Jurnal Penyelidikan Pendidikan 2017 Jilid 18

Mohd Aizat Abu Hassan

Seni Visual

rkaitan dengan Pendidikan Seni Visual adalah
jaran ini, murid akan menggunakan pengetahuan
elajari. Biasanya guru akan bertindak sebagai
eni visual manakala murid akan melaksanakan
Oleh itu, apabila murid diberi kebebasan untuk
diri dan ini akan memberi kesan positif kepada
ll Sukor Shaari (2012), teori Konstruktivisme
mbimbing sahaja dan konsep-konsep yang dibina
ng dan berubah apabila ia mendapat pengetahuan
me memberi kesan yang positif kepada akademik
eh Peter, Abiadun dan Jonathan (2010).

p murid mereka mempunyai tahap yang berbeza
nilai hasil aktiviti yang dijalankan oleh murid
eh itu setiap murid dinilai dan diadili mengikut
aakub (2010), teori Kecerdasan Pelbagai adalah
nyai sekurang-kurangnya lapan kecerdasan iaitu
matematik, kecerdasan visual-ruang, kecerdasan
ersonal, kecerdasan intrapersonal dan kecerdasan
unyai potensi kecerdasan yang berbeza.

kaedah kajian kuasi eksperimen. Murid akan
alam kumpulan eksperimen akan didedahkan
manakala murid dalam kumpulan kawalan akan
nal. Kajian yang dilakukan ke atas murid akan
ngajaran. Sebelum eksperimen dijalankan, murid
an kaedah konversional untuk mengetahui tahap
ua-dua kumpulan mempunyai tahap kemahiran
perimen terbentuk daripada murid dari dua kelas
kemahiran yang lebih kurang sama. Kumpulan
h tradisioanl tersebut manakala kelas eksperimen
kaedah pengajaran dan PPBK untuk tajuk yang
murid untuk kedua-dua kumpulan kawalan dan
untuk melihat keberkesanan penggunaan kaedah
dijalankan ke atas murid.
67

Mohd Aizat Abu Hassan

10.2 Populasi dan Sampel Kajian
Populasi kajian ini terdiri daripada mur

yang belajar di Sekolah Kebangsaan Batu Muda
pengkaji merupakan guru seni tahun lima di sek
bilangan murid dari dua buah kelas yang memp
sama. Kedua-dua kelas ini dipilih untuk melihat
kaedah pengajaran sama ada PdP berbantukan
dilaksanakan di sekolah tersebut kerana terdapat
lain.
10.3 Instrumen Kajian

Tiga instrumen telah digunakan dalam
instrumen tersebut adalah seperti tersebut:
10.3.1 Analisis Dokumen

Pengkaji juga menggunakan analisis doku
berkaitan dengan kemahiran memerhati. Proses
penyiasatan, pemeriksaan, pencerakinan dan p
bahan bertulis yang berkaitan dengan perkara y
paling mudah,murah dan cepat untuk diperoleh k
jurnal, sukatan pelajaran, Buku Rancangan Men
buku kedatangan, gambar, carta dan sebagainya
yang perlu diperoleh. Untuk kajian ini, pengkaj
responden.
10.3.2 Pemerhatian

Pengkaji memilih untuk menggunakan
responden yang sedikit memudahkan pengka
Pemerhatian sesuai digunakan bagi mengamati
atau aspek yang dikenal pasti. Pemerhatian perlu
dilaksanakan dengan mencatat nota tentang apa
Misalnya bagaimana guru mengajar dan bagaima
boleh dilakukan melalui dua cara iaitu pemerhat

Pengkaji menggunakan teknik pemer
berkaitan dengan perkembangan tingkah laku
pengkaji menggunakan senarai semak untuk me
10.3.3 Soal Selidik

Satu soal selidik berkenaan minat dan m
menggambar menggunakan pengajaran dan pem
selidik ini daripada soal selidik “Intrinsic Motiva
(1983) yang digunakan sebagai instrumen meng
menggunakan PPBK. Bilangan item diubah sua
pada bahagian minat. Soal selidik ini mengandu

Kajian ini dianalisis menggunakan pe
menganalisis minat dan motivasi murid terhadap
selidik merupakan instrumen kajian yang diguna

16

rid sekolah rendah tahun lima seramai 60 orang
a, Sentul, Kuala Lumpur. Sampel dipilih kerana
kolah tersebut. Bilangan responden berdasarkan
punyai kemahiran seni visual yang lebih kurang
jika terdapat perbezaan yang signifikan terhadap
n komputer dan kaedah konversional. Kajian
t kekangan untuk menjalankan kajian di sekolah

m kajian ini. Penerangan mengenai instrumen-

umen melalui lembaran kerja soalan struktur yang
s mengumpul data kajian melalui penyelidikan,
penganalisisan terperinci yang dibuat terhadap
yang dikaji. Dokumen adalah sumber data yang
kerana ia telah ada. Contoh dokumen adalah diari,
ngajar Harian, kertas peperiksaan, ujian bulanan,
a. Penyelidik hanya perlu menyaring maklumat
ji akan menganalisis karya yang dihasilkan oleh

n pemerhatian dalam kajian ini kerana jumlah
aji membuat pemerhatian secara menyeluruh.
tingkah laku murid berdasarkan pembolehubah
u dijalankan secara sistematik. Pemerhatian boleh
yang berlaku di bilik darjah semasa proses PdP.
ana reaksi murid semasa pengajaran. Pemerhatian
tian berstruktur dan tidak berstruktur.
rhatian berstruktur untuk mendapatkan data

responden. Bagi pemerhatian berstruktur ini,
endapatkan data tersebut.
motivasi murid sekolah rendah terhadap aktiviti
mbelajaran berbantukan komputer (PPBK). Soal
ation Inventory” (IMI) Ryan, Mims & Koestner,
gkaji minat murid terhadap aktiviti menggambar
ai daripada soal selidik asal bagi memfokuskan
ungi 21 item.
erisian “IBM SPSS Statistics” (SPSS) untuk
p aktiviti menggambar menggunakan PPBK. Soal
akan untuk mengumpul data daripada responden
68

mengenai diri mereka sendiri, atau maklumat so
dikatakan seragam apabila setiap responden ak
sistem yang sama untuk merekod jawapan. Tu
bahawa terdapat perbezaan dalam jawapan terha
menggambarkan perbezaan di kalangan responde
mendapatkan jawapan (Postlethwaite, 2005)

11.0 DAPATAN KAJIAN

11.1 Analisis Data Ujian Pra dan Ujian Po
Analisis data dilakukan adalah bertuju

komputer menggunakan perisian “Tux Paint”
aktiviti menggambar kumpulan kawalan dan ku
berbanding kaedah konversional dan kaedah PPB

11.1.1 Analisis bagi Ujian Pra

Pengkaji menggunakan dua kelas yan
lebih kurang sama dalam melaksanakan aktiviti
Pengkaji menggunakan kaedah ini untuk menja
komputer yang pengkaji gunakan bagi mengatas
ini dilakukan sebelum intervensi dijalankan kep
membuktikan kedua-dua kelas kawalan dan kela

Jadual 1:
Taburan Band Responden untuk Ujian Pra

Band Kumpulan Kawalan
Bilangan Responden Peratu

1 0 0.
2 6 20

3 17 56

4 7 23

5 0 0.

6 0 0.

Jadual 1 menunjukkan taburan band res
dan kumpulan Eksperimen. Tiada responden ya
ujian pra. Untuk band 2, terdapat enam respond
dan enam responden bersamaan 20.0% untuk k
17 responden bersamaan 56.7% untuk kumpula
untuk kumpulan eksperimen. Untuk band 4, ter
kumpulan kawalan dan enam responden bersam

Jadual 2: N M
Keputuan Ujian-t untuk Ujian Pra
30 3
Kumpulan 30 3
Pra Ujian Kawalan

Eksperimen
Signifikan pada tahap p<0.05

16

Mohd Aizat Abu Hassan

osial seperti isi rumah atau sekolah. Soal selidik
kan didedahkan dengan soalan yang sama dan
ujuannya soal selidik adalah untuk memastikan
adap soalan-soalan yang boleh ditafsirkan untuk
en, dan bukannya perbezaan dalam proses untuk

os
uan mengkaji keberkesanan PdP berbantukan
dalam peningakatan prestasi dan pencapaian
umpulan eksperimen sebelum dan selepas kajian
BK.

ng berbeza tetapi mempunyai kemahiran yang
menggambar di dalam Pendidikan Seni Visual.

adi pengukur sama ada kaedah PdP berbantukan
si masalah ini berkesan ataupun tidak. Ujian pra
pada responden. Ujian pra juga bertujuan untuk
as eksperimen mempunyai tahap yang sama.

us (%) Kumpulan Eksperimen
.0 Bilangan Responden Peratus (%)
0.0
6.7 0 0.0
3.3 6 20.0
.0 18 60.0
.0 6 20.0
0 0.0
0 0.0

sponden untuk ujian pra bagi kumpulan kawalan
ang mendapat band 1, band 5 dan band 6 untuk
den bersamaan 20.0% untuk kumpulan kawalan
kumpulan eksperimen. Untuk band 3, terdapat
an kawalan dan 18 responden bersamaan 60.0%
rdapat tujuh responden bersamaan 23.3% untuk
maan 20.0% untuk kumpulan eksperimen.

Min Sisihan t Sig 2
Piawai hujung

3.03 .669 .205 .839

3.00 .643

69

Mohd Aizat Abu Hassan

Berdasarkan jadual 2 di atas, statistik
ialah 3.03, manakala skor min bagi kumpulan e
kumpulan kawalan ialah .669 dan nilai sisihan pi
Nilai-t ialah .205 pada tahap signifikasi 0.01. Ujia
signifikan di antara kedua-dua kumpulan iaitu
dimana p<0.05 dan berbezaan min ialah 0.03. Ini
eksperimen mempunyai kemahiran yang sama d

11.1.2 Analisis bagi Ujian Pasca

Pengkaji telah menggunakan dua kum
Eksperimen yang mempunyai kemahiran yang
bagi menggunakan perisian “Tux Paint” ke atas
keempat, pengkaji menjalankan ujian pasca K
konvensional manakala kumpulan Eksperimen
komputer (PPBK) iaitu perisian “Tux Paint”.

Jadual 3:
Taburan Band Responden untuk Ujian Pasca

Band Kumpulan Kawalan
Bilangan Responden Peratu

1 0 0.
2 4 13

3 19 63

4 7 23

5 0 0.

6 0 0.

Jadual 3 menunjukkan taburan band res
dan kumpulan Eksperimen. Tiada responden ya
ujian pra. Untuk band 2, terdapat enam respond
dan enam responden bersamaan 20.0% untuk k
17 responden bersamaan 56.7% untuk kumpula
untuk kumpulan eksperimen. Untuk band 4, ter
kumpulan kawalan dan enam responden bersam

Jadual 4:
Keputuan Ujian-T untuk Ujian Pasca

Kumpulan N M
Pra Ujian Kawalan
30 3
Eksperimen 30 4
Signifikan pada tahap p<0.05

Pada peringkat ujian pra, dapatan kaj
signifikan bagi kumpulan eksperimen dan kum
ditunjukkan dalam jadual 4.

11.2 Dapatan daripada Borang Soal Selidi

Pengkaji menggunakan borang soal se
eksperimen setelah menggunakan PdP Berb
menggambar.

17

k deskriptif skor min bagi kumpulan kawalan
eksperimen ialah 3.00. Nilai sisihan piawai bagi
iawai bagi kumpulan eksperimen pula ialah .205.
an-t menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang

kumpulan kawalan dan kumpulan eksperimen
i menunjukkan kumpulan kawalan dan kumpulan
dalam aktiviti menggambar.
mpulan iaitu kumpulan kawalan dan kumpulan
sama. Pengkaji menjalankan tiga kali sesi PdP
s kumpulan eksperimen. Pada sesi pembelajaran
Kumpulan kawalan akan menggunakan kaedah
n akan menggunakan kaedah PdP berbantukan

us (%) Kumpulan Eksperimen
.0 Bilangan Responden Peratus (%)
3.3
3.3 0 0.0
3.3 0 20.0
.0 5 16.7
.0 20 66.7
5 16.7
0 0.0

sponden untuk ujian pra bagi kumpulan kawalan
ang mendapat band 1, band 5 dan band 6 untuk
den bersamaan 20.0% untuk kumpulan kawalan
kumpulan eksperimen. Untuk band 3, terdapat
an kawalan dan 18 responden bersamaan 60.0%
rdapat tujuh responden bersamaan 23.3% untuk
maan 20.0% untuk kumpulan eksperimen.

