การพัฒนาจิตสำนึกความเป็นพลเมืองของนักเรียนในจังหวัดขอนแก่น ตามหลักพุทธธรรม

๒๘๐

๒. เขาประสบความสาํ เร็จในเร่ืองใด
๓. แนวปฏิบตั ติ นของเขาสอดคลอ้ งกับอทิ ธบิ าท 4 อย่างไร
๓) ให้นักเรียนในแต่ละกลุ่มร่วมกันพิจารณาคัดเลือกบุคคลตัวอย่างจาก การที่สมาชิกได้
เล่าสู่กันฟังมา ๑ คน โดยพิจารณาว่าการกระทําของบุคคลน้ัน นักเรียนสามารถ นํามาเป็นตัวอย่างใน
การปฏิบัติได้
๔) ครูให้ตัวแทนแต่ละกลุ่มออกมาเล่าถึงการกระทําของบุคคลที่กลุ่มของ ตนคัดเลือกใน
ข้อ ๓) และเมื่อเสร็จส้ินการยกตัวอยา่ งบุคคลแล้วให้ทุกคนช่วยกันสรุป ความหมายของอิทธิบาท ๔และ
ผลของการปฏบิ ัตติ ามหลกั ธรรมอิทธิบาท ๔
๕) ให้นักเรียนทุกคนศึกษาความรู้เก่ียวกับเร่ืองอิทธิบาท ๔ จากใบความรู้ที่ ๑ เรื่อง อิทธิ
บาท ๔
๒.๒ ขัน้ ตั้งสมมติฐาน (ข้ันสมุทยั )
๑) แบง่ กล่มุ นักเรียนเป็นกล่มุ ละ ๔-๕ คน ให้ศกึ ษาขา่ วจากหนังสือพิมพ์ โดยเลอื กเพียง ๑
เร่อื ง ต่อไปน้ี คือ
๑. ขา่ วนกั เรยี นสอบเข้ามหาวิทยาลัยได้
๒. ข่าวนักธรุ กจิ ประสบความสาํ เรจ็
๒) ใหแ้ ต่ละกลุม่ อภปิ รายตามหวั ข้อในใบงานท่ี ๑
๓) ตวั แทนแต่ละกลุ่มนาํ เสนอผลงานหนา้ ชนั้ เรยี น
๒.๓ ข้ันการทดลองและเก็บขอ้ มลู (ชัน้ นโิ รธ)
๑) ให้นักเรยี นกลุม่ เดมิ ร่วมกันศึกษา กรณีตัวอย่างในใบงานที่ ๒ และ วิเคราะห์ร่วมกันใน
หัวข้อท่ีกําหนดให้
๒) สุ่มตัวแทนกลุ่มออกมาเสนอผลงาน ๔-๕ กลุ่ม และให้กลุ่มท่ีมีผลงาน แตกต่างออกไป
นาํ เสนอขอ้ มูลเพิ่มเตมิ
๒.๔ ขนั้ วิเคราะห์ข้อมูลและสรุปผล (ขัน้ มรรค)
๑) ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันวางแผนการปฏิบัติตนเกี่ยวกับการ เรียนหนังสือ และ
เขียนแนวทางการปฏิบัตใิ นแบบฝึกปฏิบัติตามหลกั อทิ ธบิ าท ๔
๒) ให้รายงานผลการปฏิบัติตนตอ่ กลุ่มในสัปดาห์ตอ่ ไป
๓) ครูสุ่มตัวอย่างบุคคลที่ปฏิบัติตนตามหลักอิทธิบาท ๔ และประสบความสําเร็จออกมา
เสนอผลงานต่อชัน้ เรียน
๔) ให้นักเรียนช่วยกันคิดแบบสืบสาวเหตุปัจจัยเพื่อหาสาเหตุของ บุคคลที่ประสบ
ความสําเร็จ

๒๘๑

๓. ข้นั สรุป
๓.๑ ให้ตัวแทนของนักเรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลงานการทำกจิ กรรมตามใบงาน หน้า

ชั้นเรียน
๓.๒ ครแู ละนักเรยี นชว่ ยกนั สรุปผลของการปฏิบัติตนตามหลักอิทธบิ าท ๔

๕. สื่อการเรียนรู้/แหลง่ การเรยี นรู้
๕.๑ ใบความรู้
๕.๒ ใบงาน
๕.๓ แบบทดสอบก่อนเรยี น - หลังเรียน

๖. การวัดและประเมนิ ผลของผ้เู รยี น

จดุ ประสงค์ วธิ ีวัด เครอื่ งมือ เกณฑ์การผา่ น
รอ้ ยละ ๘๐
พุทธพิ สิ ยั (K) - ใช้ - แบบทดสอบ
รอ้ ยละ ๘๐
๑. บอกความหมายของอิทธิบาท ๔ ได้ แบบทดสอบ ก่อนเรยี น
ร้อยละ ๘๐
๒. วเิ คราะหผ์ ลทีไ่ ดจ้ ากการปฏิบตั ติ าม - แบบทดสอบ

หลักอทิ ธิบาท ๔ ได้ หลงั เรียน

๓. บอกผลการปฏิบตั ติ นตามหลกั อิทธิ (10 คะแนน)
บาท ๔ ได้

ทักษะพิสยั (P) - ใช้แบบ - แบบสังเกต

๑. ทกั ษะในการส่ือสาร สังเกต
๒. ทกั ษะการคิด

๓. ทกั ษะการแก้ปัญหา

๔. ทักษะการใชช้ ีวติ

๕. ทักษะการใช้เทคโนโลยี

จิตพสิ ัย(A) -ใชแ้ บบ -แบบประเมนิ

๑. รกั ชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ สงั เกต คุณลักษณะอันพ่งึ
๒. ซอ่ื สตั ย์สุจริต ประสงค์
๓. มีวินยั

๔. ใฝเ่ รียนรู้

๕. อยู่อย่างพอพยี ง

๖. มุ่งม่ันในการทำงาน

๗. รกั ความเปน็ ไทย

๘. มจี ิตสาธารณะ

๒๘๒

แบบประเมินสมรรถนะผเู้ รยี น ๕ ด้าน

ชื่อ..............................................................................................................................................

คำชี้แจง :ใหส้ งั เกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แลว้ ขีด ✓ ลงในชอ่ ง

ทีต่ รงกบั ระดับคะแนน

สมรรถนะท่ีประเมิน ระดบั คะแนน
๓๒๑

๑. ความสามารถในการสอ่ื สาร

๑.๑ มีความสามารถในการรบั – สง่ สาร

๑.๒ มีความสามารถในการถา่ ยทอดความรู้ โดยใช้ภาษาอย่างเหมาะสม

๑.๓ ใช้วธิ กี ารสือ่ สารท่เี หมาะสม

๒. ความสามารถในการคดิ

๒.๑มคี วามสามารถในการคิดวเิ คราะห์ เพ่ือการสรา้ งองค์ความรู้

๒.๒ มคี วามสามารถในการคิดเปน็ ระบบ เพื่อการสร้างองค์ความรู้

๓. ความสามารถในการแก้ปัญหา

๓.๑ แก้ปัญหาโดยใชเ้ หตุผล

๓.๒ แสวงหาความรมู้ าใชใ้ นการแกป้ ัญหา

๓.๓ ตัดสนิ ใจโดยคำนงึ ถงึ ผลกระทบต่อตนเองและผอู้ นื่

๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะชีวติ

๔.๑ ทำงานและอยู่รว่ มกับผูอ้ ่ืนดว้ ยความสมั พนั ธ์อนั ดี

๔.๒ มวี ิธแี กไ้ ขความขัดแยง้ อย่างเหมาะสม

๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

๕.๑ เลือกใชข้ ้อมูลในการพัฒนาตนเองอย่างเหมาะสม

๕.๒ เลอื กใชข้ ้อมูลในการทำงานและอยู่ร่วมกับผ้อู ืน่ อยา่ งเหมาะสม

รวม

ลงชื่อ.................................................. ผปู้ ระเมิน
.............../................./................

เกณฑก์ ารให้คะแนน - พฤตกิ รรมที่ปฏิบตั ิชัดเจนและสมำ่ เสมอ ให้ ๓ คะแนน
- พฤติกรรมท่ีปฏิบัติชัดเจนและบอ่ ยคร้ัง ให้ ๒ คะแนน
- พฤติกรรมทป่ี ฏิบตั บิ างคร้งั ให้ ๑ คะแนน

๒๘๓

แบบประเมนิ พฤตกิ รรมการทำงานกลุ่ม

ช่อื กลุ่ม..............................................................................................................................................

สมาชิกในกลุ่ม 1. .................................................................................................................

2. .................................................................................................................

3. .................................................................................................................

4. .................................................................................................................

5. .................................................................................................................

คำชแ้ี จง : ใหผ้ ้สู อนสงั เกตพฤตกิ รรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แลว้ ขีด  ลงใน

ชอ่ งที่ตรงกับความเป็นจริง

รายการประเมิน ระดับคะแนน
๓๒๑

๑. มีสว่ นร่วมในการแสดงความคดิ เหน็

๒. ความรบั ผิดชอบในงานที่ไดร้ ับมอบหมาย

๓. กระตอื รือร้นในการทำงาน

๔. มขี นั้ ตอนในการทำงานอย่างเปน็ ระบบ

๕. ใช้เวลาในการทำงานอยา่ งเหมาะสม

รวม

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ลงช่ือ...................................................ผปู้ ระเมนิ
ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤตกิ รรมอย่างสม่ำเสมอ ............../.................../...............
ปฏิบัติหรอื แสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง
ปฏิบตั ิหรอื แสดงพฤติกรรมบางครั้ง ให้ ๓ คะแนน
ให้ ๒ คะแนน
ให้ ๑ คะแนน

๒๘๔

แบบประเมนิ คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค์

ชือ่ ..............................................................................................................................................

คำช้แี จง :ให้สงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้วขีด ✓ ลงในช่อง

ทตี่ รงกับระดบั คะแนน

พฤติกรรมท่ีคาดหวัง ระดบั คะแนน
๓๓๑

๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์

๒. ซือ่ สัตย์สุจรติ

๓. มีวนิ ัย

๔. ใฝ่เรียนรู้

๕. อยู่อย่างพอเพยี ง

๖. มุ่งมน่ั ในการทำงาน

๗. รักความเป็นไทย

๘. มจี ติ สาธารณะ

รวม

ลงชื่อ.................................................. ผปู้ ระเมิน
.............../................./................

เกณฑก์ ารให้คะแนน ให้ ๓ คะแนน
- พฤติกรรมท่ีปฏบิ ตั ชิ ัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ ๒ คะแนน
- พฤติกรรมทีป่ ฏบิ ตั ิชดั เจนและบอ่ ยครั้ง ให้ ๑ คะแนน
- พฤติกรรมทปี่ ฏิบัติบางครั้ง

๒๘๕

แบบบันทกึ ผลหลงั การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้

กลมุ่ สาระการเรียนรสู้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม วชิ าสังคมศึกษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ช้ันมัธยมศึกษาศึกษาปีที่ ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ ปกี ารศกึ ษา ๒๕๖๐

แผนการจัดการเรยี นรู้ท่ี ๓ เรื่อง อิทธบิ าท ๔ เวลาเรยี น ๒ ชวั่ โมง

ผสู้ อน ผชู้ ่วยศาสตราจารย์อนสุ รณ์ นางทะราช โรงเรยี นซำสงู พทิ ยาคม

สอนวนั ที่............................................ เวลา..............................................

๑. ระดบั ช้ันมัธยมศึกษาปีที่ ๓ จำนวน...................คน ลา...................คน มา...................คน

๒. ผลการสอน

๒.๑ ความเหมาะสมของระยะเวลา ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๒.๒ ความเหมาะสมของเน้ือหา ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๒.๓ ความเหมาสมของกิจกรรมการเรียนรู้ ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๒.๔ ความเหมาะสมของสื่อการเรียนรู้ ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๒.๕ การมีส่วนรว่ มของนกั เรยี น ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๓. การสะท้อนผลหลังการจดั การเรยี นรู้

๓.๑ ดา้ นครูผสู้ อน

............................................................................................................................. ........................

๓.๒ ด้านผู้เรยี น

............................................................................................................................. ........................

๓.๓ ดา้ นการจดั กิจกรรมการเรียนรู้

.....................................................................................................................................................

๓.๔ ดา้ นผลการจดั การเรยี นรู้

....................................................................................................................... ..............................

๓.๕ ด้านพฤติกรรมของนักเรียนที่จะต้องได้รับการชว่ ยเหลอื เพิ่มเตมิ

............................................................................................................................. ........................

๓.๖ ดา้ นปญั หาและอุปสรรค

............................................................................................................................. ........................

๓.๗ ข้อเสนอแนะ/แนวทางแกไ้ ข

.....................................................................................................................................................

ลงชื่อ.........................................................
(ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์อนุสรณ์ นางทะราช)

ครูผู้สอน

๒๘๖

ใบงานท่ี ๑
เรอ่ื ง อิทธิบาท ๔

คำส่ัง ใหน้ ักเรียนแต่ละกลมุ่ วิเคราะห์ข่าวท่ีแจกใหก้ ลมุ่ ละ ๑ เรอ่ื งในหัวข้อต่อไปนี้
๑. บุคคลสำคัญในขา่ วคือใคร
๒. เขาประสบความสำเรจ็ เรอ่ื งใด
๓. เขามีการการะทำทีส่ อดคล้องกับคุณธรรมต่อไปนี้อย่างไร

ท่ี ชือ่ คณุ ธรรม ตัวอยา่ งการกระทำ

๑ ฉนั ทะ

๒ วิริยะ

๓ จิตตะ

๔ วิมงั สา

สรปุ ผลของความสำเรจ็ เป็นประโยชน์ต่อตวั เขาคือ
...................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ......................................
............................................................................................................................. ......................................
.......................................................................................................................................................

๒๘๗

ใบงานท่ี ๒
เรอื่ ง อิทธบิ าท ๔

คําสงั่ ใหน้ กั เรยี นแต่ละกล่มุ ศึกษากรณีตัวอยา่ งและตอบคาํ ถามตามทก่ี ําหนดกรณีตวั อย่าง
ธาริกาเป็นเจ้าของร้านขายเครื่องประดับของสตรี ชื่อร้านนัดพบ ซ่ึงต้ังอยู่บริเวณนิคม

อุตสาหกรรม ลูกค้าที่มาอุดหนุนสินค้าของเธอส่วนใหญ่เป็นคนงานในโรงงานอุตสาหกรรม กิจการ
ค้าขายของเธออยู่ในเกณฑ์ดีมีลูกค้ามาอุดหนุนสินค้าจํานวนมาก ต่อมาเกิดภาวะ เศรษฐกิจตกต่ํา
โรงงานอุตสาหกรรมต้องปิดกิจการไปหลายแห่ง และโรงงานบางแห่งต้องลด คนงานลง บางแหง่ ต้องลด
เงนิ เดือนคนงาน จากสถานการณด์ งั กล่าวทําให้ลกู ค้าของธารดิ ามี จํานวนน้อยลงไปจากเดิมมาก กิจการ
ของธารดิ าตอ้ งประสบภาวะขาดทุน

คาํ ถาม
ตอนที่ ๑ ถ้านักเรียนเปน็ ธารกิ าจะปฏิบัติตามขอ้ ใดต่อไปนีแ้ ละบอกเหตผุ ลประกอบ
๑. ปิดกิจการค้าขายเครื่องประดับสตรี ขายร้านและลดราคาส่ิงของที่เหลืออยู่และไปหา

งานทาํ โดยสมคั รเปน็ ลูกจา้ งชายของในรา้ นอ่ืน
๒. เปลยี่ นประเภทสินค้าในร้านขายของเป็นสินค้าประเภทอื่น
๓. ประกาศหาหุ้นส่วนเพ่ิมข้ึนเพ่ือช่วยกันแก้ปัญหาและบริหารงานของร้านให้ดําเนินงาน

ไปอยา่ งมีประสิทธภิ าพ
๔. เลิกกิจการค้าชายหันไปประกอบอาชีพอน่ื

ตอนที่ ๒ เมื่อนักเรียนตัดสินใจแทนธาริดาในข้อใดแล้วลองคิดเสนอแนะธาริคาว่าจะต้อง
ปฏิบัตติ นตามหลกั อิทธบิ าท ๔ อยา่ งไรจงึ จะประสบความสาํ เร็จ
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................... ...............................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................... ........
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................

๒๘๘

แบบรางงานการปฏิบัตติ นตามหลกั อทิ ธิบาท ๔

๑. ชือ่ งานหรอื กิจกรรมท่กี ลุ่มตกลงร่วมกนั ให้สมาชกิ ปฏิบัติ
๒. แนวทางการปฏิบัตโิ ดยใช้หลักอิทธิบาท ๔

หลักธรรม วธิ ีการปฏิบัติ รายงานผลการปฏบิ ตั ิ

ฉนั ทะ

วริ ิยะ

จิตตะ

วิมังสา

สรุปผลทีไ่ ด้รับ
....................................................................................................................... ............................................
............................................................................................................................. ......................................
...................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ......................................

............................................................................................................................. .......................

๒๘๙

แบบทดสอบก่อนเรยี น
เรอ่ื ง อิทธิบาท ๔

๑. อิทธิบาท 4 เปรยี บได้กบั อะไร ๖. อทิ ธบิ าท 4 ข้อใดท่ีเปน็ พ้ืนฐานที่นำไปสู่
ก. เครอื่ งทุ่มแรง ความสำเร็จในการงาน
ข. เครอ่ื งชว่ ยช้ที าง ก. ฉนั ทะ
ค. เครื่องอตั โนมตั ิ ข. จติ ตะ
ง. เคร่ืองคอมพวิ เตอร์ ค. วิริยะ
ง. วมิ ังสา
๒. สุภาษติ ข้อใดสอนให้เรามคี วามเพียร ๗. ข้อใดไม่ใช่ความหมายของคำว่า “ธรรมะ”
ก. ลูกไม้ย่อมหลน่ ไมไ่ กลต้น ก. ความประพฤติดีงาม
ข. อมิ่ ทหี ลังล้างถ้วยลา้ งจาน ข. คำส่งั สอน คำแนะนำทางศีลธรรม
ค. มีสลึงพึงบรรจบใหค้ รบบาท ค. ธรรมชาตทิ ้ังปวง
ง. คนลว่ งทุกขไ์ ด้เพราะความเพยี ร ง. ความเชื่อถอื
๓. อิทธบิ าท ๔ มคี วามสำคญั อยา่ งไร ๘. ครวู ไิ ลกำลงั จะลงโทษนักเรียนท่ที ำแบบฝกึ หัด
ก. ชว่ ยกระต้นุ ให้ขยันทำงาน ไมไ่ ด้ แตค่ ิดได้ว่ายงั ไม่สมควรลงโทษ แสดงว่าครู
ข. ทำให้รอบรู้งานทีก่ ำลังทำ วไิ ล มีคณุ ธรรมข้อใด
ค. ชว่ ยใหง้ านประสบความสำเร็จ ก. สัจจะ.
ง. ทำให้งานยากคลายเป็นงานงา่ ย ข. ทมะ.
ค. ขันติ.
๔. คณุ ธรรม "จิตตะ" มลี กั ษณะสอดคล้องกบั ข้อ ง. จาคะ
ใด ๙. ธรรมท่ีเป็นข้อประพฤติปฏิบตั ิ เปน็ ความหมาย
ก. ต้งั ใจทำ
ข. เขา้ ใจทำ ของขอ้ ใด
ค. แข็งใจทำ
ง. เต็มใจทำ ก. คุณธรรม

๕. ข้อใดแสดงออกถึงการมีฉันทะ ข. จรยิ ธรรม
ก. มกุ พยายามเก็บเงินซื้อบา้ น
ข. มรกตจัดงานวนั ขน้ึ ปีใหม่ ค. ศลี ธรรม
ค. พลอยซื้อสลากออมสนิ แบง่ ทกุ งวด
ง. เพชรยึดอาชพี เป็นครูมาตลอด ง. ค่านิยม
๑๐. ความประพฤติ กิรยิ าที่ควรประพฤติ เปน็
ความหมายของข้อใด
ก. ธรรม
ข. จรยิ ะ
ค. ศีล ง. สมาธิ

๒๙๐

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
เรื่อง อิทธิบาท ๔

๑. ข ๖. ก
๒. ค ๗. ค
๓. ค ๘. ข
๔. ข ๙. ข
๕. ง ๑๐. ข

แบบทดสอบหลังเรยี น

เร่อื ง อิทธิบาท ๔

๑. ธรรมท่ีเป็นขอ้ ประพฤติปฏิบตั ิ เป็นความหมาย ๕. ความประพฤติ กริ ิยาท่ีควรประพฤติ เปน็

ของขอ้ ใด ความหมายของข้อใด

ก. คุณธรรม ก. ธรรม
ข. จรยิ ธรรม ข. จริยะ
ค. ศีลธรรม ค. ศีล
ง. คา่ นยิ ม ง. สมาธิ

๒. ข้อใดแสดงออกถงึ การมีฉันทะ ๖. คุณธรรม "จติ ตะ" มลี กั ษณะสอดคลอ้ งกบั ข้อ

ก. มุกพยายามเก็บเงนิ ซ้ือบา้ น ใด

ข. มรกตจดั งานวนั ขน้ึ ปีใหม่ ก. ตงั้ ใจทำ

ค. พลอยซื้อสลากออมสนิ แบ่งทุกงวด ข. เข้าใจทำ

ง. เพชรยึดอาชีพเปน็ ครมู าตลอด ค. แข็งใจทำ

ง. เตม็ ใจทำ

๓. ข้อใดไมใ่ ชค่ วามหมายของคำวา่ “ธรรมะ” ๗. อิทธบิ าท ๔ มีความสำคญั อยา่ งไร

ก. ความประพฤตดิ ีงาม ก. ช่วยกระตุ้นใหข้ ยนั ทำงาน

ข. คำสง่ั สอน คำแนะนำทางศีลธรรม ข. ทำให้รอบร้งู านทกี่ ำลงั ทำ

ค. ธรรมชาติทงั้ ปวง ค. ชว่ ยให้งานประสบความสำเรจ็

ง. ความเชื่อถอื ง. ทำใหง้ านยากคลายเป็นงานง่าย

๔. สุภาษิตข้อใดสอนใหเ้ รามคี วามเพยี ร ๘. อทิ ธิบาท 4 เปรยี บได้กบั อะไร

ก. ลกู ไมย้ ่อมหลน่ ไมไ่ กลตน้ ก. เคร่ืองทุ่มแรง

ข. อมิ่ ทหี ลังล้างถ้วยล้างจาน ข. เครือ่ งช่วยชที้ าง

ค. มสี ลงึ พงึ บรรจบให้ครบบาท ค. เครอื่ งอตั โนมัติ

ง. คนล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร ง. เครอ่ื งคอมพิวเตอร์

๒๙๑

แบบทดสอบลังเรยี น (ตอ่ )

๘. ครวู ิไลกำลังจะลงโทษนักเรียนท่ที ำแบบฝึกหัด ๑๐. อทิ ธิบาท 4 ข้อใดที่เป็นพ้ืนฐานทีน่ ำไปสู่

ไม่ได้ แตค่ ิดไดว้ ่ายงั ไมส่ มควรลงโทษ แสดงว่าครู ความสำเร็จในการงาน

วไิ ล มีคณุ ธรรมข้อใด ก. ฉันทะ

ก. สัจจะ. ข. จิตตะ

ข. ทมะ. ค. วิริยะ

ค. ขนั ต.ิ ง. วมิ ังสา

ง. จาคะ

เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น
เรอื่ ง อิทธิบาท ๔

๑. ข ๖. ข
๒. ง ๗. ค
๓. ค ๘. ข
๔. ค ๙. ข
๕. ข ๑๐. ก

๒๙๒

แผนการจัดการเรียนรู้

กลุ่มสาระการเรียนรู้สงั คมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม วชิ าสังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ชนั้ มธั ยมศกึ ษาศกึ ษาปีที่ ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ ปกี ารศึกษา ๒๕๖๐

แผนการจัดการเรียนรู้ท่ี ๔ เรือ่ งสงั คหวตั ถุ ๔ เวลาเรยี น ๒ ชั่วโมง

ผสู้ อน ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์อนสุ รณ์ นางทะราช โรงเรยี นซำสงู พิทยาคม

สอนวันที.่ ........................................... เวลา..............................................

*******************************************************************************************

มาตรฐานการเรยี นร/ู้ ตวั ชว้ี ดั

สาระท่ี ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม

มาตรฐานการเรยี นรู้

มาตรฐาน ส ๑.๑ รู้และเขา้ ใจประวตั ิ ความสาํ คัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือ

ศาสนาที่ตนนบั ถอื และศาสนาอน่ื มีศรัทธาทถ่ี ูกต้อง ยึดมั่นและปฏบิ ตั ิตามหลักธรรมเพ่ืออยรู่ ่วมกันอยา่ ง

สนั ตสิ ุข มาตรฐาน

ตัวช้ีวัด

ส ๑.๑ ม.๓/๖ อธิบายสังฆคุณ และข้อธรรมสำคัญในกรอบอริยสัจ ๔ หรือหลักธรรมของ

ศาสนาท่ีตนนับถอื ตามทีก่ ำหนด

๒. สาระสำคัญ
มนษุ ย์ในสังคมจะสามารถอยรู่ ่วมกันได้อยา่ งสงบสุขและช่วยเหลอื กนั ได้ด้วย ดงั นั้นจะตอ้ งนำ

หลักธรรมสังคหวัตถุ ๔ เป็นเครื่องยึดเหย่ียวจิตใจคนแต่ละคนให้มีความรัก ความผูกพันกันและ
ช่วยเหลือเกื้อกูลกนั ตามความเหมาะสม

๒. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวช้วี ัด

K (พุทธพิ สิ ยั ) P (ทักษะ/กระบวนการ) A (จิตพสิ ัย)
๑. รักชาติ ศาสน์ กษตั ริย์
๑. บอกความหมายของสงั คหวตั ถุ ๑. ทกั ษะในการสือ่ สาร ๒. ซือ่ สตั ยส์ จุ ริต
๓. มีวินยั
๔ ได้ ๒. ทักษะการคดิ ๔. ใฝเ่ รียนรู้
๕. อยู่อย่างพอพียง
๒. วเิ คราะห์ผลที่ได้รบั จากการ ๓. ทกั ษะการแกป้ ัญหา ๖. มุ่งมน่ั ในการทำงาน
๗. รักความเป็นไทย
ปฏิบัตติ นตามหลกั สังคหวตั ถุ ๔ ๔. ทักษะการใช้ชวี ติ ๘. มีจติ สาธารณะ

ได้ ๕. ทักษะการใชเ้ ทคโนโลยี

๓. สำรวจและประเมินพฤตกิ รรม

ของตนทป่ี ฏิบตั ติ ามหลกั สังคหวัตถุ

๔ ได้

๒๙๓

๓. สาระการเรยี นรู้
พุทธิพิสยั (K)

๑. ความหมายของสังคหวัตถุ ๔
๒. ผลทีไ่ ด้รบั จากการปฏิบัติตนตามหลกั สงั คหวัตถุ ๔
๓. พฤตกิ รรมของตนท่ีปฏิบัตติ ามหลักสังคหวัตถุ ๔
ทกั ษะ/กระบวนการ (P)
๑. ทักษะในการส่ือสาร
๒. ทกั ษะการคดิ
๓. ทักษะการแก้ปญั หา
๔. ทกั ษะการใชช้ ีวิต
๕. ทกั ษะการใชเ้ ทคโนโลยี
จิตพสิ ยั (A)
๑. รักชาติ ศาสน์ กษตั รยิ ์
๒. ซ่ือสัตยส์ ุจรติ
๓. มวี นิ ยั
๔. ใฝเ่ รียนรู้
๕. อยู่อย่างพอพียง
๖. มุง่ มัน่ ในการทำงาน
๗. รักความเป็นไทย
๘. มีจิตสาธารณะ

๔. การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ เร่อื ง สังคหวัตถุ ๔ (๒ ชว่ั โมง)
๑. ขนั้ นำ
๑.๑ ครูสร้างบรรยากาศและส่ิงแวดล้อมในการเรียนรู้ เพ่ือให้นักเรียนเกิดความเลื่อมใส

ศรัทธาในพระรัตนตรยั โดยใหน้ ักเรียนสวดมนตไ์ หวพ้ ระ และน่ังสมาธกิ ่อนการเรียนประมาณ ๕ นาที
๑.๒ ครูแจง้ จดุ ประสงค์การเรียนรใู้ ห้นกั เรยี นทราบ

๒. ข้นั สอน
๒.๑ ขัน้ กําหนดปญั หา (ขนั้ ทุกข์)
๑) ใหน้ กั เรยี นอ่านใบความรู้เรือ่ ง สงั คหวัตถุ ๔ และชว่ ยกนั สรุปความหมาย
๒) ใหน้ ักเรยี นรวบรวมข่าวสาร ข้อมลู เกีย่ วกับสภาพความเป็นอยูข่ อง สังคมท่สี งบสขุ

มีความเจริญ โดยมีบุคคลซึ่งเป็นผนู้ าํ หรอื ผูท้ ่ีเป็นท่ีรกั ของกลุ่มคนในสังคม นั้น ๆ โดยหามาลว่ งหน้าแบ่ง
นักเรียนออกเป็นกลุม่ ละ ๔ คน

๒๙๔

๓ ) ให้สมาชิกแต่ละกลุ่มเล่าเรื่องบุคคลท่ีนักเรียนเลือกมาน้ัน ว่ ามีคุณ สมบัติ
ตามหลักสังคหวัตถุ ๔ อย่างไร

๒.๒ ขัน้ ตั้งสมมตฐิ าน (ขั้นสมทุ ัย)
๑) แบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่มละ ๕ คน ให้ช่วยกันวิเคราะห์พฤติกรรมของ บุคคลท่ี

นกั เรียนเลอื กสรรมาว่าบุคคลใดมีพฤติกรรมสอดคลอ้ งกับหลกั สังคหวตั ถุ ๔ และ ร่วมกนั ทาํ ใบงานท่ี ๑
๒) ให้สมาชิกในกลุ่มเปรียบเทียบผลของการกระทําของบุคคลดังกลา่ วว่า มีผลประโยชน์

ต่อบคุ คลและสงั คมแตกตา่ งกนั อยา่ งไร และบุคคลใดมีประโยชน์ต่อสงั คมมาก
๓) ใหส้ มาชกิ ทุกคนนาํ วิธคี ดิ แบบรู้เท่าทันธรรมดามาใช้ในการคิดในใบ งานที่ ๑
๔) ให้ตัวแทนกลุ่มนําเสนอผลงานต่อช้ันเรียน

๒.๓ ข้ันการทดลองและเกบ็ ขอ้ มลู (ช้ันนโิ รธ)
๑) ใหส้ มาชิกแต่ละกลมุ่ ยกตวั อย่างการกระทําตามหลักคณุ ธรรมสงั คหวัตถุ ๔ แต่ละหวั ข้อ

ที่นกั เรยี นสามารถปฏบิ ตั ิได้ โดยเขียนรายละเอียดไว้ในใบงานที่ ๒
๒) ให้นักเรียนแต่ละคนตัดสินใจเลือกการกระทําที่ตนเองสามารถปฏิบัติ ตามหลักธรรม

สงั คหวตั ถุ ๔ ได้และนําไปปฏบิ ตั ิ
๒.๔ ขน้ั วเิ คราะหข์ อ้ มลู และสรุปผล (ข้ันมรรค)
๑) ให้สมาชกิ แตล่ ะคนปฏบิ ตั ติ นตามหลกั ธรรมสังคหวัตถุ ๔ เปน็ ระยะเวลา สมำ่ เสมอตาม

สมควร
๒) ให้นกั เรยี นรายงานผลการปฏิบัตติ อ่ สมาชิกในกลมุ่

๓. ขน้ั สรปุ
๓.๑ ให้ตัวแทนของนักเรยี นแต่ละกล่มุ ออกมานำเสนอผลงานการทำกิจกรรมตามใบงาน หน้า

ชั้นเรียน
๓.๒ ครแู ละนักเรยี นชว่ ยกนั สรุปความสำคัญของสงั คหวตั ถุ ๔

๕. ส่อื การเรียนรู้/แหลง่ การเรยี นรู้
๕.๑ ใบความรู้
๕.๒ ใบงาน
๕.๓ แบบทดสอบกอ่ นเรียน - หลงั เรียน

๒๙๕

๖. การวัดและประเมนิ ผลของผ้เู รียน

จุดประสงค์ วธิ ีวัด เคร่อื งมอื เกณฑ์การผา่ น
- แบบทดสอบ ร้อยละ ๘๐
พุทธิพิสัย(K) - ใช้ กอ่ นเรียน
- แบบทดสอบ รอ้ ยละ ๘๐
๑. บอกความหมายของสังคหวตั ถุ ๔ แบบทดสอบ หลงั เรยี น
(10 คะแนน) ร้อยละ ๘๐
ได้

๒. วิเคราะหผ์ ลท่ไี ดร้ บั จากการ

ปฏิบตั ิตนตามหลกั สังคหวตั ถุ ๔ ได้

๓. สำรวจและประเมนิ พฤตกิ รรมของ

ตนที่ปฏบิ ตั ติ ามหลกั สงั คหวตั ถุ ๔ ได้

ทกั ษะพสิ ัย(P) - ใชแ้ บบ - แบบสงั เกต
๑. ทักษะในการส่ือสาร สงั เกต
๒. ทักษะการคิด
๓. ทักษะการแก้ปัญหา
๔. ทกั ษะการใชช้ ีวิต
๕. ทกั ษะการใช้เทคโนโลยี

จิตพิสัย(A) -ใชแ้ บบสงั เกต -แบบประเมิน
๑. รกั ชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์ คณุ ลกั ษณะอนั พ่ึง
๒. ซอื่ สัตยส์ จุ ริต ประสงค์
๓. มีวนิ ัย
๔. ใฝ่เรยี นรู้
๕. อยู่อย่างพอพียง
๖. มุง่ มัน่ ในการทำงาน
๗. รกั ความเปน็ ไทย
๘. มีจิตสาธารณะ

๒๙๖

แบบประเมนิ สมรรถนะผ้เู รียน ๕ ด้าน

ชื่อ..............................................................................................................................................

คำช้ีแจง :ใหส้ งั เกตพฤติกรรมของนกั เรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ✓ ลงในช่อง

ทตี่ รงกบั ระดับคะแนน

สมรรถนะทป่ี ระเมนิ ระดับคะแนน
๓๒๑

๑. ความสามารถในการสอ่ื สาร

๑.๑ มคี วามสามารถในการรับ – ส่งสาร

๑.๒ มีความสามารถในการถ่ายทอดความรู้ โดยใช้ภาษาอยา่ งเหมาะสม

๑.๓ ใชว้ ิธีการส่อื สารท่ีเหมาะสม

๒. ความสามารถในการคดิ

๒.๑มีความสามารถในการคดิ วิเคราะห์ เพ่อื การสรา้ งองค์ความรู้

๒.๒ มีความสามารถในการคดิ เปน็ ระบบ เพ่ือการสร้างองค์ความรู้

๓. ความสามารถในการแก้ปญั หา

๓.๑ แกป้ ญั หาโดยใช้เหตุผล

๓.๒ แสวงหาความรู้มาใชใ้ นการแก้ปญั หา

๓.๓ ตดั สินใจโดยคำนึงถงึ ผลกระทบต่อตนเองและผ้อู นื่

๔. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ิต

๔.๑ ทำงานและอยรู่ ่วมกบั ผอู้ ่นื ดว้ ยความสมั พันธอ์ นั ดี

๔.๒ มีวธิ แี กไ้ ขความขัดแย้งอย่างเหมาะสม

๕. ความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี

๕.๑ เลือกใช้ขอ้ มูลในการพฒั นาตนเองอย่างเหมาะสม

๕.๒ เลอื กใช้ข้อมลู ในการทำงานและอยูร่ ว่ มกับผู้อื่นอยา่ งเหมาะสม

รวม

ลงชอ่ื .................................................. ผู้ประเมิน
.............../................./................

เกณฑ์การให้คะแนน - พฤตกิ รรมที่ปฏิบตั ิชัดเจนและสมำ่ เสมอ ให้ ๓ คะแนน
- พฤตกิ รรมท่ปี ฏิบตั ิชัดเจนและบอ่ ยครั้ง ให้ ๒ คะแนน
- พฤตกิ รรมท่ีปฏบิ ัติบางคร้ัง ให้ ๑ คะแนน

๒๙๗

แบบประเมนิ พฤติกรรมการทำงานกลุ่ม

ช่ือกล่มุ ..............................................................................................................................................

สมาชกิ ในกลุ่ม 1. .................................................................................................................

2. .................................................................................................................

3. .................................................................................................................

4. .................................................................................................................

5. .................................................................................................................

คำช้ีแจง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด  ลงใน

ช่องที่ตรงกับความเป็นจรงิ

รายการประเมนิ ระดบั คะแนน
๓๒๑

๑. มีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น

๒. ความรบั ผดิ ชอบในงานทีไ่ ด้รับมอบหมาย

๓. กระตอื รือรน้ ในการทำงาน

๔. มีขน้ั ตอนในการทำงานอย่างเปน็ ระบบ

๕. ใชเ้ วลาในการทำงานอย่างเหมาะสม

รวม

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ลงช่ือ...................................................ผูป้ ระเมนิ
ปฏบิ ัตหิ รือแสดงพฤติกรรมอยา่ งสมำ่ เสมอ ............../.................../...............
ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤตกิ รรมบ่อยครั้ง
ปฏบิ ัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมบางคร้ัง ให้ ๓ คะแนน
ให้ ๒ คะแนน
ให้ ๑ คะแนน

๒๙๘

แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์

ช่อื ..............................................................................................................................................

คำชแ้ี จง :ให้สงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรยี น แล้วขดี ✓ ลงในช่อง

ที่ตรงกับระดบั คะแนน

พฤติกรรมที่คาดหวัง ระดบั คะแนน
๓๓๑

๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์

๒. ซื่อสตั ยส์ จุ ริต

๓. มวี นิ ยั

๔. ใฝ่เรียนรู้

๕. อย่อู ย่างพอเพยี ง

๖. มุ่งมน่ั ในการทำงาน

๗. รักความเปน็ ไทย

๘. มีจติ สาธารณะ

รวม

ลงชอ่ื .................................................. ผู้ประเมิน
.............../................./................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ ๓ คะแนน
- พฤตกิ รรมท่ีปฏบิ ตั ิชัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ ๒ คะแนน
- พฤติกรรมที่ปฏบิ ตั ิชดั เจนและบ่อยครัง้ ให้ ๑ คะแนน
- พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบัติบางครั้ง

๒๙๙

แบบบนั ทกึ ผลหลงั การจัดกจิ กรรมการเรยี นรู้

กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม วิชาสงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ช้ันมัธยมศึกษาศึกษาปีที่ ๓ ภาคเรียนท่ี ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๐

แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ ๔ เรื่อง สงั คหวัตถุ ๔ เวลาเรยี น ๒ ชัว่ โมง

ผสู้ อน ผู้ช่วยศาสตราจารยอ์ นสุ รณ์ นางทะราช โรงเรียนซำสงู พิทยาคม

สอนวนั ที.่ ........................................... เวลา..............................................

๑. ระดับชั้นมธั ยมศึกษาปีที่ ๓ จำนวน...................คน ลา...................คน มา...................คน

๒. ผลการสอน

๒.๑ ความเหมาะสมของระยะเวลา ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง

๒.๒ ความเหมาะสมของเนอื้ หา ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

๒.๓ ความเหมาสมของกจิ กรรมการเรยี นรู้ ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

๒.๔ ความเหมาะสมของสือ่ การเรยี นรู้ ดมี าก ดี พอใช้ ปรับปรงุ

๒.๕ การมีส่วนร่วมของนักเรยี น ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

๓. การสะทอ้ นผลหลงั การจัดการเรยี นรู้

๓.๑ ด้านครผู สู้ อน

.....................................................................................................................................................

๓.๒ ด้านผูเ้ รยี น

.....................................................................................................................................................

๓.๓ ดา้ นการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้

.....................................................................................................................................................

๓.๔ ด้านผลการจัดการเรียนรู้

.....................................................................................................................................................

๓.๕ ด้านพฤตกิ รรมของนกั เรียนทจี่ ะต้องไดร้ ับการช่วยเหลือเพิม่ เตมิ

.....................................................................................................................................................

๓.๖ ด้านปญั หาและอปุ สรรค

.....................................................................................................................................................

๓.๗ ขอ้ เสนอแนะ/แนวทางแกไ้ ข

.....................................................................................................................................................

ลงชอ่ื .........................................................

(ผชู้ ว่ ยศาสตราจารยอ์ นุสรณ์ นางทะราช)

ครผู ู้สอน

๓๐๐

ใบงานท่ี ๑

คำสงั่ ใหน้ ักเรยี นวเิ คราะห์พฤติกรรมของบคุ คลท่ีนกั เรยี นนำมาเสนอต่อกลุ่ม ดังหวั ขอ้ ต่อไปน้ี

(โดยใช้วิธีคิดแบบรู้เทา่ ทันธรรมดา)

ที่ ช่ือบคุ คล พฤติกรรมตามหลักสงั คหวัตถุ ๔ ประโยชน์ตอ่ บุคคล ประโยชนต์ ่อสงั คม

ทาน ปิยวาจา สมานตั ตา อตั ถจรยิ า ดีมาก ปาน พอใช้ ดีมาก ปาน พอใช้
กลาง กลาง

สรปุ ๑. บุคคลที่ปฏบิ ัตติ นเป็นประโยชน์ต่อบคุ คลอยใู่ นเกณฑด์ มี าก ได้แก่ ..........................................
๒. บุคคลทป่ี ฏิบัตติ นเปน็ ประโยชน์ตอ่ สงั คมอยูใ่ นเกณฑ์ดีมาก ได้แก่............................................
๓. พฤตกิ รรมของบคุ คลทเ่ี ปน็ ประโยชนท์ ้งั ตอ่ บคุ คลและสังคมอยู่ฝนเกณฑ์ดมี าก
เรยี งลำดบั ความสำคัญ คือ.......................................................................................................

...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

๓๐๑

ใบงานท่ี ๒

คำส่งั ให้นกั เรยี นชว่ ยกันยกตวั อยา่ งการกระทำตามหลกั คุณธรรมสงั คหวตั ถุ ๔ ทน่ี กั เรียนสามารถ
ปฏิบตั ิได้

หลกั ธรรม ตัวอย่างการกระทำ หลกั ธรรมที่เลือกเพอ่ื นำไปปฏบิ ตั ิ
ทาน ๑.
๒.
๓.
๔.

ปยิ วาจา ๑.
๒.
๓.
๔.

อตั ตจรยิ า ๑.
๒.
๓.
๔.

สมาปตั ตตา ๑.
๒.
๓.
๔.

๓๐๒

แบบบนั ทึกการปฏบิ ัตติ นตามหลกั ธรรมสังคหวตั ถุ ๔

ชอ่ื ...................................................................................................ชั้น...............เลขท.่ี ....................

หลักธรรม การกระทำที่ปฏบิ ัตไิ ด้ ตุลาคม พฤศจกิ ายน

ดมี าก ปาน ปรับ ดีมาก ปาน ปรบั

กลาง ปรุง กลาง ปรงุ

ทาน

ปยิ วาจา

อตั ตจริยา

มานตั ตา

สรุปผล การปฏบิ ัตติ นตามหลักธรรมสงั คหวตั ถุ ๔ ของข้าพเจ้าเกิดผลประโยชน์ตอ่ ตนเอง คือ
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

เกิดประโยชนต์ ่อสว่ นรวม คอื
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

๓๐๓

แบบทดสอบก่อนเรยี น เรื่อง สงั คหวตั ถุ ๔

๑. ทำอย่างไรจงึ จะต้งั ตวั ไดใ้ นโลกนี้ ๖. ขอ้ ใดไมใ่ ช่ขอ้ ธรรมในสมั ปรายิกตั ถะ ๔

ก. เวน้ อบายมขุ ก. สทั ธาสมั ปทา

ข. บำเพ็ญสังคหวัตถุ ข. สลี สมั ปทา
ค. คบกัลยาณมิตร ค. ปญั ญาสมั ปทา
ง. บำเพญ็ ทฏิ ฐธมั มกิ ตั ถะ ง. อารักขสมั ปทา

๒. การปฏิบตั ิตามหลักทิฏฐิธมั มกิ กัตถะ ๔ จะ ๗. เพอ่ื นรักชวนกันไปเทยี่ วแหล่งมว่ั สุม จัดเปน็

ไดผ้ ลของการกระทำเมื่อใด มิตรประเภทใด

ก. ชาติอดีต ก. มติ รร่วมสุขร่วมทกุ ข์

ข. ชาตอิ นาคต ข. มิตรชกั ชวนใหฉ้ ิบหาย

ค. ชาติปัจจบุ นั ค. มิตรชกั ชวนกันมั่วสมุ

ง. ไม่แน่นอน ง. มิตรรกั ใคร่

๓. จริงใจ ฝึกฝน ทนได้ ให้ปัน ตรงกับธรรม ๘. คนเทยี มมติ รเชน่ ไรท่คี วรหลกี เล่ียงให้ไกลที่สดุ

หมวดใด ก. มติ รชักชวนในทางฉบิ หาย

ก. ฆราวาสธรรม ๔ ข. มติ รหัวประจบ

ข. อธิษฐานธรรม ๔ ค. มติ รดีแต่พดู

ค. จักร ๔ ง. มติ รปอกลอก

ง. สงั คหวตั ถุ ๔

๔. คำวา่ “ ห่างสุนัขให้หา่ งศอก หา่ งวอกใหห้ ่างวา่ ๙. คนที่เป็นนักสังคมสงเคราะห์ควรปฏิบัติธรรม

หา่ งพาลาใหห้ ่างหม่ืนโยชน์แสนโยชน์” เปน็ คำ ขอ้ ใดใหม้ าก

สอนตรงกับข้อใด ก. อธิษฐานธรรม ๔
ก. การคบคน ข. สงั คหวตั ถุ ๔
ข. วิธปี ้องกนั อันตรายจากสัตว์ ค. ฆราวาสธรรม ๔
ค. วิธีเลี้ยงสตั ว์ ง. พลธรรม ๔
ง. ถูกทุกข้อ

๕. บุคคลในขอ้ ใดชือ่ ว่า รูจ้ ักคบเพ่ือน ๑๐. โอบอ้อมอารี วจีไพเราะ สงเคราะหช์ ุมชน

ก. วิลลีเลอื กคบคนมฐี านะดี วางตนเหมาะสม ตรงกบั ธรรมข้อใด

ข. เจมส์เลอื กคบคนเพ่อื ใกลบ้ า้ น ก. สัปปุริสธรรม

ค. เบิร์ดเลอื กคบคนทม่ี รี ูปร่างดี ข. พรหมวิหาร

ง. เจษฎาพรเลือกคบคนดีมใี จเมตตากรณุ า ค. ฆราวาสธรรม

ง. สงั คหวัตถุธรรม

๓๐๔

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น
เร่ือง สังคหวตั ถุ ๔

๑. ข ๖. ก
๒. ค ๗. ค
๓. ง ๘. ก
๔. ก ๙. ข
๕. ง ๑๐. ง

แบบทดสอบหลังเรยี น
เรื่อง สังคหวัตถุ ๔

๕. บุคคลในข้อใดชือ่ ว่า รจู้ กั คบเพอ่ื น ๙. คนท่ีเป็นนักสังคมสงเคราะห์ควรปฏิบัติธรรม

ก. วลิ ลเี ลือกคบคนมีฐานะดี ขอ้ ใดใหม้ าก
ข. เจมสเ์ ลือกคบคนเพื่อใกลบ้ ้าน ก. อธษิ ฐานธรรม ๔
ค. เบริ ์ดเลือกคบคนท่ีมรี ูปร่างดี ข. สังคหวัตถุ ๔
ง. เจษฎาพรเลือกคบคนดมี ใี จเมตตากรณุ า ค. ฆราวาสธรรม ๔

ง. พลธรรม ๔

๑๐. โอบอ้อมอารี วจีไพเราะ สงเคราะห์ชุมชน ๔. คำวา่ “ ห่างสุนัขให้ห่างศอก หา่ งวอกให้ห่าง

วางตนเหมาะสม ตรงกับธรรมขอ้ ใด ว่า ห่างพาลาใหห้ ่างหมนื่ โยชนแ์ สนโยชน”์ เป็น

ก. สัปปุรสิ ธรรม คำสอนตรงกับขอ้ ใด

ข. พรหมวหิ าร ก. การคบคน

ค. ฆราวาสธรรม ข. วิธีป้องกนั อันตรายจากสัตว์

ง. สังคหวตั ถุธรรม ค. วิธีเลีย้ งสตั ว์

ง. ถูกทุกข้อ

๘. คนเทียมมิตรเช่นไรท่ีควรหลีกเลี่ยงใหไ้ กลท่ีสดุ ๓. จริงใจ ฝกึ ฝน ทนได้ ให้ปนั ตรงกบั ธรรม

ก. มติ รชกั ชวนในทางฉิบหาย หมวดใด

ข. มิตรหัวประจบ ก. ฆราวาสธรรม ๔

ค. มิตรดีแต่พดู ข. อธษิ ฐานธรรม ๔

ง. มิตรปอกลอก ค. จกั ร ๔

ง. สังคหวัตถุ ๔

๓๐๕

แบบทดสอบลงั เรียน (ตอ่ ) ๒. การปฏบิ ตั ิตามหลักทฏิ ฐิธัมมิกกตั ถะ ๔ จะ
๖. ข้อใดไม่ใช่ข้อธรรมในสัมปรายิกตั ถะ ๔ ไดผ้ ลของการกระทำเมื่อใด
ก. สัทธาสัมปทา ก. ชาตอิ ดีต
ข. สลี สัมปทา ข. ชาติอนาคต
ค. ปญั ญาสมั ปทา ค. ชาตปิ จั จุบัน
ง. อารักขสมั ปทา ง. ไม่แนน่ อน
๑. ทำอย่างไรจงึ จะตัง้ ตวั ได้ในโลกน้ี
๗. เพ่อื นรักชวนกนั ไปเทย่ี วแหล่งมวั่ สุม จัดเป็น ก. เว้นอบายมขุ
มิตรประเภทใด ข. บำเพ็ญสงั คหวัตถุ
ก. มติ รร่วมสุขรว่ มทกุ ข์ ค. คบกัลยาณมิตร
ข. มิตรชกั ชวนให้ฉิบหาย ง. บำเพ็ญทฏิ ฐธัมมิกัตถะ
ค. มิตรชกั ชวนกนั มวั่ สุม
ง. มิตรรกั ใคร่

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น
เรือ่ ง สังคหวัตถุ ๔

๑. ง ๖. ง
๒. ง ๗. ก
๓. ก ๘. ค
๔. ข ๙. ค
๕. ก ๑๐. ข

๓๐๖

แผนการจัดการเรยี นรู้

กลมุ่ สาระการเรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม วชิ าสังคมศกึ ษา ศาสนา และวัฒนธรรม

ชั้นมธั ยมศกึ ษาศกึ ษาปีท่ี ๓ ภาคเรยี นท่ี ๒ ปีการศึกษา ๒๕๖๐

แผนการจดั การเรยี นรู้ท่ี ๕ เรอ่ื ง ฆราวาสธรรม ๔ เวลาเรยี น ๒ ช่วั โมง

ผู้สอน ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์อนุสรณ์ นางทะราช โรงเรียนซำสูงพทิ ยาคม

สอนวันท.่ี ........................................... เวลา..............................................

*******************************************************************************************

มาตรฐานการเรียนร้/ู ตวั ชวี้ ดั

สาระที่ ๑ ศาสนา ศีลธรรม จริยธรรม

มาตรฐานการเรยี นรู้

มาตรฐาน ส ๑.๑ รแู้ ละเขา้ ใจประวตั ิ ความสาํ คัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือ

ศาสนาทตี่ นนบั ถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาท่ีถูกตอ้ ง ยดึ ม่นั และปฏิบัติตามหลกั ธรรมเพ่อื อยรู่ ่วมกนั อย่าง

สนั ติสุข มาตรฐาน

ตัวชวี้ ัด

ส ๑.๑ ม.๓/๖ อธิบายสังฆคุณ และข้อธรรมสำคัญในกรอบอริยสัจ ๔ หรือหลักธรรมของ

ศาสนาท่ตี นนบั ถอื ตามทก่ี ำหนด

๒. สาระสำคญั
การท่ีบุคคลผู้ครองเรือนจะดําเนินชีวิตในสังคมร่วมกับผู้อ่ืนย่อมมีความสุข ประสบ

ความสําเร็จและความเจริญก้าวหน้าในชีวิตได้น้ัน ผู้ปฏิบัติจะต้องปฏิบัติตนเป็นคนที่มีความ จริงใจ
ฝึกฝนตนเองให้รู้จักข่มใจ ฝึกความอดทน มีความเสียสละ ซึ่งหลักการปฏิบัติดังกล่าว น้ันจัดเป็น
หลักธรรมของฆราวาสธรรม

๒. จุดประสงค์การเรยี นรสู้ ู่ตัวชีว้ ัด

K (พุทธพิ ิสัย) P (ทกั ษะ/กระบวนการ) A (จิตพสิ ยั )
๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตริย์
๑. บอกความหมายของฆราวาส ๑. ทักษะในการส่ือสาร ๒. ซ่ือสตั ย์สุจรติ
๓. มวี ินัย
ธรรมได้ ๒. ทกั ษะการคิด ๔. ใฝ่เรยี นรู้
๕. อยู่อย่างพอพียง
๒. วเิ คราะหผ์ ลทไี่ ด้รบั จากการ ๓. ทักษะการแกป้ ัญหา ๖. มุ่งมั่นในการทำงาน
๗. รักความเป็นไทย
ปฏิบัตติ นตามหลกั ฆราวาสธรรมได้ ๔. ทกั ษะการใช้ชวี ติ ๘. มจี ติ สาธารณะ

๓. บอกผลการปฏิบัติตนตามหลกั ๕. ทักษะการใชเ้ ทคโนโลยี

ฆราวาสธรรมได้

๓๐๗

๓. สาระการเรยี นรู้
พุทธพิ ิสยั (K)

๑. ความหมายของฆราวาสธรรม
๒. ผลทไี่ ด้รบั จากการปฏบิ ัติตนตามหลกั ฆราวาสธรรม
๓. ผลการปฏิบตั ติ นตามหลักฆราวาสธรรม
ทกั ษะ/กระบวนการ (P)
๑. ทักษะในการส่อื สาร
๒. ทักษะการคิด
๓. ทกั ษะการแก้ปัญหา
๔. ทักษะการใชช้ วี ิต
๕. ทกั ษะการใช้เทคโนโลยี
จติ พสิ ัย (A)
๑. รกั ชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์
๒. ซอ่ื สัตย์สุจรติ
๓. มีวินยั
๔. ใฝ่เรียนรู้
๕. อยู่อย่างพอพียง
๖. มุ่งมนั่ ในการทำงาน
๗. รักความเป็นไทย
๘. มีจิตสาธารณะ

๔. การจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ เรอื่ ง ฆราวาสธรรม ๔ (๒ ช่ัวโมง)
๑. ข้ันนำ
๑.๑ ครูสร้างบรรยากาศและส่ิงแวดล้อมในการเรียนรู้ เพ่ือให้นักเรียนเกิดความเล่ือมใส

ศรัทธาในพระรัตนตรัย โดยให้นักเรยี นสวดมนต์ไหวพ้ ระ และนง่ั สมาธิก่อนการเรียนประมาณ ๕ นาที
๑.๒ ครแู จ้งจุดประสงค์การเรยี นรู้ใหน้ กั เรยี นทราบ

๒. ขนั้ สอน
๒.๑ ข้ันกําหนดปัญหา (ขน้ั ทุกข์)
๑) ให้นกั เรียนอา่ นใบความรเู้ รือ่ งฆราวาสธรรม ๔ และช่วยกนั สรปุ ความหมาย
๒) แบ่งนักเรียนออกเป็นกลุ่มละ ๕-๖ คน ให้เลือกข่าวจากหนังสือพิมพ์ท่ีมี การกระทํา

ของบุคคลทปี่ ฏบิ ตั ิตามหลกั ฆราวาสธรรม ๔ และบุคคลท่ีไม่ปฏบิ ตั ิตามหลกั ฆราวาสธรรม ๔
๒.๒ ขั้นต้ังสมมตฐิ าน (ขน้ั สมทุ ัย)

๓๐๘

๑) ให้นักเรยี นกลมุ่ เดิมร่วมกันวเิ คราะห์ตามหวั ข้อในใบงานทกี่ ําหนดให้
๒) ให้ตัวแทนกลมุ่ นาํ เสนอผลงานตามใบงานที่ ๑
๒.๓ ขั้นการทดลองและเก็บขอ้ มลู (ชน้ั นโิ รธ)
๑) ให้นักเรียนกลุ่มเดิมร่วมกันคิดหาวิธีการปฏิบัติตนตามหลักฆราวาสธรรม ๔ อย่าง
เหมาะสมกับสภาพของนกั เรยี น และบันทึกลงในแบบบันทกึ การปฏบิ ัติตน
๒.๔ ขนั้ วิเคราะห์ขอ้ มลู และสรปุ ผล (ขั้นมรรค)
๑) ให้นักเรียนปฏิบัติตามแบบบันทึกการปฏิบัติตนเป็นเวลา ๑ สัปดาห์ และ รายงานผล
เพื่อพฒั นา
๓. ข้ันสรปุ
๓.๑ ใหต้ ัวแทนของนกั เรยี นแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลงานการทำกิจกรรมตามใบงาน หน้า
ชน้ั เรียน
๓.๒ ครแู ละนกั เรียนชว่ ยกันสรุปสรปุ ผลของการปฏบิ ัตติ นตามหลกั ฆราวาสธรรม

๕. สอ่ื การเรียนรู้/แหลง่ การเรียนรู้
๕.๑ ใบความรู้
๕.๒ ใบงาน
๕.๓ แบบทดสอบก่อนเรยี น - หลงั เรยี น

๓๐๙

๖. การวัดและประเมนิ ผลของผู้เรียน

จดุ ประสงค์ วธิ ีวัด เครอ่ื งมือ เกณฑ์การผา่ น
- แบบทดสอบ ร้อยละ ๘๐
พทุ ธิพสิ ยั (K) - ใช้ ก่อนเรยี น
- แบบทดสอบ รอ้ ยละ ๘๐
๑. บอกความหมายของฆราวาสธรรม แบบทดสอบ หลังเรียน
(10 คะแนน) ร้อยละ ๘๐
ได้

๒. วเิ คราะหผ์ ลท่ีได้รับจากการ

ปฏิบัติตนตามหลกั ฆราวาสธรรมได้

๓. บอกผลการปฏิบัติตนตามหลัก

ฆราวาสธรรมได้

ทกั ษะพิสยั (P) - ใชแ้ บบ - แบบสังเกต
๑. ทักษะในการสื่อสาร สงั เกต
๒. ทักษะการคิด
๓. ทกั ษะการแกป้ ญั หา
๔. ทกั ษะการใช้ชวี ิต
๕. ทกั ษะการใชเ้ ทคโนโลยี

จติ พสิ ัย(A) -ใชแ้ บบสังเกต -แบบประเมนิ
๑. รักชาติ ศาสน์ กษตั รยิ ์ คุณลกั ษณะอนั พงึ่
๒. ซื่อสตั ยส์ ุจริต ประสงค์
๓. มีวินัย
๔. ใฝเ่ รยี นรู้
๕. อยู่อย่างพอพียง
๖. มุ่งม่นั ในการทำงาน
๗. รกั ความเป็นไทย
๘. มีจิตสาธารณะ

๓๑๐

แบบประเมินสมรรถนะผ้เู รียน ๕ ด้าน

ชื่อ..............................................................................................................................................

คำช้ีแจง :ใหส้ ังเกตพฤติกรรมของนกั เรยี นในระหว่างเรยี นและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ✓ ลงในช่อง

ที่ตรงกบั ระดบั คะแนน

สมรรถนะทป่ี ระเมนิ ระดบั คะแนน
๓๒๑

๑. ความสามารถในการสื่อสาร

๑.๑ มีความสามารถในการรับ – ส่งสาร

๑.๒ มีความสามารถในการถา่ ยทอดความรู้ โดยใช้ภาษาอยา่ งเหมาะสม

๑.๓ ใชว้ ธิ กี ารสื่อสารท่เี หมาะสม

๒. ความสามารถในการคดิ

๒.๑มคี วามสามารถในการคิดวเิ คราะห์ เพอ่ื การสรา้ งองค์ความรู้

๒.๒ มคี วามสามารถในการคดิ เปน็ ระบบ เพือ่ การสรา้ งองคค์ วามรู้

๓. ความสามารถในการแก้ปัญหา

๓.๑ แก้ปัญหาโดยใช้เหตผุ ล

๓.๒ แสวงหาความรู้มาใช้ในการแก้ปัญหา

๓.๓ ตัดสินใจโดยคำนึงถงึ ผลกระทบต่อตนเองและผู้อนื่

๔. ความสามารถในการใชท้ ักษะชวี ติ

๔.๑ ทำงานและอยรู่ ว่ มกบั ผูอ้ ่ืนด้วยความสมั พันธอ์ ันดี

๔.๒ มวี ิธแี กไ้ ขความขดั แยง้ อยา่ งเหมาะสม

๕. ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

๕.๑ เลอื กใช้ข้อมูลในการพฒั นาตนเองอยา่ งเหมาะสม

๕.๒ เลือกใช้ข้อมลู ในการทำงานและอยู่รว่ มกับผอู้ ่นื อย่างเหมาะสม

รวม

ลงชือ่ .................................................. ผ้ปู ระเมิน
.............../................./................

เกณฑ์การใหค้ ะแนน - พฤติกรรมทีป่ ฏิบัติชดั เจนและสม่ำเสมอ ให้ ๓ คะแนน
- พฤติกรรมทป่ี ฏิบตั ิชัดเจนและบอ่ ยครั้ง ให้ ๒ คะแนน
- พฤติกรรมที่ปฏบิ ตั ิบางครั้ง ให้ ๑ คะแนน

๓๑๑

แบบประเมินพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม

ชอื่ กลุ่ม..............................................................................................................................................

สมาชิกในกลุ่ม 1. .................................................................................................................

2. .................................................................................................................

3. .................................................................................................................

4. .................................................................................................................

5. .................................................................................................................

คำชี้แจง : ให้ผู้สอนสงั เกตพฤติกรรมของนักเรียนในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด  ลงใน

ช่องที่ตรงกับความเป็นจริง

รายการประเมิน ระดบั คะแนน
๓๒๑

๑. มสี ว่ นร่วมในการแสดงความคิดเห็น

๒. ความรับผิดชอบในงานที่ได้รับมอบหมาย

๓. กระตือรอื รน้ ในการทำงาน

๔. มีข้นั ตอนในการทำงานอยา่ งเป็นระบบ

๕. ใช้เวลาในการทำงานอย่างเหมาะสม

รวม

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ลงชื่อ...................................................ผปู้ ระเมนิ
ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤติกรรมอยา่ งสมำ่ เสมอ ............../.................../...............
ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤติกรรมบ่อยครั้ง
ปฏิบตั ิหรอื แสดงพฤติกรรมบางครง้ั ให้ ๓ คะแนน
ให้ ๒ คะแนน
ให้ ๑ คะแนน

๓๑๒

แบบประเมินคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์

ช่อื ..............................................................................................................................................

คำชแ้ี จง :ให้สงั เกตพฤติกรรมของนักเรยี นในระหว่างเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขดี ✓ ลงในช่อง

ที่ตรงกับระดบั คะแนน

พฤติกรรมที่คาดหวัง ระดบั คะแนน
๓๓๑

๑. รักชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์

๒. ซื่อสตั ยส์ จุ ริต

๓. มวี นิ ยั

๔. ใฝ่เรียนรู้

๕. อย่อู ย่างพอเพยี ง

๖. มุ่งมน่ั ในการทำงาน

๗. รักความเปน็ ไทย

๘. มีจติ สาธารณะ

รวม

ลงช่อื .................................................. ผู้ประเมิน
.............../................./................

เกณฑก์ ารใหค้ ะแนน ให้ ๓ คะแนน
- พฤตกิ รรมท่ีปฏบิ ตั ิชัดเจนและสม่ำเสมอ ให้ ๒ คะแนน
- พฤติกรรมที่ปฏบิ ตั ิชดั เจนและบ่อยครัง้ ให้ ๑ คะแนน
- พฤตกิ รรมทป่ี ฏิบัติบางครั้ง

๓๑๓

แบบบนั ทกึ ผลหลังการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้

กล่มุ สาระการเรยี นรสู้ ังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม วิชาสังคมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม

ชั้นมัธยมศกึ ษาศึกษาปีท่ี ๓ ภาคเรยี นที่ ๒ ปกี ารศึกษา ๒๕๖๐

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๕ เรอื่ ง ฆราวาสธรรม ๔ เวลาเรียน ๒ ชัว่ โมง

ผ้สู อน ผู้ชว่ ยศาสตราจารย์อนุสรณ์ นางทะราช โรงเรียนซำสูงพทิ ยาคม

สอนวนั ท่ี............................................ เวลา..............................................

๑. ระดับชั้นมธั ยมศกึ ษาปีท่ี ๓ จำนวน...................คน ลา...................คน มา...................คน

๒. ผลการสอน

๒.๑ ความเหมาะสมของระยะเวลา ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

๒.๒ ความเหมาะสมของเน้อื หา ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง

๒.๓ ความเหมาสมของกจิ กรรมการเรียนรู้ ดมี าก ดี พอใช้ ปรบั ปรงุ

๒.๔ ความเหมาะสมของสื่อการเรยี นรู้ ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรงุ

๒.๕ การมีสว่ นร่วมของนักเรียน ดีมาก ดี พอใช้ ปรบั ปรุง

๓. การสะท้อนผลหลงั การจดั การเรียนรู้

๓.๑ ดา้ นครูผสู้ อน

.....................................................................................................................................................

๓.๒ ดา้ นผ้เู รยี น

.....................................................................................................................................................

๓.๓ ดา้ นการจดั กจิ กรรมการเรียนรู้

.....................................................................................................................................................

๓.๔ ดา้ นผลการจัดการเรียนรู้

.....................................................................................................................................................

๓.๕ ดา้ นพฤติกรรมของนักเรยี นท่ีจะต้องได้รับการชว่ ยเหลือเพม่ิ เตมิ

.....................................................................................................................................................

๓.๖ ดา้ นปัญหาและอุปสรรค

.....................................................................................................................................................

๓.๗ ข้อเสนอแนะ/แนวทางแกไ้ ข

.....................................................................................................................................................

ลงชอื่ .........................................................

(ผู้ช่วยศาสตราจารย์อนุสรณ์ นางทะราช)

ครูผู้สอน

๓๑๔

ใบงานท่ี ๑ เรือ่ ง ฆราวาสธรรม ๔

ตอนท่ี ๑

คาํ สั่ง ให้นักเรยี นเลือกขา่ ว ๒ ขา่ วมาวเิ คราะห์ท้งั หวั ขอ้ ตอ่ ไปนี้
ข่าวที่ ๑
๑. บุคคลในข่าวที่ปฏบิ ัติตามหลักฆราวาสธรรมคือใคร
๒. ยกตัวอย่างการกระทาํ ท่ีแสดงวา่ มีคณุ สมบัติครบถว้ นตามหลกั ฆราวาสธรรม
๓. เขาได้รับผลจากการกระทําอย่างไร
ขา่ วที่ ๒
๑. บุคคลทีไ่ มป่ ฏบิ ตั ิตามหลกั ฆราวาสธรรมคอื ใคร
๒. ยกตวั อยา่ งการกระทําท่แี สดงวา่ เขาขาดหลักฆราวาสธรรม
๓. เขาได้รับผลจากการกระทําอยา่ งไร
ตอนท่ี ๒
จงเปรียบเทียบการกระทาํ ของบุคคลในขา่ วท่ี ๑ และข่าวที่ ๒ ว่าควรปฏบิ ตั ติ นตาม
แบบอย่างของใคร บอกเหตุผล
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

๓๑๕

แบบบนั ทึกการปฏบิ ตั ิตนตามหลกั ฆราวาสธรรม

ชื่อ.................................................................................................ช้ัน....................เลขท.่ี .............

ช่ือหลกั ธรรม ตวั อยา่ งการการทำ ผลการปฏิบตั ิ

ดมี าก ปานกลาง ปรับปรงุ

สัจจะ
ทมะ

ขันติ

จาคะ

สรุป ผลที่ได้จากการปฏบิ ตั ิ
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………

๓๑๖

แบบทดสอบก่อนเรียน เร่อื ง ฆราวาสธรรม ๔

๑. ความดีงามของลักษณะนสิ ัยหรอื พฤติกรรมท่ี ๖. ฆราวาสธรรม ๔ เป็นธรรมสำหรับการครอง

กระทำจนเกดิ ความเคยชิน เรือน ข้อใดคอื การข่มใจ ปรับปรงุ ตวั ฝกึ ฝนให้ตดิ

ก. คุณธรรม เปน็ นิสยั

ข. จรยิ ธรรม ก. สัจจะ
ค. คา่ นิยม ข. ทมะ

ง. วัฒนธรรม ค. ขันติ

ง. จาคะ

๒. คุณธรรมทเ่ี ปน็ การประพฤติหรือกระทำท่เี ปน็ ๗. หัวใจเศรษฐี ในทิฏฐธมั มิกัตถประโยชน์ คือข้อ

ปกติวสิ ยั ใด

ก. ศรัทธา ก. อุ อา กะ สะ

ข. ศลี ข. จิ เจ รุ นิ
ค. จาคะ ค. ทุ สะ นิ มะ

ง. วริ ยิ ะ ง. สุ จิ ปุ ลิ

๓. จริงใจ ฝกึ ฝน ทนได้ ให้ปนั ตรงกบั ธรรมหมวด ๘. ข้อใดเปน็ คุณธรรมของไทยทพี่ ึงประสงค์

ใด ? ก. มคี วามต้ังใจจรงิ

ก. ฆราวาสธรรม ๔ ข. มีความขยันหมัน่ เพยี ร

ข. อธษิ ฐานธรรม ๔ ค. มคี วามสามคั คี

ค. จกั ร ๔ ง. ถกู ทุกข้อ

ง. สงั คหวตั ถุ ๔

๔. ธรรมท่ีเป็นเครอ่ื งยึดเหนีย่ วจิตใจใหส้ ะอาด ๙. มลู เหตทุ ต่ี ้องปลูกฝังคุณธรรมในตวั

สดใสคือข้อใด ก. เพื่อขัดเกลาจิตใจให้ยดึ มั่นในสงิ่ ท่ดี ีงาม
ก. สังคหวตั ถุ ๔ ข. เพือ่ ประพฤติตนอย่ใู นความดี
ข. ฆราวาสธรรม ๔ ค. เพอื่ ดำรงตนเป็นแบบอยา่ ง
ค. พรหมวิหาร ๔ ง. ถูกทกุ ข้อ
ง. อรยิ สัจ ๔

๕. ธรรมขอ้ ใดหมายถึงการให้ ๑๐. หลกั ธรรมขอ้ ใด ส่งเสริมให้คนร้จู กั หน้าท่ี

ก. ทาน อันจะพึงปฏิบัตติ อ่ กัน

ข. ปิยวาจา ก. ทิศ ๖

ค. อตั ถจริยา ข. พลธรรม ๕

ง. สมานตั ตตา ค. อิทธิบาท ๔

ง. ฆราวาสธรรม ๔

๓๑๗

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน
เรอื่ ง ฆราวาสธรรม ๔

๑. ข ๖. ข
๒. ข ๗. ง
๓. ก ๘. ง
๔. ง ๙. ง
๕. ก ๑๐. ก

แบบทดสอบหลงั เรียน

เร่ือง ฆราวาสธรรม ๔

๑. ธรรมข้อใดหมายถึงการให้ ๕. หลักธรรมขอ้ ใด ส่งเสริมให้คนรจู้ กั หนา้ ที่ อนั

ก. ทาน จะพึงปฏบิ ตั ติ อ่ กนั

ข. ปิยวาจา ก. ทศิ ๖

ค. อตั ถจริยา ข. พลธรรม ๕

ง. สมานัตตตา ค. อิทธบิ าท ๔

ง. ฆราวาสธรรม ๔

๒. มลู เหตทุ ี่ต้องปลกู ฝงั คณุ ธรรมในตวั ๖. ธรรมท่เี ป็นเครอ่ื งยดึ เหนีย่ วจิตใจให้สะอาด

ก. เพ่อื ขดั เกลาจิตใจให้ยึดม่ันในสิ่งทด่ี ีงาม สดใสคอื ขอ้ ใด

ข. เพอ่ื ประพฤตติ นอย่ใู นความดี ก. สงั คหวัตถุ ๔ ง. อริยสัจ ๔
ค. เพ่อื ดำรงตนเปน็ แบบอยา่ ง ข. ฆราวาสธรรม ๔
ง. ถกู ทกุ ข้อ ค. พรหมวิหาร ๔

๓. ข้อใดเปน็ คุณธรรมของไทยทพี่ งึ ประสงค์ ๗. จรงิ ใจ ฝกึ ฝน ทนได้ ให้ปัน ตรงกบั ธรรมหมวด

ก. มีความตั้งใจจรงิ ใด ?

ข. มคี วามขยันหม่นั เพยี ร ก. ฆราวาสธรรม ๔

ค. มคี วามสามัคคี ข. อธิษฐานธรรม ๔

ง. ถกู ทุกข้อ ค. จกั ร ๔ ง. สังคหวัตถุ ๔

๔. ความดงี ามของลักษณะนิสัยหรอื พฤตกิ รรมที่ ๘. หัวใจเศรษฐี ในทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์ คือ

กระทำจนเกิดความเคยชิน ขอ้ ใด

ก. คุณธรรม ก. อุ อา กะ สะ

ข. จริยธรรม ข. จิ เจ รุ นิ

ค. คา่ นิยม ค. ทุ สะ นิ มะ

ง. วฒั นธรรม ง. สุ จิ ปุ ลิ

๓๑๘

.แบบทดสอบลงั เรยี น (ตอ่ )

๙. ฆราวาสธรรม ๔ เปน็ ธรรมสำหรับการครอง ๑๐. คุณธรรมที่เปน็ การประพฤติหรอื กระทำท่ี

เรือน ขอ้ ใดคือการขม่ ใจ ปรับปรงุ ตัว ฝึกฝนให้ติด เปน็ ปกติวิสยั

เป็นนสิ ยั ก. ศรทั ธา

ก. สจั จะ ข. ศีล

ข. ทมะ ค. จาคะ

ค. ขนั ติ ง. วริ ยิ ะ

ง. จาคะ

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น
เร่อื ง ฆราวาสธรรม ๔

๑. ก ๖. ง
๒. ง ๗. ก
๓. ง ๘. ง
๔. ข ๙. ข
๕. ก ๑๐. ข

๓๑๙

ตารางที่ ก- ๒ แบบสอบถามความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญ เกี่ยวกับดัชนีความสอดคล้องระหว่าง

จุดประสงค์การเรยี นรู้กบั แบบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธท์ิ างการเรยี น เร่อื งการพัฒนาจิตสำนกึ

ความเป็นพลเมอื งของนกั เรียนในจังหวดั ขอนแกน่ ตามหลักพทุ ธธรรม (Index of Item

Objective Congruence: IOC)

.. ระดับความคดิ เหน็ ขอ้ เสนอแนะ
+๑ ๐ -๑
แบบทดสอบ

๑. หลักธรรมขอ้ ใดไมจ่ ัดอยู่ในทศพธิ ราชธรรม ๑๐

ประการ

ก. ทาน

ข. ศลี

ค. สมาธิ

ง. ขนั ติ

๒. ข้อใดคือความดำรชิ อบในมรรค ๘

ก. สัมมาทฏิ ฐิ

ข. สมั มาสังกัปปะ

ค. สัมมากัมมันตะ

ง. สมั มาอาชวี ะ

๓. นทิ านเรื่องใดทส่ี อนเรื่องโทษของการพูดโกหก

ก. เด็กเลี้ยงววั

ข. เดก็ เลย้ี งแกะ

ค. เดก็ เลีย้ งแพะ

ง. เดก็ เลย้ี งม้า

๔. ถ้าเพอ่ื นกำลังตกอย่ใู นอนั ตราย เราควรปฏิบัติ

อยา่ งไร

ก. เข้าไปช่วยเหลอื

ข. วง่ิ หนเี อาตวั รอด

ค. มองดูอย่หู ่างๆ

ง. บอกให้คนอนื่ มาชว่ ย

๓๒๐

ตารางท่ี ก- ๒ (ต่อ) ระดับความคิดเหน็ ขอ้ เสนอแนะ
+๑ ๐ -๑
แบบทดสอบ

๕. ข้อใดทค่ี วรยดึ เปน็ แนวปฏบิ ตั ใิ นการดำเนนิ ชีวติ ตาม
คำสอนของพระพุทธศาสนา
ก. ทำความดี ละเวน้ ความช่ัว
ข. พยายามสร้างฐานะใหด้ ี
ค. ตั้งใจเรยี นให้ได้คะแนนดี
ง. หาทีอ่ ยอู่ าศยั ใหเ้ หมาะสม
๖. ข้อใดไม่ใชป่ ระโยชน์ของการฟังธรรม
ก. ไดฟ้ ังเรื่องใหมๆ่ อยู่เสมอ
ข. ไดข้ ้อคดิ จากเร่อื งท่ไี ด้ฟงั
ค. ไดเ้ ขา้ ใจเรื่องทเ่ี คยฟงั มากข้นึ
ง. ได้เพือ่ นสนทิ เพิ่มมากขึน้
๗. ขอ้ ความใดไมม่ ีความหมายตรงกบั หลกั กรรมใน
พระพทุ ธศาสนา
ก. หว่านพชื เชน่ ใด ยอ่ มได้ผลเชน่ น้ัน
ข. ทำดไี ดด้ ี ทำช่ัวได้ชัว่
ค. ทำอย่างไร ได้อยา่ งน้ัน
ง. บาปกรรมของเราสามารถชำระได้
๘. ถ้านวลสอบตกเพราะข้ีเกยี จ แสดงว่าเปน็ เพราะเหตุ
ใด
ก. ขเี้ กยี จอา่ นหนังสือ
ข. ถูกครแู กลง้
ค. ถกู เพื่อนแกลง้
ง. ไม่มีบญุ
๙. การทำบุญใส่บาตร ถวายจตุปัจจัยเป็นการแสดง
ความเคารพตอ่ ใคร
ก. พระพุทธเจ้า
ข. พระธรรม
ค. พระสงฆ์
ง. ครูอาจารย์

๓๒๑

ตารางที่ ก- ๒ (ตอ่ )

แบบทดสอบ ระดับความคิดเห็น ขอ้ เสนอแนะ
+๑ ๐ -๑

๑๐. การมีสตสิ ัมปชญั ญะสอดคลอ้ งกับศลี ข้อใด

ก. ศลี ขอ้ 2

ข. ศีลขอ้ 3

ค. ศลี ขอ้ 4

ง. ศีลข้อ 5

๑๑. เมตตาพรหมวิหาร ควรเจริญเมอื่ ใด

ก. ในยามปกติ

ข. เหน็ เขาประสบทุกข์

ค. เหน็ เขาไดด้ ีมสี ขุ

ง. เห็นเขารับผลกรรม

๑๒. เหน็ คนทำความผิด อยากช่วย แตช่ ว่ ยไม่ได้ควรใช้

ธรรมข้อใด

ก. เมตตา

ข. กรณุ า

ค. มทุ ิตา

ง. อุเบกขา

๑๓. การแสดงความยินดเี มื่อผอู้ ื่นได้ดตี รงกบั ข้อใด

ก. เมตตา

ข. กรณุ า

ค. มทุ ิตา ง. อุเบกขา

๑๔. ในการพิจารณาคดีความ ควรยดึ ธรรมขอ้ ใดเป็น

หลัก

ก. เมตตา

ข. กรณุ า

ค. มุทติ า ง. อเุ บกขา

๕. เมตตา มคี วามหมายตรงกับขอ้ ใด

ก. พลอยยนิ ดี

ข. คิดช่วยใหพ้ น้ ทุกข์

ค. ไมย่ นิ ดียินรา้ ย ง. ปรารถนาให้เปน็ สขุ

๓๒๒

ตารางท่ี ก- ๒ (ตอ่ ) ระดับความคดิ เหน็ ข้อเสนอแนะ
+๑ ๐ -๑
แบบทดสอบ

๑๖. คณุ ธรรมท่ีทำให้ประสบความสำเรจ็ หมายถงึ ข้อ
ใด
ก. พรหมวหิ าร ๔
ข. สังคหวตั ถุ ๔
ค. ธรรมของฆราวาส ๔
ง. อิทธิบาท ๔
๑๗. สภาพคณุ งามความดใี นจิตใจ เป็นความหมายของ
ข้อใด
ก. คุณธรรม
ข. จริยธรรม
ค. วัฒนธรรม
ง. ศีลธรรม
๑๘. หลกั ธรรมทท่ี ำใหเ้ กิดความสำเรจ็ ในการทำงาน คือ
ก. พรหมวิหาร ๔
ข. อทิ ธิบาท ๔
ค. สงั คหวตั ถุ ๔
ง. ฆราวาสธรรม ๔
๑๙. ครปู ราณี จงู แขนคนแก่ข้ามถนนแสดงว่ามีคุณธรรม
ตามข้อใด
ก. เมตตา
ข. กรุณา
ค. มทุ ติ า
ง. อเุ บกขา
๒๐. ครสู ชุ าดา จงู แขนคนแก่ขา้ มถนน แสดงว่ามี
คณุ ธรรม ขอ้ ใด
ก. เมตตา
ข. กรุณา
ค. มทุ ิตา
ง. อเุ บกขา

๓๒๓

ตารางที่ ก- ๒ (ต่อ)

แบบทดสอบ ระดบั ความคิดเห็น ข้อเสนอแนะ
+๑ ๐ -๑

๒๑. อทิ ธบิ าท 4 เปรียบได้กับอะไร

ก. เคร่ืองทุ่มแรง

ข. เครือ่ งชว่ ยชี้ทาง

ค. เครอ่ื งอตั โนมตั ิ

ง. เคร่ืองคอมพิวเตอร์

๒๒. สุภาษิตขอ้ ใดสอนให้เรามีความเพียร

ก. ลกู ไม้ย่อมหล่นไม่ไกลต้น

ข. อิม่ ทีหลังลา้ งถว้ ยลา้ งจาน

ค. มสี ลึงพึงบรรจบให้ครบบาท

ง. คนล่วงทุกขไ์ ด้เพราะความเพยี ร

๒๓. อทิ ธิบาท ๔ มีความสำคัญอยา่ งไร

ก. ชว่ ยกระตนุ้ ให้ขยนั ทำงาน

ข. ทำให้รอบรูง้ านท่ีกำลงั ทำ

ค. ชว่ ยให้งานประสบความสำเร็จ

ง. ทำให้งานยากคลายเปน็ งานงา่ ย

๒๔. คณุ ธรรม "จิตตะ" มีลักษณะสอดคล้องกบั ข้อใด

ก. ตั้งใจทำ

ข. เข้าใจทำ

ค. แข็งใจทำ

ง. เต็มใจทำ

๒๕. ข้อใดแสดงออกถงึ การมีฉนั ทะ

ก. มกุ พยายามเก็บเงินซื้อบ้าน

ข. มรกตจดั งานวนั ขนึ้ ปีใหม่

ค. พลอยซ้ือสลากออมสินแบง่ ทกุ งวด

ง. เพชรยดึ อาชีพเปน็ ครมู าตลอด

๒๖. อิทธบิ าท 4 ขอ้ ใดทเ่ี ป็นพนื้ ฐานที่นำไปสู่

ความสำเรจ็ ในการงาน

ก. ฉันทะ ข. จติ ตะ

ค. วริ ิยะ ง. วมิ งั สา

๓๒๔

ตารางที่ ก- ๒ (ตอ่ ) ระดบั ความคดิ เหน็ ข้อเสนอแนะ
+๑ ๐ -๑
แบบทดสอบ

๒๗. ขอ้ ใดไม่ใช่ความหมายของคำวา่ “ธรรมะ”
ก. ความประพฤตดิ ีงาม
ข. คำส่งั สอน คำแนะนำทางศีลธรรม
ค. ธรรมชาติท้งั ปวง
ง. ความเช่ือถือ
๒๘. ครวู ิไลกำลงั จะลงโทษนักเรยี นทีท่ ำแบบฝึกหดั ไม่ได้
แต่คิดได้ว่ายงั ไม่สมควรลงโทษ แสดงวา่ ครูวิไล มี
คณุ ธรรมข้อใด
ก. สัจจะ.
ข. ทมะ.
ค. ขนั ต.ิ
ง. จาคะ
๒๙. ธรรมที่เป็นข้อประพฤติปฏบิ ตั ิ เป็นความหมายของ
ข้อใด
ก. คุณธรรม
ข. จรยิ ธรรม
ค. ศีลธรรม
ง. คา่ นยิ ม
๓๐. ความประพฤติ กริ ิยาท่ีควรประพฤติ เปน็
ความหมายของข้อใด
ก. ธรรม
ข. จรยิ ะ
ค. ศลี
ง. สมาธิ
๓๑. ทำอยา่ งไรจงึ จะตงั้ ตัวได้ในโลกนี้
ก. เวน้ อบายมุข
ข. บำเพญ็ สังคหวัตถุ
ค. คบกลั ยาณมิตร
ง. บำเพ็ญทิฏฐธมั มกิ ตั ถะ

๓๒๕

ตารางที่ ก- ๒ (ต่อ)

แบบทดสอบ ระดับความคิดเห็น ขอ้ เสนอแนะ
+๑ ๐ -๑
๓๒. การปฏิบัติตามหลักทิฏฐิธัมมกิ กัตถะ ๔ จะไดผ้ ล
ของการกระทำเมอื่ ใด
ก. ชาติอดีต
ข. ชาติอนาคต
ค. ชาตปิ จั จบุ นั
ง. ไมแ่ นน่ อน
๓๓. จรงิ ใจ ฝึกฝน ทนได้ ให้ปัน ตรงกับธรรมหมวดใด
ก. ฆราวาสธรรม ๔
ข. อธิษฐานธรรม ๔
ค. จกั ร ๔
ง. สงั คหวตั ถุ ๔
๓๔. คำวา่ “ ห่างสุนัขให้หา่ งศอก หา่ งวอกใหห้ า่ งว่า
ห่างพาลาใหห้ า่ งหมืน่ โยชนแ์ สนโยชน์” เปน็ คำสอนตรง
กับข้อใด
ก. การคบคน
ข. วิธีป้องกันอันตรายจากสัตว์
ค. วธิ เี ล้ยี งสัตว์
ง. ถูกทกุ ข้อ
๓๕. บคุ คลในขอ้ ใดชื่อว่า รูจ้ กั คบเพ่ือน
ก. วลิ ลเี ลอื กคบคนมีฐานะดี
ข. เจมส์เลอื กคบคนเพื่อใกล้บ้าน
ค. เบริ ด์ เลอื กคบคนท่ีมีรูปรา่ งดี
ง. เจษฎาพรเลือกคบคนดีมีใจเมตตากรุณา
๓๖. ขอ้ ใดไม่ใชข่ ้อธรรมในสัมปรายิกตั ถะ ๔
ก. สทั ธาสมั ปทา
ข. สลี สัมปทา
ค. ปัญญาสัมปทา
ง. อารักขสมั ปทา

๓๒๖

.ตารางท่ี ก- ๒ (ตอ่ ) ระดับความคิดเหน็ ข้อเสนอแนะ
+๑ ๐ -๑
แบบทดสอบ

๓๗. เพือ่ นรักชวนกนั ไปเที่ยวแหล่งม่ัวสมุ จัดเปน็ มิตร
ประเภทใด
ก. มติ รรว่ มสุขรว่ มทกุ ข์
ข. มติ รชกั ชวนใหฉ้ ิบหาย
ค. มิตรชกั ชวนกันม่ัวสุม
ง. มติ รรกั ใคร่
๓๘. คนเทียมมิตรเช่นไรที่ควรหลกี เลีย่ งใหไ้ กลที่สุด
ก. มติ รชักชวนในทางฉบิ หาย
ข. มิตรหวั ประจบ
ค. มติ รดีแต่พูด
ง. มติ รปอกลอก
๓๙. คนที่เป็นนักสังคมสงเคราะห์ควรปฏิบัติธรรมข้อใด
ให้มาก
ก. อธษิ ฐานธรรม ๔
ข. สงั คหวตั ถุ ๔
ค. ฆราวาสธรรม ๔
ง. พลธรรม ๔
๔๐. โอบอ้อมอารี วจไี พเราะ สงเคราะหช์ ุมชน วางตน
เหมาะสม ตรงกับธรรมข้อใด
ก. สปั ปรุ ิสธรรม
ข. พรหมวหิ าร
ค. ฆราวาสธรรม
ง. สงั คหวตั ถธุ รรม
๔๑. ความดีงามของลักษณะนิสยั หรอื พฤติกรรมที่
กระทำจนเกดิ ความเคยชิน
ก. คุณธรรม
ข. จรยิ ธรรม
ค. คา่ นยิ ม
ง. วฒั นธรรม

๓๒๗

ตารางที่ ก- ๒ (ตอ่ ) ระดบั ความคดิ เหน็ ขอ้ เสนอแนะ
+๑ ๐ -๑
แบบทดสอบ

๔๒. คณุ ธรรมทเ่ี ป็นการประพฤติหรือกระทำที่เป็นปกติ
วิสัย
ก. ศรทั ธา
ข. ศีล
ค. จาคะ
ง. วริ ยิ ะ
๔๓. จรงิ ใจ ฝึกฝน ทนได้ ให้ปนั ตรงกับธรรมหมวดใด ?
ก. ฆราวาสธรรม ๔
ข. อธิษฐานธรรม ๔
ค. จักร ๔
ง. สังคหวตั ถุ ๔
๔๔. ธรรมทีเ่ ป็นเครอื่ งยดึ เหน่ียวจติ ใจให้สะอาดสดใสคอื
ข้อใด
ก. สงั คหวัตถุ ๔
ข. ฆราวาสธรรม ๔
ค. พรหมวหิ าร ๔
ง. อรยิ สัจ ๔
๔๕. ธรรมขอ้ ใดหมายถึงการให้
ก. ทาน
ข. ปยิ วาจา
ค. อัตถจริยา
ง. สมานตั ตตา
๔๖. ฆราวาสธรรม ๔ เปน็ ธรรมสำหรบั การครองเรือน
ขอ้ ใดคือการข่มใจ ปรบั ปรุงตัว ฝกึ ฝนใหต้ ดิ เป็นนิสยั
ก. สจั จะ
ข. ทมะ
ค. ขนั ติ
ง. จาคะ

๓๒๘

ตารางท่ี ก- ๒ (ต่อ)

แบบทดสอบ ระดับความคดิ เหน็ ขอ้ เสนอแนะ
+๑ ๐ -๑

๔๗. หัวใจเศรษฐี ในทฏิ ฐธมั มิกัตถประโยชน์ คอื ข้อใด

ก. อุ อา กะ สะ

ข. จิ เจ รุ นิ

ค. ทุ สะ นิ มะ

ง. สุ จิ ปุ ลิ

๔๘. ข้อใดเป็นคุณธรรมของไทยท่พี ึงประสงค์

ก. มคี วามตั้งใจจรงิ

ข. มคี วามขยนั หมน่ั เพียร

ค. มคี วามสามัคคี

ง. ถูกทกุ ข้อ

๔๙. มูลเหตุทต่ี อ้ งปลกู ฝังคณุ ธรรมในตัว

ก. เพือ่ ขัดเกลาจิตใจให้ยดึ มัน่ ในส่งิ ทด่ี ีงาม

ข. เพ่อื ประพฤตติ นอยใู่ นความดี

ค. เพือ่ ดำรงตนเป็นแบบอยา่ ง

ง. ถูกทุกข้อ

๕๐. หลักธรรมขอ้ ใด สง่ เสรมิ ให้คนรู้จกั หนา้ ที่ อันจะพงึ

ปฏิบตั ติ อ่ กัน

ก. ทิศ ๖

ข. พลธรรม ๕

ค. อิทธิบาท ๔

ง. ฆราวาสธรรม ๔

.

๓๒๙

เฉลยแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน
เร่ือง การพัฒนาจติ สำนึกความเปน็ พลเมืองของนักเรยี นในจงั หวดั ขอนแกน่ ตามหลักพทุ ธธรรม

จำนวน 50 ข้อ

1. ค 16. ง 31. ข 46. ข
2. ข 17. ก 32. ค 47. ง
3. ข 18. ข 33. ง 48. ง
4. ก 19. ข 34. ก 49. ง
5. ก 20. ก 35. ง 50. ก
6. ง 21. ข 36. ก
7. ง 22. ค 37. ค
8. ก 23. ค 38. ก
9. ค 24. ข 39. ข
10. ง 25. ง 40. ง
11. ก 26. ก 41. ข
12. ง 27. ค 42. ข
13. ค 28. ข 43. ก
14. ง 29. ข 44. ง
15. ง 30. ข 45. ก