ni-loâng nhoû, daøi ñoä 1 meùt. Duø khoâng hoûi ai cuõng Moät caëp tieåu-
bieát ñoù laø oáng thôû, ñeå khi khai-hoûa xong laën xuoáng giaùp-ñónh
nöôùc, “naèm maø” ngaäm oáng ni-loâng thoø leân maët (FOM) aùn-
nöôùc, thôû. Nöôùc ñuïc naèm saùt bôø, nhôø laù caây che laáp
laø qua maét ñöôïc toaùn lính luïc-soaùt cuûa ta. ngöõ trenâ moät
khuùc sonâ g
Luùc naøy trôøi ñaõ veà chieàu, doïc theo bôø soâng, caùc
toaùn quaân-nhaân Myõ laïi laàn-löôït saép haøng ñi laõnh Chính con soâng naøy maø, coù xa laém ñaâu. Taát caû ñaõ
ñoà aên chieàu taïi caùc nhaø haøng löu-ñoäng, do maùy bay hoang-taøn. Chæ coøn moät goác caây na.
Chinook caâu thaúng töø Haïm-Ñoäi 7 vaøo.
Nhaän ñònh veà cuoäc haønh-quaân naøy, ñoái
phöông ñaõ ghi laïi trong cuoán saùch ñaõ daãn,
nguyeân-vaên nhö sau, trang 150: “Cuoäc chieán ñaõ
Trong böõa aên toái taïi nhaø haøng Baïch-Ñaèng ôû dieãn ra raát aùc-lieät, gaây cho ta nhöõng khoù-khaên vaø
meù soâng, ngay tröôùc dinh Tænh-Tröôûng, coù ñaày-ñuû toån-thaát: moät soá sinh-löïc bò tieâu-hao, nhieàu cô-sôû
caùc ñôn-vò-tröôûng cuûa caùc ñôn-vò ñaõ tham-döï cuoäc haäu-caàn bò thieät-haïi, keá-hoaïch vaän-chuyeån töøng
haønh-quaân naøy, Trung-Taù Lyù-toøng-Baù, tænh-tröôûng nôi, töøng luùc bò giaùn ñoaïn, nhieàu caên-cöù baøn ñaïp
Bình-Döông ñaõ noùi maáy lôøi baøy toû söï caûm ôn “Caùc bò phaù, moät soá daân bò xuùc ñi veà vuøng keàm-keïp”.
ñôn-vò baïn ñaõ ñeán ñaây ñeå phaù tan saøo-huyeät ñòch,
môû ñaàu cho coâng-cuoäc luøng ñòch ôû tænh naøy.” Nhö theá, ñöùng treân caên-baûn vaät-chaát maø xeùt,
OÂng cuõng ñaïi-dieän cho Trung-Töôùng Leâ-nguyeân- quaû cuoäc haønh-quaân aáy raát thaéng-lôïi, ta ñaõ phaù tan
Khang, Tö-Leänh Quaân-Ñoaøn III, baøy toû söï haøi loøng saøo-huyeät cuûa ñoái phöông. Neáu caùc cuoäc haønh-quaân
veà söï hôïp-taùc haêng-say vaø kheùo-leùo cuûa taát caû caùc to lôùn vaø duõng-maõnh nhö vaäy, lieân-tuïc tieáp-dieãn ôû
quaân-nhaân caùc caáp tham-döï cuoäc haønh-quaân vaø taát caû caùc nôi khaùc treân toaøn-theå laõnh-thoå Vieät-Nam,
höùa seõ töôûng-thöôûng cho caùc quaân-nhaân xuaát-saéc sau ñoù ñuùng nhö noäi-dung taám truyeàn-ñôn ñaõ raûi,
theo ñeà-nghò cuûa caùc ñôn-vò-tröôûng. Trôøi coøn saùng, Quaân-Löïc Vieät-Nam Coäng-Hoøa vaø Ñoàng-Minh seõ taùi
toaùn Taâm-Lyù-Chieán Daân-Söï-Vuï cuûa Haûi-Quaân ñònh-cö cho taát caû ñoàng-baøo ... thì tuy coù ñau-ñôùn,
chuùng toâi leân xe veà laïi Saøi-Goøn. Chæ sau ñoä moät nhöng chuùng ta, quaân daân Vieät-Nam Coäng-Hoøa,
giôø, chuùng toâi veà ñeán nôi. Con soâng Saøi-Goøn tröôùc coøn coù theå chaáp-nhaän ñöôïc. Nhöng treân thöïc-teá
maët. Caùc chieán-haïm xaùm ngaét ñaäu kín moät beân thì khoâng. Luùc aáy, laø moät quaân-nhaân caáp nhoû,
soâng. Beân kia bôø laø Thuû-Thieâm, nhöõng raëng baàn vôùi moät caùi nhìn tröïc-tieáp vaø cuï-theå, ngöôøi vieát
ñen thaãm. Doøng soâng Saøi-Goøn chaûy hieàn-hoøa, ñuïc thaáy toäi-nghieäp cho ngöôøi Vieät-Nam quaù. Daân,
ngaàu, toâi lieân-töôûng ñeán nhöõng xaùc cheát daät-dôø toäi-nghieäp ñaõ ñaønh, caû ñeán nhöõng ngöôøi lính, nhö
môùi ñaây theo ñôït soùng traøn leân hai beân meù nöôùc. ngöôøi vieát, ñi giuùp daân, cuõng thaáy mình ñau-ñôùn
quaù. Tröôùc maét ngöôøi daân, hoï chæ thaáy ñaây laø moät
551 HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
cuoäc chieán cuûa ngöôøi Myõ. Chính ngöôøi lính Myõ, töø cuoäc chieán khoác-lieät aáy dieãn ra, ñaõ coù bao nhieâu
nôi naøo xa laéc, gioáng heät nhö quaân-ñoäi Phaùp tröôùc cuoäc haønh-quaân nhö theá, nhö vuøng Tam-Giaùc-Saét!
kia, ñaõ ñeán ñaây baén phaù, vaø uûi saïch, phaù saïch xoùm Nhöõng ñoàn boùt cuûa Quaân-Löïc Vieät-Nam Coäng-Hoøa
laøng cuûa hoï. Giöõa ñoâi maét daân vaø lính nhìn nhau, moãi luùc moät theâm u-uaát aûm-ñaïm, bi-thöông vaø
ñaày ngheïn-ngaøo. ñaày thieáu-thoán. Ta yeáu caû hai maët vuõ-khí vaø loøng
daân. Nghó laïi thì töø luùc cuoäc chieán duõng-maõnh
Ngöôøi lính ñaõ ñoïc cho ñoàng-baøo nghe veà taám döôùi hoûa-löïc cuûa quaân-ñoäi Myõ, cuõng chính laø khôûi
truyeàn-ñôn kia, ñaõ aân-caàn giuùp ñôõ hoï, nhöng quaû ñieåm cuûa noãi thua ñau sau naøy. Xin haõy möôïn maáy
giöõa daân vaø lính coù quaù nhieàu xa caùch. Ngöôøi lính, caâu thô cuûa Toâ-thuøy-Yeân moâ taû veà soá phaän ngöôøi
duø coù teá-nhò, aân-caàn giuùp daân bao nhieâu, laøm sao lính Vieät-Nam Coäng-Hoøa tröôùc khi muøa khoå naïn
so-saùnh ñöôïc caûnh hoang-taøn nguùt-ngaøn, taát caû 1975 uøa tôùi:
nhaø cöûa, xoùm laøng thaân yeâu cuûa hoï, giôø chæ laø moät
vuøng ñoå naùt, hoang-taøn. Xoùm laøng ñang trôû thaønh Tieáp teá khoù - ñoâi laàn phaûi luïc
röøng vôùi ñaày löûa ñaïn. Treân ngöôøi baïn guïc ñaïn möôi vieân
Di-taûn khoù - saâu gioøi luùc-nhuùc
Sau ñoù khoâng laâu, töø naêm 1968 trôû ñi, treân Trong veát thöông ngöôøi baïn nín reân.
dieãn-ñaøn baùo chí, ngöôøi ta chæ noùi veà cuoäc hoäi ñaøm
Paris. Cuõng töø ñoù quaân-ñoäi Myõ ruùt ñi töø-töø, boû laïi (Qua Soâng)
cho Quaân-Löïc Vieät-Nam Coäng-Hoøa moät cô-ñoà ñuùng
laø hoang-taøn ñoå naùt. Ngöôøi lính Myõ luùc tröôùc ñi
haønh-quaân nhö ñi picnic, aên nhöõng böõa aên noùng
töø Ñeä Thaát Haïm-Ñoäi ñöôïc maùy bay chôû vaøo. Vieäc Khoâng bieát ngöôøi ñoïc nghó gì, caùc baïn toâi moät
tieáp-teá thì thöøa möùa, traøn ra caû caùc khu chôï ñen thôøi xaû thaân cho cuoäc chieán nghó gì. Rieâng toâi, toâi
khaép nöôùc. Quaân-Ñoäi Vieät-Nam Coäng-Hoøa, tuy khoâng coøn nöôùc maét ñeå nhoû xuoáng cho cuoäc chieán,
khoâng ñöôïc thöøa möùa nhö quaân Myõ, nhöng ñaïn baén cho thaân phaän cuûa daân-toäc mình.
thaû daøn. Caàn khai quang hai beân thuûy-trình, röøng
raäm, maùy bay tôùi thaû thuoác töùc thì. Phi phaùo, goïi laø Baøi vieát töø naêm 1966.
coù B52 traûi thaûm, rung chuyeån caû röøng. Sau khi Myõ Vieát laïi vaø söûa chöõa naêm 2002.
ruùt, suùng ñaïn thieáu-thoán, phöông-tieän truyeàn-tin,
di-chuyeån moãi luùc moät eo heïp.
Trong khi ñoù, ñoái phöông vaãn thöøa möùa
tieáp-lieäu. Tieáp-lieäu töø phía caùc nöôùc “Xaõ-Hoäi
Chuû-Nghóa anh em” cuûa hoï, vaø cuï-theå vaø gaàn-guõi
laø töø ngöôøi daân khaép caùc neûo noâng thoân. Ngöôøi
daân neáu coù tin vaøo caùc truyeàn-ñôn moät thôøi töø
maùy bay raûi xuoáng nhieàu nhö laù röøng, giôø ñoïc laïi,
chæ thaáy ñau-ñôùn vaø uaát-haän. Ngöôøi Myõ, tuøy theo
giai-ñoaïn ñaõ oà-aït ñeán, deïp taát caû moïi trôû-ngaïi maø
ñeán ñaây. Khi giai-ñoaïn khaùc baét ñaàu, hoï laïi aøo-aït
ra ñi. Treân ñaát nöôùc Vieät-Nam, trong thôøi-gian
552 HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
PHOÙ-ÑEÀ-ÑOÁC
HOAØNG-CÔ-MINH
Ngöôøi vieát: Phan-laïc-Tieáp
K hi toâi ra tröôøng ñaàu thaäp nieân trong khoùa oâng ñöôïc vinh-döï naøy. Ña-soá nhöõng
60, toång-soá só-quan trong Haûi- só-quan khoùa 5 mang caáp baäc ñaïi-taù, coù ngöôøi coøn
Quaân chöa ñeán 300 ngöôøi. ñeo trung-taù. Nhö lôøi Ñaïi-Taù Nguyeãn-vaên-May cuøng
khoùa vôùi oâng, nhaän-ñònh raèng: “Tröø lon Trung-UÙy laø
Quaân-soá taát caû Só-Quan, Haï- chuùng toâi cuøng leân chung, sau ñoù haàu nhö caáp baäc
naøo oâng Minh cuõng leân tröôùc anh em bôûi nhöõng
Só-Quan vaø Ñoaøn-Vieân cuûa Haûi-Quaân vaøo khoaûng coâng-traïng ñaëc-bieät. OÂng Minh quaû laø ngöôøi xuaát-
saéc, hôn ngöôøi”.
4.000 ngöôøi maø thoâi. Do ñoù haàu nhö chuùng toâi bieát
Trong thôøi-gian thuï-huaán, laø Sinh-Vieân
teân, bieát tuoåi vaø tính tình cuûa taát caû nhöõng vò só- Chuaån-UÙy, chuùng toâi nhìn nhöõng só-quan ñaøn
anh ñaõ ra tröôøng baèng moät taám loøng khao-khaùt vaø
quan ñaøn anh. Cho ñeán ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975, ngöôõng-moä. Noùi chi ñeán vò Ñaïi-UÙy Haïm-Tröôûng,
ba vaïch vaøng treân vai vaø huy-hieäu Haïm-Tröôûng
quaân-soá cuûa taát caû Haûi-Quaân treân 40 ngaøn, trong ñoù gaén treân naép aùo. Caùc vò aáy cao xa quaù, taøi gioûi
quaù. Xung quanh caùc vò aáy laø caû moät vuøng söông
só-quan coù ñeán maáy ngaøn. Rieâng caáp töôùng coù 10 muø cuûa huyeàn-thoaïi. OÂng naøy khoù tính, chì soùng.
OÂng kia caëp caàu xuoâi soùng maø eâm nhö ñeå. OÂng
vò ñang taïi chöùc vaø 1 vò ñaõ veà höu vì ñaùo haïn tuoåi. khaùc tuy raát thaâm-nieân nhöng khoâng thích laøm
vieäc treân bôø, chæ thích ñi taøu ... Luùc aáy Ñaïi-UÙy
Trong nhöõng só-quan caáp töôùng naøy coù theå chia Hoaøng-cô-Minh ñang laø Haïm-Tröôûng Truïc-loâi-haïm
Baïch-Ñaèng II, HQ 116. Chieán-haïm tuy nhoû nhöng
ra laøm hai loaïi. Thöù nhaát laø nhöõng vò só-quan xuaát môùi tinh, treân oáng khoùi coù gaén moät huy-hieäu veõ
moät myõ-nhaân-ngö caàm caùi choåi (ñeå queùt mìn). Beân
thaân khoùa 1 Nha-Trang do Phaùp huaán-luyeän treân treân huy-hieäu naøy laø moät chöõ ÖU baèng ñoàng thau
Haïm-Ñoäi Vieãn-Ñoâng (Division Navale D’Extreme
Orient), vôùi thaâm-nieân quaân-vuï vaø chöùc-vuï, neân
öu-tieân leân töôùng tröôùc vôùi caáp baäc 2 sao, 3 sao.
Thöù hai laø nhöõng vò töôùng môùi leân sau naøy, 1 sao,
khi cuoäc chieán ôû giai-ñoaïn cam-go vaø Haûi-Quaân
baønh-tröôùng mau leï, bao goàm nhöõng só-quan xuaát
thaân khoùa 1 tröôøng Só-Quan Haûi-Quaân Brest, do
Phaùp huaán-luyeän; khoùa 2, khoùa 3, khoùa 4 vaø khoùa
5 Só-Quan Haûi-Quaân Nha-Trang. OÂng Hoaøng-cô-
Minh xuaát thaân khoùa 5, leân töôùng, laø ngöôøi ñoäc nhaát
553 HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
saùng loaùng, chöùng-toû trong kyø thanh-tra thöôøng caû moät cuoän daây cable ñöôøng kính coù ñeán gaàn 10
nieân vöøa qua, chieán-haïm ñaõ ñaït ñöôïc ñieåm toái-ña phaân, naèm chình ình trong truïc quay. Ñoái vôùi chuùng
treân moïi laõnh-vöïc: thi-haønh toát caùc coâng-taùc ñaõ toâi, nhöõng sinh-vieân chöa ra tröôøng laø caû nhöõng gì
ñöôïc chæ-ñònh; baûo-trì toaøn haûo taát caû caùc loaïi maùy choaùng ngôïp, khoù-khaên. Toâi vaø maáy ngöôøi baïn cuøng
moùc treân taøu; vaø tinh-thaàn phuïc-vuï cuûa nhaân-vieân khoùa ñöùng nghieâm-tuùc treân ñaøi chæ-huy, quan-saùt
raát cao. vaø ghi cheùp moïi dieãn tieán taïi ñaây, chieâm-ngöôõng
vò Haïm-Tröôûng, Ñaïi-UÙy Hoaøng-cô-Minh ñöùng
Khi böôùc chaân xuoáng thöïc-taäp treân ñieàu-khieån con taøu.
truïc-loâi-haïm naøy, chuùng toâi thaáy khaùc haún nhöõng
chieán-haïm khaùc. Vì haàu nhö nôi ñaâu treân taøu Coøi nhieäm-sôû vaän-chuyeån keùo leân.
neáu khoâng ñöôïc sôn pheát saùng tröng, ñeàu ñöôïc Thuûy-thuû-ñoaøn quaàn xanh ñaäm, aùo xanh xaùm
ñaùnh ñoàng boùng loän. Khoâng coù nhöõng choã hoen nhaït, maëc aùo phao maøu ñoû, mau choùng chaïy vaøo
ræ, vaøng uùa boïng seùt. Vì chieán-haïm naøy voû baèng nhieäm-sôû. Leänh Haïm-Tröôûng ban ra saéc, goïn, ñöôïc
goã, khoâng ræ seùt, nhöng deã vôõ. Vaän-chuyeån phaûi nhaéc laïi vaø thi-haønh raát chính-xaùc. Khi con taøu
thaät kheùo-leùo, traùnh va chaïm nhö loaïi taøu voû saét. ñaõ ôû treân haûi loä, ngoan-ngoaõn höôùng muõi ra cöûa
Kim loaïi duøng treân taøu naøy moät phaàn laø saét, theùp bieån, Haïm-Tröôûng ñöùng moät luùc, höôùng maét ra
ñaõ ñöôïc khöû töø, maø ña-soá cô phaän laøm baèng ñoàng khôi. OÂng trôû laïi gheá daønh rieâng cho Haïm-Tröôûng,
thau. Lyù-do laø ñoàng thau khoâng bò huùt bôûi töø löïc, thong-thaû chaâm moät ñieáu Bastos, hít moät hôi daøi,
traùnh nguy-hieåm cho chieán-haïm ñi gaàn loaïi mìn thôû khoùi muø-mòt, roài ra leänh: “Giaûi taùn nhieäm-sôû
töø-tính. Ngay treân saân chính laø moät maët troáng vaän-chuyeån.” Gioù thoåi bay daây hieäu-kyø chieán-haïm
khoång-loà ñeå phaù mìn aâm-thanh. Beân caïnh ñoù laø laät phaät. Moät hoài coøi daøi reù leân. Nhöng tieáp theo
Pho-ù Ñe-à Ñoác Hoanø g-cô-Minh
554 HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
ngay laø hoài coøi nhieäm-sôû cuûa phieân haûi-haønh. Vò vaø nhöõng taøi-lieäu höôùng-daãn do oâng soaïn-thaûo ñeå
só-quan tröôûng phieân dô tay chaøo Haïm-Tröôûng, traùnh nhöõng hieåu laàm giöõa hai daân-toäc Vieät-Nam vaø
bieåu loä söï saün-saøng laø só-quan ñöông phieân, ñöùng Ñaïi-Haøn, chaéc-chaén ñaõ aûnh-höôûng ñeán sinh-hoaït
ngay caïnh la-baøn ñieän, ra leänh cho phoøng laùi. cuûa caùc sö-ñoaøn vaø nhöõng chieán-haïm noùi treân.
Ñoù laø hình-aûnh ñaàu tieân toâi coù vôùi nieân-tröôûng Trong thôøi-gian naøy toâi ñöôïc bieät-phaùi qua Nha
Hoaøng-cô-Minh. Hoûa-Xa ñeå laùi taøu daân-söï. ÔÛ ñaây treân 2 naêm, nhìn
baïn-beø trong khoùa leân lon vuøn-vuït, boãng ñoäng loøng
Sau naøy, khi ñaõ ra tröôøng, coâng-taùc vaø traéc-aån, toâi xin trôû veà Haûi-Quaân.
traùch-nhieäm ñoøi hoûi, ña-soá anh em cuøng khoùa
chuùng toâi laø nhöõng ngöôøi ñi taøu toát. Nhieàu ngöôøi Laâu laém môùi maëc laïi boä quaàn aùo nhaø binh hoà
ñaõ laø haïm-tröôûng nhöõng chieán-haïm lôùn nhaát cuûa thaúng neáp cöùng queøo, ñeo lon cöù thaáy ngöôïng nhö
Haûi-Quaân: khu-truïc-haïm, tuaàn-döông-haïm. Trong ñeo lon giaû. Vöøa böôùc vaøo saân traïi Baïch-Ñaèng, ñuïng
traän haûi-chieán lòch-söû choáng quaân Trung-Coäng taïi ngay Trung-Taù Hoaøng-cô-Minh ôû haøng hieân cao
Hoaøng-Sa, ngaøy 19 thaùng 1 naêm 1974, hai trong oác. OÂng goïi lôùn vaø hoûi: “Caäu bieán ñi ñaâu maáy naêm
boán vò Haïm-Tröôûng tham-döï traän ñaùnh laø só-quan nay?” OÂng keùo toâi vaøo vaên-phoøng oâng: Vaên Phoøng
khoùa 11. Toâi cuõng töøng laø haïm-tröôûng, chæ-huy Tham-Möu-Phoù Chieán-Tranh Chính-Trò ôû goùc töøng
moät con taøu nhoû, nhöng hình-aûnh Haïm-Tröôûng treät toøa nhaø chính. Toâi trình-baøy hoaøn-caûnh cuûa toâi.
Hoaøng-cô-Minh vaãn laø moät maãu möïc ñeïp-ñeõ trong OÂng baûo: “Thoâi ôû ñaây laøm vieäc vôùi toâi.” Chöa bieát
kyù-öùc cuûa toâi. seõ phuï-traùch coâng-taùc gì, neân toâi ngaàn-ngaïi. OÂng
baûo: “Ñeå toâi daøn-xeáp, mieãn laø caäu thích laøm vieäc vôùi
toâi. Coi nhö xong, veà nhaø nghæ theâm vaøi ngaøy nöõa
ñi.” Maáy ngaøy sau trôû laïi, oâng Minh noùi: “Toâi thua.
Töø naêm 1965, cuoäc chieán Vieät-Nam trôû neân Ñaïi-Taù AÙnh xin Tö-Leänh ñeå caäu xuoáng Caàn-Thô
maõnh-lieät, Quaân-Löïc Myõ oà-aït ñoå vaøo Vieät-Nam. Beân laøm vieäc vôùi oâng aáy roài.” Qua moät vaøi nhieäm-sôû,
caïnh ñoù, moät soá quoác-gia ñoàng-minh cuûa Vieät-Nam maáy naêm sau, khi toâi trôû veà Saøi-Goøn laøm Tröôûng
Coäng-Hoøa cuõng tham-gia cuoäc chieán, vôùi nhieàu Phoøng Taâm-Lyù-Chieán Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân, thì
saéc thaùi. Phi-Luaät-Taân göûi Ñoaøn Y-Teá Daân-Söï-Vuï. oâng Minh ñaõ laø moät teân tuoåi gaén lieàn vôùi nhöõng
Caùc quoác-gia trong vuøng göûi boä-binh tham-chieán chieán-coâng ôû caùc vuøng löûa ñaïn.
laø UÙc-Ñaïi-Lôïi, Thaùi-Lan, Ñaïi-Haøn. Daân-chuùng
thuû-ñoâ haún khoâng queân teân hai Sö-Ñoaøn Maõnh-
Hoå vaø Thanh-Long vaø voøng ñai baûo-veä Saøi-Goøn laø
xa-loä Ñaïi-Haøn, vôùi nhöõng sinh-hoaït Daân-Söï-Vuï Töø naêm 1970, Myõ chuyeån-giao caáp-toác chieán-
raát ñöôïc baùo chí nhaéc ñeán cuûa hai Sö-Ñoaøn haïm, chieán-ñónh vaø nhöõng caên-cöù tieáp-vaän cho
kieåu-maãu vaø thieän-chieán naøy. Beân caïnh ñoù coøn Haûi-Quaân Vieät-Nam. Trong thôøi-gian chöa ñaày ba
coù caùc döông-vaän-haïm mang quoác-kyø Ñaïi-Haøn naêm, baét ñaàu töø naêm 1970, Haûi-Quaân Vieät-Nam
hoaït-ñoäng treân laõnh-haûi Vieät-Nam, thöôøng ñaäu ôû phaûi tuyeån-moä vaø huaán-luyeän gaàn 30 ngaøn Só-Quan
beán Baïch-Ñaèng. Caùc chieán-haïm naøy hieän-dieän tôùi vaø Ñoaøn-Vieân. Nhöõng só-quan ñaøn anh cuûa toâi leân
nhöõng phuùt cuoái cuøng cuûa cuoäc chieán. Nhieàu ngöôøi lon vuøn-vuït maø haàu nhö khoâng kòp vôùi chöùc-vuï vaø
daân thuû-ñoâ vaøo cuoái thaùng 4 naêm 1975, ñaõ rôøi khoûi nhu-caàu. Tröôùc ñoù hai tieáng Tö-Leänh laø moät danh
nöôùc treân nhöõng chieán-haïm naøy. Trong thôøi-gian xöng ñoäc nhaát ñaày toân-kính, chæ ñeå goïi vò Tö-Leänh
quaân-ñoäi Ñaïi-Haøn tham-chieán ôû Vieät-Nam, HQ Haûi-Quaân maø thoâi. Baây giôø, töø naêm 1970, ngoaøi vò
Thieáu-Taù Hoaøng-cô-Minh ñaûm-nhieäm vai-troø Tö-Leänh Haûi-Quaân taïi Saøi-Goøn, coøn coù nhieàu vò
Tuøy-Vieân Quaân-Löïc cuûa toøa Ñaïi-Söù Vieät-Nam tö-leänh khaùc: Tö-Leänh Vuøng Duyeân-Haûi, Tö-Leänh
Coäng-Hoøa taïi Ñaïi-Haøn. Ñoù laø traùch vuï cuûa moät Vuøng Soâng Ngoøi, Tö-Leänh Löïc-Löôïng.
só-quan cao caáp, nhöng Thieáu-Taù Minh ñaõ hoaøn-taát
coâng-taùc raát veïn toaøn. Nhöõng yù-kieán, nhöõng saép xeáp Ñoàng-baèng soâng Cöûu-Long, vöïa luùa cuûa
Mieàn Nam, ngoaøi nhöõng Giang-Ñoaøn Xung-Phong
555 HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
ra, baây giôø coù theâm treân 1.000 chieán-ñónh ñuû soâng Cöûu-Long: “â. . .Toâi ñang chæ-thò cho hai chieác
loaïi ngang doïc treân khaép caùc vuøng soâng nöôùc. Alpha ñeán keùo chieác Monitor bò ñaïn ra thì boãng
Ñoù laø nhöõng chieán-ñónh thuoäc ba Löïc-Löôïng nhieân thaûm-hoïa xaûy ra tröôùc maét. Thuûy thuû LVN
Ñaëc-Nhieäm: Löïc-Löôïng Trung-Öông, Löïc-Löôïng treân chieác Tango Baïch-Hoå vöøa trong uï suùng khaåu
Tuaàn-Thaùm vaø Löïc-Löôïng Thuûy-Boä. Ñaây cuõng ñaïi-lieân 20 mm böôùc ra ngoaøi, coù leõ khoâng-khí
laø neùt raát ñaëc-thuø cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam vì trong thaønh saét quaù haàm. Moät tieáng “phuït” vang
treân theá-giôùi khoâng coù moät quoác-gia naøo coù moät leân, thaây anh ngaõ vaät xuoáng saøn, caùi ñaàu vaêng ñaâu
löïc-löôïng Haûi-Quaân trong soâng to lôùn vaø ña hieäu maát tieâu. Traùi B41 khoâng bieát töø ñaâu bay tôùi hôùt
nhö theá. Nieân-tröôûng Hoaøng-cô-Minh baây giôø laø goïn caùi ñaàu cuûa anh, roài löôùt qua saøn platform,
Ñaïi-Taù, Tö-Leänh Löïc-Löôïng Thuûy-Boä. Ñoù laø moät noå tung giöõa soâng ... Toâi duøng maùy baùo-caùo vôùi
löïc-löôïng goàm khoaûng 300 chieán-ñónh. Löïc-löôïng “Thaåm-Quyeàn” ñang bay tröïc-thaêng ôû höôùng
naøy ñöôïc coi laø duõng-maõnh nhaát, moät muõi nhoïn Taây, mieät Kieân-Höng. Qua tieáng noùi, toâi nhaän ra
saéc beùn nhaát trong soâng ngoøi cuûa Haûi-Quaân gioïng noùi cuûa “Thaåm-Quyeàn”, chính laø Ñaïi-Taù
Vieät-Nam. Caùc chieán-ñónh cuûa Löïc-Löôïng naøy voû Hoaøng-cô-Minh ... OÂng baûo ñôïi ôû ñoù, ñaõ coù tieáp-vaän
daøy, hoûa-löïc huøng-haäu. Ñaëc-bieät loaïi chieán-ñónh vaø taûi thöông ñang treân ñöôøng ñeán. Theá laø oâng bay
Tango, noùc baèng, tröïc-thaêng coù theå ñaùp xuoáng ñi ... Khoaûng hôn moät giôø sau thì coù tieáng maùy taøu
deã-daøng, coù maët ôû khaép nôi, keå caû nhöõng vuøng voïng ñeán töø haï doøng. Moät ñoaøn giang-ñónh 5 chieác
maø töø laâu nay ñöôïc coi laø an-toaøn khu cuûa ñòch. Töø goàm ba Alpha vaø hai Monitor im-laëng voâ-tuyeán
Chöông-Thieän, Caø-Mau, Soùc-Traêng ñeán Raïch-Soûi, chaïy vaøo, ñeán gaàn môùi sang taàn-soá haønh-quaân
Seûo-Roâ, kinh Ñoàng-Tieán, kinh Coå-Coø hoùc-hieåm ñeå lieân-laïc. Qua aùnh ñeøn pin chieáu xuoáng saøn
sình-laày, nhöõng “haøng-khoâng maãu-haïm tyù hon” taøu haét leân, toâi giaät mình kinh-ngaïc, nhaän ra
naøy ñeàu coù maët, taïo ra nhöõng phaûn-öùng thaàn-toác, ngöôøi ñaàu tieân nhaûy sang taøu toâi chính laø Ñaïi-Taù
khoác-lieät, kinh-hoaøng khieán ñoái phöông khoâng kòp Hoaøng-cô-Minh, Tö-Leänh Löïc-Löôïng Thuûy-Boä.
trôû tay. Vì ngoaøi hoûa-löïc cô-höõu cuûa caùc chieán-ñónh OÂng Minh böôùc ñeán xaùc thuûy-thuû N., laät taám meàn
vaø boä quaân tuøng ñónh, khi caàn, quaân tieáp-vieän seõ ra, coá oâm caùi xaùc cuït ñaàu leân, caèm oâng baïnh ra nhö
ñöôïc tröïc-thaêng aøo-aït chôû tôùi, ñaùp treân saøn taøu, môû muoán kìm cheá noãi thöông-taâm ngöôøi thuoäc-caáp vaø
ñöôøng, phaûn coâng vaø taûn thöông raát höõu-hieäu. Neân loøng oaùn haän keû thuø. Moïi ngöôøi laëng ñi trong noãi
moãi khi thaáy chieán-ñónh cuûa Thuûy-Boä xuaát-hieän, xuùc-ñoäng toät cuøng. Suoát caû ñôøi toâi khoâng bao giôø
ñòch chæ coøn coù hai caùch: naèm im, aån mình; hoaëc queân caûnh-töôïng bi-huøng trong giôø phuùt aáy ...”â
chaúng ñaëng ñöøng thì lieàu-lónh khai phaùo roài “âcheùm
veø” (chaïy) ñeå guïc cheát naùt thaây maø thoâi. Vì theá Ñoïc ñoaïn buùt kyù naøy toâi ruøng mình kinh
nhöõng vò chæ-huy-tröôûng beân Boä-Binh ñeàu muoán sôï, hai tay noåi gai. Nhöng trong Haûi-Quaân, ai ñaõ
coù chieán-ñónh cuûa Löïc-Löôïng Thuûy-Boä hoaït-ñoäng daán thaân vaøo nhöõng “vuøng töû ñòa”â nhö U-Minh
trong vuøng traùch-nhieäm cuûa mình. Thöôïng, U-Minh Haï döôùi quyeàn chæ-huy cuûa töôùng
Minh, ñeàu coù nhöõng kyû-nieäm laïnh mình lo sôï, laãn
Trong nhöõng cuoäc haønh-quaân soâi ñoäng, söõng-sôø möøng vui khi thaáy vò Tö-Leänh cuûa mình
vôùi moät tröïc-thaêng bieät-phaùi, oâng Minh haàu nhö baát ngôø xuaát-hieän nhö theá. Nhöõng caûnh-huoáng aáy
hieän-dieän khaép nôi thuoäc Vuøng IV Chieán-Thuaät. moãi luùc moãi nhieàu, choàng lôùp vaø bieán theå, theâm
Nhöõng “ñöùa con” cuûa oâng, cöù coù ñuïng ñaõ thaáy bôùt thaønh nhöõng huyeàn-thoaïi bao phuû hình-aûnh
tieáng oâng treân maùy. Vaø khi khaån-caáp, ngaët-ngheøo, cuûa nieân-tröôûng Hoaøng-cô-Minh.
khoâng goïi, ñaõ thaáy oâng bay treân ñaàu theo doõi,
chæ-thò, hoã-trôï vaø tieáp cöùu. Haõy theo doõi moät ñoaïn
buùt kyù cuûa anh Nguyeãn-ñình-Saøi, cöïu só-quan trong
Löïc-Löôïng Thuûy-Boä, dieãn-taû laïi moät trong nhöõng Noùi ñeán nhöõng con kinh quan-troïng trong
caûnh bi-huøng töøng xaûy ra treân bao nhieâu khuùc ñoàng-baèng soâng Cöûu-Long, phaûi noùi ñeán kinh
soâng oan-nghieät trong cuoäc chieán ôû ñoàng-baèng Phuïng-Hieäp, daøi 140 caây-soá, noái lieàn ba tænh An-
556 HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Xuyeân, Ba-Xuyeân vaø Caàn-Thô. Ñaëc-bieät Ngaõ Baûy sao baïc vaãn laáp-laùnh treân vai aùo. Mình ñi theo oâng,
Phuïng-Hieäp laø cöûa ngoõ, nôi hoäi tuï vaø phaân chia cuûa thaáy oâng nhö theá, chaúng leõ ngoài trong loøng taøu,
ghe thuyeàn tôùi nhöõng vuøng ñaát maøu môõ quan-troïng ñaønh cuõng phaûi ñöùng quanh-quaån sau oâng. Moät
cuûa chaâu-thoå Cöûu-Long, nhö traùi tim chuyeån maùu traøng ñaïi-lieân, moät quaû B40 phuït ra laø taát caû Boä
ñi nuoâi toaøn thaân-theå: töø Phuïng-Hieäp ñi Caùi-Coân ñoå Tham-Möu Löïc-Löôïng bay heát. Khoâng giaûi-thích
ra soâng Haäu-Giang; töø Phuïng-Hieäp xuoâi kinh Buùng- ñöôïc. Coù leõ oâng Minh tin maïnh-meõ vaøo cung meänh
Taøu ñi Naêm-Caên, Vónh-Thuaän, Caø-Mau; töø Phuïng- cuûa mình trong laù soá töû-vi. Vaø coù leõ ñòch cuõng
Hieäp theo kinh Laùi-Hieáu qua Traø-Bang, Long-Myõ khoâng theå ngôø treân moät chieán-ñónh nhoû beù aáy laïi
ñi Chöông-Thieän, Raïch-Giaù . . . Boán ngaû coøn laïi coù moät oâng töôùng ngoài treân mui taøu, daãn ñaàu cuoäc
noái lieàn kinh raïch trong phaïm-vi tænh, huyeän nhö haønh-quaân.
