ประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่3

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 180 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 กลุมตัวอยาง คัดเลือกตัวอยางแบบเจาะจง (Purposive sampling) และยินยอมเขารวมโครงการวิจัยดวย ความสมัครใจ ใชเกณฑหรือการประมาณขนาดของกลุมตัวอยางคิดเปน 30% ของประชากรทั้งหมด ไดแก ผูปวยนอก ที่มารับบริการ ในระหวางเดือน กันยายน - พฤศจิกายน 2566 จำนวน 20 ราย เกณฑการคัดเขา (Inclusion criteria) 1) เปนผูปวยคลินิกเบาหวานที่มารับบริการที่โรงพยาบาลกำแพงเพชร 2) อายุอยูระหวาง 20 ป ขึ้นไป 3) ยินยอมเขารวมโครงการ 4) ไมเคยแพสมุนไพรหรือยาผสมกัญชา 5) ไมมีภาวะการทำงานของไตผิดปกติ (eGFR ≥ 60) (ไมมีโปรตีนรั่วในปสสาวะ) และ/หรือมีกาย วิภาคของไตผิดปกติ และไมมีภาวะการทำงานของตับผิดปกติและ/หรือมีกายวิภาคของตับผิดปกติ 6) มีสัญญาณชีพและอาการทางคลินิกคงที่ (Vital signs stable & clinically stable) 7) ผูปวยเบาหวานที่มีอาการนอนไมหลับ 8) แพทยหรือแพทยแผนไทยวินิจฉัยลงความเห็นวารักษาดวยน้ำมันกัญชาได เกณฑในการคัดออก (Exclusion criteria) 1) ผูปวยตั้งครรภหรือใหนมบุตร 2) ผูปวยที่รับยาตานการแข็งตัวของเลือด (Warfarin) 3) ผูปวยโรคจิตเภท (Schizophrenia) อาการไมสงบ 4) โรคจิตจากสารเสพติด 5) โรคอารมณสองขั้ว (Bipolar disorder) 6) โรคซึมเศรา (Depressive disorder) หรือปวยที่มีประวัติพยายามทำรายตนเอง (Suicidal idea/suicidal) กลุมตัวอยาง จะไดรับยาเบาหวานที่แพทยแผนปจจุบันจายใหรับประทานตามปกติและไดรับน้ำมันกัญชา ในปริมาณ 3 หยด/ครั้ง สำหรับเพศหญิง และ 5 หยด/ครั้ง สำหรับเพศชาย ใหหยดวันละ 1 ครั้งกอนนอน เมื่อครบ ระยะเวลา 3 เดือน จะประเมินผลคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิต 2.2 เครื่องมือที่ใชในการวิจัย ประกอบไปดวย 3 สวน สวนที่ 1 ขอมูลทั่วไป ประกอบดวย เพศ อายุ สถานภาพการศึกษา อาชีพ น้ำหนัก สวนสูง โรคประจำตัว สวนที่ 2 แบบสอบถามคุณภาพการนอนหลับ (สุธีคงนันทะ, 2565) (Thai version-Pittsburgh Sleep Quality Index: PSQI) ประกอบดวยคำถาม 7 องคประกอบ คือ 1. คุณภาพการนอนหลับเชิงอัตนัย 2. ระยะเวลา ตั้งแตเขานอนจนกระทั่งหลับ 3. ระยะเวลาการนอนหลับ 4. ประสิทธิภาพการนอนหลับโดยปกติวิสัย 5. การรบกวน การนอนหลับ 6. การใชยานอนหลับ 7. ผลกระทบตอการทำกิจกรรมในเวลากลางวัน สวนที่ 3 แบบประเมินคุณภาพชีวิตการใชแบบสอบถาม EQ-5D-5L (EuroQol, 1990; Pattanaphesaj & Thavorncharoensap, 2015) แบบสอบถาม EQ-5D-5L ประกอบดวยคำถาม 5 ขอ (หรือ 5 มิติสุขภาพ) แตละขอให ผูตอบแบบสอบถามทำเครื่องหมายถูกในชองสี่เหลี่ยมที่ตรงกับสุขภาพของตนเองในวันที่ทำแบบสอบถามมากที่สุด คำตอบที่ไดประกอบดวยตัวเลข 5 ตัวเรียงตามมิติทางสุขภาพ โดยเลข 1 หมายถึงไมมีปญหา เลข 2 หมายถึงมีปญหา

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 181 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 เล็กนอยเลข 3 หมายถึงมีปญหาปานกลาง เลข 4 หมายถึงมีปญหามาก เลข 5 หมายถึงไมสามารถทำกิจกรรมนั้นได หรือมีปญหามากที่สุด 2.3 การเก็บรวบรวมขอมูล การเก็บรวบรวมขอมูลครั้งนี้ ไดดำเนินการเก็บรวบรวมขอมูลระหวางเดือนกันยายน พ.ศ. 2566 – เดือน พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 โดยมีขั้นตอนดังนี้ 1. ผูวิจัยทำหนังสือขออนุญาตเก็บขอมูลกลุมตัวอยาง 2. คัดเลือกกลุมตัวอยางตามเกณฑการคัดเขา ชี้แจงวัตถุประสงคการวิจัย 3. เก็บรวบรวมขอมูลคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิตผูปวยเบาหวานกอนทำการวิจัย 4. เมื่อครบกำหนด 3 เดือน เก็บรวบรวมขอมูลคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิตของผูปวย เบาหวานหลังการวิจัย 2.4 การวิเคราะหขอมูล 1. วิเคราะหขอมูลทั่วไปของกลุมตัวอยาง ดวยสถิติ การแจกแจงความถี่ จำนวน รอยละ คาเฉลี่ย สวน เบี่ยงเบนมาตรฐาน และคาต่ำสุด คาสูงสุด 2. เปรียบเทียบผลกอน-หลังคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิตกอน–หลังการรักษาดวยสถิติ paired t-test 2.5 จริยธรรมในการวิจัย การศึกษานี้ไดรับการอนุมัติจากคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย โรงพยาบาลกำแพงเพชร เลขที่ 24/2566 ID04–05–166T เมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม 2566 3. ผลการวิจัย การศึกษาผลของการใชน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) โดยเปรียบเทียบประสิทธิผลและความปลอดภัยการใช น้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) กอนและหลังการทดลอง โดยมีกลุมทดลองจำนวน 20 ราย มีผลการศึกษาดังนี้ 3.1 ขอมูลทั่วไป กลุมตัวอยางจำนวน 20 ราย เปนเพศหญิงรอยละ 70 และเพศชายรอยละ 30มีอายุ 61-80 ปมากที่สุดรอย ละ 50 โดยมีอายุเฉลี่ย 58.20 ± 13.14 มีระดับการศึกษาเปนระดับระดับประถมศึกษามากที่สุดรอยละ 55 อาชีพ แมบาน-พอบานมากที่สุดรอยละ 25 มีน้ำหนัก 70 กิโลกรัมขึ้นไปมากที่สุดรอยละ 65 โดยน้ำหนักเฉลี่ย 69.45 ± 14.92 กิโลกรัม มีสวนสูง 150-159 เซนติเมตร มากที่สุดรอยละ 40 โดยมีสวนสูงเฉลี่ย 160.65 ± 9.87 เซนติเมตร มี โรครวมคือความดันโลหิตสูงรอยละ 20 ไขมันในเลือดสูงรอยละ 20 และมีทั้งความดันโลหิตสูงรวมกับไขมันในเลือด สูงสุดที่สุดคือรอยละ 45 ดังแสดงในตารางที่ 1

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 182 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ตารางที่ 1 แสดงจำนวน รอยละ คาเฉลี่ยและสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของกลุมตัวอยางจำแนกตามขอมูลทั่วไป (n=20) Characteristics Frequency (Percent) Mean ± SD Gender Male 6 (30.0) Female 14 (70.0) Age (years) 21-40 2 (10.0) 41-60 8 (40.0) 58.2 ± 13.1 61-80 10 (50.0) Education Elementary school Junior high school Senior high school 11 (55.0) 2 (10.0) 3 (15.0) High vocational certificate 1 (5.0) Bachelor’s degree 2 (10.0) Uneducated 1 (5.0) Occupation Unemployed 5 (25.0) Merchant 4 (20.0) Business 3 (15.0) Government officer 1 (5.0) Self employed 4 (20.0) Office worker 2 (10.0) Farmer 1 (5.0) Weight (kg) 40-49 2 (10.0) 69.5 ± 14.9 50-59 3 (15.0) 60-69 2 (10.0) ≥70 13 (65.0) Height (cm) 140-149 1 (5.0) 160.7 ± 9.9 150-159 8 (40.0) 160-169 6 (30.0) ≥170 5 (25.0) Comorbidity Hypertension 4 (20.0) Dyslipidemia 4 (20.0) Hypertension & Dyslipidemia 9 (45.0)

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 183 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 3.2 ผลการศึกษาคุณภาพการนอนหลับ ผลการเปรียบเทียบคุณภาพการนอนหลับ พบวาหลังใชน้ำมันกัญชาติดตอกัน 3 เดือน กลุมทดลองมี ภาวะการนอนไมหลับดีขึ้น มีคะแนนคุณภาพการนอนหลับเฉลี่ยเปรียบเทียบกอนและหลังใชน้ำมันกัญชาสูตรหมอเด ชาคือจาก 10.60±2.14 เปน 4.60±0.82 คะแนน ตามลำดับ โดยหลังการทดลองกลุมตัวอยางมีคาเฉลี่ยลดลงอยางมี นัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (p<0.001) ดังตารางที่ 2 ตารางที่2 ผลการเปรียบเทียบคุณภาพการนอนหลับ (n=20) Sleep quality Mean±SD p-value* Pre (baseline) 10.60±2.14 0.001 Post (12 weeks) 4.60±0.82 Note: *p<0.05 3.3 ผลการศึกษาคุณภาพชีวิต ผลการเปรียบเทียบคุณภาพชีวิต พบวาหลังใชน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ติดตอกัน 3 เดือน มีคุณภาพชีวิต เพิ่มขึ้น มีคะแนนคุณภาพชีวิตเฉลี่ยเปรียบเทียบกอนและหลังทดลอง คือจาก 0.83±0.20 คะแนน เปน 0.96±0.07 ตามลำดับ ซึ่งแตกตางกันอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (p<0.011) ดังตารางที่ 3 ตารางที่3 ผลการเปรียบเทียบคุณภาพชีวิต (n=20) Quality of life Mean±SD p-value* Pre (baseline) 0.83±0.20 0.011 Post (12 weeks) 0.96±0.07 Note: *p<0.05 4. วิจารณผลการวิจัย การวิจัยในครั้งนี้เปนการศึกษาประสิทธิผลการใชน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ตอคุณภาพการนอนหลับและ คุณภาพชีวิตของผูปวยเบาหวานเขารับบริการในคลินิกเบาหวาน โรงพยาบาลกำแพงเพชร จำนวน 20 ราย ผลการวิจัยพบวาหลังการทดลองกลุมตัวอยางมีคุณภาพการนอนหลับเพิ่มขึ้น โดยพบวาจากแบบสอบถาม PSQI ภาวะการนอนไมหลับ มีคะแนนการนอนไมหลับลดลงอยางมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.001) จาก 10.60±2.14 คะแนน เปน 4.60±0.82 คะแนน ซึ่งแสดงใหเห็นวาหลังการทดลองมีคะแนนการนอนไมหลับดีขึ้น 6.00 คะแนน สวนคาเฉลี่ย คุณภาพชีวิตเปรียบเทียบกอนและหลังใชน้ำมันกัญชาสูตรหมอเดชาเพิ่มขึ้นจาก 0.83±0.20 คะแนนเปน 0.96±0.07 โดยเพิ่มขึ้นอยางมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.011) ซึ่งสอดคลองกับการศึกษาเรื่องประสิทธิผลของน้ำมันกัญชาสูตร อ.เดชา ตอคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิตในผูปวยนอก ณ คลินิกหางกระรอก โรงพยาบาลพระอาจารยฝน ซึ่งเปนการศึกษายอนหลัง พบวาคุณภาพการนอนหลับเฉลี่ยเปรียบเทียบกอนและหลังรับประทานน้ำมันกัญชาลดลง อยามีนัยสำคัญทางสถิติ จาก 14.07 ± 1.87 คะแนน เปน 7.35 ± 1.90 คะแนน ตามลำดับ และคุณภาพชีวิตเฉลี่ย กอนเริ่มการรักษาคือ 0.80±0.19 และหลังไดรับการรักษาในเดือนที่ 3 คือ 0.86 ± 0.16 โดยเพิ่มขึ้นอยางมีนัยสำคัญ

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 184 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ทางสถิติ (p<0.05) (กัญญาภัค ศิลารักษ, 2565) สอดคลองกับการศึกษาในกลุมตัวอยางโรคนอนไมหลับ ที่ ทำการศึกษาโดยใชตำรับศุขไสยาศน น้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) และยาหอมเทพจิตร หลังการศึกษากลุมตัวอยางมี คาเฉลี่ยคุณภาพการนอนหลับ (PSQI) ดีขึ้นเปน 5.20 คะแนน จากกอนการศึกษาคือ 10.06 คะแนน (ศรัณยา คงยิ่ง และธัญญลักษณศิริยงค, 2566) นอกจากนี้จากการศึกษาของ ปยวรรณ เหลืองจิรโณทัย และคณะ (2564) การใช น้ำมันกัญชาขององคการเภสัชกรรม ในคลินิกกัญชาพบวาสามารถเพิ่มคุณภาพชีวิต และลดอาการปวดในผูปวยได อยางมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.001) (ปยวรรณ เหลืองจิรโณทัย และคณะ, 2564) ดังนั้นน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) มีประสิทธิผลตอการนอนหลับและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของผูปวยเบาหวาน 5. สรุปผลการวิจัย น้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) สงผลใหคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิตของกลุมตัวอยางดีขึ้น ดังนั้น สามารถสงเสริมใหมีการใชตอไปในอนาคต ขอเสนอแนะ 1. ควรมีการวิจัยกับกลุมผูปวยจำนวนที่มากขึ้น (Large study size) มีกลุมเปรียบเทียบ และเปนการทดลอง ที่ปดขอมูล (Blinded experiment) เพื่อที่จะทำใหสามารถวิเคราะหนัยสำคัญทางสถิติไดดีขึ้น 2. การศึกษาติดตามผลควรมีระยะยาวขึ้น เพื่อดูผลการรักษาและผลขางเคียงในระยะยาว การใชสารสกัด กัญชาในการรักษาผูปวยเบาหวานในระยะยาว (Long-term) ยังมีการศึกษาวิจัยที่จำกัด และสวนใหญเปนการศึกษา กลุมผูปวยจำนวนนอยเกินไปจำเปนอยางยิ่งที่ควรทำการศึกษาที่ขนาดใหญมากขึ้น เพื่อยืนยันประโยชนของการใช กัญชาในการดูรักษาแลผูปวยเบาหวาน กิตติกรรมประกาศ ขอขอบคุณผูบริหาร แพทย เภสัชกร พยาบาล และบุคลากรของโรงพยาบาลกำแพงเพชร ที่อนุเคราะหให ขอมูลสนับสนุนอำนวยความสะดวกดานอุปกรณทางการแพทยตาง ๆ และสถานที่ในการเก็บขอมูลวิจัยในครั้งนี้ เอกสารอางอิง กรมการแพทย. (2562). คำแนะนำการใชกัญชาทางการแพทย(ฉบับปรังปรุงครั้งที่ 4). กรมการแพทย กระทรวง สาธารณสุข. กัญญาภัค ศิลารักษ. (2565). ประสิทธิผลของน้ำมันกัญชาสูตร อ.เดชา ตอคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิตใน ผูปวยนอก ณ คลินิกหางกระรอก โรงพยาบาลพระอาจารยฝน อาจาโร. วารสารศูนยอนามัยที่ 9, 16(3), 1097-1108. ปยวรรณ เหลืองจิรโณทัย ศิริพร ปาละวงศและทัศนีย กามล. (2564). ประสิทธิผลของสารสกัดกัญชา คลินิกกัญชา ทางการแพทย โรงพยาบาลลำปาง. วารสารการแพยแผนไทยและการแพทยทางเลือก, 19(1), 19-33. มัทนา เครื่องเงิน และแดนชัย เครื่องเงิน. (2557). การใชสมุนไพรรักษาโรคเบาหวาน. สักทอง: วารสารวิทยาศาสตร และเทคโนโลยี (สทวท.), 1(1), 1-9.

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 185 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ศรัณยา คงยิ่ง และธัญญลักษณ ศิริยงค. (2566). ประสิทธิผลของตำรับยาสมุนไพรที่ใชในการรักษาโรคนอนไมหลับ โรงพยาบาลพุนพิน จังหวัดสุราษฎรธานี. วารสารการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลือก, 21(2), 296- 306. สุธี คงนันทะ. (2565). ปญหาคุณภาพการนอนและปจจัยที่เกี่ยวของในพยาบาลโรงพยาบาลบานดาน. วารสาร การแพทยโรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร บุรีรัมย, 37(3), 609-619. American Diabetes Association Professional Practice, C. (2024). 7. Diabetes Technology: Standards of Care in Diabetes-2024. Diabetes Care, 47(Suppl 1), S126-S144. https://doi.org/10.2337/dc24- S007 Cho, N. H., Shaw, J. E., Karuranga, S., Huang, Y., da Rocha Fernandes, J. D., Ohlrogge, A. W., & Malanda, B. (2018). IDF Diabetes Atlas: Global estimates of diabetes prevalence for 2017 and projections for 2045. Diabetes Res Clin Pract, 138, 271-281. https://doi.org/10.1016/j.diabres. 2018.02.023 EuroQol, G. (1990). EuroQol--a new facility for the measurement of health-related quality of life. Health Policy, 16(3), 199-208. https://doi.org/10.1016/0168-8510(90)90421-9 Marles, R. J., & Farnsworth, N. R. (1995). Antidiabetic plants and their active constituents. Phytomedicine, 2(2), 137-189. https://doi.org/10.1016/S0944-7113(11)80059-0 Moini, J. (2019). Chapter 3 - Pathophysiology of Diabetes. In J. Moini (Ed.), Epidemiology of Diabetes (pp. 25-43). Elsevier. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/B978-0-12-816864-6.00003-1 Olokoba, A. B., Obateru, O. A., & Olokoba, L. B. (2012). Type 2 diabetes mellitus: a review of current trends. Oman Med J, 27(4), 269-273. https://doi.org/10.5001/omj.2012.68 Pattanaphesaj, J., & Thavorncharoensap, M. (2015). Measurement properties of the EQ-5D-5L compared to EQ-5D-3L in the Thai diabetes patients. Health Qual Life Outcomes, 13, 14. https://doi.org/10.1186/s12955-014-0203-3

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 186 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 การศึกษาคุณภาพการนอนหลับ คุณภาพชีวิตดานสุขภาพ และอาการไมพึงประสงคของน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ในผูที่มีอาการนอนไมหลับเรื้อรัง โรงพยาบาลไทรงาม The Study of Sleep Quality, Health Related Quality of Life and Adverse event of Ganja oil (Deja formula) in Chronic Insomnia at Sai Ngam Hospital ณิชชา ศรีบุญเรือง1, 2 ภานิชา พงศนราทร3 เพ็ญศิริ จันทรแอ3 กนกวรรณ แสนสุภา3 รัชฎาวรรณ อรรคนิมาตย3 รณชัย ภูวันนา3 และ นฤวัตร ภักดี3* Nitcha Sribunraung1, 2, Panicha Pongnaratorn3 , Pensiri Chan-ae3 , Kanokwan Sansupa3 , Ratchadawan Aukkanimart3 , Ronnachai Poowanna3 and Naruwat Pakdee3* 1 นักศึกษาปริญญาโท หลักสูตรการแพทยแผนไทยมหาบัณฑิต สาขาแพทยแผนไทย คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร 2 โรงพยาบาลไทรงาม กำแพงเพชร 3สาขาแพทยแผนไทย คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร 1 Master's degree student of Thai Traditional Medicine, Faculty of Natural Resources, Rajamangala University of Technology Isan, Sakon Naknon Campus 2 Sai ngam Hospital Kamphaeng Phet 3 Department of Thai Traditional Medicine, Faculty of Natural Resources, Rajamangala University of Technology Isan, Sakonnakhon Campus, Sakonnakhon *Corresponding author: [email protected] บทคัดยอ ศึกษาประสิทธิผลน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ตอคุณภาพการนอนหลับ คุณภาพชีวิตดานสุขภาพ และ อาการไมพึงประสงคของผูปวยอาการนอนไมหลับเรื้อรังในโรงพยาบาลไทรงามซึ่งเปนการวิจัยเชิงทดลอง โดยใชแบบ ประเมินคุณภาพการนอนหลับของพิตสเบิรก (Pittsburgh Sleep Quality Index; PSQI) และแบบประเมินคุณภาพ ชีวิตดานสุขภาพ (EQ-5D-5L) วิเคราะหดวยสถิติ paired t-test พบวาผูปวยที่ไดรับการจายน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเด ชา) จำนวน 18 ราย ครั้งละ 3-5 หยด วันละ 1 ครั้ง กอนนอนผลการวัดคุณภาพการนอนหลับเฉลี่ย (PSQI) หลังการ ใชยาเปนระยะเวลา 1 เดือนมีคะแนนเฉลี่ยลดลงเทากับ 5.17±1.86 สวนผลคุณภาพชีวิตดานสุขภาพเฉลี่ย (EQ-5D5L) คะแนนหลังการทดลองเฉลี่ยเพิ่มขึ้นอยางมีนัยสำคัญทางสถิติเทากับ 0.95±0.03 เปรียบกับกอนการทดลอง เทากับ 0.81±0.12 ซึ่งแตกตางกับผลคะแนนกอนการทดลองอยางมีนัยสำคัญทางสถิติ และยังพบวาผูที่ไดรับน้ำมัน กัญชาพบอาการไมพึงประสงคจำนวน 1 คน (รอยละ 5.56) ดังนั้นน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) สามารถเพิ่มคุณภาพ การนอนหลับ เพิ่มคุณภาพชีวิตดานสุขภาพ และอาการไมพึงประสงค และมีความปลอดภัยสูงในผูที่มีอาการนอนไม หลับเรื้อรัง คำสำคัญ: น้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา), นอนไมหลับเรื้อรัง, คุณภาพชีวิตดานสุขภาพ, อาการไมพึงประสงค

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 187 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 Abstract The study effects of Ganja oil (Deja formula) on sleep quality, health related quality of life, and adverse events in individuals with chronic insomnia at Sai Ngam Hospital, we conducted an analysis using the Pittsburgh Sleep Quality Inventory (PSQI) and the health-related Quality of Life assessment (EQ-5D-5L) with a paired t-test. Eighteen patients were administered Ganja oil (Deja formula) once a day, with 3-5 drops before bedtime. Results showed a significant decrease in the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) to 5.17±1.8 after one month of medication. Additionally, the average quality of life (EQ-5D-5L) significantly increased to 0.95±0.03 post-intervention compared to 0.81±0.12 pre-intervention. Moreover, only one patient (5.56 percent) reported adverse events. In conclusion, our findings suggest that Ganja oil (Deja formula) can effectively enhance sleep quality, improve overall health, alleviate undesirable symptoms, and ensure high safety for individuals experiencing chronic insomnia. Keywords: Ganja oil (Deja 's formula), Chronic insomnia, Health related quality of life, Adverse event 1. บทนำ จากการสำรวจของมูลนิธิการนอนหลับแหงประเทศสหรัฐอเมริกา กลุมวัยรุนถึงวัยชรา พบวาคุณภาพการ นอนหลับที่ไมดีในวัยผูสูงอายุที่มีภาวะนอนหลับยากถึงรอยละ 39 เมื่อเทียบกับวัยเด็กและวัยผูใหญ โดยปกติในวัย ผูใหญจะตองการเวลาในการนอนหลับ 6-8 ชั่วโมง แตสำหรับผูสูงอายุตองมีเวลาในการนอนหลับเฉลี่ย 7.5 ชั่วโมงตอ คืน (มูลนิธิการนอนหลับแหงชาติ, 2561) และจากขอมูลในระบบ Aging health delta ของสถาบันเวชศาสตรสมเด็จ พระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผูสูงอายุ กรมการแพทย ปงบประมาณ 2562 ซึ่งไดจากการคัดกรองสุขภาพผูสูงอายุใน ระดับชุมชนและสถานบริการสุขภาพ พบวาผูสูงอายุที่มีอาการดานการนอนหลับผิดปกติรอยละ 10 คือจำนวน 13,347 ราย จากการคัดกรองทั้งหมด 142,633 ราย ดังนั้นจะเห็นไดวาสถานการณปญหาการเกิดคุณภาพการนอน หลับที่ไมดีมัก พบมากในกลุมผูสูงอายุ ซึ่งปญหาการนอนหลับไมเพียงพอมีผลกระทบทั้งในระยะสั้น และระยะยาว มากมาย ผลกระทบระยะสั้น ไดแก ประสิทธิภาพการทำงาน และความตื่นตัวลดลง ความจำและการรูคิดบกพรอง ปญหาสัมพันธภาพผลกระทบระยะยาว ไดแก ปญหาสุขภาพรางกายเพิ่มขึ้น เชน การทำหนาที่ของสมองบกพรอง ความจำ และการรูคิดบกพรอง มีภาวะหลงลืม พลังงานในรางกายลดลง การทำหนาที่ดานการเคลื่อนไหวลดลง ระดับ น้ำตาลสูงขึ้น เสี่ยงตอการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคอวน โรคเบาหวาน ปญหา สุขภาพจิตเพิ่มขึ้น เชน ซึมเศรา วิตกกังวล ความผิดปกติทางดานอารมณ สุขภาพจิต (Edinger et al., 2021) การใชยานอนหลับกลุม Benzodiazepines เชน Lorazepam และ Diazepam เปนเวลานานตอเนื่อง 1 เดือน แนวโนมที่จะเพิ่มขนาดการใชยามากขึ้นเรื่อยๆ ทำใหเกิดภาวะแทรกซอนในการใชยา พบอาการไมพึงประสงค เกิดจากฤทธิ์กดระบบประสาทสวนกลาง อาการที่พบสวนใหญคือ งวงซึม กลามเนื้อทำงานไมประสานกัน สูญเสียการ ควบคุมการเคลื่อนไหว สับสน มึนงง เวียนศีรษะ ใจสั่น ชีพจรเตนเร็ว นอกจากนี้ อาจเกิดภาวะเสียความจำชั่วขณะ มี รายงานการเกิดอาการระคายเคืองทางเดินอาหาร และพบปฏิกิริยาทางผิวหนัง และอาจทำใหเกิดความผิดปกติของ เม็ดเลือด ตับ หรือไต (Sjostedt et al., 2017)

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 188 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 สมุนไพรกัญชา (Cannabis sativa L.) มีรสเมา สรรพคุณแกอาการนอนไมหลับ เบื่ออาหาร [4] ในปจจุบันมี ทะเบียนบัญชียาหลักสมุนไพรแหงชาติ พ.ศ. 2564 สามารถจายในสถานพยาบาล ซึ่งสามารถใชในรูปแบบของสาร สกัด ดังนี้ ยาน้ำมันสารสกัดกัญชาที่มี delta-9-tetrahydrocannabinol (THC) และ cannabidiol (CBD ) ใน อัตราสวน 1:1 ยาน้ำมันสารสกัดกัญชาที่มีTHC 0.5 mg/drop น้ำมันสารสกัดกัญชาที่มี CBD 100 mg/ml และ THC ในอัตราสวน CBD:THC มากกวาหรือเทากับ 20:1 และยาตำรับแผนไทยที่มีกัญชาปรุงผสมมีทั้งหมด 6 ตำรับ ดังนี้ ยา แกลมแกเสน ยาทำลายพระสุเมรุ ยาศุขไสยาศน ยาอภัยสาลี ยาน้ำมันกัญชาที่ผลิตจากชอดอก ซึ่งยามี THC 2.0 mg/ml และยาน้ำมันกัญชาที่ผลิตจากราก ลำตน กิ่ง กาน ใบ ดอก และเมล็ด (กองควบคุมวัตถุเสพติด สำนักงาน คณะกรรมการอาหารและยา, 2562) ยาตำรับแผนไทยที่มีกัญชาปรุงผสมของโรงพยาบาลไทรงาม คือ ยาสมุนไพรศุข ไสยาศน มีรสรอน สรรพคุณ แกอาการนอนไมหลับ เบื่ออาหาร (ณัชชา เต็งเติมวงศ, 2564; ศศิพงค ทิพยรัชดาพร และคณะ, 2564) และยาน้ำมันกัญชาที่ผลิตจากชอดอก ซึ่งยาที่มี THC 2.0 mg/ml (กัญญาภัค ศิลารักษ, 2565) จากการศึกษาขอมูลพบวาน้ำมันกัญชาผลิตจากชอดอกกัญชา เปนอีกหนึ่งทางเลือกในการรักษาอาการนอน ไม หลับเรื้อรังและมีผูปวยสนใจในการใชรักษามากที่สุด ดังนั้นเพื่อเปนขอมูลสำคัญทางการแพทยของตำรับยา ตอ คุณภาพการนอนหลับ คุณภาพชีวิตดานสุขภาพ และอาการไมพึงประงสงคจากการใชน้ำมันกัญชาสูตรหมอเดชาใน กลุมผูปวยที่มีภาวะการนอนไมหลับแบบเรื้อรัง จึงจำเปนตองศึกษาเรื่องดังกลาว ซึ่งจะทำใหผูใชยามีความมั่นใจใน ประสิทธิผล และความปลอดภัยตอไป 2. วิธีการดำเนินการวิจัย 2.1 เครื่องมือการวิจัย สวนที่ 1 ขอมูลทั่วไปของผูปวย ไดแก เพศ อายุ และ โรคประจําตัว สวนที่ 2 แบบประเมินคุณภาพการนอนหลับ Pitts-burgh Sleep Quality Index (PSQI) ฉบับภาษาไทย สวนที่ 3 แบบประเมินคุณภาพชีวิตดานสุขภาพ (EQ-5D-5L) ฉบับภาษาไทย (Pattanaphesaj & Thavorncharoensap, 2015) ของ EuroQol Group สวนที่ 4 ติดตามอาการไมพึงประสงคจากยา/จากการใชยา (Adverse Drug Reaction/Adverse reaction; ADR) หลังไดยาเมื่อครบทุก 7 วัน 2.2 วิธีดำเนินการวิจัย 1. การคัดเลือกกลุมเปาหมาย ผูปวยนอกโรงพยาบาลไทรงาม ที่มีปญหาอาการนอนไมหลับเรื้อรัง 3 ครั้ง ตอสัปดาหระยะเวลา 3 เดือน ขึ้นไป มีเกณฑดังนี้ เกณฑการคัดเลือกผูเขารวมโครงการวิจัย (Inclusion criteria) 1) ผูปวยที่มีอาการนอนไมหลับมีอายุ 40-70 ป 2) ผูปวยที่มีอาการนอนไมหลับ 3 ครั้งตอสัปดาหระยะเวลา 3 เดือนขึ้นไป 3) ผลประเมินคะแนนคุณภาพการนอนหลับ (PSQI) คะแนนรวมมากกวา 5 ขึ้นไป 4) ผูปวยยินยอมเขารวมการวิจัย และมีความสามารถอาน ฟงและเขียนภาษาไทยได 5) ไมสภาวะการทำงานของไตที่ผิดปกติ (CKD stage 1-2) และมีกายวิภาคของไตผิดปกติ 6) ไมมีภาวการณทำงานของตับที่ผิดปกติหรือกายวิภาคของไตที่ผิดปกติ เกณฑการคัดเลือกออกจากโครงการวิจัย (Exclusion criteria)

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 189 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 1) หญิงตั้งครรภ หญิงใหนมบุตร ผูที่มีไข 2) ผูที่มีประวัติการแพยา มีประวัติการแพยาสมุนไพร หรือแพผลิตภัณฑที่ไดจากสารสกัดกัญชา 3) ผูปวยมีโรคแทรกซอน เชน หอบหืด โรคหัวใจ โรคแผลเปอยเพปติก โรคกระเพาะอาหาร ชัก โรคลมชัก โรคเกี่ยวกับการหายใจ ตอหินชนิดมุมเปด โรคเกี่ยวกับตับหรือไต อาการซึมเศรา เคยฆาตัวตาย มีความคิด หรือความพยายามฆาตัวตาย และไมมีประวัติการใชยา เชน ยาแกปวดที่มีฤทธิ์เสพติด การใชสารเสพติดตางๆ 4) ผูที่ดื่มแอลกอฮอล และสูบบุหรี่ 5) โรคอารมณสองขั้ว (Bipolar disorder) และหรือซึมเศรา (Depressive disorder) โรคจิตเภท (Schizophrenia) หรือ วิกลจริต (Psychosis) ชนิดอื่นๆ 6) ผูที่รับประทานยาและอาหารเสริม อื่นๆ ที่รักษาอาการนอนไมหลับ 2. อธิบายขั้นตอนการเขารวมโครงการ การดำเนินการจนจบสิ้นโครงการ 1 เดือน เพื่อติดตาม ความกาวหนาของการใชยาที่ไดรับน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) 18 ราย ขนาดยาเริ่มตนรับประทานครั้งละ 3-5 หยด วันละ 1 ครั้ง กอนนอน หรือตามดุลพินิจของแพทยแผนไทยและแพทยแผนไทยประยุกตที่สั่งใชยาน้ำมันกัญชา การ ปรับขนาดยาหากอาการไมดีขึ้นจาการติดตามอาการและประเมินผลใหปรับขนาดยา เพิ่มขึ้นครั้งละ 1-2 หยด ทุก 1-2 สัปดาห ขนาดสูงสุดไมเกิน 20 หยดตอวัน 3. สัมภาษณขอมูลทั่วไป 4. ติดตาม และจดบันทึก ทุก 7 วัน เปนระยะเวลา 1 เดือน 5. รวบรวม และวิเคราะหขอมูล 1) ขอมูลทั่วไป ไดแก เพศ อายุ น้ำหนัก และสวนสูง รวมทั้งผลขางเคียงจากการใชยา วิเคราะห ขอมูลดวย จำนวน ความถี่ รอยละ คาเฉลี่ย และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 2) คุณภาพการนอนหลับ คุณภาพชีวิตดานสุขภาพ ซึ่งมีการทดสอบการกระจายของขอมูล ดวย สถิติShapiro-Wilk พบวามีการกระจายของขอมูลแบบปกติวิเคราะหขอมูลดวยสถิติ paired t-test เพื่อปรียบเทียบ ผลกอนและหลังการทดลอง 3. ผลการวิจัย 3.1 ขอมูลทั่วไป กลุมตัวอยางเปนเพศหญิงมากที่สุด 12 ราย รอยละ 66.70 และเพศชาย 6 ราย รอยละ 33.33 อายุ 51-59 ป พบมากที่สุด รอยละ 50 น้ำหนัก 51-59 กิโลกรัม พบมากที่สุด รอยละ 33.33 สวนสูง 161-169 เซนติเมตร พบ มากที่สุด รอยละ 55.55 เซนติเมตร อาชีพเกษตรกรรมพบมากที่สุด 5 ราย รอยละ 27.78 สถานภาพสมรสมากที่สุด 11 ราย รอยละ 61.12 ระดับการศึกษามัธยมศึกษาพบมากที่สุด 7 ราย รอยละ 38.89 ผูที่มีรายไดนอยกวา 5,000 บาท พบมากที่สุด 13 ราย รอยละ 72.22 มีโรคประจำตัว 10 ราย โรคประจำตัวที่พบมากที่สุด คือ โรคความดันโลหิต สูง (รอยละ 35) รองลงคือไขมันในเลือดสูง (รอยละ 30) และโรคเบาหวาน (รอยละ 25) แสดงในตารางที่ 1

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 190 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ตารางที่ 1 แสดงจำนวน รอยละ คาเฉลี่ยและสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของกลุมตัวอยางจำแนกตามขอมูลทั่วไป (n=18) Characteristics Frequency (Percentage) Mean±SD Gender 1. Male 6 (33.30) 2. Female 12 (66.70) Age (years) 1. 40-49 3 (16.67) 2. 50-59 9 (50.00) 55.89±6.39 3. 60-69 6 (33.33) Weight (kg) 1. 40-49 2 (5.60) 63.17±11.25 2. 50-59 6 (3.33) 3. 60-69 6 (3.33) 4. 70-79 3 (16.70) 5. 80-89 1 (5.60) Height (cm) 1. 160-169 10 (55.60) 168.50±5.34 2. 170-179 8 (44.40) Occupation 1. Unemployed 4 (22.22) 2. Farmer 5 (27.78) 3. Self employed 4 (22.22) 4. Merchant 2 (11.11) 5. Government officer 3 (16.67) Status 1. Single 7 (38.89) 2. Married 11 (61.12) Education 1. Elementary school 5 (27.78) 2. Secondary school 7 (38.89) 3. Vocational certificate 2 (11.11) 4. Bachelor’s degree 4 (22.22)

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 191 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ตารางที่ 1 แสดงจำนวน รอยละ คาเฉลี่ยและสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานของกลุมตัวอยางจำแนกตามขอมูลทั่วไป (n=18) (ตอ) Characteristics Frequency (Percentage) Mean±SD Salary (bath) 1. 1,001-5,000 13 (72.22) 9,888.89±16,039.98 2. 5,001-10,000 2 (11.11) 3. 10,001-15,000 0 (0) 4. 15,001-20,000 3 (16.67) Religion 1. Buddhism 16 (88.89) 2. Christianity 2 (11.11) Underlying disease 1. Yes 10 (55.56) 2. No 8 (44.44) 3.2 ผลการศึกษาคุณภาพการนอนหลับ (PSQI) และผลคุณภาพชีวิตดานสุขภาพเฉลี่ย (EQ-5D-5L) ผลคุณภาพการนอนหลับเฉลี่ย Pitts-burgh Sleep Quality Index (PSQI) ของผูปวยที่มีอาการนอนไมหลับ เรื้อรัง ที่ไดรับยาน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) จากการศึกษา พบวาคุณภาพการนอนหลับกอนการรักษาเทากับ 13.61±3.68 และคะแนนหลังการรักษา มีคะแนนเฉลี่ยลดลง เทากับ 5.17±1.86 ดังแสดงในตารางที่ 2 ผลการศึกษาคุณภาพชีวิตดานสุขภาพ (EQ-5D-5L) ผลคุณภาพชีวิตดานสุขภาพเฉลี่ย (EQ-5D-5L) ของผูปวยที่มีอาการนอนไมหลับเรื้อรัง ที่ไดรับยาน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) (N=18) จากการศึกษา พบวา คุณภาพชีวิตดานสุขภาพ (EQ-5D-5L) กอนการรักษาเทากับ 0.81 ± 0.12และคะแนนหลังการรักษามีคะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้นเทากับ 0.95±0.03 ดังแสดงในตารางที่ 2 ผลคุณภาพชีวิตดาน สุขภาพ (EQ-5D-5L) ทางตรง ของผูปวยที่มีอาการนอนไมหลับเรื้อรัง ที่ไดรับยาน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) สวน คุณภาพชีวิตดานสุขภาพเฉลี่ย (EQ-5D-5L) ทางตรงกอนการรักษาเทากับ 47.22±10.74 และคะแนนหลังการรักษา มี คะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้นเทากับ 81.39±10.96 แสดงในตารางที่ 2 ผลการติดตามอาการไมพึงประสงคจากยา/จากการใชยา (Adverse Drug Reaction/Adverse reaction; ADR) จากการศึกษาพบอาการไมพึงประสงครอยละ 5.56 โดยอาการไมพึงประสงคที่พบคือ ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ คลื่นไสอาเจียน จำนวน 1 ราย ในการติดตามอาการครั้งที่ 2 แสดงในตารางที่ 3

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 192 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ตารางที่ 2 แสดงผลคุณภาพการนอนหลับ (PSQI) ผลคุณภาพชีวิตดานสุขภาพ (EQ-5D-5L) และ ผลคุณภาพชีวิตดาน สุขภาพ (EQ-5D-5L) ทางตรง กอนและหลังการทดลอง (n=18) Variable Mean SD t p-value* Sleep quality (PSQI) Pre 13.61 3.68 9.57 0.001 Post 5.17 1.86 health related quality of life (EQ-5D-5L) Pre 0.81 0.12 -5.62 0.001 Post 0.95 0.03 health related quality of life (EQ-5D-5L) VAS Pre 47.22 10.74 -10.80 0.001 Post 81.39 10.96 Note: *P<0.05 ตารางที่ 3 ผลติดตามอาการไมพึงประสงคจากยา/จากการใชยา (Adverse Drug Reaction/Adverse reaction; ADR) Adverse Drug Reaction Frequency (Number) Percentage (%) Yes 17 94.44 No 1 5.56 4. วิจารณผลการวิจัย จากการศึกษาคุณภาพการนอนหลับ (PSQI) พบวา กลุมตัวอยางจำนวน 18 ราย มีภาวะนอนไมหลับดีขึ้น หลังใชน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ติดตอกัน 1 เดือน ขนาดการใชรับประทาน 1-5 หยด วันละ 1 ครั้ง กอนนอน ตอเนื่อง 3 เดือน มีคะแนนการนอนหลับเฉลี่ยเปรียบเทียบกอนและหลังการใชน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ลดลง อยางมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.001) โดยมีคาลดลง 8.44 ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ กัญญาภัค ศิลารักษ(2565) ที่ พบการใชน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ขนาดการใชรับประทาน 3 หยด วันละ 1 ครั้ง กอนนอน ตอเนื่อง 3 เดือน สามารถทำใหกลุมตัวอยางมีคุณภาพการนอนหลับที่ดี มากที่สุด ในองคประกอบที่ 2 ระยะเวลาตั้งแตเขานอน จนกระทั่งหลับ องคประกอบที่ 3 ระยะเวลาของการนอนหลับ และองคประกอบ 4 ประสิทธิภาพของการนอนหลับ โดยปกติวิสัย ทั้งนี้อาจจะเปนผลจากการออกฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของสารสำคัญในชอดอกกัญชาของน้ำมัน (สูตรหมอ เดชา) ที่มีการออกฤทธิ์ชวยทำใหนอนหลับ ไดแก สาร THC ที่มีฤทธิ์ชวยผอนคลายและระงับประสาทในกัญชา (กัญญาภัค ศิลารักษ, 2565) ดานคุณภาพชีวิตดานสุขภาพ 5 มิติ(EQ-5D-5L) การศึกษา พบวาคุณภาพชีวิตดานสุขภาพ (EQ-5D-5L) กอนการรักษาเทากับ 0.81±0.12 และคะแนนหลังการรักษามีคาเฉลี่ยเพิ่มขึ้น 0.95±0.03 อยางมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.001) ดังนั้นคะแนนเฉลี่ยที่เพิ่มขึ้นของกลุมตัวอยางหลังใชยาน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) เพราะมีการนอนหลับ

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 193 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ดีขึ้น ทำใหรูสึกสดชื่น กระปรี้กระเปรา และพรอมที่จะทำงานและดำเนินชีวิตตอไป ซึ่งสอดคลองกับการศึกษา กัญญา ภัค ศิลารักษ(2565) จำนวนที่ผูปวยประเมินวามีปญหามากที่สุด กอนการรักษา พบในมิติที่ 4 การเจ็บปวด/ไมสบาย ตัว หลังการรักษาลดลงตามลำดับอยางมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) (กัญญาภัค ศิลารักษ, 2565) และสอดคลองกับ การศึกษา ธิติมา ณรงคศักดิ์และคณะ (2563) พบวาผลจากการนอนไมหลับ เปนปญหาสุขภาพของตนเอง ตอผูอื่น และตอเศรษฐกิจ โดยเปนปจจัยเสี่ยงทำใหเกิดโรคทางจิตเวช เชน โรคซึมเศรา เครียด วิตกกังวล (ธิติมา ณรงคศักดิ์ และคณะ, 2563) ผลคุณภาพชีวิตดานสุขภาพเฉลี่ย (EQ-5D-5L) ทางตรง กอนการรักษาเทากับ 47.22±10.74 และ คะแนนหลังการรักษา มีคะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้นเทากับ 81.39±10.96 อยางมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) สอดคลองกับ งานวิจัย รสมาลิน อินตาวง และสุธิดา ตราศรี(2566) พบวามีคะแนนสเกลเพิ่มขึ้นจาก 67.84 กอนใชเปน 74.93 สวนอาการไมพึงประสงคจากยา/จากการใชยา (Adverse Drug Reaction/Adverse reaction; ADR) ใน ผูปวยในการศึกษาครั้งนี้พบเพียง รอยละ 5.56 มีลักษณะอาการไมพึ่งประสงค ที่พบ คือ อาการปวดศีรษะ เวียนศีรษะ คลื่นไสอาเจียน จำนวน 1 ราย ในการติดตามอาการครั้งที่ 2 สาเหตุจากผูปวยใชน้ำมันกัญชา แลวทำงานตอไมไดนอน ทำใหเกิดอาการไมพึงประสงคจากยา/จากการใชยา ผูปวยโทรมาแจงผูวิจัย แนะนำใหใชน้ำมันกัญชาในชวงเวลากอน นอน ถาทำวันนั้นไมไดนอนทำงานดึก หามใชน้ำมันกัญชา ผูทำวิจัยไดโทรติดตามอาการครั้งที่ 3 ไมพบอาการไมพึง ประสงคจากยา/จากการใชยา ซึ่งตางจากการศึกษาประสิทธิผลของตำรับยาศุขไสยาศนในโรคนอนไมหลับเรื้อรังพบ อาการไมพึงประสงคสูงถึงรอยละ 64 และอาการที่พบมาที่สุดคือการระคายเคืองระบบทางเดินอาหาร (ณัชชา เต็งเติม วงศ, 2564) จะเห็นไดวาการศึกษาครั้งนี้เปนการศึกษาขอมูลใชเวลาไมนานมาก จำนวนผูปวยมีจำนวนนอย จึงอาจจะมี ผลตอการวิเคราะหขอมูล น้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) เปนตำรับที่มีผูปวยสนใจใชเปนจำนวนมากกวาตำรับอื่น เนื่องจาก ผลขางเคียงที่เกิดกับผูปวยพบนอย และผลิตภัณฑเก็บงาย พกพางาย ใชงาย ควรมีการศึกษาตอเนื่องในการ เปรียบเทียบการใชยาสมุนไพรกัญชากับยานอนไมหลับแพทยแผนปจจุบันเพื่อสามารถเทียบเคียงการใชยารวมกับ แพทยแผนปจจุบันตอไปในอนาคต 5. สรุปผลการวิจัย น้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ปริมาณสารสำคัญ THC เทากับ 2 mg/ml สามารถรักษาอาการนอนไมหลับ จากการใชในขนาด 3-5 หยด วันละ 1 ครั้ง กอนนอน โดยผลประเมินจากคะแนนเฉลี่ยคุณภาพการนอนหลับดีขึ้น คะแนนเฉลี่ยคุณภาพชีวิตดีขึ้น และอาการไมพึงประสงคนอยมาก ดังนั้นน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) อาจจะใชเปน ทางเลือกหนึ่งในการรักษาอาการนอนไมหลับ ที่สามารถสงเสริมคุณภาพชีวิตดานสุขภาพในผูปวยที่มีภาวะนอนไม หลับเรื้อรังได กิตติกรรมประกาศ ผูวิจัยขอขอบคุณมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร คณะทรัพยากรธรรมชาติ ตลอดจนอาจารยสาขาแพทยแผนไทยทุกทานที่ใหความอนุเคราะห ดานเครื่องมือ วัสดุ อุปกรณ และสถานที่ในการ วิจัยนี้

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 194 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 เอกสารอางอิง กองควบคุมวัตถุเสพติด สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา. (2562). แนวทางการขออนุญาตใหผลิตยาเสพติดให โทษในประเภท 5 โดยการปรับปรุงตำรับยาแผนไทยที่มีกัญชาปรุงผสมอยู เพื่อจำหนายเฉพาะผูปวยของ ตน. กรุงเทพฯ. กัญญาภัค ศิลารักษ. (2565). ประสิทธิผลของน้ำมันกัญชาสูตร อ.เดชา ตอคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิตใน ผูปวยนอก ณ คลินิกหางกระรอก โรงพยาบาลพระอาจารยฝน อาจาโร. วารสารศูนยอนามัยที่ 9, 16(3), 1097-1108. ณัชชา เต็งเติมวงศ. (2564). ประสิทธิผลและความปลอดภัยของตำรับยาสมุนไพรศุขไสยาศนในโรคนอนไมหลับเรื้อรัง : การศึกษายอนหลังเบื้องตนในโรงพยาบาลเจาพระยาอภัยภูเบศร. วารสารการแพทยแผนไทยและ การแพทยทางเลือก, 19(2), 331-343. ธิติมา ณรงคศักดิ์ฐิติมา สงวนวิชัยกุล และวรพงศ ตรีสิทธิวนิช. (2563). การนอนหลับและสุขอนามัยการนอนหลับ: บทความฟนฟูวิชาการ. วารสารสถาบันจิตเวชศาสตรสมเด็จเจาพระยา, 14(2), 69-85. มูลนิธิการนอนหลับแหงชาติ. (2561). การสำรวจความคิดเห็นการนอนหลับในประเทศอเมริกา 2561.ประสิทธิผลของ การวางแผนการนอนหลับของกลุมเปาหมาย [สืบคน 28 สิงหาคม 2566] เขาถึงไดจาก https://sleepfoundation.org/sleep-topics/sleep รสมาลิน อินตาวง และสุธิดา ตราศรี. (2566). การศึกษาคุณภาพชีวิตของผูปวยที่ใชน้ำมันกัญชาตำรับหมอเดชาคลินิก กัญชาทางการแพทย จังหวัดอุดรธานี. ระบบเผยแพรผลงานทางวิชาการ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด อุดรธานี. ศศิพงค ทิพยรัชดาพร จริยา สีทา พิพัฒพงศ ปอมไชยา สมฤทัย บุญญาวรรณ และกัญญาภัค ศิลารักษ. (2564). ประโยชนและความปลอดภัยของตําารับยาศุขไสยาศนในผูปวยที่มีภาวะนอนไมหลับ. วารสารการแพทย แผนไทยและการแพทยทางเลือก, 19(2), 317-330. Edinger, J. D., Arnedt, J. T., Bertisch, S. M., Carney, C. E., Harrington, J. J., Lichstein, K. L., Sateia, M. J., Troxel, W. M., Zhou, E. S., Kazmi, U., Heald, J. L., & Martin, J. L. (2021). Behavioral and psychological treatments for chronic insomnia disorder in adults: an American Academy of Sleep Medicine systematic review, meta-analysis, and GRADE assessment. J Clin Sleep Med, 17(2), 263-298. Pattanaphesaj, J., & Thavorncharoensap, M. (2015). Measurement properties of the EQ-5 D-5L compared to EQ-5D-3L in the Thai diabetes patients. Health Qual Life Outcomes, 13, 14. Sjostedt, C., Ohlsson, H., Li, X., & Sundquist, K. (2017). Socio-demographic factors and long-term use of benzodiazepines in patients with depression, anxiety or insomnia. Psychiatry Res, 249, 221-225.

ภาคบรรยาย กลุมที่ 4 บริหารธุรกิจและสังคมศาสตร

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 196 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 การเพิ่มประสิทธิภาพพื้นที่จัดเก็บกลองบรรจุสินคาชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกส ดวยการประยุกตใชหลักการ PDCA Improving the Efficiency of Storage Space for Electronic Component Boxes by Applying PDCA Principles ณัฐดนัย ไกรสินธุ*และ กิตตินันธมากปรางค Natdanai Kraisin* and Kittinun Makprang สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกสและซัพพลายเชน, คณะวิทยาการจัดการ, มหาวิทยาลัยราชภัฎวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชูปถัมภ Logistics and Supply Chain Management Program, Faculty of Management Science, Valaya Alongkorn Rajabhat University Under the Royal Patronage Pathum thani Province *Corresponding author: [email protected] บทคัดยอ การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ 1.สรางรูปแบบในการจัดเก็บกลองบรรจุสินคาชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกส 2. เพื่อลดระยะเวลาในการหยิบกลองสินคาชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสไปบรรจุสงลูกคา โดยการเพิ่มประสิทธิภาพพื้นที่จัดเก็บ กลองบรรจุสินคาชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสดวยการประยุกตใชหลักการ PDCA ผลจากการศึกษาพบวาในขั้นตอนการ วางแผน (Plan) ไดทำการศึกษารวบรวมขอมูลรายการกลองบรรจุที่ทำการจัดเก็บ ระบุประเด็นปญหาที่เกิดขึ้นดวย เครื่องมือวิเคราะหสาเหตุและผล fishbone diagram จากนั้นวิเคราะหกระบวนการทำงานดวยเครื่องมือผังงาน flow chart ใหสามารถมองเห็นกระบวนการทำงานโดยรวมทั้งหมด จากนั้นนำมาสรุปเปนตารางขอมูลเพื่อใชในการ เปรียบเทียบผลการดำเนินการหลังปรับปรุง ในสวนของขั้นตอนการการปฏิบัติตามแผน (DO) ไดทำการวิเคราะห รูปแบบในการจัดเก็บดวยกลยุทธการจัดเก็บสินคาในคลังสินคา (Storage Strategy) และทำการวิเคราะหจัดแบงวัสดุ ตามความถี่ในการใช (FSN Analysis) ทั้งกอนปรับปรุงและหลังปรับปรุงเพื่อใหทราบถึงการจัดเก็บแบบเดิมและเพื่อ นำไปเปรียบเทียบผลการดำเนินงานวิจัยในครั้งนี้ ในสวนของการตรวจสอบ (Check) จากขั้นตอนของการปฏิบัติตาม แผนในการดำเนินการในขั้นตอนนี้ไดดำเนินการวัดผลการปรับปรุงตรวจสอบผลดวยการตารางเปรียบเทียบขอมูล และ ในขั้นตอนของการปรับปรุงการดำเนินการ (Act) ขั้นตอนสุดทายนี้ไดทำการสรุปผลการดำเนินงานวิจัย รูปแบบในการ จัดเก็บ การจัดวางพื้นที่ในการจัดเก็บกลองบรรจุกลองบรรจุสินคาชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสที่มีประสิทธิภาพเพื่อใชในการ ดำเนินงานตอไปและสามารถงายตอการปรับปรุงแกไขในอนาคต ผลการศึกษาพบวา จากเดิมมีการจัดเก็บที่ไรรูปแบบ แตหลังปรับปรุงใชรูปแบบการจัดเก็บตามประเภทการบรรจุสินคาชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสและมีการจัดเก็บวัสดุตาม ความถี่ในการใช สามารถลดระยะเวลาในการทำงานลงได 5.14 นาทีตอรอบ เหลือเปน 89.24 นาทีตอรอบ คิดเปน 5.44% และลดระยะเวลาในการคนหางาน 1.17 นาทีตอรอบ เหลือเปน 1.46 นาทีตอรอบ คิดเปน 52.46% โดยประมาณ คำสำคัญ: แนวคิดPDCA, พื้นที่จัดเก็บ, การจัดเก็บ, ชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกส

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 197 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 Abstract The objective of this research is to 1. Create a format for storing electronic component product boxes. 2. To reduce the time it takes to pick up electronic component product boxes to pack and send to customers. By increasing the efficiency of storage space for electronic component boxes by applying PDCA principles, the results of the study found that In the planning stage, a study was conducted to collect information on the list of packing boxes being stored. Identify problems with the fishbone diagram cause and effect analysis tool, then analyze the work process with the flow chart tool to be able to see the overall work process. Then summarized into a data table for use in comparing operational results after improvements. In the process of implementing the plan (DO) We analyzed the storage patterns with the strategy for storing products in the warehouse (Storage Strategy) and analyzed the classification of materials according to frequency of use (FSN Analysis) both before the renovation and after the renovation to understand the storage type. original and to compare the results of this research. As for the inspection (Check), from the step of following the plan in this step, measures of improvement were carried out, checking the results with a data comparison table. And in the process of improving operations (Act), this last step is summarizing the results of research operations. Storage format the arrangement of space for storing boxes, boxes, and electronic components is efficient for use in further operations and can be easily improved in the future. The results of the study found that from the beginning, there was no format for storage, but after improvements, it uses a format for storing electronic components and storing materials according to the frequency of use. Can reduce working time. 5.14 minutes per round, reduced to 89.24 minutes per round, calculated as a percentage of 5.44% and reduced job search time by 1.17 minutes per round, reduced to 1.46 minutes per round, calculated as a percentage of 52.46% approximately. Keywords: PDCA concept, storage space, storage, electronic components 1. บทนำ การจัดเก็บสินคา คือ กระบวนการที่เกี่ยวของกับการจัดเรียง และการจัดวางสินคา ซึ่งถือวาเปนองคประกอบ สำคัญของธุรกิจในยุคนี้เลยก็วาไดเพราะการจัดวางสินคาอยางเปนระบบ และระเบียบในสถานที่ที่กำหนด เชน คลังสินคา หรือศูนยกระจายสินคา จะทำใหเกิดความเหมาะสมในการใชพื้นที่จัดเก็บ ยิ่งถามีแนวทางในการจัดเก็บ สินคาที่ดี มีประสิทธิภาพ ยิ่งจะชวยใหการจัดเก็บสินคาคงคลัง (Inventory) มีความคลองตัว ดำเนินการตามคำสั่งซื้อ ไดเร็วขึ้น และทำใหเกิดความเปนเลิศในการปฏิบัติงานดานโลจิสติกสอีกดวย (PACKHAI, 2023) และเนื่องจากบริษัท นิชชิน อิเล็กทริค (ประเทศไทย) จำกัด เปนบริษัทที่ผลิตเกี่ยวกับการงานอิเล็กโทรนิค ตางๆทั้งงานชิ้นสวนขนาดใหญและงานชิ้นสวนชิ้นเล็ก เมื่อทำการผลิตเปนชิ้นงานเสร็จจะบรรจุลงกลองนำสงมอบ ลูกคา โดยงานชิ้นเล็กจะทำการแพ็คสงลูกคาไดตามปกติ แตงานชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสที่เปนชิ้นเล็กๆยอยๆนั้น จะตอง

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 198 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 บรรจุลงในกลองที่บริษัทคูคาจัดเตรียมมาไวให ซึ่งกลองบรรจุที่คูคาจัดเตรียมไวนั้นมีรูปแบบและขนาดที่หลากหลาย มาก ในการจัดเก็บกลองบรรจุจึงจะตองมีการแบงพื้นที่และแยกประเภทกัน แตในปจจุบันบริษัทไดจัดเก็บกลองบรรจุ รวมกันไมมีการแบงพื้นที่และมีการจัดเก็บแบบไรรูปแบบ และเนื่องจากการจัดเก็บในปจจุบันทำใหเกิดปญหาการหา กลองที่ตองการบรรจุชิ้นงานนั้นๆ ไมเจอจะตองรื้อกลองบรรจุอื่นเพื่อหากลองที่ตองการใช สงผลใหเกิดความลาชาใน การบรรจุงาน สงงานลูกคาไมทัน ซึ่งปญหาและผลกระทบที่เกิดขึ้นนั้นมีสาเหตุมาจากการจัดเก็บที่ไรรูปแบบไมไดมี การแบงพื้นที่ในการจัดวาง ดังนั้นผูวิจัยจึงตองการศึกษาวิเคราะหกระบวนการบรรจุงานของแผนกบรรจุ ศึกษาขนาดพื้นที่การจัดเก็บ และรูปแบบการจัดเก็บในปจจุบัน เพื่อทำการวางผังพื้นที่ใหมแบงพื้นที่ตามความเหมาะสม แบงเปนจัดวางตำแหนงใน การจัดวางใหงายตอการใชงาน เพื่อเอื้ออำนวยตอการทำงาน ดวยการประยุกตใชหลักการ PDCA (Sahatorn, 2564) วงจรบริหารงานคุณภาพประกอบไปดวย 4 ขั้นตอน Plan Do Check Act หรือ วางแผน-ปฏิบัติ-ตรวจสอบ-ปรับปรุง เปนกระบวนการที่ใชปรับปรุงการทำงานขององคกรดำเนินการเปนลำดับขั้นตอนอยางเปนระบบใหพนักงานในแผนก และทุกคนในบริษัทสามารถปฏิบัติงานไดงายขึ้นและงายตอการดำเนินงานชวยลดขั้นตอนการทำงานที่ซ้ำซอน ชวยลด ระยะเวลาในการหยิบกลองบรจจุไปบรรจุชิ้นงานสงลูกคา 3. ผลการวิจัย 3.1 วางแผน (Plan) เก็บขอมูลพื้นที่จัดเก็บ ปญหาที่พบและเก็บขอมูลรายการกลองบรรจุชิ้นสวน อิเล็กทรอนิกสที่จัดเก็บทั้งหมดโดยมีระยะเวลาในการเก็บขอมูล 1 สัปดาห ระยะเวลาที่ไดจากการจับเวลามาจากการ ปฏิบัติงานของพนักงานคนเดิมและคนเดียว “ภานุวัฒน ศรีศักดิ์ชาติ” พนักงานแผนกบรรจุ ตารางที่1 ปญหาและผลกระทบที่เกิดขึ้น จากตารางที่ 1 ไดทำการรวบรวมขอมูลปญหาและผลกระทบที่เกิดขึ้นเพื่อดำเนินการแกไขปรับปรุง ตารางที่2 ตารางเก็บขอมูลกอนปรับปรุง List Before Renovation Storage format Informal System Effect Can't find the electronic parts box (time) Product delivery delayed (time) 0.24 minute Working period (minutes/round) 93.93 minute Product search time (minutes/round) 02.28 minute Section List Frequency (week) 1. Problem Electronic box combine storage - Packing product is delay - 2. Effect Can't find the electronic parts box 7 time Product delivery delayed 4 time

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 199 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 จากตารางที่ 2 ผลการศึกษาวิเคราะหรูปแบบในการจัดเก็บและระยะเวลาในการทำงานกอนปรับปรุง ตารางที่3 ตัวอยางการอัตราการใชงานระยะเวลา 1 สัปดาห List Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Cumulative usage rate (unit) FA1 60 80 100 120 80 140 580 FG1 80 60 60 120 320 QC7 20 10 10 10 80 80 210 QL3 25 15 20 40 100 จากตารางที่ 3 ผลการศึกษาเก็บขอมูลความถี่ในการใชงานกลองบรรจุทั้ง 4 ประเภทภายในระยะเวลา 1 สัปดาหเพื่อนำไปใชในการวิเคราะหพื้นที่จัดเก็บ ภาพที่ 1 วิเคราะหกระบวนการทำงาน จากการวิเคราะหกระบวนการทำงานไดทราบถึงขั้นตอนการทำงาน ตั้งแตการนำกลองบรรจุชิ้นสวนไป จัดเก็บ เมื่อมีออเดอรจากทางลูกคาเขามาจึงทำการผลิตชิ้นงาน จากนั้นนำชิ้นงานไปตรวจสอบหากไมผานเกณฑจะถูก สงไปสูกระบวนการผลิตใหมอีกครั้ง หากผานเกณฑนำไปบรรจุลงกลองรอขนสงเขารับเพื่อนำสินคาสงมอบไปยังลูกคา ภาพที่ 2 วิเคราะหสาเหตุของปญหาดวยเครื่องมือแผนผังกางปลา ความลาชาในการ หากลองบรรจุและ บรรจุงาน Place Man Method Machine ไมมีการแบงพื้นที่ในการจัดเก็บ ชื่อที่รายการกลองคอนขางเล็ก พนักงานเติมกลองไมคัดแยกกลอง พื้นที่คอนขางเล็ก พนักงานจัดวางกลองบรรจุปะปนกัน จัดเก็บแบบไรรูปแบบ ไมมีระบบในการจัดเก็บกลองบรรจุ ผาน บริษัทนำสงกลองบรรจุ เริ่มตน พื้นที่จัดเก็บกลองบรรจุชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกส จัดเก็บรอบรรจุ ออเดอรสง ผลิตชิ้นงาน แผนกตรวจสอบ ตรวจสอบ ไมผาน จบ บรรจุงาน ขนสงมารับงาน โหลดงานขึ้นรถ

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 200 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 จากการวิเคราะหสาเหตุของปญหาในแตละหัวขอปญหานั้น สรุปไดวาในทุกๆประเด็นปญหานั้นลวนมีสาเหตุ หรือรากเงาของปญหามาจากการจัดเก็บที่ไรรูปแบบ ชื่อที่รายการกลองคอนขางเล็กไมมีปายบงชี้ถึงรายการกลอง บรรจุชิ้นงาน ทำใหเกิดความสับสนในการทำงานของพนักงานวางสินคาปะปนกันไมมีรูปแบบในการจัดวาง ทางผูวิจัย จึงมีความคิดที่จะออกแบบในการจัดวางสินคาแบงพื้นที่ใหเหมาะสมกับสินคาสอดคลองกับความถี่ในการใชงานเพื่อ ชวยอำนวยความสะดวกในการทำงานใหมีประสิทธิภาพมากขึ้น 3.2 การปฏิบัติตามแผน (DO) วิเคราะหรูปแบบในการจัดเก็บสินคาดวยกลยุทธการจัดเก็บสินคาในคลังสินคา (Storage Strategy) จากการ วิเคราะหการจัดเก็บกอนปนับปรุงเปนไรรูปแบบ (Informal System) ไดปรับปรุงดวยการใชระบบการจัดเก็บสินคา ตามประเภทของสินคา (Commodity System) นำรายการสินคามาแบงกลุมสินคาออกเปน 4 ประเภท เพื่อความ เหมาะสมของสินคาและกระบวนการทำงานในปจจุบันไดดังนี้ สินคาประเภทที่ 1เปน FA1 เปนกลุมกลองบรรจุชิ้นสวนชุดเคลือบเงาพิเศษมี 14 แบบ สินคาประเภทที่ 2เปน FG1 เปนกลุมกลองบรรจุชิ้นสวนชุดเงารรมดามี 22 แบบ สินคาประเภทที่ 3เปน QC7 เปนกลุมกลองบรรจุชิ้นสวนชุดสีดานมี 4 แบบ สินคาประเภทที่ 4เปน QL3 เปนกลุมกลองบรรจุชิ้นสวนธรรมดามี 9 แบบ 1. ทำการวิเคราะหจัดแบงวัสดุตามความถี่ในการใช (FSN Analysis) จากการวิเคราะหไดจัดแบงกลองบรรจุชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสโดยแบงกลุมตามประเภทออกเปน 4 ประเภท จากนั้นนำมาเรียงลำดับตามความถี่ในการใชงานเพื่อที่นำมาใชในการจัดเก็บกลองบรรจุชิ้นสวน อิเล็กทรอนิกสที่มีความถี่ในการใชงานบอยที่สุดไวใกลกับประตูทางออกที่ใชในการเคลื่อนยายสินคาขึ้นรถนำสงมอบ ใหกับลูกคาเพื่อลดระยะเวลาในการดำเนินงาน ลดผลกระทบที่เกิดขึ้นในเรื่องของการสงงานลูกคาลาชา และเปนการ สงเสริมการทำงานใหมีกระบวนการที่งายตอการทำงานของพนักงาน โดยคำนวณหาอัตราการใชงานตอสัปดาหโดย อางอิงจากตารางเก็บขอมูลตัวอยางการใชงานกลองบรรจุชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสในแตละประเภทมาเรียงลำดับตาม ความถี่ในการใชงานจากอัตราการใชงานสูงไปต่ำ กำหนดใหกลองบรรจุชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสที่มีอัตราการใชงาน สะสม 80% เปนกลุม F (มีอัตราการหมุนเวียนสูง) กลองบรรจุชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสมีอัตราการใชงานสะสม 20% ถัด มา เปนกลุม S (มีอัตราการหมุนเวียนต่ำ) และกลองบรรจุชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสที่มีอัตราการใชงานสะสม 10% ที่ เหลือ เปนกลุม N (ไมมีการหมุนเวียน) สามารถสรุปผลการจัดกลุมไดดังตารางที่ 4 ตารางที่4 จัดกลุมสินคาดวยวิธี FSN Analysis No List Cumulative usage rate (unit)/week %Usage rate/week Circulation type 1 FA1 580 47.93% F 2 FG1 320 26.45% F 3 QC7 210 17.36% S 4 QL3 100 8.26% N รวม 1,210 100.00%

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 201 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ภาพที่ 3 วิเคราะหสาเหตุของปญหาดวยเครื่องมือแผนผังกางปลา ภาพที่ 4 สภาพการการจัดเก็บหลังปรับปรุง 2. วิเคราะหจัดทำปายตั้งบนสินคาดวยการจัดการควบคุมดวยการมองเห็น (Visual Control) เทคนิคที่ใชในการสื่อสารผานการมองเห็นโดยแสดงใหเห็นผลการปฏิบัติงาน เห็นความผิดปกติหรือ สื่อสารความหมายบางอยางใหเห็นไดอยางสะดวก ชัดเจนและเขาใจไดงายขึ้น Visual Control จึงอาจอยูในรูป สัญลักษณแผนปายสัญญาณไฟแถบสีรูปภาพกราฟฯลฯ และเนื่องจากการวิเคราะหสาเหตุที่ทำใหเกิดปญหา พบวาชื่อ ที่รายการกลองคอนขางเล็กในขั้นตอนนี้ทำการวิเคราะหจัดทำปายตั้งบนสินคาเพื่อใหพนักงานสามารถมองเห็นถึงชื่อ รายการกลองบรรจุชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสไดชัดเจนและเขาใจไดงายขึ้นดวยการจัดการควบคุมดวยการมองเห็น Visual

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 202 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 Control โดยเมื่อมีพนักงานจัดเติมกลองบรรจุแลว จะตองนำปายที่จัดทำขึ้นมาวางบนกลองบรรจุเพื่อบงชี้ใหงายตอ การทำงาน ภาพที่ 5 สภาพการการจัดเก็บหลังปรับปรุง 3.3 การตรวจสอบ (Check) วิเคราะหวัดผลระยะเวลาในการในการบรรจุงานและหางานหลังปรับปรุง ตารางที่5 ตารางเก็บขอมูลหลังปรับปรุง List After renovation Storage format Commodity System FSN Analysis Effect Can't find the electronic parts box (time) Product delivery delayed (time) 0.24 minute Working period (minutes/round) 77.33 minute Product search time (minutes/round) 00.74 minute 3.4 การปรับปรุงการดำเนินการ (Act) จากการดำเนินการอยางเปนลำดับขั้นตอนที่ผานมาภายใตการประยุกตใชหลักการ PDCA ในขั้นตอนการการ ปรับปรุงการดำเนินการขั้นตอนสุดทายอยางเหมาะสมหรือจัดทำมาตรฐานใหม ซึ่งถือเปนพื้นฐานการยกระดับคุณภาพ อยางตอเนื่อง

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 203 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ตารางที่6 ตารางเปรียบเทียบขอมูลกอนและหลังปรับปรุง List Before Renovation After Renovation Storage format Informal System Commodity System FSN Analysis Effect Can't find the electronic parts box (time) 7 - Product delivery delayed (time) 4 1 Working period (minutes/round) 93.93 minute 77.33 minute Product search time (minutes/round) 02.28 minute 00.74 minute จากตารางเปรียบเทียบวิเคราะหไดวา จากเดิมไรรูปแบบในการจัดเก็บสามารถสรางรูปแบบในการจัดเก็บ เปนการจัดเก็บตามประเภทของสินคาและจากเดิมไมมีการจัดแบงพื้นที่ในการวางไดมีการแบงพื้นที่ในการวางโดยวาง ผังตามความถี่ในการใชงาน และใชการปรับปรุงนี้เปปนมาตรฐานในการดำเนินงานอยางตอเนื่องตั้งแตปจจุบันนี้ไป จนกวาจะมีผลกระทบใหมและเกิดการปรับปรุงลำดับถัดไปในอนาคต 4. วิจารณผลการวิจัย จากการวิจัย เรื่องการเพิ่มประสิทธิภาพพื้นที่จัดเก็บกลองบรรจุสินคาชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสดวยการ ประยุกตใชหลักการ PDCA ซึ่งผลลัพธของการดำเนินงานวิจัยที่ไดเปนไปตามวัตถุประสงค คือสามารถปรับปรุง รูปแบบในการจัดเก็บกลองบรรจุชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกส ลดระยะเวลาในการหยิบสินคาไปบรรจุสงลูกคาแกปญหาและ ผลกระทบที่เกิดขั้นได ผูวิจัยไดดำเนินการวิจัยตามหลักการ PDCA หลักๆ ขั้นตอนมีความสอดคลองกับงานวิจัยของ รุจิเรศ หนุนนาค (2562) การปรับปรุงคุณภาพอยางตอเนื่องที่สงผลตอพฤติกรรมสรางสรรคนวัตกรรมของบุคลากร ทางการแพทยของโรงพยาบาลเอกชน ในเขตกรุงเทพมหานคร ผูวิจัยนำหลักการนี้มาใชในการเนินการวิจัยครั้งนี้โดย เริ่มจากการวิเคราะหหาสาเหตุของปญหาดวยแผนผังกางปลา (Fishbone Diagram) วิเคราะหกระบวนการหยิบและ กระบวนการทำงานดวย ผังงาน (Flow chart) จากนั้นไดศึกษาวิเคราะหรูปแบบการจัดเก็บอยางเปนระบบดำเนินการ ดวยกลยุทธการจัดเก็บสินคาในคลังสินคา (Storage Strategy) มีความสอดคลองกับงานวิจัยของ วิชชุดา บุญเรือง, (2565) ไดทำการเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการคลังสินคาดวยวิธีการจัดเก็บสินคาและวิธีการเดินหยิบสินคาใน คลังสินคารูปกางปลา และรูปแบบการจัดเก็บที่วิเคราะหไดคือระบบการจัดเก็บสินคาตามประเภทของสินคา (Commodity System) นำรายการกลองบรรจุชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสมาประยุกตใชในการจัดเก็บแยกประเภทและ การจัดวางใหสอดคลองกับการทำงานมากที่สุดโดยประยุกตหลักการวิเคราะหจัดแบงวัสดุตามความถี่ในการใช (FSN Analysis) ตอมาไดใชทฤษฎีหลักการควบคุมการมองเห็น (Visual Control) วิเคราะหจัดทำปายรายการ หลังจาก ดำเนินการปรับปรุงไดมีการวัดผลโดยใชตารางเปรียบเทียบกอนและหลังปรับปรุง พบวาสามารถลดระยะเวลาในการ หยิบและสามารถลดระยะเวลาในการทำงานลงได 5.14 นาทีตอรอบ เหลือเปน 89.24 นาทีตอรอบ คิดเปน 5.44% และลดระยะเวลาในการคนหางาน 1.17 นาทีตอรอบ เหลือเปน 1.46 นาทีตอรอบ คิดเปน 52.46% โดยประมาณ

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 204 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 5. สรุปผลการวิจัย จากการศึกษาดำเนินงานวิจัยพบวาปญหาในการจัดเก็บกลองบรรจุชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสที่มีอยูหลาย ประเภทวางปะปนกัน ทำใหเกิดปญหาการบรรจุงานที่ลาชา การทำงานที่ไมตอเนื่องจากการคนหากลองบรรจุงานที่ ตองการ สงผลใหการสงงานใหลูกคาไมทัน สาเหตุมาจากการจัดเก็บแบบไรรูปแบบและไมมีการแบงผังพื้นที่ให สอดคลองกับการทำงาน ผูวิจัยจึงเรงดำเนินการแกไขและปรับปรุงในสวนของปญหาและผลกระทบที่เกิดขึ้น โดยการ ดำเนินการตามหลักการ PDCA หลักๆ 4 ขั้นตอนชวยในการพัฒนาปรับปรุงอยางเปนระบบประกอบดวยขั้นตอน การ วิเคราะห การออกแบบ การพัฒนา การดำเนินการและการประเมิณผล ศึกษากลยุทธการจัดเก็บสินคาในคลังสินคา (Storage Strategy) และใชทฤษฎีหลักการควบคุมการมองเห็น (Visual Control) เขามาวิเคราะหสงเสริมการทำงาน ใหงายขึ้น เพื่อสรางการจัดเก็บอยางเปนระบบเลือกรูปแบบในการจัดเก็บใหเหมาะสมสอดคลองกับการทำงานของ พนักงานหรือบุคลากรในองคกร ปรับปรุงผังพื้นที่ในการวางใหเอื้อประโยชนตอการคนหาและเคลื่อนยาย จากการศึกษารวบรวมขอมูลการพัฒนาเครื่องมือและดำเนินงานวิจัยตามกลัก PDCA หลักๆ 4 ขั้นตอน พบวารูปแบบในการจัดเก็บที่ดีที่สุดคือใชระบบการจัดเก็บสินคาตามประเภทของสินคา (Commodity System) มี การประยุกตใชการจัดเก็บแบบแยกตามประเภทและการจัดวางผังพื้นที่ที่สอดคลองกับการทำงานมากที่สุด และใช ทฤษฎีหลักการควบคุมการมองเห็น (Visual Control) จัดทำปายซื่อแบงประเภทกลองบรรจุเพื่อเอื้ออำนวยในการ มองเห็นงายตอการทำงานของพนักงาน ผลการศึกษาดำเนินงานวิจัยพบวา สามารถปรับปรุงผังพื้นที่และจัดทำระบบจัดเก็บแกปญหาและผลกระทบ ในการบรรจุงานที่ลาชาสงผลใหการสงงานใหลูกคาไมทัน พบวาจากเดิมมีการจัดเก็บที่ไรรูปแบบแตหลังปรับปรุงใช รูปแบบการจัดเก็บตามประเภทรายการกลองบรรจุชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสและจากเดิมไมมีการจัดแบงพื้นที่หลัง ปรับปรุงไดมีการจัดแบงพื้นที่เปนสัดสวน สงผลใหสามารถลดระยะเวลาในการหยิบและสามารถลดระยะเวลาในการ ทำงานลงได 5.14 นาทีตอรอบ เหลือเปน 89.24 นาทีตอรอบ คิดเปน 5.44% และลดระยะเวลาในการคนหางาน 1.17 นาทีตอรอบ เหลือเปน 1.46 นาทีตอรอบ คิดเปน 52.46% โดยประมาณ กิตติกรรมประกาศ ทางผูวิจัยขอขอบพระคุณ นางสาวนัยนา ก่ำมอญ ในการเปนสวนหนึ่งของกรณีศึกษาของงานวิจัยที่ไดให ความกรุณาสละเวลาและใหความรวมมือในการอธิบายกระบวนการทำงาน ขอมูลทั้งหมดดวยความเต็มใจ จนทำให การวิจัยนั้นสามารถรวบรวมขอมูลเพื่อทำงานวิจัยฉบับนี้จนสำเร็จเสร็จสิ้น อีกทั้งไดใหคำปรึกษาและคำแนะนำเปน อยางดี เอกสารอางอิง PACKHAI. (2023). การจัดเก็บสินคา มีความสำคัญอยางไร กลยุทธการจัดเก็บสินคาคงคลัง ที่ไดรับความนิยม มี อะไรบาง. คน 8 พฤษภาคม 2566, จาก https://packhai.com/product-storage/ Sahatorn. (2564). PDCA: ความหมาย ประโยชน และตัวอยางใช 4 ขั้นตอนเพื่อพัฒนาองคกรอยางตอเนื่อง. คน 8 พฤษภาคม 2566, จาก https://th.hrnote.asia/orgdevelopment/what-is-pdca-210610/

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 205 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 รุจิเรศ หนุนนาค. (2562). การปรับปรุงคุณภาพอยางตอเนื่องที่สงผลตอพฤติกรรมสรางสรรคนวัตกรรมของบุคลากร ทางการแพทยของโรงพยาบาลเอกชน ในเขตกรุงเทพมหานคร. คน 12 พฤษภาคม 2566, จาก http://ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/2864/1/61602319.pdf วิชชุดา บุญเรือง. (2565). การเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการคลังสินคาดวยวิธีการจัดเก็บสินคาและวิธีการเดินหยิบ สินคาในคลังสินคารูปกางปลา. คน 12 พฤษภาคม 2566, จาก http://kb.psu.ac.th/psukb/handle/2016/18026

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 206 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 การปรับปรุงการจัดเก็บสินคา กรณีศึกษา บริษัท อิมพีเรียล พลาสติก จำกัด Product Storage Improvements A Case Study of Imperial Plastics Co., Ltd. ชุตินันท ปลองสอง*และวัชรพล วงศจันทร Chutinan Pongsong* and Watcharaphon Wongjun 1 การจัดการโลจิสติกสและซัพพลายเชน/คณะวิทยาการจัดการ/มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชูปถัมภ 1 Logistics and Supply Chain Management, Faculty of Management Science, Valaya Alongkorn Rajabhat University under the Royal Patronage Corresponding author: [email protected] บทคัดยอ การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค (1) เพื่อศึกษาวิเคราะหหาสาเหตุที่ทำใหหาสินคาไดลาชา (2) เพื่อปรับปรุงการ จัดเก็บสินคาใหมีประสิทธิภาพ ประชากรที่ใชในการศึกษาครั้งนี้คือ จำนวนบิล 2 เดือน กลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษา ครั้งนี้คือ พนักงานจัดสินคา 1 คน ไดทําการหาสาเหตุโดยใชทฤษฎีแผนผังกางปลา พบวามีการจัดระบบการจัดเก็บ สินคาที่ไมมีประสิทธิภาพ ซึ่งมีการวางสินคาปะปนกันทั้งสินคาใหม สินคาเกา สินคาที่เสียหาย และหมดอายุการใชงาน ทำใหมีการหาสินคาไดลำบาก และเสียเวลา ปรับปรุงโดยจัดกลุมแบงประเภทของสินคาตามกลยุทธการจัดเก็บสินคา เลือกใชระบบการจัดเก็บจัดเรียงตามรหัสสินคา เพื่อใหสะดวกตอการหา และหยิบใชจึงไดใชทฤษฎีการควบคุมดวย การมองเห็น จัดทำปายระบุตำแหนงของสินคา เพื่อลดเวลาในการคนหาสินคา และเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการ จัดเก็บสินคาภายในบริษัท อิมพีเรียล พลาสติก จำกัด จากนั้นใชทฤษฎีการเขากอนออกกอน เพื่อใหสะดวกตอการใช งาน และลดการเสื่อมสภาพของสินคา ซึ่งผลการดำเนินการปรับปรุงปรับปรุง พบวาจากการทดลองสุมหาสินคากอน ปรับปรุงจำนวน 163 ครั้ง เปนการจัดเก็บที่ไมมีรูปแบบ ใชเวลาในการหาสินคา 5,506 วินาที และหลังทดลองสุมหา สินคาหลังปรับปรุง จำนวน 171 ครั้งใชเวลาในการหาสินคา 5,059 วินาที เวลาลดลง 447 วินาที คิดเปนรอยละ 8.12 สงผลใหขั้นตอนการทำงานภายในบริษัท อิมพีเรียล พลาสติก จำกัด มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และสามารถลด ระยะเวลาในการหาสินคาได คำสำคัญ: การปรับปรุง,การจัดเก็บสินคา, แผนผังกางปลา, การเขากอนออกกอน Abstract The objectives of this research are (1) to study and analyze the reasons for delays in finding products. (2) to improve product storage efficiency. The population used in this study is the number of 2 month bills. The sample used in this study is one merchandiser found the cause using fishbone diagram theory. It was found that the product storage system was inefficient. Which has a mix of products, including new products, old products, and damaged products and has expired this makes finding products difficult and time consuming. Improve by categorizing products according to product storage strategies. Choose to use a storage system organized by product code. To make it easier to

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 207 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 find and pick up and use, so use the theory of visual control Create a label indicating the location of the product. To reduce the time spent searching for products and to increase the efficiency of storing products within Imperial Plastic Company Limited, then use the first-in, first-out theory. To make it convenient to use and reduce product deterioration which the results of the improvement operations It was found that from the random sampling of products before improvement, 163 times, it was stored without a format. It took 5,506 seconds to find products, and after randomly trying to find products after improving 171 times, it took 5,059 seconds to find products. The time decreased by 447 seconds, accounting for 8.12 percent, resulting in the working process within Imperial Plastic Co., Ltd. having even more efficiency and can reduce the time spent searching for products. Keywords: Improvements, Product storage, Fish Bone Diagram, First In First Out 1. บทนำ ในยุคปจจุบันประกอบธุรกิจบรรจุภัณฑจากพลาสติกมีการแขงขันสูงมากขึ้น ทำใหการดำเนินธุรกิจจะตอง อาศัยความรูความสามารถอยางแทจริง เพื่อมาบริหารจัดการใหทันตอการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจที่เปนไปอยาง รวดเร็วในทุกดาน ผูประกอบการที่สามารถปรับตัวใหไดทันตอสถานการณนั้น และสามารถตอบสนองตามความ ตองการของลูกคาได ก็จะสามารถยืดหยุนของเสนทางการทำธุรกิจได แนวทางการดำเนินธุรกิจในยุคปจจุบัน จึง จำเปนที่จะตองพัฒนากลยุทธ เพื่อจะบริหารจัดการและดำเนินการกิจกรรมใหมีความสอดคลองกับสภาวะเศรษฐกิจที่ มีการเปลี่ยนแปลงไป การจัดการระบบพื้นที่ใชสอยภายในคลังสินคาจึงเปนตัวเลือกที่ผูประกอบการจำเปนตอง ตระหนักถึงแนวคิดการจัดการคลังสินคามาใชในการวางแผนกลยุทธเพื่อพัฒนากระบวนการทางธุรกิจ ความสัมพันธ ระหวางคูคา ความเขาใจทางมาตรฐานตางๆ เพื่อนำไปสูการจัดการทางธุรกิจไดอยางสอดคลองและตอบสนองความ ตองการของลูกคาไดอยางมีประสิทธิภาพมากที่สุด บริษัทกรณีศึกษาเปนบริษัทผูผลิตสินคาเกี่ยวกับบรรจุภัณฑพลาสติก เชน ขวดเหลี่ยม หลอด ขวดหยด ขวด เหลี่ยมแบน แกลลอนเหลี่ยม แกลลอนกลม ฝาล็อค ฝาเขี้ยวดึง ฝาเกลียว เปนตน พบวาระบบการจัดเก็บไมมี ประสิทธิภาพ มีการวางสินคาปะปนกัน ทำใหหาบรรจุภัณฑหาไดยาก และชา จากปญหาขางตน บริษัทควรมีรูปแบบการจัดเก็บ เพื่อนำขอมูลที่ไดศึกษามาเปนแนวทางในการปรับปรุงการ จัดเก็บและลดระยะเวลาในการหาสินคา จึงไดเสนอแนวทางการพัฒนาใหทางบริษัทใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และ ไดนำทฤษฎีที่เกี่ยวของมาปรับปรุงพัฒนาใหดีขึ้น ผูวิจัยจึงนำทฤษฎีแผนผังกางปลา (Fish Bone Diagram) เพื่อ วิเคราะหหาสาเหตุของการจัดสินคาไดลาชา กลยุทธการจัดเก็บสินคา (Storage Strategy) ทฤษฎีการควบคุมดวยการ มองเห็น (Visual Control) ทฤษฎีเขากอนออกกอน (First In First Out) และทฤษฎีการสุมขนาดตัวอยางของเครซี่ และมอรแกน เพื่อปรับปรุงการจัดเก็บสินคาใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 208 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 2. วิธีดำเนินการวิจัย 2.1 ประชากรและกลุมตัวอยาง 1. ประชากร : จำนวนใบบิลเดือนสิงหาคม พ.ศ.2566 285 ครั้ง/เดือน จำนวนใบบิลเดือนกันยายน พ.ศ.2566 309 ครั้ง/เดือน 2. กลุมตัวอยาง : พนักงานจัดสินคาจำนวน 1 คน 2.2 การเก็บรวบรวมขอมูล การวิจัยครั้งนี้มีการเก็บรวบรวมขอมูลแบงออก เปน 2 สวน คือ ขอมูลปฐมภูมิและขอมูลทุติยภูมิ มี รายละเอียดดังนี้ 2.2.1 ขอมูลปฐมภูมิ (Primary Data) เปนการศึกษาที่รวบรวมจากสถานการณปญหาสังเกตการ และทำการเก็บขอมูลของทางบริษัท อิมพีเรียล พลาสติก จำกัด 2.2.2 ขอมูลทุติยภูมิ (Secondary Data) เปนการศึกษาขอมูลของเอกสารวิชาการ บทความ ทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวของเปนการศึกษา เพื่อที่จะนำขอมูลจากการวิเคราะหมาอางอิงการดำเนินงานการศึกษา ซึ่ง ชวยใหผลการศึกษามีความนาเชื่อถือมากยิ่งขึ้น 2.3 เครื่องมือในการวิจัย 2.3.1 ประชาสรรณ แสนภักดี (2564) ทฤษฎีแผนผังกางปลา (Fish – Bone Diagram) ผังนี้คลาย กางปลา หัวปลาคือผลที่เกิดขึ้น (ปญหาที่เลือกแก) กางปลาแตละกางก็คือเหตุที่ทำใหเกิดปญหาที่หัวปลานั่นเอง กางปลาประกอบดวยหลายกางก็คือ ปจจัยที่ทำใหเกิด ปญหาไดแกปจจัยหลักๆคือพนักงาน ดานวิธีการทำงาน เครื่องจักรวัตถุดิบ และในแตละกางประกอบดวยกาง เล็กๆซึ่งก็คือ สาเหตุตางๆในแตละปจจัยที่อาจทำใหมีผลตอ ปญหาที่เกิดขึ้นที่หัวปลา 2.3.2 James และ Jerry (1998) กลยุทธการจัดเก็บสินคา (Storage Strategy) โดยมีการจัดแบง รูปแบบในการจัดเก็บสินคานั้นออกเปน 6 แนวคิด คือ 1. ระบบการจัดเก็บโดยไรรูปแบบ (Informal System) เปนรูปแบบการจัดเก็บสินคาที่ไม มีการบันทึกตำแหนงการจัดเก็บเขาไวในระบบ และสินคาทุกชนิดสามารถจัดเก็บไวตำแหนงใดก็ไดในคลังสินคา 2. ระบบจัดเก็บโดยกำหนดตำแหนงตายตัว (Fixed Location System) แนวความคิดใน การจัดเก็บสินคารูปแบบนี้เปนแนวคิดที่มาจากทฤษฎีกลาวคือ สินคาทุกชนิดหรือทุก SKU นั้นจะมี ตำแหนงจัดเก็บที่ กำหนดไวตายตัวอยูแลว ซึ่งการจัดเก็บรูปแบบนี้เหมาะสำหรับคลังสินคาที่มีขนาด เล็ก มีจำนวนพนักงานที่ปฏิบัติงาน ไมมากและมีจำนวนสินคาหรือจำนวน SKU ที่จัดเก็บนอย 3. ระบบการจัดเก็บโดยจัดเรียงตามรหัสสินคา (Part Number System) รูปแบบการ จัดเก็บโดยใชรหัสสินคา (Part Number) มีแนวคิดใกลเคียงกับการจัดเก็บแบบกำหนดตำแหนง ตายตัว (Fixed Location) โดยขอแตกตางนั้นจะอยูที่การเก็บแบบใชรหัสสินคา นั้นจะมีลำดับการ จัดเก็บเรียงกัน 4. ระบบการจัดเก็บสินคาตามประเภทของสินคา (Commodity System) เปนรูปแบบ การจัดเก็บสินคาตามประเภทของสินคาหรือประเภทสินคา (Product Type) โดยมีการจัดตำแหนง การวางคลายกับ รานคาปลีกหรือตาม Supermarket ทั่วไปที่มีการจัดวางสินคาในกลุมเดียวกันหรือ ประเภทเดียวกันไว ตำแหนงที่ใกล กัน

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 209 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 5. ระบบการจัดเก็บที่ไมไดกำหนดตำแหนงตายตัว (Random Location System) เปน การจัดเก็บที่ไมไดกำหนดตำแหนงตายตัว ทำใหสินคาแตละชนิดสามารถถูกจัดเก็บไวในตำแหนงใดก็ ไดในคลังสินคา 6. ระบบการจัดเก็บแบบผสม (Combination System) เปนรูปแบบการจัดเก็บที่ ผสมผสานหลักการของรูปแบบการจัดเก็บในขางตน โดยตำแหนงในการจัดเก็บนั้นจะมีการพิจารณา จากเงื่อนไขหรือ ขอจำกัดของสินคา ชนิดนั้นๆ 2.3.3 วิทยา อินทรสอน (2564) ทฤษฎีการควบคุมการมองเห็น (Visual Control) เปนระบบการ ทำงานที่ทำใหพนักงานทุกคน หรือบุคลากรสามารถ เขาใจในกระบวนการทำงาน และผลลัพธของการทำงานให ชัดเจน ใหเห็นขอผิดปกติตางๆ ใน กระบวนการทำงาน แลวสามารถแกไขไดทันทีโดยทำการประยุกตใชสัญลักษณสี บอรด ปาย กราฟ เพื่อใหการสื่อสารถึงพนักงาน บุคลากรที่เกี่ยวของใหทุกคนรับทราบถึงความหมายของสิ่งที่นำมา แทน ในสถานที่ทำงาน 2.3.4 Tiger in Management (2020) ทฤษฎีเขากอนออกกอน (First IN First Out : FIFO) คือ วิธีจัดการและวัดมูลคาของสินทรัพย FIFO หมายถึงการนำสินคาที่เขาคลังกอนมารีบใชงานและ หมุนเวียนกอน เพื่อ ลดความเสื่อมสภาพและรักษามูลคาของสินทรัพยโดยรวม โดยที่ First In First Out เปนหลักการที่ใชกันอยาง แพรหลาย ทั้งในทางบัญชี ภาษี และ การ บริหารการปฏิบัติการ ตราบใดที่ธุรกิจยังมีการบริหารสินทรัพยเขาออก อยางตอเนื่องหลักการจัดการ และวัดมูลคาสินทรัพยก็ยังจำเปนอยูเสมอ 2.3.5 พวงรัตนทวีรัตน (2543) ทฤษฎีการสุมขนาดตัวอยางของเครซี่และมอรแกน ขนาดของกลุม ตัวอยาง (Sample size) เปนสิ่งสำคัญที่ตองกำหนดให เหมาะสมและมีความเปนตัวแทนที่ดีองกลุมประชากรที่จะ ทำการศึกษาเพื่อที่จะชวยใหผลการวิจัยมี ความนาเชื่อถือ ดังนั้นจึงเกิดคำถามวาขนาดของกลุมตัวอยางเทาไรจึงจะทำ ใหผลการวิจัยมีความ เชื่อถือไดซึ่งความจริงแลวไมมีกฎเกณฑตายตัวที่แนนอนวาจะตองใชขนาดของกลุมตัวอยาง เทาใดกลุม ตัวอยาง (Sample groups) หมายถึงบางสวนของประชากรที่ถูกเลือกมาเปนตัวแทนของประชากรที่ ทำการศึกษาการใชกลุมตัวอยางขนาดเล็กจะทำใหมีโอกาสเกิดความคลาดเคลื่อนมากและการใช ขนาดกลุมตัวอยาง ใหญจะมีโอกาสเกิดความคลาดเคลื่อนนอยเนื่องจากขนาดขนาดกลุมตัวอยางใหญ ใหขอมูลที่เที่ยงตรงการคำนวณทาง สถิติมีความถูกตองมากกวากลุมตัวอยางขนาดเล็กขนาดกลุม ตัวอยางใหญมากเทาใดความคลาดเคลื่อนจากการสุมจะ ลดนอยลงแตเมื่อถึงจุดหนึ่งแมจะเพิ่มขนาด ของกลุมตัวอยางใหใหญขึ้นอีกแตความคลาดเคลื่อนก็ลดลงไมมากนัก

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 210 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 3. ผลการทดลอง 3.1 วิเคราะหปญหาจากทฤษฎีแผนผังกางปลา (Fish – Bone Diagram) จากการศึกษากระบวนการหาสินคาในปจจุบัน พบวามีการรับสินคาลาชา ผูวิจัยจึงใชทฤษฏีแผนผังกางปลา (Fish Bone Diagram) มาใชในการวิเคราะหปญหา ภาพที่ 1 ผลการวิเคราะหปญหาหาสินคาไดลาชาโดยใชแผนผังกางปลา จากภาพที่ 1 ผลการวิเคราะหปญหาจากกางปลาแบงสาเหตุสำคัญไดดังนี้ 3.1.1 กระบวนการทำงาน (Method) - การจัดเก็บไมมีระบบ จากการศึกษาพบวา การไมมีการกำหนดรูปแบบการจัดเก็บสงผลตอการหา สินคาไดยาก 3.1.2 คน (Man) - พนักงานจัดสินคามีคนเดียว จากการศึกษาพบวา ใชเวลาในการจัดสินคานานทำใหลูกคาเกิดการ รอคอยสินคา - จัดสินคาใหลูกคาผิด จากการศึกษาพบวา พนักงานจัดสินคามีความรนและรีบในการจัดทำใหมี การจัดสินคาผิด - ไมรูตำแหนงของสินคา (ใชความเคยชิน) จากการศึกษาพบวา พนักงานจัดสินคาใชความเคยชินใน การจดจำการหาสินคา

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 211 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 3.1.3 วัสดุอุปกรณ(Material) - สินคาวางปะปนกัน จากการศึกษาพบวา ทำใหสินคาไมมีการจัดวางที่เรียบรอย ทำใหเกิดความ เสียหายของสินคาได เชน สินคามีการชำรุด เสื่อมสภาพ และหมดอายุ 3.2 กลยุทธการจัดเก็บสินคา (Storage Strategy) โดยเลือกใชระบบการจัดเก็บโดยใชรหัสสินคา (Part Number) เพื่อจัดลำดับการจัดเก็บสินคาเรียงกันงายตอ การหาสินคาไดมากยิ่งขึ้น รวดเร็วขึ้น 3.3 ทฤษฎีการควบคุมการมองเห็น (Visual Control) ภาพที่ 2 ปายรหัสสินคา จากภาพที่ 2 ไดนำทฤษฎีการควบคุมการมองเห็น (Visual Control) มาประยุกตใชโดยการทำปาย รหัสสินคา เพื่อใหสะดวกตอการมองเห็น และหาสินคาไดงายขึ้นในระดับสายตา 3.4 การจัดลำดับการเขากอนออกกอนของสินคา (First IN First Out : FIFO) จากปญหาการเสียหายชำรุด ทำใหเกิดตนทุนคาใชจายที่สิ้นเปลือง เนื่องเกิดจากสาเหตุที่ไมมีการจัดการ ลำดับการเขาออกของสินคา ผูวิจัยจึงไดนำการจัดลำดับการเขากอนออกกอน (First IN First Out : FIFO) มาใชเพื่อ ปองกันความเสียหายของสินคา โดยมีขั้นตอนการทำงานดังนี้ 3.4.1 หลังจากรับเขาสินคาแลว กอนจะจัดวางใหเรียบรอยใหมีการจดวันที่รับสินคาเขา เพื่อสะดวก ตอการเบิกจายสินคาใหกับลูกคา 3.4.2 นำสินคามาจัดเรียงใหมีความเปนระเบียบเรียบรอยสะดวกตอการหาสินคา 3.4.3 นำสินคาใหมจัดวางแยกคนละชั้นกับสินคาเกาเพื่อปองการสินคาไมใหเกิดความเสียหายและ เสื่อมสภาพ

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 212 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ภาพที่ 3 การจัดวางสินคา จากภาพที่ 3 การจัดวางสินคา มีความเปนระเบียบเรียบรอย จะทำใหเกิดการหมุนเวียนของสินคาไดงาย ไม กอใหเกิดการเสื่อมสภาพของสินคา มีการจัดลำดับการเขากอนออกกอน ทำใหหาสินคาไดงายขึ้นและไมเสียเวลา 3.5 ทฤษฎีการสุมขนาดตัวอยางของเครซี่และมอรแกน สถิติการเบิกสินคายอนหลัง 2 เดือน ผูวิจัยจะตองทำการสุมการหยิบโดยการหาจำนวนครั้งในการจับเวลา ผูวิจัยทำการจับเวลาการทำงาน 1 เดือน เมื่อนำมาเปรียบเทียบตามหลักการกำหนดกลุมตัวอยางของเครซี่ และมอร แกน จึงใชสูตรวิธีการคำนวณดังนี้ n = ขนาดของกลุมตัวอยาง e = ระดับความคลาดเคลื่อนของการสุมตัวอยางที่ยอมรับได x2 = คาไคสแควรที่ df เทากับ 1 และระดับความเชื่อมั่น 95% (=3.841) P = สัดสวนของลักษณะที่สนใจในประชากร (ถาไมทราบใหกำหนด P = 0.5) N = ขนาดของประชากร เมื่อแทนคากับขอมูล n = 3.841 x 285 x 0.5 x 0.5 (0.05)2 x (285 – 1) + 3.841 x 0.5 x 0.5 n = 273.67 1.67025 n = 163.849 ≈ 163 จากผลการแทนคาทฤษฎีการสุมขนาดตัวอยางของเครซี่และมอรแกน ผูวิจัยจะตองเก็บขอมูลบิลในการจัด สินคาภายในเดือนสิงหาคม พ.ศ.2566 ทั้งหมด 285 บิล (วันทำงาน 25 วัน) ซึ่งจะทำการจับเวลาและวัดผลกอน ปรับปรุง

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 213 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ตารางที่ 1 จำนวนใบบิลเดือนสิงหาคม พ.ศ.2566 กอนปรับปรุง ที่มา : บริษัท อิมพีเรียล พลาสติก จำกัด n = ขนาดของกลุมตัวอยาง e = ระดับความคลาดเคลื่อนของการสุมตัวอยางที่ยอมรับได x2 = คาไคสแควรที่ df เทากับ 1 และระดับความเชื่อมั่น 95% (=3.841) P = สัดสวนของลักษณะที่สนใจในประชากร (ถาไมทราบใหกำหนด P = 0.5) N = ขนาดของประชากร เมื่อแทนคากับขอมูล n = 3.841 x 309 x 0.5 x 0.5 (0.05)2 x (309 – 1) + 3.841 x 0.5 x 0.5 n = 296.72 1.73025 n = 171.489 ≈ 171 จากผลการแทนคาทฤษฎีการสุมขนาดตัวอยางของเครซี่และมอรแกน ผูวิจัยจะตองเก็บขอมูลบิลในจัดสินคา ภายในเดือนกันยายน พ.ศ.2566 ทั้งหมด 309 บิล (วันทำงาน 26 วัน) ซึ่งจะทำการจับเวลาและวัดผลหลังปรับปรุง Date Bill (Day) Date Bill (Day) 02/08/66 10 18/08/66 12 03/08/66 8 19/08/66 11 04/08/66 9 21/08/66 8 05/08/66 11 22/08/66 10 07/08/66 17 23/08/66 9 08/08/66 7 24/08/66 13 09/08/66 9 25/08/66 15 10/08/66 11 26/08/66 10 11/08/66 13 28/08/66 20 14/08/66 14 29/08/66 14 15/08/66 9 30/08/66 11 16/08/66 6 31/08/66 13 17/08/66 15 Total 285

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 214 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ตารางที่ 2 จำนวนใบบิลเดือนกันยายน พ.ศ.2566 หลังปรับปรุง Date Bill (Day) Date Bill (Day) 01/09/66 13 16/09/66 13 02/09/66 8 18/09/66 10 04/09/66 10 19/09/66 9 05/09/66 11 20/09/66 10 06/09/66 17 21/09/66 11 07/09/66 9 22/09/66 15 08/09/66 12 23/09/66 9 09/09/66 9 25/09/66 13 11/09/66 12 26/09/66 18 12/09/66 16 27/09/66 10 13/09/66 8 28/09/66 12 14/09/66 9 29/09/66 14 15/09/66 12 30/09/66 19 Total 309 ที่มา : บริษัท อิมพีเรียล พลาสติก จำกัด ตารางที่ 3 การเปรียบเทียบระยะเวลากอนและหลังปรับปรุง จากตารางที่ 3 การเปรียบเทียบระยะเวลากอนและหลังปรับปรุง พบวาการทดลองสุมการจัดสินคากอน ปรับปรุงจำนวน 163 ครั้ง การจัดเก็บไมมีรูปแบบ ใชระยะเวลาการจัดสินคา 5,506 วินาที และหลังการทดลองสุมการ จัดสินคาจำนวน 171 ครั้ง ใชระยะเวลาในการจัดสินคา 5,059 วินาที ระยะเวลาที่ลดลง 447 วินาที คิดเปนรอยละ 8.12 สงผลใหขั้นตอนการทำงานในบริษัท อิมพีเรียล พลาสติก จำกัด มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และสามารถลด ระยะเวลาในการจัดสินคาได System Count Time Time % Time Informal System (Before) 163 5,506 100 Storage Strategy (After) 171 5,059 91.88 Falling Time 447 8.12

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 215 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 4. วิจารณผลการทดลอง 4.1 เวลาที่ใชในการเก็บขอมูลไมเพียงพอเนื่องจากใชระยะเวลาเพียง 2 เดือน ผูวิจัยไดทำการศึกษาเรื่อง การปรับปรุงการจัดเก็บสินคา กรณีศึกษา บริษัท อิมพีเรียล พลาสติก จำกัด ซึ่ง สอดคลองกับวิจัยของ แพรพลอย พุฒิพงศบวรภัค และปริญ วีระพงษ(2561) เพื่อลดระยะเวลาในการหาสินคาล็อก จายของสินคาประเภท Food Goods บริษัท PP&A จำกัด ซึ่งมีปญหาการหาสินคาล็อกจายลาชาเนื่องการจัดเก็บที่ไม เปนระบบ โดยผูวิจัย ใช Why-Why Analysis ในการวิเคราะหขอมูล และทำการศึกษากระบวนการทำงานของแผนก หยิบสินคา จึงเริ่มทำการแกไขโดยใชการแบงกลุมของสินคาตามหลัก Commodity System พรอมจัดลำดับตำแหนง ในการวางสินคาโดยใชนำขอมูลยอดจายมาทำการจัดลำดับตามหลัก FSN Analysis และเพื่อการหาสินคาที่ งายขึ้นจึง ใช เทคนิค Visual control เพื่อจัดทำปายบงชี้เพื่อบอกประเภทของสินคา ผลจากการปรับเปลี่ยน รูปแบบการจัดเก็บ คือ ระยะเวลาเฉลี่ยในการหาสินคาลดลงจาก 18.51 นาที เหลือ 14.12 นาที ลดลง 13.81% สงผลใหการหาสินคาล็ อกจายลดลงและกระบวนการทำงานสั้นลงดวย โดยในการปรับใชรูปแบบ การจัดเรียงใหมนี้ จะตองมีการจัดอบรม พนักงานเพื่อสรางความเขาใจในการทำงานและหาสินคา หากเปลี่ยน สถานที่จัดเก็บ ปายบงชี้ตางๆก็อาจจะตอง เปลี่ยนไปตามขนาดของพื้นที่จัดเก็บดวย 5. สรุปผลการทดลอง จากการศึกษาผูวิจัยไดทำการศึกษาหาสาเหตุโดยใชทฤษฎีแผนผังกางปลา (Fish – Bone Diagram) พบวา ไมมีรูปแบบการจัดเก็บสินคา มีการวางสินคาปะปนกันทั้งสินคาเกาและใหม ทำใหการหาสินคาที่ยากลำบาก และเกิด ความลาชา ปรับปรุงโดยมีการจัดกลุมแตละประเภทของสินคาตามกลยุทธการจัดเก็บ (Storage Strategy) โดย เลือกใชระบบการจัดเก็บโดยใชรหัสสินคา (Part Number) เพื่อสะดวกตอการหาสินคาและการหยิบ จึงใชทฤษฎีการ ควบคุมการมองเห็น (Visual Control) จัดทำปายเพื่อระบุตำแหนงของสินคา เพื่อลดระยะเวลาในการหาสินคา และ เพิ่มประสิทธิภาพในการจัดเก็บสินคา จากนั้นไดทำการใชทฤษฎีการเขากอนออกกอนของสินคา (First IN First Out : FIFO) เพื่อสะดวกตอการทำงาน และลดสภาพสินคาไมใหมีการเสื่อมสภาพ ซึ่งผลการดำเนินการปรับปรุงโดยใชทฤษฎี การสุมขนาดตัวอยางของเครซี่และมอรแกน ในการทดลองการสุมพบวากอนปรับปรุง 163 ครั้ง เปนการจัดเก็บที่ไมมี รูปแบบ ใชระยะเวลาในการหาสินคา 5,506 วินาที และหลังทดลองสุมพบวาหลังปรับปรุง 171 ครั้ง ใชระยะเวลาใน การหาสินคา 5,059 วินาที ระยะเวลาที่ลดลง 447 วินาที คิดเปนรอยละ 8.12 สงผลใหขั้นตอนการทำงานภายใน บริษัท อิมพีเรียล พลาสติก จำกัด การจัดเก็บที่มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น และยังสามารถลดระยะเวลาในการหาสินคา ขอเสนอแนะ 1. ควรเพิ่มระยะเวลาในการทดลองสุมเพื่อปรับปรุงกระบวนการทำงานใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น 2. จัดใหมีการฝกอบรม ทำความเขาใจใหแกพนักงานผูปฏิบัติงานเกี่ยวกับรูปแบบการจัดเก็บ ระบบเอกสาร การหยิบจาย เพื่อใหพนักงานสามารถไดปฏิบัติงานไดอยางถูกตอง กิตติกรรมประกาศ ขอขอบพระคุณ บริษัท อิมพีเรียล พลาสติก จำกัด และคุณทัศนีย พิมพแกว พนักงานจัดสินคา ที่ใหความ อนุเคราะหในการเก็บรวบรวมขอมูลในการวิจัย ครั้งนี้ ซึ่งมีสวนทำใหการทำงานวิจัยฉบับนี้สำเร็จไดดวยดี

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 216 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 เอกสารอางอิง แพรพลอย พุฒิพงศบวรภัค และ ปริญ วีระพงษ. (2561). การลดระยะเวลาในการหยิบจายสินคา กรณีศึกษา บริษัท PP&A จำกัด (การศึกษาคนควาอิสระ ปริญญามหาบัณฑิต ไดตีพิมพ). มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชูปถัมภ, ปทุมธานี ประชาสรรณ แสนภักดี. (2564). ทฤษฎีแนวคิดแผนผังกางปลา. สืบคนจาก http://www.prachasan.com /,http://www.prachasan.com/mindmapknowledge/fishbonemm.htm. พวงรัตน ทวีรัตน. (2543). ทฤษฎีการสุมขนาดกลุมตัวอยางของเครซี่และมอรแกน. สืบคนจากhttp://www. fsh.mi.th/km/wp-content. วิทยา อินทรสอน. (2564). การควบคุมดวยการมองเห็น. สืบคนจาก http://www.thailandindustry.com /onlinemag/view2.phpid=221&section=4&issues=13 James and Jerry. (1998). Storage Strategy. Retrieved from http://www.similantechnology.com/ news&article/Storage-Strategy.html Tiger in Management. (2020). First IN First Out : FIFO. Retrieved from https://thaiwinner.com/fifo/

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 217 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 การวิเคราะหหาปริมาณการสั่งซื้อที่ประหยัด กรณีศึกษา บริษัท XYZ จำกัด Economic Order Quantity Determination: A Case Study of XYZ Company Ltd ธีรธนารัตน นึกเจริญ*และ กิตินันธ มากปรางค Teetanarat Nuekcharoen* and Kittinun Makprang การจัดการโลจิสติกสและซัพพลายเชน คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชูปถัมภจังหวัดปทุมธานี Logistics and Supply Chain Management, Faculty of Management Science, Valaya Alongkorn Rajabhat University under the Royal Patronage Pathum Thani Province Corresponding author: [email protected] บทคัดยอ งานวิจัยนี้จัดทำขึ้นเพื่อนำเสนอการวิเคราะหหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม กรณีศึกษา บริษัท XYZ จำกัด เนื่องดวยในสถานการณปจจุบันการประกอบธุรกิจยานยนตมีจำนวนมากขึ้นในเศรษฐกิจโลกสงผลใหเกิดการแขงขัน ทางธุรกิจที่มากขึ้น สงผลใหผูประกอบการตองพัฒนากระบวนการทำงานใหมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น จึงตองมีการ วางแผนสินคาคงคลังเพื่อลดคาใชจายและตนทุนการบริหารสินคาคงคลัง โดยมีวัตถุประสงค 1) เพื่อจัดหมวดหมูสินคา ดวยทฤษฎีเอบีซี (ABC Analysis) ใหกับบริษัทกรณีศึกษา 2) เพื่อวิเคราะหหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมใหกับ สินคาในกลุม A ของบริษัทกรณีศึกษา ประชากรที่ใชในการศึกษาครั้งนี้คือ อะไหลชวงลางรถยนตบูชปกนกและราว แร็ค ทั้งหมด 141 รายการ โดยกลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษาครั้งนี้คือ สินคากลุม A ทั้งหมด 29 รายการ ที่ไดมาจาก การจัดลำดับสินคาคงคลังดวยวิธี ABC Analysis โดยจากการใชแผนผังกางปลาวิเคราะหหาสาเหตุของปญหา และใช เทคนิคการควบคุมสินคาคงคลังดวยวิธี ABC Analysis ซึ่งกลุม A เปนกลุมที่มียอดขายมากที่สุดอยูที่ รอยละ 80.10 ของยอดขายทั้งหมด นำมาหาปริมาณการสั่งซื้ออยางประหยัด (EOQ) ผลการศึกษาวิจัยพบวา ผลที่ไดนำมา เปรียบเทียบกับการจัดการสินคาคงคลังแบบเดิมของบริษัท กรณีศึกษา แสดงใหเห็นวาสามารถลดตนทุนโดยรวมลงได รอยละ 8.27 ดังนั้น ถานำรูปแบบการสั่งซื้ออยางประหยัดมาใชในการบริหารจัดการสินคาคงคลัง จะทำใหประหยัด คาใชจายรวมทั้งปไดถึง 35,505.88 บาท โดยคาใชจายที่ลดลงนั้นเกิดจากคาใชจายในการสั่งซื้อตอครั้งและคาใชจาย ในการจัดเก็บรักษาลดลงอันเนื่องมาจากปริมาณการสั่งซื้อมีความเหมาะสมมากขึ้น สงผลใหบริษัทเพิ่มสภาพคลองทาง การเงินใหแกบริษัท โดยบริษัทสามารถนำเงินสวนนี้ไปลงทุนหรือใชจายในกิจกรรมอื่น ๆ เพื่อเพิ่มผลกำไรใหธุรกิจได คำสำคัญ: ปริมาณการสั่งซื้อที่ประหยัด, หลักการวิเคราะห ABC Analysis, สินคาคงคลัง

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 218 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 Abstract This research aims to present analysis for appropriate purchasing order quantity by using XYZ Co., Ltd. as a case study. Currently, more people have engaged in global economy’s motor vehicle industry which leads to more business competitions. This causes entrepreneurs to develop more efficient working processes which necessitates developing plans for inventories to reduce expenses and inventories’ management cost. The purposes of this research are as follow: 1) to categorize products according to ABC Analysis theory for the case study company; 2) to analyze for appropriate purchasing order quantity of Group A’s products in the case study company. The population used in the study were lower car parts’ suspension bushes and rack rails which amounted to 141 items in total. The study used a sample group from Group A products which amounted to 29 items in total. This sample group came from sorting inventories through ABC Analysis method. By using a fishbone diagram to analyze the source of the problem and using inventory controlling technique through ABC Analysis method showed that Group A had the most sales which accounted for 80.10 percent of all sales. When calculating for Economic Order Quantity (EOQ), the research found that compared with the old inventory sorting method, the new method reduced overall cost by 8.27 percent. Therefore, if economic ordering was used in inventory management, the company would be able to save 35,505.88 Baht overall for annual expenses. The reduced cost came from ordering cost for each order and storge cost being reduced because of a more appropriate purchasing quantity. This increased financial liquidity for the company and the company could use the excess money to invest or pay for other activities which might increase the company’s profits. Keywords: Economic Order Quantity, ABC Analysis, Inventory 1. บทนำ ในปจจุบันการประกอบธุรกิจยานยนตมีจำนวนมากขึ้นในเศรษฐกิจโลกสงผลใหเกิดการแขงขันทางธุรกิจที่ มากขึ้น ผูประกอบการตางใหความสำคัญในการผลิตสินคาและบริการที่ตอบสนองตอความตองการของผูบริโภค โดยเฉพาะธุรกิจขนาดกลางและขนาดยอมสงผลใหธุรกิจตองมีการปรับตัวเพื่อความอยูรอดโดยพัฒนากระบวนการ ทำงานใหมีประสิทธิภาพมากขึ้นอีกทั้งลดตนทุนและความสามารถในการตอบสนองตอความตองการของผูบริโภคโดย การใชเครื่องมือหรือกลยุทธที่เหมาะสมกับธุรกิจซึ่งแตละธุรกิจมีการเลือกตัดสินใจในการใชเครื่องมือและกลยุทธที่ แตกตางกันออกไปตามประเภทของธุรกิจ วัตถุประสงคของการจัดซื้อจัดหาเพื่อใหไดรับสินคาและบริการภายใต เงื่อนไขของบริษัท ดังนั้นในกระบวนการผลิตนั้นจำเปนอยางยิ่งที่จะตองมีปริมาณวัตถุดิบที่เพียงพอ ไมมากเกินไปไม นอยเกินไป หากมีวัตถุดิบที่มากเกินไปสงผลใหเกิดคาใชจายที่ไมจำเปน หากมาวัตถุดิบที่นอยเกินไปสงผลใหขาดแคลน วัตถุดิบ บริษัทกรณีศึกษาเปนบริษัทผูผลิตและซอมชวงลางรถยนต กระบวนการจัดซื้อของบริษัทดำเนินการหลังจาก มีการพบสินคาเหลือนอยหรือมีสินคาขาด Stock โดยพนักงานฝายจัดซื้อจะดำเนินการจัดซื้อวัตถุดิบจากประสบการณ

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 219 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 และความรูสึก ไมมีการกำหนดปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม ขาดเครื่องมือในการสั่งซื้อที่มีประสิทธิภาพ เพื่อหวังวาจะ สามารถตอบสนองความตองการของลูกคาไดโดยไมคำนึงถึงอัตราการหมุนเวียนของวัตถุดิบในบริษัท ทำใหสินคาบาง รายการเกินความตองการ หรือสินคาบางรายการไมเพียงพอตอความตองการ สงผลใหเกิดคาใชจายที่เกินความจำเปน สินคาขาดมือและสินคาเกินความจำเปนทำใหสินคาคงคลังนั้นมีปริมาณที่ไมเหมาะสม จากปญหาดังกลาว กิจการควรมีรูปแบบการบริหารจัดการสินคาคงคลังที่เปนระบบ รวมถึงการกำหนด ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม เพื่อรักษาปริมาณสินคาคงคลังใหมีปริมาณที่เหมาะสม ไมมีมากเกินไปหรือนอยเกินไป ผูทำการวิจัยจึงไดนำทฤษฎีการจัดการสินคาคงคลัง ทฤษฎี ABC Analysis เพื่อจำแนกแบงกลุมสินคาตามความสำคัญ และมูลคาสินคา ทฤษฎี EOQ เพื่อกำหนดปริมาณการสั่งซื้อที่ประหยัด นำมาปรับปรุงแกไขปญหาของสถาน ประกอบการ 2. วิธีดำเนินการวิจัย 2.1 ขั้นตอนการดำเนินงานวิจัย 2.1.1 ผูวิจัยไดทำการศึกษาหาปญหาของงานที่อยากจะศึกษา โดยในหัวขอนี้ผูวิจัยไดทำการคนหา และศึกษาปญหาของกรณีศึกษาจึงไดความวา ธุรกิจนั้น ๆ ไมมีรูปแบบในการวางแผนการจัดซื้อสินคา ซื้อโดยพนักงาน ใชความรูสึกและประสบการณในการทำงานมาสั่งซื้อสินคา 2.1.2 ผูวิจัยไดทำการเก็บรวบรวมขอมูลการจัดซื้อมาจากพนักงานฝายจัดซื้อและจากการเก็บ รวบรวมขอมูลของผูวิจัย จึงทำใหไดขอมูลการจัดซื้อของธุรกิจในเดือนมกราคม พ.ศ.2565-ธันวาคม พ.ศ.2565 เปน เวลา 1 ป 2.1.3 หลังจากที่ผูวิจัยไดศึกษาปญหาของธุรกิจมาแลวผูวิจัยไดนำปญหานั้น ๆ มาวิเคราะหหา สาเหตุโดยแทจริงโดยการใชแผนผังกางปลา โดยใชระบบ 4M 2.1.4 ผูวิจัยไดทำการนำขอมูลการสั่งซื้อและขอมูลสินคาคงคลังมาวิเคราะหการจัดกลุมความสำคัญ และมูลคาของสินคาโดยใชทฤษฎีการแบงกลุม ABC Analysis มาใชเพื่อแบงกลุมสินคา จากนั้นนำขอมูลที่ไดจากการ วิเคราะหนั้นมาคำนวนหาปริมาณการสั่งซื้อแบบประหยัด (Economic Order Quantity : EOQ) โดยใชขอมูลเฉพาะ ของสินคากลุม A เทานั้น เนื่องจากสินคากลุม A นั้นมีความสำคัญมากและมีมูลคาสูง จึงจำเปนตองมีการวิเคราะหหา การสั่งซื้อที่เหมาะสม 2.1.5 ผูวิจัยไดนำขอมูลที่ไดจากการวิเคราะหนั้นมาทำการเปรียบเทียบเพื่อดูผลการวิเคราะหวาผล นั้นเปนอยางไร สงผลอยาไรกับธุรกิจ ไดผลเปนบวกหรือลบ 2.1.6 สรุปผลงานวิจัยหลังจากปรับปรุงเรียบรอยแลว 2.2 การเก็บรวบรวมขอมูล 2.2.1 ขอมูลปฐมภูมิ - ราคาคาใชจายในการสั่งซื้อแตละรอบ 2.2.2 ขอมูลทุติยภูมิ - บทความ งานวิจัย แนวคิด ทฤษฎี และวารสารวิชาการที่เกี่ยวของกับการจัดการโลจิสติกสและ การจัดการสินคาคงคลัง

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 220 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 - ขอมูลรายการสินคาและการสั่งซื้อสินคาระยะเวลา 1 ป ตั้งแตเดือนมกราคม พ.ศ.2565 ถึงเดือน ธันวาคม พ.ศ.2565 2.2.3 ประชากรและกลุมตัวอยาง - ประชากรที่ใชในการศึกษาครั้งนี้คือ อะไหลชวงลางรถยนตบูชปกนกและราวแร็ค ทั้งหมด 141 รายการ - กลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษาครั้งนี้คือ สินคากลุม A ที่ไดมาจากการจัดลำดับสินคาคงคลังดวยวิธี ABC Analysis 2.2.4 ตัวแปลที่ใชในการวิจัย - ขอมูลรายการสินคาคงคลังทั้งหมดในป พ.ศ.2565 ของบริษัทกรณีศึกษา 2.3 เครื่องมือในการวิจัย 2.3.1 แผนผังกางปลา (Fishbone Diagram) 2.3.2 ทฤษฎี ABC Analysis 2.3.3 แนวคิดปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม (Economic Order Quantity : EOQ) 2.4 การวิเคราะหขอมูล จากการวิเคราะหสาเหตุของปญหาโดยการใชเทคนิคแผนผังกางปลา (Fishbone Diagram) ที่ถูกนำมาใช สามารถสรุปสาเหตุของปญหาไดจากกลุมปจจัยทั้งหมด 4 กลุมปจจัย ไดแก พนักงาน (Man) กระบวนการ (Method) วัตถุดิบ (Material) หรือขอมูล (Data) และเครื่องมือ (Machine) มาใชในการวิเคราะหปญหา (Sirichai Permkanchana, 2555) ภาพที่ 1 การวิเคราะหปญหาโดยใชแผนผังกางปลา

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 221 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 จากการวิเคราะหสาเหตุของปญหาโดยใชขอมูลที่ไดรับมารวมกับการวิเคราะหแผนผังกางปลา (Fishbone Diagram) สามารถเห็นไดวาปญหาหลัก ๆ ขางตนนั้นเปนสิ่งที่สงผลกระทบตอการสั่งซื้อสินคาในปริมาณที่ไมเหมาะสม ซึ่งสงผลใหกระทบตอปริมาณสินคาคงคลังตลอดจนนำสูการบริหารตนทุนที่ไมเหมาะสมอีกดวย ดังนั้นผูวิจัยไดเสนอ แนวทางในการแกไขปญหาสินคาคงคลังที่มีปริมาณไมเหมาะสม โดยการจัดลำดับความสำคัญของสินคาตามมูลคาที่มี การสั่งซื้อตลอดป พ.ศ.2565 และเลือกสินคาคงคลังเฉพาะในกลุม A เพราะกลุม A เปนกลุมที่มียอดขายมากที่สุด และมาจัดการสินคาคงคลังจากปริมาณการสั่งซื้อใหมซึ่งไดนำวิธีการคคำนวณหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมและ ประหยัดที่สุดของสินคาแตละรายการเพื่อนำมาเปรียบเทียบกับขอมูลการสั่งซื้อในรูปแบบปจจุบัน ในการวิเคราะหที่ กลาวมานั้นจะนำไปสูการแกไขปญหาการสั่งซื้อที่เหมาะสมได 3. ผลการทดลอง 3.1 การแบงหมวดหมูสินคาคงคลัง จากการศึกษาขอมูลการจัดซื้อสินคาครั้งนี้ผูวิจัยไดนำเสนอขอมูลสินคาคงคลังของบริษัท กรณีศึกษาเขามาใช จำนวน 141 รายการ ในระหวางเดือนมกราคม ถึงเดือนธันวาคม พ.ศ.2565 เพื่อ มาทำการวิเคราะห ซึ่งผูวิจัยไดทำ การวิเคราะหและแบงกลุมประเภทของสินคาคงคลังที่มีมูลคาสูงมา ใชในการพิจารณาและควบคุมอยางเหมาะสม ตามลำดับความสำคัญของสินคาที่มีมูลคามากในการ จัดซื้อแตละครั้ง ซึ่งทางผูวิจัยไดเลือกใชเพียงกลุมสินคากลุม A จากการแบงกลุมประเภทของสินคาคง คลังดวยวิธีการแบงกลุม ABC Analysis ทีละกลุมสินคา โดยผูวิจัยไดมีการ กำหนดใหเปนกลุม A B และ C ดังตารางตอไปนี้(ปยนันท สวัสดิ์ศฤงฆาร, 2565) ตารางที่ 1 สรุปผลการจับกลุมตามความสำคัญของมูลคาการใชโดยเทคนิค ABC Analysis Group inventories (List) inventories (%) Value (THB) Value (%) A 29 20.57% 23,386,600 80.10% B 47 33.33% 4,625,200 15.84% C 65 46.10% 1,183,800 4.06% รวม 141 100.00% 29,195,600 100.00% จากตารางที่ 1 แสดงผลการจัดกลุมตามความสำคัญของมูลคาการใชโดยเทคนิค ABC Analysis ดังนี้ A Class มีจำนวน 29 รายการ มีมูลคาการใชรวมทั้งสิ้น 23,386,600 บาท B Class มีจำนวน 47 รายการ มีมูลคาการใชรวมทั้งสิ้น 4,625,200 บาท C Class มีจำนวน 65 รายการ มีมูลคาการใชรวมทั้งสิ้น 1,183,800 บาท 3.2 การคำนวนหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม (Economic Order Quantity) 3.2.1 การคำนวณหาคาสัมประสิทธิ์ความแปรปรวน (VC) จากขอกำหนดหรือขอบเขตของการหาคาสัมประสิทธิ์ความแปรปรวน (VC) ที่ คำนวณได มีคานอย กวา 0.25 แสดงวาระดับความตองการสินคานั้นมีลักษณะคงที่ สามารถใชวิธีการ คำนวณหาปริมาณการสั่งซื้อที่ เหมาะสม (Economic Order Quantity ; EOQ) ในการคำนวณหา ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมได แตหากคา

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 222 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 สัมประสิทธิ์ความแปรปรวน (VC) นั้นมากกวา 0.25 แสดง วาระดับความตองการสินคานั้นมีลักษณะไมคงที่ จึงไม สามารถใชวิธีการสั่งซื้อแบบประหยัด หรือ EOQ ไดยกตัวอยางการคำนวณหาคาสัมประสิทธิ์แปรปรวน ดังตารางที่ 2 และสามารถสรุปไดดัง ตารางที่ 3 สรุปการหาคาสัมประสิทธิ์ความแปรปรวน (VC) ตารางที่ 2 ตัวอยางการหาคาสัมประสิทธิ์ความแปรปรวน (VC) ของรายการ 3RP-5360 Months order volume Price January 30 900 9,600 February 26 676 9,600 March 21 441 9,600 April 20 400 9,600 May 31 961 9,600 June 28 784 9,600 July 20 400 9,600 August 19 361 9,600 September 23 529 9,600 October 23 529 9,600 November 25 625 9,600 December 33 1,089 9,600 Total 299 7,695 115,200 24.92 230,400 620.84 53,084,160,000 641.25 Est.VarD 20.41 VC 0.032 constant จากขอกำหนดที่วา คาสัมประสิทธิ์ความแปรปรวน (Variability Coefficient : VC) ที่คำนวณไดนั้นมีคา VC นอยกวา 0.25 แสดงวาระดับความตองการสินคามีลักษณะคงที่ สามารถที่จะใช เครื่องมือการวิเคราะหหาปริมาณการ สั่งซื้อที่เหมาะสมหรือ EOQ ได สรุปไดตามตารางที่ 3 สรุปการหาคาสัมประสิทธิ์ความแปรปรวน (Variability Coefficient : VC) ดังนี้ ̅ 1 �� 2 � (2)

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 223 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ตารางที่ 3 สรุปการหาคาสัมประสิทธิ์ความแปรปรวน (Variability Coefficient : VC) No. barcode order volume per year unit price (THB) Total Value (THB) VC Read value 1 3RP-5360 299 9,600 2,870,400 0.032 constant 2 3RP-3880 305 9,400 2,867,000 0.011 constant 3 3A-2-3971L 713 3,600 2,566,800 0.001 constant 4 3A-2-3971R 690 3,600 2,484,000 0.003 constant 5 3RP-5310 142 9,600 1,363,200 0.021 constant 6 3RP-3890 129 9,400 1,212,600 0.017 constant 7 3RP-3970 91 10,000 910,000 0.061 constant 8 3RP-4980 81 11,000 891,000 0.032 constant 9 3RP-7811 74 11,000 814,000 0.033 constant 10 3A-2-3882L 217 3,200 694,400 0.004 constant 11 3A-2-3882R 216 3,200 691,200 0.004 constant 12 3RP-7810 59 11,000 649,000 0.043 constant 13 3RP-I910 33 14,000 462,000 0.064 constant 14 3RP-RV40 44 10,000 440,000 0.073 constant 15 3A-2-3681L 105 4,000 420,000 0.015 constant 16 3A-2-3681R 101 4,000 404,000 0.015 constant 17 3RP-RV20 36 10,000 360,000 0.053 constant 18 3A-2-3881L 184 1,800 331,200 0.008 constant 19 3RP-5381 30 11,000 330,000 0.148 constant 20 3A-2-3892L 97 3,400 329,800 0.009 constant 21 3A-2-3881R 181 1,800 325,800 0.021 constant 22 3A-2-3892R 90 3,400 306,000 0.027 constant 23 3A-2-5362L 62 4,000 248,000 0.035 constant 24 3A-2-RV02L 59 4,200 247,800 0.134 constant 26 3A-2-M191R 108 2,200 237,600 0.054 constant 27 3A-2-3891L 123 1,900 233,700 0.026 constant 28 3A-2-RV02R 55 4,200 231,000 0.042 constant 29 3A-2-3891R 119 1,900 226,100 0.022 constant

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 224 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 3.2.2 คำนวณหาตนทุนหรือคาใชจายในการสั่งซื้อ (Ordering Cost) คาใชจายในการสั่งซื้อ เปนคาใชจายที่เกิดขึ้นในกิจกรรมการสั่งซื้อของบริษัท กรณีศึกษาตลอดป พ.ศ.2565 สวนใหญจะเปนคาแรงพนักงานที่ทำในสวนตาง ๆ โดยหาไดจากเวลาที่ ใชทำงานนั้น ๆ คูณดวยอัตรา คาแรงงาน (Hourty Rate) โดยผูวิจัยไดสอบถามชั่วโมงการทำงานและ คาแรงจากผูจัดการแลว และหัวหนาฝายที่ เกี่ยวของ กรณีของบริษัทกรณีศึกษาคาใชจายในการสั่งซื้อ (Ordering Cost) เพื่อคำนวณหาคาใชจายในการสั่งซื้อตอ รายการ จะสามารถนำมาหาไดโดยการนำคาใชจายรวมของกิจกรรมที่อยูในสวนของการจัดซื้อไปหารกับจำนวนใบสั่ง ซื้อทั้งหมดของป พ.ศ. 2565 ซึ่งแสดงไวดังตาราง 4 ตารางที่ 4 คาใชจายในการสั่งซื้อ (Ordering Cost) No. Entry Number fixed expense (THB/ year) 1 Staff salaries (salary 26,000 THB/ Months) 3 312,000 2 Internet and mail charges in the company 3 11,500 3 depreciation 6 38,800 4 Cost of office supplies 5 7,000 5 Paperwork processing costs - 4,956 6 Phone bill ( 5 THB) - 3,540 Total cost 377,796 Number of purchase orders (PO) of 2022 708 Cost of ordering per time 533.61 โดยรายละเอียดคาใชจายตนทุนหรือคาใชจายในการสั่งซื้อเปน ดังนี้ 1. เงินเดือนรวมสวัสดิการของพนักงานฝายจัดซื้อ เดือนละ 26,000 บาท เปนจำนวน 12 เดือน เทากับ 312,000 บาทตอป 2. คาบริการอินเทอรเน็ตและอีเมลภายในบริษัท สามารถแจกแจงไดดังนี้ 2.1 คาบริการอินเทอรเน็ต (เราเตอรไวไฟ) ปละ 9,000 บาทตอป มีจำนวนผูใชงาน 3 คน = 9,000 บาท/ป 2.2 คาบริการอีเมลภายในบริษัท เทากับ 2,500 บาทตอคน ดังนั้นคาบริการอินเทอรเน็ตและอีเมลภายในบริษัทจะเทากับ 11,500 บาท/ป 3. คาเสื่อมราคาอุปกรณเครื่องคอมพิวเตอร จะคิดไดจากเครื่องคอมพิวเตอรสำนักงานจำนวน 6 ชุด ราคา เทากับ 240,000 บาท โดยเครื่องคอมพิวเตอรจะถูกใชงานประมาณ 5 ป และมีมูลคาซาก 6,000 บาท = 40,000 บาท – 6,000 บาท /5 ป = 38,800 บาทตอป

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 225 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 4. คาอุปกรณเครื่องใชสำนักงาน จะเปนอุปกรณสำนักงานทั่วไป เชน ปากกา ดินสอ ยางลบ กระดาษ น้ำยา ลบคำผิด เครื่องมือเย็บกระดาษ หมึกเครื่องปริ้นเตอร ปากกาเนนขอความ เปนตน 5. คาดำเนินการดานเอกสาร เพื่อทำการยืนยันการสั่งซื้อวัสดุตางๆ ครั้งละ 7 บาท โดยในป พ.ศ.2565 มี จำนวนการสั่งซื้อหรือใบสั่งซื้อ (PO) จำนวน 708 ครั้ง = จำนวนการเดินเอกสารทั้งหมด 708 ครั้ง * 7 บาท/ครั้ง = 4,956 บาทตอป 6. คาโทรศัพท เพื่อทำการสั่งซื้อวัสดุ ครั้งละ 5 บาท โดยในป พ.ศ.2565 มีจำนวนการสั่งซื้อหรือใบสั่ง ซื้อ (PO) จำนวน 708 ครั้ง = จำนวนคาโทรศัพททั้งหมด 708 ครั้ง * 5 บาทตอครั่ง = 3,540 บาทตอป 3.2.3 คำนวณหาตนทุนในการดูและรักษาสินคา (Holding Cost) จากการรวบรวมขอมูลของบริษัทกรณีศึกษาในสวนของคาใชจายในการเก็บรักษา สินคาคงคลังยังมี ไมเพียงพอ เนื่องจากขอมูลบางสวนไมไดมีการจัดเก็บขอมูลอยางมีประสิทธิภาพ รวมถึงการคิดตนทุนแตละรายการ สินคาคงคลังนั้นทำไดยาก ดังนั้นผูวิจัยจึงไดทำการ กำหนดคาใชจาย ในการเก็บรักษาสินคาคงคลังอยูภายใตตัวเลข สมมติฐานที่ 25% (Richardson, 1995) โดย เฉลี่ยคาใชจายในการเก็บรักษาสินคาคงคลังคิดเปนรอยละของมูลคา สินคา เนื่องดวยบริษัทกรณีศึกษา ใชพื้นที่ในการจัดเก็บสินคาคงคลังของบริษัทเอง จึงไมมีคาใชจายในการเชา คลังสินคาและคาเสียโอกาสในการเชาคลังสินคา แสดงไวดังตารางที่ 5 ตารางที่ 5 คาใชจายจากการเก็บรักษาสินคาคงคลัง (Inventory Carrying Cost) Entry percent (%) The cost of investing creates stock. 6% Taxes 3% Insurance Cost 2% Warehouse space rental 0% Lifting and moving costs 1% Administration and control fees 5% The cost of the parcel is depreciated, damaged, obsolete. 4% Lost parcel cost 4% Total cost 25% 3.2.4 การคำนวณหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม (Economic Ordering Quantity) หลังจากไดขอมูลปริมาณการสั่งซื้อเฉพาะสินคาที่เปนกลุม A ผูวิจัยไดทำการ วิเคราะหหาปริมาณ การสั่งซื้อที่เหมาะสมเพื่อใหมีปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม ในกรณีศึกษานี้จะนำ ทฤษฎีการสั่งซื้ออยางประหยัดมา

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 226 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ประยุกตใช เพื่อคำนวณหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม ซึ่งขอมูลที่ ใชประกอบการคำนวณหาปริมาณการสั่งซื้อที่ เหมาะสมประกอบดวย (ฤดี นิยมรัตน และคณะ, 2565) 1. ปริมาณการสั่งซื้อสินคาจากขอมูลในป พ.ศ.2565 2. ตนทุนการสั่งซื้อสินคาตอครั้ง 3. ตนทุนในการเก็บรักษาตอหนวย 4. การหาปริมาณการสั่งซื้อที่ประหยัด (EOQ) ทำไดจากสูตร (คำนาย, 2553) EOQ = �2 2 D = ปริมาณความตองการใชสินคาทั้งหมดตอป (หนวย) S = คาใชจายในการสั่งซื้อตอครั้ง (บาท) H = คาใชจายในการเก็บรักษา (บาท) โดยผูวิจัยเลือกเฉพาะวัตถุดิบกลุม A มาทำการคำนวณหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสม ซึ่งมี ทั้งหมด 29 รายการ ยกตัวอยางการคำนวณรายการที่ 1 มีรายละเอียดการคำนวณดังนี้ รายการที่ 1 3RP-5360 EOQ = �2(299)(533.61) (9,600)(0.25) ปริมาณการสั่งซื้อแบบ EOQ = 11 หนวยตอครั้ง จำนวนการสั่งซื้อที่ประหยัดตอป = D/Q = 299/11 = 28 ครั้งตอป จากการคำนวณหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมของสินคากลุม A ทั้งหมด 29 รายการ มีรายละเอียด ดังตารางที่ 6 ตารางที่ 6 ผลการคำนวณหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมของสินคากลุม A No. barcode Annual demand for goods (unit) Cost of ordering per time (THB) Storage cost per unit per year (THB) economical order volume (unit) Number of economical orders per year (times) D S H EOQ D/Q 1 3RP-5360 299 533.61 2,400 11 28 2 3RP-3880 305 533.61 2,350 11 27 3 3A-2-3971L 713 533.61 900 14 50 4 3A-2-3971R 690 533.61 900 28 25 5 3RP-5310 142 533.61 2,400 8 18

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 227 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ตารางที่ 6 ผลการคำนวณหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมของสินคากลุม A (ตอ) No. barcode Annual demand for goods (unit) Cost of ordering per time (THB) Storage cost per unit per year (THB) economical order volume (unit) Number of economical orders per year (times) D S H EOQ D/Q 6 3RP-3890 129 533.61 2,350 8 17 7 3RP-3970 91 533.61 2,500 6 16 8 3RP-4980 81 533.61 2,750 5 16 9 3RP-7811 74 533.61 2,750 5 15 10 3A-2-3882L 217 533.61 800 18 13 11 3A-2-3882R 216 533.61 800 16 14 12 3RP-7810 59 533.61 2,750 4 15 13 3RP-I910 33 533.61 3,500 4 9 14 3RP-RV40 44 533.61 2,500 5 9 15 3A-2-3681L 105 533.61 1,000 10 11 16 3A-2-3681R 101 533.61 1,000 10 10 17 3RP-RV20 36 533.61 2,500 4 9 18 3A-2-3881L 184 533.61 450 21 9 19 3RP-5381 30 533.61 2,750 3 10 20 3A-2-3892L 97 533.61 850 11 8 21 3A-2-3881R 181 533.61 450 21 9 22 3A-2-3892R 90 533.61 850 10 9 23 3A-2-5362L 62 533.61 1,000 8 8 24 3A-2-RV02L 59 533.61 1,050 7 9 25 3A-2-5362R 60 533.61 1,000 8 8 26 3A-2-M191R 108 533.61 550 14 7 27 3A-2-3891L 123 533.61 475 16 8 28 3A-2-RV02R 55 533.61 1,050 8 7 29 3A-2-3891R 119 533.61 475 17 7 จากการวิเคราะหหาปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมของวัสดุคงคลังกลุม A ของบริษัท กรณีศึกษา ตั้งแตเดือน มกราคม – เดือนธันวาคม พ.ศ. 2565 พบวา มีปริมาณการสั่งซื้อตลอดทั้งปนั้น ไดเทากับ 311 หนวย โดยมีจำนวน ครั้งในการสั่งซื้อเทากับ 401 ครั้งตอป

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 228 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 3.3 การเปรียบเทียบตนทุนการสั่งซื้อวัตถุดิบของบริษัทกรณีศึกษา ระหวางรูปแบบเดิมและ รูปแบบการ สั่งซื้อที่ประหยัด (EOQ) ผูวิจัยไดทำการเปรียบเทียบตนทุนรวมในการสั่งซื้อวัตถุดิบระหวางการสั่งซื้อรูปแบบเดิมและ การสั่งซื้อ รูปแบบ EOQ เพื่อแสดงถึงผลตางของตนทุนรวม โดยสามารถคำนวณไดจากสูตรดังนี้(คำนาย อภิปรัชญาสกุล, 2553) = � + ∗ 2 � โดย TC = ตนทุนสินคาคงคลังโดยรวม D = ปริมาณความตองการสินคาตอป S = ตนทุนในการสั่งซื้อสินคาตอครั้ง H = ตนทุนในการเก็บรักษาสินคาตอหนวยตอป Q = ปริมาณการสั่งซื้อสินคาตอครั้ง Q* = ขนาดการสั่งซื้อสินคาตอครั้งที่ประหยัด (EOQ) ตัวอยางการคำนวณรายการที่ 1 3RP-5360 TC = (299∗533.61) 11 + (11∗2,400) 2 = 27,704.49 บาทตอป ผลการคำนวณตนทุนรวมการสั่งซื้อวัตถุดิบกลุม A ในการสั่งซื้อรูปแบบปจจุบันของบริษัท กรณีศึกษาและ รูปแบบการสั่งซื้อที่ประหยัด (EOQ) แสดงดังตารางที่ 7 ซึ่งผลที่ไดอาจมีคา ตางกันเล็กนอยเนื่องจากการปดทศนิยม ตารางที่ 7 ผลการเปรียบเทียบตนทุนรวมในการสั่งซื้อรูปแบบปจจุบันและรูปแบบ EOQ No. barcode Total cost of ordering per year (THB) present EOQ 1 3RP-5360 36,303.32 27,704.49 2 3RP-3880 36,267.90 27,720.55 3 3A-2-3971L 33,140.82 33,476.00 4 3A-2-3971R 32,278.32 25,749.68 5 3RP-5310 20,603.32 19,071.58 6 3RP-3890 19,034.57 18,004.46 7 3RP-3970 15,882.49 15,593.09 8 3RP-4980 15,684.57 15,519.48 9 3RP-7811 14,882.49 14,772.43

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 229 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ตารางที่ 7 ผลการเปรียบเทียบตนทุนรวมในการสั่งซื้อรูปแบบปจจุบันและรูปแบบ EOQ (ตอ) No. barcode Total cost of ordering per year (THB) present EOQ 10 3A-2-3882L 13,636.65 13,632.97 11 3A-2-3882R 13,603.32 13,603.74 12 3RP-7810 13,163.74 13,370.75 13 3RP-I910 11,215.82 11,402.28 14 3RP-RV40 10,986.65 10,945.77 15 3A-2-3681L 10,778.32 10,602.91 16 3A-2-3681R 10,611.65 10,389.46 17 3RP-RV20 10,153.32 9,802.49 18 3A-2-3881L 9,853.32 9,400.44 19 3RP-5381 9,840.82 9,461.10 20 3A-2-3892L 9,838.74 9,380.47 21 3A-2-3881R 9,797.07 9,324.21 22 3A-2-3892R 9,590.82 9,052.49 23 3A-2-5362L 8,986.65 8,135.48 24 3A-2-RV02L 8,984.57 8,172.57 25 3A-2-5362R 8,903.32 8,002.08 26 3A-2-M191R 8,878.32 7,966.42 27 3A-2-3891L 8,837.70 7,902.13 28 3A-2-RV02R 8,809.57 7,868.57 29 3A-2-3891R 8,758.53 7,772.77 Total 429,306.70 393,800.82 100.00% 91.73% Difference 35,505.88 8.27% จากผลการวิจัยสามารถสรุปไดวา รูปแบบการสั่งซื้อที่ประหยัด EOQ สามารถชวยใหบริษัทกรณีศึกษา ประหยัดตนทุนในการสั่งซื้อไดถึงรอยละ 8.27 และทำใหทราบถึงปริมาณการสั่งซื้อสินคาที่เหมาะสมและสามารถวาง แผนการบริหารสินคาคงคลังในกลุมที่มีความสำคัญและมีมูลคาสูงเพื่อลดตนทุนในการสั่งซื้อวัตถุดิบรวมถึงเพิ่ม ประสิทธิภาพในกระบวนการจัดซื้อจัดหามากขึ้น