130024_เพจ-เตรียมสอบ-กกต.64-ชุดที่-2-สงวนลิขสิทธิ์

เตรยี มสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กต้ังชุดที่ 2 148

**ไพรมารี่โหวต primary vote คือ การเลือกตั้งช้ันตนเพ่ือใหสมาชิกพรรคลงคะแนนเลือกวา
ใครจะเปนตัวแทนพรรคลงสมัครรับเลือกตั้ง ส.ส. ในเขตเลือกตั้งน้ัน ไพรมาร่ีโหวตเพิ่งถูกบัญญัติลงคร้ัง
แรกใน พรป.ฉบับน้ี**

มาตรา 48 การสงผูสมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อ
ใหพรรคการเมืองจัดทำบัญชีรายชื่อ เพื่อสงใหสาขาพรรคการเมืองหรือตัวแทนพรรคการเมือง
ประจำจังหวัด โดยใหคำนึงถึงผูสมัครรับเลือกตั้งจากภูมิภาคตาง ๆ และความเทาเทียมกันระหวางชาย
และหญิงดวย

คณ ะกรรมการจะกำหนดอั ตราส วนขั้ นต่ ำของผู สมั ครซ่ึ งเป นชายและหญิ งที่ พ ร ร ค
การเมืองจะตองสงลงสมัครรับเลือกต้ังก็ได ในกรณีท่ีพรรคการเมืองใดไมอาจสงผูสมัครตามอัตราสวน
ดงั กลา วได ใหแจง เหตุผลใหประชาชนทราบเปนการทั่วไปกอ นวนั สมคั รรับเลอื กตั้ง

การกำหนดอตั ราสวนตามวรรคสอง ใหค ณะกรรมการหารือกบั พรรคการเมอื งดวย
มาตรา 49 ในการเลือกตั้งท่ัวไป การสงผูสมัครรับเลือกต้ังสมาชิกสภาผูแทนราษฎร
แบบแบงเขตเลือกต้ังและแบบบัญชีรายช่ือ ใหดำเนินการสรรหาตามวิธีการท่ีกำหนดในมาตรา 50 และ
มาตรา 51 เวนแตกรณีทเ่ี ปนการสง ผูสมัครรับเลอื กตั้งสมาชกิ สภาผแู ทนราษฎรแบบแบง เขตเลอื กตั้งสำหรับ
การเลือกต้ังแทนการเลือกต้ังที่เปนโมฆะ หรือการเลือกตั้งใหมในกรณีท่ีไมมีผูใดไดรับเลือกต้ังหรือกรณีผูสมัคร
ตายกอ นปด การรบั สมคั รรบั เลอื กต้ังใหดำเนินการตามขอ บงั คับ
เม่ือมีกรณีตองสรรหาผูสมัครรับเลือกต้ัง ใหพรรคการเมืองจัดใหมีคณะกรรมการสรรหา
ผูสมคั รรบั เลอื กตงั้ ซ่ึงอยางนอ ยตอ งประกอบดวย
1. กรรมการบริหารพรรคการเมืองไมเกินกึ่งหนึ่งของคณะกรรมการสรรหาผูสมัครรับเลือกต้ัง
2. และหวั หนา สาขาพรรคการเมืองและตวั แทนพรรคการเมอื งประจำจงั หวดั
ทั้งน้ี จำนวนหวั หนาสาขาพรรคการเมือง และตวั แทนพรรคการเมืองประจำจงั หวัด
ใหเปนไปตามขอบังคับ แตอยางนอยตองมีหัวหนาสาขาพรรคการเมืองไมนอยกวา 4 สาขาซ่ึงมา
จากภาคตางกันที่คณะกรรมการกำหนดตามมาตรา ๓๓ และให
มีหนาที่และอำนาจในการตรวจสอบคุณสมบัติและลักษณะตองหามของผูสมัคร
รับเลือกต้ังสมาชิกสภาผูแทนราษฎรแบบแบงเขตเลือกต้ังและแบบบัญชีรายชื่อ ใหไดผูซ่ึงมีความรู
ความสามารถ ซอื่ สตั ยส ุจริต และมีคุณธรรม จริยธรรม ตามมาตรฐานทางจรยิ ธรรมที่กำหนดในขอบังคับ
และตามทก่ี ำหนดไวในมาตรา 50 และมาตรา 51
เพื่อประโยชนในการสรรหาผูสมัครรับเลือกต้ังสมาชิกสภาผูแทนราษฎรแบบแบงเขต
เลือกต้ังและแบบบญั ชีรายช่ือของพรรคการเมือง พรรคการเมืองใดจะดำเนินการสรรหาผูสมัครรบั เลือกตั้ง
ไวเปนการลว งหนากอ นวันประกาศพระราชกฤษฎีกาใหม กี ารเลอื กตง้ั สมาชิกสภาผแู ทนราษฎรก็ได

**ขั้นตอนไพรมารีโ่ หวต ** มาตรา 50 การสรรหาผูสมคั รรับเลอื กต้งั ส.ส.แบบแบงเขตเลอื กตง้ั
ใหดำเนนิ การตามวิธกี าร ดงั ตอ ไปนี้

เตรยี มสอบ กกต

เตรียมสอบพนกั งาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กตั้งชดุ ท่ี 2 149

(1) ใหคณะกรรมการสรรหากำหนดวัน เวลา และสถานท่ีในการสมัครเปนผูสมัครรับ
เลอื กต้ังและประกาศใหสมาชกิ ทราบเปนการท่วั ไป

(2) เม่ือพนกำหนดเวลารับสมัครตาม (1) ใหคณะกรรมการสรรหาตรวจสอบคุณสมบัติ
ของผูสมัครในแตละเขตเลือกตั้ง แลวสงรายชอื่ ผูสมคั รใหส าขาพรรคการเมอื งหรือตวั แทนพรรคการเมอื ง
ประจำจังหวัดทีม่ พี ้ืนทีร่ ับผิดชอบในเขตเลือกต้ังน้นั

(3) เมื่อสาขาพรรคการเมืองหรือตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัดไดรับรายชื่อ
ผูสมัครจากคณะกรรมการสรรหาแลว ใหหัวหนาสาขาพรรคการเมืองหรือตัวแทนพรรคการเมืองประจำ
จังหวดั จัดการประชุมสมาชกิ เพ่ือลงคะแนนเลอื กผูสมัครตามรายชอ่ื ทีค่ ณะกรรมการสรรหาสง มา

(4) การประชุมสาขาพรรคการเมืองตองมีสมาชิกมาประชุมไมนอยกวา 100
คน หรือการประชุมตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัดตองมีสมาชิกมาประชุมไมนอยกวา 50
คน โดยในการลงคะแนนใหสมาชิกมีสิทธิลงคะแนนเลือกไดหนึ่งคน และเมื่อลงคะแนนเลือกเสร็จสิ้น
แลว ใหนับคะแนน และประกาศผลการนับคะแนนของสาขาพรรคการเมืองหรือตัวแทนพรรคการเมือง
ประจำจงั หวัดในเขตเลือกตงั้ นัน้ แลวรายงานรายชอ่ื ผูสมัครซ่งึ ไดรับคะแนนลำดบั สูงสุด2 ลำดับแรกให
คณะกรรมการสรรหาโดยเร็ว ในกรณีที่มีผูมีคะแนนเทากันมากกวาจำนวนดังกลาว ใหเปนอำนาจของ
คณะกรรมการสรรหาในการจดั เรียงลำดบั

(5) ใหค ณะกรรมการสรรหาสงรายช่ือผูส มคั รซึง่ ไดรับคะแนนของแตล ะเขตเลือกตั้ง
ใหคณะกรรมการบริหารพรรคการเมืองพิจารณาใหความเห็นชอบโดยพิจารณาจากผูมีคะแนนสูงสุด
ของแตละเขตเลือกต้ัง หากคณะกรรมการบริหารพรรคการเมืองไมเห็นชอบ ใหแสดงเหตุผลและให
พจิ ารณาผูสมัครซ่ึงไดคะแนนในลำดับถัดไปเปนผูสมคั รรับเลือกต้งั ในกรณีที่คณะกรรมการบรหิ ารพรรค
การเมืองไมเห็นชอบกับรายช่ือที่สาขาพรรคการเมืองหรือตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัดสงมา
ท้ังหมด ใหคณะกรรมการบริหารพรรคการเมืองและคณะกรรมการสรรหาประชุมรวมกัน หากท่ีประชุม
รวมกันมีมติเห็นชอบกับรายช่ือผูสมัครผูใด ใหเสนอรายช่ือผูนั้นเปนผูสมัครรับเลือกต้ัง แตถาท่ีประชุม
รวมกันมมี ติไมเ ห็นชอบกับรายชือ่ ผูสมัครที่สาขาพรรคการเมืองหรือตวั แทนพรรคการเมอื งประจำจังหวัด
สงมาทั้งหมด ใหคณะกรรมการสรรหาแจงเหตุผลใหหัวหนาสาขาพรรคการเมือง หรือตัวแทนพรรค
การเมืองประจำจังหวัดในเขตเลือกต้ังน้ันทราบ และใหดำเนินการตาม (1) (2) (3) และ (4) จนกวาจะได
ผสู มคั รรบั เลือกตัง้ ในเขตเลอื กตั้งนั้น

**ข้นั ตอนไพรมาร่โี หวต ** มาตรา 51 การสรรหาผูสมคั รรับเลือกตง้ั ส.ส. แบบบัญชรี ายช่ือ
ใหด ำเนนิ การตามวธิ ีการ ดงั ตอไปน้ี

(1) ใหค ณะกรรมการสรรหากำหนดวัน เวลา และสถานทใ่ี นการเสนอรายชือ่ บคุ คลเปน
ผูสมัครรับเลือกตั้ง และมีหนังสือแจงไปยังคณะกรรมการบริหารพรรคการเมือง หัวหนาสาขาพรรค
การเมอื ง ตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวดั และประกาศใหส มาชกิ ทราบเปน การทว่ั ไป

เตรียมสอบ กกต

เตรยี มสอบพนกั งาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกตัง้ ชดุ ท่ี 2 150

(2) เมื่อพนกำหนดเวลาเสนอรายช่ือจากกรรมการบริหารพรรคการเมือง หัวหนาสาขา
พรรคการเมือง และตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัดตาม (1) ใหคณะกรรมการสรรหาตรวจสอบ
คุณสมบัติและจัดทำบัญชีรายช่ือไมเกิน 150 รายชื่อ โดยคำนึงถึงผูสมัครรับเลือกตั้งจากภูมิภาคตาง ๆ
และความเทาเทียมกันระหวางชายและหญิง แลวสงบัญชีรายชื่อดังกลาวไปยังสาขาพรรคการเมืองหรือ
ตวั แทนพรรคการเมืองประจำจงั หวัด

(3) ใหหัวหนาสาขาพรรคการเมืองหรือตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัด จัดการ
ประชุมเพ่ือใหสมาชิกลงคะแนนเลือกบุคคลในบัญชีรายช่ือตาม (2) โดยใหสมาชกิ ลงคะแนนเลอื กไดคน
ละไมเกิน 15 รายช่ือ โดยการประชุมสาขาพรรคการเมืองตองมีสมาชิกมาประชุมไมนอยกวา 100
คน หรือการประชมุ ตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวดั ตอ งมสี มาชกิ มาประชมุ ไมน อยกวา 50 คน เม่ือ
ลงคะแนนเลือกเสร็จสิ้นแลว ใหหัวหนาสาขาพรรคการเมืองหรือตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัด
ประกาศผลการนับคะแนนของสาขาพรรคการเมืองหรือตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัดนั้นแลว
รายงานไปยังคณะกรรมการสรรหาโดยเรว็

(4) ใหคณะกรรมการสรรหาจัดทำบัญชีรายชื่อผูสมัครรับเลือกต้ัง โดยเรียงลำดับตาม
ผลรวมของคะแนนท่ีไดรับจากสาขาพรรคการเมืองหรือตวั แทนพรรคการเมืองประจำจังหวัดตาม (3) ใน
กรณีที่หัวหนาพรรคการเมืองประสงคจะเปนผูสมัครรับเลือกต้ังสมาชิกสภาผูแทนราษฎรแบบบัญชี
รายชื่อใหหัวหนาพรรคการเมืองอยูในบัญชีรายชื่อผูสมัครรับเลือกต้ังลำดับท่ีหนึ่งและใหเรียงลำดับ
รายชือ่ ตามผลคะแนนดงั กลาวในลำดับถัดไปจนครบจำนวน ในกรณีทีค่ ะแนนของบุคคลตามบัญชรี ายชื่อ
เทากนั ใหเ ปนอำนาจของคณะกรรมการสรรหาในการจดั เรียงลำดับ

(5) ใหคณะกรรมการสรรหาสงบัญชีรายช่ือผูสมัครรับเลือกต้ังตาม (4) ใหคณะกรรม
การบรหิ ารพรรคการเมืองพิจารณาใหค วามเหน็ ชอบ หากคณะกรรมการบรหิ ารพรรคการเมืองไมเ ห็นชอบให
ดำเนินการตาม (1) (2) (3) และ (๔) จนกวาจะไดบ ญั ชรี ายชอื่ ผูสมัครรบั เลือกต้ัง

เพื่อประโยชนในการสง เสรมิ การมสี วนรว มของสมาชิก ในกรณที ่สี มาชกิ ผูใดมีภูมิลำเนา
อยูในเขตเลอื กต้ังท่ียังมิไดมกี ารจดั ตั้งสาขาพรรคการเมืองหรอื ตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัด ให
ถือวาสมาชิกผูน้ันเปนสมาชิกซึ่งมีภูมิลำเนาอยูในเขตเลือกต้ังของสาขาพรรคการเมืองหรือตัวแทนพรรค
การเมอื งประจำจังหวัดที่มีเขตเลือกตง้ั ใกลเคียงตามทกี่ ำหนดในขอ บงั คับ

มาตรา 52 ใหเ ปน หนา ทขี่ องหัวหนา พรรคการเมืองและกรรมการบริหารพรรค
การเมืองท่ีจะตองดำเนินการ **ไพรมารโ่ี หวต**

มาตรา 53 ในการดำเนินการสรรหาผูสมัครรบั เลือกตั้งตามมาตรา 50 หรือมาตรา 51 หาม
มิใหผูใดกระทำการอยางหนึ่งอยางใดเพ่ือจูงใจใหสมาชิกลงคะแนนใหแกตนเองหรือผูอ่ืน หรือใหงดเวน
การลงคะแนนใหแกผูใด ดวยวิธกี ารดงั ตอ ไปนี้

(1) ให เสนอให สัญญาวาจะให หรือจัดเตรียมเพื่อจะใหเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชน
อื่นใดอันอาจคำนวณเปน เงินไดไมวาโดยทางตรงหรือโดยทางออมแกผ ูใด

เตรยี มสอบ กกต

เตรยี มสอบพนกั งาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กต้ังชุดที่ 2 151

(2) หลอกลวง บังคับ ขูเขญ็ ใชอิทธิพลคกุ คาม ใสรายดวยความเท็จ หรือจูงใจใหเขาใจ
ผดิ ในคะแนนนิยมของผใู ด หรือไมใ หไ ปประชมุ หรอื ลงคะแนน

มาตรา 54 หามมิใหพรรคการเมืองหรือผูใดเรียก รับ หรือยอมจะรับ หรือให หรือ
สัญญาวาจะใหเงิน ทรัพยสินหรือประโยชนอ่ืนใด เพ่ือใหสมาชิกผูใดลงสมัครหรือไมลงสมัครรับเลือก
หรือเพ่อื ใหเสนอชอ่ื สมาชกิ ผใู ดเขา รบั การเลือก ในการสรรหาตามมาตรา 50 หรอื มาตรา 51

มาตรา 55 หามมิใหตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัด หัวหนาสาขาพรรคการเมือง
หรือกรรมการบริหารพรรคการเมืองผูใดยินยอมใหบุคคลใดที่มิไดเปนสมาชิกของพรรคการเมืองเขา
แสดงความคิดเห็นในที่ประชุมหรือออกเสียงลงคะแนนในการดำเนินการสรรหาผูสมัครรับเลือกตั้งตาม
มาตรา 50 หรือมาตรา 51

มาตรา 56 ใหหัวหนาพรรคการเมืองออกหนังสือรับรองการสงผูไดรับการสรรหาตาม
มาตรา 50 หรือสง บญั ชีรายช่อื ผสู มัครรับเลอื กต้งั แบบบัญชรี ายชือ่ ตามมาตรา 51

เมื่อหัวหนาพรรคการเมืองออกหนังสือรับรองตามวรรคหน่ึงหรือสงบัญชีรายช่อื ผูสมัคร
รับเลือกต้ังแบบบัญชีรายช่ือแลว แมภายหลังจะปรากฏวามิไดมีการดำเนินการตามมาตรา 50 หรือ
มาตรา 51 แลวแตกรณี หรือดำเนินการไมครบถวน ไมทำใหการสมัครรับเลือกตั้งน้ันเสียไป แตถา
คณะกรรมการทราบถึงการไมดำเนินการดังกลาว ใหเปนหนาที่ของคณะกรรมการท่ีจะตองกลาวโทษ
หัวหนาพรรคการเมืองและกรรมการบริหารพรรคการเมืองน้ันตอพนักงานสอบสวน ซ่ึงมีเขตอำนาจเพื่อ
ดำเนินการตามอำนาจหนาท่ีตอไป

มาตรา 57 การกำหนดนโยบายของพรรคการเมืองที่ใชในการประกาศโฆษณาให
คำนึงถึงความเห็นของสาขาพรรคการเมืองและตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัด นโยบายใดท่ีตอง
ใชจ า ยเงินการประกาศโฆษณานโยบายน้นั อยางนอ ยตองมีรายการ ดังตอ ไปน้ี

(1) วงเงินทีต่ องใช และที่มาของเงินท่ีจะใชในการดำเนนิ การ
(2) ความคมุ คา และประโยชนในการดำเนินนโยบาย
(3) ผลกระทบและความเสี่ยงในการดำเนินนโยบาย
ในกรณีพรรคการเมืองไมไดจัดทำรายการตามวรรคหน่ึง ใหคณะกรรมการสั่งให
ดำเนินการใหค รบถวนและถกู ตอ งภายในระยะเวลาทก่ี ำหนด

หมวด 4
การเงนิ และการบญั ชีของพรรคการเมือง
มาตรา 58 ใหคณะกรรมการบริหารพรรคการเมืองมีหนาที่บริหาร การเงิน
ทรัพยสิน และประโยชนอื่นใดของพรรคการเมืองและสาขาพรรคการเมืองตลอดจนจัดใหมีการ
ทำบัญชตี ามมาตรา 59 ใหถกู ตอ งตามความเปนจรงิ

เตรยี มสอบ กกต

เตรียมสอบพนกั งาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกต้ังชุดท่ี 2 152

หัวหนาสาขาพรรคการเมือง และตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัด ตองจัดใหมี
บัญชีรับและจายเงินของสาขาพรรคการเมืองหรือท่ีตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัดไดรับหรือ
จาย แลวแตกรณี และจัดทำบัญชีรายช่ือพรอมที่อยูของสมาชิกท่ีมีภูมิลำเนาในเขตจังหวัดซ่ึงเปนที่ตั้ง
ของสาขาพรรคการเมืองหรือในเขตจงั หวดั ท่ีตนเปน ตวั แทน แลว แตกรณี ตามทค่ี ณะกรรมการกำหนด

มาตรา 59 บญั ชขี องพรรคการเมอื งประกอบดว ย
(1) บญั ชีรายวนั แสดงรายไดห รือรายรบั และแสดงคาใชจ ายหรอื รายจาย
(2) บญั ชแี สดงรายรบั จากการบริจาค
(3) บัญชแี ยกประเภท
(4) บัญชีแสดงสินทรัพยแ ละหนส้ี นิ
การลงรายการบัญชีตามวรรคหน่งึ ตองมีรายการและเอกสารประกอบการลงบญั ชี และ
ตอ งจัดทำภายในระยะเวลาทค่ี ณะกรรมการกำหนด
มาตรา 60 พรรคการเมอื งตอ งปด บัญชคี รงั้ แรกภายในวันสิน้ ปป ฏิทินที่ไดร บั การจด
ทะเบยี นจดั ตั้ง และครง้ั ตอ ไปเปน ประจำทกุ ปในวันสนิ้ ปป ฏทิ ิน
การปดบัญชี ใหจัดทำงบการเงินซ่ึงอยางนอยตองประกอบดวย
1. งบแสดงฐานะทางการเงิน
2. และงบรายไดและคาใชจายของพรรคการเมือง
3. งบแสดงฐานะทางการเงินตอ งแสดงรายการสินทรัพย หน้สี ิน
4. และทนุ ของพรรคการเมืองทั้งตอ งแสดงทมี่ าของรายไดตามมาตรา 62
5. และคา ใชจ ายในการดำเนินการของพรรคการเมืองไวโดยชัดเจน โดยเฉพาะคา ใชจาย
ในการเลอื กตง้ั และรายการอน่ื ตามท่คี ณะกรรมการกำหนด
งบการเงินของพรรคการเมืองตองจัดใหมีผูสอบบัญชีรับอนุญาตตรวจสอบและ
รบั รองการสอบบญั ชี
มาตรา 61 ใหหัวหนาพรรคการเมืองเสนองบการเงินที่ผสู อบบัญชีรับอนุญาตตรวจสอบ
และรับรองแลวตอ ทป่ี ระชมุ ใหญของพรรคการเมือง เพือ่ อนุมตั ภิ ายในเดอื นเมษายนของทุกป
งบการเงินซ่ึงที่ประชุมใหญของพรรคการเมืองอนุมัติแลวใหหัวหนาพรรคการเมือง
รับรองความถูกตองรวมกับเหรัญญิกพรรคการเมือง และสงใหแกนายทะเบียนภายใน 30 วันนับแต
วันท่ีทป่ี ระชุมใหญข องพรรคการเมืองอนุมัตพิ รอมทัง้ บัญชตี ามมาตรา 59
เมอ่ื ไดรบั งบการเงินตามวรรคสองแลว ใหน ายทะเบียนประกาศใหประชาชนทราบเปน การทั่วไป
พรรคการเมืองใดที่จดทะเบียนยังไมถึงหนึ่งรอยแปดสิบวันนับถึงวันสิ้นปปฏิทิน ให
ไดร บั ยกเวน ไมต อ งดำเนินการตามวรรคหนง่ึ สำหรับปน น้ั

หมวด 5
รายไดข องพรรคการเมอื ง

เตรียมสอบ กกต

เตรียมสอบพนักงาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กตัง้ ชดุ ท่ี 2 153

มาตรา 62 พรรคการเมอื งอาจมรี ายได ดงั ตอไปนี้
(1) เงินทนุ ประเดิมตามมาตรา 9 วรรคสอง
(2) เงินคา ธรรมเนียมและคา บำรุงพรรคการเมอื งตามท่ีกำหนดในขอ บังคับ
(3) เงนิ ที่ไดจ ากการจำหนายสินคา หรอื บริการของพรรคการเมอื ง
(4) เงิน ทรัพยสิน และประโยชนอ ืน่ ใดทไี่ ดจ ากการจดั กิจกรรมระดมทนุ ของพรรคการเมือง
(5) เงิน ทรพั ยส ิน และประโยชนอ่นื ใดท่ไี ดจากการรบั บรจิ าค
(6) เงนิ อุดหนุนจากกองทนุ
(7) ดอกผลและรายไดที่เกิดจากเงิน ทรัพยสนิ หรอื ประโยชนอ น่ื ใดของพรรคการเมือง
การไดมาซ่ึงรายไดตาม (2) (3) (4) และ (5) ตองมีใบเสร็จรับเงิน หรือหลักฐานการ
ไดมาซ่ึงรายไดน ้นั เปนหนงั สือ ทัง้ นี้ ตามแบบทคี่ ณะกรรมการกำหนด
การจำหนายสินคาหรือบริการตาม (3) และการจัดกิจกรรมระดมทุนของพรรคการเมือง
ตาม (4) ตองเปน ไปตามหลกั เกณฑ วธิ กี าร และเงื่อนไขที่คณะกรรมการกำหนด
รายไดของพรรคการเมืองจะนำไปใชเพ่ือการอ่ืนใด นอกจากการดำเนินงานของพรรค
การเมอื งมไิ ด
มาตรา 63 รายไดและทรัพยสินที่พรรคการเมืองไดรับตามพระราชบัญญัติประกอบ
รฐั ธรรมนูญนี้ ใหไ ดรบั ยกเวน ไมตอ งเสยี ภาษอี ากรตามประมวลรษั ฎากร
มาตรา 64 การหารายไดจากการจัดกิจกรรมระดมทุนของพรรคการเมืองตองกระทำ
โดยเปด เผย และแสดงวตั ถุประสงคว าเปน การระดมทนุ ของพรรคการเมอื งอยา งชดั เจน
ใหหัวหนาพรรคการเมืองประกาศใหประชาชนทราบเปนการทั่วไปถึงจำนวนและ
ท่ีมาของเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดที่ไดมาจากกิจกรรมดังกลาว และใหมีหนังสือแจงนาย
ทะเบยี นทราบดวย ทง้ั นี้ ภายใน30 นบั แตว นั ทกี่ จิ กรรมดังกลา วสิน้ สดุ ลง
ประกาศและหนังสือแจงตามวรรคสอง ใหระบุชื่อบุคคลผูสนับสนุนเงิน ทรัพยสิน
หรือประโยชนอน่ื ใดที่มมี ูลคา 100,000บาท ข้ึนไปดวย
มาตรา 65 ทุกเดือน ใหพรรคการเมืองประกาศรายชื่อผูบริจาคเงิน ทรัพยสิน หรือ
ประโยชนอื่นใดท่ีมีมูลคาตามท่ีคณะกรรมการกำหนดแตตองไมนอยกวา 5,000บาท ใหประชาชน
ทราบเปนการท่ัวไปพรอมทั้งวัตถุประสงคของการบริจาค และใหแจงนายทะเบียนทราบตามแบบ
หลกั เกณฑ วิธีการ และระยะเวลาท่คี ณะกรรมการกำหนดดว ย
การประเมนิ มูลคาของสง่ิ ที่ไดร ับบรจิ าคตามวรรคหนึ่ง ใหเปนไปตามท่ีคณะกรรมการกำหนด
มาตรา 66 บุคคลใดจะบริจาคเงิน ทรพั ยสนิ หรือประโยชนอ นื่ ใดใหแกพรรคการเมอื งมี
มูลคาเกิน 10,000,000 บาท/ป/พรรคการเมือง ไมได และในกรณีที่บุคคลน้ันเปนนิติบุคคล การ
บริจาคเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดใหแกพรรคการเมืองไมวาพรรคเดียวหรือหลายพรรค
เกินปละ5,000,000 บาท ตองแจงใหท่ีประชุมใหญผูถือหุนทราบในการประชุมใหญคราวตอไป
หลงั จากบริจาคแลว

เตรยี มสอบ กกต

เตรยี มสอบพนักงาน สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตงั้ ชุดที่ 2 154

พรรคการเมืองจะรบั บริจาคเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอนื่ ใดซ่งึ มีมลู คาเกนิ วรรคหนึ่งมิได
มาตรา 67 หัวหนาพรรคการเมือง กรรมการบริหารพรรคการเมือง กรรมการสาขา
พรรคการเมือง ตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัด หรือสมาชิกผูใดไดรับบริจาคเงิน ทรัพยสิน หรือ
ประโยชนอ่ืนใดโดยผูบริจาคประสงคจะบริจาคใหเพ่ือประโยชนในการดำเนินกิจกรรมของพรรคการเมือง
ตองแจงใหพรรคการเมืองทราบภายในระยะเวลาที่กำหนดในขอบังคับ และใหพรรคการเมืองออก
ใบเสร็จรับเงิน หรือหลักฐานการรับเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดเปนหนังสือใหแกผูบริจาค
เปนหลักฐาน ท้ังนี้ ตามแบบท่คี ณะกรรมการกำหนด
กิจกรรมของพรรคการเมืองตามวรรคหนึ่ง หมายความรวมถึงการดำเนินงานทาง
การเมืองของพรรคการเมือง สาขาพรรคการเมือง ตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัด สมาชิก หรือ
ผสู มคั รรับเลือกตง้ั ดว ย
มาตรา 68 ภายใตบังคับมาตรา 65 และมาตรา 67 นับแตวันที่พระราชกฤษฎีกาใหมี
การเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎรประกาศใชบังคับแลวจนถึงวันเลือกตั้ง ผูสมัครรับเลือกต้ังผูใด
ไดรับบริจาคเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดที่มีมูลคารวมกันแลวเกิน 10,000 บาทตอวัน
โดยผูบริจาคประสงคจะบริจาคใหเพ่ือประโยชนในการดำเนินกิจกรรมทางการเมืองของผูสมัครรับ
เลือกตั้งผูน้ันหรือของพรรคการเมืองหรือเพื่อใชในการเลือกตั้ง ตองแจงใหคณะกรรมการทราบภายใน
7 วันนบั แตวนั ท่ไี ดรบั บริจาคตามวธิ ีการทคี่ ณะกรรมการกำหนด
ถาส่ิงของท่ีไดรับบริจาคตามวรรคหน่ึงไมอาจนำสงพรรคการเมืองไดหรือเปนของสด
เสียได ใหผูสมัครรับเลือกต้ังผูนั้นแจงใหพรรคการเมืองทราบเพ่ือบันทึกมูลคาของส่ิงน้ันไวเปนคาใชจาย
ในการหาเสยี งเลอื กต้ังของผสู มัครผูนั้น
ในกรณีที่ผูสมัครรับเลือกตั้งผูใดมีเหตุสงสัยวาเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดที่
ตนไดรับเปนไปเพื่อประโยชนในการดำเนินกิจกรรมของพรรคการเมืองหรือเพื่อใชในการเลือกต้ังตาม
วรรคหน่ึง หรือเปนสิ่งของตามวรรคสองหรือไม ใหสงเร่อื งใหคณะกรรมการวินิจฉัย ซ่ึงคณะกรรมการตอง
วนิ ิจฉัยใหแลว เสรจ็ ภายใน 15 วนั นับแตว นั ทไี่ ดร บั เรอ่ื ง
มาตรา 69 ผูเ สียภาษเี งินไดซึ่งมิใชน ิตบิ ุคคลมีสิทธแิ สดงเจตนาในแบบแสดงรายการ
ภาษีเงินไดบุคคลธรรมดาประจำปใหรัฐนำเงินท่ีตนไดเสียภาษีไวไปอุดหนุนพรรคการเมืองที่ตนระบุ
พรรคใดพรรคหน่ึง ปละ 500 บาทได ทัง้ น้ี ตามหลักเกณฑ วธิ กี าร และเงอ่ื นไขทอ่ี ธบิ ดีกรมสรรพากรกำหนด
ใหกรมสรรพากรจัดทำรายช่ือพรรคการเมืองท่ีไดรับการระบุตามวรรคหน่ึงพรอม
จำนวนเงินที่แตละพรรคการเมืองจะไดรับการอุดหนุนจากการแสดงเจตนาตามวรรคหน่ึงทั้งหมดสง
ใหนายทะเบียน และโอนเงินดังกลาวใหกองทุนภายในเดือนกันยายนของทุกปเพ่ือโอนตอใหพรรค
การเมืองที่ไดรับอุดหนุนตามมาตรานี้ ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑและวิธีการที่คณะกรรมการและ
กรมสรรพากรจะไดตกลงกัน

เตรียมสอบ กกต

เตรยี มสอบพนักงาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกต้งั ชดุ ที่ 2 155

มาตรา 70 ผูบ ริจาคเงนิ แกพรรคการเมอื งมีสิทธนิ ำจำนวนเงินที่บริจาคไปหักเปนคา
ลดหยอนหรือรายจายเพื่อการบริจาคตามที่กำหนดในประมวลรัษฎากรไดตามจำนวนที่บริจาค แตไม
เกนิ 10 ,000 บาทสำหรับบุคคลธรรมดา และไมเ กนิ 50,000บาท สำหรับนิติบุคคล

วธิ กี ารขอหกั คาลดหยอนตามวรรคหน่ึง ใหเปนไปตามที่อธบิ ดกี รมสรรพากรกำหนด
เพื่อประโยชนในการหักคาลดหยอน ใหถือวาการสนับสนุนเงิน ทรัพยสิน หรือ
ประโยชนอ่ืนใดตามมาตรา 64 เปน เงนิ บริจาคตามวรรคหนึ่ง
มาตรา 71 ใหหัวหนาพรรคการเมืองและเหรัญญิกพรรคการเมืองเปดบัญชีกับ
ธนาคารพาณิชยโดยระบชุ ่อื เจา ของบัญชีในนามของพรรคการเมืองน้ันและใหหัวหนาพรรคการเมอื ง
แจงหมายเลขบัญชีของบัญชีเงินฝากและจำนวนเงินที่เปดบัญชีของทุกบัญชีใหนายทะเบียนทราบ
ภายใน7วันนบั แตวนั ที่เปด บญั ชีดงั กลาว
มาตรา 72 หามมิใหพรรคการเมืองและผูดำรงตำแหนงในพรรคการเมืองรับบริจาค
เงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใด โดยรูหรือควรจะรูวาไดมาโดยไมชอบดวยกฎหมายหรือมีเหตุอันควร
สงสยั วามีแหลงทมี่ าโดยไมชอบดว ยกฎหมาย
มาตรา 73 หา มมิใหขาราชการการเมืองใชส ถานะหรือตำแหนง หนาที่เรีย่ ไรหรือชักชวน
ใหมีการบริจาคใหพรรคการเมืองหรือผูสมัครรับเลือกตั้งเปนสมาชิกสภาผูแทนราษฎร แตไมรวมถึงการท่ี
ขาราชการการเมืองผูน้ันเขารวมกิจกรรมตามมาตรา 64 โดยมิไดกระทำหรือมีสวนกระทำการอันเปน
การตองหามนั้น
มาตรา 74 หามมิใหพรรคการเมืองหรอื สมาชกิ รับบริจาคเงนิ ทรัพยสนิ หรือประโยชนอ่นื ใดจาก
(1) บุคคลผไู มมสี ญั ชาติไทย
(2) นติ บิ ุคคลตามกฎหมายตางประเทศทป่ี ระกอบธรุ กิจหรอื กจิ การหรอื จดทะเบียนสาขาอยู
ใน หรอื นอกราชอาณาจักร
(3) นิตบิ คุ คลทจ่ี ดทะเบียนในราชอาณาจักรโดยมบี ุคคลผไู มม สี ัญชาติไทยมที นุ หรือเปน ผูถ อื
หุนเกนิ กวา รอยละสส่ี บิ เกา ในกรณที เี่ ปนบรษิ ทั มหาชนจำกัดทจี่ ดทะเบยี นในตลาดหลกั ทรพั ยแ หงประเทศไทย
ใหพจิ ารณาตามท่ปี รากฏในทะเบียนผูถ อื หนุ ของบริษทั ดังกลา ว หนุ ท่ไี มปรากฏชอื่ ผูถือหรือถือโดยตัวแทนของ
บุคคลทไี่ มเปด เผยช่อื ใหถ อื วาเปน หุนท่ถี อื โดยผูไมมสี ญั ชาตไิ ทย
(4) คณะบุคคล หรือนิติบุคคลท่ีไดรับทุนหรือไดรับเงินอุดหนุนจากตางประเทศซ่ึงมี
วตั ถปุ ระสงคดำเนินกิจการเพ่ือประโยชนของบุคคลผไู มมีสัญชาติไทยหรือซ่ึงมีผูจัดการหรือกรรมการเปนบุคคล
ผไู มม ีสญั ชาตไิ ทย
(5) บุคคล คณะบุคคล หรือนิติบุคคลที่ไดรับบริจาคเพ่ือดำเนินกิจการของพรรคการเมือง
หรอื เพอ่ื ดำเนินกิจกรรมทางการเมืองจากบคุ คล คณะบคุ คล หรอื นิตบิ ุคคลตาม (1) (2) (3) หรือ (4)
(6) บุคคล คณะบุคคล หรือนิติบุคคลท่ีมีลักษณะทำนองเดียวกันกับ (1) (2) (3) (4) หรือ (5)
ตามท่ีคณะกรรมการกำหนด

เตรยี มสอบ กกต

เตรียมสอบพนกั งาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกตง้ั ชดุ ที่ 2 156

ความในวรรคหนึ่งไมใชบังคับกับกรณีสมาชิกรับบริจาคเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใด
ดงั กลา วทมี่ ใิ ชเพ่อื ดำเนนิ กจิ กรรมทางการเมือง

มาตรา 75 บุคคล คณะบุคคล หรือนิติบุคคลตามมาตรา 74 จะบริจาคเงิน ทรัพยสิน
หรือประโยชนอื่นใดใหแกพรรคการเมืองหรือสมาชิกเพ่ือดำเนินกิจการของพรรคการเมืองหรือเพื่อ
ดำเนนิ กิจกรรมทางการเมืองมิได

มาตรา 76 หามมิใหหนวยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ หนวยงานอื่นใดของรัฐหรือกิจการที่
รัฐถือหุนใหญ บริจาคเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดใหแกพรรคการเมืองหรือเขารวมกิจกรรมตาม
มาตรา 64

กิจการที่รัฐถือหุนใหญตามวรรคหน่ึงใหหมายถึงกิจการที่รัฐเปนหุนสวนหรือถือหุน
อยูเปนจำนวนมากท่ีสุดในบรรดาผูเปนหุนสวนหรือผูถือหุนรายอื่น ๆ หรือมีจำนวนถึงหนึ่งในสาม
ของหุน สว นหรอื หุนทง้ั หมดของนิติบุคคลนน้ั

ความในวรรคหน่ึงใหใชบังคับกับวัด หรือนิติบุคคลอ่ืนที่มีวัตถุประสงคเพ่ือการศาสนา
และองคกรทางศาสนาไมวาจะมีสถานะเปนนิติบุคคลหรือไมดวย โดยคณะกรรมการจะกำหนดใหใช
บังคับกับนิติบุคคลอื่นที่มีวัตถุประสงคเพื่อประโยชนสาธารณะหรือนิติบุคคลที่มิไดมีวัตถุประสงคเพื่อ
หากำไรมาแบงปน กันดวยกไ็ ด

มาตรา 77 เพ่ือประโยชนในการดำเนินการเก่ียวกับการบริจาคเงิน ทรัพยสิน หรือ
ประโยชนอ่ืนใดใหแกพรรคการเมืองใหเปนไปตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ี ให
คณะกรรมการมีอำนาจกำหนดมาตรการและวิธีการท่ีจำเปนใหพรรคการเมืองปฏิบัติเพื่อใหการรับบริจาค
ของพรรคการเมืองเปนไปโดยชอบดวยกฎหมาย เปดเผยและตรวจสอบได และใหมีหนาที่ตรวจสอบ
ความถูกตองของการบริจาคแกพรรคการเมือง รวมท้ังใหมีอำนาจออกคำส่ังตามที่เห็นสมควรเพ่ือให
พรรคการเมอื งปฏิบัตใิ หเปนไปโดยถูกตอ ง

ใหพรรคการเมืองมีหนาที่ปฏิบตั ิใหเปน ไปตามคำส่งั ของคณะกรรมการ

หมวด 6
กองทนุ เพอ่ื การพฒั นาพรรคการเมอื ง
มาตรา 78 ใหมีกองทุนเพื่อการพัฒนาพรรคการเมืองกองทุนหนึ่งในสำนักงานมี
วตั ถุประสงค
1. เพอื่ ใชเ ปน ทุนหมนุ เวยี นและใชจายในการสนบั สนุนพรรคการเมอื ง
2. การใหการศกึ ษาแกประชาชนทั่วไปเกี่ยวกับการปกครองระบอบประชาธิปไตย
อันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข
3. การสงเสรมิ การมสี วนรว มของประชาชน
4. การสงเสริมใหเกิดการพัฒนาพรรคการเมืองใหเปนสถาบันทางการเมืองของ
ประชาชนซง่ึ มีอุดมการณทางการเมอื งรวมกัน

เตรียมสอบ กกต

เตรียมสอบพนักงาน สำนักงานคณะกรรมการการเลือกต้งั ชดุ ท่ี 2 157

5. และสมาชิกมีสวนรวมในการดำเนินการอยางแทจริงและการดำเนินการอ่ืนใดที่มี
กฎหมายกำหนด

กองทนุ ประกอบดวยเงนิ และทรพั ยส นิ ดังตอไปนี้
(1) เงิน ทรพั ยส นิ สิทธิ หนีส้ ิน ภาระผูกพนั และงบประมาณท่โี อนมาตามมาตรา 147
(2) เงนิ ท่ไี ดร บั จากงบประมาณรายจา ย
(3) เงนิ ท่ีไดรับมาจากกรมสรรพากรตามมาตรา 69
(4) เงินคาธรรมเนียมการสมัครรับเลือกตั้งตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวา
ดวยการเลอื กตง้ั สมาชิกสภาผูแทนราษฎร
(5) เงินและดอกเบี้ยที่เรียกคืนจากผูซึ่งตองรับผิดในการจัดใหมีการเลือกตั้งใหมอัน
เนื่องจากการเลอื กตั้งไมเปนไปโดยสุจรติ หรอื เที่ยงธรรม
(6) เงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดท่ีพรรคการเมืองไดมาโดยฝาฝนหรือไมปฏิบัติ
ตามพระราชบัญญัตปิ ระกอบรฐั ธรรมนูญนี้
(7) เงนิ ทรัพยสิน หรือประโยชนอ ่นื ใดท่ีตกเปนของกองทุนตามมาตรา 95 และมาตรา 125
(8) เงิน ทรพั ยส ิน หรือประโยชนอื่นใดท่ีมผี ูม อบให แตกองทนุ จะรับมอบเงิน ทรัพยส ิน
หรือประโยชนอ นื่ ใดจากบุคคลตามมาตรา 74 มิได
(9) ดอกผลและรายไดท เี่ กดิ จากเงิน ทรพั ยส นิ และประโยชนอ ื่นใดของกองทุน
เงินตาม (3) ใหจัดสรรใหพรรคการเมืองที่ผูเสียภาษีเงินไดแสดงเจตนาไวตามที่อธิบดี
กรมสรรพากรแจง ใหนายทะเบยี นทราบตามมาตรา 69
เงินของกองทุนใหใชไดเฉพาะเพ่ือการอันเปนวัตถุประสงคของกองทุนและตามที่
บัญญตั ิไวใ นพระราชบัญญตั ปิ ระกอบรัฐธรรมนญู น้ี
มาตรา 79 ทรพั ยส นิ ของกองทนุ เปนทรพั ยสนิ ของแผน ดินไมอยใู นความรบั ผิดแหง
การบังคบั คดี และผใู ดจะยกอายคุ วามขน้ึ เปนขอ ตอ สูมไิ ด
มาตรา 80 ใหค ณะกรรมการมหี นาท่แี ละอำนาจในการควบคุมดแู ลการดำเนนิ การ
และการใชจายเงินของกองทนุ ใหเ ปนไปตามพระราชบัญญัตปิ ระกอบรฐั ธรรมนูญน้ี
ในการจัดสรรเงินสนับสนุนแกพ รรคการเมอื ง การบริหาร และควบคมุ ดแู ลกองทนุ ให
คณะกรรมการแตง ตัง้ คณะกรรมการกองทนุ ขึน้ คณะหน่ึงเพือ่ ทำหนา ท่แี ทน ประกอบดว ย (รวม 7 คน)
1. ประธานกรรมการการเลือกตงั้ เปนประธานกรรมการ
2. กรรมการการเลือกตงั้ ซง่ึ คณะกรรมการมอบหมายหน่ึงคน
3. ผูแทนกระทรวงการคลังหน่ึงคน
4. ผูแทนสำนักงบประมาณหนึ่งคน
5.และผูทรงคุณวุฒิจำนวนสองคนเปนกรรมการ
6.และใหน ายทะเบยี นเปน กรรมการและเลขานกุ าร

เตรียมสอบ กกต

เตรียมสอบพนักงาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกตั้งชดุ ที่ 2 158

วาระการดำรงตำแหนง เบ้ียประชุม การพนจากตำแหนงของกรรมการกองทุน
ผูทรงคณุ วฒุ ิและการประชมุ ของคณะกรรมการกองทุน ใหเปน ไปตามที่คณะกรรมการกำหนด

ในกรณีท่คี ณะกรรมการกองทนุ มอี งคประกอบไมครบตามวรรคสองไมวาดวยเหตใุ ด
ใหคณะกรรมการกองทุนปฏิบัติหนาที่ตอไปได โดยใหถือวาคณะกรรมการกองทุนประกอบดวย
กรรมการเทา ท่ีมอี ยู

มาตรา 81 ภายใน 30วันนบั แตวันส้ินปงบประมาณ ใหค ณะกรรมการกำหนดวงเงิน
ท่จี ะจัดสรรเปน เงนิ อุดหนนุ แกพรรคการเมืองสำหรับปง บประมาณถัดไป ประกอบดวย

(1) เงินที่ไดร บั จากกรมสรรพากรตามมาตรา 69
(2) เงินท่ีไดรับจากงบประมาณรายจายตามมาตรา 78 (2) ไมนอยกวารอ ยละหาสิบแตไม
เกนิ รอ ยละเจ็ดสิบ
(3) เงนิ คาธรรมเนยี มตามมาตรา 78 (4) ไมเกนิ รอ ยละหา สบิ
(4) เงินที่ไดรับจากการเรียกคืนตามมาตรา 78 (5) ที่ไดรับในปงบประมาณกอน
หนา น้ันไมเกนิ รอ ยละเจ็ดสบิ
(5) เงินหรือทรัพยสินท่ีมีผูมอบใหตามมาตรา 78 (8) ถาผูมอบใหระบุวัตถุประสงควา
ใหแกพรรคการเมืองหรือเพื่อการอ่ืน ใหนำมาจัดสรรตามท่ีผูมอบใหระบุวัตถุประสงคไว ถาผูมอบใหมิได
ระบวุ ตั ถปุ ระสงคไ ว ใหนำมาจดั สรรไมเกินรอ ยละเจ็ดสบิ
(6) ดอกผลของกองทุนตามมาตรา 78 (9) ไมเกนิ รอ ยละแปดสบิ
มาตรา 82 เงนิ กองทนุ ดังตอ ไปน้ี ใหนำมาจดั สรรเพ่ือใชจ า ยเพ่ือการบริหารกองทนุ
และการดำเนนิ กจิ การของคณะกรรมการและสำนักงานเฉพาะในสว นท่ีเกย่ี วกับกิจการอันเปน
วตั ถปุ ระสงคของกองทุน รวมทงั้ คา ใชจา ยในการชำระบญั ชตี ามทส่ี ำนักงานการตรวจเงนิ แผนดนิ เรยี กเก็บ
(1) เงินทไ่ี ดรับจากงบประมาณรายจา ยตามมาตรา 78 (2) ไมเ กินรอ ยละสามสิบ
(2) เงนิ คา ธรรมเนียมตามมาตรา 78 (4) ไมเ กินรอยละหาสบิ
(3) เงนิ หรอื ทรพั ยสินตามมาตรา 78 (6)
(4) เงินหรอื ทรพั ยส นิ ตามมาตรา 78 (7)
(5) ดอกผลของกองทนุ ตามมาตรา 78 (9) ไมเ กนิ รอยละย่ีสิบ
(6) เงินหรือทรัพยสินที่มีผูมอบใหที่ระบุใหแกคณะกรรมการหรือสำนักงาน หรือไม
เกนิ รอ ยละสามสบิ ของเงนิ ที่มีผูมอบใหโ ดยมิไดระบุวตั ถุประสงค
การใชจ ายเงินตามวรรคหนึง่ ใหเ ปนไปตามหลักเกณฑ วธิ กี าร และเงื่อนไขที่
คณะกรรมการกำหนด แตก ารนำไปใชเพ่ือการเดินทางไปตางประเทศไมว าในกรณใี ด ๆ จะกระทำมไิ ด
เงนิ ทเี่ หลือจากการใชจายของทุกป ใหน ำสง คนื เขากองทนุ
มาตรา 83 การจัดสรรเงินตามมาตรา 81 ใหแกพรรคการเมือง ใหดำเนินการ
ตามหลักเกณฑ ดงั ตอ ไปนี้
(1) เงินจัดสรรตามมาตรา 81 (1) ใหจ ัดสรรใหพรรคการเมอื งตามท่ีผูเสยี ภาษไี ดระบไุ ว

เตรียมสอบ กกต

เตรียมสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กตงั้ ชุดที่ 2 159

(2) รอยละสี่สิบของวงเงินจัดสรรนอกจาก (1) ใหจัดสรรใหตามจำนวนเงินคาบำรุงพรรค
การเมืองท่ีพรรคการเมืองไดรับ โดยแตละพรรคการเมอื งใหไดรับตามอัตราสวนระหวา งจำนวนเงนิ คาบำรงุ พรรค
การเมืองที่ทุกพรรคการเมืองไดรับรวมกันในปท่ีผานมาตอ จำนวนเงินคา บำรุงท่ีพรรคการเมืองนนั้ ๆ ไดรบั มาใน
ปท่ีผานมา แตเงินท่ีจัดสรรใหตองไมเกินเงินคาบำรุงพรรคการเมืองท่ีพรรคการเมืองนั้นไดรับจากสมาชิกในปท่ี
ผา นมา

(3) รอยละสี่สิบของวงเงินจัดสรรนอกจาก (1) ใหจัดสรรใหตามคะแนนเสียงที่พรรคการเมือง
ไดรับจากการเลือกต้ังทั่วไปสำหรับปถัดจากปที่มีการเลือกต้ังทั่วไป โดยแตละพรรคการเมืองใหไดรับตาม
อัตราสวนระหวางคะแนนเสียงที่ทุกพรรคการเมืองไดรับรวมกันตอคะแนนเสียงท่ีพรรคการเมืองนั้นไดรับ
สำหรับปอ ืน่ ใหจ ัดสรรใหพรรคการเมืองตามสัดสวนทพี่ รรคการเมืองทุกพรรคไดร บั การจัดสรรตามอัตราสวนเงิน
บรจิ าคทง้ั หมดตามมาตรา 69 ตอเงนิ ที่พรรคการเมอื งนั้นไดร บั

(4) รอยละยี่สิบของวงเงินจัดสรรนอกจาก (2) ใหจัดสรรตามจำนวนสาขาพรรคการเมืองโดย
แตละพรรคการเมืองใหไดรับตามอัตราสวนระหวางจำนวนสาขาพรรคการเมืองของทุกพรรคการเมืองรวมกันใน
ปทีผ่ านมาตอจำนวนสาขาพรรคการเมืองของพรรคการเมืองน้ัน ๆ ในปท ่ีผา นมา

(5) ในกรณีที่ตองมีการจัดการเลือกต้ังใหมอันเปนผลจากการกระทำ ของสมาชิกของพรรค
การเมืองใด เม่ือไดวงเงินที่จะตองไดรับจากการจัดสรรใหพรรคการเมืองนั้นตาม (1) (2) (3) และ (4) แลว ใหหัก
จำนวนเงินท่ีคณะกรรมการย่ืนฟองใหสมาชิกผูน้ันชดใชคืนออกจากเงินจัดสรรของพรรคการเมืองและสงคืนเขา
กองทุนกอน ถาภายหลังมีคำพิพากษาอันถึงท่ีสุดปรากฏวาผูน้ันไมตองรับผิด หรือรับผิดนอยกวาที่
คณะกรรมการยื่นฟอง ใหคณะกรรมการกองทุนจายเงนิ คืนใหแกพรรคการเมืองนั้นตามหลักเกณฑและวิธีการที่
คณะกรรมการกำหนด ถาเงินที่จัดสรรใหมีไมพอใหดำเนินการหักจากเงินจัดสรรในปตอ ๆ ไปจนครบ ทั้งน้ี ไม
ตดั สทิ ธพิ รรคการเมอื งท่จี ะไลเ บยี้ เอาจากสมาชิกที่ตอ งรับผดิ ตามคำพพิ ากษา

ในกรณที ีพ่ รรคการเมอื งใดมไิ ดด ำเนนิ การตามมาตรา 23 และเมื่อคณะกรรมการไดแจงเตอื น
แลว ยงั มไิ ดป ฏบิ ัติตาม คณะกรรมการอาจลดจำนวนเงินทจ่ี ะจัดสรรใหพ รรคการเมอื งนน้ั ตามหลักเกณฑแ ละ
เง่ือนไขทคี่ ณะกรรมการกำหนดกไ็ ด

เงินทเี่ หลอื จากการจัดสรรใหสงคนื เขากองทุน
มาตรา 84 เงินที่พรรคการเมืองไดรับการจัดสรรตามมาตรา 83 ใหใชเพื่อประโยชนในการหา
เสยี งเลือกต้ัง การจัดทำกิจกรรมทางการเมอื งของพรรคการเมอื ง สาขาพรรคการเมืองและตัวแทนพรรคการเมอื ง
ประจำจังหวัดตามมาตรา 23 การพัฒนาพรรคการเมืองและสมาชิกใหมีคุณภาพและคุณธรรมอันดีงาม และการ
สงเสริมความรูแกสมาชิกและประชาชนในทางการเมืองการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย
ทรงเปนประมุข และการอื่นใดที่คณะกรรมการกำหนด และเมื่อใชไปเพื่อการใดแลว ใหจัดทำรายงานให
คณะกรรมการทราบทุกสามเดือนนับแตวันท่ีไดรับการจัดสรร ท้ังนี้ ตามหลักเกณฑและวิธีการที่คณะกรรมการ
กำหนด แตจ ะนำไปใชจ ายตามมาตรา 88 ไมได

