันในวงเงิน ......................................................... ยึดหลักประกัน ทาสัญญาประกัน
แจ้งบริษทั ประกนั ให้ตรวจคืนหลกั ประกนั เมื่อสัญญาประกนั สิ้นผลผกู พัน”
ช. กรณสี ่ังใช้อปุ กรณ์อเิ ลก็ ทรอนิกส์
“อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหา (จาเลย) โดยไม่มปี ระกัน ให้ผู้ต้องหา
(จาเลย) สาบาน (ปฏิญาณ) ตนว่าจะมาตามนัดหรือหมายเรียก ผ้ตู ้องหา(จาเลย)ให้ความยินยอม
จึงให้ใช้อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์กบั ผ้ตู ้องหา (จาเลย) โดยห้ามผ้ตู ้องหา (จาเลย) ออกจากบ้านของ
ผ้ตู ้องหา (จาเลย)ตั้งแต่เวลา ๒๐.๐๐ – ๐๖.๐๐ น. แจ้งเปิ ดสัญญาณ” หรือ
“อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหา (จาเลย) โดยมีประกันในวงเงิน
.......................................... ผ้ตู ้องหา(จาเลย)ให้ความยินยอมจึงให้ใช้อุปกรณ์อิเลก็ ทรอนิกส์กับ
ผู้ต้องหา (จาเลย) โดยห้ามผู้ต้องหา (จาเลย) เข้าใกล้บ้านและท่ีทางานของผู้เสียหายในระยะ
.............................เมตร แจ้งเปิ ดสัญญาณ ยึดหลกั ประกัน ทาสัญญาประกนั แจ้งอายดั ให้ตรวจ
คืนหลกั ประกนั เมื่อสัญญาประกนั สิ้นผลผกู พัน”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๓๐
ข้อสังเกต
(๑) ใิกรณีผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุเนป็ ิคิิ่าอชาิน คนรเนพ่นทเนินทเนอื่าิไขไน้
ใิคาส่อั ดน้ ุนา่ “ห้ามผ้ตู ้องหา (จาเลย) เดินทางออกนอกราชอาณาจักร เว้นแต่ได้รับอนุญาตจาก
ศาล แจ้งสานกั งานตรวจคนเข้าเมือง”
(๒) ใิกรณีผูป้ รบกิั ขาผ่าิผิั ส่อเนากสารปรบกาวการุ่ืิขาปล่าุ
ชน่ั คราน เนช่ิ สาเนิาาบเนวีุิวา้ ิ เนป็ิิิ้ คนราิตาาิ
(๓) ถา้ ผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุุิ่ื คาร้าอขาใหป้ ล่าุชน่ั ครานใิคดีคนาทผนด
ิ่าพ.ร.ว. น่าดน้ ุคนาทผนดาิั เนกนดจากการใช้เนช็ค พ.ศ. ๒๕๓๔ ทาิรา ๖ ขาอ พ.ร.ว. ดอั กล่าน
วัาาัินให้ศาลส่ัอปล่าุช่ันคราน โดุทีปรบกัิแิ่ไท่ทีหลักปรบกัิ หรื าทีปรบกัิแลบ
หลกั ปรบกิั ไท่เนกนิหิ่ึอใิสาทขาอจาินิเนอนิิาทเนชค็ าิั เนป็ิกรณีา่ีกฎหทาุวาั าิั นใหศ้ าลสั่อ
ปล่าุชน่ั คราน
๔. ใิการาิตาาิใหป้ ล่าุชน่ั คราน หากผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุุิน ุาท ศาล
าาจส่ัอให้ใชา้ ตปกรณ์านเนลก็ าราินกส์หรืาาตปกรณ์า่ืิใดา่ีใชิ้ รนจสาวการเนดนิาาอขาอผูิ้ า้ อหา
หรืาจาเนลุได้ เนพื่าป้าอกิั การหลวหิี ภุั าิั ิราุ หรืาคนาทเนสีุหาุาี่าาจเนกนดข้ึิ า้อั ศาลาาจ
กาหิดเนอ่ืาิไขเนก่ีุนกวั าี่าุหู่ รืาเนอ่ืาิไขาื่ิใดใหผ้ ูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุปฏนวิั นโดุไท่จาิา้ อไดร้ ัว
คนาทุิน ุาทจากผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุ เนช่ิ ใหผ้ ูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุไปราุอาิินั ิ่าเนจา้ พิกั อาิ
ิาทาี่ศาลกาหิด หา้ ทเนดนิาาอาากิากราชาาณาจกั ร หรืาใหล้ บเนนิ้ กนจกรรทวาอาุา่ อา่ีาาจเนป็ิ
เนหิตใหเ้นกนดการกรบาาผนดข้ึิาีก เนป็ ิิิ้ าุ่าอไรก็ิาท การปล่าุชน่ั ครานโดุสั่อให้ใชา้ ตปกรณ์
านเนลก็ าราินกส์หรืาาตปกรณ์า่ืิใดเนพื่าิรนจสาวหรืาจากดั การเนดนิาาอขาอผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุ
เนป็ิทาิรการจากดั สนารนเนสรีภาพขาอวตคคล แลบทีผลกรบาวิ่าการใชช้ ีนิน ิาทปกินขาอผิู้ า้ อหา
หรืาจาเนลุ จึอไท่คนรสัอ่ ใหใ้ ชา้ ตปกรณ์านเนลก็ าราินกส์แก่ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุา่ีไท่ทีพฤินการณ์หรืา
คนาทเนสีุ่อา่ีจบหลวหิี หรืาก่าภุั าิั ิราุ หรืาคนาทเนสีุหาุข้ึิหากไดร้ ัวการปล่าุชน่ั คราน
ซ่ึอโดุปกินุา่ ทจบไดร้ ัวการปล่าุชนั่ ครานาุแู่ ลน้
(๒) กรณสี ่ังไม่อนุญาต
ตัวอย่างเช่น
ก. ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุจบหลวหิี
“พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า คดีมีอัตราโทษสูง เจ้าพนักงานจับกุมผู้ต้องหา
(จาเลย) ได้พร้อมของกลางจานวนมาก ผ้ตู ้องหา (จาเลย) ให้การรับสารภาพประกอบกบั พนักงาน
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๓๑
สอบสวน (โจทก์) คัดค้านการปล่อยช่ัวคราว กรณีมีเหตุอันควรเช่ือว่าหากอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว
ผ้ตู ้องหา (จาเลย) จะหลบหนี ยกคาร้อง แจ้งเหตุผลให้ผ้ตู ้องหา (จาเลย) และผ้ยู ่ืนคาร้ องขอปล่อย
ชั่วคราวทราบเป็ นหนังสื อโดยเร็ว”
ข. หลกั ปรบกิั ไท่ิ่าเนชื่าถืาเนช่ิ เนป็ิาี่ดนิา่ีุากแก่การขาุาาดิลาด เนป็ิิิ้
“พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า ท่ีดินซ่ึงนามาเป็นหลกั ประกนั มลี กั ษณะ ..............
หากมีการบังคับคดีจะยากแก่การขายทอดตลาด หลักประกันจึงไม่น่าเ ชื่อถือ ให้ เสนอ
หลกั ประกันอ่ืนมาใหม่ในราคาประกัน..........บาท ในช้ันนีใ้ ห้ ยกคาร้อง แจ้งเหตุผลให้ผ้ตู ้องหา
(จาเลย) และผ้ยู ่ืนคาร้องขอปล่อยชั่วคราวทราบเป็นหนังสือโดยเร็ว”
เนท่ืาผูป้ รบกิั หาหลกั ารัพุห์ รืาหลกั ปรบกิั ใหท่ทานาอครวิาทาี่ศาล
กาหิดแลน้ ใหพ้ นจารณาส่อั ิาทขา้ (๑)
ค. ทาวาาิาจใหผ้ าู้ ื่ิทาุิื่ คาร้าอขาปล่าุชน่ั ครานใิคดีุาเนสพินดใหโ้ าษ
“พิเคราะห์ แล้ว เห็นว่า คดีมีอัตราโทษสูง ของกลางมีจานวนมาก
ผู้ขอประกันมอบอานาจให้ผู้อ่ืนมายื่นคาร้ องขอปล่อยช่ัวคราว โดยไม่ปรากฏว่าผู้ขอประกัน
มีประโยชน์เก่ียวข้องกับผู้ต้องหา (จาเลย) แต่อย่างใด กรณีมีเหตุอันควรเช่ือว่า หากอนุญาต
ให้ปล่อยชั่วคราว ผู้ต้องหา (จาเลย) จะหลบหนี และผู้ขอประกันจะไม่สามารถนาตัวผู้ต้องหา
(จาเลย) มาส่งศาลได้ตามนัด ผู้ขอประกันจึงไม่น่าเชื่อถือ ยกคาร้ อง แจ้งเหตุผลให้ผู้ต้องหา
(จาเลย) และผ้ยู ่ืนคาร้องขอปล่อยชั่วคราวทราบเป็นหนังสือโดยเร็ว”
อ. ผขู้ าปรบกิั เนคุผดน สัาาาปรบกิั แลบทาุิ่ื คาร้าอขาปล่าุชน่ั ครานาีก
“พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า ผ้ขู อประกนั เคยผิดสัญญาประกนั และยงั ค้างชาระ
ค่าปรับต่อศาล (หรือไม่สามารถนาตัวผู้ต้องหา (จาเลย) มาส่งศาลได้ตามนัด) ผู้ขอประกัน
จึงไม่น่าเชื่อถือ ยกคาร้อง แจ้งเหตุผลให้ผ้ตู ้องหา (จาเลย) และผ้ยู ่ืนคาร้องขอปล่อยช่ัวคราวทราบ
เป็นหนงั สือโดยเร็ว”
จ. ศาลเนคุทีคาส่ัอไท่าิตาาิใหป้ ล่าุชนั่ ครานแลน้ ผูข้ าปรบกิั ทาุ่ืิ
คาร้าอใหท่ โดุไท่ปรากฏนา่ ทีพฤินการณ์เนปลีุ่ิแปลอ
“พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า ศาลนี้ (ศาลอุทธรณ์ ) เคยส่ังไม่อนุญาตให้ปล่อย
ช่ัวคราวโดยระบุเหตุผลไว้ชัดแจ้งแล้ว กรณีไม่มีเหตุเปล่ียนแปลงคาสั่งเดิม จึงไม่อนุญาตให้ปล่อย
ชั่วคราวยกคาร้อง แจ้งเหตผุ ลให้ผ้ตู ้องหา (จาเลย) และผ้ขู อประกนั ช่ัวคราวทราบ เป็นหนังสือโดยเร็ว”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๓๒
๓. การเปลี่ยนแปลงหลักประกัน เปล่ียนผู้ประกัน เปลี่ยนเง่ือนไข การเพิ่มหรือ
ลดหลกั ประกนั
๓.๑ การเปลี่ยนหลักประกัน ผูป้ รบกิั จบุื่ิคาร้าอาา้ อเนหิตผลคนาทจาเนป็ ิ
เนพ่ืาขาหลกั ปรบกิั า่ีใหไ้ นแ้ ิ่เนดนท ศาลาาจใชด้ ตลพิน นจสอ่ั าิตาาิหรืาไท่กไ็ ด้
ก. กรณีาิตาาิใหเ้นปลีุ่ิหลกั ปรบกิั สั่อน่า “พิจารณาหลักประกันใหม่แล้ว
เชื่อถือได้ ราคาหลกั ประกนั เพียงพอกับราคาประกัน อนุญาตให้ผ้ปู ระกนั เปล่ยี นหลกั ประกันได้
ยึดหลกั ทรัพย์ (หรือเงิน หรือหลกั ประกนั อื่น ๆ) ทาสัญญาประกนั ใหม่ แจ้งอายดั คืนหลกั ประกนั เดิม
แก่ผ้ปู ระกนั และแจ้งถอนการอายดั โดยเร็ว”
ข. กรณีไท่าิตาาิให้เนปลีุ่ิหลกั ปรบกิั สั่อน่า “พิจารณาหลกั ประกันใหม่แล้ว
ไม่น่าเชื่อถือเท่ากับหลักประกันเดิม ไม่อนุญาตให้ ผู้ประกันเปล่ียนหลักประกัน ยกคาร้ อง
คืนหลกั ประกนั ใหม่แก่ผ้ปู ระกนั ”
ข้อสังเกต
กรณีทีการุิื่ ขาเนปล่ีุิหลกั ปรบกิั ใิช้ิั าตารรณ์หรืาฎีกา ศาลช้ิั ิิ้ จบสั่อ
คาร้าอขาเนปล่ีุิหลกั ปรบกิั โดุไท่ิา้ อส่อใหศ้ าลาตารรณ์หรืาฎีกาพนจารณาสอ่ั กไ็ ด้
๓.๒ การเปลย่ี นผู้ประกนั ผปู้ รบกิั เนดนทิา้ อุิื่ คาร้าอาา้ อเนหิตผลคนาทจาเนป็ิเนพื่าขา
เนปลีุ่ิผปู้ รบกิั ใหท่ แลบผูป้ รบกิั ใหท่ิา้ อุิื่ คาร้าอขาใหป้ ล่าุชน่ั ครานฉววั ใหท่ ศาลาาจใช้
ดตลพนินจสัอ่ าิตาาิหรืาไท่กไ็ ด้
ก. กรณีาิตาาิใหเ้นปลีุ่ิผปู้ รบกิั สอ่ั ใิคาร้าอขาอผูป้ รบกิั เนดนทน่า “พิจารณา
ผู้ประกันและหลักประกันใหม่แล้ว เชื่อถือได้เทียบเท่ากับผู้ประกันและหลักประกันเดิมให้
ผ้ปู ระกนั เดิมถอนประกนั ได้ คืนหลกั ประกนั เดิม และแจ้งถอนการอายดั หลกั ประกนั เดิมโดยเร็ว”
สั่อใิคาร้าอขาปล่าุชน่ั ครานฉววั ใหท่ โดุส่อั าิตาาิาาิาอเนดีุนกวั ขา้ ๒.๔
ข. กรณีไท่าิตาาิให้เนปล่ีุิผูป้ รบกิั ส่ัอใิคาร้าอขาอผูป้ รบกิั เนดนทน่า
“พิจารณาผ้ปู ระกันและหลักประกันใหม่แล้ว ไม่น่าเช่ือถือเท่ากับผ้ปู ระกันและหลกั ประกนั เดิม
จึงไม่สมควรอนุญาตให้เปลยี่ นผ้ปู ระกนั เดิม ยกคาร้อง”
สั่อใิคาร้าอขาปล่าุชน่ั ครานฉววั ใหท่นา่ “ศาลไม่อนุญาตให้เปล่ยี นผ้ปู ระกัน
เดิม คดีไม่จาเป็นต้องส่ังคาร้องให้ปล่อยช่ัวคราวนตี้ ่อไป ยกคาร้อง คืนหลกั ทรัพย์แก่ผ้ปู ระกนั ”
๓.๓. การเพิ่มหลักประกันหรือเง่ือนไขการปล่อยชั่วคราว หลอั จากศาลทีคาส่ัอ
าิตาาิให้ปล่าุชัน่ ครานแลน้ ถา้ คนาทปรากฏิ่าทา หรืาเนิื่าอจากกลฉ้าฉลหรืาหลอผนด
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๓๓
ปรากฏน่าสัาาาปรบกัิิ่าไปหรื าหลักปรบกัิไท่เนพีุอพา หรื าเนอ่ืาิไขาี่กาหิดไน้
ไท่เนหทาบสท ใหเ้นจา้ พิกั อาิหรืาศาลทีาาิาจส่อั เนปล่ีุิสาั าาปรบกิั ใหจ้ าินิเนอนิสูอข้ึิ หรืา
เนรีุกหลักปรบกัิเนพ่นท หรืาให้ดีกน่าเนดนท หรืาเนปล่ีุิแปลอเนอ่ืาิไขาี่กาหิดไนใ้ ห้ทีคนาท
เนหทาบสทุอ่น ข้ึิได้
ินั าุา่ อคาส่ัอกรณีเนพ่นทหลกั ปรบกิั เนช่ิ “ภายหลังจากศาลมีคาสั่งอนุญาตให้ปล่อย
ชั่วคราวผู้ต้องหา (จาเลย) แล้ว ปรากฏว่าหลักทรัพย์ (หลักประกัน) ท่ีผ้ตู ้องหา (จาเลย) นามาวาง
ไว้ต่อศาลไม่เพยี งพอ จึงให้ผ้ตู ้องหา (จาเลย) หาหลักทรัพย์ (หลกั ประกัน) มาเพ่ิมเติมอีกไม่น้อย
กว่า ..... บาท ภายใน .... วัน มิฉะนั้น ศาลอาจพิจารณาสั่งเพิกถอนการปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหา
(จาเลย) ต่อไป”
ินั าุ่าอคาสั่อกรณีเนปลีุ่ิแปลอเนอื่าิไขการปล่าุชั่นครานใิคดีคนาทผนดิ่าคนาท
ทิั่ คอ เนช่ิ “ภายหลังจากศาลมีคาส่ังอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหา (จาเลย) แล้ว ปรากฏว่า
ผ้ตู ้องหา (จาเลย) ได้กล่าวปราศรัยต่อประชาชน และร่วมทากิจกรรมทางการเมืองหลายครั้ง แม้
จะไม่ปรากฏข้อเทจ็ จริงท่ีแสดงว่าผ้ตู ้องหา (จาเลย) ได้กระทาการใดๆ อันถือได้ว่าเป็นการกระทา
ผิดเงื่อนไขที่ศาลได้กาหนดไว้ในการปล่อยชั่วคราว แต่เพื่อป้องกนั ไม่ให้เกิดความว่นุ วาย เกิดภยั
อันตรายใด ๆ หรือเกิดความเสียหายต่อบ้านเมือง จึงเห็นสมควรให้กาหนดเงื่อนไขการปล่อย
ช่ัวคราวผ้ตู ้องหา (จาเลย) เสียใหม่ โดยห้ามผ้ตู ้องหา (จาเลย) กระทาการใด ๆ อันมีลกั ษณะเป็นการ
ดหู ม่ินผ้อู ่ืน หรือยวั่ ยุ ปลกุ ปั่น ปลกุ ระดม เพ่ือให้เกิดความว่นุ วายขึน้ ในบ้านเมือง หรืออาจก่อให้เกิด
อันตราย กระทบต่อเกียรติยศช่ือเสียง และความเป็ นอยู่ส่ วนตัวของบุคคลอ่ืน หรือความสงบ
เรียบร้อย หรือศลี ธรรมอันดขี องประชาชน หรือกระทาใด ๆ ให้ประชาชนล่วงละเมิดต่อกฎหมาย
และห้ามผ้ตู ้องหา (จาเลย) เดินทางออกนอกราชอาณาจักร เว้นแต่จะได้รับอนุญาตจากศาล”
๓.๔. การลดหลกั ประกัน หลอั จากศาลทีคาส่ัอาิตาาิให้ปล่าุชน่ั ครานแลน้
หากพฤินการณ์แห่อคดีเนปลีุ่ิแปลอไป ผูป้ รบกัิจบุื่ิคาร้าอา้าอเนหิตผลคนาทจาเนป็ ิแลบ
พฤินการณ์แห่อคดีา่ีเนปล่ีุิแปลอไปเนพ่ืาขาลดหลกั ปรบกิั า่ีใหไ้ นแ้ ิ่เนดนท ศาลาาจใชด้ ตลพนินจส่ัอ
าิตาาิหรืาไท่กไ็ ด้
ก. กรณีาิตาาิใหล้ ดหลกั ปรบกิั สอ่ั นา่
“พิเคราะห์ แล้ วต้ังแต่ จาเลยได้ รั บอนุญาตให้ ปล่ อยช่ัวคราวในระหว่ างพิจารณา
เป็นเวลา .......... ไม่ปรากฏพฤติการณ์อันเป็นอุปสรรคต่อการดาเนินคดี ถือได้ว่าพฤติการณ์แห่ง
คดีเปลย่ี นแปลงไป สมควรแก้ไขจานวนเงินตามสัญญาประกันให้ลดลงเหลือจานวน ........ บาท
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๓๔
ทาสัญญาประกันใหม่ คืนหลักทรัพย์ (เงินหรือหลักประกันอื่น ๆ) ส่วนที่เกินแก่ผู้ประกัน และ
แจ้งถอนอายดั หลกั ทรัพย์หรือหลกั ประกนั อ่ืน ๆ ส่วนที่คืน (หากม)ี โดยเร็ว” หรืา
“พิเคราะห์แล้ว คดีนี้ โจทก์ยื่นคาร้องขอถอนฟ้องจาเลยในความผิดข้อหา ......