Min Sisihan t Sig 2
Piawai hujung

3.10 .607 -5.835 .000

4.00 .587

jian mendapati tidak terdapat perbezaan yang
mpulan kawalan. Hasil ujian-t yang dijalankan

ik
elidik bagi melihat minat responden kumpulan
bantukan Komputer (PPBK) dalam aktiviti

70

Jadual 5:

Keputusan Min dan Sisihan Piawai Soal Selidik

Nombor Item Min

Item 1 4.07

Item 2 3.87

Item 3 3.70

Item 4 4.23

Item 5 4.17

Item 6 3.70

Item 7 3.87

Item 8 4.13

Item 9 3.93

Item 10 4.37

Item 11 3.67

Item 12 4.37

Item 13 3.73

Item 14 4.00

Item 15 4.00

Item 16 4.03

Item 17 3.63

Item 18 3.97

Item 19 3.67

Item 20 4.37

Item 21 3.77

11.3 Dapatan daripada Pemerhatian

Pengkaji menjalankan empat kali sesi p
perubahan tingkah laku murid semasa melaksan
perisian “Tux Paint” ke atas kumpulan eksperim

Jadual 6:
Item-item Perkara yang Diperhatikan

Item Perkara yang Diperhati

1 Bercakap yang tiada kaita

2 Pemikiran ditempat lain s

3 Berangan-angan

4 Berjalan dari satu tempat

5 Membuat kerja lain

6 Menganggu murid lain se

7 Mencuba untuk menarik

8 Keluar bilik darjah

17

Mohd Aizat Abu Hassan

Sisihan Piawai Respon
.740 Positif
.730 Positif
.651 Positif
.626 Positif
.747 Positif
.702 Positif
.571 Positif
.681 Positif
.828 Positif
.718 Positif
.661 Positif
.490 Positif
.691 Positif
.830 Positif
.643 Positif
.765 Positif
.556 Positif
.669 Positif
.661 Positif
.556 Positif
.774 Positif

pemerhatian sewaktu proses PdP untuk melihat
nakan pembelajaran berbantukan komputer iaitu
men.

ikan
an dengan tugasan yang diberi
sambil melakukan perkara lain

t ke tempat lain

ecara fizikal
perhatian

71

Mohd Aizat Abu Hassan

Rajah 2: Carta Perba
Berdasarkan pemerhatian minggu 1 da
iaitu bercakap yang tiada kaitan dengan tugasan
kepada tiga, pemikiran ditempat lain sambil m
berkurang kepada dua, berangan-angan (item 3)
dari satu tempat ke tempat lain (item 4) dari li
lain (item 5) dari enam kali berkurang kepada d
6) dari empat kali berkurang kepada satu, menc
kali berkurang kepada dua dan keluar bilik dar
dua. Ini menunjukkan kaedah Pengajaran dan
telah menyediakaan persekitaran pembelajaran
positif dalam tingkah laku responden. Ini menu
dalam aktiviti menggambar menggunakan kaeda
persekitaran pembelajaran adalah tempat pembe
psikologikal dan pedagogikal yang boleh memp
12.0 RUMUSAN
Berdasarkan ujian pra, responden k
eksperimen mempunyai kemahiran dan pencapa
dalam Pendidikan Seni Visual. Ini merupakan f
untuk melihat sama ada terdapat perbezaan di
PdP secara konversional.
Bagi melihat peningkatan atau penurun
borang soal selidik dan pemerhatian terhadap ku
untuk item-item soalan menunjukkan skor min
berdasarkan jadual 5. Ini menunjukkan minat
pencapaian murid. Tingkah laku yang mengang
PdP seperti di dalam rajah 2. Ini membuktika
sebenarnya mampu membantu murid menin
penggunaan perisian “Tux Paint” yang seronok

17

andingan Pemerhatian
an minggu 4 terdapat perubahan yang positif
n yang diberi (item 1) dari tujuh kali berkurang
melakukan perkara lain (item 2) dari lima kali
) dari tujuh kali berkurang kepada satu, berjalan
ima kali berkurang kepada dua, membuat kerja
dua, menganggu murid lain secara fizikal (item
cuba untuk menarik perhatian (item 7) dari tiga
rjah (item 8) dari empat kali berkurang kepada
Pembelajaran Berbantukan Komputer (PPBK)
n yang kondusif dan menunjukkan kesan yang
unjukkan peningkatan minat responden (murid)
ah PPBK. Che Nidzam Che Ahmad et al. (2013),
elajaran berlaku sama ada dalam konteks sosial,
pengaruhi pencapaian dan sikap murid.

kumpulan kawalan dan responden kumpulan
aian yang sama di dalam aktiviti menggambar di
faktor yang penting, kerana kajian ini bertujuan
antara PdP berbantukan komputer (PPBK) dan
nan minat dan motivasi, pengkaji menggunakan
umpulan eksperimen. Skor min yang ditunjukkan
n yang tinggu iaitu di antara 3.67 hingga 4.37
dan motivasi murid meningkat seiring dengan
ggu PdP semakin berkurang seiring dengan sesi
an bahawa PdP berbantukan komputer (PPBK)
ngkatkan minat dan motivasi mereka kerana

dan ditambah lagi dengan grafik yang menarik
72

serta bunyi-bunyian berbanding PdP konvesiona
Pengajaran dan pembelajaran berbantu

kaedah pengajaran yang sesuai di jalankan unt
yang memberangsangkan. Ia banyak mengalakk
secara meluas dan menyeronokkan. Sesuai deng
banyak membantu murid dan guru dan ini ak
PPBK dilihat memberikan atmosfera baharu da
menyampaikan isi PdP Pendidikan Seni Visual (

RUJU

Auzar (2012). Keberkesanan penggunaan perisian asa
Studies (Volume 12, No. 2, 2012, Pages 629 to

Bahagian Pembangunan Kurikulum (BPK) (2014). Dok
seni visual tahun 5. Putrajaya: Kementerian Pe

Bamford,A. & Wimmer,M. (2012). The Role of Arts Edu
Review. European Expert Network on Culture

Billingham, S.A., Whitehead, A.L. & Julious, S.A. (2013
being undertaken in the United Kingdom regist
database. BMC Medical Research Methodolo

Boyd, J. (2004). Myths, misconceptions, problems and is
Che Nidzam Che Ahmad, Noraini Mohamed Noh, M

(2013). Pengaruh persekitaran fizikal bilik
pembelajaran. Tanjong Malim: Universiti Pen
Chow, F.M & Jaizah Mahamud. (2011). Kajian tinda
Universiti Kebangsaan Malaysia
Council of the European Union (2011). Council conclusi
in building intellectual capital of europe. 3128t
Brussels, 28 and 29 November 2011.
Emeliana Elias, Hussin Sarju, Mohd Izyan Zuhaili Za
Hubungan antara gaya pembelajaran denga
menengah teknik perdagangan Johor Bahru
Volume 5 March 2012, Pages 58-70.
Hairiah Munip (2012). Aplikasi pendekatan konstru
komputer: pengaruhnya terhadap pencapaian
Institut Pendidikan Guru, Kampus Tuanku Bai
Harris, A. (2012). 6 Essentials to Inspire Your Youn
Schoolhouse.
Hattie, J. (2012). Visible learning for teachers: Maximiz
Hazzi, O.A. & Maldaon, I.S. (2014). A Pilot Study:
University.

17

Mohd Aizat Abu Hassan

al.
ukan komputer (PPBK) merupakan salah satu
tuk membantu murid menghasilkan pencapaian
kan murid untuk meneroka pembelajaran mereka
gan zaman teknologi, penggunaan PPBK dilihat
kan meningkatkan minat dan motivasi murid.
an berbeza kepada murid. PPBK turut mampu
(PSV) dengan lebih mudah dan berkesan.

UKAN

as membaca. GEMA Online&reg; Journal of Language
o 644).
kumen standard kurikulum dan pentaksiran pendidikan
endidikan Malaysia.
ucation in Enhancing School Attractiveness:A Literature
e (EENC) Paper, February 2012.
3). An audit of sample sizes for pilot and feasibility trials
tered in the United Kingdom Clinical Research Network
ogy. DOI: 10.1186/1471-2288-13-104.
issues in arts education. Brisbane: Griffith University.
Mazlini Adnan, Marzita Putih, & Mohd Hairy Ibrahim.

darjah terhadap tahap keselesaan pengajaran dan
ndidikan Sultan Idris.
akan : konsep & amalan dalam pengajaran. Puchong:

ions on cultural and creative competences and their role
th Education, Youth, Culture and Sport Council meeting

ainudin, Shamsul Kamarudin & Azizi Yahaya (2012).
an pencapaian akademik pelajar tingkatan 4 sekolah
u. Journal of Educational Psychology & Counseling,

uktivisme dalam reka bentuk pengajaran berasaskan
an berdasarkan aras kognitif pelajar. Bukit Mertajam:
inun.
ng Artist: The Old Schoolhouse. Tennessee: The Old

zing impact on learning. United Kingdom: Routledge.
y: Vital Methodological Issues. Damascus: Damascus

73

Mohd Aizat Abu Hassan

Ikhsan Othman & Rohizani Yaakub. (2010). Aplikasi teo
Asia Pacific Journal of Educators and Educatio

Jacobs, N. & Reupert, A. (2014), The effectiveness of Su
systematic review of recent international and A

Li, M. P. & Lam, B. H (2013). Cooperative learning:
Institute of Education.

Mohd Aizat Abu Hassan. (2016). Masalah guru dalam
Kuala Lumpur: Sekolah Kebangsaan Batu Mu

Mohd. Koharuddin Mohd. Balwi, & Rozita Sanapi. (2
pembelajaran di institusi pengajian tinggi Mal

Nor Ilyani Harun, Ahmad Fauzi Mohd. Ayub & Fadz
komputer dalam pengajaran dan pembelajaran
Language Education Journal) (Volume 2, No. 1

Nor Ilyani Harun, Ahmad Fauzi Mohd.Ayub & Fadz
komputer dalam pengajaran dan pembelajara

Peppler, K.A., Powell, C.W., Thompson, N., & Catte
student academic achievement in English lang
10.1080/00131725.2014.941124

Peter, O. I., Abiodun, A. P. & Jonathan, O. O. (2010). Eff
practical skills to mechanical related trade stud
NGO Journals, 5 (3): 59-64.

Podobnika, U. (2014). Preschool child’s researching in
2014, Volume 4, Number 6, 563-572

Postlethwaite, T.N. (2005). Educational research: some b
Institute for Educational Planning.

Risnita. (2012). Pengembangan Skala Model Likert:
Sulthan Thaha Saifuddin Jambi.

Ryan, R. M., Mims, V., & Koestner, R. (1983). Relatio
intrinsic motivation: A review and test using c
Social Psychology, 45, 736-750.

Saffigna, M., Franklin, D., Church, A., & Tayler, C. (2
framework. Victoria: University of Melbourne

Tavakol, M & Dennick, R. (2011). Making Sense of
Education. 2011; 2:53-55 Editorial.

Terreni, L. (2011). Interactive whiteboards, art and y
Learning, teaching, Technology. Vol 23 No.1. p

The College Board (2012). Child development and arts e
New York: National Coalition for Core Arts St

Zaari Mohamad. (2013). Keberkesanan kajian pemb
virtual field trips) terhadap penguasaan konse
Malaysia.