เตรียมสอบ กกต

เตรียมสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กตง้ั ชดุ ที่ 2 160

เพื่อประโยชนในการดำเนินงาน พรรคการเมืองจะสงรายละเอียดการใชจายเงินใหนาย
ทะเบียนทราบกอนก็ได ในกรณีที่นายทะเบียนเห็นวาการใชจายเงินรายการใดไมเปนไปเพ่ือประโยชนตามวรรค
หนึ่ง ใหแ จง ใหพ รรคการเมอื งทราบ

คณะกรรมการจะกำหนดใหพรรคการเมืองใชเงินที่ไดรับจัดสรรตามวรรคหนึ่งแตละดานตาม
สดั สว นทีก่ ำหนดกไ็ ด

พรรคการเมืองจะใชจายเงินที่ไดรับตามวรรคหน่ึงไปเพื่อเปนคาใชจายในการบริหารพรรค
การเมืองหรือเพื่อจางบุคลากรของพรรคการเมืองหรือคาใชจายอ่ืนทำนองเดียวกันตามที่คณะกรรมการกำหนด
มิได เวนแตเปนเงินท่ีไดรับตามมาตรา 83 (4) แตการใชจายเงินน้ันจะตองเปนไปเพื่อประโยชนในการดำเนิน
กจิ การของสาขาพรรคการเมอื งเทานั้น

ใหสำนักงานจัดใหมีการติดตามประเมินผลการใชจายเงินที่ไดรับการจัดสรรใหเปนไปตาม
วรรคหนง่ึ ทงั้ นี้ ตามหลักเกณฑและวิธกี ารทคี่ ณะกรรมการกำหนด

มาตรา 85 ในกรณีท่ีนายทะเบียนเห็นวาพรรคการเมืองใชจายเงินสนับสนุนไม
เปนไปตามที่กำหนดในมาตรา 84 หรือไมเปนประโยชนตอ การดำเนินกิจกรรมของพรรคการเมืองให
นายทะเบียนโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการแจงใหพรรคการเมืองแกไขการใชจายในเรื่องน้ัน
ของปถัดไป และในการนี้ คณะกรรมการอาจเรียกเงินคืน หรือลดการจัดสรรเงินอุดหนุนตาม
มาตรา 83 ในปถัดไปดว ยก็ได

ถานายทะเบียนตรวจสอบรายงานตามมาตรา 84 แลวปรากฏวาเปนการรายงานดวย
ขอ ความอันเปน เทจ็ ทั้งหมดหรอื บางสวน หรือไมรายงานภายในเวลาท่ีกำหนด ใหนายทะเบียนโดยความ
เห็นชอบของคณะกรรมการเรียกเงินคืนจากหัวหนาพรรคการเมืองและกรรมการบริหารพรรคการเมือง
และใหง ดการจดั สรรเงินอุดหนุนในปถัด ๆ ไป จนกวาจะชำระคืนครบถวน

มาตรา 86 ใหคณะกรรมการจัดสรรเวลาออกอากาศใหแกพรรคการเมืองท่ีมีสมาชิก
ไดรับการเลือกตั้งเปนสมาชิกสภาผูแทนราษฎรทุกพรรค โดยคำนึงถึงจำนวนสมาชิกสภาผูแทน
ราษฎรของแตละพรรคการเมือง เพื่อดำเนินการตามมาตรา 23 หรือเพ่ือแถลงผลงานของพรรค
การเมืองอยางนอยปละ 1 คร้ังโดยไมคิดคาใชจายใด ๆ ทั้งน้ี ตามหลักเกณฑ วิธีการ และเง่ือนไขที่
คณะกรรมการกำหนด

ใหสถานีวิทยุกระจายเสียงและสถานีวิทยุโทรทัศนของรัฐจัดสรรเวลาออกอากาศ
ตามทค่ี ณะกรรมการกำหนด

หมวด 7
การใชจายของพรรคการเมอื ง
มาตรา 87 เงินและทรัพยสินของพรรคการเมืองตองนำไปใชจายเพ่ือดำเนินกิจกรรม
ทางการเมืองของพรรคการเมือง คาใชจายเก่ียวกับการเลือกต้ังของพรรคการเมืองและสมาชิกและ
คา ใชจา ยในการบรหิ ารพรรคการเมือง

เตรยี มสอบ กกต

เตรียมสอบพนักงาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกตงั้ ชุดที่ 2 161

พรรคการเมืองตองเปดเผยคาใชจายในการโฆษณาหรือประชาสัมพันธการดำเนิน
กิจกรรมของพรรคการเมืองไมวาในรูปแบบใด ใหสมาชิกและประชาชนทราบเปนการท่ัวไปตาม
หลักเกณฑ วิธกี าร และระยะเวลาท่คี ณะกรรมการกำหนด

มาตรา 88 ในกรณีท่ีพรรคการเมือง ผูบริหารพรรคการเมือง หรือบุคคลใดใหเงิน
ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดแกสมาชิกซ่ึงดำรงตำแหนงสมาชิกสภาผูแทนราษฎร ไมวาโดยทางตรง
หรือทางออม และไมวาจะใหเปนประจำ หรือเปนครั้งคราว ถาการใหหรือรับเงิน ทรัพยสิน หรือ
ประโยชนอื่นใดนั้นไมเปนความผิดตามมาตรา 144 หรือมาตรา 149 แหงประมวลกฎหมายอาญาให
พรรคการเมือง ผูบริหารพรรคการเมือง หรือบุคคลนั้น แลวแตกรณี แจงใหนายทะเบียนทราบถึงการให
เงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดน้ัน ตามหลักเกณฑ วิธีการ และระยะเวลาท่ีนายทะเบียนกำหนด
และใหประกาศใหป ระชาชนทราบเปน การทวั่ ไปดวย

หามมิใหส มาชกิ ซ่งึ ดำรงตำแหนง สมาชิกสภาผูแ ทนราษฎร รบั เงนิ ทรพั ยส นิ หรือ
ประโยชนอนื่ ใดจากบุคคลใดโดยไมมมี ลู อันจะอางไดต ามกฎหมาย เวนแตเ งนิ ทไ่ี ดม ีการแจง ไวต ามวรรคหนึ่ง

มาตรา 98 ใหเปนหนาท่ีของคณะกรรมการบริหารพรรคการเมือง ท่ีจะตอง
ตรวจสอบและควบคุมมิใหมีการนำเงินหรือทรัพยสินของพรรคการเมืองไปใชจายเพื่อการอ่ืนใด
นอกจากท่กี ำหนดไวใ นมาตรา 84 มาตรา 87 และมาตรา 88

หมวด 8
การสน้ิ สุดของพรรคการเมือง
มาตรา 90 พรรคการเมืองส้ินสุดลงเมื่อ
(1) สน้ิ สภาพความเปนพรรคการเมอื งตามมาตรา 91
(2) ศาลรัฐธรรมนญู สง่ั ยบุ พรรคการเมอื งตามมาตรา 92
(3) มีการควบรวมพรรคการเมืองตามหมวด 9 การควบรวมพรรคการเมือง
มาตรา 91 พรรคการเมืองยอ มส้นิ สภาพความเปน พรรคการเมอื งเมอื่
(1) ไมแกไขขอบังคับใหถูกตองหรือครบถวนภายในระยะเวลาที่กำหนดตาม
มาตรา 17 วรรคสาม หรือไมสามารถดำเนินการตามมาตรา 33 (1) หรือ (๒) ไดภายในระยะเวลาท่ี
กำหนด
(2) ภายหลังจากที่ไดรับการจดทะเบียนพรรคการเมืองมีจำนวนสมาชิกเหลือไมถึง
ตามทีก่ ำหนดในมาตรา 33 (1) ติดตอ กันเกนิ 90วนั
(3) ภายหลังจากที่ดำเนินการครบตามมาตรา 33 (5) มีจำนวนสาขาพรรค
การเมอื งเหลอื ไมถ ึงภาคละหน่ึงสาขาเปนระยะเวลาติดตอ กัน 1 ป
(4) ไมมีการประชุมใหญพรรคการเมอื งหรือไมมีการดำเนินกิจกรรมใดทางการเมือง
เปน ระยะเวลาติดตอ กัน 1ป โดยมิไดมเี หตุอนั จะอางไดตามกฎหมาย

เตรยี มสอบ กกต

เตรียมสอบพนกั งาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกตั้งชดุ ท่ี 2 162

(5) ไมสงสมาชิกลงสมัครรับเลือกตั้งเปนสมาชิกสภาผูแทนราษฎรในการเลือกต้ัง
ท่ัวไป 2 ครง้ั ติดตอ กันหรอื เปน เวลา 8 ปตดิ ตอกัน สดุ แตระยะเวลาใดจะยาวกวากนั

(6) มหี นีส้ นิ ลนพนตวั ตามกฎหมายวาดว ยลม ละลาย
(7) พรรคการเมืองเลกิ ตามขอ บังคับ
เม่ือปรากฏตอนายทะเบียนหรือมีผูแจงตอนายทะเบียนวาพรรคการเมืองใดสิ้นสภาพ
ตามวรรคหน่ึง ใหนายทะเบียนดำเนินการตรวจสอบขอเท็จจริง ถาเห็นวามีกรณีท่ีเปนเหตุใหพรรค
การเมืองสิ้นสภาพตามวรรคหนึ่ง ใหเสนอคณะกรรมการพิจารณา ถาคณะกรรมการเห็นวามีกรณี
ดังกลาวเกิดขน้ึ ใหคณะกรรมการประกาศการสิน้ สภาพของพรรคการเมอื งนน้ั ในราชกิจจานเุ บกษาใน
กรณีเชนนใ้ี หพรรคการเมอื งนน้ั ส้ินสภาพตง้ั แตว ันท่ีประกาศในราชกิจจานเุ บกษาเปนตน ไป
ในกรณีที่หัวหนาพรรคการเมืองที่ถูกประกาศวาสิ้นสภาพตามวรรคสองไมเห็นดวยกับ
การประกาศของคณะกรรมการตามวรรคสอง ใหยื่นคำรองตอศาลรัฐธรรมนูญเพื่อพิจารณาวินิจฉัย
ภายใน 30 วันนับแตวันท่ีประกาศในราชกิจจานุเบกษา
เพ่ือประโยชนในการคุมครองสมาชิกท่ีเปนสมาชิกสภาผูแทนราษฎร ใหถือวาการ
สิน้ สภาพของพรรคการเมืองตามมาตรานี้ เปนการถูกยุบพรรคการเมือง
มาตรา 92 เม่ือคณะกรรมการมีหลักฐานอันควรเช่ือไดวาพรรคการเมืองใดกระทำ
การอยา งใดอยางหนงึ่ ดงั ตอไปนี้ ใหย นื่ ศาลรัฐธรรมนูญเพ่อื ส่ังยุบพรรคการเมืองนัน้
(1) กระทำการลมลางการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรง
เปนประมุข หรอื เพื่อใหไดมาซ่ึงอำนาจในการปกครองประเทศโดยวิธีการซ่ึงมไิ ดเปนไปตามวถิ ีทางท่ี
บญั ญตั ไิ วใ นรัฐธรรมนญู
(2) กระทำการอันอาจเปนปฏิปกษตอการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมี
พระมหากษัตรยิ ทรงเปน ประมขุ
(3) กระทำการฝาฝนมาตรา 20 วรรคสอง มาตรา 28 มาตรา 30 มาตรา 36
มาตรา 44 มาตรา 45 มาตรา 46 มาตรา 72 หรือมาตรา 74
(4) มเี หตุอนั จะตองยบุ พรรคการเมืองตามที่มกี ฎหมายกำหนด
เมื่อศาลรัฐธรรมนูญดำเนินการไตสวนแลว มีหลักฐานอันควรเช่ือไดวาพรรคการเมือง
กระทำการตามวรรคหน่ึง ใหศาลรัฐธรรมนูญสั่งยุบพรรคการเมือง และเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกต้ัง
ของคณะกรรมการบริหารพรรคการเมืองนนั้
มาตรา 93 เมื่อปรากฏตอนายทะเบียนวาพรรคการเมืองใดกระทำการตามมาตรา 92 ให
นายทะเบียนรวบรวมขอเท็จจริงและพยานหลักฐาน พรอมท้ังเสนอความเห็นตอคณะกรรมการเพ่ือ
พิจารณา ทง้ั นี้ ตามหลักเกณฑและวธิ กี ารท่ีคณะกรรมการกำหนด
ในการย่ืนคำรองตอศาลรัฐธรรมนูญตามมาตรา 82 คณะกรรมการจะย่ืนคำรองเอง
หรือจะมอบหมายใหนายทะเบียนเปนผูยื่นคำรองและดำเนินคดีแทนก็ได และเพ่ือประโยชนในการ

เตรยี มสอบ กกต

เตรียมสอบพนกั งาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกต้งั ชุดที่ 2 163

ดำเนินคดี นายทะเบียนโดยความเห็นชอบของคณะกรรมการจะขอใหอัยการสูงสุดชวยเหลือดำเนินการ
ในชั้นการพิจารณาของศาลรัฐธรรมนญู จนกวาจะเสรจ็ ส้นิ ก็ได

ในกรณีทเ่ี หน็ สมควร ศาลรฐั ธรรมนูญจะสง่ั ใหพรรคการเมอื งระงบั การกระทำใดไวเปน
การชวั่ คราวตามคำรอ งขอของคณะกรรมการ นายทะเบยี น หรอื อัยการสูงสุด แลว แตกรณี กไ็ ด

มาตรา 94 เม่ือศาลรัฐธรรมนูญมีคำส่ังใหยุบพรรคการเมืองใดแลว ใหนายทะเบียน
ประกาศคำสั่งยบุ พรรคการเมอื งน้ันในราชกิจจานุเบกษา และหามมิใหบุคคลใดใชชื่อ ช่อื ยอ หรอื ภาพ
เครอ่ื งหมายของพรรคการเมอื งซ้ำ หรือพองกับชือ่ ชอื่ ยอ หรอื ภาพเคร่อื งหมายของพรรคการเมอื งท่ถี กู ยบุ นั้น

หามมิใหผูซึ่งเคยดำรงตำแหนงกรรมการบริหารของพรรคการเมืองที่ถูกยุบและ
ถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งเพราะเหตุดังกลาว ไปจดทะเบียนพรรคการเมืองขึ้นใหม หรือ
เปนกรรมการบริหารพรรคการเมืองหรือมีสวนรวมในการจัดต้ังพรรคการเมืองข้ึนใหมอีก ทั้งนี้ภายใน
กำหนด 10 ปน ับแตวันท่พี รรคการเมอื งน้นั ถกู ยบุ

มาตรา 95 ในกรณี ที่พรรคการเมืองสิ้นสภาพหรือยุบตามบทบัญ ญั ติแหง
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ี ใหหัวหนาพรรคการเมืองสงบัญชีและงบแสดงฐานะทาง
การเงนิ รวมทั้งเอกสารเก่ยี วกับการเงินของพรรคการเมือง ภายใน 30วนั นับแตวันทพี่ รรคการเมือง
สิ้นสภาพหรือยุบ และใหสำนักงานการตรวจเงินแผนดินชำระบัญชีใหเสร็จสิ้นภายใน 180 วัน นับแต
วันที่ไดรับแจงจากนายทะเบียน ถาสำนักงานการตรวจเงินแผนดินชำระบัญชีไมเสร็จส้ินภายใน
ระยะเวลาดังกลา วใหข ยายเวลาไดอีกไมเ กนิ 180 วนั โดยแจงใหค ณะกรรมการทราบ

ใหหัวหนาพรรคการเมืองและกรรมการบริหารพรรคการเมืองตามวรรคหนึ่งยังคง
ตองปฏิบัติหนาท่ีอยูจนกวาการชำระบัญชีจะแลวเสร็จ แตจะดำเนินกิจกรรมทางการเมืองในนามพรรค
การเมืองท่ีสิ้นสภาพหรือยบุ มไิ ด

ใหสำนักงานการตรวจเงินแผนดินมีอำนาจใชจายเงินของพรรคการเมืองหรือจำหนาย
ทรัพยสินของพรรคการเมืองเพื่อนำเงินมาเปนคาใชจายในการชำระบัญชีได ในกรณีที่พรรคการเมืองนั้น
ไมมีเงิน หรือทรัพยสินเพียงพอกับคาใชจายในการชำระบัญชี ใหคณะกรรมการส่ังจายเงินจากกองทุน
ตามที่สำนักงานการตรวจเงินแผนดินแจง ใหท ราบ

ในการชำระบัญชีเมื่อไดหักหนี้สินและคาใชจายแลวยังมีทรัพยสินเหลืออยูเทาใด
ใหโอนใหแกองคการสาธารณกุศลตามท่ีระบุไวในขอบังคับ ถาในขอบังคับไมไดระบุไวใหทรัพยสินท่ี
เหลือนั้นตกเปน ของกองทนุ

ใหนำบทบัญญัติแหงประมวลกฎหมายแพงและพาณิชยวาดวยการชำระบัญชีหาง
หุนสวนจดทะเบียน หางหุนสวนจำกัด และบริษัทจำกัดมาใชบังคับแกการชำระบัญชีของพรรคการเมือง
ดว ยโดยอนโุ ลม

เตรียมสอบ กกต

เตรียมสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กตัง้ ชุดท่ี 2 164

หมวด 9
การควบรวมพรรคการเมอื ง
มาตรา 96 ในระหวางอายุของสภาผูแทนราษฎร จะมีการควบรวมพรรคการเมืองท่ี
มีสมาชิกเปน สมาชกิ สภาผูแทนราษฎรมไิ ด
มาตรา 97 การควบรวมพรรคการเมืองใหกระทำไดเฉพาะเปนการรวมกันเพ่ือจัดต้ัง
เปนพรรคการเมืองใหม
มาตรา 98 ในการควบรวมพรรคการเมืองตามมาตรา 97 ใหพรรคการเมืองที่จะ
รวมกันขอความเห็นชอบจากทีป่ ระชุมใหญของแตละพรรคการเมือง
เมือ่ ท่ปี ระชุมใหญของแตละพรรคการเมืองเหน็ ชอบใหร วมกันแลว ใหห วั หนาพรรค
การเมอื งและกรรมการบริหารพรรคการเมืองจำนวนพรรคการเมอื งละ 10 คน ประชมุ รวมกนั เพอื่
ดำเนินการรางขอบังคับของพรรคการเมอื งท่ีจะจดั ตั้งข้ึนใหม
เมื่อไดดำเนินการตามวรรคสองแลว ใหดำเนินการจัดใหมีการประชุมรวมกัน
ระหวา งสมาชิกของทุกพรรคการเมืองท่ีจะรวมกัน เพื่อประชุมตั้งพรรคการเมืองตามมาตรา 10 และ
ดำเนินการขอจดทะเบียนจัดตั้งพรรคการเมืองตามมาตรา 11 การเรียกประชมุ ต้ังพรรคการเมืองตอ ง
แจงใหสมาชิกของพรรคการเมืองท่ีจะรวมกันทราบกอนวันประชุมไมนอยกวา 7 วันและให
ดำเนนิ การตอไปตามบทบญั ญัตวิ า ดว ยการจดั ตั้งพรรคการเมอื ง
มาตรา 99 เมื่อนายทะเบียนรับจดทะเบียนจัดตั้งพรรคการเมืองตามมาตรา 17 แลว ให
คณะกรรมการมีคำสั่งใหพรรคการเมืองเดิมที่รวมเขากันเปนอันส้ินสุดลง โดยใหสมาชิกพรรคการเมืองเดิม
เปนสมาชิกพรรคการเมืองใหมท่ีจัดตั้งข้ึน และใหบรรดาทรัพยสิน หนี้สิน สิทธิ และความรับผิดของ
พรรคการเมืองเดิมโอนไปเปนของพรรคการเมืองใหมตั้งแตวันท่ีนายทะเบียนรับจดทะเบียนจัดตั้งพรรค
การเมือง
ในกรณีท่ีคณะกรรมการมีคำสั่งตามวรรคหน่ึงแลว ใหนายทะเบียนประกาศคำส่ัง
การสน้ิ สุด และการควบรวมพรรคการเมืองในราชกจิ จานุเบกษา

หมวด 10
บทกำหนดโทษ
มาตรา 100 ในกรณีที่พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้กำหนดใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิ
เลือกต้ังโดยมีกำหนดระยะเวลาหรือส่ังเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง ใหการเพิกถอนสิทธิดังกลาวมีผลในทันที
และเร่ิมนับระยะเวลานับแตวนั ท่ีศาลมีคำสั่งหรือคำพพิ ากษา เวนแตศาลอทุ ธรณหรือศาลฎีกาจะมีคำส่ังหรอื คำ
พพิ ากษาเปน อยางอืน่
มาตรา 101 ผูใดแจงหรือกลาวหาพรรคการเมืองหรือบุคคลใดวากระทำความผิดตาม
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้ตอคณะกรรมการหรือเจาหนาท่ีของรัฐโดยรูอยูวาเปนความเท็จตอง

เตรยี มสอบ กกต

เตรียมสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กตัง้ ชดุ ท่ี 2 165

ระวางโทษจำคุกไมเกิน 5 ป หรือปรับไมเกิน 100,00 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และใหศาลส่ังเพิกถอนสิทธิสมัคร
รบั เลือกตั้งของผนู น้ั

ถาผูกระทำความผิดตามวรรคหน่ึงเปนพรรคการเมือง ตองระวางโทษเปนสองเทาของโทษที่
กำหนดไวตามวรรคหนึ่ง และใหคณะกรรมการสงเร่ืองใหศาลรัฐธรรมนูญส่ังยุบพรรคการเมืองนั้นและเพิกถอน
สทิ ธิสมัครรับเลอื กตั้งของหวั หนา พรรคการเมืองและคณะกรรมการบรหิ ารพรรคการเมอื งนน้ั

มาตรา 102 ผูใดไมมาใหคำช้ีแจงหรือไมสงเอกสารหรือหลักฐานแกนายทะเบียนตามมาตรา
๗ ตอ งระวางโทษจำคกุ ไมเกินหกเดือน หรอื ปรับไมเกนิ หนง่ึ หม่ืนบาท หรอื ท้ังจำท้ังปรบั

มาตรา 103 ผูใดยื่นเอกสารหรือหลักฐานตามมาตรา 13 อันเปนเท็จ ตองระวางโทษจำคุกไม
เกิน 3 ป หรอื ปรับไมเกนิ 60,000 บาท หรอื ทงั้ จำท้ังปรับ และใหศาลสั่งเพกิ ถอนสทิ ธเิ ลือกตงั้ ของผูนน้ั มีกำหนด
5 ป

มาตรา 104 หัวหนาสาขาพรรคการเมือง กรรมการสาขาพรรคการเมือง ตัวแทนพรรค
การเมืองประจำจังหวัด หรือผูดำรงตำแหนงในพรรคการเมืองผูใดรูวามีการฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามมาตรา 22
วรรคสองหรือวรรคสี่ และไมร ายงานเปนหนงั สือใหค ณะกรรมการบริหารพรรคการเมอื งทราบ หรือหวั หนา พรรค
การเมืองหรือกรรมการบริหารพรรคการเมืองผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา 95 วรรคหน่ึง หรือวรรคสอง ตองระวาง
โทษปรับไมเ กิน50,000 บาท และใหศ าลสงั่ เพิกถอนสิทธิเลอื กตง้ั ของผูน้นั มกี ำหนด 5 ป

มาตรา 105 ผูใดฝาฝนมาตรา 22 วรรคหก หรือมาตรา 94 วรรคสอง ตองระวางโทษจำคุก
ตงั้ แต 7 ถงึ 15 ป หรือปรับตงั้ แต 140,000 ถงึ 300,000 บาท หรือท้ังจำทั้งปรับ

มาตรา 106 หวั หนาพรรคการเมอื ง นายทะเบยี นสมาชิก หรือเหรัญญกิ พรรคการเมอื ง ผใู ดไม
ปฏิบัติตามมาตรา 23 วรรคสอง มาตรา 25 มาตรา 26 วรรคสอง มาตรา 33 วรรคสอง หรือวรรคส่ี มาตรา 38
วรรคสองหรือวรรคสาม มาตรา 43 วรรคหนึ่งหรือวรรคสาม มาตรา 61 มาตรา 64 วรรคสองหรือวรรคสาม หรือ
มาตรา 71 ตองระวางโทษปรับไมเกิน 50 ,000 บาท และปรับอีกวันละ 1,000 บาทตลอดระยะเวลาที่ยังมิได
ปฏิบตั ิใหถ กู ตอ ง

มาตรา 107 นายทะเบียนสมาชิกจัดทำทะเบียนสมาชิกอันเปนเท็จ หรือพรรคการเมืองใด
แอบอางวาผูใดสมัครเปนสมาชิกของตนตามมาตรา 25 วรรคสาม ตองระวางโทษจำคุกไมเกิน 3 ป หรือปรับไม
เกิน 60 ,000บาท หรือทง้ั จำทัง้ ปรบั และใหศ าลสัง่ เพกิ ถอนสิทธเิ ลือกต้ังของผนู ั้นมกี ำหนด 5 ป

มาตรา 108 ผูใดฝาฝนมาตรา 29 ตองระวางโทษจำคุกต้ังแต 5 – 10 ป และปรับตั้งแต
100,000- 200,000 หรอื ทงั้ จำทั้งปรับ และใหศาลสง่ั เพิกถอนสิทธิสมคั รรบั เลือกตง้ั ของผูน น้ั

มาตรา 109 ผูใ ดฝา ฝน มาตรา 30 หรือมาตรา 31 ตองระวางโทษจำคุกไมเกนิ 5ป หรอื ปรับไม
เกิน100,000 บาท หรอื ทงั้ จำท้ังปรับ และใหศาลสง่ั เพิกถอนสทิ ธเิ ลอื กตงั้ ของผนู ัน้ มีกำหนด 5 ป

ถาความผิดตามวรรคหนึ่ง เปนการกระทำเพื่อใหลงหรือขอลงสมัครรับเลือกต้ังเปน
สมาชิกสภาผูแทนราษฎร ตอ งระวางโทษจำคุกต้ังแต 5 – 10 ป หรือปรับตัง้ แต 100,000 – 200,000 หรอื ท้ังจำ
ท้งั ปรบั และใหศ าลส่งั เพิกถอนสิทธิสมคั รรบั เลอื กต้ังของผนู ั้น

