ประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่3

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 129 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 Ningli Qi, Lina Ma, Liuji Li, Xiao Gong and Jianzhi Ye. (2017). Production and Quality Evaluation of Pineapple Fruit Wine. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 100, 12028. Roberta, D., Donato, C., Marzia, G., Maria, G. G., Dante, M. De Faveri, and Milena, L. (2015). Effect of Bentonite Characteristics on Wine Proteins, Polyphenols, and Metals under Conditions of Different pH. American Journal of Enology and Viticulture, 66(4), 518-530. Youravong, W., Phukdeekhong, M., and Taksinpatanapong'', P. (2017). Influence of Membrane Properties on Pineapple Wine Clarification and Fouling Behavior. Journal of Applied Membrane Science & Technology, 1(1).

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 130 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 การหาคามอดูลัสของยัง โดยใชชุดทดลองการหาคามอดูลัสของยังแบบใหม Determining Young's Modulus Using the New Young's Modulus Experimental Kit พิษณุ นพมณี* และกัญจนชญา หงสเลิศคงสกุล Phitsanu Nopmanee* and Kanchaya Honglertkongsakul 1 ภาควิชาฟสิกส คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยบูรพา 1 Department of Physics, Faculty of Science, Burapha university * Corresponding author: [email protected], [email protected] บทคัดยอ การทดลองเรื่องการหาคามอดูลัสจะมีบรรจุในรายวิชาปฏิบัติการฟสิกสของระดับมหาวิทยาลัย สวนในระดับ มัธยมศึกษาตอนปลายจะเปนเพียงการสอนภาคทฤษฎีเทานั้น สงผลใหนักเรียนมีความรูความเขาใจความคลาดเคลื่อน ได และจากการศึกษาชุดการทดลองหาคามอดูลัสของยังที่มีอยู พบวานักเรียนสวนใหญจะใชเวลาในเรื่องการอาน สเกลระดับไมโครเมตรมากกวาเรื่องการหาคามอดูลัสของยัง เพราะในชุดทดลองจะใชมวลถวงน้ำหนักดึงสายโลหะให ยืดออกระดับไมโครเมตร คณะผูวิจัยจึงมีแนวคิดในการออกแบบและสรางชุดการทดลองหาคามอดูลัสของยังแบบใหม เพื่อนำมาใชในการเรียนการสอนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยอาศัยวัสดุและอุปกรณที่ทันสมัยที่มีอยูในโรงเรียน เพื่อกระตุนและดึงดูดความสนใจของนักเรียน รวมทั้งปรับเปลี่ยนวิธีการหาคามอดูลัสของยังจากการใชมวลถวง น้ำหนักดึงสายโลหะใหยืดออกแลววัดคาความยาวของสายโลหะที่เปลี่ยนแปลงไประดับไมโครเมตร มาเปนการปรับ ความยาวของสายโลหะที่ทราบคาแนนอน และอานคาแรงดึงสายโลหะผานอุปกรณเซนเซอรวัดแรงที่แสดงผลแบบ ดิจิตอล แทนการใชมวลถวงน้ำหนักที่ตองแปลเปนแรง ดังนั้นงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค ออกแบบและสรางชุดการทดลองหาคามอดูลัสของยัง และนำชุดการทดลองหา คามอดูลัสของยังแบบใหมนี้ไปหาคามอดูลัสของยังในสายโลหะ 3 ชนิด ไดแก นิกเกิล ทองแดง และนิโครม รวมทั้งหา คารอยละความคลาดเคลื่อนเทียบกับคามาตรฐาน ผลการทดลองพบวาคามอดูลัสของยังของสายนิกเกิล ทองแดง และนิโครม มีคาเทากับ 166 122 และ 151 GPa และมีคารอยละความคลาดเคลื่อนเทียบกับคามาตรฐาน เปน 2.35 4.27 และ 0.67 ตามลำดับ คำสำคัญ: ความเคน, ความเครียด, คามอดูลัสของยัง, สภาพยืดหยุน, สมบัติของวัสดุ

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 131 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 Abstract The experiment on determining Young’s modulus is typically included in the universitylevel physics laboratory, while in high school, it is limited to theoretical teachings. This results in students having theoretical knowledge but lacking practical experience, as observed from the study of existing experiments. It was found that students mostly spent more time reading microscale measurements than conducting experiments to find Young’s modulus. This is because the experiment uses a weighted mass to stretch a metal wire to the micrometer level. In response, the researchers aimed to design and create a new experiment for determining Young’s modulus to be used in high school physics education. The new experiment utilizes modern materials and equipment available in schools, to stimulate and captivate students' interest. The researchers modified the method of determining the modulus of elasticity by replacing the traditional approach of using weights to stretch a metal wire and measuring its length change in micrometers. Instead, they adjusted the wire length precisely and measured the pulling force using a digital Force sensor, eliminating the need to convert mass to force. This research aimed to design and develop an experiment kit for determining the modulus of elasticity and apply it to measure Young’s modulus of three types of metal wires: nickel, copper, and chromium. The results of the experiments showed that the modulus of elasticity for nickel, copper, and chromium wires was 166, 122, and 151 GPa, respectively. The percentage error compared to standard values was 2.35%, 4.27%, and 0.67%, respectively. Keywords: Stress, Strain, Young’s modulus, Elasticity, Material properties 1. บทนำ การทดลองหาคามอดูลัสของยังเปนหนึ่งในเนื้อหาฟสิกสสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ซึ่งถูก บรรจุอยูในเนื้อหาหลักเรื่องสมบัติของวัสดุ ในเนื้อหาจะมุงเนนใหนักเรียนมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับสภาพยืดหยุน และสภาพพลาสติกของของแข็ง เขาใจความเคนและความเครียดของวัสดุ อธิบายกราฟความสัมพันธระหวางความ เคนกับความเครียดได ระบุจุดตางๆ ที่เกิดขึ้นบนกราฟความเคนกับความเครียดได เชน ชวงที่มีการเปลี่ยนแปลงเปน ตามกฎของฮุกหรือความเคนเปนปฏิภาคโดยตรงกับความเครียด ซึ่งสามารถนำไปคำนวณหาคามอดูลัสของยังได จุดสิ้นสุดของการแปรผันตรง และจุดสิ้นสุดของสภาพยืดหยุน เปนตน ดังแสดงในภาพที่ 1

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 132 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ภาพที่ 1 ความสัมพันธระหวางความเคนกับความเครียดของของแข็งที่มีสภาพยืดหยุน (Serway & Vuille, 2010) ภาพที่ 2 วัสดุมีความยาวเริ่มตน () ถูกแรงดึงภายนอก () กระทำบนพื้นที่ภาคตัดขวาง () ของวัตถุ ทำใหวัสดุมีความยาวที่เปลี่ยนแปลง () (Serway & Vuille, 2010) เมื่อวัสดุถูกแรงภายนอกมากระทำในลักษณะดึงยืดออก ดังภาพที่ 2 จะทำใหเกิดความเคน (Stress; ) และ ความเครียด (Strain; ) กับวัสดุ ซึ่งคาความเคนหาไดจากอัตราสวนระหวางแรงภายนอก () ที่มากระทำตอพื้นที่ ภาคตัดขวาง () ของวัตถุ มีหนวยเปน Nm-2 หรือ Pascal (Pa) ลักษณะความเคนที่เกิดขึ้นภายในวัสดุจะขึ้นอยูกับ ลักษณะของแรงภายนอกที่มากระทำวาเปนแรงดึง (Tension) แรงอัด (Compression) หรือแรงเฉือน (Shear force) แตในงานวิจัยนี้จะกลาวถึงเฉพาะแรงดึงเทานั้น สำหรับคาความเครียดจะหาไดจากอัตราสวนระหวางความยาวที่ เปลี่ยนแปลง () ไปตอความยาวเริ่มตน () เปนปริมาณที่ไมมีหนวย และคามอดูลัสของยัง (Young’s modulus; ) จะหาไดจากอัตราสวนระหวางคาความเคน () กับความเครียด () มีหนวยเปน Nm-2 หรือ Pascal (Pa) (Polak et al., 2018; Pols, 2021; Serway & Vuille, 2010) ดังสมการ = = =/ / (1) เมื่อนำสมการที่ (1) เทียบกับภาพที่ 1 จะเห็นวาคามอดูลัสของยังเปนความชันของกราฟในชวงที่มีการ เปลี่ยนแปลงเปนตามกฎของฮุกหรือความเคนเปนปฏิภาคโดยตรงกับความเครียด คามอดูลัสของยังของวัสดุนี้จะเปน ปริมาณที่บงบอกถึงการทนทานตอแรงที่มากระทำกับวัสดุ ถาวัสดุมีคามอดูลัสของยังมาก วัสดุนั้นจะทนทานตอแรง ที่มากระทำไดมากกวาและเสียรูปรางเดิมไดยากกวาวัสดุที่มีคามอดูลัสของยังนอย ซึ่งคามอดูลัสของยังของวัสดุแตละ ชนิดจะแตกตางกัน เชน คามอดูลัสของยังของโลหะนิกเกิลมีคาเทากับ 170 GPa (Bestech, 2018) คามอดูลัสของยัง

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 133 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ของโลหะทองแดงมีคาเทากับ 117 GPa (Bestech, 2018) และคามอดูลัสของยังของโลหะนิโครมมีคาเทากับ 150 GPa (Azom, 2001) เปนตน การเรียนการสอนเนื้อหาฟสิกสสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายเปนการมุงเนนใหนักเรียนเขาใจ ปรากฏการณธรรมชาติที่เกิดขึ้นรอบตัว (สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี กระทรวงศึกษาธิการ, 2563) ผานชุดการทดลองตางๆ ที่ครูผูสอนจัดสรางขึ้น รวมถึงจัดหาจากแหลงตางๆ สำหรับบางโรงเรียนที่ยังไมมี ความพรอมอาจเปนเรื่องยากที่จะตองจัดหาอุปกรณการทดลองจากแหลงตางๆ ทำใหครูผูสอนตองทำการออกแบบ และประดิษฐอุปกรณการทดลองขึ้นใชเอง เพื่อใชเปนสื่อในการจัดการเรียนการสอน ประกอบกับปจจุบันการทดลอง หาคามอดูลัสของยังสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายยังไมแพรหลายมากนัก สวนใหญการจัดการเรียนการ สอนในเรื่องดังกลาวมักเปนเพียงการสอนแบบทฤษฎีเทานั้น สงผลใหนักเรียนมีความรูความเขาใจความคลาดเคลื่อน ได อีกทั้งชุดอุปกรณในการทดลองมีความจำเพาะ ซึ่งมักพบในวิชาปฏิบัติการฟสิกสระดับสูงเชน ในระดับมหาวิทยาลัย เทานั้น โดยทั่วไปชุดการทดลองจะประกอบดวยเสนลวดโลหะ 2 เสนที่มีการติดตั้งตัวปรับระดับน้ำระหวางเสนลวด โลหะทั้ง 2 เสน เมื่อตัวปรับระดับน้ำอยูในตำแหนงสมดุลแลว นักเรียนจะนำมวลถวงน้ำหนักมาถวงที่เสนลวดโลหะ 1 เสน เพื่อดึงสายโลหะใหยืดออก หลังจากนั้นนักเรียนจะปรับระดับน้ำใหกลับไปอยูในตำแหนงสมดุลอีกครั้ง และอาน คาความยาวของสายโลหะที่เปลี่ยนแปลงไปดวยสเกลที่มีความละเอียดในระดับไมโครเมตร (Singh, 2006) ดังแสดงใน ภาพที่ 3 ภาพที่ 3 แบบจำลองชุดการทดลองหาคามอดูลัสของยังแบบเกา (Singh, 2006) สำหรับชุดการทดลองดังกลาวนี้นักเรียนบางกลุมตองใชเวลาในการทำความเขาใจในการอานคาสเกลมากกวา การหาคามอดูลัสของยัง และหลายครั้งที่ผูสอนพบวา ผลการทดลองที่ไดไมถูกตองหรือมีความคลาดเคลื่อนสูง แตไมใช สาเหตุมาจากที่นักเรียนไมเขาใจในหลักการการหาคามอดูลัสของยัง แตเปนเพราะการอานสเกลที่ไมถูกตอง

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 134 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 นอกจากนี้ชุดการทดลองดังกลาวมีใชในการเรียนการสอนมาหลายทศวรรษแลว จึงทำใหความสนใจและความอยาก เรียนรูของนักเรียนไมมากเทาที่ควร อยางไรก็ตามรูปแบบการจัดการเรียนการสอนที่สงผลตอการเรียนของนักเรียนยัง ตองยึดหลักใหนักเรียนเปนศูนยกลางของการเรียนรู และในปจจุบันนักเรียนมีความสนใจในดานการใชเทคโนโลยีหรือ อุปกรณดิจิตอลมากกวาแตกอน ดังนั้นการจัดการเรียนการสอนจึงควรมีการนำเทคโนโลยีหรืออุปกรณดิจิตอลมาใชใน การจัดการเรียนการสอนมากขึ้น เพื่อดึงดูดความสนใจและกระตุนการอยากเรียนอยากรูของนักเรียน ดวยเหตุผลดังกลาวขางตนผูวิจัยเล็งเห็นวา ในการจัดการเรียนการสอนเรื่องการหาคามอดูลัสของยัง สำหรับนักเรียนในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ควรใหนักเรียนไดใชเวลาในคาบเรียนกับการศึกษาในสวนทฤษฎี และ ปฏิบัติการในหัวเรื่องดังกลาวอยางเต็มที่ เพื่อใหเกิดความเชื่องโยงองคความรูระหวางภาคทฤษฎีและปฏิบัติการ อัน สงผลใหนักเรียนเขาใจเรื่องดังกลาวอยางแทจริง และชุดการทดลองควรปรับใหมีความใหมและทันสมัย เพื่อกระตุน ความอยากเรียนรูและความสนใจของนักเรียนเพิ่มขึ้น แตยังคงทำใหนักเรียนเขาใจหลักการของสมบัติของวัสดุและ บรรลุวัตถุประสงคของการทดลองไดดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมุงเนนออกแบบและสรางชุดการทดลองหาคามอดูลัสของยัง แบบใหมแทนแบบเดิม ซึ่งจะใชวัสดุและอุปกรณที่มีในหองปฏิบัติการของโรงเรียน โดยชุดการทดลองแบบใหมนี้จะใช การออกแรงดึงสายโลหะจากการปรับความยาวของสายโลหะที่ทราบคาแนนอน คาของแรงดึงสายโลหะจะแสดงผล แบบดิจิตอลผานอุปกรณเซนเซอรวัดแรงทำใหนักเรียนสามารถบันทึกคาแรงที่สัมพันธกับความยาวที่เปลี่ยนแปลงไป ไดทันที ซึ่งตางจากชุดการทดลองแบบเดิมที่อาศัยการเพิ่มมวลถวงน้ำหนักที่ใชในการดึงสายโลหะใหยืดออก แตละคา ของมวลถวงน้ำหนักจะตองนำไปคำนวณหาแรง และวัดความยาวของสายโลหะที่เปลี่ยนแปลงไป และชุดการทดลอง หาคามอดูลัสของยังแบบใหมที่ไดนี้จะนำไปหาคามอดูลัสของยังในสายโลหะ 3 ชนิด ไดแก นิกเกิล ทองแดง และ นิโครม รวมทั้งหาคารอยละความคลาดเคลื่อนเทียบกับคามาตรฐาน 2. อุปกรณและวิธีการ 2.1 อุปกรณ 1. สายโลหะ 3 ชนิด ไดแก นิกเกิล ทองแดง และนิโครม 2. ฐานไมสำหรับติดตั้งอุปกรณพรอมปุมปรับความยาวสายโลหะ 3. เซนเซอรวัดแรงและจอแสดงผล (Dual-Range Force Sensor; ± 50 N Range Resolution: 0.05 N) 4. ไมเมตร 5. ไมโครมิเตอร ภาพที่ 4 ชุดทดลองการหาคามอดูลัสของยังแบบใหม

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 135 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ชุดทดลองการหาคามอดูลัสของยังแบบใหม แสดงดังภาพที่ 4 แบงออกเปน 2 สวน ไดแก (1) สวนปรับความยาวสายโลหะ ประกอบดวยปุมปรับความยาวโลหะและแกนหมุนที่ใชระบบเฟองทดรอบ โดยมีการทดรอบเทากับ 1 : 30 นั่นหมายความวา 1 รอบของการหมุนปุมปรับความยาวโลหะเทากับ 1/30 รอบของ การหมุนแกนหมุน แกนหมุนในชุดทดลองนี้จะมีคาความยาวเสนรอบวงเทากับ 15.0 mm ดังนั้นเมื่อทำการหมุนปุม ปรับความยาวโลหะ 1 รอบ จะทำใหความยาวรอบแกนหมุนเปลี่ยนไป 15.0 mm/30 = 0.500 mm (2) สวนวัดแรงดึงในสายโลหะ ประกอบไปดวยเซนเซอรวัดแรงที่สามารถทนตอแรงดึงสูงสุดอยูที่ 50 นิวตัน และจอแสดงผล ในการทำการทดลอง เริ่มตนจะนำสายโลหะมาติดตั้งระหวางตัววัดแรงดึงกับแกนหมุนโดยหมุนปุม ปรับความยาวสายโลหะใหสายโลหะตรึงแลวทำการวัดความยาวของสายโลหะเริ่มตนดวยไมเมตร หลังจากนั้นเปด เซนเซอรวัดแรงและจอแสดงผล แลวทำการหมุนปุมปรับความยาวสายโลหะ 1 รอบ (สายโลหะจะมีความยาวเพิ่มขึ้น 0.500 mm) หลังจากนั้นอานคาแรงดึงจากจอแสดงผลที่สัมพันธกับความยาวที่เพิ่มขึ้น 2.2 วิธีการ 1. วัดขนาดเสนผานศูนยกลางของสายนิกเกิล () ดวยไมโครมิเตอรและนำมาคำนวณหาพื้นที่หนาตัด () จาก =2 4 และบันทึกผลการทดลอง 2. นำสายนิกเกิลมาติดที่ชุดอุปกรณการทดลองดังภาพที่ 4 ปรับความยาวของสายโลหะใหตรึง วัดความ ยาวสายนิกเกิลเริ่มตน () ดวยไมเมตร และบันทึกผลการทดลอง 3. เปดเซนเซอรวัดแรงและจอแสดงผล หมุนปุมปรับความยาวสายนิกเกิลใหยาวเพิ่มขึ้น (∆) 0.500 mm อานคาแรงดึงในสายนิกเกิล () จากจอแสดงผลและบันทึกผลการทดลอง 4. ทำการทดลองซ้ำขอ 3. โดยปรับสายโลหะนิกเกิลเปน 1.000 1.500 และ 2.000 mm ตามลำดับ 5. ทำการทดลองซ้ำขอ 4. จำนวน 5 ครั้ง และหาคาเฉลี่ย () 6. พิจารณาจากสมการที่ (1) =/ ∆/ สามารถจัดรูปสมการไดเปน =∆ เขียนกราฟแสดง ความสัมพันธระหวาง กับ ∆ โดยให อยูบนแกน และ ∆ อยูบนแกน จะไดกราฟ เสนตรง นำสมการดังกลาวเทียบกับสมการเสนตรง = + เมื่อ และ คือความชัน () และจุดตัดแกน ของกราฟ ตามลำดับ จะไดวา ความชัน () = 7. พิจารณาสมการ ความชัน () = สามารถนำมาจัดรูปสมการใหม จะไดสมการซึ่งนำไปใชคา มอดูลัสของยัง ดังนี้ =. (2) 8. หารอยละความคลาดเคลื่อนของคามอดูลัสของยังจากชุดทดลองแบบใหมเทียบกับคามอดูลัสของยัง มาตรฐาน จากสมการ % = |คามาตรฐาน−คาทดลอง| คามาตรฐาน × 100% (3) 9. เปลี่ยนสายโลหะนิกเกิล เปนทองแดง และนิโครม ทำการทดลองซ้ำตั้งแตขอ 1. ถึง ขอ 8.

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 136 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 3. ผลการวิจัย ในการวิจัยนี้ ผูวิจัยไดดำเนินการเก็บรวบรวมขอมูลจากชุดอุปกรณการทดลองในการหาคามอดูลัสของยัง แบบใหมจากสายโลหะทั้งหมด 3 ชนิด ไดแก นิกเกิล ทองแดง และนิโครม รายละเอียดของผลการวิจัยมีดังนี้ 3.1 ผลการทดลองหาคามอดูลัสของยังจากสายนิกเกิล เสนผานศูนยกลางของสายนิกเกิล () เทากับ 0.150 mm คำนวณหาพื้นที่หนาตัดของสายนิกเกิลไดเทากับ 1.77×10-8 m2 ความยาวสายนิกเกิลเริ่มตน () เทากับ 0.420 m ตารางที่ 1 ขอมูลคาความยาวที่เปลี่ยนแปลงไปกับแรงดึงในสายนิกเกิล ∆ (×10-3 m) 1() 2() 3() 4() 5() () S.D. 0.000 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.500 3.90 3.20 3.20 3.34 3.00 3.33 0.34 1.000 7.54 7.41 7.34 7.63 7.00 7.38 0.24 1.500 10.92 11.02 10.42 10.52 10.76 10.73 0.26 2.000 14.09 13.64 13.56 13.46 14.00 13.75 0.28 ภาพที่5 กราฟความสัมพันธระหวางความยาวที่เปลี่ยนแปลงไปกับแรงดึงในสายนิกเกิล จากกราฟความสัมพันธระหวางความยาวสายนิกเกิลที่เปลี่ยนแปลงไปกับแรงดึงในสายนิกเกิล ทำใหไดคาความ ชันของกราฟมีคา 6.98×103 N/m เมื่อแทนคาความชัน พื้นที่หนาตัดของสายนิกเกิล และความยาวสายนิกเกิล เริ่มตน ลงในสมการ =. = (0.420 )(6.98×103/) 1.77×10−8 2 = 166 เมื่อไดคามอดูลัสของยังจากสายนิกเกิลจากชุดทดลองแบบใหม จากนั้นนำไปเปรียบเทียบกับคามอดูลัสของยัง จากสายนิกเกิลคามาตรฐานซึ่งมีคาเทากับ 170 GPa โดยหารอยละความคลาดเคลื่อน จากสมการ

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 137 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 % = |คามาตรฐาน − คาทดลอง| คามาตรฐาน × 100% % = |170 −166 | 170 × 100% % = 2.35% 3.2 ผลการทดลองหาคามอดูลัสของยังจากสายทองแดง เสนผานศูนยกลางของสายทองแดง () เทากับ 0.120 mm คำนวณหาพื้นที่หนาตัดของสายทองแดงไดเทากับ 1.13×10-8 m2 ความยาวสายทองแดงเริ่มตน () เทากับ 0.420 m ตารางที่ 2 ขอมูลคาความยาวที่เปลี่ยนแปลงไปกับแรงดึงในสายทองแดง ∆ (×10-3 m) 1() 2() 3() 4() 5() () S.D. 0.000 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.500 1.63 1.50 1.47 1.38 1.45 1.49 0.09 1.000 3.24 3.86 3.26 3.87 3.42 3.53 0.31 1.500 4.62 5.70 4.98 4.36 4.84 4.90 0.50 2.000 6.45 6.27 6.78 7.03 6.96 6.70 0.33 ภาพที่6 กราฟความสัมพันธระหวางความยาวที่เปลี่ยนแปลงไปกับแรงดึงในสายทองแดง จากกราฟความสัมพันธระหวางความยาวสายทองแดงที่เปลี่ยนแปลงไปกับแรงดึงในสายทองแดง ทำใหไดคา ความชันของกราฟมีคา 3.28×103 N/m เมื่อแทนคาความชัน พื้นที่หนาตัดของสายทองแดง และความยาวสาย ทองแดงเริ่มตน ลงในสมการ =. = (0.420 )(3.28×103 /) 1.13×10−8 2 = 122

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 138 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 เมื่อไดคามอดูลัสของยังจากสายทองแดงจากชุดทดลองแบบใหม จากนั้นนำไปเปรียบเทียบกับคามอดูลัสของยัง จากสายทองแดง คามาตรฐานซึ่งมีคาเทากับ 117 GPa โดยหารอยละความคลาดเคลื่อน จากสมการ % = |คามาตรฐาน − คาทดลอง| คามาตรฐาน × 100% % = |117 −122 | 117 × 100% % = 4.27% 3.3 ผลการทดลองหาคามอดูลัสของยังจากสายนิโครม เสนผานศูนยกลางของสายนิโครม () เทากับ 0.180 mm คำนวณหาพื้นที่หนาตัดของสายนิโครมเทากับ 2.54×10-8 m2 ความยาวสายนิโครมเริ่มตน () เทากับ 0.420 m ตารางที่ 3 ขอมูลคาความยาวที่เปลี่ยนแปลงไปกับแรงดึงในสายนิโครม ∆ (×10-3 m) 1() 2() 3() 4() 5() () S.D. 0.000 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.500 5.70 5.24 5.64 5.40 5.38 5.47 0.19 1.000 9.45 9.85 9.78 9.21 8.86 9.43 0.41 1.500 16.30 14.00 15.13 15.14 14.88 15.09 0.82 2.000 19.60 19.46 17.82 17.94 18.56 18.68 0.83 ภาพที่7 กราฟความสัมพันธระหวางความยาวที่เปลี่ยนแปลงไปกับแรงดึงในสายนิโครม จากกราฟความสัมพันธระหวางความยาวสายนิโครมที่เปลี่ยนแปลงไปกับแรงดึงในสายนิโครม ทำใหไดคาความ ชันของกราฟมีคา 9.16×103 N/m เมื่อแทนคาความชัน พื้นที่หนาตัดของสายนิโครม และความยาวสายนิโครม เริ่มตน ลงในสมการ =. = (0.420 )(9.16×103 /) 2.54×10−8 2 = 151

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 139 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 เมื่อไดคามอดูลัสของยังจากสายนิโครมจากชุดทดลองแบบใหม จากนั้นนำไปเปรียบเทียบกับคามอดูลัสของยัง จากสายนิโครมคามาตรฐานซึ่งมีคาเทากับ 150 GPa โดยหารอยละความคลาดเคลื่อน จากสมการ % = |ค่ามาตรฐาน − ค่าทดลอง| ค่ามาตรฐาน × 100% % = |150 −151 | 150 × 100% % = 0.67% 4. วิจารณผลการวิจัย จากกราฟความสัมพันธระหวางความยาวที่เปลี่ยนแปลงไปกับแรงดึงของโลหะทั้ง 3 ชนิด จะเห็นวา เมื่อให ความยาวที่เปลี่ยนแปลงเพิ่มขึ้น คาแรงดึงจะเพิ่มขึ้น และกราฟความสัมพันธที่ไดเปนเสนตรงซึ่งสอดคลองกับชวงที่มี การเปลี่ยนแปลงตามกฎของฮุก ซึ่งเปนชวงที่สามารถนำไปหาคามอดูลัสของยังได และจากผลการทดลองหาคา มอดูลัสของยังโดยใชชุดทดลองแบบใหม และคาหารอยละความคลาดเคลื่อนจากสายโลหะทั้ง 3 ชนิด ไดแก นิกเกิล ทองแดง และนิโครม พบวาคามอดูลัสของยังของสายนิกเกิล มีคา 166 GPa ซึ่งเมื่อเทียบกับคามาตรฐาน 170.00 GPa จะไดคาความคลาดเคลื่อนรอยละ 2.35 คามอดูลัสของยังของสายทองแดง มีคา 122 GPa ซึ่งเมื่อเทียบกับคา มาตรฐาน 117.00 GPa จะไดคาความคลาดเคลื่อนรอยละ 4.27 และคามอดูลัสของยังของสายนิโครม มีคา 151 GPa ซึ่งเมื่อเทียบกับคามาตรฐาน 150.00 GPa จะไดคาความคลาดเคลื่อนรอยละ 0.67 จากผลการทดลองพบวา เมื่อให ความยาวของสายโลหะเพิ่มขึ้นเทาๆ กัน จะคาแรงดึงในสายโลหะนิโครมจะมีคามากกวานิกเกิล และคาแรงดึงในสาย โลหะนิกเกิลจะมีคามากกวาทองแดง แตคามอดูลัสของยังกลับพบวา คามอดูลัสของยังของสายโลหะนิกเกิลมีคาสูง กวานิโครม และคามอดูลัสของยังของสายโลหะนิโครมมีคาสูงกวาทองแดง นั่นเปนเพราะวา ปริมาณที่สงผลตอคา มอดูลัสของยังไมไดมีเพียงแรงดึงเทานั้น แตยังมีคาความยาวเริ่มตนและพื้นที่หนาตัดของสายโลหะดวยที่สงผลตอคา มอดูลัสของยัง สำหรับชุดการทดลองนี้ไดกำหนดใหสายโลหะทั้ง 3 ชนิดมีความยาวเริ่มตนเทากัน แตขนาด พื้นที่หนาตัดของสายโลหะตางกัน นั่นแสดงใหเห็นวา พื้นที่หนาตัดของสายโลหะเปนปจจัยหนึ่งที่สงผลตอคามอดูลัส ของยัง สำหรับคามอดูลัสของยังของสายโลหะทั้ง 3 ชนิดที่ไดจากชุดทดลองแบบใหมนี้จะเห็นวามีคาใกลเคียงกับคา มาตรฐาน และคาความคลาดเคลื่อนที่ไดไมเกินรอยละ 10 ซึ่งโดยทั่วไปถือวาเปนคารอยละที่ยอมรับไดสำหรับการ ทดลอง นั่นแสดงวาชุดทดลองหาคามอดูลัสของยังแบบใหมที่ออกแบบและสรางขึ้นนี้สามารถนำมาใชในการจัดการ เรียนการสอนไดตรงตามวัตถุประสงคของงานวิจัยนี้ สำหรับการขยายขอบเขตของงานวิจัยนี้ คณะผูวิจัยคิดวาชุด ทดลองนี้สามารถนำไปใชศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับจุดสิ้นสุดของการแปรผันตรง และจุดสิ้นสุดของสภาพยืดหยุนของวัสดุ ได รวมทั้งการศึกษาสมบัติของวัสดุอื่นอยางเชน สายพลาสติกหรือสายโลหะอื่นๆ สำหรับการตอยอดงานวิจัยใน อนาคต คณะผูวิจัยคิดวาชุดทดลองนี้สามารถนำไปประยุกต ดัดแปลง หรือประกอบเขากับชุดการทดลองอื่นได ทดลองเนื่องจากเปนชุดที่ออกแบบและสรางขึ้นเองของคณะผูวิจัย

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 140 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 5. สรุปผลการวิจัย ผลการหาคามอดูลัสของยังจากชุดทดลองแบบใหมในสายนิกเกิล ทองแดง และนิโครม มีคาเทากับ 166 122 และ 151 GPa โดยมีคารอยละความคลาดเคลื่อนเปน 2.35 4.27 และ 0.67 ตามลำดับ แสดงวางานวิจัยนี้สามารถ ออกแบบและสรางชุดการทดลองหาคามอดูลัสของยังแบบใหมได กิตติกรรมประกาศ ขอขอบคุณ สาขาฟสิกส คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยบูรพา ที่เอื้อเฟออุปกรณและสถานที่ในการทำงาน วิจัยนี้ ทำใหงานวิจัยนี้บรรลุวัตถุประสงคไปไดดวยดี เอกสารอางอิง สถาบันสงเสริมการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี กระทรวงศึกษาธิการ. (2563). หนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติม วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ฟสิกส ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 6 เลม 5. (พิมพครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: สกสค ลาดพราว. Azom Materials. (2001). Nickel Chrome Alloys - Properties and Applications. คนเมื่อ 16 เมษายน 2022, จาก https://www.azom.com/properties.aspx?ArticleID=916. Bestech Australia. (2018). Modulus of elasticity young's modulus for some common materials. คน เมื่อ 16 เมษายน 2022, จาก https://www.bestech.com.au/wp-content/uploads/Modulus-ofElasticity.pdf. Pols, F. (2021). The sound of music: determining Young’s modulus using a guitar string. Physics Education, 56, 035027. Polak, R. D., Davenport, A. R. V., Fischer, A. & Rafferty, J. (2018). Determining Young’s modulus by measuring guitar string frequency. The Physics Teacher, (37)56, 122-123. Serway, R. A., & Vuille, C. (2010). College Physics. Belmont: Brooks/Cole. Singh, H. (2006). Laboratory manual physics class XI. New Delhi:The national council of educational research and training (NCERT).

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 156 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 อุปกรณวัดคาออกซิเจนในน้ำแจงขอมูลผาน IoT Dissolved Oxygen Measurement Device Provides Information Via IoT ชุติพล มหาวีระ1* ธีรภัทร คัญใหญ1 ปานเทพ เจริญชัย1 กอบกุล นงนุช2 และพิมพนิภา รัตนจันทร3 Chutiphon Mahaveers1*, Theerapat Kanyai1 , Parnthep Charoenchai1 , Khobkul Nongnutch2 and Phimnipha Ruttanajan3 1สาขาวิศวกรรมไฟฟา คณะอุตสาหกรรมและเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร2สาขาวิทยาศาสตรและคณิตศาสตร คณะอุตสาหกรรมและเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร 3สาขาวิชาการตลาด คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน ศูนยกลาง นครราชสีมา 1 Department of Electrical Engineering, Faculty of Industry and Technology, Rajamangala University of Technology Isan Sakon Nakhon Campus 2 Department of Science and Mathematics, Faculty of Industry and Technology, Rajamangala University of Technology Isan Sakon Nakhon Campus 3 Department of Marketing, Faculty of Business Administration, Rajamangala University of Technology Isan Center Nakhon Ratchasima *Corresponding author: [email protected] บทคัดยอ บทความนี้นำเสนอความสำคัญของการวัดปริมาณออกซิเจนที่ละลายในน้ำเพื่อการบำบัดน้ำเสียในโรงงาน อุตสาหกรรมและการเพาะเลี้ยงสัตวน้ำ การวัดนี้มีผลตอคุณภาพน้ำและปองกันกลิ่นเนาเหม็นในชุมชน ระบบ IoT ถูก ออกแบบโดยใช DO sensor และ ESP32 เพื่อรวบรวมและแสดงขอมูลคาออกซิเจนในน้ำผานแอพพลิเคชั่น Line Notify ผลทดลองแสดงใหเห็นวาระบบดีมากและมีความแมนยำเมื่อเปรียบเทียบกับเครื่องมาตรฐาน SANXIN SX751 และแสดงวาคาออกซิเจนในน้ำมีความผันผวนตามสภาพอากาศและอุณหภูมิตาง ๆ ในแตละชวงเวลา คำสำคัญ: การวัดปริมาณออกซิเจน, บำบัดน้ำเสีย, IoT, DO sensor, ESP32 Abstract This article highlights the importance of measuring the dissolved oxygen levels in water for wastewater treatment in industrial facilities and aquaculture. This measurement significantly impacts water quality and helps prevent unpleasant odors in communities. The Internet of Things (IoT) system is designed using a dissolved oxygen (DO) sensor and ESP32 to collect and display oxygen concentration data through the Line Notify application. Experimental results indicate that the system performs exceptionally well, demonstrating accuracy when compared to the standard SANXIN SX751 device. Additionally, the data reveals fluctuations in water oxygen levels corresponding to different weather conditions and temperatures over time. Keywords: Dissolved oxygen levels, Wastewater treatment, Internet of Things (IoT), DO sensor (Dissolved Oxygen sensor), ESP32

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 157 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 1. บทนำ การวัดและควบคุมคุณภาพของน้ำเปนเรื่องสำคัญอยางมากในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำอยางเปนระบบ ในสมัยที่เทคโนโลยีเรงขยายตัวอยางรวดเร็ว การใชเทคโนโลยีในการตรวจวัดและควบคุมคุณภาพน้ำกลายเปน เครื่องมือที่สำคัญในการดูแลรักษาน้ำใหมีคุณภาพที่ดีในทุกๆ แงมุม เครื่องตรวจวัดคุณภาพน้ำและเติมอากาศที่ใช กังหันน้ำ (คณิศร ชวยสราง, เจษฎา ติรวรรณาวิทย, และคณะ, 2565) ซึ่งเปนเครื่องมือที่มีความสามารถในการวัดและ ควบคุมสภาพน้ำไดอยางมีประสิทธิภาพ โดยการประยุกตใชเทคโนโลยีอินเทอรเน็ตของสรรพสิ่ง (ญาณภัทร ซองทอง, 2565) เราสามารถรับรูระดับน้ำและคุณภาพของน้ำในเวลาจริงผานทางอินเตอรเน็ตไดอยางสะดวกสบาย นอกจากนี้ การออกแบบและสรางชุดฝกควบคุมอุปกรณไฟฟาและอิเล็กทรอนิกสสำหรับการเกษตรอัจฉริยะ (วิภาดา วงศสุริยา และคณะ, 2564) รวมถึงระบบวัดและควบคุมความชื้นสำหรับการปลูกพืชบนระบบปฏิบัติการแอนดรอยด(ชิน เวียง สารวิน, 2563) เพื่อใหการเกษตรเปนไปอยางมีประสิทธิภาพและยั่งยืน อุปกรณที่พัฒนาขึ้นยังรวมถึงระบบรายงานผล ออกซิเจนในน้ำแบบอัตโนมัติสำหรับเครื่องเติมอากาศที่ตองการอยูบนผิวน้ำ (ปรีชา มหาไมและคณะ, 2558) รวมถึง เครื่องแจงเตือนปริมาณออกซิเจนของแมน้ำที่ใชในการเพาะเลี้ยงปลาในกระชัง (ศราวุฑ คงลำพันธ, 2558) และ เซนเซอรที่ใชในการวัดปริมาณออกซิเจนที่ละลายในน้ำ (ชนิศนันท สุงาม, และอัจจนา วงศชัยสุวัฒน, 2557) โดย เซนเซอรเชิงแสงเชิงซอนอนินทรีย (ชนิดนันท สุงาม, 2556) เปนเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพสูงในการวัดออกซิเจนที่ ละลายในน้ำ การพัฒนาทางเทคโนโลยีไดนำเสนอทางเลือกที่นาสนใจสำหรับการตรวจวัดและบริหารจัดการพารามิเตอร ทางสิ่งแวดลอม ซึ่งหนึ่งในปจจัยที่สำคัญคือการวัดระดับออกซิเจนละลายในน้ำ (บริษัท นีโอนิคส จำกัด, 2558) บทนำ นี้ไดระบุถึงความสำคัญของการใชอุปกรณที่สามารถวัดระดับออกซิเจนในน้ำและสงขอมูลผานระบบ Internet of Things (IoT) ในบริบทนี้ออกซิเจนที่ละลายในน้ำเปนตัวบงชี้ที่สำคัญที่ชวยในการประเมินคุณภาพของน้ำ โดยเฉพาะ ในสถานการณที่เกี่ยวของกับการบำบัดน้ำเสียในโรงงานอุตสาหกรรมและการเพาะเลี้ยงสัตวน้ำ การวัดออกซิเจนในน้ำ จึงมีความสำคัญมาก เพื่อใหไดขอมูลที่แมนยำและทันสถานการณ(บริษัท เลกะ คอรปอเรชั่น จำกัด, 2565) เพื่อ ตอบสนองตอความตองการอุปกรณที่พัฒนาขึ้นมีความสามารถในการวัดระดับออกซิเจนในน้ำ โดยผานการนำเสนอ ผานระบบ Internet of Things (IoT) เพื่อทำใหขอมูลสามารถถูกสงตอไดอยางมีประสิทธิภาพ ในบทความนี้จะ นำเสนอเกี่ยวกับฟงกชันตางๆ ของอุปกรณนี้ ประโยชนที่ไดรับและผลลัพธจากการทดลองทำใหเขาใจถึงความเชื่อถือ ได ความแมนยำและประสิทธิภาพของระบบซึ่งจะเปนประโยชนในการบริหารจัดการคุณภาพน้ำในทั้งสิ่งแวดลอม อุตสาหกรรมและการเพาะเลี้ยงสัตวน้ำ 2. อุปกรณและวิธีการ/วิธีดำเนินการวิจัย 2.1 อุปกรณ 2.1.1 DO Sensor (Dissolved Oxygen Sensor): เปนเซนเซอรที่ใชวัดระดับออกซิเจนที่ละลายในน้ำ 2.1.2 ESP32 Board: บอรดการประมวลผลที่ใชสำหรับรวบรวมขอมูลจาก DO Sensor และสงขอมูลไป ยังระบบ IoT 2.1.3 Line Notify Application: แอพพลิเคชั่นที่ใชในการแสดงผลขอมูลคาออกซิเจนในน้ำผานระบบ แจงเตือน Line Notify

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 158 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 2.2 วิธีการ 2.2.1 การติดตั้งอุปกรณ: นำ DO Sensor และ ESP32 Board มาติดตั้งในสภาพแวดลอมที่ตองการวัด ออกซิเจนในน้ำ เชน ในบอน้ำหรือระบบน้ำเสียในโรงงานอุตสาหกรรม 2.2.2 โปรแกรม ESP32 Board: ใชภาษาโปรแกรม Arduino IDE เพื่อเขียนโปรแกรมที่ทำหนาที่อานคา จาก DO Sensor และสงขอมูลไปยัง Line Notify Application ผานระบบ IoT 2.2.3 การเชื่อมตอ Line Notify: ทำการเชื่อมตอ ESP32 Board กับ Line Notify Application เพื่อทำ การแจงเตือนผลลัพธการวัดคาออกซิเจนในน้ำ 2.2.4 การทดลองและการบันทึกขอมูล: ทำการทดลองการวัดคาออกซิเจนในน้ำในสถานการณที่ตางๆ และบันทึกขอมูลที่ไดรับจากระบบ Internet of Things (IoT) และแสดงขอมูลใน Line Notify application 2.2.5 การเปรียบเทียบผลลัพธ: นำผลลัพธที่ไดจากระบบ Internet of Things (IoT) และแสดงขอมูล ใน Line Notify application เปรียบเทียบกับขอมูลจากเครื่องมาตรฐาน SANXIN SX751 (ภาพที่ 3) เพื่อประเมิน ความแมนยำของระบบที่พัฒนาขึ้น 2.2.6 การวิเคราะหขอมูล: นำขอมูลที่ไดจากการทดลองมาวิเคราะหเพื่อทำความเขาใจถึงความผันผวน ของระดับออกซิเจนในน้ำตามสภาพอากาศและอุณหภูมิตาง ๆ 2.2.7 การสรุปผลและการนำเสนอ: สรุปผลการวิจัย ภาพที่ 1 ตำแหนงดานลางของอุปกรณวัดคาออกซิเจนที่ละลายในน้ำแจงขอมูลผาน IoT

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 159 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ภาพที่ 2 ตำแหนงดานหนของอุปกรณวัดคาออกซิเจนที่ละลายในน้ำแจงขอมูลผาน IoT จากภาพที่ 1และภาพที่ 2 สามารถอธิบายรายละเอียดของอุปกรณตางๆ จากดานลางและดานหนาของอุปกรณ วัดคาออกซิเจนที่ละลายในน้ำแจงขอมูลผาน (IoT) และแสดงขอมูลใน Line Notify application ไดดังนี้ หมายเลข 1 ชองที่ใชเชื่อมตอ DO sensor กับบอรด ESP32 เพื่อสงขอมูลคาออกซิเจนในน้ำไปใหบอรดESP32 หมายเลข 2 ชองที่เชื่อมตอสาย temperature sensor กับบอรด ESP32 หมายเลข 3 จอแสดงผล OLED 128x64 แบบ I2C ทำหนาที่แสดงคาของออกซิเจนในน้ำ หมายเลข 4 temperature sensor ทำหนาที่วัดคาอุณหภูมิแลวสงขอมูลให ESP32 หมายเลข 5 DO sensor วัดคาออกซิเจนที่ละลายในน้ำสงให dissolve board แลวสงขอมูลไปที่ ESP32 หมายเลข 6 node MCU ESP32 ทำหนาที่สงคาออกซิเจนที่ได แลวสงคาแสดงบนหนาจอ OLED และสง สัญญาณคาออกซิเจนในน้ำผานอินเตอรเน็ตเขาแอพพลิเคชั่น line notify บนสมารทโฟน ภาพที่ 3 DO meter SANXIN SX751 เครื่องมาตรฐาน

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 160 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 3. ผลการทดลอง ในการทดลองจะทำการเก็บผลการทดลองจากเครื่องที่สรางขึ้นสงขอมูลผานระบบ Internet of Things (IoT) และแสงดขอมูลใน Line Notify application เปรียบเทียบกับขอมูลจากเครื่องมาตรฐานวัดออกซิเจนในน้ำรุน SANXIN SX751 โดยจะทำการเก็บผล 2 วัน เวลาที่ใชการเก็บผลชวงเดียวกัน และใชน้ำดื่ม (Drinking Water, DW), น้ำประปา (Tap Water, TW) และน้ำคลอง (Canal Water, CW) เปนน้ำตัวอยางในการทดลองดังแสดงในตารางที่ 1 และตารางที่ 2 ตารางที่ 1 ผลการทดลองครั้งที่ 1 NO. Sample Temperature DO sensor 1 DO sensor 2 %Error o C (mg/L) (mg/L) 1 Drinking Water 30 7.58 7.31 3.56 2 Tap Water 30 6.59 6.36 3.49 3 Canal Water 30 6.26 6.05 3.35 Note: DO sensor 1: เครื่องมาตรฐานวัดออกซิเจนในน้ำรุน SANXIN SX751, DO sensor 2: เครื่องที่สรางขึ้นสงขอมูลผานระบบ Internet of Things (IoT) และแสดงขอมูลใน Line Notify application ตารางที่ 2 ผลการทดลองครั้งที่ 2 NO. Sample Temperature DO sensor 1 DO sensor 2 %Error o C (mg/L) (mg/L) 1 Drinking Water 24 7.60 7.38 2.89 2 Tap Water 24 7.96 7.72 3.02 3 Canal Water 24 8.30 8.12 2.16 Note: DO sensor 1: เครื่องมาตรฐานวัดออกซิเจนในน้ำรุน SANXIN SX751, DO sensor 2: เครื่องที่สรางขึ้นสงขอมูลผานระบบ Internet of Things (IoT) และแสดงขอมูลใน Line Notify application 4. วิจารณผลการทดลอง ผลการทดลองจากตารางที่ 1 และตารางที่ 2 แสดงใหเห็นถึงผลลัพธของการวัดคาออกซิเจนในน้ำใน สภาพแวดลอมตาง ๆ และการเปรียบเทียบระหวางเครื่องมาตรฐาน SANXIN SX751 กับเครื่องที่สรางขึ้นสงขอมูล ผานระบบ Internet of Things (IoT) และแสดงขอมูลใน Line Notify application สำหรับน้ำดื่ม ทั้งในอุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส และ 24 องศาเซลเซียส ผลการวัดโดย DO sensor 2 มีคา ผิดพลาดที่นอยกวา 3.56% และ 2.89% ตามลำดับ ถือเปนผลลัพธที่มีความแมนยำและใกลเคียงกับเครื่องมาตรฐาน สำหรับน้ำประปา ทั้งในอุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส และ 24 องศาเซลเซียส ผลการวัดโดย DO sensor 2 มี คาผิดพลาดที่นอยกวา 3.49% และ 3.02% ตามลำดับ ถือเปนผลลัพธที่มีความแมนยำและใกลเคียงกับเครื่อง มาตรฐาน

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 161 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 สำหรับน้ำคลอง ทั้งในอุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียส และ 24 องศาเซลเซียส ผลการวัดโดย DO sensor 2 มี คาผิดพลาดที่นอยกวา 3.35% และ 2.16% ตามลำดับ ทำใหเห็นวาเครื่องที่สรางขึ้นสงขอมูลผานระบบ Internet of Things (IoT) และแสดงขอมูลใน Line Notify application มีความแมนยำในการวัดคาออกซิเจนในน้ำใน สภาพแวดลอมที่ตางๆ และมีคาผิดพลาดเปนที่ยอมรับไดเมื่อเปรียบเทียบกับเครื่องมาตรฐาน SANXIN SX751 5. สรุป สรุปผลการทดลองของอุปกรณวัดคาออกซิเจนในน้ำที่แจงขอมูลผาน IoT ไดแกตัว DO sensor และ ESP32 Board ที่ใชในการวัดและรวบรวมขอมูล ตัวอุปกรณมีประสิทธิภาพสูงและมีความแมนยำในการวัดคาออกซิเจนในน้ำ ผลการทดลองแสดงใหเห็นวาอุปกรณที่สรางขึ้นสามารถทำหนาที่ไดดีมากเมื่อเทียบกับเครื่องมาตรฐาน SANXIN SX751 โดยมีคาผิดพลาดที่นอยเมื่อเทียบกับเครื่องมาตรฐานที่ใชเปรียบเทียบ นอกจากนี้ การใชระบบ Internet of Things (IoT) และ Line Notify Application ชวยในการสงขอมูล และแจงเตือนผลการวัดอยางสะดวกและทันที ทำใหผูใชงานสามารถติดตามและรับทราบขอมูลคาออกซิเจนในน้ำได ทุกที่ทุกเวลา และทำใหการจัดการน้ำในสถานที่ตาง ๆ เปนไปอยางมีประสิทธิภาพ และมีการควบคุมที่ดีตอคุณภาพน้ำ และการปองกันกลิ่นเนาเหม็นในชุมชน การใชเทคโนโลยีนี้เปนทางเลือกที่ดีในการจัดการและควบคุมสภาพน้ำใน สถานที่ตาง ๆ อยางมีประสิทธิภาพและมีประสิทธิผล เอกสารอางอิง คณิศร ชวยสราง เจษฎา ติรวรรณาวิทย ณพวิทยเดชศิริอวิสิทธิ์ คงสุวรรณ และณธิพงษ ทองสุข. (2565). โครงงาน เครื่องตรวจวัดคุณภาพน้ำและเติมอากาศโดยใชกังหันน้ำ. โรงเรียนอิเล็กทรอนิกส กองวิทยาการ กรม อิเล็กทรอนิกสทหารเรือ. บริษัท เลกะ คอรปอเรชั่น จำกัด. (2565). การคำนวณคาความถูกตองของเครื่องมือวัดตัวแทนนำเขาและจำหนาย เครื่องวัด อุปกรณวัด ชุดทดสอบ. จาก https://legatool.com/th/corporate-info/ ญาณภัทร ซองทอง. (2565). การประยุกตใชตัวรับรูระดับน้ำของสราวุฒิในอินเตอรเน็ตของสรรพสิ่ง. วิทยานิพนธ ปริญญา วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟาและคอมพิวเตอร มหาวิทยาลัย มหาสารคาม. วิภาดา วงศสุริยา วันปติ อรรคเศรษฐัง และวุฒิชัย อินเปง. (2564). การออกแบบและสรางชุดฝกควบคุมอุปกรณ ไฟฟาและอิเล็กทรอนิกสสำหรับเกษตรอัจฉริยะ. คณะครุศาสตรอุตสาหกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราช มงคลสุวรรณภูมิศูนยนนทบุรี. ชิน เวียงสารวิน. (2563). ระบบวัดและควบคุมความชื้นสำหรับการปลูกพืชบนระบบปฏิบัติการแอนดรอยด. ปริญญา วิทยาศาสตรบัณฑิต ภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอรคณะวิทยาศาสตรมหาวิทยาลัยสยาม. ปรีชา มหาไมสมบัติ สันกวาน และยงยุทธ ภูสีนาค. (2558). ระบบรายงานผลออกซิเจนในน้ำแบบอัตโนมัติสำหรับ เครื่องเติมอากาศที่ผิวน้ำ. สาขาวิชาวิศวกรรมอิเล็กทรอนิกส คณะวิศวกรรมศาสตร มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีราชมงคลลานนา ตาก.

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 162 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ศราวุฑ คงลำพันธ. (2558). เครื่องแจงเตือนปริมาณออกซิเจนของแมน้ำที่ใชทำการเพาะเลี้ยงปลาในกระชัง. สาขาวิชา ครุศาสตรอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกสและโทรคมนาคมคณะครุศาสตร อุตสาหกรรม มหาวิทยาลัย เทคโนโลยี ราชมงคลอีสาน วิทยาเขตขอนแกน. บริษัท นีโอนิคส จำกัด. (2558). ปริมาณออกซิเจนในน้ำ. จาก https://www.tools.in.th/category/dissolvedoxygen/ ชนิศนันท สุงาม, และอัจจนา วงศชัยสุวัฒน. (2557). เซนเซอรสำหรับวัดออกซิเจนที่ละลายน้ำได. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยอีสเทิรนเอเชีย ฉบับวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี. ปที่ 8 (1), 32-39. ชนิดนันท สุงาม. (2556). เซ็นเซอรเชิงแสงที่ใชเชิงซอนอนินทรียสำหรับวัดออกซิเจนที่ละลายได. วิทยานิพนธ วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร.

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 148 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 เกมสคำศัพทภาษาอังกฤษ English Word Game ธนชัย ปฐมรัตน1*และ กายทิพย เพ็งกับหนู2 Tanachai Pathomrat1*and Kaytip Pengkabnoo2 1สาขาวิชาเทคโนโลยีดิจิทัล คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรี 2สาขาวิชาคอมพิวเตอรประยุกต แขนงเทคโนโลยีสำนักงานดิจิทัล คณะเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี 1 Department of Digital Technology, Faculty of Information Technology, Thepsatri Rajabhat University 2 Department of Applied computers in office Technology Digital, Faculty of Information Technology, Phechaburi Rajabhat University *Corresponding author: [email protected] บทคัดยอ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงคเพื่อสรางเกมสคำศัพทภาษาอังกฤษเพื่อใหมีความสนุกสนานเพลิดเพลิน มีการเลนที่ นาดึงดูดใจ และสอดแทรกความรูคำศัพทที่เกี่ยวกับสัตวใหแกเด็ก เกมสคำศัพทภาษาอังกฤษเปนเกมสที่ออกแบบใหมี ลักษณะที่ทำใหเลนงาย ผูเลนสามารถเลนและเขาใจในเกมสไดสะดวกเครื่องมือที่ใชในการสรางเกมสคำศัพท ภาษาอังกฤษคือโปรแกรม Adobe Flash ในการสรางแอนิเมชั่น 2 มิติ สรางหนาอินเตอรเฟส ปุมเมนูตางๆ และเสียง ใสภายในเกมสและใช Adobe Photoshop CS6 ใชสำหรับตกแตงภาพ โดยมีกลุมตัวอยางจำนวน 15 คน โดยใช โปรแกรมสำหรับวิเคราะหสถิติทางสังคมศาสตร SPSS for Windows เพื่อหาคาเฉลี่ย และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะหผลการประเมินจากตาราง แบงเปน 3 ดาน 1. ดานเนื้อหา 2. ดานเทคนิค 3. ดานเสียง ดังนี้ 1.ดานเนื้อหาโดยรวมมีคาเฉลี่ยเทากับ 4.38 และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 0.664 2. ดานเทคนิคโดยรวมมี คาเฉลี่ยเทากับ 4.46 และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 0.629 จากการทำเกมสคำศัพทภาษาอังกฤษ ความพึงพอใจ โดยอยูในระดับดี โดยมีคาเฉลี่ยรวมเทากับ 4.43 และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 0.644 คำสำคัญ: เกมส, ศัพทภาษาอังกฤษ, ความพึงพอใจ Abstract This research aims to create an English vocabulary game paired to make it enjoyable and engaging. The game incorporates easy-to-play features and is designed to impart vocabulary knowledge related to animals to children. The English vocabulary game is developed using Adobe Flash for 2D animation, creating interface pages, various menu buttons, and adding sounds within the game. Adobe Photoshop CS6 is utilized for image decoration. The study involved a sample group of 15 individuals, and statistical analysis was conducted using SPSS for Windows to find the mean and standard deviation. The evaluation results were analyzed in three aspects: 1. Content, with an overall mean of 4.38 and a standard deviation

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 149 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 of 0.664. 2. Technical aspects, with an overall mean of 4.46 and a standard deviation of 0.629. 3. Sound, with an overall mean of 4.43 and a standard deviation of 0.644. The analysis indicates that satisfaction across all three aspects is at a good level, with an overall mean of 4.43 and a standard deviation of 0.644 from the English vocabulary game development. Keyword: Games, English Vocabulary, Satisfaction 1. บทนำ ปจจุบันเกมสคอมพิวเตอรมีบทบาทสำคัญในการดำเนินชีวิตประจำวันเปนอยางมาก ไมวาจะเปนการหา ความรู หรือการเลนเกมสเพื่อผอนคลาย แตมีเกมสบางเกมสมีเนื้อหารุนแรง ทำใหเด็กสนใจอยากเลนเกมสนั้น จึงเปน เหตุทำใหเด็กหนีเรียนมาเลนเกมส ไมสนใจการเรียนในหองเรียน ผูวิจัยจึงคิดหาวิธีการแกปญหาดังกลาวโดยสราง เกมสใหความรูและความสนุกสนานไปดวย โดยผูวิจัยไดสรางเกมสการศึกษาที่มีเนื้อหาความรูเกี่ยวกับศัพทภาษาอังกฤษ ในชวงชั้นนที่ 2 นอกจากนี้ยัง ไมมีภาพความรุนแรงในเกมสแลว ยังเหมาะแกนำไปใหเด็กๆและเยาวชนเลน โดยเกมสอยูในเรท E (Every One) คือ เกมสระดับสามารถเลนไดทุกเพศทุกวัย (ธนกฤต โพธิ์ขี, 2555) 2. อุปกรณและวิธีการ การพัฒนาเกมสคำศัพทภาษาอังกฤษมีวัตถุประสงค ครั้งนี้ 1.1 เพื่อสรางเกมสคำศัพทภาษาอังกฤษในระดับภาษาอังกฤษชวงชั้นที่ 2 1.2 เพื่อประเมินความพึงพอใจของกลุมเปาหมาย ชวงอายุ 7-9 ป จำนวน 15 คน โดยมีขั้นตอนในการสรางเกมสไดแก 2.1 การศึกษาและรวบรวมขอมูลของเกมสจากคำศัพทภาษาอังกฤษชวงชั้นที่ 2 2.2 วางแผนเรื่องราวเกมส เกมสคำศัพทภาษาอังกฤษ เปนเกมสสำหรับผูเลนจำนวน 1 คน โดยเมื่อเริ่มเกมสผูเลนจะตองทำการกรอก ชื่อผูเลนเพื่อเขาเลนเกมสฉากตอไปใหเลือกระดับในการเลน หลักจากนั้นจะเปนคำศัพท โดยมีรูปภาพ เสียงและ ตัวอักษรปรากฏขึ้นมา ใหผูเลนเลือกตัวอักษรภาษาอังกฤษตามที่ไดยินเสียงจนเปนคำศัพทตามที่รูปภาพกำหนด ใน ดานนี้มีเงื่อนไขคือจะมีคำศัพททั้งหมด 30 คำ เกณฑการใหคะแนน คำละ 10 คะแนน ตอบผิด หักครั้งละ 5 คะแนน ทันที มีการจับเวลาในการตอบคำถาม เพื่อเปนการกดดันใหผูเลนนั้นไดใชความคิดอยางถี่ถวน โดยในแตละระดับนั้น จะมีตัวอักษรในคำศัพทตางกันไป โดยระดับงายมี 3-4 ตัวอักษร ระดับปานกลางมี 5-6 ตัวอักษร และระดับยากมี 7-10 ตัวอักษร กำหนดเวลาในการเลนเกมส45 วินาทีตอ 1 ระดับหากเวลาหมดจะ Game Over ทันที ถาผูเลนยัง เลนไมจบเกมสจะมีการบันทึกผลเกมสเก็บไวใหเมื่อออกจากเกมสการจัดลำดับคะแนนใหกับผูเลนที่ไดคะแนนสูงสุด ถูกจัดขึ้นเปนลำดับที่ 1 สวนผูที่ไดคะแนนต่ำลงมาจะถูกจัดลำดับลดหลั่นลงมา โดยจะมีการแสดงผลคะแนนสูงสุดของ ผูเลน 3 คนในแตละระดับ

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 150 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 2.3 การวิเคราะหและออกแบบเกมสคำศัพทภาษาอังกฤษ 2.3.1 Timer คือการจำกัดเวลาในการเลนเกมสแตละดาน แลวแตจะกำหนดใหแตละดาน โดยผูเลน จะตองเลนเกมสใหเสร็จภายในเวลาที่กำหนดให หากเวลาในการจับเวลานั้นหมดลง Game over ทันที ผูเลนสามารถ หยุดการจับเวลาไดแตตองเลนเกมสในดานนั้นใหสำเร็จเสียกอน 2.3.2 Score มีการเก็บคะแนนสะสม เพื่อใชเปนเงื่อนไขในการผานดาน โดย คะแนนจะไดก็ตอเมื่อตอบ คำถามถูก หากตอบผิด ตองกลับไปเลนใหม เมื่อผูเลนตอบถูกจะได 5 คะแนน 2.3.3 Level มีระดับในการเลนเกมส3 ระดับ คือ ระดับยาก ระดับปานกลาง และระดับงาย 2.3.4 เงื่อนไข - หากผูเลนตอบคำถามผิด สามารถแกไขไดจนกวาเวลาจะหมด ถาเวลาหมด Game Over ทันที 2.3.5 การออกแบบ Storyboard แสดงหนาแรกโดยกรอกชื่อผูเลนเพื่อเลนเกมส ภาพที่ 1 แสดงการออกแบบ Storyboard หนาหลักเกมส ภาพที่ 2 แสดงการออกแบบ Storyboard เกมส 2.4 ขั้นตอนการพัฒนาเกมสและประเมินความพึงพอใจ 2.4.1 เลือกใชโปรแกรม Action Script 3.0 ภาพที่ 3 แสดงการสรางเกมสดวย Action Script 3.0 Insert your name เริ่ม B E E Next

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 151 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 2.4.2 ออกแบบฉากและพื้นหลัง ใหสวยงามโดยใชเครื่องมือวาดรูป ภาพที่ 4 แสดงการออกแบบฉากของเกมส ภาพที่ 5 แสดงการออกแบบหนาพื้นหลังของเกมส 2.4.3 ใสคำสั่งในเฟรมและการออกแบบฉากการเลือกระดับความยากงายของเกมส ภาพที่ 6 แสดงวิธีการใสคำสั่งในแตละฉาก ภาพที่7 แสดงการออกแบบฉากระดับความยากงาย ภาพที่8 แสดงการออกแบบหนาเกมส ภาพที่9 แสดงการออกแบบคะแนนของผูเลนสูงสุด

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 152 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 2.4.4 นำเกมสที่พัฒนาไปทดลองใชกับโรงเรียนประถมศึกษาที่อยูในชวงชั้นที่ 2 และประเมินหาความพึงพอใจ ภาพที่10 แสดงหนาแรกของเกมส ภาพที่11 แสดงหนาการใสชื่อผูเลน ภาพที่12 แสดงระดับความยากงาย ภาพที่13 แสดงหมวดของคำศัพท ภาพที่14 แสดงการหมดเวลาของเกมส ภาพที่15 แสดงคะแนนของผูเลนสูงสุด 3 อันดับ

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 153 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 3. ผลการวิจัย ผูวิจัยไดนำเกมสคำศัพทภาษาอังกฤษไปทดลองกับนักเรียนในระดับชวงชั้นที่ 2 ของโรงเรียนประถมศึกษา แหงหนึ่ง จำนวน 15 คน แลวประเมินความพึงพอใจของผูเลนเกมส โดยไดผลความพึงพอใจ ดังตารางที่ 1 ตารางที่ 1 แสดงสรุปการประเมินความพึงพอใจของผูเลนเกมส Question points / satisfaction levels Satisfaction level average standard deviation Interpret results Content 1. Content of English word games perspicuous. 4.36 0.74 good 2. The format and content are interesting. 4.16 0.63 good 3. Duration of playing each game level. 4.57 0.624 Very good 4. Gain knowledge and content from English word games. 4.38 0.716 good 5. Can be used in daily life. 4.45 0.623 good Technical aspects Design 1. English word games is diverse and interesting. 4.35 0.546 Very good 2. English word games can be easily understood to play. 4.42 0.676 good Image 1. The composition of the image can convey the meaning of the image. 4.34 0.712 good 2. Ease of playing English word games. 4.59 0.56 Very good Sound 1. The music used in the game is suitable for the game. 4.62 0.518 Very good 2. The volume level of music in the game is appropriate. 4.51 0.638 Very good 3. The music used in English word games is fun. 4.38 0.735 good Total average 4.43 0.644 Good

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 154 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 4. วิจารณผลการวิจัย เกมสคำศัพทภาษาอังกฤษที่สรางขึ้นเพื่อใหความรู และความสนุกสนาน ผลการศึกษาทำใหไดเกมสที่ สามารถใหความรู และความสนุกสนานใหแกผูเลน และยังสงเสริมใหผูเลนไดรูจักศัพทภาษาอังกฤษมากยิ่งขึ้น และ สามารถนำไปใชในการศึกษาและใชในชีวิตประจำวันโดยสอดคลองงานวิจัยของ ณัฐวราพร เปลี่ยนปราณ และสุทัศน นาคจั่น (2558) เรื่องการเรียนรูคำศัพทภาษาอังกฤษโดยใชเกมสประกอบการสอนของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 โรงเรียนวัดทุงนอย อำเภอกุยบุรีจังหวัดประจวบคีรีขันธซึ่งพบวามีผลความพึงพอใจเฉลี่ยระดับดี และสอดคลองกับ เสาวภา สมจิตร (2556) การพัฒนากิจกรรมการเรียนรูโดยใชกระบวนการกลุมรวมกับแอพพลิเคชั่นบนคอมพิวเตอร พกพา (Tablet) เรื่องเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 โรงเรียนบานนํ้าฉา พบวามีผลความพึงพอใจเฉลี่ยระดับดี 5. สรุปผลการวิจัย การวิเคราะหผลการประเมินจากตาราง แบงเปน 3 ดานคือ 1. ดานเนื้อหา 2. ดานเทคนิค 3. ดานเสียง ดังนั้น 1. ดานเนื้อหาโดยรวมมีคาเฉลี่ยเทากับ 4.38 และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 0.664 2. ดานเทคนิค โดยรวมมีคาเฉลี่ยเทากับ 4.46 และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 0.629 จากการทำเกมสคำศัพทภาษาอังกฤษ ความ คิดเห็นโดยภาพรวมอยูในระดับดี มีคาเฉลี่ยรวมเทากับ 4.43 และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานเทากับ 0.644 กิตติกรรมประกาศ ในการวิจัยครั้งนี้ขอขอบคุณสถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏเทพสตรีที่สนับสนุนทุนวิจัย เอกสารอางอิง ณัฐวราพร เปลี่ยนปราณ และ สุทัศน นาคจั่น. (2558). การเรียนรูคำศัพทภาษาอังกฤษโดยใชเกมสประกอบการสอน ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปที่ 6 โรงเรียนวัดทุงนอย อำเภอกุยบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ. มหาวิทยาลัย ศิลปากร, นครปฐม. ธนกฤต โพธิ์ขี. (2555). ผลการใชเกมสมัลติมีเดียเพื่อพัฒนาการจำและความคงทนในการจำคำศัพทภาษาอังกฤษของ นักเรียนระดับประถมศึกษาปที่ 6 โรงเรียนวัดชินวราราม (เจริญผลวิทยาเวศน). มหาวิทยาลัยเทคโนโลยี ราชมงคลธัญบุรี, ปทุมธานี. เสาวภา สมจิตร. (2556). การพัฒนากิจกรรมการเรียนรูโดยใชกระบวนการกลุมรวมกับแอพพลิเคชั่นบนคอมพิวเตอร พกพา (Tablet) เรื่องเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 โรงเรียนบาน นํ้าฉา. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลาธนบุรี, กรุงเทพฯ.

ภาคบรรยาย กลุมที่ 3 วิทยาศาสตรสุขภาพและการแพทยพื้นบาน

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 156 14 กุมภาพันธ 2567 ความสัมพันธระหวางปจจัยทางชีวสังคม บุคลิกภาพและความเครียดในการเรียน ชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษาของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร The Relationships Between Biosocial factors Personality and Stress during the Transitional Period of Education Management among Students in Faculty of Public Health, Naresuan University อรวรรณ ทองไหลมา* ชุติมา เหลืองออน และธนัช กนกเทศ Orawan Thonglaima* , Chutima Lueangon and Thanach Kanokthet สาขาวิชาอนามัยชุมชน /คณะสาธารณสุขศาสตร/มหาวิทยาลัยนเรศวร Department of Community Health, Faculty of Public Health, Naresuan University *Corresponding author: [email protected] บทคัดยอ การวิจัยครั้งนี้เปนการศึกษาวิจัยเชิงพรรณนา มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยน ผานรูปแบบการจัดการศึกษาของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร และปจจัยทางชีวสังคม บุคลิกภาพที่มีความสัมพันธกับความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผาน รูปแบบการจัดการศึกษา นิสิตคณะ สาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร กลุมตัวอยางคือนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร จำนวน 270 คน เก็บขอมูลโดยใชแบบสอบถามออนไลน แบงเปน 3 สวน ไดแก 1) แบบสอบถามปจจัยทางชีวสังคม 2) แบบ วัดความเครียด SPST-20 ของกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข 3) แบบทดสอบบุคลิกภาพ MPI (The Maudsley Personality Inventory) วิเคราะหขอมูลดวยคาแจกจางความถี่ รอยละ คาเฉลี่ย คาสูงสุด คาต่ำสุด สวนเบี่ยงเบนมาตรฐานและใชสถิติ Chi-square ที่คาความเชื่อมั่น 95% ใชวิเคราะหหาความสัมพันธ ผลการศึกษาพบวา 1) ความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษาของนิสิต โดยรวมมี ความเครียดในระดับสูง 2) บุคลิกภาพของนิสิต สวนใหญมีบุคลิกภาพแบบมั่นคงทางอารมณ-แสดงออก 3) ปจจัยทาง ชีวสังคมที่มีความสัมพันธความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษาของนิสิต คือ เพศ (P-value = 0.028) และที่พักอาศัยขณะเรียน (P-value = 0.024) 4) บุคลิกภาพมีความสัมพันธกับความเครียดในการเรียนชวง เปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษา อยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 (P-value = 0.000) คำสำคัญ: ชีวสังคม, ความเครียด, บุคลิกภาพ, การเรียนออนไลน, การเรียนออนไซต

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 157 14 กุมภาพันธ 2567 Abstract This study was a descriptive study. It is intended to study Stress during the transitional period of education management and study to The Relationships between Biosocial factors Personality and Stress during the transitional period of education management among Students in Faculty of Public Health, Naresuan University. The research method used Online Survey to collect data from a sample of Students in Faculty of Public Health, Naresuan University 270students. Using descriptive statistics, to find percentage, mean and standard deviation, and finding the frequency distribution and inferential statistics such as Chi-square statistics. The results of the research were as follows: the sample groups had Stress during the transitional period of education management at a high level. Most of the personality was Stable - Extrovert. Biosocial factors namely gender, and dormitory There was a statistically significant correlation with Stress during the transitional period of education management among Students at 0.5 level. Differences in personality in each person was a statistically significant correlation with Stress during the transitional period of education management among Students at the 0.05 level. Keywords: Biosocial, Stress, Personality, Online learning, Onsite learning 1. บทนำ ความเครียด (stress) ในวัยรุน มักจะมีสาเหตุและปจจัยที่เกี่ยวของรวมกันหลายประการ เชน ปจจัยสวน บุคคล (personal factors) ไดแก พันธุกรรม เพศ อายุ และปจจัยภายนอกดาน สังคมและสิ่งแวดลอม ไดแก สัมพันธภาพกับสมาชิก ภายในครอบครัว เพื่อน คูรัก และครู (นิธิสนี รุจิรังสีเจริญ และคณะ, 2564) บุคคลจะมี ความเครียดมากนอยแตกตางกันไป ตองมีการปรับตัวหลายประการ เชน การปรับตัวดานสังคม การเรียน ที่อยูอาศัย เศรษฐกิจ ครอบครัวและกลุมเพื่อน ซึ่งการเรียนในมหาวิทยาลัยนั้นมีหลากหลายศาสตร และมีความลุมลึกที่แตกตาง กันออกไป นักศึกษาที่เรียน ในแตละคณะวิชาจะตองใชความรูความสามารถและ ความพยายามอยางมากเพื่อให สำเร็จการศึกษา ซึ่งเปนปจจัยสำคัญที่ทำใหนักศึกษาเกิด ภาวะความเครียดในการเรียน (ออยทิพย บัวจันทรและ คณะ, 2563) ปจจัยที่กอใหเกิดความเครียดไดแกปจจัยทางชีวสังคม ซึ่งหมายถึงลักษณะทางประชากร สังคม และ เศรษฐกิจ บุคลิกภาพ (personality) เปนภาพรวมของลักษณะนิสัยที่แตกตางกันระหวางบุคคล ซึ่งลักษณะนิสัยประจำ บุคลิกภาพเปนปจจัยบงชี้ถึงแนวโนมของการแสดงพฤติกรรมและการตอบสนองตอสิ่งเราที่อยูรอบตัว ดังนั้น ผูที่มี ลักษณะนิสัย บุคลิกภาพที่แตกตางกัน ยอมเกิดความเครียดที่แตกตางกัน (Tangkittipaporn & Jiangsathaporn, 2016) แนวโนมของการแสดงพฤติกรรมและการตอบสนองตอสิ่งเราที่อยูรอบตัว เพราะเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงทาง สภาพแวดลอมบุคคล ตองปรับตัวเพื่อใหเขากับสภาพแวดลอมใหม ตามสภาพสังคม (Quigley et al., 2022) บุคคลที่มีบุคลิกภาพแตก ตางกันยอมมีการเผชิญตอความเครียดที่แตกตางกัน บุคคลที่มีความมั่นคงทาง อารมณนอยมักมีความออนไหวตอการเผชิญกับสภาวะทางอารมณเชิงลบ พบในบุคคลที่มีบุคลิกภาพแบบหวั่นไหว (Neuroticism) ซึ่งตรงขามกับบุคคลที่มีบุคลิกภาพแบบเปดกวางตอประสบการณ (Openness to experience) มี

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 158 14 กุมภาพันธ 2567 ความอดทน ตออุป สรรค พ รอมเปดรับ และป รับตัวอยูเสมอ นอกจากนี้บุคลิกภาพแบ บ มีจิตสำนึก (Conscientiousness) เปนบุคคลที่มีระเบียบวินัยในตัวเอง ปฏิบัติตามกฎระเบียบและกลัวการ กระทำความผิด ดังนั้นจึงทำใหเกิดความเครียดไดเชนเดียวกันกับบุคลิกภาพแบบหวั่นไหว (Pollak et al., 2020) การศึกษาในระดับอุดมศึกษาเปนชวงวัยแหงการเปลี่ยนแปลงการเรียน ทำใหเกิดความเครียด หากเกิดขึ้นอยู ในระดับที่มากจนเกินไปยอมสงผลกระทบตอสุขภาพกายและสุขภาพจิตของบุคคล โดยเฉพาะวัยรุน ซึ่งถือเปนวัยที่มี การเจริญเติบโตจากเด็กเปนผูใหญ (Kessuvan & Thongpech, 2021) ที่มีการเปลี่ยนแปลงของรางกาย จิตใจ และ อารมณเกิดขึ้นอยางรวดเร็ว (ศิริรัตน เอี่ยมประไพ, 25665) จากสถานการณการแพรระบาดของโควิด-19 ที่ผานมา ได สงผลกระทบตอการเรียนการสอนในชั้นเรียนเปนอยางมาก (Kessuvan, & Thongpech, 2021; Pollak et al., 2020) ทำใหมีการปรับเปลี่ยนวิธีการแบบใหมหรือที่เรียกทั่วไปวา วิถีใหม (New normal) โดยทำใหสถานศึกษาตอง เปลี่ยนรูปแบบการจัดการเรียนการสอน การวางยุทธศาสตรในการเรียนตองเนนไปที่การประเมินและการสรางความ มั่นใจในดานความพรอมของระบบการศึกษา การเรียนไดอยางตอเนื่อง ความยืดหยุนของระบบในการคาดการณและ จัดการกับวิกฤตในอนาคต นิสิตบางคนเผชิญกับปญหาปจจัยทางชีวสังคมและความเครียด ทำใหไมสามารถปรับตัว เขากับเพื่อนได ปจจุบันมีการจัดรูปแบบการเรียนที่หลากหลาย การเรียนออนไลน สงผลใหผูเรียนเขาถึงบทเรียนและ สามารถเรียนรูไดดวยตนเองไมวาจะอยูสถานที่ใด เวลาใด ทำใหผูเรียนมีโอกาสในการเรียนรูมาก (Active Learning) หากแตการเรียนการสอนออนไลนอาจไมสามารถทดแทนการเรียนในหองไดโดยตรง (ธัญจิรา จิรนันทกาญจน, 2560) คณะสาธารณสุขศาสตร มหาลัยนเรศวร มีนิสิตเขามาศึกษาจากหลากหลายพื้นที่ และใชรูปแบบการจัดการศึกษาทั้ง ออนไลนและออนไซต ผูวิจัยจึงสนใจการศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยทางสังคมบุคลิกภาพและความเครียดใน การเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษาของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตรมหาลัยวิทยาลัยนเรศวร เพื่อนำ ขอมูลที่ไดมาใชเปนแนวทางในการแกปญหาความเครียดแกนิสิต ตลอดจนสามารถนำขอมูลที่ไดมาใชเปนแนวทางใน การวิเคราะหปญหาสุขภาพกายและสุขภาพใจ และเปนแนวทางในการสงเสริมสุขภาพจิตของนิสิตตอไป 2. วิธีดำเนินการวิจัย 2.1 สมมติฐานของการศึกษา 1) ปจจัยทางชีวสังคม ไดแก เพศ อายุ เกรดเฉลี่ยสะสม โรคประจำตัว รายไดที่ไดรับตอเดือน ที่พักอาศัย ระหวางเรียน ผูที่อาศัยอยูดวย สถานภาพสมรสของบิดามารดา มีความสัมพันธ กับความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยน ผานรูปแบบการจัดการศึกษา ของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร 2) บุคลิกภาพมีความสัมพันธกับความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษาของ นิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร 2.2 ประชากรเปาหมาย (Target population) ในการวิจัยครั้งนี้คือ นิสิต ชั้นปที่ 2 และ3 ปการศึกษา 2565 คณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัย นเรศวร ที่มีการเปลี่ยนจากการเรียนออนไลนเปนการเรียนออนไซต จำนวนทั้งหมด 766 คน (มหาวิทยาลัยนเรศวร, 2565) 2.3 กลุมตัวอยาง (Population samples) คำนวณ โดยใชสูตรประมาณคาเฉลี่ยของประชากร กรณีทราบจำนวนประชากร จากสูตรการคำนวณหา กลุมตัวอยาง ดังนี้(Howell, 2010)

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 159 14 กุมภาพันธ 2567 n = เพื่อใหปองกันการสูญหายของขอมูล ผูวิจัยจึงกำหนดกลุมตัวอยางโดยกำหนด missing data ที่ 5% (ชนะศึก และคณะ, 2554) เพื่อใหไดขนาดกลุมตัวอยางที่เหมาะสม ดังนั้นจำนวนกลุมตัวอยางที่ใชในการวิจัยครั้งนี้ คือ 270 คน โดยใชวิธีสุมแบบเปนระบบ (systemic random sampling) ) จากการหาอัตราสวน (k) ระหวาง ประชากร (N) และกลุมตัวอยาง (n) ดังนี้ จาก k = N/n k = 766/270 k = 2.84 ดังนั้น จำนวนประชากรแตละชั้นปทุกๆ 3 คน จะไดรับการสุมเปนกลุมตัวอยาง 1 คน 2.4 เครื่องมือและคุณภาพเครื่องมือ 1) แบบสอบถามปจจัยทางชีวสังคม เปนแบบสอบถามขอมูลรายละเอียดสวนตัวของกลุมตัวอยางที่ ผูวิจัยสรางขึ้น โดยสอบถาม เพศ อายุ เกรดเฉลี่ยสะสม รายไดที่ไดรับตอเดือน ที่พักอาศัยระหวางเรียน ผูที่อาศัยอยู ดวยสถานภาพสมรสของบิดามารดา ลักษณะแบบสอบถามเปนแบบสำรวจรายการ (Checklist) จำนวน 7 ขอ 2) แบบทดสอบบุคลิกภาพ MPI (The Maudsley Personality Inventory) สรางโดย H.J.Eysenck เปน แบบทดสอบมาตรฐาน ซึ่ง เกษมศักดิ์ ภูมิศรีแกว และ ไพบูลย เทวรักษ (2542). ไดแปลและเรียบเรียงขึ้นเปน ภาษาไทย ประกอบดวยขอคำถามจำนวน 48 ขอ ประเมินบุคลิกภาพ 2 มิติ ดังนี้ 2.1) มิติบุคลิกภาพเชิงพฤติกรรม (Scale E) ไดแก พฤติกรรมแบบแสดงออก (Extroversion) แบบ เก็บตัว (Introversion) ประกอบดวยขอคำถาม จำนวน 24 ขอ 2.2) มิติบุคลิกภาพเชิงสภาวะทางอารมณ (Scale N) ไดแก แบบหวั่นไหวทางสภาวะอารมณ (Stability) ประกอบดวยขอคำถามจำนวน 24 ขอ จากคะแนนรวมทั้ง 2 Scale นำมาจัดแบงประเภทของบุคลิกภาพออกเปน 4 ประเภท ตามเกณฑ ของแบบวัดบุคลิกภาพ MPI ดังนี้ (1) บุคลิกภาพแบบมั่นคง -แสดงออก (Stable-Extrovert) (2) บุคลิกภาพแบบหวั่นไหว - แสดงออก (Neurotic-Extrovert) (3) บุคลิกภาพแบบมั่นคง - เก็บตัว ( Stable-Introvert) (4) บุคลิกภาพแบบหวั่นไหว - เก็บตัว (Neurotic-Introvert 3) การตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ 3.1) แบบสอบถามปจจัยทางชีวสังคม มีการตรวจสอบเครื่องมือ โดยการทดลองใช (Try Out) กับ นิสิตคณะพยาบาลศาสตรมหาวิทยาลัยนเรศวร จำนวน 30 คน ซึ่งมีบริบททางสังคมที่ใกลเคียงกับกลุมตัวอยาง โดยมี ขั้นตอนในการหาคา Validity และ Reliability ดังนี้ (1) แบบทดสอบบุคลิกภาพ MPI (The Maudsley Personality Inventory) ความตรง ( Validity ) ของแบบทดสอบบุคลิกภาพ MPI ไดหาคาความตรง เทากับ 0.64 – 0.78 โดยผูวิจัยทำการทดสอบจากผูทรงคุณวุฒิของคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร จำนวน 3 ทาน

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 160 14 กุมภาพันธ 2567 ความเที่ยง (Reliability) ของแบบทดสอบบุคลิกภาพ MPI ไดคาความเที่ยงของ Scale-E เทากับ 0.91 Scale-N เทากับ 0.90 โดยผูวิจัยทำการทดสอบจากนิสิตคณะพยาบาลศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร จำนวน 30 คน (2) แบบวัดความเครียดสวนปรุง (Suanprung Stress Test (SPST-20) ไดหาคาความเชื่อมั่น (Reliability) โดยทดลองใช (Try out) กับนิสิตคณะพยาบาลศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร จำนวน 30 คน ที่มีลักษณะคลายกลุมตัวอยางจำนวน 30 คน ใชสูตรสัมประสิทธิ์อัลฟาของ ครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) ได 0.91 2.5 ขั้นตอนการเก็บรวบรวมขอมูล 1) เสนอโครงรางวิทยานิพนธที่ผานการพิจารณาแลวตอคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษยของ มหาวิทยาลัยนเรศวร เพื่อพิจารณาเกี่ยวกับจริยธรรมการวิจัย 2) ผูวิจัยดำเนินการเก็บรวบรวมขอมูลโดยใชโปรแกรม Google form ที่ทำงานในลักษณะเปน Web Application ไมจำเปนตองติดตั้งลงในเครื่อง โดยผูใชจะใชงานผาน Web Browser เพื่อสรางแบบสอบถาม Online ทำใหเกิดความสะดวกรวดเร็วตอกลุมตัวอยาง ซึ่งผูวิจัยจะขออนุญาตคณบดีทุกคณะสาธารณสุขศาสตร จากนั้นเมื่อ ไดรับการอนุญาตเขาเก็บขอมูล ผูวิจัยจะติดตอผานนายกสโมสรนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร และหัวหนาชั้นป เพื่อ ชวยกระจายแบบสอบถามไปยังกลุมผูที่คาดวาจะเปนกลุมตัวอยาง จากนั้นจะมีรายละเอียดคำชี้แจงเกี่ยวกับ โครงการวิจัยอยูสวนตนของแบบสอบถาม และดำเนินการรวบรวมขอมูลที่กลุมตัวอยางตอบแบบสอบถาม 3) ผูวิจัยรวบรวมแบบสอบถามทั้งหมดไปวิเคราะหขอมูลตามวิธีการทางสถิติ 4) วิเคราะหขอมูลและสรุปผลการวิจัย 5) จัดทำรายงานผลการวิจัย กรอบแนวคิดการวิจัย ปจจัยทางชีวสังคม - เพศ - อายุ - เกรดเฉลี่ยสะสม - รายไดที่ไดรับตอเดือน - ที่พักอาศัยระหวางเรียน - ผูที่อาศัยอยูดวย - สถานภาพสมรสของบิดามารดา บุคลิกภาพ - บุคลิกภาพ Scale E (แสดงออก-เก็บตัว) - บุคลิกภาพ Scale N (หวั่นไหว-มั่นคง) ความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยน ผานรูปแบบการจัดการศึกษา

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 161 14 กุมภาพันธ 2567 2.6 วิธีวิเคราะหขอมูล ผูวิจัยใชการคำนวณคาทางสถิติดวยโปรแกรมสำเร็จรูป SPSS สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูลผูวิจัย เลือกใชสถิติในการวิเคราะหเพื่อใหสอดคลองกับลักษณะของขอมูลและตอบวัตถุประสงค ดังนี้ 1) สถิติเชิงพรรณนา (descriptive statistics) ขอมูลปจจัยทางชีวสังคม ประกอบดวย เพศ อายุ เกรด เฉลี่ยสะสม รายไดที่ไดรับตอเดือน ที่พักอาศัยระหวางเรียน ผูที่อาศัยอยูดวย สถานภาพสมรสของบิดามารดา และ บุคลิกภาพ ประกอบดวย บุคลิกภาพ Scale E (แสดงออก-เก็บตัว) บุคลิกภาพ Scale N (หวั่นไหว-มั่นคง) และ ความเครียดในการเรียนใชสถิติเชิงพรรณนา คือ คาความถี่ รอยละ คาเฉลี่ย และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 2) สถิติอนุมาน (inferential statistics) เพื่อทดสอบสมมติฐาน ไดแก โดยใชสถิติ Chi-square ที่คา ความเชื่อมั่น 95% ใชวิเคราะหหาความสัมพันธระหวาง ปจจัยทางชีวสังคม และความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยน ผานรูปแบบการจัดการศึกษาของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร 2.7 การพิทักษสิทธิ์ของกลุมตัวอยางอาสาสมัครที่เขารวมในการวิจัย คณะผูวิจัยไดพิทักษสิทธิ์ของกลุมตัวอยางและยึดถือจรรยาบรรณ อยางเครงครัด โดยไดรับการพิจารณา ความเหมาะสมจากคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย มหาวิทยาลัยนเรศวร ไดรับการอนุมัติจริยธรรมการวิจัย ในมนุษย หมายเลขโครงการ IRB No. P2-0031/2566 เมื่อวันที่ 4 กันยายน 2566 จากนั้นผูวิจัยจึงดำเนินการตาม ขั้นตอน 3. ผลการวิจัย กลุมตัวอยางสวนใหญเปนเพศหญิง รอยละ 37.4 เปนนิสิตที่มีอายุ 21 ป รองลงมาอายุ 20 ป รอยละ 33.3 ตามลำดับ พบวารอยละ 39.6 มีเกรดเฉลี่ยสะสม 3.01-3.50 รองลงมาคือ เกรดเฉลี่ย 2.50 - 3.00 รอยละ 32.6 สวน ใหญมีรายไดที่ไดรับตอเดือน นอยกวา 6,000 บาทตอเดือน รองลงมามีรายได 6,001 -10,000 บาทตอเดือน และที่ พักอาศัยหอพักนอกมหาวิทยาลัย หอพักเอกชนและอื่น ๆ มากที่สุด รอยละ 78.5 รองลงมาคือ หอพักในมหาวิทยาลัย รอยละ13.7 สถานภาพสมรสของบิดามารดาอยูดวยกันมากที่สุด รอยละ 67.4 1) ความเครียดของกลุมตัวอยางพบวาสวนใหญมีความเครียดในระดับสูง รอยละ 53.7 รองลงมา คือ ความเครียดระดับรุนแรง รอยละ 23.7 ความเครียดระดับปานกลางและความเครียดระดับนอย รอยละ 21.5, 1.1 ตามลำดับ ดังรายละเอียดตามตารางที่ 1 ตารางที่ 1 จำนวน รอยละของระดับความเครียดโดยรวม (n = 270) level of stress N (270) percentage low level 3 1.1 Moderate level 58 21.5 high level 145 53.7 severe level 64 23.7 = 52.27 S.D. = 13.59 Min = 20.00 Max = 95.00

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 162 14 กุมภาพันธ 2567 2) บุคลิกภาพ สวนใหญมีบุคลิกภาพแบบบุคลิกภาพแบบมั่นคง -แสดงออก รอยละ 35.6 รองลงมามี บุคลิกภาพแบบหวั่นไหว - เก็บตัว บุคลิกภาพแบบมั่นคง - เก็บตัว และบุคลิกภาพแบบหวั่นไหว - แสดงออก รอยละ 26.7, 21.1, 16.7 ตามลำดับ ดังรายละเอียดตามตารางที่ 2 ตารางที่ 2 จำนวน รอยละของบุคลิกภาพแตละประเภท (n = 270) personality type N (270) percentage Stable-Extrovert 96 35.6 Neurotic-Extrovert 45 16.7 Stable-Introvert 57 21.1 Neurotic-Introvert 72 26.7 2) ผลการวิเคราะหขอมูล พบวาปจจัยทางชีวสังคมไดแก เพศ ที่พักอาศัยขณะเรียน มีความสัมพันธกับ ความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษาของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัย นเรศวร (P-value = 0.05) 3) บุคลิกภาพแตละประเภทมีความสัมพันธกับความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัด การศึกษาของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร (P-value = 0.000) อยางมีนัยสำคัญทางสถิติ 0.05 สวนอายุ เกรดเฉลี่ยสะสม รายไดที่ไดรับตอเดือน ผูที่อยูอาศัยอยูดวย และสถานภาพสมรสบิดา มารดา ไมมี ความสัมพันธกับความเรียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษาของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อยางมีนัยสำคัญทางสถิติ 0.05 ดังรายละเอียดตามตารางที่ 3 ตารางที่ 3 แสดงผลการวิเคราะหความสัมพันธระหวางปจจัยทางชีวสังคม บุคลิกภาพและความเครียดในการเรียนชวง เปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษา โดยใชสถิติ Chi-square ที่คาความเชื่อมั่น 95% Biosocial factors level of stress p-value* low level Moderate level high level Severe level sex .028* male 1 9 20 2 female 2 49 125 62 Accommodation while studying .024* Private dormitories 2 52 112 46 university dormitory 0 2 25 10 home 1 4 8 8 personality type 0.001* Stable-Extrovert 2 35 49 10 Neurotic-Extrovert 0 3 24 18 Stable-Introvert 1 13 35 8 Neurotic-Introvert 0 7 37 28

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 163 14 กุมภาพันธ 2567 4. วิจารณผลการวิจัย 1) การศึกษาความสัมพันธระหวางปจจัยทางชีวสังคม และความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผาน รูปแบบการจัดการศึกษาของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร พบวา 1.1) เพศมีความสัมพันธความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษาอยางมี นัยสำคัญทางสถิติ 0.05 (P-value = 0.028) เนื่องจากในสังคมไทยปจจุบันบทบาทของเพศหญิงไดเปลี่ยนแปลงไป จากเดิม สังคมมักจะคาดหวังวาผูหญิงตองมีความประพฤติที่ดี ตองมุงมั่นตั้งใจเรียน อีกทั้งผูหญิงมีปจจัยเสี่ยงทาง พันธุกรรมและชีวภาพของความวิตกกังวลและภาวะซึมเศรามากกวาผูชายจึงสงผลตอการใชชีวิตประจำวัน การทำงาน และความสัมพันธในครอบครัว อีกทั้งผูหญิงมีความรูสึกขัดแยงและความกดดันที่สูงกวาผูชาย จึงทำใหเพศที่แตกตาง กันมีความเครียดที่แตกตางกัน สอดคลองกับงานวิจัยของ พรนภา พัฒนวิทยากุล และคณะ (2564) พบวา ความเครียดในนักศึกษาแพทยหญิงมากกวานักศึกษาแพทยชาย อยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 1.2) ที่พักอาศัยขณะเรียนมีความสัมพันธความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัด การศึกษาอยางมีนัยสำคัญทางสถิติ 0.05 (P-value = 0.024) เนื่องจากกฎระเบียบของหอพักที่มีคอนขางมาก โดย หอพักในมหาวิทยาลัยมีกฎระเบียบที่เครงครัดมากกวาหอพักนอกมหาวิทยาลัย การตองอยูแบบแออัด ไมเปนสวนตัว นอกจากนี้นักศึกษาสวนใหญซึ่งเปนวัยรุนมีความตองการสิ่งอำนวยความสะดวก และความปลอดภัยในหอพัก รวมถึง การตองแยกจากครอบครัว ทำใหเกิดความวาเหว เกิดความไมสบายใจ หากมีการตอบสนองไมเพียงพอก็จะสงผลให เกิดความเครียดขึ้นได สอดคลองกับงานวิจัยของ กัญญาวีณ โมกขาว และคณะ (2564) ซึ่งศึกษาปจจัยที่มี ความสัมพันธกับความเครียดของนักศึกษาพยาบาล พบวา ปจจัยดานที่อยูอาศัย มีความสัมพันธกับความเครียดของ นักเรียนพยาบาลอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 และณรงคกร ชัยวงศและคณะ (2561) พบวานักศึกษา พยาบาลศาสตรชั้นปที่ 1 มีความเครียดเกี่ยวกับดานชีวิตความเปนอยูในหอพักในระดับปานกลางสวนใหญรูสึกอึดอัด กับกฎระเบียบภายในหอพักและการมีกิจกรรมที่มากเกินไป 2) ความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษาของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร สวนใหญมีความเครียดในระดับสูง รอยละ 53.7 สอดคลองกับงานวิจัยของ ออยทิพย บัวจันทร และคณะ (2563) ไดทำการศึกษาความเครียดและวิธีเผชิญความเครียดของนักศึกษาสาธารณสุข ผลการศึกษาพบวา กลุมตัวอยางสวนใหญมีความเครียดในระดับสูง และสอดคลองกับงานวิจัยของ นิศากร โพธิมาศ และคณะ (2565) ได ทำการศึกษาความสัมพันธระหวางความเครียดในการเรียนออนไลน ความยืดหยุนทางอารมณ และการเผชิญ ความเครียดของนิสิตพยาบาล ในชวงการแพรระบาดของโควิด-19 พบวา กลุมตัวอยางสวนใหญ มีความเครียดในการ เรียนออนไลนอยูในระดับสูง ในขณะที่ผลการศึกษาของ ชมพูนุช พัวเพิ่มพูลศิริและ วุฒิฌาน หวยทราย (2565) ได ทำการศึกษาความเครียดของนักศึกษาหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาทันตสาธารณสุข วิทยาลัยการ สาธารณสุขสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานีพบวากลุมตัวอยางสวนใหญมีความเครียดอยูในระดับปานกลาง ทั้งนี้อาจ เนื่องมาจากกลุมที่ทำการศึกษา และชวงเวลาที่ทำการศึกษาแตกตางกันทำใหผลการศึกษาไมสอดคลองกัน 3) บุคลิกภาพของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร สวนใหญมีบุคลิกภาพแบบมั่นคงทาง อารมณ -แสดงออก จากการศึกษาบุคลิกภาพแบบมั่นคงทางอารมณ -แสดงออก เปนบุคลิกภาพที่สามารถพบไดมาก ที่สุด โดยมีลักษณะความเปนผูนำ มีชีวิตชีวา ความมั่นคงทางอารมณ คือ สภาพของจิตใจที่สุขุม มีสติ มีสมาธิ ไม หวั่นไหวตอสิ่งแวดลอมที่เขามากระทบจิตใจ ทั้งทางดีและทางราย โดยเฉพาะอยางยิ่งการมีความทนทานตออารมณ

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 164 14 กุมภาพันธ 2567 ดานลบเชน โกรธ เครียด วิตกกังวล เหงา เศราราวรานใจ การแสดงออก คือ เปนคนที่เปดเผย เขาถึงงาย พูดเกง เขา สังคมเกง มีแนวโนมที่จะชอบไปงานสังสรรค ชอบทำความรูจักคนอื่นๆ ชอบทำกิจกรรมกับคนหมูมาก มักจะไมคอย เก็บปญหาไวกับตัวและสามารถปรับตัวเองไดทุกสถานการณ ซึ่งสอดคลองกับงานวิจัยของ เกษมศักดิ์ภูมิศรีแกว และ ไพบูลย เทวรักษ(2542) การวัดบุคลิกภาพ ศึกษาบุคลิกภาพของนิสิตจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย พบวานิสิตสวนใหญมี บุคลิกภาพแบบมั่นคงทางอารมณ - แสดงออก ซึ่งมีลักษณะคะแนนใน Scale N ต่ำ แต Scale E สูง ซึ่งสอดคลองกับ การคาดคะเนของคนทั่วไป ที่เชื่อวานิสิตสวนใหญมีบุคลิกภาพแบบมั่นคงทางอารมณ – แสดงออก 4) ความสัมพันธระหวางบุคลิกภาพ และความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษา พบวา บุคลิกภาพมีความสัมพันธกับความเครียดอยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .05 (P-value = 0.000) เนื่องจาก บุคลิกภาพของแตละบุคคลเปนลักษณะเฉพาะตัวที่ทำใหเกิดความเครียดและการเผชิญกับความเครียดที่แตกตางกัน บุคลิกภาพบางอยาง มีความวิตกกังวลมาก บุคลิกภาพแบบเก็บตัว ที่มีลักษณะขี้อาย ชอบทำงานคนเดียว มีแนวโนมที่ จะเก็บตัว โดยเฉพาะเวลาเครียดหรือเกิดความขัดแยง บุคลิกภาพแบบแสดงออก ซึ่งเปนประเภทที่ชอบสังคม ชอบมี งานที่ตองติดตอกับผูอื่น เมื่อเกิดความเครียดก็มีแนวโนมที่จะปรึกษาบุคคลอื่น ไมชอบคิดคนเดียว บุคคลที่มี บุคลิกภาพแบบหวั่นไหวทางอารมณมากจะมีความรูสึกวิตกกังวลกับทุกสิ่งทุกอยางที่เกิดขึ้น แมในสถานการณหรือ สภาพแวดลอมที่ไมกอใหเกิดอันตรายจึงทำใหเกิดความเครียดสูง บุคคลที่มีบุคลิกภาพแบบมั่นคง มีสุขภาพของ อารมณ ความคิด ความรูสึก และการกระทำที่ดี รวมทั้งสามารถ ปรับตัวอยูในสภาพแวดลอมไดดี ทำใหสามารถเผชิญ กับความเครียดไดดี สอดคลองกับงานวิจัยของ สาริกา ภาคนอย และคณะ (2560) ไดทำการศึกษา ปจจัยที่มี ความสัมพันธกับความเครียดของนักศึกษาพยาบาล พบวา ปจจัยดานบุคลิกภาพมีความสัมพันธกับความเครียดของ นักศึกษา อธิบายไดวานักศึกษาที่มีบุคลิกภาพชอบเก็บตัว จะมีความเครียดในระดับสูงกวานักศึกษาที่มีบุคลิกภาพแบบ แสดงตัว สอดคลองกับงานวิจัยของ บงกช นักเสียงและคณะ (2563) ไดทำการศึกษา การติดสื่อสังคมออนไลน บุคลิกภาพหาองคประกอบกับความเครียดของนิสิตมหาวิทยาลัยบูรพา พบวาพบบุคลิกภาพแบบไมมั่นคงทางอารมณ ความสัมพันธกับความเครียดสูงกวาบุคลิกภาพแบบอื่น ๆ ลักษณะผูที่มีบุคลิกภาพแบบไมมั่นคงทางอารมณ จะมีความ วิตกกังวลงาย และสอดคลองกับงานวิจัยของ ธรรมศักดิ์สายแกว และคณะ (2562) ซึ่งพบวาบุคลิกภาพ มี ความสัมพันธกับระดับความเครียดของนักศึกษาสาธารณสุขศาสตรในวิทยาลัยสหเวชศาสตรมหาวิทยาลัยราชภัฏสวน สุนันทา โดยกลุมตัวอยางมีภาวะความเครียด รอยละ 49 5. สรุปผลการวิจัย 1) ความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัดการศึกษาของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร โดยรวมมีความเครียดในระดับสูง 2) บุคลิกภาพของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร สวนใหญมีบุคลิกภาพแบบมั่นคงทาง อารมณ-แสดงออก 3) ปจจัยทางชีวสังคมที่มีความสัมพันธความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัด การศึกษาของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร คือ เพศ (p-value = 0.028) และที่พักอาศัยขณะ เรียน (p-value = 0.024) 4) บุคลิกภาพมีความสัมพันธกับความเครียดในการเรียนชวงเปลี่ยนผานรูปแบบการจัด การศึกษาของนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร อยางมีนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 (p-value = 0.000)

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 165 14 กุมภาพันธ 2567 ขอเสนอแนะจากการทำวิจัย 1) จากผลการศึกษา พบวากลุมตัวอยางมีระดับของความเครียดในการเรียนอยูในระดับสูง ควรมีการทำ ประเมินความเครียดของนิสิตตลอดภาคการศึกษา มีการพูดคุยปรึกษา บุคคลใกลชิดตอคอยสังเกต และใหคำปรึกษา เพื่อใหนิสิตสามารถจัดการความเครียดนั้นได 2) มหาวิทยาลัยควรจัดใหมีศูนยบริการใหคำปรึกษาปญหาแกนิสิต เชน บริการใหคำปรึกษาโดยมีการโทร เพื่อระบายปญหาระหวางเพื่อน และมีผูเชี่ยวชาญดานสุขภาพจิตคอยใหคำแนะนำและใหคำปรึกษา นอกจากนี้ควรมี การประชามพันธใหนิสิตรับทราบ และสามารถบริการไดงายมากยิ่งขึ้น 3) ดานการเรียนการสอน อาจารยผูสอนควรมีการปรับวิธีการสอนใหมีความเหมาะสม บรรยากาศในการ เรียนไมตึงเครียด มีความเปนกันเอง รวมทั้งจำนวนงานที่มอบหมายใหนิสิตจะตองมีความเหมาะสม ไมมากจนเกินไป และปรับเปลี่ยนการมอบหมายงานในชวงระยะเวลาใกลการสอบ 4) ควรนำขอมูลจากการศึกษาการวิจัย ไปพัฒนาเปนโปรแกรมในการจัดการความเครียด และมีการศึกษา เปรียบเทียบผลกอนและหลังการใชโปรแกรม 5) ควรมีการศึกษาวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใชวิธีการสัมภาษณหรือการสำรวจ เพื่อใหไดขอมูลเชิงลึกที่ละเอียด และการศึกษาปจจัยดานอื่น ๆ ที่อาจสงผลตอความเครียดในการเรียนของนิสิต เชน ภาวะทางครอบครัว ความขัดแยง ในบทบาท แรงจูงใจในการเรียน และการปรับตัว เปนตน กิตติกรรมประกาศ คณะผูวิจัยขอขอบพระคุณคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย มหาวิทยาลัยนเรศวร ที่ใหความ อนุเคราะหในการพิจารณาใหขอเสนอแนะในการแกไข ปรับปรุง จนการวิจัยครั้งนี้สำเร็จตามวัตถุประสงค เอกสารอางอิง กัญญาวีณ โมกขาว พิมพชนก สุปาลนันทพัณณิตา เวียงธีรวัฒนและ ศิรดา ออประยูร (2564). ปจจัยที่มีความสัมพันธ กับความเครียดของนักศึกษาพยาบาล.วารสารพยาบาลศาสตรและสุขภาพ, 44(2), 60-71 เกษมศักดิ์ภูมิศรีแกว และไพบูลย เทวรักษ (2542). การวัดบุคลิกภาพ: ศึกษาบุคลิกภาพของนิสิตจุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย. วารสารครุศาสตรจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย, 28(1), 43-51. ชมพูนุช พัวเพิ่มพูลศิริและ วุฒิฌาน หวยทราย. (2565). ความเครียดของนักศึกษาหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรบัณฑิต สาขาวิชา ทันตสาธารณสุข วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารสาธารณสุขและ สุขภาพศึกษา, 2(2), 24-39. ณรงคกร ชัยวงศและณิชาภัทร มณีพันธ. (2563). ผลของโปรแกรมการเสริมสรางความแข็งแกรงในชีวิตตอการ ปรับตัวของนักศึกษาคณะ พยาบาลศาสตร รุนที่ 1 มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย. วารสารการแพทย โรงพยาบาลอุดรธานี, 28(3) 315-325. ธรรมศักดิ์ สายแกว สุนันทา ศรีศิริ และสมฤดี สายหยุดทอง (2562). ปจจัยที่มีผลตอความเครียดของนักศึกษา สาธารณสุขศาสตรในวิทยาลัยสหเวชศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา ศูนยการศึกษาจังหวัด สมุทรสงคราม. วารสารดุษฎีบัณฑิตทางสังคมศาสตร, 9(3), 612-628.

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 166 14 กุมภาพันธ 2567 ธัญจิรา จิรนันทกาญจน. (2560). การใชแบบเรียนออนไลนในการศึกษาแพทยศาสตร. ศิริราช. ภาควิชาเวชศาสตร ปองกันและสังคม คณะแพทยศาสตรศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล, 9(2), 98-106. นิธิสนี รุจิรังสีเจริญ นิดา ลิ้มสุวรรณ ศิริไชย หงษสงวนศรีและ บัญญัติ ยงยวน. (2564). ปจจัยที่สัมพันธกับระดับ ความเครียดของนักเรียน ระดับมัธยมศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานคร. วารสารสมาคมจิตแพทยแหงประเทศ ไทย, 66(1), 53-68. นิศากร โพธิมาศ สุนทรีภรณ มีพริ้ง และมาลินี อยูใจเย็น (2565). การปรับตัวกับการเรียนรูแบบออนไลนในชวงวิกฤติ โควิด 19 ของนักศึกษาและอาจารยคณะพยาบาลศาสตร มหาวิทยาลัยคริสเตียน. วารสารพยาบาล, 71(4), 29-38. บงกช นักเสียง, ภัทรา หิรัญรัตนพงศ, นิสรา คามณี, ปวีณา แจงประจักษ, จตุภัทร เมฆพายัพ, วีระ. นาฟา และรจน กร ยิ่งชล. (2563). การติดสื่อสังคมออนไลน บุคลิกภาพหาองคประกบอกับความเครียดของนิสิต มหาวิทยาลัยบูรพา. วารสารการสื่อสารมหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 3(2), 43-64. พรนภา พัฒนวิทยากุล ธนภรณ ตั้งศิลาถาวร พัทธพิชญา พิชญวณิชยศณธร โกมลมณีกฤตยชญ อนวัชพงศวทัญู เลิศวัชรโสภากุล บังอรศรี จินดาวงคและศิรินทิพย บุญจรัสภิญโญ (2564). ความเครียดระหวางการเรียน ออนไลนในชวงการระบาดของโรคโควิด 19 ของนักศึกษาแพทยมหาวิทยาลัยขอนแกน. วารสารสุขภาพจิต แหงประเทศไทย. 29(4), 273-285 มหาวิทยาลัยนเรศวร. (2565). ฐานขอมูลนิสิตคณะสาธารณสุขศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร. ศิริรัตน เอี่ยมประไพ. (2565). ผลของโปรแกรมการใหคำปรึกษาตอปญหาสุขภาพจิตของนักเรียนนักศึกษา ใน ประเทศไทย: การ วิเคราะหอภิมาน. วารสารวิชาการและวิจัยสังคมศาสตร, 17(3), 185-200. สาริกา ภาคนอย อริสา ดิษฐประยูร วานิช สุขสถาน และลักษณวิรุฬ โชติศิริ. (2560). ปจจัยที่มีความสัมพันธกับ ความเครียดของนักศึกษาพยาบาลชั้นปที่1 มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.วารสารวิทยาศาสตรสุขภาพ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีสรรพสิทธิประสงค, 1(3), 46-60. ออยทิพย บัวจันทรเทพไทย โชติชัย สมฤทัย ผดุงผล กิรณา แตอารักษ และชลการ ทรงศรี(2563). ความเครียดและ วิธีเผชิญความเครียดของนักศึกษาสาธารณสุข. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแกน, 7(2), 193-203. Chanasuek Nichanong, Sirichai Kanjanawasee and Mark Wilson (2011). The Efficiency of Bayesian Parameter Estimation Based on Generalizability in Item Response Modeling. Journal of Multidisciplinary in Social Sciences, 7(2), 59-76. Howell, D.C. (2010). Statistical methods for psychology, (7th Edition). Belmont: Wadsworth, Cengage Learning. Kessuvan, A., & Thongpech, A. (2021). COVID-19 and the New Normal Food Consumption in Thailand. The FFTC Journal of Agricultural Policy, 2: 52-62. Quigley Martyn, Alexander Bradley, David Playfoot, & Rachel Harrad. (2022). Personality traits and stress perception as predictors of students' online engagement during the COVID-19 pandemic. Swansea University, 194, 111645

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 167 14 กุมภาพันธ 2567 Pollak, A., Dobrowolska, M., Timofiejczuk, A., & Paliga, M. (2020). The Effects of the Big Five Personality Traits on Stress Among Robot Programming Students. Sustainability, 12(12), 5196. Tangkittipaporn, J., & Jiangsathaporn, W. (2017). Musculoskeletal Pain and Mental Agony Reacting to Ergonomic Risks in the Thai Informal Working Environment. Psychology, 7(2), 73-88.

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 168 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 การพัฒนาผลิตภัณฑสเปรยสมุนไพรกำจัดมด Development of Herbal Spray Product for Ant Control พรธิดา เพชรสุวรรณ* ดนาพร สารพฤกษจักรวาล ชมภูศรี และ อาชวินทร โรจนวิวัฒน Porntida Petsuwan* , Danaporn Saraprug, Jakkrawarn Chompoosri, and Archawin Rojanawiwat สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรสาธารณสุข กรมวิทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสุข National Institute of Health, Department of Medical Sciences, Ministry of Public Health *Corresponding author: [email protected] บทคัดยอ มดละเอียด (Monomorium pharaonis) เปนแมลงที่มีแหลงที่อยูใกลชิดกับมนุษย โดยนอกจากจะสราง ความรำคาญแลวยังเปนสาเหตุของโรคภูมิแพทางเดินหายใจ และยังเปนพาหะนำแบคทีเรียกอโรคอีกหลายชนิด การ ใชสารเคมีในการควบคุมมดอาจกอใหเกิดอันตรายตอคน สัตวเลี้ยง รวมถึงสงผลกระทบตอสิ่งแวดลอม งานวิจัยนี้ไดทำ การทดสอบน้ำมันหอมระเหย 3 ชนิด ไดแก น้ำมันหอมระเหยตะไครบาน (CC) น้ำมันหอมระเหยตะไครหอม (CN) และน้ำมันหอมระเหยยูคาลิปตัส (EU) เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑสเปรยสมุนไพรกำจัดมดที่มีความปลอดภัย ซึ่งจากการ ทดสอบพบวาน้ำมันหอมระเหยทั้ง 3 ชนิดมีประสิทธิภาพในการกำจัดมด โดยมีคา LC50 = 1.63, 1.60 และ 2.48 %v/v ตามลำดับ และไดนำน้ำมันหอมระเหยทั้ง 3 ชนิดมาทดลองพัฒนาเปนแบบสูตรผสมทั้งหมด 7 สูตร ไดแก CC, CN, EU, CC + CN 1:1, CC + EU 1:1, CN + EU 1:1, CC+CN+EU 2:2:1 ซึ่งจากการพิจารณาคุณสมบัติทั้งดาน ประสิทธิภาพในการกำจัดมด และคุณสมบัติทางกายภาพ ไดแก สีและกลิ่น พบวาสูตร CC+CN+EU 2:2:1 มีความ เหมาะสมในการพัฒนาเปนผลิตภัณฑ โดยที่ความเขมขน 15% (v/v) สามารถกำจัดมดได 100 % ภายในเวลา 72 ชั่วโมง เมื่อทดสอบกับมดจากหองปฏิบัติการและมดจากพื้นที่ภาคสนาม และมีกลิ่นที่สรางความพึงพอใจ ซึ่งเมื่อขึ้นรูป เปนสเปรยและนำไปทดสอบในพื้นที่ภาคสนามพบวาสามารถกำจัดมดไดดีและมีผลการประเมินความพึงพอใจใน ภาพรวมอยูในระดับมาก (�= 4.01) คำสำคัญ: สเปรยสมุนไพรกำจัดมด, น้ำมันหอมระเหยตะไครบาน, น้ำมันหอมระเหยตะไครหอม, น้ำมันหอมระเหยยู คาลิปตัส

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 169 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 Abstract Monomorium pharaonis is an insect that lives close to humans' habitat. In addition to being a nuisance, this type of ant is also a cause of respiratory allergies and has also been found to be a carrier of many types of disease-causing bacteria. Using chemicals to control ants may cause harm to people and pets, including affecting the environment. This research was conducted to test three essential oils, including lemongrass essential oil (CC), citronella essential oil (CN), and eucalyptus essential oil (EU), for developing safe herbal anti-ant spray products. The study found that all three oils were effective in ant control, with LC50 values of 1.63, 1.60, and 2.48 %v/v, respectively. Furthermore, all three essential oils were developed into a total of 7 formulas, including CC, CN, EU, CC+CN 1:1, CC+EU 1:1, CN+EU 1:1, CC+CN+EU 2:2:1. Considering both the efficiency in eliminating ants and physical properties such as color and odor, the CC+CN+EU 2:2:1 formulation was found to be the most suitable for product development. The 15% (v/v) concentration of this formula could eliminate 100% of ants within 72 hours when tested on laboratory and field ants and it also has a satisfying smell. The developed spray product was tested in the field and effectively eliminated ants. The product had an overall satisfaction level of Good (�= 4.01) from users. Keywords: Herbal ant killer spray, Lemongrass oil, Citronella oil, Eucalyptus oil 1. บทนำ มดละเอียด (Monomorium pharaonis) ถือเปนมดในบานเรือนที่พบแพรหลายมากที่สุดในโลก โดย กระจายไปทั่วโลกทางขนสงและเดินทางเพื่อการคาขายของมนุษย (Wetterer, 2010) มดชนิดนี้อาศัยอยูรวมกับ มนุษยและปรับตัวเขากับสภาพแวดลอมในเมืองไดเปนอยางดี สามารถพบไดทั้งบริเวณอาคารบานเรือนหรือแหลงอื่นๆ ที่มีมนุษยอาศัยอยู เชน โรงพยาบาล โดยนอกจากจะสรางความรำคาญแลวมดชนิดนี้ยังมีความสำคัญทางการแพทย โดยถึงแมวาจะเปนมดที่ไมตอยมนุษย แตก็เปนสาเหตุของโรคภูมิแพทางเดินหายใจ (Kim et al., 2005) และยังพบวา เปนพาหะนำแบคทีเรียกอโรคอีกหลายชนิด เชน Salmonella spp., Pseudomonas spp., Staphylococcus spp., Streptococcus spp., Klebsiella spp. และ Clostridium spp. นอกจากนี้ยังพบแบคทีเรียที่ดื้อตอยาตานจุล ชีพในมดชนิดนี้อีกดวย (Máximo et al., 2014; Moreira et al., 2005) การกำจัดมดนิยมใชสารเคมีในการกำจัด เนื่องจากหาซื้อไดงายและมีประสิทธิภาพสูง อยางไรก็ตามการใชสารเคมีก็อาจทำใหเกิดผลกระทบตามมา โดยเฉพาะ สารตกคางที่อาจเปนอันตรายตอมนุษยได เนื่องจากมดเปนสัตวที่อาศัยอยูในบริเวณบานเรือน และหากินใกลกับ อาหารที่มนุษยบริโภค ดังนั้นจึงมีความเปนไดสูงที่สารเคมีที่ใชในการกำจัดมดจะปนเปอนมายังมนุษยและสัตวเลี้ยงใน บาน รวมไปถึงอาจมีการตกคางของสารพิษในสิ่งแวดลอมที่มีผลกระทบตอดิน สัตว และแมลงที่มีประโยชน ผลิตภัณฑกำจัดมดที่มีสารออกฤทธิ์เปนสารจากธรรมชาติในรูปแบบน้ำมันหอมระเหยเปนอีกทางเลือกหนึ่งที่ มีประสิทธิภาพและสงผลกระทบตอมนุษย สัตว และสิ่งแวดลอมนอยกวาผลิตภัณฑเคมีกำจัดแมลง โดยไมทำใหเกิด พิษสะสมในมนุษยหรือสัตว และไมมีฤทธิ์ตกคาง หรือมีฤทธิ์ตกคางในสิ่งแวดลอมในระยะสั้นและยอยสลายไดตาม ธรรมชาติและนอกจากนี้ยังมีการศึกษาที่ระบุวาแมลงพัฒนาความตานทานตอยาฆาแมลงที่มีน้ำมันหอมระเหยเปน

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 170 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 สวนประกอบไดชากวายาฆาแมลงเคมีสังเคราะหหลายชนิด (Sharma et al., 2011) ซึ่งงานวิจัยนี้ไดพิจารณาคัดเลือก น้ำมันหอมระเหยจากพืชที่หาไดงายในประเทศไทยและมีรายงานวามีประสิทธิภาพในการกำจัดแมลงไดดี มาศึกษา ประสิทธิผลในการกำจัดมด ไดแก น้ำมันหอมระเหยตะไครบาน (Cymbopogon citratus) น้ำมันหอมระเหยตะไคร หอม (Cymbopogon nardus) และน้ำมันหอมระเหยยูคาลิปตัส ซึ่งน้ำมันหอมระเหยทั้งสามชนิดนี้มีรายงานวา สามารถกำจัดแมลง เชน เห็บ มอดแปง และลูกน้ำยุงได(Aggarwal et al., 2001; Agwunobi et al., 2020; Kurniasih et al., 2021) อยางไรก็ตามยังไมพบเอกสารทางวิชาการที่ศึกษาประสิทธิภาพในการกำจัดมดละเอียด งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาประสิทธิผลของน้ำมันหอมระเหยตะไครบาน น้ำมันหอมระเหยตะไครหอม และ น้ำมันหอมระเหยยูคาลิปตัส ในการกำจัดมดละเอียด และพัฒนาผลิตภัณฑสเปรยสมุนไพรที่สามารถกำจัดมดละเอียด ในบานเรือนไดอยางมีประสิทธิภาพ ซึ่งนอกจากจะเปนผลิตภัณฑทางเลือกแทนการใชสารเคมีแลว ยังเปนการสงเสริม การใชประโยชนจากพืชสมุนไพรไทยที่สามารถสรางรายไดใหแกชุมชน เปนการลดการใชและลดตนทุนการนำเขา สารเคมีกำจัดแมลงที่อาจสงผลเสียตอสุขภาพและสิ่งแวดลอมได 2. อุปกรณและวิธีการ 2.1 สารเคมี น้ำมันหอมระเหยทั้ง 3 ชนิด ไดแก น้ำมันหอมระเหยตะไครบาน น้ำมันหอมระเหยตะไครหอม และน้ำมัน หอมระเหยยูคาลิปตัส มาจากบริษัท อุตสาหกรรมเครื่องหอมไทย-จีน จำกัด, propylene glycol (food grade) และ white oil จากบริษัท กรุงเทพเคมี จำกัด, กลิ่นวนิลาสังเคราะห จากบริษัท เกรทฮิลล จำกัด มดละเอียด (Monomorium pharaonis) มดละเอียดสายพันธุมาตรฐานกรมวิทยาศาสตรการแพทยเพาะเลี้ยงโดยฝายอนุกรมวิธานและสนับสนุนงาน กีฏวิทยาทางการแพทยสถาบันวิจัยวิทยาศาสตรสาธารณสุข ในหองเลี้ยงแมลงที่ปราศจากสารเคมีกำจัดแมลงและเชื้อ โรค มดละเอียดจากพื้นที่ศึกษา เก็บจากบานจำนวน 50 หลัง ในหมูที่ 4 ตำบลไทรมา อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี 2.2 วิธีการ 1. การทดสอบปฏิกิริยาของมดตอตัวทำละลาย 2 ชนิด ไดแก propylene glycol และ white oil ดวย การหยดสารปริมาณ 600 µl ลงบนกระดาษกรองที่อยูใน petri dish ขนาด 90 mm ปลอยมด 25 ตัว/plate ทำการ ทดสอบ 4 ซ้ำตอชนิดของสาร ศึกษาปฏิกิริยาของมด เชน การหงายทอง การตาย ที่เวลา 24 ชั่วโมง หลังมดสัมผัสสาร 2. การทดสอบประสิทธิผลของน้ำมันหอมระเหย เตรียมน้ำมันหอมระเหยชนิดละ 5 ความเขมขนในตัว ทำละลาย ไดแก 1, 2, 4, 8 และ 16 % (v/v) หยดสารละลาย 600 µl ลงบนกระดาษกรองที่ปูวางลงใน petri dish ทดสอบขนาด 90 mm เขี่ยมดละเอียดจำนวน 25 ตัว ลงบนกระดาษกรอง ปลอยมดใหสัมผัสสาร 10 นาที เมื่อครบ 10 นาที ยายมดมายัง petri dish ใหม ที่ปูดวยกระดาษกรองสะอาดและมีอาหารมดวางที่จุดกึ่งกลาง ดำเนินการ ทดสอบ 3 ซ้ำ พรอมชุดควบคุม โดยชุดควบคุมใชกระดาษกรองชุบตัวทำละลาย บันทึกจำนวนมดตายที่เวลา 24, 48 และ 72 ชั่วโมง ในกรณีที่อัตราการตายของชุดควบคุมอยูระหวาง 5-20 % ใหปรับคาอัตราตายของชุดทดสอบดวย Abbott’s formula ในกรณีที่อัตราตายของชุดควบคุมมากกวา 20 % ใหทำการทดสอบใหม และคำนวณหาคาความ เขมขนที่ทำใหมดสายพันธุหองปฏิบัติการตาย 50 % (Lethal Concentration 50, LC50) โดยใชการวิเคราะหแบบ โปรบิต (Probit analysis)

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 171 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 3. ทำการทดสอบประสิทธิภาพน้ำมันหอมระเหยกับมดจากพื้นที่ภาคสนาม โดยเก็บตัวอยางมดละเอียด จากพื้นที่ศึกษาดวยการวางกับดักมดบริเวณที่มีมดเดินหาอาหาร และนำมดที่เก็บจากพื้นที่มาทดสอบดวยวิธีการในขอ 2 การทดสอบประสิทธิผลของน้ำมันหอมระเหย โดยใชน้ำมันหอมระเหยที่ความเขมขนเทากับคา LC99 และ Discriminating concentration (2 x LC99) 4. การพัฒนาสูตรน้ำมันหอมระเหย โดยนำชนิดและความเขมขนของน้ำมันหอมระเหยที่มีประสิทธิผล ในการกำจัดมดได 98 - 100 % ทั้งแบบเดี่ยวและแบบผสมมาทดสอบประสิทธิภาพในการกำจัดมด ประเมิน ความเหมาะสมในดานตางๆ เชน สี กลิ่น เพื่อหาสูตรที่เหมาะสมตอการพัฒนาเปนผลิตภัณฑสเปรยสมุนไพรกำจัดมด 5. การขึ้นรูปเปนผลิตภัณฑสเปรยสมุนไพรกำจัดมดคัดเลือกสูตรของน้ำมันหอมระเหยที่มีประสิทธิผล ในการกำจัดมด มาพัฒนาเปนผลิตภัณฑรูปแบบสเปรย โดยเพิ่มการแตงกลิ่นธรรมชาติ และคัดเลือกสารละลายที่ เหมาะสม 6. ประเมินผลผลิตภัณฑสเปรยสมุนไพรกำจัดมดในการกำจัดมดในหองปฏิบัติการ ทำเชนเดียวกับวิธีใน ขอที่ 2 โดยใชวิธีการพนสารปริมาณ 0.1 กรัม ลงบนกระดาษกรองที่ปูวางลงใน petri dish 7. ประเมินความพึงพอใจของผูใชที่มีตอผลิตภัณฑโดยการแจกจายผลิตภัณฑใหผูใชไดทำการทดลองใช และทำการประเมินความพึงพอใจโดยใชแบบสอบถาม 3. ผลการวิจัย 3.1 การทดสอบปฏิริยาของมดละเอียดที่มีตอตัวทำละลาย จากการศึกษาปฏิริยาของมดละเอียดที่มีตอตัวทำละลาย 2 ชนิด ไดแก propylene glycol และ white oil พบวา ที่ 24 ชั่วโมง propylene glycol ทำใหมดตาย 100% สวน white oil ไมทำใหมดตายหรือหงายทอง จากการทดสอบขางตน ผูศึกษาไดเลือกใช white oil เปนตัวทำละลายในการทดสอบประสิทธิผลของน้ำมัน หอมระเหยในหองปฏิบัติการ และเลือกใช propylene glycol เปนตัวทำละลายในการทำผลิตภัณฑเพื่อใหเสริมฤทธิ์ ของน้ำมันหอมระเหยสมุนไพรในการกำจัดมด ผลการทดสอบประสิทธิผลในการกำจัดมดสายพันธุหองปฏิบัติการของน้ำมันหอมระเหย 3 ชนิด จากคา LC50 แสดงใหเห็นวาน้ำมันหอมระเหยจากตะไครบานและตะไครหอมมีประสิทธิภาพในการกำจัดมด ไมแตกตางกัน รองลงมาคือน้ำมันหอมระเหยยูคาลิปตัส ตารางที่ 1 ผลทดสอบประสิทธิภาพของน้ำมันหอมระเหยทั้ง 3 ชนิด Type of essential oil LC50 (v/v) (95% CI) Lemongrass oil 1.63 (1.37 – 1.88) Citronella oil 1.60 (1.35 – 1.85) Eucalyptus oil 2.48 (2.05 – 2.97)

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 172 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 3.2 ผลการทดสอบประสิทธิผลในการกำจัดมดจากพื้นที่ภาคสนามของน้ำมันหอมระเหย 3 ชนิด คา LC99 และ Discriminating concentration ของน้ำมันหอมระเหยทั้ง 3 ชนิดแสดงไวในตารางที่ 2 และ เมื่อนำมดจากพื้นที่ภาคสนามมาทดสอบกับน้ำมันหอมระเหยที่ความเขมขนดังกลาว อัตราการตายของมดละเอียดที่ ชวงเวลาตางๆ ซึ่งแสดงในตารางที่ 3 โดยมดจากพื้นที่ภาคสนามมีอัตราการตายที่ 100 % เมื่อเวลาผานไป 72 ชั่วโมง ตารางที่ 2 ตารางแสดงความเขมขนที่ใชในการทดสอบทั้ง LC99 และ Discriminating concentration Type of essential oil Concentration (%v/v) LC99 Discriminating concentration Lemongrass oil 16.35 32.70 Citronella oil 15.16 30.32 Eucalyptus oil 60.45 100* หมายเหตุ: *เนื่องจากคา LC99 x2 มีคาเทากับ 120.9 % ซึ่งไมสามารถผสมสารที่มีความเขมขนดังกลาวได จึงใหคาสูงสุดที่ 100 ตารางที่ 3 ตารางแสดงอัตราตายของมดละเอียดที่ความเขมขนและชวงเวลาตางๆ Type of essential oil Percentage mortality after…..hour (%) LC99 Discriminating concentration 24 48 72 24 48 72 Lemongrass oil 95.2 99.2 100 100 100 100 Citronella oil 92.8 98.4 100 99.4 100 100 Eucalyptus oil 68.8 81.6 100 95.2 100 100 3.3 การพัฒนาและทดสอบประสิทธิผลของน้ำมันหอมระเหย 7 สูตร กับมดสายพันธุหองปฏิบัติการ จากการผสมและทดสอบน้ำมันหอมระเหยทั้ง 7 สูตร ที่ความเขมขน 15 %v/v กับมดสายพันธุ หองปฏิบัติการ พบวา สูตรที่ 4 และ 7 มีอัตราการตายของมดสูงที่สุด เมื่ออานผลที่ 24 ชั่วโมง (ตารางที่ 4) สูตรที่ คัดเลือกเพื่อนำมาพัฒนาเปนผลิตภัณฑตอไปคือ สูตรที่ 7 เนื่องจากมีประสิทธิภาพดีและมีกลิ่นที่พึงประสงค 3.4 การขึ้นรูปและประเมินประสิทธิผลของผลิตภัณฑสเปรยสมุนไพรกำจัดมดในหองปฏิบัติการ ทำการขึ้นรูปผลิตภัณฑชนิดสเปรยที่ความเขมขน 15 % (v/v) โดยใชสูตรที่ 7 CC + CN + EU 2:2:1 ตัวทำละลายคือ propylene glycol และกลิ่นวนิลาสังเคราะหธรรมชาติ 2 % ผสมสารทั้งหมดเขาดวยกันโดยใช เครื่องกวนผสมสาร เปนเวลา 10 นาที และบรรจุสารละลายที่ไดลงในขวดบรรจุภัณฑที่ปองกันแสง ขนาด 60 ml จากการประเมินประสิทธิผลของผลิตภัณฑสเปรยสมุนไพรกำจัดมดในหองปฏิบัติการ พบวา สเปรยสามารถ ทำใหมดละเอียดสสายพันธุหองปฏิบัติการตาย 100 % ในระยะเวลา 24 ชั่วโมง

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 173 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 3.5 ผลการประเมินความพึงพอใจของผูใชที่มีตอผลิตภัณฑสเปรยสมุนไพรกำจัดมดในพื้นที่ศึกษา ผูใชงานมีความพึงพอใจตอประสิทธิภาพผลิตภัณฑสูงที่สุด (�= 4.14) ความพึงพอใจที่มีตอกลิ่นของ ผลิตภัณฑมีคะแนนต่ำที่สุด (�= 3.96) และคะแนนความพึงพอใจตอผลิตภัณฑในทุกดานอยูในระดับมาก (� = 3.96 - 4.14) (ตารางที่ 5) ตารางที่ 4 ตารางแสดงอัตราตายของมดละเอียดที่มีตอน้ำมันหอมระเหยสูตรตางๆ ในแตละชวงเวลา No. Type of essential oil Percentage mortality after…..hour (%) 24 48 72 1 CC 95.2 99.2 100 2 CN 92.8 98.4 100 3 EU 68.8 81.6 100 4 CC + CN 1:1 97.3 100 100 5 CN + EU 1:1 96 100 100 6 CC + EU 1:1 96 100 100 7 CC + CN + EU 2:2:1 97.3 100 100 หมายเหตุ: *น้ำมันหอมระเหยตะไครบาน (CC) น้ำมันหอมระเหยตะไครหอม (CN) และน้ำมันหอมระเหยยูคาลิปตัส (EU) ตารางที่ 5 ตารางแสดงความพึงพอใจตอผลิตภัณฑเสปรยกำจัดมดในดานตางๆ No. Topic Mean (�) S.D. Satisfaction level 1 Satisfaction with the smell 3.96 0.77 Good 2 Satisfaction with product design 4.00 0.66 Good 3 Satisfaction with product performance 4.14 0.66 Good 4 The product can be used in everyday life 3.94 0.79 Good 5 The product worth buying 4.02 0.68 Good Total 4.01 0.71 Good หมายเหตุ: เกณฑความพึงพอใจ; 5 หมายถึง พึงพอใจมากที่สุด (Excellence) คาเฉลี่ย 4.51 - 5.00 4 หมายถึง พึงพอใจมาก (Good) คาเฉลี่ย 3.51 - 4.50 3 หมายถึง พึงพอใจปานกลาง (Fair) คาเฉลี่ย 2.51 - 3.50 2 หมายถึง พึงพอใจนอย (Improvement) คาเฉลี่ย 1.51 - 2.50 1 หมายถึง พึงพอใจนอยที่สุด (Poor) คาเฉลี่ย 1.00 - 1.50