Zurainu Mat Jasin, and Abdull Sukor Shaari, (2012) Ke
dalam pengajaran komsas bahasa Melayu.
Education (MyLEJ), 2 (1). pp. 79-92. ISSN 21

17

ori kecerdasan pelbagai dalam pelaksanaan kurikulum.
on, Vol. 25, 21–32, 2010.
upportive Counselling, based on Rogerian principles: A
Australian research. Melbourne: PACFA.
: The active classroom. Hong Kong: The Hong Kong

m pengajaran dan pembelajaran pendidikan seni visual.
uda.
2012). Perkembangan, pembangunan dan penerimaan
laysia. Jurnal Teknologi, 41(1), 55-72.
zilah Ab. Rahman (2012). Keberkesanan penggunaan
n tatabahasa. Jurnal Pendidikan Bahasa Melayu (Malay
1, 2012, Pages 31 to 42).
zilah Ab.Rahman. (2012). Keberkesanan penggunaan
an tatabahasa. Serdang: Universiti Putra Malaysia.
erall, J. (2014). Positive impact of arts integration on
guage arts. The Educational Forum, 78:4, 364-377, DOI:

fect of constructivism instructional approach onteaching
dents in western nigeria technical colleges. International

nterests and role of visual art’s expressing media. June

basic concepts and terminology. UNESCO: International

Edu-Bio; Vol. 3. Jambi: Institut Agama Islam Negeri

on of reward contingency and interpersonal context to
cognitive evaluation theory. Journal of Personality and

2011). Victorian early years learning and development
e.
f Cronbach’s Alpha. International Journal of Medical

young children. Computers in New Zealand Schools:
pp 78-100.
education: A review of recent research and best practices.
tandards.
belajaran berbantu komputer (penggunaan internet –
ep sains – siratan makanan. Pahang: Universiti Terbuka

eberkesanan model konstruktivisme lima fasa needham
Jurnal Pendidikan Bahasa Melayu ;Malay Language
180-4842.

74

KAJIAN TAHAP KESUKAR
PERKHIDMATAN AWAM PEM

KEMENTERIAN PEND

HAFIDZRI FIDYATULNAIM HAMZ
MO

Bahagian Pembangunan dan

DR. ISMAIL
Institut Pendidikan G

MOHD KASHFI MOHD JAILAN
Institut Pendidikan Guru K

ABD. HALIM MD. SA
Institut Pendidikan Guru

ABST

Calon yang baharu dilantik dalam Skim Pe
lulus dalam Peperiksaan Perkhidmatan Aw
syarat untuk pengesahan jawatan. Kegaga
bahagian peperiksaan ini akan menyukarkan
disahkan jawatan. Satu kajian ke atas satu k
ramai pembantu makmal gagal dalam dua b
mengenal pasti punca kegagalan tersebut dar
peperiksaan tersebut. Kajian kes ke atas kep
kaedah pelbagai yang menggabungkan anali
Winstep berasaskan Model Rasch, Teknik
calon bagi kertas peperiksaan bahagian dua
manakala data jawapan calon bagi kertas pe
120 calon. Set soalan peperiksaan pula diub
kajian ini dapat menunjukkan bahawa kegaga
peperiksaan bahagian tiga mungkin disebab
kajian ini telah memberi implikasi kepada BP
proses penggubalan kertas-kertas Peperiksa
perkhidmatan Pembantu Makmal Gred C19
Untuk meningkatkan nilai kesahan kertas so
(JSU) atau sukatan peperiksaan dikaji semu
Tugas pembantu makmal. Panel penggubal
terdiri daripada orang yang mahir dari segi
bidang yang berkaitan supaya item yang digu
bank item adalah idea yang paling baik untu
dan diuji kualitinya.

Kata kunci : Analisis item, Model Ra
Pembantu Makmal.

1.0 PENGENALAN

Selaras dengan perlaksanaan Sistem Sa
Perkhidmatan Atendan Makmal telah digantikan
yang mempunyai prospek kerjaya lebih men
pembantu makmal dalam menyokong Dasar
(sains:sastera) dalam kalangan murid sekolah, K

17

Hafidzri Fidyatulnaim Hamzah Mohammad Taib Mazlan Mohd
Dr. Ismail Mohamed Mohd Kashfi Mohd Jailani Norhiza Mohd Salleh

Abd. Halim Md. Salleh, Azmi Ayub

RAN ITEM PEPERIKSAAN
MBANTU MAKMAL GRED C19

DIDIKAN MALAYSIA

ZAH, MOHAMMAD TAIB, MAZLAN
OHD

Penilaian Kompetensi, KPM

MOHAMED
Guru Malaysia, KPM

NI, NORHIZA MOHD SALLEH
Kampus Pendidikan Teknik

ALLEH, AZMI AYUB
u Kampus Raja Melewar

TRAK

erkhidmatan Pembantu Makmal diwajibkan
wam Pembantu Makmal Gred C19 sebagai
alan pembantu makmal dalam mana-mana
n pembantu makmal yang baru dilantik untuk
keputusan peperiksaan yang mana terlampau
bahagian peperiksaan telah dijalankan untuk
ri segi kesahan dan kebolehpercayaan kertas
putusan kertas peperiksaan ini menggunakan
isis data peperiksaan menggunakan perisian

Delphi dan rujukan pakar. Data jawapan
a diperoleh daripada 599 calon peperiksaan
eperiksaan bahagian tiga diperoleh daripada
bah suai menjadi instrumen kajian. Dapatan
alan calon yang ramai terutama dalam kertas
bkan oleh kualiti item yang rendah. Dapatan
PPK,KPM. Bahagian ini telah menambah baik
aan Perkhidmatan Awam bukan sahaja untuk
9, malah juga untuk lain-lain perkhidmatan.
oalan peperiksaan, Jadual Spesifikasi Ujian
ula dan digubal agar selari dengan Huraian
l item soalan peperiksaan juga seharusnya
kurikulum, skop tugas, dan pelaksana dalam
ubal lebih tinggi kesahannya. Pembangunan
uk menyimpan item-item yang telah digubal

asch, Peperiksaan Perkhidmatan Awam,

araan Malaysia (SSM) pada tahun 2003, Skim
n dengan Skim Perkhidmatan Pembantu Makmal
narik. Menyedari kepentingan dan sumbangan
r Pendidikan Negara khususnya dasar 60:40
Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) telah

75

Hafidzri Fidyatulnaim Hamzah Mohammad Taib Mazlan Mohd
Dr. Ismail Mohamed Mohd Kashfi Mohd Jailani Norhiza Mohd Salleh
Abd. Halim Md. Salleh, Azmi Ayub

melaksanakan penambahbaikan bagi memanta
diberikan oleh pembantu makmal. Pada tahun 2
meluluskan penambahbaikan norma perjawatan
adalah bilangan makmal).

Lanjutan daripada keputusan tersebut,
makmal telah meningkat bagi menampung kepe
Pendidikan Guru Malaysia (IPGM). Laluan ker
Gred C26 berdasarkan kepada norma perjawatan
Matrikulasi dan IPGM. Sehingga 31 Januari 2
makmal di KPM berbanding 10,749 perjawatan

Skop dan fungsi bidang tugas Pembant
sains, penyediaan dan pengendalian bahan dan r
sains, pengendalian amali sains, pengurusan aset
dan bahan sisa berkuat kuasa pada 2 Mei 2013
KPM Tahun 2013).

Skop tugas pembantu makmal tidak se
kuasa huraian tugas tersebut. Malahan, terdapat
daripada pengurusan makmal disebabkan pihak
mengenai senarai tugas pembantu makmal.

Oleh yang demikian, KPM telah men
wakil-wakil pembantu makmal dan Kesatuan
menyediakan dokumen mengenai penghuraian
boleh difahami dan diguna pakai oleh semua p
Manusia KPM, 2013) selaras dengan Governm
Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPP
Bertugas (Job-Based and Workplace).

Peperiksaan Perkhidmatan Awam melip
dan Bidang Jabatan yang dikendalikan oleh KPM
bulan Februari (Sesi 1) dan bulan Ogos (Sesi 2).
Pembantu Makmal Gred C19 meliputi tiga (3) ba
JPA, bahagian dua (2) berbentuk soalan objektif
soalan esei pendek. Perubahan Sukatan Peperik
Gred C19 dalam bahagian tiga (3) daripada Uji
bertulis (soalan esei pendek) mulai 1 Julai 2012.

Calon yang baharu dilantik dalam Skim
lulus dalam peperiksaan perkhidmatan sebagai sy
Perkhidmatan Bilangan 5 Tahun 2011, JPA, 2011

2.0 PERNYATAAN MASALAH
Berdasarkan analisis Peperiksaan Pe

C19 KPM Sesi 1 tahun 2014 yang diperoleh d
Kompetensi (BPPK), KPM, peratusan calon yan
bagi kertas bahagian tiga (3) dan seramai 25 ora
menyebabkan kesukaran kepada pembantu makm

Keputusan kertas peperiksaan seperti in

17

apkan mutu penyampaian perkhidmatan yang
2008, Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA) telah
n pembantu makmal daripada 0.5n kepada 1n (n
, bilangan dan jumlah pengambilan pembantu
erluan di sekolah, Kolej Matrikulasi dan Institut
rjaya Pembantu Makmal Gred C22 (hakiki) dan
n baharu yang telah digunakan di sekolah, Kolej
2017, terdapat seramai 10,288 orang pembantu
(BPSM, KPM).
tu Makmal Gred C19 ialah pengurusan makmal
radas peralatan sains, penyelenggaraan peralatan
t/stor makmal sains, pelaksanaan pelupusan aset
3 (Buku Penghuraian Tugas Pembantu Makmal
eragam antara satu sama lain sebelum berkuat
t pembantu makmal melaksanakan tugas selain
k pentadbir tidak mempunyai rujukan yang jelas
ngadakan beberapa siri perbincangan bersama
Sekerja Kakitangan Makmal (KSKM) untuk
n tugas pembantu makmal yang seragam agar
pihak berkaitan (Bahagian Pengurusan Sumber
ment Transformation Programme 2.0 (GTP) dan
PM) 2013-2025 berasaskan Tugas dan Tempat
puti dua subjek, iaitu Bidang Umum oleh JPA
M. Peperiksaan dijalankan dua kali setahun iaitu
. Sukatan Peperiksaan Perkhidmatan Awam bagi
ahagian iaitu bahagian satu (1) dikendalikan oleh
f aneka pilihan dan bahagian tiga (3) berbentuk
ksaan Perkhidmatan Awam Pembantu Makmal
ian Amali digantikan dengan pelaksanaan ujian
.
m Perkhidmatan Pembantu Makmal diwajibkan
yarat untuk pengesahan jawatan (Surat Pekeliling
11).

erkhidmatan Awam Pembantu Makmal Gred
daripada Bahagian Pembangunan dan Penilaian
ng gagal tinggi iaitu seramai 311 orang (52.8%)
ang (10.9%) bagi kertas bahagian dua (2) hingga
mal yang baharu dilantik untuk disahkan jawatan.
ni telah menimbulkan persoalan tentang kesahan
76

dan kebolehpercayaan item peperiksaan serta p
yang demikian, satu kajian telah dilaksanakan
kesahan item Peperiksaan Perkhidmatan Awam
bahagian tiga KPM Sesi 1 Tahun 2014.
3.0 OBJEKTIF KAJIAN

Secara khususnya objektif kajian ini ada
i. Mengenal pasti kebolehpercayaan i

Makmal Gred C19.
ii. Mengenal pasti tahap kesukaran ite

Awam Pembantu Makmal Gred C1
iii. Mengenal pasti kesahan item Peper

Gred C19.

4.0 METODOLOGI
4.1 Reka Bentuk Kajian

Kajian ini adalah merupakan satu kajian
Awam Pembantu Makmal Gred C19 pada sesi
berbentuk kajian pelbagai kaedah. Beberapa te
daripada sampel kajian bagi menjawab persoal
menentukan aras kesukaran item peperiksaan d
aras kognitif item dan kategori deskripsi tugas p

Analisis item berdasarkan Model Ras
untuk menentukan aras kesukaran item dan kebo
Analisis item berdasarkan Model Rasch adalah m
teori respon item (Item Response Theory – IR
analisis item berdasarkan teori ujian klasikal (Cl

Model Rasch (1960) merupakan salah sa
kebarangkalian yang menunjukkan perhubunga
dan kebarangkalian individu menjawab item den
markah mentah ujian menganggarkan kebolehan
individu dan item pada skala interval yang sam
Model Rasch; pertama ialah individu yang berke
lebih tinggi untuk menjawab semua item denga
individu mempunyai kebarangkalian yang tingg

Manakala Teknik Delphi digunakan unt
deskripsi tugas pembantu makmal bagi setiap it
Delphi digunakan berdasarkan andaian bahawa
adalah lebih tepat berbanding idea seorang. K
dibuat berdasar pendapat beberapa orang yang b
dikaji. Teknik Delphi menyelesaikan masalah u
di tempat dan masa yang sama untuk berbincan
idea yang dikaji.

17

Hafidzri Fidyatulnaim Hamzah Mohammad Taib Mazlan Mohd
Dr. Ismail Mohamed Mohd Kashfi Mohd Jailani Norhiza Mohd Salleh

Abd. Halim Md. Salleh, Azmi Ayub

prestasi calon dalam peperiksaan tersebut. Oleh
n untuk mengenal pasti kebolehpercayaan dan
Pembantu Makmal Gred C19 bahagian dua dan

alah seperti berikut:
item Peperiksaan Perkhidmatan Awam Pembantu
em dan aras kognitif Peperiksaan Perkhidmatan
19 Sesi 1 Tahun 2014.
riksaan Perkhidmatan Awam Pembantu Makmal

kes ke atas keputusan Peperiksaan Perkhidmatan
i 1 tahun 2014. Reka bentuk kajian ini adalah
eknik digunakan untuk mendapatkan maklumat
lan kajian. Kaedah kuantitatif digunakan untuk
dan kaedah kualitatif digunakan untuk mengkaji
pembantu makmal.
sch, menggunakan perisian Winstep dilakukan
olehan calon bagi peperiksaan sesi 1 tahun 2014.
merupakan satu proses analisis item berdasarkan
RT) yang telah lama digunakan selain daripada
lassical Test Theory – CTT).
atu model dalam IRT. Ini merupakan satu model
an antara kebolehan individu, kesukaran item
ngan betul. Model tersebut mentransformasikan
n individu dan kesukaran item serta memetakan
ma dalam unit logit. Terdapat dua premis dalam
ebolehan tinggi mempunyai kebarangkalian yang
an betul. Kedua, bagi item yang mudah, semua
gi untuk menjawab item tersebut dengan betul.
tuk menentukan aras kognitif item dan kategori
tem. Menurut Becker & Roberts (2009), Teknik
a idea yang datangnya daripada beberapa orang
Kesahan kesimpulan boleh ditingkatkan apabila
berpengetahuan dan berminat dalam bidang yang
untuk mengumpulkan pakar-pakar dalam bidang
ng dan mendapatkan konsensus tentang sesuatu

77

Hafidzri Fidyatulnaim Hamzah Mohammad Taib Mazlan Mohd
Dr. Ismail Mohamed Mohd Kashfi Mohd Jailani Norhiza Mohd Salleh
Abd. Halim Md. Salleh, Azmi Ayub

4.2 Sampel Kajian
Kajian ini dilaksanakan ke atas kertas pe

1 tahun 2014. Analisis item menggunakan perisia
calon bagi bahagian 2 dan 120 calon bagi bahag

Penilaian aras kognitif item Peperiksaan
C19 ini dikaji menggunakan Teknik Delphi. Sera
terdiri daripada para pensyarah di empat buah In
untuk menilai dan menentukan aras kognitif bagi
bahagian 2. Manakala lima orang pakar telah m
dan aras kognitif yang diukur bagi setiap pecaha
4.3 Data Kajian

Set soalan Peperiksaan Perkhidmatan A
jawapan calon sesi 1 tahun 2014 merupakan d
mengandungi 40 soalan item objektif aneka pilih
soalan berbentuk soalan esei pendek. Soalan-s
pecahan kecil dan setiap pecahan dianalisis seca

Data jawapan calon bagi kertas peperiks
peperiksaan manakala data jawapan calon bag
daripada 120 calon. Bilangan calon adalah ber
calon yang mengulang kertas peperiksaan bahagi
peperiksaan yang lepas. Sehubungan itu, hasil a
secara langsung dengan hasil analisis bahagian t

Set soalan peperiksaan diubah suai m
ruangan untuk menilai aras kognitif setiap item b
setiap item dinilai berdasarkan aras kognitif dan
makmal di sekolah, Kolej Matrikulasi dan IPG.
4.3 Kaedah Pengumpulan dan Analisis D

Data jawapan calon bagi kertas peperik
dengan menggunakan perisian Excel dan Wins
untuk mengenal pasti kebolehpercayaan item da
selepas itu ditukar ke format text. Beberapa fail o
dapatan kajian, dipilih dan dimasukkan dalam la

Instrumen kajian untuk mengumpul
peperiksaan bahagian dua) telah diedarkan kepad
Penentuan aras kognitif berdasarkan Taksonomi
setiap item dibuat dengan mengira mod jawapan

Setiap item dalam bahagian 3 dinilai ole
menentukan aras kognitif dan kesepadanan deng
Kolej Matrikulasi dan IPG. Data penilaian setia
menggunakan perisian Winstep berdasarkan M
item.

17

eperiksaan bahagian 2 dan bahagian 3 dalam sesi
an Winstep dijalankan ke atas data sebanyak 599
gian 3. Data ini diperoleh daripada BPPK, KPM.
n Perkhidmatan Awam Pembantu Makmal Gred
amai 30 pakar penentuan aras kognitif item yang
nstitut Pendidikan Guru (IPG) telah dikenal pasti
i 40 item yang terdapat dalam kertas peperiksaan
menilai dan menentukan kategori deskripsi tugas
an item dalam bahagian 3.

Awam Pembantu Makmal Gred C19 dan data
data utama kajian. Kertas soalan bahagian dua
han manakala bahagian tiga mengandungi lapan
soalan di bahagian tiga mengandungi beberapa
ara berasingan.
saan bahagian dua diperoleh daripada 599 calon
gi kertas peperiksaan bahagian tiga diperoleh
rbeza bagi kedua-dua bahagian kerana terdapat
ian dua dan/atau bahagian tiga akibat gagal dalam
analisis bahagian dua tidak sesuai dihubungkan
tiga.
menjadi instrumen kajian dengan memasukkan
bagi bahagian dua, manakala bagi bahagian tiga,
n kesepadanan dengan deskripsi tugas pembantu

Data
ksaan bahagian dua dan bahagian tiga dianalisis
steps Version 3.68.1 berdasarkan Model Rasch
an calon. Fail data dicipta dengan perisian Excel,
output yang bersesuaian untuk dilaporkan sebagai
aporan ini.
maklumat tentang aras kognitif item (kertas
da 30 orang pakar oleh beberapa orang penyelidik.

Bloom yang diubah suai (Anderson, 2001) bagi
n yang diberikan oleh pakar-pakar.
eh panel yang terdiri daripada lima pakar dengan
gan deskripsi tugas pembantu makmal di sekolah,
ap item dibandingkan dengan hasil analisis item
Model Rasch untuk menentukan kesahan setiap

78

5.0 DAPATAN KAJIAN

5.1 Analisis Kebolehpercayaan Kertas Pe
Kebolehpercayaan bagi sesuatu ujian m

dalam ujian dapat dipercayai. Kebolehpercay
kestabilan dan kekonsistenan (homogeneity) sko
untuk menentukan sesuatu set ujian itu boleh
lebih jelas lagi definisi kebolehpercayaan seb
seseorang individu walaupun diberi beberapa k
kebolehpercayaan ujian tinggi jika seseorang cal
kali ujian. Kebolehpercayaan juga bermaksud me
satu skala linear berbanding keserataan tabur
sama. Indeks kebolehpercayaan terbahagi kepad
dan indeks kebolehpercayaan item (Bond dan
bermaksud andaian kebolehan individu dalam
yang mengukur konstruk yang sama. (Wright &
adalah +1. Nilai pekali menghampiri 1 menunju
5.1.1 Kebolehpercayaan calon dan item

Kebolehpercayaan calon dan item men
(conform to fix) Model Rasch dan indeks pemis
statistik bagi kertas peperiksaan bahagian dua
kebolehpercayaan calon ialah 0.56. Ini menunj
peperiksaan ini adalah tinggi manakala nilai ke
rumusan statistik bagi kertas peperiksaan bahagia
item ialah 0.97 dan kebolehpercayaan calon ialah
item bagi kertas peperiksaan ini adalah tinggi
lemah. Menurut Bond & Fox (2007), nilai kebole
yang boleh diterima dan kuat, manakala nilai ˂0

Kebolehpercayaan item yang tinggi me
tekal sekiranya set item ini dijawab oleh kumpu
setara manakala kebolehpercayaan calon yang
dalam sampel ini adalah kurang tekal jika diberi
sama (Wright & Masters 1982).
5.1.2 Indeks Pengasingan Item dan calon (

Wright dan Master (1982) mendefinisik
prestasi calon dapat mengasingkan item mengik
pengasingan item merujuk bilangan strata kesu
- S.E) yang diperoleh pada set ujian yang digun
item bagi kertas peperiksaan bahagian dua ialah
kepada 12 kumpulan strata item pada 2 S.E. Nil
satu variable yang tersebar dengan baik dan
kebolehpercayaan yang tinggi. Manakala nilai ind
keupayaan item dalam ujian ini untuk mengasi
berbeza adalah kurang baik, bermaksud 599 calo
hanya satu strata kebolehan calon pada 2 S.E. H
yang menyatakan nilai pengasingan >2 adalah b

17

Hafidzri Fidyatulnaim Hamzah Mohammad Taib Mazlan Mohd
Dr. Ismail Mohamed Mohd Kashfi Mohd Jailani Norhiza Mohd Salleh

Abd. Halim Md. Salleh, Azmi Ayub

eperiksaan Sesi 1 Tahun 2014
menunjukkan sejauh mana skor yang diperoleh
yaan ini lazimnya diungkapkan dalam bentuk
or ujian itu dan dijadikan sebagai pertimbangan
h dipercayai. Sax (1980) menerangkan dengan
bagai kestabilan skor ujian yang didapati oleh
kali dalam tempoh tertentu. Ini bermakna pekali
lon itu mendapat skor yang sama untuk beberapa
engenal pasti kecukupan taburan item sepanjang
ran individu sepanjang satu skala linear yang
da dua, iaitu indeks kebolehpercayaan individu

Fox 2001). Indeks kebolehpercayaan individu
sampel ini tekal jika diberi set item yang lain
Marsters 1982). Nilai indeks kebolehpercayaan
ukkan kebolehpercayaan yang tinggi.

nunjukkan sejauh mana keserasian item kepada
sahan item dan individu. Berdasarkan rumusan
a, nilai kebolehpercayaan item ialah 0.99 dan
jukkan nilai kebolehpercayaan item bagi kertas
ebolehpercayaan calon adalah lemah. Manakala
an tiga pula menunjukkan nilai kebolehpercayaan
h 0.55. Ini menunjukkan nilai kebolehpercayaan
manakala nilai kebolehpercayaan calon adalah
ehpercayaan >0.8 adalah nilai kebolehpercayaan
0.8 dianggap lemah.
enunjukkan susunan kedudukan kesukaran item
ulan calon lain yang mempunyai kebolehan yang
lemah menunjukkan andaian kebolehan calon
set item yang lain bagi mengukur konstruk yang

(Separation Index)
kan indeks pengasingan item adalah bagaimana
kut tahap kesukaran yang berbeza. Nilai indeks
ukaran item pada 2 ralat piawai (Standard error
nakan. Dalam kes ini, nilai indeks pengasingan
h 12.05, menunjukkan 40 item boleh dipecahkan
lai ini menunjukkan item-item telah membentuk
kedudukan item pada skala logit mempunyai
deks pengasingan calon adalah 1.12 menunjukkan
ingkan calon kepada kumpulan kebolehan yang
on yang menduduki ujian ini dibahagikan kepada
Hal ini selaras dengan cadangan Linarce (2005)
baik.

79

Hafidzri Fidyatulnaim Hamzah Mohammad Taib Mazlan Mohd
Dr. Ismail Mohamed Mohd Kashfi Mohd Jailani Norhiza Mohd Salleh
Abd. Halim Md. Salleh, Azmi Ayub

Manakala nilai indeks pengasingan ite
ialah 5.32 menunjukkan 32 item boleh dipecahk
Nilai ini menunjukkan item-item telah membent
kedudukan item pada skala logit adalah memp
indeks pengasingan calon adalah 1.10, menun
mengasingkan calon kepada kumpulan keboleha
120 calon yang menduduki ujian ini hanya dibah
Hal ini selaras dengan cadangan Linarce (2005)
baik.

