Hải Sử Tuyển Tập

Hai chuùng toâi tôùi ñaâu cuõng chæ gaëp treû con vaø ñaøn bis. Ca-só :
baø, ngöôøi giaø, raát ít khi gaëp ñaøn oâng trai treû. Toâi coù - “Theå theo lôøi yeâu-caàu cuûa caùc baïn, toâi xin
hoûi Thoâng veà vaán-ñeà naøy. Thoâng noùi:
trình-baøy baøi Hoa Bieån cuûa Anh-Thi”.
- “Thanh nieân ña-soá phaûi vaøo lính. Ñaëc-bieät Tieáng voã tay noåi leân aøo-aøo, laãn vôùi tieáng noùi
raát nhieàu nhaø chæ coù ñaøn baø, ñaøn oâng phaàn ñi taäp-
keát ra Baéc naêm 54, phaàn boû leân nuùi theo Coäng-Saûn lôùn:
sau naøy ...” - “Yeâu caàu Anh-Thi leân saân-khaáu cho moïi

Toâi nhaéc Thoâng: ngöôøi bieát maët”.
- “Caån-thaän laém môùi ñöôïc ñoù oâng ôi ...” Trong naøy, trong nhaø beáp, ngöôøi con gaùi
Buoåi toái, treân caên-cöù Duyeân-ñoaøn, moät nöûa
nhaân-vieân trong nhieäm-sôû taùc-chieán. Moät nöûa ngöng cöôøi, chaïy ra saân theo loái beân caïnh ñeå xem
nhaân-vieân vaø gia-ñình ngoài thöôûng-thöùc chöông- maët nhaïc-só Anh-Thi. Haï-Só Troïng-Phaùo Phaïm-
trình vaên-ngheä taïi tröôùc cöûa nhaø. Tuyeät-ñoái khoâng vaên-Khoån böôùc leân saân-khaáu, nhöng treân ngöïc
taäp-trung quaù ñoâng-ñaûo tröôùc saân-khaáu, ñeå traùnh bò aùo coù hai chöõ Anh-Thi maøu vaøng oùng-aùnh. Coâ
thieät-haïi khi ñòch phaùo-kích. Rieâng ñoaøn Taâm-Lyù- ca-só giôùi-thieäu nhaïc-só Anh-Thi. Anh-Thi ngöôïng-
Chieán, khoâng ñem theo maùy ñieän, naëng-neà, duøng nguøng cöôøi vaø cuùi ñaàu chaøo moïi ngöôøi, roài ñi xuoáng.
ñieän cuûa Duyeân-ñoaøn, do ñoù phaûi haïn-cheá thaép ñeøn Tieáng voã tay aøo-aøo. Coâ ca-só caát tieáng:
ôû khu gia-binh. Do ñoù tröôùc moïi nhaø ñeàu thaép ñeøn
daàu, lung-linh nhö moät phieân chôï ñeâm mieàn queâ “Ngaøy xöa em anh hay hôøn-doãi
ngaøy Teát. Ñaøn baø vaø treû con töôi cöôøi ñi laïi thaät vui. Gaëp anh khi anh chöa kòp noùi ....”
Ñeâm ñaõ xuoáng, moïi vieäc ñaâu vaøo ñoù. Taát-
nhieân Haïm-Tröôûng Beänh-vieän-haïm cuõng nhö Toâi ñôïi khi coâ gaùi trôû vaøo, seõ tìm côù ñeå nhìn
caùc baùc-só khoâng leân tham-döï. Saân-khaáu caát ôû maët coâ ta, nhöng khoâng ñöôïc. Coâ phuû ñaàu baèng
giöõa saân, ñeøn ñoùm töng-böøng. Tröôùc saân-khaáu moät maûnh khaên daøi che gaàn heát maët. Coâ cuùi ñaàu
chæ coù maáy chieác gheá daønh cho caùc só-quan chuû vaø böôùc ñi nhö chaïy voäi vaøo nhaø beáp vaø laïi caát tieáng
khaùch. Nhöõng khu gia-binh moãi nhaø ñeàu môû cöûa. cöôøi khuùc-khích. Toâi vaø Thoâng vaø maáy só-quan vöøa
Vôï choàng, con caùi ngoài ñoù nhìn ra, xem trình-dieãn aên uoáng, vöøa nghe-ngoùng boán beà. Toâi chôø ñôïi moät
vaên-ngheä. tieáng ñaïn suùng coái rôøi khoûi noøng, vaø nhöõng tieáng
Cuoäc trình-dieãn baét ñaàu. Xong phaàn thuû-tuïc, noà oaøng giöõa ñôn-vò, nhö töøng ñöôïc nhaéc-nhôû tröôùc
toâi vaø Thoâng trôû laïi vaên-phoøng, cuõng laø Phoøng khi ñeán ñaây. Cuoäc vui moãi luùc moãi theâm soâi noåi
Haønh-Quaân, nhìn ra saân, vöøa thöôûng-thöùc vaên- ôû phaàn thoaïi-kòch vaø bieåu-dieãn aûo-thuaät. Treû con
ngheä, vöøa uoáng bia. Thoâng baûo: khoâng cöôõng laïi ñöôïc, ra ngoài tröôùc saân-khaáu ñeå
- “Laâu quaù môùi gaëp ‘Cuï’. Toâi coù baûo thaèng em xem caûnh nhai boùng ñeøn ñieän vaø nuoát baèng nöôùc
naáu chaùo gaø, chuùng ta cuøng nhaäu cho vui, maáy khi Coâ-Ca. Noãi sôï-haõi nhö bay theo nhöõng tieáng voã
môùi ñöôïc gaëp nhau töø luùc ra tröôøng.” tay ... Buoåi vui chaám döùt hôi sôùm so vôùi nhöõng laàn
Thaáp-thoaùng sau nhaø beáp coù tieáng con gaùi trình-dieãn ôû caùc nôi khaùc. Moïi ngöôøi uøa caû ra saân,
cöôøi noùi khuùc-khích, baûo ngöôøi phuï beáp ñem caùc ñöùng quanh caùc ngheä-só. Vaø chæ moät thoaùng taát caû
moùn nhaäu ra. Toâi ñöa maét hoûi, Thoâng ñaùp: haàu nhö chia ñeàu vaøo khu gia-binh. Moät chöông-
- “Em gaùi haäu-phöông ñeán döï vaên-ngheä ...” trình “haäu vaên-ngheä” ngoaøi döï-truø. Nhöõng cuoäc
ÔÛ ngoaøi saân, moät baøi haùt thôøi-thöôïng vaúng naâng ly oàn-aøo vui-veû:
leân roän-raõ:
- “Maáy khi caùc anh, caùc chò gheù ñaây ... Ñaõ quaù
“Ñoùn em trong voøng baøn tay ngöôøi lính”. chôù ... Bao laâu laïi gheù tuïi naøy ...”.

Baøi haùt döùt, tieáng voã tay roän-raõ, vaø hoâ bis, Toâi vaø Thoâng laïi loøng voøng khaép khu gia-binh,
voøng ra caû ngoaøi caùc traïm gaùc. ÔÛ ñaâu toâi cuõng baét
gaëp nhöõng nuï cöôøi. Ñeâm laéng daàn. Ñoaøn vaên-ngheä
Haûi-Quaân laàn-löôït ra ghe, veà taøu. Tôùi nôi toâi thaáy
Haïm-Tröôûng vaãn ñöùng treân ñaøi chæ-huy. Khi moïi

201 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

nhaân-vieân ñoaøn Taâm-Lyù-Chieán ñaõ veà taøu heát, cöûa Sau naøy khi cuoäc chieán Baéc Nam khôûi daäy, Coäâng-
ñoå boä keùo leân, coøi nhieäm-sôû haûi-haønh tieáp theo Saûn ñaõ leùn-luùt veà, ñem theo nhöõng treû con ra Baéc,
töùc-khaéc. Chieán-haïm quay muõi theo höôùng Nam. huaán-luyeän ñeå sau ñoù thaû veà hoaït-ñoäng. Keá-hoaïch
Toâi leân ñaøi chæ-huy baùo-caùo cho Haïm-Tröôûng toång- naøy nhaø vaên Voõ-Phieán goïi laø “Baét Treû Ñoàng Xanh”.
quaùt veà coâng-taùc vöøa hoaøn-taát. Cuøng luùc aáy, tieáng Do ñoù toâi lo-laéng, boàn-choàn. Caøng tìm hieåu, caøng
Thoâng vang trong heä-thoáng aâm-thoaïi: theo doõi chieán-söï, toâi caøng thaáy lo-laéng cho Thoâng.

- “Caùm ôn Haïm-Tröôûng, caùm ôn taát caû. Moät buoåi saùng, saùng ngaøy 7 thaùng 8 naêm
Chuùng toâi nhôù maõi buoåi vui naøy. Heïn gaëp nhau 1967, tin töø Trung-Taâm Haønh-Quaân cho hay
sôùm.” “Ñeâm qua sau traän phaùo-kích aùc-lieät, hai tieåu-ñoaøn
Coäng-quaân ñaõ aøo-aït taán-coâng Duyeân-ñoaøn 16 taïi
Haïm-tröôûng ñaùp laïi vaøi lôøi roài tieáng Thoâng Coå-Luõy. Ñôn-vò ñaõ phaûn-öùng maõnh-lieät. Ñöôïc söï
noùi vôùi toâi: hoã-trôï cuûa nhöõng chieán-ñónh PCF, vaø nhaát laø coù
söï phaûn phaùo cuûa HQ 10, Nhöït-Taûo, caên-cöù ñaõ
- “Caùm ôn ‘Cuï’ nhieàu laém. Hoâm naøo veà Saøi- ñaåy lui ñöôïc nhieàu ñôït taán-coâng aùc-lieät cuûa ñòch.
Goøn seõ tìm ñeán Boä Tö-Leänh gaëp nhau.” Nhöng Chæ-Huy-Tröôûng Duyeân-ñoaøn, HQ Trung-UÙy
Nguyeãn-ngoïc-Thoâng ñaõ töû traän”.
Töø treân ñaøi chæ-huy ñi xuoáng, gioù bieån loàng-
loäng thoåi, toâi ñöùng laïi ôû beân hoâng phoøng aên, nhìn Toâi ñoùn nhaän tin naøy thaät baøng-hoaøng nhöng
veà beân phaûi. Bôø bieån môø daàn. Duyeân-ñoaøn 16 nhoøe nhö ñaõ lôø-môø thaáy, bieát ñaâu ñoù trong tieàm-thöùc. Vaø
trong maøn söông, khoûa-laáp vôùi moät vuøng nuùi non thaät khoå cho toâi, toâi laïi laø ngöôøi phaûi thoâng-baùo tin
aâm-u truøng-ñieäp. ÔÛ ñoù, ngöôøi baïn cuøng khoùa vôùi toâi naøy cho gia-ñình Thoâng. Thoâng, ngöôøi baïn cuøng
ñang phaûi ngaøy ñeâm ñoái ñaàu vôùi nhöõng gian-nguy. khoùa. Thoâng coøn treû quaù, môùi 25 tuoåi, vinh-thaêng
Nhöng cuõng trong maøn ñeâm aâm-u aáy, toâi vaãn thaáy Ñaïi-UÙy. Thi-haøi Thoâng ñöôïc ñöa veà quaøn taïi Vieät-
ñaâu ñaây tieáng cöôøi khuùc-khích cuûa ngöôøi con gaùi Nam Quoác-Töï, toâi vaø baèng-höõu cuøng khoùa coù ñeán
daáu maët trong moät giaûi khaên phuû ñaàu ... canh xaùc vaø phaân-öu. Ngoaøi thaân-nhaân cuûa Thoâng
maø toâi haèng quen bieát, coù moät ngöôøi con gaùi phuû
Veà tôùi Saøi-Goøn trong khi chôø ñôïi chuyeán coâng- kín maët baèng nhöõng vuoâng khaên traéng, ñaïi tang,
taùc tôùi, toâi vöøa phaûi vieát phuùc-trình coâng-taùc ñaõ qua, chæ loù ra ñoâi maét suõng nöôùc, söng vuø. Ngöôøi con
vöøa theo doõi söï taäp dôït caùc chöông-trình vaên-ngheä gaùi aáy nöùc-nôû, choaøng ngöôøi leân naép aùo quan. Toâi
môùi, nhaát laø theo doõi nhöõng ñeà-nghò, nhöõng laù thö chaéc ñaây laø ngöôøi con gaùi coù tieáng cöôøi khuùc-khích
thænh-nguyeän rieâng cuûa nhaân-vieân caùc caáp maø ñoaøn ôû sau nhaø beáp khi toâi ñeán coâng-taùc taïi Coå-Luõy,
Taâm-Lyù-Chieán trong khi sinh-hoaït taïi caùc ñôn-vò, Duyeân-ñoaøn 16. Duø chuù-yù, cho ñeán luùc aáy toâi vaãn
coù nhieäm-vuï khuyeán-khích vaø thu-nhaän ñeå trình chöa nhìn ñöôïc maët ngöôøi con gaùi naøy. Hoâm tieãn
thaúng leân Tö-Leänh Haûi-Quaân. Trong thôøi-gian naøy, Thoâng laàn cuoái, toâi phaûi ñi coâng-taùc, neân khoâng
nhöõng aâm vang cuûa chuyeán coâng-taùc taïi caùc ñôn-vò döï ñöôïc. Baïn beø keå laïi, ñaùm ma Thoâng ñi giöõa
xa vaãn tieáp-tuïc doäi veà. Toâi möôïn moät soá haûi-ñoà töø Saøi-Goøn naéng chaùy. Nhöõng só-quan cuøng khoùa
Phoøng 2, nghieân-cöùu nhöõng ñòa-danh cho chuyeán maëc ñaïi-leã, ñeo kieám tieãn ñöa Thoâng, ñi moät haøng
coâng-taùc tôùi. Toâi nhìn laïi Duyeân-ñoaøn 16 vaø nghó daøi. Khi haï huyeät, hai haøng só-quan tuoát kieám laøm
mieân-man ñeán vuøng ñaát nhieàu nuùi vaø ít ruoäng thaønh hình chöõ V, quan-taøi Thoâng ñi ôû giöõa. Khi
naøy. Moät vuøng ñaát maø suoát chín naêm khaùng-chieán haï huyeät, ngöôøi con gaùi töø Quaûng-Ngaõi maëc ñaïi
choáng Phaùp, ñaây laø vuøng kieåm-soaùt cuûa Vieät-Minh. tang, laên-loän treân mieäng huyeät, keâu khoùc thaät laø
thaûm-thieát. Tuy chöa heà coù moät höùa-heïn gì, gia-
Tröôùc khi taäp-keát ra Baéc, theo tinh-thaàn Hieäp- ñình chöa bieát, nhöng thaáy taám loøng xoùt thöông
Ñònh Geneøve, Vieät-Minh toå-chöùc nhöõng ñaùm cöôùi cuûa coâ quaù thieát-tha, cuï thaân-sinh ra Thoâng coù tôùi
taäp-theå giöõa caùc caùn-binh cuûa hoï vôùi caùc coâ gaùi naém tay coâ gaùi naøy vaø noùi :
ñòa-phöông, nhaèm taïo söï lieân-laïc chaët-cheõ giöõa
ngöôøi ñi, keû ôû, haàu deã hoaït-ñoäng sau naøy. Ñoù laø moät
keá-hoaïch laâu daøi vaø thaâm-ñoäc. Nhaø vaên Voõ-Phieán ñaõ
nhìn thaáy yù-ñoà aáy cuûa Vieät-Minh. Quaû ñuùng nhö theá.

202 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

- “Thoâi con, Thoâng noù vaén soá. Nhöng Thaày Thoâng thaät laø danh-döï quaù. OÂng toâi ñaõ ñeå caëp lon,
cuõng coi con nhö con Thaày ...” caùi huy-chöông vaø thanh kieám cuûa chuù Thoâng leân
baøn thôø, ñaèng sau taám hình cuûa chuù aáy. Sau 75,
Coâ gaùi lui ra, nhöõng caùnh hoa, nhöõng naém baøn thôø cuûa chuù Thoâng vaãn khoâng thay ñoåi. Chuù
ñaát cuûa beø-baïn, thaân-nhaân ñöôïc töø-töø neùm xuoáng. Thoâng laø ngöôøi con aùp uùt trong soá 14 ngöôøi cuûa
Treân ngoâi moä môùi, nhöõng taûng ñaát môùi cuõ ñöôïc ñaáp oâng toâi. Naêm 54, moät ngöôøi con thöù naêm cuûa oâng
leân cao, treân phuû laù quoác-kyø. Moïi ngöôøi laàn-löôït ra toâi, keït laïi ôû ngoaøi Baéc, vaøo thaêm oâng toâi. Chuù naøy
veà, ngöôøi con gaùi coøn guïc ñaàu treân naám moä, khoùc nhìn leân baøn thôø chuù Thoâng, buøi-nguøi vaø noùi vôùi
ngaát, daõ-döôïi ... Theo tin cuûa moät thaân-nhaân cuûa oâng toâi: ‘Thaät oan-traùi, khoán-khoå cho moät cuoäc
Thoâng hieän ôû Hoa-Kyø cho hay: huynh-ñeä töông-taøn’ ...”

- “Cuï thaân-sinh ra Thoâng noùi raèng, ñaèng naøo 
Thoâng, ngöôøi nhaø mình cuõng ñaõ maát roài. Cheát nhö
theá cuõng laø vinh-quang. Cheát maø coù ngöôøi thöông- Taïi sao Duyeân-ñoaøn 16 laïi bò ñòch ngaøy ñeâm
xoùt cuõng laø ñieàu an-uûi”. baùm saùt, bao vaây? Nhieàu cuoäc phaùo-kích khoác-lieät
vaøo Duyeân-ñoaøn ñaõ lieân-tuïc xaûy ra. Döôùi söï chæ-huy
Do ñoù gia-ñình ñaõ cho pheùp ngöôøi baïn gaùi cuûa Thoâng, Duyeân-ñoaøn vaãn ñöùng vöõng vaø lieân-tuïc
cuûa Thoâng ñeå tang. Vaãn theo nguoàn tin naøy, trong taïo ñöôïc nhöõng thaønh-coâng lôùn trong vieäc baûo-veä
nhöõng ngaøy ñoùng taïi Duyeân-ñoaøn 16, aùp-löïc cuûa laõnh-haûi Vieät-Nam. Nhieàu taøu ñòch xaâm-nhaäp vaøo
ñòch thaät laø khoác-lieät. Ñòch ñaõ treo giaûi ai gieát ñöôïc vuøng Sa-Kyø, maø ñòch goïi laø cöûa khaåu cuûa Khu 5,
Thoâng seõ ñöôïc Vieät-Coäng thöôûng moät trieäu ñoàng. ñaõ bò caùc chieán-haïm, chieán-thuyeàn cuûa ta theo doõi,
Traän ñaùnh vaøo Duyeân-ñoaøn 16 ñöôïc keå laø aùc-lieät, vaø ngaên-chaän vaø ñaùnh chìm. Ñeå coù moät caùi nhìn cuï-
coù nhieàu döõ-kieän laø ñôn-vò bò noäi-tuyeán. Sau traän theå veà caùc chieán-coâng naøy, chuùng toâi xin trích moät
ñaùnh, teân caän-veä cuûa Thoâng bieán maát, coù theå ñoù laø soá döõ-kieän trong taøi-lieäu cuûa Haø-Noäi (Lòch-Söû Haûi-
teân noäi-tuyeán cuûa ñòch gaøi vaøo. Cuõng coù ngöôøi noùi: Quaân Nhaân-Daân Vieät-Nam, Döï-Thaûo vaø Toùm-Taét,
BTL/HQ 1980, trang 110, 111) nguyeân-vaên nhö sau:
- “Caùi coâ naøy laø gì cuûa Thoâng maø khoùc thöông
quaù vaäy. Hay laø ngöôøi cuûa phía beân kia ...” “ ... Naêm 1967, theo chæ-thò cuûa Quaân-UÛy
Trung-Öông, ñoaøn taïm döøng chôû haøng cho Nam-
Cuoäc chieán bi-thöông vôùi bieát bao khoå-luïy, Boä ñeå chôû haøng cho Lieân-Khu 5, vôùi yeâu-caàu moïi
moãi luùc moãi theâm khoác-lieät, caâu hoûi treân ñaõ chìm ñòa-phöông ñöôïc moät chuyeán (...). Taøu 43 xuaát-
vaøo queân laõng. Nhöõng haän-thuø choàng-cheùo vôùi phaùt ngaøy 8 thaùng 3 naêm 1967, ñeán 23 giôø ngaøy
thöông yeâu, quaán chaët laáy nhau. Bom ñaïn töø nhöõng 13 thaùng 7 naêm 1967 bò maùy bay ñòch phaùt-hieän.
phöông trôøi xa ñoå tôùi. Maùu xöông ngöôøi Vieät moãi Ñeán 2 giôø ngaøy 14 thaùng 3 naêm 1967 bò 4 taøu ñòch
luùc moãi tan-taønh. Bieát bao thanh-nieân nhö Thoâng bao vaây ngaên-chaän (...) Cuoäc chieán-ñaáu ôû ñaây noå
ñaõ cheát. Cheát vôùi caû moät taám loøng trung-tín gìn- ra, cuoái cuøng buoäc ta phaûi phaù huûy taøu”.
giöõ queâ-höông. Hoï laø nhöõng ngöôøi anh-huøng cuûa
thôøi-cuoäc. Baây giôø, naêm 2000, cuoäc chieán ñaõ nhaït- “...Taøu 198 xuaát-phaùt ngaøy 6 thaùng 7 naêm
nhoøa. Ngöôøi con gaùi khoùc thöông Thoâng giôø ôû ñaâu, 1967, chôû vuõ-khí vaøo cho Quaûng-Ngaõi, sau 10 ngaøy
coù khi naøo trôû laïi Saøi-Goøn thaêm laïi moä Thoâng ñeå khoân-kheùo löøa ñòch, ñeán 14 thaùng 7 naêm 1967,
buøi-nguøi nhôù laïi. Moät vò thaân-nhaân cuûa Thoâng hieän caùch beán taøu saùu haûi-lyù bò taøu chieán vaø maùy bay
ôû Myõ coøn noùi: ñòch baén phaù ngaên-chaän. Taøu 198 vöøa noå suùng
ñaïn traû ñòch vöøa vaän-ñoäng vaøo bôø bieån Ba-Laøng-
- “Hoâm ñöa tieãn chuù Thoâng, caû moät khuùc An. ÔÛ traän naøy thöôïng-uùy chính-trò-vieân Huyønh-
ñöôøng Traàn-quoác-Toaûn ngôïp traéng moät maøu aùo ngoïc-Thaïch, thieáu-uùy Phaïm-chuyeân-Nghieäp ñaõ
Haûi-Quaân, vôùi côø xí vaø ban quaân-nhaïc. Khi OÂng chieán-ñaáu raát duõng-caûm vaø hy-sinh ...”
Tö-Leänh Haûi-Quaân ñeán, roài cöû quoác-thieàu, roài gaén
lon Ñaïi-UÙy leân goái ñeå truy-thaêng chuù Thoâng, roài Haõy bình-tónh nhìn laïi ñoaïn vaên treân. Töø
laïi coù gaén Baûo-Quoác Huaân-Chöông nöõa ... OÂng toâi
ñau khoå laém, nhöng cuõng thaáy laø caùi cheát cuûa chuù

203 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

ngaøy 8 thaùng 3 cho ñeán khi Thoâng bò cheát, ngaøy 6 Taøu SL-4 cuûa Haiû -Quanâ Coäng-Sanû Bacé -Vieät
thaùng 8 naêm 1967, chöa ñaày naêm thaùng trôøi, chöa bò ghe Yabuta vaø ghe Chuû-Löcï thuoäc Duyeân-Ñ7oaøn chaän baté .
keå nhöõng chieác taøu ñòch lôûn-vôûn ôû ngoaøi khôi bò caùc
chieán-haïm ta theo doõi vaø saên ñuoåi. Rieâng vuøng bieån Nhöng vôùi taøi-lieäu cuûa ñòch ñeå laïi, duø raát ñôn-sô,
Ba-Laøng-An, vuøng traùch-nhieäm cuûa Duyeân-ñoaøn gian-doái, vaãn phôi baøy roõ-raøng raèng: Duyeân-ñoaøn
16, do Thoâng chæ-huy, ñaõ coù hai vuï ñaùnh ñaém taøu 16 ñoùng taïi Coå-Luõy quaû laø moät ñôn-vò anh-huøng.
ñòch. Taøi-lieäu treân cuûa Haø-Noäi ñaõ khoâng noùi ñeán Vaø chính Thoâng, anh laø moät ngöôøi anh-huøng. Hai
haøng traêm taán vuõ-khí ñaõ bò ta phaù huûy vaø tòch-thu, taøu ñòch, haøng traêm taán vuõ-khí, hai só-quan cuûa
cuõng khoâng noùi ñeán nhöõng thuûy-thuû-ñoaøn cuûa ñòch vaø thuûy-thuû-ñoaøn cuûa hai taøu naøy ñaõ vuøi thaân
caùc taøu xaâm-nhaäp bò cheát vaø bò thöông. Ñoù laø moät trong vuøng bieån traùch-nhieäm cuûa Thoâng. Thoâng
thieät-haïi naëng-neà cho ñòch. Duyeân-ñoaøn 16, nhö coù theå mæm cöôøi raèng söï hy-sinh cuûa Thoâng, ñòch
con dao ñaâm vaøo coå, nhö nuùt chaän aán vaøo hoïng, ñaõ traû baèng moät giaù raát ñaét. Laø nhöõng ngöôøi cuøng
chuùng phaûi tìm moïi caùch gôõ ra. Phaûi gôõ ra baèng khoùa, chuùng toâi khoâng bao giôø queân anh. Chuùng
ñöôïc. Gôõ ra ñeå traû moái haän-thuø veà hai con taøu bò toâi haõnh-dieän vì anh. Thoâi nguû yeân ñi nheù, Thoâng
ta ñaùnh ñaém, veà hai caùi cheát cuûa vieân thöôïng-uùy ôi. Neáu Thoâng coù soáng ñeán baây giôø, Thoâng cuõng seõ
Huyønh-ngoïc-Thaïch, chính-trò-vieân, vaø teân thieáu-uùy nhö chuùng toâi, vaø nhö bao nhieâu ngöôøi nöõa, phaûi
Phaïm-chuyeân-Nghieäp. Gôõ ra ñeå tìm hôi thôû cho caû ngaäm-nguøi, uaát-öùc, nhö thi-só Thanh-Nam ñaõ noùi
maët-traän cuûa Khu 5 ñang thôøi soâi-ñoäng. Chuùng ñaõ hoä chuùng ta raèng:
khoâng thaéng ñöôïc baèng suùng ñaïn vaø söï can-tröôøng,
chuùng phaûi tìm caùch khaùc. Baèng moïi caùch duø gian- “Canh baïc chöa chôi maø heát voán
xaûo nhaát, toán keùm nhaát. Moät trieäu ñoàng ñöôïc chuùng Côø coøn nöôùc ñaùnh phaûi ñaønh thua”
ra giaù cho baát cöù ai gieát ñöôïc Haûi-Quaân Trung-UÙy
Nguyeãn-ngoïc-Thoâng, Chæ-Huy-Tröôûng Duyeân-ñoaøn Nguû yeân ñi nheù, Thoâng ôi. Thoâng ñaõ soáng nhö
16. Phaûi chaêng ñoù laø duyeân-côù ñöa ñeán söï hy-sinh moät ngöôøi trai cuûa thôøi-cuoäc. Caùi cheát cuûa Thoâng
cuûa Thoâng. Treân ba möôi naêm ñaõ qua, nhöõng röïc-rôõ nhö moät vöøng Ñoâng hieän leân ôû vuøng bieån
chi-tieát can-tröôøng cuûa quaân-nhaân Duyeân-ñoaøn queâ nhaø.
16, söï thoâng-minh vaø duõng-caûm cuûa Thoâng ñaõ bò
nhaït-nhoøa, queân laõng. Nhöng vôùi nhöõng döõ-kieän Thaùng 12 naêm 2000
cuï-theå trong taøi-lieäu cuûa ñòch neâu treân, cuõng thöøa
ñeå chöùng-minh raèng, Duyeân-ñoaøn 16 laø moät ñôn-vò
raát xuaát-saéc vaø höõu-hieäu cuûa Haûi-Quaân, cuûa Quaân-
Löïc Vieät-Nam Coäng-Hoøa. Thoâng cuõng nhö nhöõng
quaân-nhaân döôùi quyeàn anh ñaõ laø nhöõng ngöôøi
anh-huøng cuûa Quaân-Löïc, cuûa Mieàn Nam choáng laïi
söï xaâm-nhaäp cuûa Haø-Noäi baèng ñöôøng bieån.



Thoâng ôi, trong noãi tan-hoang ñau-ñôùn cuûa
ngaøy taøn cuoäc chieán, chuùng ta, keû soáng cuõng nhö
ngöôøi cheát ñeàu coù nhöõng noãi ñau chung. Tröôùc
ñaây, trong thaâm taâm toâi, coù luùc toâi ñaõ nghó raèng
“Thoâng treû quaù, Thoâng cheát toäi-nghieäp quaù ...”

204 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Hoa Bieån

Anh-Thi

205 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Capt. William D. Parson (USN retired)

Chiená -haïm tuaàn-döông

206 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

THIEÁP RA QUAN-AÛI

Phaïm-thò Bích-Vaân

T oâi laáy choàng naêm 19 tuoåi, ñang hoïc tai ngaøy ñeâm laïi khoâng lo.
ñeä nhaát thì boû ngang ñeå ñi theo tieáng Ngoaøi bieån, anh vaãn vieát thö ñeàu cho toâi vaø
goïi cuûa tình-yeâu. Choàng toâi laø moät
só-quan Haûi-Quaân, khoùa 13. Anh baét hoaïch-ñònh ñaùm cöôùi vaøo thaùng 10 naêm 1968. Toâi
ñaàu taùn-tænh toâi vaøo chieàu moàng moät coù hoûi anh sao gaáp vaäy vì toâi muoán ñeå thi cho xong
Teát naêm 1967, toâi vöøa böôùc sang tuoåi 18 ñöôïc moät ñaõ. Anh laïi giôû chaâm-ngoân cuûa caùc cuï xöa, laïi ñoåi
ngaøy. Töø khi quen nhau, cuoäc ñôøi toâi cuõng baét ñaàu ñi maáy chöõ :
theo caùi noåi troâi cuûa ngöôøi thuûy-thuû. Naêm 1967,
anh ñang ôû Caàn-Thô thì ñöôïc leänh thuyeân-chuyeån Cöôùi vôï thì cöôùi lieàn tay
veà chieán-haïm. Cuoái naêm 1967 - nhaân moät chuyeán Chôù ñeå laâu ngaøy thaèng khaùc nhaøo voâ.
nghæ beán - chuùng toâi laøm ñaùm hoûi. Ñaùm hoûi xong,
anh theo taøu coâng-taùc Phuù-Quoác, rôøi Saøi-Goøn 28 Ñaùm cöôùi xong anh laïi ñi. Toâi vaãn ôû Saøi-
Teát. Anh vaãn hay ñuøa nhaéc maáy caâu thô trong baøi Goøn vôùi oâng baø ngoaïi toâi. Nhöõng chuyeán coâng-taùc
Maøu tím hoa sim, ñoåi ñi maáy chöõ: dai-daúng cuûa anh ñaõ laøm toâi moûi-moøn, toâi xin vaøo
laøm thö-kyù ôû toøa-aùn Saøi-Goøn. Ñöôïc ít laâu toâi mang
Toâi ôû ñôn-vò veà baàu ñöùa con ñaàu loøng. Anh laïi ñöôïc leänh thuyeân-
Hoûi nhau xong laø ñi chuyeån ñi laøm haïm-tröôûng moät chieán-haïm khaùc,
vaø cöù theá, toâi vaãn moûi-moøn nhöng laàn naøy laïi oâm
Roài tieáp tôùi Teát Maäu-Thaân, toâi ôû Caàn-Thô maø theâm con ñeå meï con cuøng chôø ñôïi.
cuõng phaûi chaïy tôùi moät caên nhaø coù töôøng gaïch vaø
haàm truù-aån ñeå taïm-truù, loøng vaãn nôm-nôùp lo cho Muøa thu 1970, anh ñöôïc leänh thuyeân-chuyeån
anh, khoâng bieát anh coù bò gì khoâng? Sau naøy nghó veà Vuøng Hai, queâ anh ôû Nha-Trang, toâi nghó buïng:
laïi thaáy mình thaät laø ngôù-ngaån, ñi lo cho ngöôøi treân roát cuoäc roài mình cuõng veà laøm daâu ñaây.
taøu chieán ôû ngoaøi bieån khôi, thaân mình ñaïn reùo beân
Veà Nha-Trang, toâi nghó coù leõ chuùng toâi seõ
ñöôïc gaàn-guõi nhau vaøi naêm ôû caùi thaønh-phoá bieån
thaät tình-töù naøy, naøo ngôø hai ngaøy sau anh cho bieát

207 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

laø anh ñöôïc chæ-ñònh ñi laøm Duyeân-Ñoaøn-Tröôûng thaáy caùc vò só-quan coù veû ngaïi-nguøng hay ngaïc-
Duyeân-ñoaøn 21. Toâi khoâng maáy ngaïc-nhieân vì boá nhieân, coù leõ hoï khoâng ngôø toâi coøn nhoû quaù! Con
toâi laø só-quan truyeàn-tin, töø nhoû toâi ñaõ ñi theo boá toâi ñaõ nguû gaø, nguû gaät treân gheá, toâi cuõng thaám meät
heát Pleiku, Ban-Meâ-Thuoät, ñeán Vuõng-Taøu, Caàn- sau moät ngaøy nhaûy heát xe naøy qua xe khaùc. Toâi ñònh
Thô. Toâi chæ hoûi anh Duyeân-ñoaøn 21 ôû ñaâu? Anh buïng sau böõa côm vaøo doïn-deïp ñoà-ñaïc moät chuùt
cho bieát Duyeân-ñoaøn 21 laø duyeân-ñoaøn ñòa-ñaàu cuûa roài ñi nguû. Anh daën toâi:
Vuøng II Duyeân-Haûi, caùch Qui-Nhôn ñoä 60 caây-soá
veà phía Baéc. - Em cöù ñi nguû tröôùc, anh ñi moät voøng caên-
cöù roài seõ veà nguû sau, anh ñaõ daën chuù Nghóa neáu
- Em coù ñi theo anh ñöôïc khoâng? coù phaùo-kích thì chuù Nghóa seõ chaïy leân ñoùn em vaø
- Anh chöa bieát, ñeå anh ra ñoù ít laâu, chuaån-bò con xuoáng Phoøng Haønh-Quaân.
choã aên choã ôû roài ñöa em vôùi con ra sau.
Anh nhaän ñôn-vò ngaøy 10 thaùng 10 naêm 1970. Toâi nghó buïng: laøm gì maø gheâ theá, chaéc anh
Toâi nhôù hoaøi vì laø ngaøy Song Thaäp, deã nhôù. Khoaûng muoán huø em chöù gì?ï
nöûa thaùng sau anh trôû veà Nha-Trang ñeå hoïp ñôn-vò
tröôûng haøng thaùng. Hoïp xong, anh trôû laïi ñôn-vò Khoaûng 11 giôø ñeâm, toâi vöøa ñaët löng xuoáng,
moät mình. Tröôùc khi ñi anh coù daën toâi chuaån-bò, chöa kòp chôïp maét thì nghe suùng noå. Toaøn tieáng
anh seõ cho ngöôøi veà ñöa toâi ra Ñeà-Gi trong voøng vaøi ñaïi-baùc, nghe gaàn quaù, nhö saùt beân vaùch. Con toâi,
ba tuaàn-leã. Ñeà-Gi laø caùi ñòa-danh choã anh ñoàn-truù, thaèng Chinh, khoùc theùt, toâi ruïng-rôøi luoáng-cuoáng
nghe laï hoaéc. Trong maáy ngaøy anh veà hoïp, anh noùi oâm con boø laên boø caøng xuoáng saøn xi-maêng. Ñaïn
cho toâi bieát veà Ñeà-Gi ñeå toâi chuaån-bò tinh-thaàn, toâi vaãn tieáp-tuïc noå, toâi nghe tieáng chuù Nghóa ñaäp cöûa:
khoâng maáy lo-laéng vì ôû ñaâu chaúng ñöôïc, mieãn coù
anh laø ñöôïc roài. - Baø Tröôûng, Baø Tröôûng, tuïi noù phaùo, môû
Töø Nha-Trang tôùi Ñeà-Gi phaûi qua hai laàn ñoåi cöûa, môû cöûa.
xe. Theo xe ñoø töø Nha-Trang tôùi Qui-Nhôn, sang
qua xe khaùc theo quoác-loä soá 1 veà phía Baéc tôùi moät Toâi luyùnh-quyùnh leát laïi keùo then gaøi cöûa sau,
choã coù teân laø Chôï Goàm roài töø Chôï Goàm ñi Ñeà-Gi chuù Nghóa aäp vaøo vôùi caây ñeøn pin, voäi-vaøng aüm
baèng xe lam. Toâi hoaøn-toaøn troâng caäy vaøo söï saép thaèng Chính, ñöa caây ñeøn pin cho toâi:
xeáp cuûa chuù Nghóa, ngöôøi haï-só-quan anh nhôø veà
ñoùn toâi. Cho tôùi baây giôø, ngoài nhôù laïi caùi ñoaïn ñöôøng - Baø chaïy theo toâi.
xe lam ñoù löng toâi vaãn coøn ñau. Chaân toâi teâ-daïi teù leân teù xuoáng, leát-beát chaïy
Xe lam ngöøng ôû chôï xaõ, toâi aüm con, chuù theo, chuù Nghóa phaûi ngöøng laïi maáy laàn keùo toâi
Nghóa xaùch hoä hai caùi vali, ñi boä vaøo caên-cöù. Gaàn daäy. Phoøng Haønh-Quaân chæ caùch phoøng nguû cuûa vôï
muøa ñoâng ôû mieàn Trung, saùu, baûy giôø chieàu trôøi ñaõ choàng toâi chöøng 30, 40 thöôùc maø sao toâi thaáy nhö
chaïng-vaïng. Coång Duyeân-ñoaøn ñaõ ñoùng, keùo raøo xa caû caây-soá. Roát cuoäc roài toâi cuõng tôùi ñöôïc Phoøng
keõm gai, chuù Nghóa keâu ngöôøi lính gaùc môû coång. Haønh-Quaân. Chuù Nghóa noùi vôùi toâi:
Toâi nhôù loaùng-thoaùng lôøi chuù Nghóa: - Baø bình-tónh, ruûi noù phaùo truùng ngay treân
- Tao ñoùn Baø Tröôûng, xe treã, maøy môû cöûa leï noùc môùi suïp noåi haàm naøy.
leân. Toâi coù caàn bieát maáy chuyeän ñoù ñaâu, toâi khoâng
Laàn ñaàu tieân toâi nghe hai tieáng “Baø Tröôûng”, thaáy anh ôû ñoù, hoûi chuù Nghóa:
toâi coù bieát gì ñaâu, môùi 21 tuoåi ñaàu, vöøa boû gheá nhaø - OÂng aáy ñi ñaâu roài?
tröôøng ..., toâi baät cöôøi. Chuù Nghóa noùi:
Vaøo caên-cöù taém röûa thay quaàn aùo xong, chuùng - OÂng Tröôûng ñang ôû choã uï suùng coái.
toâi ra duøng côm toái chung vôùi caùc só-quan trong Toâi naøo bieát suùng coái suùng chaøy gì ñaâu, loøng
ñôn-vò. Baøn aên ñöôïc keâ trong phoøng laøm vieäc cuûa roái nhö tô voø; ñaïn cöù tieáp-tuïc noå nhöng coù leõ hôi
anh. Ba só-quan ñang ngoài chôø, anh giôùi-thieäu. Toâi thöa nhòp hôn, khoâng bieát choã anh ñang ñöùng coù
haàm bao caùt ñeå nuùp khoâng? Thaèng Chinh ñaõ nín,
maét môû thao-laùo, sôï ñieáng. Thieáu-UÙy An, Chæ-Huy-
Phoù, toâi ñaõ gaëp trong böõa côm toái, cuõng coù maët
trong Phoøng Haønh-Quaân, ñang baän roän lieân-laïc
maùy cuõng coá-gaéng quay laïi chæ toâi:

208 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

- Beân kia, sau lö­ ng phoøng naøy coù caùi saïp goã -Thì baø soá moät ôû ñaây bò phaùo, phaûi cho baø soá
coù neäm, chò cho chaùu qua ñoù nguû ñôõ ñi. hai hay cho baû möøng chöù sao!