และข้อหา ..... ตาม ป.อ. มาตรา ........ ซึ่งศาลมีคาสั่งอนุญาตและให้จาหน่ายคดีโจทก์ท้ังสอง
ข้อหาออกจากสารบบความแล้ว ถือได้ว่าพฤติการณ์ แห่งคดีเปลี่ยนแปลงไป สมควรแก้ไข
จานวนเงินตามสัญญาประกันให้ ลดลงเหลือจานวน ........ บาท ทาสัญญาประกันใหม่ คืน
หลักทรัพย์ (เงินหรือหลักประกันอื่น ๆ) ส่วนที่เกินแก่ผู้ประกัน และแจ้งถอนอายัดหลักทรัพย์
(หลกั ประกนั อื่น ๆ) ส่วนท่ีคืน (หากม)ี โดยเร็ว”
ข. กรณีไท่าิตาาิใหล้ ดหลกั ปรบกิั สั่อนา่
“พิเคราะห์ พฤติการณ์ แห่ งคดีแล้วยังไม่มีเหตุสมควรท่ีจะอนุญาตให้ ลด
หลกั ประกนั จึงไม่มเี หตุที่จะเปลย่ี นแปลงคาส่ังเดิม ให้ยกคาร้อง”
๔. การถอนประกนั
๔.๑ ผู้ร้องขอประกนั ย่ืนคาร้องขอถอนคาร้องขอให้ปล่อยชั่วคราว ก่อนศาลมีคาสั่ ง
คาร้องขอให้ปล่อยช่ัวคราว ส่ัอนา่ “อนญุ าต”
๔.๒ ผู้ประกนั ส่งตัวผู้ต้องหาหรือจาเลยคืนต่อศาล และย่ืนคาร้องขอถอนการปล่อย
ชั่วคราว สอ่ั นา่
(ก) กรณไี ม่มหี ลกั ประกนั
“อนญุ าต หมายขงั ผ้ตู ้องหา (จาเลย) ”
(ข) กรณมี หี ลกั ประกนั
“อนญุ าต หมายขงั ผ้ตู ้องหา (จาเลย) ตรวจคืนหลกั ประกนั แจ้งถอนอายดั ”
ถา้ แถลอขาถาิการปล่าุชน่ั ครานดน้ ุนาจา ใหจ้ ดแลบทีคาสอ่ั ใิราุอาิกรบวนิพนจารณา
๔.๓ พนักงานสอบสวน พนักงานอยั การ ผู้เสียหาย หรือโจทก์ย่ืนคาร้องขอให้ศาล
ถอนการปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหาหรือจาเลยโดยอ้างเหตุผลว่าผู้ต้องหาหรือจาเลยมีพฤติการณ์
จะหลบหนี จะไปย่งุ เหยงิ กบั พยานหลกั ฐาน หรือจะไปก่อให้เกดิ อนั ตรายประการอ่ืน
(ก) ในกรณไี ม่เร่งด่วน ส่ังว่า
“สาเนาให้ผู้ต้องหา (จาเลย) และผู้ประกัน นัดพร้อมเพ่ือสอบถาม หรือ รอฟัง
คาสั่งในวนั ครบกาหนดฝากขงั (วนั นดั พิจารณา) คร้ังต่อไป”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๓๕
(ข) ในกรณเี ร่งด่วน ส่ังว่า
“พิเคราะห์แล้วเห็นว่า โจทก์มีพยานหลักฐานมาแสดงให้เชื่อได้ว่า ผู้ต้องหา
(จาเลย) มีพฤติการณ์ข่มขู่ผู้เสียหายตามท่ีปรากฏในคาร้ องจริง จึงให้เพิกถอนคาส่ังอนุญาตให้
ปล่อยช่ัวคราว ให้ผ้ปู ระกันส่งตัวผู้ต้องหา (จาเลย) ต่อศาลทันที เมื่อได้ตัวผู้ต้องหา (จาเลย) มาแล้ว
ให้หมายขงั ผ้ตู ้องหา (จาเลย) แล้วจึงตรวจคืนหลกั ประกนั และแจ้งถอนอายดั ต่อไป”
เนทื่าศาลสาวขา้ เนา็จจรนอแลน้ เนห็ิคนรปรบการใด ให้จดแจอ้ แลบทีคาส่ัอใิ
ราุอาิกรบวนิพจน ารณา โดุาาจสั่อนา่
“พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า จาเลยมีพฤติการณ์ ...... จึงให้ถอนการปล่อยชั่วคราว
หมายขงั จาเลย (ตรวจคืนหลกั ประกนั แจ้งถอนอายดั )” หรืา
“พิเคราะห์แล้ว เห็นว่า จาเลยไม่มพี ฤติการณ์ ....... จึงไม่มเี หตทุ ่ีจะเปล่ยี นแปลง
คาส่ังเดิม ให้ยกคาร้อง”
ข้อสังเกต
(๑) กรณีาี่ทีหลักฐาิหรื าทีพฤินการณ์าี่ชัดเนจิน่าผู้ิ้าอหาหรืาจาเนลุ
ทีพฤินการณ์หลวหิี ไปุอ่ต เนหุอน กวั พุาิหลกั ฐาิ หรืาก่าใหเ้นกนดาิั ิราุปรบการาื่ิ แลบหาก
เนิ่นิชา้ จบเนกนดคนาทเนสีุหาุ ศาลาาจส่อั เนพกน ถาิการปล่าุชน่ั ครานแลบาากหทาุจวั ไดา้ ิั าี
(๒) โจากา์ าเนป็ิคาร้าอหรืาแถลอดน้ ุนาจาขาให้ศาลส่ัอถาิการปล่าุชน่ั คราน
จาเนลุ ศาลสาวขา้ เนาจ็ จรนอแลบทีคาสั่อปรบการใดใหจ้ ดแจอ้ ไนใ้ ิราุอาิกรบวนิพนจารณา
(๓) ใิรบหน่าอพนจารณาคดี ถา้ เนจา้ ขาอสาินิปรบสอคจ์ บเนปลีุ่ิแปลอคาส่ัอ
ปรบกิั ุกเนนิ้ กรณีิาทขา้ ๔.๑ แลบขา้ ๔.๒ คนรปรึกษาผูพ้ นพากษาหันหิา้ ศาล หรืาารนวดี
ผพู้ พน ากษา หรืาผาู้ าการ แาิก่าิ
(๔) คาส่อั ถาิการปล่าุชน่ั ครานเนป็ิคาส่อั รบหน่าอพนจารณา ไท่ถืาน่าเนป็ิคาสั่อ
ไท่าิตาาิใหป้ ล่าุชนั่ ครานิาท ป.น.น า. ทาิรา ๑๑๙ านน (ฎีกาาี่ ๑๐๗/๒๕๓๗)
๕. การขอปล่อยช่ัวคราวช้ันอทุ ธรณ์ฎกี า
การขาปล่าุชนั่ ครานช้ิั าตารรณ์ฎีกา แุกไดเ้นป็ิ ๒ กรณี
๕.๑ กรณยี งั ไม่ได้ส่งสานวนไปยงั ศาลอทุ ธรณ์หรือศาลฎกี า แุกไดา้ ีกเนป็ิ ๒ กรณี คืา
๕.๑.๑ กรณีุอั ไท่ทีการุิื่ าตารรณ์ฎีกา จบทีคาร้าอ ๒ ฉววั คืา คาร้าอา่ีขาให้
ศาลปล่าุชน่ั ครานก่าิจบทีการุื่ิาตารรณ์ฎีกา แลบคาร้าอขาให้ปล่าุชั่นคราน ให้ส่ัอคาร้าอ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๓๖
ฉววั แรกนา่ “สั่งในคาร้องขอปล่อยช่ัวคราว” สาหรัวคาร้าอขาปล่าุชน่ั คราน ศาลช้ิั ิิ้ ทีาาิาจ
สอ่ั าุา่ อใดาุา่ อหิ่ึอ ดอั ิ้ี
ก. สั่อาิตาาิ เนทื่าศาลเนห็ิสทคนรใหป้ ล่าุชน่ั คราน หรืากรณีา่ีศาลช้ิั ิิ้
หรืาศาลาตารรณ์ลอโาษจาคตกจาเนลุไท่เนกนิ ๓ ปี หากจาเนลุเนคุไดร้ ัวการปล่าุชน่ั ครานใิรบหน่าอ
พนจารณาขาอศาลช้ิั ิิ้ แลบศาลาตารรณ์ทาก่าิ ใหศ้ าลช้ิั ิิ้ พนจารณาส่ัอาิตาาิใหป้ ล่าุชน่ั คราน
โดุไท่จาิา้ อส่อให้ศาลาตารรณ์หรืาศาลฎีกาส่ัอิาทรบเนวีุวราชการฝ่ าุิตลาการศาลุตินรรรท
นา่ ดน้ ุการปล่าุชน่ั คราน พ.ศ. ๒๕๔๘ ขา้ ๕ โดุใชค้ าสอ่ั าาิาอเนดีุนกวั ขา้ ๒.๔ หรืา
ข. ส่ัอใหส้ ่อคาร้าอพร้าทสาินิไปุอั ศาลาตารรณ์หรืาศาลฎีกา เนท่ืาศาล
เนห็ิน่าไท่คนราิตาาิใหป้ ล่าุชน่ั คราน หรืาเนห็ิน่าคนรใหศ้ าลาตารรณ์หรืาศาลฎีกาใชด้ ตลพนินจ
สั่อเนรื่าอิ้ีโดุิรอ กรณีเนช่ิิ้ีศาลช้ิั ิิ้ จบส่ัอเนาอไท่ได้ ิา้ อส่อคาร้าอไปให้ศาลาตารรณ์หรืา
ศาลฎีกาส่ัอโดุสั่อน่า “ให้รีบส่งคาร้ องพร้ อมสานวนไปให้ศาลอุทธรณ์ (ศาลฎีกา) เพ่ือสั่งต่อไป”
หรืา “ให้รีบส่งคาร้ อง พร้ อม.....(สาเนาย่อสานวนความเท่าท่ีจาเป็ น เช่น สาเนาคาร้ องขอฝากขัง
สาเนาคาฟ้อง คาคัดค้านของพนักงานสอบสวน พนักงานอัยการหรือโจทก์ เป็ นต้น)....... ไปยัง
ศาลอุทธรณ์ (ศาลฎกี า) เพื่อสั่งต่อไป โดยให้ส่งทางโทรสาร หรือทางส่ืออิเลก็ ทรอนิกส์ทันที”
๕.๒ กรณสี ่งสานวนไปศาลอทุ ธรณ์หรือศาลฎกี าแล้ว ใหส้ ั่อคาร้าอขาใหป้ ล่าุชน่ั คราน
นา่ “ให้รีบส่งคาร้องขอให้ปล่อยช่ัวคราวไปยงั ศาลอุทธรณ์ (ศาลฎกี า) เพื่อส่ัง”
ข้อสังเกต
(๑) ใิาาอปฏนวิั นเนพ่ืาคนาทรนดเนร็นแลบใหจ้ าเนลุไดร้ ัวคนาทคตท้ คราอสนารนาี่จบไดร้ ัวการ
ปล่าุชน่ั ครานใิรบหนา่ อการพจน ารณาขาอศาลาตารรณ์หรืาศาลฎีกา ใหศ้ าลช้ิั ิิ้ ส่อคาร้าอขาปล่าุ
ชน่ั ครานพร้าทสาเนิาุ่าสาินิคนาทเนา่าา่ีจาเนป็ ิไปุอั ศาลาตารรณ์หรืาศาลฎีกา แลน้ แิ่กรณี โดุ
าาอโารสาร หรืาาาอส่ืาานเนล็การาินกส์ใินิั เนดีุนกวั นิั ุิ่ื คาร้าอ หรืาาุา่ อชา้ าี่สตดใินิั าาการ
รต่อข้ึิ ิาทรบเนวีุวราชการฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท นา่ ดน้ ุการปล่าุชน่ั คราน พ.ศ. ๒๕๔๘ ขา้ ๗.๑
(๒) ใิกรณีศาลช้ิั ิิ้ ใิกรตอเนาพทหาิครทีขา้ ขดั ขา้ อไท่าาจดาเนินิการดอั รบวตไน้
ใิขา้ ๗.๑ หรืาเนห็ิน่าสาทารถดาเนินิการไดร้ นดเนร็นกน่าขา้ ๗.๑ ให้ดาเนินิการโดุส่อคาร้าอ
หรืาาตารรณ์คาส่ัอแลบสาินิใส่ซาอปน ดผิึกรบวตหิา้ ซาอใหช้ ดั เนจินา่ เนป็ิคาร้าอขาให้ปล่าุ
ชน่ั ครานใิช้ิั าตารรณ์หรืาช้ิั ฎีกา แลน้ ิาส่อศาลาตารรณ์หรืาศาลฎีกาใินิั เนดีุนกิั หรืาาุา่ อชา้
ใินิั าาการรต่อข้ึิิาทรบเนวีุวราชการฝ่ าุิตลาการศาลุตินรรรท น่าดน้ ุการปล่าุชัน่ คราน
พ.ศ. ๒๕๔๘ ขา้ ๗.๒
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๓๗
๖. การอ่านคาสั่งศาลอุทธรณ์หรือศาลฎกี าเกยี่ วกบั คาร้องขอปล่อยชั่วคราว
เนท่ืาศาลาตารรณ์หรืาศาลฎีกาส่อคาสัอ่ าี่ดาเนินิการิาทขา้ ๕.๒ าาอโารสารหรืาาาอ
สื่าานเนลก็ าราินกส์ทาศาลช้ิั ิิ้ แลน้ ใหศ้ าลช้ิั ิิ้ า่าิคาส่อั ใหิ้ าุปรบกิั าราว หรืาดาเนินิการ
เนวนกินั ผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุทาฟัอคาส่ัอโดุเนร็น ิาุปรบกิั จบไดด้ าเนินิการใิส่นิา่ีเนกีุ่นขา้ อ
ิ่าไป า้อั ิ้ีเนพ่ืาคตท้ คราอสนารนแลบเนสรีภาพขาอผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุ ไท่ใหผ้ ิู้ า้ อหา (จาเนลุ) ถูกคนวคตท
หรืาขอั เนกนิกนา่ จาเนป็ิใิกรณีาี่ศาลาตารรณ์หรืาศาลฎีกาาิตาาิใหป้ ล่าุชน่ั ครานโดุใหศ้ าลช้ิั ิิ้
ส่อั ใิหิอั สืาิาส่อขาอศาลาตารรณ์หรืาศาลฎีกานา่ “เบิกตัวจาเลยมาฟังคาสั่งาิั าี”
แลบใหจ้ ดราุอาิกรบวนิพจน ารณา ดอั ิ้ี
๖.๑ กรณศี าลอทุ ธรณ์หรือศาลฎกี าอนุญาตให้ปล่อยช่ัวคราว
ก. กรณหี ลกั ประกนั เพยี งพอ ใหจ้ ดราุอาิกรบวนิพนจารณา ดอั ิ้ี
กรณผี ู้ประกนั ไม่มาฟังคาสั่ง
“เบิกตัวจาเลยมาฟังคาส่ังศาลอุทธรณ์ (หรือศาลฎกี า)วนั นี้
ได้อ่านคาส่ังศาลอุทธรณ์ (หรือศาลฎีกา) ให้จาเลยฟังแล้ว ปรากฏว่า
ศาลอุทธรณ์ (หรือศาลฎีกา) อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว ตีราคา ……….. บาท โดยให้ศาลนีพ้ ิจารณา
หลกั ประกนั แล้วดาเนินการต่อไป
ได้พิจารณาหลักประกันแล้ว เห็นว่าหลักประกันเพียงพอ ให้ผู้ประกัน
ทาสัญญาได้ แจ้งให้ผ้ปู ระกนั ทราบโดยเร็ว (เช่น ทางโทรศพั ท์ หรือสื่ออิเลก็ ทรอนิกส์อื่น)
กรณผี ู้ประกนั มาขอฟังคาส่ัง
“ผ้ปู ระกนั มาขอฟังคาส่ังศาลอุทธรณ์ (หรือศาลฎกี า) วนั นี้
ได้อ่านคาส่ังศาลอุทธรณ์ (หรือศาลฎกี า) ให้ผ้ปู ระกนั ฟังแล้ว ปรากฏว่า
ศาลอุทธรณ์ (หรือศาลฎีกา) อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว ตีราคา ……….. บาท โดยให้ศาลนีพ้ ิจารณา
หลกั ประกนั แล้วดาเนินการต่อไป
ได้พิจารณาหลักประกันแล้ว เห็นว่าหลักประกันเพียงพอ ให้ผู้ประกัน
ทาสัญญาได้”
แลน้ สั่อใิคาร้าอขาปล่าุชั่นคราน (ฉววั เนดนทาีุ่ื่ิไนก้ ่าิแลน้ ) น่า
“ศาลอุทธรณ์ (หรือศาลฎกี า) อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว ตีราคา …………. บาท ตามคาสั่งศาลอุทธรณ์
(หรือศาลฎกี า) ยึดหลกั ทรัพย์ (หรือหลกั ทรัพย์เดิม) และเงินสด ทาสัญญา หมายปล่อย”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๓๘
ข. กรณหี ลกั ประกนั ไม่เพยี งพอ ใหจ้ ดราุอาิกรบวนิพจน ารณานา่
“.........................................
ได้อ่านคาสั่งศาลอุทธรณ์ (หรือศาลฎีกา) ให้จาเลยฟังแล้ว ปรากฏว่า
ศาลอุทธรณ์ (หรือศาลฎีกา) อนุญาตให้ปล่อยช่ัวคราว ตีราคา ………….. บาท โดยให้ศาลนี้
พิจารณาหลกั ประกนั แล้วดาเนินการต่อไป ได้พิจารณาหลกั ประกนั แล้วไม่เพียงพอ ให้หามาเพิ่ม
ให้ครบตามราคาประกนั แล้วจะพิจารณาส่ังต่อไป”
๖.๒ กรณีศาลอุทธรณ์ (หรือศาลฎีกา) ไม่อนุญาตให้ปล่อยช่ัวคราว ใหจ้ ดราุอาิ
กรบวนิพนจารณานา่
“นดั ฟังคาส่ังศาลอุทธรณ์ (หรือศาลฎกี า) จาเลยและผ้ปู ระกนั มาศาล
ได้อ่านคาส่ังศาลอุทธรณ์ (หรื อศาลฎีกา) ให้ จาเลยฟังแล้ว ปรากฏว่า
ศาลอุทธรณ์ (หรือศาลฎกี า) ไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว สาเนาคาส่ังให้จาเลยและผ้ปู ระกนั
ข้อสังเกต
ศาลช้ิั ิิ้ าาจจดราุอาิกรบวนิพนจารณาใิแววราุอาิกรบวนิพนจารณาหรืา
ดา้ ิหลอั คาส่อั คาร้าอขาอศาลาตารรณ์หรืาศาลฎีกากไ็ ด้
๗. การอุทธรณ์ฎกี าคาส่ังไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว
๗.๑ หากจาเลยเป็ นผู้ร้องขอให้ปล่อยช่ัวคราว และศาลมีคาสั่งไม่อนุญาตให้ปล่อยช่ัวคราว
าิาุจาเนลุทีาาิาจุิ่ื คาร้าอาตารรณ์คาส่ัอิ่าศาลาตารรณ์หรืาศาลฎีกา แลน้ แิ่กรณี แาิจาเนลุ
นนรีการาตารรณ์าาโดุุ่ิื เนป็ ิคาร้าอาตารรณ์โิแ้ ุอ้ คาสั่อิ่าศาลาตารรณ์ (หรืาศาลฎีกา) ให้สั่อ
คาร้าอน่า “ส่งคาร้ องพร้ อม.....(สาเนาย่อสานวนความเท่าที่จาเป็ น เช่น สาเนาคาร้ องขอฝากขัง
สาเนาคาฟ้อง คาคัดค้านของพนักงานสอบสวน พนักงานอัยการหรือโจทก์ เป็ นต้น)....... ไปศาล
อุทธรณ์ (หรือศาลฎีกา) เพ่ือสั่งต่อไป โดยให้ส่งทางโทรสาร หรือทางส่ืออิเลก็ ทรอนิกส์ทันที ”
๗.๒ เมื่อมคี าร้องอุทธรณ์คาส่ังไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว ใหศ้ าลช้ิั ิิ้ ส่อคาร้าอ
าตารรณ์คาส่ัอพร้าทสาเนิาุ่าสาินิคนาทเนา่าา่ีจาเนป็ ิไปุัอศาลาตารรณ์หรื าศาลฎีกา
เนช่ิเนดีุนกวั การส่อคาร้าอไปใหศ้ าลาตารรณ์หรืาศาลฎีกาเนพา่ื ส่อั ิาทขา้ สอั เนกิขา้ ๕.๒
เนทื่าศาลาตารรณ์ (หรืาศาลฎีกา) ส่อคาส่ัอทาาาอโารสารหรืาาาอสื่าานเนลก็ าราินกส์
ให้ผูพ้ นพากษาา่ีรัวคาส่ัอลอลาุทืาช่ืารัวราอสาเนิาถูกิา้ อ แลบิาวใวรัวโารสารคืิศาล
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๓๙
าตารรณ์ (หรืาศาลฎีกา) หรืาแจอ้ ุิื ุิั การไดร้ ัวาาอสื่าานเนล็การาินกส์โดุาิั าี แลน้ ิาคาสั่อ
ใส่ซาอปน ดผิึก แลบา่าิคาส่อั ใหผ้ ปู้ รบกิั หรืาผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุาิั าี โดุดาเนินิการิาทขา้ ๖
๘. การปรับผู้ประกนั
กรณีผปู้ รบกิั ไท่ส่อินั ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุิ่าศาลิาทิดั ใหแ้ ุกดาเนินิการดอั ิ้ี
๘.๑ กรณขี อผดั ส่งตัว ผปู้ รบกิั ุิ่ื คาร้าอขาผดั ส่อินั ใหแ้ ุกพจน ารณา ดอั ิ้ี
ก. กรณีาิตาาิใหผ้ ดั ส่อินั ใหส้ ่อั นา่ “อนุญาตให้ผ้ปู ระกนั นาผ้ตู ้องหา (จาเลย)
มาส่งศาลภายในวนั ที่ ………... หากส่งไม่ได้ จะพิจารณาส่ังเรื่องผิดสัญญาประกนั ต่อไป”
ข้อสังเกต
หากถึอนิั ิัดส่อิันา่ีเนลื่าิไป ผูป้ รบกิั ไท่าาจส่อินั ผูิ้ า้ อหา (จาเนลุ) ได้
ใหส้ ั่อน่า “ผู้ประกนั ไม่สามารถส่งตัวผ้ตู ้องหา (จาเลย) ได้ตามนัดโดยไม่มีเหตุผลสมควร ถือว่า
ผิดสัญญาประกัน ให้ปรับผ้ปู ระกันตามสัญญาโดยให้นาเงินค่าปรับมาชาระต่อศาลภายใน ๓๐ วัน
หมายจับผ้ตู ้องหา (จาเลย)”
ข. กรณีไท่าิตาาิใหผ้ ดั ส่อินั ใหส้ ่อั นา่ “... (เหตุผลท่ีไม่อนญุ าต) ... จึงไม่อนุญาต
ถือว่าผู้ประกันผิดสัญญาประกัน ให้ปรับผู้ประกันตามสัญญา โดยให้นาค่าปรับมาชาระต่อศาล
ภายใน ๓๐ วนั หมายจับผ้ตู ้องหา (จาเลย) ”
๘.๒ กรณีไม่สามารถส่ งตัวโดยไม่มีเหตุผลสมควร ให้สั่อน่า “ผู้ประกันผิดสัญญา
ประกนั ปรับผ้ปู ระกันตามสัญญา หมายจับผู้ต้องหา (จาเลย)” าาิาอเนดีุนกวั ใิขา้ สัอเนกิขาอ
ขา้ ก. ขา้ อิิ้
ข้อสังเกต
ใิสัาาาปรบกิั (แวว ๕๘) ขา้ ๔ จบทีขา้ สัาาาชดั เนจิน่า “ข้าพเจ้า (ผ้ปู ระกัน) จะมา
ศาลตามนัดทุกนัด ถ้าไม่มาให้ถือว่าทราบคาส่ังของศาลในแต่ละนัดแล้ว” ดอั ิ้ิั ถา้ ผปู้ รบกิั หรืา
จาเนลุไท่ทาศาล ศาลสาทารถปรัวผูป้ รบกิั ไดา้ ิั าี โดุไท่ิา้ อิรนจดูน่าผปู้ รบกิั าราวหรืาไท่
นา่ ศาลิดั ส่อินั ผิู้ า้ อหา (หรืาจาเนลุ) ใินิั ใด แลบสัาาาปรบกิั ขา้ ๕ รบวตน่า “หากข้าพเจ้า
(ผู้ประกัน) ผิดสัญญา ศาลมีอานาจบังคับข้าพเจ้าให้ใช้เบีย้ ปรั บเตม็ ตามจานวนในสัญญา...”
