BUKU TEKS SC T3 (PENUH)

Scanned by CamScanner

Scanned by CamScanner

‘.;?! nu“

I |<IH|n ml!
11-_I“ , Nlhlhl

§

rulf*\-’\ lI1<lSd

.qr'(’:/f Ar,ar;_: ianan pr,-cut dalarn pertandingan sukan antarabangsa
',r;pr;rt| Sukan Ohrnpik menggunakan alat pembesar suara dan
*1 aim pengukur masa sepern yang dilunjukkan dalam gambar
tom rn atasv Ala! pengukur masa lni mengukur sela masa
i\
antura bum/| danpada pembesar suara dengan tindakan daya
W tolakan pertarna yang dikenakan oleh kaki pelari terhadap aiat
iru. Sela masa milah dikenali sebagai masa gerak balas.

Dalam acara lanan pecut 100 m di Sukan Olimpik 2016,
masa gerak balas bagi pemenang pingat emas, Usain Boit,
ialah 0.155 s. Sekiranya masa gerak balas seorang peIan' yang
d|ukur adalah kurang daripada 0.1 s, pelari itu akan dibatalkan
kelayakan untuk bertanding. Mengapa?

Kata Kane!

%

9 Rangsangan O Tmdakan

O Gerak balas O Tlndakan luar

Q Saraf tunjang O Fotoreseptor

Q Saraf penfen O Tunas

Q Afektor

O Efektor

Scanned by CamScanner

Scanned by CamScanner

Bah 1: |{:||1gsn||gm| dun tivrak l!.|l.|\s

._.x
fi'3.7i';

‘..‘9c-"l1L ‘r rh ;_.- ~'»,.-,,.~,.,
"'13 >~ ..'\., -.
o

\ \ ;”-' "2

‘. )' ‘- ~

‘ 1.0 :1--. - 1

'I

_/.. w

* ,5"?

1--’w.l_.1. . ‘ ,
.
;~'\ .- .\‘ \J . |'(»"y _- .\_'-.' - "

-P.-H"?*;__T_A-e.‘4-\,V"A_-<2‘-'.J.1r‘ ' 1. > - .
. . x,/

4 f.
._{ T'._‘.,>\‘‘,I. r. _ .>
;,.I;_;1 V<‘l>-(".‘V__,x»,, .\4‘',1U‘‘‘r..uU-'.1,.4 w.,,.;3.sr_"--4\| 1‘l _,‘_!,~. _

»4. .,‘"_" v -..','|-‘i“;" _.-" ‘yr.’ ‘K

., I _ .\‘_'_| .. '-4‘ ‘ _'1 .\
Q\
. . -‘,_¢§j- _;-‘ ‘;."_ 4_ -- .-
~_.
' A 1/: * :"~ *. . ‘ .

'5 ‘ ’
‘
my , ~ ‘I - 11
.,- '_". 4 “‘
.. 1.", K "VJ. _ _ .~

’.§.~e'..;'.": ’>-M‘1'5101 r- . ‘ '
;';-un"-'17,; _ - -' "(fr

‘1>','.*"1->,'/‘l.|_.,r~,/1_..»v4I' .w.--‘-"v:'.,';-:1.(I4,1-¢,6'.,~,4-' > >1 ‘
’
~; ‘ ,\* .
,V
*' . . ., -. , ., _- ,r»‘:\ 5.’ ",~‘ ‘ .‘~ I "619q1:’ .‘ ~. \' __
', If.-.“ ,.'1n." ‘

.-5/_‘ \» —'\ _"\\ :- _

J. 1 - 1 -2
.

,... .

<‘¢,¢.- ._ ., .

2 1.‘

_\ \v_\\./4
'1\ : .
_ ._r. -'~ .
.. . _ * 1_.“’b,A'>
_ _ 4“. _ ‘ »|. ~.. H“
_
\,.‘ J
_- (M. ,
,_7>_l_‘.

.\‘_. f.’- .1‘_.~I/‘.~,_ v1_w;',." ,, . ,_._' -\xA.\--3.."‘ 1
4 ‘
_ _ .v1 ‘\
‘~My
‘ .'.¢~v. , AI‘ . w‘ V _,. ~»~ ‘ '\ :
'5~‘ ; 1 _ 4 9* ‘_~\_
_ ' 7‘-‘ -r.A _ ‘-» 1 . 1*?‘

" '. 1‘ _- v 4'. Q ~\\‘ , ‘.. -.-'. ‘T

5' ‘ 1 ‘ *7 1 \\
- ». -‘A , -’, .

,V ,

-B

-

Scanned by CamScanner

Tindakan Terkawal dan Tindakan Luar Kawal

Gfifflk balas badan manusia terhadap rangsangan boleh dibahagikan ke_pada tinddimaka.n tel-kawal
dan tindakan luar kawal. Perhatikan contoh gerak balas badan manusna yang fljllkkan

,__;_, _~-__ .-_.. ‘.- -bi-Q

_.;__.- __.,_ _-__'- -.<

Q

(a) Membaca buku (b) Menarik tangan daripada (c) Penstalsls d1
Ob]'€]( panas

gerak

Q Bqdasarkan Rajah 1.2, gerak balas yang manakah merupakan tmdakan ifil-‘kflwfil
~ ’luar kawal?

,-I ~, Tmdakan Terkawal

’ Tindakan terkawal ialah tindakan yang disedari dan dilakukan mengiktit

Semua tindakan terkawal dikawal oleh otak. Contoh tindakan

menulis bercakap, makan, minum, berjalan, berlari dan bersenam.

' tindaka;1 ditunjukkan dalam Rajah 1.3.

:'_| .1

Bunvi.

'te|Bf0n'

Scanned by CamScanner

Scanned by CamScanner

Tindakan Luar Kawal INFO SHINS

. Tindakan luar kawal ialah tindakan yang berlakg secalizlu ) If /
1”
lla\?.,\
serta-merta tanpa disedari atau difikirkan lerleblh da ' ¢._“L_.h;-._

I I; I ,-/(\\ Q"-\“ \\\\_\
\
' Tindakan luar kawal terbahagi kepada dun l<UmP“]a"' 1\
1‘_ ; \_

Tindakanluar kawal '" _,/7';;;,l

I 1 Medula
oblongala
Melibatkan medula Melibatkan saraf tunjang
4
oblongata fl§§i_€

~ Denyutan jantung - Menarik tangafl Wablla 1
I
-_ PPeerrnl.satafalssl.asn - tMer€sflc3nfllu.khkbaeknl- daapapbal-1naaslerP'J"ak bedndIamlfljh.flimdung
1
- Rembesan air liur - Bersin apabila habuk masuk R6 *1 3

Afektor (reseptor)

-
Q

~o -_~

4‘. -_,._. -"
_,' \'-\.,;\,,._
,~ \1'ITfi’4-"'*\~\.-I _‘~.¢.

*‘ ul-

§\!1
-1 __-.-__‘_

, -\‘. ¢-~___ Efektor

impuls -) Arah ahran umpuls dan
(reseptor) ke efektor
___1r"
7 7-.1
,2

Rajah 1.5 Urutan aliran impuls dalam tmdakan Iuar kawal (tmdakan rqfleks)

Mari ldta kaji dengan lebih lanjut tentang tindakan luar kawal dalam Aktiviti 1.3 di

Membuat persembahan kreatnf tentang. _
I" bahagian yang terlibat semasa pergerakan

. lie
-impuls dalam tindalgajn

—*1* -» - \‘.I.--‘*,‘~‘':-\,'-Q..

