แผนการจัดการเรียนรู้ เทอม 2 ปี 2564 กนกวรรณ 115P

แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 2

กลมุ่ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดับช้ันมัธยมศกึ ษาปที ี่ 3

หนว่ ยการเรียนรูท้ ่ี 5 ไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนิกส์ เวลา 20 ช่ัวโมง

เรอื่ ง การต่อตัวต้านทานแบบอนกุ รม เวลา 3 ช่ัวโมง

ภาคเรยี นที่ 2 วันทสี่ อน.............................................. ครูผ้สู อน นางสาวกนกวรรณ รักพรม

มาตรฐานการเรยี นรู้/ตวั ชีว้ ัด/สาระการเรยี นรู้

สาระที่ มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชีว้ ดั สาระการเรียนรู้

สาระที่ 2 มาตรฐาน ว 2.3 เข้าใจความหมาย 4. วเิ คราะหค์ วามต่าง - ในวงจรไฟฟา้ ประกอบดว้ ย

วทิ ยาศาสตร์ ของพลังงาน การเปลี่ยนแปลงและ ศักย์ไฟฟ้าและ แหลง่ กำเนิดไฟฟา้ สายไฟฟ้า และ

กายภาพ ถ่ายโอนพลังงานปฏิสัมพันธ์ กระแสไฟฟ้าเม่ือต่อตัว อุปกรณ์ไฟฟา้ โดยอปุ กรณ์ไฟฟา้ แต่

ร ะ ห ว ่ า ง ส ส า ร แ ล ะ พ ล ั ง ง า น ต้านทานหลายตัวแบบ ละช้ินมคี วามต้านทาน ในการต่อตวั

พ ล ั ง ง า น ใ น ช ี ว ิ ต ป ร ะ จ ำ วั น อนกุ รมและแบบขนาน ต้านทาน หลายตวั มที ั้งต่อแบบ

ธรรมชาติของคลื่น ปรากฏการณ์ที่ จากหลักฐานเชิง อนุกรมและแบบขนาน

เกี่ยวข้องกับเสียง แสง และคล่ืน ประจักษ์ - การตอ่ ตัวต้านทานหลายตัวแบบ

แม่เหล็กไฟฟ้า รวมทั้งนำความรู้ไป 5. เขยี นแผนภาพ อนกุ รมใน วงจรไฟฟา้ ความต่างศกั ย์ท่ี

ใช้ประโยชน์ วงจรไฟฟ้าแสดงการ ครอ่ มตัวตา้ นทาน แต่ละตัวมีค่า

ต่อตวั ตา้ นทาน แบบ เท่ากบั ผลรวมของความตา่ งศักย์ ท่ี

อนกุ รมและขนาน ครอ่ มตัวตา้ นทานแต่ละตวั โดย

กระแสไฟฟ้า ท่ีผา่ นตัวตา้ นทานแต่ละ

ตัวมคี ่าเทา่ กัน

1. การกำหนดเปา้ หมายการจัดกระบวนการเรยี นรู้
1.1 สาระสำคัญ/Concept
ในวงจรไฟฟา้ ประกอบด้วยแหล่งกำเนดิ ไฟฟา้ สายไฟฟ้า และอุปกรณไ์ ฟฟ้า โดยอุปกรณ์ไฟฟา้ แต่ละ

ช้นิ มีความต้านทาน ในการต่อตัวต้านทาน หลายตัว มีท้ังตอ่ แบบอนกุ รมและแบบขนาน
การต่อตัวต้านทานหลายตัวแบบอนุกรมใน วงจรไฟฟ้า ความต่างศักย์ที่คร่อมตัวต้านทาน แต่ละตัวมี

ค่าเท่ากับผลรวมของความต่างศักย์ ที่คร่อมตัวต้านทานแต่ละตวั โดยกระแสไฟฟ้า ที่ผ่านตัวต้านทานแต่ละตัว
มคี า่ เทา่ กัน

1.2 สาระการเรียนรู้/เนื้อหา/Contents
1.2.1 การตอ่ ตัวต้านทานแบบอนุกรม

1.3 จดุ ประสงค์การเรียนรู้
1.3.1 อธิบายความแตกต่างของความต่างศักย์และกระแสในวงจรไฟฟ้าเมื่อตัวต้านทานหลายตัวแบบ

อนกุ รมและขนานได้ (K)
1.3.2 คำนวณหาปรมิ าณท่เี กีย่ วข้องกบั ตัวตา้ นทานได้ (P)
1.3.3 เขียนแผนภาพวงจรไฟฟา้ เม่อื ตอ่ ตัวตา้ นทานแบบอนกุ รมและขนานได้ (P)
1.3.4 มีวนิ ัยใฝ่เรียนรแู้ ละมุ่งม่ันในการทำงาน (A)

2. การจดั กิจกรรมการเรียนรู้
การจัดกิจกรรมการเรยี นรู้โดยใชร้ ปู แบบ CIPPA

ชั่วโมงท่ี 1

ข้นั ที่ 1 การทบทวนความรเู้ ดมิ
1.1 ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4-5 คน เพื่อเล่นเกมกฎของโอห์ม โดยจะแสดงคำถาม

จำนวน 5 ขอ้ 4 ตวั เลอื ก บนจอโปรเจคเตอร์ โดยใชโ้ ปรแกรม power point
1.2 เมอื่ แสดงคำถามในแต่ละข้อ ให้นักเรยี นแต่ละคนวเิ คราะหร์ ว่ มกนั ภายในกลุ่ม จากนั้นให้ตัวแทน

ตอบคำถามในแตล่ ะข้อ

ขั้นที่ 2 การแสวงหาความรู้ใหม่
2.1 นักเรียนแต่ละคนศึกษาค้นคว้าข้อมูลเกี่ยวกับ การต่อตัวต้านทานแบบอนุกรมจากหนังสือเรียน

หรือแหล่งเรียนรู้ต่างๆ เช่น ห้องสมดุ และจากอินเทอร์เนต็ จากน้ันสรุปความรู้ท่ีได้จากการศึกษาค้นคว้าลงใน
สมุดประจำวิชา

ข้นั ท่ี 3 ศึกษาทำความเขา้ ใจขอ้ มลู /ความรู้ใหม่ และเช่อื มโยงความรู้ใหมก่ ับความรูเ้ ดิม
3.1 นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษากิจกรรมที่ 2 การต่อตัวต้านทานแบบอนุกรม ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้

วทิ ยาศาสตร์ เร่ือง ไฟฟา้ เบือ้ งตน้ ชนั้ มัธยมศกึ ษาปีที่ 3 จากนั้นแลกเปลี่ยนความรรู้ ว่ มกนั ภายในกลุ่มตนเอง
3.4 ส่งตัวแทนกลุ่มออกมารับอุปกรณ์สำหรับใช้ในการทำกิจกรรม เรื่อง การต่อตัวต้านทาน

แบบอนุกรม
3.5 นักเรยี นศึกษาใบกจิ กรรม ทำความเข้าใจขนั้ ตอนในการปฏบิ ตั ิกิจกรรม และตรวจสอบความเขา้ ใจ

ของนักเรียน โดยใช้คำถาม ดังนี้

- กจิ กรรมนี้เก่ยี วข้องกบั เรอ่ื งอะไร
(แนวคำตอบ การต่อตัวต้านทานแบบอนกุ รม)
- กจิ กรรมน้ีมีจุดประสงคอ์ ะไร
(แนวคำตอบ ทดลองและอธิบายความต่างศักย์และกระแสไฟฟ้าในวงจรไฟฟ้าเมื่อต่อตัว
ต้านทานหลายตวั แบบอนกุ รมได้)

- วธิ ดี ำเนินกจิ กรรมมีข้นั ตอนโดยสรุปอยา่ งไร
(แนวคำตอบ ต่อวงจรไฟฟ้าแบบอนุกรม จากนั้นใช้แอมมิเตอร์และโวลต์มิเตอร์ในการวัดและ
บันทกึ ค่าลงแบบบนั ทึกกจิ กรรม )
- ข้อควรระวังในการทำกจิ กรรมมอี ะไรบ้าง
(แนวคำตอบ ระมัดระวังการต่อวงจรควรต่ออย่างถูกต้อง การใช้เครื่องแอมมิเตอร์และ
โวลตม์ ิเตอร์ อย่างถกู ตอ้ ง)
- นักเรียนตอ้ งสงั เกตหรือรวบรวมข้อมูลอะไรบา้ ง
(แนวคำตอบ คา่ กระแสไฟฟา้ ความตา่ งศกั ย์ ความต้านทานสมมูล)
3.6 ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเริ่มทำกิจกรรมการต่อตัวต้านทานแบบอนุกรม ครูสังเกตการทำงานของ
นกั เรียน โดยเฉพาะการต่อวงจร วดั กระแสไฟฟา้ และความตา่ งศกั ย์ ครูควบคุมนกั เรยี นในการต่อวงจร และให้
คำแนะนำเม่อื นักเรียนมีคำถามหรือมขี ้อสงสัย เชน่ การตอ่ วงจร การใช้เครื่องมือ เป็นตน้ นกั เรยี นบันทึกข้อมูล
ลงในใบกจิ กรรมเร่ือง ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งกระแสไฟฟ้าและความตา่ งศกั ย์

ชว่ั โมงที่ 2

ข้ันท่ี 4 แลกเปล่ยี นความรคู้ วามเขา้ ใจกับกลมุ่
4.1 ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเปรียบเทียบข้อมูล อภิปรายและสรุปผลของกิจกรรมโดยใช้คำถามท้าย

กิจกรรมเป็นแนวทาง เพื่อให้ได้ข้อสรุป จากกิจกรรมว่า วงจรไฟฟ้าแบบอนุกรม ค่ากระแสไฟฟ้าที่จุดต่าง ๆ
จะเท่ากัน ส่วนค่าความต่างศักย์ไฟฟ้าแต่ละจุดอาจจะเท่ากันหรือไม่เท่ากันก็ได้ แต่ความต่างศักย์ไฟฟ้าคร่อม
อปุ กรณไ์ ฟฟ้าแต่ละตัว รวมกันจะเทา่ กับความต่างศักยไ์ ฟฟ้ารวมของวงจร

4.2 ครูอธิบายและยกตัวอย่างเกี่ยวกับการคำนวณหาปริมาณที่เกี่ยวข้องกับกระแสไฟฟ้า
ความต่างศักย์ ตัวตา้ นทาน การเขยี นแผนภาพวงจรไฟฟ้าเมอ่ื ต่อตวั ต้านทานแบบอนุกรมได้

4.3 นักเรียนลงมือทำแบบฝึกหัดที่ 5 การต่อตัวต้านทาน ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
เรื่อง ไฟฟา้ เบอ้ื งต้น ช้นั มัธยมศึกษาปที ี่ 3

ขัน้ ท่ี 5 สรปุ และจัดระเบยี บความรู้
5.1 ครแู ละนักเรียนร่วมกันอภิปราย เพอื่ ใหไ้ ด้ขอ้ สรุปวา่ การตอ่ แบบอนุกรม เป็นการต่อตวั ตา้ นทานท่ี

มีจำนวนมากกว่า 1 ตัว หรือหลายตัวแบบอนุกรมในวงจรไฟฟ้า การไหลของกระแสไฟฟ้าจะไหลไปในทิศทาง
เดียว คอื ไหลจากข้วั บวกของแหล่งกำเนิดไฟฟ้าหรือแบตเตอรี่ผ่านไปยังตวั ต้านทานทั้งหมด แล้ววนกลับไปยัง
ขั้วลบของแบตเตอรี่ โดยกระแสไฟฟ้าจะมีขนาดหรือปริมาณที่เท่ากันทุกจุดในวงจร แต่ความต่างศักย์ที่ตก
คร่อมตัวต้านทานทั้งหมดจะเท่ากับผลรวมของความต่างศักย์ที่ตกคร่อมตัวต้านทานแต่ละตัว เป็นผลให้ความ
ต้านทานสมมูลหรือความต้านทานรวมของวงจรเท่ากับผลรวมของความต้านทานของตัวต้านทานท่ีต่ออนุกรม
กนั

5.2 นักเรยี นแต่ละกลุม่ สง่ ตวั แทนนำเสนอความรู้ทไ่ี ดจ้ ากเรอ่ื ง ตวั ต้านทานหนา้ ช้ันเรียน

ขั้นท่ี 6 ปฏบิ ตั ิและ/หรอื การแสดงผลงาน
6.1 นักเรียนแต่ละกลุ่มนำผลการศึกษาค้นคว้า มานำเสนอในชั้นเรียน สรุปผลการใช้และยกตัวอย่าง

ประโยชน์ในเรอื่ งของตัวตา้ นทาน การตอ่ ตัวต้านทานแบบอนุกรม ทพี่ บเห็นในชีวิตประจำวนั

ขัน้ ที่ 7 ประยุกต์ใชค้ วามรู้
7.1 นกั เรยี นนำความรู้ที่ได้จากการศึกษาค้นคว้าเก่ียวกบั การต่อตัวต้านทานแบบอนุกรม และจากการ

ทำกิจกรรม ไปประยุกต์ใชใ้ นชวี ติ ประจำวันและในการทำกิจกรรมตา่ ง ๆ

3. ส่ือการเรยี นการสอน และแหล่งการเรียนรู้
3.1 หนังสอื เรียนรายวชิ าพ้นื ฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ม.3 เล่ม 2
3.2 ชุดกจิ กรรมการเรียนร้วู ทิ ยาศาสตร์ เร่อื ง ไฟฟ้าเบอื้ งตน้ ช้ันมัธยมศกึ ษาปที ่ี 3
3.3 สอื่ เกมกฎของโอหม์