ใิกรณีา่ีผูป้ รบกิั นาอเนอนิสดเนป็ ิหลักปรบกัิซ่ึอไท่ิ้าอทีการวัอคัวคดีุึดารัพุา์ ากขาุ
าาดิลาด เนท่ืาศาลทีคาส่ัอปรัวผูป้ รบกิั แลน้ ศาลทีาาิาจส่ัอุึดเนอนิปรบกิั าิั าี โดุใหส้ ั่อน่า
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๔๐
“ผู้ประกันผิดสัญญาประกัน ปรับผู้ประกันตามสัญญา หมายจับผู้ต้องหา (หรือจาเลย) ถอนเงิน
หลกั ประกนั มาชาระค่าปรับ”
หากผปู้ รบกิั ิาเนอนิทาชารบค่าปรัวิาทคาสั่อศาล เนอนิาี่ผูป้ รบกิั ิาทาชารบค่าปรัว
ิาทสัาาาปรบกิั ไท่ถืาน่าเนป็ิเนอนิา่ีเนจา้ หิ้ีาื่ิาาจขาเนฉล่ีุไดิ้ าท ป.นน.พ. ทาิรา ๒๗๘ นรรคสาท
(ขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกานา่ ดน้ ุการวอั ควั คดีผปู้ รบกิั ใิคดีาาาา พ.ศ. ๒๕๖๐ ขา้ ๘)
๙. การงดหรือลดค่าปรับ
เนท่ืาศาลสอ่ั ปรัวผปู้ รบกิั แลน้ ผปู้ รบกิั ิาินั ผูิ้ า้ อหา (หรืาจาเนลุ) ทาส่อศาลไดแ้ ลบ
ุิ่ื คาร้าอขาอดหรืาลดค่าปรัว ศาลาาจใชด้ ตลพนินจอดหรืาลดหุา่ ิค่าปรัวไดิ้ าทาี่เนห็ิสทคนร
โดุคาิึอถึอคนาทพุาุาทขาอผูป้ รบกิั ใิการินดิาทินั ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุาี่หลวหิี รนทา้อั
คนาทเนสีุหาุา่ีเนกนดข้ึิน่าทีทากิ้าุเนพีุอใดปรบกาวด้นุ ิาท ป.นน.า. ทาิรา ๑๑๙ (ฎีกาาี่
๑๓๑๖/๒๕๓๐) โดุาาจสั่อน่า “ผ้ปู ระกนั นาตัวผู้ต้องหา (หรือจาเลย) ส่งศาลหลังจากผิดสัญญา
ประกนั เพียง ๒ วนั ให้ปรับผ้ปู ระกัน ๒,๐๐๐ บาท”
๑๐. การอทุ ธรณ์คาส่ังปรับผู้ประกนั
ผูป้ รบกิั หรืาพิักอาิาุั การทีสนารนุ่ืิาตารรณ์คาส่ัอศาลา่ีส่ัอปรัวผูป้ รบกิั หรืา
ลดค่าปรัวแก่ผปู้ รบกิั ไดโ้ ดุุิื่ าตารรณ์ภาุใิ ๑ เนดืาิ ิวั แิ่นิั าราวคาส่ัอ การาตารรณ์ไท่ิา้ อ
เนสีุค่ารรรทเนิีุทแลบไท่ิา้ อหา้ ทเนรื่าอาติารัพุ์ (คาส่อั คาร้าอศาลฎีกาา่ี ๑๑๗/๒๔๙๓) ผปู้ รบกิั
หรืาพิกั อาิาุั การทีาาิาจาตารรณ์ได้ คานิน นจฉุั ขาอศาลาตารรณ์เนป็ิาี่สตดิาท ป.น.น า. ทาิรา
๑๑๙ นรรคหิ่ึอ จบฎีกาาีกไท่ได้ (ฎีกาาี่ ๖๒๓๙/๒๕๓๓)
ข้อสังเกต
(๑) การาี่ศาลช้ิั ิิ้ สอ่ั ปรัวผปู้ รบกิั แทจ้ บเนป็ิการผดน สัาาาปรบกิั ช้ิั าตารรณ์หรืาฎีกา
ผปู้ รบกิั ิา้ อุิื่ าตารรณ์ิ่าศาลาตารรณ์เนสทา จบาตารรณ์ิ่าศาลฎีกาโดุิรอไท่ได้ (คาสั่อคาร้าอ
ศาลฎีกาา่ี ๔๙/๒๔๙๙) แลบแทร้ าษฎรจบเนป็ิโจากฟ์ ้าอ พิกั อาิาุั การก็ทีาาิาจา่ีจบาตารรณ์ได้
(เนาีุวฎีกาาี่ ๑๐๐๔-๑๐๐๕/๒๕๐๓ ปรบชตทใหา่) คดีาี่ข้ึิศาลาหาร เนทื่าศาลาหารไดส้ ่ัอเนรื่าอปรบกิั
ไปาุา่ อไรแลน้ จบาตารรณ์คาส่ัอไปุอั ศาลาตารรณ์าิั เนป็ิศาลพลเนรืาิไท่ได้ (ฎีกาาี่ ๗๓๒/๒๕๐๔
แลบ ๘๒๒/๒๕๒๓)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๔๑
(๒) ใิกรณีผูป้ รบกิั ุ่ืิาตารรณ์คาส่ัอศาลช้ัิิิ้ าี่สั่อปรัวผูป้ รบกิั ศาลิ้าอส่อ
สาเนิาาตารรณ์ให้แก่พิักอาิาุั การแกเ้นสทา เนิื่าอจากพิักอาิาุั การทีาาิาจแลบหิ้าา่ี
ดาเนินิคดีใิการวอั ควั ใหเ้นป็ิไปิาทสัาาา ใิกรณีา่ีทีการผนดสัาาาปรบกิั ิาท พ.ร.ว.าอคก์ ร
าุั การแลบพิกั อาิาุั การ พ.ศ. ๒๕๕๓ ทาิรา ๑๔ (๘)
(๓) คาร้าอขาลดค่าปรัวใิคดีุาเนสพินดถืานา่ เนก่ีุนเนิ่ืาอกวั การกรบาาคนาทผดน ิาท
พ.ร.ว.ุาเนสพินดให้โาษ พ.ศ. ๒๕๒๒ จึอเนป็ ิคนาทผนดเนกีุ่นกวั ุาเนสพินด าิั าุู่ใิวอั ควั ขาอ
พ.ร.ว.นนรีพนจารณาคดีุาเนสพินด พ.ศ. ๒๕๕๐ ทาิรา ๑๕ นรรคหิ่ึอ จึอิ้าอาตารรณ์คาส่ัอ
ดอั กล่านไปุอั ศาลาตารรณ์แผิกคดีุาเนสพินด (ฎีกาา่ี ๑๕๒๕๐/๒๕๕๗ แลบ ๑๘๘๖/๒๕๕๘)
๑๑. การบังคบั คดเี มื่อผู้ประกนั ไม่ชาระค่าปรับ จบทีข้ิั ิาิดาเนินิการ ดอั ิ้ี
ใิกรณีาี่จาเนป็ ิิา้ อทีการวอั ควั คดีเนพราบผนดสัาาาปรบกิั ป.นน.า. ทาิรา ๑๑๙
นรรคสาทแลบนรรคส่ี วาั าิั นใหศ้ าลทีาาิาจาากหทาุวอั ควั คดีหรืาคาส่ัอา่ืิใดเนพื่าวอั ควั เนาา
แก่ารัพุส์ นิขาอผูป้ รบกิั ไดเ้นสทืาิน่าเนป็ ิลูกหิ้ีิาทคาพนพากษา โดุให้เนจา้ พิักอาิศาล
า่ีไดร้ ัวแิ่อิ้อั แลบพิกั อาิาุั การเนป็ิผทู้ ีาาิาจหิา้ า่ีใิการวอั ควั ิาทสัาาาปรบกิั ซ่ึอการ
วอั ควั คดีิา้ อปฏนวิั นิาท ป.นน.พ. โดุาิตโลท แลบขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกาน่าดน้ ุการ
วอั ควั คดีผปู้ รบกิั ใิคดีาาาา พ.ศ. ๒๕๖๐ โดุทีข้ิั ิาิดาเนินิการ ดอั ิ้ี
๑๑.๑ เน่ืองจากในแบบพิมพ์สัญญาประกัน (แบบ ๕๘) ข้อ ๔ ระบุว่า ข้าพเจ้า
(ผู้ประกนั ) จะมาศาลตามนัดทุกนัด ถ้าไม่มา ให้ถือว่าทราบคาสั่งของศาลในแต่ละนัดแล้ว ดอั ิ้ิั
เนท่ืาทีการผดน สัาาาปรบกิั แลบศาลสอ่ั ปรัวผูป้ รบกิั แลน้ แทใ้ ินิั ิ้ิั ผูป้ รบกิั จบไท่ทาศาลกิ็ า้ อ
ถืาน่าผูป้ รบกิั าราวคาสั่อปรัวผูป้ รบกิั แล้น ศาลไท่จาเนป็ ิิา้ อแจอ้ คาส่ัอปรัวผูป้ รบกิั ให้
ผปู้ รบกิั าราวคาส่อั าีก
ป.นน.า. ทาิรา ๑๑๙ นรรคสาท วาั าิั นกรบวนินนรีการวอั ควั คดีใิกรณีผนดสัาาา
ปรบกิั ิ่าศาลไนเ้นป็ิการเนฉพาบนา่ ใหศ้ าลทีาาิาจาากหทาุวอั ควั คดีหรืาคาสั่อาื่ิใดเนพื่าวอั ควั
เนาาแก่ารัพุ์สนิขาอวตคคลซ่ึอิ้าอรัวผนดิาทสัาาาปรบกัิได้เนสทืาิน่าเนป็ ิลูกหิ้ีิาท
คาพนพากษา เนท่ืาศาลทีคาส่ัอปรัวผูป้ รบกิั แลน้ ศาลุา่ ททีาาิาจาากหทาุวอั ควั คดีหรืาคาส่ัอ
า่ืิใดเนพา่ื วอั ควั คดีไดโ้ ดุไท่ิา้ อาากคาวอั ควั ใหผ้ ูป้ รบกิั ปฏนวิั นก่าิดอั เนช่ิการวอั ควั คดีแพ่อ
าุา่ อไรกด็ ี ศาลทีาาิาจาากคาส่ัอาื่ิใด ิาททาิรา ๑๑๙ นรรคสาท เนช่ิ ก่าิาากหทาุวอั ควั คดี
ศาลาาจทีคาส่ัอให้ผูป้ รบกิั ิาค่าปรัวทาชารบิ่าศาลภาุใิรบุบเนนลาเนนลาา่ีกาหิด หรืาให้
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๔๒
ริาคารา่ีาากหิอั สืารัวราอเนพ่ืาชารบค่าปรัวส่อเนอนิทาชารบค่าปรัวภาุใิรบุบเนนลาาี่กาหิด
า้อั ิ้ีใหส้ อ่ั ดน้ ุนา่ เนทื่าครวกาหิดแลน้ ไท่ทีการปฏนวิั นใหเ้นจา้ หิา้ า่ีผรู้ ัวผดน ชาวจดั าาราุอาิเนสิา
ศาลเนพ่ืาพจน ารณาิ่าไป
๑๑.๒ หากครบกาหนดแล้ว ไม่มีการชาระค่าปรับตามคาส่ังศาล เนจา้ หิ้าา่ี
ผูร้ ัวผนดชาวจบจดั าาราุอาิเนจา้ หิ้าาี่เนสิาศาล ศาลทีาาิาจาากหทาุวอั ควั คดีได้าิั าี
ใิหทาุวอั ควั คดีให้รบวตน่า “พิกั อาิาุั การแลบเนจา้ พิกั อาิศาลา่ีไดร้ ัวแิ่อิ้อั หรืาผูแ้ าิ”
เนป็ิผิู้ าเนจา้ พิกั อาิวอั ควั คดีดาเนินิการิาทกฎหทาุ แลบใหท้ ีหิอั สืาแจอ้ พิกั อาิาุั การ
าราวิาท พ.ร.ว. าอคก์ ราุั การแลบพิกั อาิาุั การ พ.ศ. ๒๕๕๓ ทาิรา ๑๔ (๘) แลบ ป.นน.า.
ทาิรา ๑๑๙ นรรคสาท เนพ่าื ดาเนินิการวอั ควั คดีิาทาาิาจหิา้ าี่ิ่าไปดน้ ุ หิอั สืาแจอ้ พิกั อาิ
าุั การให้รบวตด้นุน่า ให้ราุอาิคนาทคืวหิ้าใิการิรนจสาวารัพุส์ นิแลบการวอั ควั คดี
ใหศ้ าลาราวิาทรบุบเนนลาา่ีศาลเนห็ิสทคนรกาหิด (ขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกานา่ ดน้ ุการ
วอั ควั คดีผูป้ รบกิั ใิคดีาาาา ขา้ ๖ นรรคสาอ) โดุส่ัอน่า “ออกหมายบังคับคดี และให้มี
หนังสือแจ้งพนักงานอัยการดาเนินการบังคับคดี โดยให้รายงานความคืบหน้าในการตรวจสอบ
ทรัพย์สินและการบงั คับคดีให้ศาลทราบทุก ๖ เดือน”
ิากจากิ้ี ศาลทีาาิาจาากคาส่ัอาื่ิใดเนพื่าวอั ควั เนาาแก่ารัพุส์ นิขาอผูป้ รบกิั ได้
ิาท ป.น.น า.ทาิรา ๑๑๙ นรรคสาท เนช่ิ สอ่ั ใหเ้นจา้ พิกั อาิศาลา่ีไดร้ ัวแิ่อิ้อั หรืาพิกั อาิาุั การ
ดาเนินิการุิื่ คาร้าอขาเนฉลีุ่ารัพุข์ าอผูป้ รบกิั าี่ถูกุดึ หรืาาุดั ไนใ้ ิคดีา่ืิ หรืาสั่อาาุดั สนารน
เนรีุกร้าอขาอผปู้ รบกิั เนป็ิิิ้
๑๑.๓ หลัอจากศาลาากหทาุวัอคัวคดี ส่ อไปุัอเนจ้าพิักอาิวัอคัวคดีแล้น
เนจา้ พิักอาิวอั ควั คดีทีาาิาจหิ้าา่ีุึดหรืาาาุดั ารัพุส์ นิขาอผูป้ รบกิั แลบขาุาาดิลาด
ิาทาี่ไดร้ ัวแจอ้ จากศาลหรืาพิกั อาิาุั การ แลบถา้ จบิา้ อขาุารัพุส์ นิาี่นาอเนป็ิหลกั ปรบกิั
ไนิ้ ่าศาล เนช่ิ หลกั ปรบกิั เนป็ิาี่ดนิ เนทื่าศาลส่อารัพุส์ นิหรืาหิอั สืาสาคาั สาหรัวารัพุส์ นิ
ิ้ิั ไปุอั เนจา้ พิกั อาิวอั ควั คดี ให้ถืาน่าไดท้ ีการุึดารัพุส์ นิดอั กล่านแลน้ ิาท ป.นน.า. ทาิรา
๑๑๙ นรรคสาท จึอไท่ิา้ อทีการิาุดึ ารัพุห์ ลกั ปรบกิั าีก
ถา้ เนห็ิไดน้ า่ แทท้ ีการขาุาาดิลาดารัพุห์ ลกั ปรบกิั แลน้ ุอั ไท่พาชารบค่าปรัวิาท
สัาาาปรบกิั เนจา้ พิกั อาิศาลา่ีไดร้ ัวแิ่อิ้อั หรืาพิกั อาิาุั การาาจขาใหศ้ าลทีคาสั่อาิตาาิ
ใหุ้ึดารัพุส์ นิหรืาาาุดั สนารนเนรีุกร้าอาื่ิขาอผูป้ รบกิั เนพ่นทเนินทให้เนพีุอพาชารบค่าปรัวิาท
สัาาาปรบกิั ิาทขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกาน่าดน้ ุการวอั ควั คดีผูป้ รบกิั ใิคดีาาาา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๔๓
พ.ศ. ๒๕๖๐ ขา้ ๗ ศาลทีาาิาจส่ัอาิตาาิได้โดุไท่ิ้าอราให้ทีการขาุาาดิลาดารัพุ์
หลกั ปรบกิั เนสร็จสน้ิก่าิ เนพราบไท่ใช่กรณีาี่จบิา้ อวอั ควั คดีแก่ารัพุิ์ าทลาดวั
๑๑.๔ ในระหว่างการบังคบั คดี หากมีพฤติการณ์เปลย่ี นแปลงไป เนช่ิ ไดิ้ นั จาเนลุทาศาล
ศาลาาจทีคาสอ่ั เนปลีุ่ิแปลอจาินิค่าปรัวไดเ้นสทา เนิื่าอจากศาลทีาาิาจปรัวหรืาลดค่าปรัวได้
๑๑.๕ รบุบเนนลาการวอั ควั คดีทีกาหิด ๑๐ ปี ิวั แิ่นิั า่ีศาลทีคาส่ัอปรัวผูป้ รบกิั
(ฎีกาาี่ ๑๔๙๖/๒๕๕๕) ิาท ป.น.น พ. ทาิรา ๒๗๔ ปรบกาว ป.นน.า. ทาิรา ๑๑๙ นรรคส่ี ศาลที
าาิาจุิ่ หรืาขุาุรบุบเนนลาไดิ้ าทหลกั เนกณฑใ์ ิ ป.นน.พ.ทาิรา ๒๓ (ฎีกาา่ี ๖๒๖๖/๒๕๕๕
แลบ ๔๓๐๖/๒๕๕๕) การวอั ควั ิาทสัาาาปรบกิั เนป็ิเนรื่าอขาอกรบวนิพนจารณาคนาทาาาา
โดุแา้ ทนใช่การวอั ควั ชารบหิ้ีาาอแพ่อ การผนดสัาาาปรบกิั ทนใช่เนพีุอแิ่ก่าให้เนกนดคนาท
เนสีุหาุภาุใินอเนอนิิาทสัาาาปรบกัิ แิุ่อั ก่าให้เนกนดผลกรบาวิ่าคนาทเนช่ืาถืาขาอ
กรบวนิการุิต นรรรทาาอศาลดน้ ุ ิาทฎีกาา่ี ๑๒๖๓-๑๒๖๔/๒๕๕๘ ซ่ึอนนินจฉุั น่าการวอั ควั คดี
ผูป้ รบกิั สาทารถดาเนินิการไดแ้ ทจ้ บเนกนิกาหิด ๑๐ ปี ิวั แิ่นิั า่ีศาลทีคาส่ัอปรัวผูป้ รบกิั
ดอั ิ้ิั หากคดีุอั าุภู่ าุใิาาุตคนาทาาอาาาาาีุ่านกน่า ๑๐ ปี แลบทีการขาขุาุรบุบเนนลาการ
วอั ควั คดีผูป้ รบกิั ใิกราวาาุคต นาทาาอาาาา ศาลคนราิตาาิ เนพราบผูป้ รบกิั ุอั คอทีหิา้ าี่
ส่อินั ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุิราวใดาี่าาุคต นาทาาอาาาาุอั ไท่ครวกาหิด
๑๑.๖ เนท่ืาครวรบุบเนนลาการวอั ควั คดีแลบเนจา้ พิกั อาิศาลา่ีไดร้ ัวแิ่อิ้อั าาราุอาิ
การวอั ควั คดีผูป้ รบกิั เนสิาิ่าศาลน่าผูป้ รบกิั ไท่ทีารัพุส์ นิใดาุู่รบหน่าอการวอั ควั คดีาีก
ขาใหศ้ าลทีคาสอ่ั ุิต นการวอั ควั ิาทสัาาาปรบกิั ใหส้ อ่ั นา่
“ให้ยุติการบังคับตามสัญญาประกัน รายงานผลให้สานักงานศาลยุติธรรมทราบ
แจ้งให้พนักงานอัยการและเจ้าพนักงานบงั คับคดีทราบด้วย”
(ขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกาน่าดน้ ุการวอั ควั คดีผูป้ รบกิั ใิคดีาาาา พ.ศ. ๒๕๖๐
ขา้ ๙)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๔๔
ตัวอย่างหนังสือแจ้งพนักงานอยั การ
าี่.............../............... ศาล ...................................