Toâi nhö caùi maùy, aüm con qua ngaên haàm beân Toâi veùo tay anh moät caùi thaät ñau, anh baät cöôøi
caïnh. Vöøa ñaët con naèm xuoáng, toâi nghe tieáng anh giaûi-thích, vaãn gioïng ñuøa côït:
treân maùy truyeàn-tin, toâi khoâng nhôù anh noùi gì,
nhöng caàn gì, chæ nghe ñöôïc tieáng anh luùc naøy laø -Anh nghi tuïi Vieät-Coäng baén ñaïi-baùc daøn-chaøo
toâi ñaõ thaáy ñôõ lo roài. em xong, roài cho ngöôøi chui vaøo taùn-tænh em neân
ra leänh ñoåi aùm-hieäu ñeå coù thaèng naøo loaïng-quaïng
Suùng ñaõ ngöøng noå, toâi nghe tieáng maùy laø döùt lieàn, anh ghen maø.
lieân-laïc baùo-caùo lieân hoài, hình nhö khoâng coù ai bò
thöông, roài toâi nghe tieáng anh vaøo Phoøng Haønh- - Boä ñeâm naøo ôû ñaây cuõng coù suùng noå sao anh?
Quaân, noùi vôùi Thieáu-UÙy An: - Em laøm nhö ñeâm naøo cuõng coù baø Tröôûng
môùi tôùi vôùi anh chaéc.
- Anh coù lieân-laïc Vuøng ñöôïc khoâng? Toâi laïi veùo tay anh moät caùi nöõa, roõ ñau.
Tieáng Thieáu-UÙy An traû lôøi: Ñeâm ñaàu tieân sao ñi chaäm quaù, toâi cöù söõng-sôø
- Daï, Chæ-Huy-Phoù Vuøng ñang chôø Chæ-Huy- nôm-nôùp vôùi tieáng phaùo-kích. Töø tröôùc tôùi nay toâi
Tröô­ ûng. chöa heà nghe tieáng ñaïi-baùc saùt raït nhö vaäy. Thaèng
Toâi nghe anh goïi treân maùy, hình nhö­noùi Chính ñaõ nguû say, anh ñang ngoài ôû phoøng laøm vieäc,
chuyeän vôùi Vuøng Hai. Anh daën Thieáu-UÙy An cho phoøng laøm vieäc cuûa anh chæ caùch phoøng nguû coù moät
toaùn kích ñi voøng caên-cöù xem xeùt thieät-haïi, ghe böùc vaùch, tieáng anh noùi chuyeän vôùi caùc só-quan toâi
khoâng ñöô­ ïc veà caëp caàu, goïi cho caùc ghe ngoaøi vuøng nghe ñöôïc heát nhöng khoâng ñeå yù vì quaù meät-moûi.
coâng-taùc bieát laø gia-binh ñeàu bình-an voâ söï, taêng- Toâi loaùng-thoaùng nghe anh noùi voùi vaøo:
cöôøng caùc voïng gaùc, nhôù ñoåi qua soá 2, nhôù ñoåi qua - Em raùng nguû moät chuùt ñi, anh caàn phaûi ñi
soá 2. Boãng döng toâi thaáy buoàn böïc voâ cuøng, anh vaøo moät voøng roài môùi veà nguû ñöôïc.
Phoøng Haønh-Quaân ñaõ 15 phuùt, lieân-laïc ñuû moïi nôi, Toâi khoâng traû lôøi, loøng buoàn röôøi-röôïi. Toâi
noùi chuyeän vôùi moïi ngöôøi trong Phoøng Haønh-Quaân raùng tìm giaác nguû maø sao hai caâu thô toâi ñaõ ñoïc
maø khoâng theøm hoûi tôùi toâi vôùi con moät tieáng, toâi ñöôïc ñaâu ñoù laïi cöù lôûn-vôûn:
ñaâm giaän. Côn giaän cuûa toâi chöa kòp boäc-phaùt thì
anh böôùc qua, gioïng ñuøa côït: Nôi anh ôû maët trôøi khoâng moïc nöõa
-Hoài toái, anh coù noùi vôùi em laø neáu coù phaùo-kích Chæ töøng ñeâm aùnh ñaïn raïng chaân trôøi.
thì chuù Nghóa ñoùn em xuoáng Phoøng Haønh-Quaân,
em cho laø anh huø em phaûi khoâng? Baây giôø em tin Khoâng bieát toâi nhôù coù ñuùng khoâng, nhöng
chöa? ôû ñaây cöù heã coù baø Tröôûng môùi tôùi laø tuïi noù caàn chi, baây giôø, ñaây khoâng chæ laø nôi anh ôû maø
daøn-chaøo kyõ laém, suùng ñaïi-baùc baén vaøi ba chuïc quaû, cuõng laø nôi toâi ôû nöõa.
coøn hôn laø tieáp ñoùn toång-thoáng.
Côn giaän bay ñi ñaâu maát tieâu, toâi c­öôøi, nhìn Toâi thöùc daäy khoaûng baûy giôø saùng, anh ñaõ daäy
ñoàng-hoà, gaàn 1 giôø saùng. Toâi noùi vôùi anh: tröôùc toâi töø laâu, ñang uoáng caø-pheâ vôùi maáy só-quan
- Em meät quaù, baây giôø ñöôïc veà phoøng chôïp tröôùc hieân. Thaáy toâi böôùc ra, maáy só-quan gaät ñaàu
maét ñöôïc moät chuùt thì ñôõ quaù. chaøo. Thieáu-UÙy Trieát hoûi toâi:
Anh noùi:
- ÖØ, ñeå anh ñöa em veà phoøng. - Toái qua chò ñö­ôïc daøn-chaøo kyõ quaù, chaéc chò
Anh aüm thaèng Chinh treân vai, naém tay toâi rôøi ngaïc-nhieân laém.
khoûi Phoøng Haønh-Quaân. Toâi chôït nhôù hoài naõy anh
cöù daën ñi daën laïi Thieáu-UÙy An “Nhôù ñoåi qua soá hai”. Toâi cöôøi traû lôøi:
Toâi hoûi anh: - Toâi sôï muoán cheát luoân maø sao toâi thaáy ôû ñaây
- Ñoåi qua soá hai laø caùi gì vaäy anh? ai cuõng coi phaùo-kích nhö giôõn chôi vaäy?
Anh noùi : Thieáu-UÙy An chen vaøo:
- Trôøi keâu ai naáy daï chò ôi, hôi söùc naøo maø sôï,
chò ôû ñaây ít laâu roài quen ñi.
Toâi cöôøi, caûm thaáy an loøng moät chuùt.

209 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Anh noùi : Caû gia-binh cuøng cöôøi, vui-veû.
- Hoâm nay ñaëc-bieät coù em taân ñaùo, anh môøi Anh ñöa toâi vôùi con xuoáng caàu ghe, moät chieác
em vôùi caùc só-quan aên saùng, ôû ñaây coù moùn huû-tieáu ghe ñang noå maùy chôø saün, chaéc laø anh ñaõ daën tröôùc
moùng heo haàm vôùi ñoà bieån raát ñaëc-bieät. neân khi chuùng toâi böôùc xuoáng, ghe thaùo daây chaïy
- Huû-tieáu moùng heo haàm nghe laï quaù! ngay. Anh aüm con vaøo buoàng laùi, ñaët noù ngoài caïnh
- Moät caùi gioø heo naáu huû-tieáu baûy ngaøy, ngaøy ngöôøi nhaân-vieân ñang laùi, thaèng nhoû thích quaù
ñaàu coøn coù tí thòt, tí da, qua ngaøy thöù hai chæ coøn nhaøo voâ oâm tay laùi lieàn, anh nhaân-vieân aüm noù vaøo
xöông vôùi moùng, cho theâm maáy con khoâ möïc vaøo loøng ñeå cho cu caäu tha-hoà nghòch-ngôïm vôùi tay laùi.
naáu tieáp, tôùi ngaøy thöù baûy thì xöông vôùi moùng cuõng Beân ngoaøi, treân saøn ghe tröôùc buoàng laùi coù keâ
ruïc luoân, ngon laém, em cöù aên thöû seõ thaáy huû-tieáu hai caùi gheá döïa, moät caùi baøn con, chuùng toâi ngoài
ôû ñaây thuoäc loaïi sö toå cuûa huû-tieáu Thanh-Xuaân ngaém trôøi nöôùc, maët ñaàm phaúng-laëng, phaûng-phaát
Chôï Cuõ. chuùt hôi söông chöa tan haún trong naéng sôùm. Moät
Thieät ñuùng nhö anh noùi, Thanh-Xuaân coù laáy nhaân-vieân mang ra cho chuùng toâi hai ly traø boác
nöôùc röûa baùt naáu huû-tieáu chaéc cuõng khoâng ñeán noãi khoùi, gioù nheï, hôi se laïnh nhöng toâi laïi thaáy aám-aùp,
dôû nhö vaäy, sö toå thieät! bình-yeân beân anh. Toâi hoûi anh:
Vaäy maø toâi cuõng aên gaàn heát toâ huû-tieáu, keå - Mình laáy ghe ñi chôi coù phaûi xin pheùp ai
cuõng laï. khoâng anh?
AÊn saùng vöøa xong thì con toâi cuõng vöøa thöùc Anh cöôøi, vaãn gioïng ñuøa côït (luùc naøo anh cuõng
daäy, khoâng thaáy toâi neân oøa khoùc, toâi voäi-vaøng caùo ñuøa côït ñöôïc caû):
lui trôû vaøo phoøng, anh noùi vôùi theo: - ÔÛ ñôn-vò naøy ai cuõng xin pheùp anh, anh chæ
- Nöôùc soâi vôùi söõa coù saün treân baøn, em pha cho pheùp chôù khoâng xin pheùp, em ôû ñaây ít laâu roài seõ
cho con, ñoä chín giôø anh seõ ñöa em ñi moät voøng bieát, vôï con lính traùng seõ leân naên-næ vôùi baø tröôûng
ñeå chieâm-ngöôõngï thaéng caûnh ôû ñaây. ñeå xin cho choàng naøy noï, anh daën em tröôùc laø neáu
Buoåi saùng ôû ñaây thaät eâm-ñeàm, ñeâm phaùo-kích coù baø naøo gaëp em ñeå nhôø caùi naøy caùi noï thì em
vöøa qua bay ñi ñaâu maát chæ coøn ñeå laïi vaøi hoá ñaïn cöù noùi vôùi hoï laø vaøo hoûi anh chöù em khoâng bieát;
ngoaøi baõi ñaát troáng phía Nam caên-cöù, trôøi trong vaét chieàu nay anh seõ cho hoïp ñôn-vò laïi ñeå daën tröôùc,
khoâng moät gôïn maây, phía Ñoâng maët bieån phaúng-lì, baø naøo leân oøn-eûn vôùi em laø chæ laøm khoå choàng baû
xanh thaúm. Ñöùng tröôùc hieân, choã toâi ôû nhìn ra bieån, thoâi, coù baø naøo bieáu moùn naøy moùn kia em tuyeät-ñoái
baûi caùt traéng chaïy daøi xa tít. Anh aüm con, toâi ñi theo, khoâng ñöôïc nhaän; maáy chuyeän naøy xem ra nhoû-
laëng-leõ nghe anh höôùng-daãn. Hoùa ra choã toâi ôû, môû nhaët nhöng anh bieát nhieàu oâng ñôn-vò tröôûng ñaõ bò
cöûa tröôùc ra ñoä 30 thöôùc laø tôùi Phoøng Haønh-Quaân, mang tieáng vì caùc baø vôï thích nhaän quaø bieáu xeùn.
nôi toâi nuùp phaùo toái qua, beân traùi ñoä 20 thöôùc laø Thaáy anh coù veû nghieâm-troïng khi noùi vôùi toâi
kho ñaïn, nhaø maùy ñeøn; phía Taây, saùt haøng raøo keõm vieäc naøy, toâi mau-maén:
gai laø nhaø daân, ña-soá maùi tranh luïp-xuïp, phía Baéc - Anh ñöøng lo, em seõ khoâng nhaän quaø caùp
laø khu gia-binh, löng döïa ra ñaàm Ñeà-Gi. cuûa baát cöù ai, vaû laïi em coù caàn maáy thöù ñoù ñaâu,
Ñi qua khu gia-binh toâi gaät ñaàu chaøo, toâi coù em chæ caàn coù anh.
caûm-giaùc moïi caëp maét ñoå doàn vaøo toâi, toâi coøn nghe Anh cöôøi, boùp nheï tay toâi.
tieáng xaàm-xì sau löng. Ghe chaïy moät voøng quanh ñaàm, anh noùi sô
- Baø tröôûng naøy coøn nhoû quaù. -löôïc veà Duyeân-ñoaøn 21; hoùa ra ñaây laø ñòa-ñieåm thöù
Anh ngöøng laïi gaàn moät haàm nuùp phaùo tröôùc ba, tröôùc ñaây Duyeân-ñoaøn ñoùng ôû cöûa Tam-Quan vaø
khu gia-binh, noùi vôùi ñaùm ñoâng ñang tuï laïi ñoù, hình moät hoøn ñaûo naøo ñoù maø toâi khoâng nhôù teân. Tam-
nhö ñeå coi maét toâi. Quan laø quaän cöïc Baéc cuûa tænh Bình-Ñònh, thöïc
- Toâi ñöa baø xaõ toâi ñi moät voøng ñeå giôùi-thieäu tình toâi chaúng caàn bieát vò-trí cöûa Tam-Quan nhöng
vôùi gia-binh, lôõ coù phaùo-kích baû chaïy loän haàm thì caùi teân cöûa Tam-Quan gôïi leân hình-aûnh traán-thuû
ñöøng coù ñuoåi baû ra khoûi haàm nghe. löu-ñoàn, hình-aûnh ngöôøi ra aûi Baéc, aûi Nam-Quan.

210 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Phaûi roài aûi Nam- nöôùc heát, nöôùc ñaàm daâng cao gaàn muoán traøn voâ
Quan. Toâi cöôøi noùi khu gia-binh, ghe phaûi chaïy leân ñaàm nuùp gioù, neáu
vôùi anh: giôø naøy Vieät-Coäng cho ñaëc-coâng-thuûy loäi nöôùc taán-
coâng vaøo khu gia-binh thì ñoå nôï.
- Em thaáy
anh nhö ngöôøi Toâi hoûi anh:
traán-thuû löu-ñoàn - Sao thænh-thoaûng em nghe tieáng suùng lôùn
ngaøy xöa. noå gaàn quaù maø khoâng thaáy ai chaïy nuùp heát vaäy?
- Khoâng phaûi phaùo-kích ñaâu, thænh-thoaûng
- Thì anh anh cho baén traùi saùng ñeå caùc ghe treân ñaàm nhìn
ñang traán-thuû löu- thaáy nhau, khoûi ñuïng, anh cuõng cho neùm löïu-ñaïn
ñoàn ñaây chöù coøn gì xuoáng nöôùc phía sau khu gia-binh ñeå phoøng ñaëc-
nöõa, chæ hôn ngaøy coâng Vieät-Coäng, tieáng noå em nghe laø suùng ñaïn cuûa
xöa laø coù em ñi mình, ñöøng lo.
theo chöù khoâng coù Raïng saùng ngaøy thöù ba hình nhö möa nheï laïi,
caûnh thieáp trong gioù cuõng dòu bôùt ñi nhieàu nhöng laïnh thaáu xöông.
khung cöûa, chaøng Môùi cuoái thaùng möôøi ta maø laïnh theá naøy, khoâng
ngoaøi chaân maây bieát tôùi muøa ñoâng thöïc söï seõ laïnh côõ naøo. Toâi daäy
nöõa. khaù sôùm, maëc theâm aùo aám, luùi-huùi naáu nöôùc soâi
ñeå ñònh taém cho con, anh ñang ôû ngoaøi phoøng laøm
Muøa möa tôùi. vieäc daën voùi vaøo:
Toâi ñaõ bieát möa - Em ñöøng pha cafeù cho anh, anh ñaõ daën
Saøi-Goøn, möa Caàn-Thô roài nhöng ñem so-saùnh vôùi caâu-laïc-boä pha cafeù cho taát caû nhaân-vieân, tí nöõa
möa mieàn Trung thì khoâng khaùc gì ñem ly nöôùc anh xuoáng uoáng cafeù vôùi moïi ngöôøi. Toâi cuõng nghe
so-saùnh vôùi doøng soâng. ÔÛ mieàn Trung hình nhö ai anh daën Thieáu-UÙy An chia phieân cho ghe veà caëp
cuõng bieát caâu “oâng tha maø baø khoâng tha, haøng naêm caàu uoáng cafeù.
coù luït haêm ba thaùng möôøi”. Khoaûng 23 thaùng 10, Vöøa taém cho con toâi vöøa nghó buïng. Sao laøm
lòch ta, möa baõo döõ-doäi, taàm-taõ, lieân-mieân khoâng
döùt. Nghe ñaøi phaùt-thanh noùi gioù hôn 100 caây-soá,
caên-cöù chìm ngaäp trong baõo-taùp, maùi toân khu gia-
binh troùc ñinh, loäng gioù reân xieát, baàn-baät. Anh maëc
aùo laïnh, daàm möa, huy-ñoäng moïi ngöôøi xuùc bao
caùt chuyeån leân noùc nhaø ñeå chaän cho toân khoûi bay,
möa gioù tôi-bôøi maø gia-binh laïi raát haêng-say trong
coâng-vieäc baûo-veä maùi aám naøy. Caên nhaø toâi ôû tröôùc
ñaây laø traïm quan-thueá do Taây ñeå laïi, töôøng gaïch
raát chaéc-chaén nhöng maùi ngoùi ñaõ muïc, möa doät
töù tung, nhaát laø trong phoøng nguû, nöôùc doät thaám
xuyeân qua muøng, rôùt ngay xuoáng maët con toâi. Nöûa
ñeâm, anh phaûi luùi-huùi traûi neäm xuoáng saøn nhaø, choã
khoâng bò doät, caêng muøng cho toâi vôùi con. Gioù aøo-aøo
beân ngoaøi, gioù rít qua cöûa chính, cöûa soå, laïnh caét da.

Ñaõ hai ngaøy hai ñeâm roøng-raõ vaãn khoâng taïnh.
Toâi thaáy anh lo-laéng quaù ñoãi, mang caû maùy truyeàn-
tin veà phoøng lieân-laïc, toâi muoán san-seû vôùi anh moät
chuùt nhöng laïi khoâng bieát môû lôøi. Döôøng nhö anh
ñoïc ñöôïc yù-nghó cuûa toâi, giaûi-thích:

- Phoøng Haønh-Quaân, giao-thoâng-haøo ngaäp

211 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

tröôûng ñôn-vò phaûi lo nhieàu thöù quaù vaäy, phaùo-kích, Ghe Chu-û Löcï
baõo-toá, bieån ñoäng, bieån eâm, gia-binh ..., caû tôùi cafeù
cho nhaân-vieân nöõa. Nghó thì nghó vaäy chöù toâi khoâng Tröôûng laém môùi coù.
heà hoûi anh. Toâi nghe noùi nhieàu baø muoán giaønh caùi Anh coù hai caùi taät. Thöù nhaát laø thích ñuøa côït,
chöùc ñôn-vò tröôûng cuûa choàng, laøm chi vaäy, toâi
khoâng bieát, rieâng toâi, toâi chæ muoán giaønh choàng toâi chuyeän gì anh cuõng ñuøa ñöôïc caû, thöù hai laø thích
ra khoûi caùi chöùc ñôn-vò tröôûng naøy, anh cöïc quaù! thi-vò-hoùa, thích ñem thô vaøo cuoäc soáng haøng ngaøy.
Anh thuoäc nhieàu thô, thænh-thoaûng anh cuõng laøm
Muøa heø naêm 1971, môùi khoaûng thaùng 5, thaùng thô nhöng coù leõ khoâng hay neân khoâng cho toâi ñoïc;
6 maø trôøi noùng nhö thieâu. Bieån nhö saùt beân vaùch duø vaäy toâi cuõng laây caùi tính naøy chuùt ít. Toâi ñaõ lôõ
maø sao noùng quaù. Nhieàu hoâm gioù noàm thoåi maïnh thöông anh roài, thoâi thì maáy soâng em cuõng loäi,
quaù, baõi caùt bung leân, mòt-muø. Gioù hoát caùt ñoå vaøo maáy ñeøo em cuõng qua. Baây giôø toâi ñaõ thaät söï aüm
caên-cöù, maùi toân cöù raøo raït töøng hoài, caùt nhö böng con theo anh vaøo nôi gioù caùt naøy, khoâng bieát toâi coù
kín haøng raøo keõm gai, noùng hoåi. Hình nhö ngaøy chia-xeû vôùi anh moät chuùt nhoïc-nhaèn naøo khoâng?
naøo cuõng vaäy, cöù khoaûng naêm giôø chieàu gioù nheï Anh vaãn thöôøng noùi vôùi toâi ñôøi lính thuûy khoù maø
laïi, ñoâi luùc toâi thoaùng ngöûi thaáy muøi nöôùc bieån bieát tröôùc ñöôïc, neân neáu coù dòp soáng gaàn nhau laø
ngaây-ngaây, noàng-naøn. Toâi vaãn thöôøng daét con ñi phaûi coù nhau, duø cöïc-khoå caùch maáy cuõng khoâng
boä, vöøa taäp cho con ñi, vöøa muoán hít thôû moät chuùt sao. Toâi ñaõ theo anh ra quan-aûi, nhoïc-nhaèn, baõo-
gioù chieàu eâm-aû. taùp ... nghe thì gheâ vaäy nhöng nghó cho cuøng, toâi
coù xaù gì. Quan-aûi naøo ngaên ñöôïc tình-yeâu toâi daønh
Hình nhö nhòp ñoä chieán-tranh caøng gia-taêng, cho anh?
thôøi-gian anh daønh cho toâi vôùi con caøng ngaøy caøng
bôùt ñi; ñoâi luùc daét con ñi daïo, khoâng coù anh ñi beân
caïnh, toâi caûm thaáy coâ-ñôn, laïi vôù-vaån so-saùnh noãi
coâ-ñôn cuûa mình vôùi caùi haøng raøo keõm gai buoàn-baõ
trô-troïi, chòu ñöïng möa gioù kia. Toâi laïi mieân-man
nghó tôùi anh. Sao anh laïi cöïc-khoå quaù nhö vaäy, toâi
töôûng ñi Haûi-Quaân söôùng laém chöù, sao laïi phaûi ñi
tôùi caùi choã khæ ho heát noåi, gaø gaùy heát ra hôi naøy.
Ñeâm naøo cuõng lo phaùo, ñaëc-coâng, coù ñeâm moät, hai
giôø saùng anh chöa ngaõ löng. Maùy truyeàn-tin anh ñeå
luoân trong phoøng, nhieàu khi ba, boán giôø saùng anh
thöùc daäy lieân-laïc, ñieàu-ñoäng naøy noï.

Tröïc-thaêng ñaùp xuoáng caên-cöù caøng ngaøy
caøng nhieàu, caùc oâng lôùn tôùi thaêm lieân-mieân. Tieáng
tröïc-thaêng, tieáng ghe roà maùy rôøi beán, tieáng suùng
ñaïn xa gaàn voïng veà ngaøy ñeâm laøm noùng theâm
caùi khoâng-khí chieán-tranh ôû ñaây, theâm vaøo ñoù caùi
khí-haäu khaéc-nghieät cuûa mieàn Trung ñaõ laøm cho
toâi caøng ngaøy caøng caûm thaáy meät-moûi vaø baát-an.
“May maø coù anh, ñôøi caøng deã thöông”. Khoâng coù
anh, toâi tôùi ñaây laøm gì, khoâng ñi theo anh chaéc
khoâng bao giôø toâi töôûng-töôïng noãi mình coù theå
ôû moät nôi khaéc-nghieät nhö theá, ôû moät haønh-tinh
maø moãi laàn toâi daét con ñi chôï laø bao nhieâu ngöôøi
doøm ngoù, muoán mua vaøi caùi tröùng gaø cho con aên
cuõng phaûi daën tröôùc caû tuaàn-leã, chôø gaø ñeû vaø neå baø

212 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Hoài-kyù

LIEÂN-ÑOAØN ÑAËC-NHIEÄM

“HOÅ BIEÅN”

Leâ-baù-Thoâng

C hieác giang-toác-ñónh (River Patrol ñôn-vò bieät-phaùi vaø tham-döï trong Lieân-Ñoaøn Ñaëc-
Boat - PBR) löôùt soùng treân soâng Hoäi- Nhieäm “Hoå Bieån”, moät cuoäc haønh-quaân Haûi-Quaân
An, höôùng ra cöûa bieån veà phía caên-cöù döôùi quyeàn chæ-huy cuûa Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân
Vuøng I Duyeân-Haûi ñoùng taïi caên-cöù Tieân-Sa, Ñaø-
Duyeân-ñoaøn 14. Toâi ñöùng tröôùc muõi Naüng , ñaõ thuoäc naèm loøng haûi-trình naøy neân vaãn
duy-trì vaän-toác cao khi haûi-haønh tuaàn-tieãu hoaëc
taøu, tay caàm chieác noùn caùt-keùt Haûi- chuyeån quaân.

Quaân, maùi toùc bay beành-boàng trong côn gioù maùt töø Vaøo thaùng 3 naêm 1969 toâi ñöôïc choïn löïa
vaø chæ-ñònh veà Hoäi-An nhaän laõnh chöùc-vuï Chæ-
bieån Ñoâng vaøo moät buoåi saùng söông muø coøn vaán- Huy-Tröôûng Lieân-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm tröôùc ñaây
mang teân laø “Operations Sea Tiger” do Haûi-Quaân
vöông treân nhöõng taøng caây xanh moïc doïc theo bôø Hoa-Kyø baøn-giao laïi cho Haûi-Quaân Vieät-Nam
trong chöông-trình Vieät-Nam-hoùa chieán-tranh
soâng ñaày lau saäy. Xa xa veà phía gaønh ñaù treân coàn vaø keá-hoaïch Accelerated Turn Over to Vietnam
(ACTOV). Toâi raát haõnh-dieän chæ-huy moät Lieân-
ñaát, nhöõng con coø traéng ñang raûo böôùc, chaêm-chuù Ñoaøn goàm caùc ñôn-vò hoãn-hôïp Vieät Myõ, vôùi caùc
löïc-löôïng taêng-phaùi thöôøng-tröïc goàm Duyeân-ñoaøn
kieám moài, khoâng ñeå yù ñeán tieáng ñoäng-cô vang doäi 14, duyeân-toác-ñónh (Patrol Craft, Fast-PCF) thuoäc
Haûi-Ñoäi 1 Duyeân-Phoøng, moät phaân-ñoäi goàm töø boán
vaø nhöõng ñôït soùng nhoû aøo-aït cuoán vaøo bôø töø chieác ñeán saùu giang-toác-ñónh(PBR) cuûa Giang-ñoaøn 57
Tuaàn-Thaùm, moät toaùn Ñieän-Thaùm (Sensor Team)
PBR ñang chaïy ngang qua vôùi toác-ñoä cao. vaø hai nhaân-vieân baén seû (snipers) thuoäc Haûi-Quaân

Nöôùc soâng Thu-Boàn ñuïc ngaàu chöù khoâng

trong xanh nhö doøng soâng Höông cuûa coá ñoâ

Hueá; ñaùy soâng saâu caïn khoâng ñeàu vaø uoán khuùc

qua nhöõng coàn caùt lau saäy löa-thöa, raát trôû-ngaïi

cho chieán-thuyeàn vaø chieán-ñónh vaän-chuyeån neáu

khoâng quen vôùi haûi-trình töø cöûa bieån, caïnh maät-khu

Caåm-Thanh cuûa Coäng-Saûn, leân ñeán thò-xaõ Hoäi-An.

Nhöõng thuûy-thuû-ñoaøn kinh-nghieäm vaø thaønh-thaïo

cuûa caùc duyeân-kích-ñónh vaø chieán-thuyeàn cuûa caùc

213 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Hoa-Kyø. Ngoaøi ra ngöôøi só-quan coá-vaán Lieân-Ñoaøn, ñaùnh chìm phaàn coøn laïi cuûa hai giang-toác-ñónh
Thieáu-Taù Holland, cuõng laø cöïu Chæ-Huy-Tröôûng tröôùc khi caùc chieán-ñónh loït vaøo tay cuûa ñòch quaân
chieán-dòch “Hoå Bieån” naøy ñöôïc chæ-ñònh tieáp-tuïc Coäng-Saûn.
phuïc-vuï ñeå phoái-hôïp vaø yeåm-trôï haønh-quaân, nhaát
laø lieân-laïc khoâng-yeåm cho caùc cuoäc haønh-quaân do Toâi nhôù laïi thôøi-gian phuïc-vuï vôùi chöùc-vuï
Lieân-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm ñieàu-ñoäng khi caàn-thieát. haïm-tröôûng khinh-toác ngö-loâi ñónh (Torpedo boat,
Fast-PTF) taïi Löïc-Löôïng Haûi-Tuaàn, cuõng ñaõ tham-
Nhieäm-vuï Lieân-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm “Hoå Bieån” döï nhieàu chuyeán coâng-taùc ñeâm thaû toaùn Bieät Haûi,
coøn bao goàm vieäc haønh-quaân hoãn-hôïp vôùi caùc bí-maät xaâm-nhaäp vaøo maät-khu Caåm-Thanh, phaù
ñôn-vò thuoäc Tieåu-khu Quaûng-Nam vaø Löõ-Ñoaøn hoaïi cô-sôû vaø baét tuø-binh Coäng-Saûn taïi maät-khu noåi
Thanh-Long, Ñaïi-Haøn, truù ñoùng phía Nam khu- tieáng kieân-coá vaø nguy-hieåm naøy. Vaø hoâm nay chính
vöïc traùch-nhieäm haønh-quaân cuûa Lieân-Ñoaøn Ñaëc- toâi laïi tröïc dieän ñoái ñaàu vôùi ñòch quaân treân moät traän
Nhieäm. Vuøng haønh-quaân cuûa “Hoå Bieån” roäng lôùn tuyeán khoâng roõ-raøng; ban ngaøy nhöõng coâng-daân
vôùi laõnh-haûi traùch-nhieäm cuûa Duyeân-ñoaøn 14 trong bình-thöôøng, sinh soáng giöõa nhöõng ngöôøi quoác-
nhieäm-vuï ngaên-chaën, tieâu-dieät vaø kieåm-soaùt löïc- gia taïi caùc laøng maïc ñaùnh caù, thaønh-thò ñoâng-ñuùc
löôïng Coäng-Saûn hoaït-ñoäng töø ba maät-khu chính ñeå roài khi boùng ñeâm bao truøm treân con soâng daøi
taïi Hoäi-An, Quaûng-Nam; ñoù laø caùc maät-khu an-toaøn uoán khuùc, nhöõng ngöôøi naøy laïi trôû thaønh du-kích
vaø baát-khaû xaâm-nhaäp vôùi nhieàu mìn baãy cuûa ñòch Coäng-Saûn, hôøm saün caùc oáng phoùng hoûa-tieãn B40,
naèm raûi-raùc töø cöûa bieån Hoäi-An, trong taàm suùng naèm doïc ven röøng lau saäy, phuïc-kích taán-coâng caùc
coái Duyeân-ñoaøn 14, doïc theo phía Nam soâng Thu- chieán-thuyeàn, giang-ñónh ñang haûi-haønh tuaàn-tieãu
Boàn, leân taän vuøng moû than Noâng-Sôn trong daõy nuùi treân doøng soâng Hoäi-An chaät heïp vôùi bôø ñaát döïng
Tröôøng-Sôn huøng-vó. Ba maät-khu mang teân: Caåm- ñöùng hai beân khi leân ñeán thöôïng doøng gaàn caàu xe
Thanh, Ñaäp-Lôû vaø Ñoàng-Boø ñaõ trôû thaønh ñòa-danh löûa saäp, naèm vaét ngang cuoái soâng Thu-Boàn.
gaây nhieàu thieät-haïi cho quaân-ñoäi quoác-gia ñoàn-truù
taïi laõnh-thoå do Tieåu-khu Quaûng-Nam döôùi quyeàn Nhöõng kyû-nieäm cuûa thôøi-gian xoâng-pha trong
chæ-huy cuûa Ñaïi-Taù Leâ-trí-Tín, Tænh-Tröôûng kieâm “Vuøng Bieån Ñen”, nhöõng maát-maùt, noãi-nieàm ñau
Tieåu-Khu-Tröôûng. Trong thôøi-gian gaàn ñaây, Coäng- thöông vaãn theo maõi vôùi chuoãi ñôøi cuûa ngöôøi lính
quaân gaây aùp-löïc maïnh baèng nhöõng cuoäc phaùo-kích bieån trong hôn moät naêm qua sau khi toâi quyeát-ñònh
haèng ñeâm vaøo thò-xaõ Hoäi-An, gaây toån-thaát naëng veà rôøi Löïc-Löôïng Haûi-Tuaàn. Gioù bieån, maây ngaøn,
nhaân-löïc, vaät-chaát vaø kinh-hoaøng cho daân-chuùng traêng sao laáp-laùnh trong ñeâm khuya treân soùng nöôùc
cö-nguï taïi ñaây, ñoàng thôøi coøn phuïc-kích, giaät mìn ñaïi-döông vaø yù thích phieâu-löu maïo-hieåm, yeâu
treân con ñöôøng chính noái lieàn quoác-loä 1 vaø Hoäi-An, caûm-giaùc maïnh laøm cho ngöôøi thuûy-thuû ñaõ choïn
duy-trì söï baát-oån vaø tình-hình khaån-tröông, thieáu bieån khôi laøm baïn, nguy-hieåm laø thöû-thaùch, khoâng
an-ninh treân khaép laõnh-thoå tieåu-khu. theå tieáp-tuïc ngaøy ngaøy soaïn-thaûo keá-hoaïch haønh-
quaân tieáp-vaän taïi vaên-phoøng coù maùy laïnh, ngaøy
Tröôùc ñaây khoaûng hôn moät tuaàn-leã, vaøo ñeâm hai buoåi tham-döï thuyeát-trình vaø nghe baùo-caùo veà
hoâm tröôùc ngaøy toâi ñaùo nhaäm chöùc-vuï môùi, vaøo nhöõng chieán-höõu ñang tieáp-tuïc chieán-ñaáu taïi caùc
moät buoåi saùng khaù ñeïp trôøi cuoái Xuaân naêm 1969, chieán-tröôøng soâng raïch hay ñaõ naèm xuoáng trong
hai giang-toác-ñónh (PBR) cuûa “Operations Sea Ti- loøng ñaát Meï Vieät-Nam. Nhaän-laõnh troïng-traùch vaø
ger” bò ñòch quaân duøng boäc-phaù loaïi maïnh, phaù noå moät thöû-thaùch môùi laø toâi ñaõ chaáp-nhaän söï hy-sinh
tung trong khi haønh-quaân phuïc-kích caïnh maät-khu caù-nhaân ñoái vôùi gia-ñình, vôùi ngöôøi vôï lính bieån
Ñoàng-Boø, gaây töû thöông cho boán thuûy-thuû Myõ vaø hieàn-thuïc chæ bieát hy-sinh an-phaän vôùi ñôøi soáng
thöông tích naëng cho thuyeàn-tröôûng. Sau ñoù Thieáu- thöôøng nhaät, vui ñuøa vaø daïy-doã con caùi ñeå queân
Taù Holland, Chæ-Huy-Tröôûng chieán-dòch phaûi xin ñi noãi moûi-moøn troâng ngoùng tin-töùc vaø roài haèng
Tieåu-khu Quaûng-Nam taûn thöông baèng tröïc-thaêng ñeâm caàu-nguyeän cho söï an-laønh cuûa ngöôøi choàng
vaø roài yeâu-caàu hai phi-tuaàn khu-truïc F4 - Phantom thuûy-thuû ñang xaây moäng haûi-hoà taïi moät vuøng soâng
töø Ñaø-Naüng bay xuoáng duøng phi-ñaïn phaù huûy vaø bieån gian-nguy naøo ñoù.

214 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Ñang thaû hoàn trong yù-nghó baâng-khuaâng, buoåi chieàu trong xanh nhö maøu aùo thieân-thanh
chôït toâi nghe tieáng ngöôøi coá-vaán Hoa-Kyø hoûi nhoû: cuûa caùc coâ gaùi Hoäi-An maø toâi nhìn thaáy nhôûn-nhô
cuoän bay trong gioù, treân nhöõng chieác xe ñaïp ñi ñeán
- “Is everything OK, Commander?” tröôøng khi toâi ngoài treân chieác xe Jeep quaân-ñoäi chaïy
Toâi quay ngöôøi laïi, ñöa tay ra baét baøn tay cöùng ra beán taøu caïnh chôï caù Hoäi-An. Toâi khoâng so-saùnh
raén cuûa Thieáu-Taù Holland vaø mæm cöôøi thaân-maät neùt ñeïp cuûa gaùi Hoäi-An vôùi nhöõng giai-nhaân trong
ñaùp laïi baèng tieáng Myõ: taø aùo traéng, hay che daáu maët vaø lieác nhìn ngöôøi khaùc
- “Vaâng, taát caû ñeàu bình-thöôøng, ñöùng ngaém döôùi chieác noùn baøi thô taïi ñaát Thaàn-Kinh. Moãi ngöôøi
bieån nöôùc vaø thöôûng-thöùc côn gioù maùt töø ñaïi-döông moät veû, nhöng caùc coâ gaùi Hoäi-An coù nöôùc da ngaêm
thoåi vaøo, toâi khoâng theå naøo queân nhöõng chuyeán ñen hôn laø ngöôøi con gaùi xöù Hueá, coù leõ vì quanh
haûi-haønh caùch ñaây hôn moät naêm tröôùc khi ñang naêm hoï ñöôïc höôûng ngoïn gioù maùt mang theo muøi
coøn laø ‘skipper’ cuûa PTF. Toâi thích ñi treân nhöõng bieån maën töø cöûa “Faifo” thoåi vaøo, laøm taêng theâm
loaïi taøu chaïy nhanh nhö bay treân soùng vaø vì theá neùt maën-maø cuûa caùc thieáu nöõ soáng gaàn ñaïi-döông.
khi ñöùng treân chieác PBR naøy, caûm-giaùc cuõ moät laàn
nöõa ñaõ trôû laïi vôùi toâi.” Tieáng suùng phaùo-binh voïng laïi töø phía beân
- “Toâi raát hieåu veà caûm-töôûng naøy; nhieàu luùc höõu haïm, nôi Löõ-Ñoaøn Thanh-Long Ñaïi-Haøn ñoàn-
toâi cuõng nhôù laïi thôøi-gian phuïc-vuï treân caùc chieán- truù ñöa nhöõng suy-tö cuûa toâi trôû veà vôùi thöïc-taïi.
haïm, toâi thích nhaát laø ‘Cruiser’, vì loaïi chieán-haïm Beân phía taû haïm chieán-ñónh, thaáp-thoaùng röøng döøa
naøy khoâng lôùn laém maø cuõng khoâng quaù nhoû nhö nöôùc maøu xanh moïc daøy ñaëc treân ñaûo Caåm-Thanh,
‘Destroyer’, toâi hoïc-hoûi vaø thöïc-haønh ñöôïc nhieàu veà nôi saûn-xuaát loaïi cua ñoàng noåi tieáng Quaûng-Nam
haûi-nghieäp khi phuïc-vuï treân tuaàn-döông-haïm cho vaø cuõng laø caên-cöù ñòa, maät-khu an-toaøn cuûa Vieät-
ñeán khi ñöôïc chæ-ñònh theo hoïc tröôøng veà ‘Brown Coäng. Soâng Hoäi-An môû roäng hôn nhieàu khi chaûy
Water” vaø sau khi toát-nghieäp, tình-nguyeän qua ra ñeán gaàn cöûa bieån; treân soâng nhöõng haøng rôù caù
Vieät-Nam vaø baét ñaàu chieán-ñaáu trong vuøng soâng cuûa daân chaøi giaêng chaèng-chòt giöõa doøng. Caùc con
ngoøi taïi ‘Mekong Delta’. Ngheà-nghieäp ñaõ thay ñoåi chim bieån ñaäu nghæ caùnh treân nhöõng coïc tre, thaûn-
nhieàu, nhöng toâi vaãn nhôù nhöõng chuyeán haûi-haønh nhieân nhìn lô-ñaõng khi chieán-ñónh chaïy ngang qua
khaép nôi treân theá-giôùi maø toâi ñaõ may-maén vaø thích- taïo neân töøng ñôït soùng löôïn daøi treân doøng nöôùc ñuïc
thuù goùp phaàn.” ngaàu. Caàu taøu Duyeân-ñoaøn 14 ñaõ thaáy aån hieän phía
Toâi gaät ñaàu nhö ñoàng yù vôùi ngöôøi só-quan tröôùc, vaøo khoaûng höôùng 10 giôø. Chieán-ñónh giaûm
Haûi-Quaân Hoa-Kyø, xuaát thaân töø Haøn-Laâm-Vieän daàn toác-ñoä vaø ngöôøi haï-só-quan thuyeàn-tröôûng
Haûi-Quaân U.S. Naval Academy taïi Annapolis, thuoäc ñi ra phía boong tröôùc choã hai vò só-quan taân cöïu
tieåu-bang Maryland, maø toâi vöøa thay theá. Toâi ñaõ Chæ-Huy-Tröôûng Chieán-Dòch ñang ñöùng nhìn veà
ñöôïc nghe vò Coá-Vaán-Tröôûng Vuøng I Duyeân-Haûi ca phía Duyeân-ñoaøn:
tuïng veà khaû-naêng laõnh-ñaïo, kinh-nghieäm chieán-
tröôøng soâng raïch vaø nhaát laø ñöùc-tính ñieàm-ñaïm - “Trình Commandant, Thieáu-Taù Chæ-Huy-
sau ñoâi maét kieáng caän thò troâng töïa nhö moät nhaø Tröôûng Duyeân-ñoaøn ñang tham-döï haønh-quaân
giaùo cuûa Thieáu-Taù Holland, tröôùc khi toâi rôøi Boä Tö- vôùi Tieåu-khu neân khoâng coù maët taïi caên-cöù, chæ coù
Leänh Vuøng xuoáng nhaän chöùc-vuï naøy ôû Tieåu-khu Ñaïi-UÙy Duyeân-Ñoaøn-Phoù ôû taïi ñôn-vò maø thoâi.”
Quaûng-Nam.
Chieác giang-toác-ñónh vaãn phaêng-phaêng reõ Toâi gaät ñaàu nhaän hieåu vaø giaûi-thích cho ngöôøi
doøng nöôùc ñuïc ñang theo ngoïn thuûy-trieàu töø cöûa haï-só-quan maø toâi ñaõ quen bieát tröôùc ñaây taïi Ñaø-
bieån maø tröôùc ñaây thöïc-daân Phaùp ñaõ goïi laø cöûa bieån Naüng:
“Phai-Phoâ”(Faifo) nhieàu soùng gioù. Töø xa nhöõng
caùnh buoàm naâu cuûa caùc ghe chaøi löôùi nhaáp-nhoâ - “Caùm ôn Trung-Só-Quang, toâi ñaõ ñöôïc Thieáu-
theo löôïn soùng baïc ñaàu, töøng con chim haûi-aâu bay Taù Haûi baùo-caùo saùng nay vaø toâi cuõng muoán theo doõi
vôøn treân ngaøn truøng soùng ñeå kieám moài. Baàu trôøi dieãn-tieán haønh-quaân taïi ñaây vôùi Thieáu-Taù Holland.”

Toâi mæm cöôøi voã vai ngöôøi Trung-Só giaø vaø
hình-dung trong trí nhôù cuûa mình, Haûi-Quaân
Thieáu-Taù Phan-töù-Haûi, ngöôøi baïn hoïc cuõ cuûa lôùp

215 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Ñeä nhaát ban toaùn ôû tröôøng Quoác-Hoïc caùch ñaây hôn theo soâng Thu-Boàn vaø caùc nhaùnh soâng nhoû keá
10 naêm. Khoâng ai coù theå ngôø ñöôïc moät con ngöôøi caän, hoâm nay toâi quyeát-ñònh leân gaëp Ñaïi-Taù Leâ-
nhieàu ngheä-só tính, ít noùi, chôi ñaøn guitar baèng tay trí-Tín, Tænh-Tröôûng kieâm Tieåu-Khu-Tröôûng vaø
traùi hay tuyeät-vôøi, daùng-daáp nhoû con ngaøy naøo nay môøi vò só-quan noåi tieáng toát naøy thaùp-tuøng ñôn-vò
ñaõ trôû thaønh moät chieán-só Haûi-Quaân gan-daï, moät Ñieän-Thaùm vaø chieán-ñónh hoãn-hôïp cuûa Lieân-Ñoaøn
ngöôøi huøng vôùi khuoân maët saïm naéng, taøi ñieàu-quaân Ñaëc-Nhieäm “Hoå Bieån” thanh-saùt khu-vöïc ñang
xuaát-chuùng höõu-hieäu ñaõ vaø ñang laø vò hung-thaàn ñöôïc caùc ñôn-vò Thuûy-Quaân-Luïc-Chieán Hoa-Kyø
cuûa caùc ñôn-vò Coäng-Saûn hoaït-ñoäng taïi vuøng soâng khai-quang vaø kieåm-soaùt ôû phía Nam maät-khu
raïch thuoäc tænh Quaûng-Nam. Thieáu-Taù Haûi laø só- Ñoàng-Boø cuûa Vieät-Coäng.
quan ñaøn em, xuaát thaân khoùa 11 Sinh-Vieân Só-Quan
Haûi-Quaân Nha-Trang, sau toâi moät khoùa vaø laø moät Hai ngaøy sau, vaøo moät buoåi saùng sôùm söông
trong nhöõng só-quan Haûi-Quaân ñöôïc tuyeân-döông muø ñang coøn bao phuû treân thaønh-phoá Hoäi-An, boán
coâng-traïng tröôùc Quaân-Ñoäi veà nhöõng chieán-coâng chieán-thuyeàn vaø boán giang-toác-ñónh (PBR) rôøi beán
maø Haûi ñaõ thaâu-hoaïch ñöôïc trong thôøi-gian ñaûm- taøu gaàn khu chôï cuûa thò-xaõ nhoû beù naøy, tröïc-chæ
nhaän chöùc-vuï Chæ-Huy-Tröôûng Duyeân-ñoaøn 14 höôùng Taây vôùi phaùi-ñoaøn goàm Ñaïi-Taù Tín vaø caùc
taïi Hoäi-An. só-quan thuoäc tieåu-khu, Thieáu-Taù Haûi vaø Thieáu-Taù
Holland. Toâi ñöùng treân soaùi-ñónh chæ-huy beân caïnh
Chieác PBR töø-töø caëp vaøo chieác caàu goã cuûa caên- Ñaïi-Taù Tænh-Tröôûng, giaûi-thích vaø höôùng-daãn cho
cöù, Thieáu-Taù Holland vaø toâi laàn-löôït baét tay Ñaïi-UÙy vò só-quan Boä-Binh naøy bieát veà caùc coâng-taùc tuaàn-
Chæ-Huy-Phoù cuûa Duyeân-ñoaøn 14 roài ñöôïc höôùng- tieãu, phuïc-kích cuûa caùc ñôn-vò thuoäc Lieân-Ñoaøn
daãn vaøo phoøng haønh-quaân vaø nghe ngöôøi só-quan “Hoå Bieån”. Nhöõng ñòa-danh noåi tieáng nôi ñaõ xaûy ra
treû naøy thuyeát-trình veà cuoäc haønh-quaân hoãn-hôïp caùc cuoäc chaïm suùng vaø caùc cuoäc haønh-quaân thuûy-
cuûa Duyeân-ñoaøn vaø caùc ñôn-vò Ñòa-Phöông-Quaân boä ñaày gian-nguy nhö Caåm-Thanh, Ñaäp-Lôû, Ñoàng-
thuoäc Tieåu-khu Quaûng-Nam, ñang dieãn-tieán taïi Boø, Caàu Saäp ... ñöôïc Thieáu-Taù Haûi chæ treân haûi-ñoà
maät-khu Ñaäp-Lôõ, phía Taây-Baéc cuûa thò-xaõ Hoäi-An. vaø treân ñòa-theá thaät söï cho Ñaïi-Taù Tín. Tieáng maùy
taøu vang doäi hai beân bôø lau saäy cuûa con soâng Thu-
Sau ñoù hai vò taân vaø cöïu Chæ-Huy-Tröôûng Boàn trôû neân nhoû laïi khi chieán-ñónh caøng ñi leân veà
Chieán-Dòch “Hoå Bieån” xuoáng cö-xaù só-quan ñeå chaøo phía Taây, nöôùc soâng chaûy nheï uoán khuùc qua caùc bôø
vôï cuûa Thieáu-Taù Haûi, noùi vaøi caâu chaøo hoûi xaõ-giao ñaát döïng cao vôùi caùc caây coái moïc raûi-raùc khaép nôi.
roài ñi thaêm traïi gia-binh ñôn-vò cuõng ñöôïc xaây caát
trong voøng raøo cuûa caên-cöù. Nhìn nhöõng khuoân Khi ñi ngang qua moät khu ñaát gaàn Ñaäp-Lôõ,
maët ngaây-thô voâ toäi deã thöông cuûa caùc treû nhoû, Ñaïi-Taù Tín vaø toâi vaãy tay chaøo quaân-nhaân thuoäc
con quaân-nhaân Haûi-Quaân vaø nhöõng ngöôøi vôï thuûy- tieåu-ñoäi Ñòa-Phöông-Quaân ñang truù ñoùng taïi ñaây.
thuû ñaõ boû heát taát caû tieän-nghi thaønh-phoá, ñi theo Nhöõng ngöôøi lính chieán voäi-vaøng nhaûy ra khoûi caùc
choàng lính bieån soáng moät ñôøi soáng ñaày nguy-hieåm chieác voõng treo giöõa hai thaân caây tuøng, ñöa tay leân
vaø thieáu-thoán nhu-caàu vaät-chaát trong traïi gia-binh chaøo khi nhaän ra vò Tieåu-Khu-Tröôûng. Chieán-ñónh
ñôn-vò vaø thöôøng phaûi xuoáng haàm truù-aån vì ñòch tieáp-tuïc giang-haønh veà khu-vöïc haønh-quaân caùch
thænh-thoaûng phaùo-kích, taán-coâng vaøo caên-cöù, toâi ñaây khoaûng hôn boán caây-soá, nôi moät löïc-löôïng
thaàm thaùn-phuïc vaø ngöôõng-moä söï hy-sinh caù- Thuûy-Quaân-Luïc-Chieán Hoa-Kyø ñang duøng caùc xe uûi
nhaân, loøng yeâu thöông chung-thuûy cuûa caùc ngöôøi ñaát khai-quang khu röøng keá caän maät-khu Ñoàng-Boø
vôï lính chieán Vieät-Nam Coâïng-Hoøa. cuûa Vieät-Coäng ñeå toaùn Ñieän-Thaùm cuûa Thieáu-Taù
Holland vaøo ñaët maùy ñieän-töû haàu coù theå theo doõi
Vaøi tuaàn-leã sau ngaøy ñaùo nhieäm chöùc-vuï môùi hoaït-ñoäng cuûa ñôn-vò Coäng-Saûn taïi maät-khu naøy
taïi Tieåu-khu Quaûng-Nam, haøng ngaøy thaùp-tuøng vaø goïi phaùo-binh tieâu-dieät khi phaùt-hieän ñòch quaân.
Thieáu-Taù Haûi treân duyeân-toác-ñónh (PCF), thuyeàn
Ferrous Cement, ghe Thieân-Nga, giang-toác-ñónh Ñang ngaém caûnh trôøi maây nöôùc, boãng nhieân
(PBR) ... thaêm caùc ñôn-vò ñang tuaàn-tieãu treân caùc moïi ngöôøi giaät mình khi nghe tieáng noå “aàm” vang
soâng raïch vaø thaùm-saùt caùc vò-trí chieán-löôïc doïc leân töø phía ñoùng quaân cuûa tieåu-ñoäi Ñòa-Phöông-

216 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Quaân maø chieán-ñónh vöøa chaïy ngang qua. Thieáu-Taù naøy ñöôïc aùp-duïng moät caùch raát hieäu-nghieäm treân
Haûi, Duyeân-ñoaøn-tröôûng Duyeân-ñoaøn 14, goïi maùy chieán-tröôøng Vieät-Nam. Haèng ñeâm ngoài taïi phoøng
PRC-25 lieân-laïc roài quay laïi baùo-caùo cho Ñaïi-Taù haønh-quaân ñôn-vò, caùc chuyeân-vieân tröïc phieân
Tænh-Tröôûng vaø toâi laø moät lính Ñòa-Phöông-Quaân nghieàn-ngaãm chaêm-chuù laéng nghe nhöõng tín-hieäu
bò thöông naëng vì vöøa ñaïp phaûi moät baãy mìn cuûa göûi veà töø caùc maùy ñieän-töû ñaõ ñöôïc hoï bí-maät choân
du-kích Vieät-Coäng gaøi gaàn ñòa-ñieåm khi anh ta ñi daáu vaø gaøi saün tröôùc treân caùc loä-trình chuyeån quaân
kieám choã ñeå tieåu-tieän. Phoøng haønh-quaân Tieåu-khu cuûa Vieät-Coäng roài goïi ñôn-vò phaùo-binh baïn baén
ñaõ nhaän ñöôïc baùo-caùo vaø tröïc-thaêng taûi-thöông tieâu-dieät löïc-löôïng ñòch khi nhaän tín-hieäu phaùt-
ñang treân ñöôøng ñeán di-taûn thöông binh naøy veà hieän söï di-chuyeån cuûa Coäng-Saûn.
beänh-vieän ñeå giaûi-phaãu.
Sau khi thaêm hoûi caùc só-quan vaø quaân-nhaân
Mìn baãy laø chöôùng-ngaïi-vaät raát thoâng-duïng ñôn-vò Thuûy-Quaân-Luïc-Chieán ñang haønh-quaân taïi
vaø coù hieäu-quaû lôùn maø Vieät-Coäng taïi khu-vöïc tænh ñaây, phaùi-ñoaøn tham-döï buoåi thuyeát-trình “boû tuùi”
Quaûng-Nam ñang taêng-cöôøng söû-duïng ñeå baûo-veä do toâi trình-baøy döôùi boùng maùt caây tuøng beân ven
caùc caên-cöù ñòa Coäng-Saûn, ngaên-ngöøa vaø gaây thieät- röøng, trong khi chôø ñôïi toaùn Ñieän-Thaùm hoaøn-taát
haïi cho caùc ñôn-vò haønh-quaân cuûa Lieân-Ñoaøn “Hoå coâng-taùc ñaët maùy thaêm doø ñieän-töû. Moät keá-hoaïch
bieån”, Löõ-Ñoaøn Thanh-Long Ñaïi-Haøn vaø nhöõng phuïc-kích vaø haønh-quaân môùi theo yù-kieán vaø ñeà-
tieåu-ñoaøn Ñòa-Phöông-Quaân thuoäc tieåu-khu. nghò cuûa toâi vaø Thieáu-Taù Haûi ñöôïc Ñaïi-Taù Tieåu-
Khu-Tröôûng nhieät-lieät khen ngôïi, khuyeán-khích
Maët trôøi ñaõ leân cao toûa tia naéng aám-cuùng treân vaø chaáp-thuaän thi-haønh keå töø toái hoâm ñoù ñeå chaän
vuøng ñaát nhoû maø chieán-tranh vaø thöông-vong coù ñöùng söï ñe-doïa vaø thieät-haïi do Vieät-Coäng phaùo-kích
theå xaûy ra baát cöù luùc naøo. Töø xa xen laãn vaøo tieáng haèng ñeâm vaøo thò-xaõ Hoäi-An, ñoàng thôøi naâng cao
maùy taøu, vaêng-vaúng laïi laø ñoäng-cô xe uûi ñaát cuûa tinh-thaàn cuûa daân-chuùng ñang hoang-mang, sôï-
ñôn-vò Coâng-Binh thuoäc Thuûy-Quaân-Luïc-Chieán seät vì phi-phaùo cuûa Coäng-Saûn. Theo keá-hoaïch môùi
Myõ. Toâi quay laïi ra leänh cho Thieáu-Taù Haûi chæ-thò naøy, sau khi ñieàu-nghieân caùc vò-trí chieán-löôïc noái
hai ghe Thieân-Nga leân aùn-ngöõ taïi phía Baéc vaø lieàn vôùi maät-khu cuûa Coäng-Saûn, cuõng nhö vuõ-khí
hai ghe Ferro Cement naèm taïi phía Nam, roài baûo maø ñòch thöôøng söû-duïng ñeå phaùo vaøo thò-xaõ Hoäi-
thuyeàn-tröôûng giang-toác-ñónh chuaån-bò uûi vaøo bôø. An trong thôøi-gian gaàn ñaây, moãi ñeâm Lieân-Ñoaøn
Baõi caùt naèm caïnh hai caây soài laø nôi thuaän-tieän cho Ñaëc-Nhieäm seõ chæ-ñònh hai giang-toác-ñónh (PBR)
moïi ngöôøi, toâi naém chaët caây suùng M18, vuõ-khí tuøy- vôùi khaû-naêng chaïy nhanh vaø hoûa-löïc maïnh phuïc-
thaân quen thuoäc cuûa mình, nhaûy xuoáng tröôùc, keá kích taïi ñòa-ñieåm nghi-ngôø Coäng-Saûn ñaët hoûa-tieãn
ñeán Thieáu-Taù Holland vaø Ñaïi-Taù Tín tieáp-tuïc nhaûy 122 ly coù taàm baén xa; moät duyeân-toác-ñónh (PCF)
leân bôø. Tröôùc maët chuùng toâi laø moät xe uûi ñaát lôùn vaø hai chieán-thuyeàn cuûa Duyeân-ñoaøn naèm kích taïi
cuûa Coâng-Binh Haûi-Quaân Hoa-Kyø (Sea Bees) ñang vò-trí nghi-ngôø Vieät-Coäng coù theå ñaët suùng coái 81
ñöôïc moät quaân-nhaân ôû traàn truøng-truïc ñieàu-khieån, ly vôùi taàm xa trung-bình coù theå phaùo vaøo tieåu-khu.
chaïy lui chaïy tôùi ñoán ngaõ caùc thaân caây vaø buïi raäm Muïc-ñích laø ñeå söû-duïng, phoái-hôïp khaû-naêng caùc
ñeå khai-quang laøm thaønh moät con ñöôøng ñaát ñi saâu chieán-ñónh, chieán-thuyeàn vaø coù theå phaûn phaùo töùc
vaøo khu röøng phía tröôùc maët. Thieáu-Taù Holland ñöa thôøi ñeå tieâu-dieät khi ñòch vöøa khai-hoûa. Ñòa-ñieåm
tay leân chaøo ngöôøi lính thuoäc ñôn-vò baïn. Ñaïi-Taù kích seõ thay ñoåi haèng ñeâm, thænh-thoaûng moät toaùn
Tín vaø toâi cuõng ñöa tay leân vaãy veà phía ngöôøi lính kích goàm caùc nhaân-vieân toaùn baén seû Hoa-Kyø vaø
ñoàng-minh khoâng quen bieát naøy. thuûy-thuû cuûa Duyeân-ñoaøn thaùp-tuøng vôùi caùc chieán-
ñónh, chieán-thuyeàn trong caùc cuoäc phuïc-kích maø
Toaùn Ñieän-Thaùm khoâng ñeå maát thì-giôø, tin tình-baùo cho bieát veà söï hoaït-ñoäng cuûa ñòch coù
boán nhaân-vieân bieán maát sau luøm caây saàm-uaát vôùi theå xaûy ra trong nhöõng ñeâm hoâm ñoù.
duïng-cuï ñieän-töû vaø vuõ-khí caù-nhaân. Nhöõng ngöôøi
lính Haûi-Quaân Hoa-Kyø chuyeân-nghieäp ñaõ quen Khi coâng-taùc ñaët maùy Ñieän-Thaùm ñaõ hoaøn-
thuoäc vôùi coâng-taùc ñaët maùy doø-thaùm maø hoï ñaõ taát, phaùi-ñoaøn trôû veà Tieåu-khu vaøo buoåi chieàu cuøng
thi-haønh laâu naêm keå töø ngaøy duïng-cuï vaø kyõ-thuaät

217 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

ngaøy. Thieáu-Taù Holland vaøo phoøng haønh-quaân cuûa naèm trong baùn-ñaûo naøy. Taát caû ñôn-vò vaøo vò-trí
Hoa-Kyø roài voäi-vaøng trôû leân vaên-phoøng laøm vieäc cuûa phuïc-kích sau khoaûng nöûa giôø giang-haønh, caùc
toâi taïi Tieåu-khu, maët maøy hôùt hô hôùt haõi thoâng-baùo chieán-ñónh taét maùy naèm chôø, anh lính baén seû
cho toâi bieát moät tin buoàn kinh-hoaøng; oâng ta noùi Hoa-Kyø saün-saøng vôùi caây suùng noøng daøi, ñang
raèng ngöôøi lính Thuûy-Quaân-Luïc-Chieán vaø chieác xe ñieàu-chænh oáng nhaém hoàng-ngoaïi-tuyeán, chóa suùng
uûi ñaát hoài saùng sôùm ñaõ tan-taønh khi xe chaïy qua moät veà khoùm döøa nöôùc treân bôø soâng phía beân traùi, nôi
quaû bom 250 kí loâ maø tröôùc ñaây Khoâng-Quaân oanh nghi-ngôø ñòch quaân xuaát-hieän. Toâi laáy chieác oáng
taïc khu-vöïc naøy, khoâng noå vaø Vieät-Coäng ñaõ gaøi baãy nhoøm hoàng-ngoaïi-tuyeán, quan-saùt veà phía bôø xa.
trôû laïi. Ngöôøi lính Thuûy-Quaân-Luïc-Chieán ñaõ cheát Boãng nhieân töø döôùi cuïm döøa nöôùc, moät boùng
ngay taïi choã beân caïnh nhöõng gì coøn laïi cuûa chieác ñen boø leân, roài ñöùng daäy, tay caàm moät khaåu suùng
xe khoång-loà naøy. Toâi giaät mình caûm thaáy ôùn laïnh tröôøng. Thieáu-Taù Holland vöøa quan-saùt trong oáng
vaø noåi da gaø khi nghe tin noùi treân vì môùi saùng nay, nhoøm nhìn ñeâm, vöøa voã vai quaân-nhaân baén seû nhö
taát caû moïi ngöôøi trong phaùi-ñoaøn ñaõ ngang-nhieân ra leänh; moät tieáng “phuït” nghe thaät nhoû töø noøng
ñi treân vuøng ñaát ñaày mìn baãy ñoù. Thaät laø may-maén suùng daøi, toâi thaáy xuyeân qua oáng nhoøm, thaân hình
ñöôïc soáng coøn, aâu cuõng laø soá meänh, laøm sao toâi cuûa teân Vieät-Coäng nhaøo ngöûa veà phía sau vì truùng
coù theå traùnh ñöôïc caûnh mìn noå ñaïn bay, cuõng nhö ñaïn, cheát khoâng kòp la, coù leõ naõo boä ñaõ bò tan-taønh
maáy naêm tröôùc ñaây, toâi ñaõ thoaùt cheát trong gang vì vieân ñaïn baén seû xuyeân qua ñaàu haén. Theá roài
taác khi tham-döï vaøo nhöõng traän taùc-chieán ñeâm taïi töøng tia ñaïn baén ra töø raëng döøa nöôùc veà phía giöõa
Vuøng Bieån Ñen, phía Baéc vó-tuyeán 17. soâng “taïch...taïch...taïch”, nöôùc vaêng leân tung-toùe
döôùi laèn ñaïn laân-tinh vaïch thaønh voøng cung vôùi
 tia saùng trong ñeâm toái mòt trôøi. Toâi bieát ñòch quaân
chæ baén hoaûng, khoâng bieát chieán-ñónh ñang naèm
Thaém-thoaùt toâi xuoáng nhaän chöùc-vuï taïi Hoäi- saùt caïnh bôø, vì theá toâi ra leänh chieán-ñónh noå maùy
An ñöôïc gaàn hai thaùng, keá-hoaïch môùi cuûa Thieáu-Taù taøu vaø phaûn phaùo maïnh. Treân taàn-soá maùy PRC-25
Haûi vaø cuûa toâi ñaõ phaàn naøo coù hieäu-quaû, luùc ñaàu toâi nghe tieáng Thieáu-Taù Haûi chæ-thò caùc chieán-ñónh
ñòch phaùo haàu nhö cöù hai ñeâm moät laàn, ban ñaàu chaïy ñoäi hình haøng moät, doïc theo bôø ñaûo Caåm-
Vieät-Coäng baén vaøo khoaûng ba, boán traùi hoûa-tieãn Thanh, baén hoûa-chaâu saâu vaøo ñòa-ñieåm cuûa ñòch
122 ly hoaëc suùng coái 81 ly töø phía Taây-Baéc cuûa vaø taùc-xaï veà phía taû haïm cuûa ñoäi hình veà phía caùc
thaønh-phoá, sau ñoù moãi laàn vöøa baét ñaàu phaùo-kích, vò-trí cuûa Coäng-quaân. Tieáng suùng ñaïi-lieân 12 ly 7
ñaëc-coâng ñòch bò caùc chieán-ñónh phaûn phaùo ngay treân caùc giang-toác-ñónh, duyeân-toác-ñónh hoøa laãn vôùi
töùc-khaéc neân im luoân. Roài sau ñoù coù leõ sôï khieáp vía, suùng tieåu-lieân, tieáng “phuït...phuït” cuûa suùng coái 60
Vieät-Coäng chæ phaùo leû-teû moät tuaàn moät laàn vaø trong ly baén töø caùc ghe Yabuta, suùng coái 81 ly baén tröïc
tuaàn-leã qua, laàn ñaàu tieân, daân-chuùng thò-xaõ Hoäi-An xaï töø duyeân-toác-ñónh nghe “ñuøng... ñuøng... ñuøng....
ñöôïc nguû ngon giaác vì khoâng phaûi thöùc daäy giöõa taïch...taïch...taïch” xoùa tan söï im-laëng cuûa vuøng trôøi
ñeâm khuya, vôï choàng boàng beá con thô chaïy xuoáng Caåm-Thanh vaø laøm röïc saùng maøn ñeâm ñang phuû
haàm truù-aån traùnh ñaïn phaùo-kích cuûa Coäng-Saûn. kín muoân truøng.