Scanned by CamScanner

.< ‘ .'~?'='1'.s'-" ‘ zi,i_Q“_‘K."v7Y ,v4 -‘i 1'-1"'.! I" V“; lfA,_“' ~'

Y‘-’_/_.F:‘>“l;~.k;~_\',\-:\\--I ‘:1 9. “i¢. g‘- AE, . l‘. A

“K*+' .l P’; “Y1-2'If/‘E’LU-
"“"_- 'l,‘-_.4_Ll_ll','“ 2‘Y"‘a3_w_ su.-F“.9'4, i"'?\"!t'3'"\w\_§'r‘
I'4..‘"
_" (;:&\~ ‘F5.
_/Tia "'3I.9,’ .'~3';'s0-1?"2
‘ \ Aktivlti *"*l-7-"*'-5' 4<*4?‘>~,.:¢"__ 7l:&L"~*=‘.f8_ -- xéll‘ 0 ‘r, 2;?‘ "“.*-:1'?"€
*013,7"_>" 3"s~f

.- mm; ln.Wl'Z>lMengesan perubahan saiz pupil pada mata terhadap keamatan cahaya (tindakan luar kawal)

1? 3. %‘_ Tujuan: Memerhatikan perubahan saiz pupil pada mata terhadap keamatan cahaya
yang berbeza
<1
Radas
C%f~7W%* .~..¢iYs,.;‘i,_0-90~!’

\
' r-l\¢v, _'Q

, 4;.“

‘£314 Cermin muka dan lampu *0v ;p-."*‘¥7
. ~(._.
_ 1~‘?*('!>\J\~ . Arahan
‘l. Kenal pasti pupil pada mata seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 1.6. G‘ Ix“ ;,& .
r 'f~- :0
i »’
1 ml’ »_

~ .__ ( r-')‘ .QmI.JDlY2-»6“

\. *\ V I ‘1.|'-R ,l'
2
' If \ Pupil
' ‘.8’. -V
\'\~ Rajah 1.6
_ -Q n
'3
.Q_ _ l
-
»
‘ $7.’ |

4-" “‘ 2_ Perhatikan pupil pada mata anda dengan menggunakan cermin muka dalam

~,rI'-;,01l'¢Q. ‘" keadaan cahaya terang.

Lakarkan saiz pupil pada mata yang diperhatikan.

3. Perhatikan pupil pada mata anda dengan menggunakan cermin muka dalam

keadaan cahaya malap.

Lakarkan saiz pupil pada mata yang diperhatikan. l

4. Banding dan bezakan saiz pupil pada mata anda dalam keadaan cahaya terang

dan cahaya malap. -'

Soalan

»V-i,».~";:.<p-+**.<~<=[~.-5;5-';.4Y‘*-».'=_. 6“60"0oo5‘9"“ 1. Dalam aktiviti ini, nyatakan rangsangan dan gerak balasnya Adakah gerak ba\"las.l'l'\i.+}i-
merupakan tindakan terkawal atau tindakan luar kawal? Ter.angkan. flAu3x’ "T "
",‘~'_".-r)'_.u~‘ \.

a,'_It 2. Apakah hubung kait antara saiz pupil pada mata dengan keamatan
3_ Apakah kepentingan gerak balas tersebut?

‘I .

Kesimpulan

0'03 Buat kesimpulan yang sesuai tentang perubahan saiz pupil pada mata
keamatan cahaya.

‘RC

INFQ SFIINS

Pupil pada mata manusia adalah berbentuk bulatan. Adakah pupil pada

“F0o3’ berbentuk bulatan?

(a) Kambing:

Sesiempat

Scanned by CamScanner

_
>_fl4_%'_

MQ4“gP__ I‘ \_7VL _

1F_I_I‘J‘ _IlIi‘
__1’I“ “
_JQ_ M~‘‘I
'_;I _g_
_W
Ng_g‘__‘_H_qq__v‘E_M_

_‘_

mtm‘

/1g-'_‘VT;ug

‘ I_‘_vF_n__"vHjqy‘

fl0\yv,_ ‘v‘ni 1lIl'\~|mr"‘uNlI!,"“J|‘¥.V)'_1“
HVAIV?
a/mI x __ _6_ _ U’_ v_‘>‘
gH‘: N‘I /__I f_\ 1

'1 _

gR_H_‘ A\

\

___ __ _ 1y_UVMU_ h ‘_Ii ;m_HhHTH‘__U’’__! ___J /_

f>/_ _|__

NH__ _

3 E T” -_._

Scanned by CamScanner

._._!____, ,__,_,_ Q_

plml ‘HQ-_bJiL_‘.,u_-.'@‘s._5 ll -i '

J’ ‘*1“I_ ‘Tm “"i"i""" '
UL‘ -c». I

,¢--— -~-- —-—_~ *r~
J l’r<LltFaY-. pl’ )ll|z)_‘|\

1l _ _A vm
_l""_ < yr‘-\*l‘l

Yl1'|_“|_

l..'

~A

Scanned by CamScanner

_’H{A__7\,V:_‘[)\,I‘/J
k \V\_I_‘
W‘ \ \

_ 1‘

_l H_ 1__

Scanned by CamScanner

%—"' _4~‘

Apakah Warna Objek yang Dilihat? l

Retina mengandungi dua jenis fotoreseptor, iaitu sel rod dan sel kon seperti yang \-:

dalam Rajah 1.9. \-
I

Sel rod peka kepada keamatan cahaya yang berbeza termasuklah cahaya

tidak peka kepada warna cahaya.

Sel kon peka kepada warna cahaya dalam keadaan yang cerah. Terdapat tigaj

iaitu sel kon yang peka kepada cahaya merah, hijau dan biru. 4»

Sel rodi
Sel -

Sklera .' j ' in-5
Retina '
Koroid " " '1"
. _ l -1-4 I:§

Rajah 1.9 Fotoreseptor - sel rod dan sel kon

Telinga

Apakah bahagian telinga dan fungsinya? Perhatikan Rajah 1.10 dan Iadual

Telinga luar Telinga tengah '1-‘élinga dalam

'2’

Scanned by CamScanner

' I ' "f F'f;'4"'— |O-..',\»l_|,U. - !H- > _ \

1/,. I/’/ ‘n/!‘..'_’V'. _ h

Y

Scanned by CamScanner

, T»\1!:v:lL~_Il ‘.lL;ll,_-9:1!-j

‘ i“ltl,,-_ :='.1.'. “,Y,-&_JJ:;{Z\\_--,4Q-\,_n_¢v;:,§1[.l.3 l;.1,.-_ l__>| _i'j_,.-@i‘=_».,;-jl_ 5 ;;,<§,q.;, ‘ V3 ,

fl »'l"-,2l'i~l ‘Y-I’:=*i"»;.4, i» -i~ n=" , ‘iiil *=‘*'5,1:'Fl:.<;»;i ll,_';ii)1*';‘.ll»-'1f£m;~ *r<j?;l1 m;;,; i la

"11’:

,. , .>'., V , ‘<_5-.1_‘%,.__4_-_' ;_],"i;'_l.\':,~r;;'l_~!; T-.;:;j§,,=,l ';l
~.._'1 ‘.‘\_,; _ j . _, Z_ 1 :7
F;-_

‘/'_'l_1_fiF:-, Ky‘ |{i_.l..~>jv\£i,‘/l‘;¢;'y, j\(jr:¢'_l]Yr:_){L~u Ill l|_',f

l'.r (f, fwfj‘ in-{ |y

._‘j, _ l cy4)F_ -'“;_h,|_lnsA’.iK_i> .(: ‘?_y:_.u,i“ 7"<l4.,, {.1_ _lA,|-_-j» ii ,C4; ‘.-“¥‘"g4‘j“"\ ‘_l.,~,,:,_,k ‘ ‘, L ,, ‘
l _‘ l — ~- >Vfil" ., __ . _~ ,,

'1f_9'll'>:>--'17! \ '_il;{~'.'lwu_~;.»r/ll llil.lllll 1:‘ \._,_l,l.l',l,l , i, i;,(. -Why-H.» 3,», \

‘ ll>‘l‘r4l},l|h‘l|I\ '~“J,v“{/IT\‘ “(I|—"Hnl u-'l,.|'.: ».»,';'.\\;-‘.v'l~»'\‘;1'1 1» l_'|_l}_ '_: ~15 _'\_l)i.il,l- Li1l:.‘ i7l.i:, y l -
if "hf": 'l>:ti=i.