Xeûo-Moân, Soùc-Traêng. Vì söï quan-troïng naøy maø maùu
xöông cuûa ngöôøi lính hai beân traän tuyeán ñaõ lieân-tieáp Noùi veà aên uoáng, coù nhieàu ngöôøi vaãn cho raèng
gaëp-gôõ, ñoå ra ñeå giaønh-giöït söï kieåm-soaùt thuûy-loä Haûi-Quaân sang-troïng, aên uoáng kieåu caùch, thöøa
huyeát-maïch naøy, nhö nhaän-ñònh cuûa Phoù-Ñeà-Ñoác möùa. Ñieàu aáy coù leõ khaù ñuùng trong thôøi-gian ñaàu
Ñinh-maïnh-Huøng, Phuï-Taù Tö-Leänh Haønh-Quaân döôùi quy-cheá cuûa Haûi-Quaân Phaùp maø thoâi. Sau naøy,
Soâng: “Kinh Phuïng-Hieäp thuoäc heä-thoáng thuûy-loä nhaát laø trong giai-ñoaïn cam-go cuûa cuoäc chieán, moïi
ñi töø Haäu-Giang, tænh Phong-Dinh ñeán Caø-Mau, quaân-nhaân, baát cöù caáp baäc, vaø quaân-binh-chuûng
tænh An-Xuyeân. Quaän Phuïng-Hieäp, Phong-Dinh, naøo, cuoäc soáng ñeàu raát kieäm-öôùc, khoù-khaên.
nôi gaëp-gôõ cuûa nhieàu con kinh, ranh giôùi cuûa hai Phoù-Ñeà-Ñoác Ñaëng-cao-Thaêng, xuaát thaân töø tröôøng
tænh Ba-Xuyeân vaø Chöông-Thieän. Ñaây laø thuûy-loä só-quan danh-tieáng cuûa Phaùp, tröôøng Brest, cho
huyeát-maïch chuyeån-vaän luùa gaïo vaø haøng-hoùa giöõa hay: “Löông laäu chuùng toâi chæ ñuû aên. Haøng ngaøy
caùc tænh mieàn Haäu-Giang vôùi mieàn Ñoâng, neân raát chuùng toâi duøng côm trong Caâu-Laïc-Boä, keå caû töôùng
quan-troïng cho neàn kinh-teá quoác-gia”. Nguyeãn-khoa-Nam, Tö-Leänh Quaân-Ñoaøn. Toâi ñoâi
khi aên côm gaùnh “taø-loït” mua veà töø chôï Caàn-Thô.”
Khi laøm Tö-Leänh Löïc-Löôïng Thuûy-Boä, oâng Töôùng Hoaøng-cô-Minh chaúng nhöõng khoâng ra
Minh ñaõ coù maët treân nhöõng khuùc thuûy-trình saét ngoaøi thoâng-leä aáy, maø oâng coøn giaûn-dò hôn nhieàu.
maùu naøy, nhö nhöõng ngöôøi lính tieàn-phong tieán Anh Lyù-anh-Kieät cho hay: “Haøng ngaøy oâng Minh
vaøo vuøng löûa ñaïn. Theo lôøi keå cuûa anh Lyù-anh-Kieät, aên trong Caâu-Laïc-Boä nhö nhöõng só-quan khaùc. Neáu
Tham-Möu-Phoù Haønh-Quaân, kieâm Tröôûng Phoøng baát ngôø coù khaùch, oâng sai moå ngay moät con heo
3 cuûa Löïc-Löôïng naøy trong caùc naêm 1973-75, ... (hoäp). Thuoác thì nhö lính, raët Bastos xanh, kheùt
nhö sau: “Doïc theo kinh Phuïng-Hieäp, töø Caàn-Thô leït. Khi bay thò-saùt chieán-tröôøng hay thaêm vieáng
ñi Soùc-Traêng hun-huùt maáy chuïc caây-soá, naêm caùc ñôn-vò tröïc-thuoäc, oâng vaø ñoaøn tuøy-tuøng, moãi
1974, gaàn 50 ñoàn boùt bò Coäng-quaân san baèng. ngöôøi ñem theo moät oå baùnh mì daøi vaø moät bi-ñoâng
Tö-Leänh Quaân-Ñoaøn IV ra leänh: baèng moïi giaù phaûi nöôùc. “Traùnh laøm phieàn nhöõng ñôn-vò”, oâng luoân
xaây-döïng laïi. Trong cuoäc haønh-quaân naøy vai-troø nhaéc-nhôû caùc só-quan nhö theá. Luùc raûnh-roãi oâng
cuûa Haûi-Quaân raát laø naëng-neà: duøng ñöôøng thuûy nghieàn-ngaãm boä Tam-Quoác-Chí. Trong khi tuïi tao
môû laïi ñaàu caàu, chôû Boä-Binh taùi chieám, yeåm-trôï thì nghieän Coâ Gaùi Ñoà Long. OÂng baûo: “Nhaø binh
Boä-Binh xaây-döïng laïi ñoàn boùt. Ñaëc-bieät chuù troïng phaûi thuoäc Tam-Quoác-Chí. Hay laém, aùp-duïng vaøo
ñeán coâng-taùc Taâm-Lyù-Chieán, Daân-Söï-Vuï, giuùp daân thöïc-teá vaãn höõu-ích voâ cuøng ...”
xaây-döïng laïi cöûa nhaø. Nhö theá trong vuøng “xoâi ñaäu”
naøy, döôùi nöôùc thuûy-loâi nhieàu nhö döøa khoâ. Treân bôø Nhaân caâu chuyeän naøy cuõng khieán toâi nhôù
ñòch laån trong daân nhö traáu. Vaäy maø treân chieác xe ñeán böõa tieäc ñöôïc toå-chöùc taïi Boä Tö-Leänh Thuûy-Boä
Jeep chaïy doïc theo bôø kinh, töôùng Minh vaãn ra leänh vaøo naêm 1973, khoaûn ñaõi Tö-Leänh Haûi-Quaân vaø
caém hieäu-kyø moät sao phaáp-phôùi. Khi di-chuyeån phaùi-ñoaøn thanh-tra.
döôùi nöôùc, khai-dieãn cuoäc haønh-quaân, oâng ngoài
treân mui chieác FOM, ñi ñaàu ñoaøn chieán-ñónh, ngoâi Böõa tieäc dieãn ra ñuùng nghi-leã. Caùc só-quan
chuû cuõng nhö khaùch maëc tieåu-leã traéng, lon vaøng
môùi oùng-aùnh, daây bieåu-chöông vaø huy-chöông
557 HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
cuoáng röïc-rôõ. Saùu ngöôøi moät baøn. Caùc baøn keâ saùt quaù ôû khuùc soâng khuùc-khuyûu Coå-Coø. Quyeân keâu
nhau thaønh moät haøng daøi, traûi khaên baøn traéng cöùu tao, laø Tham-Möu-Phoù Haønh-Quaân kieâm
tinh. Tö-Leänh Haûi-Quaân ngoài ôû ñaàu baøn, choã ngoài Tröôûng Phoøng 3, tao trình leân oâng, oâng thuaän, roài
danh-döï nhaát. Ñoái-dieän vôùi Tö-Leänh, cuoái daõy tao xæ moät ñôn-vò thuoäc Löïc-Löôïng Thuûy-Boä ñang
baøn laø vò-trí cuûa vò só-quan ít thaâm-nieân nhaát, vaø haønh-quaân gaàn ñoù caáp-toác ñeán tieáp cöùu, giaûi vaây.
ñöông-nhieân laø Só-Quan AÅm-Thöïc. Tröôùc khi vaøo Ñoaøn giang-vaän maáy chuïc chieác, chôû haøng ngaøn
tieäc, Só-Quan AÅm-Thöïc ñöùng leân, trònh-troïng ñoïc taán gaïo, caù maém, khi bò taán-coâng, chaïy taûn maùt
thöïc-ñôn, ñuùng theo truyeàn-thoáng Haûi-Quaân trong töù taùn, ñöôïc tuïi tao gom laïi ñaày-ñuû. Ñoaøn convoi
nhöõng böõa tieäc quan-troïng. Nhöng thöïc-ñôn hoâm tieáp-tuïc leân ñöôøng veà Saøi-Goøn, khoâng rôi moät haït
aáy chæ laø maáy moùn aên ñôn giaûn nhö moät böõa côm thoùc. Ít thaùng sau, nhaân sinh nhaät Moät Naêm cuûa
thöôøng trong Caâu-Laïc-Boä goàm thòt kho, döa giaù. Löïc-Löôïng, chuû ñoaøn convoi tìm ñeán Boä Tö-Leänh
Moùn canh laø moät con vòt haàm raát kyõ trong moät noài Thuûy-Boä, vôùi tinh-thaàn haäu-phöông yeåm-trôï
lôùn, ñaày nöôùc ñang soâi, boác khoùi nghi-nguùt. Beân tieàn-tuyeán, xin uûng-hoä Löïc-Löôïng moät trieäu ñoàng
caïnh ñoù laø moät ñóa rau soáng khoång-loà, ñeå nhuùng vaøo ñeå Löïc-Löôïng laøm leã lieân-hoan. Tao möøng, vaø trình
noài nöôùc haàm vòt. Vò Só-Quan AÅm-Thöïc hình nhö leân oâng Minh. OÂng khoâng cho nhaän, coøn xaïc tao
ñaõ ñöôïc hoïc taäp, chæ-thò chu-ñaùo, neân ñaõ trình-baøy moät traän. Thaät khoâng bieát sao maø noùi.”â Töø nhöõng
khaù tæ-mæ vaø duyeân-daùng veà moùn aên “quan-troïng” can-tröôøng, duõng-maõnh vaø haønh-xöû ñaëc-bieät aáy,
naøy. Ñoù cuõng laø moùn chính, moùn cuoái cuøng. Vì sau oâng Minh ñaõ thaêng hoa, ñeo sao ôû Löïc-Löôïng
moùn ñoù laø ñoà traùng mieäng baèng chuoái. (Coù nghóa laø Thuûy-Boä, qua maët raát ñoâng nhöõng vò ñaøn anh. Töø
böõa aên chæ coù theá thoâi, khoâng coù gì theâm nöõa ñaâu). ñoù lôùp haøo-quang vaø huyeàn-thoaïi quanh oâng haàu
Toâi coù tham-döï böõa aên naøy, vì luùc aáy toâi laø Tröôûng nhö moãi luùc moãi theâm daøy ñaëc. Coù nhöõng phoûng-
Phoøng Taâm-Lyù-Chieán, Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân, ñoaùn, ñoàn-ñaïi: oâng Minh seõ naém chöùc-vuï naøy, chöùc
thaùp-tuøng Ñoâ-Ñoác Tö-Leänh trong phaùi-ñoaøn noï nay mai.
thanh-tra. Nghe ñoïc thöïc-ñôn chuùng toâi khoâng
daùm cöôøi. Moïi ngöôøi khoâng ai daùm cöôøi, vì böõa aên Sau ñoù laø luùc ñaát nöôùc ñeán hoài nghieâng ngöûa,
naøy coøn laø moät nghi-leã, ñöôïc ñaùnh giaù, cho ñieåm vaøo thaùng 3 naêm 1975, töôùng Minh ñöôïc chæ-ñònh
nhö moät sinh-hoaït cuûa ñôn-vò. Sau toâi coù hoûi moät ra Mieàn Trung laøm Tö-Leänh Vuøng II Duyeân-Haûi.
só-quan: “Sao laïi ñôn-sô quaù vaäy?” Vò só-quan naøy Moät vuøng duyeân-haûi daøi nhaát trong naêm vuøng,
cho bieát: “Tö-Leänh chuùng toâi khoâng ñoàng yù ñeå caùc chaïy daøi töø Qui-Nhôn ñeán Phan-Thieát, goàm nhöõng
só-quan phaûi ñoùng nhieàu tieàn ñaõi khaùch. Thuûy-Boä Duyeân-Ñoaøn 21 ñoùng taïi Tam-Quan, Haûi-Ñoäi 2
haønh-quaân lieân-mieân, khoâng coù moät ngaân-quyõ naøo Duyeân-Phoøng ñoùng taïi Qui-Nhôn (caên-cöù cuõ cuûa
ñeå khoaûn ñaõi phaùi-ñoaøn”. Vieäc naøy, môùi ñaây (thaùng Duyeân-Ñoaøn 22 ñaõ giaûi-taùn), Duyeân-Ñoaøn 23 taïi
12 naêm 2002), toâi coù nhaéc laïi vôùi anh Lyù-anh-Kieät. Soâng Caàu, Duyeân-Ñoaøn 24 taïi Tuy-Hoøa, Duyeân-
Kieät noùi: “OÂng Minh luùc ñaàu coøn chæ-thò tuïi tao seõ Ñoaøn 25 taïi Hoøn Khoùi, Duyeân-Ñoaøn 26 taïi Bình-Ba,
thu tieàn aên caùc ngöôøi tham-döï, tröø Ñoâ-Ñoác Tö-Leänh vaø Duyeân-Ñoaøn 27 taïi Ninh-Chöõ vaø Duyeân-Ñoaøn
Haûi-Quaân maø thoâi. Thaáy kyø quaù, chính tuïi tao boû 28 taïi Phan-Thieát. Boä Tö-Leänh Vuøng II Duyeân-Haûi
tieàn ra ñaõi khaùch, oâng Minh khoâng bieát. Khoâng ai ñoùng taïi Cam-Ranh, chæ-huy taát caû saùu duyeân-ñoaøn,
daùm cho oâng bieát söï thaät ñoù caû. Cuõng vì theá böõa haøng traêm duyeân-toác-ñónh cuûa Haûi-Ñoäi Duyeân-
tieäc cuõng khoâng daùm baøy veõ gì theâm”. Phoøng, nhöõng cô-sôû tieáp-vaän söûa chöõa, caùc ñaøi
kieåm-baùo trong vuøng vaø nhöõng chieán-haïm cuûa
Vaãn lôøi anh Lyù-anh-Kieät: “Cuõng khoâng bieát theá Haïm-Ñoäi bieät-phaùi.
naøo maø noùi. OÂng can-tröôøng, giaûn-dò vaø lieâm-khieát
nhö tao bieát ñaõ ñaønh. Nhöng coù nhöõng ñieàu tao nghó Ngaøy 31 thaùng 3, Qui-Nhôn, ñòa ñaàu cöïc Baéc cuûa
khoâng ra. Nhö hoài 1974, ñoaøn convoi do giang-ñoaøn vuøng II Duyeân-Haûi, ôû trong tình-traïng nguy-ngaäp.
cuûa Quyeân (Thieáu-Taù Nguyeãn-ngoïc-Quyeân) khoùa Ngoaøi nhöõng ñôn-vò cô-höõu tröïc-thuoäc, treân maët
mình hoä-toáng, gaëp tuïi Vieät-Coäng taán-coâng taøn-baïo bieån ngoaøi khôi Qui-Nhôn, coù nhöõng chieán-haïm sau
ñaây töø Saøi-Goøn bieät-phaùi hieän-dieän, ñaët döôùi quyeàn
558 HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
ñieàu-ñoäng cuûa töôùng Hoaøng-cô-Minh: HQ 2, HQ 3, löïc-löôïng taïi ñòa-phöông ñeå taùi chieám Qui-Nhôn,
HQ 7, HQ 400, HQ 403, HQ 406, HQ 505 vaø moät goàm Sö-Ñoaøn 22 Boä-Binh, Bieät-Ñoäng-Quaân,
soá nhöõng chieán-haïm nhoû. Töôùng Minh hieän-dieän Ñòa-Phöông-Quaân, Haûi-Quaân. Trung-Taù Nguyeãn-
treân Tuaàn-döông-haïm Traàn-nhaät-Duaät, HQ 3, do kim-Trieäu, Haïm-Tröôûng HQ 3, nhôù laïi, cho bieát
HQ Trung-Taù Nguyeãn-kim-Trieäu laøm Haïm-Tröôûng, raèng: “Ñeå thi-haønh leänh naøy, saùng sôùm ngaøy
töôùng kyø moät sao traéng treân neàn xanh, phaáp-phôùi 2 thaùng 4, oâng Minh chæ-thò caùc chieán-haïm
treân kyø ñaøi. hieän-dieän, tuùc-tröïc ôû saùt bôø bieån Qui-Nhôn,
saün-saøng nhaän leänh cuûa oâng töø trong bôø. Ñích
Saùng ngaøy 31 thaùng 3, leänh töø Saøi-Goøn, chæ- thaân töôùng Minh vaø Boä Tham-Möu nheï, rôøi HQ 3,
thò cho Haûi-Quaân vaøo baõi bieån Qui-Nhôn boác Sö- xuoáng chieán-ñónh nhoû vaøo Boä Chæ-Huy Haûi-Ñoäi 2
Ñoaøn 22 Boä-Binh. Hai Haûi-Vaän-Haïm HQ 403 vaø HQ Duyeân-Phoøng, ñeå tröïc-tieáp naém vöõng tình-hình
400, döôùi söï ñoân-ñoác cuûa HQ Trung-Taù Leâ-thuaàn- treân boä. Töø ñaây taát caû nhöõng lieân-laïc haøng doïc,
Phong, Chæ-Huy-Tröôûng Haûi-Ñoäi Chuyeån-Vaän, uûi cuõng nhö haøng ngang vôùi caùc ñôn-vò baïn ñaõ vaéng
baõi Qui-Nhôn, tröôùc tröôøng Sö-Phaïm, ñeå ñoùn quaân ngaét. Nhaát laø treân caùc taàn-soá lieân-laïc vôùi Sö-Ñoaøn
cuûa Sö-Ñoaøn 22 ñang coù maët treân baõi. Nhöng taøu 22 Boä-Binh, khoâng coøn ai nghe nöõa. Rieâng veà
vöøa höôùng muõi vaøo baõi uûi, bò hoûa-löïc cuûa ñòch baén Töôùng Phan-ñình-Nieäm, Tö-Leänh Sö-Ñoaøn 22 BB,
ra quaù maïnh. B40 noå tung phía tröôùc. Chieán-haïm vì söùc khoeû suy kieät, ñöôïc ñieàu-trò treân Beänh-Vieän
phaûi luøi ra, trong nhieäm-sôû taùc-chieán, ñoàng thôøi thaû Haïm HQ 400, ñang ôû ngoaøi khôi Vuõng-Taøu, treân
thang daây vaø löôùi hai beân hoâng chieán-haïm ñeå anh ñöôøng veà Saøi-Goøn. Tröôùc hoaøn-caûnh naøy, töôùng
em Boä-Binh leo leân taøu. Do ñoù quaân töø treân bôø cuûa Minh trôû laïi HQ 3, töôøng-trình veà Saøi-Goøn. Taát caû
Sö-Ñoaøn 22 Boä-Binh phaûi lieàu cheát bôi ra taøu. Cuoäc caùc chieán-haïm bieät-phaùi cho Vuøng II Duyeân-Haûi
vôùt ngöôøi dieãn ra treân vuøng bieån Qui-Nhôn suoát vaø caùc chieán-ñónh ñòa-phöông, theo leänh töôùng
ngaøy ñeâm raát khoù nhoïc, bi-thöông, nhöng khoâng Minh, xuoâi Nam”.
ñeán noãi ngaäp maùu nhö ôû Ñaø-Naüng. Bieån eâm. Taøu
chæ luøi ra ôû ñoä xa vöøa phaûi, ngoaøi taàm ñaïn ñòch, duøng Treân ñöôøng xuoâi Nam, caùc chieán-haïm noái
hoûa-löïc cô-höõu cuûa chieán-haïm phaûn phaùo vaø baén ñuoâi nhau, uy nghieâm, thöù töï nhö dieãn-haønh thao
caûn ñòch ñang tieán tôùi ôû treân bôø, phía sau anh em döôït. Vaãn laù côø xanh, moät ngoâi sao traéng treân caùnh
Sö-Ñoaøn 22 Boä-Binh. Trong soá nhöõng quaân-nhaân phaûi cuûa coät côø, phaáp-phôùi tung bay. Bieån eâm nhö
bôi ra bieån vaø ñöôïc chieán-haïm Haûi-Quaân vôùt, coù caû maët kính, chöa bao giôø laïi eâm nhö theá. Caùc chieán-
Thieáu-Töôùng Phan-ñình-Nieäm, Tö-Leänh Sö-Ñoaøn thuyeàn cuûa caùc Duyeân-Ñoaøn, nhaát laø caùc duyeân-toác-
22 Boä-Binh. Leân ñöôïc chieán-haïm HQ 400, töôùng ñónh cuûa Haûi-Ñoäi Duyeân-Phoøng chôû theo ñaày ngöôøi,
Nieäm ôû trong tình-traïng suy-nhöôïc naëng-neà caû theå- quaân-nhaân vaø gia-ñình, chaïy doïc theo hai beân ñoaøn
chaát laãn tinh-thaàn. OÂng ñöôïc saên-soùc ñaëc-bieät, vì taøu. Nhöõng ghe daân tuùa ra nhö laù tre. Töôùng Minh ra
HQ 400 voán laø moät beänh-vieän-haïm. Taát-nhieân moïi leänh cho caùc chieán-ñónh, chieán-thuyeàn cuûa ñôn-vò
quaân-nhaân cuûa Sö-Ñoaøn naøy leân ñöôïc chieán-haïm, thaän-troïng ñeå traùnh ñòch vaø nhöõng phaàn töû voâ kyû-
ai cuõng suõng nöôùc, ñoùi khaùt, naèm laên ra saøn taøu, luaät gaây xaùo troän; vaø tuøy khaû-naêng, caùc chieán-ñónh
khoâng coøn haøng nguõ gì nöõa. Thieáu-Töôùng Phaïm- coá-gaéng cöùu-vôùt hoaëc trôï-giuùp moïi ngöôøi. Neáu vôùt
vaên-Phuù, Tö-Leänh Quaân-Ñoaøn II, chæ-ñònh Töôùng ñöôïc quaù ñoâng ngöôøi, thì gheù vaøo caùc chieán-haïm
Minh thay theá töôùng Nieäm, kieâm nhieäm Tö-Leänh lôùn, san ngöôøi leân ñoù. Baát cöù quaân-nhaân naøo böôùc
Sö-Ñoaøn 22 Boä-Binh vaø Tö-Leänh chieán-tröôøng leân chieán-haïm, chieán-ñónh, neáu coù khí-giôùi, ñeàu
Bình-Ñònh. phaûi giao noäp, caát vaøo kho.
2 giôø saùng ngaøy 2 thaùng 4, Töôùng Minh nhaän Trôû laïi Boä Tö-Leänh Vuøng II Duyeân-Haûi taïi
ñöôïc leänh töø Saøi-Goøn qua Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân vaø Cam-Ranh, oâng duøng tröïc-thaêng thò-saùt maët traän,
treân Ñaøi Quaân-Ñoäi thoâng-baùo: Toång-Thoáng Thieäu theo doõi tình-hình trong vuøng traùch-nhieäm vaø ra
boå nhieäm töôùng Minh laøm Toång-Traán Qui-Nhôn. leänh cho caùc chieán-haïm taän-duïng haûi-phaùo baén
Töôùng Minh coù toaøn quyeàn ñieàu-ñoäng taát caû ngaên-chaën böôùc tieán cuûa Baéc quaân, phaù saäp nhöõng
559 HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
caây caàu quan-troïng. Cam-Ranh xaùo troän. OÂng trôû Goøn. Trong khi ñoù, Trung-Töôùng Nguyeãn-vónh-
laïi HQ 3, tieáp-tuïc xuoâi Nam. OÂng ra leänh phaù huûy Nghi, Tö-Leänh maët traän Phan-Rang vaø Chuaån-
Trung-Taâm Phaùt Tuyeán treân ñaûo Cam-Ranh. Chieàu Töôùng Phaïm-ngoïc-Sang, Tö-Leänh Sö-Ñoaøn 6
ngaøy 3 thaùng 4, haûi-ñoaøn ñi ngang Duyeân-Ñoaøn Khoâng-Quaân, bò ñòch baét. Tin naøy ñöôïc loan baùo
27 ôû Ninh-Chöõ, töôùng Minh rôøi HQ 3, sang treân ñaøi phaùt-thanh Saøi-Goøn. Ñaøi phaùt-thanh Haø-
Tuaàn-döông-haïm HQ 2, do HQ Trung-Taù Ñinh- Noäi cuõng loan tin naøy vôùi nhöõng lôøi phaùt-bieåu ngaén
maïnh-Huøng, khoùa 11 (truøng teân vôùi Phoù-Ñeà-Ñoác cuûa chính Trung-Töôùng Nguyeãn-vónh-Nghi. Maët
Ñinh-maïnh-Huøng), laøm haïm-tröôûng. Haïm-Tröôûng traän Phan-Rang vôõ. Cöù ñieåm choáng cöï soáng cheát
Huøng vaø toaùn daøn chaøo ñoùn ñôïi ôû haïm-kieàu vaø cuûa Saøi-Goøn baây giôø laø Xuaân-Loäc.
höôùng-daãn töôùng Minh leân Trung-Taâm Chieán-Baùo
(CIC) cuûa chieán-haïm. Taïi ñaây töôùng Minh laïi
tieáp-tuïc theo doõi traän-lieät vaø chæ-huy maët traän taïi
ñòa-phöông. Töø maët traän Vuøng II Duyeân-Haûi trôû veà, ñoùng
taïi Caùt-Laùi, Phoù-Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh laøm
Ngaøy 15 thaùng 4, töôùng Minh ñaùp tröïc-thaêng vieäc vôùi Phoù-Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng, Phuï-Taù
vaøo phi-tröôøng Phan-Rang, queâ-höông cuûa Toång- Tö-Leänh Haûi-Quaân, ñaëc-traùch Haønh-Quaân Soâng.
Thoáng Nguyeãn-vaên-Thieäu, hoïp cuøng Trung-Töôùng Trong haøng töôùng laõnh Haûi-Quaân, döôùi Phoù Ñoâ-
Nguyeãn-vónh-Nghi, Tö-Leänh Maët Traän Phan-Rang; Ñoác Chung-taán-Cang, ba sao, Tö-Leänh Haûi-Quaân,
Chuaån-Töôùng Nguyeãn-vaên-Nhöït (Sö-Ñoaøn 2 Boä- Phoù-Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng, moät sao, laø ngöôøi
Binh); Chuaån-Töôùng Phaïm-ngoïc-Sang, Tö-Leänh thaâm-nieân nhaát. (Hai vò töôùng hai sao khaùc laø Ñeà-
Sö-Ñoaøn 6 Khoâng-Quaân, vaø moät soá só-quan khaùc, ñeå Ñoác Traàn-vaên-Chôn, cöïu Tö-Leänh Haûi-Quaân, thì
cuøng phoái-hôïp hoaït-ñoäng taïi maët traän naøy. Trung- ñaõ veà höu. Ñeà-Ñoác Laâm-nguôn-Taùnh, cöïu Tö-Leänh
Taù Ñinh-maïnh-Huøng cho hay: “Môùi xong phaàn giôùi- Haûi-Quaân thì ñöôïc bieät-phaùi sang Phuû Quoác-Vuï-
thieäu thaønh-phaàn tham-döï, thì coù tin phi-tröôøng Khanh, lo cho ngöôøi tò-naïn). Töôùng Huøng xuaát
ñaõ bò ñòch bao vaây, buoåi hoïp giaûi-taùn ngay. Töôùng thaân khoùa 2 Só-Quan Haûi-Quaân Nha-Trang, töøng
Minh caáp-toác ñöôïc tröïc-thaêng boác ra Soaùi-haïm HQ laàn-löôït ñaûm-nhieäm nhieàu chöùc-vuï quan-troïng.
3”. Toái 16 thaùng 4, tình-hình Phan-Rang trôû neân soâi OÂng cuõng ñöôïc tieáng laø moät vò só-quan caån-troïng,
ñoäng. Taêng T54 cuûa ñòch naèm ngay baõi bieån Phan- lòch-duyeät, kín-ñaùo, ñöôïc thöôïng-caáp tin-caån vaø
Rang, chóa suùng ra khôi. Döông-vaän-haïm HQ 503 thuoäc-caáp kính-troïng. Trong cuoäc noùi chuyeän vôùi
do HQ Trung-Taù Nguyeãn-vaên-Loäc, khoùa 11, vaøo gaàn Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, chuùng toâi coù hoûi raèng: “Ai
bôø phaûn phaùo. Khi HQ 503 quay ngang ñeå taän-duïng laø ngöôøi coù coâng nhaát trong vieäc ñem ñoaøn taøu ra
heát khaû-naêng hoûa löïc baén vaøo bôø, Vieät-Coäng duøng khôi?” Ñoâ-Ñoác Cang cho bieát: “Haûi-Quaân, nhö moät
ñaïi-baùc 105 ly laáy ñöôïc cuûa mình baén tröïc xaï ra chieác taøu, khoâng ai laøm vieäc ñöôïc moät mình. Moïi
chieán-haïm. Moät traùi ñaïi-baùc truùng ñaøi chæ-huy, noå thaønh-coâng lôùn, nhoû, ñeàu laø coâng söùc cuûa taäp-theå,
tung, Haïm-Tröôûng Loäc bò thöông vaøo ñaàu, maùu ra cuûa nhieàu ngöôøi. Nhöng rieâng trong vieäc ñem ñoaøn
xoái-xaû, nhöng vaãn bình-tónh ra leänh cho taøu ruùt ra taøu ra khôi, ngöôøi coù coâng nhaát, ngaøy ñeâm lo cho
khôi. (Cho ñeán nay, gaàn 30 naêm, maûnh ñaïn trong ñoaøn taøu, laø oâng Huøng, Phoù-Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-
ñaàu cuûa Haïm-Tröôûng Loäc khoâng theå giaûi-phaãu, laáy Huøng ...” Trong khi ñoù, laø moät só-quan Haûi-Quaân
maûnh ñaïn ra. Giaûi-phaãu laø cheát. OÂng hieän ôû trong di-taûn treân con taøu Thò-Naïi, HQ 502, moät con taøu
tình-traïng khi ñau, khi tænh). HQ 3, HQ 505 vaø HQ hoûng maùy, chôû theo treân 5.000 ngöôøi leânh- ñeânh,
406 cuõng ñoåi vò-theá, luøi ra ngoaøi taàm baén cuûa ñòch. khoán-khoå leát ra ñöôïc ngoaøi khôi Coân-Sôn, khi keâu
cöùu, lieân-laïc, chuùng toâi chæ thaáy tieáng noùi cuûa töôùng
Ngaøy 17 thaùng 4, HQ 406 chôû Caûnh-Saùt Daõ- Hoaøng-cô-Minh treân maùy. Do ñoù chuùng toâi coù neâu
Chieán, döï-truø ñoå boä taêng-cöôøng cho Phan-Rang, thaéc-maéc naøy vôùi Töôùng Ñinh-maïnh-Huøng. Töôùng
khoâng thaønh, ñöôïc leänh veà Caùt-Lôû. HQ 505 naèm Huøng traû lôøi ñaïi yù, noùi: “ÔÛ treân HQ 3, Soaùi-haïm,
ngoaøi khôi vònh Phan-Rang chôø leänh. HQ 3 ñöôïc
leänh ñöa Phoù-Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh trôû laïi Saøi-
560 HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
treân heát laø Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, coøn coù Phoù- Nhoùm ngaøy giôø: 071010H/05/75.
Ñeà-Ñoác Dieäp-quang-Thuûy, roài sau ñoù coøn coù Phoù- From: cuûa HQ 3.
Ñeà-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù vaø moät soá Ñaïi-Taù. Tröôùc To: Taát caû caùc chieán-haïm.
khi ñoaøn taøu leân ñöôøng, chuùng toâi coù môøi nhöõng Ñeå chuyeån-giao caùc chieán-haïm cho Haûi-Quaân
vò töôùng laõnh, caùc vò só-quan cao caáp ôû nhöõng taøu Hoa-Kyø / Yeâu-caàu caùc nôi nhaän chuaån-bò thi-haønh
khaùc sang hoïp. Sau, ai veà taøu naáy vôùi gia-ñình. Coøn khi coù chæ-thò / Caùc chieán-haïm töï toå-chöùc laøm leã
laïi treân taøu, toâi thænh yù, nhaän leänh töø Ñoâ-Ñoác Cang, haï quoác-kyø Vieät-Nam vaø tröông quoác-kyø Hoa-Kyø /
roài cuøng baøn-baïc maø thi-haønh. Ñuùng, caùc anh chæ Tieåu-ñónh cuûa Hoa-Kyø seõ sôn vaø xoùa teân chieán-haïm
nghe thaáy tieáng oâng Minh treân maùy vì trong chuyeán Vieät-Nam ôû sau laùi / Giôø giaác thi-haønh seõ thoâng-baùo
haûi-haønh ñaëc-bieät naøy, ñeå traùnh ngoä-nhaän vaø roái sau / Heát.
loaïn taàn-soá, oâng Minh ñöôïc Ñoâ-Ñoác Cang chæ-ñònh Töø coâng-ñieän naøy, vaøo hoài 12 giôø ngaøy 7 thaùng
traùch-nhieäm veà lieân-laïc chæ-huy töø Soaùi-haïm, moät 5 naêm 1975, treân Bieån Ñoâng, caùc chieán-haïm cuûa
tieáng noùi chính-thöùc vaø duy-nhaát. OÂng Minh laøm VNCH ñaõ cuøng nhau laøm leã chaøo côø laàn cuoái vaø
vieäc raát chuyeân-caàn, 24/24, haàu nhö khoâng bieát haï quoác-kyø VNCH xuoáng. Nhöõng xuùc-ñoäng khoân
meät. Tieáng oâng Minh roõ-raøng, coù huøng-löïc, ñöôïc cuøng ñaõ löu laïi trong bao nhieâu traùi tim ñau khoå.
anh em Haûi-Quaân bieát tôùi nhieàu vaø kính-troïng.”â Phuùt choác caû ñoaøn taøu duõng-maõnh, nghieâm-tuùc,
Chuùng toâi cuõng ñem yù-kieán naøy hoûi Trung-Taù ñuû loaïi cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam, giôø ñaõ phaáp-phôùi
Nguyeãn-kim-Trieäu, Haïm-Tröôûng HQ 3, oâng Trieäu quoác-kyø Myõ, laàn-löôït caëp caàu caên-cöù Subic cuûa Myõ
cho hay: “Trong phoøng Chieán-Baùo (CIC), chæ coù ôû Phi-luaät-Taân.
oâng Huøng vaø oâng Minh luoân tuùc-tröïc, theo doõi moïi Ñoaøn ngöôøi töø caùc chieán-haïm luõ-löôït mang
dieãn tieán cuûa Haïm-Ñoäi, nhaän leänh töø Ñoâ-Ñoác Cang haønh-lyù sang con taøu buoân Green Forest, moät con
maø thi-haønh. Caû hai oâng aáy ñeàu laøm vieäc raát nhieàu, taøu chôû haøng khoång-loà. Nhöõng khoang troáng, saâu
moãi ngöôøi moãi vieäc, raát laø nghieâm-tuùc. OÂng Huøng hun-huùt roäng theânh, baây giôø ñöôïc baéc taïm nhöõng
thì troâng nom toång-quaùt. OÂng Minh tröïc-tieáp ñieàu- caàu thang goã ñeå leân xuoáng. Ñoaøn ngöôøi nhö moät
ñoäng. Toâi (Haïm-Tröôûng HQ 3) nhaän leänh töø hai vò thöù haøng-hoùa khoâng coøn giaù-trò, xoâ boà, ñaày baát
naøy, lo cho con taøu cuûa mình maø thoâi”. chaéc, xuùc-ñoäng, raát deã buøng leân thaønh nhöõng
xaùo troän khoù löôøng, khoù xöû, nhö môùi chæ vaøi tuaàn
tröôùc ñaây ñaõ töøng xaûy ra treân chính con taøu naøy khi
di-chuyeån ngöôøi töø Ñaø-Naüng vaøo Phuù-Quoác. Theo
Baây giôø gaàn 30 naêm giaõ-töø quaân-nguõ. Tuøy söï cho bieát cuûa Phoù-Ñeà-Ñoác Ñaëng-cao-Thaêng thì:
khaû-naêng vaø hoaøn-caûnh, moãi ngöôøi phaûi baét ñaàu “Caùc vò Tö-Leänh, phaàn lôùn laø caáp töôùng, ñöôïc Myõ
laøm laïi cuoäc soáng töø con soá khoâng. Chaúng coøn ai chôû thaúng vaøo Guam baèng maùy bay. Rieâng oâng
to, ai nhoû nöõa. Nhöõng tình-caûm, kính-troïng ñoái Minh, oâng tình-nguyeän ñi taøu bieån cuøng vôùi anh
vôùi nhau, taát-nhieân khoâng phaûi laø nhöõng caáp baäc em thuûy-thuû-ñoaøn vaø daân-chuùng. Cuoäc ñi khaù daøi,
cao thaáp khi xöa, maø laø tö-caùch cuûa moãi caù-nhaân cöïc-khoå, teá-nhò. Söï hieän-dieän cuûa oâng Minh, theo
coøn ñoïng laïi trong trí nhôù cuûa nhau. Taäp-theå naøo toâi, ñaõ giöõ tinh-thaàn cho anh em raát nhieàu”.