Vaøo moät buoåi toái khoâng traêng, ñaàu thaùng Cuoäc taùc-xaï haûi-phaùo keùo daøi trong voøng gaàn
5 naêm 1969, khoaûng 12 giôø röôõi saùng, Thieáu-Taù nöûa giôø, khi caùc coâng-söï chieán-ñaáu cuûa Vieät-Coäng
Holland, Thieáu-Taù Haûi vaø toâi theo hai giang-toác- beân caïnh röøng döøa nöôùc taïi caùc ñòa-ñieåm phoøng-thuû
ñónh, duyeân-toác-ñónh, moät caëp ghe Yabuta, nhaân- cuûa Coäng-Saûn bò phaù tan-taønh cuøng vôùi nhöõng xaùc
vieân baén seû cuøng vôùi toaùn kích cuûa Duyeân-ñoaøn cheát khoâng toaøn thaây cuûa caùn-boä naèm vuøng, toâi ra
vaøo kích taïi maät-khu Caåm-Thanh, caïnh caên-cöù leänh cho taát caû chieán-ñónh ngöng baén vaø haûi-haønh
Duyeân-ñoaøn 14, muïc-ñích oanh-kích, tieâu-dieät vaø veà caên-cöù. Ngaøy hoâm sau vaø lieân-tieáp trong nhöõng
gaây hoang-mang tinh-thaàn caùn-binh Vieät-Coäng ngaøy cuûa tuaàn-leã cuoái thaùng 5, caùc chieán-thuyeàn,
chieán-ñónh cuûa Lieân-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm “Hoå Bieån”

218 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

phong-toûa baùn-ñaûo Caåm-Thanh, ngaên-chaän söï ñaøo- vaø daân-toäc yeâu chuoäng hoøa-bình treân theá-giôùi vì
thoaùt cuûa quaân lính Coäng-Saûn ra khoûi maät-khu naøy nhöõng thaønh-phaàn voâ traùch-nhieäm, thích caûnh
cho ñeán khi hai tieåu-ñoaøn Ñòa-Phöông-Quaân cuûa gieát choùc vaø öa traû thuø.
tieåu-khu môû cuoäc haønh-quaân phoái-hôïp vôùi Lieân-
Ñoaøn, taán-coâng vaø ñoå boä saâu vaøo ñaûo Caåm-Thanh vaø Nhöõng chuyeán phuïc-kích ñeâm vôùi caùc chieán-
tieâu-dieät caùc ñôn-vò Coäng-Saûn ñoàn-truù taïi maät-khu ñónh thuoäc Giang-ñoaøn 57 Tuaàn-Thaùm vaø Haûi-Ñoäi
naøy vaøo thaùng 6 naêm 1969. 1 Duyeân-Phoøng ñaõ mang laïi nhieàu thaønh-quaû toát
ñeïp, chaän ñöùng hoaït-ñoäng phaùo-kích haèng ñeâm
Trong moät buoåi tröa heø thaùng 7, khoaûng 1 cuûa Coäng-Saûn vaøo caùc ñôn-vò baïn trong laõnh-thoå
giôø chieàu, toâi vaø Thieáu-Taù Holland ñang ngoài noùi Tieåu-khu Quaûng-Nam keå töø thöôïng tuaàn thaùng 6
chuyeän taïi phoøng aên Duyeân-ñoaøn 14, Só-Quan cho ñeán cuoái thaùng 9 naêm 1969. Nhöõng só-quan treû
Haønh-Quaân ñi vaøo ñöa tay leân chaøo roài môøi toâi tuoåi taøi-ba cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam, thuyeàn-tröôûng
xuoáng phoøng haønh-quaân vì coù Thieáu-Taù Haûi xin gaëp caùc duyeân-toác-ñónh (PCF), ñaëc-bieät laø Haûi-Quaân
treân maùy truyeàn-tin, Haûi ñang chæ-huy boán chieán- Trung-UÙy Trònh-thieáu-Sinh, ñöôïc caùc chieán-höõu
thuyeàn cuûa Duyeân-ñoaøn tham-döï cuoäc haønh-quaân goïi laø “Sinh raâu”, ñeïp trai cao raùo coù boä raâu meùp
hoãn-hôïp vôùi hai ñaïi-ñoäi thuoäc Löõ-Ñoaøn Thanh- “Clark Gable” quyeán-ruõ vôùi bieät taøi vaän-chuyeån taøu
Long Ñaïi-Haøn, taïi vuøng kieåm-soaùt cuûa Löõ-Ñoaøn vaø loøng quaû-caûm gan-daï moãi khi chaïm ñòch laøm
baïn naøy. Thieáu-Taù Haûi yeâu-caàu toâi duøng giang- toâi neå-phuïc vaø haõnh-dieän laø ngöôøi chæ-huy cuûa vò
toác-ñónh ñi tieáp-cöùu hai ghe Chuû-Löïc ñang bò maéc só-quan töông-lai ñaày höùa-heïn cuûa Quaân-Chuûng
caïn taïi vuøng coù aùp-löïc maïnh cuûa Vieät-Coäng. Laäp aùo traéng naøy.
töùc toâi vaø Thieáu-Taù Holland, laáy noùn saét, aùo giaùp vaø
vuõ-khí, cuøng hai quaân-nhaân Myõ trong toaùn baén seû Nhieàu ñeâm taïi vò-trí phuïc-kích, ngoài treân
chaïy xuoáng beán taøu, leân boán chieác giang-toác-ñónh boong chieán-ñónh gaàn sau laùi chieác PCF, trong
ñang noå maùy saün-saøng khôûi-haønh roài xaõ heát maùy chieác aùo giaùp, ñaàu ñoäi noùn saét, khaåu M-18, vuõ-khí
tieán “full”, haûi-haønh veà phía Taây cuûa caên-cöù, nôi tuøy-thaân quen thuoäc döïng beân caïnh phaùo thaùp
ñang xaûy ra traän giao-tranh quyeát-lieät giöõa ñôn-vò khaåu 81 ly, toâi laéng nghe lôøi taâm-söï cuûa nhöõng
Ñaïi-Haøn vaø Coäng-Saûn. chieán-höõu treû tuoåi, ñaøn em, nhöõng haûi-aâu vöøa rôøi
maùi tröôøng Meï Haûi-Quaân taïi Nha-Trang, veà moäng-
Khi ñeán nôi, toâi duøng maùy lieân-laïc vôùi Thieáu- öôùc töông-lai, veà cuoäc soáng haûi-hoà treân bieån caû
Taù Haûi, luùc ñoù ñang duøng daây caùp keùo hai chieán- ñaïi-döông. Toâi caûm thaáy moät nieàm hy-voïng vaø vui
thuyeàn maéc caïn vaø ñöôïc yeâu-caàu yeåm-trôï veà phía möøng vì bieát Haûi-Quaân ñaõ coù nhöõng taøi-naêng son
tröôùc cho ñôn-vò cuûa Thieáu-Taù Haûi. Caùc giang-toác- treû nhieàu nhieät-huyeát, ñaày lyù-töôûng coù theå gaùnh vaùc
ñónh noå suùng ñaïi-lieân 50 vaøo caùc vò-trí Coäng-Saûn vaø ñaïi cuoäc vaø duy-trì truyeàn-thoáng cuûa Ñöùc Thaùnh
döôùi hoûa-löïc huøng-haäu cuûa caùc giang-toác-ñónh, ñòch Toå Traàn-Höng-Ñaïo. Tuy nhieân tröôùc ñoù toâi cuõng
hoaûng sôï boû chaïy, ñeå laïi xaùc cheát noåi leành-beành beân ñaõ chæ-thò cho caùc thuûy-thuû-ñoaøn chieán-ñónh khoâng
caïnh ñaùm rong beøo daät-dôø troâi theo doøng nöôùc. Moät ñöôïc naáu nöôùng thöïc-phaåm phuû-pheâ do Hoa-Kyø
nhaân-vieân Myõ trong toaùn baén seû laáy daây buoäc vaøo vöøa chuyeån giao laïi nhö thòt gaø, beef steak, ... trong
coå cuûa moät xaùc cheát Vieät-Coäng, coät sau laùi chieác khi ñi phuïc-kích ñeâm, vì muøi thôm cuûa gaø roâ-ti vaø
PBR vôùi yù-ñònh keùo veà ñôn-vò laøm chieán-lôïi-phaåm, muøi toûi gia-vò öôùp thòt nöôùng seõ bay xa trong ñeâm
thích-thuù chæ troû cöôøi ñuøa vôùi quaân-nhaân thöù hai; toái gioù nhieàu vaø baùo ñoäng cho Vieät-Coäng bieát vò-trí
ñaây laø moät haønh-ñoäng daõ-man, voâ nhaân-baûn laøm cuûa caùc giang-ñónh ñang thi-haønh coâng-taùc, raát
toâi noåi noùng vaø haàm-haàm muoán laøm döõ vôùi ngöôøi nguy-hieåm vaø laøm baïi loä cuoäc haønh-quaân.
lính Myõ naøy, ñeán noãi Thieáu-Taù Holland phaûi ñeán
xin loãi toâi vaø höùa seõ coù bieän-phaùp tröøng-phaït khi Vaøo trung tuaàn thaùng 8 naêm 1969, Thieáu-
veà ñeán ñôn-vò. Chieán-tranh thuø haän moät laàn nöõa Taù Holland vaø toâi nhaän ñöôïc baùo-caùo veà caùc maùy
suyùt laøm laïc höôùng chính-nghóa vaø lyù-töôûng chieán- ñieän-töû ñaõ ñöôïc gaøi trong maät-khu Ñoàng-Boø ñaõ
ñaáu cho töï-do vaø daân-chuû cuûa toaøn-theå quaân-nhaân ngöng phaùt tín-hieäu, coù leõ vì heát “battery” hoaëc bò
thieâu-huûy vì ñaïn phaùo-binh baïn vaø caàn ñöôïc thay

219 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

theá baèng caùc maùy ñieän-töû môùi. Toâi leân gaëp Ñaïi-Taù ñónh naøy thi-haønh chæ-thò ñaõ ñöôïc giao-phoù töø
Leâ-trí-Tín, baùo-caùo söï kieän, ñoàng thôøi thoâng-baùo laø tröôùc, ñoù laø naèm aùn-ngöõ, yeåm-trôï haûi-phaùo baèng
ñaàu tuaàn tôùi, toâi seõ chæ-huy baûy giang-ñónh, cuøng vôùi khaåu 81 ly vaø suùng ñaïi-lieân 12 ly 7 cho ñoaøn taøu
toaùn Ñieän-Thaùm vaø tieåu-ñoäi thaùm-kích cuûa Duyeân- khi ruùt lui trôû veà, duy-trì lieân-laïc truyeàn-tin vôùi
ñoaøn 14, khai-thoâng giang-loä naèm veà phía Taây-Baéc löïc-löôïng haønh-quaân vaø Tieåu-Khu cuõng nhö vôùi
thò-xaõ, vaøo taän Caàu Saäp, ñeå toaùn Ñieän-Thaùm vaøo Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi. Sau ñoù
gaøi maùy doø-thaùm phía sau maät-khu Ñoàng-Boø. Ñeå leänh “nhieäm-sôû taùc-chieán” ñöôïc ban-haønh vaø saùu
baûo-maät vaø traùnh thieät-haïi cho caùc ñôn-vò haønh- chieán-ñónh coøn laïi theo ñoäi hình “India”, haøng doïc
quaân, toâi xin Ñaïi-Taù Tín chæ ra leänh cho Phaùo-Binh tieáp-tuïc giang-haønh vaøo vuøng soâng töû ñòa. Hai beân
Tieåu-Khu saün-saøng yeåm-trôï khi ñöôïc toâi yeâu-caàu bôø vaùch töôøng ñaát döïng ñöùng thaúng leân vôùi röøng
trong tröôøng-hôïp ñôn-vò bò taán-coâng baát ngôø bôûi caây xanh um bao phuû ñænh ñoài, ñòa-ñieåm lyù-töôûng
löïc-löôïng ñoâng-ñaûo cuûa Vieät-Coäng. Toâi cuõng baùo- vaø thuaän-lôïi cho caùc cuoäc phuïc-kích cuûa ñòch quaân.
caùo cho vò Tieåu-Khu-Tröôûng bieát laø Thieáu-Taù Hol- Soâng Thu-Boàn uoán khuùc veà phía traùi khi ñi saâu
land ñaõ ñöôïc chaáp-thuaän bôûi Boä Tö-Leänh Hoa-Kyø vaøo höôùng nuùi, chim choùc khoâng caát tieáng hoùt,
taïi Ñaø-Naüng bieät-phaùi moät phi-cô quan-saùt, bay khoâng-gian im lìm deã sôï, khoâng moät thuyeàn ñaùnh
thöôøng-tröïc treân ñoäi hình chieán-ñónh vaø hai khu- caù treân doøng soâng nöôùc chaûy ñuïc ngaàu, moïi ngöôøi
truïc phaûn-löïc-cô F4- Phantom saün-saøng bay xuoáng chæ nghe tieáng maùy phom-phom cuûa oáng phun
ñeå phuï-traùch khoâng-yeåm cho cuoäc haønh-quaân. nöôùc sau laùi PBR, giang-toác-ñónh coù theå chaïy vôùi
vaän-toác toái-ña 25 knots khi taùc-chieán vôùi hoûa-löïc
Saùng ngaøy D, moät duyeân-toác-ñónh, boán giang- goàm hai caây ñaïi-lieân 50 phía muõi vaø moät ñaïi-lieân
toác-ñónh vaø hai ghe Yabuta khôûi-haønh töø haäu-cöù 50 sau laùi taøu. Thieáu-Taù Holland chæ cho toâi vò-trí
Duyeân-ñoaøn 14 khi trôøi coøn chöa saùng, tröïc-chæ cuûa hai giang-toác-ñónh Myõ tröôùc ñaây bò phaù tan vì
thöôïng doøng soâng Thu-Boàn qua höôùng Ñaäp-Lôõ ñeå boäc-phaù cuûa Vieät-Coäng, khi toâi saép söûa ñaùo nhaäm
traùnh tình-baùo ñòch taïi caùc ñòa-ñieåm chung-quanh chöùc-vuï Chæ-Huy-Tröôûng Lieân-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm
khu-vöïc soâng gaàn thò-xaõ Hoäi-An. Maët trôøi vaãn coøn “Hoå Bieån”. Treân khoâng chieác thaùm-thính-cô maøu
say nguû döôùi chaân trôøi xa veà höôùng cöûa bieån Phai- xaùm nhaït vaãn tieáp-tuïc bay vaàn quanh, quan-saùt
Phoâ, traêng löôõi lieàm haï tuaàn treo lô-löûng treân baàu khu-vöïc haønh-quaân, thænh-thoaûng vieân phi-coâng
trôøi laáp-laùnh aùnh sao ñeâm. Toâi nhìn leân chuøm sao lieân-laïc thöû maùy truyeàn-tin vaø caäp nhaät tin-töùc
Ñaïi-Huøng to lôùn treân ñænh ñaàu vaø sao Baéc-Ñaåu naèm thaùm-saùt cho Thieáu-Taù Holland.
cheách veà höôùng hai giôø, thaàm caàu-nguyeän Ñöùc
Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt nhö thöôøng leä moãi laàn toâi Vôùi kinh-nghieäm ruùt tæa töø nhöõng chuyeán
saép ñoái ñaàu vôùi gian-nguy trong ñôøi mình. coâng-taùc ñeâm ngoaøi Baéc khi coøn phuïc-vuï taïi Löïc-
Löôïng Haûi-Tuaàn, toâi bieát chaéc, neáu Vieät-Coäng
Vaøo khoaûng 6 giôø röôõi khi tia naéng ñaàu ngaøy muoán taán-coâng ñôn-vò cuûa toâi, ñòch seõ chôø khi caùc
baét ñaàu roïi saùng doøng soâng nhoû, maët trôøi töø-töø chieán-ñónh treân ñöôøng trôû veà, nhaân-vieân meät-moûi
leân cao qua raëng caây cheách sau löng phía höõu vaø lô-laø, chuùng seõ phuïc-kích vaø taùc-xaï vaøo ñoaøn taøu
haïm ñoäi hình, treân khoâng toâi ñaõ nghe tieáng maùy taïi nhöõng gaønh cong uoán khuùc cuûa soâng Thu-Boàn.
bay thaùm-thính bay ngang qua ñaàu. Thieáu-Taù Toâi noùi cho Thieáu-Taù Holland vaø Thieáu-Taù Haûi
Holland cho toâi bieát ñaây laø phi-cô bieät-phaùi cho bieát veà nhaän-xeùt cuûa toâi vaø hai vò só-quan nhieàu
cuoäc haønh-quaân ñaëc-bieät ngaøy hoâm nay. Toâi caûm kinh-nghieäm chieán-tröôøng naøy cuõng raát ñoàng yù vaø
thaáy yeân-taâm hôn khi ñöôïc khoâng-yeåm cho moät chuaån-bò ñeà-phoøng. Toaùn Thaùm-Kích Duyeân-ñoaøn
chuyeán coâng-taùc ñi vaøo laõnh-haûi caám ñòa cuûa ñòch thaùp-tuøng theo hai chieán-thuyeàn Yabuta, hoûa-löïc
quaân, moät vuøng maø tröôùc ñaây chöa coù moät chieán- goàm coù suùng coái 60 ly vaø ñaïi-lieân 12 ly 7 vôùi vaän-toác
ñónh naøo daùm vaøo tuaàn-tieãu. Khi ñeán “Check Point khaù nhanh vaø deã vaän-chuyeån ñöôïc ñieàu-khieån bôûi
Alpha”, nôi xa nhaát taïi thöôïng doøng soâng Thu-Boàn caùc haï-só-quan thuyeàn-tröôûng thaâm-nieân, kinh-
maø duyeân-toác-ñónh (PCF) coù theå vaøo ñöôïc, toâi ra nghieäm traän maïc vaø gan-daï nhaát cuûa Duyeân-ñoaøn
leänh cho Trung-UÙy Hoøa, Thuyeàn-Tröôûng chieán-

220 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

14. Saùu giang-ñónh vaø chieán-thuyeàn tieáp-tuïc loä- Haûi-Quaân Trung-Taù Phan-töù-Haûi
trình treân doøng nöôùc soâng chaûy khaù maïnh veà phía
Hoäi-An, ra cöûa bieån Phai-Phoâ. Maët trôøi ñaõ leân cao xin ñöôïc taùc-xaï vaøo caùc vò-trí chieán-löôïc hai beân
treân ñænh ñaàu, gioù maùt röôïi thoåi vaøo maët toâi, ñang bôø soâng nhö gaønh ñaù, khuùc queïo, ñoài ñaát caây coái
traàm ngaâm ñöùng caïnh ngöôøi coá-vaán Myõ. saàm-uaát ... ñeå taïo yeáu-toá baát ngôø gaây hoang-mang
cho Vieät-Coäng trong tröôøng-hôïp ñòch ñang phuïc-
Khoaûng 10 giôø, Thieáu-Taù Haûi treân ghe Yabuta kích saün-saøng vaø chôø ñoaøn “convoy” chieán-ñónh
baùo-caùo laø ñaõ ñeán ñòa-ñieåm aán-ñònh vaø ñeà-nghò cho chaïy ngang qua caùc vò-trí naøy. Toâi thoâng-dòch laïi
hai chieán-thuyeàn uûi baõi, thaû toaùn thaùm-kích leân cho Thieáu-Taù Holland bieát veà ñeà-nghò vaø keá-hoaïch
bôø tröôùc ñeå aùn-ngöõ vaø baûo-veä cho boán nhaân-vieân trieät thoái cuûa Thieáu-Taù Haûi maø toâi hoaøn-toaøn ñoàng
Ñieän-Thaùm thi-haønh vieäc ñaët nhöõng maùy ñieän-töû yù vaø ñaõ ra leänh chuaån-bò khôûi-haønh. Toâi yeâu-caàu
toái-taân môùi, coù taàm hoaït-ñoäng roäng lôùn raát nhieàu Thieáu-Taù Holland goïi maùy phi-cô thaùm-saùt vaø cho
hôn caùc maùy gaøi maáy thaùng tröôùc ñaây taïi Ñoàng-Boø. bieát döï-ñònh cuûa Haûi-Quaân, ñoàng thôøi baùo-caùo veà
Toâi chaáp-thuaän vaø chæ-thò caùc giang-toác-ñónh chaïy Ñaø-Naüng ñeå hai khu-truïc phaûn-löïc-cô F4-Phantom
doïc phía treân vaø phía döôùi ñieåm ñoå boä, quan-saùt saün-saøng trong tröôøng-hôïp toâi caàn khoâng-yeåm.
caån-thaän ñeå yeåm-trôï toaùn quaân treân bôø. Sau ñoù töø Sau ñoù toâi goïi maùy cho Trung-UÙy Hoøa, Thuyeàn-
treân PBR chæ-huy, toâi duøng oáng nhoøm nhìn caùc Tröôûng duyeân-toác-ñónh aùn-ngöõ taïi cuoái nhaùnh
chieán-höõu cuûa toâi ñang thi-haønh nhieäm-vuï. Laàn soâng, chuaån-bò vaø saün-saøng haûi-phaùo ñeå baén yeåm-
naøy toaùn Ñieän-Thaùm chæ ñi vaøo saâu khoaûng 100 trôï chieán-ñónh baïn ñang treân ñöôøng trôû veà caên-cöù.
thöôùc töø bôø, ñaët caùc maùy moùc gaàn caïnh con ñöôøng
ñaát moøn chaïy ngoaèn-ngoeøo theo con soâng Thu-Boàn Ñoäi hình caùc giang-ñónh baét ñaàu di-chuyeån veà
veà höôùng nuùi, coù leõ ñaây laø con ñöôøng chuyeån quaân phía Nam-Ñoâng-Nam theo haøng doïc, khoaûng caùch
cuûa caùc löïc-löôïng Vieät-Coäng vaø ñaëc-coâng ñòch maø giöõa caùc chieán-thuyeàn, chieán-ñónh chöøng 75 thöôùc
Phoøng Tình-Baùo Boä Tö-Leänh Quaân-Ñoaøn I ñaõ ghi- vôùi vaän-toác toái-ña cuûa caùc ghe Yabuta ñang tung
nhaän tröôùc ñaây. laøn khoùi moûng treân doøng soâng chaät heïp vaøo moät
buoåi xeá tröa ñaàu thu naêm 1969. Chung-quanh laø
Coâng-taùc ñaët maùy baùo ñoäng ñieän-töû dieãn töôøng ñaát döïng thaúng ñöùng, khoâng-gian nhö chìm
haønh thaät toát ñeïp vaø khoâng coù bieán-coá gì xaûy ra haún xuoáng, khoâng moät boùng chim trôøi gioáng nhö
laøm toâi ngaïc-nhieân vaø vui möøng, tuy-nhieân noãi “Thung-luõng töû thaàn”, teân cuûa ñòa-danh taïi vuøng
lo-aâu cho chuyeán trôû veà, qua caùc khuùc soâng nguy-
hieåm, uoán khuùc vôùi böùc töôøng ñaát döïng cao hai
beân bôø soâng thuaän-tieän cho ñòch phuïc-kích taán-
coâng vaãn xaâm-chieám taâm-hoàn toâi. Caùc nhaân-vieân
toaùn Ñieän-Thaùm thu doïn duïng-cuï vaø chuaån-bò leo
leân ghe Yabuta cuøng löôït vôùi tieåu-ñoäi thaùm-kích
Duyeân-ñoaøn 14 Haûi-Quaân. Toâi goïi maùy noùi chuyeän
vôùi Thieáu-Taù Phan-töù-Haûi, baøn ñònh keá-hoaïch vaø
saép ñaët ñoäi hình caùc giang-toác-ñónh vaø ghe Yabuta.
Vôùi kinh-nghieäm chieán-ñaáu thaâu-thaäp trong hôn
hai naêm chæ-huy Duyeân-ñoaøn haønh-quaân taïi vuøng
Hoäi-An, Thu-Boàn, Thieáu-Taù Haûi ñeà-nghò chæ-ñònh
cho hai giang-toác-ñónh (PBR) ñi tröôùc môû ñöôøng,
tieáp theo ñoù laø caëp Yabuta vôùi caùc tay suùng caù-nhaân,
ñaïi-lieân 50, suùng phoùng löïu vaø suùng coái 60 ly, vôùi
vaän-toác töông-ñoái chaäm so vôùi caùc giang-toác-ñónh;
cuoái cuøng laø hai PBR chaïy phía sau ñeå yeåm-trôï ñoaøn
“convoy” chieán-ñónh. Ngoaøi ra Thieáu-Taù Haûi coøn

221 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

ñoài nuùi “Arizona” trong cuoán phim cao-boài maø toâi nöôùc soâng vaêng leân tung-toùe, laøm thaønh chieác veïm
ñaõ xem tröôùc ñaây taïi Ñaø-Naüng. Maët trôøi laáp-loù sau trôøi, cong voøng ñaày maøu saéc döôùi aùnh naéng buoåi xeá
röøng caây treân ñænh ñoài ñaát, vaøi tia saùng yeáu-ôùt coá- tröa, toâi la lôùn vaøo maùy truyeàn-tin trong khi tieáng
gaéng len-loûi qua raëng caây giaø chieáu xuoáng loä-trình ñaïn ñuû loaïi nghe ñieác caû loã tai:
caùc chieán-ñónh ñang laàm-luõi chaïy treân doøng soâng
caïn. Tieáng noùi cuûa Thieáu-Taù Haûi chôït vang leân treân - “Haûi-Ngö, Haûi-Ngö ñaây Haûi-AÂu, coi chöøng
maùy truyeàn-tin: ñòch ñang baén B40 ... B40, taát caû ñôn-vò taùc-xaï,
taùc-xaï töï-do ... nhaän roõ thi-haønh, heát.”
- “Haûi-AÂu ñaây Kình-Ngö, baét ñaàu ñoát phaùo
veà phía höõu haïm höôùng hai giôø, ñænh ñoài, traû lôøi.” Tröôùc maët toâi, töø ñænh ñoài treân töôøng ñaát
döïng ñöùng, nhöõng laøn khoùi suùng toûa ñaày veà höôùng
Toâi voäi-vaøng nhaác oáng noùi cuûa maùy truyeàn-tin caùc chieán-ñónh ñang bình-tónh phaûn phaùo döõ-doäi
vaø ra leänh cho caùc chieán-ñónh: baèng taát caû hoûa-löïc huøng-haäu. Tieáng la où treân maùy
truyeàn-tin xen laãn tieáng rít cuûa ñaïn Coäng-Saûn roài
- “Kình-Ngö ñaây Haûi-AÂu, nhaän roõ, taát caû Haûi- tieáng noå buøng treân maët nöôùc vaø tung-toùe leân maët
Ngö baét ñaàu ñoát phaùo, phía höõu haïm höôùng hai giôø, muõi cuûa toâi. Thieáu-Taù Holland ñaõ goïi maùy bay khu-
ñænh ñoài, thi-haønh, heát.” truïc phaûn-löïc ngay khi vieân ñaïn B40 noå caïnh chieác
PBR daãn ñaàu luùc ñoaøn taøu chieán chöa ñeán khuùc
Theá roài toâi chæ-thò thuyeàn-tröôûng chieác giang- queïo cuûa ñieåm phuïc-kích. Ñòch ñaõ khai-hoûa sôùm
toác-ñónh chæ-huy ñang chaïy ôû vò-trí hai, baét ñaàu hôn döï-ñònh vì boán quaû suùng coái rôi truùng vaøo vò-trí
khai-hoûa. Tieáng suùng haûi-phaùo, ñaïi-lieân, tieåu-lieân... ñaët suùng cuûa Vieät-Coäng treân ngoïn ñoài ñaát hai beân bôø
“taïch...taïch, ñuøng...ñuøng” noå vang doäi caû khuùc soâng. Moät chieác ghe Yabuta bò truùng ñaïn taïi ñaøi chæ-
soâng Thu-Boàn, caùc ñaøn chim quaï töø ñaâu boãng giaät huy, thuyeàn-tröôûng vaø nhaân-vieân laùi taøu bò thöông
mình tung caùnh bay taùn-loaïn treân maët soâng, ñaát nheï, vaãn tieáp-tuïc anh-duõng chieán-ñaáu. Tieáng noùi
ñaù, caây laù, goã buïi bay mòt-muø trong khoâng-khí oi huøng-hoàn cuûa Thieáu-Taù Haûi nghe khi ñöôïc khi maát
böùc cuûa moät ngaøy cuoái heø. Sau gaàn naêm phuùt caùc trong maùy truyeàn-tin, ñang ra leänh vaø höôùng-daãn
chieán-ñónh baén tôùi-taáp vaø lieân-tuïc cho ñeán khi qua caùc oå suùng baén vaøo muïc-tieâu ñòch töø ghe Yabuta
khoûi khuùc quanh thöù nhaát, toâi môùi ra leänh taát caû chaïy ôû vò-trí thöù tö cuûa ñoäi hình. Suùng vaãn noå raàm
ngöng baén vì vaãn khoâng thaáy phaûn-öùng cuûa Vieät- trôøi, aàm-ó ñeán ñoä toâi khoâng nghe tieáng Thieáu-Taù
Coäng. Moïi ngöôøi caûm thaáy haêng-say trong khoùi Holland baùo-caùo laø hai phi-tuaàn khu-truïc cuûa Thuûy-
thuoác suùng toûa ñaày khoâng-gian, tinh-thaàn toâi vaãn Quaân-Luïc-Chieán Hoa-Kyø ñang treân ñöôøng bay
caêng thaúng vì ñoaïn soâng coøn daøi, chöa ñeán choã hai ñeán ñòa-ñieåm haønh-quaân vaø phi-cô thaùm-thính ñaõ
giang-toác-ñónh Myõ bò ñaùnh ñaém. höôùng-daãn vaø cho vò-trí ñòch ñeå maùy bay Phantom
thaû bom Napalm tieâu-dieät. Moïi ngöôøi boãng nghe
Toâi goïi maùy cho taát caû giang-ñónh vaø nhaéc- tieáng ñoäng-cô maùy bay thaät gaàn nhö ñang bay qua
nhôû moïi ngöôøi caån-thaän ñeà-phoøng, quan-saùt thaät ñaàu, roài hai tieáng noå “aàm...aàm” noái tieáp nhau, rung
kyõ-löôõng hai beân bôø ñaát, bình-tónh choáng traû neáu chuyeån caû baàu trôøi nhö muoán phaù tan maøng nhó,
bò taán-coâng baát ngôø, toâi tin raèng vôùi kinh-nghieäm moät röøng löûa nguøn nguït chaùy buøng leân treân ñænh
haûi-nghieäp vaø chieán-ñaáu, keá-hoaïch chu-ñaùo cuûa ñoài, nôi Coäng-Saûn ñaët suùng baén xuoáng ñoaøn taøu
Thieáu-Taù Haûi seõ giuùp taát caû chieán-ñónh vaø thuûy- chieán, muøi khoùi xaêng xoâng leân noàng-naëc laøm toâi
thuû-ñoaøn an-toaøn. Töø xa, soâng Thu-Boàn uoán cong muoán ngoäp thôû vì ñòa-ñieåm bò phi-cô Myõ thaû bom
veà phía tay maët, hai beân bôø ñaát cao vôøi-vôïi laø caây quaù gaàn vò-trí caùc giang-ñónh, ñang tieáp-tuïc taùc-xaï
röøng raäm-raïp, chaïy daøi gaàn hai caây-soá ñeán choã vaø vôùi hai maùy tieán “full” chaïy ra khoûi vuøng ñòch
giang-toác-ñónh Haûi-Quaân Hoa-Kyø bò phaù noå tröôùc phuïc-kích. Hai khu-truïc phaûn-löïc-cô bay trôû laïi laàn
ñaây. Toâi goïi maùy ra leänh hai chieác ghe Yabuta baén thöù hai vaø baén hoûa-tieãn khoâng-ñòa vaøo vò-trí naèm
boán quaû ñaïn suùng coái 60 ly vaøo ñænh ñoài hai beân bôø saâu hôn trong bôø, coù leõ ñeå tieâu-dieät vaø chaän ñöôøng
soâng. Sau tieáng noå “phuït ...phuït ... phuït ...phuït” laø ruùt quaân cuûa taøn quaân Coäng-Saûn. Taát caû traän chieán
tieáng “aàm...aàm...aàm...aàm” khi caùc vieân ñaïn moït-
cheâ rôi xuoáng luøm caây treân bôø ñaát cao. Boãng nhieân
moïi ngöôøi nghe tieáng noå “buøng...oaønh” thaät lôùn,

222 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

chæ dieãn-tieán trong khoaûng gaàn 20 phuùt nhöng ñoái thöùc raèng nhöõng gì ñaõ xaûy ra trong giai-ñoaïn vöøa
vôùi nhöõng chieán-só cuûa Lieân-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm “Hoå qua seõ khoâng bao giôø phai-nhaït trong kyù-öùc cuûa toâi.
Bieån”, thôøi-gian naøy daøi nhö khoâng muoán döùt, hoï
ñaõ chieán-ñaáu ñeå soáng coøn trong moät ñòa-theá vaø Toâi seõ khoâng theå naøo queân ñöôïc kyû-nieäm veà
moâi-tröôøng khoâng thuaän-lôïi cho vieäc taùc-chieán cuûa caùc chuyeán haønh-quaân phuïc-kích ñeâm soáng cheát
mình khi caùc giang-ñónh chaïy döôùi moät thung-luõng trong gang taác vôùi ngöôøi chieán-höõu Haûi-Quaân,
vaø bò ñòch taán-coâng töø hai phía treân bôø cao. Keát-quaû nhöõng buoåi chieàu vaéng ngoài trong quaùn nöôùc quen
laø chæ vaøi thuûy-thuû bò thöông nheï, moät chieán-ñónh thuoäc cuøng ngöôøi baïn hoïc lính bieån, beân caïnh ly
bò hö haïi caàn phaûi ñöôïc keùo veà caên-cöù vaø haøng traêm caø-pheâ ñaéng, ñang phì-phaø ñieáu thuoác laù thôm,
loã ñaïn chaèng-chòt treân caùc thaønh taøu baèng saét vaø roài vôùi caây ñaøn guitar beân tay traùi, caát gioïng ca
baèng goã. Moät laàn nöõa, Ñöùc Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt aám-cuùng truyeàn caûm, haùt baøi “Muøa thu cheát”, khi
ñaõ cöùu naïn cho ngöôøi lính bieån. ngoaøi trôøi möa buïi ñang bay. Toâi nhôù ñeán nhöõng
ñeâm traêng möôøi saùu saùng vaèng-vaëc, ngoài ngaém aùnh
Hai thaùng sau cuoäc haønh-quaân yeåm-trôï toaùn traêng vaøng beân caïnh caùc chieán-höõu thuoäc quaân-
Ñieän-Thaùm Hoa-Kyø ñaët maùy ñieän-töû taïi maät-khu binh-chuûng baïn treân “Voïng-Nguyeät Laàu”, caên gaùc
Ñoàng-Boø, toâi nhaän leänh veà giöõ chöùc-vuï môùi taïi thöôïng taïi nhaø cuûa Thieáu-Taù Chæ-Huy-Tröôûng Tieåu-
Boä Tö-Leänh Vuøng I Duyeân-Haûi vaø baøn-giao chöùc- ñoaøn Coâng-Binh Chieán-ñaáu ôû Hoäi-An, thöôûng-thöùc
vuï Chæ-Huy-Tröôûng Chieán-Dòch “Hoå Bieån” cho ly röôïu Cognac nhieàu chaân tình, Haûi vaø toâi, trong
Thieáu-Taù Haûi, ngöôøi baïn hoïc vaø cuõng laø chieán-höõu choác laùt boû laïi sau löng söï phieàn-toaùi cuûa cuoäc ñôøi,
thaân-meán cuûa toâi, Thieáu-Taù Haûi tieáp-tuïc nhieäm- queân heát nhöõng nguy-hieåm treân traän maïc, chæ bieát
vuï haønh-quaân ngaên-chaën caùc ñôn-vò Coäng-Saûn say cuøng men röôïu vaø tình chieán-höõu giöõa nhöõng
vaø baûo-veä an-ninh laõnh-thoå cho daân-chuùng vaø ngöôøi trai treû ñang hy-sinh taát caû cuoäc ñôøi mình
chính-quyeàn Quoác-Gia taïi tænh Quaûng-Nam. Rieâng cho lyù-töôûng ñaõ choïn, ñoù laø xaû thaân baûo-veä laù côø
Thieáu-Taù Holland, ngöôøi huøng cuûa Chieán-dòch “Hoå vaøng ba soïc ñoû cuûa queâ-höông daân-toäc, ngoïn côø
Bieån” trôû veà Hoa-Kyø sau khi maõn nhieäm-kyø phuïc- vaøng maø ñaõ nhieàu laàn, Thieáu-Taù Haûi vaø toâi ngaäm-
vuï taïi Ñaø-Naüng moät thaùng sau ngaøy toâi rôøi Hoäi-An. nguøi thöông tieác phuû leân quan-taøi mang thi-haøi
cuûa nhöõng ngöôøi lính bieån thaân-meán vöøa töû traän
Vaøo moät buoåi chieàu khi côn möa gioâng cuoái vaø naèm xuoáng maõi-maõi trong loøng ñaát laïnh vaø voøng
muøa thu baét ñaàu che phuû thò-xaõ Hoäi-An, treân chieác tay aám cuûa Meï Vieät-Nam.
xe Jeep chôû haønh-trang goàm moät xaùch tay, caùi noùn
saét vaø chieác aùo giaùp naèm beân caïnh khaåu M18 quí Virginia, Muøa heø 30 naêm sau
giaù thaân yeâu, toâi nhìn laïi thaønh-phoá nhoû hôn thaønh-
phoá Hueá cuûa toâi, nhö thaàm töø-giaõ vì bieát mình seõ
khoâng bao giôø trôû laïi nôi naøy, nhöng toâi cuõng nhaän

223 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Khinh-tocá -ñónh cuaû Haûi-Quaân Vieät-Nam
224 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

DUYEÂN-ÑOAØN 35

BA LAÀN ÑUOÅI GIAËC

Vuõ-bí-Thö – Phaïm-coâng-Duõng

L uùc baáy giôø ñuùng ba giôø saùng. kinh-hoaøng thöùc giaác trong khung caûnh theâ-löông.
Ngaøy 11 thaùng 1 naêm 1975. Ñeâm Trong haäu-cöù Duyeân-ñoaøn 35 im lìm bao nhieâu thì
toái ñen treân doøng soâng lôùn, treân beân ngoaøi haøng raøo keõm gai phoøng-thuû, quang-
caûnh laïi voâ cuøng nhoán-nhaùo. Tieáng ñaïn phaùo-kích
con laïch nhoû quanh haøng raøo ñòch vaãn vang reàn trong ñeâm.

caên-cöù, moät aùnh löûa ñoät-nhieân loùe leân, tieáp theo Sau moái haän thua cay ñau nhuïc vôùi caên-cöù
Haûi-Quaân Tuyeân-Nhôn ôû Kieán-Töôøng, Coäng-Saûn
laø nhöõng tieáng noå vang reàn. Trong doanh-traïi cuûa Baéc-Vieät nhaát quyeát phuïc-thuø vôùi Duyeân-ñoaøn 35
ôû Vónh-Bình. Töø nhieàu ngaøy tröôùc, tin tình-baùo cho
haäu-cöù Duyeân-ñoaøn 35 quang-caûnh vaãõn im lìm. Ñaõ bieát, hai tieåu-ñoaøn chính-qui Coäng-Saûn khoâng roõ
danh-soá ñang söûa-soaïn moät cuoäc taán-kích qui-moâ
bieát tröôùc giaây phuùt naøy seõ xaûy ñeán, ñaõ saün-saøng vaøo caên-cöù Duyeân-ñoaøn. Leänh öùng-chieán toaøn
dieän chæ caàn nhaéc laïi cho “chaéc aên” bôûi vì ôû ñaây,
ñoùn chôø neân khoâng moät ai nhoán-nhaùo, hoát-hoaûng. vuøng daàu soâi löûa boûng, luùc naøo moïi ngöôøi chaúng
saün-saøng.
Moïi ngöôøi trong tình-traïng saün-saøng chieán-ñaáu, chæ
Duyeân-ñoaøn 35, moät thaønh-phaàn cuûa Löïc-
coøn chôø nhöõng boùng ñen xuaát-hieän laø suùng ta seõ noå Löôïng Ñaëc-Nhieäm 31, xöa nay ñöôïc tieáng laø ñôn-vò
“coù haïng” trong tænh Vónh-Bình, laø caùi gai trong
doøn. Nhöõng ñaïn phaùo ñòch vaãn aøo-aït döõ-doäi. Töøng maét ñòch quaân. Laàn naøy chuùng nhaát ñònh phaûi nhoå
caùi gai ñau maét aáy baèng lôøi phao truyeàn trong khu
cuïm khoùi traéng môø, töøng khoái ñaát vaø maûnh ñaïn daân-chuùng ôû, ñaày doïa naït:

vaêng tung-toùe chung-quanh caên-cöù. Ñaïn phaùo ñòch - Neáu khoâng laáy ñöôïc Duyeân-ñoaøn 35, toaøn
theå löïc-löôïng Coäng-Saûn Baéc-Vieät ñaây seõ buoâng
chöa döùt, chaéc-chaén ñòch chöa xuaát ñaàu loä dieän. Ai

coøn laï gì chieán-thuaät coá höõu xöa nhö traùi ñaát cuûa

Coäng-quaân? Tieàn phaùo haäu xung, duøng chieán-thuaät

bieån ngöôøi taán chieám muïc-tieâu vöøa taøn-phaù.