"'4; E‘ K /
,».L('1' |'"\ ll ll
,_ , _: Ly
"1-"l‘~'1H l'.i?"‘7 l:&’Iv,"ll‘]4 lI.1i~.-L»-I:L\;" l‘

Scanned by CamScanner

J
Ir

M

K _F__‘ "V_wkg1/__‘/_ _t _{Ig_7’__1__Z‘Ag_}__“__‘V_Xi\v_>(>//

I_\I gH/ V __
A
j\‘ I ‘//‘V

7_

Scanned by CamScanner

@1

| Bab 1:Rangs.1ngan d;1n(ier.1k H;|l.1~

Mekanisme Pendengaran

Bagaimanakah kita mendengar? Perhatikan Rajah 1.14.

Osikel

\ .1’
“~
-I

Otak

Saraf auditori

‘K ) Koklea

Cupingltelinga Salurtelinga Gegendang lendela _’ Arahahran bunyi ‘ R . _
-
telinga bujur 1- -3:-..1. ;"_,‘
. . . ,'
Sumber Cupi_ng bunyi Salur bunyi Gegendang
bunyi telinga telinga telinga getaran
Tulang

"' osikel

Cuping talinga Salur telinga menyalurkan
menerima dan gelombang bunyi ke
mengumpulkan gegendang talinga dan
menyebabkan gegendang
gelombang bunyi.
telinga bergetar.

Bunyi impuls Saraf impuls
ditafsirkan Otak saraf avdilofi saraf

Koklea

Impuls-saraf kemudian dihantar melalui saraf R

auditori kaotakuntuk

Rajah 1.14 Mekanisme pendengaran manusia

?".<Ԥ A ,

Mengkaji mekamsme pendengaran dengan ‘

Arahan
1. Jalankan aktiviti ini secara berkumpulan.
2. Setiap kumpulan perllu membent-angkan

dengan menggunakan model
3. Bina satu carta al-ir Yang

Scanned by CamScanner

.» . v_.> M ‘L
— <.r|
-‘_41"_

. CH‘

. 4_

“ 1 . 5-'4

a-\\w-‘ll>‘ lul'lm~;al~yjl_JVl

5!’

, , _ ,_ _ . H, /

. _, », ,-'—,.’._-_4¢r1"=-.z~=~-=1» |_ . I
Hl
if X / N\\“;

)1

Q8fi! L-_.. ‘ w/ I“
/Li“ /I
~\
\

$:‘§“<'¢.-§\-,€ ‘$5 i 1/ -I \ ll ' <l .
">‘-F_{L§_-,_._ -_._'_;'/ l ' *
~ >‘ t:;.— ’ i I
- ‘_ '
‘ J,“ i-.l-";jg1l\'lf‘ .

F-‘A lam; »-= 1 I7‘ ir ¢;;_~_i;;(;ly};_r Elk;

" ll I "I"l-‘lVlV.',:‘llll>" _j -,: lI’€_/I":/L}
l

EIur‘II |r_mfl*.!frVJfl{_r/l_/1 in an ~‘.!:'+.~i‘_‘ i ‘-' I '

_§- I.

L". r; ~ zfi-Ti'Tii up R
ii,
_ |_ I.

\l iiAlx:.l'<ll", l,'75j"._ li;,w'i'>]"Q-I'2_i;[email protected]:lll? ‘$1 {EFLlaigjratn ».,l§:-.l
lg ‘y
l "‘ ~-‘-l-w~:~,,1~->

_.l~l_‘\/I,:.

l / a ml : <1‘ml:~@ml§1ull§lh.1l 4R

‘/"I l ‘ V ‘;i,:‘ ii,-. 'Hllll>/“"|'li1-:.3l',ll-lY@_.l/l_‘Y’§_‘-',l?‘l 'a<‘l‘;-»;l\<l :‘l-rw\lll'l
,, .,_ ,,,_I‘., .<"»,.| -_, A -_i
-»“'/fijlllll~0u1l -C, A1 ;~."Qlll’:l-(.’\'-;ll_lll (T
-i ll <' ;l/}i.1m‘.‘,:lll'?4~;j- rm

.i ~i <l:.~ w'£:l = ‘i,~‘;‘_l,ll~'lll Y; r-gm ll2lll‘!~’=1*?ll Hril<_§.‘l~<1.\l~'*il,l>"

Scanned by CamScanner

[ ILII» I: l(.|||;gs.|m;.m <l.m (51-ml: H.uI.|~-

Kepekaan Kulit pada Bahagian Badan yang Berlainan
terhadap Rangsangan

Gilmbilf (om 1.8 mcnunjukkan lwlwnxupn cuntnlm uklivili lmrian manusia yang menggunakan
kepekaan kulit pada lwalmgian badan yang lwrlninun lcrhadap rang.sangan yang berbeza.

J: _3_ . _
w

Gambarfoto 1.8 Kepekaan kulit pada bahagian badan yang berlainan

Apakah sebabnya aktiviti harian dalam Gambar foto 1.8 dijalankan pada bahagian kulit
yang berbeza? Mari kita kaji hal ini dalam Aktiviti 1.6.

mm

Mengkaji kepekaan kulit pada bahagian badan yang berlainan terhadap

Bahan
Pnta selofan

Radas
Pembans (30 cm), pencungknl g|g| dan sapu tangan (atau kann

Arahan
1. Jalankan aktiviti ini secara berpasangan.
2. Sediakan susunan radas seperti yang ditunjukkan dalam Rajah

Pencungkil gigi 2

Pembaris

Pita selofan Pencungkil gigifl
Pencungkil gigi 1
Rqjah“ l_.1~§ _ p_. L
Densan men.ggu_na_kan pm selo

Q _~ _pencungvIV<il gigiyang
0 V '9, pen_cungkiI’g,i.gui<ya;qg

Yang. .P@’r‘falTia

‘ ‘ ~' P!@'A1;i¢3311§!5-fl

Scanned by CamScanner

‘ - ~ ~- - . ~.~ ~-.-».- was‘ _ - _ __-‘_ _»,_=‘

‘_ _ , “,3-\,~;;[~ ' ‘;.'m.l';_\'\'\F1_‘,.':‘‘"P“'‘ ' -| . Q I /1 xv’5, _

‘ \ . 1. :~ 1l‘.'f~:*.-1 ‘ ‘~

9 1 , ‘W: 1, W 5;» ;‘"{,_€m\_§»_|

Qu. e“ -I‘ \

;.cs- '

/

/

V‘ \ 1 '.1.,'Y.-\'-- ,,‘‘ [» w.~» ‘ ‘_CM Z‘_»r1.'",/._- _A)~-\-_.I. -L-_——-‘f~Ai-''~ ' ~'.‘~,‘ 7'?
~

\ .- \;. ~,;»='._i;;,~.»>rm;;1;\Fy;;;§§gAfl!r%{l;_wi\“>2”Jlif-'1::1/21:1_'..i.&;£_&,.iF".I."B',,-:§»55--fi/1‘ I *-Yaw‘ > M \‘

;:>»;1;;<v\‘ _ > v q.,?
‘ ‘__________.,__,.__.| ,~\:_ ,k\ ‘
— ‘pr.',‘L»~;1|;-r,>;,1f'I‘ M ‘nr-\..\~ra‘L+.1

w. in. _| \".?_L"._I1r|‘ "\F~~' ;»V'_;"?J‘ T‘{3;'1!’_“W\"“ ‘I .@:"i~"1 T '

ll j_1'_’_*f' >2-3"-J1!‘

‘ KI ) ;<,1L.-.\ ;>Y‘,_;;:@\.§-‘.';1>_v»,q1‘1 m.' _’-, f_:_1(¢_‘|'Z_i\»f'\f3":/'?,‘;;Hf";€2j‘-l;I~"(H'; -~

\~ \
‘P!

