หลักสูตรการจัดการศึกษาอาชีพเพื่อการมีงานทำ ชุด 1 พ.ศ.2555

เร่ือง จุดประสงค์การเรยี นรู้ เนื้อหา

4.5 อธิบายลกั ษณะการเขยี นทด่ี ี
ขององคป์ ระกอบของโครงการ
อาชีพได้
4.6 เขยี นโครงการในแตล่ ะ
องคป์ ระกอบให้เหมาะสมและ
ถูกตอ้ งได้
4.7 ตรวจสอบความเหมาะสมและ
สอดคลอ้ งของโครงการอาชีพได้

32

การจดั กระบวนการเรียนรู้ ชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ
เพ่ือสรุปแนวคดิ เป็นแนวทางในการเขยี น
โครงการอาชีพท่ีดี เหมาะสม และถกู ตอ้ ง
4.3 จดั ให้ผเู้ รียนปฏิบตั ิ การเขยี นโครงการ
อาชีพ
4.4 กาหนดใหผ้ ูเ้ รียนฝึกปฏิบตั ิการประเมนิ
ความเหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการ
อาชีพ
4.5 จดั ใหผ้ เู้ รียนปรับปรุงโครงการอาชีพ ใหม้ ี
ความเหมาะสม และถูกตอ้ ง
4.6 กาหนดใหผ้ ูเ้ รียนเขยี นโครงการอาชีพของ
ตนเองเพื่อเสนอขอรับการสนบั สนุน
งบประมาณดาเนินงานอาชีพ และใชใ้ นการ
ดาเนินการประกอบอาชีพต่อไป

33

หลักสูตรการเลยี้ งไก่พ้ืนเมอื ง
จานวน 80 ชั่วโมง

กล่มุ อาชีพเกษตรกรรม

ความเป็ นมา
การจดั การศกึ ษาอาชีพในปัจจุบนั มีความสาคญั มาก เพราะจะเป็นการพฒั นาประชากรของประเทศ

ให้ มคี วามรู้ ความสามารถและทกั ษะในการประกอบอาชีพ เป็นการแกป้ ัญหาการว่างงานและส่งเสริมความ
เขม้ แขง็ ใหแ้ ก่เศรษฐกิจชุมชน ซ่ึงกระทรวงศึกษาธิการไดก้ าหนดยทุ ธศาสตร์ 2555 ภายใตก้ รอบเวลา 2 ปี
ทจ่ี ะพฒั นา 5 ศกั ยภาพของพ้นื ทใี่ น 5 กลมุ่ อาชีพใหม่ ใหส้ ามารถแข่งขนั ไดใ้ น 5 ภมู ิภาคหลกั ของโลก “รู้เขา
รู้เรา เท่าทัน เพื่อแข่งขันไดใ้ นเวทีโลก” ตลอดจนกาหนดภารกิจที่จะยกระดับการจัดการศึกษาเพ่ือเพิ่ม
ศกั ยภาพและขีดความ สามารถให้ประชาชนไดม้ ีอาชีพที่สามารถสร้างรายได้ ที่มน่ั คง โดยเน้นการบูรณา
การใหส้ อดคลอ้ งกบั ศกั ยภาพดา้ นต่างๆ มงุ่ พฒั นาคนไทยให้ไดร้ ับการศกึ ษาเพื่อพฒั นาอาชีพและการมีงาน
ทาอย่างมี คุณภาพ ทั่วถึงและเท่าเทียมกัน ประชาชนมีรายได้ม่ันคง มั่งคั่ง และมีงานทาอย่างยงั่ ยืน มี
ความสามารถเชิงการแขง่ ขนั ท้งั ในระดบั ภูมิภาคอาเซียนและระดบั สากล ซ่ึงจะเป็นการจดั การศึกษาตลอด
ชีวติ ในรูปแบบใหม่ทสี่ ร้างความมน่ั คงใหแ้ ก่ ประชาชนและประเทศชาติ

ปัจจุบันไก่พ้ืนเมืองได้รับความนิยมเพ่ิมข้ึนมาก เป็ นเพราะไก่พ้ืนเมืองมีรสชาติอร่อยและ
เน้ือแน่น เป็นท่ถี ูกปากของผูบ้ ริโภคทว่ั ไป จนมีแนวโนม้ ว่า จะสามารถส่งเน้ือไกพ่ ้นื เมอื งออกไปจาหน่ายยงั
ต่างประเทศ และที่สาคญั คือเร่ืองของความปลอดภยั จากสารเร่ง สารเคมีต่างๆเนื่องจากไก่พ้ืนเมืองเป็ นไก่
สายพนั ธุ์ท่ีสามารถปรับตวั ให้เขา้ สภาพแวดลอ้ มของแต่ละทอ้ งถิ่นไดเ้ ป็ นอย่างดี มีความทนทานต่อโรคต่างๆ
เล้ียงง่าย โตเร็วไม่ตอ้ งลงทุนสูง ถ้ามีระบบการจัดการที่ดีแล้วแทบจะไม่ตอ้ งใช้สารเคมีใดๆ เลย เหมาะ
สาหรบั ผูท้ ค่ี ิดจะเร่ิมตน้ การเล้ียงไก่ เป็นอาชีพท่ที าให้ครอบครวั มีรายไดแ้ ละสามารถพ่งึ พาตนเองได้ อีกท้งั
ยงั จะเป็นแนวทางส่งเสริมให้เกิดกลุ่มอาชีพต่างๆในชุมชนเพิม่ ข้ึนอกี หลายกลุ่มในอนาคต

หลกั การของหลักสูตร
การจดั การศกึ ษาเพื่อการพฒั นาอาชีพเพ่ือการมีงานทา กาหนดหลกั การไวด้ งั น้ี
1. เป็นหลกั สูตรทเ่ี นน้ การบูรณาการให้สอดคลอ้ งกบั ศกั ยภาพดา้ นต่างๆ หา้ ดา้ น ไดแ้ ก่ ศกั ยภาพ

ของทรัพยากรธรรมชาติในแต่ละพ้ืนท่ี ศกั ยภาพของพ้ืนที่ตามลกั ษณะภมู อิ ากาศ ศกั ยภาพภูมปิ ระเทศและ
ทาเลทต่ี ้งั ของแตล่ ะประเทศ ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวิตของแต่ละพ้นื ที่และ
ศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษยใ์ นแต่ละพ้นื ท่ี

34

2. มุ่งพฒั นาคนไทยใหไ้ ดร้ ับการศึกษาเพื่อพฒั นาอาชีพและการมงี านทาอยา่ งมี
คณุ ภาพทว่ั ถงึ และเทา่ เทยี มกนั สามารถสร้างรายไดท้ ี่มน่ั คง และเป็นบคุ คลท่ีมวี ินยั เป่ี ยมไปดว้ ยคณุ ธรรม
จริยธรรม มีจิตสานึกความรับผดิ ชอบต่อตนเอง ผอู้ ่ืน และสังคม

3. ส่งเสริมให้มคี วามร่วมมือในการดาเนินงานร่วมกบั ภาคีเครือขา่ ย
4. เนน้ การฝึกปฏบิ ตั ิจริงเพือ่ ให้ผูเ้ รียนเกิดความรู้ ความเขา้ ใจ และสามารถนาไปประกอบอาชีพให้
เกิดรายไดท้ ีม่ นั่ คง มงั่ คง่ั และยงั ยืนในอาชีพส่งเสริมให้มกี ารเทียบโอนความรู้และประสบการณเ์ ขา้ สู่
หลกั สูตรการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน

จุดหมาย
เพอื่ ให้ผูเ้ รียนมีความรู้ มีทกั ษะ ในการเล้ยี งพ้นื บา้ นเป็นอาชีพได้ อยา่ งมีคุณธรรม

กล่มุ เป้าหมาย
กลุ่มเป้าหมายคอื ประชาชนกลุ่มเป้าหมายนอกระบบโรงเรียน
1. ผทู้ ่ไี ม่มอี าชีพ
2. ผทู้ ่มี อี าชีพและตอ้ งการพฒั นาอาชีพ

ระยะเวลา จานวน 80 ชวั่ โมง

โครงสร้างหลักสูตร
1. ช่องทางการประกอบอาชีพการเล้ียงไกพ่ ้นื เมอื ง
1.1 ความสาคญั การเห็นช่องทางของการประกอบอาชีพการเล้ียงไกพ่ ้นื เมอื ง
1.2 ความเป็นไปไดใ้ นการประกอบอาชีพการเล้ยี งไกพ่ ้ืนเมอื ง
1.2.1 ความตอ้ งการของตลาด
1.2.2 การใชแ้ รงงาน
1.2.3 การจดั หาวสั ดุ อุปกรณ์
1.2.4 การเลือกทาเลทตี่ ้งั
1.2.5 ทุน
1.3 แหล่งเรียนรู้
1.4 ทิศทางการประกอบอาชีพ
2. ทกั ษะการประกอบอาชีพการเล้ยี งไกพ่ ้นื เมอื ง
2.1 ข้นั เตรียมการประกอบอาชีพการเล้ียงไก่พ้ืนเมอื ง

35

2.1.1 สถานท่ี / พ้นื ที่
2.1.2 วสั ดุ อปุ กรณ์ ทใ่ี ชป้ ระกอบอาชีพเล้ยี งพ้ืนเมอื ง
2.1.3 ความรู้เบ้อื งตน้ เกี่ยวกบั การเล้ยี งไก่พ้ืนเมอื ง

- จรรยาบรรณของผปู้ ระกอบอาชีพ
- การคดั เลอื กพนั ธุ์
- ลกั ษณะของพ้นื เมืองและการเจริญเติบโต
- อุปนิสัยการอยู่ การกินอาหาร
2.2 ข้นั ตอนการเล้ียงไกพ่ ้ืนเมอื ง
2.2.1 การจดั ทา/จดั หาอาหารพ้ืนเมอื ง
2.2.2 การให้น้าให้อาหาร
2.2.3 โรคและศตั รูของพ้ืนเมืองและการป้องกนั
2.2.4 การดูแลพ้ืนเมอื งตามวยั ต่างๆ
2.3 ข้นั การฝึกปฏิบตั ิการเล้ยี งไก่พ้นื เมอื ง
3. การบริหารจดั การในการประกอบอาชีพการเล้ียงไก่พ้นื เมอื ง
3.1 การบริหารจดั การเล้ยี งไก่พ้ืนเมือง
3.1.1 การจดั การควบคุมคุณภาพในการเล้ยี งไก่พ้ืนเมือง
3.1.2 การลดตน้ ทุนในการเล้ียงไก่พ้ืนเมอื ง
3.1.3 การวางแผนการผลิต
3.2 การจดั การตลาดในการเล้ียงไกพ่ ้นื เมอื ง
3.2.1 การทาฐานขอ้ มูลลกู คา้
3.2.2 การจาหน่ายพ้นื เมืองไปสู่ผบู้ ริโภค
3.2.3 การวางแผนการตลาด
3.3 การจดั การความเส่ียง
3.3.1 การวิเคราะห์และควบคุมความเสี่ยง
1) ระยะเวลาทีเ่ ล้ียงกบั การจาหน่าย
2) ขนาดของพ้ืนเมืองกบั ความตอ้ งการของตลาด
3) ราคาขาย
4) คู่แข่งขนั
3.3.2 การวางแผนการจดั การความเสี่ยง
3.4 การวางแผนการดาเนินงาน

36

4. โครงการประกอบอาชีพการเล้ยี งไกพ่ ้ืนเมอื ง
4.1 ความสาคญั ของโครงการอาชีพการเล้ียงไก่พน้ื เมือง
4.2 ประโยชนข์ องโครงการอาชีพการเล้ียงไก่พ้ืนเมอื ง
4.3 องคป์ ระกอบของโครงการอาชีพการเล้ียงไก่พ้ืนเมือง
4.4 การเขยี นโครงการอาชีพการเล้ียงไกพ่ ้นื เมอื ง
4.5 การประเมินความเหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการอาชีพการเล้ยี งไกพ่ ้ืนเมอื ง

การจดั กระบวนการเรียนรู้
- ศึกษาขอ้ มลู จากเอกสาร /ภูมปิ ัญญา
- การศกึ ษาดูงานจากแหล่งเรียนรู้
- แลกเปลี่ยนเรียนรู้
- ฝึกปฏิบตั จิ ริง

สื่อการเรียนรู้
ในกระบวนการจดั การเรียนรู้ ใชส้ ่ือท่ีหลากหลาย เช่น ส่ือส่ิงพมิ พ์ สื่ออิเลก็ ทรอนิกส์

สถานประกอบการ สื่อของจริง และส่ือบคุ คลในชุมชน
1. วทิ ยากร/ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ ให้ความรู้
2. VCD / หนงั สือ
3. Internet
4. ศึกษาดูงานจากกลมุ่ อาชีพตวั อยา่ ง/แหล่งเรียนรู้

การวดั และประเมนิ ผล
1. การประเมินความรู้ภาคทฤษฎีระหว่างเรียนและจบหลกั สูตร
2. การประเมนิ ผลงานระหว่างเรียนจากการปฏิบตั ิ ไดผ้ ลงานท่ีมีคณุ ภาพสามารถสร้างรายได้ และ

จบหลกั สูตร

การจบหลักสูตร
1. มเี วลาเรียน ไมน่ อ้ ยกว่าร้อยละ 80
2. มผี ลการประเมินตลอดหลกั สูตร ไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ 60
3. มีผลงานท่ีมีคณุ ภาพ

37

เอกสารหลกั ฐานการศึกษา
1. หลกั ฐานการประเมินผล
2. ทะเบยี นคุมวุฒิบตั ร
3. วุฒิบตั ร ออกโดยสถานศึกษา

การเทียบโอน
ผูเ้ รียนทจ่ี บหลกั สูตรน้ีสามารถนาไปเทียบโอนผลการเรียนรู้กบั หลกั สูตรการศึกษานอกระบบระดบั

การศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พุทธศกั ราช 2551 ในสาระการประกอบอาชีพวิชาเลือกทส่ี ถานศึกษาไดจ้ ดั ทาข้นึ

รายละเอยี ดโครงสร้างหลัก

เรื่อง จุดประสงค์การเรยี นรู้ เนื้อหา

1. ช่อง 1.1 บอกความสาคญั การเห็น 1.1 ความสาคญั การเห็นช่องทางของ
ทางการ ช่องทางของการประกอบอาชีพ การประกอบอาชีพการเล้ียงไก่
ประกอบ การเล้ียงไก่พ้นื เมอื ง พ้นื เมือง
อาชีพการ 1.2 บอกความเป็นไปไดใ้ นการ 1.2 ความเป็นไปไดใ้ นการประกอบ
เล้ียงไก่ ประกอบอาชีพการเล้ียงไก่ อาชีพการเล้ยี งไกพ่ ้นื เมือง
พ้ืนเมอื ง พ้นื เมือง ไดแ้ ก่ ความตอ้ งการ
ของตลาด แรงงาน วสั ดุ อุปกรณ์ 1.2.1 ความตอ้ งการของตลาด
ทาเลทตี่ ้งั และทุน 1.2.2 การใชแ้ รงงาน
1.3 บอกและหาแหลง่ เรียนรู้ 1.2.3 การจดั หาวสั ดุ อุปกรณ์
1.4 บอกทศิ ทางการประกอบ 1.2.4 การเลอื กทาเลท่ีต้งั
อาชีพการเล้ียงไกพ่ ้นื เมือง 1.2.5 ทุน
1.3 แหล่งเรียนรู้
1.4 ทิศทางการประกอบอาชีพการ
เล้ยี งไก่พ้ืนเมอื ง

2. ทกั ษะการ 2.1 เตรียมการประกอบอาชีพ 2.1 ข้นั เตรียมการประกอบอาชีพการ

ประกอบ การเล้ยี งไก่พ้ืนเมอื ง ไดแ้ ก่ เล้ยี งไกพ่ ้นื เมือง

38

กสูตรการเลยี้ งไก่พืน้ เมือง

การจดั กระบวนการเรียนรู้ ชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ

ง 1.1 ศึกษาขอ้ มูลจากเอกสาร ส่ืออิเล็กทรอนิกส์ สถาน 1 -

ประกอบการ ส่ือของจริง สื่อบุคคลในชุมชน เพ่ือนา

ขอ้ มูลมาวิเคราะห์และใชใ้ นการประกอบอาชีพทมี่ ีความ 1 -

เป็นไปไดใ้ นชุมชน

1.2 วเิ คราะหอ์ าชีพท่จี ะสามารถเลอื กประกอบอาชีพได้

ในชุมชนจากขอ้ มูลตา่ งๆ

1.3 ศึกษาดูงานในสถานประกอบการ แหล่งเรียนรู้ตา่ งๆ

ในอาชีพท่ตี ดั สินใจเลือก

1.4 ครู ผูเ้ รียน และผรู้ ู้ ร่วมกนั อภิปรายเก่ียวกบั ทิศทาง

การประกอบอาชีพการเล้ยี งไกพ่ ้ืนเมอื งในรูปแบบท่ี -7

เหมาะสมกบั ตนเอง เช่น ลกู จา้ ง เจา้ ของกิจการ ร่วมทนุ 1 -

พ่อคา้ คนกลางแปรรูปผลิตภณั ฑ์ ฯลฯ โดยคานึงถงึ ความ

เสี่ยงจากภยั ธรรมชาติ ความคุม้ ค่า และความตอ้ งการของ

ตลาด

ร 2.1 จดั ให้ผเู้ รียนศึกษาเอกสารเกี่ยวกบั การเล้ียงไก่ 5-

พ้นื เมอื ง

เร่ือง จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เนือ้ หา

อาชีพการ สถานที่ / พ้ืนที่ วสั ดุ อปุ กรณ์ 2.1.1 สถานที่ / พ้ืนที่
เล้ยี งไก่
พ้ืนเมือง ความรู้เบ้ืองตน้ เกี่ยวกบั การเล้ียง 2.1.2 วสั ดุ อุปกรณ์ ท่ใี ช้

ไก่พ้นื เมือง ประกอบอาชีพเล้ยี งพ้นื เมือง

- จรรยาบรรณของผู้ 2.1.3 ความรู้เบ้ืองตน้ เก่ียวกบั การ

ประกอบอาชีพ เล้ียงไก่พ้นื เมอื ง

- การคดั เลือกพนั ธุ์ - จรรยาบรรณของผู้

- ลกั ษณะของพ้ืนเมอื งและ ประกอบอาชีพ

การเจริญเตบิ โต - การคดั เลือกพนั ธุ์

- อปุ นิสัยการอยู่ การกิน - ลกั ษณะของพ้ืนเมืองและ

อาหาร การเจริญเตบิ โต

2.2 การเล้ียงไกพ่ ้นื เมือง ไดแ้ ก่ - อปุ นิสัยการอยู่ การกิน

การจดั ทา/จดั หาอาหารพ้ืนเมือง อาหาร

ใหน้ ้าใหอ้ าหาร โรคและ 2.2 ข้นั ตอนการเล้ยี งไกพ่ ้นื เมือง

ศตั รูของพ้ืนเมืองและการป้องกนั 2.2.1 การจดั ทา/จดั หาอาหาร

ดูแลพ้ืนเมืองตามวยั ตา่ งๆ พ้นื เมอื ง

2.3 ปฏิบตั ิการเล้ยี งไกพ่ ้ืนเมอื ง 2.2.2 การให้น้าให้อาหาร

2.2.3 โรคและศตั รูของพ้ืนเมอื ง

และการป้องกนั

39

การจดั กระบวนการเรียนรู้ ชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ

2.2 อภิปรายแลกเปลี่ยนเรียนรู้

2.3 จดั ผเู้ รียนไปศกึ ษาดงู านในแหลง่ เรียนรู้ชุมชน พร้อม

จดบนั ทึก

ร 2.4 จดั ทาแผนการฝึกทกั ษะการประกอบอาชีพการเล้ยี ง

ไกพ่ ้นื เมือง

2.5 จดบนั ทกึ ผลการเรียนรู้

2.6 ดาเนินการวดั และประเมนิ ผลตามท่ีหลกั สูตรกาหนด

ะ

-

3

เรื่อง จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เนื้อหา

2.2.4 การดแู ลพ้นื เมอื งตามวยั

ตา่ งๆ

2.3 ข้นั การฝึกปฏิบตั ิการเล้ยี งไก่

พ้นื เมอื ง

3. การ 3.1 การบริหารจดั การเล้ียงไก่ 3.1 การบริหารจดั การเล้ียงไกพ่ ้ืนเมือ

บริหาร พ้นื เมือง ไดแ้ ก่ 3.1.1 การจดั การควบคมุ คณุ ภาพ

จดั การในการ - ควบคุมคุณภาพในการเล้ียง ในการเล้ียงไกพ่ ้ืนเมือง

ประกอบ ไกพ่ ้นื เมือง 3.1.2 การลดตน้ ทุนในการเล้ียง

อาชีพการ - ลดตน้ ทนุ ในการเล้ยี งไก่ ไก่พ้ืนเมอื ง

เล้ียงไก่ พ้นื เมอื ง 3.1.3 การวางแผนการผลิต

พ้ืนเมือง - การวางแผนการผลิต 3.2 การจดั การตลาดในการเล้ียงไก่

3.2 การจดั การตลาดในการเล้ียง พ้นื เมอื ง

ไกพ่ ้นื เมอื ง 3.2.1 การทาฐานขอ้ มลู ลกู คา้

- ทาฐานขอ้ มูลลกู คา้ 3.2.2 การจาหน่ายพ้ืนเมอื งไปสู่

- การจาหน่ายพ้นื เมืองไปสู่ ผบู้ ริโภค

ผบู้ ริโภค 3.2.3 การวางแผนการตลาด

3.2.3 การวางแผนการตลาด 3.3 การจดั การความเสี่ยง

3.3 การจดั การความเส่ียง 3.3.1 การวิเคราะห์และควบคมุ

การจัดกระบวนการเรียนรู้ 40

ชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ

2 35
-
อง 3.1 การบริหารจดั การการผลติ จดั ให้ผเู้ รียน 2
พ 3.1.1 สารวจและศกึ ษาแหลง่ วสั ดุ อุปกรณ์ และ 2 2
2
การใชป้ ระโยชน์ของแหล่งทรัพยากรธรรมชาติ และทนุ 5
ต่างๆ

3.1.2 การกาหนดและการควบคมุ คุณภาพผลผลติ
ทต่ี อ้ งการ

3.1.3 ศึกษาการลดตน้ ทนุ การผลติ แตค่ ณุ ภาพคงเดิม
3.1.4 ศึกษา วเิ คราะห์ ปัจจยั ความเสี่ยงที่คาดวา่
จะเกิดข้ึน และมแี นวทางในการจดั การความเส่ียง
ส 3.2 การบริหารจดั การการตลาด จดั ให้ผูเ้ รียนศกึ ษา
3.2.1 ขอ้ มูลการตลาด และวเิ คราะห์ความตอ้ งการ
ของตลาด
3.2.2 กาหนดทิศทาง เป้าหมาย และแผนการจดั การ
ตลาดที่เกี่ยวขอ้ งกบั การเล้ียงไกพ่ ้ืนเมือง

เรื่อง จุดประสงค์การเรยี นรู้ เนื้อหา

- วิเคราะห์และควบคมุ ความ ความเสี่ยง

เสี่ยง ไดแ้ ก่ ระยะเวลา ขนาดของ 1) ระยะเวลาท่เี ล้ียงกบั การ

ราคาขาย คู่แขง่ ขนั จาหน่าย

และวางแผนการจดั การความ 2) ขนาดของพ้ืนเมอื งกบั

เส่ียงการพ้นื เมือง ความตอ้ งการของตลาด

3.4 การวางแผนการดาเนินงาน 3) ราคาขาย

ตามแบบตารางการ 4) ค่แู ข่งขนั

ปฏิบตั ิงาน (Gantt Chart) 3.3.2 การวางแผนการจดั การ

ความเสี่ยง

3.4 การวางแผนการดาเนินงาน ตาม

แบบตารางการปฏบิ ตั งิ าน (Gantt

Chart)

4. โครงการ 4.1 บอกความสาคญั ของโครงการ 4.1 ความสาคญั ของโครงการอาชีพ
ประกอบ อาชีพการเล้ียงไก่พ้ืนเมืองได้ การเล้ยี งไกพ่ ้นื เมอื ง
อาชีพการ 4.2. บอกประโยชนข์ องโครงการ 4.2 ประโยชน์ของโครงการอาชีพการ
เล้ยี งไก่ อาชีพการเล้ียงไก่พ้นื เมอื งได้ เล้ยี งไกพ่ ้นื เมอื ง

41

การจดั กระบวนการเรียนรู้ ชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ

3.2.3 ดาเนินการตามกระบวนการจดั การการตลาด

เช่น การคิดตน้ ทุนการผลิต การกาหนดราคาขาย การ

ส่งเสริมการขาย จาหน่ายสินคา้ ฯลฯ

3.3 การจดั การความเส่ียง จดั ให้ผเู้ รียนศึกษา

3.3.1 ใหผ้ เู้ รียนศกึ ษาเอกสารเร่ืองการจดั การความ

เสี่ยง

3.3.2 ฝึกการวิเคราะห์การจดั การความเส่ียง พร้อม

การวางแผนการจดั การความเสี่ยง

3.4 การวางแผนการดาเนินงาน

3.4.1 ใหค้ วามรู้เกี่ยวกบั เร่ืองการวางแผนการ 32

ดาเนินงานในแบบตารางการปฏิบตั งิ าน (Gantt Chart)

3.4.2 ฝึกปฏิบตั ิการทาแผนการประกอบอาชีพการ

เล้ียงปลาดกุ อุยในบอ่ พลาสตกิ ตามแบบตารางการ

ปฏบิ ตั ิงาน (Gantt Chart)

4.1 จดั ใหผ้ ูเ้ รียนศึกษาเน้ือหาจากใบความรู้ เรื่อง ½-

ความสาคญั ของโครงการอาชีพ ประโยชนข์ องโครงการ

ร อาชีพ องคป์ ระกอบของโครงการอาชีพ แลว้ จดั ½-

กิจกรรมการสนทนาแลกเปล่ียนขอ้ มูลความคิดเห็น เพอ่ื

เรื่อง จุดประสงค์การเรียนรู้ เนือ้ หา
พ้ืนเมือง
4.3 บอกองคป์ ระกอบของโครงการ 4.3 องคป์ ระกอบของโครงงานอาชีพ

อาชีพการเล้ียงไกพ่ ้นื เมอื งได้ การเล้ียงไก่พ้นื เมอื ง

4.4 อธิบายความหมายของ 4.4 การเขียนโครงการอาชีพการเล้ยี ง

องคป์ ระกอบของโครงการอาชีพ ไกพ่ ้ืนเมือง

การเล้ยี งไกพ่ ้ืนเมืองได้ 4.5 การประเมินความเหมาะสมและ

4.5 อธิบายลกั ษณะการเขยี นทด่ี ี สอดคลอ้ งของโครงการอาชีพการเล้ยี

ขององคป์ ระกอบของโครงการ ไกพ่ ้นื เมือง

อาชีพการเล้ียงไก่พ้นื เมืองได้

4.6 เขียนโครงการในแตล่ ะ

องคป์ ระกอบใหเ้ หมาะสมและ

ถกู ตอ้ งได้

4.7 ตรวจสอบความเหมาะสม

และสอดคลอ้ งของโครงการ

อาชีพการเล้ียงไกพ่ ้ืนเมืองได้

42

การจดั กระบวนการเรียนรู้ ช่ัวโมง
ทฤษฎี ปฏิบัติ
พ สร้างแนวคิดในการดาเนินกิจกรรมการเรียนรู้
4.2 จดั ให้ผูเ้ รียนศกึ ษาสาระขอ้ มูลจากใบความรู้ เร่ือง 1-

ง ตวั อยา่ งการเขียนโครงการอาชีพที่ดี เหมาะสม และ 16
ถกู ตอ้ ง พร้อมจดั การอภิปราย เพื่อสรุปแนวคดิ เป็น
แนวทางในการเขยี นโครงการอาชีพทด่ี ี เหมาะสม และ -3

ยง ถูกตอ้ ง
4.3 จัดให้ผูเ้ รียนฝึ กปฏิบัติ การเขยี นโครงการอาชีพ
4.4 กาหนดให้ผเู้ รียนฝึกปฏบิ ตั กิ ารประเมินความ
เหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการอาชีพ
4.5 จดั ให้ผูเ้ รียนปรับปรุงโครงการอาชีพ ให้มีความ
เหมาะสมและถูกตอ้ ง
4.6 กาหนดใหผ้ ูเ้ รียนเขยี นโครงการอาชีพของตนเอง
เพอ่ื เสนอขอรับการสนบั สนุนงบประมาณดาเนินงาน
อาชีพ และใชใ้ นการดาเนินการประกอบอาชีพตอ่ ไป

43

หลักสูตรการเลยี้ งปลาดกุ อยุ ในบ่อพลาสติก
จานวน 60 ชั่วโมง

กล่มุ อาชีพเกษตรกรรม

ความเป็ นมา
การจดั การศึกษาอาชีพในปัจจบุ นั มีความสาคญั มาก เพราะจะเป็นการพฒั นาประชากรของประเทศให้

มีความรู้ ความสามารถและทักษะในการประกอบอาชีพ เป็ นการแก้ปัญหาการว่างงานและส่งเสริมความ
เขม้ แข็งให้แก่เศรษฐกิจชุมชน ซ่ึงกระทรวงศึกษาธิการไดก้ าหนดยทุ ธศาสตร์ 2555 ภายใตก้ รอบเวลา 2 ปี ท่ีจะ
พฒั นา 5 ศกั ยภาพของพ้ืนที่ใน 5 กลุ่มอาชีพใหม่ ให้สามารถแข่งขนั ไดใ้ น 5 ภูมิภาคหลกั ของโลก “รู้เขา รู้เรา
เท่าทนั เพอ่ื แข่งขนั ไดใ้ นเวทโี ลก” ตลอดจนกาหนดภารกิจท่ีจะยกระดบั การจดั การศึกษาเพ่ือเพ่มิ ศกั ยภาพและ
ขดี ความสามารถให้ประชาชนไดม้ ีอาชีพท่ีสามารถสร้างรายได้ ที่มน่ั คง โดยเน้นการบูรณาการให้สอดคลอ้ ง
กบั ศกั ยภาพดา้ นต่างๆ มุ่งพฒั นาคนไทยให้ไดร้ ับการศึกษาเพื่อพฒั นาอาชีพและการมีงานทาอย่างมีคุณภาพ
ทวั่ ถึงและเท่าเทียมกนั ประชาชนมีรายไดม้ นั่ คง มง่ั คงั่ และมีงานทาอยา่ งยง่ั ยืน มีความสามารถเชิงการแข่งขนั
ท้งั ในระดบั ภูมิภาคอาเซียนและระดบั สากล ซ่ึงจะเป็นการจดั การศกึ ษาตลอดชีวติ ในรูปแบบใหม่ท่สี ร้างความ
มนั่ คงให้แก่ประชาชนและประเทศชาติ.

สภาพสังคมปัจจบุ นั มนุษยเ์ ราไดร้ ับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงในดา้ นต่างๆ เช่นดา้ นเศรษฐกิจ
การเมือง สังคมและสิ่งแวดลอ้ มเป็นอยา่ งมาก ประชากรมนุษยเ์ พิ่มข้ึนเรื่อยๆ แต่ทรพั ยากรธรรมชาติถูกใช้
ไปอยา่ งรวดเร็ว และไม่เพียงพอกบั จานวนประชากรที่เพิ่มข้ึนทุกมุมโลก มนุษยจ์ ึงประสบปัญหาต่างๆ
ตามมามากมาย โดยเฉพาะดา้ นการดารงชีพและชีวติ ความเป็นอยขู่ องประชาชน นอกจากจะมีการประกอบ
อาชีพเพื่อเป็ นการเล้ียงตัวเองและครอบครัวแล้ว ยงั มีส่ิงที่ถือว่าเป็ นภาระหนักคืออาหารเพื่อบริโภค
ประจาวนั จึงจาเป็นอยา่ งยง่ิ ทมี่ นุษยเ์ ราจะตอ้ งสร้างข้นึ หรือหามาทดแทนโดยวธิ ีการต่างๆ เพอื่ การอยรู่ อด

อาชีพการเล้ียงปลาเป็นอาชีพหน่ึงที่จะเป็ นทางเลอื กในการสร้างโดยการใช้พ้ืนท่ีว่างในครวั เรือนมา
ทาการขดุ บ่อเล้ยี งปลา และการเล้ียงปลาทถี่ ูกตอ้ งตามหลกั วิชาการ

หลกั การของหลักสูตร
การจดั การศึกษาเพื่อการพฒั นาอาชีพเพอ่ื การมีงานทา กาหนดหลกั การไวด้ งั น้ี
1. เป็นหลกั สูตรทีเ่ นน้ การบรู ณาการให้สอดคลอ้ งกบั ศกั ยภาพดา้ นต่างๆ 5 ดา้ น ไดแ้ ก่ ศกั ยภาพ

ของทรพั ยากรธรรมชาติในแตล่ ะพ้ืนท่ี ศกั ยภาพของพ้ืนทต่ี ามลกั ษณะภูมอิ ากาศ ศกั ยภาพภูมิประเทศและ
ทาเลท่ีต้งั ของแต่ละประเทศ ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวติ ของแต่ละพ้นื ที่และ
ศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษยใ์ นแต่ละพ้นื ท่ี

44

2. มุ่งพฒั นาคนไทยใหไ้ ดร้ ับการศึกษาเพื่อพฒั นาอาชีพและการมงี านทาอยา่ งมคี ุณภาพทว่ั ถึงและ
เท่าเทียมกนั สามารถสร้างรายไดท้ ีม่ นั่ คง และเป็นบุคคลทมี่ วี นิ ยั เปี่ ยมไปดว้ ยคุณธรรม จริยธรรม
มจี ิตสานึกความรบั ผิดชอบตอ่ ตนเอง ผอู้ ืน่ และสังคม

3. ส่งเสริมให้มีความร่วมมือในการดาเนินงานร่วมกบั ภาคีเครือขา่ ย
4. เนน้ การฝึกปฏบิ ตั จิ ริงเพ่ือให้ผูเ้ รียนเกิดความรู้ ความเขา้ ใจ และสามารถนาไปประกอบอาชีพให้
เกิดรายไดท้ ่มี นั่ คง มง่ั คง่ั และยงั่ ยืนในอาชีพส่งเสริมใหม้ ีการเทียบโอนความรู้และประสบการณ์เขา้ สู่
หลกั สูตรการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน

จดุ หมาย
เพอ่ื ให้ผูเ้ รียนมีความรู้ มีทกั ษะ ในการเล้ยี งปลาดุกอยุ ในบ่อพลาสติกเป็นอาชีพได้ อยา่ งมีคุณธรรม

กล่มุ เป้าหมาย
กลมุ่ เป้าหมายคอื ประชาชนกล่มุ เป้าหมายนอกระบบโรงเรียน
1. ผทู้ ่ีไม่มอี าชีพ
2. ผทู้ มี่ อี าชีพและตอ้ งการพฒั นาอาชีพ

ระยะเวลา จานวน 60 ชวั่ โมง

โครงสร้างหลักสูตร
1. ช่องทางการประกอบอาชีพการเล้ยี งปลาดุกอยุ ในบ่อพลาสตกิ
1.1 ความสาคญั ของการประกอบอาชีพการเล้ียงปลาดุกอุยในบ่อพลาสติก
1.2 ความเป็นไปไดใ้ นการประกอบอาชีพการเล้ยี งปลาดุกอุยในบอ่ พลาสตกิ
1.2.1 ความตอ้ งการของตลาด
1.2.2 การใชแ้ รงงาน
1.2.3 การจดั หาวสั ดุ อุปกรณ์
1.2.4 การเลอื กทาเลทีต่ ้งั
1.3 แหลง่ เรียนรู้
1.4 ทิศทางการประกอบอาชีพ
2. ทกั ษะการประกอบอาชีพการเล้ียงปลาดุกอยุ ในบ่อพลาสติก
2.1 ข้นั เตรียมการประกอบอาชีพการเล้ียงปลาดุกอุยในบอ่ พลาสติก
2.1.1 สถานที่ / พ้ืนท่ี / บ่อเล้ยี งปลาดกุ อุย

45

2.1.2 การคดั เลอื กพนั ธุ์ปลา
2.1.3 การทา/จดั หาอาหารปลา
2.1.4 ความรู้ทเ่ี กี่ยวขอ้ งในการประกอบอาชีพการล้ยี งปลาดกุ อยุ ในบ่อพลาสติก
2.2 ข้นั เล้ยี งปลาดกุ อุยในบ่อพลาสติกได้
2.3 ข้นั การดแู ลรักษาปลาดกุ อยุ ในบอ่ พลาสติกเพ่อื จาหน่ายหรือบริโภค
3. การบริหารจดั การในการประกอบอาชีพการเล้ียงปลาดุกอุยในบอ่ พลาสตกิ
3.1 การบริหารจดั การเล้ียงปลาดุกอยุ ในบอ่ พลาสตกิ
3.1.1 การจดั การควบคมุ คณุ ภาพในการเล้ียงปลาดุกอุยในบอ่ พลาสติก
3.1.2 การลดตน้ ทนุ ในการเล้ียงปลาดุกอยุ ในบอ่ พลาสติก
3.1.3 การวางแผนการผลติ
3.2 การจดั การตลาดในการเล้ยี งปลาดกุ อยุ
3.2.1 การทาฐานขอ้ มูลลกู คา้
3.2.2 การจาหน่ายปลาดกุ อยุ ไปสู่ผบู้ ริโภค
3.2.3 การวางแผนการตลาด
3.3 การจดั การความเสี่ยง
3.3.1 การวิเคราะห์และควบคมุ ความเส่ียง

1) ระยะเวลาทเี่ ล้ยี งกบั การจาหน่าย
2) ขนาดของปลาดกุ อยุ กบั ความตอ้ งการของตลาด
3) ราคาขาย
4) คู่แข่งขนั
3.3.2 การวางแผนการจดั การความเส่ียง
3.4 การวางแผนการดาเนินงาน
4. โครงการประกอบอาชีพการเล้ยี งปลาดุกอุยในบ่อพลาสติก
4.1 ความสาคญั ของโครงการอาชีพการเล้ียงปลาดกุ อุยในบอ่ พลาสติก
4.2 ประโยชนข์ องโครงการอาชีพการเล้ียงปลาดุกอยุ ในบ่อพลาสติก
4.3 องคป์ ระกอบของโครงการอาชีพการเล้ยี งปลาดกุ อุยในบ่อพลาสตกิ
4.4 การเขยี นโครงการเล้ียงปลาดุกอยุ ในบ่อพลาสติก
4.5 การประเมนิ ความเหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการเล้ียงปลาดุกอยุ ในบ่อพลาสตกิ ใน
บ่อพลาสติก

46

การจัดกระบวนการเรียนรู้
- ศึกษาขอ้ มลู จากเอกสาร /ภูมปิ ัญญา
- การศึกษาดูงานจากแหลง่ เรียนรู้
- แลกเปลี่ยนเรียนรู้
- ฝึกปฏิบตั ิจริง

ส่ือการเรียนรู้
ในการจดั การเรียนรู้ ใชส้ ่ือการเรียนรู้ทหี่ ลากหลาย ไดแ้ ก่ ส่ือสิ่งพิมพ์ ส่ืออเิ ลก็ ทรอนิกส์ ส่ือบุคคล

ภูมิปัญญา แหล่งเรียนรู้ทีม่ ีอยใู่ นทอ้ งถ่ิน

การวดั และประเมินผล
1. การประเมินความรู้ภาคทฤษฎีระหว่างเรียนและจบหลกั สูตร
2. การประเมินผลงานระหวา่ งเรียนจากการปฏิบตั ิ ไดผ้ ลงานทม่ี ีคุณภาพสามารถสร้างรายได้ และ

จบหลกั สูตร

การจบหลักสูตร
1. มีเวลาเรียน ไมน่ อ้ ยกว่าร้อยละ 80
2. มีผลการประเมินตลอดหลกั สูตร ไม่นอ้ ยกว่าร้อยละ 60
3. มผี ลงานท่ีมคี ณุ ภาพ

เอกสารหลกั ฐานการศึกษา
1. หลกั ฐานการประเมินผล
2. ทะเบยี นคมุ วฒุ ิบตั ร
3. วฒุ ิบตั ร ออกโดยสถานศึกษา

การเทยี บโอน
ผูเ้ รียนทจี่ บหลกั สูตรน้ีสามารถนาไปเทยี บโอนผลการเรียนรู้กบั หลกั สูตรการศกึ ษานอกระบบระดบั

การศึกษาข้นั พ้ืนฐาน พุทธศกั ราช 2551 ในสาระการประกอบอาชีพวิชาเลอื กทสี่ ถานศึกษาไดจ้ ดั ทาข้ึน

รายละเอียดโครงสร้างหลกั สูตรก

เร่ือง จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เนื้อหา

1. ช่องทางการ 1.1 บอกความสาคญั ของการ 1.1 ความสาคญั ของการประกอบ
ประกอบอาชีพ ประกอบอาชีพการเล้ียงปลาดุก อาชีพการเล้ยี งปลาดกุ อยุ ในบอ่
การเล้ียงปลา อุยในบอ่ พลาสตกิ ได้ พลาสตกิ
ดุกอุยในบ่อ 1.2 บอกความเป็นไปไดใ้ น 1.2 ความเป็นไปไดใ้ นการประกอบ
พลาสตกิ อาชีพการเล้ยี งปลาดกุ อุย ไดแ้ ก่ อาชีพการเล้ยี งปลาดกุ อุย
การลงทนุ ดแู ลรกั ษา ทนุ และ
ตรวจสอบได้ 1.2.1 ความตอ้ งการของตลาด
1.3 บอกและหาแหลง่ เรียนรู้ได้ 1.2.2 การใชแ้ รงงาน
1.4 บอกทิศทางการประกอบ 1.2.3 การจดั หาวสั ดุ อปุ กรณ์
อาชีพเล้ียงปลาดกุ ได้ 1.2.4 การเลือกทาเลทต่ี ้งั
1.3 แหล่งเรียนรู้
1.4 ทิศทางการประกอบอาชีพเล้ยี ง
ปลาดุก

2. ทกั ษะการ 2.1 เตรียมการประกอบอาชีพ 2.1 ข้นั เตรียมการประกอบอาชีพการ

ประกอบอาชีพ การเล้ียงปลาดุกอุยในบ่อ เล้ยี งปลาดุกอยุ ในบอ่ พลาสตกิ

47

การเลยี้ งปลาดกุ อยุ ในบ่อพลาสติก

การจดั กระบวนการเรียนรู้ ช่ัวโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ

1.1 ศึกษาขอ้ มลู จากเอกสาร ส่ืออเิ ล็กทรอนิกส์ สถาน 1 -

ประกอบการ สื่อของจริง ส่ือบคุ คลในชุมชน เพ่ือนา

ขอ้ มูลมาวิเคราะห์และใชใ้ นการประกอบอาชีพทมี่ ีความ

เป็นไปไดใ้ นชุมชน 1-

1.2 วิเคราะห์อาชีพทจ่ี ะสามารถเลอื กประกอบอาชีพได้

ในชุมชนจากขอ้ มูลต่างๆ

1.3 ศกึ ษาดงู านในสถานประกอบการ แหลง่ เรียนรู้ตา่ งๆ

ในอาชีพท่ีตดั สินใจเลอื ก

1.4 ครู ผสู้ อน และผรู้ ู้ ร่วมกนั อภปิ รายเก่ียวกบั ทิศทาง

การประกอบอาชีพการเล้ียงปลาดุกอยุ ในบอ่ พลาสติกใน - 5

รูปแบบทเี่ หมาะสมกบั ตนเอง เช่น ลกู จา้ ง เจา้ ของกิจการ 1 -

ร่วมทนุ พ่อคา้ คนกลางแปรรูปผลิตภณั ฑ์ ฯลฯ โดย

คานึงถงึ ความเสี่ยงจากภยั ธรรมชาติ ความคุม้ คา่ และ

ความตอ้ งการของตลาด

ร 2.1 จดั ให้ผูเ้ รียนศึกษาเอกสารเกี่ยวกบั การเล้ยี งปลาดุกอุย 1 -

ในบอ่ พลาสติก

เร่ือง จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เนือ้ หา

การเล้ยี งปลา พลาสตกิ ไดแ้ ก่ สถานท/ี่ พ้ืนท่ี 2.1.1 สถานที่ / พ้นื ที่ / บอ่ เล้ียง

ดุกอยุ ในบอ่ คดั เลือกพนั ธุป์ ลา การทาหรือ ปลาดุกอยุ

พลาสตกิ จดั หาอาหารปลา และความรู้ที่ 2.1.2 การคดั เลอื กพนั ธุป์ ลา

เก่ียวขอ้ งได้ 2.1.3 การทา/จดั หาอาหารปลา

2.2 สามารถเล้ยี งปลาดกุ อุยใน 2.1.4 ความรู้ทเ่ี ก่ียวขอ้ งในการ

บ่อพลาสติกได้ ประกอบอาชีพการล้ยี งปลาดุกอุยใน

2.3 สามารถดูแลรกั ษาปลาดกุ บอ่ พลาสตกิ

อยุ ในบ่อพลาสติกเพ่อื บริโภค 2.2 ข้นั เล้ียงปลาดกุ อยุ ในบอ่ พลาสต

และจาหน่ายได้ ได้

2.3 ข้นั การดแู ลรักษาปลาดกุ อุยในบ

พลาสติกเพอื่ บริโภคและจาหน่าย

3. การบริหาร 3.1 สามารถบริหารจดั การเล้ยี ง 3.1 การบริหารจดั การเล้ียงปลาดกุ อยุ

จดั การในการ ปลาดกุ อุยในบ่อพลาสตกิ ได้ ในบอ่ พลาสติก

ประกอบอาชีพ - ควบคุมคณุ ภาพ 3.1.1 การจดั การควบคุมคุณภาพ

การเล้ยี งปลา - ลดตน้ ทุน ในการเล้ียงปลาดกุ อุยในบอ่ พลาสติก

ดกุ อุยในบ่อ 3.2 สามารถจดั การตลาดในการ 3.1.2 การลดตน้ ทนุ ในการเล้ยี ง

พลาสติก เล้ยี งปลาดุกอุยได้ ปลาดกุ อุยในบอ่ พลาสตกิ

- ทาฐานขอ้ มูล 3.2 การจดั การตลาดในการเล้ยี งปลา

48

การจดั กระบวนการเรียนรู้ ช่ัวโมง
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ
2.2 อภปิ รายแลกเปล่ยี นเรียนรู้
2.3 จดั ผเู้ รียนไปศึกษาดูงานในแหล่งเรียนรู้ชุมชน พร้อม 1 21
จดบนั ทึก
2.4 จดั ทาแผนการฝึกทกั ษะการประกอบอาชีพการเล้ียง
ปลาดกุ อุยในบอ่ พลาสติก
2.5 จดบนั ทกึ ผลการเรียนรู้
2.6 ดาเนินการวดั และประเมินผลตามที่หลกั สูตรกาหนด
ติก

บ่อ 1 -

ย 3.1 การบริหารจดั การการผลิต จดั ให้ผเู้ รียน 2 -
3.1.1 สารวจและศกึ ษาแหลง่ วสั ดุ อปุ กรณ์ และ 3 2

พ การใชป้ ระโยชนข์ องแหลง่ ทรัพยากรธรรมชาติ และทนุ
ก ต่างๆ
ง 3.1.2 การกาหนดและการควบคมุ คณุ ภาพผลผลติ

ทต่ี อ้ งการ
า 3.1.3 ศกึ ษาการลดตน้ ทุนการผลิตแตค่ ุณภาพคงเดิม

เร่ือง จุดประสงค์การเรยี นรู้ เนื้อหา

- จาหน่ายปลาดกุ อุยไปสู่ ดุกอุย

ผบู้ ริโภค 3.2.1 การทาฐานขอ้ มูลลกู คา้

3.3 สามารถจดั การความเสี่ยงได้ 3.2.2 การจาหน่ายปลาดุกอุยไป

3.4 สามารถวางแผนการ ผบู้ ริโภค

ดาเนินงานแบบ ตารางการ 3.3 การจดั การความเสี่ยง

ปฏบิ ตั ิงาน (Gantt Chart)ได้ 3.3.1 การวิเคราะห์ศกั ยภาพใน

การเล้ยี งปลาดกุ อยุ

1) ระยะเวลาทเี่ ล้ยี งกบั การ

จาหน่าย

2) ขนาดของปลาดกุ อุยกบั

ความตอ้ งการของตลาด

3) ราคาขาย

4) คแู่ ขง่ ขนั

3.3.2 การวางแผนการจดั การ

ความเส่ียง

3.4 การวางแผนการดาเนินงาน แบบ

ตารางการปฏบิ ตั งิ าน (Gantt Chart)

49

การจดั กระบวนการเรียนรู้ ชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ
3.1.4 ศึกษา วิเคราะห์ ปัจจยั ความเส่ียงทค่ี าดวา่
จะเกิดข้ึน และมแี นวทางในการจดั การความเสี่ยง 24
ปสู่ 3.2 การบริหารจดั การการตลาด จดั ให้ผูเ้ รียนศกึ ษา
23
3.2.1 ขอ้ มูลการตลาด และวิเคราะหค์ วามตอ้ งการ
ของตลาด

3.2.2 กาหนดทศิ ทาง เป้าหมาย และแผนการจดั การ
ตลาดท่เี กี่ยวขอ้ งกบั การเล้ียงปลาดกุ อุยในบ่อพลาสตกิ
ร 3.2.3 ดาเนินการตามกระบวนการจดั การการตลาด
เช่น การคดิ ตน้ ทนุ การผลิต การกาหนดราคาขาย การ
บ ส่งเสริมการขาย จาหน่ายสินคา้ ฯลฯ
3.3 การจดั การความเส่ียง จดั ใหผ้ เู้ รียนศึกษา

3.3.1 ให้ผเู้ รียนศกึ ษาเอกสารเร่ืองการจดั การความ
เส่ียง

3.3.2 ฝึกการวิเคราะห์การจดั การความเส่ียง พร้อม
การวางแผนการจดั การความเส่ียง
3.4 การวางแผนการดาเนินงาน

3.4.1 ให้ความรู้เกี่ยวกบั เร่ืองการวางแผนการ
ดาเนินงานในแบบตารางการปฏบิ ตั งิ าน (Gantt Chart)

เร่ือง จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ เนือ้ หา

4. โครงการ 1. บอกความสาคญั ของ 1. ความสาคญั ของโครงการอาชีพกา
ประกอบอาชีพ โครงการอาชีพการเล้ียงปลาดุก เล้ียงปลาดกุ อยุ ในบอ่ พลาสตกิ
การเล้ียงปลา อยุ ในบ่อพลาสติกได้ 2. ประโยชนข์ องโครงการอาชีพการ
ดกุ อยุ ในบอ่ 2. บอกประโยชน์ของ เล้ยี งปลาดกุ อุยในบ่อพลาสตกิ
พลาสติก โครงการอาชีพการเล้ียงปลาดุก 3. องคป์ ระกอบของโครงงานอาชีพ
อยุ ในบอ่ พลาสตกิ ได้ การเล้ียงปลาดุกอุยในบ่อพลาสติก
3. บอกองคป์ ระกอบของ 4. การเขยี นโครงการอาชีพ
โครงการอาชีพการเล้ยี งปลาดุก 5. การประเมนิ ความเหมาะสมและ
อยุ ในบอ่ พลาสตกิ ได้ สอดคลอ้ งของโครงการอาชีพ
4. อธิบายความหมายของ
องคป์ ระกอบของโครงการ
อาชีพการเล้ียงปลาดุกอยุ ในบ่อ
พลาสตกิ ได้
5. อธิบายลกั ษณะการเขยี นที่ดี
ขององคป์ ระกอบของโครงการ

50

การจดั กระบวนการเรียนรู้ ช่ัวโมง
ทฤษฎี ปฏิบตั ิ
3.4.2 ฝึกปฏิบตั กิ ารทาแผนการประกอบอาชีพการ
เล้ียงปลาดกุ อยุ ในบอ่ พลาสติกตามแบบตารางการ ½-
ปฏบิ ตั งิ าน (Gantt Chart) ½-
าร 1. จดั ให้ผูเ้ รียนศึกษาเน้ือหาจากใบความรู้ เร่ือง 1-
ความสาคญั ของโครงการอาชีพ ประโยชน์ของโครงการ 16
อาชีพ องคป์ ระกอบของโครงการอาชีพ แลว้ จดั -3
กิจกรรมการสนทนาแลกเปลี่ยนขอ้ มูลความคิดเห็น เพอื่
สร้างแนวคดิ ในการดาเนินกิจกรรมการเรียนรู้
2. จดั ให้ผูเ้ รียนศึกษาสาระขอ้ มูลจากใบความรู้ เร่ือง
ตวั อยา่ งการเขยี นโครงการอาชีพทดี่ ี เหมาะสม และ
ถูกตอ้ ง พร้อมจดั การอภปิ ราย เพ่ือสรุปแนวคดิ เป็น
แนวทางในการเขยี นโครงการอาชีพที่ดี เหมาะสม และ
ถกู ตอ้ ง
3. จดั ให้ผูเ้ รียนฝึ กปฏิบตั ิ การเขียนโครงการอาชีพ
4. กาหนดใหผ้ เู้ รียนฝึกปฏบิ ตั กิ ารประเมนิ ความ
เหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการอาชีพ
5. จดั ให้ผูเ้ รียนปรับปรุงโครงการอาชีพ ให้มีความ
เหมาะสมและถูกตอ้ ง

เร่ือง จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ เนื้อหา

อาชีพการเล้ยี งปลาดกุ อุยในบ่อ
พลาสตกิ ได้
6. เขียนโครงการในแต่ละ
องคป์ ระกอบใหเ้ หมาะสมและ
ถูกตอ้ งได้
7. ตรวจสอบความเหมาะสม
และสอดคลอ้ งของโครงการ
อาชีพการเล้ยี งปลาดุกอยุ ในบอ่
พลาสตกิ ได้

51

การจัดกระบวนการเรียนรู้ ชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏิบัติ
6. กาหนดให้ผูเ้ รียนเขียนโครงการอาชีพของตนเอง
เพอ่ื เสนอขอรับการสนบั สนุนงบประมาณดาเนินงาน
อาชีพ และใชใ้ นการดาเนินการประกอบอาชีพตอ่ ไป

52

หลกั สูตรการเลยี้ งปลาแรดในกระชังด้วยภมู ปิ ัญญาท้องถน่ิ
จานวน 80 ชั่วโมง

กล่มุ อาชีพเกษตรกรรม

ความเป็ นมา
การจัดการศึกษาอาชีพในปัจจุบันมีความสาคัญมาก เพราะจะเป็ นการพัฒนาประชากรของ

ประเทศให้มีความรู้ ความสามารถ และทกั ษะในการประกอบอาชีพ เป็ นการแกป้ ัญหาการว่างงานและ
ส่งเสริมความเขม้ แข็งให้แก่เศรษฐกิจชุมชน ซ่ึงกระทรวงศึกษาธิการไดก้ าหนดยุทธศาสตร์ 2555 ภายใต้
กรอบเวลา 2 ปี ที่จะพฒั นา 5 ศกั ยภาพของพ้ืนทีใ่ นกลุ่ม 5 กลุม่ อาชีพใหม่ให้สามารถแขง่ ขนั ไดใ้ น 5 ภูมภิ าค
หลกั ของโลก”รู้เขา รู้เราเท่าทนั เพ่ือแข่งขันได้ในเวทีโลก” ตลอดจนกาหนดภารกิจที่จะยกระดับการจดั
การศึกษาเพ่ือเพ่ิมศกั ยภาพและขดี ความสามารถให้ประชาชนไดม้ ีอาชีพท่สี ามารถสร้างรายได้ ท่ีมนั่ คง โดย
เน้นการบูรณาการใหส้ อดคลอ้ งกบั ศกั ยภาพดา้ นต่างๆมุ่งพฒั นาคนไทยให้ไดร้ ับการศึกษาเพ่ือพฒั นาอาชีพ
และการมีงานทาอย่างมีคุณภาพท่วั ถึง และเท่าเทียมกนั ประชาชนมีรายไดม้ นั่ คง มงั่ คง่ั และมีงานทาอยา่ ง
ยงั่ ยืน มีความสามารถเชิงการแข่งขนั ท้งั ในระดบั ภูมิภาคอาเซียนและระดบั สากล ซ่ึงจะเป็นการจดั การศึกษา
ตลอดชีวิตในรูปแบบใหมท่ ่สี ร้างความมนั่ คงใหแ้ กป่ ระชาชนและประเทศชาติ

สภาพสังคมปัจจุบันมนุษย์เราได้รับผลกระทบจากการเปล่ียนแปลงในด้านต่างๆ เช่นด้าน
เศรษฐกิจ การเมือง สังคม และสิ่ งแวดล้อมเป็ นอย่างมาก ประชากรม นุ ษย์เพิ่ มข้ึน เรื่ อยๆแต่
ทรัพยากรธรรมชาติถกู ใชไ้ ปอยา่ งรวดเร็ว และไมเ่ พียงพอกบั จานวนประชากรที่เพมิ่ ข้นึ ทุกมมุ โลก มนุษยจ์ ึง
ประสบปัญหาต่างๆตามมามากมาย โดยเฉพาะด้านการดารงชีพและชีวิตความเป็ นอยู่ของประชาชน
นอกจากจะมีการประกอบอาชีพเพอื่ เป็นการเล้ียงตวั เองและครอบครวั แลว้ ยงั มีสิ่งทีถ่ อื วา่ เป็ นภาระหนกั คือ
อาหารเพื่อบริโภคประจาวนั จึงจาเป็ นอยา่ งย่งิ ที่มนุษยเ์ ราจะตอ้ งสร้างข้ึนหรือหามาทดแทนโดยวิธีการตา่ งๆ
เพอ่ื การอยรู่ อด การเล้ียงปลาแรดในกระชงั เป็นอาชีพหน่ึงท่ีจะเป็นทางเลือกในการประกอบอาชีพ ซ่ึงจะเป็ น
อาชีพเสริมหรืออาชีพทสี่ ร้างรายไดม้ น่ั คงให้กบั ประชาชนอีกอาชีพหน่ึง

หลกั การของหลักสูตร
1. เป็นหลกั สูตรที่เนน้ การบูรณาการให้สอดคลอ้ งกบั ศกั ยภาพดา้ นตา่ งๆ 5 ดา้ น ไดแ้ ก่

ศกั ยภาพของทรพั ยากรธรรมชาติในแตล่ ะพ้ืนที่ ศกั ยภาพของพ้นื ท่ตี ามลกั ษณะภมู อิ ากาศ ศกั ยภาพภมู ิ
ประเทศและทาเลที่ต้งั ของแตล่ ะประเทศ ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ชี ีวิตของแต่ละ
พ้นื ทแี่ ละศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษยใ์ นแต่ละพ้ืนที่

53

2. มุ่งพฒั นาคนไทยใหไ้ ดร้ บั การศกึ ษาเพอ่ื พฒั นาอาชีพและการมงี านทาอยา่ งมี
คณุ ภาพทว่ั ถงึ และเทา่ เทยี มกนั สามารถสร้างรายไดท้ ม่ี นั่ คง และเป็นบคุ คลทมี่ ีวนิ ยั เป่ี ยมไปดว้ ยคณุ ธรรม
จริยธรรม มีจิตสานึกความรับผดิ ชอบตอ่ ตนเอง ผอู้ ่ืน และสังคม

3. ส่งเสริมให้มคี วามร่วมมือในการดาเนินงานร่วมกบั ภาคเี ครือขา่ ย
4. เนน้ การฝึกปฏิบตั จิ ริงเพ่ือให้ผูเ้ รียนเกิดความรู้ ความเขา้ ใจ และสามารถนาไปประกอบ
อาชีพให้เกิดรายไดท้ มี่ น่ั คง มง่ั คง่ั และยง่ั ยนื ในอาชีพส่งเสริมใหม้ ีการเทียบโอนความรู้และประสบการณ์เขา้
สู่หลกั สูตรการศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน

จดุ หมาย
1. เพ่ือส่งเสริมสนับสนุนให้ประชาชนในท้องถิ่น มีความรู้และทกั ษะการประกอบอาชีพเล้ียง

ปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภมู ปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ ของชุมชนเพ่ือชุมชน
2. เพ่อื ใหผ้ เู้ รียนสามารถประกอบอาชีพการเล้ียงปลาแรดมรี ายไดอ้ ยา่ งมีคณุ ธรรม

กล่มุ เป้าหมาย
กลุ่มเป้าหมาย คอื ประชาชนกลุ่มเป้าหมายนอกระบบโรงเรียน
1. ผทู้ ไ่ี มม่ อี าชีพ
2. ผทู้ ม่ี ีอาชีพและตอ้ งการพฒั นาอาชีพ

ระยะเวลา จานวน 80 ชว่ั โมง
- ภาคทฤษฎี จานวน 34 ชว่ั โมง
- ภาคปฏบิ ตั ิ จานวน 46 ชวั่ โมง

โครงสร้างหลกั สูตร
1. ช่องทางการประกอบอาชีพการเล้ยี งปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น
1.1 ความสาคญั ของการประกอบอาชีพเล้ียงปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมิปัญญาทอ้ งถน่ิ
1.2 ความเป็นไปไดใ้ นการประกอบอาชีพเล้ยี งปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภมู ปิ ัญญาทอ้ งถนิ่
1.2.1 ความตอ้ งการของตลาด
1.2.2 การจดั หาวสั ดุ อุปกรณ์
1.2.3 การเลอื กทาเลท่ตี ้งั
1.2.4 ผลตอบแทนที่ไดร้ ับ
1.3 แหลง่ เรียนรู้

54

1.4 ทิศทางการประกอบอาชีพเล้ียงปลาแรด
2. ทกั ษะการประกอบอาชีพการเล้ยี งปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่ิน

2.1 ข้นั เตรียมการประกอบอาชีพเล้ยี งปลาแรดในกระชงั
2.1.1 ความรู้เบ้อื งตน้ เกี่ยวกบั การเล้ียงปลาแรดในกระชงั
2.1.2 สถานที่/พ้ืนที่

2.2 ข้นั การเล้ยี งปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภมู ปิ ัญญาทอ้ งถนิ่
2.2.1 การสร้างกระชงั
2.2.2 การคดั เลือกพนั ธุ์
2.2.3 อาหารและการให้อาหาร
2.2.3 ระยะเวลาในการเล้ียงปลา
2.2.4 การป้องกนั และดูแลรกั ษาโรคและศตั รู

2.3 ข้นั ฝึกปฏิบตั ิการเล้ยี งปลาแรด
3. การบริหารจดั การการประกอบอาชีพการเล้ยี งปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่

3.1 การบริหารจดั การเล้ยี งปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมปิ ัญญาทอ้ งถิ่น
3.1.1 การจดั การควบคุมคณุ ภาพจดั การเล้ยี งปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ
3.1.2 การลดตน้ ทนุ ในการเล้ียงปลาแรดในกระชังดว้ ยภมู ปิ ัญญาทอ้ งถน่ิ
3.1.3 การวางแผนการผลติ

3.2 การจดั การตลาดในการเล้ยี งปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมปิ ัญญาทอ้ งถนิ่
3.2.1 การจดั ทาฐานขอ้ มูลลูกคา้
3.2.2 การกระจายปลาแรดไปสู่ผบู้ ริโภค
3.2.3 การวางแผนการตลาด

3.3 การจดั การความเสี่ยง
3.3.1 การวิเคราะหศ์ กั ยภาพในการเล้ียงปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมิปัญญาทอ้ งถิน่
1) การตลาดผบู้ ริโภค
2) คา่ ใชจ้ ่ายในการเล้ียงปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมปิ ัญญาทอ้ งถิ่น
3) ผลกาไรที่ไดจ้ ากการเล้ยี งปลาแรดในกระชงั
4) ค่แู ข่งขนั

3.4 การวางแผนการดาเนินงาน
4. โครงการอาชีพประกอบอาชีพการเล้ียงปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภมู ิปัญญาทอ้ งถ่ิน

4.1 ความสาคญั การเล้ียงปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมิปัญญาทอ้ งถนิ่
4.2 ประโยชน์ของโครงการประกอบอาชีพการเล้ยี งปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมิปัญญาทอ้ งถ่นิ

55

4.3 องคป์ ระกอบในแตล่ ะองคป์ ระกอบของอาชีพการเล้ยี งปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภมู ิปัญญา
ทอ้ งถนิ่

4.4 การเขียนโครงการการเล้ียงปลาแรดในกระชงั
4.5 การประเมนิ ความเหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการการเล้ียงปลาแรดในกระชงั ดว้ ย
ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ

การจดั กระบวนการเรียนรู้
1. ศึกษาขอ้ มูลจากเอกสาร/ภมู ิปัญญา
2. การศกึ ษาดูงานจากแหล่งเรียนรู้
3. แลกเปลีย่ นเรียนรู้
4. ฝึกปฏิบตั จิ ริง

สื่อการเรียนรู้
ในการจดั การเรียนรู้ ใชส้ ื่อการเรียนรู้ท่หี ลากหลาย ไดแ้ ก่ สื่อส่ิงพิมพ์ สื่ออเิ ลก็ ทรอนิกส์ ส่ือบคุ คล

ภูมิปัญญาทอ้ งถิ่นแหลง่ เรียนรู้ทีม่ ีอยใู่ นทอ้ งถนิ่ ใบความรู้ และการพบกล่มุ เรียนรู้

การวดั และประเมนิ ผล
1. การประเมินความรู้ภาคทฤษฏีระหว่างเรียนและจบหลกั สูตร
2. การประเมินผลงานระหวา่ งเรียนจากการปฏบิ ตั ิ ไดผ้ ลงานทมี่ ีคณุ ภาพสามารถสร้างรายได้ และ

จบหลกั สูตร

การจบหลักสูตร
1. มีเวลาเรียนไม่นอ้ ยกวา่ ร้อยละ 80
2. มีผลการประเมนิ ตลอดหลกั สูตร ไม่นอ้ ยกว่าร้อยละ 60
3. มผี ลงานทีม่ ีคณุ ภาพ

เอกสารหลกั ฐานการศึกษา
1. หลกั ฐานการประเมินผล
2. ทะเบียนคมุ วุฒิบตั ร
3. วฒุ ิบตั รการศึกษาออกโดยสถานศกึ ษา

56

การเทียบโอน
ผูเ้ รียนท่ีจบหลักสูตรน้ีสามารถนาไปเทียบโอนผลการเรียนกบั หลักสูตรการศึกษานอกระบบ

ระดบั การศึกษาข้นั พ้นื ฐาน พทุ ธศกั ราช 2551 ในสาระการประกอบอาชีพวิชาเลอื กท่ีสถานศกึ ษาไดจ้ ดั ทา

รายละเอียดโครงสร้างหลักสูตรการเลยี้ งป

เร่ือง จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เนื้อหา

1.ช่องทางการ 1.1 บอกความสาคญั ของการ 1.1 ความสาคญั ของการประก

ประกอบอาชีพการ ประกอบอาชีพการเล้ยี งปลาแรดใน การเล้ียงปลาแรดในกระชงั ด

เล้ียงปลาแรดใน กระชงั ดว้ ยภูมิปัญญาทอ้ งถิ่นได้ ปัญญาทอ้ งถน่ิ

กระชงั ดว้ ยภูมิ 1.2 บอกความเป็นไปไดใ้ นการเล้ียง 1.2 ความเป็นไปไดใ้ นการปร

ปัญญาทอ้ งถน่ิ ปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมิปัญญา อาชีพการเล้ียงปลาแรดในกร

ทอ้ งถิน่ ไดแ้ ก่ ความตอ้ งการของ ปัญญาทอ้ งถน่ิ

ตลาด การลดตน้ ทนุ ทาเลและสถาน 1.2.1 ความตอ้ งการของต

ทีท่ีจะเล้ยี ง วสั ดอุ ปุ กรณ์ที่มีใน 1.2.2 การจดั หาวสั ด/ุ อุปก

ทอ้ งถ่ินและสามารถตรวจสอบได้ 1.2.3 การเลอื กทาเลทต่ี ้งั

1.3 บอกแหล่งเรียนรู้ 1.2.4 ความสอดคลอ้ งกบั

1.4 บอกทิศทางการประกอบอาชีพ ไดแ้ ก่ ศกั ยภาพทรพั ยากร

เล้ียงปลาแรด ธรรมชาตใิ นแตล่ ะพ้ืนท่ี ศกั ย

พ้นื ที่ตามลกั ษณะภูมิอากาศ

ของภูมปิ ระเทศ และทาเลที่ต

ละประเทศ ศกั ยภาพของศลิ

วฒั นธรรมประเพณีและวถิ ชี ี

57

ปลาแรดในกระชังด้วยภูมปิ ัญญาท้องถน่ิ

การจัดกระบวนการเรียนรู้ ช่ัวโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ
กอบอาชีพ 1.1 สร้างความเขา้ ใจกบั กลมุ่ เป้าหมาย
ดว้ ยภูมิ 1.2 ศึกษาขอ้ มูลจากเอกสาร สื่อสิ่งพมิ พ์ สื่อ 2-

อเิ ล็กทรอนิกส์ ส่ือบคุ คลในชุมชนและสถานทจ่ี ริง 2-
ระกอบ เพ่อื นาขอ้ มลู มาวิเคราะห์และใชเ้ ป็นขอ้ มลู ในการ
ระชงั ดว้ ยภมู ิ ประกอบถึงความเป็นไปไดท้ จี่ ะสามารถนาไป

ประกอบอาชีพในชุมชน
ตลาด 1.3 ศึกษาดงู านในแหลง่ เรียนรู้ในอาชีพท่ตี ดั สินใจ
กรณ์ เลอื ก

1.4 ครู ผเู้ รียน และผรู้ ู้ร่วมกนั อภิปรายเก่ียวกบั ทิศทาง
บ 5 ศกั ยภาพ การประกอบอาชีพเล้ียงปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมิ

ปัญญาทอ้ งถนิ่ ในรูปแบบทเ่ี หมาะสมกบั ตนเอง เช่น
ยภาพของ ลูกจา้ ง เจา้ ของกิจการ ร่วมทุน พอ่ คา้ คนกลางแปรรูป
ศกั ยภาพ ผลติ ภณั ฑ์ ฯลฯ โดยคานึงถงึ ความเส่ียงจากภยั
ต้งั ของแต่ ธรรมชาติ ความคุม้ ค่า และความตอ้ งการของตลาด
ลปะ
ชวิตของแต่

เร่ือง จุดประสงค์การเรียนรู้ เนื้อหา

2.ทกั ษะการ 2.1 อธิบายการเตรียมการประกอบ ละพ้ืนท่ีและศกั ยภาพของทร
มนุษยใ์ นแตล่ ะพ้ืนที่
ประกอบอาชีพการ อาชีพการเล้ยี งปลาแรดในกระชงั 1.3 แหล่งเรียนรู้
1.4 ทิศทางการประกอบอาชีพ
เล้ียงปลาแรดใน ดว้ ยภูมิปัญญาทอ้ งถิ่น ไดแ้ ก่ แรด

กระชงั ดว้ ยภมู ิ สถานท่ี/พ้นื ที่ การสร้างกระชงั 2.1 ข้นั เตรียมการประกอบอา
เล้ียงปลาแรดในกระชงั
ปัญญาทอ้ งถนิ่ การคดั เลอื กพนั ธุอ์ าหารและการให้
2.1.1 ความรู้เบ้ืองตน้ เก่ี
อาหาร ระยะเวลาในการเล้ียงปลา เล้ยี งปลาแรดในกระชงั

การป้องกนั โรคและศตั รูได้ 2.1.2 สถานท่ี/พ้นื ท่ี
ข้นั การเล้ยี งปลาแรดในกระช
2.2 อธิบายข้นั ตอนและวิธีการเล้ียง ปัญญาทอ้ งถน่ิ

ปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมิปัญญา 2.2.1 การสร้างกระชงั
2.2.2.การคดั เลือกพนั ธุ์
ทอ้ งถน่ิ ได้ 2.2.3 อาหารและการใหอ้
2.2.4 ระยะเวลาในการเล
2.3 มีทกั ษะในการเล้ยี งปลาแรดใน 2.2.5 การป้องกนั โรคแล
2.3 ข้นั ฝึกปฏิบตั กิ ารเล้ียงปล
กระชงั ดว้ ยภมู ปิ ัญญาทอ้ งถิ่นได้

58

การจดั กระบวนการเรียนรู้ ชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ

รัพยากร

พเล้ียงปลา -6
2-

าชีพการ 2.1 จดั ผูเ้ รียนไปศกึ ษาดูงานจากแหล่งเรียนรู้ท้งั 3 -
ภายในชุมชน และนอกชุมชน 6 -
ยวกบั การ 2.2 นาประสบการณจ์ ากการศึกษาดูงานมาวิเคราะห์
ร่วมกนั เพือ่ เป็นแนวทางในการจดั กระบวนการ - 25
2.2 เรียนรู้
ชงั ดว้ ยภูมิ 2.3 จดั ทาแผนปฏบิ ตั กิ ารการเล้ียงปลาแรดในกระชงั ดว้ ย
ภมู ิปัญญาทอ้ งถนิ่
อาหาร 2.4 จดบนั ทึกผลการเรียนรู้
ล้ยี งปลา 2.5 ดาเนินการวดั ผลและประเมนิ ผลตามท่ีหลกั สูตร
ละศตั รู กาหนด
ลาแรด

เรื่อง จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ เนือ้ หา

3.การบริหาร 3.1 อธิบายการบริหารจดั การการ 3.1 การบริหารจดั การเล้ียงปล

จดั การในการ เล้ยี งปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภมู ิ กระชงั ดว้ ยภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ

ประกอบอาชีพการ ปัญญาทอ้ งถนิ่ ในเร่ืองการจดั การ 3.1.1 การจดั การควบคมุ ค

เล้ยี งปลาแรดใน ควบคุมคุณภาพและการลดตน้ ทนุ จดั การเล้ยี งปลาแรดในกระช

กระชงั ดว้ ยภมู ิ ได้ ปัญญาทอ้ งถนิ่

ปัญญาทอ้ งถน่ิ 3.2 อธิบายการจดั การตลาดในการ 3.1.2 การลดตน้ ทนุ ในกา

เล้ียงปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภูมิปัญญา แรดในกระชงั ดว้ ยภูมปิ ัญญา

ทอ้ งถน่ิ ในเรื่องการจดั ทาฐานขอ้ มลู 3.1.3 การวางแผนการผล

ลกู คา้ การกระจายปลาแรดไปสู่ 3.2 การจดั การตลาดในการเล

ผบู้ ริโภค และการวางแผนการตลาด ในกระชงั ดว้ ยภมู ปิ ัญญาทอ้ ง

ได้ 3.2.1 การจดั ทาฐานขอ้ มลู

3.3 สามารถปฏิบตั ิการการตลาด 3.2.2 การกระจายปลาแรด

จดั ทาฐานขอ้ มลู ลูกคา้ กระจายปลา ผบู้ ริโภค

แรดไปสู่ผบู้ ริโภค และวางแผนการ 3.2.3 การวางแผนการตล

การตลาดได้ 3.3 การจดั การความเสี่ยง

3.3.1 การวเิ คราะหศ์ กั ยภา

เล้ียงปลาแรดในกระชงั ดว้ ยภ

ทอ้ งถ่นิ

59

การจดั กระบวนการเรียนรู้ ช่ัวโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ตั ิ
ลาแรดใน 3.1 การบริหารจดั การการเล้ียงปลาแรดในกระชงั ดว้ ย
4-
น ภมู ิปัญญาทอ้ งถน่ิ
42
คณุ ภาพ 3.1.1 ครูและผเู้ รียนร่วมกนั กาหนดและควบคมุ
42
ชงั ดว้ ยภมู ิ คณุ ภาพผลผลติ และลดตน้ ทนุ

3.1.2 ศกึ ษา วิเคราะห์ ปัจจยั ความเสี่ยงทค่ี าดวา่ จะ

ารเล้ยี งปลา เกิดข้ึนและมีแนวทางในการจดั การความเสี่ยง

าทอ้ งถิ่น 3.2 การจดั การตลาดในการเล้ียงปลาแรดในกระชงั

ลิต ดว้ ยภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ

ล้ยี งปลาแรด 3.2.1 ขอ้ มูลการตลาดและการวิเคราะห์ความ

งถนิ่ ตอ้ งการของตลาด

ลลูกคา้ 3.2.3 กาหนดทศิ ทาง เป้าหมายและแผนการ

ดไปสู่ จดั การตลาดทีเ่ ก่ียวขอ้ งกบั การเล้ียงปลาแรดใน

กระชงั ดว้ ยภูมปิ ัญญาทอ้ งถ่ิน

ลาด

าพในการ
ภูมิปัญญา

เรื่อง จดุ ประสงค์การเรียนรู้ เนือ้ หา

1) การตลาดผบู้ ริโ

2) ค่าใชจ้ ่ายในการ

แรดในกระชงั ดว้ ยภูมิปัญญา

3) ผลกาไรทไ่ี ดจ้ า

ปลาแรดในกระชงั

4) คู่แข่งขนั

3.4 การวางแผนการดาเนินงา

4. โครงการ 4.1 บอกความสาคญั ของโครงการ 4.1 ความสาคญั ของโครงกา

ประกอบอาชีพการ อาชีพได้ 4.2 ประโยชนข์ องโครงการอ

เล้ยี งปลาแรดใน 4.2 บอกประโยชนข์ องโครงการ 4.3 องคป์ ระกอบของโครงก

กระชงั ดว้ ยภมู ิ อาชีพได้ 4.4 การเขยี นโครงการอาชีพ

ปัญญาทอ้ งถน่ิ 4.3 บอกองคป์ ระกอบของโครงการ 4.5 การประเมนิ ความเหมาะ

อาชีพได้ สอดคลอ้ งของโครงการอาชีพ

4.4 อธิบายความหมายของ

องคป์ ระกอบของโครงการอาชีพได้

4.5 อธิบายลกั ษณะการเขยี นทีด่ ีของ

องคป์ ระกอบของโครงการอาชีพได้

4.6 เขยี นโครงการในแตล่ ะ

การจดั กระบวนการเรียนรู้ 60

ช่ัวโมง
ทฤษฎี ปฏบิ ัติ

โภค
รเล้ยี งปลา
าทอ้ งถ่นิ
ากการเล้ยี ง

าน 4.1 จดั ใหผ้ ูเ้ รียนศกึ ษาเน้ือหาจากใบความรู้ เรื่อง 4 2
ารอาชีพ ความสาคญั ของโครงการอาชีพประโยชน์ของ ½ -
อาชีพ โครงการอาชีพ องคป์ ระกอบของโครงการอาชีพ ½ -
การอาชีพ แลว้ จดั กิจกรรมการสนทนาแลกเปล่ียนขอ้ มลู ความ 1 -
พ คิดเห็น เพื่อสร้างแนวคดิ ในการดาเนินกิจกรรมการ 1 6
ะสมและ เรียนรู้ - 3
พ 4.2 จดั ให้ผเู้ รียนศึกษาสาระขอ้ มลู จากใบความรู้เร่ือง
ตวั อยา่ งการเขยี นโครงการอาชีพท่ดี ี เหมาะสม และ
ถูกตอ้ ง พร้อมการจดั อภิปราย เพื่อสรุปแนวคิดเป็น
แนวทางในการเขียนโครงการอาชีพทด่ี ี เหมาะสม
และถกู ตอ้ ง

เร่ือง จุดประสงค์การเรยี นรู้ เนือ้ หา

องคป์ ระกอบให้เหมาะสมและ
ถูกตอ้ งได้
4.7 ตรวจสอบความเหมาะสมและ
สอดคลอ้ งของโครงการอาชีพได้

61

การจัดกระบวนการเรียนรู้ ชั่วโมง
ทฤษฎี ปฏิบัติ
4.3 จดั ใหผ้ เู้ รียนปฏิบตั ิ การเขยี นโครงการอาชีพ
4.4 กาหนดใหผ้ ูเ้ รียนฝึกปฏบิ ตั ิการประเมนิ ความ
เหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการอาชีพ
4.5 จดั ให้ผเู้ รียนปรบั ปรุงโครงการอาชีพ ให้มีความ
เหมาะสม และถกู ตอ้ ง
4.6 กาหนดให้ผูเ้ รียนเขียนโครงการอาชีพของตนเอง
เพอ่ื เสนอขอรับการสนบั สนุนงบประมาณดาเนินงาน
อาชีพ และใชใ้ นการดาเนินการประกอบอาชีพตอ่ ไป

62

หลกั สูตรการขยายพันธ์พุ ชื
จานวน 60 ช่ัวโมง

กล่มุ อาชีพเกษตรกรรม

ความเป็ นมา
การจดั การศกึ ษาอาชีพในปัจจุบนั มีความสาคญั มาก เพราะจะเป็นการพฒั นาประชากรของประเทศ

ให้ มคี วามรู้ ความสามารถและทกั ษะในการประกอบอาชีพ เป็นการแกป้ ัญหาการว่างงานและส่งเสริมความ
เขม้ แข็งให้แก่เศรษฐกิจชุมชน ซ่ึงกระทรวงศึกษาธิการไดก้ าหนดยุทธศาสตร์ 2555 ภายใตก้ รอบเวลา 2 ปี ที่
จะพฒั นา 5 ศกั ยภาพของพ้นื ทใี่ น 5 กลุ่มอาชีพใหม่ ให้สามารถแข่งขนั ไดใ้ น 5 ภมู ิภาคหลกั ของโลก “รู้เขา
รู้เรา เท่าทัน เพ่ือแข่งขันได้ในเวทีโลก” ตลอดจนกาหนดภารกิจที่จะยกระดับการจดั การศึกษาเพื่อเพ่ิม
ศกั ยภาพและขีดความ สามารถให้ประชาชนไดม้ ีอาชีพท่ีสามารถสร้างรายได้ ท่ีมน่ั คง โดยเน้นการบูรณา
การใหส้ อดคลอ้ งกบั ศกั ยภาพดา้ นต่างๆ มุ่งพฒั นาคนไทยให้ไดร้ บั การศึกษาเพ่ือพฒั นาอาชีพและการมีงาน
ทาอย่างมี คุณภาพ ท่ัวถึงและเท่าเทียมกัน ประชาชนมีรายได้ม่ันคง ม่ังค่ัง และมีงานทาอย่างยง่ั ยืน มี
ความสามารถเชิงการแขง่ ขนั ท้งั ในระดบั ภูมิภาคอาเซียนและระดบั สากล ซ่ึงจะเป็นการจดั การศึกษาตลอด
ชีวติ ในรูปแบบใหมท่ สี่ ร้างความมน่ั คงใหแ้ ก่ ประชาชนและประเทศชาติ.

มนุษยแ์ ละสตั วต์ ่าง ๆ ไม่สามารถดารงชีวิตอยไู่ ดถ้ า้ ขาดพชื เม่อื ปราศจากพชื สตั วต์ ่าง ๆ รวมท้งั
มนุษยก์ ็จะตายไปดว้ ย ซ่ึงแตกต่างจากพชื ท่สี ร้างอาหารเองได้ สัตวแ์ ละคนไมส่ ามารถสร้างอาหารเองได้
ดงั น้นั จาเป็นตอ้ งอาศยั พชื เพ่ือการดารงชีวติ อยู่ เราไดอ้ าศยั พชื ประดบั โลกให้สวยงาม นอกจากน้ีมผี กั
ผลไมช้ ่วยสร้างรสชาติให้อาหาร มีธญั พืชช่วยใหแ้ ป้งและคาร์โบไฮเดรทแกม่ นุษยแ์ ละสัตวต์ ่าง ๆ พชื ให้
ชีวติ ไมเ่ พียงแกค่ นและสตั วเ์ ท่าน้นั พืชยงั ให้ชีวติ แกส่ ภาพแวดลอ้ มต่าง ๆ รวมท้งั แมลง จลุ ินทรียด์ ว้ ย ทาให้
ความเจริญแผไ่ ปยงั ส่วนต่าง ๆ ของโลก พืชจึงเป็นสิ่งท่ีช่วยใหส้ ่ิงท่ีมีชีวติ ดารงชีวติ อยไู่ ด้

ในภาวะเศรษฐกิจปัจจุบนั อาชีพการเกษตรโดยเฉพาะการผลิตพชื มคี วามจาเป็นและสาคญั ยง่ิ
ประเทศใดที่มสี ภาพแวดลอ้ มและปัจจยั ทเ่ี หมาะสมต่อการเกษตรจะไดเ้ ปรียบเพราะสามารถทจ่ี ะผลติ อาหาร
สาหรบั เล้ยี งพลเมอื ง และส่งเป็นสินคา้ ออกไปจาหน่ายยงั ตา่ งประเทศได้ ซ่ึงสัมพนั ธก์ บั ความจาเป็นท่ี
จะตอ้ งเพิม่ จานวนพชื พนั ธุ์ โดยการขยายพนั ธุ์ ซ่ึงสามารถเป็นอาชีพได้ โดยมีความสาคญั ดงั น้ี

1. การขยายพนั ธุ์พชื กอ่ ให้เกิดรายไดต้ ่อเกษตรกรและครอบครัว โดยปกติการปลกู พชื
ทุกชนิดจาเป็นตอ้ งมพี นั ธุ์พืช แตเ่ นื่องจากเกษตรกรส่วนใหญ่ไมส่ ามารถขยายพนั ธุ์พืชไวป้ ลูกเองไดผ้ ทู้ ่ี
ขยายพนั ธุพ์ ชื ไวจ้ าหน่ายจึงมรี ายไดด้ ีมาก บางรายมรี ายไดด้ ีกวา่ ผปู้ ลกู พชื

2. การขยายพนั ธุ์พืชทาใหม้ ีรายไดจ้ ากการส่งสินคา้ ออกมากข้นึ เนื่องจากการขยายพนั ธุพ์ ืชจะทาให้
ไดพ้ นั ธุพ์ ชื ดี ให้ผลผลิตสูงและเร็ว จึงทาใหส้ ินคา้ การเกษตรมากข้นึ และเป็นเหตใุ ห้มีรายไดจ้ ากการขาย
สินคา้ มากข้นึ

63

3. การขยายพนั ธุพ์ ืชกอ่ ให้เกิดการสร้างงานในทอ้ งถิ่น การขยายพนั ธุพ์ ชื เป็นอาชีพท่ที าให้
เกษตรกรในทอ้ งถิน่ ไมต่ อ้ งอพยพเคลื่อนยา้ ยแรงงานไปสู่อาชีพอ่นื ในเมอื งหลวงหรือเมอื งใหญ่ ซ่ึงก่อให้เกิด
ปัญหากบั สงั คมตามมา นอกจากน้ียงั ก่อใหเ้ กิดการจา้ งงานในทอ้ งถน่ิ ปัจจบุ นั จึงมีอาชีพการซ้ือขายก่ิงพนั ธุ์
เกิดข้ึนตามทอ้ งถนิ่ ตา่ งๆ ของประเทศ และอาชีพน้ียงั ทารายไดส้ ูงให้กบั ผดู้ าเนินการดว้ ย

หลกั การของหลกั สูตร
การจดั การศกึ ษาเพอื่ การพฒั นาอาชีพเพ่ือการมีงานทา กาหนดหลกั การไวด้ งั น้ี
1. เป็นหลกั สูตรทีเ่ นน้ การบรู ณาการให้สอดคลอ้ งกบั ศกั ยภาพดา้ นตา่ งๆ 5 ดา้ น ไดแ้ ก่ ศกั ยภาพ

ของทรัพยากรธรรมชาติในแต่ละพ้นื ที่ ศกั ยภาพของพ้นื ท่ีตามลกั ษณะภมู อิ ากาศ ศกั ยภาพ ภมู ปิ ระเทศ และ
ทาเลท่ตี ้งั ของแต่ละประเทศ ศกั ยภาพของศลิ ปะ วฒั นธรรม ประเพณี และวถิ ีชีวิตของแต่ละพ้ืนทแี่ ละ
ศกั ยภาพของทรัพยากรมนุษยใ์ นแตล่ ะพ้นื ท่ี

2. มุ่งพฒั นาคนไทยใหไ้ ดร้ ับการศึกษาเพ่ือพฒั นาอาชีพและการมีงานทาอยา่ งมี
คุณภาพทวั่ ถึงและเท่าเทยี มกนั สามารถสร้างรายไดท้ ่มี นั่ คง และเป็นบุคคลทมี่ วี ินยั เปี่ ยมไปดว้ ยคุณธรรม
จริยธรรม มจี ิตสานึกความรับผิดชอบต่อตนเอง ผอู้ ืน่ และสงั คม

3. ส่งเสริมใหม้ ีความร่วมมือในการดาเนินงานร่วมกบั ภาคเี ครือขา่ ย
4. เนน้ การฝึกปฏิบตั จิ ริงเพื่อให้ผูเ้ รียนเกิดความรู้ ความเขา้ ใจ และสามารถนาไปประกอบอาชีพให้
เกิดรายไดท้ มี่ นั่ คง มงั่ คง่ั และยงั ยืนในอาชีพส่งเสริมให้มกี ารเทยี บโอนความรู้และประสบการณเ์ ขา้ สู่
หลกั สูตรการศกึ ษาข้นั พ้ืนฐาน

จดุ หมาย
เพ่อื ให้ผูเ้ รียนมคี วามรู้ มีทกั ษะ ในการขยายพนั ธุ์พืชเป็นอาชีพได้ อยา่ งมีคุณธรรม

กล่มุ เป้าหมาย
กล่มุ เป้าหมายคือประชาชนกล่มุ เป้าหมายนอกระบบโรงเรียน
1. ผทู้ ไ่ี มม่ ีอาชีพ
2. ผทู้ ่มี ีอาชีพและตอ้ งการพฒั นาอาชีพ

ระยะเวลา
เรียนรู้ และฝึกทกั ษะ จานวน 60 ชว่ั โมง

64

โครงสร้างหลักสูตร
1. ช่องทางการประกอบอาชีพการขยายพนั ธุพ์ ชื
1.1 ความสาคญั ของการประกอบอาชีพการขยายพนั ธุ์พืช
1.2 ความเป็นไปไดใ้ นการประกอบอาชีพการขยายพนั ธุ์พืช
1.2.1 ทุน
1.2.2 ความตอ้ งการของตลาด
1.2.3 การใชแ้ รงงาน
1.2.4 การจดั หาวสั ดุ อปุ กรณ์
1.2.5 การเลือกทาเลท่ีต้งั
1.2.6 การบรรจุหีบห่อ
1.2.7 การขนส่ง
1.2.8 ความเป็นไปไดใ้ นการประกอบอาชีพตามศกั ยภาพ 5 ดา้ น ไดแ้ กศ่ กั ยภาพของ

ทรัพยากรธรรมชาตใิ นแตล่ ะพ้ืนท่ี ศกั ยภาพของพ้นื ทต่ี ามลกั ษณะภมู ิอากาศ ศกั ยภาพของภูมปิ ระเทศ และ
ทาเลท่ีต้งั ของแตล่ ะประเทศ ศกั ยภาพของศิลปะ วฒั นธรรมประเพณี และวิถชี ีวติ ของแต่ละพ้ืนที่ และ
ศกั ยภาพของทรพั ยากรมนุษยใ์ นแตล่ ะพ้นื ที่

1.3 แหล่งเรียนรู้
1.4 ทิศทางการประกอบอาชีพจาหน่ายพนั ธุพ์ ืช
2. ทกั ษะการประกอบอาชีพการขยายพนั ธุ์พืช
2.1 ข้นั เตรียมการประกอบอาชีพการขยายพนั ธุ์พชื

2.1.1 สถานท่ี / พ้ืนที่
2.1.2 องคป์ ระกอบส่วนต่าง ๆ ของพชื
2.1.3 วสั ดุ อปุ กรณ์ทีใ่ ชใ้ นการประกอบอาชีพการขยายพนั ธุพ์ ืช
2.1.4 ความรู้ทเ่ี ก่ียวขอ้ งในการประกอบอาชีพการขยายพนั ธุ์พืช
2.2 ข้นั ตอนการขยายพนั ธุพ์ ืช
2.2.1 การขยายพนั ธุ์พืชแบบอาศยั เพศ

- การเพาะเมล็ด
2.2.2 การขยายพนั ธุ์พืชแบบไม่อาศยั เพศ

1) การตอนกิ่ง
2) การตดั ชา
3) การแยกหน่อ
4) การตดิ ตา

65

5) การต่อก่ิง
6) การเสียบยอด
2.3 ข้นั การปฏิบตั ดิ ูแลพนั ธุ์พชื เพ่อื จาหน่าย
3. การบริหารจดั การในการประกอบอาชีพการขยายพนั ธุพ์ ืช
3.1 การบริหารจดั การการขยายพนั ธุพ์ ืช
3.1.1 การจดั การเก่ียวกบั การควบคุมคุณภาพการขยายพนั ธุพ์ ชื
3.1.2 การลดตน้ ทุนในการประกอบอาชีพการขยายพนั ธุพ์ ืช
3.1.3 การวางแผนการผลติ
3.2 การจดั การตลาดในการขยายพนั ธุ์พืช
3.2.1 การจดั ทาฐานขอ้ มลู ลูกคา้
3.2.2 การประชาสมั พนั ธ์
3.2.3 การกระจายสินคา้
3.2.4 การวางแผนการตลาด
3.3 การจดั การความเส่ียง
3.3.1 การวิเคราะหแ์ ละแกไ้ ขการจดั การความเส่ียง
1) ความนิยมพนั ธุพ์ ชื ของลกู คา้
2) การดูแลรักษาใหต้ รงกบั ความตอ้ งการ
3) คู่แข่งขนั
3.3.2 การวางแผนการจดั การความเสี่ยง
3.4 การวางแผนการดาเนินงาน
4. โครงการประกอบอาชีพการขยายพนั ธุ์พชื
4.1 ความสาคญั ของโครงการประกอบอาชีพการขยายพนั ธุพ์ ชื
4.2 ประโยชน์ของโครงการประกอบอาชีพการขยายพนั ธุพ์ ืช
4.3 องคป์ ระกอบในแต่ละองคป์ ระกอบของอาชีพการขยายพนั ธุพ์ ชื
4.4 การเขียนโครงการการขยายพนั ธุ์พืช
4.5 การประเมนิ ความเหมาะสมและสอดคลอ้ งของโครงการการขยายพนั ธุ์พชื