Nhöng laàn naøy chuùng noù teä quaù. Phaùo böøa-

baõi khoâng truùng ñích. Raát nhieàu traùi rôùt beân ngoaøi

caên-cöù, truùng vaøo nhaø daân-chuùng. Löûa chaùy röïc ñoû

nhaø daân laønh voâ toäi. Ñaïn bay rít tieáng trong tieáng

khoùc la cuûa nhöõng oâng baø giaø, treû thô nöûa ñeâm

225 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

suùng ñaàøu haøng. chieán-ñónh nheï. Ñoaøn ngöôøi laëng-leõ tieán trong ñeâm,
Lôøi doïa naït, baây giôø ñang baét ñaàu döôïc thöïc- sau ít phuùt ñoå boä leân Baõi Vaøng B caùch beân hoâng
caên-cöù moät khoaûng ñöôøng. Trong caùi vaéng laëng
hieän. Luùc 3 giôø saùng cuûa ngaøy 11 thaùng 1 naêm 1975, khaùc thöôøng luùc söông tan,moät ngöôøi chôït nghe
ñòch phaùo nhö ñieân. Phaùo taøn canh, baèng ñuû loaïi vaø tieáng choù suûa khaû-nghi. Haï-Só Döông-vaên-Naêm,
ñaïn ñaïo thaät gaàøn. Bích-kích-phaùo 82 ly, B.40, B.41 chieán-só Haûi-Quaân xuaát-saéc cuûa Duyeân-ñoaøn 35,
vaø caû M.79. Löïc-löôïng Haûi-Quaân vaãn beàn gan töû töøng ñaïi-dieän ñôn-vò vaø quaân-chuûng veà döï ngaøy
thuû, khoâng nao-nuùng. Trong doanh-traïi moät vaøi nôi Quoác-Khaùnh 74, coù maët trong toaùn kích ñeâm naøy,
truùng ñaïn, nhöng khoâng boác chaùy, chæ suïp xuoáng, laø ngöôøi ñaàu tieân phaùt hieän toå suùng 82 cuûa ñòch.
hay “söùt meû”. Chöa heà gì. Nhöõng caùi xaûy ra tieáp Chuùng ñang söûa-soaïn cho maøn phaùo-kích môùi. Toå
theo traän phaùo naøy môùi laø ñaùng keå, laø thöù döõ phaûi naøy gaàn quaù, laïi naèm vò-trí troïng-yeáu, khoâng theå
ngöøa. Nöûa tieáng ñaïn noå treân ñaàu. Ñoät-nhieân tieáng ñeå chuùng thaønh-coâng ñöôïc. Phaûi “döùt ngay”. Toaùn
suùng lôi daàn vaø aâm vang mô hoà tieáng hoâ, tieáng theùt daï-kích nhaøo tôùi thanh-toaùn muïc-tieâu. Ñòch bò
nghe laïnh tanh, ñaày cheát choùc. Nhöõng boùng ñen taán-coâng boû suùng chaïy taùn-loaïn. Nhöng ñoàng boïn
ñoät-ngoät nhoâ leân beân kia voøng raøo keõm gai phoøng- chuùng aøo ñeán tieáp-cöùu. Hoûa-löïc ñòch vöøa ñoâng vöøa
thuû, lao nhö ñieân tôùi gaàn. Nhöõng tieáng theùt khaùc noåi maïnh. Thieáu-Taù Chæ-Huy-Tröôûng lieàn cho leänh ruùt
leân, beân naøy haøng raøo. Cuõng laø nhöõng lôøi xung-saùt, veà. Thöôïng-Só Quaûn-Noäi-Tröôûng vöøa ruùt vöøa tieác reû
nhöng ñaày huøng-duõng vaø cöông-quyeát. Tieáng suùng nhöõng chieán-lôïi-phaåm chöa kòp nhaët. Treân ñöôøng
noå doøn, ñaïn löûa ñaïn xieân nhö möa trong ñeâm toái, veà caên-cöù, döôùi aùnh raïng ñoâng cuûa moät ngaøy vöøa
ñieåm nhòp baèng tieáng troïng-phaùo ì-aàm. trôû laïi, moïi ngöôøi nhìn xaùc giaëc raûi-raùc treân maët
ñaát, baäp-beành döôùi doøng soâng.
Coäng-quaân ñieân-cuoàng xoâng tôùi. Nhöng
nhöõng ngöôøi lính cuûa Duyeân-ñoaøn 35 quaû-caûm Buoåi saùng qua ñi trong chôø ñôïi cuûa moïi ngöôøi
chaúng thua gì. Moät choïi möôøi. Ñen nghòt boùng ... Ñòch khoâng thaáy trôû laïi, nhöng vaãn nhaéc-nhôû söï
ngöôøi ôû beân ngoaøi nhöõng maét gai ñoû löûa laïi caøng laø hieän-dieän cuûa chuùng baèng nhöõng traùi ñaïn phaùo
muïc-tieâu toát cho beân ta nhaû ñaïn, khoâng caàn nhaém. caàm chöøng. Nhöõng ngöôøi lính treû ngöùa-ngaùy chaân
Tröôùc maét nhöõng xaï-thuû, töøng ñôït thaây ngöôøi tung tay buoät mieäng chöûi theà vaø thaùch-thöùc:
leân roài ruïng xuoáng tôi-bôøi, khoâng coøn daäy nöõa. Ñeán
thì oàn-aøo gheâ-gôùm theá, luùc boû chaïy laïi laëng-leõ nhö - Ngon thì trôû laïi ñi, baén ñieäu ñoù thaáy nöïc quaù.
ma. Ñòch boãng bieán ñi theo moät meänh-leänh hôøn Lôøi thaùch-thöùc ñöôïc chaáp-nhaän. Luùc 14 giôø,
ñau naøo ñoù. Chieán-tröôøng trôû laïi laëng-leõ. Trong tin baùo veà cho bieát Coäng-quaân ñaõ taán-coâng vaø traøn
khoâng-khí hình nhö moïi ngöôøi chæ coøn nghe tieáng ngaäp coâng-sôû xaõ Höng-Myõ gaàn vuøng traùch-nhieäm
löûa chaùy treân nhöõng maùi truù-aån tieâu-ñieàu cuûa daân cuûa Duyeân-ñoaøn. Caùc ñôn-vò baïn coá-gaéng coá thuû
xa xa beân ngoaøi doanh-traïi, hoøa vôùi tieáng reân-ræ treân nhöõng phaàn ñaát coøn giöõ ñöôïc vaø keâu goïi Haûi-
cuûa nhöõng ñòch quaân chöa tôùi phuùt xuoâi tay nhaém Quaân tieáp vieän. Thieáu-Taù Chæ-Huy-Tröôûng lieàn
maét ngaäm hôøn. ñieàu-ñoäng töùc thôøi moät löïc-löôïng tieáp-cöùu. Haûi-
phaùo yeåm-trôï toái-ña, nhöõng thaân taøu rung chuyeån
Doøng soâng Vónh vaãn laëng-lôø chaûy xuoâi, nhöng vì söùc ñaïn phoùng ñi döõ-doäi.
chôû theo nhöõng xaùc giaëc boû chaïy cuoáng cuoàng roài Ñòch laïi ñoät-nhieân xuaát-hieän, dieän ñoái-dieän.
guïc cheát treân doøng ... Laàn thöù nhaát Coäng-quaân Chuùng môû maøn cho cuoäc taán-coâng-baèng loaït SKZ
taán-coâng haäu-cöù Duyeân-ñoaøn 35, laàn thöù nhaát 57 ly, bích-kích-phaùo 60 ly, B.40, B.41 vaø ñaïi-lieân.
Coäng-quaân thaát-baïi. Vaø laàn thöù nhaát, giaù-trò lôøi Caùc chieán-ñónh aøo-aït phoùng tôùi, quaäy naùt vuøng aån
haêm-doïa cuûa chuùng bò lung-lay. nuùp cuûa ñòch. Khi maët traän laéng xuoáng, ñoaøn taøu
trôû veà caên-cöù, ñem theo 9 thöôøng daân tò-naïn vöøa
Saùu giôø. Hình nhö baàu trôøi raïng saùng theâm vöôït thoaùt khoûi vuøng Coäng-quaân chieám cöù taïi xaõ
ñoâi chuùt. Moät meänh-leänh ngaén ñöôïc ban ra. Döôùi söï Höng-Myõ.
chæ-huy cuûa Haûi-Quaân Thieáu-Taù Phí-ngoïc-Khaùnh, Maáy “thaèng” Coäng-Saûn cuõng khaù ñuùng giôø.
Chæ-Huy-Tröôûng, toaùn Thaùm-Baùo vaø moät soá nhaân-
vieân khaùc laäp töùc leân ñöôøng rôøi caên-cöù treân nhöõng

226 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Chuùng trôû laïi phuïc haän chua cay cuõng ñuùng vaøo baïn tòch-thu ñöôïc 40 baùnh Beùta, 5 suùng AK, 200
giôø ñeâm hoâm tröôùc. Ba giôø saùng ngaøy 12 thaùng 1 boä ñoà traän, moät soá thieäp Teát vaø moät sô-ñoà taán-coâng
naêm 1975. Laïi tieàn phaùo haäu xung, caùi troø daõ-man haäu-cöù Duyeân-ñoaøn 35 cuûa Coäng-quaân boû laïi chaïy
aáy. Löûa laïi buøng buøng treân maùi nhaø daân. Khoùi boác laáy thaân. Nhieàu coâng-söï chieán-ñaáu cuûa chuùng bò
cao thaønh coät. Gì chöù caùi troø gieát con ngöôøi voâ löïc-löôïng hoãn-hôïp phaù huûy hoaøn-toaøn. Cuoäc haønh-
toäi thì khoâng ai tranh laïi vôùi caùc “ñoàng-chí”. Caùc quaân luïc soaùt laïi tieáp-tuïc luùc 9 giôø ngaøy hoâm sau, 13
“ñoàng-chí” cöù ñaët suùng nhaém böøa, muïc-tieâu khoâng thaùng 1 naêm 1975. Ta tòch-thu theâm moät laù côø, moät
heà haán maø chæ truùng nhaø daân. soá baêng ñaïn, löïu ñaïn cuøng quaân-trang quaân-duïng,
vaø khaùm-phaù hai haàm chöùa 10 xaùc Vieät-Coäng ñaõ
Laàn naøy ta phaûn phaùo döõ-doäi. Cuõng ñaùp cho sình thuùi. Nhieàu haàm truù-aån cuûa chuùng bò san baèng.
ñuùng leã tieàn khaùch haäu chuû. Nhaát ñònh laø phaûi
chính-xaùc hôn, neân tieáng suùng naëng 82 cuûa ñòch Sau hai ñôït taán-coâng voâ hieäu-quaû, Coäng-quaân
boãng döng im tòt. Khaåu ñoäi naøy chöa kòp laøm ñaõ môû cuoäc taán-coâng laàn thöù ba vaøo luùc 21 giôø ngaøy
möa laøm gioù ñaõ voäi cheát non. Nhöõng boùng ñen 13 thaùng 1 naêm 1975. Ñaùnh ñeâm khoâng thaéng thì
xuaát-hieän beân ngoaøi haøng raøo hoø heùt man-rôï. Beân ñaùnh ngaøy. Ñaùnh ngaøy cuõng thua laïi xoay troø ñaùnh
trong, chieán-só ta ghìm chaët tay suùng cho ñaïn bay toái. Tieáp theo nhieàu ñôït phaùo-kích döõ-doäi baèng
chuïp xuoáng quaân thuø. Traän ñaùnh keùo daøi hôn nöûa bích-kích-phaùo 82 ly, B.40, B.41 vaø M.79, ñòch
tieáng ñoàng-hoà roài chaám döùt. Laàn thöù hai ñòch boû taán-coâng toaøn dieän haäu-cöù Duyeân-ñoaøn 35. Ñaây laø
dôû möu-ñoà, laàn thöù hai ñòch thaát-baïi chua cay. Laàn traän xaû laùng cuûa ñoâi beân. Traän ñaùnh keùo daøi thaâu
thöù hai lôøi haêm-doïa khoâng theå thöïc-hieän ñöôïc vaø ñeâm, ñeán 3 giôø saùng hoâm sau 14 thaùng 1 naêm 1975
coù leõ chæ coøn laø aûo-töôûng trong ñaàu oùc cuûa nhöõng môùi döùt, quang-caûnh thaät tieâu-ñieàu sau traän chieán.
keû cuoàng xaâm. Khu-vöïc daân-cö tan naùt hoaøn-toaøn, nhöng haäu-cöù
Duyeân-ñoaøn 35 vaãn ngaïo-ngheã. Nhöõng ngöôøi töû thuû
Laïi moät truøng-hôïp kyø-laï. Cuõng ñuùng saùu ñaõ thaønh-coâng. Böùc töôøng ngaên chaën ñòch quaân
giôø, moät cuoäc haønh-quaân luïc soaùt ñöôïc thöïc-hieän. chæ laøm baèng keõm gai khoâng kieân-coá nhöng khoâng
Duyeân-ñoaøn 35 baét tay ñöôïc vôùi ñôn-vò baïn, Tieåu- sao xuyeân thuûng noåi. Ñòch ñaõ ruùt ñi, khoâng trôû laïi.
ñoaøn 2/10 thuoäc Sö-Ñoaøn 7 Boä-Binh, toå-chöùc Ñaønh boû cuoäc ngaäm-nguøi vôùi chieán-baïi ñaéng cay:
haønh-quaân luïc soaùt caùc vuøng quanh caên-cöù. Ta vaø 105 Coäng-quaân bò haï.

Phoù-Ñe-à Ñoác Ñaëng-cao-Thaêng thò-saùt Ñaùnh khoâng thaéng thì haøng, chuùng ñaõ ñaïi
ngoân nhö theá. Nhöng xöa nay ai
chaû bieát taøi khoaùc-laùc cuûa Coäng-
quaân, cuõng nhö khaû-naêng nuoát
maát taêm maát tích nhöõng gì ñaõ
tuyeân-theä. Cho neân chuùng ñaõ
khoâng buoâng suùng qui-haøng nhö
lôøi haêm-doïa. Hay ñaõ cheát heát,
neân chaúng coøn teân naøo quay goùt
qui-haøng?
Tình-hình nhöõng ngaøy keá
tieáp hoaøn-toaøn yeân-tónh. Traän
möa phaùo suoát boán ngaøy giôø ñaõ
taïnh, moïi ngöôøi thong-thaû ngaû
noùn saét, keùo nheï vaøi hôi thuoác,
aên thong-thaû goùi côm gaïo xaáy
cho loøng dòu laïi. Ñeâm khoâng coøn
toái, trôøi ñaõ saùng roài, laàn thöù ba

227 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Coäng-quaân bò baïi vaøo tay nhöõng chieán-só Haûi-Quaân Ñaøi ñaõ run run caûm-ñoäng nhaän goùi quaø cuøng bao
Duyeân-ñoaøn 35 phoøng-thuû, laàn thöù ba ñòch caém thö hieän kim cuûa Tö-Leänh Haûi-Quaân töôûng thöôûng.
ñaàu chaïy cheát, ñaønh boû dôû cuoäc xaâm-laêng, khoâng
coøn trôû laïi. Ngöôøi anh caû ôû laïi vôùi ñaùm ñaøn em nöûa ngaøy
môùi trôû veà Saøi-Goøn, sau khi ñaõ uûy-laïo vaø khen
ÑEÁN VÔÙI thöôûng xöùng-ñaùng cho nhöõng ngöôøi höõu coâng.
NGÖÔØI CHIEÁN-THAÉNG
TÖØ TUYEÂN-NHÔN
Duyeân-ñoaøn 35 ba laàn ñuoåi giaëc. Tin chieán- ÑEÁN VÓNH-BÌNH
thaéng veà tôùi Saøi-Goøn, ngöôøi anh caû Quaân-Chuûng
laäp töùc leân ñöôøng ñeán vôùi ngöôøi chieán-thaéng. Phaùi- Töø Tuyeân-Nhôn ñeán Vónh-Bình coù nhöõng
ñoaøn thaùp-tuøng coù nhöõng nhaân-vaät quan-troïng cuûa ñieåm töông-ñoàng boäc-loä daõ-taâm cuûa Vieät-Coäng qua
Haûi-Quaân: Tö-Leänh Vuøng III Duyeân-Haûi, Tham- aâm-möu taán chieám haøng loaït caùc caên-cöù quaân-söï
Möu-Phoù Chieán-Tranh Chính-Trò, Tham-Möu-Phoù cuûa Vieät-Nam Coäng-Hoøa trong ñoù coù Tuyeân-Nhôn
Haønh-Quaân cuøng moät soá só-quan khaùc. Ñuùng 10 giôø vaø Vónh-Bình. Tuyeân-Nhôn toaøn thaéng, Vónh-Bình
saùng 16 thaùng 1 naêm 1975, chieác tröïc-thaêng chôû vöõng-vaøng nhö baøn thaïch. Ñòch quaân thaát-baïi
Tö-Leänh Haûi-Quaân vaø phaùi-ñoaøn haï xuoáng baõi ñaùp naëng-neà trong möu-toan tieâu-dieät caùc ñôn-vò Haûi-
beân hoâng caên-cöù. Töø treân tröïc-thaêng trong luùc löôïn Quaân, maø chuùng quan-nieäm laø chieác xöông maéc
voøng, nhìn xuoáng, khu nhaø daân-chuùng vaø khu chôï hoùc-hieåm trong coå hoïng chuùng. Hôn moät traêm
vaãn coøn chaùy, nghi-nguùt khoùi. Toäi aùc gieát daân cuûa teân guïc ngaõ beân moät tieàn-ñoàn nhoû cuûa Haûi-Quaân,
Coäng-quaân coøn raønh-raønh chöùng-tích. Beân caïnh ngöôøi ta haún coù nhieàu caûm-nghó vaø so-saùnh tröôùc
ñoù, khu doanh-traïi cuûa Haûi-Quaân vaãn ngaïo-ngheã hình-aûnh ñoù. Tuyeân-Nhôn, Vónh-Bình vaø gì nöõa,
phôi mình döôùi naéng, tieâu-bieåu cho thaønh-tích töû cuõng vaãn laø chieán-tích haøo-huøng cuûa Haûi-Quaân ta.
thuû anh-huøng cuûa nhöõng ngöôøi chieán-só Haûi-Quaân
Duyeân-ñoaøn 35 ñoù. PHAÀN NGÔÏI KHEN

Thieáu-Taù Chæ-Huy-Tröôûng ñoùn tieáp Tö-Leänh Tröôùc chieán-tích veû-vang cuûa Duyeân-ñoaøn 35,
Haûi-Quaân vaø phaùi-ñoaøn vaøo caên-cöù. Nghe trình- ngaøy 22 thaùng 1 naêm 1975, Ñeà Ñoác Laâm-nguôn-
baøy dieãn tieán traän ñaùnh trong phoøng thuyeát-trình Taùnh, Tö-Leänh Haûi-Quaân, ñaõ göûi moät coâng-ñieän
xong, ngöôøi anh caû nhieät-lieät khen ngôïi thaønh- cho Phoù-Ñeà-Ñoác Tö-Lònh Haûi-Quaân Vuøng III
tích chieán-ñaáu cuûa toaøn-theå nhaân-vieân. Tieáp ñoù Duyeân-Haûi ñeå chuyeån lôøi ngôïi khen noàng-nhieät
Tö-Leänh Haûi-Quaân ñi thaêm khaép doanh-traïi, ñeán ñeán toaøn-theå nhaân-vieân caùc caáp ñaõ goùp phaàn vaøo
töøng voïng gaùc, vaøo töøng haàm phoøng-thuû cuûa caên- chieán-coâng neâu treân.
cöù. Taïi moãi nôi, Tö-Leänh Haûi-Quaân sieát chaët tay
chieán-höõu, ngôïi khen, chæ daãn, uûy-laïo tinh-thaàn Tö-Leänh Haûi-Quaân cuõng thuaän cöùu xeùt aân-
cuûa moãi ngöôøi. Tö-Leänh Haûi-Quaân ñaõ ngôïi khen thöôûng xöùng-ñaùng cho caùc quaân-nhaân höõu coâng vaø
chieán-só xuaát-saéc Döông-vaên-Naêm vaø chuïp chung xuaát-saéc trong chieán-thaéng naøy, ñoàng thôøi Ñoâ-Ñoác
taám hình kyû-nieäm vôùi caùc chieán-só Duyeân-ñoaøn Tö-Leänh toû yù mong-moûi “YÙ-thöùc traùch-nhieäm,
ngay caïnh haàm chieán -ñaáu. tinh-thaàn chieán-ñaáu cuûa toaøn-theå nhaân-vieân caùc
caáp thuoäc Duyeân-ñoaøn 35 luoân luoân ñöôïc duy-
Ñaëc-bieät, Ñoâ-Ñoác Tö-Leänh ñaõ noàng-nhieät trì vaø phaùt-trieån ngoõ haàu thaâu-ñaït ñöôïc nhieàu
khen ngôïi em Traàn-vaên-Ñaøi, sinh naêm 1957, con thaønh-quaû toát ñeïp hôn nöõa trong töông-lai vaø
cuûa Thöôïng-Só Quaûn-Noäi-Tröôûng. Maëc daàu coøn mang laïi vinh-döï chung cho Quaân-Chuûng”.
nhoû, em Ñaøi ñaõ khoâng heà haõi sôï, phuï giuùp taûi ñaïn
vaø chieán-ñaáu caïnh cha trong suoát boán ngaøy Coäng-
Saûn taán-coâng caên-cöù. Khoâng run vì sôï, nhöng em

228 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

VUØNG V DUYEÂN-HAÛI

TRONG

NHÖÕNG NGAØY TAØN CUOÄC CHIEÁN

Ban Bieân-Taäp

CHUYEÁN COÂNG-TAÙC möùc cung chöa vöôït qua ñöôïc boán möôi laêm phaàn
CUOÁI CUØNG traêm. Coù moät soá nhu-caàu khaùc nhö truyeàn-tin,
THAÙNG 3 boä phaän thay theá cho caùc chieán-ñónh ... thì möùc
NAÊM 1975 ñoä cung-caáp coøn ôû möùc thaáp hôn nhieàu, hai chuïc
phaàn traêm. Vaäy maø ñôn-vò vaãn phaûi caùng-ñaùng,
T aám sô-ñoà phuùc-trình choùt ñöôïc laät coá-gaéng sao cho phaàn hoaït-ñoäng khoâng ñöôïc thuït
qua, Thieáu-Taù Nguyeãn-khöông-Ninh, döôùi möùc baûy möôi phaàn traêm. Toâi buoâng caùi buùt
Chæ-Huy-Tröôûng Caên-Cöù Yeåm-Trôï leân taäp hoà-sô ghi cheùp, kheùp cuoán soå ñoù laïi. Muoán
Tieáp-Vaän Naêm-Caên nheï-nhaøng gaùc caây gaäy thuyeát- phaù caùi khoâng-khí ngoät-ngaït, noùng böùc trong caên
trình leân giaù, roài höôùng ñoâi maét veà phía phaùi-ñoaøn phoùng haâm-haáp naéng maùi toân naøy, toâi hoûi Ninh :
thanh-tra. Ñaàu oùc toâi roái bôøi. Qua caùc taám sô-ñoà
phuùc-trình nhaûy muùa trong trí nhôù cuûa toâi. Caùc - OÂng cho bieát, ñeå baûo-veä thuûy-loä töø caên-cöù ra
ñöôøng bieåu-dieãn xanh, ñoû, ñen chaèng-chòt aáy, toâi cöûa bieån, thöïc löïc cuûa ñôn-vò baïn ra sao, vaø ñôn-vò
ñaõ nhaän roõ moät ñieàu laø ñôn-vò naøy ñang ôû trong ñaõ phoái-hôïp vôùi hoï nhö theá naøo ?
tình-traïng thieáu huït traàm-troïng veà tieáp-lieäu. So
vôùi baûn caáp-soá cuõng nhö so vôùi nhu-caàu hieän taïi, Ninh cuùi xuoáng moät khaéc, roài ngöûng ñaàu leân
noùi:

- Treân lyù-thuyeát, toâi xin nhaán maïnh, treân lyù-
thuyeát thì töø ñaây ra ñeán cöûa bieån, doïc theo hai beân
bôø soâng coù moät tieåu-ñoaøn Ñòa-Phöông-Quaân ñoùng
ñoàn taïi Taân-An baûo-veä. Veà phía Haûi-Quaân, ta coù ba
giang-ñoaøn ngaøy ñeâm phoái-hôïp haønh-quaân vôùi caùc
ñaïi-ñoäi ñòa-phöông cuûa Chi-Khu Naêm-Caên. Nhöng
treân thöïc-teá, nhö quyù vò ñaõ thaáy, khi quyù vò duøng

229 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

taøu ñeán ñaây ngaøy hoâm qua, maëc duø chuùng toâi ñaõ ñaïo laø moät caùi loâ-coát ñaát. Khi toâi ñeán gaàn thì anh
môû cuoäc haønh-quaân khai-thoâng thuûy-loä, nhöng taøu lính baét suùng chaøo. Toâi giô tay chaøo laïi, vaø baét gaëp
vaãn bò baén vaø bò thieät-haïi tuy nhoû, moät giang-ñónh moät khuoân maët giaø, quen quen, nhöng toâi khoâng
bò hö haïi nheï, hai quaân-nhaân bò thöông, nhöng veà bieát gaëp anh ôû ñaâu. Anh ñeo quanh mình anh hai
phía ñòch, thöïc söï chuùng ta khoâng phoái-kieåm ñöôïc traøng ñaïn môùi tinh nhö hai baùnh phaùo. Tay caàm
chuùng ñaõ thieät-haïi nhö theá naøo. Muoán tieâu-dieät khaåu M.16 trong tö theá saün-saøng, nhöng cuõng thaät
caùc choát ñòch doïc theo hai beân soâng, ta phaûi coù ñuû laø meät-moûi. Beân caïnh anh laø khaåu M.79 vaø moät
quaân-soá ñeå haønh-quaân truy luøng sau khi phaûn phaùo, thuøng ñaïn. Anh ñöùng beân bôø ñaát. Toâi xem quanh
vaø ñaëc-bieät laø phaûi coù ñaày-ñuû thuoác khai-quang ñeå loâ-coát. Toâi ghi-nhaän taát caû nhöõng caùi thieáu soùt vaøo
laøm saïch hai beân bôø soâng. Chuùng toâi ñaõ nhaän thaáy cuoán soå tay. Ngöôøi só-quan phoøng-thuû vaø anh lính
nhu-caàu aáy laø caàn-thieát, nhöng khoâng theå laøm ñöôïc. toû veû lo-laéng nhìn theo nhöõng haøng chöõ vieát taét toâi
Tuy laø moät tieåu-ñoaøn Ñòa-Phöông-Quaân vaø caùc ñaïi- ghi. Toâi hoûi anh lính gaùc:
ñoäi ñòa-phöông cuûa Chi-Khu Naêm-Caên, nhöng moãi
ñaïi-ñoäi khoâng quaù boán möôi laêm ngöôøi. Quaân-soá ñaõ - Anh gaùc moät mình sao ?
theá, ñaïn-döôïc laïi hao-huït, nhieàu khi chaïm ñòch, hoï - Daï...
khoâng daùm baén nhieàu, ñeå tieát-kieäm ñaïn. - Bao laâu?
- Daï, ban ngaøy 8 giôø ñeán 12 giôø, ban ñeâm
Ninh coøn noùi nhieàu laém, nhöng toâi ñaõ khoâng cuõng 8 ñeán 12.
coøn ñuû yeân-taâm ñeå nghe, ñeå nhôù. Toâi chæ coøn nhaän Toâi tieáp-tuïc ghi vaøo soå caùc ñieàu aáy, vaø hoûi vò
thaáy moät söï eøo-uoät, yeáu-ñuoái ñeán sôï-haõi cuûa caùc só-quan phoøng-thuû:
ñôn-vò ñang phaûi ñoàn-truù taïi ñaây. Naêm-Caên, giöõa - Töø ñaây vaøo trong caên-cöù khaù xa, coù ñeán gaàn
loøng ñaát ñòch. Toâi thaáy caùi beà ngoaøi, veû huøng-hoå moät ngaøn thöôùc, vaäy phöông-tieän lieân-laïc ra sao?
cuûa caùc chieán-ñónh ngaøy ñeâm ra vaøo treân khuùc soâng - Ñaõ coù ñieän-thoaïi.
naøy, vaø caû caùc ñôn-vò baïn nöõa, heät nhö moät anh - OÂng cho toâi coi.
khoång-loà, bò nghieän xì-ke, vaø giôø thì xì-ke ñaõ heát. Vò só-quan daãn toâi vaøo beân trong loâ-coát. ÔÛ ñoù,
Caùc coá-gaéng, huøng-hoå vaø coá tænh-taùo kia coøn ñöôïc döôùi taám maùi toân ñaõ xieâu veïo, coù moät taám gheá vaûi,
bao laâu. Toâi ñaõ ñi thanh-tra nhieàu ñôn-vò khaùc. ÔÛ ñaõ cuõ, gaãy chaân, naèm xeïp leùp döôùi neàn ñaát. Caïnh
ñaâu toâi cuõng gaëp nhöõng trôû-ngaïi töông-töï nhö vaäy ñoù laø maáy voû bao thuoác laù Quaân-Tieáp-Vuï coù veõ anh
veà tieáp-lieäu, nhöng toâi coøn nhìn thaáy ôû caùc ñôn-vò aáy lính ñang caàm ngang khaåu suùng trong tö theá xung-
bieåu-loä nhöõng nieàm tin, bieåu-loä nhöõng duõng-caûm, phong, vaø moät vaøi maûnh baùo Quaân-Ñoäi ñaõ nhaøu naùt.
nhöng chöa bao giôø toâi phaûi chaïm traùn vôùi söï thöïc Toâi khoâng thaáy ñieän-thoaïi ñaâu. Toâi nhìn vò só-quan.
theâ-thaûm naøy. Taïi sao caùc ñôn-vò cuûa ta laïi hoùa ra OÂng ta coù veû ngöôïng. Nhöng toâi bieát oâng ta khoâng
nhö vaäy. Taïi sao chuùng ta laïi sa-suùt ñeán noâng-noãi theå laøm khaùc. Toâi noùi :
naøy. Vaø laøm sao cöùu-vaõn. - Toâi bieát söï khoù-khaên cuûa caùc anh, nhaát laø
vaán-ñeà naøy, nhöng thay theá ñieän-thoaïi, phaûi tìm
Caùc caâu hoûi aáy cöù quanh-quaån gaây roái trong moät caùch thoâng-tin khaùc chöù.
loøng toâi. Taát-nhieân laø khoâng theå troâng vaøo caùc ñeà- Vò só-quan chæ “Daï” roài ghi vaøo soå cuûa oâng ta
nghò leân thöôïng-caáp nhö toâi ñaõ töøng vieát ra. Taát lôøi toâi khuyeán-caùo.
caû ñaõ nhaøm, ñaõ thöøa. Vaø caû chính toâi nöõa, caû caùi Toâi trôû ra ñeán beân caïnh anh lính gaùc, anh
yù-nghó ñang nhaûy muùa trong ñaàu toâi, phaûi chaêng ñang höôùng ñoâi maét döôùi loøng con laïch tröôùc maët.
cuõng ñaõ nhaøm, ñaõ thöøa, ñaõ chæ laø con côø ñeán luùc ÔÛ ñoù laø nhöõng coïc theùp gai chaèng-chòt bao doïc theo
khoâng coøn caàn-thieát nöõa ? phi-ñaïo vaø aên saâu ra maët nöôùc khaù xa. Beân kia con
raïch laø röøng ñöôùc xanh ngaét, laëng-leõ ñeán rôïn ngöôøi,
Toâi caùm ôn Thieáu-Taù Ninh, vaø baét ñaàu ñi chaïy daøi xa tít taép taän chaân trôøi. Moät côn gioù ñöa
thaêm vieáng ñôn-vò. Toâi vaø moät vò só-quan phuï-traùch laïi, toûa hôi maùt, vaø mang theo muøi tanh noàng cuûa
phoøng-thuû ñôn-vò ñi doïc theo phi-ñaïo. Nhöõng maûnh buøn ñaát vaø caây khoâ. Toâi hoûi anh lính:
væ saét ñaõ hoen ræ, chaïy daøi döôùi naéng. Coû aáu hai beân
bôø phi-ñaïo moïc uøa ra nhôûn-nhô, vaø taän cuoái phi-

230 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Nguyenã -vanê -May Vieät vaøo muøa heø naêm 1972.
(anû h chupï luùc laø Trung-UyÙ ) Toâi nhaéc vò só-quan phoøng-thuû: OÂng neân löu-

- Anh ôû ñôn-vò naøy bao laâu ? yù thaät kyõ keá-hoaïch phoøng-thuû ñôn-vò, nhaát laø khi
- Daï gaàn hai naêm. chuùng ta khoâng ñöôïc ñaày-ñuû tieáp-lieäu nhö baây giôø.
- Hai naêm! Sao khoâng xin thuyeân-chuyeån? Ñaëc-bieät hôn nöõa laø keá-hoaïch ruùt lui khi caàn-thieát.
- Daï, töø khi ruùt khoûi caên-cöù Cöûa Vieät naêm Caàn phaûi coù keá-hoaïch tæ-mæ, chu-ñaùo. Phaûi nhôù baûo-
1972, em ñöôïc ñoåi veà ñaây vaø ôû ñaây luoân. veä khu gia-binh, phaûi coù ñöôøng an toaøn cho hoï khi
- Gia-ñình ôû ñaây luoân vôùi anh hay ôû nôi khaùc? ruùt ra caàu taøu. Phaûi coù nöôùc ngoït vaø thöïc-phaåm khoâ.
- Daï ôû ñaây luoân.
Vò só-quan noùi theâm: 
- Ñaây laø Haï-Só T., quaân-nhaân göông maãu cuûa
ñôn-vò naøy. Ñeå môû ñaàu böõa côm maø ñôn-vò khoaûn-ñaõi
Anh lính chæ mæm cöôøi, nhöng toâi bieát coù leõ phaùi-ñoaøn thanh-tra, Ninh ñaõ noùi:
ñaõ chaúng theå laøm khaùc. Qua gioïng noùi cuûa anh, toâi
bieát anh laø daân Quaûng-Trò, vaø chaéc anh laø goác daân - Xin quyù vò duøng taïm böõa côm ngheøo chæ coù
chaøi löôùi, anh ñaõ theo ñôn-vò vaøo ñaây, vaø ôû ñaây, nhö caù vaø toâm. Ñaây laø moùn thoå-saûn deã kieám. Nhaø naøo
khoâng muoán di-chuyeån ñi ñaâu nöõa. ÔÛ ñaây giöõa vuøng cuõng phaûi aên caù vaø toâm heát. Coøn ai baûnh laém môùi
röøng traøm, röøng ñöôùc truøng-ñieäp naøy, haún nhieàu luùc coù rau aên, duø laø rau muoáng giaø, hay baàu bí, vì caùc
anh nhôù ñeán Quaûng-Trò, ñeán nuùi non, soâng nöôùc thöù naøy “nhaäp-caûng” töø Raïch-Giaù hay Saøi-Goøn.
queâ nhaø. Vôùi anh, ñaây laø moät queâ-höông khaùc. Vôùi
anh, anh ñang ao-öôùc coù moät ngaøy trôû laïi queâ xöa. Moïi ngöôøi cuøng cöôøi, nhöng ngay caâu noùi teáu
Vaø toâi nhôù laïi cuoäc ruùt quaân kheùo-leùo vaø ñaày can- aáy, Ninh cuùi xuoáng xaén moät khuùc caù lôùn trong moät
tröôøng cuûa caùc quaân-nhaân caên-cöù Haûi-Quaân Cöûa toâ canh, moâi cuûa Ninh mím laïi, xöông quai haøm
haèn leân, vaø mí maét nhö suïp xuoáng. Toâi thaáy Ninh
laø hieän thaân cuûa moät caùi gì nhaãn-naïi, lo-aâu saâu
kín vaø töï nhieân toâi boãng thaáy chaùn-ngaùn theá naøo.
Toâi khoâng aên ngon ñöôïc töø phuùt aáy. Ñaàu oùc toâi cöù
quanh-quaån vôùi nhöõng thieáu soùt maø ñôn-vò ñang
gaëp phaûi. Toâi ñang nghó ñeán khu gia-binh, toâi nghó
ñeán anh lính giaø, muoán yeân thaân ôû nôi goùc röøng
heo-huùt naøy. Toâi mong laø anh khoâng coøn phaûi moät
laàn naøo di-taûn nöõa.

Khi tieäc ñaõ taøn, ñeâm ñaõ xuoáng, thì ngoaøi saân,
toaùn Taâm-Lyù-Chieán löu-ñoäng cuøng xuoáng ñaây vôùi
chuùng toâi, ñang söûa-soaïn baét ñaàu trình-dieãn. Chuùng
toâi cuøng rôøi phoøng aên ra tham-döï.

Ñeâm haàu nhö ñaëc laïi ôû boán beà, chæ coù khu saân
ñang söûa-soaïn trình-dieãn laø coù ñeøn saùng. Muoãi bay
tôùi-taáp. Moät ñoáng cuûi ñoát lôùn ôû ñaàu ngoïn gioù, nôi
goùc saân, ñeå xua bôùt ñaùm muoãi ñi.

Treân saân-khaáu, ban hôïp-ca ñaõ xuaát-hieän. Caùc
coâ ca-só maëc aùo daøi thaät ñeïp, maët maøy hoùa trang
troâng khoâng coøn nhaän ra ñöôïc hình-aûnh caùc coâ gaùi
laên-loùc oùi möûa treân saøn taøu nöõa. Caùc coâ ñaõ xuaát-hieän
nhö laø nhöõng nöõ thaàn tröôùc ñaùm sinh-linh ñoùi khaùt
laø nhöõng quaân-nhaân ngoài beân döôùi. Hoï ngoài chaät
cöùng caû moät vuøng saân roäng lôùn. Hoï leo leân noùc
caùc connex. Hoï treøo leân caùc bao caùt. Hoï ôû treân caùc

231 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

loâ-coát nhìn xuoáng. Hoï ngoài im-laëng ñeán laï-luøng. chuûng khaùc, ít khi gaëp laïi ñöôïc nhau. Ñoâi khi töôûng
Tieáng haùt caùc coâ töø vuøng aùnh-saùng choùi loøa treân queân, baát ngôø thaáy teân baïn mình hieän leân toái om
saân-khaáu toûa ra, löôùt-thöôùt phuû leân caùc khuoân maët ôû nhöõng haøng caùo-phoù.
nhaït-nhoøa aùnh ñeøn phía döôùi. Tieáng haùt vang leân
vaø toûa ra caû ngoaøi vuøng röøng ñöôùc bao quanh. Toâi 
nghó ñeán anh lính gaùc ôû loâ-coát cuoái phi-ñaïo. Anh coù
nghe ñöôïc nhöõng tieáng haùt naøy hay khoâng. Anh coù Tröôùc khi rôøi caên-cöù Haûi-Quaân Naêm-Caên, toâi
yeân-taâm maø ñöùng gaùc khoâng. Tieáng haùt ñaõ nöùc-nôû: vaø caùc só-quan trong phaùi-ñoaøn thanh-tra laïi thaêm
... Anh trôû veà, coù khi laø hoøm goã caøi hoa. Anh trôû veà vaên-phoøng Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng V Duyeân-Haûi,
treân chieác baêng-ca, treân tröïc-thaêng sôn maøu tang chaøo töø-bieät Ñaïi-Taù Nguyeãn-vaên-May, Tö-Leänh.
traéng, em ôi!!! Ngoaøi veû nghieâm-tuùc ñöôïc theå-hieän qua ngöôøi
Quaân-Caûnh ñöùng gaùc ngoaøi vaên-phoøng, toâi chæ thaáy
Tieáng haùt nöùc-nôû nhö vôõ ra töø naép aùo quan. toaøn khu, keå caû Caên-Cöù Yeåm-Trôï, Boä Tö-Leänh...
Tieáng haùt nhö chaát chöùa bao nhieâu noãi-nieàm cay- raát ñaùng lo-aâu vaø toäi-nghieäp. Toâi thaáy thöông taát
ñaéng coù saün trong loøng moãi ngöôøi coù maët. Toâi nghó caû moïi ngöôøi ôû ñaây.
ñeán nhöõng ngöôøi lính ôû ñaây ñeâm nay, toâi nghó ñeán
nhöõng ngöôøi du-kích, bieát ñaâu hieän ñang rình-raäp Ñaïi-Taù May hoûi toâi:
beân ngoaøi voøng raøo caên-cöù, trong moâng lung ñen - Coù caàn löu-yù caùc ñôn-vò gì khoâng?
thaúm cuûa röøng. Hoï seõ nghó gì veà cuoäc chieán kyø-laï Toâi raát töø toán thöa:
vaø toäi-nghieäp naøy, hôõi nhöõng thanh-nieân ñau khoå - Nhö Ñaïi-Taù thaáy, ñôn-vò naèm giöõa loøng ñaát
cuûa caû hai beân chieán-tuyeán. ñòch, neáu coù nhöõng bieán-ñoäng lôùn nhö hoài Maäu-
Thaân, hay Muøa Heø Ñoû Löûa, thì phaûi heát söùc löu-yù
Tieáng haùt vaãn tieáp-tuïc vôùi nhöõng baøi haùt cuûa ñeán keá-hoaïch baûo-veä khu gia-binh, vieäc di-taûn.
Trònh-coâng-Sôn, Phaïm-Duy, cuûa nhöõng noãi buoàn Ñaïi-Taù May cuõng raát ñoàng yù vôùi toâi nhö theá.
ñau trong maáy möôi naêm chieán-tranh tích-tuï laïi. Toâi hoûi thaêm veà Trung-Taù Traàn-ñình-Truï, Tö-Leänh-
Phoù. Ñöôïc bieát Trung-Taù Truï ñang ñi coâng-taùc taïi
Khi cuoäc vui ñaõ chaám döùt, ñaùm ñoâng ñaõ tan, Saøi-Goøn.
toâi noùi ñuøa vôùi Ninh : Saùng hoâm sau, chuùng toâi xuoáng taøu trôû laïi
Saøi-Goøn. Ñôn-vò ñaõ nghi binh cho moät toaùn giang-
- ÔÛ ñaây haàu nhö caùi gì cuõng caàn phaûi khuyeán- ñónh trôû ra cöûa soâng maø hoâm tröôùc chuùng toâi ñaõ
caùo caû, tröø moät caùi.... vaøo. Vaø quaû nhieân toaùn naøy ñaõ ñuïng. Nhöng vì ñaõ
döï phoøng, neân hoï khoâng thieät-haïi gì. Trong khi aáy,
- Caùi gì ? tuïi toâi vaø taát caû quaân-nhaân hoaùn-chuyeån rôøi caên-cöù
- Laø caùi saân-khaáu cuûa ñôn-vò. Thaät laø toát, roäng, Naêm-Caên, ñi baèng moät ngaõ soâng khaùc.
chaéc vaø cao. Treân ñöôøng ñi, toâi ngoài trong phoøng laùi cuûa
Ninh nghieâng ñaàu cöôøi : moät chieác giang-ñónh vôùi vò só-quan tröôûng toaùn. ÔÛ
- Ñaâu coù. Ñôn-vò thuï-höôûng saün cuûa Hoa-Kyø ñoù, beân caïnh caùc baùo-caùo töø caùc chieán-ñónh trong
ñeå laïi. toaùn goïi veà, toâi coøn nghe ñöôïc töø caùi radio nhoû, lôøi
- Ñeå trình-dieãn? Phaïm-Huaán töôøng-trình veà cuoäc ñoå quaân tuyeät-
- Khoâng. Nguyeân laø khi Meõo coøn ôû ñaây ñoâng, vôøi cuûa caùc chieán-só Duø xuoáng phi-tröôøng ngoaïi-oâ
ngaøy naøo cöù ra ngoaøi laø ñuïng, laø thieät-haïi, khoâng Ban-Meâ-Thuoät ñeå taùi chieám thò-xaõ naøy. Phaïm-Huaán
nhieàu thì ít. Do ñoù, hoï ñoùng caùi buïc lôùn naøy ñeå noùi raát raønh-reõ. Nhöng moãi luùc toâi moãi thaáy trong
quaøn taïm caùc thi-haøi quaân-nhaân Myõ, chôø tröïc- gioïng noùi aáy coù caùi gì haáp-taáp, lo-aâu: “Cho tôùi 12
thaêng ñeán boác. giôø ngaøy 13 thaùng 3 naêm 1975 thì quaân ta ñaõ haï
Toâi nhìn caùi saäp saét. Toâi lieàn töôûng ñeán nhöõng ñöôïc 16 chieán-xa cuûa ñòch. Xaùc xe taêng ñòch naèm
xaùc cheát naèm keành-caøng ôû ñoù. Toâi nhôù ñeán Döïc,
ngöôøi lính cuûa Giang-ñoaøn 21 Xung-Phong ñaõ cheát,
ñaõ chìm, sau ñoù ñöôïc vôùt leân. Xaùc cheát chöông leân,
uûng ra vaø ri-ræ nöôùc. Toâi nhôù ñeán caùc baïn-beø toâi,
moãi ñöùa moät nôi, ñöùa binh-chuûng naøy, ñöùa binh-

232 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

ngoån-ngang trong ñöôøng phoá Ban-Meâ-Thuoät... ÑOÂI HAØNG VEÀ
Phaïm-Huaán töôøng-trình töø Maët-Traän Quaân-Khu 2”. VÒ TÖ-LEÄNH
VUØNG V DUYEÂN-HAÛI
Möôøi saùu chieác xe taêng bò baén haï, coá nhieân laø
phaûi coù gaáp ba, gaáp boán soá xe taêng khaùc xuaát-hieän. Cöïu Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Nguyeãn-vaên-May, sinh
Phaûi coù haøng ngaøn lính boä thaùp-tuøng. Vôùi moät naêm 1933, toát-nghieäp khoùa 5 Só-Quan Haûi-Quaân
thaønh-phoá nhoû heïp nhö theá, toâi nghó thaät gheâ-gôùm. Nha-Trang vaøo naêm 1955. Cuøng khoùa vôùi oâng,
Toâi lieân töôûng ñeán moät ñieàu gì kinh-khieáp ñang, coù nhöõng ngöôøi maø hoaït-ñoäng cuûa hoï ñaõ in saâu
ñaõ baét ñaàu xaûy ra. Vaø toâi theo doõi thaät saùt tin-töùc vaøo sinh-hoaït cuûa lòch-söû: Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Haø-
qua ñaøi phaùt-thanh. Cöù moãi luùc soá xe taêng ñòch bò vaên-Ngaïc, Chæ-Huy-Tröôûng Haûi-Ñoäi Ñaëc-Nhieäm
ta baén haï laïi caøng taêng leân, coù tôùi gaàn boán möôi Haûi-Quaân Vieät-Nam choáng traû vôùi Haûi-Quaân
chieác, vaø toâi ñaâm sôï. Ñuøng moät caùi chieàu hoâm aáy, Trung-Coäng taïi vuøng bieån Hoaøng-Sa; Phoù-Ñeà-
ñaøi Quaân-Ñoäi khoâng noùi gì ñeán maët traän aáy nöõa. Ñoác Hoaøng-cô-Minh, moät vò töôùng laõnh maø loøng
Toâi ñôïi maõi caùc tin-töùc ôû nhöõng laàn phaùt tin, nhöng can-ñaûm, khí-tieát ñaõ ñöôïc anh em Haûi-Quaân döôùi
caøng ñôïi caøng thaáy im vaéng. Toâi laéng tai nghe qua quyeàn heát loøng ngöôõng-moä. Moät soá caùc vò khaùc
caùi im-laëng aáy, nhö thaáy ñöôïc moät söï gì baát-oån, cuøng khoùa vôùi oâng, trong Haûi-Quaân Vieät-Nam ñaõ
ngoån-ngang ñang dieãn ra. laø nhöõng ngöôøi giöõ nhöõng chöùc-vuï quan-troïng
nhö caùc vò Ñaïi-Taù Nguyeãn-coâng-Hoäi, Phan-phi-
CUOÄC GAËP-GÔÕ Phuïng, Traàn-bình-Phuù, Vuõ-troïng-Ñeä, hoaëc caùc vò
SAU 25 NAÊM XA CAÙCH: Trung-Taù Trònh-kim-Thanh, Traàn-vaên-Laâm laø hai
haïm-tröôûng phoùng-loâi-haïm ñaùnh ra Baéc ñaàu tieân
THAÙNG 3 NAÊM 2000 cuûa Löïc-Löôïng Haûi-Tuaàn. Taát caû khoùa 5 Só-Quan
Haûi-Quaân, coù 23 ngöôøi.
Suoát bao nhieâu naêm ôû haûi ngoaïi, raát nhieàu luùc
toâi vaãn bò cuoán huùt bôûi ñoaïn ñôøi quaân-nguõ cuõ. Bao VÒ-TRÍ ÑÒA-DÖ,
nhieâu gian-khoå ñaõ dieãn ra. Bao nhieâu khuoân maët TOÅ-CHÖÙC VAØ NHIEÄM-VUÏ
baïn-beø, ñoàng-ñoäi ñöôïc nhôù laïi. Moät trong nhöõng
nôi, nhöõng ngöôøi maø toâi cöù baâng-khuaâng traên- CUÛA
trôû laø Naêm-Caên, nôi ñaët Boä Tö-Leänh cuûa Vuøng V VUØNG V DUYEÂN-HAÛI
Duyeân-Haûi, taát nhieân toâi khoâng theå naøo queân ñöôïc
Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Nguyeãn-vaên-May, Tö-Leïânh Vuøng Vuøng V Duyeân-Haûi, Boä Tö-Leänh ñoùng taïi
V Duyeân-Haûi. Vaø thaät tình-côø, toâi ñöôïc gaëp laïi oâng, Naêm-Caên, thuoäc tænh An-Xuyeân. Tröïc thuoäc Vuøng
haàu nhö ñuùng 25 naêm xa caùch. Cuoäc gaëp-gôõ tröôùc V Duyeân-Haûi, coù caùc ñôn-vò cô-höõu sau ñaây:
laø ñeå töø-bieät. Cuoäc gaëp-gôõ môùi ñaây, ñeå oân laïi nhöõng
gì ñaõ dieãn ra sau 25 naêm xa caùch oâng, nhaát laø ñeå - Caên-cöù Haûi-Quaân Naêm-Caên, cuõng laø nôi ñaët
ñöôïc bieát veà giaây phuùt tan haøng, raõ nguõ cuûa Vuøng Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân Vuøng V Duyeân-Haûi.
V Duyeân-Haûi ra sao, nhö theá naøo.
- Tieàn-Doanh Yeåm-Trôï Tieáp-Vaän Naêm-Caên,
ñoàn-truù chung doanh-traïi vôùi Caên-Cöù Haûi-Quaân
Naêm-Caên.

- Duyeân-ñoaøn 36 ñoùng taïi Long-Phuù, tænh
Ba-Xuyeân.

233 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

- Duyeân-ñoaøn 41 ñoùng taïi Hoøn Khoai coøn Boä-Binh vaø caùc ñôn-vò baïn taïi ñòa-phöông vuøng naøy
coù teân laø haûi-ñaûo Giaùng-Tieân, teân treân haûi-ñoà laø veà haønh-quaân vaø an-ninh laõnh-thoå.
Poulo Obi.
Sau 25 naêm gaëp laïi, vò cöïu tö-leänh Vuøng V
- Ñaøi Kieåm-Baùo 401 ñaët treân nuùi Hoøn Khoai Duyeân-Haûi, Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Nguyeãn-vaên-May,
beân caïnh haûi-ñaêng treân ñænh nuùi naøy. beà ngoaøi ñaõ laø moät con ngöôøi khaùc, khaùc raát xa maø
chuùng toâi ñaõ thaáy 25 naêm cuõ. Giöõa khi chuùng toâi baét
- Haûi-ñoäi V Duyeân-Phoøng. ñaàu cuoäc noùi chuyeän, coù nhöõng ngöôøi goïi ñeán, lôøi
- Giang-ñoaøn 43 Ngaên-Chaën. leõ oâng ñoái-ñaùp nheï-nhaøng khieâm-toán noùi veà hoaøn-
- Giang-ñoaøn 65 Tuaàn-Thaùm. caûnh cuûa gia-ñình. Baø May, baùn thaân baát-toaïi, ñang
Ba ñôn-vò sau naøy ñoàn-truù chung doanh-traïi naèm beänh-vieän, vì bò ngaõ gaõy xöông hoâng. Trong
Caên-Cöù Haûi-Quaân Naêm-Caên. caên phoøng khaùch nhoû, ngaên-naép, nhöng moïi ñoà vaät
Ngoaøi caùc ñôn-vò cô-höõu treân, moät chieán- ñeàu ñôn-sô, phuø-hôïp vôùi veû ñôn-sô khieâm-toán cuûa
haïm thuoäc Haïm-Ñoäi ñöôïc taêng-phaùi cho Vuøng V chính oâng. OÂng noùi:
Duyeân-Haûi ñeå taêng-cöôøng hoaït-ñoäng duyeân-phoøng
vaø yeåm-trôï chieán-ñónh, chieán-thuyeàn thuoäc Haûi-ñoäi - Tröôùc naêm 1963, vuøng naøy laø vuøng baát trò,
5 Duyeân-Phoøng, Duyeân-ñoaøn 36 vaø 41 trong khi maät-khu cuûa tuïi noù. Ñaàu naêm 1963 (ngaøy 3 thaùng
hoaït-ñoäng doïc duyeân-haûi. 1 naêm 1963), Haûi-Quaân mình môû ñaàu cuoäc haønh-
Ñôn-vò taêng-phaùi goàm: quaân Soùng Tình-Thöông, muïc-ñích laø taùi chieám
- Moät tieåu-ñoaøn Ñiaï-Phöông-Quaân ñoùng taïi Naêm-Caên, nhöng ñoù cuõng laø cuoäc haønh-quaân
Taân-An, caùch cöûa Boà-Ñeà khoaûng hôn 10 caây-soá. hoãn-hôïp ñaàu tieân do Haûi-Quaân mình chuû ñoäng vaø
- Hai trung-ñoäi Phaùo-Binh 105 ly, moät ñoùng ñieàu-hôïp. Luùc aáy Ñaïi-Taù Hoà-taán-Quyeàn, Tö-Leänh
taïi Boä Tö-Leänh Vuøng V Duyeân-Haûi, moät ñoùng taïi Haûi-Quaân, ñích thaân chæ-huy, coù caùc vò phuï-taù nhö
Taân-An. Ñinh-maïnh-Huøng, Nghieâm-vaên-Phuù (hai vò naøy sau
Vuøng V Duyeân-Haûi coù nhieäm-vuï giöõ-gìn laø Phoù-Ñeà-Ñoác). Ngoaøi caùc ñôn-vò cô-höõu cuûa mình
an-ninh thuûy-trình caùc soâng ngoøi lieân-heä trong coøn coù caùc ñôn-vò Thuûy-Quaân Luïc-Chieán tham-döï
ba tænh Ba-Xuyeân, Baïc-Lieâu, An-Xuyeân vaø phoái- laø thaønh-phaàn ñoå boä. Sau ñoù Haûi-Quaân mình lo
hôïp haønh-quaân vôùi caùc ñôn-vò baïn trong laõnh-thoå bình-ñònh laõnh-thoå vaø thieát-laäp quaän Naêm-Caên.
lieân-heä. Veà maët duyeân-haûi, vuøng traùch-nhieäm cuûa Nhöng, thaúng-thaén maø noùi, tuy coù qui-tuï ñöôïc moät
Vuøng V Duyeân-Haûi töø cöûa soâng Ñònh-An, maët Ñoâng soá daân, nhöng aùp-löïc ñòch xung-quanh vaø cuõng raát
Caø-Mau, bao vuøng xuoáng Hoøn Khoai vaø ngöôïc leân naëng-neà. Taøu mình ra hay vaøo ñeàu phaûi môû cuoäc
phía Taây Caø-Mau, tôùi Hoøn Ñaù Baïc. Nhö theá, Vuøng haønh-quaân an-ninh thuûy-trình. Tôùi naêm 1966, Myõ
V Duyeân-Haûi, vöøa coù traùch-nhieäm duyeân-haûi, vöøa oà-aït vaøo Vieät-Nam. Taïi Naêm-Caên, Myõ laäp caên-cöù
coù traùch-nhieäm laõnh-thoå. Moät laõnh-thoå daøy ñaëc caây noåi Seafloat, laøm beán ñaäu cho caùc chieán-ñónh, saân
röøng vaø naèm saâu trong loøng ñaát ñòch, vôùi nhöõng bay tröïc-thaêng. Ñoù laø haäu-cöù xuaát phaùt ñeå môû caùc
con soâng uoán khuùc ñaày hieåm-nguy: soâng Baûy-Haïp, cuoäc haønh-quaân baét ñaàu laø Naêm-Caên lan roäng ra
soâng Caùi Nhaùp, soâng Cöûa Lôùn, Ngaõ Caùi Taøu, raïch caùc vuøng laân-caän. Roài tôùi naêm 1969 Myõ ruùt, trao laïi
OÂng Trang. Caùc cöûa soâng ñaõ töøng ñöôïc nhaéc ñeán cho Haûi-Quaân mình. Myõ ñeán thì ñeán aøo-aït. Ñi thì
bôûi caùc cuoäc ñuïng-ñoä vôùi ñòch, cuõng nhö vôùi caùc cuõng ñi thaät nhanh.
taøu cuûa Coäng-Saûn xaâm-nhaäp vaø ñaõ bò Haûi-Quaân
Vieät-Nam saên ñuoåi vaø ñaùnh chìm taïi cöûa soâng Ñöôïc hoûi, nhö theá muïc-ñích cuûa vieäc chieám
Gaønh-Haøo, cöûa Boà-Ñeà, lieân-heä ñeán caùc maät-khu ñoùng Naêm-Caên laøm gì?
cuûa vuøng U-Minh hung-hieåm.
Nhö theá, moät caùch toång-quaùt, Vuøng V Löôõng-löï khaù laâu, vò cöïu Tö-Leänh Vuøng V
Duyeân-Haûi thoáng-thuoäc Boä Tö-Leänh Haûi-Quaân veà Duyeân-Haûi noùi:
heä-thoáng chæ-huy haøng doïc, vaø Quaân-Ñoaøn IV veà
ñòa-dö, nhöng cuï-theå laø phoái-hôïp vôùi Sö-Ñoaøn 21 - Nhìn toång-quaùt, mình coù theå thaáy vieäc chieám
cöù Naêm-Caên, giöõa loøng ñaát ñòch coù nhöõng muïc-
ñích sau ñaây: Naêm-Caên laø vuøng röøng ñöôùc aâm-u,
nhöõng khuùc soâng nguy-hieåm, laø saøo-huyeät döôõng

234 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

quaân. Nhö theá, ôû giöõa loøng ñòch, duø gaëp raát nhieàu ñónh aùp-duïng chieán-thuaät coùc nhaûy. Toâi coøn nhôù
aùp-löïc, ñaày cam-go nguy-hieåm, nhöng söï hieän-dieän vaøo thaùng 8 naêm 74, trong moät cuoäc haønh-quaân
cuûa ta, phoái-hôïp vôùi chaùnh-quyeàn yeåm-trôï coâng- an-ninh thuûy-trình cho moät haûi-vaän-haïm LSM vaøo
taùc bình-ñònh, ñaõ gaây khoù-khaên raát lôùn cho ñòch. tieáp-teá Naêm-Caên. Laàn naøy toâi nghó neáu noù taán-coâng
Ñòch khoâng coù luùc naøo yeân ñeå döôõng quaân, saép thì mình seõ ñöôïc, toâi duøng 8 giang-toác-ñónh PBR,
xeáp caùc chieán-dòch to lôùn maø khoâng bò ta laøm khoù moãi chieác chôû hai binh-só Ñiaï-Phöông-Quaân vaø
deã. Vaø nhö ai cuõng bieát, haøng thaùng, phaùt xuaát töø phaûi naèm nuùp kín beân trong taøu töø khi rôøi caên-cöù
Soùc-Traêng, qua caùc thuûy-loä huyeát-maïch vaø nguy- xuaát phaùt cho ñeán khi ra gaàn cöûa soâng Boà-Ñeà. Khi
hieåm, ñoaøn giang-vaän vaãn ñi laïi ñeàu hoøa töø Saøi-Goøn LSM baét ñaàu vaøo cöûa Boà-Ñeà, caùc PCF vaø caùc giang-
ñeán Soùc-Traêng vaø ngöôïc laïi. Bao nhieâu ngaøn taán ñónh Giang-ñoaøn 43 Ngaên-Chaän hoä-toáng tröôùc vaø
luùa, than, caù toâm töø ñaây tieáp-teá cho Saøi-Goøn. Vaø sau LSM nhö thöôøng leä, coøn 8 chieác PBR coù chôû
bao nhieâu taán phaåm vaät, nhieân-lieäu töø Saøi-Goøn laø Ñòa-Phöông-Quaân phaûi ñi phía sau LSM khoaûng 1
nguoàn tieáp-teá cho caùc tænh thuoäc vuøng Caø-Mau vaø caây-soá. Khi LSM bò ñòch taán-coâng, chieán-haïm vaø
phuï-caän, quan-troïng laém chöù. chieán-ñónh vöøa phaûn phaùo vöøa tieáp-tuïc chaïy. Töùc
thì caùc PBR phía sau ñöôïc ñieàu-ñoäng taêng vaän-toác
Ngöôøi vieát raát ñoàng yù vôùi nhaän xeùt cuûa Ñaïi-Taù toái-ña vaø ñoå boä ngay vaøo muïc-tieâu. Bò phaûn-coâng baát
May, moät nhaän xeùt toång-quaùt, vöôït ra ngoaøi traùch- ngôø vaø nhanh leï, toaùn Vieät-Coäng phuïc-kích hoaûng-
nhieäm thuaàn-tuùy quaân-söï. Ñöôïc hoûi ai laø nhöõng khieáp boû vuõ-khí chaïy laáy ngöôøi, vaø bò thanh-toaùn
vò tieàn nhieäm ôû chöùc-vuï naøy, Ñaïi-Taù May, ñôõ caëp thaät deã, ta haï ñöôïc ba teân vaø tòch-thu moät ñaïi-baùc
kính maét vaø noùi: 75 ly, moät B-41 vaø naêm AK-47.

- Toâi khoâng nhôù heát ñaâu. Moät thôøi, Naêm- Vaãn lôøi Ñaïi-Taù May:
Caên coøn laø moät caên-cöù nhoû, ñöôïc söï chæ-huy cuûa - Laø só-quan thì vaán-ñeà töï-troïng, traùch-nhieäm,
Haûi-Quaân Ñaïi-UÙy Nguyeãn-vaên-Tuyeân. Sau ñoù, luùc mình phaûi coá-gaéng trong chöùc-vuï ñöôïc giao-phoù,
Naêm-Caên trôû thaønh moät caên-cöù lôùn, nôi ñaët Boä coøn ñaïi ña-soá nhaân-vieân thì phaûi noùi laø thaønh-phaàn
Tö-Leänh Vuøng V Duyeân-Haûi, thì coù caùc oâng Ñaïi- baát-haûo môùi bò ñoåi xuoáng ñaáy. AÁy, treân caên-baûn laø
Taù Phaïm-maïnh-Khueâ. Sau oâng Khueâ laø Ñaïi-Taù theá. Soáng giöõa söï nguy-khoán, coâ-ñôn, xa gia-ñình.
Nguyeãn-coâng-Hoäi. OÂng Hoäi ôû chöùc-vuï cuõng khaù ÔÛ ñoù noãi vui möøng nhaát laø ñöôïc veà pheùp. Toâi ra leänh
laâu töø naêm 1973 ñeán naêm 1974. Sau choùt laø toâi, cho caùc ñôn-vò phaân chia ngaøy pheùp cho nhaân-vieân,
Nguyeãn-vaên-May, töø 1974 ñeán luùc tan haøng. nhaát laø ñeà cao caùc göông kyû-luaät, nhöõng thaønh-
tích coâng-taùc maø caáp giaáy pheùp. Roài trong caùc laàn
Nhö theá, trong thôøi-gian töø naêm 1974 ñeán sinh-hoaït vôùi taát caû nhaân-vieân caùc ñôn-vò, toâi cuõng
thaùng 4 naêm 1975, thôøi-gian choùt cuûa cuoäc chieán, thaät loøng maø noùi:
Myõ ñaõ khoâng coøn cung-caáp ñaày-ñuû caùc cô-phaän, “Anh em cuõng nhö toâi, ñaâu coù ai muoán phuïc-
cuõng nhö nhieân-lieäu nhö caùc naêm tröôùc. Noùi moät vuï ôû nôi xa xoâi heûo-laùnh. Muoán rôøi ñaây neân cuøng
caùch cuï-theå, nhö lôøi Toång Thoáng Thieäu: “Ta phaûi nhau gaéng söùc chu-toaøn coâng-taùc, ñeå khi ñöôïc
chieán-ñaáu vôùi hoaøn-caûnh cuûa con nhaø ngheøo...” ñoåi ñi, mình coøn laønh-laën maø veà vôùi vôï con chöù.”
Ngöôøi vieát ñaõ neâu yù naøy vôùi Ñaïi-Taù May, oâng thong- Noùi theá laø taát caû söï chaân-thaønh, anh em nhö hieåu
thaû ñaùp: loøng toâi, söï röôïu cheø, böøa-baõi ít daàn.... Ñoù laø söï
gaén-boù cuûa taát caû anh em caùc caáp taïi nôi ñòa-ñaàu
- Taát-nhieân khi thöôïng-caáp giao-phoù traùch- nguy-hieåm naøy.
nhieäm, mình ñaâu coù theå töø choái. Thoâi thì lieäu côm
gaép maém vôùi tinh-thaàn traùch-nhieäm cao vaø coá-gaéng Vaãn lôøi Ñaïi-Taù May:
toái-ña vaäy chöù sao. Moät caùch cuï-theå, trong coâng-taùc - Ñaây laø ñaâu löng nhau maø soáng. Anh em caùc
baûo-veä an-ninh thuûy-trình, ta phaûi thay ñoåi qui luaät caáp ñaõ chu-toaøn nhieäm-vuï ñöôïc giao-phoù. Nhö
hoaït-ñoäng vaø chieán-thuaät ñeå löøa ñòch, ñaùnh ñòch
ñöôïc khi bò taán-coâng. Toâi chæ-thò cho caùc chieán-

235 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Ñaïi-UÙy Traàn-vaên-Baûy treân ñaøi kieåm-baùo 401 taïi ñaët caâu hoûi naøy vôùi Ñaïi-Taù May, oâng ngoài tö-löï raát
Hoøn Khoai, luùc naøo toâi goïi cho bieát vò-trí caùc taøu laâu, roài thong-thaû noùi:
beø cuûa mình trong vuøng traùch-nhieäm, anh Baûy ñeàu
saün-saøng coù ngay. Nhö vaøo khoaûng thaùng 2 naêm - Thaät khoâng bieát lyù-do naøo laø chaùnh. Hoâm
1974, toaùn giang-ñónh Giang-ñoaøn 43 Ngaên-Chaën cuoái thaùng 4 naêm 1975, nghe ñaøi, tìm hieåu thaáy
hoaït-ñoäng taïi Taân-An, ñang uûi baõi taïi ñoàn, bò ñaëc- ñaát nöôùc thaät quaù nguy-ngaäp. Toâi coù cho Trung-Taù
coâng-thuûy ñaët mìn thôøi chænh vaøo thaønh taøu LCM, Truï, Tö-Leänh-Phoù, veà Saøi-Goøn xem tình-hình ra
beân traùi phaàn chìm döôùi nöôùc. Raát may moät nhaân- sao. Gia-ñình oâng Truï vaø gia-ñình toâi ñeàu coù maët
vieân giang-ñónh khaùm-phaù kòp thôøi. Vôùi tinh-thaàn taïi Naêm-Caên. Toái 29 thaùng 4 naêm 75 toâi ra Hoøn
phuïc-vuï cao ñoä vaø thaät laø can-ñaûm, nhaân-vieân naøy Khoai, ñem theo caû gia-ñình toâi vaø gia-ñình oâng
laën xuoáng nöôùc, men theo thaønh taøu gôõ ñöôïc quaû Truï. Toâi chæ-thò cho caùc ñôn-vò laø seõ coù quyeát-ñònh
mìn vaø mang leân bôø, boû vaøo caùi hoá ñaõ ñaøo saün ngoaøi sau, vaø baèng moïi giaù chuùng ta seõ ñem heát löïc-löôïng
raøo phoøng-thuû cuûa ñoàn. Toaùn thaùo gôõ ñaïn-döôïc rôøi Naêm-Caên. Ñeâm 30 thaùng 4 naêm 1975 toâi vaãn
ôû Quaân-Ñoaøn IV ñöôïc tröïc-thaêng-vaän xuoáng ñoàn coøn ôû ñaây. Maø luùc aáy sao laï quaù. Ñaàu oùc toâi boång toái
Taân-An ñeå phaân loaïi vaø voâ-hieäu-hoùa mìn. Thaät laø saàm laïi. Toâi chæ-thò cho caùc ñôn-vò rôøi khoûi Naêm-
moät haønh-ñoäng raát ñaùng ca ngôïi cho nhaân-vieân Caên vaøo saùng ngaøy 1 thaùng 5 naêm 1975. Hoïp anh
Haûi-Quaân gan daï naøy. em laïi, neâu yù-kieán ñi hay ôû. Ña-soá anh em, phaàn
lôùn laø khoâng coù gia-ñình beân caïnh, ñeàu muoán veà
Vaãn lôøi Ñaïi-Taù Nguyeãn-vaên-May: thaêm vôï con, roài tính sau.
- Coøn noùi veà söï nguy-hieåm thì thieáu gì. Nhôù
laøm sao cho heát. Nhö hoâm 21 thaùng 4 naêm 1975, Vaãn lôøi Ñaïi-Taù May:
luùc saép taøn cuoäc chieán, chieác LSM do Thieáu-Taù Leã - Coù leõ taïi ôû Naêm-Caên buoàn quaù, nhôù nhaø quaù,
(khoâng nhôù hoï) khi ñöôïc hoä-toáng vaøo Naêm-Caên ai cuõng chæ nghó ñeán gia-ñình maø thoâi. Luùc aáy toâi
ñaõ khoâng thi-haønh ñuùng huaán-thò giang-haønh, saün phöông-tieän trong tay, toâi ñi laø ñöôïc, deã laém
khoâng kieåm-soaùt nhaân-vieân chieán-haïm cuõng nhö chöù. Song nghó laïi, khi cheá-ñoä vöõng-vaøng, mình
nhaân-vieân quaù-giang, ñeå hoï yû-y ñöùng treân boong chæ-huy anh em. Bao nhieâu thaùng cuøng nhau chia
taøu trong vuøng nguy-hieåm. Vieät-Coäng duøng B-41 ngoït xeû buøi, soáng cheát coù nhau, baây giôø laø giaây phuùt
baén coù moät traùi, laøm 8 ngöôøi cheát vaø hôn 10 ngöôøi khoù-khaên nhaát cho ñaát nöôùc, toâi thaáy lo-laéng vaø
bò thöông. Coøn noùi veà ñaëc-coâng-thuûy cuûa ñòch, phaûi baát-nhaãn, neáu boû anh em laïi Naêm-Caên, Vieät-Coäng
noùi ñaây laø moái lo ngaïi raát lôùn cuûa ta. Löïu-ñaïn MK-3 seõ vaøo taøn-saùt taát caû, khoâng theå xöû-theá nhö vaäy
thaû ñeàu ñeàu, suoát caû ngaøy ñeâm, sô saåy ra laø coù taøu ñöôïc. Laïi nghó, sang Myõ laøm sao soáng ñaây. Laøm
bò gaøi thuûy-loâi. ngheà gì ñeå soáng. Neáu taát caû anh em muoán veà, theá
laø mình cuøng ôû laïi.
VAÁN-ÑEÀ DI-TAÛN - Luùc aáy löïc-löôïng cuûa Vuøng V Duyeân-Haûi coøn
VAØO GIÔØ PHUÙT CUOÁI laïi nhö theá naøo?
Ñaïi-Taù May nhaåm tính.
Trong Haûi-Quaân, haàu nhö taát caû caùc ñôn-vò - Taïi ñieåm heïn cöûa Baûy-Haïp, Thieáu-Taù Khaûi,
coù phöông-tieän di-chuyeån, caùc vò chæ-huy-tröôûng Ñaïi-UÙy Ba, Trung-Taù Ôn, Thieáu-Taù Ninh, phaàn
ñaïi ñôn-vò ôû Saøi-Goøn vaø vuøng phuï-caän, ñeàu ñöôïc lôùn só-quan vaø nhaân-vieân caùc caáp bình-tónh cuøng
thoâng-baùo, saün-saøng chieán-ñaáu, nhöng caàn ra ñi nhau ñieàu-ñoäng ñöa gia-ñình veà Hoøn Tre. Taøu beø
laø ñaõ saün-saøng. Vieäc naøy ñaõ khoâng xaûy ra vôùi vò cuûa mình luùc aáy: PCF coù töø 15 ñeán 20 chieác, PBR
Tö-Leänh Löïc-Löôïng Thuûy-Boä, Haûi-Quaân Ñaïi-Taù 20 chieác. Taøu cuûa Giang-ñoaøn 43 Ngaên-Chaën laø 15
Nguyeãn-baù-Trang, vaø vò Tö-Leänh Vuøng V Duyeân- chieác, 1 LCM cuûa Tieàn-Doanh Yeåm-Trôï Tieáp-Vaän
Haûi, Haûi-Quaân Ñaïi-Taù Nguyeãn-vaên-May. Ngöôøi vieát Naêm-Caên. Toång-coäng ñoä 50 chieác taøu ñuû loaïi taát
caû. Ñoaøn taøu naøy gheù Duyeân-ñoaøn 44 taïi Hoøn Tre,
vaø trao cho tuïi noù taïi ñaây.

236 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Vaãn laø Ñaïi-Taù May keå: nghe.” Bieån eâm, ñoaøn taøu tuï laïi, ñoâng nhö moät caùi
- Baûy Hoå, trung-ñoaøn-tröôûng Vieät-Coäng coù chôï noåi. Keå caû quaân-nhaân vaø gia-ñình, gaàn 1.500
maët taïi ñaây. Y noùi: “Anh em ñaõ veà ñaây, chaùnh-phuû ngöôøi. Ngoaøi anh em Haûi-Quaân ra, beân Boä-Binh coù
caùch-maïng raát hoan-ngheânh...” vaø ra leänh taäp- Thieáu-Taù Nieäm, Quaïân-Tröôûng Naêm-Caên, vaø moät soá
trung chuùng toâi vaøo caùc raïch nhoû ôû xaõ Taây-An. Tuïi anh em trong phaùo-ñoäi 105 ly cuøng ñi theo.
noù chia mình ra ôû nhöõng nhaø daân. Daân cho aên, raát
laø töû-teá. Töø ñoù, tuïi noù ñöa anh em mình veà traïi nöõ Tröa ngaøy 1 thaùng 5, cho goïi ñaïi-dieän caùc taøu
tuø-nhaân chính-trò taïi Bình-Thuûy. ÔÛ ñaây toâi gaëp Ñaïi- sang chieác PCF hoïp. Vaãn theo lôøi keå cuûa Ôn:
Taù Nguyeãn-baù-Trang, Tö-Leänh Löïc-Löôïng Thuûy-
Boä. Töø ñoù laø moät chuoãi nhöõng ngaøy tuø lieân-tieáp, töø - OÂng May baûo: Thoâi anh hoïp ñi. Theo yù ña-soá.
Nam ra Baéc, töø Long-Giao, ñeán Hoaøng-Lieân-Sôn, Ôn, ñaïi-dieän cho Ñaïi-Taù May hoïp, cho caùc caáp
Haø-Sôn-Bình roài Haø-Nam-Ninh.... Maõi tôùi thaùng 2 nhoû noùi tröôùc: ñi hay ôû. Ñi thì ñi ñaâu. Sau nhieàu
naêm 1988 toâi môùi ñöôïc thaû, vò chi taát caû 13 naêm tuø. baøn-caõi, nhaát laø boán phöông ñeàu laïnh ngaét, chaúng
Khi Ñaïi-Taù May ôû Hoøn Khoai, oâng chæ lieân-laïc coøn lieân-laïc ñöôïc vôùi ñôn-vò naøo cuûa ta caû. Löông-
vôùi Haûi-Quaân Trung-Taù Nguyeãn-vaên-Ôn, Chæ-Huy- thöïc thì ñaõ baét ñaàu caïn, neân ña-soá ñoàng yù laø vaøo
Tröôûng Haûi-Ñoäi 5 Duyeân-Phoøng, xöû-lyù chöùc-vuï Hoøn Tre, giao cho tuïi noù roài ai veà nhaø naáy. Moät soá
Tö-Leänh-Phoù Vuøng 5 Duyeân-Haûi vaø Thieáu-Taù Khaûi. taøu taùch ra ñi höôùng Taây, thaúng qua Thaùi-Lan. Moät
OÂng May noùi: vaøi chieác ñi thaúng vaøo Raïch-Giaù.
- Ôn ôi, anh vaø anh Khaûi coá lo cho chu-toaøn, Tröôùc khi vaøo ñaûo, vaãn lôøi thuaät laïi cuûa Ôn,
ñöa taát caû ra ngoaøi bieån. taát caû caùc suùng oáng to, nhoû, ñeàu ñöôïc leänh thaùo
Taát caû ñoaøn taøu treân 50 chieác, rôøi Naêm-Caên cô baåm vöùt xuoáng bieån. Leân ñaûo, theo lôøi thuaät laïi
luùc 12 giôø ñeâm. Ôn ra leänh ñoát caùc taøi-lieäu maät. Ñaùm cuûa Ninh, tuïi noù, Vieät-Coäng, leøo-teøo coù möôi ñöùa.
löûa baäp-buøng. Taát caû nhaân-vieân taïi caên-cöù Naêm- Moät soá anh em thaáy theá, noùng maët baûo:
Caên ñaõ xuoáng taøu heát. Chia ñeàu, moãi taøu khoâng - Laøm thòt tuïi noù ñi oâng thaày, deã ôït aø.
ñöôïc chôû quaù 30 ngöôøi. Khi ñoaøn taøu ñaõ saün-saøng, Ninh noùi:
Ôn cuøng moät ngöôøi lính ñi moät voøng doanh-traïi. - Thì ñöôïc, roài ñi ñaâu?
Taát caû troáng vaéng ñeán rôïn ngöôøi. Chæ coù hai gia- Theá laø laàn löôït töø Ñaïi-Taù May, tôùi moïi ngöôøi,
ñình ôû laïi, khoâng ñi, vì “khoâng bieát ñi ñaâu heø.” Ôn thaùo lon ñeå vaøo maët baøn cuûa teân ñaïi-dieän Vieät-Coäng.
böôùc xuoáng chieác PCF. Sau ñoù laø Ninh, Thieáu-Taù Ñaïi-Taù May vaø Trung-Taù Ôn, bò tuïi noù giöõ laïi, roài
Nguyeãn-khöông-Ninh. Taøu côûi daây taùch beán. Treân ñöa thaúng qua caùc traïi caûi-taïo. Caùc ngöôøi khaùc tuïi
bôø hai con choù cuûa Ninh vaãy ñuoâi cuoáng-quyùt, keâu noù vieát cho maáy chöõ leøo-ngoeøo, cho veà.
leân ö-öû. Ñaïi-Taù May thì tuø 13 naêm nhö treân ñaõ noùi.
Suoát loä-trình töø Naêm-Caên ra soâng Cöûa Lôùn, Ôn vaø Ninh cuõng töông-töï. Rieâng Ninh, sau ñoù, 10
ñòch baén quaáy roái vaøi laàn, khoâng gaây thieät-haïi gì. naêm tuø ra, coøn theâm maáy naêm tuø nöõa, vì hôn 10
Ñaøn baø, treû con ngoài kín döôùi loøng taøu. Tôùi saùng, laàn vöôït bieân thaát-baïi. Caû Ôn vaø Ninh, hieän ñang
ñoaøn taøu ñaõ ra ñeán Cöûa Lôùn. Taïi ñaây, ñoaøn taøu gaëp ôû UÙc. Ngöôøi só-quan treû luùc aáy laø Ninh, luùc naøy, vöøa
Ñaïi-Taù May, Tö-Leänh, leânh-ñeânh chôø ñoù. Nghe laøm tieäc “leân laõo 60”. ÔÛ UÙc, cöù 60 laø hoï cho veà, nhö
ñaøi, Saøi-Goøn ñaõ ñoåi chuû. Goïi maùy lieân-laïc caùc nôi, lính ñeán tuoåi thì cho giaûi-nguõ. Cuoäc ñôøi bao gioâng-
vaéng ngaét. Cho tôùi chieàu, gaëp maáy ghe caâu töø bieån toá, thoaùng caùi, toùc ñaõ baïc, taát caû nhö moät giaác mô.
veà, sau laùi caùc ghe aáy coøn caém côø VNCH, anh em Giaác mô buoàn-baõ. Khoâng bieát trong hai gia-ñình
Haûi-Quaân möøng rôõ goïi laïi hoûi tình-hình. Hoï khoâng ôû laïi, khoâng ñi, coù gia-ñình anh Haï-Só T., ñeán töø
bieát gì vì: “Ñi bieån ñaõ maáy hoâm, coù radio ñaâu maø Caên-Cöù Haûi-Quaân Cöûa Vieät?

237 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

VAØI KYÛ-NIEÄM VÔÙI Thuûy-Boä naêm 1970, moät löïc-löôïng huøng-maïnh
NGÖÔIØ BANÏ CUNØ G KHOAÙ : nhaát cuûa Giang-Löïc, keá nhieäm caùc vò Phoù-Ñeà-Ñoác
PHO-Ù ÑE-À ÑOCÁ HOANØ G-CÔ-MINH Ñinh-maïnh Huøng vaø Ñaïi-Taù Nguyeãn-vaên-Thoâng.
OÂng Minh laøm Tö-Leänh, laø ngöôøi quaàn naùt U-Minh
Trong khoùa 5 Só-Quan Haûi-Quaân, ngöôøi ñöôïc Thöôïng, U-Minh Haï, vaø oâng ñaõ leân Phoù-Ñeà-Ñoác
bieát ñeán nhieàu nhaát, chaéc-chaén laø Phoù-Ñeà-Ñoác trong thôøi-gian naøy. So vôùi taát caû Haûi-Quaân, tröø
Hoaøng-cô-Minh. Laø ngöôøi baïn cuøng khoùa chaéc- khoùa 1, laø khoùa ñaàu ñaøn, oâng Minh ñeo sao cuøng
chaén Ñaïi-Taù May phaûi coù moät soá kyû-nieäm, moät vôùi caùc vò khoùa 2, vaø khoùa 1 Brest. Ñaëc-bieät söï can-
vaøi suy-nghó veà oâng Minh. Vaán-ñeà aáy ñöôïc ñaët ra, ñaûm, ñi saùt vôùi caùc ñôn-vò chieán-ñaáu, oâng Minh ñaõ
Ñaïi-Taù May ngoài laëng-leõ moät luùc, roài vaøo phoøng ñöôïc anh em döôùi quyeàn heát loøng neå-phuïc vaø bieát
trong laáy ra moät bao thö vaøng, môû ra, la-lieät nhöõng ôn. Cöù coù ñuïng laø thaáy tieáng oâng treân maùy. Cöù coù
hình-aûnh cuõ. OÂng noùi, baø xaõ toâi caát heát, khoâng maát thieät-haïi, laø ñaõ thaáy oâng xuaát-hieän.
moät caùi naøo, töø aûnh gia-ñình ñeán aûnh trong quaân-
ñoäi. OÂng chìa taäp hình ra, moät taám aûnh lôùn, goàm Vaãn lôøi Ñaïi-Taù May:
caùc sinh-vieân só-quan cuøng khoùa, maëc ñaïi-leã. Keùo - Mình keït laïi, chaúng traùch ai. Thaáy anh em
laïi caëp kính maét, oâng noùi: ñi ñöôïc thì möøng cho hoï. Ñeán nhö vaøo thaùng 7
naêm 1987, luùc aáy toâi coøn ôû trong tuø, khi ñoïc baùo
- Ñaây, oâng Minh ñaây naøy. Hoài ñoù chöa ñeå raâu. Nhaân-Daân, thaáy hình oâng Minh, maëc aùo giaùp naèm
Hôùp moät nguïm nöôùc, oâng noùi: cheát. Taám aûnh ñoù mieäng oâng Minh hôi haù, nhìn
- Phaûi noùi laø oâng Minh laø moät ngöôøi ñaëc-bieät. roõ-raøng, maét môû nhoû. Ñuùng laø oâng Minh. Toâi nhìn
Laøm gì cuõng tha-thieát, hôn ngöôøi. Keå caû lon Phoù- maø baøng-hoaøng khoù taû, vaø ñau buoàn cho moät cô
Ñeà-Ñoác, caùc lon khaùc haàu nhö oâng ñeàu leân lon tröôùc may ñaõ vôõ, vöøa haõnh-dieän coù moät ngöôøi baïn ñaõ
anh em cuøng khoùa, do caùc coâng-taùc ñaëc-bieät, caùc ñi vaøo lòch-söû.
chieán-coâng maø coù. Ñaëc-bieät, khi Myõ giao Löïc-Löôïng
ÑOÂI LÔØI GÔÛI GAÁM

- Laø moät vò ñaøn anh trong Haûi-Quaân, laø moät
cöïu tö-leïânh ñaïi ñôn-vò, Ñaïi-
Taù coù muoán nhaén gôûi ñieàu gì
vôùi anh em, baèng-höõu nöõa
khoâng?
Vaãn nheï-nhaøng, eâm-aû,
Ñaïi-Taù May noùi:
- Vì caùi tình maø gaén-boù
vôùi nhau ñeå soáng taïi Naêm-
Caên. Chính caùi tình, vì cuøng
thöông nhau maø laøm vieäc, chöù
khoâng phaûi laø vì kyû-luaät. Cuõng
vì caùi tình aáy maø luùc tan haøng
ai cuõng muoán veà vôùi gia-ñình,
hoùa ra keït laïi caû. Ñieån-hình laø
oâng Truï (Tö-Leänh-Phoù Vuøng
V Duyeân-Haûi), luùc tan haøng
coù maët taïi Saøi-Goøn, theo ñöôïc

Duyenâ -tocá -ñónh PCF cuûa Haûi-Ñoiä 5 Duyeân-Phonø g treân soâng Bo-à Ñe,à Naêm-Caên

238 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

taøu ra ñöôïc nöôùc ngoaøi, roài vì caùi tình gia-ñình maø sinh-vieân só-quan maét saùng, töôi cöôøi, ñeán moät vò
nhaát ñònh trôû veà. OÂng Truï daãn con taøu Vieät-Nam haïm-tröôûng uy-nghi treân ñaøi chæ-huy. Töø hình-aûnh
Thöông-Tín vaø gaàn 2.000 ñoàng-baøo veà laïi Vieät-Nam, moät ngöôøi choàng ñang ñoä thaønh-coâng, beân baø vôï
ñeå mong nhìn ñöôïc maët ngöôøi thaân. Nhöng khoâng, tuoåi treû maëc aùo daøi thöôùt-tha trong moät daï-tieäc
cuõng vaøo tuø caû. Sau bao gian-khoå, cuõng ñaõ ñeán ñöôïc ñeán hình-aûnh ngaøy muøng 1 Teát, ñöùng nghieâm ñeå
Myõ. Coøn nhôù laïi thaät nhö moät giaác mô. Song duø ôû nhaän leã gaén lon Ñaïi-Taù töø vò Tö-Leänh Haûi-Quaân...
giai-ñoaïn naøo, vôùi toâi, toâi cuõng ñaõ laøm heát heát loøng. Taát caû dieãn ra laáp-loaùng choàng lôùp nhö moät cuoán
Mong anh em ñaõ laøm vieäc vôùi toâi, hieåu cho loøng toâi phim. Chuùng toâi chìm ngôïp trong khoâng-khí aáy,
maø ñöøng oaùn traùch gì. thì Ñaïi-Taù May nheï-nhaøng noùi:

Vaãn lôøi Ñaïi-Taù May: - Qua ñaây, gaëp laïi anh em cuõ, noùi sao cho heát
- Toâi sang ñaây muoän-maøng, luùc ñaõ ôû tuoåi 60, noãi möøng vui. Ngöôøi giuùp caùi naøy, ngöôøi cho caùi
caùi tuoåi ôû Myõ, laø tuoåi ñaõ giaø. Chæ coù hai boá con. Nhaø khaùc. Moät vieäc nhoû laøm theâm qua ngaøy ñeå coù chuùt
toâi sôï maát caên nhaø, ôû laïi. Ñaàu naêm 1997, vôï toâi bò tieàn tieâu, cuõng do anh em quen giuùp caû. Toâi chaúng
tai-bieán maïch maùu naõo vaø ñeán thaùng 7 naêm 1997 quaûn ngaïi gì...
baø aáy môùi qua, coøn caên nhaø ôû Vieät-Nam cuõng ñaâu
coù giöõ ñöôïc. Baø aáy vöøa bò teù, gaõy xöông ñuøi gaàn Baøi vieát theo lôøi keå cuûa Ñaïi-Taù May, Trung-Taù Ôn vaø
hoâng, ñang naèm ôû beänh-vieän. Thieáu-Taù Ninh.

Chuùng toâi goàm coù ngöôøi vieát vaø anh chò Traàn-
chaán-Haûi, laëng-leõ ngoài nghe, ghi cheùp, vaø nhìn
caùc taám hình baøy ra la-lieät treân baøn nöôùc. Töø moät

Caên-cöù Haûi-Quanâ Namê -Caên

239 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Banû ñoà Vuøng V Duyenâ -Haiû
240 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

HAÛI-CHIEÁN
HOAØNG-SA

241 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Vò-trí Vietä -Nam trong Thaùi-Bình-Döông
242 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

TRAÄN HAÛI-CHIEÁN
LÒCH-SÖÛ
HOAØNG-SA

Haø-vaên-Ngaïc

Ñoâi lôøi tröôùc khi vieát
Ñaõ 25 naêm keå töø ngaøy toâi tham-döï traän haûi-chieán Hoaøng-Sa, toâi chöa töøng trình-baøy hay vieát moâ-taû laïi
veà traän ñaùnh naøy, ngay caû coù nhieàu laàn toâi ñaõ thaát höùa vôùi caùc baäc tieân-sinh yeâu-caàu toâi thuaät laïi chi-tieát cuûa cuoäc
ñuïng-ñoä.Duø thaéng hay baïi,chæ coù moät ñieàu duy-nhöùt khoâng theå choái caõi ñöôïc laø caùc chieán-höõu caùc caáp cuûa Haûi-
Quaân Vieät-Nam Coäng-Hoøa trong traän haûi-chieán ñaõ anh-duõng chieán-ñaáu baèng phöông-tieän vaø kinh-nghieäm coù
trong tay ñeå choáng laïi moät keû xaâm-laêng truyeàn-kieáp cuûa daân-toäc haàu baûo-veä laõnh-thoå cuûa Toå-Quoác. Tröôùc moät
thuø ñòch coù söùc maïnh gaáp boäi, duø cuoäc chieán coù haïn-cheá hay keùo daøi hoaëc môû roäng, phaàn cuoái laø chuùng ta vaãn phaûi
taïm luøi böôùc tröôùc caùc cuoäc cöôøng taäp cuûa ñoái phöông ñeå tìm kieám moät cô-hoäi thuaän-tieän khaùc haàu khoâi-phuïc laïi
phaàn ñaát ñaõ bò cöôõng chieám.
Hoâm nay nhaân ngaøy Teát Kyû-Maõo, toâi vieát nhöõng doøng naøy ñeå töôûng nieäm anh-linh caùc lieät-só ñaõ hy-sinh
khi cuøng toâi chieán-ñaáu choáng keû xaâm-laêng treân caùc maûnh ñaát xa vôøi cuûa Quoác-Toå, moät soá ñaõ vónh-vieãn naèm laïi
trong loøng bieån Hoaøng-Sa nhö ñeå theâm moät chöùng-tích lòch-söû cuûa chuû-quyeàn quoác-gia, moät soá khaùc ñaõ boû mình
treân bieån caû khi tìm ñöôøng thoaùt khoûi söï taøn-baïo cuûa ngöôøi phöông Baéc.
Coù nhieàu chieán-höõu Haûi-Quaân ñaõ töøng haêng say vieát laïi moät trang söû oai-huøng cuûa Haûi-Quaân vaø toaøn
Quaân-Löïc Vieät-Nam cuûa neàn Ñeä Nhò Coäng-Hoøa, nhöng ñaõ thieáu soùt nhieàu chi-tieát chính-xaùc maø vaøo nhöõng
naêm tröôùc 1975 chöa ñöôïc pheùp phoå-bieán, vaø cuõng vì phaûi löu-laïc khaép theá-giôùi töï-do neân caùc chieán-höõu ñoù ñaõ
khoâng theå lieân-laïc ñeå tham-khaûo cuøng toâi. Nhieàu chi-tieát veà giôø giaác vaø veà vò-trí baïn vaø ñòch, cuõng nhö teân hoï
cuûa caùc caáp coù lieân-heä tôùi bieán-coá, vì khoâng coù taøi-lieäu truy-luïc neân chæ coù theå vieát vaøo khoaûng gaàn ñuùng nhaát.

243 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Toâi chæ töôøng-thuaät trung-thöïc nhöõng chi-tieát theo khía-caïnh cuûa moät ngöôøi chæ-huy chieán-thuaät ñöôïc bieát vaø cuõng
mong-moûi caùc chieán-höõu naøo coøn coù theå nhôù chaéc-chaén caùc chi-tieát quan-troïng khaùc, toâi seõ saün-saøng tieáp-nhaän qua
toøa-soaïn naøy, ñeå söûa laïi taøi-lieäu naøy cho ñuùng.

Taân Xuaân Giaùp-Daàn Hoaøng-Sa So-saùnh vôùi caùc cuoäc haønh-quaân ngoaïi-bieân
chieán vaøo caùc naêm 1970-71 cuûa Quaân-Löïc Vieät-Nam
Coäng-Hoøa (VNCH) sang ñaát Kampuchia vaø Haï Laøo,
Nam-ngö haûi-ngoaïi huyeát löu hoàng thì quaân-löïc ta chæ chieán-ñaáu ngang ngöûa vôùi Coäng-
Saûn Vieät-Nam aån naùu treân ñaát nöôùc laùng-gieàng maø
ai caâu thô vôùi loái haønh vaên vaän theo thoâi. Phaûi thaønh-khaån maø nhaän raèng Haûi-Quaân
Vieät-Nam Coäng-Hoøa ngoaøi noäi-thuø coøn phaûi choáng
H saám Traïng-Trình ñaõ ñöôïc truyeàn- ngoaïi-xaâm maø ñaõ raát khoù tieân-lieäu ñeå chuaån-bò
khaåu raát nhanh khi Haûi-ñoäi Ñaëc- moät cuoäc chieán choáng laïi moät löïc-löôïng Haûi-Quaân
nhieäm Hoaøng-Sa trôû veà tôùi Ñaø-Naüng Trung-Coäng töông-ñoái doài-daøo hôn caû chuùng ta veà
phaåm cuõng nhö löôïng. Haûi-Quaân Vieät-Nam ta ñaõ
vaøo saùng sôùm ngaøy 20 thaùng 4 naêm coù nhöõng gaùnh naëng veà haønh-quaân ñeå yeåm-trôï
löïc-löôïng baïn vaø haønh-quaân ngaên-chaän caùc vuï
1974. Vaø caâu thô naøy do chính Haûi- chuyeån quaân leùn-luùt cuûa Vieät-Coäng qua bieân-giôùi
Mieân - Vieät trong vuøng soâng ngoøi cuõng nhö caùc vuï
Quaân Ñaïi-Taù Nguyeãn-vieát-Taân (thuû-khoa Khoùa 5 tieáp-teá quaân-duïng cuûa chuùng vaøo vuøng duyeân-haûi.

cuûa toâi) luùc ñoù ñang giöõ chöùc-vuï Chæ-Huy-Tröôûng Tröôùc khi ñi vaøo chi-tieát cuûa traän haûi-chieán
lòch-söû naøy, chuùng ta thöû nhaéc sô-löôïc laïi caáu-truùc
Sôû Phoøng-Veä Duyeân-Haûi, ñoïc cho toâi nghe. Töø ngaøy nhaân-söï cuûa thöôïng-taàng chæ-huy vaø cuûa caùc ñôn-vò
tham-chieán cuûa Haûi-Quaân vaøo luùc bieán-coá:
ñoù tôùi nay ñaõ ñuùng 25 naêm, vaø do söï khuyeán-khích
- Tö-Leänh Haûi-Quaân: Ñeà-Ñoác Traàn-vaên-Chôn.
cuûa caùc baäc thöôïng tröôûng cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam, - Tö-Leänh-Phoù Haûi-Quaân: Ñeà-Ñoác Laâm-nguôn-

nhöõng chi-tieát veà dieãn-tieán chöa töøng tieát-loä cuûa Taùnh.
- Tham-Möu-Tröôûng Haûi-Quaân: Phoù-Ñeà-Ñoác
traän haûi-chieán caàn ñöôïc ghi laïi ñeå laøm chöùng-lieäu
Dieäp-quang-Thuûy.
lòch-söû. - Tö-Leänh Haïm-Ñoäi: HQ Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân-

Sau traän haûi-chieán, nhöõng öu vaø khuyeát Sôn.
- Tö-Leänh HQ Vuøng I Duyeân-Haûi: Phoù-Ñeà-Ñoác
ñieåm veà chieán-thuaät vaø chieán-löôïc cuûa Haûi-Quaân
Hoà-vaên-Kyø-Thoaïi.
Vieät-Nam Coäng-Hoøa ñeán nay neáu neâu ra thì seõ - Chæ-Huy-Tröôûng Haûi-Ñoäi Tuaàn-Döông: HQ

khoâng coøn moät giaù-trò thöïc-tieãn naøo ñeå coù theå laøm Ñaïi-Taù Haø-vaên-Ngaïc (Haûi-Ñoäi 3) vaø laø só-
quan chæ-huy chieán-thuaät traän haûi-chieán.
nhöõng baøi hoïc cho nhöõng bieán-coá keá tieáp. Vì vaäy - Haïm-Tröôûng Khu-truïc-haïm HQ 4: HQ Trung-
Taù Vuõ-höõu-San.
moät vaøi ñieàu neáu coù neâu ra taïi ñaây thì chæ ñeå ghi - Haïm-Tröôûng Tuaàn-döông-haïm HQ 5: HQ
Trung-Taù Phaïm-troïng-Quyønh.
laïi tình-traïng vaø khaû-naêng khi Haûi-Quaân Vieät-Nam

Coäng-Hoøa khi ñaõ phaûi ñöông ñaàu vôùi Trung-Coäng,

laø moät quoác-gia vaøo thôøi ñieåm ñoù, ñaõ saün coù moät

löïc-löôïng huøng-haäu veà Haûi-Luïc-Khoâng-Quaân gaáp

boäi cuûa Vieät-Nam Coäng-Hoøa.

Moät ñieåm haõnh-dieän cho Haûi-Quaân Vieät-Nam

Coäng-Hoøa luùc baáy giôø laø ñaõ khoâng nhöõng phaûi saùt

caùnh vôùi löïc-löôïng baïn choáng laïi keû noäi-thuø laø

Coäng-Saûn mieàn Baéc trong noäi-ñòa, laïi vöøa phaûi baûo-

veä nhöõng haûi-ñaûo xa-xoâi, maø laïi coøn phaûi chieán-ñaáu

choáng keû xaâm-laêng, ñaõ töøng bieát bao laàn daày xeùo

ñaát nöôùc trong suoát lòch-söû laäp quoác vaø giaønh quyeàn

ñoäc-laäp cuûa xöù sôû.

244 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

- Haïm-Tröôûng Tuaàn-döông-haïm HQ 16: HQ Haûi-Quaân Vieät-Nam chæ coù khaû-naêng choáng ñôõ
Trung-Taù Leâ-vaên-Thöï. thuï-ñoäng loaïi vuõ-khí naøy. Cuoäc haûi-chieán tieân-lieäu
coù theå xaûy ra khi löïc-löôïng Haûi-Quaân Coäng-Saûn
- Haïm-Tröôûng Hoä-toáng-haïm HQ 10: HQ traøn xuoáng ñeå hoã-trôï cho quaân boä cuûa chuùng khi
Thieáu-Taù Nguïy-vaên-Thaø (truy-thaêng HQ chuùng muoán taùi-dieãn cuoäc cöôøng-taäp xuaát-phaùt töø
Trung-Taù). phía Baéc soâng Beán-Haûi nhö vaøo ngaøy cuoái thaùng
3 naêm 1972 ñeå khôûi phaùt caùc cuoäc taán-coâng suoát
- Tröôûng toaùn Haûi-Kích ñoå boä: HQ Ñaïi-UÙy muøa heø ñoû löûa 1972.
Nguyeãn-minh-Caûnh.
Toâi löu laïi Vuøng I Duyeân-Haûi chöøng hai tuaàn-
Lyù-do toâi ñaõ coù maët leã haàu nghieân-cöùu ñeå thieát-keá. Keá-hoaïch chính cuûa
taïi Hoaøng-Sa cuoäc haûi-chieán naøy laø söû-duïng nhieàu chieán-haïm vaø
chieán-ñónh (WPB vaø PCF) ñeå giaûm bôùt söï thieät-haïi
Raát nhieàu chieán-höõu trong Haûi-Quaân ñaõ baèng caùch traûi nhieàu muïc-tieâu treân maët bieån cuøng
khoâng roõ nguyeân-côù naøo maø toâi ñaõ coù maët ñeå ñích- moät luùc. Song-song vôùi vieäc naøy laø caùc chieán-haïm
thaân chæ-huy taïi choã traän haûi-chieán Hoaøng-Sa. Söï vaø chieán-ñónh phaûi söû-duïng ñaïn chieáu saùng vaø
coù maët cuûa toâi baét nguoàn töø khi toâi ñöôïc Boä Tö- hoûa-phaùo caàm tay nhö laø moät caùch choáng hoûa-tieãn
Leänh Haûi-Quaân chæ-ñònh toâi taêng-phaùi cho Vuøng thuï-ñoäng. Ngoaøi ra Haûi-Quaân cuõng caàn ñaët ra söï
I Duyeân-Haûi khoaûng töø cuoái naêm 1972 ñaàu 1973. yeåm-trôï cuûa phaùo-binh cuûa Quaân-Ñoaøn I ñeå taùc-xaï
Lyù-do taêng-phaùi cuûa toâi ñeán Vuøng I Duyeân-Haûi ngaên-chaën vaø tieâu-dieät löïc-löôïng Haûi-Quaân Coäng-
khoâng ñöôïc bieát tröôùc cho ñeán khi tôùi Quaân-Khu Saûn taïi phía Baéc Cöûa Vieät tröôùc khi hoï traøn xuoáng
1, toâi môùi ñöôïc bieát nhieäm-vuï chính laø chuaån-bò phía Nam ñeå ñuû taàm phoùng hoûa-tieãn.
moät traän thö-huøng giöõa Haûi-Quaân Vieät-Nam vaø Haûi-
Quaân Baéc-Vieät maø luùc ñoù, tin tình-baùo xaùc-nhaän laø Sau khi ñaõ thuyeát-trình taïi Boä Tö-Leänh Haûi-
Coäng-Saûn ñaõ ñöôïc vieän-trôï caùc cao-toác-ñónh loaïi Quaân Vuøng I Duyeân-Haûi cuøng caùc Chæ-Huy-Tröôûng
Komar cuûa Nga-Soâ trang-bò hoûa-tieãn taàm-nhieät caùc ñôn-vò duyeân-phoøng vaø duyeân-ñoaøn, Tö-Leänh
haûi-haûi (surface to surface). Vaøo thôøi-gian ñoù HQ Vuøng I Duyeân-Haûi chaáp-thuaän keá-hoaïch vaø ñöa
keá-hoaïch leân thuyeát-trình taïi Boä Tö-Leänh (BTL)

Tuaàn-
döông-

hamï
Tranà -
bình-
Tronï g
HQ 5

245 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Quaân-ñoaøn I vaø Quaân-Khu I. Buoåi thuyeát-trình treân hai quaàn-ñaûo Hoaøng vaø Tröôøng-Sa. Toâi thaáy coù
taïi BTL/Quaân-ñoaøn I do ñích-thaân Trung-Töôùng chuyeän baát-oån coù theå xaûy ra taïi Vuøng I Duyeân-Haûi
Ngoâ-quang-Tröôûng chuû-toïa, ngoaøi Tö-Leänh HQ nhaát laø Vieät-Coäng coù leõ ñöôïc Trung-Coäng hoã-trôï
Vuøng I Duyeân-Haûi coøn coù Ñaïi-Taù Haø-mai-Vieät, taïo ra tình-theá raéc-roái ngoaøi haûi-ñaûo ñeå thu huùt
Tröôûng Phoøng 3 Quaân-ñoaøn, Ñaïi-Taù Khieâu-höõu- löïc-löôïng cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam, vaø ñöông-nhieân
Dieâu, Ñaïi-Taù Nguyeãn-vaên-Chung, Chæ-Huy-Tröôûng Coäng-Saûn seõ lôïi-duïng ñeå traøn xuoáng döôùi vó-tuyeán
Phaùo-Binh Quaân-Ñoaøn vaø moät soá raát ít caùc só-quan 17 nhö ñaõ döï-lieäu.
phuï-taù. Nhu-caàu yeåm-trôï phaùo-binh cho cuoäc haûi-
chieán ñöôïc chaáp-thuaän ngay vaø Chæ-Huy-Tröôûng Neân saùng sôùm ngaøy 17, khoâng kòp thoâng-baùo
Phaùo-Binh Quaân-Ñoaøn höùa seõ phoái-trí phaùo-binh, ñeán Tö-Leänh Haïm-Ñoäi, toâi leân phi-tröôøng Taân-sôn-
ñaëc-bieät laø phaùo-binh 175 ly ñeå thoûa-maõn keá-hoaïch Nhöùt vaø ñeán thaúng ngay traïm haøng-khoâng quaân-
cuûa Haûi-Quaân, khi ñöôïc yeâu-caàu. söï. Toâi gaëp ngay moät vò Thöôïng-Só Khoâng-Quaân
tröôûng traïm vaø noùi laø toâi caàn ñi gaáp ra Ñaø-Naüng. Vò
Keå töø khi ñöôïc chæ-ñònh taêng-phaùi, toâi thöôøng Thöôïng-Só trình vôùi toâi laø danh-saùch haønh-khaùch
coù maët taïi Vuøng I Duyeân-Haûi moãi thaùng chöøng hai ñaõ ñaày-ñuû cho chuyeán bay vaø giôùi-thieäu toâi gaëp vò
tuaàn tuøy theo coâng-vieäc cuûa toâi taïi Haûi-Ñoäi, nhöng Trung-UÙy phi-coâng-tröôûng phi-cô C130. Sau khi
chöa laàn naøo Boä Tö-Leänh HQ, Boä Tö-Leänh Haïm- nghe toâi trình-baøy lyù-do khaån-caáp ñi Ñaø-Naüng, vò
Ñoäi hoaëc Vuøng I Duyeân-Haûi chæ-thò toâi phaûi coù maët phi-coâng-tröôûng trang-troïng môøi toâi leân phi-cô
trong vuøng. Khi coù maët taïi vuøng, toâi thöôøng tìm ngoài vaøo gheá phuï trong phoøng phi-coâng.
hieåu tình-hình toång-quaùt taïi Quaân-Khu I cuõng nhö
ñi hoaëc thaùp-tuøng Tö-Leänh HQ Vuøng I Duyeân-Haûi Ñeán Ñaø-Naüng khoaûng 9:00 saùng, toâi môùi
thaêm-vieáng caùc ñôn-vò Luïc-Quaân baïn caáp sö-ñoaøn, keâu ñieän-thoaïi cho HQ Ñaïi-Taù Nguyeãn-höõu-Xuaân,
löõ-ñoaøn hay trung-ñoaøn. Tö-Leänh-Phoù Vuøng cho xe ñoùn toâi taïi phi-tröôøng.
Ñeán BTL/HQ Vuøng I Duyeân-Haûi toâi môùi ñöôïc bieát
Trôû laïi traän haûi-chieán Hoaøng-Sa, vaøo khoaûng chi-tieát nhöõng gì ñang xaûy ra taïi Hoaøng-Sa, vaø ñöôïc
ngaøy 11 thaùng gieâng naêm 1974, chæ khoaûng vaøi bieát theâm laø chieác Tuaàn-döông-haïm HQ 5, maø toâi
ngaøy sau khi Ngoaïi-Tröôûng Hoa-Kyø Kissinger rôøi vöøa chuû-toïa trao quyeàn chæ-huy ngaøy hoâm qua taïi
Trung-Coäng, thì ñoät-nhieân Ngoaïi-Tröôûng Trung- Vuõng-Taøu seõ coù maët taïi quaân-caûng vaøo buoåi chieàu
Coäng laïi moät laàn nöõa tuyeân-boá veà chuû-quyeàn cuûa toái cuøng vôùi Bieät-Ñoäi Haûi-Kích.
hoï treân caùc quaàn-ñaûo Hoaøng vaø Tröôøng-Sa. Toâi
raát löu-yù tin naøy vì toâi ñaõ chæ-huy coâng-cuoäc ñaët Tö-Leänh HQ Vuøng I Duyeân-Haûi cuõng cho toâi
quaân truù-phoøng ñaàu tieân treân ñaûo Nam-Yeát vuøng hay vaø giô moät tôø giaáy nhoû noùi laø oâng coù thuû-buùt
Tröôøng-Sa vaøo cuoái muøa heø 1973. Vaøo ngaøy sau, cuûa Toång-Thoáng vöøa tôùi thaêm baûn-doanh tröôùc ñaây,
vì Ngoaïi-Tröôûng VNCH Vöông-vaên-Baéc coøn baän nhöng toâi khoâng hoûi veà chi-tieát cuõng nhö xin xem
coâng-caùn ngoaïi-quoác, thì phaùt-ngoân-vieân Boä Ngoaïi- thuû-buùt vì toâi nghó ñoù laø chæ-thò rieâng tö giöõa Toång-
giao VNCH baùc-boû luaän-cöù cuûa Trung-Coäng vaø taùi Thoáng vaø moät vò töôùng-laõnh. Vò Tö-Leänh naøy coøn
xaùc-nhaän moät laàn nöõa chuû-quyeàn cuûa VNCH treân cho toâi hai choïn löïa: moät laø chæ-huy caùc chieán-haïm
caùc quaàn-ñaûo ñoù. ngay taïi Boä Tö-Leänh Vuøng, hai laø ñích-thaân treân
chieán-haïm. Toâi ñaùp trình ngay laø: Toâi seõ ñi theo
Ngaøy 16 thaùng gieâng naêm 1974, toâi töø Saøi- caùc ñôn-vò cuûa toâi. Töø ngaøy ñöôïc thuyeân-chuyeån
Goøn ñi Vuõng-Taøu ñeå chuû-toïa leã trao quyeàn chæ-huy veà Haïm-Ñoäi, khoâng nhö caùc vò tieàn nhieäm, toâi
Tuaàn-döông-haïm HQ 5 Traàn-bình-Troïng ñang thöôøng xa Boä Chæ-Huy ñeå ñi theo caùc chieán-haïm
neo taïi choã, cho taân haïm-tröôûng laø Haûi-Quaân trong coâng-taùc tuaàn-döông. Moãi chuyeán coâng-taùc,
Trung-Taù Phaïm-troïng-Quyønh (toâi khoâng coøn nhôù söï hieän-dieän cuûa toâi ñaõ mang laïi cho nhaân-vieân
teân cöïu haïm-tröôûng). Khi trôû veà Saøi-Goøn, luùc theo chieán-haïm nieàm phaán-khôûi sau nhieàu ngaøy phaûi
doõi baûn tin-töùc haøng ngaøy cuûa ñaøi truyeàn-hình thì xa caên-cöù. Toâi thöôøng löu-yù caùc vò haïm-tröôûng
thaáy Ngoaïi-Tröôûng Vöông-vaên-Baéc huøng-hoàn vaø ñeán vieäc huaán-huyeän noäi-boä hoaëc thao-döôït chieán-
nghieâm-troïng khi tuyeân-boá chuû-quyeàn cuûa VNCH thuaät vôùi chieán-haïm khaùc khi ñöôïc pheùp.

246 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Ñeán khoaûng buoåi chieàu thì Tö-Leänh Vuøng I ñeå lieân-laïc baèng baïch vaên, vì taàm höõu-hieäu cuûa maùy
Duyeân-Haûi coøn hoûi toâi coù caàn theâm gì, toâi trình chæ ôû trong vuøng Hoaøng-Sa maø thoâi, toâi noùi chuyeän
xin theâm moät chieán-haïm nöõa vì caàn hai chieác vôùi Haïm-tröôûng HQ 4, HQ Trung-Taù Vuõ-höõu-San,
khi di-chuyeån trong tröôøng-hôïp bò taán-coâng treân luùc ñoù ñang laø só-quan thaâm-nieân hieän-dieän, ñeå
haûi-trình, chöù khoâng phaûi vì soá löôïng chieán-haïm ñöôïc am-töôøng theâm tình-hình cuõng nhö thoâng-
Trung-Coäng ñang coù maët taïi Hoaøng-Sa. Chieác Hoä- baùo veà söï hieän-dieän cuûa toâi, vöøa laø Chæ-Huy-Tröôûng
toáng-haïm (PCE) HQ 10 Nhöït-Taûo ñöïôc chæ-ñònh Haûi-Ñoäi vöøa laø ñeå thay theá quyeàn chæ-huy moïi hoaït-
xung vaøo Haûi-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm, vôùi lyù-do chính ñoäng, theo ñuùng thuû-tuïc ghi trong Haûi-Qui. Sau khi
laø chieác Hoä-toáng-haïm naøy ñang tuaàn-döông ngay ñöôïc trình-baøy chi-tieát caùc dieãn-tieán, toâi coù lôøi khen
khu-vöïc cöûa khaåu Ñaø-Naüng neân giaûm bôùt thôøi- ngôïi haïm-tröôûng naøy vaø chia xeû nhöõng khoù-khaên
gian di-chuyeån, chieán-haïm chæ coù moät maùy chaùnh maø vò naøy ñaõ traûi qua trong nhöõng ngaøy tröôùc khi
khieån-duïng maø thoâi. Ngoaøi ra vò Tö-Leänh HQ Vuøng toâi coù maët taïi vuøng.
coøn taêng-phaùi cho toâi HQ Thieáu-Taù Toaøn, maø toâi
chöa bieát khaû-naêng neân trong suoát thôøi-gian taêng- Vaøo khoaûng xeá tröa, thì caû boán chieán-haïm
phaùi toâi chæ trao nhieäm-vuï giöõ lieân-laïc vôùi caùc Boä ñeàu taäp-trung trong vuøng loøng chaûo cuûa quaàn-ñaûo
Tö-Leänh cho vò só-quan naøy. Toâi duøng côm chieàu Hoaøng-Sa vaø Haûi-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm ñöôïc thaønh-
gia-ñình cuøng Tö-Leänh HQ Vuøng taïi tö-thaát trong hình. Nhoùm chieán-binh thuoäc Tuaàn-döông-haïm
khi chôø ñôïi Tuaàn-döông-haïm HQ 5 tôùi. Sau böõa aên, HQ 16 vaø Khu-truïc-haïm HQ 4 ñaõ ñoå boä vaø tröông
Tö-Leänh HQ Vuøng ñích-thaân ñi boä tieãn chaân toâi ra quoác-kyø VNCH treân caùc ñaûo Cam-Tuyeàn (Robert),
caàu quaân-caûng. Sau traän chieán, vò Ñoâ-Ñoác naøy coù Vónh-Laïc (Money) vaø Duy-Moäng (Drummond) töø
thoå-loä cuøng toâi laø oâng ñaõ töôûng ñoù laø böõa côm cuoái maáy ngaøy qua vaãn ñöôïc giöõ nguyeân vò-trí phoøng-thuû
cuøng cuûa oâng vôùi toâi. Nhö vaäy laø traän haûi-chieán ñaõ ñeå giöõ ñaûo. Sau khi quan-saùt caùc chieán-haïm Trung-
döï-lieäu laø seõ coù theå xaûy ra, vaø chaéc vò Ñoâ-Ñoác ñaõ Coäng lôûn-vôûn phía Baéc ñaûo Quang-Hoøa (Duncan),
maät-trình veà Tö-Leänh Haûi-Quaân thöôøng coù maët toâi quyeát-ñònh ngay laø haûi-ñoaøn seõ phoâ-tröông löïc-
taïi Boä Tö-Leänh.
Haûi-Quanâ Ñaiï -UÙy Nguyenã -minh-Caûnh
Tuaàn-döông-haïm HQ 5 rôøi beán khoaûng 09:00
toái vaø toâi trao nhieäm-vuï ñi tôùi Hoaøng-Sa cho Haïm-
Tröôûng HQ 5 laø vò haïm-tröôûng thaâm-nieân hôn. Söï
hieän-dieän cuûa toâi treân chieán-haïm naøy ñaõ laøm taân
haïm-tröôûng, vöøa nhaäm-chöùc hai ngaøy tröôùc, ñöôïc
vöõng taâm hôn vì chaéc taân haïm-tröôûng chöa naém
vöõng ñöôïc tình-traïng chieán-haïm cuõng nhö nhaân-
vieân thuoäc haï. Caùc chieán-haïm ñeàu giöõ im-laëng
voâ-tuyeán ngoaïi tröø caùc baùo-caùo ñònh-kyø veà vò-trí.

Nhöõng dieãn-tieán
ngaøy hoâm tröôùc
traän haûi-chieán

Khoaûng 8 hay 9:00 giôø saùng ngaøy 18, hai
chieán-haïm HQ 5 vaø HQ 10 ñaõ ñeán gaàn Hoaøng-Sa,
vaø trong taàm aâm-thoaïi baèng maùy VRC 46 (haäu-thaân
cuûa maùy PRC-25 nhöng vôùi coâng-xuaát maïnh hôn)

247 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

Trung-Só Thamù -Xuatá Leâ-anh-Duõng thuoäc HQ 10, 2 chieác chieán-haïm nhoû cuûa ñòch vì cho raèng hai
ñaõ anh-duõng hy-sinh trong traän haûi-chieán Hoanø g-Sa chieác naøy chæ laø loaïi phuï maø thoâi (theo HQ Thieáu-Taù
Traàn-ñoã-Caåm thì truy ra theo soá-hieäu laø loaïi truïc-
löôïng baèng moät cuoäc thao-dieãn chieán-thuaät taäp-ñoäi loâi-haïm vaø chaéc trang-bò vuõ-khí nheï hôn) coøn hai
ñeå tieán veà phía ñaûo Quang-Hoøa vôùi hy-voïng laø coù chieác taøu tieáp-teá nguïy-trang nhö ngö-thuyeàn thì
theå ñoå boä Haûi-Kích nhö caùc chieán-haïm ta ñaõ laøm khoâng ñaùng keå. Haønh-ñoäng chaän ñöôøng tieán cuûa
tröôùc ñaây. Luùc naøy trôøi quang-ñaõng, gioù nheï vaø chieán-haïm ta ñaõ töøng ñöôïc hoï söû-duïng trong maáy
bieån eâm. Taát caû chieán-haïm ñeàu phaûi vaøo nhieäm- ngaøy tröôùc ñaây khi caùc chieán-haïm ta ñoå quaân leân
sôû taùc-chieán, nhöng caùc daøn haûi-phaùo vaø vuõ-khí caùc ñaûo Cam-Tuyeàn, Vónh-Laïc vaø Duy-Moäng ñeå xua
ñaïi-lieân phaûi ôû trong theá thao-dieãn. Khôûi-haønh töø quaân cuûa Trung-Coäng rôøi ñaûo. Chieác Kronshtadt
Nam ñaûo Hoaøng-Sa ñeå tieán veà ñaûo Quang-Hoøa, boán 271 baét ñaàu xin lieân-laïc baèng quang-hieäu, Tuaàn-
chieán-haïm vaøo ñoäi hình haøng doïc, daãn ñaàu laø Khu- döông-haïm HQ 5 traû lôøi thuaän vaø nhaän coâng-ñieän
truïc-haïm HQ 4, theo sau laø Tuaàn-döông-haïm HQ baèng Anh ngöõ :
5 laøm chuaån-haïm ñaõ coù tröông hieäu-kyø Haûi-Ñoäi,
thöù ba laø Tuaàn-döông-haïm HQ 16 vaø sau cuøng laø “These islands belong to the People Republic
Hoä-toáng-haïm HQ 10, toác-ñoä chöøng 6 guùt, khoaûng- of China (phaàn naøy toâi nhôù khoâng chaéc-chaén) since
caùch giöõa caùc chieán-haïm laø hai laàn khoaûng-caùch Ming dynasty STOP Nobody can deny”(phaàn naøy
tieâu-chuaån (töùc 1000 yard), phöông-tieän truyeàn-tin toâi nhôù raát kyõ vì toâi coù phuï nhaän quang-hieäu). Toâi
laø kyø-hieäu vaø quang-hieäu, vaø aâm-thoaïi baèng VRC cho gôûi ngay moät coâng-ñieän khaùi-quaùt nhö sau:
46 hoaëc PRC-25 chæ söû-duïng ñeå traùnh hieåu laàm
aùm-hieäu vaän-chuyeån chieán-thuaät maø thoâi. “Please leave our territorial water immedi-
ately ...” Coâng-ñieän cuûa chieán-haïm Trung-Coäng
Chöøng nöûa giôø sau khi haûi-ñoaøn vaän-chuyeån ñuôïc laäp ñi laäp laïi ít nhaát ba laàn sau khi hoï nhaän
vaøo ñoäi hình höôùng veà phía ñaûo Quang-Hoøa thì ñöôïc coâng-ñieän cuûa Haûi-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm VNCH,
hai chieán-haïm Trung-Coäng loaïi Kronshtadt mang vaø chieán-haïm ta cuõng tieáp-tuïc chuyeån laïi coâng-ñieän
soá-hieäu 271 vaø 274 baét ñaàu phaûn-öùng baèng caùch yeâu-caàu hoï rôøi khoûi laõnh-haûi cuûa VNCH.
vaän-chuyeån chaën tröôùc höôùng ñi cuûa haûi-ñoaøn,
nhöng haûi-ñoaøn vaãn giöõ nguyeân toác-ñoä, trong khi Vì hai chieán-haïm Kronshtadt Trung-Coäng coá-
ñoù thì hai chieác chieán-haïm khaùc nhoû hôn mang soá tình chaën ñöôøng tieán cuûa Haûi-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm vôùi
389 vaø 396 cuøng hai chieác ngö-thuyeàn nguïy-trang toác-ñoä khaù cao, neáu Haûi-Ñoaøn tieáp-tuïc tieán theâm thì
402 vaø 407 cuûa hoï vaãn naèm nguyeân vò-trí saùt bôø raát coù theå gaây ra vuï ñuïng taøu, toâi ñöa Haûi-Ñoaøn trôû
Baéc ñaûo Quang-Hoøa. Toâi ñaõ khoâng chuù-taâm ñeán veà phía Nam ñaûo Hoaøng-Sa vaø vaãn giöõ tình-traïng
öùng-tröïc cuõng nhö theo doõi caùc chieán-haïm Trung-
Coäng, hoï cuõng laïi tieáp-tuïc giöõ vò-trí nhö cuõ taïi phía
Baéc vaø Taây-Baéc ñaûo Quang-Hoøa. Söï xuaát-hieän theâm
hai chieán-haïm cuûa Haûi-Quaân Vieät-Nam vaøo trong
vuøng chaéc-chaén ñaõ ñöôïc chieác Kronshtadt 274 cuûa
Trung-Coäng, ñöôïc coi nhö chieán-haïm chæ-huy, baùo-
caùo veà Toång-Haønh-Dinh cuûa hoï, vaø vieäc taêng-vieän
coù theå ñöôïc coi nhö ñaõ ñöôïc chuaån-bò.

Vôùi haønh-ñoäng quyeát-lieät ngaên-chaën ta khoâng
tieán ñöôïc ñeán ñaûo Quang-Hoøa, toâi cho raèng hoï
muoán coá thuû ñaûo naøy. Vieäc ñoå boä quaân ñeå xua ñuoåi
hoï ra khoûi ñaûo, luùc ñoù toâi hy-voïng, chæ coù theå phaûi
thöïc-hieän baát-thaàn ñeå traùnh haønh-ñoäng ngaên-chaën
cuûa hoï vaø coù löïc-löôïng Haûi-Kích vôùi trang-phuïc
ngöôøi nhaùi, may ra hoï coù theå phaûi nhöôïng-boä, nhö
Tuaàn-döông-haïm HQ 16 vaø Khu-truïc-haïm HQ 4

248 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

ñaõ thaønh-coâng trong maáy ngaøy tröôùc ñoù. Neáu hoï Vaøo khoaûng 11:00 giôø toái ngaøy 18, moät leänh
taán-coâng thay vì nhöôïng-boä, Haûi-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm haønh-quaân, toâi khoâng coøn nhôù ñöôïc xuaát-xöù, coù
buoäc phaûi saün-saøng choáng traû. theå laø cuûa Vuøng I Duyeân-Haûi, ñöôïc chuyeån maõ-
hoùa treân baêng-taàn SSB (single side band). Leänh
Vaøo khoaûng 8 giôø toái, toâi yeâu-caàu Tuaàn-döông- haønh-quaân vöøa ñöôïc nhaän vöøa maõ-dòch ngay neân
haïm HQ 16 chuyeån phaùi-ñoaøn Coâng-Binh cuûa khoâng bò chaäm treã, vaø leänh naøy ghi roõ quan-nieäm
Quaân-Ñoaøn I sang Tuaàn-döông-haïm HQ 5 baèng haønh-quaân nhö sau: taùi-chieám moät caùch hoøa-bình
xuoàng. Phaùi-ñoaøn Coâng-Binh Quaân-Ñoaøn I do ñaûo Quang-Hoøa. Leänh haønh-quaân cuõng khoâng ghi
Thieáu-Taù Hoàng höôùng-daãn ñaõ vaøo gaëp toâi taïi phoøng tình-hình ñòch vaø löïc-löôïng tröø-bò nhö nhöõng kinh-
aên só-quan, theo sau laø OÂng Kosh thuoäc cô-quan nghieäm töø tröôùc tôùi nay nhaát laø trong hai naêm toâi
DAO Hoa-Kyø taïi Ñaø-Naüng. Toâi cho caû hai hay laø ñaûm-nhaän traùch-vuï Tham-Möu-Phoù Haønh-Quaân taïi
tình-hình seõ khoù traùnh khoûi moät cuoäc ñuïng-ñoä neân BTL/HQ. Toâi döï-ñoaùn Trung-Coäng, vì ñaõ thieát-laäp
toâi khoâng muoán caùc nhaân-vieân khoâng Haûi-Quaân coù moät caên-cöù tieàn-phöông taïi ñaûo Phuù-Laâm thuoäc
maët treân chieán-haïm vaø toâi seõ ñöa hoï leân ñaûo. Toâi nhoùm Tuyeân-Ñöùc naèm veà phía Ñoâng-Baéc ñaûo
cuõng yeâu-caàu Tuaàn-döông-haïm HQ 5 caáp cho taát Hoaøng-Sa saùt vó-tuyeán 17, neân hoï ñaõ coù theå ñaõ
caû moät ít löông khoâ. Rieâng oâng Kosh thì toâi yeâu- phoái-trí taïi ñaây löïc-löôïng tröø-bò, vaø hôn nöõa treân
caàu Haïm-tröôûng HQ 5 ñöa cho oâng moät bòch thuoác ñaûo Haûi-Nam coøn coù moät caên-cöù Haûi-Quaân raát lôùn
laù 10 bao Capstan. Toâi tieãn chaân taát caû phaùi-ñoaøn vaø moät khoâng-löïc huøng-haäu vôùi caùc phi-cô MIG 19
xuoáng xuoàng vaø vaãy tay chaøo hoï khi xuoàng baét ñaâøu vaø 21 vôùi khoaûng-caùch gaàn hôn laø töø Ñaø-Naüng ra.
höôùng veà ñaûo Hoaøng-Sa. Keå töø giôø phuùt ñoù tôùi nay Vieäc Trung-Coäng laán-chieám nhöõng ñaûo khoâng coù
toâi khoâng coù dòp naøo gaëp laïi oâng Kosh ñeå thaêm hoûi quaân truù-phoøng cuûa ta trong vuøng Hoaøng-Sa, ñaõ
oâng vaø yeâu-caàu oâng cho traû laïi Tuaàn-döông-haïm phaûi ñöôïc hoï chuaån-bò vaø thieát-keá chu-ñaùo töø laâu
HQ 5 bòch thuoác laù Capstan vì thuoác laù naøy thuoäc tröôùc khi taùi tuyeân-boá chuû-quyeàn. Trong khi ñoù vieäc
quaân-tieáp-vuï cuûa chieán-haïm xuaát ra öùng tröôùc. Haûi-Quaân Vieät-Nam phaùt-hieän söï hieän-dieän cuûa hoï
Rieâng Thieáu-Taù Hoàng thì toâi ñaõ coù dòp thaêm hoûi chæ coù töø khi Tuaàn-döông-haïm HQ 16 ñöôïc leänh
oâng taïi Los Angeles vaøo naêm 1996, cuõng theo lôøi ñeán thaêm-vieáng ñònh-kyø vaø chôû theo phaùi-ñoaøn
oâng thì oâng ñaõ vieát xong vaøo tröôùc naêm 1975, moät Coâng-Binh Quaân-Ñoaøn I ra thaùm-saùt ñaûo ñeå döï-truø
cuoán kyù-söï veà thôøi-gian bò baét laøm tuø-binh trong vieäc thieát-laäp moät phi-ñaïo ngaén.
luïc-ñòa Trung-Hoa nhöng khoâng ñöôïc Toång Cuïc
Chieán-tranh Chính-trò cho xuaát-baûn vì chöa phaûi Ngay sau khi hoaøn-taát nhaän leänh haønh-quaân,
luùc thuaän-tieän. toâi chia Haûi-Ñoaøn thaønh hai phaân-ñoaøn ñaëc-nhieäm:
Phaân-Ñoaøn I laø noã-löïc chính goàm Khu-truïc-haïm
Vaøo khoaûng 10 giôø toái, toâi tröïc-tieáp noùi chuyeän HQ 4 vaø Tuaàn-döông-haïm HQ 5 do Haïm-Tröôûng
baèng voâ-tuyeán vôùi taát caû haïm-tröôûng ñeå cho hay Khu-truïc-haïm HQ 4 chæ-huy; Phaân-Ñoaøn II laø noã-
laø tình-hình seõ khoù traùnh ñöôïc moät cuoäc ñuïng-ñoä, löïc phuï goàm Tuaàn-döông-haïm HQ 16 vaø Hoä-toáng-
vaø yeâu-caàu caùc vò naøy chuaån-bò caùc chieán-haïm vaø haïm HQ 10 do Haïm-Tröôûng Tuaàn-döông-haïm HQ
huy-ñoäng tinh-thaàn nhaân-vieân ñeå saün-saøng chieán- 16 chæ-huy. Nhieäm-vuï laø Phaân-Ñoaøn II giöõ nguyeân
ñaáu. Toâi bieát roõ cuoäc chieán neáu xaûy ra thì taát caû vò-trí trong loøng chaûo Hoaøng-Sa ñeå tieán veà ñaûo
nhaân-vieân ñeàu khoâng ñuû kinh-nghieäm cho caùc Quang-Hoøa vaøo buoåi saùng. Phaân-Ñoaøn I khôûi-haønh
cuoäc haûi-chieán, vì töø laâu caùc chieán-haïm chæ chuù- vaøo 12:00 ñeâm ñi boïc veà phía Taây roài xuoáng phía
taâm vaø ñaõ thuaàn-thuoäc trong coâng-taùc tuaàn-döông Nam seõ coù maët taïi Nam ñaûo Quang-Hoøa vaøo 06:00
ngaên-chaën hoaëc yeåm-trôï haûi-phaùo maø thoâi, neáu coù saùng ngaøy hoâm sau töùc laø ngaøy 19 ñeå ñoå boä Bieät-
nhöõng nhaân-vieân ñaõ phuïc-vuï trong caùc giang-ñoaøn Ñoäi Haûi-Kích. Phaân-Ñoaøn I phaûi ñi boïc ra phía Taây
taïi caùc vuøng soâng ngoøi thì hoï chæ coù nhöõng kinh- quaàn-ñaûo thay vì ñi thaúng töø ñaûo Hoaøng-Sa xuoáng
nghieäm veà chieán-ñaáu choáng caùc muïc-tieâu treân bôø ñaûo Quang-Hoøa laø ñeå traùnh vieäc caùc chieán-haïm
vaø vôùi vuõ-khí töông-ñoái nheï hôn vaø deã-daøng traán-aùp Trung-Coäng coù theå laïi vaän-chuyeån ngaên-chaën
ñoái-phöông baèng hoûa-löïc huøng-haäu.

249 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP

ñöôøng tieán cuûa chieán-haïm nhö hoï ñaõ laøm vaøo buoåi ñeå saün-saøng ñoái ñaàu maø toâi khoâng phaûi tìm kieám
chieàu, vaû laïi vieäc haûi-haønh taäp-ñoäi veà ñeâm trong hoï, nhö toâi ñaõ coi hoï nhö laø muïc-tieâu chính. Hoï
vuøng coù baõi caïn vaø ñaù ngaàm coù theå gaây trôû-ngaïi cho ñaõ phaûi luoàn ra khoûi khu loøng chaûo vaøo ban ñeâm,
caùc chieán-haïm, nhaát laø khu-truïc-haïm coøn coù boàn nhöng khoâng hieåu laø hoï coù theo doõi ñöôïc ñuôøng
sonar (maùy doø tieàm-thuûy-ñónh), hy-voïng haûi-trình tieán-quaân cuûa Phaân-Ñoaøn I hay khoâng. Vaøo giôø naøy
nhö vaäy seõ taïo ñöôïc yeáu-toá baát-ngôø. Hôn nöõa veà thì hoï ñaõ phaûi bieát roõ laø Tuaàn-döông-haïm HQ 5 laø
muøa gioù Ñoâng-Baéc, vieäc ñoå boä vaøo phía Taây-Nam chieán-haïm chæ-huy cuûa ta vaø cuõng ñaõ phaûi bieát ñöôïc
seõ traùnh ñöôïc soùng bieån cho xuoàng-beø. Neân ghi- hoûa-löïc cuûa chieác khu-truïc-haïm.
nhaän taïi ñieåm naøy laø keå töø naêm 1973, toaùn coá-vaán
HQ Hoa-kyø taïi Haïm-Ñoäi maø tröôûng toaùn laø HQ Bieät-ñoäi Haûi-Kích do HQ Ñaïi-UÙy Nguyeãn-
Ñaïi-Taù Hamn (teân hoï) ñaõ nhieàu laàn yeâu-caàu thaùo minh-Caûnh chæ-huy ñaõ ñöôïc toâi chæ-thò laø khoâng
gôõ maùy sonar treân caùc khu-truïc-haïm. Phoù-Ñeà-Ñoác ñöôïc noå suùng vaø leân bôø yeâu-caàu toaùn quaân cuûa
Nguyeãn-thaønh-Chaâu (luùc ñoù coøn mang caáp baäc HQ hoï rôøi ñaûo. Trong bieät-ñoäi naøy coù moät chieán-só
Ñaïi-Taù), Tö-Leänh Haïm-Ñoäi, ñaõ trao nhieäm-vuï cho Haûi-Kích Ñoã-vaên-Long vaø luoân caû HQ Ñaïi-UÙy
toâi thuyeát-phuïc hoï giöõ maùy laïi ñeå duøng vaøo vieäc Nguyeãn-minh-Caûnh laø nhöõng chieán-só ñaõ tham-
huaán-luyeän. Maõi ñeán khi HQ Ñaïi-Taù Nguyeãn-xuaân- döï cuoäc haønh-quaân ñaàu tieân Traàn-höng-Ñaïo 22
Sôn nhaän chöùc Tö-Leänh Haïm-Ñoäi moät thôøi-gian, (neáu toâi khoâng laàm) cuõng do toâi chæ-huy ñeå xaây caát
toâi vaãn tieáp-tuïc lieân-laïc vôùi toaùn coá-vaán, vaø sau cuøng doanh-traïi vaø ñaët quaân truù-phoøng ñaàu tieân treân ñaûo
hoï môùi baèng loøng cho ta giöõ maùy laïi vôùi tính-caùch Nam-Yeát thuoäc quaàn-ñaûo Tröôøng-Sa vaøo cuoái muøa
ñeå huaán-luyeän. Thöïc ra moät khu-truïc-haïm maø heø naêm 1973.
thieáu maùy thaùm-xuaát tieàm-thuûy-ñónh thì khaû-naêng
tuaàn-thaùm vaø taán-coâng seõ giaûm ñi nhieàu. Moät laàn nöõa, khi Bieät-Ñoäi Haûi-Kích xuoáng
xuoàng cao-su, toâi ñích-thaân ra caàu thang caên daën
 vaø nhaán maïnh veà vieäc ñoå boä maø khoâng ñöôïc noå
suùng, vaø khi baét lieân-laïc ñöôïc vôùi hoï thì yeâu-caàu
Dieãn-tieán traän haûi-chieán hoï rôøi khoûi ñaûo.
ngaøy 19 thaùng Gieâng
naêm 1974 Toâi khoâng chaéc laø cuoäc ñoå boä seõ thaønh-coâng
vì quaân Trung-Coäng treân ñaûo ñaõ phaûi toå-chöùc boá-
Ñuùng 6:00 saùng ngaøy 19, trôøi vöøa môø saùng, phoøng caån-maät tieáp theo söï thaát-baïi cuûa hoï treân
Phaân-Ñoaøn I ñaõ coù maët taïi Taây-Nam ñaûo Quang- caùc ñaûo khaùc ñaõ noùi ôû treân, trong khi ñoù Bieät-Ñoäi
Hoøa, thuûy-trieàu lôùn, taàm quan-saùt trong voøng 1 Haûi-Kích laïi khoâng coù ñöôïc hoûa-löïc chuaån-bò baõi
haûi-lyù 50 ñeán non 2 haûi-lyù, trôøi coù ít maây thaáp nhöng ñoå boä. Moät laàn nöõa toâi laïi chæ-thò cho caùc haïm-
khoâng möa, gioù Ñoâng-Baéc thoåi nheï, bieån töông-ñoái tröôûng chuaån-bò ñeå chieán-ñaáu. Neáu cuoäc ñoå boä
eâm tuy coù soùng ngaàm. Phaân-Ñoaøn I tieán saùt ñaûo thaát-baïi thì vôùi hoûa-löïc cuûa 2 khaåu 76 ly töï-ñoäng
khoaûng hôn 1 haûi-lyù, Tuaàn-döông-haïm HQ 5 naèm treân Khu-truïc-haïm HQ 4, moät chieán-haïm chuû-löïc
gaàn bôø hôn moät chuùt ñeå thuaän-tieän ñoå boä Haûi-Kích. cuûa Haûi-Ñoaøn Ñaëc-Nhieäm, seõ coù ñuû khaû-naêng loaïi
Hai chieác Kronshtadt 271 vaø 274 bò baát-ngôø roõ-reät ít nhaát laø hai chieán-haïm chuû-löïc Trung-Coäng ra
neân thaáy hoï ñaõ vaän-chuyeån luùng-tuùng vaø khoâng khoûi voøng chieán khoâng maáy khoù-khaên, coøn quaân
thöïc-hieän ñöôïc haønh-ñoäng ngaên-caûn nhö hoï ñaõ boä cuûa Trung-Coäng treân ñaûo thì toâi tin chæ laø moät
töøng laøm vaøo chieàu hoâm tröôùc. Toâi cuõng bò baát-ngôø muïc-tieâu thanh-toaùn sau cuøng. Toâi coøn coù yù-ñònh
laø hai chieác chuû-löïc ñòch laïi coù maët cuøng moät nôi laø seõ ñieàu-ñoäng chieác khu-truïc-haïm vöôït vuøng hôi
caïn, tröïc-chæ höôùng Baéc vaøo thaúng vuøng loøng chaûo
ñeå taêng-cöôøng cho Phaân-ñoaøn II neáu caàn sau khi ñaõ
loaïi xong hai chieác Kronshtadt maø toâi luoân-luoân cho
laø muïc-tieâu chính. Toâi raát vöõng loøng vaøo hoûa-löïc
cuûa chieán-haïm chuû-löïc vì toâi ñaõ ñöôïc töôøng-trình
ñaày-ñuû veà khaû-naêng cuûa haûi-phaùo 76 ly töï-ñoäng

250 * HAÛI-SÖÛ TUYEÅN-TAÄP