รายงานประจําปี 2562
3 ตลาดขายส่งผักและผลไม้สด (แหล่งจําหน่าย) ตลาดขายส่งผักและผลไม้สด รวม 11 แห่ง
ตารางที่ 122 ผลการตรวจตลาดขายส่งผักและผลไม้สด (แหล่งจ าหน่าย) ตลาดขายส่งผักและผลไม้สด
จ านวนตัวอย่าง (ตย.) ร้อยละ
รายการผัก
ตรวจ ผ่าน ไม่ผ่าน ไม่ผ่าน
พริกสด 22 22 0 0.00
กระเทียม 47 47 0 0.00
หอมแดง 44 44 0 0.00
แมงลัก 53 53 0 0.00
ผักชี 40 40 0 0.00
รวม 206 206 0 0.00
4. การวิเคราะห์สภาพปัญหาที่พบ (เชิงคุณภาพ)
4.1 การขาดความร่วมมือและความไม่ตระหนักของผู้จําหน่าย
4.2 ยังไม่มีช่องทางในการประสานกลับเพอสืบย้อนไปถึงแหล่งปลูกที่แท้จริงได้ จึงเกิดปัญหาทั้งด้าน
ื่
การส่งเสริมพัฒนาและด้านการบังคับใช้กฎหมาย
5. แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงานในปีต่อไป
ตารางที่ 123 แนวทางการแก้ปัญหาในประเด็นสารตกค้างจากยาฆ่าแมลง
ประเด็น มาตรการระยะสั้น มาตรการระยะยาว
ั
1. โรงพยาบาลอาหารปลอดภัย รพศ./รพท./รพท. - ประสานภาคีเกี่ยวข้องร่วมพฒนาผู้ปลูก/
- กําหนดใน สัญญา/TOR ผู้จําหน่าย เช่น เกษตร, เกษตรและ
ั
- ผลไม่ผ่าน ยกเลิกการจ้าง สหกรณ์, พฒนาชุมชน, เทศบาล
2. โรงผลิต (คัดและบรรจุ) สสจ. - สร้างความร่วมมือในรูปแบบ
ผักและผลไม้สด - ป้องปราม, ตรวจซ้ํา คณะกรรมการอาหารปลอดภัยระดับ
- บังคับใช้กฎหมาย จังหวัด ร่วมกําหนด ติดตาม ประเมิน
3. ตลาดขายส่งผักและผลไม้สด เทศบาล การดําเนินงาน
- แจ้งผลผู้ประกอบการ
ี
ไม่ให้รับมาจําหน่ายอก
378
รายงานประจําปี 2562
งานควบคุมก ากับผลิตภัณฑ์เครื่องส าอาง
ี่
ตัวชี้วัด : 1. ร้อยละของเครื่องส าอางทมีการจ าหน่ายในประเทศถูกต้องตามกฎหมาย ร้อยละ 80
เป้าหมาย : 1. การตรวจสอบฉลากเครื่องส าอางที่จ าหน่ายในพื้นที่ ร้อยละ 100
ี่
2. การสร้างเครือข่ายอย่างน้อย 1 เครือข่าย โดยเน้นเฉพาะกลุ่มเสี่ยงทมีการใช้
และขายเครื่องส าอางในพื้นที่ อย่างน้อย 1 เครือข่าย จ านวน 100 คน
3. การตรวจสถานที่ผลิตเครื่องส าอางในพื้นที่ ร้อยละ 100
1. สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
สถานการณ์ปัญหาพบว่าปัญหาเครื่องสําอางในจังหวัดศรีสะเกษ จากการตรวจสอบสถานที่จําหน่าย
เครื่องสําอางในจังหวัดศรีสะเกษ ทั้งหมด 10,637 แห่ง ตรวจสอบฉลากเครื่องสําอาง จํานวน 59,896 รายการ
พบรายการถูกต้อง จํานวน 59,569 รายการ คิดเป็นร้อยละ 99.01 ปัญหาเครื่องสําอางที่พบ ได้แก่
เครื่องสําอางที่ไม่มีเลขจดแจ้ง เครื่องสําอางที่ไม่มีฉลากภาษาไทย เครื่องสําอางที่ฉลากไม่ครบถ้วน และพบ
เครื่องสําอางที่ผสมสารห้ามใช้ตามประกาศของสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา และประกาศกระทรวง
สาธารณสุขเรื่อง กําหนดชื่อเครื่องสําอางที่ห้ามผลิต นําเข้า หรือขาย ปี 2559 มีจํานวน 34 รายการ ยังพบมี
การจําหน่ายอยู่ตามร้านทั่วไป สําหรับเครื่องสําอางที่ผิดกฎหมายที่ยังมีการวางจําหน่าย ได้แก่ และครีม
หมอยันฮ Shinete Giftset cream ซึ่งเป็นเครื่องสําอางที่มีการยกเลิกทะเบียนแล้ว รวมถึงครีมพม่า ซึ่งเป็น
ี
เครื่องสําอางที่บรรจุในรูปแบบจัดชุดเครื่องสําอางที่ผสมยาสเตียรอยด์ ที่ไม่ได้มีการขึ้นทะเบียนในไทย และ
สถานที่ผลิตเครื่องสําอางในจังหวัดศรีสะเกษ มีจํานวน 27 แห่ง ซี่งเป็นสถานประกอบการที่มีการตรวจ
มาตรฐานตามเกณฑ์ที่กระทรวงสาธารณสุขกําหนดและผ่านการตรวจประเมิน จํานวน 7 แห่ง คิดเป็นร้อยละ
25.92
2. มาตรการในการด าเนินงาน
2.1 งานควบคุมกํากับผลิตภัณฑ์เครื่องสําอางกอนและหลังผลิตภัณฑออกสู่ท้องตลาด
์
่
2.2 อบรมให้ความรู้ด้านผลิตภัณฑ์เครื่องสําอางกลุ่มเครือข่าย นักเรียน นักศึกษา
2.3 ให้ความรู้ด้านพระราชบัญญัติเครื่องสําอางแก่พนักงานเจ้าหน้าที่ตามพระราชบัญญัติเครื่องสําอาง
พ.ศ. 2558
2.4 ดําเนินการบังคับใช้กฎหมายแก่ผู้ประกอบการที่ฝ่าฝืนกฎมาย
ี่
2.5 พัฒนาสถานที่ผลิตเครื่องสําอางให้ได้ตามเกณฑ์ทกําหนด
379
รายงานประจําปี 2562
3.ผลการด าเนินงาน
3.1 การตรวจสอบฉลากเครื่องสําอาง รอผลการตรวจจากแบบ คบส. 3 ของทุกอําเภอ
ตารางที่ 124 ผลการตรวจผลิตภัณฑ์เครื่องส าอาง รายอ าเภอ
จ านวน ผลการตรวจ
ที่ อ าเภอ
ร้านค้า ตรวจ ผ่าน ร้อยละ ไม่ผ่าน
1 เมือง 880 4108 4108 100 0
2 ยางชุมน้อย 303 277 265 95.66 12
3 กันทรารมย์ 650 1394 1391 99.78 3
4 กันทรลักษ ์ 1410 6821 6765 99.17 56
5 ขุขันธ์ 1203 514 493 95.91 21
6 ไพรบึง 302 11172 11172 100 0
7 ปรางค์กู่ 524 462 462 100 0
8 ขุนหาญ 626 3748 3700 98.71 48
9 ราษีไศล 705 6625 6560 99.01 65
10 อุทุมพรพิสัย 924 3236 3236 100 0
11 บึงบูรพ์ 79 680 673 98.97 7
12 หัวยทับทัน 393 6108 6078 99.50 30
13 โนนคูณ 269 709 694 97.88 15
14 ศรีรัตนะ 291 4019 4019 100 0
15 น้ําเกลี้ยง 254 804 803 99.87 1
16 วังหิน 419 2025 2005 99.01 20
17 ภูสิงห์ 321 3568 3523 98.73 45
18 เมืองจันทร์ 164 209 205 98.08 4
19 เบญจลักษ ์ 227 842 842 100 0
20 พยุห์ 309 1278 1278 100 0
21 โพธิ์ศรีสุวรรณ 227 669 669 100 0
22 ศิลาลาด 157 628 628 100 0
รวม 10,637 59,896 59569 99.45 327
3.2 การจัดอบรมเครือข่ายการดําเนินงานด้านความปลอดภัยด้านเครื่องสําอาง กลุ่มเป้าหมาย คือ
นักศึกษาราชภัฏศรีสะเกษ มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ จํานวน 119 คน
ตารางที่ 100 ประเมินผลให้ท าข้อสอบ Pre-Test และ Post-Test
ระดับคะแนน Pre-Test (ร้อยละ) Post-Test (ร้อยละ)
ระดับคะแนนมากกว่า ร้อยละ80 15.97 68.07
ระดับคะแนน ร้อยละ 61-79 77.31 31.09
ระดับคะแนนน้อยกว่า ร้อยละ60 6.72 0.84
3.3 การตรวจสถานที่ผลิตเครื่องสําอางในพื้นที่จํานวน 27 แห่ง
3.3.1 สถานที่ผลิตเครื่องสําอางผ่านเกณฑ์มาตรฐานจํานวน 7 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 25.92
380
รายงานประจําปี 2562
3.3.2 สถานที่ผลิตเครื่องสําอางที่ไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานจํานวน 20 แห่ง คิดเป็นร้อยละ
74.08 เนื่องจากสถานที่ผลิตเครื่องสําอางในกลุ่มนี้ เป็นสถานที่ตามรายชื่อของสํานักงานคณะกรรมการอาหาร
และยา ซึ่งเป็นสถานที่ที่มิได้มีการผลิตจริง ดําเนินการตรวจสอบยังไม่สามารถติดต่อเจ้าของกิจการได้ ทาง
สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษดําเนินการลงพื้นที่ตรวจสอบ พร้อมกับส่งหนังสือแจ้งทางผู้ประกอบการ
และรอมาตรการการดําเนินการจากทางอย. ต่อไป
4. การวิเคราะห์สภาพปัญหาที่พบ (เชิงคุณภาพ)
4.1 ผู้ประกอบการผลิตเครื่องสําอางขาดความรู้ด้านกฎหมายและเกณฑ์การประเมินสถานที่ผลิต
เครื่องสําอาง
4.2 ผู้ประกอบการขาดความรู้ในการเข้าใช้งานระบบการขออนุญาต ซึ่งต้องใช้ผู้ที่มีความรู้ด้าน IT ทํา
ให้เป็นอุปสรรคต่อการดําเนินการ
4.3 งบประมาณในการดําเนินงานตรวจวิเคราะห์ผลิตภัณฑ์น้อย ทําให้การค้นหาผลิตภัณฑ์กลุ่มเสี่ยง
ไม่มีงบประมาณในการส่งวิเคราะห์ตรวจหาสารห้ามใช้
5. แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงานในปีต่อไป
5.1 ต้องมีการดําเนินงานด้านการบังคับใช้กฎหมายกับสถานประกอบการที่ฝ่าฝืนอย่างเคร่งครัดและ
มีประสิทธิภาพอย่างต่อเนื่อง
ั
5.2 พัฒนาและส่งเสริมผู้ประกอบการ โดยการอบรมพฒนาความรู้ในเรื่องของกฎหมายและมาตรฐาน
ั
ที่เกี่ยวข้อง เพอให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงและสามารถนําไปพฒนาสถานประกอบการให้มีมาตรฐานตาม
ื่
กฎหมายได้
5.3 เพิ่มศักยภาพพนักงานเจ้าหน้าที่ด้านความรู้ ทักษะและการบังคับใช้กฎหมาย
ั
ื่
5.4 พฒนาการดําเนินงานด้านเครือข่ายคุ้มครองผู้บริโภคด้านเครื่องสําอางเพอส่งเสริมให้เกิดการ
ดําเนินงานที่เกิดประสิทธิภาพ
381
รายงานประจําปี 2562
งานควบคุมการโฆษณาผลิตภัณฑ์และบริการสุขภาพ
ตัวชี้วัด : 1. ร้อยละของโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพ ทางสื่อวิทยุกระจายเสียงที่ผิดกฎหมาย
ได้รับการจัดการ ร้อยละ 100
เป้าหมาย : 1. สถานีวทยุกระจายเสียง 87 แห่ง ได้รับการตรวจสอบโฆษณา
ิ
ิ
2. พัฒนาศักยภาพเครือข่ายผู้ประกอบการสถานีวทยกระจายเสียง จังหวัดศรีสะเกษ
ุ
3. พัฒนาศักยภาพพนักงานเจ้าหน้าที่ในการเก็บรวบรวมหลักฐานเพื่อด าเนินคดี
ได้อย่างครบถ้วน
4. ด าเนินคดีกับสถานประกอบการที่กระท าผิดกฎหมายทุกแห่ง
ิ
กลุ่มเป้าหมาย : 1. สถานีวทยุกระจายเสียงจ านวน 87 แห่ง
2. ผู้ประกอบการสถานีวทยกระจายเสียง 87 คน
ิ
ุ
3. พนักงานเจ้าหน้าที่ในระดับอ าเภอ 44 คน
1. สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษจัดการปัญหาโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ผิดกฎหมายในสื่อ
วิทยุกระจายเสียง โดยดําเนินการเก็บรวบรวมหลักฐานดําเนินคดีโดยเจ้าหน้าที่ระดับอาเภอ ปีงบประมาณ
ํ
2562 จํานวน 17 คดี และดําเนินการยืนยันผลจากสํานักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการ
ื่
โทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) จํานวน 14 คดี ส่งให้สํานักงาน กสทช. รวม 31 คดี เพอ
ให้กสทช.พจารณาดําเนินคดี ซึ่งการดําเนินคดีกับผู้ประกอบการสถานีวิทยุที่กระทําผิดจํานวน 31 สถานี
ิ
คิดเป็นร้อยละ 100 จากเฝ้าระวังสถานีกลุ่มเสี่ยง จํานวน 37 สถานีโดยพนักงานเจ้าหน้าที่ระดับอาเภอ
ํ
ิ
ตรวจสอบและเก็บหลักฐานเพื่อให้สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษพจารณาดําเนินคดี พบการกระทําผิด
กฎหมาย 17 สถานี และยืนยันผลจาก กสทช. 14 สถานี สําหรับการเฝ้าระวังโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพทั้งสิ้น
53 ชนิด พบการโฆษณาผิดกฎหมายจํานวน 27 ผลิตภัณฑ์ คิดเป็นร้อยละ 50.94 ดังนี้
1. โฆษณาอาหารผิดกฎหมาย คิดเป็นร้อยละ 76.19
2. โฆษณายาผิดกฎหมาย คิดเป็นร้อยละ 39.13
3. โฆษณาเครื่องสําอางผิดกฎหมาย คิดเป็นร้อยละ 22.22
2. มาตรการในการด าเนินงาน
ื่
ั
2.1 อบรมพฒนาศักยภาพผู้ประกอบการด้านโฆษณา ตั้งกลุ่มไลน์วิทยุสีขาวเพอเป็นช่องทางการ
สื่อสารและทําความเข้าใจเกี่ยวกับกฎหมายด้านโฆษณา
2.2 แต่งตั้งคณะทํางานพิจารณาโฆษณาจังหวัดศรีสะเกษ
2.3 เฝ้าระวังโฆษณา เก็บหลักฐาน โดยอบรมเจ้าหน้าที่ระดับอาเภอทุกปี เจ้าหน้าที่สุ่มฟง อดเทป
ํ
ั
ั
ถอดเทป (ปีละ 2 ครั้ง) รวบรวมหลักฐานการกระทําผิดส่งสํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ
2.4 ส่งดําเนินคดี 31 คดี โดยสํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษเก็บหลักฐานเอง 17 สถานี
กสทช. พิจารณาดําเนินการ 14 สถานี
382
รายงานประจําปี 2562
3.ผลการด าเนินงาน
สถานีวิทยุกระจายเสียง ได้รับการตรวจสอบเฝ้าระวัง และดําเนินคดีกับผู้ประกอบการสถานีวิทยุที่
กระทําผิดจํานวน 31 สถานี คิดเป็นร้อยละ 100 จากเฝ้าระวังสถานีกลุ่มเสี่ยง จํานวน 37 สถานี โดยพนักงาน
ิ
เจ้าหน้าที่ระดับอําเภอ ตรวจสอบและเก็บหลักฐานเพื่อให้ สสจ.พจารณาดําเนินคดี พบการกระทําผิดกฎหมาย
17 สถานี และยืนยันผลจาก กสทช. 14 สถานี เฝ้าระวังผลิตภัณฑ์ทั้งสิ้น 53 ผลิตภัณฑ์ พบการโฆษณาผิด
กฎหมายจํานวน 27 ผลิตภัณฑ์ คิดเป็นร้อยละที่ผิดกฎหมายคือ 50.94 ดังนี้ โฆษณาอาหารผิดกฎหมายร้อยละ
76.19, โฆษณายาผิดกฎหมายร้อยละ 39.13 และโฆษณาเครื่องสําอางผิดกฎหมายร้อยละ 22.22
4. การวิเคราะห์สภาพปัญหาที่พบ (เชิงคุณภาพ)
การดําเนินคดีโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ผิดกฎหมายในสื่อวิทยุกระจายเสียงผู้ประกอบการสถานีวิทยุ
ิ
โดย กสทช. อยู่ในระหว่างการรอผลพจารณา ซึ่งจากผลการดําเนินงาน 31 คดี ยังไม่ได้รับทราบผลการ
ดําเนินคดีแต่อย่างใด
5. แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงานในปีต่อไป
ขอให้ กสทช. ส่งผลการดําเนินการ หรือดําเนินคดีกับผู้ประกอบการสถานีวิทยุ ที่มีการกระทําผิด
กฎหมายตามพระราชบัญญัติที่เกี่ยวข้อง ให้กับสํานักงานสาธารณสุขจังหวัดได้รับทราบด้วย แต่หากไม่มีการ
ดําเนินคดีตามข้อกฎหมายของ กสทช.แล้ว สสจ.ศรีสะเกษจะได้ดําเนินคดีตามกฎหมายอย่างเคร่งครัดต่อไป
383
รายงานประจําปี 2562
งานจัดการเรื่องร้องเรียนด้านผลิตภัณฑ์และบริการสุขภาพ
ตัวชี้วัด : 1. ร้อยละของเรื่องร้องเรียนด้านผลิตภัณฑ์และบริการสุขภาพได้รับการจัดการ (ร้อยละ 100)
เป้าหมาย : 1. จัดการเรื่องร้องเรียนด้านสุขภาพอย่างน้อย 10 เรื่อง
2. พัฒนาศักยภาพพนักงานเจ้าหน้าที่ในการเก็บรวบรวมหลักฐานเพื่อด าเนินคดี
ได้อย่างครบถ้วน
3. สื่อสารให้ผู้ร้องเรียนได้รับทราบผลการจัดการเรื่องร้องเรียนทุกเรื่อง
กลุ่มเป้าหมาย : 1. เรื่องร้องเรียนด้านผลิตภัณฑ์และบริการสุขภาพ
2. พนักงานเจ้าหน้าที่ในระดับอ าเภอและตัวแทน รพ.สต. รวม 66 คน
1. สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดดําเนินงานเรื่องร้องเรียนภายใต้คณะกรรมการเรื่องร้องเรียนระดับ
จังหวัด ซึ่งดําเนินงานตรวจสอบเรื่องเรียนตามขั้นตอนและสรุปเรื่องเรียนและดําเนินการแจ้งกลับไปยัง
ผู้เสียหาย โดยการดําเนินงานตรวจสอบเรื่องร้องเรียนปีงบประมาณ 2562 มีการดําเนินงานเรื่องร้องเรียน
16 เรื่อง ดําเนินคดีจํานวน 6 ราย คิดเป็นร้อยละ 37.5 ตักเตือนจํานวน 4 ราย คิดเป็นร้อยละ 25 ส่งเรื่อง
ต่อไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจํานวน 2 ราย คิดเป็นร้อยละ 12.5 และไม่พบการกระทําความผิดจํานวน 4 ราย
คิดเป็นร้อยละ 25 ซึ่งเรื่องที่รับแจ้งร้องเรียนทั้งหมด กลุ่มงานคุ้มครองผู้บริโภคสามารถดําเนินการทุกเรื่อง
และดําเนินการได้ครบถ้วนตามขั้นตอนการจัดการเรื่องร้องเรียนตามหลักเกณฑที่กําหนด
์
2. มาตรการในการด าเนินงาน
ื่
2.1 อบรมพฒนาศักยภาพพนักงานเจ้าหน้าที่ในการเฝ้าระวังและเก็บหลักฐานเพอการร้องเรียนได้
ั
อย่างครบถ้วน
2.2 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษตรวจสอบข้อเท็จจริงและพิจารณาในการดําเนินคดีกับเรื่อง
ร้องเรียนทุกเรื่อง และแจ้งผลการจัดการเรื่องร้องเรียนให้ผู้ร้องได้รับทราบ
3. ผลการด าเนินงาน
สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ ได้รับเรื่องร้องเรียนด้านสุขภาพ จํานวน 16 เรื่อง ดังนี้
ตารางที่ 125 เรื่องร้องเรียนด้านสุขภาพของส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ
ร้องเรียน ผลด าเนินการ
ประเภท
ทั้งหมด ด าเนินคดี ตักเตือน ส่งต่อ ไม่พบความผิด
ยา 3 1 0 0 2
อาหาร 8 3 4 1 0
สถานพยาบาล 5 2 0 1 2
รวม 16 6 4 2 4
384
รายงานประจําปี 2562
4. การวิเคราะห์สภาพปัญหาที่พบ (เชิงคุณภาพ)
4.1 ขาดความครบถ้วนในการเก็บรวบรวมหลักฐานเพื่อพิจารณาดําเนินคดีตามข้อร้องเรียน
4.2 การกําหนดความสําคัญของเรื่องร้องเรียนไม่ชัดเจนทําให้การจัดการเรื่องร้องเรียนเกิดความล่าช้า
4.3 พนักงานเจ้าหน้าที่ในพื้นที่ไม่สามารถจัดการปัญหาเรื่องร้องเรียนเพื่อดําเนินคดีได้
4.4 เครือข่ายผู้บริโภคเพื่อร้องเรียนความเป็นธรรมยังไม่เข้มแข็งเท่าที่ควร
5. แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงานในปีต่อไป
5.1 สร้างเครือข่ายเจ้าหน้าที่ผู้มีอํานาจจับกุม เช่น เจ้าหน้าที่ตํารวจ เจ้าหน้าที่ปกครอง หรือเจ้าหน้าที่
ื้
ื่
ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในพนที่ เช่น องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เพอสร้างทีมตรวจเรื่องร้องเรียนที่มีความรวดเร็ว
และสามารถดําเนินคดีได้ตามความเหมาะสม
5.2 อบรมพฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องให้มีความรู้ ความเข้าใจในกฎหมาย และข้อ
ั
ปฏิบัติกรณีที่พบเรื่องร้องเรียนในพื้นที่ของตนเอง เพื่อให้สามารถดําเนินการได้อย่างทันท่วงที
ื่
5.3 สร้างเครือข่ายผู้บริโภคที่มีความรู้ ความสามารถในการร้องเรียนเพอความเป็นธรรมให้กับ
ผู้เสียหายได้อย่างแท้จริง
385
รายงานประจําปี 2562
งานพัฒนาเครือข่ายด าเนินงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพ
ตัวชี้วัด : 1. ร้อยละของผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ได้รับการตรวจสอบได้มาตรฐานตามเกณฑ์ที่ก าหนด
เป้าหมาย : 1. ผลิตภัณฑ์สุขภาพได้รับการตรวจสอบฉลากร้อยละ 100
2. ผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ได้รับการตรวจสอบได้มาตรฐานตามเกณฑ์ที่ก าหนดร้อยละ 97
1. สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษมีการดําเนินงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพ ทั้งใน
การเฝ้าระวังและบังคับใช้กฎหมายอย่างต่อเนื่อง แต่ยังพบปัญหาความไม่ปลอดภัยจากผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ยัง
ไม่สามารถแก้ไขให้หมดไปได้และบางปัญหามีประเด็นที่มีความซับซ้อนมากขึ้น ด้วยความทันสมัยของ
เทคโนโลยีและการสื่อสารในยุคโลกาภิวัฒน์ ซึ่งสํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษเป็นจังหวัดในการนําร่อง
การใช้เครื่องมือเฝ้าระวังความไม่ปลอดภัยจากผลิตภัณฑ์สุขภาพผ่านระบบออนไลน์ Tawai For Health
ในการเฝ้าระวังและเก็บข้อมูล และการตรวจเฝ้าระวังความปลอดภัยในการจําหน่ายผลิตภัณฑ์สุขภาพใน
จังหวัดศรีสะเกษอย่างครอบคลุมในส่วนของร้านค้า/ร้านชํา จํานวน 10,637 แห่ง ด้วยแบบ คบส. 1, 2 และ 3
จํานวน 2 ครั้ง/ปี
2. มาตรการในการด าเนินงาน
2.1 การตรวจสอบเฝ้าระวังผลิตภัณฑ์สุขภาพในร้านค้า/ร้านชํา ด้วย แบบ คบส. 1 และมีการรายงาน
ผลการตรวจสอบ 2 ครั้ง/ปี โดยโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบล รวบรวม คบส. 1 เป็น คบส. 2 ส่งสํานักงาน
สาธารณสุขอาเภอเพอรวบรวมเป็น คบส. 3 ส่งสํานักงานสาธารณสุขจังหวัดเพอนําไปวิเคราะห์สถานการณ์
ื่
ํ
ื่
และสภาพปัญหา โดยใช้เป็นข้อมูลประกอบการจัดทําแผนการดําเนินงานในภาพรวมจังหวัดต่อไป
2.2 การสร้างเครือข่ายชุมชนเพอการรายงานและส่งต่อเรื่องร้องเรียนปัญหาผลิตภัณฑ์สุขภาพใน
ื่
ชุมชน
ํ
2.3 การประเมินติดตามการดําเนินงานในรูปแบบการจัดลําดับอาเภอ 2 ครั้งต่อปี (Ranking)
3. ผลการด าเนินงาน
3.1 มีเครือข่ายตรวจสอบเฝ้าระวังผลิตภัณฑ์สุขภาพทุกระดับ แบ่งเป็น
3.1.1 ระดับตําบล โดยโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบลจํานวน 254 แห่ง
ํ
3.1.2 ระดับอาเภอ โดยโรงพยาบาลทั่วไป/ชุมชน และสํานักงานสาธารณสุขอาเภอ จํานวน
ํ
22 แห่ง
3.2 มีการตรวจสอบเฝ้าระวังผลิตภัณฑ์สุขภาพในร้านค้า/ร้านชํา ครบ 100% สรุปผลการดําเนินงาน
ด้านการคุ้มครองผู้บริโภคภาพรวมในพื้นที่จังหวัดศรีสะเกษในปีงบประมาณ 2562 ในส่วนของร้านค้า/ร้านชํา
ด้วยแบบ คบส. 1, 2 และ 3 จํานวน 2 ครั้ง/ปี มีผลการตรวจเฝ้าระวังประจําปีงบประมาณ 2562 ดังนี้
386
รายงานประจําปี 2562
ตารางที่ 126 ผลการตรวจสอบเฝ้าระวังผลิตภัณฑ์สุขภาพในร้านค้า/ร้านช า ปีงบประมาณ 2562
ร้านค้า/ร้านช า ผลิตภัณฑ์
รอบ
ตรวจ จ านวน ร้อยละที่ไม่ผ่านมาตรฐาน จ านวน (รายการ) ร้อยละ ร้อยละที่ไม่ผ่านมาตรฐาน
เฝ้าระวัง ที่ตรวจ ยา อาหาร เครื่อง ที่ตรวจ ผ่าน ที่ผาน ยา อาหาร เครื่อง
่
(แห่ง) ส าอาง ส าอาง
1/2562 10,470 11.67 17.90 4.78 573,194 548,700 95.73 10.70 4.58 1.62
2/2562 10,637 13.87 16.56 2.99 756,602 744,596 98.41 13.00 1.55 0.55
กล่าวโดยสรุป พบร้านที่มีการจําหน่ายยาที่ไม่ผ่านมาตรฐานเพมขึ้น จากร้อยละ 11.67 เป็นร้อยละ
ิ่
13.87 ส่วนอาหารและเครื่องสําอาง ลดลงจากร้อยละ 17.90 เป็นร้อยละ 16.56 และจากร้อยละ 4.78
ิ่
เป็นร้อยละ 2.99 ตามลําดับ แยกรายผลิตภัณฑ์พบว่ามีการจําหน่ายยาที่ผิดกฎหมายเพมขึ้น จากร้อยละ
10.70 เป็นร้อยละ 13.00 ส่วนอาหารและเครื่องสําอาง ลดลงจากร้อยละ 4.58 เป็นร้อยละ 1.55 และจาก
ิ่
ร้อยละ 1.62 เป็นร้อยละ 0.55 ตามลําดับ สรุปผลิตภัณฑ์สุขภาพทุกประเภทที่ได้รับการตรวจเฝ้าระวังเพมขึ้น
จากจํานวน 573,194 รายการ เป็น 756,602 รายการ ผ่านมาตรฐานเพมขึ้นจากจํานวน 548,700 รายการ
ิ่
เป็น 744,596 รายการ เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 95.73 เป็นร้อยละ 98.41
3.3 มีเครือข่ายโรงเรียน อย.น้อย ครบทุกอําเภอ
3.4 มีระบบการรายงานและส่งต่อเรื่องร้องเรียนที่ครอบคลุม ทุกตําบล และทุกอําเภอ
3.5 สรุปผลการประเมินติดตามในรูปแบบ Ranking ประจําปีงบประมาณ 2562 ดังนี้
ตารางที่ 127 ผลการประเมินติดตามในรูปแบบ Ranking ประจ าปีงบประมาณ 2562
ที่ เกณฑ์การประเมิน ผลการประเมิน
1 ประเมินการจัดทําโครงการงาน มีโครงการฯ ระดับอําเภอ ดําเนินงาน สรุปผล
คบส.ระดับอําเภอ รายงานผลครบ 22 อําเภอ
2 ประเมิน การตรวจสอบเฝ้าระวัง ผลิตภัณฑ์สุขภาพ ปลอดภัยร้อยละ 98.41
ผลิตภัณฑ์สุขภาพคบส. 1, 2 และ 3 ผลิตภัณฑ์ยาปลอดภัยร้อยละ 97.00
3 ประเมิน วัดความรู้ อสม.เชี่ยวชาญ งานคบส. อสม.เชี่ยวชาญงาน คบส. มีความรู้เฉลี่ย
ร้อยละ 83.18
4 สุ่มร้านชําคุณภาพ ตรวจสอบผลิตภัณฑ ์ ร้านชําคุณภาพ มีมาตรฐานเฉลี่ยร้อยละ 88.64
ประเมินความรู้ของผู้ประกอบการ ผู้ประกอบการมีความรู้เฉลี่ยร้อยละ 92.42
โครงการเด่น/Best practice
ื้
โครงการ บวร.ร. “ชุมชนโดนเอาว์ร่วมใจ ป้องกันภัยจากยา” จังหวัดศรีสะเกษ ปี 2562โดยมีพนที่
เป้าหมายเป็น บ้านโดนเอาว์ หมู่ที่ 4 ตําบลรุง อาเภอกันทรลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ มีวัตถุประสงค์เพอเป็นการ
ื่
ํ
แก้ไขปัญหาและความเสี่ยงด้านยาแบบครบวงจรโดยภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วม ได้แก่ สร้างและพฒนาเครือข่าย
ั
แกนนํา อย.น้อย และ อสม. เชี่ยวชาญ ที่เป็นตัวแทน อย. ให้สามารถรายงานปัญหาด้านยาโดยการประยุกต์ใช้
ฐานข้อมูล จากช่องทางการสืบค้นเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์สุขภาพของ อย. และช่องทางอนๆ รวมทั้งเป็นเครือข่าย
ื่
387
รายงานประจําปี 2562
ั
เฝ้าระวังให้เกิด “ร้านชําคุณภาพ” ซึ่งเป็นร้านค้าที่ไม่จําหน่ายยาอนตรายและผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ผิดกฎหมาย
ผู้ประกอบการมีความรู้เรื่องกฎหมายที่เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์สุขภาพที่จําหน่ายในร้าน สร้างเครือข่ายชุมชนแก้ไข
ปัญหารถเร่ สร้างเครือข่ายในการดูแลผู้ที่ได้รับผลกระทบจากการใช้ยาและผลิตภัณฑ์สุขภาพ รวมทั้งระบบ
การส่งต่อและการรายงานโดยให้ภาคีเครือข่ายและชุมชนมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาด้านยาอย่างยั่งยืน เกิด
เป็นต้นแบบให้กับชุมชนอื่นๆ ในอําเภอกันทรลักษ์ และเกิดการขยายผลและต่อยอดในภาพจังหวัด ดังนี้
1 ขยายผล “ร้านชําคุณภาพ” สู่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบลทุกแห่ง ในจังหวัดศรีสะเกษ จํานวน
254 แห่งๆ ละ 3 ร้าน โดยใช้แบบประเมินร้านชําคุณภาพที่มีต้นแบบจากงาน บวร.ร. ครั้งนี้
2 ต่อยอดจัดทําโครงการพัฒนาศักยภาพเครือข่ายงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพ จังหวัด
ศรีสะเกษ ปี 2562 ซึ่งได้รับงบประมาณสนับสนุนจากสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยาโดยการจัดอบรม
เชิงปฏิบัติการจํานวน 2 รุ่น มีกลุ่มเป้าหมายเป็นเจ้าหน้าที่และอาสาสมัครประจําหมู่บ้าน (อสม.) จาก
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบลทุกแห่ง เกิดเป็นอสม.เชี่ยวชาญงาน คบส. แห่งละ 1 คน
3 สสจ. มีการประเมินติดตามในรูปแบบ Ranking 2 ครั้ง/ปี
4 เกิดเป็นต้นแบบ RDU ชุมชนทั้งในภาพเขตและภาพจังหวัด ในปีงบประมาณ 2562 โดยจังหวัด ศรี
สะเกษได้กําหนดให้มีการดําเนินงาน RDU ชุมชนต้นแบบ อําเภอละ 1 ชุมชน
4. การวิเคราะห์สภาพปัญหาที่พบ (เชิงคุณภาพ)
4.1 แม้จะมีมาตรการการเฝ้าระวังที่ครอบคลุมและต่อเนื่อง แต่ยังไม่สามารถจัดการปัญหาผลิตภัณฑ์
สุขภาพให้หมดไปจากชุมชนได้อย่างยั่งยืน โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์ยาในชุมชนซึ่งถือเป็นประเด็นที่มีความซับซ้อน
จึงควรมีการสร้างแนวทางหรือมาตรการที่เหมาะสมอื่นๆ มาใช้ควบคู่กันไป
ั
4.2 ยังขาดการส่งเสริมสนับสนุน และพฒนาศักยภาพ เครือข่ายดําเนินงานคุ้มครองผู้บริโภค
ด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพ ในภาคส่วนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เช่น เทศบาล อบจ. อบต.
