The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by mursal28, 2021-11-03 12:18:56

kamus bahasa lampung

kamus bahasa lampung

tikkatan kepangkatan kaplisian pen.je.pit n penyapit: ini --
nayah temon yang kamu minta, sija penyapit
ber.jen.jang vt butikkat: naik sai niku kilu
kepangkatan itu --, cakak je.pi.tan n capitan: -- ini lebih
kepangkatan suda butikkat bagus, capitan sija lebih helau
jen.ja.ngan n tikkatan: kamu je.pret v betit; betet: -- saja burungnya,
sudah di -- mani?, niku kak betit gawoh putikna
radu di tikkatan pa? men.je.pret vt ngebetit: --
jen.tik n horol getak: hati-hati musim benatang harus kena kepala,
hujan banyak -- nyamuk, ati- ngebetit benatang harus kena
ati penerai nayah horol ghetal hulu
agas je.pre.tan a betitan: -- kamu
jen.tik-jen.tik ni nayah getak; kamu tidak mengenai sasaran,
getak-getak. betitanmu mak ngenai sasaran
je.nuh a nyelok; -- kalau saya di.je.pret v dibetit: burung
menuggu, nyelok kin yak tetangga -- anak usto, burung
ngenunggu kebelah nuwa dibetit anak usto
men.je.nuh.kan vt ngebusenko; je.ra a jera: saya merasa -- menjadi
nyahuko; nyelokko: menunggui suaminya, nyak ngerasa jera
kamu memang --, ngenuggui ngejadi inggomna
niku temon ngebuseko je.ram.bah n garang: -- ini
je.pit v jepit; capit: -- saja baju itu, sudah tua, garang sija kak radu
capit gawoh kawai sina tuha
di.je.pit vt dicapit: coba -- je.ra.mi n batang pari sai radu dilik;
pakai penjepit, cuba dicapit jerami: kami sedang membakar
baka penjepit -- padi, sikam lagi ngemeppul
men.je.pit vt nyapit: -- kertas jerami pari
pakai penjepit kertas, nyapit je.ra.ngau n jerangau: -- itu obat
kertas baka penjepit keretas herbal, jerangan suda ubat
kampung

211

je.rat v pikat; pinja: -- ayam itu supaya men.je.rit vt ngekik; ngayung: -
mudah, pinja manuk suda mare -lah dia setelah dioperasi,
unyin mudah ngayung ya seradu dioperasi
men.je.rat vt ngemikat; je.ri.tan n mekian; kayung: --
ngeminja: kenipa kamu -- ayam nya karena kaget, kayunganna
orang, mengapi niku ngeminja ulah kanjat
manuk ulun jer.nih a irang; kecah; henyau: air
pen.je.rat n pinjaan: kami sungai ini -- sekali, wai batang
banyak memasang -- di kebun, are sija kecah temon
sekkam nayah ngemasang je.ru.ji n jarau: -- dari besi, jarau jak
pinjaan di kebun besi
di.je.rat vt dipikat; dipinja: -- je.ruk n limau: kami memakan buah --
saja burungnya, dipikat gawoh buah tangan paman, sekkam
pitikni nganik wah limau pengejuk
kemaman
je.ra.wat n juwayak: -- ini karena ada je.ru.mus v cambur; jerujuk.
kangen, juwayak sija ulah wat ter.je.ru.mus vt tecambur;
angon tejerujuk: mobil itu -- di siring,
je.ra.wa.tan vt jawakan; mubil suda tecambur di siring
juwayakan: waduh muka saya jet n geral kapal tehambor; jit: pesawat
kok --, agui pudakku kak --, pesawat jit
jawakan je.wer v kubi’k di cuping; kubi’k: --
je.ra.wat-be.sar adv sunuk: telinga anak saya bila dia
timbul -- besar di pahaku, nakal, kubi’k cuping sanakku
tuwoh sunuk di pahaku damon ya mak bengol
di.je.wer vt tekubi’k: saya --
je.rem.bab v kuruk ibu guru, nyak tekubik mak
ter.je.rem.bab v tekuruk: mobil guru
itu -- dilumpur, mubil sina men.je.wer vt ngubi’k: ibu
tekuruk lom licak anak itu suka -- anaknya, mak

je.rit v mekik; nengkayung.

212

sanak suda demon ngubi’k kinjuk ngebelak?; 2 a sifat
sanakna jelma sai gering ngakuk pudak;
je.we.ran n kas tekubi’k’ pamelit.
kubi’kan: -- ibu ada bakat sakit di.ji.lat vt dibelak: piring ini
sekali, kubikan mak wat kas sudah -- anak anjing, pinggan
sakik temon sija kak radu dibelak kaci
ji.bun n jumbol; nayah men.ji.lat vt ngebelak: coba
be.ji.bun vt bujumbol: -- orang dulu jangan -- begitu, cuba pai
pergi ke pertunjukan, dang melit juk sina
bujumbolan jelma lapah hung jil.bab n jilbab: keghudung -- umi baru
tuttunan beli, jilbab umi ampai beli
ji.dat n kedak: bentuk --nya jelek ber.jil.bab vt busetil jilbab;
sekali, bantuk kedakna temon bujilbab: coba -- dulu, cuba
mak helau bujilbab pai
ji.had adv jelma sai perang ngelawan ji.lid n jilid: mari kita baca buku ini --
jelma kaper; jihad: banyak dua, sija ram baca buku sija sai
orang ingin --, nayah jelma jilid ruwa
haga jihad men.ji.lid v ngesaiko kertas
ji.jik a nyuwoh; renyeh: -- betul nayah mare mak gubar; ngejilid.
sebenarnya sama dia, nyuwoh ji.mat n jimat: -- ini punya siapa?,
temon sebenorna haguk ya jimat sija wat jak sapa?
men.ji.jik.kan vt nyuwohko; jin n kelumpuk maheluk halus; maheluk
ngerenyehko: sikapnya yang --, alam lain; jin: kata guru ada --
lelakuna sai nyuwohko di situ, cawa guru wat jin duda
ji.ka p amun; ki: -- dia dating akan ji.na, ber.ji.na ark bekacuk: -- itu
saya pukuli, amun ya ratong perbuatan tidak benar, bekacuk
haga ku puppuki sina gawi mak benor
ji.lat v belak. ji.nak a rinok: sapi ini sudah --, jawi
pen.ji.lat 1 n muji jelma sai sija kak radu rinok
keliwatan; ngembelak: kenapa jam.bret n copet: itu -- nya, suda
kamu seperti --?, ngapi niku copetana

213

men.jam.bret vt ngecopet: dia - jam.pi n hilmu mantra; jampi: -- ini
supaya manjur, jappi sija kak
- tas saya, ya ngecopet taskna manjor
jam.pi-jam.pi vt pah-peh;
pen.jam.bret n pejabrit: dia -- jappi-jappi: dukun itu
memberinya --, dukun suda
nya, ya pejabritna ngejuk pah-peh
men.ja.pi vt ngejuk jappi;
pen.jam.bre.tan vt ngejappi; ngemantra: -- supaya
sehat, ngejappi dang sihat
penjambritan: kejadian -- itu di di.jam.pi, di.jap.pi-jap.pi vt
dijappi.
sana, kejadian penjambritan
ja.mu n jamu: -- ini beli di mani?, jamu
sina duda sija beli di pa?

jam.bu n jambu: buah -- itu manis, ja.mur n kulak: -- ini diambil dari
kebun, kulak sija diakuk jak
wah jambu suda mikmis kebun
men.ja.mur 1 v ngejadi kula;
jam.bul n 1 baka nutup hulu; muco: ngulak: jangan biarkan ini --,
dang taganko sija ngulak; 2
pakai -- supaya tidak digigit pron jelma ramik nguppul wat
kegiyatan; ngejamur: tempat
nyamuk, paka muco mare unyin pameran -- orang menonton,
pok pameran ngejamur jelma
mak dikurroh agas; 2 buwok sai nuntun
ja.mur-a.yam adv kulak
wat di hulu ditinggalko cutik; manuk: -- ini enak juga, kulak
manuk sija bangik juga
jambul. ja.mu.ran vt kulakan: waduh
kakiku --, waduh kukutku
ja.min v tanggung; jamin: -- dulu dia, kulakan

tanggung pai ya

men.ja.min vt ngenanggung;

ngejamin: saya yang -- dia,

nyak ngenanggung ya

pen.ja.min n penjamin: orang

itu -- nya, jelma suda

penjaminna

di.ja.min v ditanggung: kamu

sudah --, niku kak radu

ditangung

ja.mi.nan n jaminan: ini --

darinya, sija jaminin jak ya

214

jan.da n balu; janda: -- muda cantik, untuk kita, regga barang sija
balu ngura sikep tajakkau jak ram
men.jan.da v ngebalu; lama dia jang.kau.an vt sai ranggal;
hidup --, saka ya hurik ngebalu jakkauan.
jang.kit v palik; jakkit.
ja.ngan p dang; dakkung: dia -- dikasih ter.jang.kit a pindah haguk
tahu, ya dang dijuk pandai barih; tepalik; tejakkit: manusia
ja.ngan-di.la.rang adv dang mudah -- penyakit itu, jelma
larang: -- nanti dia menangis, mudah tejakkit penyakik suda
dang larang kenih ya miwang men.jang.kit adv malih haguk
ja.ngan-ter.la.lu adv dang pok barih; malik.
terlalu: -- kalau memarahi jang.krik n jangkrik;: anak-anak suka
anak, dang terlalu kak memaikan --, sanak-sanak
ngemarahi sanak demon ngemainko jangkrik
ja.ngan-ja.ngan cak dang- jang.kung n ranggal: orang ini --
dang: ini -- barangnya, sija sekali, jelma sija ranggal temon
dang-dang barangna ja.nin n benih sanak loma kandungan;
janin: berapa usia -- mu?, pira
jang.gut n jangguk: -- ayah sudah umor janinmu?
panjang, jangguk bak kak radu jan.ji n janji: kamu ini sudah --, siku
tijang sija kak radu janji
ber.jan.ji v bujanji: jangan
jang.ka n baka ngukor buntor; jangka: - suka --, dang gering bujanji
- ini milik abang, jakka sija men.jan.ji.kan vt ngejanjiko:
bani ajo saya -- kalian uang, nyak
ngejanjiko kuti duwit
jang.kar n jakkar; jangkar: kapal laut per.jan.ji.an vvi perjanjian: ini
berlabuh memasang --, kapal sudah -- kita, sija kak kak radu
lawok bulabuh ngemasang perjanjian ram
jakkar di.jan.ji.kan a dijanjiko.

jang.kau n cigau: -- cita-cita kamu,
cigau cita-citamu
men.jang.kau vt nyigau.
ter.jang.kau vt tajakkau;
tecigau: harga barang ini --

215

jan.tan n ragah: kamu memang --, niku nuwaku buhantara sai kilo
temon warei meter
ja.rang a mak rapot; jarang: dia --
jan.tung n jattung: -- kita anggota datang ke sina, ya jarang
tubuh, jattung ram angguta ratong hung ja
badan ja.ri n ranga-ranga; jari: -- tangan, jari
jan.tu.ngan vt bupenyakik culuk
jattung; jattungan: sudah diam i.bu-ja.ri adv emak jari;
dulu ibu --, kak radu kak mema kelimpu: yang ini --, sai sija
pai mak jattungan kelimpu
ja.ri-te.lun.juk adv jari tunjuk;
ja.nu.a.ri n geral bulan lom almanak culuk: ini --, sija culuk
masehi; januari: ini bulan --, ja.ri-te.ngah adv jari tengah;
sija bulan januari ranggau: -- yang di tengah,
ranggau sai di tengah
ja.nur n bulung nyiwi ngura; janur: -- ja.ri-ma.nis adv jari ali; anak
melengkung bukan milik kita ngayau: memasang cincin di --,
lagi, bulung nyiwi ngura ngemasang cincin di anak
bingkong layon beram ngayau
ja.ri-ke.ling.king adv jari renik;
ja.rah v ngakuk paksa; jarah: -- saja jari kikking; jari klikking; kecik:
rumahnya, jarah sajo nuwani -- yang paling kecil, jari kikking
men.ja.rah vt ngejarah: mereka sai paling renik
akhirnya --, tiyan aherna ja.ring 1 n jaring iwa; penjaringan;
ngejarah jaring: ayah punya -- di rumah,
di.ja.rah v dijara: rumahnya -- bak wat jarring di nuwa; 2 pron
orang, nuwana dijarah hun perangkap pemekeran sai
ngejebak nangkap hun; jaring:
ja.rak 1 n buwah jarak; jarak: buah polisi berencana pasang --,
kayu --, wah batang jarak ; 2 plisi burencana masang jaring
adv buhantara; ngedok jarak;
jarak; hantara: rumah kami --
pagar, nuwa sikam hantara kuta
ber.ja.rak n buhantara:
rumahnya dengan rumahku --
satu kilo meter, nuwana jama

216

men.ja.ring vt ngejaring: polisi ja.tah n bagiyan; jatah: ambil -- saya
bergerak -- miras, plisi bugerak ya, akuk jatahku yu
ngejaring miras
ter.ja.ring n tajaring: banyak ja.ti n geral batang atawa kayu; jati:
psk yang --, nayah psk tajaring balok ini kayu --, baluk sija
pen.ja.ring.an vt penjaringan: kayu jati
jemoh -- calon polisi, besok
penjaringan calon plisi ja.tuh v tiyak; gugor: paman -- dari
ja.rum n serok: ini -- bibik, sija serok pohon durian, kemaman gugor
keminan jak batang derian
jas n jas: -- anti hujan, jas atti terai ter.ja.tuh vt tetiyak; tegugor:
ja.sa n jasa: dia guru punya --, ya guru luka ini karena -- dari motor,
wat jasa katan sija ulah tegugor jak
ja.sad n tubuh atawa badan sai radu mutor
mak hurek atawa mati; badan; men.ja.tuh.kan vt niyak;
jasad. ngugorko: jangan -- apa saja ke
ja.sad-ma.nu.sia adv tubuh sina, dang ngugorko apiya hung
jelma: struktur --, struktur ja
tubuh jelma ja.tuh-ba.ngun cak tiyak-
ja.sad-bi.na.tang adv badan minjak: dia -- dalam usahanya,
benatang: ini --, sija badan ya tiyak-minjak lom usahani
benatang
ja.sad-la.ki-la.ki adv tubuh ja.uh p jawoh: rumahnya memang --
ragah: kami menemukan -- dari sina, nuwana sangon
mati, sikam pahalu tubuh ragah jawoh jak ja
mati
ja.sad-pe.rem.pu.an adv tubuh ja.wa n jelma suku seberang; jawa: dia
bakbai sai radu mati; tubuh dari pulau --, ya jak pulau jawa
sebai; tubuh bai: ini baru --, sija
ampai tubuh bakbai ja.wab n timbal; jawab.
ja.wa.ban n timbalan; jawaban:
-- ini sudah benar, jawaban sija
kak radu benor
men.ja.wab vt nimbal: coba
kamu yang -- soal ini, cuba
niku sai nimbal sual sija

217

di.ja.wab vt dijawab: sola ini di.je.bol vt dijebul: jangan --
sudah --nya, sual sija kak radu barang sija, dang dijebul
dijawabni barang ini
pen.ja.wab n penjawab: dia pen.je.bol n penjebul.
saja -- yang bagus, ya gawoh ke.je.bol ni geral binatang sai
penjawab sai helau wat di tanoh; kejebol.
ja.ya a jaya: mari kita maju -- je.da v istirahat; kasih -- dulu biar bisa
bersama, payu ram maju jaya kerja lagi, juk istirahat pai
bubarong kenyin dapok kereja luwot
jeb.los 1 v serup: kakinya -- di je.da-wak.tu adv aru pai kak
jerambah itu, kukutna serup di radu wattu istirahat; jedda.
garang suda; 2 adv jelma kuruk je.gal v tebak: -- pemain depan itu,
lom buwi ulah perkara; jeblus; tebak mayin sai depan suda
ngurung; jeblos: orang itu ter-- di.je.gal vt ditebak: dia --
dalam penjara, jelma suda pemain lain, ya ditebak
tajeblus lom jil pemayin bareh
di.jeb.los.kan vt dijeblusko: pen.je.gal n penebak: dia --
akhirnya dia -- ke penjara, pemain tadi, ya penebak
aherna jelma suda dijeblusko pemayin sa
hung buwi men.je.gal vt nebak.
men.jeb.los.kan vt nyeblusko: je.geng a mangging: waduh kamu kok
saya ikut -- dia, nyak tesok --, waduh niku kok manggeng
nyeblusko ya je.jak n jampal: kegiatan mencari --,
jeb.los.kan vt kurungko; kegiyatan nyepok jampal
ngurungko: -- dia selamanya, je.ja.ka n meranai: -- ada di rumah,
kurungko ya selamana meranai wat di nuwa
je.bol n jebol: plastik asoi ini --, je.jal v jokjol; sompol: -- saja supaya
plasetik asoi sija jebol cukup, jokjol nyin pas
men.je.bol vt ngejebul: pencuri je.jal.kan vt sumpolkon:
-- toko, maling ngejebul toko sudahlah -- saja ke situ,

218

radulah sumpolkon gawoh hung je.la.tang n jelateng: jangan dipegang
sina
je.jer n tanjar: ini -- bibit buncis, sija itu --, dang diculik sina jelateng
tanjaran mulan buncis
je.lang v makkung; jelang. je.lek a jahhat: mukanya terlihat --,
men.je.lang vt semakkung;
ngejelang: jemput saya -- sore pudakna teliyak jahhat
nanti, sussung nyak ngejelang
debi tini je.len.tik n horol getak: banyak --
je.las a terang; jelas: terimaksih saya
sudah --, terimakaseh nyak kak nyamuk di bak, nayah horol
radu jelas
di.je.las.kan vt diterang; getak di bak
dijelasko: -- gurunya dia
akhirnya mengerti, dijelasko je.li a jelli: kamu memang --, niku
guruna ya aherna ngareti
pen.je.la.san n penjelasan: -- temon jelli
dia sudah cukup, penjelasan ya
kak radu cukup je.li.ta n helau: kalau kamu memang --
men.je.las.kan vt nerangko;
ngejelasko: saya -- bahwa ia , damon niku temon sikop
benar, nyak ngejelasko bahwa
ya benor jel.ma n rupa: seperti apa -- nya, kinjuk
je.las-se.ka.li adv jelas temon;
terang nihan: sudahlah itu api rupani
cukup --, radulah suda cukup
jelas temon men.jel.ma vt ngerupa;
je.la.ta n jelma rebah; bah; jelata:
mereka memang rakyat --, nyerupa: suaramu -- binatang
tiyan temon warega rebah
burung, suaramu ngerupa

benatang putik

pen.jel.ma.an n perupaan;

rupana: saya melihat -- abang,

nyak ngeliyak perupaan ajo

je.ma.ri n ranga-ranga culuk; jemari:

coba saya lihat -- kamu, cuba

nyak liyak jemarimu

jem.ba.tan n jambat;jerambah: dari

sina nanti ada --, jak sija tini

wat jambat

men.jem.ba.ta.ni adv ngejuk

pemekeran; nyumbang

pemekeran sai helau;

ngejambati.

219

jem.but n jerabuk: -- kamu sudah di.je.mur vt dipawai: jangan
kopi lupa -- ya supaya kering,
tumbuh, jerabukmu radu tuwoh dang kupi lupa kupi diredai
mare unyin kering
jem.pa.lit v perangak: kamu sengaja -- ber.je.mur n buredai; bupawai:
lihat mereka -- di bawah sinar
dia, niku sengaja perangak ya matahari, liyak tiyan buredai di
bah sinar matarani
ter.jem.pa.lit n teperangak: ber.je.mu.ran a buredaian;
baris buredai; bupawaian: lihat
jangan di situ nanti --, dang mereka -- di pasir pantai, liyak
tiyan buredaian di pattai
duda kenih teperangak je.mu.ran n pawaian; itu -- kopi kita,
suda pawaian kupi ram
di.jem.pa.lit.kan vt je.na.zah n mayat; jenajah: hari ini --
dipulangkan, rani sija mayit
diperangakko: kamu -- siapa?, diulangko
jen.de.la n tingkap; jendila: buka -- itu
niku diperangakko sapa? supaya terang, buka jindila
suda mare unyin wakwah
jem.pol n kelippu: coba saya lihat -- jen.de.la-de.pan adv jendila
hadap: ini -- rumah kita, sija
kamu, cuba nyak liyak jedila hadap nuwa ram
jen.de.la-sam.ping adv jendila
kelippumu samping; jendila gerel: ini --
rumah kita, sija jedila samping
jem.put v nyungsung: nanti -- saya di nuwa ram
jen.de.la-be.la.kang adv jendila
bandara, tini nyungsung nyak di juyu.

bandara

men.jem.put vt nyussung:

siang ini saya -- anak, derana

sija nyak nyussung

di.jem.put vt disussung: adi --

ayah dari sekolah, adi

disussung bak jak sekula

jem.pu.tan n sussungan: itu --

saya sudah datang, suda

sussunganku kak radu ratong

je.mur v pawai: tolong -- baju ini,

tulung redai kawai sija

men.je.mur vt ngeredai;

mawai: ibu sedang -- pakaian,

mak lagi ngeredai

220

jen.de.ral n geral pangkat sai lom di.jeng.kal vt ngeguwai
akkatan; jenderal: ayah seorang rekkang; direkkang: coba --
--, ebakna temon jendera lagi, cuba direkkang lagi
jeng.kel v kesol; nyuwoh: saya sudah --
jen.dol n bincul; bunjul: lihat jalan kita dengan kamu ini, saya kak
banyak yang --, liyak ralaya radu kesol haguk niku sija
ram nayah biccul men.jeng.kel.kan vt ngesolkon:
jen.dal-jen.dol a biccul-biccul; kalian berdua memang --, kuti
bunjul-bunjul: melihat jalan ruwa temon ngesolkon
yang baru diaspal ini masih jeng.kol n jering: banyak buah pohon -
banyak yang --, ngeliyak rang - ini, nayah wah batang jering
laya sai ampai diaspal sija sija
pagun nayah sai biccul-biccul je.nguk v kitai; -- paman di rumah
men.jen.dol vt munjul; muccul. sakit!, kitai kemaman di rumah
sakit; 2 pron bumayin segok;
jeng.ger n jingrak: lihat -- ini bagus, liyuh.
liyak jingrak manuk sija helau men.je.ngu.ki vt ngenunggai;
jeng.ger-a.yam ni jingrak negahi: coba kamu yang --
manuk: -- ini bagus sekali, pamanmu, cuba niku sai
jingrak manuk sija helau nihan nunggai kemamanmu
di.je.nguk vt ditunggai; diliyuh.
jeng.got n jangguk: potong -- kamu itu je.nis n macom: banyak juga --
sudah panjang, toktok taniman ini, nayah juga macom
janggukmu sija kak radu tijang tanoman sija
ber.ba.gai-je.nis adv nayah
jeng.kal n rekkang: berapa -- kamu jenis; bumacom-macom;: --
mengukurnya?, pira rekkang taniman hias dijualnya,
niku ngukorni bumacom-macom tanoman
se.jeng.kal vt serekkang: hasil hiyas dijualni
pengukurannya --, hasil jen.jang n tikkatan: -- kepangkatan
pengukoranna serekkang kepolisian banyak sekali,
jeng.ka.lan n rekkangan: --
kamu terlalu pendek,
rekkanganmu terlalu buttak

221

tikkatan kepangkatan kaplisian pen.je.pit n penyapit: ini --
nayah temon yang kamu minta, sija penyapit
ber.jen.jang vt butikkat: naik sai niku kilu
kepangkatan itu --, cakak je.pi.tan n capitan: -- ini lebih
kepangkatan suda butikkat bagus, capitan sija lebih helau
jen.ja.ngan n tikkatan: kamu je.pret v betit; betet: -- saja burungnya,
sudah di -- mani?, niku kak betit gawoh putikna
radu di tikkatan pa? men.je.pret vt ngebetit: --
jen.tik n horol getak: hati-hati musim benatang harus kena kepala,
hujan banyak -- nyamuk, ati- ngebetit benatang harus kena
ati penerai nayah horol ghetal hulu
agas je.pre.tan a betitan: -- kamu
jen.tik-jen.tik ni nayah getak; kamu tidak mengenai sasaran,
getak-getak. betitanmu mak ngenai sasaran
je.nuh a nyelok; -- kalau saya di.je.pret v dibetit: burung
menuggu, nyelok kin yak tetangga -- anak usto, burung
ngenunggu kebelah nuwa dibetit anak usto
men.je.nuh.kan vt ngebusenko; je.ra a jera: saya merasa -- menjadi
nyahuko; nyelokko: menunggui suaminya, nyak ngerasa jera
kamu memang --, ngenuggui ngejadi inggomna
niku temon ngebuseko je.ram.bah n garang: -- ini
je.pit v jepit; capit: -- saja baju itu, sudah tua, garang sija kak radu
capit gawoh kawai sina tuha
di.je.pit vt dicapit: coba -- je.ra.mi n batang pari sai radu dilik;
pakai penjepit, cuba dicapit jerami: kami sedang membakar
baka penjepit -- padi, sikam lagi ngemeppul
men.je.pit vt nyapit: -- kertas jerami pari
pakai penjepit kertas, nyapit je.ra.ngau n jerangau: -- itu obat
kertas baka penjepit keretas herbal, jerangan suda ubat
kampung

222

je.rat v pikat; pinja: -- ayam itu supaya men.je.rit vt ngekik; ngayung: -
mudah, pinja manuk suda mare -lah dia setelah dioperasi,
unyin mudah ngayung ya seradu dioperasi
men.je.rat vt ngemikat; je.ri.tan n mekian; kayung: --
ngeminja: kenipa kamu -- ayam nya karena kaget, kayunganna
orang, mengapi niku ngeminja ulah kanjat
manuk ulun jer.nih a irang; kecah; henyau: air
pen.je.rat n pinjaan: kami sungai ini -- sekali, wai batang
banyak memasang -- di kebun, are sija kecah temon
sekkam nayah ngemasang je.ru.ji n jarau: -- dari besi, jarau jak
pinjaan di kebun besi
di.je.rat vt dipikat; dipinja: -- je.ruk n limau: kami memakan buah --
saja burungnya, dipikat gawoh buah tangan paman, sekkam
pitikni nganik wah limau pengejuk
kemaman
je.ra.wat n juwayak: -- ini karena ada je.ru.mus v cambur; jerujuk.
kangen, juwayak sija ulah wat ter.je.ru.mus vt tecambur;
angon tejerujuk: mobil itu -- di siring,
je.ra.wa.tan vt jawakan; mubil suda tecambur di siring
juwayakan: waduh muka saya jet n geral kapal tehambor; jit: pesawat
kok --, agui pudakku kak --, pesawat jit
jawakan je.wer v kubi’k di cuping; kubi’k: --
je.ra.wat-be.sar adv sunuk: telinga anak saya bila dia
timbul -- besar di pahaku, nakal, kubi’k cuping sanakku
tuwoh sunuk di pahaku damon ya mak bengol
di.je.wer vt tekubi’k: saya --
je.rem.bab v kuruk ibu guru, nyak tekubik mak
ter.je.rem.bab v tekuruk: mobil guru
itu -- dilumpur, mubil sina men.je.wer vt ngubi’k: ibu
tekuruk lom licak anak itu suka -- anaknya, mak

je.rit v mekik; nengkayung.

223

sanak suda demon ngubi’k kinjuk ngebelak?; 2 a sifat
sanakna jelma sai gering ngakuk pudak;
je.we.ran n kas tekubi’k’ pamelit.
kubi’kan: -- ibu ada bakat sakit di.ji.lat vt dibelak: piring ini
sekali, kubikan mak wat kas sudah -- anak anjing, pinggan
sakik temon sija kak radu dibelak kaci
ji.bun n jumbol; nayah men.ji.lat vt ngebelak: coba
be.ji.bun vt bujumbol: -- orang dulu jangan -- begitu, cuba pai
pergi ke pertunjukan, dang melit juk sina
bujumbolan jelma lapah hung jil.bab n jilbab: keghudung -- umi baru
tuttunan beli, jilbab umi ampai beli
ji.dat n kedak: bentuk --nya jelek ber.jil.bab vt busetil jilbab;
sekali, bantuk kedakna temon bujilbab: coba -- dulu, cuba
mak helau bujilbab pai
ji.had adv jelma sai perang ngelawan ji.lid n jilid: mari kita baca buku ini --
jelma kaper; jihad: banyak dua, sija ram baca buku sija sai
orang ingin --, nayah jelma jilid ruwa
haga jihad men.ji.lid v ngesaiko kertas
ji.jik a nyuwoh; renyeh: -- betul nayah mare mak gubar; ngejilid.
sebenarnya sama dia, nyuwoh ji.mat n jimat: -- ini punya siapa?,
temon sebenorna haguk ya jimat sija wat jak sapa?
men.ji.jik.kan vt nyuwohko; jin n kelumpuk maheluk halus; maheluk
ngerenyehko: sikapnya yang --, alam lain; jin: kata guru ada --
lelakuna sai nyuwohko di situ, cawa guru wat jin duda
ji.ka p amun; ki: -- dia dating akan ji.na, ber.ji.na ark bekacuk: -- itu
saya pukuli, amun ya ratong perbuatan tidak benar, bekacuk
haga ku puppuki sina gawi mak benor
ji.lat v belak. ji.nak a rinok: sapi ini sudah --, jawi
pen.ji.lat 1 n muji jelma sai sija kak radu rinok
keliwatan; ngembelak: kenapa
kamu seperti --?, ngapi niku

224

jing.krak v luncak: banyak orang jip.lak v 1 delom bentuk gambar; tiru; 2
berjoged dengan gaya --, nayah delom bentuk had; tulat; 3
jelma bejuged bucara hambung delom bentuk suwara; tawak.
ber.jing.krak-jing.krak adv men.jip.lak vt niru; nulat;
ngeluncak-luncak: kalau joget nawak: jangan -- dari hasil
jangan --, damon juget dang pekerjaan orang, dang ngeniru
buhambung jak pekerjaan hun
di.jip.lak vt ditiru; ditulat;
jin.jing v ciwing; cincing: kami pernih ditawak.
sambil --, sikam pernih sambil jip.lak.kan 1 n tiruan: --nya
cincing bagus juga, jiplakanna helau
men.jin.jing vt nyiwing; juga; 2 pron ngejuk gambar
ngicing: kamu yang -- sablonan; niru; nyablon.
belanjaan ini, niku sai nginjing
belanjaan sija ji.ri.gen n jerigen: ini -- siapa?, sija
di.jin.jing vt ngincing: jangan - jerigen siapa?
- barang yang ini, dang
diciwing barang sai sija ji.tak v kikkik: -- kepalanya, kikkik
jin.ji.ngan n injingan: wah -- huluna
kamu banyak juga, wah di.ji.tak vt dikekik; dikikkik:
injinganmu nayah juga jangan -- dulu kepalanya, dang
dikekik pai huluni
jin.jit v injing: kami pernah sambil --,
sikam pernah sambil injing ji.tu a tuwon: tebakannya benar --,
men.jin.jit vt nginjing: coba kiraanna temon tuwon
kamu yang --, cuba niku sai
nginjing ji.wa n ruh: -- orang yang sudah mati,
jin.jit-jin.jit vt injing-injing. ruh jelma sai kak radu niggal
ber.ji.wa 1 n wat ruh; beruh:
jip n hartup; jip: mobil -- berhenti setiap orang -- dalam
karena habis bensin, mubil badannya, tiap jelma buruh lom
hartup taru ulah kebelaan badanna ; 2 a jelma rebah ati;
binsin demon ngeni; gering ngejuk.
lihat juga besar.

225

jo.doh n jodo: wahai allah mana -- jong.kok-jong.kok vt jungkuk-
saya, ya allah pa juduku jungkuk: mereka -- karena
dihukum guru, tiyan jungkuk-
jo.get v juget: -- itu bagian dari seni, jungkuk ulah dihukum guru
juger suda bagiyan jak seni jo.rok a gukguh: -- benar halaman
ber.jo.get vt bujuget; juget- rumah kamu, gukguh temon
juget: biduan sedang -- di tengah bah nuwamu
panggung, artis panggung lagi men.jo.rok adv cukcul haguk
juget di panggung luah; nunjul.
jo.tos v gucuh: -- dulu pencuri itu
jok n jok. supaya kapok, gucuh pai
jo.li, se.jo.li n rik; tawok; kanca: kami maling sija mare jera
di.jo.tos vt digucuh: pencuri itu
memang -- dari dulu, sikam -- orang banyak, maling suda
temon merik jak timbai digucuh jelma ramik
jo.lok v kawik: --kan saya satu buah jo.to.san a gucuhan: sakit juga
magga, kawiko nyak sai wah -- kamu, sakik juga gucuhanmu
mangga men.jo.tos vt ngegucuh: --
men.jo.lok vt ngajuk; ngejuluk. pencuri supaya kapok,
di.jo.lok vt dijuluk; dijukjuk: ngegucuh maling mare jera
buah yang itu sudah --, wah sai jo.tos-jo.to.san vt gucuh-
suda kak radu dijuluk gucuhan: saya melihat mereka
pen.jo.lo.kan n penjukjukkan; ikut --, nyak ngeliyak tiyan
penjulukan: -- tangannya tesok gucuh-gucuhan
langsung dapat, julukan ju.al v juwal: tolong -- kopi kita, tulung
culukna lassung massa juwal kupi ram
jom.po n temon tuha; jelma tuha: men.ju.al vt ngejuwal: apakah
kakekku memang sudah kamu -- baju?, apikah niku
terbilang --, bakasku temon kak ngejuwal kawai?
radu taitung tuha ju.a.lan n barang juwalan;
jong.kok v jungkuk: -- supaya saya juwalan.
bisa menjolok, jungkuk mare
unyin nyak dapek ngajuluk
men.jong.kok vt ngejungkuk.

226

di.ju.al vt dijuwal: -- barang ju.bur n 1 tamber sai wat di nyiwi;
dagangan, dijuwal barang
dagangan tumbung: -- buah kelapa,
ju.al-ju.a.lan vt mayin juwal-
juwalan; juwal-juwalan. tumbung wah nyiwi; 2 di jelma;
ter.ju.al vt tajuwal: dua barang
dagang --, ruwa barang dagang jobogh.
tajuwal
ju.ang a juwang: veteran masih ju.des a tangging; rambol: -- benar
bersikap penuh --, peteran
pagun bulakun penuh juwang perawan ini, rambol temon muli
ber.ju.ang vt bujuwang:
veteran dulunya turut --, sija
peteran seranian tesok
bujuwang ju.di v juwara: kata ayah jangan
pe.ju.ang n pejuwang.
per.ju.a.ngan vt perjuwangan: - bermain --, cawa bak dang
- ngusir penjajah, perjuwangan
nguser penjajah bumain juwara
ju.a.ra 1 n juaro; juwara: pemening
lomba -- satu, pemenang lumba ber.ju.di vt bujudi: jangan ikut
juwara satu; 2 pron mayin
bujudi; bejudi. --, dang tesok bujuwara
sang-ju.a.ra adv sang juwara;
sai menang: ini baru --, sija pen.ju.di n pejuwara.
ampai sang juwara
ju.bah n jubah: ini -- ibu, sija jubahna per.ju.di.an vt perjudian: -- itu
emak
ber.ju.bah n makai jubah; sungguh menyesatkan,
bujubah: ibu -- warna biru,
emak bujubah warna biru penjuwaraan suda temon

nyesatko

ju.do n geral himpunan jelma sai

pandai; semacom pincak; judo.

ju.dul n judul: belum ada --nya, kung

wat judulna

ber.ju.dul a bujudul: kalau

buku ini -- sama, damon buku

sija bujudul gokgoh

ju.dul.nya p judulna: belum ada --,

kung wat judulna

ju.ga p pai; muni: tidak kalau -- kawan,

mak damon muni tek

ju.jur a jujor; rulus: jadi perempuan

harus --, jadi bebai harus rulus

227

ju.li n juli sai geral bulan lom almanak ju.mat n jumat sai geral rani lom
almanak masehi; jumat:
masehi; juli. sekarang hari --, ganta rani
jumat
ju.ling n bilau: bola mata azrul sudah jum.at.an ni lapah sembayang
jumat; jumatan.
lama --, kemurak mata azrul
jum.lah num jumelah: berapa -- barang
kak radu saka bilau panci yang datang?, pira
jumlah perabut pacci sai
me.ju.ling vt ngejadi bilau; ratong?

ngebilau: matanya -- karena jum.pa v tungga; sahaluan: lama kita
tidak --, saka ram mak tungga
penyakit, matana ngebilau ulah ber.jum.pa vt butungga;
buhalu: kapan kita -- lagi,
penyakik kapan ram butungga lagi

ju.lur v jolor; ulur: tolong -- tali itu, ju.ra.gan n jeragan: teman kita sudah
menjadi -- jengkol, tawok ram
tulung jolor tali suda kak radu ngejadi jeragan jering

men.ju.lur.kan vt ngulorko:

coba itu yang --, cuba suda sai

ngularko

ter.ju.lur vt tejulor: nah

akhirnya -- juga, nah aherna

tejulor juga

jung.kir v cuwik; jungkik.

di.jung.kir.kan vt dicuwikko;

dijungkikko: jangan di situ

nanti -- orang, dang di san

kenih dicuwitko jelma barih

ter.jung.kir vt tacuwik;

tajungkik: tuh kan kamu --, na

kan niku tajungkik

jung.kir-jung.ki.ran adv

bumayin cuwik; jungkik-

jungkikan.

jung.kir.kan v cuwikko;

jungkikko: -- biar enik, cuwitko

mare unyin bangik

228



K
INDONESIA—LAMPUNG



kak.bah n kakbah: jemaah haji peng.ka.de.ran vt peroses cara
mengelilingi -- tujuh kali, ngedidik; pengaderan.
jemaah haji ngelilingi kakbah ka.fan n kapan: nenek meninggal
pitu kali dibungkus kain --, nyaik
meninggal disimpok bidang
ka.bel n kabol: -- listrik itu korslet, kapan
kabol listrik sina korslet di.ka.pa.ni vt dikapani:
mayatnya tidak --, mayitna mak
ka.da.lu.ar.sa adv bayu: maknan itu dikapani lagi
sudah --, juwadah sa kak radu ka.fe n pok nginum kupi atawa busantai
bayu sambil nengis musik: kape:
minum kopi di --, nginum kupi
ka.get a kanjat. di kape
ter.ka.get ni tekanjat: paman -- ka.gum n gering: -- betul toni, hanjak
mendengar berita kematian temon toni
adiknya, kemaman tekanjat ke.ka.gu.man vt kehanjakan:
nengis kabar kematian adekna adik -- diajak ke pasar, adek
di.ka.ge.ti vt dikanjti: adik kehanjakan diusung hung pasar
menangis karena -- petasan, di.ka.gu.mi vt dihanjaki: saya
adek miwang ulah dikanjati senang --, nyak demon
percon dihanjaki
me.nga.ge.ti vt nganjati: jangan ka.i.dah n atoran sai pasti; kaidah: --
-- adik, dang nganjati adek kita mengikuti kuntara raja
saka, kaidah ram nutuk kuntara
ka.dar n nentuko ukoran sesuwatu sai raja saka
normal; kadar: -- gulanya ka.il n kawil: doni memebeli -- di
sudah turun, kadar gulana kak warung, doni ngebeli kawil di
radu ngebah warung
ber.ka.dar adv ngedok ukoran; me.nga.il vt masang benang
bukadar. haguk kawil; ngemasang kawil:
ayah -- kail dengan tali
ka.der n jelma sai diharapko haga
mangsan penggawian sai resmi;
kader: orang itu -- kita, jelma
suda kader ram

229

pancing, bak ngemasang kawil ka.ku a gunggong: gerakan penari itu -
baka tali ngawil - sekali, gerakan penari suda
ka.in n helai; sinjang: -- ini punya gunggong temon
siapa?, sinjang sija bani sapa?
ka.is v kakkar ka.lah a kalah: tim itu -- sebelum
me.nga.is vt ngakkar: ayam itu bertanding, tim sina kalah
-- tanah mencari makanan, butanding
manuk sina ngakkar tanoh me.nga.lah vt ngalah: udin
nyepok kanikan selalu -- dengan adiknya, udin
ka.it n ganduk: doni membuat --, doni selalu ngalah jama adekna
nyani ganduk me.nga.lah.kan vt ngalahko:
ber.ka.i.tan vt bugandukan: ini saya senang bisa – amin, nyak
-- dengan kabel di sana, sija demon pandai ngalahko amin
bugandukan jama kabol di suda ke.ka.la.han ni kakalahan: kita
ka.ji n kaji: -- dahulu masalahnya, kaji mestinya mengakui -- kita, ram
pai halna mesti ngakui kakalahan
me.nga.ji vt mengaji; ngaji: siti
-- di masjid, siti ngaji di masjid ka.lang n 1 penyangga: -- untuk tiang
ka.kak n kiyai; abang; kakak: -- ada di rumah, penyangga haguk
rumah, kiyaina wat di nuwa tihang nuwa; 2 geral iwa;
ka.kek n yaik; datuk; sidi: -- sudah kalang: -- enak sekali, iwa
sakit lagi, yaik kak radu kalang bangik temon
mandok lagi
ka.ki n kikil; kukut: karena terjatuh -- kal.bu n hati: janjinya memang keluar
dia luka, ulah tahumba kikil na dari --, janjina sangun luwar
katan jak hati
ka.ki-ki.ri ni kukut kiri.
ka.ki-ka.nan ni kukut kanan: -- ka.lem a pagoh: husin memang anak --
itu lebih kuat, kukut kanan sija , husin sangun sanak pagoh
lebeh kuwat
tung.kai-ka.ki ni kikil ka.len.der n tulisan atawa lukisan sai
nunjukko itungan bingi rik rani:
almenak.

ka.leng n kaling: ambilkan -- kosong
itu, akukko kaling bangkang
sina

230

me.nga.leng.kan vt ngalingko: ka.mi pron sikam; ram: -- baru datang

mereka sedang -- beras, tiyan dari way tuba, sikam ampai

lagi ngalingko biyas ratong jak way tuba

ka.le.ngan n itungan jumelah kaling jak ka.mis n geral rani lom almenak

takar kaling; kalingan. masehi; kamis.

pe.nga.le.ngan vt proses kam.pa.nye v kampanye: paman

ngalingko; pengalingan: ditunjuk jadi juru --, kemaman

karyawan pabrik sedang ditunjuk jadi hadopan

melakukan -- padi, karyawan kampanye

paberik lagi ngeguwaiko ber.kam.pa.nye vt ngeguwai

pengalingan kampanye; kampanye;

ka.li.mat n kalimat: hodijah sedang bukampanye: tim mereka --

belajar membuat --, hodijah untuk udo, tim tiyar

lagi bulajar ngeguwai kalimat bukampanye haguk udo

ka.lung n rantai: berapa bram -- itu?, ka.mu pron niku: -- kamu kemana?,

pira geram rantai sina? niku haga dipa?

me.nga.lung.kan vt masang ka.mus n buku daptar kumpulan kata-

rantai; ngerantaiko: ibu -- oleh- kata; kamus: azrul ananda

oleh dari bandar lampung, sahod membeli -- bahasa

emak ngerantaiko buah tangan lampung, azrul ananda sahod

jak bandar lampung ngebeli kamus bahasa lampung

ka.mar n bilik; kamar: zakia punya -- kan.cah n kuwali balak; kancah: ibu

baru, zakia wat kamar baru membeli -- penggorengan,

kam.buh a muloh luwot; kambuh: sakit emak ngebeli kancah

ayah --, haban bapak muloh pengguringan

luwot kan.cing n kancing: bajunya pelum

ka.me.ra n tustel; poto; putret: -- itu punya --, kawaina makkung

harganya mahal, kamira sina ngedok kancing

hargana mahhal me.ngan.cing.kan vt

ngancingko: lihat dia baru --

231

bajunya, liyak ya ampai kan.tor n kantor: ibuku bekerja di --
ngancingko kawaina bupati, emakku bukerja di
kan.dang n 1 sangkar: bapak membuat kantor bupati
-- kambing, ebak nyani per.kan.to.ran ni komplek
kandang kambing; 2 kuta; kuppulna kantor; perkantoran:
kandang: ayah juga membuat -- doni kuliah jurusan --, doni
rumah, ebak muni nyani kuta kuliah jurusan perkantoran
nuwa
kan.das p kasat; jangan sampai -- di kan.tuk n dogok.
tengah, dang sappai kasat di me.ngan.tuk vt kedogok: adi --
tengah di kelas, adi kedogok di kelas
kan.dung n kandung.
me.ngan.dung vt ngendung: ka.pak n kampak: memotong kayu
bibiku sedang -- anak kedua, dengan --, notok kayu jama
minanku lagi ngandung anak kapak
keruwa
kan.dung.ngan n kandungan: -- ka.pan pron kemeda: kalau tidak
nya sudah sembilan bulan, sekarang -- lagi, amun mak
kandunganna kak radu suwai ganta kemeda lagi
bulan
kan.ji n 1 muli meranai sai ampai ka.pas n kapuk: isi bantalnya dari --,
temanjak; ganding; 2 gelpung isi battalna jak kapuk
jak batang sagu.
kan.ker n kangker: punyakik sai ka.pi.ta n tahhun itung akuntansi;
desebabko ulah mak teratroran kapita: pendapatan per --,
pulapahan hormon; kanker. pendapatan jak itung tahun
kan.tong n kantong: adik senang akuntansi
bajunya puya --, adek lagi
kawaina wat kantong ka.pok a jera: kamu jangan -- ke sina
ya, niku dang jera hung sija yu

ka.sih v ngejuk; juk.
ke.ka.sih vt perasaan sayang;
kasih: -- ibu tidak ternilai,
perasaan sayang emak mak
bunilai
pe.nga.sih vi pengejuk.

232

ka.sir n jelma sai nunggu pok duwit; ka.wan n tawok; kanca; rik: eka --
kasir: dia bekerja sebagai --, ya saya, eka tawokku
bukerja jadi kasir me.nga.wa.ni vt ngancai;
ngeriki: arjun sedang –
ka.sur n kasor: toni tidur di --, toni kakaknya ke pasar baradatu,
pedom di kasor arjun lagi ngeriki kiyaina hung
pasar baradatu
ka.sus n massalah; perkara: -- itu ber.ka.wan vt merik: saya --
menarik perhaitan, perkara dengan tuan andriyansah, nyak
sina narik perhatian merik jama pun andriyansah
per.se.ka.wa.nan adv merik
ka.ta n cawa: dengarkan -- bang udin, kedang selawanan atawa
tengisko cawa bang udin setulungan; selawanan.
ber.ka.ta vi bucawa: dari tadi
dia tidak --, jak jeno ya mak ka.wa.san n dairah: hutan itu hutan --
bucawa larangan, pullan sina pullan
per.ka.ta.an ni penyawaan: -- dairah larangan
yarni tidak jujur, penyawaan
yarni selalu buhung ka.wat n kawak: pendemo dikelilingi --
ka.ta.nya adv cawana. berduri, pendemo dikelilingi
kawak buriwu
ka.tup n tukup: -- botol kecap, tukup
gudu kicap ka.win v kahwin; ngajong: jumari --
bulan ini, jumari ngajong bulan
ka.us n kaus: dia memakai -- biru, ya sija
makai kawus biru per.ka.wi.nan ni perkahwinan:
-- mereka meriah, perkahwinan
kav.ling n pitak-pitak tanoh kak radu tiyan meriyah
beukuran; kapeling: -- tanah me.nga.wi.ni vt ngajongi: udin
untuk perkanntoran, kaveling -- ijah kemarin, udin ngajongi
tanoh baka kantor-kantor ijah mbijo

ka.wal v jaga: -- penjahat itu, jaga ka.yu n kayu: -- ini sudah tersugu,
penjahat sina kayu sija kak radu tesugu
pe.nga.wal n penjaga: polisi
pamong praja -- bupati, plisi
pamong peraja penjaga bupati

233

ka.yuh v kayuh: -- biar jalan ke.cak v geral tarian tiyan jelma bali;
perahunya, kayuh tagan lapah
bidukna tari kecak; kecak.
me.nga.yuh vt ngayuh:
senangnya – sepeda di hari ke.cam v kecam.
minggu, senangna ngayuh
sepida di rani minggu me.nge.cam vt ngecam: dia --

ke p haguk; guk; mit: kamu mau -- bicara pedas, ya ngeritik cawa
mana?, niku haga hung dipa
lalak
ke.bal a kebol: -- terhadap penyakit
campak, kebol terhadop di.ke.cam ni dikecam; tekecam.
punyakik campak
ke.ke.ba.lan ni kekebolan: ke.dai n pok warung juwalan; kedai:
manusia punya -- terhadap
penyakit, manusia wat tahu ini dibeli dari -- itu, tahu
kekebolan terhadap punyakik
sija dibeli jak kedai sudi
ke.bun n kebun: tiap kari dia ke --, tiap
rani ya hung kebun ke.dip v kijok.
ber.ke.bun 1 adv ngeguwai
ngurusko kebun; bukebun: saya me.nge.dip vt ngijok: eh dia --,
lagi -- kemarin, nyak lagi
ngurusko kebun mbijo; 2 ni eh ya ngijok
ngedok kebun; bukebun: saya
juga -- di ranau, nyak juga ber.ke.dip, ber.ke.dip-
ngedok kebun di ranau
per.ke.bu.nan ni perkebunan: -- ke.di.pan vt bukijok; bukijok-
ini milik bumn, perkebunan sija
beni bumn kijokan: perempuan itu --

ke.but v geluk: dia jalan -- sekali, ya dengan saya, bai suda bukijok
lapah geluk nihan
jama nyak

ke.di.pan ni kijokan: hati-hati -

- orang itu menggoda, ati-ati

kijokan jelma suda ngeguda

ke.dok n 1 nerangko hujan kedok;

kedok: 2 nerangko angin sai

kedok; kincong; 3 rahasiya

jelma barih; kedok: hati-hati

jangan sampai --mu

terbongkar, ati-ati dang sampai

kedokmu tebungkar

ke.jam a jahhat benor; kejam: ibunya --

dengan anak, emakna jahhat

benor jama anak

234

ke.jang a kaku; kerom: lihat pemain ter.ke.jut vt tekanjat: waduh
itu --, liyak pemayin suda kerom
ke.jang-ke.jang adv kejang- saya – melihatnya, waduh nyak
kejang.
tekanjat ngeliyakna
ke.jap n kejap
se.ke.jap v sekejap: -- saja dia ke.kal a tahhan; kekal: kehidupan
sudah tidak ada, sekejap gawoh
ya kak radu mak dok lagi dunia tidak ada yang --, hurik

ke.jar v alau: -- maling itu, alau maling di dunya makdok sai kekkal
udi
di.ke.jar vt dialau: dia juga -- ke.la.bu a geral warna abu-abu; abu-
anjing, ya muni dialau kaci
pe.nge.jar n pengalau: anjing -- abu: warna bajuku --, arena
, kaci pengalau
pe.nge.ja.ran vt pengalauan: -- kawaiku abu-abu
itu berhasil dalam waktu
singkat, pengalauan suda ke.la.na n idor; kelana.
buhasil lom wattu sikkat
ber.ke.lana vi buidor; bukelana:
ke.ji a keji: jangan berbuat --, dang
bubuat keji -- untuk mencari pengalaman,
ke.ke.ji.an 1 vt perbuatan sai
keji; kekejian: -- itu tidak bisa buidor guwai nyepok
ku lupakan, perbuatan sai keji
sina mak dacok ku lupako; 2 ni pungalaman
hasil jak berbuat keji; kekejian:
inilah – kamu, sijalah hasil jak ke.la.pa n nyiwi; kelapa: iwan naik
perbuatan kejimu
pohon --, iwan cakak batang
ke.jut n kanjat: --nya membuat saya
kejang, kanjatna nyani nyak kelapa
kejang
ke.las n ruang belajar; kelas: samsuri

tidak masuk --, samsuri mak

kuruk kelas

ke.la.si n anak buwah kapal lawok;

anak kapal; kelasi: kerja

menjadi -- kapal, kerja ngejadi

anak kapal

ke.lat a kelot: salak ini -- sekali, salak

sija kelot nihan

ke.le.bat v halinu.

ber.ke.le.bat vt buhalinu; geluk

lebon: -- bayangan putih

mendekat!, buhalinu bayang

handak ngeredik!

235

ke.le.dai n benatang keledai; keledai. ke.ke.li.ru.an ni kesalahan:
ke.le.la.war n tigal. kekeliruwan: mohon maaf atas
– saya tadi, hahhap atas
ke.le.la.war-be.sar ni kebang- kekeliruwan sikinduwa jena
kebang: jambuku habis ke.lom.pok n kelumpok: tugas itu
dimakan --, jambuku bela dikerjakan -- dua, tugas suda
dikanik kebang-kebang dukerjako kelumpok ruwa
ke.le.reng n kelireng: adi membeli –, ber.ke.lom.pok vt bukelumpok:
adi ngabeli kelireng binatang juga hidup --, hiwan
ke.li.ling 1 n keliling likkaran; keliling: harokna bukelumpok
jumlah – lingkaran, jumelah ke.pa.da pron haguk; guk; mit: surat
keliling likkaran; 2 v lapah ini ditujukan -- guru, surat siija
mutor; keliling. ditujuko haguk guru
me.nge.li.lingi n ngelilingi; ke.pal n 1 kepol; 2 kepalan pungu kak
ngelikkari; mutori: sepri bulabuh; segung: -- tangannya
berjalan – rumahnya, sepri besar juga, kepol pungu balak
bulapah mutori nuwana munih
ke.li.mis a kelimis: rambutnya -- me.nge.pal v ngepol: krisjon --
sekali, buwokna kelimis temon tangannya, krisjon ngepolko
ke.lin.ci n kelinci: -- di rumah sudah punguna
mati, kelinci di nuwa kak radu di.ke.pal vt dikepol : jangan --
mati pakai tangan kiri, dang dikepol
ke.ling.king n keccik: jari -- adik pakai culuk kiri
bengkak, jari keccik adek bayoh ke.pa.la n hulu: -- azrul berambut
ke.lip n kedip; kelip. panjang, hulu azrul bubuwok
ber.ke.lip-ke.lip v bukedip- tijang
kedip: bintang -- di langit, ke.pa.lang a telanjor; kepalang: --
bintang bukedip-kedip di langik basah mandi sekalian, telanjor
ke.li.ru a salah; kaliru: maaf ucapan basoh mandi basoh nihan
saya --, mahhap cawa sikam ke.pin.ding n temelawot: adik digigit --
keliru , adek dikecoh temelawot

236

ke.pit v gepit: tangkai bunga itu ku -- bumi; kutub: di kutub dingin
pakai jari, takkai kembang sina sekali, di kutub ngison temon
ku gapit pakai jari ku.tub-u.ta.ra adv kutub
me.nge.pit vt ngepit. kabelah datas; kutub utara.
ku.tub-se.la.tan adv kutub
ke.pi.ting n garak: kakinya dijepit --, kabelah debah; kutub selatan.
kukutna digepit garak ku.tuk n sumpah; kutuk: malin kena --
ibunya, malin kena sumpah
ke.pom.pong n kalimantung: -- makna
tergantung di pohon, me.ngu.tuk vt ngutuk: orang
kalimantung tegantung di tua tidak boleh -- anak, jelma
batang tuha mak kasi ngutuk sanak
ku.tu.kan n kena kutuk; kena
ke.po.na.kan n nakan: -- dia nakal sumpah: -- ibu mudah terkabul,
sekali, nakanna nakal nihan sumpahan ibu mudah tekabul
ke.ran.jang n sumbuk: bawa mangga
ke.pun.dan n punjung: gunung pesagi ini dengan --, usung mangga
punya --, gunung pesagi wat sija jama subuk
punjung ke.rap a risok: paman -- ke rumahku,
kemaman risok hung nuwaku
ke.pung v gepung: -- pencuri itu, ke.rut n keruk: -- kening sedang
gepung maling suda berfikir, keruk keningna lagi
bepiker
ku.tip v kalimat atawa kata sai ilmiyah ke.tua n pippinan; ketuwa: gafur jadi --
jak bahan atawa reprensi; kutip. , gafur jadi ketuwa
me.ngu.tip vt ngakuk ngutip me.nge.tu.a.i vt mippin;
kata; ngutip: dia -- catatan ngetuwai: semua orang ribut
doktor itu, ya ngutip tulisan ingin – organisasi ini, unyin
doktor suda jelma rebut haga mippin
ku.ti.pan ni kutipan. hippunan sija

ku.tu n kutu: rambutnya banyak --,
buwokna nayah kutu

ku.tu-buku adv jelma sai rajin ngebaca
buku atawa ngeduman guk
buku; kutu buku.

ku.tub n belahan temon ngison mare
bues jama haguk sumbu mutor

237

ke.tuk n ketok: -- dulu pintu sebelum kha.wa.tir a kwatir: jangan -- saya
masuk, ketok pai rangok
semakkung kuruk bisa jaga diri, dang kwatir nyak

ke.tus n sengok: kalau bicara jangan pandai jaga badan
terlalu --, kik cawa dang temon
sangak meng.kha.wa.tir.kan vt

ke.ra n kera: di hutan banyak --, di ngewatirko: kepergianmu --
pulan nayah kera
saya, lapahanmu ngewatirko
ke.ra.bat n 1 kerabat ridik wat aliran
gitoh; sekelelik: orang itu nyak
masih -- kita, jelma suda pagun
puwari ram; 2 kerabat jak mak ke.kha.wa.ti.ran adv ngedok
rik bapak; puwari.
atawa ngerasa sai mawek-
ke.rak n langkut: saya tidak suka
makan --, nyak mak haga mawek; kwatir.
nganik langkut

ke.ra.mat a kerahmat: gunung
seminung dianggap --, gunung
seminung dianggop keramat

ke.ra.mik n baka ngelapisi semin;
keramik: rumahku sudah pakai
--, nuwaku kak radu ngegunako
keramik

kha.la.yak pron jelma ramik; halayak:
hendak dipermalukan --, haga
diliyomko hum ramik;

kha.si.at n paidah; hasiyat: -- jamu
untuk menyehatkan badan,
paidah jamu baka nyihatko
badan

238

L
INDONESIA—LAMPUNG



la.ba n untung: dagangannya tidak --, ber.la.buh 1 vt belabuh: kapal
ssudah --, kapal kak radu
jualanna mak untung belabuh; 2 vi jak dunggak;
turun: karena kemarau banyak
la.ba-la.ba adv lawah; binatang sai binatang – minum ke danau,
ulah kemarau nayah benatang
lapahna kinjuk rangkang: turun nginom hung ranau; 3
pron beradu; behindom: -- dulu
rumahnya sarang --, nuwana di sina karena turun hujan,
behindom pai dija ulah turun
sarang lawah terai
la.ci n sorokan: -- mejah itu rusak
la.bel n simbol renik di redik merek; sorokan, mijah sina cadang
la.da n biji-bijian sai lalak rasana atawa
label: -- sirup ini ada, merek risek pakai babura; lada: banyak
– di ladangku, nayah lada di
sirup sa wat huma ku
la.das n bela: maknan – di meja,
la.bil 1 n tingkah sai mak mantap; kanian bela di mija
la.dang n huma: di – banyak tomat, di
berubah-rubah; labil: jangan – human ayah tomat
ber.la.dang n ngebuka huma;
dalam bersikap, dang beubah- behuma: ayah sedang – di wai
limau, ebak lagi behuma di wai
ubah delom butingkah; 2 pron limau
pe.la.dang ni jelma sai hobi
pedom gulak-galik; labil: kereja huma; pehuma.
la.ga v buadu; laga: sudah takdir mati
mengapa tidurmu – begitu, di tempat --, kak kak radu
takdirna ya mati dip ok laga
ngapi pedommu gulak-galik juk

sina

la.bo.ra.to.ri.um n pok guwai

penelitian; laboratoriyum:

penelitian itu dilaksanakan di -

-, penelitian sina dilaksanako di

laboratoriyum

lab.rak v ratong marah-marah; amuk;

butong.

me.la.bra.ki vt ngamuki;

ngebutongi: -- seketika orang

sudah banyak, ngamuki

tekanjat hun kak ramik

la.buh v labuh: kapal laut itu – di

dermaga, kapal lawok sina

labuh di pok pelabuhan

239

ber.la.ga v temu butanding; hari senin, desi ngelaher rani
bulaga: atlit -- di sea games,
atelit belaga di sea games senin; 2 pron ngeguwai nyani
la.gak n laku; kepungahan: --nya luar
biyasa, kepungahanna luwar sesuwatu lom ilmu
biyasa
ber.la.gak vvt belagak: ia -- pengetahuwan sai ampai;
seperti jagoan, ia belagak
jagoan ngelaherko: kami – temuan
la.gi adv luwot: munih dia pergi --, iya
lapoh luwot baru, sikam ngelaherko
la.gu n pantun: --nya ssudah lama,
pantunna kak saka/timbai. tunggaan sai ampai
be.la.gu cak belagak: anak itu –
benar, sanak suda belagak la.in a bareh: -- dari yang lain, bareh
temon
ber.la.gu ni ngeguwai pantun. jak sai bareh
la.han n tanoh garapan; lahhan: tanah
itu – transmigrasi, tanoh sina la.ju n geluk: -- mobil itu tidak
tanoh garapan transmigrasi
la.hap a 1 bubuh: gulainya membuat -- kelihatan, geluk mubil suda
makan, gulaiana ngeguwai
bangik mengan. 2 nambuh (hal mak keliyakan
kerjaan).
me.la.hap vi nelon: ular besar la.jur 1 n garis tebal sai ninjang; lajor:
itu – ayam, ulai balak sina
nelon manuk menanam padi ada aturan
la.hir v laher.
me.la.hir.kan 1 vt ngeguwai dalam –nya, nanom pari wat
ngeluwar sanak jak lom
kandungan; ngelaherko: desi -- cara lom lajorna; 2 adv rang

laya sai jalur wat ruwa belah

sejuloran; lajur: mau cepat

pakai – kanan, aga megeluk

makai lajur kabelah kanan

la.jur-ki.ri adv lajur kabelah

kiri; lajur kiri.

la.ki-la.ki n ragah: semua anaknya --,

seunyin sanakna ragah

lak.sa.na v gegoh: -- pinang di belah

dua, gegoh urai dipelok ruwa

me.lak.sa.na.kan vt

ngelaksanako: hari senin kita –

upacara bendera, rani senin

ram ngelaksanako upacara

bendira

240

pe.lak.sa.na ni hulun sai la.lat n raral: -- dapat membawa
bugawi; pekerja; penggawi:
mereka -- pembangunan itu, penyakit mutaber, raral dapok
tiyan pekerja pembangunan
sina ngusung penyakik mutaber.
la.ku n laris: dagangan -- benar,
jualanna laris temon la.lim adv sipat kejam rik mak adil;
ting.kah-la.ku adv segala cara
hurek; cara laku: tingkah laku - kejom; mak adil; lalim:
-nya baik, cara lakuna helau
pe.la.ku n sai berbuwat; pelaku: pemimpin yang -- dibenci
dia --nya, ya pelakuna
se.la.ku adv sebagai: ia rakyat, pemimpinsai bengis
dipanggil -- saksi, iya diurau
selaku saksi dibenci rakyat.
la.lai a lengah; lalai: sopir itu--, supir
sina lengah ke.la.li.man a kekejoman;
me.la.lai.kan vt ngelengahko;
mak ngeguwai; ngelalai: jangan kemakadilan: -- membuat
– perintah atasan, dang
ngelalaiko perittah atasan rakyat benar benci,
1 la.lang n lalang.
2 la.lang, i.la.lang n liyoh; jukuk kemakadilan nyani rakyat
tanggal: ladangnya banyak --,
humana nayah liyoh temon mak gering
la.lap n sai biasana di kanik suwa
sambol baka suwa mengan; la.lu-la.lang adv luwah-rukuk: dilarang
ulaman; lalap: saya senang –
min, sikam garing lalap min -- di lingkungan tni, dang

luwah kuruk di lingkungan tni.

la.ma a muni: saya ssudah –

menunggumu, sikam kak muni

nunggumu

la.mar v nemonko rasan; lamar.

me.la.mar vt 1 rasanan haguk

lawan jenis; ngerasan: saya –

gadis itu, nyak ngerasan sebai

sina. 2 ngelamar bekerja;

ngelamar.

la.ma.ran a wattu ngeguwai

lamar; lamaran.

pe.la.mar n pelamar: -- cpns

banyak jumlahnya, pelamar

cpns nayah jumlahna

lam.bai n dadah.

241

me.lam.bai 1 vt ngayunko me.nye.lan.car vt seluncor
pungu bukai-kali; ngedadah: --
pohon kelapa di sana, lapah ngebut; nyeluncor.
ngedadah batang kelapa disan;
lam.ban a gawina mak geluk; inggot: lan.cung a perabutan sai mak aseli;
bibi memang -- kerjanya,
minan sangun inggot kerejana lancung: emas ini --, emas sija
lam.bang n tanda pengenal sai tetap;
ciri: burung garuda -- negara lancung
kita, manuk garuda ciri negara
kita. lan.dai a mak relom; landai: pantai ini
lam.bat a mak geluk: jalan anak itu –
sekali, lapah sanak sina mak – untuk berenang, pantai sija
geluk nihan
lan.cang a mak pandai aturan; kurang mak relom baka langui
supan: mulutnya -- terhadap
suaminya, cawa sehagana jama me.lan.dai n baka ngebuntako
inggomanna.
lan.car 1 v mak nyangkut; mak nunda; pari; pengeriling: jangan lupa
lancar: perjalanan kita semua -
-, pelapahan ram mak nunda; 2 bawa --, dang lupa ngusung
a lancar lom ngebaca; lancar;
fasih: anak kelas enam pengerilingan
membacanya ssudah --
membaca, sanak kelas enom lan.das, lan.da.san n 1 pok bulbuh
bacana kak radu fasih ngebaca.
se.lan.car ni baka mayin jama pesawat; landasan: ini --
umbak lawok; seluncor: turis
domestik bermain – juga, pesawat lion air, sija landasan
pengunjung lokal bumayin
seluncor juga pesawat lion air; 2 guwai

acuwan atawa patokan hukum;

landasan: -- negara kita

pancasila, landasan negara ram

pancasila

le.pas-lan.das adv kambor:

pesawat itu ssudah --, pesawat

sina kak kambor

di.lan.da.si vt ngedok atoran

hukum; dilandasi.

lang.gan v langgan.

ber.lang.ga.nan vvt

belangganan: kami -- belanja di

toko, sikam belangganan

belanja di toko

242

lang.gar n 1 pok sembahyang; langgar: cukut; langkah: -- santai sekali,
kami shalat di --, sikam
sembahyang di surau; 2 nyalahi langkahna santai nihan
atoran; langgar.
me.lang.gar vt mak sah; me.lang.kah vt bugerak lapah
nyalahi; ngelanggar: tidak
benar -- peraturan di jalan, kukut; ngelangkah: sebelum --
mak benor ngelanggar pitoran
di pok laya baca doa dulu, semakkung
pe.lang.ga.ran vt nyalahi
atoran; pelanggaran: pemain itu ngelangkah baca dua pai
melakukan -- wasit, pemayin
suda nyalahi atoran wasit me.lang.ka.hi 1 vt ngelumpaki;
pe.lang.gar ni jelma sai
ngelanggar; pelanggar. ngelangkahi: kamu jangan --

lang.geng cak kekal: hidup kita tidak orang tua, niku dang
ada yang --, horek ram mak dok
sai kekal ngelankahi jelma tuha; 2 pron

la.ngit n langik: di -- tempat benda- meranai atawa muli sai cakak
benda angkasa, di langik pok
benda-benda angkasa pepadun ngelumpati kiyai atawa

lang.ka a jarang wat: harimau ajona; ngelingkahi: dia
termasuk binatang --,
temawong regolong binatang menikah – kakaknya, ya cakak
sai jarang wat.
pepadun ngelingkahi kiyaina
lang.kah 1 adv ngakuk pok atawa hasil
pemekeran sai helau; langkah: pe.lang.kah n pelangkah.
dia cepat sekali mengambil --
lain, ya geluk nihan ngakuk pe.lang.ka.han ni hadiyah
langkah barih; 2 n lapahna
berupa sarat baka dacok

ngelingkahi; pelingkahan: --nya

berupa uang seribu rupiah,

pelingkahna burupa uwang

seribu rupiyah

se.lang.kah ni ikkah lapah sai

kukut; selangkah.

lang.sing a ramping: badan ibuku --,

tubuh emakku ramping

me.lang.sing.kan vt

ngerampingko: banyak orang

yang ingin melangsingkan

badan, nayah hulun sai haga

ngerampingko tubuh

243

lang.sung v laju. di.lan.tik vt dilantik: adik –
me.lang.sung.kan vt ngelajuko: pagi ini, adek dilantik pagi sija
paman -- pernikahan anaknya, me.lan.tik vt ngelantik: bapak
maman ngelaksano perkawinan bupati -- kepala kampung, pak
sanakna bupati ngelantik kepala
kampung
lan.jur, ter.lan.jur adv terlanjor: dia -- la.os n 1 geral negara; laos: malam ini
tidak percaya, ya terlanjur mak kita melawan negara --, bingi
percaya sa ram ngelawan negara laos; 2
tanoman baka humbu gulai;
lan.jut v lanjut; terus: -- kita kerja!, lawas.
terus ram kerja! lap n lap: ini – mobil, sija lap mubil
me.lan.jut.kan vt nerusko: budi lap-ta.ngan adv pengelap baka
-- sekolah, budi ngelanjutko ngusap hiting atawa buwok; lap
sekulah pungu: -- ini milik siapa?, lap
lan.jut.kan n teruskan: bacalah pungu sija bani sapa?
– ceritanya, bacalah terusan me.nge.lap vt ngelap: jangan
ceritana lupa -- tanganmu sebelum
makan, dang lupa ngelap
lan.tai n 1 lantai nuwa; hubin: -- pungumu semakkung mengan
rumahnya kotor sekali, lantai la.pang a berak: kelihatan – juga,
nuwana kamak temon; 2 bagian keliyakan berak tangliyak muni
paling bah suwatu gedung; la.pa.ngan n lapangan: -- sepak bola itu
lantai: -- satunya kotor tidak baru dibersihkan, lapangan bal
disapu, lantai dasarna kamak sipak suda dampai kak
mak di sapu dikecahko
me.lan.tai vt ngeguwai masang la.par a betoh; perutnya --, betongnya
pok lantai; ngelantai: ayah – betoh
ruang tamu, ebak ngelantai ke.la.pa.ran n kebetohan:
ruwang temui orang itu meninggal karena --,
ulun sina mati ulah kebetohan
lan.tas p laju; radu sina: -- apa yang
kamu mau?, laju api sai niku
haga?

lan.tik v lantik.

244

bu.sung-la.par adv geral la.rang v mak tejuk; larang: di--

penyakik betong; busung lapar. merokok di sini, mak tejuk

la.pis n alas; lapis: juwadah – enak ngerukuk dija

sekali, kaniaan lapis bangik me.la.rang vt mak ngejuk:

temon pemerintah -- kerja paksa,

la.pis-le.git adv geral juwadah pemerinah mak ngejuk kerja

atawa kanikan sai husus; kue paksa

lapis legit. la.ra.ngan n sai mak ngasi;

la.por v lapor: -- pemimpin upacara larangan: -- kita orang lampung

mengambi alih, lapor pemippin bersanding aturan agama,

upacara ngakuk kemandu larangan ram jelma lampung

me.la.por.kan vt ngelaporko; gegoh jama atoran agama

ngaduko; ngejuk pandai; guru -- la.ras a rulus: senjatanya dua --,

hasil ulangan, guru senjatana ruwa rulus

ngelaporkan hasil ulangan se.la.ras pron gokgoh.

di.la.por.kan vt 1 disampaiko; la.ri v cekelang: adiknya ssudah bisa --

dilaporko: -- dua orang tewas adikna kak radu pandai,

dalam kecelakaan itu, linjang ya ssudah lari, ya kak

dilaporko ruwa jelma meniggal linjang

lom kecelakaan sina; 2 diaduko; ber.la.ri vt bejajak; tuyun;

dilaporko: dia – kepada polisi cekelang: anak-anak –

karena mencuri, ya diaduko mengejar bola, sanak-sanak

hung plisi ulah ngamaling tuyun ngejar bal

la.po.ran n laporan. me.la.ri.kan 1 vt ngelinjungko:

la.puk a burak: kainnya ssudah --, sopir itu – mobil majikannya,

sinjangna kak radu burak supir sina ngelijungko mubil

me.la.puk vt ngeburak; bosna; 2 pron ngakuk ngusung

ngecadang: kayu itu --, kayu muli mak cawa kedang sah

sina cadang hukum; ngebambangko: bujang

– gadis untuk dinikahi itu

sudah adat, merenai

245

ngebambangko muli baka la.uk n gulai mengan; lauk: adik makan
dinikahi sina radu adat – ikan, adek mangan gulai iwa
la.ris a laku nihan: laris dagangannya - la.uk-pa.uk adv gulai mengan
-, daganganna laku nihan lekkap; begulai; lauk-pauk.
pe.la.ris n pelaris: apa rahasia
– kamu?, api rasia pelarismu? la.ut n lawok: kapalnya tenggelam di --
la.rut v lunyor: garam -- di air, garam , kapalna kalom di lawok
luyor di wai
me.la.rut.kan vt proses la.wak a lawak: warkop memang
pengesaian benda sai dacok komedi --, warkop sangun
lunyor jadi sai; ngelunyorko: komedi lucu
siswa kelas empat belajar nge.la.wak vt ngelucu: doni
proses – gula dengan air, murid pinta --, doni pandai ngelawak
kelas epak belajar proses
ngeluyorko gula jama wai la.wat adv ngeguwai nyilau lom aginda
la.ru.tan adv bahan sai kak kenegaraan; lawat.
radu ngejadi atawa ngesai me.la.wat vt ngelawat; nyilau:
lunyor; lunyoran. presiden berangkat – ke negara
las n alat sai ngeluwarko apui baka sahabat, presiden lapah
ngelas; las: -- karbit, las karbit ngelawat hung negara sahabat
me.nge.las vt ngejuk ngelas; pe.la.wa.tan adv proses lapah
ngelas: ayah bisa --, ebak ngelawat jak sai hung sai muni;
pandai ngelas lapah nyilau; pelawat.
la.tah a cawa kak bulang-ulang; latah: -
- orang itu lucu juga, latah la.wan n musuh; lawan: carilah -- yang
jelma suda lucu muni seimbang, sepak bola musuh sai
la.tih v latih. sebanding
ber.la.tih v ngetiasako diri lom me.la.wan vt ngelawan: anjing
belajar; bulatih: kita harus -- gila itu -- sekali, asu luwangan
menjaga diri, ram musti belatih suda ngelawan nihan
ngaja diri
la.yak a wajar: gadis itu berpakaian
yang tidak --, muli sina bekawai
sai mak wajar

la.yat v layat.

246

me.la.yat vt lapah turuk ngerasa la.yar-tan.cap adv pilem kak
kelebonan; ngelayat: ibu dan teputar nampak gambarna di
ayah pergi – saudara yang layar; layar tancop.
meniggal, emak rik ebak lapah
ngelayat puari sai ninggal
la.yan v ladin.
pe.la.yan n peladin: kamu
bekerja sebagai -- kamar?, niku
bukereja sebagai -- bilik?
pe.la.ya.nan vt peladinan: --
kamar hotel itu luar biasa,
peladenan bilik hutel suda
luwar biyasa
me.la.ya.ni vt ngeladini:
mereka -- tami dengan ramah,
tiyan ngeladeni tamu ramah
la.yang v layang.
me.la.yang vt ngelayang:
jangan dibuat – begitu fotonya,
dang disani hambor juk sina
gambarna
la.yang-la.yang ni layangan.
la.yar 1 n kayin kedol sai nancop
dibentangko; layar: ada --
untuk di sana nonton film di
sana, wat layar baka nuntun
pilem duda; 2 pron kayin kedol
penadah angin; layar: kapal --
perahu rusak, laya kapal
cadang

247



M
INDONESIA—LAMPUNG



ma.af n 1 pembebasan jak hukuman me.ma.buk.kan vi
(tuntutan, denda, dsb) ulah wat
kesalahan; mahap: adik minta -- ngemabukko: minuman itu --,
dengan ibu, adik kilu mahap
jama emak; 2 (kilu ampun) inuman sina ngemabukko
ampun; mahap: -- saya sudah
salah paham dengan kamu, pe.ma.buk a pemabuk;
ampunilah nyak kak salah
paham jama niku; 3 pemunuh: orang itu --, jelema
permohonan baka ngelakuko
sesuatu; kilu ijin: -- bolehkah sina pemabuk
saya bertanya, juklah ijin dacok
at nyak ngulih ma.dat n 1 candu (sai kak dimasak rek
ber.ma.a.fan, me.ma.af.kan vt
ngemahapko; juk mahap: kita siap dihisok): orang itu
harus saling --, ram mesti
saling ngemahapko menghisap --, jelema suda
di.ma.af.kan n dimahapko:
dimahapko ngehisok candu; 2 tumbuhan sai
pe.ma.af a pumahap: dia orang
yang pe--, ya jelma sai biyasana hurek di atar sai
pumahap
wakwah bulungna gokgoh
ma.buk v kemunuh; mabuk; 1 lebon
kesadaran (ulah lamon nginum jambu batu; ubat beluwah;
inuman keras, dsb): laki-laki itu
kerjanya hanya --saja, ragah madat.
sina rasanna kemunuh gawoh; 2
betindak di luah kesadaran; lupa pe.ma.dat a penghisok candu;
diri: dia -- dengan wanita nakal
itu, ya kemunuh jama bakbai pecandu: orang itu --, jelema
nakal suda
sina pecandu

ma.du n medu; cairan sai lamon zat

gula sai dihasilko penyingok

(rasana mikmis): budi minum --

setiap pagi, budi nginum medu

unggal kelibuk

di.ma.du adv dimeruwai:

istrinya tidak mau --,

kahjongna mak haga dimeruwai

me.ma.du-ka.sih ni ruwa

minggom sai appai jadi maju;

ngemadu.

ma.hal a 1 ranggal regana; mahal:

harga barang sekarang --

benar, rega barang ganta

248

mahal benor; 2 jarang ngedok; itu sudah selesai --, film suda
payah pehalu. radu selesai main; 3 sai
me.ma.hal.kan vt ngemahalko; ngelakuna; pelaku: dia ikut --
ngeranggalko rega: pedagang dalam drama itu, ya sok main
tempe -- harganya, pedagang dilom drama suda; 4 mak
tempe ngeranggalko regana; gokgoh semakkungni (lom
ke.ma.ha.lan n mahal ga: baju perabutan sai begerak);
itu harganya --, kawai sina bergerak; berputar, dsb: baling-
regana mahal ga baling kipas ini tidak -- lagi,
sa.ngat-ma.hal ni temon mahal. baling-baling kipas sija mak
ma.ha.sis.wa n mahasiswa; jelma sai main luwot
nyepok helemu di sekula ber.ma.in vt bugurau; bumain:
ranggal: dia -- di unila, ya ali dan adi -- di halaman
mahasiswa di unila rumah, ali jama adi bugurau di
ma.hir a nalom: dia -- main tengabah nuwa
badminton, ya maher bergurau me.ma.in.kan vt ngemainko:
badminton dia mahir --gambus, ya maher
me.ma.hir.kan vt ngenalomko: ngemainko gambus
adi -- kesenangannya bermain ma.i.nan n mainan: adik
bola, adi ngenalomko dibelikan ibu -- baru, adik
kegeringanna ngegurau bola dibeliko emak mainan bahyu
ke.ma.hi.ran n kenaloman: pe.ma.in n pugurau; pemain:
jangan terlalu membanggakan dia -- kesebelasan sepak bola,
-- yang kita miliki, dang ya pumain kesebelasan bola
ngebanggako kenaloman sai sipak
ram miliki ma.ji.kan n majikan; jeragan; jelema
ma.in v 1 gurau; ngelakuko permainan api organisasi sai nyediako
baka nyenangko hati dsb (dacok pekerjaan bedasarko kontrak; 2
makai alat dacok munih jelema sai jadi atasan (sai kuasa
makwat): main --, main bal; 2 merintah sanak buah):
lagi ngejajakko; tontonan: film pembantu itu dimarahi --nya,

249

pembantu suda dimarahi me.ma.kan vt nganik: anak itu
majikanna -- kue banyak sekali, sanak
ma.ka p mula; kata penghubung baka suda nganik juadah lamon
ngejajakko hubungan akibat: benor
saya sakit -- saya tidak datang, di.ma.kan vi dikanik; timengan:
nyak maring mula nyak mak ikan itu -- kucing, iwa sina
ratong dikanik kucing
ma.kam n 1 pok ngoborko jelma; makh.luk n makhluk; sai diciptako
koboran; 2 koboran jelma tuhan (misalna manusia,
ramik; pejiratan: kakak sedang binatang, tanoman): kita semua
membersihkan -- ayah, kiay -- ciptaan tuhan, ram segala
lekok ngebersihko koboran bak makhluk ciptaan tuhan
me.ma.kam.kan vt ngoborko; ma.ki v ngeluahko rawatan jahat ulah
ngemakamko; pejiratan: dalam ngelampiasko marah/kesol;
-- orang yang sudah unyah: jangan suka me-- orang
meninggal, harus dengan lain, dang galak ngunyah hulun
syariat islam, dilom ngoborko barih
jelma sai ghadu ninggal, musti me.ma.ki vt ngunyah: dia
jama syariat islam senang benar -- saya, ya gering
pe.ma.ka.man n pengoboran; benor ngunyah nyak
proses ngoborko: -- dilakukan ma.ki.an n unyahan: --nya
pagi tadi, membuat hati saya sakit,
pengoboran/pemakaman unyahanna ngeguwai hati nyak
dilakuko jeno kelibuk sakik
ma.kan v mengan; 1 ngurukko sesuatu di.ma.ki-ma.ki vi diunyah-
haguk banguk terus ngunyah rek unyah: dodi sering benar --
nelannna; 2 merluko; dengan temannya, dodi risok
ngebelako; (waktu, biaya,dsb): benor diunyah-unyah jama
membuat rumah ini --waktu tawokna
yang lama, ngeguwai nuwa sija ma.kin p 1 kisor: dia -- pintar, karena
mengan waktu sai beni rajin belajar, ya kisor pintor

250

bak ulah rajin belajar; 2 ini -- sekali, tengabah sija

betambah-tambah; kisor: beghak benor

karena pindah rumah, jarak mak.si.at n maksiat; pekerjaan sai

sekolahnya -- dekat, ulah ngelanggar perintah allah:

pindah nuwa, jarak sekulahna pemerintah melakukan razia

kisor ridik yang diduga tempat --,

mak.lum v 1 paham; ngerti; pandai: pemerintah ngelakuko razia sai

saya -- hal itu, nyak neduh hal diduga pok maksiat

sina; 2 dacok dipahami ke.mak.si.a.tan ni

di.mak.lu.mi vt dimaklumi: kemaksiyatan.

perbuatannya dapat --, ber.mak.si.at ni gawi mak

perbuatanna dacok dimaklumi belurun; bumaksiyat: dia -- di

me.mak.lu.mi v ngemaklumi: tempat yang tidak terpuji, ya

saya -- sikap kamu, nyak bumaksiyat di pok sai mak

ngemaklumi sikap niku helau

mak.mur a 1 sugeh; surah; makmur; mak.si.mal a terlamon; teranggal;

lamon hasil; 2 serba cukup: terbalak; senemon: hasil

hidupnya --, horekna sugih pekerjaannya tidak --, hasil

me.mak.mur.kan vt pekerjaanna mak maksimal

ngemakmurko: pemerintah me.mak.si.mal.kan ni

berupaya -- rakyatnya, ngenemonko; ngelamonko;

pemerintah beupaya ngeranggalko: -- penelaahan

ngemakmurko rakyatna kamus supaya baik hasilnya,

pe.mak.mu.ran ni usaha mare ngenemonko penelaahan kamus

surah; pensugehan. mare benor hasilna

mak.na n 1 reti: apa -- perkataannya pe.mak.si.ma.lan ni

tadi?, api reti rawatanna jeno?; pelamonan.

2 pengertian sai disepakati mak.si.mum a paling (lamon,ranggal

ngenai kata dsb, bentuk bahasa dsb): nilai yang dicapai sudah -

mak.ro a cakkupan sai lebeh luwas; -, nilai sai dicapai radu

berak; balak; luwas: halaman maksimum

251

mak.sud n ngerti; 1 sesuatu sai dihagai; ke.ma.la.man n kemanoman :
tujuan; 2 niat; peretok; 3 arti
(makna) perbuatan, cawaan, kami -- di jalan, sikam
peristiwa, dsb: saya tidak -- apa
yang dibicarakan, nyak mak kemanoman di rang laya
ngerti api sai dicawako
ber.mak.sud v wat maksudna; se.ma.lam ni sebingi.
bemaksud: mereka --
mengumpulkan dana, tiyan ma.lang a malang 1 nebak; letakna
bemaksud ngumpulko dana
di.mak.sud.kan vi dimaksudko: melintang: pohon pisang itu --
apa yang -- mereka?, api sai
dimaksudko tiyan? di jalan raya, batang punti suda

ma.lah p 1 malah; kisor (betambah): nebak di rang laya; 2 nasibna
prestasinya -- meningkat,
prestasina kisor ningkat; 2 jahat; celaka; sial.
sebalikna: pedagang itu
bukannya untung -- rugi, ke.ma.la.ngan n kesialan;
pedagang sina lain untung
malah rugi; 3 justru: -- dia tidak kecelakaan
bersalah dalam masalah itu,
justru /malah ya mak besalah ma.las a sungkan; 1 mak kuwawa
dilom masalah suda
bukerja; sungkan: saya --
ma.lam n debingi; manom: -- sekali
ayah pulang, manom benor mencuci baju-baju itu, nyak
ayah mulang
ber.ma.lam vi minok : adik -- sungkan mokpoh kawai-kawai
di rumah nenek, adik minok di
nuwa andung sina; 2 mak gereng; mak

benapsu: saya -- mengan, nyak

malas (mak benapsu) mengan

ber.ma.las-ma.la.san vi

bumalas-malasan: kerjanya --

bermalas-malasan saja, gawina

bumalas-malasan gawoh

ke.ma.la.san n kemalasan:

jangan membiasakan --, dang

ngebiasako kemalasan

ma.lu a liyom: ngerasa mak bangik hati

(hina,rebah, dsb) ulah

ngelakuko hal sai mak helau:

orang itu -- karena

perbuatannya sendiri, jelema

sina liyom bak ulah kelakuanna

252


Click to View FlipBook Version