Jilid 2-2023

344 individu dalam sosial media. cuba menyokong perkembangan kerjaya pelajar sekolah rendah. Sekiranya perwatakan utama kanak-kanak lemah maka ia bermaksud kekurangan contoh teladan pada tahap yang mencukupi. Melalui hasil dapatan tinjauan ini, tahadap kesedaran dan pengetahuan kerjaya saling berkaitan dengan bidang pendidikan dan bidang bimbingan dan kaunseling sekolah. Berdasarkan dapatan kajian literature yang lain juga membuat kesimpulan yang setuju bahawa kesedaran kerjaya mula berkembang dari tahun sekolah rendah. Maka dan tiada perbezaan merentas jantina dari segi pembangunan kerjaya. (Magnuson dan Starr, 2000; Blackhurst, 2003; Taylor, 2003; Auger et al.,2005). Selain itu, sebagai sekolah rendah pelajar semakin dewasa dan mula berfikir secara realistik tentang profesion (Blackhurst, 2003; Auger et al.,2005). Matlamat kerjaya kanak-kanak akan berkembang secara beransur-ansur (Helwig, 2001). Pada akhirnya murid dapat mengaitkan minat mereka dengan kerjaya yang dipilih lalu dapat boleh mengaitkan matlamat kerjaya dengan matlamat pendidikan. Ia juga diperhatikan bahawa ibu bapa memainkan peranan yang sangat penting kehidupan kanak-kanak, dan bahawa mereka mempengaruhi perkembangan kerjaya anak-anak mereka sebagai seawal tahun sekolah rendah. Implikasi untuk amalan dan hala tuju penyelidikan masa depan ini. Data penyelidikan yang diperolehi menunjukkan bahawa struktur asas untuk melancarkan pendidikan kerjaya di sekolah rendah. Pengkaji berpendapat bahawa kurikulum sekolah rendah harus menumpukan perhatian tentang aktiviti yang dapat menyedarkan pelajar bakat dan minat mereka. Pendidik harus berusaha untuk meningkatkan kesederan murid untuk melakukan penerokaan tentang kehidupan masa depan sendiri serta memikirkan kesan kehidupan sekarang terhadap masa depan mereka. Sebagai bakal guru bimbingan dan kaunseling atau kaunselor sekolah dicadang bagi menyokong ibu bapa untuk menjadi peranan yang lebih baik model untuk perkembangan kerjaya anak-anak mereka. Dapatan kajian ini menyokong idea bahawa pembangunan kerjaya bermula dari tahun sekolah rendah dan pelaksanaan program pembangunan kerjaya harus dimulakan sejak daripada peringkat sekolah rendah. Walau bagaimanapun, bilangan kajian dalam kesusasteraan yang berurusan dengan perkembangan kerjaya pelajar sekolah rendah adalah tidak mencukupi dalam negara kita. Oleh itu, tahap perkembangan kerjaya di murid sekolah rendah perlu diperhatikan. Di samping itu, terdapat keperluan untuk membandingkan tahap pembangunan kerjaya kanak-kanak negara Malaysia dengan negara yang berbeza bagi membangkitkan keperluan pendidikan kerjaya. Dengan ini warga kaunselor sekolah baru dapat menyediakan bimbingan dan kaunseling sekolah program. Program bimbingan sekolah boleh disediakan bergantung kepada teori ahli akademik yang telah menjalankan penyelidikan dalam banyak negara, seperti Donald E. Super. Perbandingan tahap perkembangan kerjaya tahun kanak-kanak di peringkat antarabangsa boleh menyumbang kepada perancangan kerjaya yang lebih maju. Bukan itu sahaja, dapatan penyelidikan ini juga akan dijadikan rujukan dan asas pembinaan projek inovasi yang dapat membantu murid-murid sekolah rendah untuk memperolehi maklumat kerjaya seperti jenis pekerjaan, skop kerja, persekitaran kerja dengan cara yang lebih menarik. Secara tidak langsung, produk inovasi pendidikan kerjaya yang dibina juga dapat mempertingkatkan sembilan dimensi kerjaya yang dikemukan oleh Super (1900). Kesimpulanya, hasil kajian ini akan memberi manfaat kepada warga pendidik dan warga bimbingan dan kaunseling. Sesungguhnya, kesedaran dan pengetahuan kerjaya dalam kalangan murid sekolah rendah perlu diperhatikan dan dipertingkatkan berdasarkan sembilan dimensi teori kerjaya Super. Kegagalan meningkatkan kesedaran dan pengetahuan

345 kerjaya akan menjejaskan usaha murid merancang dan membuat keputusan kerjaya sama ada pada masa sekarang atau semasa dewasa. Hasil kajian ini menyokong bahawa pendidikan kerjaya di sekolah adalah penting. Oleh itu, pengkaji diharapkan kajian ini mampu menerbitkan kesedaran kepada semua pihak tentang kepentingan tahap kesedaran dan pengetahuan kerjaya dipelihara sejak dari kecil lagi. RUJUKAN Ammad Rashid B. Rajuddin & Ramlan Bin Abdul Wahab. (2011). Usaha-Usaha Pemilihan Kerjaya Di Kalangan Remaja Melayu Di Felda Daerah Jerantut, Pahang. Retrieved from : http://eprints.utm.my/id/eprint/12037/ Ayriza, Y., Triyanto, A., Setiawati, F. A., & Gunawan, N. E. (2020). Exploring Children’s Career Interests and Knowledge Based on Holland’s Theory. International Journal of Instruction, 13(4), 643-662. https://doi.org/10.29333/iji.2020.13440a Auger, W.R., Blackhurst, Ali. and Wahl, K.H. (2005), “The development of elementary-aged childen’s career aspirations and expectations“, Professional School Counseling. Blackhurst, AB. (2003), “Children‘s perceptions of vocational preparation requirements“,Professional School Counseling, Vol. 7 No. 2, pp. 58-67. Blackhurst, A., Auger, R.W, and Wahl, K.H. (2003), “Children's perceptions of vocational preparation requirements”, Professional School Counseling, V01. 7 No. 2, pp. 58-67. Cerrito, J. A. (2013). An examination of career guidance programming on elementary school students' vocational development (Order No. 3727583). Retrieved from: https://www.proquest.com/dissertations-theses/examinationcareer-guidance-programming-on/docview/1724678526/se-2 Donna E & Graham B. (2003). Construction and psychometric properties of the Childhood Career Development Scale. South African Journal of Psychology 33(4) ; 227-235. Donna E & Graham B. (2004). Childhood Career Development Scale: Scale Construction and Psychometric Properties. Journal Of Career Assessment Vol. 12 No. 2 ; 113-134. Donna E & Graham B. (2010). Validity of Childhood Career Development Scale scores in South Africa. Int J Educ Vocat Guidance (2010) 10 : 73–88. Ferrari, L., Nota, L., Schultheiss, D., Stead, G., & Davis, B. (2018). Validation of the Childhood Career Development Scale Among Italian Middle School Students. Journal of Career Assessment, 26(4), 732-748. Izzah Supeni, Ahmad Jazimin Jusoh, Zakaria Mohamad & Zainab Ismail (2010). Pola Perkembangan Kerjaya Pelajar Menurut Perspektif Teori Super. Jurnal Pembangunan Sosial Jilid 13 (Jun) 2010: 71–84. Jasmi, K. A. (2012). Metodologi Pengumpulan Data dalam Penyelidikan Kualitatitif in Kursus Penyelidikan Kualitatif Siri 1 2012 at Puteri Resort Melaka on 28-29 Mac 2012. Or-ganized by Institut Pendidikan Guru Malaysia Kampus Temenggong Ibrahim, Jalan Datin Halimah, 80350 Johor Bahru, Negeri Johor Darul Ta'zim. Kamarul Azmi Jasmi. (2012). Analisis Data dalam Penyelidikan Kualitatif. Universiti Teknologi Malaysia : Selangor Darul Ehsan.

346 Kim, H., Carney, J., Guo, X., & Prescod, D. (2022). The role of developmental assets in childhood career development. The Career Development Quarterly, 70(2), 98-109. Kimberly A.S. & Howard Mary Walsh. (2011). Children’s Conceptions of Career Choice and Attainment: Model Development. Journal of Career Development 38(3):256-271. Kiet Wah Wong. (2013). Perkembangan kanak-kanak. Selangor Darul Ehsan :Oxford Fajar. Lim Chong Lim, Nor Azizah Salleh, Saat Mohd Yasin, Mohd Kidin Shahran, Alias Mohd Yatim & Abdul Razak Habib. (2006). Kaedah Penyelidikan dalam Pendidikan. Open University Malaysia: Selangor Darul Ehsan. Mohd Sani Ismail et al. (2018). Kematangan Kerjaya Pelajar: Implikasinya Terhadap Kaunseling Kerjaya. Jurnal Islam dan Masyarakat Kontemporari (2018) Bil. 18, No. 1. Mohd Muizzuddin Mohd Nor, Mohamad Fauzi Sukimi & Mohd Nasaruddin Mohd Nor. (2018). Kesedaran pendidikan dan minat kerja pelajar Orang Asli suku kaum Jakun di Rompin, Pahang. Malaysian Journal of Society and Space 14 issue 1 (72-86). Nazli, S. (2007). Career development in primary school children. Career Development International, 12(5), 446-462. Nur Hafizah Bte Ibrahim. (2017). Kesedaran Kerjaya Dalam Kalangan Murid Menengah. Retrieved from : https://ir.upsi.edu.my/files/docs/2020/4187_4187.pdf Nordin, M. H. A., & Seng, H. C. (2021). Exploring Children’s Career Planning Through Career Guidance Activities: A Case Study. International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 10(2), 754– 765. Noor Athirah Sukri & Suppiah Nachiappan. (2021). Kecenderungan Pemilihan Kerjaya Dalam Kalangan Pelajar Sekolah Menengah Bandar Dan Luar Bandar Di Kelantan. Jurnal Ilmi Volume 11 2021: 56-63. Pusat Pembangunan Akademik Institut Pendidikan Guru Malaysia. (2018). Buku Panduan Penyelidikan Kajian Kes. Institut Pendidikan Guru Malaysia :Selangor Darul Ehsan. Palmer, S., & Cochran, L. (1988). Parents as Agents of Career Development. Journal of Counseling Psychology, 35(1), 71-76. Puteri Havati Megat Ahmad. (2010). Bimbingan dan Kaunseling Kerjaya. Selangor Darul Ehsan : Perpustakaan Negara Malaysia. Sidek Mohd Noah (2002). Perkembangan Kerjaya Teori & Praktis. Penerbit Universiti Putra Malaysia, Serdang. Sapora Sipon, Ruhaya Hussin (2011). Teori Kaunseling dan Psikoterapi (Edisi ke-3). Penerbit USIM, Nilai. Stead, G., & Schultheiss, D. (2010). Validity of Childhood Career Development Scale scores in South Africa. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 10(2), 73-88. Tan Tai & Yusri Kamin. (2014). Tahap Kesedaran Kerjaya Pelajar Tingkatan Enam Di Daerah Kluang Dalam Pemilihan Kerjaya. International Seminar on Technical and Vocational Education 2014 (TVEIS 2014).

347

348 TAHAP EFIKASI KENDIRI DALAM KALANGAN GURU PELATIH BIMBINGAN DAN KAUNSELING DI IPG KAMPUS TENGKU AMPUAN AFZAN JOYCE LEE CHIU YUI ( [email protected] ) Institut Pendidikan Guru Kampus Tengku Ampuan Afzan Abstrak PENGENALAN Berdasarkan Pekeliling KP5209/35(4), Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) telah menguatkuasakan pelantikan guru bimbingan dan kaunseling (B&K) di sekolah rendah dan menengah untuk memainkan peranan penting sebagai agen perubahan dalam aspek pembangunan modal insan untuk memacu agenda pembangunan negara. Menurut kepada Bandura (1977), seseorang yang mempunyai efikasi kendiri yang tinggi akan mempunyai kemampuan untuk melaksanakan sesuatu tugas dengan mencapai matlamat yang ditentukan. Justeru, efikasi kendiri seseorang guru B&K adalah penting untuk membuktikan kesedaran dan keyakinan terhadap kemampuan diri sendiri dalam pelaksanaan tugas sementara ia menuntut efikasi kendiri yang tinggi untuk memastikan segala tugasan yang diamanahkan dapat dilaksanakan secara efisien. Dalam konteks yang lain, boleh difahami bahawa tahap efikasi kendiri seseorang guru B&K merupakan salah satu pembolehubah penting yang dapat mempengaruhi keberkesanan dalam pengendalian perkhidmatan B&K di sekolah. Menurut Ashton (1984) dalam kajian Noornajihan Jaafar dan Halim Tanuri (2013), guru B&K yang mempunyai efikasi kendiri yang tinggi berpotensi untuk menjejaskan produktif dan kecekapan dalam pelaksanaan tugas yang mendorong kepada pencapaian murid. Sehubungan dengan itu, efikasi kendiri seseorang guru B&K boleh mempengaruhi profesionalisme dan akauntabiliti yang ditunjukkan oleh guru B&K mahupun prestasi dalam kerja Seseorang guru bimbingan dan kaunseling (B&K) berperanan penting untuk memastikan perkembangan murid yang sejahtera dan holistik dari pelbagai segi melalui perkhidmatan B&K. Keyakinan pada guru B&K merupakan aspek penting bagi menjamin keberkesanan perkhidmatan B&K. Kajian tinjauan ini bertujuan untuk mengenal pasti tahap efikasi kendiri dalam kalangan guru pelatih B&K di Institut Pendidikan Guru Kampus Tengku Ampuan Afzan (IPGKTAA) berdasarkan kumpulan pengambilan. Seramai 110 orang guru pelatih B&K telah memberi respons terhadap soal selidik Counselor Self-Estimate Inventory (COSE). Guru pelatih B&K dari kumpulan PISMP ambilan tahun 2019 telah menunjukkan tahap efikasi kendiri tertinggi (min = 4.5475, s.p = 0.82624) manakala guru pelatih B&K dari kumpulan PISMP ambilan tahun 2021 menunjukkan tahap efikasi kendiri terendah (min = 3.5872, s.p = 0.90558). Hasil dapatan menunjukkan tahap efikasi kendiri yang sederhana dalam kalangan guru pelatih B&K. Keputusan ini membuktikan bahawa majoriti guru pelatih B&K mempunyai keyakinan diri yang berstatus sihat dan mencapai permintaan minima untuk berprestasi positif dalam pengendalian perkhidmatan B&K. Secara rumusnya, perbezaan ketara dalam hasil dapatan kajian boleh dijelaskan bahawa guru pelatih B&K yang menamatkan lebih banyak kursus akan mempunyai tahap efikasi kendiri kaunseling yang lebih tinggi. Apabila guru pelatih B&K memperoleh lebih banyak pengalaman dalam program kaunseling, markah pada COSE akan meningkat dan seterusnya berpeluang untuk mempraktikkan kemahiran kaunseling (Ashley Ascherl Pechek, 2018). Kata Kunci: Tahap Efikasi Kendiri, Guru Pelatih, Bimbingan dan Kaunseling, Keyakinan Diri

349 seperti kesediaan untuk menerima cabaran dan perubahan, keupayaan menyelesaikan masalah dan juga keterampilan diri. PERNYATAAN MASALAH Kajian Premlata et.al (2022) telah menjelasan bahawa Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013- 2025 menekankan pelbagai perkara berkaitan dengan pendidikan selain daripada menekankan kemenjadian murid sebagai matlamat utama yang ingin dicapai. Demikian kerana kemenjadian murid dapat mencerminkan kejayaan sistem pendidikan negara yang berfungsi sebagai asas bagi melahirkan insan manusia yang berkualiti sangat penting untuk membimbing sesebuah negara ke arah kemajuan. Justeru, perkhidmatan B&K telah diiktirafkan dalam dunia pendidikan selepas termaktub dalam Dasar Pendidikan Kebangsaan (DPK) pada tahun 2013. Demi merealisasikan aspirasi yang digariskan bagi menjamin kemenjadian murid, usaha banyak ditaruhkan bagi menyediakan pendidikan berkualiti dan bertaraf antarabangsa sejajar dengan perkembangan zaman. Dunia pendidikan sering akan mengalami perubahan dan para guru sebagai pendidik perlu mempunyai efikasi kendiri yang tinggi sebagai agen perubahan yang mewujudkan keseimbangan antara pihak sekolah, murid-murid, ibu bapa dan komuniti. Kajian Ranie Damayanti et.al (2022) turut menjelaskan bahawa sekiranya guru mempunyai efikasi kendiri yang tinggi dalam memainkan peranan sebagai agen perubahan secara efisien dan profesional maka guru berkemampuan untuk memupuk dan membina generasi baru pemacu pembangunan negara berpotensi dengan akhlak yang unggul selain daripada berpengetahuan tinggi. Dalam konteks ini, bukan sahaja ia melibatkan guru biasa sebagai agen perubahan malah juga banyak bergantung kepada para guru B&K yang memikul kewajipan dalam memastikan perkembangan dalam diri murid secara positif dari pelbagai segi iaitu jasmani, emosi, rohani, intelektual dan sosial (JERIS). Menurut Bandura (1986) dalam kajian Ashley Ascherl Pechek (2018), prestasi guru pelatih B&K merupakan faktor yang signifikan untuk mempengaruhi jangkaan keberkesanan diri dalam pengendalian sesi kaunseling terutamanya apabila guru pelatih B&K berjaya mengaplikasikan ilmu pengetahuan dan kemahiran, maka mereka akan lebih yakin terhadap kemampuan diri. Persepsi ini disokong oleh pernyataan dalam kajian Goreczny et.al (2015) iaitu keyakinan diri yang tidak mencukupi dan persediaan kemahiran kaunseling yang tidak matang akan menjadi kekangan kepada seseorang kaunselor novis dalam menyempurnakan sesi kaunseling atau praktikum. Justeru, pengkaji menjalankan kajian tinjauan ini juga bertujuan untuk meningkatkan kesedaran terhadap efikasi kendiri dalam kalangan guru pelatih B&K untuk memastikan mereka dapat memberikan tumpuan kepada aspek ini dengan melibatkan diri secara aktif dalam pembelajaran ataupun bengkel latihan bagi meningkatkan profesionalisme dalam bidang B&K sementara membentuk akauntabiliti dan kebolehpercayaan sebagai seorang guru B&K yang bertauliah pada kelak nanti. Menurut Zaida et.al (2022), efikasi kendiri dan kemahiran seseorang dapat dipertingkatkan melalui pengalaman yang diperolehi. OBJEKTIF KAJIAN I. Mengenal pasti tahap efikasi kendiri dalam kalangan guru pelatih B&K berdasarkan kumpulan pengambilan.