5.2 Analisis Kesukaran Item dan Keboleh

Analisis kesukaran item dan kebolehan
tahap kesukaran item dan tahap kebolehan calon
melalui pemetaan taburan calon - item (Person-
sama. Di sebelah kanan peta, bermula daripada b
daripada yang paling mudah kepada yang paling
daripada bawah ke atas ialah taburan tahap kebo
rendah kepada yang berkebolehan paling tinggi.

5.2.1 Kesukaran Item dan Kebolehan Calo


TABLE 12.2 C:\Users\User\Desktop\Jawapan Ca
INPUT: 600 Person 40 Item REPORTED: 599 P
-- ------ -------- ------ ------- ------ ------- -

Person - MAP - Item Ite
< more>| <rare>
I002 3
3+
|T
| I0037
|
|
|
|

.|
2 + I0031 I0038

. T| I0029 I0039
.## |

| I0035
.### |S I0026 I0040
.###### | I0016
.#### S| I0027

.|
1 .####### +

.######### | I0008
.########### | I0019 I0024

########### M| I0014
.######### | I0030 I0034

.########## | I0020
####### | I0005
| I0021 I0025

0 .#### S+M I0011 I0017
.### | I0003
.## | I0010 I0015
.# | I0009
. | I0013
. T| I0004
.|
| I0033

-1 + I0007
|
| I0036
|
|S

. | I0018 I0022
|

. | I0028
-2 +

.|
|

.|
|

. | I0001
|
|T I0006

-3 + I0002 I0012
< less>| <frequ>

EACH "#" IS 6. EACH "." IS 1 TO 5



Rajah 1 : Pemetaan Kesukara

18

em bagi kertas peperiksaan bahagian tiga pula
kan kepada 5 kumpulan strata item pada 2 S.E.
tuk satu variable yang tersebar dengan baik dan
punyai kebolehpercayaan tinggi. Manakala nilai
njukkan keupayaan item dalam ujian ini untuk
an yang berbeza adalah kurang baik. Bermaksud
hagikan kepada satu strata kebolehan pada 2 S.E.
) yang menyatakan nilai pengasingan >2 adalah
han Calon
n calon bermaksud statistik yang menunjukkan
apabila dibandingbezakan. Perbandingan dibuat
-Item Distribution Map) di atas skala logit yang
bawah ke atas ialah taburan tahap kesukaran item
g sukar. Manakala, di sebelah kiri peta, bermula
olehan calon daripada yang berkebolehan paling
.
on : Kertas Peperiksaan Bahagian Dua

alon B ZOU228WS.TXT2 Feb 17 20:32 2016abung P.MA
Person 40 Item 2 CATS WINSTEPS 3.72.1
------- ------- ------ ------- ------- ------ ------- --

em paling sukar
2.73
sukar

1.28

3 I0032 sederhana

-1.61
mudah
-3.06

Item paling mudah

an Item dan Kebolehan Calon
80

Pemetaan taburan calon – item dalam
item 37 manakala item paling mudah ialah item
pada julat nilai logit di antara -3.06 sehingga 2
memenuhi hampir keseluruhan skala. Taburan
dapat menguji keseluruhan kebolehan calon. M
sepanjang kontinum pada julat nilai logit di anta
4.75 nilai logit memenuhi hampir keseluruhan sk
sehingga -1.46. Manakala min kebolehan calo
kesukaran item. Ini menunjukkan kertas peperiks

Berdasarkan Rajah 1, didapati item 37, 3
kategori item sukar manakala item 1, 6, 2 dan
Item-item lain termasuk dalam kelompok item s
9 item dalam kategori sukar, hanya 2 item aras
kognitif 1. Walau bagaimanapun, purata calon t
soalan pada aras kognitif 1. Ini bermaksud ite
soalan bertahap sukar. Manakala, bagi 4 item da
kognitif 2 dan 1 item aras kognitif 1. Purata cal
kerana soalan tersebut ialah soalan tahap mudah

Jadual 1:
Aras Kognitif Item Bahagian Dua

No. Aras Nilai Kesukaran INFI
Item Kognitif (Logit) MNSQ

37 1 2.73 .99
1.03
31 1 2.06 1.04
1.03
38 2 1.98 1.04
39 1 1.83 .99
1.07
29 1 1.81 .99
1.00
35 1 1.67 1.06
.96
40 1 1.53 .98
1.04
26 2 1.48 1.07
16 1 1.42 1.05
1.03
27 2 1.26 1.03
1.03
81 0.89 1.01
1.03
19 2 0.77 .98
1.00
24 1 0.72 .98
14 2 0.62 .95
.99
34 2 0.48 .97

30 2 0.45

20 2 0.36

52 0.27
21 2 0.11

25 1 0.09

17 3 0.05

11 2 0.01

32 -0.08
23 1 -0.21

15 1 -0.22

10 2 -0.29

18

Hafidzri Fidyatulnaim Hamzah Mohammad Taib Mazlan Mohd
Dr. Ismail Mohamed Mohd Kashfi Mohd Jailani Norhiza Mohd Salleh

Abd. Halim Md. Salleh, Azmi Ayub

Rajah 1 menunjukkan item paling sukar ialah
m 2. Semua item bertabur di sepanjang kontinum
2.73. Taburan item di sepanjang 5.79 nilai logit

ini menunjukkan item sangat mencukupi dan
Manakala tahap kebolehan calon pula bertabur di

ara -2.65 hingga 2.10. Taburannya di sepanjang
kala. Kebolehan calon bertumpu pada nilai 1.19
on, iaitu 0.63 adalah lebih tinggi daripada min
saan berkenaan adalah mudah bagi purata calon.

31, 38, 29, 39, 35, 40, 26 dan 16 termasuk dalam
12 pula termasuk dalam kategori item mudah.
sederhana. Jika dirujuk pada Jadual 1, daripada
kognitif 2 manakala 7 item lagi ialah item aras
tidak dapat menjawab soalan tersebut walaupun
em aras kognitif 1 yang dikemukakan ini ialah
alam ketegori item mudah, 3 item ialah item aras
lon mudah menjawab soalan aras kognitif 2 ini
h.

IT OUTFIT PT-MEASURE
ZSTD MNSQ ZSTD CORR. EXP
-.1
.6 .94 -.5 .25 .22
.8 1.06 .7 .32 .25
.7 1.09 1.2 .32 .19
.8 1.09 1.3 .22 .17
-.3 1.06 .8 .14 .26
1.9 1.02 .4 .31 .23
-.3 1.09 1.7 .31 .17
.0 1.11 2.0 .26 .26
1.9 1.40 7.4 .18 .26
-2.1 1.28 6.0 .31 .26
-.8 .94 -1.8 .1 .22
2.0 1.02 .6 .21 .26
3.3 1.16 5.2 .29 .26
2.2 1.06 2.2 .15 .25
1.6 1.05 1.6 .41 .24
1.3 1.03 1.1 .28 .25
1.4 1.03 .9 .25 .26
.2 1.02 .8 .14 .21
.9 1.01 .2 .21 .26
-.8 1.05 1.3 .35 .26
.2 .95 -1.2 .20 .26
-.5 1.00 .1 .32 .25
-1.3 .97 -.7 .11 .20
-.1 .91 -2.0 .25 .26
-.7 1.01 .2 .18 .26
.96 -.9 .17 .23

81

Hafidzri Fidyatulnaim Hamzah Mohammad Taib Mazlan Mohd
Dr. Ismail Mohamed Mohd Kashfi Mohd Jailani Norhiza Mohd Salleh
Abd. Halim Md. Salleh, Azmi Ayub

32 1 -0.29 .95
92 -0.42 1.07
13 2 -0.55 .98
42 -0.65 .96
33 2 -0.9 .98
71 -0.98 .88
36 2 -1.3 .90
22 3 -1.57 .94
18 3 -1.63 .91
28 1 -1.83 .99
12 -2.66 .87
62 -2.89 .95
21 -3.06 .90
12 2 -3.06 .93

Persons - MAP
<more>|<rar

4 + 1e
|T
| 3c
|
|

3 + 5d
|
|
|
|

2 +S
| 3d
|
| 1c
| 4b

1 + 7a
| 5a
| 8b

. | 7b
. T| 5c
0 .## +M
####### | 1d
####### S| 5e
.###### | 6a
.####### M| 1b
-1 .######## + 2a
######## | 4c
.#### S|
.## | 2b
.## | 1a
-2 .## T+S

|
|
|
| 2c
-3 + 4a
|
| 7d
| 8a
|T
-4 +
<less>|<fre
EACH '#' IS 2.

Rajah 2: Pemetaan Kesukaran Item d

18

-1.2 .92 -1.7 .30 .25
.23 .22
1.5 1.10 1.8 .16 .25
.14 .21
-.3 .98 -.2 .46 .25
.23 .22
-.7 .94 -.9 .38 .23
.31 .26
-.3 .92 -1.1 .21 .26
.34 .26
-1.7 .77 -3.0 .18 .16
.23 .22
-1.2 .81 -1.9 .13 .19
.27 .25
-.6 .92 -.7

-.9 .80 -.16

.0 .93 -.5

-.7 .89 -.4

-.2 .94 -.2

-.4 .75 -.9

-.2 .85 -.5

P - Items Item paling sukar
re> 4.01
e
c sukar
2.09
d 5f

d

c 6b 7c
b 5b
a
a
b
b sederhana
c

d
e
a 6c 8c
b 6d
a 3a
c

b 3b - 1.73
a

c mudah
a
d -3.65
a Item paling mudah

equ>

dan Kebolehan Calon Bahagian Tiga

82

5.2.2 Kesukaran Item dan Kebolehan Calo

Rajah 2 menunjukkan pemetaan tabur
skala yang sama bagi peperiksaan bahagian tiga.
daripada julat taburan kebolehan calon, iaitu m
4.01 hingga - 3.65 dan di antara nilai logit 0.43
sukar dengan nilai logit 4.01 manakala item 8a a
- 3.65. Taburan item di sepanjang 7.65 nilai logi
ini menunjukkan item sangat mencukupi dan da

Jadual 2:

Aras Kognitif Item Bahagian Tiga

Item Aras Nilai Kesukaran INFI

Kognitif (Logit) MNSQ

1e 3 4.01 .95 .

3c 1 3.61 1.67 2

5d 2 2.99 1.08 .

5f 2 2.99 .99 .

3d 3 1.74 .98 -

1c 2 1.49 .99 -

6b 2 1.47 .94 -

7c 1 1.40 1.64 2

4b 3 1.28 1.12 .

5b 1 1.11 .93 .

7a 2 1.09 1.37 1

5a 1 .76 .80 -

8b 2 .56 5.08 6

7b 1 .33 .63 -

5c 2 .15 .37 -

1d 2 -.10 .22 -

5e 3 -.49 .48 -

8c 2 -.52 2.35 6

6c 1 -.58 .87 -

6a 2 -.62 .96 -

1b 1 -.72 1.24 2

6d 1 -.89 .93 -

3a 1 -.95 .74 -

2a 1 -1.00 .56 -

4c 2 -1.18 .89 -

3b 2 -1.57 .85 -

2b 2 -1.61 .75 -

1a 1 -1.89 .69 -

2c 1 -2.76 .76 -

4a 1 -3.07 1.52 2

7d 1 -3.38 1.17 .

8a 3 -3.65 2.52 4

18

Hafidzri Fidyatulnaim Hamzah Mohammad Taib Mazlan Mohd
Dr. Ismail Mohamed Mohd Kashfi Mohd Jailani Norhiza Mohd Salleh

Abd. Halim Md. Salleh, Azmi Ayub

on: Kertas Peperiksaan Bahagian Tiga

ran kesukaran item dan kebolehan calon pada
. Julat taburan kesukaran item adalah lebih besar
masing-masing berada pada nilai logit di antara
3 hingga -2.04. Item 1e adalah item yang paling
adalah item yang paling mudah dengan nilai logit
it memenuhi hampir keseluruhan skala. Taburan
apat menguji keseluruhan kebolehan calon.

IT OUTFIT PT-MEASURE
ZSTD MNSQ ZSTD CORR. EXP
.74 -.6 .25 .12
.0 1.22 .7 .25 .12
2.1 1.23 .6 .23 .15
.3 .97 .1 .23 .25
.1 1.01 .1 .23 .25
-.2 1.00 .0 .22 .25
-.1 .96 -.4 .29 .25
-.6 1.64 2.1 .18 .25
2.3 1.13 .9 .38 .40
.9 .86 -.2 .32 .23
.0 1.32 1.2 .51 .25
1.4 .80 -.1 .22 .16
-.1 5.19 7.6 .20 .26
6.7 .66 -.6 .42 .39
-.9 .31 -.7 -.38 .18
-.4 .28 -3.2 .23 .33
-3.7 .47 -3.4 .42 .28
-3.5 2.29 6.3 .47 .48
6.7 .90 -.6 .21 .38
-.9 .88 -.7 .51 .38
-.2 1.27 2.5 .32 .40
2.7 1.01 .1 .40 .34
-.4 .73 -2.2 .39 .47
-2.1 .59 -3.5 .58 .46
-4.0 .84 -1.3 .49 .39
-1.1 .87 -.8 .44 .42
-1.0 .74 -1.9 .57 .41
-1.8 .79 -1.2 .28 .42
-1.9 1.17 .5 -.02 .21
-.7 1.21 1.1 .46 .28
2.3 1.03 .2 .56 .29
.5 1.87 2.8 .34 .25
4.4

83

Hafidzri Fidyatulnaim Hamzah Mohammad Taib Mazlan Mohd
Dr. Ismail Mohamed Mohd Kashfi Mohd Jailani Norhiza Mohd Salleh
Abd. Halim Md. Salleh, Azmi Ayub

Manakala tahap kebolehan calon pula b
logit di antara 0.43 hingga - 2.08. Taburan di s
keseluruhan skala. Kebolehan calon pula bertum
kebolehan calon, iaitu - 0.86 adalah lebih rendah
kertas peperiksaan tersebut adalah sukar bagi pu

Berdasarkan Rajah 2, didapati item 1e
sukar. Manakala item 8a, 7d, 4a dan 2c pula term
termasuk dalam kelompok item sederhana. Ber
kategori sukar, satu item berada dalam aras ko
2 dan satu item berada dalam aras kognitif 3.
mudah, empat item berada dalam aras kognitif
calon mudah menjawab satu item aras kognitif 3
kognitif tertinggi dalam kertas peperiksaan ini.

5.3 Kesahan Item - Penilaian Item Secara
Penilaian item secara terperinci dilihat d

“point measure correlations (PTMEA CORR)” d
mengenal pasti kualiti item. Item yang baik bo
kurang baik akan diperbaiki dan item yang tidak
dan “OUTFIT MNSQ” yang diterima untuk item
item yang mempunyai nilai PTMEA CORR posit
CORR negatif akan dipertimbangkan untuk dipe

5.3.1 Analisis Item Secara Terperinci Baha

Jadual 1 menunjukkan juga hasil analisis
item (Measure). Menurut Bond & Fox (2007) n
item mengukur konstruk yang ingin diukur. An
kesahan konstruk. Bagi data yang digunakan in
diperbaiki atau digugurkan kerana nilai PTMEA

Walau bagaimanapun, terdapat 12 item m
0.20 yang menunjukkan bahawa item-item terse
berkebolehan tinggi dan berkebolehan rendah.
pengganggu yang disediakan kurang berfungsi d

Item nombor 37, 31, 38, 29, 39, 35, 40,
demikian nilai INFIT dan OUTFIT masih berad
0.70 – 1.30. Ini bermakna item tersebut perlu d
fit, namun begitu 11 item perlu disemak semula
jawapan iaitu item 30, 19, 28, 36, 18, 6, 34, 35, 1

5.3.2 Analisis Item Secara Terperinci Baha
Jadual 2 menunjukkan hasil analisis it

item (Measure) bagi item-item dalam kertas soal
Fox (2007) nilai PTMEA yang positif menunjuk
Analisis ini adalah langkah asas bagi menguku
5d, 5c dan 2c mempunyai PTMEA CORR yang
kecuali item 5d, 5c dan 2c yang perlu diberi per
nilai PTMEA CORR adalah negatif.

18

bertabur di sepanjang kontinum pada julat nilai
sepanjang 2.51 nilai logit ini memenuhi hampir
mpu pada nilai 0.33 sehingga -2.0. Manakala min
h daripada min kesukaran item. Ini menunjukkan
urata calon.
e, 3c, 5d dan 5f termasuk dalam kategori item
masuk dalam kategori item mudah. Item-item lain
rdasarkan Jadual 2, daripada empat item dalam
ognitif 1, dua item berada dalam aras kognitif
Manakala bagi lima item dalam kategori item
f 1 dan hanya satu item aras kognitif 3. Purata
3 walaupun aras soalan tersebut merupakan aras

a Terperinci
dari beberapa aspek seperti item fit, ukuran item
dan distraktor. Tujuan item dinilai adalah untuk
oleh disimpan ke dalam bank item. Item yang
k berfungsi perlu dibuang. Nilai “INFIT MNSQ”
m dikotomus adalah antara 0.70 – 1.30. Manakala
tif akan diterima. Item yang mempunyai PTMEA
erbaiki atau dibuang.
agian Dua
s item yang disusun berdasarkan nilai kesukaran
nilai PTMEA CORR yang positif menunjukkan
nalisis ini adalah langkah asas bagi mengukur
ni tiada item yang perlu diberi perhatian untuk
A CORR adalah positif.
mempunyai nilai PTMEA CORR kurang daripada
ebut tidak dapat membezakan dengan baik calon
. Kemungkinan terjadinya keadaan ini kerana
dengan baik sebagaimana yang diharapkan.
, 26 dan 16 merupakan item yang sukar, namun
da dalam julat fit yang dibenarkan, iaitu antara
dikekalkan. Semua item berada dalam keadaan
kerana pengganggu mempunyai potensi sebagai
11, 3 dan 14.
agian Tiga
tem yang disusun berdasarkan nilai kesukaran
lan peperiksaan bahagian tiga. Menurut Bond &
kkan item mengukur konstruk yang ingin diukur.
ur kesahan konstruk. Semua item kecuali item
positif. Ini bermaksud item-item tersebut sesuai
rhatian untuk diperbaiki atau digugurkan kerana

84

Jadual 2 juga menunjukkan kesesuaian
Rasch. Item yang berada dalam julat 0.80-1.20
MNSQ dan OUTFIT MNSQ menunjukkan item
Nilai INFIT dan OUTFIT di luar julat tersebut
Model Rasch. 14 item diterima sebagai item ya
6d, 4c, 3b, 7d, dan 1c. Manakala 18 item tidak fi
1b, 3a, 2a, 2b, 1a, 2c, 4a dan 8a kerana berada
dicadangkan agar disemak semula.
6.0 PERBINCANGAN DAN RUMUSAN

Dapatan menunjukkan kegagalan calon
bahagian tiga mungkin disebabkan oleh kualiti
kertas peperiksaan ini dijalankan sekali sahaja k
prestasi calon berbanding kesukaran kertas peper
dimasukkan ke dalam bank item.

Kebolehpercayaan calon yang rendah b
bahawa kebolehpercayaan kertas peperiksaan i
faktor; antara sebab utama ialah calon-calon tid
mereka yang sebenar akibat nilai kesahan peper
nilai kesahan item dalam peperiksaan ini renda
menjadi terlalu sukar dan terdapat item-item pa
untuk dijawab oleh calon-calon.

Secara umum, dunia pendidikan men
kognitif rendah adalah lebih mudah dijawab ber
bagaimanapun, kajian ini menunjukkan sebalikn
yang dibuat oleh Marzano & Kendall (2006)
masalah untuk mengenal pasti soalan beraras
beraras kognitif rendah dalam Taksonomi Bloom
digunakan untuk mengesahkan dapatan tersebu
sebelum dianalisis kali kedua bagi mendapat
dengan lebih baik.

Penjelasan lain yang agak munasabah ia
nilai kesahan yang rendah kerana calon-calo
sepatutnya mereka tahu contohnya mengenal n
atau menghafal persamaan bagi sesuatu tindak
(aplikasi) menjadi mudah kerana mereka melak
menyediakan makmal untuk sesi amali murid.

Dapatan kajian ini telah memberi impl
telah menambah baik proses penggubalan item
Pembantu Makmal Gred C19, malah untuk lain-l
baik proses meningkatkan kesahan item dengan
berpengalaman dalam jawatan tersebut untuk m
KPM juga telah melaksanakan kajian rintis dan
Rasch sebelum dijadikan set-set kertas peperiksa

18

Hafidzri Fidyatulnaim Hamzah Mohammad Taib Mazlan Mohd
Dr. Ismail Mohamed Mohd Kashfi Mohd Jailani Norhiza Mohd Salleh

Abd. Halim Md. Salleh, Azmi Ayub

item berdasarkan keperluan unidimensi Model
(Bond and Fox, 2007) menerusi statistik INFIT
itu diterima sebagai item yang baik dan sesuai.
t dianggap tidak memenuhi statistik kesesuaian
ang baik iaitu item 5f, 3d, 6b, 4b, 5b, 5a, 6a, 6c,
fit iaitu item 1e, 3c, 5d, 7c, 7a, 8b, 7b, 5c, 1d, 5e,
di luar julat antara 0.80 – 1.20. Item berkenaan

N
n yang ramai terutama dalam kertas peperiksaan
i item yang rendah. Analisis item bagi kertas-
kerana tujuan kajian ini adalah untuk mengkaji
riksaan dan bukannya untuk menguji item untuk

bagi kedua-dua kertas peperiksaan menunjukkan
ini adalah rendah. Hal ini disebabkan beberapa
dak memberikan respons berdasarkan kebolehan
riksaan ini yang rendah. Antara petunjuk utama
ah ialah apabila item-item pada aras kognitif 1
ada aras kognitif 2 dan 3 menjadi terlalu mudah

ngambil andaian bahawa item yang beraras
rbanding aras kognitif yang lebih tinggi. Walau
nya. Dapatan ini bersesuaian dengan pemerhatian
bahawa ramai pendidik sentiasa menghadapi
kognitif tinggi berbanding soalan-soalan yang
m. Walau bagaimanapun, kajian ini tidak boleh
ut kerana calon-calon yang misfit tidak dibuang
hasil analisis item berdasarkan Model Rasch

alah item-item dalam peperiksaan ini mempunyai
on diuji tentang perkara-perkara yang tidak
nama-nama bahan kimia yang jarang digunakan
k balas kimia. Soalan-soalan beraras kognitif 3
ksanakan tugas tersebut semasa membantu guru

likasi kepada BPPK, KPM yang mana mereka
peperiksaan bukan sahaja untuk Perkhidmatan
lain perkhidmatan. BPPK, KPM telah menambah
menjemput panel dalam kalangan mereka yang
menghasilkan item yang lebih bermutu. BPPK,
n menjalankan analisis item berdasarkan Model
aan untuk ditadbirkan.

85

Hafidzri Fidyatulnaim Hamzah Mohammad Taib Mazlan Mohd
Dr. Ismail Mohamed Mohd Kashfi Mohd Jailani Norhiza Mohd Salleh
Abd. Halim Md. Salleh, Azmi Ayub

7.0 KESIMPULAN

Untuk meningkatkan nilai kesahan item
atau sukatan peperiksaan perlu dikaji semula da
pembantu makmal. Tahap pendidikan pembantu
mereka juga tidak memerlukan pengetahuan ya
soalan-soalan yang dikemukakan seharusnya m
sahaja. Buku Penghuraian Tugas Pembantu Ma
KPM, 2013) sepatutnya digunakan sebagai asas
bagi pembantu makmal.

Panel penggubal item peperiksaan juga
dari segi kurikulum, skop tugas, dan juga pelak
digubal lebih tinggi kesahannya serta mengambi

Pemurnian item peperiksaan juga pe
menggunakan kriteria-kriteria yang lebih jelas u
KPM boleh menggunakan sistem Nine Point yan
Malaysia dalam menghasilkan item peperiksaan

Pembangunan bank item adalah idea yan
telah digubal dan diuji kualitinya. Oleh itu ama
agar setiap item dapat dianalisis dan ditentuka
bank item untuk dipasangkan menjadi set-set ke

RUJU
Anderson, L. W., & Krathwohl, D.R., et al (2001) A tax

of Bloom’s taxonomy of educational objectives
Bond, T.B., & Fox, C.M. (2007). Applying the Rasch mo

(2nd ed.). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Bahagian Pengurusan Sumber Manusia KPM. (2013). P

KPM . Putrajaya: Kementerian Pendidikan Ma
Becker, G. E., & Roberts, T. (2009). Do we agree? Usin

hand expression. Journal of Human Lactation,
J.Marzano, R., & S.Kendall, J. (2006). The new taxono

Press.
Jabatan Perkhidmatan Awam. (2011). Surat Pekeliling

Perkhidmatan Awam. Putrajaya: Jabatan Perkh
Rasch, G. (1960). Probalistic models for some intellege

of Educational Research.

18

m peperiksaan, Jadual Spesifikasi Ujian (JSU)
an digubal agar selari dengan penghuraian tugas
u makmal yang dilantik adalah rendah dan tugas
ang sangat tinggi dalam bidang sains. Oleh itu
meliputi bidang tugas yang mereka laksanakan
akmal (Bahagian Pengurusan Sumber Manusia
s untuk membina JSU atau sukatan peperiksaan
a seharusnya terdiri daripada orang yang mahir
ksana dalam bidang yang berkaitan supaya item
il kira job-based and workplace.
erlu melalui proses yang lebih teliti dengan
untuk menjaga kesahan item. Contohnya BPPK,
ng telah diguna pakai oleh Lembaga Peperiksaan
n berpusat KPM.
ng paling baik untuk menyimpan item-item yang
alan mengadakan ujian rintis adalah sangat baik
an nilai emperikalnya sebelum disimpan dalam
ertas peperiksaan.

UKAN
xonomy for learning, teaching and assessing: A revision
s. New York: Longman
model, Fundamental measurement in the human sciences
Penghuraian tugas pembantu makmal C19,C22 dan C26
alaysia.
ng a Delphi technique to develop consensus on skills of
, 25, 220-225.
omy of educational objectives . Thousand Oaks: Corwin
g Perkhidmatan Bilangan 5 Tahun 2011:Peperiksaan
hidmatan Awam.
ence and attainment tests. Copenhagen: Danish Institue

86

TAHAP KEPUASAN KERJA G
PENGIKTIRAFAN DAN PENGLI

MUHAMMAD H
Fakulti Pendidikan, Univer

muhammadhishamp

JAMALUL LAIL
Fakulti Pendidikan, Univer

jamalullail@

AZLIN NORHA
Fakulti Pendidikan, Univer

azlinmansor@

ABST

Tujuan kajian ini ialah mengenal pasti taha
kerja, pengiktirafan dan penglibatan dalam
dilakukan ke atas 123 orang guru di Negeri S
Penganalisisan data adalah secara deskr
Statistical Package for the Social Sciences (S
guru berpuas hati dalam semua aspek yan
bahawa terdapat perbezaan min yang signi
jantina dan tahap pendidikan guru. Hasil k
sekolah terutamanya guru besar dan pen
memenuhi keperluan dan kehendak guru di
tahap kepuasan kerja guru di masa akan data

Kata Kunci : Kepuasan Kerja, Beban
Pengurusan, Guru Sekolah.

1.0 PENGENALAN

Isu tentang komitmen dan prestasi keba
(Muhammad Bazlan, Ahmad Jazimin, Syed So
Dana, 2013; Nur Hafizoh & Rohana, 2012). K
kualiti yang sepatutnya perlu ada sebagai seora
Mereka malas, tidak kreatif, tidak bersemang
dilemparkan kepada guru terutamanya oleh ibu b
Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 201
memartabatkan profesion keguruan. Anjakan in
ramai yang memilih kerjaya sebagai guru ini buk
pekerjaan, paksaan ibu bapa, pilihan terakhir dan
dapat didengari (KPM, 2012). Tanpa minat dan
lemah dan tidak berkualiti (Goh, 2011).

Kecemerlangan dan keberhasilan murid
dan komitmen guru (Mohd Ridhuan, Shariza
Kualiti dan komitmen guru pula sangat dipenga
(Abdul Jaleel, Opare & Yarquah, 2014). Kepimp
kecemerlangan sekolah itu sendiri. Seorang P
bijak dalam menguruskan sekolahnya dengan
untuk mentadbir malah mereka seharusnya te

18

Muhammad Hisham Adnan | Jamalul Lail Abdul Wahab |
Azlin Norhaini Mansor

GURU: ASPEK BEBAN KERJA,
IBATAN DALAM PENGURUSAN

HISHAM ADNAN
rsiti Kebangsaan Malaysia

[email protected]

ABDUL WAHAB
rsiti Kebangsaan Malaysia

@ukm.edu.my

AINI MANSOR
rsiti Kebangsaan Malaysia

@ukm.edu.my

TRAK

ap kepuasan kerja guru dalam aspek beban
pengurusan di sekolah. Kajian tinjauan ini
Selangor yang dipilih secara rawak berstrata.
riptif dan inferensi menggunakan perisian
SPSS). Dapatan kajian menunjukkan bahawa
ng dikaji. Hasil dapatan juga menunjukkan
ifikan tahap kepuasan kerja guru mengikut
kajian ini dapat membantu pihak pentadbir
ngetua agar memberikan tumpuan dalam
sekolah masing-masing demi meningkatkan
ang.

Kerja, Pengiktirafan, Penglibatan dalam
.

anyakan guru pada hari ini hangat diperkatakan
ofian, Mohammad Nasir & Mohammad, 2014;
Kebanyakan guru seolah-olah tidak mempunyai
ang pendidik (Rohani, Hazril & Nordin, 2010).
gat dan banyak lagi sikap-sikap negatif yang
bapa murid itu sendiri (Ololube). Menerusi Pelan
13-2025 telah menetapkan Anjakan Ke- 4 untuk
ni sangat penting untuk diberi perhatian kerana
kan di atas minat tetapi sekadar untuk mendapat
n macam-macam lagi alasan-alasan yang negatif
n komitmen maka hasilnya lahirlah murid yang

d sebenarnya sangat bergantung kepada kualiti
& Mohd Ibrahim, 2014; Rohani et al., 2010).
aruhi oleh pengaruh budaya organisasi sekolah
pinan sekolah sangat penting dalam menentukan
Pengetua atau Guru Besar (PGB) seharusnya
berkesan. Mereka bukan sahaja diberi kuasa
elah dilengkapi dengan pelbagai pengetahuan,

87

Muhammad Hisham Adnan | Jamalul Lail Abdul Wahab |
Azlin Norhaini Mansor

kemahiran dan kompetensi dalam menguruskan
infrastruktur, hubungan interpersonal, hubunga
dalam memastikan kepuasan kerja guru sentiasa

2.0 PENYATAAN MASALAH

Kebanyakan guru pada hari ini sering
pekerjaannya (Raziah & Ahmad, 2009; Zulk
disebabkan keperluan seseorang itu gagal di
Maslow (1954), keperluan manusia ini boleh
iaitu fisiologi, keselamatan, sosial, penghargaan
beza keperluannya namun apa yang pasti, setia
sehariannya. Sekiranya berjaya dicapai maka ak
sekiranya tidak dapat dicapai akan membawa ke
membahagikan keperluan manusia kepada dua f
motivator yang tinggi akan memberikan kepu
faktor hygene yang tinggi pula akan menafikan
kepuasan kerja adalah suatu isu yang hangat dipe
pun para pendidik terutamanya golongan guru d

Berdasarkan kepada keputusan TIMMS
murid di negara kita masih rendah tahap pemiki
Walaupun pencapaian dalam peperiksaan utama n
mencatatkan peningkatan di peringkat kebangsa
murid di Malaysia masih jauh ketinggalan (KPM
yang menyebabkan hal seperti ini boleh terjadi?
rendah. Tahap kualiti seseorang guru sangat ber
(Dana, 2013).

3.0 TUJUAN KAJIAN

Tujuan kajian ini adalah utuk mengenal p
sekolah rendah dan menengah di sekitar Negeri S
dan penglibatan dalam pengurusan di sekolah .

4.0 OBJEKTIF KAJIAN

Antara objektif-objektif yang akan dibin

i. Mengenal pasti tahap kepuasan ker
dan penglibatan dalam pengurusan

ii. Mengenal pasti perbezaan min taha
pendidikan dan tempoh mengajar g

iii. Mengenal pasti hubungan antara tah
dan tempoh mengajar guru.

5.0 HIPOTESIS KAJIAN

HO1 Tidak terdapat perbezaan min
mengikut jantina guru.

HO2 Tidak terdapat perbezaan min yan
tahap pendidikan guru.

18

n sumber manusia, gaya kepimpinan, kewangan,
an dengan komuniti setempat dan lain-lain lagi
a diutamakan (Nik & Mastura, 2015).

g mengeluh rasa tidak puas hati dalam urusan
kafli, 2007). Ketidakpuasan hati ini berlaku
ipenuhi (Maslow, 1954). Berdasarkan kepada
dibahagikan kepada lima peringkat (hierarki)
diri dan hasrat diri. Setiap manusia ini berbeza-
ap manusia inginkan sesuatu dalam kehidupan
kan membawa kepada kesan yang positif namun
epada kesan yang negatif. Herzberg (1959) pula
faktor iaitu faktor motivator dan hygene. Tahap
uasan yang tinggi kepada seseorang manakala
ketidakpuasan hati dalam kalangan pekerja. Isu
erkatakan baik di kalangan pekerja industri mahu
di sekolah rendah dan menengah.
S dan PISA jelas menunjukkan bahawa kualiti
irannya di peringkat antarabangsa (KPM, 2012).
negara seperti UPSR, PT3, SPM dan STPM sering
aan namun realitinya di peringkat antarabangsa,
M, 2012). Di mana silapnya? Apakah puncanya
Jawapannya adalah kerana kualiti gurunya yang
rgantung kepada tahap motivasi guru itu sendiri

pasti tahap kepuasan kerja guru di beberapa buah
Selangor dalam aspek beban kerja, pengiktirafan

ncangkan dalam kajian ini ialah:
rja guru dalam aspek beban kerja, pengiktirafan
n di sekolah.
ap kepuasan kerja guru mengikut jantina, tahap
guru.
hap kepuasan kerja guru dengan tahap pendidikan

yang signifikan tahap kepuasan kerja guru
ng signifikan tahap kepuasan kerja guru mengikut
88

HO3 Tidak terdapat perbezaan min yan
tempoh mengajar guru.

HO4 Tidak terdapat hubungan yang
dengan tahap pendidikan dan tem

6.0 KERANGKA KONSEP KAJIAN

Rajah di bawah menunjukkan kerangka

Rajah 1: Kerangka Konseptual Kajian Diubahsua
Berdasarkan kepada kerangka konseptual

iaitu pembolehubah bebas (IV) dan pembolehub
faktor demografi responden manakala pemboleh
guru di beberapa buah sekolah rendah dan men
aspek beban kerja, pengiktirafan dan penglibatan
bersandar adalah berdasarkan kepada Teori Kepe
7.0 TINJAUAN LITERATUR
7.1 Teori Kepuasan Kerja

Kepuasan kerja ialah merupakan sala
mempengaruhi sikap individu terhadap kerjayan
Menurut Ishak (2004), kepuasan kerja ialah meru
atau negatif atau dengan kata lain suatu perasaa
pekerjaan yang dilakukannya. Menurut Maslow
seseorang itu di penuhi maka hal ini akan member
namun hal yang sebaliknya akan berlaku seki
dipenuhi. Menurut Herzberg (1959) pula, kepu
faktor dalaman yang dipanggil pendorong seper
dan juga faktor luaran seperti hubungan perso
guru juga merujuk kepada tahap keseronokan y
seseorang guru dan melibatkan perasaan positif
(Fatimah 2014). Maka dalam operasi kajian ini,
pekerja dalam kalangan organisasi ini terhadap p
kajian ini, kepuasan kerja diukur berdasarkan
Teori Keperluan Maslow dan Teori Dua Faktor
Penglibatan dalam Pengurusan.

18

Muhammad Hisham Adnan | Jamalul Lail Abdul Wahab |
Azlin Norhaini Mansor

ng signifikan tahap kepuasan kerja guru mengikut
signifikan antara tahap kepuasan kerja guru

mpoh mengajar guru.
konsep kajian yang dilakukan.

ai daripada Maslow (1954) dan Herzberg (1959).
l kajian, kajian ini mempunyai dua pembolehubah
bah bersandar (DV). Pembolehubah bebas ialah
hubah bersandar ialah tahap kepuasan kerja bagi
nengah harian di sekitar Negeri Selangor dalam
n dalam pengurusan. Aspek dalam pembolehubah
erluan Maslow dan Teori Dua Faktor Herzberg.

ah satu faktor utama dalam menentukan serta
nya (Raziah & Ahmad, 2009; Herzberg, 1959).
upakan suatu tindak balas emosi sama ada positif
an suka atau tidak seseorang individu terhadap
(1954), apabila sesuatu keinginan dan keperluan
ri kepuasan kepada seseorang individu berkenaan
iranya keperluan dan keinginan tersebut tidak
uasan kerja seseorang individu ditentukan oleh
rti mendapat pengiktirafan dan kerja itu sendiri
onal (Raziah & Ahmad, 2009). Kepuasan kerja
yang diperolehi hasil daripada tugas atau kerja
f atau negatif seseorang terhadap pekerjaannya
kepuasan kerja merujuk kepada tahap kepuasan
pekerjaan dan persekitaran kerja mereka. Dalam
n kepada tiga dimensi pekerjaan berdasarkan
Herzberg iaitu Beban Kerja, Pengiktirafan dan

89

Muhammad Hisham Adnan | Jamalul Lail Abdul Wahab |
Azlin Norhaini Mansor

7.2 Teori Keperluan Maslow
Abraham H. Maslow (1954) telah memp

bahawa setiap manusia mempunyai keperluan ya
Keperluan ini boleh dibahagikan kepada lima p
keselamatan, aspek hubungan sosial, aspek pe
keperluan suatu tahap bawah telah dipuaskan,
beban kerja, pengiktirafan, penglibatan dalam
terkandung dalam Teori Keperluan Maslow dan
memberikan kepuasan dan motivasi kepada gu
pekerjaannya. Faktor motivasi akan meningkat
dalam pekerjaannya (Dana, 2013; Lee & Pang,
tidak dipenuhi maka guru akan merasa kurang
pekerjaan yang dilakukannya.
7.4 Teori Dua Faktor Herzberg

Teori dua faktor Herzberg atau two-fac
Herzberg (1959) terbahagi kepada dua iaitu fakto
bahawa kedua-dua faktor ini saling tidak berkaita
bahawa faktor motivator yang tinggi akan m
motivator ini juga dikenali sebagai faktor perang
Manakala faktor hygiene pula adalah sebagai f
mengelakkan timbulnya rasa ketidakpuasan ha
Frederick Herzberg lebih menekankan kerja se
menimbulkan motivasi dan kepuasan kerja.
7.5 Beban Kerja

Beban kerja bermaksud tugas atau tang
sama ada dilaksanakan secara berkumpulan atau
beban tugas yang diberikan kepada pekerja itu
jawatan yang disandangnya (Hussaini). Manaka
kepada pandangan guru mengenai pembahag
tambahan, perkeranian dan tugas ad hoc secara a

7.6 Pengiktirafan
Pengiktirafan bermaksud mengakui kem

dengan sangat baik dan berkesan. Pengiktirafan i
perbuatan (Hussaini). Pengiktirafan yang diberik
pilih kasih kerana sekiranya ketidakadilan berla
puas hati di kalangan pekerja. Dalam sistem pe
pengiktirafan yang paling bermakna ialah Anuge
ini seharusnya diberikan kepada guru atau staf ya
sepanjang tahun penilaiannya. Definisi operasion
pemberian APC, pemberian hadiah atau sijil p
pentadbir sekolah kepada guru mereka.

7.7 Penglibatan dalam Pengurusan

Pentadbir sekolah yang seringkali mel
sekolah merupakan satu amalan yang rasional m
kini menjadi semakin kompleks dan mencabar. S
dikongkong oleh corak pengurusan yang bersif

19

perkenalkan Teori Keperluan dengan menyatakan
ang perlu dipenuhi bagi mencapai kepuasan diri.
peringkat (hierarki) iaitu aspek fisiologi, aspek
enghargaan diri dan aspek hasrat diri. Apabila
maka keperluan lain pula akan muncul. Aspek
pengurusan di sekolah merupakan aspek yang
n sekiranya semua aspek ini dipehuhi maka akan
uru terutamanya yang berkaitan dengan bidang
tkan komitmen dan kualiti seseorang manusia
2013). Namun, sekiranya semua aspek tersebut
g bermotivasi dan tidak berpuas hati terhadap

ctor theory yang diperkenalkan oleh Frederick
or hygiene dan motivator. Herzberg menyatakan
an antara satu sama lain. Beliau juga menyatakan
memberikan kepuasan hati yang tinggi. Faktor
gsang atau dikenali juga sebagai faktor dalaman.
faktor luaran. Faktor hygiene yang tinggi akan
ati dalam kalangan pekerja (Herzberg, 1959).
ebagai perkara yang mempunyai potensi untuk

ggungjawab yang diamanahkan kepada pekerja
u pun secara individu. Dalam konteks organisasi,
adalah berbeza mengikut kebolehan atau status
ala definisi operasional bagi kajian ini merujuk
gian tugas akademik, ko-kurikulum, aktiviti
adil oleh pihak pentadbiran sekolah.
mampuan seseorang dalam melaksanakan tugas
ini boleh dilakukan secara lisan atau pun melalui
kan ini seharusnya adil dan tidak ada unsur-unsur
aku maka hal ini akan menimbulkan rasa tidak
endidikan terutamanya yang berada di sekolah,
erah Perkhidmatan Cemerlang (APC). Anugerah
ang menunjukkan prestasi kerja yang cemerlang
nal kajian ini merujuk kepada penilaian prestasi,
penghargaan dan pujian yang diberikan pihak

libatkan guru di sekolahnya dalam pengurusan
memandangkan konteks pengurusan sekolah yang

Selama ini sistem pengurusan sekolah hanyalah
fat birokratik dan berhierarki. Guru besar atau
90

pengetua ialah merupakan orang yang seringk
konteks pengurusan sekolah tanpa melibatkan
Seseorang Guru besar atau pengetua haruslah
demi menggalakkan berlakunya penglibatan sebe
ini bukan sahaja akan memudahkan pihak pent
peluang kepada para guru untuk merasai pe
meningkatkan motivasi dan semangat mereka.
pemberian pengupayaan, autonomi, membuat
dalam melaksanakan tugasan dan aktiviti baik d

8.0 METODOLOGI KAJIAN
8.1 Reka Bentuk Kajian

Dalam penyelidikan ini, kaedah kuant
tinjauan dan menggunakan borang soal selidik s
selidik manual digunakan ke atas sampel kajian
ke atas sampel kajian rintis.

8.2 Populasi dan Sampel Kajian

Dalam penyelidikan ini populasi kaji
sekolah rendah dan tiga buah sekolah menenga
kajian dilakukan secara rawak berkelompok b
kategori dalam demografi melebihi 30 orang. A
berdasarkan pandangan Scheaffer, Mendenhall I
saiz minimum peserta kajian bagi kajian tinjaua
normal. Sebanyak 210 borang soal selidik telah
dan 90 borang ke sekolah menengah tetapi peng
123 borang sahaja. Maka seramai 123 orang sam

8.3 Instrumen Kajian

Bagi menjawab persoalan kajian yang
instrumen penyelidikan. Borang soal selidik y
bahagian iaitu Bahagian A dan Bahagian B. Bah
responden iaitu jantina, bangsa, tahap pendidi
Manakala soal selidik di bagi Bahagian B pula ad
kerja guru di beberapa buah sekolah di sekitar
adalah dibangunkan sendiri bersama rakan kur
instrumen oleh pensyarah kanan yang merupaka
dan pentadbiran pendidikan. Bahagian B soal sel
Mata.

Jadual 1:
Skala Likert Lima Mata yang Digunakan dalam Kaj

Skala
Sangat Tidak Setuju (STS)
Tidak Setuju (TS)
Kurang Setuju (KS)
Setuju (S)
Sangat Setuju (SS)

19

Muhammad Hisham Adnan | Jamalul Lail Abdul Wahab |
Azlin Norhaini Mansor

kali membuat keputusan secara individu dalam
guru di bawah pimpinannya (Zulkifli, 2007).
membina hubungan kemanusiaan dengan guru
enar para guru dalam pengurusan di sekolah. Hal

tadbiran malah secara tidak langsung membuka
engalaman menguruskan sekolah di samping
Definisi operasional kajian ini merujuk kepada
keputusan, kepercayaan kepada guru mereka
dalam sekolah mahu pun di luar sekolah.

titatif digunakan dengan memilih reka bentuk
secara manual dan juga atas talian. Borang soal
sebenar manakala borang atas talian digunakan

ian ialah guru yang bertugas di enam buah
ah di sekitar Negeri Selangor. Pemilihan sampel
bagi memastikan bilangan sampel bagi setiap
Asas penetapan jumlah sampel kajian ini adalah
III, Ott dan Gerow (2013) yang mengatakan had
an adalah seramai 30 orang berdasarkan taburan
h diedarkan iaitu 120 borang ke sekolah rendah
gkaji hanya berjaya mengumpul balik sebanyak
mpel telah terlibat dalam kajian ini.
g dikaji borang soal selidik digunakan sebagai
yang digunakan adalah terbahagi kepada dua
hagian A adalah bahagian maklumat demografik
ikan, pengalaman mengajar dan jenis sekolah.
dalah digunakan untuk mengukur tahap kepuasan
r Negeri Selangor. Item- item yang digunakan
rsus Asas Teori Pendidikan dan kesahan pakar
an pakar dalam bidang pengurusan, kepimpinan
lidik ini menggunakan kaedah Skala Likert Lima

jian Ini. Nilai
91 1
2
3
4
5

Muhammad Hisham Adnan | Jamalul Lail Abdul Wahab |
Azlin Norhaini Mansor

8.4 Kesahan, Kebolehpercayaan, Kajian

Bagi menguji kesahan dan kebolehperca
bidang kepimpinan, pengurusan dan pentadbir
kesahan borang soal selidik yang digunakan
dijalankan kepada 30 orang guru yang mengaj
Selangor dan sedang menyambung pelajaran
Universiti Kebangsaan Malaysia. Sampel kajian
rawak berstrata. Berdasarkan kajian rintis terse
Bahagian B ialah α = 0.973.

8.5 Statistik Deskriptif
Analisis statistik deskriptif dijalankan u

bahagian demografi. Manakala kekerapan, min
daripada bahagian B. Bagi tujuan menganalisis
guru, tahap pengukuran seperti mana dalam ja
pandangan Izani & Yahya (2014).

Jadual 2: Interp
Interpretasi Skor Min
Sanga
Skor Min Tidak
Kuran
1.00 – 1.89 Berpu
1.90 – 2.69 Sanga
2.70 – 3.49
3.50 – 4.29
4.30 – 5.00
Sumber: Izani & Yahya (2014)

8.6 Statistik Inferensi

Bagi mengenal pasti perbezaan tahap k
Ujian- t dijalankan bagi menguji hipotesis perbez
bagi mendapatkan nilai perbezaan (t) dan aras
dijalankan bagi menguji hipotesis perbezaan di a
pendidikan dan tempoh mengajar guru bagi mend
Akhir sekali, bagi menguji hubungan di antara
iaitu tahap pendidikan dan tempoh mengajar guru
mendapatkan nilai korelasi (r) dan aras signifika

Bagi menentukan tahap kekuatan perkait
dalam kajian ini, pandangan Cohen (1988) dan G
anggaran kekuatan hubungan ditunjukkan dalam

Jadual 3:
Skor Julat bagi Kekuatan Perkaitan.

Skor Min

0.00
< 0.19
0.20 - 0.39
0.40 - 0.69
0.70 - 0.89
> 0.90
Sumber: Faizal et al. (2015)

19