cuõng coù nhöõng keû baát xöùng, lôïi-duïng ñuïc nöôùc thaû Kyû-nieäm ñaùng nhôù thöù hai, vaøo trung tuaàn
caâu. Nhöng trong gia-ñình Haûi-Quaân khoâng thieáu thaùng 5 naêm 1975, trong khu leàu vaûi Orote Point,
nhöõng ngöôøi ñaày tö-caùch, trong ñoù coù nieân-tröôûng Guam, vôùi tö-caùch caù-nhaân, töôùng Minh ñaõ tìm ñeán
Hoaøng-cô-Minh. Trong nhöõng kyû-nieäm ñaùng nhôù ñaây ñeå sinh-hoaït vôùi anh em Haûi-Quaân. Trong bô-vô
vôùi töôùng Minh, toâi ñaëc-bieät nhôù hai söï vieäc naøy: vaø traøn ñaày xuùc-ñoäng, nhieàu anh em ñaõ ngheïn-ngaøo
neâu nhöõng thaéc-maéc, phaãn-noä lieân-heä ñeán moät
Thöù nhaát, khi Haïm-Ñoäi Vieät-Nam Coäng-Hoøa vaøi tin ñoàn, nhöõng haønh-ñoäng baát xöùng cuûa ngöôøi
tôùi bôø bieån Phi-Luaät-Taân, chính tieáng oâng Minh naøy, ngöôøi khaùc. OÂng Minh, raát bình-tónh, giaûi-ñaùp
treân maùy, chuyeån coâng-ñieän cuoái cuøng cuûa vaø khuyeân can. Ñaëc-bieät, ñeå keát-luaän, oâng ñaõ noùi:
Haûi-Quaân, nhö sau :
561 HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
“Vieäc anh neâu leân laø thöôïng-caáp khoâng ai coù yù-kieán cuøng saùng laïn. Sau naøy khi oâng Minh laõnh-ñaïo Maët
gì höôùng-daãn anh em. Ñieàu naøy quaû thöïc toâi cuõng Traän Quoác-Gia Thoáng Nhaát Giaûi-Phoùng Vieät-Nam,
coù nghó ñeán, neân hoâm nay môùi tìm ñeán ñaây vôùi anh thì toâi coøn ôû tuø. Vieät-Coäng toû ra raát caêm töùc vaø coù
em. Song ñoù chæ laø yù-kieán caù-nhaân toâi, coøn caùc vò hoûi toâi raát nhieàu veà oâng Minh. Toâi ñaõ heát lôøi ca
khaùc, theo nhö toâi bieát, taát caû coøn raát baøng-hoaøng. ngôïi vaø noùi raèng oâng Minh laø moät vò töôùng taøi cuûa
Moïi vieäc ñaõ xaûy ra ngoaøi döï-truø cuûa chuùng ta. Duø Haûi-Quaân Mieàn Nam”.
ai coù yù-kieán gì luùc naøy chaéc cuõng khoâng theå naøo
thi-haønh ñöôïc. Moät vaùn côø ñaõ xoùa. Moïi vieäc ñaõ xong. Töø 1975 veà sau, trong moät vaän-hoäi môùi,
Ñieàu maø chuùng ta phaûi laøm laø, ngoaøi vieäc ñònh-cö Phoù-Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh laø moät khuoân maët
treân ñaát môùi, chuùng ta phaûi saùng-suoát tìm hieåu moïi xuaát-hieän tröôùc aùnh-saùng cuûa thôøi cuoäc, vôùi bao
dieãn tieán cuûa thôøi cuoäc, vaø ñaëc-bieät giöõ laáy moái caêm nhieâu vinh-quang vaø heä luî vui buoàn. OÂng sinh ngaøy
thuø maát nöôùc ngaøy hoâm nay. Töø ñoù chuùng ta seõ 20 thaùng 6 naêm 1935, ñaõ hy-sinh duõng-lieät cuøng
ñoaøn-keát laïi möu caàu moät vaän-hoäi môùi sau naøy”. nhöõng chieán-höõu taïi Nam Laøo ngaøy 28 thaùng 8 naêm
1987, treân ñöôøng trôû veà möu caàu giaûi-phoùng queâ-
höông. Ngöôøi vieát khoâng phaûi laø thaønh-vieân cuûa
toå-chöùc naøy, khoâng naém vöõng vaán-ñeà, neân khoâng
Ñeå coù moät caùi nhìn cuï-theå, moät nhaän-ñònh daùm ñeà-caäp, nhaän-ñònh veà nhöõng hoaït-ñoäng sau
ñaõ tröïc-tieáp aûnh-höôûng ñeán binh nghieäp cuûa oâng naøy cuûa oâng. Laø moätø quaân-nhaân caáp nhoû, coù moät
Minh, baøi vieát naøy ñaõ ñöôïc göûi leân vò cöïu Tö-Leänh thôøi maëc cuøng maøu aùo vôùi oâng, ñöôïc tin oâng naèm
Haûi-Quaân, ngöôøi ñaõ pheâ ñieåm vaø ñeà-nghò oâng xuoáng, toâi raát baøng-hoaøng, xuùc-ñoäng vaø heát loøng
Minh leân töôùng, Ñeà-Ñoác Traàn-vaên-Chôn ñaõ ñoïc kính-ngöôõng. Toâi thu goùp moät soá döõ-kieän lieân-heä
raát kyõ vaø ghi chuù: “Anh vieát ñuùng laém. OÂng Minh trong thôøi quaân-nguõ cuûa oâng, ghi laïi thaønh baøi vieát
laø moät ngöôøi taøi gioûi. Khi laøm Tham-Möu-Phoù naøy, thay cho moät neùn höông töôûng nieäm, nghieâng
Chieán-Tranh Chính-Trò taïi Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân, mình kính-caån tröôùc anh-linh cuûa moät vò chæ-huy
oâng Minh ñaõ chöùng-toû ñöôïc loøng haêng-say, nhieàu maãu möïc, moät vò töôùng can-tröôøng, moät taám göông
saùng-kieán trong laõnh-vöïc tham-möu. Khi ñöôïc giao thanh-lieâm vaø trong saùng cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam.
traùch vuï Tö-Leänh Löïc-Löôïng Thuûy-Boä, hôn ai heát, Hy-voïng baøi vieát naøy thay cho lôøi phaân-öu muoän-
oâng Minh ñaõ toû ra can-tröôøng vaø raát laø thaùo-vaùt. maøng göûi tôùi ñaïi gia-ñình Hoaøng-Cô vaø phu-nhaân
Löïc-Löôïng cuûa oâng khoâng chæ ñaõ goùp coâng trong Phoù-Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh.
vieäc khai thoâng kinh Phuïng-Hieäp, giöõ huyeát-maïch
kinh-teá giöõa Saøi-Goøn vaø vuøng chaâu-thoå Cöûu-Long Chuùng toâi cuõng xin chaân-thaønh ña-taï quyù
giang, maø Löïc-Löôïng Thuûy-Boä döôùi quyeàn chæ-huy vò Ñoâ-Ñoác, quyù nieân-tröôûng vaø caùc chieán-höõu Haûi-
tröïc-tieáp cuûa oâng Minh ñaõ quaàn naùt vuøng U-Minh Quaân ñaõ taän tình hoã-trôï, cung-caáp nhöõng döõ-kieän
Thöôïng, U-Minh Haï, maät-khu an-toaøn vaø haäu-caàn lieân-heä, cuõng nhö chæ cho nhöõng sai-soùt ñeå baøi vieát
caên-baûn cuûa ñòch, gaây cho chuùng nhieàu thieät-haïi naøy ñöôïc hoaøn-taát.
veà nhieàu maët, aûnh-höôûng raát laâu daøi. OÂng Minh
khoùa 5, khi leân töôùng môùi 38 tuoåi, treû nhaát trong Phan-laïc-Tieáp
haøng töôùng laõnh Haûi-Quaân, vöôït qua nhieàu vò ñaøn Khôûi vieát ngaøy 8 thaùng 12 naêm 2002.
anh, chính vì oâng Minh ñaõ coù ñuû Taøi, Ñöùc vaø loøng Vieát xong ngaøy 18 thaùng 6 naêm 2003.
Duõng-Caûm. Trong danh-saùch, toâi ñeà-nghò oâng Minh
cuøng moät vaøi vò Ñaïi-Taù khaùc thaâm-nieân hôn oâng
Minh. Toâi nghó raèng Toång-Thoáng Thieäu ñaõ choïn
oâng Minh chính nhôø loøng duõng-caûm hôn ngöôøi
cuûa oâng Minh. Neáu vaän-hoäi bình-thöôøng, Mieàn
Nam coøn, töông-lai cuûa oâng Minh, toâi nghó, seõ voâ
562 HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Phaàn Boán
NHÖÕNG
NGAØY CUOÁI
CUÛA CUOÄC CHIEÁN
563 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
564 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
CUOÄC RUÙT QUAÂN
TAÏI
ÑAØ-NAÜNG
Ñieäp-myõ-Linh
V aøo thaùng 3 naêm 1975, caùc ñaïi (TT) Nguyeãn-vaên-Thieäu. Khoâng hieåu söï daèng co
ñôn-vò cô höõu Vieät-Nam Coäng-Hoøa giöõa Töôùng Tröôûng vaø TT Thieäu nhö theá naøo, nhöng
(VNCH) taïi Ñaø-Naüng goàm coù: hai Sö-Ñoaøn Duø vaø Thuûy-Quaân-Luïc-Chieán ñaõ leân
caùc Döông-vaän-haïm Qui-Nhôn HQ 504, Nha-Trang
- Sö-Ñoaøn III Boä-Binh: Tö- HQ 505, vaø Cam-Ranh HQ 500 hai ngaøy roài maø caùc
chieán-haïm vaãn chöa ñöôïc leänh taùch beán.
Leänh laø Töôùng Nguyeãn-duy-Hinh.
Quaù khuya 29 thaùng 3, moät ñaïi-taù töø Quaân-
- Sö-Ñoaøn I Khoâng-Quaân: Sö-ñoaøn-tröôûng laø Ñoaøn I xuoáng chieán-haïm, truyeàn leänh Toång-Thoáng
cho Haïm-Tröôûng HQ 500, Haûi-Quaân Trung-Taù
Chuaån-Töôùng Nguyeãn-ñöùc-Khaùnh. Leâ-quang-Laäp, rôøi beán.
- Löïc-Löôïng Haûi-Quaân (HQ) Vuøng I Duyeân- Tieáp theo laø HQ 504 vaø HQ 505 cuõng ñöôïc
leänh rôøi baõi Quaân-Vaän Ñaø-Naüng. Tin tình-baùo cho
Haûi: Tö-Leänh laø Phoù-Ñeà-Ñoác Hoà-Vaên-Kyø-Thoaïi. hay khoaûng 35 ngaøn quaân Vieät-Coäng ñang ôû chung
quanh Ñaø-Naüng. Maëc duø coù söï hieän-dieän cuûa Löõ-
- Trung-taâm huaán-luyeän Boä-Binh Hoøa-Caàm Ñoaøn 258 TQLC taïi phía Baéc ñeøo Haûi-Vaân, nhöng
söï trieät-thoaùi hai Sö-Ñoaøn Nhaûy Duø vaø TQLC trong
- Caùc ñôn-vò Ñòa-Phöông-Quaân vaø Caûnh-Saùt. luùc ñoù khieán moïi giôùi taïi Ñaø-Naüng xoân-xao, lo ngaïi!
Rieâng veà Haûi-Quaân, moái quan ngaïi lôùn nhaát laø: neáu
Sau khi Quaûng-Trò vaø Hueá bò boû ngoõ, Quaûng- tình-theá baét buoäc phaûi ruùt khoûi Ñaø-Naüng, laøm theá
naøo Haûi-Quaân coù theå ñoùn heát quaân baïn vaø gia-ñình
Tín vaø Quaûng-Ngaõi thaát thuû, Ñaø-Naüng ñang bò caùc binh-só maø vaãn baûo-toaøn ñöôïc löïc-löôïng Haïm-Ñoäi?
Ngoaøi moät soá ít tuaàn-duyeân-haïm bieät-phaùi cho caùc
goïng keàm sau ñaây sieát chaët: vuøng vaø moät soá chieán-haïm ñaïi kyø taïi Haûi-Quaân
Coâng-Xöôûng Saøi-Goøn, taát caû caùc chieán-haïm khaùc
- Sö-ñoaøn 304 Vieät-Coäng (VC) ñang coù maët
taïi Ñaø-Naüng.
- Hai Sö-Ñoaøn 324 vaø 325 cuøng vôùi vaøi thaønh-
phaàn cuûa Sö-Ñoaøn 34 VC töø Quaûng-Trò vaø Hueá keùo
quaân veà Nam.
- Sö-ñoaøn 2 vaø Löõ-ñoaøn 52 VC töø Quaûng-Tín
vaø Quaûng-Ngaõi xua quaân ra höôùng Baéc.
Thôøi-gian naøy, hai ñôn-vò Thuûy-Quaân-Luïc-
Chieán (TQLC) vaø Nhaûy Duø ñang ôû treân caùc chieán-
haïm, saün-saøng rôøi Ñaø-Naüng theo leänh Toång-Thoáng
565 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
ñöôïc leänh tröïc chæ Ñaø-Naüng. Thaønh-phaàn chieán- töôùng laõnh cuûa Quaân-Ñoaøn I ñeàu taäp-trung taïi Boä
haïm taïi Vuøng I Duyeân-Haûi khi coù cuoäc ruùt quaân Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi. Haûi-Quaân
taïi Ñaø-Naüng: ñaët keá-hoaïch laø neáu phaûi ruùt quaân, baõi Myõ-Kheâ,
phía Nam vònh Tieân-Sa, seõ laø baõi ñoùn quaân. Vì vaäy,
- Haûi-Ñoäi I Tuaàn-Duyeân: haàu heát tuaàn-duyeân- Hoä-toáng-haïm Ñoáng-Ña, HQ 07 ñöôïc leänh tuaàn-tieãu
haïm (PGM). vuøng naøy. Trong khi tuaàn-tieãu, HQ 07 vôùt ñöôïc
moät soá TQLC.
- Haûi-Ñoäi II Chuyeån-Vaän: Cô-xöôûng-haïm HQ
802. Caùc Döông-vaän-haïm: HQ 801, HQ 505, HQ Saùng 25 thaùng 3, VC phaùo nhieàu hoûa-tieãn 122
503, HQ 504, HQ 502. Caùc Haûi-vaän-haïm: HQ 403, ly vaøo thò-xaõ Ñaø-Naüng. Daân-chuùng töø Quaûng-Trò,
HQ 404, HQ 402, ... vaø moät soá Haûi-vaän-ñónh. Hueá keùo vaøo chieám cöù moïi neûo ñöôøng, gaây trôû-ngaïi
cho coâng-cuoäc phoøng-thuû Ñaø-Naüng. Cöôùp boùc baét
- Haûi-Ñoäi III Tuaàn-Döông: Caùc Tuaàn-döông- ñaàu hoaønh-haønh. Caùc neûo ñöôøng, nhaát laø con ñöôøng
haïm: HQ 2, HQ 3, HQ 5, HQ 17, Hoä-toáng-haïm HQ ñoäc nhaát töø thò-xaõ Ñaø-Naüng sang Tieân-Sa ngheït
7, HQ 12, ... cöùng ngöôøi, xe khoâng theå di-chuyeån, khieán caùc ñaïi
ñôn-vò VNCH khoâng theå “bung” quaân ra choáng traû
Ngoaøi ra coøn coù löïc-löôïng Haûi-Quaân Vuøng I vôùi maáy sö-ñoaøn VC ñöôïc!
Duyeân-Haûi vôùi ghe haûi-thuyeàn vaø duyeân-toác-ñónh
(PCF) cuûa Haûi-Ñoäi I Vuøng I Duyeân-Haûi. Taïi vònh Tröa 25 thaùng 3, tin tình-baùo cho bieát VC seõ
Ñaø-Naüng, khi aùp-löïc ñòch ñeø naëng leân maïn Baéc taán-coâng Ñaø-Naüng vaøo toái 25. Boä Toång-Tham-Möu
ñeøo Haûi-Vaân, caùc ñôn-vò-tröôûng cuûa Boä Tö-Leänh chæ-thò Trung-Töôùng Tö-Leänh Vuøng I di-chuyeån taát
Haïm-Ñoäi ñöôïc phaân-phoái nhö sau: caû phi-cô veà caùc phi-tröôøng phía Nam, thuoäc söï
kieåm-soaùt cuûa VNCH. Cuõng ngaøy naøy, Toång-laõnh-
- Chæ-huy-tröôûng Haûi-Ñoäi I Duyeân-Phoøng coù söï Myõ taïi Ñaø-Naüng, Albert A. Francis, ra leänh taát caû
maët taïi Trung-taâm Chieán-Baùo Vuøng I Duyeân-Haûi phoùng-vieân ngoaïi-quoác vaø nhaân-vieân Hoa-Kyø rôøi
vôùi nhieäm-vuï phoái-hôïp, ñieàu-ñoäng quaân baïn vaø Ñaø-Naüng ngay saùng 26 thaùng 3.
Haûi-Quaân.
Sau khi ñöôïc Chæ-Huy-Tröôûng Haûi-Ñoäi III
- Chæ-huy-tröôûng Haûi-Ñoäi II Chuyeån-Vaän töø Tuaàn-Döông cho bieát ñieåm khôûi-haønh seõ laø baõi
Döông-vaän-haïm Caàn-Thô HQ 801, chuyeån qua HQ Myõ-Kheâ, Töôùng Nguyeãn-vaên-Ñieàm baêng mình
802 taïi soâng Haøn. trong röøng ngöôøi, veà Sôn-Traø tìm gia-ñình. Töôùng
Ñieàm höùa seõ trôû laïi ñi vôùi Haûi-Quaân, nhöng sau ñoù
- Chæ-huy-tröôûng Haûi-Ñoäi III Tuaàn-Döông ôû khoâng thaáy.
treân HQ 5.
Chieàu 27 thaùng 4, Toång-laõnh-söï Myõ taïi Ñaø-
Khi ñieàu-ñoäng HQ 802 töø Cuø-lao Reù veà Ñaø- Naüng, Albert A. Francis, ra leänh nhöõng ngöôøi Myõ
Naüng, Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi cuoái cuøng phaûi rôøi Ñaø-Naüng. Chuyeán bay cuoái cuøng
coù duïng yù muoán söû-duïng chieán-haïm naøy laøm vöøa caát caùnh, phi-tröôøng Ñaø-Naüng ñoùng cöûa vì daân,
Trung-Taâm Haønh-Quaân löu-ñoäng cho Quaân-Ñoaøn quaân traøn ra phi-ñaïo, khoâng moät phi-cô naøo coù theå
I. Nhöng döï-ñònh ñaõ khoâng thöïc-hieän ñöôïc vì HQ ñaùp hoaëc caát caùnh ñöôïc nöõa!
802 khoâng coù baõi ñaùp cho tröïc-thaêng. Neáu phaûi
thaùo gôõ caùc caàn truïc thì phöông-tieän khoâng coù, laïi Thôøi-gian naøy, taïi phi-tröôøng, Albert A.
raát nguy-hieåm khi binh-só vaø daân-chuùng ñaày taøu. Francis bò daân quaân Vieät-Nam haønh-hung; nhöng
Vì leõ ñoù, HQ 801 ñöôïc chæ-ñònh chuaån-bò laøm caên- nhôø hai ngöôøi Anh can-thieäp kòp thôøi, ñöa veà Boä
cöù cho Boä Chæ-Huy Chieán-Thuaät Quaân-Ñoaøn I ruùt Tö-Leänh Quaân-Ñoaøn I, gaëp Töôùng Tröôûng. Vì phaûi
xuoáng trong tröôøng-hôïp Ñaø-Naüng bò taán-coâng. Sau sang Boä Chæ-Huy TQLC beân Non-Nöôùc hoäi, Töôùng
hai cuoäc ruùt quaân töø Thuaän-An vaø Chu-Lai, ngaøy 27 Tröôûng ñöa ba ngöôøi ngoaïi-quoác theo, baûo hoï chôø
thaùng 3, haàu heát löïc-löôïng Haïm-Ñoäi ñeàu taäp-trung ôû phoøng ngoaøi.
trong vònh Ñaø-Naüng nhöng aùn-binh baát-ñoäng. Ruùt
kinh-nghieäm ôû Hueá vaø Thuaän-An, khi thaáy taøu Treân bieån, haàu heát tuaàn-duyeân-haïm (PGM-
Haûi-Quaân neo ñaày vònh, vaø nghe tieáng suùng nhoû Patrol Motor Gunboat) thuoäc Haûi-ñoäi I Tuaàn-Duyeân
noå laùc-ñaùc trong thaønh-phoá Ñaø-Naüng, moïi ngöôøi
uøa ñeán caùc caàu taøu vaø baõi caùt. Luùc naøy, haàu heát
566 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
ñöôïc huy-ñoäng ñeå baûo-veä an-ninh cho vònh Ñaø- vaø hai ngöôøi Anh.
Naüng. Caùc tuaàn-duyeân-haïm taïo moät voøng ñai phía Taïi Tieân-Sa, Töôùng Tröôûng, Töôùng Laân,
ngoaøi, caùch bôø chöøng 15 ñeán 20 daëm ñeå ngheânh
chieán trong tröôøng-hôïp phi-cô hoaëc taøu ñòch taán- Töôùng Thi, Töôùng Hinh, Ñaïi-Taù Nguyeãn-theá-
coâng. Döông-vaän-haïm Nha-Trang, HQ 505, uûi baõi Löông, TQLC (ñang bò thöông, phaûi naèm treân
Sôn-Traø vôùi nhieäm-vuï ñoùn thaønh-phaàn di-chuyeån baøn) vaø Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi hoïp ngay haàm choáng
cuûa Sö-Ñoaøn TQLC. Haûi-vaän-haïm Höông-Giang, phaùo-kích trong loøng nuùi Tieân-Sa. Haàm naøy do
HQ 404, “naèm yeân” taïi baõi Trình-minh-Theá chôø Coâng-Binh ñaøo töø naêm 1972, beân döôùi tö dinh cuûa
leänh. Caùc tuaàn-döông-haïm (WHEC) thuoäc Haûi-Ñoäi Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi. Ba ngöôøi
III Tuaàn-Döông vaø haûi-vaän-haïm (LSM) thuoäc Haûi- ngoaïi-quoác ôû moät haàm khaùc.
Ñoäi II Chuyeån-Vaän neo, chôø leänh. Trôï-chieán-haïm
Nguyeãn-ngoïc-Long, HQ 230, vaø vaøi tuaàn-duyeân- Noäi-dung cuoäc hoïp cuõng chæ baøn veà keá-hoaïch
haïm tuaàn-tieãu treân soâng Haøn. Ngoaøi ra coøn coù ba ruùt quaân baèng caùch naøo maø söï toån-thaát coù theå giaûm
thöông-thuyeàn cuûa Myõ, nhieàu saø-lan vaø taøu doøng ñeán möùc ñoä toái-thieåu. Töôùng Tröôûng chæ-thò Töôùng
do Töôùng Homer Smith (thuoäc cô-quan DAO) töø Laâm-quang-Thi leân Tuaàn-döông-haïm Traàn-bình-
Saøi-Goøn gôûi ra vaø voâ soá giang-vaän-haïm (LCU), Troïng, HQ 5, ra phía Baéc Haûi-Vaân ñieàu-ñoäng cuoäc
quaân-vaän-ñónh (LCM), duyeân-toác-ñónh (PCF) vaø trieät-thoaùi TQLC. Töø ñaây, HQ 5 ñöôïc coi nhö laø
ghe haûi-thuyeàn! soaùi-haïm. Hoäi xong, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi yeâu-caàu
Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Phaïm-maïnh-Khueâ, söû-duïng
Ngaøy 28 thaùng 3, Töôùng Tröôûng lieân-laïc voâ- soaùi-ñónh cuûa Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi
tuyeán vôùi Toång-Thoáng Thieäu, xin chæ-thò ruùt khoûi ñöa ba nhaân-vaät ngoaïi-quoác ra Soaùi-haïm HQ 5, laäp
Ñaø-Naüng ñeå baûo-veä löïc-löôïng cuûa Quaân-Ñoaøn I. boä chæ-huy noåi. Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi cuõng daën phaûi
Trong khi TT Thieäu coøn löøng chöøng thì heä-thoáng gôûi soaùi-ñónh vaøo ñeå lo xong coâng vieäc khaån-thieát,
truyeàn-tin truùng ñaïn phaùo-kích, cuoäc ñieän-ñaøm Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi seõ ra sau. Lieàn sau ñoù, Trung-
giöõa Töôùng Tröôûng vaø TT Thieäu ñöùt ñoaïn. Taâm Haønh-Quaân Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi goïi
HQ 5 vaø thoâng-baùo cho HQ 5 bieát laø soaùi-ñónh cuûa
Töôùng Tröôûng goïi Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi sang Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi ñang treân
Boä Chæ-Huy TQLC beân Non-Nöôùc hoïp ñeå baøn ñöôøng tìm ñeán HQ 5. Trong khi ñoù, maëc duø ngöôøi
keá-hoaïch di-taûn. Phieân hoïp goàm Töôùng Nguyeãn- ñoâng ngheït treân baõi, caùc haûi-vaän-haïm vaãn chöa
duy-Hinh, Tö-Leänh Sö-Ñoaøn III Boä-Binh; Töôùng ñöôïc leänh uûi baõi.
Buøi-theá-Laân, Tö-Leänh TQLC; Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi vaø
Töôùng Tröôûng. Töôùng Tröôûng chæ-thò Phoù-Ñeà-Ñoác Tröa 28, caùc chieán-haïm vaø taøu nhoû nhaän leänh
Thoaïi: neáu phaûi ruùt khoûi Ñaø-Naüng, Haûi-Quaân phaûi tieáp nhaän quaân baïn vaø ñoàng-baøo.
taän duïng moïi phöông-caùch ñeå chuyeân-chôû binh-
só vaø gia-ñình. Töôùng Tröôûng cuõng chæ-thò Töôùng Khi hai Haûi-vaän-haïm Lam-Giang, HQ 402, vaø
Nguyeãn-duy-Hinh ñöa Sö-Ñoaøn III ra baõi Hoäi-An Ninh-Giang, HQ 403, ñang uûi baõi, thi-haønh nhieäm-
ñeå taøu Haûi-Quaân ñoùn. Töôùng Hinh xin 24 giôø nöõa vuï chuyeån tieáp quaân vaø ñoàng-baøo töø baõi Tieân-Sa ra
môùi coù theå ñieàu-ñoäng caùc ñôn-vò Sö-Ñoaøn III ñöôïc. taøu lôùn thì nhieàu thieát-vaän-xa tieán ñeán, giaây xích
Töôùng Tröôûng khoâng thuaän. Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi ñöa saét nghieán böøa voâ soá ngöôøi, khoâng cho TQLC vaø
yù-kieán laø Töôùng Hinh bay ra baõi Hoäi-An ñieàu-ñoäng Boä Tö-Leänh leân taøu! Sau khi nghe Haûi-Quaân baét
binh-só, 4 giôø saùng seõ coù taøu vaøo ñoùn. Hoäi xong, vöøa loa keâu goïi vaø höùa seõ ñoùn heát, caùc xe thieát-giaùp môùi
ra khoûi phoøng hoïp, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi thaáy Albert döøng laïi, taïo thaønh moät doïc daøi treân bôø bieån! HQ
Francis vaø hai ngöôøi Anh ñang chôø phía ngoaøi. Caû ba 403 vaøo uûi baõi.
nhaân-vaät naøy ñeàu xin Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi phöông-
tieän rôøi khoûi Ñaø-Naüng. Treân tröïc-thaêng rieâng cuûa Khi chieán-haïm vöøa ñöùng yeân, cöûa ñoå boä chöa
Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi, ngoaøi kòp haï xuoáng, haøng vaïn ngöôøi töø bôø ñaõ uøa ra, vaây
Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi coøn coù Töôùng Tröôûng, Francis quanh thaân taøu, leo vaøo loøng taøu. Haïm-tröôûng cho
thaû thang giaây vaø giaây thöøng loaïi lôùn hai beân taû vaø
höõu haïm cuõng nhö sau laùi ñeå ñoàng-baøo ai baùm vaøo,
leo leân ñöôïc thì leo. Cöûa ñoå boä töø töø haï xuoáng. Haûi-
567 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Quaân Trung-UÙy Nguyeãn-höõu-Töø vaø moät Trung-UÙy neân voâ cuøng khoù-khaên.
nöõa cuõng teân Töø ñöôïc phaùi xuoáng cöûa ñoå boä (ramp) Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Saøi-Goøn lieân-tuïc goïi 27
ñeå keùo hoaëc giuùp ñôõ quaân baïn vaø ñoàng-baøo leân taøu.
Khoâng ngôø, taïi cöûa ñoå boä, caû hai Trung-UÙy ñeàu bò chieán-haïm trong vònh Ñaø-Naüng, baûo tìm phöông-
ngöôøi ta keùo ngöôïc xuoáng nöôùc, khoâng theå naøo leân vò cuûa Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi. Baát ngôø, soaùi-ñónh chôû
taøu laïi ñöôïc. Francis caëp moät tuaàn-duyeân-ñónh vaø tuaàn-duyeân-
ñónh naøy ñöa Francis leân HQ 5. Luùc naøy, khoâng thaáy
Treân bôø, thieát-giaùp vaø xe GMC laïi caùn böøa Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi treân tuaàn-duyeân-ñónh cuøng vôùi
leân ñaùm ñoâng, tieán ñeán taøu. Haïm-Tröôûng HQ 403 Francis, moïi ngöôøi treân HQ 5 hoaûng leân, cho raèng
baét loa keâu goïi ñoàng-baøo ñöøng bôi gaàn taøu vaø nhaát Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi coù theå ñaõ maát-tích hoaëc cheát roài!
laø ñöøng ñeán gaàn sau laùi, nguy-hieåm. Haïm-tröôûng
cuõng höùa laø seõ trôû vaøo ñoùn theâm nhieàu chuyeán nöõa. Ngay khi Francis vöøa nhaäp haïm, luoàng phaãn-
Nhöng, ngöôøi ngöôøi vaãn cöù töø bôø aøo ra, chôøn-vôøn noä boät phaùt maïnh-meõ trong soá quaân daân di-taûn,
quanh thaân taøu, suùng ñaïn vaát ñaày baõi caùt. vì hoï haän Myõ ñaõ boû rôi Vieät-Nam! Nhaân-vieân
chieán-haïm HQ 5 ñöa Francis leân phoøng só-quan, lo
Khoâng xa HQ 403 laém laø Haûi-vaän-haïm Lam- vaán-ñeà an-ninh cho oâng aáy. Nhieàu ngöôøi nhìn theo
Giang, HQ 402. Tình-traïng chieán-haïm naøy cuõng Francis baèng aùnh maét caêm-haän vaø thoát nhöõng caâu
khoâng khaù gì so vôùi HQ 403. Nhìn moät taøu ñaày haèn-hoïc. Francis nghe vaø hieåu heát, nhöng cöù vôø
ngheït ngöôøi, nghe nhieàu tieáng suùng lôùn phaùt ra vaø nhö khoâng hieåu tieáng Vieät! Trong khi ñoù, taïi Boä Tö-
nhieàu coät nöôùc baén leân phía HQ 402, Haïm-Tröôûng Leänh Haûi-Quaân Vuøng I, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi ra leänh
HQ 403 tính ruùt taøu ra. Nhöng, thaáy ñaàu ngöôøi Tö-Leänh-Phoù, Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Nguyeãn-coâng-Hoäi
luùc-nhuùc quanh taøu, Haïm-Tröôûng khoâng nôõ. Sau kieåm-soaùt taát caû caùc phoøng roài ñöa Boä Tham-Möu
vaøi phuùt caân nhaéc giöõa loøng nhaân vaø traùch-nhieäm, ñi ra baõi Baéc. Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi ôû laïi.
Haïm-Tröôûng HQ 403 quyeát-ñònh ruùt chieán-haïm ra
vì HQ 402 cuõng ñang ruùt ra vaø nhieàu tieáng suùng Haûi-Quaân Trung-UÙy Ñoaøn-nhö-Ngoïc, tuøy-
baén theo. vieân cuûa Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi, toû yù muoán theo Ñaïi-
Taù Hoäi. Nhöng khi Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi thuaän, thì
Sau moät luùc do-döï, Haïm-Tröôûng HQ 403 ra Trung-UÙy Ngoïc laïi ñoåi yù, muoán ôû laïi. Bieát Trung-UÙy
leänh: Ngoïc môùi cöôùi vôï, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi baûo Trung-UÙy
Ngoïc haõy ñi tröôùc khi quaù treã. Quyeát-ñònh naøy cuûa
- Tay laùi heát beân traùi. Taû luøi. Höõu tieán. Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi ñaõ gaây trôû-ngaïi raát nhieàu cho
Ba phuùt troâi qua, con taøu vaãn khoâng nhuùc- chính oâng, khieán oâng keït laïi treân ñaûo, vì Trung-UÙy
nhích! Ngoïc mang theo taát caû maät-maõ truyeàn-tin!
Haïm-Tröôûng HQ 403 goïi Tö-Leänh Haïm-Ñoäi
xin cho taøu lôùn vaøo keùo. Ñôïi khoaûng nöûa giôø khoâng Luùc naøy soaùi-ñónh cuûa Tö-Leänh Haûi-Quaân
thaáy ai vaøo cöùu maø chæ thaáy theâm ngöôøi treøo vaøo Vuøng I Duyeân-Haûi trôû laïi Tieân-Sa vôùi muïc-ñích
taøu, Haïm-Tröôûng ra leänh nhieäm-sôû taùc-chieán vaø ñoùn oâng; nhöng ñuû loaïi suùng töø bôø baén böøa ra
taát caû quaân-nhaân ñôn-vò baïn phaûi xuoáng loøng taøu. chieán-haïm vaø chieán-ñónh neân khoâng taøu naøo daùm
Moät luùc laâu, nhôø söï bình-tónh cuûa chính mình vaø vaøo! Nhôø bieát ñöôïc taàn-soá lieân-laïc, VC goïi ñích-
cuõng nhôø vaøo khaû-naêng cuûa só-quan cô-khí giaøu danh danh-hieäu nhieàu ñôn-vò-tröôûng ñeå chieâu-duï.
kinh-nghieäm, HQ 403 ñaõ luøi ñöôïc vaø quay thaät Ñaëc-coâng VC giaû keû tu haønh, gaây naùo-loaïn treân
maïnh. vaøi chieán-haïm. Treân bôø, nhieàu VC maëc quaân-phuïc
Sau khi sôùt ngöôøi sang taøu lôùn, HQ 403 ñöôïc TQLC laáy suùng gieát ngöôøi, cöôùp cuûa, haõm-hieáp, coá
leänh vaøo laïi baõi Tieân-Sa ñoùn theâm ñoàng-baøo vaø lính. taïo tieáng xaáu cho binh-chuûng naøy, ñoàng thôøi gaây
Haïm-Tröôûng HQ 403 khöôùc-töø vì ngaïi chieán-haïm kinh-hoaøng cho ñoàng-baøo.
bò maéc caïn.
Chieàu 28 thaùng 3, taát caû heä-thoáng truyeàn-tin Khoaûng 8 giôø toái, Töôùng Tröôûng goïi TT Thieäu,
caùc binh-chuûng thuoäc quaân-löïc VNCH taïi Ñaø-Naüng nhöng khoâng gaëp. Möôøi giôø, TT Thieäu goïi laïi.
bò VC xaâm-nhaäp, khuaáy phaù khieán söï lieân-laïc trôû Töôùng Tröôûng xin TT cho di-taûn baèng ñöôøng bieån.
Vöøa khi ñoù, nhôø hai teân noäi-tuyeán nuùp döôùi löôøn
568 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
xe Jeep cho toïa-ñoä chính-xaùc, hoûa-tieãn 122 ly töø nhoû, khoâng chôû ñöôïc nhieàu, Thieáu-Taù Hy ruùt ra,
höôùng Nam-OÂ naõ thaúng vaøo Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân ñöa quyù vò ñoù leân moät tuaàn-duyeân-ñónh roài trôû voâ
Vuøng I Duyeân-Haûi, laøm hö-haïi naëng tröïc-thaêng cuûa ñoùn caùc vò só-quan cao caáp Haûi-Quaân khaùc.