_1
'\’\,1F

Scanned by CamScanner

1

Bub 1: Ra|1gs;u1;;.||| d.|n (21-mk B ml |\

Kepekaan Lidah terhadap Rangsangan Rasa yang Berbeza

Lidah bolch mengesan lima jenis rasa, iaitu manis, masam, masin, pahit dan umami. Setiap
rasa dikesan oleh reseptor yang berbeza. Mari kita kaji kawasan lidah yang mengesan rasa yang
berbeza dalam Aktiviti 1.7.

IVltl 7

.‘Q Menunjukkan kepekaan lidah terhadap ran9 san9an
rasa dengan bilangan reseptor
6000
Bahan

Larutan gula {manis), larutan garam (masin), jus Jangan
kimiadi
iirnau (masam), air kopi pekat tanpa gula (pahit), sup KBUBRQIHT

cendawan segera (umami) dan air suling

Radas
Penyedut minuman, sapu tangan (atau kain penutup mata)
dan enam biji cawan

Arahan ‘I81
1. Jalankan aktiviti ini secara berpasangan. Guru akan

membekalkan setiap pasangan murid dengan lima
larutan yang berlainan rasa, iaitu manis, masin, masam,
pahit dan umami di dalam cawan yang berbeza.
2. Tutup mata pasangan anda dengan sapu tangan.
3. Minta pasangan anda berkumur dengan air suling.
4. Dengan menggunakan penyedut minuman, titiskan satu
titik larutan gula di kawasan A pada lidah seperti yang
ditunjukkan dalam Rajah 1.18.
S. Mirrta pasangan anda mengenal pasti rasa larutan itu
tanpa menarik masuk Iidahnya ke dalam mulut.
6. Tandakan ’/‘ jika pasangan anda dapat mengenal pasti
rasa larutan dengan betul dan 'X' jika salah atau gagal
mengenal pasti rasa larutan dalam jadual seperti di bawah.
7. Ulang Iangkah 3 hingga 6 di kawasan B, C, D dan E.
8. Ulang langkah 3 hingga 7 dengan menggunakan empat
larutan lain yang dibekalkan.

. .. ___|,,_‘l~_ __'..r_, .. . . _.

._—4*— \f4—_\P‘- ~"“-»

Soalan

1. Mengapakah pasangan anda pedu berkumur setiap kali hendak

yang lain?

2. Kawasan lidah yang manakah dapat mengenal pasfi

3. Kawasan lidah yang manakah paling peka terhadap

4. Kawasan lidah yang manakah paling kurang peka V

pemerhatian anda. Y '*

5. Apakah kesimpulan yang dapat anda buat

Scanned by CamScanner

m_ _

Scanned by CamScanner

?'?¥'. ' 4. Benkan cawan yang bans: rrnnurnsm lmrclaal F vn
perisa anggur kepada paaangan anda dan minus
:;‘7(~r.; dia mengenal pasti dan rnrmyatal/an ymrma I1 5
4 ‘ "Y minuman kordial di dalam cawan yang dibmi.
Gambarfoto L11
.-‘ 5. Tandakan ’/' jika pasangan anda dap-at
4 menjawab dengan betul dan '/' jilra ragu ragu
atau gagal rnenjawab dalam jadual sepr.-r1i di
._., O bawah ini.

¥§¥0 6. Ulang Iangkah .3 hingga 5 dry.-ngan rninurnan
kordial berperisa lain.
ql -
7. Ulang Iangkah 2 hinggn 6 dr.-rugan tanpa
mernicit hidung.

“again g Parisa minuman kordlal

hid‘-‘"9 Anggur Oren Mangga Straw-1;r1

Dipicit 71

Tanpa _-F M HPaqordtkamn m

dmmt V mnuman

Soalan 7” I
1.Dalam keadaan yang rnanakah pasangan anda lebih mudah mengenal
I
minuman kordial, dengan hidung dipicit atau tidak dipicit? ,ll I.
2. Nyatakan satu inferens berdasarkan jawapan anda
3. Mengapakah mata pasangan anda periu ditutup dalam aktiviti ini?
4. Mengapakah makanan yang panas lazimnya berasa lebih enak?

. ~_. - \—l _=Q.,..

|¢ioooos . . . -LII. . , _ ' 1 /_. .._ .'.< ,- .
I 5 -. ' - 5 ,r 1 . _ I - _,- .__ _
Y. . -'11‘->1 a 1'.’ --_ __ ‘.-.r ._- . .-

| 1. Para pengadil dalam suatu pertandingan masakan
I

D seperti yang ditunjukkan dalam Gambar foto 1.12
1 '1' menggunakan beberapa jenis deria.

(M Nyatakan jenis deria yang digunakan oleh para

pengadil itu, untukmenjalankan tugasan atau

penilaian mereka.

. (bl -1Apakah jenis deria yang dihubun9kaitkan 4
- denganderia rasa? . .- _ Q

- __- ...‘... _-|.;_ _ __..,_._._

nary <a--~a -ernahkah;g;fl.melakukan.awymhanan

1 *.¢a:=a*"ggg

Scanned by CamScanner

T‘__ _\__
__ __‘ __(‘1x4w‘

M_WM _ _r____

_/{_I‘NI]_
V')r_IC“V‘K _‘I

K‘_ ‘‘ Wj
_g

__-__

___‘“__J|V"___/ _fV_YI1g ‘I_YI_4P7_'v__>h_
(_

Scanned by CamScanner

.
62-ab 5 1u.¢.'5.1+r.-<.~;»;',.-:1:'~>.~.~: M-.:.-.1 '1; .»"‘.;.

‘ 'I'lll|< Hula lllinllk Hula)

1 lmlnu. l(I_7H|l);|l| liinhlr inn» '/any, rlirlizqnivlrzr. /i;=f;=.':; Pajai. 1.2 '5; %;.a§a:?:2.', E2. Li€!ig.a.;‘/ai<.2.‘: irnqi

y;my,;;1ml| pmln |,mnl< hm/. llllnlt /i:=;»:n /“ll?/4??

Vim l;w.n|my;i l|rl."1l< wzrlar alum l'r:lm.'i1r'/.1. '.',ir.?-.'l( ;',-J2. rfzlzrr. .'.';2;'3. 1_4r!g:;_a, Ibkk

'/may, <.;nm» l|rl;:l1 mun;/,l(m ynuh ;r/.112 l/!:(li:;:'/luvs L-,.r.'.1 7'»-32.. :.'.z.'2. -*.-mara v:r‘:r..*.a}'- ,l2.l..E~..‘J.'(.2I.‘

alniviti rin;/,1/:i=. ynny, lwrllrul emlnlr rr»1rrl;;Ir;.;: nmriir ?.'.'*2..

’( 1" ,@“ _wv .

Rajah I.22 ./‘/fenflmyi bintik bum

Arahan
I. Pegang buku ini dengan tangan lranan dan Iuruakan tanpa anda
2. Tulupkan mata kiri dan llhaz kucing dalam Rajah 1.22 dengan mata lranan anda.
3. Gcrakkan buku ini secara perlahan-lahan kc arah mata anda. Adakah burung im
daripada penglihatan anda pada suatu kcdudukan yang lcrtentn? Mengpa?

(iarnbar fntn l.l4 rncnunjukkan cuntoh pa-lbagai alaz yang digunakan unmk mengatasillad

deria pcnglihatan. Narnakan alat terscbut. Lari m4akl umat tentang penggunaan alzl ini yang
bolch dipcrolch daripada Internet, majalah, buku, surat lchabar

dan sumbcr lain. Bincangkan malrlurnat yang telah

dikumpulkan. lficntangkan hasil perbincangan dengan J

rakan lain di dalam kclas mclalui persembahan .‘

multimedia secara kolabnratif.

Bmokular U-» ”
Mikrmkop cahaya

Mikroslwp imbasan elclctron Main ultrflbmlyi

Gambarfato 1.14 Contoh aim‘ mm

'\.‘ ..

1

Scanned by CamScanner

Scanned by CamScanner

"\

Kacaeatanfllflfllllll — <1¢'. .. H-|‘ .-, V- .~ ...:<=.~ v.-
__¢'?_._\- - ~_—~-' ~ , ~ i — ,- » - _ . . ‘- i - .

Mflgnntluna 1.} Q‘-I
(a)MahnaH0bahaghn0bpokl0bi\plasdlrIp|¢h flW“.IflI\i.§*
r_ ‘._ '
°lh89*3"Yi"9W"
lbiHal\md:soouounolahpornuuanIor\¢unp\
I

kornoaauuknnuyanqfldakuluu. __._, A_.i‘_ _'._\
1
/‘.

ll ‘.2 l \-

1n_ \.. 1.1_=9 .3 #17-‘J

*<z\\.~£*',w .¢""”
-Oil’
9‘. "L_—. ‘id_:a3 F
Kalaildu
1 J‘ .5
\ ._.\
O -.~**"'}
x‘-13v._ 6 >5 ,1’

7

Rujahl.2J

Cubau|1manmdndlnglnmlI\dFIfl|1.a
Adahharidadnpalnblnhnlnrrlmprhln
dengansarr\ajolas?JlkahdI:.ar\dnm||\¢&jp

Had Deria Pendengaran

Had deria pendengaran ialah had kcupayaan lclmg: untuk
mendcngar bunyi. Kim hanya dapal mendcnpr bunyi yang
berlrckucnsi anlara julal 20 Hz hingga 20 000 H1. Tding
kita ndak dapal mengcsan bunyi yang bcrfrckuaui di hm
daripada julal frckucnsi ini. lull! frekuznci ptndcngarm
scorang individu adalah berbeza. Apnbila um mcormg
semakin mcninglun, julat frckuensi pcndengnnnnya mcnjadi
scrnaldn lmcilkerana gcgendangtclinganya menjadi mmkin
lmmngkenyal.Antaraahtylnglelahdicipudmdignmhn
untuk mengami had pcudmpnu adalah seperti yug

-'Z- _ .1

Scanned by CamScanner

Kecacatar1 Penden g aran dan Cara Membetulkannyfi t1I dak berf““_gs‘.den

- n seseoran *_2_.~:.4@-|.\'

Kecacatan Pendengaran berlaku apabila deria gendengaraoleh kerosaian tehnga aklbat Janggalgtan

smei'mkrpouomrgaaimK'semcaac,aktaencePdeernadaenn.gparroasneslaPzlemn_nuyaaandalsfialhlaalarzz;imknuyaat Ymaundgabherdla1. bru€tlzlléan. M-IS3lnya,
Kerosakan pada telinga luar dan tellnga tengfl tel.“ _ Gegendang telmga yang

P€I11b€!‘S-ll'l&fl bendasm- g yang ltersumbag:1;}<j‘1:i?l;:t:,l11:;; de1ng8a“n menggunakan ubliat lzzltaupun

ahd k akan d skelpula _

l1;:11bed:nha11erl.(ierosakF:11:a(:i:l telinga dalam pula lCl)ll'1 sukar untuk d1l_'>¢tL11k3" ° Ea Yang

rosak dapat <libetu1kan dengan menggunakan imPla“ k°klea' Saraf audlton yang rosa maslh
-- b t t upun pembedahan. _ _

adalggzflrardlb:ootL?lY2.n1I(l:n‘§1:l?uln<l<eaIl1ggzgzlzgnta :10‘?/gsi d_an teknolo.gi dlapllkaslkan untuk

mencipta alat bantuan pendengaran yang semakin cangglh dan kw]'

-> -'> -

Gambarfoto 1.16 Kemajuan alat bantuan pendengaran

Mensyukuri Anugerah Pancaindera f

Anugerah pancaindera ialah satu kurmaan Tuhan Gamb“
yang patut disyukuri. Gaya hidup yang tidak sihat dan 7“"3
kenaya l)€1'lS1k0 tmggi boleh l’Il6n]C]8Sk&11 kepekaan
organ dena luta

Berdasarkan Gambar foto 1.17 dan 1.18,

' - nyatakan organ deria yang kepekaannya akan terjejas
_ dalamsetiap situasi
- huraikan bagaimana setiap situasi tersebut boleh
menjejaskan kepekaan organ deria
' - apakahalat atau langkah

beriaaadasa vans

. menjaga
kesihatan

setiap

Scanned by CamScanner

17> 2*:Fl‘ =_-1c <4"- :‘1i

\ ""“l‘“y-'1}.
.\ 1

.,- 1]~ .=x1|1-_l;iI.'\<1ln";glr-w@~'.~iy~ ‘K1111-';",<»'-"9'1i‘v.-,1 §{Z~1';_;_.’fv"§:1_1iri;.*' 1..
, r'=a‘‘~f.;~»:.;— 1; l 1~4~‘|~~.,¢/n_/~.H.1 ;, - a111. . 1. ..
,- -’/ lk. 1» 1,.-,. ', | ..1.‘ .. _ _
'
-~ ]~2>_.;..b_.x‘_..:$.;~.r‘,=1_::,.=711.-._._1'-:,r.Im1v4li.1\'-.‘::'a|{:~=3 J‘JV _ . I,-, — -,, _

.-f_;l:“.'.-.1112; '._;'....q1!ul.1qy<;/;§_i;vl; nzl,'_=4;- 1 ,~ 3 i 1

" 5‘ ‘ll'".»;:=1"<..9’.1,;'§..€l'§~ ',!:.i1'~‘..u_=“ » in-[W.

T-’ r ' ".>l.ln'.,—;\’<> 71,.ii--.~.16;]._;/.;-;:.</.1~ ‘/;.;i.~.-z ,;_.»;..i '5.; .11~._ W "

t‘:'..";§'I~.l'.' i>1»~1=.:@ 1‘.» 1-,
.-V-»~--Aw-2__,_..,_
‘=,1"‘>*i‘]'.' r'..{'; ' "1ilr.r.». M

.6: :\\|_. .! 79 , 1_-__-v,._-_-7 fi->;|L[;.4. _'1_.,'_(\gl:y;:/ ‘-5:,111‘/-(1":,__,.[,21ni>_‘ .
3i 2*1} |»-

ll ‘

. 3/4‘/1"l.Ul"@ (vi Iii-/> ri-1‘ ~'>;g|~.=.:n;~.' .-./r;»m'..'»|’;m<1_>;1,-mi

_, \». ll1~7'_1_1,; "m/..<;"1'1i<,u9i‘ " 7Z<--'~;‘ ~ 1 , .‘

~_1n..’5,/;_;_»;€/~,V l,'l~l(‘_.l!\\1_i"l

/1 W3]Z-_—.~"_11 IF".‘1_"=""'”lll1"1 ’ 1‘ Fl |\§~1"_.}5.{ llwl-.1 7"“ * ‘ .

- 4’: 1\i~'l Li; ;i1;*;',u!l 9 r~ 1 *1 .1-jran.-_-.j1 aY .7.'.~!1;f./.'1 ->.’1;<¢ =J‘.&l-

' 1.‘.;";~X\' ";_1,l,§fl'»1"';-,.1~",;..¢\ m - Ci -~ .;»_;1'l".Ll_§-.L'ZVl'\_,1.,i:4'_,:;13lr - , 1». ‘

I
-ir*|___

r" F - ‘ a a.
-_ !_ J; _I_ g‘ _‘

> _F \- -*—--

_a;_.’~-;'*'-_~' ' a —~—~——~~ .

‘n .H ._.F;. !‘ -.'\.»-.-~.--v;~@» ,.-.'-;~-,‘\.._~4.. ;‘—_LF'».‘./-L-‘_, ,~_.g~_.-‘._-_._'

.y

|
1
.| 1

_..u:-ii ,
» i 1 ~~ 1
‘JI-

'1

11
1|

1~

Scanned by CamScanner

__’ _>_;;_4; V‘__II_N: I __

Wu‘J___v’_A_, _F ‘v__ _uI

_,__

___ K'__ ‘_

_

/ ___v/V l _ l

___

_M_V_ Q_V__
___'__

_g

;U_

__

Scanned by CamScanner

w___ \1g‘_"M____m_IH_ \‘1II___ "_R_W‘,1__W__-“_4M__‘ILaHn‘ _‘K__‘J__g_I‘_)\‘\___;I I|_4_H‘ g_ l_N gY

__

_I

I‘1X"3'nf‘l4_1-?|:“.l‘!1~L\“n_Vl‘!i|4"_\1“’|:'/li_‘J)‘.

_‘\ .7__ _ _

i“l‘1 \

‘ lI‘l__‘
W_rM? rv_

_
\ Ty \__

Scanned by CamScanner

-.~~. ..~_-< <._ \.____,, _.. D .1... .
_ ...<-1 -|l-1

. _> \. __ .__._._..fl» - .__

; ,- ‘a-A '7‘/'.,\»\fl "\l:‘~\.. “

7" -/\. \.-/./In J‘:"1\.14..;. ._t5. /;~_a- r-:*_'

.‘_t':i3el'j A“: my

Scanned by CamScanner

11.11» l. l1.1|ig.;\.n1;;.u1 ¢l.m U1‘! .11. ll.:1.|~

I

Q § D ll~ , 1 4 Kapas lcmbap __ 1
Anak bcnih bcrakar lums
IIQ-OIU'OI’OQ‘llOl-'OIl‘lcl‘ -._ I ,

LI'IIII‘l'lO;II’l'n'l0a‘¢ Q u - -4‘-

I Kasa dawai

1D 11.1. _ Air .- , ,_ .

.~;_§g_-r.:E.7.I._‘-,i_:,,l‘_T' Kalsium ldorida iii?‘ a-.1‘3-3< ;-_ ‘:90-_ :_ '{a‘r 7IQI~t.
kontang
T14 airman.-_".'1'_41 l
X

Rajah 1.27

Kesimpulan 1
Adakah hipotesis diterima? Apakah kesimpulan eksperimen ini?
J
Soalan
1. Apakah rangsangan yang digunakan dalam eksperimen ini? 1
2. Nyatakan bahagian tumbuhan yang bergerak balas terhadap rangsangan. l
3. Apakah fungsi kalsium klorida kontang di dalam bikar Y? l
4. Adakah bahagian tumbuhan di soalan 2 menunjukkan hidrotropisme positif atau
| negatif? Jelaskan jawapan anda. 'q
’|
'I\1mbul1an perlu peka terhadap rangsangan seperti cahaya, graviti dan air supaya dapat
bergerak balas dengan sewajarnya dalam menjamin kelestarian dan kemandirian tumbnhan.
Mengapakah lumbuhan memerlukan cahaya dan air? Nyatakan satu rangsangan yang dapat
dikesan oleh tumbuhan tetapi tidak dikaji dalam Eksperimen 1.1.

F ototropisme r

Fototropisme ialah gerak balas tumbuhan Gtuammbubhaarfnvmtoe1n.u1n9juPkkuacnujkbtdoatrnopdiasumncp0$i1'§fl' -
terhadap cahaya. Pucuk tumbuhan
menunjukkan fototropisme positif, iaitu
tumbuh ke arah cahaya (Gambar foto 1.19).
Oleh sebab tumbuhan memerlukan cahaya
untuk fotosintesis, maka fototropisme
positif memastikan pucuk dan daun
tumbuhan memperoleh cahaya matahari

Y”-"8 m°n¢“kuPi unmk membuat makanan
melalui fotosintesis.

Hidrotro_uisme

Hidrotropisme ialah gerak balas
tumbulmn terhadap air. Aka: tumbnhan
menunjulckan hidrotropismc positif, iaitu
tumhuh kc arah sumber air (Rajah 1.28).
Hidrotropisme positifini membolehkan
aka: tumbuhan mendapatkan air untuk A

dani .

1. 7 . .»- I/.-7 ..'~=1L.;]
!' ‘ , vv -> |“'i_ 59;‘ 1".
- Q AI u_ I. . .. ! '.
_- _ y A |_ _ :".l||lL;-

Lg. 1.’! H‘ A‘ 4’. _ fl , vi .
-.r.. ~- 4. u..-_. ;.- - ~ ._

Scanned by CamScanner

Scanned by CamScanner

_H _ - -,___. __.. T..."-,0--q;-1.-\ --nmw‘-—u

(~.__;~. Bab 1: Rzmgsangnn dan Gerak Balm;

3-'

".i’_-_ 4... ‘\.. ,. Ii '

Gambarfoto 1.21 Gerak balas nastik pada daun pokok semalu

- ,A 1. » 1 ,‘ , , -‘ »
IQ‘. 3} "2< ,
I 2‘. ,L--J‘-‘IJO‘ ,_,. Yy. .. ,. F4 '|.@' - - 3~.}
.-.-EJ§»‘a?--;‘.}“"f‘."\'I~‘2\Q
1''.‘-:_‘’.;' ‘ 5‘, " -~. >1 ' .‘ ->5‘ n~,.‘~
’v ‘s. \.-‘Q 4 :' ‘w
"'.-1
Z.-,

oi. L‘ O Menyelesan' kan masalah tentang gerak balas tumbuhan dalam situasi 0 KBMM
bb
- Aktiviti inku
yang er eza
Gerak balas tumbuhan terhadap graviti bumi J__ ( "'-"-

av‘ * dan tempoh disinari oleh cahaya matahari dalam
I 2r I.,‘v- sehan' mempengaruh|' pertumbuhan pucuk dan

1,“;- akar tumbuhan yang menjamln ke|estar|an dan
kemandm..an tumbuhan tersebut_
»_
DI' St.esen Angkasa Antarabangsa ISS ..
‘w Q.A (Internat/onal Space Station) pula, ahli sains mengkap

» ‘-

-/'

.»2= ‘- ¢

1- 35;,

pertumbuhan tumbuhan dalam keadaan:

f,_'.',:;0 (a) tidak ada graviti

T_f-'_‘;» 0 M(b) tem_ po_h ma7s_ a te_ rd_(edah_(ke( padNa cahaya mataMhari \ Gambarfoto 1.22 Seorang ahl
_' _ * _..___ sai_r?s yar?g sedang menjalankan
it- 1‘
1:}, Arahan

2'3“. 1. Jalankan aktiviti ini secara berkumpulan. kajmn dz dalam ISS

"4551: 2. Kumpulkan maklumat tentang hasil kajian ahli sains di Stesen Angkasa Antarabangs

ISS tentang corak pertumbuhan pucuk dan akar tumbuhan terhadap rangsangan

' ' ‘. (graviti dan cahaya rnatahari).

3. Bentangkan hasil perbincangan setiap kumpulan melalui persembahan multimedia.

1.3 I ’ .4 ff 7;‘ .

1. (a) Apakah tropisme? .

(b) Nyatakan jenis tropisme terhadap rangsangan yang berikut: V

(i) Sentuhan

(ii) Graviti _‘ ‘ W

I (iii) Cahaya K‘ -$1-‘H’

'-;}-v. 2. (a Bahag’1an tumbuhan yang manakah menunjukkan: Q

i (i) fototropisme positit?

(ii) geotropisme positif? ’ _ I , ‘V
. (iii) tigmotropisme positifi’

, (b APakah kcPentinBan hidrotrI oP‘isme_ kePada tumbuhgni’,

_J§§ya;taksaantu pejrsainaéfiidan ‘satu p¢rb<-";zaan;v

Scanned by CamScanner

Scanned by CamScanner

Huh I: I(,|||;j'..||»;;,||| rlnn tn-mlr H.|I.r.

Iadual 1.3 Perbezaan antam penglihatan stereoskopik dengan monokular

Pengllhatan stemoskoplk PanqllhIlln.m0n9K§l|,lfd "

-_~ 7 —- ——#+*_ a — ~*—1'__ :1

Kedua-dua mata terletak di hadapan kepala. Kedua-dua mata lerletak di alsl kepala.

Keluasan medan penglihatan kecll. Keluasan medan penglihatan bout. _ " ~'

Medan penglihatan yang bertindih banyak. Medan Medan penglihatan yang tidak bertindih atau

penglihatan bertindih memberikan penglihatan bertindih sedlklt sahaja.

dalam bentuk liga dimensi.

lmel tlga dlmensl yang terbentuk di dalam d Ime] dua dlmensl yang terbentuk dl dalam )3,

medan penglihalan yang bertindih membolehkan medan penglihatan yang tidak bertindih

jarak, saiz dan kedalaman objek dianggar dengan menyebabkan jarak, saiz dan kedalaman

lebih tepat. tidak dapat dianggar dengan tepat.

_ 7 ~_,__, _ V __ _, _ ______,_ _ ‘__v.,__ ____ .__...___.,_...a__._ _.. _‘ _._..-_...._.

Keupayaan menganggar jarak yang baik Medan penglihatan yang Iuas membolehkan

membantu haiwan memburu. haiwan mengesan musuh yang mungkin datang

dari mana-mana arah.

Manusia dan kebanyakan haiwan pemangaa Kebanyakan haiwan mangaa mempunyal
mempunyai penglihatan stereoskopik. penglihatan monokular.

Pendengaran Stereofonik Sumbcr bunyi M)

Apakah kepentingan manusia Rajah 1.31 Pendengaran stereofonik -=:_
» dan haiwan lain yang mempunyai
.‘_ |~> .r—|4
sepasang telinga? Pendengaran 1|:-|'||:|": ';_"J‘|
stereofonik ialah pendengaran dengan
menggunakan kedua-dua belah F1
- telinga. Pendengaran stereofonik
membolehkan kita menentukan arah /-it
i bunyi dengan tepat.
Perhatikan Rajah l_31_

I. Kepentingan pendengaran
F‘ stereofonik bagi manusia adalah

untuk menentukan lokasi sumber
bunyi. Pendengaran stereofonik
membantu haiwan pemangsa untuk
menentukan lokasi mangsanya.
Sebaliknya, pendengaran stereofonik
juga membantu haiwan mangsa
untuk menentukan lokasi pemburu
dan melarikan diri daripadanya.

CABARAN
M I N DA

Bagaimanakah telinga berfungsl‘
‘_pengllhatan' bag!

_w ! ‘K ‘_

r ' ,' ' . ." . -'T.,-__\.=q-I
. I -' P . ,1 ‘D-
. ’ >1‘

._'".-- _'-. _ . '-. ._: 4 _ __ _ -_-A-;';‘_-:1-\'T»4;‘z'z

Scanned by CamScanner

__ i:s1\ ___Uv_‘H
___v’- m__‘_‘'_A_m_
_wL_‘_HV_ W__~a‘_EpOTNfLy‘‘__$“E1WAGWJ I_F’ ‘F-O?
\J;_Q_V
HI-i‘ ‘__Fv_V__
_3_{CA I_“;_

Scanned by CamScanner

..,,i,_h
_.r .. I.
' 1. '|- "" “'1!.~- _"- _~ _
, 1-
air 1»_§»»‘f-_~-__ -_ > __ ___ __

} » /

* "Ni";a 4- Y. \.‘~|.l;i..'|l"lI"s.l!-i-_'nn!l»~‘;..¢¢=\":M\\. 1., |-"nr ,‘Ma{S!U;;‘;@; M

*~"/1 .I|1| n-3 fin

‘.:4,. ‘\ h~‘w\v m~»¢r.,,,1l_\, 1.‘\;:,-‘nu!’-/. W >_, Er \~.

\ W H M!‘ V -~.1\.' “ lg‘ \ v1‘1‘}b‘ ‘\-| {|),",‘;').‘5M“ ,'"3~. vr‘<‘ "|l'‘1- my, ‘.

‘‘ a \ M Y-‘ ‘FM “LvV‘[\ “H "\ >“| -,; u-J y 1 H ' V. ‘I _.

- »‘ \‘ Wt‘ " 1,|~q\..\,- M‘ Jy ' ~‘
' \, ow 1 ‘\ IF \ ~i\:'.

,‘ ‘

LilTi§;1j~§-§§§l7§_i‘7 '

M‘ ?

i‘4;5;"'5 4_/' *2a~<<;1»..,;Vy_|-_ ‘r"1!‘

' =y/ ~

_ ~~,~i‘-. .f
‘Qy
Cl TI 19l ‘:11

._ 2.‘f'L|-—

. :.\ _£

i I

I ]'r_.| tr_-*\.-h-in7=;3_*IT* ;;fJ
z!._‘_-_-. ,'“|'_,__ ,__—, __ M

f~\fi<\ti1vfi\i;n

H. L, UI: 1 \w- ,-—l.<, |\I‘ - -»~:\ » - r.
' H11‘ ‘£14 <7 Efwi ||"\fl‘_vL|.;,_ ,-.g—‘:}' _[,‘, lqk M‘!_H:_i .‘H ,-

‘U.,,‘,\ O |__

.J \\\ \ ‘ '\ 1 - -xv I am-‘:"!p‘x=“>g>\,~|'H
- H“

. _._ .L -
\ .“‘5"“'§ ‘ W “- 14"‘“P'4Ti‘T;1|-'1nr|v‘vi‘*‘HM nl|“1'h;~-‘>1
* ~\ nnvi-~» I‘ w! I A1-M M1.» .. ~ \'l\ (<,--M
L. .,n. ‘-- \

*1“ '~ ’- ~ * -'4' y- * 1\»a;,\-_.r‘;*».:;».<@ :*\.~\;m

lA i H‘ ‘C “ " '7.‘-\“-‘1~‘~‘I\ H ~"|'1"‘-1l"\:|-1 Ak 4 ‘

‘~ \ M‘/1}_ \‘..,‘

A ,\_,_r4u

Scanned by CamScanner

n

Scanned by CamScanner

F) — Rez1i:e.1 fiasmo 4£,1<5"::~.:<.=m-v:¢§;z:;

- 'v‘

r“1._,.__f;_,~. C» _, ~,*f_j;_ _ _ . v.~,, 1' 7 - ,_.
_ ¢\,.<__'-_;¢-. . , ,v

K\

Scanned by CamScanner

Scanned by CamScanner

5 Rajah 3 menunyukkan slruklur kullt manusia. ) l¥.|l> I Nu1;_s|1agn| dun ( u

E‘-1E-

,‘oq5.u-', -0.>'2~“' , ' =- gquQ-,w; ‘' ,""1‘'1-'I‘ “ WIQV1. ‘y‘v(“0h":

~.-_;_a' '<.l.b_ =v 4,5‘:
f; ;8,@_=, y'_§;€§;.;9,g>, ._-,> ..-1' \ '\"’\.Q‘$15-.1_:-~7/‘-.s2<-}‘-><x_§'_;l9_b_.'<1 'l\,"‘';~_5" '-‘Ta-€:%
Q"Q-‘F“‘.90
..,'».=:¢.-:~.-<.-¢a:¢r-,€-f:°5»:¢:.*L; -
',"YP‘ - O0:EI“‘"'0.O,j'‘..I-.:\\.§

Q0‘.90In9 if
IL-_
Rajah 3

Label X dan Y pada Rayah 3
(b) Jelaskan mengapa hujung Jan dan bukan tapak tangan digunakan

slmbol BI'3lll€
Mazlan mengelas an hdah sebagai kulit yang mempunyai reseptor rasa.
Adakah anda S€tU]Ll dengan pengelasan lidah sebagai kulit? Jelaskan

Apakah kepentmgan dena bau kepada kita apabila berada ch dalam
Berlkan satu contoh
(b) Mengapakah anpng dalam unlt polis dapat dilatih untuk mengesan
yang terslmpan d1 dalam beg?

Nyatakan dua gerak balas tumbuhan yang membantu fotosintesl
(b) Bagalmanakah kedua dua gerak balas tmnbuhan di soalan 7(a)

(a) Nyatakan Jems pengllhatan bagl seekor heY lang. .
(b) Apakah kepentmgan Jems penghhatan di soalan 8(a) kepada

0 s!(?A

Pak Dollah yang mempunym masalah rabun dekat
terlupa membawa cermm matanya semasa sarapan
d1 sebuah warung Anda dlkehendakn Lmtuk
mereka benmk satu kanta bagl membolehkan
Pak Dollah membaca surat khabar Reka bentuk
tersebut hendaklah menggunakan bahan dalam

\. _V‘ ;r" :-
..
'.:|~_
,

, H ‘z-_.
." __ ___".-' ~_ ‘Li

Scanned by CamScanner

Scanned by CamScanner

I G Mm e _mS m ASVA_7L4_“ \Mg<agn‘ >_ LA
¢_\ \!‘Z/
_I1I _“v_N|_i’_:f' _ H‘I/
Ay/
_A_, I

v‘Viu‘lqu

_UL‘:

NJ _>_‘ ___‘__r‘_-"__I_ __M__H__HI_ D _4,“,_V,‘_
.

__ _‘5_

/I I‘ _KU‘_‘:‘;_‘ _I_|_,‘vI‘I _v__‘\k' w
_‘‘Ml_\_\~__v__ ‘
_v___‘'b AMg ____k_‘%?__\I‘,'qr_>’§ I I_MK\
“K‘y_"_“__.‘\W.V\_I_~
K\ E_)
\_\__[_’ \L__\ _
‘_‘'
‘’
um
W.‘ .

0“_'_>‘__

__

Scanned by CamScanner

‘H. \/

. \ \ ___
\\
|./ I, W{n, ,
\\

\\

y "J /F -
-6} k‘ (‘yaxg
7

~ _(,-LL‘ : = @("§F,~»_*J_'@,-~l1.i‘»V"'",_‘£‘iTL§l,1-‘=.,.k<.~1_1,ir:",5~*. -

_ ,3v“}\‘M-»y \ ‘, '\ V‘ . I, l?1'_P‘TI.=§’r\i)i11’=jLI'@l.t[4=j.1fi|q€‘_t<_’:_1.'_>.)'_-=-.\‘|‘1 :

y JV 1J J 4fl.<;L'5-;1fl”l€¢:1_"..@_ -

__ A_'_l.''_,-; 7 //' Larinks - I Y:

K _‘/‘Q

/;:"f_;,'1:’.:.‘H _ 5-’ Q y‘ ri _

___ //' \ Otot
>.‘q
.
u'

L //J b /V’ interkostal

J ‘_ ‘ '_— -% ro '0

TI T T 3'1-=-._~§;f~-;y_ Ty xv. .;\'y ;_‘ W
k \ . __‘
ML ,\ ._

-i. \\-‘_:_r\>.; _.
-_"'\~
“* ‘-
_- ~.|»- .__f-‘. ,.
'._*-(-1.<_----34_;)|-?-by' F~ -_»,\\>»'7»-=‘-‘*'i7Im_.i
1-;f‘ './‘- ,’/ _ ‘ \§':"‘l‘_
F-
plfi ‘ A I d4h%‘?-»if); ‘ ‘Q'1; ‘ Er \ *_' ~

*l‘@§-111*‘ Y- _B;§ . . -. . by '\

‘J ‘uulrn , “ 'y,| ' | ) I/I‘ _

. .,_\ —~ -_‘i Chg,‘ x ‘ ')

'_,(».<,,.-f}_1u_..qg;§_;a,_r|__T_)_,.:_\| .% / L41‘;

~_- ._A.b_______/1 /. ‘,\

I 4’
A‘‘La% ,\ 1 ’ \.

i‘;(::1rf:)'._:>'r§]I) ‘1 N

**.;.(=. 1

Scanned by CamScanner

'" KBMM
I Aktiviti
stmktur ssstem resplrasl
mulumedaa daripada hasil kajian anda. Peflqqllflflflfl
t°|<"9|°9i

|_

Mekanisme Pernafasan

Cuba anda menarik dan menghembus nafas. Dapatkah anda merasakan udara masuk dan keluar

melalui hidung? Letakkan pula tangan anda di atas dada. Sedarkah anda bahawa dada anda naik

dan turun semasa bernafas?

5E Laluan udara dari hidung ke peparu adalah seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 2.2.

i

s Lubang hidung ' Rongga hidung Farinks _'

L

Rajah 2.2 Laluan udara dalam mekanisme pernafasan

INFO SHINE KA F_

Kebanyakan orang ‘la 2_Q(8 xI
rnemandang remeh ___‘ ‘,__._A _,

tkpeuerrmhaanadgfaaspSaaandsasp!eebhkainhgagwaa = “‘ 'nmJéx":nb"— w' : Penarikan nafas dan
penghembusan nafas
mereka sebenarnya
“As

Adakah anda sedang' if L_,!_.1, \

bernafas? Dalam dunla zI _'; x

kewrgasan, konsep \j>_ : ' */Y

‘ dan teknik pernafasan

V809 betul rnemainkan

i Deranan yang penting (
untuk menjamin

i~~K8si\atan fizikal dan mental manusia. Cara bernafas yang betul

I prestasi anda dalam senaman atau acara

acara angkat berat. J

L~'%;%

>;m‘

Scanned by CamScanner

‘-

0 otot interkostal mengecut dan menarik sangkar rusuk bergerak ke atas dan ke luar seperti

yang ditunjukkan dalam Rajah 2.3 (a).

0 otot diafragma mengecut dan menarik diafragma bergerak ke bawah dan meleper.

- pergerakan sangkar rusuk dan diafragma menjadikan rongga toraks lebih besar dan 1

menyebabkan tekanan udara di dalam rongga toraks berkurang. 1

~ tekanan udara yang lebih tinggi di luar memaksa udara masuk ke dalam peparu seperti yang

ditunjukkan dalam Rajah 2.3 (b).

INFO SFIINS

menelan bolus dan bernafas =._-_.-_

Semasa menelan bolus Semasa bernafas
y __‘4.—I_
M _-_.__i__._ai_._. Ep1glot1s

'_I Epigloti(B
‘J 4, ke atas

wt

‘~= .2 Bpiglotis Trakea ). Trakea
1 ' 'ke‘b;awah terbuka terbuka

Pf Ep|glot|s na|k ke
atas menyebabkan
Tgakea tertutup trakeaterbuka

§gmaaa.bolus ditelan masuk ke -,;_- - ._._-

Scanned by CamScanner

' \\ ‘W" \ | ‘I05:
I

-M~5{1h:;- Y =_ . _

" I:I3; "lq,\cu*”..;‘~.~-::-1::1:)"""T:T*\*-"T"~

my

4» Sangkarrusuk
bexgerakkebawah)
.4l"~ dankedalam

- > \ lsipadurongga
W\ . tomks berkurang
»_. ‘R Sangkarrusuk ,‘i
- 2* 1' ~ 5
. 1,
\j~ »'I
‘.
1 X41--_.__>
6=1» "3
_.-,2-é.—:"$ yo 11
1' W 1

4

D'afra Diafiagma mengendur
dan mclengkung kc alas
I‘ ‘ '1“ "|T\->' H1 H

'5; ‘r 7

g !. _ g y ,__. J‘J. _-\_ ~.

'' I '_' .' '1" :

S.3 A kt i El PAK

W

, __ _;._, _.‘ _

_r _

' @,"7|:~.-1z.;~,\T'~1;-,4.

M _'\ ) _ v 7_"\_-75;)’ §; 1 L}! t3}~‘T |_|4‘,
i‘ .
, \ -j ‘,w|‘v._,\_,7.rf~<'.-'-~->*.'))‘ 1' :‘;..“'

_‘ I

v r 51'j " ~51?)

, - \1'."" F-‘»',_;}":}>_'(;F?3,iR >1-211"r§1i~<‘s4%=:a‘*§:nn? V

=r" ~\,11_, W,.~’-i".>;<,5__'-‘ 3

)»-'T1 >:;_i“‘“T__!,
' \-; J

Scanned by CamScanner

yI _ (‘J-I A... >> _

g . (_ -5 Z»; ;j_a @123‘ Igglmag @511; ~
K Ia ~"~anJ ,/imp‘;

<—\
<¢/ a

1.
I

Scanned by CamScanner