......................................
นิั า่ี ..... เนดืาิ ............... พ.ศ. ....
เนรื่าอ ผปู้ รบกิั ผดน สัาาาปรบกิั
เนรีุิ าุั การสูอสตด (หรืาาุั การจอั หนดั )
ดน้ ุเนท่ืานิั าี่ ............................ ศาลไดส้ ่อั ปรัวิาุ ก. าุวู่ า้ ิเนลขา่ี ..........................
ซาุ ................... ถิิ .................. แขนอ ......................... เนขิ ................... จอั หนดั .....................
ฐาิผนดสัาาาปรบกิั เนป็ ิเนอนิ ............................... วาา แลบกาหิดให้ผูป้ รบกิั ชารบค่าปรัว
ภาุใิ ................................ นิั ใิคดีหทาุเนลข ............................... า่ี ................./................
รบหนา่ อ ........................ โจาก์ ......................... จาเนลุ .......................... แลบผปู้ รบกิั ไดน้ าอา่ีดนิ
โฉิดเนลขา่ี ..................... ิาวล ......................าาเนภา........................... จอั หนดั ............................
กวั เนอนิสดจาินิ ................................... วาา ไนเ้นป็ิหลกั ปรบกิั
จึอขาให้ดาเนินิการวัอคัวคดีผู้ปรบกัิิาทพรบราชวัาาัินาอค์กราัุการแลบ
พิกั อาิาุั การ พ.ศ. ๒๕๕๓ ทาิรา ๑๔ (๘) ดน้ ุ
ขาแสดอคนาทิวั ถืา
ุิต น รรรท
(ิาุุิต น รรรท)
ผพู้ นพากษา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๔๕
ข้อบงั คบั ของประธานศาลฎกี า
ว่าด้วยหลกั เกณฑ์ วธิ ีการและเงื่อนไขเกยี่ วกบั การเรียกประกนั หรือหลกั ประกนั
ในการปล่อยช่ัวคราวผู้ต้องหาหรือจาเลยในคดีอาญา
พ.ศ. ๒๕๔๘
_____________________
โดุา่ีรัฐรรรทิูาแห่อราชาาณาจกั รไาุ พตารศกั ราช ๒๕๔๐ ทาิรา ๒๓๙ วาั าิั น
ห้าททนให้เนรีุกหลกั ปรบกัิใิการปล่าุช่ันครานผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุใิคดีาาาาจิเนกนิคนร
แก่กรณี แลบปรบทนลกฎหทาุนนรีพนจารณาคนาทาาาา ทาิรา ๑๑๐ นรรคสาท วาั าิั นให้ปรบราิ
ศาลฎีกาาากข้าวัอคัวนาอหลักเนกณฑ์ นนรีการแลบเนอ่ืาิไขเนก่ีุนกัวการเนรี ุกปรบกัิหรืา
หลกั ปรบกิั ปรบราิศาลฎีกาจึอาากขา้ วอั ควั ิ้ีซ่ึอทีวาวาั าิั นวาอปรบการเนก่ีุนกวั การจากดั
สนารนแลบเนสรีภาพขาอวตคคล ซ่ึอทาิรา ๒๙ ปรบกาวกวั ทาิรา ๓๐ ทาิรา ๓๑ แลบทาิรา ๓๖
ขาอรัฐรรรทิูาแห่อราชาาณาจกั รไาุ พตารศกั ราช ๒๕๔๐ วาั าิั นให้กรบาาได้โดุาาศุั
าาิาจิาทวาวาั าิั นแห่อกฎหทาุไน้ ดอั ิ่าไปิ้ี
ขา้ ๑ ขา้ วอั ควั ิ้ีเนรีุกน่า “ขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกา น่าดน้ ุหลกั เนกณฑ์ นรน ีการ
แลบเนอ่ืาิไขเนก่ีุนกวั การเนรีุกปรบกิั หรืาหลกั ปรบกิั ใิการปล่าุชน่ั ครานผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุ
ใิคดีาาาา พ.ศ. ๒๕๔๘”
ขา้ ๒ ข้าวัอคัวิ้ีให้ใช้วัอคัวิ้ัอแิ่นิั ถัดจากนิั ปรบกาศใิราชกนจจาิตเนวกษา
เนป็ิิิ้ ไป
ขา้ ๓ ใิกรณีาี่ทีรบเนวีุว ปรบกาศหรืาคาส่ัอา่ืิใด ซ่ึอขดั หรืาแุอ้ กวั ขา้ วอั ควั ิ้ี
ใหป้ ฏนวิั นิาทขา้ วอั ควั ิ้ีแาิ
ขา้ ๔ เนท่ืาศาลพนจารณาคาร้าอขาให้ปล่าุชนั่ ครานแลน้ เนห็ิน่าเนป็ ิกรณีาี่สทคนรให้
ปล่าุชน่ั ครานไดิ้ าทปรบทนลกฎหทาุนนรีพนจารณาคนาทาาาา ทาิรา ๑๐๘ กใ็ หศ้ าลพนจารณานา่
จบใหป้ ล่าุชนั่ ครานโดุทีปรบกิั หรืาไท่ทีปรบกิั
ใิการพนจารณาน่าการปล่าุชน่ั ครานคนรจบทีปรบกิั หรืาไท่ิา้ อทีปรบกิั ให้ศาล
พจน ารณาถึอคนาทร้าุแรอแห่อขา้ หา สาเนหิตแลบพฤินการณ์การกรบาาคนาทผดน รนทา้อั วตคลนกลกั ษณบ
ินสัุ สภาพาาอร่าอกาุแลบจนิใจ การศึกษา การปรบกาวาาชีพการอาิ ปรบนิั นการกรบาา
คนาทผนดาาาา สภาพแลบฐาิบขาอคราวครัน แลบคนาทสัทพิั ร์กวั วตคคลา่ืิใิสัอคทขาอ
ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๔๖
หากการพนจารณาิาทนรรคสาอทีเนหิตจาเนป็ ิแลบสทคนราี่จบปล่าุช่ันคราน
โดุิา้ อทีปรบกิั ก็ให้กาหิดนอเนอนิปรบกิั ให้เนหทาบสทแก่ขา้ หาแลบสภาพแห่อคดี รนทา้อั
แินโิท้ าี่ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุจบหลวหิีหากพฤินการณ์แห่อคดีเนปลีุ่ิแปลอไป
ใิกรณีา่ีจาิา้ อเนรีุกหลักปรบกัิ ก็ให้พนจารณาน่าหลักปรบกิั ิ้ัิคตท้ กวั นอเนอนิ
ปรบกิั า่ีกาหิดหรืาไท่ โดุใหค้ าิึอถึอคนาทิ่าเนช่ืาถืาขาอผขู้ าปรบกิั หลกั ปรบกิั แลบฐาิบ
ขาอผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุปรบกาวดน้ ุ
ขา้ ๕ การกาหิดนอเนอนิปรบกิั ใหพ้ นจารณาดอั ิ้ี
๕.๑ คดีคนาทผนดลหตโาษหรืาา่ีทีโาษปรัว สถาิเนดีุน ใหป้ ล่าุชนั่ ครานโดุไท่ิา้ อ
ทีปรบกิั หากทีเนหิตจาเนป็ ิิา้ อทีปรบกิั ให้กาหิดนอเนอนิไท่เนกนิก่ึอหิ่ึอขาอาิั ราโาษปรัวข้ิั สูอ
สาหรัวคนาทผดน ิ้ิั
๕.๒ เนนิ้ แิ่จบทีกฎหทาุเนฉพาบวาั าิั นไนเ้นป็ิาุา่ อาื่ิ คดีคนาทผดน าี่ทีผลกรบาว
าาอเนศรษฐกนจซ่ึอทีาิั ราโาษปรัวสูอ ไท่น่าจบทีโาษจาคตกดน้ ุหรืาไท่ก็ิาท จบปล่าุชน่ั คราน
โดุทีปรบกิั หรืาหลกั ปรบกิั กไ็ ด้ แิ่ไท่คนรกาหิดนอเนอนิใหเ้นกนิก่ึอหิ่ึอขาอาิั ราโาษปรัวข้ิั สูอ
สาหรัวคนาทผนดิ้ัิ แลบไท่น่ากรณีใดิ้าอไท่กาหิดนอเนอนิปรบกัิหรืาหลักปรบกัิให้สูอ
เนกนิาิั ราโาษปรัวข้ิั สูอ
๕.๓ คดีาี่ทีาัิราโาษจาคตกาุ่าอสูอไท่เนกนิ ๕ ปี ให้ศาลใช้ดตลพนินจาิตาาิ
ใหป้ ล่าุชน่ั ครานไดโ้ ดุไท่ิา้ อทีปรบกิั หากทีเนหิตจาเนป็ิิา้ อทีปรบกิั ใหก้ าหิดนอเนอนิไท่เนกนิ
๑๐๐,๐๐๐ วาา เนนิ้ แิ่ทีเนหิตสทคนรา่ีจบสอ่ั เนป็ิาุา่ อาื่ิ กใ็ หร้ บวตเนหิติ้ิั ไนโ้ ดุชดั แจอ้
๕.๔ คดีาี่ทีาิั ราโาษจาคตกาุา่ อสูอเนกนิ ๕ ปี ข้ึิไป การาิตาาิใหป้ ล่าุชน่ั คราน
ิา้ อทีปรบกิั แลบจบทีหลกั ปรบกิั หรืาไท่กไ็ ด้ แิ่นอเนอนิปรบกิั ิา้ อไท่สูอเนกนิคนรแก่กรณี
ใิกรณีาี่พฤินการณ์แห่อคดีทนไดท้ ีลกั ษณบเนป็ ิพนเนศษาุา่ อาื่ิ การกาหิดนอเนอนิ
ปรบกิั ิาทนรรคหิ่ึอใหเ้นป็ิไปิาทหลกั เนกณฑ์ ดอั ิ้ี
(๑) คดีา่ีทีโาษจาคตกแิ่ไท่ทีโาษสถาิา่ืิา่ีหิักกน่าโาษจาคตกรนทาุู่ดน้ ุ
ใหก้ าหิดนอเนอนิปรบกิั โดุถืาเนกณฑไ์ ท่เนกนิ ๒๐,๐๐๐ วาา ิ่ารบนาอโาษจาคตก ๑ ปี า้อั ใิส่นิ
า่ีเนป็ิาิั ราโาษข้ิั สูอแลบข้ิั ิ่า
(๒) คดีา่ีทีโาษจาคตกิลาดชีนิน ใหก้ าหิดนอเนอนิปรบกิั ไท่เนกนิ ๖๐๐,๐๐๐ วาา
(๓) คดีาี่ทีโาษปรบหารชีนิน ใหก้ าหิดนอเนอนิปรบกิั ไท่เนกนิ ๘๐๐,๐๐๐ วาา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๔๗
๕.๕ คดีา่ีทีหลาุขา้ หา ไท่นา่ จบเนป็ิคนาทผดน กรรทเนดีุนผดน กฎหทาุหลาุวาหรืา
คนาทผดน หลาุกรรทิ่าอกิั ใหถ้ ืาขา้ หาา่ีทีาิั ราโาษหิกั า่ีสตดเนป็ิเนกณฑใ์ ิการกาหิดนอเนอนิปรบกิั
ใิกรณีา่ีจาเนลุถูกฟ้าอหลาุคดีิ่าศาลเนดีุนกิั ไท่น่าจบถูกฟ้าอพร้าทกัิหรืา
ิ่าอเนนลากิั ศาลาาจกาหิดนอเนอนิปรบกิั ใิแิ่ลบคดีให้ิ่ากน่าเนกณฑป์ กิน โดุให้ใชห้ ลกั ปรบกิั
ร่นทกิั กไ็ ด้ แิ่นอเนอนิปรบกิั รนทสาหรัวาตกคดีิา้ อไท่ิา้ ุกนา่ เนกณฑิ์ าทนรรคหิ่ึอ
ขา้ ๖ กรณีาี่ศาลพนพากษาลอโาษจาคตก จาเนลุไท่เนกนิ ๓ ปี ไท่น่าจบเนป็ ิคดีาี่ิา้ อห้าท
าตารรณ์ฎีกาใิปัาหาข้าเนา็จจรนอหรืาไท่ก็ิาท ให้ศาลใช้ดตลพนินจาิตาาิให้ปล่าุช่ันคราน
ใิรบหน่าอาตารรณ์ฎีกาไดโ้ ดุทีปรบกิั แลบหลกั ปรบกิั แิ่นอเนอนิปรบกิั ไท่คนรสูอเนกนิกน่า
๑๐๐,๐๐๐ วาา
ใิกรณีาี่ศาลพนพากษาลอโาษจาคตกจาเนลุเนกนิ ๓ ปี แลบศาลเนห็ิสทคนราิตาาิ
ใหป้ ล่าุชนั่ ครานใิรบหนา่ อาตารรณ์ฎีกาไดโ้ ดุทีปรบกิั แลบหลกั ปรบกิั หากศาลเนห็ินา่ สทคนร
กาหิดนอเนอนิปรบกิั ให้สูอข้ึิจากา่ีศาลช้ิั ิิ้ หรืาศาลาตารรณ์กาหิดไน้ ก็ใหก้ าหิดนอเนอนิ
ปรบกิั เนพท่น ข้ึิไดแ้ ิ่ไท่คนรเนพ่ทน เนกนิก่ึอหิ่ึอ
ขา้ ๗ ใิกรณีผูข้ าปรบกิั เนป็ ิาาินพี่ิา้ อหรืาทีคนาทเนกีุ่นพิั โดุาาอสทรส หรืา
ผู้ข า ป ร บ กัิ ใ ช้ห ลัก า รั พ ุ์ที ค่ า า ุ่ า อ าื่ ิ าี่ ก า ห ิ ด ร า ค า ทู ล ค่ า าี่ แ ิ่ ิ า ิ แ ล บ ส บ ด น ก แ ก่
การวอั ควั คดีเนป็ิหลกั ปรบกิั หรืากรณีคนาทผดน า่ีผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุกรบาาดน้ ุคนาทจาใจหรืา
ดน้ ุคนาทุากจิ ศาลจบกาหิดนอเนอนิปรบกิั ใหิ้ ่ากนา่ เนกณฑป์ กินกไ็ ด้
หากผขู้ าปรบกิั ซ่ึอเนป็ิาาินพี่ิา้ อหรืาทีคนาทเนกีุ่นพิั โดุาาอสทรสเนป็ิผใู้ ชเ้นอนิสด
หรืาหลกั ารัพุท์ ีค่าาุ่าอา่ืิขาอผูข้ าปรบกิั าี่กาหิดราคา ทูลค่าาี่แิ่ิาิแลบสบดนกแก่
การวอั ควั คดีเนป็ิหลกั ปรบกิั ใิการปล่าุชน่ั คราน ศาลจบาิตาาิใหป้ ล่าุชน่ั ครานโดุใหผ้ ขู้ า
ปรบกิั นาอเนอนิสดหรืาหลกั ารัพุิ์ ้ิั เนพีุอจาินิร้าุลบุ่ีสนวจากจาินินอเนอนิปรบกิั า่ีศาล
กาหิดกไ็ ด้
ข้า ๘ ใิกรณีผูิ้ ้าอหาหรืาจาเนลุเนป็ ิหานอทีครรภ์หรืาทีวติราาุตไท่เนกนิ ๓ ปี
าุใู่ ิคนาทดูแลหรืาเนป็ิผเู้นจว็ ป่ นุซ่ึอถา้ ิา้ อขอั จบเนป็ิาิั ิราุาุา่ อร้าุแรอิ่าสตขภาพ หรืาเนป็ิ
ผพู้ นการหรืาสูอาาุซต ่ึอโดุสภาพร่าอกาุหรืาจนิใจาาจจบเนกนดคนาทาตกขุ์ ากลาวากเนกนิกน่าปกิน
ใิรบหน่าอิา้ อขอั ให้ศาลใชด้ ตลพนินจาิตาาิใหป้ ล่าุชน่ั ครานโดุไท่ิา้ อทีปรบกิั หรืากาหิด
นอเนอนิปรบกิั ใหิ้ ่ากนา่ เนกณฑป์ กิน
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๔๘
ขา้ ๙ ใิกรณีผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุเนป็ิเนด็กหรืาเนุานชิ ใหศ้ าลาี่ทีาาิาจพนจารณาคดี
เนด็กแลบเนุานชิใช้ดตลพนินจกาหิดนอเนอนิปรบกัิิาทา่ีศาลเนห็ิสทคนร แิ่ิ้าอไท่สูอกน่า
หลกั เนกณฑา์ ี่กาหิดไนใ้ ิขา้ วอั ควั ิ้ี
ขา้ ๑๐ การปล่าุชนั่ ครานโดุทีหลกั ารัพุเ์นป็ิปรบกิั าาจใชห้ ลกั ารัพุ์ ดอั ิ่าไปิ้ี
๑๐.๑ าี่ดนิทีโฉิด าี่ดนิทีหิัอสืารัวราอการาาปรบโุชิ์ หรืาห้าอชตดโดุที
โฉิดาี่ดนิ หิอั สืารัวราอการาาปรบโุชิ์ หรืาหิอั สืากรรทสนาร์นหา้ อชตด แลบหิอั สืารัวราอ
ราคาปรบเนทนิขาอสาิักอาิาี่ดนิทาแสดอ หากจบิาสน่อปลูกสร้าอวิาี่ดนิทาเนป็ ิปรบกิั ดน้ ุ
กจ็ บิา้ อแสดอสาเนิาาบเนวีุิวา้ ิ แลบหิอั สืาปรบเนทนิราคาส่นอปลูกสร้าอาี่ิ่าเนช่ืาถืาปรบกาวดน้ ุ
๑๐.๒ หลกั ารัพุท์ ีค่าาุ่าอา่ืิา่ีกาหิดราคาทูลค่าา่ีแิ่ิาิได้ เนช่ิ พิั รวิั ร
รัฐวาล สลากาาทสนิ วิั รหรืาสลากาาทารัพุา์ นสี นิขาอริาคารเนพ่ืาการเนกษิรแลบสหกรณ์
การเนกษิร ใวรัวเนอนิฝากปรบจาริาคาร ินั๋ แลกเนอนิาี่ริาคารเนป็ิผูจ้ ่าุ แลบริาคารผูจ้ ่าุไดร้ ัวราอ
ิลาดไปแลน้ ินั๋ สัาาาใชเ้นอนิาี่ริาคารเนป็ ิผูา้ ากิน๋ั เนช็คาี่ริาคารเนป็ ิผูส้ ่ัอจ่าุหรืารัวราอ
ซ่ึอสาทารถเนรีุกเนกว็ เนอนิไดใ้ ินิั าี่าาสัาาาปรบกิั แลบหิอั สืารัวราอขาอริาคารหรืาวรนษาั
ปรบกิั ภุั เนพื่าชารบเนว้ีุปรัวแาิใิกรณีผนดสัาาาปรบกิั เนป็ ิิิ้ า้อั ิ้ี ใิกรณีา่ีทีขา้ สอสัุ
ใหศ้ าลิรนจสาวเนพืา่ ขาคาุิื ุิั จากริาคารหรืาวรนษาั ปรบกิั ภุั า่ีาากหิอั สืารัวราอิ้ิั
เนท่ืาาาสัาาาปรบกิั แลน้ ใหศ้ าลทีหิอั สืาแจอ้ าาุดั ไปุอั สาิกั อาิาี่ดนิ สาิกั อาิเนขิ
หรืาาาเนภา หรืาริาคาร แล้นแิ่กรณี าัิาี แลบเนท่ืาสัาาาปรบกัิสน้ิสตดลอ ให้รีวคืิ
หลกั ปรบกิั แลบแจอ้ ุกเนลนกการาาุดั โดุเนร็น ใิกรณีาี่ใชห้ ิอั สืารัวราอขาอวรนษาั ปรบกิั ภุั
เนป็ิหลกั ปรบกิั ใหศ้ าลแจอ้ จาินินอเนอนิปรบกิั ใิสาั าาปรบกิั ใหว้ รนษาั ปรบกิั ภุั าราวดน้ ุ
ขา้ ๑๑ การใชว้ ตคคลเนป็ิปรบกิั หรืาหลกั ปรบกิั ิาทปรบทนลกฎหทาุนนรีพนจารณา
คนาทาาาา ทาิรา ๑๑๔ นรรคสาอ (๓) ใหพ้ นจารณาิาทหลกั เนกณฑ์ ดอั ิ่าไปิ้ี
๑๑.๑ วตคคลผขู้ าปรบกิั จบิา้ อเนป็ิผทู้ ี ิาแหิ่อหิา้ าี่การอาิหรืาทีราุไดแ้ ิ่ิาิ
เนช่ิ เนป็ิขา้ ราชการ ขา้ ราชการวาิาา สทาชนกรัฐสภา ผูว้ รนหารราชการส่นิาา้ อถ่นิ สทาชนกสภาาา้ อถ่นิ
พิกั อาิาอคก์ ารวรนหารส่นิาา้ อถน่ิ พิกั อาิรัฐนสน าหกนจ พิกั อาิขาอรัฐปรบเนภาาื่ิ ๆ ลูกจา้ อ
ขาอาาอราชการหรืารัฐนนสาหกนจ ผูว้ รนหารพรรคการเนทืาอ หรืาาิาุคนาท แลบเนป็ิผทู้ ีคนาทสัทพิั ร์
กวั ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุ เนช่ิ เนป็ิวตพการี ผสู้ ืวสัิดาิ สาที ภรนุา าาินพี่ิา้ อ ผูว้ อั ควั วาั ชา ิาุจา้ อ
วตคคลา่ีเนก่ีุนพิั โดุาาอสทรส หรืาวตคคลา่ีศาลเนห็ิน่าทีคนาทสัทพิั ร์ใกลช้ นดเนสทืาิเนป็ ิาาิน