Töôùng Buøi-theá-Laân, Tö-Leänh TQLC vaø tröïc-thaêng
cuûa Töôùng Ngoâ-quang-Tröôûng. Cuõng trong ñeâm naøy, HQ 403 ñöôïc leänh vaøo
vònh nhoû beân traùi cöûa bieån (gaàn Observatory Light
Töôùng Laâm-quang-Thi vaø Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Point) ñeå ñoùn moät ñaïi-taù cuøng binh-só vaø gia-ñình.
Nguyeãn-xuaân-Sôn duøng tröïc-thaêng cuûa Töôùng Thi Vònh raát heïp, soùng lôùn. Tuy bò soùng nhoài, suyùt
bay ra vaø ñaùp treân moät döông-vaän-haïm (LST) luùc 12 ñaäp vaøo vaùch ñaù nhieàu laàn nhöng HQ 403 vaãn coá
giôø ñeâm. Sau ñoù phi-coâng môùi bieát laø hai caùnh quaït vaøo saùt caùc moûm ñaù, chieáu ñeøn pha vaø baét loa goïi.
treân tröïc-thaêng cuûa Töôùng Thi bò baén luûng hai loã. Khoâng ai traû lôøi.
Töø LST, Töôùng Thi vaø Ñaïi-Taù Sôn ñöôïc moät duyeân-
toác-ñónh (PCF) ñöa ñeán Soaùi-haïm Traàn-bình-Troïng Raïng ngaøy 29 thaùng 3, sau khi baùo-caùo leân
HQ 5. Töôùng Tröôûng leo leân moät tröïc-thaêng khaùc, Tö-Leänh Haïm-Ñoäi vieäc khoâng tìm ra vò ñaïi-taù vaø
baûo bay veà Quaân-Ñoaøn. Ñeán nôi, khoâng thaáy ai ôû binh-só toái hoâm tröôùc, HQ 403 ñöôïc leänh laån-quaån
ñoù caû, Töôùng Tröôûng ra leänh bay sang Boä Tö-Leänh trong soâng Haøn, ñoùn ghe chôû quaân-nhaân vaø ñoàng-
TQLC taïi Non-Nöôùc. Taïi ñaây, Töôùng Tröôûng ôû laïi baøo ra. Heã ghe caäp gaàn chieán-haïm thì bò soùng ñaùnh
vôùi TQLC. Luùc naøy, Boä Tham-Möu vaø löïc-löôïng aäp voâ thaønh taøu roài vaêng ra xa. Nhaân-vieân HQ 403
Sö-Ñoaøn TQLC coøn nguyeân veïn, döôùi söï chæ-huy tìm moïi phöông-caùch nhöng vaãn khoâng cöùu vôùt
cuûa Tö-Leänh-Phoù TQLC, Ñaïi-Taù Nguyeãn-thaønh-Trí. ñöôïc ai, keå caû vôï cuûa Haûi-Quaân Trung-UÙy T., moät
só-quan cuûa chieán-haïm HQ 403.
Phoù Ñeà-Ñoác Thoaïi, Töôùng Laân vaø Ñaïi-Taù
Nguyeãn-Theá-L. keït laïi. Sau khi thieâu huûy caùc hoà-sô HQ 403 laïi ñöôïc leänh uûi baõi trong vònh Lieân-
maät, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi, Töôùng Laân cuøng nhieàu só- Chieâu ñeå ñoùn caùc ñôn-vò Bieät-Ñoäng-Quaân. HQ 403
quan caùc caáp ñöa Ñaïi-Taù L. vaø caän-veä cuûa Phoù-Ñeà- chôø maõi vaãn khoâng thaáy ñôn-vò baïn naøo xuaát-hieän.
Ñoác Thoaïi (ngöôøi naøy bò thöông vì VC phaùo-kích)
ñi boä ngöôïc leân nuùi Sôn-Chaø, ñeán moät baõi caùt nhoû Trong vònh Ñaø-Naüng, baõi Tieân-Sa, caùc chieán-
phía Baéc Sôn-Chaø. Taïi ñaây, Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi lieân- haïm vaãn thöïc-hieän caùc cuoäc ñoùn nhaän binh-só vaø
laïc truyeàn-tin keâu cöùu töø nöûa ñeâm ñeán 4 giôø saùng, ñoàng-baøo moät caùch raát khoù-khaên vaø nguy-hieåm.
khoâng moät ñôn-vò naøo ñaùp laïi caû. Trong loøng caùc chieán-haïm, maùy truyeàn-tin cuûa
Boä-Binh vaát ñaày. Nhieàu nhaân-vieân chieán-haïm baét
Ba giôø khuya 28, Thieáu-Taù Hy, Thieáu-Taù ñöôïc taàn-soá cuûa VC, hai beân ñaáu khaåu. Beân naøy chöûi
Caên vaø Ñaïi-UÙy Sinh tìm caùch ñöa ñoaøn ghe cuûa theà, ñi thaúng vaøo vaán-ñeà maø beân kia khoâng giaûi-ñaùp
Duyeân-Ñoaøn 12 chôû ñaày ngöôøi ra bieån, taäp-trung ñöôïc. Beân kia noùi theo baøi baûn ñaõ hoïc thuoäc loøng
vuøng China Beach. Khi ñoaøn ghe vöøa ra khoûi cöûa töø thuôû chöa vaøo quaân-tröôøng!
Ñaø-Naüng, höôùng veà ñieåm heïn thì VC laïi phaùo-kích
vaøo Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I. Laàn naøy, baét Taïi muõi Tieân-Sa, HQ 802 vaøo gaàn saùt bôø
ñöôïc moät Trung-UÙy VC ñang lieân-laïc voâ-tuyeán, ñeå boác Chæ-Huy-Tröôûng Haûi-Ñoäi I Duyeân-Phoøng.
cho toïa-ñoä. Xong, HQ 802 ñeán gaàn muõi Isabel (bôø Baéc vònh
Ñaø-Naüng), len vaøo thaät saùt caùc moûm ñaù ñeå ñoùn
Thieáu-Taù Hy môû maùy lieân-laïc, caùc taàn-soá Haûi- Löõ-Ñoaøn 258 vaø Boä Chæ-Huy TQLC. Cuoäc ñoùn quaân
Quaân ñeàu yeân-laëng. Khi môû sang taàn-soá ñaëc-bieät, naøy töông-ñoái ít toån-thaát vì tinh-thaàn kyû-luaät cuûa
Thieáu-Taù Hy nghe tieáng Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi keâu TQLC raát cao. Luùc naøy, vì heä-thoáng truyeàn-tin bò
cöùu! Thieáu-Taù Hy traû lôøi. Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng khuaáy phaù, Haïm-Töôûng HQ 802, Haûi-Quaân Trung-
I Duyeân-Haûi cho Thieáu-Taù Hy bieát ñòa-ñieåm cuûa Taù Vuõ-quoác-Coâng, buoäc phaûi nhaäp vaøo heä-thoáng
oâng roài chôùp ñeøn, höôùng-daãn ñeå Thieáu-Taù Hy cho truyeàn-tin cuûa Boä Chæ-Huy Haïm-Ñoäi Tieàn-Phöông.
ghe vaøo saùt caùc moûm ñaù. Thieáu-Taù Hy laàn löôït keùo Trung-Taù Coâng ñöôïc leänh ñöa TQLC veà “Vuøng taäp-
Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi, Töôùng Laân, maáy baùc-só quaân-y trung chieán-haïm” taïi Cuø-lao Chaøm.
vaø hai só-quan hoa-tieâu tröïc-thaêng leân ghe. Vì ghe
Trong khi ñoù, quanh HQ 404, moät tröïc-thaêng
löôïn qua löôïn laïi. Ngaïi bò baén, Haïm-Tröôûng ra leänh
569 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
keùo coøi nhieäm-sôû taùc-chieán. Sau vaøi voøng bay löôïn, chaëng ñöôøng binh nghieäp gay-go.
thaáy chieán-haïm baùo ñoäng, nhoùm ngöôøi treân tröïc- Treân HQ 404 cuõng nhö taïi caên-cöù TQLC ôû
thaêng ra daáu chaøo hoûi vaø lieäng xuoáng moät chieác giaøy
traän roài bay vaøo bôø. Rôøi tröïc-thaêng, nhoùm ngöôøi aáy Non-Nöôùc, Boä Tham-Möu TQLC thaûo coâng-ñieän
bôi ra HQ 404. Sau khi vôùt nhoùm ngöôøi aáy leân, moïi theo chæ-thò cuûa Töôùng Tröôûng ñeå gôûi veà Saøi-Goøn.
ngöôøi môùi bieát ñoù laø Chuaån-Töôùng Nguyeãn-ñöùc- Naêm giôø chieàu cuøng ngaøy, leänh töø Saøi-Goøn chæ-
Khaùnh, Sö-Ñoaøn-Tröôûng Sö-Ñoaøn I Khoâng-Quaân; thò Soaùi-haïm Traàn-bình-Troïng, HQ 5, ñoùn Töôùng
Ñaïi-Taù Phöôùc, Khoâng-Ñoaøn-Tröôûng Khoâng-Ñoaøn Tröôûng töø HQ 404 sang, vì HQ 5 ñaày-ñuû tieän-nghi.
63; Ñaïi-Taù Vöôïng, Khoâng-Ñoaøn-Tröôûng Khoâng-
Ñoaøn Khu-Truïc vaø moät soá só-quan. Tuy cuoäc ruùt quaân theâ-thaûm trong vònh Ñaø-
Naüng chöa chaám döùt, nhöng HQ 404 vaø HQ 5 vaãn
Chieàu 29 thaùng 3, Haûi-vaän-haïm Höông- chuaån-bò nghi-leã ñuùng truyeàn-thoáng Haûi-Quaân ñeå
Giang, HQ 404, ñöôïc leänh rôøi baõi Trình-minh-Theá, ñöa vaø ñoùn Tö-Leänh Quaân-Ñoaøn I, Trung-Töôùng
ñeán caäp caàu Caên-Cöù Yeåm-Trôï Tieáp-Vaän Ñaø-Naüng Ngoâ-quang-Tröôûng.
(beán Tieân-Sa). Moät soá quaân-nhaân vaø ñoàng-baøo
ñaõ leo ñöôïc vaøo chieán-haïm. Sau ñoù HQ 404 laïi Haïm-Phoù HQ 5, Haûi-Quaân Thieáu-Taù Hoà-Vaên-
ñöôïc leänh ra neo taïi soâng Haøn, chôø leänh. 12 giôø Kyø-Töôøng, mang sang HQ 404 maät ñieän cuûa TT
30 khuya 29, raïng 30 thaùng 3, Haïm-Tröôûng HQ Thieäu. Thieáu-Taù Töôøng ñöôïc Haïm-Phoù HQ 404
404, Haûi-Quaân Trung-Taù Nguyeãn-ñaïi-Nhôn, nhaän höôùng-daãn, ñi thaúng xuoáng phoøng nguû ñoaøn-vieân
ñöôïc maät leänh töø Saøi-Goøn: “Chæ-thò HQ 404 ñuùng môùi gaëp ñöôïc Töôùng Tröôûng. Trong boä quaân-phuïc
4 giôø saùng 30 thaùng 3, vaøo caùch bôø 5 haûi-lyù ñeå ñoùn Haûi-Quaân maøu xaùm tím khoâng caáp baäc, aùo boû ngoaøi,
Trung-Töôùng Ngoâ-quang-Tröôûng!” Ñuùng 4 gìôø Töôùng Tröôûng rôøi chieác giöôøng boá treo (giöôøng nguû
saùng, Trung-Taù Nhôn baùo-caùo ñaõ ñeán ñieåm heïn. cuûa ñoaøn-vieân), caàm maät ñieän, xeù ra ñoïc. Ñoïc xong,
Töôùng Tröôûng nhìn Thieáu-Taù Töôøng:
Saøi-Goøn chæ-thò HQ 404 thaû troâi leành-beành,
chôø leänh tröïc-tieáp töø Toång-Tham-Möu. Ñeán 8 giôø - Baùo-caùo vôùi Saøi-Goøn laø toâi xin ñöôïc ôû ñaây
saùng 30 thaùng 3, khoâng thaáy leänh môùi, Trung-Taù vôùi anh em TQLC chöù khoâng ñi ñaâu caû.
Nhôn lieân-laïc Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Saøi-Goøn xin
chæ-thò. Ñöôïc traû lôøi: “Cöù leành-beành ôû ñoù, chôø Yeâu-caàu cuûa Töôùng Tröôûng ñöôïc Saøi-Goøn
leänh”. 10 giôø, soát ruoät, Haïm-Tröôûng HQ 404 duøng chaáp-thuaän.
maùy truyeàn-tin PRC 25 lieân-laïc baèng baïch vaên
vôùi Tö-Leänh Haïm-Ñoäi. Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Nguyeãn- Caùc chieán-haïm chôû khaúm ngöôøi ñöôïc leänh rôøi
xuaân-Sôn traû lôøi: vuøng, di-chuyeån chaäm ñeå coù theå ñoùn ngöôøi theo
ghe ra bieån. Caùc thöông-thuyeàn Myõ, taøu nhoû vaø
- Toâi khoâng coù thaåm-quyeàn gì veà chieán-haïm xaø-lan cuõng rôøi Ñaø-Naüng.
cuûa anh caû. Anh nhaän leänh thaúng töø Saøi-Goøn. Tuy-
nhieân, cho anh hay laø Trung-Töôùng Tröôûng ñang Tuaàn-döông-haïm Ngoâ-Quyeàn HQ 17, sau khi
ôû trong bôø, ngay tröôùc maët anh ñoù. nhaän theâm moät soá TQLC vaø ñoàng-baøo, ñöôïc chæ-thò
yeåm-trôï HQ 404, ñöa Töôùng Tröôûng vaø Sö-Ñoaøn
Khuya 30 thaùng 3, maëc duø khoâng coù leänh naøo TQLC veà Vuøng II. Treân ñöôøng xuoâi Nam, khi qua
cho pheùp ngöng thaû troâi leành-beành, Haïm-Tröôûng muõi Sôn-Chaø, HQ 802 tình-côø baét ñöôïc lieân-laïc
HQ 404 cuõng cho chieán-haïm vaøo gaàn bôø vôùi muïc- truyeàn-tin vôùi moät thaønh-phaàn cuûa Boä Chæ-Huy
ñích tìm vôùt Töôùng Tröôûng. Haønh-Quaân Quaân-Ñoaøn I treân taàn-soá giaûi-toûa.
Nhoùm naøy yeâu-caàu Haûi-Quaân cöùu giôùi-chöùc thaåm-
Ñeán khoaûng hôn 5 giôø saùng 31 thaùng 3, töø Boä quyeàn. Ngaïi laø VC xaâm-nhaäp, khai-thaùc heä-thoáng
Chæ-Huy TQLC ôû caên-cöù Non-Nöôùc, nhaân-vieân canh truyeàn-tin cuûa VNCH, Haïm-Tröôûng HQ 802 trình
phoøng thaáy HQ 404 vaøo, neân trình leân thöôïng-caáp. leân Boä Chæ-Huy Haïm-Ñoäi Tieàn-Phöông. Giôùi chöùc
Bieát laø chieán-haïm vaøo ñoùn, TQLC taän duïng phao, naøy khoâng giaûi-quyeát ñöôïc vaø cho pheùp Haïm-
“poncho” vaø taát caû caùc vaät noåi ñeå laøm beø. Töôùng Tröôûng tuøy nghi.
Tröôûng cuøng bôi ra chieán-haïm HQ 404 vôùi nhöõng
ngöôøi lính ñaõ töøng soáng cheát vôùi oâng qua nhieàu Lôøi keâu cöùu cuûa nhoùm Quaân-Ñoaøn I laïi vang
leân. Baáy giôø laïi theâm tieáng keâu:
- Haûi-Quaân ôi! Cöùu Khoâng-Quaân vôùi!
Nhoùm thöù hai cho bieát hoï ñang keït taïi maët
570 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Nam baùn-ñaûo Sôn-Chaø. Hoï phoùng hoûa-chaâu ñeå HQ Ngaøy 31 thaùng 3, leänh Tröôûng Phoøng 3
802 deã nhaän ra vò-trí cuûa hoï. HQ 802 ñoåi höôùng, Haønh-Quaân di-chuyeån, töø Soaùi-haïm HQ 5, chæ-thò
quay laïi ñoùn nhoùm Khoâng-Quaân. Khi tieán vaøo baùn- Haûi-Quaân Trung-Taù Leâ-thuaàn-Phong, Chæ-Huy-
ñaûo Sôn-Chaø, Haïm-Tröôûng cho phoùng ñeøn pha leân Tröôûng Haûi-Ñoäi II Chuyeån-Vaän sang Trôï-chieán-
trôøi ñeå nhoùm Khoâng-Quaân bieát söï hieän-dieän cuûa haïm Nguyeãn-ngoïc-Long, HQ 230, ngöôïc trôû laïi ñeå
HQ 802. Vöøa luùc ñoù, treân söôøn ñoài saùt maët bieån, moät yeåm-trôï Duyeân-Ñoaøn 14 vöøa ôû Hoäi-An ra. Coâng-taùc
ñeøn tröïc-thaêng boãng loùe leân vaø tieáng keâu cöùu cuûa naøy ñöôïc thöïc-hieän toát ñeïp.
Boä Chæ-Huy Haønh-Quaân Quaân-Ñoaøn I laïi vang leân.
Khi ñoaøn taøu ñeán gaàn Qui-Nhôn, vöøa qua
Haûi-Quaân Trung-Taù Vuõ-quoác-Coâng, Haïm- khoûi Cuø-lao Chaøm, Chæ-Huy-Tröôûng Haûi-Ñoäi III
Tröôûng Cô-Xöôûng-Haïm Vónh-Long, HQ 802, ra Tuaàn-Döông, Haûi-Quaân Trung-Taù Leâ-thaønh-U.,
leänh nhieäm-sôû taùc-chieán, ñoàng thôøi cho haï xuoàng ñöôïc baùo-caùo laø soùt moät chieác phaø ñaày ngöôøi taïi
ñoå boä vaøo cöùu caû hai nhoùm. Nhoùm Boä Chæ-Huy ñaøi kieåm-baùo 101. Tuaàn-döông-haïm Ngoâ-Quyeàn
Haønh-Quaân Quaân-Ñoaøn I coù Töôùng Nguyeãn-duy- HQ 17, Tuaàn-duyeân-haïm Chi-Laêng II HQ 08, vaø
Hinh, Tö-Leänh Sö-Ñoaøn III Boä-Binh. Quaân cuûa Hoä-toáng-haïm Ngoïc-Hoài HQ 12, ñöôïc leänh sôùt ngöôøi
Sö-Ñoaøn III veà ñeán Nam-OÂ thì tan raõ, chæ coøn ñoä qua caùc chieán-haïm khaùc roài quay laïi Ñaø-Naüng. Hai
moät Löõ-Ñoaøn! Khoaûng 4 giôø saùng, coâng-taùc cöùu trong ba chieán-haïm ñoù ñöôïc chæ-thò quan-saùt vaø
ngöôøi môùi xong, HQ 802 tröïc chæ veà Nam. Treân yeåm-trôï ñeå chieác thöù ba vaøo ñoùn chieác phaø.
ñöôøng ñi, HQ 802 gaëp laïi ñoaøn taøu cuûa Haûi-Ñoäi I
Duyeân-Phoøng vaø moät trong caùc tieåu-ñónh chôû Phoù- Luùc naøy, ngoaøi ba chieán-haïm vöøa trôû laïi, vònh
Ñeà-Ñoác Thoaïi. HQ 802 ñoùn Phoù-Ñeà-Ñoác Thoaïi vaø Ñaø-Naüng vaéng teânh!
ñoaøn tuøy-tuøng cuûa oâng sang.
571 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Yeåm-trô-ï hamï My-õ Tho HQ 800
572 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Phoûng-vaán Phoù-Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang
MOÄT ÑÔØI QUAÂN-NGUÕ
VAØ CUOÄC LUI BINH VEÏN TOAØN
Ban Bieân-Taäp
4 thaùng 10 naêm 1999
C uoái thaùng 4 naêm 1975, Saøi-Goøn bao laâu laø con soâng Loøng-Taûo vaø Soaøi-Raïp phaûi
trong côn hoát-hoaûng. Toång-Thoáng ñöôïc giöõ vöõng. Vaø ñoù coøn laø con ñöôøng cuoái cuøng
Thieäu töø chöùc, giao quyeàn cho Phoù cuûa ñoaøn taøu cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa
rôøi Saøi-Goøn, ñem theo haàu nhö taát caû chieán-haïm
Toång-Thoáng Traàn-vaên-Höông. Cuï khieån duïng vôùi hôn 27.000 quaân-nhaân vaø ñoàng-baøo.
Ra ñi ñuùng luùc, khoâng sôùm, tröôùc khi quaù muoän.
Höông, döôùi nhieàu aùp-löïc, phaûi Ra ñi nghieâm-tuùc vaø an-toaøn. Ñoù laø cuoäc lui binh
ñeïp-ñeõ, ñaày kyû-luaät. Sau 25 naêm, duø coù aùc yù ñeán
nhöôøng quyeàn laïi cho Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh, ñaâu, chöa ai coù theå chæ-trích ñöôïc, neáu khoâng noùi laø
ñaày nhöõng lôøi khen ngôïi ngöôøi ñieàu-ñoäng toaøn-theå
vôùi hy-voïng coù moät giaûi-phaùp oân-hoøa tröôùc söï tieán Haïm-Ñoäi, töø luùc manh-nha keá-hoaïch, cho ñeán khi
trao caùc chieán-haïm laïi cho Haûi-Quaân Hoa-Kyø, laø
quaân oà-aït cuûa Coäng-quaân. Nhöng hy-voïng moãi luùc Phoù-Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang. Sau gaàn 25 naêm im
tieáng, laàn ñaàu tieân oâng ñaõ daønh cho ngöôøi vieát moät
moãi moûng-manh. Saøi-Goøn khi naøo bò traøn ngaäp? cuoäc maïn-ñaøm gaàn caû moät ngaøy. OÂng ñaõ veà höu,
maét yeáu, khoâng ñoïc ñöôïc nhieàu, nhöng trí nhôù coøn
Ngöng chieán ñöôïc chaêng? Chaùnh-phuû lui xuoáng toát. Beân ly röôïu chaùt nhö moät thôøi phong-löu ñaày
quyeàn uy cuûa moät vò Ñoâ-Ñoác Haûi-Quaân. OÂng chaäm
Vuøng IV ñeå deã caàm cöï? Vaø lui binh caùch naøo ...? Caùc raõi keå veà cuoäc lui binh aáy vaø caû veà cuoäc ñôøi oâng.
caâu hoûi cöù ñan quaán vaøo nhau, moãi luùc moãi theâm
raéc-roái. Giöõa luùc khoù-khaên aáy, Phoù-Ñoâ-Ñoác Chung-
taán-Cang, sau nhieàu naêm bieät-phaùi ñaûm-nhieäm
caùc traùch-vuï ngoaøi Haûi-Quaân, ñaõ trôû laïi Haûi-Quaân,
quaân-chuûng maø oâng ñaõ xuaát thaân vôùi ñaày öu-tö gaén
boù. Nhöng chaúng ñöôïc bao laâu, thôøi cuoäc tính baèng
ngaøy, vaø quanh Saøi-Goøn, Coäng-quaân ñaõ coù maët.
Thuûy-trình huyeát maïch, hôi thôû cuûa Saøi-Goøn trong
573 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Ñöôïc hoûi, ai laø ngöôøi coù coâng nhaát trong keá- tieáp-lieäu, moät chieác daønh cho chính-phuû khi phaûi
hoaïch naøy, oâng cöôøi vaø ñaùp: rôøi Saøi-Goøn baèng ñöôøng thuûy, chieác kia daønh cho
Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân. Vôùi loaïi chieán-haïm naøy coù
- Taát caû moïi ngöôøi, nhö anh bieát, söùc maïnh baõi ñaùp cho hai tröïc-thaêng.
cuûa Haûi-Quaân laø söùc maïnh taäp-theå. Treân con taøu
khoâng phaûi moät mình oâng haïm-tröôûng laøm ñöôïc - Nhöng roài Toång-Thoáng Minh khoâng söû-
moïi vieäc, maø laø söï hôïp löïc haøi hoøa, kheùo-leùo cuûa taát duïng.
caû moïi ngöôøi. Taøu taùch beán maø anh thuûy-thuû laøm
daây khoâng buoâng daây ñuùng luùc thì con taøu laøm sao Ñoâ-Ñoác Cang ñaùp:
ra ñöôïc. Chuyeán ñi noùi treân laø coâng-lao cuûa taát caû - Tröôùc khi ñoaøn taøu ra ñi, toâi coù cho Ñoâ-Ñoác
anh em Haûi-Quaân thuoäc moïi caáp baäc, vaø cuõng laø Dieäp-quang-Thuûy, Tham-Möu-Tröôûng leân gaëp oâng
truyeàn-thoáng toát ñeïp cuûa Haûi-Quaân mình. Minh. OÂng vaãn khoâng coù quyeát-ñònh naøo khaùc, chæ
noùi: “Thoâi caùc anh ñi ñi.”
- Moät caùch cuï-theå, ai laø ngöôøi thaûo keá-hoaïch, - Nhö theá Toång-Thoáng Minh muoán rôøi Saøi-
lo thi-haønh keá-hoaïch? Goøn baèng ñöôøng thuûy raát deã-daøng.
Ñoâ-Ñoác Cang tieáp:
OÂng ñaùp: - Ñuùng theá, ñoù laø moät quyeát-ñònh can ñaûm vaø
-Khi ñaát nöôùc ñaõ ñeán luùc phaûi tính chuyeän ñaày traùch-nhieäm. Ñuùng hay sai laïi laø vaán-ñeà khaùc.
ñi hay ôû, ngöôøi giuùp toâi soaïn thaûo keá-hoaïch laø oâng - Coøn ôû ngoaøi bieån, ai laø ngöôøi ñaéc-löïc nhaát?
Chí (Phoù-Ñeà-Ñoác Nguyeãn-höõu-Chí, Tö-Leänh Vuøng Ñoâ-Ñoác Cang laïi cöôøi vaø noùi:
III Soâng Ngoøi), oâng Sôn (Nguyeãn-xuaân-Sôn, Ñaïi-Taù - Nhieàu ngöôøi keå coâng mình laém. Sai caû. Ngöôøi
Tö-Leänh Haïm-Ñoäi), oâng Kieåm (Ñaïi-Taù Ñoã-Kieåm, giuùp toâi nhieàu nhaát, ñaéc-löïc nhaát, ngaøy ñeâm lo cho
Tham-Möu-Phoù Haønh-Quaân), oâng Luaân (Ñaïi-Taù, ñoaøn taøu laø oâng Huøng (Phoù-Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-
Chæ-Huy-Tröôûng Tieáp-Vaän) vaø oâng Khueâ (Ñaïi-Taù Huøng). Neáu phaûi noùi lôøi caùm ôn, hay töôûng thöôûng
Phaïm-maïnh-Khueâ, Tham-Möu-Tröôûng Haønh- thì chæ coù oâng Huøng.
Quaân Bieån). Ñoù laø luùc söûa-soaïn. OÂng laïi cöôøi vaø tieáp:
OÂng ngöøng moät chuùt vaø tieáp: - Môùi ñaây coù ngöôøi noùi laø oâng Richard Armit-
- Ñaâu nhö hoâm 26 thaùng 4 naêm 1975, toâi coù age lo cho ñoaøn taøu. Sai. OÂng ta chæ laø moät vò só-quan
hoïp Boä Tham-Möu laïi, noùi roõ yù-ñònh laø phaûi ra khoûi lieân-laïc, giöõa Haûi-Quaân Myõ vaø ñoaøn taøu cuûa Haûi-
Saøi-Goøn. Maø ñi laø cuøng ñi taát caû. Ra khoûi Saøi-Goøn, Quaân Vieät-Nam khoâng hôn khoâng keùm. Khi ñoaøn
giöõ laáy toaøn-theå löïc-löôïng roài seõ tính sau. Baây giôø taøu vaøo haûi-phaän Phi-Luaät-Taân, chaùnh-phuû Phi
caùc taøu beø phaûi laáy ñaày daàu nöôùc, tieáp-lieäu caøng khoâng cho vaøo, vì ñoaøn taøu coøn treo côø Vieät-Nam
nhieàu caøng toát. OÂng Luaân coù hoûi, theá phieáu phaùt Coäng-Hoøa. Chính toâi ñaõ ñeà-nghò, traû laïi taøu chieán
theá naøo. Toâi cöôøi, ñeán giôø naøy maø coøn phieáu gì cuûa Myõ cho Myõ, theo tinh-thaàn taøi-lieäu vieän-trôï
nöõa. Ai mang ñöôïc bao nhieâu cöù ra söùc maø mang. MAP (Military Aid Program), vì taøu cuûa Myõ giao cho
- Söï ra ñi cuûa ñoaøn taøu coù tính-caùch chieán- Vieät-Nam Coäng-Hoøa söû-duïng, khi khoâng söû-duïng
löôïc, vaäy tröôùc khi coù quyeát-ñònh naøy, Ñoâ-Ñoác nöõa thì phaûi trao laïi cho Myõ, vaø ñoaøn taøu vaøo Subic,
coù ñöôïc chæ-thò cuûa Toång-Thoáng hay chính-phuû laø caên-cöù cuûa Myõ, chöù coù vaøo ñaát Phi ñaâu.
khoâng? Vaãn cöôøi , oâng tieáp:
Ñoâ-Ñoác Cang ñaùp: - OÂng Armitage yeâu-caàu ñoaøn taøu ñi thaúng
- Giöõa luùc maø tình-hình quaân-söï vaø chính-trò ñeán Guam. Toâi baûo, khoâng ñöôïc. Gaàn ba möôi ngaøn
roái loaïn nhö theá, oâng Döông-vaên-Minh khoâng coù ngöôøi treân taøu, bao nhieâu vaán-ñeà. Maø duø coù ñi Guam
moät quyeát-ñònh gì. Toâi coù gaëp oâng, hoûi, oâng chæ ñaùp: cuõng phaûi vaøo Subic ñeå tieáp-teá ñaõ chöù. Theá laø ñoaøn
“Tuøy caùc anh ...” Vì theá toâi ñaõ chæ-thò baèng mieäng taøu vaøo Subic, caên-cöù cuûa Myõ, mình giao taøu laïi cho
cho Ñaïi-Taù Sôn, Tö-Leänh Haïm-Ñoäi ñeå saün-saøng Myõ. Tröôùc ñoù mình ñaõ toå-chöùc laøm leã haï Quoác-kyø
ñem Haïm-Ñoäi ra bieån. Vaø moät caùch cuï-theå, toâi ñaõ Vieät-Nam Coäng-Hoøa raát long troïng vaø caûm ñoäng.
ñaëc-bieät nhaéc oâng Sôn phaûi daønh hai chieác döông- - Khi ñoaøn taøu rôøi khoûi Saøi-Goøn, ñaõ ôû ngoaøi
vaän-haïm vôùi taát caû caùc phöông-tieän truyeàn-tin vaø
574 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
bieån, maø Toång-Thoáng Döông-vaên-Minh khoâng ñaàu Ninh xuoáng, Sö-Ñoaøn 7 töø Moû-Veït ñaõ traøn qua kinh
haøng thì sao? Ngang, aùp-ñaûo maët Baéc kinh Thuû-Thöøa, Sö-Ñoaøn 5
ñaõ coù maët taïi bôø Taây soâng Vaøm-Coû Taây, vaø Sö-Ñoaøn
OÂng ñaùp: 8 thì ñaõ ôû phía Nam Ñònh-Töôøng. Caùc sö-ñoaøn aáy
- Thì ít nhaát ta vaãn giöõ ñöôïc toaøn löïc-löôïng coù nhieäm-vuï caét ñöùt cöûa ngoõ yeát-haàu cuûa ta laø soâng
cuûa Haûi-Quaân mình. Khi aáy, neáu thôøi cuoäc thuaän Loøng-Taûo vaø soâng Soaøi-Raïp. OÂng giaø nhaéc: “Phaûi
tieän ta laïi quay trôû laïi, vaøo Caàn-Thô chaúng haïn. giöõ cho chaët. Tuaàn-tieãu ngaøy ñeâm, khoâng cho tuïi
Ñoù vaán-ñeà tieáp-lieäu coøn ñaày-ñuû. Daàu nhôùt vaø ñaïn noù qua soâng, baèng baát cöù giaù naøo”. Thì mình cöù
döôïc coøn nhieàu. Nhöng Saøi-Goøn, hoâm ñoù laø ngaøy theá maø laøm, chöù coù bieát laø laøm haäu-veä cho ñoaøn
29 thaùng 4 naêm 1975, ñoaøn taøu phaûi ra caùi ñaõ. Ra taøu ra ñi ñaâu.
tröôùc khi tuïi noù tieán saùt vaøo bôø soâng Soaøi-Raïp,
Loøng-Taûo. Nhö chuùng ta thaáy, hoâm sau, 30 thaùng
4 naêm 1975, khi chuùng ta ôû ngoaøi khôi an-toaøn roài,
oâng Minh tuyeân-boá ñaàu haøng. Luùc aáy coù moät soá taøu Trôû laïi vôùi vaán-ñeà baûo-veä bôø bieån Vieät-Nam,
rôøi Saøi-Goøn, moät soá bò baén. Chieác taøu naøo coù oâng chuyeän xaâm-nhaäp, ñöôïc nhaéc laïi veà con taøu cuûa
nhaø baùo Chu-Töû, bò ñaïi-baùc cuûa xe taêng Vieät-Coäng Vieät-Coïâng vaøo Vuõng-Roâ ngaøy 19 thaùng 2 naêm 1965,
baén ñoù. Chaäm maáy tieáng laø hoûng heát. trong taøi-lieäu cuûa Vieät-Coäng, ñaây laø laàn thöù 23 con
- Coøn Phoù-Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh? taøu naøy ñaõ xaâm-nhaäp vaøo bôø bieån mieàn Nam. Ñieàu
Ñoâ-Ñoác Cang laïi cöôøi vaø noùi: quan-troïng laø, ngoaøi vieäc taøu hoï xaâm-nhaäp, hoï coøn
- OÂng Minh lo veà lieân-laïc, neân caùc chieán-haïm coù ñôn-vò beán, boác dôõ haøng, vaø di-chuyeån ñi ngay,
chæ nghe thaáy tieáng oâng aáy. Nhöng treân thöïc-teá, coù nghóa laø hoï naém ñöôïc daân, Ñoâ-Ñoác Cang, cöôøi
töø luùc taøu ra ñi, cho ñeán khi giao taøu cho Myõ, treân vaø hoûi laïi:
ñöôøng ñi chuùng ta ñeàu tieáp cöùu caùc ghe xuoàng cuûa
ñoàng-baøo vöôït bieån, heä-thoáng chæ-huy do toâi ñieàu- - Anh ñi taøu, caùc anh khaùm xeùt caùc ghe thuyeàn
khieån vaãn raát nghieâm-chænh. Tuy ñaát nöôùc ñaõ loït treân bieån, caùc anh khaùm xeùt giaáy tôø cuûa hoï, caùc anh
vaøo tay Coäng-Saûn, nhöng ñoaøn taøu vaãn coøn tröông coù bieát giaáy ñoù thaät hay giaû, ngöôøi caáp laø ai.
côø Vieät-Nam Coäng-Hoøa, vaø phaûi noùi laø treân taát caû
caùc chieán-haïm, kyû-luaät vaãn ñöôïc duy-trì, khoâng heà OÂng nhaáp moät hôùp röôïu vang nhoû, roài tieáp:
coù söï roái loaïn naøo. Ñoù laø coâng-lao cuûa taát caû moïi - Ñoù laø vaán-ñeà. Leõ ra taïi caùc ñôn-vò quanh bôø
ngöôøi, thuoäc moïi caáp baäc. Toâi haõnh-dieän veà tinh- bieån, bôø soâng, phaûi do Haûi-Quaân cai quaûn. Ñoù laø
thaàn aáy, vaø caùm ôn taát caû anh em. vaán-ñeà, vaø ai hoï giao cho mình. Teá-nhò laém. Caùi
Ñöôïc hoûi lyù-do thaønh-laäp Löïc-Löôïng Ñaëc- khoù laø ôû ñoù.