เตรยี มสอบ กกต

เตรยี มสอบพนักงาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กตงั้ ชดุ ที่ 2 166

มาตรา 110 ผูใดฝาฝนมาตรา 32 หรือมาตรา 94 วรรคหนึ่ง ตองระวางโทษจำคุกไมเกิน 1 ป
หรอื ปรับไมเ กิน 20,000 บาท หรือทงั้ จำทัง้ ปรับ

มาตรา 111 ผูใดสมคบกันตั้งแตสองคนข้ึนไปดำเนินกิจการเชนเดียวกับพรรคการเมือง หรือ
ผูใดดำเนินการไมวาดวยวิธีใดใหเขาใจวาเปนพรรคการเมืองโดยมิไดจดทะเบียนจัดตั้งพรรคการเมืองตองระวาง
โทษจำคกุ ไมเ กนิ 3 ป หรือปรับไมเ กิน 60,000บาท หรือทั้งจำทงั้ ปรบั และใหศ าลสง่ั เพิกถอนสทิ ธิเลอื กตั้งของผู
นน้ั มีกำหนด 5 ป

มาตรา 112 ผูใดรูวาตนไมมีคุณสมบัติหรือมีลักษณะตองหามสำหรับการเปนหัวหนาพรรค
การเมือง เลขาธิการพรรคการเมอื ง เหรญั ญิกพรรคการเมือง นายทะเบียนสมาชกิ กรรมการบริหารอื่นของพรรค
การเมือง กรรมการสาขาพรรคการเมือง หรือตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัดแตยินยอมรับการแตงตั้งเพื่อ
ดำรงตำแหนงดังกลา ว ตองระวางโทษจำคกุ ไมเ กิน 3 ป หรือปรบั ไมเ กนิ 60,000 บาท หรอื ทงั้ จำทั้งปรับ

พรรคการเมืองใดแตงต้ังบุคคลใดใหดำรงตำแหนงตามวรรคหน่ึงโดยรูวาผูน้ันไมมีคุณสมบัติ
หรอื มลี กั ษณะตองหา มสำหรับการดำรงตำแหนง ดงั กลา ว ตอ งระวางโทษปรบั ไมเกิน 100,000 บาท

มาตรา 113 พรรคการเมืองใดไมปฏิบัติตามมาตรา 35 ตองระวางโทษปรับไมเกิน 50,000
บาท และปรับอกี วนั ละ 1,000 บาทตลอดระยะเวลาทย่ี ังมิไดป ฏิบตั ิใหถกู ตอง

มาตรา 114 ผูใดบริจาคใหพรรคการเมือง ผูดำรงตำแหนงในพรรคการเมือง หรือสมาชิกเพ่ือ
กระทำการหรือสนับสนุนการกระทำอันเปนการตองหามตามมาตรา 44 ตองระวางโทษจำคุกไมเกิน 10 ป หรือ
ปรบั ไมเ กิน 200,000 หรอื ทงั้ จำท้ังปรับ และใหศาลส่ังเพิกถอนสทิ ธสิ มคั รรบั เลอื กตัง้ ของผูน้ัน

มาตรา 115 ผูดำรงตำแหนงในพรรคการเมืองผูใดฝาฝนมาตรา ๔๕ ตองระวางโทษจำคุกไม
เกินสบิ ป หรือปรับไมเกินสองแสนบาท หรอื ท้งั จำทงั้ ปรบั และใหศาลสงั่ เพิกถอนสทิ ธิสมัครรบั เลือกต้ังของผูนั้น

มาตรา 116 ผใู ดฝาฝน มาตรา 46 ตองระวางโทษจำคกุ ต้ังแต 10-20 ป และใหศาลส่ังเพกิ ถอน
สทิ ธสิ มัครรบั เลือกตั้งของผนู ั้น

มาตรา 117 หัวหนาพรรคการเมือง กรรมการบริหารพรรคการเมือง หัวหนาสาขาพรรค
การเมือง หรือตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัด ผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา 52 หรือมาตรา 55 ตองระวางโทษ
จำคกุ ไมเกิน 6 เดือนและปรับไมเกนิ 10,000 บาท และใหศ าลสัง่ เพิกถอนสทิ ธเิ ลอื กต้งั เปน เวลา 5 ป

ในการดำเนินคดีตามวรรคหนึ่ง ใหถอื วา สมาชกิ ของพรรคการเมอื งทกุ คนเปนผูเสยี หาย

มาตรา 119 ผูใดฝาฝนมาตรา 53 ตองระวางโทษจำคุกต้ังแต 1-10 ป หรือปรับตั้งแต
20,000-200,000 บาท หรือทั้งจำทัง้ ปรับ และใหศาลมคี ำส่ังเพกิ ถอนสทิ ธิสมคั รรับเลอื กตัง้ ของผูน ั้นดว ย

มาตรา 119 ผูใดฝาฝนมาตรา 54 ตองระวางโทษจำคุกต้ังแตหน่ึงปถึง 5 ป หรือปรับตั้งแต
20,000-100,000 บาท หรอื ทั้งจำทงั้ ปรับ และใหศ าลมคี ำส่ังเพกิ ถอนสิทธิสมคั รรบั เลอื กตง้ั ของผนู น้ั ดว ย

ในกรณีท่ีพรรคการเมืองกระทำ การฝาฝนมาตรา 54 ใหหัวหนาพรรคการเมืองและ
กรรมการบรหิ ารพรรคการเมืองของพรรคการเมือง บรรดาท่ีรูเห็นกับการกระทำนัน้ ตองระวางโทษตามทีก่ ำหนด
ไวใ นวรรคหน่ึง

เตรียมสอบ กกต

เตรยี มสอบพนักงาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กต้ังชุดที่ 2 167

มาตรา 120 หัวหนาพรรคการเมืองผูใดออกหนังสือรับ รองผูสมัครรับ เลือกต้ัง
สมาชิกสภาผูแทนราษฎรตามมาตรา 56 อันเปนเท็จ ตองระวางโทษจำคุกไมเกิน 5 ป หรือปรับไมเกิน 100,000
บาท หรือทัง้ จำทัง้ ปรบั และใหศาลส่งั เพกิ ถอนสทิ ธเิ ลือกตั้งมีกำหนด 5 ป

มาตรา 121 พรรคการเมืองใดไมปฏิบัติตามคำส่ังของคณะกรรมการตามมาตรา 57 วรรคสอง
หรือมาตรา 77 วรรคสอง ตองระวางโทษปรับไมเกิน 500,000 บาท และปรับอีกวันละ 10,000 บาทตลอด
ระยะเวลาทย่ี ังมไิ ดป ฏบิ ัติใหถูกตอง

มาตรา 122 ผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา 58 มาตรา 60 มาตรา 62 วรรคสองหรือวรรคสาม
มาตรา 65 มาตรา 67 หรือมาตรา 68 วรรคหนึ่ง ตองระวางโทษปรับไมเกิน 50,000 บาท และปรับอีกวันละ
1,000บาทตลอดระยะเวลาท่ียงั มิไดป ฏิบัตใิ หถูกตอง

มาตรา 123 พรรคการเมืองใดไมปฏิบัติตามมาตรา 64 วรรคหนึ่ง ตองระวางโทษปรับไมเกิน
100,000

มาตรา 124 ผูใดไมปฏิบัติตามมาตรา 66 วรรคหนึ่ง ตองระวางโทษจำคุกไมเกิน 5 ป หรือ
ปรบั ไมเ กนิ 100,000 หรอื ทัง้ จำทั้งปรบั และใหศ าลสั่งเพกิ ถอนสทิ ธิเลอื กต้งั ของผูน้นั มีกำหนด 5 ป

ในกรณีที่ผูกระทำความผิดตามวรรคหน่ึงเปนนิติบุคคล ถาการกระทำความผิดดังกลาวเกิด
จากการส่ังการหรือการกระทำของบุคคลซ่ึงรับผิดชอบในการดำเนินงานของนิติบุคคล ใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิ
สมคั รรับเลอื กต้งั ของบุคคล ซึ่งสงั่ การหรือรับผดิ ชอบในการดำเนนิ งานของนติ บิ ุคคลน้ันดวย

มาตรา 125 พรรคการเมืองใดรับบริจาคเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอ่ืนใดมีมูลคาเกินที่
กำหนดไวในมาตรา 66 วรรคสอง ตองระวางโทษปรับไมเกิน 1,000,000 บาท และใหศาลส่ังเพิกถอนสิทธิ
เลือกต้ังของหัวหนา พรรคการเมืองและกรรมการบริหารพรรคการเมืองมกี ำหนด 5 ป และใหเงิน ทรัพยสิน หรือ
ประโยชนอ นื่ ใด สวนทีเ่ กนิ มูลคา ท่ีกำหนดไวต ามมาตรา 66 ตกเปนของกองทุน

มาตรา 126 ผูดำรงตำแหนงในพรรคการเมืองผูใดฝาฝนมาตรา 72 ตองระวางโทษจำคุกไม
เกิน 3 ป หรอื ปรบั ไมเกิน 60,000 บาท หรือท้งั จำท้งั ปรับ และใหศาลสัง่ เพิกถอนสทิ ธสิ มัครรับเลือกต้ังของผูน นั้

มาตรา 127 ผูใดฝาฝนมาตรา 73 ตองระวางโทษจำคุกต้ังแต 2-10 ป หรือปรับตั้งแต
40,000-200,000 บาท หรอื ท้งั จำทั้งปรบั และใหศาลส่งั เพกิ ถอนสิทธเิ ลือกตั้งของผนู นั้ มกี ำหนด 5 ป

มาตรา 128 สมาชิกผูใดฝาฝนมาตรา 74 หรือผูใดฝาฝนมาตรา 75หรือมาตรา 76 ตองระวาง
โทษจำคกุ ไมเ กนิ 10 ป หรอื ปรับไมเกิน 200,000 หรอื ทัง้ จำทั้งปรบั

ในกรณีที่ผูกระทำความผิดตามวรรคหนึ่งเปนนิติบุคคล ถาการกระทำความผิดดังกลาวเกิด
จากการส่ังการหรือการกระทำของบุคคลซ่ึงรับผิดชอบในการดำเนินงานของนิติบุคคล ใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิ
สมคั รรับเลอื กตัง้ ของบุคคลซึ่งรบั ผิดชอบในการดำเนนิ งานของนติ บิ คุ คลน้ัน

มาตรา 129 พรรคการเมอื งใดไมรายงานตามมาตรา 84วรรคหนึง่ ตอ งระวางโทษปรบั ไม 100,000
มาตรา 130 พรรคการเมืองใดจัดทำรายงานตามมาตรา 84 วรรคหนึ่ง อันเปนเท็จตองระวาง
โทษปรับไมเกนิ 500,000 บาท

เตรียมสอบ กกต

เตรียมสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตง้ั ชดุ ท่ี 2 168

มาตรา 131 พรรคการเมืองใดไมปฏิบัติตามมาตรา 84 วรรคสามหรือวรรคสี่ ตองระวางโทษ
ปรบั หาเทา ของจำนวนเงินทจี่ ายไปโดยไมถ กู ตอง ถา เปนการกระทำความผิดซำ้ ใหศาลสัง่ เพกิ ถอนสิทธิสมคั รรับ
เลอื กตงั้ ของหวั หนา พรรคการเมอื งและกรรมการบริหารพรรคการเมืองนนั้

มาตรา 132 หัวหนาพรรคการเมือง กรรมการบริหารพรรคการเมือง และเหรัญญิกพรรค
การเมืองผูใดนำหรือยินยอมใหบุคคลอ่ืนนำเงินหรือทรัพยสินของพรรคการเมืองไปใชจายเพ่ือประโยชนสวนตัว
หรือบุคคลอื่น หรือนำไปใชเพ่ือการอื่นใด อันเปนการฝาฝนมาตรา 87 วรรคหน่ึง ตองระวางโทษจำคุกตั้งแต 5-
10 ป หรอื ปรบั ตั้งแต1 00,000-200,000 บาท หรือทั้งจำทงั้ ปรบั

มาตรา 133 พรรคการเมืองใดไมป ฏบิ ัติตามมาตรา 87 วรรคสอง หรอื เปด เผยขอ มูลคาใชจาย
ในการโฆษณาหรือประชาสัมพันธการดำเนินกิจกรรมของพรรคการเมืองอันเปนเท็จ ตองระวางโทษปรับไมเกิน
500,000 บาท และใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งของหัวหนาพรรคการเมืองมีกำหนด 5 ป และในกรณีที่
กรรมการบริหารพรรคการเมืองผูใดไดรับมอบหมายใหมีหนาที่ปฏิบัติการใหเปนไปตามมาตรา 87 วรรคสอง
และละเลยไมดำเนินการตามหนาท่ี ใหศาลส่ังเพิกถอนสิทธิเลือกต้ังของกรรมการบริหารพรรคการเมืองผูนั้นมี
กำหนด 5 ปดวย

มาตรา 134 ผูใดจายเงิน ทรัพยสิน หรือประโยชนอื่นใดใหแกสมาชิกซึ่งดำรงตำแหนง
สมาชิกสภาผูแทนราษฎรโดยไมปฏิบัติตามมาตรา 88 วรรคหนึ่ง ตองระวางโทษจำคุกไมเกิน 5 ป หรือปรับไม
เกนิ 100,000บาท หรอื ทง้ั จำทั้งปรับ และใหศ าลส่ังเพิกถอนสิทธสิ มัครรับเลอื กต้ังของผนู ัน้

มาตรา 135 สมาชิกซ่ึงดำรงตำแหนงสมาชิกสภาผูแทนราษฎรผูใดฝาฝนมาตรา 88 วรรคสอง
ตองระวางโทษเชน เดียวกับที่บญั ญตั ไิ วในมาตรา 149 แหงประมวลกฎหมายอาญา

มาตรา 136 กรรมการบรหิ ารพรรคการเมอื งผใู ดไมป ฏบิ ตั ิตามมาตรา 89 ตองระวางโทษจำคุก
ไมเกนิ 3 เดือน หรือปรบั ไมเกนิ 5,000 บาท หรือทัง้ จำทัง้ ปรับ

มาตรา 137 ในกรณีที่พรรคการเมืองเปนผูกระทำความผิด ถาการกระทำความผิดของพรรค
การเมืองนั้น เกิดจากการส่ังการหรือการกระทำของหัวหนาพรรคการเมือง หรือกรรมการบริหารพรรคการเมือง
ซ่ึงรับผิดชอบในการดำเนินงานของพรรคการเมืองน้ัน หรือในกรณีท่ีบุคคลดังกลาวมีหนาที่ตองส่ังการหรือ
กระทำการ และละเวนไมส่ังการหรือไมกระทำการจนเปนเหตุใหพรรคการเมืองน้ันกระทำความผิด ผูน้ันตองรับ
โทษตามที่บัญญตั ิไวส ำหรับความผิดน้นั ๆ ดวย

มาตรา 138 บรรดาความผิดตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้ ซึ่งมีโทษปรับสถาน
เดียว หรือมีโทษจำคุกไมเกินหน่ึงปดวย โดยความผิดน้ันไมมีกรณีที่ใหศาลสั่งเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกต้ัง
หรือเพิกถอนสิทธิเลือกต้ังดวย ใหคณะกรรมการหรือผูซ่ึงคณะกรรมการมอบหมายมีอำนาจเปรียบเทียบ
ความผดิ ดังกลาวได

เม่ือผูตองหายินยอมใหเปรียบเทียบและชำระคาปรับตามท่ีเปรียบเทียบภายในระยะเวลาท่ี
กำหนดแลว ใหถ อื วา คดเี ลิกกนั ตามบทบญั ญตั แิ หง ประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณาความอาญา

ถาผูตองหาไมยินยอมตามที่เปรียบเทียบ หรือเมื่อยินยอมแลวไมชำระเงินคาปรับภายใน
ระยะเวลาทีก่ ำหนด ใหด ำเนินคดตี อ ไป

เตรียมสอบ กกต

เตรียมสอบพนักงาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กต้งั ชุดที่ 2 169

มาตรา 139 บรรดาความผิดตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้ ถาจำเลยอยูใน
อำนาจศาลแลวแตไดหลบหนีไปและศาลไดออกหมายจับแลวแตยังจับตัวมาไมได ใหศาลมีอำนาจพิจารณา
สบื พยาน และอา นคำพิพากษาลับหลังจำเลยได

บทเฉพาะกาล

มาตรา 140 ใหพรรคการเมืองท่ีจัดต้ังหรือเปนพรรคการเมืองตามพระราชบัญญัติ
ประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยพรรคการเมือง พ.ศ. 2550 (ฉบับ 2550 นั้นถูกยกเลิกโดยฉบับนี้ ) และยัง
ดำรงอยูในวันกอนวันที่พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ีใชบังคับ เปนพรรคการเมืองตาม
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้ และใหคณะกรรมการบริหารพรรคการเมืองดังกลาวที่ดำรง
ตำแหนงอยูในวันกอนวันท่ีพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ีใชบังคับซึ่งมีคุณสมบัติและไมมี
ลักษณะตองหามตามมาตรา 24 เปนสมาชิก และยังคงเปนคณะกรรมการบริหารพรรคการเมืองนั้น
ตอไป และใหสมาชิกซ่ึงมีคุณสมบัติและไมมีลักษณะตองหามตามมาตรา 24 และประสงคจะเปน
สมาชิกพรรคการเมืองน้ันตอไปมีหนังสือยืนยันการเปนสมาชิกตอหัวหนาพรรคการเมืองนั้น พรอม
ทั้งแสดงหลักฐานการมีคุณสมบัติและไมมีลักษณะตองหามตามมาตรา ๒๔ และชำระคาบำรุงพรรค
การเมืองภายในสามสิบวันนับแตวันท่ี 1 เมษายน 2560 เม่ือพนกำหนดเวลาดังกลาว สมาชิกผูใด
มิไดมีหนังสือแจงยืนยันการเปนสมาชิก ใหเปนอันพนจากสมาชิกของพรรคการเมืองน้ัน และให
พรรคการเมืองแจง ใหน ายทะเบยี นทราบภายในสามสิบวันนับแตวนั ท่พี น กำหนดเวลาดงั กลาว

มาตรา 141 ในวาระเร่ิมแรก ใหพรรคการเมอื งตามมาตรา 140 ดำเนนิ การในเร่ืองและ
ภายในระยะเวลา ดงั ตอ ไปน้ี

(1) จดั ใหม ที ุนประเดมิ จำนวนหน่ึงลานบาท และแจงใหน ายทะเบยี นทราบภายใน 180
วันนบั แตวนั ท่ี 1 เมษายน 2561

(2) จัดใหสมาชิกซึ่งมีคุณสมบัติและไมมีลักษณะตองหามตามมาตรา 24 จำนวน
ไมนอ ยกวา 500 คนชำระคา บำรงุ พรรคการเมอื งสำหรบั ป พ.ศ. 2561 ภายใน 180 วนั นับแตว ันท่ี 1
เมษายน 2561และใหพรรคการเมืองแจงใหคณะกรรมการทราบพรอมดวยหลักฐานแสดงการชำระ
คา บำรงุ พรรคการเมืองภายใน15วนั นบั แตวนั พนระยะเวลาชำระคา บำรงุ พรรคการเมอื งดงั กลา ว

(3) จัดใหสมาชิกซ่ึงมีคุณสมบัติและไมมีลักษณะตองหามตามมาตรา 24 ชำระเงิน
คาบำรุงพรรคการเมืองใหไดจำนวนไมนอยกวา 5,000 ภายใน 1 ปนับแตวันที่ 1 เมษายน
2561 และใหไดจำนวนไมนอยกวา10,000 คนภายใน 4 ปนับแตวันที่ 1 เมษายน 2561 เมื่อพน
ระยะเวลา 4 ปดังกลาวแลวใหสมาชิกภาพของสมาชิกที่มิไดชำระคาบำรุงพรรคการเมืองเปนอัน
สิ้นสุดลง และใหนายทะเบียนสมาชิกแจงใหนายทะเบียนทราบ ตามรายการและวิธีการที่นาย
ทะเบยี นกำหนด

(4) จัดใหมีการประชุมใหญเพื่อแกไขขอบังคับและจัดทำคำประกาศอุดมการณทาง
การเมืองของพรรคการเมืองและนโยบายของพรรคการเมอื งใหถ ูกตอ งตามที่บัญญัติไวในพระราชบัญญัติ

เตรียมสอบ กกต

เตรยี มสอบพนักงาน สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งชดุ ที่ 2 170

ประกอบรัฐธรรมนูญน้ี และเลือกหัวหนาพรรคการเมือง เลขาธิการพรรคการเมือง เหรัญญิกพรรค
การเมือง นายทะเบียนสมาชิก และกรรมการบริหารอื่นของพรรคการเมือง ตามขอบังคับของ
พรรคการเมอื งทแี่ กไ ขใหมภายในเกาสิบวนั นบั แตวันทม่ี กี ารยกเลกิ ประกาศคณะรกั ษาความสงบแหง ชาติ
ฉบับท่ี 57/2557 เร่ือง ใหพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญบางฉบับมีผลบังคับใชตอไป ลงวันที่ 7
มิ ถุ น า ย น พุ ท ธ ศั ก ร า ช 2 5 5 7 แ ล ะ ค ำสั่ งหั ว ห น า ค ณ ะ รั ก ษ าค ว า ม ส งบ แ ห งช า ติ ที่
3/2558 เร่ือง การรักษาความสงบเรียบรอยและความม่ันคงของชาติ ลงวันที่ 1 เมษายน พุทธศักราช
2558 การประชุมใหญดังกลาวนอกจากจะตองดำเนินการตามขอบังคับของพรรคการเมืองที่ใช
บังคับอยูแลว ยังตองมีหัวหนาสาขาพรรคการเมืองไมนอยกวาสี่สาขา และมีสมาชิกของพรรค
การเมืองซ่ึงรวมกันแลวมีจำนวนไมนอยกวาสองรอยหาสิบคน เขารวมประชุมและมีสิทธิลงคะแนน
เสียงในการแกไขขอบงั คบั และ เลือกหวั หนา พรรคและกรรมการบรหิ ารพรรคดวย

(5) จัดต้ังสาขาพรรคการเมืองและตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัดใหครบถวน
ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ี พรอมทั้งแจงรายการตามมาตรา 33 และมาตรา 35 ภายใน
กำหนดเวลาตาม (4)

ในกรณีที่คณะกรรมการเห็นวาพรรคการเมืองไมสามารถดำเนินการตามวรรคหน่ึงได
ภายในระยะเวลาที่กำหนด คณะกรรมการอาจมีมติใหขยายระยะเวลาตามวรรคหน่ึงออกไปไดอีกหนึ่ง
เทาของระยะเวลาท่ีกำหนดไวในแตละเรื่อง เม่ือครบระยะเวลาตามวรรคหนึ่งหรือครบระยะเวลาท่ี
คณะกรรมการมีมตใิ หขยาย แลวแตก รณี ใหพรรคการเมอื งทีไ่ มสามารถดำเนินการใหแลวเสรจ็ ส้นิ สภาพ
ลง ทั้งนี้ ในระหวางเวลาที่พรรคการเมืองยังปฏิบัติตามวรรคหนึ่ง (1) (2) (4) และ (5) ไม
ครบถวน จะสง ผูสมัครรบั เลอื กต้ังไมไ ด

การวินิจฉัยเรื่องใด ๆ ตามมาตรานี้ที่มีผลกระทบตอพรรคการเมือง ใหเปนอำนาจของ
คณะกรรมการที่จะวินิจฉัย ในกรณีที่พรรคการเมืองไมเห็นดวยกับคำวินิจฉัยของคณะกรรมการใหยื่น
คำรองตอศาลรัฐธรรมนูญเพ่ือวินิจฉัยไดภายใน 60 วันนับแตวันไดรับทราบคำวินิจฉัยของ
คณะกรรมการ

มาตรา 142 ในระหวางท่พี รรคการเมืองใดยังดำเนนิ การตามมาตรา 141 วรรคหนึ่ง (1) (2)
(4) และ (5) ไมครบถวน หามมิใหจัดสรรเงินสนับสนุนจากกองทุนเพื่อการพัฒนาพรรคการเมืองใหแก
พรรคการเมอื งนนั้

มาตรา 143 ในวาระเร่ิมแรก การจัดสรรเงินใหพรรคการเมืองตามมาตรา 83 (3) ให
จัดสรรใหพรรคการเมืองภายหลังจากการเลือกต้ังทั่วไปครั้งแรกที่มีขึ้นภายหลังจากวันที่พระราชบัญญัติ
ประกอบรัฐธรรมนูญนี้ใชบ งั คับ

มาตรา 144 ในการสรรหาผูสมัครรับเลือกตั้งในการเลือกตั้งทั่วไปครั้งแรกที่มีข้ึน
ภายหลังจากวันที่พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้ใชบังคับ หากพรรคการเมืองใดยังมีสาขาพรรค
การเมืองไมครบถวนตามมาตรา 33 ใหคณะกรรมการสรรหาผูสมัครรับเลือกตั้งตามมาตรา 49 ของ
พรรคการเมืองดงั กลา ว ประกอบดว ย

เตรียมสอบ กกต

เตรียมสอบพนกั งาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกต้ังชดุ ที่ 2 171

1. กรรมการบรหิ ารพรรคการเมืองจำนวนสค่ี น
2. และหัวหนาสาขาพรรคการเมอื ง
3. และตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัด ซ่ึงเลือกกันเองจนครบจำนวน 7 คน
ในกรณีท่ีพรรคการเมืองใดมีหัวหนาสาขาพรรคการเมืองและตัวแทนพรรคการเมืองประจำจังหวัด
รวมกันไมถ งึ 7 คน ใหพรรคการเมืองจัดใหม กี ารเลอื กตัวแทนสมาชกิ เพอื่ ใหไ ดจำนวนท่ียังขาดอยูจน
ครบจำนวน7คน ท้ังน้ี การเลือกกันเองของหัวหนาสาขาพรรคการเมืองและตัวแทนพรรคการเมือง
ประจำจงั หวดั หรือการเลอื กตัวแทนสมาชิกใหเ ปน ไปตามขอ บังคับ
มาตรา 145 ในการเลือกต้ังทั่วไปคร้ังแรกที่มีข้ึนภายหลังจากวันที่พระราชบัญญัติ
ประกอบรฐั ธรรมนญู น้ีใชบ งั คบั หากพรรคการเมอื งใดไดจ ัดตง้ั สาขาพรรคการเมอื งหรือตัวแทนพรรค
การเมืองประจำจังหวัดไวแลวในจังหวัดใด ใหพรรคการเมืองน้ันสามารถสงผูสมัครรับเลือกตั้งไดทุก
เขตเลอื กตง้ั ในจังหวัดนัน้
มาตรา 146 ในการเรียกเก็บคาบำรุงพรรคการเมืองสำหรับปแรกท่ีพระราชบัญญัติ
ประกอบรัฐธรรมนูญน้ีใชบังคับตามมาตรา 141 (4) พรรคการเมืองจะเรียกเก็บต่ำกวาอัตราท่ีกำหนด
ตามมาตรา 15 (15) กไ็ ด แตตอ งไมนอ ยกวา 50 บาท
มาตรา 147 ใหโอนบรรดากิจการ เงิน ทรัพยสิน สิทธิ หน้ีสิน ภาระผูกพัน และ
งบประมาณของกองทุนเพื่อการพัฒนาพรรคการเมืองในสำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้งตาม
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยพรรคการเมือง พ.ศ. 2550 ที่มีอยูในวันกอนวันท่ี
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้ใชบังคับไปเปนของกองทุนเพื่อการพัฒนาพรรคการเมืองตาม
พระราชบัญญัติประกอบรฐั ธรรมนูญนี้
มาตรา 148 ใหกรรมการผูทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการกองทุนเพื่อการพัฒนาพรรค
การเมืองตามพระราชบญั ญัติประกอบรฐั ธรรมนูญวา ดว ยพรรคการเมือง พ.ศ. 2550 ซงึ่ ดำรงตำแหนงอยู
ในวันกอนวันท่ีพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ีใชบังคับ ดำรงตำแหนงตอไปจนกวา
คณะกรรมการจะแตงต้ังกรรมการผูทรงคุณวุฒิขึ้นใหม ซ่ึงตองดำเนินการใหแลวเสร็จภายในเกาสิบ
วนั นบั แตว ันท่ีพระราชบัญญตั ิประกอบรฐั ธรรมนูญนใี้ ชบังคับ
มาตรา 149 ใหอ ธบิ ดีกรมสรรพากรออกหลักเกณฑ วิธกี าร และเงื่อนไขตามมาตรา 69
วรรคหน่ึง และกำหนดวิธีการหักคาลดหยอนตามมาตรา 70 วรรคสอง ใหแลวเสร็จภายในหน่ึงปนับแต
วันทพี่ ระราชบญั ญัติประกอบรัฐธรรมนญู นีใ้ ชบังคบั
มาตรา 150 พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้ไมมีผลกระทบตอการดำเนินการ
เพื่อยุบพรรคการเมืองหรือการดำเนินคดีแพงตอบุคคลใดที่มีความรับผิดตามพระราชบัญญัติประกอบ
รัฐธรรมนูญวาดวยพรรคการเมือง พ.ศ. 2550 และเพื่อประโยชนแหงการน้ี ใหถือวาพระราชบัญญัติ
ประกอบรัฐธรรมนญู วาดว ยพรรคการเมือง พ.ศ. 2550 ยังมีผลใชบังคบั อยู
การกระทำใด ๆ อันเปนความผิดตามพระราชบัญญัติประกอบรฐั ธรรมนูญวาดว ยพรรค
การเมือง พ.ศ. 2550 ถาการกระทำ นั้นยังเปนความผิดตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ีให

เตรยี มสอบ กกต

เตรยี มสอบพนกั งาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กต้งั ชุดท่ี 2 172

พนักงานสอบสวน พนักงานอัยการ คณะกรรมการการเลือกต้ัง และศาล มีอำนาจดำเนินการตอไปตาม
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยพรรคการเมือง พ.ศ. 2550 โดยใหถือวาพระราชบัญญัติ
ประกอบรัฐธรรมนญู วาดวยพรรคการเมอื ง พ.ศ. 2550 ยงั มผี ลใชบ งั คับอยู

มาตรา 151 บรรดาผูซึ่งถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งอยูกอนวันที่พระราชบัญญัติประกอบ
รัฐธรรมนูญนี้ใชบังคับและยังไมพนระยะเวลาท่ีถูกเพิกถอนสิทธิเลือกต้ัง ใหถือวาถูกเพิกถอนสิทธิ
เลือกต้ังตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้ โดยใหนับตอเนื่องไปจนครบกำหนดตามระยะเวลาท่ี
ถูกเพิกถอนสทิ ธิเลือกตง้ั นั้น

ผูใดถูกตองหามมิใหดำรงตำแหนงทางการเมืองกอนวันที่พระราชบัญญัติประกอบ
รัฐธรรมนูญน้ีใชบังคับ และยงั ไมพนระยะเวลาทถ่ี ูกหามดำรงตำแหนงทางการเมือง ใหถือวาผูน้ันถกู หาม
มิใหดำรงตำแหนงทางการเมืองตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้โดยใหนับตอเน่ืองไปจนครบ
กำหนดตามระยะเวลาทถี่ กู หา มมใิ หด ำรงตำแหนง ทางการเมือง

มาตรา 152 ใหคณะกรรมการดำเนินการเพ่ือใหมีระเบียบ ประกาศ ขอบังคับ และ
คำส่ังตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้ภายใน 60 วันนับแตวันท่ีพระราชบัญญัติประกอบ
รฐั ธรรมนูญนี้ใชบังคับ ระยะเวลาดงั กลาว มใิ หนับรวมระยะเวลาท่มี ีกรรมการการเลือกต้งั ไมถ ึงหาคน
เขา ดวย

ในระหวางดำเนินการตามวรรคหนึ่ง ใหบรรดาระเบียบ ประกาศ ขอบังคับ และคำสั่ง
ของคณะกรรมการการเลือกต้งั หรือของนายทะเบยี น ที่ออกตามพระราชบญั ญัติประกอบรฐั ธรรมนูญวา
ดวยพรรคการเมือง พ.ศ. 2550 ยังมีผลใชบังคับตอไปเทาที่ไมขัดหรือแยงตอพระราชบัญญัติประกอบ
รัฐธรรมนูญนี้

เตรียมสอบ กกต

เตรยี มสอบพนกั งานเลอื กตงั้ สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กตง้ั ชุดที่ 2 173

สรุป
พระราชบญั ญตั ปิ ระกอบรฐั ธรรมนญู วาดวยการเลือกตงั้ สมาชิกสภาผแู ทนราษฎร 2561

ประกาศราชกิจจานุเบกษา เมื่อวนั ที่ 13 กนั ยายน 2561
ผูรักษาการ คอื ประธานกรรมการการเลอื กตง้ั

โครงสราง พรป.สส. พ.ศ.2561 มี 6 หมวด 178 มาตรา
หมวด 1 บททว่ั ไป
หมวด 2 เจาพนักงานผดู ำเนินการเลอื กตง้ั
หมวด 3 การจดั การเลือกต้ัง
- สว นที่ 1 จำนวนสมาชกิ เขตเลอื กตง้ั หนวยเลือกต้ัง และท่ี
เลือกต้ัง
- สวนท่ี 2 ผูมสี ทิ ธิเลือกตง้ั
- สว นท่ี 3 การแจง เหตุที่ไมอ าจไปใชสิทธเิ ลอื กตั้ง
- สวนท่ี 4 บญั ชรี ายชื่อผมู ีสทิ ธิเลือกตงั้
หมวด 4 การควบคุมการเลือกใหเ ปน ไปโดยสุจรติ และเทย่ี งธรรม
- สว นท่ี 1 ผสู มัครรับเลือกต้งั
- สว นที่ 2 การสมัครรับเลอื กตง้ั แบบแบงเขตเลอื กต้ัง
- สว นที่ 3 การสมคั รรับเลือกตัง้ แบบบญั ชรี ายชอื่
- สวนที่ 4 คา ใชจายในการเลือกตงั้ และวธิ กี ารหาเสยี ง
หมวด 5 การออกเสียงลงคะแนน
- สว นที่ 1 การออกเสยี งลงคะแนน
- สว นท่ี 2 การออกเสียงลงคะแนนกอนวันเลือกตง้ั
- สว นท่ี 3 การนบั คะแนนและการรวมคะแนน
หมวด 6 การประกาศผล
หมวด 7 การดำเนนิ การกรณกี ารเลือกตง้ั มิไดเ ปนไปโดยสุจริตหรอื เที่ยง
ธรรม
หมวด 8 – บทกำหนดโทษ

เตรียมสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนกั งานเลือกต้ัง สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กต้งั ชุดท่ี 2 174

บทนยิ ามศพั ทท ่นี า จะออกขอ สอบ

เจาพนกั งานผดู ำเนนิ การเลอื กตง้ั ไดแ ก
1. ผอู ำนวยการการเลอื กต้ังประจำเขตเลือกต้ัง
2. ประธานและกรรรมการการเลือกตัง้ ประจำเขตเลือกต้งั
3. ประธานและกรรรมการการประจำหนวยเลือกต้ัง
4. เจา หนา ทร่ี ักษาคลวามปลอดภัย

เขตเลอื กตงั้ = ทองทที่ ีก่ ำหนดเปนเขตเลอื กตงั้ ส.ส.แบบแบงเขตเลือกตั้ง

หนว ยเลอื กตง้ั = ทองท่ที ก่ี ำหนดใหท ำการออกเสียงลงคะแนน
ทเี่ ลือกต้ัง = สถานทท่ี ี่กำหนดใหท ำการออกเสยี งลงคะแนน + บรเิ วณทก่ี ำหนดโดยรอบทเี่ ลอื กตง้ั

สรปุ จำนวนวนั

ข้ันตอน จำนวนวนั /เวลา

ผูสมัคร ส.ส./หัวหนาพรรค ยื่นบญั ชรี ายรับรายจาย 90 วันนบั จากวันเลือกตงั้

ประกาศรายช่ือผไู มไ ปใชส ิทธิเลอื กต้งั ครบกำหนด 60 วนั นบั แตว นั เลือกต้ัง

กำหนดหนว ยเลือกต้งั กอ นวันเลือกตั้งไมน อยกวา 25 วัน

ทำบญั ชรี ายชือ่ และปด ประกาศใหป ระชาชนตรวจสอบ กอนวนั เลอื กตั้งไมนอยกวา 25 วนั

แจง รายชื่อผูมีสิทธิเลือกตง้ั ไปยงั เจา บาน กอ นวนั เลอื กตั้งไมน อ ยกวา 20วัน

ผูมสี ิทธิเลอื กตงั้ ขอเพ่ิมชอื่ /ถอนช่ือ กอนวันเลือกตั้งไมน อ ยกวา 10 วัน

เปลี่ยนเขตของหนว ยเลอื กต้งั หรือท่ีเลอื กต้ัง กอ นวนั เลือกต้ังไมนอ ยกวา 10 วนั

เปลี่ยนเขตของหนวยเลอื กต้งั หรือทเ่ี ลือกต้ัง กอนวันเลอื กต้ังนอยกวา 10 วนั

กรณีเหตสุ ุดวิสัย

แจง เหตุไมไ ปใชสิทธิเลอื กต้ัง กอนวันเลือกตัง้ 7 วัน และหลงั วันเลือกต้ัง 7 วนั

หา มหาเสยี ง 18.00 ของวันกอนวนั เลือกต้ังหนึ่งวันจนสิน้ สดุ วนั เลอื กต้ัง

หามขายจายแจกเหลา ฯ 18.00 นาิกา ของวันกอ นวันเลือกตัง้ หนงึ่ วัน ถงึ 18.00

นากิ าของวันเลอื กตงั้

หา มเปดเผยหรือเผยแพรผ ลการสำรวจความคิดเหน็ 7วนั กอ นวันเลือกต้งั จนถงึ เวลาปด การออกเสียงลงคะแนน

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรยี มสอบพนกั งานเลอื กต้ัง สำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กต้งั ชุดท่ี 2 175

หมวด 1 – บททว่ั ไป

1.เมอื่ มพี ระราชกฤษฎีกาใหม กี ารเลือกตง้ั ทั่วไป กกต.ตองดำเนนิ การใหมี สส.
แบบแบง เขตเลอื กตงั้ 350 คน และแบบบญั ชีรายช่ือ 150 คน

2.ภายใน 5 วันนับแตวันที่พระราชกฤษฎีกา กกต.ประกาศในราชกิจจานุเบกษา
เกยี่ วกบั การเลอื กต้งั ดงั ตอ ไปนี้

(1) วนั เลอื กตงั้ (เปน วันเดยี วกนั ท่ัวราชอาณาจักร)
(2) วนั รับสมัครแบบแบงเขตเลือกตัง้ เริ่มรบั สมคั รไมเ กนิ 25 วนั นับแตวันท่ีพระราช
กฤษฎกี า

ใหม ีการเลอื กตง้ั ทวั่ ไปใชบ งั คับ และตอ งกำหนดวนั รบั สมคั รไมนอยกวา 5 วัน
(3) จำนวน ส.ส.แบบแบง เขตเลอื กตงั้ +จำนวนเขตเลอื กตั้ง ของแตละจงั หวดั
(4) กำหนดสถานท่ีท่พี รรคการเมอื งจะสงบญั ชรี ายชือ่ ผูสมัครแบบบญั ชรี ายชอื่

3.พรรคการเมอื งทส่ี งผูส มคั รแจงรายชื่อบุคคลซงึ่ พรรคการเมอื งนน้ั มมี ติวา จะเสนอให สภาผูแทนราษฎรเพอ่ื
พจิ ารณาใหค วามเห็นชอบแตงตง้ั เปน นายกรัฐมนตรไี มเกิน 3 รายชอ่ื ตอ กกต.กอ นปด การรบั สมคั รรบั เลือกตัง้
(ถอนช่ือหรอื เปลยี่ นไดเฉพาะตายหรอื ขาดคณุ สมบตั ิหรือมลี ักษณะตอ งหาม ทำกอนปด การรับสมคั ร

รับเลอื กตงั้ )

4.หากไมสามารถจัดการเลอื กตั้งทัว่ ไปพรอ มกนั ทวั่ ราชอาณาจักรได กกต.ตอ งมีมติไมนอยกวา 2 ใน 3 ที่
จะประกาศกำหนดวันเลอื กตั้งให แตตอ งจัดใหมีการเลือกตง้ั ภายใน 30 วนั

5.การฟองคดีหรอื การย่ืนคำรอ งเกยี่ วกับการดำเนินการของ กกต.ในการจัดหรอื ดำเนินการใหมกี ารจัดการ
เลอื กตัง้ อันมใิ ชเปนการใชอำนาจโดยตรงตามรฐั ธรรมนญู ใหย ื่นตอศาลปกครองสงู สุดภายใน 7 วันนบั แต
วันทีม่ เี หตุทีจ่ ะฟองคดีหรือย่ืนคำรอ ง และใหศาลปกครองพิจาณาใหแ ลว เสรจ็ กอ นวนั เลอื กตั้งไมนอ ยกวา

7 วนั

เตรียมสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนกั งานเลือกตั้ง สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกตัง้ ชดุ ที่ 2 176

หมวด 2 – เจาพนกั งานผดู ำเนินการเลอื กตงั้

กกต.

แตงต้ังเจาพนกั งานผดู ำเนนิ การเลือกต้งั

คณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลอื กตงั้ ไมนอ ยกวา 3 คน ผอู ำนวยการการเลือกตงั้ ประจำเขตเลอื กต้งั 1 คน
หนา ที่ รับสมคั ร สส.แบบแบงเขตเลอื กตั้ง
กกต.เขต หนาท่ี 1.กำหนดหนวยเลอื กตง้ั /ที่เลอื กตั้ง
2.ทำบัญชรี ายชือ่ ผูมีสทิ ธเิ ลอื กตง้ั /เพิ่มช่ือ/ถอนชื่อ
3.กำกบั ดูแลการออกเสยี งลงคะแนน/การนับ/การประกาศผล

แตงต้งั ผมู ีสทิ ธิเลือกตงั้ เปนเจา พนกั งานผูดำเนนิ การเลอื กตัง้ อาจแตง ตัง้ ไดมากกวา 5 คน
กรณผี มู สี ิทธเิ ลอื กต้ังหนวยใดเกิน 800 คน
คณะกรรมการการประจำหนวยเลือกตง้ั 5 คน
กอ นวันเลือกต้งั หากมไี มครบจำนวน
(ประธาน 1 คน / กรรมการ 4 คน) กกต.เขต ตอ งแตง ต้ังใหครบจำนวน
กปน. หนาที่ 1.กำหนดหนว ยเลอื กต้ัง/ทีเ่ ลือกต้ัง
ในวันเลือกตั้ง หากมีไมครบจำนวน
2.ทำบญั ชีรายช่ือผมู สี ทิ ธเิ ลือกตง้ั /เพม่ิ ช่ือ/ถอนช่ือ แตมาไมนอ ยกวา กึ่งหนงึ่ ให กปน.
แตงต้ังใหค รบกอ นนับคะแนน
เจาหนาทีร่ ักษาความปลอดภยั อยา งนอ ย 1 คน
ในวันเลอื กตง้ั หากมาไมถ งึ ก่งึ หนง่ึ
(แตงตัง้ จาก จนท.รัฐ) ให กปน. รายงาน กกต.เขต
เพอ่ื แตงตงั้ ใหค รบ
หนา ที่ 1. รักษาความปลอดภยั

2. สนบั สนนุ การปฏิบตั ิหนา ทข่ี องคณะกรรมการประจำหนว ยเลือกตั้ง

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนักงานเลอื กต้งั สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กตง้ั ชุดที่ 2 177

หมวด 3 – การจัดการเลือกต้ัง

การกำหนดจำนวน ส.ส. คน

(อาจจะถามเชงิ วิเคราะหไ มกถ็ ามความจำเรื่องหลกั เกณฑก ไ็ ด)
1.ใชจำนวนราษฎรปสุดทา ยกอ นปม กี ารเลอื กต้ัง หารดวย จำนวน ส.ส.แบบแบงเขต
2.เมอื่ ไดผ ลลัพธแลว นำไปหาร ทุก 77 จังหวดั หากหารแลว ไดเศษเกนิ .5 ใหป ดจำนวน ส.ส. เพ่ิม 1 คน
วิธกี ารคิดกรณีโจทยว เิ คราะห
ตวั อยา ง โจทยใหจ ำนวนราษฎรฯ มา 66,188,503 คน และถามวา จงั หวดั A มปี ระชากรทั้งสิ้น
1,287,615 คน จะไดจ ำนวน ส.ส. กี่คน ?
วธิ คี ิด 1. นำจำนวนราษฎรฯ 66,188,503 คน หารดว ย 350 (จำนวน ส.ส.แบบแบงเขต)

ผลลพั ธจ ะเทา กับ 189,110 คน ตอ ส.ส. 1 คน
2. นำ 1,287,615 คน ไปหารดวย 189,110 คน = 6.808
3 ไดจ ำนวน ส ส 6 คน แตเ มอ่ื มเี ศษเกิน 5 ใหปด เพิ่มจำนวน ส ส เพ่ิม 1

1. การแบงเขตเลือกตัง้ มหี ลกั เกณฑดังน้ี
-รวมอำเภอตา งๆเปนเขตเลอื กตง้ั โดยคำนึงพนื้ ท่ีติดตอ ใกลชิดกนั /คมนาคม
-จดั ใหม ีจำนวนราษฎรในแตล ะเขตใกลเคยี งกนั
-ใหพ รรคการเมอื งและประชาชนแสดงความคิดเหน็
เมื่อแบงเขตเลือกตัง้ แลว ให กกต.ประกาศในราชกิจจานเุ บกษา

2. ใชเขตหมูบา นเปนเขตของหนว ยเลอื กตงั้ ถอื เกณฑผ มู สี ทิ ธเิ ลือกตง้ั 1,000 คน ตอ 1 หนวย

ผมู ีสทิ ธิเลือกตงั้ 1. มสี ญั ชาติไทย หากแปลงสัญชาติมาตอ งไมนอ ยกวา 5 ป
2. อายไุ มตำ่ กวา 18 ปในวนั เลอื กต้ัง
3. มชี ือ่ อยใู นทะเบยี นบา นในเขตเลือกตง้ั ไมน อ ยกวา 90 วันนับถงึ วันเลือกตง้ั

การถูกจำกัดสทิ ธหิ ากไมไปใชส ิทธเิ ลือกตง้ั (กำหนดเวลาครง้ั ละ 2 นบั แตว นั เลือกตั้งทผ่ี ูมสี ทิ ธิเลือกตง้ั ไมไปใชสทิ ธิ)

1. คัดคา นการเลือกตัง้ ส.ส.
2. สมคั ร ส.ส./ส.ว./สมาชิกสภาทองถน่ิ หรือผบู รหิ ารทองถิ่น/กำนัน/ผูใหญบ า น
3.ขาราชการทางการเมอื ง และขา ราชการฝายการเมอื ง ตามกฎหมายวา ดวยระเบียบขาราชการรัฐสภา
4.รอง/เลขานกุ าร/ผูช ว ยเลขานกุ าร/ประธานทปี่ รึกษา/ท่ีปรกึ ษา/คณะท่ีปรึกษา ผบู ริหารทอ งถิ่น

เตรียมสอบ กกต. 2564

เตรยี มสอบพนกั งานเลอื กตั้ง สำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กตั้ง ชุดที่ 2 178

หมวด 4 – การควบคุมการเลือกใหเปนไปโดยสุจริตและเท่ยี งธรรม

คณุ สมบตั ผิ มู สี ิทธสิ มัคร ส.ส แบบแบงเขต (พรรคการเมืองเปนคนสง สมัครตาม พรป.พรรคการเมือง)
1.สญั ชาติไทยโดยการเกิด+อายไุ มต่ำกวา 25 นบั ถึงวันเลือกตั้ง
2.เปน สมาชิกพรรคการเมืองพรรคเดยี วเปน เวลาไมน อยกวา 90 วนั นับถงึ วันเลือกตง้ั
ในกรณีเลือกตงั้ ท่วั ไปเพราะยุบสภา ใหล ดเหลอื 30 วัน

มลี ักษณะอยา งใดอยา งหนงึ่ ตอไปน้ี
1. มชี ่อื ในทะเบียนบานจังหวดั ที่สมคั รเปน เวลาตดิ ตอ กันไมน อ ยกวา 5 ปน ับถงึ วันสมคั รรบั เลือกตัง้
2. เกดิ ในจังหวดั ที่สมคั รรับเลือกตั้ง
3. เคยศกึ ษาในสถานศึกษาทตี่ ้ังอยใู นจังหวัดที่สมัครรบั เปน เวลาติดตอกันไมน อยกวา 5ปก ารศกึ ษา
4. เคยรับราชการหรอื ปฏิบัตหิ นา ที่ในหนว ยงานของรัฐ หรอื เคยมีชอื่ อยูในทะเบยี นบา นใน
จงั หวัดทีส่ มคั รรบั เลือกตง้ั แลว แตกรณี เปนเวลาติดตอ กนั ไมน อยกวา 5 ป

คณุ สมบตั ผิ ูมสี ิทธสิ มคั ร ส.ส แบบบญั ชรี ายชื่อ
(พรรคการเมอื งสงผูสมัครแบบแบงเขตเลือกตง้ั แลว มีสทิ ธิสงผสู มคั รแบบบัญชรี ายชือ่ ไดพ รรคละ 1 บัญชี
มีจำนวนไมเกนิ 150 รายชือ่

(คา สมคั ร10,000 บาท - สมคั รกับ กกต. )

กกต.ตองทบทวนการกำหนดจำนวนเงินคาใชจายของผูสมัครแบบแบงเขตเลือกตั้งแตละคน และของ
พรรคการเมืองที่จะใชจายในการเลือกต้ังใหสอดคลองกับความจำเปนและสภาวะทางเศรษฐกิจอยางนอย
ทุก 4 ป

คำนวณคาใชจ า ยของผูส มัครหรอื พรรคการเมอื งสาหรับการเลอื กตั้งแตล ะคร้งั ใหคำนวณ ดังนี้
1.เลอื กตง้ั เพราะครบอายขุ องสภา คำนวณคาใชจ า ยตง้ั แต 180 วนั กอนวันที่ กกต.ประการใหม ีการเลือกต้ัง–วัน
เลอื กตั้ง
2.เลือกตัง้ เพราะยบุ ภา/แทนตำแหนงวาง คำนวณคาใชจา ยตัง้ แตย บุ สภาหรอื ตำแหนงวาง -วันเลือกต้ัง

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนกั งานเลือกตง้ั สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกตง้ั ชดุ ที่ 2 179

หมวด 5 – การออกเสยี งลงคะแนน

-วันเลอื กตงั้ ใหเปด การลงคะแนนตั้งแตเวลา 08.00-17.00 น
-บัตรประชาชนหมดอายกุ ็สามารถใชแ สดงตนในการเลือกตั้งได
-กรณีไมเ ลอื กใคร ใหก ากบาททชี่ อ ง ไมเลือกผูสมัครผูใ ด

การออกเสยี งลงคะแนนกอนวนั เลอื กต้งั

1. การยืน่ ขอลงทะเบยี นขอใชส ิทธิเลือกต้งั กอนวนั เลือกตง้ั ในเขตเลือกตั้ง ยนื่ ตอ กกต.เขต
2. การยืน่ ขอลงทะเบียนขอใชสทิ ธิเลือกตัง้ กอ นวนั เลือกตง้ั นอกเขตเลอื กตงั้ ยื่นตอ กกต.เขตหรอื ที่

ประสงคจะขอใชสิทธิเลอื กตั้ง หรอื กกต.กำหนดใหล งทะเบยี นผา นอิเลก็ ทรอนิกส

ในการเลือกตง้ั ทว่ั ไป (อนั มิใชเ ปน การเลือกต้ังใหม) ผูมีสทิ ธิเลอื กตงั้ ท่ีอยูตางประเทศจะขอลงทะเบียนเพือ่
ใชส ทิ ธเิ ลือกต้งั เฉพาะในคร้งั น้ัน ณ ประเทศทีต่ นอยไู ด

-การนับคะแนนกระทำ ณ ทเี่ ลือกต้งั โดยเปด เผยจนเสรจ็ สิน้
-ในการนบั คะแนน บตั รเลอื กตงั้ ฉบบั ไหนเสีย ใหค ณะกรรมการประจำหนวย สลักหลงั วา เสยี
พรอมระบุเหตุผล และลงลายมือชอื่ กำกบั ไวไ มน อ ยกวา 2 คน

-เมอื่ รวบรวมผลการนบั คะแนนทุกหนว ยเลอื กตง้ั ในเขตเลอื กตั้งนน้ั รวมคะแนนทีไ่ ดจ าก
1.การออกเสียงลงคะแนนกอ นวันเลอื กตั้ง
2.การลงคะแนนเลอื กตัง้ นอกราชอาณาจักร

ใหค ณะกรรมการการเลอื กต้ังประจำเขตเลอื กต้งั ประกาศผลการคะแนน ส.ส. แบบแบง เขตเลือกตั้ง และ
คะแนนท่ีไมเลอื กผสู มัครผูใด แลวรายงานตอ ผอู ำนวยการการเลอื กต้งั ประจำจงั หวัดและ กกต.

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนกั งานเลอื กตงั้ สำนักงานคณะกรรมการการเลือกต้ัง ชุดท่ี 2 180

หมวด 6 – การประกาศผล

การเลือกตั้ง ส.ส.แบบแบง เขตเลือกตง้ั ใหผ ูสมัครที่ไดร ับคะแนนสูงสดุ และมีคะแนนสงู กวา คะแนน
เสียงที่ไมเลอื กผใู ดเปนผูไ ดร บั เลือกตง้ั หากคะแนนเทากันหลายคนใหจ ับสลากตอ หนา
คณะกรรมการการเลอื กตงั้ ประจำเขตเลือกต้ัง

เขตเลอื กตง้ั ใดท่ไี มม ผี สู มคั รรายใดไดรบั คะแนนเสียงมากกวา คะแนนเสียงที่ไมเ ลอื กผใู ดเปน ส.ส.ในเขต
นนั้ ให กกต.จัดใหม ีการเลือกตงั้ ใหม (คนเดิมจะลงสมัครอีกไมได)

กำหนดให กกต.ประกาศผลการเลือกตัง้ ส.ส.แบบแบงเขตเลือกตงั้ เมือ่ ตรวจสอบเบื้องตน แลวมีเหตุอนั
ควรเช่อื ไดว า ผลการเลือกตั้งเปนไปโดยสุจรติ และเท่ียงธรรม และมจี ำนวนไมน อยกวารอ ยละ 95 ของ
เขตเลอื กต้งั ทงั้ หมด ซ่งึ ตอ งใหแ ลเสรจ็ โดยแลว แตต อ งไมชากวา 60 วันนบั แตว ันเลือกต้งั

-เรียกวาการใชร ะบบเลือกต้งั แบบจัดสรรปน สวนผสม (mixed member apportionment system หรือ MMA)
- การเลือกตง้ั ครั้งนไี้ ด บัตรเลอื กตงั้ เพยี ง 1 ใบ กากบาทครง้ั เดยี ว ไดท ้งั ส.ส.เขต และ สส.บัญชรี ายช่อื
(รวมไปถงึ นายกรฐั มนตรี กรณพี รรคการเมืองเสนอชอื่ )

หมวด 7 – การดำเนนิ การกรณีการเลอื กตัง้ มิไดเปน ไปโดยสจุ รติ หรือเท่ยี งธรรม

กอนหรอื ในวนั เลอื กตงั้ เมอื่ คณะกรรมการสืบสวนหรือไตส วนแลว หรอื พบเห็นการกระทำทม่ี ีเหตุอันควรสงสยั วา
การเลือกตั้งมไิ ดเปนไปโดยสุจรติ หรือเทยี่ งธรรมหรอื กรรมการแตละคนซึ่งพบเห็นการกระทำหรอื การงดเวนการ
กระทำใดอนั อาจเปนเหตุใหการเลอื กต้ังมไิ ดเปนไปโดยสุจริตหรอื เท่ียงธรรมหรือเปนไปโดยมิชอบดว ยกฎหมาย ให
มอี ำนาจสั่งระงบั ยับยัง้ แกไ ขเปล่ยี นแปลง หรือยกเลกิ การเลือกตงั้ และสัง่ ใหด าเนนิ การเลอื กต้งั ใหมห รือนับ
คะแนนใหมใ นหนวยเลือกตงั้ บางหนวยหรอื ทุกหนวยเลอื กต้ังได

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรยี มสอบพนกั งานเลอื กต้งั สำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กตง้ั ชดุ ท่ี 2 181
เมอ่ื ประกาศผลการเลือกตัง้ ปรากฏหลกั ฐานอนั ควรเชือ่ ไดว า การเลือกต้ังในเขตเลอื กตัง้ ใดมไิ ดเ ปน ไปโดยสุจริต
หรอื เทีย่ งธรรม แตไมไดค วามชดั วาเปน การกระทำของผไู ดร บั เลอื กตงั้ ใหคณะกรรมการย่ืนคำรอ งตอศาลฎกี าเพื่อ
พจิ ารณา
ภายหลงั ประกาศผลการเลอื กตั้ง ถามีหลกั ฐานอันควรเช่อื ไดว า ผูสมคั รหรอื ผูใดกระทำการอันเปนการทุจริตใน
การเลือกต้ัง หรือรูเห็นกับการกระทำของบุคคลอ่ืน ใหค ณะกรรมการยน่ื คารอ งตอศาลฎีกาเพอื่ สงั่ ใหเ พิกถอนสิทธิ
สมัครรับเลอื กตง้ั หรอื เพิกถอนสิทธิเลอื กตั้งของผูน ้นั
ผูมีสิทธิเลือกต้ัง ผูสมัคร หรือพรรคการเมืองที่สงผูสมัครรับเลือกต้ังยื่นคัดคานการเลือกตั้ง ไดต้ังแตวันที่
คณะกรรมการประกาศกำหนดวันเลือกตั้งจนถึง 30 นับแตวันประกาศผลการเลือกตั้ง ยกเวนกรณีดังนี้

(1) การคัดคานเพราะเหตุ (ตามมาตรา 63 ใชจายในการเลือกตั้งเกินที่ กกต.กำหนด) หรือ
(มาตรา 67 ย่ืนบัญชีรายรับรายจายไมถูกตอง) ใหยื่นไดตั้งแตวันเลือกต้ังจนถึง 180 นับแตวันประกาศผลการ
เลอื กต้งั

(2) การคดั คา นเกย่ี วกับการนบั คะแนนใหค ัดคานในระหวางเวลาที่ยังนับคะแนนไมแลว เสรจ็ หรือ
ในกรณีคดั คา นการรวมคะแนน ใหค ดั คานกอ นประกาศผลการนับคะแนนที่หนวยเลอื กตั้ง

เตรียมสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนักงาน สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตง้ั ชุดท่ี 2 182

พระราชบญั ญตั ปิ ระกอบรัฐธรรมนญู
วา ดวยการเลอื กต้งั สมาชกิ สภาผแู ทนราษฎร

พ.ศ. 2561

สมเดจ็ พระเจาอยูหวั มหาวชริ าลงกรณ บดนิ ทรเทพยวรางกรู
ใหไว ณ วันที่ 12 กนั ยายน พ.ศ. 2561
เปน ปที่ 3 ในรชั กาลปจจุบนั

มาตรา 1 พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ีเรียกวา “พระราชบัญญัติประกอบ
รัฐธรรมนญู วา ดว ยการเลอื กตง้ั สมาชิกสภาผแู ทนราษฎร พ.ศ. 2561”

มาตรา 2 พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้ใหใชบังคับเม่ือพนกำหนด 90 วัน
นับแตวนั ประกาศในราชกจิ จานุเบกษาเปน ตนไป

มาตรา 3 ใหยกเลกิ
(1) พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการเลือกต้ังสมาชิกสภาผูแทนราษฎร
และการไดม าซ่งึ สมาชิกวฒุ ิสภา พ.ศ. 2550 เฉพาะในสวนท่เี กย่ี วกับการเลอื กตงั้ สมาชิกสภาผูแทนราษฎร
(2) พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎร
และการไดมาซ่ึงสมาชิกวฒุ สิ ภา (ฉบบั ที่ 2) พ.ศ. 2554
(3) ประกาศคณะรักษาความสงบแหงชาติ ฉบับท่ี 57/2557 เร่ือง ใหพระราชบัญญัติ
ประกอบรฐั ธรรมนูญบางฉบับมีผลบังคับใชตอไป ลงวันท่ี 7 มิถุนายน พุทธศักราช 2557เฉพาะในสวนที่
เกยี่ วกับการเลือกตง้ั สมาชิกสภาผูแ ทนราษฎร
มาตรา 4 ในพระราชบัญญัตปิ ระกอบรฐั ธรรมนูญน้ี
“คณะกรรมการ” หมายความวา คณะกรรมการการเลือกตั้งตามกฎหมายประกอบ
รฐั ธรรมนูญวา ดวยคณะกรรมการการเลือกตง้ั
“กรรมการ” หมายความวา กรรมการการเลือกต้ังตามกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญ
วา ดวยคณะกรรมการการเลอื กตง้ั และใหห มายความรวมถงึ ประธานกรรมการการเลอื กตัง้ ดว ย

“ผูตรวจการเลือกต้ัง” หมายความวา ผูตรวจการเลือกต้ังตามกฎหมายประกอบ
รัฐธรรมนญู วา ดวยคณะกรรมการการเลือกต้งั

“ผูอำนวยการการเลือกต้ังประจำจังหวัด” หมายความวา ผูอำนวยการการเลือกตั้งประจำจังหวัดตาม
กฎหมายประกอบรฐั ธรรมนญู วา ดวยคณะกรรมการการเลือกตั้ง

“เจาพนักงานผดู ำเนินการเลอื กตง้ั ” หมายความวา
1. ผอู ำนวยการการเลอื กต้งั ประจำเขตเลือกตัง้
2. ประธานกรรมการและกรรมการการเลอื กตั้งประจำเขตเลอื กต้ัง

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กตง้ั ชุดที่ 2 183

3. ประธานกรรมการและกรรมการประจำหนวยเลือกตั้ง เจาหนาที่รักษา
ความปลอดภัย และผูซง่ึ ไดรบั แตงต้งั ใหช ว ยเหลอื การปฏิบัตงิ านในการเลอื กต้ัง

“ผมู ีสทิ ธเิ ลอื กตัง้ ” หมายความวา ผมู สี ิทธเิ ลือกตงั้ ส.ส.

“ผูส มคั ร” หมายความวา ผูสมคั รรับเลือกตงั้ ส.ส.

“วนั เลือกตง้ั ” หมายความวา วนั ทค่ี ณะกรรมการประกาศกำหนดใหเปนวนั เลอื กต้งั

“การเลอื กตงั้ ” หมายความวา การเลือกตงั้ ส.ส.

“เขตเลือกตั้ง” หมายความวา ทองท่ีท่ีกำหนดเปนเขตเลือกต้ัง ส.ส.แบบแบงเขต
เลือกตง้ั

“หนวยเลอื กตัง้ ” หมายความวา ทอ งที่ที่กำหนดใหทำการออกเสียงลงคะแนน
“ทเ่ี ลือกต้ัง” หมายความวา สถานที่ที่กำหนดใหทำการออกเสียงลงคะแนน และให
หมายความรวมถงึ บรเิ วณท่กี ำหนดขนึ้ โดยรอบท่เี ลือกตัง้ ดวย

*นาจะออกขอสอบ *
อาจจะถามความหมายของ เขตเลอื กตง้ั /หนวยเลอื กตั้ง/หรอื ทเี่ ลือกตั้งโดยจะสลับความหมายกัน

“จังหวัด” หมายความรวมถงึ กรุงเทพมหานครดวย

“อำเภอ” หมายความรวมถึงเขตดว ย

“ตำบล” หมายความรวมถงึ แขวงดว ย

“ศาลากลางจังหวดั ” หมายความรวมถงึ ศาลาวา การกรงุ เทพมหานครดวย

“ท่ีวา การอำเภอ” หมายความรวมถงึ สานกั งานเขตดว ย

“เทศบาล” หมายความรวมถึงเมืองพัทยา และองคกรปกครองสวนทองถิ่นอื่นท่ีมี

กฎหมายจดั ตั้งขน้ึ เปน องคก รปกครองสว นทองถน่ิ รูปแบบพิเศษดว ย

“กองทุน” หมายความวา กองทุนเพื่อการพัฒนาพรรคการเมืองตามกฎหมาย

ประกอบรัฐธรรมนญู วาดวยพรรคการเมือง

“สำนักงาน” หมายความวา สานักงานคณะกรรมการการเลือกต้ังตามกฎหมาย

ประกอบรัฐธรรมนูญวา ดว ยคณะกรรมการการเลือกต้งั

“เลขาธิการ” หมายความวา เลขาธิการคณะกรรมการการเลือกตั้งตามกฎหมาย

ประกอบรัฐธรรมนูญวา ดว ยคณะกรรมการการเลอื กตงั้

มาตรา 5 ในกรณีที่พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ีมิไดกำหนดไวเปนประการ

อ่ืนการใด ท่ีกำหนดใหแจง ย่ืน หรือสงหนังสือหรือเอกสารใหบุคคลใดเปนการเฉพาะถาไดแจง

ยื่น หรือสงหนังสือหรือเอกสารใหบุคคลน้ัน ณ ภูมิลำเนาหรือท่ีอยูท่ีปรากฏตามหลักฐานทางทะเบียน

ตามกฎหมายวาดวยการทะเบียนราษฎร ใหถือวาไดแจง ย่ืน หรือสงโดยชอบดวยพระราชบัญญัติ

ประกอบรัฐธรรมนูญน้ีแลว และในกรณีท่ีพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ีกำหนดใหประกาศหรือ

เผยแพรใหประชาชนทราบเปนการท่ัวไป ใหถือวาการประกาศหรือเผยแพรในระบบเทคโนโลยี

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรยี มสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลือกต้ัง ชดุ ที่ 2 184

สารสนเทศหรือระบบหรอื วธิ ีการอ่ืนใดที่ประชาชนท่ัวไปสามารถเขาถึงไดโดยสะดวก เปนการดำเนินการ
โดยชอบดวยพระราชบัญญตั ปิ ระกอบรัฐธรรมนญู น้แี ลว

ในกรณีที่พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ีกำหนดใหคณะกรรมการมีอำนาจ
กำหนดหรือมีคำส่ังเร่ืองใด ถามิไดกำหนดวิธีการไวเปนการเฉพาะ ใหคณะกรรมการกำหนดโดยทำเปน
ระเบียบ ประกาศ หรือคำสั่ง แลวแตกรณี และถาระเบียบ ประกาศ หรือคำสั่งน้ัน ใชบังคับแกบุคคล
ท่ัวไป ใหประกาศในราชกิจจานุเบกษา และใหดำเนินการประกาศตามวรรคหนึ่งดวยทั้งน้ี ถาระเบียบ
ประกาศ หรือคำสั่งใดมีการกำหนดขั้นตอนการดำเนินงานไว คณะกรรมการตองกำหนดระยะเวลาการ
ดำเนนิ งานในแตล ะขัน้ ตอนใหชดั เจนดวย

มาตรา 6 เพ่ือประโยชนใ นการดำเนนิ การตามพระราชบญั ญตั ิประกอบรฐั ธรรมนูญนี้ให
คณะ กรรมการมีอำนาจวางระเบียบเกี่ยวกับการปฏิบัติหนาที่ของเจาพนักงานผูดำเนินการเลือกตั้ง
รวมทั้งกำหนดหลักเกณฑและวิธีการอื่นใดท่ีจำเปนไดเทาท่ีไมขัดหรือแยงหรือที่มิไดมีบัญญัติไวแลว
เปน การเฉพาะในพระราชบัญญตั ิประกอบรัฐธรรมนญู นี้

มาตรา 7 ในการปฏิบัติหนาที่ของคณะกรรมการตามพระราชบัญญัติประกอบ
รฐั ธรรมนูญน้ี ในระหวางเวลานับแตวันท่ีพระราชกฤษฎีกาใหมีการเลือกตั้งใชบังคับจนถึงวันประกาศผล
การเลือกตั้ง หากมีความจำเปนเรงดวนตองมีการประชุมคณะกรรมการ ใหคณะกรรมการมีอำนาจ
ประชุมผานสื่ออิเล็กทรอนิกส โดยกรรมการแตละคนอาจอยู ณ สถานทแี่ ตกตางกันได และใหเลขาธิการ
ดำเนินการบันทกึ เสยี งและภาพเก็บไวเปน หลักฐาน ทั้งนี้ ตามหลกั เกณฑแ ละวิธกี ารท่คี ณะกรรมการกำหนด

มาตรา 8 การพิจารณาและมีคำวินิจฉัยของศาลฎีกาตามพระราชบัญญัติประกอบ
รัฐธรรมนูญนี้ ใหเปนไปตามระเบียบของที่ประชุมใหญศาลฎีกา โดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา
ซ่ึงตองกำหนดใหการพิจารณาเปนไปโดยรวดเร็วและเที่ยงธรรม ในการน้ี อาจกำหนดใหศาลชั้นตนท่ีมี
เขตอำนาจในเขตเลือกตั้งนั้นเปนผูรับคำรองแทนเพื่อจัดสงใหศาลฎีกาวินิจฉัย หรืออาจใหศาลชั้นตน
ดงั กลาวเปน ผไู ตสวนพยานหลักฐานหรอื ดำเนนิ การอ่นื ท่จี ำเปนแทนศาลฎีกาก็ได

การปฏิบัติหนาท่ีของศาลฎีกาเกี่ยวกับการเลือกตั้งตามพระราชบัญญัติประกอบ
รัฐธรรมนูญนี้ผูพิพากษาซึ่งรวมประชุมใหญศาลฎีกา องคคณะผูพิพากษา ตลอดจนบุคคลซ่ึงองคคณะผู
พิพากษามอบหมายใหปฏิบัติหนาที่มีสิทธิไดรับเบ้ียประชุมหรือคาตอบแทน แลวแตกรณีตามระเบียบที่
คณะกรรมการบรหิ ารศาลยตุ ธิ รรมตามกฎหมายวาดวยระเบียบบรหิ ารราชการศาลยุติธรรมกำหนด

มาตรา 9 ในการจัดใหมีการเลือกตั้ง ใหคณะกรรมการสงเสริมและสนับสนุนใหสภา
องคกรชุมชนตามกฎหมายวาดวยสภาองคกรชุมชน ชุมชน รวมตลอดทั้งประชาชนท่ัวไปใหมีสวน
รว มในการแจง เบาะแสหรอื ขอมูลตอ คณะกรรมการ เพ่อื ใหการเลอื กตง้ั เปน ไปโดยสุจรติ และเท่ยี งธรรม

การสงเสริม สนับสนุน และการแจงเบาะแสหรือขอมูลตามวรรคหน่ึง ใหเปนไปตาม
หลักเกณฑและวิธีการที่คณะกรรมการกำหนด โดยอยางนอยตองมีมาตรการคุมครองมิใหเกิดอันตราย
แกผแู จง เบาะแสหรือขอมูล รวมตลอดทงั้ มาตรการรกั ษาความลับของผูแจงเบาะแสหรือขอมูลดวย

เตรียมสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนักงาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กต้งั ชุดที่ 2 185

เบาะแสหรือขอมูลท่ีองคกร ชุมชน หรือบุคคลตามวรรคหนึ่งแจงตอคณะกรรมการจะ
นำไปเปน เหตใุ นการดำเนินคดแี กผ ูแ จงเบาะแสหรอื ขอ มลู น้ันในทางใดมไิ ด เวนแตเปนเบาะแสหรือขอ มูล
ทผี่ แู จง รอู ยแู ลววา เปน เทจ็

มาตรา 10 ประธานกรรมการการเลือกต้งั รกั ษาการตามพระราชบญั ญัตปิ ระกอบรัฐธรรมนูญน้ี

หมวด 1
บททั่วไป
มาตรา 11 เม่ือมีพระราชกฤษฎีกาใหมีการเลือกต้ังท่ัวไปขึ้นใชบังคับให
คณะกรรมการดำเนินการ ดงั ตอไปนี้
(1) จดั ใหม กี ารเลอื กตงั้ ส.ส. แบบแบง เขตเลือกตั้งจำนวน 350 คน
(2) ดำเนินการเพื่อใหไดมาซ่ึง ส.ส. แบบบัญชีรายช่ือของแตละพรรคการเมืองรวม
จำนวน150 คน ตามหลักเกณฑและวธิ ีการที่กำหนดไวในพระราชบญั ญัตปิ ระกอบรฐั ธรรมนญู น้ี
มาตรา 12 ภายใน 5 วันนับแตวันท่ีพระราชกฤษฎีกาใหมีการเลือกตั้งท่ัวไปใชบังคับ
ใหคณะ กรรมการประกาศในราชกจิ จานเุ บกษาเก่ยี วกับการเลอื กต้งั ดังตอ ไปนี้
(1) กำหนดวันเลอื กต้ัง
(2) กำหนดวันรับสมัครรับเลอื กตั้งแบบแบง เขตเลือกตั้ง โดยเริ่มรับสมคั รไมเ กนิ 25
วันนับแตวันท่ีพระราชกฤษฎีกาใหมีการเลือกตั้งท่ัวไปใชบังคับ และตองกำหนดวันรับสมัครไมนอย
กวา 5 วัน
(3) จำนวน ส.ส.แบบแบงเขตเลือกตั้งท่ีแตละจังหวัดจะพึงมีและจำนวนเขต
เลือกตั้งแบบแบงเขตเลือกตั้งของแตละจังหวัด ซึ่งตองมีรายละเอียดเก่ียวกับอำเภอหรือเขตพ้ืนท่ีท่ี
อยใู นเขตเลือกตง้ั
(4) กำหนดสถานที่ที่พรรคการเมืองจะสงบัญชีรายชื่อผูสมัครแบบบัญชีรายช่ือใน
กรณีที่มีการประกาศพระราชกฤษฎกี าใหม ีการเลือกตั้งแทนตำแหนงท่ีวางใหนำความใน (1) และ (2) มา
ใชบ ังคบั ดว ยโดยอนโุ ลม
มาตรา 13 ในการเลือกตั้งทั่วไป ใหพรรคการเมืองท่ีสงผูสมัครแจงรายช่ือบุคคลซึ่ง
พรรคการเมืองน้ันมีมติวาจะเสนอให สภาผูแทนราษฎรเพื่อพิจารณาใหความเห็นชอบแตงตั้งเปน
นายกรัฐมนตรีไมเกิน 3 รายชื่อตอคณะกรรมการกอนปดการรับสมัครรับเลือกตั้ง และให
คณะกรรมการประกาศรายช่ือบุคคลดังกลาวพรอมกับช่ือของพรรคการเมืองนั้นใหประชาชนทราบเปน
การทัว่ ไป
เมื่อพรรคการเมืองแจงรายชื่อบุคคลใดตามวรรคหนึ่งแลว บุคคลน้ันหรือพรรค
การเมืองนั้นจะถอนรายช่ือหรือเปล่ียนแปลงรายชื่อบุคคลน้ันไดเฉพาะกรณีบุคคลน้ันตายหรือขาด
คุณสมบัติหรือมลี ักษณะตอ งหา ม และตอ งกระทำกอนปด การรับสมคั รรบั เลือกต้ัง
การคัดเลือกรายชื่อบุคคลตามวรรคหน่ึง ใหเปนไปตามกฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญ
วา ดว ยพรรคการเมอื งพรรคการเมืองจะไมเสนอรายช่ือบุคคลตามวรรคหนง่ึ ก็ได

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรยี มสอบพนกั งาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกตั้ง ชดุ ที่ 2 186

มาตรา 14การเสนอรายชอ่ื บุคคลตามมาตรา 13 ตอ งเปน ไปตามหลกั เกณฑดังตอไปน้ี
(1) ตองมีหนังสือยินยอมของบุคคลซึ่งไดรับการเสนอชื่อ โดยมีรายละเอียดตามท่ี
คณะกรรมการกำหนด
(2) ผูไดรับการเสนอชื่อตองเปนผูมีคุณสมบัติและไมมีลักษณะตองหามที่จะเปน
รัฐมนตรีตามที่บัญญัติไวในรัฐธรรมนูญ และไมเคยทำหนังสือยินยอมตาม (1) ใหพรรคการเมืองอื่น
ในการเลอื กต้งั คราวนนั้
การเสนอชอื่ บุคคลใดทมี่ ิไดเปน ไปตามวรรคหนึง่ ใหถือวา ไมม ีการเสนอชอ่ื บุคคลนัน้
มาตรา 15 กรณีมีเหตุจำเปนอันมิอาจหลีกเล่ียงได เปนเหตุใหไมสามารถจัดการ
เลือกตั้งทั่วไปพรอมกันท่ัวราชอาณาจักรตามวันที่คณะกรรมการประกาศกำหนดตามมาตรา 12 (1)
อันมิใชเปนกรณีตามมาตรา 102 และคณะกรรมการมีมติดวยคะแนนไมนอยกวา 2 ใน 3 ของ
กรรมการท้ังหมดเทาท่ีมีอยูวาการดำเนินการเลือกต้ังตอไปตามกำหนดวันเดิมจะกอใหเกิดความไม
เปนธรรมหรือเรียบรอย คณะกรรมการจะประกาศกำหนดวันเลือกตั้งใหมก็ไดแตตองจัดใหมีการ
เลือกต้งั ภายใน 30 นบั กรณีที่มีเหตุจำเปนอันมอิ าจหลกี เลย่ี งได แตวนั ท่เี หตดุ ังกลา วสิ้นสดุ ลง
ในกรณีท่ีมีเหตุตามวรรคหน่ึงเกิดข้ึนในระหวางเวลาเปดการลงคะแนนคณะกรรมการ
จะส่ังยกเลิกการเลือกต้งั และประกาศกำหนดวันเลือกต้งั ใหมกไ็ ด
เพื่อประโยชนในการนับอายุของผูมีสิทธิเลือกตั้งและอายุของผูสมัคร ใหนับถึงวัน
เลอื กตงั้ ท่ีคณะกรรมการไดกำหนดไวตามมาตรา 12 (1)
มาตรา 16 ในการเลือกตัง้ ทว่ั ไปหรอื การเลอื กตงั้ แทนตำแหนงที่วา งหากคณะกรรมการ
ส่ังใหมีการเลือกต้ังใหมกอนประกาศผลการเลือกต้ัง ใหคณะกรรมการมีอานาจออกประกาศกำหนดวัน
เลือกตั้ง และใหยนหรือขยายระยะเวลาหรืองดเวนการดำเนินการท่ีเก่ียวกับการเลือกต้ังตามท่ีบัญญัติไว
ในพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ีเฉพาะในการเลือกต้ังนั้นเพื่อใหเหมาะสมและจำเปนแกการ
ดำเนินการเลอื กตั้งใหเ ปน ไปโดยรวดเรว็ สจุ ริตและเท่ียงธรรมได
ในกรณีที่มีการเลือกตั้งใหมตามวรรคหนึ่ง ใหถือวาผูสมัครเดิมที่มีคุณสมบัติครบถวน
และไมมีลักษณะตองหามยังคงเปนผูสมัครในการเลือกต้ังท่ีจะจัดขึ้นใหมโดยไมตองรับสมัครใหมเวนแต
จะไมม ผี ูสมัครเดิมเหลอื อยู
มาตรา 17 ในกรณีที่พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ีมิไดบัญญัติไวเปนอยางอ่ืน
การฟองคดีหรือการยื่นคำรองเกี่ยวกับการดำเนินการของคณะกรรมการในการจัดหรือดำเนินการให
มีการจัดการเลือกตั้งอันมิใชเปนการใชอำนาจโดยตรงตามรัฐธรรมนูญ ใหย่ืนตอศาลปกครองสูงสุด
ภายใน 7 วันนับแตวันท่ีมีเหตุท่ีจะฟองคดีหรือยื่นคำรอง แตมิใหนำมาตรการหรือวิธีการชั่วคราวตาม
กฎหมายวา ดว ยการจดั ตง้ั ศาลปกครองและวธิ ีพจิ ารณาคดีปกครองมาใชบงั คบั
การพิจารณาคดีและการทาคาพิพากษาหรอื คำสั่งของศาลปกครองสูงสุดตามวรรคหน่ึง
ใหเปนไปตามระเบียบของท่ีประชุมใหญตุลาการในศาลปกครองสูงสุดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา
ซ่ึงตองกำหนดใหการพิจารณาเปนไปโดยรวดเร็วและเท่ียงธรรม ท้ังนี้ คำพิพากษาหรือคำส่ังของศาล

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนกั งาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลอื กตั้ง ชุดท่ี 2 187

ปกครองสูงสุดไมกระทบถึงการดำเนินการเลือกตั้งหรือการกระทำอื่นใดที่ไดดำเนินการไปกอนศาล
ปกครองสงู สดุ มีคาพพิ ากษาหรอื คำส่งั

การปฏิบัติหนาที่ของศาลปกครองสูงสุดเก่ียวกับการเลือกตั้งตามพระราชบัญญัติ
ประกอบรัฐธรรมนูญน้ี ตุลาการซ่ึงรวมประชุมใหญตุลาการในศาลปกครองสูงสุด องคคณะตุลาการ
ตลอดจนบุคคลซึ่งองคคณะตุลาการมอบหมายใหปฏิบัติหนาที่มีสิทธิไดรับเบ้ียประชุมหรือคาตอบแทน
แลวแตกรณี ตามระเบียบที่คณะกรรมการบริหารศาลปกครองตามกฎหมายวาดวยการจัดตั้งศาล
ปกครองและวิธีพิจารณาคดปี กครองกำหนด

การพิจารณาของศาลปกครองสูงสุดตามมาตรานี้ใหดาเนินการใหแลวเสร็จกอนวัน
เลือกต้ังไมนอยกวา 7 วัน และในกรณีที่ศาลปกครองสูงสุดยังไมไดมีคำพิพากษาหรือคำสั่งใหการ
พจิ ารณาเปน อนั ยตุ ิและใหด ำเนนิ การไปตามคาสงั่ ของคณะกรรมการ

หมวด 2
เจา พนักงานผดู ำเนนิ การเลอื กตง้ั
มาตรา 18 ในการเลือกต้ังแตละคร้ัง ใหคณะกรรมการมีอำนาจแตงตั้งบุคคลเปนเจา
พนักงานผดู ำเนนิ การเลอื กต้ัง ดังตอไปนี้
(1) ผอู ำนวยการการเลือกตง้ั ประจำเขตเลอื กต้งั 1 คน มหี นา ที่
- เกย่ี วกบั การรบั สมคั รเลือกต้ังแบบแบงเขตเลือกตั้ง
- และดำเนนิ กจิ การท่ีจาเปนเกยี่ วกบั การเลือกตั้งใหเ ปนไปตาม พรป. นี้
(2) คณะกรรมการการเลอื กตัง้ ประจำเขตเลอื กต้งั ไมน อยกวา 3 คน มีหนาท่ี
- เกีย่ วกบั การกำหนดหนวยเลอื กตง้ั ทเ่ี ลือกตั้ง
- การจดั ทำบัญชีรายชอื่ ผมู ีสิทธิเลอื กตัง้ การเพ่ิมชือ่ /ถอนชื่อ ผมู สี ิทธเิ ลอื กตง้ั
ในเขตเลือกตง้ั
- กำกับดูแลการออกเสยี งลงคะแนนการนบั คะแนน และการประกาศผล
การนบั คะแนน
การแตงตั้งและการพนจากตำแหนงของผูอำนวยการการเลือกต้ังประจำเขตเลือกตั้ง
และคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกต้ัง ใหเปนไปตามหลักเกณฑแ ละวิธกี ารทค่ี ณะกรรมการกำหนด
เพ่ือประโยชนในการดำเนินการเลือกต้ัง ใหคณะกรรมการมีอำนาจแตงตั้งหรือ
มอบหมายใหผูอำนวยการการเลือกต้ังประจำเขตเลือกต้ังหรือคณะกรรมการการเลือกต้ังประจำเขต
เลือกตั้งแตงตั้งคณะอนุกรรมการ คณะบุคคล หรือบุคคลใด เปนผูชวยเหลือการปฏิบัติงานในการ
เลือกตง้ั ไดต ามสมควร
การใดท่ีเปนหนาที่และอำนาจของผูอำนวยการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้งหรือ
คณะกรรมการการเลอื กตงั้ ประจำเขตเลือกตง้ั คณะกรรมการจะออกระเบียบใหผ อู ำนวยการการเลือกตั้ง
ป ร ะ จ ำ เข ต เลื อ ก ต้ั งห รื อ ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร ก า ร เลื อ ก ต้ั งป ร ะ จ ำ เข ต เลื อ ก ต้ั ง มี อ ำ น า จ ม อ บ ห ม า ย ให
คณะอนกุ รรมการ คณะบุคคล หรอื บคุ คลตามวรรคสามทำหนา ท่แี ทนก็ได ในกรณีเชนน้นั การดำเนินการ

เตรียมสอบ กกต. 2564

เตรยี มสอบพนักงาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กตัง้ ชดุ ท่ี 2 188

การแจง หรือการยื่นท่ีกระทำตอผูซ่ึงไดรับมอบหมาย ใหถือวาเปนการดำเนินการแจง หรือไดย่ืนตอ
ผอู ำนวยการการเลือกตง้ั ประจำเขตเลอื กต้งั หรือคณะกรรมการการเลอื กตง้ั ประจำเขตเลือกตัง้ แลว

มาตรา 19 ใหคณะกรรมการการเลือกตงั้ ประจำเขตเลือกตั้งแตง ต้ังผูม ีสิทธิเลือกต้ัง
เปน เจาพนักงานผูดำเนนิ การเลือกต้ัง ดังตอ ไปนี้

(1) คณะกรรมการประจำหนว ยเลอื กต้ัง 5 คน มหี นา ท่ี
- เกยี่ วกับการออกเสียงลงคะแนนในท่เี ลอื กตง้ั และนับคะแนนของหนวย

เลือกต้งั แตละแหง
กรณที หี่ นว ยเลอื กต้งั ใดมผี ูมีสทิ ธเิ ลือกตัง้ เกนิ 800 คนอาจแตงตั้งกรรมการ

ประจำหนว ยเลอื กตง้ั เพ่ิมไดต ามหลกั เกณฑท ี่คณะกรรมการกำหนด
(2) เจาหนา ทรี่ กั ษาความปลอดภยั อยา งนอย 1 คน แตงตงั้ จากเจา หนาทข่ี องรัฐ

หนาท่ี
- รักษาความปลอดภยั และสนบั สนนุ การปฏิบัติหนา ทขี่ องคณะกรรมการประจำ

หนว ยเลอื กตง้ั
การแตงต้ังและการฝกอบรมคณะกรรมการประจำหนวยเลือกตั้งและเจาหนาที่รักษา

ความปลอดภัย ใหเปนไปตามหลักเกณฑและวิธีการที่คณะกรรมการกำหนด โดยในการฝกอบรมจะ
ดำเนินการฝกอบรมผูมีคุณสมบัติตามวรรคหน่ึงเพื่อสำรองไวมากกวาจำนวนท่ีตองใชจริงแตไมเกิน
จำนวนท่คี ณะกรรมการกำหนดก็ได

ในกรณีที่คณะกรรมการการเลือกต้ังประจำเขตเลือกตั้งหรือผูตรวจการเลือกต้ัง
พบเห็นกรรมการประจำหนวยเลือกต้ังหรือเจาหนาที่รักษาความปลอดภัยผูใดกระทำผิดตาม
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้ หรือกระทำการใดอันอาจเปนเหตุใหการเลือกต้ังมิไดเปนไป
โดยสจุ ริตหรือเท่ยี งธรรม หรอื เปน ไปโดยมิชอบดวยกฎหมาย ใหร ายงานคณะกรรมการหรือกรรมการ
โดยทันที และใหคณะกรรมการหรือกรรมการมีอำนาจสั่งเปลี่ยนกรรมการประจำหนวยเลือกต้ังหรือ
เจา หนา ทร่ี กั ษาความปลอดภัยไดตามทเ่ี หน็ สมควร

ในกรณีที่เก่ียวกับการปฏิบัติงานของเจาหนาท่ีของรัฐ ใหผูตรวจการเลือกต้ังมี
อำนาจแจงเตือนใหปฏิบัติใหถูกตองได ถาไมมีการดำเนินการแกไขใหถูกตองตามท่ีแจงเตือน
ใหรายงานใหค ณะกรรมการหรอื กรรมการทราบโดยเร็ว

ในกรณีท่ีกรรมการเปนผูพบเห็นการกระทำตามวรรคสาม ใหกรรมการมีอำนาจสั่ง
เปลย่ี นกรรมการประจำหนว ยเลือกต้ังหรือเจา หนา ที่รักษาความปลอดภยั ไดตามที่เหน็ สมควร

ท้ังนี้ ในกรณีที่เห็นวาการกระทำหรือการงดเวนการกระทำดังกลาวเปนการกระทำของ
เจาหนาที่ของรัฐ ใหมีอำนาจส่ังใหระงับ ยับยั้ง แกไขเปล่ียนแปลง หรือส่ังใหกระทาการอยางใดอยาง
หน่ึงไดตามท่ีเห็นสมควร ถาเปนการกระทำของบุคคลซ่ึงมิใชเปนเจาหนาท่ีของรัฐ ใหมีอำนาจส่ังให
พนักงานฝายปกครองหรือตำรวจ หรือพนักงานฝายปกครองหรือตำรวจช้ันผูใหญดาเนินการตามหนาที่
และอำนาจหรือส่ังใหผูอานวยการการเลือกตั้งประจำจังหวัดบันทึกพฤติกรรมแหงการกระทำและ

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กตง้ั ชุดท่ี 2 189

รวบรวมพยานหลักฐานไวเพ่ือดำเนินการตอไปไดตามที่จำเปน หรือในกรณีจำเปนอันไมอาจหลีกเล่ียงได
จ ะ สั่ งให ร ะ งั บ ห รื อ ยั บ ย้ั งก า ร ด ำ เนิ น ก า ร เลื อ ก ต้ั งใน ห น ว ย เลื อ ก ตั้ งบ า งห น ว ย ห รื อ
ทุกหนวยในเขตเลือกต้ังที่พบเห็นการกระทำหรือการงดเวนการกระทำน้ันก็ได แลวรายงานตอ
คณะกรรมการเพือ่ ทราบโดยเร็วทั้งน้ี ตามหลักเกณฑ วิธกี าร และเง่ือนไขท่ีคณะกรรมการกำหนด

*นา จะออกขอสอบ*
ขอ สอบอาจจะถามถึงจำนวนเจา พนักงานผดู ำเนนิ การเลือกตั้ง หรืออาจจะถามอำนาจหนา ท่ี
โดยสลับความหมายหรอื จำนวนคน แตละกฎหมายได

มาตรา 20 กอนวันเลือกตั้ง หากกรรมการประจำหนวยเลือกต้ังมีไมครบ
จำนวนไมวาดวยเหตุใด ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้งแตงตั้งบุคคลผูมีคุณสมบัติ
ตามมาตรา 19 เปนกรรมการประจำหนวยเลือกตงั้ ใหค รบจำนวน

มาตรา 21 ในวันเลือกตั้ง ถา ถึงเวลาเปดการออกเสียงลงคะแนนแลวมีกรรมการ
ประจำหนวยเลือกต้ังมาปฏิบัติหนาที่ไมครบจำนวน แตมาไมนอยกวาก่ึงหน่ึง ของคณะกรรมการ
ประจำหนว ยเลอื กตั้งทีไ่ ดร ับแตง ตง้ั ใหก รรมการประจำหนวยเลอื กตั้งทม่ี าปฏิบัติหนาท่ีดงั กลาวปฏบิ ัติ
หนาที่ได และใหกรรมการประจำหนวยเลือกต้ังท่ีมาปฏิบัติหนาที่อยูในขณะนั้นรายงานตอ
คณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกต้ัง เพ่ือแตงต้ังบุคคลผูมีคุณสมบัติตามมาตรา 19
เปนกรรมการประจำหนวยเลอื กต้ังเพ่ิมเตมิ ใหค รบจำนวน กอนการนบั คะแนน

ในกรณี ท่ีกรรมการประจำหนวยเลือกตั้งมาปฏิบัติหนาท่ีไมถึงกึ่งหนึ่ง ใหกรรมการประจำ
หนวยเลือกต้ังที่มาปฏิบัติหนาท่ีอยูในขณะน้ัน รายงานตอคณะกรรมการการเลือกต้ังประจำเขตเลือกตั้ง เพื่อ
แตง ตั้งบุคคลผมู คี ุณสมบัตติ ามมาตรา 19 เปน กรรมการประจำหนว ยเลือกตงั้ ใหครบจำนวนโดยเร็ว

ในกรณี ท่ีไมมีกรรมการประจำหนวยเลือกต้ังมาปฏิบัติหนาท่ีเลย ใหคณะกรรมการ
การเลือกตั้งประจำเขตเลือกต้ังแตงตั้งบุคคลผูมีคุณสมบัติตามมาตรา 19 เปนกรรมการประจำหนวย
เลือกตง้ั เพื่อปฏิบตั ิหนาทใี่ นหนว ยเลอื กตงั้ นนั้

การแตงต้ังและการปฏิบัติหนาท่ีของกรรมการประจำหนวยเลือกต้ังใหเปนไปตาม
หลกั เกณฑ วธิ กี าร และเงอ่ื นไขทค่ี ณะกรรมการกำหนด

มาตรา 22 ในกรณีที่มีหลักฐานอันควรเช่ือไดวา หรือมีเหตุอันควรสงสัยวา
เจาพนักงานผูดำเนินการเลือกต้ังผูใดขาดประสิทธิภาพในการปฏิบัติหนาที่ หรือละทิ้งหนาท่ีหรือไม
ยอมปฏิบัติหนาท่ี ใหกรรมการมีอำนาจส่ังใหผูนั้นพนจากการปฏิบัติหนาที่แลวรายงานให
คณะกรรมการทราบ

มาตรา 23 หามมิใหกรรมการ เลขาธกิ าร ผตู รวจการเลอื กตั้ง ผอู ำนวยการการเลอื กต้ัง
ประจำจังหวัด หรือเจาพนักงานผูดำเนินการเลือกต้ัง หลีกเล่ียงไมปฏิบัติตามหนาท่ีทุจริตตอหนาท่ี หรือ
กระทำการอื่นใดอันเปนการขัดขวางมิใหการเปนไปตามกฎหมาย ระเบียบประกาศ หรือคำส่ังของ
คณะกรรมการ หรือคำส่ังของศาลอนั เกี่ยวกบั การเลอื กตง้ั ตามพระราชบญั ญตั ิประกอบรฐั ธรรมนญู นี้

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตัง้ ชุดท่ี 2 190

กรรมการ เลขาธิการ ผูตรวจการเลือกต้ัง ผูอำนวยการการเลือกต้ังประจำจังหวัด
หรือเจาพนักงานผูดำเนินการเลือกตั้ง ซึ่งปฏิบัติหนาที่ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญนี้
หรือกฎหมาย ระเบียบ ประกาศ หรือคำสั่งของคณะกรรมการ หรือปฏิบัติตามคำสั่งของศาลอัน
เก่ยี วกบั การเลือกตัง้ หากไดกระทำโดยสจุ ริต ยอ มไดรบั ความคุมครอง ไมต องรับผิดท้ังทางแพง ทาง
อาญา หรอื ทางปกครอง

มาตรา 24 ในการปฏิบัติหนาที่ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญน้ีใหบุคคล
ดังตอ ไปนี้เปนเจา พนกั งานตามประมวลกฎหมายอาญา

(1) กรรมการ เลขาธิการ ผตู รวจการเลือกต้งั และผอู ำนวยการการเลือกต้ังประจำจงั หวดั
(2) เจาพนกั งานผดู ำเนนิ การเลอื กตัง้
สำหรับบุคคลตาม (2) ใหเปนเจาพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญานับแตวันที่
ไดร บั การแตง ต้ังจนส้นิ สุดแหง การงานในหนา ท่ี
มาตรา 25 คาตอบแทนของเจาพนักงานผูดำเนินการเลือกต้ังใหเปนไปตามท่ี
คณะกรรมการกำหนด

หมวด 3
การจดั การเลอื กตัง้

สว นที่ 1

จำนวนสมาชกิ เขตเลอื กต้งั หนวยเลอื กตง้ั และทเ่ี ลอื กต้ัง

มาตรา 26 การกำหนดจำนวน ส.ส. ท่ีแตละจังหวัดจะพึงมีและการแบงเขตเลือกตั้ง
ใหดำเนินการตามวิธีการ ดงั ตอไปน้ี (วิธกี ารกำหนดจำนวน ส.ส.ที่แตล ะจงั หวัดจะมไี ด)

*วิธกี ารคดิ คำนวณและตัวอยางใหด ทู สี่ รปุ สาระสำคญั *

(1) ใหใชจำนวนราษฎรทั้งประเทศตามหลักฐานการทะเบียนราษฎรท่ีประกาศในป
สุดทายกอนปท่ีมีการเลือกต้ัง เฉล่ียดวยจำนวน ส.ส. 350 คน จำนวนที่ไดรับใหถือวาเปนจำนวน
ราษฎรตอสมาชกิ 1 คน

(2) จังหวัดราษฎรไมถึงเกณฑจำนวนราษฎรตอสมาชิกหน่ึงคนตาม (1) ใหมี ส.ส. ใน
จังหวดั น้ันได 1 คน โดยใหถ ือเขตจังหวัดเปน เขตเลือกตง้ั

(3) จังหวัดใดมีราษฎรเกินจำนวนราษฎรตอสมาชิก 1 คน ใหมี ส.ส.ในจังหวัดนั้น
เพิม่ ขนึ้ อกี 1 คนทกุ จำนวนราษฎรทีถ่ งึ เกณฑจ ำนวนราษฎรตอสมาชิกหน่ึงคน

(4) เม่ือไดจำนวน ส.ส. ของแตละจังหวัดตาม (2) และ (3) แลวถาจำนวน ส.ส. ยังไม
ครบ 350 คน จังหวัดใดมีเศษท่ีเหลือจากการคำนวณตาม (3) มากที่สุด ใหจังหวัดนั้นมี ส.ส. เพิ่มข้ึนอีก
หนึง่ คน และใหเพิ่ม ส.ส.ตามวิธกี ารดังกลาวแกจังหวัดที่มเี ศษที่เหลอื จากการคำนวณนัน้ ในลำดับรองลงมา
ตามลำดบั จนครบจำนวน 350 คน

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กต้งั ชุดที่ 2 191

(5) จังหวัดใดมีการเลือกต้ัง ส.ส. ไดเกิน 1 คน ใหแบงเขตจังหวัดออกเปนเขตเลือกตั้ง
เทาจำนวน ส.ส. ท่ีพึงมี โดยตองแบงพ้ืนที่ของเขตเลือกต้ังแตละเขตใหติดตอกันและตองจัดใหมีจำนวน
ราษฎรในแตล ะเขตใกลเ คียงกัน

มาตรา 27 ใหคณะกรรมการดำเนินการแบงเขตเลือกต้ังสำหรับการเลือกต้ังแบบแบง
เขตเลือกตั้งไวทุกจังหวัด เพ่ือใหประชาชนไดทราบลวงหนาซ่ึงจะตองกำหนดตามหลักเกณฑท่ีบัญญัติไว
ในมาตรา 26 และตองแบงพ้ืนที่ของเขตเลือกตั้งแตละเขตใหติดตอกนั และตองจัดใหมีจำนวนราษฎร
ในแตละเขตเลอื กตง้ั ใกลเ คยี งกัน โดยถือเกณฑด ังตอไปนี้ (หลกั เกณฑการแบง เขตเลอื กตง้ั )

(1) ใหรวมอำเภอตาง ๆ เปนเขตเลือกต้ัง โดยคำนึงถึงพ้ืนที่ท่ีติดตอใกลชิดกันความ
สะดวกในการคมนาคมระหวางกัน และการเคยอยูในเขตเลือกตั้งเดียวกัน ถาการรวมอำเภอใน
ลกั ษณะนจ้ี ะทำใหมีจำนวนราษฎรมากหรือนอยเกินไป ใหแยกตำบลของอำเภอออกเพ่อื ใหไดจำนวน
ราษฎรพอเพียงสำหรบั การเปน เขตเลือกต้ัง แตจะแยกหรอื รวมเฉพาะเพียงบางสว นของตำบลไมไ ด

(2) ในกรณีทกี่ ารกำหนดพ้นื ทตี่ ามเกณฑใ น (1) จะทำใหจ ำนวนราษฎรในแตละเขต
เลอื กตงั้ มีจำนวนไมใ กลเคียงกันหรือไมม ีสภาพเปน ชุมชนเดยี วกัน ใหด ำเนนิ การแบงเขตเลือกตั้งตาม
สภาพของชุมชนที่ราษฎรมีการติดตอกันเปนประจำในลักษณะที่เปนชุมชนเดียวกันหรือใกลเคียงกัน
และสามารถเดินทางติดตอกันไดโดยสะดวก โดยจะตองทำใหจำนวนราษฎรมีจำนวนใกลเคียงกัน
มากที่สุด

(3) เปดโอกาสใหพรรคการเมืองและประชาชนมีสวนรวมแสดงความคิดเห็นเพ่ือ
ประกอบการพิจารณาเกี่ยวกับการแบงเขตเลือกต้ังตาม (1) และ (2) ท้ังนี้ ตามหลักเกณฑและ
วธิ กี ารท่คี ณะกรรมการกำหนด

มาตรา 28 เม่ือไดดำเนินการแบงเขตเลือกตั้งแลว ใหคณะกรรมการประกาศในราช
กจิ จานุเบกษา และใหใชเ ขตเลือกตัง้ น้ันจนกวา จะมีการเลอื กตัง้ ทว่ั ไปคร้งั ใหม

กรณีที่มีการกำหนดเขตเลือกต้ังใหมและมีผลใหพื้นที่ของเขตเลือกต้ังเปลี่ยนแปลงไป
ใหการดำเนินการใดท่ีไดดำเนินการไปโดยชอบดวยกฎหมายแลวกอนมีการกำหนดเขตเลือกต้ังใหมเปน
อนั ใชได

มาตรา 29 ในกรณีท่ีจะมีการเลือกต้ังท่ัวไปครั้งใหม ใหคณะกรรมการถือเขตเลือกตั้งที่
มีการประกาศกำหนดไวแลวเปนหลักและปรับปรุงแกไขตามหลักเกณฑตามมาตรา 27 และใหนาความ
ในมาตรา 28 มาใชบังคับดว ยโดยอนุโลม

มาตรา 30 กอ นวนั เลือกตัง้ ไมนอยกวา 25 วนั ใหคณะกรรมการการเลือกตัง้ ประจำ
เขตเลือกต้ังกำหนดหนวยเลือกต้ังท่ีจะพึงมีในแตละเขตเลือกตั้ง และที่เลือกต้ังของแตละหนวย
เลือกต้ัง ตามหลักเกณฑดงั ตอไปน้ี

(1) ใหใชเขตหมูบานเปนเขตของหนวยเลือกตั้ง เวนแตในกรณีท่ีมีผูมีสิทธิเลือกตั้ง
จำนวนนอยจะรวมหมูบานท่ีอยูติดกันต้ังแต 2 หมูบานข้ึนไปเปนหนวยเลือกตั้งเดียวกันก็ไดสำหรับ

เตรียมสอบ กกต. 2564

เตรยี มสอบพนกั งาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกต้งั ชดุ ที่ 2 192

ในเขตเทศบาล เขตกรุงเทพมหานคร หรือเขตชุมชนหนาแนน อาจกำหนดใหใชเขตชุมชนแนวถนน
ตรอก ซอย คลอง หรือแมนา เปนเขตของหนวยเลือกตั้งก็ได โดยคำนึงถึงความสะดวกในการ
เดินทางมาใชส ทิ ธิเลอื กตัง้ ของผูมสี ิทธเิ ลือกตงั้

(2) ใหถือเกณฑจำนวนผมู ีสทิ ธเิ ลอื กตั้งหนวยละ 1,000 คนเปน ประมาณ แตถาเหน็
วาไมเปนการสะดวกหรือไมปลอดภัยในการไปออกเสียงลงคะแนนของผูมีสิทธิเลือกตั้ง อาจกำหนด
จานวนผูมีสิทธิเลือกต้ังมากกวาจำนวนดังกลาวก็ได หรือจะกำหนดหนวยเลือกต้ังเพ่ิมข้ึนโดยใหมี
จานวนผมู ีสทิ ธเิ ลือกตงั้ นอ ยกวา จานวนดงั กลาวก็ได

(3) ทเ่ี ลือกตั้งตองเปนสถานที่ท่ีผูมีสิทธเิ ลือกตั้งเขา ออกไดส ะดวก เพื่อการออกเสียง
ลงคะแนน มคี วามเหมาะสม มีขนาดพอสมควร และควรต้งั อยูในยานกลางของหนวยเลอื กตง้ั พรอม
ท้ังใหมีปายหรือเครื่องหมายอื่นใดเพ่ือแสดงขอบเขตบริเวณของที่เลือกตั้งไวดวย ตามลักษณะของ
ทอ งท่ีและภมู ิประเทศในการออกเสยี งลงคะแนนของผมู สี ิทธเิ ลอื กตง้ั ในทอ งท่ีใดถาเห็นวา จะเปนการ
อำนวยความสะดวกแกผูมีสิทธิเลือกต้ัง หรือเพ่ือความปลอดภัยของผูมีสิทธิเลือกต้ังอาจประกาศ
กำหนดทีเ่ ลือกต้งั นอกเขตของหนว ยเลือกตัง้ กไ็ ด แตตอ งอยใู นบริเวณใกลเคียงกับหนว ยเลอื กตัง้ นัน้

ใหปดประกาศการกำหนดหนวยเลือกตั้งและท่ีเลือกตั้งไว ณ ที่เลือกต้ังหรือบริเวณ
ใกลเคียงกบั ท่เี ลือกตง้ั

การเปลยี่ นแปลงเขตของหนวยเลอื กตง้ั หรอื ท่ีเลอื กต้ัง ใหก ระทำไดโดยประกาศกอน
วันเลือกตั้งไมนอยกวา 10 วัน เวนแตในกรณีเกิดจลาจล อุทกภัย อัคคีภัย เหตุสุดวิสัยหรือเหตุ
จำเปนอยางอื่น จะประกาศกอนวันเลือกต้ังนอยกวา 10 ก็ได และใหนำความในวรรคสองมาใชบังคับ
ดว ยโดยอนุโลม

สวนท่ี 2
ผูม สี ทิ ธเิ ลือกตง้ั
มาตรา 31 บุคคลผูมีคณุ สมบัติดังตอไปนี้เปนผมู ีสิทธิเลือกต้ัง และมีหนา ท่ีไปใชสิทธิ
เลือกตัง้ อยา งอิสระโดยคำนงึ ถึงประโยชนส ว นรวมของประเทศเปน สำคญั

(1) มสี ัญชาตไิ ทย แตบคุ คลผูมีสญั ชาติไทยโดยการแปลงสญั ชาติ ตองไดสัญชาติ
ไทยมาแลว ไมน อยกวา 5 ป

(2) มีอายไุ มต่ำกวา 18 ป ในวนั เลอื กต้ัง

(ระวงั ตรงน้ีตัวเลอื กอาจจะหลอกเปน นับจากวนั เลอื กตั้ง หรอื ในวันออกเสยี งลงคะแนน เปนตน )

(3) มชี ่ืออยูในทะเบยี นบา นในเขตเลอื กตงั้ มาแลวเปน เวลาไมน อยกวา 90 นบั ถงึ วนั เลอื กต้ัง
มาตรา 32 บคุ คลผมู ลี ักษณะดังตอ ไปน้ีในวนั เลือกตัง้ เปน บุคคลตอ งหา มมิใหใช
สิทธเิ ลือกตั้ง
(1) เปน ภิกษุ สามเณร นักพรต หรือนักบวช
(2) อยูในระหวา งถูกเพิกถอนสิทธเิ ลอื กตง้ั ไมวา คดนี นั้ จะถึงทีส่ ดุ แลวหรือไม

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนักงาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกตัง้ ชดุ ท่ี 2 193

(3) ตอ งคุมขังอยูโดยหมายของศาลหรอื โดยคำสง่ั ท่ีชอบดวยกฎหมาย
(4) วิกลจรติ หรอื จิตฟนเฟอ นไมสมประกอบ

**ในเรอื่ ง ลกั ษณะตองหา มกฎหมายจะเหมือนกนั เกือบทกุ ประการไมว าจะเปน
พรบ.การออกเสยี งประชามติ หรอื พรบ.การเลือกต้ังสมาชิกสภาทอ งถ่นิ ฯ **

สว นท่ี 3
การแจงเหตุทไี่ มอาจไปใชส ทิ ธิเลือกตั้ง
มาตรา 33 ในการเลือกต้ังคร้ังใด ถาผูมีสิทธิเลือกต้ังไมอาจไปใชสิทธิเลือกต้ังได
เน่ืองจากมีเหตุอันสมควร ใหแจงเหตุที่ไมอาจไปใชสิทธิเลือกต้ังตอบุคคลซ่ึงคณะกรรมการแตงตั้งไว
ในแตละเขตเลือกตั้งภายใน 7 วันกอนวันเลือกต้ังหรือภายใน 7 วันนับแตวันเลือกตั้งแตถามีเหตุ
จำเปนไมอาจแจงไดภายใน 7 วันกอนวันเลือกตั้ง ใหดำเนินการแจงตามท่ีคณะกรรมการกำหนด
ทั้งน้ี การแจงเหตดุ ังกลาวไมเปนการตดั สิทธิท่ีผนู ัน้ จะไปใชส ทิ ธิเลือกตง้ั
ในการแจงเหตุตามวรรคหนึ่ง ใหผูมีสิทธิเลือกต้ังทำเปนหนังสือหรือโดยวิธีการอ่ืน
เพื่อชี้แจงเหตุดังกลาว โดยอาจมอบหมายใหบุคคลใดไปยื่นตอบุคคลซึ่งคณะกรรมการแตงต้ังแทนหรือ
จดั สง หนังสือชแ้ี จงเหตนุ ัน้ ทางไปรษณียล งทะเบียน หรอื แจงโดยวิธีการทางอิเล็กทรอนกิ สก ไ็ ด
ในกรณีที่บุคคลซึ่งคณะกรรมการแตงต้ังพิจารณาแลวเห็นวา เหตุท่ีผูมีสิทธิเลือกตั้ง
แจง น้ันมิใชเหตุอนั สมควร ใหแจงใหผ ูม สี ทิ ธเิ ลือกต้งั ทราบภายใน 3 วนั นบั แตวนั ท่ีไดรบั แจง
ผูมีสิทธิเลือกตั้งที่ไดรับแจงตามวรรคสาม มีสิทธิยื่นอุทธรณตอผูอำนวยการการ
เลือกตง้ั ประจำจังหวดั ภายใน 30 วนั นบั แตวนั เลอื กตง้ั
การแจงเหตุ วิธีการแจงเหตุทางอิเล็กทรอนิกส บุคคลที่จะรับแจงเหตุ สถานที่รับแจง
เหตุ การพิจารณาการแจงเหตุ และการอุทธรณ ใหเปนไปตามหลักเกณฑและวิธีการที่
คณะกรรมการกำหนดโดยในการกำหนดดังกลาวใหคำนึงถึงการอำนวยความสะดวกแกประชาชนดวย
ในการน้ีใหคณะกรรมการกำหนดรายละเอียดของเหตุท่ีทำใหผูมีสิทธิเลือกต้ังไมอาจไปใชสิทธิเลือกต้ังไว
เพือ่ เปนแนวทางในการพิจารณาของบคุ คลซง่ึ คณะกรรมการแตงตง้ั ดวย
มาตรา 34 เม่ือครบกำหนด 60 วันนับแตวันเลือกตั้ง ใหบุคคลซึ่งคณะกรรมการ
แตง ตัง้ ตามมาตรา 33 วรรคหน่ึง ประกาศรายชื่อผไู มไ ปใชส ทิ ธิเลอื กตัง้ และมิไดแ จง เหตุตามมาตรา 33
หรอื แจง เหตไุ วแ ลว แตเ หตุน้นั มใิ ชเหตุอันสมควร
ในกรณีที่ประกาศรายชื่อตามวรรคหนึ่งมีความผิดพลาดคลาดเคลื่อนจากขอเท็จจริงให
ผูมีสวนไดเสียย่ืนคำรองตอผูอำนวยการการเลือกตั้งประจำจังหวัดหรือบุคคลซ่ึงคณะกรรมการแตงตั้ง
ตามมาตรา 33 เพื่อดำเนินการแกไ ข ทงั้ น้ี ตามหลักเกณฑและวิธกี ารท่คี ณะกรรมการกำหนด

เตรียมสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนักงาน สำนกั งานคณะกรรมการการเลือกตง้ั ชดุ ท่ี 2 194

มาตรา 35 ผูมีสิทธิเลือกตั้งผูใดไมไปใชสิทธิเลือกตั้งและมิไดแจงเหตุที่ไมอาจไปใช
สิทธิเลือกต้ัง หรือแจงเหตุที่ไมอาจไปใชสิทธิเลือกตั้งแลวแตเหตุน้ันมิใชเหตุอันสมควร ผูนั้นถูก
จำกดั สทิ ธิ ดงั ตอไปน้ี

(1) ยืน่ คำรอ งคัดคานการเลือกตั้ง ส.ส.
(2) สมัครรับเลือกตั้งเปน ส.ส. หรือสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่น หรือ
สมัครรับเลอื กเปน ส.ว.
(3) สมัครรบั เลอื กเปน กำนนั และผใู หญบ า นตามกฎหมายวา ดว ยลักษณะปกครองทอ งท่ี
(4) ดำรงตำแหนงขาราชการการเมืองตามกฎหมายวาดวยระเบียบขาราชการ
การเมอื ง และขา ราชการรฐั สภาฝา ยการเมืองตามกฎหมายวาดว ยระเบยี บขา ราชการรฐั สภา
(5 ) ด ำรงต ำแ ห น งรอ งผู บ ริห ารท อ งถ่ิ น เล ข านุ ก ารผู บ ริห ารท อ งถ่ิ น
ผูชวยเลขานุการผูบริหารทองถิ่น ประธานที่ปรึกษาผูบริหารทองถ่ิน ที่ปรึกษาผูบริหารทองถิ่น หรือ
คณะทป่ี รึกษาผบู ริหารทอ งถ่ินตามกฎหมายวาดวยการจัดตง้ั องคก รปกครองสว นทอ งถน่ิ

การจำกดั สิทธิตามวรรคหน่งึ ใหม ีกำหนดเวลาครั้งละ 2 ปนบั แตวันเลอื กต้งั ครั้งทีผ่ มู ี
สิทธิเลือกตั้งไมไปใชสิทธิเลือกตั้ง และหากในการเลือกตั้งคร้ังตอไปผูนั้นไมไปใชสิทธิเลือกตั้งอีกให
นับเวลาการจำกัดสิทธิครั้งหลังน้ีโดยนับจากวันท่ีมิไดไปใชสิทธิเลือกตั้งครั้งใหม หากกำหนดเวลา
การจำกัดสทิ ธิคร้ังกอ นยงั เหลืออยเู ทาใดใหกำหนดเวลาการจำกัดสิทธนิ น้ั ส้ินสดุ ลง

ยกตัวอยางการนบั เวลาจำกัดสทิ ธิ
เม่ือวันท่ี 24 กุมภาพันธ 2562 นาย A ไมไปใชสิทธิเลือกต้ัง ส.ส. นาย A จะถูกจำกัดสิทธิ
ตามมาตรา 35 เปนเวลา 2 ป คือระหวาง 24 ก.พ. 62 – 24 ก.พ. 64 จึงจะพนเวลาถูกจำกัดสิทธิ
แตปรากฏวามีการเลือกตั้ง ส.ส. แทนตำแหนงที่วางในเขตเลือกตั้งของนาย A เมื่อวันที่ 1
มกราคม 2563 ซึ่งยังอยูในระยะเวลาที่นาย A ถูกจำกัดสิทธิ นาย A ก็ยังไมไปใชสิทธิเลือกต้ัง ส.ส.
อกี จะตอ งนับระยะเวลาการถกู จำกดั สิทธใิ หม คือ นับต้งั แตว นั ที่ 1 ม.ค. 63 – 1 ม.ค. 65 เปนตน

สว นที่ 4
บญั ชรี ายชือ่ ผมู ีสิทธเิ ลือกตง้ั
มาตรา 36 เมื่อมีการประกาศกำหนดวันเลือกต้ังคร้ังใดแลว ใหคณะกรรมการการ
เลอื กตั้งประจำเขตเลือกตัง้ หรอื ผูซง่ึ คณะกรรมการมอบหมาย จัดทำบัญชีรายช่อื ผูมสี ทิ ธเิ ลือกตั้งของ
แตละหนวยเลือกตั้ง และปดประกาศไว ณ ที่เลือกต้ัง หรือบริเวณใกลเคียงกับท่ีเลือกตั้งหรือสถานที่ที่
ประชาชนสะดวกในการตรวจสอบกอนวันเลือกตั้งไมนอยกวา 25 วัน กับให แจงรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งใน
ทะเบยี นบานไปยงั เจา บานใหท ราบกอนวนั เลอื กตงั้ ไมน อยกวา 20 วนั ทั้งนี้ ตามทค่ี ณะกรรมการกำหนด

เตรียมสอบ กกต. 2564

เตรียมสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กต้ัง ชุดที่ 2 195

บัญชีรายชื่อผูม สี ทิ ธิเลือกตั้งตามวรรคหน่งึ มิใหระบุเลขประจำตวั ประชาชนของผูมี
สิทธิเลือกต้ังบัญชีรายช่ือผูมีสิทธิเลือกตั้งท่ีจัดทำข้ึนเพ่ือประโยชนของเจาหนาที่ในการตรวจสอบผูมาใช
สิทธเิ ลือกตงั้ ณ ทีเ่ ลอื กตัง้ ใหระบเุ ลขประจำตัวประชาชนของผูมีสิทธิเลือกตั้งดวย

มาตรา 37 ในกรณีท่ีผูมีสิทธิเลือกตั้งหรือเจาบานผูใดเห็นวาตนหรือผูมีชื่ออยูใน
ทะเบียนบานของตนไมมีรายชื่ออยูในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งแหงหนวยเลือกตั้งที่ตนหรือผูนั้น
สมควรมีชื่อเปนผูมีสิทธิเลือกต้ังในหนวยเลือกตั้งน้ัน ใหมีสิทธิย่ืนคำรองขอเพ่ิมชื่อตอคณะกรรมการ
การเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้งกอนวนั เลอื กต้ังไมนอ ยกวา 10 วัน

เมื่อไดรับคำรองตามวรรคหนึ่งแลว ใหคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้ง
ตรวจสอบหลักฐาน และถา เห็นวาผยู ื่นคำรองหรือผูมีชื่ออยูในทะเบียนบานเปนผูมสี ิทธิเลือกตงั้ ใหสั่งเพ่ิม
ช่ือตามท่ียื่นคำรองลงในบัญชีรายช่ือผูมีสิทธิเลือกต้ังโดยเร็ว ถาคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขต
เลือกตั้งเห็นวา ผูยื่นคำรอ งหรือผมู ีช่ืออยูในทะเบียนบานเปนผูไมมีสิทธิเลือกต้ังก็ใหสั่งยกคำรอง และ
แจง ใหผ ยู นื่ คำรอ งทราบภายใน 3 วนั นบั แตวนั ท่ไี ดร ับคำรองโดยแสดงเหตุผลไวด วย

เมื่อไดรับแจงตามวรรคสองแลว ผูยื่นคำรองมีสิทธิยื่นคำรองตอศาลจังหวัดท่ีตนมี
ภูมิลำเนาอยู หรือตอศาลแพงสำหรับผูท่ีมีภูมิลำเนาอยูในกรุงเทพมหานครกอนวันเลือกต้ังไมนอย
กวา 5 วัน โดยไมต อ งเสียคา ธรรมเนียมศาลในการดำเนินกระบวนการพจิ ารณา เพือ่ ใหศาลวินจิ ฉัยวา
จะใหเพม่ิ ช่อื ในบัญชีรายชอื่ ผูมีสิทธิเลือกตัง้ ตามท่ีไดร บั คำรอ งหรอื ไม

เมื่อศาลไดรับคำรองตามวรรคสามแลว ใหศาลดำเนินการพิจารณาโดยเร็วคำส่ังของ
ศาลใหเปนท่ีสุด และใหศ าลแจงคำสั่งไปยังคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตัง้ เพื่อปฏิบัติการ
ตามคำสงั่ โดยเร็วท่ีสดุ และในกรณีทีม่ กี ารประกาศบัญชรี ายช่อื ผูมสี ิทธเิ ลอื กต้งั ไปกอนไดร ับคำสง่ั ศาล ให
คณะกรรมการการเลอื กตั้งประจำเขตเลือกตั้งดำเนินการแกไขบญั ชีรายชือ่ ผมู สี ิทธิเลอื กต้ังทกุ ฉบบั ใหถ ูกตอ งดว ย

การใดท่ีไดปฏิบัติไปตามคำส่ังของคณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้งกอน
ไดรบั คำสัง่ ศาลใหเปน อนั สมบรู ณต ามกฎหมาย

มาตรา 38 ผูมีสิทธิเลือกต้ังผูใดเห็นวาในบัญชีรายช่ือผูมีสิทธิเลือกตั้งที่ไดประกาศตาม
มาตรา 36 มีช่ือผูซ่ึงไมมีสิทธิเลือกต้ัง หรือเจาบานผูใดเห็นวาในบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกต้ังปรากฏชื่อ
บุคคลอื่นอยูในทะเบียนบานของตน ผูมีสิทธิเลือกต้ังหรือเจาบานผูน้ันมีสิทธิยื่นคำรองตอ
คณะกรรมการการเลือกตั้งประจำเขตเลือกตั้งไดกอนวันเลือกต้ังไมนอยกวา 10 วัน เพื่อใหถอนชื่อผู
ซ่ึงไมมีสทิ ธเิ ลอื กต้ังน้ันออกจากบญั ชรี ายชือ่ ผูมสี ทิ ธเิ ลือกตง้ั

เมื่อคณะกรรมการการเลือกต้ังประจำเขตเลือกตั้งพิจารณาแลวเห็นวาสมควรสั่งถอน
ชอื่ ผูซ่ึงไมมสี ิทธเิ ลือกตั้งออกจากบัญชีรายช่ือผูมีสิทธิเลือกตั้ง หรอื สมควรยกคำรอง ก็ใหมีคำสัง่ ถอนช่ือผู
น้ันหรือยกคำรอง แลวแตกรณี และใหแจงคำส่ังใหผูน้ันหรอื เจาบานทราบ และใหนำความในมาตรา 37
วรรคสาม วรรคส่ี และวรรคหา มาใชบ งั คบั ดวยโดยอนโุ ลม

มาตรา 39 ในกรณีที่ศาลมีคำพิพากษาใหเพิกถอนสิทธิเลือกต้ังของบุคคลใดแมคำ
พิพากษายังไมถึงที่สุดก็ตาม ใหสำนักงานจัดทำทะเบียนผูถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งและบันทึกการถูก

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรยี มสอบพนกั งาน สำนักงานคณะกรรมการการเลอื กต้ัง ชุดที่ 2 196

เพิกถอนสิทธิเลือกต้ังของบุคคลน้ันไว และในกรณีท่ีไดมีการประกาศบัญชีรายชื่อผูมีสิทธิเลือกตั้งแลว
ใหสำนักงานแจงใหคณะกรรมการการเลือกต้ังประจำเขตเลือกตั้งถอนช่ือผูซึ่งศาลส่ังเพิกถอนสิทธิ
เลือกตั้งโดยการขีดชื่อบุคคลน้ันออกจากบัญชีรายช่ือผูมีสิทธิเลือกตั้ง พรอมท้ังหมายเหตุไวดวยวา
ถูกเพกิ ถอนสทิ ธเิ ลอื กตงั้ ตามคำส่งั ศาล

กรณีตามวรรคหน่ึง ใหสำนักงานศาลยุติธรรมแจง คำพพิ ากษาดงั กลา วตอสำนกั งานเพ่ือ
ดำเนนิ การแกไขบญั ชรี ายชื่อผมู ีสทิ ธเิ ลอื กตั้งใหสอดคลอ งกัน

มาตรา 40 หามมิใหผูใดดำเนินการหรือยินยอมใหมีการยายบุคคลใดเขามาในทะเบียน
บานของตน เพอื่ ประโยชนใ นการเลือกตง้ั โดยมชิ อบ

กรณีดังตอไปน้ี ใหสันนิษฐานวาเปนการยายบุคคลเขามาในทะเบียนบานเพ่ือ
ประโยชนใ นการเลอื กตัง้ โดยมชิ อบ

(1) การยายบุคคลตั้งแต 5 คนข้ึนไปซ่ึงไมมีช่ือสกุลเดียวกับเจาบานเขามาในทะเบียน
บานเพอื่ ใหบคุ คลดงั กลาวมสี ทิ ธเิ ลอื กตงั้ ท่จี ะมีขึน้ ภายใน 2 ปนบั แตว ันท่ยี า ยเขา มาในทะเบียนบา น

(2) การยายบคุ คลเขามาในทะเบยี นบา นโดยบุคคลน้ันมิไดอ ยูอาศยั จรงิ โดยไมมีเหตุอันสมควร
(3) การยายบุคคลเขามาในทะเบียนบานโดยมิไดรับความยินยอมจากเจาบานความ
ในวรรคสอง (1) มิใหใชบังคับแกหนวยงานของรัฐ สถานศึกษาหรือสถานประกอบการ หรือสถานท่ี
อ่ืนใดที่คณะกรรมการประกาศกำหนด ท่ียายเจาหนาที่ นักศึกษาหรือพนักงานของตน หรือบุคคลท่ี
คณะกรรมการประกาศกำหนด เขามาในทะเบียนบานของตนท้ังนี้ ตามหลักเกณฑและเง่ือนไขที่
คณะกรรมการกำหนด

หมวด 4
ผสู มคั รและการสมัครรับเลือกต้ัง

สว นที่ 1
ผสู มคั รรับเลือกตัง้
มาตรา 41 บุคคลผูมคี ุณสมบตั ดิ ังตอไปน้ี เปนผูมีสิทธิสมคั รรบั เลอื กต้งั เปน ส.ส.
(1) สัญชาติไทยโดยการเกดิ
(2) อายุไมต ำ่ กวา 25 ปน ับถึงวนั เลือกต้ัง
(3) เปนสมาชิกพรรคการเมืองใดพรรคการเมืองหน่ึงแตเพียงพรรคการเมืองเดียว
เปนเวลาติดตอกันไมนอยกวา 90 นับถึงวันเลือกต้ัง เวนแตในกรณีที่มีการเลือกต้ังทั่วไปเพราะเหตุ
ยบุ สภา ระยะเวลา90 วัน ดังกลาวใหลดลงเหลือ 30 วัน
(4) ผูสมัครแบบแบงเขตเลือกต้งั ตองมีลักษณะอยางใดอยางหน่ึงดงั ตอไปนดี้ วย
(ก) มีชื่ออยูในทะเบียนบานในจังหวัดที่สมัครรับเลือกต้ังมาแลวเปนเวลา
ติดตอ กันไมนอยกวา 5 ปนบั ถงึ วนั สมัครรับเลือกตั้ง
(ข) เปนบคุ คลซ่ึงเกิดในจังหวดั ท่ีสมคั รรับเลือกตงั้

เตรยี มสอบ กกต. 2564

เตรยี มสอบพนักงาน สำนักงานคณะกรรมการการเลือกต้งั ชุดที่ 2 197

(ค) เคยศึกษาในสถานศึกษาที่ตั้งอยูในจังหวัดที่สมัครรับเลือกต้ังเปนเวลา
ติดตอกันไมน อ ยกวา 5 ปก ารศกึ ษา

(ง) เคยรับราชการหรอื ปฏิบัติหนาทใ่ี นหนวยงานของรัฐ หรือเคยมีช่ืออยูใน
ทะเบียนบา นในจงั หวดั ทสี่ มัครรับเลอื กตั้ง แลว แตกรณี เปนเวลาตดิ ตอ กนั ไมนอ ยกวา 5 ป

มาตรา 42 บุคคลผูมีลักษณะดังตอไปนี้ เปนบุคคลตองหามมิใหใชสิทธิสมัครรับ
เลือกต้ังเปนสมาชกิ สภาผูแทนราษฎร

(1) ติดยาเสพตดิ ใหโทษ
(2) เปน บคุ คลลมละลายหรอื เคยเปนบคุ คลลม ละลายทจุ รติ
(3) เปน เจาของหรอื ผถู ือหนุ ในกจิ การหนงั สือพิมพห รอื สือ่ มวลชนใด ๆ
(4) เปน ภกิ ษุ สามเณร นักพรต หรอื นักบวช
(5) อยูใ นระหวา งถกู เพิกถอนสทิ ธเิ ลือกตัง้ ไมว า คดนี ั้นจะถงึ ท่สี ดุ แลว หรอื ไม
(6) วิกลจรติ หรอื จิตฟน เฟอ นไมสมประกอบ
(7) อยรู ะหวางถกู ระงับการใชสิทธิสมัครรับเลือกตั้งเปน การชวั่ คราวหรือถูกเพิกถอนสทิ ธิสมคั รรับเลือกต้ัง
(8) ตองคำพิพากษาใหจ ำคุกและถกู คุมขังอยูโดยหมายของศาล
(9) เคยไดรับโทษจำคุกโดยไดพนโทษมายังไมถึง 10 ปนับถึงวันเลือกตั้ง เวนแตใน
ความผิดอนั ไดกระทำโดยประมาทหรือความผิดลหโุ ทษ
10) เคยถูกสั่งใหพนจากราชการ หนวยงานของรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจเพราะทุจริตตอ
หนา ที่ หรือถอื วา กระทำการทจุ ริตหรือประพฤตมิ ิชอบในวงราชการ
(11) เคยตองคำพิพากษาหรือคำสั่งของศาลอันถึงท่ีสุดใหทรัพยสินตกเปนของแผนดิน
เพราะร่ำรวยผิดปกติ หรือเคยตองคำพิพากษาอันถึงท่ีสุดใหลงโทษจำคุกเพราะกระทำความผิดตามกฎหมาย
วาดว ยการปองกันและปราบปรามการทจุ ริต
(12) เคยตองคำพิพากษาอันถึงที่สุดวากระทำความผิดตอตำแหนงหนาท่ีราชการหรือ
ตอตำแหนงหนาที่ในการยุติธรรม หรือกระทำความผิดตามกฎหมายวาดวยความผิดของพนักงานใน
องคการหรือหนวยงานของรัฐ หรือความผิดเก่ียวกับทรัพยท่ีกระทำโดยทุจริตตามประมวลกฎหมาย
อาญา ความผิดตามกฎหมายวาดว ยการกูยืมเงินท่ีเปนการฉอโกงประชาชน กฎหมายวาดวยยาเสพตดิ ใน
ความผิดฐานเปนผูผลิต นำเขา สงออก หรือผูคา กฎหมายวาดวยการพนันในความผิดฐานเปนเจามือ
หรอื เจา สำนัก กฎหมายวาดว ยการปองกันและปราบปรามการคามนุษย หรอื กฎหมายวาดวยการปอ งกัน
และปราบปรามการฟอกเงนิ ในความผิดฐานฟอกเงนิ
(13) เคยตองคำพิพากษาอันถึงท่ีสุดวากระทำการอันเปนการทุจริตในการเลือกตั้ง
(14) เปนขาราชการซึ่งมีตำแหนงหรือเงินเดือนประจำนอกจากขาราชการการเมือง
(15) เปนสมาชิกสภาทองถิ่นหรือผูบ รหิ ารทอ งถิน่
(16) เปนสมาชิกวุฒสิ ภาหรอื เคยเปนสมาชกิ วฒุ สิ ภาและสมาชกิ ภาพสน้ิ สดุ ลงยังไมเกิน 2 ป

เตรียมสอบ กกต. 2564