4.3 ยังขาดการบูรณาการร่วมกันอย่างเป็นรูปธรรม
5. แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงานในปีต่อไป
5.1 ส่งเสริมสนับสนุน และพฒนาศักยภาพ เครือข่ายการดําเนินงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์
ั
สุขภาพ ได้แก่ เจ้าหน้าที่สาธารณสุข อสม. อย.น้อย อปท. ผู้นําชุมชน และอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง อย่างสม่ําเสมอ
5.2 บูรณาการดําเนินงานร่วมกันด้วยรูปแบบที่เหมาะสม และเป็นรูปธรรมเช่น อาจใช้การดําเนินการ
สร้างต้นแบบที่ดี และขยายผลให้ครอบคลุมทุกพื้นที่
5.3 มีระบบการประเมินติดตามที่มีประสิทธิภาพและต่อเนื่อง
388
รายงานประจําปี 2562
งานหน่วยเคลื่อนที่เพื่อความปลอดภัยด้านอาหาร
ตารางที่ 128 ตัวชี้วัดการด าเนินงาน ปีงบประมาณ 2562
การด าเนินงาน เป้าหมาย
1. เก็บตัวอย่างและตรวจวิเคราะห์ด้านเคมี 10,350 ตัวอย่าง
2. เก็บตัวอย่างและตรวจวิเคราะห์ด้านจุลินทรีย์ 500 ตัวอย่าง
3. ประชาสัมพันธ์/รณรงค์ให้ความรู้ 100 ครั้ง
4. สนับสนุนการตรวจ GMP/Primary GMP 10 แห่ง
5. สนับสนุนให้ความรู้ในโรงเรียน(อย.น้อย/ศูนย์เด็ก) 10 แห่ง
6. ประชุมคณะทํางาน 2 ครั้ง
ตารางที่ 129 ตัวชี้วัดโครงการเฝ้าระวัง (ด้านเคมี) ปีงบประมาณ 2562
การด าเนินงาน เป้าหมาย
1. สารตกค้างยาฆ่าแมลง GT 5,500 ตัวอย่าง
2. สารตกค้างยาฆ่าแมลง TM/2 350 ตัวอย่าง
3. ตรวจเฝ้าระวังสารบอแรกซ์ 750 ตัวอย่าง
4. ตรวจเฝ้าระวังฟอร์มาลิน 1,500 ตัวอย่าง
5. ตรวจเฝ้าระวังสารกันรา 750 ตัวอย่าง
6. ตรวจเฝ้าระวังสารฟอกขาว 600 ตัวอย่าง
7. ตรวจเฝ้าระวังสารเร่งเนื้อแดง 300 ตัวอย่าง
8. ตรวจเฝ้าระวังปริมาณไอโอดีนในเกลือบริโภค 300 ตัวอย่าง
9. ตรวจเฝ้าระวังปัญหาน้ํามันทอดซ้ําเสื่อมสภาพ 300 ตัวอย่าง
รวม 10,350 ตัวอย่าง
ตารางที่ 130 ตัวชี้วัดโครงการเฝ้าระวัง (ด้านจุลินทรีย์) ปีงบประมาณ 2562
การด าเนินงาน เป้าหมาย
1. Coliform 150 ตัวอย่าง
2. SI 350 ตัวอย่าง
2
รวม 500 ตัวอย่าง
389
รายงานประจําปี 2562
1. สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
การตรวจวิเคราะห์ในปีงบประมาณที่ผ่านมา พบว่า มีการตรวจพบสารปนเปื้อนในอาหาร ได้แก่ ด้าน
ี
เคม ดังนี้ สารตกค้างยาฆ่าแมลงในพืชผักและผลไม้บางชนิด เช่น พริก กะหล่ําปลี คะน้า มะเขือเปราะ เป็นต้น,
ฟอร์มาลินในอาหารสดในปลาหมึก และสไบนาง และสารเร่งเนื้อแดงในเนื้อหมูและเนื้อวัว สารโพลาร์ในน้ํามัน
ทอดซ้ํามีค่าเกินมาตรฐาน (มากกว่า 25%) ด้านจุลินทรีย์ ดังนี้ เชื้อโคลิฟอร์มแบคทีเรียในน้ําดื่มตู้น้ําดื่มหยอด
เหรียญ และเชื้อโคลิฟอร์มแบคทีเรียขั้นต้นในภาชนะ มือผู้สัมผัสอาหาร และอาหารพร้อมบริโภคในร้านอาหาร
และร้านค้าแผงลอย
2. มาตรการในการด าเนินงาน
2.1 สุ่มเก็บตัวอย่างผักและผลไม้สดในตลาด และผักผลไม้สดที่ใช้ประกอบอาหารในโรงครัว
โรงพยาบาล ในเขตสุขภาพที่ 10
2.2 ตรวจเฝ้าระวังสารปนเปื้อนในอาหาร ได้แก่ สารบอแรกซ์ สารฟอร์มาลิน สารกันรา สารเร่งเนื้อ
แดงและสารโพลาร์ในน้ํามันทอดซ้ําในร้านอาหารที่ใช้น้ํามันทอดอาหาร ตลาดสด และงานเทศกาล ในเขต
สุขภาพที่ 10
2.3 สุ่มตรวจเฝ้าระวังเชื้อโคลิฟอร์มแบคทีเรียในตู้น้ําหยอดเหรียญและเชื้อ โคลิฟอร์มแบคทีเรีย
ขั้นต้นในภาชนะ มือผู้สัมผัสอาหาร และอาหารพร้อมบริโภค ในร้านอาหาร และร้านค้าแผงลอย ในเขตสุขภาพ
ที่ 10
2.4 สร้างเครือข่าย อย.น้อย ในโรงเรียน
2.5 คืนข้อมูลผลการตรวจวิเคราะห์อย่างถูกต้อง ครบถ้วน รวดเร็ว ให้พื้นที่เพื่อดําเนินการต่อไป
2.6 รายงานข้อมูลผลการตรวจวิเคราะห์ให้สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยาผ่านแอปพลิเคชัน
FSM
2.7 นําเสนอผลการตรวจวิเคราะห์ต่อที่ประชุมคณะอนุกรรมการคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพ เขต
ื่
สุขภาพที่ 10 และคัดเลือกประเด็นปัญหาที่พบในเขตสุขภาพมาวิเคราะห์และแก้ปัญหาร่วมกัน เพอให้เกิด
ประโยชน์สูงสุดแก่ผู้บริโภค
3. ผลการด าเนินงาน
รูปที่ 1 ปัญหาที่พบแยกตามรายการตรวจวิเคราะห์ (ภาพเขตสุขภาพที่ 10)
390
รายงานประจําปี 2562
ปัญหาที่พบแยกตามรายการตรวจวิเคราะห์ (ภาพรวมเขต 10) เรียงลําดับปัญหาที่พบมากที่สุดคือ
สารโพลาร์ในน้ํามัน (ตรวจด้วยเครื่อง ebro) ทั้งหมด 333 ตัวอย่าง ตกมาตรฐาน 102 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ
30.63 คุณภาพน้ําดื่ม ตู้น้ําหยอดเหรียญ ทั้งหมด 174 ตัวอย่าง ตกมาตรฐาน 41 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ
23.56 สารเร่งเนื้อแดง ทั้งหมด 310 ตัวอย่าง ตกมาตรฐาน 25 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 8.06 ฟอร์มาลิน
ทั้งหมด 748 ตัวอย่าง ตกมาตรฐาน 43 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 5.75 สารตกค้างยาฆ่าแมลง (TM/2 test kit)
ทั้งหมด 415 ตัวอย่าง ตกมาตรฐาน 20 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 4.82 สารตกค้างยาฆ่าแมลง (GT test kit)
ทั้งหมด 6,016 ตัวอย่าง ตกมาตรฐาน 59 ตัวอย่าง คิดเป็นร้อยละ 1
ตารางที่ 131 การด าเนินงานโครงการเฝ้าระวัง (ด้านเคมี) ปีงบประมาณ 2562
การด าเนินงาน ผลงาน ตกมาตรฐาน
1. สารตกค้างยาฆ่าแมลง GT 6,016 ตัวอย่าง 59 ตัวอย่าง
2. สารตกค้างยาฆ่าแมลง TM/2 415 ตัวอย่าง 20 ตัวอย่าง
3. ตรวจเฝ้าระวังบอแรกซ์ 673 ตัวอย่าง 0 ตัวอย่าง
4. ตรวจเฝ้าระวังฟอร์มาลิน 748 ตัวอย่าง 43 ตัวอย่าง
5. ตรวจเฝ้าระวังสารกันรา 168 ตัวอย่าง 0 ตัวอย่าง
6. ตรวจเฝ้าระวังสารฟอกขาว 166 ตัวอย่าง 0 ตัวอย่าง
7. ตรวจเฝ้าระวังสารเร่งเนื้อแดง 310 ตัวอย่าง 25 ตัวอย่าง
8. ตรวจเฝ้าระวังคุณภาพปริมาณไอโอดีนในเกลือบริโภค 260 ตัวอย่าง 84 ตัวอย่าง
9. ตรวจเฝ้าระวังปัญหาน้ํามันทอดซ้ําเสื่อมสภาพ 333 ตัวอย่าง 102 ตัวอย่าง
รวม 9,089 ตัวอย่าง 333 ตัวอย่าง
ตารางที่ 132 การด าเนินงานโครงการเฝ้าระวัง (ด้านจุลินทรีย์) ปีงบประมาณ 2562
การด าเนินงาน ผลงาน ตกมาตรฐาน
1. Coliform 284 ตัวอย่าง 62 ตัวอย่าง
2. SI 618 ตัวอย่าง 154 ตัวอย่าง
2
รวม 902 ตัวอย่าง 216 ตัวอย่าง
4. การวิเคราะห์สภาพปัญหาที่พบ (เชิงคุณภาพ)
ื่
ื
4.1 เกษตรกรยังมีการใช้สารเคมีกําจัดศัตรูพช เพอให้ได้ผลผลิตทางการเกษตรมีจํานวนมาก สวยงาม
ดูน่าซื้อ และไม่ตระหนักถึงผลกระทบต่อสุขภาพของผู้บริโภค ส่งผลให้มีการตรวจพบสารตกค้างยาฆ่าแมลงใน
ผักและผลไม้อยู่เสมอ
4.2 ปัจจุบันยังมีผู้ประกอบการบางรายที่ไม่คํานึงถึงผลกระทบจากอนตรายของสารปลอมปนที่เติมลง
ั
ในอาหาร เพื่อช่วยถนอมอาหารยืดอายุของอาหารทําให้อาหารนั้นดูน่ารับประทาน ซึ่งสารปลอมปนที่เติมลงไป
ในอาหารนั้นมีผลกระทบต่อสุขภาพของผู้บริโภค ถ้าหากรับประทานในปริมาณมาก หรือติดต่อกันเป็น
เวลานาน
391
รายงานประจําปี 2562
4.3 ยังไม่มีการนําข้อมูลผลการตรวจวิเคราะห์มาใช้ประโยชน์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
4.4 การบริหารจัดการแผนและเป้าหมายของแต่ละจังหวัดไม่เป็นไปในทิศทางเดียวกัน
5. แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงานในปีต่อไป
ั
ั
5.1 ประชาสัมพนธ์ถึงอนตรายของสารตกค้างยาฆ่าแมลง และสารปนเปื้อนในอาหารให้แก่ผู้บริโภค
ั
และเกษตรกร โดยแนะนําวิธีการเลือกซื้อผักผลไม้ในท้องตลาด และประชาสัมพนธ์วิธีการล้างผักผลไม้ เพอ
ื่
ช่วยลดสารตกค้างยาฆ่าแมลง และควรมีมาตรการควบคุม ดูแลเกษตรกร แนะนําให้ผู้ผลิตตระหนักถึงความ
ปลอดภัยของอาหารที่จําหน่ายให้แก่ผู้บริโภค
ื่
5.2 Retreat and Redesign หน่วยเคลื่อนที่เพอความปลอดภัยด้านอาหาร เขตสุขภาพที่ 10 โดย
คณะอนุกรรมการคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพ เขตสุขภาพที่ 10 และคณะทํางาน ให้ได้แนวทางการปฏิบัติที่
ชัดเจน ในระดับจังหวัดและระดับเขต
392
รายงานประจําปี 2562
งานคุ้มครองผู้บริโภคด้านบริการสุขภาพ
ตัวชี้วัด : 1. ร้อยละของสถานพยาบาลภาคเอกชนผ่านเกณฑ์มาตรฐานตามที่กฎหมายก าหนด
(ร้อยละ 90)รายใหม ่
2. ร้อยละของสถานพยาบาลกลุ่มเสี่ยงได้รับการเฝ้าระวังตามกฎหมาย (ร้อยละ 65)
์
3. ร้อยละของสถานประกอบการเพื่อสุขภาพผ่านเกณฑมาตรฐานตามที่กฎหมายก าหนด
4. ร้อยละของสถานประกอบการเพื่อสุขภาพได้รับการอนุญาตประกอบกิจการภายใน
ระยะเวลาที่กฎหมายก าหนด
5. ร้อยละของสถานประกอบการเพื่อสุขภาพได้รับการส่งเสริมพัฒนาสู่สากล
์
6. ร้อยละของสถานประกอบการเพื่อสุขภาพผ่านเกณฑมาตรฐานสากล
7. ร้อยละของสถานประกอบการเพื่อสุขภาพกลุ่มเสี่ยงได้รับการตรวจและด าเนินการ
ตามกฎหมาย
8. ร้อยละของข้อร้องเรียนของผู้บริโภคด้านบริการสุขภาพได้รับการแก้ไขภายใน
ระยะเวลาตามที่ก าหนด
9. ร้อยละของโฆษณาและประกาศเกี่ยวกับสถานพยาบาลได้รับการพิจารณาอนุมัติ
9.1 ประเภทที่ 1 จ านวน 3 แห่ง
9.2 ประเภทที่ 2 จ านวน 4 แห่ง
บทสรุปผู้บริหาร (Executive Summary)
กลุ่มงานคุ้มครองผู้บริโภคและเภสัชสาธารณสุข สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ มีภารกิจใน
ั
งานคุ้มครองผู้บริโภคด้านบริการสุขภาพ ได้แก่ การควบคุม กํากับพฒนาและส่งเสริมมาตรฐานสถานพยาบาล
ภาคเอกชนให้มีมาตรฐานตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ พระราชบัญญัติสถานพยาบาล พ.ศ.2541 และ
ื่
ื่
ั
กฎหมายอนๆที่เกี่ยวข้องรวมถึง ควบคุม กํากับ พฒนาและส่งเสริมมาตรฐาน สถานประกอบการเพอสุขภาพ
ื่
ื่
ได้แก่ สถานประกอบการสปา นวดเพอสุขภาพหรือนวดเพอเสริมความงาม ให้มีคุณภาพมาตรฐานตาม
ื่
พระราชบัญญัติสถานประกอบการเพอสุขภาพ พ.ศ.2559และยกระดับมาตรฐานและการบริการเพอให้
ื่
สามารถแข่งขันได้ในระดับสากลโดยกําหนดให้พนักงานเจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบงานคุ้มครองผู้บริโภคทั้งระดับ
ื้
จังหวัด อําเภอ ตําบล ต้องดําเนินการตรวจสอบ ควบคุม กํากับ พัฒนาสถานประกอบการในพนที่ที่รับผิดชอบ
อย่างสม่ําเสมอ ตั้งแต่กระบวนการอนุญาตจัดตั้งใหม่(Pre marketing) ทั้งสถานพยาบาลเอกชน สถาน
ื่
ประกอบการเพอสุขภาพ ต้องได้รับการตรวจมาตรฐานก่อนอนุญาตและ การสอดส่องดูแล เฝ้าระวัง การ
ื่
ตรวจสอบมาตรฐานสถานพยาบาลและสถานประกอบการเพอสุขภาพหลังการอนุญาต(Post Marketing)เป็น
ประจําทุกปี เพอให้สถานพยาบาลและสถานประกอบการเพอสุขภาพ ที่ได้รับอนุญาตแล้วจัดให้มีบริการตาม
ื่
ื่
ลักษณะที่ได้รับอนุญาต และหากพบการกระทําที่เข้าข่ายการฝ่าฝืนกฎหมายจะดําเนินการตรวจสอบ
ข้อเท็จจริงและบังคับใช้กฎหมายต่อไป โดยจังหวัดศรีสะเกษ มีสถานพยาบาลและสถานประกอบการเพอ
ื่
สุขภาพที่ได้รับอนุญาตทั้งหมด (ข้อมูล ณ วันที่ 30 กันยายน 2562 ) ดังนี้
393
รายงานประจําปี 2562
ตารางที่ 133 สถานพยาบาลและสถานประกอบการเพื่อสุขภาพที่ได้รับอนุญาต
ประเภทสถานประกอบการ จ านวน (แห่ง/คน)
โรงพยาบาลเอกชนขนาด 44 เตียง 1
คลินิกเอกชน 257
สถานประกอบการเพื่อสุขภาพ 47
จํานวนผู้ให้บริการที่ขึ้นทะเบียน 716
จํานวนผู้ดําเนินการสปาที่ขึ้นทะเบียน 16
ในปีงบประมาณ 2562จังหวัดศรีสะเกษ มีสถานพยาบาลเอกชนที่อยู่ภายใต้บังคับของพระราชบัญญัติ
สถานพยาบาล พ.ศ. 2541 จํานวน 258 แห่ง ประกอบไปด้วยสถานพยาบาลประเภทที่รับผู้ป่วยไว้ค้างคืน
1 แห่ง และสถานพยาบาลประเภทไม่รับผู้ป่วยไว้ค้างคืน 257 แห่งจําแนกเป็นคลินิกเวชกรรม 72 แห่งคลินิก
เวชกรรมเฉพาะทาง 38 แห่ง คลินิกทันตกรรม28 แห่ง คลินิกทันตกรรมเฉพาะทาง 2 แห่ง คลินิก
การพยาบาลและผดุงครรภ์ 99 แห่ง คลินิกการผดุงครรภ์ ชั้นสอง 1 แห่ง คลินิกเทคนิคการแพทย์ 4 แห่ง
คลินิกแพทย์แผนไทยประยุกต์ 1 แห่ง คลินิกกายภาพบําบัด 4 แห่ง คลินิกการประกอบโรคศิลปะการแพทย์
แผนจีน2แห่ง คลินิกแพทย์แผนไทย 5 แห่ง และสหคลินิก 1 แห่ง ได้ขับเคลื่อนการดําเนินงาน ส่งเสริม ควบคุม
กํากับสถานพยาบาลเอกชนและสถานประกอบการ เพอสุขภาพภายใต้โครงการคุ้มครองผู้บริโภคด้านบริการ
ื่
สุขภาพจังหวัดศรีสะเกษปีงบประมาณ 2562 โดยใช้งบประมาณจากสํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ
ั
จํานวน 128,650 บาทและโครงการส่งเสริมและพฒนาคุณภาพมาตรฐานงานคุ้มครองผู้บริโภคด้านระบบ
บริการสุขภาพจังหวัดศรีสะเกษปีงบประมาณ 2562 โดยใช้งบประมาณจากกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ
กระทรวงสาธารณสุขจํานวน 67,956 บาท
1. สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
1.1 การจัดตั้งคณะกรรมการที่เกี่ยวข้องในการดําเนินงาน ประกอบด้วย
ื่
ิ
1.1.1 มีคําสั่งคณะอนุกรรมการสถานพยาบาลเพอพจารณาอนุญาตสถานพยาบาลและที่
ปรึกษาในการดําเนินงานโดยมีแผนจัดประชุม ปีละ 6 ครั้ง
ิ
1.1.2 มีคณะกรรมการเปรียบเทียบคดีสถานพยาบาลประจําจังหวัดศรีสะเกษ เพอพจารณา
ื่
เปรียบเทียบปรับสถานพยาบาลที่ฝ่าฝืนกฎหมายในกรณีความผิดที่มีโทษจําคุกไม่เกินหนึ่งปีโดยมีแผน
จัดประชุมปีละ 3 ครั้ง
1.1.3 มีคณะกรรมการเปรียบเทียบประจําจังหวัดศรีสะเกษ เพอพจารณาเปรียบเทียบปรับ
ื่
ิ
สถานประกอบการเพื่อสุขภาพที่ฝ่าฝืนกฎหมาย
1.1.4 มีคณะอนุกรรมการกลั่นกรองการโฆษณาหรือประกาศเกี่ยวกับสถานพยาบาลประจํา
จังหวัดศรีสะเกษ มีหน้าที่ในการพจารณากลั่นกรองการโฆษณาหรือประกาศเกี่ยวกับสถานพยาบาลมีแผน
ิ
จัดประชุมปีละ 2 ครั้ง
ื้
1.2 การดําเนินการเฝ้าระวังปัญหาด้านบริการสุขภาพในพนที่ โดยใช้มาตรการมอบหมายภารกิจให้
พนที่ทุกอาเภอดําเนินการเฝ้าระวังสอดส่องดูแลรับเรื่องร้องเรียนและตรวจมาตรฐานสถานประกอบการ
ื้
ํ
ประจําปี เพื่อให้ครอบคลุมทุกพื้นที่ ซึ่งทุกอําเภอรายงานงานผลการดําเนินงานให้สํานักงานสาธารณสุขจังหวัด
ี
ิ
ื้
ทราบและพจารณาดําเนินงานตามขั้นตอนของกฎหมาย โดยลงพนที่ตรวจสอบอกครั้งหากพบการกระทําผิด
จะดําเนินการบังคับใช้กฎหมายต่อไป
394
รายงานประจําปี 2562
ื้
ื่
1.3 สถานพยาบาลและสถานประกอบการเพอสุขภาพในพนที่ที่เปิดให้บริการโดยไม่ได้รับอนุญาต ซึ่ง
ํ
ต้องอาศัยพนักงานเจ้าหน้าที่ระดับตําบล อาเภอ สอดส่องดูแลและรายงานข้อมูลให้จังหวัดทราบและ
หามาตรการในการดําเนินการต่อไป
2. มาตรการในการด าเนินงาน
2.1 นโยบายชัดเจนผู้บริหารทุกระดับให้การสนับสนุนการดําเนินงาน
2.2 เครือข่ายคุ้มครองผู้บริโภคทุกระดับมีความเข้มแข็งในงานเป็นทีมและมีศักยภาพในการดําเนินงาน
ื่
2.3 สร้างและพฒนาเครือข่ายผู้ประกอบการสถานประกอบการเพอสุขภาพให้เข้มแข็ง โดยการจัดตั้ง
ั
ชมรมผู้ประกอบการสถานประกอบการเพอสุขภาพศรีนครลําดวน เพอให้กลุ่มผู้ประกอบการช่วยเหลือดูแล
ื่
ื่
กันเอง โดยมีภารกิจในการช่วยเหลือสนับสนุนสมาชิก สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษเป็นที่ปรึกษา
2.4 ผู้ประกอบการต้องมีความรู้และปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัดและมีจริยธรรม
ั
2.5 อบรมเพอส่งเสริมพฒนาความรู้ในเรื่องกฎหมายที่เกี่ยวข้อง มาตรฐานสถานพยาบาลและสถาน
ื่
ประกอบการเพื่อสุขภาพ เพื่อให้ผู้ประกอบการมีความรู้และสามารถนําไปพัฒนามาตรฐานสถาน ประกอบการ
ให้มีคุณภาพมาตรฐานตามที่กฎหมายกําหนดอย่างสม่ําเสมอทุกปี
ื่
2.6 ตรวจเฝ้าระวังสถานพยาบาลและสถานประกอบการเพื่อสุขภาพเป็นประจําทุกปี เพอลดปัญหาใน
การ ฝ่าฝืนกฎหมายและให้สถานประกอบการคงสภาพมาตรฐานและเพื่อให้รู้สถานการณ์ในพื้นที่
2.7เพิ่มความเข้มข้นในการดําเนินการด้านการบังคับใช้กฎหมายอย่างมีประสิทธิภาพและต่อเนื่อง
ื่
ู
2.8 อบรมพนักงานเจ้าหน้าที่ หลักสูตร พฒนาเพมพนทักษะด้านการบังคับใช้กฎหมาย เพอให้
ั
ิ่
เจ้าหน้าที่สามารถดําเนินงานด้านการบังคับใช้กฎหมายอย่างมีประสิทธิภาพ ลดข้อผิดพลาดในการดําเนินงาน
2.9 สํารวจข้อมูลสถานพยาบาลและสถานประกอบการเพื่อสุขภาพที่ยังไม่ขออนุญาต และ ดําเนินงาน
เชิงรุก โดยลงพื้นที่เพื่อไปประชาสัมพันธ์และให้ข้อมูลโดยตรงกับผู้ประกอบการ เพื่อให้รู้สถานการณ์จริง
2.10 รายงานสถานการณ์ผ่านผู้บริหารในพื้นที่หากพบว่ามีผู้ประกอบการยังไม่ดําเนินการขออนุญาต
3. ผลการด าเนินงาน
การส่งเสริมและควบคุมกํากับให้ผ่านเกณฑ์มาตรฐานตามที่กฎหมายกําหนด โดยได้ดําเนินการตรวจ
มาตรฐานสถานพยาบาลประจําปี จํานวน 257 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 100 ในส่วนของสถานพยาบาลเอกชนที่ยื่น
คําขอประกอบกิจการและดําเนินการสถานพยาบาล (ตั้งใหม่) ในปีงบประมาณ 2562 มีจํานวน 26 แห่ง ได้รับ
การตรวจเอกสารหลักฐานและตรวจสอบมาตรฐานสถานพยาบาลเป็นไปตามที่กําหนดเวลาที่กําหนดไว้ใน
พระราชบัญญัติสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 และกําหนดไว้ในคู่มือประชาชน จํานวน 26 แห่ง คิดเป็นร้อยละ
ื่
100 สําหรับสถานประกอบการเพอสุขภาพที่อยู่ภายใต้บังคับของพระราชบัญญัติสถานประกอบการเพอ
ื่
สุขภาพ พ.ศ. 2559 ภายในจังหวัดศรีสะเกษ ที่ยื่นขอรับใบอนุญาตประกอบกิจการ ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2561
ถึง กันยายน 2562 จํานวน 2 แห่ง จําแนกเป็นสถานประกอบการเพอสุขภาพ ประเภทนวดเพอสุขภาพ
ื่
ื่
จํานวน 2 แห่ง ได้รับการตรวจประเมินจากผู้อนุญาตว่าผ่านเกณฑ์มาตรฐานตามพระราชบัญญัติสถาน
ประกอบการเพอสุขภาพ พ.ศ. 2559 ซึ่งประกอบไปด้วยมาตรฐานด้านสถานที่ มาตรฐานด้านความปลอดภัย
ื่
และมาตรฐานด้านการให้บริการ จํานวน 2 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 100 ส่วนการขึ้นทะเบียนผู้ให้บริการ มีผู้มายื่น
ขึ้นทะเบียนผู้ให้บริการในสถานประกอบการเพื่อสุขภาพ จํานวน 211 ราย
395
รายงานประจําปี 2562
ตารางที่ 134 ผลการด าเนินงานตามตัวชี้วัดการส่งเสริมและควบคุมก ากับให้ผ่านเกณฑ์มาตรฐาน
ตามที่กฎหมายก าหนด
ที่ ตัวชี้วัด เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ หมายเหตุ
1 ร้อยละของสถานพยาบาล 26 26 100 ข้อมูลการดําเนินงานตั้งแต่
ภาคเอกชนผ่านเกณฑ์ ตค. 61 - กย 62
ี่
มาตรฐานตามทกฎหมายกําหนด
(ร้อยละ 90) รายใหม่
2 ร้อยละของสถานพยาบาล 36 36 100 ข้อมูลการดําเนินงานตั้งแต่
กลุ่มเสี่ยงได้รับการเฝ้าระวัง ตค. 61 - กย 62
ตามกฎหมาย (ร้อยละ 65)
3 ร้อยละของสถานประกอบการ 3 3 100 ข้อมูลการดําเนินงานตั้งแต่
์
เพื่อสุขภาพผ่านเกณฑมาตรฐาน ต.ค. 61 - ปัจจุบัน
ตามที่กฎหมายกําหนด
4 ร้อยละของสถานประกอบการ 2 2 100 ข้อมูลการดําเนินงานตั้งแต่
เพื่อสุขภาพได้รับการอนุญาต ตค. 61 - กย 62
ประกอบกิจการภายใน
ระยะเวลาที่กฎหมายกําหนด
5 ร้อยละของสถานประกอบการ 0 0 0 ไม่มกลุ่มเป้าหมาย
ี
เพื่อสุขภาพได้รับการส่งเสริม
พัฒนาสู่สากล
ี
6 ร้อยละของสถานประกอบการ 0 0 0 ไม่มกลุ่มเป้าหมาย
์
เพื่อสุขภาพผ่านเกณฑมาตรฐาน
สากล
7 ร้อยละของสถานประกอบการ 0 0 0 ไม่มกลุ่มเป้าหมาย
ี
เพื่อสุขภาพกลุ่มเสี่ยงได้รับ
การตรวจและดําเนินการ
ตามกฎหมาย
8 ร้อยละของข้อร้องเรียนของ 6 6 100 ข้อมูลการดําเนินงานตั้งแต่
ผู้บริโภคด้านบริการสุขภาพ ต.ค. 61 - กย.62
ได้รับการแก้ไขภายใน
ระยะเวลาตามที่กําหนด
9 ร้อยละของโฆษณาและประกาศ 7 7 100 ข้อมูลการดําเนินงานตั้งแต่
เกี่ยวกับสถานพยาบาลได้รับ ต.ค.61 - กย 62
การพิจารณาอนุมัติ
ประเภทที่ 1 จํานวน 3 แห่ง
ประเภทที่ 2 จํานวน 4 แห่ง
396
รายงานประจําปี 2562
4. การวิเคราะห์สภาพปัญหาที่พบ (เชิงคุณภาพ)
ื่
4.1 ยังมีสถานพยาบาลและสถานประกอบการเพอสุขภาพที่เปิดให้บริการโดยไม่ได้รับอนุญาต
(สถานพยาบาลเถื่อน/สถานประกอบการเพื่อสุขภาพเถอน)
ื่
4.2 ผู้ประกอบการสถานพยาบาลขาดความใส่ใจดูแลมาตรฐานและ สถานประกอบการเพอสุขภาพ ผู้
ื่
ให้บริการยังขาดความรู้ในเรื่องของกฎหมายและมาตรฐานสถานประกอบการเพื่อสุขภาพ
4.3 ขาดแนวทางการดําเนินงานที่ชัดเจนจากส่วนกลาง ทําให้การดําเนินงานในแต่ละจังหวัดที่มีความ
แตกต่างกัน
4.4 ส่วนกลางไม่มีการจัดอบรมพนักงานเจ้าหน้าที่ในส่วนภูมิภาคเป็นประจําทุกปี ทําให้การ
ดําเนินการแตกต่างกันในแต่ละจังหวัด โดยเฉพาะเรื่องเกี่ยวกับกฎหมายหรือกฎกระทรวงที่ออกใหม่ เช่น พรบ.
ื่
สถานประกอบการเพอสุขภาพ พ.ศ.2541, ประกาศกระทรวงเรื่องการโฆษณา และประกาศเกี่ยวกับ
สถานพยาบาล
4.5 ผู้ประกอบการไม่อํานวยความสะดวกและไม่ให้ความร่วมมอในการตรวจมาตรฐาน
ื
4.6 ผู้ประกอบการไม่แจ้งพนักงานเจ้าหน้าที่ในกรณีเลิกกิจการหรือย้ายสถานที่ตั้ง
4.7 ผู้ดําเนินการสถานพยาบาลไม่ควบคุมดูแล ยินยอมให้ผู้ซึ่งมิใช่ผู้ประกอบวิชาชีพตรวจรักษาแทน
5. แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงานในปีต่อไป
5.1 ต้องมีการดําเนินงานด้านการบังคับใช้กฎหมายกับสถานประกอบการที่ฝ่าฝืนอย่างเคร่งครัดและ
มีประสิทธิภาพอย่างต่อเนื่องเพิ่มมาตรการดําเนินการทางนิติศาสตร์ให้มากขึ้น
ั
5.2 พัฒนาและส่งเสริมผู้ประกอบการ โดยการอบรมพฒนาความรู้ในเรื่องของกฎหมายและมาตรฐาน
ั
ื่
ที่เกี่ยวข้อง เพอให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงและสามารถนําไปพฒนาสถานประกอบการให้มีมาตรฐาน
ตามกฎหมายได้
5.3 เพิ่มศักยภาพพนักงานเจ้าหน้าที่ด้านความรู้ ทักษะและการบังคับใช้กฎหมาย
ิ่
5.4 พนักงานเจ้าหน้าที่ต้องสอดส่องดูแลสถานพยาบาลในเขตรับผิดชอบอย่างสม่ําเสมอและเพมระบบ
การตรวจติดตามเฝ้าระวังให้มีประสิทธิภาพทันเหตุการณ์
5.5 ส่วนกลางควรมีการจัดอบรมพฒนาความรู้พนักงานเจ้าหน้าที่ระดับจังหวัดทั่วประเทศ เพอลด
ั
ื่
ความแตกต่างในการดําเนินงาน สร้างความเข้าใจร่วมกัน และปฏิบัติงานให้เป็นไปในแนวทางเดียวกันทั่ว
ประเทศ
5.6 นโยบายผู้บริหารเป็นสิ่งสําคัญต่อทิศทางในการดําเนินงาน จะต้องมีความชัดเจนและสนับสนุน
การดําเนินงาน
397
รายงานประจําปี 2562
งานพัฒนาระบบบริการให้มีการใช้ยาอย่างสมเหตุผล (RDU)
ตัวชี้วัด : 1. ร้อยละของโรงพยาบาลที่ใช้ยาอย่างสมเหตุผล (RDU) และร้อยละของโรงพยาบาลที่มีระบบ
การจัดการ AMR อย่างบูรณาการ
เป้าหมาย : 1. ผ่าน RDUขั้น1 ≥ ร้อยละ 95, RDUขั้น2 ≥ ร้อยละ 20 และ รพ.ที่มีการจัดการ AMR
อย่างบูรณาการ ระดับ intermediate ผ่าน ≥ร้อยละ 20
บทสรุปผู้บริหาร (Executive Summary)
ั
ตามที่กระทรวงสาธารณสุขได้กําหนดให้การส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล เป็นแผนพฒนาระบบ
บริการสุขภาพ วัตถุประสงค์เพอให้การใช้ยาเกิดความคุ้มค่าและปลอดภัยและการป่วยจากเชื้อดื้อยาลดลง
ื่
จังหวัดศรีสะเกษ ได้ดําเนินการผ่านการขับเคลื่อนของการพฒนางานบริการสาขาส่งเสริมการใช้ยาสมเหตุผล
ั
(Service Plan) ระดับจังหวัด มีการนํานโยบาย ลงสู่การปฏิบัติ พร้อมทั้งติดตามและประเมินผลผลงาน
ดําเนินงานพบว่า ผ่าน RDU ขั้น 1 ร้อยละ 100 (22 โรงพยาบาล) ผ่าน RDU ขั้น 2 ร้อยละ 45.45 (10
์
โรงพยาบาล) ได้แก่ โรงพยาบาลบึงบูรพ, โรงพยาบาลพยุห์, โรงพยาบาลยางชุมน้อย, โรงพยาบาลศิลาลาด,
โรงพยาบาลห้วยทับทัน,โรงพยาบาลเมืองจันทร์, โรงพยาบาลไพรบึง, โรงพยาบาลศรีรัตนะ, โรงพยาบาล
ุ
กันทรลักษ์ และโรงพยาบาลน้ําเกลี้ยง โดยพบว่า การใช้ยาปฏิชีวนะในบาดแผลสดจากอบัติเหตุ (FTW)
(7/22 แห่ง) คิดเป็นร้อยละ 31.81 การใช้ยาปฏิชีวนะในโรคติดเชื้อที่ระบบการหายใจช่วงบนและหลอดลม
ั
อกเสบเฉียบพลันในผู้ป่วยนอก(URI) (6/22 แห่ง) คิดเป็นร้อยละ 27.27 ทําให้ไม่ผ่าน RDU ขั้น 2 และ
โรงพยาบาลที่ผ่าน RDU ขั้น 3 ร้อยละ 22.72 (5 โรงพยาบาล) ได้แก่ โรงพยาบาลเมืองจันทร์, โรงพยาบาล
เบญจลักษ์ฯ, โรงพยาบาลศิลาลาด, โรงพยาบาลบึงบูรพ์ และโรงพยาบาลไพรบึง และมาตรการการดําเนินงาน
ได้แก่ สรุปการรายงานผลการดําเนินงาน RDU ในการประชุมระดับจังหวัด การกําหนดตัวชี้วัดในการ
ํ
ประเมินผลการดําเนินระดับอาเภอ (Ranking) และการนิเทศติดตามผลการดําเนินงานเชิงรุก การบรูณาการ
การดําเนินงานเภสัชกรเยี่ยมบ้าน เภสัชกรรมปฐมภูมิ ส่งเสริมการใช้ยาสมเหตุผลในชุมชน เน้นการดําเนินงาน
โดยอาศัยเครือข่าย
1. สถานการณ์
จังหวัดศรีสะเกษมีโรงพยาบาลศูนย์ (A) 1 แห่ง ระดับ M 3 แห่ง และระดับ F 18 แห่ง เริ่มดําเนินการ
ส่งเสริมให้มีการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในปี พ.ศ. 2558 ปัจจุบันดําเนินการพัฒนาและส่งเสริมการดําเนินงานโดย
ั
คณะกรรมการพฒนางานบริการสาขาส่งเสริมการใช้ยาสมเหตุผล (Service plan RDU) ในปีงบประมาณ
2562 ทั้งระดับจังหวัดและระดับอําเภอ มีหน้าที่นํานโยบายลงสู่การปฏิบัติและเป็นแกนนําในการปฏิบัติพร้อม
ทั้งติดตามประเมินผลรวมถึงรณรงค์เสริมสร้างความรู้และสร้างความตระหนักแก่ผู้เกี่ยวข้อง โดยมีกิจกรรมการ
ดําเนินงานทุกระดับทําให้ ซึ่งผลการดําเนินงานผ่านเกณฑ์ขั้นที่ 1 จํานวน 22 แห่ง (ร้อยละ 100) ผ่านเกณฑ์
ขั้นที่ 2 จํานวน 10 แห่ง (ร้อยละ 45.45) และผ่านเกณฑ์ขั้นที่ 3 จํานวน 5 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 22.72 ซึ่ง
บรรลุเป้าหมาย (RDU ขั้นที่ 1≥95% และ RDU ขั้นที่ 2≥20%)
398
รายงานประจําปี 2562
2.มาตรการการด าเนินงานในพื้นที่
2.1 ระดับจังหวัด
2.1.1 ด้านการจัดการ (Management)
2.1.1.1 มีการมอบประกาศเจตนารมณ์ ของผู้บริหารระดับเขตให้กับผู้บริหาร
ํ
โรงพยาบาลและสาธารณสุขอาเภอ จังหวัดศรีสะเกษ ทุกแห่ง และใช้เป็นตัวชี้วัดหลักในการประเมินผลการ
ปฏิบัติงานเพื่อจัดลําดับ (Ranking) โดยใช้เป็นหนึ่งผลงานในการพิจารณาความดีความชอบตั้งแต่ปีงบประมาณ
2558 จนถึงปัจจุบัน
2.1.1.2 วางระบบกรอบบัญชียาและแนวทางการสนับสนุนเครือข่ายในแต่ละระดับ
ตามกรอบ Service Plan โดยเฉพาะยาปฏิชีวนะทําให้ผู้ป่วยได้รับยาที่ต่อเนื่อง และโรงพยาบาลชุมชนไม่
สต๊อกยาเกินจําเป็น
2.1.2 ด้านบุคลากร (Man) สนับสนุนการให้ความรู้ โดยบรรจุในหลักสูตรนักศึกษาแพทย์และ
แพทย์ที่จบใหม่ก่อนเข้าปฏิบัติงาน จัดประชุมกระตุ้นติดตามในเวทีทุกระดับ(ผู้บริหาร คณะกรรมการ และ
ผู้ปฏิบัติ) ระดับจังหวัดและประชุมวิชาการสัญจรตามโซนต่างๆ มีการลงเยี่ยมติดตาม (Focus) ในโรงพยาบาล
ส่งเสริมสุขภาพตําบลบางแห่งที่ยังไม่บรรลุตัวชี้วัดโดยในการประชุมวิชาการได้เชิญวิทยากรที่เป็นแพทย์
ผู้เชี่ยวชาญเป็นผู้ให้ความรู้ เช่น แพทย์เชี่ยวชาญด้านการติดเชื้อ แพทย์เชี่ยวชาญด้านสูติกรรม เป็นต้น โดย
เชิญแพทย์ เภสัชกร ทันตแพทย์ พยาบาลวิชาชีพทั้งในโรงพยาบาล และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบล
ื่
เข้าประชุมพร้อมทั้งให้โรงพยาบาลนําเสนอ ผลงานเพอแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ไปพร้อมกัน และมีการจัด
นิทรรศการ รณรงค์ในงานประชุมวิชาการ จังหวัดศรีสะเกษ ประจําปี
2.1.3 ด้านงบประมาณ (Money) มีการสนับสนุนงบประมาณในการดําเนินงาน
ุ
2.1.4 ด้านวัสดุอปกรณ์ (Material) มีการสนับสนุน สื่อ คู่มือ แนวทางในการส่งเสริมการใช้
ยาสมเหตุผล เช่น Guideline ในการใช้ยาสมุนไพรในกลุ่มโรคติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนและโรค
ั
อจจาระร่วงเฉียบพลัน โดยความร่วมมือกับคณะกรรมการพฒนางานบริการสาขาแพทย์แผนไทยและแพทย์
ุ
ทางเลือกการจัดทําสื่อโปสเตอร์ รณรงค์สนับสนุนโรงพยาบาลและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบลทุกแห่ง
2.1.5 ด้านข้อมูลข่าวสาร (Information) มีการนํารายงานผลการดําเนินงานที่มีการ
ประมวลผลโดยการจัดการข้อมูลการให้บริการ (43 แฟม) รายสัปดาห์โดยใช้คําสั่ง (Script) ที่พฒนาขึ้นโดย
ั
้
คณะทํางานด้านเทคโนโลยีและสารสนเทศเขตสุขภาพที่ 10 นําข้อมูลที่ประมวลผลแสดงในโปรแกรมติดตาม
ผลงาน (Cockpit) ระดับจังหวัดและระดับเขต และรายงานผ่านระบบรายงานเฉพาะกิจของกองบริหาร
การสาธารณสุขรายไตรมาส ซึ่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องระดับเขต ระดับจังหวัด ระดับอาเภอ และระดับตําบล
ํ
สามารถเข้าถึงได้ มีการสรุปวิเคราะห์และนําเสนอผลการดําเนินงาน (feedback) เข้าที่ประชุมคณะกรรมการ
ประสานการดําเนินงานสาธารณสุขระดับจังหวัด(คป.สจ)เพอสะท้อนให้ผู้บริหารทราบและขอความร่วมมือให้
ื่
ดําเนินการแก้ไขในประเด็นที่ยังเป็นปัญหาหรือที่ยังไม่ผ่านมาตรฐาน
2.2 ระดับอําเภอและตําบล
ํ
2.2.1 คณะกรรมการใช้ยาสมเหตุผลระดับอาเภอมีการวิเคราะห์ผลงานและสะท้อนข้อมูล
ไปยังผู้บริหารระดับอาเภอเพอแสดงความก้าวหน้าในการพฒนาและสนับสนุนส่งเสริมในหน่วยงานที่จําเป็น
ั
ื่
ํ
เช่น งบประมาณ และโรงพยาบาลมีการสะท้อนข้อมูลไปยังองค์กรแพทย์เพื่อหาแนวทางและข้อตกลงร่วมกัน
ั
2.2.2 ดําเนินการตามโครงการร้านค้าร้านชําต้นแบบปลอดยาอนตรายฯ โดยขยายเป้าหมาย
เพิ่มขึ้น
399
รายงานประจําปี 2562
2.2.3 ค้นหาปัญหาการใช้ยาในชุมชนและวิเคราะห์หาแนวทางในการจัดการปัญหาด้านยา
ในชุมชนเพื่อจัดทําเป็นต้นแบบในการจัดการด้านยาในชุมชนต่อไป
3. ผลการด าเนินงานงาน
ภาพรวมการดําเนินงานโรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลของโรงพยาบาลทุกแห่ง
ปีงบประมาณ 2562 (ตุลาคม 2561 ถึง กันยายน 2562)
ตารางที่ 135 ผลด าเนินงานโรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลของโรงพยาบาลทุกแห่ง
รพ. RDU ปี 2561 ปี 2562
(22 แห่ง) รอบ 4 ไตรมาส รอบ 4 ไตรมาส
1. RDU ขั้นที่1≥80% ร้อยละ 100 (22/22) ร้อยละ 100 (22/22)
(18 แห่ง)
2. RDUขั้นที่ 2≥20% ร้อยละ 27.27 (6/22) ร้อยละ 45.45 (10/22)
(5แห่ง) ผ่านขั้น1+7KPI (ไพรบึง/พยุห์/ห้วยทับทัน/ (บึงบูรพ์/พยุห์ /ยางชุมน้อย/ศิลาลาด/
บึงบูรพ์/เมืองจันทร์/ขุนหาญ) ห้วยทับทัน/เมืองจันทร์/ไพรบึง/ศรีรัตนะ/
์
กันทรลักษ/น้ําเกลี้ยง)
3. RDU ขั้น3 ร้อยละ 9.09 (2/22) ร้อยละ 22.72 (5/22)
(บึงบูรพ์/เมืองจันทร์) (เมืองจันทร์/เบญจลักษ์ฯ/ศิลาลาด/บึง
บูรพ์/ไพรบึง)
400
รายงานประจําปี 2562
ตารางที่ 136 ผลด าเนินงานโรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลรายตัวชี้วัด
RDU1( ขั้น 1)
1. 2. 3. 4. 5.
ร้อยละ การด าเนินงาน รายการยา การจัดท า การส่งเสริม
การสั่งใช้ยา ของ PTC ที่ควรตัดออก ฉลาก จริยธรรม
ในบัญชียา ในการ 8 รายการ มาตรฐาน ในการ
โรงพยาบาล หลักแห่งชาติ ส่งเสริม RDU ซึ่งยังคงมีอยู่ จัดซื้อยา
ในบัญชี รพ.
รพ.ระดับ
A≥75 %,
S≥80%, ระดับ 3 ≤ 1 รายการ ระดับ 3 ระดับ 3
M1-M2 ≥ 85%,
F1-F3≥90%
ศรีสะเกษ (S) 82.06 ระดับ 3 0 ระดับ 3 ระดับ 3
กันทรลักษ (M1) 96.20 ระดับ 4 0 ระดับ 4 ระดับ 4
์
ขุขันธ์ (M2) 90.14 ระดับ 3 1 ระดับ 3 ระดับ 3
อุทุมพรฯ (M2) 93.13 ระดับ 3 0 ระดับ 3 ระดับ 3
กันทรารมย์ (F1) 96.44 ระดับ 4 0 ระดับ 4 ระดับ 3
ขุนหาญ (F1) 92.26 ระดับ 4 0 ระดับ 4 ระดับ 3
ราษีไศล (F1) 90.69 ระดับ 4 1 ระดับ 5 ระดับ 3
ยางชุมน้อย (F2) 96.18 ระดับ 4 0 ระดับ 5 ระดับ 4
ไพรบึง (F2) 95.28 ระดับ 3 0 ระดับ 3 ระดับ 3
ปรางค์ก (F2) 97.20 ระดับ 3 0 ระดับ 3 ระดับ 3
ู่
บึงบูรพ์ (F2) 94.75 ระดับ 3 0 ระดับ 3 ระดับ 3
ห้วยทับทัน (F2) 98.06 ระดับ 5 0 ระดับ 5 ระดับ 5
โนนคูณ (F2) 95.39 ระดับ 3 0 ระดับ 3 ระดับ 3
ศรีรัตนะ (F2) 99.50 ระดับ 3 0 ระดับ 3 ระดับ 3
วังหิน (F2) 90.97 ระดับ 3 0 ระดับ 3 ระดับ 3
น้ําเกลี้ยง (F2) 97.77 ระดับ 4 0 ระดับ 4 ระดับ 3
ภูสิงห์ (F2) 98.65 ระดับ 3 1 ระดับ 3 ระดับ 3
เมืองจันทร์ (F2) 95.10 ระดับ 5 0 ระดับ 5 ระดับ 3
เบญจลักษ์ฯ (F2) 96.23 ระดับ 3 0 ระดับ 3 ระดับ 3
พยุห์ (F2) 90.56 ระดับ 3 0 ระดับ 3 ระดับ 3
โพธิ์ศรีฯ (F2) 95.15 ระดับ 3 0 ระดับ 3 ระดับ 3
ศิลาลาด (F3) 94.17 ระดับ 3 0 ระดับ 3 ระดับ 3
401
รายงานประจําปี 2562
ตัวชี้วัด รพ. (ขั้นที่ 2)
5. 6. 7.
ร้อยละการใช้ยาปฏิชีวนะในกลุ่มโรค ร้อยละ ร้อยละ จ านวน
การใช้ การใช้ สตรีตั้งครรภ์
โรงพยาบาล Gliben NSAIDs ที่ใช้ยาเสี่ยง
1. RI 2. AD 3. FTW 4. APL ใน DM ในผู้ป่วยไต
สูงอายุ/ ระดับ 3
ไตระดับ 3
A-M1
≤30%, ≤ ≤ ≤ ≤ ร้อยละ 5 ≤ ร้อยละ 10 0 ราย
M-F≤20% ร้อยละ 20 ร้อยละ 50 ร้อยละ 15
ศรีสะเกษ (S) 37.5 15.34 33.16 1.03 0 0.19 1
์
กันทรลักษ (M1) 24.22 11.30 49.20 0.89 0 0.47 0
ขุขันธ์ (M2) 21.68 12.41 39.35 1.96 0 0.1 0
อุทุมพรฯ (M2) 25.67 14.66 52.45 9.35 0 0.31 0
กันทรารมย์ (F1) 17.00 10.68 58.17 6.67 0 0 0
ขุนหาญ (F1) 19.51 8.22 60.55 11.62 0 0.23 0
ราษีไศล (F1) 35.52 14.14 38.98 3.13 0 0 0
ยางชุมน้อย (F2) 11.66 6.78 48.73 9.38 0 0 0
ไพรบึง (F2) 9.88 7.19 27.90 1.79 0 0.25 0
ปรางค์ก (F2) 18.65 11.45 50.57 6.25 0 0.2 0
ู่
บึงบูรพ์ (F2) 9.73 3.23 18.40 0 0 0 0
ห้วยทับทัน (F2) 5.65 3.83 22.30 0 0 0.18 0
โนนคูณ (F2) 23.25 16.70 54.57 9.09 0 0 0
ศรีรัตนะ (F2) 15.29 9.09 42.80 9.38 0 0.68 0
วังหิน (F2) 20.22 12.98 46.07 0 0 0.34 0
น้ําเกลี้ยง (F2) 17.63 17.99 40.04 5.43 0 0 0
ภูสิงห์ (F2) 19.26 21.29 39.74 9.02 0 2.36 0
เมืองจันทร์ (F2) 15.10 7.13 9.08 0 0 0.34 0
เบญจลักษ์ฯ (F2) 14.59 9.39 50.11 0 0 0 0
พยุห์ (F2) 9.73 13.54 32.77 4.17 0 0.8 0
โพธิ์ศรีฯ (F2) 25.55 9.48 54.94 0 0 0 0
ศิลาลาด (F3) 12.70 6.93 16.38 0 0 0 0
402
รายงานประจําปี 2562
ตัวชี้วัด รพ.สต.
สรุป
URI AD 6) RI และ AD ผลการ
โรงพยาบาล
ประเมิน
ผ่าน ไม่ผ่าน ร้อยละ ผ่าน ไม่ผ่าน ร้อยละ ผ่าน ไม่ผ่าน ร้อยละ RDU
ขั้น 1 ≥ร้อยละ 40,ขั้น 2 ≥ร้อยละ 60 ขั้น 3 ≥ร้อยละ 80
ศรีสะเกษ (S) 21 17 80.95 21 18 85.71 21 16 76.19 1
กันทรลักษ (M1) 35 35 100 35 33 94.29 35 33 94.29 2
์
ขุขันธ์ (M2) 27 27 100 27 27 100 27 27 100 1
อุทุมพรฯ (M2) 21 21 100 21 21 100 21 21 100 1
กันทรารมย์ (F1) 17 17 100 17 13 76.47 17 13 76.47 1
ขุนหาญ (F1) 19 17 89.47 19 19 100 19 19 100 1
ราษีไศล (F1) 14 14 100 14 14 100 14 14 100 1
ยางชุมน้อย (F2) 6 6 100 6 6 100 6 6 100 2
ไพรบึง (F2) 7 7 100 7 7 100 7 7 100 3
ปรางค์กู่ (F2) 13 13 100 13 13 100 13 13 100 1
บึงบูรพ์ (F2) 2 2 100 2 2 100 2 2 100 3
ห้วยทับทัน (F2) 8 8 100 8 7 87.5 8 7 87.5 3
โนนคูณ (F2) 8 8 100 8 8 100 8 8 100 1
ศรีรัตนะ (F2) 8 8 100 8 8 100 8 8 100 2
วังหิน (F2) 8 8 100 8 8 100 8 8 100 1
น้ําเกลี้ยง (F2) 7 7 100 7 7 100 7 7 100 2
ภูสิงห์ (F2) 9 9 100 9 9 100 9 9 100 1
เมืองจันทร์ (F2) 4 4 100 4 4 100 4 4 100 3
เบญจลักษ์ฯ (F2) 6 6 100 6 6 100 6 6 100 1
พยุห์ (F2) 6 6 100 6 6 100 6 6 100 2
โพธิ์ศรีฯ (F2) 8 8 100 8 8 100 8 8 100 1
ศิลาลาด (F3) 5 5 100 5 5 100 5 5 100 3
4. การวิเคราะห์สภาพปัญหาที่พบ (เชิงคุณภาพ)
จากผลการดําเนินงานปีงบประมาณ 2562 พบว่า ตัวชี้วัดที่ไม่บรรลุเป้าหมายมากที่สุด ได้แก่
4.1 การใช้ยาปฏิชีวนะในบาดแผลสดจากอุบัติเหตุ(FTW) (7/22 แห่ง) คิดเป็นร้อยละ 31.81
4.2 การใช้ยาปฏิชีวนะในโรคติดเชื้อที่ระบบการหายใจช่วงบนและหลอดลมอกเสบเฉียบพลันใน
ั
ผู้ป่วยนอก(URI) (6/22 แห่ง) คิดเป็นร้อยละ 27.27 โดยสาเหตุส่วนใหญ่ผู้สั่งใช้ยังไม่มั่นใจในผลการรักษาถ้าไม่
ุ
สั่งใช้ยาปฏิชีวนะโดยเฉพาะการใช้ยาปฏิชีวนะในบาดแผลสดจากอบัติเหตุ (FTW) ส่วนการดําเนินงานใน
ํ
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบลพบว่าอาเภอส่วนใหญ่ (20/22 แห่ง) (ร้อยละ 90.90) มีจํานวนโรงพยาบาล
ํ
ส่งเสริมสุขภาพตําบลที่ผ่านทั้ง 2 ตัวชี้วัด (URI&AD) เกินร้อยละ 80 และมี 2 อาเภอที่ทั้ง 2 ตัวชี้วัด น้อยกว่า
ร้อยละ 80 คือ อําเภอเมืองศรีสะเกษ (16/21) คิดเป็นร้อยละ 76.19 และอาเภอกันทรารมย์ (13/17) ร้อยละ
ํ
76.47
403
รายงานประจําปี 2562
4.3 จุดแข็ง คือ โรงพยาบาลศรีสะเกษสามารถบรรลุเป้าหมายการใช้ยาปฏิชีวนะในในบาดแผลสดจาก
ุ
อบัติเหตุ (FTW) ได้มีจุดแข็งคือมีผู้เชี่ยวชาญ(Staff)ประจําห้องฉุกเฉินตลอด 24 ชั่วโมงทําให้แพทย์ผู้ทําการ
รักษาสามารถปรึกษา (Consult) ได้ตลอดเวลา ทําให้แพทย์ที่ปฏิบัติงานมั่นใจในการรักษา ดังนั้นจึงควรจัดทํา
แนวทางการรักษาและการปรึกษา (consult) ให้ครอบคลุมถึงโรงพยาบาลชุมชนโดยประยุกต์ใช้เทคโนโลยี
ที่ทันสมัย
4.4 ระบบการจัดการ AMR อย่างบูรณาการ โดยการประเมินตนเองตามแบบประเมินการดําเนินงาน
การจัดการ AMR อย่างบูรณาการ ของโรงพยาบาลระดับ M1 ขึ้นไป ผลการดําเนินงานจังหวัดศรีสะเกษปี
2562 พบว่าโรงพยาบาลทุกแห่งผ่านเกณฑ์การประเมินในระดับปานกลาง (Intermediete : ≥250-350
คะแนน) โดยโรงพยาบาลกันทรลักษ์ได้รับคําแนะนําและนิเทศติดตามจากโรงพยาบาลศรีสะเกษ ทําให้คะแนน
ื้
ประเมินจากเดิมระดับพนฐาน (Basic: ≥ 150–249 คะแนน) ปรับเพมเป็นระดับปานกลาง (Intermediete :
ิ่
ิ่
≥250-350 คะแนน) และโรงพยาบาลศรีสะเกษ มีคะแนนเพมในการสร้างเครือข่ายระดับจังหวัด และมีผลงาน
CQI ทางห้องปฏิบัติการ ซึ่งมีคะแนนสรุปดังนี้
ตารางที่ 137 ผลการประเมินตนเองตามกิจกรรมการจัดการ AMR อย่างบูรณาการ
รพ.ศรีสะเกษ (A) รพ.กันทรลักษ์ (M1)
ที่ กิจกรรม AMR
(กรกฎาคม 2562) (กรกฎาคม 2562)
1 กลไกการจัดการเชื้อดื้อยาอย่างบูรณาการ 60 52
2 การเฝ้าระวังเชื้อดื้อยาทางห้องปฏิบัติการ 65 52
3 การควบคุม กํากับ ดูแลการใช้ยาต้านจุลชีพ 45 36
4 การเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมการติดเชื้อ 85 85
ในโรงพยาบาล
5 การวิเคราะห์ สังเคราะห์ข้อมูลอย่างบูรณาการ 60 30
รวม 329 255
ที่มา : ผลการประเมินตนเองการจัดการ AMR อย่างบูรณาการอย่างละเอียดในแต่ละกิจกรรมของโรงพยาบาล
ศรีสะเกษและโรงพยาบาลกันทรลักษ ์
4.5 โรงพยาบาลบางแห่งผู้สั่งใช้ยังไม่มั่นใจในผลการรักษาถ้าไม่สั่งใช้ยาปฏิชีวนะโดยเฉพาะในกลุ่ม
การรักษาแผลสะอาด
4.6 พบความไม่ถูกต้องของข้อมูลเมื่อประมวลผลแสดงใน Cockpit เช่น การให้ยาลดความดัน (stat)
ในห้องฉุกเฉินซึ่งเป็นคนละรายการกับยาที่ให้เมื่อจําหน่ายผู้ป่วยกลับบ้านแต่มีการรายงานว่าใช้ยาซ้ําซ้อน
ซึ่งเป็นคนละห้วงเวลา
4.7 ประชาชนยังมีการเรียกร้องใช้ยาโดยไม่จําเป็นทั้งนี้เนื่องจากขาดความรู้หรือความเข้าใจที่ถูกต้อง
ในการใช้ยา
4.8 โรงพยาบาลศรีสะเกษ และโรงพยาบาลกันทรลักษ์ ยังขาดระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ ที่เออต่อ
ื้
การเลือกใช้ยาอย่างเหมาะสมทั้งชนิด และขนาด ในผู้ป่วยที่ติดเชื้อดื้อยา
4.9 โรงพยาบาลศรีสะเกษ และโรงพยาบาลกันทรลักษ์ ยังมีข้อจํากัดในด้านโครงสร้างพนฐานใน
ื้
หอผู้ป่วย ที่ยังไม่สามารถจัดการผู้ป่วยเชื้อดื้อยาได้ตามหลัก ICC โดยในหอผู้ป่วยยังมีความแออัด
404
รายงานประจําปี 2562
4.10 โรงพยาบาลกันทรลักษ์ ยังไม่สามารถวิเคราะห์เชื้อดื้อยาได้เอง ต้องส่ง out source ทําให้การ
รายงานผลช้า เป็นอุปสรรคในการจัดการเชื้อดื้อยา
5. แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงานในปีต่อไป
5.1 พัฒนาความรู้ ความเข้าใจในการใช้ยาที่ถูกต้องของประชาชนอย่างต่อเนื่อง
ั
5.2 สร้างเครือข่ายที่เข้มแข็งในการเฝ้าระวัง การป้องกัน การกระจายผลิตภัณฑ์ที่เป็นอนตราย เช่น
ยาที่ปลอมปนสเตียรอยด์ในชุมชน
ู
5.3 เสนอทบทวนการแก้ไขคําสั่งการประมวลผลข้อมูลเพื่อให้สอดคล้องกับความจริงและถกต้อง
5.4 สนับสนุนให้ห้องปฏิบัติการทางจุลชีววิทยาโรงพยาบาลกันทรลักษ์สามารถตรวจ identify
เชื้อได้เอง เพื่อให้ดําเนินการตามแนวทาง LAB alert ได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
5.5 ควรมีแนวทางการใช้ยาในโรคติดเชื้อที่สําคัญ หรือแนวทางการปรับเปลี่ยนยาปฏิชีวนะจากยาฉีด
เป็นยารับประทานที่เป็นแนวทางกลาง เพื่อลดภาระในการจัดทําของผู้ปฏิบัติงานในแต่ละโรงพยาบาล
405
รายงานประจําปี 2562
งานบริหารเวชภัณฑ
์
ตัวชี้วัด : 1. ร้อยละซื้อร่วมเวชภัณฑ์ยาและเวชภัณฑ์ที่มิใช่ยา
เป้าหมาย : 1. ซื้อร่วมเวชภัณฑ์ยาและเวชภัณฑ์ที่มิใช่ยาร้อยละ25%
1. สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
กระทรวงสาธารณสุขได้ให้ความสําคัญในระบบธรรมาภิบาลและการบริหารจัดการภาครัฐเป็น
อย่างมาก โดยได้กําหนดแผนพฒนาระบบธรรมาภิบาลและคุณภาพการบริหารจัดการภาครัฐเป็นแนวทางการ
ั
ดําเนินงาน โดยที่มีตัวชี้วัดการจัดซื้อร่วมยาและเวชภัณฑ์เป็นหนึ่งในตัวชี้วัดในการประเมินการบริหารจัดการ
เป็นเลิศด้านธรรมาภิบาล ดังนั้นคณะกรรมการบริหารยาและเวชภัณฑ์ที่มิใช่ยาจังหวัดศรีสะเกษ จึงเห็นชอบใน
ั
การดําเนินโครงการการพฒนาประสิทธิภาพการบริหารยาและเวชภัณฑ์ จังหวัดศรีสะเกษเพอให้เกิดการ
ื่
ขับเคลื่อนการจัดซื้อจัดจ้างร่วมทั้งในระดับเขตและระดับจังหวัด เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย ต่อไป
2. มาตรการในการด าเนินงาน
จัดประชุมผู้รับผิดชอบงานบริหารเวชภัณฑ์ยาและเวชภัณฑ์ที่มิใช่ยา (วัสดุการแพทย์/วัสดุทันตกรรม/
วัสดุวิทยาศาสตร์การแพทย์/วัสดุเอกซ์เรย์) จากโรงพยาบาลศรีสะเกษ โรงพยาบาลชุมชนทุกแห่งและสํานักงาน
สาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ
ตารางที่ 138 การบริหารเวชภัณฑ์ยาและเวชภัณฑ์ที่มิใช่ยา
ยา วัสดุการแพทย ์ วัสดุทันตกรรม วัสดุ LAB
(รายการ) (รายการ) (รายการ) (รายการ)
รายการ ราคา ราคา ราคา ราคา
มีสัญญา อ้างอิง/ มีสัญญา อ้างอิง/ มีสัญญา อ้างอิง/ มีสัญญา อ้างอิง/
สืบราคา สืบราคา สืบราคา สืบราคา
ศรีสะเกษ - 74 - 105 - 28 6 123
3. ผลการด าเนินงาน
รูปที่ 1 ร้อยละการซื้อเวชภัณฑ์ยาและเวชภัณฑ์ที่มิใช่ยา เขตสุขภาพที่ 10 ปีงบประมาณ 2562
406
รายงานประจําปี 2562
รูปที่ 2 ร้อยละการซื้อเวชภัณฑ์ยาและเวชภัณฑ์ที่มิใช่ยา จังหวัดศรีสะเกษ ปีงบประมาณ 2562
หมายเหตุ : ข้อมูล ณ วันที่ 15 พฤศจิกายน 2562
4. การวิเคราะห์สภาพปัญหาที่พบ (เชิงคุณภาพ)
4.1 บริษัทยาหลายบริษัทมีการปรับราคายาสูงขึ้นเกินราคากลางที่จังหวัดกําหนด ทําให้ไม่สามารถ
ดําเนินการซื้อร่วมได้ ทําให้บริษัทผู้ค้าที่มีคุณสมบัติตรงตามเกณฑ์มีจํานวนน้อย
5. แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงานในปีต่อไป
5.1 เร่งดําเนินการจัดซื้อร่วมทุกหมวดทั้งระดับเขตและระดับจังหวัดให้ทันตามระยะเวลาที่กําหนด
5.2 นโยบายการดําเนินงานซื้อร่วมจังหวัด โดยคณะกรรมการซื้อร่วมระดับจังหวัด ซึ่งเป้าหมายการ
ซื้อร่วมจังหวัดปี 2563 ร้อยละ 30 แบ่งเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่ ยา เวชภัณฑ์ไม่ใช่ยา วัสดุชันสูตรและเอ๊กซเรย์
ตารางที่ 139 เป้าหมายการด าเนินงานการจัดซื้อร่วม
ปี 2560 ปี 2561 ปี 2562 ปี 2563 ปี 2564
ร้อยละการซื้อร่วม
20 25 25 30 30
5.2.1 รายการจัดซื้อร่วมยาระดับเขตปี 2563 ยา Refer back จํานวน 13 generic names
้
รูปแบบวิธีสืบราคาร่วมกันด้วยเกณฑ์ price performance ไม่มีสัญญา แต่จะประกาศเป็นราคาอางองของเขต
ิ
และแจ้งโรงพยาบาลทุกแห่งดําเนินการจัดซื้อจัดเอง
5.2.2 ยาที่มีมูลค่าการใช้สูงจํานวน 74 รายการ ด้วยวิธี E-bidding แบ่งกลุ่มยาตามฤทธิ์
ทางเภสัชฯ ได้ 8 กลุ่ม โดยจังหวัดศรีสะเกษรับผิดชอบกลุ่มยาหัวใจและหลอดเลือดและกลุ่มยาทางเดินหายใจ
และยาลดน้ําตาลในเลือด
5.2.3.ทันตกรรมได้จัดทําราคาอ้างอิงวัสดุทันตกรรมระดับเขตจํานวน 35 รายการ
407
รายงานประจําปี 2562
5.2.4 วัสดุวิทยาศาสตร์การแพทย์
5.2.4.1 ซื้อร่วมระดับจังหวัด (E-bidding) จํานวน 22 รายการ
้
5.2.4.2 ระดับเขต ทําราคาอางอง 123 รายการ และดําเนินการ E-bidding
ิ
7 รายการ
ิ
้
5.2.5. วัสดุการแพทย์ดําเนินการจัดทําราคาอางองวัสดุการแพทย์ระดับจังหวัดจํานวน 127
รายการ
ตารางที่ 140 รายการยาและเวชภัณฑ์ที่ด าเนินการซื้อร่วมปี 2562
ยา วัสดุการแพทย ์ วัสดุทันตกรรม วัสดุ LAB
(รายการ) (รายการ) (รายการ) (รายการ)
รายการ ราคา ราคา ราคา ราคา
มีสัญญา อ้างอิง/ มีสัญญา อ้างอิง/ มีสัญญา อ้างอิง/ มีสัญญา อ้างอิง/
สืบราคา สืบราคา สืบราคา สืบราคา
ระดับเขต 74 13 N/A N/A - 35 - 123
ระดับจังหวัด - N/A N/A 127 - - 22 -
408
รายงานประจําปี 2562
งานเภสัชกรรมปฐมภูมิ
ตัวชี้วัด : 1. ร้อยละหน่วยบริการปฐมภูมิที่ได้รับการประเมินตามเกณฑ์ที่ก าหนด
่
เป้าหมาย : 1. หน่วยบริการปฐมภูมิได้รับการประเมินตามเกณฑ์ที่ก าหนด ไมต่ ากว่าร้อยละ 80
1. สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
ระบบสุขภาพของประเทศไทยขยายการเข้าถึงบริการสุขภาพ โดยมีการสร้างสถานีอนามัยครอบคลุม
ในทุกพื้นที่ทั่วประเทศ ปัจจุบัน สถานีอนามัยได้ปรับเปลี่ยนมาเป็นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบล (รพ.สต.)
ู
ได้มีการยกระดับการให้บริการด้านการส่งเสริม ป้องกัน รักษา ฟนฟ รวมถึงงานคุ้มครองผู้บริโภค ทําให้
ื้
ประชาชนได้รับบริการสุขภาพปฐมภูมิอย่างครอบคลุม ครบถ้วน และสําคัญที่สุดคือ มีคุณภาพมาตรฐาน
เขตสุขภาพที่ 10 กําหนดแนวทางงานเภสัชกรรมปฐมภูมิ โดยมุ่งหลักประกอบด้วย 3 งานหลัก ได้แก่
์
งานบริหารคลังเวชภัณฑ,การส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล(RDU) และการดูแลผู้ป่วยต่อเนื่อง
กลุ่มงานคุ้มครองผู้บริโภคและเภสัชสาธารณสุข สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ ปีงบประมาณ
2562 ได้กําหนดการดําเนินงานเภสัชกรรมปฐมภูมิ ซึ่งเน้น 4 งานหลัก คือ การติดตามการใช้ยาและผลิตภัณฑ์
ั
สุขภาพของผู้ป่วยโรคเรื้อรังทบ้าน,การตรวจร้านชําปลอดยาอนตราย/ยาปฏิชีวนะ/ยาสเตียรอยด์, การติดตาม
ี่
ั
ร้อยละโรงพยาบาล/รพ.สต.ที่ใช้ยาอย่างสมเหตุผล(RDU) และตรวจประเมินงานพฒนาระบบบริการงานเภสัช
กรรมปฐมภูมิตามเกณฑ์มาตราฐาน รพ.สต. ติดดาว โดยมีการออกประเมินของคณะกรรมการประเมินคุณภาพ
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบล ระดับจังหวัดและ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบล The Best ของจังหวัด
ซึ่งได้รับการประเมินรับรองโดยคณะกรรมการประเมินคุณภาพโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตําบลระดับเขต
สุขภาพที่ 10
ปีงบประมาณ 2560 สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ มี รพ.สต.จํานวน 254 แห่ง ผ่านเกณฑ์
รพ.สต. ติดดาว (5 ดาว 5 ดี) จํานวน 35 แห่ง ร้อยละ 13.83 ปีงบประมาณ 2561 สํานักงานสาธารณสุข
ั
จังหวัดศรีสะเกษมีการดําเนินงานพฒนาตามเกณฑ์ประเมิน รพ.สต. ติดดาว ทุก รพ.สต. ผ่านเกณฑ์ รพ.สต.
ติดดาว (5 ดาว 5 ดี) จํานวน 59 แห่ง ผลงานสะสม ปี 2560-2561 จํานวน 94 แห่ง ร้อยละ 37.15
2. มาตรการในการด าเนินงาน
2.1 การติดตามการใช้ยาและผลิตภัณฑ์สุขภาพของผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่บ้านโดยประเมินติดตามการ
ดําเนินงานในรูปแบบการจัดลําดับอําเภอ 2 ครั้ง/ปี (Ranking)
2.1.1 หลักฐานการเยี่ยมบ้าน
2.1.2 การส่งต่อข้อมูลด้านเภสัชกรรมในการเยี่ยมบ้าน
2.1.3 สรุปวิเคราห์ผลการเยี่ยมบ้านโดยเภสัชกร
2.2 การติดตามร้อยละของโรงพยาบาล/รพ.สตที่ใช้ยาอย่างสมเหตุผล(RDU)จากฐานข้อมูล
HDC/Cockpit โดยประเมินติดตามการดําเนินงานในรูปแบบการจัดลําดับอําเภอ 2 ครั้ง/ปี (Ranking)
ั
2.3 การติดตามร้านชําปลอดยาอนตราย/ยาปฏิชีวนะ/ยาสเตียรอยด์ โดยประเมินติดตาม
การดําเนินงานในรูปแบบการจัดลําดับอําเภอ 2 ครั้งต่อปี (Ranking)
2.3.1 บันทึกฐานข้อมูลร้านค้าร้านชําในโปรแกรมบริการ HIMPRO หรือ JHCIS
2.3.2 มีการสํารวจ คบส.1 ครบถ้วน (ร้อยละ 100)
2.3.3 รายงานการสรุป คบส.2และคบส.3
2.3.4 สุ่มร้านค้าร้านชํา ใน รพ.สต.ที่สุ่มได้
409
รายงานประจําปี 2562
3. ผลการด าเนินงาน
ตารางที่ 141 ผลคะแนนการประเมินติดตามการด าเนินงานในรูปแบบ Ranking ครั้งที่ 2/2562
ที่ โรงพยาบาล คะแนนร้อยละ
1 เมืองจันทร์ 100.00
2 บึงบูรพ์ 96.25
3 ศิลาลาด 96.25
4 วังหิน 93.75
5 ภูสิงห์ 93.75
6 เบญจลักษ ์ 92.50
7 โนนคูณ 90.00
8 ศรีรัตนะ 90.00
9 ยางชุมน้อย 88.75
10 ไพรบึง 88.75
11 หัวยทับทัน 88.75
12 พยุห์ 88.75
13 โพธิ์ศรีสุวรรณ 87.50
14 น้ําเกลี้ยง 86.25
15 ขุนหาญ 85.62
16 ราษีไศล 85.00
17 ปรางค์ก ู่ 83.75
18 อุทุมพรพิสัย 80.62
19 กันทรลักษ ์ 80.00
20 ขุขันธ์ 77.50
21 กันทรารมย์ 76.25
22 เมืองศรีสะเกษ 75.00
410
รายงานประจําปี 2562
โครงการเด่น/Best practice
การติดตามการใช้ยาและผลิตภัณฑ์สุขภาพของผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่บ้านโดยเภสัชกร โดยมีนโยบายให้
ทุกอําเภอดําเนินการ ดังนี้
1 มีการกําหนดกลุ่มเป้าหมายในการติดตามการใช้ยาและผลิตภัณฑ์สุขภาพของผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่บ้าน
ํ
2 มีการบันทึกข้อมูลเยี่ยมบ้านในแบบฟอร์มที่แต่ละอาเภอกําหนด
3 มีการบันทึกข้อมูลเยี่ยมบ้าน ในฐานข้อมูล รพ.สต. (family folder หรือ JHCIS)
4 มีการสรุปวิเคราะห์ ปัญหาและแนวทาง การแก้ไขรายผู้ป่วย
ํ
ั
5 มีการจัดทํารายงานและสรุปภาพรวมของอาเภอ และประชาสัมพนธ์ข่าวในรูปแบบ one page ดัง
ตัวอย่างต่อไปนี้
4. การวิเคราะห์สภาพปัญหาที่พบ (เชิงคุณภาพ)
4.1 ขาดแนวทาง/มาตรฐาน การดูแลผู้ป่วยด้านยาที่เป็นทิศทางเดียวกันในภาพจังหวัด
4.2 ขาดแนวทางจัดการความเสี่ยงด้านยาและผลิตภัณฑ์สุขภาพในชุมชน
5. แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงานในปีต่อไป
5.1 ขับเคลื่อนด้วยคณะทํางานพัฒนางานเภสัชกรรมปฐมภูมิ ระดับจังหวัด
5.2 เน้นการดําเนินงานด้านการบริบาลทางเภสัชกรรมแก่ผู้ป่วยที่บ้าน (เยี่ยมบ้าน)
5.3 เน้นการจัดการความเสี่ยงฯ ด้วยมาตรการการมีส่วนร่วมของเครือข่าย
5.4 บูรณาการ การประเมินติดตามมาตรฐานร่วมกับกับงานที่เกี่ยวข้อง เช่น PCC และ รพ.สต.ติดดาว
411
กลุ่มงานทันตสาธารณสุข
รายงานประจ าปี 2562
บทสรุปส าหรับผู้บริหาร
สุขภาพช่องปากส่งผลกระทบต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างชัดเจนทั้งด้านกายภาพ
ั
อารมณ์และสังคมโดยเฉพาะผู้ที่สูญเสียฟน จากผลการส ารวจสภาวะทันตสุขภาพของจังหวัดศรีสะเกษ
ประจ าปี 2561 พบว่า กลุ่มเด็กอายุ 3 ปี ปราศจากฟนผุร้อยละ 58.82 (ค่าเฉลี่ยระดับประเทศร้อยละ 47.1)
ั
ั
กลุ่มเด็กอายุ 12 ปี ปราศจากฟนผุ (cavity Free) ร้อยละ 73.31 (ค่าเฉลี่ยระดับประเทศร้อยละ 66.7) และ
กลุ่มผู้สูงอายุมีฟนใช้ได้งานมากกว่า 20 ซี่ ร้อยละ 68.90 (ค่าเฉลี่ยระดับประเทศร้อยละ 39.4) ผลการส ารวจ
ั
แสดงให้เห็นว่า สภาวะสุขภาพช่องปากของประชากรโดยรวมของจังหวัดศรีสะเกษดีกว่าค่าเฉลี่ยของ
ระดับประเทศ แต่ยังมีประชากรส่วนที่เหลือในจังหวัดที่ยังมีปัญหาสุขภาพช่องปากรอรับการแก้ไขปัญหาอยู่
ดังนั้นการด าเนินงานด้านทันตสาธารณสุขยังคงมีความจ าเป็น โดยควรยึดหลักส่งเสริม ป้องกัน รักษา และ
ฟนฟ ในการด าเนินงานให้ประชาชนในจังหวัดศรีสะเกษมีสุขภาพช่องปากที่ดี น าไปสู่การมีคุณภาพชีวิตที่ดี
ื้
ู
ต่อไป
412
รายงานประจ าปี 2562
งานทันตสาธารณสุข
ุ่
ตัวชี้วัด : 1. ผู้สูงอายุกลมเป้าหมายได้รับบริการใส่ฟันเทียมพระราชทานในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หว
ั
2. โครงการคนไทยฟันดี สดุดีสมเด็จย่า
3. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต าบลจัดบริการสุขภาพช่องปากที่มีคุณภาพ
4. อัตราการใช้บริการสุขภาพช่องปาก
5. เด็กอายุ 3 ปี ปราศจากโรคฟันผุ (Caries Free)
6. เครือข่ายโรงเรียนเด็กไทยฟันดี
7. เด็กอายุ12 ปี ปราศจากโรคฟันผุ(Cavity Free)
8. กิจกรรมรณรงค์ “ฟันสะอาดเหงือกแข็งแรง”
9. ผู้สูงอายุมีฟันแท้ใช้งานได้ไม่น้อยกว่า 20 ซี่
10. ชมรมผู้สูงอายุด้านการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก
11. ผู้สูงวย 80 ปี สุขภาพฟันดี
ั
12.นวัตกรรมการส่งเสริมทันตสุขภาพในผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง
13.หน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่จังหวัดศรีสะเกษ
14.มูลค่าการจัดซื้อร่วมวัสดุทันตกรรม
1. สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
1.1 หน่วยบริการสุขภาพช่องปาก
1.1.1 อ าเภอ จ านวน 22 แห่ง
1.1.2 CUP จ านวน 22 แห่ง
1.1.3 PCC จ านวน 37 แห่ง
1.1.4 รพ.สต. จ านวน 254 แห่ง
1.1.5 คลินิกทันตกรรม จ านวน 28 แห่ง
1.1.6 รพ.เอกชน จ านวน 1 แห่ง
1.2 จ านวนทันตบุคลากรในจังหวัด
1.2.1 ทันตแพทย์ทั้งหมด จ านวน 113 คน
1.2.1.1 ทพ.กสธ. จ านวน 10 คน
1.2.1.2 ทพ.เอกชน จ านวน 103 คน
1.2.2 ทันตาภิบาลทั้งหมด จ านวน 174 คน
1.2.2.1 ทันตาภิบาล ใน สสจ./สสอ. จ านวน 4 คน
1.2.2.2 ทันตาภิบาลใน รพ. จ านวน 49 คน
1.2.2.3 ทันตาภิบาล ใน รพ.สต. จ านวน 120 คน
1.2.3 ผู้ช่วยทันตแพทย์ทั้งหมด จ านวน 95 คน
1.2.3.1 ผู้ช่วยทันตแพทย์ (ในต าแหน่ง จพ.ทันตสาธารณสุข) จ านวน 14 คน
1.2.3.2 ลูกจ้างช่วยงานทันตกรรมใน รพ. จ านวน 81 คน
1.2.4 ช่างทันตกรรม จ านวน 1 คน
413
รายงานประจ าปี 2562
1.3 การจัดสรรงบประมาณสนับสนุนครุภัณฑ์ทันตกรรมในการให้บริการใน รพ.สต.
ตารางที่ 142 การจัดสรรงบประมาณสนับสนุนครุภัณฑ์ทันตกรรม
ที่ อ าเภอ หน่วยบริการ รายการ งบประมาณ (บาท)
1 ไพรบึง รพ.ไพรบึง ยูนิตทันตกรรม 460,000
2 บึงบูรพ์ รพ.บึงบูรพ ์ ยูนิตทันตกรรม 460,000
3 ศิลาลาด รพ.ศิลาลาด ยูนิตทันตกรรม 460,000
4 ศิลาลาด รพ.สต.หนองบัวดง ยูนิตทันตกรรม 460,000
5 เมืองศรีสะเกษ รพ.สต.บ้านกลาง ยูนิตทันตกรรม 460,000
7 เมืองศรีสะเกษ รพ.สต.บ้านโพนงาม ยูนิตทันตกรรม 460,000
8 กันทรารมย์ รพ.สต.บ้านเมืองน้อย ยูนิตทันตกรรม 460,000
9 กันทรลักษ ์ รพ.สต.บ้านหนองเดียงน้อย ยูนิตทันตกรรม 460,000
10 ปรางค์ก ู่ รพ.สต.กู่ ยูนิตทันตกรรม 460,000
11 ปรางค์ก ู่ รพ.ปรางค์กู่ ยูนิตทันตกรรม 920,000
12 ขุนหาญ รพ.สต.หลักหิน ยูนิตทันตกรรม 460,000
13 อุทุมพรพิสัย รพ.สต.โคกหล่าม ยูนิตทันตกรรม 460,000
14 ศรีรัตนะ รพ.สต.บ้านศรีพะเนา ยูนิตทันตกรรม 460,000
15 ศรีรัตนะ รพ.ศรีรัตนะ ยูนิตทันตกรรม 460,000
16 น้ าเกลี้ยง รพ.สต.บ้านละเอาะ ยูนิตทันตกรรม 460,000
17 เมืองจันทร์ รพ.เมืองจันทร์ ยูนิตทันตกรรม 460,000
18 เมืองจันทร์ รพ.สต.บ้านตาโกน ยูนิตทันตกรรม 460,000
19 ยางชุมน้อย รพ.สต.ยางชุมน้อย ยูนิตทันตกรรม 460,000
20 ขุขันธ์ รพ.ขุขันธ์ ยูนิตทันตกรรม 460,000
21 ราษีไศล รพ.ราษีไศล ยูนิตทันตกรรม 550,000
22 ภูสิงห์ รพ.ภูสิงห์ ยูนิตทันตกรรม 460,000
1.5 สถานการณ์สภาวะในช่องปากและพฤติกรรม
ข้อมูลสถานการณ์สภาวะสุขภาพช่องปากประชาชนจังหวัดศรีสะเกษ ในช่วงระหว่างปี พ.ศ. 2558-
2560 พบว่า แนวโน้มการเกิดโรคฟันผุในเด็ก 18 เดือน เด็ก 3 ปี และเด็ก 12 ปี มีแนวโน้มการเกิดโรคฟนผุลด
ั
ต่ าลง ดังนี้
414
รายงานประจ าปี 2562
ตารางที่ 143 สถานการณ์สภาวะในช่องปากและพฤติกรรมจังหวัดศรีสะเกษ
ตัวชี้วัดสภาวะ จังหวัดศรีสะเกษ
กลุ่มอายุ
ทันตสุขภาพ 2558 2559 2560
18 เดือน ร้อยละเด็กปราศจากฟันผุ 91.2 88.9 97.36
ร้อยละเด็กได้รับการแปรงฟันจากผู้ปกครอง 39.7 85.3 56.14
3 ปี ร้อยละเด็กปราศจากฟันผุ 54.7 55.6 73.33
12 ปี ร้อยละเด็กปราศจากฟันผุ 56.7 47.6 63.29
ในฟันถาวร
ร้อยละเด็กฟันดีไม่มีผุ(cavity free) - - 76.39
ร้อยละเด็กมีสภาวะเหงือกอักเสบ 12.8 27.2 27.13
ร้อยละเด็กแปรงฟันก่อนนอนทุกวัน 55.7 58.5 58.95
60 ปีขึ้นไป ร้อยละผู้สูงอายุมีฟันแท้ใช้งานได้ไม่น้อยกว่า 20 ซี่ 63.0 64.0 63.0
ร้อยละผู้สูงอายุมีฟันใช้งานไม่น้อยกว่า 4 คู่สบ 46.0 46.0 43.0
2. มาตรการในการด าเนินงาน
ั
2.1 ด าเนินงานเชิงรุก โดยค้นหากลุ่มเป้าหมายและจัดบริการใส่ฟนเทียมแก่ผู้สูงอายุใน รพ.สต.
ร่วมกับเน้นงานส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปาก
ิ่
2.2 สนับสนุนให้โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต าบลจัดบริการสุขภาพช่องปากที่มีคุณภาพ และเพมการ
เข้าถึงบริการสุขภาพช่องปากใน รพ.สต. โดยจัดทันตบุคลากรหมุนเวียนให้บริการรวมถึงสนับสนุนครุภัณฑ์
ทันตกรรมส าหรับ รพ.สต.ที่ขาดแคลน
2.3 พัฒนาระบบการบันทึกข้อมูลด้านสุขภาพช่องปากที่มีคุณภาพ
2.4 เน้นคุณภาพการฝึกทักษะการแปรงฟันในทุกกลุ่มวัย
2.5 ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดสนับสนุนรถหน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่ เพอเพมการเข้าถึงบริการ
ิ่
ื่
สุขภาพช่องปากของประชาชน
ื่
2.6 ก าหนดมาตรการระดับจังหวัด ก ากับและติดตามการจัดซื้อร่วมวัสดุทันตกรรม เพอลดต้นทุนวัสดุ
ของหน่วยบริการทางการแพทย์ในจังหวัด
2.7 ส่งเสริมและสนับสนุนภาคีเครือข่าย ได้แก่ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โรงเรียน ชมรมผู้สูงอายุ
ฯลฯ ในการด าเนินงานและจัดกิจกรรมรวมถึงสิ่งแวดล้อมที่เออต่อการมีสุขภาพช่องปากที่ดี
ื้
415
รายงานประจ าปี 2562
3. ผลการด าเนินงาน
ตารางที่ 144 ร้อยละผลการด าเนินงานตามตัวชี้วัดกระทรวง/กรม/จังหวัด
ที่ ตัวชี้วัด เป้าหมาย ผลงาน
1 จ านวนผู้สูงอายุกลุ่มเป้าหมายได้รับบริการใส่ฟันเทียม 957 ราย 1,413 ราย
พระราชทานในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ (ร้อยละ 100)
2 จ านวนผู้รับบริการทันตกรรม โครงการ “คนไทยฟันดี 3,000 ราย 3,375 ราย
สดุดีสมเด็จย่า”
3 ร้อยละโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต าบลจัดบริการ ร้อยละ 60 ร้อยละ 92.13
สุขภาพช่องปากที่มีคุณภาพ
4 อัตราการใช้บริการสุขภาพช่องปาก ร้อยละ 35 ร้อยละ 44.96
5 ร้อยละเด็กอายุ 3 ปี ปราศจากฟันผุ(caries free) ร้อยละ 54 ร้อยละ 74.76
6 ร้อยละเด็กอายุ 12 ปี ฟันดีไม่มีผุ (cavity free) ร้อยละ 54 ร้อยละ 87.02
7 จ านวนนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาเข้าร่วมกิจกรรมรณรงค์ 10,000 คน 10,102 คน
ฟันสะอาดเหงือกแข็งแรง
8 ร้อยละผู้สูงอายุมีฟันแท้ใช้งานได้ไม่น้อยกว่า 20 ซี่ ร้อยละ 50 ร้อยละ 69.19
9 ชมรมผู้สูงอายุที่มีกิจกรรมด้านทันตสุขภาพดีเด่น - รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1
ชมรมผู้สูงอายุที่มีกิจกรรม
ด้านทันตสุขภาพดีเด่น
ระดับเขต
10 นวัตกรรมส่งเสริมทันตสุขภาพในผู้สูงอายุที่มีภาวะ - 1. รางวัลชนะเลิศระดับเขต
ิ
พึ่งพง 2. รางวัลชมเชยระดับเขต
นวัตกรรมส่งเสริม
ทันตสุขภาพในผู้สูงอายุ
ที่มีภาวะพึ่งพิง
11 ผู้สูงอายุสุขภาพฟันดี - 1. รางวัลชนะเลิศระดับเขต
ผู้สูงอายุสุขภาพฟันดี
อายุ 90 ปี
2. รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1
ระดับเขต ผู้สูงอายุสุขภาพ
ฟันดี 80 ปี
3. รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2
ระดับเขต ผู้สูงอายุสุขภาพ
ฟันดี 80 ปี
12 จ านวนผู้เข้ารับบริการหน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่จังหวัด 9,500 ราย 14,262 ราย
ศรีสะเกษ (ร้อยละ 100)
13 ร้อยละมูลค่าการจัดซื้อร่วมวัสดุทันตกรรม ร้อยละ 20 ร้อยละ 56.6
416
รายงานประจ าปี 2562
ี่
ตารางท 145 ร้อยละผู้สูงอายุกลุ่มเป้าหมายได้รับบริการใส่ฟันเทียมพระราชทานฯ
ที่ หน่วยบริการ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ
1 รพ.ศรีสะเกษ 132 109 82.58
2 รพ.ยางชุมน้อย 22 81 100
3 รพ.กันทรารมย์ 77 107 100
4 รพ.กันทรลักษ์ 99 106 100
5 รพ.ขุขันธ์ 77 136 100
6 รพ.ไพรบึง 22 25 100
7 รพ.ปรางค์ก ู่ 33 71 100
8 รพ.ขุนหาญ 77 127 100
9 รพ.ราษีไศล 66 148 100
10 รพ.อุทุมพรพิสัย 77 77 100
11 รพ.บึงบูรพ์ 22 18 81.82
12 รพ.ห้วยทับทัน 22 15 68.18
13 รพ.โนนคูณ 22 50 100
14 รพ.ศรีรัตนะ 33 49 100
15 รพ.น้ าเกลี้ยง 22 22 100
16 รพ.วังหิน 22 48 100
17 รพ.ภูสิงห์ 33 36 100
18 รพ.เมืองจันทร์ 11 20 100
19 รพ.เบญจลักษ ์ 22 42 100
20 รพ.พยุห์ 22 53 100
21 รพ.โพธิ์ศรีสุวรรณ 22 40 100
22 รพ.ศิลาลาด 22 0 0
23 คลินิกทันตกรรม สสจ.ศรีสะเกษ 0 33 100
รวม 957 1,413 100
ที่มา : ข้อมูลจากโปรแกรมฟันเทียมพระราชทาน ณ วันที่ 13 กันยายน 2562
417
รายงานประจ าปี 2562
ตารางที่ 146 ร้อยละ รพ.สต./ศสม. ที่จัดบริการสุขภาพช่องปากที่มีคุณภาพ
รพ.สต./ศสม.ที่จัดบริการ
สุขภาพช่องปากได้ รพ.สต./ศสม. ที่จัดบริการ รพ.สต./ศสม.ที่จัดบริการ อัตราการใช้บริการสุขภาพช่องปาก
อ าเภอ ตามเกณฑ์ใน 6 กลุ่มวัย สุขภาพช่องปากตรอบคลุม สุขภาพช่องปากที่มีคุณภาพ รวมทุกสิทธิ์ในพื้นที่
ประชากร ร้อยละ 20
14 กิจกรรม
เป้า ผลงาน ร้อยละ เป้า ผลงาน ร้อยละ เป้า ผลงาน ร้อยละ เป้า ผลงาน ร้อยละ
เมืองศรีสะเกษ 17 17 100 17 17 100 17 17 100 87,905 41,453 47.16
ยางชุมน้อย 6 5 83.33 6 6 100 6 5 83.33 25,827 8,675 33.59
กันทรารมย์ 17 17 100 17 17 100 17 17 100 66,656 27,704 41.56
กันทรลักษ์ 34 29 85.29 34 33 97.06 34 29 85.29 167,803 69,982 41.7
ขุขันธ์ 27 27 100 27 27 100 27 27 100 104,936 51,535 49.11
ไพรบึง 7 4 57.14 7 7 100 7 4 57.14 30,605 13,852 45.26
ปรางค์กู่ 13 13 100 13 13 100 13 13 100 43,395 21,929 50.53
ขุนหาญ 19 17 89.47 19 17 89.47 19 17 89.47 85,168 29,351 34.46
ราษีไศล 14 14 100 14 14 100 14 14 100 50,561 25,615 50.66
อุทุมพรพิสัย 21 18 85.71 21 21 100 21 18 85.71 66,820 33,463 50.08
บึงบูรพ์ 2 2 100 2 2 100 2 2 100 5,752 2,909 50.57
ห้วยทับทัน 8 8 100 8 8 100 8 8 100 28,331 11,773 41.56
โนนคูณ 8 8 100 8 8 100 8 8 100 28,026 14,440 51.52
ศรีรัตนะ 8 8 100 8 8 100 8 8 100 35,620 16,872 47.37
น้ าเกลี้ยง 7 6 85.71 7 6 85.71 7 6 85.71 34,190 15,833 46.31
วังหิน 8 8 100 8 8 100 8 8 100 37,749 24,038 63.68
ภูสิงห์ 9 6 66.67 9 9 100 9 6 66.67 36,631 11,969 32.67
เมืองจันทร์ 4 4 100 4 4 100 4 4 100 12,118 5,528 45.62
เบญจลักษ์ 6 6 100 6 6 100 6 6 100 23,972 13,389 55.85
พยุห์ 6 5 83.33 6 6 100 6 5 83.33 22,484 8,180 36.38
โพธิ์ศรีสุวรรณ 8 8 100 8 8 100 8 8 100 15,504 7,122 45.94
ศิลาลาด 5 4 80 5 4 80 5 4 80 12,211 3,954 32.38
รวม 254 234 92.13 254 249 98.03 254 234 92.13 1,022,264 459,566 44.96
ที่มา : ข้อมูลจากโปรแกรม HDC ณ วันที่ 12 กันยายน 2562
โครงการเด่น/ Best Practice
1 การประกวดผลงานเพลงประกอบท่าเต้นส่งเสริมส่งเสริมทันตสุขภาพ
กรมอนามัย ส านักทันตสาธารณสุข ได้จัดกิจกรรมรณรงค์ส่งเสริมการแปรงฟนในเด็กนักเรียนผ่านการ
ั
ประกวดแต่งเพลงประกอบท่าเต้นส่งเสริมทันตสุขภาพ ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษร่วมกับโรงเรียน
เทศบาล 2 รัชมังคลานุสรณ์ ส่งผลงานคัดเลือกในระดับประเทศ ผลการประกวด โรงเรียนเทศบาล 2 รัชมัง
ั
คลานุสรณ์ ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอนดับ 1 ระดับประเทศ ในการประกวดแต่งเพลงประกอบท่าเต้นส่งเสริม
ทันตสุขภาพ
418
รายงานประจ าปี 2562
2 กิจกรรมการประกวดผู้สูงอายุระดับเขตประจ าปี 2562
ศูนย์อนามัยที่ 10 อุบลราชธานี ได้จัดพิธีมอบรางวัลกิจกรรม ดังนี้
ั
2.1 การประกวดผู้สูงอายุสุขภาพฟนดีวัย 80 ปี และวัย 90 ปี จังหวัดศรีสะเกษได้ส่งตัวแทน
ผู้สูงอายุเข้าร่วมประกวด จ านวน 3 ท่าน ผลการประกวด ดังนี้
รางวัลชนะเลิศ รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1
ประกวดผู้สูงอายุสุขภาพฟันดี วัย 90 ปี ประกวดผู้สูงอายุสุขภาพฟันดี วัย 80 ปี
รางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2
ประกวดผู้สูงอายุสุขภาพฟันดี วัย 80 ปี
419
รายงานประจ าปี 2562
2.2 การประกวดชมรมผู้สูงอายุที่มีกิจกรรมด้านทันตสุขภาพดีเด่น เครือข่ายบริการสุขภาพ
อาเภอศิลาลาด จังหวัดศรีสะเกษ ได้ส่งชมรมผู้สูงอายุต าบลหนองบัวดงเป็นตัวแทนจังหวัดเข้าร่วมประกวด
ผลการระกวด ชมรมผู้สูงอายุต าบลหนองบัวดง อ.ศิลาลาด ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 1
2.3 การประกวดนวัตกรรมส่งเสริมทันตสุขภาพในผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง ผลมีดังนี้
2.3.1 ทพ.ชาญชัย ศานติพพฒน์ ต าแหน่ง ทันตแพทย์ช านาญการพเศษ และ
ั
ิ
ิ
นางดาวรรณ ไชยสนาม ต าแหน่ง ช่างทันตกรรมช านาญงาน ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ ได้รับ
รางวัลชนะเลิศระดับเขตจากผลงานชื่อ “Sponge brush all in one”
2.3.2 นางสาวถนอม สุปัตติ ต าแหน่งเจ้าพนักงานทันตสาธารณสุข โรงพยาบาล
ส่งเสริมสุขภาพต าบหนองไฮ อ าเภออุทุมพรพิสัย ได้รับรางวัลชมเชย จากผลงานชื่อ “ซีจีวัยใส ห่วงใยสว.”
420
รายงานประจ าปี 2562
4. การวิเคราะห์สภาพปัญหาที่พบ (เชิงคุณภาพ)
สภาวะสุขภาพช่องปากของประชาชนจังหวัดศรีสะเกษ จากผลการส ารวจสภาวะทันตสุขภาพของ
ั
จังหวัดศรีสะเกษ ประจ าปี 2561 พบว่า กลุ่มเด็กอายุ 3 ปี ปราศจากฟนผุร้อยละ 58.82 (ค่าเฉลี่ย
ั
ระดับประเทศร้อยละ 47.1) กลุ่มเด็กอายุ 12 ปี ปราศจากฟนผุ (cavity Free) ร้อยละ 73.31 (ค่าเฉลี่ย
ั
ระดับประเทศร้อยละ 66.7) และกลุ่มผู้สูงอายุมีฟนใช้ได้งานมากกว่า 20 ซี่ ร้อยละ 68.90 (ค่าเฉลี่ย
ระดับประเทศร้อยละ 39.4) ผลการส ารวจแสดงให้เห็นว่า สภาวะสุขภาพช่องปากของประชากรทุกกลุ่มวัย
โดยรวมของจังหวัดศรีสะเกษดีกว่าค่าเฉลี่ยของระดับประเทศ แต่ยังมีประชากรส่วนที่เหลือในจังหวัดที่ยังมี
ปัญหาสุขภาพช่องปากรอรับการแก้ไขปัญหาอยู่ ดังนั้นการด าเนินงานด้านทันตสาธารณสุขยังคงมีความจ าเป็น
ู
ื้
โดยควรยึดหลัก ส่งเสริม ป้องกัน รักษา และฟนฟ ในการด าเนินงานให้ประชาชนในจังหวัดศรีสะเกษมีสุขภาพ
ช่องปากที่ดียิ่งขึ้นต่อไป
5. แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงานในปีต่อไป
5.1 ด าเนินงานเชิงรุกเน้นงานส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปากส าหรับประชาชนทุกกลุ่มวัย
5.2 สนับสนุนให้หน่วยบริการทุกระดับจัดบริการสุขภาพช่องปากที่มีคุณภาพ และเพมการเข้าถึง
ิ่
บริการสุขภาพช่องปากใน รพ.สต. โดยจัดทันตบุคลากรหมุนเวียนให้บริการ รวมถึงสนับสนุนครุภัณฑ์
ทันตกรรมส าหรับ รพ.สต. ที่ขาดแคลน
5.3 พัฒนาทักษะการแปรงฟันคุณภาพในประชากรทุกกลุ่มวัย
ิ่
ั
5.4 เพมช่องทางการสื่อสารประชาสัมพนธ์โครงการ/กิจกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากผ่านทางสื่อ
สังคมออนไลน์ เพื่อสร้างโอกาสให้ภาคีเครือข่าย/กลุ่มเป้าหมายได้เข้าร่วมโครงการ/กิจกรรมเพิ่มมากขึ้น
5.5 ผลักดันนโยบายในระดับจังหวัดและสนับสนุนมาตรการงานส่งเสริมป้องกันให้กับประชาชนทุก
กลุ่มวัย อาทิเช่น
5.5.1 เด็กปฐมวัยทุกคนได้รับการตรวจสุขภาพช่องปากและเด็กกลุ่มเสี่ยงได้รับการทา
ฟลูออไรด์วานิช อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง
5.5.2 เด็ก ป.1 และ ป.6 ได้รับบริการเคลือบหลุมร่องฟันแท้ (Sealant)
ั
5.5.3 ผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงได้รับการคัดกรองและทาฟลูออไรด์วาร์นิชที่ผิวรากฟนป้องกัน
รากฟันผุ
ื้
5.6 สนับสนุนให้โรงเรียน สถานประกอบการ และชุมชนจัดสภาพแวดล้อมที่เออต่อการมีสุขภาพ
ช่องปากที่ดี ส่งเสริมนโยบายปลอดน้ าอัดลมและเครื่องดื่มผสมน้ าตาล
ุ
5.7 พัฒนาระบบฐานข้อมูลด้านสุขภาพช่องปากที่มีคณภาพ
5.8 ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดสนับสนุนรถหน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่ เพอเพมการเข้าถึงบริการ
ิ่
ื่
สุขภาพช่องปากของประชาชน
ื่
5.9 ก าหนดมาตรการระดับจังหวัดก ากับและติดตามการจัดซื้อร่วมวัสดุทันตกรรม เพอลดต้นทุนวัสดุ
ของหน่วยบริการทางการแพทย์ในจังหวัด
5.10 ส่งเสริมและสนับสนุนภาคีเครือข่าย ได้แก่ โรงเรียน ชมรมผู้สูงอายุ โรงงาน สถานประกอบการ
ื้
ร้านค้า ชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ฯลฯ ในการด าเนินงานและจัดกิจกรรมรวมถึงสิ่งแวดล้อมที่เออต่อ
การมีสุขภาพช่องปากที่ดี
421
กลุ่มงานการแพทย์แผนไทย
และการแพทย์ทางเลือก
รายงานประจ าปี 2562
บทสรุปส าหรับผู้บริหาร
จังหวัดศรีสะเกษมีหน่วยบริการสาธารณสุขของรัฐที่ได้มาตรฐานแพทย์แผนไทย 276 แห่ง แยกได้ดังนี้
โรงพยาบาลศูนย์ (ระดับ A) จ านวน 1 แห่ง โรงพยาบาลทั่วไป (ระดับ M 1) จ านวน 1 แห่ง และโรงพยาบาล
ชุมชน จ านวน 20 แห่ง มีโรงพยาบาลแพทย์แผนไทย 1 แห่ง (โรงพยาบาลขุนหาญ) โรงพยาบาลที่ผลิต
ยาสมุนไพร 1 แห่ง (โรงพยาบาลห้วยทับทัน) ที่สามารถผลิตยาสมุนไพรได้ 39 รายการ โรงพยาบาลให้บริการ
ฝังเข็ม จ านวน 4 แห่ง รพ.สต. มีทั้งหมด 254 แห่ง โดยที่ 251 แห่ง มีบริการการแพทย์แผนไทย (ผู้ช่วยแพทย์
ี
แผนไทย) มีการจ่ายยาสมุนไพร นวดรักษา ประคบสมุนไพร คิดเป็นร้อยละ 98.05 และ รพ.สต. อก 3 แห่ง
ยังไม่มีบุคลากรแพทย์แผนไทยและผู้ช่วยแพทย์แผนไทย
ปีงบประมาณ 2562 ร้อยละของผู้รับบริการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกในแผนก
ผู้ป่วยนอกในสถานบริการร้อยละ 23.14 มีอ าเภอที่ไม่ผ่านจ านวน 5 อาเภอ คือ อาเภอเมืองศรีสะเกษ, อาเภอ
โนนคูณ, อาเภอน้ าเกลี้ยง, อาเภอภูสิงห์ และอาเภอเบญจลักษ์ อาเภอที่มีค่าร้อยละผู้รับบริการมากที่สุด คือ
อาเภอปรางค์กู่, อาเภอกันทรลักษ์, อาเภอโพธิ์ศรีสุวรรณ, อาเภอราศีไศล และอาเภอห้วยทับทัน ร้อยละ
32.03, 30.63, 30.22, 28.63 และ 26.16 ตามล าดับ อาเภอที่มีค่าร้อยละผู้รับบริการน้อยที่สุด คือ อาเภอ
เมืองศรีสะเกษ, อาเภอโนนคูณ, อาเภอเบญจลักษ์ และอาเภอภูสิงห์ ร้อยละ 14.15, 18.14, 18.55 และ
18.85 ตามล าดับ และมีตัวชี้วัดอนๆ ดังนี้ ผู้รับบริการโรงพยาบาลทั่วไปร้อยละ 10 คิดเป็นร้อยละ 7.24
ื่
ผู้รับบริการโรงพยาบาลชุมชนร้อยละ 20 คิดเป็นร้อยละ 10.78 ผู้รับบริการของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ
ต าบลภาพรวมอ าเภอร้อยละ 35 คิดเป็นร้อยละ 38.76 ตัวชี้วัดเชิงประเด็นยุทธศาสตร์ มีดังนี้ นโยบายสั่งใช้ยา
พัฒนาจากสมุนไพรเป็นอนดับแรก (First Line Drug) จ านวน 2 ตัว (ฟาทะลายโจรร้อยละ 25 คิดเป็นร้อยละ
ั
้
34.76, ขมิ้นชันร้อยละ 25 คิดเป็นร้อยละ 34.96) มีการสั่งใช้ยาสมุนไพรในผู้ป่วยนอก (ครั้ง) ร้อยละ 15 ของ
ผู้รับบริการผู้ป่วยนอกทั้งหมด คิดเป็นร้อยละ 15.97 และการดูแลหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย
ร้อยละ 20 ของมารดาหลังคลอด คิดเป็นร้อยละ 29.75
ดังนั้น หากต้องการที่จะพัฒนางานด้านการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกให้เป็นที่ยอมรับให้
มากขึ้นจะต้องมีการพฒนาบุคลากรด้านการแพทย์แผนไทย ให้มีความรู้ทักษะด้านการตรวจเวชกรรมไทย
ั
มีการจัดการเรียนการสอนแพทย์แผนไทยและสมุนไพรในโรงเรียนแพทย์ และปฐมนิเทศแพทย์บรรจุใหม่ให้มี
ความรู้และทัศนคติที่ดีต่อการแพทย์แผนไทยและสมุนไพรไทย และมีกิจกรรมการเชิดชูหมอพนบ้าน/
ื้
องค์ความรู้การแพทย์พนบ้าน ต ารับ/ต ารา ให้เป็นที่รู้จักของประชาชนทั่วไปให้สามารถเล็งเห็นคุณค่าและ
ื้
ความส าคัญให้มากขึ้น
422
รายงานประจ าปี 2562
งานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
ี้
ตัวชี้วัด : 1. ตัวชวัดเชิงความส าเร็จ ร้อยละความครอบคลุมผู้รับบริการแพทย์แผนไทย
และการแพทย์ทางเลือกในสถานบริการของรัฐตามเกณฑ์ ดังนี้
1.1 ร้อยละความครอบคลุมผู้รับบริการการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
ในสถานบริการของรัฐ ร้อยละ 20
1.2 ร้อยละผู้รับบริการโรงพยาบาลทั่วไป ร้อยละ 10
1.3 ร้อยละผู้รับบริการโรงพยาบาลชุมชน ร้อยละ 20
1.4 ร้อยละผู้รับบริการของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต าบลภาพรวมอ าเภอ ร้อยละ 35
2. ตัวชวัดเชิงประเด็นยุทธศาสตร์
ี้
2.1 นโยบายสั่งใช้ยาพัฒนาจากสมุนไพรเป็นอันดับแรก (First Line Drug) ดังนี้
2.1.1 ฟ้าทะลายโจร ร้อยละ 25
2.1.2 ขมิ้นชัน ร้อยละ 25
2.2 มีการสั่งใช้ยาสมุนไพรในผู้ป่วยนอก (ครั้ง) เป็นร้อยละ15 ของผู้รับบริการผู้ป่วยนอก
ทั้งหมด
2.3 การดูแลหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยร้อยละ 20 ของมารดาหลังคลอด
1. สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
จังหวัดศรีสะเกษมีหน่วยบริการสาธารณสุขของรัฐที่ได้มาตรฐาน 276 แห่ง แยกตามการบริการ
การแพทย์แผนไทยดังนี้ โรงพยาบาลศูนย์ (ระดับ A) จ านวน 1 แห่ง โรงพยาบาลทั่วไป (ระดับ M 1) จ านวน
1 แห่ง และโรงพยาบาลชุมชน จ านวน 20 แห่ง มีโรงพยาบาลแพทย์แผนไทย 1 แห่ง (โรงพยาบาลขุนหาญ)
โรงพยาบาลที่ผลิตยาสมุนไพร 1 แห่ง (โรงพยาบาลห้วยทับทัน) ที่สามารถผลิตยาสมุนไพรได้ 39 รายการ
โรงพยาบาลให้บริการฝังเข็มจ านวน 4 แห่ง รพ.สต. มีทั้งหมด 254 แห่ง โดยที่ 251 แห่ง มีบริการการแพทย์
แผนไทย (ผู้ช่วยแพทย์แผนไทยหลักสูตร 372 ชั่วโมง) มีการจ่ายยาสมุนไพร นวดรักษา ประคบสมุนไพร
คิดเป็นร้อยละ 98.05 และ รพ.สต. อีก 3 แห่ง ยังไม่มีบุคลากรแพทย์แผนไทยและผู้ช่วยแพทย์แผนไทย
ปีงบประมาณ 2562 ร้อยละของผู้รับบริการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกในแผนก
ผู้ป่วยนอกในสถานบริการร้อยละ 23.14 มีอาเภอที่ไม่ผ่านจ านวน 5 อาเภอ ประกอบด้วย อาเภอเมือง
ศรีสะเกษ, อ าเภอโนนคูณ, อ าเภอน้ าเกลี้ยง, อ าเภอภูสิงห์ และอ าเภอเบญจลักษ ์
423
รายงานประจ าปี 2562
2. มาตรการในการด าเนินงาน
การท างานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ผสมผสานภายใต้คณะกรรมการService Plan สาขา
ั
แพทย์แผนไทยและการแพทย์ผสมผสานระดับจังหวัดปีงบประมาณ 2562 ได้ก าหนดแนวทางการพฒนางาน/
มาตรฐานและนโยบายในการด าเนินงานภายในปี 2562-2566 โดยมีระบบติดตาม/รายงานการด าเนินงานจาก
โปรแกรม HDC และKPI ดังนี้
2.1 First Line Drug (ฟ้าทะลายโจร,ขมิ้นชัน) ร่วม RDU ทุกสถานบริการ
2.2 สนับสนุนการใช้ยาสมุนไพร
2.3 การดูแลหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย
2.4 ส่งเสริมทักษะด้านวิชาชีพในบุคลากรด้านการแพทย์แผนไทย
2.5 ผลการวิชาการคุณภาพ
3. ผลการด าเนินงาน
ชื่อ KPI ร้อยละความครอบคลุมผู้รับบริการการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกในสถานบริการ
ของรัฐ เกณฑ์เป้าหมายร้อยละ 20 ผลงานภาพรวมจังหวัด ร้อยละ 23.14 ผลงานรายอาเภอ เกณฑ์เป้าหมาย
ร้อยละ 20 ดังนี้
424
รายงานประจ าปี 2562
35 30.63 32.03 28.63 30.22
30 26.16
23.46 22.32 25.11 23.3 25.47 24.02 22.86 25.3
25 22.06 21.78 20.48 19.82 20.26
18.14 18.85 18.55
20
14.15
15
10
5
0 พยุห์
เมืองศรีสะเกษ ยางชุมน้อย กันทรารมย์ กันทรลักษ์ ขุขันธ์ ไพรบึง ปรางค์กู่ ขุนหาญ ราษีไศล อุทุมพรพิสัย บึงบูรพ์ ห้วยทับทัน โนนคูณ ศรีรัตนะ น้ าเกลี้ยง วังหิน ภูสิงห์ เมืองจันทร์ เบญจลักษ์ โพธิ์ศรีสุวรรณ ศิลาลาด
ที่มา : ข้อมูลอ้างอิงจาก HDC จังหวัดศรีสะเกษ วันที่ 31 กันยายน 2562
ความครอบคลุมร้อยละของผู้รับบริการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกในแผนกผู้ป่วยนอกใน
สถานบริการร้อยละ 20 มี 5 อาเภอที่ไม่ผ่านเกณฑ์ คือ อาเภอเมืองศรีสะเกษ, อาเภอโนนคูณ, อาเภอ
น้ าเกลี้ยง, อาเภอภูสิงห์ และอาเภอเบญจลักษ์ อาเภอที่มีค่าร้อยละผู้รับบริการมากที่สุด คือ อาเภอปรางค์กู่,
อาเภอกันทรลักษ์, อาเภอโพธิ์ศรีสุวรรณ, อาเภอราศีไศล และอาเภอห้วยทับทัน ร้อยละ 32.03, 30.63,
30.22, 28.63 และ 26.16 ตามล าดับ อาเภอที่มีค่าร้อยละผู้รับบริการน้อยที่สุด คือ อาเภอเมืองศรีสะเกษ,
อ าเภอโนนคูณ, อ าเภอเบญจลักษ และอ าเภอภูสิงห์ ร้อยละ 14.15, 18.14, 18.55 และ 18.85 ตามล าดับ
์
แผนงาน/โครงการที่ด าเนินการ
ปีงบประมาณ 2562 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณด าเนินจ านวนโครงการ 5 โครงการ เป็นเงิน
7,933,960 บาทดังนี้
1 โครงการพฒนาระบบบริการการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก งบประมาณจาก
ั
งบด าเนินการ NoN-UC ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษจ านวน 32,320 บาท
2 โครงการพฒนาบุคลากรและวิชาการด้านการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก งบประมาณ
ั
จากงบด าเนินการ NoN-UC ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ จ านวน 68,740 บาท
3 โครงการส่งเสริมการใช้และพฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ์สุขภาพด้านสมุนไพรงบประมาณจาก
ั
งบด าเนินการ NoN-UC ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ จ านวน 13,600 บาท
4 โครงการคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย งบประมาณจากงบกองทุนภูมิปัญญา
การแพทย์แผนไทย บัญชีเลขที่ 311-047771-8 จ านวน 390,000 บาท
5 โครงการเมืองสมุนไพรจังหวัดศรีสะเกษงบประมาณประจ าปี 2562 งบประมาณจากกลุ่มจังหวัด
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง 2 จ านวน 7,429,300 บาท ส าหรับ ก่อสร้างอาคารแปรรูปสมุนไพร โรงตาก
พลังงานแสงอาทิตย์ และครุภัณฑ์ 3 พื้นที่ด าเนินการ โรงพยาบาลห้วยทับทัน ขุนหาญ และศรีรัตนะ
425