Nhieäm 99 (LLÑN), oâng cöôøi roài thong-thaû ñaùp: - Roäng hôn nöõa, ñöôïc hoûi taïi sao mieàn Nam
- Töø xöa ñeán nay, trong ngheä-thuaät chieán- maát veà tay Coäng-Saûn?
tranh, tieán ñaõ khoù, luøi laïi caøng boäi phaàn khoù hôn. OÂng ñaùp:
Trong luùc lui, löïc-löôïng haäu-veä laø quan-troïng nhaát. - Tröôùc heát, ta khoâng naém ñöôïc tieáp-vaän. Myõ
Laùt nöõa ñaây, anh tieáp-xuùc vôùi Ñaïi-Taù Doõng, Tö- hoï naém, khi hoï buoâng laø ta nguy. Hôn nöõa ta khoâng
Leänh Löïc-Löôïng naøy, ñeå naém vöõng muïc-ñích veà coù chieán-löôïc laâu daøi, caùc chaùnh-phuû thay nhau nhö
vieäc thaønh-laäp LLÑN 99, nhaát laø söï höõu-hieäu cuûa côm böõa, nhaát laø sau vuï Ñeä I Coäng-Hoøa bò laät ñoå.
noù trong vieäc baûo-veä Saøi-Goøn, nhaát laø thuûy-loä huyeát Cuoäc chieán cuûa chuùng ta laïi chæ laø töï-veä. Coäng-Saûn
maïch Loøng-Taûo vaø Soaøi-Raïp. noù taán-coâng ñôn-vò mình, mình giöõ ñöôïc keå laø ñaõ
Ñaïi-Taù Doõng: thaéng, thì caùi thua ñaõ coù töø caên-baûn.
- OÂng giaø (Ñoâ-Ñoác Cang) chæ-thò toâi thaønh- Roài oâng laïi hoûi ngöôïc laïi ngöôøi vieát:
laäp vaø chæ-huy Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99. Luùc aáy - Chuùng ta nhö anh vôùi toâi, ñeàu yeâu nöôùc caû.
boán sö-ñoaøn Coäng-quaân ñaõ aøo xuoáng aùp-ñaûo phía Ta ñaâu coù öa gì thaèng Taây. Taïi sao ta laïi chieán-ñaáu
Taây-Nam soâng Saøi-Goøn, goàm Sö-Ñoaøn 9 töø Taây- beân caïnh Taây ñaùnh Vieät-Minh?
Ngöôøi vieát ngoài im, oâng tieáp:
575 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
- Taøu hay Taây ñeàu laø ngöôøi ngoaøi, laâu hay mau, xuoáng chieác LCM, toâi ñoåi xuoáng hai chieác LCVP,
nhö thöù beänh ngoaøi da, töø töø ta seõ tìm caùch tröø ñi vaø naèm chung vôùi anh em ñoaøn-vieân. Naêm caùi
ñöôïc. Coøn caùi anh Coäng-Saûn, laïi laø thöù Coäng-Saûn giöôøng vaûi thaùo ra. Lau saøn goã cho saïch, thaày troø
Vieät-Nam, ñoù laø moät thöù beänh töø trong maùu, phaûi naèm chung beân nhau. Anh em vui buoàn coù nhau.
lo chöõa tröôùc. Beänh Coäng-Saûn noù thaám vaøo maùu, Khi ñeo tôùi lon Thieáu-Taù roài, xa lính. Coâng vieäc luùc
nguy-hieåm laém. Ñoù laø caùi lyù maø ta ôû beân caïnh Taây naøy chæ coøn coù caùi baøn vaø caùi gheá, maát vui.
ñaùnh Coäng-Saûn.
OÂng laïi nhaáp moät hôùp röôïu nhoû vaø tieáp:
Vaãn ly röôïu nho treân tay, oâng tieáp: - Naêm 58, ôû Traø-Vinh, luùc thaønh-laäp Giang-
- Toâi sinh naêm 1926 taïi Gia-Ñònh. Luùc môùi Ñoaøn 23 Xung-Phong, sinh-hoaït vôùi anh em ñoaøn-
lôùn, toâi raát gheùt Taây. Toâi ñaõ ñònh ra böng theo vieân, toâi coøn nhôù anh Laïc, Haï-Só Cô-Khí. Anh Laïc
khaùng-chieán roài ñoù chöù. Nhìn thaèng Taây nghinh- coù moät coâ boà baùn döøa töôi ôû beân kia soâng. Moãi buoåi
ngang treân ñaát nöôùc mình, toâi böïc laém. Giöõa luùc aáy tröa anh ta loäi qua beân kia soâng taùn coâ boà, khi veà
toâi coù hai oâng caäu, laø hai vò linh-muïc, ñi theo khaùng- laïi mang cho toâi moät traùi döøa töôi. Deã thöông laém.
chieán, bò Taây baét, nhoát ôû boùt Catinat. Sau ñöôïc thaû Roài ñi haønh-quaân taïi Sa-Ñeùc, anh ta cheát. Bò mìn.
ra, gaëp toâi, toâi toû yù muoán ra böng, hai oâng caäu toâi Noùi tôùi ñoù neùt maët oâng ñoåi khaùc, chìm laéng,
giaän laém, maéng raèng, “maày coù ngu khoâng. Ra ñoù baâng-khuaâng.
ai tin maày, maày bò lôïi-duïng roài maát xaùc thoâi...” Roài Suoát böõa, oâng haàu nhö chaúng aên bao nhieâu
thôøi cuoäc ñöa ñaåy, toâi ñaõ laø só-quan haøng-haûi, luùc chæ nhaám nhaáp ly röôïu chaùt. Gioïng noùi oâng nhö
thaønh-laäp Haûi-Quaân, toâi vaøo Haûi-Quaân. Baûn thaân moãi luùc moãi theâm höng phaán vaø thaáp-thoaùng söï
toâi, toâi khoâng öa neáp soáng Quaân-Ñoäi. Nhöng baø cuï boài-hoài. OÂng noùi:
thaân sinh toâi laïi khaùc, cuï noùi, “ñaõ laø quaân-nhaân - Lính traùng löông laäu ñaâu coù bao nhieâu maø
con khoâng ñöôïc heøn. Cheát thì cheát, khoâng bao giôø moãi laàn vi-phaïm kyû-luaät bò tröø löông, ghi ñieåm, roài
haøng caû. Con cheát ôû ñaâu maù ñeán ñoù laáy xaùc con laøm sao leân lon. Do ñoù, thaáy, toâi chæ nhoát maø khoâng
veà. Khoâng bao giôø heøn-nhaùt haøng giaëc.” ghi vaøo quaân-baï. Ñöùa naøo naëng laém, toâi ñöa ra hoûi:
Vaãn cöôøi, oâng tieáp: “Thay vì taùm ngaøy tuø, giôø maày chòu taùm heøo ñöôïc
- Neáu toâi coøn laøm Tö-Leänh Bieät-Khu Thuû-Ñoâ, khoâng?” Lính traùng nhö hieåu ñöôïc loøng toâi, neân
coù leõ toâi seõ ôû laïi choáng tuïi noù cho tôùi cheát. bò ñaùnh maø vaãn vui.
Ngöôøi vieát baøng-hoaøng nhö vöøa nghe qua Hôùp moät hôùp röôïu nöõa, ñònh noùi thì phu-nhaân
caâu chuyeän cuõ trong Coå-Hoïc Tinh-Hoa. Ñôïi cho cuûa oâng, toùc ñaõ baïc, veû maët thaät phuùc-haäu, nhaéc:
söï baøng-hoaøng laéng laïi, moät caâu hoûi khaùc ñöôïc - OÂng aên ñi chôù.
neâu leân laø: Roài baø quay sang noùi vôùi chuùng toâi:
- Vôùi tö-caùch laø moät vò só-quan caáp Ñoâ-Ñoác, - Hoâm nay oâng aáy vui laém ñaáy. Ít khi oâng noùi
trong nhöõng ngaøy ñaàu taïi Myõ, Ñoâ-Ñoác coù gaëp nhöõng nhieàu theá.
khoù-khaên, nhöõng phieàn-luïy gì khoâng? Ñoâ-Ñoác Cang laïi tieáp:
OÂng dô tay nhö caûn caâu toâi noùi vaø traû lôøi ngay: - Luùc aáy, nhaèm naêm ñaàu thaønh-laäp Haûi-Quaân
- Baûo raèng cöïc ö? Luùc ôû beân nhaø ñi haønh-quaân aáy maø, quanh toâi nhieàu anh em ñoaøn-vieân laø ngöôøi
nguy-hieåm, ñoùi khaùt, thieáu-thoán bao nhieâu. Giôø Baéc. Vui laém. Coù laàn ñi haønh-quaân taïi Ñoàng-Thaùp-
ñi laøm, cuõng chæ vöøa söùc, vaø ñaày-ñuû phöông-tieän Möôøi, taøu vöøa nhoâ ra khoûi ñaàu con kinh, anh ñoaøn-
an-toaøn, vöøa saün coù thuoác men khi ñau yeáu, coù gì vieân goác Baéc-Kyø keâu leân: “UÙi chaøo”! Toâi hoûi: “Gì
laø khoå. Baûo laø nhuïc ö? Neáu ôû laïi beân nhaø, döôùi söï theá chuù?”. Anh ta chæ ra caùnh ñoàng tröôùc maët vaø
haønh-haï cuûa Vieät-Coäng, caùi naøo nhuïc hôn? noùi: “Meânh-moâng nhö beå.”
Noùi veà nhöõng vui, buoàn trong ñôøi quaân-nguõ, Cuoäc maïn-ñaøm tôùi ñaây coi nhö taïm ñuû. Ñaõ 4
oâng chaäm raõi: giôø 30 chieàu. Chuùng toâi goàm anh Traàn-chaán-Haûi,
- Caùi vui vaø caùi buoàn ñi ñoâi vôùi nhau. Luùc môùi Toång-Hoäi-Tröôûng Haûi-Quaân vaø anh Thaân, moät cöïu
ra tröôøng, oâng Chôn (Ñoâ-Ñoác Traàn-vaên-Chôn) ñoåi ñoaøn-vieân thaâm-nieân Haûi-Quaân, ñònh caùo töø ra veà.
576 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
OÂng nghieâm maët vaø noùi: quyeát-ñònh ñuùng luùc, traùnh nhöõng ñieàu ñaùng tieác.
- Töø saùng ñeán giôø, toâi traû lôøi cuoäc phoûng-vaán OÂng tieáp-tuïc noùi, nhöng laïi daën:
- Thoâi, vieát laïi caùc phaàn treân thoâi nheù. Phaàn
cuûa caùc oâng nhaø baùo. Baây giôø laø leänh. Caùc anh haõy
ôû laïi aên böõa côm nöõa, roài muoán hoûi theâm caùi gì vöøa noùi, ñeå ñeán khi toâi veà vôùi Chuùa, luùc aáy caùc anh
cöù hoûi? coù muoán vieát thì vieát.
Caùc vò phu-nhaân cuûa Ñoâ-Ñoác Cang vaø Ñaïi-Taù Côm toái xong, trôøi ñaõ toái. Khí nuùi ñaõ coù phaàn
Doõng cuõng noùi theo “Ñaây laø ñaát nuùi, coù ai theøm ôû hôi se laïnh. OÂng baø Ñoâ-Ñoác Cang vaø oâng baø Ñaïi-
laïi chôi ñaâu” neân chuùng toâi ñaønh phaûi ngoài laïi, aên Taù Doõng ñeàu ra ngoaøi cöûa baét tay töø-giaõ chuùng toâi.
moät böõa côm chieàu nöõa. Trong khi chôø côm, cuoäc OÂng Doõng noùi:
maïn-ñaøm moãi luùc moãi theâm vui, ñaày thaân-maät.
Ñaïi-Taù Doõng, chuû nhaø, nhöôùng maét nhaéc toâi. - Ñaát nuùi, maáy khi coù khaùch vui nhö hoâm nay.
- Hoûi ñaïi ñi, hoûi gì cöù hoûi.
Ñoâ-Ñoác Cang, vaãn xoay xoay ly röôïu vang
tröôùc maët, lieân-tuïc keå theâm veà nhöõng phieàn-luïy, Xe chuyeån baùnh. Qua kính xe, toâi thaáy Ñoâ-Ñoác
nhöõng hieåu laàm giöõa anh em Haûi-Quaân vôùi nhau, Cang ñoäi caùi noùn ñi bieån do anh Haûi taëng. Khuoân
oâng cöôøi luoân mieäng vaø noùi: maët oâng chìm vaøo boùng toái, chæ thaáy caùi huy-hieäu
- Toâi ñaõ ngoaøi 70 roài. Tuïi treû cuõng ñaõ hoïc treân noùn saùng loaùng hieän roõ caùi neo naèm giöõa hai
haønh xong, coâng vieäc eâm-aû. Toâi ñaõ laøm xong vieäc haøng laù luùa vaøng töôi.
ñôøi. Toâi chæ coøn chôø hai vieäc: vaøo nhaø thöông vaø
theo veà vôùi Chuùa.
Chuùng toâi ngoài nghe boãng thaáy quanh-quaát
ñaâu ñaây nhö moät lôøi töø-giaõ. Ñoâ-Ñoác Cang tieáp:
- Nghó laïi chuyeän ñôøi thaät nhö maët trôøi chieàu.
Toâi khoâng giaän ai. Toâi coøn möøng laø ñaõ coù nhöõng
577 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
578 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
LÖÏC-LÖÔÏNG ÑAËC-NHIEÄM 99
VAØ TRAÄN HOÛA-COÂNG TREÂN SOÂNG
VAØM-COÛ
Ban Bieân-Taäp
T rong baøi phoûng-vaán Ñoâ-Ñoác Chung- Ñöôïc hoûi veà söï thaønh-laäp löïc-löôïng naøy, caùc
taán-Cang, chuùng ta ñaõ thaáy ñöôïc söï ñôn-vò tröïc thuoäc, nhieäm-vuï vaø vuøng hoaït-ñoäng.
kheùo-leùo trong vieäc ñem ñoaøn taøu ra Ñaïi-Taù Doõng ñaõ traû lôøi:
khôi. Qua ñoù Ñoâ-Ñoác Cang ñaõ nhaéc
ñeán vai troø quan-troïng cuûa löïc-löôïng “... Luùc aáy toâi ñang laøm Tö-Leänh-Phoù Löïc-
haäu-bò, ñeå ngaên böôùc tieán cuûa ñòch vaø giöõ an-ninh Löôïng Tuaàn-Thaùm, phuï-taù cho Ñoâ-Ñoác Nghieâm-
thuûy-trình. Ñoù laø nhieäm-vuï cuûa Löïc-Löôïng Ñaëc- vaên-Phuù thì ñöôïc Ñoâ-Ñoác Cang goïi veà thaønh-laäp
Nhieäm 99, do Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Leâ-höõu-Doõng laøm Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99. Ñoù laø ngaøy 8 thaùng
Tö-Leänh. Ñeå coù moät caùi nhìn chính-xaùc veà löïc- 4 naêm 75. Trong khaån-caáp, caùc ñôn-vò sau ñaây
löôïng naøy, chuùng toâi ñaõ tìm gaëp Ñaïi-Taù Doõng, hieän ñaõ ñöôïc laáy veà, goàm Giang-Ñoaøn 42 Ngaên-Chaën,
cö-nguï taïi Bakersfield, California. Qua nhöõng laàn Giang-Ñoaøn 59 Tuaàn-Thaùm, Ñaïi-Ñoäi Haûi-Kích,
troø chuyeän maët ñoái maët, qua ñieän-thoaïi, thö tín, Ñòa-Phöông-Quaân, moät soá giang-ñónh laáy ra töø
ñieän-thö, coäng vôùi nhöõng thaêm hoûi, ñoái-chöùng vaø nhöõng Giang-Ñoaøn Thuûy-Boä, Ngaên-Chaën vaø
caû raát nhieàu taøi-lieäu cuûa ñoái phöông, chuùng toâi coâ Xung-Phong. Keå caû 6 chieác LCM-8 cuûa caùc Caên-Cöù
ñoïng vaø thöïc-hieän baøi vieát naøy. Yeåm-Trôï Tieáp-Vaän. Maáy chieác chieán-ñónh Zippo
phun löûa nöõa ... Noùi chung, ñaây laø moät ñaïi ñôn-vò
goàm raát nhieàu loaïi taøu beø, taát caû laø 62 chieán-ñónh
luùc khôûi ñaàu, moät muõi xung-kích maïnh-meõ nhaát
cuûa Haûi-Quaân Mieàn Nam luùc baáy giôø. Sau ñoù tuøy
theo nhu-caàu cuûa chieán-tröôøng, seõ coù theâm nhöõng
579 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
ñôn-vò khaùc gia-nhaäp Löïc-Löôïng. Veà nhieäm-vuï, do trang 317 nhö sau: “Ñaëc-bieät ôû phía Taây-Nam Saøi-
khaåu-leänh maø toâi nhaän tröïc-tieáp töø Ñoâ-Ñoác Cang, Goøn, nôi coù ñòa hình sình laày, troáng traûi, boä ñoäi vaø
Tö-Leänh Haûi-Quaân, thì Löïc-Löôïng 99 goàm nhöõng nhaân-daân ñaõ phaûi vöôït qua muoân vaøn khoù-khaên,
troïng-traùch sau ñaây: thöù nhaát, Löïc-Löôïng seõ laø ñaùnh thoâng haønh-lang Taây-Ninh – Kieán Töôøng,
ñôn-vò haäu-veä naëng ñeå baûo-veä Chính-Phuû ruùt veà laøm chuû moät phaàn soâng Vaøm-Coû Taây, môû ra moät
mieàn Taây khi tình-theá xaáu; thöù hai laø baûo-veä an- vuøng giaûi-phoùng, loùt saün löông-thöïc, ñaïn döôïc,
ninh thuûy-trình soâng Soaøi-Raïp vaø soâng Loøng-Taûo taïo theá thuaän-lôïi cho moät boä phaän Ñoaøn 232 tieán
neáu Haïm-Ñoäi phaûi rôøi Saøi-Goøn ra bieån; vaø thöù ba coâng vaøo Saøi-Goøn. ÔÛ höôùng Taây-Nam, Boä Tö-Leänh
laø baûo-veä Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân, neáu coù ñaûo chaùnh quyeát-ñònh tieán coâng vaøo thò-traán Thuû-Thöøa vaø
xaûy ra. Do ñoù vuøng hoaït-ñoäng cuûa Löïc-Löôïng khoâng thò-xaõ Taân-An, khoâng ñaùnh chieám Moäc-Hoùa nhö
nhaát ñònh.” trong keá-hoaïch cuõ. Traän ñaùnh khoâng thaønh-coâng
vì quaân ñòch ñaõ phoøng bò saün.” Giaùp ñaõ khoâng noùi
Moät caùch toång-quaùt, haàu nhö ai ñaõ coù chuùt roõ nhöõng “muoân vaøn khoù-khaên”, “ñòch ñaõ phoøng
quan-taâm ñeán thôøi cuoäc ñeàu bieát raèng ngaøy 20 bò saün”... laø nhöõng khoù-khaên naøo, phoøng bò nhö theá
thaùng 4, maët traän Xuaân-Loäc vôõ, Saøi-Goøn ñaõ thöïc naøo, söùc ñeà khaùng töø ñaâu tôùi vaø boä ñoäi cuûa Giaùp ñaõ
söï bò ñe-doïa. Vôùi nhieäm-vuï ñöôïc noùi roõ ôû treân, moät coù nhöõng thieät haïi gì.)
caùch cuï-theå, Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99, ñaõ hoaït-
ñoäng nhö theá naøo, ñaõ coù nhöõng ñuïng ñoä naøo ñaùng Ñeå chöùng-minh söï hieäu-quaû treân, moät soá
keå. Tröôùc thaéc-maéc aáy, Ñaïi-Taù Doõng thong-thaû ñaùp: nhöõng traän chieán aùc-lieät trong vuøng traùch-nhieäm,
ñaõ ñöôïc Ñaïi-Taù Doõng nhôù laïi nhö sau:
- “Saøi-Goøn keå töø ngaøy ñoù, quaû laø nhöõng ngaøy
haáp-hoái. Trong nhieäm-vuï cuûa toâi, cuûa Löïc-Löôïng “Saùng ngaøy 16 thaùng 4, khi ñoaøn chieán-ñónh
99, chuùng toâi phoái-hôïp vôùi caùc ñôn-vò baïn ñeå ngaên cuûa Löïc-Löôïng treân ñöôøng giaûi-toûa aùp-löïc ñòch treân
chaën böôùc tieán cuûa ñòch ôû maët Taây-Nam Saøi-Goøn. kinh Thuû-Thöøa, chuùng toâi thaáy ôû phía beân kia bôø
Cuï theå laø baèng moïi giaù phaûi chaën ñöùng böôùc tieán raïch Caàn-Ñoát, coù raát ñoâng ngöôøi ñang taém. Laáy oáng
cuûa caùc Coâng-Tröôøng 9, Coâng-Tröôøng 7, Coâng- nhoøm quan-saùt, môùi hay ñoù laø moät ñôn-vò ñòch. Toâi
Tröôøng 5, Ñoaøn 232 cuøng vôùi Tieåu-Ñoaøn Nhaùi cuûa cho leänh ñoaøn taøu uûi thaúng sang, taán-coâng. Chuùng
ñòch töø caùc ngaû bieân-giôùi Mieân traøn xuoáng. Trôû-ngaïi chaáp-nhaän giao-chieán, khoâng chaïy. Hai beân caùch
cuûa nhöõng caùnh quaân naøy laø hai con soâng Vaøm-Coû nhau raát gaàn, treân döôùi 10 thöôùc maø thoâi. Söùc phaûn
Ñoâng, Vaøm-Coû Taây. Muïc-ñích cuûa chuùng goàm hai coâng cuûa chuùng cuõng döõ-doäi, goàm nhieàu loaïi suùng
böôùc. Thöù nhaát laø caét ñöùt Quoác-Loä 4, ñeå Saøi-Goøn vaø lôùn raát aùc-lieät, nhö 82 ly khoâng giöït, 12 ly 8. Phía
mieàn Luïc-Tænh, Quaân-Ñoaøn 4 khoâng theå cöùu öùng caùc chieán-ñónh cuûa chuùng ta ñöôïc moät phen ñaùp
ñöôïc cho nhau. Nhö chuùng ta döï-truø, khi Quoác-Loä 4 öùng ngon laønh. Toâi coøn nhôù anh Ñöùc, moät Thuûy-
bò caét, chuùng ta muoán dôøi Chính-Phuû veà Mieàn Taây, Thuû, bò thöông ôû maët vaø ôû ñaàu, maùu tuoân xoái-xaû,
seõ voâ cuøng khoù-khaên. Böôùc thöù hai, neáu chuùng vöôït nhöng anh Ñöùc chæ laáy tay vuoát maùu treân maët,
qua vaø khoáng-cheá ñöôïc hai con soâng Vaøm-Coû, thì ñöùng thaúng treân noùc chieán-ñónh, oâm khaåu MK19
coi nhö Saøi-Goøn ñaõ bò bao vaây boán maët. Chuùng seõ naõ thaúng vaøo ñoái phöông. Traän chieán keùo daøi suoát
khoùa chaët thuûy-trình huyeát maïch laø soâng Loøng-Taûo ngaøy. Phía ta coù caùc ñôn-vò Boä-Binh vaø Ñòa-Phöông-
vaø soâng Soaøi-Raïp. Cöûa ngoõ yeát-haàu noái Saøi-Goøn Quaân ñeán tieáp öùng. Tôùi 5 giôø chieàu ñòch ruùt. Trong
vôùi cöûa bieån khi aáy seõ bò bít kín. Ña-soá taøu beø cuûa traän naøy phía chuùng ta thieät haïi nheï. Phía ñòch thieät
Haûi-Quaân nhö nhöõng con caù kình maéc caïn, ta seõ haïi khoâng döôùi moät tieåu-ñoaøn. Vuõ-khí ta thu ñöôïc
voâ phöông xoay trôû. Nhöng vôùi söï hieän-dieän cuûa goàm 4 khaåu 82 ly, 2 khaåu 12 ly 8, 12 khaåu B40, vaø
Löïc-Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99, yù ñoà treân cuûa ñòch ñaõ raát nhieàu suùng AK vaø suùng tröôøng Nga.”
thaát-baïi.”
Vaãn theo lôøi keå cuûa Ñaïi-Taù Doõng:
(Sau naøy trong cuoán Toång-Haønh-Dinh trong “... Keå cuõng thaät gheâ-gôùm. Vaãn taïi Caàn-Ñoát,
Muøa Xuaân Toaøn Thaéng, chính Voõ-nguyeân-Giaùp hoâm tröôùc chuùng ta giaûi-toûa, hoâm sau ñòch laïi keùo
cuõng ñaõ xaùc-nhaän söï thaát-baïi naøy, nguyeân-vaên nôi tôùi, ñoâng hôn. Caùc chieán-ñónh cuûa ta ñuïng ñòch
580 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
lieân-tuïc. Toâi coøn nhôù moät chieác Monitor cuûa Giang- suùng baén vaøo caùc chieán-ñónh cuûa ta. Ñaïn suùng nhoû
Ñoaøn 42 Ngaên-Chaën bò truùng 82 ly khoâng giaät tröïc baén vaøo thaønh chieán-ñónh raøo raøo nhö möa. Chuùng
xaï, khieán 3 nhaân-vieân vaø Thieáu-Taù Phaïm-ngoïc-Loâ, ta phaûn phaùo baèng suùng thöôøng khoâng xueå. Caùc ghe
khoùa 12, chæ-huy-tröôûng, bò thöông. Maùu ñaày maët, chôû ñaày lính cuûa ñòch laïi tieáp-tuïc tuùa ra. May maø
nhöng taát caû vaãn ôû trong caùc oå suùng, tieáp-tuïc baén. hai chieác Zippo vöøa naïp ñaày nhieân-lieäu, loaïi xaêng
Cöù nhö theá, ta vaø ñòch giaèng co, “gaëp nhau” ñeàu ñaëc duøng cho bom Napalm, ñaõ saün-saøng. Hai chieác
ñeàu. Trong khi ñoù phaùo 122 ly cuûa ñòch haøng ngaøy Zippo, döôùi söï baûo-veä cuûa caùc chieán-ñónh khaùc,
caâu haøng traêm traùi vaøo Long-An, gaây raát nhieàu ñoå tieán saùt vaøo bôø, löôõi löûa phun ra daøi caû traêm thöôùc.
naùt, thöông vong cho daân-chuùng. Ñaïn rôi caû vaøo Trong nhaùy maét caû moät vuøng bôø caây xanh töø goác
nhaø thöông, khieán nhöõng ngöôøi ñaõ bò thöông laïi bò tôùi ngoïn chaùy röïc, gaãy ñoå, löûa khoùi boác cao, kheùt
thöông laàn nöõa. Thaân-nhaân cuûa hoï voäi taûn thöông leït. Töøng lôùp ngöôøi ôû saùt bôø soâng ngaõ ra, traøn xuoáng
khoûi nhaø thöông. Sö-Ñoaøn 22 Boä-Binh, töø mieàn maët nöôùc. Caùc ñôït xung-phong daïi-doät cuûa ñòch
Trung di-taûn veà, ñang ñöôïc taùi trang-bò, döôùi söï chæ- khöïng laïi, phoøng tuyeán ñòch roái loaïn. Nhöng quaân
huy cuûa Töôùng Phan-ñình-Nieäm, ñem moät trung- treân bôø cuûa ñòch, ngöôøi ôû ñaâu vaãn ñen ñaëc, keâu theùt
ñoaøn ra giaûi-toûa aùp-löïc ñòch taïi caàu Long-An, nhöng chaïy taùn loaïn, ñaëc nghòt. Phoøng tuyeán cuûa chuùng
aùp-löïc ñòch vaãn raát naëng-neà. Ta vaø ñòch giaèng co vôõ. OÂng Tænh-Tröôûng Traàn-vónh-Huyeán chöùng-kieán
nhau, nhöng caàu Long-An vaãn khoâng bò phaù, giao- caûnh naøy, hai maét trôïn tröøng kinh-khieáp. Ta khoâng
thoâng treân Quoác-Loä 4 nhieàu luùc khoù-khaên, nhöng ñuû quaân ñeå leân bôø thu chieán-lôïi-phaåm. Nhöng thieät
khoâng heà bò caét, vì ñöôïc ngöôøi nhaùi cuûa ta ngaøy haïi cuûa chuùng khoâng döôùi moät tieåu-ñoaøn. Sau traän
ñeâm taän-tình baûo-veä. Coù nhöõng phen Nhaùi ta vaø “hoûa-coâng” naøy, maët traän hai con soâng Vaøm-Coû
Nhaùi ñòch quaàn nhau ôû chaân caàu Long-An ñaày cam trôû neân yeân-tónh. Coù leõ nhôø theá chuùng ñaõ khoâng
go, hoài-hoäp. Roài lôïi-duïng ñeâm toái, Nhaùi cuûa chuùng theå naøo vöôït qua hai con soâng Vaøm-Coû, ñeå aùp-ñaûo
loäi ra giöõa soâng, leo leân caùc chieán-ñónh cuûa Ngöôøi Saøi-Goøn. Nhìn maáy chieác ghe chaùy xaùm, troâi leânh-
Nhaùi ta. Nhöng chuùng ta ñaõ phaùt-giaùc kòp thôøi, taát ñeânh, ñuùng laø nhöõng chieác thuyeàn ma, loøng mình
caû Nhaùi cuûa ñòch ñeàu bò Nhaùi cuûa ta haï saùt khi vöøa vöøa giaän, vöøa thöông, vöøa huù-vía ...”
xuaát-hieän beân maïn chieán-ñónh, chìm maát xaùc döôùi
loøng soâng. Cuõng vì theá caùc chieán-ñónh khoâng bao Lau moà hoâi vaø thôû moät hôi daøi, Ñaïi-Taù Doõng
giôø ñöôïc neo nguû, phaûi luoân luoân di-ñoäng vaø duøng laïi tieáp:
löïu-ñaïn neùm quanh taøu. Nhieàu chi-tieát raát khieáp-
ñaûm trong vieäc choáng laïi ngöôøi nhaùi ñòch, noùi ra “Maáy ngaøy sau, maët soâng coù nhöõng xaùc ngöôøi
khoâng heát. Moät thuûy-thuû ñöùng gaùc treân noùc chieán- troâi ñen ñaëc. Muøi töû-khí bay noàng-naëc. Nghó laïi cuoäc
ñónh boãng thaáy maët nöôùc khua ñoäng, roài moät caùi chieán thaät ñau loøng ...”
ñaàu loù leân, moät caùnh tay baùm vaøo maïn chieán-ñónh,
raát nhanh nhö moät phaûn-xaï, moät traùi löïu-ñaïn ñöôïc Vaãn lôøi cuûa Ñaïi-Taù Doõng:
quaêng xuoáng nöôùc, noå uïc, tung moät quaàng nöôùc “Ñoù laø moät trong nhöõng cuoäc tao-ngoä-chieán,
lôùn ñoû thaãm nhöõng maùu. Teân nhaùi ñòch buoâng tay, maø sau naøy ñoïc taøi-lieäu cuûa hoï toâi môùi bieát. Löïc-
chìm. Maët nöôùc laïi löõng-lôø troâi nhö khoâng coù gì xaûy Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99 ñaõ caûn ñöôøng tieán cuûa Ñoaøn
ra. Ñeâm cuõng nhö ngaøy, coù theå noùi söï nguy-hieåm 232, töông ñöông vôùi moät Quaân-Ñoaøn, do töôùng
coù maët ôû saùt beân mình.” Leâ-ñöùc-Anh chæ-huy, naèm eùm quaân baát-ñoäng ôû
ngaõ ba soâng Vaøm-Coû, ñôïi saün khi coù theå laø vöôït
Baèng moät gioïng nöûa ñuøa côït, nöûa thaéc-maéc, soâng, tieán vaøo Saøi-Goøn. Taïi ñoù, Löïc-Löôïng 99 luùc
oâng noùi: naøo cuõng coù saùu chieán-ñónh hieän-dieän. Vaäy maø
chuùng nín khe, suoát möôøi maáy ngaøy khoâng moät
“Khoâng bieát tuïi noù töôûng taøu mình baèng giaáy tieáng suùng baén ra. Baây giôø cuoäc chieán ñaõ taøn. Moïi
boài, lính cuûa mình laø lính goã chaéc. Heát nhaùi cuûa tuïi vieäc ñaõ nhaït-nhoøa nhö khoâng coù thöïc. Nhöng
noù bôi ra, laïi coù caû nhöõng ghe goã, chôû lính, cuõng cöù giaû-thöû Coäng Quaân khoâng bò caûn ñöôøng, chuùng
nhaøo ra, moät luùc maáy chieác. Chuùng duøng ñuû loaïi qua ñöôïc soâng Vaøm-Coû, naèm saün ôû hai beân soâng
Loøng-Taûo vaø Soaøi-Raïp, khi ñoaøn taøu, thuyeàn trong
581 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
ñeâm 29 raïng 30 thaùng 4, chôû ñaày quaân, daân, ñaøn phaûn-öùng ra sao ... Ñaïi-Taù Doõng cöôøi vaø tieáp:
baø vaø con treû tuùa ra bieån, nhöõng ñieàu gì ñaõ phaûi “Luùc ñoaøn taøu ra khôi, toâi coøn leânh-ñeânh taïi
xaûy ra. Vôùi hoûa-löïc cuûa maáy sö-ñoaøn ñòch treân bôø
vaø haøng maáy traêm coã haûi-phaùo treân caùc chieán-haïm ngaõ ba soâng Vaøm-Coû, vaãn coá giöõ söï hieän-dieän cuûa
cuøng thi nhau nhaû ñaïn, hai con soâng Loøng-Taûo vaø mình ôû ñaây ñeå caûn ñöôøng tieán cuûa ñòch, nhö nhieäm-
Soaøi-Raïp chaéc-chaén seõ laø hai con soâng kinh-hoaøng vuï ñaõ ñöôïc thöôïng-caáp giao phoù. Neáu chaúng may
ngaäp maùu, seõ taøn-khoác vaø ruøng-rôïn nhieàu laàn hôn maø keït laïi thì cuõng ñaønh vaäy, roài lieäu sau.
Ñaïi Loä Kinh-Hoaøng trong Muøa Heø Ñoû Löûa 1972”.
Coù ñieàu luùc aáy, ñaâu ñaõ roõ tình-hình ra sao.