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 174 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 4. วิจารณผลการวิจัย น้ำมันหอมระเหยจากตะไครบานและตะไครหอมมีประสิทธิภาพในการกำจัดมดละเอียดไดดีและมี ประสิทธิภาพใกลเคียงกัน ซึ่งเปนผลมาจากองคประกอบทางเคมีที่คลายคลึงกัน โดยน้ำมันหอมระเหยตะไครบานมี องคประกอบหลัก ไดแก geranial, neral, myrcene, geraniol และ citronellal มีสารออกฤทธิ์ที่สำคัญคือ Citral ซึ่งเปนสารเทอรฟนแอลดีไฮดในขณะที่น้ำมันหอมระเหยตะไครหอม มีองคประกอบหลัก ไดแก geraniol, geranial, neral, citronellol, α-copaene, ϒ-cadinene และ ß-caryophyllene สารออกฤทธิ์ที่สำคัญคือ Citronella (Chanthai et al., 2012) สวนน้ำมันหอมระเหยยูคาลิปตัส มีองคประกอบหลักที่ตางออกไป ไดแก 1,8-Cincole, αpinene, α-terpinol, linalool และ bicostol มีสารออกฤทธิ์ที่สำคัญคือ 1,8-cineol หรือ eucalyptol (Dhakad et al., 2018) จากการทดสอบประสิทธิภาพในการกำจัดมดจากพื้นที่ภาคสนามพบวา น้ำมันหอมระเหยที่ความเขมขน เทากับ LC99 และ Discriminating concentration สามารถทำใหมดจากพื้นที่ภาคสนามตาย 100% ซึ่งแสดงใหเห็น วา มดจากพื้นที่ภาคสนามยังไมมีความตานทานตอสารในน้ำมันหอมระเหย โดยยังมีความไวตอน้ำมันหอมระเหยทั้ง 3 ชนิด สามารถใชสารความเขมขนเดียวกับมดละเอียดที่ถูกเพาะเลี้ยงในหองปฏิบัติการกำจัดไดอยางมีประสิทธิภาพ การวิจัยนี้แสดงใหเห็นวาผลิตภัณฑกำจัดมดจากน้ำมันหอมระเหยที่พบไดในประเทศไทยมีประสิทธิภาพ ในการกำจัดมดไดดี ประชาชนสามารถผลิตเพื่อใชงานเองหรือตอยอดในเชิงพาณิชยไดทั้งนี้ในการขึ้นรูปผลิตภัณฑ นอกจากประสิทธิภาพของสารออกฤทธิ์แลว ตัวทำละลายยังมีผลสำคัญตอประสิทธิภาพของผลิตภัณฑเชนกัน โดย น้ำมันหอมระเหยสูตรที่ 7 CC + CN + EU 2:2:1 ซึ่งใชwhite oil เปนตัวทำละลาย สามารถกำจัดมดได 100 % ที่ เวลา 48 ชั่วโมง (ตารางที่ 4) แตเมื่อนำมาพัฒนาเปนผลิตภัณฑโดยใชความเขมขนของน้ำมันหอมระเหยเทากัน แตมี การเปลี่ยนตัวทำละลายเปน propylene glycol และ acetone ผลิตภัณฑทำใหมดมีอัตราการตาย 100 % ภายใน 24 ชั่วโมง โดยเปนการเสริมฤทธิ์จาก propylene glycol ตามผลการทดสอบปฏิริยาของมดละเอียดที่มีตอตัวทำ ละลาย และ acetone ยังมีประสิทธิภาพในการกำจัดแมลง เชน มอดขาวเปลือก มอดแปง และดวงงวงขาวอีกดวย (Pourmirza, 2006) 5. สรุปผลการวิจัย น้ำมันหอมระเหยตะไครบาน น้ำมันหอมระเหยตะไครหอม และน้ำมันหอมระเหยยูคาลิปตัส สามารถใชใน การกำจัดมดละเอียดได โดยน้ำมันหอมระเหยจากตะไครทั้งสองชนิด มีประสิทธิภาพดีกวาน้ำมันหอมระเหยยูคาลิปตัส และผลิตภัณฑสเปรยสมุนไพรที่พัฒนาขึ้นในโครงการวิจัยนี้สามารถกำจัดมดละเอียดไดอยางมีประสิทธิภาพ กิตติกรรมประกาศ ขอขอบคุณผูรวมวิจัยจากกลุมงานกีฏวิทยาทางการแพทย สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรสาธารณสุข ที่ทำให งานวิจัยครั้งนี้สำเร็จลุลวงไปดวยดี

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 175 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 เอกสารอางอิง Aggarwal, K. K., Tripathi, A. K., Prajapati, V., & Kumar, S. (2001). Toxicity of 1,8-cineole towards three species of stored product coleopterans. International Journal of Tropical Insect Science, 21(2), 155-160. https://doi.org/10.1017/S1742758400020208 Agwunobi, D. O., Pei, T., Wang, K., Yu, Z., & Liu, J. (2020). Effects of the essential oil from Cymbopogon citratus on mortality and morphology of the tick Haemaphysalis longicornis (Acari: Ixodidae). Exp Appl Acarol, 81(1), 37-50. https://doi.org/10.1007/s10493-020-00485-3 Chanthai, S., Prachakoll, S., Ruangviriyachai, C., & Luthria, D. L. (2012). Influence of extraction methodologies on the analysis of five major volatile aromatic compounds of citronella grass (Cymbopogon nardus) and lemongrass (Cymbopogon citratus) grown in Thailand. J AOAC Int, 95(3), 763-772. https://doi.org/10.5740/jaoacint.11-335 Dhakad, A. K., Pandey, V. V., Beg, S., Rawat, J. M., & Singh, A. (2018). Biological, medicinal and toxicological significance of Eucalyptus leaf essential oil: a review. Journal of the Science of Food and Agriculture, 98(3), 833-848. https://doi.org/https://doi.org/10.1002/jsfa.8600 Kim, C. W., Kim, D. I., Choi, S. Y., Park, J. W., & Hong, C. S. (2005). Pharaoh ant (Monomorium pharaonis): newly identified important inhalant allergens in bronchial asthma. J Korean Med Sci, 20(3), 390-396. https://doi.org/10.3346/jkms.2005.20.3.390 Kurniasih, N., Nuryadin, W., Harahap, M. N., Supriadin, A., & Kinasih, I. (2021). Toxicity of essential oils from orange (Citrus sinesis L. Obbeck) and lemongrass (Cymbopogon nardus L. Rendle) on Aedes aegypti a vector of Dengue Hemorrhagic Fever (DHF). Journal of Physics: Conference Series, 1869(1), 012015. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1869/1/012015 Máximo, H. J., Felizatti, H. L., Ceccato, M., Cintra-Socolowski, P., & Beretta, A. L. (2014). Ants as vectors of pathogenic microorganisms in a hospital in São Paulo county, Brazil. BMC Res Notes, 7, 554. https://doi.org/10.1186/1756-0500-7-554 Moreira, D., Morais, V., Vieira-da-Motta, O., Campos, A. E., Campos-Farinha, C., & Athayde, A. (2005). Ants as Carriers of Antibiotic-Resistant Bacteria in Hospitals. Neotropical Entomology - NEOTROP ENTOMOL, 34. https://doi.org/10.1590/S1519-566X2005000600017 Pourmirza, A. (2006). Toxicity of Acetone to Stored-product Insects. J. Agric. Sci. Technol, 8, 305-312. Sharma, M., Haider, S. Z., Andola, H., & Purohit, V. (2011). Essential Oils as Green Pesticides: For Sustainable Agriculture. Res J Pharm, Bio and Chem Sci, 2, 100-106. Wetterer, J. (2010). Worldwide spread of the pharaoh ant, Monomorium pharaonis (Hymenoptera: Formicidae). Myrmecological News, 13, 115-129.

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 177 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 ประสิทธิผลการใชน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ตอคุณภาพการนอนหลับ และคุณภาพชีวิตของผูปวยเบาหวาน The Effectiveness of Cannabis Oil (Deja Formula) on Sleep Quality and Quality of Life in Diabetic Patients ศิรินทรธร อุดมศิลป1, 2 ภานิชา พงศนราทร3 เพ็ญศิริ จันทรแอ3 รณชัย ภูวันนา3 และนฤวัตร ภักดี3* Sirinthon Audomsin1, 2, Panicha Pongnaratorn3 , Pensiri Chan-ae3 , Ronnachai Poowanna3 and Naruwat Pakdee3* 1 นักศึกษาปริญญาโทหลักสูตรการแพทยแผนไทยมหาบัณฑิต สาขาแพทยแผนไทย คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร 2 โรงพยาบาลกำแพงเพชร กำแพงเพชร 3 สาขาแพทยแผนไทย คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร 1 Master's degree student of Thai Traditional Medicine, Faculty of Natural Resources, Rajamangala University of Technology Isan, Sakonnakhon Campus 2 Kamphaeng Phet Hospital Kamphaeng Phet 3 Department of Thai Traditional Medicine, Faculty of Natural Resources, Rajamangala University of Technology Isan, Sakonnakhon Campus *Corresponding author: [email protected] บทคัดยอ วัตถุประสงคเพื่อศึกษาผลของประสิทธิผลการใชน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ตอคุณภาพการนอนหลับและ คุณภาพชีวิตของผูปวยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่โรงพยาบาลกำแพงเพชร ในกลุมตัวอยางจำนวน 20 ราย ที่ไดรับน้ำมัน กัญชา (สูตรหมอเดชา)กอนนอนเปนเวลา 3 เดือน เพื่อประเมินผลคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิตของผูปวย เบาหวาน โดยใชแบบสอบถามคุณภาพการนอนหลับของพิทสเบิรกฉบับแปลภาษาไทย (PSQI) และแบบสอบถาม คุณภาพชีวิต EQ-5D-5L พบวาขอมูลทั่วไปของกลุมทดลองเปนเพศหญิงมากกวาเพศชาย คิดเปนรอยละ 70 และ 30 ตามลำดับ มีโรครวมจำนวน 17 รายแบงเปน โรคความดันโลหิตสูง 4 ราย คิดเปนรอยละ 20 โรคไขมันในเลือดสูง 4 ราย คิดเปนรอยละ 20 และโรครวมทั้งความดันโลหิตสูงและไขมันในเลือดสูง 9 ราย คิดเปนรอยละ 45 ขอมูลคุณภาพ การนอนหลับพบวาหลังการใชน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) กลุมตัวอยางมีคะแนนคุณภาพการนอนหลับ (PSQI) ลดลงอยางมีนัยสำคัญทางสถิติ จาก 10.60±2.14 คะแนน เปน 4.60±0.82 (P<0.05) สวนการศึกษาคุณภาพชีวิต พบวามีคาเฉลี่ยเพิ่มขึ้นอยางมีนัยสำคัญทางสถิติจาก 0.83±0.20 เปน 0.96±0.07 (P<0.05) ดังนั้นการใชน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ในผูปวยเบาหวานมีผลสงเสริมคุณภาพชีวิตและคุณภาพการนอนหลับ คำสำคัญ: น้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา), โรคเบาหวาน, คุณภาพการนอนหลับ, คุณภาพชีวิต

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 178 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 Abstract The objective was studied the effects of cannabis oil (Deja formula) on the quality of sleep and quality of life in type 2 diabetes patients at Kamphaeng Phet Hospital. The study involved a sample group of 20 patients who received cannabis oil (Deja formula) before bedtime for a duration of 3 months. The assessment was conducted using the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) for sleep quality and the EQ-5D-5L questionnaire for quality of life.The general data of the experimental group showed a higher percentage of females (70%) compared to males (30%). The comorbidities included 4 cases of hypertension (HT) (20%) , 4 cases of dyslipidemia (DLP) (20%) , and 9 cases a combination of hypertension and dyslipidemia (45%). After using cannabis oil (Deja formula), the PSQI scores for sleep quality significantly decreased from 10.60±2.14 to 4.60±0.82 (P<0.05). The quality of life evaluation showed a significant improvement from 0.83±0.20 to 0.96±0.07 (P<0.05). Diabetes patients can have a positive impact on their quality of life and sleep quality by using cannabis oil (Deja formula). Keywords: Cannabis oil (Deja formula), Diabetes mellitus, Sleep quality, Quality of life 1. บทนำ สถานการณโรคเบาหวานทั่วโลกในปพ.ศ. 2564 มีผูปวยจำนวน 537 ลานคนและคาดวาในป 2573 จะมี ผูปวยเบาหวานเพิ่มขึ้นเปน 643 ลานคน (Cho et al., 2018) โดยมีรายงานวาโรคเบาหวานมีสวนทำใหเสียชีวิตสูงถึง 6.7 ลานคน หรือเสียชีวิต 1 รายในทุก ๆ 5 วินาที จากรายงานสถิติสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข ประเทศไทยพบ อุบัติการณโรคเบาหวานมีแนวโนมเพิ่มขึ้นอยางตอเนื่อง มีผูปวยรายใหมเพิ่มขึ้น 3 แสนคนตอป และมีผูปวย โรคเบาหวานอยูในระบบทะเบียน 3.3 ลานคน ในป 2563 มีผูเสียชีวิตจากโรคเบาหวานทั้งหมด 16,388 คน (อัตรา การตาย 25.1 ตอประชากรแสนคน) คาใชจายดานสาธารณสุขในการรักษาโรคเบาหวานเฉลี่ยสูงถึง 47,596 ลานบาท ตอป นอกจากนี้โรคเบาหวานยังคงเปนสาเหตุหลักที่กอใหเกิดโรคอื่น ๆ ในกลุมโรค Non-Communicable diseases (NCDs) เชน โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง โรคความดันโลหิตสูง และโรคไตวายเรื้อรัง เปนตน (กรมการแพทย, 2562) จากขอมูลของศูนยควบคุมโรคของอเมริกามากกวา 100 ลานคนกำลังเปนโรคเบาหวานหรือโรค prediabetes เขาขายเบาหวานที่เปนสาเหตุของการเสียชีวิต และสาเหตุหลักของการตาบอด ไตวาย หัวใจวาย โรค หลอดเลือดสมองและพิการจากการตัดแขนขาที่เปนผลพวงจากเบาหวาน โรคเบาหวานเปนโรคที่ยังไมมีวิธีการรักษาที่ หาย ขาดและมักจะเกิดภาวะแทรกซอนรุนแรงในชวงอายุที่นอยกวาดังนั้น การควบคุมเบาหวานใหอยูในระดับที่ปกติ เพื่อปองกันและการรักษาโรคเบาหวานไดอยางทันทวงที ที่อาจสงผลใหลดภาวะแทรกซอนจากโรคเบาหวานระยะยาว ได จึงมีความสำคัญอยางมากในการใชยาลดระดับน้ำตาลในเลือด (Olokoba et al., 2012) การปวยเปนโรคเบาหวานอาจสงผลกระทบตอการนอน ซึ่งอาจทำใหผูที่เปนโรคเบาหวาน หรือผูอยูในภาวะ เสี่ยงที่จะกอใหเกิดโรคเบาหวานมีปญหานอนไมหลับ นอนไมเพียงพอ หรือนอนหลับมากเกินไป รวมทั้งยังอาจเสี่ยงตอ การเกิดภาวะนอนหลับผิดปกติชนิดตาง ๆ ไดอีกดวยหากระดับน้ำตาลกลูโคสมากขึ้น อาจรูสึกกระหายน้ำและตองตื่น

The 3rd National Conference on Natural Resources and Health Science: NACON-NARAHS 2024 Faculty of Natural Resource | Rajamangala University of Technology Isan Sakonnakhon Campus 179 “นวัตกรรมงานวิจัยสรางสรรค สูการพัฒนาทรัพยากรอยางยั่งยืน” 14 กุมภาพันธ 2567 มาดื่มน้ำกลางดึก นอกจากนี้เมื่อระดับน้ำตาลในเลือดสูง อาจสงผลใหไตทำงานหนักจนทำใหปสสาวะบอยขึ้นในตอน กลางคืน ซึ่งการไปเขาหองน้ำบอย ๆ อาจทำใหนอนหลับไมสนิท ปวดศีรษะ และออนเพลีย ในทางตรงกันขาม การไม รับประทานอาหารเปนเวลาหลายชั่วโมงหรือการใชยารักษาโรคเบาหวานที่ผิดวิธี อาจทำใหระดับน้ำตาลในเลือดต่ำใน เวลากลางคืน ซึ่งอาจทำใหฝนราย เหงื่อออก รูสึกหงุดหงิดหรือสับสนเมื่อตื่นนอน และสาเหตุหนึ่งที่พบไดบอยในคนไข เบาหวาน คือ อาการนอนไมหลับที่เกิดจากภาวะเสนประสาทอักเสบ (Diabetic neuropathy) ซึ่งเปนสาเหตุที่พบได บอยที่สุด ถึง 1 ใน 3 ของผูปวยเบาหวานโดยเมื่อรางกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงนาน ซึ่งสงผลตอคุณภาพชีวิตของ ผูปวยในการใชชีวิตประจำวัน และสงผลเสียตอสุขภาพในระยะยาว (Moini, 2019) ความเครียดเปนสาเหตุหนึ่งของการนอนไมหลับและเปนปจจัยเพิ่มความเสี่ยงของหลากหลายโรค และหนึ่ง ในนั้นก็คือเบาหวาน เพราะเวลาที่เราเครียด รางกายจะหลั่งฮอรโมนคอรติซอลออกมา และฮอรโมนจะไปกระตุนให รางกายปลอยพลังงานในรูปแบบของน้ำตาล (American Diabetes Association Professional Practice, 2024) ดังนั้นการจัดการความเครียดโดยการนอนหลับพักผอนใหเพียงพอ เปนวิธีการหนึ่งที่ชวยใหผูปวยเบาหวานสามารถ ควบคุมระดับน้ำตาลไดอยางไรก็ตามนอกจากวิธีการรักษาเบาหวานทางการแพทยแผนปจจุบันแลว การใชสมุนไพร เปนอีกทางเลือกหนึ่งซึ่งสามารถรักษา ปองกันและควบคุมโรค การบรรเทาอาการเจ็บปวย (Marles & Farnsworth, 1995) ตลอดจนลดอาการแพของผูปวยที่เกิดจากการใชยารักษาโรคเบาหวานอีกดวย ตามตำราแพทยแผนโบราณที่ เปนการสืบตอความรูผานคำบอกเลาระบุวา สมุนไพรหลายชนิดชวยรักษาโรคเบาหวานได เชน ตำลึง กะเพราแดง กะเพราขาว ชะพลูโหระพา (มัทนา เครื่องเงิน และแดนชัย เครื่องเงิน, 2557) รวมทั้ง ยาที่มีสวนผสมของกัญชา จาก การศึกษาทดลองสมุนไพรหลายกลุมในสัตวทดลองและคน พบวาบางกลุมมีฤทธิ์ลดระดับน้ำตาลในเลือดไดจริง ดังนั้น การใชสมุนไพรเปนตัวชวยในการรักษาโรคเบาหวานเปนเรื่องที่สามารถทำได แตตองกระทำควบคูไปกับการรักษาโดย แพทยปจจุบันและควรแจงใหแพทยประจำตัวทราบวาไดใชสมุนไพร เพื่อแพทยจะไดทราบถึงสาเหตุหรือปจจัยอื่น ๆ ในกรณีที่ระดับน้ำตาลในเลือดลดลงมากเกินไปซึ่งจะชวยใหแพทยสามารถใหคำแนะนำที่ถูกตองไดอยางทันทวงที จากมูลการใชน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ที่ยังไมมีการศึกษาในการใชกับผูปวยเบาหวานที่ชัดเจน และสถิติ อัตราปวยรายใหมของสาธารณสุข จังหวัดกำแพงเพชร ในป 2565 มีผูปวยเบาหวานเพิ่มขึ้นถึง 202.59 ตอประชากร แสนคนและในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลกำแพงเพชร มีผูปวยเบาหวานเรื้อรังเปนจำนวนมากและมีแนวโนม เพิ่มขึ้นทุกป (ขอมูล 14 ธันวาคม 2565) มีจำนวนผูปวยเบาหวาน ในป 2564 จำนวน 10,447 คน ป 2565 จำนวน 10,749 คน มีจำนวนเพิ่มขึ้นจากป 2564-2565 จำนวน 302 คนผูวิจัยจึงมีความสนใจในการศึกษาวิจัยเรื่อง ประสิทธิผลการใชน้ำมันกัญชา (สูตรหมอเดชา) ตอคุณภาพการนอนหลับและคุณภาพชีวิตของผูปวยเบาหวาน 2. อุปกรณและวิธีการ การศึกษานี้เปนการศึกษาวิจัยเชิงทดลอง (Experimental research) 2.1 ประชากรและกลุมตัวอยาง กลุมประชากร ผูปวยเบาหวานที่มารับบริการที่คลินิกเบาหวานโรงพยาบาลกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร ระหวางเดือน กันยายน - พฤศจิกายน 2566 จำนวนทั้งสิ้น 67 ราย