350 PERSOALAN KAJIAN I. Apakah tahap efikasi kendiri dalam kalangan guru pelatih B&K berdasarkan kumpulan pengambilan? METODOLOGI KAJIAN Reka bentuk bagi kajian ini adalah kajian tinjauan yang berbentuk kuantitatif dan deskriptif bagi mengenal pasti secara empirikal berkaitan tahap efikasi kendiri dalam kalangan guru pelatih B&K di Institut Pendidikan Guru Kampus Tengku Ampuan Afzan (IPGKTAA) melalui pemahaman tentang keyakinan diri guru pelatih B&K dari pelbagai aspek. Dalam kalangan semua guru pelatih B&K di IPGKTAA, kumpulan sasaran dari tiga kumpulan tahun pengambilan iaitu ambilan tahun 2019, 2020 dan 2021 telah ditentukan sebagai rangka persampelan bagi kajian ini. Berdasarkan kepada jadual penentuan saiz sampel Krejcie dan Morgan (1970), saiz sampel yang dikenalpasti adalah dalam lingkungan seramai 107 orang responden atau lebih. Kaedah persampelan yang digunakan dalam kajian tinjauan ini adalah persampelan secara rawak dalam kalangan sasaran yang ditentukan. Kaedah soal selidik yang berasaskan Counselor Self-Estimate Inventory (COSE) telah diaplikasikan dalam kajian ini bagi menghasilkan data deskriptif untuk membentuk gambaran yang lebih terperinci tentang topik perbincangan. COSE merupakan inventori bersifat lapor diri yang dibina oleh Larson et.al pada tahun 1992 berasaskan Teori Efikasi Kendiri Bandura. Soal selidik ini bertujuan untuk mengukur tahap efikasi kendiri guru pelatih B&K dalam pengendalian perkhidmatan B&K dari pelbagai aspek faktor yang dipertimbangkan melalui pengiraan markah. Soal selidik COSE telah menggunakan Skala Likert yang berskala 1 hingga 6 markah iaitu dari sangat tidak setuju sehingga sangat setuju sementara mengandungi 37 item bagi menjelaskan lima faktor yang boleh mempengaruhi tahap efikasi kendiri pada guru pelatih B&K seperti faktor kemahiran mikro, faktor proses kaunseling, faktor menangani tingkah laku klien yang sukar, faktor kecekapan budaya dan faktor kesedaran nilai. Jadual 1 :Pembahagian Item Dalam Soal Selidik COSE DAPATAN DAN PERBINCANGAN Dalam proses penganalisisan dan interpretasi data, pengkaji telah mengira nilai min dan nilai sisihan piawai berdasarkan data yang diperoleh melalui soal selidik COSE dengan menggunakan perisian SPSS versi 26.0. Nilai-nilai tersebut membolehkan pengkaji mengetahui tahap efikasi kendiri dan berupaya untuk menjelaskan tahap efikasi kendiri dalam kalangan guru pelatih B&K dari kumpulan pengambilan yang berbeza secara deskriptif dan terperinci.

351 Jadual 2 : Interpretasi Nilai Min Berdasarkan aspek profil demografi responden yang dikumpul melalui soal selidik, pengkaji telah mengenal pasti tahap efikasi kendiri dalam kalangan guru pelatih B&K berdasarkan kumpulan pengambilan. Taburan data telah dikemas dan dipersembahkan dalam bentuk jadual dan carta. Jadual 3: Tahap Efikasi Kendiri Dalam Kalangan Guru Pelatih B&K Berdasarkan Kumpulan Pengambilan FAKTOR AMBILAN MIN S.P Kemahiran mikro 2019 4.7273 .65650 2020 4.4608 .62839 2021 3.6302 .93228 Proses kaunseling 2019 4.3909 .86342 2020 4.2324 .71847 2021 3.3281 .92186 Menangani tingkah laku klien yang sukar 2019 4.3409 .98069 2020 4.0756 .90367 2021 3.4152 .88834 Kecekapan budaya 2019 4.6705 .85040 2020 4.2647 .80232 2021 3.8906 .90682 Kesedaran nilai 2019 4.6080 .78020 2020 4.1765 .75007 2021 3.6719 .87859 Berdasarkan hasil dapatan kajian tinjauan, pengkaji menyedari bahawa guru pelatih B&K dari kumpulan PISMP ambilan tahun 2019 dan 2020 telah menunjukkan tahap efikasi kendiri yang lebih tinggi dari aspek faktor kemahiran mikro sekiranya dibandingkan dengan guru pelatih B&K dari kumpulan PISMP ambilan tahun 2021. Keputusan ini adalah kerana guru pelatih B&K dari kumpulan PISMP ambilan tahun 2019 dan 2020 memperolehi pengetahuan dan pengalaman yang lebih banyak daripada mereka yang berasal dari kumpulan pengambilan tahun 2021 dalam penguasaan dan pengaplikasian kemahiran-kemahiran kaunseling, selaras dengan pernyataan yang dikemukakan dalam kajian Ashley Ascherl Pechek (2018) iaitu guru pelatih B&K yang mempunyai pengalaman ataupun telah menyelesaikan lebih banyak jam kredit dalam program pengkhususan B&K didapati menjadi peramal positif terhadap efikasi kendiri kaunseling. Selain itu, pengkaji juga mendapati bahawa guru pelatih B&K dari kumpulan PISMP ambilan tahun 2021 telah menunjukkan tahap efikasi kendiri yang tinggi dari aspek faktor kecekapan budaya. Ini boleh dijelaskan bahawa golongan tersebut mempunyai kesediaan diri yang tinggi dalam membantu murid dari latar belakang berlainan dengan pegangan budaya yang berbeza tanpa sebarang stereotaip terhadap status sosiobudaya murid. Dalam konteks

352 yang lain, majoriti guru pelatih B&K dari kumpulan pengambilan tahun 2021 adalah generasi muda yang mempunyai pemikiran terbuka dan tahap penerimaan yang lebih tinggi. Di samping itu, melalui taburan data yang telah dianalisis dan diinterpretasi, pengkaji dapat merumuskan bahawa responden dari kumpulan pengambilan tahun 2019 dan 2020 telah menunjukkan tahap efikasi kendiri yang lebih rendah dari aspek faktor menangani tingkah laku klien yang sukar. Hasil dapatan ini mungkin diakibatkan oleh pengalaman daripada pelaksanaan amalan profesional di sekolah yang membawa pengaruhan kepada keyakinan guru pelatih B&K terhadap kemampuan diri mereka untuk menangani murid yang kurang bermotivasi, menangani situasi krisis dan juga dalam menangani murid yang tidak berkomitmen atau ragu-ragu setelah menyedari perbezaan yang signifikan antara realistik dan imaginasi. Manakala responden dari kumpulan ambilan tahun 2021 telah menunjukkan tahap efikasi kendiri yang lebih rendah dari aspek faktor proses kaunseling. Seperti apa yang dijelaskan, golongan guru pelatih B&K dari kumpulan PISMP ambilan tahun 2021 memang kekurangan pengalaman dan ilmu pengetahuan dari segi pengendalian sesi kaunseling dengan penguasaan dan pengaplikasian dalam kemahiran kaunseling yang belum matang sekiranya dibandingkan dengan dua kumpulan pengambilan yang berbeza. Jadual 4: Analisis Tahap Efikasi Kendiri Guru Pelatih B&K Berdasarkan Kumpulan Pengambilan

353 Secara keseluruhannya, pengkaji mendapati perbezaan yang ketara bagi tahap efikasi kendiri dalam kalangan guru pelatih B&K berdasarkan kumpulan pengambilan terutamanya antara guru pelatih B&K dari kumpulan PISMP ambilan tahun 2019 dengan guru pelatih B&K dari kumpulan PISMP ambilan tahun 2021. Demikian kerana nilai min bagi guru pelatih B&K ambilan tahun 2019 dan 20202 adalah lebih daripada 4.00 bagi semua aspek faktor yang diukur manakala nilai min bagi guru pelatih B&K ambilan tahun 2021 adalah kurang daripada 4.00 bagi semua aspek faktor. Ini dapat dijelaskan dengan pernyataan bahawa dari sudut teori bahawa seseorang guru pelatih B&K yang mempunyai pengetahuan dan pengalaman secara menyeluruh dan berjaya untuk mempraktikkan kemahiran kaunseling akan meningkatkan efikasi kendiri (Burcu Pamukçu, 2011). Pengkaji berpandangan bahawa walaupun terdapat perbezaan yang telah ditunjukkan melalui analisis dan interpretasi data tetapi secara keseluruhan ketiga-tiga kumpulan pengambilan guru pelatih B&K mempunyai tahap efikasi kendiri yang sederhana dengan status keyakinan diri yang sihat terhadap keupayaan diri sendiri dalam pengendalian perkhidmatan B&K. Hasil dapatan kajian boleh membuktikan bahawa majoriti responden telah mencapai permintaan minima untuk berprestasi secara positif dalam melengkapkan kewajipan kaunseling. KESIMPULAN, CADANGAN DAN IMPLIKASI Menurut kepada Martin et.al (2004), seseorang kaunselor yang mempunyai tahap efikasi kendiri yang tinggi secara langsung akan mempunyai penghargaan kendiri yang lebih tinggi, kurang kerisauan terhadap prestasi diri dan mempunyai penguasaan yang lebih kuat dalam pengaplikasian kemahiran dan teori kaunseling. Berdasarkan kepada hasil dapatan kajian yang diperolehi, pengkaji sangat setuju dengan pernyataan yang dikemukakan oleh pengkaji yang lain tentang efikasi kendiri dalam diri seseorang guru pelatih B&K. Dengan hasil dapatan yang berfokus untuk menunjukkan tahap efikasi kendiri yang sederhana dalam kalangan guru pelatih B&K, boleh dibuktikan bahawa majoriti guru pelatih B&K di IPGKTAA mempunyai keyakinan yang sihat untuk memastikan kualiti bagi prestasi mereka. Dengan itu, boleh dipercayai bahawa guru pelatih B&K akan mempunyai komitmen dengan kewajipan kaunseling yang diamanahkan mahupun terpaksa mengharungi kesukaran yang mencabar dalam perkembangan diri mereka secara positif (Mazila Ghazali, 2017). Berdasarkan keseluruhan hasil dapatan kajian tinjauan ini, pengkaji dapat memperincikan cadangan kajian yang boleh dilakukan pada masa hadapan bagi mengisi lompang atau jurang yang tertimbul dalam kajian ini. Antaranya adalah kajian yang berkaitan untuk meninjau keperluan dan keberkesanan kursus, bengkel latihan ataupun program kesedaran yang berkaitan dengan efikasi kendiri seseorang guru pelatih B&K. Tambahan juga, cadangan yang juga dikemukakan adalah kajian yang berobjektif untuk menunjukkan perhubungan efikasi kendiri seseorang guru B&K dengan kesejahteraan murid-murid di sekolah sebagai salah satu sumber yang menekankan lagi kepentingan efikasi kendiri yang sepatutnya ada pada diri guru B&K. Cadangan kajian pada masa hadapan yang terakhir adalah kajian untuk mengenal pasti tahap efikasi kendiri dalam kalangan guru pelatih B&K berdasarkan kumpulan etnik memandangkan ini adalah salah satu jurang ketara yang disedari dalam kajian ini. Kajian tinjauan ini dibuktikan mempunyai implikasi yang positif kepada pihak berkenaan. Bagi pihak guru pelatih B&K, kajian tinjauan ini telah menekankan kepentingan efikasi kendiri dalam diri seseorang guru pelatih B&K.

354 Sekiranya guru pelatih B&K mempunyai efikasi kendiri di tahap yang sesuai, maka mereka akan mempunyai keyakinan terhadap kemampuan diri untuk berprestasi secara positif dalam usaha melengkapkan kewajipan kaunseling. Demikian kerana efikasi kendiri membolehkan seseorang mempunyai keyakinan terhadap keupayaan diri sendiri serta mendorong kepada jangka hasil yang optimistik selain daripada memotivasikan individu tersebut merealisasikan tingkah laku yang sewajarnya. Sehubungan dengan itu, kajian yang dilaksanakan dapat memotivasikan para guru pelatih B&K untuk membina efikasi kendiri yang memenuhi permintaan minima untuk menyediakan perkhidmatan B&K yang kondusif dan terapeutik. Dengan itu, guru pelatih B&K dapat menjamin kualiti bagi perkhidmatan B&K yang dikendalikan di samping membina imej profesional yang berakauntabiliti dan boleh dipercayai. Bukan itu sahaja, implikasi kajian yang seterusnya adalah kajian ini telah sekali lagi menyerukan kepentingan efikasi kendiri guru pelatih B&K dalam kalangan pihak penyelia atau pensyarah dalam pengkhususan B&K. Demikian kerana efikasi kendiri merupakan salah satu aspek penting yang harus diterapkan dalam diri guru pelatih B&K semasa mereka menjalankan pengajian di institut ataupun universiti dalam kategori major B&K. Misalnya, selain daripada merancang maklumat kursus dengan kandungan pembelajaran yang sesuai dengan keadaan semasa dan juga memanfaatkan para guru pelatih B&K dengan ilmu pengetahuan yang berharga, para pensyarah dan penyelia kaunselor digalakkan untuk menyediakan kursus atau bengkel latihan secara berterusan untuk meningkatkan profesionalisme guru pelatih B&K dalam pengkhususan B&K. Dengan itu, barulah boleh dijamin bahawa guru pelatih yang dipupuk mempunyai kualiti dan keyakinan terhadap kemampuan diri sendiri untuk mengendalikan sesuatu perkhidmatan B&K yang berkesan di sekolah sementara memelihara kesejahteraan murid dan meningkatkan kemenjadian murid. RUJUKAN Ahmad Shuib, Thinagaran Perumal & Nagarajah Lee. (2014). BBRC 4103 Kaedah Penyelidikan. Selangor Darul Ehsan: Open University Malaysia. Aida Liana. (2013). Efikasi Kendiri Guru Prasekolah. Aida Nubaillah Noor, Salleh Amat & Abu Yazid Abu Bakar. (2018). Efikasi Kendiri Kaunseling dan Kecekapan Kaunseling Pelbagai Budaya dalam kalangan Guru Bimbingan dan Kaunseling Sekolah Menengah di Malaysia. Jurnal Psikoedukasi dan Konseling 2(2): 14- 22. DOI: http://dx.doi.org/10.20961/jpk.v2i2.16286 Ainimazita Binti Mansor. (2016). Hubungan Antara Kepimpinan Kendiri Dan Efikasi Kendiri Dengan Gelagat Kewarganegaraan Organisasi Guru. [Tesis Ijazah Doktor Falsafah, Universiti Utara Malaysia]. UUM Electronic Theses And Dissertation. Ashley Ascherl Pechek. (2018). Counselor Education Learning Modalities: Do They Predict Counseling Self-efficacy in Students?. [Doctoral Dissertation, Adams State University]. ProQuest Dissertations Publishing. Awanis Binti Mohd, Ainunmadiah Binti Mohd Nawawi & Dr Siti Noor Binti Ismail. (2016). Tahap Efikasi Guru Dan Hubungannya Dengan Pencapaian Sekolah Di Sekolah-Sekolah Menengah Dalam Daerah Bachok. International Seminar On Generating Knowledge Through Research: 312-326. (25-27 October 2016). DOI: http://Dx.Doi.Org/10.21070/Picecrs.v1i1.500

355 Bandura, A. (1977). Self–efficacy: Toward a unifying theory of behavioural change. Psychological Review, 84(2), 191- 215. Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Psychologist, 28 (2) :117-148. Bandura, A. (1995). Self-efficacy in changing societies. New York: Cambridge University Press. Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman. Barni, D., Danioni, F. & Benevene, P.. (2019). Teachers’ Self-Efficacy : The Role of Personal Values and Motivations for Teaching. Frontiers in Psychology. DOI : https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.01645 Beckenbach, J., Patrick, S., & Sells, J. (2009). The Evaluation Of Participants’ Perception Of Session Impact: Do Counsellors-In-Training, Volunteer Clients, And Extra-Credit/Class Required Clients View Session Impact Differently? British Journal of Guidance and Counselling, 37(4), 485–493. DOI:10.1080/03069880903161401 Betz, N. E., & Hackett, G. (1981). The Relationship Of Career-Related Self-Efficacy Expectations To Perceived Career Options In College Women And Men. Journal of Counselling Psychology, 28(5), 399–410. Betz, N. E. (2004). Contribution Of Self-Efficacy Theory To Career Counseling: A Personal Perspective. The Career Development Quarterly, 52. Burcu Pamukçu. (2011). The Investigation Of Counseling Self-Efficacy Levels Of Counselor Trainees. [Tesis Master, Middle East Technical University]. Middle East Technical University Online Library. Evans, N. J., Forney, D. S., Guido, F. M., Patton, L. D., & Renn, K. A. (2010). Student Development In College: Theory, Research, And Practice (2nd Ed.). San Francisco: John Wiley & Sons, Inc. Fadhilah Binti Abtholuddin. (2013). Hubungan Antara Efikasi Kendiri Dan Kemahiran Belajar Dalam Kalangan Pelajar Kejuruteraan. [Tesis Ijazah Sarjana Pendidikan Teknik Dan Vokasional]. Institutional Repository Universiti Tun Hussien Onn Malaysia. Franziska Pfitzner-Eden. (2016). Why Do I Feel More Confident? Bandura's Sources Predict Preservice Teachers' Latent Changes in Teacher Self-Efficacy. Frontiers in Psychology. DOI : https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.01486 Gaa, M. (2014). Moral Development, Counseling Self-Efficacy, and Counselors-In-Training Sexual Orientation Counseling Competencies. Doctoral dissertation. Gabriel Lopez-Garrido. (2020). Self-Efficacy Theory. Diperolehi daripada : https://www.simplypsychology.org/selfefficacy.html Gordillo, F. A. (2015). The Influence of Counselor Demographics, Work Experience, and Training on Counselor SelfEfficacy and Multicultural Counseling Self-Efficacy among Urban School Counselors. Submitted to the Faculty of Montclair State University in partial fulfillment of t 190. Goreczny, A. J., Hamilton, D., Lubinski, L., & Pasquinelli, M. (2015). Exploration Of Counselor SelfEfficacy Across Academic Training. Clinical Supervisor, 34(1), 78–97. DOI : https://doi.org/10.1080/07325223.2015.1012916 Hashim Fauzy Yaacob & Ishak Md Shah. (2009). Efikasi Diri Dan Hubungannya Dengan Pencapaian Akademik Pelajar IPTA. Pembangunan Akademik: Beberapa Isu: 47-72.

356 Idawati Moin & Wan Azlinda Wan Mohamed (2018). Efikasi Kendiri Guru Pelatih Ipgktho Dalam Melahirkan Guru Abad 21. Special Issue: Multidisciplinary Research in Education 3:1-8. Kamarul Azmi. (2012). Kesahan dan Kebolehpercayaan dalam Kajian Kualitatif. Kursus Penyelidikan Kualitatif Siri 1: 1-6. (28-29 Mac 2012). Kamarul Azmi Jasmi. (2012). Metodologi Pengumpulan Data dalam Penyelidikan Kualitatitif. Kursus Penyelidikan Kualitatif Siri 1: 1-15. (28-29 Mac 2012). Kamus Dewan Edisi Keempat (2017). Tahap. Dalam Kamus Bahasa Melayu. Diperolehi daripada : https://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=tahap Kementerian Pendidikan Malaysia. (2015). Panduan Pelaksanaan Perkhidmatan Bimbingan dan Kaunseling Di Sekolah Rendah Dan Menengah. Putrajaya, Malaysia. Kementerian Pendidikan Malaysia. (2018). Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013-2025. Laporan Tahunan 2018. Putrajaya, Malaysia. Klassen, R. M. (2004). Optimism And Realism: A Review Of Self-Efficacy From a Cross-Cultural Perspective. International Journal of Psychology, 39(3), 205–230. Kozina, Katherine, Grabovari, Nadja, Stefano,Jack De & Drapeau, Martin. (2010). Measuring Changes in Counselor Self-Efficacy : Further Validation and Implications for Training and Supervision. Clinical Supervisor, 29(2), 117-127 DOI : 10.1080/07325223.2010.517483 Krejcie, R.V., & Morgan, D.W. (1970). Determining Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement. 30, 607-610. Leong, N. & Dg Norizah Binti Ag Kiflee@Dzulkifli. (2019). Hubungan Efikasi Kendiri Guru dengan Mindset Guru Sekolah Rendah. Malaysian Journal of Social Sciences and Humanities (MJSSH) 4(7): 122-125. Lim, D.C.L., Salleh, N.A., Yasin,S.M., Shahran, M.K., Yatim, A.M. & Habib, A.R.. (2011). HBEF 2503 Kaedah Penyelidikan Dalam Pendidikan. Selangor Darul Ehsan: Open University Malaysia. Lisa M. Larson & Jeffrey A. Daniels. (Mac 1998). Review of the Counseling Self-Efficacy Literature. The Counseling Psychologist 26(2): 179-218. DOI: 10.1177/0011000098262001 Lisa M. Larson, Lisa A. Suzuki, Keith N. Gillespie, Maria T. Potenza, Marilyn A. Bechtel, & Alan L. Toulouse. (1992). Development and Validation of the Counseling Self-Estimate Inventory. Journal of Counseling Psychology 39(1): 105-120. Mardhiah Bt Johari & Rabiatul-Adawiah Bt Ahmad Rashid. (2016). Hubungan Kualiti Penyeliaan Pengajaran Dengan Efikasi Kendiri Guru. Jurnal Kepimpinan Pendidikan 3(3): 1-16. Marquié, J. C., & Huet, N. (2000). Age Differences In Feeling-Of-Knowing And Confidence Judgment As a Function Of Knowledge Domain. Psychology and Aging, 15(3), 451–461. Martin Jr, W.E., Crystal Easton, C. Sheilah Wilson, S. Michelle Takemoto, M., & Shannon Sullivan, S. (2004). Salience of Emotional Intelligence as a Core Characteristic of Being a Counselor. Counselor Education and Supervision, 44 : 17–30.

357 Masitah Mohammad Yusof , Azizi Muda, Ahmad Makmom Abdullah, Bahaman Abu Samah, Ramli Basri & Noriati A. Rashid. (2013). Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Efikasikendiri Guru Sekolah Menengah Di Malaysia Dalam Pelaksanaan Pendidikan Alam Sekitar. Asia Pacific Journal of Educators and Education 28: 131–153. Mazila Ghazali, Sidek Mohd Noah, Siti Aishah Hassan & Wan Marzuki Wan Jaafar. (2017). Hubungan Persepsi Kesejahteraan (PK), Kecerdasan Emosi (KE), Kecerdasan Spiritual (KS) Dan Efikasi Kendiri Kaunseling (EKK) Terhadap Perkembangan Diri (PD) Kaunselor Pelatih. Jurnal Kurikulum & Pengajaran Asia Pasifik 5(3): 1-11. Mohd Abdullah Bin Mohamed Yusoff, Aida Nubaillah Bt Noor, Rafizah Binti Jaffar & Profmadya Dr Salleh Bin Amat. (2015). Profesionalisme Kaunseling Di Malaysia. Mohd Khairuddin Mohamed, Mohd Haniff Zawawi & Azizi Lamat. (2020). Personaliti Dan Kompetensi Dalam Kalangan Kaunselor Pelatih. Jurnal Psikologi Dan Kaunseling 11(2): 33-46. Nisrin Zalchary Anoi & Abu Yazid Abu Bakar. (2019). Persepsi Guru Terhadap Keperluan Perkhidmatan Bimbingan Dan Kaunseling Di Sekolah Rendah Luar Bandar. International Journal Of Education, Psychology And Counseling 4 (31) : 277-283. DOI: 10.35631/Ijepc.4310024. Noor Azlan Bin Ahmad Zanzali & Hasriani Binti Asri Atjeng. (2010). Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Keyakinan Guru Pelatih Semasa Menjalani Latihan Mengajar. [Tesis Belum Diterbit]. Institutional Repository Universiti Teknologi Malaysia. Noornajihan Jaafar & Ab. Halim Tamuri. (2013). Hubungan Antara Efikasi Kendiri Dengan Kualiti Guru Pendidikan Islam Sekolah Menengah Kebangsaan Malaysia. Journal of Islamic and Arabic Education, 5 (1) : 41 - 60. Nova Erlina, Norhayati Mohd. Noor, Zuria Mahmud & Syafrimen. (2016). Kemahiran Asas Konseling Dalam Kalangan Gurukonseling Sekolah Menengah. ASEAN Comparative Education Research Network Conference:1045-1055. Nova Erlina Yaumas, Syafrimen Syafril, Norhayati Mohd. Noor, Zuria Mahmud, Jusnimar Umar, Ismail Suardi Wekke & Titik Rahayu. (2018). The Importance of Counselling Basic Skills for the Counsellors. International Journal of Pure and Applied Mathematics 119(18): 1195- 1207. NovoPsych. (n.d.). Counselling Self Estimate Inventory (COSE). Nurul Salmi Md. Dazali & Isha Awang. (2017). Tahap Keyakinan Diri dalam Kalangan Pelajar Sarjana Muda Pendidikan, di Universiti Utara Malaysia. Journal of Social Science 3: 30-40. Ooi, P. B.. (2016). Relationship of Counselling Self-Efficacy, Job Satisfaction And Organizational Commitment Among Malaysian School Counsellors. [Tesis Ijazah Doktor Falsafah, Universiti Putra Malaysia]. UPM Electronic Theses And Dissertation. Ooi, P. B., Wan Marzuki Bin Wan Jaafar & Maznah Binti Baba (2017). Relationship Between Sources Of Counseling Selfefficacy And Counseling Self-Efficacy Among Malaysian School Counselors. The Social Science Journal. DOI : http://dx.doi.org/10.1016/j.soscij.2017.05.005 Özlem Karaırmak. (2018). Shorter Version of the Counseling Self-Estimate Inventory (COSE): A Sample from Turkish Counselor Candidates (COSE-TR). International Journal for the Advancement of Counselling 40(5) : 1-16. DOI : 10.1007/s10447-018-9329-z

358 Poonam V. Doshi, Alfred W. Ward & Rostyslaw W. Robak. (2022). Predictors of Counseling Self-Efficacy: Examining Counselor Trainee’s Perception of Supervisory Interaction Style. Teaching and Supervision in Counseling 4(1) : 1 - 13. DOI : https://doi.org/10.7290/tsc04ax54 Pope-Davis, D. B., Reynolds, A. L., Dings, J. G., & Ottavi. (1994). Multicultural Competencies Of Doctoral Interns At University Counseling Centers: An Exploratory Premlata, Saemah Rahman & Salleh Amat. (2022). Efikasi Diri, Sokongan Sosial Dan Komitmen Dalam Kalangan Guru Sekolah Rendah. Jurnal Dunia Pendidikan 4(2): 13-20. DOI: https://doi.org/10.55057/jdpd.2022.4.2.2 Pusat Pembangunan Akademik. (2018). Buku Panduan Penyelidikan Kajian Kes. Selangor Darul Ehsan: IPGM Kementerian Pendidikan Malaysia. Rd. Ranie Damayanti, M. Syarif Sumantri, Nurbiana Dhieni & Karnadi. (2022). Guru Sebagai Agen of Change dalam Pendidikan Anak. Jurnal Obsesi : Jurnal Pendidikan Anak Usia Dini, 6(2) : 960-976. Rodhiana Rosli, Siti Eshah Mokhsein & Zahari Suppian. (2021). Faktor yang Mempengaruhi Efikasi Kendiri Guru dalam Melaksanakan Pentaksiran Bilik Darjah di Sekolah Rendah. International Journal for Research in Vocational Education and Training 7 (Isu Khas):1-6. Rohaida Bakar, Rahimi Che Aman & Syed Mohamad Syed Abdullah. (2017). Efikasi Kendiri, Sikap, Kesediaan Dan Cabaran Menjalankan Kaunseling Klien Berkeperluan Khas. Journal Of Nusantara Studies, 2(2) : 264-281. Rohaza Binti Che Rose. (2010). Masalah Latihan Mengajar Dalam Kalangan Pelatih Universiti Teknologi Malaysia. [Tesis Ijazah Sarjana, Universiti Teknologi Malaysia]. UTM Electronic Theses And Dissertation. Sarah Lam, Susan Tracz & Christopher Lucey. (2013). Age, Gender, and Ethnicity of Counsellor Trainees and Corresponding Counselling Self-Efficacy: Research Findings and Implications for Counsellor Educators. International Journal for the Advancement of Counselling, 35 : 172 - 187. DOI : 10.1007/s10447-012-9175-3 Shallcross, L. (2009). From Generation To Generation: Working Effectively With Baby Boomers, Gen Xers And Millennials Means Undergoing a Multicultural Education. Counseling Today Online. Syed Ismail Syed Mustapa, Ismail Raduan & Bushro Ali. (2021). Asas Penyelidikan Dalam Pendidikan. Selangor Darul Ehsan: Pustaka Nadwa Sdn. Bhd. Siti Hajar Jamal, Nasrudin Subhi & Salleh Amat. (2020). Kompetensi Kesungguhan Dan Nilai Kaunselor Dalam Mengendali Kaunseling Gay Dan Lesbian. Jurnal Psikologi Malaysia, 34(3) : 53 - 64. Sumari,M., Tharbe, I.H.N., Khalid, NM.. & Nor, A.M.. (2014). Teori Kaunseling dan Psikoterapi. Kuala Lumpur: Universiti Malaya Suzana Haron, Wan Marzuki Wan Jaafar & Maznah Baba. (2010). The Influence Of School Climate Towards Counselor's Self-Efficacy. Procedia - Social and Behavioral Sciences 5 : 445-448. DOI : https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.07.120 Tamara Smith. (2022). Perbezaan Antara Moderator dan Mediator. Diperolehi daripada : https://ms.strephonsays.com/moderator-and-vs-mediator-634

359 Wan Hanum Suraya binti Wan Mohamed & Madya Dr. Jamal @ Nordin bin Yunus. (2019). Tinjauan Efikasi Kendiri Pelajar Berdasarkan Kategori Sekolah dan Hubungannya Dengan PencapaianAkademik Pelajar Sekolah Menengah Harian di Perak. International Conference On Education And Teaching Development. Wan Marzuki Wan Jaafar, Othman Mohamed, Ab. Rahim Bakar & Rohani Ahmad Tarmizi. (2011). Counseling SelfEfficacy Among Trainee Counselor In Malaysia. Procedia - Social and Behavioral Sciences 30 : 676-679. DOI: https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.10.130 Yuen, M., Chan, R., Lau, P., Lam, M. P., & Shek, T.L. . (2004). The Counselling Self-Estimate Inventory (COSE) : Does It Work In Chinese Counsellors?. Diperolehi Daripada : https://www.researchgate.net/publication/239926775_the_counselling_self-estimate_ inventory_cose_does_it_work_in_chinese_counsellors Zaida Nor Zainudin, Lee W. R., Alia Sarah Asri, Yusni Mohamad Yusop, Nor Aniza Ahmad & Siti Aishah Hassan. (2022). Influence of E-Counseling Skills on Counseling Self-Efficacy Among E-Counselors in Malaysia. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 21 : 251

360 TINJAUAN TERHADAP JENIS BULI DALAM KALANGAN MURID DI SJK (C) JINJANG SELATAN LAU HUI PING ( [email protected] ) Institut Pendidikan Guru Kampus Tengku Ampuan Afzan Abstrak PENGENALAN Murid-murid sekolah rendah merupakan generasi muda yang bakal memacu pentadbiran serta menjadi pemimpin negara dalam menjaga keharmonian dan pembangunan negara pada masa depan. Oleh itu, asuhan, bimbingan dan dorongan dari pelbagai aspek hidup terhadap golongan ini harus ditekankan supaya dapat melahirkan modal insan yang berilmu dan berakhlak mulia (Salleh Said Keruak, 2021). Namun, terdapat pelbagai isu dan masalah yang dihadapi oleh murid dalam sekolah yang menjejaskan perkembangan mereka secara sihat dan seimbang, antaranya adalah masalah buli. Isu ini telah memberi pelbagai impak negatif dan cabaran yang akan menghalang keharmonian, kesejahteraan dan kemajuan negara. Justeru, usaha harus dijalankan untuk mengenal pasti jenis buli yang paling kerap berlaku di sekolah supaya perkhidmatan pencegahan yang berfokus dan sistematik dapat diberi kepada murid sekolah dengan berkesan. PERNYATAAN MASALAH Falsafah Pendidikan Kebangsaan (FPK) merupakan asas dan tunjang yang mendasari sistem pendidikan negara dalam usaha pembentukan keperibadian murid sekolah yang seimbang daripada pelbagai aspek. Dengan wujudnya FPK, perwatakan yang unggul dan indah telah ditegaskan dan sepatutnya dipamerkan oleh setiap individu yang dilahirkan. Seperti yang terkandung dalam Anjakan ke-3 Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013 – 2025 yang diperkenalkan, kementerian telah bertekad membangunkan nilai dan sahsiah murid secara meluas dalam pembangunan identiti nasional yang kukuh bagi mencapai kemenjadian murid melalui pengurusan sekolah yang cekap. Murid-murid sekolah rendah merupakan tonggak negara Malaysia yang bakal memimpin dan membangunkan negara ke arah pencapaian negara maju bertaraf dunia. Namun, isu buli yang dihadapi oleh murid sekolah telah menyekat perkembangan mereka yang menyeluruh dari aspek JERIS. Justeru, kajian ini dijalankan untuk mengenal pasti jenis buli yang paling kerap berlaku dalam kalangan murid di SJK (C) Jinjang Selatan sebagai langkah awal perancangan intervensi. Pendekatan kuantitatif melalui kaedah kajian tinjauan yang menggunakan soal selidik telah dipilih untuk menjalankan kajian. Seramai 309 orang murid dari SJK (C) Jinjang Selatan telah terlibat dalam kajian ini. Data-data telah dianalisis menggunakan perisian SPSS versi 26. Dapatan kajian menunjukkan bahawa buli fizikal merupakan jenis buli yang paling kerap berlaku dalam kalangan murid sekolah dengan nilai min 1.3534. Hasil dapatan ini akan memberi suatu pemahaman menyeluruh terhadap isu buli yang berlaku dalam kalangan murid. Lantaran itu, pihak sekolah harus memandang seriusterhadap dapatan kajian ini untuk mengambil tindakan agar tidak berlaku kesan negatif yang tidak diingini dalam kalangan murid sekolah. Kata Kunci: Murid Sekolah Rendah; Jenis Buli; Kerap

361 Akan tetapi, proses pembangunan dan pembentukan modal insan yang berkualiti tidak sunyi dengan pelbagai cabaran dan halangan yang menyekat pencapaian aspirasi dan wawasan negara. Terdapat pelbagai permasalahan sosial dan disiplin yang berlaku dalam konteks sekolah yang membawa kepada keruntuhan akhlak anak bangsa. Daripada keskes yang dilaporkan, salah satu kes disiplin kategori salah laku berat yang timbul dan lama berakar umbi dalam negara adalah kes buli. Menurut statistik, 3,011 kes buli telah dilaporkan pada 2015 dan jumlah kes meningkat sehingga 3,488 kes pada 2016 sebelum menurun kepada 2,795 kes pada 2017 (Mohd Azam Shah Yaacob, 2018). Kajian Bullying Among Elementary School Children in Malaysia (seperti yang dinyatakan dalam Mohamed Afiq Amani & Rani Ann, 2020) pula mendapati 79.4% murid mempunyai pengalaman sebagai mangsa buli, 53.2 % menjadi pembuli, dan 49.4% murid pula terlibat dalam kedua-duanya, iaitu mangsa buli dan pembuli. Oleh itu, sudah jelas membuktikan dengan kukuh daripada pernyataan-pernyataan yang telah dibincangkan bahawa isu dan kejadian buli yang melibatkan murid sekolah rendah telah lama membelenggu di negara ini. Terdapat banyak kajian-kajian lepas yang telah membuktikan kesan kepada isu buli. Antaranya adalah buli akan menyumbang kepada penyakit mental seperti kemurungan, kebimbangan, kemarahan, menghadapi tekanan, berasa tidak selamat, rendah diri, tidak berkeyakinan diri ataupun mendatangkan kecederaan fizikal, menghadapi kesusahan dalam membina hubungan sosial, penurunan dalam pencapaian akademik dan yang lebih kronik lagi akan membawa kepada pembunuhan diri akibat ketidaktahanan terhadap tekanan yang dihadapi (Olweus,1994; Yoneyama & Rigby, 2006; Kumpulainen & Rasanen’s, 2000; Muzaffar Syah, 2017). Tambahan pula, buli juga mencabuli hak asasi kanak-kanak (SUHAKAM, 1989) untuk mendapat pendidikan dalam suasana sekolah yang selamat dan kondusif. Hal ini sedikit sebanyak telah menjejas dan menyekat peranan sekolah sebagai agen sosialisasi dalam pembentukan jati diri dan pendidikan generasi masa hadapan negara untuk merealisasikan aspirasi FPK. Justeru, kajian Tinjauan terhadap Jenis Buli dalam Kalangan Murid di SJK (C) Jinjang Selatan ini dilaksanakan untuk mengenal pasti jenis buli yang paling kerap berlaku di sekolah sebagai langkah pertama sebelum mengambil tindakan dalam usaha pencegahan. OBJEKTIF DAN PERSOALAN KAJIAN Kajian ini dijalankan untuk mencapai objektif: a) Mengenal pasti jenis buli yang paling kerap berlaku dalam kalangan murid di SJK (C) Jinjang Selatan. Berdasarkan kepada objektif kajian ini, persoalan kajian telah dibentuk, iaitu: a) Apakah jenis buli yang paling kerap berlaku dalam kalangan murid di SJK (C) Jinjang Selatan? METODOLOGI KAJIAN Reka bentuk Kajian Bagi memenuhi tujuan kajian ini, pendekatan kuantitatif dengan penyelidikan deskriptif yang menggunakan kaedah kajian tinjauan telah dipilih oleh pengkaji. Dalam konteks ini, kaedah soal selidik telah digunakan oleh pengkaji sebagai kaedah pengumpulan data. Soal selidik akan ditadbir secara atas talian menerusi Google Form. Jenis reka

362 bentuk kajian ini dipilih oleh pengkaji kerana menurut Lee, K.C., et al. (2018), reka bentuk kajian tinjauan dapat mengumpul maklumat yang diingini secara terus daripada responden kajian dan sesuai digunakan untuk menghuraikan isu kajian yang sedang berlaku, misalnya jenis buli dalam kalangan murid sekolah rendah. Persampelan Dalam kajian ini, populasi yang terlibat adalah sebanyak 432 orang murid Tahap 2 yang berusia 10 Tahun, 11 Tahun dan 12 Tahun daripada SJK (C) Jinjang Selatan. Bagi menentukan saiz sampel kajian yang diperlukan, pengkaji telah merujuk kepada jadual penentuan saiz sampel yang diperkenalkan oleh Krejcie dan Morgan (1970) seperti yang ditunjukkan dalam Jadual 1. Justeru, bilangan saiz sampel yang diperlukan bagi populasi 432 orang adalah 205 orang. Dalam masa yang sama, jenis sampel rawak mudah dipilih untuk digunakan supaya memberi peluang yang sama rata kepada populasi murid Tahap 2 untuk dipilih sebagai sampel kajian. Setelah selesai mengumpul maklumat menerusi Google Form, seramai 309 orang murid telah melibatkan diri dalam kajian ini. Hal ini telah melebihi sampel minimum seperti yang telah ditetapkan. Jadual 1. Saiz sampel berdasarkan jumlah populasi Instrumen Kajian Bagi menjalankan kajian ini, soal selidik akan ditadbir secara atas talian dengan diimplementasi dalam borang Google Form. Lantaran itu, soal selidik yang dipilih oleh pengkaji merupakan soal selidik “Life in School Checklist” yang dibina oleh Arora dan Thompson (1987) dan telah diterjemah dan diadaptasikan daripada kajian Azizi Yahaya, et al. (2008). Untuk mengukur konstruk jenis buli yang paling kerap berlaku dalam kalangan murid sekolah, hanya bahagian A, iaitu maklumat diri pelajar dan bahagian B, iaitu senarai semak kehidupan di sekolah sahaja daripada soal selidik tersebut digunakan. Responden kajian diminta untuk memilih berdasarkan skala 3 mata mengikut kekerapan pelajar lain yang melakukan perkara-perkara yang dinyatakan pada setiap item terhadap diri sendiri semasa berada di sekolah sepanjang tahun. Antara kekerapan skala 3 mata terdiri daripada tidak pernah, satu kali, dan lebih daripada satu kali. Analisis Data Data-data berbentuk kuantitatif yang diperolehi daripada Google Form akan dimuat turun dan seterusnya dipindahkan ke dalam Microsoft Excell. Setelah itu, data-data yang dikumpul akan dianalisis dengan menggunakan perisian pengaturcaraan Statistical Package for Social Science (SPSS) versi 26.0. Analisis statistik deskriptif digunakan untuk menganalisis kandungan dapatan kajian, iaitu jenis buli yang paling kerap berlaku melalui min dan sisihan piawai. DAPATAN DAN PERBINCANGAN

363 Bagi melaporkan dapatan kajian, pengkaji telah menggunakan kaedah analisis secara deskriptif untuk menjawab objektif dan persoalan kajian dengan melihat kepada nilai min dan sisihan piawai secara keseluruhan bagi jenis buli yang paling kerap berlaku dalam kalangan responden kajian. Hasil kajian menunjukkan bahawa jenis buli yang paling kerap berlaku dalam kalangan murid sekolah rendah SJK (C) Jinjang Selatan adalah buli fizikal dengan nilai min 1.3534 dan sisihan piawai 0.42, diikuti dengan buli verbal (Min= 1.3511, S.P. = .40). Namun demikian, nilai min antara buli fizikal dan buli verbal adalah hampir sama dan tidak menunjukkan perbezaan yang signifikan. Ini bermakna kekerapan antara dua jenis buli dalam kalangan murid SJK (C) Jinjang Selatan adalah agak sama. Buli antisosial pula dilaporkan merupakan jenis buli yang mempunyai kekerapan terendah antara murid sekolah (M= 1.3104, S.P. = .36). Jadual 2. Jenis Buli yang Paling Kerap Berlaku Merujuk kepada dapatan kajian yang diperolehi, hasil dapatan ini telah mengukuhkan dapatan kajian yang dilaksanakan oleh Nina Dwi Lestari, et al. (2020) yang telah menunjukkan bahawa jenis buli yang paling kerap berlaku dalam kalangan murid-murid sekolah di Yogyakarta adalah buli fizikal. Walaupun hasil dapatan kajian telah mendapat sokongan daripada kajian lepas, namun hasil dapatan kajian ini menunjukkan dapatan yang bertentangan dengan kajian-kajian yang dijalankan oleh pengkaji yang lain, misalnya kajian yang dijalankan oleh Elmahdy, M., et al., (2022). Daripada kajian ini, buli fizikal (4.9%) menunjukkan perbezaan kekerapan yang ketara dan lebih rendah daripada buli verbal (12.2%) pada peringkat sekolah rendah di Jazan, Saudi Arabia. Tambahan pula, dapatan kajian ini juga tidak selaras dengan hasil kajian Mohd Razimi Husin, et al., (2020) yang melaporkan kebanyakan buli yang sering berlaku dalam SMK Seri Perak adalah buli verbal. Bukan itu sahaja, buli antisosial didapati merupakan jenis buli yang paling kurang kerap berlaku dalam kalangan sampel kajian. Hasil kajian ini adalah bertentangan dengan kajian yang dijalankan oleh Nazirah Hassan dan Daniella Mokhtar (2018) yang melaporkan bahawa lebih daripada 85% pelatih daripada lapan pusat pemulihan juvana Semenanjung Malaysia adalah terlibat dalam tingkah laku buli tidak langsung, iaitu buli antisosial di pusat. KESIMPULAN, CADANGAN DAN IMPLIKASI Keseluruhannya, kajian tinjauan ini mengenai jenis buli dalam kalangan murid SJK (C) Jinjang Selatan telah mendapati buli fizikal merupakan jenis buli yang paling kerap berlaku. Daripada tinjauan-tinjauan lepas yang dijalankan oleh pengkaji, buli fizikal boleh mendatangkan kecederaan fizikal dan kekal, contohnya sehingga menjadi cedera parah dan lebih serius lagi membawa kemautan kepada mangsa buli. Oleh itu, menerusi dapatan kajian ini, suatu gambaran sebenar dan pemahaman menyeluruh terhadap isu buli yang sememangnya wujud telah diberi kepada pihak sekolah. Dengan ini, pihak sekolah dapat mencari kaedah yang paling sesuai untuk merancang intervensi kepada murid-murid sekolah secara berfokus. Selain itu, kajian yang dilaksanakan ini juga memberi implikasi yang besar kepada responden

364 kajian. Berdasarkan Google Form yang diedarkan, murid-murid dapat menyedari tingkah laku dan perkara yang berlaku di sekeliling mereka melalui setiap pernyataan dalam item-item tersebut. Disebabkan kajian ini hanya dijalankan ke atas sebuah sekolah sahaja, maka dicadangkan agar kajian yang lanjut akan diperluaskan skop kajian dan populasinya yang lebih ramai pada masa akan datang supaya generalisasi dapat dilaksanakan. RUJUKAN Arora, T. (1999). Levels of Bullying Measured by British Schools Using the ‘Life in School’ Checklist: A Case for Benchmarking? Pastoral Care in Education,17, 17 – 22. Elmahdy M, Maashi N A, Hakami S O, et al.,(2022) Prevalence of Bullying and Its Association with Health-Related Quality of Life Among Adolescents in Jazan: A Cross- Sectional Study. Cureus 14(8): e28522. doi:10.7759/cureus.28522. Kementerian Pendidikan Malaysia (2013). Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 - 2025. Bahagian Pendidikan Guru. Krejcie, R.V. & Morgan, D.W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 607 – 610. https://doi.org/10.1177/001316447003000308 Kumpulainen, K. and Rasanen, E. (2000) Children Involved in Bullying at Elementary School Age: Their Psychiatric Symptoms and Deviance in Adolescence. An Epidemiological Sample. Child Abuse & Neglect, 24, 1567-1577. http://dx.doi.org/10.1016/S0145-2134(00)00210-6 Lee, K.C., Zakri Abullah, & Chua L.N. (2018). Penyelidikan dalam Pendidikan. Oxford Fajar Sdn. Bhd. Mohamed Afiq Amani Mohamed & Nahdirsha Rani Ann Balaraman. (2020). Pelaporan Berita Buli dalam Akhbar Broadsheet Utusan Malaysia dan Tabloid Berita Harian di Malaysia. Forum Komunikasi, 15 (2), 51-70. https://ir.uitm.edu.my/id/eprint/42210/1/42210.pdf Mohd Azam Shah Yaacob. (2018). Kementerian Pendidikan perlu kekang gejala buli. BH Harian. https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2018/06/443429/kementerian-pendidikan-perlu-kekang-gejalabuli Mohd Razimi, Nur Izzati Mat Isa, Nur Haqima Farhana Abdul Rahim, Wan Nur Izzwani Wan Izham, Nur Atasya Izati Bakeri, Farah Nurhafiza Shamsul Anuar, & Najiha Mohbob. (2020). Gejala Membuli dalam Kalangan Pelajar Sekolah. Journal of Humanities and Social Sciences. 2020, 2(1): 22-33. https://doi.org/10.36079/lamintang.jhass0201.100 Muzaffar Syah Mallow. (2017). School Bullying in Malaysia: Cause, Effect and A Possible Solution. Proceedings of SOCIOINT 2017 - 4th International Conference on Education, Social Sciences and Humanities. http://www.ocerint.org/socioint17%20e-publication/abstracts/papers/131.pdf Nazirah Hassan & Daniella Mokhtar. (2018). Buli dalam kalangan Pelatih di Pusat Pemulihan Juvana. Jurnal Psikologi Malaysia, 32(3), 146-164. https://core.ac.uk/download/pdf/328811645.pdf Olweus, D. (1993). Bullying at School: What We Know and What We Can Do. Blackwell Publishers, Inc. Yoneyama, S., & Rigby Ken. (2006). Bully/victim students and classroom climate, 25(3), 34 – 41. https://www.researchgate.net/publication/286172927_Bullyvictim_students_and_classroom_climate

365

366 PERSEPSI MURID TERHADAP PERKHIDMATAN BIMBINGAN DAN KAUNSELING DI SJKC CHUNG CHING, KUANTAN LEE VENHAN ( [email protected] ) Institut Pendidikan Guru Kampus Tengku Ampuan Afzan Abstrak PENGENALAN Bagi memastikan keberkesanan perkhidmatan bimbingan dan kaunseling di sekolah, persepsi murid juga sangat penting. Persepsi murid yang lebih cenderung ke arah yang positif biasanya mempunyai keperluan perkhidmatan Bimbingan dan Kaunseling; Murid yang mempunyai persepsi negatif terhadap perkhidmatan Bimbingan dan Kaunseling biasanya tidak mempunyai keperluan yang tinggi untuk perkhidmatan tersebut di sekolah. Menurut (Ellis, 1955), manusia boleh berfikir sama ada positif atau negatif. Oleh itu, persepsi bagi setiap murid di sekolah adalah berbezabeza dimana mereka mudah dipengaruhi oleh persekitaran dan pemikiran yang berbeza. PERNYATAAN MASALAH Berdasarkan situasi di SJK (C) Chung Ching, ketiadaan perkhidmatan bimbingan dan kaunseling disebabkan oleh kekurangan kaunselor menimbulkan pelbagai persepsi yang berbeza di kalangan murid. Misalnya, murid yang ingin mendapatkan perkhidmatan bimbingan dan kaunseling mengalami ketakutan dan keraguan. Terdapat juga murid yang ingin mendapatkan perkhidmatan tersebut tidak dapat dilayan dalam tempoh masa yang pendek kerana kekurangan kaunselor di sekolah. Situasi tersebut berlaku kerana salah seorang kaunselor di sekolah tersebut telah diarahkan untuk berpindah ke sekolah lain. Hal ini berlaku apabila sekolah-sekolah di seluruh negara tidak mempunyai bilangan kaunselor yang mencukupi, terutamanya sekolah rendah di Malaysia. Menurut (Salim, 1996), walaupun terdapat pelbagai faedah dalam perkhidmatan bimbingan dan kaunseling, murid-murid di sekolah masih kurang mendapatkan perkhidmatan tersebut. Murid-murid bermula untuk membina pelbagai persepsi yang berbeza akibat kekurangan pengalaman menghadiri sesi bimbingan dan kaunseling. Justeru, seandainya perkhidmatan tersebut dapat dilaksanakan di sekolah, isu tersebut dapat diatasi melalui cara penyelesaian Perkhidmatan bimbingan dan kaunseling adalah penting kerana dapat mengubah sikap, prestasi akademik, psikososial dan kesejahteraan murid dari negatif kepada positif. Perkhidamatan tersebut perlu diambil berat kerana mampu melahirkan insan yang bermutu dan berpengetahuan. Penubuhan Lembaga Kaunselor Malaysia pada tahun 1998 berperanan untuk meningkatkan kualiti kaunselor di Malaysia. Setiap murid mempunyai perkembangan yang berbeza dari segi emosi, rohani, social serta intelek. Oleh itu, mereka mestilah mempunyai pandangan yang berbeza-beza terhadap perkhidmatan tersebut (Yusri, 2007). Oleh itu, penyelidikan ini dilaksanakan atas tujuan menegenal pasti pelbagai persepsi murid terhadap perkhidamatan tersebut di sekolah. Di samping itu, persepsi murid boleh diklasifikasikan kepada dua kategori, iaitu persepsi yang positif atau persepsi yang negatif. Kata Kunci: perkhidmatan, bimbingan dan kaunseling, persepsi murid

367 yang terbaik. Namun, kita juga perlu sedar bahawa bidang bimbingan dan kaunseling merupakan sejenis kepakaran di mana guru bimbingan dan kaunseling dapat melaksanakan tugas mereka melalui cara yang profesional. OBJEKTIF KAJIAN Kajian ini dijalankan bagi mengenal pasti persepsi murid-murid tentang perkhidmatan bimbingan dan kaunseling di SJK (C) Chung Ching Kuantan.Dalam kajian ini, antara objektif-objektif kajian yang ditetapkan adalah seperti yang berikut: i. Mengenal pasti tahap penerimaan murid terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling. ii. Mengenal pasti faktor-faktor yang mempengaruhi persepsi murid terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling. SOALAN KAJIAN Bagi menentukan persepsi murid tentang perkhidmatan bimbingan dan kaunseling, persoalan-persoalan yang dikemukakan adalah berkait rapat dengan tahap pengetahuan dan pengalaman murid semasa menghadiri perkhidmatan tersebut. Persoalan-persoalan yang dibentuk adalah seperti yang berikut: i. Sejauh manakah tahap penerimaan murid terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling? ii. Apakah faktor-faktor yang mempengaruhi persepsi murid terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling? REKA BENTUK KAJIAN Kajian kuantitatif diguanakan dalam kajian ini bagi memenuhi bilangan data yang banyak. Menurut (Piaw, 2006), kaedah kuantitatif adalah sejenis langkah untuk menganalisis data mengikut statistic dalam bentuk hipotesis. Dalam proses tersebut, penyelididkan kajian tinjauan dilaksanakan bagi meninjau persepsi murid terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling. Kajian tinjauan ini dilaksanakan atas sebab ia mempunyai skop kajian yang lebih luas dan dapat membantu pengkaji untuk menghasilkan generalisasi yang lebih berkualiti. Dalam kajian ini, kajian tinjauan dapat membantu penyelidik untuk menilai dan menerangkan keadaan semasa berkaitan denganpersepsi murid terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling. Antara prosedur yang perlu dilaksanakan dalam kaedah ini adalah untuk menyatakan tujuan menjalankan kajian, menentukan saiz sampel, mengenal pasti sumber, menyediakan instrumen kajian, membuat generalisasi seta menganalisis hasil kajian. PERSAMPELAN Menurut (Kerlinger, 1973) Persampelan adalah salah satu proses yang memilih sebahagian populasi untuk dijadikan sebagai wakil populasi tersebut. Pengkaji telah mengenal pasti jumlah populasi murid di SJK(C) Chung Ching, Kuantan adalah seramai 1363 orang murid. Namun pengkaji hanya memilih murid tahun 4, 5 dan 6 untuk melibatkan diri dalam kajian ini dan pemilihan sampel akan dijalankan mengikut jadual saiz sampel Krejcie and Morgan (1970). Dalam populasi seramai 503 orang murid, pengkaji akan menggunakan bilangan sampel seramai 217 orang murid yang

368 terdiri daripada murid tahun 4 sehingga murid tahun 6. Justeru, jika pengkaji menggunakan kajian kauntitatif, saiz sampel boleh ditentukan dengan pengiraan yang tertentu dengan mengambil kira aras signifikan serta aras keyakinan di mana aras persampelan signifikan mengambil 5% manakala aras keyakinan mengambil sebanyak 95%. INSTRUMEN Pengkaji menggunakan soal selidik sebagai instrumen kajian dalam kajian ini. Instrumen tersebut digunakan kerana ia adalah kaedah yang agak mudah bagi mendapatkandata yang diperlukan berdasarkan keadaan tentang isu yang dihadapi. Menurut Bakar (2010) mengatakan bahawa soal selidik bersifat praktikal dan mampu untuk menyelidik skop dan populasi yang besar. Dalam proses penghasilan instrumen soal selidik, pengkaji telah merujuk kepada pelbagai bahan rujukan yang termasuklah soal selidik yang digunakan pada masa dahulu. KESAHAN DAN KEBOLEHPERCAYAAN Pengkaji telah mengambil tindakan yang sewajarnya di mana struktur soalan digubah supaya lebih mudah difahami dan ringkas, konsep yang sukar difahami diringkaskan supaya menjadi mudah difahami dan jelas. Di samping itu, simulasi menjawab juga dijalankan oleh pengkaji. Instrumen tersebut yang telah disediakan juga disemak semula oleh pengkaji dengan menjawab instrumen tersebut supaya isu yang berbangkit dapat dikesan secara awal. Oleh itu, dapatlah disimpulkan bahawa soal selidik yang dijana oleh penyelidik adalah sesuai kepada responden mengikut pengetahuan dan pengalaman diri mereka. Untuk memastikan bahawa soal selidik yang disediakan mempunyai kebolehpercayaan yang tinggi, pengkaji telah menjemput 10 orang lagi responden yang tidak melibatkan diri dalam kajian untuk menjawab item-item dalam soal selidik tersebut. Kaedah Cronbach alpha yang dijumpai dalam perisian Statistical Package for Social Science (SPSS) untuk mendapatkan gambaran bagaimana item-item dalam inventori kajian berhubungkait antara satu sama yang lain. PROSES PENGUMPULAN DATA Dalam proses melaksanakan kajian, beberapa prosedur telah dilakukan oleh penyelididk untuk mengumpul data. Prosedur pertama yang dilakukan adalah menulis surat kebenaran menjalankan kajian dalam proses pengumpulan data daripada para responden. Prosedur yang seterusnya adalah mewujudkan satu kelas pada Google Classroom dan menjemput semua responden yang terlibat dalam kajian tersebut untuk masuk ke kelas tersebut. Selepas itu, instrumen soal selidik dimuatnaik kepada kelas para responden melalui perisian Google Form secara atas talian. Akhir sekali, semua responden yang terlibat dalam kajian tersebut dikehendaki untuk menjawab semua item soal selidik dalam tempoh masa 2 minggu dan pengkaji, pengkaji akan menggunakan perisian Microsoft Excel Versi 365 untuk menganalisis data tersebut. PENGANALISIAN DATA Perisian Microsoft Excel merupakan sejenis aplikasi yang digunakan untuk memproses data secara automatik dalam bentuk pengiraan asas, penggunaan fungsi, formula, jadual dan pemprosesan data, pengurusan data dan grafik. Perisian

369 Microsoft Excel sangat berguna kerana dapat memudahkan pengkaji dalam proses penganaisisian data, memaniulasi data. Dalam pengiraan statistik deskriptif, maklumat-maklumat asas akan diperoleh dengan menjalankan analisis seperti nilai min, mod, julat, peratusan, kekerapan dan keilangan data. DAPATAN DAN PERBINCANGAN Skor bagi pernyataan positif yang paling tinggi adalah item 7, 9 dan 21 di mana item-item tersebut mempunyai skor 90 peratus dan ke atas dan adalah berkaitan tentang aktiviti bimbingan yang dilaksanakan dalam perkhidmatan bimbingan dan kaunseling. Item 28 yang merupakan pernyataan negatif terhadap aktiviti yang dilaksanakan oleh unit bimbingan dan kaunseling sekolah juga mempunyai skor yang sangat rendah, iaitu hanya 20.39 peratus. FAKTOR-FAKTOR MEMPENGARUHI PERSEPSI MURID Faktor utama yang menumbang kepada persepsi positif murid terhadap bimbingan dan kaunseling adalah faktor daripada kaunselor kerana kaunselor di sekolah tersebut dapat merancang aktiviti-aktiviti bimbingan yang disukai oleh murid-murid dan dapat memanfaatkan murid-murid dengan berkesan. Faktor yang seterusnya yang mempengaruhi persepsi murid adalah sikap murid terhadap perkhidmatan tersebut di mana murid-murid adalah yakin terhadap keberkesanan bimbingan dan kaunseling yang dilaksanakan di sekolah mereka. Skor bagi item yang berkaitan tentang sikap murid termasuklah item 1, 5 dan 15 di mana item-item tersebut juga mempunyai skor di antara 59 peratus hingga 70 peratus. Faktor yang terakhir yang mempengaruhi persepsi murid adalah faktor kerahsiaan, di mana item-item instrumen menunjukkan bahawa faktor kerahsiaan merupakan faktor yang banyak menyumbang kepada persepsi negatif murid terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling di sekolah di mana skor bagi item-item yang berkaitan adalah item 18, 24 dan 26. Kesemua item tersebut mengandungi pernyataan negatif terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling di sekolah dan mempunyai skor yang agak tinggi di antara 56.80 peratus hingga 98.06 peratus. IMPLIKASI Setelah menjalankan kajian ini, hasil dapatan kajian tersebut dapat memberi maklumat dan sumber yang terkini tentang persepsi murid terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling. Jsuteru, pihak Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM), Lembaga Kaunselor Malaysia (LKM) dan juga pihak sekolah boleh mengambil inisiatif bagi mengatasi isu persepsi negatif murid terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling di sekolah tersebut. CADANGAN Pengkaji juga boleh melaksanakan satu kajian melalui cara yang lebih efektif bagi menangani persepsi neagtif murid terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling serta meningkatkan tahap pengetahuan murid terhadap perkhidmatan tersebut. KESIMPULAN

370 Kajian ini mampu untuk memberikan rangsangan yang positif kepada orang ramai untuk menitikberatkan persepsi murid terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling. Walaupun tahap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling sering dipertingkatkan, persepsi murid juga perlu dijadikan sebagai sebahagian daripada penilaian perkhidmatan tersebut. RUJUKAN Anoi, N. Z. (2019). PERSEPSI GURU TERHADAP KEPERLUAN PERKHIDMATAN BIMBINGAN DAN KAUNSELING DI SEKOLAH RENDAH LUAR BANDAR. International Journal of Education,Psychology and Counseling, 277-283. BAKAR, A. Y. (2015). Pola Isu, Persepsi, Serta Pengalaman Perkhidmatan Bimbingan dan Kaunseling dalam Kalangan Pelajar Pintar dan Berbakat. Jurnal Pendidikan Malaysia , 40(2)(2015): 167-173. Bimo, W. (2010). Pengantar Psikologi Umum. Yogyakarta: C.V Andi. Cheong, L. K. (2018). Penyelidikan dalam Pendidikan . Shah Alam ,Selangor: Oxford Fajar. Kamal, S. F. (2021). Persepsi Kaunselor terhadap Gangguan Stres Pasca Trauma (Post-Traumatic Stress Disorder) Mangsa Buli di Malaysia). Jurnal Pusat Pengajian Ilmu Pendidikan, UniversitiSains Malaysia, Volume 06 No 1: 217- 226. Kamus Dewan ,Edisi Ketiga. (2002). Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Kipruto, W. K. (2021). Students’ Perception of the Influence of Guidance and Counselling Servicesand Academic Performance in Baringo Country, Kenya. European Journal of EducationandPedagogy, Vol 2, Issue 1. Kupusamy, F. A. (2012). Hubungan Tret Personaliti Dan Kecekapan Guru Bimbingan dan Kaunselingdalam Pelaksanaan Perkhidmatan Bimbingan dan Kaunseling di Sekolah Menengah Dareah Pasir Gudang,Johor. Journal of Educational Psychology &Counseling, 6. Lembaga Kaunselor Malaysia. (2016). Retrieved from Portal Rasmi: https://www.kpwkm.gov.my/kpwkm/index.php?r=portallkm/left&id=SHNzVEdjWmRyUXF Ke ExLKzJFdksvZz09 Abu Yazid Bin Abu Bakar, Cynthia Shamini Dawson, Ifdil Ifdil. (2020). Students discipline problemsperception of counseling services: a qualitative analysis. Journal of Counseling and Educational Technology, 63-66.

371 TAHAP KESEDARAN TERHADAP BULI DALAM KALANGAN MURID SEKOLAH JENIS KEBANGSAAN (SJKC) BENTA LEE WEN TYNG ( [email protected] ) Institut Pendidikan Guru Tengku Ampuan Afzan Abstrak PENGENALAN Buli adalah satu tingkah laku negatif yang dikenakan oleh seseorang yang lebih kuat ataupun berkuasa terhadap seseorang yang lebih lemah daripadanya dengan berulang kali. Berdasarkan kajian Jamalsafri (2010), kebanyakan guru dan murid mempunyai tahap pengetahuan yang rendah terhadap kes buli dan menyebabkan mereka mempunyai persepsi yang salah faham tentang buli. Jadi, sebahagian murid tidak menyedari perbuatan mereka lakukan terhadap rakan sebenarnya dikategorikan sebagai kegiatan buli. Menurut Rigby (2010), kegiatan buli adalah satu perlakuan negatif sama ada dalam bentuk fizikal, verbal, psikologi, pemulauan dan peras ugut dengan tujuan mencederakan, menimbulkan perasaan takut atau memberi tekanan kepada mangsa. Contohnya, kegiatan buli secara langsung adalah berlaku secara terbuka dalam bentuk fizikal seperti memukul, menendang, menolak, memaksa melakukan sesuatu dan sebagainya. Manakala, buli secara tidak langsung merujukkan kepada tindakan negatif dalam bentuk psikologi, iaitu pemulauan sosial, menggugut, menghina dan sebagainya. Bukan ini sahaja, gerak tubuh seperti menjegilkan senyum sinis dan mencebik mulut juga dibahagikan kepada kategori buli psikologi. Ini kerana mereka yang dibuli secara psikologikal mempunyai kemungkinan yang besar dengan mengalami tekanan atau menghilang harga diri akibat daripada penyebaran cerita dan gossip tentangnya dalam khalayak ramai. Masalah buli di sekolah telah menjadi satu masalah yang serius pada hari ini. Ia merupakan salah satu masalah disiplin yang utama di Malaysia kerana ia telah memberikan implikasi yang besar terhadap keselamatan dan emosi murid-murid. Kebanyakan guru dan murid mempunyai tahap pengetahuan yang rendah terhadap tingkah laku buli dan ini menyebabkan mereka mempunyai persepsi yang salah faham tentang buli. Dengan ini, banyak murid tidak menyedari perbuatan yang dilakukan kepada rakan sebenarnya dikategorikan sebagai tingkah laku buli. Pelbagai faktor yang akan menyebabkan berlakunya kes buli di sekolah telah dikenal pasti termasuk kesan tahap pengetahuan yang rendah terhadap tingkah laku buli. Tahap pengetahuan berkaitan buli juga perlu diberikan perhatian. Jadi, satu kajian tinjauan dijalankan untuk mengenalpasti tahap kesedaran murid SJKC Benta terhadap buli mengikut jantina. Kajian kuantitatif ini dilaksanakan dalam saiz sampel sebanyak 55 orang responden melalui kaedah soal selidik. SPSS Versi27.0 telah digunakan bagi menganalisis data yang diperoleh dan kemudiannya menginterpretasi data berdasarkan Skala Likert Empat Min Mata. Dengan ini, mendapati bahawa tahap kesedaran murid SJKC Benta tentang buli adalah rendah. Maka, dengan ini, Kementerian Pelajaran Malaysia, pentadbir sekolah, guru dan kaunselor mempunyai satu rujukan bukan sahaja bagi meningkat tahap kesedaran buli dalam kalangan murid SJKC Benta, tetapi untuk juga situasi yang selaku dengannya bagi merancang program atau aktiviti yang efektif agar tahap kesedaran murid tentang buli dipertingkatkan. Kata Kunci: Tahap Kesedaran, Buli, Murid, Jantina

372 Dalam hal ini, buli akan memberikan kesan yang serius bukan sahaja kepada mangsa buli, tetapi juga pembuli sendiri serta pemerhati. Hal ini dikatakan demikian kerana pembuli yang terlibat dalam gejala buli, mempunyai kemungkinan yang besar terlibat dalam jenayah seperti mencederakan atau membunuh orang lain pada masa depan. Manakala, pemerhati, iaitu saksi insiden buli juga mempunyai kemungkinan yang besar dalam mengalami tekanan secara psikologikal, contohnya perasaan bimbang dan bersalah kerana tidak memberikan bantuan kepada mangsa buli serta perlu menyimpan sebagai rahsia kerana takut berkongsi pengalaman tersebut dengan pihak ketiga. Bagi mangsa buli, terdapat banyak kesan yang akan dialami, antaranya hilang minat untuk belajar, ponteng sekolah sehingga prestasi akedemik merosot kerana perasaan ketakutan serta tidak mempunyai keyakinan terhadap kebolehan dan potensi diri. PENYATAAN MASALAH Pengkaji merupakan guru pelatih dari opsyen bimbingan dan kaunseling yang pernah menjalankan Pengalaman Berasaskan Sekolah (PBS) di Sekolah Jenis Kebangsaan Cina Benta selama seminggu. Dalam tempoh masa itu, pengkaji mendapati bahawa salah satu masalah disiplin yang berlaku di sekolah adalah masalah buli yang berlaku sama ada semasa proses pengajaran dan pembelajaran dijalankan di dalam kelas ataupun di luar bilik darjah. Masalah buli yang sering berlaku di SJKC Benta adalah dalam bentuk verbal dan psikologi, iaitu mengejek rakan, misalnya nama murid yang luar biasa akan menjadi bahan ejekan murid-murid yang membuli. Sesungguhpun kes buli secara verbal dan psikologi ini kurang mendapatkan perhatian daripada media dan pihak lain, ia sebenarnya amat serius dan perlu diatasi dengan secepat mungkin. Namun, pada pandangan pihak ketiga, seperti orang dewasa, ejek-mengejak merupakan perkara yang normal dan biasa dalam kalangan kanak-kanak. Ia sebenarnya boleh menjerumus kepada akibat yang lebih teruk, misalnya pergaduhan yang melibatkan aksi memukul dan sebagainya. Ini telah mendapatkan sokongan daripada kajian yang dijalankan oleh Mohd Razimi Husin, et al., (2020) yang mendapati bahawa gejala buli yang kebanyakkannya berlaku adalah pembulian dari segi mental dan emosi pelajar, seperti mengejek, mengusik dengan panggilan nama yang tidak baik dan menggangu pelajar pendiam. Ini menunjukkan bahawa pelajar mempunyai tahap kesedaran tentang buli yang rendah secara langsung. Seperti yang dinyatakan, murid yang mempunyai tahap pengetahuan yang rendah mengenai buli menyebabkan mereka mempunyai persepsi yang salah faham terhadap buli. Justeru, banyak murid tidak menyedari perbuatan yang mereka lakukan terhadap rakan sebaya sebenarnya merupakan kegiatan buli. Oleh itu, penyelidik menjalankan kajian ini adalah bertujuan untuk mengkaji tahap kesedaran murid-murid SJKC Benta terhadap buli. Tanpa kajian berkaitan dengan tahap kesedaran murid-murid terhadap buli, pihak sekolah dan unit bimbingan dan kaunseling tidak dapat menyesankan situasi yang sebenarnya dan menjalankan program intervensi yang sesuai dan berkesan untuk mengatasi masalah buli. Namun, responden kajian cuma merangkumi murid-murid tahap dua kerana murid-murid tahap satu masih tidak menguasai bahasa dengan baik. Ini adalah untuk memastikan ketepatan hasil dapatan pada akhir kajian. OBJEKTIF KAJIAN

373 1. Mengenal pasti sejauh mana kesedaran murid-murid SJKC Benta terhadap buli. PERSOALAN KAJIAN 1. Apakah tahap kesedaran murid-murid SJKC Benta terhadap buli? METODOLOGI KAJIAN Reka Bentuk Kajian Reka bentuk kajian ini adalah berbentuk deskriptif dengan menggunakan kaedah tinjauan. Kajian ini merupakan sebuah kajian kuanlitatif yang akan dilaksanakan melalui kaedah soal selidik. Pemboleh ubah bebas yang telah digunakan oleh pengkaji dalam kajian ini ialah berdasarkan instrumen yang digunakan, iaitu aspek di bawah kesedaran. Tiga aspek yang dianalisiskan adalah sikap dan pendapat tentang buli, pengetahuan tentang buli dan tahap perhubungan langsung. Manakala, pemboleh ubah bersandar pula ialah tahap kesedaran murid tentang buli. Persampelan Tinjaunan sampel dilakukan untuk mengumpulkan maklumat-maklumat berkenaan tentang tahap kesedaran murid tentang buli di SJKC Benta. Pengkaji telah menentukan saiz sampel kajian berdasarkan kepada Jadual Penentuan Saiz Sampel Krejcie dan Morgan (1970). Oleh sebab populasi adalah seramai 60 orang murid, pengkaji telah mengambil saiz sampel sebanyak 55 orang murid (bagi populasi 60 orang, saiz sampel minimum ialah 52 orang) Populasi kajian ini adalah berfokus kepada murid-murid tahap dua sahaja kerana tahap kesukaran soalan soal selidik memberikan adalah tidak sesuai dengan tahap kognitif murid-murid tahap satu. Instrumen Kajian Instrumen yang digunakan adalah berbentuk soal selidik. Set soal selidik adalah diadaptasi berdasarkan set soal selidik yang digunakan dalam kajian “Knowledge About Bullying by Young Adults With Special Educational Needs With or Without Disabilities (SEN/D)” (2021) dengan mengambil bahagian yang perlu digunakan, iaitu Bahagian Sikap dan Pendapat Tentang Buli, Pengetahuan Tentang Buli dan Tahap Perhubungan Langsung/ Sumber/ Organisasi. Set soal selidik kajian tersebut mempunyai 0.853 pekali Alfa Cronbach yang mengesahkan kebolehpercayaannya. Berdasarkan ini, set soal selidik kajian telah disahkan oleh Dr. Mohd Faizal Bin Hassan selaku pakar profesional dalam bidang bimbingan dan kaunseling. Dengan ini, soal selidik tersebut disusun dalam empat bahagian, iaitu bahagian A, B, C dan D Bahagian A adalah soal selidik yang berkaitan dengan maklumat diri murid. Ia dibentuk oleh pengkaji untuk mendapatkan latar belakang responden. Antara data peribadi yang diminta daripada responden adalah sekolah, umur dan jantina. Bahagian B adalah soal selidik yang bertema Sikap dan Pendapat Tentang Buli. Items dalam bahagian ini adalah untuk mengetahui dan memahami tentang pandangan dan sikap responden tentang unsur buli. Manakala, Bahagian C adalah soal selidik yang bertema Pengetahuan Tentang Buli yang mengandungi items yang berfokus kepada ilmu responden tentang buli. Seterusnya, bahagian yang terakhir, iaitu Bahagian D bertema Tahap Perhubungan Langsung/

374 Sumber/ Organisasi adalah untuk mengenal pasti adakah responden mengetahui tindakan yang perlu diambil sekiranya berlakunya masalah buli. Set soal selidik ini mengandungi dwi bahasa, iaitu bahasa Inggeris dan Bahasa Cina. Items- items telah diterjemahkan dalam bahasa Cina dengan mendapatkan kesahan daripada Dr. Wong Sien Biang selaku pakar bahasa Cina di Institut Pendidikan Guru Tengku Ampuan Afzan agar maksud items yang diterjemahkan dalam bahasa Cina adalah sesuai dan tepat. Soal selidik ini diterjemahkan untuk memastikan responden dari sekolah jenis kebangsaan cina dapat memahami tentang istilah dan berasa selesa apabila menjawab item-item tersebut. Kesahan dan Keboleh Percayaan Kajian Soal selidik yang digunakan adalah diadaptasi berdasarkan soal selidik yang digunakan dalam kajian “Knowledge About Bullying by Young Adults With Special Educational Needs With or Without Disabilities (SEN/D)”. Item-item dalam soal selidik tersebut adalah dibangunkan daripada versi manual terkini yang diciptakan khusus kepada kajian ini. Dengan ini, soalan yang terawal dicipta tersebut telah dihantar kepada pelbagai pasukan yang mengambil bahagian untuk memberikan pandangan berdasarkan kaedah Delphi agar mendapat dan menyaring pendapat pakarpakar. Untuk memastikan soal selidik yang digunakan dalam kajian adalah sesuai, pengkaji telah melakukan adaptasi daripada soal selidik yang asal tersebut. Sebelum instrumen digunakan dalam kajian sebenar, pengkaji telah menjalankan kajian rintis bagi mendapat nilai kebolehpercayaan daripada instrumen yang disusun. Alpha Cronbach digunakan bagi menguji kebolehpercayaan soal selidik mengikut semua bahagian. Dalam hal ini, kajian rintis yang dijalankan telah memperolehi 0.853 nilai pekali Cronbach Alpha secara keseluruhannya. Kesahan juga diperolehi daripada pakar bidang Bimbingan dan Kaunseling dan bidang bahasa Cina. Tatacara Penganalisisan Data Data yang telah dipungut dianalisiskan secara kuantitatif dengan menggunakan SPSS Versi 27.0. Ini adalah untuk mendapatkan pengukuran perhubungan antara pemboleh ubah-pemboleh ubah. Dalam hal ini, pengkaji telah menggunakan skala Likert empat min mata yang diadaptasikan oleh Riduwan (2012) untuk menginterpretasi data dengan skor min.

375 DAPATAN DAN PERBINCANGAN Jadual 1 menunjuk bahawa terdapat 28 orang responden perempuan dan 37 orang responden lelaki. Jadual 2 menjelaskan taburan responden dengan skor min dan sisihan piawai bagi melihat tahap kesedaran responden secara keseluruhan mengikut jantina berdasarkan aspek sikap dan pendapat, pengetahuan dan tahap perhubungan langsung. Dari aspek sikap dan pendapat, tahap kesedaran tentang buli responden lelaki adalah lebih tinggi daripada responden perempuan. Ini didapati daripada skor min lelaki yang mempunyai 1.51 dan sisihan piawainya 0.27 adalah lebih tinggi daripada skor min perempuan yang mempunyai 1.48 dan sisihan piawai 0.167. Dapatan ini tidak selaras dengan dengan dapatan kajian yang dijalankan oleh Victor Gonzalez Calatayud al et., (2021) yang menunjukkan bahawa skor min pada aspek sikap dan pendapat bagi responden perempuan (4.26) adalah lebih tinggi daripada skor min responden lelaki. Ini menunjukkan bahawa responden perempuan mempunyai tahap kesedaran yang tinggi tentang buli daripada responden lelaki. Manakala, berdasarkan data hasil dapatan dari aspek pengetahuan, skor min responden lelaki yang lebih tinggi daripada perempuan Dengan ini, skor min lelaki adalah 1.385 dan sisihan piawai 0.168, manakala skor min perempuan adalah 1.352 dan sisihan piawai 0.16. Dengan ini, mendapati bahawa tahap kesedaran murid lelaki SJKC Benta adalah lebih tinggi daripada murid perempuan dari aspek pengatahuan. Hasil dapatan ini adalah selaras dengan kajian yang dijalankan oleh Victor Gonzalez Calatayud al.et (2021) yang mendapati bahawa skor min responden lelaki dari aspek pengetahuan terhadap buli adalah 6.27 dan lebih tinggi daripada responden perempuan yang mempunyai skor min

376 6.16. Ini mendapati bahawa tahap kesedaran responden lelaki adalah lebih tinggi daripada tahap kesedaran responden perempuan. Seterusnya, dari aspek tahap perhubungan langsung, skor min responden lelaki adalah 1.486 dan sisihan piawai 0.269, manakala skor min responden perempuan merupakan 1.47 dan sisihan piawai 0.29. Ini turut menunjukkan tahap kesedaran responden lelaki dari segi tahap perhubungan langsung adalah lebih tinggi daripada responden perempuan. Ini turut menunjukkan tahap kesedaran responden lelaki dari segi tahap perhubungan langsung adalah lebih tinggi daripada responden perempuan. Dapatan kajian ini adalah juga selaras dengan hasil kajian yang diperolehi oleh Victor Gonzalez Calatayud al.et (2021) yang menunjukkan bahawa tahap kesedaran responden lelaki adalah lebih tinggi daripada responden perempuan dengan purata bagi jawapan responden perempuan dari aspek ini adalah 7.15, manakala purata bagi jawapan responden adalah 7.25. Secara keseluruhannya, responden lelaki mempunyai tahap kesedaran yang lebih tinggi daripada responden perempuan. Namun, berdasarkan skor min yang didapati tahap kesedaran responden perempuan adalah hampir sama dengan responden lelaki kerana perbezaan antara skor min responden lelaki dan perempuan cuma mempunyai sedikit perbezaan sahaja. Dapatan kajian ini adalah selaras dengan kajian yang dilaksanakan oleh Victor Gonzalez Calatayud al et., (2021) yang juga mendapati bahawa tahap kesedaran responden lelaki adalah lebih tinggi daripada renponden perempuan. KESIMPULAN, CADANGAN DAN IMPLIKASI Kajian ini adalah bertujuan untuk mengenal pasti tahap kesedaran buli murid SJKC Benta tentang buli berdasarkan pengiraan skor min aspek-aspek yang mempengaruhi kesedaran seseorang, iaitu sikap dan pendapat, pengetahuan dan tahap perhubungan langsung. daripada hasil kajian yang telah dikemukakan, dapatlah membuat kesimpulan bahawa tahap kesedaran mengenai buli bagi murid lelaki adalah lebih tinggi daripada murid perempuan. Dapatan kajian yang menunjukkan bahawa tahap kesedaran murid SJKC Benta tentang buli adalah pada tahap rendah. Ini membolehkan pihak sekolah memahami tentang situasi ini dan merancangkan langkah untuk mengatasi keadaan ini dengan mengambil tindakan bagi meningkatkan tahap kesedaran murid terhadap buli. Ini bukan sahaja boleh memberi kesedaran pihak sekolah SJKC Benta dalam menitikberat tahap kesedaran murid tentang buli, tetapi juga memberikan kesedaran kepada pihak sekolah lain agar tidak mengabaikan kepentingan tahap kesedaran tentang buli kepada murid-murid. Dalam hal ini, kaunselor sekolah memainkan peranan yang amat penting dalam hal ini. Tingkah laku buli merupakan antara elemen yang di bawah bidang disiplin. Dengan ini, kaunselor berperanan untuk meningkatkan tahap kesedaran murid-murid tentang buli dengan menjalankan pelbagai aktiviti atau program. Oleh itu, dapatan kajian ini dapat menjadi panduan kepada pihak sekolah, terutamanya kaunselor untuk merancang aktiviti atau program yang sesuai dan berkesan untuk membantu murid-murid dalam mempertingkatkan tahap kesedaran terhadap buli. Dapatan kajian ini juga dapat menjadi rujukan kepada pelbagai pihak, contohnya pentadbir sekolah, guru-guru, kaunselor sekolah dan juga pihak Kementerian Pelajaran Malaysia agar tidak memandang ringan mengenai isu tahap kesedaran buli dalam kalangan murid untuk mencegah masalah buli dengan efektif. Dengan ini, tindakan dan program

377 yang berterusan dirancangkan bagi meningkatkan tahap kesedaran buli murid-murid demi mencegah tingkah laku buli sebelumnya terus berleluasa dalam kalangan murid. Misalnya, Rigby (1996) telah mencadangkan tiga pendekatan bagi menangani masalah tingkah laku buli, iaitu pendekatan moral, pendekatan undang-undang dan pendekatan manusia. Ini secara tidak langsung dapat membantu dalam peningkatan tahap kesedaran buli dalam kalangan murid. Misalnya, salah satu pendekatan yang dicadang adalah pendekatan undang-undang. Undang-undang ini boleh ditetapkan oleh Ordinan Pelajaran, Kementerian Pendidikan Malaysia atau sekolah itu sendiri melalui pelbagai media, contohnya buku undang-undang, secara lisan dan sebagainya. Dengan adanya undang-undang atau peraturan yang perlu dipatuhi, kesedaran murid-murid turut dapat dipertingkatkan secara tidak langsung. RUJUKAN Bauman, S., & Del Río, A. (2005). Knowledge and beliefs about bullying in schools: Comparing pre-service teachers in the United States and the United Kingdom. School Psychology International, 26(4), 428-442. Belisle, A. M. (2015). Adult Student Perceptions of Bullying and Interventions. Dangal, M. R., & Singh, A. R. (2020). Girls bullying in Nepali schools: A perception study on awareness level of verbal and non-verbal bullying among teenagers. Open Journal for Psychological Research, 4(1). Forsberg, C. (2016). Students’ perspectives on bullying (Doctoral dissertation, Linköping University Electronic Press). González-Calatayud, V., Roman-García, M., & Prendes-Espinosa, P. (2021). Knowledge about bullying by young adults with Special Educational Needs With or Without Disabilities (SEN/D). Frontiers in psychology, 11, 622517. Halama, S. (2004). Awareness of bullying and peer harassment by 9th to 12th grade teachers and the effects it may have on adolescents. Horsi, S. S. M., & Jusoh, A. J. Intervensi Mangsa Buli: Suatu Sorotan Literatur. Prosiding, 161. Isa, N. I. M., Hussin, M. R., Rahim, N. H. F. A., Izham, W. N. I. W., Bakeri, N. A. I., Anuar, F. N. S., & Mohbob, N. (2020). Gejala Membuli dalam Kalangan Pelajar Sekolah. Journal of Humanities and Social Sciences, 2(1), 22-33. Isa, N. J. M., Ismail, M. S., & Noor, A. M. (2019). Masalah buli dalam kalangan murid: apakah kata guru?. Perspektif Jurnal Sains Sosial Dan Kemanusiaan, 11(2), 1-14. Isernhagen, J., & Harris, S. (2004). A comparison of bullying in four rural middle and high schools. Rural Educator, 25(3), 5-13. Khalid, M., & Md Johan, O. (2007). Tingkah laku buli dalam kalangan pelajar sekolah menengah kebangsaan agama di Sarawak (Doctoral dissertation, Universiti Teknologi Malaysia). Kormanik, M. B. (1999). The cycle of awareness development: A cognitive and psychosocial theory of adult development. In Proceedings of the 1999 Academy of Human Resource Management Conference (Vol. 2, pp. 634-640). Baton Rouge, LA: Academy of Human Resource Development. Madsarapi, R. (2011). Tahap tingkah laku buli di kalangan pelajar di sekolah menengah Daerah Semporna (Doctoral dissertation, Universiti Utara Malaysia).

378 Marces, I. I. E., Ondivilla, L. L. S., Rempillo, Y. S., & Gayapa, M. D. (2019). Parents, Teachers and Students Level of Awareness on the Implementation of Disciplinary Actions on Bullying at Mayamot National High School: Basis for Localized Policy Guidelines on Child Protection. Asian Journal of Multidisciplinary Studies, 2(2), 100-106. Menesini, E., & Salmivalli, C. (2017). Bullying in schools: the state of knowledge and effective interventions. Psychology, health & medicine, 22(sup1), 240-253. Muro, J. (2014). Bullying Awareness in a Primary School Classroom. Saibon, J., Abdullah, S. M. S., & Har, A. L. C. (2018, February). Effectiveness of creative pedagogy in enhancing the knowledge and awareness on bullying amongst secondary school students. In 3rd ASEAN Conference on Psychology, Counselling, and Humanities (ACPCH 2017) (pp. 286-292). Atlantis Press. Saibon, J. S., Rashid, R. A. A., Ali, A. J., & Abdullah, S. M. S. (2012). Enhancing school children’s knowledge and awareness on bullying through the 2Bs program. International Proceedings of Economics Development and Research, 47(15), 68-70. SHADZILI, S. B. A., & SHARUDDIN, P. S. B. (2020). Kajian Tahap Kesedaran Kakitangan Pengurusan Fasiliti Terhadap Kepentingan Pengurusan E-sisa. Williams, W. P. (2008). Students' perceptions of bullying after the fact: A qualitative study of college students' bullying experiences in their K-12 schooling (Doctoral dissertation, Virginia Tech). Brzezinski, M. S. (2016). Gender differences in bullying and perceptions of bullying. Rowan University. Sipon, S., & Hussin, R. (2012). Teori Kaunseling dan Psikoterapi (Edisi Ketiga). Universiti Sains Islam Malaysia. Pusat Pembangunan Akademik Institut Pendidikan Guru Malaysia 2018. (2018). BUKU PANDUAN PENYELIDIKAN KAJIAN TINJAUAN [E-book]. INSTITUT PENDIDIKAN GURU MALAYSIA. Libby, L. K., & Eibach, R. P. (2011). Self awareness. Self Awareness - an overview | ScienceDirect Topics. Silvia, P. J. (2022, October 30)." International encyclopedia of the social sciences. . encyclopedia.com. 27 Oct. 2022 . Encyclopedia.com. Diperolehi daripada: https://www.encyclopedia.com/social-sciences/applied-and-socialsciences-magazines/self-awareness-theory Shahimi, I. M. (2019, December 7). Semua pihak perlu peka isu buli. Hmetro. Diperolehi daripada: https://www.hmetro.com.my/WM/2019/12/524305/semua-pihak-perlu-peka-isu-buli.42 Kes buli di sekolah di Perak sejak Januari hingga Julai. (2022, September 24).

379 TINJAUAN TAHAP PERSEPSI GURU TERHADAP PENDIDIKAN KERJAYA DI SJKC SIN KWANG LEONG KAR YEE ( [email protected] ) Institut Pendidikan Guru Kampus Tengku Ampuan Afzan Abstrak PENGENALAN Perkhidmatan bimbingan dan kaunseling diperkenalkan dan telah berkembang dalam sistem persekolahan Malaysia sejak tahun 1964. Pendidikan kerjaya merupakan salah satu fokus bidang utama dalam bimbingan dan kaunseling. Menurut Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) (2015), fokus pendidikan kerjaya adalah berkaitan pendedahan dan bimbingan kepada murid mengenai maklumat peluang pendidikan hala tuju kerjaya. Penerapan pendidikan kerjaya pada zaman kanak-kanak dapat memberikan kesedaran tentang keadaan dunia pekerjaan sebenar di samping kepentingan pekerjaan itu sendiri dalam sesebuah masyarakat (Sidek M.N, 2013). Namun, menurut Hooley,T (2021), ramai individu berpendapat bahawa sekolah rendah terlalu awal untuk bermula memikirkan tentang kerjaya, di mana masih mempunyai banyak masa untuk mempertimbangkan kerjaya diri pada hari kemudian. Miskonsepsi sebegini akan menghalang dan menyukarkan pelaksanaan pendidikan kerjaya dan menjejaskan keberkesannya. Sebenarnya, menurut Svetlana Ĉizmić et.al (2016), pelaksanaan pendidikan kerjaya dalam kalangan murid sekolah rendah mesti bukan sekadar tanggungjawab daripada GBK semata-mata, malah perlu merangkumi guru-guru, pihak pentadbir, ibu bapa serta komuniti. Namun, persepsi setiap orang adalah berbeza. Dengan ini, kajian terhadap tahap persepsi guru terhadap pendidikan kerjaya dijalankan untuk meninjau sama ada wujudnya tahap persepsi atau tanggapan rendah atau negatif berlaku dalam kalangan guru agar memastikan pendidikan kerjaya boleh dilaksanakan secara optimum di sekolah rendah. PERNYATAAN MASALAH Pendidikan kerjaya adalah kurikulum berkaitan pendedahan dan bimbingan kepada murid mengenai maklumat peluang pendidikan hala tuju kerjaya bagi memperkembang set minda kerjaya murid-murid yang sebagai bakal tunjang negara secara lengkap agar berkemampuan untuk bersaing dalam pasaran pekerjaan kelak. Kesalnya, kebanyakan individu bertanggapan bahawa pelaksanaan pendidikan kerjaya di sekolah rendah adalah terlalu awal untuk muridmurid sekolah rendah. Justeru, kajian tinjauan ini dijalankan bertujuan untuk mengenal pasti persepsi para guru terhadap keperluan pendidikan kerjaya di sekolah rendah mengikut jantina, pengalaman berkhidmat dan jawatan. Responden kajian ini terdiri daripada 56 orang guru-guru berjawatan tetap di SJKC Sin Kwang. Data kajian diperolehi melalui set soal selidik. Dapatan kajian dianalisis dengan menggunakan perisian Statistical Package for The Social Science (SPSS) versi 26. Hasil kajian telah menunjukkan tahap persepsi guru terhadap pendidikan kerjaya di sekolah rendah adalah tinggi, di mana min keseluruhan melebihi 3.50, iaitu positif. Hasil kajian tersebut telah mendatangkan implikasi kepada guru bimbingan dan kaunseling, bakal guru bimbingan dan kaunseling dan para guru bagi usaha meningkatkan kemenjadian murid-murid. Kata kunci: persepsi, guru, pendidikan kerjaya, sekolah rendah

380 Sekolah rendah merupakan asas dan titik permulaan bagi perkembangan dan pembinaan pengetahuan dan kemahiran kerjaya. Menurut Sae-Na Lee (2017), sekolah rendah dikenali sebagai peringkat kesedaran kerjaya, iaitu tempoh penting bagi memperkembang dan membentukkan pengetahuan atau pencapaian vokasional asas. Murid-murid dapat menyediakan diri melalui pemerolehan kemahiran dan pengetahuan kerjaya tertentu pada setiap peringkat persekolahan sehingga berkemampuan untuk menghadapi cabaran alam pekerjaan kelak. Namun, pelaksanaan pendidikan kerjaya bukannya proses yang mudah dan sekadar tanggungjawab GBK sahaja, sebaliknya amat bergantung kepada sokongan guru sehingga mampu menjejaskan kelancarannya. Sokongan guru terhadap pendidikan kerjaya adalah bersifat subjektif berasaskan persepsi kendiri. Sekiranya guru mempunyai persepsi buruk terhadap pendidikan kerjaya, maka dia tidak memberikan sebarang sokongan terhadap pelaksanaannya, apatah lagi mengharapkan dapat mengoptimum keberhasilan. Menurut Joanes J., et.al (2014), persepsi adalah bersifat dinamik, di mana mudah dipengaruhi dengan elemen dalaman, luaran dan situasi persekitaran seseorang individu. Setiap elemen menentukan corak persepsi individu dan secara langsung akan mendatangkan kesan kepada perubahan tingkah laku. Menurut Cheah S.K (2022), pembaharuan pendidikan kerjaya negara tidak memenuhi keperluan zaman kini sehingga tidak dapat menyediakan 60% antara lebih 30 juta orang negara kita berpengetahuan dan berkemahiran tentang kerjaya. Terdapat banyak kajian berkaitan tinjauan keperluan pendidikan kerjaya di sekolah rendah di luar negara telah dijalankan bagi menekankan kepentingan dan keperluannya (Claudiadan Alexandra, 2016; Svetlana Ĉizmić et.al, 2016; Sangbong Yi, 2017; Dr.Elnaz Kashefpakdel et al., 2018; Egemen Hanimoğlu, 2018; Alexandra Evans, 2020; Hooley,T, 2021). Namun, negara kita masih kekurangan kajian tentang persepsi keperluan pendidikan kerjaya di sekolah rendah (Quek A.H, 2016; Anoi N.Z, et.al, 2019; Dr. Yusni M.Y., et.al, 2021; Nadia Ghafar, et.al, 2021). Maka, bagi mengisi kelompangan kajian, kajian ini dijalankan bertujuan untuk mengenal pasti tahap persepsi guru terhadap pendidikan kerjaya sama ada keperluannya di sekolah rendah tinggi atau rendah. Kajian ini penting untuk dijalankan kerana dapatan kajian dapat membantu pengkaji dan GBK memahami sejauh mana guru-guru melihat kepada perkembangan pendidikan kerjaya di sekolah rendah, serta menyedarkan tentang keadaan dan kedudukan pendidikan kerjaya pada masa kini. Kajian tersebut hanya fokus terhadap semua guru berjawatan tetap di SJKC Sin Kwang di Sungai Petani, Kedah untuk meninjau tahap persepsi mereka mengenai pendidikan kerjaya di sekolah rendah. Namun, lokasi dan bilangan peserta kajian yang terhad telah menjadikannya sebagai batasan kajian kerana hasil dapatannya tidak dapat menggambarkan tahap persepsi guru secara menyeluruh. OBJEKTIF KAJIAN Mengenal pasti tahap persepsi guru terhadap pendidikan kerjaya di SJKC Sin Kwang berdasarkan pengalaman berkhidmat. PERSOALAN KAJIAN Apakah tahap persepsi guru terhadap pendidikan kerjaya di SJKC Sin Kwang berdasarkan pengalaman berkhidmat? METODOLOGI KAJIAN

381 Kajian ini berbentuk kuantitatif dan deskriptif melalui tinjauan soal selidik untuk mengenal pasti tahap persepsi guru terhadap pendidikan kerjaya di sekolah rendah berdasarkan pengalaman berkhidmat. Disebabkan kajian ini hanya tertumpu kepada guru berjawatan tetap sahaja, maka secara langsung telah menunjukkan kaedah persampelan secara rawak telah digunakan dalam kajian tersebut. Dengan merujuk kepada jadual Krejcie & Morgan (1970), seramai 56 orang dalam kalangan 65 orang guru berjawatan tetap akan melibatkan diri dalam kajian tersebut. Instrumen yang digunapakai terhadap kajian ini adalah soal selidik, di mana ia dibina sebagai alat pengukur untuk membantu pengkaji mengumpulkan dan menghasilkan data deskriptif yang menyeluruh dan holistik. Set item soal selidik kajian ini mempunyai korelasi tinggi kerana ia dihasilkan berasaskan objektif dan pemboleh ubah tidak bersandar kajian. Ianya terdiri daripada dua bahagian, iaitu Bahagian A meliputi demografi responden; Bahagian B pula adalah berlandaskan persoalan kajian. Setiap item mengandungi lima respon yang berbentuk skala likert untuk membenarkan responden membuat pilihan terhadap persepsi kendiri seperti berikut: Jadual 1: Skala Likert dan Skor Sebelum instrumen ujian ditadbir dalam kajian sebenar, ia telah melalui proses pengukuran kesahan dan kebolehpercayaan setiap item bagi menjaminkan kualiti kajian dan kesahihan data yang diperoleh (Nisrin N.A, et.al, 2019). Hasil pengukuran berlandaskan skala Alpha Cronbach adalah 0.94. Nilai ini telah menunjukkan tahap kebolehpercayaan item soal selidik kajian adalah sangat baik dan efektif dengan tahap konsistensi yang tinggi kerana nilainya hampir mencapai nilai 1.0. Sehubungan dengan itu, semakin tinggi kesahan dan kebolehpercayaan instrumen, semakin jitu dan tingginya kualiti maklumat kajian yang diperolehi oleh pengkaji (Sidek Noah, 2020). Sementara itu, kajian ini mengumpulkan data secara kuantitatif, di mana mengedarkan set soal selidik tersebut dalam bentuk Google Form dan memberikan tempoh dalam 2 minggu kepada peserta kajian untuk menjawal soal selidik. Kajian ini mengumpulkan dua jenis data, iaitu data primer yang hanya akan dilaksanakan setelah mendapatkan kebenaran peserta kajian; dan data sekunder pula merujuk kepada kajian-kajian perpustakaan, buku-buku, tesis, dan hasil kajian yang berbentuk ilmiah. Setelah semua data telah dikumpulkan, data kajian dianalisis menggunakan perisian Statistical Package for The Social Science (SPSS) versi 26. Dapatan kajian seperti min dan peratusan akan diinterpretasi dan dibincangkan dengan merujuk kepada skala pengukuran seperti berikut: Jadual 2 Interpretasi Skor Alpha Cronbach Sumber: (Bond & Fox, 2015)

382 DAPATAN DAN PERBINCANGAN Tempoh perkhidmatan guru-guru di sekolah boleh dibahagikan kepada empat seperti pada yang ditunjukkan pada Jadual 3. Berdasarkan jadual, boleh mendapati bahawa terdapat jumlah yang sama dalam kalangan guru berpengalaman berkhidmat, iaitu seramai 17 orang (29.8%) guru telah berkhidmat “1-5 tahun” dan “6-10 tahun” masingmasing. Ini diikuti dengan “16 tahun ke atas”, di mana seramai 12 orang (21.1%) guru. Jadual 3: Persepsi Guru terhadap Pendidikan Kerjaya Berdasarkan Pengalaman Berkhidmat ELEMEN KATEGORI ITEM MIN MIN KESELURUHAN PERSEPSI Elemen Dalaman Guru Biasa Item 1 4.13 3.41 Positif Item 2 4.00 Item 3 3.92 Item 4 4.32 Item 7 2.32 Item 8 1.74 Pentadbir Item 1 4.75 3.71 Positif Item 2 4.25 Item 3 4.00 Item 4 5.00 Item 7 2.50 Item 8 1.75 Elemen Luaran Guru Biasa Item 5 2.04 2.55 Negatif Item 6 2.09 Item 9 4.34 Item 10 1.77 Item 11 2.06 Item 12 3.02 Pentadbir Item 5 1.50 2.46 Negatif Item 6 1.50 Item 9 4.25 Item 10 1.50 Item 11 1.50 Item 12 4.50 Elemen Situasi Guru Biasa Item 13 4.08 3.83 Positif Item 14 4.23 Item 15 4.30 Item 16 2.38

383 Item 17 4.19 Pentadbir Item 13 4.25 4.25 Positif Item 14 4.50 Item 15 4.75 Item 16 3.50 Item 17 4.25 Melalui jadual di atas, pengkaji mendapati bahawa semua guru dalam semua tempoh pengalaman berkhidmat di bawah elemen situasi mempunyai persamaan, di mana mempunyai persepsi positif terhadap pendidikan kerjaya. Semua nilai min daripada keempat-empat tempoh pengalaman berkhidmat adalah sekurang-kurangnya 3.73 atau ke atas. Menurut Alexandra Evans (2020), semakin tinggi nilai, persepsi seseorang individu akan semakin bersifat positif. Ini juga selari dan berkesinambungan dengan dapatan kajian Sidek M.N (2013) bahawa persekitaran kerja yang positif mampu memotivasikan pekerja untuk menaruh usaha untuk meningkatkan Selain itu, hasil analisis data juga telah menunjukkan guru-guru yang berkhidmat di sekolah dalam lingkungan 1- 5 tahun mempunyai persepsi sederhana terhadap pelaksanaan pendidikan kerjaya di sekolah rendah, di mana bernilai 2.57 sahaja. Melihat dapatan ini daripada perspektif luaran, persepsi sederhana juga boleh dinyatakan sebagai ketidakpastian dalam kalangan guru tersebut, di mana guru yang kekurangan pengalaman dalam tempoh berkhidmat kurang menyedarkan keperluan dan kepentingan pendidikan kerjaya di sekolah. Interpretasi ini secara langsung dapat berkait rapat dengan hasil dapatan kajian Joanes J. et al., (2014) kerana ia telah menyebutkan “semakin lama pengalaman berkhidmat dalam bidang sains, maka semakin dapat memahami apa yang diperlukan bagi membawa manfaat kepada pihak lain”. Pernyataan Joanes J. et al., (2014) di atas juga boleh digunakan untuk menjelaskan sebab guru pada lingkungan tempoh pengalaman berkhidmat “1-5 tahun” dan “6-10 tahun” mempunyai persepsi terhadap pendidikan kerjaya semasa pengkaji menganalisis dapatan kajian melalui perspektif elemen dalaman., di mana nilai min adalah 3.32 dan 3.38 masingmasing. Dalam erti katanya, guru-guru berkenaan kurang peka terhadap pendidikan kerjaya di sekolah sehingga mudah mengabaikan perincian berkaitan dengannya. Secara keseluruhannya, guru yang berpengalaman berkhidmat selama 16 tahun ke atas merupakan kalangan guru yang mempunyai tahap persepsi yang tertinggi terhadap pendidikan kerjaya di sekolah rendah. Ia selari dengan dapatan Arthur P.Llyod dalam Haidhir Yusof (2014) tentang pengalaman diri mampu menentukan sokongan diri terhadap perkhidmatan bimbingan dan kaunseling. KESIMPULAN Terdapat perbezaan persepsi guru terhadap pendidikan kerjaya mengikut kepada pengalaman berkhidmat di sekolah. Hasil dapatan telah menunjukkan guru yang berpengalaman berkhidmat selama 16 tahun ke atas lebih mempunyai tahap persepsi yang tinggi terhadap pendidikan kerjaya. Ini kerana guru tersebut lebih dapat menemui kepentingan dan keperluan pendidikan kerjaya di sekolah rendah jika perbandingan tempoh pengalaman berkhidmat yang pendek. Secara keseluruhan, semua guru berpersepsi bahawa pendidikan kerjaya amat diperlukan di SJKC Sin Kwang seperti yang ditekankan oleh pihak KPM seiring dengan perkhidmatan bimbingan dan kaunseling. Melalui kajian ini, juga

384 mendapati bahawa persepsi guru terhadap pelaksanaan pendidikan kerjaya amat penting kerana ia mampu menentukan kejayaan dan keberhasilannya terhadap kemenjadian murid-murid. Sokongan dan pandangan positif daripada pihak guru secara langsung dapat membantu GBK menyediakan dan melancarkan pendidikankerjaya secara holistik demi memyediakan kematangan kerjaya dalam kalangan murid supaya sentiasa bersedia untuk menjelajahi dunia pekerjaan pada masa hadapan (Sidek M.N, 2016). CADANGAN Berlandaskan limitasi yang wujud dalam kajian, iaitu keterhadan lokasi dan bilangan peserta menjadikan dapatan kajian tidak dapat menggambarkan secara menyeluruh mengenai cabaran yang dihadapi oleh GBK di SJKC Mun Choong adalah sama dengan GBK di sekolah rendah yang lain. Dengan ini, cadangan diberikan dengan menambahkan bilangan lokasi dan meningkatkan jumlah populasi kajian supaya boleh mewujudkan dapatan kajian yang lebih kukuh dan holistik. Pada masa yang sama, corak kajian juga dicadangkan untuk mengubah ke jenis tinjauan supaya mampu mengharmonikan dan menyeimbangkan populasi kajian yang luas. IMPLIKASI Berdasarkan hasil analisis dapatan kajian, pengkaji mendapati bahawa pelaksanaan kajian ini telah membawa implikasi terhadap pihak GBK. Menurut Nadia Ghafar et al., (2021), tinjauan pandangan orang ramai mengenai sesuatu topik boleh membantu meningkatkan keberkesanan. Hasil tersebut telah menyumbang kepada GBK untuk merancang kegiatan program pendidikan kerjaya secara lebih sistematik dan berkesan dengan memenuhi persepsi-persepsi daripada guru-guru sekolah. Sementara itu, ia juga memberikan implikasi kepada bakal GBK untuk sentiasa mendengari dan meninjau persepsi orang lain agar dapat mengendalikan pendidikan kerjaya lebih berkesan dan menyeluruh, di samping menyediakan diri untuk menghadapi serta mengatasi cabaran berkenaan pendidikan kerjaya pada masa akan datang. RUJUKAN Alexandra Evans. (2020). Elementary College and Career Readiness Curriculum: A School Counselor Intervention. Diperolehi daripada Elementary College and Career Readiness Curriculum: A School Counselor Intervention (gvsu.edu) Anoi N.Z dan & Abu Yazid A.B. (2019). Persepsi Guru Terhadap Keperluan Perkhidmatan Bimbingan dan Kaunseling di Sekolah Rendah Luar Bandar, Jurnal Pendidikan Antarabangsa, Psikologi dan Kaunseling, 4(31), 277-283. Dr. Egbule E.O. (2018). Teachers’ Perception of the Guidance and Counselling Needs of Secondary School Students in Delta and Edo States of Nigeria, International Journal of Humanities Social Sciences and Education (IJHSSE), 5(7), 81-92. Dr. Elnaz Kashefapkdel, Jordan Rehill & Dr. Deirdre H.O. (2018). What Works? Career-Related Learning in Primary Schools, The Career and Education Research, 7(1), 1-45, 1145_what_works_primary_v6_digital9.pdf(educationandemployers.org) Dr. HJ. Ghazali Bn H.D. (2010). Kesahan dan Kebolehpercayaan dalam Kajian Kualitatif dan Kuantitatif, Penyelidikan dan Pembangunan Kajian, 3(12), 61-82.

385 Dr. John O.E.Egbo. (2015). Need For Guidance And Counselling At The Primary School Level: Early Intervention Strategies For School Children, European Centre for Research Training and Development UK, 3(6), 1-8. Emily G.S., Jennifer S.W., Ian Martin dan Kathy Biles. (2016). School Counseling Faculty Perceptions and Experiences Preparing Elementary School Counselors, The Professional Counselor, 6(4), 303-317. Egemen Hanimoğlu. (2018). The Perceptions of Students about the Role of School Counselors on Career Selection, European Journal of Educational Research, 7(4), 763-774. Gerra W.P. (2012). School Counselors’ and Teachers’ Perceptions of Elementary School Counselor Roles Related to Personal/Social, Academic, and Career Counseling. Diperolehi daripada School Counselors’ and Teachers’ Perceptions of Elementary School Counselor Roles Related to Personal/Social, Academic, and Career Counseling Hafizah B.I. (2017). Kesedaran Kerjaya dalam Kalangan Murid Menengah Rendah, Jurnal Fakulti Pembangunan Manusia UPSI, doc.php (upsi.edu.my) Haidhir M.Y. (2015). Persepsi Guru Terhadap Keperluan Serta Perkhidmatan Bimbingan dan Kaunseling di Sra Jawi, Laporan Projek Sarjana Muda Sains Serta Pendidikan (Pengajian Islam), 3(16), 1-114. Joanes J., Ahmad Soffian A., Goh X.Z & Kadir S.. (2014). Persepsi and Logik. Johor: Universiti Teknologi Malaysia. Kementerian Pendidikan Malaysia. (2020). Jurnal Psikologi dan Kaunseling. Diperolehi daripada file(moe.gov.my) Knight J.L (2014). Preparing elementary school counselors to promote career development: Recommendations for school counselor education programs. Journal of Career Development, 42(2), 75–85. https://doi.org/10.1177/0894845314533745 Lembaga Kaunselor. (2017). Laporan Tahunan. Diperolehi daripada Laporan Tahunan LK 2017.pdf (kpwkm.gov.my) Mariani M, Ph.D. (2016). Operational Occupation: A College and Career Readiness Intervention for Elementary Students, Jurnal Professional School Counselling, 20(1), 65-76. Mohd Sani Ismail, etc. (2018). Kematangan Kerjaya Pelajar: Implikasinya Terhadap Kaunseling Kerjaya. Jurnal Islam dan Masyarakat Kontemporari, 18(1), 45-54. Nadia Ghafar, Yusni Mohamad Yusof, Zaida Zainudin & Norhayati. (2021). Need of Standard Materials for Career Education for Primary School: Teachers’ Perspectives, Journal of Computer and Matematics Education, 12(13), 6954-6605. Nicole Pulliam dan Samantha Bartek. (2018). College and Career Readiness in Elementary Schools, International Electronic Journal of Elementary Education, 3(10), 35-360. P.Madya Dr. Kamarul A.J. (2012). Kesahan dan Kebolehpercayaan dalam Kajian Kualitattif, Kursus Penyelidikan Kualitatif. Johor: IPG Kampus Temenggong Ibrahim. Quek A.H. (2016). Career Education in Context of The National Philosophy of Education: Issue and Challenges, Masalah Pendidikan Universiti Malaya, 1(11), 166-177 Sae-Na Lee. (2012). The Occupational View and Perception on Career Education of Teachers and Parents in Elementary School, Jurnal Department of Early Childhood Education, 11(12), 473-488. Sangbong Yi. (2017). Teachers' Perception and Actual Condition of Career Education of General High School in Chuncheon, Wonju and Gangneungin area of Gangwon Province, The Korean Jurnal of Technology, 17(2), 83-100.

386 Sapora Sipon dan Ruhaya Hussin. (2019). Teori Kaunseling dan Psikoterapi Edisi Kelima. Nilai, Negeri Sembilan: Penerbit Universiti Sains Islam Malaysia. Sidek M.N. (2020). Pengujian & Penilaian dalam Kaunseling Teori & Aplikasi. Selangor: Penerbit Universiti Putra Malaysia. Sidek M.N. (2020). Pengujian & Penilaian dalam Kaunseling Teori & Aplikasi. Selangor: Penerbit Universiti Putra Malaysia. Siri Mordal, Trond Buland dan Ida H.M. (2016). Chapter 16 Career Guidance in Norwegian Primary Education, Career dan Career Guidance in the Nordic Countries, 2(16), 237-249. Svetlana Ĉizmić, Petrović, I. B., & Vukelić, M. (2016). The challenges of the 21st century for primary school students' career education, J. Teodorović (Ed.). Improving Quality of Education in Elementary Schools, 61-5.

387 TINJAUAN FAKTOR TEKANAN EMOSI DALAM KALANGAN MURID SJK(C) PADANG TENGKU LOOI HONG MAN ( [email protected] ) Institut Pendidikan Guru Kampus Tengku Ampuan Afzan Abstrak PENGENALAN Dalam era globalisasi ini, masalah tekanan emosi merupakan isu utama dalam golongan kanak-kanak. Pada tahun 2019, pandemik koronavirus (Covid-19) menular ke seluruh dunia dan telah memberi ancaman teruk kepada global dalam semua aspek. Dengan ini, kerajaan Malaysia telah melaksanakan PKP (Perintah Kawalan Pergerakan) demi menentang pandemik dan menyebabkan masyarakat megalami kesusahan dari segi emosi dan kesihatan mental. Menurut jadual Mental Health Psychosocial Support Services (MPHSS) yang dipaparkan oleh Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM), sebanyak 89.4% individu membuat panggilan kepada Talian Bantuan Sokongan Psikososial demi menyelesaikan masalah tentang sokongan emosi dan kaunseling. Dalam bidang pendidikan, banyak elemen menimbulkan tekanan apabila murid terpaksa berhadapan dengan pelbagai cabaran dalam dunia pendidikan. Menurut Abbas & Lida (2013), individu yang menderita akibat tekanan akan menunjukkan pemikiran negatif, kesukaran berinteraksi secara interpersonal dan sebagainya. Isu tekanan emosi murid dianggap remeh oleh sesetengah pihak namun isu ini memberi kesan jangka panjang jika tiada jalan penyelesaian yang sesuai. Golongan pelajar mengalami tekanan akibat jangkaan berlebihan ke atas mereka sehingga membahayakan kesihatan fizikal dan mental. Dengan ini, kesedaran mengenai isu tekanan emosi dalam kalangan murid sangat penting agar faktor tekanan emosi murid dapat diselesaikan. PENYATAAN MASALAH Masalah tekanan emosi murid merupakan salah satu isu yang sering dibincangkan dalam masyarakat kerana masalah ini memberi implikasi yang teruk kepada kalangan murid. Individu yang mengalami masalah tekanan emosi akan menjadi mudah marah, sedih dan mengalami masalah kemurungan yang akan menjejaskan kehidupan seharian individu. Oleh tu, tujuan kajian ini adalah untuk melihat faktor dominan yang mempengaruhi masalah tekanan emosi murid daripada keempat-empat faktor, iaitu faktor diri sendiri, faktor rakan sebaya, faktor guru dan faktor murid. Kajian ini berbentuk kuantitatif dengan menggunakan kaedah soal selidik bersama 44 orang responden di SJK(C) Padang Tengku bagi menghasilkan dapatan kajian. Instrumen kajian yang digunakan dalam kajian adalah aplikasi Google Form dan data yang diperolehi telah diproses dengan bantuan perisian SPSS versi 22.0. Data soal selidik telah dianalisis dengan menggunakan kekerapan, min dan pengiraan peratus. Keputusan kajian menunjukkan bahawa faktor dominan untuk masalah tekanan emosi ialah faktor diri sendiri dalam aspek akademik dan tahap masalah tekanan emosi murid adalah pada tahap sederhana rendah. Hasil kajian ini diharap agar dapat membantu pelbagai kaunselor dalam menangani masalah tekanan emosi dan meningkatkan kesedaran pelbagai pihak dalam masalah tekanan emosi di samping memberi input kepada masyarakat akan implikasi masalah tekanan emosi yang akan mendatang keburukan kepada tunggak negara kita. Kata Kunci: Masalah Tekanan Emosi, Faktor, Murid

388 Sejak kebelakangan ini, masalah tekanan emosi merupakan isu yang sering diperkatakan dalam global. Hal ini disebabkan oleh bilangan individu yang menghadapi masalah tekanan emosi semakin meningkat. Menurut laporan Astro Awani (2022), Prof Datuk Dr Andrew Mohanraj selaku Presiden Persatuan Kesihatan Mental Malaysia (MMHA) telah menyatakan bahawa semua pihak perlulah meningkatkan usata untuk menangani masalah tekanan emosi kerana statistik yang dikeluarkan menunjukkan kadar tekanan emosi sangat membimbangkan dan menjejaskan kesihatan mental murid. Hal ini kerana keadaan situasi semasa melibatkan ketakutan, ketidakpastian dan kemelut ekonomi yang menyumbang kepada tekanan psikologi termasuk golongan pelajar yang berhadapan ketidakpastian dan kegelisahan. Menurut Kamus Dewan Edisi Keempat (2021), tekanan emosi bermaksud keadaan resah, cemas, tegang dan sebagainya akibat tekanan mental atau fizikal. Tekanan emosi juga merupakan tindak balas fizikal, emosi dan mental yang dialami oleh seseorang apabila tuntutan tidak dapat dipenuhi (KKM, 2022). Menurut Rosly Kayar (2016), tekanan emosi adalah suatu masalah yang melanda golongan manusia Hal ini turut menyebabkan individu mengalami ciri-ciri tekanan emosi seperti kemurungan, tidur tidak lena, penambahan berat badan dan sebagainya. OBJEKTIF DAN PERSOALAN KAJIAN Objektif kajian adalah untuk mengkaji pengaruh faktor diri sendiri, rakan sebaya, guru dan keluarga terhadap masalah tekanan emosi murid di SJK(C) Padang Tengku serta mengenal pasti faktor dominan yang mempengaruhi masalah tekanan emosi dalam kalangan murid. Persoalan Kajian: Persoalan kajian dalam kajian ini ialah adakah faktor diri sendiri, rakan sebaya, guru dan keluarga dapat mempengaruhi masalah tekanan emosi dalam kalangan murid di SJK(C) Padang Tengku. Persoalan kajian seterusnya ialah apakah faktor dominan dalam mempengaruhi masalah tekanan emosi dalam kalangan murid. METODOLOGI KAJIAN Reka bentuk yang digunakan dalam kajian ini ialah kajian tinjauan demi mengenal pasti faktor tekanan emosi murid SJK(C) Padang Tengku agar mengumpulkan data dengan cepat dan sesuai untuk menggambarkan situasi sebenar mengenai sampel kajian. Pengkaji memilih SJK (C) Padang Tengku sebagai lokasi kajian kerana lokasi sekolah yang terletak di luar bandar selaras dengan hasrat pengkaji yang ingin mengkaji faktor tekanan emosi murid di luar bandar. Pengkaji memilih 44 orang daripada 50 orang murid yang belajar di SJK(C) Padang Tengku menurut jadual penentuan saiz sampel Krejcie dan Morgan (1970). Pengkaji menggunakan teknik persampelan rawak mudah bagi memilih responden dari populasi murid. Pengkaji menggunakan aplikasi Google Forms untuk merangka soal selidik sebagai instrumen kajian dan menyediakan platform untuk responden menjawab soalan. Dalam borang soal selidik, soalan yang dikemukakan berdasarkan pemboleh ubah mengikut faktor masalah tekanan emosi. Instrumen ini dipilih kerana maklumat yang diberikan adalah tepat jika responden menjawab soalan dengan jujur. Kajian rintis soal selidik dilaksanakan bagi mengelakkan kekeliruan dalam soal selidik demi mengekalkan ketulenan kajian. Satu tinjauan awal telah dilakukan ke

389 atas 10 orang murid SJK(C) Chun Yin di daerah Jelebu. Responden yang menyertai kajian rintis merupakan murid yang sedang mengalami masalah tekanan emosi. Mereka tidak dipilih sebagai sampel kajian sebenar. Dalam kajian ini, kaedah soal selidik digunakan untuk mengumpulkan data responden. Borang soal selidik merupakan alat kebolehpercayaan dan platformnya ialah Google Form demi mengumpulkan maklumat responden terhadap masalah tekanan emosi. Kesahan kriteria dalam soal selidik dapat dicapai melalui pengumpulan data daripada responden yang mengalami masalah tekanan emosi. Demi meningkatkan kesahan dan kebolehpercayaan borang soal selidik, pengkaji telah mencari Dr Nur Nazuha Beevi Binti Abdul Aziz, pensyarah Jabatan Ilmu Pendidikan untuk mengesahkan instrument kajian. Prosedur kajian dimulakan dengan perbincangan bersama penyelia dengan melibatkan perkara-perkara seperti mengenal pasti masalah, tajuk, tema dan objektif kajian, pengumpulan maklumat berkaitan masalah yang telah dibincangkan, mengenal pasti bilangan dan jenis responden serta kaedah yang sesuai digunakan untuk menganalisis data. Dalam kajian ini, Google Form diedarkan kepada guru sekolah kerana pengumpulan data daripada responden memerlukan masa banyak dan pengedaran borang soal selidik dapat menjimatkan kos dalam penyelidikan. Responden diberi masa selama seminggu untuk menjawab Google Form. Maklumat yang diperolehi memalui borang soal selidik akan diproses dan dianalisis. Dalam pemprosesan data, pengkaji menggunakan perisian Statistical Packages For The Sosial Science (SPSS) dengan mengambilkira min dan peratusan. DAPATAN DAN PERBINCANGAN Analisis Tahap Skor Min Faktor Diri Sendiri Jadual 1: Analisis Nilai Min Bagi Faktor Diri Sendiri Yang Menyumbang Kepada Masalah Tekanan Emosi Menurut jadual 1, hasil analisis min keseluruhan bagi faktor diri sendiri ialah 2.84. Item dengan nilai min terendah ialah item 5, iaitu “Saya berfikir untuk tukar sekolah yang baharu” dengan mencatat nilai min seramai 2.32. Sementara itu, item dengan nilai min tertinggi ialah item 1 dan item 3, iaitu “Saya malu untuk bertanya walaupun saya tidak faham apa yang diajar oleh guru” dan “Saya tidak mempunyai masa yang cukup untuk menyiapkan kerja sekolah” dengan mencatat nilai min seramai 3.09. Hasil menunjukkan bahawa kebanyakan murid berasa beban terhadap kerja

390 sekolah dan tidak mempunyai masa yang cukup untuk menyiapkan kerja sekolah. Secara keseluruhannya, hasil menunjukkan bahawa faktor diri sendiri berkemungkinan besar menyumbang masalah tekanan emosi dalam kalangan murid di SJK(C) Padang Tengku dan berkemungkinan besar merupakan faktor dominan untuk masalah tekanan emosi. Analisis Tahap Skor Min Faktor Rakan Sebaya Jadual 2: Analisis Nilai Min Bagi Faktor Rakan Sebaya Yang Menyumbang Kepada Masalah Tekanan Emosi Menurut jadual 2, hasil analisis min keseluruhan bagi faktor rakan sebaya ialah 1.99. Item dengan nilai min terendah ialah item 3, iaitu “Saya dibenci oleh kawan saya” dengan mencatat nilai min seramai 1.77. Sementara itu, item dengan nilai min tertinggi ialah item 1, iaitu “Saya tidak mendapat galakan dan dorongan daripada rakan-rakan.” dengan mencatat nilai min seramai 2.36. Hasil menunjukkan bahawa terdapat murid di SJK(C) Padang Tengku ingin berkawan tetapi mereka tidak mempunyai ramai kawan. Konflik ini menjadi punca kepada masalah tekanan emosi. Secara keseluruhannya, hasil menunjukkan bahawa faktor rakan sebaya juga menyumbang masalah tekanan emosi dalam kalangan murid di SJK(C) Padang Tengku. Analisis Tahap Skor Min Faktor Guru Jadual 3: Analisis Nilai Min Bagi Faktor Guru Yang Menyumbang Kepada Masalah Tekanan Emosi Menurut jadual 3, hasil analisis min keseluruhan bagi faktor guru ialah 1.84. Item dengan nilai min terendah ialah item 5, iaitu “Saya berpendapat bahawa sesuatu guru tidak boleh dipercayai.” dengan mencatat nilai min seramai 1.61. Sementara itu, item dengan nilai min tertinggi ialah item 1, iaitu “Saya sentiasa dihina oleh guru.” dengan mencatat nilai min seramai 2.02. Hasil menunjukkan bahawa terdapat murid di SJK(C) Padang Tengku yang memang mengalami

391 masalah tekanan emosi disebabkan oleh sesetengah guru. Konflik ini menjadi punca kepada masalah tekanan emosi. Secara keseluruhannya, hasil menunjukkan bahawa faktor guru juga menyumbang masalah tekanan emosi dalam kalangan murid di SJK(C) Padang Tengku. Analisis Tahap Skor Min Faktor Keluarga Jadual 4: Analisis Nilai Min Bagi Faktor Keluarga Yang Menyumbang Kepada Masalah Tekanan Emosi Menurut jadual 4, hasil analisis min keseluruhan bagi faktor keluarga ialah 1.73. Item dengan nilai min terendah ialah item 4, iaitu “Saya tidak mempunyai kemudahan asas. (Cth: baju, makanan, minuman dan sebagainya)” dengan mencatat nilai min seramai 1.41. Sementara itu, item dengan nilai min tertinggi ialah item 1, iaitu “Ibu bapa sering bergaduh di rumah” dengan mencatat nilai min seramai 2.14. Hasil menunjukkan bahawa faktor keluarga berkemungkinan menyumbang kepada masalah tekanan emosi dalam kalangan murid di SJK(C) Padang Tengku. Hal ini dikatakan demikian kerana suasana dan persekitaran dalam keluarga akan menjadikan seseorang murid tidak gembira dan mengalami masalah tekanan emosi. Analisis Faktor Dominan Yang Menyumbang Masalah Tekanan Emosi Jadual 5: Analisis Nilai Min Bagi Faktor Dominan Yang Menyumbang Kepada Masalah Tekanan Emosi Daripada hasil yang ditunjukkan di atas, dapatlah disimpulkan bahawa keempat-empat faktor yang membawa kepada masalah tekanan emosi dapat dikenalpasti. Selain itu, faktor penyumbang tertinggi dalam masalah tekanan emosi ialah faktor diri sendiri diikuti dengan faktor rakan sebaya, faktor guru dan diakhiri dengan faktor keluarga. Dengan ini, jelaslah bahawa faktor diri sendiri merupakan faktor utama yang menyumbang masalah tekanan emosi dalam kalangan responden, iaitu kalangan murid di SJK(C) Padang Tengku. Hasil kajian ini selaras dengan kajian Analisis

392 Faktor Tekanan Yang Mempengaruhi Pelajar Kolej Komuniti Negeri Johor Ketika Perintah Kawalan Pergerakan oleh Norhana Ahad, Mohammad Fahmi Abdul Hamid, Aslinda Mohd Noor dan Zazalli Lazin (2020). Pengkaji kajian tersebut merumuskan bahawa elemen akademik merupakan faktor utama yang memberi kebimbangan dan tekanan kepada pelajar. Hal ini selaras dengan faktor diri sendiri yang mementingkan aspek akademik dalam soal selidik pengkaji. Hal ini turut mengakibatkan murid mengalami masalah tekanan emosi yang lebih tinggi. Dengan ini, masalah ini perlulah diselesaikan dan dipandang berat. Apabila masalah ini dibiarkan sahaja tanpa kaedah penyelesaian, masalah ini akan menjejaskan kehidupan seharian seseorang individu terutamanya murid yang merupakan bakal tunggak negara. KESIMPULAN Berdasarkan dapatan kajian, pengkaji mendapati bahawa faktor diri sendiri, faktor rakan sebaya, faktor guru dan faktor keluarga merupakan faktor masalah tekanan emosi murid di SJK(C) Padang Tengku. Faktor diri sendiri merupakan faktor dominan masalah tekanan emosi dalam kalangan murid. Dalam proses menyiapkan kerja sekolah dalam kuantiti yang banyak, murid akan berasa letih dan tidak selesa kerana mereka tidak mempunyai masa rehat yang cukup. Keadaan ini menyebabkan tekanan berlaku dan memberi kesan negatif kepada corak hidup murid. Ringkasnya, kerja sekolah yang terlalu banyak mempengaruhi kestabilan emosi anak murid di sekolah dan menyebabkan murid mengalami tekanan dan menimbulkan perasaan menolak untuk menyiapkan kerja sekolah. Faktor rakan sebaya juga menyumbang kepada masalah tekanan emosi dalam kalangan murid kerana murid mengalami masalah sosial di sekolah. Murid merupakan golongan yang memerlukan kawan dan menjadikan kawan sebagai idola dalam kehidupan seharian. Namun, terdapat murid yang malu atau introvert sukar bersosial dan bermain dengan kawan. Hal ini menyebabkan sesetengah murid tidak mempunyai kawan karib di sekolah. Murid berasa sunyi dan menyebabkan mereka menjauhi diri daripada orang lain serta menjadi seorang individu yang bersikap pendiam, pasif dan mengalami kemurungan. Hal ini turut menyebabkan rutin kebiasaan murid mengalami beberapa implikasi, iaitu keupayaan pembelajaran di sekolah dan minat mereka untuk pergi ke sekolah. Faktor guru memainkan peranan dalam menyumbang kepada masalah tekanan emosi murid. Dalam kehidupan murid, guru yang baik akan memberi tanggapan yang baik kepada murid sepanjang hidup. Sebaliknya, guru yang teruk akam memberi tanggapan yang negatif kepada murid dan menyebabkan murid berasa takut serta mewujudkan fikiran enggan pergi ke sekolah. Akibatnya, murid lebih suka duduk di rumah dan melahirkan fikiran bahawa sekolah dan guru merupakan tempat yang tidak kondusif. Keadaan ini membawa kepada sikap murid yang pasif dan mengalami kemurungan. Hal ini menyebabkan rutin kebiasaan murid mengalami beberapa implikasi, iaitu keupayaan pembelajaran di sekolah, minat mereka untuk pergi ke sekolah dan perkembangan interpersonal (sosial) mereka. Akhir sekali, faktor keluarga memainkan peranan dalam masalah tekanan emosi murid SJK(C) Padang Tengku. Menurut Ketua Kluster Psikometrik, Universiti Malaya (UM), Dr Harris Shah Abd Hamid (2021), keluarga merupakan punca yang boleh menyebabkan berlakunya tekanan kepada diri sendiri. Setiap unit keluarga mempunyai pengalaman yang berbeza berkaitan dengan tekanan yang dialami. Dalam proses menangani masalah tekanan emosi, ahli keluarga mungkin menolak untuk melakukan perubahan kerana mereka berasa tidak selesa dan hal ini menyebabkan tekanan emosi berlaku. Keadaan ini memberi kesan negatif dan keadaan ini turut memberi kesan kepada corak daya tindak

393 keluarga. Dengan ini, corak daya tindakan negatif keluarga memberi kesan kepada anak murid dan menyebabkan mereka turut mengalami masalah tekanan emosi. CADANGAN Beberapa cadangan alternatif dalam usaha mengatasi dan mengawal masalah kesihatan mental dalam kalangan murid SJK(C) Padang Tengku ingin dicadangkan. Mewujudkan Perkhidmatan Dan Penyelidikan Unit Bimbingan dan Kaunseling Unit B&K di sekolah haruslah memberi perkhidmatan kaunseling yang sistematik kepada murid yang mengalami masalah tekanan emosi. Kaunselor memberi perkhidmatan kaunseling dengan memberi nasihat dan memberi bantuan seperti galakan dan pujian kepada murid. Kaunselor haruslah menjalankan penyelidikan yang berkaitan dengan kadar peningkatan kes masalah tekanan emosi murid. Penyelidikan terhadap masalah tekanan emosi haruslah dilaksanakan kerana penyeldikan tersebut penting bagi membuat penilaian psikologi serta perancangan program berterusan dalam menangani masalah tekanan emosi di sekolah. Penyelidikan dan perkhidmatan ini boleh membantu murid meneliti, menilai dan memilih matlamat peribadi yang realistik. Para murid perlulah dibimbing oleh kaunselor agar mereka dapat menyedari kelemahan dan membantu mengukuhkan kekuatan diri sendiri melalui aktiviti pencegahan dan pemulihan. Diskriminasi Terhadap Klien Haruslah Dihapuskan Kebanyakan orang tetap mempunyai diskriminasi bahawa hanya orang yang bermasalah akan datang untuk menerima perkhidmatan kaunseling. Segala bentuk diskriminasi terhadap individu yang menerima perkhidmatan kaunseling haruslah dihapuskan. Dengan ini, masyarakat haruslah mementingkan masalah tekanan emosi dan menggalakkan individu yang mengalami masalah tekanan emosi berani untuk mendapat rawatan kaunseling daripada kaunselor. Ahli masyarakat haruslah berusaha untuk memahami keadaan individu yang mengalami masalah tekanan emosi. Pandangan seperti individu yang mengalami masalah tekanan emosi mempunyai perasaan malu untuk mendapat rawatan haruslah dikikis kerana tanggapan negatif memberi kesan kepada murid yang mengalami masalah tekanan emosi. Tanggapan masyarakat seperti menganggap pesakit tekanan emosi sebagai orang yang gila dan tidak siuman perlu dikikis bagi mengelakkan murid malu dan takut untuk menceritakan hal sebenar kepada kaunselor. Perbuatan ini akan menyebabkan murid tersebut memilih jalan untuk berdiam diri dan memilih untuk mati. IMPLIKASI Implikasi daripada dapatan kajian ini dapat memberi manfaat kepada beberapa pihak khususnya guru B&K dan pihak pentadbir sekolah. Bagi guru B&K, hasil dapatan kajian dapat dijadikan sebagai panduan kepada mereka dalam menangani masalah tekanan emosi yang dihadapi oleh murid. Hasil dapatan kajian membantu guru B&K menyelesaikan masalah tekanan emosi dengan mudah bagi mengelakkan mereka daripada terus berada dalam keadaan tekanan emosi yang menjejaskan kehidupan seharian. Walaupun masalah tekanan emosi murid berada pada tahap sederhana rendah, namun mereka dikira berada dalam keadaan tekanan emosi dan mempunyai keberangkalian untuk mengalami masalah