พิ่ี า้ อหรืาทีคนาทสทั พิั ร์ใิาาอาื่ิาี่ศาลเนห็ิสทคนรใหป้ รบกิั ได้ โดุทีหลกั เนกณฑ์ ดอั ิ่าไปิ้ี
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๔๙
(๑) ใหุ้่ืิคาร้าอด้นุิิเนาอ แลบเนสิาหิัอสืารัวราอจากิ้ิสัอกัดหรืา
ิาุจา้ อิาทแววาา้ ุขา้ วอั ควั ิ้ี หรืาหลกั ฐาิาื่ิา่ีเนช่ืาถืาได้ แลบหากผูข้ าปรบกิั ทีคู่สทรส
ใหแ้ สดอหลกั ฐาิการุนิุาทขาอคู่สทรสดน้ ุ ใิกรณีฉตกเนฉนิไท่าาจเนสิาหิอั สืารัวราอไดา้ ิั
ให้ผ่าิผิั โดุแสดอหลกั ฐาิาื่ิ เนช่ิ วิั รปรบจาินั า่ีแสดอฐาิบเนช่ิิ้ัิ แลบให้ิาหิอั สืา
รัวราอหรืาหิอั สืาุิน ุาททาแสดอภาุหลอั
(๒) ให้าาสัาาาปรบกิั ไดใ้ ินอเนอนิไท่เนกนิ ๑๐ เนา่าขาอาิั ราเนอนิเนดืาิหรืา
ราุไดเ้นฉลีุ่ิ่าเนดืาิ
(๓) การาิตาาิให้พนจารณาจากเนอนิเนดืาิหรืาราุได้ แิ่หากนอเนอนิปรบกิั
ทีุาดสูอกนา่ นอเนอนิาี่ผิู้ ้ิั ทีสนารนปรบกิั ได้ ศาลาาจกาหิดใหผ้ ขู้ าปรบกิั นาอเนอนิหรืาหลกั ารัพุา์ ่ืิ
เนพ่นทเนินทใหเ้นพีุอพากวั นอเนอนิปรบกิั ิ้ิั ได้ หรืาาาจให้ทีผขู้ าปรบกิั หลาุคิร่นทกิั าาสัาาา
ปรบกิั โดุใชน้ อเนอนิขาอแิ่ลบคิรนทกิั ได้
(๔) หากผูป้ รบกิั พิ้ จากิาแหิ่อหิา้ า่ีการอาิ กใ็ หค้ อทีสนารนปรบกิั ิ่าไป
โดุศาลาาจใชด้ ตลพิน นจส่อั ใหห้ าหลกั ปรบกิั เนพท่น หรืาดีกนา่ เนดนทได้
๑๑.๒ ินินวตคคลาาจเนป็ ิผูข้ าปรบกัิได้ ใิกรณีา่ีกรรทการ ผูแ้ าิ ิันแาิ
หติ้ ส่นิ พิกั อาิหรืาลูกจา้ อขาอินินวตคคลิ้ิั ิกเนป็ ิผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุ ให้าาสัาาาปรบกิั ได้
ใินอเนอนิิาทาี่ศาลเนห็ิสทคนรเนป็ ิกรณี ๆ ไป แลบศาลาาจกาหิดใหผ้ ูข้ าปรบกิั นาอเนอนิหรืา
หลกั ารัพุา์ ื่ิิาทจาินิา่ีเนห็ิสทคนรเนพ่นทเนินทดน้ ุก็ได้ โดุจบิา้ อแสดอหิอั สืารัวราอการ
จดาบเนวีุิแลบหลักฐาิแสดอฐาิบการเนอนิแลบผู้ทีาาิาจาาการแาิ ใิกรณีฉตกเนฉนิ
ไท่สาทารถิาิิ้ ฉววั เนากสารทาแสดอไดา้ ิั ใหผ้ ่าิผิั โดุแสดอสาเนิาเนากสารดอั กล่านแลบ
ใหิ้ าิิ้ ฉววั เนากสารทาแสดอภาุหลอั
๑๑.๓ ใิกรณีา่ีส่นิราชการ ิาทรบเนวีุวกรบารนอการคลอั นา่ ดน้ ุการช่นุเนหลืา
ข้าราชการหรืาลูกจ้าอขาอาาอราชการาี่ิ้าอหาคดีาาาา เนป็ ิผูร้ ้าอขาให้ปล่าุช่ันคราน
หากจาินิเนอนิาี่รบวตไนใ้ ิหิอั สืารัวราอหรืาคาร้าอขาใหป้ ล่าุชน่ั ครานเนพีุอพาแลน้ คนรถืานา่
หิอั สืารัวราอหรืาคาร้าอิ้ิั เนป็ิหลกั ปรบกิั าี่ิ่าเนชื่าถืาได้ ิาทปรบทนลกฎหทาุนรน ีพนจารณา
คนาทาาาา ทาิรา ๑๐๘ (๔)
ขา้ ๑๒ ผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุาาจาาสัาาาปรบกิั ิิเนาอได้ แลบให้ิาหลกั เนกณฑ์
ใิขา้ ๑๑.๑ ทาใชว้ อั ควั โดุาิตโลท
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๕๐
การาาสัาาาปรบกัิิาทนรรคหิ่ึอ หากผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุเนป็ ิพิักอาิหรืา
ผูป้ รบกาวนนชาชีพ เนช่ิ แพาุ์ เนภสัชกร พุาวาล นนศนกร สถาปินก าิาุคนาท ผูส้ าววาั ชี ครู
ผปู้ รบกาวนชน าชีพดา้ ิส่ืาทนลชิ หรืาผปู้ รบกาวนชน าชีพาื่ิา่ีศาลเนห็ิสทคนรใหป้ รบกิั ได้ แลบ
การกรบาาา่ีถูกกล่านหาน่าเนป็ ิคนาทผนดเนกนดจากการปฏนวิั นหิ้าาี่หรืาการปฏนวิั นอาิใิการ
ปรบกาวนชน าชีพิ้ิั ใหผ้ ูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุาาสัาาาปรบกิั ิิเนาอไดใ้ ินอเนอนิไท่เนกนิ ๑๕ เนา่า
ขาอาิั ราเนอนิเนดืาิหรืาราุไดเ้นฉลีุ่ิ่าเนดืาิ
ขา้ ๑๓ เนพื่าให้การปฏนวิั นิาทขา้ วอั ควั ิ้ีเนป็ ิไปดน้ ุคนาทเนรีุวร้าุ ให้ศาลกาหิด
แินาาอปฏนวิั นขาอศาลิ้ิั ไดเ้นา่าาี่ไท่ขดั หรืาแุอ้ กวั ขา้ วอั ควั ิ้ี
ขา้ ๑๔ ใหศ้ าลปรบกาศแลบเนผุแพร่ขา้ วอั ควั แลบแินาาอปฏนวิั นใิการเนรีุกปรบกิั
หรืาหลกั ปรบกิั ใหผ้ าู้ ่ีทาินดิ่าแลบปรบชาชิไดา้ ราวโดุาน่ั กิั
ขา้ ๑๕ ใิกรณีจาเนป็ ิิา้ อทีนนรีการใดใิาาอรตรการเนพ่ืาให้ปฏนวิั นิาทขา้ วอั ควั ิ้ี
ไปไดโ้ ดุเนรีุวร้าุ ใหเ้นลขารนการสาิกั อาิศาลุิต นรรรทเนป็ิผกู้ าหิดนรน ีการิ้ิั
ปรบกาศ ณ นิั า่ี ๒๙ เนทษาุิ พ.ศ. ๒๕๔๘
(ลอช่ืา) ศภต ชุั ภู่อาท .
(ิาุศตภชุั ภู่อาท)
ปรบราิศาลฎีกา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๕๑
ระเบยี บราชการฝ่ ายตุลาการศาลยตุ ิธรรม
ว่าด้วยการปล่อยช่ัวคราว
พ.ศ. ๒๕๔๘
_____________________
โดุาี่ขา้ วอั ควั ขาอปรบราิศาลฎีกา น่าดน้ ุหลกั เนกณฑ์ นนรีการแลบเนอื่าิไขเนก่ีุนกวั
การเนรีุกปรบกิั หรืาหลกั ปรบกิั ใิการปล่าุชน่ั ครานผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุใิคดีาาาา พ.ศ. ๒๕๔๘
ไดก้ าหิดหลกั เนกณฑใ์ ิการเนรีุกปรบกิั หรืาหลกั ปรบกิั ข้ึิใหท่ จึอสทคนรปรัวปรตอรบเนวีุว
ราชการฝ่ าุิตลาการศาลุตินรรรท น่าดน้ ุการปล่าุช่ันคราน า่ีใช้วอั คัวาุู่เนดนทให้สาดคลา้ อกิั
ปรบกาวกวั สทคนรเนพน่ทเนินทหลกั เนกณฑเ์นก่ีุนกวั การขาปล่าุชน่ั ครานใิช้ิั าตารรณ์แลบช้ิั ฎีกา
ใหส้ าทารถดาเนินิการผ่าิาาอสื่าานเนลก็ าราินกส์าื่ิิากจากโารสารไดด้ น้ ุ เนพ่ืาคนาทสบดนก
รนดเนร็นใิการพจน ารณาคาร้าอขาใหป้ ล่าุชน่ั ครานใิช้ิั าตารรณ์แลบช้ิั ฎีกา
าาศุั าาิาจิาททาิรา ๕ แห่อพรบรรรทิูาศาลุิต นรรรท ปรบราิศาลฎีกานาอรบเนวีุว
ราชการฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท นา่ ดน้ ุการปล่าุชน่ั ครานไนด้ อั ิ้ี
ขา้ ๑ ใหุ้ กเนลนก
(๑) รบเนวีุวราชการฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท นา่ ดน้ ุการปล่าุชน่ั คราน พ.ศ. ๒๕๔๕
(๒) รบเนวีุวราชการฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท น่าดน้ ุการปล่าุชน่ั คราน (ฉววั าี่ ๒)
พ.ศ. ๒๕๔๖
(๓) รบเนวีุวราชการฝ่ าุิตลาการศาลุิต นรรรท น่าดน้ ุการปล่าุชน่ั คราน (ฉววั าี่ ๓)
พ.ศ. ๒๕๔๗
ขา้ ๒ เนทื่าศาลไดร้ ัวคาร้าอขาให้ปล่าุช่ันครานแลน้ ให้รีวพนจารณาแลบทีคาสั่อ
โดุเนร็น โดุใหถ้ ืาเนป็ิหลกั นา่ ผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุพึอไดร้ ัวาิตาาิให้ปล่าุชน่ั คราน เนนิ้ แิ่จบที
เนหิตจาเนป็ ิิา้ อคนวคตทหรืาขอั ผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุิ้ัิไน้ ก็ให้รบวตเนหิตผลไนโ้ ดุครวถน้ ิแลบ
ชดั แจอ้ แลบพนจารณาส่อั ใิแินเนดีุนกิั
การเนปล่ีุิแปลอคาสั่อใหท่จบกรบาาไดเ้นทื่าทีเนหิตผลาิั สทคนร แลบให้รบวตเนหิตผลไน้
โดุชดั แจอ้ ดน้ ุ
จาินิราคาปรบกิั ใิคาส่อั าิตาาิใหป้ ล่าุชน่ั คราน ิา้ อเนขีุิหรืาพนทพ์ ใหช้ ดั เนจิ
จบเนป็ิินั เนลขหรืาินั หิอั สืากไ็ ด้
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๕๒
ขา้ ๓ ใิการร้าอขาให้ปล่าุช่ันคราน ผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุาาจเนสิาขา้ ทูลหรืา
ขา้ เนา็จจรนอเนกีุ่นกวั สาเนหิตแลบพฤินการณ์าี่เนก่ีุนขา้ อกวั การกรบาาาี่ถูกฟ้าอร้าอ รนทา้อั วตคลนก
ลักษณบ ินสัุ สภาพาาอร่าอกาุแลบจนิใจ การศึกษา การปรบกาวาาชีพ การอาิ ปรบนิั น
การกรบาาคนาทผนดาาาา สภาพแลบฐาิบขาอคราวครัน แลบคนาทสัทพัิร์กัววตคคลาื่ิ
ใิสอั คทิาทแววพนทพา์ า้ ุรบเนวีุวิ้ีิ่าศาลเนพืา่ ปรบกาวการพนจารณาส่อั คาร้าอดน้ ุกไ็ ด้
ศาลาาจทีคาส่ัอให้เนจ้าพิักอาิศาลช่นุเนหลืาหรื าให้คาแิบิาแก่ผู้ร้าอขา
ใิการดาเนินิการิาทนรรคหิ่ึอ รนทา้อั ใหจ้ ดั าาราุอาิหรืาคนาทเนห็ิเนพ่าื ปรบกาวการพนจารณา
ส่อั คาร้าอิาทาี่วาั าิั นใิปรบทนลกฎหทาุนรน ีพนจารณาคนาทาาาา ทาิรา ๑๐๘ นรรคสาอ ดน้ ุกไ็ ด้
ขา้ ๔ ผูร้ ้าอขาใหป้ ล่าุช่นั ครานาาจเนสิาหลกั ปรบกิั ทาพร้าทกวั คาร้าอขาให้
ปล่าุชน่ั ครานเนพ่ืาคนาทสบดนกรนดเนร็นใิการพนจารณาขาอศาลกไ็ ด้ แิ่า้อั ิ้ีไท่เนป็ิการิดั สนารน
ผูร้ ้าอขาใหป้ ล่าุชน่ั ครานซ่ึอทนไดุ้ ่ืิหลกั ปรบกิั ทาพร้าทดน้ ุ าี่จบไดร้ ัวการพนจารณาคาร้าอ
ขาใหป้ ล่าุชนั่ คราน
ขา้ ๕ ใิคดีา่ีศาลช้ิั ิิ้ หรืาศาลช้ิั าตารรณ์พนพากษาลอโาษจาคตกจาเนลุไท่เนกนิ ๓ ปี
เนทื่าจาเนลุุิ่ื คาร้าอขาใหป้ ล่าุชน่ั ครานรบหนา่ อาตารรณ์หรืาฎีกา หากจาเนลุเนคุไดร้ ัวการปล่าุ
ชน่ั ครานใิรบหนา่ อพจน ารณาขาอศาลช้ิั ิิ้ หรืาศาลช้ิั าตารรณ์ทาก่าิ ใหศ้ าลช้ิั ิิ้ พนจารณาส่ัอ
าิตาาิใหป้ ล่าุชนั่ ครานโดุไท่จาิา้ อส่อใหศ้ าลช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกาสอ่ั
ข้า ๖ ใิกรณีาี่ทีการปล่าุชั่นครานวตคคลใดใิช้ัิสาวสนิ ถ้าผู้ร้าอขาปรบกัิ
ทีคนาทปรบสอค์จบใช้เนอนิสดหรืาหลัการัพุ์าื่ิาี่นาอปรบกัิไนิ้ ่าผูา้ าินุการสถาิพนินจ
พิกั อาิสาวสนิ หรืาพิกั อาิาุั การเนป็ิหลกั ปรบกิั การปล่าุชน่ั ครานวตคคลิ้ิั ใิช้ิั ศาล
ใหด้ าเนินิการ ดอั ิ้ี
(๑) ให้ผูร้ ้าอขาปรบกิั รบวตราุลบเนาีุดเนก่ีุนกวั หลกั ปรบกิั ซ่ึอรนทา้อั ทูลค่าหรืา
ราคาขาอหลกั ปรบกิั ดอั กล่านแลบนอเนอนิาี่ไดป้ รบกิั พร้าทา้อั แิวสาเนิาภาพถ่าุหลกั ารัพุท์ า
กวั คาร้าอขา ถา้ หลกั ารัพุิ์ ้ิั เนป็ ิา่ีดนิหรืาห้าอชตด ให้แิวสาเนิาหิอั สืาสาคาั แสดอสนารน
ใิหลกั ารัพุแ์ ลบหิอั สืารัวราอราคาปรบเนทนิขาอสาิกั อาิา่ีดนิทาดน้ ุ
(๒) ถา้ ศาลเนห็ิสทคนราิตาาิให้ปล่าุชน่ั ครานโดุกาหิดนอเนอนิปรบกิั ไท่เนกนิ
ทูลค่าหรืาราคาขาอหลกั ปรบกัิ แลบปรากฏิาทคาแถลอขาอผูา้ าินุการสถาิพนินจ หรืา
พิกั อาิสาวสนิ หรืาคาฟ้าอหรืาคาแถลอขาอพิกั อาิาุั การน่าหลกั ปรบกิั ดอั กล่าน ุอั าุู่
ใิคนาทคราวคราอขาอิิ หรืาทีหลกั ฐาิาื่ิาี่ิ่าเนช่ืาถืาน่าหลกั ปรบกิั ดอั กล่านุอั าุใู่ ิคนาท
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๕๓
คราวคราอขาอผูา้ าินุการสถาิพนินจ พิกั อาิสาวสนิ หรืาพิกั อาิาุั การ แลน้ แิ่กรณี
ให้ศาลทีคาส่ัอให้ถืาเนาาหลกั ปรบกิั ิ้ิั เนป็ ิหลกั ปรบกิั ใิช้ิั ศาลได้ แิ่ถา้ ศาลกาหิดนอเนอนิ
ปรบกิั ไนส้ ูอกน่าทูลค่าหรืาราคาขาอหลกั ปรบกิั ิ้ิั ก็ให้ศาลทีาาิาจส่ัอใหผ้ ูร้ ้าอขาปรบกิั
นาอหลกั ปรบกิั าื่ิเนพ่ทน เนินทใหเ้นพีุอพากวั นอเนอนิา่ีปรบกิั ิ้ิั
ใิกรณีาี่ทีปัาหาเนก่ีุนกวั การปรบเนทนิทูลค่าหรืาราคาขาอหลกั ปรบกิั ศาลาาจเนรีุก
ผคู้ ราวคราอหลกั ปรบกิั ทาสาวถาทหรืาสอ่ั ใหผ้ รู้ ้าอขาปรบกิั เนสิาหลกั ฐาิการปรบเนทนิราคาใหท่
กไ็ ด้
(๓) เนทื่าทีคาสั่อาิตาาิิาท (๒) แลน้ ใหศ้ าลแจอ้ ใหผ้ ูา้ าินุการสถาิพนินจ พิกั อาิ
สาวสนิ หรืาพิกั อาิาุั การ แลน้ แิ่กรณี ส่อหลกั ปรบกิั ิ้ิั ิ่าศาลภาุใิเนนลาา่ีกาหิด
ขา้ ๗ เนพ่ืาคนาทรนดเนร็นแลบให้จาเนลุไดร้ ัวคนาทคตท้ คราอใิสนารนาี่จบไดร้ ัวการ
ปล่าุชัน่ ครานใิรบหน่าอการพนจารณาขาอศาลช้ิั าตารรณ์แลบศาลฎีกาิาทปรบทนลกฎหทาุ
นรน ีพจน ารณาคนาทาาาา ทาิรา ๑๐๖ แลบทาิรา ๑๑๙ านน ใหศ้ าลช้ิั ิิ้ ปฏนวิั นเนกีุ่นกวั การปล่าุ
ชน่ั คราน ใิช้ิั าตารรณ์แลบช้ิั ฎีกาโดุาาอโารสารหรืาาาอสื่าานเนลก็ าราินกส์ ดอั ิ้ี
๗.๑ เนท่ืาศาลช้ัิิิ้ ได้รัวคาร้าอขาให้ปล่าุช่ันครานใิช้ัิาตารรณ์หรืา
ช้ิั ฎีกา หรืาคาร้าอาตารรณ์คาส่ัอศาลช้ิั ิิ้ า่ีไท่าิตาาิให้ปล่าุชัน่ ครานิ่าศาลช้ิั าตารรณ์
หรืาศาลฎีกา ดอั าี่วาั าิั นไนใ้ ิปรบทนลกฎหทาุนรน ีพจน ารณาคนาทาาาา ทาิรา ๑๐๖ หรืาทาิรา
๑๑๙ านน ให้รีวส่อสาเนิาคาร้าอดอั กล่านพร้าทสาเนิาุ่าสาินิคนาทเนา่าาี่จาเนป็ ิไปุอั ศาล
ช้ิั าตารรณ์หรืาช้ิั ฎีกา แลน้ แิ่กรณี โดุาาอโารสารหรืาาาอสื่าานเนลก็ าราินกส์ใินิั เนดีุนกิั
กวั นิั า่ีุิ่ื คาร้าอหรืาาุา่ อชา้ า่ีสตดใินิั าาการรต่อข้ึิ เนนิ้ แิ่ใิกรณีา่ีสาินิคนาทไดส้ ่อทาุอั
ศาลช้ัิาตารรณ์หรืาศาลฎีกาแลน้ ให้รีวส่อทาเนฉพาบคาร้าอขาให้ปล่าุชน่ั คราน โดุรบวตรหัส
ิาทาี่ศาลช้ัิาตารรณ์หรืาศาลฎีกาไดแ้ จอ้ ให้แิ่ลบศาลาราว พร้าทลอลาุทืาช่ืา รบวตชื่าแลบ
ิาแหิ่อารนวดีผพู้ พน ากษา หรืาผพู้ นพากษาหนั หิา้ ศาลหรืาผาู้ ี่ไดร้ ัวทาวหทาุใิิิ้ ฉววั เนากสาร
าตกแผิ่ าี่ส่อทาาาอโารสารหรืาาาอส่ืาานเนลก็ าราินกส์ ส่นิิิ้ ฉววั ใหร้ ีวส่อทาภาุหลอั โดุเนร็น
โดุใหร้ บวตใิหิอั สืาิาส่อนา่ ไดจ้ ดั ส่อสาเนิาไปเนทื่านิั ใดดน้ ุ
ุา่ สาินิคนาทา่ีส่อไปุอั ศาลช้ิั าตารรณ์ าุา่ อิา้ ุิา้ อทีราุการ ดอั ิ้ี
(๑) สาเนิาคาร้าอขาฝากขอั ใิกรณีาี่คดีาุใู่ ิช้ิั ฝากขอั
(๒) สาเนิาคาฟ้าอแลบคาพุาิโจากป์ ากสาคาั ใิกรณีาี่คดีาุใู่ ิช้ิั พนจารณา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๕๔
(๓) สาเนิาคาพนพากษา เนฉพาบแผิ่ แรกา่ีทีชื่าโจากจ์ าเนลุ ส่นิาี่าา้ อถึอคาขา
าา้ ุฟ้าอแลบส่นิา่ีเนป็ิคานิน นจฉุั
(๔) จาเนลุหรืาผิู้ า้ อหาไดร้ ัวการปล่าุชน่ั ครานทาก่าิหรืาไท่ ราคาปรบกิั เนา่าใด
(๕) คาคดั คา้ ิขาอพิกั อาิสาวสนิ พิกั อาิาุั การหรืาโจาก์
(๖) พฤินการณ์ิ่าอ ๆ แห่อคดีาื่ิใดาิั จบเนป็ิปรบโุชิ์ใิการพนจารณาส่ัอคาร้าอ
เนช่ิ จาเนลุิ่าจบหลวหิีหรืาไท่ ทีภุั าิั ิราุหรืาคนาทเนสีุหาุาี่จบเนกนดจากการปล่าุชน่ั คราน
หรืาไท่เนพีุอใด
ส่นิุา่ สาินิคนาทา่ีส่อไปุอั ศาลฎีกา าุา่ อิา้ ุิา้ อทีราุการเนช่ิเนดีุนกวั
นรรคก่าิ (๓) (๔) (๕) แลบ (๖)
เนท่ืาศาลช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกาาาคาสั่อเนสร็จแลน้ ใหแ้ จอ้ ศาลช้ิั ิิ้ โดุาาอ
โารศัพา์หรื าาาอสื่าานเนล็การาินกส์ให้คาุรัวสาเนิาคาส่ัอแลบสาเนิาราุอาิขาอศาล
ช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกาา่ีจบส่อไปาาอโารสารหรืาาาอสื่าานเนลก็ าราินกส์ แิ่ถา้ ทีการกาหิด
เนนลาจดั ส่อเนป็ิา่ีแิ่ิาิไนล้ ่นอหิา้ กใ็ หด้ าเนินิการจดั ส่อไปิาทเนนลาาี่ิดั หทาุไน้
เนท่ืาศาลช้ิั ิิ้ ไดร้ ัวแจอ้ จากศาลช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกาหรืาเนท่ืาถึอกาหิดเนนลา
า่ีิดั หทาุไน้ ใหา้ รนวดีผูพ้ นพากษา หรืาผูพ้ นพากษาหันหิา้ ศาล หรืาผูไ้ ดร้ ัวทาวหทาุเนป็ิผูร้ ัว
สาเนิาคาส่ัอคาร้าอขาให้ปล่าุชน่ั ครานขาอศาลช้ัิาตารรณ์หรืาศาลฎีกา พร้าทสาเนิาราุอาิ
กรบวนิพจน ารณาขาอศาลช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกาา่ีแจอ้ นา่ จบส่อิิ้ ฉววั คาส่อั คาร้าอขาอศาลช้ิั
าตารรณ์หรืาศาลฎีกาทาภาุหลอั าี่จดั ส่อทาาาอโารสารหรืาาาอสื่าานเนล็การาินกส์ เนท่ืาไดร้ ัว
โาร สา รห รื า จัด พนท พ์ส าเน ิา คาส่ั อค าร้ าอ แล บส าเน ิา รา ุอ าิก รบ วน ิ พน จารณาาี่ ได้รั วาาอ
สื่าานเนล็การาินกส์เนรีุวร้าุแลน้ ใหผ้ ูร้ ัวโารสารรีวินดิ่าาาอโารศพั าไ์ ปุอั ศาลช้ิั าตารรณ์ หรืา
ศาลฎีกาเนพ่ืาิรนจสาวคนาทถูกิา้ อขาอรหัสวิคาส่ัอคาร้าอขาอศาลช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกา
แลบผลขาอคาสั่อ หรืาถา้ เนป็ิการส่อาาอสื่าานเนลก็ าราินกส์ ใหผ้ รู้ ัวแจอ้ ุิื ุิั การไดร้ ัวคนาทถูกิา้ อ
ขาอขา้ ทูลิาทรบววาี่จดั นาอไนา้ าอส่ืาานเนลก็ าราินกส์โดุาิั าี หลอั จากิรนจสาวคนาทถูกิา้ อ
แลน้ ให้ผูร้ ัวลอลาุทืาชื่า รบวตชื่าแลบิาแหิ่อกากวั ไนใ้ ิเนากสาราี่ไดร้ ัวจากศาลช้ิั าตารรณ์
หรืาศาลฎีกาาตกแผ่ิดน้ ุ ใิกรณีา่ีผูไ้ ดร้ ัวทาวหทาุเนป็ิผูร้ ัว ให้ราุอาิใหา้ รนวดีผูพ้ นพากษา
หรืาผพู้ พน ากษาหนั หิา้ ศาลาราว
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๕๕
เนทื่าศาลช้ัิาตารรณ์หรืาศาลฎีกาไดร้ ัวแจอ้ ุืิุิั าาอสื่าานเนล็การาินกส์จาก
ศาลช้ิั ิิ้ แลน้ ให้ศาลช้ิั ิิ้ ศาลช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกาเนกว็ หลกั ฐาิการรัวแลบส่อขา้ ทูลไน้
เนพา่ื ปรบโุชิใ์ ิการิรนจสาว
ใ ห้ศา ลช้ ัิ ิ้ิ า่ า ิ ค า สั่ อา่ี ไ ด้รั วาา อโารส า รหรื าาา อสื่ าาน เนล็การาิน ก ส์
ให้จาเนลุหรืาผูร้ ้าอขาปรบกิั ฟัอใินิั าี่ได้รัวคาส่ัอิ้ัิหรืาาุ่าอช้าใินิั าาการร่ตอข้ึิ แลบ
ดาเนินิการไปิาทคาสั่อศาลช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกาโดุด่นิ ถา้ จบิา้ อา่าิใินิั าาการรต่อข้ึิ
ใหผ้ รู้ ัวเนกว็ สาเนิาคาสั่อคาร้าอแลบสาเนิาราุอาิกรบวนิพนจารณาขาอศาลช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกา
าี่ส่อทาใส่ซาอปน ดผิึกแลบลอลาุทืาชื่าคาวซาอผิึกไน้
๗.๒ ใิกรณีศาลช้ิั ิิ้ ใิกรตอเนาพทหาิครทีขา้ ขดั ขา้ อไท่าาจดาเนินิการ
ดอั รบวตไนใ้ ิขา้ ๗.๑ หรืาเนห็ินา่ สาทารถดาเนินิการไดร้ นดเนร็นกน่าขา้ ๗.๑ ใหด้ าเนินิการโดุให้
ส่อคาร้าอหรืาาตารรณ์คาส่ัอแลบสาินิคนาทา่ีิา้ อใชพ้ นจารณาใิการขาใหป้ ล่าุชัน่ ครานใส่
ซาอปน ดผิึกรบวตหิา้ ซาอใหช้ ดั เนจินา่ เนป็ิคาร้าอขาใหป้ ล่าุชน่ั ครานใิช้ิั าตารรณ์หรืาช้ิั ฎีกา
แลน้ ิาส่อศาลช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกาใินิั เนดีุนกิั หรืาาุา่ อชา้ ใินิั าาการรต่อข้ึิ เนนิ้ แิ่กรณี
า่ีสาินิคนาทไดส้ ่อทาุอั ศาลช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกาแลน้ ใหร้ ีวส่อทาเนฉพาบคาร้าอขาใหป้ ล่าุ
ชน่ั คราน
เนท่ืาได้รัวซาอคาสั่อขาอศาลช้ัิาตารรณ์หรืาศาลฎีกาแล้น ให้ศาลช้ัิิ้ิ
ใิกรตอเนาพทหาิครา่าิคาสั่อขาอศาลช้ัิาตารรณ์หรืาศาลฎีกาดอั กล่านให้จาเนลุหรืาผูร้ ้าอ
ขาปรบกิั ฟัอใินิั าี่ไดร้ ัวซาอคาสั่อหรืาใินิั าาการรต่อข้ึิ แลบดาเนินิการิาทคาสั่อศาล
ช้ิั าตารรณ์หรืาศาลฎีกาโดุด่นิ
ขา้ ๘ ใิการาิตาาิให้ปล่าุชั่นคราน ศาลจบกาหิดเนอื่าิไขเนกีุ่นกวั า่ีาุู่ขาอ
ผิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุ หรืาเนอ่ืาิไขาื่ิใดใหผ้ ิู้ า้ อหาหรืาจาเนลุปฏนวิั นเนพาื่ ป้าอกิั การหลวหิี หรืา
เนพ่าื ป้าอกิั ภุั าิั ิราุหรืาคนาทเนสีุหาุา่ีาาจเนกนดข้ึิจากการปล่าุชน่ั ครานกไ็ ด้ เนช่ิ ใหร้ าุอาิ
ินั ิ่าเนจา้ พิกั อาิหรืาวตคคลิาทา่ีศาลเนห็ิสทคนร นาอขา้ จากดั เนกีุ่นกวั สถาิาี่าุาู่ าศุั หรืาการ
เนดนิาาอาากไปิากสถาิาี่าุู่าาศุั นาอข้ากาจัดเนกีุ่นกวั การปรบกาวาาชีพ หรืาการอาิ
วาอาุ่าอ หรืานาอขา้ จากดั เนกีุ่นกวั การเนขา้ ไปใิสถาิาี่วาอแห่อา่ีาาจก่าให้เนกนดการกรบาา
คนาทผนดาีก เนป็ิิิ้ แลบหากผูิ้ า้ อหาหรืาจาเนลุไท่ปฏนวิั นิาทเนอ่ืาิไขิ้ิั กใ็ หศ้ าลพนจารณาเนพนก
ถาิคาสัอ่ าิตาาิใหป้ ล่าุชนั่ ครานได้
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๕๖
ขา้ ๙ ให้ศาลจดั ให้ทีนนรีการใิการคนวคตทดูแลการขาให้ปล่าุชั่นครานทนให้เนกนด
พฤินการณ์ใิาาอทนชาวหรืาเนาาเนปรีุวปรบชาชิ เนช่ิ การข้ึิาบเนวีุิราุชื่าแลบหลกั ารัพุ์
ขาอผรู้ ัวินดิ่า าิั ราค่าิาวแาิจากการใชห้ ลกั ารัพุเ์นป็ิหลกั ปรบกิั การปรบสาิแลบการส่อ
ขา้ ทูลรบหน่าอศาลิ่าอ ๆ แลบหิ่นุอาิาี่เนกีุ่นขา้ อ เนก่ีุนกวั คนาทิ่าเนช่ืาถืาขาอหลกั ารัพุ์
แลบขาอวตคคลดอั กล่าน
ขา้ ๑๐ เนพ่ืาปรบโุชิใ์ ิการคนวคตทแลบินดิาทผลการดาเนินิการวอั ควั ิาทสัาาา
ปรบกิั ใหศ้ าลจดั ใหท้ ีสารววคตทกรณีผนดสัาาาปรบกิั เนพื่าใหเ้นจา้ หิา้ าี่ผูร้ ัวผนดชาวขาอศาล
จดแจอ้ การดาเนินิการภาุหลอั จากศาลทีคาสอ่ั ปรัวิาุปรบกิั แลน้
ขา้ ๑๑ เนพื่าให้การปฏนวิั นิาทรบเนวีุวิ้ีเนป็ ิไปดน้ ุคนาทเนรีุวร้าุให้ศาลกาหิด
แินาาอปฏนวิั นขาอศาลิ้ิั ไดเ้นา่าา่ีไท่ขดั หรืาแุอ้ กวั รบเนวีุวิ้ี เนช่ิ
(๑) นรน ีดาเนินิการกรณีร้าอขาใหป้ ล่าุชน่ั ครานใิช้ิั าตารรณ์หรืาฎีกา
(๒) การกาหิดเนอื่าิไขใหผ้ ถู้ ูกปล่าุชน่ั ครานปฏนวิั นรบหน่าอไดร้ ัวาิตาาิใหป้ ล่าุ
ชน่ั คราน
(๓) การคนวคตทดูแลการปล่าุชน่ั ครานทนใหเ้นกนดพฤินการณ์ใิาาอทนชาว หรืาเนาาเนปรีุว
ปรบชาชิ
(๔) นรน ีดาเนินิการวอั ควั คดีหลอั ผดน สัาาาปรบกิั
ขา้ ๑๒ ให้ศาลปรบกาศแลบเนผุแพร่รบเนวีุวแลบแินาาอปฏนวิั นใิการปล่าุ
ชน่ั คราน ขาอศาลใหผ้ าู้ ่ีทาินดิ่าแลบปรบชาชิไดา้ ราวโดุาน่ั กิั
ขา้ ๑๓ ใิกรณีจาเนป็ิิา้ อทีนรน ีการใดใิาาอรตรการเนพื่าใหป้ ฏนวิั นิาทรบเนวีุวิ้ีไปได้
โดุเนรีุวร้าุ ใหเ้นลขารนการสาิกั อาิศาลุิต นรรรทเนป็ิผกู้ าหิดนรน ีการิ้ิั
ปรบกาศ ณ นิั าี่ ๙ พฤศจนกาุิ ๒๕๔๘
(ลอชื่า) ชาาชุั ลนขนิจนิถบ .
(ิาุชาาชุั ลนขนิจนิถบ)
ปรบราิศาลฎีกา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๕๗
ส่วนท่ี ๖
การรื้อฟื้ นคดอี าญาขึน้ พจิ ารณาใหม่
เนิ่ืาอจากคนาทวกพร่าอขาอกรบวนิการุิต นรรรท (MISCARRIAGE OF JUSTICE)
าาจเนกนดข้ึิได้ ส่อผลให้ผูถ้ ูกลอโาษใิคดีไท่ใช่ผูก้ รบาาผนดาี่แา้จรนอ การร้ืาฟ้ื ิคดีาาาา
ข้ึิพนจารณาใหท่ จึอเนป็ ิทาิรการแกไ้ ขแลบลวลา้ อผลขาอคาพนพากษาาิั ถึอาี่สตดาี่เนกนดจาก
คนาทวกพร่าอใิการดาเนินิกรบวนิการุิต นรรรทาาอาาาาดอั กล่าน
๑. การตรวจคาร้อง
๑.๑ เขตอานาจศาล
ิาท พ.ร.ว.การร้ืาฟ้ื ิคดีาาาาข้ึิพนจารณาใหท่ พ.ศ. ๒๕๒๖ ทาิรา ๘ คาร้าอขาร้ืาฟ้ื ิ
คดีาาาาข้ึิพนจารณาใหท่ใหุ้ ่ืิิ่าศาลช้ิั ิิ้ า่ีพนพากษาคดีิ้ิั หรืาศาลา่ืิาี่ไดท้ ีเนขิาาิาจแาิ
ศาลิ้ิั เนนิ้ แิ่ คดีขาอศาลาาาาศึกหรืาศาลปรบจาหิ่นุาหารใหุ้ ่ืิิ่าศาลาหารกรตอเนาพ คดีขาอ
ศาลิาทกฎหทาุน่าดน้ ุพรบรรรทิูาศาลุตินรรรทาี่กฎหทาุกาหิดใหเ้นป็ ิศาลาหารแลบศาลิ้ิั
ไท่เนป็ิศาลาหารสาหรัวคดีิ้ิั แลน้ ใหุ้ ิื่ ิ่าศาลิาทกฎหทาุนา่ ดน้ ุพรบรรรทิูาศาลุิต นรรรท
าี่เนคุเนป็ิศาลาหาริ้ิั หรืาศาลาื่ิา่ีไดท้ ีเนขิาาิาจแาิศาลิ้ิั (พ.ร.ว.การร้ืาฟ้ื ิคดีาาาาข้ึิ
พจน ารณาใหท่พ.ศ. ๒๕๒๖ ทาิรา ๘) ดอั ิ้ิั จึอิา้ อิรนจเนรื่าอเนขิาาิาจศาลเนสีุก่าิ
๑.๒ ผู้มสี ิทธิย่ืนคาร้อง
ผูท้ ีสนารนุื่ิคาร้าอขาให้ร้ืาฟ้ื ิคดีาาาาข้ึิพนจารณาใหท่ คืา วตคคลิาทา่ีรบวตไน้
ใิทาิรา ๖ ดอั ิ่าไปิ้ี
๑. วตคคลผิู้ า้ อรัวโาษาาาาโดุคาพพน ากษาถึอา่ีสตด
๒. ผูแ้ าิโดุชาวรรรทหรืาผูา้ ิตวาลใิกรณีา่ีวตคคลผูิ้ า้ อรัวโาษาาาาโดุ
คาพนพากษาถึอาี่สตดิ้ิั เนป็ิผเู้นุาน์ หรืาคิไร้คนาทสาทารถ
๓. ผจู้ ดั การหรืาผแู้ าิา่ืิขาอินินวตคคลใิกรณีา่ีินินวตคคลิ้ิั ิา้ อรัวโาษาาาา
โดุคาพนพากษาถึอา่ีสตด
๔. ผูว้ ตพการี ผูส้ ืวสัิดาิ สาทีหรืาภรนุาขาอวตคคลผูิ้ า้ อรัวโาษาาาาโดุ
คาพพน ากษาถึอาี่สตดซ่ึอถึอแก่คนาทิาุก่าิา่ีจบทีการุิ่ื คาร้าอ หรืา
๕. พิกั อาิาุั การใิกรณีา่ีพิกั อาิาุั การทนไดเ้นป็ิโจากใ์ ิคดีเนดนท
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๕๘
๑.๓ เหตุในการย่ืนคาร้อง
ใิการร้าอขาให้ร้ื าฟ้ื ิคดีาาาาข้ึิพนจารณาใหท่ิ้าอา้าอเนหิติาทาี่รบวตไน้
ใิทาิรา ๕ ดอั ิ้ี
๑. พุาิวตคคลซ่ึอศาลไดา้ าศุั เนป็ ิหลกั ใิการพนพากษาคดีาิั ถึอาี่สตดิ้ิั ไดท้ ี
คาพพน ากษาถึอาี่สตดใิภาุหลอั แสดอน่าคาเนวนกคนาทขาอพุาิิ้ิั เนป็ิเนาจ็ หรืาไท่ถูกิา้ อิรอกวั
คนาทจรนอ
๒. พุาิหลกั ฐาิา่ืิิากจากพุาิวตคคลิาท (๑) ซ่ึอศาลไดา้ าศุั เนป็ ิหลกั
ใิการพนจารณาพนพากษาคดีาัิถึอาี่สตดิ้ัิ ได้ทีคาพนพากษาถึอา่ีสตดใิภาุหลัอแสดอน่า
เนป็ิพุาิหลกั ฐาิปลาทหรืาเนป็ิเนาจ็ หรืาไท่ถูกิา้ อิรอกวั คนาทจรนอ หรืา
๓. ทีพุาิหลกั ฐาิใหท่าิั ชัดแจอ้ แลบสาคาั แก่คดี ซ่ึอถา้ ได้ิาทาสืวใิคดี
าิั ถึอา่ีสตดิ้ิั จบแสดอนา่ วตคคลผิู้ า้ อรัวโาษาาาาโดุคาพนพากษาถึอา่ีสตดิ้ิั ไท่ไดก้ รบาาคนาทผดน
ข้อสังเกต
(๑) คาร้าอเนก่ีุนกวั ผูิ้ า้ อรัวโาษาาาาคิหิ่ึอใิคดีหิ่ึอใหุ้่ืิไดเ้นพีุอคร้ัอเนดีุน
(ทาิรา ๑๘)
(๒) เนทื่าวตคคลิา้ อรัวโาษาาาาโดุคาพนพากษาถึอาี่สตดไดุ้ ื่ิคาร้าอแลน้ ถึอแก่
คนาทิาุ ผวู้ ตพการี ผสู้ ืวสัิดาิ สาทีหรืาภรนุาขาอผุู้ ิื่ คาร้าอจบดาเนินิคดีิ่าอผิู้ าุิ่าไปกไ็ ด้
ใิกรณีา่ีผูว้ ตพการี ผูส้ ืวสัิดาิ สาทีหรืาภรนุาขาอวตคคลผูิ้ ้าอรัวโาษาาาาโดุ
คาพนพากษาถึอาี่สตดเนป็ ิผูุ้ ่ืิคาร้าอิาททาิรา ๖(๔) เนท่ืาผูุ้ ่ืิคาร้าอิ้ัิถึอแก่คนาทิาุ ผูว้ ตพการี
ผูส้ ืวสัิดาิ สาทีหรืาภรนุาขาอวตคคลผูิ้ า้ อรัวโาษาาาาโดุคาพนพากษาถึอาี่สตดซ่ึอุอั ทีชีนนิาุู่
จบดาเนินิคดีิ่าอผิู้ าุิ่าไปกไ็ ด้ (ทาิรา ๑๙)
(๓) คาร้าอใหุ้ ื่ิไดภ้ าุใิหิ่ึอปี ิวั แิ่นิั าี่ปรากฏขา้ เนาจ็ จรนอิาททาิรา ๕ หรืา
ภาุใิสนวปี ิวั แิ่นิั า่ีคาพนพากษาใิคดีเนดนทถึอา่ีสตด แิ่เนท่ืาทีพฤินการณ์พนเนศษศาลจบรัวคาร้าอ
า่ีุิื่ เนท่ืาพิ้ กาหิดเนนลาดอั กล่านไนพ้ จน ารณากไ็ ด้ (ทาิรา ๒๐)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๕๙
๒. ตวั อย่างคาส่ัง
๒.๑. พนักงานอยั การเป็ นผู้ร้อง
กรณีาี่พิกั อาิาุั การเนป็ ิผูุ้ ื่ิคาร้าอขารื้าฟื้ ิคดีาาาาข้ึิพนจารณาใหท่
หากศาลเนห็ินา่ ไท่จาเนป็ิิา้ อไิ่สนิคาร้าอ สั่อนา่
“พิเคราะห์แล้ว กรณีไม่จาต้องไต่สวน ให้รับคาร้อง และดาเนินการพิจารณาคดี
ที่รื้อฟื้ นขึ้นพิจารณาใหม่ต่อไป โดยให้นัดพร้ อม/นัดตรวจพยานหลักฐานวันที่.............. ....
หมายแจ้งวนั นดั และสาเนาคาร้องให้โจทก์และจาเลย หากไม่มผี ้รู ับโดยชอบให้ปิ ด”
แิ่หากเนห็ิคนรใหท้ ีการไิ่สนิคาร้าอ สั่อนา่
“นดั ไต่สวนคาร้อง หมายแจ้งวนั นดั และสาเนาคาร้องให้โจทก์และจาเลยทราบ
จะคัดค้านประการใดให้แถลงภายในวนั นดั หากไม่มผี ้รู ับโดยชอบให้ปิ ด”
๒.๒. ผู้มสี ิทธิยื่นคาร้องไม่ใช่พนักงานอยั การ
กรณีผูุ้ ิ่ื คาร้าอไท่ใช่พิกั อาิาุั การ ทาิรา ๙ ใหศ้ าลไิ่สนิคาร้าอน่าทีทูล
พาาี่จบร้ืาฟ้ื ิคดีข้ึิพนจารณาพพน ากษาใหท่หรืาไท่ สอ่ั นา่
“นดั ไต่สวนคาร้อง หมายแจ้งวนั นัดและสาเนาคาร้องให้โจทก์/พนกั งานอัยการ
และจาเลยทราบ จะคัดค้านประการใดให้แถลงภายในวนั นัด หากไม่มผี ้รู ับโดยชอบให้ปิ ด”
เนท่ืาไิ่สนิคาร้าอแลน้ ให้ส่อสาินิการไิ่สนิพร้าทคนาทเนห็ิไปุอั ศาล
าตารรณ์โดุไท่ชกั ชา้
าุ่าอไรก็ิาทหากศาลเนห็ิน่าเนป็ ิกรณีา่ีไท่าาจาิตาาิให้ทีการร้ืาฟ้ื ิคดี
ข้ึิพนจารณาพนพากษาใหท่ได้ เนิื่าอจากไท่ิา้ อดน้ ุ พ.ร.ว.การร้ืาฟ้ื ิคดีาาาาข้ึิพนจารณาใหท่
พ.ศ. ๒๕๒๖ ทาิรา ๕ ไท่จาิา้ อไิ่สนิ แิ่ให้ส่อสาินิคนาทพร้าทคนาทเนห็ิไปุอั ศาล
าตารรณ์โดุไท่ชกั ชา้ (ฎีกาาี่ ๔๐๘๘/๒๕๔๖) โดุสอ่ั ใิคาร้าอนา่
“พิเคราะห์แล้ว กรณีไม่จาต้องไต่สวน และเห็นสมควรทาความเห็นส่งศาล
อุทธรณ์พิจารณา ให้ส่งคาร้องพร้อมถ้อยคาสานวนคดีหมายเลขดาท่ี .................. หมายเลขแดงที่
.................. ของศาลนแี้ ละบนั ทึกความเห็น ไปยงั ศาลอุทธรณ์โดยเร็ว”
๒.๓. ตัวอย่างคาส่ังกรณไี ม่เข้าองค์ประกอบ
“คดีท่ีจะรื้อฟื้ นขึน้ พิจารณาใหม่ต้องเป็ นคดีที่มีการนาพยานหลักฐานมาสืบ
พิสูจน์ความผิดนั้น กรณีนี้จาเลยให้ การรับสารภาพและศาลพิพากษาลงโทษโดยไม่มีการ
สืบพยาน จึงไม่เข้าองค์ประกอบตามพระราชบัญญัติการรื้อฟื้ นคดีอาญาขึน้ พิจารณาใหม่
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๖๐
พ.ศ. ๒๕๒๖ เห็นสมควรไม่รับคาร้อง ให้ส่งสานวนนีพ้ ร้อมถ้อยคาสานวนคดีหมายเลขดาที่ ...
หมายเลขแดงท่ี ... ของศาลนไี้ ปศาลอุทธรณ์โดยเร็ว”
๓. ตวั อย่างรายงานกระบวนพจิ ารณาในวนั นัดไต่สวนฯ
“นัดไต่สวนคาร้ องขอรื้อฟื้นคดีอาญาขึน้ พิจารณาใหม่วันนี้ ผู้ร้ อง (จาเลย) ทนายผู้ร้ อง
และพนักงานอัยการ ผ้คู ัดค้านมาศาล
ผู้ร้ องนาพยานเข้าสืบ ... ปาก ระหว่างไต่สวนผู้ร้ องส่งเอกสาร ... ฉบับ ศาลหมาย
ร. .. ถึง ร. .. เอกสารให้รวมสานวน แล้วผ้รู ้องแถลงมพี ยานมาสืบแต่เพียงเท่านี้
ผู้คัดค้านนาพยานเข้าสืบ ... ปาก ระหว่างไต่สวนผู้คัดค้านส่งเอกสาร … ฉบับ
ศาลหมาย ค. .. ถึง ค. .. แล้วแถลงหมดพยาน
คดเี สร็จการไต่สวน
ให้คู่ความยื่นคาแถลงการณ์ปิ ดคดีภายในกาหนด ๓๐ วัน นับจากวันนี้ หากไม่ยื่น
ถือว่าไม่ติดใจ จากน้ันให้รวบรวมถ้อยคาสานวนและนาสานวนคดีหมายเลขแดงที่ ... ของศาลนี้
พร้ อมบันทึกความเห็นส่งศาลอุทธรณ์เพื่อพิจารณาสั่งตามพระราชบัญญัติการรื้อฟื้นคดีอาญา
ขึน้ พิจารณาใหม่ พ.ศ. ๒๕๒๖ มาตรา ๙”
๔. ตวั อย่างบนั ทกึ ความเหน็
“คดีสืบเน่ืองจากโจทก์ฟ้องจาเลยต่อศาลชั้นต้นเป็ นคดีหมายเลขดาท่ี ... ขอให้
ลงโทษจาเลยตาม ... จาเลยให้การปฏิเสธ ศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจาเลย... จาเลยอุทธรณ์
ศาลอุทธรณ์พิพากษาแก้เป็นว่า ... ลงโทษจาเลย ... โจทก์และจาเลยฎีกา ศาลฎีกาพิพากษาแก้เป็นว่า
ลงโทษจาเลย ... นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคาพิพากษาศาลอุทธรณ์ คดีจึงถึงที่สุด
เมื่อวนั ที่ ... จาเลยยื่นคาร้องขอให้รื้อฟื้นคดีอาญาขึน้ พิจารณาใหม่ โดยอ้างว่า เมื่อคดี
ถึงท่ีสุดไปแล้ว จาเลยมาทราบภายหลงั ว่ามพี ยานหลกั ฐานใหม่ ได้แก่ ... ขอให้มคี าพิพากษายกฟ้อง
โจทก์ในคดีอาญาหมายเลขแดงที่ ...
ผ้คู ัดค้านยื่นคาคัดค้านว่า ...
ทางไต่สวนจาเลยนาสืบว่า ...
ผ้คู ัดค้านนาสืบว่า ...
พิเคราะห์แล้ว ...”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๖๑
(ก) กรณไี ม่มมี ูล
“พิเคราะห์แล้ว ตามทางไต่สวน ตามคาร้องขอรื้อฟื้นคดีดังกล่าวไม่ปรากฏว่า พยาน
บคุ คลหรือพยานหลกั ฐานอ่ืน ซึ่งศาลได้อาศยั เป็นหลกั ในการพิจารณาพิพากษาคดีอันถึงที่สุดนั้น
ได้มคี าพิพากษาถึงสุดในภายหลงั แสดงว่าเป็นพยานหลกั ฐานปลอมหรือเทจ็ หรือไม่ตรงกบั ความ
จริง ท้ังการท่ีผู้ร้ องอ้างนางสาวเบิกบาน ถูกต้อง เป็นพยานกป็ รากฏว่าพยานดังกล่าวจาเลยเคย
ยื่นเป็นพยาน ตามบัญชีพยานฉบับลงวันท่ี... ในคดีหมายเลขแดงที่ ...ของศาลนี้ แล้วจึงไม่ใช่
พยานหลักฐานใหม่ ที่จะเป็นเหตุให้ผ้รู ้ องจะขอรื้อฟื้นคดี และทายาทรวมทั้งเพื่อนของนางสาว
เบิกบานท่ีจาเลยอ้างไว้เป็ นพยานก็ไม่ปรากฏรายละเอียดโดยชัดแจ้งว่าพยานหลักฐานใหม่
เป็ นใคร มีความเป็ นมาอย่างไร ท้ังมีความสาคัญอย่างไร ข้อเท็จจริงตามคาร้ องไม่ต้องด้วย
บทบัญญัติมาตรา ๕ (๑)(๒)(๓) แห่งพระราชบัญญัติการรื้อฟื้ นคดีอาญาขึน้ พิจารณาใหม่
พ.ศ. ๒๕๒๖เห็นสมควรไม่รับคาร้อง”
(ข) กรณมี มี ูล
“พิเคราะห์แล้ว ตามทางไต่สวนปรากฏว่า พยานบุคคลหรือพยานหลักฐานอ่ืน
ซ่ึงศาลได้อาศัยเป็ นหลักในการพิจารณาพิพากษาคดีอันถึงที่สุดนั้น ได้มีคาพิพากษาถึงสุด
ในภายหลงั แสดงว่าเป็นพยานหลกั ฐานปลอมหรือเทจ็ หรือไม่ตรงกบั ความจริง ทั้งการที่ผ้รู ้องอ้าง
นางสาวมาดี เป็ นพยานก็ปรากฏว่าพยานดังกล่าวผู้ร้ องเพ่ิงทราบถึงพยานปากดังกล่าว และ
นางสาวมาดีเบิกความรายละเอียดโดยชัดแจ้งว่าจาเลยไม่ใช่ผู้กระทาความผิดอย่างไร โดยระบุ
รูปพรรณของบคุ คลท่ีนางสาวมาดีพบ ณ ที่ เกิดเหตุ มลี กั ษณะแตกต่างจากจาเลยโดยสิ้นเชิง และ
นางสาวมาดีได้ถ่ายรูปขณะเกิดเหตุไว้ พยานหลักฐานดังกล่าว จึงเป็นพยานหลักฐานใหม่ ที่เป็น
เหตุให้ ผู้ร้ องขอรื้อฟื้ นคดีได้ ข้อเท็จจริ งตามคาร้ องต้ องด้ วยบทบัญญัติมาตรา ๕ แห่ ง
พระราชบญั ญตั ิการรื้อฟื้นคดีอาญาขึน้ พิจารณาใหม่ พ.ศ. ๒๕๒๖ เห็นสมควรรับคาร้อง”
๕. ตวั อย่างรายงานกระบวนพจิ ารณาในวนั นัดฟังคาสั่งศาลอุทธรณ์
(ก) กรณศี าลอทุ ธรณ์ยกคาร้อง
“นดั ฟังคาส่ังศาลอุทธรณ์วนั นี้ ..................มาศาล
อ่ านคาสั่งศาลอุทธรณ์ ให้ .................ฟั งแล้ว
แจ้งการอ่าน”
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๖๒
(ข) กรณศี าลอทุ ธรณ์มคี าสั่งรับคาร้อง
“นดั ฟังคาส่ังศาลอุทธรณ์วนั น.ี้ .................มาศาล
อ่ านคาส่ังศาลอุทธรณ์ ให้ .................ฟั งแล้ว
เน่ืองจากศาลอุทธรณ์มีคาส่ังรับคาร้ อง ให้ศาลชั้นต้นดาเนินการพิจารณาคดีนีใ้ หม่
จึงให้นดั พร้อม/ตรวจพยานหลกั ฐาน วนั ท่ี ...
แจ้งการอ่าน”
ข้อสังเกต
(๑) ก่าิาี่ศาลช้ิั ิิ้ จบรัวคาร้าอขาให้ร้ืาฟ้ื ิคดีาาาาข้ึิพนจารณาใหท่ิาท พ.ร.ว.
การร้ืาฟ้ื ิคดีาาาาข้ึิพนจารณาใหท่ พ.ศ. ๒๕๒๖ ทาิรา ๕ (๓) ไนา้ าการไิ่สนิ จบิา้ อิรนจ
ดูคาร้าอา่ีุิ่ื ิ่าศาลนา่ ไดว้ รรุาุราุลบเนาีุดครวหลกั เนกณฑิ์ าทา่ีรบวตไนใ้ ิ ทาิรา ๕ (๓) หรืาไท่
ซ่ึอิาทแินคาพพน ากษาศาลฎีกาา่ี ๘๘๖๘/๒๕๔๔ ไดน้ าอหลกั เนกณฑเ์นก่ีุนกวั เนร่ืาอิ้ีไนน้ า่
๑) คาร้าอขาอผูร้ ้าอิา้ อทีราุลบเนาีุดโดุชัดแจอ้ น่า พุาิหลกั ฐาิใหท่ทีคนาท
เนป็ิทาาุา่ อไร เนหิตใดจึอไท่ิาทาพนสูจิน์ า่ ผรู้ ้าอทนไดก้ รบาาคนาทผดน ิ้อั แิ่แรก
๒) พุาิหลกั ฐาิใหท่ิ้ิั ทีคนาทสาคาั แก่คดีทากพาา่ีจบสาทารถเนปลีุ่ิแปลอ
ผลขาอคาพนพากษาา่ีไดพ้ นพากษาลอโาษผรู้ ้าอไปแลน้ ไดห้ รืาไท่
หากคาร้าอขาอผรู้ ้าอทนไดา้ า้ อเนหิตดอั กล่านขา้ อิิ้ โดุชดั แจอ้ คาร้าอขาอผูร้ ้าอจึอไท่ทีทูล
ศาลช้ิั ิิ้ ไท่จาิา้ อาาการไิ่สนิ แิ่ิา้ อาาคนาทเนห็ิน่าคาร้าอขาอผรู้ ้าอไท่ทีทูลาุ่าอไรแลบ
ส่อสาินิไปุอั ศาลช้ิั าตารรณ์พนจารณาแลบทีคาส่ัอิาท พ.ร.ว. การร้ืาฟ้ื ิคดีาาาาข้ึิพนจารณา
ใหท่ พ.ศ. ๒๕๒๖ ทาิรา ๑๐
(๒) ศาลช้ัิิิ้ ไท่ทีาาิาจุกคาร้าอขาอผูร้ ้าอหรืาทีคาส่ัอ เนพราบาาิาจใิการ
ทีคาส่ัอิาทคาร้าอเนป็ ิาาิาจขาอศาลช้ิั าตารรณ์ ิาท พ.ร.ว. การร้ืาฟ้ื ิคดีาาาาข้ึิพนจารณาใหท่
พ.ศ. ๒๕๒๖ ทาิรา ๑๐ (ฎีกาา่ี ๓๒๙๒/๒๕๔๘) แิ่ศาลช้ิั ิิ้ ิา้ อาาคนาทเนห็ิเนก่ีุนกวั คาร้าอ
แลบส่อสาินิไปุอั ศาลช้ิั าตารรณ์
(๓) วิั าึกคนาทเนห็ิขาอศาลช้ิั ิิ้ ใหใ้ ส่ซาอปน ดผิึกส่อไปุอั ศาลช้ิั าตารรณ์
(๔) ใิรบหนา่ อดาเนินิการพนจารณาคดีา่ีร้ืาฟ้ื ิข้ึิพนจารณาใหท่ หากวตคคลผูิ้ า้ อรัว
โาษาาาาโดุคาพนพากษาถึอา่ีสตดกาลอั รัวโาษิ้ิั าุู่ ศาลช้ิั ิิ้ าี่รัวคาร้าอจบสั่อปล่าุวตคคล
ิ้ิั ชน่ั ครานโดุทีปรบกิั หรืาทีปรบกิั แลบหลกั ปรบกิั ดน้ ุกไ็ ด้ (ทาิรา๑๒)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๖๓
(๕) ใิกรณีาี่คาพนพากษาถึอา่ีสตดใิคดีเนดนทิ้ิั เนป็ ิคาพนพากษาขาอศาลช้ิั ิิ้ หรืา
ศาลาาาาศึกใหศ้ าลช้ิั ิิ้ า่ีรัวคาร้าอดาเนินิการพนจารณาพพน ากษาิ่าไป
ใิกรณีาี่คาพนพากษาถึอา่ีสตดใิคดีเนดนทเนป็ ิคาพนพากษาขาอศาลาตารรณ์หรื าศาลฎีกา
ใหศ้ าลช้ิั ิิ้ า่ีรัวคาร้าอดาเนินิการพนจารณาแลบาาคนาทเนห็ิส่อสาินิไปใหศ้ าลาตารรณ์หรืา
ศาลฎีกาแลน้ แิ่กรณี พจน ารณา (ทาิรา ๑๓)
(๖) เนทื่าศาลไดท้ ีคาพนพากษาาุา่ อหิ่ึอาุ่าอใดิาททาิรา ๑๓ แลน้ พิกั อาิาุั การ
ผรู้ ้าอหรืาโจากใ์ ิคดีเนดนทซ่ึอเนป็ิคู่คนาททีสนารนาตารรณ์หรืาฎีกาได้ ดอั ิ้ี
(๑) ถ้าคาพนพากษาิ้ัิเนป็ ิคาพนพากษาขาอศาลช้ัิิ้ิ ทีสน ารนาตารรณ์
คาพนพากษาิ้ิั ิ่าศาลาตารรณ์ คาพพน ากษาขาอศาลาตารรณ์ใิกรณีิ้ีใหเ้นป็ิา่ีสตด
(๒) ถา้ คาพนพากษาิ้ิั เนป็ิคาพนพากษาขาอศาลาตารรณ์ ทีสนารนฎีกาคาพนพากษา
ิ้ิั ิ่าศาลฎีกา (ทาิรา ๑๕)
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๖๔
(ร. ๑)
คาร้าอขาใหร้ ้ืาฟ้ื ิคดีาาาา
ข้ึิพจน ารณาพนพากษาใหท่
คดีหทาุเนลขดาาี่ ............ /๒๕ ....
คดีหทาุเนลขแดอาี่ ......... /๒๕ ....
ในพระปรมาภไิ ธยพระมหากษตั ริย์ ผรู้ ้าอขา
ศาล .....................................
วนั ที่ ..... เดือน ............... พทุ ธศักราช ๒๕ ....
ความรื้อฟื้ น
.................................................................................................
รบหนา่ อ
................................................................................................. ผคู้ ดั คา้ ิ
ขา้ พเนจา้ ........................................................................................................................
เนช้ืาชาิน ........................... สัาชาิน .............................. าาชีพ ...................................................
เนกนดนิั าี่ ..... เนดืาิ ............... พ.ศ. .... าาุต ................. ปี าุวู่ า้ ิเนลขา่ี ................ หทู่าี่ ..............
ถิิ ................................... ิราก/ซาุ .................................. ใกลเ้นคีุอ .......................................
ิาวล/แขนอ ................................. าาเนภา/เนขิ ................................. จอั หนดั ..................................
โารศพั า์ .......................................... ขาุิื่ คาร้าอขาใหร้ ้ืาฟ้ื ิคดีาาาาข้ึิพนจารณาพพน ากษาใหท่
ทีขา้ คนาทิาทา่ีจบกล่านิ่าไปิ้ี
ขา้ ๑. .........................................................................................................................
........................................................................................................................................................
___________________________________________________________________________
หมายเหตุ ใิช่าอสาหรัวลอชื่าผูร้ ้าอขาแลบผูค้ ดั คา้ ิ ถา้ เนป็ ิราษฎรให้ลอช่ืาินั แลบช่ืาสกตล
ถา้ เนป็ิพิกั อาิาุั การใหแ้ สดอิาแหิ่อ
................................................ ผรู้ ้าอขา
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๖๕
(ร. ๒)
คาคดั คา้ ิ ............ /๒๕ ....
คดีหทาุเนลขดาาี่ ............ /๒๕ ....
คดีหทาุเนลขแดอาี่ ......... /๒๕ ....
ในพระปรมาภไิ ธยพระมหากษตั ริย์ ผรู้ ้าอขา
ศาล .....................................
วนั ที่ ..... เดือน ............... พทุ ธศักราช ๒๕ ....
ความรื้อฟื้ น
.................................................................................................
รบหนา่ อ
................................................................................................. ผคู้ ดั คา้ ิ
ขา้ พเนจา้ ........................................................................................................................
........................................................................................................................................................
เนช้ืาชาิน ........................... สัาชาิน .............................. าาชีพ ...................................................
เนกนดนิั าี่ ..... เนดืาิ ............... พ.ศ. .... าาุต ................. ปี าุวู่ า้ ิเนลขา่ี ................ หทู่าี่ ..............
ถิิ ................................... ิราก/ซาุ .................................. ใกลเ้นคีุอ .......................................
ิาวล/แขนอ ................................. าาเนภา/เนขิ ................................. จอั หนดั ..................................
โารศพั า์ .......................................... ขาุิ่ื คาคดั คา้ ิคาร้าอขาให้ร้ืาฟ้ื ิคดีาาาาข้ึิพนจารณา
พนพากษาใหท่ทีขา้ คนาทิาทา่ีจบกล่านิ่าไปิ้ี
ขา้ ๑. ...........................................................................................................................
........................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................
__________________________________________________________________________
หมายเหตุ ขา้ พเนจา้ ราฟัอคาสอ่ั าุู่ ถา้ ไท่ราใหถ้ ืานา่ าราวแลน้
.................................................. ผคู้ ดั คา้ ิ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๖๖
(ร. ๓) สาหรับศาลใช้
วิั าึกคนาทเนห็ิศาลช้ิั ิิ้
ใิคดีร้ืาฟ้ื ิ คดีหทาุเนลขดาาี่ ............ /๒๕ ....
คดีหทาุเนลขแดอาี่ ......... /๒๕ ....
รบหนา่ อ ในพระปรมาภไิ ธยพระมหากษตั ริย์
ศาล .....................................
วนั ท่ี ..... เดือน ............... พทุ ธศักราช ๒๕ ....
ความรื้อฟื้ น
……………………………………………………….………….. ผรู้ ้าอขา
……………………………………………………….………….. ผคู้ ดั คา้ ิ
เนร่ืาอ การร้ืาฟ้ื ิคดีาาาาข้ึิพจน ารณาพนพากษาใหท่
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๖๗
ส่วนที่ ๗
แนวทางในการดาเนินกระบวนพจิ ารณาคดรี ิบทรัพย์สินในคดยี าเสพตดิ
ตาม พ.ร.บ. มาตรการในการปราบปรามผู้กระทาความผดิ
เกย่ี วกบั ยาเสพตดิ พ.ศ. ๒๕๓๔
๑. ประเภททรัพย์สินทข่ี อให้ริบ
ิาท พ.ร.ว. ทาิรการใิการปราวปราทผูก้ รบาาคนาทผนดเนกีุ่นกวั ุาเนสพินด
พ.ศ. ๒๕๓๔ แว่อปรบเนภาารัพุส์ นิา่ีศาลทีาาิาจสอ่ั รนวไดเ้นป็ิ ๒ ปรบเนภา คืา
๑.๑ ทรัพย์สินที่เป็ นของกลางในคดียาเสพติด ได้แก่ วรรดาเนครื่าอทืาเนครื่าอใช้
ุาิพาหิบ เนคร่ืาอจกั รกล หรืาารัพุส์ นิาื่ิใดา่ีใช้ใิการกรบาาคนาทผนดเนก่ีุนกวั ุาเนสพินด
หรืาใชเ้นป็ิาตปกรณ์ใหไ้ ดร้ ัวผลใิการกรบาาคนาทผนดเนกีุ่นกวั ุาเนสพินด หรืาทีไนเ้นพ่ืาใชใ้ ิการ
กรบาาคนาทผดน เนกีุ่นกวั ุาเนสพินด (พ.ร.ว. ทาิรการ ฯ ทาิรา ๓๐)
๑.๒ ทรัพย์สินทีเ่ กยี่ วเนื่องกบั การกระทาความผิดเกยี่ วกบั ยาเสพติด ไดแ้ ก่ เนอนิหรืา
ารัพุส์ นิา่ีไดร้ ัวทาเนิื่าอจากการกรบาาคนาทผนดเนก่ีุนกวั ุาเนสพินด แลบใหห้ ทาุคนาทรนทถึอ
เนอนิหรืาารัพุส์ นิา่ีไดท้ าโดุการใชเ้นอนิหรืาารัพุส์ นิดอั กล่าน ซ้ืาหรืากรบาาไท่น่าดน้ ุปรบการใด ๆ
ใหเ้นอนิหรืาารัพุส์ นิิ้ิั เนปลีุ่ิสภาพไปจากเนดนท ไท่น่าจบทีการเนปลีุ่ิแปลอสภาพก่ีคร้ัอ แลบไท่น่า
เนอนิหรืาารัพุส์ นิิ้ิั จบาุู่ใิคนาทคราวคราอขาอวตคคลาื่ิ โาิไปเนป็ ิขาอวตคคลาื่ิหรืา
ปรากฏิาทหลกั ฐาิาาอาบเนวีุินา่ เนป็ิขาอวตคคลา่ืิกิ็ าท (พ.ร.ว. ทาิรการ ฯ ทาิรา ๓)
ารัพุส์ นิปรบเนภาแรก เนป็ ิารัพุส์ นิา่ีเนกนดจากการาี่ทีผูก้ รบาาคนาทผนดเนกีุ่นกวั
ุาเนสพินดแลบถูกจัวกตทพร้าทกัวุึดารัพุ์สนิาี่เนกีุ่นข้าอไนเ้นป็ ิขาอกลาอ ซ่ึอแิกิ่าอจาก
ารัพุส์ นิปรบเนภาาี่สาอาี่เนกนดจากการาี่คณบกรรทการิรนจสาวารัพุส์ นิทีเนหิตาิั คนรสอสัุน่า
ารัพุส์ นิขาอผูิ้ า้ อหาราุใดเนป็ิารัพุส์ นิาี่เนกีุ่นเนิ่ืาอกวั การกรบาาคนาทผดน เนกีุ่นกวั ุาเนสพินด
จึอสอ่ั ใหท้ ีการิรนจสาวารัพุส์ นิขาอผิู้ ้ิั โดุแิ่อิ้อั พิกั อาิเนจา้ หิา้ า่ีดาเนินิการิรนจสาวแาิ
แลน้ ราุอาิใหา้ ราว แลบคณบกรรทการไดท้ ีคาสั่อใหุ้ึดหรืาาาุดั ารัพุส์ นิิ้ิั ไนิ้ าท พ.ร.ว.
ทาิรการ ฯ ทาิรา ๒๒
คานา่ “ความผิดเกยี่ วกบั ยาเสพติด” ิาท พ.ร.ว. ทาิรการ ฯ ทาิรา ๓ หทาุคนาทนา่
การผลนิ ิาเนข้า ส่อาาก จาหิ่าุ หรืาทีไนใ้ ิคราวคราอเนพื่าจาหิ่าุ ซ่ึอุาเนสพินดแลบให้
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๖๘
หทาุคนาทรนทถึอ การสทคว สิวั สิติ ช่นุเนหลืา หรืาพุาุาทกรบาา คนาทผนดดอั กล่านดน้ ุ
ดอั ิ้ิั หากทีการกรบาาคนาทผดน ฐาิาื่ิ เนช่ิ ฐาิทีุาเนสพินดใหโ้ าษไน้ ใิคราวคราอโดุไท่ได้
รัวาิตาาิ หรืาฐาิเนสพุาเนสพินดให้โาษ ไท่าุู่ใิคนาทหทาุขาอคาน่า “ความผิดเก่ียวกับ
ยาเสพติด” จึอไท่ทีกรณีาี่จบิา้ อขาใหศ้ าลสั่อรนวารัพุส์ นิิาท พ.ร.ว. ทาิรการ ฯ
กรณีา่ีารัพุส์ นิขาอกลาอเนป็ิินั ุาเนสพินดให้โาษ ซ่ึอเนป็ิารัพุส์ นิา่ีผูใ้ ดาา
หรืาทีไนเ้นป็ ิคนาทผนดิาท ป.า. ทาิรา ๓๒ วาั าัินให้ศาลสั่อรนวเนสีุา้ัอสน้ิ ไท่น่าเนป็ ิขาอ
ผูก้ รบาาคนาทผนดแลบทีผูถ้ ูกลอโาษิาทคาพนพากษาหรืาไท่ ดอั ิ้ัิ พิักอาิาุั การจึอิา้ อที
คาขาใหศ้ าลส่ัอรนวใิคดีุาเนสพินด ทนใช่เนป็ิกรณีา่ีพิกั อาิาุั การจบทาุ่ืิคาร้าอขาให้ศาลสั่อ
รนวใิคดีิาท พ.ร.ว. ทาิรการ ฯ
๒. การย่ืนคาร้องขอให้ริบทรัพย์สินและการส่ังคาร้อง
๒.๑ ประเภทของคาร้อง
การดาเนินิคดีิาท พ.ร.ว. ทาิรการใิการปราวปราทผูก้ รบาาคนาทผนดเนกีุ่นกวั ุา
เนสพินด พ.ศ. ๒๕๓๔ ทีาุู่ ๒ กรณี คืา กรณีการร้าอขาใหศ้ าลสั่อรนวารัพุส์ นิซ่ึอคณบกรรทการ
ิรนจสาวารัพุ์สนิทีคาสั่อใหุ้ึดหรืาาาุดั ิาททาิรา ๒๒ เนป็ ิารัพุส์ นิาี่เนกีุ่นเนิ่ืาอกัว
การกรบาาคนาทผดน เนกีุ่นกวั ุาเนสพินดิาททาิรา ๒๗ แลบาีกกรณีหิ่ึอการร้าอขาใหร้ นววรรดา
เนครื่าอทืา เนครื่าอใช้ ุาิพาหิบ เนคร่ืาอจกั รกล หรืาารัพุส์ นิาื่ิใดาี่ใชใ้ ิการกรบาาคนาทผนด
เนก่ีุนกวั ุาเนสพินด หรืาใชเ้นป็ิาตปกรณ์ใหไ้ ดร้ ัวผลใิการกรบาาคนาทผนด หรืาทีไนเ้นพ่ืาใชใ้ ิการ
กรบาาคนาทผดน ิาททาิรา ๓๐ (ฎีกาา่ี ๕๔๘๗/๒๕๓๙)
๒.๒ กาหนดเวลาย่ืนคาร้อง
คาร้องขอให้ศาลส่ังริบทรัพย์สินตามมาตรา ๒๗ พิักอาิาัุการจบุื่ิคาร้าอ
ไปพร้าทกวั คาฟ้าอ หรืาใิเนนลาใด ๆ ก่าิศาลช้ัิิิ้ ทีคาพนพากษาใิคดีุาเนสพินดหลกั ก็ได้
แิ่ถา้ ทีเนหิตาิั สทคนรแสดอไดน้ า่ ไท่สาทารถุิื่ คาร้าอก่าิศาลช้ิั ิิ้ ทีคาพนพากษาจบุิื่ คาร้าอ
ภาุใิเนนลาหิ่ึอปี ิวั แิ่นิั าี่ศาลช้ิั ิิ้ ทีคาพนพากษากไ็ ด้ เนนิ้ แิ่ทีคาพนพากษาถึอา่ีสตดใหุ้ กฟ้าอ
กจ็ บุิื่ คาร้าอขาใหร้ นวารัพุส์ นิดอั กล่านไท่ได้ (ทาิรา ๒๗ นรรคหิ่ึอ)
ใิกรณีพวน่าทีารัพุส์ นิาี่เนกีุ่นเนิื่าอกัวการกรบาาคนาทผนดเนก่ีุนกัวุาเนสพินด
เนพ่นทข้ึิาีก ใหุ้่ืิคาร้าอเนพ่ืาขาให้ศาลส่ัอรนวารัพุส์ นิิ้ิั ภาุใิหิ่ึอปี ิัวแิ่นิั าี่ศาลช้ิั ิิ้
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๖๙
ทีคาพนพากษาใิคดีุาเนสพินดหลกั เนนิ้ แิ่ทีคาพนพากษาถึอาี่สตดใหุ้ กฟ้าอใิคดีุาเนสพินดหลกั
กจ็ บุิ่ื คาร้าอขาใหร้ นวารัพุส์ นิเนพท่น เนินทไท่ได้ (ทาิรา ๒๗ นรรคสาอ)
คาร้องขอให้ริบทรัพย์สินตามมาตรา ๓๐ ิาท พ.ร.ว. ทาิรการ ฯ ทนไดก้ าหิดเนนลา
ุื่ิคาร้าอไนา้ ุ่าอเนช่ิกรณีิาททาิรา ๒๗ ดัอิ้ัิ พิักอาิาัุการจบุื่ิคาร้าอขาให้รนว
ารัพุส์ นิไปพร้าทกวั คาฟ้าอ หรืาุื่ิคาร้าอขาให้รนวารัพุส์ นิใิเนนลาใด ๆ ก็ได้ แทจ้ บเนป็ ิ
รบุบเนนลาภาุหลอั า่ีศาลช้ิั ิิ้ ทีคาพนพากษาคดีุาเนสพินดหลกั แลน้ หรืาแทแ้ ิ่คดีุาเนสพินดหลกั
จบถึอา่ีสตดแลน้ กิ็ าท าิ่ึอ แทค้ ดีุาเนสพินดหลกั จบพพน ากษาุกฟ้าอกไ็ ท่หา้ ทพิกั อาิาุั การจบุิื่
คาร้าอขาใหร้ นวารัพุส์ นิาี่เนป็ิขาอกลาอใิคดีุาเนสพินดได้ เนพราบทาิรา ๓๐ นรรคหิ่ึอ วาั าิั น
ใหร้ นวารัพุส์ นิขาอกลาอเนสีุา้อั สน้ิ ไท่นา่ จบทีผถู้ ูกลอโาษิาทคาพนพากษาหรืาไท่กิ็ าท
๒.๓ กาหนดเวลายื่นคาคดั ค้าน
กรณีา่ีเนป็ิการุิ่ื คาร้าอขาใหร้ นวารัพุส์ นิิาททาิรา ๒๗ ผซู้ ่ึอาาจาา้ อเนป็ ิเนจา้ ขาอ
ารัพุส์ นิทีสนารนุิ่ื คาร้าอขาเนขา้ ทาใิคดีเนพ่ืาคดั คา้ ิไดก้ ่าิคดีถึอาี่สตด (ทาิรา ๒๘)
กรณีเนป็ิการุิ่ื คาร้าอขาใหร้ นวารัพุส์ นิิาททาิรา ๓๐ วตคคลซ่ึอาาจาา้ อน่าเนป็ิเนจา้ ขาอ
ารัพุส์ นิทีสนารนุ่ืิคาร้าอขาเนขา้ ทาใิคดีเนพ่ืาคดั คา้ ิไดก้ ่าิศาลช้ิั ิิ้ ทีคาพนพากษาหรืาคาส่ัอ
(ทาิรา ๓๐ นรรคสาอ)
๒.๔ การส่ังคาร้องและคาคดั ค้าน
กรณีพิกั อาิาุั การุิ่ื คาร้าอขาใหร้ นวารัพุส์ นิิาททาิรา ๒๗ คนรสั่อคาร้าอนา่
“รับคาร้อง สาเนาให้จาเลย นัดไต่สวน ประกาศหนงั สือพิมพ์ตามกฎหมาย ………….
ให้ เลขาธิการมีหนังสือแจ้งให้ ผู้อาจอ้างว่าเป็ นเจ้าของทรัพย์สินทราบเพื่อใช้ สิทธิคัดค้าน
ตามกฎหมายด้วย” (พ.ร.ว. ทาิรการ ฯ ทาิรา ๒๘ นรรคหิ่ึอ)
กรณีทีคาคัดค้าิคนรสั่อน่า “รับเป็ นคาคัดค้ าน สาเนาให้ ผู้ร้ อง รวมสานวน”
ถา้ ผคู้ ดั คา้ ิทนใช่จาเนลุ กส็ ่อั ใหส้ ่อสาเนิาคาคดั คา้ ิใหจ้ าเนลุดน้ ุ
กรณีพิกั อาิุิ่ื คาร้าอขาใหร้ นวารัพุส์ นิิาททาิรา ๓๐ คนรส่ัอคาร้าอน่า “รับคาร้ อง
สาเนาให้จาเลย นัดไต่สวน ประกาศหนังสือพิมพ์ตามกฎหมาย” (พ.ร.ว. ทาิรการ ฯ ทาิรา ๓๐
นรรคสาอ)
กรณีทีคาคัดค้าิคนรสั่อน่า “รับเป็ นคาคัดค้ าน สาเนาให้ ผู้ร้ อง รวมสานวน”
ถา้ ผคู้ ดั คา้ ิทนใช่จาเนลุ กส็ ั่อใหส้ ่อสาเนิาคาคดั คา้ ิใหจ้ าเนลุดน้ ุ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๗๐
๒.๕ การแยกสานวนคดขี อให้ริบทรัพย์สิน
เนท่ืาพิักอาิาุั การุ่ืิคาร้าอขาให้ศาลส่ัอรนวารัพุไ์ ท่น่าิาททาิรา ๒๗ หรืา
ทาิรา ๓๐ หรืาไท่น่าจบุ่ืิทาพร้าทกวั คาฟ้าอหรืาุ่ืิทาิ่าอหากใิภาุหลอั ก็ิาท ศาลคนร
จบิ้อั สาินิขารนวารัพุส์ นิิาทคาร้าอขาอพิักอาิาุั การข้ึิทาเนป็ ิาีกสาินิหิ่ึอ แุก
ิ่าอหากจากสาินิคดีุาเนสพินดซ่ึอเนป็ิสาินิหลกั แลบจดั าาสารววคนาทแุกจากคดีาื่ิาน่ั ไป
กไ็ ด้ โดุใชา้ กั ษรแลบเนลขคดีิ่าอหาก เนช่ิ เนป็ิคดี ท. ๑/๒๕๔๖ เนป็ิิิ้ า้อั ิ้ีเนพื่าคนาท สบดนกใิการ
ไิ่สนิแลบการาาคาพนพากษาหรืาคาส่ัอ ิลาดจิการดาเนินิกรบวนิพนจารณาใิช้ัิาตารรณ์
ฎีกาดน้ ุ
ทีวาอกรณีาี่พิักอาิาุั การโจากว์ รรุาุทาใิคาฟ้าอขาให้รนวารัพุส์ นิวาอราุการ
ใหิ้ กเนป็ิขาอกาอาติป้าอกิั แลบปราวปราทุาเนสพินดิาท พ.ร.ว. ทาิรการ ฯ ทาใิคาขาาา้ ุฟ้าอ
ดน้ ุเนช่ิิ้ี ศาลกค็ นรจบส่ัอรนวเนฉพาบส่นิา่ีเนป็ิคาฟ้าอใิสาินิคดีุาเนสพินด โดุส่ัอใหพ้ ิกั อาิาุั การ
ไปุิื่ คาร้าอขาใหร้ นวารัพุส์ นิิาท พ.ร.ว. ทาิรการ ฯ เนป็ิคดีใหท่ิ่าอหากจบาาใหส้ บดนกกน่า
การพนจารณาิลาดจิการาาคาพนพากษาแลบคาสอ่ั า้อั คดีุาเนสพินดแลบคดีขาใหร้ นวารัพุส์ นิ
๓.ข้นั ตอนการจดั ทาประกาศศาลและการประสานงานในการเบกิ เงนิ ค่าประกาศหนังสือพิมพ์
เนทื่าพิักอาิาุั การุื่ิคาร้าอขาให้รนวารัพุ์สนิิาททาิรา ๒๗ หรืาทาิรา ๓๐
แลบศาลสั่อรัวคาร้าอแลบสั่อให้ปรบกาศหิัอสืาพนทพ์ิาทกฎหทาุแลน้ เนจา้ พิักอาิรตรการ
จบดาเนินิการ ิาทข้ิั ิาิดอั ิ้ี
๓.๑ จดั าาปรบกาศขาอศาลแลบินดิ่าหิอั สืาพนทพา์ ี่ส่อปรบกาศโดุพนจารณาถึอ
าิั ราค่าโฆษณาาี่เนหทาบสทแลบปรบหุดั
๓.๒ อาิรตรการศาลดาเนินิการิาปรบกาศไปลอใิหิอั สืาพนทพ์ ๒ นิั แลบส่อสาเนิา
ปรบกาศใหก้ าอาติป้าอกิั แลบปราวปราทุาเนสพินด สาิกั อาิ ป.ป.ส. เนพ่ืาแจอ้ แลบขาเนวนกเนอนิ
ค่าปรบกาศใิหิอั สืาพนทพโ์ ดุรบวตจาินิเนอนิ ชื่าวาั ชี หทาุเนลขวาั ชีแลบสาขาขาอริาคาร
าี่จบรัวโาิเนอนิค่าปรบกาศ โดุใหร้ ีวดาเนินิการโดุเนร็น
๓.๓ สาิกั อาิ ป.ป.ส. ขาเนวนกเนอนิจากกาอาติ ฯ โาิเนขา้ วาั ชีศาล
๓.๔ อาิรตรการศาลิาเนอนิาี่โาิจากกาอาติ ฯ จ่าุค่าปรบกาศแลบส่อใวเนสร็จรัวเนอนิ
ใหก้ าอาติ ฯ เนพื่าปรบกาวหลกั ฐาิเนวนกจ่าุ
คู่มือปฏิบัติราชการของตลุ าการ ส่วนวิธีพิจารณาความอาญา ๔๗๑
(ข้ิั ิาิิาทหิอั สืากรบารนอุิต นรรรท าี่ ุร.๐๕๐๓/น. ๗๘ ลอนิั าี่ ๓ กรกฎาคท
๒๕๔๓ เนรื่าอการวอั ควั ใช้ พ.ร.ว. ทาิรการใิการปราวปราทผูก้ รบาาคนาทผนดเนก่ีุนกวั ุาเนสพินด
(ฉววั า่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๓)
ตัวอย่าง ปรบกาศศาลแลบหิัอสืาขาเนวนกเนอนิค่าปรบกาศ (ิาทสน่อาี่ส่อทาด้นุ
าา้ ุหิอั สืากรบารนอุิต นรรรท าี่ ุร. ๐๕๐๓/น. ๗๘ ลอนิั า่ี ๓ กรกฎาคท ๒๕๔๓)
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
1 คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ 2562 วิอาญา
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
1 คู่มือปฏิบัติราชการของตุลาการ 2562 วิอาญา
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 600
- 601 - 650
- 651 - 655
Pages: