การพัฒนาจิตสำนึกความเป็นพลเมืองของนักเรียนในจังหวัดขอนแก่น ตามหลักพุทธธรรม

๒๙๕

๖. การวัดและประเมนิ ผลของผ้เู รียน

จุดประสงค์ วธิ ีวัด เคร่อื งมอื เกณฑ์การผา่ น
- แบบทดสอบ ร้อยละ ๘๐
พุทธิพิสัย(K) - ใช้ กอ่ นเรียน
- แบบทดสอบ รอ้ ยละ ๘๐
๑. บอกความหมายของสังคหวตั ถุ ๔ แบบทดสอบ หลงั เรยี น
(10 คะแนน) ร้อยละ ๘๐
ได้

๒. วิเคราะหผ์ ลท่ไี ดร้ บั จากการ

ปฏิบตั ิตนตามหลกั สังคหวตั ถุ ๔ ได้

๓. สำรวจและประเมนิ พฤตกิ รรมของ

ตนที่ปฏบิ ตั ติ ามหลกั สงั คหวตั ถุ ๔ ได้

ทกั ษะพสิ ัย(P) - ใชแ้ บบ - แบบสงั เกต
๑. ทักษะในการส่ือสาร สงั เกต
๒. ทักษะการคิด
๓. ทักษะการแก้ปัญหา
๔. ทกั ษะการใชช้ ีวิต
๕. ทกั ษะการใช้เทคโนโลยี

จิตพิสัย(A) -ใชแ้ บบสงั เกต -แบบประเมิน
๑. รกั ชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์ คณุ ลกั ษณะอนั พ่ึง
๒. ซอื่ สัตยส์ จุ ริต ประสงค์
๓. มีวนิ ัย
๔. ใฝ่เรยี นรู้
๕. อยู่อย่างพอพียง
๖. มุง่ มัน่ ในการทำงาน
๗. รกั ความเปน็ ไทย
๘. มีจิตสาธารณะ

๒๙๖

แบบประเมนิ สมรรถนะผ้เู รียน ๕ ด้าน

ชื่อ..............................................................................................................................................

คำช้ีแจง :ใหส้ งั เกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ✓ ลงในช่อง

ทตี่ รงกบั ระดับคะแนน

สมรรถนะทป่ี ระเมนิ ระดับคะแนน
๓๒๑

๑. ความสามารถในการสอ่ื สาร

๑.๑ มคี วามสามารถในการรับ – ส่งสาร

๑.๒ มีความสามารถในการถ่ายทอดความรู้ โดยใช้ภาษาอยา่ งเหมาะสม

๑.๓ ใชว้ ิธีการส่อื สารท่ีเหมาะสม

๒. ความสามารถในการคดิ

๒.๑มีความสามารถในการคดิ วิเคราะห์ เพ่อื การสรา้ งองค์ความรู้

๒.๒ มีความสามารถในการคดิ เปน็ ระบบ เพ่ือการสร้างองค์ความรู้

๓. ความสามารถในการแก้ปญั หา

๓.๑ แกป้ ญั หาโดยใช้เหตุผล

๓.๒ แสวงหาความรู้มาใชใ้ นการแก้ปญั หา

๓.๓ ตดั สินใจโดยคำนึงถงึ ผลกระทบต่อตนเองและผ้อู นื่

๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ิต

๔.๑ ทำงานและอยรู่ ่วมกบั ผอู้ ่นื ดว้ ยความสมั พันธอ์ นั ดี

๔.๒ มีวธิ แี กไ้ ขความขัดแย้งอย่างเหมาะสม

๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี

๕.๑ เลือกใช้ขอ้ มูลในการพฒั นาตนเองอย่างเหมาะสม

๕.๒ เลอื กใช้ข้อมลู ในการทำงานและอยูร่ ว่ มกับผู้อื่นอยา่ งเหมาะสม

รวม

ลงชอ่ื .................................................. ผู้ประเมิน
.............../................./................

เกณฑ์การให้คะแนน - พฤตกิ รรมที่ปฏิบตั ิชัดเจนและสมำ่ เสมอ ให้ ๓ คะแนน
- พฤตกิ รรมท่ปี ฏิบตั ิชัดเจนและบอ่ ยครั้ง ให้ ๒ คะแนน
- พฤตกิ รรมท่ีปฏบิ ัติบางคร้ัง ให้ ๑ คะแนน

๒๙๗

แบบประเมนิ พฤติกรรมการทำงานกลุ่ม

ช่ือกล่มุ ..............................................................................................................................................

สมาชกิ ในกลุ่ม 1. .................................................................................................................

2. .................................................................................................................

3. .................................................................................................................

4. .................................................................................................................

5. .................................................................................................................

คำช้ีแจง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด  ลงใน

ช่องที่ตรงกับความเป็นจรงิ

รายการประเมนิ ระดบั คะแนน
๓๒๑

๑. มีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น

๒. ความรบั ผดิ ชอบในงานทีไ่ ด้รับมอบหมาย

๓. กระตอื รือรน้ ในการทำงาน

๔. มีขน้ั ตอนในการทำงานอย่างเปน็ ระบบ

๕. ใชเ้ วลาในการทำงานอย่างเหมาะสม

รวม

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ลงช่ือ...................................................ผูป้ ระเมนิ
ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤติกรรมอยา่ งสมำ่ เสมอ ............../.................../...............
ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤตกิ รรมบ่อยครั้ง
ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบางคร้ัง ให้ ๓ คะแนน
ให้ ๒ คะแนน
ให้ ๑ คะแนน

๒๙๘

แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์

ช่อื ..............................................................................................................................................

คำชแ้ี จง :ให้สงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขดี ✓ ลงในช่อง

ที่ตรงกับระดบั คะแนน

พฤติกรรมที่คาดหวัง ระดบั คะแนน
๓๓๑

๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์

๒. ซื่อสตั ยส์ จุ ริต

๓. มวี นิ ยั

๔. ใฝ่เรียนรู้

๕. อย่อู ย่างพอเพยี ง

๖. มุ่งมน่ั ในการทำงาน

๗. รักความเปน็ ไทย

๘. มีจติ สาธารณะ

รวม

ลงชอ่ื .................................................. ผู้ประเมิน
.............../................./................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ ๓ คะแนน
- พฤตกิ รรมท่ีปฏบิ ตั ิชัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ ๒ คะแนน
- พฤติกรรมที่ปฏบิ ตั ิชดั เจนและบ่อยครัง้ ให้ ๑ คะแนน
- พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบัติบางครั้ง

๒๙๙

แบบบนั ทกึ ผลหลงั การจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้

กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม วิชาสงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ช้ันมัธยมศึกษาศึกษาปีที่ ๓ ภาคเรียนท่ี ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๐

แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ ๔ เรื่อง สงั คหวัตถุ ๔ เวลาเรยี น ๒ ชัว่ โมง

ผสู้ อน ผู้ช่วยศาสตราจารยอ์ นสุ รณ์ นางทะราช โรงเรียนซำสงู พิทยาคม

สอนวนั ที.่ ........................................... เวลา..............................................

๑. ระดับชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ ๓ จำนวน...................คน ลา...................คน มา...................คน

๒. ผลการสอน

๒.๑ ความเหมาะสมของระยะเวลา ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง

๒.๒ ความเหมาะสมของเนอื้ หา ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

๒.๓ ความเหมาสมของกจิ กรรมการเรยี นรู้ ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

๒.๔ ความเหมาะสมของสือ่ การเรยี นรู้ ดมี าก ดี พอใช้ ปรับปรงุ

๒.๕ การมีส่วนร่วมของนักเรยี น ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

๓. การสะทอ้ นผลหลงั การจัดการเรยี นรู้

๓.๑ ด้านครผู สู้ อน

.....................................................................................................................................................

๓.๒ ด้านผูเ้ รยี น

.....................................................................................................................................................

๓.๓ ดา้ นการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้

.....................................................................................................................................................

๓.๔ ด้านผลการจัดการเรียนรู้

.....................................................................................................................................................

๓.๕ ด้านพฤตกิ รรมของนกั เรียนทจี่ ะต้องไดร้ ับการช่วยเหลือเพิม่ เตมิ

.....................................................................................................................................................

๓.๖ ด้านปญั หาและอปุ สรรค

.....................................................................................................................................................

๓.๗ ขอ้ เสนอแนะ/แนวทางแกไ้ ข

.....................................................................................................................................................

ลงชอ่ื .........................................................

(ผชู้ ว่ ยศาสตราจารยอ์ นุสรณ์ นางทะราช)

ครผู ู้สอน

๓๐๐

ใบงานท่ี ๑

คำสงั่ ใหน้ ักเรยี นวเิ คราะห์พฤติกรรมของบคุ คลท่ีนกั เรยี นนำมาเสนอต่อกลุ่ม ดังหวั ขอ้ ต่อไปน้ี

(โดยใช้วิธีคิดแบบรู้เทา่ ทันธรรมดา)

ที่ ช่ือบคุ คล พฤติกรรมตามหลักสงั คหวัตถุ ๔ ประโยชน์ตอ่ บุคคล ประโยชนต์ ่อสงั คม

ทาน ปิยวาจา สมานตั ตา อตั ถจรยิ า ดีมาก ปาน พอใช้ ดีมาก ปาน พอใช้
กลาง กลาง

สรปุ ๑. บุคคลที่ปฏบิ ัตติ นเป็นประโยชน์ต่อบคุ คลอยใู่ นเกณฑด์ มี าก ได้แก่ ..........................................
๒. บุคคลทป่ี ฏิบัตติ นเปน็ ประโยชน์ตอ่ สงั คมอยูใ่ นเกณฑ์ดีมาก ได้แก่............................................
๓. พฤตกิ รรมของบคุ คลทเ่ี ปน็ ประโยชนท์ ้งั ตอ่ บคุ คลและสังคมอยู่ฝนเกณฑ์ดมี าก
เรยี งลำดบั ความสำคัญ คือ.......................................................................................................

...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

๓๐๑

ใบงานท่ี ๒

คำส่งั ให้นกั เรยี นชว่ ยกันยกตวั อยา่ งการกระทำตามหลกั คุณธรรมสงั คหวตั ถุ ๔ ทน่ี กั เรียนสามารถ
ปฏิบตั ิได้

หลกั ธรรม ตัวอย่างการกระทำ หลกั ธรรมที่เลือกเพอ่ื นำไปปฏบิ ตั ิ
ทาน ๑.
๒.
๓.
๔.

ปยิ วาจา ๑.
๒.
๓.
๔.

อตั ตจรยิ า ๑.
๒.
๓.
๔.

สมาปตั ตตา ๑.
๒.
๓.
๔.

๓๐๒

แบบบนั ทึกการปฏบิ ัตติ นตามหลกั ธรรมสังคหวตั ถุ ๔

ชอ่ื ...................................................................................................ชั้น...............เลขท.่ี ....................

หลักธรรม การกระทำที่ปฏบิ ัตไิ ด้ ตุลาคม พฤศจกิ ายน

ดมี าก ปาน ปรับ ดีมาก ปาน ปรบั

กลาง ปรุง กลาง ปรงุ

ทาน

ปยิ วาจา

อตั ตจริยา

มานตั ตา

สรุปผล การปฏบิ ัตติ นตามหลักธรรมสงั คหวตั ถุ ๔ ของข้าพเจ้าเกิดผลประโยชน์ตอ่ ตนเอง คือ
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

เกิดประโยชนต์ ่อสว่ นรวม คอื
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

๓๐๓

แบบทดสอบก่อนเรยี น เรื่อง สงั คหวตั ถุ ๔

๑. ทำอย่างไรจงึ จะต้งั ตวั ไดใ้ นโลกนี้ ๖. ขอ้ ใดไมใ่ ช่ขอ้ ธรรมในสมั ปรายิกตั ถะ ๔

ก. เวน้ อบายมขุ ก. สทั ธาสมั ปทา

ข. บำเพ็ญสังคหวัตถุ ข. สลี สมั ปทา
ค. คบกัลยาณมิตร ค. ปญั ญาสมั ปทา
ง. บำเพญ็ ทฏิ ฐธมั มกิ ตั ถะ ง. อารักขสมั ปทา

๒. การปฏิบตั ิตามหลักทิฏฐิธมั มกิ กัตถะ ๔ จะ ๗. เพอ่ื นรักชวนกันไปเทยี่ วแหล่งมว่ั สุม จัดเปน็

ไดผ้ ลของการกระทำเมื่อใด มิตรประเภทใด

ก. ชาติอดีต ก. มติ รร่วมสุขร่วมทกุ ข์

ข. ชาตอิ นาคต ข. มิตรชกั ชวนใหฉ้ ิบหาย

ค. ชาติปัจจบุ นั ค. มิตรชกั ชวนกันมั่วสมุ

ง. ไม่แน่นอน ง. มิตรรกั ใคร่

๓. จริงใจ ฝึกฝน ทนได้ ให้ปัน ตรงกับธรรม ๘. คนเทยี มมติ รเชน่ ไรท่คี วรหลกี เล่ียงให้ไกลที่สดุ

หมวดใด ก. มติ รชักชวนในทางฉบิ หาย

ก. ฆราวาสธรรม ๔ ข. มติ รหัวประจบ

ข. อธิษฐานธรรม ๔ ค. มติ รดีแต่พดู

ค. จักร ๔ ง. มติ รปอกลอก

ง. สงั คหวตั ถุ ๔

๔. คำวา่ “ ห่างสุนัขให้หา่ งศอก หา่ งวอกใหห้ ่างวา่ ๙. คนที่เป็นนักสังคมสงเคราะห์ควรปฏิบัติธรรม

หา่ งพาลาใหห้ ่างหม่ืนโยชน์แสนโยชน์” เปน็ คำ ขอ้ ใดใหม้ าก

สอนตรงกับข้อใด ก. อธิษฐานธรรม ๔
ก. การคบคน ข. สงั คหวตั ถุ ๔
ข. วิธปี ้องกนั อันตรายจากสัตว์ ค. ฆราวาสธรรม ๔
ค. วิธีเลี้ยงสตั ว์ ง. พลธรรม ๔
ง. ถูกทุกข้อ

๕. บุคคลในขอ้ ใดชือ่ ว่า รูจ้ ักคบเพ่ือน ๑๐. โอบอ้อมอารี วจีไพเราะ สงเคราะหช์ ุมชน

ก. วิลลีเลอื กคบคนมฐี านะดี วางตนเหมาะสม ตรงกบั ธรรมข้อใด

ข. เจมส์เลอื กคบคนเพ่อื ใกลบ้ า้ น ก. สัปปุริสธรรม

ค. เบิร์ดเลอื กคบคนทม่ี รี ูปร่างดี ข. พรหมวิหาร

ง. เจษฎาพรเลือกคบคนดีมใี จเมตตากรณุ า ค. ฆราวาสธรรม

ง. สงั คหวัตถุธรรม

๓๐๔

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น
เร่ือง สังคหวตั ถุ ๔

๑. ข ๖. ก
๒. ค ๗. ค
๓. ง ๘. ก
๔. ก ๙. ข
๕. ง ๑๐. ง

แบบทดสอบหลังเรยี น
เรื่อง สังคหวัตถุ ๔

๕. บุคคลในข้อใดชือ่ ว่า รจู้ กั คบเพอ่ื น ๙. คนท่ีเป็นนักสังคมสงเคราะห์ควรปฏิบัติธรรม

ก. วลิ ลเี ลือกคบคนมีฐานะดี ขอ้ ใดใหม้ าก
ข. เจมสเ์ ลือกคบคนเพื่อใกลบ้ ้าน ก. อธษิ ฐานธรรม ๔
ค. เบริ ์ดเลือกคบคนท่ีมรี ูปร่างดี ข. สังคหวัตถุ ๔
ง. เจษฎาพรเลือกคบคนดมี ใี จเมตตากรณุ า ค. ฆราวาสธรรม ๔

ง. พลธรรม ๔

๑๐. โอบอ้อมอารี วจีไพเราะ สงเคราะห์ชุมชน ๔. คำวา่ “ ห่างสุนัขให้ห่างศอก หา่ งวอกให้ห่าง

วางตนเหมาะสม ตรงกับธรรมขอ้ ใด ว่า ห่างพาลาใหห้ ่างหมนื่ โยชนแ์ สนโยชน”์ เป็น

ก. สัปปุรสิ ธรรม คำสอนตรงกับขอ้ ใด

ข. พรหมวหิ าร ก. การคบคน

ค. ฆราวาสธรรม ข. วิธีป้องกนั อันตรายจากสัตว์

ง. สังคหวตั ถุธรรม ค. วิธีเลีย้ งสตั ว์

ง. ถูกทุกข้อ

๘. คนเทียมมิตรเช่นไรท่ีควรหลีกเลี่ยงใหไ้ กลท่ีสดุ ๓. จริงใจ ฝกึ ฝน ทนได้ ให้ปนั ตรงกบั ธรรม

ก. มติ รชกั ชวนในทางฉิบหาย หมวดใด

ข. มิตรหัวประจบ ก. ฆราวาสธรรม ๔

ค. มิตรดีแต่พดู ข. อธษิ ฐานธรรม ๔

ง. มิตรปอกลอก ค. จกั ร ๔

ง. สังคหวัตถุ ๔

๓๐๕

แบบทดสอบลงั เรียน (ตอ่ ) ๒. การปฏบิ ตั ิตามหลักทฏิ ฐิธัมมิกกตั ถะ ๔ จะ
๖. ข้อใดไม่ใช่ข้อธรรมในสัมปรายิกตั ถะ ๔ ไดผ้ ลของการกระทำเมื่อใด
ก. สัทธาสัมปทา ก. ชาตอิ ดีต
ข. สลี สัมปทา ข. ชาติอนาคต
ค. ปญั ญาสมั ปทา ค. ชาตปิ จั จุบัน
ง. อารักขสมั ปทา ง. ไม่แนน่ อน
๑. ทำอย่างไรจงึ จะตัง้ ตวั ได้ในโลกน้ี
๗. เพ่อื นรักชวนกนั ไปเทย่ี วแหล่งมวั่ สุม จัดเป็น ก. เว้นอบายมขุ
มิตรประเภทใด ข. บำเพ็ญสงั คหวัตถุ
ก. มติ รร่วมสุขรว่ มทกุ ข์ ค. คบกัลยาณมิตร
ข. มิตรชกั ชวนให้ฉิบหาย ง. บำเพ็ญทฏิ ฐธัมมิกัตถะ
ค. มิตรชกั ชวนกนั มวั่ สุม
ง. มิตรรกั ใคร่

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น
เรือ่ ง สังคหวัตถุ ๔

๑. ง ๖. ง
๒. ง ๗. ก
๓. ก ๘. ค
๔. ข ๙. ค
๕. ก ๑๐. ข

๒๗๘

แผนการจัดการเรยี นรู้

กลมุ่ สาระการเรียนรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม วิชาสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ชนั้ มัธยมศกึ ษาศึกษาปีท่ี ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๐

แผนการจัดการเรยี นรู้ที่ ๔ เรอื่ งอิทธิบาท ๔ เวลาเรียน ๒ ชว่ั โมง

ผู้สอน ผชู้ ่วยศาสตราจารย์อนุสรณ์ นางทะราช โรงเรยี นซำสงู พทิ ยาคม

สอนวันท่.ี ........................................... เวลา..............................................

*******************************************************************************************

มาตรฐานการเรียนรู/้ ตวั ช้ีวดั

สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม

มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ส ๑.๑ รแู้ ละเขา้ ใจประวัติ ความสาํ คัญ ศาสดา หลกั ธรรมของพระพุทธศาสนาหรือ

ศาสนาทีต่ นนับถอื และศาสนาอื่น มีศรทั ธาท่ถี กู ต้อง ยดึ มั่นและปฏบิ ัติตามหลักธรรมเพอ่ื อยรู่ ว่ มกันอย่าง

สนั ติสขุ มาตรฐาน

ตัวชีว้ ดั

ส ๑.๑ ม.๓/๖ อธิบายสังฆคุณ และข้อธรรมสำคัญในกรอบอริยสัจ ๔ หรือหลักธรรมของ

ศาสนาท่ตี นนับถอื ตามทกี่ ำหนด

๒. สาระสำคัญ
การปฏบิ ัติตนตามหลักอิทธิบาท ๔ น้ันจะทําใหป้ ระสบความสาํ เรจ็ ในการทํากิจการ ต่างๆ ผูท้ ่ี

ศึกษาและทําความเข้าใจในหลักธรรมอิทธิบาท ๔ อย่างแจ่มแจ้งแล้วนําไปปฏิบัติจริง อย่างมีขั้นตอน
ยอ่ มจะทําให้บคุ คลนั้นประสบผลสําเร็จตามจดุ หมายทก่ี ําหนดไว้

๒. จุดประสงค์การเรียนรูส้ ตู่ ัวชว้ี ัด

K (พุทธิพิสัย) P (ทักษะ/กระบวนการ) A (จิตพสิ ัย)
๑. รกั ชาติ ศาสน์ กษตั รยิ ์
๑. บอกความหมายของอิทธบิ าท ๑. ทกั ษะในการสอื่ สาร ๒. ซื่อสตั ยส์ ุจรติ
๓. มวี ินยั
๔ ได้ ๒. ทักษะการคดิ ๔. ใฝเ่ รียนรู้
๕. อยู่อย่างพอพยี ง
๒. วิเคราะหผ์ ลทีไ่ ดจ้ ากการปฏิบัติ ๓. ทักษะการแกป้ ัญหา ๖. มงุ่ มัน่ ในการทำงาน
๗. รกั ความเปน็ ไทย
ตามหลกั อิทธบิ าท ๔ ได้ ๔. ทกั ษะการใชช้ ีวิต ๘. มจี ิตสาธารณะ

๓. บอกผลการปฏบิ ตั ติ นตามหลกั ๕. ทกั ษะการใชเ้ ทคโนโลยี

อิทธิบาท ๔ ได้

๒๗๙

๓. สาระการเรียนรู้
พทุ ธพิ สิ ยั (K)

๑. ความหมายของอทิ ธบิ าท ๔
๒. ผลทีไ่ ด้จากการปฏิบัตติ ามหลักอิทธิบาท ๔
๓. ผลการปฏบิ ัตติ นตามหลกั อทิ ธิบาท ๔
ทกั ษะ/กระบวนการ (P)
๑. ทกั ษะในการสื่อสาร
๒. ทกั ษะการคดิ
๓. ทกั ษะการแก้ปัญหา
๔. ทักษะการใช้ชวี ิต
๕. ทกั ษะการใช้เทคโนโลยี
จิตพสิ ัย (A)
๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์
๒. ซอ่ื สตั ยส์ จุ รติ
๓. มีวนิ ยั
๔. ใฝเ่ รียนรู้
๕. อยู่อยา่ งพอพียง
๖. มุ่งมน่ั ในการทำงาน
๗. รกั ความเป็นไทย
๘. มีจิตสาธารณะ

๔. การจดั กิจกรรมการเรียนรู้ เรอื่ ง อิทธิบาท ๔ (๒ ชั่วโมง)
๑. ขน้ั นำ
๑.๑ ครูสร้างบรรยากาศและส่ิงแวดล้อมในการเรียนรู้ เพ่ือให้นักเรียนเกิดความเล่ือมใส

ศรทั ธาในพระรัตนตรัย โดยใหน้ ักเรียนสวดมนตไ์ หว้พระ และนง่ั สมาธิกอ่ นการเรียนประมาณ ๕ นาที
๑.๒ ครแู จง้ จดุ ประสงค์การเรยี นรูใ้ หน้ กั เรียนทราบ

๒. ขนั้ สอน
๒.๑ ขน้ั กาํ หนดปญั หา (ข้นั ทุกข์)
๑) ให้นักเรียนอ่านใบความรเู้ ร่ือง อิทธิบาท ๔ และชว่ ยกนั สรุปความหมาย
๒) แบ่งนักเรียนออกเปน็ กลุ่ม ๆ ละ ๕-๗ คน ให้ผลัดกันเล่าเร่ืองบุคคลที่ นักเรียนรู้จัก ซึ่ง

เป็นผูท้ ่ีได้ช่ือว่าประสบความสําเรจ็ ในด้านต่างๆ ในหัวขอ้ ตอ่ ไปนี้
๑. บคุ คลนน้ั คอื ใคร

๒๘๐

๒. เขาประสบความสาํ เร็จในเร่ืองใด
๓. แนวปฏิบตั ติ นของเขาสอดคลอ้ งกับอทิ ธบิ าท 4 อย่างไร
๓) ให้นักเรียนในแต่ละกลุ่มร่วมกันพิจารณาคัดเลือกบุคคลตัวอย่างจาก การที่สมาชิกได้
เล่าสู่กันฟังมา ๑ คน โดยพิจารณาว่าการกระทําของบุคคลน้ัน นักเรียนสามารถ นํามาเป็นตัวอย่างใน
การปฏิบัติได้
๔) ครูให้ตัวแทนแต่ละกลุ่มออกมาเล่าถึงการกระทําของบุคคลที่กลุ่มของ ตนคัดเลือกใน
ข้อ ๓) และเมื่อเสร็จส้ินการยกตัวอยา่ งบุคคลแล้วให้ทุกคนช่วยกันสรุป ความหมายของอิทธิบาท ๔และ
ผลของการปฏบิ ัตติ ามหลกั ธรรมอิทธิบาท ๔
๕) ให้นักเรียนทุกคนศึกษาความรู้เก่ียวกับเร่ืองอิทธิบาท ๔ จากใบความรู้ที่ ๑ เรื่อง อิทธิ
บาท ๔
๒.๒ ขัน้ ตั้งสมมติฐาน (ข้ันสมุทยั )
๑) แบง่ กล่มุ นักเรียนเป็นกล่มุ ละ ๔-๕ คน ให้ศกึ ษาขา่ วจากหนังสือพิมพ์ โดยเลอื กเพียง ๑
เร่อื ง ต่อไปน้ี คือ
๑. ขา่ วนกั เรยี นสอบเข้ามหาวิทยาลัยได้
๒. ข่าวนักธรุ กจิ ประสบความสาํ เรจ็
๒) ใหแ้ ต่ละกลุม่ อภปิ รายตามหวั ข้อในใบงานท่ี ๑
๓) ตวั แทนแต่ละกลุ่มนาํ เสนอผลงานหนา้ ชนั้ เรยี น
๒.๓ ข้ันการทดลองและเก็บขอ้ มลู (ชัน้ นโิ รธ)
๑) ให้นักเรยี นกลุม่ เดมิ ร่วมกันศึกษา กรณีตัวอย่างในใบงานที่ ๒ และ วิเคราะห์ร่วมกันใน
หัวข้อท่ีกําหนดให้
๒) สุ่มตัวแทนกลุ่มออกมาเสนอผลงาน ๔-๕ กลุ่ม และให้กลุ่มท่ีมีผลงาน แตกต่างออกไป
นาํ เสนอขอ้ มูลเพิ่มเตมิ
๒.๔ ขนั้ วิเคราะห์ข้อมูลและสรุปผล (ขัน้ มรรค)
๑) ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันวางแผนการปฏิบัติตนเกี่ยวกับการ เรียนหนังสือ และ
เขียนแนวทางการปฏิบัตใิ นแบบฝึกปฏิบัติตามหลกั อทิ ธบิ าท ๔
๒) ให้รายงานผลการปฏิบัติตนตอ่ กลุ่มในสัปดาห์ตอ่ ไป
๓) ครูสุ่มตัวอย่างบุคคลที่ปฏิบัติตนตามหลักอิทธิบาท ๔ และประสบความสําเร็จออกมา
เสนอผลงานต่อชัน้ เรียน
๔) ให้นักเรียนช่วยกันคิดแบบสืบสาวเหตุปัจจัยเพื่อหาสาเหตุของ บุคคลที่ประสบ
ความสําเร็จ

๒๘๑

๓. ข้นั สรุป
๓.๑ ให้ตัวแทนของนักเรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลงานการทำกจิ กรรมตามใบงาน หน้า

ชั้นเรียน
๓.๒ ครแู ละนักเรยี นชว่ ยกนั สรุปผลของการปฏิบัติตนตามหลักอิทธบิ าท ๔

๕. สื่อการเรียนรู้/แหลง่ การเรยี นรู้
๕.๑ ใบความรู้
๕.๒ ใบงาน
๕.๓ แบบทดสอบก่อนเรยี น - หลังเรียน

๖. การวัดและประเมนิ ผลของผ้เู รยี น

จดุ ประสงค์ วธิ ีวัด เครอื่ งมือ เกณฑ์การผา่ น
รอ้ ยละ ๘๐
พุทธพิ สิ ยั (K) - ใช้ - แบบทดสอบ
รอ้ ยละ ๘๐
๑. บอกความหมายของอิทธิบาท ๔ ได้ แบบทดสอบ ก่อนเรยี น
ร้อยละ ๘๐
๒. วเิ คราะหผ์ ลทีไ่ ดจ้ ากการปฏิบตั ติ าม - แบบทดสอบ

หลักอทิ ธิบาท ๔ ได้ หลงั เรียน

๓. บอกผลการปฏิบตั ติ นตามหลกั อิทธิ (10 คะแนน)
บาท ๔ ได้

ทักษะพิสยั (P) - ใช้แบบ - แบบสังเกต

๑. ทกั ษะในการส่ือสาร สังเกต
๒. ทกั ษะการคิด

๓. ทกั ษะการแก้ปัญหา

๔. ทักษะการใชช้ ีวติ

๕. ทักษะการใช้เทคโนโลยี

จิตพสิ ัย(A) -ใชแ้ บบ -แบบประเมนิ

๑. รกั ชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ สงั เกต คุณลักษณะอันพ่งึ
๒. ซอ่ื สตั ย์สุจริต ประสงค์
๓. มีวินยั

๔. ใฝเ่ รียนรู้

๕. อยู่อย่างพอพยี ง

๖. มุ่งม่ันในการทำงาน

๗. รกั ความเปน็ ไทย

๘. มจี ิตสาธารณะ

๒๘๒

แบบประเมินสมรรถนะผเู้ รยี น ๕ ด้าน

ชื่อ..............................................................................................................................................

คำชี้แจง :ใหส้ งั เกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขีด ✓ ลงในชอ่ ง

ทีต่ รงกบั ระดับคะแนน

สมรรถนะท่ีประเมิน ระดบั คะแนน
๓๒๑

๑. ความสามารถในการสอ่ื สาร

๑.๑ มีความสามารถในการรบั – สง่ สาร

๑.๒ มีความสามารถในการถา่ ยทอดความรู้ โดยใช้ภาษาอย่างเหมาะสม

๑.๓ ใช้วธิ กี ารสือ่ สารท่เี หมาะสม

๒. ความสามารถในการคดิ

๒.๑มคี วามสามารถในการคิดวเิ คราะห์ เพ่ือการสรา้ งองค์ความรู้

๒.๒ มคี วามสามารถในการคิดเปน็ ระบบ เพื่อการสร้างองค์ความรู้

๓. ความสามารถในการแก้ปัญหา

๓.๑ แก้ปัญหาโดยใชเ้ หตุผล

๓.๒ แสวงหาความรมู้ าใชใ้ นการแกป้ ัญหา

๓.๓ ตัดสนิ ใจโดยคำนงึ ถงึ ผลกระทบต่อตนเองและผอู้ นื่

๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ

๔.๑ ทำงานและอยู่รว่ มกับผูอ้ ่ืนดว้ ยความสมั พนั ธ์อนั ดี

๔.๒ มวี ิธแี กไ้ ขความขัดแยง้ อย่างเหมาะสม

๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

๕.๑ เลือกใชข้ ้อมูลในการพัฒนาตนเองอย่างเหมาะสม

๕.๒ เลอื กใชข้ ้อมูลในการทำงานและอยู่ร่วมกับผ้อู ืน่ อยา่ งเหมาะสม

รวม

ลงชื่อ.................................................. ผปู้ ระเมิน
.............../................./................

เกณฑก์ ารให้คะแนน - พฤตกิ รรมที่ปฏิบตั ิชัดเจนและสมำ่ เสมอ ให้ ๓ คะแนน
- พฤติกรรมท่ีปฏิบัติชัดเจนและบอ่ ยคร้ัง ให้ ๒ คะแนน
- พฤติกรรมทป่ี ฏิบตั บิ างคร้งั ให้ ๑ คะแนน

๒๘๓

แบบประเมนิ พฤตกิ รรมการทำงานกลุ่ม

ช่อื กลุ่ม..............................................................................................................................................

สมาชิกในกลุ่ม 1. .................................................................................................................

2. .................................................................................................................

3. .................................................................................................................

4. .................................................................................................................

5. .................................................................................................................

คำชแ้ี จง : ใหผ้ ้สู อนสงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แลว้ ขีด  ลงใน

ชอ่ งที่ตรงกับความเป็นจริง

รายการประเมิน ระดับคะแนน
๓๒๑

๑. มีสว่ นร่วมในการแสดงความคดิ เหน็

๒. ความรบั ผิดชอบในงานที่ไดร้ ับมอบหมาย

๓. กระตอื รือร้นในการทำงาน

๔. มขี นั้ ตอนในการทำงานอย่างเปน็ ระบบ

๕. ใช้เวลาในการทำงานอยา่ งเหมาะสม

รวม

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ลงช่ือ...................................................ผปู้ ระเมนิ
ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤตกิ รรมอย่างสม่ำเสมอ ............../.................../...............
ปฏิบัติหรอื แสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง
ปฏิบตั ิหรอื แสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ ๓ คะแนน
ให้ ๒ คะแนน
ให้ ๑ คะแนน

๒๘๔

แบบประเมนิ คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์

ชือ่ ..............................................................................................................................................

คำช้แี จง :ให้สงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ ลงในช่อง

ทตี่ รงกับระดบั คะแนน

พฤติกรรมท่ีคาดหวัง ระดบั คะแนน
๓๓๑

๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์

๒. ซือ่ สัตย์สุจรติ

๓. มีวนิ ัย

๔. ใฝ่เรียนรู้

๕. อยู่อย่างพอเพยี ง

๖. มุ่งมน่ั ในการทำงาน

๗. รักความเป็นไทย

๘. มจี ติ สาธารณะ

รวม

ลงชื่อ.................................................. ผปู้ ระเมิน
.............../................./................

เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ ๓ คะแนน
- พฤติกรรมท่ีปฏบิ ตั ชิ ัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ ๒ คะแนน
- พฤติกรรมทีป่ ฏบิ ตั ิชดั เจนและบอ่ ยครั้ง ให้ ๑ คะแนน
- พฤติกรรมทปี่ ฏิบัติบางครั้ง

๒๘๕

แบบบันทกึ ผลหลงั การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม วชิ าสังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ช้ันมัธยมศึกษาศึกษาปีที่ ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๐

แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี ๓ เรื่อง อิทธบิ าท ๔ เวลาเรยี น ๒ ชวั่ โมง

ผสู้ อน ผชู้ ่วยศาสตราจารย์อนสุ รณ์ นางทะราช โรงเรยี นซำสงู พทิ ยาคม

สอนวนั ที่............................................ เวลา..............................................

๑. ระดบั ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ ๓ จำนวน...................คน ลา...................คน มา...................คน

๒. ผลการสอน

๒.๑ ความเหมาะสมของระยะเวลา ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๒.๒ ความเหมาะสมของเน้ือหา ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๒.๓ ความเหมาสมของกิจกรรมการเรียนรู้ ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๒.๔ ความเหมาะสมของสื่อการเรียนรู้ ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๒.๕ การมีส่วนรว่ มของนกั เรยี น ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๓. การสะท้อนผลหลังการจดั การเรยี นรู้

๓.๑ ดา้ นครูผสู้ อน

............................................................................................................................. ........................

๓.๒ ด้านผู้เรยี น

............................................................................................................................. ........................

๓.๓ ดา้ นการจดั กิจกรรมการเรียนรู้

.....................................................................................................................................................

๓.๔ ดา้ นผลการจดั การเรยี นรู้

....................................................................................................................... ..............................

๓.๕ ด้านพฤติกรรมของนักเรียนที่จะต้องได้รับการชว่ ยเหลอื เพิ่มเตมิ

............................................................................................................................. ........................

๓.๖ ดา้ นปญั หาและอุปสรรค

............................................................................................................................. ........................

๓.๗ ข้อเสนอแนะ/แนวทางแกไ้ ข

.....................................................................................................................................................

ลงชื่อ.........................................................
(ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์อนุสรณ์ นางทะราช)

ครูผู้สอน

๒๘๖

ใบงานท่ี ๑
เรอ่ื ง อิทธิบาท ๔

คำส่ัง ใหน้ ักเรียนแต่ละกลมุ่ วิเคราะห์ข่าวท่ีแจกใหก้ ลมุ่ ละ ๑ เรอ่ื งในหัวข้อต่อไปนี้
๑. บุคคลสำคัญในขา่ วคือใคร
๒. เขาประสบความสำเรจ็ เรอ่ื งใด
๓. เขามีการการะทำทีส่ อดคล้องกับคุณธรรมต่อไปนี้อย่างไร

ท่ี ชือ่ คณุ ธรรม ตัวอยา่ งการกระทำ

๑ ฉนั ทะ

๒ วิริยะ

๓ จิตตะ

๔ วิมงั สา

สรปุ ผลของความสำเรจ็ เป็นประโยชน์ต่อตวั เขาคือ
...................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ......................................
............................................................................................................................. ......................................
.......................................................................................................................................................

๒๘๗

ใบงานท่ี ๒
เรอื่ ง อิทธบิ าท ๔

คําสงั่ ใหน้ กั เรยี นแต่ละกล่มุ ศึกษากรณีตัวอยา่ งและตอบคาํ ถามตามทก่ี ําหนดกรณีตวั อย่าง
ธาริกาเป็นเจ้าของร้านขายเครื่องประดับของสตรี ชื่อร้านนัดพบ ซ่ึงต้ังอยู่บริเวณนิคม

อุตสาหกรรม ลูกค้าที่มาอุดหนุนสินค้าของเธอส่วนใหญ่เป็นคนงานในโรงงานอุตสาหกรรม กิจการ
ค้าขายของเธออยู่ในเกณฑ์ดีมีลูกค้ามาอุดหนุนสินค้าจํานวนมาก ต่อมาเกิดภาวะ เศรษฐกิจตกต่ํา
โรงงานอุตสาหกรรมต้องปิดกิจการไปหลายแห่ง และโรงงานบางแห่งต้องลด คนงานลง บางแหง่ ต้องลด
เงนิ เดือนคนงาน จากสถานการณด์ งั กล่าวทําให้ลกู ค้าของธารดิ ามี จํานวนน้อยลงไปจากเดิมมาก กิจการ
ของธารดิ าตอ้ งประสบภาวะขาดทุน

คาํ ถาม
ตอนที่ ๑ ถ้านักเรียนเปน็ ธารกิ าจะปฏิบัติตามขอ้ ใดต่อไปนีแ้ ละบอกเหตผุ ลประกอบ
๑. ปิดกิจการค้าขายเครื่องประดับสตรี ขายร้านและลดราคาส่ิงของที่เหลืออยู่และไปหา

งานทาํ โดยสมคั รเปน็ ลูกจา้ งชายของในรา้ นอ่ืน
๒. เปลยี่ นประเภทสินค้าในร้านขายของเป็นสินค้าประเภทอื่น
๓. ประกาศหาหุ้นส่วนเพ่ิมข้ึนเพ่ือช่วยกันแก้ปัญหาและบริหารงานของร้านให้ดําเนินงาน

ไปอยา่ งมีประสิทธภิ าพ
๔. เลิกกิจการค้าชายหันไปประกอบอาชีพอน่ื

ตอนที่ ๒ เมื่อนักเรียนตัดสินใจแทนธาริดาในข้อใดแล้วลองคิดเสนอแนะธาริคาว่าจะต้อง
ปฏิบัตติ นตามหลกั อิทธบิ าท ๔ อยา่ งไรจงึ จะประสบความสาํ เร็จ
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................... ...............................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................... ........
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................

๒๘๘

แบบรางงานการปฏิบัตติ นตามหลกั อทิ ธิบาท ๔

๑. ชือ่ งานหรอื กิจกรรมท่กี ลุ่มตกลงร่วมกนั ให้สมาชกิ ปฏิบัติ
๒. แนวทางการปฏิบัตโิ ดยใช้หลักอิทธิบาท ๔

หลักธรรม วธิ ีการปฏิบัติ รายงานผลการปฏบิ ตั ิ

ฉนั ทะ

วริ ิยะ

จิตตะ

วิมังสา

สรุปผลทีไ่ ด้รับ
....................................................................................................................... ............................................
............................................................................................................................. ......................................
...................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ......................................

............................................................................................................................. .......................

๒๘๙

แบบทดสอบก่อนเรยี น
เรอ่ื ง อิทธิบาท ๔

๑. อิทธิบาท 4 เปรยี บได้กบั อะไร ๖. อทิ ธบิ าท 4 ข้อใดท่ีเปน็ พ้ืนฐานที่นำไปสู่
ก. เครอื่ งทุ่มแรง ความสำเร็จในการงาน
ข. เครอ่ื งชว่ ยช้ที าง ก. ฉนั ทะ
ค. เครื่องอตั โนมตั ิ ข. จติ ตะ
ง. เคร่ืองคอมพวิ เตอร์ ค. วิริยะ
ง. วมิ ังสา
๒. สุภาษติ ข้อใดสอนให้เรามคี วามเพียร ๗. ข้อใดไม่ใช่ความหมายของคำว่า “ธรรมะ”
ก. ลูกไม้ย่อมหลน่ ไมไ่ กลต้น ก. ความประพฤติดีงาม
ข. อมิ่ ทหี ลังล้างถ้วยลา้ งจาน ข. คำส่งั สอน คำแนะนำทางศีลธรรม
ค. มีสลึงพึงบรรจบใหค้ รบบาท ค. ธรรมชาตทิ ้ังปวง
ง. คนลว่ งทุกขไ์ ด้เพราะความเพยี ร ง. ความเชื่อถอื
๓. อิทธบิ าท ๔ มคี วามสำคญั อยา่ งไร ๘. ครวู ไิ ลกำลงั จะลงโทษนักเรียนท่ที ำแบบฝกึ หัด
ก. ชว่ ยกระต้นุ ให้ขยันทำงาน ไมไ่ ด้ แตค่ ิดได้ว่ายงั ไม่สมควรลงโทษ แสดงว่าครู
ข. ทำให้รอบรู้งานทีก่ ำลังทำ วไิ ล มีคณุ ธรรมข้อใด
ค. ชว่ ยใหง้ านประสบความสำเร็จ ก. สัจจะ.
ง. ทำให้งานยากคลายเป็นงานงา่ ย ข. ทมะ.
ค. ขันติ.
๔. คณุ ธรรม "จิตตะ" มลี กั ษณะสอดคล้องกบั ข้อ ง. จาคะ
ใด ๙. ธรรมท่ีเป็นข้อประพฤติปฏิบตั ิ เปน็ ความหมาย
ก. ต้งั ใจทำ
ข. เขา้ ใจทำ ของขอ้ ใด
ค. แข็งใจทำ
ง. เต็มใจทำ ก. คุณธรรม

๕. ข้อใดแสดงออกถึงการมีฉันทะ ข. จรยิ ธรรม
ก. มกุ พยายามเก็บเงินซื้อบา้ น
ข. มรกตจัดงานวนั ขน้ึ ปีใหม่ ค. ศลี ธรรม
ค. พลอยซื้อสลากออมสนิ แบง่ ทกุ งวด
ง. เพชรยึดอาชพี เป็นครูมาตลอด ง. ค่านิยม
๑๐. ความประพฤติ กิรยิ าที่ควรประพฤติ เปน็
ความหมายของข้อใด
ก. ธรรม
ข. จรยิ ะ
ค. ศีล ง. สมาธิ

๒๙๐

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
เรื่อง อิทธิบาท ๔

๑. ข ๖. ก
๒. ค ๗. ค
๓. ค ๘. ข
๔. ข ๙. ข
๕. ง ๑๐. ข

แบบทดสอบหลังเรยี น

เร่อื ง อิทธิบาท ๔

๑. ธรรมท่ีเป็นขอ้ ประพฤติปฏิบตั ิ เป็นความหมาย ๕. ความประพฤติ กริ ิยาท่ีควรประพฤติ เปน็

ของขอ้ ใด ความหมายของข้อใด

ก. คุณธรรม ก. ธรรม
ข. จรยิ ธรรม ข. จริยะ
ค. ศีลธรรม ค. ศีล
ง. คา่ นยิ ม ง. สมาธิ

๒. ข้อใดแสดงออกถงึ การมีฉันทะ ๖. คุณธรรม "จติ ตะ" มลี กั ษณะสอดคลอ้ งกบั ข้อ

ก. มุกพยายามเก็บเงนิ ซ้ือบา้ น ใด

ข. มรกตจดั งานวนั ขน้ึ ปีใหม่ ก. ตงั้ ใจทำ

ค. พลอยซื้อสลากออมสนิ แบ่งทุกงวด ข. เข้าใจทำ

ง. เพชรยึดอาชีพเปน็ ครมู าตลอด ค. แข็งใจทำ

ง. เตม็ ใจทำ

๓. ข้อใดไมใ่ ชค่ วามหมายของคำวา่ “ธรรมะ” ๗. อิทธบิ าท ๔ มีความสำคญั อยา่ งไร

ก. ความประพฤตดิ ีงาม ก. ช่วยกระตุ้นใหข้ ยนั ทำงาน

ข. คำสง่ั สอน คำแนะนำทางศีลธรรม ข. ทำให้รอบร้งู านทกี่ ำลงั ทำ

ค. ธรรมชาติทงั้ ปวง ค. ชว่ ยให้งานประสบความสำเรจ็

ง. ความเชื่อถอื ง. ทำใหง้ านยากคลายเป็นงานง่าย

๔. สุภาษิตข้อใดสอนใหเ้ รามคี วามเพยี ร ๘. อทิ ธิบาท 4 เปรยี บได้กบั อะไร

ก. ลกู ไมย้ ่อมหลน่ ไมไ่ กลตน้ ก. เคร่ืองทุ่มแรง

ข. อมิ่ ทหี ลังล้างถ้วยล้างจาน ข. เครือ่ งช่วยชที้ าง

ค. มสี ลงึ พงึ บรรจบให้ครบบาท ค. เครอื่ งอตั โนมัติ

ง. คนล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร ง. เครอ่ื งคอมพิวเตอร์

๒๙๑

แบบทดสอบลังเรยี น (ตอ่ )

๘. ครวู ิไลกำลังจะลงโทษนักเรียนท่ที ำแบบฝึกหัด ๑๐. อทิ ธิบาท 4 ข้อใดที่เป็นพ้ืนฐานทีน่ ำไปสู่

ไม่ได้ แตค่ ิดไดว้ ่ายงั ไมส่ มควรลงโทษ แสดงว่าครู ความสำเร็จในการงาน

วไิ ล มีคณุ ธรรมข้อใด ก. ฉันทะ

ก. สัจจะ. ข. จิตตะ

ข. ทมะ. ค. วิริยะ

ค. ขนั ต.ิ ง. วมิ ังสา

ง. จาคะ

เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น
เรอื่ ง อิทธิบาท ๔

๑. ข ๖. ข
๒. ง ๗. ค
๓. ค ๘. ข
๔. ค ๙. ข
๕. ข ๑๐. ก

๒๖๔

แผนการจดั การเรยี นรู้

กลุม่ สาระการเรยี นรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม วชิ าสังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ชั้นมัธยมศึกษาศกึ ษาปีที่ ๓ ภาคเรียนท่ี ๒ ปีการศกึ ษา ๒๕๖๐

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒ เรือ่ ง พรหมวิหาร ๔ เวลาเรยี น ๒ ช่วั โมง

ผู้สอน ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์อนสุ รณ์ นางทะราช โรงเรียนซำสงู พทิ ยาคม

สอนวนั ท่ี............................................ เวลา..............................................

*******************************************************************************************

มาตรฐานการเรียนรู/้ ตวั ชี้วดั

สาระที่ ๑ ศาสนา ศลี ธรรม จริยธรรม

มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ส ๑.๑ รูแ้ ละเข้าใจประวัติ ความสาํ คญั ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือ

ศาสนาทตี่ นนับถือและศาสนาอืน่ มีศรัทธาท่ถี ูกตอ้ ง ยดึ มัน่ และปฏิบตั ิตามหลักธรรมเพอื่ อยู่ร่วมกนั อยา่ ง

สันติสุข มาตรฐาน

ตวั ชีว้ ดั

ส ๑.๑ ม.๓/๖ อธิบายสังฆคุณ และข้อธรรมสำคัญในกรอบอริยสัจ ๔ หรือหลักธรรมของ

ศาสนาทต่ี นนบั ถือตามท่ีกำหนด

๒. สาระสำคญั
การท่ีคนเรามีหลักพรหมวิหาร ๔ เป็นหลักธรรมประจำใจ กำกับการกระทำตนเองอยู่เสมอ

ย่อมจะทำให้สามารถดำรงชวี ติ อยูไ่ ดอ้ ย่างผปู้ ระเสริฐ เป็นที่เคารพนับถือแก่บุคคลทวั่ ไป

๒. จุดประสงคก์ ารเรยี นร้สู ู่ตัวช้ีวัด

K (พุทธพิ ิสัย) P (ทกั ษะ/กระบวนการ) A (จิตพิสยั )
๑. รักชาติ ศาสน์ กษตั รยิ ์
๑. บอกความหมายของพรหม- ๑. ทักษะในการสอื่ สาร ๒. ซ่ือสัตยส์ จุ รติ
๓. มีวินัย
วหิ าร ๔ ได้ ๒. ทกั ษะการคิด ๔. ใฝ่เรยี นรู้
๕. อยู่อย่างพอพียง
๒. วิเคราะหผ์ ลที่ได้รับจากการ ๓. ทกั ษะการแกป้ ัญหา ๖. มุ่งมัน่ ในการทำงาน
๗. รักความเปน็ ไทย
ปฏิบตั ติ นตามหลักพรหมวหิ าร ๔ ๔. ทักษะการใช้ชวี ิต ๘. มีจติ สาธารณะ

ได้ ๕. ทักษะการใช้เทคโนโลยี

๓. สำรวจและประเมนิ พฤตกิ รรม

ของตนท่ีปฏิบัตติ ามหลักพรหม

วิหาร ๔ ได้

๒๖๕

๓. สาระการเรยี นรู้
พุทธิพสิ ัย (K)

๑. ความหมายของพรหมวิหาร ๔
๒. ผลทีไ่ ด้รับจากการปฏบิ ัติตนตามหลักพรหมวิหาร ๔
๓. พฤติกรรมของตนทป่ี ฏบิ ตั ิตามหลกั พรหมวหิ าร ๔
ทักษะ/กระบวนการ (P)
๑. ทักษะในการส่ือสาร
๒. ทักษะการคิด
๓. ทักษะการแก้ปัญหา
๔. ทักษะการใชช้ วี ติ
๕. ทกั ษะการใช้เทคโนโลยี
จิตพิสยั (A)
๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์
๒. ซอื่ สัตยส์ จุ รติ
๓. มวี ินัย
๔. ใฝเ่ รยี นรู้
๕. อยู่อย่างพอพียง
๖. มุ่งม่ันในการทำงาน
๗. รักความเป็นไทย
๘. มีจติ สาธารณะ

๔. การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ เรอ่ื ง พรหมวหิ าร ๔ (๒ ชวั่ โมง)
๑. ขัน้ นำ
๑.๑ ครูสร้างบรรยากาศและสิ่งแวดล้อมในการเรียนรู้ เพื่อให้นักเรียนเกิดความเล่ือมใส

ศรัทธาในพระรตั นตรยั โดยให้นักเรยี นสวดมนต์ไหว้พระ และนัง่ สมาธิก่อนการเรยี นประมาณ ๕ นาที
๑.๒ ครแู จง้ จุดประสงค์การเรยี นรู้ให้นักเรยี นทราบ

๒. ขน้ั สอน
๒.๑ ขน้ั กําหนดปญั หา (ขน้ั ทุกข์)
๑) ใหน้ กั เรียนอ่านใบความร้เู รอ่ื ง พรหมวิหาร ๔ และช่วยกันสรปุ ความหมาย
๒) แบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่มละ ๕-๘ คน ให้ศึกษาข่าวบุคคลต่าง ๆ ท่ีมีการกระทําตาม

หลักพรหมวิหาร ๔ แล้วเลือกมาเพียง ๑ คน โดยใช้วธิ ีคดิ อย่างมีเหตุผลว่าบคุ คลที่ กลุ่มเลือกมานั้นเป็น
ผทู้ ี่มีหลักธรรม พรหมวิหาร ๔ เปน็ ทเี่ ช่อื ถอื ไดอ้ ยา่ งไร

๒๖๖

๓) ใหต้ ัวแทนกลุม่ นําเสนอผลงาน ในหัวข้อต่อไปน้ี
๑. บคุ คลทีก่ ลมุ่ เลือกคือใคร
๒. มีการกระทําอยา่ งไรบ้างที่แสดงวา่ เป็นผู้ที่มคี วามเมตตา กรณุ า มทุ ติ า อุเบกขา
๓. ผลของการกระทาํ เปน็ อยา่ งไร
๔. ทําไมจงึ เช่ือว่าบุคคลน้นั ปฏิบัตติ ามหลกั พรหมวิหาร ๔ ด้วยความจรงิ ใจ

๒.๒ ขน้ั ต้ังสมมตฐิ าน (ขั้นสมุทยั )
๑) แบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่มละ ๕-๖ คน ให้ผลัดกันเล่าประสบการณ์ของ ตนเองใน

หัวข้อต่อไปนี้
๒) การกระทําของบคุ คลในข้อ (๑) นน้ั นักเรยี นคิดว่าเป็นความจริงใจ หรือ เสแสรง้ บอก

เหตุผล
๓) การกระทําของบคุ คลในข้อ (๑) นนั้ มผี ลอย่างไร
- ต่อนกั เรยี น
- ต่อสงั คม
- ตอ่ บคุ คลน้นั เอง

๒.๓ ขัน้ การทดลองและเก็บข้อมลู (ชัน้ นโิ รธ)
๑) ให้แต่ละกลุ่มเลือกตัวอย่างของการกระทําที่สมาชิกในกลุ่มนําเสนอต่อ กลุ่มว่าควรจะ

เลือกบุคคลใดทจี่ ัดว่ามีการกระทําตามหลักพรหมวหิ าร ๔ และชว่ ยกันวิเคราะห์ ตามหวั ข้อที่กําหนดให้
ในใบงานท่ี ๑

๒) ให้ตัวแทนกลุม่ นําเสนอบคุ คลตัวอย่างที่กล่มุ ตัดสนิ ใจเลอื กตามหวั ข้อทก่ี าํ หนด
๒.๔ ขน้ั วเิ คราะห์ข้อมลู และสรปุ ผล (ข้นั มรรค)

๑) ให้นักเรียนสํารวจตนเองวา่ มีการกระทําท่ีแสดงว่ามหี ลักธรรมพรหมวิหาร ๔ ตามแบบ
สาํ รวจตนเอง

๒) ให้นักเรียนวางแผนการปฏิบัติตนในการนําหลักพรหมวิหาร ๔ มาใช้ ปฏิบัติจริงตาม
หวั ข้อท่ีกาํ หนดให้

๓) ให้นักเรียนปฏิบัติตนตามหลักพรหมวิหาร ๔ และรายงานผลการปฏิบัติตน ต่อผู้สอน
เมอื่ ครบ ๒ สปั ดาห์

๓. ข้นั สรุป
๓.๑ ให้ตัวแทนของนกั เรยี นแต่ละกลมุ่ ออกมานำเสนอผลงานการทำกิจกรรมตามใบงาน หน้า

ช้ันเรยี น
๓.๒ ครแู ละนักเรยี นช่วยกันสรปุ หลักการและแนวทางการปฏิบัติตนตามหลักพรหมวิหาร ๔

และเม่ือนักเรียนรายงานผลการปฏิบัติตนตามหลักพรหมวิหาร ๔ แล้ว ให้ทุกคนช่วยกันสรุปผลให้
ชัดเจนอกี ครั้งหน่ึง

๒๖๗

๕. สอ่ื การเรียนรู้/แหล่งการเรยี นรู้
๕.๑ ใบความรู้
๕.๒ ใบงาน
๕.๓ แบบทดสอบก่อนเรยี น - หลงั เรียน

๖. การวัดและประเมินผลของผเู้ รยี น

จุดประสงค์ วธิ วี ัด เครอ่ื งมือ เกณฑ์การผา่ น
รอ้ ยละ ๘๐
พทุ ธิพิสัย(K) - ใช้ - แบบทดสอบ
รอ้ ยละ ๘๐
๑. บอกความหมายของพรหม-วหิ าร แบบทดสอบ ก่อนเรียน
๔ ได้ - แบบทดสอบ ร้อยละ ๘๐
๒. วเิ คราะหผ์ ลทไ่ี ดร้ บั จากการ หลังเรยี น
ปฏิบตั ิตนตามหลกั พรหมวิหาร ๔ ได้ (10 คะแนน)
๓. สำรวจและประเมนิ พฤตกิ รรมของ

ตนท่ปี ฏบิ ัตติ ามหลกั พรหมวิหาร ๔

ได้

ทักษะพิสยั (P) - ใชแ้ บบ - แบบสงั เกต

๑. ทักษะในการสื่อสาร สงั เกต
๒. ทกั ษะการคิด

๓. ทักษะการแกป้ ญั หา

๔. ทกั ษะการใช้ชีวิต

๕. ทักษะการใชเ้ ทคโนโลยี

จิตพสิ ยั (A) -ใชแ้ บบสงั เกต -แบบประเมนิ

๑. รกั ชาติ ศาสน์ กษตั รยิ ์ คณุ ลกั ษณะอันพึง่

๒. ซอื่ สตั ย์สจุ ริต ประสงค์

๓. มวี ินัย

๔. ใฝเ่ รียนรู้

๕. อยู่อย่างพอพียง

๖. มุ่งมัน่ ในการทำงาน

๗. รักความเปน็ ไทย

๘. มจี ติ สาธารณะ

๒๖๘

แบบประเมนิ สมรรถนะผ้เู รียน ๕ ด้าน

ชื่อ..............................................................................................................................................

คำช้ีแจง :ใหส้ ังเกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ✓ ลงในช่อง

ทตี่ รงกบั ระดับคะแนน

สมรรถนะทป่ี ระเมนิ ระดับคะแนน
๓๒๑

๑. ความสามารถในการสอ่ื สาร

๑.๑ มคี วามสามารถในการรับ – สง่ สาร

๑.๒ มีความสามารถในการถ่ายทอดความรู้ โดยใชภ้ าษาอยา่ งเหมาะสม

๑.๓ ใชว้ ิธีการส่อื สารท่ีเหมาะสม

๒. ความสามารถในการคดิ

๒.๑มีความสามารถในการคดิ วิเคราะห์ เพ่อื การสรา้ งองค์ความรู้

๒.๒ มีความสามารถในการคดิ เป็นระบบ เพ่ือการสรา้ งองค์ความรู้

๓. ความสามารถในการแก้ปญั หา

๓.๑ แกป้ ญั หาโดยใช้เหตุผล

๓.๒ แสวงหาความรู้มาใชใ้ นการแกป้ ญั หา

๓.๓ ตดั สินใจโดยคำนึงถงึ ผลกระทบต่อตนเองและผอู้ นื่

๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ติ

๔.๑ ทำงานและอยู่ร่วมกบั ผอู้ ่นื ด้วยความสมั พันธอ์ ันดี

๔.๒ มีวธิ แี กไ้ ขความขัดแย้งอย่างเหมาะสม

๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี

๕.๑ เลือกใช้ขอ้ มูลในการพฒั นาตนเองอย่างเหมาะสม

๕.๒ เลอื กใช้ข้อมลู ในการทำงานและอยูร่ ว่ มกับผู้อื่นอยา่ งเหมาะสม

รวม

ลงช่ือ.................................................. ผู้ประเมิน
.............../................./................

เกณฑ์การให้คะแนน - พฤตกิ รรมที่ปฏิบัติชัดเจนและสมำ่ เสมอ ให้ ๓ คะแนน
- พฤตกิ รรมท่ปี ฏิบัติชัดเจนและบ่อยครั้ง ให้ ๒ คะแนน
- พฤตกิ รรมท่ีปฏิบตั ิบางคร้ัง ให้ ๑ คะแนน

๒๖๙

แบบประเมนิ พฤติกรรมการทำงานกลุ่ม

ชอื่ กลุ่ม..............................................................................................................................................

สมาชิกในกลุ่ม 1. .................................................................................................................

2. .................................................................................................................

3. .................................................................................................................

4. .................................................................................................................

5. .................................................................................................................

คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด  ลงใน

ชอ่ งท่ีตรงกับความเป็นจริง

รายการประเมนิ ระดับคะแนน
๓๒๑

๑. มสี ว่ นร่วมในการแสดงความคดิ เหน็

๒. ความรบั ผิดชอบในงานทไี่ ดร้ ับมอบหมาย

๓. กระตอื รอื ร้นในการทำงาน

๔. มีขั้นตอนในการทำงานอย่างเปน็ ระบบ

๕. ใช้เวลาในการทำงานอยา่ งเหมาะสม

รวม

เกณฑ์การใหค้ ะแนน ลงช่ือ...................................................ผูป้ ระเมนิ
ปฏิบตั ิหรือแสดงพฤตกิ รรมอยา่ งสม่ำเสมอ ............../.................../...............
ปฏิบัตหิ รือแสดงพฤตกิ รรมบอ่ ยครั้ง
ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤติกรรมบางครัง้ ให้ ๓ คะแนน
ให้ ๒ คะแนน
ให้ ๑ คะแนน

๒๗๐

แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์

ช่อื ..............................................................................................................................................

คำชแ้ี จง :ให้สงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ ลงในช่อง

ที่ตรงกับระดบั คะแนน

พฤติกรรมที่คาดหวัง ระดบั คะแนน
๓๓๑

๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์

๒. ซื่อสตั ยส์ จุ ริต

๓. มวี นิ ยั

๔. ใฝ่เรียนรู้

๕. อย่อู ย่างพอเพยี ง

๖. มุ่งมน่ั ในการทำงาน

๗. รักความเปน็ ไทย

๘. มีจติ สาธารณะ

รวม

ลงชอ่ื .................................................. ผู้ประเมิน
.............../................./................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ ๓ คะแนน
- พฤตกิ รรมท่ีปฏบิ ตั ิชัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ ๒ คะแนน
- พฤติกรรมที่ปฏบิ ตั ิชดั เจนและบ่อยครัง้ ให้ ๑ คะแนน
- พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบัติบางครั้ง

๒๗๑

แบบบนั ทกึ ผลหลังการจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้

กลมุ่ สาระการเรยี นรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม วิชาสังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ชัน้ มธั ยมศึกษาศกึ ษาปีที่ ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ ปกี ารศึกษา ๒๕๖๐

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๒ เรือ่ ง พรหมวิหาร ๔ เวลาเรยี น ๒ ชัว่ โมง

ผสู้ อน ผู้ช่วยศาสตราจารย์อนุสรณ์ นางทะราช โรงเรียนซำสูงพทิ ยาคม

สอนวนั ที่............................................ เวลา..............................................

๑. ระดบั ช้ันมัธยมศึกษาปที ี่ ๓ จำนวน...................คน ลา...................คน มา...................คน

๒. ผลการสอน

๒.๑ ความเหมาะสมของระยะเวลา ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๒.๒ ความเหมาะสมของเนอ้ื หา ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

๒.๓ ความเหมาสมของกจิ กรรมการเรียนรู้ ดมี าก ดี พอใช้ ปรับปรงุ

๒.๔ ความเหมาะสมของสื่อการเรียนรู้ ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

๒.๕ การมีส่วนร่วมของนักเรียน ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

๓. การสะท้อนผลหลังการจัดการเรียนรู้

๓.๑ ดา้ นครูผู้สอน

.....................................................................................................................................................

๓.๒ ด้านผู้เรยี น

.....................................................................................................................................................

๓.๓ ด้านการจดั กิจกรรมการเรียนรู้

.....................................................................................................................................................

๓.๔ ดา้ นผลการจัดการเรียนรู้

.....................................................................................................................................................

๓.๕ ด้านพฤติกรรมของนกั เรยี นทจ่ี ะตอ้ งได้รับการช่วยเหลอื เพิ่มเติม

.....................................................................................................................................................

๓.๖ ดา้ นปญั หาและอปุ สรรค

.....................................................................................................................................................

๓.๗ ขอ้ เสนอแนะ/แนวทางแกไ้ ข

.....................................................................................................................................................

ลงชื่อ.........................................................

(ผ้ชู ว่ ยศาสตราจารยอ์ นุสรณ์ นางทะราช)

ครูผู้สอน

๒๗๒

ใบงานที่ ๑

คําสงั่ ให้นักเรียนแต่ละกลุม่ เลือกบุคคลตวั อย่างจากการท่ีสมาชกิ ในกลุม่ นําเสนอ และช่วยกันสรปุ ตาม
หวั ข้อต่อไปน้ี

๑. บคุ คลนัน้ คอื ใคร
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
๒. มกี ารกระทําที่แสดงวา่ มีหลักธรรมพรหมวหิ าร ๔ ครบถว้ นอย่างไร

๑) เมตตา ตัวอย่างการกระทาํ
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

๒) กรุณา ตวั อย่างการกระทํา
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

๓) มุทิตา ตัวอยา่ งการกระทํา
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

๔) อุเบกขา ตวั อยา่ งการกระทํา
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
๓. การกระทําของเขามผี ลดตี อ่ บุคคลหรือสงั คมอยา่ งไรบา้ ง บอกเหตผุ ล
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
๔. การกระทําของเขาแสดงถงึ คุณค่าแทห้ รอื คุณค่าเทยี ม บอกเหตุผล
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
๕. นักเรยี นสามารถปฏบิ ตั ิตนตามเขาไดอ้ ยา่ งไร
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

๒๗๓

แบบสำรวจตนเอง

ชื่อ.....................................................................................ชัน้ ..........................เลขที่....................
คำสง่ั ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะคนสำรวจตนเองเรื่องการกระทำตามหลักพรหมวหิ าร ๔ จริง

ชอ่ื หลักธรรม ตวั อยา่ งการกระทำ ผลของการการะทำ

................................................... ...................................................
เมตตา

.................................................. ..................................................

กรณุ า ................................................... ..................................................
…………………………………………….. ………………………………………….

................................................... ...................................................
มทุ ติ า

.................................................. ..................................................

อุเบกขา ................................................... ...................................................
.................................................. ..................................................

สรุป ผลการกระทำของนักเรียนครบถว้ นตามหลกั พรหมวิหาร ๔ หรือขาดในหลกั ธรรมข้อใด
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
นกั เรียนคิดวา่ ควรมีการปรับปรงุ หรอื พฒั นาอย่างไร
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................

๒๗๔

แบบรายงานผลการปฏบิ ัติตนตามหลักพรหมวิหาร ๔

ชือ่ .............................................................................................ชั้น..................เลขที่.....................

ท่ี วนั /เดือน/ปี การการะทำ ชอ่ื ข้อหลกั ธรรมท่ี ผลจากการ
สอดคล้องกับการกระทำ กระทำ

สรุป ๑. นักเรยี นได้ปฏิบัตติ นตามพรหมวหิ าร ๔ ครบถว้ นแล้วหรือไม่ เหตุผล
...................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................

๒. ผลของการปฏิบัตเิ ป็นประโยชน์ตอ่ ตนเอง สังคม อยา่ งไร
...................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................

๒๗๕

แบบทดสอบกอ่ นเรียน
เรื่อง พรหมวหิ าร ๔

๑. เมตตาพรหมวิหาร ควรเจริญเม่ือใด ๖. คณุ ธรรมทที่ ำให้ประสบความสำเรจ็ หมายถงึ
ก. ในยามปกติ
ข. เห็นเขาประสบทกุ ข์ ขอ้ ใด
ค. เหน็ เขาได้ดีมสี ุข
ง. เหน็ เขารับผลกรรม ก. พรหมวหิ าร ๔

๒. เหน็ คนทำความผดิ อยากชว่ ย แต่ชว่ ยไม่ได้ ข. สงั คหวัตถุ ๔
ควรใชธ้ รรมขอ้ ใด
ก. เมตตา ค. ธรรมของฆราวาส ๔
ข. กรณุ า
ค. มุทติ า ง. อิทธิบาท ๔
ง. อเุ บกขา
๓. การแสดงความยินดเี มื่อผู้อืน่ ได้ดตี รงกบั ข้อใด ๗. สภาพคุณงามความดีในจติ ใจ เปน็ ความหมาย
ก. เมตตา
ข. กรณุ า ของข้อใด
ค. มุทิตา
ง. อุเบกขา ก. คุณธรรม

๔. ในการพจิ ารณาคดคี วาม ควรยึดธรรมข้อใด ข. จรยิ ธรรม
เปน็ หลัก
ก. เมตตา ค. วฒั นธรรม
ข. กรณุ า
ค. มุทิตา ง. ศีลธรรม
ง. อุเบกขา
๘. หลกั ธรรมทีท่ ำใหเ้ กิดความสำเร็จในการทำงาน
๕. เมตตา มคี วามหมายตรงกับข้อใด
ก. พลอยยนิ ดี คอื
ข. คิดช่วยให้พน้ ทกุ ข์
ค. ไม่ยินดยี ินรา้ ย ก. พรหมวิหาร ๔
ง. ปรารถนาใหเ้ ป็นสขุ
ข. อิทธิบาท ๔

ค. สงั คหวัตถุ ๔

ง. ฆราวาสธรรม ๔

๙. ครูปราณี จูงแขนคนแก่ข้ามถนนแสดงว่ามี

คณุ ธรรมตามข้อใด

ก. เมตตา

ข. กรุณา

ค. มุทิตา

ง. อุเบกขา

๑๐. ครสู ชุ าดา จงู แขนคนแก่ขา้ มถนน แสดงว่ามี

คุณธรรม ข้อใด

ก. เมตตา

ข. กรุณา

ค. มทุ ติ า ง. อุเบกขา

๒๗๖

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
เรอ่ื ง พรหมวิหาร ๔

๑. ก ๖. ง
๒. ง ๗. ก
๓. ค ๘. ข
๔. ง ๙. ข
๕. ง ๑๐. ก

แบบทดสอบหลงั เรียน

เร่ือง พรหมวิหาร ๔

๑. ครสู ุชาดา จงู แขนคนแกข่ า้ มถนน แสดงว่ามี ๕. หลกั ธรรมท่ีทำใหเ้ กิดความสำเรจ็ ในการทำงาน

คุณธรรม ข้อใด คือ

ก. เมตตา ก. พรหมวหิ าร ๔

ข. กรณุ า ข. อิทธบิ าท ๔

ค. มทุ ิตา ค. สังคหวตั ถุ ๔

ง. อุเบกขา ง. ฆราวาสธรรม ๔

๒. เมตตา มีความหมายตรงกับขอ้ ใด ๖. การแสดงความยนิ ดีเมื่อผูอ้ ื่นไดด้ ตี รงกับขอ้ ใด

ก. พลอยยินดี ก. เมตตา

ข. คดิ ช่วยใหพ้ ้นทุกข์ ข. กรณุ า

ค. ไม่ยนิ ดียินรา้ ย ค. มุทิตา

ง. ปรารถนาใหเ้ ป็นสุข ง. อุเบกขา

๓. ในการพิจารณาคดคี วาม ควรยึดธรรมขอ้ ใด ๗. เห็นคนทำความผดิ อยากชว่ ย แต่ช่วยไมไ่ ด้

เป็นหลัก ควรใชธ้ รรมขอ้ ใด

ก. เมตตา ก. เมตตา

ข. กรุณา ข. กรุณา

ค. มทุ ิตา ค. มุทติ า

ง. อุเบกขา ง. อเุ บกขา

๔. ครูปราณี จูงแขนคนแก่ข้ามถนนแสดงว่ามี ๘. สภาพคุณงามความดีในจติ ใจ เปน็ ความหมาย

คุณธรรมตามขอ้ ใด ของขอ้ ใด

ก. เมตตา ก. คณุ ธรรม
ข. กรณุ า ข. จริยธรรม

๒๗๗

ค. มุทติ า ค. วัฒนธรรม

ง. อุเบกขา ง. ศีลธรรม

๙. คุณธรรมที่ทำให้ประสบความสำเร็จ หมายถงึ ๑๐. เมตตาพรหมวหิ าร ควรเจริญเม่อื ใด

ข้อใด ก. ในยามปกติ

ก. พรหมวิหาร ๔ ข. เห็นเขาประสบทกุ ข์

ข. สงั คหวตั ถุ ๔ ค. เห็นเขาได้ดมี สี ุข

ค. ธรรมของฆราวาส ๔ ง. เห็นเขารบั ผลกรรม

ง. อทิ ธิบาท ๔

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น

เร่ือง พรหมวิหาร ๔

๑. ก ๖. ค
๒. ง ๗. ง
๓. ง ๘. ก
๔. ข ๙. ง
๕. ข ๑๐. ก

๒๔๗

ภาคผนวก

๒๔๘

ภาคผนวก ก
เครอื่ งมอื ท่ใี ช้ในการวิจัย
ภาคผนวก ก – ๑ แผนการจดั การเรยี นรู้
ภาคผนวก ก – ๒ แบบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธทิ์ างการเรยี น
ภาคผนวก ก – ๓ แบบประเมินความพงึ พอใจของนักเรยี น

๒๔๙

แผนการจัดการเรยี นรู้

กลมุ่ สาระการเรียนรู้สังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม วิชาสังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ชน้ั มัธยมศึกษาศกึ ษาปีที่ ๓ ภาคเรียนท่ี ๒ ปีการศกึ ษา ๒๕๖๐

แผนการจดั การเรียนรู้ที่ ๑ เรอ่ื ง มรรค ๘ เวลาเรยี น ๒ ช่วั โมง

ผูส้ อน ผู้ช่วยศาสตราจารยอ์ นุสรณ์ นางทะราช โรงเรียนซำสูงพิทยาคม

สอนวันท่.ี ........................................... เวลา..............................................

*************************************************************************************

มาตรฐานการเรียนรู้/ตวั ช้ีวดั

สาระท่ี ๑ ศาสนา ศลี ธรรม จรยิ ธรรม

มาตรฐานการเรียนรู้

มาตรฐาน ส ๑.๑ ร้แู ละเขา้ ใจประวัติ ความสําคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือ

ศาสนาที่ตนนบั ถือและศาสนาอื่น มีศรทั ธาทีถ่ ูกต้อง ยึดมน่ั และปฏบิ ตั ิตามหลกั ธรรมเพื่ออยู่ร่วมกนั อยา่ ง

สันติสุข มาตรฐาน

ตัวชว้ี ัด

ส ๑.๑ ม.๓/๖ อธิบายสังฆคุณ และข้อธรรมสำคัญในกรอบอริยสัจ ๔ หรือหลักธรรมของ

ศาสนาที่ตนนบั ถือตามทีก่ ำหนด

๒. สาระสำคญั
การปฏิบัติตนตามหลักธรรมมรรคมีองค์ ๘ ได้ครบถ้วนทุกองค์ธรรม จะทําให้ผู้ ปฏิบัติหมด

ปญั หาหรือพ้นจากความทกุ ข์

๒. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรสู้ ตู่ ัวชี้วัด

K (พุทธพิ ิสัย) P (ทักษะ/กระบวนการ) A (จติ พสิ ัย)
๑. รกั ชาติ ศาสน์ กษตั รยิ ์
๑. บอกความหมายของมรรคมีองค์ ๑. ทักษะในการสื่อสาร ๒. ซอ่ื สัตย์สจุ รติ
๓. มวี ินัย
๘ ได้ ๒. ทักษะการคิด ๔. ใฝเ่ รียนรู้
๕. อยู่อย่างพอพียง
๒. อธิบายองคป์ ระกอบของมรรคมี ๓. ทักษะการแกป้ ัญหา ๖. มุง่ ม่นั ในการทำงาน
๗. รกั ความเป็นไทย
องค์ ๘ ได้ ๔. ทักษะการใช้ชวี ติ ๘. มีจติ สาธารณะ

๓. วเิ คราะหก์ ารกระทาํ ของบุคคล ๕. ทักษะการใช้เทคโนโลยี

ท่เี ข้าลักษณะของมรรคมีองค์ ๘ ได้

๔. บอกประโยชน์ของการปฏบิ ัติ

ตนตามหลกั มรรคมีองค์ ๘ ได้

๒๕๐

๓. สาระการเรยี นรู้
พทุ ธพิ สิ ยั (K)

๑. ความหมายของมรรคมอี งค์ ๘
๒. องคป์ ระกอบของมรรคมอี งค์ ๘
๓. การกระทําของบุคคลที่เขา้ ลกั ษณะของมรรคมอี งค์ ๘
๔. ประโยชน์ของการปฏบิ ตั ติ นตามหลักมรรคมอี งค์ ๘
ทักษะ/กระบวนการ (P)
๑. ทักษะในการส่ือสาร
๒. ทักษะการคิด
๓. ทักษะการแก้ปญั หา
๔. ทักษะการใชช้ วี ติ
๕. ทักษะการใช้เทคโนโลยี
จติ พิสัย (A)
๑. รักชาติ ศาสน์ กษตั ริย์
๒. ซ่ือสัตยส์ จุ ริต
๓. มวี นิ ัย
๔. ใฝ่เรียนรู้
๕. อยู่อย่างพอพียง
๖. มงุ่ ม่นั ในการทำงาน
๗. รกั ความเป็นไทย
๘. มีจิตสาธารณะ

๔. การจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ เรอื่ ง มรรค ๘ (๒ ชัว่ โมง)
๑. ขั้นนำ
๑.๑ ครูสร้างบรรยากาศและส่ิงแวดล้อมในการเรียนรู้ เพื่อให้นักเรียนเกิดความเล่ือมใส

ศรัทธาในพระรตั นตรัย โดยให้นกั เรยี นสวดมนต์ไหว้พระ และน่ังสมาธิกอ่ นการเรยี นประมาณ ๓ นาที
๑.๒ ครูแจง้ จดุ ประสงค์การเรียนรใู้ หน้ กั เรียนทราบ

๒. ข้ันสอน
๒.๑ ขัน้ กําหนดปญั หา (ขน้ั ทกุ ข)์
๑) ให้นักเรียนอ่านใบความรู้ เร่ืองมรรคมีองค์ ๘ และศึกษาแผนผัง ความคิดเรอื่ ง มรรคมี

องค์ ๘

๒๕๑

๒) แบ่งนักเรยี นออกเปน็ กลุ่มละ ๕ คน ครูมอบกล่องเอกสารเก่ยี วกับข่าว การกระทําของ
บุคคลต่าง ๆ ซึ่งมีคุณธรรมท่ีสอดคล้องกับหลักธรรมมรรคมีองค์ ๘ และให้นักเรียนช่วยกันเลือก
พิจารณาว่าบุคคลใดมีพฤติกรรมท่ีแสดงว่านําหลักมรรคมีองค์ ๘ มาปฏิบัติ ครบถ้วนทุกองค์ธรรมหรือ
ปฏิบตั ไิ ดม้ ากท่สี ุด และชว่ ยกันตอบตามหัวขอ้ ท่ีกาํ หนดให้ในใบ งานท่ี ๑ เรอื่ ง ค้นหาขอ้ มูล

๓) ใหต้ วั แทนแตล่ ะกลุ่มนาํ เสนอผลงานและทกุ คนชว่ ยกันสรปุ หลกั การสําคัญ
๒.๒ ขนั้ ตั้งสมมตฐิ าน (ขัน้ สมทุ ัย)

๑) ใหน้ ักเรียนกลุ่มเดิมชว่ ยกันเลือกกรณตี ัวอย่าง ๓ เรื่องตามใบงานที่ ๒
๒) ใหน้ ักเรียนแต่ละกลุ่มออกมาสรุปความคดิ เห็นว่ากรณีตัวอยา่ ง เรอื่ งใดทีม่ ีบุคคลกระทํา
การผิดหลักมรรคมีองค์ ๘ มากที่สุดและเสนอแนะแนวทางแก้ไขปัญหา นั้น และให้วิเคราะห์ว่ากรณี
ตัวอย่างใดท่ีมกี ารกระทาํ ใกลเ้ คียงกับนักเรยี นมากท่ีสดุ โดยให้ ช่วยกนั สืบสาวหาสาเหตุที่แท้จรงิ ดว้ ยวธิ ี
คิดแบบสบื สาวเหตปุ จั จยั
๒.๓ ข้ันการทดลองและเก็บข้อมูล (ชนั้ นโิ รธ)
๑) ให้นักเรยี นกลุ่มเดิมรว่ มกันอภิปรายตามหัวขอ้ ในใบงานท่ี ๓ เพ่อื เลือก และตัดสินใจใน
การปฏิบัติตนตามหลักมรรคมอี งค์ 8 ในช่อง (๓) อยา่ งน้อยหวั ขอ้ ละ 3 แนวทาง
๒) ให้สมาชิกในกลุ่มตกลงร่วมกันว่าจะเลือกปฏิบัติตามแนวทางใด เพื่อให้ครบหลักธรรม
มรรคมีองค์ ๘ ที่เหมาะสมกับสภาพของนกั เรียน และเขียนในชอ่ งท่ี (๓)
๒.๔ ขน้ั วเิ คราะห์ข้อมลู และสรุปผล (ข้นั มรรค)
๑) ให้นักเรียนแต่ละคนลอกข้อความทีส่ มาชิกในกลุ่มตกลงร่วมกันใน การเลือกปฏบิ ัติตน
ตามหลกั ธรรมมรรคมีองค์ ๘ เปน็ ระยะเวลา ๒ เดอื น โดยเขียนในแบบฟอรม์ ท่แี จกให้
๒) ให้นักเรียนเขียนรายงานผลการปฏิบัติตนต่อเพื่อนในกลุ่มและต่อ ครูผู้สอน เมื่อครบ
กําหนด และสรุปผลของการปฏบิ ัติพร้อมเสนอแนะแนวทางการพฒั นาตน ต่อไป
๓. ข้นั สรปุ
๓.๑ ใหต้ ัวแทนของนกั เรยี นแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลงานการทำกิจกรรมตามใบงาน หน้า
ช้ันเรยี น
๓.๒ ครูและนักเรียนช่วยกันสรุป ให้ทราบถึงวิธีการแก้ปัญหา (การดับทุกข์) ตามวิธีการของ
พระพทุ ธเจา้ คอื อริยสจั ๔ เพอื่ เป็นแนวทางในการปฏิบัติต่อไป

๕. สอ่ื การเรยี นรู้/แหลง่ การเรยี นรู้
๕.๑ ใบความรู้
๕.๒ ใบงาน
๕.๓ แบบทดสอบก่อนเรยี น – หลังเรียน

๒๕๒

๖. การวัดและประเมนิ ผลของผู้เรยี น วิธีวดั เคร่ืองมอื เกณฑ์การผา่ น
- ใช้ - แบบทดสอบ ร้อยละ ๘๐
จดุ ประสงค์ แบบทดสอบ กอ่ นเรียน
- แบบทดสอบ รอ้ ยละ ๘๐
พทุ ธพิ ิสยั (K) หลงั เรยี น ร้อยละ ๘๐
๑. บอกความหมายของมรรคมีองค์ (10 คะแนน)
๘ ได้
๒. อธิบายองคป์ ระกอบของมรรคมี - ใชแ้ บบ - แบบสงั เกต
องค์ ๘ ได้ สงั เกต
๓. วเิ คราะหก์ ารกระทาํ ของบุคคลท่ี
เขา้ ลกั ษณะของมรรคมอี งค์ ๘ ได้ -ใช้แบบสงั เกต -แบบประเมิน
๔. บอกประโยชนข์ องการปฏบิ ัติตน คุณลักษณะอนั พึ่ง
ตามหลกั มรรคมีองค์ ๘ ได้ ประสงค์

ทกั ษะพิสัย(P)
๑. ทกั ษะในการส่อื สาร
๒. ทักษะการคดิ
๓. ทกั ษะการแก้ปญั หา
๔. ทักษะการใชช้ วี ติ
๕. ทกั ษะการใช้เทคโนโลยี

จิตพิสัย(A)
๑. รกั ชาติ ศาสน์ กษัตริย์
๒. ซอ่ื สตั ย์สุจริต
๓. มีวินยั
๔. ใฝ่เรียนรู้
๕. อยู่อย่างพอพียง
๖. มุง่ มั่นในการทำงาน
๗. รกั ความเปน็ ไทย
๘. มีจิตสาธารณะ

๒๕๓

แบบประเมินสมรรถนะผู้เรยี น ๕ ด้าน

ชื่อ..............................................................................................................................................

คำชแี้ จง :ใหส้ ังเกตพฤตกิ รรมของนกั เรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ✓ ลงในช่อง

ท่ีตรงกับระดับคะแนน

สมรรถนะทปี่ ระเมิน ระดบั คะแนน
๓๒๑

๑. ความสามารถในการส่อื สาร

๑.๑ มคี วามสามารถในการรับ – ส่งสาร

๑.๒ มีความสามารถในการถ่ายทอดความรู้ โดยใช้ภาษาอยา่ งเหมาะสม

๑.๓ ใช้วิธกี ารส่ือสารท่เี หมาะสม

๒. ความสามารถในการคดิ

๒.๑มคี วามสามารถในการคิดวิเคราะห์ เพอื่ การสรา้ งองค์ความรู้

๒.๒ มคี วามสามารถในการคดิ เปน็ ระบบ เพอื่ การสร้างองคค์ วามรู้

๓. ความสามารถในการแกป้ ญั หา

๓.๑ แก้ปญั หาโดยใช้เหตผุ ล

๓.๒ แสวงหาความรมู้ าใช้ในการแกป้ ญั หา

๓.๓ ตัดสินใจโดยคำนึงถึงผลกระทบต่อตนเองและผู้อื่น

๔. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชีวติ

๔.๑ ทำงานและอยรู่ ่วมกับผอู้ ่นื ดว้ ยความสัมพันธอ์ ันดี

๔.๒ มวี ธิ แี กไ้ ขความขดั แยง้ อยา่ งเหมาะสม

๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

๕.๑ เลือกใช้ขอ้ มูลในการพัฒนาตนเองอย่างเหมาะสม

๕.๒ เลือกใช้ขอ้ มูลในการทำงานและอยรู่ ่วมกับผู้อน่ื อย่างเหมาะสม

รวม

ลงชื่อ.................................................. ผ้ปู ระเมิน
.............../................./................

เกณฑก์ ารให้คะแนน - พฤตกิ รรมท่ปี ฏิบัติชัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ ๓ คะแนน
- พฤติกรรมทีป่ ฏิบัติชดั เจนและบอ่ ยครงั้ ให้ ๒ คะแนน
- พฤตกิ รรมท่ีปฏบิ ตั ิบางครั้ง ให้ ๑ คะแนน

๒๕๔

แบบประเมินพฤติกรรมการทำงานกลมุ่

ชอ่ื กลุ่ม..............................................................................................................................................

สมาชิกในกลุ่ม 1. .................................................................................................................

2. .................................................................................................................

3. .................................................................................................................

4. .................................................................................................................

5. .................................................................................................................

คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด  ลงใน

ช่องท่ีตรงกับความเป็นจรงิ

รายการประเมิน ระดบั คะแนน
๓๒๑

๑. มสี ่วนรว่ มในการแสดงความคดิ เห็น

๒. ความรบั ผิดชอบในงานทไี่ ดร้ ับมอบหมาย

๓. กระตอื รือร้นในการทำงาน

๔. มขี ัน้ ตอนในการทำงานอย่างเป็นระบบ

๕. ใช้เวลาในการทำงานอย่างเหมาะสม

รวม

เกณฑก์ ารให้คะแนน ลงชอื่ ...................................................ผปู้ ระเมิน
ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤติกรรมอยา่ งสมำ่ เสมอ ............../.................../...............
ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤติกรรมบอ่ ยคร้ัง
ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤตกิ รรมบางครั้ง ให้ ๓ คะแนน
ให้ ๒ คะแนน
ให้ ๑ คะแนน

๒๕๕

แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์

ช่อื ..............................................................................................................................................

คำชแ้ี จง :ให้สงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ✓ ลงในช่อง

ที่ตรงกับระดบั คะแนน

พฤติกรรมที่คาดหวัง ระดบั คะแนน
๓๓๑

๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์

๒. ซื่อสตั ยส์ จุ ริต

๓. มวี นิ ยั

๔. ใฝ่เรียนรู้

๕. อย่อู ย่างพอเพยี ง

๖. มุ่งมน่ั ในการทำงาน

๗. รักความเปน็ ไทย

๘. มีจติ สาธารณะ

รวม

ลงช่อื .................................................. ผู้ประเมิน
.............../................./................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ ๓ คะแนน
- พฤตกิ รรมท่ีปฏบิ ตั ิชัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ ๒ คะแนน
- พฤติกรรมที่ปฏบิ ตั ิชดั เจนและบ่อยครัง้ ให้ ๑ คะแนน
- พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบัติบางครั้ง

๒๕๖

แบบบนั ทึกผลหลังการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

กลุ่มสาระการเรียนรสู้ ังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม วชิ าสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ชัน้ มัธยมศกึ ษาศกึ ษาปีที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๒ ปีการศกึ ษา ๒๕๖๐

แผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่ ๑ เรื่อง มรรค ๘ เวลาเรยี น ๒ ชัว่ โมง

ผู้สอน ผู้ช่วยศาสตราจารย์อนสุ รณ์ นางทะราช โรงเรยี นซำสูงพิทยาคม

สอนวันที.่ ........................................... เวลา..............................................

๑. ระดบั ชน้ั มัธยมศกึ ษาปีที่ ๓ จำนวน...................คน ลา...................คน มา...................คน

๒. ผลการสอน

๒.๑ ความเหมาะสมของระยะเวลา ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรงุ

๒.๒ ความเหมาะสมของเน้อื หา ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรงุ

๒.๓ ความเหมาสมของกิจกรรมการเรียนรู้ ดมี าก ดี พอใช้ ปรับปรุง

๒.๔ ความเหมาะสมของสือ่ การเรยี นรู้ ดมี าก ดี พอใช้ ปรับปรงุ

๒.๕ การมสี ่วนร่วมของนักเรียน ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๓. การสะทอ้ นผลหลังการจดั การเรียนรู้

๓.๑ ดา้ นครูผูส้ อน

.....................................................................................................................................................

๓.๒ ดา้ นผู้เรียน

.....................................................................................................................................................

๓.๓ ด้านการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้

.....................................................................................................................................................

๓.๔ ดา้ นผลการจัดการเรียนรู้

.....................................................................................................................................................

๓.๕ ดา้ นพฤติกรรมของนักเรียนท่จี ะต้องไดร้ บั การชว่ ยเหลอื เพ่มิ เตมิ

.....................................................................................................................................................

๓.๖ ด้านปญั หาและอปุ สรรค

.....................................................................................................................................................

๓.๗ ขอ้ เสนอแนะ/แนวทางแกไ้ ข

.....................................................................................................................................................

ลงช่ือ.........................................................

(ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์อนุสรณ์ นางทะราช)

ครูผู้สอน

๒๕๗

ใบงานท่ี ๑
เรอ่ื ง คน้ หาขอ้ มูล

คำสั่ง ๑. ใหน้ ักเรียนรวมกลมุ่ กนั กลุ่มละ ๕-๖ คน
๒. ใหส้ มาชิกในกลมุ่ ช่วยกนั เลอื กบุคคลท่มี ีคณุ สมบตั ติ ามหลักธรรมมรรคมีองค์ ๘

อย่างครบถว้ นหรือปฏบิ ตั ิตามองค์ประกอบมรรคมากที่สดุ และรว่ มกนั ตอบ คาํ ถามตอ่ ไปนี้

ชื่อ .........................................................................................................................................

ท่ี หลักธรรม การปฏิบัติตนตามหลักธรรมมรรคมอี งค์ ๘
๑ สัมมาทฏิ ฐิ ความเห็นชอบ
๒ สมั มาสังกัปปะ ความดาํ รชิ อบ
๓ สัมมาวาจา การเจรจาชอบ
๔ สมั มากมั มนั ตะ การทํางานชอบ
๕ สมั มาอาชีวะ เลี้ยงชพี ชอบ
๖ สัมมาวายามะ เพยี รพยายามชอบ
๗ สัมมาสติ ความระลกึ ชอบ
๘ สมั มาสมาธิ ความตั้งใจมั่นชอบ

ผลที่เขาได้รบั .........................................................................................................................
................................................................................................................................................................

สอดคล้องกบั หลักความจรงิ ของมรรคมีองค์ ๘ หรอื ไม่ บอกเหตุผล ......................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................