4. วธิ กี ารวดั และประเมนิ ผล การวัด/เครอื่ งมือการวดั ภาระงาน/ชิน้ งาน เกณฑ์การ
จุดประสงค์ ประเมินผล
ผา่ นเกณฑ์ระดบั ดี
- อธิบายความแตกต่าง - แบบประเมนิ การตอบคำถาม - การตอบคำถาม
ผ่านเกณฑร์ ะดับดี
ของความต่างศักย์และ - ตรวจแบบฝึกหัด - แบบฝกึ หัด
ผ่านเกณฑร์ ะดบั ดี
กระแสในวงจรไฟฟ้าเม่ือ

ต ั ว ต ้ า น ท า น ห ล า ย ตั ว

แบบอนุกรมและขนาน

ได้ (K)

- คำนวณหาปริมาณท่ี - แบบประเมนิ กิจกรรม - กิจกรรม การต่อตัว

เกี่ยวข้องกับตัวต้านทาน - แบบประเมนิ การนำเสนอ ต้านทานแบบอนกุ รม

ได้ (P)

- เขียนแผนภาพ

ว ง จ ร ไ ฟ ฟ ้ า เ ม ื ่ อ ต ่ อ ตั ว

ต้านทานแบบอนุกรม

และขนานได้ (P)

- มีวินัยใฝ่เรียนรู้และ - แบบประเมินคุณลักษณะ - มีวินยั

มงุ่ ม่นั ในการทำงาน (A) อนั พึงประสงค์ - ใฝ่เรยี นรู้

- ม่งุ มนั่ ในการทำงาน

แบบฝึกหัดท่ี 5 ตวั ตา้ นทาน

1. การต่อตวั ตา้ นทานแบบอนุกรมแตกต่างจากการต่อตวั ตา้ นทานแบบขนาน อย่างไร

............................................................................................................................. ........................................................................
............................................................................................................................. ........................................................................
.................................................................................................................................................................... ................................
.............................................................................................................. .......................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................................

2. สุดารตั น์นำหลอดไฟ 3 ดวง มาตอ่ วงจรไฟฟ้าแบบขนาน เพราะเหตใุ ดกระแสไฟฟ้าทีไ่ หลผา่ นหลอดไฟทัง้ 3 ดวง
จึงมีค่าเท่ากัน

............................................................................................................................. ........................................................................
........................................................................................................................................................................................ .............
...................................................................................................................... ...............................................................................

3. จากภาพวงจรไฟฟา้ จงหากระแสไฟฟ้าที่ออกจากแบตเตอร่ี 50 โวลต์

................................................................................................................... ..................................................................................
............................................................................................................................. ........................................................................
............................................................................................................................. ........................................................................
......................................................................................................................................................... ............................................
.............................................................................................. .......................................................................................................
............................................................................................................................. ........................................................................
............................................................................................................................. ........................................................................
............................................................................................................................................ .........................................................
.....................................................................................................................................................................................................
........................................................... .................................................................................................................... ......................
.....................................................................................................................................................................................................

4. จงอธิบายข้อดีและข้อเสียของการต่อตัวตา้ นทานแบบอนุกรมและแบบขนาน
.............................................................................................................. .......................................................................................
............................................................................................................................. ........................................................................
............................................................................................................................. ........................................................................
......................................................................................................................................................... ............................................

แบบฝึกหัดที่ 5 ตวั ต้านทาน เ ลย

1. การตอ่ ตัวตา้ นทานแบบอนุกรมแตกตา่ งจากการต่อตวั ต้านทานแบบขนาน อยา่ งไร

.........ก..า..ร..ต...อ่ ..ต..ัว..ต...า้..น..ท...า..น...แ..บ...บ..อ...น..ุก...ร..ม..เ.ป...็น...ก..า..ร..ต...อ่ ..ต..ัว..ต...า้ ..น..ท...า..น...ม..า..ก..ก...ว..่า...1....ต..วั....ม..า..เ.ร. .ีย..ง..ต..่อ...ก..ัน....โ.ด...ย..ป...ล..า..ย..ข...้า..ง..ห..น...งึ่ ..ข..อ..ง..ต...ัว..ต..้า..น...ท..า..น.....
...ต..วั..ห...น..งึ่..ต...อ่ ..ก..ับ...ป...ล..า..ย..ข...้า..ง.ห...น...่งึ ..ข..อ..ง..ต...วั ..ต..า้..น...ท..า..น...อ..กี...ต..ัว..ห...น..ึ่ง....................................... ........................................................................
.....ก...า..ร..ต..่อ..ต...วั ..ต..า้..น...ท...า..น..แ..บ...บ...ข..น...า..น..เ.ป...น็...ก..า..ร..น..ำ..ต...วั ..ต..้า..น...ท...า..น..ม...า..ก..ก..ว..า่....1...ต...วั ...ม...า..เ.ร..ยี ..ง..ต..่อ...ก..นั....โ..ด..ย..ร..ว..บ...ป...ล..า..ย..ข...อ..ง..ต..ัว..ต..้า..น...ท..า..น...แ..ต...่ล..ะ..ต...ัว..
...ร..ว..ม..ก...ัน..ไ..ว..ท้ ..ี่จ...ดุ ..เ.ด...ีย..ว..ก..ัน...ท...ัง้ ...2....ข..้า..ง.................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .......................................................................

2. สุดารัตน์นำหลอดไฟ 3 ดวง มาตอ่ วงจรไฟฟา้ แบบขนาน เพราะเหตุใดกระแสไฟฟ้าที่ไหลผา่ นหลอดไฟท้งั 3 ดวง
จงึ มีค่าเท่ากนั

.....เ.ม...ื่อ..ต..่อ...ว..ง..จ..ร..ไ.ฟ...ฟ...า้..แ..บ...บ...ข..น...า..น....ก..ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ท...ไ่ี .ห...ล..ผ...่า..น..ห...ล..อ...ด..ไ..ฟ..แ...ต..่ล..ะ...ด..ว..ง..จ..ะ..ข...ึ้น..อ...ย.ู่ก...บั ...ค..ว..า..ม..ต...้า..น..ท...า..น...ข..อ..ง..ห...ล..อ...ด..ไ..ฟ..แ...ส..ด..ง..ว..่า...........
.....ห..ล...อ..ด...ไ.ฟ...ใ.น...ว..ง..จ..ร..ต...อ้ ..ง..ม..ีค...ว..า..ม..ต...้า..น..ท...า..น..เ.ท...่า..ก...นั ................................................................................................................ .............
...................................................................................................................... ...............................................................................

3. จากภาพวงจรไฟฟา้ จงหากระแสไฟฟา้ ที่ออกจากแบตเตอร่ี 50 โวลต์

..................ค..ว..า..ม...ต..า้..น...ท...า..น..ร..ว..ม....R..2....แ..ล..ะ....R..3...ต...่อ..แ...บ..บ...ข..น...า..น.........ค...ว..า..ม..ต...า้ .น...ท...า..น..ร..ว..ม. ...R..1...แ...ล..ะ...R...2.3....................................................
..............................................................................................................................จ..............า..............ก.....................ส..............ม..............ก.....................า.......RRR.......ร1122.......2.......33.......3.............==........=..............4R13.......1.......11+2......5.22+......3.2..............==.......=16.....................2R.......11......5.22.......4..............+..............Ω.............R......1..3...............................................................แ..............ล.......จ............ะ..า.......จ.....ห..กII............ะ..า.....ส==.........ไก.......มด.......R76.....ก.5.ก......ว้..0.......4.ร......7า.า่=.......ะ.....ร..6.......แ.......7............Aส..........4.......ไ...........ฟ...V....Ω...R.......ฟ..............=......=.า้ .............ท........I.....R..R....ีอ่..........1.......อ..............+....ก................จ........R.......า..........2...ก........3.......แ...................บ................ต................เ.........ต.................อ................ร..............่ี.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................................
..................ด..ัง..น...ั้น....ก..ร..ะ..แ...ส..ไ.ฟ...ฟ...้า..ท...่ีอ..อ..ก...จ..า..ก..แ...บ..ต...เ.ต...อ..ร..ีเ่.ท...า่ ..ก..ับ....6....7...6...แ...อ..ม...แ..ป..ร..์.......................... .......................................................
........................................................................... ............................................................................................................... ...........

4. จงอธิบายข้อดีและข้อเสียของการต่อตวั ตา้ นทานแบบอนุกรมและแบบขนาน
............ก..า..ร..ต..่อ...ต..วั..ต...้า..น..ท...า..น..แ...บ..บ...อ..น...กุ..ร..ม....อ...ุป..ก..ร..ณ....ท์ ..ุก...ต..ัว..ต...อ่ ..ท...อ..ด...ย..า..ว..เ.ร..ีย..ง..ก...นั ....ห..า..ก...ต..วั..ห...น..ึ่ง..ช..ำ..ร..ุด....อ...ุป..ก...ร..ณ...ต์..ัว...อ..ื่น...ไ.ม..่ส...า..ม..า..ร..ถ...ใ.ช..้ง..า..น. ....
......ไ.ด...้................................................................................................................... ........................................................................
.........ก..า..ร..ต..่อ...ต..ัว..ต...้า..น..ท...า..น...แ..บ...บ..ข...น..า..น....อ..ปุ...ก..ร..ณ....์ท...กุ ..ต..วั..ต...่อ..แ...ย..ก..ข...น..า..น...ก..ัน....ห...า..ก..ต...ัว..ใ.ด...ต..วั .ห...น...ง่ึ .ช...ำ..ร..ดุ ....อ..ปุ...ก..ร..ณ...์ต...วั ..อ..ื่น...ย..ัง..ส..า..ม...า..ร..ถ..ใ.ช..ง้..า..น.......
......ไ.ด...้ป...ก..ต..ิ............................................................................................................ ........................................................................

ใบกิจกรรม

เร่อื ง การต่อตา้ นทานแบบอนกุ รม

กลมุ่ ท่ี ....................................

รายช่อื สมาชิก

1. ...........................................................................ช้ัน......................เลขที่.............ห้อง...........
2. ...........................................................................ชัน้ ......................เลขที.่ ............ห้อง...........
3. ...........................................................................ชัน้ ......................เลขท่.ี ............หอ้ ง...........
4. ...........................................................................ชั้น......................เลขท่.ี ............หอ้ ง...........
5. ...........................................................................ช้ัน......................เลขที่.............ห้อง...........

จดุ ประสงค์ ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์
• การสังเกต
ทดลองและอธิบายความตา่ งศักย์และกระแสไฟฟ้า • การจำแนกประเภท
ในวงจรไฟฟ้าเมื่อต่อตัวตา้ นทานหลายตัวแบบอนกุ รมได้ • การลงความเหน็ จากขอ้ มลู

วัสดอุ ุปกรณ์ จติ วทิ ยาศาสตร์
• ความสนใจใฝร่ ู้
1. สวติ ช์ 5. โวลต์มิเตอร์ • ความรับผดิ ชอบ
• การทำงานรว่ มกบั ผู้อนื่ ไดอ้ ยา่ ง
2. แอมมเิ ตอร์ 6. สายไฟฟ้าพร้อมปากหนบี สร้างสรรค์

3. หลอดไฟ 3 ดวง

4. แบตเตอร่ขี นาด 1.5 โวลต์ 3 ก้อน พรอ้ มกระบะ

วธิ ีปฏิบตั ิ

1. ตอ่ วงจรไฟฟา้ แบบอนกุ รม ซง่ึ ประกอบดว้ ยแบตเตอรี่ขนาด 1.5 โวลต์ 3 กอ้ น พร้อมกระบะ สวติ ช์ หลอดไฟ
และแอมมเิ ตอร์ ดงั ภาพ (ก) จากน้ันกดสวติ ชล์ งและอา่ นค่ากระแสไฟฟ้าจากแอมมิเตอร์ แลว้ บันทึกผล
2. เปลี่ยนตำแหน่งแอมมิเตอร์ โดยนำไปต่อระหว่างหลอดไฟฟ้าที่มีความต้านทาน R1 กับ R2 สังเกตค่า
กระแสไฟฟา้ แล้วบันทึกผล จากนนั้ ทำเช่นเดิม โดยนำไปตอ่ ระหวา่ งหลอดไฟท่ีมีความต้านทาน R2 กับ R3 และ
สดุ ท้าย R3 กับสวติ ช์ ดังภาพ (ข) สงั เกตคา่ กระแสไฟฟา้ จากแอมมิเตอร์ แล้วบันทึกผลในแต่ละตำแหนง่

3. เปลี่ยนตำแหน่งแอมมิเตอร์กลับไปอยู่ในตำแหน่งเดิม ดังภาพ (ก) จากนั้นนำโวลต์มิเตอร์มาต่อในวงจรเพื่อ
วัดความต่างศักย์ที่ตกคร่อมระหว่างปลายทั้ง 2 ข้าง ของหลอดไฟที่มีความต้านทานแต่ละดวง ดังภาพ (ค)
สงั เกต ค่าความตา่ งศกั ย์จากโวลต์มิเตอร์ แลว้ บันทกึ ผลในแตล่ ะตำแหน่ง
4. ต่อโวลต์มิเตอร์คร่อมหลอดไฟที่มีความต้านทานทุกดวง ดังภาพ (ง) เพื่อวัดความต่างศักย์ที่ตกคร่อม
หลอดไฟทุกดวง สังเกตค่าความต่างศักย์จากโวลต์มิเตอร์ แล้วบันทึกผล จากนั้น นำข้อมูลที่ได้ทั้งหมดมาหา
ความตา้ นทานจากความสัมพันธ์ระหว่างกระแสไฟฟา้ กบั ความต่างศักย์

ตารางบันทกึ กิจกรรม

ตำแหนง่ แอมมเิ ตอร์ ระหวา่ งแบตเตอรี่ ระหว่างหลอดไฟ R1 ระหว่างหลอดไฟ R2 ระหวา่ งหลอดไฟ
กับหลอดไฟ R1 กบั หลอดไฟ R2 กบั หลอดไฟ R3 R3 กับสวิตช์

ค่ากระแสไฟฟ้า (A)

ตำแหน่งโวลตม์ เิ ตอร์ ครอ่ มหลอดไฟ R1 คร่อมหลอดไฟ R2 คร่อมหลอดไฟ R3 ครอ่ มหลอดไฟ R1
ถงึ หลอดไฟ R3

ค่าความตา่ งศักย์ (V)

ความต้านทานสมมูลเท่ากบั ..................................................................................................................................

อภปิ รายผลกิจกรรม
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
..................................................................................................... ....................................................................... ..
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................

คำถามท้ายกจิ กรรม

1. กระแสไฟฟ้ารวมในวงจรและกระแสไฟฟา้ ทีว่ ดั ไดใ้ นแต่ละตำแหน่งมีความสัมพันธก์ นั อยา่ งไร
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................

2. ความต่างศักย์ทต่ี กครอ่ มหลอดไฟแต่ละดวงและความตา่ งศกั ยท์ ่ีตกคร่อมหลอดไฟท้งั 3 ดวง เหมอื นหรือ
ตา่ งกนั อยา่ งไร

........................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
............................................................................................................................. ...........................................
3. จากกฎของโอหม์ สามารถนำมาอธบิ ายหาค่าความต้านทานที่ได้จากการต่อต้านทานแบบอนกุ รมได้อย่างไร
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................... .............................
...................................................................................................... ..................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
................................................................................................................................................. .......................
............................................................................................................ ............................................................

ใบกจิ กรรม เ ลย

เรอื่ ง การตอ่ ต้านทานแบบอนกุ รม

กลุ่มที่ ....................................

รายชอ่ื สมาชิก

1. ...........................................................................ชนั้ ......................เลขท.่ี ............ห้อง...........
2. ...........................................................................ชัน้ ......................เลขที.่ ............ห้อง...........
3. ...........................................................................ชั้น......................เลขท.่ี ............หอ้ ง...........
4. ...........................................................................ชน้ั ......................เลขท.่ี ............หอ้ ง...........
5. ...........................................................................ชั้น......................เลขที่.............หอ้ ง...........

จดุ ประสงค์ ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
• การสังเกต
ทดลองและอธบิ ายความตา่ งศกั ย์และกระแสไฟฟ้า • การจำแนกประเภท
ในวงจรไฟฟา้ เม่ือต่อตัวตา้ นทานหลายตัวแบบอนุกรมได้ • การลงความเหน็ จากขอ้ มลู

วัสดุอุปกรณ์ จติ วิทยาศาสตร์
• ความสนใจใฝร่ ู้
1. สวิตช์ 5. โวลตม์ เิ ตอร์ • ความรบั ผิดชอบ
• การทำงานรว่ มกับผอู้ นื่ ได้อยา่ ง
2. แอมมิเตอร์ 6. สายไฟฟา้ พร้อมปากหนบี สร้างสรรค์

3. หลอดไฟ 3 ดวง

4. แบตเตอรี่ขนาด 1.5 โวลต์ 3 ก้อน พร้อมกระบะ

วิธีปฏิบตั ิ

1. ต่อวงจรไฟฟา้ แบบอนกุ รม ซง่ึ ประกอบดว้ ยแบตเตอร่ขี นาด 1.5 โวลต์ 3 ก้อน พร้อมกระบะ สวติ ช์ หลอดไฟ
และแอมมเิ ตอร์ ดังภาพ (ก) จากนน้ั กดสวติ ชล์ งและอ่านคา่ กระแสไฟฟา้ จากแอมมิเตอร์ แล้วบันทึกผล
2. เปลี่ยนตำแหน่งแอมมิเตอร์ โดยนำไปต่อระหว่างหลอดไฟฟ้าที่มีความต้านทาน R1 กับ R2 สังเกตค่า
กระแสไฟฟ้าแลว้ บันทึกผล จากนนั้ ทำเชน่ เดมิ โดยนำไปต่อระหวา่ งหลอดไฟทม่ี ีความต้านทาน R2 กับ R3 และ
สดุ ทา้ ย R3 กับสวิตช์ ดังภาพ (ข) สังเกตค่ากระแสไฟฟา้ จากแอมมเิ ตอร์ แล้วบนั ทึกผลในแต่ละตำแหน่ง

3. เปลี่ยนตำแหน่งแอมมิเตอร์กลับไปอยู่ในตำแหน่งเดิม ดังภาพ (ก) จากนั้นนำโวลต์มิเตอร์มาต่อในวงจรเพอ่ื
วัดความต่างศักย์ที่ตกคร่อมระหว่างปลายทั้ง 2 ข้าง ของหลอดไฟที่มีความต้านทานแต่ละดวง ดังภาพ (ค)
สงั เกต คา่ ความตา่ งศกั ยจ์ ากโวลตม์ เิ ตอร์ แล้วบนั ทกึ ผลในแต่ละตำแหน่ง
4. ต่อโวลต์มิเตอร์คร่อมหลอดไฟที่มีความต้านทานทุกดวง ดังภาพ (ง) เพื่อวัดความต่างศักย์ที่ตกคร่อม
หลอดไฟทุกดวง สังเกตค่าความต่างศักย์จากโวลต์มิเตอร์ แล้วบันทึกผล จากนั้น นำข้อมูลที่ได้ทั้งหมดมาหา
ความตา้ นทานจากความสมั พันธ์ระหว่างกระแสไฟฟา้ กบั ความตา่ งศกั ย์

ตารางบันทกึ กิจกรรม

ตำแหนง่ แอมมิเตอร์ ระหวา่ งแบตเตอร่ี ระหวา่ งหลอดไฟ R1 ระหวา่ งหลอดไฟ R2 ระหว่างหลอดไฟ

กับหลอดไฟ R1 กบั ขหึน้ ลออยดกู่ ไับฟผลRก2ารทำกจิ กกับรรหมลอดไฟ R3 R3 กับสวิตช์

คา่ กระแสไฟฟ้า (A) คร่อมหลอดไฟ R1 ขน้ึ อยกู่ ับผลการทำกจิ กรรม
ตำแหน่งโวลตม์ ิเตอร์
คร่อมหลอดไฟ R2 คร่อมหลอดไฟ R3 ครอ่ มหลอดไฟ R1
ถึงหลอดไฟ R3

ค่าความต่างศกั ย์ (V) ขนึ้ อยูก่ ับผลการทำกิจกรรม

ความต้านทานสมมลู เทา่ กับ......................ข..นึ้...อ..ย..ู่ก...ับ...ผ..ล..ก...า..ร..ท..ำ..ก...ิจ..ก..ร..ร..ม...................................................................

อภปิ รายผลกิจกรรม

......แก......หา....รล....ต..ง่ ..อ่ก....ต..ำ....เวั ..น..ต....ิดา้....ไน..ฟ....ท..ฟ..า....้าน....ผ..แ..า่..บ..น....บ..ไ..ป..อ....ยน....ัง..ุก..ต..ร....ัวม....ตใ....น้า....น..ว....งท..จ..า....รน....ไ..ทฟ....งั้..ฟ..ห....า้ ..ม....ทด......ิศ..แ..ท..ล....า..้ว..ง..กก....ล..า....บัร....ไไ..ห..ป....ลย....ไ..ัง..ป..ข..ท..ั้ว....ลา....งบ....เ..ขด....อ..ยี ....งว..แ....โ..ห..ด..ล..ย....ง่ ไ..ก..ห....ำล....เ..จน....า..ิด..ก..ไ..ข..ฟ....ว้ัฟ....บ..า้....ว..โ..ก..ด..ข..ย..อ....ค..ง..า่....................................
...ก...ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า.จ...ะ..ม..ีป...ร..ิม...า..ณ...เ.ท...า่ ..ก..ัน...ท..ุก...จ..ดุ..ใ..น..ว...ง.จ...ร...ส..ว่..น...ค..ว..า..ม...ต..า่..ง..ศ..ัก...ย..์ท...่ีต..ก...ค..ร..่อ..ม...ต..วั..ต...า้ ..น..ท...า..น...แ..ต..่ล...ะ..ต..วั..จ...ะ..ม..ีค...่า.........
...แ...ต..ก..ต...า่ ..ง..ก..ัน....แ..ต...่เ.ม..่ือ...น..ำ..ค...่า..ค..ว..า..ม...ต..า่..ง..ศ..ัก...ย..ท์...ีต่ ..ก..ค...ร..่อ..ม...ต..วั..ต..า้..น...ท...า..น..แ...ต..ล่..ะ...ต..ัว..ม..า..ร..ว..ม...ก..ัน...จ..ะ..ม...ีค..า่..เ.ท...า่..ก..บั...ค..่า..ค...ว..า..ม..ต...า่ ..ง....
...ศ...กั ..ย..์ท...ีต่..ก...ค..ร..่อ...ม..ต...ัว..ต..้า..น...ท..า..น...ท..ง้ั..ห...ม..ด.......................................................................................................................

คำถามท้ายกิจกรรม

1. กระแสไฟฟ้ารวมในวงจรและกระแสไฟฟ้าท่วี ดั ได้ในแต่ละตำแหน่งมคี วามสัมพนั ธก์ นั อย่างไร
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................

2. ความคตา่า่ กงศระักแยส์ทไตี่ ฟกฟค้ารท่ออ่ีม่าหนลไอดดจ้ ไาฟกแแตอ่ลมะมดิเตวองแรลแ์ ะตค่ลวะาตมำตแา่หงนศ่งักมยคี ท์ ่าี่ตเทกา่คกรัน่อม(Iหรวลมอ=ดIไ1ฟ=ทง้ั I23=ดIว3ง) เหมอื นหรือ
ต่างกัน อยา่ งไร

............................................................................................................................. ...........................................
..ม...ีค..่า..แ..ต...ก..ต...่า.ง..ก...ัน....โ.ด...ย..ท...่ีค..่า..ค..ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ..ั.ก..ย..ท์...ตี่..ก...ค..ร..่อ...ม..ห...ล..อ..ด...ไ.ฟ...ท...ง้ั ...3....ด..ว..ง...จ...ะ..เ.ท...่า..ก..บั ..ผ..ล...ร..ว..ม..ข...อ..ง..ค..า่..ค...ว..า..ม..ต...า่ ..ง.....
..ศ...ัก..ย..์ท...่ตี ..ก...ค..ร..่อ...ม..ห...ล..อ..ด...ไ.ฟ...ฟ...า้..แ..ต...่ล..ะ..ด...ว..ง...(.V...ร.ว..ม..=...V..1....+....V..2...+....V...3.).......................................................................
3. จากกฎของโอห์ม สามารถนำมาอธบิ ายหาคา่ ความต้านทานทีไ่ ด้จากการตอ่ ต้านทานแบบอนุกรมได้อย่างไร
............................................................................................................................. ...........................................
........................................................................................................................................................................
จา..ก...ก..ฎ...ข..อ..ง..โ..อ..ห...์ม.............V....=...IR..........................................จ...า..ก..ก..า..ร..ท...ำ..ก..ิจ...ก..ร..ร..ม....จ..ะ..ไ..ด. .ว้ ..่า....I.ร.ว..ม...=...I1....=....I.2...=....I.3.........
.............................I.ร.ว..ม...R..ร.ว..ม...=...I.1..R..1...+....I.2..R..2..+....I.3..R..3.................................................. .......V..ร..ว.ม...=...V..1....+....V..2...+....V...3...
.................................I.R...ร.ว..ม...=...I.1.R...1...+....I.2..R..2..+....I.3..R..3...........ด...งั .น...ั้น....R..ร..ว.ม...=...R..1....+...R...2...+....R..3........................................
............................................................................................................................. ...........................................

















แผนการจดั การเรยี นรูท้ ี่ 3

กล่มุ สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดบั ช้ันมธั ยมศึกษาปที ี่ 3

หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 5 ไฟฟ้าและอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ เวลา 20 ชั่วโมง

เรือ่ ง ตวั ตา้ นทานแบบขนาน เวลา 2 ชั่วโมง

ภาคเรียนท่ี 2 วนั ท่ีสอน.............................................. ครูผู้สอน นางสาวกนกวรรณ รกั พรม

มาตรฐานการเรยี นรู/้ ตัวชี้วัด/สาระการเรยี นรู้

สาระท่ี มาตรฐานการเรยี นรู้ ตัวชี้วัด สาระการเรียนรู้

สาระท่ี 2 มาตรฐาน ว 2.3 เข้าใจความหมาย 4. วเิ คราะห์ความต่าง - ในวงจรไฟฟ้าประกอบด้วย

วทิ ยาศาสตร์ ของพลังงาน การเปลี่ยนแปลงและ ศักยไ์ ฟฟา้ และ แหลง่ กำเนิดไฟฟา้ สายไฟฟ้า และ

กายภาพ ถ่ายโอนพลังงานปฏิสัมพันธ์ กระแสไฟฟา้ เม่ือต่อตัว อุปกรณ์ไฟฟา้ โดยอปุ กรณ์ไฟฟา้ แต่

ร ะ ห ว ่ า ง ส ส า ร แ ล ะ พ ล ั ง ง า น ตา้ นทานหลายตัวแบบ ละชิ้นมคี วามตา้ นทาน ในการต่อตวั

พ ล ั ง ง า น ใ น ช ี ว ิ ต ป ร ะ จ ำ วั น อนุกรมและแบบขนาน ตา้ นทาน หลายตวั มีทงั้ ต่อแบบ

ธรรมชาติของคลื่น ปรากฏการณ์ที่ จากหลักฐานเชิง อนุกรมและแบบขนาน

เกี่ยวข้องกับเสียง แสง และคลื่น ประจกั ษ์ - การต่อตัวต้านทานหลายตัวแบบ

แม่เหล็กไฟฟ้า รวมทั้งนำความรู้ไป 5. เขียนแผนภาพ อนุกรมใน วงจรไฟฟ้า ความตา่ งศักย์ท่ี

ใชป้ ระโยชน์ วงจรไฟฟ้าแสดงการ ครอ่ มตัวตา้ นทาน แตล่ ะตัวมคี ่าเท่ากับ

ต่อตัวต้านทาน แบบ ผลรวมของความต่างศักย์ ที่คร่อมตัว

อนกุ รมและขนาน ต้านทานแต่ละตัว โดยกระแสไฟฟ้า ท่ี

ผ่านตัวตา้ นทานแต่ละตวั มคี า่ เทา่ กนั

1. การกำหนดเป้าหมายการจดั กระบวนการเรียนรู้

1.1 สาระสำคญั /Concept
ในวงจรไฟฟ้าประกอบด้วยแหล่งกำเนิดไฟฟา้ สายไฟฟ้า และอุปกรณ์ไฟฟา้ โดยอุปกรณ์ไฟฟา้ แต่ละ

ช้นิ มีความตา้ นทาน ในการต่อตัวตา้ นทาน หลายตวั มที ั้งต่อแบบอนุกรมและแบบขนาน
การต่อตัวต้านทานหลายตัวแบบอนุกรมใน วงจรไฟฟ้า ความต่างศักย์ที่คร่อมตัวต้านทาน แต่ละตัวมี

ค่าเท่ากับผลรวมของความต่างศักย์ ที่คร่อมตัวต้านทานแต่ละตัว โดยกระแสไฟฟ้า ที่ผ่านตัวตา้ นทานแต่ละตัว
มีค่าเท่ากัน

1.2 สาระการเรียนรู้/เนือ้ หา/Contents
1.2.1 การต่อตัวตา้ นทานแบบขนาน

1.3 จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้
1.3.1 อธิบายความแตกต่างของความต่างศักย์และกระแสในวงจรไฟฟ้าเมื่อตัวต้านทานหลายตัวแบบ

อนกุ รมและขนานได้ (K)
1.3.2 คำนวณหาปรมิ าณทเ่ี กย่ี วข้องกบั ตวั ต้านทานได้ (P)
1.3.3 เขียนแผนภาพวงจรไฟฟา้ เม่ือตอ่ ตัวต้านทานแบบอนุกรมและขนานได้ (P)
1.3.4 มวี นิ ยั ใฝเ่ รยี นรแู้ ละมงุ่ มน่ั ในการทำงาน (A)

2. การจดั กจิ กรรมการเรยี นรู้
การจัดกจิ กรรมการเรียนรู้โดยใชร้ ูปแบบ CIPPA

ชัว่ โมงท่ี 1-2

ขั้นท่ี 1 การทบทวนความรเู้ ดมิ
1.1 ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4-5 คน เพื่อทบทวนความรู้เรื่องตัวต้านทานแบบอนุกรม

โดยวาดแผนภาพการตอ่ วงจรแบบอนกุ รมลงบนกระดาษชารต์ และสง่ ตวั แทนมานำเสนอหนา้ ช้ันเรยี น
1.2 ส่งตัวแทนกลุม่ ออกมารบั กระดาษชารต์ ปากกาสี กับครผู ู้สอน

ข้ันท่ี 2 การแสวงหาความร้ใู หม่
2.1 นักเรยี นแตล่ ะคนศึกษาค้นควา้ ข้อมลู เกยี่ วกับการต่อตัวต้านทานแบบขนาน จากหนังสือเรียนหรือ

แหล่งเรยี นรู้ต่างๆ เชน่ ห้องสมุด และจากอนิ เทอร์เน็ต จากนัน้ สรปุ ความรู้ท่ีได้จากการศึกษาค้นคว้าลงในสมุด
ประจำวิชา

ขน้ั ท่ี 3 ศกึ ษาทำความเข้าใจข้อมลู /ความรู้ใหม่ และเชอ่ื มโยงความรูใ้ หม่กบั ความรู้เดมิ
3.1 นักเรียนศึกษาความรู้เกี่ยวกับการต่อตัวต้านทานแบบขนานในหนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน

วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ม.3 เล่ม 2
3.2 นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ศกึ ษากิจกรรมการต่อตวั ตา้ นทานแบบขนาน จากนน้ั แลกเปลีย่ นความรูร้ ่วมกัน

ภายในกลมุ่ ตนเอง
3.3 ส่งตัวแทนกลุ่มออกมารับอุปกรณ์สำหรับใช้ในการทำกิจกรรมที่ 3 เรื่อง การต่อตัวต้านทานแบบ

ขนาน ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ เรื่อง ไฟฟ้าเบื้องต้น ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 จากนั้นแลกเปลี่ยน
ความรู้ร่วมกนั ภายในกล่มุ ตนเอง

3.4 นักเรยี นศกึ ษาใบกิจกรรม ทำความเขา้ ใจข้ันตอนในการปฏบิ ัตกิ จิ กรรม และตรวจสอบความเขา้ ใจ
ของนกั เรียน โดยใช้คำถาม ดังนี้

- กิจกรรมน้เี กีย่ วข้องกับเร่ืองอะไร
(แนวคำตอบ การต่อตวั ต้านทานแบบขนาน)
- กิจกรรมนี้มจี ดุ ประสงคอ์ ะไร
(แนวคำตอบ ทดลองและอธิบายความต่างศักย์และกระแสไฟฟ้าในวงจรไฟฟ้าเมื่อต่อตัว
ต้านทานหลายตวั แบบขนานได้)
- วธิ ดี ำเนนิ กิจกรรมมขี น้ั ตอนโดยสรปุ อย่างไร
(แนวคำตอบ ต่อวงจรไฟฟ้าแบบขนาน จากนั้นใช้แอมมิเตอร์และโวลต์มิเตอร์ในการวัดและ
บันทกึ ค่าลงแบบบันทึกกจิ กรรม )
- ข้อควรระวงั ในการทำกจิ กรรมมอี ะไรบา้ ง
(แนวคำตอบ ระมัดระวังการต่อวงจรควรต่ออย่างถูกต้อง การใช้เครื่องแอมมิเตอร์และ
โวลตม์ ิเตอร์ อยา่ งถูกต้อง)
- นกั เรียนตอ้ งสังเกตหรือรวบรวมข้อมูลอะไรบา้ ง
(แนวคำตอบ ค่ากระแสไฟฟา้ ความตา่ งศักย์ ความต้านทานสมมลู )
3.10 ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเริ่มทำกิจกรรมการต่อตัวต้านทานแบบขนาน ครูสังเกตการทำงานของ
นักเรียน โดยเฉพาะการต่อวงจร วัดกระแสไฟฟ้า และความตา่ งศกั ย์ ครูควบคุมนกั เรยี นในการต่อวงจร และให้
คำแนะนำเมอ่ื นักเรียนมีคำถามหรือมีข้อสงสัย เชน่ การต่อวงจร การใชเ้ ครอ่ื งมอื เป็นตน้ นักเรียนบันทึกข้อมูล
ลงในใบกิจกรรมเรือ่ ง ความสมั พันธ์ระหว่างกระแสไฟฟา้ และความตา่ งศกั ย์

ช่ัวโมงที่ 3

ขนั้ ที่ 4 แลกเปลยี่ นความรคู้ วามเข้าใจกบั กลุม่
4.1 ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มเปรียบเทียบข้อมูล อภิปรายและสรุปผลของกิจกรรมโดยใช้คำถามท้าย

กิจกรรมเป็นแนวทาง เพื่อให้ได้ข้อสรุป จากกิจกรรมว่า วงจรไฟฟ้าแบบขนาน ค่าความต่างศักย์ไฟฟ้าคร่อม
อุปกรณ์ไฟฟ้าแต่ละตัวจะเท่ากัน กระแสไฟฟ้าที่ผ่านอุปกรณ์ไฟฟ้าแต่ละตัวรวมกันจะเท่ากับกระแสไฟฟ้ารวม
ของวงจร

4.2 ครูอธิบายและยกตัวอย่างเกี่ยวกับการคำนวณหาปริมาณที่เกี่ยวข้องกับกระแสไฟฟ้า
ความต่างศักย์ ตวั ตา้ นทาน การเขียนแผนภาพวงจรไฟฟา้ เมอ่ื ต่อตวั ตา้ นทานแบบขนานได้

4.3 นักเรียนลงมือทำแบบฝึกหัดที่ 5 การต่อตัวต้านทาน ในชุดกิจกรรมการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
เร่อื ง ไฟฟ้าเบอ้ื งต้น ช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี 3

ข้ันที่ 5 สรุปและจัดระเบยี บความรู้
5.1 ครแู ละนักเรยี นรว่ มกันอภิปราย เพือ่ ใหไ้ ด้ข้อสรุปวา่ การตอ่ แบบขนานเป็นการต่อตัวต้านทานท่ีมี

จำนวนมากกว่า 1 ตัว หรือหลายตัวแบบขนานในวงจรไฟฟ้า กระแสไฟฟ้าจะไหลจากขั้วบวกของแบตเตอรี่ไป
ตามสายไฟฟ้า และจะแยกตรงจุดที่เชื่อมกันของสายไฟฟ้าที่ต่อมาจากตัวต้านทาน จากนั้นจะไหลผ่านตัว
ต้านทานทุกตัวและกระแสไฟฟ้าจะรวมกันที่จุดเชื่อมกันของสายไฟฟ้าต่อมาจากตัวต้านทานอีกข้างหนึ่ง แล้ว
วนกลับไปยงั ขว้ั ลบของแบตเตอรร์ ่ีกระแสไฟฟ้ารวมจะเทา่ กับผลรวมของกระแสไฟฟา้ ทไ่ี หลผา่ นตัวต้านทานแต่
ละตัว การติอวงจรแบบขนานเป็นการต่อตัวต้านทานเช่ือมกบั แบตเตอรี่โดยตรง ส่งผลให้อุปกรณ์ไฟฟ้าหรอื ตัว
ต้านทานทุกตวั จะมีความต่างศักย์ที่ตกครอ่ มเทา่ กันและจะเท่ากับความต่างศักยท์ ีต่ กคร่อมแบตเตอรี่ดว้ ย เป็น
ผลทำให้ส่วนกลับของความต้านทานสมมูลหรือความต้านทานรวมของวงจรเท่ากับผลรวมของส่วนกลับของ
ความต้านทานของตัวตา้ นทานแตล่ ะตวั

5.2 นักเรียนแต่ละกลุ่ม ส่งตวั แทนนำเสนอความรทู้ ีไ่ ด้จากเรื่อง ตัวตา้ นทานหน้าชั้นเรยี น

ข้ันท่ี 6 ปฏบิ ตั ิและ/หรอื การแสดงผลงาน
6.1 นักเรียนแต่ละกลุ่มนำผลการศึกษาค้นคว้า มานำเสนอในชั้นเรียน สรุปผลการใช้และยกตัวอย่าง

ประโยชน์ในเรื่องของตัวตา้ นทาน การต่อตัวต้านทานแบบอนุกรม และกาต่อตัวต้านทานแบบขนาน ที่พบเห็น
ในชวี ติ ประจำวัน

ขั้นที่ 7 ประยกุ ต์ใชค้ วามรู้
7.1 นักเรียนนำความรู้ที่ได้จากการศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับการต่อต้านทานแบบขนาน และจากการทำ

กิจกรรม ไปประยุกต์ใช้ในชวี ติ ประจำวันและในการทำกิจกรรมตา่ ง ๆ

3. สอื่ การเรยี นการสอน และแหลง่ การเรียนรู้
3.1 หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ม.3 เลม่ 2
3.2 ชดุ กิจกรรมการเรยี นรวู้ ิทยาศาสตร์ เรอ่ื ง ไฟฟ้าเบือ้ งตน้ ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 3
3.3 กระดาษชารต์ ปากกาสี

4. วธิ กี ารวัดและประเมนิ ผล การวดั /เคร่อื งมือการวัด ภาระงาน/ชนิ้ งาน เกณฑ์การ
จดุ ประสงค์ ประเมินผล
ผ่านเกณฑ์ระดับดี
- อธิบายความแตกต่าง - แบบประเมนิ การตอบคำถาม - การตอบคำถาม
ผ่านเกณฑร์ ะดับดี
ของความต่างศักย์และ - ตรวจแบบฝึกหัด - แบบฝึกหัด
ผ่านเกณฑ์ระดบั ดี
กระแสในวงจรไฟฟ้าเม่ือ

ต ั ว ต ้ า น ท า น ห ล า ย ตั ว

แบบอนุกรมและขนาน

ได้ (K)

- คำนวณหาปริมาณท่ี - แบบประเมินกจิ กรรม - กิจกรรม การต่อตวั

เกี่ยวข้องกับตัวต้านทาน - แบบประเมนิ การนำเสนอ ต้านทานแบบอนกุ รม

ได้ (P) และการต่อตวั ต้านทาน

- เขียนแผนภาพ แบบขนาน

ว ง จ ร ไ ฟ ฟ ้ า เ ม ื ่ อ ต ่ อ ตั ว

ต้านทานแบบอนุกรม

และขนานได้ (P)

- มีวินัยใฝ่เรียนรู้และ - แบบประเมินคุณลักษณะ - มวี ินยั

มงุ่ มั่นในการทำงาน (A) อนั พึงประสงค์ - ใฝเ่ รยี นรู้

- มุ่งม่ันในการทำงาน

ใบกจิ กรรม

เรื่อง การต่อตา้ นทานแบบขนาน

กลมุ่ ท่ี ....................................

รายชื่อสมาชิก

1. ...........................................................................ชนั้ ......................เลขท.่ี ............หอ้ ง...........
2. ...........................................................................ช้นั ......................เลขท.่ี ............หอ้ ง...........
3. ...........................................................................ชน้ั ......................เลขท่ี.............หอ้ ง...........
4. ...........................................................................ชัน้ ......................เลขที.่ ............ห้อง...........
5. ...........................................................................ชัน้ ......................เลขที.่ ............หอ้ ง...........

จดุ ประสงค์

ทดลองและอธิบายความตา่ งศกั ยแ์ ละกระแสไฟฟ้าในวงจรไฟฟ้า ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
เมือ่ ต่อต้านทาน • การสังเกต
วัสดุอุปกรณ์ • การจำแนกประเภท
• การลงความเห็นจากขอ้ มลู
1. สวิตช์ 5. โวลตม์ เิ ตอร์
จติ วิทยาศาสตร์
2. แอมมเิ ตอร์ 6. สายไฟฟา้ พร้อมปากหนบี • ความสนใจใฝร่ ู้
• ความรบั ผิดชอบ
3. หลอดไฟ 3 ดวง • การทำงานรว่ มกับผูอ้ ่นื ไดอ้ ยา่ ง
สร้างสรรค์
4. แบตเตอรี่ขนาด 1.5 โวลต์ 3 ก้อน พร้อมกระบะ

วิธปี ฏิบตั ิ

1. ต่อวงจรไฟฟ้าแบบขนาน ซึ่งประกอบด้วยแบตเตอรี่ขนาด 1.5 โวลต์ 3 ก้อน พร้อมกระบะ สวิตช์ หลอดไฟ
และแอมมิเตอร์ ดงั ภาพ (ก) จากนั้นกดสวิตชล์ งและอา่ นคา่ กระแสไฟฟา้ จากแอมมิเตอร์ แลว้ บนั ทึกผล
2. เปลี่ยนตำแหน่งแอมมิเตอร์ โดยนำไปต่อระหว่างหลอดไฟฟ้าที่มีความต้านทาน R1สังเกตค่ากระแสไฟฟ้า
จากแอมมิเตอร์แล้วบันทึกผล จากนั้นทำเช่นเดิม โดยนำไปต่อระหว่างหลอดไฟที่มีความต้านทาน R2 กับ R3
ตามลำดบั ดงั ภาพ (ข) สงั เกตค่ากระแสไฟฟ้าจากแอมมิเตอร์ แล้วบันทกึ ผลในแต่ละตำแหน่ง

3. เปลี่ยนตำแหน่งแอมมิเตอร์กลับไปอยู่ในตำแหน่งเดิม ดังภาพ (ก) จากนั้นนำโวลต์มิเตอร์มาต่อในวงจรเพ่อื
วัดความต่างศักย์ทตี่ กคร่อมระหว่างปลายท้งั 2 ขา้ ง
ของหลอดไฟที่มีความต้านทานแต่ละดวง ดังภาพ (ค)
สังเกต ค่าความตา่ งศกั ยจ์ ากโวลตม์ ิเตอร์
แล้วบนั ทึกผลในแต่ละตำแหน่ง
4. ตอ่ โวลตม์ ิเตอร์ครอ่ มแบตเตอร่ีทง้ั 3 กอ้ น ดังภาพ (ง)
เพื่อวัดความต่างศักย์รวมทั้งวงจร สงั เกตคา่ ความตา่ งศักย์
จากโวลต์มิเตอร์ แลว้ บนั ทกึ ผล จากน้นั นำข้อมูลที่ได้
ทงั้ หมดมาหาความต้านทานจากความสมั พันธ์ระหวา่ ง
กระแสไฟฟ้ากับความต่างศกั ย์

ตารางบันทกึ กิจกรรม

ตำแหนง่ แอมมเิ ตอร์ ระหวา่ งแบตเตอรีก่ บั ตอ่ กับหลอดไฟ R1 ต่อกบั หลอดไฟ R2 ตอ่ กบั หลอดไฟ R3
หลอดไฟ R1 R2และ R3

คา่ กระแสไฟฟ้า (A)

ตำแหนง่ โวลต์มเิ ตอร์ ครอ่ มหลอดไฟ R1 ครอ่ มหลอดไฟ R2 ครอ่ มหลอดไฟ R3 คร่อมแบตเตอรี่
ค่าความต่างศักย์ (V)

ความต้านทานสมมูลเท่ากับ...................................................................................................... ............................

อภิปรายผลกจิ กรรม

............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................. ............................................................................................
..................................................................................................... ............................................................... ..........
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

คำถามทา้ ยกจิ กรรม

1. กระแสไฟฟ้ารวมในวงจรและกระแสไฟฟา้ ที่วัดไดใ้ นแตล่ ะตำแหน่งมีความสัมพนั ธก์ นั อยา่ งไร
............................................................................................................................. ...........................................
..................................................................................................................................... ...................................

2. ความต่างศักยท์ ่ีตกครอ่ มหลอดไฟแตล่ ะดวงและความต่างศักยร์ วมท้ังวงจรเหมือนหรือตา่ งกัน อยา่ งไร
............................................................................................................................... .........................................
.......................................................................................... ..............................................................................
............................................................................................................................. ...........................................

3. จากกฎของโอหม์ สามารถนำมาอธิบายหาค่าความต้านทานที่ไดจ้ ากการต่อต้านทานแบบขนานไดอ้ ย่างไร
............................................................................................................................. ...........................................
.................................................................................................................................... ....................................
............................................................................................... .........................................................................
............................................................................................................................. ...........................................
.......................................................................................................................................... ..............................
..................................................................................................... ...................................................................

ใบกิจกรรม เ ลย

เรอื่ ง การต่อต้านทานแบบขนาน

กลุม่ ท่ี ....................................

รายชอื่ สมาชกิ

1. ...........................................................................ช้ัน......................เลขที่.............หอ้ ง...........
2. ...........................................................................ชั้น......................เลขที.่ ............ห้อง...........
3. ...........................................................................ชั้น......................เลขท.ี่ ............ห้อง...........
4. ...........................................................................ชน้ั ......................เลขท่ี.............หอ้ ง...........
5. ...........................................................................ชน้ั ......................เลขที.่ ............ห้อง...........

จุดประสงค์

ทดลองและอธิบายความตา่ งศักย์และกระแสไฟฟ้าในวงจรไฟฟ้า ทกั ษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร์
เม่อื ต่อตา้ นทาน • การสงั เกต
วสั ดอุ ุปกรณ์ • การจำแนกประเภท
• การลงความเหน็ จากข้อมลู
1. สวติ ช์ 5. โวลตม์ ิเตอร์
จิตวทิ ยาศาสตร์
2. แอมมเิ ตอร์ 6. สายไฟฟ้าพร้อมปากหนีบ • ความสนใจใฝร่ ู้
• ความรับผดิ ชอบ
3. หลอดไฟ 3 ดวง • การทำงานรว่ มกับผอู้ นื่ ได้อยา่ ง
สร้างสรรค์
4. แบตเตอรีข่ นาด 1.5 โวลต์ 3 กอ้ น พร้อมกระบะ

วิธีปฏบิ ตั ิ

1. ต่อวงจรไฟฟ้าแบบขนาน ซึ่งประกอบด้วยแบตเตอรีข่ นาด 1.5 โวลต์ 3 ก้อน พร้อมกระบะ สวิตช์ หลอดไฟ
และแอมมิเตอร์ ดงั ภาพ (ก) จากน้นั กดสวติ ช์ลงและอา่ นค่ากระแสไฟฟา้ จากแอมมิเตอร์ แล้วบนั ทึกผล
2. เปลี่ยนตำแหน่งแอมมิเตอร์ โดยนำไปต่อระหว่างหลอดไฟฟ้าที่มีความต้านทาน R1สังเกตค่ากระแสไฟฟ้า
จากแอมมิเตอร์แล้วบันทึกผล จากนั้นทำเช่นเดิม โดยนำไปต่อระหว่างหลอดไฟที่มีความต้านทาน R2 กับ R3
ตามลำดับ ดังภาพ (ข) สังเกตคา่ กระแสไฟฟา้ จากแอมมเิ ตอร์ แลว้ บันทึกผลในแต่ละตำแหน่ง

3. เปลี่ยนตำแหน่งแอมมิเตอร์กลับไปอยู่ในตำแหน่งเดิม ดังภาพ (ก) จากนั้นนำโวลต์มิเตอร์มาต่อในวงจรเพ่อื
วดั ความตา่ งศกั ย์ทีต่ กคร่อมระหวา่ งปลายทั้ง 2 ข้าง
ของหลอดไฟที่มีความต้านทานแตล่ ะดวง ดังภาพ (ค)
สังเกต ค่าความต่างศักย์จากโวลต์มเิ ตอร์
แลว้ บนั ทึกผลในแตล่ ะตำแหน่ง
4. ต่อโวลตม์ ิเตอร์ครอ่ มแบตเตอรท่ี ั้ง 3 กอ้ น ดงั ภาพ (ง)
เพื่อวัดความต่างศกั ย์รวมท้งั วงจร สังเกตคา่ ความตา่ งศักย์
จากโวลต์มิเตอร์ แล้วบันทึกผล จากนนั้ นำขอ้ มูลท่ไี ด้
ทั้งหมดมาหาความตา้ นทานจากความสมั พันธ์ระหวา่ ง
กระแสไฟฟา้ กับความตา่ งศกั ย์

ตารางบันทึกกจิ กรรม

ตำแหน่งแอมมเิ ตอร์ ระหวา่ งแบตเตอรกี่ ับ ต่อกบั หลอดไฟ R1 ตอ่ กบั หลอดไฟ R2 ต่อกับหลอดไฟ R3
หลอดไฟ R1 R2และ R3

ค่ากระแสไฟฟา้ (A) ขึ้นอยกู่ ับผลการทำกิจกรรม

ตำแหนง่ โวลต์มเิ ตอร์ คร่อมหลอดไฟ R1 ครอ่ มหลอดไฟ R2 คร่อมหลอดไฟ R3 คร่อมแบตเตอรี่
ค่าความต่างศกั ย์ (V) ขึ้นอยกู่ ับผลการทำกจิ กรรม

ความตา้ นทานสมมลู เท่ากบั ......................................ข...น้ึ ..อ...ย..ู่ก..ับ...ผ..ล...ก..า..ร..ท...ำ..ก..จิ..ก...ร..ร..ม..................................................

อภิปรายผลกิจกรรม

............................................................................................................................. .................................................
...ก...า..ร..ต..อ่...ต..วั..ต..้า..น...ท...า..น..แ...บ..บ...ข..น...า..น..ใ..น...ว..ง.จ...ร..ไ.ฟ...ฟ..า้....พ...บ..ว..่า....เ.ม..่ือ...ว..ดั ..ค...่า..ก..ร..ะ..แ...ส..ไ.ฟ...ฟ...า้..ท...ี่ผ..่า..น...ม..า..ต..วั..ต...า้..น...ท..า..น...แ..ต..่ล...ะ..ต..วั...จ..ะ..ม...ีค.่า
...แ...ต..ก...ต..า่..ง..ก..นั...แ..ล..ะ...เ.ม..่ือ...น..ำ..ค...่า..ก..ร..ะ..แ...ส..ไ..ฟ..ฟ...า้..ท...่ีผ..่า..น...ต..ัว..ต...า้ ..น..ท...า..น..แ...ต..่ะ..ล..ะ..ต...วั ..ม..า..ร..ว..ม...ก..ัน...จ..ะ..ม...คี ..่า..เ..ท..่า..ก...ับ..ค..่า..ก...ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า..ใ.น..
...ว..ง..จ...ร...ส..่ว..น...ค..่า..ค...ว..า..ม..ต...า่ ..ง..ศ..ัก..ย...์ไ.ฟ...ฟ...้า..ท..ต่ี...ก..ค...ร..่อ..ม..ต...ัว..ต..้า..น...ท...า..น..แ...ต..่ล..ะ...ต..วั..ม...คี ..่า..เ.ท...า่ ..ก..นั....แ..ล..ะ..ม...ีค..า่..ค...า่ ..ค..ว..า..ม...ต..า่..ง..ศ..ัก...ย..์ท...ีต่ ..ก.....
...ค...ร..่อ..ม...แ..ห...ล..่ง..ก..ำ..เ.น...ดิ ...ไ.ฟ...ฟ...้า.............. ........................................................................................................................

คำถามท้ายกิจกรรม

1. กระแสไฟฟ้ารวมในวงจรและกระแสไฟฟา้ ท่วี ดั ไดใ้ นแต่ละตำแหน่งมีความสมั พนั ธก์ นั อย่างไร
..ก...ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า..ร..ว..ม..ใ..น..ว..ง..จ..ร..ม...ีค..่า..เ..ท..่า..ก...ับ..ผ...ล..ร..ว..ม..ข...อ..ง..ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ..้า..ท...ี่ว..ดั...ไ.ด..้แ...ต..่ล...ะ..ต..ำ..แ..ห. .น...ง่...(..I.ร.ว..ม..=...I.1....+...I.2....+...I.3..)......
........................................................................................................................................................................

2. ความตา่ งศักยท์ ่ีตกคร่อมหลอดไฟแตล่ ะดวงและความต่างศักยร์ วมทั้งวงจรเหมือนหรือต่างกัน อยา่ งไร
............................................................................................................................. ...........................................
...........ม...คี ..่า..เ.ห...ม..ือ...น..ก...ัน....โ.ด...ย..ค..ว...า.ม...ต..า่..ง..ศ...ัก..ย..ท์...่ีต..ก...ค..ร..่อ...ม..ห...ล..อ..ด...ไ.ฟ...ด..ว..ง..ท...่ี .1....ด..ว..ง..ท...ี่ .2....แ..ล..ะ...ด..ว..ง..ท...่ี .3...ม...ีค...่า.เ..ท..่า..ก...ับ.........
...........ค...ว..า..ม..ต...า่ ..ง.ศ...ัก..ย...ร์ .ว...ม..ท...ัง้ ..ว..ง.จ...ร...(.V...ร.ว..ม...=...V..1...=....V...2...=....V..3..)................................... ...........................................

3. จากกฎของโอหม์ สามารถนำมาอธิบายหาค่าความต้านทานทไี่ ดจ้ ากการต่อต้านทานแบบขนานไดอ้ ย่างไร
............................................................................................................................. ...........................................
...จ...า..ก..ก..ฎ...ข..อ...ง..โ.อ..ห...์ม.............V...=...I.R..................................จ..า..ก..ก..า..ร..ท...ำ..ก..ิจ..ก...ร..ร..ม....จ..ะ..ไ..ด..้ว..่า....I.ร..ว.ม...=...I.1...+....I.2...+....I.3.............
...............................................................................................RV....รร...วว......มม.........=......I...VR...=11.........+...VR......VR...2..2....+.........VR......33...........................................................................ด......ัง......น......น้ั............R......ร1...ว...ม..........=........R...1...1........+.........R.1...2........+.........R.1...3..............................V.......ร.....ว...ม.........=.........V.........1.........=............V......2..........=...........V.........3.....................
............................................................................................................................. ...........................................

แผนการจัดการเรยี นรูท้ ี่ 4

กลุม่ สาระการเรียนรวู้ ิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระดับช้ันมธั ยมศึกษาปที ่ี 3

หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 5 ไฟฟ้าและอิเลก็ ทรอนกิ ส์ เวลา 20 ช่ัวโมง

เรอ่ื ง วงจรอิเลก็ ทรอนกิ ส์เบื้องต้น เวลา 4 ชั่วโมง

ภาคเรยี นท่ี 2 วันที่สอน.............................................. ครูผูส้ อน นางสาวกนกวรรณ รักพรม

มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชว้ี ัด/สาระการเรยี นรู้ ตัวชี้วดั สาระการเรยี นรู้
6. บรรยายการ - การต่อตวั ต้านทานหลายตัวแบบขนาน
สาระที่ มาตรฐานการเรยี นรู้ ทำงานของช้ินส่วน ใน วงจรไฟฟา้ กระแสไฟฟ้าที่ผ่านวงจรมี
สาระที่ 2 มาตรฐาน ว 2.3 เข้าใจความหมาย อิเล็กทรอนกิ ส์ คา่ เทา่ กบั ผลรวม ของกระแสไฟฟ้าทผ่ี า่ น
วทิ ยาศาสตร์ ของพลังงาน การเปลี่ยนแปลงและ อย่างง่ายในวงจร ตวั ต้านทานแต่ละตวั โดยความต่างศักยท์ ี่
กายภาพ ถ่ายโอนพลังงานปฏิสัมพันธ์ จากข้อมูลท่ี คร่อมตัวตา้ นทานแตล่ ะตวั มีคา่ เทา่ กนั
รวบรวมได้ - ชนิ้ สว่ นอิเลก็ ทรอนิกส์มีหลายชนดิ เช่น
ระหว่างสสารและพลังงาน 7. เขยี นแผนภาพ ตัวต้านทาน ไดโอด ทรานซสิ เตอร์ตัวเก็บ
พ ล ั ง ง า น ใ น ช ี ว ิ ต ป ร ะ จ ำ วั น และตอ่ ช้ินสว่ น ประจุโดยชิ้นส่วน แต่ละชนิดทำหนา้ ที่
ธรรมชาติของคลื่น ปรากฏการณ์ที่ อิเล็กทรอนิกส์ แตกต่างกนั เพื่อให้วงจร ทำงานไดต้ าม
เกี่ยวข้องกับเสียง แสง และคล่ืน อย่างง่ายใน ต้องการ
แม่เหล็กไฟฟ้า รวมทั้งนำความรู้ไป วงจรไฟฟ้า - ตัวตา้ นทานทำหน้าท่คี วบคุมปรมิ าณ
ใช้ประโยชน์ กระแสไฟฟา้ ในวงจรไฟฟา้ ไดโอดทำ
หน้าที่ใหก้ ระแสไฟฟ้า ผา่ นทางเดียว
ทรานซิสเตอร์ทำหนา้ ที่เป็นสวิตช์ ปิดหรอื
เปิดวงจรไฟฟ้าและควบคมุ ปริมาณ
กระแสไฟฟ้า ตัวเกบ็ ประจทุ ำหนา้ ทีเ่ กบ็
และ คายประจุไฟฟ้า
- เครื่องใช้ไฟฟ้าอย่างง่ายประกอบด้วย
ช้นิ ส่วน อิเลก็ ทรอนิกส์หลายชนิดท่ีทำงาน
ร่วมกัน การต่อวงจรอิเล็กทรอนิกส์โดย
เลือกใช้ชิ้นส่วน อิเล็กทรอนิกส์ท่ีเหมาะสม
ตามหน้าที่ของชิ้นส่วน นั้น ๆ จะสามารถ
ทำให้วงจรไฟฟ้าทำงานไดต้ าม ต้องการ

1. การกำหนดเป้าหมายการจัดกระบวนการเรยี นรู้
1.1 สาระสำคญั /Concept
การตอ่ ตวั ตา้ นทานหลายตวั แบบขนานใน วงจรไฟฟ้ากระแสไฟฟ้าทผี่ ่านวงจรมีค่าเท่ากับผลรวม ของ

กระแสไฟฟา้ ทีผ่ า่ นตวั ต้านทานแต่ละตวั โดยความต่างศักย์ทค่ี ร่อมตัวตา้ นทานแต่ละตัว มีคา่ เทา่ กัน
ช้ินสว่ นอเิ ลก็ ทรอนิกสม์ หี ลายชนดิ เช่น ตวั ต้านทาน ไดโอด ทรานซสิ เตอร์ตวั เก็บประจุโดยชิ้นสว่ น แต่

ละชนิดทำหนา้ ที่แตกต่างกันเพอื่ ให้วงจร ทำงานได้ตามต้องการ
ตวั ตา้ นทานทำหน้าท่ีควบคุมปรมิ าณกระแสไฟฟ้า ในวงจรไฟฟ้า ไดโอดทำหนา้ ที่ใหก้ ระแสไฟฟา้ ผา่ น

ทางเดยี ว ทรานซสิ เตอร์ทำหนา้ ทเ่ี ปน็ สวติ ช์ ปิดหรอื เปิดวงจรไฟฟ้าและควบคมุ ปริมาณ กระแสไฟฟา้ ตวั เก็บ
ประจทุ ำหนา้ ทเ่ี ก็บและ คายประจุไฟฟ้า

เครื่องใช้ไฟฟ้าอย่างง่ายประกอบด้วยชิ้นส่วน อิเล็กทรอนิกส์หลายชนิดที่ทำงานร่วมกัน การต่อวงจร
อิเล็กทรอนิกส์โดยเลือกใช้ชิ้นส่วน อิเล็กทรอนิกส์ที่เหมาะสมตามหน้าที่ของชิ้นส่วน นั้น ๆ จะสามารถทำให้
วงจรไฟฟ้าทำงานไดต้ าม ตอ้ งการ

1.2 สาระการเรียนรู้/เนือ้ หา/Contents
1.2.1 ช้ินสว่ นอิเลก็ ทรอนกิ ส์
1.2.2 การต่อวงจรอเิ ล็กทรอนิกส์

1.3 จุดประสงค์การเรียนรู้
1.3.1 อธิบายหลกั การทำงานของช้นิ ส่วนอเิ ล็กทรอนกิ สใ์ นวงจรอิเลก็ ทรอนิกสอ์ ย่างงา่ ยได้ (K)
1.3.2 ปฏบิ ตั ิกจิ กรรมการตอ่ วงจรทรานซสิ เตอร์ไดอ้ ยา่ งถูกต้องและเป็นลำดับขัน้ ตอน (P)
1.3.3 มีวินยั ใฝเ่ รยี นรูแ้ ละมุง่ ม่ันในการทำงาน (A)

2. การจดั กิจกรรมการเรยี นรู้
การจดั กิจกรรมการเรียนรู้โดยใชร้ ูปแบบ 5E

ช่วั โมงที่ 1-2

ขั้นที่ 1 ขน้ั สร้างความสนใจ (Engagement)
1.1 ครูใช้คำถามว่าในปัจจุบันเครื่องใช้ไฟฟ้าอิเล็กทรอนิกส์ได้เข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันของ

นกั เรยี นอย่างไร ใหน้ ักเรยี นยกตัวอย่างเครอื่ งใช้ไฟฟ้าอิเล็กทรอนิกส์ เชน่ วิทยุ โทรทศั น์
1.2 นักเรียนดูภาพ ตัวอย่างสื่อจากภาพ power point ได้แก่ ไดโอด ทรานซิสเตอร์ ตัวเก็บประจุ

เปน็ ต้น จากนัน้ ถามนกั เรยี นวา่ นักเรียนรจู้ กั อุปกรณ์น้ีหรือไม่

ข้ันที่ 2 สำรวจและค้นหา (Exploration)
2.1 นักเรียนแต่ละคนศึกษาเรื่อง วงจรอิเล็กทรอนิกส์เบื้องต้น ในหนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน

วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ม.3 เลม่ 2
2.2 นักเรียนทำแบบฝึกหัดที่ 2.1 อิเล็กทรอนิกส์เบื้องต้น ในหนังสือแบบฝึกหัดเรียนรายวิชาพื้นฐาน

วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ม.3 เลม่ 2
2.3 ครูอธิบายเกีย่ วกบั วงจรอเิ ล็กทรอนิกสเ์ บอื้ งตน้ เพม่ิ เติมจากทนี่ กั เรียนไดศ้ กึ ษาในหนังสือเรยี น
(แนวคำตอบ ชิน้ สว่ นอเิ ล็กทรอนิกส์เปน็ อุปกรณท์ ีส่ ำคัญอยา่ งหน่ึงในวงจรไฟฟ้า ทำหน้าที่ควบคุมการ

ไหลของกระแสไฟฟ้าในวงจรไฟฟ้า ซึ่งแผนวงจรอิเล็กทรอนิกส์และเครื่องใช้ไฟฟ้าทุกชนิดล้วนมีชิ้นส่วน
อเิ ลก็ ทรอนกิ สเ์ ป็นสว่ นประกอบหนงึ่ ในวงจรไฟฟ้าของอปุ กรณน์ นั้ )

2.4 นักเรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4-5 คน จากนั้นมารับอุปกรณ์การทำกิจกรรมเรื่อง การต่อวงจร
ทรานซิสเตอร์ อ่านวัตถุประสงค์ในการทำกิจกรรม ตรวจสอบวัสดุอุปกรณ์การทำกิจกรรม และวิธีปฏิบัติให้
เรียบร้อย

2.5 นักเรียนแต่ละกลุ่มลงมือทำกิจกรรมเรื่อง การต่อวงจรทรานซิสเตอร์ ครูสังเกตการทำกิกจรรม
ของนักเรียน โดยเฉพาะการต่อวงจร และให้คำแนะนำเมื่อนักเรียนมีคำถามหรือมีข้อสงสัย เช่น การต่อวงจร
การใช้เคร่ืองมือ เป็นต้น นักเรียนบันทึกขอ้ มูลและตอบคำถามท้ายกิจกรรมลงในใบกจิ กรรมเรื่อง การต่อวงจร
ทรานซสิ เตอร์

ชว่ั โมงท่ี 3-4

ข้ันท่ี 3 อธบิ ายและลงขอ้ สรปุ (Explanation)
3.1 นักเรียนร่วมกันอภิปรายภายในกลุ่ม จนได้ข้อสรุป จากนั้นส่งตัวแทนออกมานำเสนอลการปฏิบัติ

กิจกรรมการต่อวงจรทรานซิสเตอร์หน้าชั้นเรียน ในระหว่างที่นักเรียนนำเสนอครูคอยให้ข้อเสนอแนะเพิ่มเตมิ
เพ่อื ให้นกั เรยี นมคี วามเขา้ ใจทีถ่ ูกต้อง

3.1 นักเรียนแต่ละกลุ่มเปรียบเทียบข้อมูล อภิปรายและสรุปผลของกิจกรรมโดยใช้คำถามท้าย
กิจกรรมเป็นแนวทาง เพื่อให้ได้ข้อสรุป จากกิจกรรมว่า ออดไฟฟ้าเป็นอุปกรณ์ไฟฟ้าที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้า
เป็นพลังงานเสียง จากกิจกรรมจะต้องต่อออดไฟฟ้ามีเสียงดัง ส่วนการต่อทรานซิสเตอร์เข้าไปในวงจรจะต้อง
ตอ่ ขาทรานซสิ เตอรท์ ั้ง 3 ขา ใหถ้ กู ตอ้ ง และเปล่ียนตัวต้านทานในกิจกรรมเพอ่ื ช่วยจดั ค่าความต่างศักยร์ ะหว่าง
ขาของทรานซิสเตอร์ให้เหมาะสม ออดไฟฟ้าจึงจะดัง จึงกล่าวได้ว่า ทรานซิสเตอร์เป็นชิ้นส่วนอิเล็กทรอนกิ ส์ที่
ช่วยเปดิ -ปิดวงจรไฟฟา้ หรือทำหน้าท่ีเปน็ สวติ ชใ์ นวงจรไฟฟา้

ขน้ั ที่ 4 ขยายความรู้ (Elaboration)
4.1 ครูให้นักเรียนแต่ละคนสืบค้นข้อมูลเกี่ยวกับประโยชน์ของอิเล็กทรอนิกส์ และประโยชน์ของ

อิเล็กทรอนิกส์ที่มีต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ จากแหล่งเรียนรู้อื่น เช่น อินเทอร์เน็ต ห้องสมุด วารสารทาง
วชิ าการ ซงึ่ มหี ัวขอ้ ที่กำหนด ดังน้ี

- ประโยชน์ของตัวต้านทาน
- ประโยชน์ของไดโอด
- ประโยชนข์ องทรานซิสเตอร์
โดยสรุปลงในกระดาษ A4 พร้อมนำเสนอขอ้ มูลหน้าชน้ั เรียน

ข้ันท่ี 5 ประเมิน (Evaluation)
5.1 ครปู ระเมินนักเรียนโดยการสมุ่ ถาม จำนวน 2-3 คน เพอื่ ตรวจสอบความเข้าใจ ดังน้ี
- จงอธบิ ายขอ้ ดขี อ้ เสียของไดโอดเปลง่ แสง
(แนวคำตอบ ข้อดี มีประสิทธิภาพให้แสงสว่างสูง และทิศทางแสงสว่างของแอลอีดีจะส่องไป

เฉพาะด้านหน้าเท่านั้น จึงลดการสูญเปล่าของแสงสว่าง ข้อเสีย หลอดแอลอีดีเสียใหญ่ไม่สามารถใช้กับสวิตช์
หรแี่ สง และราคาหลอดแอลอดี ีสงู กว่าหลอดฟลูออเรสเซนต์)

- หน้าทหี่ ลักของทรานซสิ เตอรใ์ นวงจรอิเลก็ ทรอนกิ ส์คืออะไร
(แนวคำตอบ ทำหน้าที่ในการขยายสัญญาณไฟฟ้าและควบคุมการไหลของกระแสไฟฟ้าหรือ

สวิตชป์ ดิ หรอื เปดิ วงจรไฟฟ้า)
5.2 ครูประเมินความรู้ความเข้าใจของนักเรียนโดยให้นักเรียนทำแบบฝึกหัดที่ 2.2 และ 2.3

หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ เรื่อง อิเล็กทรอนิกส์เบื้องต้น ในหนังสือแบบฝึกหัด รายวิชา
พน้ื ฐานวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ม.3 เลม่ 2

3. สอื่ การเรียนการสอน และแหล่งการเรยี นรู้
3.1 หนังสือเรียนรายวิชาพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ม.3 เลม่ 1
3.2 หนงั สือแบบฝึกหัดรายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ม.3 เลม่ 1
3.3 ส่อื Power Point ภาพไดโอด ทรานซิสเตอร์ ตวั เกบ็ ประจุ

4. วธิ กี ารวัดและประเมินผล การวัด/เคร่ืองมอื การวัด ภาระงาน/ช้นิ งาน เกณฑ์การ
จดุ ประสงค์ ประเมินผล
ผ่านเกณฑ์ระดบั ดี
- อธบิ ายหลกั การทำงาน - แบบประเมินการตอบคำถาม - การตอบคำถาม
ผ่านเกณฑ์ระดับดี
ของชิ้นส่วน - ตรวจแบบฝกึ หัด เรอ่ื ง วงจร - แบบฝึกหัด
ผา่ นเกณฑร์ ะดบั ดี
อเิ ลก็ ทรอนิกสใ์ นวงจร อเิ ลก็ ทรอนิกสเ์ บื้องตน้ เรอื่ ง วงจรอิเล็กทรอนิกส์

อเิ ล็กทรอนกิ ส์อยา่ งงา่ ย เบ้อื งต้น

ได้ (K)

- ปฏิบัติกิจกรรมการต่อ - แบบประเมินกิจกรรม - กจิ กรรม การต่อวงจร

วงจรทรานซิสเตอร์ได้ - แบบประเมินการนำเสนอ ทรานซสิ เตอร์

อ ย ่ า ง ถ ู ก ต ้ อ ง แ ล ะ เ ป็ น

ลำดับข้นั ตอน (P)

- มีวินัยใฝ่เรียนรู้และ - แบบประเมินคุณลักษณะ - มวี ินัย

ม่งุ มนั่ ในการทำงาน (A) อนั พงึ ประสงค์ - ใฝ่เรยี นรู้

- มุ่งมน่ั ในการทำงาน

แบบฝึกหัด เร่ือง วงจรอิเลก็ ทรอนกิ สเ์ บ้ืองตน้

แบบฝกึ หัดท่ี 2.1 เติมชอ่ื สญั ลักษณ์ และหน้าท่ีของชิ้นสว่ นอเิ ล็กทรอนิกส์จากภาพ

ภาพ ชือ่ สญั ลักษณ์ หนา้ ท่ี
1.
…………………………………………...
2. ……………………………………………
……………………………………………
3. ……………………………………………
……………………………………………
4. ……………………………………………
5.
…………………………………………...
……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………

…………………………………………...
……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………

…………………………………………...
……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………

…………………………………………...
……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………

แบบฝกึ หดั ที่ 2.2 ตอบคำถามต่อไปน้ี

1. ยกตวั อยา่ งการนำตัวตา้ นทานในการควบคุมการไหลของกระแสไฟฟา้ ไปใช้ประโยชน์
............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................. ............................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

2. การเกบ็ ประจุและคายประจุของตวั เก็บประจุแบบแผ่นตัวนำขนาน 2 แผน่ มีฉนวนคน่ั กลาง มีหลกั การ
อย่างไร
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
.......................................................................................................................................................................... ....
............................................................................................................................... ...............................................
............................................................................................................................. .................................................

3. จากแผนภาพวงจรไฟฟ้า พบวา่ ออดไฟฟา้ จากวงจร A มีเสียงดงั เกดิ ข้ึน แตว่ งจร B ออดไฟฟ้าไม่ดงั
นกั เรยี นคดิ วา่ เปน็ เพราะเหตุใด

............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................................................................... ..........................................
..

แบบฝึกหดั ท่ี 2.3 คำนวณหาผลลัพธ์จากโจทยท์ กี่ ำหนดให้

1. ตวั ตา้ นตวั ละ 60 โอหม์ ตอ่ กบั ไดโอด 4 ตวั และต่อกับแบตเตอร่ี ดังภาพ อยากทราบว่า แอมมเิ ตอรจ์ ะอ่าน
ค่าได้ก่แี อมแปร์

............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................. ............................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
................................................................................................................................... ...........................................
............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................................................... ...........

2. นุ่นต่อแบตเตอรีก่ ับตวั ตา้ นทาน 10 โอห์ม และ 20 โอห์ม ดังภาพ ถา้ แอมมิเตอรอ์ ่าค่าได้ 2 แอมแปร์ อยาก
ทราบว่า นุ่นใช้แบตเตอร่ีท่ีมีความตา่ งศกั ย์เท่าใด

............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................................... ...........................
........................................................................................................ ......................................................................
............................................................................................................................. .................................................
......................................................................................................................................... .....................................
............................................................................................. .................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

แบบฝึกหดั เร่อื ง วงจรอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์เบ้อื งตน้ เ ลย

แบบฝึกหัดท่ี 2.1 เติมชอื่ สัญลักษณ์ และหน้าที่ของชิ้นสว่ นอเิ ล็กทรอนิกสจ์ ากภาพ

ภาพ ช่อื สัญลกั ษณ์ หน้าท่ี
1. ไดโอด
2. ไดโอดเปรง่ แสง ……เ…ป…น็ …ช…นิ้ …ส…่ว…น…………………...
ทรานซิสเตอร์ ……อ…เิ…ล…็ก…ท…ร…อ…น…ิก…ส…ท์ …ีย่ …อ…ม……
3. ตัวเกบ็ ประจุ ……ใ…ห…้ก…ร…ะ…แ…ส…ไ…ฟ…ฟ…้า…ไห…………
4. แอมมิเตอร์ …………ล……่า……น……ไ……ด……้ท……า……ง……เด……ยี ……ว…………………………
5.
……………………………………………

…………………………………………...

……เป…ล…ีย่ …น…พ……ล…ังง…า…น…ไ…ฟ…ฟ…้า……
…………เป……น็ ……พ…………ล……ังง……า……น……แ……ส……ง…………………………

……………………………………………
……………………………………………
……………………………………………

…………………………………………...

…ส…ว…ิต…ช…เ์ …ป…ดิ …ห…ร…ือ…ป…ดิ …ไ…ฟ…ฟ…า้ …
……เ……ป……น็ ……พ……ล……ัง……ง……า……น……แ……ส……ง…………………………

……………………………………………
……………………………………………

…ส…ว…ิต…ช…เ์…ป…ดิ …ห…ร…อื …ป…ิด…ไ…ฟ…ฟ…้า...
……แ……ล……ะ……ค……ว……บ……ค……ุม……ป…………รมิ……า……ณ……………………
…ก…ร…ะ…แ…ส…ไ…ฟ…ฟ…้า……………………

……………………………………………
……………………………………………

………………เก……บ็…………แ……ล……ะ……ค……าย……ป…………ระ……จ……ุ ………...
………ไ…ฟ…ฟ…า้ ……………………………

……………………………………………
…………………………………………

แบบฝึกหดั ที่ 2.2 ตอบคำถามต่อไปน้ี

1. ยกตัวอยา่ งการนำตวั ต้านทานในการควบคุมการไหลของกระแสไฟฟา้ ไปใช้ประโยชน์
1..)...ใ.ช..้ต...วั..ท...า..น..ต...้า..น..ป...ร..บั ..ค...่า..ไ.ด...้ใ.น...ก..า..ร..เ..พ..ิ่ม...ห..ร..ือ...ล..ด...ค..ว..า..ม...ต..า้..น...ท..า..น...ใ.น...ว..ง..จ..ร..ไ..ฟ..ฟ...า้..เ.พ...่อื..เ..พ..่มิ ..ห...ร..ือ..ล...ด..ค...ว..า..ม..ส..ว...า่ ..ง.ข...อ..ง............
ห...ล..อ..ด...ไ.ฟ...................................................................................................................................................................
2..)...ใ.ช..ต้...วั..ต..า้..น...ท...า..น..ป...ร..ับ..ค...่า..ไ.ด...้ใ.น...ก..า..ร..ค...ว..บ..ค...ุม..ค...ว..า..ม..ด...ัง..ข..อ..ง..เ.ส...ยี ..ง...เ.พ...ร..า..ะ..เ..ม..อื่...ค..ว..า..ม..ต...า้..น..ท...า.น...เ.พ...่ิม...ข..ึ้น....ก..ร..ะ..แ...ส..ใ..น..ว..ง..จ..ร..จ...ะ..
ล..ด...ล..ง..ต..า..ม...ก..ฎ...ข..อ..ง..โ..อ..ห...ม์ ............................................................................................................................................

2. การเก็บประจุและคายประจุของตวั เก็บประจแุ บบแผ่นตัวนำขนาน 2 แผน่ มฉี นวนคน่ั กลาง มหี ลกั การ
อย่างไร
........ถ..า้..ต..่อ...ต..ัว..เ..ก..็บ...ป..ร..ะ..จ...ุก..ับ...ค..ว..า..ม...ต..า่..ง..ศ..ัก...ย..์.ต...ัว..น...ำ.แ...ผ..น่...ห..น...งึ่..จ..ะ..ต...่อ..ก...บั ..ข...ว้ั ..บ..ว..ก...อ..ีก...แ..ผ..่น..ห...น..่งึ..จ...ะ..ต..อ่...ก..ับ...ข..้ัว..ล..บ....ฉ...ะ..น...น้ั ........
....แ..น...ห..น...่ึง..เ.ก..็บ...ป...ร..ะ..จ..ุบ...ว..ก..อ...ีก..แ..ผ...น่ ..ห...น...ง่ึ .จ...ะ..เ.ก...็บ..ป...ร..ะ..จ..ลุ...บ....ท..ำ..ใ..ห..เ้..ก..ิด...ค..ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ..ัก...ย..์แ..ล..ะ..ส..น...า..ม...ไ.ฟ...ฟ...า้ ..บ..น...แ..ผ..่น...ต...วั ..น..ท...ั้ง......
....2...แ...ผ..่น....เ.ม...อ่ื ..เ.ว..ล...า..ผ..า่..น...ไ.ป...ร..ะ..ย..ะ..ห...น..ึง่..ป...ร..ะ..จ..ุจ...ะ..ถ..ูก...เ.ก..็บ...ไ.ด...้ม..า..ก...ท..ีส่...ดุ ..ต...า..ม..ข..น...า..ด..ค...ว..า..ม..จ...ขุ ..อ..ง..ต...วั ..เ.ก..็บ...ป...ร..ะ..จ..ุน...ั้น....เ.ร..ีย..ก...ว..่า. ...
....ก..า..ร..เ.ก...็บ..ป...ร..ะ..จ..ุ..เ.ม..่ือ...ถ..อ...ด..ค..ว...า..ม..ต..่า..ง..ศ...กั ..ย..์อ...อ..ก....ป...ร..ะ..จ..จุ..ะ..ย...ัง..ค..ง..ส..ะ...ส..ม..อ...ย..ู่ท...ี่ต..ัว..เ..ก..็บ...ป..ร..ะ..จ..ุ.ซ...ง่ึ ..ต..ัว..เ.ก...บ็ ..ป...ร..ะ..จ...ุจ..ะ..ท...ำ............
....ห..น...้า..ท..เ่ี..ป..็น...แ..ห...ล..ง่..ก...ำ.เ..น..ิด...ไ.ฟ...ฟ...า้ ...ส...า.ม...า..ร..ถ..ค...า..ย..ป...ร..ะ..จ..ไุ..ด..โ้..ด..ย..ก...า..ร..ต..อ่..ว...ง.จ...ร..ก..บั...แ..ผ..น่...ต..ัว..น...ำ..ท..ั้ง...2....แ..ผ...น่ ....ใ.ห...้ค..ร..บ...ว..ง..จ..ร.........
....อ..เิ.ล...ก็ ..ต..ร..อ...น..ก...็จ..ะ..ว..ิง่..จ...า.ก...แ..ผ..่น...ต..วั...น..ำ..ด..้า..น...ล..บ....ไ..ป...ค..ร..บ...ว..ง..จ..ร..ท..แี่...ผ..่น...ต..ัว..น...ำ..ด..้า..น...บ..ว...ก..ท...ัน..ท...ี .เ..ร..ีย..ก..ว..่า....ก..า..ร..ค..า..ย...ป..ร. .ะ..จ..ุ.........

3. จากแผนภาพวงจรไฟฟา้ พบวา่ ออดไฟฟา้ จากวงจร A มีเสยี งดงั เกิดขึ้น แต่วงจร B ออดไฟฟ้าไมด่ ัง
นักเรยี นคิดวา่ เปน็ เพราะเหตุใด

...อ..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...้า..จ..า..ก...ว..ง..จ..ร...A....ด...งั ...เ.พ...ร..า..ะ..ว..ง..จ..ร....A...ใ..ช..้ต...ัว..ต..า้..น...ท..า..น...ข..น...า..ด....5..0..0....Ω....ท...ำ..ใ.ห...ม้..คี ..ว..า..ม...ต..า่..ง..ศ..ัก...ย..์ต...ก..ค..ร..่อ...ม..ต...วั ..........
ต.้า..น...ท...า..น....5..0..0....Ω....เ.ท...า่..ก..ับ....0.....7..9....V...(.ห...า..ไ..ด..้จ..า..ก.......V..=....I.ร.ว.ม..R....=...(..VR..รร.วว.มม..).R.....=....(.3..,.3.0..0.6.+...5..0..0.).5..0...0...=....0.....7..9...V....)...ท..ำ..ใ..ห..้ม...ี ........
ก.ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ..้า..ท...่ีไ.ห...ล..ผ...า่ ..น..ข...า...B....เ.พ...ีย..ง..พ...อ...ท...ร..า..น...ซ..ิส..เ..ต..อ..ร..จ์...ึง..ย..อ..ม...ใ.ห...ก้..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ..้า..ไ..ห..ล...ผ.่า..น...จ..า..ก...ข..า...C....ไ..ป..ย...งั ..ข..า...E....อ..อ..ด......
ไ.ฟ..ฟ...้า..จ..ึง..ท...ำ..ง..า.น...ไ..ด..้ .................................................................................................. .................................................
...ส..่ว..น...ว..ง..จ..ร....B...ใ..ช..ต้...วั ..ต..า้..น...ท..า..น...ข..น...า..ด...3...0..0....Ω....ท...ำ.ใ..ห..ม้...คี..ว..า..ม...ต..่า..ง..ศ...ัก..ย..ต์...ก..ค...ร..่อ..ม..ต...วั ..ต..้า..น...ท...า..น...3...3..0....Ω....เ.ท...่า..ก..ับ....0.....5..5...V....
(ห...า..ไ.ด...จ้ ..า..ก......V...=....I.ร.ว..ม..R...=...(..VR..รร.วว.มม..).R.....=....(.3..,.3.0..0..6.+..3..3..0.).3...3..0...=....0.....5..5...V....)...ท..ำ..ใ..ห..ก้...ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ..ฟ...้า..ท...ไี่ .ห...ล..ผ...า่ ..น..ข...า...B....ไ.ม..เ่..พ...ีย..ง..พ..อ....
ท..ร..า..น..ซ...ิส..เ.ต...อ..ร..์จ..งึ..ไ..ม..ย่ ..อ...ม..ใ..ห..้ก...ร..ะ..แ..ส...ไ.ฟ...ฟ...้า..ไ.ห...ล..ผ...่า..น..จ...า.ก...ข..า....C...ไ..ป...ย..งั ..ข..า...E....อ..อ...ด..ไ..ฟ..ฟ...้า..จ. .ึง..ไ.ม...่ท..ำ..ง..า..น..................................

แบบฝึกหดั ที่ 2.3 คำนวณหาผลลัพธ์จากโจทยท์ กี่ ำหนดให้

1. ตวั ต้านตัวละ 60 โอหม์ ต่อกับไดโอด 4 ตัว และตอ่ กบั แบตเตอรี่ ดังภาพ อยากทราบวา่ แอมมเิ ตอรจ์ ะอา่ น
ค่าได้กแ่ี อมแปร์

.....ว..ธิ ..ีท..ำ....เ.น...ื่อ..ง..จ..า..ก....D..1....D..2...แ...ล..ะ....D..3....ต..อ่..ใ..น...ท..ศิ...ท..า..ง..ท...ีย่ ..อ..ด...ใ.ห...้ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ..้า..ไ..ห...ล..า่..น..ไ..ด. .้ .แ..ต...่ .D...4...ต...อ่ ..ใ..น..ท...ิศ..ท...า..ง..ท..ไี่..ม..่ย...อ..ม...
.ใ.ห...้ก..ร..ะ..แ...ส..ไ.ฟ...ฟ...้า..ไ.ห...ล..่า..น....ส...า..ม..า..ร..ถ..เ..ข..ยี..น...ใ.ห...ม...่ไ.ด...้ .เ.ป...น็ ..ด...งั ..น..ี้ ..........................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................

ก......ร....ะ....แ....ส......ไ..ฟ......ฟ......้า....ไ..ห......ล....า่....น......ต....วั....ต......า้ ....น....ท......า....น........6....0....0........Ω........3........ต....ัว.......จ.....ะ....ไ...ด.....้...R.....ร1..ว....ม........=...........6..1...0........+..........6..1...0........+...........6..1..0........ฉ....ะ.....น.....น้ั........R.....ร...ว...ม.......=.......2.....0.......Ω.................................

.ห..า..ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ..า้..ท...ี่แ..อ...ม..ม...ิเ.ต..อ...ร..์อ..า่..น...ไ.ด...้ .....................................................................................................................

...จ......า......ก......ส......ม.........ก......า......ร........................................................................................................................................................................................................I.......=...=............RV...12......20..........=..............0............6..........A......................................................................................................................................................................................................

ด...ัง..น..้ัน....แ...อ..ม..ม...เิ.ต...อ..ร..์จ..ะ...อ..า่..น..ค...่า..ไ.ด...้เ.ท...า่ ..ก..บั....0....6....แ..อ...ม..แ..ป...ร..์............................................................................................
................................................................................................................................................................... ...........

2. นนุ่ ต่อแบตเตอรีก่ ับตัวต้านทาน 10 โอห์ม และ 20 โอห์ม ดงั ภาพ ถา้ แอมมิเตอรอ์ า่ ค่าได้ 2 แอมแปร์ อยาก
ทราบว่า นุ่นใชแ้ บตเตอรี่ทม่ี ีความตา่ งศักย์เท่าใด

.........ว..ิธ..ที...ำ...เ.น...ื่อ..ง..จ...า..ก.....D..2....ต..อ่..ใ..น..ท...ิศ...ท..า..ง..ท...่ีย..อ..ด...ใ.ห...ก้..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ..า้..ไ..ห..ล...่า..น..ไ..ด..้..แ..ต..่..D...1..ต...อ่ ..ใ.น...ท...ิศ..ท...า..ง..ท..่ีไ..ม..ย่...อ..ม..ใ..ห...้ ..........
.....ก..ร..ะ...แ..ส..ไ..ฟ...ฟ..า้..ไ..ห..ล...า่ ..น....ส..า..ม...า..ร..ถ..เ.ข...ีย..น..ใ..ห...ม..่ไ..ด..้.เ..ป..น็...ด..งั..น..้ี..........................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
.....จ..า..ก...โ.จ..ท...ย..์..แ..อ..ม...ม..ิเ..ต..อ...ร..์อ..า่..น...ค..า่..ไ.ด...้ .2....แ..อ..ม...แ..ป...ร..์....................................................................................................
.....ห...า..ก..ร..ะ..แ...ส..ไ.ฟ...ฟ...้า..ท...่ีแ..อ..ม...ม..ิเ..ต..อ..ร..์อ...่า..น..ไ..ด..้ .................................................................................................................

...............จ......า......ก.........ส......ม.........ก......า......ร......................................................................................................................................................................................................VI.........=...=............VR...I...R............=..............2.......0.........x............2.........=............4......0..........V............................................................................................................................................

.....ด..งั..น...้นั ....น..นุ่...ใ..ช..แ้ ..บ...ต..เ..ต..อ..ร..ี่ท...ี่ม...ีค..ว..า..ม..ต...า่..ง..ศ..ัก...ย..เ์ .ท...า่ ..ก..บั....4..0....โ.ว..ล...ต..์..................................... ...........................................
............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................................................... ...........

ใบกิจกรรม

เร่อื ง การต่อวงจรทรานซิสเตอร์

กลุ่มที่ ....................................

รายชอื่ สมาชิก

1. ...........................................................................ช้นั ......................เลขท่.ี ............ห้อง...........
2. ...........................................................................ช้นั ......................เลขท่.ี ............หอ้ ง...........
3. ...........................................................................ชัน้ ......................เลขท่.ี ............หอ้ ง...........
4. ...........................................................................ชั้น......................เลขท่.ี ............หอ้ ง...........
5. ...........................................................................ชั้น......................เลขท.ี่ ............หอ้ ง...........

จุดประสงค์ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
• การสังเกต
ทดลองและอธบิ ายต่อวงจรอิเล็กทรอนิกสท์ ีม่ ที รานซิสเตอร์ได้ • การจำแนกประเภท
วัสดอุ ุปกรณ์ • การลงความเห็นจากข้อมลู

1. สวติ ช์ 5. ทรานซิสเตอร์ รหัส C458 จติ วทิ ยาศาสตร์
2. สายไฟฟ้า 6. แบตเตอรี่ขนาด 1.5 โวลต์ 2 กอ้ น พร้อมกระบะ • ความสนใจใฝร่ ู้
3. ออดไฟฟา้ • ความรับผดิ ชอบ
4. ตัวต้านทาน 100 โอห์ม 330 โอห์ม และ 500 โอห์ม • การทำงานร่วมกับผอู้ น่ื ได้อยา่ ง
สรา้ งสรรค์
วิธีปฏิบตั ิ

1. ต่อวงจรไฟฟ้า ซึ่งประกอบด้วยแบตเตอรี่ สวิตช์ ตัวต้านทานที่มีความต้านทาน 100 โอห์ม และออดไฟฟ้า
ดงั ภาพ (ก) จากน้ันสวติ ชล์ ง แล้วสงั เกตผล