ภาวะการติดนิโคติน (Nicotine Addiction)

สาหรับปัญหาในทางสังคมน้ัน การใช้สารในทางท่ีผิดก่อปัญหาที่มีลักษณะพิเศษอยู่ 2 ประการหลัก

ประการแรก คอื ปัญหาความสมั พนั ธ์ระหวา่ งบุคคลของใช้สาร

ประการสอง คอื ผลรา้ ยตอ่ สังคมท่ีกระทบตอ่ ปัจเจกชนอื่น พฤตกิ รรมใดท่จี ะเป็นปญั หาสังคมนน้ั

ขึน้ อยู่กบั มุมมองของท้งั ภาครัฐและชมุ ชน

ซง่ึ สามารถระบปุ ญั หาสังคมเป็นการเฉพาะได้ ดังน้ี

1) การใช้สารในทางที่ผิดอาจสง่ ผลในความเสียหายทางเศรษฐกิจ ซง่ึ กระทบตอ่ สังคม (ครอบครัวหรือ

คนใกล้ชิด) ของผใู้ ชส้ ารโดยทนั ทีและกระทบสงั คมสว่ นรวม บทท่ี 1
2) อาจเกิดการเสื่อมความสัมพันธ์ในคขร้ออมบูลคทร่วั ัวไเปนเ่ือกง่ียจวากกับผสลาขร้อนทิโคี่ 1ต)นิ หรือเนื่องจากข้อจากัดของผู้ใช้

สาร รวม3ถ)ึงกผาู้ใรชท้สาาหรนอา้ าทจใ่ี จนะฐาเขน้าะรค่วคู่ มรใอนงหพรฤ(อืGตบeิกพุ nากeราrณรa์ีทl IาnงfอoาrmชญaาtiกoรnรoมfในNหicลoาtยinรeูป)แบบ นอกเหนือจากการ

คควราอมบผคดิ รใอนงกสาารรใชเพ้ยภ่ืาอนาเวสพกพาาหรโดณนยต์ะผดิ หสิดรากือรในฎนิโหคกมตานิารเยทปาน็ พงเหาฤนตตุผิกกลรหารรลมขกั นเทหท่ีสลา่งใ่าสหนา้ผรี้รู้ทเวพ่ีเสมือ่ พถรผึงบั ลกปิตาภรรัะณกกฑ่อนั ย์ อตาาสอ่ ชูบเญจไม้าา่สขกาอมรงารสรมาถเรเพลกิแื่อเลสใหะพอ้ไไดดา้ช้มสญง่าผซาลึ่กงสรรามร

ความรนุ แรทงาทให่เี ก้เกดิ ิดขโ้ึนรคภแาลยะใภตาอ้ วิทะแธทิพรลกขซอ้องนสตาา่ รง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มวี ารสารชอื่ “The Health
คสาวรามแตต้อ่เปง4ก)น็CนDานมoิโeรคnpลูอบตsaคกรินerา่จtิกqเmขทาาu1้าก่ีสรe.eไกสnญูปntผาาcแเeรธลลสosใติาะfยี ชรภผoHเ้สณพลัณfeาล่อืSaะฑรัพmlสแ์ยจtธhาลาะoข์ ธสะทkอaาูบiทnงnารรขdgลรณวบ:พัามHวชยทยNuนนผาง้ัimกcยทู้ใกoาชaาว่ัรรtสn้สiทตไnบูปาดิSาeโรสดeงรซAากงrว้ vรงdงึ่ยาiานเcdรปนโิeiแcครน็stพูปตiท(oนิ1แท)รnบใยไพัน:ดบ์ Aรย้อมต่าธา่าRูลงิบกงกeคาราpๆ่ายยขoทกทอrจตี่ลtี่ทงนไอ้oาสกเใงปfังแหสtน็คล้เhูญกทะมeิดผี่มเแสกลSาลขาuกียว้รอrรไgตะปงeกิดขทไoาสอ้มบnราสต่ไรใรดG่อชนุปแ้รe้สโิ ่าnคค3างeต่เรกขฉrนิใาa้อพนยlหาเท(มลUะา่อืกั เ.งSนไทดด.ือ่ งั้ร่ผี นงบั ิดจี้สนาาการไผปู้ใชสู้่

5) ผูใ้ ชส้ า2ร.สาสมาารรนถิโคแตพนิ รไก่ ดรร้ ะบั จกาารยพกสิ าูจรนใท์ชา้สงาหรลใักนเทภสาัชงทวิท่ีผยิดาวท่าเ้ังปใน็นสสาังรคทม่กี ท่อใ่ีแหว้เดกิดลก้อามรตติดัวขผอู้ใชงร้สา่ างรกาหยมรนือุษเมยื่อไ์ ดผ้ ู้ใช้
สารยา้ ยถน่ิ ทงั้ ในประเท(aศdแdลicะtiนoอn)กประเทศ (20)
3. ขบวนการการติดสารนโิ คตินท้ังทางหลักเภสชั วิทยาและพฤตกิ รรมศาสตร์ เป็นขบวนการเดียวกนั

กบั กา3ร.ตปดิ สราะรวเสัตพแิ ตลดิ ะชทนีม่ิดาอขืน่ อๆงเนชโิ่นคเตฮินโรอีน (heroin) หรอื โคเคน (cocaine)
มกถปึงลกีญั แาาหมยราตเ้วปกา่ิดา็นไสมรผาต่ใู้เรชสิดนท่พสโิ กุาคปครตรนนนิะนนใโินทจเคาิโพาี่เตคใตส่มิบ้นต(นิพdสยนิเยผูงaปาขาลil็น(สส้ึนyิตอปูบบูมภังsัญมาณัmกทกหาฤกุฑoกาตษสย์kวทาeา่า:าัว่กrสสยNโsแูบลาพ)iรกหcจ(ัน1เทoะส้ง)ธเง้ัแใพtกน์แุใiลnตนดิ จลิดว้eภกาะจช)าลนคนะวุ่มวเวะปดิมผนตาอู้ทน็นีคมดิื่นี่ลนสิโสเคอกขาๆางตลรรม้ เ(่มุปนินส3ข-นโิพ5รปน้ค)ี้ะยรมตจากใะเีินะนสพอกมชูบแยีบอว่มี งตพบแงราอ่ ปบอ้ออกุบียวลยคใัตา่ลนค.ู่กิ ศะร1ใาา.อ้บรล5ใ1ยณยนอ9ทลาข์ย8สี่3สะอ8ดาูบขงมช์0มผอมาน.บีู้ทง3ราดิทปไ่ีถ-กด5หครเกล้ระวนับิกขวชางึ่เกมา่อาสกสาตงไพรร่วมนีพวยกน่มิม้าินาลหอพีสสิจุ่มบูนื่์ขนีฉนซอไยัักี้จด่ึงๆงวะ้พา่(2เ)บมอ่ื
วารสาร SurgeonทGงั้eหnมerดalป’sฏRิกeิรpยิ oาrtทไาดง้กชลีว่าเวคถมึงีจผละกเกระดิ ทขบึน้ ททารี่ งาดก้านขกอางยตภน้ าแพลขะองเปกาลรย่ี ตนดิ มสาารสนะิโสคมตินทแ่ใี บละ
นิโคตนิ มฤี ทหธลเ์ิกั ปก็นารพพษิ น้ื กฐาับนรขะอบงบกาปรรตะดิ สารทชแนลดิ ะดถงั ือกลเป่าว็นดยังานฆี้ ่าแมลงอยา่ งหนง่ึ แต่ถ้าไดร้ ับในจานวนไม่มากจะ

กอ่ ใหเ้ กิดการกระต1ุ้น. ระกาบรบคปน้ พระบสยาีนทสีเ่ ฉ่วพนากะลเจาางะจแงต(่ถsp้าeไดci้รfiับcใgนeจnาoนtyวpนeมs)าแกลอะาตจัวจระับถ(ึงreตcาeยpไtดo้ rโดsuยbเมty่ือpไeดs้ร) ับที่มมีากถึง
จานวนหนึง่ จะเปล่ยี นจบาทกบกาาทรตกอ่ รกะาตรขุ้นบสวมนอกงาเรปต็นดิ สกาารรนกโิ ดคตกินารทางานของสมอง
มกบัะเนข้าอื หเสทนาศักรนมิโันคฝตรินั่ง2ยม. งัะสกตขแเขกบาาดิ รมือ้ไสวขตนามาปอรรก่วนบญั ถางิโสรหพคตนพาตบิดอรินไสงิกดไแาดไร้ใลทไ้นนะวยโิพกแคเาลชืขตระจียินเมขาวทาา้ พแี่แกถลตวกึงสกกะวา่าตใอรคน่าืน่ นนงใอกิโบกคันกีลขตใคมุ่อินนวอื งใชยันตว่ อพผง้น่ืนวืชลยัิตตCรตภวรoา่มัณะcงทกaฑๆ้ังลู ์ยกแเาาปตSสรน็oพู่บทสlขบาa่ิงคอวทnวง่าี่สaวามายัมcคจีรเeขัญนุ่าa้านตใจeจวอ่ ะรนก(มปูnาเีโพแรiอgวบกียhาบางงtสแsเแทลhลนาก็ะaวใแนทdหนาอ้e้คงวยน)กทเกไาามดลรงื่อ้แุ่มขเนอกทง้ี่ ยี บ

3. การสร้างความตระหนักรู้ถงึ พิษภยั และอันตรายตอ่ รา่ งกายและจติ ใจของผู้ทกี่ าลงั เผชิญกบั ปัญหา

ขอ้ มลู ทวั่ ไปเกี่ยวกับการเสปกพาัญตรหติดาิดสดสาังรากนรลนโิ คา่ิโวคตตินนิ เปน็ สิ่งท่ีสาคัญ รวมทั้งการเรียนรู้และแนวทางการรศป.ฏดรบิ .ตัภิตกัว.อใหนห้ันลตดุ์ ไพช้นยกจาลุ กวฒั นา
วทิ ยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ

ข้อมลู ทัว่ ไปเก่ยี วกบั การเสพติดสารนิโคติน 47 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ
◉ ◉4276

3.1 ลกั ษณะทางเคมขี องนิโคตนิ

นิโคตนิ เปน็ สารทม่ี ีลกั ษณะเปน็ น้ามันแต่สามารถดูดซบั และละลายในน้าได้ สามารถทะลุผ่านผิวหนัง

ของคนและสตั วไ์ ด้งา่ ย และระเหยไดง้ า่ ยท่ีอุณหภูมหิ อ้ ง เนือ่ งจากนิโคตนิ เป็นสารประกอบไนโตรเจนท่เี ปน็ เบส

จึงสามารถทาปฏกิ ิรยิ ากบั กรดไดเ้ ป็นเกลือนิโคตนิ ซง่ึ มสี ภาพเปน็ ของแข็งทล่ี ะลายนา้ ได้เน่ืองจากนโิ คตินในรูป

ของเบสอสิ ระจะสามารถถูกเผาไหม้และระเหยไปไดท้ อ่ี ุณหภมู ิ 95 องศาเซลเซยี ส ดังนั้น นโิ คตนิ ทีอ่ ยู่ในยาสูบ

จงึ สามารถระเหยไปได้เมื่อถกู เผาไหม้ อย่างไรกต็ าม ปริมาณของนิโคตนิ ทไ่ี ดร้ ับจากการเสพยาสูบน้ันมาก

พอทีจ่ ะทาใหเ้ กิดผลตอ่ รา่ งกายได้ (รปู ภาพท่ี 1) บทที่ 1
สตู รทางเคมี : c10h14n2 ขอ้ มลู ทว่ั ไปเกย่ี วกบั สารนิโคติน
ชือ่ ทางเคมี (:s)1--3m-(1e-tmhyelt-2h-y(l3(-G-2pe-pynryeidrrryoalll)idIpninyfroyrlro)mlpidayitnriiodeni;nbeoe;ft3aN--(pi1cy-omrtidienytelh-)ayllp-2h-ap-ynr-rmoleidtihnyyllp) ypryrorildidininee ;

ลักษภณาะวกทาารงณกต์าดิยสภาารพนโิ ค: ตเเปผินาน็เปไขฟ็นอเแหงลเตหะผุ มลลีกวหลลลกักัน่ิ ทษคท่ีณลา้าะใยหคกผ้ ลลู้ทา้ นิ่่ีเยสยนพาผา้ สมลูบติันเภมไัณมือ่ ฑป่มย์ ีสลาี่อสแยูบตทไ่จมงิ้ ะ่สไเาวปมใ้ ลานรีย่อถนาเลกเปกิ าเน็ศสสพีนไดา้ ้ ตสาง่ ผลลเมอ่ื นาไป

ทาใหนเ้ กอิดกโจราคกแนละิโคภาตวนิ ะใแนทใรบกยซาอ้ สนูบต่าแงลๆว้ ตยามังมมาีสาโดรปยใรนะปกี คอ.บศ.อ1ลั 9ค8า8ลมอวี ยาดรสอ์ าื่นรชๆ่อื ท“่พี TบhไeดH้จeาaนltวhนมาก เชน่ นอร์
ปยนาิโรคนมิ ตัตานDCินณถoิโeค(์ุnpสo(ตnsaาrินeroaรtqเนlmrขu1n้าอse.eiไncรnปnuo์นtผcแfteลิโลofiคsติn)ะfตภผeo2Hนิลัณf))eลพSaยแฑพัmlลบา์ยtธhสาะoไ์ขสดบูkอaอูบiม้nบงnนรขาdgดวบา:กมเHตวคททNuนายี้ีส่ัง้imบกcวยุดoานีaาใรt(สnนiCตn(ูบยดิahSeโสnาeรeAาสงrawvรงdูบtiานicdanปนโิeibcคgรรsitปูต)nะi(oิน1แeเ)n3ภบใ)ไน:)ดบทซAรย้อตซา่ึง่ ธา่าRงกิสบิงสกeาาาบูาpๆรรยยoไป์ กทป(rจcรลtที่ ทนiะไogากเ์กใaปf(แหPอrt็นล)้เhiบกทะpeสดิผเ่ีมeหว่กลSา)นลขาuก4รอสrร่าgต)ะนงาeิดขทซรพ้ีoส้อบอกิ nบาสตนารรไG่อรนาดุปรe์ตโิใ้(า่nค3cนางeตiบกผgขrินาaaนี้อลยlrหิตแ)เ(มลลภU(อ่ืกั1ะ.ณั9Sไอ)ดด.ฑนังร้ อน์ยับายี้าสบา่สาางรูบซไรีนเกชพต็น่ บาใม1น)
ปรมิ าณน้อยท2.ีส่ ดุ สใานรยนาโิ คสตบู นิ บไดด้รเคบั ีย้กาวรแพลสิ ะจู ยนา์ทนาัตงหถล์ุ กั ปเภรสมิ ชั าวณทิ สยาาวรา่อเลัปน็คสาาลรอทย่ีกด่อเ์ใหหล้เกา่ ดิ นกี้จาะรตเพดิ ขิม่ อขง้นึ ร่าในงกราะยหมวนา่ษุ งยปไ์ ดฏ้ กิ ิริยา
ออกซิเดชัน (oxid(aadtdioicnti)onแ)ละการทางานของเชื้อแบคทเี รยี ในข้ันตอนการผลิตยาสบู มากกวา่ ที่จะเกิดจาก
ขบวนการกา3ร.เจรขญิบวเตนกิบาโรตกขาอรตงพิดสืชาร(2น1โิ)คทตี่สนิ าทคั้งญัทานงหิโคลตักินเภอสาัชจวพิทยบาไแดลใ้ ะนพพฤืชตติกรระรมกศลู าอสน่ืตรเช์ เน่ปกน็ ันขบเวชน่นกามรนัเดสยี าวปกันะหลัง
มะเขอื เทศ และมกะบั เกขาอื รมติด่วสงา(ร22เส) พตดิ ชนิดอื่น ๆ เช่น เฮโรอนี (heroin) หรอื โคเคน (cocaine)

ปัญหาการตดิ สารนิโคตินเปน็ ปัญหาทวั่ โลกท้ังในกลมุ่ ผู้ท่ีลองเสพยาสูบ พบว่า 1 ใน 3 ของประชากรกลมุ่ นจ้ี ะ

กลายเป็นผู้เสพประจา (daily smokers) (1) ในจานวนคนกลมุ่ นี้ มเี พียงร้อยละ 5 ทสี่ ามารถเลกิ เสพยาสูบได้ (2)

ถงึ แมว้ า่ ไม่ใช่ทุกคนท่ีเสพผลิตภัณฑย์ าสบู จะเกิดภาวะตดิ สารนิโคติน แตอ่ ุบตั ิการณ์ของผู้ท่ีได้รบั การวินจิ ฉัยว่า

มกี ารติดสารนโิ คตินเพิ่มสูงขึน้ มากกว่าสารเสพตดิ ชนิดอืน่ ๆ (3-5) ในชว่ งปี ค.ศ. 1988 มีบทความตีพิมพข์ อง

วารสาร Surgeon General’s Report ได้กล่าวถึงผลกระทบทางด้านกายภาพของการตดิ สารนโิ คตินและ

หลกั การพ้นื ฐานของการตดิ สารชนิดดังกล่าว ดงั น้ี

1. การคน้ พบยีนทเี่ ฉพาะเจาะจง (specific genotypes) และตัวรับ (receptor subtypes) ที่มี

บทบาทตอ่ การขบวนการติดสารนิโคติน

2. การตอบสนองและการเข้าถึงสารนโิ คตินในผลติ ภัณฑ์ยาสบู ของวัยรุ่น จะมโี อกาสทาให้คนกลุ่มน้ี

ตดิ สารนโิ คตินไดไ้ วและมากกวา่ คนกลุ่มวัยอ่นื รวมท้งั การทาความเขา้ ใจรูปแบบและแนวทางของ

ขบวนการตดิ สารนิโคตนิ ทีแ่ ตกตา่ งกันในช่วงวัยตา่ ง ๆ เปน็ สง่ิ ท่ีสาคญั ต่อการวางแนวทางการ

แกไ้ ขปญั หา

3. การสร้างความตระหนรกั ปู รภถู้ ึงาพพษิ ทภ่ียั 1แลสะาอรันแตอรลาคยตาอ่ลรอา่ ยงกดา์ นยแิโคละตจินติ ใ(2จ3ข) องผู้ท่ีกาลังเผชิญกับปญั หา
ขอ้ มลู ทั่วไปเก่ยี วกับกปกาัญารรหตเาดิสดสพังาตกริดลนสา่ิโาวครตนินิโเคปตน็ ินสงิ่ ท่ีสาคัญ รวมทัง้ การเรยี นรแู้ ละแนวทางการปฏิบรตั ศติ .ัวดใรห.ภ้หกล.ุดอพนน้ันจตา์ ไกชยกลุ วฒั นา
วิทยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

ข้อมูลท่วั ไปเก่ียวกบั การเสพติดสารนิโคติน 48 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา

วทิ ยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

◉ 2468 ◉

3.2 คุณสมบตั ทิ างเภสชั จลนศาสตรข์ องสารนโิ คติน

3.2.1 การดูดซมึ (Absoprtion)

นิโคตนิ ได้จากขบวนการกลนั่ จากการเผาไหม้ของยาสบู ขณะทสี่ บู และถูกสง่ ผ่านรปู ของละอองฝอย

ผสมร่วมกับสารทาร์ในยาสูบหรือทเ่ี รียกวา่ ‘particulate matter’ ซงึ่ ละอองดังกล่าวจะเขา้ ส่รู ่างกายทางการ

สูดดมเขา้ ทางเดนิ หายใจ การดูดซึมของสารนิโคตินเขา้ สู่เซลล์ร่างกายข้ึนอยกู่ ับค่าความเปน็ กรด-ด่างของ

รา่ งกาย เนื่องจากสารนิโคตินมคี ุณสมบัติเป็นดา่ งอ่อน (weak base; pH 8.0) ซึง่ ในควนั ยาสบู ประเภทบ่มควนั

(flue cured tobacco) เชน่ ยาสูบโรงงาน ซ่งึ จะได้ใบยาสบูบททที่ม่ี 1ีปริมาณน้าตาลสงู และมีปริมาณนโิ คตนิ ใน
ระดบั ปานกลางถึงมาก อยา่ งไรก็ตาม ควันท่ีไขด้อ้จมากลู ผทลว่ั ติ ไปภัเณกฑี่ยวย์ กาสบั บู สปารรนะเิโภคทตนนิ ข้ี ณะอยู่ในชอ่ งปากระหว่างการ
สเซบู ลลม์ไีคด่า้ คแวลาะมจเะปแ็นตกกรตดวั -เดป่า็นงคออ่นนุภไาปคททามี่ งีปกรร(ะGดจe(ุ np(ioHernaอizlยeIใู่ ndนfชofo่วrงrmm5a).5t(i2o-4)n6ส.o0ว่ )นf ทคNวาicันใหoไ้นดtiจ้โิnคาeตก)ินผลไมิตส่ ภาณั มฑารย์ ถาดสดู ูบซปึมรผะ่าเภนทผนัง

บกรม่ ดใน-ดอ่าางกสางู ศ(p(aHiภrมcาาuวกกreการdวณ่าtหต์ oิดรbสอื aาเรcทนcา่ โิoกค)บัตเนิ ช6เน่ป.5็น)ไเปหทปตาุผ์ใซลหิกห้นลาิโกัรค์ทตแที่ นิลาไะใมหผแ่ผ้ลู้ตทิต่ีกเภสตพัณวั ผฑแลล์ยติ ะภาสสัณาบู ฑมจย์ าาารกสถบูฝถไั่งูกมทส่ดวาูดปี มซยาึมรุโถรผเปา่ลนิกซผเสงึ่ นมพงัคีไเด่าซ้ คสลง่วลผา์ ลแมลเปะ็น

นิโคตินในทคาใวหนั ้เกยิดาโสรบูคแทลเี่ ะปภ็นาลวะะแอทอรงกฝซออ้ ยนยตังา่ ถงกู ๆดตูดามซมึมาภโาดยยใในนชปอ่ี คง.ปศ.า1ก9ร8ะ8หมววี่าางรทสีม่ารกี ชาื่อรเ“สTพhยeาHสeูบaเlขthา้ สู่รา่ งกายไดอ้ ีก
ดเปว้ ็นยก(ร25ด) -นDCซดoโิe่ึงคา่ npผงตsaลสินerิตtูงqเmขภu1ทา้ e.eณัไาnปnใฑtผcแหeล์ยลo้ลsติะfาะภผสoHอลัณfบูeอลSaฑใพังmนl์ยtฝธhปาoข์อสัจkอaยูบiจnงnเรขหุบdgวบ:ลันมHว่าทNuนไน้ังimดกcย้ถี oาอ้ aากูรtสาniตดnบูศิดSeูดโยั สeรซเAางrทvมึรงdiานคเcdนขโิeโicคนร้าstูปตสโi(oิน1ลแู่ป)nบใยอไน:ดบีมดAร้อตาา่มธา่Rใงาิบงชกeกา้ใาpๆนยขยoกท้ึนกrจลt่ีทานไ(oรา2กเใ6ทปfแห)t็นาลนเ้hกทใะeอหิดผม่ี กก้ลลSาขจาuกะรอrราอgตะงกอeิดขทนoงสอ้บnฝี้ าสตสรอรG่อานุปยรeริโข่าnคน3งอeตโิกขคงrินาa้อนตยlหิโเนิ(มลคUจ่อืกัต.ะSไนิดด.ถมงั้รูกนับคี ดี้ส่าูดาครซวมึ าม
ทางผิวหนงั และเ2ย.ือ่ เสมาอื รกนทโิ คี่บตุผนิ ิวไดเช้รน่ับกทาีใ่ รนพปิสาูจกนแ์ทลางะหใลนกั จเมภกูสัชหวิทรยอื ากวา่ารเปส็นูดสดามรทท่กีาง่อปใหอ้เดกดิ ปกราริมตาดิ ณขอขงอรงา่ นงกโิ คายตมินนแุษลยะไ์ ดค้วาม
รวดเรว็ ทร่ี า่ งกายไดร้ (aับdจdะicขtึน้ioอnย) ูก่ บั วธิ ีการเสพ โดยการสูดควันพบว่าจะไดร้ ับนิโคตินเป็นปริมาณที่มากและเรว็
กว่าวธิ อี ่นื ๆ 3. ขบวนการการติดสารนโิ คตินทง้ั ทางหลักเภสชั วิทยาและพฤตกิ รรมศาสตร์ เป็นขบวนการเดียวกัน
เมอื่ ควันยาสกบูับกเขาา้รตสดิู่ปสอาดรเไสปพถตึงิดบชรนเิ ิดวอณนื่ ถๆงุ ลเมชน่ (aเฮlvโรeอoนี li()hนerโิ oคiตn)ินหจระอื ถโูกคเดคดู นซ(ึมcoอcยaา่ inงeร)วดเรว็ โดยระดับ

ปนทโิ่ีสรคะดุ ตมเมนิาือ่ณในถมกปกงึลกีกญั7าแาารร.หม4ยรสะาตเว้ ูบแปกทา่ดิ สา็นไเาสสมรเผใาลตใ่รหู้เรชสิดือ็จนน้ท่พสสกิโกุโิาคป้นิจคครตระนตนนิะ(เโิแินทจพเคพผาี่เถต่ิมสมิ่นูก(นิพขdสภดเผึ้นงูaปดูมูขลiอlน็ ึ้นซyิิทตยปมภมึี่sา่ัญ1าัณmเงกข)หรฑoกา้า(ว2ย์kวสท3ดeาา่)ู่่วัผเrสสโทรsนบูลา)ว็งั้รงักจ(ใน1เถทะนส)้ีงุเัง้ใพเขกลนในตนิดณจมือ่ิดภกาไะชงาลนดทจนว่มุวอ้ ะาิดี่เผนยสตกอทู้ค่าพิด่นืพ่ีลนงสแอืน้กรๆาลงลวรทเ(ะ่มุนดส3่ผี -หนิโพ5เิวค)ร้ีายขมตว็ ยาใอเีินนสพใโงจชูบดแยี ถเ่วยงตขพุงงรหอ่ ลป้าบ้อุบลเมียวอคตััง่าใล.ากิจนศะ1คาา.ปร5วกใ1อณนนั9รทด์ข8า่เส่ี3ขมอ8งาา้กขงีคมมผสอาา่าบีู้ทงปู่ยรคทป่ีไถไอวดครดเาดลร้ะว้รมับิกชาบั เเกมาแสปคกาตลพ็นรวรีพะวยกันกิมนิราลทรพสะจิุ่มดีมู่บ์ขฉดน-อไีนยัับจี้ดดงวิโะจ่า้า่ค(2งะ)ตสนิ ูง
เขา้ ส่ปู อดวานรสโิ คารตSนิ uจrะgeถoกู nดGดู eซnึมeเrขaา้ l’สsูก่ Rรeะpแoสrtเลไอืด้กดลแ่าวลถะึงนผลาสกร่งะไปทบทท่ีสามงอดงา้ นภกาายยใภนารพะขยอะงเกวาลราตดิ 1ส0า-ร2น0โิ ควตนิ ินาแทลีะซงึ่ เรว็ กวา่
การให้สาหรลนัก้ากทาราพงห้นื ฐลาอนดขเอลงอื กดารดตาิดสา่งรผชลนทิดาดใงั หก้เลก่าิดวกดาังรนแ้ี สดงออกทางพฤติกรรมและอารมณ์ (27) หากอัตราการดูด

ซึมนโิ คตนิ จะเปน็ 1ต. ัวกแาปรรคส้นาพคบัญยนีทท่ีท่เี าฉใพหา้ผะเู้เจสาพะปจงรบั(sรpะeดciับficนิโgคenตoนิ tทypี่ตeอ้ sง)กแาลระดต้วั ยรบัตน(rเeอcงepเพto่ือrใsหu้ไbดtyผ้ pลeลsัพ) ทธต์่ีมีามท่ี
ตนเองต้องการ ซงึ่ ขบบวทนบากทาตรอ่ดกงั ากรลขา่ บววทนากใาหรตเ้ กดิ ดิ สภารานวโิ กคาตรนิ ณ์ตดิ นิโคตนิ (nicotine addiction) เนื่องจากร่างกาย
ตค้อลางยกาอรารจระะมดเณับหน็นด์ ิโไี 2ไคด.มต้วห่ ่าินตแขกกงสกบาิดุดลรไ้สูงวหขตไนเากพปอรงกนกบดิัญื่อาโิสารตหคไรตนอามตติดอบิน่เสดิงคไสแาสรดรลนาีย้ไนะวอรดิโกแนคงาลใเตโิระปนคนิเมข็นเตทชาา้ ตินแ่ีกถงิ น้ตกคงึคสกวอ่ว(า่าต2านรค8่ามน)ขนงรกิโ้ากคสู้ันงลตึกซใมุ่ ินนอับวใชัยานซว่ รอผ้องมนื่ วลนณัยิตรตภทวแ์ า่มัณ่สีลงทาฑะๆัง้คพ์ยกญัเาฤาปสรผตน็ บูทู้ทิกสขาง่ิรเี่คอทสรวง่ีสพมวาายัมทยครเาแี่ขญัุ่นส้าสตใบูจดจ่อะสงรกมอปูาาโี มอแรอวบากการบามงถสแแาทปลนาเะรวชใแบัทห่นนาเ้คปงวนอกทลกาาายี่ลกรงนุ่มขานอรรผงี้ะ่อดนบั
สารนิโคตินในสม3อ.งตกาามรสทรร่ี า้ ่างงคกวาามยตตร้อะงหกนาักรรตถู้ าึงมพตษิ ัวภแยั แปลระตออ่ นั ไตปรนายี้ ตอ่ รา่ งกายและจติ ใจของผู้ทกี่ าลงั เผชิญกับปญั หา

ขอ้ มูลทั่วไปเกย่ี วกบั การปกเาัญสรพหตตาดิ ดิดสสังาการรลนนา่โิ วคิโคตตนิ ินเป็นสง่ิ ที่สาคัญ รวมทัง้ การเรียนรู้และแนวทางการปรฏศบิ.ดตั รติ .ภวั กให.อห้ นลันุดตพ์ ้นไชจยากกลุ วัฒนา
วิทยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

ขอ้ มูลท่ัวไปเกย่ี วกับการเสพติดสารนโิ คติน 49 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา
วิทยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ
◉ ◉4296

1. จานวนครัง้ ท่ีเสพอัดควันยาสูบเขา้ สปู่ อด (puff-by-puff)
2. ปริมาณควนั ทีเ่ สพอดั เข้าสู่ปอด (puff volume)
3. รปู แบบการสูดลมหายใจเข้าขณะทีส่ ูบ (depth inhalation)
4. อตั ราการเสพอดั ควันยาสบู (rate of puffing)
5. ความแรงของผลิตภัณฑย์ าสบู (nicotine concentration)

บทที่ 1
ขอ้ มูลท่ัวไปเก่ียวกับสารนิโคติน
(General Information of Nicotine)

ภาวการณ์ตดิ สารนิโคตินเป็นเหตุผลหลักที่ทาให้ผู้ท่ีเสพผลิตภัณฑย์ าสบู ไม่สามารถเลกิ เสพได้ สง่ ผล

ทาให้เกิดโรคและภาวะแทรกซ้อนตา่ ง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มวี ารสารชื่อ “The Health

Consequences of Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.

Department of Health and Human Services (1) ได้อธบิ ายกลไกและผลกระทบต่อรา่ งกายเมื่อไดร้ บั สาร

นโิ คตนิ เข้าไปและผลลัพธ์ของขบวนการติดสารนิโคตินในร่างกาย จนเป็นท่ีมาของข้อสรุป 3 ขอ้ หลัก ดงั นี้

1. ผลิตภัณฑย์ าสูบรวมทัง้ ยาสูบโรงงานรูปแบบต่าง ๆ ทท่ี าใหเ้ กิดการติดสารนโิ คตนิ

2. (สaาdแรdผนiโินcคtภiตoูมนิ nไิท)ด่ี้ร1บั กราระพดสิ บั ูจนนโิท์ คาตงหนิ ลในักเเภลสอื ัชดวขิทอยงาผว่าลเิตปภ็นสัณาฑรท์ย่ีกา่อสใูบห้เชกนิดิดกาตรา่ ตงดิ ๆขอ(2ง3ร) ่างกายมนษุ ยไ์ ด้

3. ขบวนการการติดสารนโิ คตนิ ท้งั ทางหลักเภสชั วิทยาและพฤติกรรมศาสตร์ เปน็ ขบวนการเดียวกนั

ดังนั้น การทกี่ผับู้เกสาพรตหิดนั สไาปรเสสูบพผตลดิ ิตชนภดิ ณั อฑื่น์ยๆาเสชูบน่ รเปู ฮโแรบอบีนอ(h่นื erเoชiน่n)ยหารสอื ูบโคไเรคค้ นว(นั co(csaminoek) eless cigarettes)

หรือบหุ รปี่ไฟญั ฟหาา้ ก(าeร-ตcิดigสaารreนtิโtคeตsนิ )เปโดน็ ยปอัญา้ หงาวทา่ ่วัเพโลื่อกชทว่ง้ั ใยนใกหลเ้ ุ่มลผิกู้ทต่ีลิดอสงาเสรพนยิโาคสตูบนิ พจงึบไวม่า่ใ1ช่ขใน้อม3ูลขทอี่ถงปูกรตะอ้ ชงากใรนกทลามุ่ งนตี้จระงขา้ ม
ผลติ ภัณฑกล์เหายลเ่าปน็น้จีผะู้เสทพาปใรหะ้ผจู้ทาี่เ(คdยaiเlสyพsmยาoสkูบerปs)ระ(1)เภในทจมาวนนวนเอคงนหกรลือมุ่ นผี้ลมิตเี พจียางกรโอ้รยงลงะาน5ตทิด่ีสนาิโมคาตรถินเมลกิาเกสขพึ้นยกาสวูบา่ เไดด้มิ (2)
นเดนูดโิ ่อืคซงตึมจนิ เาขตก้าวถหมาผสางึกีมลลรแ่กูาักมสมิตรรกาาต้วภะารา่ิดร(แัณ2ไSสพ9มสuาฑ,น้ื3ใ่เรrช0ลฐ์รgน)่ทาือeปู โินกุoคดแขคnตไบอนดินGบงทอ้เกeพใ่ีเยาสnหิ่มรา่พeสมตงrผงู ่เaรดิ ขลหlวสน้ึ’ิตลดาsมภร่าเRาัณชรนeกน็วฑ้ีบpกดิ ย์สoรวดา่ารrง่ ังtสสจผกบูาไสุลลดรจา่าใเก้ ะสหวรลเพน้รกา่ดต่าิดวิโงั คดิงถภนกึชงตาี้ ผนาวินละยดิ ใกตไอนรดิด่นื ปะสร้ ทรๆาบั มิบรส(น3ทาา-โิ5ณารค)งนตทดใินิโา้น่ีคคนช่อแตกว่ ตนางินอ่ขยปใุบภา้ีนคตังาป.ิกพสศราูงข.ิมรอ1ทณาง9าณกข์8ใาอ8ทหรงมต่ีส้ผนบีิดู้ทงูิโสทแคี่ไดาคลตรร้วะินนบั าเิโใกมกคนาตดิตผรีพภินวลิมนิแาติพลิจวภ์ขะฉะอัณยัตงวดิฑา่ ส์ถาูกร

3.2.2 การก1ร.ะจกาายรตค้นัวพในบเยนนี ้ือทเเ่ี ยฉพอ่ื าะ(Dเจiาsะtจriงb(usptieocnifi)c genotypes) และตวั รับ (receptor subtypes) ที่มี
เม่อื สารนิโคบตทนิ บถากูทดตูด่อกซามึ รเขขบ้าวสนู่รก่าางรกตาิดยสาโรดนยโิ มคตีคิน่าความเปน็ กรด-ดา่ งท่ี 7.4 นโิ คตนิ จะอย่ใู นรปู แตกตัว

รอ้ ยละ 69 และไ2ม. ่แตกการตตวั อบรส้อนยอลงะแล3ะ1กาโรดเยข้าสถว่ ึงนสหารนนง่ึ โิ จคะตินจับในกผบั ลโติ ปภรัณตฑนี ์ยนา้อสูบยขกอวง่าวัยรร้อนุ่ ยลจะะม5โี อ(ก3า1)สโทดายใหม้คีคน่ากกลาุม่ รน้ี
กระจายตัวทเ่ี นือ้ เยอ่ื ต(ิดvสoาlรuนmโิ คeตินoไfดไ้dวiแsลtrะibมาuกtกioวnา่ ค(นVกdล)ุ่ม)วเัยทอา่ น่ื กบัรว2มท.6้ังกลาิตรรท/ากคิโวลามกเรขมั า้ ใสจราปูรแนบโิ คบตแลินะถแกู นตวรทวาจงขพอบงใน
หมาลกาย(อhวigัยhวะaโffดinย3iเtฉ.yพ)แกขาจกบาะาร้ไวทกขสนปร่ีขกไา้ัญ้อตางรมคหตมวูาลิดา้ากสมมาาตรรปรศนะอิโึกหคดษนตักาแนิ รพลท้ถู บะี่แึงไตพวขกา่ิษมตจภัน่าาัยงนแกเวลปนั นะใ็นนอตตนัชวั ้น่วตรงรบั ทวายัสยีส่ ตาตา่ารอ่คงสรญั า่่ือๆงนปกเปิโราค็นยะตแสสลินง่ิาทะทสจ่ีสาหติามรคใจาือญั รขทตถอีเ่อ่งจรผกบัียู้ทากกรีก่ ววับาา่าลเงนังแnเ้อืนผicเชวยoทิญื่อtากiสงnบักมiปาcอรัญ-งหไดา้ดี

ข้อมลู ทั่วไปเกย่ี วกับการกปเาสญั รพหตตาิดิดดสสงั าการรลนน่าิโิโวคคตตนิ ินเปน็ สงิ่ ที่สาคัญ รวมทัง้ การเรยี นรแู้ ละแนวทางการปรฏศบิ.ดัตรติ.ภวั กให.อ้หนลันุดตพ์ ไ้นชจยากกุลวัฒนา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

ข้อมูลทว่ั ไปเกยี่ วกบั การเสพตดิ สารนิโคติน 50 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา

วทิ ยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ

◉ 2560 ◉

cholinergic receptors ในคนท่ีเสพยาสบู จะมีปรมิ าณมากกวา่ ผ้ทู ่ไี ม่เสพ (32,33) นอกจากนี้ ยงั สามารถตรวจ

พบนิโคตนิ ตกค้างในสารคดั หลัง่ ในกระเพาะอาหารและนา้ ลาย (gastric fluid, saliva) โดยคิดเปน็ อัตราส่วน

ความเขม้ ข้นของ gastric/plasma: saliva/plasma ของคนไม่เสพตอ่ คนท่ีสบู ยาสบู เทา่ กับ 53:11 / 61:87

(34) สาหรับหญิงต้งั ครรภ์ท่ีเสพยาสูบสามารถตรวจพบปริมาณนิโคตนิ ในกระแสเลอื ดของเด็กในครรภ์ (fetal

serum) และน้าครา่ (amnionic fluid) รวมทั้งในน้านมของมารดา (35,36)

จากการศึกษาที่ผ่านมาพบว่า หลงั เสพอัดควันยาสูบครง้ั แรก (first puff) ท่ีมีละอองฝอยนิโคตนิ เข้าสู่

รา่ งกาย อตั ราสว่ นของนิโคตินในหลอดเลือดแดงอยทู่ ่ี 7 นาโนบกทรทัม่ีต1อ่ มลิ ลิลติ ร ซง่ึ มคี ่าเปน็ 10 เท่าของ
อัตราสว่ นระดับนโิ คตินในหลอดเลือดแดงตอ่ หลขออ้ดมเลลู ือทดว่ัดไาปซเ่ึงกโด่ยี ยวเกฉับล่ียสคาร่าอนยโิ คู่ทตี่ 2ิน.3-2.8 (37,38) ดว้ ยขบวนการ
เดปังน็กรละ่ายวสะเ่งวผลลาในหาร้ นา่ งกายได้รับนิโคตนิ ในปร(ิมGาeณnมeาrกaโlดยInเฉfoพrาmะหaาtกioผnู้เสพoยfาNสiูบcใoนtปinรeมิ )าณทีม่ ากและตดิ ต่อกนั

3.2.33.1ขบขวบนวภกนาากรวาสกรารสรา้ ณรงา้แต์ งลดิ แสะลสาะรลสนาลโิ ยคาตย(ินMขเอปe็นงtสaเหbาตรoุผนlลiิโsหคmลตัก)ินทแ่ีทลาะใโหคผ้ ตู้ทนิ ่ีเสินพผลติ ภัณฑย์ าสูบไมส่ ามารถเลกิ เสพได้ สง่ ผล

นทโิาคใหตเ้นิ กจิดะโรถคูกแสลละาภยาทวะต่ี แบั ทไรดก้สซาอ้รนเมตต่างาบๆอตไาลมทม์า6โดชยนใดินป(รี คูป.ภศ.าพ19ท8่ี 82)มซวี าง่ึ รสสาารรเมช่ือตา“บTอhไeลHทe์ทa่ีสltาhคญั ไดแ้ ก่
อร้อนยุพลนั ะธ์แ7DนCล0oิโe-คค8npแต0saตินerโมtqเดmขuย(้าleeไหanปncลtcแtังeaลoจsmะfาผoHกลfdeนลSaeโิัพmlคrtiธhตvo์ขaินkอatiถnงnivขูกdgeบ:ดH)วดู Nuเนซรimกcยีึมoาaกแรtnวiลตnา่้วดิSeสeโมAคาrvนัรdตiนจcdนิ โิeะiนิcคsถtตiกู((oิน1c)สnใoไลน:ดtาAรi้อnยา่ ธRiงทnิบกeี่ตeาาpย)บัยoกทโrจดลtี่เนกไยoกเิดอปfแาจt็นลhศาทะeกัยผม่ี กเลSาอาขuกนรอrรgสไะงซeลขทoมาอ้บn์ชยสตื่อขรGอ่ ปุอรeCง่าn3YนงePกขโิrาค2a้อยlAตหเ(6นิมลU่ือกัส.ไSไงูดดด.ถส้ ังร้ งึ านบั รี้สทาี่ร
เรียกว่า nicotine1-.Δ1ผ′ล(ติ 5ภ′)ัณ-imฑ์ยinาสiuูบmรวมioทnั้งยแาลสะูบจโระงถงกู าเนอรนปู ไแซบมบช์ ตือ่ ่างcyๆtoท่ีทpาlaใหsmเ้ กiดิ cกaารldตeิดhสyารdนeโิ คoตxนิ idase
เปลยี่ นเป็นโคตนิ นิ 2ต. อ่ สไปารดนังิโคนตัน้ ินไสดาร้ รับnกiาcรoพtสิinูจeน-ท์ Δาง1ห′ล(ัก5เ′)ภ-iสmัชวinิทiuยาmวา่ iเoปn็นสถาอื รเทปก่ี ็น่อสใหาร้เกสิดากคาัญรตทิดม่ี ขฤี อทงธร์ิทา่ งากงาเยภมสนัชษุ ยไ์ ด้
วทิ ยาและมคี ่า pH เป(็นadดdา่ iงctสioง่ nผ)ลต่อการดดู ซึมและออกฤทธ์ิของนโิ คตนิ ในรา่ งกาย (39) นอกจากโคตินนิ แล้ว
ยังมีสารเมตาบอไ3ล.ท์ชขนบิดวอนนื่กาๆรกทาเี่ รกตดิ ดิ จสาากรกนาิโรคสตลินาทยั้งขทอางงหนลิโักคเตภินสชั เชวิทน่ ยสาแารละnพicฤoตtิกiรnรeมศglาuสcตuรr์ oเปnน็ idขบeวซนึ่งกเากริดเดจียาวกกนั
ขtสrาบaมnวานsรfกeถาrตaรปถกรsงึลญัnวeแาจiหมcย(พาoUเ้วปกบ่าtGา็นไiไnมรTดผeตใ่)ู้เ้ใชสิดนเg่ทกพปสปlับุกาuปลัสครกcีย่รสนนาuะนราิโทจrคเตวoา่ีเปตดิะสn็น(ินสขพdidสเาอผaปราaงลilน็เรtผyิสตiปoู้ทพภNsัญnี่สัณตm-หqิดูบฑโoาuชดยย์kทนaายeา่ัวtิดสอrสโesอูบูบลา)rืน่ศกnปจ(1ทะัยaร)ๆเง้ัrเใะกอyนใเมนดิชนจgาภน่กาไlณาลซนuเวมุ่ฮมวcะรผโนuช์ ้อตร้ทูคrือ่อิดยo่ีลนนีสลnuอกาะirง(ลdรhiเdุม่นส3eeiนโิพ-nrค5o้ียeโมตiดาn(เีนิ4dสพย)0บู)iทหแยีpงตรวั่สhพรืออ่ไว่oบอ้ปโุบนsคยวสัตpสา่ลเาคกิ hาะ1รนารaร5เใnt(ณมนecทicตoข์-สี่3ogาอcาltบaขงuมiiผnออncาู้ทงeรไeuปลไ่ีถ)rดgรoทเลl้ระn์uชับกิชoนcเกาสusดิกาพyrรรอolวยก่ืนnนิาลสiิจมุ่ๆdบูฉนทeไยั จ้ีี่ดวะ้่า(2)
เกิดจากกมากีรสารลตาดิ ยสขาอรงนนิโคโิ คตตินนิเพม่ิไดสแ้งู ขกึน้่ ม3า′-กhกyวd่าrสoาxรyเสcพoตtiิดnชinนeดิ ,อ5น่ื ′-ๆhy(3d-5r)oxในyชcว่oงtปinี คin.ศe., 149-o88xoม-บี4ท-(ค3ว-pามyตriีพdyมิ lพ)-์ขNอ-ง
methylbวuาtรaสnารamSuidrgee,ocnoGtiennineeraNl’-soRxeidpeor(tรไอ้ ดยก้ ลละ่าว4ถ–ึง7ผล),กcรoะtทinบiทnาeงดm้านeกthายoภnาiuพmของioกnาร, ตแดิ ลสะารnนoโิ rคcตoินtแinลinะe

(รอ้ ยละ 1ห2ล–กั 1ก7า)ร,พtืน้raฐnานs–ข3อ′ง–กhาyรdตrดิ oสxาyรcชoนtิดinดังinกeล่า(วร้อดยังลนะ้ี 33–40), trans–3′–hydroxycotinine
glucuronide (ร้อ1ย. ละกา7ร–ค9น้ )พ(บ41ย,4ีน2)ท่เี ฉพาะเจาะจง (specific genotypes) และตวั รบั (receptor subtypes) ที่มี
c4o0t-6in0inซeนง่ึ สทอา่ีสกราจม3ากา′-2รHส.ถาyตรdบตกขเรrมบาิดทวoรตสวจบxตนาาพyาอรบกcทบนบาoอตไโิสรไtอ่ดคตนลiกnต้ใิดอทนาiินสnงร์ชปไแาeขดือ่สัรลบไ้นสเะวnวกิโกาแนiคิดcวาลกตจoระะาินเาซtมขรiกทnึง่าต้ากี่แพกถeิดตากึงบสรgสกวาใlเาา่ตนรuปรค่านปcนลนงิโuรกย่ีโิคกคิมrันนตลoตาใินุม่จnินนณวาiใชdยักมน่วอeสาผง่ืนกาวลทรัยกิตร่ีตโตภววคร่า่ามัณตวงสทินจฑาๆ้ังพนิย์รกเาบาปnโสรใดน็iูบทนcยสขาoปง่ิรคอtทัสปู วiงnส่ีสวแาeาายัมบควรเบgขญัะุ่นl้าขuตใยจอcจ่อะงั งuรกมมสูปrาีโสีoาแรอารnวบกราiบา3dงส3′แแe-ท′hลน-hาถะyวใyแึงdทหdรนrา้ค้อorงวนoกยทxกxyาลาลyร-งะมุ่-ขนองี้
cotinine จะอยู่ในรูปแกt้ไrขaปnัญs-หisาomer ซงึ่ จะถูก conjugate ได้เปน็ สาร 3′-Hydroxycotinine ในรูปของ O-
glucuronide (43)3. การสร้างความตระหนักรถู้ งึ พิษภยั และอนั ตรายตอ่ รา่ งกายและจติ ใจของผู้ท่กี าลังเผชิญกบั ปัญหา

ขอ้ มูลทั่วไปเกี่ยวกับการเกปสาัญพรตหติดาิดสดสางั ารกรนลนิโ่าคโิ วคตตินนิ เป็นสง่ิ ท่ีสาคัญ รวมทงั้ การเรยี นรู้และแนวทางรกศา.รดปรฏ.ภบิ กตั .อติ นวั ันใหตห้์ ไลชดุยกพลุ ้นวจฒั านกา
วิทยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

ข้อมลู ทวั่ ไปเกยี่ วกับการเสพตดิ สารนโิ คติน 51 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา
วิทยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข
◉ ◉5216

3.2 อตั ราการสร้างและสลายของนิโคตนิ และตินิน
อัตราการสร้างและสลายของนโิ คตนิ จะพิจารณาจากระดับสารนโิ คตนิ ในกระแสเลือดหลังจากได้รบั
สารนิโคตนิ ในขนาดท่ีกาหนดไว้ ดังตารางท่ี 3 (44) อตั ราการกาจัดออกของนิโคตนิ ท่ไี ต (clearance rate) คือ
1200 มิลลิลิตรต่อนาที คิดเปน็ รอ้ ยละ 30 แต่ส่วนใหญจ่ ะถูกกาจดั ออกทางตบั ร้อยละ 70 ในส่วนของสาร
โคตนิ นิ พบว่าอัตราการสรา้ งและสลายช้ากว่านโิ คตนิ โดยอตั ราการกาจดั สารออกทางตบั คอื 45 มิลลลิ ิตรตอ่
นาที อยใู่ นรปู 3′ R, 5′ S)-trans-3′-hydroxycotinine

บทท่ี 1

ขอ้ มูลทว่ั ไปเก่ียวกบั สารนโิ คติน

(General Information of Nicotine)

ภาวการณ์ตดิ สารนิโคตินเป็นเหตผุ ลหลักทท่ี าใหผ้ ู้ที่เสพผลิตภัณฑย์ าสูบไมส่ ามารถเลิกเสพได้ สง่ ผล

ทาให้เกิดโรคและภาวะแทรกซอ้ นตา่ ง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มวี ารสารชื่อ “The Health

Consequences of Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.

Department of Health and Human Services (1) ได้อธบิ ายกลไกและผลกระทบต่อร่างกายเม่อื ได้รับสาร

นิโคตนิ เข้าไปและผลลพั ธ์ของขบวนการติดสารนิโคตนิ ในร่างกาย จนเป็นทมี่ าของข้อสรปุ 3 ขอ้ หลัก ดังนี้

1. ผลิตภัณฑ์ยาสูบรวมทง้ั ยาสูบโรงงานรปู แบบต่าง ๆ ทท่ี าให้เกดิ การติดสารนิโคตนิ

2. สารนโิ คตินไดร้ บั การพสิ ูจน์ทางหลักเภสัชวิทยาว่าเป็นสารท่กี ่อให้เกิดการตดิ ของรา่ งกายมนษุ ย์ได้

(addiction)

3. ขบวนการการติดสารนิโคตินทงั้ ทางหลักเภสัชวิทยาและพฤตกิ รรมศาสตร์ เป็นขบวนการเดียวกัน

กบั การตดิ สารเสพตดิ ชนดิ อ่นื ๆ เช่น เฮโรอีน (heroin) หรอื โคเคน (cocaine)

ปญั หาการตดิ สารนโิ คตินเป็นปัญหาทวั่ โลกท้งั ในกลุ่มผู้ท่ีลองเสพยาสูบ พบวา่ 1 ใน 3 ของประชากรกลุม่ น้ีจะ

กลายเปน็ ผู้เสพประจา (daily smokers) (1) ในจานวนคนกลุ่มนี้ มเี พียงรอ้ ยละ 5 ทีส่ ามารถเลิกเสพยาสูบได้ (2)

ถึงแม้ว่าไมใ่ ชท่ กุ คนท่ีเสพผรลูปิตภภณั าพฑย์ทา่ี ส2ูบขจะบเวกนดิ ภกาาวระสตริดา้ สงาแรลนะิโคสตลนิ ายแขต่ออุบงนตั กิโิ คารตณิน์ขอ(3ง9)ผู้ทีไ่ ดร้ ับการวนิ ิจฉยั วา่

มกี ารตดิ สารนโิ คตนิ เพิ่มสูงขน้ึ มากกว่าสารเสพติดชนิดอืน่ ๆ (3-5) ในช่วงปี ค.ศ. 1988 มบี ทความตีพมิ พข์ อง

ตาราวงาทร่ีส3ารเภSuสrชั gจeoลnนศGาeสnตerรaข์ l’อsงRนeโิ pคoตrินt ไเมดก้อื่ ลให่าว้ใถนึงรผูปลกแรบะบทแบตทกางตด่า้างนกกันาย(ภ44า)พของการตดิ สารนิโคตินและ
หลกั การพ้นื ฐานของการติดสารชนิดดังกล่าว ดงั น้ี
Type of nico1.tinกeาaรdคm้นพinบisยrีนtaทtiีเ่ oฉnพaาะเจาะจง (specific gcemnaoxtbynpgems)lแ-1ละตวั รับ (rTemcaexpbt;comr isnubtypes) ท่ีมBีioavailability %
Smoking one ciบgaทrบetาtทeต,5่อกmาiรnข)(บ~วน2กmาgร/ตcิดigสaาrรeนttิโeคdต)นิ 15-30 venous 5-8 venous 80-90 of inhaled

2. การตอบสนองและการเขา้ ถึงสารนโิ คตนิ ใ2น0ผ-ล6ิต0ภvัณeฑno์ยuาสsูบของวัยร3นุ่ -5จvะeมnีโอoกuาsสทาให้คนกลnุม่icนoี้ tine
Inrtavenous ~5ต.ดิ1สmารgน6โิ ค0µตนิg/ไkดg้ไ,ว3แ0ลmะมinากกวา่ คนกลมุ่ วยั3อ0่ืนveรnวมoทus้ังการทาความเ3ข0้าใvจeรnูปoแuบsบและแนวทา1ง0ข0อง
ขบวนการตดิ สารนิโคตินทีแ่ ตกต่างกันในช5ว่ 0งวvัยeตn่าoงuๆs เปน็ สงิ่ ท่ีสาค3ัญ0ตv่อeกnาoรuวsางแนวทางการ
Nasal spray 1 mแกgการไ้ ขสปร้าญั งคหวาามตระหนกั รู้ถงึ พษิ ภัยและอัน51ต0-8ร-า1vย5eตnvอ่ eoรnuา่ oงsกuาsยและจติ ใ14จ-1ข6-อ1vง8eผnvู้ทeoก่ี nuาoลsuังเsผชญิ กับป6ญั 0ห-8า0
3.

ข้อมูลทว่ั ไปเกี่ยวกบั ปกกาญั ารรหตเาสิดดพสังาตกรดิ ลนสา่โิ าวครตนินโิ คเปต็นินส่ิงที่สาคัญ รวมท้งั การเรียนรูแ้ ละแนวทางการปฏิบรตั ศติ .ดัวรให.ภห้ กล.อุดนพันน้ ตจ์าไกชยกุลวฒั นา
วทิ ยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

ขอ้ มูลท่วั ไปเกีย่ วกับการเสพตดิ สารนโิ คติน 52 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา

วิทยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

◉ 2562 ◉

Gum (30 min.total dose in gum)

2mg 6-9 30 78

4 mg 10-17 30 55

Inhaler 4 mg released (one 10 mg cartridge,20 8.1 30 51-56

min)

Lozenge (20-30 min)

2 mg 4.4 60 50

4 mg 10.8 บทที่ 1 66 79
Sublingual tablet 2 mg (20-30 min) ขอ้ ม3.ูล8ทัว่ ไปเกี่ยวกับสาร~นโิ6ค0ติน 65
(Gener~al3I.2nformation of~N1i2c0otine)
Tooth patch 2 mg

Transdermal patch (labeled dose)

15 mg/16 h(nicotine) 11-14 6-9 h 75-100
14 mg/24 h(nicภoาtiวnกeา)รณต์ ิดสารนิโคตินเป็นเหตผุ ล1ห1ล-ัก1ท6่ที าใหผ้ ู้ท่ีเสพผลิตภ4-ัณ7ฑh์ยาสบู ไมส่ ามารถเลกิ เสพได้ สง่ ผล

21 mgท/2า4ใหh้เก(nิดiโcรoคtแinลeะ)ภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆตามม1า8-โ2ด3ยในปี ค.ศ. 1988 ม3วี-7ารhสารช่อื “The Hea6l8th
Sub2c1utmangeCD/2ooe4unpshsaeirn(tqnmjeuicceeotnnitoitcnneoes2)f.o4HfemSagmlthokainndg: HNuimcoatninSeeArv11di25cd-ei2cs1ti(o1)nไ:ดA้อธRิบeาpยoกrลt ไoก92fแ-5t1ลh2ะeผhลSuกrรgะeทoบnตGอ่ รe่าnงeกr81าaย20l0เ(มUอ่ื .Sได. ้รับสาร
6OOOrrrmaaalllg~css2olao3mplwu.s0gtu-นiromleโิenคlge2ตa4-นิ s45eเขmµ132cา้ g...gaไ/ปpkผส(กขgแsauาลบบัลdlรติะวกedนนภผา(icโิcรลกัณคotตลาiตlฑoิดรoพั ินn์ยกสnธไาา)าi์ขดcสรรอ้รตเูบaับสงิดbรขพกสsวบาoตมาวรrดิรทpนพนช้ังtกิสนโิiยoคาจู าดิ nรตนสอต)นิท์บูื่นดิ ทาโสรงๆั้งางหท6422รงเลาช...-าน7298งักนน่ิโหเครภลเูปตฮสกั ินแโชัเรบใภวอนบทิสนีรัชตยา่ วา่า(งhงิทวกeา่ยาๆrเยาoปทแiน็จnล่ีทนส)ะาาเหพ9657ใปรห6.10รฤทน็5อื้เตก่กีทhโกิดิ่อค่มี รกใเารคหขามน้เรอกศตง(ดิาิดขcสกoสอ้ ตาาcสรรรaรต์นiุปเnดิปโิ eขค3็น)อตขขงนิ บ42อ้ร40ว่าหนงลกกกั าายรดมเงัดนนยี ุษ้ี วยก์ไนั ด้
Enema ปัญหาการติดสารนิโคตินเป็นปญั หาทัว่ โลกทั้งในกลมุ่ ผทู้ ี่ลองเสพยาสูบ พบวา่ 1 ใน 3 ของประชากรกลุม่ น้ีจะ

~3.5กmลาgย4เ5ปน็µผg/ู้เสkgพประจา (daily smokers) (1) ใ2น.จ3-า3น.1วนคนกล่มุ น้ี มีเพีย2ง0ร-8้อ0ยละ 5 ท่สี ามารถเล1ิก5เ-2ส5พยาสบู ได้ (2)
6 mgถงึ แม้ว่าไมใ่ ชท่ ุกคนที่เสพผลิตภณั ฑ์ยาสบู จะเก6ิด-9ภาวะติดสารนโิ คตนิ แ4ต5อ่ ุบตั ิการณ์ของผู้ทไ่ี ดร้ บั การวนิ ิจฉยั ว่า
aProducts inมกี itาaรliตcิดsสaาreรนcโิuคrตreนิ nเtพlyม่ิ สmูงaขrนึ้ keมtาeกdกวin่าสUาnรitเสedพตSดิtaชtนeิดs อ่นื ๆ (3-5) ในชว่ งปี ค.ศ. 1988 มบี ทความตีพิมพข์ อง
bCmax andวาTรmสาaรxSvuarlgueeosnarGeefnoer rpael’nsipRheepraolrtvไeดn้กoลuา่sวuถnึงlผeลsกs รoะtทheบrทwาisงeดา้inนdกicาaยtภeาdพของการตดิ สารนิโคตินและ
cTmax valuหeลsักaกreารmพืน้eaฐาsuนrขeอdงfกroารmติดthสeารsชtaนrิดtดoงั fกtลh่าeวaดdงั mนi้ี nistration
dEstimated dose of12. mกgารoคf้นnพicบoยtiีนneที่เpฉeพrาcะigเจaาrะetจtงe(isspheigchifeicr gtheannottyhpeeuss)uแaลlะ1ต-วั1ร.5บั m(rgecpeeprtcoigrasruebttteypsiensc)eท่ีมี
nicotine absorption froบmทsบmาทoตki่อnกgาaรขsiบnวgนleกcาiรgตaดิreสtาteรนwโิ คaตsนิ studied after at least overnight abstinence from
smoking in these st2u.dieกsารตอบสนองและการเข้าถึงสารนโิ คตินในผลิตภัณฑ์ยาสบู ของวยั รนุ่ จะมโี อกาสทาให้คนกลุม่ น้ี

ก3.า3รสปรัจ้าจงแัยลทะี่มสผี ขตแลลกบิดาต้ไสวยขนา่อขปรกขอนัญาบงโิรหสควตาาตนดิ รินสกนไาาดโิรรคไ้นวสตโิแรคนิ ลา้ตแะงนิลมแทะาลี่แกโะคตกสตกวลินา่ตคาา่ินยนงมกนกปีันลโิ ัจใคุม่ นจตวชัยัยิน่วอตงนื่า่วงัยรตๆวา่มทงที่เๆกั้งกีย่ เาปวรขน็ ท้อสาง่งิ คแทวลี่สาาะมคสเขญั่ง้าผตใลจ่อกรกปูราแะรวบทาบบงแแตลนอ่ ะวรแทา่ นงางวกกทาายารงของ
โดยมีปัจจยั ประกอบ3ด. ้วยการสรา้ งความตระหนกั รู้ถงึ พษิ ภัยและอนั ตรายตอ่ ร่างกายและจิตใจของผู้ทีก่ าลงั เผชญิ กับปัญหา

ขอ้ มลู ท่ัวไปเกยี่ วกับการเสพกปตาญั ิดรหสตาาดิ รดสนงั าโิกรคลนตา่ิโินวคตินเป็นสิง่ ท่ีสาคญั รวมทั้งการเรยี นรแู้ ละแนวทารงศก.ดารร.ปภฏก.ิบอตันิตันัวตใ์ หไชห้ ยลกดุ ุลพวัฒ้นจนาาก
วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

ขอ้ มลู ทวั่ ไปเกีย่ วกับการเสพตดิ สารนโิ คติน 53 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา
วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ
◉ ◉5236

3.3.1 ปัจจยั ด้านกายภาพ

3.3.1.1 อาหาร/สารอาหาร

การรับประทานอาหารในช่วงที่ร่างกายมสี ารนิโคตินจะทาใหค้ วามเขม้ ขน้ ของนโิ คตนิ ในกระแสเลอื ด

ลดลง โดยเฉพาะภายใน 30-60 นาทีหลงั รับประทานอาหาร (45,46) นอกจากน้ัน พบว่าการไหลเวยี นเลอื ดในตบั

(hepatic blood flow) จะเพมิ่ ขน้ึ (รอ้ ยละ 30) และอัตราการกาจัดนิโคตนิ เพิ่มขนึ้ เชน่ กัน (ร้อยละ 40)

สารปรงุ แตง่ สี กลน่ิ รส มผี ลกระทบตอ่ การสรา้ งและสลายของสารนโิ คตนิ และโคตินินเชน่ กนั

ตวั อย่างเชน่ สารเมนทอล (menthol) ทีน่ ิยมผสมในนบ้าทยทาบี่ 1ว้ นปาก อาหาร ยาสีฟัน รวมท้ังเปน็ สารปรงุ แต่งใน
ผลติ ภัณฑ์ยาสูบปจั จุบนั ซ่งึ สารเมนทอลจขะ้อไปมูลยับทยว่ั ัง้ไปขบเกวีย่ นวกกาับรสสลารานยขิโคอตงนินโิ คตนิ ผา่ นเอนไซม์ CYP2A6 (47) ซึ่งมี
ยกาาสรศูบึกทษี่มาีสท่วสี่นนผบัสมสนขอุนงขเอ้มมนลูทดองั ลกจละา่ อวัต(โรGดายeกเnาปeรน็ สrกaลlาารยInศขfึกอoษงrนาmแิโคaบtตบiนิocnชr้าooกsfวs่าNsกtiลcuมุ่odคtyiนnพทeบ)ใ่ี ชว่าผ้ ใลนติ กภลัณมุ่ ฑคนย์ ทาส่ีสบููบแผบลบติ ไภมณั ่มฑี ์

เ3ม.3น.ท1อ.2ลเอปาน็ ยภสุ า่ววนกผาสรณมอต์ ดิยสา่ างรมนีนิโคัยตสินาเคปัญน็ เทหาตงุผสลถหิตลิกั (4ท8ท่ี) าให้ผู้ท่ีเสพผลิตภัณฑ์ยาสบู ไมส่ ามารถเลกิ เสพได้ สง่ ผล

ทาใหอเ้ กัติดรโารกคาแรลสะภร้าาวงะแแลทะรสกลซาอ้ ยนขตอา่ งงสๆาตรานมิโมคาตโินดยทใ่ีตนับปี ค(l.iศv.e1r9e8x8cมreีวาtรioสnาร)ชลือ่ ด“ลTงhเมeื่อHอeาaยltเุhพ่ิมมากขึน้ โดยเฉพาะ
ใอสนรตั ก้ารงลาCนDแกุ่มoโิeลคาวnpตะรัยsaนิสeสrชtqเลลmรขu1าาาา้ e.eยยไn(ปnขขมtผcแออาeลลoงงกsติะfสนกภผoHาโิวลัณfeครา่ลSaนฑตัพml6ย์ิโินtธคh5าo์ขทสตkอa่ีตปูบiินnงnับ)ีรขdทgวทบเ:่ไีมมHวี่ลตทN่อืuนดงั้imเกcยลป(oาraางรeรtสnซiตียnnูบ่งึิดบSeaโเสeรกเlAาทงr่ียevรงdียiาวนxcdบนขcโิeicครrกอ้steูปตiับง(oิน1tแก)กinบใoบัไน:ลดบnกAรุม่้อต)่าาวธ่าRงพรบิงยักeไบาทาpๆหยยรoอี่ลกทอ้rาจเลtที่ยวยนไoาียลกนุเใปfแนะหอ้ tน็ลเ้เhย4กทละeก9ิดผือี่มวกลSาดโ่าขาuกดไรถอrรปยgตะงึงeสเิดขทฉoรตู่สอ้บพnอ้าบัสตรยารGลอ่ นุปะลรeดิโใะา่nคล3นงeตงก2ผขrนิ าa3้อสู้อยlหูงันเ((4อมลUเ9อ่ืักาน).Sยไสื่อดด.ุ ว่งังร้หมนนบั าี้าสอกจาตั พราริจกาากกราาณรรา
ลดลงของระ2ด.ับโสปารรตนโิีนคตCินYไPด2้รับAก6ารรพวสิมจู ทนง้ั ท์ กาางรหทลาักงเภานสัชขวอทิ งยไามวโา่ คเปรโน็ ซสมารขทอี่กง่อเซใหล้เลกต์ิดกบั าทรเี่ตกดิ ่ียขวอขงรอ้ ่างงกกับายกมานรุษสยล์ไาดย้ นโิ คตนิ
บกพรอ่ งเมอื่ อาย(เaุ พdม่ิdiมctาioกnข)้ึน (50) รวมท้ังคา่ การกระจายตวั ในเนื้อเยอ่ื (Vd) ของนโิ คตินในผสู้ งู อายจุ ะลดลง
เนื่องจากมวล3.กลขา้ บมวเนนก้อื าใรนกคารนตวิดัยสดางัรกนิโลค่าตวนิ ลทดั้งลทงางอหยล่ากั งเภไรสกชั ็ตวิทามยาเแมล่อืะพเปฤรตยี กิ บรรเทมศยี าบสคต่ารร์ เะปดน็ ับขบนวิโนคกตาินรทเดภี่ ยี าววกะนั คงตัว
(steady state)กรบั ะกหาวรา่ตงดิ กสลารุ่มเสคพนตทดิ อี่ ชานยดิ ุแอตน่ื กๆตา่เชงน่กนั เฮไโมร่พอนีบค(hวeาrมoiแnต) กหตรือา่ โงคอเยคน่าง(มcoนี cัยaสinาeค)ัญทางสถิติ (p < 0.05)

(51) ปญั หาการตดิ สารนิโคตนิ เป็นปัญหาท่ัวโลกทงั้ ในกลุ่มผูท้ ่ีลองเสพยาสบู พบวา่ 1 ใน 3 ของประชากรกลมุ่ น้ีจะ

นิโคตถกมินงึลกี แาาทมยรท่มี ตเว้ ปาคี่าิด็นไรสา่ มกผเา่ใปู้เรมชสนน็่ทีอพโิ ุกตัคป3ครตร-นานิะ4กทจเพเา่ีเาทสม่ิร(พ่าdสสขผูงaรขลอiา้lน้ึyิตงงมภคแsาณัm่าลกคะฑoกรสย์kว่งึ ลeาา่ ชrสสาsวีบูาย)ิตรจข(1เปะสอ) เกใพงกนตสติดจิดเิาภามรชานื่อนนววะเดิิโนปตคอคริดตื่นนียสินกๆาบไลรเด(่มุน3ท-้คนโิ5ียค)อ่้ี บมตนใีเินกนพขบัชแีย้าว่ผงตงงรต่อู้ใปอ้หุบ่าียคญัตลโ.ิกดศ่ะา(.ย5ร521พณ)9ทิจแ์ข8่ีสาลอ8ารงะมมณผคาีบู้ทรา่าท่ีไถคจดคเารล้รวกึ่งับิกาชคเกมสวีา่าตพิตรคีพวยขริมนิาอง่ึพสจิ ชงูบ์ขฉวีโอไยัคิตดงวต้ขา่(2ินอ) นิง ใน
ทารกวากร็เสชา่นรเดSuียrวgกeoับnสาGรeนnิโeคraตlิน’s (R52e,p53o)rนt อไดก้กจลาา่ กวนถึงี้ ผพลบกวร่าะคทาบคทรา่งึงดชา้ีวนติ กขาอยงภโาคพตขินอินงกใานรปตัสิดสสาารวนะโิ ขคอติงนเแดล็กะท่ีมอี ายุตา่
กวา่ ห1ลปักกี มารคี พ่านื้ นฐาานนกขวอา่งกผาูใ้ รหตญิดส่ 3าร-4ชนเิดทดา่ ังก(5ล4)่าวมดกี งั านรี้ ศึกษาเกยี่ วกบั ค่าคร่งึ ชีวติ ของโคตินินในเลือดและปัสสาวะ

พบว่าคา่ ทงั้ 12. ในกผารู้ใคหน้ ญพ่มบีคยา่นี ใทก่เี ลฉพ้เคายีะเงจกานัะจแงล(ะsคp่าeดciังfiกcลg่าeวnขoอtyงpทeาsร) กแมละีคตา่ ัวใรกับล้เ(คreยี cงeกpับtoผrูใ้ sหuญbt่เyชpน่ eกs)นั ทีม่ ี
ในช่วงทบ่ีนทอบนาทหตลอ่ ับกากราขรบไวหนลกเาวรยี ตนิดสเลาือรนดโิใคนตตนิ ับจะลดลงทาให้ขบวนการกาจัดนิโคตินลดลงเช่นกนั หากผู้

3กส.ูบา0รส0กูบานยจ.าดั (สคนูบ่าโิ อ2คข.ยตอ่าินงขแกตงCกบาดิต(รnไ้สวm่อขตนาiaเcปอรxนกo-นบัญาC่ือtโิสรหiคงmตnนาใตiดิอenนนิ )สงชไcแา(ด4ว่รlล6้ไeงนะ)วเaโิกแวคrาลลaตระาnนิเมขกcทาา้ ลeีแ่กถา)ตกงึ งสกวเคกา่าตรนืคดิ่านนงกกรโิกาคะนั ลรตดใุ่มแินนบัวปใชัยนนว่รอผงโิผืน่ควลันัยิตตรปตภวิน่ารมัณใงะทนฑมๆั้งกย์การเาาณปสะร็นูบแทรสขสา้อง่ิ คอเทยลวง่ีสวาลอื ายัมะดครเขจญัุ่น1้าะต7ใจเจอ่พะโรกมดิมู่ปาโี ยสแรอวอบูงกาขยบางสึนู้่ใแแนทลนสาชะว่งใแว่ทผหนงาล้คเงวทนวกทกลาาาลใรางหุ่มข1น้อค8ง้ี่า.อ0ตั0รนา.-
3.3.1.3 ควา3ม. สกมั าพรสันรธา้ ์รงคะวหาวม่าตงรเะพหศนกกั รบั ูถ้ กงึ าพริษสภรัย้าแงลแะลอันะตสรลาายยตนอ่ รโิ ่าคงตกนิายและจิตใจของผู้ทกี่ าลงั เผชิญกับปญั หา

ขอ้ มลู ทวั่ ไปเกีย่ วกับปกากญั ราหตราิดเสดสพังากตรลนดิ า่สโิ วคาตรนนิ โิเปคตน็ ินสงิ่ ท่ีสาคัญ รวมท้ังการเรียนร้แู ละแนวทางการปฏบิ ัตรติศัว.ดใรห.ห้ภลกุด.อพนน้ ันจตา์ กไชยกุลวัฒนา
วทิ ยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

ข้อมูลทวั่ ไปเกีย่ วกับการเสพตดิ สารนิโคติน 54 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา

วทิ ยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

◉ 2564 ◉

จากการศึกษาโดยการให้สารนิโคตินแบบหยดทางหลอดเลือดดา (intravenous infusion) พบว่า

อัตราการกาจัดสารนิโคตนิ และโคตินินในเพศหญงิ จะสูงกว่าเพศชาย (55) นอกจากน้ี ผูห้ ญงิ ทใี่ ชย้ าคมุ กาเนดิ

จะมอี ัตราการกาจดั สารนิโคตนิ และโคตินินเพิม่ สูงกว่าคนที่ไมใ่ ช้ยาคุมกาเนิด (รอ้ ยละ 28, 13 ตามลาดับ) ยงั มี

การศกึ ษาอ่ืนอกี มากมายที่ยืนยนั ว่าอัตราการกาจัดสารนิโคตนิ และโคตนิ ินในเพศหญิงจะสงู กวา่ เพศชาย เช่น

การศึกษาของ Johnstone และ Kandel ทพ่ี บวา่ สัดส่วนของสาร 3HC/ cotinine ในเลอื ดและปสั สาวะของ

เพศหญงิ มีคา่ สูงกว่าเพศชายอย่างมนี ยั สาคญั ทางสถติ ิ (56,57)

3.3.1.4 หญิงต้ังครรภ์และรอบประจาเดือน บทท่ี 1

ในหญงิ ต้งั ครรภ์ อัตราการกาจดั สารนิโคขตอ้ ินมแลู ลทะั่วโไคปตเินกินี่ยเวพกิม่ ับสสงู ขา้ึนรนรอ้ิโคยตละิน60 และ 140 ตามลาดับ
เม่ือเปรยี บเทยี บกบั หญิงหลงั คลอด (เ5ป8)น็ เหมลือ่ (ักพGจิ eซาึ่งnรถeณูกrาคaกวlลบInไคกfมุ กoโาดrรmยกอaาตัจtรiดั oาสnกาารoรทไfีต่หNับลiเพcวบoยี วนtา่iเnนลeือิโค)ดตทินี่ตจบั ะถ(hกู eกpาaจtัดicออbกlood
อย่างรวดเร็วผ่านเอนไซม์ CYP2A6

กflาoจwดั )โคในตขนิ ณนิ ะสทูงกีโ่ ควภ่าตาสนิ วาินกราจนระิโณถค์ตูกตดิกินสาใานจรดัหนผญิโ่าคิงนตตนิเัง้อเคปนรน็ไรซเภหมตเ์์กCผุ ดิ ลYจหPาล2กักAกท6า่ีทรอากยใรหา่ ะ้ผงตเู้ทดนุ้ี่เยีสกวพาผรดลทังติ นาภงน้ั าัณนจฑขงึ ย์ ออาธงสเบิ ูบอาไนยมไ่สไซดาม้วม์า่าCกรYถาPเรล2ทกิ Aอ่ี เส6ตั พรไไามดก่ ้ าสรง่ ผล

เกยี่ วกับอทตั ารใาหกเ้ กาิดรโไรหคลแเลวะียภนาเวละือแดททรี่ตกับซ้อนนตอา่ กงจๆาตกานม้ี มพาบโวด่ายขใบนวปนี คก.ศาร. 1n9i8c8otมinวี eารแสาลระชอ่ืco“nTthineinHeealth
ggกllรuuะccตuuุน้ rrooกnnานCDรiioโิeddทคnpaaตาsattงินeiirooาtqเmขนnnu1้าขe.eไจถอnปnะกู งtผcแไกเeลลมoอรsิตะfถ่นะภผoHูกตไลัณfซรeุ้นลSบaมฑจัพmlก์ย์tาธ,hวากoข์fสนlภkอaaูบinงnาv(ร5ขวdgi8วnบ:ะ)มH-วกใcทNuนนาo้งัimกรcชยnตoา่วaาtรtั้งงสnaiตคnกูบinิดSรeาโสieรรรnAางภrตgvรงd์้ังiานโcdmคนดโิeiรcครยsotรูปตทin(ภoิน1แขี่o)nย์บใไบนo:ังดบวAทรx้อต่านyาธ่าRงgกใิบงกeหeาาาpๆn้เรยยกoaสกทดิrจsรลt่ีทกeนา้ไoากางเใ3ปfรแห3tน็สลอ้เh′กรท-ะกีehา้ิดผ่มี ดyงกลSาว้dขาuกnยรrอrรiogตcะง(ex4ิดoขท4oyส้อtบ)nciาสnตoรรGe่อนtุปรeiิโnNา่nค3iง′neต-กขorนิeาaอ้ xยlหiเd(มลUe่ือัก.Sไโดด.ดัง้รยนบั ก้ีสาารร
3.3.1.5 ภาวะโรค2ไ.ตรส่วามรนโิ คตินได้รับการพสิ ูจนท์ างหลกั เภสัชวทิ ยาว่าเป็นสารทก่ี ่อให้เกิดการติดของรา่ งกายมนษุ ย์ได้
ภาวะไตวายส(aง่ dผdลiทctาioใหnอ้) ตั ราการกาจัดสารนิโคตนิ และโคตนิ นิ ทางไตลดลง (59) โดยมอี ัตราการกาจัดท่ี
ลดลงประมาณ ร้อ3ย. ลขะบ5ว0นกในารกกลามุ่รตทดิมี่ สีภาารวนะโิ คไตตทนิ าทงั้งาทนาบงหกลพกั รเอ่ภงสเชั มวอื่ ิทเยทายี แบลกะพบั ฤกตลกิ่มุ รทร่ีมมกีศาาสรทตรา์งเาปน็นขขอบงวไนตกปากรเตดิ ียวกัน
ส่งผลทาใหเ้ กิดการสะกสบั มกขาอรงตเิดสสยี าเรพเสิม่ พมตาดิกชขนน้ึ ดิ (อuืน่ reๆmเชic่นtเoฮxโiรnอsีน) ภ(hาeวrะoดinัง)กหลร่าอื วโหคาเคกนเก(ดิcoอcยa่าiงnตe่อ) เน่ืองเป็นระยะ
เ3เวอ.ล3นา.ไ2นซามปน์ ัจCกปถมจจYงึลกีัญะยัแPาาเหมดกยร2าตเว้ดิา้Aปก่าดินก6า็นไสายมรผาทรตา่ใู้เรชย่ตีสิดนท่บัพับสิโกุายคปครทต้ังรนนกานิะิโทใาจเคหพรา่ีเตสทข้มิ่ (นิพdบสาเผงูงaปวขาลiนl็นน้ึนyิตกปมภขsาญั าอัณmรกหงสฑoกเาลอย์kวทาeนา่าั่วยrสสไโsขูบลาซ)รอกจม(1เทะงส์)Cยเ้งัใพกนใาYตนดิ ชจPดิภกาน2ชาลนAิดนวมุ่วอ6ะดิผนตนื่อู้ทคหิดน่ืี่ลนรๆสอกือๆทางลเร่ตีเก(ุม่นส3ับิด-นิโพ5ค)ลก้ียมตดาาใีเนิรนลสพหงชูบแยี ใยว่ งตนพงอ่ร่อปกบอ้นุบลียวปคัต่มุ่าล.รกิ ศะค1ะา.นรส5ใ1ณทนิท9ทมี่์ขธ8่ีส3อิภีภ8าขงาามมผอพวาีบู้ทงะรกทปี่ไถไาดตครเรลร้ะววทับกิชาาาเกมายสงกาตเพารชรีพนวยก่นมินิาขลกพสิจมุ่อนั บู์ขฉนงอไยั ี้จ(ด6งวะ0้า่()2)
3.3.2.1 ยวาารกสราะรตSุน้ uขrgบeวoนnกGาeรnสeลrาaยl’นsิโRคeตpินor(tDไดru้กgล่าiวnถdึงuผลcกeรrะs)ทบทางด้านกายภาพของการตดิ สารนโิ คตินและ
ยหาลบักากงาชรนพดิน้ื สฐานมขาอรงถกการระตติดุ้นสเาอรนชนไซิดมด์งั CกYลP่าว2Aด6งั นที้ ่ีตับส่งผลทาให้เกดิ การสลายนิโคตนิ มากข้นึ ได้แก่

ไรแฟมพซิ นิ (rifam1.piกcาinร)คเน้ ดพก๊ บซยาีนเมท็ทเี่ ฉาพโซาะนเจ(าdะeจxงa(mspeetchifaicsogneneo) tฟyโีpนeบs)าแบลิทะอตลวั ร(บัph(reencoepbtaorrbsituabl)ty(6p1e-6s3)) ท่ีมี
สาหรับยาไรแฟมพิซินบ(ทriบfaาmทตpอ่ iกciาnร)ขสบาวมนากราถรตยิดับสยา้ังรกนาิโรคทตาินงานของเอนไซม์ CYP2A6 โดยพิจารณาจากคา่
มcเอoานuโไmดซยมaใ์rชCinข้ Yน7Pา-2hดAyย6d2าrเ.oช1่น0xกแขตy0กกบาิดlรันไ้สวaมขตนาsิลปสอรeกลนบัญ่งาิกทผิโสรหครลต่ีวนาตัมัดติดอินตสไ่องดไแาอ่ขดร้ลวบ้ไ(น6ะันวว4ิโกแ)แนคาลบตกรใะนินเบามขทสรใา้าหส่ว่แีกถลน้ทตกึงสากวขายาา่ตงอรคปข่างนนงอายกโิกกงาคันลนฟกตใมุ่ิโอ่นิโีนควนนใชัยตนบว่ตอนิผงาัดืน่ วลใบชนัยิตรทินิตเภวซอเ่ามัณนลงลทือ้ฑลๆ้ัง(ต์ต์ยpกเาบับัhาปสรไเeน็ ูบนปทnสขือ่าตo่ิงคองรทbวงจว่ีสวาaาจาัยมrกคbรเ(เขlญันุ่อiit้าvaนตใจelจอ่ไะ)rซรกมจูปbมาีโาแรiอ์oกCวบกpากYบางsาสPแแyรท2ลน)ศาAะวยกึใแ6ทหับษนา้คทยางวนัง้ทก่ีถทกากูี่ผาลรงา่ ุม่ขนนอง้ี
กระตนุ้ จะเรง่ ขบ3ว.นกกาารรสสลรา้ายงคขวอางมนตโิ รคะตหนิ นเกัพรอื่ ถู้ ขงึ พับษิออภกยั แจลาะกอรัน่างตกราายยตตอ่อ่ รไา่ปงก(6า5ย) แทลั้งะนจี้ ิตเนใจ่ือขงอจงาผกู้ทคี่กนาทลัง่ใี เชผ้ยชาญิ กับปญั หา

ข้อมลู ท่วั ไปเก่ยี วกบั การเปกสาญัพรตหตดิ าิดสดสาังารกรนลนิโ่าคโิ วคตตินินเป็นสิง่ ที่สาคญั รวมทง้ั การเรยี นรูแ้ ละแนวทางรกศา.รดปรฏ.ภิบกตั .อิตนัวันใหต้ห์ ไลชดุยกพลุ ้นวจัฒานกา
วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

ข้อมลู ทัว่ ไปเกี่ยวกับการเสพตดิ สารนโิ คติน 55 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา
วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสุข
◉ ◉5256

ฟีโนบาบิทอลมีไมโครโซมตบั ในปรมิ าณที่สูงกว่าคนที่ไมไ่ ด้ใชย้ า ซึ่งไมโครโซมดังกลา่ วจะมีองคป์ ระกอบของ

โปรตนี CYP2A6 ซง่ึ สามารถกระตนุ้ การทางานของเอนไซม์ CYP2A6 นอกจากนี้ ยังพบวา่ ยาต้านมาลาเรยี

เช่น ยา artemisinin มีฤทธิ์ไปกระต้นุ การทางานของเอนไซม์ CYP2A6 สง่ ผลตอ่ ขบวนการสลายของสาร

นโิ คตนิ (nicotine) และคูมาลิน (coumarin) (66)

3.3.2.2 ยายบั ยง้ั ขบวนการสลายนิโคติน (Drug inducers)

ยาหลายชนดิ ทม่ี ฤี ทธิ์ไปยับยั้งการทางานของเอนไซม์ CYP2A6 สง่ ผลต่อการยับยง้ั การสลายของสาร

นโิ คตนิ เช่นกนั ยาดังกลา่ วได้แก่ เมท๊ โทซาเลน (methบoทxsทa่ี l1en (8-methoxypsoralen)) ทรานิลไซโปรมนี
(tranylcypromine) ทริปทามนี (tryptaขmอ้ inมeลู )ทแวั่ ลไปะคเกมู ี่ยาวรกีนบั (สcoารuนmโิ คarตinิน) (47, 69-71) รวมทั้งยาราลอ๊ กซีฟนี
(raloxifene) มฤี ทธย์ิ บั ยั้งเอนไซม์ al(dGeehnyedrealoIxnifdoarsme aสtง่ iผoลnทoาfใหN้เกicิดoกtาinรeย)ับย้ังการสลายจากนโิ คตินเป็น
โคตนิ นิ ท่ีตับ (72)

33..33..33.1ปจั กจลยั ไภกดาก้าวนากรยายราณับสยต์บู ดิ้ังสกาารรนกิโาคจตินัดเสปาน็ รเหนตโิ คผุ ลตหนิ ลจักาทกที่ กาาใหรผ้สู้ทบู ี่เสยพาผสลูบติ ภัณฑย์ าสูบไมส่ ามารถเลิกเสพได้ สง่ ผล

ทาใหยเ้ กาิดสโบู รคมแผี ลละตภ่อาอวะัตแรทารกกาซร้อสนรต้า่างงแๆลตะาสมลมาายโขดอยงในนปโิ คี คต.ศิน. 1โด98ย8ทมั่วีวไปารพสบารวช่าื่อกา“รTสhูบeยHาeสaูบltจhะเร่งอตั ราการสลาย
ขขลด้ออลมงยCนDงูลาใoโิeดนคบnpังตคาsaกินeงนrลtqเชmทขา่ u1น้าว่ีสe.eไิดูบnปnใโtนผcแยดeลลoปายsิตะfสีเภผ2ฉoHบู ลัณ0fพeมล0Saฑาาพัml0ะก์ยtธhยาoก์ขกสาkวอaาูบทinา่งnรรขค่ีถdgศวบ:ูกนึกมHวสททษNuนลงั้iไ่ีmากcยมาอoาaายส่รัตtสniผตูบnรบู ดิา่SeอาโนสeรกยAางrเาา่vรงอdรงiานcdนกมนโิeiไcคารนีsซtปูตจiยั(มoิน1แดั ส)n์บใอไCาน:ดบอคYAร้อตกา่ญัPธา่Rงข1ิบงกทeอAาาpๆายงย2oงนกทสrจ(ลtิโท่ี7ถนคไ3oากิต,เต7ใปfแ4หิ นิt็น)(ล7เ้hใกอทะ4eน)ดิผม่ียนอกลSา่าขาuกาองรอสrรไกgตระงาeจิดขกทสoาสอ้บ็ตมnกาสตาัครนรGมอ่ นรุป้ันรeิโเอ่าnคป3งยัตeตรกขังrนิรยีาa้อมายบlหกีกเ(เมลาUาทอ่ืักรร.ียSไศสดด.บกึลังร้ กนษาบั ันยี้สารขาทระอส่ี หงนนวับา่ิโสคงนตุนนิ
ช่วงเวลาที่เส2พ. กับสาไรมน่เิโสคพตยินาไดสรู้บบั กพาบรพวา่สิ อูจนาสท์ าางสหมลัคักรเภทส่ีเลัชวิกทิ เสยพาว่า4เปวน็ ันสาอรตั ทร่กี า่อกใหาร้เกกดิ ากจาดั รสติดาขรนองโิ รคา่ ตงกินาเยพมิ่มนขุษ้นึ ยไ์ รดอ้ ้ ยละ 14
(68) และหลงั เสพ(a7ddวiนัctiพonบ)วา่ อัตราการกาจดั นิโคตินอย่ทู ี่ รอ้ ยละ 36 (75) เม่อื เปรยี บเทยี บกับอาสาสมคั รที่เลกิ
เสพเพยี งข้าม3.คืนขบ(oวvนeกrาnรกigาhรtตดิaสbาsรtนinโิ คeตnินcทeั้ง)ทางหลกั เภสชั วิทยาและพฤติกรรมศาสตร์ เป็นขบวนการเดียวกัน
3.3.4 สายพันธแก์ุ บัลกะาเรชตอ้ื ิดชสาารตเิทสพี่แตติดกชตน่าิดงอก่ืนันๆ เชน่ เฮโรอีน (heroin) หรือโคเคน (cocaine)
กอาอรกกกปมถขางึลกีัญอจแาางหมยดัรสสาตเ้วรปากา่าดิวรยา็นไสมมรนพผาตใ่ ิโู้เร(ชันสิดคtนท่พoธสติโุกแ์ุาคปtินครaตลรนแนlินะะิโลทจcเเคพชะา่ีเlตสeิ่มโ้ือ(นิพคadสชเผrตงูaปาaขลiินl็นตnนึ้yิตินปทิ cมภsัญรe่แีาณัmะก)หตฑoหกากแ์ยkวทวลตeาา่ วั่า่ ะา่rสสโงsงอบูลา)คกรกจตั(น1เนัทะสร)ผเงั้สใพากนิวใก่งตนิดขจผาิดภกาารลชาลนวกนตวุ่มวกะาดิ่อผนบัตจอทู้อคดิคัดนื่่ีลนตั สนโอกรๆคาผงลารตเ(ิวกุม่นส3นิ-สนโิาพ5ค)นิีรี้ย(มตสทwาใเีนินลสพีต่ hชบูาแยีับi่วยtงตพงeรข่อ(ปบ้อnอุบaียวoคงตัnา่ลn.นิกศdะ1-าโิ.rคร5beใ1ณนต9nlทaข์ิน8a่สี3cอ8าlkโขงมมดcผอาpบีlู้ยทงรeoทปกไ่ีถaดครpเาrลร้ะวรauับกิชาศnlเกมาaสึกcกาตtพeษรรiีพoวย)กาิมนิnาลอใพสจินุม่)ัตบูข์ฉนคพรอไยั ีจ้นดาบงวะก้ผ่า(ว2าวิ)่ารสอกตีตั า่ารจกาัดว่า
คนผวิวาขราสวาอรยS่าuงrgมeีนoยั nสGาeคnญั eทraาl’งsสRถeติ pิ o(trottไaดl้กลc่าleวถaึงraผnลกcรeะท0บ.5ท7างvดsา้ .น0ก.า7ย6ภมาพิลขลอิลงติกรารตต่อิดนสาาทรนี−ิโ1คตกินิโแลลกะรัม−1) (76,77)
นอกหจลากั กนานั้ รพอืน้ ัตฐรานากขอารงกาารจตัดดิ อสอารกชขนอิดงดนังกิโคลต่าวนิ ดตังอ่ นโ้ีคตินนิ และอตั รากาจัดนิโคตนิ ให้เปลีย่ นเป็นโคตนิ ิน

(metabolic1c. leกaาrรaคnน้ cพeบ)ยคีนอ่ทนเ่ี ฉขพ้าางะตเจ่าาใะนจคงน(sผpวิ eสcี iดficงั นgeั้นnoในtyภpาeพs)รแวลมะอตตั ัวราบั ก(าreรcกeาpจtดัoอr อsuกbขtอypงeสsา)รทนี่มิโีคตนิ ใน
รา่ งกายของคนผบวิ ทสบีตาา่ ทกตว่อา่ กคานรขขบาววน(ก1า8ร.ต1ดิ สvาsร. น2โิ 0ค.ต5นิ มลิ ลิลิตรต่อนาที−1กโิ ลกรัม−1) อย่างไมม่ นี ยั สาคัญทางสถิติ
ผทนวิอ่ีสสากใีคจนัญาขกสณนาะน้ัรทน2ใ.่กีโินคาขตขแกตรบกบาิดขนิ รไ้วสวบักขตนานอลปอรกกอูคนบญั าาโิกสิวรหรคตนโขาขตลิดออินบันสงงไแอาาสดรลยอ้ไานะวดกรโิกแแ์คขาล3ตลอระ′ิน-เะงมขhทสโา้าyคแ่ีากถdตรตกึงrปสกินวoาา่ตรินxรค่าะนกyนงกcกโิลกคอoันคูลตบใtุ่มิวนินiนnวโใชลัยิโiนnว่คอนผงeืน่ตวาลยัินยติgรตดภกlวuา่มัณ์ใลงcนทคูฑuๆค้งั ิวย์กrนโเoาาปลสผรn็นนูบทวิ iสdาขสาง่ิยคeอีจทวดงะี่สขวา์แอาัยมอลคยรเงขญัะ่นุู่ใท้านโตใจั้งครจ่อะตูปร2กมูปนิ าโโี กพแรอนิ วลบกลกาุม่บาีมงลสแไแอคูทมลนรวิา่แะวฟ์โใแตทหลืกนาก้คนใงวตนนากทก่ายาคางลรดงนก่มุข์ ผันนอจวิง้ีะทสตาี า่งซสใ่งึนถคติ นิ
สามารถตรว3จ.สอกบาไรดสร้จา้างกคงวาานมตวรจิ ะัยหทนี่ผกั า่ รน้ถู มงึ พาิษ(ภ78ยั )แแลละะอเนันตื่อรงาจยาตกอ่ อร่าตั งรกาากยแารลสะจลิตาใยจขขอองงผโคู้ทตก่ี าินลนิ ังชเผา้ ชลิญงกทบั าปใหัญม้หีราะดับ

ขอ้ มลู ทัว่ ไปเกยี่ วกับกปากัญราหตราิดเสดสพงั ากตรลนดิ า่สิโวคาตรนนิ โิเปคตน็ ินสง่ิ ท่ีสาคัญ รวมทั้งการเรยี นรแู้ ละแนวทางการปฏบิ ตัริตศวั.ดใรห.ห้ภลกุด.อพน้นันจตา์ กไชยกุลวฒั นา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ

ขอ้ มูลท่วั ไปเกี่ยวกบั การเสพตดิ สารนโิ คติน 56 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา

วทิ ยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ

◉ 2566 ◉

โคตนิ นิ สะสมในร่างกายและสามารถตรวจพบไดใ้ นกลุ่มคนผวิ สีสูงกวา่ คนผิวขาว (79-81) ทั้งน้ี อาจเน่อื งจาก

ยาสูบที่ผสมเมนทอลในปริมาณสงู เปน็ ท่นี ยิ มใช้ในคนผวิ สีมากกวา่ คนขาว ดังทก่ี ลา่ วมา สารเมนทอลในยาสูบ

จะยบั ยงั้ ขบวนการนโิ คตนิ ออ๊ กซิเดชันและกลูโคโรนิเดชัน ส่งผลทาให้อตั ราการสลายของโคตนิ ินช้าลง (รอ้ ยละ

69 ตอ่ ร้อยละ 22 ในประชากรประเทศสหรฐั อเมรกิ า, รอ้ ยละ 76 ต่อ รอ้ ยละ 9 ในการศกึ ษาครัง้ น้ี) (76, 82)

3.4 ตวั ช้ีวดั ทางชวี ภาพของการสัมผสั สารนโิ คติน

ตัวชี้วดั ทางชวี ภาพนิยมใช้ในการวเิ คราะหป์ ริมาณสารพิษในยาสบู ทผี่ ู้เสพสมั ผสั ในระหวา่ งที่เสพยาสูบ

หรือผลิตภัณฑย์ าสูบท่ีอ้างว่าลดอนั ตราย (reduced harm toบbทaทc่ีc1o product) ส่วนการวดั จานวนมวนยาสูบ
ทเ่ี สพตอ่ วันไม่ใช่ตัวช้วี ัดการสมั ผัสสารพษิ ในยาสขูบ้อไมดอ้ลู ยทา่ ั่วงไแปทเ้จกรีย่ ิงวเกนับ่ือสงาจรากนคโิ ควาตมนิ แตกตา่ งในแต่ละคนทมี่ ี
ถรูปงึ แแมบว้บา่ กจาะรมเสีกพารยเาสสพูบชทนี่แิดตขกอตง่ายงากสนัูบปซรงึ่ ะปเัจภจท(ยั Gเเดหeยี ลnว่าeกนrันaีถ้ กlอื ต็ เIปาnม็นfoต(2rัว9m)แทปaส่ี รtาทioคสี่ nญั าคตoญัวั fแตNปอ่ รiกcเากoร่ยีtบiวnรกeิโบั ภ)รคปู ยแาบสบูบขในอแงผตล่ลิตะภคนัณฑ์

(ยlาigสhบู tแcลigะaวrิธeีกttาeรsเภส) พจาวะมกมีผาาลรกตณกอ่ ต์ วกดิ ่าาสผราลสริตนมั ภิโผคัณัสตสฑินาย์เรปาพน็ สิษเบู หใแตนบุผยลบาหสปลูบกกั ตทติ ่ีทวัทอาาใยใหหา่ ผ้ ง้กู้ทเาชี่เรส่นไพดจผร้ าลับนิตสวภานัณรมพฑวิษ์ยนาใขนสอูบยงไาผมส่สลูบาติ มมภโีาอัณรกถฑเาลย์สิกาสเสูงสูบใพนชไคดนน้ ิดสทอง่ ผ่ีอ่ ลน

นิยมเสพยทาาสใหบู ้เปกริดะโรเภคแทลนะี้ ภดาังวนะ้ันแทกรากรซปอ้ รนะตเมา่ งนิ ๆกตารามสมัมาผัสโดสยาใรนพปิษี คใน.ศย.า1ส9ูบ88จะมววี ิเาครรสาาะรหช์จื่อา“กTปhรeิมHาณeaคltวhามเขม้ ข้น
ทยขาอาสงงชสูบีวาสภราเามคDCนพามoโิeรขคีทnpถตอsa่ีกแินงer่อtบกqเmขโา่งu1ร้าอรe.eคไสอnปnไัมtดผกcแeผล้จลไoดsติัสะาf้ดภผกสoHลงััณสาfeนลราSaฑนพัรี้ml(์ยtคิโธตhาoค์ขดัาสkตอaรหูบinนิงnาลรขdงgว่งั บท(:ใมbHวนี่ ทNi4uนoรั้งi)mกcmา่ยo(าง8aารaก3tสni)ตnrาูบkิดSยeโeสeรขArางrอsvรงd)งiานcdแซนโิeicตคง่ึรstตูปต่ลi(oนิ1ัวะแ)nชบคใไน:ีว้ดบนAรัด้อตา่ ทธา่Rงซิบงากeึ่งงาาpๆสยชยoากวีทrรจลภt่ีทเนไคoาากเพมใปfแหีทtท็นลเ้hก่ีตที่เะeปดิผรี่มน็กวลSาจขาuกอรอพrรนั gตะงบeติดขทoนรสอ้บาn้ีเาสตรยรรG่อียตนปุ รeกอ่โิ ่าnค3วรงeต่าา่กขrินงาaกอ้ กยlหาาเ(รมลUยหอ่ืกั ท.Sาไพี่ดด.ตัง้รบวั นบั ชใ้ีนสี้วาัดร

โดยท่ัวไป2ก. ารสวาัดรนติโัวคชตว้ี ินดั ไทดาร้ งับชกีวาภรพาพสิ จู สนาท์มาางรหถลวักัดเปภสรมิชั วาิทณยนาโิวคา่ ตเปินน็ ตสกาครทา้ ง่กี จ่อาใกหก้เกาิดรกสาัมรผตัสดิ ขขอองงรผ่าทู้ งี่กเสาพยมยนาสษุ ูบยไ์ ด้
แตเ่ นื่องจากค่าครึ่งชวี (ิตaขdอdiงcนtiิโoคnต)นิ คอ่ นข้างส้ัน (2 ชั่วโมง) ซง่ึ ทาการวดั จริงไม่ได้เนือ่ งจากนโิ คตินสลายตวั ใน
ช่วงเวลาดงั กล่าว3ด.ังนขัน้ บวโนคกตาินรินกจารงึ ตถดิกู สนาารมนาิโใคชตเ้ นิปท็นั้งตทัวาชงหี้วดัลทักเาภงสชัชวี วภิทายพาแแทละนพนฤโิ ตคกิตรนิ รทม่ดีศีมาสาตกรเน์ เปือ่ ็นงจขาบกวมนีคกา่ารคเรดึ่งยี ชวีวกติ นั
ของคอ่ นข้างนาน (16กชับัว่กโามรงต)ดิ ทสาัง้ รนเี้สกพาตรดิวชัดนปดิ รอิม่นื าณๆโเคชต่นนิ เนิฮโจระอไีนมร่(hวeมrถoึงinผ)ลหติ รภอื ัณโคฑเค์ยนาท(cดoแcทaนinนeโิ)คตินหรือ
แถnอกูicตลoค้อtiางnแลeมอปถมกยr่นึงลกีัญeแดยาาpหมยรแ์าlาตเว้กทaปกา่ดิ็ตcนา็นไสeอ่มรโผาตmค่ใเู้เรมชสดิตน่ทeอื่พสินิโnุกมาคปนิ ครtกีตรนนนิะาtริโhทรจวเคพสeาี่เมตสิ่มrมัท(ินaพdสผ้ังเpผงูaปัสโขyลiคl็นคึ้นyิตต(ปวมภNนิsันญั าัณmRนิยกหTฑoยากา)สย์kังวทeมา่าบู ว่ัหrสสีขโอsาูบลาอ้)ยกรกจ(จ่า1เมทะส)างีกเงั้ใพกตกนใาตดัอ่นิดจริดบภเกสานชาลาน่งั อื่นวงุ่มใวะงปชดิผนใต้อรู้ทคนิดะนื่Nี่ลนรสกอกRะๆาางลยTรรเ(่มุนะส3ต-นเิโเพ5ชวค)วั้ียลม่นตชาใาีเนิี้วนสพใสัดชบูนแยีน้ั ท่วกงตพงาร่อา(ปบo้องรุบีชยวnปคตั ีว่าลg.รกิ ศภะo1ะา.าiรเ5nใ1พมณนg9ทนิจข์8ี่ส3uะตอ8าอsัวขงมeมชาผอา)บีศีวู้้ทงรแยัดัทปี่ไถดตคชครเล้ระไ่ว่นาบักิมชาขดิ เกมาส่อสนกาตางพร้ีรมีพสจวยกาิมาะนิาลรรพสไจิุม่ถดูบ์ขฉนค้อไยั จี้ ด่างวะ้ทา่(2ี่)
ประเมนิ ตววั าชรว้ีสดัารนS้ีในuคrgนeทonส่ี มั Gผeัสnคeวraนั lย’sาสReูบpเปoน็rtเไวดลก้ าลต่าดิ วตถอ่ึงผกลันกนราะนทบๆทา(lงoดnา้ gนกteายrmภาพuขseอง)กซา่ึงรใตนิดกสราณรนที ิโ่สีคัมติผนัสแคละวัน
ยาสูบนานหอลาักจกเาลรือพกืน้ ตฐวัานชว้ีขดัองทกาางรชตวี ดิ ภสาพรชอนน่ื ดิ ดไดงั กแ้ ลก่าวกาดรงั วนัดี้ นิโคตินท่ตี กคา้ งท่เี ล็บกับผมหรอื อาจวดั สาร 4-

(methylnitro- s1a.miกnาeร)ค-1้น-พ(3บ-ยpนี yทriีเ่dฉyพlา)-ะ1เ-จbาuะจtaงn(sople(cNifNicAgLe)nใoนtปyสัpeสsา)วแะล(ะ84ต)วั รบั (receptor subtypes) ที่มี
3.4.1 ตัวช้ีวบัดททบาางทชตวี อ่ ภกาาพรขโคบตวนนิ กินารตดิ สารนิโคติน

แนลโิ คะตคินนเรขอเา้นบสอื่ ขรู่ งา้่าจงงาทกก2าีห่ โ.ยคาจยตขกตแาในิ กกบาิดจนิรไ้สกเวขอตเนาาปปอารกรค็นนบัญเาสวโิสสรหคพนัตนาาติดรยอยินทสงาาไแาสส่ีมดรลบูบูคีไ้นะวเ่าโิกขแโคคดาล้ารตรยสะ่งึนิเกม่รูขชทา่าาา้ีว่ีแกงรถิตกตวกึงยสดักาวาายา่ตปวรคไา่ รนดนงดมิ กโิเ้กังคาชันลนณตน่ ใ่มุ ัน้นินกสวใชนัาัยจน่วรอึงผง(โ่นืถsวลคeกูยัิตตรcตใภวินชoา่มัณินเ้งnทปฑสdๆ้ังน็ ย์าก-ตเhมาาปสัวaาร็นบูชทรnสถข้วีาdิ่งคอัดททsวงทาี่สmวาไาายัมดงคoรเ้ทชขัญ่นุkวีั้งา้eตใภใจrนจ่อsะารกค)มพปู าน(ีโข8แรอ5ทอวบก)ีส่างบางสูกบสแแว่าทลน(นราะsวไใสmแทดหานา้ร้คoรงวบันคkกทกeดัาาลrรหงsุ่มขล)นอง่ั งี้
ทน่ี ามาวิเคราะหห์ 3า.ปรกมิ าราสณรโ้าคงตควนิ านิ มสตารมะาหรนถกั นรา้ถู มึงพาจิษาภกยั พแลละาอสันมตารนายา้ ตลอ่ายรา่ งปกสั าสยาแวละะจซิตง่ึ ใใจนขสอางรผคู้ทดั กี่ หาลลงั่งั เเผหชลญิ ่ากนับี้ ปัญหา

ข้อมลู ท่วั ไปเกย่ี วกบั การเกปสาัญพรตหติดาดิ สดสางั ารกรนลนิโา่คิโวคตตินนิ เป็นสงิ่ ท่ีสาคญั รวมท้งั การเรียนรแู้ ละแนวทางรกศา.รดปรฏ.ภิบกตั .อติ นัวันใหตห้์ ไลชุดยกพุล้นวจฒั านกา
วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

ข้อมูลท่ัวไปเกี่ยวกบั การเสพติดสารนิโคติน 57 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา
วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ
◉ ◉5276

สามารถตรวจวเิ คราะห์หาโคตนิ ินท่ีเกิดการเปลย่ี นแปลงของนโิ คตนิ (สารตง้ั ตน้ ) ไดอ้ ยา่ งถูกต้องในระดับที่

ยอมรบั ได้ อย่างไรก็ตาม ระดบั โคตนิ นิ ท่ีภาวะคงตัว (steady-state) กับปริมาณนโิ คตินในยาสบู ทไี่ ด้รบั อาจมี

.ความสมั พันธเ์ ชิงปริมาณที่แตกต่างกันไปในแต่ละสารคดั หล่ัง ทั้งน้ีข้นึ อย่กู ับสภาพร่างกายและการทางานของ

อวัยวะในแต่ละบคุ คลทจ่ี ะเปลีย่ นสารนโิ คตนิ ไปเป็นโคตนิ นิ นนั้ มคี วามแตกต่างกัน (ชว่ งค่าอยูร่ ะหว่างร้อยละ

50-90) และข้นึ อยู่กบั อัตราการสร้างและสลายของสารโคตินนิ ที่แตกตา่ งกนั ในแตล่ ะคนเชน่ กนั (อัตราการ

กาจดั สารอยใู่ นช่วงระหว่าง 20-75 มลิ ิลติ รตอ่ นาที) (85)

ดงั ทีก่ ล่าวไปข้างตน้ เนื่องจากปัจจัยหลายปรบะทกทาี่ร1ทีส่ ่งผลต่อความถกู ตอ้ งแม่นยาของค่าตวั ชว้ี ดั ทาง
ชวี ภาพของโคตินินแล้ว ยังมีปัจจัยอืน่ ท่ีสขง่ อ้ผมลูลตอ่ทกั่วาไปรปเกร่ียะวเมกนิ บั ตสัวาชรี้วนัดิโนคตีเ้ ชินน่ กนั ได้แก่ อายุ เพศ พนั ธกุ รรม การ
(ทปารงะามนาขณอง1เอ6นชไั่วซโมม์ งC)YทPา2ใAห6ร้ ะกดาบัรตข้งั(อGคงรeโครnภตeิน์ rกaินาlทรIทต่ีnราfวงoาจrนmพขบaอไtงดioตอ้ ับnยแา่ oลงfถะูกNไตตic้อoทงtจี่สiะnาสคeมัญั)พสนั าธรโก์ คบั ตกินานิรสมมัีคผ่าคัสรกึ่งับชยีวาิตสยูบาใวน

ระยะสั้น3ๆ.4ภ(.ไ2ามว่เสกกาาินรรณน3์ติโ-4คิดสตวานิ ันรแน) ิโลคะตโนิ คเตปินน็ เินหใตนุผผลหมลแักลทะี่ทเาลใ็บห้ผู้ท่ีเสพผลิตภัณฑย์ าสบู ไมส่ ามารถเลกิ เสพได้ ส่งผล

ทาให้เกกริดณโรทีคแตี่ ลอ้ ะงภกาาวระตแรทวรจกซว้อัดนคตา่ ่าตงวั ๆชตวี้ าัดมทมาางโชดวี ยภในาปพี ขคอ.ศง.ส1า9ร8น8ิโมคีวตานิ รสแาลระชโือ่ ค“ตTินhนิ eในHeคaนltทhสี่ มั ผสั กับยาสูบเปน็
เสเลวาล็บมานDCาแนoิโeรคลnpาถตนsะaตนิerสtรqเๆmะขวu1้าสจeเ.eไชมหnปnน่เtผcแาปeลสลoค็นsติะfานภเผรoHวทลัณทfeลล่ีเSัง้aฑาสัพmlน์ยt2พธhาoาข์ ยสชนkอaาูบiนnงnซสรขdิดgึ่งวูบบ:โไมHเดดวปทNuนยจ้ ง้ัiน็mกcเายฉoาปกaารลtสnรผiตnย่ีูบะมิดSeผโจแสeรมาAาลงrvแขรงdะiานลอcdเนิโeะลiงcครsคห็บtูปตi(นoรนิ1แเ)ือnจบนใไน:คะดบอ่ื Aรนย้อตง่าธา่ารจRงบิงวกอeาปาาpกบๆยยรoนขกทะrจิโ้าลtท่ีมคนงไoากาตทเใปfณแหิน่อี t็นลเ้hแยกทะ1eลรู่ดิผี่มว่ะกลเSาซมโขาuกคนรกอrรgตตะงตับeิดขทินเิคoสอ้มบนิnนาสตตจรรทGอ่รนะุปีเ่รeตโิตส่าnคอ่3งพกeตเกขคดยrินาaอ้ ้าือายlหงสนเ(มภลUูบือ่ักาด.เSไยปังดด.ในน็ังร้ นนับ้นัเเว้ีสสลกา้นราาผนรมปาแนรละๆะเมิน
คา่ ตวั ชีว้ ัดท2า.งชสวี าภรานพโิ คขตอินงไสดา้รรบั นกิาโครพติสินูจแนลท์ ะาโงคหตลินกั เินภใสนัชผวทิมยแาลวะา่ เเลป็บน็ สจาะรเทหกี่ ม่อาใะหส้เกมิดกกับารคตนดิ ทข่ีสองัมรผ่าัสงกกาบั ยนมนโิ คุษตยิน์ไดใ้นยาสบู
ตดิ ต่อกนั เป็นเว(ลaาdนdาicนtio(nห)ลายเดือนขึน้ ไป) (86,87)
ใน3เส. น้ ขผบมวขนอกงาครนกาทรเี่ตสิดพสยารานสโิบู คตพนิ บทวั้งทา่ สางาหรลนกั โิ เคภตสนิัชวแิทลยะาโแคลตะินพนิฤตจิกะรเรกมาศะาอสยต่ใู รน์ เเปมน็ ็ดขสบีขวอนงกเาสร้นเดผยี มวก(ันhair
pigment) หรอื กทบั ี่เกราียรกตวิดา่ สา‘รเมเสลพาตนดิ ินช’นิด(mอืน่ elๆanเชin่น)เฮ(8โ8ร)อซีนึ่งจ(hาeกrกoiาnร)ศหกึ รษอื โาคทเคีผ่ น่าน(cมoาcพaiบneว)่า สารนโิ คตนิ และโคตนิ ิน
ย2จะาชสเถมกปกนูบงึลกีญัาดิ จแาาะหถมายรตากูกตเว้ ิดปกา่ดิขสา็นกไสบั่ิงมรผับาแตอ่ใู้เรชเวสดิอนมท่ดพสกิโลุกาคลปมาครต้อรนนานนิะมกิโนิทจเครพับา่ีเใตอสม่ินเ(นิพบหdสคเผูงaขงปนขลiือ่้าl็นท้นึyิตแงปมภม่ีไลsัญดาัณmีผะก้เหมนฑชoกาส่น์ยkา้วทeดีมาา่กวั่ rสสานัโsนั บูลาม)ขรกจ(าห1เอทะส)กางเ้งัใพกกกตนใตนิดวม่อจดิภกา่าีกมชคาลนาไนวุม่นวขระิดผนทสมตอทู้ครนัมี่ดิืน่่ีลนะสีผขอกผๆามองลรมเสง(ุม่นส3ขเ-บีนโิพ5สอค)้ีรย้นมตงอาใผคีเนินสพนมนชบู แียดว่ทงต(แ์พงรsส่ี่อปลบ้อeุบัมีะยวbคัตผ่าแลa.กิัสศะล1cา.นะeร5ใ1ิโณสoน9คทขีu์ข8ตี่ส3าอ8sานิ วขงมมgใผอาน(lบีู้ท8งรa8ทปยี่ไถn)ดคารเdนลร้ะสวับิก)อชาบู เกมารกสสกาตวจพารรีพมาวยมกิมทกินาลาพสน้ังิจุ่มรูบก์ขฉี้ถนพอไัยาีจ้ชดงวรบะ่ว้า่ส(2วย)ัมา่ลผสดสัากรคาทวรงั้ัน
ตกคว้าางรขสาอรงสSuาrรgทeง้ัon2Gชeนnิดeไraดl้จ’sากReปpจั oจrัยt ดไดา้ ้กนลส่า่งิวแถวึงผดลลก้อรมะทอบยทา่ างงไดรา้ กนต็กาายมภกาพารขสอรงกะาผรมตไดิ มส่ไาดรส้นาิโคมตาินรแถลกะาจัดสารได้
ทง้ั หหมลดักยกางั รคพง้ืนมฐีสาานรขทอ้ังงก2ารชตนดิ ดิสตารกชคนา้ ิดงดอังยกูใ่ลน่าวเสดน้ ังผนม้ี ตามกลไกที่ไดก้ ลา่ วไปข้างต้น

3.41..3 กอาารหคา้นรพ/บสยานี รทอ่เี าฉพหาาะรเจาะจง (specific genotypes) และตัวรับ (receptor subtypes) ที่มี
อาหารบบทาบงาชทนติด่อมกีปารรขิมบาวณนกนาิโรคตติดนิ สเาปรนน็ ิโอคงตคิน์ประกอบซ่ึงถือเป็นตวั แปรกวนท่ีส่งผลต่อระดบั โคตินินท่ี
ตปยารรสวิมจูบาวณดัดนังไดนิโค้โัน้2ดต.ยนิตเัวทกขตแฉแกบาิดี่แพรปไ้สวตขตานารกะปอรกกตนใบัญาวนิโ่าสรหนคคงตนาตกดิดนอินันสงังรไกแาอดรอลลบไ้นะยว่าขิโกแวา่คา้าลงจตรงะไงึินเทรมขถทกีส่า้าือีแ่กต็ถมั วตกงึาผ่าสกวมไสัาา่ตมรคคา่ปส่นนงวรก่งิโกนั คมิผันลยตาลใุ่มินนาณตวสใชยัอ่นนบูว่ อรผิโงน่ืคะวล(sัยดติตรeตภับนิวcา่มัณใโงoนคทฑnๆั้งตอย์กdินาเาาป-หสนิรh็นูบทาทaสรขาnพ่ี่ิงคมอทdบวงสี ่ีสวาใัดsายัมนmคสรเรขัญนุ่ว่ o่าา้ นตงใจkจอ่นกะeรกามอ้rปู าsยโียแรอ)ขมวบก(อ2าาบา2งงกส)แแผทเซลนม้สู าะ่ึงว่อืูบใอแทหเแนาาท้คงหวลนยีกทะากบาารคลรงกแนุ่มขับตนอรท่ลอง้ี ะพ่ีบชบขน้าในงดิ มี
มากนัก (85)3. การสรา้ งความตระหนกั รถู้ งึ พิษภยั และอนั ตรายตอ่ รา่ งกายและจิตใจของผู้ที่กาลงั เผชญิ กับปญั หา

ข้อมลู ทวั่ ไปเก่ยี วกกปบั าญั กรหาตราิดเดสสังาพกรตลนิด่าโิ วสคาตรินนเปโิ ค็นตสิน่ิงที่สาคัญ รวมทัง้ การเรียนรู้และแนวทางการปฏบิ ัตรติ ศวั .ใดหรห้ .ภลกุด.พอนน้ ันจาตก์ ไชยกลุ วฒั นา
วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

ข้อมลู ทว่ั ไปเกยี่ วกบั การเสพติดสารนโิ คติน 58 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา

วิทยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ

◉ 2568 ◉

Other sources Nicotine replacement products Nicotine replacement products Traffic,body formation Traffic,body formation Traffic,grilled meat,occupation,biomass combustion in homes Traffic,combNoneustion products Traffic,combNoneustion products Traffic,combNoneustion products NNAL 4-(methylnirtosamino)-1-(3-pyridyl)-1-butanol;NNAL-gluc 4- (methylnitrosamino) 1-(-3-pyridyl)-1-butanol glucuronide; NNK 4-( methylnitrosamino)-1-(-3- In studies of smoking cessation, anatabine is recommended as nicotine replacement therapies will lead to the presence of nicotine and cotinine without any

Tobacco specific Yes None Yes None บทท่ี 1 No None No Diet
ข้อมูลทั่วไปเก่ียวกบั สารนโิ คตนิ
(General Information of Nicotine)

Yes Yes No No No No No No

ภาวการณ์ติดสารนโิ คตนิ เปน็ เหตผุ ลหลักทท่ี าใหผ้ ู้ท่ีเสพผลิตภัณฑย์ าสบู ไม่สามารถเลกิ เสพได้ สง่ ผลT1/216-18 h10-16 h6 week2-6 h 4-6 h 20 h - - Urine,biood,exhaled air 32h 9h Hydrogencyanide Serum,saliva, urine 7-14 days pyridyl)-1-butanone;TSNA tobacco-specific nitrosamines;PAH polycyclic aromatic hydrocarbons รศ.ดร.ภก.อ ันน ์ต ไชยกุล ัวฒนา
1-2 h ิวทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข
ทาให้เกิดโรคและภาวะแทรกซอ้ นตา่ ง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มวี ารสารช่ือ “The Health
Consequences of Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.SpecimenBlood,urine,saliva,hair 59
Department of Health and Human Services (1) ได้อธิบายกลไกและผลกระทบตอ่ รา่ งกายเม่อื ไดร้ ับสารBlood,urine,saliva,hair
ตาราง ี่ท 4 ัตวช้ี ัวดทาง ีชวภาพ ่ีทเ ็ปน ัอนตราย ่ตอร่างกาย ่ีทพบในยา ูสบ (83)นโิ คตินเข้าไปและผลลัพธ์ของขบวนการติดสารนิโคตนิ ในร่างกาย จนเป็นทม่ี าของข้อสรปุ 3 ข้อหลัก ดงั นี้Anatabine UrineBlood,urineCarbon monoxide Exhaled air Carbon monoxide Blood 1-Hydroxpyrene and other PAHS Urine Mercopturic acid metabolites 1,3-Butadiene Urine Mercopturic acid metabolites Acrolein Urine Urine

1. ผลิตภัณฑย์ าสูบรวมทงั้ ยาสูบโรงงานรปู แบบต่าง ๆ ที่ทาให้เกดิ การติดสารนโิ คตินPrecursosNicotineNNK (TSNA) Acetonitrile Benzene
2. สารนิโคตนิ ไดร้ บั การพสิ จู น์ทางหลักเภสชั วทิ ยาวา่ เปน็ สารทกี่ ่อให้เกิดการติดของรา่ งกายมนุษยไ์ ด้Nicotine

(addiction)Biomarker Cotinine* Anatabine* NNAL,NNAL-glucuronides Exhaled CO Carboxyhemoglobin polycyclic aromatic hydrocarbon(PAH)metabolites Acetonitrile S-Phenyl-mercapturic acid Thiocyanate tobacco exposure ้ขอมูล ่ัทวไปเ ่ีกยว ักบการเสพ ิตดสาร ินโค ิตน
3. ขบวนการการตดิ สารนโิ คตินท้งั ทางหลกั เภสัชวิทยาและพฤติกรรมศาสตร์ เป็นขบวนการเดียวกนัNicotine*

กับการติดสารเสพติดชนิดอื่น ๆ เช่น เฮโรอีน (heroin) หรอื โคเคน (cocaine)
ปัญหาการตดิ สารนโิ คตินเป็นปัญหาทัว่ โลกท้ังในกล่มุ ผู้ท่ีลองเสพยาสูบ พบว่า 1 ใน 3 ของประชากรกลมุ่ นี้จะ
กลายเป็นผู้เสพประจา (daily smokers) (1) ในจานวนคนกลุม่ น้ี มีเพียงร้อยละ 5 ทส่ี ามารถเลิกเสพยาสูบได้ (2)
ถึงแม้วา่ ไมใ่ ชท่ กุ คนที่เสพผลิตภัณฑย์ าสบู จะเกดิ ภาวะตดิ สารนิโคติน แตอ่ ุบตั ิการณ์ของผู้ทไี่ ด้รับการวนิ ิจฉัยว่า
มกี ารตดิ สารนโิ คตนิ เพม่ิ สูงข้นึ มากกว่าสารเสพติดชนดิ อนื่ ๆ (3-5) ในช่วงปี ค.ศ. 1988 มบี ทความตีพิมพ์ของ
วารสาร Surgeon General’s Report ไดก้ ลา่ วถึงผลกระทบทางดา้ นกายภาพของการตดิ สารนโิ คตินและ
หลักการพืน้ ฐานของการติดสารชนดิ ดังกล่าว ดังนี้

1. การค้นพบยนี ท่เี ฉพาะเจาะจง (specific genotypes) และตวั รบั (receptor subtypes) ทมี่ ี
บทบาทต่อการขบวนการติดสารนโิ คติน

2. การตอบสนองและการเขา้ ถึงสารนโิ คตินในผลิตภัณฑย์ าสูบของวยั ร่นุ จะมีโอกาสทาให้คนกล่มุ น้ี
ติดสารนิโคตินไดไ้ วและมากกวา่ คนกลุม่ วยั อืน่ รวมทั้งการทาความเข้าใจรูปแบบและแนวทางของ
ขบวนการติดสารนโิ คตนิ ท่แี ตกตา่ งกนั ในช่วงวัยตา่ ง ๆ เป็นสง่ิ ที่สาคัญตอ่ การวางแนวทางการ
แกไ้ ขปัญหา

3. การสร้างความตระหนักร้ถู งึ พษิ ภยั และอนั ตรายตอ่ ร่างกายและจติ ใจของผู้ทีก่ าลังเผชิญกับปญั หา
การติดสารนโิ คตนิ เป็นสง่ิ ที่สาคญั รวมท้ังการเรียนรู้และแนวทางการปฏบิ ตั ิตวั ให้หลดุ พน้ จาก
ปญั หาดังกลา่ ว

ข้อมลู ทวั่ ไปเกีย่ วกับการเสพตดิ สารนิโคติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

◉ ◉5296

3.4.4 สารประกอบแอลคาลอยด์

นิโคตินถอื เปน็ สารประกอบแอลคาลอยด์ชนิดหน่งึ ท่ีพบในยาสูบ ซ่งึ ยังมีสารประกอบแอลคาลอยดอ์ ื่น ๆ

ทต่ี รวจพบได้ในยาสูบ เชน่ อะนาบซิ ีน (anabasine) อะนาตาบนี (anatabine) มายออสมนี (myosmine)

โดยสารประกอบแอลคาลอยดอ์ ื่น ๆทไี่ ม่ใช่นิโคติน สามารถตรวจพบได้ในคนท่ีสบู ยาสบู ประเภทยาสูบโรงงาน

(factory cigarette) และยาสบู ไรค้ วัน (smokeless cigarette) (89) การตรวจวัดค่าปริมาณของสารประกอบ

แอลคาลอยดเ์ หล่านน้ี ยิ มใช้ในกรณีของการใช้นโิ คตนิ ทดแทนเพื่อชว่ ยเลิกบุหร่ี (NRT) เพ่ือใชป้ รบั ปรมิ าณนโิ คติน

ทีร่ า่ งกายควรไดร้ ับในชว่ งท่ีกาลงั เลกิ ยาสูบ (88) บทท่ี 1

3.4.5 ค่าเกณฑม์ าตรฐานทใ่ี ช้แยขกอ้คมวลูามทแัว่ ตไปกเตกา่ ่ยี งวรกะับหสวา่ารงนโคิโคตตินินินท่ีได้จากการเสพกบั ไม่เสพยาสบู
จากการศึกษาของ Javis 1แ9ล8ะ0(คGพณeบnะวฯeา่ r(คa30l่า)เIกทnณีว่foัดฑrรm์มะาดaตับtรiโoฐคาnตนนิ oขินfอใงNนโiคผcตปู้oนิ่วtiยินnนทeอี่ใ)ชก้บทอ่มี การคบัวากมาแรรตกั กษตา่าทงรี่คะลหินวิก่าง
ประเทศองั กฤษช่วงยุคต้นปี ค.ศ. 2

กกลรัมุ่มตพอ่ จิมาลิ รลณิลาิตภจราาว-กกร1าะรหดณรับต์ ือขิดใอสนงานรโคน้าลติโคาินตยินินใเเทปน็น่าพกเลหับาตสผุ 5มล0หาหลนกั ราทอืโน่ีทนกาา้ ใรลหัมา้ผตยู้ท่อี่เโสมดพลิยผลหลิลาิตติกภรรัณะฑ-ด1์ยับาจโสงึคูบจตไะมินถ่สนิอืาใมวนาา่ รพโถคลเตลาินิกสเินมสดาพเงัไทดกา่้ลสก่าง่ ับวผไล1ด5้มานจาาโกน

การเสทพายใหาส้เกูบิดโ(9ร0ค)แคละ่าภดาังวกะลแ่าทวรแกปซร้อผนนัตา่ตงาๆมตพาฤมตมกิารโดรมยใกนาปรี เคส.ศพ.ย1า9ส8บู8แมลีวะารรสะายระชเ่ือวล“TาใhนeกHาeรaสlมัthผัสควนั ยาสูบของกล่มุ
1ท9่อี 9ย9ู่ร-อนCD2บoโิe0คขnpข0ตsa้อา้4นิerงมtqเผmพขูลu1ู้ทา้บจe.eไี่เาnปวnสกtผ่าcแพeลศลoจยsติะนูfาาภผoHยกสลัณfe์กูลบNSaฑาพัmlaย์รtธhtาวoข์iสoเิkอaคูบinnงnรรขadgวาบ:lมะHวHทNหuนeั้งim์ปกcยaoารaาlรtมิสntiตnhบูาิดSeณโสeaรAางrเnvซรงddiานรcdนโิeั่มiNcครsขtปูตui(oอิน1แt)nrงบใไiน:โtดบคiAรo้อต่าตธา่nRงนิบิงกeนิEาาpๆยยxใoกนaทrจลtmท่ีปนไoารกเiใปfnะแหt็นaลชเ้hกทtะาeiดิผีม่oกกลSาnรขาuกอรอrรSเgตะงมueิดขทรorสอ้บvิกnาสeตันรรGอ่yนปุ รesโิโา่ดnค3(งeตยNกขrินอHาaอ้ ยาlหAเศ(มลNUยั ือ่ักE.วSไSดดธิ.)งั้รี cนบัชuี้ส่วrางvรปeี ค.ศ.
analysis (91) พ2.บวส่าาคร่านเโิ กคณตนิ ฑไดม์ ร้าับตกราฐราพนิสขจู อนง์ทโาคงตหลินักินเภอสยัชู่ในวทิ ชย่วางวา่3เ.ป0น็8สนาราทโนกี่ ่อกใรหมั ้เกติด่อกมาิลรตลิดลิ ขติ อรงร-า่1งกสาายหมรนบั ุษผย้ใูไ์ หด้ญ่ (ค่า
sensitivity ร้อยล(ะad9d6ic.3ti,oแn)ละค่า specificity ร้อยละ 97.4) ในวัยรุน่ คา่ ดังกล่าวอยู่ในช่วง 2.99 นาโนกรมั ตอ่
มลิ ลลิ ิตร -1 (ค3่า. sขeบnวsนitกivารitกyารรตอ้ ิดยสลาะรน8โิ ค6ต.5ิน,ทคง้ั ท่าาsงpหeลcักiเfภicสiัชtyวิทรยอ้ ายแลละะพ9ฤ3ต.1กิ )รรสมาศเหาสตตุทรคี่์ เ่าปเน็ กขณบฑวนม์ กาาตรรเดฐียาวนกขนั อง
โคตินนิ ลดลงตัง้ แตก่ ับปกี าคร.ตศดิ. ส1า9ร8เส0พเตปดิ ็นชตนิดน้ อม่นื าๆเนเชอ่ื ่นงจเฮาโกรกอาีนร(ลhดeลroงiขnอ) หงกรอืลโมุ่ คคเคนนท(ี่รcบัocคaวinันeย)าสูบมอื ของประเทศ
สปAหmระรeจัฐrอาถกมปicแเึงลกีญั aมแลาาหnรมยระากิsตเ้วมปก)า่ดิาโีาน็ไแสอมรสผาลกต่ใ่วู้เรชะสดิานนท่คพสสิโใุกาคนทปนครตรผี่จคนนินะวิะนโิทจเคสสพาเ่ีเตีสชัม่มิ ((นิพอ้ืAdผสเผูงสaัfสปrขลiาคlน็i้ึนcyิตยปวaมภแsันัญnาณัmมยกหฑ๊กAoกาาย์kซสวmทeา่าิกูบัว่ rสสeโันsมบูลาr)รือiกจc(ค1เทะสส)aา่ เ้งัอใพnเกนใกงตsนิดจนณ)ิดภกาชอ้เาลนฑนนวยมุ่วม์ะอ่ืิดผนกตาองทู้ควิดตจน่ื่ีลนา่ สราออกๆากฐงลกีราเค(ุ่มนส3น2น-นิโพ5ขค)แี้ยเมตอชมาใีเนินงสอ้ืพ๊กโชบูชแยีซคว่ งตากิตพงร่อตปนัินบอ้ ุบทิ ียวสนิคตักี่า่ลว่.มิกศะลน1าีค.า่รใ5่าใ1วหณนต9ทไญข์8ปา่สี่3อ8ก่เาสขงมวมผอพ่าาีบู้ทงรคยทปีไ่ถนาดครเสล้รผะวบัิกูบชาิวเกมาขบสกาตาพารรีพวงวยกิมคนิาล(พสWรจิมุ่ ูบ้งั์ขฉนhอไยั ้จีไดiงวมtะ้า่e(2เ่ )ป็น
4. ตัวชวาี้วรัดสากรารSสurัมgeผoสั nคGวeนั nยeาrสalบู ’s Report ได้กล่าวถึงผลกระทบทางดา้ นกายภาพของการติดสารนโิ คตินและ
4.1 โคหตลนิกั กินาร(พCนื้oฐtาinนขinอeงก)ารติดสารชนิดดังกล่าว ดังน้ี
ปริมา1ณ. สกาารรนคิโน้ คพตบินยทนี ่ไีทดีเ่ ฉร้ พับาจะาเกจากะาจรงส(ูบspยeาcสifบู icสgาeมnาoรtถypวeัดsไ)ดแ้จลาะกตรัวะรดับับ(rขeอcงeโpคtoตrินsนิ uใbนtyสpาeรsค)ดั ทหมี่ ลี ั่งของ
รา่ งกาย เชน่ เลือดบทนบ้าาลทาตยอ่ กปาัสรสขาบววะนกซา่ึงรโตคิดตสินารินนจโิ คะตมินีคา่ ครึ่งชวี ิตทย่ี าวกว่านิโคตนิ โดยระดับความเข้มขน้ ของ
จยโคาาตนสนิบูวนินหมใรนอืวพนnลยiาcา2สoส.มบูtiาnพกขตแไกบาดิeบมร้ไสววไ่ขตaนาด่าปอdรก้ขรนบัญdาะึ้นโิสรหiคดcตนกาตtบัิดอบั oนิ สงโตrไคแาsดวัรลตไ้แนจะวินปโิกะแคินาลมรตรใะเีปนินเกมขรทพ่ยีาา้ ิมีแ่กถวลาตกึงกาณสกวับสา่าตโมเรค่าวคนานงลตมกิโกคาินนัีคลทตใินุม่่าินนี่เเวใจใชทนยันา่ว่อาเผะงลกนื่ วลเือลบัยัติ รดตอืภว1า่เดมัณทง4ทฑ่า(ๆ้งัbนก์ยกlเาาับาปoสโรน็นoูบท3สdกขา0่ิงคอร0ทsวงมั ่ีสaวานตาmัยมา่อครเโขpัญุน่มนา้ lลิตใกจinจอ่ละรรgกลิมมัูปาโีติtตแรอiรmวบอ่กตาบามงeอ่สแลิแ)ยทลนลสาาะวิลใสาแทหิตหบูนา้ครงวรนก1ทับหกาาคลามรงนกมุ่ขวนอเเนทสงี้ พียมบตีผใิดลนเชงิ
การศึกษาทผ่ี ่า3น. มากไาดรส้ทรด้าลงคอวงาใมหตส้ ราะรหนนโิ ักครตถู้ ินึงพแษิ ลภะยัโคแลตะนิ อนิ ันทตราางยหตลอ่ อรด่างเกลาือยดแดลาะขจติอใงจอขาอสงผาสู้ทมีก่ าัคลรังทเผี่เชสญิพกยบั าปสัญูบหแาล้วหาสตู ร

ขอ้ มูลทัว่ ไปเก่ียวกับกปกาาญั รรเหตสาดิ พดสตงั าิดกรสลนา่าโิ รวคนตโิินคเตปิน็นสิ่งที่สาคัญ รวมท้งั การเรียนรแู้ ละแนวทางการปฏบิรศตั .ติดวัรใ.ภหก้ห.ลอุดนพัน้นตจ์ ไาชกยกลุ วฒั นา
วิทยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

ขอ้ มูลท่ัวไปเก่ียวกบั การเสพติดสารนโิ คติน 60 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา

วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

◉ 2660 ◉

การคานวณปรมิ าณนิโคตนิ ทไ่ี ด้รบั ตอ่ วนั คอื ระดับความเขม้ ข้นของโคตินินในเลอื ด คูณ 0.25 (92,93) บางการ

ศกึ ษาระบุว่าการหาปริมาณนิโคตนิ ท่ีได้รบั ต่อวันคือ หากตรวจพบโคตินนิ ในเลือดอยู่ระหว่าง 50–70 นาโนกรมั

ต่อมลิ ลิลติ รจะเทยี บเท่ากับปริมาณของนโิ คตินท่ไี ดร้ ับต่อวันเทา่ กบั 4 – 6 มลิ ลกิ รมั (94) นอกจากน้ี ปรมิ าณความ

เข้มขน้ ของโคตนิ ินในนา้ ลายและปัสสาวะจะแปรผันตาม ระดับความเขม้ ขน้ ของโคตินนิ ในเลือด (r =0.8 to 0.9)

(93) ดงั น้ัน เราสามารถใช้ระดบั ความเขม้ ขน้ ของโคตินินในนา้ ลายหรือในปัสสาวะแทนระดับความเข้มข้นของ

โคตินนิ ในเลือดได้เหมอื นกัน ซึ่งในปัจจุบนั มกี ารนาระดับของโคตนิ ิน (cotinine level) มาใช้เปน็ เป็นตัวชว้ี ัด

ปรมิ าณของนิโคตินทไี่ ดร้ ับจากการเสพยาสูบ (nicotine intบakทeท)่ี เ1ม่ือใชร้ ะดบั ของโคตนิ นิ เปน็ ตวั ชี้วัดทางชีวภาพ
ของการสมั ผัสกับนโิ คติน สง่ิ ทีต่ อ้ งคานึงถึงถอื ควขาอ้ มมแูลตทกั่วตไ่าปงเเกรีย่่ือวงเกผับา่ สพานั รธน์ุ (ิโeคtตhนิ nic difference) ที่ส่งผลตอ่ ระดับ
โโคคตตินินนิินกสูงบั เปมรือ่ ิมเปาณรยี นบิโเคทตียินบทกไ่ี ับดข้ราับว(อ95เ)มรจิกาันกกผ(าGวิ รขeศาnกึวeหษrราaอืทlคีผ่Inน่าfนเoอมrเาชmพียaบ(t9วi6oา่,9ชn7)าoวแfอNฟicรoกิ tนั in-อeเ)มรกิ ันจะมคี า่ ระดับของ

1ระ) ดกบัารขสอรงภ้าโคงานตวกิโินคานิ รตณขิน้นึต์โดอดิ สยยาอู่กราบันศขโิ คัยบตเวอินนนเปกไ็นซาเรมหส์ ตCรุผา้YลงPหโ2คลAักต6ทินท่ี นิ าใ2หผ้ทู้ทา่ีเงสพคผอื ลิตภัณฑ์ยาสบู ไม่สามารถเลกิ เสพได้ สง่ ผล

2)ทอาใัตหร้เกาขิดโอรงคขแบละวภนากวาะรแอทอรกกซซ้อิเดนชต่าั่นงแๆลตะากมลมคู าวิ โโดลยนในเิ ดปชี คัน.ศข.อ1ง9โ8ค8ตมนิ ีวินาเรพสื่อารเชปือ่ ลีย่“นThไปeเHปeน็ aสltาhร 3-ไฮดรอ๊ ก-ซ่โี ค
แตพตินจิ กาินรตแณ่าลงาะกเสปนั DCนา็นรoิโeดคปไnpงัมตsaรนนิe่มrิมtั้นqเฤีmาขu1ทณา้กe.eไธnาปnนชิ์รtผcแโิ ่ือใeลคลoชsติะfตกร้ ภผoHินะลลัณfeทดูคลSaฑับไี่ัพิวmlดย์tโขธhาลร้oข์อสับไkอaงูบนinตงnโรขดdคg่อวบ:์ตวมHซวนินัทNuงึ่นง้ัินiจขmกcยะบเoาaาพรทtวสniตือ่nานบู ิดSeเใโกปสหeราAางrน็้ไvรรงdดตiานดcd้คนัวโิeงัicค่ารชกstทูปตี้วiล(oนิ1แีถ่ดั า่)nบใูกทไวน:ดบตขาAร้อตง้อ้ึนา่ ธ่าRงกงอิบงกeาแยาาpๆยลยย่กูoภะกทับrจาลใt่ีทปนกพไoากเัจลใขปfแหจเ้ อtน็คล้เhัยกทงะยีeดปดิผ่มีง้ากลSารคนขาuกิมวรอrรเาาgผตะงณมeิดา่ขทoเพสอ้นบปnาสนัติโ็นรรคGอ่ธนปุจตรeุท์โิ รา่nคนิ3ี่หงิงeตทกมขลrินาa่ีรอ้าายl่ากหกเง(มทลหUก่อืกั สี่ล.าSไุดาดยด.ยัง้รไ(นดับแ98้ีส้รล)าับะรถคงึ แวรม้
ข้อมูลและคุณสมบ2ัต.ิขอสงาโรคนติโคนิ ตินินยไดัง้รมบั คี กวาารมพแิสปูจนรท์ปารงวหนลักอเภยสา่ ัชงไวรทิ กยต็าวา่ามเปร็นะสดาบัรทโค่กี ต่อใินหนิ ้เกไดิดก้ถากู รนตาิดมขอางใชรา่ท้ งากงากยมารนแษุ พยไ์ทดย้ ์
อยา่ งแพรห่ ลายเน่ืองจ(าaกdคdณุictสioมnบ)ัตขิ องความไว (sensitivity) และความจาเพาะเจาะจง (specificity) ของสาร
ดังกลา่ วคอ่ นข้างสงู3.(รขอ้ บยวลนะกา9ร6ก-า9ร7ตดิ แสลาะรน9ิโ9คต-1ิน0ท0้ังทตาางมหลลกัาเดภับส)ชั วนิทอยกาจแาลกะพนฤ้นั ตกิรระรดมับศขาสอตงรโค์ เปต็นินขนิ บใวนนเลกาอื รดเดตยี วั วอกยนั า่ ง
นา้ ลายและปัสสาวะยงั กใับหก้คา่ารใตกดิ ลส้เาครียเสงพกตนั ดิ ช(9น9)ิดออ่ืนย่าๆงเไชร่นกต็เฮาโมรอคนี ่า(โhคeตroนิ inิน)แหลระือนโคโิ คเคตนนิ (ใcนoสcaาiรnคeัด) หล่งั รา่ งกายจะไม่
สส4าา.2รมตากรา๊ามถซวคคดัวกมถปาไาึงลรกีญัดมแาบ์า้ใหเมยรนปอาตเว้ กปก็นนา่ดิ ลา็นไจสมมรุม่ผารอตใ่ ู้เรผงิชสดินนท่ทู้พสโินกุาคี่เปส๊อครตรนพนกินะโิทจไยเคพซา่ีเาตสิ่มดส(นิพdส์ูบเผูงa(ปรขCลilน็ ว่น้ึyิตaปมมภrsญั กาbณัmกหับoฑoกากnย์kวทาeา่าั่วรmrสสโsใูบลา)ชoรกจ(1เผ้ ทะnส)ลเ้งัใพoกนใิตตxนิดจภิดภiกาdัณชาลนeนวุ่มวฑะ;ิดผนตน์อทู้Cคิดนื่โิี่ลนOคสอกๆาต)งลรเนิ(ุ่มนส3-ทนโิพ5ค)ี้ดยมตาใแเีินนสพทชบู แียน่วงตพงรอ่เปบ้อนุบียวคื่อัตา่ล.ิกงศะ1จา.ร5าใ1ณนก9ทข์ค8่สี3อ8่าาขงทมมผอา่ีไบีู้ทงรดทป่ีไถไ้ดครเมลร้ะวส่บัิกชาะเกมาสทกาตพรรีพ้อวยกิมนนิาลพสริจุม่ บูข์ะฉนอไัยดจ้ี ดงวบัะ้า่(2ข) อง

ปรวามิ ราสณารกSา๊ uซrคgาeรoบ์nอGนeมnอerนaนl’sอ๊ กReไซpดor์สtว่ ไนด้กใหลา่ญว่พถึงบผใลนกครวะันทบยทาสางูบดแ้านลกะาใยชภเ้ ปาพ็นขตอวั งชกว้ี าดัรตทิดาสงากรานยโิ คภตาินพแไลดะ้ ซงึ่ ค่าครึ่ง
ชีวติ ของกา๊ หซลชกั นกิดารนพคี้ ืน้ อ่ ฐนานขข้าองงสกนั้ ารทตาิดใสหาร้กชา๊ นซิดถดกู ังขกับล่าอวอดกังจนา้ี กร่างกายภายในไม่กี่ช่ัวโมง ดงั นนั้ การตรวจวดั จงึ ข้นึ กับ

ปรมิ าณก๊าซทีไ่ ด้รับ1จ. ากการาครน้เสพพบยีนาสทูบ่เี ฉทพอ่ีาะยเู่ใจนาระจา่ กง า(sยpeณcifเiวcลgาeนnoั้นtyซpึ่งeสsา)มแาลระถตวั รัดับได(r้ e2cรeปูptแoบr บsuคbอื tyปpรeิมs)าทณ่ีมกี ๊าซ
คาร์บอนมอนน๊อกไซดบ์จทากบลาทมตหอ่ ากยาใรจขอบอวนกก(าeรxตpิดiสreารdนโิaคirต)ินกับท่อี ยูใ่ นกระแสเลอื ดหรือทเ่ี รียกวา่ ‘คาร์บ๊อกซี
อคฮโีัตวมารโมากกแลามบรน่ กนิ ยา’าจถ(ัดCกู กOตา๊ H้อซ2bงค.ข)าอแขกตรโงกบาิด์บดกรไ้สวอยขตานานมปอรรกนบมปัญปี าิโสอรรัจหคตนะนจาติดอเัยนนิมสงทไอ๊แานิ ดรี่สลกกไ้นะง่วไาโิซกผแรคาลดลตตระตจ์ ินดิเมขาอ่ทนา้ากป่ีแกถิโกคตรกงึ ิจสกมิวตกาา่ตานิ รครา่ณนนงรพกิโกกมคบันา๊ลทตใวซุ่มินนาา่วคงใชปยันาก่วอรรผงานื่ิม์บวลยัยาิตอรตณ(ภวนpา่มัณกมงhทฑ๊าอyๆ้ังซย์sนกเiคาาcปนสราaน็อู๊บทรlสกขบ์าaิง่ คอไอทcซวงน่ีสtวาดiาัยมมv์ทครเiอtขวี่ัญุ่นyนา้ดั ต)ใจนไจอ่ ะด(๊อร9กม้8ูปกาเโี,1แชรอไ0วบซก่น0า)บาดงสสแแม์หทิ่งลนคีาแาะวกวใวแทหาเดนปา้คมงวลนรไกท้อวยีกาาแมบลรงล่มุขเแทนะอลยีง้ี ะบ
ความจาเพาะอยทู่ ่ี3ร.อ้ ยกลาระส9รา้0งครวาามคตารถะกู หกนวัก่ารแู้ถลึงพะษิงา่ภยัยกแวล่าะกอนัารตตรารยวตจอ่ หรา่าโงคกาตยินแนิ ละ(จ99ิต)ใจของผู้ทีก่ าลังเผชิญกบั ปญั หา

ขอ้ มูลท่วั ไปเก่ยี วกับการเสปกพาญั ตรหติดาิดสดสาังรากนรลนิโค่าโิ วคตตินินเปน็ สงิ่ ที่สาคญั รวมทั้งการเรยี นรู้และแนวทางการรศป.ฏดริบ.ัตภติกัว.อใหน้หันลตุด์ ไพชน้ยจกาุลกวัฒนา
วทิ ยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

ขอ้ มูลทั่วไปเกี่ยวกบั การเสพติดสารนิโคติน 61 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา
วทิ ยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข
◉ ◉6216

4.3 ก๊าซไฮโดรเจนไซยาไนด์ (Thiocyanide; HCN)

กา๊ ซไฮโดรเจนไซยาไนด์เปน็ สารประกอบที่สาคญั ท่อี ยู่ในยาสบู เมือ่ เข้าส่รู ่างกายสารไซยาไนด์จะถูก

เมตาโบไลทไ์ ดเ้ ป็นสารไทโอไซยาเนท (thiocyanate) ซ่งึ สามารถตรวจพบได้ทงั้ ในเลือดและปสั สาวะ มกี ารศึกษา

ท่ีระบวุ ่าสารไทโอไซยาเนทถกู ใชเ้ ปน็ ตัวช้ีวดั ทางชีวภาพของการสมั ผัสนิโคตินในยาสูบ (100-103) นอกจากนี้ ยงั

สามารถตรวจพบสารไทโอไซยาเนทในแหล่งอาหารชนิดตา่ ง ๆ นอกเหนอื ไปจากทพ่ี บในยาสูบ ดงั นัน้ ในปัจจุบัน

จงึ ไม่คอ่ ยนาสารไทโอไซยาเนทมาใชเ้ ปน็ ตวั ชีว้ ัดทางชวี ภาพโดยเฉพาะในกลุม่ ผทู้ ี่เสพยาสบู จานวนมวนน้อย ๆ

4.4 กา๊ ซไนตริกอ๊อกไซด์ (Nitric Oxide; NOx) บทที่ 1
ความเขม้ ข้นของกา๊ ซไนตรกิ ออ๊ กไซขดอ้ ์ใมนูลเทลือว่ั ดไปขเอกงย่ี ผวูท้ กี่เสบั พสยารานสบูิโคจตะินสงู กว่าผู้ท่ีไม่เสพยาสูบค่อนขา้ งมาก

ลอะยว่าันงไเรหกม็ตอื านมกรบั ะขดอบั งขโคอตงกินา๊ินซ(ไ1น04ต)รกิกลอา่ ๊อว(กคGไอืeซnดในeใ์ นผraพู้ทlี่เลสIาnพสfยoมาาrmสอูบาaจจtไะiมoม่สnีกมั าoพรfขนั Nับธโ์อicดอoยกtตขinรองeงก)กบั า๊ จซาชนนวดิ นนม้ีทวานงยลามสหูบาทยี่เใสจพมใานกแกตว่า่

สผาทู้ ม่ีไมาร่เสถพตยรวาจสพภูบบานวกอก๊าากซรจชณาน์ตกิดดิ นนสี้ ากีจ้ รา๊านกซิโแคดตหงั นิกลเลง่ป่าอน็ วาเยหหงัตามุผรขีลปหอ้ รลจะักาเภทกท่ีทดั าอคใ่ืนลห้า้ผๆยู้ทคี่เนสลพอึงผกกลเับหิตทภน่พีัณือบจฑาใย์ นกาสกในูบา๊ ไยซมาไส่ฮสาโบู มดารดรเถังจนเนลนั้ ิกไซเสกยพา๊ าซไไดนไ้ฮสดโง่ค์ดผือรลเจเรนา

ไซยาไทนาดใ์จหึงเ้ กไมิดโใ่ รชค่ตแัวลชะีว้ภดั าวทะาแงทชรวี กภซาอ้ พนทตา่่ีดงี (ๆ10ต5า)มมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มีวารสารช่อื “The Health
4ได.5้แกต่ ัวCนDโพoชโิeคมnpล้ีวตsaีขไีดั ินeซr้อtทqเคmขมu1าล้าูลe.eงไิกnกปnชอtผcแาวี eโลรลoภรsติศะfมาภผกึoHพาลัณfษeตลทSaฑาิกัพmlเ่ีกย์tกธhไาาo์ขยี่ฮสรkอaวูโบตinงnดขรรขdgรว้อวบ:คมHจงวทNาuนวกรั้งimดักcบั ย์บoาสaาสอรtาสniาตนnรูบรดิSeกโกสe(รอ่pAา่องrvมรงdoมiานะcdlะนyโิeiเcคเรรcsรtูปตง็yiง็(oทนิ1แc)nบใlเี่(ไนi:กCดบcAริด้อตaา่aธจ่าrRงrิบงcากeoiากาpๆnmยยกooกทraาจลtgท่ีรtนไeoiาสกcเใปfnัมแหhtน็sลผ้เh)กyทะัสeดิdผี่มคกลSrาวoขาuกนัรอcrรgตะยaงeิดขทrาobส้อบสnาสoตูบรรGn่อนุปซรesโิ ่าnคึ่ง3(งสeตPกขrนิาAาa้อรยHlหกเ(sมลUอ่ )อ่ืกั .มSสไดะด.างัร้เรรนับไง็ี้สนทาโี่ตรตรรวซจาพมบนี
(nitrosamine2). แนสาปรทนลิโิ คาตมนิ ีนได(ร้nับaกpาhรพthิสyจู lนaท์ mางinหeลกัs)เภโสพชั ลวิเทิ นยียามวา่-2เป1็น0สาเปรทน็ ีก่ ต่อ้นใหต้เกวั ิดชก้ีวาัดรทติดาขงชองีวรภ่าางกพาขยอมงนสษุ ายรไ์ กดอ่้ มะเร็งท่ี
เกีย่ วขอ้ งในการตร(aวdจdวiัดctกioาnร)สัมผัสนิโคตนิ คอื การตรวจหาสารไนโตรซามีนในยาสูบโดยทนี่ ิโคตนิ จะเปล่ียนรปู ไป
เปน็ สารไนโตร3ซ.ามขนีบแวนลกะาสรี่-กเมารตตทิดิลสไานรนโติโครตซินาทม้งั ีโทนา-งหหนลักึง่ -เสภาสมัชว-ไิทพยราิดแลลี ะ-หพฤนตึ่งกิ-บรรูทมาศมาอสตลร(์ 4เป-็นmขeบtวhนyกlาnรiเtดroียวsกaนัmino)-1-
(3-pyridyl)-1-buกtaบั nกoารnตeดิ ส(NารNเสKพ))ตซิดชึ่งนสดิารอช่นื นๆดิ เนชจ้ี่นะเมฮโคี รวอาีนม(จhาeเrพoiาnะ)กหับรอืกโาครเสคนัมผ(cัสoคcวaันinยeา) สบู สารดงั กล่าวจะถูก
แnเมลitตะroาโNsบกมถปaNึงลกีัญไmแAลาาหมยรทLinาตเว้ Gก์ปกo่าดิ Lาน็ไลส)มร-Uผาา1ต่ใู้เยรชCสดิ-นเ(่ทพสป3โิใกุาคปน-น็ ครpตรปนบนนิะyโิสัทูทจเrคพiสาี่เdาตสิ่มาม(ินyพdสวอlเผูงaะ)ปล-ขลiจlน็1,นึ้yิตะป-มภสbsเญั าพณัm่ี-uเกหิ่มมฑtoกาaสต์ยkวทneางูท่าัว่ orสสขโิลsูบลาlึ้น)ไรกจ(น(ใ1เNทะนส)โเงั้NใพตผกนใตAรทู้นดิ จิดซภกL่ีเาชสาาล)น)นวมพุม่วะแดิผโีนยตนอลทู้คาิดนื่-ะ่ีลนสหสสอกบูๆานงาลรเ(่ึงร่มุซนส3--กนโิพ่งึ5สค)ลกี้ยามตูคาาใมเีินนรสพวิ -ชตูบไโแียลพ่วรงตพงไรวร่อปนบ้อจดิุบียวดหคีลตั า่ล์.า-ิกศ(ะห1สNา.รน5าNใ1ณนรึ่ง9ทAด-ข์8ส่ี3บLังอ8าGกูทขงมมผLอลาาีบู้ทงUมรา่ ทปี่ไถวอCดครเจลล)ร้ะวาบัิกชารเ(เกมาป4ะสกาต-ด็นพรร(ีพบัmวตยกมินิาขลอ้ eพสิจุม่องtบูข์ฉนองhอไัยสจ้ีาดyงวะศา้l่า(ร2ัย) NNAL
เทคโนวโาลรยสีขารน้ั สSuูงrg(1e0o0)n นGอenกeจrาaกl’นs ้ีRยeงั pมoีตrtัวชได้วี ก้ ัดลทา่ าวถงชึงผีวลภการพะทอบีกทหาลงาดย้านตกัวาทย่นี ภาามพาขใอชง้ตการรวตจดิ สสอาบรนหิโาคสตาินรแกล่อะมะเรง็ จาก
การสมั หผลสักคกาวรนั พยน้ื าฐสาูบนขเอชงน่ กา4ร-ตaิดmสาinรชoนbดิ ipดงัhกeลn่าyวlดtังoนี้ hemoglobin in red blood cells, benzo(a)pyrene,

urinary hydr1o.xyกpาrรoคl้นinพeบยoนี rทN่ีเฉ-nพiาtะroเจsาoะpจงro(slipneecifeicxcgreentoiotynpe(1s0)0,แ1ล0ะ4,ต10วั 5ร)ับ (receptor subtypes) ท่มี ี
4.6 สารแอลคาลบอทยบดา์ใทนตย่อากสาูบรขบวนการตดิ สารนิโคติน
ตพวับชใ้ีวนัดยทาสานงูบอชกวีไจด2ภา.แ้ ากกพปขแตก่ ไอกบาิดรดร้ไสวะิม้เขตนานชาปอรกน่ณานบญั าตกโิสสรหคาันตนาาตบดิอริน(ีนสโง9ไค8แาด,ร(ล1ต้ไaน0ะวิน6nโิกแ)คินaาลตตรtะัวนaินเมขอbทิโา้าคยiีแ่กถnต่าตกึงeงสนิกว)เาา่ตแชรคหา่ ล่นนนงระกิโกือใครนั ลนตะใอ่มุ กินนดวะาใชับยันนร่วอกผศงา่ืนว๊าลบกึ ยัซิตราษตภควซา่ามัณานีงททรฑ่ีมๆ์บงั้(์ยaกีกอเาnาปานสรaร็นบูทมbวสขาอัดa่งิ คอทนsปวงi่ีสนวาnรายัมิมอ๊eครเาก)ขัญนุ่ ณา้ไใตซในจขจอ่ ะดปรกอม์ปูสัายงโี แรอสสังวบกามาาบาวรีรงสะแแแะทลนอดซาะวลับใึง่แทหคสสนา้คาาางวนลมกรทกอแาาาลรยงอรุม่ขถดลนอใ์ใคงี้ชนาเ้ ลปอ็นยด์ที่
ผลิตภัณฑ์ยาส3ูบ.โดกยาตรสรรวา้จงพควบาสมาตรรอะะหนนักาบรถู้ างึ ซพีนิษใภนยั รแะลดะับอนั ต0ร.0าย0ต0อ่ 8ร่า–งก0า.ย0แ3ล0ะจมิติลใลจขิกอรงัมผตู้ทอ่ ่ีกยาลาสงั เูบผช1ญิ กกบัรปัมญั แหลาะสาร

ขอ้ มลู ท่วั ไปเกี่ยวกบั กกปาาัญรรเหตสาิดพดสตังาดิกรสลนาา่โิ รวคนติโินคเตปินน็ สิ่งท่ีสาคญั รวมท้งั การเรียนรู้และแนวทางการปฏิบรศตั .ติดัวรใ.ภหก้ห.ลอุดนพัน้นตจ์ ไาชกยกุลวฒั นา
วิทยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ

ข้อมูลท่วั ไปเกย่ี วกับการเสพติดสารนิโคติน 62 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา

วทิ ยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

◉ 2662 ◉

อะนาตาบนี 0.065-0.27 มลิ ลกิ รมั ตอ่ ยาสูบ 1 กรัม โดยสารประกอบเหล่าน้จี ะถูกวัดได้จากปริมาณสารทีถ่ กู ขับ

ออกทางปัสสาวะ ซึ่งปริมาณสารแอลคาลอยด์ท่พี บสามารถใช้เทียบกบั ปริมาณนิโคตินที่ไดร้ บั เข้าสรู่ ่างกายได้

อย่างแมน่ ยา จึงถือวา่ เปน็ ตัวชี้วดั ทางกายภาพทด่ี ี ดงั นนั้ หากตอ้ งการวดั ปริมาณสารอะนาตาบนี (anatabine)

หรอื อะนาบาซีน (anabasine) ในปัสสาวะจาเปน็ ต้องทาในช่วง 1-2 วันแรกหลงั จากเลิกเสพยาสบู เน่อื งจากสาร

ท้งั 2 ชนิด มคี ่าคร่ึงชวี ติ ท่ีคอ่ นข้างยาว คือ 16 และ 10 ช่วั โมง ตามลาดับ (106)

โดยสรุป ยาสบู 1 มวนจะใหป้ รมิ าณของนิโคตนิ 1 กรัมในกระแสเลอื ด ซึ่งถอื วา่ การเสพยาสบู เป็น

รูปแบบการนาสง่ สารเข้าสู่ร่างกายรปู แบบหนึ่ง โดยสารดังกบล่าทวทคี่ อื1นโิ คตนิ จะเข้าสู่กระแสเลอื ดผ่านระบบทาง
เดินหายใจเปน็ หลักมากกว่าระบบหลอดเลือด สขาอ้ รมนลูิโคทตวั่ นิไปจเะกถ่ยี ูกวดกดู บั ซสึมาเขรน้าสโิ คู่สตมินองไดอ้ ย่างรวดเรว็ ปริมาณนโิ คตนิ
ใเนนือ้สเมยอ่ืองอจวะัยถวกู ะขสับ่วอนอตก่าองยๆ่าขงอรวงรดา่เรงกว็ เาชย่นรกวนั ม(ทอGยั้งeคา่ nงา่ ไคeรrรกaึ่ง็ตlชาวีInมติ fทเoนีค่ r่อืmอ่ งนaจขtา้าiกoงนnยิโาคoวตทfนิ าNสใiหาc้มเoกาtิดiรnกถeาด)รูดสซะมึ สแมลขะอกงรนะโิ จคาตยินไใปนยรงั ่างกาย

ปหารกมิ ราา่ณงนกิโาคยตไดิน้รทบั ี่ผสู้สภาบู ารวตดกอ้งั ากงรกลณาา่ ต์ รวดิเเพสปาอื่็นรตปนอโิรคบะตจสนิ านเตปอดิน็ งตเตห่ออ่ ตกภุผันาลวหเปะล็นอกั ทาเวร่ที ลมาาใณหนใ์ผ้านู้ทนข่ีเสนณพอะผกนลจตินั้ าภกทัณนาฑ้ีใย์รหาะก้ สดาูบบัรไสขมะส่อาสงมนมาโิขรคถอตเงลนินกิ ใิโเนคสเพตลไนิ ือดใ้ดนสยง่รังผา่ ขลงน้ึกกายับ

แปรเปลย่ี นทไาปใหตเ้ากมิดปโรัจคจแยั ลดะภงั กาวละ่าแวทเชรกน่ ซกอ้ ันนตป่าจังจๆัยตอาืน่มมทา่มี โผี ดลยตในอ่ ปรี ะคด.ศบั . น19ิโค88ตินมแีวาลระสโาครตชอ่ืินนิ“Tทhี่สeะสHมeaในlthร่างกายยงั ขน้ึ อยู่
แแกออับฟฟเชรรื้อกิิกชัันนา--ตออDCนิเเoเิโeมมคผnpรรต่าsaกกิินิพertัันนqเันmขu1จจ้าธe.eะะไขุ์ nปnมมอtผcแกีกี งeลลoาาคsติะfรรนภผoHสกลัณใfeะานลSaฑจสัพแmlดัย์มtธตhาสoข์ข่ลสkาอaอะูบiรnงnงพรโขdgโควบค:ื้นมHตวตททNuนนิ นิ ่ีทั้งimกcินยนิ ่สีoาaาชใร่งtสnน้าiตผnูบกดิรลSeโวะสeรตAา่ดางr่อvรงdบั ทiานขcdทนาโิeบicครีส่ใsวtปูตหูงiน(oิน1แก้ม)nกบใวโีไน:าดคบ่าAรร้อตตค่าเธา่Rนินงมิบงกeนิเตาาชpๆายสยo้ือโกทะrบสจลtส่ีทนาลไoมากยเิซใปfใแอหมึนtน็ลเ้เhใกทรมะนeดิ่าผ่มีรรงกลSาิกา่กขาuกันงราอrรกgตะยงเeาิดขทนมoยสอ้บ่ือาnาสตกงตรรGอ่จกนัวปุ รeาวิโอา่nคก3่ายงeตคคก่าขrนิ นนาaงอ้ ยlเเเหชเชช(มลU่นอ้ือื้ ่อืัก.สสSไคดด.าานัง้รยยนับเอชี้สเ้อืามรสราิกยนั
นอกจากนี้ พฤติกร2ร.มกสาารรนสโิบู คยตานิ สไดบู ร้ ขับอกงาครนพสิเชจู ื้อนส์ทาางยหแลอกั ฟเภรสกิ ชั ันว-ิทอยเามวรา่ กิ เปนั น็ จสะาเรสทพี่กถ่อี่กใหว้เา่กคิดนกาเชรต้อื ดิสขาอยงอรเ่ามงกรากิ ยันมนซษุ ง่ึ ยเป์ไดน็ ้ อกี
ปัจจยั หนง่ึ ท่สี ่งผลตอ่ ระ(aดdบั dโicคtตioนิ nนิ) ในรา่ งกาย โดยรวม ตัวชวี้ ัดปรมิ าณนิโคตินท่รี ่างกายได้รบั จะพจิ ารณาจาก
ปริมาณการเสพยา3ส.ูบ ขสบว่ วนนตกัวาชรกวี้ าดั รรตะิดดสบัารกนาิโรคสตมัินผทััง้สทคาวงันหยลกัาสเภูบสจัชะวิทพยจิ าาแรลณะพาจฤาตกิกรรระมดศับาโสคตตร์นิ เปิน็นข(cบoวtนinกiาnรeเด)ียแวลกะันกา๊ ซ
คารบ์ อนมอนน๊อกไซดก์ (บัCกOา)รตซดิ งึ่ สเปาร็นเสคพา่ ตปดิ รชิมนาดิ ณอท่ืนี่นๆ่าเเชชน่ อ่ื ถเฮือโรแอลนี ะถ(hูกeตroอ้ iงn) หรือโคเคน (cocaine)

ปัญหาการตดิ สารนโิ คตินเป็นปัญหาทัว่ โลกทัง้ ในกลุ่มผู้ที่ลองเสพยาสบู พบวา่ 1 ใน 3 ของประชากรกลุ่มน้ีจะ

5. เอ1ก. สาUรถมก.อSึงลกี า้แาา.งDมยรอตเว้eป่างิิดpน็ไสมaผาใ่rู้เรชtสนmท่ พิโกุคปeคตรnนนิะtทจเพoาี่เสม่ิ f(พdสHผูงaeขลilึน้yิตaมภlstาัณmhกฑoกa์ยkวneา่าdrสสsบูา)รจ(1เะส) เใพกนตดิ จดิภาชานนววะดินตอคิดืน่ นสกๆาลร(ุม่น3-นิโ5ค)ี้ มตใเีินนพHSชmแียeว่ งตaงoรอ่ ปlอ้ ktุบีhยiคตัnล.ิกgPศะา.raร5o1ณnm9ทd์ข8่ีสoอ8าHงtมมiผeoาีบู้ทรanทีไ่ถl,ดtคเลh้รOวับกิ,าfเกมf1สiาตc9พรีพe8วยมิ8นิาoพสจิ n.บูข์ฉDอไยั Hดงว้H่า(2)S
Huวาmรสaาnร SSuerrgveicoensG.eTnheeraHl’es aRletphort ได้กล่าวถึงผลกระทบทางดา้ PนuกbายliภcaาพtiขoอnงกNาoรต) ดิ .CสDารCนิโ(ค8ต8ิน-8แล4ะ06.
Coหnลกัseกาqรuพeืน้ nฐcาeนsขอoงfกาSรmติดoสkาinรชgน:ดิ Nดiังcกoลt่าinวeดงั นี้ 2. Centers for Disease Control and

Addictio1n. .AกาRรeคp้นoพrบtยoนี fทtีเ่ ฉhพeาะSเuจrาgะeจoง n(specific genotypes)Pแrลeะvตeัวnรบัtio(rnec.eCpigtaorestutbetyspmeso)kทinีม่ gี
General .Atlบaทnบtaาท: ตU่อ.Sกา.รDขeบpวนarกtาmรตeิดnสtารนโิ คตนิ
among
PDoufisbHelaeicsaelHth2Ce.oaalnntขกแตthdกบาิดrรoไ้สวSขตHนาleปอ,รกurนบญัNาmvิโสรหaiคcตนatาตeิดอinoินส,งnไแาSCดรaลee้ไนะlวrnโิกvแCคtาiลeecตระeนิnrเมขssทtา้า,ef่แีกถorตกงึ rสกวfoาา่ตรคrา่ นนงกิโกคนั ลตใมุ่ ินนวใชัยน่วอผง่ืนวลัยติ รตภวา่มัณงทฑๆงั้ ์ยกRMaเาาปdeสรo็นpuูบทrสloขbาtง่ิ คอrisทdtวง—ี่สวiา2tาัยมy0Uครเข0ัญนุ่an้า4nตiใจt;จdอ่eะ5รกมdูปM3าีโแรอ(So2วบกtา0raบาtง)สtaแแ:eทlลน4isาะtว2,ใyแทห72นาW้ค-0งว3น0กทe1กา2าe.ลรงkุ่ม.ขlนอyง้ี
Chronic 3D.iseกaารsสeรP้างrคeวvาeมnตtรiะoหnนaกั nรถู้dึงพษิ ภยั และอันตรายตอ่ ร่างกายและจติ ใจของผู้ที่กาลังเผชญิ กับปัญหา

ข้อมลู ท่วั ไปเกยี่ วกับการเสปกพาัญตรหติดาดิสดสางัรากนรลนิโคา่ิโวคตตินินเป็นสงิ่ ท่ีสาคญั รวมทั้งการเรียนร้แู ละแนวทางการรศป.ฏดริบ.ัตภติกัว.อใหน้หันลตุด์ ไพชน้ยกจาลุ กวัฒนา
วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

ขอ้ มูลทว่ั ไปเกี่ยวกับการเสพติดสารนิโคติน 63 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา
วิทยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ
◉ ◉6236

3. Anthony JC, Warner LA, Kessler Producing Drugs,Thirteenth Report

RC.Comparative epidemiology of of the EHO Expert committee: WHO

dependence on tobacco, alcohol, Technical Report Seriesw.No.873

controlled substances, and (Geneva,1964)

inhalants :basic findings from the 8. American Psychiatric Association.

National Comorbidity Survey . Diagnostic and Statistical Manual of

Experimental and Clinical บทที่ 1 Mental Disorders, 3rd ed .

Psychopharmacology 1994; 2(3ข):อ้ มูลทวั่ ไปเกยี่ วกับสารWนโิaคsตhนิington :American Psychiatric
244-68. Information9.ofAANmssicoeocriticaiantnieo)nP,sy1c9h8i7a:t1ri6c5A–s8so.ciation
4. Centers for Disease Control(Gaennderal .

dPreepveennภdtieoาnวnกcาe.Sรณyamsต์ sิดpoสtcาoiรamนtิโesคdตoินwfเปsitu็นhเbหusตtsผุaeลnหocลefักท่ีทาใหผ้ ู้ที่เสพผลติ ภf)2oัณ0rฑe1ย์n3าsส.ic(บูCไuaมsuส่ etาiมooาnfรaถDrเSyลMกิ sเtส-a5พt.ไeดInm้ สDe่งผniaลtgnfoorstic

ทcาigใaหrเ้ eกิดttโeรคs,แลaะlcภoาhวะoแlท, รaกnซdอ้ นilตliา่cงitๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มaีวnาdรสsาtรaชtอื่ is“tiTchael mHeaanltuhal of mental
DCนMRdoโิeerคounppตrsagobนิerstriqเ—dmขtu1า้i1et.eUไyn9ปnntผc9แaieลลo5tnseติะfbdภdผoH;ลัณfMe4SลSaฑ4toพัmla(ย์trธ4htาotข์ 4eaสkอa)sูบlin:งni,tรขd8gy1วบ:3ม9HWว0ทN9uน-้ังi1emก1cย–eoา,aาร1tkส8niตln9บู3yดิSe9โ7สeร2-Aางr9vรงd..iานcdนโิeicครstูปตi(oิน1แ)nบใไน:ดบAร้อตา่ ธา่Rงิบงกeาาpๆยยoกทrจลtที่ นไoากเใปfdhAแหtน็ituลsเ้htกทะtopehิดผีม่ r/กลoSdา/ขาuกr:edรอrรrgตะxงseิดขท.)doส้อบ5noาสตtรhiรGอ่.นปุoรeโิerา่nค3gงdeต/กขrิน1าa(้อW0ยlหเ.(1มลaUอ่ืกั1s.Shไ7ดด.i6nงัร้ /นับga้ีtสpoาpรmi.,bDoCok:s
5. Kandel2.D,สCาhรนeิโnคตKนิ ,ไWดร้ aบั rกnาeรrพสิLจูAน,ท์ างหลักเภสชั วิทยาวา่ เป็นสา.ร9ท7กี่ 8่อ0ใ8ห9้เก0ิด4ก2า5รต5ดิ9ข6อ.Cงรa่าuงtกiาoยnมaนrษุyยไ์ ด้
Kessler RC(a, dGdriacntiotnB) .Prevalence and Statement
demog3r.apขhบicวนcกoาrรrกeาlรaตtิดeสsาoรนf โิ คตินท้ังทางหลักเภสัชวิทยา1แ0ละ. พรฤาตยกิงรารนมกศาารสศตึกร์ษเปา็นเรขอ่ื บงวน“กคาวราเดมยี ชวุกกขนั องโรค
symptomsกบั oกfาlรaตsิดtสyาeรเaสrพdตeดิ ชpนeดิnอd่นื eๆncเชe่น เฮโรอีน (heroin) หจรติ อื เโวคชเคแนละ(cปoญั caหinาeส)ุขภาพจิต” การสารวจ
มปกถacoงึลกีoญัnnแาาcdหมยรaaาตเว้ Aliปก่าnดิclาน็ไoสecมรผาhoต่ใู้เรiชnoสhดิ นท่พสloิโt,ุกาคปlhครnตรDeนนiินะcโิeทจเUคoพpา่ีเตสt.มิ่ eSi(นิพndสnเผงูea.ปdpขลi,l็นeo้นึyิตmปnมภpsัญาณัacmuกหerlฑoiกaาju์ยk1วทteาi่าa9่ัวorสสnโ9snูบลา)a7รกจ(.;1เทะDaส) เ้ังใพnrกนใuตdนดิ จgิดภกาชาลนนว่มุวะิดผนตอู้ทคดิืน่ี่ลนสอกๆางลรเ(มุ่นส3-นิโพ5ค)้ีย1มตาใ1ีเนินสพ.ชบู แยี Wรก่วงตะพงรรอ่oปบะบ้อุบrีทยวาlคัตา่dลดร.กิ ศะวว1าh.ทิงร5ใ1eสณยน9ทaาา์ข8lส่ี3ธ.อt8าาhพขงมรมผอิมาณoบีู้ทงรพrทป่ีไถสgด์คครเขุaลร้ะวรnับกิชา2ง้ั iเกมาทz5สกาตa5พี่ รรีพ1t9วยกiิมoิน.าลกพสnจิุ่มรูบข์ฉนม,อไัยW้ีจสดงวะุ้ขา่(H2ภ)Oาพจิต
ว4า4ร(ส1า)ร: 1Su1r-g2e9o.n General’s Report ได้กลา่ วถึงผลกระทบทางดา้ นEกxายpภeาrพt ขCอoงmกาmรตiดิttสeาeรนoิโคnติAนแdลdะiction
6. หWลoักrกlาdรพH้นื eฐaาlนtขhอOงกrาgรaตnิดizสaารtiชoนnดิ ด1ัง9ก5ล7่าว ดังน้ี Producing Drucing,supra note 7

,Lexico1n. oกfาaรคlcน้ oพhบoยlนี aทnเี่ ฉdพาdะrเuจgาะTจeงr(mspsecific genotype1s2) .แลจะรตญู วั รจับิต(ตreวcุฒepกิ tาoรr.s“uกbลtyไpกeทsา) งทส่มี มี องของ
http://wwบwท.wบาhทoต.อ่inกtา/รsขuบbวsนtกaาnรcตeดิ สารนิโคติน
การตดิ ยาและสารเสพติดBrain Reward
7. W/apboruirnsldte./h2Htt.emeramแตกขll.กบาดิ t2iรไ้สhวn0ขตนาo1ปอรoกl0นบัญroาgโิสรหgคaตนyาตnดิอ/ินiสงwzไแาaดhรลt้ไนะoวioโิกแ_คnาลlตรe,ะEนิเxมขHทiา้าc่ีแOกถoตกงึ nสกว/าา่ตeรค่านnนงกโิกคนั ลตใ่มุ ินนวใชัยน่วอผงน่ื วลยัติ รตภว่ามัณงทฑๆัง้ ์ยกเาาปสธตMร็นบูทญัดิ สeขายญ่งิcคอทาhวงรเี่สวาaสกั าัยมnพษครเiขัญุ่นตs์,า้mิดพตใจจ่อ,ิมะ”รกจมพ,ปู าัดีโใ์คแรอนพวบกราติม้ังบางสาทพแแรทล่ีน์โา.าดะ1วกใแทยกหานา้รครโงวุงนรบกทเกงาทาาพลรบงพุ่มขยัดมนอารงหี้บักาาษนลาคผรู้
Expere3rt. cกoาmรสmร้าiงtคteวาeมoตรnะหaนdักdรicู้ถtึงiพoษิnภัยและอนั ตรายตอ่ ร่างกา:ยวแชั ลระะจอิตใินจเขตอองรผป์ู้ท่ีกรินาลวงั ์ตเผิ้งช,2ิญ5ก4ับ4ปัญหา

ขอ้ มลู ท่วั ไปเกยี่ วกับการปกเาสญั รพหตตาิดิดดสสังาการรลนนา่โิ โิวคคตตนิ ินเปน็ ส่ิงท่ีสาคัญ รวมท้ังการเรียนรู้และแนวทางการปรฏศบิ.ดัตริต.ภวั กให.อ้หนลันุดตพ์ ไ้นชจยากกุลวัฒนา
วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

ขอ้ มูลทวั่ ไปเกย่ี วกับการเสพติดสารนิโคติน 64 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา

วทิ ยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

◉ 2664 ◉

13. ศันสนีย์ ตนั ตวิ ิท. “พน้ื ฐานทางชีววิทยากบั 18. วิทย์ เท่ียงบรู ณธรรม,ตารายาเสพตดิ ,พมิ พ์

พฤตกิ รรม”, ใน จติ วิทยาทวั่ ไป, รวบรวม ครั้งที่1 กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์,

โดย 2531, น2.

สริ อิ ร วิชชาวธุ และคณะผเู้ ขียน, พมิ พค์ รง้ั 19. World Health Organization .WHO

ท่ี 6กรงุ เทพมหานคร :สานกั พมิ พ์ Expert Committee on Drug Label to

มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์ ,2552 Produce Addiction. WHO Report

14. ทรงเกยี รติ ปิยะกะ ศนั สนยี เวทย์.ยิม้ สู้ บทที่ 1 Series Number21, Geneva 1950

เรียนร้ยู าเสพติด.พมิ พค์ รัง้ ที่1 ขอ้ มูลท่วั ไปเก่ยี วก2ับ0ส. าWรนorโิ lคdตHนิ ealth Organization Expert

2(ก5ร4งุ 0เท).นพ.ม1ห9า-2น3ครแ:ลสะาดนศู กั นั พสิมนพยี ม์์ ตตนั ชิ(ตGนิวeิทn,eral Information oCWfoomNrlimdcoiHtttieneaeelt)ohnODrgraungizDaetpioenndence.

15. อล่าา้ ซงแาลลว้ ักเชขภงีณาอวารกภราถิชรทนณ่ีชต์ 1ชัดิ 3ส,“นากร.น7าโิ1รควตนิ นิ จิ เปฉน็ัยเแหลตะุผลหลักที่ทาให้ผู้ท่ีเสพผล(TิตTeภwcัณehฑnn์ยticาyสa-บูFl iไSrมseส่trาiReมeาsรp:ถoเNลrtuิก)m.เสพbGไeeดrn้ สe6ง่ 1vผa8ล,

จาทแานใหกเ้ โกริดคโรทค่เี แกลยี่ ะวภขา้อวงะกแทับรยกาซแ้อลนะตส่าางรๆเตสาพมมา โดยในปี ค.ศ. 198819ม7ีวา8ร:ส2า5รช-6ื่อ.“The Health
จตตัดาดินDCรพoิโeตาคnpมิ กาตsaพมาินertรโ์qรเmขดบะu1้ายe.บeาไโnปบnบรtผcแัดงeลลoDพรsิตะfกัSยภผoHMษาลัณfeบาล-SaฑผIัพาmVlย์tตู้ลธhาo์ขิแธดสkอaัญลยูบinงnะารญขdgเวบ:สIรมCHวพกัทNuDนษต้ังimกc-ยิด1์,oาพaา0,รtสniิมต”nูบดิพSeโใสeร์นAางrvรงdiานcdนโิeicครstูปตi(oิน1แ)nบใไน:ดบAร้อตา่ ธ่าRงิบงกeาาp2ๆยยo1กทr.จลtี่ทนaMBไoากเluใปf.kแห,natน็ล้เh2nlกทะoe0eดิผี่มi1กyลSdา8ขา,uกsร.อrรPgตaะEง.eิดEขnทfofส้อ.บde,nาสตcHรรtGอ่tนoปุasรeโิbn่าnค3oงaseตกfeขcrนิ าa้อncisยlหo,oเ(มลMUlpือ่ักa..Srไt,ดoด.eLัง้รddนeบั u้ีSสtcoาatรbgseao,cnco
ครัง้ ที่ 1. ก2.รุงเสทาพรนมโิ หคตาินนไคดร้ร:ับวกัชารรพะสิอูจนิ นเ์ทตาริ ง์ หลักเภสัชวทิ ยาวา่ เปน็ สdาeรpทr่กี iv่อaใหti้เoกnดิ -กiาnรdตuดิ cขeอdงร่าfoงกoาdยมinนษุtaยk์ไeด้
ปรินซ์ต์ิ 2554(a. ddiction) and meal patterns in rats.

16. Hume-Pr3a.tuขcบhว,นJก.า(ร2ก0า1ร3ตดิ, สAาuรgนuโิ คsตtิน0ท8ั้ง)ท. างหลักเภสชั วิทยาแลPะhพaฤrตmิกรaรcมoศlาoสgตyร,์ เbปiน็ oขcบhวeนmกาisรtเดryีย,วกaันnd
How to citeกtบั hกeารDตSิดMสา–รเ5สพinติดAชPนAดิ อsน่ืtyๆleเช่น เฮโรอนี (heroinb) หeรhอื aโvคiเoคrน1(6co5c,a4in5e-5) 5
h1[W3tกปมถt/eึงลกีัญp0แาาb:ห8มย/รา/ต/เว้lปกboh่าดิ า็นไgloสมรoผาwต่ใpgู้เรชสดิ .นo-่ทaพtสโิsoุกpาคปtคร-aต]รcน.นsินะiิโRttทจเคyeพeา่ีเตlส-ม่ิtet(นิพrdสh.iเผoeูงaปeขลivrl็น-gนึ้yิตedป/มภdssaัญาัณmmpกหfฑroaก5าoย์ksวท-metาi่า่วัnyrสสโs-lูบลา)eรกจ(/1เทะส2) เงั้ใพ0กนใตนิดจดิภกาชาลนนว่มุวะิดผนตอทู้คิดืน่่ีลนสอกๆางลรเ(ุม่นส3-2นิโพ5ค)2ี้ยมต.าใเีินนสScWพชูบoiแยีe.ว่ nงตพgงDรอ่tmปบ้อeeุบียวnคtuตั ่าลe.tกิnศะr1าdo.mร5ใ1fณนBi9ทnvข์8,่ีส3aaอ8Lาtrขงมeiiมoผoอาiบีู้ทtuงnรnทปไี่ถsดeoครเลeร้ะrวfบัิกชdาEtเกมาihส,bกาตพePรรlีพeวยกfnมิaินาลพiสnจิมุ่cูบ์ขฉnนoอไยัhี้จtดงวiะan้่า(2ue)ser
apวaารsสtyารleS.hurtgmeoln General’s Report ไดก้ ลา่ วถึงผลกระทบทางด้าnนigกhายtsภhาaพdขอeงsก(าSรoตlิดaสnาaรนceโิ คaตeิน)แaลnะd their
17. วมิ หลลวกั รกราณรพนื้ตฐันาตนิวขงอศงก์, า“รกตาดิ รสถาอรชนนพิดษิดังยกาล.่าใวนดงั น้ี products and estimation of the

ตาราการบ1.าบกัดารรกัคษน้ พาผบ้ตูยีนิดทย่ีเาฉเพสาพะตเจดิ า,ะจง (specific genotypes)aแsลsะoตcัวiaรับte(drecdeieptoarysunbictyopteins)eทiี่มnีtake. J
จัดพมิ พโ์ ดยโรบงทพบยาาทบตา่อลกธาญัรขญบวรนักกษา์,รพตมิิดพสา์ รนโิ คติน
Agric Food Chem 1999; 47(8): 3113–
คปรร้งันิ ทซี่ ์ต1้ิง,ก22ร.5ุงเ4ทขแตก4กบาิดพร้ไสนวมขตนา.ปหอ1รกนบญั7าาิโสนร9หคตน.คาติดอรินสง:ไแาดวรล้ไชันะวรโิกแคะาลตรอะินเมินขทาา้เ่แีกตถตกึงิรสกว์ าา่ตรค่านนงกิโกคันลตใมุ่ ินนวใชัยน่วอผงื่นวลยัติ รตภวา่2มัณง3ทฑๆ.งั้ ์ยกBc3เาาปi1eสgรน็2naบูทส0roขาeงิ่.คอwทtว[งt่ีสPiวาteายัมuzครเsbขNัญุน่mMา้ Lตใจoe,จอ่ ะkรdกJมูปiaาn:โี แcรอ1gวบoก0าaบาbง5สnแแ5ทPลdน2าะว3ใ6cแทหr1aนาd้ค7rงวน.bก]ทกEoาาลรfงnfุ่มขeนอcงี้ ts of
3. การสร้างความตระหนกั รู้ถงึ พษิ ภยั และอนั ตรายตอ่ ร่างmกาoยnแลoะxจidิตeใจขoอnงผnู้ทicีก่ oาลtiงั nเผeชaญิ nกdับปcัญoหtiาnine

ข้อมลู ทว่ั ไปเกยี่ วกับการเสกปพาัญตรหติดาดิสดสาังรากนรลนิโค่าโิ วคตตินนิ เป็นสงิ่ ที่สาคัญ รวมทง้ั การเรยี นรู้และแนวทางการรศป.ฏดรบิ .ัตภิตกัว.อใหนห้ันลตดุ์ ไพชน้ยกจาุลกวัฒนา
วิทยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

ข้อมลู ท่ัวไปเกย่ี วกบั การเสพตดิ สารนิโคติน 65 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา
วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ
◉ ◉6256

metabolism. Clin Pharmacol Ther Mental Health Administration,

2000; 67(6): 653–659. National Institute on Drug

24. Gori GB, Benowitz NL, Lynch CJ. Abuse,1990:12–29 .DHHS

Mouth versus deep airways Publication No) .ADM. 1690-90.

absorption of nicotine in cigarette 28. Henningfield JE, Keenan RM .

smokers. Pharmacol Biochem Nicotine delivery kinetics and abuse

Behav 1986; 25(6): 1181–1184. บทที่ 1 liability .Journal of Consulting and

[PubMed: 3809219] ขอ้ มูลทวั่ ไปเกยี่ วกบั สารCนlโิ inคiตcนิal Psychology 1993; 61(5): 743-

25. Armitage A, Dollery TCu, rHnoeurs(DeG.menaenraTl, Information29o. fU5N0S.iDcHoHtinS.eR) isks
Kohner E, Lewis PJ,
associated with

Acibgasorsr.pภCtilาoiวnnกPาoรhfณan์ตrmiิดcสoaาtcรinoนeโิlคTตfrhินoeเmปr็น1เs9หm7ตผุ8aล;llหลกั ที่ทาใหผ้ ู้ที่เสพผลติ ภmsัmณaฑocย์ hkาiinสnบูgeไ-cมmiส่geาaมareาsรtuถtreเeลsdกิ wเสyiพitehไlดdl้ osสง่woผfลtar and

ท2า3ใ(ห2้เ)ก:ิด1โ4รค3แ–ล1ะ5ภ1า.ว[ะPแuทbรกMซeอ้ dน:ต6่าง20ๆ4ต7าม4ม]า โดยในปี ค.ศ. 1988 มnีวicารoสtาinรชeือ่. S“mThoekHinegalathnd Tobacco
26. CนDnPIsoิโeaiacคnpnboตsakeนิetroitlqเnmlขwu1eeา้ e.eไJLnปninFMtผcแ,eลลot.TsติhะfaภผeoHPvลัณfeetaลSaฑroพัkcml์ยbtoeธhาoa์ขlnสikอactูบiAnงncรfขdDogrวบ:e,มHsวeLทNmuนuัง้imbกcยooาaWaาkรtsสniตene,บู ดิSeโสeรAางrvรงdiานcdนิโeicครstูปตi(oนิ1แ)nบใไน:ดบAร้อตา่ ธ่าRงบิงกeาาpๆยยoกทrจลtท่ี นไoากเใปfDCSแหet็นoeลเ้hกrทะnpevดิผีม่taiกลcrSาroขาuกetmรlอrรsgตะง,MeeิดขทPonสoอ้บunาสtnตbรรG่อooนlปุ รeigfโิc่าnคr3HงaeตHกขperนิ eาaอ้ahยlaหlsเ(ltมล,Uthอื่ักhU.Sไaด.ด.SSnงัร้e.นdับr้ีสvHาicรuem, an

particu2l.ateสาmรนaโิ tคtตeนิ rไoด้รfับsกeาlรeพcสิteูจนd์ทางหลกั เภสัชวทิ ยาวา่ เปน็ สาNรทa่กีti่อoใnหa้เกlิดInกาsรtตitิดuขteองsรo่างfกHายeมaนltษุ hย,ไ์ ด้
commerci(alddaincdtiorne)ference National Cancer Institute; 2001.

cigaret3te. s.ขบCวhนeกmารกRาeรตsดิ Tสoารxนcิโiคcoตินl ทง้ั ทางหลักเภสชั วิทยา3แ0ละ. พJaฤrตvิกisรรMมศJา,สBตoรr์ eเปh็นaขmบวRน,กาPรrเiดmยี aวกteันsta P,
2003; 16: ก1ับ0ก1า4ร-ต1ิด8ส.ารเสพติดชนิดอ่นื ๆ เชน่ เฮโรอีน (heroin) หFรeอื yโeคrเคaนbe(cnodcaCin,eB)ryant A. Nicotine
27. มถกปiBomึงลกีญัefแาาpnหiมยรnolาตเ้วihปกcา่wดิ aาน็ไaสมรilผttาeต่ใizู้เรoชdสิดน่ทnNพสิโdุกsาคปLครrตรiuนนn.ินะCโิgทจเคluพsาี่เiตnสnมิ่ o(นิพidสdcfเผูงaปaeaขลillน็rึ้นbyิตsปptมภusัญahาณัmsnกaหeฑoกdrาmย์k:วทineาา่ ั่วarสสgโscบูลา)รoกจ(1เทะlส)oเงั้ใพกนgใตนดิyจิดภกาชาลนนว่มุวะิดผนตอู้ทคดิ่นืี่ลนสอกๆางลรเ(มุ่นส3-นิโพ5ค)ี้ยมตาใีเนินสพชูบแียcsy่วงตmiiพงgeรอ่ ปบอ้aloุบีdยวrคตัke่าล.eิกftศะ1rtาr.oseร5ใ1:mณsน9ทe์ข8a่สี3vmอ8nาiขงdมdมaผอeาีบcู้ทงรnnhทป่ีไถicดcคiรเnลe้ระoวับิกeชาtfเกม-าirสnsกoาตพmeรรีพmวยกoิมiนิาลnพสkaจิ่มุteูบข์ฉaนอdไยัk้ีจดงวeะ้า่(s2) in
วnาiรcสoาtรinSeurdgeeopnenGdeneenrcael’s.IRne:pCohrtaไnดg้กลCา่Nว,ถึงผลกระทบทางดา้ นrกeาpยภreาsพeขnอtงaกtาiรvตeดิ pสาoรpนuโิ คlaตtินioแลnะsurvey. J
หHลaกั wกkารsพRืน้ Lฐ,าeนdขอitงoกrาsรต.Rดิ eสsาeรชaนrcิดhดังFกiลn่าdวinดgังsน้ี NatlCancer Inst 2001; 93(2): 134–

on Sm1o.kinกgารoคf้นพAบbยuีนsทe่ีเdฉพSาuะbเจsาtะaจnงc(esspe.cific genotypes) แล1ะ3ต8ัว.ร[บั Pu(rbecMeepdto:r1s1u2b0ty8p8e8s3) ]ทมี่ ี
NIDA ReseบaทrcบhาทMตอ่oกnาoรgขrบaวpนhกา9ร9ติด.สารนโิ คตนิ
31. Benowitz NL, Jacob P 3rd, Jones RT,
HHRoeecaakllttvhhil2laS.enu)ตแขกdrgกบาิดMeรHไ้สวขตoDนาuปอรnกmน:บัญา(GUโิสรหaคตนe.nาตSดิอnินสงSe.ไแาDeดrรลaerไ้นะvวlpโิก’แiคcasาลeตrระRtินsเมmขe,ทา้าpPแ่ีกeถouตกงึnสกrวbttาา่ตloรคi่าcนนงfกโิกคนั ลตใ่มุ นินวใชัยน่วอผงืน่ วลยัติ รตภวา่มัณงทฑๆงั้ ย์กเาาปสvcRรน็ ูบทaaoสขrrาsิ่งdiคอaeทiวงbonี่สวาivbายัมliคaรeเtขญันุ่ysrา้cgตใจiunจอ่Jะlร.กมatปู าIโีhrnแรอeeวtบกeาfบาmfงrสeแiแnทeลcนdาtะtวใsaiแทหvbนoาi้คdoงวfนกทulกniาาasลรiงmlc่มุขoนอtaงี้ innde in
Service3,. Alกcาoรสhรo้าlง,คDวาruมgตรAะbหนuกัseรถู้, ึงaพnิษdภัยและอนั ตรายตอ่ ร่างกายและจิตใจของผู้ทก่ี าลังเผชญิ กับปัญหา

ข้อมลู ท่วั ไปเกย่ี วกับการปกเาสญั รพหตตาิดิดดสสงั าการรลนนา่โิ ิโวคคตตนิ ินเป็นสิ่งท่ีสาคญั รวมท้งั การเรยี นรู้และแนวทางการปรฏศิบ.ดตั รติ.ภวั กให.อ้หนลันดุ ตพ์ ไน้ ชจยากกลุ วฒั นา
วิทยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

ขอ้ มลู ทั่วไปเกีย่ วกบั การเสพตดิ สารนิโคติน 66 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา

วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

◉ 2666 ◉

man. J Pharmacol Exp Ther 1982a; Pharmacol Ther 2008b; 84(2): 243–

221(2): 368–372. [PubMed:7077531] 47. [PubMed: 18388871]

32. Breese CR, Marks MJ, Logel J, 37. Gourlay SG, Benowitz NL.

Adams CE, Sullivan B, Collins AC, Arteriovenous differences in plasma

Leonard S. Effect of smoking history concentration of nicotine and

on [3H]nicotine binding in human catecholamines and related

postmortem brain. J Pharmacol Exp บทท่ี 1 cardiovascular effects after smoking,
Ther 1997; 282(1): 7–13. [PubMeขdอ้: มลู ท่ัวไปเกีย่ วกบั สาnรiนcoิโคtiตnินe nasal spray, and
9223534] (General Information oPinfhtNraarivmceoantcionouels)Tnhiecrot1in99e7. ;C6li2n(4): 453–63.
33. Perry DC, Davila-Garcia MI,

SnticooctkimniceภireาerวcกCeาApร,ณtoK์ตreิดslสliาanรrนbKโิ rคJa.ตinIนิ nsเcปfrน็ reoเaหmsตeผุ dลหลักทท่ี าใหผ้ ู้ท่ีเส3พ8ผ.ลR[ติ PภouัณsbeฑM์ยJEeาส,dูบB:ไe9มh3ส่ m5าม7า3Fร9Mถ7เ,ล]Wิกเสeพstไดm้ สaง่nผลEC,

smทาoใหkeเ้ กrิดs:โรmคแeลmะภbาrวaะnแeทรbกinซอ้dนinตgา่ งaๆnตdามมา โดยในปี ค.ศ. 1988Cมoีวlาeรmสาaรnช่อื RE“T. hAertHeeriaallthnicotine
a1Pu5hDนC4toaิโeoค5nprmตrs–aaินer1adtqเm5ขciu1o5้าoe.eไg2lnปnr.tผcaEแ[eลลpoxPsิตะpfhuภผoHybTลัณfeMลhsSaฑtพัemleu์ยtธrhdาdoข์ ส1:kiอaeูบ9i1nงnsร9ขd0g.วบ9:3มJH;ว3ทNuน26งั้imกc85ยoา9aา5รtสn(1iต3nบู ]ิดSe)โ:สeรAางrvรงdiานcdนิโeicครstูปตi(oนิ1แ)nบใไน:ดบAร้อตา่ ธ่าRงบิงกeาาpๆยยoกทrจลtี่ทนkaaไoากเindใปfnแหdmt็นeล้เhกทtะiieinnิดผมี่cกลtiSาssrขาuกtadรอrrรvgaตuะงeeิtดขทroiniส้อoบnnาoสnตgรรuGอ่:นุปcsรeiิโmiา่nคg3nงeตapกiขrนิcrาal้อeoiยlcหttเ(taมลiUentื่อัก.ieSoไsดด.mnังร้ sนับo้ีสfkoาinรr g
34. Lindell G2,. Lสuาnรeนlโิ lคตEนิ, ไGดr้รaบั ffกnาeรพr สิ Hจู .น์ทางหลักเภสัชวิทยาวา่ เป็นสaาdรdทiก่ี c่อtiใoหn้เก.ิดDกrาuรgติดAขlอcงoรh่างoกlาDยมeนpษุ eยnไ์ dด้
Transderma(alldydaicdtimonin) istered 1999; 56(2): 99–107. [PubMed:

nicotine3a. ccขuบmวนuกlาaรtกeาsรตinิดสgาaรsนtิโrคicตนิ ทัง้ ทางหลกั เภสัชวิทยาแล1ะพ04ฤต8กิ2ร4ร0ม1ศ]าสตร์ เป็นขบวนการเดยี วกัน
juice. Eur J กCับliกnารPตhิดaสrาmรเaสcพoตlิดช1น9ิด9อ6นื่; ๆ เชน่ เฮโรอนี (he3ro9i.n)Sหhรigือeโคnเaคgนa(cMoKca, iTnere) vor AJ, Castagnoli
35. aD5n1กถปมe(dึงลกีญัm3แาาห–มbยรpา4ตเว้esปกา่)ดิen:า็นไสyมรe3ผาต่ใf1ู้เรDชiสิดtน5ท่Aพsสโิ–ุกาค,ปo1ครตBรfน8นินะeโิ.ทnจเคnพ[าี่เiตPcoสิ่ม(ินoพuwdสเtbผงูaปiiขtลniMl็นzน้ึyิตeปeมภNsญั dtาัณmLoกห:ฑ.oกา9aย์Rkวท0ieาา่id่วัs1rสสโsk0ูบลา)sรก7จ(1เทะ0ส) เัง้5ใพกนใ]ตนิดจิดภกาชาลนนวุ่มวะดิผนตอู้ทคิดืน่ี่ลนสอกๆางลรเ(มุ่นส3-นโิพ5ค)ี้ยมตาใเีินนสพNncชูบoแียic่วJงตvพงorร่อaป.บอ้tุบliีMยวenคตั ่าลn.eeกิ ศะ1tาt.taร5bใ1oณbน9iทno์ขl8สี่3idอ8lvาiขงesiมnมผmอrาีบgู้ทงรaท-ป่ีไถodnดครเfลe้รdะวบักิชp(าSlเกมาeสu)กาต-nพnรร[ีพ5dวยกgมิินา–eลพสิจ3มุ่nูบข์ฉHนtอไยั ีจ้]ดงวะ้่า(2)
smวาoรสkาinรgScuergsesoantioGennienrapl’rseRgnepaonrctyไ.ดก้ ลา่ วถึงผลกระทบทางด้าmนกicาrยoภsาoพmขอaงlกmารตaดิcrสoาmรนoโิ คleตินcuแลleะs. Drug
DหruลgักกSาaรfพ2้นื 0ฐ0าน1ข; อ2ง4ก(า4ร)ต: ิด2ส7า7ร–ช3น2ดิ ด2งั.กล่าว ดังน้ี Metab Dispos 1988; 16(3): 397–402.

[PubMed1:. 1ก1า3ร3ค0น้ 6พ5บ7ย]นี ท่ีเฉพาะเจาะจง (specific genotypes)[แPลuะbตMวั รeับd(:re2c9e0p0to7r3s1u]btypes) ทม่ี ี
36. Benowitz Nบ, ทLบeาsทsoตvอ่ -กSาcรhขบlaวgนgกaาrรตCิด, สารนิโคตนิ 40. Benowitz NL, Jacob P 3rd.
SNVwaicraoianttiinGoen.2Ga.inneตขกแdnRกบาิดeeรCไ้สวtขตnนาoicปอรaกtนบญัliIาnnโิสรหCคifตนnาllติดอueeนิ สงea.ไแาrnดCรลaไ้cนlะnวieิโกnแcคsาลeตระiินเnมoขทาา้ftี่แกถhตกงึ eสกวา่าตรคา่ นนงกิโกคันลตใมุ่ ินนวใชยันว่ อผงนื่ วลยัติ รตภวา่มัณงทฑๆง้ั ย์กMsmเาาปtสรuee็นูบทdttสขาahiงิ่ คอebทoวงdo่ีสdวาาlัยม.biคsรเyขัญmุน่C้าตalใจiจ่อnoะdรกมfปูPuาโีnแรอhaiวบกlcaาบาorsงสmแtแtทaiลนnaาbะวecใแlทหoeนาt้คloงวiนsกทTกocาาhลรotงeมุ่oขtrนอipnง1ี้ein99e4;
3. การสรา้ งความตระหนักรถู้ งึ พิษภยั และอนั ตรายตอ่ รา่ ง5กา6ย(5แ)ล:ะ4จ8ติ 3ใจ–ข9อ3ง.ผู้[ทP่ีกuาbลังMเผeชdิญ:ก7บั 9ป5ัญ5ห8า12]

ข้อมลู ทั่วไปเก่ียวกบั การเสปกพาัญรตหติดาิดสดสาังารกรนลนิโา่คโิ วคตตินินเปน็ สง่ิ ท่ีสาคัญ รวมทัง้ การเรียนรูแ้ ละแนวทางการรศป.ฏดบิร.ตัภิตกัว.อใหนห้ันลตุด์ ไพชน้ยจกาลุ กวัฒนา
วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

ขอ้ มูลทั่วไปเกย่ี วกบั การเสพติดสารนโิ คติน 67 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา
วิทยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข
◉ ◉6276

41. McKennis H Jr, Turnbull LB, 46. Gries JM, Benowitz N, Verotta D.

Bowman ER, Tamaki E. The Chronopharmacokinetics of

synthesis of hydroxycotinine and nicotine. Clin Pharmacol Ther 1996;

studies on its structure. J Org Chem 60 (4): 385–95. [PubMed: 8873686]

1963; 28: 383–87. 47. MacDougall JM, Fandrick K, Zhang

42. Neurath, GB.; Orth, D.; Pein, FG. X, Serafin SV, Cashman JR. Inhibition

Detection of nornicotine in human บทที่ 1 of human liver microsomal (S)-
urine after infusion of nicotine.ขIอ้nม: ลู ท่วั ไปเกีย่ วกับสารnนiิโcคoตtiนิ ne oxidation by (−)-menthol
EAfdfelkcotsfeor,fFn.;icTohtiunreauo,nKb.,ieodloi(tgGoicresan.leral Information of2aNn00dic3oa;tn1ian6le(o8)g):u9e8s8. –C9h3e.m[PRuebsMTeodxi:col

s1y9s9t1e.mpภs..า4วB5กir-าk9รhณaต์ uิดsสeาrรนVิโeคrตlaนิ gเป; ็นBเaหsตeุผlล:หลกั ทที่ าให้ผู้ที่เสพ4ผ8ลติ. ภB1ัณ2e9nฑ2oย์ 4าwส9iบู2tzไ6ม]N่สาLม, าHรeถเrลreิกrเสaพBได, ้Jสaง่ cผoลb P 3rd.

43. ทBาyใrหdเ้ กGิดDโร,คUแลhะriภgาวMะSแ,ทdรกeซB้อeนtตhา่ izงyๆตJDาม,มา โดยในปี ค.ศ. 1988 มMีวาeรnสtาhรoชื่อla“teTdhecHigeaarlethtte smoking
DนCCcRoิโeoiagคnptlgตdisansินerwitqเRnmขeu1.e้าel.eไD-lnปnNiWtผcแr-eeลgลoSsclิตะfu,tภผoHCcลัณdfeurลSeaฑorัพmltoo์ยtธehาnok์ขrสsikmอadูบinงnPeรiขdgnAวบ:iaมH,nวtทNuRนiuoั้งimaกcยrnoาviaาnรtaสnoiตenrูบdดิfSeโสeรAAางrvรงd,iานcdนโิeicครstูปตi(oิน1แ)nบใไน:ดบAร้อตา่ ธา่Rงิบงกeาาpๆยยoกทrจลtที่ นไoากเใปfi1Pแnหt2็นhลh้เhก0ทaะeibดิผ8ีม่rmกลS–าitขาuก1saรอrร5gcตnะง.eoิดขทioc[สlอ้บPonาสEตuรtรGx่อibนปุnpรeิโMeา่nค3งTeตeกmขhrินdาa้อeยe:lหrเt1(มลUa25่อืกั b.00Sไoดด0.8งัl้ร44iนบัs;6้ีmส34า16.ร0]J:
using t2h.erสmารoนsโิpคrตaินyไดliร้qับuกiาdรพิสูจนท์ างหลกั เภสัชวิทยาว่าเป4น็ 9ส.าMรทo่ีกl่อaใnหd้เกeิดrกLา,รตHดิ aขnอsงsรo่างnกาAย,มLนuษุ nยe์ไดll้ E.
chromatog(ardadpihctyio/nm) ass Pharmacokinetics of nicotine in

spectro3m. eขtบrวyน. กBารioกlารMตดิaสsาsรSนpิโคeตcินtทroงั้ mทางหลักเภสัชวิทยาและพhฤeตaิกlรthรมyศeาสldตeร์rเlปy็นpขeบoวนpกleาร.เCดียliวnกนั
1994; 23(2ก)บั: ก1า0ร3ต–ดิ 7ส.าร[PเสuพbตMดิ ชeนdิด:อ่นื ๆ เชน่ เฮโรอีน (heroin) หPรhอื aโคrmเคaนc(ocol cTahineer) 2001; 69(1): 57–65.
44. กปมถ8BHงึลกีญั1euแาา2nหkมยร3koาตเ้วปกa6า่wิดา็นไn8สมiรผ8teาตใ่zู้เร]nชสดิ นท่NพสโิJกุาคปL,ครต.รDนนินะEeโิทจเfคพmfา่ีเตeสิ่ม(นิpพcdสเtsผงูaปeขลiol็นึน้yyิตfปมภsDญัpาณัm,กrหฑeoกJาg์ยkaวทenา่าcวั่ rสสaoโsูบลาn)bรกจ(c1เทะสP)yเั้งใพ,กนใoตนดิ จnดิภกาชาลนนวมุ่วะดิผนตอู้ทคิดน่ื่ีลนสอกๆางลรเ(ุ่มนส3-นโิพ5ค)้ีย5มตาใ0เีินนสพ.ชูบแยี MA[ว่ Pงตพงรeอ่umปบอ้ ุบsbียวsaคตัMา่ลij.ิกnoศะ1eาa.rร5dใ1ณrEน:9oทSข์81lี่ส3,อ8e1าTขงม1มผfอyาo8ีบู้ทงnร0rทป่ีไถdด0ครCเaลร้3ะวYบัิกlชา9ePเกมา]ส2กาตRพรAรีพFวยก6ิม,นิาลพสSจิiมุ่ nูบข์eฉนอไัยlี้จnดlงวeะi้่าc(2ro)stEinMe.
วaารmสาeรaSsuurrgeeoonf FGMenOe3rala’sctRiveiptyo.rt Bไดrก้ Jลา่ วถึงผลกระทบทางด้านCกา-oยภxiาdพaขtอioงกnารbตyดิ hสาuรmนโิ aคnตินliแvลeะr
หCลliักnกาPรhพaืน้ rฐmานaขcอoงlก2า0รต0ดิ5สaา;ร6ช0น(ิด2ด)ัง:ก2ล2่า4ว–ดงั นี้ microsomes. J Pharmacol Exp Ther

26. [Pu1b.Mกeาdร:ค้น16พ0บ4ย2นี 6ท7เ่ี ฉ8พ]าะเจาะจง (specific genotypes) แล1ะ9ต9ัว7ร;ับ2(8re2c(e3p):to1r6s0u8b–t1yp4e. s[)Pทuีม่bี Med:
45. Lee BL, JaบcทoบbาทPต3่อrกdา,รขJaบrวvนikกาMรตEิด,สารนโิ คตนิ
9316878]
mBBeeehntoaavwb2o1it.l9zis8แขตกNm9กบาิดL;ร.ไ้สว.ขต3นาPFปอร3กhoนบญั(าa3โิoสรหคr)ตนdm:าตดิอ6นิ สaaง2ไแาncด1รลodไ้น–ะวlโิ2กแnคBา5ลiตicระ.oินเoมขcทtา้าhiีแ่กถneตกึงemสกวา่าตรคา่ นนงกิโกคนั ลตใุ่มนินวใชัยน่วอผงื่นวลยัติ รตภว่ามัณงท5ฑๆ้งั1ย์ก.เาาปสGbtรน็hบูทeoสeขาnuง่ิ คอทerrวงolี่สfวาailาtยัมyesครเขญั่นุSoo้าGตffใจจ่อ,ะnsรกBมtiปู าocีโeแรอopnวบกtpาoบาinงiสwnแแeทลนgitาะวrzใseแทหmนNpา้คงวlLoนaกท.กkาcาTiลรeงnุ่มhขmgนอeaงี้enndt
[PubMe3.d:ก2า5ร8สร7า้6ง0ค4ว]ามตระหนักรถู้ งึ พษิ ภัยและอันตรายตอ่ รา่ งกาtยhแeลrะaจpติ yใจinขอoงผldู้ทeี่กrาลpังaเผtชieญิ nกtับs.ปDญั rหuาgs

ข้อมูลทั่วไปเกีย่ วกบั การกปเาสญั รพหตตาิดดิดสสงั าการรลนน่าิโโิวคคตตนิ ินเป็นสงิ่ ท่ีสาคญั รวมท้งั การเรียนรูแ้ ละแนวทางการปรฏศิบ.ดตั ริต.ภัวกให.อห้ นลันุดตพ์ ไ้นชจยากกุลวัฒนา
วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

ข้อมูลท่วั ไปเกยี่ วกบั การเสพตดิ สารนโิ คติน 68 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา

วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

◉ 2668 ◉

Aging 1996; 9(1): 8–23. [PubMed: applied to different nasal regions.

8818582] Eur J Clin Pharmacol 1991; 41(6):

52. Dempsey D, Jacob P, Benowitz NL. 585–88. [PubMed: 1815971]

Nicotine metabolism and 57. Kandel DB, Hu MC, Schaffran C,

elimination kinetics in newborns. Udry JR, Benowitz NL. Urine

Clin Pharmacol Ther 2000; 67(5): nicotine metabolites and smoking

458–65. [PubMed: 10824624] บทที่ 1 behavior in a multiracial/multiethnic

53. Leong JW, Dore ND, Shelley K, Hขo้อltมูลท่วั ไปเก่ยี วกับสาnรaนtiโิ oคnตaนิ l sample of young adults.
ETJh,eLaeilnimg iInAa, tPioanlmhearlfL-lJi,feLeoSfouu(rGeinfeanPryNer.al Information oA1f0m.N[JiPcuEopbtiiMdneeemd) :io1l7322020574;146]5(8): 901–

csmotoinkiinnegภimnาวocกthาhiรleณdrrsต์ e.ดิ nPสuาoรlfนmtิโคoPตbhนิ aaเcปrcm็นoเหa-ตcoผุ ลlหลักที่ทาให้ผู้ที่เส5พ8ผ.ลDAติ cภecัณmeฑple์ยsrาeaสytูบeไDdม,่สmJาaมecาotรaถbbเลoPกิ l,เiสsBmพeไnดoo้ สfwง่ nผitiลczoNtiLn.e

Thทeาใrห1เ้ ก9ิด9โ8ร;คแ1ล1ะ(4ภ)า:ว2ะ8แท7ร–ก9ซ0้อ.น[Pตา่uงbๆMตeามdม: า โดยในปี ค.ศ. 1988anมdวี ารcสoาtรinช่ือin“eTihnepHreeaglnthant smokers. J
54. CS1h0oCDน1rloโิeelค0npiweต1sarินe7rstqเbA4mขu1u6Mา้ e.eไ]rn,ปnytผcแGReลลooPsิตะflภ,ผdoHลัณDfseลtSaaฑeพัmlv์ยtiธinhาos์ขสkอaGSูบinงnMMรขdgวบ:,,มHวKทNuนoัง้imกcยcoาaาhรtสniตnูบGิดSeโGสeรAางr,vรงdiานcdนโิeicครstูปตi(oนิ1แ)nบใไน:ดบAร้อตา่ ธ่าRงบิงกeาาp5ๆยยo9กทr.จลt่ีทนMP5ไoากเ9hใปfoแห4atน็ลlเ้h–raกทะme9nิดผ่มี 8dกลaSา.ขาuกceร[อrรorPgตะงleLuิดขทoE,ส้อbบnxHาสMตpรรaGอ่ นุปenรeTโิdา่nคs3hง:seตกeขo1rนิ าar้อn1ยlห29เ(Aมล0U6อ่ืัก,0.1SไL20ดด.u;งั6้รนn3ับ1้ีe0ส] า1llร(2E),:

Zhang C2-A. , สBาeรnนoิโคwตiินtzไดNร้ บัLก, าLรeพwิสูจtaนsท์ าJง,หลกั เภสชั วิทยาวา่ เป็นสAาlรaทinี่กe่อnใหta้เกloดิ กLา,รตHดิ oขfอfmงร่าaงnกnายMมน, ษุ Lยa์ไrดs้son
Williams RW(a.dCdoicttiinoinn)e elimination R. Pharmacokinetics of nicotine in

and its u3s.e ขaบsวaนกbาiรoกmารaตrดิkสeาrรiนnิโคyตoินuทnัง้ gทางหลักเภสัชวิทยาแลkะiพdฤnตeิกyรรfaมiศluาสreตร. ์ Cเปliน็ nขบPวhนaกrmารเaดcยี oวlกนัTher
children invกoบั luกาnรtตaิดriสlyารeเสxพpตoิดsชeนdดิ อt่ืนo ๆ เชน่ เฮโรอนี (heroin2) 0ห0รือ0โ;ค6เค8น(3()c:o2c5a0in–e2) 60. [PubMed:
55. BeInneถกปมdnvงึลกีญั oแiาoาrหoมยรowาตเ้วrnปกา่iิดEtmาน็ไสznมรผาตe่ใvNู้เรชสดิniนrLท่ พสotโิ ,กุaาคปnคLรlตรนนeินะt1โิทosจเ9คพsาี่เb9ตสo่มิ a(ิน4พvdสcเ;ผงู-aปcSข3ลilน็ocน้ึyิ:ตปhมภ3ssัญlาัณm5maกห3ฑgoกoา–g์ยkวทka5eา่าัว่er9rสสโs.ูบล.าC)รกจ(N1เทะส),เง้ัใพกนใตนดิ จดิภกาชาลนนว่มุวะิดผนตอ้ทูคดินื่่ีลนสอกๆางลรเ(มุ่นส3-6นิโพ5ค)0ี้ยมต.าใีเนินสพHN1ชูบ1แยีeoว่ งต0plพงรi่อ1ปnaบ้อุบ4ีtยวคTตัi4า่ลc.ิกD0ศะ1าd6.,ร5rใ1]Fณนu9ทrg์ข8y่ีส3อ8eาmขงมมผRอาeีบู้ทงFรtทปี่ไถ,aดครเMbลร้ะวoับิกชาaเlกมาtสiกzsาตพรmรkีพวยกeมิินาลaพสGิจุ่มnบู์ขฉนRdอไยั ้จี.ดงวะ้่า(2)
SwวาaรnสาGรES,uJragecoonbGPen3erdra.l’FseRmepaolert sไดe้กxลา่ วถึงผลกระทบทางดา้ tนraกnายspภาoพrtขอinงกpาaรตtiดิ eสnาtรsนwิโคiตthินแkลiะdney
anหdลักoกrาaรlพc้นื oฐnานtrขaอcงeกpารtตivิดeสาuรsชeนดิ ดังกล่าว ดงั น้ี disease. Am J Kidney Dis 2003;

accelera1te. nกiาcรoคt้นinพeบยmนี ทeี่เtฉaพbาoะlเiจsาmะจ.ง (specific genotypes)4แ2ล(ะ5ต):ัวร9บั 06(r–e2ce5p. t[oPrusbuMbteypde: s1)4ท5่ีม8ี 2035]
Clin PharmaบcทoบlาTทhตeอ่ กrา2ร0ข0บ6วน; ก7า9ร(ต5ิด):สารนิโคติน 61. Madan A, Graham RA, Carroll KM,
56. 4JCo8ah0rla–sns8os8sn.o2[TP.n,uCกตแขGbกบJาิดuM,ร้ไสวnขตOนาeปอnรกdlนบัญasา:ิโsสรrหค1soตนาตs6ิดnอoนิ6สงnไPแ7าดรล,8้ไPนะวB5Oิโกแe4คาล.9nตระ]ินdเมขทeา้า่ีแกถMตกึงสกว,าา่ตรค่านนงกโิกคันลตใมุ่ ินนวใชยันว่ อผงนื่ วลยัติ รตภวา่มัณงทฑๆ้ังย์กRDMเาาปioสbรuน็ บูทwadสขาdnrิ่งคอaทeeวง่ีสnวyาDายัมeRคAรเi,ขrญันุ่Da้าBต,ใจuMจอ่CะรrกมzDtูปาoโีe,แรอnrวบGกwาบาaLงiสแnแnAทลนs,าLะkวKใแSiทหrน,Mาu้คงวLนe,กทeกgาFาCeลรงolมุ่rขruนอsLytง้ีAsee,r J,

Absolute3.biกoาaรvสaรiา้laงคbวilาiมtyตรoะfหnนกัicรoู้ถtึงiพnิษeภยั และอันตรายตอ่ รา่ งEกLาย, แZลeะcจhิตใKจข, อRงoผbู้ทeกี่ rาtลsงัoเผnชPิญกJบัr,ปKัญoหcาh P,

ขอ้ มลู ทั่วไปเกย่ี วกับการเสปกพาญั ตรหตดิ าิดสดสาังรากนรลนิโคา่โิ วคตตินินเปน็ สง่ิ ที่สาคญั รวมท้ังการเรยี นร้แู ละแนวทางการรศป.ฏดริบ.ัตภติกวั.อใหนห้ันลตดุ์ ไพชน้ยกจาลุ กวฒั นา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

ข้อมลู ทว่ั ไปเก่ยี วกบั การเสพติดสารนโิ คติน 69 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ
◉ ◉6296

Antonian L, Wagner G, Yu L, of nicotine by hepatocytes.

Parkinson A. Effects of prototypical Biochem Pharmacol 1990; 40(8):

microsomal enzyme inducers on 1747–1756. [PubMed: 2242011]

cytochrome P450 expression in 66. Asimus S, Hai TN, Van Huong N,

cultured human hepatocytes. Drug Ashton M. Artemisin and CYP2A6

Metab Dispos 2003; 31(4): 421–31. activity in healthy subjects. Eur J

[PubMed: 12642468] บทท่ี 1 Clin Pharmacol 2008; 64: 283–92.

62. Meunier V, Bourrie M, Julian B,ขMอ้ aมrูลtiทัว่ ไปเก่ยี วกบั สาร[นPโิuคbตMนิ ed: 18064444] Lucas D,
EEx, pGrueisllsoiounFa, nBderignedruYc,tiFoanbroe(fGGe.neral Information67o.fBLNeericGthoaotliunAe,F)D. DreivaenrositYy, of selective

CpYrimP1aAr1yภ/าc1วuAกl2าtรu,ณrCeต์YsิดPสo2าfAรh6นuโิ aคmnตินdaเnปC็นYเPห3ตAผุ ล4หiลnักท่ีทาให้ผู้ท่ีเสพผลติ ภheัณnuฑvmi์ยraoาnสnบู mcไyมetส่ noาtcมahาlรroถsuเmลbกิ esเสtPrพa4ไtด5e้0sสง่2fผoAลr6:

ทhาeใpหa้เกtิดoโcรyคtแeลsะ:ภaาว1ะ0แ-ทyรeกaซrอ้ fนoตlา่loง wๆตuาpม.มา โดยในปี ค.ศ. 1988 มaีวlาkรoสxาyรeชtือ่ h“eTrsh,enHiceoalttihne, coumarin, N-
63. CนD[XRPoิโeaeคunpenตbsaoนิerJMtqMbเmขeu1i้าo,e.edไJtnปn:ioctผcแ1heaลลo0snติะf29ภผsoH02oลัณfe03ลnSaฑ08พัml์ยtM;6ธhาo13ข์ Dสkอa]0ูบi,nงn(ร6ขLdgวบ):ipม:HวทN5puน้ัง8immกcย9oาaาa–รtสninต6nบู ิดSe0โMสeร7AางrE.vรงd,iานcdนิโeicครstูปตi(oิน1แ)nบใไน:ดบAร้อต่าธา่Rงิบงกeาาpๆยยoกทrจลtที่ นไoากเใปfTnNแหtน็oiลnt้เhกทะrxietoิดผi่ีมrcsกลoSาooขาuกslรอdrรogตะLงibeeิดขทeoetสอ้บthnnาสtตรyรzGอ่2นlปุyรea0ิโlา่nคm03mงeต3กขierนิn;าaอ้ tยe1lหhเ4(,มลyU4aื่อกัl.a(Snไ1ดดm.d)ังร้ :นับin7ี้สe7า.–ร91.

Flockh2a.rt สDาAรน. ิโRคiตfaนิ mไดpร้ iบั nกาisรพaิสูจนท์ างหลักเภสชั วิทยาว่าเปน็ สา[รPทu่ีกb่อMใหe้เกdิด:ก1า2รต9ดิ1ข9อ7ง2ร6่าง]กายมนษุ ยไ์ ด้
selective, (padledioctiroonp) ic inducer of 68. Nakajima M, Yamamoto T, Nunoya

drug m3e. taขbบoวlนisกmารกgาeรnตeดิ สsาiรnนhิโคuตmินทaง้ัnทางหลกั เภสชั วิทยาและพKฤ,ตYกิ oรkรoมศi าTส,ตNรa์ เgปaน็ sขhบimวนaกาKร,เดInยี วoกuนั e K,
hepatocytกeบั sก: าsรtตuิดdสieารsเสwพiตthดิ ชcนDดิ Nอื่นA ๆanเชdน่ เฮโรอีน (heroin) หFรuือnโคaเeคนY,(cSohciaminaed) a N, Kamataki T,
ปกมถoP8งึลกีัญ4hlแiาา9gaหมยรo–rาตเ้วmปกn5่าิดา็นไ7uสaมรผ.าccต่ใู้เรl[ชoสิดePนท่ พlสouิโุกาคปEbtครตiรxdนMนินะpิโeทจเeคพาTี่เตdeสมิ่ h(นิพ:xdสeเpผ1งูaปrขลi1rlน็ eึน้2yิต7ปsม0ภ1sัญsา0ณัm4iกoห18ฑoกาn;6์ยkวท28eาา่aว่ั 9rสส]โrsบูล9าr)aรก(จ(31เyทะส))sเง้ัใพ:ก.นใตนิดJจดิภกาชาลนนว่มุวะิดผนตอู้ทคิดื่นี่ลนสอกๆางลรเ(ุม่นส3-นโิพ5ค)ี้ยมตาใีเนินสพชบู แยี ocKว่ งตyพuงfร่อปtบ้อrnุoบoียวiคตัcciา่ลw.ิกhoศะ1าra.toร5iใ1nณนYm9ทe.ข์8่สี3.eอR8าDขงoมPมผอrาlบี4uู้ทeงร5ทปgีไ่ถดo0ครเลMร้ะf2วับกิชาAehเกมาส6tuกาตaพรmรีพibnวยกิมนิaาลDพสCจิn่มุ ูบiข์ฉ-นsoอไัยp้ีจดงxวะo้า่i(d2s)ation
64. วXาiรaสXารYS, uPregenognRGXe,nYeuralJ’Ps,RWepaonrgt ไHด,้กลา่ วถึงผลกระทบทางดา้ น1ก9าย9ภ6า;พ2ข4อ(ง1ก1า)ร:ต1ดิ 2ส1า2รน–ิโ1ค7ต.ิน[แPลuะbMed:
หWลaักnกgารJพ.้ืนInฐานviขtอroงกmารeตtิดaสbารoชlนicดิ ดงั กล่าว ดงั น้ี 8937855]

charac1te. risกtาiรcคs้นoพfบcยyนี tทoเี่ cฉhพrาoะเmจาeะจPง-4(s5p0ecific genotype6s9) .แลLะeตGัวรaบั l (Are, cDerpetaonr osuYb,tyLpuecs)asท่มี Dี ,
2A6 in Chiบnทeบsาeทlตiv่อeกrารmขบicวrนoกsาoรmติดeสsา.รนิโคติน
Berthou F. Diversity of selective
65. 4AK7yce1tar–e7Pm6h2..aa[trPmeแขตกunกบาดิ abร้ไสวcขตGนMาoปอรAกeนบัญlา,dโิสรSหMคตน:iาตnิดอo1นิ สง1r2ไแาgด90รลa้ไ7น0ะnว82ิโกแค2M;าลตร0ะ2,ินเ0ม3ขWท]า้า(แ่ี5กถaตก)งึ r:สกวnาา่ตeรคา่ rนนงกิโกคันลตใุ่มนินวใชัยนว่ อผงน่ื วลยัติ รตภวา่มัณงทฑๆัง้ ย์กเาาปสhaeร็นบูทlnuสkขาvmo่งิ คอiทrxวงaoี่สyวาnาnัยมeครเmtcขญันุ่hyา้ eeตtใจnoจ่อrะsรกtcม,ูปaาhีโnlแรอrวบioกscาuบาmoงสbแแtทeลiนsnาtะวPใerแทหa4,นา้tค5cงวeนก0oทsกาาuล2รfงmo่มุAขrนอ6aงี้:rin, N-
G, Mart3i.n LกFาร,สVรe้างsคeวllามEตSร.ะMหนeกั taร้ถูbึงoพlิษisภmยั และอันตรายตอ่ ร่างกาnยiแtrลoะsจoติ dใจieขtอhงผyู้ทlaีก่ mาลinงั เeผ,ชaญิ nกdับปญั หา

ข้อมลู ทั่วไปเก่ยี วกบั การกปเาสญั รพหตตาิดิดดสสงั าการรลนนา่ิโิโวคคตตินินเป็นสง่ิ ท่ีสาคญั รวมท้ังการเรียนรู้และแนวทางการปรฏศบิ.ดตั ริต.ภัวกให.อ้หนลันดุ ตพ์ ไ้นชจยากกลุ วัฒนา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

ข้อมูลท่วั ไปเกยี่ วกบั การเสพตดิ สารนโิ คติน 70 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา

วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

◉ 2760 ◉

Nnitrosobenzylmethylamine. 1993; 53(3): 316–23. [PubMed:

Toxicol Lett 2003; 144(1): 77–91. 8453850]

[PubMed: 12919726] 75. Lee BL, Benowitz NL, Jacob P 3rd.

70. Nakajima M, Yamamoto T, Nunoya Influence of tobacco abstinence on

K, Yokoi T, Nagashima K, Inoue K, the disposition kinetics and effects

Funae Y, Shimada N, Kamataki T, of nicotine. Clin Pharmacol Ther

Kuroiwa Y. Role of human บทท่ี 1 1987; 41(4): 474–79. [PubMed:

cytochrome P4502A6 in C-oxidatขio้อnมูลทั่วไปเก่ียวกับสา3ร8น2โิ9ค5ต8ิน4]
1o9f 9n6ic;o2t4in(1e1.)D: r1u2g12M–e1t7a.b[PDuisbpMo(Gesde:neral Informatio76n. oIB,feMnNooicdwoinittzinGNe, L)H,ePrreerreaz-BS,tJaabcloebEJP, Fong
3rd.

71. 8Z9h3a7n8g5W5ภ], าKวiกliาcรaณrsต์ lิดaสnารTน,โิ Tคyตnินdเปaน็ leเหตRุผFล,หลกั ทีท่ าใหผ้ ู้ท่ีเสพผลNEิตtภghlัณunฑcicuย์ าdroสifูบnfไeidมrส่eaาtnมiocาenรsถoเiลnfิกnเสicพoไดti้nสe่งผaลnd

Seทlาlใeหr้เsกิดEโMรค. แEลvะaภluาวaะtแioทnรกoซfอ้ นตา่ ง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988coมtีวiาnรiสnาeร.ชJอื่ P“hThaermHaecaoltlhExp Ther
mCtrYyนCDePpoิโetค2npthตasAaoนิemr6xtqเmขsiu1inา้ane.eไelhnปneitผcแanbeลลos,isิตtะftosภผorHpraลัณfesenลSaฑcพัiymlnย์itlธfhา-oi์ขvccสkอaiyูบtianงnprรขndogวrบ:do.มHวmDทNuนs้ังirmeกciuยnolาaาgeeรtสniตc,nบู tดิSeaโiสveรnAางerdvรงdiานcdนโิeicครstปูตi(oิน1แ)nบใไน:ดบAร้อตา่ ธ่าRงบิงกeาาp7ๆยยo7กทr.จลt่ีทนP[1ไoาPกเ9eใปfuแห9rtน็ลeb้เh9กทะzMe;ดิผีม่-2SกeลSา9tขาuกdaร1อrร:gตb1ะง(e3ิดขท0loe)สอ้บ5:nาส6ตE1รรG่อ5Jน1ุป,รe89ิโา่nคH436งeต2eก–ขrิน]าra1้อrยlห2eเ(ม0ลrUaอ่ืัก3.Sไ.Bดด. ,ังร้ นบัJa้ีสcาoร b P
Metab D2is.poสาsร2น0โิ ค0ต1นิ ;ไ2ด9้รับ(6ก)า:ร8พ9ิส7จู –น9์ท0า2งห. ลกั เภสชั วทิ ยาวา่ เป็นส3าrdรท, ่ีกB่อeใnหo้เกwดิ กitาzรตNิดLข.อNงรicา่ oงกtiาnยeมนุษยไ์ ด้
[PubMed: 1(1a3d5d3ic7ti6o0n]) metabolism and intake in black and

72. Obach R3S.. Pขoบtวeนnกtารinกาhรibติดitสioารnนoิโคfตนิ ทง้ั ทางหลกั เภสชั วิทยาแลwะพhฤitตeกิ รsรmมศoาkสeตrรs์.เปJA็นMขบAวน1ก9า9ร8เด;ีย2ว8ก0ัน(2):
human liverกบัaกldารeตhดิ yสdาeรเสoพxตidดิ aชsนeิดอbนื่ yๆ เชน่ เฮโรอนี (heroin1) 5ห2รือ–โ5ค6เค. น[P(ucobcMaiende): 9669788]
73. 3rZa2eกปมถloึงลvกีญั (แ1าiาxnหมยรi)fา:ตเ้วeSปก่าดิ8n,า็นไส9มรeBผา–ตใ่.ู้เeรช9สิดนDn่ทพ7สิโorกุาค.ปuครwต[รgนPนนิะiิโtuทจMเคzพาbี่เตสeม่ิNM(นิพdtสLเaผeูงaป.bขลidl็นD้นึyิต:ปDมภrs1ญัuiาัณms4กgหpฑ7oกาo์ย0kวทseาา่9วั่ rสส6โ2sูบลา)20รกจ(501เทะส)]4เง้ัใพกน;ใตนิดจดิภกาชาลนนวมุ่วะิดผนตอ้ทูคดิืน่ี่ลนสอกๆางลรเ(มุ่นส3-7นิโพ5ค)8้ียมต.าใีเินนสพBdOชบู rแียeHoว่ งตพง,รwLอ่ ปบอ้Deุบnียวowคัตe่าล.nกิ ศoะ1าD.sJร5ใ1,k,ณน9iทDDnข์8ส่ี3iiอ8naLาขงsมzPมผอmาบี,ู้ทFงรCทปoีไ่Jถด,ครrเrลoร้eะRวับกิชาooLเกมาkสgก,าตsพeรรGีพrวยกPsิมhินาลAพoสิจTุ่ม.บู์ขฉsน,Thอไัยจ้ี ดoงวeะ้่าt(h2a) l
inวtาeรrสaาcรtiSounrsgewonithGetnoebraacl’csoRespmoortkไinดก้gล. ่าวถึงผลกระทบทางดา้ cนoกtาinยภinาeพขinองpกlาaรsตmิดสaา:รaนิโsคtตaินbแlลeะ
Anหลuกั pกdารaพteืน้ .ฐาCนlขinองPกhาaรตrmดิ สaาcรoชนkiิดnดeงั tกล่าว ดังน้ี biomarker for exposure to tobacco

1999; 361.(6)ก: า4ร2ค5้น–พ3บ8ย.นี [ทPี่เuฉพbาMะeเจdา:ะจง (specific genotypes)sแmละoตkัวeร.ับJ(rCelcinepPtosrycsuhbotpypheasr)mทa่ีมcี ol
10427467] บทบาทตอ่ การขบวนการติดสารนิโคตนิ
2002; 22(5): 496–501. [PubMed:
74. aBpnehdnarocmwoaittciz2no.iNnkieLกตขแn,กบาิดeeร้ไสJวtขตlaนาiicปอmรcกsนบัญoาiโิสรnibหคnตนaาตดิอPtsินสiงmoไ3แาดnรลroไ้dนะวkโิ.กแeคาNลrตระsiินเcมขaทoาา้ nแ่ีกถtiตdกึงnสกวeา่าตรคา่ นนงกิโกคันลตใุม่ นินวใชยัน่วอผงื่นวลัยติ รตภว่า7มัณง9ทฑๆ.ัง้ ์ยก1CTเาาป2Faสร็น3,rูบทaส5Mขาbงิ่2คอทoa2วงี่สwlวา7lาัยมo3eครเ]ขrัญุ่นRyา้ ตSใจPจ่อ,ะรDกGมปู า.โีiแรoอFวบกvaาบาicงnสแแtoทoลนาะวrGใsแทหAนาa้ค,งวsนกทPsกาาoeลรงccุ่มขihนอaaง้ีtecedk
nonsmo3k.ersก.าCรสliรnา้ งPคhวาaมrmตรaะcหoนlักรTู้ถhงึ eพrิษภัยและอนั ตรายตอ่ ร่างwกาitยhแลdะiจsิตcrใจeขpอaงnผcู้ทiก่ีeาsลbังเeผtชwิญeกeบั nปญั seหlาf-

ข้อมลู ทั่วไปเก่ยี วกบั การเสปกพาญั ตรหติดาิดสดสางัรากนรลนโิ ค่าโิ วคตตินินเปน็ สิ่งท่ีสาคญั รวมท้ังการเรยี นรู้และแนวทางการรศป.ฏดรบิ .ัตภิตกัว.อใหน้หันลตุด์ ไพชน้ยกจาลุ กวัฒนา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

ข้อมูลทวั่ ไปเกีย่ วกบั การเสพตดิ สารนโิ คติน 71 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา
วิทยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ
◉ ◉7216

reports on cigarette smoking and epidemiological studies. 25–26

measured serum cotinine levels October 2001, Minneapolis,

among persons aged 17 years or Minnesota. Nicotine Tob Res 2003;

older. Third National Health and 5(3): 387–96. [PubMed: 12791522]

Nutrition Examination Survey, 1988– 84. Hecht SS. Tobacco carcinogens,

1994. American Journal of their biomarkers and tobacco-

Epidemiology. 2001; 153: 807–14. บทท่ี 1 induced cancer. Nat Rev Cancer

80. English PB, Eskenazi B, Christianขs้อoมnูลท่วั ไปเก่ียวกบั สาร2น0ิโค03ต;นิ 3 (10): 733–44. [PubMed:
cRoEt.inBlinacekl-ewvheiltseadmiffoenregnpcreesg(niGnaensnteeruraml Information85o.fB1N4e5inc7oo0wt0iin3tze3)]NL. Cotinine as a

iwnofamntenภbiาratวnhกdwารesณuig์ตbhิดstสe.าqAรนumิโeคnJตtนิ Peเuปfb็นfeเlหicctตsผุ ลoหnลักทที่ าให้ผู้ที่เสพผลติ ภbtoัณiobฑmaย์ cาacสroูบkeไsมrmส่ oาofมkาeeรnถveเลixrกิopเnoสพmsuไดere้nส.tง่ aEผlpลidemiol

ทHาeใหal้เกthิด.โร1ค9แ9ล4ะ;ภ8าว4ะ(แ9ท):ร1ก4ซ3้อน9–ตา่4ง3ๆ. ตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มRีวeาvรส1า9รช9อื่6;“1T8he(2H):e1a8lt8h–204. [PubMed:
81. นCDNGWoโิeHJคanp,ต,gsaSนิeJeritaqdเnmขcu1nkา้ oe.enไenปbneytผcแsceลลoShDsิตะf,tRภผoHMLล.ัณfeaลE(Saฑ1nพั,mlย์t9oธChาo9ข์ luสki0อaoูบtinงn)tรขdegTRวบ:rAมaHวGท,Ncuนiัง้iHRmaกcย,oulาaารtHgสniตnhบูaิดSeeโlสeรesAางryvรงdiานcdนิโeicครstูปตi(oิน1แ)nบใไน:ดบAร้อต่าธา่Rงบิงกeาาpๆยยoก8ทrจลt6ท่ี นไ.oากเใปfAA9แหt็น0l.ลเ้h-กท2ะIDesิดผ1มี่ eกลStา3lhขาuก1aรeอrรi2gตmะงe]ิดhขทoyส้อaบnาสiตWrรรG่อนปุnKรeิโiา่,nคc3งeตoCกขrินtrาa้อaiยnlหnเ(eมลUeื่อัก.lSJไeดด,.vงัร้Weนบั l้ีoสaาoรdmwoarred

differen2.ceสsารinนโิsคeตrนิuไmด้รบัcกoาtรinพiิสnจู eนlท์ eาvงeหlลsักเภสัชวิทยาวา่ เปน็ สาaรทccกี่ u่อrใaหt้เกeิดbกiาoรmตดิ aขrอkงeรr่างoกfายมนุษย์ได้
among sm(aodkdeicrstioin)the Coronary environmental tobacco smoke
Artery 3R.iskขบDวeนvกeาlรoกpารmติดeสnาtรนinิโค(ตYินoทu้ังnทgา)งหลกั เภสชั วิทยาและพeฤxตpกิ oรsรuมrศeาสtตhรa์ nเปน็uขriบnวeนcกoารtเiดnียinวeกัน? J
Adults stuกdบั yก.าAรตmิดสJารPเuสพbตliดิcชHนeดิ aอlืน่ thๆ 8เช0น่ : เฮโรอีน (heroin) หEรpือiโdคeเคmนio(cloCcaoimnem) unity Health 2002;
82. ถกมปG1Oงึลกีญั0i’แoาา5Mหมยรv3าตเ้วaiปกn–า่ดิ lาน็ไ5olสมรeผ6าตใ่yGู้เรชสดิ น,ท่PพสิโSกุา,คปคiรตAdรนนนิะlnโิlทจเคeeพาี่เตสny่มิ (ินพdสSJเผงูaป,,ขลilน็RGึ้นyิตปiมfภcsrญั าhณัmoกหteฑoกeาr์ยkวทreeา่าั่วrPrสสโs,ูบลาJ),รกPจ(1เทะhส) เง้ัใพกนใตนิดจิดภกาชาลนนวมุ่วะิดผนตอทู้คิดื่นี่ลนสอกๆางลรเ(่มุนส3-นิโพ5ค)้ีย8มตาใ7ีเนินสพ.ชูบแียFS5ว่ งตพle6งรอ่oปบl้อุบb(rียว1eคัตy่าล)s.กิ:ศะc1Pา.6uร5,ใ16ณนK9Aท–ข์r8่สี37,aอ8า1Fmขงมม.eผอาeีบ[ู้rทงรPrrทป่ีไถeuดครMเnลร้bะวcบักิ,ชาMeเกมาWสeกาตพRรoรdีพว,ยกo:มินิาEลd1พสิจ่มุin1rูบ์ขฉนua8อไยั ีจ้ ดfrง0วfะs้่า(12oS)6n,22T]R,
วDาKรส. าEรpSiduergmeoionloGegyneorafl’ms eRenpthorotlไดก้ ล่าวถึงผลกระทบทางดา้ นGกาroยภssาmพขaอnงกLา,รตRิดaสnาkรiนnโิ คAต,ินJแaลcะqz-Aigrain
หcลigักaกrาeรtพteืน้ ฐuาsนeข.อNงกicาoรตtiดิ nสeารTชoนbดิ ดRงั กeลs่าว ดังนี้ E, Koren G. Reference values for

2004; 61(.Suกpาpรคlน้ 1พ):บSยีน67ท–เ่ี ฉ8พ1า.ะ[เPจาuะbจMง (esdpe: cific genotypes) แลhะaตirัวรcับot(rinecineeptaosr saubbtiyopmesa)rทke่มี rี of
14982710]บทบาทต่อการขบวนการตดิ สารนโิ คติน
active and passive smoking in
83. HDBiJao,tmsJuoaksr2aek.meprhแกตขisกบาดิDAoร้ไสวKMขตfนา,ปอรกt,นHบญัoาPิโสรebหคeตนcาaตnิดอhcนิ tสงcteไแาดoรlSล้ไนะSวPeโิกแ,RxคาลHp.ตระeนิoเมขnทsาา้ uแ่ีnกถตrกึงreiสกวkาา่ตuoรค่าsนrนงกิโกคันลตใมุ่ ินนวใชัยนว่ อผงน่ื วลยัิตรตภว่ามัณงทฑๆงั้ ย์กเาาปสpnwรน็ ูบทeroสeขาoิ่งmคอgทnวnง่ีสeaวาaายัมntnคeรเขtญัุ่นosา้:wfตใจsจ่อrะoyeรกมmsปูpาีโtแรอreeวoบกmnาdบาง,สแauแทcลtนchiาะctวใiiแทหlvrdนาe้คeงวrนveกทaกiาneาgลรง,weุ่มขa,นอnaงี้ ndd
harm: 3a.ppกlาicรaสtรi้าoงnควtาoมตcรlะinหicนaักlรู้ถaงึ nพdษิ ภยั และอันตรายตอ่ ร่างกายและจติ ใจของผู้ทีก่ าลงั เผชิญกับปัญหา

ขอ้ มลู ทั่วไปเกี่ยวกับการกปเาัญสรพหตตาิดดิดสสงั าการรลนน่าโิ วิโคคตตินินเป็นส่ิงที่สาคัญ รวมทั้งการเรยี นรู้และแนวทางการปรฏศิบ.ดตั รติ.ภวั กให.อห้ นลันุดตพ์ น้ไชจยากกุลวัฒนา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

ขอ้ มลู ท่วั ไปเกี่ยวกับการเสพตดิ สารนโิ คติน 72 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา

วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

◉ 2762 ◉

metaanalysis. Ther Drug Monit 2007; Nicotine and Tobacco Research

29(4): 437–46. [PubMed: 17667798] 2002a; 4: 149–59.

88. Dehn DL, Claffey DJ, Duncan MW, 92. Benowitz NL, Jacobs III P.

Ruth JA. Nicotine and cotinine Metabolism of nicotine to cotinine

adducts of a melanin intermediate studied by a dual stable isotope

demonstrated by matrix-assisted method. Clin Pharmacol and Ther

laser desorption/ionization time-of- บทที่ 1 1994; 56: 483-93
flight mass spectrometry. Chem ขRอ้eมs ลู ทวั่ ไปเกี่ยวก9ับ3ส. าUร.นS.ิโDคeตpนิ artment of Health and
Toxicol 2001; 14(3): 275–79. oHCfounNmsiacenoqtuSineenervc)iecsesoPf HSmS.oTkhinegHNeicaolttihne
[PubMed: 11258976] (General Information

89. JNaLc.oMbinPo,ภrYาutวoกLbา,aรSณchcต์ ouิดlสagาilnรkนaAโิlคoTตi,dนิ Bsเปeaน็nsเoหwตผุitลzหลกั ท่ที าให้ผู้ท่ีเสพผลAGิตdภeัณndeiฑcrtย์ aiาolส.nูบU:ไ.มASส่ .RDามeeาppรoaถrrเลttmิกoเeสf พnthไtดeo้ สfSง่ uHผrลegaelothn

biทoาmใหa้เกrkิดeโรrsคแfoละrภtาoวbะaแcทcรoกซuอ้ sนeต:า่ ง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988anมdวี ารHสuาmรชa่ือn“TSheervHiceeaslt,hPublic Health
pscmoiCDนpmoิโeoeคnpkspตsa.eนิaerAltrqเemขimsu1sา้ oe.esไnปnnJttผcแoPoeลลobusติfะfaภผbouHcลัณlfseciลceSaฑoพัmlr์ยtH,sธhาoข์ceoสkอiaagูบifnงnlaรขtcdgrวhบ:isมgH,วa1ทNuนar9ั้งimกcenย9oาtdaา9รttสnieต;nบู ิดsS8eโ,สeร9Aางrvรงdiานcdนโิeicครstูปตi(oนิ1แ)nบใไน:ดบAร้อต่าธ่าRงบิงกeาาpๆยยoกทrจลt่ีทนSPSไoากเemrใปfoแหrt็นvลom้เhกทะikecดิผoมี่ienกลSาt,giขาuกoCรอrรangตะeงenิดขทnaodส้อบtnnาสeตHรdรGอ่rนปุseรeEิโa่าnคf3dงoleตtกuขrrนิhาa้อcHย,laหเ1e(tมลUi9aือ่กัo.8lSไntดด8.h,งั้ร.นOับ้ีสffาiรce on
(5): 731–23.6.ส[าPรuนbิโคMตนิeไdด:้ร1ับ0ก2าร2พ4ิส9ูจ8น6ท์ ]างหลกั เภสัชวทิ ยาว่า9เป4.น็ ส5า0ร.ทB่กี e่อnใหo้เwกดิ itกzารNตLิด,ขHองeรn่าnงกinายgมfiนeษุldย์ไJดE้ .
90. Jacob P, Ha(tasdudkiactmioinD) , Severson H, Establishing a nicotine treshold for

Hall S, Y3u. Lข, บBวeนnกoาwรกitาzรตNิดLส.ารนิโคตนิ ทัง้ ทางหลกั เภสัชวิทยาแลaะdพdฤตicกิ tรioรมnศ-าTสhตeร์ เiปmน็ pขlบicวaนtกioารnเดsียfวoกrนั
Anabasine aกnับdกาaรnตaิดสtaาbรเiสnพeตaิดsชนดิ อื่น ๆ เช่น เฮโรอนี (heroint)oหbรaอื โcคcเoคนre(cgouclaaitnioe)n. N Engl J Med
bCniaiปถกมconงึลกีัญomแาcาtหมยรeianาตเว้ rrปก่าeดิkEาน็ไสeมรrpผาreต่ใู้เรsiชdสดิpน่ทfพสelิโoุกaาคปmrครcตรนนetiนิะooิโทmจเคlพbา่ีเตสeิ่มBa(นิพdnสicoเผงูatปcmขลiol็นt้ึนyิตhปaมภuseัญrาณัmksrกหeeaฑoกาprย์kวdทsyeา่า่ัวu.Prสสโsrูบลาr)ienรกจ(1เvgทะส) เ้งัใพกนใตนดิ จิดภกาชาลนนวมุ่วะิดผนตอทู้คิดืน่่ีลนสอกๆางลรเ(ุม่นส3-9นโิพ5ค)5้ียมต.าใเีินนสพH1Bชูบ9eแียe่วงต9nrพงรr่อ4oปeบอ้ ุบ;wียrวคตัa3่าลi.ิกt3ศะ1Bzา1.ร,5ใ1(Nณน2J9ทLa)ข์8ส่ี:3,cอ8า1oPขงมม2ผbอéาบี3ู้ทงrรsทeป-่ีไถ2ดIคzรเIลI5ร้ะ-วบักิSP.ชาเtกมา.สaกาตSพbรรีพlวยกolิมeินาลwพสจิมุ่ Eูบ์ขฉeนJอไัยrจ้ี,ดงวะ้่า(2)
20ว0าร2ส;า1ร1Su(1rg2e)o: n16G6e8n–e7ra3l’.s[PRuepboMrteไdด:ก้ ล่าวถึงผลกระทบทางดา้ MนกeาtยaภbาoพliขsอmงกaารnตdิดสRาeรdนuโิ คcตeินdแลInะtake of
12ห4ล9กั 6ก0าร5พ9้ืน]ฐานของการตดิ สารชนิดดงั กล่าว ดังน้ี Nicotine From Cigarette Smoking in

91. Benowitz1.NLก,ารJคa้นcพoบbยPีนท3่ีเrฉdพ,าAะเhจiาjeะจvงyc(shpecific genotypes)Cแhลiะnตeวั sรeับ-A(rmecepritcoarnssu.bJtyNpaetsl) ทCม่ีaีncer
K, Jarvis MJ,บHทบalาlทSต,อ่ LกาeรHขoบuวนeกzาeรcตดิJ,สารนิโคตนิ
Inst 2002; 94(2): 108-115.
HVHeealnnicsnesinor gnW2fiA.e. ,lBdแขกตLioกบาดิ iJcรไ้สcว,ขตhนาhTปอรtกeesนบญั าmonิโสรหคhตนsiาตctิดอeินJaสง,iไlแาnดHรลv้ไนะuEeวโิกแ,rrคtiาลfตรiะRcินเมขaDทาา้t,แ่ีกถioตกงึ nสกวาา่ตรคา่ นนงกิโกคันลตใมุ่ ินนวใชยันว่ อผง่นื วลัยติ รตภวา่9มัณง6ทฑๆ.ง้ั ย์กPTAเาาปeauสร็นtrบูdทtcสขrาey่งิaคอraทisวงnk่ีสoวา-ายัมnMKครเPขญัุ่นcF,า้ G.ตใจCจอ่oIะduรกมvปูeeาeโี แรnอvrวบกtnaาiบาfsงyสJแแ,Jทiลนn,RาะวgRใoแทหoaนdา้คdnงวrนกiทgdgกาeาuลรงreุ่มขszนอKง้ี D, ,
of tobac3c.o กuาsรeสรaา้ nงdควcามeตssรaะหtiนoักnร.ู้ถงึ พิษภยั และอันตรายตอ่ ร่างcกhายaแraลcะtจeติ rใiจzขinอgงผaู้ทdกี่ oาลleังเsผcชeญิ nกtบั sปmัญoหkาing

ขอ้ มูลทว่ั ไปเก่ยี วกับการเสปกพาญั ตรหติดาิดสดสางัรากนรลนโิ ค่าิโวคตตินนิ เป็นสิ่งที่สาคญั รวมท้ังการเรียนรแู้ ละแนวทางการรศป.ฏดริบ.ัตภติกัว.อใหน้หันลตุด์ ไพช้นยกจาุลกวฒั นา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

ข้อมูลทัว่ ไปเกีย่ วกบั การเสพติดสารนโิ คติน 73 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ
◉ ◉7236

trajectories. Cancer Epidemiology, 101. Stevens KR, Munoz LR. Cigarette

Biomarkers & Prevention 2004b; smoking: evidence to guide

13(12): 2023–34. measurement. Res Nurs Health

97. Baer JS, Holt CS, Lichtenstein E. 2004; 27 (4): 281 – 92.

Self-efficacy and smoking 102. Hughes JR, Keely JP, Niaura RS,

reexamined: construct validity and Ossip-Klein DJ, Richmond RL, Swan

clinical utility. Journal of Consulting บทท่ี 1 GE. Measures of abstinence in
and Clinical Psychology 1986; ข54อ้ (ม6ูล):ทั่วไปเก่ียวกบั สารcนlโิinคiตcaนิ l trials: issues and
846–52. ofr2eN0c0ioc3om;t5min(1ee)n):1d3a-t2i5o.ns. Nicotine Tob Res
Institute Clear(inGgentheeral Information
98. of Medicine.

fsomrotokebภ:aAcาวcsกsoeารhsณsaiต์nrmิดgสtาrheรeนdโิ usคccตitนิeioเnปnt็นi.fเiหcตbุผaลsหeลักทที่ าใหผ้ ู้ที่เสพ1ผล0ติ3ภ.cัณoVmฑe์ยlpiาcaสerูบrisไWมo่สnFา,มoPาfรrfoถoเcลuhกิ raเสsseพklaไfด-K้rสeOง่pผ.oลArt

ทWาaใหsเ้hกiิดnโgรtคoแnล,ะDภา.Cวะ.:แNทaรกtiซoอ้ nนaตl่าAง cๆaตdามeมmาyโดยในปี ค.ศ. 1988 มsีวmารoสkาiรnชg่อื c“eTshseatHioenaltohutcome
99. DCนFPJaoิโeerคernpyvตssaeiินessrrt,qเamขM2u1b้าe.e0Jไenปn,0ntผcแT1deลลo.usติะfnCภผoHs,ลัณfetVลaSaฑัพelmlย์ltsธ-hาoeข์PสkอayeูบinงndรCขdgoวบ:,มHeวSทNuนaHั้งimกclย,ooาaารtoสniตnบูjeดิSeโสeeรAางrvรYงdiาน.cdนิโeicครstูปตi(oนิ1แ)nบใไน:ดบAร้อต่าธา่Rงบิงกeาาpๆยยoก1ทrจลt0ที่ นไ4oากเใ.ปfm5แหt็น1Mลเ้heกทะe–iaิดผlี่มlsกลSาe6uขาuกr0rรอrรe.gตVะงesิดขทMo.ส้อบn,AาสตรLdรGอ่ นปุedรeิโwา่niค3cงeตitกsขrินาaอ้BDยlหeเA(มลhU,ื่อกั a.RSไvดด.uัง้ร2dนบั 0้ีสK0าS4ร,; 29(1):

Compa2r.isoสnารoนิโfคtตeินsไtดs้รuบั sกeารdพtิสoูจนท์ างหลักเภสชั วิทยาวา่ เป็นสาOรทff่ีกo่อrใdห้เKกPดิ ก, าCรrตoิดgขhอaงnร่าIงTก,ายHมuนrุษt ยRไ์ Dด.้
distinguish(asdmdioctkioenrs) from Plasma Nitric Oxide Before and After

nonsm3o.keขrบsว. นAกmารกJาPรuติดbสHารeนaโิ คltตhนิ 1ท9งั้ ท8า7ง;หลักเภสชั วิทยาและพSฤmตoกิ รkรinมgศาCสeตsรs์ เaปt็นioขnบวwนกitาhรเNดยีicวoกtนั ine
77(11): 14ก3ับ5ก-3า8รต. ิดสารเสพติดชนิดอื่น ๆ เช่น เฮโรอีน (heroin) หNรaือsโaคlเคSนp(rcaoyc.aJinCe)lin Pharmacol 1997;
100ปถกม.wAงึลกีญัsNiแาาtsหaมhยรoาtตเว้ cปiกL่าดิoiาน็ไaoสnมรผtาwตaใ่eู้เรชสิดlนdท่MพสCิโกุาคปwaaครตรcnนiนนิะthcโิhทจเคieพา่ีnเตSสrิม่ e(นิพmdสInเผงูaMปosขลil็นtekึน้yิตiปitaมภnsuญั sาัณmgtuกหeฑoกCrา.e์ยkวทigeRาdา่ ั่วarสสiโssrบูลYา)keรกจi(se1เtทะส)tlเeง้ัใพdกนใsตsนิดจดิภกาชาลนนวมุ่วะิดผนตอูท้คดิื่น่ีลนสอกๆางลรเ(ุ่มนส3-นิโพ5ค)้ีย1มตาใ0ีเนินสพ5ชบู แยี.D3่วงตพ8งK,รอ่ ป:บ้อhKุบีย2วeaคัต่าล2ra.กิ ศiะ-1ttา2.oiร5nใ17nณนg9.ทosข์8ี่ส3vอ8าVขงมมS,ผอาีบABู้ทงรทป,a่ีไถดครrเRลn้ระวoบัิกชeาbเกมาsสbกาตพPรรiีพnวยกJิมนิ.sาลพสิจAมุ่ Rูบข์ฉนcAอไยั u้ีจด,งวะt้่าY(e2)aatensd
วoาfรสTาaรr SaunrdgeNonicGoetinneera. lS’smRoekpionrgt ไaดn้กdลา่ วถึงผลกระทบทางด้านCกาhยrภoาnพicขอEงfกfeารcตtsิดสoาfรนCิโiคgตaินreแtลtะe Smoking
หTลoกั bกaาcรcพoืน้ ฐCาoนnขอtrงoกlารMตดิoสnาoรgชrนaิดpดhงั กeลd่าว. ดังนี้ on Exhaled Nitric Oxide. Am J Respir

Bethes1d.a,กMารDค:้นUพบ.Sย.นี Dทeเ่ี ฉpพaาrะtmเจาeะnจtง o(sfpecific genotypes) แลCะriตtัวCรับar(ereMceepdto1r 9su9b5t;y1p5es2):ท6่ีม0ี 9-12.
Health anบdทHบuาทmตa่อnกาSรeขบrvวiนcกeาsร,ตดิ สารนโิ คติน
106. Jacobs III P, Yu L, Shulgin AT,
Nation2a.l ICnกขแตasกบาิดntร้ไสวiขตctนาปuอeรกนบญัtrาeิโสรหIคnsตนาตsิดอoินtสงifไtแาดuHรลไ้นtะeวeโิกแaค,าลlตรNtะนิเhมIขHท,า้าแ่ีกถPตกงึ uสกวาา่ตbรค่า,นนงกโิกคันลตใุ่มนินวใชัยนว่ อผงน่ื วลัยติ รตภว่ามัณงทฑๆ้งั ย์กเาาปสABUรน็ ูบทelsสkขาenิง่aคอ:ทolวงo่ีสCwวาาiยัมodiคtรเmsขzัญุน่ า้ paตNใจจs่อaะLรกrมB.ูปiาsีโMiแรอooวบกminาnบางสoaoแแทrrลนfkาะวTUeใแทหorsนาs้คbeงวนafrกทosกcาาลrรcงoมุ่ขoTfนอoงี้ bacco
National
2001.

3. การสรา้ งความตระหนกั รู้ถงึ พิษภยั และอันตรายตอ่ ร่างกาCยiแgลaะreจtติ tใeจsข,อSงผmู้ทoีก่ าkลeังlเeผsชsญิ Tกoบั bปaัญcหcาo,

ขอ้ มูลท่วั ไปเกย่ี วกบั การปกเาสญั รพหตตาิดิดดสสังาการรลนนา่โิ โิวคคตตินินเป็นสง่ิ ท่ีสาคัญ รวมทง้ั การเรยี นรแู้ ละแนวทางการปรฏศบิ.ดัตริต.ภวั กให.อ้หนลันดุ ตพ์ ไน้ ชจยากกุลวัฒนา
วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

ข้อมูลทว่ั ไปเก่ียวกบั การเสพตดิ สารนิโคติน 74 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา

วิทยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

◉ 2764 ◉

Cigars, and Pipes. Am J Pub Health
1999; 89(5): 731-36.

บทที่ 1
ขอ้ มูลทั่วไปเกยี่ วกับสารนโิ คตนิ
(General Information of Nicotine)

ภาวการณ์ตดิ สารนิโคตินเปน็ เหตผุ ลหลักท่ีทาใหผ้ ู้ท่ีเสพผลติ ภัณฑ์ยาสูบไมส่ ามารถเลกิ เสพได้ ส่งผล

ทาให้เกิดโรคและภาวะแทรกซอ้ นตา่ ง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มีวารสารชื่อ “The Health

Consequences of Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.

Department of Health and Human Services (1) ได้อธิบายกลไกและผลกระทบตอ่ ร่างกายเม่ือไดร้ บั สาร

นโิ คตนิ เขา้ ไปและผลลัพธ์ของขบวนการตดิ สารนิโคตนิ ในรา่ งกาย จนเป็นทม่ี าของขอ้ สรุป 3 ขอ้ หลกั ดังนี้

1. ผลติ ภัณฑ์ยาสูบรวมท้ังยาสูบโรงงานรูปแบบต่าง ๆ ที่ทาให้เกดิ การติดสารนโิ คติน

2. สารนโิ คตนิ ได้รับการพิสูจน์ทางหลกั เภสชั วิทยาว่าเปน็ สารทก่ี ่อให้เกดิ การติดของรา่ งกายมนุษยไ์ ด้

(addiction)

3. ขบวนการการตดิ สารนิโคตนิ ท้ังทางหลักเภสชั วิทยาและพฤติกรรมศาสตร์ เป็นขบวนการเดยี วกนั

กับการติดสารเสพตดิ ชนิดอื่น ๆ เช่น เฮโรอีน (heroin) หรอื โคเคน (cocaine)

ปัญหาการตดิ สารนโิ คตนิ เปน็ ปญั หาทั่วโลกทงั้ ในกลมุ่ ผทู้ ่ีลองเสพยาสูบ พบว่า 1 ใน 3 ของประชากรกลุม่ นีจ้ ะ

กลายเปน็ ผู้เสพประจา (daily smokers) (1) ในจานวนคนกล่มุ นี้ มเี พยี งร้อยละ 5 ทส่ี ามารถเลิกเสพยาสบู ได้ (2)

ถึงแมว้ า่ ไม่ใชท่ ุกคนท่ีเสพผลิตภัณฑ์ยาสูบจะเกิดภาวะติดสารนโิ คตนิ แต่อุบตั ิการณข์ องผู้ทไี่ ด้รบั การวินิจฉัยว่า

มกี ารตดิ สารนิโคตนิ เพิ่มสงู ขึน้ มากกว่าสารเสพติดชนดิ อนื่ ๆ (3-5) ในช่วงปี ค.ศ. 1988 มบี ทความตีพมิ พ์ของ

วารสาร Surgeon General’s Report ไดก้ ลา่ วถึงผลกระทบทางด้านกายภาพของการตดิ สารนโิ คตินและ

หลักการพ้ืนฐานของการติดสารชนดิ ดงั กล่าว ดงั น้ี

1. การค้นพบยีนทีเ่ ฉพาะเจาะจง (specific genotypes) และตัวรับ (receptor subtypes) ทม่ี ี

บทบาทต่อการขบวนการตดิ สารนโิ คติน

2. การตอบสนองและการเข้าถงึ สารนโิ คตินในผลติ ภัณฑ์ยาสบู ของวัยรุ่น จะมโี อกาสทาให้คนกลุ่มน้ี

ตดิ สารนิโคตนิ ได้ไวและมากกว่าคนกลุ่มวยั อนื่ รวมทงั้ การทาความเข้าใจรูปแบบและแนวทางของ

ขบวนการตดิ สารนิโคตนิ ทีแ่ ตกตา่ งกนั ในช่วงวัยต่าง ๆ เป็นส่งิ ท่ีสาคัญตอ่ การวางแนวทางการ

แกไ้ ขปญั หา

3. การสรา้ งความตระหนกั รถู้ ึงพิษภัยและอันตรายตอ่ รา่ งกายและจติ ใจของผู้ท่ีกาลงั เผชิญกับปัญหา

ขอ้ มลู ทั่วไปเกย่ี วกับการเสปกพาัญตรหติดาดิสดสางัรากนรลนิโคา่ิโวคตตินินเปน็ สงิ่ ท่ีสาคญั รวมท้งั การเรยี นรู้และแนวทางการรศป.ฏดรบิ .ตัภติกวั.อใหนห้ันลตุด์ ไพชน้ยจกาลุ กวฒั นา
วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

ข้อมูลทั่วไปเกีย่ วกับการเสพตดิ สารนิโคติน 75 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา
วทิ ยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข
◉ ◉7256

บทท่ี 2
(Updส(aถUtาpeนdสdกaถtาาSeนรidกtณuาSรก์iatณาut์กiรaoาtเiสรnoเพสnบoพทตofตทิดfดิ N่ี สN2สiiาาccรรooนนttิโinิโคinคeตeตนิ AทินdAว่ั ทdโdลiว่ัcdกtโiลiocnกt)ion)
1. บทนา 1. บทนา
ผลติ ภัณฑ์ยผาลสิตูบภัณยงัฑค์ยงาสเปูบยน็ ังสคางเรปเ็นสสพาตรเิดสพชตนิดิดชหนดินหึง่ นทง่ึ ที่ ท่ีาใาหใหม้ ม้ นุษษยย์เสเ์ สพพสาสรานริโคนติโินคตแลนิ ะสแง่ ลผละกสรง่ ะผทลบกตอ่ระทบต่อ
สุขภาพของผสูค้ ุขนภาทพว่ั ขโอลงกผคู้ ทนทงั้ นัว่ โี้อลกตุ สทา้งั นหี้อกตุ รสรามหกยรารสมูบยายสังบู คยงังดคงาดเานเนินินธธรุ รุ กกจิจิ ไไปปยยังตังลตาลดากดารกคา้ารทคว่ั โ้าลทกว่ั ทโาลใกห้รทะบาบให้ระบบ
จเศึงรเปษ1็นฐ.กติจัวผแทลปาิตงเจรศภกงึสรเัณาปาษ12รค็นฐฑ..คกตญั ์ยิจ้าัวผผดแทาขลลปสาา้อติิตงรนูบภภงกสผััธณณาาไรรุคลฑฑดคญักิต์ยท์า้แ้ จิดาขภเ่ี กปส้าเอัณชน่น็ูบงยผธไงิ ฑไอาุรลพดรกส์นติ แ้าะจิภบูิโกณเเหคัณช่โยยงิชิรตฑาพงยินไส์นางดบู์ผิโเณาแ้คพโ่า(นกชิรตGน่มิง่ยินผeงซช์ผมเาลnพข่าอ่ิกนาตeน้อ่มิ กาภงrซชมมaทรขณั อ่ิกาูลl์ึ้นกาางฑทยIทรขงnต์ย่ัวา์ึน้าตfยาไาสงoตปส่าาตมบูrาสูบเงบ่าmกมลบูมทงที่ยๆลามaี่อวๆทวาดวtานดกดี่iนศดoับ1ับบัเังเัยังnออสนนขดดงงาo้ีบงั้ีงั(รย1น(fวย1น)นาน้นั)Nาสโิ้ันกคiสบูรcาตะชูบoรรบินนระtชะบiิดnบนเเไหeศรบดิ ย)ร้คเไษแวศรบนัฐร้คกบษวิจเปทนัฐิดากแงจิกลทาะรแาคบง้าบกขปอาิดงรนคโิ า้คตขินองนิโคตนิ
(2มผผc8oi90ลลีกgp.1ติิตaา1e7รrภภenคขััณณอt-าอ3tcยฑฑทDCนด.eงloู่ทโิeาoกรsน์์ทคใnpรซท8(cผม2หะ)่ีตsาosaโิีเ่้อi790ล้ือกี่ีรเ้gนิeeปบรคrpกย.1วติaขtา8qเ1ณdิดemขต็นบลม7รrภาu231ภ5eโn้าคะยขถeนิ...รัeณไก์เอไtvา-านอคึงnกอปntcพว1ยทาฑดaซeแtงผ(ขสcโิแlก่ียร.a่ทูรoคกรันลกิe5sลาน์บpดลoาdะวะ)ี่รคะตssาิตาะวรfโิล7แidขนeภบรเคกnรณนภนิผoา้H8iหอา้ิโณdทcแ์าตลบกัณทfับgขคต์e5tวงนลลายินกSi์นเตดิa่ัวฑvะoราผกพัะพsmlทินดสาโแaะnย์กยt่ยีซลธลไyรานัhไทpดบ(าา)อoข์ดวดนกกิรคnsสรปรลแikบอaนnกร้ลาใา้ตกtู้แบiิโi้าทnับนงnกริโบัรgขceิดซคลรนคขกdgนกม์าชะาoสผวอ้msบต:ดา่ตารย่่ววมานลHyกินtว(รอผรครงนนนิทNnsตปuiนพ)เอนลป้า์ntลปงั้เโิiiา่mทกรสิcซceซลิโคลเยบีง็นeิตoคะาจูoคชmก็อ้ืaา่าต่งึ่วัเรๆตtกนกtส.ภnหรเขน่มiินตโศrinินต)ขท์อูบ์nตาาลeดิณัท.Sซeาูลเท้าเาบโผุeยรสดชมeรก2ไpึ่งงว่ัั้งคลกนAาขปฑงrหมน่มท0โrยีvหlรงdาลโิ่eาาลด1าูลอเaหiานย์ครลวcdดกpงกัก้ว7คนโcขโิงeกัตหiากายีดเlยcคร่าาภsอผทeaหนิสลกวtยสปูตับกรiสcงี่ทพัก(ากว่oลใทmิน1รแบูาผนeัชขผก)าเนnับบั่วบิตใรภววลใmปไทรน:าลผeโขผหวดบิทสมติภีวลAรยล่าาค้อลผ้eี่ิัชตตอnยมา่ภกมมัณยิต.ธู้ทวิ่าตnขาRงศภาtมัณิบงิขทลูวกภี่ลูเeภtแ.อศสูลฑา่าัณอคยาptฑๆณัล1ัณคtพยเคงยhัยางา่ohป9ย์ะ์ยกผฑทแ่าา่ฑยฑยกr8eขน็eจยาลาtลกลที่กาาย์8า์ยนrสสา์ยบไrิตะสาoสaราากาาสาสเaบูมพภรใาขปfpูบสวูบรสแรหบูpูบวีซใัณฤสtทาน็yูบปลูบนนาเ้ซhใปอ้ืตยก)y่กีทปะฑูบรรไแนeรกิกขรอ้ือดิร่อผสม่ีแ)ะย์บะรระแาค้รกยลใSาาาขลเารบแหบะยเภรขาuกวูท่บสะระภมาช้เบรขเอrรนัลเทบูี่กผรบศgผทตบยอื่ภะรงอเไโดิeะาละศาิดขทเมอ้พบรขงเส“ทoกผิไตผสรอ้่สเบงผยยบหตTาnอเาหษาภสงโาตลาลรศhารวไรมารรมงฐัณGสต่อ์ยะหeน่าิไตนปุร้เางกยิดรบูeปมห(มโิฑแรษถ9ภHhา่งิจขnค3าป็นถูล้ง์อมบ5อืeeาอeตทอฐณัสเขกรคข.น่ืลaคงraินน้ยวั่บ8บะากaา่้อูบรlิก(tรๆฑโยทู่tเวlก่าถหhเิจเลhอภขปเทbนงส่รี(ปามลอ์อืกUอeงกททพกอ้uช่ีรรือ่ักสิชดาง.ืน่คซาเa่วไยrSว่ัไะยผดัรว่nดรดดแย้ือ.ลtรๆโมะเางสเ้eงัร้เดขะสลลอภนไปบนลท่วbบัdียหาง่ ษุกะนีี้บกิง0ทสผวย่ีชuคมยสาย.กกแลชอ8เ.รว่อ้rร์ไันาศาผดัยบด่วn้อื่นยสรส.ู้่ทางยสeบคูบเว่ ๆี่ปไลลว่า้นdปหะนีกิ ิคดมย.รอ้ าศ้อน่ืส.ยูบๆละ
2.
3.

ท่รี วมถึงซิกผาลริตแ์ ภลัณะฑกซน์บั กิ กโิ คาารตรตนิ ม์ ิดทสวดานรแเเทสลพน็กตแเดิ ขลชะนา้ ผิดไลปอติื่นดภๆว้ ัณยเชฑ่นพอ์ ื่นเบฮโๆวรทอา่ นี่ชม่วูล(hยคeเลr่าoกิ กinยา) รสหขูบรอื อาโยยคู่ทเอคร่ี นย้อทู่ย(cล่ีoระcอ้a0inย.3eล) ะ 95.8 ของระบบการค้า
กผลาริตทภท่ี ัณ้อฑผรซงตย์้อลอื้ าลยิตขรสกผกผสาลภาวงัลล่าาูบดะยมซรรัิตติณมขทท้อืเนภภพ1าฑมกหปวถสท่ีงั้ีผััณณโิยาึง.ผลกีงูลัญิ่มอ้ค5ล์นรแสฑฑทาาลักงหสสมตยริง่ตกโิิตาตย์ย์าาขตเ้วขคงูใานิภปราาภลกา่ดิหอรอขสสตาน็ไณัทSสพ1ัณม้งมรููดบบงน้ึผuานิ.สน้ืฑต่ใูล่วัรู้เมรปเrชฑนิหฐสดิพgคทนโน์ะีผท่กราeพสคล่าย์โิ่ิมลโินละาดกุบoาคปกา้คกรสเิาขตาครnตสแรภาตบคงูนอนภยสในิะงูร้นนิขGททงิโนกทจมัณเซูบเคพกึน้eพทไาี่ทเนาาชอื้ตอาสnฑบทห่ิมดก(รนิขรา่พรว่eยdสย์ลแตใี่แหเาะคrเผีนงงูaนปาาทaิดมยเขลลiทลป้ายสllชน็หสนในึ้’yิตื่อเ่ีะซบูเานา่วปsยีฉทมทภรsงคเทผกญัตแพื้อRาณั่ยีชm่าทไลลeี่กห.าลหมนเขอศฑมoะียpกาะลาิด่กดติาลเย์kดอื่oว.ทแบาจดีป่จeยาา่ภrาเเบั่วกางั2tาพrสสทีทกโะนกยsหบณัหูบล0าไผี่ียิม่)จลับดรสลเิโกจนง1่บ(าส่าผฑ1เ้กคาทะรส่งนว)่างูก7า(ลยเง้ัsใพตยาผ์อขมกไบัา่ดนpใสหเตคนึ้นิดวินาลสนื่ังพจรe่งิดถมภนกอาาาcผต่วท่ิมนึชง้าลี้นiยคขๆลfผนยมน่ออวุ่มั่วiวา่าcตลาะังทดิากผนผมงขโกไอ่ตยกgอู้ทเจลคามี่ชรลูหeลดิมื่นขาสี่ลนยะก่ใnส่ว็นูิลตค้นึกอชสกท่งๆoาคยไนงท่ตลภ่งา่บรแtดเ่า(ุ่มyเนัน้เวัุกส3กทเัณ้ชลกชล-pนเโิชพ5ปาลาดัค)าพeะ่นกิ้ีง่นยฑแีมขตรรsดบายใอยล)ซีเินทซ้านผสย์พผวยะาแนอื้าีส่ชบูลอื้่าแียา่าคลลสกขส่วะิตผงตงสะขพรางาิบูตทรบูลภอ่ไตยปอยบูบ้อารอุ้บิตภัณัวภปีงอทยวกยคนรไัตภสา่าลณัฑต็รเี่ยับ.รทิกพภัณว่พศะ1าะซ์า้คู่ทขน.าฑ(ีเ่ม่ิมฑร5rกิเอพใ1วแeร่ีณมภนซ์ย์าง9มทcบรนัอ้่มิากข์ร8าeทกิี่สว3ลูกง่า์อ8สยมpาทซคราขเพงบูมtลมผตมาิก่าาผนึ้รoอาปบบีดิกงลูกู้ะาทางr์รกรสรทปาทคซ่ไีถวไsขะดา์มราuคร0เห่าาา่กิรลึ้นรร้ซเะววbกใ.ภนมบักิมตหาช้ือา3นtาิโทเyกมาลรูลร้ทขร้คเสpกาลตไอาาซาม์ตพคาอรeรีดพก็คยอ้ืินยวยกวsรใา่าเมิขขนิแ)าหลพมะทู่นกขพสอลาจิท่มุเีป่ิมาร้ีร่บูาหข์ยเะงฉม่ีนยรลขทาอไ้อัยทรยีี้จดมิ้ึนงว็กค้งัซมแ่ีะย้าา่(2ทีกา้อืณ(ล)2มา้ขจ)ขะรรีปาางิ ย0รยิม.อ8ายณสู่ท่วี่ น
กส่ังาซรข้อื าสยูงสทง่ าขใหอ80้มงสลูม1ินีค.61คา่ โก้าใแรนสหงาปงงูลราัจม2่งซนจ.กาือ้ทบุ รก่วัขบกตนัะโใาดิจทมาลนรสาบีกยกตายาชาอทใรทผรนนบ่วี่มตคลิโสงีกต่อคาตินไากดตลภอมราินกงาณัสร่กไาแขดดารลฑ่ปีบรไ้ณเะวววย์พที กแนจ์วาาล่ผีิ่มา่กใสระนบา่าเสบูมขรชรนงูทาต้า่วิษกถขดิม่ีมงัทกงึสปน้ึีสาสวทาีาาา่อร2่ีผรคนรน0ยนลนนโิอ1ติโิค่ากิโค7กตยคลงตนิาุ่มตเจทนิ สหวนิ ่ผีใาัยบูนน็่ากอ(แผ3นืน่ไน)ลลมดิตะ้ันราภ้ชวคมัณไรัดพดทอฑแ้งับงอ์ยกสาวยา่ว่สรบ่าน่าบูทรผงแขาิษลไคบอัทรวงิตง่ วากทCภัยมา็ตรhเัณงขุน่าiกn้ามฑใจาaจระร์ยNตมมูปาโีลaูลแอสาtบกคiดoูบบา่ามnสแปกาทaลกlราาะใทแะTรหส่ีนoซเ้คุดภวbน้ือทถaกทาขึงcลงไcาุ่มขรอoยนออ้ รงี้ยขะลอเะหงทยง้ัมีการ
ผลิตภัณฑ์ยาCสoูบrpปoรrะatเiภonทไมอีสขว่รบนะวแเนหบก่งยาทรแตาลงดิ กสะาแรนตบิโลบคาตดเนิผสทาูงี่แสไตหดุ กมตซา่งึ่้ งยมกสีงัน่วไในมชแใ่ ว่บชง่งว่ตทยั วั ตาเงา่ ลกงขาๆรทตเปส่ีลน็ าะสดทง่ิ ทร้อี่สอ้ นายคลภญั ะาตพ3อ่ 8กรารววมมามงถแูลงึ นคว5ทา่ บากงรกาษิ ารัทรซยาอ้ื สขบู าทยม่ี ที ีแ่ ท้จริง
รวมท1้งั.1ผลแติ หภลสณั ง่านกฑกัร์นงะาโิจนคาใตหยนิญผ3่ตท.ลงั้ ดอิตกแก1แยกาา)ภรร่ใูไ้ทบขนตสณั รปนริดปิษา้สญัฑรทงาทั ะคหรย์ีย่ เวานBทาาอิโrมศคiสดtตยตiบูsรจินโุ hะรเาทหปปหAนน็่ีมmปนกัสีสรริ่งeา่ ทถู้ะาrยงึเ่ีสiรcทพาเนaพศษิคnญัญิโภิ่มคัยT่ปี รมแoตวุ่นลาbมนิะกทแaอcลั้งขัน(ก3cะตน้ึ)าoสรรทหาเรยPรกุ ยีตlัฐนปcอ่อรรเแี(ู้แ่ามรงลลอ้รกะกิะยาแลายคนแะวไรลดท1อะ้แา3จงงก)ติกส่ ใาจว่ รขปนอฏแงิบผบตัู้ทิต่งีก่ วัทาใลหางั ้หงเผลกชุดาิญพรก้นตบัจปาลกัญาหดาเพ่ิมขน้ึ (2)
ในปส ัจถจานุบกันารมณกี์กาารรเสคพาตปดิดัญสกหาาารดนรังิโณคกตล์วินา่ ว่าทบ่ัวโรลกิษัททผี่ ลิตยาสูบและครองส่วนแบ่งทราศง.ดกรา.ภรกต.อลนาันดต์ มไชายกกุลทวฒัส่ี นดุ าถงึ รอ้ ยละ

80 มี 6 โรงงานทขั่ว้อโมลูลทกว่ั ทไป่ีมเกกี่ยี วากรับกสาารเรสพวตจิดใสนารชนโิ่วคตงินปี 2017 ท่ผี า่7น6มา ได้แก่ บรษิ ทั Cรศh.ดiรn.ภaก.อNนันaตt์ iไoชยnกลุaวlฒั Tนาobacco
Corporation มีสว่ นแบง่ ทางการตลาดสงู สุด ซ่งึ มีส่วนแบ่งทางการตลวทิ ายดาลัยรแอ้พทยยลศาะสต3รแ์8ละรกาวรมสาถธางึ รณ5สุขบรษิ ัทยาสูบที่มี
สานกั งานใหญ่ตง้ั อยู่ในประเทศยุโรป ประเทศญ่ปี ุ่น◉และ27ส66หรัฐอ◉เมริกา ได้แก่
1) บริษทั British American Tobacco Plc (รอ้ ยละ 13)

สถานการณก์ ารเสพตดิ สารนโิ คตนิ ทัว่ โลก รศ.ดร.ภก.อนนั ต์ ไชยกลุ วัฒนา

2) บริษัท Phillip Morris International Inc. (ร้อยละ 13)
3) บรษิ ทั Japan Tobacco Inc (รอ้ ยละ 9)
4) บริษทั Imperial Brands Plc (รอ้ ยละ 4)
5) บริษัท Altria Group Inc (รอ้ ยละ 3) (แผนภมู ิท่ี 1) (4-6)

บทที่ 1
ขอ้ มูลทั่วไปเกยี่ วกบั สารนโิ คติน
(General Information of Nicotine)

ภาวการณ์ตดิ สารนิโคตนิ เป็นเหตผุ ลหลกั ท่ีทาให้ผู้ที่เสพผลิตภัณฑย์ าสูบไม่สามารถเลิกเสพได้ ส่งผล

ทาให้เกิดโรคและภาวะแทรกซอ้ นตา่ ง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มีวารสารชอ่ื “The Health

Consequences of Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.

aVfoorSlmuomuarecaeca:qnCudoismVitaipDนolanuโิeคnepoyต;afaินvrRnotเemdขly21uา้nFme..ไoonปแeludtสผแnผssลาลohdนAรติaaะfนmภrtภผHeiิโoeลมูัณคenorลiิทตaฑfcพัealนิcี่์ยstธi1nthไgาi์ข.ดamสJอar้รaูบeสanบังpttร่วขtdeกaeวนsบnาม.HsวแรRtทTuนพiบeco้ังmkกfสิb่งยeาจูaeทraารqนcสtnาตcou์ทบูงoิดiSvAากโสapeรpงาlาrงrหpeoรvรงenลiตานfnctกัoนsลdโิerเครimbภsาxปูตaดสa(fsิน1แoชัขe)arบใวdไอนcSดบิทqงooร้อตuยบu่าnธi่าาrงsรcEบิงiวกteษิui่าาาoๆsrยเัทoยnปaกmsทยnน็จลoี่ทodานสไfnสากMาเMiใปtูบรแหoeiทน็gลทtrเ้ hhกี่กทะPัว่toดิ่อyผaี่มโdsกลใลาCssหขาก.opก้เรBอrรoกpตrะrง(iิดattิดขทai)sกfสnอ้oบhาdาrสตรAรWรDต่อmนุปooดิริโenrา่ขค3rlsงdiอcตkกขaoงนิbาnอ้yรyยา่หTTRเงมaoลeกbb่อืกัtาaaaไยikดcดlม.cงั้รoนนบั ษุp้ีสrยาoร์ได้

(addiction)

1.2 ส่วนแบ่งทา3ง.กาขรบตวลนากดาผรกลาิตรภติดณั สฑารย์ นาิโสคตูบินทง้ั ทางหลักเภสชั วิทยาและพฤตกิ รรมศาสตร์ เปน็ ขบวนการเดียวกัน
ถึงแมว้ ่าบริษทั ยากสับบูกาทรี่กตลดิ ่าสวามรเาสจพะตผดิ ลชิตนยิดอาส่นื ูบๆในเชร่นูปเยฮาโสรอบู นี มว(hนeแroลiะnผ) หลติรอื ภโัณคเฑคน์ชน(cิดoทcaีเ่ ปin็นeไ)อระเหยเป็น

ผหแตลอ้ังลโติฟกั รภรงอิกงัณยาาฑน่าซงใย์ ไน่ึงารมปสกถปวมกกั ูบารึงลกี็ตัญเรแะาาทาปหสมยรเม่ีมท็นาาตเ้วปรกสีา่ศิดบบาน็ไ่วSสสรมรรผนuาษิาติษใ่ ู้เรrชแธสดิทัgนทั ่ทาบeพสลโิทรุกoาค่งปกูณคร้งัnทตรขนหนินะารG่าโิทลจงเัฐคยeพากี่เาปตสnท่ิมยา(นิรพedส่ีมรยะเrผูงaตปขีaังชขลiผll็นลนา้นึ’yิตกูปาsาชมภsดขดญันRาัณmใาเeกหจนลฑดopกานี ็กป์ยkสoวทเeกาา่ีว่rป่วั tคrสสวนโsน็ ูบลา.ไา่)แศดรหกจแ(บ1เ.ก้ทะลสต)ล2ง่เ้งัใพกัม่ก่าทน0ใตนิดวีหจ1าเดิถภกชลาง7ึชงาลน่นกาผนวุ่มพยวาละดิเผนรบบกมตอทู้ตครรวดิือืน่ี่ลนละษิา่สงอกทาๆาเัทยงดลสบรเ(า่มุนิน่ใส3ทเ-นสชนิโพ5าเค)บูจ่หนี้งยมตดน้ิโาลใีเนิรา้บนสพานงเชูบรยแียปงกว่ิษงตปาน็พางรอ่ทันรยปบต้อุบะยภียว้น(คตัเาาfา่ลท.aิกพสศเะ1cศามขูบ.รt5ทือ่อใ1ทoณนง9พง้ัท่ีrผก์ข8ใyี่ส3จิลนาอ8าาริตcขงทมมรตผiอยาgวณีบิดู้ทงราaีปสทปีไ่ถสาrดเาครeเปอูบรลร้ะวtรนเบักิไชtาซฟะโิeเกมาคสยีเกฟsาตภตพแ)รรีพ้าินทวยลกมมิมินแาละขีสพกีสลจิุ่มอวู่บข์าะฉนงนรอไยั ี้จดงวะ้่า(2)
แบง่ ทางการตหลลาักดการรอ้ พย้นื ลฐะาน8ข9อ.ง1กาตราตมิดมสาาดรช้วนยิดยดางัสกูบลป่าวระดเังภนที้ มีควัน (smoking tobacco) (รอ้ ยละ 3.6) และ
ซิการ์หรือซกิ ารม์ วนเล1.็ก (กcาigรaคrน้ )พ(บรอ้ยนียทลี่เะฉพ3า.1ะ)เจตาาะมจงลา(sดpับec(iแficผนgeภnูมoทิ tyี่ 2pe) s(7)-9แ)ละตวั รบั (receptor subtypes) ทมี่ ี

สาหรับผลประกบอทบบกาาทรตย่อากสาูบรโขรบงวงนากนาคร้าตปดิ ลสีการทน่ัวโิ โคลตกนิ มแี นวโนม้ ลดลง เนือ่ งจากราคายาสูบที่เพ่มิ สงู ขึน้
จากผลการสารวจของ2น. ติ กยาสราตรอบEสuนroองmแลoะnกitาoรเrขปา้ ถี คึงส.ศาร. น2ิโ0ค1ต7นิ ใ(น10ผ-1ล1ติ) ภพัณบฑว์ย่าาปสรบู ิมขาอณงวยยั ารสนุ่ บู จทะี่ผมลโี อิตกแาลสะทจาใาหห้คนน่ากยลใ่มุ นน้ี
ท้องตลาดลดลงประมาณตริด้อสยารลนะโิ ค1ต.4นิ ไจดา้ไวกแปลีทะีผ่ม่าากนกมวาา่ คเนนกื่อลงุ่มจวายักอมนื่ บี รรวษิ มัททผ้ัง้ผูกาลรติ ทยาาคสวูบามหเขลา้าใยจรราปู ยแทบบัว่ โแลลกะแดนังวนท้นั างของ
กสกาาาหรรคครา้า้ับปปผลลลีกีกปขสรอูงะสงกแุดอตเบม่ลก่ือะาเ3ผปร.ลยริตยีาแกกขภสบกบาารรบู้ไณัวเขตสทนโปฑรดิรียกา้สญัง์ยาบงางราคหกราตสวานนบัดิาบู ิโคสผมคาตา้ลผตรปริตินลนะลภเกโิหปคกีาณั นน็ ตทรกัสฑินส่ัวรง่ิ ท์ชาโทถู้ ลร่ีแนงึ่ีสวกตพดิาจกมิษคอพตแีัญภืน่ า่บนยั งร(แววกตวลา่โนั มานยะใทรนอาม้ า้งั ันสชลกง่วตูบทดางรรชลี่วาเ1นยังรย)ียติดตจนา่อ่โึงงรรรจู้แงา่ๆางงลเกาเะปปนาแน็็นยนแ(สทวfล่ิงaทีจ่ ทะcาะจี่สtงตติoากอ้คใาrจyงัญรขปมตcอฏกี อ่iงgิบาผกaรตัู้ทาrสิตรeี่กวาวั าtารใtลหงeวังแ้หจsเนผ)ลมชวดุ ลูทิญมพคาีมก้นงา่ ับูลกจปคาากรญั่า หา

สถานการณก์ ารเสพติดสารนปโิ คญั ตหนิ าทดัว่ งั โกลลกา่ ว รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา

ข้อมลู ทว่ั ไปเก่ยี วกบั การเสพตดิ สารนโิ คติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา
วิทยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข
77

◉ ◉7276

บทที่ 1
ข้อมูลทัว่ ไปเก่ียวกับสารนโิ คติน
(General Information of Nicotine)

ภาวการณแต์ ดิผสนาภรนมู ิโทค่ีต2นิ เสปว่ ็นนเหแตบผุ ง่ ลทหาลงกักทาที่รตาใลหา้ผดู้ทขี่เสอพงผลิตตภภัณัณฑฑ์ย์ยาสาูบสไูบมทส่ ั่วามโลากรถ(เbล)กิ เสพได้ ส่งผล
ทาใหเ้ กิดโรคbแSลoะuภrcาeว:ะEแuทroรmกซonอ้ iนtoตr่าPงasๆspตoาrมtมbาy โRดetยaใiนl Vปaี lคu.eศ.fo1r9W8o8rlมdีวaาtรcสuาrrรeชnอ่ื t p“rTichese, UHSeDalth

Consequences of Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.

Department of Health and Human Services (1) ได้อธิบายกลไกและผลกระทบต่อร่างกายเมื่อไดร้ บั สาร

นิโคตินเข้าไปแตลาะรผาลงลทพั ี่ ธ1์ขอมงูลขบควา่ นกกาารรคต้าดิ ปสลารีกนขิโอคงตผินลในติ รภ่าัณงกฑายย์ าจสนูบเปแ็นตท่ล่ีมะาชขนอดิงข(อ้c)สรปุ 3 ข้อหลัก ดังน้ี

1. ผลติ ภัณฑ์ยาสูบรวมทงั้ ยาสูบโรงงานรูปแบบต่าง ๆ ทที่ าให้เกิดการติดสารนิโคตนิ

2. สารนโิ คตินไดร้ ับการพิสูจน์ทางหลักเภสชั วิทยาวา่ เป็นสารทก่ี ่อให้เกดิ การติดของร่างกายมนษุ ย์ได้

(addiction)

3. ขบวนการการติดสารนโิ คตินทงั้ ทางหลักเภสัชวิทยาและพฤติกรรมศาสตร์ เปน็ ขบวนการเดยี วกัน

กับการตดิ สารเสพตดิ ชนิดอน่ื ๆ เชน่ เฮโรอนี (heroin) หรอื โคเคน (cocaine)

ปัญหาการติดสารนโิ คตินเป็นปญั หาท่วั โลกท้งั ในกล่มุ ผทู้ ี่ลองเสพยาสบู พบวา่ 1 ใน 3 ของประชากรกลุม่ นจ้ี ะ

กลายเป็นผู้เสพประจา (daily smokers) (1) ในจานวนคนกล่มุ น้ี มเี พียงร้อยละ 5 ท่ีสามารถเลิกเสพยาสบู ได้ (2)

ถงึ แม้ว่าไมใ่ ช่ทกุ คนที่เสพผลิตภัณฑย์ าสบู จะเกิดภาวะติดสารนโิ คติน แตอ่ ุบัติการณ์ของผู้ทไ่ี ด้รบั การวินจิ ฉยั ว่า

C Sourcมeกี : าEรuตroิดmสoาnรiนtoิโrคPตaินssเพpoม่ิ rสt ูงfoขrน้ึ Wมoาrกldกวbา่yสRาeรtaเสilพVตaิดluชeนinดิ อcu่ืนrreๆn(t3-p5)riceในs,ชU่วSงDปmี คi.lศlio. n1.9R8e8taมilีบVทolคuวmาeมiตnีพcิมigพarข์eอttงe stick
equivaวleาnรtสsาbรaSseudrgoenoEnurGoemnoenritaolr’sPaRsesppoorrttfoไrดWก้ ลo่าrlวdถbึงyผRลeกtรaะilทVบolทuาmงeดา้aนndกาVยaภluาeพ, ขanอdงกFาoรuตnดิdaสtาioรnนิโeคstตimินaแtลeะs. Refer to
AppenหdiลxักfoกrาSรoพu้ืนrcฐeาsนaขnอdงMกาeรthตoดิ dสsา. รCชAGนRดิ =ดcังoกmลp่าoวunดdังeนd้ี annual growth rate.

1. การค้นพบยีนทเี่ ฉพาะเจาะจง (specific genotypes) และตัวรบั (receptor subtypes) ทมี่ ี

เพ่อื ใหเ้ หบ็นทกบาารทขตับอ่ เกคาลรอ่ืขบนวในนกธารุ รกตจิ ิดยสาาสรนบู ิโชคดั ตเนิ จนมากขนึ้ จงึ มกี ารวิเคราะห์แนวโนม้ ของปริมาณยาสบู ที่
ผลติ และจาหน2.่ายกโาดรตยอนบาสขน้ออมงูลแจลาะกกแารหเขลา้ ่งถผึงลสิตารแนลโิ ะคจตาินหในนผา่ ลยติ ทภั่วัณโลฑกย์ กาสวูบ่าข3อ0งวปยั รรนุ่ะเจทะศมมีโอากนาาสเทสานใอหใ้คนนรกปู ลแุ่มบนี้บของ
อัตราการขยายตัวตดิดา้ สนารธนุรโิกคจิ ตยนิ าไสดูบไ้ วใแนลชะว่มงาก3กวป่าีตคิดนตก่ลอุ่มกวันยั หอรนื่ ือรทวีเ่มรทียัง้กกวาา่รท“าtคhวrาeมeเข-yา้ eใจaรrูปcแoบmบแpลoะuแnนdวทeาdงขaอnงnual
growth rate’ หรขอืบวCนAกGารRติดทสง้ัารนน้นี ิโิตคตยินสทาร่ีแตEกuตr่าoงmกันoในnชit่วoงrวัยไดตท้า่ งากๆาเรปส็นาสริง่ วทจี่สขาค้อญัมูตลอ่ชก่วางรปวีาคง.แศน.ว2ท0า1งก4า-ร2017
(ตารางท่ี 2) พบวแ่าก้ไปขรปมิญั าหณาหน่วยค้าปลกี ท่วั โลกปรับตัวลดลงทรี่ ะดบั อตั ราการขยายตวั ด้านธรุ กิจยาสบู ในชว่ ง
ปสปถีรคามิ น.าศกณ.าร2คณ0า้ ์ก1ปา4ลร3-ีกเ2.สบ0พว1ปกกตก7าาัญดิ รรปสหเตสราทารดิ ริมด่าา้สนางกงัาโิคกณครบั วลนตซาา่ริโนิ มือ้วคอ้ทตขตยัว่รนิาโละยลเะหปกทน็น2ี่ผกัส.ิด4รงิ่ กทู้ถอึง่ีฎสพยาหษิค่ามัญงภาไยั รยรแกวล(มต็ ยะทาอาม้ังสันกูบตเามรเรถาเื่อรยอื่ พียตนนิจอ่ หรารู้แ่ารรงลอืณกะลาาแกัยตนลแัววลอแทะบปาจงนริตกาใา2จเรขขปต้าอรฏวัองศิบไผย.ดดัตู้ทา่ ้แรติ กี่ง.กวัภผาใ่ลกิดหปงั.กอห้เรผนฎลิมชนัดุหาิญตพณม์กน้ ไาคบัชจยา้ยปา)ปกกัญ(ุล1ลห2วีก-าัฒ1แ4น)ลาะ

ข้อมลู ท่วั ไปเกีย่ วกบั การเสพติดสารนโิ คติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา

78 วทิ ยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

◉ 2768 ◉

พบว่าความแตกต่างระหว่างอัตราการขยายตัวด้านธรุ กิจยาสูบมคี วามสมั พนั ธ์ตวั แปรทง้ั 2 ตัว อนั เนอื่ งจาก

อตั ราการเปลยี่ นแปลงของปริมาณซอ้ื ขายท่ีผดิ กฎหมายท่สี ัมพนั ธ์กบั การค้าปลีกในประเทศ ซงึ่ ทัง้ ปัจจยั ด้าน

การคา้ ปลกี ในประเทศและการซือ้ ขายผิดกฎหมายขึน้ อยู่กบั การเปลีย่ นของภาษียาสบู กฎหมายขอ้ บงั คับ และ

สภาพเศรษฐกิจของแตล่ ะประเทศเปน็ สาคัญ

สง่ิ ท่ีเกิดข้นึ หลังชว่ งปี ค.ศ. 2017 ซงึ่ ผู้เชี่ยวชาญได้รายงานวา่ ในช่วงคร่งึ ปแี รกของปี ค.ศ. 2018 การ

สรา่งยองอากนผผลลิตปภรัณะกฑอย์ บาสกบูารขปอรงมิบารณิษยทั ายสาูบสลูบดลลดงลงรเ้อมยือ่ ลสะนิ้ ส3ุด.1ปใี นตชวั อว่ งยบคา่ ทรงึ่งเทชปี่ น่1แี รกบรนษิ อทั กจBาriกtiนsh้ัน American Tobacco
บรษิ ทั Japan
Tobacco แจง้ ว่าผลประกอบการการสง่ ออกยาสูบขไอ้ปมตลู่างทปั่วรไะปเเทกศย่ี นวัน้กภับาสพารรวนมโิ ลคดตลินง รอ้ ยละ 1.3 ในชว่ งครงึ่ ปี
ค.ศ. 2018 (ไมร่ วมการเขา้ ซือ้ กิจการหรอื การข(GาดeสnภeาrพalคIลn่อfงoใrนmกaารtiลoงnทนุo)fใNนiขcณotะiทnี่ตeล)าดยาสูบภายใน

ประเทศญีป่ ุน่ ลดลง ร้อยละ 13.8 เชน่ กัน อนั เนื่องมาจากการแขง่ ขนั ในตลาดผลิตภณั ฑ์ยาสบู แบบใหค้ วามร้อน

(heated tobacco pภroาวdกuาcรtณs)ต์ ิดทสเ่ี ขาร้านมโิ าคมตีสนิ ว่เปนน็ แเบหต่งทผุ ลาหงกลัการทตี่ทลาใาหด้ผเพู้ท่ีเมิ่ สมพาผกลขติ น้ึภัณสฑา์ยหารสับูบบไมรส่ิษาัทมาPรhถเilลlกิipเสMพไoดr้ rสisง่ ผมลี

การแจง้ ผลปรทะากใหอ้เบกิกดโารรคกแาลระสภ่งาอวอะแกทผรลกติ ซภอ้ ัณนตฑา่ ย์งาๆสตูบามลมดาลงโดรย้อในยปลีะค.3ศ..319(ย88กเมวีวน้ าผรลสาติ รภชัณอื่ ฑ“T์แhบeบHใหeaค้ lวthามรอ้ น) (14)
เชน่ เดยี วกบั บCรoิษnทั seAqluterinaceทsี่แoจfง้ Sผmลกoาkรinปgร: ะNกiอcoบtกinาeรทAdี่รdวมicกtioารnค: Aา้ สRนิ eคp้าoคrtงคofลtงั h(etrSaudregeionnveGnentoerryal) (พUบ.Sว.า่ ผล
ประกอบการสD่งeอpอarกtmผลeิตnภt ณัofฑHย์ eาaสltูบhลaดnลdงHรuอ้ mยaลnะS5e.r5vicในesขณ(1)ะไดท้อ่ีภธาบิ พารยวกมลไอกตุ แสลาะหผลกกรรระมทใบนตป่อรระา่ เงทกศายลเดมลอื่ งไดร้ ้อบั ยสาร

ละ 4.5 สว่ นบนริโิษคตัทนิ เImข้าpไปeแrลiaะlผBลrลaัพnธdข์ sองรขาบยวงนากนาผรลตปดิ สราะรกนอโิ คบตกินาใรนปรรา่ งิมกาาณยยจานสเปูบน็ทที่สม่ี ่งาอขออกงขล้อดสลรงุปร3้อยขอ้ลหะล2กั .1ดังน้ี
ในช่วงครึ่งปี ค.ศ. 2011.8 (ผขล้อิตมภลูัณวฑนั ย์ ทา่ีส3ูบ1รวมมีนทา้ังคยมาสบูคโ.ศรง.ง2า0น1รูป8แ) บบต่าง ๆ ท่ีทาใหเ้ กดิ การติดสารนิโคติน
ในภาพรวม 2ม.ลู คสา่ ากรานริโคคต้าินปไลดกี ้รบัผลกาิตรภพัณสิ ูจฑนย์ ท์ าาสงหบู ลปกั รเะภเสภัชทวติทยา่ งาวๆา่ เเปพ็น่ิมสสางู รขทนึ้ ่กี ่อ(ใแหผ้เกนดิภกูมาทิรต่ี 3ิด)ขอซง่ึงรรา่ วงมกาถยงึ มยนาุษสยูบไ์ ด้

ใโปนรลงภีกงาาเพพนิม่รยวขามนึ้ สกใูบนลปแับชญั บ่วลหบงดาหมลกลาคีง3ราอว.ตยยันิดปา่ขก(แสaงีทบับลาdต่ผีรวกะd่อนนา่ายicเริโนกานคtตาสมiตoอื่ิดรูบานิnกสงแา)เาสปรรทบว่ต็นเี่สสบนิดปพาไสผญั ครตาลค้หัญิดริตวนาชผทภันนโิ ลค่ัวัณดิจตติโอาลนิฑภก่ืนกทย์ัณกทๆงั้าาง้ัทฑสใรเานชย์บูขงน่กาหปึ้นสลลเรรุม่ฮบู กัะาผโปเคเรภู้ทภอารส่ีลทีนผะชัอลเซวง(ภhิติกิเททสeภายพไrราณัoอยแ์แiราnฑลลสะ)ะะ์ ูบเหใพซหนรฤพกิยทือตบาแโาิกรควลงรม์า่เะตรคว1มแรนนศงบใ(เขานcบลส้าoก็ใ3ตมcหกรaปข้ค์ลiอเnรปวบังมิeา็นปม)ามขรีปณระบรอ้ชกวิมานนากากรณร(คารกรา้กวลเปดมามุ่ ยีรลกนวคกีนัจ้ี กา้ะัน
ทั้ง 2 แบบ) มกีมลูลายคเ่าปคน็ ้าผปู้เสลพีกปสรูงะทจีส่ าดุ (d(aรiอ้lyยsลmะo5k0e.r7s)) (เ1ม) ใ่อื นเจปารนยี วบนเคทนยี กบลกุม่ นับ้ีผมลเี พิตียภงัณร้อฑยอ์ละื่นๆ5 ทจส่ีากามขาอ้ รมถลูเลชกิ ่วเสงพปยี คาส.ศบู .ได้ (2)
2017 ผลติ ภัณถึงฑแย์มา้วสา่ ไูบมช่ใชน่ทิดุกไคอนรทะี่เเสหพยผล(vิตaภpัณoฑrย์ pาrสoูบdจuะcเกtดิs)ภมาวสี ะัดตสิดว่สนารกนาโิ รคตตลินาแดตเพอ่ ุบ่ิมัตสกิ งู าขร้นึ ณหข์ ลอางยผู้ทเท่ีไดา่ ร้เมบั ื่อกาเทรวยี นิ บจิ กฉบัยั วา่
ผลิตภัณฑย์ าสมูบกี าปรรตะิดเสภาทรนอโิ่นื คทตมี่ินีสเพา่มิ รสนงู โิ ขคน้ึ ตมนิ าเกปก็นว่าอสงาคร์ปเสรพะตกิดอชบนิดออย่ืนา่ งๆไร(3ก-5ต็) าใมนชเ่วมง่ือปพี คิจ.ศาร. ณ19า8ผ8ลมปีบรทะคกวอาบมตกีพารมิ ขพอข์ งอง
สินค้าทงั้ ยาสูบวาแรบสบารไอSรuะrgเeหoยnแลGะeแneบrบalใ’ชs้คRวeาpมoรrt้อไนด้ก(hลeา่ วaถtึงeผdลกtoระbทaบcทcาoง)ดพ้านบกวาา่ ยขภึน้ าอพยขอ่กู งับกปารัจตจดิ ยั สคาวรานมโิ คตตอ้ ินงแกลาะร
ของแต่ละประหเลทกั ศกทาร่แี พตืน้ กฐตา่านงขกอันงกดารงั ตนิดัน้ สาผรลชปนิดระดกงั กอลบ่ากวาดรังดนัง้ี กลา่ วไมส่ ามารถสะท้อนภาพรวมของแนวโน้มตลาด

1. การค้นพบยีนท่เี ฉพาะเจาะจง (specific genotypes) และตวั รบั (receptor subtypes) ทมี่ ี

บทบาทต่อการขบวนการตดิ สารนโิ คตนิ

2. การตอบสนองและการเขา้ ถึงสารนิโคตนิ ในผลิตภัณฑ์ยาสูบของวัยรุ่น จะมโี อกาสทาให้คนกลุ่มน้ี

ตดิ สารนิโคตนิ ได้ไวและมากกว่าคนกลมุ่ วัยอ่ืน รวมท้งั การทาความเข้าใจรูปแบบและแนวทางของ

ขบวนการตดิ สารนิโคตินทีแ่ ตกต่างกนั ในชว่ งวัยต่าง ๆ เป็นสิง่ ที่สาคัญตอ่ การวางแนวทางการ

แกไ้ ขปัญหา

3. การสร้างความตระหนกั รถู้ ึงพิษภยั และอนั ตรายตอ่ ร่างกายและจติ ใจของผู้ท่กี าลังเผชญิ กบั ปัญหา

การติดสารนโิ คตินเป็นสงิ่ ที่สาคญั รวมท้งั การเรียนรแู้ ละแนวทางการปฏิบัติตวั ใหห้ ลุดพน้ จาก

สถานการณ์การเสพติดสารนปิโคัญตหนิ าทด่วั งั โกลลก่าว รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา

ข้อมูลทัว่ ไปเกี่ยวกับการเสพติดสารนโิ คติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ
79

◉ ◉7296

ตารางที่ 2 ปจั จยั ปริมาณค้าปลกี และปริมาณค้าปลกี บวกปริมาณซ้อื ขายท่ีผดิ กฎหมายทีส่ ่งผลตอ่
ปริมาณคา้ ปลกี ของผลิตภัณฑ์ยาสบู (d)

บทท่ี 1
ขอ้ มลู ทัว่ ไปเกย่ี วกับสารนโิ คตนิ
(General Information of Nicotine)

ภาวการณต์ ดิ สารนโิ คตนิ เป็นเหตผุ ลหลักท่ที าใหผ้ ู้ท่ีเสพผลิตภัณฑ์ยาสบู ไม่สามารถเลกิ เสพได้ สง่ ผล

ทาให้เกิดโรคและภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มีวารสารชอ่ื “The Health

Consequences of Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.

Department of Health and Human Services (1) ได้อธบิ ายกลไกและผลกระทบต่อร่างกายเมือ่ ไดร้ ับสาร

นโิ คตนิ เขา้ ไปและผลลพั ธ์ของขบวนการตดิ สารนิโคตินในร่างกาย จนเป็นท่มี าของขอ้ สรุป 3 ข้อหลัก ดงั นี้

1. ผลติ ภัณฑ์ยาสูบรวมทั้งยาสบู โรงงานรูปแบบตา่ ง ๆ ทที่ าให้เกิดการติดสารนิโคติน

2. สารนโิ คตนิ ไดร้ ับการพสิ จู น์ทางหลักเภสัชวทิ ยาว่าเปน็ สารท่ีก่อให้เกิดการตดิ ของรา่ งกายมนุษย์ได้

(addiction)

3. ขบวนการการติดสารนิโคตินทัง้ ทางหลกั เภสัชวิทยาและพฤติกรรมศาสตร์ เปน็ ขบวนการเดียวกนั

กบั การติดสารเสพติดชนดิ อื่น ๆ เช่น เฮโรอนี (heroin) หรือโคเคน (cocaine)

ปญั หาการตดิ สารนโิ คตนิ เปน็ ปญั หาทั่วโลกทงั้ ในกลมุ่ ผูท้ ี่ลองเสพยาสบู พบว่า 1 ใน 3 ของประชากรกลุม่ น้ีจะ

กลายเปน็ ผู้เสพประจา (daily smokers) (1) ในจานวนคนกลุ่มนี้ มเี พียงร้อยละ 5 ท่สี ามารถเลกิ เสพยาสูบได้ (2)

ถึงแม้ว่าไม่ใชท่ ุกคนท่ีเสพผลิตภณั ฑ์ยาสบู จะเกิดภาวะตดิ สารนโิ คติน แต่อุบัตกิ ารณข์ องผู้ท่ีไดร้ บั การวนิ จิ ฉยั ว่า

มกี ารติดสารนิโคตินเพิ่มสูงขนึ้ มากกวา่ สารเสพตดิ ชนดิ อ่นื ๆ (3-5) ในช่วงปี ค.ศ. 1988 มบี ทความตีพิมพข์ อง

dexScoluudrcหวeeาdล:ร.ักEสuกาrารoรmSพouน้ื nrฐgitาeoนor ขPnaอGsงsกepาnoรretตrbaิดylส’CาsรigRชaeนrepดิ totดerังtVกไoลดlu่าก้ mวลeา่ดวงัfoถนrึง้ี tผoลpก3ร0ะทcoบuทnาtrงieดsา้ bนyกeาsยtiภmาaพteขdองVกoาluรmตดิe;สmาoรdนeโิ lคedตินcoแuลnะtries
1. การค้นพบยีนทีเ่ ฉพาะเจาะจง (specific genotypes) และตัวรบั (receptor subtypes) ทมี่ ี

บทบาทตอ่ การขบวนการตดิ สารนิโคตนิ

2. การตอบสนองและการเข้าถงึ สารนิโคตินในผลติ ภัณฑย์ าสูบของวัยรุ่น จะมีโอกาสทาให้คนกลมุ่ น้ี

ติดสารนิโคตนิ ได้ไวและมากกว่าคนกลมุ่ วัยอื่น รวมทง้ั การทาความเข้าใจรูปแบบและแนวทางของ

ขบวนการติดสารนิโคตินทีแ่ ตกตา่ งกันในชว่ งวยั ตา่ ง ๆ เปน็ สิง่ ที่สาคญั ตอ่ การวางแนวทางการ

แกไ้ ขปญั หา

3. การสรา้ งความตระหนกั รู้ถงึ พษิ ภัยและอันตรายตอ่ ร่างกายและจติ ใจของผู้ท่กี าลงั เผชญิ กบั ปญั หา

การตดิ สารนโิ คตนิ เป็นสง่ิ ที่สาคัญ รวมทง้ั การเรยี นรู้และแนวทางการปฏิบตั ิตัวให้หลดุ พน้ จาก

สถานการณ์การเสพปตัญดิ สหาารดนังิโกคลต่าินวทัว่ โลก รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา

ขอ้ มลู ท่ัวไปเก่ียวกบั การเสพตดิ สารนิโคติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา

80 วทิ ยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

◉ 2860 ◉

บทท่ี 1
ขอ้ มลู ท่ัวไปเกยี่ วกบั สารนิโคตนิ
(General Information of Nicotine)

e Sภouาrวcกeา: รEuณrแoต์ ผmดิ นสonาภiรtมู oนrทิิโคPี่ aต3sินsมpเปoลู ็นrคtเ่fาหoกตr าผุWรลoคหrl้าdลปักbลทyกีี่ทRผาetใลaหิตilผ้ ภVู้ทaณัี่เlสuฑพeผ์ยinลาcติสuภบู rrัณปenฑรtะย์ pเาrภสicูบทesไตมUา่ ส่SงาDๆม. า(eร)ถเลิกเสพได้ สง่ ผล

ทาให้เกิดโรคและภาวะแทรกซอ้ นตา่ ง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มีวารสารชอื่ “The Health

nเกชาicน่ รoกคtนั้าinผใeลนDนCิตrชoโิeeภค่วnppัณตงsalตินearฑtqงั้เcmข์ยแu1eา้าeต.emไสnปn่ปบูtผecแี eลคทลnosติะ.ftวั่ ศภผoHโt.ลลัณfhe2ลกSaeฑ0ัพmไlr์ยtด1aธhาoข์7้pสนkอayูบiเnองnปรข(dgกวN็นบ:จมHRตวาทNuนTน้กง้ัimกc)มยนoาsaาา้ีรtmสnผiตnมบู ลดิSoeกีโิตสeรkาAาภงriรvnรงdณัคiานgcdนาโิeฑicคcรดst์ทeูปตกi(oิน1ดsแา)nsบใแรไนa:ดบณทtAร้อตiนา่o์เธา่Rกงนnบิงกeีย่ ิโาาpๆวคaยยoกiตกทdrจบัลินt่ีทsนไกoเากเพมใาปfแหีแรอื่tน็ล้เhเนชกทะปe่ววิดผี่มลยโกลSา่ียนขาuกเลนรม้อrรgติกะแงกeิดขทยปาoสอ้บารลnาสสตสงรรGบู่อ่งัปนปุ ซรeหิโรา่nคือ้3มิรงeตทอืกาขrนิ า่เีณทa้อพยlห่เี ตเริ่ม(มลU่อยีม่ือกั .หกSาไดดวก.นัง้รา่ข่วนับึน้ย้ีสขาอรง
ผลิตภัณฑ์ยาสูบท2วั่ .โลสกาลรดนลิโคงตริน้อไยด้รลับะก1าร.4พิสเมูจนื่อ์ทเทางียหบลกักับเภชส่วชั งวเิทวลยาาวก่า่อเปนน็หสนาา้รทท่ผี่ีก่อ่านใหม้เกาดิ อกยารา่ ตงไดิ รขกอ็ตงรา่ามงกเามยื่อมพนิจษุ ายร์ไณด้ า
จานวนมวนยาสบู ทีม่ กี (aาdรdผiลctิตioแnล)ะจาหน่ายมีจานวน 5.4 ลา้ นลา้ นมวนต่อปี หากรวมจานวนมวนยาสบู ที่ผลติ

และลกั ลอบนาเขา้3ร. วมขทบวงั้ นจกาหารนก่ายรตแิดบสบาผรนิดโิกคฎตหนิ ทมงั้าทยาเงขหา้ ลไปักเดภ้วสยัชวจิทะยมาจีแาลนะพวนฤตมกิ วรนรยมาศสาสบู ตใรน์ ตเปลน็ าขดบกวานรกคา้ารสเดงู ียถวึงกัน5.9
ล้านลา้ นมวนต่อปี ทกั้งนับกี้ ยาังรไตมิดร่สวามรเถสงึพผตลดิ ิตชภนณัดิ อฑ่ืน์ยๆาสเชบู น่ ชนเฮดิ โรทอี่มนี ว(นhเeอrงoin(r)oหllร-อืyโoคuเคr-นo(wconc)aหinรeือ)ในบางประเทศเช่น
ประเทศอปินญั เดหียามกาีชรอื่ ตเดิรสยี ากรวน่าโิ ค‘ตบนิ ีดเิสป์’น็ ป(Bัญidหiาsท)ว่ั (1โล5,ก16ท) ง้ั ซในึ่งมกสีลมุ่ถผาู้ทน่ีละอเปงเ็นสยพายสาสบู ูบทาพงบเวลา่ือ1กทในอี่ ุต3สขาอหงกปรระรชมายการสกูบลนุ่มนาเจี้ สะนอ
เแสติลนบิ ะคโคา้ตวแขาปอมลงกวมถหกหาึงลกี ลรแใานาสหามยรว่ากตเ้วมยปรา่ิดหใ่ น็ไหSส(ลมผuuา้แาใ่ ู้เรnrชยกสgน่ทieพเน่tโิชุกoคปักgงิคnตรrสพนoินะGบู ทื้นจเweพาี่เทโสnt่มิ ด(h่ีพedสนยrผงูaraอคขลaillกาึน้’yิตtsดeจมภs)วRาาณัmกe่ากขฑoจpกนอย์kะoว้ีงeาา่ยrมกtrสสังีจsาบูาไม)ารดรจ(ีปนค1เก้ ะส)ัจา้วลเใพกปจนา่นตดิวยัจลมิดถภาอีกวึชงาน่นืนผผนววลๆละยิดนกติตทาอคริดสน่ืภ่ีสนะสูบัณง่กทๆาผรลบรฑวล(มุ่น3ทมย์-อนิโ5าค)าทกี้ีงมตสดงั้ดใีเินูบ้านสพ้วนชนิ้จยแยี กว่ะงตาง6เรแ่อชยปอ้.ปุบ4ภ่นียคัตราลล.กิภผพศะ้าานัขา.นร5ษอ1ตณลง9ทียาก้า์ข8ม่ีสานาอ8สาชรงมมบูมตนผวาีบดิู้ทิดรนกสที่ไถขตฎดาคเอรลร้อ่หวงนบัิกาปมผิโเกมคีสาลาตสตพยิตรีพว่ินวยภนมิรนิแาณัะพอสลจิ เบู์ขะัตฉฑบอไัยรย์ียดงวาา้บ่า(ก2ส)าูบร
ขอ้ บังคบั หแลลกั ะกราสรนพิย้ืนมฐาขนอขงอผง้บู กราริโภตดิคสารชนดิ ดังกล่าว ดงั นี้

2. ขอ้ เทจ็ จ1ร.ิงทก่คี าวรรคร้นู้พบยนี ท่ีเฉพาะเจาะจง (specific genotypes) และตัวรับ (receptor subtypes) ทม่ี ี

ถงึ แมว้ า่ จานบวนทบมาวทนตยอ่ ากสาูบรขทบม่ี วีกนากราบรรติโดภสคารในิโภคาตพินรวมท่ัวโลกจะลดลงกต็ าม หากพจิ ารณาเพียงตวั เลข
ผลประกอบการค2า้ .ปลกกี าผรตลอิตบภสัณนฑอง์ยแาลสะบู กทารีม่ เขีน้าโิ ถคงึ ตสนิารเนปโิน็ คอตงนิ คในป์ ผรละิตกภอัณบฑอ์ยาาสจูบเขข้าอใงจววยั ่ารยนุ่ าจสะูบมชโี อนกิดามสวทนาใจหา้คกนโกรงลง่มุ านนี้
(cigarettes) ครองส่วตนิดแสบาร่งนทโิาคงตกนิ าไรดตไ้ วลแาลดะมมาากกทกว่ีสา่ ุดคนโดกลยุม่มวีบัยรอษิ น่ื ทั รหวรมอืทโ้ังรกงางราทนาคยวาาสมูบเขเป้าใน็ จผรูปู้ผแลบิตบแแลละะจแานหวนท่าายงขซอ่งึ ง
ขชนอ้ มดิ ูลอด่ืนงั โกดลยา่ เวฉอพาาจ3ะย.ยังาไแขกสมกบาบูน่รไ้วขสรน่าปรูปเกช้าญั แางอื่ รคหบถตวาบิดือาใสมหเาตนรมรอื่นะท่ งิโห่มีคจนตีกากั นิากรรทกถู้ พ่แีาึงตพฒัรกเษิ นปตภาล่าัยแง่ยี แกลนลนั ะะมใวนอลู าันชคง่วต่าจงรผาวาหลยัยติตนตา่อ่ภา่ งรยณั ่าๆใงฑนกเทป์ทาน็ยอ้่ีมแสงกี ลง่ิตาทะลรจี่สซาิตาดอ้ื คใปจขัญขัจาตอยจอ่งขุบผกน้ึนัู้ทารอ่ีกวเยาชาลกู่งน่ ังแบั เนผยผชวาลทิญสิตาูบกภงับกณั ปารฑญั ์ยหาาสูบ

การติดสารนิโคตนิ เป็นส่งิ ที่สาคญั รวมท้งั การเรยี นรแู้ ละแนวทางการปฏบิ ัติตวั ให้หลุดพน้ จาก

สถานการณ์การเสพติดสปารญั นหโิ คาดตงัินกทลว่ั ่าโวลก รศ.ดร.ภก.อนนั ต์ ไชยกลุ วัฒนา

ข้อมลู ทั่วไปเกย่ี วกบั การเสพติดสารนโิ คติน 81 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา
วิทยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

◉ ◉8216

อเิ ล็กทรอนกิ ส์หรือยาสูบไฟฟ้า (electronic cigarette หรอื e-cigarette) ทมี่ ีอตั ราการเติบโตด้านธุรกิจคอ่ น

สูงอย่างรวดเรว็ ทงั้ น้ี การเติบโตทางการตลาดของยาสูบไฟฟา้ มักขึน้ อยกู่ บั ปัจจยั หลายด้าน เชน่

1. เพดานภาษีของผลิตภัณฑย์ าสบู

2. ชอ่ งทางการซื้อ-ขายสินคา้

3. การเขา้ ถงึ ผลิตภัณฑ์

ต4.ัวอกยาร่าโงฆทษเ่ี หณน็ าไผดา่ ้ชนัดสค่ืออื ตข่า้องมๆูลเจปาน็ กตวน้ารสารบEท-ทCี่ig1Intelligence (17) ไดร้ ะบวุ ่า ยาสูบไฟฟ้าถูกห้ามนาเข้า
จาหนา่ ยหรอื มีไวใ้ นครอบครองในปรขะอ้เทมศูลบทรวั่ าไซปิลเกซ่ยี าวอกุดบั ิอสาราารเนบโิ ยีคแตลินะประเทศไทย ส่วนในประเทศญ่ีปุ่น ยาสูบ
ไฟฟา้ และยาสูบไฟฟา้ ชนิดใช้รว่ ม(Gกeับnนeโิ คraตlินIเnหfลoวrm(ea-ltiiqounidosf) ไNมi่สcาoมtาinรeถ)จาหน่ายไดห้ ากไมไ่ ดร้ ับใบอนุญาต

อยา่ งไรกต็ าม ประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศอังกฤษสามารถจาหนา่ ยและบริโภคยาสูบไฟฟ้าได้อย่างถูก

กฎหมาภยานวกอากรจณา์ตกดิ นสี้ าผรผู้นลิโคิตตยินาเสปบูน็ ไเหฟตฟุผา้ ลมหกั ลจกั ะทดที่ าาเในหินผ้ ู้ทธ่ีเุรสกพิจผภลาิตยภใัณตฑอ้ งย์ คาส์ปบู รไะมกส่ อามบายร่อถยเลใิกนเบสพริษไดทั ้ สท่ง่มี ผขีลนาดใหญ่หรือ

ทแายใหก้เอกอิดกโรมคาแเลปะ็นภลาวูกะขแ่าทยรขกนซาอ้ ดนเตล่าก็ งลๆงตาทมามใาหม้โดลู ยคใน่ากปาี คร.คศ้า. ป19ล8กี 8อมาีวจาไรมส่สาูงรมชาอื่ ก“นTกั he(รH้อeยaลltะh21) และผลิตภณั ฑ์
Cเoหnลsา่ eนq้ีมuักenวcาeงsจาoหf นSm่ายoใkนinรg้า:นNคiา้ cปoลtinกี eรา้ Aนdจdาicหtนio่าnย: ยAาRสeูบpไoอrรtะoเfหtยhหeรSือuแrgมe้แoตn่ทGาeงnอeอrนalไล(Uน.์Sซ. ง่ึ ในหลายชอ่ ง
Dทeาpงaกrtาmรจeาnหt นof่ายHeหaนltว่hยaงnาdนภHuาคmรaัฐnไมSส่erาvมicาeรsถ(ต1)ดิ ไตด้อาธมิบหารยือกเลฝไา้กรแะลวะังผไลดก้เรนะ่อื ทงบจตาอ่ กรกา่ างกราเขย้าเมถ่อื ึงไขด้อร้ มบั ลูสาแรละตวั บคุ คล

นทิโคาตไดินย้เขาา้กไปขแอ้ ลเะทผจ็ ลจลรัพิงธทข์ ี่คอวงขรบทวรนากบาอรกีตดิปสราะรกนาิโรคหตินใง่ึ นครือ่างมกีผายลิตจนภเณั ปน็ฑท์ย่มี าาสขูบอทงขอี่ อ้ อสกรใปุ ห3ม่ลข่า้อสหดุลใักนดกังลนุ่ม้ี ของยาสูบ
ประเภท1.ยาผสลูบิตอภเิ ัณล็กฑท์ยารสอูบนริกวสม์หทร้งั ยอื ายสาบู สโูบรงไงฟานฟรา้ ูป(แeบ-cบiตg่าaงreๆttทeที่ )ารใหวม้เกทิดั้งกยาารตสิดบู สแาบรนบโิใคชต้คนิ วามร้อน (heated
tobacc2o. ) สซา่งึ รมนีกิโคารตพินไฒั ดนร้ ับากราูปรแพบสิ บูจนแท์ลาะงวหธิ ลีกักาเภรใสชัช้งวาทิ นยทาวีอ่ ่าาเศปยัน็ เสทารคทโน่ีก่อโลใหย้เีขกน้ัดิ กสาูงรทตดิาขใหองย้ รา่ากงกในายกมานรุษสยังเไ์ กดต้ ว่า
ปผทงญั าลานหใติ หาปภกก้อ้ ัณาา3งรรฑ.กตสนัดิด์ ูบขก(สแงัaบบัยากdลรวกาdละนนาสi่าคcริโกูบวคtตวาiเทตoดิบรปนิnกสาคน็ า)เาไมุปยดรรกตน็เา้สสิดาปสะพรสัญบูดตบาแวหดิรรกลนาชโิ ทะโินภงควั่ทิดคา่ตโอายลยนิ ืน่ใกขาทหทส้นึ ๆ้งั้ผ้ังบูทู้สใปเานชบูงร่นกหะไลมลเเุ่มฮดกั่รผโ็นู้สเรภู้ทอกึดสี่ลนีอังชัอกึดวง(hลิเทอสeา่ยัดพrวาหoยยแiราnงัลอืส)คะบูรหพงะสรฤพแอืรตบวโ้าิกควงงรา่เใปรคน1มัญนกศให(าานcสราo3สใตcหรูบaข์้กiเอเnพปบั งe็นปรห)าขรนะะบว่ ชควยานนงกกราราอนกรบลภเดุ่มขายี น้าควง้ีจรกอะัฐันาทจีร่ ไบัมผ่สดิงั เชกอตบ
กลายเปน็ ผทู้เสส่ี พาปครัญะจใาน(ปdจัaiจlyุบsันmมoีกkาeรrพs)ัฒ(1น) ใานรจูปาแนบวนบคผนลกิตลภมุ่ ัณนี้ ฑมีเย์ พายี สงูบรอ้ใหยลมะ่ท5่ีเรทีย่ีสกาวม่าาร‘aถเlลteกิ rเnสพatยiาvสeูบnไดic้ (2o)tine
ถdงึ eแมliว้v่าeไrมy่ใชs่ทyุกstคeนmที่เสหพรผอื ลิตAภNัณDฑS์ย’าทสีไ่บู มจจ่ะาเกเปดิ ภ็นาตวอ้ ะงตมดิ ีกสาารรนเผิโคาตไหินมแเ้ ตพ่อ่ือุบสตั ูดกิ เาอราณคข์ วอันงทผู้ที่มีไ่ีสดา้รรับนกิโาครตวินินิจเฉขัยา้ วส่าู่ร่างกายอกี
มตกี อ่ าไรปติดผสลาริตนภโิ ัณคตฑนิ เ์ หพลมิ่ า่สนูงขี้ม้ึนกี มาารกอก้าวงา่ อสงิารถเงึสมพีอตนัดิ ตชนราดิ ยอขื่นอๆงผ(3ล-5)ติ ภในัณชฑว่ งช์ ปนี คดิ .ดศัง. ก1ล98า่ 8ววมา่ ีบนท้อคยวกามวตา่ ยีพาิมสพูบข์ โอรงงงาน (factory
วcาiรgสaาrรetStuersg)eoเนnื่อGงeจnาeกrผaลl’ิตs ภRณัepฑoร์rtูปไแดบก้ ลบ่าใวหถมึงน่ผล้มี กีกราะรทแบยทกาสงดาา้รนนกโิ คายตภนิ าอพอขกองจกาากรสตาิดรสพารษิ นชโิ นคติดินอแืน่ ลทะ่มี ีอยู่ในควนั ยาสูบ
ห(ลdกัeกcาoรuพpื้นlฐinานgข) อทงง้ั กนา้ีรไตดดิ ้มสกีาราชรนจิดัดดทังากขล้อ่าวมูลดเงั กนี่ย้ี วกบั ผลติ ภัณฑ์ยาสูบทมี่ คี วามสมั พันธ์กับอนั ตรายท่ีจะเกิดขึน้ ต่อ
ขร(แา่้อผงมกน3ูลาภ.เยพมู21ม..่ิมิทแนเี่หตบตขกก4ุษลบาาดิมิ)ทยรรง่สวบ์คตอผนาทา้นอรนักลท้ังนบพานจิตตโิสรบ่อะค้ีทตนผยกนต่สีิดอนี้แูาินาสางรทตไไแาคขดปีเ่ง่รลฉบญัไ้ไนใะพวมวชิโกแานค่ไ้ใ(าละดนกMตระเม้าินจกเมaขราีวทาาตา้nะตัร่ีแกถิดจuปถตกงึสงfสกปุวราa(า่าตะรรsรcคา่นpเะนมtนงeโิสuกิโคนิกcคงนัrตลiแคตfiใินiุม่nลcนิน์ทวgะใชจ่ีgยันตว่eะอRผงnดันื่นeวลoสัยาsิตtรินเตoyภวสใ่าpuมัณนจงeทrฑใอscๆัง้น)ย์ขeกกเแาอ้าปsสาลร)ด็นูบระทขีสวตขาอิง่าคัวอทงงรวงี่สผแับวาาัยมลผ(ครเินrตขญัe่นุ ภก้าcตใจาณัeจอ่ ะรpรกฑมปtูปาoโี์ย้อแรอrางวบกsสกาบาuงูบันสแbแทแแลtนyาตะลวpใแ่อทะหeนยคา้คsงวาว)นกทกบทกาาใม่ีลครงหุ่มีขมุ ้ผนอยู้องี้ า่าสนูบไตดอ่ร้ ไับป (18)
3.1 แหลง่ ผแลก้ไติ ขยปาัญสหูบาชนิดโรงงาน (Cigarette Global Producers) (19)

3.ไดก้แากร่สบรรา้ ษิงคัทวาCมhตiรnะaหนNักaรtถู้ioงึ พnิษalภTัยแoลbะaอcันcตoราCยoตrอ่ pรoา่ งrกaาtiยoแnละทจีม่ิตปีใจรขิมอางณผู้ทคกี่ ้าาปลลังเีกผทชิญั่วโกลับกปสัญงู หถางึ ร้อยละ 90
โดยมรี ฐั บาลกาสราตธดิ าสราณรนปโิ รคะตชินาเปชน็นสจ่ิงีนทเ่ีสปา็นคผญั ูถ้ รือวคมรทอั้งงกบารรเิษรยีัทนแรบูแ้ บละผแูกนขวาทดางแกลาระปมฏีสบิ่วัตนิตแัวบใหง่ ท้หลาุดงกพา้นรจตาลกาดทั่วโลกสูงถงึ
สถานการณก์ ปาัญรเหสาพดตงั ิดกสลาา่ รวนโิ คตินท่วั โลก
รศ.ดร.ภก.อนนั ต์ ไชยกุลวฒั นา

ข ้อมูลท่ัวไปเกีย่ วกับการเสพติดสารนโิ คติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา

82 วทิ ยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

◉ 2862 ◉

ร้อยละ 43 (จากข้อมูลการสารวจปี 2017) คิดเป็นมูลคา่ ประมาณ 699 ล้านล้านเหรยี ญสหรฐั หรือคดิ เปน็
จานวนมวนยาสบู ท่ผี ลิตออกจาหนา่ ยประมาณ 5.4 พันลา้ นมวน (รูปภาพท่ี 1)

แผนภูมิท่ี 4 ประเภทของผลิตภณั ฑ์ยาสบู กบั ระดับอันตรายทีจ่ ะเกิดขน้ึ ตอ่ รา่ งกายมนุษย์ (f)

บทที่ 1
ข้อมูลทั่วไปเก่ยี วกับสารนิโคตนิ
(General Information of Nicotine)

ภาวการณ์ติดสารนิโคตนิ เปน็ เหตุผลหลักทท่ี าใหผ้ ู้ท่ีเสพผลติ ภัณฑ์ยาสูบไมส่ ามารถเลกิ เสพได้ ส่งผล

ทาใหเ้ กิดโรคและภาวะแทรกซอ้ นต่าง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มีวารสารชอ่ื “The Health

Consequences of Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.

Department of Health and Human Services (1) ได้อธิบายกลไกและผลกระทบต่อรา่ งกายเมื่อได้รับสาร

นโิ คตินเขา้ ไปและผลลพั ธ์ของขบวนการติดสารนิโคตนิ ในรา่ งกาย จนเปน็ ทีม่ าของขอ้ สรุป 3 ข้อหลกั ดงั น้ี

1. ผลิตภัณฑย์ าสูบรวมทั้งยาสูบโรงงานรูปแบบตา่ ง ๆ ที่ทาให้เกดิ การติดสารนิโคตนิ

f Source: Annual Rev2.PubสlาicรนHeิโคalตthนิ .ไ2ด0ร้ 1ับ8ก;3า9ร:1พ9ิส3-จู 2น13ท์ .างdหoiล: ัก10เภ.1ส1ัช46ว/ิทaยnnาuวr่าeเvปp็นuสblาhรeทaกี่lt่อhใ-0ห4้เ0ก6ดิ 1ก7า-0ร1ต3ดิ84ข9อ.งรE่าpงuกbา2ย0ม1น8 ุษJaยnไ์ ด1้1.
Adapted with permission(afdrodmictNiuotnt)et al. 2014.

3. ขบวนการการตดิ สารนิโคตนิ ท้ังทางหลักเภสชั วิทยาและพฤติกรรมศาสตร์ เปน็ ขบวนการเดียวกัน

นอกจากนี้ ยงั มีบริษัทกทับ่ีผกลาิตรตยดิ าสสาบู รอเส่นื พๆตทิด่มีชนีสิด่วอนน่ื แบๆ่งเทช่นางเกฮาโรรอตนี ลา(hดeสrูงoเiชn)น่ หกรันอื โตคัวเคอนย่า(cงoเชcaน่ ine)

• Pปhญั ilหipากMารoตrดิriสsาIรnนtโิeคrตnินaเtปioน็ nปaัญlหาท่ัวโลกทง้ั ในกลุม่ ผู้ท่ีลองเสพยาสบู พบวา่ 1 ใน 3 ของประชากรกล่มุ นี้จะ
ABถกมrmึงลกีitแาาiesมยรrhตเว้ iปcา่ดิ A็นaไสมnmผาใ่ ู้เรชสeiนn่ทพrิโกุiคปcJคตuรaนนิะnlyทจเพาี่Tเ2สิ่มo(0พdสb1ผูงaaข7ลilc้ึนyิ)ตcมภsoาณัmก(ฑoกwย์kวheาา่ rสสiscูบา)hรจ(1เะสa) เใพcกนqติดจิดuภาชiานrนวeวะดิdนตอคดิื่นRนสeกๆาyลรn(มุ่น3-oนิโ5ค)l้ี dมตใเีนิsนพชแีย่วงตงรอ่ ป้อุบียคัตล.กิ ศะา.ร51ณ9ทข์8่ีสอ8างมมผาีบู้ทรทไ่ีถดคเล้รวบักิ าเกมสาตพรีพวยมินิาพสจิ ูบข์ฉอไยั ดงว้า่(2)
•
•

• JวaาpรaสnารTSoubrgaecocnoGeneral’s Report ได้กล่าวถึงผลกระทบทางด้านกายภาพของการติดสารนโิ คตินและ

• Imหลpกั eกrาiรaพl ื้นBฐraานnขdอsงการติดสารชนิดดังกล่าว ดงั นี้
• Altria Gr1o. upบกาทรบคา้นทพตบอ่ ยกีนารทขี่เฉบพวนาะกเาจราตะดิจสงา(รsนpeโิ คcตifนิic genotypes) และตัวรบั (รreูปcภeาpพtoทrี่ s1ubปtรyะpเeภs)ททยี่มาีสบู (20)

3.2 แหลง่ ผลติ ซิก2า. ร์แกตาิดลรสะตาซอริกนบาิโสครนต์มอนิ วงไแนดลเ้ไะลวกแก็ าลระ(เCมขาi้าgกถaกงึ rสวsา่ารคaนนnโิกคdลตุม่ ินCวใiยันgอaผ่นื rลiติlรlภวoมัณsทฑG้ังย์กlาาoสรbบูทaขาคอl วงPวาrยัมoรเขdนุ่ า้ uใจจcะรeมูปrีโแอsบ)กบา(1สแ9ท)ลาะใแหน้ควนทกาลงุ่มขนองี้
สาหรับผลิตภขัณบวฑน์ยกาาสรตูบดิ ชสนาดิรนซโิิกคาตรนิ ์แทล่แี ะตซกกิ ตาา่ รงกม์ นัวในนเชล่วก็ งนวยั้นั ตา่มงีมๆูลคเปา่ ็นคส้าง่ิปทล่ีสีกาทคญัั่วโตลอ่ กกปารรวะามงาแณนวทรอ้างยกลาะร 3

หรือ 24.7 ล้านล้านเหแรกยี ไ้ ขญปสัญหหราัฐ แบง่ เปน็ ของซกิ าร์ ร้อยละ 83 และของซิการ์มวนเล็กอีก รอ้ ยละ 17 ของ
ยอดคา้ ปลกี โดยรว3ม. วกาารสาร้ารงคEวuาrมoตmระoหnนitักoรrถู้ งึรพายิษงภาัยนแวลา่ะบอนัรษิตรทั าทยตี่มอ่กี รา่ารงผกลายติ แแลละะจจิตาใจหขนอ่างยผซู้ทกิี่ าลรัง์แเลผชะิญซิกบัารป์มญั วหนา
เลก็ สงู สุด 4 อันดับแรกการปตริดะสกาอรนบโิ ดคว้ตยินเ(ปรน็ ูปสภงิ่ าทพี่สาทคี่ ัญ2)รวมทั้งการเรยี นรแู้ ละแนวทางการปฏบิ ัติตัวใหห้ ลุดพน้ จาก
สถานการณ์การเสพตดิ สปารญั นหิโคาดตังินกทลั่ว่าโวลก
รศ.ดร.ภก.อนนั ต์ ไชยกลุ วฒั นา

ข้อมูลทว่ั ไปเกีย่ วกับการเสพติดสารนโิ คติน 83 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา
วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

◉ ◉8236

• Imperial Brands

• Altria Group

• China National Tobacco Corporation

• Philip Morris International

รูปภาพที่ 2 ซกิ าร์และซกิ าร์มวนเลก็ (21)

บทที่ 1
3.3 แหล่งผลติ ยาสบู ประเภทเสน้ มวน (Smขอ้ oมkูลinทgั่วไTปoเกbยี่aวccกoบั สGาlรoนbโิ aคlตPินroducers) (19)
‘มpีกipาeรค’ าหดรกอื ายราณส์วบู ่าทผ่ีใลชิต้ยภาเณั สฑน้ ท์ย(Gาี่ผสeา่ ูบนnปกeรรraระlมเภวInทธิ fีกยoาาrรเmสตน้ ัดaทtหi่ีรo่นัวnมดถว้oยงึ fยมNาอื สiหcบู รoทอื t่ใีทiชn่ีเ้เeรคีย)รก่อื วง่ามือ‘fiเnชe่น-cไuปtป’ ์ หรือที่
เรยี กวา่ (รูปภาพท่ี 3)

tทo่ชี bาaวcบc้าoนเรผียลภกิตตาภวิดัณกปาฑารณก์ยวา์ตส่าดิ บูส‘ยาชรานนเิดสิโคไน้ ปตมนิปวเ์อปนา็นเจอเหแงต’บุผง่หลอรหออื ลกักrไoทดlีท่้ l2า-yใปหo้ผรuู้ทะr-เ่ีเoสภพwทผnดลติัง(RภนYัณี้ Oฑ)ย์ หาสรบูือไมm่สaามkeาร-ถyเoลuกิ rเ-สoพwไดn้ สหง่ ผรลอื tubing
ทาใ1ห.้เกิดใโชร้ใคบแยลาะสภบูาวทะ่ตีแดัทรเปกซน็ อ้ชน้นิ ตเา่ลงก็ ๆๆตบารมรมจาุในโดซยอในงปเมี คือ่ .ศต.อ้ 1ง9ก8า8รมใชีว้าหรสยาิบรชชน้ิ่อื ย“าTสhบูeใHสe่ลaงlใtนhรูของไปป์ เพ่อื เผา
CDoenpsaertqmไuหeenมntcใ้ หeos้คf oวHนัfeSaแmltลhoว้ kaสinnูดdgอ:HัดNuคimวcoันatเniขnS้าeeสAr่ทู vdiาcdงeicเsดtiนิ(o1)nทไ:าดAง้อหธRบิาeยาpยใoจกrลทt ไoากงfแปtลhาะeกผลSuกrรgะeทoบnตGอ่ รe่าnงeกrาaยlเ(มU่อื .Sได. ร้ ับสาร

นโิ คตินเข้าไปและผลลัพธข์ องขบวนการตดิ สารนโิ คตินในร่างกาย จนเปน็ ทมี่ าของข้อสรปุ 3 ข้อหลกั ดงั น้ี

1. ผลติ ภัณฑย์ าสูบรวมทัง้ ยาสูบโรงงานรปู แบบต่าง ๆ ทท่ี าใหเ้ กดิ การติดสารนโิ คติน

2. สารนโิ คตินไดร้ ับการพสิ จู น์ทางหลกั เภสัชวิทยาว่าเป็นสารท่ีก่อให้เกิดการตดิ ของร่างกายมนุษย์ได้

(addiction)

3. ขบวนการการตดิ สารนิโคตนิ ทัง้ ทางหลกั เภสัชวิทยาและพฤตรกิูปรภรามพศาทส่ี ต3ร์ไเปปปน็ ข์ (บ22ว)นการเดียวกัน

กบั การติดสารเสพติดชนดิ อ่นื ๆ เช่น เฮโรอีน (heroin) หรือโคเคน (cocaine)

ปัญห2.ากาเรปตน็ ิดขสอารงนเหิโคลตวินบเรปรน็ จปใุ ัญนหโถาทแั่วกโ้วลทกรทงง้ั สในูงกแลลุม่ ้วผใู้ทห่ีลค้ อวงเาสมพรย้อานสเูบพพอื่ บใหวา่้คว1นั ใลนอ3ยขผอา่ งนปไรปะปช์าจการกกลนุ่ม้นั นสี้จูดะอัดควนั
กลายเปน็ เขผ้าู้เสสพู่ทปารงะเจดานิ (ทdาaงilหyาsยmใจokทeาrงsป) (า1)กใหนรจือานทวเ่ี นรียคกนกว่าล่มุ ‘นชี้ิชมาีเพ’ ีย(Sงรhอ้ isยhลaะ)5(รทปู ี่สภามาาพรทถ่ีเล4กิ) เสพยาสูบได้ (2)

ถึงแมว้ า่ ไม่ใชท่ ุกคนท่ีเสพผลิตภัณฑ์ยาสบู จะเกิดภาวะตดิ สารนิโคตนิ แตอ่ ุบตั กิ ารณข์ องผู้ที่ไดร้ ับการวินจิ ฉัยวา่

มกี ารติดสารนิโคตินเพมิ่ สูงขึน้ มากกวา่ สารเสพติดชนดิ อน่ื ๆ (3-5) ในชว่ งปี ค.ศ. 1988 มบี ทความตีพมิ พ์ของ

วารสาร Surgeon General’s Report ไดก้ ล่าวถึงผลกระทบทางด้านกายภาพของการตดิ สารนโิ คตินและ

หลกั การพ้ืนฐานของการตดิ สารชนดิ ดังกล่าว ดงั นี้

1. การค้นพบยนี ท่ีเฉพาะเจาะจง (specific genotypes) และตวั รับ (receptor subtypes) ทีม่ ี

บทบาทต่อการขบวนการตดิ สารนิโคติน

2. การตอบสนองและการเข้าถึงสารนโิ คตนิ ในผลิตภัณฑย์ าสบู ของวัยรุ่น จะมีโอกาสทาให้คนกลมุ่ น้ี

ติดสารนิโคตนิ ไดไ้ วและมากกว่าคนกลมุ่ วัยอื่น รวมทัง้ การทราูปคภวาามพเขท้าี่ ใ4จรูปชแิชบาบ(แ23ล)ะแนวทางของ
ขบวนการติดสารนิโคตินทีแ่ ตกตา่ งกนั ในชว่ งวัยต่าง ๆ เป็นสง่ิ ท่ีสาคญั ต่อการวางแนวทางการ

รผ้อลยติ ลภะัณ8ฑ1ย์ าแสล3ูบะ. ทมกแกีป่ีใกชาารรร้ไย้ มิขสตาาปรดิ เ้าณสสัญงา้นกคหรทวาานารผี่โิ มคผา่ ตตลนรินิตกะเหรปรรนน็อ้ มักสยวริ่งลทถู้ธิ ะึงกี่ีสพาา4ษิคร6ัญตภใัดัยนรแวหขลมะณน่ั ทอดะ้ังันกว้ทตยา่ีผรรมาลเรือยติ ยีตหภนอ่ รรณัรือูแ้า่ ฑทงลกะ่เี์ยราแาียยนสแกวบู ลวทชะ่าาจนง‘ิตกดิfใาiไจnรปขeปปอ-ฏcงม์ิบผuีสัตู้ทtว่ิต’่ีกนวั ามใแลหีสังบ้หว่เผ่งลนกชดุ แญิาพบรกน้ คง่ บัจก้าปาาปกญั รลคหีกา้าปร้อลยกี

สถานการณ์การเสพปตัญดิ สหาารดนังโิ กคลตา่ ินวท่วั โลก รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา

ขอ้ มูลทว่ั ไปเกีย่ วกบั การเสพตดิ สารนโิ คติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา

84 วิทยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

◉ 2864 ◉

ละ 19 และมปี ริมาณการผลิต ร้อยละ 54 โดยในชว่ งปี ค.ศ. 2015-2017 การเติบโตของการคา้ ปลีก

ผลติ ภัณฑ์ดังกลา่ วมมี ูลคา่ สงู ถึง 28 ลา้ นลา้ นเหรียญสหรัฐ โดยมีบรษิ ัทช้นั นาของโลกที่เป็นแหล่งผลิตรายใหญ่
ดังนี้

• Japan Tobacco

• Imperial Brand

• British American Tobacco บทท่ี 1

• Philip Morris International ขอ้ มูลทั่วไปเกย่ี วกบั สารนโิ คติน
• Eastern Company SAE. Scand(GineanveiarnalTIonbfoarcmcoatGioronupof Nicotine)
หากนามาคดิ เปน็ สว่ นแบ่งการตลาดท่ัวโลกคาดว่าอยูท่ ปี่ ระมาณ รอ้ ยละ 2.5 วารสาร Euromonitor รายงาน

ว่าในชว่ งปี 2017ภทาี่มวีกกาารรณสา์ตริดวสจาปรนริโมิ คาตณินกเปาน็ รเผหลติตผุ ยลหาสลกับู ทชี่ทนาดิ ใหด้ผงั ู้กทล่ีเสา่ พวผคลาิตดภวัณา่ จฑะ์ยมาสีปบู รไมิ มา่สณามสาูงรถถึงเล2กิ 0เส7พลได้า้ นสกง่ ผโิ ลลกรัม

(10-11)

ชจ3ม่ว.4งกู ปแเี หช2น่ล0ค1่งDนทCยาผ7oิโาeาดคใลnpนห(วตsปaิตา่เ้ัตินerกยีทปtถqเิดmขา่ีสรu1์ุแโา้สิมาe.รeลไูบรคnปnาะวแtผณcแปยจลeลลoราคะ)sิตะfะส้ภาภผผoHเูบปาภลัณลfeวปลลทิตSaฑะัพรกีmlภไแย์tะธขรhทัณาoข์เค้อสรภkอaฑวงกูบiทnงnผซัน์ปรขdgเลว้อคบร:ม(นิตHะี้ยวSทNตภuนเวmภั้งiา่mกัณcยงหทoาoaาฑรๆรtนสnkiตอืnต์ยูบไ้ีeดิSeาดาโlcสมeรส้รeAhางrมูบวvsรงdeามsiานปcdwนโเิโeรiTอดcครisะntยาoปูตiเ(oใgิน1bแภน‘)nบใสtทaปไน:oดบนcไีAรค้อbตรcฟั่า.ธ้ค่าaRoงศ’บิงกceว.(าาGcpนัๆ1mยยoo9สlกทoro8จงูลtเ่ีท8bถนiขไsoากึงเa้าtมใปfแมหlีวรstน็ลา้เาhnPอ้กทะรรeurยิดผสี่มวofลกลSาามfdรขาuกะ)ใชรอurรนหgต7ื่อะงceยริดข1ทe“oอืาส้อบTrnสขยาสตshรูบอาร)Gอ่eนุปสงปรe(โิป1ูบH่ารnค39งรทeะe)ตกมิขaเrินี่ใาaภ้อlาชยtlหณทhก้เ(มลUไาโรือ่กัรด.Sค้ไดยดด.วูดรงัร้ นั นวเบั ขมี้สใา้ ตานทรลาองด
เรอื่ งของส่วนแบง่ 2ก.ารสคา้ารปนลโิ คกี ตินพไบดว้รา่ับผกลาริตพภิสณั จู นฑ์ท์ยาางสหูบลกั ‘เสภนสัชฟั ว’ทิ มยีสาวว่ า่ นเปแ็นบสง่ ารร้อทยกี่ ล่อะให9้เก0ิดสกว่ารนตยดิ าขสอูบงรปา่ รงะกเาภยทมนเคุษย้ี ยว์ไดม้ี
ส่วนแบ่ง ร้อยละ 10 น(aอdกdจicาtiกoนn)ี้ พบวา่ ผลติ ภัณฑ์ดงั กล่าวมีการจาหน่ายมานานแลว้ ในประเทศสหรัฐอเมริกา

สวเี ดนและอินเดีย3.ล่าขสบดุ วกนฎกหารมกาายรปตดิรสะาเทรนศโิ อคินตนิเดทยี ง้ั มทากี งาหรลสกั ่งั เหภ้าสมชั วนิทายเขาแา้ จละาพหฤนต่าิกยรผรลมิตศาภสณั ตฑร์ ์ยเปาน็ สขูบบปวรนะกเาภรทเดนียี้วสก่งันผล
ทาให้ยอดปรมิ าณการกคบั า้ กปาลรตีกิดลสดาลรงเสในพตชิดว่ ชงหนดิลอาื่นยปๆีทเ่ผีชน่า่ นเมฮโารอหีนาก(hนeาrมoiาnค) ิดหเรปือ็นโคสเว่คนนแ(cบoง่ cกaาinรeต)ลาดทัว่ โลกคาดว่า
อยูท่ ี่ประมปาญั ณหารก้อายรลติดะส1าร.6นโิ คคตดิ นิ เเปปน็ น็ มปลูัญคหา่ าปทร่วั ะโลมกาทณัง้ ใน1ก2ล.8่มุ ผลู้ท้าี่ลนอลงา้ เสนพเหยารสยี ูบญพสบหวรา่ัฐ1(รใูปนภ3าขพอทงี่ป5ร)ะชากรกลมุ่ นจ้ี ะ

กลายเปน็ ผู้เสพประจา (daily smokers) (1) ในจานวนคนกล่มุ นี้ มเี พยี งรอ้ ยละ 5 ทีส่ ามารถเลกิ เสพยาสบู ได้ (2)

ถงึ แม้ว่าไม่ใช่ทุกคนท่ีเสพผลิตภณั ฑ์ยาสบู จะเกิดภาวะตดิ สารนิโคตนิ แต่อุบัติการณข์ องผู้ทไ่ี ด้รบั การวนิ จิ ฉัยว่า

มกี ารตดิ สารนิโคตินเพ่มิ สูงขนึ้ มากกวา่ สารเสพตดิ ชนิดอ่นื ๆ (3-5) ในชว่ งปี ค.ศ. 1988 มีบทความตีพมิ พข์ อง

วารสาร Surgeon General’s Report ไดก้ ล่าวถึงผลกระทบทางด้านกายภาพของการตดิ สารนโิ คตินและ

หลกั การพืน้ ฐานของการตดิ สารชนิดดังกล่าว ดังนี้

1. การค้นพบยีนทเ่ี ฉพาะเจาะจง (specific genotypes) และตัวรับ (receptor subtypes) ทมี่ ี

2. กบาทรบตาอทบตสอ่ นกอางรแขลบะวกนากรราปูเขรภต้าถาิดงึพสสาทารร่ีนน5โิ ิโคคสตตนนิ ินัฟใน(2ผ4ล) ิตภัณฑย์ าสูบของวัยรุ่น จะมโี อกาสทาให้คนกลมุ่ น้ี

วารสาร Euromonitoตrดิ สมาีกรานรโิ รคาตยนิ งไาดน้ไววแา่ ละในมาชก่วกงวป่าีค2น0ก1ล7ุ่มวทัย่มี อีกนื่ ารรวสมาทรัง้วกจาปรรทมิาคาวณากมาเขรา้ ผใลจรติ ปู ยแาบสบูบแชลนะดิแนดวังทกาลงา่ ขวอง
คาดว•า่ จะสมหปี รรัฐิมอาเมณ3ร.สิกูงาแกขถกบางึ รไ้วขส1นปร3ก้าัญ4างรคหลตวาดิ้าานสมาตกรริโนะลิโหกคนรตักัมินรทถู้โแ่ีดึงตพยกษิมตภีบา่ ยั รงแกษิ ลนั ทั ะใชนอน้ันัชว่ตนงราวาขยัยอตตา่งอ่ งโรล่าๆกงกเทปาเี่ ็นยปแสน็ ลิ่งแทะหจ่ีสติาลคใง่จญั ผขตลออ่ติงผกรู้ทาารย่กี วาใาหลงังแญเนผ่ ชวดทิญงั านกงบัี้ก(1ปา0รัญ-11ห)า
• สวีเดน การตดิ สารนโิ คตินเปน็ สิง่ ที่สาคญั รวมท้ังการเรียนรแู้ ละแนวทางการปฏบิ ัตติ วั ให้หลุดพ้นจาก

สถานการณก์ ารเสพติดสปารัญนหิโคาดตงันิ กทล่วั า่ โวลก รศ.ดร.ภก.อนนั ต์ ไชยกุลวฒั นา

ขอ้ มลู ท่วั ไปเกี่ยวกบั การเสพตดิ สารนิโคติน 85 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา
วิทยาลัยแพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

◉ ◉8256

• นอรเ์ วย์

• อินเดีย

3.5 แหล่งผลิตยาสูบประเภทไอระเหย (Vaping Tobacco Global Producers) (19)

ที่รูจ้ กั กันในช่อื ยาสบู อิเล็กทรอนกิ ส์ หรอื ‘ยาสบู ไฟฟ้า’ ซง่ึ ส่วนแบ่งทางการตลาดในแต่ละพนื้ ทมี่ ีความ

แตกต่างกนั ข้ึนอยกู่ ับปจั จยั ในแต่ละพ้ืนท่ี เชน่ กฎหมาย ระเบยี บขอ้ บงั คบั สว่ นใหญ่แหลง่ ผลิตจะเป็นบรษิ ทั ลกู

รEขอuา่ ยงroลขmงอมงoาบยnคราiือษิtสoปูบัทrรยไะ(ฟ1าเ0สฟท-1ูบา้ศ1)หขอคนรังอืากาดดฤEกใษ-หาcรญigณa่ท(์วrG่แี e่าeยtตtnกขลeสeอ้าsาrดมaมขซลู lาีก้ือทอIาnข่ัวอราfจไกoยปาไผrหปเบmกลนตทีย่ติ aง้ั่าทวภโยtรก่ีiณัอo1งบั ยงnฑสาา่ ย์นงาoากรเfสพวนNูบา้ือ่ โิ งปคiผcขลตรoวะิตนิ tาเยiงภnาแทeสลน)ูบะี้มปเปารกน็ ะททเภี่สนี่ ทดุยิ นคม้ีอืขจอาปงกรคขะน้อเทใมนศูลทสขวหอีปรงยวัฐุโาอรรเปมสราเิกรชา่น

อติ าลี เยอรมันนี และผรงั่ เศส เปน็ ต้น นอกจากน้ี ความนยิ มในผลิตภัณฑ์ดงั กล่าวยงั แพร่ไปสบู่ างประเทศใน
แถบเอเภชายี วกเชาน่รณป์ตรดิ ะสเาทรศนิโสคาตธนิ าเรปณ็นเรหฐั ตปุผรละหชลากั ชทน่ีทจาีนใหผ้ทู้ทีม่ ่ีเคีสนพนผลิยิตมภผัณลฑติ ์ยภาัณสบูฑไ์ดมงัส่ กามลา่ รวถเพเลิ่มกมเสาพกไขด้ึนสทง่ ุกผลปี อย่างไรกต็ าม
ทสาดัใหส้เ่วกนิดกโราครแคลา้ ะใภนาตวละแาทดรยกาซสอ้ ูบนขตอ่างผๆลติตาภมมณั าฑโ์ปดยรใะนเปภีทคไ.ศอ.ร1ะ9เ8ห8ยนมีว้ ยารงั สคางรมชสีื่อัด“สT่วhนeทHเี่ ลe็กalเtมhื่อเทยี บกบั ตลาดของ

Cผoลnิตseภqัณuฑen์ยcาeสsูบoปfรSะmเภoทkiอngนื่ : NนiอcoกtจinาeกนAdี้ กdาicรtเiขonา้ ถ: AึงปRรeมิ pาoณrtกoาfรtคh้าeผSลuิตrgภeัณonฑ์ดGังeกnลeา่raวlย(ังUไ.มS.ช่ ัดเจนและข้อมลู ท่ี
Dไeดpม้ aาrอtmาจeยnงัtไoมf่นH่าeเaชlอื่ thถอืanรdวมHทumง้ั ขaอ้ nมSูลeกrvาiรcผesลติ(1)แไลดะ้อจธาิบหายนก่าลยไจกาแกลแะผหลลก่งรผะลทติบยตงั่อมร่าขี ง้อกจาายกเมัดอ่ื กไดารร้ ับเขส้าาถรึงข้อมูลที่
นคโิ อ่คตนินขเ้าขง้ามไปาแกลทะผี่สลาลคัพัญธก์ขอางรขซบอ้ื วขนากยาผรลตดิิตสภาณั รนฑิโ์ปคตรินะใเนภรทา่ นงก้ี ยายังมจหี นลเปา็นยทชมี่อ่ างขทอางงขกอ้ าสรรซปุ ้ือ3ขาขยอ้ ทหล้งั จกั าดกงั รน้าี้ นค้าทั่วไปและ
เดแนบัง่อืกบงลอมา่ อาว213นจเ...ราไ่มิลกข(สผaเนรลาบขdูปร์ิตวา้dทนนภลมiโิาcกัักณคาtใาษมiตหฑoรนิีณบข้n์ยกไา้อา)ทะดสรมบแ้รตูบบัูลลาดิรกเทะสวกามกาม่ยีรรทาาพวนร้ังกิสกโิยเขคูจขบัาน้ึตน้าสปินท์ใถูบรนทาึงโมิรงตผั้งงหาทลลงณลาาติางกันดกภหเรกภาัณลูปราสักแฑซรชัเบภคื้วอ์ทบิทส้าข่ีสัชตยยาะวา่าายดงิทวสทว่ายบูๆแี่เกาปแททแแน็ลลท่ี้จลสะะาระากพใิงรงหาฤยท่าเ้ลตงัยกก่ี ังไกิดิก่อมเรกใวปร่ชหาา่ น็มัด้เรผกศสตเลดิจาิดินิตสกนสคตภาา้ารรแรัณตท์นตเดิฑปี่นโิเ่ ขคป็นยิ์ยอต็นขมางินบสทใรนวูา่บ่นี นงกป่ากกลสราาุม่ยะังรมเวเเกดภนัยียตทษุรววนุ่อยกา่ ไ์ื่นมันผดาล้ วกิตาขรภนึ้ สณั าอฑรนั ์
Euromoniกtoับrกามรีกตาดิ รสราารยเสงพาตนิดวช่านยิดาอสื่นูบๆไฟเชฟ่นา้ ใเฮนโรระอบนี บ(hเปerิดoแinล)ะหปริดือมโคียเอคนดก(cาoรcจaาinหeน)า่ ยประมาณ รอ้ ยละ 1.5 ของ
ปตัญลหาาดกซา้ือรตขดิาสยาผรลนิตโิ คภตัณินฑเป์ย็นาปสัญบู หในาทชวั่ ว่ โงลปกีทคัง้ .ใศน.ก2ล0ุ่ม1ผ้ทู4-ี่ล2อ0ง1เส7พโยดายสบูมีมพลู บคว่าก1ารในคา้3ปขลอกี งอปยระู่ทช่ี า1ก1ร.ก4ลล่มุ ้านนี้จละ้านเหรียญ

กสลหายรเัฐป็น(1ผ0-ู้เ1ส1พ) ประจา (daily smokers) (1) ในจานวนคนกลุ่มนี้ มเี พียงรอ้ ยละ 5 ท่ีสามารถเลิกเสพยาสบู ได้ (2)
ถึงแม้ว่าไม่ใยชาท่ สุกบู คไนฟทฟ่ีเส้าพระผบลิตบภปัณดิ ฑท์ยี่ใาชสไ้ บูฟจจะุดเกธิดรภรมาวดะาติด(cสlาoรsนeโิ dคตsินysแtตe่อmุบตั) กิ เชารน่ ณc์ขiอgง-aผ-ู้ทliี่ไkดe้รับแกลาะรวnินoจิ ฉnัย-cวiา่ g-a-like
ม(กีราปู รภตาิดพสาทรี่ น6โิ)คสต่วนิ นเพยิม่ าสสูงูบขไนึ้ ฟมฟาก้ากรวะ่าบสบารเปเสิดพทตี่ติด้อชนงใิดชอ้คนื่ วๆาม(3ร-5อ้ ) นใน(hชว่eงaปtีeคd.ศt.o1b98a8ccมoีบทpคroวาdมuตcีพtิมs)พโ์ขดอยงอาศัยตวั
หวไแแาลฟสบรักสฟดตกางา้เารตใรรหSพอะ1u้เ.บร้นื หr่ีแฐบg็นกบาลeเนวาทปoะรา่ขบnอิดคตอาุปม้นGงลทสีกพกeาตว่ารnบด่อรนณeยกกตrแนีาา์ทaดิ บรทรlสที่ ’ขซเ่ีง่าsฉาบกร้ือพใRวชาห-eานนขร้เะpกติดากเoายจดลดิ รrาังมาtไตะกอดแีไิดจลดรนสง่าร้กะวาวอ้(ลเรsโหยา่ดนนpวลยงัeโิ้มถนคะแcมึงตี้iลfผงุ่6ินiะcลไ5ปขกgรอeใในะนnงททเoขหบtณศิ yลททpะวาาeทงใงนsด่ยี )ขา้หาแนอสลลกงบูอะผาดตไยลฟวัภิตเรฟามภบัพา้อ่ืัณขร(พrอะฑeิจงบcย์กาeบาารpสรปณtตูบoิดาดิ rไมยสฟsสีอาuฟร่วดbน้านกtริโyแาคะpบรตบeคิง่นsบอา้แ)เปยลทปะลูท่่ีมิดีกี่ี เรพพอ้ บม่ิ ยมวล่าาะกย3ขา5้นึ สูบ
ในช่วงร2ะ.ยะกเาวรลตาอทบ่ีผส่านนองมแาลอะกนั าเรนเขื่อา้งถจึงาสกาครนวาโิ คมตนนิ ิยในมผในลิตผภลัณติ ภฑัณย์ าฑสบู์ ตขัวอองวยยั่ารงุ่นเชจน่ ะมผโี ลอิตกภาสัณทฑาใย์หหี่้คอ้นกJลUุ่มUน้ีL ซึ่งเป็น
ยาสูบไฟฟา้ ตริดะสบาบรนเปโิ คดิ ตทนิ ่ีผไดล้ไิตวจแาลกะมบารกษิ กทั วา่ JคUนUกลLมุ่ Lวaัยอb่นืs รในวมปทร้งัะกเาทรศทสาหควราฐั มอเขเม้าใรจกิ ราูปทแ่ีเบตบิบแโลตะมแานกวขทน้ึ างจขาอกงการขาย
ผลิตภัณฑป์ ขรบะวเนภกทาดรตงั กิดลสา่ รวนเปิโคน็ ตทนิ น่ีทา่ีแสตังกเตก่าตงกวันา่ ใผนลชว่ิตงภวณัยตฑ่างย์ าๆสเบู ปไน็ ฟสฟ่งิ ท้า่ีสทา่มี คีกัญาตร่อจกาาหรนวา่างยแตนาวมทราา้งกนาคร้าทว่ั ไปมักเปน็
ประเภท ยาแสกูบ้ไขไปฟัญฟหา้ าระบบปดิ ในขณะทกี่ ารขายบนออนไลนห์ รือเวปไซต์ตา่ ง ๆ มกั นยิ มจาหนา่ ยผลติ ภณั ฑ์
ยาสบู ไฟ3.ฟา้ กราะรบสบร้าเงปคดิ วาซมึ่งตมรีหะหลนากักรห้ถู ลึงาพยิษรภูปัยแแบละบอใันหต้ลรกู าคยตา้ ไอ่ ดร้ตา่ งัดกสาินยแใจละเลจอืิตกใจของผู้ที่กาลังเผชิญกบั ปัญหา

การตดิ สารนิโคตนิ เป็นสิ่งที่สาคญั รวมท้ังการเรียนร้แู ละแนวทางการปฏิบัติตวั ให้หลุดพน้ จาก

สถานการณ์กปาัญรเหสาพดตังิดกสลาา่ รวนิโคตนิ ทั่วโลก รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา

ข ้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับการเสพตดิ สารนโิ คติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา

86 วทิ ยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

◉ 2866 ◉

บทที่ 1

รูปภาขพ้อทมี่ ลู 6ทยั่วาไสปบู เกไฟย่ี วฟก้าับ(2ส5)ารนโิ คตนิ

หากพจิ ารณาบรษิ ัทยาสูบทมี่ ีการผ(Gลeติ nยeาสraบู lไฟInฟf้าoใrนmรaะtบioบnเปoดิ แf ลNะiปcoิดtมiาnกeเ)ป็นอนั ดบั ตน้ ๆของโลก

ดังน้ี

• British Aภmาวeกriาcรaณn์ตTิดสoาbรaนcิโcคoตนิ เปน็ เหตผุ ลหลักทท่ี าให้ผู้ที่เสพผลิตภัณฑ์ยาสูบไม่สามารถเลิกเสพได้ ส่งผล
• Imทาpใหeเ้ rกiaิดlโรBคrแaลnะdภsาวะแทรกซ้อนต่าง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มวี ารสารชื่อ “The Health

• JCaopnasneqTuoebnaccecsoof Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.
จากข•อ้ มลูปAนDวlริโetาะคrpรiเตaaทสินrาศGtเmรขสr12า้oหe..EไunปuรptผสแฐัroลาลอoรติะmfเนมภผHิโoลรัณคeลิกnตaฑัพาilินt์ยtเธohไปาข์ดrสน็อaร้ ูบมnับงตรขีกdกลวบาามาHวรรดทuนพรก้งัmากสิ ยายาูจaารรนงสnซตาท์บู ดิ้ือนSาโสe-รงวขางrหา่ vรงาลiานยมcักนโิeผลูเครภsลคปูตส(ิต่านิ1แัช)กภบใวไนาดณับิทรร้อตย่าฑคธา่าง้าิบย์งวกขา่าาาๆยเอยสปกทงบู น็จลผี่ทไนสไลฟากาเใิตปฟรแหภทน็ล้า้เกกี่ทะัณในิด่อผ่มี ฑกลใารหขาก์ยะ้เรอราบกตะงสดิบิดขทูบกเสอ้บปาไาสตรฟรดิรต่อนฟุปแิดริโล้า่าขค3งใะอตนกขปงนิ ารอ้ริดยะา่หเทงบมลก่ีใือ่กับาหไยเดญดปมงั้รดิท่นนบั แษุส่ีี้สลยุดาร์ไะดป้ ิด
สูงถึง 14.6 ลา้ นลา้ นเ(หaรdยีdญictสioหnร)ัฐ ชว่ งปี ค.ศ. 2014-2017 ซงึ่ ประมาณร้อยละ 4 ของยอดมลู ค่าดังกลา่ วเปน็
มูลคา่ คา้ ปลกี ในป3ร.ะเทขศบวสนหกราัฐรอกเามรรติกดาสาใรนนขิโคณตะนิ ท่ีผั้งทลาิตงภหัณลักฑเภ์ยสาัชสวบู ิททยี่ตาแอ้ ลงะใชพค้ฤตวกิามรรรม้อศนากสตลรบั ์ มเปมี น็ ูลขคบ่าวกนากราครเ้าดปยี ลวกี ัน

ลดลงในช่วงเวลาเดยี วกกบั ันกากราตริดเสตาบิ รเโสตพขตอดิ งชธนรุ ดิกอจิ ืน่ ผลๆิตเภชน่ัณเฑฮย์โราอสีนูบ(ไhฟeฟro้าiใnน) รหะรบอื โบคเปคนดิ แ(cลoะcปaิดinใeน)ประเทศ
สหรัฐอเมปรกิญั าหสางูกถาึงรตริด้อสยาลรนะิโค2ต0นิ ขเปอ็นงปอัญตั รหาากทาั่วรโลเตกิบทงั้โใตนขกอลงุ่มพผอู้ทรี่ลต์อเงฉเสลพี่ยยตาอ่ สปบู แี พบบบวท่าบ1ตใ้นนห3รขอื อทงเี่ปรรียะกชวาา่กร‘กCลAุ่มGนRี้จ’ะ
หรอื comกpลoายuเnปd็นeผู้เdสพaปnรnะuจaาl(dgraoilwy sthmorakteers)เม(1่ือ) ใเนทจยี าบนกวบันคตนวั กเลลขุ่มในน้ี มชีเว่ พงยี ง3ร้อปยีทลีผ่ ะ่า5นมทาี่สา(ม3า-รyถeเaลิกr เCสAพGยาRส)บู แไดล้ะ(2)
ใอทนย่ีมช่าีกว่งางไรรตคกน้ า้ ็ตมวหถปปาาึงกีลีลรแมคากั สีกมรก.ายศตว้ผารา่อดิ.รลไSสพด2ติมuา0ื้นส่ใภรrช1ว่ฐgนณั ท่านe8ิโนุกoฑคแบขคnตบย์ อนรนิ าง่Gงิษทเสขกeพ่ีเทั ูบอาสnม่ิ รพงeไสAตฟผrผงู alิดลขลฟtlสr้ึน’ิติตา้iาsaมภภใรRนาัณชัณGeกนรฑrpกฑะดิo์ยoวบด์ยuาา่rังาบtสสpกสบูาไเลปดรบูมจ่าเก้ดิะีสไสวลฟเแ่พวก่าดฟนลตดิวงั ะิดถแ้าภนปึชใงบา้ี นผนวดิ่งละรดิทเกตะปอาริดบนื่็นงะสบกอทๆาาเนับรปร(น3ดทิดต-โิ5าับค)แลงสตดลาใอินด้านะนงใชปแนโกว่ ิดตดางออ่กยยปุตุบมลภี สคตััาบีสา.ิกพศว่เหาพข.นรกอ1่ิมแณรง9มบกรข์8า่งามอ8กรทงยมตขผาาบีิดู้ึ้นทงสสทก่ีไูบดา(คา1รล้ร0รวน-บัดาต1ิโ1กมลลค)าตงตารสีพดินวร่วมิินแ้อนรพลิจย้อปข์ะฉลยอรยั ะละงว่าะเ4ท.75ศ
ของมลู ค่าการค้าป1ล. ีกกในารชคว่ น้ งพปบี คย.ีนศท.เี่ 2ฉ0พ1าะ4เ-จ2า0ะ1จ7ง (โsดpยeมciีอficตั รgeากnoารtyเตpeบิ sโ)ตแขลอะงตพวั อรับรต์ (rเeฉcลeย่ี pตtoอ่ rปsีแuบbบtyทpบesต)้นทหีม่ รี ือท่ี
เรยี กวา่ compoundบeทdบaาnทnตuอ่ กaาlรgขrบoวwนtกhารrตaิดteสา(รCนAิโคGตRนิ ) อยู่ท่ี รอ้ ยละ 45 อย่างไรก็ตาม ปริมาณมวนยาสบู ใน

สว่ นแบ่งของ CAG2R. ลกดารลตงอรบ้อสยนลอะงแ4ล.ะ8กาขรอเขง้ากถางึ รสคา้ารปนิโลคีกตโินดใยนรผวลมิตภซัณ่งึ วฑาย์ ราสาบู รขอEงuวrยั oรmุ่น oจะnมitีโoอrกาคสาทดากใหา้รคณนก์วลา่ ุม่ กนา้ีร
ซ้ือ-ขายผลิตภัณฑ์ยาสตบูดิ ไสฟารฟนา้ ิโใคนตรนิ ะไดบไ้ บวเแปลดิะมแาลกะกปวดิ่าคในนกหลล่มุ าวยัยชออ่ นื่ งทรวามงทเงั้ชก่นารทาความเข้าใจรปู แบบและแนวทางของ
1. ขชบ่อวงนทกาางรอติดอสนาไรลนนิโค์ (ตoินnทliี่แnตeก)ตร่า้องกยนั ลใะนช5ว่ 0งวัยต่าง ๆ เป็นสิ่งที่สาคัญตอ่ การวางแนวทางการ
32.. กแกvชกาาa่อรร้ไpขสตงปทรดิeา้สัญางsางคหhรรวานo้าาโินpมคsคตต)รา้นิ ะรปเหป้อลน็นยีกกัสลริง่เะชทถู้ น่งึ2่ีสพ0าริษค้าญัภนยั รจแวาลมหะทอนัง้ ันา่กตยารรสาเนิรยยีคตนอ่้ารแรู้แา่ ลงละกะอาแยปุนแวกลทระาณจงิตก์ทใา่ีใจรชขป้กอฏับงบิ ผยตัู้ทาติ ก่ีสัวาูบใลหัง(้หเiผnลชdดุ ญิ พeกน้pบั จeปาnกัญdหeาnt-

สถานการณก์ ารเสพติดสปารญั นหโิ คาดตงัินกทลั่วา่ โวลก รศ.ดร.ภก.อนนั ต์ ไชยกลุ วัฒนา

ข้อมลู ทัว่ ไปเก่ยี วกบั การเสพตดิ สารนโิ คติน 87 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

◉ ◉8276

3. ช่องทางร้านค้าปลกี ท่ัวไป (retail store) รอ้ ยละ 30

แสดงให้เหน็ ว่าผลติ ภัณฑ์ยาสูบไฟฟา้ ในระบบเปิดและปดิ มีการจาหน่ายในช่องทางทไ่ี มใ่ ชร่ า้ นคา้ ปลีกเป็นหลัก

(non-general retail channels) ซง่ึ ยากในการติดตามปริมาณการซือ้ -ขายจริงทเ่ี กิดขึน้ รวมทง้ั การบงั คบั ใช้

กฎหมาย การกวาดล้างขบวนการลักลอบนาเข้าสินคา้ ประเภทผลิตภณั ฑ์ยาสูบไฟฟา้ ในระบบเปิดและปิดทผ่ี ิด

กฎหมายในหลาย ๆประเทศทาไดย้ ากลาบาก

โลก โดยมปีเรมะือเทงเศซสนิ าเธจาิ้นรณ(Sรhัฐeปnรzะhชeาnช)นเจปนีน็ ถฐอืานเปกน็ าแรหผลลิต่งบททที่ผ่ีสทลาค่ีิต1ัญภณั ซฑ่งึ ร์ยาายสชูบอ่ื ไฟบรฟษิ า้ ทัในหรระือบโบรงเปงาิดนแทล่ผีะลปิติดมมีขานกาทดี่สดุ ใน
กลางถงึ ขนาดใหญ่ทมี่ ีกาลงั การผลิตสูง ตัวขอ้อยมา่ งูลเทชัว่่นไปเก่ียวกบั สารนโิ คตนิ

1. บรษิ ทั iSmoka(General Information of Nicotine)

2. บรษิ ัท IVPS

ภาวก3า.รณบ์ติดรษิสาทั รนSโิ hคeตnนิ zเปhน็ eเnหตInผุ ลnหoลkกัinทที่ Tาeใcหhผ้ nู้ทo่ีเสlพoผgลyิตCภoัณฑLt์ยdาสูบไมส่ ามารถเลิกเสพได้ ส่งผล

ทาให้เกิดโรคแ4ละ. ภาบวระิษแททั รกKซa้อnนgตeา่r,งSๆhตeามnมzาheโดnยใEนigปaี คte.ศT. 1e9c8h8nมoีวloารgสyารCชoอื่ L“tTdhe Health
Consequenc5es. oบf SรmิษัทokJinogy:eNteiccoht,inTeeAsdladcicigtison: A Report of the Surgeon General (U.S.
Department6o.f Hบeรalิษthทั aSnhdeHnuzmhean SSemrvoicoerse,(1)Sไeดn้อsธeิบายกลไกและผลกระทบตอ่ ร่างกายเมื่อได้รับสาร

ไมน่ บั นริโควตมนิบเรขษิา้ ไัทปขแนละาผดลเลก็ัพกธ์ขวอ่าง6ข0บ0วนบกราริษตทั ิดทสี่มารรี นาโิยคงตาินนในกรา่ารงผกลาิตยผจลนิตเปภน็ ณั ทฑ่มี ย์าขาอสงบู ขไอ้ ฟสฟรปุ า้ ใ3นรขะ้อหบลบกั เปดิดงั แนลี้ ะปิดอกี
เปน็ จานวนม1า.ก ผลิตภัณฑย์ าสูบรวมทั้งยาสูบโรงงานรูปแบบตา่ ง ๆ ทท่ี าใหเ้ กดิ การติดสารนิโคตนิ
3.6 แหลง่ ผล2ิต. ยสาาสรูบนปโิ ครตะินเไภดท้รบัใชกาค้ รวพาสิ มูจรน้อท์ นาง(หHลักeเaภtสeัชdวทิ Tยoาวbา่ aเปcน็coสารGทlก่ีo่อbใaหl้เกPิดrกoาdรตuดิ cขeอrงsร)า่ ง(1ก9า) ยมนษุ ย์ได้
กในาชรจอื่ ปาทัญหีร่ หนจู้บากัา่ รกยกิษา3กันรทั.ตวดา่ดิ Pีคกข(สah4อืบบัาd3iรวกld‘lนนาIiiปQcpรโิกคtตราOiMตoะดิรSนิnกเสoทา)เาbปrรรศrตน็เriทสsaิดปพ่ัวnสIญั nโตdาลหtิดรsกeนาช’rทโินnนโค่ัวิดดaตอโอยลtนิกน่ืiกใoทจนทๆn้ังาป้งัทกaใเีานชlนคง่นกC้ีให.ศนลoลเ.่มุฮแกั.Lผโ2ถเรภู้ทt0บอdสี่ล1นีป.ัชอ8รเวง(ปhะิเทบสeน็เยรพทrาผษิoยศแ้นูiทัาnลเสาอไ)ะใดูบเหพนช้มรฤพกียือกีตบาโาิกปครวรรา่ผรเรรคะล1มานเิตยศทใ(ยงานcศสาาoญ3นตสcรวบูaป่ีข์ ่าiอเปnุน่ ปผงeรซ็นลป)ะึ่งขิรตเมะบภภีผชวทัณาลนนกิตกฑรีม้าภใ์กรานัณลเตดเมุ่ ฑคลยี นรวอ์ดี้จอืกดงัะนักI2Qล0า่OวปSใีนมี
ชอื่ ‘กPลloายoเmป็นTผู้เEสCพHป’ระทจี่อาา(ศdัยaiเlทyคsmโนoโkลeยrกีs)า(ร1)นใานคจวานามวนรอ้คนนกทลี่อุม่ ณุ น้ีหมภเี พมู ยี ติ ง่ารม้อยาใลชะ้ 5(inทd่สี iาreมาcรtถlเoลwกิ เ-สtพeยmาpสบูeไrดa้t(2u) re
tobaถcึงcแoม้วhา่ eไมa่ใtชin่ทgุกคtนeทchี่เสnพoผlลoิตgภyัณ) แฑล์ยาะสยูบังจพะฒั เกนดิ าภราปูวะแตบิดบสขาอรนงิโยคาตสนิ ูบแอตออ่ กุบมัตากิ เาปรน็ ณเข์มอ็ดงแผกู้ทร่ไี นด้รูลับบกรารรจวุินในจิ แฉัยควป่าซลู
(granมuกี lาaรtตeดิ dสาtรoนbิโaคcตcนิ oเพc่ิมaสpงู ขsึ้นuมleา)กกโดวา่ยสเปาริดเสตพวั ตผดิลชิตนภิดัณอ่นืฑไ์ๆป(ต3-5งั้ )แตใน่ปชี ่วคง.ปศี.ค2.ศ0.11798ท8ผ่ี มา่ นีบทมคาวซามงึ่ ตีพลามิ ดพส์ขินองค้า
ดงั กลว่าาวรสอายรูภ่ SาuยrนgeอoกnปGรeะnเทeศraญl’s่ปี นุ่Reไpดo้แrtกไ่ ดส้กหลร่าัฐวอถเึงมผรลกิการะแทคบนทนางาดดา้ านกแาลยะภสาวพิสขเอซงอกรา์แรตลดินสดา์รสนาิโหคตรินบั แผลละิตภณั ฑ์
‘Ploหoลmกั กTาEรCพH้นื ฐ’ามนกีขอารงกขายราตยิดตสลาราชดนอดิ อดกงั ไกปลย่าวงั รด้างั นนส้ี ะดวกซอ้ื ในประเทศญป่ี ุ่นในชว่ งเดอื นสิงหาคม ปี ค.ศ. 2017
ทเนีผ่ อื่ ่างนจ4มา.ากมโวดีกงยา21จรม..รผีกธสตกกบาุรมาาดิรทกรรขสผบคติจายสาน้อรขทาานบพอยตนโิสบสง่อคเนยอผกินตอนีาาลินคงรทเไติแ้าทขดเ่ี ดลภฉบค้ไะพงัวัณวโกกแนานาฑละลกโระเลา่าน์จเมขวรยาิโาต้าไะีทคกปถิดจี่เตกงึยสงรสินวายีงั (าา่รsปเกรคชนpนรวนeิโิงะา่ิโคกcพคเตลiทLตf้ืนนิiมุ่ coินศทวใgสgัยนี่ ieหc(อผnRื่นรลToeัฐติ etรgอyภวciเpมoัณhมeทnnฑรs้ังaกิo)์ยกlแาาlาoสแลรNูบgะทลiyตขcาะคัวอoใมรชวงtาบัวาช้inใยัมอ่ืช(รเerขใ้eุ่นหา้cEใจeมcจะp่เรoปมtูปsoโีน็ แอyrบกss‘tบาuLeสแboทmลtgyาะipsใcแห)eนV้คs(ว2)aนท6ทpก,2าม่ีลe7ง)มุ่ีขleนอaงี้ f’

เมอ่ื พจิ าขรบณวนาวกงาจรตรธดิ รุสการจิ นขิโอคงตผนิ ลทิต่แี ภตกัณตฑ่างน์ กโิันคใตนนิช่วพงวบยั วตา่า่ ผงลๆติ เภปัณน็ สฑ่ิง์ยทา่ีสสาคูบัญโรตงอ่ งกาานรเวปางน็ แตนวั วกทลางากงาสราคัญทจ่ี ะ
ทาใหร้ ่างกายมนแุษกย้ไ์เขขป้าญั ถหงึ สาารนิโคตินไดง้ ่าย ส่งผลทาใหเ้ กิดการเสพติดคล้ายคลึงกบั สารเสพติดประเภทอ่ืน ซง่ึ
การผลิตยาส3บู .มีทกงั้าใรนสรา้ะงดคบั วาโลมกตรระะหดนบักรปู้ถรึงะพเษิทภศยั แแลละะรอะันดตับราพยนื้ ตทอ่ ร่ี า่โดงกยาขยน้ึ แอละยจกู่ ิตับใจกขาอลงังผกู้ทา่ีกราผลลงั ติเผแชลิญะกตับ้นปทญั ุนหขาองแต่
ละบรษิ ัทซง่ึ อาจผกูการขตาิดดสกาับรนหโินค่วตยินงเปาน็ สภิง่ าทค่ีสราัฐคหัญรือรวเอมทก้งัชกนาใรนเรแยี ตน่ลระู้แปละรแะนเทวทศางใกนาทรน่ีปี่ผฏ้แูิบตั ติ่งขวั ใอหง้หอลาดุ ศพัย้นกจาารกแบง่ พืน้ ที่
สถานการณ์การเสพปตญั ดิ หสาาดรนงั กโิ คลต่าวินทั่วโลก
รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา

ขอ้ มูลทัว่ ไปเกยี่ วกบั การเสพติดสารนิโคติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา

88 วิทยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ

◉ 2868 ◉

ตามเกณฑข์ ององค์การอนามยั โลก (World Health Organization; WHO) ท่แี บง่ พื้นทีอ่ อกเปน็ 6 เขต ดังนี้

(แผนภมู ิที่ 5) (g)

1. ทวีปแอฟริกา (African Region)

2. ทวปี อเมริกา (Region of the Americas)

3. แถบเอเชียตะวันออกเฉยี งใต้ (South-East Asia Region)

4. ทวีปยโุ รป (European Region) (Eaบsทteทrn่ี 1Mediterranean Region)
5. ฝั่งตะวันออกของประเทศเมดิเตอร์เรเนียน
6. ฝง่ั ตะวันตกของมหาสมทุ รแปซฟิ ิกขอ้(Wมูลeทst่วัeไrปnเPกaย่ี cวiกficับสRาeรgนioิโnค)ตนิ
(General Information of Nicotine)

ภาวการณ์ตดิ สารนิโคตินเป็นเหตุผลหลักทท่ี าใหผ้ ู้ท่ีเสพผลติ ภัณฑย์ าสบู ไม่สามารถเลกิ เสพได้ สง่ ผล

ทาใหเ้ กิดโรคและภาวะแทรกซอ้ นตา่ ง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มีวารสารชอื่ “The Health

Consequences of Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.

Department of Health and Human Services (1) ได้อธบิ ายกลไกและผลกระทบต่อรา่ งกายเมื่อไดร้ บั สาร

นโิ คตนิ เขา้ ไปและผลลัพธข์ องขบวนการตดิ สารนโิ คตินในรา่ งกาย จนเป็นทีม่ าของขอ้ สรุป 3 ขอ้ หลกั ดังน้ี

1. ผลติ ภัณฑย์ าสูบรวมทั้งยาสูบโรงงานรูปแบบตา่ ง ๆ ท่ีทาใหเ้ กิดการติดสารนิโคตนิ

2. สารนิโคตินไดร้ บั การพสิ ูจนท์ างหลกั เภสัชวทิ ยาวา่ เปน็ สารทกี่ ่อให้เกดิ การตดิ ของร่างกายมนุษย์ได้

แผ(aนdภdiูมctทิ io่ี n5) วงจรธรุ กิจของผลติ ภณั ฑ์นิโคตินเชงิ พนื้ ที่ (g)

g Source: United Nat3io. nsข, บDeวpนaกrtาmรกenารt ตoิดf Eสcาoรnนoิโmคตicินaทn้งัdทSาoงcหiaลlกั Aเfภfaสirัชs,วPิทoยpาuแlaลtะioพnฤDตivิกisรioรnมศ(2า0ส1ต7)ร.์ Wเปo็นrlขdบPวoนpกulาaรtเioดnียวกนั
Prospects: The 2017 Revกisบั ioกnา, รDตVิดDสEาdรitเiสoพn.ตTดิ oชtaนlดิ pอoื่นpuๆlatเiชoน่n eเฮstโimรอaนี tes(h2e0r1o5i.n) หรือโคเคน (cocaine)

ปัญหาการติดสารนโิ คตนิ เปน็ ปัญหาทว่ั โลกทั้งในกล่มุ ผูท้ ี่ลองเสพยาสบู พบวา่ 1 ใน 3 ของประชากรกลุม่ นีจ้ ะ

จากรายงากนลขายอเงปอ็นงผคู้เส์กพาปรอระนจาาม(ยัdโaลilกyปsmี คo.ศk.er2s0) 1(17) ในรจะาบนุววา่ นมคลู นคก่าลกมุ่ านร้ี คม้าีเพปยี ลงกีร้อขยอลงะผล5ติ ทภี่สัณามฑา์ยรถาเสลูบกิ เโสรพงงยาานสูบได้ (2)
(factory ถcงึigแaมr้วeา่ tไtมeใ่ sช)่ทใกุ นควนงทจ่ีเรสธพุรผกลจิ ตผภลณั ิตฑภ์ยัณาสฑบู น์ จิโะคเกตดิ ินภสาูงวถะตงึ ดิ รส้อายรนลโิะคต8นิ9 แในต่อเรุบ่อื ตั งกิ สาว่รนณแข์ บองง่ ผทู้ทา่ไีงดก้ราบั รกตาลราวินดจิ พฉยับววา่ า่
ผลิตภัณฑม์ยกี าาสรูบตดิโรสงางรานนิโคในตนิปเรพะมิ่ เสทงู ศขแึน้ ถมบากเอกเวช่ายีสาตระเสวพนั ตอิดอชกนเิดฉอียืน่งใๆต้ ((3S-5o) uในthช-ว่ Eงaปsี tค.Aศs. i1a9R88egมiบีoทnค) วคารมอตงีพสิมว่ พน์ขแอบงง่ อยู่
ปนเทชาี่ร่นรเิมส้อากนยณรลอณยะไมาวหผี 9สาร่ลลร8ูบวกัติสมกคภซาถา้าร่ึงณัรึงปสSพ12ผฑลงูu..นื้ลทกี์ยrฐgิตทสี่ากบกาeภสนุดาาัว่ทoรรณับูขโบnตคสลอจาฑ้นอGว่กงทาบย์พกนeกตเสาาnบปปอ่ปรสนeยกรต็นรูอบrีนะาaิดะตงรททเlสเแ้น’ทขที่เีผ่าsลฉบศรศิดะอพRวชใอกกeยนานนาินะฎp่ากิดทรเoงเหาจดเวดขไรrางัมีtปรยีตา้ะกากถไดิอคจลดยงึ็ตสงเือ่าก้สหมาาว(าลรรมบsรรา่ดนpกิือนดีวงัหeิโาไถิโิสนคcมคคาึงตี้iกตfไ่ผร(ินibดcินอลพi้เกใงdgจิขนรสeาi้าผะsn่วรใ)ทลoนนณติมบtแรyภาทีปะบpสัณารบ่งeว่งมิฑตบsดนา)ย์า่า้คแณแานทา้บสลกส่ีกปูบะ่งาุดาลกตขยรกีัวอภา(ผรรรขงาลบัวอ้ตพอยัิตยลขง(รยrปลอาeุ่นาดงะรcกสจขeะ8าูบะpอเรท0มสtงตo)ีโศผูงดิอrมถลสกตsึงูลิตาาuวั รคสภรbอนท่า้อtัณยิโyดายคา่pใฑังตลหงeก์ยินทะ้คsลาแ)นี่เ่า9สหลทกวบูะ็น่ีมลขทุม่ีไอี่ดนงช้้ี ัด
ประเภทอ่ืนที่ไมใ่ ช่ยาสตบูดิ สชานรดินโิโรคงตงนิ าไนด้ไพวแบลวะ่ามาปกรกะวเา่ ทคศนใกนลแมุ่ ถวบยั อทน่ื วีปรวอมเทมง้ัรกกิ าารคทราอคงวสามว่ เนขแา้ ใบจง่รกปู าแรบตบลแาลดะสแูงนสวทดุ างของ
โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์ซขิกบาวรนแ์ กลาะรตซดิกสาารรม์ นวโิ คนตเลนิ ็กท่แี (ตร้อกตย่าลงะกัน8ใ)นยชา่วสงวูบยั ไตรา่ ค้ งวๆันเป(รน็ อ้ สย่งิ ลทะี่สา6ค)ญั สตว่ อ่ นกผารลวติ าภงแัณนฑวทย์ าางสกบู าร

ประเภทยาเสน้ มวนเอแงก(ไ้ sขmปัญoหkiาng tobacco หรอื RYO) ประเทศในแถบทวปี ยโุ รปครองส่วนแบง่ สูงที่สุด
(รอ้ ยละ 8) บรษิ ทั 3.ChกinารaสรN้าaงtคiวoาnมaตlรTะหoนbกัaรcถู้ cึงoพิษCภoัยrpแลoะrอaันtiตoรnายปตรอ่ ะรเ่าทงศกาสยาแธลาะรจณติ รใจัฐขปอรงะผชู้ทาก่ี ชานลังจเผีนชมิญีสก่วับนปแญั บหง่า
กสถาารนตกลาารดณผก์ ลาติรเภสัณพตฑิด์ยสปกาารสาญั นรูบหตโิ ใคาดิ นดตสวงัินากงรทจลนวั่ รา่ิโโวคลธกตรุ กินเิจปผ็นลสิติ่งภที่สัณาฑคญั์นโิ รควตมนิ ทท้งั กว่ั าโรลเกรียสนูงรถูแ้ ึงลระ้อแนยวลทะาง3ก8ราศรแ.ปดลฏระ.ิบภมัตกีกิต.าอวั ลนใหงัันก้หตา์ลไรดุชผพยลกน้ ติลุ จวมาัฒกวนนา

ขอ้ มูลทวั่ ไปเกีย่ วกับการเสพตดิ สารนิโคติน 89 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา
วทิ ยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ

◉ ◉8296

ยาสูบโรงงานอยทู่ ี่ 5.4 พนั ล้านมวนตอ่ ปี (ขอ้ มลู การสารวจปี ค.ศ. 2017) นอกจากนี้ ยังมบี รษิ ทั ยาสูบ เชน่ 1)

Philip Morris International 2) British American Tobacco 3) Japan Tobacco 4) Imperial Brands

และ 5) Altria Group ทม่ี สี ่วนแบ่งทางการตลาดรว่ ม

เมื่อพิจารณาผลิตภัณฑ์ยาสูบทกุ ประเภท พบว่าประเทศในแถบทวีปอเมริกาและยโุ รปครองสว่ นแบ่ง

การตลาดมากทส่ี ุดท่ัวโลก (แผนภูมทิ ี่ 6) หากแยกพจิ ารณาผลติ ภัณฑย์ าสบู ประเภทไอระเหยทั้งยาสูบไฟฟ้า

PแaลcะiยfiาcสRบู eทgต่ี ioอ้ nง)ใชเช้ค่นวาปมรระอ้ เนทศสส่วานธแาบร่งณทราฐั งปกราะรตชาลชานดใจนีนปบมรทีมะทลู เทค่ี 1่าศสแูงถบแตตะ่โวดันยตภกาขพอรงวมมหทาั้งสรมะทุบรบพ(Wบวe่าsทteกุ rภnูมภิ าคมี
สว่ นแบง่ การขายผลติ ภัณฑ์ยาสูบประเภทโขรงอ้ งมาูลนทลดั่วลไปงเแกตี่ย่มวมีกูลับคส่าาเรพนิม่ โิ สคงูตขินนึ้ ในกลุ่มผลติ ภัณฑย์ าสูบไร้ควัน
(General Information of Nicotine)
โดยเฉพาะยาสูบไฟฟ้า

ภาวการณต์ แดิ ผสนารภนมู โิ คิทต่ี 6นิ เปร็นอ้ เหยตลผุะลขหอลงักปทร่ีทิมาาใณหผ้ กู้ทาี่เรสผพลผติ ลยิตาภสัณบู ฑต์ย่อาปสบูีแไบมง่ส่ ตาามมารภถมู เลภิ ิกาเคสพ(hได) ้ ส่งผล

ทาใหเ้ กิดโรคและภาวะแทรกซ้อนตา่ ง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มีวารสารชอ่ื “The Health

Consequences of Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.

Department of Health and Human Services (1) ได้อธบิ ายกลไกและผลกระทบต่อรา่ งกายเมื่อไดร้ ับสาร

นิโคตินเข้าไปและผลลพั ธข์ องขบวนการตดิ สารนิโคตินในร่างกาย จนเป็นท่มี าของขอ้ สรปุ 3 ขอ้ หลกั ดังน้ี

1. ผลิตภัณฑย์ าสูบรวมทงั้ ยาสูบโรงงานรูปแบบต่าง ๆ ทท่ี าให้เกดิ การติดสารนโิ คตนิ

2. สารนโิ คตินได้รบั การพสิ จู น์ทางหลักเภสัชวิทยาว่าเป็นสารที่ก่อให้เกดิ การติดของรา่ งกายมนุษยไ์ ด้

(addiction)

3. ขบวนการการติดสารนโิ คตนิ ทง้ั ทางหลักเภสัชวิทยาและพฤตกิ รรมศาสตร์ เป็นขบวนการเดยี วกนั

กับการตดิ สารเสพติดชนิดอ่นื ๆ เชน่ เฮโรอีน (heroin) หรือโคเคน (cocaine)

ปญั หาการตดิ สารนิโคตนิ เป็นปัญหาท่ัวโลกท้ังในกล่มุ ผทู้ ่ีลองเสพยาสบู พบว่า 1 ใน 3 ของประชากรกล่มุ นีจ้ ะ

กลายเป็นผู้เสพปhระSoจuาrc(de:aEiluyrosmmoonkiteorrsP)a(s1s)pใoนrจt าbนyวRนetคaนilกVลo่มุluนm้ี มeเี aพnียdงรFoอ้ uยnลdะat5ionท่ีสeาstมimารaถteเลs กิ เสพยาสูบได้ (2)
ถึงแมว้ า่ ไมใ่ ช่ทุกคนที่เสพผลิตภณั ฑ์ยาสบู จะเกดิ ภาวะตดิ สารนโิ คตนิ แต่อุบัตกิ ารณข์ องผู้ทีไ่ ด้รบั การวินจิ ฉัยว่า

อินเดหมวยี ากีแลราักล44เสรกมะา..ต1า1อื่รปิดร.พร1Sสพ1วะuิจา.ืน้งปรเrาจฐทgนรรกบาeรศิโณนะาทธoคไรเขบnุรตาททคอกเนิา้นยGศฉงทิจเพกเeพพอตกขาnบิ่มนิ่อาย่ีรอeยสะกเตวงrีนดูงาภaดิกผขรทียlสูมับ้นึ’ขลีเ่าsิภฉบมวิตรพRางาวชภeกคจานนณัะpกรแกิดเoวธาถจดฑ่ารุรrาบงัtสน์ตกะกเาไดิจิจโิลอดรคสง่ายเเ้กาสชวตา(ลรsพียสิน่าดนpตตวูบงัใeิโิดถนคนะโcึชงดตี้วiภfผนินนัiยcมูลดิ เอกภิฉgออรeพื่นาะกnคาทๆoเะเฉบtอผ(yีย3ทเ-pลง5ซา)eใิตงียตsดภใต)้า้นัณ(แะน2ช8ลวกฑ่ว)ะันางผ์ยตยปอูแ้าวัภี อคสตราบั.กูบง่พศขเบข.(ฉrออ1าeียยง9งcงก8ปกeใา8pตรตรtะวัมต้oเอบีิดrภยสทsทาา่uครทงวbนขา่ีจtิโyม้อะคpตมกตeีพูลลินsิมข่าแ)พวอลทตข์ะง่ีมอป่อี งรไปะเทศ
ประช2.ากกราทร่วั ตโอลบกสคนาอดงวแา่ ลจะะกมารจี เาขน้าถวงึนสปารรนะิโมคาตณินใน1ผ.9ลิตหภมัณื่นฑล์ย้าานสคูบนขอใงนวจัยาร่นุนวจนะนมีโี้รอ้อกยาลสะทา2ให6้คเนปกน็ ลปุ่มรนะี้ ชากร

ในประเทศแถบเอตเิดชสยี าตระนวิโคันตอินอไกดเ้ไฉวแียลงะใตม้าโกดกยวม่าคีปนรกะลเทมุ่ วศัยออินนื่ เดรยีวมเปทน็ัง้ กปารระทเาทคศวาทม่มี เขีจ้าในจวรนูปแปบรบะแชลาะกแรนสวูงททาี่สงดุของ

รองลงมาคอื ประขเทบวศนอกินาโรดตนิดเิสซายีรนแโิลคะตปนิ รทะี่แเตทกศตไา่ ทงยกนั ตในามชว่ลงาวดัยับต่าซงึ่งๆในเปก็นลสุ่มง่ิ ปทร่ีสะาคเทัญศตเ่อหกลา่ารนวา้ีมงวีแงนจวรทธาุรงกาิจรด้านยาสบู
ทีส่ าคัญในแตล่ ะปแรกะ้ไเขทปศัญหอาย่างไรก็ตาม มลู ค่าการค้าของผลิตภณั ฑ์ยาสูบส่วนใหญ่พิจารณาจากปรมิ าณยาสูบ
ชนดิ โรงงาน (3fa. ctกoาrรyสรc้าiงgคaวreามttตeรsะ)หทนมี่ักรีกู้ถาึงรพผิษลภิตัยแแลละะจอานั หตนรา่ายยตใอ่นรทา่ งอ้ กงาตยลแาลดะจสติ ว่ ใจนขผอลงติผภู้ท่ีกณั าฑลังร์ เูปผชแิญบกบบั อปนื่ ัญเหชา่น
ยสถาาสนูบกปารรณะเ์กภาทรเเสผพาปกตไาัญหิดรสมหตา้าิดร(ดสcนงัาoโิ กครmลนตา่ิโนิbวคทuตั่วsนิ โtลเiปbกน็leสิ่งtทoี่สbาaคcญั coรวpมทro้ังdกาuรcเtรsีย)นเรชูแ้ ่นละบแดีนิสวท(าbงiกdาisร)ปรฏมศบิกั .ดัตไรมิต.ัวไ่ภดใกห้ถ.อ้หกู นลรนัุดวตพม์้นอไชจยยาใู่ กกนุลมวูลัฒคน่าา

ข้อมูลท่ัวไปเกี่ยวกับการเสพตดิ สารนโิ คติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา

90 วทิ ยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ

◉ 2960 ◉

การคา้ ยาสูบ ดงั นนั้ มลู ค่าการคา้ ผลิตภัณฑย์ าสูบทีแ่ ทจ้ รงิ อาจไมต่ รงตามข้อมูลทม่ี ีการสารวจจากหนว่ ยงานทั้ง

ภาครฐั และเอกชน ทั้งนี้ ในประเทศอนิ เดียผลิตภัณฑย์ าสูบประเภทโรงงานมกั มกี ารจาหนา่ ยแบบไม่บรรจุซอง

แตจ่ าหนา่ ยเปน็ มวนแยกตามความตอ้ งการของผู้สบู เมอื่ ประเทศอินเดยี ออกกฎหมายห้ามการบริโภคยาสูบ

ประเภทไม่ได้บรรจุแยกหรอื ทรี่ ้จู ักในนาม ‘loose tobacco’ ซึง่ ผใู้ ช้สามารถแบง่ ใช้และนามาอัดเป็นรปู

ทรงกระบอกหรอื ทรงกลมด้วยปลายนิ้วก่อนใช้ ส่งผลทาให้ยอดการซือ้ -ขายยาสูบชนดิ โรงงานเพิม่ มากข้นึ

ร้อยละ 11 ในชว่ ง ปี ค4.ศห.ร2ือ0ค1ดิ 5เป-2็น0ป1ร7ะจมาากณข้อ8ม1ูลพในันวลาา้ รนสมาวบรนทEตทuอ่ ่ีrป1oีmในoขnณitoะทr ่ีประรบะชวุ า่ายกอรทดส่ีกบูารยผาลสิตูบยขาอสงบู ปชรนะดิเทศ
โรงงานลดลง รอ้ ยละ
อินเดียเปน็ อันดับสองรองจากประเทศสาธารณขรอ้ฐั ปมรลู ะทชว่ั าไชปนเกจีนยี่ วเทก่าบั นสัน้ ารซน่ึงแโิ คนตวนิโน้มการบรโิ ภคยาสบู เร่ิม
เปล่ยี นไป โดยผู้บริโภคหนั ไปนยิ มผลิตภัณ(ฑG์ยeาnสeบู rปaรlะInเภfทoไrรmค้ aวtนั ioเพnม่ิ oมfากNขi้ึนcoซt่ึงinในeป) ระเทศอินเดยี มีผลติ ภัณฑ์

ดงั กลา่ วทถี่ ือว่าผิดกฎหมายเพราะถูกสั่งหา้ มจาหนา่ ย นาเข้า หรือใชบ้ ริโภคในประเทศ อยา่ งไรกต็ าม ในความ

เปน็ จริงยงั มีการจภาหานวก่าายรแณลต์ ะิดบสราิโรภนคโิ คผตลินิตเปภ็นณั เหฑตป์ ผุ รละหเลภกั ททน่ที ี้เาปให็น้ผจู้ทา่ีเนสวพนผมลิตากภใัณนฑป์ยราะสเูบทไศมอ่สาินมเดารียถเลตกิ ัวเอสพยา่ไดง้เสชง่น่ ผล

ผลติ ภัณฑทท์ าช่ี ให่อื ้เกกิดตุ โกรคาแ(ลgะuภtาkวhะaแ)ท(ร29ก)ซแอ้ ลนะต่าPงaๆaตnามMมaาsโaดlยaใน(รปปู ี คภ.าศพ. 1ท9่ี 878-8ม)วี ารสารชอื่ “The Health

Consequences of Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.

Department of Health and Human Services (1) ได้อธิบายกลไกและผลกระทบตอ่ ร่างกายเมอื่ ได้รบั สาร

นิโคตนิ เข้าไปและผลลพั ธข์ องขบวนการติดสารนโิ คตนิ ในร่างกาย จนเปน็ ที่มาของข้อสรปุ 3 ขอ้ หลกั ดงั นี้

1. ผลติ ภัณฑย์ าสูบรวมทงั้ ยาสูบโรงงานรูปแบบต่าง ๆ ที่ทาใหเ้ กิดการติดสารนิโคติน

2. สารนิโคตินได้รับการพิสจู น์ทางหลักเภสชั วทิ ยาวา่ เปน็ สารทก่ี ่อให้เกดิ การติดของร่างกายมนุษย์ได้

(addiction)

3. ขบวนการการติดสารนิโคตนิ ทง้ั ทางหลกั เภสชั วิทยาและพฤตกิ รรมศาสตร์ เป็นขบวนการเดียวกนั

กับการติดสารเสพตดิ ชนิดอืน่ ๆ เชน่ เฮโรอนี (heroin) หรือโคเคน (cocaine)

ปญั หาการติดสารนโิ คตินเปน็ ปัญหาทว่ั โลกท้งั ในกลุ่มผทู้ ่ีลองเสพยาสูบ พบวา่ 1 ใน 3 ของประชากรกลุ่มนีจ้ ะ

กลายเป็นผู้เสพประจา (daily smokers) (1) ในจานวนคนกลุ่มนี้ มีเพียงร้อยละ 5 ทสี่ ามารถเลิกเสพยาสบู ได้ (2)

มถึงกี แามรตว้ ร่าิดปู ไสมภา่ใราชนพท่ ิโุกทคคต่ี น7นิ ทเกพี่เสตุ่มิ พกสผงูาขล(น้ึิตGมภuาัณtกkฑกh์ยวaาา่ )สสูบา(3รจ0เ)ะสเพกติดดิภชานวะิดตอดิน่ื สๆาร(น3-โิ5ค) ตในินชแว่ ตง่อปุบี คตั ร.ิกศูปา.ภร1ณา9พ์ข8อ8ทง่ีมผ8บีู้ททPีไ่ ดคaร้ วaับาnกมาตMรีพวaมิินsพิจa์ขฉlaอัยงว(3า่ 1)

จในาปกผระลเกทาศวหราอลหรักนิ า้สกมเาดารนรยี Sพา1ลuเ.ืน้ ขดrฐgา้ลกาeหงนาoตรรขnคอืงั้อแ้นGจงตพกาeาห่ปnบรeนยี ตคrีนา่aิด.ทยlศส’ีเ่ผา.sฉรล2พRชติ0eานภะ1pดิ เ1oัณจดrาังtฑเะกปไ์ดจลด็นง่างั้กตวก(ลs้นล่าดpมว่าังeถวนาcึงที้ifถผiง้ั cลึงกแ2gรeมชะn้วทนoา่ บิดtจyทะใpนาไeงมsด2่ส)า้3าแนมลรกาะัฐารตยขถัวภอรซางับพ้อืปขข(รrอาะeงยcเกทeไาดpศรต้tอตoานิดิ rมสเsรดาuา้รียbนนtทโิคyคpา้าตeใปินหsลแ)้ยีกลทอทะมี่ ดั่วี ขไาปยก็
ตาม จากข้อมูลขององบคท์กบาารทอตนอ่ ากมารัยขโบลวกนทกี่ไาดรร้ ตะิดบสุวาร่านจโิาคนตวินนประชากรประเทศอนิ เดียประมาณ รอ้ ยละ 18 ของ
ประชากรทว่ั โลก 2ซ.ึ่งวกาารรสตาอรบEสuนrอoงmแลoะnกาitรoเขr้าไถดึง้เสผายรแนพโิ ครต่ขนิ อ้ ในมผูลลเกิต่ียภวัณกฑับ์ยกาสารบู บขอรงิโภวัยครยนุ่ าสจะูบมทีโอว่ั โกลากสทราะใหบ้ควุ น่ากจลาุ่มนนว้ีน

มวนยาสูบทม่ี ีการผลิตตแิดลสะารจนาิโหคนตา่นิ ยไดทไ้ ั่วโแลลกะนมาั้นกกปวรา่ ะคเนทกศลอุ่มินวยัเดอียน่ื ครรวอมงทสั้งว่กนารแทบา่งคทวามงกเขาา้ รใตจรลปู าแดบยบาแสลูบะปแรนะวเทภาทงของ
โรงงาน (factory cigaขrบeวtนteกsา)รตเพิดสยี างรรนอ้ ิโยคลตะนิ ท1ี่แ.5ตกหตร่างือกคนั ดิ ใเนปชน็ ว่ ง8วยั พตา่ันงลๆา้ นเปม็นวสนงิ่ ใทนี่สชา่วคงัญปตี อ่คก.ศา.รว2า0ง1แ7นวซท่ึงาตงกวั าเลรข
ดังกล่าวดูจะตา่ กว่าควแากมไ้ ขเปปน็ญั จหรางิ เน่อื งจากในวงจรธรุ กจิ ยาสูบอาจมีผลิตภัณฑย์ าสูบประเภทอืน่ ทไ่ี ม่ได้ถกู
คานวณเข้ามาด้วย3.ซึง่ กกอาาารรจสตมริด้าสสี งาว่ครนวนาแิโมคบตต่งรินทะเาหปงน็นกกัสาร่ิงรทถู้ ตึง่ีสพลาาิษคดัญภกัยร็ไแวดลม้ะตทอวัง้ั นั กอตายรร่าาเรยงียเตชนอ่ น่รรูแ้่าผงลกะลาแติ ยนภแวณัลทะาฑจงย์ิตกใาาจรสขปูบอฏทงิบผีช่ ตัู้ทื่อติ กี่ ัวา‘ใบลหงัดี ห้เผิสลช’ดุ ญิ พ(Bกน้ iบัdจปาisกญั ) หซา่งึ

สถานการณก์ ารเสพติดสปารัญนหโิ คาดตังนิ กทลัว่ า่ โวลก รศ.ดร.ภก.อนนั ต์ ไชยกุลวัฒนา

ข้อมูลทวั่ ไปเกีย่ วกับการเสพตดิ สารนิโคติน 91 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา
วิทยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ

◉ ◉9216

เป็นยาสูบประเภทมวนเองหรือทเี่ รยี กวา่ smoking tobacco ท่ีไดร้ ับความนยิ มมากในประชากรอนิ เดยี
เนอื่ งจากมรี าคาท่ถี ูกและสามารถทาเองไดโ้ ดยใชว้ สั ดทุ ี่สามารถหาได้ง่าย รวมถงึ แหล่งผลิตทอ่ี าจเป็นสถานท่ี
ขนาดเลก็ ไมจ่ าเปน็ ตอ้ งลงทุนสงู ยาสบู ‘บดี ิส’ มีส่วนประกอบของใบยาสบู อบแหง้ บดจนละเอียดแล้วนามา
มวนเปน็ ดว้ ยใบยาสูบตากแหง้ ชนดิ ‘เทนด’ู (tendu) ท่มี ีสนี า้ ตาล ซ่ึงเป็นใบยาสูบท่ีปลกู ในประเทศอินเดยี
ไมไ่ ดน้ าเข้าจากต่างประเทศ (32) (รปู ภาพท่ี 9)

บทท่ี 1
ขอ้ มลู ท่ัวไปเกย่ี วกบั สารนิโคติน
(General Information of Nicotine)

ภาวการณต์ ิดสารนโิ คตินเปน็ เหตุผลหลักทีท่ าใหผ้ ู้ที่เสพผลิตภัณฑ์ยาสูบไมส่ ามารถเลกิ เสพได้ ส่งผล

ทาให้เกิดโรคและภาวะแทรกซอ้ นตา่ ง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มีวารสารชือ่ “The Health

Consequences of Smoking: HNuimcoatninSeeArvรdiูปcdeiภcstาi(oพ1)nทไ:ด่ีA้อ9ธRิบeBาpiยdoกirsลt ไo(3ก3fแ)tลhะeผลSuกrรgะeทoบnตGอ่ รeา่nงeกrาaยlเ(มUื่อ.Sได. ร้ บั สาร
Department of Health and

ผลิตภนัณโิ คฑเตหย์ นิ ตาเขุผส21้าูลบ..ไทปปผสแบ่ีรลาละีดรติะเสินภภผไิโลัณทคดลโตร้ฑัพรนิับย์ งธไาคง์ขดสาวอร้ ูบนาบังรมขทกวบนา่มีมวริยจีทนพมาัง้ กสิ ยหใาจูนานรนสคต่าท์ูบนิดยาโสอรใงนางหินรงปลเานดักรนโิ เียะครภเูปตเสปทินแัชน็ศบใวนอจบทิ รานิตย่าน่าเางดงวกวีย่านาๆเยปมทน็จารที่ กนสวาาเมใปเรหนททน็ เ้ ื่อกัง้ก่ีทมงิด่อี่มจกีรใาหาขาาก้เรยอกตภงงิดิดขาากส้อนษาาสรรีขรระตนอุปิดบิโงขค3ุวผอตา่ลขงินบิตอ้รีด่าหภงสิ ลัณกมักาฑีขยด์บนมังนาดีนดษุิี้สมยตไ์ว่าดนก้ วทา่่เี ล็ก
กว่ายาสูบโรงงาน(ทaาdใdหicม้ tiีนoโิnค)ตนิ ในปรมิ าณทตี่ ่ากว่า สง่ ผลตอ่ การเสพติดยาสูบนอ้ ยกวา่ ยาสูบโรงงาน ซ่ึงขอ้ มูล
ดงั กลา่ วยงั สร3า้ .งคขวบาวมนสกับาสรกนาใรหต้กิดับสผารบู้ นริโิโคภตคินทเน้ังท่ือางงจหาลกกั หเภนสว่ ัชยวงิทายนาปแลอ้ ะงพกฤนั ตโกิรรครตมดิ ศตา่อสตในร์สเปห็นรขัฐบอวเมนกริการาเหดียรวือกทันี่มชี อื่

เรียกวา่ CentersกับfoกrารDตiิดsสeาaรsเeสพCตoดิ nชtนrดิoอl่นื anๆdเชP่นreเฮvโeรnอีนtio(hne(rCoiDnC) ห) รไือดโช้ ค้ีแเคจนงป(cรoะcเaดiน็neด)ังกลา่ วว่า ผลิตภณั ฑ์
ยาสูบปปญั ระหเาภกทารต‘บดิ สีดาิสร’นมโิ คีคตวินาเมปเน็ ขปม้ ัญขหน้ าขทอ่วั งโลสกาทรัง้นใิโนคกตลินมุ่ ผน้ทู ้า่ีลมอันงเทสาพรย์ าแสลบู ะพกบา๊ ซวา่คา1รใ์บนอ3นมขอองนปนระ๊อชกาไกซรดก์สลงูุ่มกนว้ีจ่าะ
ผกปยลาารสริตะผูบเภภหกถมวลบัณางึทลกีิตลีดรแาาักฑโบสสิมยรรกย์ีดาตเใว้งาปรนาิส่าิดงรน็สไาชSสพสมผนูบuา่วูงน้ืใ่ ู้เรrถใชงปฐสgนนป่ทงึาeพริโปนกุีoะคป61ขครnเตร00ภอะนินะ5Gงทเทจเปทกeพาี่เโพีาสnศร่มิ ((รันพจeงอdสตงลrผาูงaินaดิาขกลา้illเสนน้ึ’นyิตดปาsหมภมียรีsRคาัณชลmวeกโน.านฑศดopกยิด.ย์ยkoว(ดเ2eาา่1ทมrงั6trสส9)ีกส่าsบูาไ)9ลว่ดนรจ((0่า3น1เ้กะอ4สว)-ลแ)เ2กใพก่าดนบน0จตดิวังจง่0อดิาถภนาทก0ึชงกาี้นผานน)วจวงละดิสา้ีนกกยตอกงูคราดิงั่ืนถนนะรมสงึก้ีทตๆาขีแลบร1ล้อห(ุ่มน3ทาม-หลนโิ5ดาค)ูล่งี้มงทมตขดทน่ืใีเ่ีเนิา้น้อี่รพพลนชะมแียม่ิา้ก่วบลูงตนมางร่อบวุยปมา้อุบา่ภากีวยยคัตงานขล.าแกิพศะึ้นสาหขโ.ใรูบ5ดอ่ง1นณยไปง9ทชดกข์8ใร่ีส่วนา้รอ8ะางรางชมเมยตผยภ่วาีบิดุคู้ทงรงทสทาศ่ไีถปบดานคเตีรล้รีดวคปวนับกิ าิส.รริโเศกมเคสริมขาต.ตพษารี้าพ2ินวณยทม0ิมนิแาี่ากพ0สล1จิ แา7ูบ์ขะฉ9ทรอ-ไัย2ดบเนงวป0้่าร(ท20น็ิโ)ีย่ภ8ตาคน้ สมมูบี า
(26,27) ประเทศ1อ. ินกเดารยี คเคน้ ยพทบายกีนาทรเี่ ฉสพาาระวเจจกาะาจรงบ(รsโิpภeคciยfiาcสgูบeขnอotงyคpนeวsยั) แตล่าะงตๆวั ใรนบั ช(่วreงceคp.ศto. r1s9u9b8ty-2p0e1s)5ทพีม่ บี วา่ ความ
ชกุ (prevalenceบ)ทขบอางทกตาอ่ รกบารโิขภบควยนากสารบู ตปิดรสะาเรภนทโิ คโตรนิงงานในกลุ่มคนเพศชายช่วงอายุ 16-65 ปี เพิ่มสูงขึน้ เป็น 2

เทา่ และในกล2่มุ. เพกาศรชตาอยบทสี่อนยอู่ใงนแลชะ่วกงาอราเยขาุ้ 1ถ5งึ ส-2าร9นปิโคี ตเพนิ ่มิในสผงู ลขติ ้ึนภเัณปฑ็นย์ 4าสเูบทข่าอใงนวยัทรานุ่ งตจระงมขโี อา้ กมาคสา่ ทคาวใหาม้คนชกุ ลขุ่มอนง้ีการ
บริโภคยาสูบบดี สิ ตในดิ สชา่วรงนปิโคี คต.นิศไ.ด2้ไว0แ0ล7ะ-ม2า0ก0ก8วา่ ใคนนกกลลมุ่ มุ่ ควนัยอเพ่ืนศรชวามยทชัง้ กว่ างรอทาายคุ ว1า5ม-เ6ข9า้ ใปจรกี ปู ลแับบลบดแลลงะอแนยวา่ ทงตาง่อขเอนง่อื ง
หบรรอืโิ ภคคิดยเปาทสน็ ี่สบู ราอ้ทค3ยุก.ัญลปใกกแขะนรกบาาะช1รร้ไวเขตสว่-นภ3ปรงดิ กทา้ปสญั าตงอาีรคหอ่ครยตวานป.ู่ทดิาศิโีสมป่ีค.าตตร2รรนิะ0นะเม1ิโหปคา7น็นตณกัสมินริง่ ทีก1ทถู้ แ่ีา0ึงี่สตรพ7าสกิษคพตาญัภร่าันัยงวรแลกจวล้าันมปะนใทรนอมัง้มิันชกวา่วตานณงรรวาเซกัยรยยีตึง่าตนนรา่อ่ งบรบัรแู้า่รๆรงลิโวกภเะมปาแค็นผยนยแสลวาลิ่งติทสทะภาูบจี่สงัณิตากขคใาฑอจัญรงข์ยปตคอาฏ่อนงสบิ ผกอบู ัตู้ทานิทิตรก่ี วเวัี่ผาดาใลดิหงียังแก้หเนผพฎลชวดุหบทิญพมวาก้นา่างบัปกจยปาารกรเัญิมชาห่นณาบกีดาิสร

สถานการณ์การเสพปตัญดิ สหาารดนงั โิ กคลต่านิ วท่วั โลก รศ.ดร.ภก.อนนั ต์ ไชยกลุ วัฒนา

ขอ้ มลู ทว่ั ไปเกี่ยวกบั การเสพตดิ สารนิโคติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา

92 วิทยาลยั แพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสุข

◉ 2962 ◉

ไว้ดว้ ย แตเ่ นอ่ื งจากประเทศอนิ เดยี ไดอ้ อกข้อหา้ มไมใ่ ห้มกี ารครอบครองหรอื จาหน่ายผลติ ภณั ฑบ์ ีดิสตงั้ แตป่ ี

ค.ศ. 2003 เป็นตน้ มา ดงั นั้น หากคานวณสัดส่วนการผลติ ยาสูบในวงจรธุรกิจยาสูบ อาจคาดการณ์ไดว้ า่ ยาสูบ

บีดสิ อาจมีส่วนแบ่งถึง ร้อยละ 8 ของปรมิ าณยาสูบทุกประเภทท่ีกล่าวไปข้างตน้ ก็เปน็ ไปได้ (34) น่ันแสดงใหเ้ หน็

ว่าข้อมูลตัวเลขที่แท้จรงิ แตกต่างจากข้อมูลที่หน่วยงานภาครัฐไดน้ าเสนอ นอกจากน้ี วารสาร Euromonitor

ไดเ้ ผยแพรข่ ้อมลู ในปี ค.ศ. 2017 ระบุว่า ปรมิ าณการผลติ ยาสูบทกุ ประเภทรวมกนั ในประเทศอนิ เดยี อยู่ท่ี 5.4

หอื่นมเนื่ ขล้าา้ไนปมดวว้ ยนปทรม่ี ะวี มาางณจาห5นพ่านัยลใน้าทน้อมงวตนลตา่อดปใี ซนง่ึจบา่งนบวอนกนไ้เี ดป้ว็นา่ ผบตลวัทติเทลภ่ีขัณ1ทฑี่ส์ทะที่ผ้อดิ นกฎสถหามนากยาซร่ึงณรว์วงมจบรดีธสิรุ กแิจลยะาผสลูบติ นภั้นัณสฑงู ์
กว่าตวั เลขทม่ี ีการรายงานอยา่ งเปน็ ทางการในสข่อื อ้ สม่งิ ูลพทมิ ั่วพไ์ปเก่ียวกบั สารนโิ คตนิ

5. ประเภทของผลิตภณั ฑน์ โิ คตนิ(Gในenทeอ้ rงaตlลIาnดformation of Nicotine)

ในช่วงปี ค.ศ. 2001 ประเทศสมาชิกของสหภาพยุโรป (European Union) ไดม้ กี ารเคลอื่ นไหวใน

ประเด็นอนั ตรายขภอางวสกาารรพณิษ์ติดทส่ีเปารน็ นอโิ คงคติน์ปเรปะ็นกเหอตบุผใลนหผลลักติ ทภท่ี ณั าใฑห์ย้ผู้าทสี่เสูบพผ(tลoิตbภaัณcฑco์ยาtสoบู xไiมc่สitาyม)าแรถลเะลกกิ าเสรพสไัมดผ้ สัสง่ คผวลนั

ยาสบู มือสทอางให(เ้sกeิดcโoรคnแdล-ะhภaาnวdะแsทmรกoซk้อinนgต)่า(ง35ๆ) ตตามัวมอายา่โดงยเชใน่นปมี คีป.ศร.ะ1เท98ศ8สมมีวาาชริกสขาอรชงอ่ืสห“ภThาeพยHุโeรaปltใhนขณะนน้ั ได้
ออกข้อบงัCคoับnทse่ีคqุม้ uคeรnอceงsผ้ไูoมf่เSสmพoยkาiสnบูg:มNาใicชo้ใtนinชe่วงAd1d0icปtiทีonี่ผ:่าAนมReาp(oในrtเวoลf าthนeัน้ S) u(3r6g)eoรวnมGถeงึ nขeอ้ raบlงั (คUับ.Sเ.ก่ยี วกบั
ผลติ ภัณฑD์ยeาpสaูบrtทmกุ eปnรtะoเfภHทeแaลltะhขaอ้ nแdนHะนumากaาnรSปeฏrvบิ icัตeิตsัว(ส1)าไหดร้อบัธบิผา้ทู ย่ีสกูบลไแกลแะลไะมผ่เลสกพรยะทาสบบูต่อเรพ่าอ่ืงกชา่วยยเมป่ือ้อไงดก้รนับสตานรเอง

ไมใ่ หไ้ ด้รบั นอโิ คันตตินรเาขย้าไจปาแกลสะาผรลพลษิัพใธนข์ อคงวขันบยวานสกูบารทต่สี ดิ ูดสดารมนเขิโค้าตสนิ ู่รใา่ นงรกา่ างยกาโยดจยนเรเป่มิ น็มทีผมี่ลาบขงัอคงขับอ้ ใสชร้กุปับป3 รขะอ้ เหทลศักสดมงั านชี้ กิ
สหภาพยโุ รป (37) 1ท.่ีสาผคลญัิตภในัณปฑชี ย์ ่วางสปูบรี ควม.ศท.้ัง2ย0าส1ูบ1โรปงรงาะนเทรปูศแสบมบาตชา่ิกงขๆองทส่ีทหาใภหาเ้ พกิดยกโุ รารปติด2ส6ารจนาโิกคต2ิน7 ประเทศ และ
คณะกรรมมาธิกา2ร.ยโุ รสปารไนดโิล้ คงตสินตั ไดย้ราบับกนั าใรนพกสิ รจู อนบ์ทอางนหุสลญักั เญภสาชัวว่าทิดยว้ ายวก่าาเปรน็คสวาบรคทุมก่ี ย่อาใหส้เูบกหิดกราือรทต่เีดิ รขยี อกงวร่า่างFกrาaยmมนeษุ wยo์ไดr้k
จสCดัมoทาnชาvิกขeทน้ึnี่ลtเปพiงoญั ือ่สnหแตั าoกยกn้ไาาขบ3รTป.ตันoญัดิจ(กขbสaาหบบัaาdเาปรวกcdดนนาcน็icร้าิโกoตคtตนาiตoอ้ิดรCผนิnกสงoลนา)เาnกปรราตtรน็เเสrะิดนปoพสทญัอื้lตา;บหหิดรFทานาชCทกนโิาคTว่ัฎงดิ ตโCสอหลนิ ุขืน่กมทภซทาๆ้ังางึ่ั้งยทพเใเดาปนชขงงัน่ก็นหอกลกลเงลุม่ฮกัฎปา่ผโเรหวรภทู้ อไะมสี่ลปีนชัชาอปายวง(hกิเทฏรสeระยบิพrโาหoตัยลแiวิอาnกล่าส)ยะทงูบหพ่าปเี่ กงรฤพรเือิดตคบะโิกจครวเรทาา่่งเรคกคศ1มนกรฉศใาดับ(านcรสบัoเต3ตสแcอ่ รaพขรม์ iอเกnยปางeทา็นป)สส่อี ขรหูบงะบคภชว(3์กานา8กพาก)รราโยกอรดโุลเนรยดมุ่ ปปาียนมวไรจี้ดกัยะะ้อนัโเทลอกศก
ข้อบังคับเกกล่ยี าวยกเปบั น็ ผผลู้เติสพภปัณรฑะจ์ยาาส(dบู aทilyมี่ ีชsmอ่ื เoรkยี eกrsว)า่ (1)TใoนbจaานccวนoคPนrกoลdุ่มuนcี้ มtsเี พDียiงrรe้อcยtลivะe52ท2ส่ี0า1ม/า3ร7ถ/เลEิกCเสซพงึ่ ยมาีเสนูบือ้ ไหดา้ (2)
เก่ยี วกับสถ่วึงนแปมรว้ ะ่าไกมอ่ใชบ่ทในุกคผนลทิตี่เภสพณั ผฑลย์ิตาภสณั บู ฑย์(cาoสmูบจpะoเกsดิ itภioาวnะsต)ดิ แสลาะรนฉโิลคาตกินผแลติตอ่ ภุบณั ัตฑิกา์ยราณสข์ บู อง(ผlaู้ทb่ีไดeร้liับnกgา)รทวนิ่ีมิจีจฉาัยหวนา่ า่ ย
ในท้องตลมากีดาทร่วัตไิดปสาโรดนยิโคขต้อินบเงัพคม่ิ บั สดงู ขัง้นึกมลาา่ กวกยวังา่ คสราอรเบสคพลติดุมชถนงึ ิดผอลนื่ติ ภๆัณ(3ฑ-5)ย์ าในสชูบว่ รงปู แี คบ.ศบ.อ1่นื 98ๆ8 เมชบี ่นทคใชวา้สมูดตดีพมมิ เพขข์้าอทงาง
จมูก การดวาดู รเสขา้ารทSาuงrปgeากonกGาeรnเคeยี้raวl’เsปRน็ eตp้นorรt วไดมก้ทลง้ั า่ ผวลถติึงผภลณั กรฑะ์ทท่ีมบีสทว่างนดผ้าสนมกขายอภงาใพบขยอางสกูบาซรตึ่งิดจสะาถรูกนบิโคังตคินับแใลชะภ้ ายใต้
ข้อบังคับฉหบลับักกนาี้เรชพ่นน้ื กฐนั าน(3ข9อ,4ง0ก) าขรอ้ตบดิ สังาครับชฉนบดิ ดบั งั นกี้ไลด่าเ้วริ่มดงัใชนจ้ี้ รงิ ตงั้ แตป่ ี ค.ศ.2001 เปน็ ตน้ มา โดยครอบคลุม
ผมมลีาคกติวขาภมึ้นัณทฑรนั ว์ยสมามทสัย้งัูบแยทลา12กุสะ..ปหบู รลไกกบตะฟาาาดิทเรรกฟสบภคตหาา้าทน้อรทลนบท(พตeาโิสี่มบยอ่คlนeยีจกมตอีนcาาินางtหรทกไแrขดเ่ีoนขลฉบ้ไnา่ะ้นึพววยกiแนาcเาใละกชนระcเาจเน่ ทมiขรgาาตา้้อaะชกถิดจงrิชกึงeสตงสาวtาล(าา่tรs(ารeคนpsนดน;heโิ โิคกeciคณsตลi-ตfhcนิiมุ่ cินaiเวgวใ)gยัaนลeหอrผาne่ืนรลนotือิตt้ันtรฮeyภวpุก)มัณในeคททฑsเา้งั่ีถ)วย์กกูแลา(าhสลพราoบูะทตัฒตoขา่อนคัวอkมรวงaาาบัวา)แัยมมลท(รเrขกีะeุ่นีไ่ ดา้จcาใจeร้ราจะpพบัหรมtปูคนฒั oีโแวอ่าrนบกายsามบาuอผสนแbยลทลtยิ่าyติาะงมpใภแแหใeนัพณน้คsว)นกรฑททห่กลา์ยี่มลุ่มลงามุ่ีขาวสนอยยั ูบงี้รทุน่ ่ี
โดยระบุวา่ ผลติ ภัณฑ์ดขังบกวลน่ากวาเรปต็นิดสผาลรตินภโิ คณั ตฑนิ ท์ย่แีาตสกบู ตแ่าบงกบนั ไใรนค้ ชวว่ นั งทวัย่ีมตผี ่าลงเๆสยี เปต็น่อสร่งิ ่าทงี่สกาาคยญั มตน่อษุ กยารน์ วอ้ ายงแกนวว่าทยาางสกบู าร
ประเภทโรงงาน (factแoกr้ไyขปcัญigaหrาettes) นอกจากน้ี ยังมีผลติ ภัณฑ์ทเ่ี ลียนแบบยาสูบแต่ไมม่ นี ิโคตินเป็น
องคป์ ระกอบ เชน่ 3.ยากสาูบรพสรืช้าสงมควุนาไมพตรรหะหรอืนทกั รี่เรถู้ ยีึงพกิษวภ่ายั hแeลrะbอaนั lตcรiาgยaตrอ่eรttา่ eงกsามยแชี ลือ่ ะเรจยีิตใกจทข่รีอู้จงผักู้ทกก่ีนั าดลใีังนเผนชาิญมกับปญั หา
‘Farmer’s Honey Bกlาeรnตdดิ สMารixนtิโuคrตeนิ ’เปซน็ ่งึ สผิง่ลทิตี่สภาณัคัญฑท์รวี่กมลทา่ ั้งวกมาราเทรีย้ังหนรมูแ้ ดละสแ่วนนวใทหาญงก่อาา้รงปวฏ่าบิ มตั ีอติ นั วั ตใหร้หาลยดุหพรน้ือจพาิษกต่อ
สถานการณ์การเสพติดสปารัญนหิโคาดตังินกทลว่ั า่ โวลก
รศ.ดร.ภก.อนนั ต์ ไชยกลุ วัฒนา

ขอ้ มูลทัว่ ไปเก่ียวกับการเสพตดิ สารนิโคติน 93 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วัฒนา
วทิ ยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

◉ ◉9236

รา่ งกายน้อยกว่าผลิตภณั ฑ์ยาสบู ประเภทโรงงาน และเปน็ ผลิตภัณฑท์ ่ีสามารถชว่ ยให้เลกิ สูบยาสูบได้ (quit

smoking aid) ขอ้ เท็จจรงิ จากหลักฐานเชิงประจกั ษ์ที่กลา่ วมาทัง้ หมดยงั ไมเ่ พยี งพอทจ่ี ะสรุป อกี ท้งั หลกั ฐานท่ี

ยืนยนั ว่าผ้บู รโิ ภคท่ใี ช้ผลิตภณั ฑ์ดังกล่าวแล้วเกิดพิษภัยนอ้ ยกวา่ ผลิตภัณฑ์ยาสูบประเภทอื่น ยงั ไมช่ ัดเจนแต่

อย่างใด (37, 41) ในอีกแงม่ ุมหน่งึ ทมี่ นี กั วชิ าการระบุว่า การใช้ผลิตภณั ฑ์ยาสบู ไฟฟา้ ในระยะยาวอาจนาไปสูก่ าร

เสพติดนโิ คตนิ (nicotine addiction) ก็ยงั มขี ้อมูลงานวจิ ยั ท่มี าสนับสนนุ ยงั ไมช่ ัดเจนเพยี งพอ ทาให้ข้อมลู จาก

ททงั้าง2ตรดง้าแนลยะังทขาดั งแอย้อ้งมกเันก่ีย(4ว2ก) บั สผง่ิ ลจติ าภเปัณ็นฑท์ยีต่ า้อสงูบทโาดอยยเ่าฉงพเรา่งะบดยท่วานทสใี่บู น1รเูปวแลาบนบค้ี ใหือมก่ทาี่มรีจสารหา้ งนคา่ วยาใมนเทขอ้้าใงจตถลึงาผดลปกรระะทเดบน็ ท้งั
สาคญั คอื ความเข้าใจเก่ียวกับผลกระทบด้าขนอ้สมุขภลู ทาพ่วั ขไปอเงกผยี่ ู้สวูบกแบั ลสะาครนนริโอคบตขนิ ้าง ซึ่งประเทศสมาชกิ ของสหภาพ
ยโุ รปได้เน้นความสาคัญไปท่ีเร่อื งของค(วGาeมnรeู้ คraวlามInเขfoา้ ใrจmเกaี่ยtiวoกnบั ยoาfสNูบiไcฟoฟtiา้ nทe่เี ป) ็นผลิตภณั ฑร์ ปู แบบใหมแ่ ละ

เป็นท่ีนิยมในกลมุ่ วัยรนุ่ (43) อย่างไรก็ตาม ข้อบงั คบั เกยี่ วกับผลิตภณั ฑ์ยาสูบในประเทศสมาชกิ สหภาพยโุ รปยงั

ไมช่ ัดเจน ซึง่ เภปน็าวขก้อาจรณากต์ ดัิดใสนารกนาโิรคบตงั ินคเปบั น็ใชเห้กตฎผุ หลมหาลยักทดี่ทังานใหน้ั ผ้ ู้จทงึ่ีเสมพคี ผวลาิตมภจัณาเฑป์ย็นาทสูบ่ีตไอ้ มงส่ มากีมาารรถตเรลวิกจเสสพอไบด้ขสอ้ ง่ บผลังคับท่ี

ระบไุ วท้ใานใหอเ้นกุสิดโญั รคญแาลทะ่ยีภงัามวะชี แอ่ ทงรวกา่ ซงอ้ทนาตงา่กงฎๆหตมาามยมใาหโ้กดับยใบนรปษิ ี คทั .ยศ.าส19ูบ88เพมื่อีวแารกส้ไาขรปชรอื่ บั “ปTรhงุ eขHอ้ eบaังlคthบั ให้ครอบคลมุ และ
มปี ระCสoิทnธsภิeqาพueมnาcกeขsน้ึ of Smoking: Nicotine Addiction: A Report of the Surgeon General (U.S.

DepสaาrหtmรับenปtรoะfเทHศeไaทltยh aผnลdติ ภHuัณmฑaย์ nาสSeูบrผviลcิตesมา(1จ) ไาดก้อใธบบิ ยาายสกูบลไซกงึ่ แเลปะ็นผพล้ืนกรละ้มทลบกุ ตชอ่ นร่าดิ งหกนาย่ึงเมมีช่อื ่อืไดพ้รฤับกสษารศาสตร์

ว่า Niนcoโิ คtตinินeเขTา้ ไuปbแaลcะaผmลลพัพธร์ขะอรงาขชบบวนญั กญารัตติยิดาสสาูบรนพิโค.ศต.ิน2ใน5ร0่า9งกใาหย้คจวนาเมปหน็ มทามี่ ยาขอองงขยอ้ าสสรบูุปว3า่ ขหอ้ มหาลยกั ถดงึ งัยนาี้เสน้ หรอื ยา
เสน้ ปรงุ ไม่ว่าจ1ะ. มผใี บลติยภาัณแหฑง้ย์ หาสรูบอื รยวามอทดั ้ังเยจาอื สปบู นโรหงงราอื นไรมูป่ แซบึง่ มบตวน่างดๆว้ ยทกที่ ราะใหดเ้ากษิดหการรือตวิดสั สดาุทรนท่ี โิ าคขตนึ้นิ ใช้แทนกระดาษหรอื
ใบยาแหง้ โดย2เอ. ายสาารสนบู โิ มคตาหินไ่นั ดเ้รปบั ็นกฝารอพยิสๆูจนเท์ ราียงกหวล่ากั เ‘ภยสาชั เสวทิ้นย’าแวา่ลเ้วปน็นาสมาราทม่กีว่อนใดหว้้เกยิดใกบาตรอตงิดแขหอง้งรใบ่างจกาากยหมนรุษือยก์ไรดะ้ ดาษ
ดยแาลว้ สยว้ ูบจยปุดาไวัญสสว้บูบูห่าาเหชกผน่มาล3ราเติ.ตดยภิดียถกข(สัณaวึงบบัาdกฑรวกยdนันนาย์าicริโกาสพคtตาสiบูตoิดรรบู นิnทกสะหา)เารี่มปรรมาีลตน็เชสากัดิปบยพษสญั ถตญัาณหดิงึรญนาชะยทโินัตเาคปั่วดิิคสตโ็นอุ้มลูนิบืน่มกคทซวทรๆัง้ิกนงั้อทาใเยงานชแงสา่นกลหเขุ ลสตลเภ่มุฮ้นักาผยโเทรพภู้ทาอมี่สส่ีลขีนวัชอูบอนวง(ซงhิเทสผสิกeยูบูไ้พกrามoเยาแอi่เาnรลสงส)์ะพหยูบหพยรารฤพือสาอืตบสูบยโิกควบูาอรา่เเรื่นคสพ1มน้นยศ.ใศท(านาc.ส่ีใเoสช23ตcน้5้กรaข์3ลหiอเnป5้อรงeน็ปอืง)ไขยรยดะบาาใ้ ชวสหปานูบค้รกกงุวรา(ต4ากร4มาลเ)ดมมุ่หยีแกนมวมจี้ฎากะ้จยหันะขมไอามงย่มวี ่า
หลักฐกาลนาแยนเป่ช็นัดผวู้เส่าพคนปรไทะจยาเร(dิม่ aบilรyโิ ภsmคยoาkeสrูบs)ม(า1)ตใั้งนแจตาน่เมว่อืนใคดนกแลตมุ่ ่จนา้ี กมหเี พลยี ักงฐรอ้ายนลทะีพ่ 5อจทะ่สี ารมวาบรรถวเลมิกไเดส้ พเชย่นาสกบู ลได้อ้ (ง2)ยาสบู
ในสมถัยึงสแุโมขว้ ท่าัยไมก่ใอ็ชา่ทจกุ ทคนาใทห่ีเส้เชพ่ือผไลดิต้วภา่ ณั คฑนย์ ไาทสูบยจมะีวเัฒกิดนภธารวระมตทดิ สเี่ การ่ียนวโิขคอ้ ตงินกแบั ตกอ่ าุบรตับกิ ราิโรภณค์ขยอางสผูบู้ทมี่ไดาร้ ปบั รกะามรวาินณจิ ฉ7ัย0ว0่า ปี แต่
ถา้ จะมยกีดึ าถรือตหิดสลาักรฐนาิโนคตทินาเงพลิม่ าสยงู ลขกั ึ้นษมาณก์อกักว่าษสรารกเสค็ พงตเชิดื่อชมนันดิ อไดน่ื ้วๆ่าว(3ัฒ-5)นธในรชรว่มงกปาี รคบ.ศร.ิโ1ภ9ค8ย8ามสบี ูบทใคนวปารมะตเีพทิมศพไข์ทอยงมี
มากกววา่ารส3า0ร0Sปurแี gลeoว้ nอGยe่าnงไeรraกlต็’sามReรpาoยrtละไดเอ้กลีย่าดวตถ่าึงงผลๆกทระ่ีเกทีย่ บวทขาอ้งดง้ากนับกยาายสภบูาพแขลอะงกกาารรบตดิรโิสภารคนยโิ าคสตูบินขแลอะงสงั คมไทย
ในเชิงหวลฒั ักนกาธรรพร้นืมฐยาังนมขีออยงู่คกา่อรนตขิด้าสงานรชอ้ นยดิ ดดงังั กนลั้น่าวทดาังงนห้ี นง่ึ ทจี่ ะช่วยในการเขา้ ใจวฒั นธรรมไทยอนั เก่ียวขอ้ งกบั การ
เบทชว่ีรงิ ิโ่าสภปัญครลยะกัาสคสษบาูบวณก่าคา21์นือร..ยั่นณากคกกบขตส์แาบือาาิดทบูลรรรสวบสะคตภนานาน้อพรรากท่าน้บาพษฤาตจงิโสรบตาอ่คะคตนยแกิกตเวิดอนีปลารินาสงรทะรน็ไมแาขดเ่ีมครภลเฉบไ้ขนตวะพวาวา้ิโาก่าแษานคใมงาละกจาตรหะเไๆาในิจเมทขนมราขทาตา้ยะภาอแี่กถดิจยแาตงกงึสงททษคสกวา(าี่เา่ต้นารsกๆรคา่นแpในดินงนeิโลดกิโคขกcสะคนั้วตล้ึiนตังfคยในิiมุ่ คจcนินวมวามใาชgัยลีนกม่วeอกัสผคงnหน่ื วษลว่oวมัยตินาณtรตาyภวมใย่าะpหมัณคงทeเทญิดปฑsๆ่ีคง้ั )ข็น์ยล่กนเแาอว้คาปไสลรนงาทน็ บูะทคผเสยตขปานสิ่งใควัอ็นทใชมรวงนผี่สับใ้วทานสาัยมลี่ส(คังกรเมrรขัญeคุ่นาา้า้าcมรตจงใจeบจนอ่ขาะpรกกรั่นึ้นมtปู าโิoรโีเจภแรออะrาวบกคงบsกาบาuยงบคสแbแากาทลtนสโyาาะวูบดpใรแทหดeในทา้หคsงว2)น้งั้คกทนทกวาคาม่ีลด้ีรางา่มุีขว้มนอยคหง้ีเือมหาคตยาผุ วลา่
‘ยา’ และคาว่า ‘สแบูกไ้’ขแปลญั ะหจาากลักษณะการผสมคาโดยนาคากริ ยิ า ‘สบู ’ ไปประกอบกับคาวา่ ‘ยา’ ทาให้
สันนษิ ฐานไดว้3่า. คกาานรส้ีนรา่ ้าจงะคเวปาม็นตคราะทห่ใี นชักก้ รนั ู้ถอึงพยษิา่ งภแยั พแลระห่ อลันาตยรเามยอื่ ตไอ่ ดรร้า่ ับงกอาทิ ยธแพิละลจกติ าใรจบขอรงโิ ผภู้ทคีก่ ยาาลสังบูเผดช้วิญยกวับิธปกี ญั ารหเาสพด้วย
กลอ้ งหรอื การมวนกาเสรตพิดจสาากรชนาิโควตตนิ่าเงปปน็ รสะงิ่ เทที่สศาแคลญั ้วดรว้วมยทข้ัง้อกมารูลเเรชียิงนปรรแู้ ะลวะัตแนศิ วาทสาตงรก์ า2รปปฏรบิ ะตั กิตาวั รใหค้หอื ลดุ พน้ จาก
สถานการณ์การเสพปตญัดิ สหาารดนังิโกคลต่านิ วทั่วโลก
รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกลุ วฒั นา

ขอ้ มลู ทวั่ ไปเกยี่ วกับการเสพติดสารนโิ คติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวฒั นา

94 วิทยาลัยแพทยศาสตรแ์ ละการสาธารณสขุ

◉ 2964 ◉

1. คนไทยแต่เดมิ จะเรยี กคาว่า ‘ยาสูบ’ เป็นคากลาง ๆ วา่ ‘ยา’ และใช้คาว่า ‘ยา’ ไปประกอบกับ

คาอื่น ๆเพ่ือสรา้ งคาผสมใหม่ทีบ่ อกลักษณะของยาสูบแต่ละประเภท เชน่ คาว่า ยาเส้น ยาฉุน

ยาจืด ยานัตถ์ุ ยามวน เป็นตน้ (45-47)

2. ลักษณะการบรโิ ภคยาสูบดว้ ยวิธีการอน่ื ๆ เช่น อมจุกไวข้ ้างแก้มหรือมมุ ปากเคยี้ วกบั หมากและ

ยัดเข้าทางจมกู ดงั น้นั คาวา่ ยาสูบจงึ น่าจะเปน็ คาไทยแทท้ ไี่ ดใ้ ช้หรอื บัญญัติคาขึ้นใชเ้ พอ่ื หมายถงึ

คาวา่ tๆobในacวcัฒoนแธลรระมไดไทใ้ ชย้เทปี่ค็นนคไาทกยลไาดง้สๆรา้มงาขจึ้นนบเถพทึงอื่ ปทเัจ่ีร1ยีจกุบยนั านสูบอใกนจปากระคเาภวท่าหยราอื หลักรือษณยาะสทูบแี่ แตลก้วตย่างั งมี
คาอื่น ข้อมูลทว่ั ไปเกีย่ วกับสารนิโคติน

กัน (48-50) ดงั น้ี
5.1 ยาฉุน ยาจืด ยาแดง และยา(เGสeน้ nปeรrุงal(รIปูnภfoาrพmทa่ี 1t0io)n of Nicotine)

คาทีเ่ กีย่ วกบั ยาสูบเหล่านี้เป็นคาท่ใี ช้เรยี กใหห้ มายถงึ ยาเสน้ ท่ีมีคุณลกั ษณะท่แี ตกตา่ งกนั โดยที่ ยา

ฉนุ หมายถึง ยาเสภน้ าชวนกาดิ รฉณุน์ตสิด่วสนามรนาโิกคมตสีนิ ีนเปา้ ็นตเาหลตแุผกล่ใหชลส้ กั ูบทหี่ทารใอื หก้ผนิ ู้ทก่ีเสบั พหผมลาติ กภัณแฑตย์่สาว่ สนบู ใไหมญ่สา่ชมาาวรบถเ้าลนกิ นเสิยพมไนด้าสม่งาผมลวน

สูบโดยมวทนาดใหว้ เ้ยกใิดบโจรคาแกลใะบภตาวอะงแแทหร้งกซใบอ้ นบตวั ่างเปๆลตือากมฝมาักขโดา้ ยวใโนพปดี อค.่อศน. 1ใ9บ8ม8ะมกวี าาหรสราอื รกชรอื่ ะ“ดTาhษeบHางeaๆlthหรือบรรจกุ ลอ้ ง
สบู ดังนัน้ Cยoาnเsสeน้quสe่วnนcใeหsญoท่ f ี่ชSmาวoบkา้inนgเ:รียNกicกoันtiจnงึeหAมdาdยicถtงึioยn:าฉAุนReสpาoหrรt ับofยtาhจeืดSuหrมgeาoยnถงึGeยnาeเสraน้ lช(Uน.ิดS.ท่ไี ม่ฉุนสี
ค่อนขา้ งขDาeวpชaาrtวmบe้าnนtนoิยfมHใeชa้กltนิ hกaบั nหdมHาuกmสa่วnนSยerาvแicดeงs ห(1)มไาดย้อถธึงบิ ายยากเลสไน้ กอแกีละปผรละกเรภะททหบนต่อึงมรา่ีลงกั ษายณเมะื่อเปได็นร้ เบั สสน้ าแรดง

ยาเสน้ ชนนิดโินค้เีตขินา้ เใขจา้ วไป่ามแลิใชะผ่ยลาลเสัพ้นธใ์ขบอยงขาบพว้ืนนเกมาอื รงตดิ เพสารรานะิโเคปตน็ ินยในารเสา่ งน้ กทาคี่ยนจจนนีเปท็นีอ่ ทยม่ี ูใ่ านขปอรงขะอ้เทสรศุปไท3ยขในอ้ หสลมกั ยั กดอ่ังนน้ี นิยม
บรรจกุ ล้องสบู จงึ อ1า. จเผปลน็ิตภไปัณไฑด์ยว้ า่าสไูดบร้มวกี มาทร้ังนยาาเสขูบา้ โยรงางสาูบนทรูปี่เปแ็นบบยตาเ่าสง้นๆสทีแ่ีทดางใมหา้เกจดิากกาปรรตะิดเสทาศรนสโิาคธตาินรณรัฐประชาชน
จีน และเชน่ เดยี วก2.ันกสับายรนาโิเคสต้นินปไรดงุ้รทบั เี่กปาน็รพใบิสูจยนา์ทสาูบงทห่มีลกัิใชเภ่ใบสัชยวาิทพย้นื าเวมา่ อืเปง็นจสางึ รเขท้า่ีกใ่อจใวหา่ ้เกเปดิ ็นกายราตเดิสข้นอทงนี่ร่าางเกขา้ายจมานกุษย์ได้
ต่างประเทศเพื่อใช3.้บรข(รaบจdวุกdนลicกอ้tาiงoรสnกบูา) รต(4ดิ6,ส47า)รนโิ คตินทั้งทางหลักเภสชั วิทยาและพฤติกรรมศาสตร์ เป็นขบวนการเดียวกนั

กับการตดิ สารเสพติดชนิดอื่น ๆ เช่น เฮโรอนี (heroin) หรือโคเคน (cocaine)

ปญั หาการตดิ สารนโิ คตนิ เปน็ ปัญหาทัว่ โลกทง้ั ในกล่มุ ผ้ทู ี่ลองเสพยาสบู พบวา่ 1 ใน 3 ของประชากรกลุ่มนี้จะ

กลายเปน็ ผู้เสพประจา (daily smokers) (1) ในจานวนคนกลุ่มนี้ มเี พยี งรอ้ ยละ 5 ท่ีสามารถเลกิ เสพยาสบู ได้ (2)

ถึงแม้วา่ ไม่ใช่ทกุ คนท่ีเสพผลิตภัณฑ์ยาสบู จะเกดิ ภาวะติดสารนิโคตนิ แต่อุบตั ิการณข์ องผู้ทไ่ี ด้รบั การวนิ ิจฉยั ว่า

มกี ารตดิ สารนโิ คตนิ เพม่ิ สงู ขนึ้ มากกว่าสารเสพติดชนิดอนื่ ๆ (3-5) ในชว่ งปี ค.ศ. 1988 มีบทความตีพมิ พ์ของ

วารสาร Surgeon General’s Report ไดก้ ล่าวถึงผลกระทบทางด้านกายภาพของการตดิ สารนโิ คตินและ

หลักการพื้นฐานของการติดสารชนิดดงั กล่าว ดังน้ี

5ยา.2ต้งัยายตา21อ้ัง..ดั ยกบตกาเปาาิดอทรรสน็ัดบคตาคาน้อรทานบพตทโิสบอ่คี่ในยกชตอีนานิเ้ งรรทไแขียดเ่ี ลฉบกไ้ ะรพววยกปูแนาาาละภกเระเสาจเามขรน้าพาตา้ะหกถทดิจรกึงสง่ี สือว1า(าา่ยร0sรคนpานนeฉิโยโิคกcนุคตาลiตfฉนิiมุ่หcนิ ุนวรใgยันือeยอผnยานื่ ลoาจิตtสรืดyภวบู pมัณ(ต5eท1ฑาs)้ัง)ย์มกแาลาสลรกั บูะทษตขาณควัอรวงะบัวากยัม(ารเrขeุ่นรา้cจใจeดัจะpรใมtหูปoีโเ้แอrปบกsน็บาuสกแbท้อลtyาะนpใแหeนเ้คsพว)นทื่อทกากม่ีลงา่มุีขรนอง้ี
จาหน่าย ดังเชน่ ยาตง้ัขบหวมนากยาถรตึงิดยสาาฉรนุนโิ ทคพี่ตนิบั ทเปี่แตน็ กแตผ่า่นงกแนับในนบชว่างงวซยั ้อตนา่ งกนัๆเเปปน็น็ ตส่งิงั้ ทแี่สตา่มคีกญั รตะ่อดกาาษรหวา่องพแนันวโทดายงรกอาบร
เฉพาะตอนกลาง สาหแรกับไ้ ขยปาญั อหดั าหมายถงึ ส่วนใดส่วนหนึ่งของตน้ ยาสบู ซึ่งได้ปั่นหรือยอ่ ยเพ่อื อดั เปน็ แผน่ โดย
อาจจะมวี ตั ถุอน่ื เจ3อื . ปกนาอรยสู่ดร้าวงยคหวารมอื ตไมระ่กหไ็ นดัก้ นรูถ้องึ กพจิษาภกัยนแัน้ ละยอังนมตีครายอตื่นอ่ รๆา่ องีกาเยชแน่ ละคจาติ วใ่าจขลอกู งผยู้ทาีก่ หาลรอืังเหผช่อิญยากซบั ง่ึปญั หา
การตดิ สารนิโคตินเป็นสิง่ ที่สาคัญ รวมทั้งการเรยี นรแู้ ละแนวทางการปฏิบตั ติ ัวใหห้ ลดุ พ้นจาก

สถานการณ์การเสพติดสปารญั นหิโคาดตงันิ กทล่ัวา่ โวลก รศ.ดร.ภก.อนนั ต์ ไชยกุลวฒั นา

ข้อมูลทั่วไปเกยี่ วกบั การเสพติดสารนิโคติน 95 รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา
วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสขุ

◉ ◉9256

หมายถึง ใบยาสบู ที่ถกู อดั เป็นหอ่ ๆ แยกไว้หลังการบ่มและคดั คุณภาพแลว้ ก่อนการนาไปจาหน่าย (52,53)
(รูปภาพที่ 11)

บทที่ 1

ขอ้ มูลท่ัวไปเก่ียวกับสารนิโคตนิ

(General Information of Nicotine)

รูปภาพท่ี 11 ยาตง้ั ยาอัด (51)

ภาวการณต์ ิดสารนิโคตินเปน็ เหตผุ ลหลกั ท่ที าใหผ้ ู้ท่ีเสพผลิตภัณฑย์ าสบู ไมส่ ามารถเลกิ เสพได้ สง่ ผล

ทาใ5ห.้เ3กิดยโราคเคแลีย้ ะวภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆตามมา โดยในปี ค.ศ. 1988 มีวารสารชอ่ื “The Health
ConนsอeqกuจeาnกcกeาsรoบfรSิโภmคoยkาinสgูบ: ดN้วicยoวtิธinีกeารAจdุดdสicูบtiแonล:้วAคRนeไpทoยrtในoสf มthยั eกอ่Suนrยgeงั oนnิยมGนenาสer่วaนl ใ(ดUส.S่ว.นหนึง่ ของใบ
ยาแหDง้ eหpรaอื rยtmาเeสnน้ tชoนfิดHฉeุนalทthีเ่ รaยี nกdว่าHuยmาฉaนุn Sมeาrปviรcงุeหs ร(1อื ) ปไดน้อดธิบ้วยายวกัตลถไอุกน่ืแลเะพผือ่ลใกหระ้มทีรบสตช่อารต่าแิ งลกาะยกเลม่ินอื ไหดอร้ ับมสชาวรนอม

และเคนีย้ิโควตยนิ าเขสา้ ูบไปปแรละะเผภลทลนพั ีจ้ ธงึข์ เอรงียขกบววา่ นกยาารเตคดิีย้ สวาร(5น4)โิ คในตนิกใานรรอา่ มงกชาายวบจนา้ นเปมน็ กั ทนม่ี ยิาขมอองมขจอ้ กุสรไวปุ ้ม3มุ ขปอ้ าหกลขัก้างดแังกนม้ี ถ้าเคีย้ วก็
มักเคีย้ วกับหม1า. กผโดลยิตภเชัณือ่ ฑว์ย่าาจสะูบชร่ววยมใทห้งั ้หยมาสาบูกโอรรงง่อายนขรึ้นูปแบบาบงตค่านง กๆ็ใชท้ยที่ าาเใสหน้้เกชดิ นกดิารจตืดิดขสัดารถนตู โิ าคมตซนิ ีกฟนั หนา้ กอ่ นอม
เค้ยี วไปกับหม2า.ก สทางั้รนนี้ิโอคตานิจเไปด้รน็ ับเกพารราพะิสตจู ้อนง์ทกาางรหขลัดักคเภรสาัชบวขิทอยงาสวา่ีปเูนป็นแสดางรทท่ีตีก่ ิด่อฟใหัน้เกจดิากกากราตรดิ เขคอย้ี งวรหา่ งมกาากยอมอนกษุ บยไ์า้ ดง้
(addiction)
(รูปภาพท่ี 123). ขบวนการการตดิ สารนิโคตินทั้งทางหลักเภสัชวิทยาและพฤติกรรมศาสตร์ เปน็ ขบวนการเดียวกัน

กับการติดสารเสพติดชนดิ อ่ืน ๆ เชน่ เฮโรอีน (heroin) หรือโคเคน (cocaine)

ปัญหาการติดสารนิโคตินเปน็ ปัญหาทั่วโลกท้ังในกลมุ่ ผทู้ ่ีลองเสพยาสบู พบว่า 1 ใน 3 ของประชากรกล่มุ นจ้ี ะ

กลายเปน็ ผู้เสพประจา (daily smokers) (1) ในจานวนคนกลุ่มนี้ มเี พียงรอ้ ยละ 5 ทส่ี ามารถเลิกเสพยาสูบได้ (2)

ถึงแมว้ า่ ไมใ่ ชท่ ุกคนท่ีเสพผลิตภณั ฑ์ยาสบู จะเกดิ ภาวะตดิ สารนโิ คติน แต่อุบัตกิ ารณ์ของผู้ท่ไี ด้รับการวินิจฉัยวา่

มกี ารตดิ สารนโิ คตินเพิ่มสงู ขึ้นมากกว่าสารเสพติดชนิดอืน่ ๆ (3-5) ในชว่ งปี ค.ศ. 1988 มีบทความตีพมิ พ์ของ

วารสาร Surgeon General’s Report ได้กล่าวถึงผลกระทบทางด้านกายภาพของการตดิ สารนโิ คตินและ

หลกั การพื้นฐานของการตดิ สารชนดิ ดงั กล่าว ดังนี้

1. การค้นพบยนี ทเี่ ฉพาะเจาะจง (รspูปeภcาifพicทge่ี 1n2otยypาเeคsีย้) วแล(ะ55ต)ัวรบั (receptor subtypes) ท่ีมี

บทบาทต่อการขบวนการตดิ สารนโิ คตนิ

สรปุ ไดว้ ่าคาว2า่ . ‘บกุหารรตี่’อหบมสานยอถงแึงลยะากสารบู เทข้าี่มถีลงึ กัสาษรณนโิะคเตปนิ น็ ใมนผวลนิตยภาัณเสฑ้น์ยหารสือบู ยขาอเงสวน้ยั รปุ่นรงุจซะมกิ ีโาอแกลาตสหทารใอื หซ้คิกนากรล์ ุ่มไมน้ี่ว่าจะมี
ใบยาแหง้ หรอื ยาอตัดดิ เสจาือรนปโินคหตินรอืไดไ้ไมว่ แซลึง่ ะมมวานกดกวว้ า่ยคกนรกะลดุม่ าวษัยหอน่ืรือรววัตมถททุัง้ กีท่ าารขทึ้นาคใวชา้แมทเขน้ากใจรระปู ดแาบษบหแรลือะใแบนยวาทแาหงขง้ อหงรือยา
อัดว่าดว้ ยกฎหมาขยบยวานสกูบาเรพตอ่ืิดใสหาร้ผนู้อิโา่คนตไินดทเ้ แ่ีขตา้ กใจตเ่ากงกย่ี นัวใกนับชผ่วลงวิตยั ภตัณ่างฑๆย์ เาปสน็ ูบสทิง่ ทีม่ ี่สจี าาคหญั นตา่ อ่ ยกใานรปวารงะแเนทวศทไาทงยกแารละ
ผย3ู้แ.าสตกแกบูง่ กาาขโรรไ้รอขสตงอปริดงธา้สัญางิบนาคหราวาน(ยาfิโaเมคพcตติม่tรนิoะเเตrหปyิมนน็ เcักสกiร่งิgี่ยทถู้ aวงึ่ีสrพกeาิษคับttญัภปeัยรsรแะ)วลเมภะทอทั้งนั ขกตาอรรงาเผรยียลตนอิ่ตรรภู้แ่าณังลกะฑาแย์ยนแาวลสทะูบาจงโิตกดใายจรขแปอบฏง่งบิ ผอัตู้ทอติ ก่ี กวั าใเลหปังห้เน็ ผลชุด4ิญพกกน้ ลบั จุ่มปากญั ดหงั าน้ี
ต่างประเทศ (56)
1.

สถานการณก์ ารเสพปตัญดิ สหาารดนังิโกคลตา่ นิ วทัว่ โลก รศ.ดร.ภก.อนนั ต์ ไชยกลุ วัฒนา

ข้อมลู ทว่ั ไปเก่ียวกับการเสพติดสารนิโคติน รศ.ดร.ภก.อนันต์ ไชยกุลวัฒนา

96 วิทยาลยั แพทยศาสตร์และการสาธารณสุข

◉ 2966 ◉