(Ngöôøi vieát thoaùt khoûi Saøi-Goøn treân Döông- Ñaïi-Töôùng Minh ñaâu ñaõ ñaàu haøng. Treân bôø thì khaùc,
vaän-haïm Thò-Naïi, HQ 502, moät con taøu hö hoûng, chöù treân soâng nöôùc, mình vaãn coøn baûnh laém ... Roài
chæ coøn moät maùy, do HQ Trung-Taù Nguyeãn-vaên- nhö chuùng ta ñeàu bieát, hoâm sau, 30 thaùng 4, tröôùc
Taùnh laøm haïm-tröôûng. Treân taøu chôû theo treân khi oâng Minh ra leänh ñaàu haøng maáy phuùt, toâi trôû
5.000 ngöôøi. Trong ñoù coù vôï vaø 4 con cuûa Ñaïi-Taù laïi Long-An, nhaø ba toâi, ñoùn hai ñöùa con toâi. Cho
Doõng thoaùt ñi vaøo phuùt choùt cuøng vôùi gia-ñình ñeán 16 giôø hoâm aáy, 30 thaùng 4, taát caû chieán-ñónh
Trung-Taù Toøng, maø Ñaïi-Taù Doõng khoâng hay. Ñaïi- thuoäc Löïc-Löôïng 99 ñeàu coù maët taïi ngaõ ba soâng
Taù Doõng nhieàu ngaøy sau môùi gaëp laïi gia-ñình taïi Soaøi-Raïp. Beân caïnh toâi coù Ñaïi-UÙy Haûi, Chæ-Huy-
khu Leàu Vaûi, Orote Point, ôû Guam. Khi Coäng-Saûn Tröôûng Giang-Ñoaøn 59 Tuaàn-Thaùm, toâi ñích-thaân
ñaõ vaøo Dinh Ñoäc-Laäp, oâng Minh ñaõ tuyeân-boá ñaàu ra leänh giaûi-taùn Löïc-Löôïng. Toâi ñaõ ngeïn lôøi coù noùi
haøng, con taøu HQ 502 cheát maùy, vaãn chöa ra khoûi moät caâu ngaén raèng: “Heïn gaëp laïi anh em ...”
cöûa soâng Soaøi-Raïp, vaø vaãn tieáp-tuïc vôùt theâm ngöôøi
töø caùc ghe daân taáp vaøo taøu. Coù nghóa laø cho ñeán tröa Qua lôøi keå cuûa Ñaïi-Taù Doõng, ta thaáy traän
ngaøy 30 thaùng 4, ñòch chöa hieän-dieän treân khuùc chieán kinh-khieáp nhö theá, ñaïn baén vaøo taøu nhö
soâng naøy, soâng Soaøi-Raïp vaãn coøn an-ninh. Ñöôïc möa, laø ngöôøi chæ-huy vaø tröïc-tieáp xoâng pha cuøng
nhö theá taát-nhieân khoâng phaûi laø moät söï tình-côø. vôùi ñoaøn-vieân caùc caáp, moät caâu hoûi ñuøa: “Chaéc
Ñoù laø coâng-lao to lôùn cuï-theå cuûa ñôn-vò haäu-bò, Löïc- oâng coù buøa Mieân, neân ñaïn ñaõ traùnh oâng”. Ñaïi-Taù
Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99, vaø do söï kheùo-leùo döï-truø cuûa Doõng cöôøi ñaùp:
Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, Tö-Leänh Haûi-Quaân, Boä
Tham-Möu vaø söï hôïp-taùc cuûa taát caû thuûy-thuû-ñoaøn “Ñaâu coù. Nhieàu laàn toâi ñaõ bò thöông. Nhöng
moïi caáp baäc. Neáu khoâng, thí-duï chæ moät traùi AT-3 laàn ñi traän cuoái, vaø bò thöông laàn cuoái laø ngaøy 17
baén vaøo HQ 502, taøu boác chaùy, 5.000 ngöôøi treân taøu thaùng 4 naêm 1975, taïi Long-An. Nheï thoâi. Cuõng
seõ laø naïn-nhaân trong moät loø löûa ... Chæ môùi nghó khoâng bieát mình bò baén luùc naøo. Moät maûnh ñaïn nhoû
theá, toâi ñaõ thaáy ruøng mình.) ghim vaøo ngöïc beân traùi, vaø moät vieân ñaïn ghim vaøo
löng beân phaûi. Hoài 9 giôø 15, hay tin toâi bò thöông,
Ñöôïc hoûi “Khi ñoaøn chieán-haïm ra ñi, Ñaïi-Taù Ñoâ-Ñoác Phuù ñaõ phoùng PBR leân taïi maët traän thaêm
coù ñöôïc thoâng-baùo khoâng”. Ñaïi-Taù Doõng ñaùp: toâi, hoûi toâi coù chòu ñöïng ñöôïc khoâng. Luùc ñoù vì
ñang ñuïng naëng, toâi ñaõ vui-veû ñaùp laø khoâng coù
“Coù chöù. Tröôùc khi Haïm-Ñoäi khôûi-haønh, Ñoâ- gì, chæ bieát laø bò thöông ôû ngöïc thoâi, vaø bò raùt quaù,
Ñoác Cang coù hoûi toâi laø an-ninh thuûy-trình soâng maùu ra chuùt ñænh thoâi. Khi maët traän ñaõ vaõn, toâi
Loøng-Taûo vaø soâng Soaøi-Raïp ra sao. Toâi xaùc-nhaän veà ñeán nhaø, neân nhôù laø nhaø toâi ôû Long-An, Baùc-Só
laø an-ninh toát. Roài trong ñeâm 29 thaùng 4, Ñoâ-Ñoác Truyeàn ñeán thaêm, môùi phaùt-giaùc ra laø toâi bò moät
Cang ñaõ hai laàn nhôø Ñaïi-Taù Coå-taán-Tinh-Chaâu, vieân ñaïn caém vaøo löng phaûi. Baùc-só Truyeàn voäi cöùu
Chæ-Huy-Tröôûng Ñaëc-Khu Röøng Saùt, vaø Trung-Taù chöõa cho toâi ngay, laáy vieân ñaïn ra. May laø vieân ñaïn
Döông-hoàng-Voõ tìm toâi, keâu toâi haõy mau rôøi vuøng khoâng vaøo saâu beân trong. Toâi coù baùo-caùo cho Ñoâ-
hoaït-ñoäng, ra khôi vôùi ñoaøn taøu.” Ñoác Cang. Nhöng Trung-Taù Ñinh-vónh-Giang, baïn
cuøng khoùa, nghe tin, lieàn thoâng-baùo cho caùc baïn
Moät thaéc-maéc khaùc ñöôïc neâu leân. Ñaïi-Taù ñaõ laø toâi bò thöông naëng, saép cheát. Veát thöông naøy, caû
ra ñi baèng caùch naøo, vaø Löïc-Löôïng 99 ôû phuùt choùt thaùng sau, khi ñaõ ra khoûi traïi Indiantown Gap, môùi
ra sao, vaø chaúng may oâng keït laïi, oâng seõ nghó gì, thöïc söï bình-phuïc.”
582 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Vaãn lôøi cuûa Ñaïi-Taù Doõng: chöa loït vaøo tay ñòch. Taïi ñaây chuùng toâi ñaõ laøm ñöôïc
“Sau khi giaûi-taùn Löïc-Löôïng 99, toâi vaø Ñoâ-Ñoác hai vieäc nhö sau:
Phuù döï-ñònh duøng 2 PCF ñeå ra ñi, cuoái cuøng HQ
402 ñi qua. Anh em treân taøu thaáy chuùng toâi treân Thöù nhaát laø khi ra leänh cho Lieân-Ñoaøn Ñaëc-
LCM-8, neân keâu goïi, toâi leân HQ 402, sau toâi môøi Nhieäm ôû Goø-Daàu-Haï, Thieáu-Taù Sôn coù hoûi toâi, coù
Ñoâ-Ñoác Phuù leân. Treân HQ 402, toâi vaø oâng sau 2 oâng Quaän-Tröôûng Goø-Daàu-Haï xin thaùp tuøng, coù
ngaøy nhòn ñoùi, aên chung moät ñóa côm do Thöôïng cho ñi khoâng. Toâi ñaùp chôû heát vaø ñaùnh ñaém taát caû
Só Voõ-vaên-Hieáu ñöa leân. Roài oâng töø-giaõ toâi ñeå leân caùc chieán-ñónh hö hoûng, ñi vaän-toác toái-ña ra soâng
soaùi-haïm, oâng khoâng noùi gì, nhöng aùnh maét oâng Soaøi-Raïp. Sôn hoûi “Leänh cuûa ai”. Toâi ñaùp coù moät
nhìn toâi nhö noùi leân taát caû. Taùnh oâng theá. Qua Myõ, sao ngoài ñaây. Ñoâ-Ñoác Phuù cöôøi. Laàn ñaàu tieân trong
hình nhö oâng khoâng lieân-laïc vôùi ai. OÂng coù goïi thaêm ñôøi toâi thaáy oâng cöôøi. Vaø ñoaøn giang-ñónh Goø-Daàu-
toâi taát caû naêm laàn. OÂng buoàn, môùi maát, chaúng ñeå Haï ñaõ ra ñeán Soaøi-Raïp an-toaøn tröa ngaøy 30 thaùng
laïi moät nhaén göûi gì”. 4. Neáu Lieân-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm ôû Tuyeân-Nhôn cuûa
Vaãn lôøi Ñaïi-Taù Doõng: Thieáu-Taù Leâ-anh-Tuaán leân maùy lieân-laïc vôùi toâi, toâi
“Coù moät chuyeän ít ai bieát laø chieàu ngaøy 29 cuõng seõ baûo ñi nhö Goø-Daàu-Haï. Tieác thay!
thaùng 4, toâi vaø Ñoâ-Ñoác Phuù ngoài treân moät PBR ñaäu
taïi beán ñoø Long-An. Caàu Long-An, thò-xaõ Long-An Thöù hai laø, cho ñeán phuùt choùt, chuùng toâi vaãn
giöõ ñöôïc traät-töï, an-ninh treân taát caû chieán-ñónh
thuoäc Löïc-Löôïng 99 vaø cho Ñaïi-Ñoäi Tuaàn-Giang
583 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
vaø Giang-Caûnh Long-An thaùp tuøng ra soâng Soaøi- nghieäm maùu xöông ñoù, vôùi toâi, toâi ñaõ hoïc ñöôïc töø
Raïp. Tieác raèng Boä Chæ-Huy Tieåu-Khu vaø oâng Tænh- nhöõng ngöôøi lính döôùi quyeàn. Nhieàu ngöôøi ñaõ chæ
Tröôûng Long-An töø-choái khoâng ra ñi, ôû laïi. Moät cho toâi nhöõng laét-leùo, nguy-nan caàn phaûi traùnh.
ñieàu nöõa laø cho ñeán giôø naøy toâi raát yeân loøng laø suoát Nhieàu ngöôøi maø söï can-tröôøng, loøng duõng-caûm
thôøi-gian ñuïng nhieàu traän naëng, tröôùc nhöõng ñôït khieán toâi phaûi kính-caån cuùi ñaàu. Caáp baäc cuûa toâi,
taán-coâng aøo-aït bieån ngöôøi cuûa ñòch, nhö ñaõ moâ taû ôû toâi ñaõ mang treân vai, nhö moät vinh-döï, ñoàng thôøi
treân, nhöng chæ coù maáy anh em bò thöông (khoaûng coøn laø moät aân-nghóa töø taát caû nhöõng ai maø toâi ñaõ
5 ngöôøi), maø khoâng maát maùt ngöôøi naøo, cho ñeán coù dòp cuøng nhau chieán-ñaáu, taïo neân.
khi toâi leân HQ 402, giaõ-töø nhieäm-vuï chæ-huy Löïc-
Löôïng Ñaëc-Nhieäm 99.” Nhôù laïi, vieát ra khoâng theå heát. Moät soá nhöõng
göông anh-duõng toâi ñaõ ghi laïi. Trong ñoù khoâng
Leân HQ 402, moät con taøu hö hoûng vôùi treân thieáu nhöõng ñieàu gaàn nhö huyeàn-bí, laï luøng, khoâng
2.000 ngöôøi treân taøu. Chính Ñaïi-Taù Doõng ñaõ nhoïc theå naøo giaûi-thích, nhöng hoaøn-toaøn coù thaät. Baây
coâng laùi HQ 402 ra bieån, chæ-huy con taøu aáy, cho ñeán giôø cuoäc chieán ñaõ phai taøn. Toâi xin möôïn nhöõng
khi taát caû soá ngöôøi treân taøu ñöôïc chuyeån sang taøu doøng naøy ñeå taï ôn nhöõng ñoùng goùp cuûa caùc chieán-
khaùc. HQ 402 ñöôïc leänh ñaùnh chìm. (Hoaøn-caûnh höõu moät thôøi xa. Cuõng xin thaép moät tuaàn höông
cuûa HQ 402 ñaõ ñöôïc Baø Ñieäp-myõ-Linh keå laïi raát göûi tôùi anh-linh nhöõng ai ñaõ ngaõ xuoáng treân vuøng
chi-tieát trong cuoán Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa soâng nöôùc queâ nhaø.
Ra Khôi, nôi trang 261, 262).
Cuõng xin göûi lôøi chaøo thaân quyù tôùi taát caû beø
Moät Chuùt Rieâng Tö baïn aùo traéng boán phöông, cuõng nhö coøn ôû nôi queâ
cuõ. Vaø neáu nhöõng tieát-loä treân ñaây veà cuoäc chieán, coù
Ñaïi-Taù Doõng ñaõ noùi raát thieát-tha vôùi taát caû söï loït tôùi gia-ñình naïn-nhaân ôû phía beân kia, toâi cuõng
chaân-thaønh: caàu xin cho anh-linh nhöõng ngöôøi ñaõ cheát ñöôïc
eâm-ñeàm sieâu-thoaùt. Caùc anh, döôùi aùp-löïc naøy, hay
“... Nhö chuùng ta ñeàu bieát, ôû trong quaân- lyù-do kia maø phaûi lao ñaàu vaøo voøng löûa ñaïn. Caùc
tröôøng, coù baøi hoïc naøo daïy chuùng ta taùc-chieán anh chaúng theå naøo luøi. Coøn chuùng toâi ôû mieàn Nam,
trong soâng ñaâu. Treân theá-giôùi, noùi ñeán Haûi-Quaân chuùng toâi cuõng ñaâu coù theå laøm khaùc. Ñònh-meänh,
laø noùi ñeán nhöõng con taøu lôùn hoaït-ñoäng treân caùc hay vaän nöôùc chaúng may khieán chuùng ta gaëp nhau
ñaïi-döông, noùi ñeán traän Eo Ñoái-Maõ, traän taán-coâng nôi traän ñòa. Chuùng ta cuøng khoán-khoå nhö nhau.
Traân-Chaâu Caûng cuûa Haûi-Quaân Nhaät. Noùi ñeán Gaàn 30 naêm ñaõ qua, bieát ra thì haàu nhö ñaõ treã. Toâi
nhöõng luoàng nöôùc, nhöõng tai-öông, baát-chaéc cuûa ñaõ ghi laïi nhöõng ñieàu trung-thöïc, haàu ñeå theá-heä
thôøi-tieát ... Coù chieán-tröôøng naøo ñaày soâng raïch nhö sau coù theâm taøi-lieäu ñeå hieåu theâm veà noãi ñau-ñôùn
chaâu-thoå Cöûu-Long-Giang. Moät vöïa luùa cuûa mieàn cuûa moät cuoäc töông-taøn maø ngöôøi Vieät-Nam duø
Nam, moät vuøng ñaát sình laày chaèng-chòt nhöõng kinh Nam hay Baéc, ñaõ khoâng laøm chuû ñöôïc.
raïch nhö maïng nheän. Chính nôi naøy, noùi khoâng
ngoa, laø vuøng ñaát maø suoát cuoäc chieán, ngaøy ñeâm, Chuùng ta ñeàu coù noãi ñau chung”.
muøa naéng cuõng nhö muøa möa, nhöõng ngöôøi lính
Haûi-Quaân chuùng ta laàm-luõi, ñoái ñaàu vôùi ñòch. Chuùng Leâ-höõu-Doõng, keå
ta ñaõ coù nhöõng chieán-coâng haøo-huøng, nhöng cuõng Ban Bieân-Taäp, ghi.
ñaày gian-lao khoán-khoå. Töø U-Minh, Ñoàng-Thaùp,
Goø-Quao, Tuyeân-Nhôn, Naêm-Caên, Tam-Giaùc-Saét
... khaép vuøng soâng nöôùc mòt-muøng ñoù, chuùng ta ñaõ
gian khoå ñi qua, vaø khoâng thieáu beø baïn ta ñaõ naèm
xuoáng. Coù ngöôøi ñem ñöôïc xaùc veà. Coù ngöôøi sau
moät tieáng mìn bung nöôùc, maát taêm. Nhöõng kinh-
584 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
NHÖÕNG
TIEÁT-LOÄ THEÂM
VEÀ
CHUYEÁN
DI-CHUYEÅN
CUÛA ÑOAØN TAØU
Phoûng-vaán Phoù-Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng
K ính göûi löïc-löôïng ta vaø ñòch ra sao?
Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng, - Löïc-Löôïng 99 ñöôïc ñaët ra, nhö lôøi Ñoâ-Ñoác
Trong dòp tieáp chuyeän vôùi Ñoâ-Ñoác Chung- Cang cho bieát, laø ñeå laøm nuùt chaän haäu vaø baûo-veä
taán-Cang, oâng khoâng tieác lôøi nhaéc ñeán coâng-lao thuûy-trình töø Saøi-Goøn ra cöûa bieån. Laø moät vò töôùng
cuûa Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng, ngöôøi ñaõ ngaøy ñeâm ôû saùt Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang, Tö-Leänh Haûi-Quaân,
lo-laéng cho ñoaøn taøu. Ñeå coù moät caùi nhìn chính-xaùc xin Ñeà-Ñoác cho bieát roõ hôn veà vai troø cuûa löïc-löôïng
vaø cuï-theå, chuùng toâi xin Ñeà-Ñoác cho pheùp chuùng naøy?
toâi ñaëêt moät soá caâu hoûi nhö sau :
Chuùng toâi coù dòp tieáp-xuùc vôùi Trung-Taù
Ai cuõng thöøa-nhaän raèng Haûi-Quaân Vieät-Nam Nguyeãn-kim-Trieäu, Haïm-Tröôûng HQ 3, OÂng Trieäu
Coäng-Hoøa (HQVNCH), trong giôø phuùt cuoái cuûa cuoäc noùi raèng:ï “Khi Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng xuoáng
chieán, ñaõ ra ñi moät caùch ñaày kyû-luaät vaø ñeïp-ñeõ. Ñöôïc taøu baûo toâi: “Thoâi ñi”, theá laø toâi ñi”. Sau naøy Ñoâ-Ñoác
nhö theá ñoøi hoûi nhöõng tieân lieäu, söûa-soaïn coâng-phu Cang ôû treân HQ 3, taát-nhieân HQ 3 laø soaùi-haïm. Sau
vaø kheùo-leùo. Caâu hoûi ñaàu tieân ñöôïc ñaët ra laø : Ñoâ-Ñoác Cang, Ñeà-Ñoác laø vò só-quan cao caáp nhaát, vaø
ñaõ ñöôïc Ñoâ-Ñoác Cang heát lôøi ca ngôïi. Vaäy xin Ñeà-
- Töø luùc naøo keá-hoaïch rôøi Saøi-Goøn ñöôïc ñaët ra? Ñoác cho bieát, khi rôøi Saøi-Goøn, Boä Tö-Leänh Noåi treân
- Luùc manh-nha keá-hoaïch aáy, thì maët traän ñöôøng di-taûn ñöôïc toå-chöùc ra sao? Moät caùch cuï-theå,
Saøi-Goøn nhö theá naøo! Moät caùch cuï-theå, töông-quan beân döôùi Ñoâ-Ñoác Cang, caùc giôùi-chöùc Haûi-Quaân
585 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Phoù Ñeà-Ñoác Ñinh-manï h-Huøng Goøn, cho ñeán khi chuùng ta giao caùc chieán-haïm cho
Myõ ngaøy 7 thaùng 5 naêm 1975, Boä Tö-Leänh Noåi coù
hieän-dieän treân HQ 3 ñöôïc phaân nhieäm nhö theá nhöõng söûa-soaïn, quyeát-ñònh seõ ñi ñaâu, neáu chuùng
naøo? Ñaëc-bieät vai troø cuûa Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh. ta khoâng ñöôïc Phi vaø Myõ cho gheù caûng Subic?
- Chuùng toâi ôû treân HQ 502, moät con taøu baát- - Suoát thôøi-gian di-chuyeån treân, Boä Tö-Leänh
khieån-duïng, chôû treân 5.000 ngöôøi, thaät laø bi-ñaùt, Noåi coù nhöõng döï-truø, ñeà-phoøng naøo neáu ñoaøn taøu
ñaõ ñöôïc chieác HQ 16 tôùi doøng ñi, caâu hoûi laø: Ai ñaõ bò taán-coâng. Söï taán-coâng aáy, neáu coù, seõ ñeán töø ñaâu?
ra lònh naøy? Ta seõ choáng traû baèng caùch naøo?
- Suoát ñoaïn ñöôøng töø Saøi-Goøn tôùi Coân-Sôn, - Chuùng toâi nghó raèng khi ñöôïc Myõ nhaän laïi
HQ 502 chuùng toâi khoâng ngôùt keâu cöùu treân heä- caùc chieán-haïm, vaø cho chuùng ta leân bôø taïi Subic, laø
thoáng aâm-thoaïi, nhöng khoâng heà coù hoài-aâm. Taïi keát-quaû cuûa söï daøn-xeáp khoù-khaên, teá-nhò. Söï vieäc
sao laïi coù söï im-laëng naøy? aáy thaät söï ñaõ dieãn ra nhö theá naøo?
Môùi ñaây, thaùng 3 naêm 2000, chuùng toâi coù ñöôïc - Khi taát caû thuûy-thuû-ñoaøn cuûa Haûi-Quaân Vieät-
ñaøm-ñaïo khaù laâu vôùi Ñaïi-Taù Nguyeãn-vaên-May, Tö- Nam Coäng-Hoøa, cuõng nhö gia-ñình vaø daân-chuùng,
Leänh Vuøng V Duyeân-Haûi. OÂng May coù noùi: taïm truù taïi Guam, khoâng thaáy coù vò töôùng laõnh naøo
tìm gaëp vaø noùi chuyeän vôùi taäp-theå Haûi-Quaân (ngoaïi
“Hoâm muøng 2 ra ngoaøi bieån, bieån thì eâm, tröø Ñeà-Ñoác Minh, vôùi tö-caùch caù-nhaân). Ñeà-Ñoác coù
goïi maùy thì boán phöông eâm laëng nhö tôø. Do ñoù thaáy ñaây laø moät thieáu soùt, tuy nhoû beù, trong moät
khoâng bieát phaûi ñi ñaâu, neân môùi hoïp nhau maø veà chuyeán ra ñi to lôùn vaø ñeïp-ñeõ khoâng?
haøng tuïi noù”.
- Laø moät vò ñaøn anh trong gia-ñình Haûi-Quaân,
Caâu hoûi ñaët ra laø : Ñeà-Ñoác coù thaáy caàn baøy toû theâm ñieàu gì vôùi taát caû
- Ñoâ-Ñoác coù nghó raèng söï im-laëng voâ-tuyeán ñaïi gia-ñình Haûi-Quaân taïi haûi-ngoaïi cuõng nhö coøn
cuûa Boä Tö-Leänh Noåi ñaõ aûnh-höôûng ñeán caùc ñôn-vò ôû trong nöôùc khoâng?
Haûi-Quaân khaùc, cuï-theå nhö Vuøng V Duyeân-Haûi.
- Laø moät vò töôùng lo-laéng cho caû ñoaøn taøu gaàn
30 chieác, chuùng toâi nghó Ñeà-Ñoác cuõng nhö Boä Tö-
Leänh Noåi, coù nhöõng suy nghó khaùc coù aûnh-höôûng Nhöõng tieát-loä cuûa Ñeà-Ñoác laø nhöõng döõ-kieän
to lôùn, teá-nhò hôn. Neáu ñuùng theá, xin Ñeà-Ñoác cho raát quí-baùu ñeå sau naøy, caùc söû-gia nhìn roõ hôn
bieát lyù-do. veà vai troø cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa ñaõ
- Töø luùc Haïm-Ñoäi Vieät-Nam Coäng-Hoøa rôøi Saøi- haønh-xöû nhö theá naøo trong chieán-traän cuõng nhö
khi phaûi tuaân-leänh thöôïng-caáp khoâng buoâng suùng
ra ñi. Chuùng toâi xin ñöôïc ña-taï söï öu-aùi maø Ñeà-Ñoác
ñaõ daønh cho.
Traân-troïng.
Phan-laïc-Tieáp
San Diego, ngaøy 16 thaùng 1 naêm 2001
586 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Nhöõng tieát-loä theâm naøo ñoù, (toâi khoâng nghó coù ai ñaët vaán-ñeà di-taûn löïc-
veà chuyeán di-chuyeån löôïng ra ngoaïi-quoác vaøo luùc naøy). Coøn rieâng toâi,
thí-duï coù chaùnh-phuû lieân-hieäp, chaéc toâi cuõng seõ ra
cuûa ñoaøn taøu ñi. Khi coøn chieán-tranh, laèn ranh roõ-raøng, mình coøn
bieát phaûi laøm gì. Giôø trao tính-maïng mình cho maáy
Thaân göûi anh Phan-laïc-Tieáp, oâng laøm chính-trò, ngaøy tröôùc ngaøy sau, Vieät-Coäng
noù laät, mình naèm trong roï heát.
Nhaän ñöôïc thô anh, toâi muoán traû lôøi ngay.
Chöa traû lôøi, nhö maéc nôï, luùc naøo cuõng baän taâm. Vaøi ngaøy sau thì coù buoåi hoïp tham-möu cao
Nhöng cuõng vì vaäy maø coù theå thieáu soùt. Daïo naøy, trí caáp ñeå baøn veà vaán-ñeà di-taûn löïc-löôïng. Nhö Ñoâ-Ñoác
oùc toâi ñaõ suy nhieàu, toâi ñang sôï bò maéc beänh luù-laáp. Cang ñaõ noùi, ngoaøi caùc só-quan tröïc-tieáp traùch-
nhieäm nhö Phuï-Taù Tö-Leänh Haønh-Quaân Bieån,
Tröôùc heát, thaät laø moät söï baát ngôø ñoái vôùi toâi Tö-Leänh Haïm-Ñoäi, Chæ-Huy-Tröôûng Tieáp-Vaän,
khi ñoïc baøi anh phoûng-vaán Ñoâ-Ñoác Chung-taán- Tham-Möu-Phoù Haønh-Quaân, Tham-Möu-Tröôûng
Cang. Haønh-Quaân Bieån; coøn coù söï hieän-dieän cuûa caùc
só-quan cao caáp khaùc nhö Phuï-Taù Tö-Leänh Haønh-
Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang ñaõ raát “nice” khi Quaân Soâng, Tham-Möu-Tröôûng Haûi-Quaân ... Trong
khen toâi veà chuyeán di-taûn. Toâi raát traân-troïng vaø buoåi hoïp naøy, caùc coâng vieäc chuaån-bò ñaõ ñöôïc thaûo-
caùm ôn Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang. Rieâng phaàn toâi, luaän vaø quyeát-ñònh. Toâi khoâng nghó laø ñaõ coù moät
thaät quaû toâi khoâng nghó raèng toâi ñaõ coù coâng-lao gì keá-hoaïch vieát veà döï-truø di-taûn naøy. Vaán-ñeà di-taûn
hôn anh em. Moïi ngöôøi ñeàu coá-gaéng lo troøn traùch- daân-chuùng cuõng khoâng thaáy ñöôïc ñaët ra. Toâi nghó
vuï cuûa mình. vaøo ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975, vieäc caùc quaân-nhaân
baïn vaø daân-chuùng ñoå vaøo xin di-taûn laø ngoaøi söï döï-
Haûi-Quaân ñaõ coù moät chuyeán ñi thaät toát ñeïp. lieäu cuûa Haûi-Quaân. Nhö vaäy, vieäc chuaån-bò di-taûn
Coâng-lao neáu coù, laø cuûa taát caû moïi ngöôøi. Maëc daàu Haïm-Ñoäi ñaõ coù. Vaán-ñeà coøn laïi laø neáu phaûi di-taûn
thaát traän, chuùng ta vaãn coù theå töï-haøo veà chuyeán thì bao giôø ñi vaø seõ laøm gì tieáp. Bao giôø ñi seõ do
di-taûn ñoù. tình-hình quaân-söï quyeát-ñònh. Nhöng laøm gì tieáp
thì tuøy thuoäc vaøo nhieàu yeáu-toá chính-trò phöùc-taïp.
Trôû laïi böùc thô cuûa anh, ñeå tieän vieäc, toâi seõ Luùc baáy giôø, coù moät soá tình-huoáng coù theå xaûy ra:
duøng nhöõng caâu hoûi cuûa anh ñeå gôïi nhôù laïi nhöõng ruùt veà Vuøng IV Chieán-Thuaät vaø tieáp-tuïc chieán-ñaáu,
gì ñaõ xaûy ra vaø seõ trình-baøy theo thöù-töï caâu hoûi. chia caét ñaát, chaùnh-phuû lieân-hieäp, chaùnh-quyeàn tan
raõ. Khoâng ai nghó ñeán vieäc Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-
Minh ra leänh buoâng suùng.
Caâu 1: Töø luùc naøo keá-hoaïch rôøi Saøi-Goøn ñöôïc
ñaët ra?
Caâu 2: Luùc manh-nha keá-hoaïch di-taûn thì maët
Chæ-huy laø tieân lieäu. Khi tình-hình bieán traän Saøi-Goøn nhö theá naøo? Moät caùch cuï-theå,
chuyeån nhanh choùng, caáp chæ-huy naøo roài cuõng töông-quan löïc-löôïng Ñòch vaø Ta ra sao?
phaûi tính ñeán böôùc keá tieáp. Toâi nghó Ñoâ-Ñoác Chung-
taán-Cang ñaõ tham-khaûo rieâng töøng só-quan cao caáp Taïi Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân, Trung-Taâm Haønh-
veà vieäc naøy vaøo khoaûng moät tuaàn tröôùc khi di-taûn. Quaân coù buoåi thuyeát-trình haèng ngaøy neân töông-
Khi ñöôïc tham-khaûo, toâi traû lôøi ñaïi loaïi nhö sau: ñoái ta theo doõi ñöôïc tình-hình quaân-söï, nhöng toâi
khoâng nhôù ñöôïc töông-quan löïc-löôïng treân boä. Veà
Quan-troïng nhaát laø vieäc baûo-toàn löïc-löôïng. phaàn Haûi-Quaân thì ta theo doõi tình-hình qua caùc
Neáu Saøi-Goøn bò ñe-doïa, neân di-taûn löïc-löôïng ra khoûi ñôn-vò trong soâng: phía Nam thì coù Löïc-Löôïng
Saøi-Goøn roài tuøy tình-hình, maø ñònh lieäu.
Neáu coù ñaøm phaùn thì mình vaãn coøn söùc maïnh
587 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Tuaàn-Thaùm ñoùng taïi Beán-Löùc; phía Baéc thì coù caùc vaø taäp-trung taïi Coân-Sôn. Tröôùc khi khôûi-haønh,
traïm Tieàn-Phöông treân soâng Saøi-Goøn ; phía Ñoâng caùc Ñaïi-Ñôn-Vò-Tröôûng phaûi taäp hoïp ñôn-vò ñeå
thì coù Ñaëc-Khu Röøng Saùt; phía Taây thì coù caùc traïm thoâng-baùo lyù-do di-taûn. Taïi caùc caàu taøu, caùc vò Ñoâ vaø
Tieàn-Phöông treân soâng Vaøm-Coû. Cho ñeán ngaøy 27 Ñeà-Ñoác seõ chia nhau ñeán trình-baøy cho nhaân-vieân
thaùng 4 naêm 1975, ngoaøi caùc toan tính cuûa ñòch taïi lyù-do di-taûn (vieäc naøy ñaõ khoâng ñöôïc thöïc-hieän vì
khu-vöïc Vaøm-Coû, caùc nôi khaùc khoâng thaáy baùo-caùo söï tuï hoïp cuûa ñoâng-ñaûo daân-chuùng taïi beán taøu).”
caùc hoaït-ñoäng ñòch ñaùng keå.
Ñeâm 27 thaùng 4 naêm 1975, Phaân-Ñoaøn Tuaàn-
Thaùm baûo-veä caàu Bình-Lôïi (hay Bình-Trieäu) baùo- Caâu 3: Vieäc thaønh-laäp Löïc-Löôïng 99?
caùo bò taán-coâng. Saùng ngaøy 28 thaùng 4 naêm 1975,
thì toâi ñeán thaêm baèng xe Jeep, oâng Armitage xin ñi Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang veà nhaän laõnh chöùc-
theo quan-saùt. Treân ñöôøng ñi, ñaõ thaáy daân-chuùng ñoå vuï Tö-Leänh Haûi-Quaân ñöôïc ít hoâm thì ra leänh
veà höôùng Saøi-Goøn. Ñaây laø moät traïm Tieàn-Phöông thaønh-laäp Löïc-Löôïng 99 do Ñaïi-Taù Doõng chæ-huy.
ñoùng döôùi chaân caàu vaø moät Phaân-Ñoäi Tuaàn-Thaùm. Treân bình-dieän quaân-söï, söï thaønh-laäp löïc-löôïng
Só-quan chæ-huy baùo-caùo laø ñeâm qua ñòch taán-coâng naøy cuõng höõu lyù. Löïc-Löôïng Tuaàn-Thaùm ñoùng taïi
töø phía beân kia soâng vaø bò ñaåy lui. Hieän nay, ñôn-vò Beán-Löùc lo haønh-quaân nhieàu veà thöôïng löu soâng
Baïn chung quanh khoâng coøn vaø khoâng coøn lieân- Vaøm-Coû. Ñaëc-Khu Röøng Saùt thì khoâng thoáâng thuoäc
laïc ñöôïc vôùi Tieåu-Khu Bieân-Hoøa hay Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân veà haønh-quaân. Vì vaäy, Haûi-Quaân khoâng
Quaân-Ñoaøn III nöõa. Sau khi quan-saùt tình-hình, toâi chuû ñoäng treân caùc thuûy-trình daãn ra cöûa Soaøi-Raïp
khuyeân anh em bình-tónh, giöõ vöõng vò-trí ñeå toâi veà vaø ra Vuõng-Taøu. Löïc-Löôïng 99 coù theå boå-khuyeát
kieåm-ñieåm laïi tình-hình vaø seõ coù chæ-thò sau. Veà Boä tình-traïng treân. Maët khaùc, vì vieäc thaønh-laäp Löïc-
Tö-Leänh Haûi-Quaân vaøo buoåi tröa, toâi lieân-laïc vôùi Löôïng 99 do quyeát-ñònh cuûa Ñoâ-Ñoác Chung-taán-
Tieåu-Khu Bieân-Hoøa vaø Boä Tö-Leänh Quaân-Ñoaøn III Cang maø chöa coù söï nghieân-cöùu cuûa Boä Tham-Möu
ñeàu khoâng ñöôïc. Toâi nghó laø ñôn-vò ñòch taán-coâng neân cuõng deã gaây ngoä-nhaän.
Phaân-Ñoaøn PBR laø moät thaønh-phaàn tieàn thaùm ñòch
muoán chieám ñoùng laøm ñaàu caàu cho ñaïi ñôn-vò saép
tieán tôùi. Sau ñoù, toâi phuùc-trình tình-hình cho Ñoâ-
Ñoác Tö-Leänh. Saùng ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975. Caâu hoûi 4: Treân ñöôøng di-taûn, Boä Tö-Leänh Noåi
Phaân-Ñoäi PBR naøy ñaõ ñöôïc leänh trôû veà haäu-cöù ñöôïc toå-chöùc ra sao?
vaø ñi ngang qua Boä Tö-Leäïnh Haûi-Quaân vaøo buoåi
tröa. Toâi nhôù mang maùng laø khi baøn veà phoøng-thuû Nhaø toâi vaø nhaø Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh ôû
Saøi-Goøn, coù ñaët ra vaán-ñeà phaù huûy caàu Bình-Lôïi, caïnh nhau taïi ñaàu ñöôøng Gia-Long vaø Cöôøng-Ñeå,
nhöng quyeát-ñònh laø khoâng phaù. Nhö vaäy laø maët ngoaøi voøng ñai phoøng-thuû cuûa traïi Baïch-Ñaèng.
Baéc Saøi-Goøn ñaõ bò boû ngoû. Khi veà ñeán Boä Tö-Leänh Tröa ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975, sau khi ra chæ-thò
Haûi-Quaân, tröôùc khi oâng Phuù (teân Vieät-Nam cuûa cho Phaân-Ñoäi PBR taïi caàu Bình-Lôïi trôû veà haäu-cöù
oâng Armitage) töø-bieät, toâi coù hoûi oâng laø neáu chuùng giaûi-quyeát moät soá vaán-ñeà, toâi ñi quanh moät voøng
toâi di-taûn thì chaùnh-phuû Myõ coù giuùp ñöôïc gì khoâng. quan-saùt. Beân ngoaøi nuùt chaän taïi beán Baïch-Ñaèng
OÂng Armitage traû lôøi laø coù chöông-trình New Life. vaø taïi coång chaän ôû ñöôøng Cöôøng-Ñeå, daân-chuùng
Coøn ñang nhieàu baän taâm, toâi cuõng chaû hoûi theâm ñaõ tuï-taäp ñoâng-ñaûo. Khoaûng 3 giôø chieàu, sôï coù naùo-
chöông-trình ñoù laø gì vaø nhö theá naøo? loaïn, vôùi söï ñoàng yù cuûa Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang,
toâi vaø Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh di-chuyeån gia-ñình
Chieàu ngaøy 28 thaùng 4 naêm 1975, Ñoâ-Ñoác ñeán nhaø Ñeà-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù ôû beán Baïch-
Chung-taán-Cang trieäu-taäp buoåi hoäi hoïp tham-möu Ñaèng tröôùc Caàu B. Khoaûng 5 giôø chieàu, khoâng nhaän
cao caáp vaø thoâng-baùo quyeát-ñònh: “Neáu khoâng coù ñöôïc phaûn leänh, chuùng toâi baét ñaàu di-chuyeån xuoáng
phaûn leänh, thì ñuùng 7 giôø chieàu, töùc 19 giôø ngaøy
29 thaùng 4 naêm 1975, seõ di-taûn Haïm-Ñoäi ra bieån
588 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
taøu. Luùc ñoù Caàu B ñaõ ñoâng ngöôøi nhöng xuoáng taøu - Ñoái vôùi nhöõng ai khoâng muoán di-taûn thì phaûi
khoâng maát traät-töï duø coù phaûi chen nhau. Taïi Caàu lo phöông-tieän cho hoï trôû laïi Vuõng-Taøu. Moät taøu daàu
B luùc ñoù, HQ 1 caëp vò-trí 1 saùt caàu taøu. Moät chieán- vaø nhieàu tieåu-ñónh ñaõ ñöôïc söû-duïng vaøo vieäc naøy.
haïm khaùc ôû vò-trí 2, HQ 3 ôû vò-trí 3 ngoaøi cuøng.
Gia-ñình chuùng toâi xuoáng HQ 3, rieâng toâi ôû laïi caàu - Coù moät chieán-haïm baùo-caùo laø trong thuûy-
taøu ñeå höôùng-daãn neáu caàn. Ñoâ-Ñoác Taùnh ñeán, toâi thuû-ñoaøn, coù nhieàu ngöôøi khoâng ñoàng yù mang taøu
chæ xuoáng Soaùi-haïm HQ 1, khoâng ngôø HQ 1 veà sau ñi. Ñaïi-Taù Sôn tình-nguyeän sang thu xeáp. OÂng goïi
gaëp truïc-traëc veà heä-thoáng chæ-huy. Gaàn 7 giôø, toâi chieán-haïm aáy caëp vaøo HQ 3. Ñaïi-Taù Sôn sang hoïp
laáy tieåu-ñónh veà HQ 3 vaø ñuùng 7 giôø chieàu, toâi baûo vôùi thuûy-thuû-ñoaøn quaù laâu. Saép ñeán giôø khôûi-haønh.
Haïm-Tröôûng HQ 3 laø Trung-Taù Nguyeãn-kim-Trieäu Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang noùng ruoät neân toâi phaûi
cho leänh khôûi-haønh. Caùc chieán-haïm khaùc cuõng sang goïi Ñaïi-Taù Sôn trôû veà. Moïi chuyeän roài cuõng
khôûi-haønh sau ñoù. eâm ñeïp.
Ñeán Vuõng-Taøu vaøo ban ñeâm, chuùng toâi nhaän - Tröôøng-hôïp cuûa Ñaïi-Taù Ñoã-Kieåm, vì thaát
ñöôïc yeâu-caàu ñoùn Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang leân laïc gia-ñình neân oâng yeâu-caàu Haïm-Ñoäi hoaõn khôûi-
chieán-haïm. Ra ñoùn taïi haïm kieàu, thaáy coù Ñoâ-Ñoác haønh, chôø oâng ñi tìm kieám gia-ñình. Xeùt raèng sau
Chung-taán-Cang, Phoù-Ñeà-Ñoác Dieäp-quang-Thuûy khi Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh ra leänh buoâng
laø Tham-Möu-Tröôûng Haûi-Quaân vaø gia-ñình hai vò suùng, Coân-Sôn trôû thaønh khoâng an-toaøn, vì coù
tôùi baèng tuaàn-duyeân-haïm (PGM). Do söï hieän-dieän theå döôùi aùp-löïc cuûa caùc tuø-nhaân Coäng-Saûn hay töø
cuûa Vò Tö-Leänh Haûi-Quaân, HQ 3 ñöông nhieân trôû trong ñaát lieàn, chaùnh-quyeàn Coân-Sôn coù theå gaây
thaønh soaùi-haïm. Tuy-nhieân, vì khoâng naém vöõng khoù-khaên cho Haïm-Ñoäi. Hôn nöõa trong tình-traïng
tình-traïng caùc ñôn-vò neân ngoaøi vieäc chæ-thò cho nhaân-vieân ñang hoang-mang dao-ñoäng, chôø ñôïi
caùc ñôn-vò taäp-trung taïi Coân-Sôn, Boä Tham-Möu laâu seõ ñöa laïi nhieàu vaán-ñeà raéc-roái. Do ñoù maø coù
chæ theo doõi tình-hình. Trong ngaøy 30 thaùng 4 naêm quyeát-ñònh khoâng thoûa-maõn ñöôïc yeâu-caàu cuûa Ñaïi-
1975, ñöôïc tin Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh ñaõ ra Taù Kieåm, vaø cung-caáp tieåu-ñónh cho Ñaïi-Taù Kieåm
leänh cho Quaân-Ñoäi buoâng suùng. ñi tìm kieám gia-ñình roài baét kòp Haïm-Ñoäi sau. Caùc
yeâu-caàu cuûa Ñaïi-Taù Kieåm göûi cho oâng Armitage
Taïi Coân-Sôn saùng ngaøy 1 thaùng 5 naêm 1975, ñeàu ñöôïc chuyeån cho oâng Armitage. Trong khi ôû
caùc Ñaïi-Ñôn-Vò-Tröôûng ñöôïc môøi ñeán hoïp taïi HQ Guam, toâi ñöôïc thoâng-baùo laø ñaõ tìm thaáy gia-ñình
3. Toâi thaáy coù khaù ñaày-ñuû só-quan cao caáp ñeán cuûa Ñaïi-Taù Kieåm.
hoïp. Moïi ngöôøi ñoàng yù laø phaûi lieân-laïc vôùi Hoa-Kyø
nhöng khoâng ai coù soá lieân-laïc cuûa oâng Armitage.
Nhìn nhau moät luùc, roát cuoäc, sau khi caân nhaéc moät
caùch raát deã thöông veà vuï bò caùch chöùc Tö-Leänh Vai troø cuûa Phoù-Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh?
Haïm-Ñoäi, Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn ruùt trong tuùi
ra taàn-soá vaø ñi lieân-laïc voâ-tuyeán vôùi Armitage. Sau Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh laø moät töôùng laõnh
moät hoài, caùc ngöôøi khoâng coù gia-ñình ñi theo HQ 3 gioûi, lanh leï, thaùo-vaùt laïi dai söùc, laøm vieäc khoâng
hoïp thaønh Boä Tham-Möu. Nhöõng ai coù gia-ñình thì bieát meät moûi neân oâng ñaõ ñoùng goùp raát nhieàu trong
trôû veà chieán-haïm chôû gia-ñình mình. Baáy giôø goïi chuyeán di-taûn. Khi Vuøng II Duyeân-Haûi trieät-thoaùi veà
laø Boä Tham-Möu chöù treân thöïc-teá luùc ñoù thì tuøy cô ñoùng taïi Caùt-Laùi. Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh coù moät soá
öùng-bieán. Coù vieäc gì ñeán hoïp nhau cuøng baøn. Sau PCF döôùi quyeàn. Caùc PCF naøy cuõng ñaõ raát ñaéc-löïc
khi coù söï ñoàng yù cuûa Ñoâ-Ñoác Cang thì chia nhau trong coâng vieäc lieân-laïc cuûa Haïm-Ñoäi ôû ngoaøi bieån
maø laøm, mieãn sao coù keát-quaû eâm ñeïp. Thí-duï veà trong suoát thôøi-gian di-taûn.
lieân-laïc chæ-huy thì do Phoù-Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh
phuï-traùch. Caùc vaán-ñeà veà caùc chieán-haïm thì coù Ñaïi- Chæ-huy Chieán-Thuaät ñoøi hoûi boán ñieàu-kieän
Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn vaø Ñaïi-Taù Phaïm-maïnh-Khueâ. khi lieân-laïc:
Sau ñaây laø vaøi thí-duï cuï-theå.
- An-toaøn,
- Chính-xaùc veà truyeàn-tin,
589 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
- Naém vöõng tình-hình, quyeát-ñònh im-laëng voâ-tuyeán khoâng?
- Tieáng noùi cuûa thaåm-quyeàn.
Trong khi trieät-thoaùi, binh-só hoang-mang Trong baøi Anh vieát veà Ñaïi-Taù May vaø Vuøng V
dao-ñoäng, caùc ñieàu-kieän treân laïi caøng raát quan- Duyeân-Haûi, coù ñoaïn nhö sau: “Vaán-ñeà di-taûn vaøo giôø
troïng. Ñeà-Ñoác Minh ñaõ coù nhieàu kinh-nghieäm ñieàu phuùt cuoái, trong Haûi-Quaân, haàu nhö taát caû ñôn-vò
quaân trong soâng neân raát höõu-hieäu trong traùch-vuï ñeàu coù phöông-tieän di-chuyeån, caùc Chæ-Huy-Tröôûng
lieân-laïc vaø chæ-huy. Nhôø coù oâng maø heä-thoáng Ñaïi-Ñôn-Vò ñeàu ñöôïc thoâng-baùo, saün-saøng chieán-
truyeàn-tin khoâng bò phaù roái, caùc chæ-thò chuyeån ñi ñaáu, nhöng caàn ra ñi laø ñaõ saün-saøng. Vieäc naøy ñaõ
ñöôïc chính-xaùc, caùc tin-töùc ñöôïc thu-thaäp ñaày-ñuû khoâng xaûy ra vôùi vò Tö-Leänh Löïc-Löôïng Thuûy-Boä
neân deã giaûi-quyeát, moïi ngöôøi ñeàu bieát ñaây laø tieáng ... vaø vò Tö-Leänh Vuøng V Duyeân-Haûi ...” Theo toâi
noùi cuûa thaåm-quyeàn neân khoâng ai thaéc-maéc hay ñaët bieát, thì ngoaïi tröø caùc ñôn-vò vaø chieán-haïm taïi Saøi-
vaán-ñeà. Ngoaøi ra, khi caàn, Ñeà-Ñoác Minh saün-saøng Goøn laø ñöôïc chuaån-bò ñeå di-taûn neáu caàn-thieát, caùc
laáy tieåu-ñónh ñeán taïi choã ñeå tìm hieåu giaûi-quyeát, ñôn-vò khaùc ñeàu khoâng ñöôïc chæ-thò hay thoâng-baùo
kyû-luaät vì theá cuõng deã duy-trì. Coù theå noùi laø tieáng saün-saøng ra ñi. Caùc quyeát-ñònh vaøo phuùt choùt ñeàu do
noùi vaø söï hieän-dieän cuûa Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh ñaõ caùc ñôn-vò tröôûng theo doõi tình-hình, töï chuaån-bò
ñem laïi yeân-taâm cho nhieàu ñôn-vò vaø quaân-nhaân vaø choïn löïa. Rieâng veà vaán-ñeà im-laëng voâ-tuyeán thì
Haûi-Quaân trong chuyeán di-taûn naøy. khoâng coù yeáu-toá to lôùn hay teá-nhò naøo aûnh-höôûng.
Im-laëng voâ-tuyeán chæ coù nghóa laø khoâng söû-duïng
maùy phaùt, nhöng maùy thaâu vaãn ñöôïc duøng ñeå
theo doõi, neáu caàn thì vaãn phaûi leân maùy lieân-laïc.
Caâu hoûi 5 vaø 6: HQ 502 baát-khieån-duïng, keâu cöùu Do ñoù, chaéc khoâng coù aûnh-höôûng gì ñeán vaán-ñeà
treân ñöôøng Saøi-Goøn ñi Coân-Sôn maø khoâng truyeàn-tin. Vuøng V Duyeân-Haûi ñaõ khoâng lieân-laïc
thaáy hoài-aâm. Taïi sao? Sau ñoù ñöôïc HQ 16 vôùi Haïm-Ñoäi di-taûn, chaéc laø vì taàm maùy truyeàn-tin
ñeán doøng ñi. Ai cho leänh HQ 16? khoâng tôùi maø thoâi.
Trong khi di-chuyeån ra Coân-Sôn vaø trong
khi neo taïi Coân-Sôn, toâi ôû treân HQ 3 khoâng nghe
thaáy tieáng keâu cöùu cuûa HQ 502, vì toâi khoâng thaáy Caâu hoûi 9, 10, 11: Töø khi rôøi Saøi-Goøn ñeán khi
baùo-caùo. Toâi khoâng roõ caùc chieán-haïm khaùc coù nghe trao laïi caùc chieán-haïm cho Hoa-Kyø vaøo ngaøy 7
thaáy hay khoâng. Neáu toâi nhôù khoâng laàm thì chæ khi
rôøi Coân-Sôn treân ñöôøng ñi Subic Bay, môùi thaáy baùo thaùng 5 naêm 1975:
veà HQ 502. Sau khi thaûo-luaän, HQ 16 ñaõ ñöôïc choïn
löïa vaø hình nhö Ñaïi-Taù Sôn hay Ñaïi-Taù Khueâ ñaõ - Boä Tö-Leänh Noåi coù söûa-soaïn quyeát-ñònh ñi ñaâu
ñích-thaân yeâu-caàu HQ 16 quay laïi doøng HQ 502. neáu khoâng ñöôïc vaøo Subic Bay?
Anh thöû lieân-laïc vôùi Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn hoûi
theâm xem sao. - Vaán-ñeà phoøng-veä Haïm-Ñoäi nhö theá naøo?
- Caùc söï daøn-xeáp ñeå Myõ nhaän laïi chieán-haïm vaø
cho daân tò-naïn leân bôø taïi Subic Bay nhö theá
Caâu hoûi 7 vaø 8: Hoâm 2 thaùng 5 naêm 1975, Vuøng naøo?
V Duyeân-Haûi khoâng lieân-laïc voâ-tuyeán ñöôïc
vôùi ai, khoâng bieát ñi ñaâu môùi quay veà. Söï Khi cho oâng Armitage ñeán laøm só-quan lieân-
im-laëng voâ-tuyeán cuûa Haïm-Ñoäi di-taûn coù laïc thì Hoa-Kyø ñaõ saün-saøng tieáp nhaän Haïm-Ñoäi
theå aûnh-höôûng ñeán caùc ñôn-vò khaùc khoâng? di-taûn cho neân vieäc baøn-thaûo veà vaán-ñeà naøy khoâng
Coù yeáu-toá naøo to lôùn hay teá-nhò hôn ñöa ñeán ñöôïc ñaët ra, coi nhö moät leõ dó-nhieân. Vaán-ñeà
phoøng-veä Haïm-Ñoäi cuõng khoâng ñöôïc ñaët ra. Caùc
chieán-haïm chôû ñaày ngöôøi tò-naïn, taùc-xaï chaéc cuõng
590 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
khoù-khaên. Khi Haûi-Quaân Hoa-Kyø ñaõ nhaän tieáp-teá nhaân) ñaây coù phaûi laø moät thieáu soùt khoâng?
cho caùc chieán-haïm thì ñöông nhieân phaûi lo baûo-veä
Haïm-Ñoäi di-taûn neáu coù chuyeän xaûy ra. Khi Haïm-Ñoäi ñeán Subic Bay thì só-quan lieân-
laïc Myõ trình-baøy. Theo kinh-nghieäm cuûa Hoa-Kyø
Vaán-ñeà ñaàu tieân laø ñi ñaâu? thì trong nhöõng tröôøng-hôïp trieät-thoaùi nhö theá
Hoa-Kyø muoán Haïm-Ñoäi ñi Guam. Sau khi naøy, nhieàu khi caùc binh-só uaát-öùc, gaây-goã vôùi caáp
thaûo-luaän, vì thaáy caùc chieán-haïm khoâng ñuû ñieàu- laõnh-ñaïo, laøm xaùo-troän an-ninh traät-töï. Do ñoù, hoï
kieän ñeå haûi-haønh quaù xa, neân taát caû ñoàng yù laø yeâu-caàu caùc só-quan caáp Töôùng rôøi khoûi chieán-haïm
Haïm-Ñoäi seõ di-chuyeån veà Subic Bay, Phi-Luaät-Taân. tröôùc. Leõ dó-nhieân laø mình phaûi laøm theo thoâi; tuy-
Khi ñaõ coù quyeát-ñònh ñi veà Phi-Luaät-Taân, Boä nhieân ñeå ñoaøn-vieân khoûi xao-xuyeán thaéc-maéc, hai
Tham-Möu lo saép xeáp loä-trình vaø ñoäi hình, chæ-ñònh Ñeà-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù vaø Hoaøng-cô-Minh tình-
vò-trí vaø khôûi-haønh. Treân ñöôøng di-chuyeån, gaëp nguyeän ôû laïi ñeå ñi cuøng ñoaøn-vieân baèng taøu thuûy
chuyeän gì thì lo giaûi-quyeát chuyeän ñoù, nhö vuï HQ qua Guam. Coøn toâi thì seõ ñöa gia-ñình caùc oâng aáy
502 cuûa anh, vuï moät LSM baát-khieån-duïng hoaøn- ñi tröôùc. Chuùng toâi qua Guam vaø ñöôïc ñöa ñeán truù
toaøn, phaûi chuyeån ngöôøi sang taøu khaùc roài ñaùnh nguï taïi Naval Air Station (NAS).
ñaém LSM. Chæ-ñònh caùc chieán-haïm ñeán cöùu vôùt caùc
ghe taøu nhoû keâu cöùu. Ngay HQ 3 cuõng bò chaùy treân Hai Ñeà-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù vaø Hoaøng-cô-
saân chính vaø bò hö caû hai maùy chaùnh khi gaàn ñeán Minh cuøng ñi vôùi ñoaøn-vieân sang Guam nhöng ôû
Phi-Luaät-Taân, Myõ phaûi cho taøu doøng ñeán keùo ñi. Sau choã khaùc, maõi sau môùi tìm bieát choã ôû cuûa gia-ñình
khi ñi ñöôïc ít hoâm, caùc chieán-haïm khoâng giöõ ñöôïc ñeå ñoaøn-tuï.
vò-trí, ñoäi hình traûi roäng quaù lôùn, maùy bay khoâng-
tuaàn Myõ baùo-caùo laøm Ñoâ-Ñoác Cang buoàn phieàn. YÙ-kieán töôùng laõnh tìm gaëp vaø noùi chuyeän vôùi
Ñeå giaûi-quyeát, Ñoâ-Ñoác Laâm-nguôn-Taùnh treân HQ ñoaøn-vieân cuøng gia-ñình hoï vaø daân-chuùng cuõng laø
1 ñöôïc chæ-ñònh laøm OTC moät Phaân-Ñoäi, v.v... moät yù-kieán hay. Nhöng vaøo luùc ñoù, töôùng cuõng nhö
Khi gaàn ñeán Phi-Luaät-Taân thì ñöôïc bieát quaân, quaân-phuïc khoâng coøn, maët maøy phôø-phaïc, aùo
chính-phuû Phi khoâng chaáp-thuaän cho Haïm-Ñoäi quaàn loâi-thoâi, buoàn tuûi baïi traän, töông-lai voâ ñònh
di-taûn ñöôïc vaøo haûi-phaän Phi-Luaät-Taân. Hoäi-hoïp, khoâng bieát ñi veà ñaâu, tieàn baïc khoâng coù, chaúng
thaûo-luaän, ñi ñeán giaûi-phaùp trao traû chieán-haïm cho bieát mình phaûi sinh soáng ra sao. Rieâng caù-nhaân toâi
Hoa-Kyø. Vaán-ñeà daøn-xeáp ôû treân boä giöõa Myõ vaø Phi thì khoâng bieát noùi gì. Maø neáu noùi thì coù giaûi-quyeát
chaéc cuõng phöùc-taïp nhöng mình ñaâu coù hay. Ruùt ñöôïc vieäc gì khoâng, hay laïi coù ngöôøi baát-maõn ñöùng
cuïc giaûi-phaùp traû taøu cho Hoa-Kyø ñöôïc chaáp-thuaän, leân traùch-moùc, maéng-moû thì chæ caøng theâm buoàn.
Caùc tieåu-ñónh Myõ ñi sôn xoùa teân vaø soá hieäu Vieät-Nam Theo toâi nghó, moïi ngöôøi ñaõ an-toaøn tôùi beán bôø töï
cuûa caùc chieán-haïm. Bao nhieâu ñaïn döôïc vaø vuõ-khí do, theá laø toát roài ... Hay anh thöû hoûi yù-kieán quyù vò
caù-nhaân ñeàu ñöôïc ñoå xuoáng bieån. Moãi chieán-haïm töôùng laõnh khaùc xem sao.
ñeàu coù moät só-quan Hoa-Kyø leân tieáp nhaän.
Haïm-Ñoäi laøm leã haï côø Vieät-Nam, tröông côø
Hoa-Kyø treân caùc chieán-haïm vaø tieán vaøo haûi-phaän
Phi-Luaät-Taân ñi veà Subic Bay. Caâu hoûi 13. Caùc ghi nhaän vaø nhaän-xeùt khaùc veà
chuyeán di-taûn?
- Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh vaø Haûi-Quaân.
Caâu hoûi 12. Taát caû thuûy-thuû-ñoaøn, cuõng nhö gia-
ñình vaø daân-chuùng taïm truù taïi Guam, khoâng Toâi ñöôïc nghe taïi traïi caâu chuyeän sau, khoâng
thaáy moät vò só-quan cao caáp naøo tìm gaëp vaø bieát ñuùng hay sai. Saùng ngaøy 29 thaùng 4 naêm 1975,
noùi chuyeän vôùi taäp-theå Haûi-Quaân (ngoaïi Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh ñaõ bieát laø coâng vieäc
tröø Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh, vôùi tö-caùch caù- daøn-xeáp vôùi Coäng-saûn khoâng ñaït ñöôïc keát-quaû. OÂng
khoâng noùi vôùi ai ngoaøi tröø hai ngöôøi thaân-tín maø
591 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
oâng muoán hoï rôøi khoûi Vieät-Nam, ñoù laø Thieáu-Töôùng tuyeät-ñoái tuaân-haønh leänh thöôïng-caáp. Caáp chæ-huy
Nguyeãn-thanh-Hoaøng vaø Ñaïi-Taù Nguyeãn-hoàng- chòu traùch-nhieäm veà caùc quyeát-ñònh cuûa mình vaø veà
Ñaøi laø con reå cuûa Ñaïi-Töôùng Minh. Gia-ñình hai söï an-toaøn cuûa con taøu. Neáu maéc loãi-laàm seõ bò xöû
vò naøy ñaõ sang Phaùp töø tröôùc. Thieáu-Töôùng Hoaøng khi ñeán beán. Sau ngaøy 30 thaùng 4 naêm 1975, maëc
vaø Ñaïi-Taù Ñaøi trình-baøy laø khoâng coù phöông-tieän daàu chaùnh-quyeàn Mieàn Nam khoâng coøn, quyeàn-haïn
vaø ñeà-nghò Ñaïi-Töôùng Minh cho Haûi-Quaân hay ñeå vaø traùch-nhieäm cuûa Tö-Leänh Haûi-Quaân, vaø cuûa caùc
hai ngöôøi theo Haûi-Quaân di-taûn. Ñaïi-Töôùng Minh Haïm-Tröôûng ôû ngoaøi bieån khoâng vì theá maø thay ñoåi.
yeâu-caàu Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang cho môøi Ñeà-Ñoác Nguyeân-taéc laø nhö vaäy, nhöng caùc quyeát-ñònh ñöa
Dieäp-quang-Thuûy, Tham-Möu-Tröôûng Haûi-Quaân ra cuõng ñaõ raát linh-ñoäng nhaèm thoûa-maõn nhu-caàu
leân trình-dieän. Ñaïi-Töôùng Minh baûo Ñeà-Ñoác Thuûy cuûa moïi ngöôøi. Cuõng may laø ñaõ khoâng coù nhöõng
laø neáu Haûi-Quaân coù keá-hoaïch di-taûn thì cöù vieäc xaùo-troän xaûy ra. Ñaây cuõng laø nhôø tinh-thaàn kyû-luaät
thi-haønh. Sau ñoù, Thieáu-Töôùng Hoaøng vaø Ñaïi-Taù raát ñaùng ca ngôïi cuûa taát caû quaân-nhaân Haûi-Quaân
Ñaøi theo Ñeà-Ñoác Thuûy veà Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân. Vieät-Nam Coäng-Hoøa.
- Vaán-ñeà thaåm-quyeàn chæ-huy trong khi
di-taûn.
Anh Phan-laïc-Tieáp thaân, toâi xin ngöøng ôû ñaây.
Coù nhieàu ngöôøi nghó raèng sau khi rôøi Saøi-Goøn Chuùc anh vaø gia-quyeán moät naêm môùi thaät nhieàu
laø tan haøng, khoâng coøn ai chæ-huy ai, neáu coù nghe may-maén, an-khang vaø moïi söï nhö yù.
laø do tình-nghóa hay do quyeàn-lôïi hoã-töông maø
thoâi. Toâi nghó ñaây laø nhöõng tö-töôûng sai laàm. Theo Ñinh-maïnh-Huøng (kyù teân)
quy-luaät haøng-haûi, ñeå baûo-veä tính-maïng vaø taøi-saûn
con ngöôøi ôû ngoaøi bieån caû, khi ñaõ ra bieån thì baát
keå caùc bieán ñoåi ôû treân boä ra sao, heä-thoáng chæ-huy
hieän-höõu vaãn phaûi ñöôïc toân-troïng. Thuoäc-caáp phaûi
592 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Tieáp Theo 1.1 Boä tham-möu
1.2 Vaán-ñeà truyeàn-tin
baøi “Nhöõng tieát-loä theâm veà chuyeán 1.3 Ñi hay ôû laïi
di-chuyeån cuûa ñoaøn taøu” 1.4 Haønh-trình
(naêm 2014)
– Laøm gì baây giôø?
Gaàn ñaây, trong moät DVD môùi phaùt haønh ñaõ – Ñi ñaâu?
keå laïi caâu chuyeän di-taûn cuûa Haïm-Ñoäi Haûi-Quaân – Ngaøy giôø khôûi-haønh
Vieät-Nam Coäng-Hoøa, ñi töø ñaûo Coân-Sôn sang vònh – Haûi-haønh
Subic, Phi-Luaät-Taân. Cuoán DVD (CHHCC)(1) ñaõ ñöa 1.5 Ñeán beán
leân khung caûnh hoãn-loaïn taïi Vieät-Nam vaøo nhöõng – Chuaån-bò vaøo beán
ngaøy cuoái thaùng 4 naêm 1975. – Ñeán beán
Qua caùc phoûng-vaán vaø hình aûnh, DVD cuõng 1.1 Boä Tham-Möu
ñaõ cho ta thaáy tình-traïng lo-laéng, hoang-mang,
baát an cuûa thuûy-thuû-ñoaøn vaø “tình-hình treân caùc Nhö toâi ñaõ noùi trong Haûi-Söû Tuyeån-Taäp,
chieán-haïm caêng thaúng nhö thuøng thuoác suùng saép “Baây giôø thì goïi laø Boä Tham-Möu chöù treân thöïc-
noå tung”. Rieâng caâu hoûi “ai ñaõ kheùo chæ-huy, leøo laùi teá luùc ñoù thì tuøy cô öùng bieán. Coù vieäc gì thì hoïp
tình-hình, höôùng-daãn ñoaøn taøu ra ñi trong traät-töï nhau cuøng baøn, sau khi coù söï ñoàng yù cuûa Ñoâ-Ñoác
vaø bình-yeân” thì chöa ñöôïc giaûi-ñaùp thoûa-ñaùng. Cang thì chia nhau maø laøm, mieãn sao coù keát-quaû
eâm ñeïp”.
Veà caâu hoûi naøy, laø moät thaønh phaàn trong boä
tham-möu di-taûn, ngöôøi vieát xin ñoùng goùp moät soá Thöïc-teá ñaõ dieãn ra ñuùng nhö vaäy. Treân HQ3
nhaän-xeùt nhö moät chöùng-nhaân cuûa cuoäc haønh- – Tuaàn-döông haïm Traàn-nhaät-Duaät – maø Haïm-
trình lòch-söû naøy. Taát caû nhöõng gì trình-baøy sau tröôûng laø HQ Trung-Taù Nguyeãn-kim-Trieäu, ngoaøi
ñaây cuõng ñaõ ñöôïc toùm löôïc trong cuoán Haûi-Söû thuûy-thuû-ñoaøn, thaønh phaàn BTL/HQ goàm coù, theo
Tuyeån-Taäp xuaát baûn naêm 2004. thöù töï thaâm nieân: Phoù Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang,
Phoù Ñeà-Ñoác Ñinh-maïnh-Huøng, Phoù Ñeà-Ñoác Dieäp-
Caùc nhaän-xeùt veà chuyeán ñi naøy ñöôïc chia quang-Thuûy, Phoù Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh vaø HQ
laøm hai phaàn: Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn. Veà sau, coù Phoù Ñeà-Ñoác
Ñaëng-cao-Thaêng ñeán töø Vuøng 4 Soâng Ngoøi, Phoù Ñeà-
Phaàn 1: Dieãn-tieán cuoäc di-taûn Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù töø Löïc-Löôïng Tuaàn-Thaùm.
Phaàn 2: Caùc nhaân-vaät ñieàu- ñoäng
Baây giôø nghó laïi, thaáy coù veû khoâi-haøi. Ngöôøi
Phaàn 1 – Dieãn-tieán cuoäc di-taûn thì ít maø toaøn laø töôùng khoâng, vaäy ai laøm lính. Cuõng
may laø coâng-vieäc laøm khoâng duøng ñeán cô baép,
Khôûi-haønh töø Saøi-Goøn luùc 7:00 giôø toái ngaøy chæ caàn coù caùi mieäng, nhöng laïi phaûi tröïc phieân
29 thaùng 4 naêm 1975, caùc chieán-haïm Haûi-Quaân 24 tieáng ñoàng hoà, aên nguû taïi choã, cuõng khaù meät
Vieät-Nam Coäng-Hoøa taäp-trung taïi Coân-Sôn töø chieàu nhoïc. Chaéc coù ngöôøi thaéc-maéc nhaân-vieân ñaâu caû?
ngaøy 30 thaùng 4. Haïm-Ñoäi khôûi-haønh ñi Subic Bay, Xin thöa: hoï cuøng vôùi gia-ñình ôû raûi-raùc treân caùc
Phi-Luaät-Taân tröa ngaøy 1 thaùng 5 vaø ñeán Phi-Luaät- chieán-haïm khaùc. Ñaây cuõng chöùng toû söï linh-ñoäng
Taân vaøo chieàu ngaøy 7 thaùng 5. vaø nhaân-haäu cuûa caáp laõnh-ñaïo.
Caùc dieãn-tieán sau ñaây baét ñaàu töø luùc haïm-ñoäi Sau buoåi hoïp tham-möu cao caáp treân HQ 3
hình-thaønh taïi Coân-Sôn vaø ñöôïc phaân thaønh caùc chieàu ngaøy 30 thaùng 4, khi giaûi taùn, caùc giôùi chöùc
tieåu ñoaïn nhö sau:
593 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
ñeán hoïp ñaõ trôû veà chieán-haïm chôû gia-ñình hoï. hoaøn-thaønh nhieäm-vuï naøy moät caùch toái haûo. Tieáng
Nhö vaäy maëc-nhieân ngaàm coù söï ñoàng yù ñeå caùc noùi cuûa oâng vang vang treân heä-thoáng truyeàn-tin
nhaân-vieân ôû gaàn gia-ñình hoï. Bieát raèng haàu heát caùc suoát ngaøy ñeâm cuõng nhö söï duy-trì ñöôïc kyû-luaät
só-quan ñeàu mang theo gia-ñình hoï neân khoâng ai vaø an-ninh truyeàn-tin trong suoát cuoäc haønh-trình
coù yù nghó goïi hoï laïi nhieäm-sôû. Toâi nghó raèng, neáu laø moät kyø-tích ít ngöôøi laøm ñöôïc, vaø laø moät ñoùng
khoâng vì gia-ñình, chaéc-chaén moïi ngöôøi seõ töï ñoäng goùp quyeát-ñònh vaøo söï hoaøn-thaønh toát ñeïp cuûa
trôû veà nhieäm-sôû cuûa mình. cuoäc di-taûn.
1.2 Vaán-Ñeà Truyeàn-Tin 1.3 Ñi Hay ÔÛû Laïi?
Keå töø luùc Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh tuyeân- Ñoái vôùi haàu heát caùc thuûy-thuû-ñoaøn, khi caùc
boá haï suùng vaøo saùng ngaøy 30 thaùng 4 thì heä-thoáng chieán-haïm thi-haønh leänh taäp-trung taïi Coân-Sôn thì
truyeàn-tin nhö moät caùi chôï vôõ. Ñuû moïi chuyeän ñöôïc vieäc ñi hay ôû laïi chöa thaønh moät vaán-ñeà. Nhöng töø
ñem ra trao ñoåi hoûi-han, nhaát laø caùc ñeà taøi sau: baøn luùc Ñaïi-Töôùng Döông-vaên-Minh tuyeân-boá buoâng
veà tình-hình, hoûi-han tin-töùc gia-ñình, baøn chuyeän suùng thì tình-hình trôû neân soâi ñoäng. Chuyeán ñi
di-taûn hay khoâng, than-van veà tình-caûnh caù-nhaân naøy trôû thaønh chuyeån ñi sau cuøng vaø moät chieàu cuûa
v.v..., chöùng toû moät tình-traïng lo-laéng hoang-mang Haïm-Ñoäi, seõ khoâng coù ngaøy trôû laïi. Trong suoát ñeâm
cöïc ñoä cuûa caùc thuûy-thuû ñoaøn. Tình-traïng naøy neáu 30 thaùng 4, giaûi-quyeát vaán-ñeà ñi hay ôû laïi laø coâng
tieáp-tuïc thì thaät laø nguy-hieåm vì coù theå ñem laïi söï vieäc chính cuûa boä tham-möu. Vaán-ñeà naøy bao goàm
phaân-hoùa trong haïm-ñoäi. Maët khaùc neáu ngaên chaën hai maët: maët caù-nhaân vaø maët chieán-haïm.
thoâng-tin thì laøm sao hieåu ñöôïc tình-hình maø truø-
lieäu coâng vieäc. Ñoù laø chöa keå caùc moái lo khaùc nhö Veà maët caù-nhaân töông-ñoái deã giaûi-quyeát. Töø
bò xaâm-nhaäp vaø phaù roái, khuyeán-duï cuûa Vieät-coäng. chaäp toái 30 thaùng 4, ñaõ coù nhöõng caù-nhaân toû yù
khoâng muoán rôøi Vieät-Nam vaø muoán trôû laïi Saøi-Goøn.
Ñeå giaûi-quyeát tình-hình naøy, Phoù Ñeà-Ñoác Ñeán tröa hoâm sau thì soá ngöôøi muoán trôû veà Saøi-Goøn
Hoaøng-cô-Minh ñöôïc chæ-ñònh ñaûm-traùch ñieàu- moãi luùc moät ñoâng, trôû thaønh moät vaán-ñeà caàn phaûi
haønh heä-thoáng lieân-laïc, chæ-huy vaø laø ngöôøi ñoäc- ñöôïc giaûi-quyeát. Ñeå traán-an moïi ngöôøi, quyeát-ñònh
nhaát ñöôïc söû duïng heä-thoáng truyeàn-tin ñeå traùnh cung-caáp phöông-tieän cho nhöõng ai muoán veà laïi
khoûi bò cöôùp phaù. Toùm laïi, Phoù Ñeà-Ñoác Minh Saøi-Goøn ñöôïc ban haønh vaø thoâng-baùo ngay ñeán
thöôøng-tröïc ñích-thaân theo doõi heä-thoáng truyeàn- toaøn-theå caùc chieán-haïm. Moät hoûa-vaän-haïm ñöôïc
tin ñeå: baûo-ñaûm an-ninh truyeàn-tin, theo doõi choïn vaø ñeán töøng taøu boác ngöôøi muoán trôû veà. Ngoaøi
tình-hình, giaûi-quyeát caùc vaán-ñeà coù theå giaûi-quyeát chieác hoûa-vaän-haïm, moät soá tuaàn-duyeân-ñónh (PCF)
ngay, neâu leân caùc vaán-ñeà caàn giaûi-quyeát, chuyeån cuõng xin veà theo ... Keå ñeán luùc Haïm-Ñoäi khôûi-haønh
caùc quyeát-ñònh cuûa Boä Tö-Leänh cho caùc ñôn-vò vaø ñi Subic Bay, taát caû nhöõng ai khoâng muoán di-taûn ñaõ
theo doõi thi-haønh. ñöôïc thoûa-maõn nguyeän-voïng vaø ñöôïc chuyeån-vaän
trôû veà Vuõng-Taøu.
Trong Haûi-Söû Tuyeån-Taäp, toâi ñaõ toùm-taét vaán-
ñeà nhö sau: “Chæ-huy chieán-thuaät ñoøi hoûi boán ñieàu- Veà maët chieán-haïm, vaán-ñeà khoâng coøn laø
kieän khi lieân-laïc: an-toaøn, chính-xaùc veà truyeàn-tin, caù-nhaân maø trôû thaønh taäp theå. Vì chieán-haïm goàm
naém vöõng tình-hình, tieáng noùi cuûa thaåm-quyeàn. thuûy-thuû-ñoaøn seõ khoâng di-taûn, maø ôû laïi Vieät-Nam.
Trong khi trieät-thoaùi, binh só hoang-mang dao- Giaûi-quyeát caùc tröôøng-hôïp naøy thì deã hay khoù tuøy
ñoäng, caùc ñieàu-kieän treân laïi caøng quan-troïng. Phoù thuoäc vaøo möùc ñoä phaân-vaân cuûa ñôn-vò lieân heä. Ña
Ñeà-Ñoác Minh ñaõ coù nhieàu kinh-nghieäm ñieàu quaân soá tröôøng-hôïp ñöôïc giaûi-quyeát thoûa-ñaùng qua thaûo-
trong soâng neân oâng raát höõu-hieäu trong traùch-vuï luaän treân heä-thoáng truyeàn-tin giöõa ñôn-vò tröôûng
lieân-laïc chæ-huy ...” Ñuùng vaäy, Phoù Ñeà-Ñoác Minh ñaõ vaø Phoù Ñeà-Ñoác Minh hoaëc Ñaïi-Taù Sôn. Ñieån-hình
594 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
laø tröôøng-hôïp HQ Thieáu-Taù Vöông-theá-Tuaán, Haïm- ngöøng baén thì coâng-cuoäc di-taûn ñaõ trôû thaønh roõ-reät.
Tröôûng HQ 229. Ñaây laø chuyeán ñi moät chieàu cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam
Coäng-Hoøa, khoâng coù ngaøy quay trôû laïi. Nhöng laøm
Toâi chæ bieát moät tröôøng-hôïp khoù-khaên, ñöôïc gì tieáp thì chöa bieát, ngoaïi tröø moät nguyeân-taéc ñaõ
giaûi-quyeát vaøo giôø phuùt cuoái cuøng, tröôùc khi Haïm- ñöôïc Phoù Ñoâ-Ñoác Cang ñeà ra trong khi chuaån-bò:
Ñoäi leân ñöôøng. Saùng ngaøy 1 thaùng 5, trong khi “Neáu coù laøm gì thì cuõng laøm nhö moät taäp theå”.
chuaån-bò khôûi-haønh, thì coù moät chieán-haïm baùo-
caùo khoâng muoán di-taûn vaø thuûy-thuû-ñoaøn khoâng Chieàu ngaøy 30 thaùng 4, ngay sau khi ñeán
muoán rôøi Vieät-Nam. Treân chieán-haïm chæ-huy, Phoù Coân-Sôn, moät buoåi hoäi ñaõ ñöôïc trieäu-taäp treân HQ
Ñoâ-Ñoác Cang nhìn chuùng toâi doø hoûi. Ñaïi-Taù Sôn 3 goàm caùc töôùng laõnh vaø só-quan cao caáp coù maët taïi
ñeà-nghò cho taøu ñoù caëp vaøo HQ 3 vaø ñeå oâng ñi qua ñieåm taäp-trung. Buoåi hoäi töông-ñoái ngaén vaø khoâng
giaûi-quyeát. Raát laâu khoâng thaáy oâng trôû veà. Phoù Ñoâ- coù gì phaûi thaûo-luaän vaø baøn caõi nhieàu. Sau khi xem
Ñoác Cang soát ruoät vaø lo-laéng ra maët. Toâi leân tieáng xeùt tình-hình chính-trò vaø tình-traïng Haïm-Ñoäi,
ñeà-nghò cho toâi sang ñoù xem xeùt tình-hình. Sau moïi ngöôøi ñoàng yù laø phaûi lieân-laïc ngay vôùi Hoa-Kyø.
moät luùc ngaàn-ngöø, Phoù Ñoâ-Ñoác Cang baûo ñeå oâng Ñeán ñaây gaëp khoù-khaên laø khoâng ai coù taàn-soá hay
cho caän-veä ñi cuøng toâi. Toâi suy nghó thaät nhanh, laø bieát caùch lieân-laïc vôùi Hoa-Kyø. Trong khi moïi ngöôøi
coù caän-veä vôùi tình-hình naøy chöa chaéc ñaõ an-toaøn ñang suy nghó thì Ñaïi-Taù Sôn leân tieáng than phieàn
hôn, neân töø choái vaø rôøi ñaøi chæ-huy. mình bò caùch chöùc Tö-Leänh Haïm-Ñoäi moät caùch
baát coâng. Khoâng ñôïi Phoù Ñoâ-Ñoác Cang giaûi-thích,
Baây giôø hoài töôûng laïi luùc ñoù, toâi cuõng thaáy laø Ñaïi-Taù Sôn cho bieát luoân laø oâng coù taàn-soá lieân-laïc
laï. Böôùc qua haïm kieàu, ngoaøi maáy thuûy-thuû ñöùng vôùi Hoa-Kyø. Trôû-ngaïi ñöôïc giaûi-quyeát vaø buoåi hoïp
gaùc, chieán-haïm thaät vaéng laëng, coù leõ taát caû thuûy- chaám döùt. Caùc giôùi chöùc trôû veà chieán-haïm coù chôû
thuû-ñoaøn ñang hoäi hoïp vôùi Ñaïi-Taù Sôn. Caøng laï hôn theo gia-ñình mình ... .
laø khoâng thaáy daân chuùng hieän-dieän. Coù theå taøu naøy
ñang coâng-taùc ngoaøi bieån vaø ñöôïc leänh ñeán thaúng Ñi ñaâu?
ñaây. Sau khi chaøo hoûi, moät thuûy-thuû ñöa toâi xuoáng
phoøng aên ñoaøn-vieân. Böôùc vaøo, khoâng-khí thaät kyø Saùng sôùm ngaøy 1 thaùng 5, oâng Armitage ñaïi-
laï. Ñaïi-Taù Sôn ngoài baøn chuû-toïa, thuûy-thuû-ñoaøn dieän Boä Quoác-Phoøng Hoa-Kyø ñeán HQ 3. OÂng ngoû lôøi
ngoài ñoái dieän. Khoâng ai noùi naêng gì. Moät söï im laø Hoa-Kyø ñoàng yù tieáp nhaän Haïm-Ñoäi Vieät-Nam vaø
laëng hoaøn-toaøn. Tröôùc tình-hình ñoù, toâi chæ bieát ñeà-nghò Haïm-Ñoäi di-chuyeån ñeán Caên-Cöù Haûi-Quaân
nhìn thuûy-thuû-ñoaøn roài quay sang Ñaïi-Taù Sôn noùi: Hoa-Kyø taïi ñaûo Guam. Khi duyeät laïi tình-traïng
“Ñaõ ñeán giôø khôûi-haønh, phaûi veà taøu”. Noùi xong toâi Haïm-Ñoäi, thaáy raèng neáu ñi Guam xa gaàn 2 ngaøn
rôøi phoøng hoäi, trôû veà HQ 3. Ít laâu sau Ñaïi-Taù Sôn 500 haûi-lyù thì nhaát ñònh seõ gaëp moät soá trôû-ngaïi
cuõng veà taøu chæ-huy. Haïm-ñoäi leân ñöôøng ñuùng giôø quan-troïng, ñaùng keå laø tình-traïng kyõ-thuaät cuûa moät
aán-ñònh. soá chieán-haïm khoâng ñöôïc khaû-quan vaø Haïm-Ñoäi
phaûi ñi theo vaän-toác cuûa chieán-haïm coù tình-traïng
Ñeán nay thì toâi vaãn khoâng bieát chuyeän gì xaûy maùy teä nhaát laø laø khoaûng 5 guùt (haûi-lyù/giôø), thôøi-
ra treân chieán-haïm ñoù. Qua ñaây, toâi coù vaøi dòp gaëp gian haûi-haønh quaù laâu. Theâm nöõa caùc chieán-haïm
laïi Ñaïi-Taù Sôn maø queân hoûi. Söï vieäc naøy ñaõ ñöôïc chôû quaù ñoâng daân chuùng di-taûn, öôùc löôïng khoaûng
toâi trình-baøy ngaén goïn trong Haûi-Söû Tuyeån-Taäp. 30 ngaøn ngöôøi, chaéc chaén laø seõ gaëp nhieàu khoù-khaên
veà aên uoáng. Do ñoù boä tham-möu ñeà-nghò ñöa Haïm-
1.4 Haønh-Trình Ñoäi ñeán Subic Bay xa chæ khoaûng treân 900 haûi-lyù.
Laøm gì baây giôø? Maëc duø oâng Armitage luoân luoân nhaán maïnh ñeán
mong muoán cuûa Hoa-Kyø laø phaûi ñi Guam, Phoù Ñoâ-
Keå töø luùc Ñaïi-Töôùng Minh ra leänh ñôn phöông Ñoác Cang vaãn nhaát ñònh ñi Phi-Luaät-Taân ...
595 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
Ngaøy giôø khôûi-haønh ñöôïc duy-trì toát ñeïp. Vaøi bieán-coá nhoû xaûy ra treân
chính chieác soaùi-haïm HQ 3. Moät ñaùm chaùy treân
Sau khi caân nhaéc tình-hình chung, Phoù Ñoâ- saân thöôïng vaø caû hai maùy chaùnh baát ngôø ñeàu hö
Ñoác Cang cho leänh khôûi-haønh di-taûn ngay saùng hoûng khi ñeán gaàn laõnh haûi Phi neân phaûi caàn ñeán
ngaøy 1 thaùng 5. Coù nhieàu lyù-do ñöa ñeán quyeát-ñònh taøu keùo cuûa Hoa-Kyø.
naøy. Moät laø ñeå moïi ngöôøi coù vieäc laøm, chaám döùt baøn
taùn, töø ñoù nhöõng hoang-mang dao-ñoäng seõ tan daàn, Ñoái vôùi töøng caù-nhaân thì chuyeán ñi vaát-vaû
tinh-thaàn trôû neân oån ñònh. Hai laø neáu ai coøn do döï ñau buoàn. Coù ngöôøi gaëp phaûi hoaøn-caûnh nan giaûi
chuyeän ñi hay ôû, seõ ñöông nhieân chaám döùt vaø trôû thöông taâm. Cuõng coù ngöôøi phaûi gaùnh chòu nhöõng
laïi sinh-hoaït bình thöôøng. Ba laø Coân-Sôn trôû neân hoaøn-caûnh ñau xoùt rieâng tö caàn söï trôï giuùp cuûa
khoâng coøn an-toaøn döôùi aùp-löïc tuø coäng-saûn ñöôïc ñoàng ñoäi. Moät soá caùc tröôøng-hôïp naøy - tröôøng-hôïp
giaûi-thoaùt, chính-quyeàn môùi coù theå gaây khoù-khaên Döông-vaän-haïm HQ 502, Haûi-vaän-haïm HQ 402,
cho Haïm-Ñoäi. Quyeát-ñònh khôûi-haønh sôùm naøy duø Giang-phaùo haïm HQ 329 - ñaõ ñöôïc nhaéc ñeán trong
ñaõ khoâng thoûa maõn ñöôïc yeâu caàu cuûa moät soá caù- Haûi-Söû Tuyeån-Taäp ...
nhaân, nhö tröôøng-hôïp Ñaïi-Taù Ñoã-Kieåm coøn thaát
laïc gia-ñình vaø duø phaûi boû laïi moät vaøi ñôn-vò nhö 1.5 Ñeán Beán
Vuøng 5 Duyeân-Haûi, nhöng cho thaáy laø moät quyeát- Chuaån-bò vaøo beán
ñònh ñuùng, ñem laïi söï an-toaøn vaø thaønh-coâng cuûa
chuyeán di-taûn. Khi saép gaàn ñeán Phi-Luaät-Taân thì nhaän
ñöôïc tin laø chính-phuû naøy khoâng chaáp-thuaän cho
Haûi-haønh Haïm-Ñoäi Vieät-Nam Coäng-Hoøa vaøo vònh Subic.
Boä tham-möu hoïp baøn tìm giaûi-phaùp. Quaû laø moät
Nhôø thôøi-tieát thaät toát, soùng yeân bieån laëng, neân tröôøng-hôïp ngoaïi-giao phöùc-taïp, khoâng deã-daøng
chuyeán di-taûn thuaän buoàm xuoâi gioù. Haïm-Ñoäi saép giaûi-quyeát. Giaûi-phaùp ñöa Haïm-Ñoäi ñi Guam ñöôïc
thaønh ñoäi hình hai haøng doïc, toác-ñoä trung-bình ñeà caäp, caân nhaéc. Hoa-Kyø laõnh traùch-nhieäm ñöa
5 guùt. 30 ngaøn ñoàng-baøo ñeán Guam baèng caùc taøu daân söï
ñeå Haïm-Ñoäi deã ñieàu-ñoäng cho moät haûi-trình tieáp-
Treân phöông-dieän tieáp vaän, caùc taøu ñaõ ñöôïc tuïc daøi naøy. Trong luùc coøn ñang thu xeáp thì Phoù
cung-caáp ñaày daàu nöôùc vaø thöïc-phaåm tröôùc khi Ñoâ-Ñoác Cang ñöa yù-kieán laø vôùi tình-hình hieän taïi,
rôøi Saøi-Goøn. Tuy vaäy, vì soá daân di-taûn quaù ñoâng Haïm-Ñoäi cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa neân
neân vaán-ñeà aên uoáng cuõng gaëp moät soá trôû-ngaïi. ñöôïc trao traû cho Haûi-Quaân Hoa-Kyø vì treân danh
Nhôø oùc saùng-taïo vaø tinh-thaàn kyû-luaät cao cuûa caùc nghóa ñoù, caùc chieán-haïm Hoa-Kyø seõ vaøo caên-cöù
thuûy-thuû-ñoaøn, moãi chieán-haïm ñaõ töï giaûi-quyeát caùc Haûi-Quaân Subic cuûa mình.
khoù-khaên. Haûi-Quaân Hoa-Kyø trôï giuùp phaàn thöïc-
phaåm vaø y-teá trong tröôøng-hôïp thaät caàn thieát ... YÙ-kieán naøy ñöôïc chuyeån ñeán giôùi chöùc Hoa-
Kyø. Moät vaøi giôø sau, Haïm-Ñoäi ñöôïc thoâng-baùo laø
Nhìn chung, ñoái vôùi taäp theå thì caùc traéc-trôû giaûi-phaùp ñöôïc chaáp thuaän vôùi ñieàu-kieän:
khoâng coù laø bao. Sau vaøi ngaøy haûi-haønh, khoâng
tuaàn Hoa-Kyø cho bieát laø Haïm-Ñoâi khoâng coøn giöõ - Taát caû ñaïn döôïc phaûi ñöôïc neùm xuoáng bieån.
ñöôïc ñoäi hình hai haøng doïc, caùc chieán-haïm cuõng - Côø VNCH phaûi ñöôïc thay baèng côø Hoa-Kyø.
khoâng giöõ khoaûng caùch ñeàu nhau. Ñeå chaán-chænh,
Phoù Ñoâ-Ñoác Cang chia haïm-ñoäi thaønh 2 phaân-ñoäi Ñeå thi-haønh ñieàu-kieän naøy, moãi chieán-haïm
vaø Ñeà-Ñoáâc Laâm-nguôn-Taùnh ñi treân HQ 1 ñöôïc chæ- seõ tieáp nhaän moät toaùn só-quan lieân-laïc Hoa-Kyø vaø
ñònh chæ-huy Phaân-ñoäi 2. Töø ñoù ñoäi hình haûi-haønh thöïc-hieän leã haï quoác kyø VNCH vaø tröông quoác kyø
Hoa-Kyø. Leã haï côø VNCH ñöôïc cöû haønh cuøng moät
596 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
luùc treân taát caû chieán-haïm vaøo ñuùng 12 giôø tröa ñaõ ñöôïc moät nöûa. Phaàn coøn laïi tuøy naêng-löïc cuûa
ngaøy 7 thaùng 5 naêm 1975. Buoåi leã haï côø lòch-söû ngöôøi chaáp-haønh. Nhöng thöôøng, ngöôøi chaáp-haønh
trong khoâng-khí trang-nghieâm vaø ñaày xuùc ñoäng, coù xuaát-saéc laém thì möùc thaønh-coâng cuõng chæ ñaït
ñaõ ñöôïc keå laïi trong nhieàu baøi vieát trong maáy chuïc ñöôïc 80% cuûa trieån-voïng.
naêm qua ...
Trong chuyeán di-taûn cuûa Haïm-Ñoäi Vieät-
- Xoùa boû danh-hieäu vaø danh-soá Vieät-Nam. Ñeå Nam Coäng-Hoøa, Haûi-Quaân may maén coù ñöôïc hai
thöïc-hieän coâng vieäc naøy, trong luùc thuûy-thuû-ñoaøn nhaân-vaät xuaát-saéc naém giöõ hai vai troø naøy. Ñoù laø
Vieät-Nam vaän-chuyeån con taøu theo khaåu leänh cuûa Phoù Ñoâ-Ñoác Cang trong cöông-vò chæ-huy vaø Phoù
só-quan haûi-haønh Hoa-Kyø, caùc tieåu-ñónh Hoa-Kyø Ñeà-Ñoác Minh trong cöông-vò ñieàu-haønh. Vaø Phoù
chaïy caëp saùt söôøn chieán-haïm ñeå sôn laáp boû caùc Ñeà-Ñoác Minh ñieàu-haønh taän-tuïy ñeán noãi moïi ngöôøi
danh-soá vaø danh-hieäu Vieät-Nam doïc hai beân hoâng. ñeàu nghó oâng chính laø ngöôøi chæ-huy toaøn boä cuoäc
di-taûn. Seõ laø moät baát coâng ñoái vôùi Phoù Ñoâ-Ñoác Cang
Ñeán beán neáu söï ngoä-nhaän tieáp-tuïc keùo daøi. Ngöôøi vieát xin
neâu leân söï phaân coâng roõ-reät ...
Chieàu ngaøy 7 thaùng 5, Haïm-Ñoäi VNCH vaøo
thaû neo trong vònh Subic. Chuyeán di-taûn an-toaøn, 2.1 Phoù Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang
bình-yeân vaø ñaày ñuû. Moïi ngöôøi thôû phaøo nheï-nhoõm.
Sau khi taøu boû neo thì vieäc ñieàu-haønh leân bôø thuoäc Phoù Ñoâ-Ñoác Cang môùi trôû laïi chöùc-vuï Tö-
phía Hoa-Kyø. Vò só-quan lieân-laïc yeâu caàu caùc só-quan Leänh Haûi-Quaân moät thôøi-gian ngaén tröôùc ngaøy 30
caáp töôùng rôøi taøu tröôùc vì lyù-do an-ninh. Theo kinh- thaùng 4. Ngoaøi coâng-taùc yeåm-trôï cho vieäc trieät-
nghieäm, trong tröôøng-hôïp trieät-thoaùi nhö theá naøy thoaùi mieàn Trung, phaàn nhieäm cuoái cuøng cuûa vò
coù theå coù nhöõng binh só uaát-öùc, gaây-goå vôùi giôùi laõnh- naøy laø lo duy-trì haûi-löïc trong thôøi kyø suy yeáu cuûa
ñaïo, laøm maát traät-töï. Dó-nhieân ta phaûi nghe theo cheá-ñoä Vieät-Nam Coäng-Hoøa. Quan-troïng hôn caû laø
nhöng ñeå thuûy-thuû-ñoaøn ñôõ xoân-xao thaéc-maéc, hai söï truø lieäu cho Haïm-Ñoäi di-taûn khoûi Saøi-Goøn khi
Phoù Ñeà-Ñoác Nghieâm-vaên-Phuù vaø Hoaøng-cô-Minh thaønh-phoá bò coäng quaân ñe-doïa.
töï nguyeän ôû laïi.
Trong vieäc naøy, coù hai quan-nieäm khaùc nhau
Ñoàng-baøo ñöôïc caùc vieân chöùc Hoa-Kyø thu ñöa ñeán vieäc caùch chöùc Tö-Leänh Haïm-Ñoäi cuûa
xeáp vaø höôùng-daãn sang caùc thöông-thuyeàn ñeå Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn.
chuyeån sang ñaûo Guam. Hoï laøm vieäc coù toå-chöùc
cao, lôùp lang, khoa-hoïc vaø thöïc teá. Vì vaäy coâng-taùc Theo nhaõn quan cuûa moät soá só-quan trong ñoù
di-chuyeån raát toát ñeïp. Hai vò Phoù Ñeà-Ñoác cuøng vôùi coù theå laáy Ñaïi-Taù Sôn vaø Ñaïi-Taù Kieåm laøm thí-duï
ñoàng-baøo sang taän Guam vaø chæ trôû laïi cuøng gia- ñieån-hình. Theo söï trình-baøy coâng-khai quan-ñieåm
ñình khi moïi ngöôøi ñöôïc tieáp nhaän. cuûa hai oâng trong cuoán DVD “CHCC”(1), thì:
Phaàn 2 – 1. Tình-hình quaân-söï taïi mieàn Nam laø voâ-
Caùc nhaân-vaät ñieàu-ñoäng cuoäc di-taûn voïng, söï suïp ñoå cuûa Vieät-Nam Coäng-Hoøa laø taát-yeáu.
Trong baát cöù hoaïch-ñònh naøo, luoân coù hai 2. Hoa-Kyø ñaõ saün-saøng giuùp Haûi-Quaân trieät-
nhaân-vaät troïng yeáu quyeát-ñònh söï thaønh baïi cuûa thoaùi khoûi Vieät-Nam. (OÂng Armitage ñeà-nghò vôùi
coâng-cuoäc. Ñoù laø ngöôøi laõnh-ñaïo vaø ngöôøi chaáp- Ñaïi-Taù Kieåm vaø Ñeà-Ñoác Holloway giaùn-tieáp ñeà-nghò
haønh. Neáu ngöôøi laõnh-ñaïo suy tính saùng-suoát vaø ñöa vôùi Ñaïi-Taù Sôn).
ra caùc quyeát-ñònh hôïp lyù thì trieån-voïng thaønh-coâng
3. Nhö vaäy phaûi chuaån-bò Haïm-Ñoäi ñeå di-taûn
vaø mang theo toái ña daân chuùng. Chính töø quan-
ñieåm naøy ñaõ daãn ñeán vieäc Ñaïi-Taù Sôn ra coâng-ñieän
597 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
chính-thöùc cho gia-ñình thuûy-thuû-ñoaøn ñi theo taøu naøy maø thoâng caûm vôùi Phoù Ñoâ-Ñoác Cang vaø bôùt noãi
khi ñi coâng-taùc ñeå traùnh trôû-ngaïi tröôøng-hôïp coù böïc doïc ôû trong loøng. Cuõng chính nhôø boä oùc nhaïy
leänh di-taûn. Quan-nieäm naøy ñöôïc caùc só-quan caáp beùn cuûa Phoù Ñoâ-Ñoác Cang ñöa ra caùc quyeát-ñònh
döôùi taùn-thaønh vì höõu lyù vaø caûm thoâng. ñöùng luùc kòp thôøi maø chuyeán di-taûn ñöôïc an-toaøn
ñeán beán bôø töï-do ...
Tuy nhieân treân cöông-vò caáp laõnh-ñaïo, Phoù
Ñoâ-Ñoác Chung-taán-Cang nhìn vaán-ñeà khoâng hoaøn- 2.2 Phoù Ñeà-Ñoác Hoaøng-Cô-Minh
toaøn thuaàn quaân-söï maø qua nhieàu yeáu-toá trong
ñoù quan-troïng nhaát laø yeáu-toá chính-trò quoác-teá Nhö toâi ñaõ trình baøy trong Haûi-Söû Tuyeån-
vaø moät giaûi-phaùp chính-trò dung-hoøa coù theå ñöôïc Taäp: “Phoù Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh laø moät töôùng
hình-thaønh. Tình-theá naøy ñaõ ñöôïc trình-baøy trong laõnh gioûi, lanh leï, thaùo vaùt, laïi coù söùc beàn-bó khoâng
Haûi söû Tuyeån Taäp. meät moûi” neân oâng ñaõ ñoùng goùp nhieàu trong chuyeän
di-taûn. Nhôø oâng maø heä-thoáng truyeàn-tin khoâng bò
Theo Ñeà-Ñoác Traàn-vaên-Chôn thì oâng khoâng phaù roái, caùc chæ-thò chuyeån ñi ñöôïc kòp thôøi, caùc
di-taûn vì “coøn nöôùc coøn taùt”. Caùc töôùng laõnh ñeàu tin-töùc thu nhaän ñöôïc ñaày ñuû giuùp vieäc ñaùnh giaù
taùn-thaønh quan-nieäm naøy. Nhöng saùng 29 thaùng ñuùng möùc. Tieáng noùi cuûa oâng ñuû thaåm-quyeàn ñeå
4, Phoù Ñoâ-Ñoác Cang ñöôïc Ñaïi-Töôùng Minh cho ñem laïi söï tin-töôûng vaø an taâm cho moïi ngöôøi.
bieát laø: “Nöôùc ñaõ caïn roài, ñi ñi ...” Cho tôùi luùc naøy, Ngoaøi ra, baát keå luùc naøo, khi coù ñôn-vò naøo caàn oâng
quan-nieäm cuûa Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân vaãn laø di-taûn coù maët taïi choã laø oâng laáy tieåu-ñónh ñeán taän nôi tìm
khoûi Saøi-Goøn ñeå baûo-toaøn löïc-löôïng chôù khoâng hieåu giaûi-quyeát.
phaûi ñeå tò-naïn ngoaïi-quoác. Vì vaäy moïi haønh-ñoäng
baát thöôøng ñöa ñeán suy-dieãn coù yù ñònh ñaøo-thoaùt Toùm löôïc, Phoù Ñeà-Ñoác Hoaøng-cô-Minh ñaõ
ñeàu khoâng ñöôïc chaáp-nhaän. Nhöõng haønh-ñoäng baát hoaøn-thaønh myõ-maõn nhieäm-vuï ñöôïc giao phoù
thöôøng naøy coù theå daãn ñeán tình-traïng hoaûng-loaïn trong chuyeán di-taûn laø duy-trì an-ninh truyeàn-tin,
trong caùc ñôn-vò. Ngay caû caùc só-quan cao caáp trong traät-töï ñoäi hình vaø giaûi-quyeát khoù-khaên trôû-ngaïi
Boä Tö-Leänh cuõng raát thaän-troïng khi di-chuyeån cho Haïm-Ñoäi vaø caù-nhaân.
gia-ñình xuoáng taøu vaøo giôø choùt.
Laáy tröôøng-hôïp HQ Thieáu-Taù Vöông-theá-
Trong tình huoáng chöa ngaõ nguõ, vieäc Ñaïi-Taù Tuaán, Haïm-tröôûng HQ 229; HQ Thieáu-Taù Nguyeãn-
Sôn chính-thöùc göûi coâng-ñieän cho pheùp thuûy-thuû- vaên-Phöôùc, Haïm-tröôûng HQ 231 laøm thí-duï. Caû hai
ñoaøn ñöa gia-ñình xuoáng taøu laø moät haønh-ñoäng haïm-tröôûng ñeàu ôû traïng-thaùi hoang-mang baát ñònh
töï-tieän, voâ-nguyeân-taéc. Vieäc cho pheùp thaân-nhaân vaø muoán trôû veà Saøi-Goøn.
xuoáng taøu seõ keùo theo vieäc cho pheùp thaân-nhaân vaøo
caùc caên-cöù treân bôø, vaø nhö theá seõ taïo cô-hoäi cho Chính Phoù Ñeà-Ñoác Minh ñaõ can giaùn, khuyeân-
Vieät-coäng traø-troän, xaâm nhaäp toaøn boä caùc ñôn-vò giaûi neân hoï ñoàng yù di-taûn. Ñaây chæ laø hai tröôøng-hôïp
Haûi-Quaân. Vì vaäy söï vieäc oâng bò caùch chöùc Tö-Leänh ñieån-hình. Coøn voâ soá raéc-roái töø caù-nhaân thuûy-thuû-
Haïm-Ñoäi laø ñieàu deã hieåu. Quyeát-ñònh döùt khoaùt, ñoaøn ... Nhôø kieán-thöùc saâu roäng, nhôø taøi naêng aên
cöùng raén cuûa Phoù Ñoâ-Ñoác Cang coù theå ñaõ giuùp noùi cuûa mình, Phoù Ñeà-Ñoác Minh ñaõ duy-trì ñöôïc
ngaên-ngöøa ñöôïc caùc haønh-ñoäng daãn ñeán roái loaïn, kyû-luaät vaø traät-töï giuùp cuoäc haønh-trình eâm xuoâi.
thieáu an-toaøn trong voøng ñai Haûi-Quaân. Cuõng nhôø khaû-naêng thu-thaäp vaø phaân-tích tình-
hình, oâng ñaõ giuùp Phoù Ñoâ-Ñoác Cang ñöa ra caùc
Quan-troïng nhaát laø vieäc caùch chöùc cuõng laø ñeå quyeát-ñònh nhanh choùng, höõu-hieäu ...
phoøng ngöøa tröôøng-hôïp Tö-Leänh Haïm-Ñoäi baát tuaân
leänh Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân, töï mình daãn Haïm-Ñoäi Sau nöõa, nhöng khoâng phaûi laø sau cuøng laø
rôøi Saøi-Goøn khi tình-hình chính-trò chöa ngaõ nguõ. vaán-ñeà oai-quyeàn cuûa ngöôøi ra leänh. Bình thöôøng
ngöôøi quaân-nhaân ñöôïc huaán-luyeän ñeå tuaân-haønh
Toâi mong Ñaïi-Taù Sôn ñoïc ñöôïc nhöõng doøng meänh-leänh. Tuy nhieân möùc ñoä tuaân-haønh cuõng tuøy
598 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
thuoäc vaøo hoaøn-caûnh. Trong tröôøng-hôïp nguy-bieán ngöôøi ñoäc nhaát trong boä tham-möu hieåu thaáu ñaùo
caáp baùch, caáp baäc cuûa ngöôøi ra leänh caøng cao thì tình-hình Haïm-Ñoäi vaø ñaõ thöïc söï coù nhöõng ñoùng
meänh-leänh caøng coù uy-löïc vaø deã ñöôïc tuaân phuïc. Ta goùp ñaùng ghi nhaän vaøo cuoäc di-taûn.
goïi ñoù laø “laáy lon ñeø ngöôøi”. Ñaáy laø lyù-do taïi sao Phoù
Ñeà-Ñoác Minh ñöôïc chæ-ñònh phuï-traùch heä-thoáng Nhö ôû phaàn tieåu ñoaïn Laøm gì baây giôø, toâi ñaõ
lieân-laïc maø khoâng phaûi laø Ñaïi-Taù Sôn. keå Ñaïi-Taù Sôn laø ngöôøi duy nhaát bieát caùch vaø ñaõ
lieân-laïc ngay vôùi Hoa-Kyø. Neáu khoâng nhôø oâng, do
Maët khaùc, ngoaøi uy-quyeàn cuûa moät töôùng tình-hình bieán chuyeån mau leï, keát-quaû vieäc di-taûn
laõnh, caù tính cuûa Phoù Ñeà-Ñoác Minh cuõng raát ñaëc- khoâng bieát ra sao. Neân ghi nhaän laø vaøo ngaøy 29
bieät vaø deã aûnh-höôûng maïnh-meõ ñeán ngöôøi ñoái- thaùng 4 ñaõ coù chieán-haïm töï ñoäng cho tan haøng maø
thoaïi. Trong moïi hoaøn-caûnh, oâng raát bình-tónh, khoâng veà ñieåm taäp-trung. Hai chieán-haïm ñaõ boû yù
töï-tin, löu-loaùt vaø thuyeát-phuïc maø khoâng coù tính ñònh naøy ñeå gia nhaäp Haïm-Ñoäi di-taûn.
caùch eùp buoäc hay aùp cheá. Hôn nöõa, Phoù Ñeà-Ñoác
Minh raát dai söùc, beàn-bó. OÂng coù theå laøm vieäc Trong söï hoaïch-ñònh coâng vieäc, caùc yù-kieán
ngaøy ñeâm khoâng nghæ maø vaãn minh-maãn, khoâng cuûa Ñaïi-Taù Sôn ñeàu ñöôïc löu-yù vaø toân-troïng nhö
toû veû meät nhoïc. Trong suoát cuoäc haønh-trình, Phoù khi:
Ñeà-Ñoác Minh luoân luoân hieän-dieän taïi nhieäm-sôû.
Ñeâm nhö ngaøy, tieáng noùi cuûa oâng vang vang treân - Cöùu xeùt tình-traïng Haïm-Ñoäi ñeå ñöa ñeán
heä-thoáng chæ-huy ñaõ mang laïi caûm-giaùc bình-an quyeát-ñònh ñi Subic Bay thay vì ñi Guam.
cho moïi ngöôøi. Vôùi moät caù tính nhö vaäy, duø khoâng
laø moät töôùng laõnh, Phoù Ñeà-Ñoác Minh vaãn coù theå - Choïn löïa caùc chieán-haïm ñi trôï giuùp caùc
hoaøn-thaønh nhieäm-vuï cuûa mình moät caùch hoaøn- chieán-haïm gaëp khoù-khaên hay ñi cöùu vôùt ñoàng-baøo
haûo. Nhöng coù leõ cuõng chính nhôø vaäy maø oâng ñöôïc tò-naïn.
thaêng leân haøng töôùng laõnh moät caùch nhanh choùng,
tröôùc caùc baïn ñoàng khoùa ... - AÁn-ñònh ñoäi hình, vaän-toác vaø loä trình haûi-
haønh di-taûn.
2.3 Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn
- Sau heát, khoâng nhôù roõ laø trong nhöõng
Trong DVD, Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-Sôn toû ra tröôøng-hôïp naøo, quaù moät laàn ngöôøi vieát vaãn hình
khoâng nhôù laïi nhöõng gì oâng ñaõ laøm trong chuyeán dung thaáy boùng Ñaïi-Taù Sôn ñi tôùi vôùi caâu noùi “xong
di-taûn. Hoaëc giaû oâng ñaõ choùng queân, hoaëc giaû oâng roài” nhö khi vöøa hoaøn-taát moät coâng vieäc.
coi nhöõng gì oâng laøm trong khi di-taûn chæ laø coâng
vieäc bình thöôøng cuûa ngöôøi quaân-nhaân neân khoâng Keát
ñaùng ghi nhôù.
Gaàn 40 naêm ñaõ troâi qua keå töø ngaøy 30 thaùng
Ñieàu-ñoäng moät haïm-ñoäi trieät-thoaùi khoâng 4 naêm 1975, baây giôø hoài töôûng laïi chuyeän cuõ, chæ laø
phaûi giaûn-dò maø raát phöùc-taïp. Neáu khoâng naém vöõng nhöõng hình boùng lôø môø trong taâm-trí; keå laïi nhöõng
tình-hình haïm-ñoäi veà khaû-naêng töøng chieán-haïm, gì ñaõ qua nhö trong moät giaác mô, ñuùng sai khoâng
tình-traïng kyõ-thuaät, möùc ñoä khieån-duïng saün-saøng, chaéc. Neáu coù gì sai-soùt khoâng ñuùng, xin ñoäc-giaû
tình-traïng nhaân-vieân, tính tình caáp chæ-huy thì cöù töï nhieân leân tieáng, khoâng caàn tham-khaûo vôùi
raát deã ñöa ra caùc quyeát-ñònh khieám-khuyeát gaây ngöôøi vieát.
khoù-khaên cho söï ñieàu-haønh vaø aûnh-höôûng ñeán söï
hoaøn-taát cuûa coâng vieäc. Xin ña taï.
Vì nguyeân laø Tö-Leänh Haïm-Ñoäi, Ñaïi-Taù Sôn laø Ñinh-maïnh-Huøng
Ghi chuù:
(1) DVD “Chuyeán Haûi-Haønh Cuoái Cuøng”
599 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
AÛnh cuûa Khoâng-Thaùm Haûi-Quaân Hoa-Kyø
Haiû -vaän-hamï Lam-Giang HQ 402 ñang chuyeån ngöôøi qua caùc chiená -hamï khaùc tröôùc khi ñöôïc thuûy tanù g.
600 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Hải Sử Tuyển Tập
2004
Electronic version 2021
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Hải Sử Tuyển Tập
- 1 - 50
- 51 - 100
- 101 - 150
- 151 - 200
- 201 - 250
- 251 - 300
- 301 - 350
- 351 - 400
- 401 - 450
- 451 - 500
- 501 - 550
- 551 - 600
- 601 - 650
- 651 - 661
Pages: