๔๔๒
ประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ มาตรา ๑๖๖๒ เป็นบทบญั ญตั ิท่ีห้ามกรมการอำ�เภอ
เปิดเผยต้นฉบับหรือสำ�เนาพินัยกรรมส่วนท่ีผู้ทำ�พินัยกรรมขอรับพินัยกรรมกลับคืนไป แล้วนำ�ไป
เปดิ เผยต่อบคุ คลอนื่ ไม่มีบทบัญญัตขิ องกฎหมายใดหา้ มไว้
พ. และ ส. ต่างทำ�พินัยกรรมแบบเอกสารฝ่ายเมืองไม่มีเนื้อความระบุว่าหากฝ่ายใด
ไม่ท�ำ พินัยกรรมยกทรพั ย์สินให้อีกฝ่าย อีกฝา่ ยกจ็ ะไมท่ ำ�พินยั กรรมยกทรพั ยส์ นิ ให้ พ. และ ส. เปน็
พน่ี อ้ งรว่ มบดิ ามารดาเดยี วกนั ตา่ งไมม่ สี ามแี ละบตุ ร การทบ่ี คุ คลทง้ั สองมเี จตนาตรงกนั และยกทรพั ยส์ นิ
บางสว่ นของตนใหอ้ ีกฝ่ายหนงึ่ เม่ือตนถงึ แกค่ วามตายไปกอ่ น หาใชเ่ ป็นการทำ�พินยั กรรมโดยมเี ง่ือนไข
บังคับว่าผู้รับพินัยกรรมต้องทำ�พินัยกรรมยกทรัพย์สินส่วนของตนให้แก่ผู้ทำ�พินัยกรรม พินัยกรรม
ของผ้ทู �ำ พินัยกรรมจงึ จะมีผลไม ่ พินัยกรรมแบบเอกสารฝ่ายเมืองท่ี พ. และ ส. เป็นผทู้ �ำ พนิ ยั กรรม
จึงสมบรู ณไ์ ม่เป็นโมฆะ
๗๑. คำ�พิพากษาฎีกาที่ ๔๗๒๖/๒๕๕๕ ร. ยกที่ดินให้แก่ผู้ร้องโดยทำ�หนังสือยกให้
มขี ้อความวา่ ร. ขอท�ำ พินยั กรรมใหไ้ ว้แกผ่ ู้ร้องวา่ ร. อนญุ าตใหผ้ ูร้ อ้ งปลกู สร้างบา้ นพกั อาศัยเป็นตกึ
สองชั้นบนทด่ี นิ พิพาทในโฉนดเลขท่ี ๙๑๘๓ โดยให้คำ�ม่นั สญั ญาวา่ พินยั กรรมฉบับนี้ยกทด่ี ินพิพาท
ใหผ้ รู้ อ้ งปลกู สรา้ งบ้าน โดยผูร้ อ้ งออกเงนิ ค่าปลกู สร้างเอง โดย ร. และผ้รู ้องตกลงกนั ว่าท่ดี นิ และ
สิ่งปลูกสรา้ งใดๆ ในโฉนดที่ดินเลขท่ี ๙๑๘๓ จะไม่ทำ�การซ้ือขายเปน็ อันขาด ท้ายหนังสือ ร. และ
ผรู้ ้องตา่ งได้ลงลายมือชือ่ ไวใ้ นฐานะผใู้ หแ้ ละผูร้ ับค�ำ มนั่ สัญญาตามลำ�ดับ แสดงวา่ ร. แสดงเจตนาเป็น
คำ�มน่ั สญั ญาว่าเม่ือ ร. ถงึ แกค่ วามตาย ร. ยกทดี่ ินพิพาทใหผ้ รู้ ้อง ขณะเดียวกัน ร. ได้แสดงเจตนาท่ี
ก่อให้เกิดผลผกู พันแก่ผ้รู อ้ งในขณะที่ ร. ยงั มีชวี ติ อยู่ว่าอนุญาตใหผ้ รู้ ้องมสี ิทธเิ ข้าไปปลูกบ้านในทด่ี นิ
ของ ร. ได ้ โดยมขี ้อตกลงว่า ร. จะไม่ขายท่ดี ินโฉนดเลขที ่ ๙๑๘๓ ขอ้ ตกลงนีร้ วมตลอดถงึ การแสดง
เจตนาลว่ งหนา้ ของ ร. ทวี่ า่ จะยกท่ีดินพพิ าทให้ผู้ร้องเมื่อตนถงึ แก่ความตาย แสดงว่า ร. ต้องการให้
ผู้ร้องปลูกสร้างบ้านในที่ดินพิพาทได้ด้วยความมั่นใจว่าจะไม่ถูกกระทบกระเทือนสิทธิหรือได้รับความ
เดอื ดรอ้ นเมอ่ื ร. ถงึ แก่ความตายแล้ว แตห่ าไดม้ ีความหมายไปถงึ วา่ ร. ยกท่ดี นิ พิพาทให้ผ้รู อ้ งตั้งแต่
วนั ท�ำ หนังสอื ยกให้ ดังน้ัน ขณะ ร. มีชีวิตอยู่ ทด่ี นิ พิพาทจึงยงั เปน็ ของ ร. การทีผ่ รู้ อ้ งครอบครองท่ดี ิน
พิพาทยอ่ มเป็นการครอบครองโดยอาศัยสิทธขิ อง ร. เม่อื ผ้รู ้องมไิ ด้แสดงเจตนาเปลย่ี นแปลงการยึดถือ
ครอบครองตอ่ ร. วา่ จะยดึ ถือเพ่อื ตน ถอื วา่ ผู้รอ้ งครอบครองทีด่ นิ พพิ าทแทน ร. ตลอดมา แม้ผรู้ อ้ ง
จะครอบครองนานเพียงใด ผู้ร้องก็ไม่ได้กรรมสิทธ์ิในท่ีดินพิพาทโดยการครอบครอง ตามประมวล
กฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๓๘๒
๗๒. คำ�พิพากษาฎีกาท่ี ๔๐๕๕/๒๕๕๕ พินัยกรรมฉบับท่ีจำ�เลยใช้เป็นหลักฐาน
ประกอบการยื่นคำ�ร้องขอให้ศาลมีคำ�สั่งตั้งจำ�เลยเป็นผู้จัดการมรดกของ ม. เป็นพินัยกรรมปลอม
เมื่อ ม. ถึงแกค่ วามตายโดยไมม่ ที ายาทโดยธรรมหรอื ผู้รับพนิ ยั กรรม ทด่ี ินมรดกโฉนดเลขท่ี ๑๖๓๓
ของ ม. จึงตกทอดแก่แผ่นดิน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๗๕๓ นับแต่
๔๔๓
วันท่ี ๒๕ กมุ ภาพนั ธ์ ๒๕๓๗ ซ่ึงเป็นวนั ที่ ม. ถงึ แก่ความตาย จงึ เป็นสาธารณสมบัตขิ องแผน่ ดิน
จำ�เลยจดทะเบียนขายให้จำ�เลยที่ ๒ แม้จำ�เลยที่ ๒ รับโอนมาโดยสุจริตและเสียค่าตอบแทน
จำ�เลยร่วมที่ ๒ ก็ไม่ได้กรรมสิทธิ์ในที่ดิน ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๓๐๕
ทั้งจำ�เลยร่วมที่ ๒ จะครอบครองทำ�ประโยชน์ในที่ดินมานานเพียงใดก็ไม่ได้กรรมสิทธิ์ และจะยก
อายคุ วามขน้ึ ตอ่ สกู้ บั กระทรวงการคลงั โจทกไ์ มไ่ ด ้ ตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย ์ มาตรา ๑๓๐๖
๗๓. คำ�พิพากษาฎีกาท่ี ๗๔๖๒/๒๕๕๕ ผู้ทำ�พินัยกรรมกำ�หนดการเผื่อตายในเร่ือง
ทรัพย์สินตามพินัยกรรมฉบับแรก และพินัยกรรมฉบับที่ ๒ ในพินัยกรรมฉบับแรกผู้ทำ�พินัยกรรม
ทำ�พินยั กรรมยกทด่ี ินโฉนดท่ดี นิ เลขที่ ๕๐๘๖, ๘๔๔๘, ๓๑๘๓ และ ๑๑๑๕ และบ้านเลขท ี่ ๔/๖
ให้แกจ่ �ำ เลย ล. น. จ. และ ต. ซง่ึ เปน็ พ่นี ้องของผู้ท�ำ พินัยกรรม โดยโจทก์ไม่ไดเ้ ป็นผรู้ ับพินัยกรรม
และผทู้ �ำ พนิ ัยกรรมได้ระบุตัดทายาทอ่นื ที่ไมไ่ ด้ระบไุ วใ้ นพนิ ัยกรรมไมใ่ ห้รับมรดกดว้ ย ส่วนพนิ ัยกรรม
ฉบบั ท่ี ๒ ผู้ท�ำ พนิ ัยกรรมทำ�พนิ ยั กรรมยกท่ดี นิ โฉนดเลขท่ ี ๙๐๑๐, ๙๐๐๙ และ ๑๒๑๓ ให้บคุ คล
ซง่ึ เปน็ พีน่ อ้ งของผู้ท�ำ พนิ ัยกรรมรวม ๕ คน เชน่ พนิ ยั กรรมฉบบั แรกและไม่ใหบ้ ุคคลอื่นรับมรดก โดยท่ี
พินัยกรรมฉบับท่ี ๒ ซ่ึงเป็นพินัยกรรมฉบับหลังไม่มีข้อความให้เพิกถอนพินัยกรรมฉบับแรกหรือข้อ
กำ�หนดใดในพินัยกรรมฉบับแรก จึงยังถือว่าพินัยกรรมหรือข้อกำ�หนดพินัยกรรมฉบับแรกยังคงมีอยู่
และกรณไี ม่ใช่พนิ ัยกรรมฉบับกอ่ นและฉบับหลงั ขดั กนั เมือ่ พนิ ัยกรรมฉบับแรกสมบูรณ์ ทรัพย์สินใน
พินัยกรรมฉบับแรกจึงไม่ใช่ทรัพย์สินนอกพินัยกรรมฉบับที่ ๒ แต่เป็นเร่ืองท่ีผู้ทำ�พินัยกรรมกำ�หนด
การเผอื่ ตายในเร่อื งทรัพยส์ ินแตล่ ะรายการไวใ้ นพินัยกรรมแตล่ ะฉบบั
๗๔. คำ�พิพากษาฎีกาท่ี ๔๕๐๗/๒๕๕๖ ศาลช้ันต้นมีคำ�ส่ังใหส้ ่งส�ำ เนาค�ำ ร้องขอแก้ไข
ค�ำ ให้การใหโ้ จทก์และโจทก็ได้ลงชือ่ รบั สำ�เนาคำ�รอ้ งแล้วแถลงขอพิจารณาค�ำ รอ้ งก่อน ซ่งึ ศาลชนั้ ตน้
ไดใ้ หโ้ อกาสโจทกด์ ว้ ยการใหเ้ ลือ่ นการชส้ี องสถานไป และทนายโจทก์ไดย้ ่นื ค�ำ คัดคา้ นไว้แล้วเม่ือวนั ช้ี
สองสถาน ศาลชนั้ ต้นก�ำ หนดประเดน็ พิพาทขอ้ แรกวา่ ผตู้ ายทำ�พินัยกรรมยกทรัพยม์ รดกใหแ้ ก่จำ�เลย
ท้ังสห่ี รอื ไม่ ซ่ึงเปน็ ประเดน็ พิพาททจี่ �ำ เลยท้ังสย่ี กข้อต่อสขู้ นึ้ ใหมต่ ามคำ�รอ้ งขอแก้ไขค�ำ ใหก้ าร แสดง
ว่าศาลชั้นต้นพิจารณาและมีคำ�สั่งอนุญาตให้จำ�เลยทั้งส่ีแก้ไขคำ�ให้การโดยพิจารณาตามคำ�คัดค้าน
ของโจทก์แล้ว ดังนี้ การที่ศาลช้ันต้นและศาลอุทธรณ์ภาค ๙ วินิจฉัยคดีในประเด็นท่ีว่าผู้ตายทำ�
พินยั กรรมยกทรพั ย์มรดกใหแ้ กจ่ ำ�เลยท้ังสีจ่ ึงชอบแล้ว
ผตู้ ายท�ำ พนิ ยั กรรมยกทรพั ยม์ รดกทง้ั หมดใหแ้ กจ่ �ำ เลยทง้ั ส่ี โจทกซ์ ง่ึ เปน็ ทายาทโดยธรรม
คนหน่งึ ของผ้ตู าย ย่อมไม่ได้รับประโยชนจ์ ากพินัยกรรม จงึ เป็นผูถ้ ูกตดั มิใหร้ ับมรดกของผู้ตายและ
ไมม่ ีสิทธฟิ อ้ งคดขี อแบ่งมรดก
๗๕. คำ�พิพากษาฎีกาที่ ๘๐๕๕/๒๕๕๖ แม้จำ�เลยมิได้ส่งสำ�เนาพินัยกรรมให้โจทก์
แตส่ ่งส�ำ เนาไวต้ อ่ ศาล เมอ่ื พินยั กรรมเป็นพยานหลักฐานอนั ส�ำ คัญซึง่ เกี่ยวกบั ประเด็นขอ้ ส�ำ คญั ในคดี
ศาลช้ันต้นก็ชอบที่จะรับพินัยกรรมเพ่ือฟังเป็นพยานหลักฐานได้ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา
ความแพง่ มาตรา ๘๗ (๒)
๔๔๔
เมื่อ ด. ได้รบั เงนิ สว่ นแบง่ มรดกของ ธ. ด. หาได้ระบุกนั เงินไว้ใหต้ า่ งหากเป็นพเิ ศษไม่
เงินท่ี ด. ไดร้ ับจากกองมรดกของ ธ. จึงระคนกับเงนิ สว่ นอ่นื ที่ ด. มอี ยู่ เงินดังกล่าวจึงไม่อาจถอื
เปน็ ทรพั ย์สนิ เฉพาะสิง่ เฉพาะอยา่ งได้ การท่ี ด. ทำ�พินัยกรรมยกเงนิ ดงั กลา่ วแกโ่ จทก์ จึงมิใช่เปน็
พนิ ยั กรรมลกั ษณะเฉพาะ ตามประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ย์ มาตรา ๑๖๕๑ (๒)
ด. ทำ�พินยั กรรมยกทรพั ยเ์ ปน็ เงนิ มรดกให้โจทก์ แล้วยังทำ�พินัยกรรมฉบับหลังยกทรัพย์
มรดกซึ่งหมายถึงเงินจำ�นวนเดียวกันให้จำ�เลยอีก ถือว่าข้อความของพินัยกรรมท้ังสองฉบับท่ีระบุให้
เงนิ ของ ด. ตกแกท่ ายาทต่างคนกนั ขัดกัน และ ด. ผูท้ ำ�พินยั กรรมมิไดแ้ สดงเจตนาไวใ้ นพินัยกรรม
เป็นอย่างอื่น จึงต้องด้วยประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๖๙๗ ที่ให้ถือว่าพินัยกรรม
ฉบับก่อนเปน็ อันเพกิ ถอนโดยพนิ ยั กรรมฉบับหลัง โจทก์จงึ ไม่มสี ิทธใิ ดๆ ในทรัพยม์ รดกของ ด. เพราะ
สทิ ธขิ องโจทก์กบั พวกตามพินัยกรรมฉบับก่อนถกู ยกเลกิ ไปแลว้
l คา่ ธรรมเนียม
๑. การจดทะเบียนโอนมรดก เป็นการจดทะเบียนประเภทมีทุนทรัพย์ เรียกเก็บ
ค่าธรรมเนยี มจดทะเบียน รอ้ ยละ ๒ ของราคาประเมินทนุ ทรพั ย์ ตามกฎกระทรวง ฉบบั ท่ี ๔๗
(พ.ศ. ๒๕๔๑) ออกตามความในพระราชบญั ญตั ใิ หใ้ ชป้ ระมวลกฎหมายทด่ี นิ พ.ศ. ๒๔๙๗ ขอ้ ๒ (๗) (ก)
แต่ถ้าเปน็ การโอนมรดกระหวา่ งผูบ้ ุพการีกับผูส้ ืบสนั ดาน หรอื ระหวา่ งคสู่ มรส เรียกเกบ็ คา่ ธรรมเนยี ม
จดทะเบียน รอ้ ยละ ๐.๕ ของราคาประเมนิ ทุนทรพั ย์ ตามกฎกระทรวง ฉบบั ท่ี ๔๗ (พ.ศ. ๒๕๔๑)
ออกตามความในพระราชบญั ญัติใหใ้ ช้ประมวลกฎหมายท่ีดนิ พ.ศ. ๒๔๙๗ ข้อ ๒ (๗) (ง)
๒. การจดทะเบียนโอนมรดกระหว่างผู้รับบุตรบุญธรรมกับบุตรบุญธรรมให้เรียกเก็บ
คา่ ธรรมเนยี มตามจ�ำ นวนทนุ ทรพั ยร์ อ้ ยละ ๒ ตามกฎกระทรวง ฉบับที่ ๔๗ (พ.ศ. ๒๕๔๑) ออกตาม
ความในพระราชบญั ญัติให้ใช้ประมวลกฎหมายทีด่ นิ พ.ศ. ๒๔๙๗ ข้อ ๒ (๗) (ก)
๓. การจดทะเบียนโอนมรดกระหว่างบิดากับบุตรนอกกฎหมายท่ีบิดารับรองแล้วโดย
พฤติการณใ์ ห้เรียกเกบ็ คา่ ธรรมเนยี มตามจำ�นวนทนุ ทรัพย์รอ้ ยละ ๐.๕ ตามกฎกระทรวง ฉบบั ที่ ๔๗
(พ.ศ. ๒๕๔๑) ออกตามความในพระราชบญั ญตั ใิ หใ้ ชป้ ระมวลกฎหมายทด่ี นิ พ.ศ. ๒๔๙๗ ขอ้ ๒ (๗) (ง)
๔. ผู้รบั มรดกหลายคน ทายาทบางคนไมไ่ ดเ้ ปน็ บุพการหี รอื ผสู้ ืบสันดานของเจ้ามรดก
หรือในทางกลับกันเมอ่ื จดทะเบยี นในวาระเดยี วกันใหเ้ รียกเก็บค่าธรรมเนยี มโดยแยกเก็บตามส่วน
๕. การจดทะเบยี นโอนมรดกบางส่วน ให้เรยี กเก็บค่าธรรมเนียมตามทผี่ ขู้ อได้แสดงการ
มสี ว่ นในบันทึกการสอบสวนฯ (ท.ด.๘) โดยคดิ ค่าเฉลี่ยตามส่วนท่ีขอรับ
๖. การจดทะเบียนผ้จู ดั การมรดก เปล่ยี นผ้จู ัดการมรดก โอนเปลยี่ นนามผ้จู ัดการมรดก
และเลิกผู้จดั การมรดก เป็นการจดทะเบียนประเภทไมม่ ที นุ ทรพั ย ์ เรียกเกบ็ ค่าธรรมเนียมจดทะเบียน
แปลงละ ๕๐ บาท
๗. การจดทะเบียนโอนมรดกและผู้จัดการมรดก เรียกเก็บค่าธรรมเนียมเป็นค่าคำ�ขอ
แปลงละ ๕ บาท ต่อเร่ือง ตามกฎกระทรวง ฉบับท่ี ๔๗ (พ.ศ. ๒๕๔๑) ออกตามความในพระราช
บญั ญัตใิ ห้ใชป้ ระมวลกฎหมายทด่ี นิ พ.ศ. ๒๔๙๗ ขอ้ ๒ (๑๐) (ก)
๔๔๕
l ภาษีเงินไดห้ ัก ณ ทจี่ า่ ย
๑. การจดทะเบียนโอนมรดกและผ้จู ัดการมรดก ไม่มีกรณีต้องเรียกเกบ็
๒. การโอนมรดกให้แกท่ ายาทโดยธรรม หรอื ทายาทตามพนิ ัยกรรม ไม่อย่ใู นบังคับต้อง
เสยี อากรแสตมปต์ ามลักษณะแห่งตราสาร ๒๘. (ข) แหง่ ประมวลรษั ฎากร (หนังสือกรมสรรพากร
ที่ กค ๐๗๐๖/๑๐๘๓๗ ลงวนั ที่ ๒๗ ธนั วาคม ๒๕๔๘ เวยี นโดยหนงั สือกรมทด่ี นิ ที่ มท ๐๕๑๕/ว
๐๐๙๔๕ ลงวนั ที่ ๑๓ มกราคม ๒๕๔๙)
๓. กรณีบุคคลธรรมดาขายอสังหาริมทรัพย์ที่ได้มาโดยทางมรดก (ทายาทจดทะเบียน
รับโอนมรดกแล้วจดทะเบียนขาย) การนับวันเร่ิมปีที่ถือครองเพื่อคำ�นวณภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา
หกั ณ ท่ีจ่าย ตามมาตรา ๔๘ (๔) (ก) แหง่ ประมวลรษั ฎากร ให้เรม่ิ นบั ปีที่ถือครองต้งั แต่วนั ท่มี รดก
ได้ตกแก่ทายาท ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๙๙ ซึ่งได้แก่วันที่เจ้ามรดก
ถงึ แก่ความตาย (หนงั สือกรมสรรพากร ท่ี กค ๐๗๐๖/๑๗๑๐ ลงวันที่ ๑ มนี าคม ๒๕๔๙ เวยี นโดย
หนงั สอื กรมท่ดี ิน ที่ มท ๐๕๑๕/ว ๐๘๒๘๖ ลงวันที่ ๑๕ มีนาคม ๒๕๔๙)
l ภาษธี รุ กิจเฉพาะ
๑. กรณีเจ้ามรดกถอื ครองทด่ี ินมาเกิน ๕ ปี การจดทะเบยี นโอนมรดกใหแ้ กท่ ายาท
ไมว่ า่ จะเปน็ ทายาทโดยธรรมหรอื โดยพินยั กรรมก็ตาม ไม่ตอ้ งเรียกเก็บภาษธี ุรกิจเฉพาะ
๒. กรณีเจา้ มรดกถือครองทดี่ ินมายังไมเ่ กนิ ๕ ปี การจดทะเบียนโอนมรดกใหแ้ กท่ ายาท
แยกเปน็
(๑) ทายาทผูร้ บั โอนมรดกตามพนิ ัยกรรม แต่ไม่ได้เป็นทายาทโดยธรรม ตอ้ งเรยี ก
เกบ็ ภาษธี รุ กิจเฉพาะ
(๒) ทายาทผู้รับโอนมรดกตามพินัยกรรม และเป็นทายาทโดยธรรมด้วย ไม่ต้อง
เรยี กเกบ็ ภาษธี รุ กิจเฉพาะ
(๓) ทายาทผ้รู ับโอนมรดกไมม่ ีพินัยกรรม ซงึ่ เปน็ ทายาทโดยธรรม ไมต่ ้องเรียกเกบ็
ภาษีธุรกจิ เฉพาะ
๓. กรณีผรู้ ับโอนมรดก ตาม ๒ (๑) – (๓) ขายอสังหารมิ ทรพั ยท์ ีไ่ ดร้ ับมรดกมา แมจ้ ะ
ขายภายในระยะเวลา ๕ ปี หรอื เกนิ กวา่ ๕ ปี นับแต่รบั โอนมรดกมา ถอื เป็นการขายอสงั หารมิ ทรัพย์
ท่ไี ดม้ าโดยทางมรดก ไมต่ ้องเสยี ภาษธี ุรกิจเฉพาะ
๔. การนบั ระยะเวลาการถอื ครองของผโู้ อนตาม ๒ (๑) ให้นบั แต่วนั ทีเ่ จ้ามรดกไดม้ า
ซ่ึงอสังหาริมทรัพย์ถึงวันท่ีเจ้ามรดกถึงแก่กรรม ส่วนการนับระยะเวลาการได้มาของทายาทผู้รับโอน
ใหน้ ับแตว่ ันท่ีเจ้ามรดกถึงแก่กรรม ตามมาตรา ๑๕๙๙ แหง่ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณชิ ย์ แม้วา่
จะยังไมไ่ ด้จดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมโอนแกช้ ่ือผ้ถู ือกรรมสทิ ธ์ใิ นทะเบียนท่ีดินก็ตาม
(หนังสอื กรมสรรพากร ที่ กค ๐๘๑๑/๔๑๒ ลงวันที่ ๒๑ มกราคม ๒๕๔๓ เวียนโดย
หนงั สอื กรมที่ดิน ที่ มท ๐๗๑๐/ว ๐๓๔๗๗ ลงวนั ท่ี ๓๑ มกราคม ๒๕๔๓)
๔๔๖
l อากรแสตมป์
การโอนมรดกให้แกท่ ายาทโดยธรรม หรือทายาทตามพนิ ัยกรรม ไม่เสยี อากรแสตมป์
ใบรับ (ตามหนงั สอื กรมสรรพากร ท่ี กค ๐๗๐๖/๑๐๘๓๗ ลงวันที่ ๒๗ ธันวาคม ๒๕๔๘ เวยี นโดย
หนงั สอื กรมทดี่ ิน ท่ี มท ๐๕๑๕/ว ๐๐๙๔๕ ลงวนั ที่ ๑๓ มกราคม ๒๕๔๙)
_________________
๔๔๗
ระเบยี บกรมทด่ี ิน
ว่าด้วยการจดทะเบียนสทิ ธิเก่ยี วกบั อสงั หาริมทรพั ยซ์ ง่ึ ได้มาโดยทางมรดก
พ.ศ. ๒๕๔๘
(แกไ้ ขเพม่ิ เติมถงึ ปจั จุบ_นั__(_ฉ_บ_ับ_ท_่ี_๔_)_พ_.ศ. ๒๕๕๗)*, **, ***
โดยที่เห็นเป็นการสมควรปรับปรุงหลักเกณฑ์และวิธีการในการ
จดทะเบียนสิทธิเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ซ่ึงได้มาโดยทางมรดก ให้สอดคล้อง
กับหลักการมาตรา ๘๑ แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน ซึ่งแก้ไขเพ่ิมเติมโดย
พระราชบัญญตั ิแกไ้ ขเพม่ิ เติมประมวลกฎหมายทด่ี ิน (ฉบบั ท่ี ๙) พ.ศ. ๒๕๔๓
และปรับปรุงหลักเกณฑ์และวิธกี ารขอจดทะเบยี นลงช่ือผู้จัดการมรดกในหนังสอื
แสดงสิทธิในท่ีดินและขอจดทะเบียนสิทธิในที่ดินให้แก่ทายาทตามมาตรา ๘๒
แห่งประมวลกฎหมายท่ดี ิน ไปในคราวเดยี วกนั ทั้งน้ี เพ่อื ใหก้ ารปฏิบตั งิ านของ
พนักงานเจ้าหน้าท่ีดำ�เนินไปตามที่กฎหมายกำ�หนดและเป็นมาตรฐานเดียวกัน
กรมท่ดี นิ จึงวางระเบียบไวด้ ังตอ่ ไปน้ี
ขอ้ ๑ ระเบียบนีเ้ รยี กว่า “ระเบยี บกรมท่ดี นิ ว่าด้วยการจดทะเบยี น ชือ่ ระเบียบ
สทิ ธเิ ก่ียวกบั อสังหาริมทรพั ย์ซึ่งได้มาโดยทางมรดก พ.ศ.๒๕๔๘”
ขอ้ ๒ ระเบยี บนใ้ี หใ้ ชบ้ งั คับต้ังแต่บัดนเี้ ปน็ ต้นไป การบงั คบั ใช้
ข้อ ๓ ใหย้ กเลิก ระเบยี บคำ�สั่งท่ี
(๑) คำ�สั่งท่ี ๑๕/๒๔๖๓ ลงวนั ที่ ๑ ตลุ าคม พระพุทธศักราช ๒๔๖๓ ยกเลิก
(๒) ค�ำ สัง่ ท่ี ๑๖/๒๔๖๓ ลงวนั ท่ี ๘ ตุลาคม พระพุทธศกั ราช ๒๔๖๓
(๓) คำ�สั่งท่ี ๒/๒๔๗๕ ลงวันที่ ๙ สิงหาคม พุทธศกั ราช ๒๔๗๕
(๔) ค�ำ สั่งท่ี ๑๐/๒๔๗๙ ลงวันที่ ๒๙ กันยายน พทุ ธศกั ราช ๒๔๗๙
(๕) คำ�สง่ั ท่ี ๔/๒๔๘๘ ลงวันที่ ๑๕ มิถนุ ายน ๒๔๘๘
_ ________ _(๖__)_ ห__น_งั_ส_อื__ก_ร_ม_ท_ด่_ี _นิ __ท่ี ๔๖๓๘/๒๔๙๐ ลงวนั ท่ี ๒๒ ธนั วาคม ๒๔๙๐
* ระเบียบกรมทด่ี นิ ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเก่ียวกับอสงั หารมิ ทรัพย์ซ่ึงได้มาโดยทาง
มรดก (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
** ระเบยี บกรมทดี่ นิ วา่ ดว้ ยการจดทะเบียนสทิ ธิเก่ียวกับอสังหาริมทรัพยซ์ ึง่ ได้มาโดยทาง
มรดก (ฉบับท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓
*** ระเบยี บกรมท่ดี นิ ว่าดว้ ยการจดทะเบยี นสิทธิเกยี่ วกับอสงั หารมิ ทรพั ยซ์ ึ่งได้มาโดยทาง
มรดก (ฉบับที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๔๘
(๗) ค�ำ ส่งั ท่ ี ๑/๒๔๙๘ ลงวนั ที่ ๔ มกราคม ๒๔๙๘
(๘) หนงั สอื กรมทดี่ ิน ที่ มท ๐๖๐๘/ว ๗๖๗๗ ลงวนั ท่ี ๑ เมษายน
๒๕๑๓
(๙) หนังสือกรมท่ีดิน ท่ี มท ๐๖๐๘ / ว ๒๒๒๗๕ ลงวันท่ี ๒๗
กรกฎาคม ๒๕๑๓
(๑๐) หนงั สือกรมทด่ี ิน ที่ มท ๐๖๐๘/ว ๓๒๕๗๐ ลงวันที่ ๖ ตุลาคม
๒๕๑๓
(๑๑) หนงั สือกรมทด่ี ิน ท่ี มท ๐๖๐๘/ว ๓๒๕๘๑ ลงวันที่ ๘ ตลุ าคม
๒๕๑๔
(๑๒) หนงั สือกรมท่ดี ิน ที่ มท ๐๖๐๘/ว ๙๒๔๑๘ ลงวันท่ี ๑๓ ตุลาคม
๒๕๑๕
(๑๓) หนงั สือกรมทดี่ ิน ที่ มท ๐๖๐๘/ว ๙๓๑๗๙ ลงวนั ท่ี ๑๙ ตุลาคม
๒๕๑๕
(๑๔) ระเบียบกรมที่ดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเก่ียวกับ
อสงั หาริมทรัพยซ์ ่งึ ได้มาโดยทางมรดก พ.ศ.๒๕๑๖ ลงวนั ท่ี ๒๙ มนี าคม ๒๕๑๖
(๑๕) หนังสอื กรมท่ีดนิ ท่ี มท ๐๖๐๘/ว ๙๓๔๙ ลงวันที่ ๙ เมษายน
๒๕๑๖
(๑๖) หนังสือกรมที่ดิน ที่ มท ๐๖๐๘/ว ๑๘๕๕๖ ลงวันที่ ๑๕
สิงหาคม ๒๕๑๖
(๑๗) หนังสือกรมท่ีดิน ที่ มท ๐๖๐๘/ว ๓๑๔๑๑ ลงวันที่ ๒๗
กนั ยายน ๒๕๑๖
(๑๘) หนังสอื กรมทีด่ ิน ที่ มท ๐๖๐๘/ว ๓๑๕๙๗ ลงวนั ที่ ๑ ตลุ าคม
๒๕๑๖
(๑๙) หนังสือกรมท่ีดิน ที่ มท ๐๖๐๘/ว ๔๙๘๖ ลงวนั ที่ ๑๘ มีนาคม
๒๕๑๗
(๒๐) หนังสือกรมทีด่ นิ ที่ มท ๐๖๐๘/ว ๗๐๔๗ ลงวันที่ ๒๔ เมษายน
๒๕๑๗
(๒๑) หนังสอื กรมทด่ี นิ ท่ี มท ๐๖๑๒/๑/ว ๐๒๑๖๖๕ ลงวนั ที่ ๒๐
สิงหาคม ๒๕๑๘
(๒๒) หนงั สือกรมทด่ี ิน ที่ มท ๐๖๐๖/ว ๒๒๖๖ ลงวนั ที่ ๒ กมุ ภาพันธ์
๒๕๒๐
(๒๓) หนงั สอื กรมท่ีดนิ ท่ี มท ๐๖๑๒/๑/ว ๑๐๕๗๕ ลงวนั ท่ี ๒๓
พฤษภาคม ๒๕๒๐
๔๔๙
(๒๔) หนงั สือกรมทีด่ ิน ท่ี มท ๐๖๑๒/๑/ว ๑๖๓๑๕ ลงวันท่ี ๑๘
สิงหาคม ๒๕๒๑
(๒๕) หนังสือกรมทด่ี นิ ท่ี มท ๐๖๑๒/๑/ว ๑๐๕๑๖ ลงวันที่ ๓๑
พฤษภาคม ๒๕๒๒
(๒๖) หนังสอื กรมทด่ี ิน ท่ี มท ๐๖๑๒/๑/ว ๑๖๐๖๕ ลงวันท่ี ๒
สิงหาคม ๒๕๒๒
(๒๗) หนังสือกรมทด่ี ิน ท่ี มท ๐๖๑๒/๑/ว ๔๒๑๐ ลงวันที่ ๑๖
กมุ ภาพันธ์ ๒๕๒๖
(๒๘) หนงั สือกรมทีด่ ิน ที่ มท ๐๗๐๘/ว ๕๐๘๕ ลงวันท่ี ๘ มีนาคม
๒๕๒๗
(๒๙) หนังสอื กรมทดี่ นิ ท่ี มท ๐๗๐๘/ว ๖๕๗๘ ลงวันที่ ๒๓ มีนาคม
๒๕๒๗
(๓๐) หนงั สอื กรมทด่ี นิ ที่ มท ๐๗๐๘/ว ๑๐๗๕๗ ลงวันที่ ๑๘
พฤษภาคม ๒๕๒๗
(๓๑) หนังสอื กรมที่ดนิ ที่ มท ๐๖๑๐/ว ๓๐๐๓๘ ลงวันที่ ๒๘
พฤศจกิ ายน ๒๕๓๘
(๓๒) หนงั สอื กรมท่ดี ิน ท่ี มท ๐๖๑๐/ว ๒๘๐๐๒ ลงวนั ท่ี ๒๒
ตุลาคม ๒๕๓๙
(๓๓) ระเบียบกรมท่ีดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเกี่ยวกับ
อสังหาริมทรพั ย์ซ่ึงไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๓๙ ลงวนั ท่ี ๒๕
พฤศจิกายน ๒๕๓๙
(๓๔) หนังสอื กรมทด่ี นิ ที่ มท ๐๗๑๐/ว ๒๔๕๕๔ ลงวนั ที่ ๑๔
สงิ หาคม ๒๕๔๐
(๓๕) หนงั สือกรมทีด่ ิน ที่ มท ๐๗๑๐/ว ๐๙๗๘๔ ลงวันท่ี ๒๓
มีนาคม ๒๕๔๓
(๓๖) หนังสอื กรมทด่ี ิน ด่วนมาก ท่ี มท ๐๗๑๐/ว ๑๒๘๑๗ ลงวันท่ี
๒๗ เมษายน ๒๕๔๓
(๓๗) หนังสือกรมท่ดี ิน ที่ มท ๐๗๒๘/ว ๐๖๕๑๒ ลงวันที่ ๑๒
มีนาคม ๒๕๔๔
(๓๘) หนังสือกรมท่ดี ิน ที่ มท ๐๗๒๘/ว ๑๖๑๓๓ ลงวันที่ ๓๐
พฤษภาคม ๒๕๔๕
๔๕๐
** (๓๙) หนงั สือกรมทด่ี ิน ที่ มท ๐๗๑๐ / ว ๐๔๘๔๒ ลงวันที่ ๑๒
กุมภาพันธ์ ๒๕๔๒
** (๔๐) หนังสอื กรมท่ดี นิ ที่ มท ๐๕๑๕ / ว ๔๐๑๑๙ ลงวันที่ ๒๘
ธนั วาคม ๒๕๔๘
กรณมี ีขอ้ ขัดแยง้ กนั บรรดาระเบียบ ข้อกำ�หนด หรือคำ�สั่งอื่นใดท่ีกำ�หนดไว้แล้วใน
ระเบียบน้ี หรอื ซึ่งขดั หรือแยง้ กับระเบยี บน้ีใหใ้ ช้ระเบยี บน้ีแทน
ผู้รกั ษาการระเบียบ ข้อ ๔ ให้ผู้อำ�นวยการสำ�นักมาตรฐานการทะเบียนท่ีดินเป็นผู้รักษา
การตามระเบยี บนี้
การรบั มรดกทัว่ ไป หมวด ๑
การจดทะเบียนสิทธิเก่ียวกับอสังหาริมทรพั ยซ์ ึง่ ได้มาโดยทางมรดก
ตามมาตรา ๘_๑__แ_ห_ง่ _ป_ร_ะ_ม_ว_ล_กฎหมายท่ดี นิ
ส่วนที่ ๑
การยน่ื _ค_ำ�_ข_อ_แ_ล_ะ_ก_า_ร_ส_อบสวน
การยน่ื คำ�ขอ *** ข้อ ๕ เม่ือมีผู้แสดงความประสงค์ขอให้พนักงานเจ้าหน้าที่
จดทะเบียนสทิ ธเิ กีย่ วกบั อสังหารมิ ทรพั ยซ์ ่งึ ได้มาโดยทางมรดก ให้ผนู้ ัน้ ย่นื คำ�ขอ
ตามแบบ ท.ด. ๑ สำ�หรับที่ดินที่มีโฉนดที่ดินหรือมีใบไต่สวน หรือแบบ ท.ด. ๑ ก
สำ�หรับที่ดินท่ีไม่มีโฉนดที่ดินและอสังหาริมทรัพย์อย่างอ่ืน พร้อมหลักฐาน
ส�ำ หรบั ทด่ี นิ หรอื หนงั สอื แสดงสทิ ธใิ นทด่ี นิ หรอื หลกั ฐานเกย่ี วกบั อสงั หารมิ ทรพั ยอ์ น่ื
และหลกั ฐานในการได้รับมรดกต่อพนกั งานเจ้าหนา้ ที่
การตรวจและ *** ขอ้ ๖ ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ตรวจช่ือเจ้ามรดกในหลักฐานสำ�หรับ
สอบสวน ที่ดินหรือหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินหรือหลักฐานเก่ียวกับอสังหาริมทรัพย์อื่น
และหลกั ฐานในการไดร้ ับมรดก พร้อมทงั้ ให้สอบสวนเก่ียวกบั ทต่ี ัง้ ของทด่ี ินหรอื
หนังสือแสดงสทิ ธิในทด่ี ินหรอื หลกั ฐานเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์อ่นื วา่ ตง้ั อยู่หมู่ที่
ตำ�บล อ�ำ เภอและจงั หวดั ใด
ตัวอย่างการบันทึก เมอ่ื สอบสวนพยานหลกั ฐานแลว้ เหน็ ว่าถกู ต้อง ให้บนั ทกึ ลงในค�ำ ขอ
คำ�ขอ จดทะเบยี นสทิ ธแิ ละนติ กิ รรมและการสอบสวนสทิ ธใิ นทด่ี นิ (ท.ด.๑ หรอื ท.ด.๑ ก)
แ__ล_ะ_แ_บ__บ_บ__ัน_ท_ึก__ก_า_ร_ส_อ_บ__ส_ว_น_ข__อ_จ_ดทะเบียนโอนมรดก (ท.ด.๘) ดงั น้ี
** ขอ้ ๓ (๓๙) และ (๔๐) เพม่ิ โดยระเบยี บกรมท่ีดนิ ว่าด้วยการจดทะเบยี นสทิ ธิเกย่ี วกบั
อสังหารมิ ทรัพย์ซึง่ ไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบบั ท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓
*** ข้อ ๕ และขอ้ ๖ แก้ไขเพิม่ เติมโดยระเบียบกรมที่ดนิ วา่ ดว้ ยการจดทะเบยี นสิทธ ิ
เกย่ี วกบั อสงั หาริมทรัพย์ซ่ึงไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบับท่ี ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๕๑
(๑) อสังหาริมทรัพย์ใดมีชื่อเจ้ามรดกคนเดียวและมีทายาทซ่ึงมีสิทธิ เจา้ มรดกคนเดยี ว
รับมรดกคนเดียว เช่น ทด่ี ินมชี ่อื ก. เปน็ เจ้าของ ก. ตาย มีบุตรคนเดยี ว คือ จ. มีทายาทรับมรดก
เป็นต้น คนเดียว
(๒) อสังหาริมทรัพย์ใดมีช่ือเจ้ามรดกคนเดียวและมีทายาทซ่ึงมีสิทธิ เจ้ามรดกคนเดยี วมี
รับมรดกหลายคน เชน่ ทดี่ ินมีชือ่ ก. เปน็ เจา้ ของ ก. ตาย มบี ุตรหลายคน คือ จ. ทายาทรบั มรดก
ฉ. ช. และ ญ. ภรรยา เป็นต้น หลายคน
(๓) อสังหาริมทรัพย์ใดมีช่ือเจ้ามรดกหลายคนแต่มีทายาทซ่ึงมีสิทธิ เจ้ามรดกหลายคน
รับมรดกคนเดยี ว เช่น ท่ีดนิ มีช่ือ ก. สามีและ ข. ภรรยาเป็นเจา้ ของ ก. และ มที ายาทรบั คนเดยี ว
ข. ตาย มบี ุตรคนเดียว คอื จ. เป็นต้น
(๔) อสังหาริมทรัพย์ใดมีชื่อเจ้ามรดกหลายคนและมีทายาทซึ่งมีสิทธิ เจ้ามรดกหลายคน
รบั มรดกหลายคน ซง่ึ ทายาทหลายคนนน้ั ตา่ งกเ็ ปน็ ผมู้ สี ทิ ธริ บั มรดกของเจา้ มรดก มีทายาทรับหลายคน
ร่วมกัน เช่น ทีด่ นิ มชี ือ่ ก. สามีและ ข. ภรรยา ก. และ ข. ตาย มีบุตรหลายคน
คอื จ. ฉ. และ ช. เป็นต้น
(๕) อสังหาริมทรัพยใ์ ดมีชื่อเจ้ามรดกหลายคน ทายาทของเจา้ มรดก เจา้ มรดกหลายคน
แต่ละคนประสงค์จะขอจดทะเบียนมรดกเฉพาะส่วนของเจ้ามรดกแต่ละคน ทายาทของแตล่ ะคน
ไม่ว่าจะขอจดทะเบียนมรดกเฉพาะส่วนท้ังหมด หรือเฉพาะส่วนเพียงบางส่วน รับมรดกเฉพาะส่วน
ก็ตาม เชน่ ท่ีดินมชี อ่ื ก. และ ต. เป็นเจา้ ของ ก. และ ต. ตาย จ. ขอรบั มรดก
ของ ก. สว่ น ฉ. ขอรบั มรดกของ ต. หรือ ก. เปน็ เจา้ ของทด่ี ินร่วมกบั ต. โดย ฉ.
ขอรับมรดกเฉพาะส่วนของ ต.เพยี งบางสว่ นโดยทายาทอ่นื ท่ีมีสิทธิไดร้ บั มรดกยงั
มิได้ขอจดทะเบยี นรับมรดก เปน็ ต้น
ในกรณตี าม (๑) (๒) (๓) (๔) ใหใ้ ชค้ �ำ ขอจดทะเบยี นสทิ ธแิ ละนติ กิ รรมฯ จ�ำ นวนการจดั ท�ำ
(ท.ด.๑ หรอื ท.ด.๑ ก) และบนั ทกึ การสอบสวนฯ (ท.ด.๘) อย่างละ ๑ ฉบับ ค�ำ ขอ
สว่ นในกรณีตาม (๕) ใหใ้ ชร้ ายละอย่างละ ๑ ฉบับ
ข้อ ๗ การเขยี นชอื่ ประเภทการจดทะเบยี น ใหเ้ ขียนดงั น้ี ชอื่ ประเภท
(๑) ในกรณที ม่ี ผี มู้ าขอจดทะเบยี นมรดกทง้ั แปลง เชน่ ทด่ี นิ แปลงหนง่ึ “โอนมรดก”
มีชือ่ ก. เป็นเจา้ ของ ก. ตาย จ. ฉ. บตุ ร ญ. ภรรยา ขอจดทะเบียนมรดกทด่ี นิ
แปลงน้นั ทัง้ แปลง ให้เขียนชอื่ ประเภทวา่ “โอนมรดก”
(๒) ในกรณที ม่ี ผี มู้ าขอจดทะเบยี นมรดกเพยี งบางสว่ นตามสทิ ธขิ องตน “โอนมรดกบางสว่ น”
เช่น ก. เป็นเจ้าของ ก. ตาย จ. หรือ ฉ. หรือ ญ. มาขอจดทะเบียนมรดก
เพียงบางส่วนตามสทิ ธิของตน โดยคงสว่ นของทายาทอ่ืนไวใ้ นนามของเจา้ มรดก
ต่อไป ทำ�นองเดียวกับเรื่องจดทะเบียนกรรมสิทธิ์รวม ให้เขียนช่ือประเภทว่า
“โอนมรดกบางส่วน”
๔๕๒
“โอนมรดก (๓) ในกรณที ม่ี ผี มู้ าขอจดทะเบยี นมรดกเฉพาะสว่ นของเจา้ มรดกคนใด
เฉพาะส่วน” คนหนง่ึ ทัง้ หมด เชน่ ที่ดินมชี อ่ื ก. ข. ค. เปน็ เจ้าของ ก. ตาย จ. ฉ. เปน็ ทายาท
มาขอจดทะเบียนมรดกเฉพาะส่วนของ ก. ท้ังหมด ให้เขยี นชอ่ื ประเภทวา่ “โอน
มรดกเฉพาะส่วน”
“โอนมรดกเฉพาะ (๔) ในกรณีที่มีผู้มาขอจดทะเบียนมรดกเฉพาะส่วนของเจ้ามรดก
ส่วนเพียงบางสว่ น” คนใดคนหน่ึงเพียงบางส่วนตามสิทธิของตน เชน่ ที่ดินมชี ่ือ ก. ข. ค. เป็นเจา้ ของ
ก. ตาย จ. หรือ ฉ. คนใดคนหนึ่งมาขอจดทะเบียนมรดกเฉพาะส่วนของ ก.
เพยี งบางสว่ นตามสทิ ธขิ องตน โดยทายาทอนื่ ยงั มไิ ด้มาขอจดทะเบยี นมรดกดว้ ย
ให้เขียนช่อื ประเภทว่า “โอนมรดกเฉพาะส่วนเพยี งบางส่วน” ทำ�นองเดียวกบั
เรอ่ื งจดทะเบยี นกรรมสทิ ธร์ิ วมเฉพาะส่วน
“โอนมรดกประเภท (๕) การขอจดทะเบียนมรดกในกรณีอื่นนอกจากท่ีกล่าวข้างต้น
สิทธิ” ให้เขียนชื่อประเภทการจดทะเบียนให้ตรงตามรูปเร่ือง เช่น “โอนมรดกสิทธิ
การไถ่” “โอนมรดกผูร้ บั จำ�นอง” “โอนมรดกสิทธิเหนอื พื้นดิน” เป็นตน้
ในกรณีท่ีขอจดทะเบียนเฉพาะส่วนหรือบางส่วน ก็ให้นำ�วิธีเขียนช่ือ
ประเภทตาม (๒) (๓) หรอื (๔) แล้วแตก่ รณีมาใชโ้ ดยอนุโลม
การเขียนค�ำ ขอ ข้อ ๘ การเขียนคำ�ขอจดทะเบียนสิทธิและนติ ิกรรมฯ (ท.ด.๑ หรอื
ท.ด.๑ ก) นนั้ ให้ปฏบิ ัตดิ งั นี้ ในช่องประเภท ใหเ้ ขยี นชื่อประเภททข่ี อจดทะเบยี น
ตามข้อ ๗ แลว้ แตก่ รณี การเขียนชื่อเจ้าของทด่ี นิ ในขอ้ ๒ ของค�ำ ขอจดทะเบยี น
สทิ ธแิ ละนติ กิ รรมฯ (ท.ด.๑ หรือ ท.ด.๑ ก) ถ้าทีด่ นิ ทข่ี อจดทะเบยี นมีชือ่ เจา้ ของ
ที่ดินหลายคน ใหเ้ ขียนเฉพาะช่อื และหมายเลขล�ำ ดบั เจา้ ของท่ีดินท่เี ปน็ เจา้ มรดก
มตี ัวอยา่ งที่ ๑ พรอ้ มทัง้ ใหเ้ ขยี นว่า “ผูต้ าย”ไวท้ ้ายช่อื เจา้ มรดกด้วย (ตามตวั อย่างหมายเลข ๑)
การเขียนชอ่ื ผูข้ อ การเขียนชอ่ื ผู้ขอในข้อ ๓ ของคำ�ขอจดทะเบียนสทิ ธแิ ละนติ กิ รรมฯ
(ท.ด.๑ หรือ ท.ด.๑ ก) ใหป้ ฏบิ ตั ิดังนี้
ขอจดทัง้ แปลง (๑) ในกรณีที่มีผู้มาขอจดทะเบียนมรดกท้ังแปลง หรือมรดกเฉพาะ
สว่ น โดยมีชือ่ ผขู้ อรับมรดกหลายคนใหเ้ ขียนหมายเลขลำ�ดับก�ำ กับไวห้ นา้ ชอ่ื ทุก
ชือ่ ดว้ ย สว่ นชอื่ เจ้ามรดกไม่ต้องยกมาอกี
ขอจดเพียงบางสว่ น (๒) ในกรณีที่มีผู้มาขอจดทะเบียนมรดกเพียงบางส่วน หรือมรดก
เฉพาะส่วนเพียงบางส่วนการเขียนชื่อผู้ขอให้ยกชื่อเจ้ามรดกลงมาไว้ต่อไปอีก
เนื่องจากมีส่วนของเจ้ามรดกยังคงเหลืออยู่ โดยให้ดำ�เนินการทำ�นองเดียวกับ
เรื่องขอจดทะเบียนกรรมสิทธ์ิรวมหรือกรรมสิทธิ์รวมเฉพาะส่วนจนกว่าจะมี
ทายาทมาขอจดทะเบียนมรดกส่วนท่ีเหลือไปจนหมด จึงไม่ต้องยกชื่อเจ้ามรดก
ลงมาไว้
๔๕๓
*** ในการสอบสวนท่ีต้ังของท่ีดินหรือหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินหรือ สอบสวนวา่ ตง้ั อยู่
หลกั ฐานเกย่ี วกบั อสงั หารมิ ทรพั ยอ์ น่ื วา่ ตง้ั อยหู่ มทู่ ่ี ต�ำ บล อ�ำ เภอ และจงั หวดั ใด หมู่ท.่ี ..
ตามข้อ ๖ ของระเบียบน้ี ให้ระบไุ ว้ในข้อ ๕ ของคำ�ขอจดทะเบียนสิทธแิ ละ
นติ กิ รรมฯ (ท.ด.๑ หรือ ท.ด.๑ ก) ให้ชัดเจน
ขอ้ ๙ กรณที ่กี ารจดทะเบียนโอนมรดกน้ัน เป็นการขอจดทะเบียน แทงข้าง กรณีโอน
มรดกในประเภทโอนมรดกเฉพาะสว่ น ใหห้ มายเหตไุ ว้ ณ รมิ ด้านซา้ ยของคำ�ขอ มรดกเฉพาะส่วน
จดทะเบยี นสทิ ธแิ ละนติ กิ รรมฯ (ท.ด.๑ หรอื ท.ด.๑ ก) และในสารบญั จดทะเบยี น
ของหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินท้ังฉบับสำ�นักงานที่ดิน และฉบับเจ้าของท่ีดินให้
ตรงกันว่าผู้ขอขอจดทะเบียนมรดกเฉพาะส่วนของเจ้าของที่ดินคนใด และส่วน
ของเจ้าของที่ดินคนใดที่ยังคงเดิมอยู่อีกเช่น ที่ดินมีชื่อ ก. ข. ค. เป็นเจ้าของ
ก. ตาย มีบตุ ร ๓ คน คอื จ. ฉ. ช. ถ้า จ. ฉ. ช. ขอจดทะเบยี นมรดกเฉพาะสว่ น
ของ ก. ไปทงั้ หมด ใหห้ มายเหตวุ ่า “จ. ฉ. ช. รับมรดกเฉพาะสว่ นของ ก. เท่าน้นั
ส่วนของ ข. และ ค. คงอยูต่ ามเดมิ ”
ในกรณที ่ที ายาทคนใดคนหน่งึ ขอจดทะเบยี นมรดกเฉพาะสว่ นของ ก.
ไปทง้ั หมด โดยแสดงหลกั ฐานการยินยอมเปน็ หนังสือของทายาทอนื่ ซงึ่ ไดร้ ะบุไว้
ในบญั ชเี ครอื ญาติ ให้หมายเหตวุ ่า “จ. หรือ ฉ.หรอื ช. (แลว้ แตก่ รณ)ี รบั มรดก
เฉพาะส่วนของ ก. เท่าน้ัน ส่วนของ ข. และ ค. คงอยตู่ ามเดิม” (ตามตวั อยา่ ง มีตัวอยา่ งท่ี ๒
หมายเลข ๒)
กรณที ก่ี ารจดทะเบยี นมรดกนน้ั เปน็ การจดทะเบยี นมรดกในประเภท แทงข้างกรณโี อน
โอนมรดกบางส่วน หรือโอนมรดกเฉพาะส่วนเพียงบางส่วน ให้หมายเหตุการ มรดกบางสว่ น
จดทะเบียนมรดกดังกล่าวว่า เป็นการจดทะเบียนมรดกบางส่วน หรือมรดก
เฉพาะสว่ นเพยี งบางสว่ น ตามท่ผี ขู้ อแสดงหลักฐานการมสี ทิ ธไิ ดร้ ับตามกฎหมาย
เชน่ ทดี่ นิ ทัง้ แปลงมชี ่อื ก. เปน็ เจ้าของ ก. ตาย มบี ตุ ร ๓ คน คือ จ. ฉ. ช. ถา้
จ. หรือ ฉ. หรือ ช. คนใดคนหนึง่ ขอรับมรดกบางส่วนตามทตี่ นมีสิทธไิ ดร้ บั ตาม
กฎหมาย ใหห้ มายเหตุว่า “จ. หรือ ฉ. หรือ ช. (แล้วแตก่ รณ)ี รบั มรดกบางสว่ น
ของ ก.” (ตามตัวอยา่ งหมายเลข ๓) มตี วั อยา่ งท่ี ๓
กรณที เ่ี จา้ มรดกเปน็ เจา้ ของทด่ี นิ รว่ มกบั บคุ คลอน่ื ใหร้ ะบใุ หช้ ดั แจง้ วา่
ผู้ขอขอจดทะเบียนมรดกบางส่วนของเจ้าของท่ีดินคนใด และส่วนของเจ้าของ
ท่ดี นิ รว่ มคนอ่ืนยังคงเดมิ อยู่ เช่น ตามตัวอย่างหมายเลข ๓ ถา้ ก. เป็นเจา้ ของ
ท__่ดี _ิน__ร_่ว_ม_ก_บั___ข_.__ค_.__ด_งั _น_้ี _ใ_ห_ห้__ม_า_ยเหตุว่า “จ. หรอื ฉ. หรอื ช. (แลว้ แตก่ รณี)
*** ข้อ ๘ วรรคสาม เพ่ิมโดยระเบียบกรมท่ีดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเก่ียวกับ
อสงั หาริมทรพั ย์ซงึ่ ได้มาโดยทางมรดก (ฉบับที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๕๔
รับมรดกเฉพาะสว่ นของ ก. เพยี งบางสว่ นเท่าน้นั ส่วนของ ข. และ ค. คงอยู่
มีตวั อย่างท่ี ๔ ตามเดมิ ” (ตามตัวอย่างหมายเลข ๔)
ลงชือ่ กำ�กบั เม่ือหมายเหตุดังกล่าวข้างต้นแล้วให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีลงลายมือชื่อ
ก�ำ กบั ไว้
การสอบสวน ท.ด.๘ *** ขอ้ ๑๐ การสอบสวนผขู้ อและจดบนั ทกึ ลงในแบบบนั ทกึ การสอบสวนฯ
(ท.ด.๘) ให้สอบสวนและจดบนั ทึกให้ได้ความครบถว้ นตามแบบพมิ พ ์ โดย
– กรณเี อกสารสิทธิ (๑) ในข้อ ๒ ของบันทกึ การสอบสวนฯ (ท.ด.๘) ถ้าหนังสอื แสดง
อยู่ที่ผอู้ ่นื สทิ ธิในทีด่ นิ ตกอยกู่ ับบุคคลอ่ืนและผูข้ อไมส่ ามารถน�ำ มายนื่ ได้ ให้สอบสวนและ
บนั ทกึ โดยละเอยี ดว่า หนงั สือแสดงสทิ ธใิ นท่ดี นิ ตกอยู่กับบคุ คลใดมีภมู ิล�ำ เนาอยู่
ณ ท่ีใด ผู้ขอจะน�ำ มาเองหรอื จะให้พนกั งานเจา้ หน้าท่เี รยี กหนังสอื แสดงสิทธใิ น
ทดี่ นิ นน้ั
– สอบเก่ียวกับ (๒) ในข้อ ๓ ของบันทึกการสอบสวนฯ (ท.ด.๘) ให้สอบสวนและ
พินัยกรรม บันทึกเก่ียวกับสิทธิและเหตุผลในการขอจดทะเบียนมรดก เช่น ผู้ขอเป็นบุตร
เจ้ามรดก และเมอื่ เจา้ มรดกยังมีชวี ติ อย่มู ิได้ท�ำ พินยั กรรมยกใหผ้ ใู้ ดหรอื ผู้ขอเป็น
ผูร้ ับพนิ ัยกรรมของเจ้ามรดกตามพินยั กรรมฉบับลงวันท่.ี .... เปน็ ตน้ นอกจากนั้น
ถ้ามเี หตผุ ลอน่ื ใดเก่ียวกับเร่ืองขอจดทะเบียนมรดกอีกก็ใหจ้ ดบนั ทกึ ไว้
– บนั ทกึ เรื่องท่ีต้งั (๓) ในขอ้ ๔ ของบันทกึ การสอบสวนฯ (ท.ด.๘) ใหบ้ ันทกึ ค�ำ รับรอง
ของทด่ี ิน ของผู้ขอในเรื่องท่ีต้ังของที่ดินดังน้ี “ข้าพเจ้าขอรับรองว่า อสังหาริมทรัพย์ท่ี
ขอรับมรดกต้งั อยหู่ มทู่ ่.ี ....ต�ำ บล.....อำ�เภอ.....จงั หวดั ..... จริง”
– สอบฐานะประเภท การสอบสวนสิทธิในการขอจดทะเบียนมรดกน้ัน ต้องสอบสวน
ทายาท ให้ปรากฏว่า ผขู้ อจะขอรบั มรดกในฐานะทเ่ี ปน็ ทายาทโดยธรรม หรอื ในฐานะ
– การด�ำ เนินการ เป็นผู้รับพินัยกรรม ถ้าเป็นการขอรับมรดกในฐานะเป็นผู้รับพินัยกรรมให้เรียก
กรณีมีพนิ ยั กรรม ต้นฉบับพินัยกรรมมาตรวจดู แล้วให้ผู้ขอส่งสำ�เนาหรือภาพถ่ายพินัยกรรมซ่ึง
ผขู้ อรับรองและให้พนกั งานเจ้าหน้าทต่ี รวจสอบกับตน้ ฉบบั พนิ ยั กรรม แล้วลงช่ือ
รับรองการตรวจกับต้นฉบับเป็นหลักฐานในสำ�เนาหรือภาพถ่ายพินัยกรรมนั้น
เกบ็ รวมเร่อื งไว้ ส่วนตน้ ฉบบั คนื ใหผ้ ู้ขอโดยให้ลงนามรับไปเป็นหลักฐาน
– การตรวจพินยั กรรม การตรวจแบบพนิ ยั กรรมใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ทพ่ี จิ ารณาเฉพาะรปู แบบ
ของพินัยกรรมว่าถูกต้องตามแบบที่ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์กำ�หนด
ไว้แลว้ หรือไม่ และหากการสอบสวนเชื่อได้ว่าพนิ ยั กรรมดังกลา่ วเปน็ พินยั กรรม
_ข_อ_ง_เ_จ_้า_ม_ร_ด_ก__ใ_ห_้ด__�ำ _เน__นิ _ก_า_ร__ต_่อ_ไ_ป_ได้
*** ข้อ ๑๐ วรรคหนง่ึ แก้ไขเพมิ่ เตมิ โดยระเบียบกรมทีด่ ิน ว่าดว้ ยการจดทะเบียนสิทธิ
เก่ียวกบั อสังหาริมทรพั ยซ์ ่ึงได้มาโดยทางมรดก (ฉบบั ที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๕๕
ในกรณีท่ีผู้ขอไม่สามารถนำ�ต้นฉบับพินัยกรรมมาประกอบการยื่น – กรณพี ินัยกรรม
คำ�ขอได้เนอ่ื งจากสูญหายหรอื ถูกทำ�ลาย ผู้ขอสามารถน�ำ ส�ำ เนาพนิ ยั กรรมทเ่ี คย สญู หาย
นำ�ไปแสดงตอ่ หนว่ ยงานราชการ เช่น ศาล หรอื ส�ำ นกั งานท่ีดินอ่นื และพนกั งาน
เจ้าหน้าท่ีของหน่วยงานน้ันได้รับรองสำ�เนาถูกต้องมาใช้เป็นหลักฐานแทน
ตน้ ฉบบั พนิ ัยกรรมก็ได ้
เม่อื จดบนั ทกึ การสอบสวนเสร็จแล้ว และผูข้ อรับรองว่าถกู ต้องจงึ ให้ – การลงช่ือใน ท.ด.๘
ผูข้ อลงชื่อไวใ้ นชอ่ งผู้ให้ถ้อยค�ำ ท้ายแบบบันทกึ การสอบสวน
แบบบนั ทึกการสอบสวนฯ (ท.ด.๘) ใหใ้ ชต้ ามตวั อย่างท้ายระเบยี บน้ี – มีตวั อยา่ งท่ี ๕
(ตามตวั อยา่ งหมายเลข ๕)***
ขอ้ ๑๑ การสอบสวนและจดบัญชเี ครือญาติของเจ้ามรดกไว้ด้านหลัง การทำ�บัญชีเครือญาติ
บันทึกการสอบสวนฯ (ท.ด.๘) น้ัน ให้ผขู้ อแสดงชือ่ ทายาททีม่ ีสทิ ธิรับมรดกตาม
ลำ�ดับและชั้นของทายาทตามกฎหมาย เช่น ช่ือบิดามารดา ช่ือผู้สืบสันดาน
หรอื ผรู้ บั มรดกแทนทแ่ี ละชอ่ื คสู่ มรส เมอ่ื ไดเ้ ขยี นชอ่ื ทายาทของเจา้ มรดกดงั กลา่ ว
แล้วใต้ชอ่ื เจ้ามรดกใหเ้ ขยี นว่า “เจ้ามรดกตายเม่อื …..…..” ให้เขียนคำ�วา่ “ผ้ขู อ”
ไว้ใต้ช่ือผู้ขอ ในกรณีผู้ขอขอให้ลงชื่อทายาทอื่นท่ีมีสิทธิได้รับมรดกเป็นผู้รับ
มรดกร่วมกับผู้ขอด้วยให้เขียนคำ�ว่า “ผู้ขอขอให้ลงชื่อ” ไว้ใต้ชื่อทายาทน้ันๆ
และถา้ ทายาทคนใดเปน็ ผูเ้ ยาว์ หรอื เป็นคนไร้ความสามารถ หรือตาย ใหเ้ ขยี น
อายผุ ูเ้ ยาวห์ รอื การเป็นคนไร้ความสามารถหรือตาย และวนั เดือน ปี ทต่ี ายไว้
ใต้ชอื่ ทายาทนนั้ ๆ ด้วย
ในกรณีที่ผู้ขอไม่ทราบเครือญาติของเจ้ามรดกโดยครบถ้วน ก็ให้ กรณไี มท่ ราบเครือญาติ
แสดงบัญชีเครือญาติเท่าท่ีทราบและให้บันทึกเหตุผลท่ีไม่ทราบไว้โดยชัดแจ้ง ทง้ั หมด
เชน่ มบี ดิ าอยตู่ า่ งประเทศ อาจมภี รรยาและบตุ รที่ต่างประเทศอกี หรอื ไม่ ผู้ขอ
ไมท่ ราบ
เม่ือได้ทำ�บัญชีเครือญาติเสร็จแล้ว ให้ผู้ขอลงลายมือชื่อหรือพิมพ์ การลงช่ือรับรองบัญชี
ลายนิ้วมือรับรองบัญชีเครือญาติที่ให้ไว้ แล้วให้พนักงานเจ้าหน้าที่ลงลายมือชื่อ
กำ�กับไว้ (ตามตัวอย่างหมายเลข ๖) และในกรณีพนักงานเจ้าหน้าที่ต้องส่ง
ประกาศให้แก่ทายาท ให้จัดทำ�บัญชีรายช่ือและท่ีอยู่ของทายาทซ่ึงผู้ขอแสดง บญั ชีชือ่ /ท่ีอยูท่ ายาท
ประกอบการขอรับมรดกไวด้ ว้ ย (ตามตวั อยา่ งหมายเลข ๗) – มตี วั อย่างที่ ๖, ๗
ในกรณผี ขู้ อเปน็ ผรู้ บั พนิ ยั กรรม ผขู้ อไมจ่ �ำ เปน็ ตอ้ งแจง้ บญั ชเี ครอื ญาติ การดำ�เนินการกรณี
แ__ล_ะ_พ__น_ัก_ง_า_น__เจ_า้_ห__น_า้ _ท_่_ีไม__ต่ _อ้ _ง_ส_่ง_ป_ระกาศมรดกแจง้ ใหท้ ายาทอืน่ ทราบ มีพนิ ยั กรรม
*** ตวั อยา่ งหมายเลข ๕ แกไ้ ขเพิม่ เตมิ โดยระเบยี บกรมที่ดนิ วา่ ดว้ ยการจดทะเบียนสทิ ธิ
เก่ียวกบั อสงั หารมิ ทรพั ย์ซ่ึงได้มาโดยทางมรดก (ฉบับท่ี ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๕๖
การยกเลิกค�ำ ขอ ข้อ ๑๒ กรณีผู้ขอนำ�ทายาทที่แสดงไว้ในบัญชีเครือญาติทุกคนมา
กรณีน�ำ หลกั ฐาน ให้ถ้อยคำ�ยินยอมหรือนำ�หลักฐานการไม่รับมรดกของทายาทดังกล่าวมาแสดง
ไม่รับมาแสดงหลัง ตอ่ พนักงานเจา้ หนา้ ท่ีภายหลงั ทคี่ รบก�ำ หนดเวลาท่ีประกาศแล้วเช่นน้ี พนักงาน
ครบประกาศแลว้ เจ้าหน้าท่ไี มส่ ามารถด�ำ เนินการต่อไปได้ เน่อื งจากค�ำ ขอถกู ยกไปโดยอ�ำ นาจของ
กฎหมายนับแตค่ รบก�ำ หนดเวลาทป่ี ระกาศแลว้ ท้ังนี้ ตามท่กี ฎกระทรวงวา่ ด้วย
การโอนมรดกตามมาตรา ๘๑ แห่งประมวลกฎหมายทด่ี นิ ก�ำ หนดไว้ แต่หาก
ผู้ขอยังประสงค์จะยื่นขอรับมรดกต่อไปอีกให้พนักงานเจ้าหน้าที่แนะนำ�ให้ผู้ขอ
ยนื่ ค�ำ ขอใหม่ โดยพนักงานเจา้ หนา้ ทไ่ี ม่ตอ้ งส่ังยกเลกิ คำ�ขอเดมิ แตใ่ หห้ มายเหตุ
การหมายเหตคุ �ำ ขอ ถงึ การทค่ี �ำ ขอถกู ยกเลกิ ไวใ้ นค�ำ ขอวา่ “ค�ำ ขอนถ้ี กู ยกเลกิ เนอ่ื งจากผขู้ อไมส่ ามารถ
ทถ่ี ูกยกเลิกข้างต้น นำ�ทายาทที่แสดงไว้ในบัญชีเครือญาติทุกคนมาให้ถ้อยคำ�ยินยอมหรือไม่สามารถ
นำ�หลักฐานการไม่รับมรดกของทายาทดังกล่าวนั้นมาแสดงภายในกำ�หนดเวลาที่
ประกาศ” แลว้ ใหพ้ นกั งานเจา้ หน้าทีล่ งนามพร้อมวัน เดอื น ปี ก�ำ กับไว้
การแจง้ ผู้ขอทราบ ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ช้ีแจงให้ผู้ขอทราบถึงเหตุท่ีคำ�ขออาจจะถูก
ยกเลิกในกรณีตามวรรคหนึ่งไว้เป็นลายลักษณ์อักษรในเวลาท่ีผู้ขอย่ืนคำ�ขอด้วย
ทุกราย
กรณหี าหลักฐาน ขอ้ ๑๓ ในกรณีที่เจา้ มรดกถงึ แก่กรรมเมอ่ื อายมุ ากแลว้ และผขู้ อรบั
การตายของพ่อแม่ มรดกแจ้งว่าไม่อาจนำ�หลักฐานการตายของบิดามารดาเจ้ามรดกซึ่งมีอายุมาก
เจา้ มรดกไมไ่ ด้ เช่น อายุร่วมร้อยปีและถึงแก่กรรมไปแล้วมาแสดงได้ก็ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ี
บันทึกถ้อยคำ�ผู้ขอไว้เป็นหลักฐานว่า หากปรากฏในภายหลังว่าถ้อยคำ�ที่ให้ไว้
เปน็ เทจ็ เพราะปดิ บงั ทายาท การจดทะเบียนโอนมรดกดงั กลา่ วอาจถกู เพิกถอน
หรือแกไ้ ขไดต้ ามมาตรา ๖๑ แห่งประมวลกฎหมายทีด่ ิน และผูข้ อจะตอ้ งมีความ
ผิดอาญาฐานแจ้งความเท็จต่อพนักงานเจ้าหน้าท่ีตามประมวลกฎหมายอาญา
ตลอดจนตอ้ งรบั ผดิ ชอบตอ่ ความเสยี หายใดๆ ทเ่ี กดิ จากการปดิ บงั ทายาทนน้ั ดว้ ย
แล้วจึงดำ�เนินการให้ผู้ขอต่อไปโดยไม่ต้องให้ผู้ขอไปขอหนังสือรับรองการตาย
ของบุคคลดงั กล่าวมาแสดงอกี
สมรสก่อน ป.พ.พ. ข้อ ๑๔ กรณีคู่สมรสของเจ้ามรดกมาขอรับโอนมรดกโดยไม่มี
ทะเบยี นสมรสมาแสดง ใหพ้ นกั งานเจา้ หน้าทส่ี อบสวน หากปรากฏวา่ เป็นการ
สมรสก่อนประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ บรรพ ๕ ใช้บงั คับ คือก่อนวนั ท่ี ๑
ตลุ าคม ๒๔๗๘ โดยมิไดม้ ีการจดทะเบียนสมรสกันไว้ ถือวา่ เป็นคู่สมรสโดยชอบ
ด้วยกฎหมาย
กรณไี ม่ทราบเลขที่ ขอ้ ๑๕ ถ้าผู้ขอไม่สามารถนำ�หนังสือแสดงสิทธิในที่ดินมายื่นพร้อม
เอกสารสทิ ธิ กบั ค�ำ ขอได ้ ทั้งไมท่ ราบเครื่องหมายทีด่ ินแปลงที่จะขอจดทะเบยี นมรดก กใ็ ห้
ผู้ขอย่ืนคำ�ขอขอตรวจหลักฐานท่ีดินน้ันเสียกอ่ น
๔๕๗
ในกรณีที่ทราบเครื่องหมายที่ดินท่ีจะขอรับมรดก เม่ือได้ตรวจสอบ กรณีทราบ
กบั หลกั ฐานทด่ี นิ แปลงน้นั ได้กใ็ หด้ ำ�เนนิ การไปได้ เครอื่ งหมายท่ีดนิ
ในกรณีที่นำ�หนังสือแสดงสิทธิในที่ดินมายื่นไม่ได้เพราะเป็นอันตราย กรณีขอออกใบแทน
หรอื สญู หาย ใหผ้ ขู้ อขอออกใบแทนดว้ ย แลว้ จงึ ด�ำ เนนิ เรอ่ื งประกาศขอจดทะเบยี น พร้อมรบั มรดก
มรดกและประกาศขอออกใบแทนไปพร้อมกันแต่ให้แยกเร่ืองประกาศแต่ละเร่ือง
ตา่ งหากจากกัน
สว่ นท่ี ๒
การเรียกหนงั สือแสดงสิทธใิ นท่ดี นิ จากผูย้ ึดถือและการเก็บรักษาไวร้ ะหวา่ ง
ร_อ_ก_า_ร_จ_ด_ท_ะ_เ_บ_ีย_น
ข้อ ๑๖ เม่ือผู้ขอจดทะเบียนมรดกแจ้งต่อพนักงานเจ้าหน้าท่ีว่า การด�ำ เนนิ การกรณี
หนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินตกอยู่กับผู้อ่ืน ไม่สามารถนำ�มาขอจดทะเบียนได้ ต้องเรียกเอกสารสิทธิ
ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีรับคำ�ขอไว้และตรวจสอบหลักฐานหนังสือแสดงสิทธิใน จากผู้อื่น
ทดี่ นิ ฉบับสำ�นักงานที่ดนิ เม่อื เห็นว่าถกู ตอ้ งแล้วกใ็ ห้ด�ำ เนนิ การประกาศมรดกไป
ก่อนโดยบันทึกถ้อยคำ�ผู้ขอให้จัดการนำ�หนังสือแสดงสิทธิในที่ดินนั้นมาย่ืนในวัน
จดทะเบยี น แตถ่ า้ ในวนั นัดจดทะเบยี นยังไมส่ ามารถนำ�มาไดอ้ ีก จึงใหพ้ นกั งาน
เจา้ หนา้ ทเี่ รยี กหนังสือแสดงสิทธใิ นท่ีดนิ จากผยู้ ึดถอื มาดำ�เนินการตอ่ ไป
ขอ้ ๑๗ การเรียกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ี การเรียกเอกสารสทิ ธิ
เรียกต่อเมื่อเรื่องท่ีขอจดทะเบียนนั้นพร้อมท่ีจะทำ�การจดทะเบียนได้ โดยให้ – เมอื่ พรอ้ มจด
พนักงานเจ้าหน้าที่มีหนังสือส่งทางไปรษณีย์ตอบรับถึงผู้ยึดถือหนังสือแสดงสิทธิ – ส่งทางไปรษณยี ์
ในทด่ี นิ ใหน้ �ำ หนงั สอื แสดงสทิ ธใิ นทด่ี นิ มามอบตอ่ พนกั งานเจา้ หนา้ ท่ี ณ ทท่ี �ำ การ
ของพนักงานเจา้ หนา้ ทใี่ นวันที่ก�ำ หนด แตอ่ ยา่ งชา้ ไม่เกินสบิ ห้าวนั นับแต่วันท่ี
ไดร้ บั หนงั สือเรยี ก
เมื่อครบกำ�หนดตามท่ีเรียกให้ส่งหนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน และมี ไมย่ อมสง่ ให้แจง้
หลกั ฐานการได้รบั หนังสอื ของผ้ยู ึดถือแลว้ แตผ่ ู้ยึดถอื ไม่ส่งหนังสือแสดงสิทธิใน ความคดอี าญา
ที่ดนิ ให้แกพ่ นักงานเจา้ หน้าที่และไม่แจง้ เหตขุ ัดข้องให้ทราบภายในกำ�หนด ก็ให้
พนักงานเจ้าหน้าท่ีแจ้งความต่อพนักงานสอบสวนเพ่ือดำ�เนินคดีฐานขัดคำ�สั่ง
เจา้ พนกั งานต่อไป
ขอ้ ๑๘ ในกรณีท่ีผู้ขอจดทะเบียนมรดกและผู้ยึดถือนำ�หนังสือ คนื เอกสารสิทธิแก่
แสดงสิทธิในที่ดินมาพร้อมกันในวันจดทะเบียน เม่ือพนักงานเจ้าหน้าท่ี ผู้ยดึ ถอื ในวันจดฯ
จดทะเบียนเสร็จแล้ว ให้คืนหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินแก่ผู้ท่ีนำ�มามอบรับไป
ในวนั จดทะเบยี นน้ัน
๔๕๘
กรณมี เี หตุขดั ข้อง ในกรณีท่ีมีเหตุขัดข้องไม่อาจจดทะเบียนได้ในวันท่ีผู้ยึดถือนำ�หนังสือ
แสดงสิทธิในท่ีดินมามอบต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีกำ�หนด
วันจดทะเบียนให้ใหม่อีกคร้ังหน่ึงไม่เกินสิบห้าวัน และแจ้งเหตุขัดข้องในการ
ที่จดทะเบียนไม่ได้ และส่ังให้ผู้ท่ียึดถือหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินนำ�หนังสือ
แสดงสิทธิในท่ีดินมามอบให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีในวันนัดจดทะเบียนใหม่นั้นด้วย
โดยบนั ทึกให้ผูย้ ดึ ถอื หนงั สือแสดงสทิ ธิในทด่ี นิ รบั ทราบไว้เปน็ หลกั ฐาน
กรณไี มย่ อมส่ง เมอ่ื ถึงวันก�ำ หนดนดั ใหม ่ หากผู้ยึดถอื หนังสือแสดงสิทธใิ นที่ดินไม่น�ำ
ตามนัด หนงั สอื แสดงสทิ ธใิ นทด่ี นิ มามอบและไมแ่ จง้ เหตขุ ดั ขอ้ งใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ทท่ี ราบ
ใหพ้ นักงานเจ้าหนา้ ทีด่ ำ�เนินการตามข้อ ๑๗
การออกใบรบั กรณี ในกรณีท่ีผู้ยึดถือหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินนำ�หนังสือแสดงสิทธิใน
สง่ มอบไวก้ ่อนจดฯ ทด่ี นิ มายน่ื ตอ่ พนกั งานเจา้ หนา้ ทต่ี ามความในวรรคสอง แตม่ เี หตขุ ดั ขอ้ งยงั ไมอ่ าจ
(ท.ด.๕๓) จดทะเบยี นได ้ เมอ่ื ผยู้ ดึ ถอื หนงั สอื แสดงสทิ ธใิ นทด่ี นิ ประสงคจ์ ะมอบหนงั สอื แสดง
สทิ ธใิ นทด่ี นิ ไวก้ บั พนกั งานเจา้ หนา้ ท ่ี กใ็ หพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ทบ่ี นั ทกึ ถอ้ ยค�ำ ผยู้ ดึ ถอื
รวมเร่ืองไว้แล้วเก็บรักษาหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินไว้ในท่ีปลอดภัย โดยออก
ใบรบั (ท.ด.๕๓) ใหผ้ ูท้ ี่นำ�หนงั สอื แสดงสทิ ธใิ นท่ีดินมามอบยึดถือไวเ้ ปน็ หลกั ฐาน
เม่ือได้จดทะเบียนมรดกเสร็จแล้ว ให้แจ้งผู้ยึดถือนำ�ใบรับ (ท.ด. ๕๓) มารับ
หนังสือแสดงสิทธิในที่ดินคืนไปโดยเร็ว ในระหว่างท่ีหนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน
หา้ มจดทะเบียน อยู่ในความครอบครองของพนักงานเจ้าหน้าที่ห้ามมิให้จดทะเบียนสิทธิและ
ประเภทอื่น นิติกรรมประเภทอ่ืนอีก เว้นแต่จะได้รับความยินยอมจากผู้ยึดถือหนังสือแสดง
สทิ ธิในทีด่ นิ นน้ั
จำ�นวน ท.ด. ๕๓ การออกใบรับหนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน (ท.ด. ๕๓) ให้ทำ� ๒ ฉบับ
มอบให้ผนู้ �ำ หนงั สอื แสดงสทิ ธิในทีด่ นิ มาแสดง ๑ ฉบบั และเก็บไวเ้ ป็นหลกั ฐาน
กรณี ท.ด. ๕๓ หาย ของสำ�นกั งานที่ดนิ ๑ ฉบับ ถ้าใบรบั ทมี่ อบใหผ้ นู้ �ำ หนังสือแสดงสทิ ธใิ นทีด่ ินมา
แสดงสูญหาย ให้พนักงานเจ้าหน้าที่สอบสวนบันทึกถ้อยคำ�ผู้มาขอรับหนังสือ
แสดงสทิ ธิในท่ีดนิ คืน รวมเรอื่ งไว้
ต้องคนื เอกสารสิทธิ ขอ้ ๑๙ เม่ือพนักงานเจ้าหน้าท่ีได้ทำ�การสอบสวนรับคำ�ขอการขอ
ในวนั รบั คำ�ขอ จดทะเบียนมรดกรายใดแล้วให้ผู้ขอถือใบเสร็จรับเงินไว้เป็นหลักฐานเพ่ือนำ�มา
ติดต่อกับพนักงานเจ้าหน้าที่ และในกรณีที่ผู้ขอเป็นผู้นำ�หนังสือแสดงสิทธิใน
ท่ีดินมายื่นด้วยตนเอง เมื่อทำ�คำ�ขอและสอบสวนเสร็จแล้วให้บันทึกผู้ขอว่า
ได้รบั หนังสือแสดงสทิ ธใิ นที่ดินคนื จากพนักงานเจา้ หน้าท่แี ล้ว และจะนำ�หนงั สอื
แสดงสทิ ธใิ นที่ดนิ มาในวนั จดทะเบยี นอีกคร้งั หนึง่
๔๕๙
ส่วนที่ ๓
การลงบญั ชรี ับท�ำ กา_ร_แ_ล_ะ_บ_ัญ_ช_แี_ย_ก__ประเภทคมุ เรอื่ งมรดก
ขอ้ ๒๐ ให้นำ�เร่ืองราวขอจดทะเบียนมรดก ลงบัญชีรับทำ�การ การลงบัญชี
ประจำ�วนั (บ.ท.ด.๒) บัญชีสถติ งิ านและเงินคา่ ธรรมเนียม (บ.ท.ด.๒๑) และบัญชี – กรณี สนง.ท่ีดิน
แยกประเภทคมุ เรอื่ ง (บ.ท.ด.๒๗) การลงบญั ชีฯ (บ.ท.ด.๒๗) ใหใ้ ชส้ มดุ บัญชเี ปน็ ทย่ี ังไม่ได้ใชค้ อมฯ
อ�ำ เภอๆ ละหนึง่ เล่ม การลงบญั ชีใหล้ งเรยี งตามล�ำ ดบั เร่ืองท่มี าขอใหจ้ ดทะเบียน
มรดกเปน็ ปๆี (ปงี บประมาณ) เมอ่ื สน้ิ ปแี ลว้ จงึ ใหต้ ง้ั ตน้ เลขทใ่ี หม่ บญั ชหี นา้ หนง่ึ ๆ
ใหเ้ ว้นชอ่ งบรรทัดไวโ้ ดยก�ำ หนดใหล้ งหนา้ ละ ๕ รายการ
สำ�นักงานที่ดินท่ีมีระบบคอมพิวเตอร์เพ่ือการจดทะเบียนสิทธิและ – กรณี สนง.ทดี่ นิ
นิติกรรมแล้วและสามารถพิมพ์รายงานตามแบบบัญชีดังกล่าวตามวรรคหนึ่งได้ ที่ใชค้ อมฯ
ใหใ้ ชร้ ายงานท่พี ิมพ์จากระบบคอมพวิ เตอรแ์ ทนสมดุ บญั ชตี ามวรรคหนง่ึ ได ้
สว่ นที่ ๔
__ก_า_ร_ป_ร_ะ_ก_า_ศ__
*** ขอ้ ๒๑ การเขียนหรือพิมพ์ประกาศ ใหป้ ฏบิ ัตดิ งั น ้ี การจดั ทำ�ประกาศ
(๑) ชอ่ื ประกาศ.....................ให้กรอกช่ือสำ�นกั งานท่ดี นิ จังหวัด หรือ – ชื่อเจา้ ของ
สำ�นกั งานทีด่ ินสาขาอยา่ งใดอยา่ งหนึง่ แลว้ แต่กรณี หน่วยงานที่ประกาศ
(๒) เรอื่ งมีผขู้ อ.......................ให้กรอกชือ่ ประเภทท่ขี อให้จดทะเบยี น – ชื่อเร่อื งประกาศ
และชอื่ เจ้ามรดก เช่น “...……...........จดทะเบยี นมรดกท่ดี ินของนาย ก. ผ้ตู าย”
หรือ “….................จดทะเบยี นมรดกท่ดี นิ เฉพาะสว่ นเพียงบางส่วนของนาย ก.
ผู้ตาย” เป็นตน้
(๓) ขอ้ ความทจี่ ะกรอกต่อไป ในแบบพมิ พป์ ระกาศให้กรอก ดังนี้ – รายละเอียดของ
– ด้วย….................ใหก้ รอกชอ่ื ผูข้ อ ถ้าผขู้ อมหี ลายคนใหก้ รอก ประกาศ
เฉพาะช่ือผขู้ อคนแรก นอกนนั้ ไมต่ อ้ งระบชุ ื่อ ให้ใช้ค�ำ วา่ “กบั พวก” แทน
– ได้ยืน่ เร่อื งราวขอ...........ให้กรอกตาม (๒)
– หนงั สอื ส�ำ คญั .................เลขที่…......หนา้ ส�ำ รวจ.........หม่ทู .่ี ....
ตำ�บล.........อ�ำ เภอ..........จงั หวดั ......…ให้กรอกรายละเอยี ดตามเครื่องหมายที่ดนิ
ทป่ี รากฏในหนงั สอื แสดงสทิ ธใิ นทด่ี นิ นน้ั โดยตอ้ งระบทุ ต่ี ง้ั หมทู่ ข่ี องอสงั หารมิ ทรพั ย์
ท__ขี่ _อ_ร_บั__ม_ร_ด_ก__ให__ช้ _ัด_เ_จ_น__________
*** ข้อ ๒๑ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยระเบียบกรมท่ีดนิ ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเกยี่ วกบั
อสงั หาริมทรพั ย์ซ่งึ ไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบบั ที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๖๐
– โดยอ้างว่า........….ให้กรอกเหตทุ ่ีผขู้ อยกข้นึ อา้ งขอจดทะเบยี น
เช่น ผู้ขอเป็นบุตรเจ้ามรดกหรือมรดกรายนี้เจ้ามรดกได้ทำ�พินัยกรรมยกให้แก่
ผขู้ อ เปน็ ต้น ถ้าผู้ขอขอให้ลงช่อื ทายาทอนื่ รบั มรดกรว่ มด้วยก็ให้ระบุชื่อทายาท
มีตวั อยา่ งที่ ๘ อ่ืนนั้นพร้อมทั้งเหตผุ ลทข่ี อใหล้ งชอื่ ไว้ด้วย (ตามตัวอย่างหมายเลข ๘)
– ภายใน…..…วนั ใหก้ รอกจ�ำ นวนวนั ทีก่ ฎหมายก�ำ หนดในเรือ่ ง
มรดกมกี ำ�หนดสามสิบวันกเ็ ขียน “สามสิบ”
– ประกาศ ณ วนั ท.ี่ .......................ใหก้ รอกวันเดอื นปที ่ีท�ำ การ
ประกาศนัน้
– ตำ�แหน่ง ให้ขดี ฆ่าค�ำ วา่ “ตำ�แหนง่ ” ออก แล้วเขยี นค�ำ วา่
“พนกั งานเจ้าหน้าท่ี” แทน
สถานที่ปดิ ประกาศ *** ข้อ ๒๒ ประกาศใหป้ ิดในท่ีเปิดเผยมกี ำ�หนดสามสบิ วัน และใหป้ ิดทกุ
แห่งทกี่ ฎหมายกำ�หนดได้แก ่ สำ�นกั งานทด่ี นิ ส�ำ นกั งานเขตหรอื ทวี่ ่าการอำ�เภอ
หรือกิ่งอำ�เภอ สำ�นักงานเทศบาล ที่ทำ�การองคก์ ารบริหารส่วนต�ำ บล ที่ทำ�การ
แขวงหรอื ทท่ี �ำ การก�ำ นนั ทอ้ งท ่ี ทท่ี �ำ การผใู้ หญบ่ า้ นทอ้ งทซ่ี ง่ึ อสงั หารมิ ทรพั ยต์ ง้ั อยู่
และบริเวณอสังหาริมทรัพย์น้ัน แห่งละ ๑ ฉบับ เก็บรวมเรื่องไว้ ๑ ฉบับ
กรณีไม่มีสถานท่ีปิด ในกรณีท่ีในท้องที่ซึ่งอสังหาริมทรัพย์ท่ีขอจดทะเบียนตั้งอยู่ไม่มีสถานที่บางแห่ง
ประกาศบางแหง่ นั้นให้ปิดเนื่องจากการแบ่งเขตความรับผิดชอบตามที่กฎหมายกำ�หนดทำ�ให้ไม่มี
หน่วยงานดังกลา่ วในท้องที่ซึง่ อสงั หาริมทรัพยต์ ัง้ อยู่ ให้ปิดเฉพาะสถานทีท่ ี่มอี ยู่
ในทอ้ งทีซ่ ง่ึ อสังหารมิ ทรัพยต์ ้ังอยเู่ ทา่ นนั้ เช่น ที่ดินต้งั อยเู่ ฉพาะในเขตเทศบาล
ซึ่งจะมีแตส่ ำ�นกั งานเทศบาลเท่านั้น โดยไมม่ ีทที่ �ำ การองคก์ ารบริหารส่วนตำ�บล
ตั้งอยู่ด้วย กรณีนี้ให้ปิดประกาศเฉพาะที่สำ�นักงานเทศบาล โดยไม่ต้องปิดที่
ท่ีทำ�การองค์การบริหารส่วนตำ�บลข้างเคียงซ่ึงที่ดินไม่ได้ต้ังอยู่ในท้องท่ีนั้นด้วย
แตอ่ ยา่ งใด เปน็ ตน้ เมอ่ื ผปู้ ดิ ประกาศไดร้ ายงานการปดิ ประกาศแลว้ ใหพ้ นกั งาน
เจา้ หนา้ ทีเ่ ก็บรายงานการปิดประกาศรวมเรื่องไว้
กรณีส�ำ นกั งานที่ดนิ กรณอี สังหารมิ ทรพั ย์ตั้งอยู่ในเขตรับผดิ ชอบดำ�เนนิ การของส�ำ นักงาน
สว่ นแยกด�ำ เนินการ ท่ีดินส่วนแยกในการปิด ณ สำ�นักงานที่ดินท้องท่ี นอกจากปิดประกาศ
ณ สำ�นักงานท่ีดินท้องท่ีซ่ึงได้แก่ สำ�นักงานท่ีดินจังหวัดหรือสำ�นักงานที่ดิน
สาขาแลว้ ใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ท่ีปิดประกาศ ณ ส�ำ นกั งานที่ดนิ สว่ นแยกซงึ่ เป็น
ส__ถ_า_น_ท__ด่ี _ำ�_เ_น_ิน_ก__า_ร_เพ__ิม่ _ข_ึน้__อ_ีก__๑__ฉ_บับ
*** ข้อ ๒๒ เดิมถูกแกไ้ ขเพ่ิมเตมิ โดยระเบียบกรมที่ดนิ ว่าด้วยการจดทะเบยี นสิทธิ
เกย่ี วกบั อสังหาริมทรัพย์ซง่ึ ไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓ และปจั จุบนั ไดถ้ ูก
ยกเลิกและแก้ไขเพ่ิมเติมใหม่โดยระเบียบกรมที่ดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเกี่ยวกับ
อสังหารมิ ทรพั ย์ซ่ึงไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบับที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๖๑
กรณีเป็นการขอจดทะเบียนมรดกในความรับผิดชอบของสำ�นักงาน กรณีส�ำ นักงานท่ดี นิ
ท่ีดินอำ�เภอ หากสำ�นักงานท่ีดินอำ�เภอแห่งน้ันต้ังอยู่แยกต่างหากจากท่ีว่าการ อำ�เภอด�ำ เนนิ การ
อำ�เภอหรอื กิ่งอำ�เภอ ในการปดิ ณ ท่ีว่าการอำ�เภอหรอื ก่ิงอ�ำ เภอทอ้ งท่นี อกจาก
ปิดประกาศ ณ ท่วี ่าการอำ�เภอหรือก่งิ อำ�เภอท้องท่แี ลว้ ใหพ้ นักงานเจ้าหน้าท่ี
ปิดประกาศ ณ สำ�นักงานที่ดินอำ�เภอ ซ่ึงเป็นสถานท่ีดำ�เนินการเพ่ิมขึ้นอีก
๑ ฉบับ
*** ขอ้ ๒๓ การสง่ ประกาศไปปดิ ยงั สถานทต่ี า่ งๆ ตามขอ้ ๒๒ ใหพ้ นกั งาน การส่งประกาศ
เจ้าหน้าที่ใช้แบบพิมพ์ (ท.ด.๔) เป็นหนังสือนำ�ส่งประกาศ สำ�หรับแบบพิมพ์ แบบพิมพ์
(ท.ด.๔) ทจี่ ะส่งไปเพอ่ื ปิดประกาศ ณ ที่ท�ำ การผู้ใหญบ่ ้านทอ้ งที่ ใหพ้ นักงาน
เจ้าหน้าท่ีจัดทำ�บันทึกคำ�รับรองของผู้ใหญ่บ้านในเร่ืองที่ตั้งของอสังหาริมทรัพย์
วา่ ตงั้ อย่หู มู่ที่ตำ�บล อ�ำ เภอ และจงั หวดั ใด ไวด้ ้านหลังรายงานการปดิ ประกาศ
ตามแบบพิมพ์ (ท.ด.๔) ฉบบั ที่นำ�สง่ ให้ผใู้ หญบ่ ้านเพือ่ ใหผ้ ู้ใหญบ่ า้ นทอ้ งที่ลงนาม
รับรองไว้เปน็ หลกั ฐาน ดังนี ้
“ข้าพเจา้ .....................................ผใู้ หญ่บา้ นหมู่ท่ี............ต�ำ บล.......... บันทึกผใู้ หญ่บ้าน
ขอรบั รองว่าอสังหาริมทรพั ยท์ ข่ี อรบั มรดกนี้ ตั้งอยู่หมทู่ ่ี....ต�ำ บล.......อ�ำ เภอ........
จังหวดั ..............ในเขตพนื้ ที่รับผิดชอบของขา้ พเจ้าจรงิ
ลงชือ่ .............................................
(...........................................)
ผู้ใหญ่บา้ นหม่ทู .่ี .....ตำ�บล..........”
การนำ�ส่งประกาศให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีเป็นผู้จัดส่งประกาศทาง การน�ำ สง่ ประกาศ
ไปรษณีย์ลงทะเบียนตอบรับหรือมอบหมายให้เจ้าหน้าท่ีของสำ�นักงานท่ีดิน
ที่เห็นสมควรเป็นผู้นำ�ไปส่ง ห้ามผลักภาระการนำ�ส่งประกาศไปให้กับผู้ขอ
จดทะเบยี น เวน้ แตผ่ ขู้ อประสงคจ์ ะน�ำ สง่ ประกาศดว้ ยตนเอง ใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ท่ี
ช้ีแจงผูข้ อทราบดว้ ยวา่ จะต้องนำ�ประกาศไปส่งยังสถานทใี่ ด และเมือ่ ส่งประกาศ
แลว้ ใหข้ อรบั หลกั ฐานรายงานการปดิ ประกาศทกุ ฉบบั กลบั มาสง่ คนื ใหก้ บั พนกั งาน
เจ้าหน้าท ่ี เพ่ือเกบ็ ไว้เปน็ หลักฐานประกอบการด�ำ เนินการจดทะเบียนโอนมรดก
ต่อไป และในกรณีที่ได้นำ�ส่งประกาศให้ผู้ใหญ่บ้านแล้วปรากฏว่า ผู้ใหญ่บ้าน
ตามท่ีระบุยืนยันว่าอสังหาริมทรัพย์ที่ขอรับมรดกน้ัน ไม่ได้ต้ังอยู่ในหมู่ที่ระบุไว้
____________________________
*** ขอ้ ๒๓ เดมิ ถูกแกไ้ ขเพ่ิมเติมโดยระเบยี บกรมทีด่ นิ วา่ ด้วยการจดทะเบียนสิทธิ
เก่ียวกับอสังหารมิ ทรัพยซ์ งึ่ ไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบบั ที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓ และปจั จบุ นั ได้ถูก
ยกเลิกและแก้ไขเพ่ิมเติมใหม่โดยระเบียบกรมท่ีดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเกี่ยวกับ
อสังหารมิ ทรัพย์ซ่ึงได้มาโดยทางมรดก (ฉบบั ท่ี ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๖๒
ในประกาศใหผ้ ขู้ อน�ำ ประกาศดงั กลา่ วมาคนื ใหแ้ กพ่ นกั งานเจา้ หนา้ ทเ่ี พอ่ื ด�ำ เนนิ การ
สอบสวนและตรวจสอบให้ถูกต้องต่อไป โดยให้บันทึกถ้อยคำ�ผู้ขอและให้ผู้ขอ
ลงนามรบั หนงั สอื ดังกล่าวไวเ้ ป็นหลักฐาน
หา้ มเรยี กร้องค่าจัดส่ง ในการนำ�ส่งประกาศห้ามมิให้พนักงานเจ้าหน้าที่เรียกร้องค่าจัดส่ง
เพิม่ เตมิ เพ่ิมเติมจากท่ีกฎหมายกำ�หนดหรือมีการบังคับให้ผู้ขอเป็นผู้ส่งประกาศโดย
ไมส่ มคั รใจ
ตรวจสอบเขต ก่อนส่งประกาศให้พนักงานเจ้าหน้าที่ตรวจสอบเขตการปกครองให้
ปกครองเพอื่ น�ำ ส่ง ถูกต้องและเป็นปัจจุบันโดยในการนำ�ส่งประกาศให้มีหนังสือส่งไปยังพนักงาน
ประกาศ เจ้าหนา้ ทแ่ี ห่งทอ้ งทซ่ี งึ่ อสังหาริมทรัพย์ตงั้ อยู่ ดังตอ่ ไปน้ี
– กรณีเขต/อำ�เภอ (๑) กรณีปิดที่สำ�นักงานเขตหรือท่ีว่าการอำ�เภอหรือก่ิงอำ�เภอท้องที่
ให้นำ�ส่งถึงผู้อำ�นวยการเขตหรือนายอำ�เภอหรือปลัดอำ�เภอผู้เป็นหัวหน้าประจำ�
ก่งิ อ�ำ เภอ แลว้ แต่กรณี
– กรณเี ทศบาล/อบต. (๒) กรณีปิดที่สำ�นักงานเทศบาลหรือท่ีทำ�การองค์การบริหารส่วน
ตำ�บลท้องท่ีให้นำ�ส่งถึงนายกเทศมนตรี หรือนายกองค์การบริหารส่วนตำ�บล
แล้วแตก่ รณี
– กรณแี ขวง/ทีท่ ำ�การ (๓) กรณีปิดที่ท่ีทำ�การแขวงหรือที่ทำ�การกำ�นันท้องท่ี ให้นำ�ส่งถึง
กำ�นนั กำ�นัน
– กรณีทท่ี ำ�การ (๔) กรณปี ดิ ทท่ี ท่ี �ำ การผใู้ หญบ่ า้ นทอ้ งท ่ี และในบรเิ วณอสงั หารมิ ทรพั ย์
ผู้ใหญ่บ้าน ให้น�ำ สง่ ถึงผใู้ หญ่บ้าน
– กรณีไม่มีกำ�นนั / (๕) กรณที อ้ งทใ่ี ดไมม่ กี �ำ นนั และผใู้ หญบ่ า้ นทอ้ งทใ่ี หป้ ดิ ประกาศเฉพาะ
ผู้ใหญ่บ้าน ในบริเวณอสังหาริมทรัพย์โดยให้พนักงานเจ้าหน้าที่มอบหมายให้เจ้าหน้าท่ีของ
ส�ำ นกั งานที่ดนิ คนใดคนหนึง่ เปน็ ผู้ไปปิด เม่ือผูป้ ดิ ได้จดั การปดิ พรอ้ มรายงานการ
ปิดประกาศแล้ว ใหเ้ กบ็ หลกั ฐานหรือรายงานการปดิ ประกาศรวมเรอ่ื งไว้
– สว่ นแยก/อำ�เภอ (๖) เฉพาะกรณีที่สำ�นักงานที่ดินส่วนแยกหรือสำ�นักงานที่ดินอำ�เภอ
รับคำ�ขอ เป็นผู้ดำ�เนินการรับคำ�ขอเก่ียวกับการจดทะเบียนมรดกในความรับผิดชอบ
ซึ่งต้องส่งประกาศไปปิดที่สำ�นักงานที่ดินท้องที่ซึ่งได้แก่สำ�นักงานที่ดินจังหวัด
หรือสำ�นักงานท่ีดินสาขาแล้ว ให้นำ�ส่งถึงเจ้าพนักงานท่ีดินจังหวัด หรือ
เจา้ พนกั งานที่ดนิ จังหวดั สาขา แล้วแต่กรณี
– กรณีผใู้ หญบ่ า้ น กรณีตาม (๓) และ (๔) หากท้องท่ีใดทผ่ี ใู้ หญบ่ า้ นไดร้ บั แต่งต้ังเป็น
ได้รบั แต่งต้ังเปน็ กำ�นัน ให้กำ�นันรายงานการปิดประกาศท้ังฉบับของผู้ใหญ่บ้านและฉบับของ
ก�ำ นนั ก�ำ นันท้องที่ โดยระบใุ ห้ทราบว่าเป็นผู้ใหญ่บ้านหรือก�ำ นนั หมใู่ ด ต�ำ บลใด
๔๖๓
การปิดประกาศที่สำ�นักงานที่ดินซึ่งเป็นผู้ดำ�เนินการรับคำ�ขอ – ปดิ ประกาศท่ี
ให้พนักงานเจ้าหน้าที่มอบหมายให้เจ้าหน้าที่ของสำ�นักงานที่ดินคนใดคนหนึ่ง ส�ำ นักงานที่ดนิ
เป็นผู้ปิด โดยต้องปิดไว้ในท่ีสำ�หรับปิดประกาศ เมื่อผู้ปิดได้จัดการปิดและ
รายงานการปิดประกาศแล้ว ให้พนักงานเจ้าหน้าที่เก็บหลักฐานหรือรายงาน
การปดิ ประกาศรวมเรอ่ื งไว้ สว่ นการปดิ ประกาศทส่ี ถานทอ่ี น่ื ๆ เปน็ อ�ำ นาจหนา้ ท่ี
พนกั งานเจ้าหน้าทีข่ องหนว่ ยงานนัน้ ๆ เปน็ ผู้ปิด และออกหลกั ฐานรายงานการ
ปดิ ประกาศ ทั้งนี้ เมอื่ พนักงานเจ้าหน้าท่ีได้รบั หลกั ฐานรายงานการปิดประกาศ
แล้วให้ตรวจสอบด้วยว่าผู้ลงนามในรายงานการปิดประกาศเป็นผู้มีอำ�นาจปิด
ประกาศตามกฎหมายหรือไม่ ในกรณีท่ีมีข้อสงสัยให้สอบถามไปยังหน่วยงานที่
ปิดประกาศนัน้
กรณพี นกั งานเจา้ หนา้ ทน่ี �ำ สง่ ประกาศทางไปรษณยี ล์ งทะเบยี นตอบรบั นำ�สง่ ประกาศทาง
เมื่อลว่ งพ้นระยะเวลา ๑๕ วัน นับแต่วันท่ีหน่วยงานตามท่ีกฎหมายก�ำ หนดได้รบั ไปรษณีย์
หนังสือนำ�ส่งประกาศแล้ว ยังไม่ได้รับรายงานการปิดประกาศหรือได้รับแต่
ไม่ครบทุกหน่วยงาน ให้พนักงานเจ้าหน้าที่มีหนังสือทวงถามหลักฐานรายงาน
การปิดประกาศไปยังหน่วยงานตามท่ีจัดส่งประกาศแล้วยังไม่ได้รับรายงานการ
ปิดประกาศน้ัน โดยให้สอบถามไปดว้ ยวา่ ได้ดำ�เนินการปดิ ประกาศต้ังแต่เมือ่ ใด
ข้อ ๒๔ การนับวันปิดประกาศว่าจะครบกำ�หนดตามมาตรา ๘๑ การนับวันปิด
แห่งประมวลกฎหมายทดี่ นิ เมอื่ ใด ให้เร่มิ นบั ๑ ตงั้ แต่วนั รงุ่ ขน้ึ ของวนั ปดิ ประกาศ
ฉบับหลังสุดเปน็ ต้นไป
*** ข้อ ๒๕ การทำ�หนังสือส่งประกาศให้กับบุคคลท่ีผู้ขอแจ้งว่าเป็น การส่งประกาศใหแ้ ก่
ทายาท ใหพ้ นักงานเจ้าหน้าทใี่ ชแ้ บบพิมพ์ (ท.ด.๔) เป็นหนงั สอื นำ�สง่ ประกาศ ทายาทอ่นื
ให้กับทายาทเฉพาะผู้มีสิทธิควรได้รับมรดกตามที่ปรากฏในบัญชีเครือญาติและ
มิได้มาด้วยในวันยื่นคำ�ขอทราบเท่าท่ีจะทำ�ได้เท่านั้น ในการน้ีให้พนักงาน – กรณเี จา้ หน้าท่ีส่ง
เจ้าหน้าท่ีเป็นผู้จัดส่งประกาศทางไปรษณีย์ลงทะเบียนตอบรับหรือมอบหมายให้
เจ้าหน้าท่ีของสำ�นักงานที่ดินที่เห็นสมควรเป็นผู้นำ�ไปส่ง เว้นแต่ผู้ขอประสงค์ – กรณผี ้ขู อน�ำ สง่ เอง
จะน�ำ ส่งประกาศดว้ ยตนเอง ให้บันทึกถอ้ ยคำ�ผขู้ อและให้ผขู้ อลงนามรับหนงั สอื
ดังกล่าวไว้เป็นหลักฐาน พร้อมท้ังชี้แจงให้ผู้ขอทราบด้วยว่าเมื่อส่งประกาศแล้ว
ใหน้ �ำ ใบรับของทายาทน้นั ๆ มามอบต่อพนักงานเจา้ หน้าทีก่ ่อนจดทะเบยี น
____________________________
*** ขอ้ ๒๕ เดมิ ถกู แก้ไขเพม่ิ เติมโดยระเบียบกรมทีด่ นิ ว่าด้วยการจดทะเบยี นสิทธิ
เก่ยี วกับอสงั หาริมทรัพยซ์ ่ึงไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบบั ที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓ และปัจจบุ นั ได้ถกู
ยกเลิกและแก้ไขเพ่ิมเติมใหม่โดยระเบียบกรมท่ีดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเกี่ยวกับ
อสงั หารมิ ทรัพยซ์ ึ่งได้มาโดยทางมรดก (ฉบบั ท่ี ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๖๔
ส่วนท่ี ๕
การรบั คำ�ขอโต_แ้ _ย_ง้ _แ_ล_ะ_ก_า_ร_เป__รียบเทยี บมรดก
ผมู้ ีสทิ ธโิ ตแ้ ยง้ ข้อ ๒๖ ผู้มีสิทธิโต้แย้งการขอรับมรดกจะต้องเป็นทายาทซ่ึงมีสิทธิ
ได้รบั มรดก คือ ทายาทโดยธรรมหรือผูร้ ับพินัยกรรม ตามประมวลกฎหมายแพ่ง
และพาณชิ ยเ์ ท่านั้น
การด�ำ เนนิ การกรณี ข้อ ๒๗ ในระหวา่ งประกาศถา้ มีผูโ้ ต้แย้งให้ด�ำ เนนิ การดงั น้ี
มีผโู้ ตแ้ ย้ง (๑) ให้พนักงานเจ้าหน้าที่สอบสวนถึงสิทธิการรับมรดกของผู้โต้แย้ง
การสอบสวนสิทธิ โดยต้องสอบสวนทำ�นองเดียวกับการสอบสวนผู้ขอจดทะเบียนรับโอนมรดก
ของผูโ้ ตแ้ ย้ง กลา่ วคือ ต้องสอบสวนให้ปรากฏว่า ผโู้ ตแ้ ย้งเปน็ ทายาทโดยธรรมหรอื เปน็ ผู้รับ
พินัยกรรม และให้ผู้โต้แย้งตรวจดูบัญชีเครือญาติของเจ้ามรดกที่ผู้ขอแสดงไว้
ถ้าบัญชีเครือญาติน้ันไม่ถูกต้องครบถ้วน ก็ให้ผู้โต้แย้งแสดงบัญชีเครือญาติของ
เจ้ามรดกประกอบคำ�ขอโต้แย้งด้วยหากผู้โต้แย้งรับว่าบัญชีเครือญาติท่ีผู้ขอแสดง
ไว้นัน้ ถูกตอ้ ง ก็ใหผ้ โู้ ตแ้ ยง้ รับรองความถูกตอ้ งของบญั ชเี ครอื ญาตนิ น้ั ไว้ในค�ำ ขอ
ค�ำ ขอโต้แย้ง (ท.ด.๙) โต้แย้งเป็นหลักฐานด้วย ค�ำ ขอโตแ้ ย้งใหใ้ ช้แบบพิมพ์ค�ำ ขอ (ท.ด.๙)
การลงบัญชแี ละ (๒) เมื่อรับคำ�ขอโต้แย้งแล้วให้ลงบัญชีรับทำ�การ (บ.ท.ด. ๒) บัญชี
การหมายเหตุ สถิติงานและเงินค่าธรรมเนียม (บ.ท.ด.๒๑) และให้หมายเหตุการโต้แย้งใน
บัญชีแยกประเภทคุมเร่ือง (บ.ท.ด.๒๗) ในรายที่ขอจดทะเบียนมรดกในช่อง
หมายเหตวุ า่ ผูใ้ ดเปน็ ผู้โตแ้ ย้ง สว่ นค�ำ ขอจดทะเบียนสทิ ธแิ ละนิติกรรมฯ (ท.ด.๑
หรอื ท.ด.๑ ก) ใหบ้ ันทึกไว้ตอนบนด้านขวาว่า “มกี ารโต้แย้ง” และในบนั ทกึ การ
สอบสวนฯ (ท.ด.๘) ก็ให้เขยี นขอ้ ความอย่างเดยี วกัน ณ ทเ่ี ดียวกันดว้ ย สำ�หรับ
ด้านหลังบันทึกการสอบสวนฯ (ท.ด. ๘) ให้หมายเหตุให้เห็นได้ชัดเจนต่อท้าย
บัญชีเครือญาติที่ผู้ขอแสดงไว้น้ันว่าผู้ใดโต้แย้งการจดทะเบียนมรดกของผู้ใด
เมือ่ วนั เดือนปใี ด แล้วใหพ้ นักงานเจ้าหน้าทล่ี งนามกำ�กับไว้
การกำ�หนดวัน (๓) เมื่อครบก�ำ หนดประกาศแลว้ ให้พนกั งานเจ้าหน้าทแ่ี จง้ กำ�หนด
สอบสวนเปรยี บเทยี บ วนั เวลา และสถานที่ที่จะสอบสวนเปรียบเทียบเปน็ หนงั สือใหผ้ ้ขู อและผู้โต้แย้ง
ทราบลว่ งหนา้ ไมน่ อ้ ยกว่าเจ็ดวนั และใหพ้ นกั งานเจ้าหน้าทีจ่ ดั สง่ หนงั สอื โดยทาง
ไปรษณยี ต์ อบรบั หรอื มอบหมายใหผ้ ทู้ ค่ี วรเชอ่ื ถอื ไดเ้ ปน็ ผนู้ �ำ สง่ โดยใหม้ หี ลกั ฐาน
การรับหนังสือของผขู้ อและผโู้ ตแ้ ย้งรวมเรือ่ งไว้
วิธีการเปรียบเทยี บ ข้อ ๒๘ การเปรยี บเทยี บให้ดำ�เนนิ การดงั น้ี
– การแจ้งสทิ ธแิ ต่ละ (๑) ก ร ณี ท่ี ผู้ ข อ แ ล ะ ผู้ โ ต้ แ ย้ ง ไ ด้ ม า พ ร้ อ ม กั น ต า ม กำ � ห น ด นั ด ข อ ง
ฝา่ ยตามกฎหมาย พนกั งานเจ้าหนา้ ทตี่ ามความในขอ้ ๒๗ แลว้ ให้พนกั งานเจ้าหนา้ ทแี่ จ้งค�ำ ขอและ
คำ�โต้แยง้ ใหท้ ง้ั สองฝ่ายทราบ แล้วชแ้ี จงถึงสทิ ธิของผู้ขอและผู้โตแ้ ยง้ อนั จะพงึ มี
๔๖๕
ตามกฎหมาย โดยพิจารณาจากหลักฐานทปี่ รากฏแกพ่ นักงานเจา้ หนา้ ท่ี ถ้าตกลง – กรณตี กลงกันได้
กนั ได้ให้บนั ทกึ ขอ้ ตกลงนั้นไวใ้ นแบบบันทึกถอ้ ยคำ� (ท.ด.๑๖) โดยให้ท้งั สองฝา่ ย
ลงลายมอื ชอ่ื ไว้เปน็ หลกั ฐาน ถ้าข้อตกลงนัน้ ชอบด้วยกฎหมายกใ็ ห้ดำ�เนนิ การไป
ตามขอ้ ตกลงนน้ั
ถ้าคู่กรณีไม่อาจตกลงกันได้ก็ให้พนักงานเจ้าหน้าที่สอบสวนคู่กรณี – กรณตี กลงกันไม่ได้
พยานบคุ คลหรอื เอกสารทเ่ี กย่ี วขอ้ งไดต้ ามทเ่ี หน็ สมควรเพอ่ื ประกอบการพจิ ารณา
แล้วให้พนกั งานเจา้ หน้าที่พิจารณาสงั่ การไปตามพยาน หลกั ฐาน ขอ้ เท็จจริงและ
หลกั กฎหมาย โดยให้ส่งั ไวด้ ้วยวา่ ถ้าฝา่ ยใดไม่พอใจคำ�ส่งั ฝา่ ยนนั้ ต้องไปฟอ้ งรอ้ ง การส่งั การและแจ้ง
ตอ่ ศาลภายในก�ำ หนดหกสบิ วนั นบั แตว่ ันท่ไี ดร้ ับแจ้ง และตอ้ งน�ำ หลกั ฐานการ สทิ ธฟิ อ้ งศาล
ยื่นฟ้องพร้อมสำ�เนาคำ�ฟ้องเกี่ยวกับสิทธิในการได้รับมรดกมาแสดงต่อพนักงาน
เจ้าหน้าท่ีภายในเวลาดังกล่าวด้วย หากไม่ดำ�เนินการตามท่ีกฎหมายกำ�หนด
พนกั งานเจา้ หน้าที่จะได้ดำ�เนนิ การไปตามทส่ี ั่งการไว้ แลว้ ใหค้ กู่ รณลี งลายมือช่ือ
และวัน เดือน ปี ท่รี บั ทราบค�ำ ส่ังของพนักงานเจา้ หน้าที่ไว้เปน็ หลกั ฐาน
(๒) กรณีที่ผู้ขอหรือผู้โต้แย้งมาพบพนักงานเจ้าหน้าที่ตามกำ�หนด – กรณมี าฝา่ ยเดียว
นดั แต่เพยี งฝา่ ยเดียว ยอ่ มถือได้วา่ คกู่ รณีไมอ่ าจตกลงกันได้ พนกั งานเจา้ หน้าที่ ถือว่าตกลงกันไมไ่ ด้
จึงชอบที่จะดำ�เนินการเปรียบเทียบส่ังการโดยถือเอาหลักฐานท่ีมีอยู่เป็นหลัก
ในการพิจารณาได้ตามท่ีเห็นสมควร เสร็จแล้วแจ้งให้ผู้ขอหรือผู้โต้แย้งท่ีมาพบ
พนกั งานเจา้ หนา้ ท่ีตามกำ�หนดนดั ทราบเช่นเดียวกับ (๑) สว่ นผู้ขอหรอื ผโู้ ต้แยง้ ที่
ไม่มาพบพนกั งานเจ้าหนา้ ท่ใี หส้ ง่ หนังสือแจ้งไปให้ทราบในท�ำ นองเดยี วกัน
(๓) เม่ือฝ่ายท่ีไปฟ้องได้นำ�หลักฐานการยื่นฟ้องพร้อมสำ�เนาคำ�ฟ้อง – การดำ�เนนิ การกรณี
เก่ียวกับสิทธิในการได้รับมรดกต่อศาลมาแสดงต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ ภายใน นำ�และไม่นำ�หลกั ฐาน
กำ�หนดหกสิบวันนับแต่วันท่ีได้รับแจ้ง ก็ให้ระงับการจดทะเบียนไว้ถ้าไม่นำ� ยน่ื ฟ้องมาแสดง
หลักฐานที่ฟ้องร้องภายในกำ�หนดดังกล่าวมาแสดง ก็ให้ดำ�เนินเรื่องตามที่ได้ส่ัง ภายในกำ�หนด
การไว้ตอ่ ไปได้
(๔) ในกรณีที่คู่กรณีได้ทราบคำ�สั่งของพนักงานเจ้าหน้าที่แล้วแต่ไม่ – กรณีไมย่ อมลงชื่อ
ยอมลงลายมือช่ือรับทราบก็ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีบันทึกการท่ีผู้ขอหรือผู้โต้แย้ง รับทราบคำ�ส่งั
ไม่ยอมลงลายมอื ช่ือไว้เปน็ หลกั ฐานพรอ้ มด้วยพยานรู้เหน็
(๕) สำ�หรับกรณีท่ีท้ังผู้ขอและผู้โต้แย้งไม่มาพบพนักงานเจ้าหน้าที่ – กรณีไมม่ าพบทงั้
ตามก�ำ หนดนดั ใหท้ �ำ หนงั สอื นดั คกู่ รณมี าท�ำ การสอบสวนเปรยี บเทยี บอกี ครง้ั หนง่ึ ๒ ฝา่ ย
โดยให้แจ้งกำ�หนดวัน เวลา และสถานที่ ที่จะสอบสวนเปรียบเทยี บให้ผขู้ อและ
ผู้โต้แย้งทราบล่วงหน้าไม่น้อยกว่าเจ็ดวัน และให้ระบุไปด้วยว่า ถ้าผู้ขอและ
ผู้โต้แย้งไม่มาพบพนักงานเจ้าหน้าที่เพ่ือสอบสวนเปรียบเทียบตามกำ�หนดและ
๔๖๖
มไิ ดแ้ จ้งขอ้ ขดั ข้องใหท้ ราบ พนกั งานเจา้ หนา้ ที่จะได้สั่งยกเลิกเรือ่ งขอจดทะเบียน
มรดกนั้นเสีย เมื่อถึงกำ�หนดนัดแล้ว คู่กรณีไม่มาตามกำ�หนดและมิได้แจ้ง
– การยกเลกิ ค�ำ ขอ ข้อขัดข้องให้ทราบ ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ส่ังยกเลิกเรื่องขอจดทะเบียนมรดก
และการหมายเหตุฯ โดยหมายเหตุในคำ�ขอจดทะเบยี นสทิ ธิและนติ ิกรรมฯ (ท.ด.๑ หรอื ท.ด.๑ ก)
ในบัญชีแยกประเภทคุมเรื่อง (บ.ท.ด.๒๗) ว่า “ยกเลิกเร่ืองเพราะผู้ขอและ
ผู้โต้แย้งไม่มาติดต่อ” แล้วให้พนักงานเจ้าหน้าที่ลงนามพร้อมวัน เดือน ป ี
กำ�กับไว้ เสร็จแล้วเก็บเร่ืองเข้าสารบบท่ีดินแปลงน้ัน พร้อมท้ังแจ้งสิทธิตาม
พระราชบัญญตั ิวธิ ปี ฏิบัตริ าชการทางปกครองให้ผู้ขอทราบ
– การแจ้งต้องแจง้ (๖) การสง่ หนังสอื แจ้งผูท้ ไ่ี ม่มาพบพนกั งานเจา้ หนา้ ทีต่ าม (๒) และ
ทุกคน นดั คกู่ รณีตาม (๕) ใหส้ ง่ ทางไปรษณยี ์ตอบรับ กรณีผูข้ อหรอื ผูโ้ ต้แย้งหลายคน
ใหส้ ง่ หนังสือแจ้งและนัดไปถงึ ทกุ คน
การลงช่อื ของ ข้อ ๒๙ ในการสอบสวนหรือบันทึกถ้อยคำ�เก่ียวกับเร่ืองมรดก
เจ้าหนา้ ที่ ใหพ้ นกั งานเจ้าหนา้ ทีล่ งลายมือช่ือและวนั เดอื น ปี ไวใ้ นบันทกึ น้นั ดว้ ย
การรอเรื่องกรณี ข้อ ๓๐ ในกรณีทท่ี ายาทได้ยืน่ ฟ้องต่อศาลตามขอ้ ๒๘ หรือทายาท
ทายาทฟ้องศาลก่อน อ่ืนซึ่งมีสิทธิได้รับมรดกได้ฟ้องคดีเกี่ยวกับสิทธิในการรับมรดกต่อศาลก่อนท่ี
จดทะเบียนโอนมรดก พนักงานเจ้าหน้าท่ีได้จดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมการได้มาโดยทางมรดก
เมอ่ื ผนู้ น้ั น�ำ หลกั ฐานการยน่ื ฟอ้ ง พรอ้ มส�ำ เนาค�ำ ฟอ้ งมาแสดงตอ่ พนกั งานเจา้ หนา้ ท่ี
ให้พนกั งานเจา้ หน้าท่ลี งบญั ชีอายัด และหมายเหตกุ ลัดตดิ ไว้ในหนงั สือแสดงสทิ ธิ
ในที่ดินฉบับสำ�นักงานที่ดินและสารบบที่ดินเป็นการชั่วคราวว่า “ที่ดินแปลงนี้
ได้มีการฟ้องคดีเกี่ยวกับสิทธิในการได้รับมรดกต่อศาลตามคำ�ฟ้องศาล…....……
คดีหมายเลขดำ�ท่ี.…….......ลงวันท่ี……….................ให้ระงับการจดทะเบียนไว้
จนกว่าศาลจะมีคำ�พิพากษาหรือคำ�สั่งถึงท่ีสุด” และเม่ือศาลได้มีคำ�พิพากษา
หรือคำ�ส่งั ถงึ ทสี่ ุดประการใด กใ็ หด้ ำ�เนนิ การไปตามค�ำ พิพากษาหรือคำ�ส่ังนั้น
การโตแ้ ยง้ หลังครบ ขอ้ ๓๑ หากมผี ขู้ อโตแ้ ยง้ ภายหลงั วนั ครบก�ำ หนดประกาศ ใหพ้ นกั งาน
ประกาศ เจ้าหน้าท่ีชี้แจงให้ผู้โต้แย้งทราบว่า ไม่อาจรับคำ�โต้แย้งไว้ดำ�เนินการให้ได้
เน่ืองจากประกาศครบกำ�หนดตามกฎหมายแล้ว
๔๖๗
สว่ นที่ ๖
กา_ร_จ_ด_ท_ะ_เ_บ_ีย_น_ม_ร_ดก
* ข้อ ๓๒ ก่อนจดทะเบียนมรดกให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีตรวจเรื่องโดย ผูส้ ง่ั การโอนมรดก
ละเอียด เมื่อเหน็ ว่าไม่มขี ้อขดั ขอ้ งประการใด ใหบ้ ันทกึ เสนอพนกั งานเจา้ หนา้ ที่
ดังต่อไปนเี้ ป็นผูพ้ ิจารณาส่ังใหจ้ ดทะเบยี น
(๑) กรณีสำ�นักงานท่ีดินจังหวัดและสำ�นักงานที่ดินจังหวัดสาขา –กรณีสำ�นักงานท่ีดนิ
ใหบ้ นั ทึกเสนอเจา้ พนักงานทดี่ ินจงั หวดั หรอื เจ้าพนกั งานที่ดินจังหวดั สาขา หาก จังหวดั /สาขา
เจ้าพนักงานท่ีดินจังหวัดหรือเจ้าพนักงานท่ีดินจังหวัดสาขาไม่อยู่หรืออยู่แต่
ไมส่ ามารถปฏิบตั ิหน้าที่ได ้ ให้หัวหน้าฝา่ ยทะเบียน หรอื พนกั งานเจ้าหนา้ ทฝี่ า่ ย
ทะเบยี นซึ่งไดร้ บั มอบหมายจากเจ้าพนักงานทดี่ ินจังหวัด หรือเจา้ พนักงานที่ดิน
จงั หวดั สาขา เปน็ ผูพ้ จิ ารณาสงั่ ให้จดทะเบียนแล้วแตก่ รณี
(๒) กรณีสำ�นักงานท่ีดินจังหวัดหรือสำ�นักงานที่ดินสาขาส่วนแยก –กรณีสว่ นแยก
ใหบ้ นั ทกึ เสนอเจ้าพนกั งานทีด่ นิ หวั หนา้ ส่วนแยก หากเจา้ พนกั งานที่ดินหวั หน้า
ส่วนแยกไม่อยู่หรืออยู่แต่ไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ด้าน
ทะเบยี นซง่ึ ไดร้ บั มอบหมายจากเจา้ พนกั งานทด่ี นิ หวั หนา้ สว่ นแยก เปน็ ผพู้ จิ ารณา
ส่งั ให้จดทะเบยี น
(๓) กรณสี �ำ นกั งานทด่ี นิ อ�ำ เภอและส�ำ นกั งานทด่ี นิ กง่ิ อ�ำ เภอ ใหบ้ นั ทกึ –กรณอี �ำ เภอ
เสนอนายอำ�เภอ หรอื ปลัดอ�ำ เภอผเู้ ปน็ หวั หนา้ ประจ�ำ ก่ิงอ�ำ เภอ หรือผู้ทไ่ี ด้รบั
มอบหมายจากนายอำ�เภอหรือปลัดอำ�เภอผู้เป็นหัวหน้าประจำ�ก่ิงอำ�เภอ
เปน็ ผ้พู จิ ารณาสงั่ ให้จดทะเบยี นแล้วแต่กรณี
เม่ือได้จดทะเบียนแล้วให้บันทึกไว้ด้านหลังบันทึกการสอบสวนฯ การบนั ทึกจดทะเบยี น
(ท.ด.๘) ว่า “ได้จดทะเบยี นมรดกลงชอื่ (ชือ่ ผู้ขอ, ชือ่ ทีผ่ ู้ขอใหล้ งช่อื หรอื ผู้โต้แยง้
แลว้ แต่กรณ)ี ไปแลว้ แตว่ ันท่ี..….เดือน..…………. พ.ศ. ....” และให้พนกั งาน
เจ้าหน้าท่ีลงช่ือไว้เป็นหลักฐานพร้อมทั้งให้ผู้ขอรับมรดกลงช่ือรับทราบการ
จดทะเบยี นด้วย
กรณีโอนมรดกให้แก่ทายาทตามคำ�พิพากษาหรือคำ�ส่ังศาล กรณโี อนตามศาลสั่ง
ให้พนักงานเจ้าหน้าที่จดทะเบียนได้โดยไม่ต้องบันทึกเสนอให้ส่ังโอนมรดก ไม่ต้องเสนอส่ังโอน
แต่อย่างใด มรดก
_ ___________________________
* ข้อ ๓๒ วรรคหนง่ึ แกไ้ ขเพิม่ เติมโดยระเบียบกรมท่ีดนิ ว่าด้วยการจดทะเบียน
สิทธิเกีย่ วกับอสังหาริมทรพั ย์ซึ่งไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙
๔๖๘
กรณีผูเ้ ยาว์รับมรดก ข้อ ๓๓ กรณีผู้เยาว์ขอรับมรดกโดยที่ทรัพย์มรดกมีการจดทะเบียน
ติดจ�ำ นอง จ�ำ นองไว้และในสญั ญาจำ�นองมขี อ้ ความว่า “ถ้าในการบังคับจ�ำ นองตามสัญญา
นเี้ งินยังขาดจ�ำ นวนทค่ี ้างช�ำ ระอยูอ่ กี เทา่ ใด ผูจ้ �ำ นองยอมรับใชจ้ �ำ นวนเงนิ ทข่ี าด
นั้นจนครบ” กรณีดังกล่าวไม่เป็นการรับมรดกโดยมีเงื่อนไขหรือค่าภาระติดพัน
ตามมาตรา ๑๕๗๔ (๙) หรือตามมาตรา ๑๖๑๑ (๒) แหง่ ประมวลกฎหมายแพง่
และพาณชิ ย์ พนักงานเจา้ หน้าที่สามารถรบั จดทะเบียนได้
กรณบี ุตรนอกกฎหมาย ข้อ ๓๔ กรณีบุตรนอกกฎหมายท่ีบิดารับรองแล้วมาขอรับมรดก
ที่เจ้ามรดกรับรองแล้ว ใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ทต่ี รวจสอบและสอบสวนใหไ้ ดข้ อ้ เทจ็ จรงิ วา่ เปน็ ผสู้ บื สนั ดาน
ของเจ้ามรดกจริง โดยให้พิจารณาจากหลักฐาน เช่น การยอมให้ใช้ชื่อสกุล
การแจง้ เป็นบิดาตามสูตบิ ตั ร การใหก้ ารอุปการะเลีย้ งดู เปน็ ต้น เมือ่ สามารถ
รับฟังได้ว่าเป็นบุตรนอกกฎหมายท่ีบิดาได้รับรองแล้ว พนักงานเจ้าหน้าท่ี
สามารถรบั จดทะเบียนได้
กรณพี ระขอรบั มรดก ขอ้ ๓๕ กรณีพระภิกษุมาขอรับมรดกหรือคัดค้านเพ่ือขอรับมรดก
หรือคัดคา้ น ในฐานะทายาทโดยธรรมกรณีดังกล่าวไม่เป็นการต้องห้ามตามมาตรา ๑๖๒๒
แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ พนักงานเจ้าหน้าท่ีสามารถรับคำ�ขอไว้
ดำ�เนนิ การตามกฎหมายได้
โอนมรดกส่งิ ปลูกสร้าง ขอ้ ๓๖ การจดทะเบียนโอนมรดกเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์อย่างอ่ืน
ใหพ้ นกั งานเจา้ หน้าท่เี รยี กเอกสารหลักฐาน เช่น ใบขออนุญาตปลูกสร้าง หรอื
หลักฐานอื่นที่แสดงว่าอสังหาริมทรัพย์น้ันเป็นของเจ้ามรดกจริง เพ่ือประกอบ
การพิจารณาในการจดทะเบียนมรดกด้วย เมื่อสอบสวนพยานหลักฐานเป็นที่
เช่ือได้ว่าอสังหาริมทรัพย์อย่างอื่นดังกล่าวเป็นของเจ้ามรดกจริง ให้พนักงาน
เจ้าหน้าทดี่ �ำ เนนิ การให้ตามทผี่ ู้ขอแสดงหลกั ฐานการมีสทิ ธติ ามกฎหมายตอ่ ไป
การขอถา่ ยหลักฐาน การจดทะเบียนโอนมรดกอสังหาริมทรัพย์อย่างอื่นเพียงอย่างเดียว
การโอนมรดกเฉพาะ ซ่ึงไม่มีหลักฐานการจดทะเบียนให้ผู้ขอยึดถือไว้เป็นหลักฐาน ถ้าผู้ขอต้องการ
ส่ิงปลูกสรา้ ง หลักฐานก็ให้ผู้ขอยื่นคำ�ขอคัดสำ�เนารายการจดทะเบียนมรดกในทะเบียนสิทธิ
และนิติกรรมเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ (ท.อ.๑๓) แล้วให้พนักงานเจ้าหน้าที่
คัดหรือถ่ายสำ�เนาเอกสารและรับรองสำ�เนาให้โดยเรียกเก็บค่าธรรมเนียมตาม
กฎหมาย
๔๖๙
สว่ นท่ี ๗
การแจ้งเตอื นผ้ขู อ_ม_า_จ_ด_ท_ะ_เบ_ีย_น__แ_ละการยกเลิกคำ�ขอ
ข้อ ๓๗ เร่ืองมรดกที่พนักงานเจ้าหน้าท่ีได้ดำ�เนินเรื่องเสร็จแล้ว การแจง้ เตือนใหผ้ ู้ขอ
แต่ยังรอผู้ขอมาจดทะเบียนน้ันให้พนักงานเจ้าหน้าที่ทำ�หนังสือเตือนไปโดย มาด�ำ เนินการ
ก�ำ หนดเวลาใหม้ าจดทะเบยี นภายในเวลาสามสบิ วนั นบั แตว่ นั ทไ่ี ดร้ บั หนงั สอื เตอื น
และให้ระบุไปด้วยว่าถ้าผู้ขอมีสิทธิรับมรดกไม่มาจดทะเบียนตามกำ�หนด และ
มไิ ดแ้ จง้ ขอ้ ขดั ขอ้ งใหท้ ราบ พนกั งานเจา้ หนา้ ทจ่ี ะไดส้ ง่ั ยกเลกิ เรอ่ื งขอจดทะเบยี น
มรดกนั้นเสยี การส่งหนงั สือแจ้งให้สง่ ทางไปรษณยี ต์ อบรับ
เม่ือผู้ขอไม่มาจัดการตามกำ�หนดและมิได้แจ้งข้อขัดข้องให้ทราบ การยกเลกิ คำ�ขอกรณี
ให้พนักงานเจ้าหน้าที่สั่งยกเลิกเร่ืองและให้หมายเหตุในคำ�ขอจดทะเบียน ผู้ขอไมม่ าดำ�เนนิ การต่อ
สิทธแิ ละนิติกรรมฯ (ท.ด.๑ หรอื ท.ด.๑ ก) และในบญั ชีแยกประเภทคมุ เรื่อง
(บ.ท.ด.๒๗) ว่า “ยกเลกิ เรอ่ื งเพราะผู้ขอไม่มาติดตอ่ ” แลว้ ใหพ้ นักงานเจ้าหน้าท่ี
ลงนามพรอ้ มดว้ ยวนั เดอื น ปี กำ�กับไว้ และเกบ็ เร่ืองเขา้ สารบบทด่ี ินแปลงนัน้
การสั่งยกเลิกเรื่องขอจดทะเบียนมรดก การทำ�คำ�ส่ังและการแจ้งคำ�สั่งให้ถือ
ปฏบิ ัตติ ามกฎหมายว่าด้วยวธิ ปี ฏบิ ัตริ าชการทางปกครอง
หมวด ๒ การจดทะเบียนกรณี
การขอจดทะเบยี นลงชอื่ ผู้จดั การมรดกในหนงั สอื แสดงสิทธแิ ละจดทะเบียน มผี ูจ้ ัดการมรดก
สิทธใิ นทด่ี นิ ให้แกท่ ายาทต_า_ม_ม_า_ต_ร_า_ _๘_๒__แหง่ ประมวลกฎหมายทดี่ ิน
ส่วนที่ ๑
การยนื่ คำ�ขอ ก_า_ร_ส_อ_บ_ส_ว_น_แ_ล_ะ_การจดทะเบยี น
ขอ้ ๓๘ เม่ือมีผู้แสดงความประสงค์ขอจดทะเบียนลงชื่อผู้จัดการ การย่นื คำ�ขอ
มรดกในหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินให้ย่ืนคำ�ขอพร้อมด้วยหนังสือแสดงสิทธิใน
ที่ดินและหลักฐานการเป็นผู้จัดการมรดกต่อพนักงานเจ้าหน้าที่โดยการย่ืน
คำ�ขอและสอบสวนท่ีเกี่ยวข้องกับผู้จัดการมรดกให้ใช้แบบคำ�ขอและบันทึกการ
สอบสวน ดังน้ี
(๑) กรณีขอลงชื่อผู้จัดการมรดกในหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินตาม แบบคำ�ขอและบันทึก
มาตรา ๘๒ วรรคหนึ่ง แห่งประมวลกฎหมายทีด่ นิ ใหผ้ ขู้ อยื่นค�ำ ขอตามแบบ สอบสวน
ท.ด.๑ หรือ ท.ด.๑ ก แล้วแต่กรณี และให้พนักงานเจา้ หน้าทสี่ อบสวนพยาน – กรณีผ้จู ัดการมรดก
๔๗๐
หลักฐานโดยบันทึกลงในแบบบันทึกการสอบสวนขอจดทะเบียนโอนมรดก
(ท.ด.๘) โดยอนโุ ลม
– กรณีโอนมรดกโดย (๒) กรณีผู้จัดการมรดกซ่ึงได้มีชื่อในหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินแล้ว
ผจู้ ดั การมรดก ขอโอนมรดกใหแ้ กท่ ายาทตามมาตรา ๘๒ วรรคสอง แห่งประมวลกฎหมายท่ดี นิ
ใหผ้ ขู้ อยน่ื ค�ำ ขอตามแบบ ท.ด.๙ และใหจ้ ดั ท�ำ ค�ำ ขอจดทะเบยี นสทิ ธแิ ละนติ กิ รรมฯ
(ท.ด.๑ หรอื ท.ด.๑ ก) เปน็ รายงานการเปล่ยี นแปลงทางทะเบียน สำ�หรับกรณี
ตอ้ งแสดงบญั ชีเครือญาตกิ ็ให้จัดทำ�บญั ชเี ครอื ญาตไิ วห้ ลงั ค�ำ ขอ ท.ด.๙ ดว้ ย
– กรณีเปลยี่ น (๓) กรณีท่ีได้จดทะเบียนลงชื่อผู้จัดการมรดกในหนังสือแสดงสิทธิ
ผู้จัดการมรดก ในท่ีดินแล้วแต่ผู้ขอประสงค์จะจดทะเบียนประเภทเปลี่ยนผู้จัดการมรดก หรือ
โอนเปลี่ยนนามผจู้ ดั การมรดก หรือเลิกผจู้ ัดการมรดก ให้ผู้ขอยน่ื คำ�ขอตามแบบ
ท.ด.๙ และใหจ้ ดั ท�ำ ค�ำ ขอจดทะเบยี นสิทธแิ ละนติ กิ รรมฯ (ท.ด.๑ หรือ ท.ด.๑ ก)
เปน็ รายงานการเปล่ียนแปลงทางทะเบยี น
ชือ่ ประเภท ขอ้ ๓๙ การจดทะเบียนลงช่ือผู้จัดการมรดกในหนังสือแสดงสิทธิ
ในท่ีดนิ ตามมาตรา ๘๒ แห่งประมวลกฎหมายท่ดี ิน ไมว่ ่าจะเปน็ ผจู้ ัดการมรดก
ตามพินัยกรรมหรอื โดยค�ำ ส่งั ศาลใชป้ ระเภทการจดทะเบยี นเชน่ เดยี วกนั ดงั น้ี
“ผู้จัดการมรดก” (๑) ในกรณีท่ีมีผู้มาขอจดทะเบียนลงช่ือเป็นผู้จัดการมรดกทั้งแปลง
เชน่ โฉนดท่ดี ินทมี่ ีชอ่ื ก.เปน็ ผูถ้ อื กรรมสิทธิ์ ก. ถึงแก่กรรม มี ข. เปน็ ผู้จัดการ
มรดกของ ก. เมอ่ื ข. ขอจดทะเบยี นลงชอ่ื เปน็ ผู้จดั การมรดกของนาย ก. ใหเ้ ขียน
ชอ่ื ประเภทว่า “ผูจ้ ดั การมรดก”
“ผ้จู ดั การมรดก (๒) ในกรณีท่ีมีผู้มาขอจดทะเบียนลงช่ือผู้จัดการมรดกเฉพาะส่วน
เฉพาะส่วน” ของบางคน เชน่ โฉนดท่ีดนิ ท่ีมชี ่อื ก. และ ข. เป็นผถู้ ือกรรมสทิ ธิ์ ก. ถงึ แก่กรรม
มี ค. เป็นผู้จดั การมรดกของ ก. โดย ค. ขอจดทะเบยี นลงช่อื เป็นผจู้ ดั การมรดก
เฉพาะสว่ นของ ก. ไมเ่ กยี่ วกบั สว่ นของ ข. ใหเ้ ขยี นชื่อประเภทวา่ “ผจู้ ดั การ
มรดกเฉพาะสว่ น”
“เปล่ยี นผู้จดั การ (๓) ในกรณีที่หนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน มีการจดทะเบียนลงชื่อ
มรดก” ผู้จัดการมรดกอยู่ก่อนแล้วต่อมาศาลส่ังถอนการเป็นผู้จัดการมรดกแล้วตั้ง
ผู้อ่ืนเป็นผู้จัดการมรดกแทน ผู้ได้รับแต่งตั้งเป็นผู้จัดการมรดกคนใหม่มาขอจด
ทะเบียนลงช่ือเป็นผู้จัดการมรดก ให้เขียนช่ือประเภทว่า “เปลี่ยนผู้จัดการ
มรดก”
“โอนเปลยี่ นนาม (๔) ใ น ก ร ณี ที่ ห นั ง สื อ แ ส ด ง สิ ท ธิ ใ น ที่ ดิ น มี ก า ร จ ด ท ะ เ บี ย น ล ง ช่ื อ
ผู้จดั การมรดก” ผู้จัดการมรดกอยู่ก่อนแล้วต่อมาผู้จัดการมรดกถึงแก่กรรม ศาลได้ตั้งผู้จัดการ
มรดกขึ้นใหม่ ผู้ได้รับตั้งเป็นผู้จัดการมรดกคนใหม่มาขอจดทะเบียนลงช่ือเป็น
ผจู้ ัดการมรดก ให้เขียนชอ่ื ประเภทวา่ “โอนเปล่ียนนามผ้จู ดั การมรดก”
๔๗๑
(๕) ในกรณีท่ีหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินมีการจดทะเบียนลงชื่อ “เลกิ ผจู้ ดั การมรดก”
ผูจ้ ดั การมรดกไว้ ต่อมาผจู้ ดั การมรดกถึงแก่กรรมหมดทุกคน ทายาทไมป่ ระสงค์
ให้ต้ังผู้จัดการมรดกขึ้นใหม่อีก แต่ต้องการจะขอจดทะเบียนโอนมรดกไป
ตามมาตรา ๘๑ แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ทายาทที่มาขอรับมรดกจะขอ
จดทะเบียนเลิกผู้จดั การมรดกให้ใช้ช่อื ประเภทว่า “เลกิ ผจู้ ดั การมรดก”
การเขยี นค�ำ ขอ ท.ด. ๑ หรือ ท.ด. ๑ ก แบบบนั ทกึ การสอบสวนฯ ตแสบาัวรอบบยสญั่าองบจกดสาทวรเนะขเบยีแนียลนคะ�ำ ขอ,
(ท.ด. ๘) คำ�ขอ ท.ด. ๙ และสารบัญจดทะเบียนให้ปฏิบัติ ตามตัวอย่างท้าย – มีตัวอยา่ งที่ ๙
ระเบยี บน้ี (ตามตวั อย่างหมายเลข ๙)
กรณีท่ไี ด้มีการจดทะเบยี นลงช่อื ผูจ้ ัดการมรดก เปลย่ี นผจู้ ดั การมรดก การบันทกึ การจด
โอนเปล่ียนนามผู้จัดการมรดก เลิกผู้จัดการมรดกแล้ว ให้บันทึกไว้ด้านหลัง ทะเบียนเกย่ี วกบั
บันทกึ การสอบสวนฯ (ท.ด.๘) หรือคำ�ขอ ท.ด.๙ แลว้ แต่กรณีว่า “ได้จดทะเบยี น ผจู้ ัดการ
(ลงช่ือผ้จู ัดการมรดก เปลยี่ นผจู้ ัดการมรดก โอนเปลยี่ นนามผจู้ ัดการมรดกเลกิ
ผู้จดั การมรดก แลว้ แต่กรณี) ไปแล้วแตว่ นั ที่………เดือน………………พ.ศ. ….”
และให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีลงชื่อไว้เป็นหลักฐาน พร้อมทั้งให้ผู้ขอลงชื่อรับทราบ
การจดทะเบียนดว้ ย
ข้อ ๔๐ กรณีหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินได้มีการจดทะเบียนลงช่ือ ผจู้ ัดการมรดกโอน
ผู้จดั การมรดกไว้แลว้ ต่อมาผู้จัดการมรดกประสงค์จะจดทะเบียนโอนมรดกให้ มรดกให้ทายาท
แก่ทายาท ใหใ้ ช้ช่ือประเภทเชน่ เดยี วกบั ขอ้ ๗ การเขยี น ท.ด.๑ หรือ ท.ด.๑ ก,
ท.ด.๙ และสารบัญจดทะเบียนให้ปฏิบัติ ตามตัวอย่างท้ายระเบียบน้ี (ตาม – มีตัวอยา่ งท่ี ๑๐
ตัวอย่างหมายเลข ๑๐)
กรณีที่ได้จดทะเบียนโอนมรดกแล้ว ให้บันทึกไว้ด้านหลังคำ�ขอ การบนั ทึกการจด
(ท.ด.๙) วา่ “ไดจ้ ดทะเบียนมรดกลงชือ่ (ชอ่ื ผ้ขู อ) ไปแล้วแตว่ ันที่……..เดอื น…… ทะเบยี นโอนมรดก
……….พ.ศ. ….” และใหพ้ นักงานเจ้าหนา้ ท่ีลงชอ่ื ไวเ้ ปน็ หลกั ฐานพรอ้ มทั้งให้ผขู้ อ
ลงช่ือรับทราบการจดทะเบียนด้วย
ข้อ ๔๑ กรณีท่ีศาลมีคำ�สั่งหรือคำ�พิพากษาแต่งต้ังให้เป็นผู้จัดการ จดผูจ้ ดั การมรดกไม่
มรดก แมค้ ำ�ส่งั ของศาลน้ันยังไมถ่ งึ ท่สี ดุ ผู้จัดการมรดกก็มีอ�ำ นาจเข้าไปจดั การ จ�ำ เปน็ ตอ้ งคดถี งึ ทส่ี ดุ
มรดกได้ตามอำ�นาจหน้าท่ี พนักงานเจ้าหน้าท่ีสามารถรับจดทะเบียนลงช่ือ
ผู้จัดการมรดกในหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินได้ โดยไม่ต้องให้ผู้ขอนำ�หลักฐานที่
รับรองวา่ คดีถึงทสี่ ุดมาแสดงตอ่ พนักงานเจา้ หนา้ ที่แต่อย่างใด
ข้อ ๔๒ กรณีที่ผู้ขอจดทะเบียนสิทธิซ่ึงได้มาโดยทางมรดกโดยไม่มี การแนะนำ�ผขู้ อกรณี
การแต่งตั้งผู้จัดการมรดกและพนักงานเจ้าหน้าที่พิจารณาเห็นว่าการดำ�เนินการ ควรมผี จู้ ดั การมรดก
อาจมปี ญั หายงุ่ ยาก พนักงานเจา้ หนา้ ทีค่ วรชแี้ จงหลักเกณฑ์ วิธีการ และความ หรอื ไม่
๔๗๒
แตกต่างของการขอโอนมรดกตามนัยมาตรา ๘๑ แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน
และกรณที ผ่ี จู้ ดั การมรดกขอจดทะเบยี นโอนมรดกใหแ้ กท่ ายาท โดยมชี อ่ื ผจู้ ดั การ
มรดกในหนงั สอื แสดงสิทธิในท่ดี นิ แลว้ ตามนัยมาตรา ๘๒ แห่งประมวลกฎหมาย
ท่ีดิน หากผู้ขอไม่ประสงค์จะแต่งตั้งผู้จัดการมรดก ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีรับ
ด�ำ เนนิ การโอนมรดกใหต้ ามนยั มาตรา ๘๑ แหง่ ประมวลกฎหมายทด่ี นิ โดยไมต่ อ้ ง
ให้ผู้ขอไปต้ังผจู้ ัดการมรดก
สว่ นที่ ๒
การลงบญั ชรี ับท�ำ การและการจดทะเบียนลงชื่อผูจ้ ัดการมรดก
ในหน_ัง_ส_ือ_แ_ส_ด_ง_ส_ิท_ธ_ใิ _นท่ีดิน
การลงบัญชีและ ขอ้ ๔๓ กรณีขอจดทะเบียนลงช่ือผู้จัดการมรดกตามคำ�ส่ังศาล
สอบสวนก่อน เปลี่ยนผู้จัดการมรดก โอนเปลี่ยนนามผู้จัดการมรดก เลิกผู้จัดการมรดก เมื่อ
จดทะเบียน พนักงานเจ้าหน้าท่ีสอบสวนและตรวจสอบหลักฐานแล้วให้พนักงานเจ้าหน้าท่ี
ลงบญั ชีรบั ท�ำ การ (บ.ท.ด.๒) และดำ�เนินการจดทะเบียนใหต้ ามคำ�ขอ
กรณผี ู้จดั การมรดก ข้อ ๔๔ ถ้าเป็นผู้จัดการมรดกในกรณีอื่นซ่ึงมิใช่กรณีผู้จัดการมรดก
ตามพนิ ยั กรรม ตามค�ำ สง่ั ศาล ใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ทส่ี อบสวนและตรวจสอบหลกั ฐาน โดยใหท้ �ำ การ
สอบสวน การลงบัญชีรับทำ�การและบัญชีแยกประเภทคุมเรื่อง การประกาศ
การทำ�หนงั สอื ส่งประกาศในหมวด ๑ มาใชบ้ ังคับโดยอนโุ ลม
กรณมี ผี ู้โต้แย้ง ในกรณีท่ีไม่มีผู้โต้แย้ง ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีจดทะเบียนลงชื่อ
ผจู้ ัดการมรดกตาม ผู้จดั การมรดกในหนังสอื แสดงสิทธใิ นทีด่ นิ นน้ั ได้ แตถ่ า้ มผี ู้โต้แย้งก็ให้รอเร่อื งไว้
พนิ ยั กรรม และใหค้ กู่ รณไี ปฟ้องรอ้ งตอ่ ศาล เมอ่ื ศาลมีคำ�พพิ ากษาหรอื คำ�ส่งั ถึงท่ีสุดประการ
ใดแล้ว ใหด้ �ำ เนนิ การไปตามค�ำ พพิ ากษาหรอื คำ�สัง่ ศาลนั้น
ส่วนท่ี ๓
การจดั การท_ร_ัพ_ย_ม์ _ร_ด_ก_ข_อ_ง_ผ_ู้จดั การมรดก
การยกเลกิ ค�ำ ขอ ขอ้ ๔๕ ในกรณีท่ีทายาทได้ยื่นคำ�ขอโอนมรดกตามมาตรา ๘๑
ม. ๘๑ กรณีมี แห่งประมวลกฎหมายที่ดินไว้แล้วและเรื่องอยู่ระหว่างดำ�เนินการตามขั้นตอน
คำ�ส่งั ศาลต้งั เชน่ การประกาศ การคดั ค้าน การสอบสวนเปรยี บเทียบและสง่ั การไปแลว้
ผู้จัดการมรดแลว้ ก่อนจดทะเบียนโอนมรดกหากปรากฏแก่พนักงานเจ้าหน้าท่ีว่า มรดกดังกล่าว
ศาลได้มีคำ�สั่งต้ังผู้จัดการมรดกไว้แล้ว การจัดการมรดกต่อไปย่อมเป็นอำ�นาจ
๔๗๓
หน้าท่ีของผู้จัดการมรดกตามมาตรา ๑๗๑๙ แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและ
พาณชิ ย์ ทายาททง้ั หลายยอ่ มหมดสทิ ธทิ จ่ี ะเขา้ จดั การมรดก ใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ท่ี
ยกเลกิ ค�ำ ขอ โดยใหห้ มายเหตุในบันทึกการสอบสวนฯ (ท.ด.๘) วา่ “ค�ำ ขอโอน
มรดกรายน้ไี ด้ถูกยกเลิกเน่อื งจากศาลได้มีคำ�ส่งั ต้งั ผ้จู ัดการมรดกแล้ว” และแจ้ง
สทิ ธิตามกฎหมายวา่ ด้วยวิธปี ฏิบตั ิราชการทางปกครองใหผ้ ูข้ อทราบ
ข้อ ๔๖ ผู้จัดการมรดกที่ได้รับแต่งตั้งจากศาล ย่อมมีอำ�นาจจัดการ อ�ำ นาจจดั การของ
ทรัพย์สินอันเป็นมรดกของเจ้ามรดกท้ังหมด ไม่ว่าจะเป็นทรัพย์สินตามบัญชีท่ี ผจู้ ัดการมรดกตาม
ระบไุ วต้ อ่ ศาลหรอื ทรพั ย์สินอืน่ เวน้ แต่ทรัพย์มรดกนั้นเจา้ มรดกจะไดต้ ั้งผ้จู ดั การ คำ�ส่งั ศาล
มรดกไวเ้ ปน็ การเฉพาะ ใหพ้ นักงานเจ้าหนา้ ท่สี อบสวนให้ได้ขอ้ ยุติเกย่ี วกับทรัพย์
มรดกท่ขี อจดทะเบียนน้ันก่อนแล้วจงึ ด�ำ เนินการตอ่ ไปตามกฎหมาย
ขอ้ ๔๗ กรณีตามพินัยกรรมของเจ้ามรดกตั้งบุคคลหลายคนเป็น กรณพี นิ ยั กรรมตง้ั ให้
ผ้จู ดั การมรดกโดยมขี ้อก�ำ หนดพนิ ยั กรรมวา่ ในการจัดการมรดกนนั้ ใหผ้ ู้จดั การ ผจู้ ดั การหลายคน
มรดกจัดการร่วมกัน แม้ต่อมาจะได้มีคำ�สั่งศาลต้ังบุคคลดังกล่าวเป็นผู้จัดการ จดั การมรดกร่วมกนั
มรดกตามพนิ ัยกรรมหรอื ไมก่ ็ตาม อำ�นาจในการจดั การมรดกของผ้จู ดั การมรดก แลว้ คนใดคนหนงึ่ ตาย
ตอ้ งเปน็ ไปตามพนิ ยั กรรม คือ ต้องจัดการรว่ มกัน ถ้าผู้จดั การมรดกคนหนึ่งคนใด
ถึงแก่กรรมไปก่อนที่การจัดการมรดกจะแล้วเสร็จผู้จัดการมรดกท่ีเหลืออยู่ย่อม
ไมม่ ีอำ�นาจจดั การมรดกต่อไป ห้ามมิให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีด�ำ เนินการตามค�ำ ขอ
ของผู้จัดการมรดกท่ีเหลืออยู่จนกว่าจะมีการแก้ไขเรื่องอำ�นาจให้เป็นไปตาม
กฎหมายกอ่ น
ขอ้ ๔๘ ในการด�ำ เนนิ การจดทะเบียนใดๆ เกย่ี วกับทด่ี นิ ท่ีมผี ู้จดั การ การจัดการมรดก
มรดกหลายคนผู้จัดการมรดกทุกคนต้องมาร่วมดำ�เนินการด้วยกัน เว้นแต่จะ โดยผู้จัดการมรดก
มีข้อกำ�หนดพินัยกรรมเป็นอย่างอื่น กรณีที่ผู้จัดการมรดกบางคนไม่เห็นด้วย เสยี งข้างมาก
แต่ผู้จัดการมรดกท่ีมาขอดำ�เนินการเป็นผู้จัดการมรดกส่วนข้างมากก็ดำ�เนินการ
ในนามของผ้จู ดั การมรดกทัง้ คณะได ้
การทำ�หน้าที่ของผู้จัดการมรดกนั้นต้องถือเอาเสียงข้างมาก หากมี หลกั ฐานประกอบ
รายงานการประชุมผู้จัดการมรดก หรือปรากฏหลักฐานว่าได้มีการแจ้งไปยัง เสียงขา้ งมาก
ผู้จดั การมรดกทุกคนไดท้ ราบแล้ว มีผู้เห็นดว้ ยเป็นส่วนมาก ความเหน็ ส่วนขา้ ง
มากถือเป็นเสียงข้างมากแล้ว แต่ถ้าไม่ปรากฏหลักฐานว่ามีการแจ้งให้ผู้จัดการ
มรดกทุกคนได้ทราบถึงการจัดการมรดกก็ยังถือไม่ได้ว่าเป็นการจัดการมรดก
ตามเสยี งขา้ งมาก กอ่ นด�ำ เนนิ การตามค�ำ ขอ ให้พนกั งานเจ้าหนา้ ท่ีสอบสวนให้
ไดค้ วามชดั เจนก่อนด�ำ เนินการตอ่ ไปตามกฎหมาย
๔๗๔
การจดั การมรดก ข้อ ๔๙ การจดั แบง่ มรดกโดยพนิ ยั กรรมลกั ษณะทว่ั ไป ผจู้ ดั การมรดก
ตามพนิ ยั กรรม ย่อมมีสิทธิท่ีจะใช้ดุลยพินิจว่าจะจัดแบ่งทรัพย์มรดกให้ทายาทได้รับส่วนแบ่ง
ลักษณะทัว่ ไป เทา่ ๆ กนั อย่างไร เชน่ กรณพี ินัยกรรมมไิ ดก้ ำ�หนดเจาะจงใหบ้ คุ คลใดได้รับ
ทรพั ยส์ นิ เฉพาะอยา่ งหรอื ใหไ้ ดร้ บั ทรพั ยส์ นิ ทง้ั หมดรว่ มกนั อยา่ งเชน่ เปน็ เจา้ ของรวม
แตก่ ำ�หนดไวเ้ พยี งลอยๆ วา่ ใหท้ รัพยส์ นิ ทง้ั หมดตกเป็นของใครบ้างเท่านั้น เปน็
พนิ ยั กรรมลักษณะท่ัวไปตามมาตรา ๑๖๕๑ (๑) แหง่ ประมวลกฎหมายแพ่งและ
พาณชิ ย ์ ไม่จ�ำ เปน็ ว่าจะต้องโอนทรพั ย์สนิ หรอื ทีด่ นิ แตล่ ะแปลงให้แก่ทายาทตาม
พินัยกรรมทกุ คนรับรว่ มกนั กรณีเชน่ นพ้ี นกั งานเจา้ หนา้ ทีส่ ามารถดำ�เนนิ การให้
ผู้ขอได้ เนือ่ งจากพนักงานเจ้าหน้าที่ไมม่ ีหนา้ ทเ่ี ข้าไปตรวจสอบการจดั การมรดก
ของผู้จัดการมรดกวา่ จัดแบง่ อย่างไร
กรณีผจู้ ัดการมรดก ข้อ ๕๐ กรณีที่ได้จดทะเบียนลงช่ือผู้จัดการมรดกในหนังสือแสดง
ตายหมด สิทธิในที่ดินแล้วต่อมาผู้จัดการมรดกคนเดียวหรือหลายคนแล้วแต่กรณีตายหมด
ทุกคนและทายาทโดยธรรมหรือทายาทตามพินัยกรรมไม่ประสงค์จะตั้งผู้จัดการ
มรดกขนึ้ ใหมอ่ กี แตป่ ระสงคจ์ ะขอจดทะเบยี นโอนมรดกโดยไม่มผี จู้ ัดการมรดก
ตามมาตรา ๘๑ แห่งประมวลกฎหมายท่ดี นิ ใหพ้ นกั งานเจ้าหนา้ ทด่ี �ำ เนินการ
รบั จดทะเบียนในประเภท “เลิกผจู้ ดั การมรดก” ไปพร้อมกับการจดทะเบยี นโอน
มรดก โดยการจดทะเบียนประเภท “เลิกผู้จดั การมรดก” ให้พนกั งานเจ้าหนา้ ที่
จดทะเบยี นไดโ้ ดยไมต่ อ้ งรอผลการประกาศโอนมรดกกอ่ นแตอ่ ย่างใด
กรณีที่ไม่อาจ ข้อ ๕๑ พนักงานเจ้าหน้าที่ไม่อาจดำ�เนินการรับจดทะเบียนตาม
จดทะเบยี นใหไ้ ด้ คำ�ขอของผู้จดั การมรดกไดใ้ นกรณีดังตอ่ ไปน้ี
– ผู้จัดการฯ เป็น (๑) ผู้จัดการมรดกจะท�ำ นิตกิ รรมใดๆ ซึ่งตนมีสว่ นได้เสยี เปน็ ปฏิปักษ์
ปฏิปักษ์ ต่อกองมรดก เว้นแต่พินัยกรรมจะได้อนุญาตไว้หรือได้รับอนุญาตจากศาล
หรือเป็นการโอนมรดกให้แก่ตนเองในฐานะทายาทโดยธรรมหรือทายาทตาม
พนิ ยั กรรม
– ขายให้ผจู้ ัดการฯ (๒) ผู้จัดการมรดกขายที่ดินกองมรดกให้แก่ผู้จัดการมรดกร่วมโดย
ร่วม พนิ ยั กรรมมิได้อนญุ าตและมิได้รบั อนุญาตจากศาล ซงึ่ เป็นปฏปิ กั ษ์ตอ่ กองมรดก
– จัดการไมเ่ ปน็ ไป (๓) ผู้จัดการมรดกดำ�เนินการไม่เป็นไปตามเจตนาของเจ้ามรดกผู้ทำ�
ตามพนิ ยั กรรม พินัยกรรม เชน่ กรณที ี่เจ้ามรดกระบใุ นพินยั กรรมวา่ ใหน้ ำ�ทรัพย์มรดกไปจดั ตง้ั
มลู นธิ ิ แตผ่ จู้ ดั การมรดกประสงคจ์ ะขายทรพั ยม์ รดกเพอ่ื น�ำ เงนิ ไปจดั ตง้ั มลู นธิ แิ ทน
เช่นน้ีพนักงานเจ้าหน้าที่ไม่อาจรับจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมซึ่งไม่ตรงตาม
เจตนาของเจ้ามรดก
๔๗๕
(๔) กรณที ศ่ี าลต้งั บุคคลหลายคนเปน็ ผู้จดั การมรดกรว่ มกนั แสดงวา่ – ตอ้ งจัดการรว่ มกัน
ศาลไม่มีความประสงค์จะใหม้ ผี ้จู ดั การมรดกแต่ลำ�พังผเู้ ดียว ดงั น้ัน หากผจู้ ดั การ จะจดั การเพยี ง
มรดกรว่ มคนใดคนหนง่ึ ไมเ่ ต็มใจจะจัดการมรดกหรือตาย ผู้จัดการมรดกท่เี หลือ ลำ�พงั ไมไ่ ด้
ไม่มีอำ�นาจจะจัดการมรดกตามลำ�พังได้ หากผู้จัดการมรดกที่เหลือจะจัดการ
มรดกต่อไป จะต้องย่ืนค�ำ ร้องขอต่อศาลให้ศาลมคี �ำ สั่งอนญุ าตจึงจะจดั การมรดก
ต่อไปได้
(๕) กรณีท่ีผู้จัดการมรดกขายท่ีดินกองมรดกซ่ึงมีทายาทผู้มีสิทธิ – ทายาทมีคนเดียว
รับมรดกตามพินัยกรรมมีเพียงคนเดียว ผู้จัดการมรดกจะอ้างความจำ�เป็นเพ่ือ แตข่ ายโดยอา้ ง
แบ่งปันให้แก่ทายาทโดยไม่โอนมรดกให้แก่ทายาทก่อนไม่ได้ทั้งนี้ ไม่ว่าทายาท แบ่งปนั ทายาท
ผู้นั้นจะยนิ ยอมใหข้ ายได้หรอื ไมก่ ต็ าม
ข้อ ๕๒ พนักงานเจ้าหน้าท่ีสามารถรับดำ�เนินการจดทะเบียนตาม กรณที ่ีสามารถ
คำ�ขอของผจู้ ดั การมรดกไดใ้ นกรณีดงั ต่อไปน้ี จดทะเบียนได้
(๑) ผจู้ ดั การมรดกทไ่ี มม่ พี นิ ยั กรรม จะจดั แบง่ ทรพั ยม์ รดกใหแ้ กท่ ายาท – ผู้จดั การฯ เปน็
โดยผู้จัดการมรดกน้ันจะมีส่วนได้รับมรดกในฐานะเป็นทายาทโดยธรรมด้วย ทายาทดว้ ย
หรือไม่ก็ตาม ไม่เป็นปฏิปักษ์ต่อกองมรดกและไม่ถือว่าเป็นการประนีประนอม
ยอมความกบั ทายาท ดังนั้น แมจ้ ะมผี เู้ ยาว์เปน็ ทายาทอยู่ดว้ ยผูจ้ ัดการมรดกจะ
ขอโอนมรดกลงช่ือทายาทผูม้ ีสิทธเิ พยี งคนใดคนหนึ่งนน้ั ย่อมรบั ดำ�เนนิ การได ้
(๒) ผู้จัดการมรดกขอจดทะเบียนขายทรัพย์มรดกตามพินัยกรรมเพื่อ – ขอขายอา้ งแบ่งปัน
น�ำ เงินไปแบ่งปันให้แก่ทายาทน้ัน จะต้องเปน็ กรณที ีท่ ายาทผ้มู สี ทิ ธิรบั มรดกตาม ทายาทหลายคน
พินัยกรรมมหี ลายคน โดยไม่จ�ำ เปน็ ตอ้ งให้ทายาทผมู้ ีสิทธริ ับมรดกมาให้ถอ้ ยค�ำ
ยินยอมตอ่ พนกั งานเจ้าหน้าที ่ ทัง้ น้ี ไม่วา่ ทายาทผูม้ ีสทิ ธิรับมรดกตามพินยั กรรม
น้ันจะเปน็ ผู้เยาวห์ รอื ไม่กต็ าม
(๓) ผู้จัดการมรดกขอจดทะเบียนขายทรัพย์มรดกเพ่ือนำ�เงินไป – ขอขายชำ�ระหน้ี
ชำ�ระหนี้กองมรดก ไม่ว่าผู้มีสิทธิรับมรดกตามพินัยกรรมจะมีเพียงคนเดียวหรือ กองมรดก
หลายคนก็ตาม ผู้จัดการมรดกย่อมมีอำ�นาจที่จะขายเพื่อนำ�เงินไปชำ�ระหนี้
กองมรดกได ้
** ขอ้ ๕๒/๑ กรณีผู้จัดการมรดกตามพินัยกรรมซ่ึงมิได้เป็นผู้จัดการ ผู้จัดการมรดกตาม
มรดกตามค�ำ สง่ั ศาลดว้ ยขอโอนมรดกตรงไปยงั ทายาททม่ี สี ทิ ธริ บั มรดก โดยไมข่ อ พินยั กรรมโอน
จดทะเบยี นลงชอ่ื ผจู้ ดั การมรดกในหนงั สอื แสดงสทิ ธใิ นทด่ี นิ ใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ท่ี มรดกตรงไปยงั
_ด_ำ�_เน__ิน_ก_า_ร__ด_ัง_น__้ี ______________ ทายาท
** ข้อ ๕๒/๑ เพิ่มโดยระเบียบกรมที่ดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเกี่ยวกับ
อสงั หารมิ ทรพั ย์ซ่งึ ไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบบั ท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓
๔๗๖
ผ้จู ดั การมรดกตาม (๑) กรณีผู้จัดการมรดกตามพินัยกรรมและผู้ขอโอนมรดกม ายื่น
พนิ ัยกรรมและ ค�ำ ขอ ณ ส�ำ นกั งานทด่ี นิ ใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ทส่ี อบสวนผขู้ อพรอ้ มทง้ั บนั ทกึ ถอ้ ยค�ำ
ผู้ขอโอนมาย่ืนค�ำ ขอ ยินยอมและคำ�รับรองของผู้จัดการมรดกให้ได้ความชัดเจนว่าผู้จัดการมรดกตาม
พินัยกรรมไม่ประสงค์ที่จะดำ�เนินการจัดการทรัพย์มรดกตามพินัยกรรม และ
ยินยอมให้ผู้ขอโอนมรดกไปตามคำ�ขอได้โดยตรง โดยบันทึกลงในแบบบันทึก
การสอบสวนขอจดทะเบยี นโอนมรดก (ท.ด.๘) แลว้ ด�ำ เนนิ การประกาศจดทะเบยี น
โอนมรดกให้แก่ผู้ขอตามข้ันตอนที่กำ�หนดไว้ในมาตรา ๘๑ แห่งประมวล
กฎหมายที่ดิน และระเบียบกรมท่ีดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเก่ียวกับ
อสงั หารมิ ทรพั ยซ์ ่งึ ได้มาโดยทางมรดก (ตามตวั อย่างหมายเลข ๑๑)
ผู้จัดการมรดกตาม (๒) กรณผี ูจ้ ัดการมรดกตามพินยั กรรมไม่ได้มายืน่ คำ�ขอพร้อมกบั ผู้ขอ
พนิ ยั กรรมไม่ได้มาย่ืน โอนมรดกให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีสอบสวนผู้ขอโอนมรดกและตรวจสอบหลักฐาน
คำ�ขอ คำ�ยินยอมและคำ�รับรองของผู้จัดการมรดกตามพินัยกรรมท่ีผู้ขอนำ�มายื่นให้มี
ขอ้ ความแสดงชัดเจนว่ายินยอมใหผ้ ูข้ อโอนมรดกไปตามคำ�ขอได ้ และรบั รองว่า
ผู้จัดการมรดกตามพินัยกรรมไม่ประสงค์ที่จะดำ�เนินการจัดการทรัพย์มรดกตาม
พินัยกรรม โดยให้บันทึกอ้างอิงหลักฐานคำ�ยินยอมและคำ�รับรองของผู้จัดการ
มรดกดังกล่าวไว้ในแบบบันทึกการสอบสวนขอจดทะเบียนโอนมรดก (ท.ด.๘)
และเกบ็ หลักฐานเข้าสารบบด้วย ท้ังนี้ ขนั้ ตอนและวธิ กี ารให้ด�ำ เนินการเช่นเดยี ว
กบั (๑) (ตามตวั อยา่ งหมายเลข ๑๒)
ผจู้ ดั การมรดกตาม ** ข้อ ๕๒/๒ กรณีผ้จู ัดการมรดกตามคำ�สงั่ ศาลไม่วา่ จะมีพินัยกรรมหรอื
ค�ำ สง่ั ศาลไมว่ ่าจะมี ไม่มีพินัยกรรมก็ตามขอโอนมรดกตรงไปยังทายาทที่มีสิทธิรับมรดก โดยไม่ขอ
พินยั กรรมหรือไม่ขอ จดทะเบยี นลงชอ่ื ผจู้ ดั การมรดกในหนงั สอื แสดงสทิ ธใิ นทด่ี นิ ใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ท่ี
โอนมรดกตรงไปยัง ชแี้ จงผขู้ อทราบว่าพนักงานเจา้ หนา้ ท่ีไม่อาจรับดำ�เนนิ การได้ เน่ืองจากศาลได้มี
คำ�สง่ั ตง้ั ผจู้ ดั การมรดกแล้ว อำ�นาจในการจดั การและแบง่ ปันทรัพย์มรดกทง้ั หมด
ทายาทไมไ่ ด้
ยอ่ มเปน็ ของผู้จดั การมรดกตามทศี่ าลมคี ำ�ส่ังแตผ่ เู้ ดยี ว ทายาททัง้ หลายย่อมหมด
สทิ ธิท่ีจะเข้าจัดการมรดก กรณจี งึ ตอ้ งให้ผจู้ ดั การมรดกเปน็ ผ้ยู ื่นขอจดทะเบยี น
โอนมรดกตามอำ�นาจหน้าท่ีตามคำ�สั่งศาล หากผู้ขอยืนยันให้ดำ�เนินการตาม
นัยดงั กล่าว ผขู้ อตอ้ งไปด�ำ เนินการยกเลิกผู้จดั การมรดกตอ่ ศาลกอ่ น
*** ข้อ ๕๒/๓ (ยกเลิก)
____________________________
** ขอ้ ๕๒/๒ เพ่ิมโดยระเบียบกรมท่ีดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเก่ียวกับ
อสังหารมิ ทรัพย์ซง่ึ ไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบับท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓
*** ขอ้ ๕๒/๓ เดิมเพิ่มโดยระเบียบกรมท่ีดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเก่ียวกับ
อสงั หารมิ ทรัพยซ์ ึง่ ได้มาโดยทางมรดก (ฉบบั ที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓ และถกู ยกเลิกโดยระเบียบ
กรมท่ีดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ซ่ึงได้มาโดยทางมรดก
(ฉบับที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๗๗
** ข้อ ๕๒/๔ กรณีทรัพย์มรดกตกทอดไปยังทายาทโดยธรรมหรือ ทายาทโดยธรรมหรอื
ทายาทโดยพินัยกรรมแล้ว แต่ปรากฏว่าทายาทโดยธรรมหรือทายาทโดย โดยพินัยกรรมตาย
พินัยกรรมผู้มีสิทธิรับมรดกน้ันถึงแก่กรรมไปก่อนท่ีผู้จัดการมรดกขอจดทะเบียน ก่อนท่ีผจู้ ัดการมรดก
โอนมรดก และทายาทของทายาทที่ถึงแก่กรรมประสงค์ขอรับมรดก เมื่อ ขอจดทะเบยี นโอน
พนกั งานเจ้าหน้าทจี่ ดทะเบยี นลงชื่อผ้จู ัดการมรดกตามมาตรา ๘๒ แห่งประมวล มรดก และลงชอื่
กฎหมายที่ดนิ แลว้ ใหด้ �ำ เนินการโอนมรดกไดด้ ว้ ยวธิ ีการ ดงั นี้ ผู้จัดการมรดกแลว้
(๑) ในกรณีทายาทผู้มีสิทธิรับมรดกที่ถึงแก่กรรมไม่มีผู้จัดการมรดก – ทายาทไมม่ ี
ให้ผู้จัดการมรดกของเจ้ามรดกจดทะเบียนโอนมรดกลงชื่อทายาทท่ีมีสิทธิรับ ผ้จู ดั การมรดก
มรดกซง่ึ ถงึ แกก่ รรมเป็นผู้รับมรดก โดยถอื วา่ เป็นกรณที ี่ผ้จู ัดการมรดกซงึ่ ไดม้ ชี อ่ื
ในหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินแล้วขอจดทะเบียนสิทธิในที่ดินให้แก่ทายาทตาม
นยั มาตรา ๘๒ วรรคสองแห่งประมวลกฎหมายทดี่ ิน และเมื่อปรากฏชือ่ ทายาท
ผ้มู สี ทิ ธิรับมรดกของเจ้ามรดกในหนังสือแสดงสิทธิในท่ีดินแลว้ จึงให้ทายาทของ
ทายาทที่ถึงแก่กรรมขอรับมรดกตามมาตรา ๘๑ แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน
ตอ่ ไป (ตามตวั อย่างหมายเลข ๑๓) มตี วั อย่างท่ี ๑๓
(๒) ในกรณีทายาทผู้มีสิทธิรับมรดกท่ีถึงแก่กรรมมีผู้จัดการมรดก ทายาทมีผู้จดั การ
ให้ผู้จัดการมรดกของเจ้ามรดกจดทะเบียนโอนมรดกลงชื่อผู้จัดการมรดกของ มรดก
ทายาทท่ีถึงแก่กรรมนั้นเป็นผู้รับมรดกในช่องผู้รับโอน แล้วจึงให้ผู้จัดการมรดก
ของทายาทท่ีถึงแก่กรรมโอนมรดกให้แก่ทายาทของทายาทที่ถึงแก่กรรมนั้น
ตอ่ ไป (ตามตัวอยา่ งหมายเลข ๑๔)
*** หมวด ๓ การขอจดทะเบียน
การขอจดทะเบียนลงช่ือผจู้ ดั การมรดกในทะเบียนสทิ ธแิ ละนิตกิ รรมเก่ยี วกับ ลงชือ่ ผจู้ ดั การมรดก
อสงั หาริมทรพั ย์ และจดทะเบียนสทิ ธใิ นอสังหาริมทรัพย์อื่นให้แกท่ ายาท
ตามมาตรา ๘_๒__แ_ห_่ง_ป_ร_ะ_ม_ว_ล_กฎหมายทด่ี ิน
*** ข้อ ๕๓ เมอ่ื มผี แู้ สดงความประสงคข์ อจดทะเบยี นลงชอ่ื ผจู้ ดั การมรดก ขอจดทะเบียนลงช่อื
ในทะเบยี นสทิ ธแิ ละนติ ิกรรมเก่ียวกบั อสงั หารมิ ทรัพย์ (ท.อ.๑๓) โดยเปน็ อสังหา- ผจู้ ัดการมรดก
รมิ ทรพั ยอ์ น่ื ไมร่ วมกบั ทด่ี นิ ใหย้ น่ื ค�ำ ขอพรอ้ มดว้ ยหลกั ฐานอสงั หารมิ ทรพั ยอ์ น่ื นน้ั ในอสังหาริมทรัพยอ์ ื่น
และหลักฐานการเป็นผู้จดั การมรดกตอ่ พนักงานเจ้าหน้าท่ี ใหพ้ นกั งานเจ้าหน้าที่ ไม่รวมกับทีด่ นิ
ตรวจสอบหลักฐานและสอบสวนข้อเทจ็ จริงให้เปน็ ทยี่ ุตวิ า่ อสงั หาริมทรัพย์อ่ืนท่ี
ข__อ_จ_ด_ท__ะ_เ_บ_ยี _น__ล_ง_ช_่ือ_ผ__ู้จ_ดั _ก_า_ร_ม__ร_ด_กเป็นของเจ้ามรดก
** ข้อ ๕๒/๔ เพ่ิมโดยระเบียบกรมที่ดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเกี่ยวกับ
อสงั หาริมทรพั ยซ์ ึ่งได้มาโดยทางมรดก (ฉบบั ท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓
*** หมวด ๓ และขอ้ ๕๓ – ๕๗ แก้ไขเพมิ่ เติมโดยระเบียบกรมท่ีดนิ วา่ ด้วยการ
จดทะเบียนสิทธิเก่ยี วกบั อสังหารมิ ทรพั ย์ซ่ึงได้มาโดยทางมรดก (ฉบับท่ี ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗
๔๗๘
ลงชอ่ื ผจู้ ดั การมรดกใน *** ขอ้ ๕๔ การจดทะเบียนลงช่ือผู้จัดการมรดกในอสังหาริมทรัพย์อ่ืน
อสงั หารมิ ทรพั ยอ์ น่ื ไมร่ วม ไม่รวมกับที่ดินให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีจดทะเบียนลงช่ือผู้จัดการมรดกในทะเบียน
กบั ทด่ี นิ จดใน ท.อ.๑๓ สิทธิและนิติกรรมเกย่ี วกับอสงั หาริมทรัพย์ (ท.อ.๑๓)
ลงชอ่ื ผจู้ ดั การมรดก การจดทะเบียนลงช่ือผู้จัดการมรดกในอสังหาริมทรัพย์อ่ืนรวม
ในอสงั หารมิ ทรพั ยอ์ น่ื กับที่ดินตามหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีจดทะเบียนลงช่ือ
รวมกบั ทด่ี นิ จดใน ผู้จัดการมรดกลงในหนงั สอื แสดงสทิ ธิในทีด่ นิ โดยไม่ตอ้ งจดทะเบียนในทะเบียน
หนงั สอื แสดงสทิ ธใิ นทด่ี นิ สทิ ธิและนิตกิ รรมเก่ยี วกบั อสงั หารมิ ทรัพย์ (ท.อ.๑๓) อกี แต่อยา่ งใด
จดลงชื่อผูจ้ ัดการ *** ข้อ ๕๕ ในกรณีท่ีผู้จัดการมรดกซ่ึงได้มีการจดทะเบียนลงชื่อผู้จัดการ
มรดกใน ท.อ.๑๓ มรดกลงในทะเบยี นสิทธแิ ละนติ กิ รรมเกีย่ วกบั อสังหาริมทรพั ย์ (ท.อ.๑๓) แล้ว
แล้วโอนมรดก ไม่ว่าเป็นผู้จัดการมรดกตามคำ�สั่งศาลหรือตามพินัยกรรมขอจดทะเบียนสิทธิใน
ไมต่ ้องประกาศ อสงั หารมิ ทรพั ยอ์ ื่นนั้นให้แกท่ ายาท ใหพ้ นกั งานเจ้าหน้าทด่ี ำ�เนนิ การจดทะเบยี น
ให้ตามคำ�ขอโดยไม่ต้องประกาศตามมาตรา ๘๑ แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน
และตามกฎกระทรวง ฉบับที่ ๗ (พ.ศ.๒๔๙๗) ออกตามความในพระราชบัญญัติ
ให้ใช้ประมวลกฎหมายทีด่ ิน พ.ศ.๒๔๙๗
จดลงชื่อผ้จู ัดการ กรณีผู้จัดการมรดกไม่ได้โอนมรดกให้แก่ทายาท แต่ประสงค์จะทำ�
มรดกแล้วทำ�นติ ิกรรม นิตกิ รรมประเภทอ่นื เช่น ขาย เป็นต้น ต้องมกี ารประกาศการขอจดทะเบียน
อืน่ ต่อไปอีก สทิ ธแิ ละนิติกรรมตามกฎกระทรวง ฉบับท่ี ๗ (พ.ศ. ๒๔๙๗) ออกตามความใน
ตอ้ งประกาศ พระราชบญั ญตั ใิ หใ้ ช้ประมวลกฎหมายท่ีดิน พ.ศ.๒๔๙๗ ก่อน
ขอหลักฐานการ *** ขอ้ ๕๖ กรณีมีผู้ขอหลักฐานเกี่ยวกับการจดทะเบียนลงช่ือผู้จัดการ
จดทะเบียนใน มรดกและโอนมรดกซ่ึงได้จดทะเบียนลงในทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเก่ียวกับ
ท.อ.๑๓ อสังหาริมทรัพย์ (ท.อ. ๑๓) ให้ผู้ขอยื่นคำ�ขอถ่ายสำ�เนารายการจดทะเบียนใน
ทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ (ท.อ. ๑๓) และ/หรือคำ�ขอ
(ท.ด.๙) และ/หรือแบบบันทึกการสอบสวนขอจดทะเบียนโอนมรดก (ท.ด.๘)
ให้พนักงานเจ้าหนา้ ท่ดี �ำ เนินการ ดงั นี้
ถา่ ยสำ�เนา ท.อ.๑๓ (๑) ทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ (ท.อ.๑๓)
ใหถ้ า่ ยส�ำ เนาเฉพาะรายการจดทะเบยี นทเี่ กีย่ วข้องเท่าน้ัน
ค�ำ ขอ ท.ด.๙ และแบบ (๒) คำ�ขอ (ท.ด.๙) และแบบบันทกึ การสอบสวนขอจดทะเบียนโอน
บนั ทกึ การสอบสวนฯ มรดก (ท.ด. ๘) ให้ถ่ายสำ�เนาให้ปรากฏคำ�ขอและหลักฐานการจดทะเบียนของ
(ท.ด.๘) พนักงานเจ้าหนา้ ท่ี
น�ำ ความในหมวด ๒ *** ข้อ ๕๗ การย่ืนคำ�ขอ การสอบสวน การจดทะเบียน การลงบญั ช ี
มาใช้โดยอนโุ ลม รบั ทำ�การและการจัดการทรัพย์มรดกของผจู้ ดั การมรดก ใหน้ �ำ ความในหมวด ๒
มาใช้บงั คับโดยอนุโลม
๔๗๙
*** หมวด ๔
การเร_ีย_ก_เ_ก_็บ_ค_า่ _ธ_ร_ร_ม_เนียม
*** ข้อ ๕๘ การจดทะเบียนโอนมรดกเป็นการจดทะเบียนประเภท การเกบ็ คา่ ธรรมเนียม
มีทุนทรัพย์ให้เรียกเก็บค่าธรรมเนียมตามจำ�นวนราคาประเมินทุนทรัพย์ กรณีมที นุ ทรพั ยแ์ ละ
ส่วนการจดทะเบยี นลงชอ่ื ผู้จดั การมรดก เปล่ยี นผู้จดั การมรดก โอนเปล่ยี นนาม ไม่มีทนุ ทรัพย์
ผู้จัดการมรดก เลิกผู้จัดการมรดก เป็นการจดทะเบียนประเภทไม่มีทุนทรัพย์
ใหเ้ รียกเกบ็ ค่าธรรมเนยี มประเภทไมม่ ที ุนทรัพย์ ทง้ั นี้ ตามกฎกระทรวง ซ่งึ ออก
ตามความในพระราชบญั ญตั ิให้ใชป้ ระมวลกฎหมายทดี่ ิน พ.ศ. ๒๔๙๗
*** ข้อ ๕๙ การจดทะเบียนโอนมรดกบางส่วน ให้เรียกเกบ็ ค่าธรรมเนยี ม เก็บตามส่วนท่ีรบั โอน
ตามทผ่ี ขู้ อไดแ้ สดงการมีสิทธิในบนั ทึกการสอบสวนฯ (ท.ด.๘) โดยคดิ เฉล่ียตาม
ส่วนทขี่ อรับมรดก
ประกาศ ณ วนั ที่ ๙ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๘
(ลงช่ือ) บญั ญัต ิ จันทนเ์ สนะ
(นายบัญญัต ิ จนั ทนเ์ สนะ)
อธิบดีกรมทีด่ ิน
หมายเหตุ
๑. ระเบียบกรมทด่ี นิ ว่าดว้ ยการจดทะเบยี นสทิ ธิเกย่ี วกบั อสังหาริมทรัพย์
ซง่ึ ได้มาโดยทางมรดก พ.ศ. ๒๕๔๘ ใช้บงั คบั เมื่อวนั ท่ี ๙ สงิ หาคม ๒๕๔๘
๒. ระเบยี บกรมท่ีดิน ว่าด้วยการจดทะเบยี นสิทธิเก่ียวกับอสงั หาริมทรัพย์
ซึง่ ไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙ ใชบ้ ังคบั เม่อื วันท่ี ๑๙ พฤษภาคม
๒๕๔๙
๓. ระเบยี บกรมทดี่ ิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธเิ กีย่ วกับอสังหารมิ ทรัพย์
ซงึ่ ไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบับที่ ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓ ใชบ้ ังคับเม่ือวันท่ี ๒๔ กันยายน
๒๕๕๓
๔. ระเบยี บกรมที่ดิน ว่าดว้ ยการจดทะเบยี นสิทธเิ กย่ี วกบั อสังหาริมทรัพย์
ซง่ึ ได้มาโดยทางมรดก (ฉบบั ที่ ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗ ใชบ้ ังคับเมือ่ วันที่ ๑๙ มนี าคม
๒__๕_๕__๗_______________________
*** หมวด ๔ เพ่ิมโดยระเบียบกรมที่ดิน ว่าด้วยการจดทะเบียนสิทธิเก่ียวกับ
อสงั หาริมทรพั ยซ์ ึ่งไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบบั ท่ี ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗
*** ขอ้ ๕๘ และข้อ ๕๙ เพมิ่ โดยระเบียบกรมที่ดนิ วา่ ด้วยการจดทะเบยี นสิทธิ
เกี่ยวกบั อสังหารมิ ทรัพย์ซ่ึงไดม้ าโดยทางมรดก (ฉบับท่ี ๔) พ.ศ. ๒๕๕๗ (เดิมคือ หมวด ๓
การเรียกเกบ็ คา่ ธรรมเนยี ม ข้อ ๕๓ และขอ้ ๕๔ ของระเบยี บกรมท่ีดนิ วา่ ดว้ ยการจดทะเบยี น
สิทธเิ กย่ี วกบั อสังหาริมทรพั ย์ซ่ึงได้มาโดยทางมรดก พ.ศ. ๒๕๔๘)
๔๘๐
กฎกระทรวง
ฉบบั ที่ ๒๔ (พ.ศ. ๒๕๑๖)
ออกตามความในพระราชบัญ_ญ__ตั _ิใ_ห_ใ้ ช__ป้ _ร_ะม__วลกฎหมายทด่ี นิ พ.ศ. ๒๔๙๗
อาศัยอ�ำ นาจตามความในมาตรา ๑๕ แห่งพระราชบัญญัติให้ใชป้ ระมวลกฎหมายทดี่ ิน
พ.ศ. ๒๔๙๗ และมาตรา ๘๑ วรรคสาม แหง่ ประมวลกฎหมายที่ดิน ซงึ่ แก้ไขเพ่มิ เติมโดยประกาศ
ของคณะปฏวิ ตั ิ ฉบบั ท่ี ๓๓๔ ลงวันท่ี ๑๓ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงมหาดไทย
ออกกฎกระทรวงไว้ ดังตอ่ ไปน้ี
ข้อ ๑ เมื่อมีผู้มาขอจดทะเบียนสิทธิเก่ียวกับอสังหาริมทรัพย์ซึ่งได้มาโดยทางมรดก
ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีสอบสวนพยานหลักฐานแล้วบันทึกลงในเรื่องราวขอจดทะเบียนสิทธิและ
นิตกิ รรม (ท.ด.๑) และในแบบบนั ทกึ การสอบสวนขอจดทะเบียนโอนมรดก (ท.ด.๘) ด้วย
ขอ้ ๒ มรดกมพี นิ ยั กรรม ให้พนกั งานเจา้ หนา้ ท่ีสอบสวนพยานหลกั ฐาน และวนั ตาย
ของเจา้ มรดกตลอดจนสิทธใิ นการรับมรดกตามพินัยกรรมด้วย
ข้อ ๓ มรดกไมม่ พี นิ ยั กรรม ใหพ้ นกั งานเจา้ หนา้ ทส่ี อบสวนพยานหลกั ฐานและพจิ ารณา
การเปน็ ทายาท สทิ ธิในการรบั มรดก และวันตายของเจา้ มรดก โดยใหผ้ ขู้ อแสดงบญั ชีเครอื ญาตแิ ละ
หลักฐานอ่นื ประกอบด้วย
ขอ้ ๔ การจดทะเบยี นสทิ ธเิ กย่ี วกบั อสงั หารมิ ทรพั ยซ์ ง่ึ ไดม้ าโดยทางมรดกไมม่ พี นิ ยั กรรม
และมที ายาทซ่งึ มีสทิ ธไิ ดร้ บั มรดกหลายคน นอกจากจะต้องดำ�เนนิ การตามข้อ ๓ แลว้ ใหพ้ นกั งาน
เจ้าหนา้ ท่ดี ำ�เนนิ การดังต่อไปนดี้ ว้ ย
(๑) ในกรณีท่ีทายาทบางคนมาขอจดทะเบียนรับมรดกตามสิทธิของตนหรือขอให้ลงชื่อ
ทายาทอื่นที่มีสิทธิได้รับมรดกทุกคนตามที่ผู้ขอแสดงไว้ในบัญชีเครือญาติ เม่ือไม่มีผู้โต้แย้งภายใน
ก�ำ หนดเวลาท่ปี ระกาศ ใหพ้ นักงานเจา้ หน้าทจี่ ดทะเบยี นใหต้ ามทผ่ี ู้ขอแสดงหลกั ฐานการมีสิทธิตาม
กฎหมาย
(๒) ในกรณีท่ีทายาทบางคนมาขอจดทะเบียนรับมรดกท้ังหมด ถ้าผู้ขอนำ�ทายาทท่ี
แสดงไว้ในบัญชีเครือญาติทุกคนมาให้ถ้อยคำ�ยินยอม หรือนำ�หลักฐานการไม่รับมรดกของทายาท
ดังกล่าวนั้นมาแสดงต่อพนักงานเจ้าหน้าท่ีได้ภายในกำ�หนดเวลาที่ประกาศ ให้พนักงานเจ้าหน้าที่
จดทะเบียนให้ตามท่ีผู้ขอแสดงหลักฐานการมีสิทธิตามกฎหมาย แต่ถ้าผู้ขอไม่สามารถนำ�ทายาทท่ี
แสดงไว้ในบัญชีเครือญาติทุกคนมาให้ถ้อยคำ�ยินยอม หรือไม่สามารถนำ�หลักฐานการไม่รับมรดก
ของทายาทดังกล่าวนน้ั มาแสดงตอ่ พนักงานเจา้ หนา้ ที่ภายในก�ำ หนดเวลาท่ปี ระกาศได้ กใ็ หพ้ นักงาน
เจา้ หน้าที่ยกค�ำ ขอเสยี
๔๘๑
ในกรณีท่ีจะต้องมีคำ�สั่งศาลเพื่อเป็นหลักฐานการไม่รับมรดกของทายาทให้ผู้ขอนำ�
ค�ำ สง่ั ศาลทถ่ี งึ ทส่ี ดุ แลว้ มาแสดงตอ่ พนกั งานเจา้ หนา้ ทพ่ี รอ้ มกบั การใหถ้ อ้ ยค�ำ ยนิ ยอมของทายาทนน้ั ดว้ ย
แต่ถา้ ยงั ไมม่ ีคำ�สั่งศาลดงั กลา่ ว ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีรอเรอื่ งไวจ้ นกว่าจะมคี ำ�สงั่ ศาลถงึ ทสี่ ุด ในกรณี
เชน่ นใ้ี หผ้ ขู้ อน�ำ หลกั ฐานการด�ำ เนนิ การทางศาลมาแสดงตอ่ พนกั งานเจา้ หนา้ ทภ่ี ายในก�ำ หนดสามสบิ วนั
นบั แตว่ ันที่ทายาทนัน้ มาให้ถอ้ ยค�ำ ยินยอม ถา้ ผขู้ อไมน่ ำ�หลักฐานการดำ�เนินการทางศาลมาแสดงตอ่
พนกั งานเจ้าหนา้ ทภ่ี ายในก�ำ หนดดังกล่าวก็ให้พนกั งานเจา้ หนา้ ทีย่ กคำ�ขอนน้ั เสีย
ใหไ้ ว้ ณ วันที่ ๒๓ กมุ ภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๑๖
(ลงชอื่ ) พลเอก ป. จารเุ สถยี ร
(ประภาส จารเุ สถยี ร)
รฐั มนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย
(ราชกิจจานเุ บกษา เลม่ ๙๐ ตอนที่ ๒๒ ลงวนั ที่ ๖ มนี าคม ๒๕๑๖)
_________________________________________________________________________
หมายเหตุ :- เหตผุ ลในการประกาศใช้กฎกระทรวงฉบับนี้ คือ เนอื่ งจากมาตรา ๘๑ วรรคสาม
แห่งประมวลกฎหมายทีด่ ิน ซงึ่ แกไ้ ขเพม่ิ เตมิ โดยประกาศของคณะปฏิวตั ิ ฉบบั ท ่ี ๓๓๔ ลงวันที่ ๑๓
ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๕ ได้บัญญตั ใิ ห้กำ�หนดหลกั เกณฑแ์ ละวิธกี ารดำ�เนินการจดทะเบียนสิทธเิ กย่ี วกับ
อสงั หารมิ ทรัพย์ซ่ึงได้มาโดยทางมรดกไวใ้ นกฎกระทรวง
๔๘๒
ตวั อย่างหมายเลข ๑ ตามระเบยี บฯ ข้อ ๘ วรรค ๑ ท่ีบา้ น (ท.ด. ๑)
ท่ีสวน/ไร่
ที่นา
คาํ ขอจดทะเบยี นสิทธิและนติ กิ รรม ที่ ..............
และการสอบสวนสิทธิในทด่ี นิ ประเภท ......โ..อ..น...ม..ร.…ดก…………….........นอกเขต
ตาํ แหน่งทด่ี นิ ในเขต
ระวาง..........................................…..........................................……..ตาํ บล.........................................……......….....................................................…..
เลขที่ดิน..................................................................………............…อาํ เภอ.....................................…...........................................……....................…..
หนา้ สาํ รวจ...................................................................……..............จงั หวดั ...........................................................................................……........…….
โฉนดทด่ี นิ
เลขที่..............................................................……..........................เล่ม..........………..………........................หนา้ ......………….…..…...……......…..
จาํ นวนท่ีดิน....................................…....................ไร่.....……………………….....................งาน.................……………...….................…....ตารางวา
๑. ขา้ พเจา้ ผมู้ ีนามต่อไปน้ี มีความประสงคข์ อจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเก่ียวกบั อสงั หาริมทรัพยท์ ี่กล่าวขา้ งบนน้ี และไดป้ ฏิญาณตนแลว้
ขอใหถ้ อ้ ยคาํ ดว้ ยความสตั ยจ์ ริง ถา้ ขา้ พเจา้ ใหถ้ อ้ ยคาํ ไมเ่ ป็นความจริงใหใ้ ชถ้ อ้ ยคาํ น้ียนั ขา้ พเจา้ ในทางคดีอาญาได้
เลขประจาํ ตวั ประชาชน
๒. ขา้ พเจา้ ..................น..า..ย...ก......(.ผ.…ตู้ า…ย)..................... ผู้ ...ถ..ือ...ก..ร.…รม…สิท…ธ.์ิ....….....…..
อายุ .............................. ปี สญั ชาติ ..............................…………............. บิดา / มารดาช่ือ ........................................................................…......…..
โสด หมา้ ย คู่สมรสช่ือ .................………….......…...............…............…...........…………..
อยทู่ ่ีบา้ น/หมู่บา้ น ..................……....... เลขที่ ........................ ตรอก/ซอย ...........…...…................. ถนน ..….......……..….....….....หม่ทู ่ี ..…......……
ตาํ บล/แขวง .....................….............อาํ เภอ/เขต ..............…….................. จงั หวดั ..........….…...........…........หมายเลขโทรศพั ท์ .............…............…
เลขประจาํ ตวั ประชาชน
๓. ขา้ พเจา้ ..................น...า.ย…ข…. ............................... ผู้ ..ร..ับ..ม...ร.…ดก............…..……..
อายุ .............................. ปี สญั ชาติ .....…....................................... บิดา / มารดาชื่อ ...............………............................…................…...........…..…
โสด หมา้ ย คู่สมรสชื่อ .....................……....................สญั ชาติ ………..…...…….........……
อยทู่ ี่บา้ น/หมู่บา้ น ................................ เลขท่ี .....……............ ตรอก/ซอย ..................……............. ถนน ................……...…..........หมู่ท่ี ...…......…...
ตาํ บล/แขวง ................................. อาํ เภอ/เขต ................……..................จงั หวดั ......……......….…..............หมายเลขโทรศพั ท์ ..............….......…....
๔. ขา้ พเจา้ ขอแสดงราคาทรัพยท์ ่ีขอทาํ นิติกรรมน้ีเป็นเงิน .........................…….......................... บาท ....…….......…............สตางค์
๕. ขา้ พเจา้ ขอรับรองวา่
(๑) ขา้ พเจา้ ไมไ่ ดร้ ับโอนแทนหรือเพ่ือประโยชนแ์ ก่บุคคลต่างดา้ ว
(๖) โอนมรดกเฉพ((((๕๒๔๓าะ))))ทร่ีด...เผม...จา...ินรูร้...คา้...ับด...ไมา......มทกมร......ร่เด..รร.ก...า..ั.พดก...่ียย...กถย...วน...เ..ทึ.ง์กป..้.ีไแ...่ีแบ...ั็มน...ก..ส.ส..่.มท่ก...ด..่ิ.งีพ..ร.า...งปย...รนิ..ไ.ลา...ม...วยัท...กูเ...ใก้ม...โส...นร...่ือด...รร...๔ย...้า๑ม.....ธ.ง......ใ.ธรเ...น..ป.รนั.....ลล.็มทน...ว...งง..โ.ี่ดาร...ชช...ดคาิน...่ื่ืออ...คยม......เา.....ป...๒..ท.....็.....น...่ี..แ๕........บ..ท.....๔.....ุต…....จ้ว....๘....รรน....ั …..ิ..ขง....ทต....อ....…....าี่...ง....ม.....เ.....……จ...ใ.......า้บ..น...ม.……......ม.า....ร.-...ยร.……...ด....ณ....ข.ก...........บ...............เตั.....ด..........รือ..........เ.....ลน..........ข...............ท..............ี่…........................…........................…..............ผผ....…....ขขูู้้........ออ....…............ร....…....ับ........ม..............ร.......…ด......ก.........................................พ..........ศ...........................….............................….….......….…..….....................................................…….…………
ลงช่ือ ........................................................... ผสู้ อบสวน
(………………………………………)
สําหรับพนักงานเจ้าหน้าท่ี
๑) ราคาประเมินทุนทรัพย.์ .......................................………........……………...................………….บาท..........…….…….............…..............สตางค์
๒) โฉนดที่ดินใหม่ระวาง...................……....................เลขท่ีดิน..........…....………….......……..........หนา้ สาํ รวจ....................……………...............
โฉนดที่ดินเลขท่ี........................……................….....เล่ม.................………….......................……..หนา้ …………………..……….………………
จาํ นวนท่ีดิน....................….........………......….......ไร่...............……......……………....................งาน...............……....…........…...........ตารางวา
คงเหลือ.........................................………......….....ไร่.............……..........……………..............….งาน.........…….........…..…..................ตารางวา
๓) ไดจ้ ดทะเบียนแลว้ แต่วนั ที่...............…...............เดือน...............................พ.ศ. ……………….
ลงช่ือ( ............................................................…..............................................................)
เจ้าพนักงานทด่ี นิ
๔๘๓
ตัวอย่างบนั ทกึ ฯ ประเภท โอนมรดก (ท.ด. ๘)
แบบบนั ทกึ การสอบสวนขอจดทะเบยี นโอนมรดก
ประเภท…โ…อน…ม…รด…ก ………
ทด่ี นิ
ระวาง.......……………………........................…..ตาํ บล...........…………………………………..............…..
เลขท่ีดิน.......……………… หนา้ สาํ รวจ............……...…......…อาํ เภอ..……...........……..........................….
โฉนด
น.ส.๓ เลขท่ี..........…………………....จงั หวดั ..............................................................……....
ใบไต่สวน
วนั ที่…………เดือน…………………พ.ศ. ……………
เลขประจาํ ตวั ประชาชน
……………………………………. ………...
ขา้ พเจา้ ……..……น…าย...ข................…............ อายุ …….….. ปี
……………………………………. ………...
สัญชาติ...................………...…….. บิดา / มารดาช่ือ .......................................................……………………………………….
อยทู่ ่ีบา้ น/หม่บู า้ น ...................... เลขที่ ....……........... ตรอก/ซอย ............….............. ถนน ...............…………..หมู่ท่ี ...…..….
ตาํ บล/แขวง ...................... อาํ เภอ/เขต ............................ จงั หวดั .....……….....................หมายเลขโทรศพั ท์ ...........……..........
ขอใหถ้ อ้ ยคาํ ตอ่ ………………………………………………… ดงั ตอ่ ไปน้ี : -
ขอ้ ๑. ดว้ ย…………น…าย…ก…. ………………………………………………….สญั ชาติ………….…………………….
ซ่ึงเป็น……ผ…ถู้ ือ…กร…รม…ส…ิทธ…์ิ ………………...ท่ีดินแปลงหมายเลขขา้ งตน้ น้ี ได…้ …ถ…ึงแ…ก่ก…ร…รม…………………………….…….
เมื่อ………๑…ธ…นั ว…าค…ม…๒…๕…๔๘………….…………….ตามหลกั ฐาน……ใบ…มร…ณ…บตั …รเ…ลข…ท…ี่…………….….……………ซ่ึงไดย้ น่ื มาพร้อมน้ีแลว้
ขอ้ ๒. หนงั สือแสดงสิทธิในท่ีดินแปลงน้ี เวลาน้ีตกอยกู่ บั …ขา…้ พ…เจา้…ซ่ึ.ง…ได…น้ …าํ ม…าย…น่ื พ…ร้อ…ม…คาํ…ขอ…น…้ีแล…ว้ ………….……..
…………………………………………………………………………………………………………………….…….……….
…………………………………………………………………………………………………………………….…….……….
………………………………….………………………………………………………………………………….…………….
ขอ้ ๓. ขา้ พเจา้ ขอใหด้ าํ เนินการจดทะเบียนมรดกลงชื่อ…ข…า้ พ…เจ…า้ เป…็น…ผถู…้ ือ…กร…รม…ส…ิทธ…์ิ …โด…ยโ…อน…ม…รด…กเ…ฉพ.…าะ…ที่ด…ิน…….
ไ…ม…่เกี่…ยว…กบั …ส่ิ…งป…ลกู …ส…ร้าง…ใน…ท…ี่ดิน…………………………………………….……………………………………….…………….
โดยเหตุผลดงั น้ีคือ…ข…า้ พ…เจา้…เป…็นบ…ุต…ร …นา…ย ก…. …เจา้…มร…ด…ก ด…งั ป…ร…าก…ฏต…าม.…บญ…ั ช…ีเค…รือ…ญ…าต…ิหล…งั แ…บ…บบ…นั …ทึก…น…้ี แ…ละ…มร…ดก.…รา…ยน…้ีเจ…า้ ม…รด…ก
ม…ิไ…ดท้ …าํ พ…ิน…ยั ก…รร…ม…ยก…ให…แ้ ก…่ผ…ใู้ ด…………………………….……………………………………………………..………………
ขอ้ ๔. ………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………….………………………………………….………………….
ขา้ พเจา้ ขอรับรองวา่ ถอ้ ยคาํ น้ีเป็นความสตั ยจ์ ริงทุกประการ.
(ลงช่ือ)……………น…าย…ข…. ………………..
(ลงช่ือ)…………………………………….. ผใู้ หถ้ อ้ ยคาํ
(ลงช่ือ)……………………………………..
(ลงช่ือ)……………………………………..ผสู้ อบสวน/บนั ทึก
ต่อหนา้ ………………………………………………พนกั งานเจา้ หนา้ ที่
๔๘๔
บญั ชีเครือญาติ
นาย บ. นาง ม.
ตายเม่ือ ตายเมื่อ
๑ เม.ย. ๔๕ ๒ มี.ค. ๔๖
นาย ก. นาง อ.
ตายเมื่อ
เจา้ มรดก ตายเม่ือ ๑ ก.พ. ๔๗
๑ ธ.ค. ๔๘
นาย ค. นาย ข. นาย ง.
ตาย (โสด) ผขู้ อ ตาย (โสด)
เม่ือ ๑ เม.ย. ๔๕ เม่ือ ๑ ก.พ. ๔๖
ขา้ พเจา้ ขอรับรองวา่ บญั ชีเครือญาติน้ีถกู ตอ้ งครบถว้ นแลว้
ลงชื่อ………………น…าย…ข…. …………..ผใู้ หถ้ อ้ ยคาํ
ลงช่ือ…………………………………..เจา้ พนกั งานที่ดิน
หมายเหตุ กรณีมีทายาทผมู้ ีสิทธิรับมรดกหลายคน ตอ้ งแสดงบญั ชีรายช่ือและท่ีอยขู่ องทายาท
ซ่ึงผขู้ อแสดงประกอบการขอรับมรดกดว้ ย
วธิ ีการบนั ทกึ สารบญั จดทะเบียนตามตัวอย่างหมายเลข ๑
สารบัญจดทะเบยี น
เน้ือท่ีดิน เน้ือที่ดิน ระวาง เจา้ พนกั งานท่ีดิน
จดทะเบียน ประเภทการ ตามสัญญา คงเหลือ เลขที่ดิน ลงลายมือชื่อ
วนั เดือน ปี จดทะเบียน ผใู้ หส้ ญั ญา ผรู้ ับสญั ญา โฉนดที่ดินใหม่ ประทบั ตรา
นาย ข. ตาราง ตาราง
ไร่ งาน วา ไร่ งาน วา
วนั ที่…………. โอนมรดก นาย ก. (ผตู้ าย) ๑- - --- - (ลงชื่อ)……………
เดือน…………
พ.ศ. …………
๔๘๕
๔๘๖
ตัวอย่างหมายเลข ๒ ตามระเบยี บฯ ข้อ ๙ วรรค ๒ ที่บา้ น (ท.ด. ๑)
ท่ีสวน/ไร่
ที่นา
คาํ ขอจดทะเบยี นสิทธิและนติ กิ รรม ที่ ..............
และการสอบสวนสิทธิในทดี่ นิ ประเภทโ..อ..น...ม..ร..ด..ก...เฉ…พ…าะ…ส่ว…น…….........นอกเขต
ตาํ แหน่งทดี่ นิ ในเขต
ระวาง..........................................…..........................................……..ตาํ บล.........................................……......….....................................................…..
เลขท่ีดิน..................................................................………............…อาํ เภอ.....................................…...........................................……....................…..
หนา้ สาํ รวจ...................................................................……..............จงั หวดั ...........................................................................................……........…….
โฉนดทด่ี นิ
เลขที่..............................................................……..........................เล่ม..........………..………........................หนา้ ......………….…..…...……......…..
นาย จ. ัรบมรดกเฉพาะ ่สวนของนาย ก. เ ่ทา ้นัน ่สวนของนาย ข. และนาย ค. คงอยู่ตามเ ิดมจาํ นวนท่ีดิน....................................…....................ไร่.....……………………….....................งาน.................……………...….................…....ตารางวา
เจ้าพนักงาน ่ีท ิดน ๑. ขา้ พเจา้ ผมู้ ีนามต่อไปน้ี มีความประสงคข์ อจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเก่ียวกบั อสงั หาริมทรัพยท์ ่ีกล่าวขา้ งบนน้ี และไดป้ ฏิญาณตนแลว้
ขอใหถ้ อ้ ยคาํ ดว้ ยความสตั ยจ์ ริง ถา้ ขา้ พเจา้ ใหถ้ อ้ ยคาํ ไมเ่ ป็นความจริงใหใ้ ชถ้ อ้ ยคาํ น้ียนั ขา้ พเจา้ ในทางคดีอาญาได้
เลขประจาํ ตวั ประชาชน
๒. ขา้ พเจา้ ..........๑.......น...า.ย...ก......(.ผ...ตู้ …าย…) ..................... ผู้ ..ถ..ื.อ..ก..ร..ร…ม…สิท…ธ์.ิ ....….....…..
อายุ .............................. ปี สญั ชาติ ..............................…………............. บิดา / มารดาช่ือ ........................................................................…......…..
โสด หมา้ ย คู่สมรสช่ือ .................………….......…...............…............…...........…………..
อยทู่ ี่บา้ น/หมู่บา้ น ..................……....... เลขที่ ........................ ตรอก/ซอย ...........…...…................. ถนน ..….......……..….....….....หม่ทู ี่ ..…......……
ตาํ บล/แขวง .....................….............อาํ เภอ/เขต ..............…….................. จงั หวดั ..........….…...........…........หมายเลขโทรศพั ท์ .............…............…
เลขประจาํ ตวั ประชาชน
๓. ขา้ พเจา้ ........๑.....น...า..ย...จ.…. …............................... ผู้ ...ร..ับ..ม...ร…ดก............…..……..
อายุ .............................. ปี สญั ชาติ .....…....................................... บิดา / มารดาช่ือ ...............………............................…................…...........…..…
โสด หมา้ ย คู่สมรสช่ือ .....................……....................สญั ชาติ ………..…...…….........……
อยทู่ ่ีบา้ น/หมู่บา้ น ................................ เลขท่ี .....……............ ตรอก/ซอย ..................……............. ถนน ................……...…..........หม่ทู ี่ ...…......…...
ตาํ บล/แขวง ................................. อาํ เภอ/เขต ................……..................จงั หวดั ......……......….…..............หมายเลขโทรศพั ท์ ..............….......…....
๔. ขา้ พเจา้ ขอแสดงราคาทรัพยท์ ี่ขอทาํ นิติกรรมน้ีเป็นเงิน .........................…….......................... บาท ....…….......…............สตางค์
๕. ขา้ พเจา้ ขอรับรองวา่
(๑) ขา้ พเจา้ ไม่ไดร้ ับโอนแทนหรือเพอื่ ประโยชนแ์ ก่บุคคลต่างดา้ ว
(๒) ร.ผ.า.รู้.ค.ับ.า..ทม...รร..ัพด..กย..เท.์ ป..่ีแ.็น..ส.ท.ด..า.งย..ไา..วท..ใ้.โ.น.ด..๔ย...ธ...รเ.ป.ร..็มน...โร..ดา..คย..เา.ป.ท.็.น.ี่แ..บท..ุต…จ้ รร…ิขงอ…งเ.จ..า้.ม...ร..ด...ก.............................................................................…...................……
(๓)
(๔) .เ.จ..า้..ม..ร..ด...ก..ถ...ึง.แ...ก..่ก...ร..ร..ม..เ.ม...่ือ...๑....ธ..นั...ว..า..ค..ม....๒...๕...๔...๘....ต...า..ม.…ใบ…มร…ณ..บ..ตั...ร..เ.ล..ข...ท..่ี…....…....…....…....…....…............................................…...............……
(๕) .ม..ร..ด...ก..ร..า..ย..น..้.ีไ..ม..่ม...ีพ...นิ ...ยั ..ก..ร..ร..ม......................................………....................................................................…..........…...............……
(๖) โอนมรดกเฉพาะที่ดินไม่เก่ียวกบั สิ่งปลกู สร้างในที่ดิน วนั ท่ี.................. เดือน ...............................…........ พ.ศ. ...........…….......
ลงช่ือ ..................................................น......า-....ย......จ..................................................... ผขู้ อ
ลงช่ือ ผขู้ อ รับมรดก
ลงชื่อ ........................................................... ผสู้ อบสวน
(………………………………………)
สําหรับพนักงานเจ้าหน้าที่
๑) ราคาประเมินทุนทรัพย.์ .......................................………........……………...................………….บาท..........…….…….............…..............สตางค์
๒) โฉนดท่ีดินใหม่ระวาง...................……....................เลขท่ีดิน..........…....………….......……..........หนา้ สาํ รวจ....................……………...............
โฉนดท่ีดินเลขที่........................……................….....เล่ม.................………….......................……..หนา้ …………………..……….………………
จาํ นวนที่ดิน....................….........………......….......ไร่...............……......……………....................งาน...............……....…........…...........ตารางวา
คงเหลือ.........................................………......….....ไร่.............……..........……………..............….งาน.........…….........…..…..................ตารางวา
๓) ไดจ้ ดทะเบียนแลว้ แต่วนั ที่...............…...............เดือน...............................พ.ศ. ……………….
ลงชื่อ( ..................................................................................................................................)
เจ้าพนักงานทดี่ นิ
๔๘๗
ตัวอย่างบนั ทกึ ฯ ประเภท โอนมรดกเฉพาะส่วน (ท.ด. ๘)
แบบบปันระทเกภึ ทกา…ร…สโออ…นบ…มสรว…ดนก…ขเฉ…อพจา…ะดส…ท่วะ…นเบ…ยี .น. โอนมรดก
ทดี่ นิ
ระวาง.......……………………........................…..ตาํ บล...........…………………………………..............…..
เลขท่ีดิน.......……………… หนา้ สาํ รวจ............……...…......…อาํ เภอ..……...........……..........................….
โฉนด
น.ส.๓ เลขที่..........…………………....จงั หวดั ..............................................................……....
ใบไตส่ วน
วนั ท่ี…………เดือน…………………พ.ศ. ……………
เลขประจาํ ตวั ประชาชน
……………………………………. ………...
ขา้ พเจา้ ……..………น...า.ย...จ.............…............ อายุ …….….. ปี
……………………………………. ………...
สัญชาติ...................………...…….. บิดา / มารดาช่ือ .......................................................……………………………………….
อยทู่ ่ีบา้ น/หม่บู า้ น ...................... เลขที่ ....……........... ตรอก/ซอย ............….............. ถนน ...............…………..หม่ทู ่ี ...…..….
ตาํ บล/แขวง ...................... อาํ เภอ/เขต ............................ จงั หวดั .....……….....................หมายเลขโทรศพั ท์ ...........……..........
ขอใหถ้ อ้ ยคาํ ต่อ………………………………………………… ดงั ต่อไปน้ี : -
ขอ้ ๑. ดว้ ย…………น…าย…ก…. ………………………………………………….สญั ชาติ………….…………………….
ซ่ึงเป็น……ผถู้ …ือก…ร…รม…สิท…ธ์…ิเฉ…พา…ะส…่วน………...ท่ีดินแปลงหมายเลขขา้ งตน้ น้ี ได…้ ถ…ึง…แก…่กร…รม……………………………….…….
เม่ือ………๑…ธ…นั ว…าค…ม…๒…๕…๔๘………….…………….ตามหลกั ฐาน……ใบ…มร…ณ…บตั …รเ…ลข…ท…่ี…………….….………..…ซ่ึงไดย้ นื่ มาพร้อมน้ีแลว้
ขอ้ ๒. หนงั สือแสดงสิทธิในที่ดินแปลงน้ี เวลาน้ีตกอยกู่ บั …ขา…้ พ…เจา้…ซ่ึ.ง…ได…น้ …าํ ม…าย…น่ื พ…ร้อ…ม…คาํ…ขอ…น…้ีแล…ว้ ………….……..
…………………………………………………………………………………………………………………….…….……….
…………………………………………………………………………………………………………………….…….……….
………………………………….………………………………………………………………………………….…………….
ขอ้ ๓. ขา้ พเจา้ ขอใหด้ าํ เนินการจดทะเบียนมรดกลงช่ือ…ขา้ …พเจ…า้ เ…ป็น…ผ…ถู้ ือ…กร…รม…ส…ิทธ…์ิเฉ…พ…าะส…่ว…นข…อ…งผ…ตู้ า…ย โ.…ดย…โอ…น…มร…ดก.
เ…ฉพ…า…ะท…่ีดิน…ไ…ม่เก…่ีย…วก…บั ส…ิ่ง…ปล…กู ส…ร…้าง…ใน…ท่ีด…ิน……………………………….……………………………………….…………….
โดยเหตุผลดงั น้ีคือ…ข…า้ พ…เจา…้ เป…็ น…บุต…รข…อ…ง น…า…ย ก…. เ…จา้ …มร…ด…ก ด…งั …ปร…าก.…ฏต…าม…บ…ญั ช…ีเค…รือ…ญ…าต…ิห…ลงั …แบ…บ…บนั…ท…ึกน…้ีแ…ละ.…มร…ดก…ร…ายน…้ี …
…เจ…า้ ม…รด…กม…ิได…ท้ …าํ พ…นิ …ยั ก…รร…มย…ก…ให…แ้ ก…่ผใู…้ ด………………….……………………………………………………..………………
ขอ้ ๔. ………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………….………………………………………….………………….
ขา้ พเจา้ ขอรับรองวา่ ถอ้ ยคาํ น้ีเป็นความสัตยจ์ ริงทุกประการ.
(ลงชื่อ)……………น…าย…จ…. ………………..
(ลงชื่อ)…………………………………….. ผใู้ หถ้ อ้ ยคาํ
(ลงช่ือ)……………………………………..
(ลงชื่อ)……………………………………..ผสู้ อบสวน/บนั ทึก
ตอ่ หนา้ ………………………………………………พนกั งานเจา้ หนา้ ที่
๔๘๘
บญั ชีเครือญาติ
นาย บ. นาง ม.
ตายเม่ือ ตายเม่ือ
๑ เม.ย. ๔๕ ๒ มี.ค. ๔๖
นาย ก. นาง อ.
เจา้ มรดก ตายเม่ือ ตายเมื่อ
๑ ธ.ค. ๔๘ ๑ ก.พ. ๔๗
นาย ง. นาย จ.
ตาย (โสด) ผขู้ อ
เม่ือ ๒ เม.ย. ๔๗
ขา้ พเจา้ ขอรับรองวา่ บญั ชีเครือญาติน้ีถกู ตอ้ งครบถว้ นแลว้
ลงช่ือ………………น…าย…จ…. …………..ผใู้ หถ้ อ้ ยคาํ
ลงช่ือ…………………………………..เจา้ พนกั งานท่ีดิน
หมายเหตุ กรณีมีทายาทผมู้ ีสิทธิรับมรดกและจดทะเบียน ตอ้ งแสดงบญั ชีรายชื่อและที่อยขู่ องทายาท
ซ่ึงผขู้ อแสดงประกอบการขอรับมรดกดว้ ย
วธิ กี ารบนั ทึกสารบัญจดทะเบียนตามตวั อย่างหมายเลข ๒
สารบัญจดทะเบยี น
จดทะเบยี น ประเภทการ ผูใ้ หส้ ญั ญา ผรู้ บั สัญญา ตเานมอื้ สทัญ่ดี ญินา เคนงอื้ เหทล่ดี อืนิ ระวาง เจ้าพนักงานทีด่ นิ
วัน เดอื น ปี จดทะเบยี น ๑. นาย ก. (ผตู้ าย) ๑. นาย จ. ไร ่ งาน ตาวราาง ไร ่ งาน ตาวราาง เลขที่ดิน ลงลายมือชื่อ
๒. นาย ข. ๒. นาย ข. โฉนดทดี่ นิ ใหม่ ประทบั ตรา
๓. นาย ค. ๓. นาย ค.
วันที่.............. โอนมรดก ๑ – – – – – – (ลงชอื่ ).................
เดือน............. เฉพาะสว่ น
พ.ศ. ............. นาย จ. รับมรดกเฉพาะสว่ นของนาย ก. เท่านนั้
สว่ นของนาย ข. และ นาย ค. คงอยูต่ ามเดมิ
เจ้าพนกั งานทด่ี นิ
๔๘๙
๔๙๐
ตวั อย่างหมายเลข ๓ ตามระเบยี บฯ ข้อ ๙ วรรค ๓ ที่บา้ น (ท.ด. ๑)
ที่สวน/ไร่
ที่นา
คาํ ขอจดทะเบยี นสิทธิและนติ กิ รรม ท่ี ..............
และการสอบสวนสิทธิในทด่ี นิ ประเภท ......โ..อ..น...ม..ร.…ดก…บา…งส…่วน…….........นอกเขต
ตาํ แหน่งทด่ี นิ
ในเขต
ระวาง..........................................…..........................................……..ตาํ บล.........................................……......….....................................................…..
เลขท่ีดิน..................................................................………............…อาํ เภอ.....................................…...........................................……....................…..
หนา้ สาํ รวจ...................................................................……..............จงั หวดั ...........................................................................................……........…….
โฉนดทด่ี นิ
เลขที่..............................................................……..........................เล่ม..........………..………........................หนา้ ......………….…..…...……......…..
จาํ นวนท่ีดิน....................................…....................ไร่.....……………………….....................งาน.................……………...….................…....ตารางวา
๑. ขา้ พเจา้ ผมู้ ีนามต่อไปน้ี มีความประสงคข์ อจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเกี่ยวกบั อสงั หาริมทรัพยท์ ี่กล่าวขา้ งบนน้ี และไดป้ ฏิญาณตนแลว้
ขอใหถ้ อ้ ยคาํ ดว้ ยความสตั ยจ์ ริง ถา้ ขา้ พเจา้ ใหถ้ อ้ ยคาํ ไม่เป็นความจริงใหใ้ ชถ้ อ้ ยคาํ น้ียนั ขา้ พเจา้ ในทางคดีอาญาได้
เลขประจาํ ตวั ประชาชน
๒. ขา้ พเจา้ ........น...า..ย...ก....(.ผ...ตู้..า..ย..)..……..................... ผู้ ...ถ..ือ...ก..ร.…รม…สิท…ธ.์ิ....….....…..
อายุ .............................. ปี สญั ชาติ ..............................…………............. บิดา / มารดาชื่อ ........................................................................…......…..
โสด หมา้ ย คู่สมรสชื่อ .................………….......…...............…............…...........……………
อยทู่ ่ีบา้ น/หมู่บา้ น ..................……....... เลขท่ี ........................ ตรอก/ซอย ...........…...…................. ถนน ..….......……..….....….....หมู่ท่ี ..…......……
นาย จ. ัรบมรดกบาง ่สวนของนาย ก.ตาํ บล/แขวง .....................….............อาํ เภอ/เขต ..............…….................. จงั หวดั ..........….…...........…........หมายเลขโทรศพั ท์ .............…............…
เจ้าพนักงาน ี่ท ิดน
เลขประจาํ ตวั ประชาชน
๓. ขา้ พเจา้ ........๑......น...า..ย...จ.…. …............................... ผู้ ...ร..ับ..ม...ร…ดก............…..……..
๒. นาย ก.
อายุ .............................. ปี สญั ชาติ .....…....................................... บิดา / มารดาช่ือ ...............………............................…................…...........…..…
โสด หมา้ ย คู่สมรสช่ือ .....................……....................สญั ชาติ ………..…...…….........……
อยทู่ ี่บา้ น/หมู่บา้ น ................................ เลขท่ี .....……............ ตรอก/ซอย ..................……............. ถนน ................……...…..........หม่ทู ี่ ...…......…...
ตาํ บล/แขวง ................................. อาํ เภอ/เขต ................……..................จงั หวดั ......……......….…..............หมายเลขโทรศพั ท์ ..............….......…....
๔. ขา้ พเจา้ ขอแสดงราคาทรัพยท์ ่ีขอทาํ นิติกรรมน้ีเป็นเงิน .........................…….......................... บาท ....…….......…............สตางค์
๕. ขา้ พเจา้ ขอรับรองวา่
(๑) ขา้ พเจา้ ไมไ่ ดร้ ับโอนแทนหรือเพื่อประโยชนแ์ ก่บุคคลต่างดา้ ว
(๒) ร..เน..จา....าคา้..ย..มา....ทรจ....ด..ร.....ัพผก....ขูถ้ย....อท..ึง์ ..แ..ร่ีแ....กับ..ส..่ก..มด....รร..ง..รด..ไ..ม..วก..เ..ใเ้ม..ป..น..่ือ็..น..๔..๑..ท.....า..เ..ธยป....นาั..็น..ท..ว..ร..โา..า..ดค..ค..ยม..า..ธ..ท..ร..๒..ี่แร....ท๕..ม..….จ้๔.โ.ร.ด๘….ิง..ย..…เต.ป..า็น…..ม.บ.ใ.….ุตบ..ร….ม.ข.ร...อณ....ง....บเ..จ..ตั..า..้ ..รม....เ..รล....ดข....ก..ท....ี่…........…........…........…........…........….............................................................................…....….................................…………
(๓)
(๔)
(๕) .ม..ร..ด...ก..ร..า..ย..น..้.ีไ..ม..่.ม..ีพ...นิ ...ยั ..ก..ร..ร..ม......................................………....................................................................…..........…...............……
(๖) โอนมรดกเฉพาะท่ีดินไม่เก่ียวกบั สิ่งปลกู สร้างในที่ดิน ..........ว..น.ั ..ท...ี่................-.....................เ.ด..ือ...น...............................ผ..ขู้..อ............…........ พ.ศ. ...........…….......
ลงชื่อ
ลงช่ือ .......................น...า..ย...จ............................ ผขู้ อ รับมรดก
ลงช่ือ ........................................................... ผสู้ อบสวน
(………………………………………)
สําหรับพนักงานเจ้าหน้าที่
๑) ราคาประเมินทุนทรัพย.์ .......................................………........……………...................………….บาท..........…….…….............…..............สตางค์
๒) โฉนดที่ดินใหม่ระวาง...................……....................เลขท่ีดิน..........…....………….......……..........หนา้ สาํ รวจ....................……………...............
โฉนดที่ดินเลขท่ี........................……................….....เล่ม.................………….......................……..หนา้ …………………..……….………………
จาํ นวนท่ีดิน....................….........………......….......ไร่...............……......……………....................งาน...............……....…........…...........ตารางวา
คงเหลือ.........................................………......….....ไร่.............……..........……………..............….งาน.........…….........…..…..................ตารางวา
๓) ไดจ้ ดทะเบียนแลว้ แต่วนั ท่ี...............…...............เดือน...............................พ.ศ. ……………….
ลงชื่อ(.....................................................................................................................................)
เจ้าพนักงานทด่ี นิ
๔๙๑
ตวั อย่างบนั ทกึ ฯ ประเภทโอนมรดกบางส่วน (ท.ด. ๘)
แบบบปนั ระทเกภึ ทกา…ร…สอโ…บอ…นสมว…รนด…ขก…อบจา…งดส…ท่วะน…เบ…ีย.น. โอนมรดก
ทด่ี นิ ระวาง.......……………………........................…..ตาํ บล...........…………………………………..............…..
เลขท่ีดิน.......……………… หนา้ สาํ รวจ............……...…......…อาํ เภอ..……...........……..........................….
โฉนด
น.ส.๓ เลขที่..........…………………....จงั หวดั ..............................................................……....
ใบไต่สวน
วนั ท่ี…………เดือน…………………พ.ศ. ……………
เลขประจาํ ตวั ประชาชน
………...
…………………………………….
ขา้ พเจา้ ……..……น…าย...จ................…............ อายุ …….….. ปี
……………………………………. ………...
สญั ชาติ...................………...…….. บิดา / มารดาชื่อ .......................................................……………………………………….
อยทู่ ี่บา้ น/หม่บู า้ น ...................... เลขท่ี ....……........... ตรอก/ซอย ............….............. ถนน ...............…………..หมู่ที่ ...…..….
ตาํ บล/แขวง ...................... อาํ เภอ/เขต ............................ จงั หวดั .....……….....................หมายเลขโทรศพั ท์ ...........……..........
ขอใหถ้ อ้ ยคาํ ต่อ………………………………………………… ดงั ตอ่ ไปน้ี : -
ขอ้ ๑. ดว้ ย…………น…าย…ก…. ………………………………………………….สญั ชาติ………….…………………….
ซ่ึงเป็น……ผ…ถู้ ือ…กร…รม…ส…ิทธ…์ิ ………………...ท่ีดินแปลงหมายเลขขา้ งตน้ น้ี ได…้ …ถ…ึงแ…ก่ก…ร…รม…………………………….…….
เม่ือ………๑…ธ…นั ว…าค…ม…๒…๕…๔๘………….…………….ตามหลกั ฐาน……ใบ…มร…ณ…บตั …รเ…ลข…ท…ี่…………….….……………ซ่ึงไดย้ น่ื มาพร้อมน้ีแลว้
ขอ้ ๒. หนงั สือแสดงสิทธิในท่ีดินแปลงน้ี เวลาน้ีตกอยกู่ บั …ขา…้ พ…เจา้…ซ่ึ.ง…ได…น้ …าํ ม…าย…น่ื พ…ร้อ…ม…คาํ…ขอ…น…้ีแล…ว้ ………….……..
…………………………………………………………………………………………………………………….…….……….
…………………………………………………………………………………………………………………….…….……….
………………………………….………………………………………………………………………………….…………….
ขอ้ ๓. ขา้ พเจา้ ขอใหด้ าํ เนินการจดทะเบียนมรดกลงช่ือ…ข…า้ พ…เจ…า้ เป…็น…ผถู…้ ือ…กร…รม…ส…ิทธ…์ิบ…างส…่ว…นข…อ…ง น…าย…ก.…. โ…ดย…โอ…นม…ร.ดก
เ…ฉพ…า…ะท…ี่ดิน…ไ…ม่เก…ี่ย…วก…บั ส…ิ่ง…ปล…ูกส…ร…้าง…ใน…ที่ด…ิน……………………………….……………………………………….…………….
โดยเหตุผลดงั น้ีคือ…ข…า้ พ…เจา้…เป…็นบ…ุต…ร …นา…ย ก…. …เจา้…มร…ด…ก ด…งั ป…ร…าก…ฏต…าม.…บญ…ั ช…ีเค…รือ…ญ…าต…ิหล…งั แ…บ…บบ…นั …ทึก…น…้ี แ…ละ…มร…ดก.…รา…ยน…้ีเจ…า้ ม…รด…ก
ม…ิไ…ดท้ …าํ พ…ิน…ยั ก…รร…ม…ยก…ให…แ้ ก…่ผ…ใู้ ด…………………………….……………………………………………………..………………
ขอ้ ๔. ………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………….………………………………………….………………….
ขา้ พเจา้ ขอรับรองวา่ ถอ้ ยคาํ น้ีเป็นความสัตยจ์ ริงทุกประการ.
(ลงชื่อ)……………น…าย…จ…. ………………..
(ลงชื่อ)…………………………………….. ผใู้ หถ้ อ้ ยคาํ
(ลงชื่อ)……………………………………..
(ลงชื่อ)……………………………………..ผสู้ อบสวน/บนั ทึก
ตอ่ หนา้ ………………………………………………พนกั งานเจา้ หนา้ ท่ี
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Home
Explore
คู่มือการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเกี่ยวกับการโอนที่ดินและอสังหาริมทรัพย์อย่างอื่น (ปี 2557)
View in Fullscreen
สำนักมาตรฐานการทะเบียนที่ดิน
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
คู่มือการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเกี่ยวกับการโอนที่ดินและอสังหาริมทรัพย์อย่างอื่น (ปี 2557)
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 564
Pages: