(\
\> 7
11_ Catatkan suhu maksimum atau min‘ .- -
12. 2UlSanpagtmIaangSkearhbu7k hniantgriguam 1h1iddreong9eannmrkYa:rJbi§org1g1gyafinngtI'tLnfrnca|aparu| tdaanianmatr]i.uamduah"idroksida dengan
Pemerhatian Natrium Garam Asid Asid
hidroksida ammonium hidroklorik hidroklorik
Bahan tindak klorida dan air dan larutan dan natrium
balas dan air hidrogen
natrium karbonat
Suhu sebelum hidroksida
tindak balas (°C) I+
Suhu maksimum
atau minimum
semasa tindak
balas berlaku (°C)
Jenis tindak balas
Kesimpulan
Adakah hipotesis eksperimen ini diterima? Apakah kesimpulan eksperimen ini?
Soalan
1. Apakah definisi secara operasi bagi:
(a) pembebasan haba dalam eksperimen ini?
(b) penyerapan haba dalam eksperimen ini?
2. (a) Apakah yang berlaku apabila bacaan suhu pada termometer menjadi maksimum
atau minimum?
(b) Terangkan jawapan anda di soalan 2(a).
3. Nyatakan kriteria yang digunakan dalam eksperimen ini untuk mengelaskan tindak
balas sebagai:
(a) eksotermik
(b) endotermik
4. Senaraikan tindak balas eksotermik dalam eksperimen ini.
5. Senaraikan tindak balas endotermik dalam eksperimen ini.
6. (a) Bagaimanakah kejituan pengukuran suhu maksimum atau minimum dapat
ditingkatkan?
(b) Terangkan jawapan anda di soalan 6(a).
*fa~>: KPM
Scanned by CamScanner
ri-
Y..'».;.
Contoh Tindak Balas Eksotermik dan Endotermik dalam
Kehidupan Harian
Amara contoh lindak balas cksnlcrmik dun tindak balas endotermik dalam kehidupan lmrmn
adalali scpcrli yang dilunjukkan dalam Ciambar iulu 5.2.
_ i-X »-~/-» '“‘”' "“"“‘“
__--- ‘ ii ‘_:'V.
.',j'\:--> Q‘ I
-~ ‘ 1»,‘_\.’.
1 ~;,-,~’.\e§.-.‘»U ‘§‘ ‘i
Hi
"£1p-‘ l-;. '
‘i~_>;~_I _('4_..‘ .' §
L-
:55 i - ~ iV ;c‘Y," I *‘
i
_. i 4‘. \ 4
"4. -.
V\
.,~_;,l,> 7 Y.
l
I‘ -J;-., " -/R-.
U7‘ ;=.':' ~‘‘ fV
i-..._. - <" 1A
I -
. \! i JI
? ff’ _ ) !\,_
I ~2
-41.
s '5'
.5 _
v~. _ viii» A_.q_._-*_ . I“~*3__ K
..‘-i’
I
I i 9"’. S9“I~‘_\‘_~
J Pembakaran bunga api Fotosinlesis
_ , ._ r_.._,_ _.,_._..__+-—-.1IiIb7------- --av-W. __ ,
L, _. ‘:1 '_ “ _'.\::: ,.-' _' , - 3-
-\ .' *"““'
‘._1-‘~
‘. I
i
P _ '» ,_
‘$214? VF,’ “"
iyl 1 1
§’>~~.I "~‘_;.";w’t‘ 2 .-,
- i;'~ I
'\.
i ,_€_4-A—-4
Membuat kek Respirasi
_.-_.-_ __,_ _, _,_ ___ fi___T,__.______ _, _ ,+_,‘_...,-7 -'~ """ ‘W
Gambarfoto 5.2 Contoh tindak balas eksotermik dan endotermik
Berdasarkan Gambar foto 5.2,
- contoh yang manakah merupakan tindak balas eksotermik?
o contoh yang manakah merupakan tindak balas endotermik?
LQQ
KPM
4
Scanned by CamScanner
‘l_\__ __
Mereka Bentuk Bahan dengan Menggunakan Konse Tindak Ba |
Eksotermik dan Endotermik bagi Menyelesaikan Magalah dal am as
Kehidupan Harian
]a1ankan Aktiviti 5.1 untuk mereka bentuk bahan dengan mcnggunakan kons- ep tindak ba|as l
eksotermik dan 61'ld0t€fI11ik bagi menyelesaikan masalah dalam kehidupan har'ian i
- -A '\,. . -. .'
‘§_" \-.‘J11 1_-.4
Mereka bentuk kejuruteraan bagi menyelesaikan masalah dalam PAK@@
kehidupan harian
KMK, KBMM,
Arahan STEM
‘_I, ‘I. Jalankan aktiviti ini secara berkumpulan. Aktiviti
" ' 2. Kumpulkan maklumat tentang proses mereka bentuk pembelajaran
' ; kejuruteraan bagi berasaskan
' ' (a) menghasilkan bahan untuk melegakan kekejangan otot projek
ii?
,4
L ___,____i___i__ ___ _____?___
,'/ ,___,‘--" ‘ _'\ -'~>-i-.\_~' .. _. -' ". _~ .4 ,_. -,@=-n-—..-—--'~~~~'~—~__.r->»=
(b) menghasilkan lampu kecemasan ketika bekalan elektrik terputus
1‘! ——
4.
=¢-»""""‘=" ' ' ' -' - .~.>1,.-¢-=.-.-»-'"-"~~~~1_-~-.-
'
(c) i membina bekas yang boleh mengekalkan suhu yang tinggi atau renda h
V’
'#% '“*“"”“""**‘m'agWi#9‘=9s.,qqQ,¢—nv"’”_’~‘"--*~’*“4e
"3"T“"5k5fi maklumat dan hasil kajian yang kump ulan anda peroleh dalam bentuk folio.
Scanned by CamScanner
'2 - prektis Fob-niatii 5:1 I
‘ 1. Definisikan jenis tindak balas kimia yang berikut:
(a) Tindak balas endotermik
(b) Tindak balas eksotermik
2. Apakah maksud termokimia?
3. Mengapakah suhu bada.n kita meningkat semasa melakukan aktiviti fizikal yang Qrgas?
4. (a) Nyatakan satu contoh masalah glolaal yang disebabkan oleh tindak balas eksotermik
(b) Berikan satu idea untuk menyelesmkan masalah yang dlsebutkan di soalan 4(a)_
5. (a) Nyatakan jenis tindak balas yang paling baik bagi menghasilkan bahan untuk
melegakan kekejangan otot.
(b) Terangkan jawapan anda.
,4"S o
wfl
ia/ah
I
Kalian tentang perubahan haba semasa tindak balas kimla berlaku
I
dengan
I
'ké'*1pe'rs9l<if&I1Bn I Haba diserap dari persekitaran
dalam dalam
I- I
ba_las;'éksote* rmi|g "findak balas endotermik
-_- ;~ ‘.1 . ._ _ I . i. -
Sepeffi dalam proses seperti dalam proses
.Y I I
FEembaI<aran kertas, Fotosintesis, membuat kek, pengekstrakan
létupan bom, respirasi, besi daripada bijih besi, melarutkan
.;;;§pbU1ralan'_a5id dengan) alkali garam ammonium dalam air
I I
yang menyebabkan yang menyebabkan
I I
Suhu meningkat Suhu menurun
I I
dalam dafafn
' ’ ""‘: =-5 'f"‘,'-,...-;“=4v»'
Scanned by CamScanner
l Bah 5: Termukimia
’ ~ 1 R'. e¢ fl3k' '°K"d""'I ’ -.-Q-.,a
v1- -u:»;\‘4'.,I‘,(i»i:i;_
_,
A I.'3iK“;£-E-‘)i&H’F¥w§ ..ESfi"‘:k _‘ ' ‘ _ 7* _-L-§ §ZI,“3;-».'+_»,A.._1-I-'.
'7 Selepas mempelajari bab ini, anda dapat;
(L Tindak Balas Endotermik dan Eksotermik
(ti Mendefinisikan tindak balas endotermik dan tindak balas eksotermik.
‘ V [J Menghubungkaitkan perubahan kimia yang melibatkan haba dengan tindak balas
I endotermik dan tindak balas eksotermik.
é [3 Menjalankan eksperimen untuk membanding dan membezakan tindak balas eksotermik
' dengan tindak balas endotermik.
; Menjelaskan dengan contoh tindak balas eksotermik dan tindak balas endotermik.
I l___>I Mereka bflntuk bahan yang menggunakan konsep tindak balas eksotermik dan endotermik
i bagi menyelesaikan masalah dalam kehidupan.
I‘
Praktis Sumatif E
Iawab soalan yang berikut:
1. Terdapat dua jenis tindak balas, iaitu tindak balas eksotermik dan tindak balas endotermik.
Padankan contoh tindak balas dengan jenis tindak balas yang betul.
(a) Pembakaran petrol O
**-if
(b) Fotosintesis O
! '
(C) Respirasi ' 0 Tindak balas eksotermik
(d) Membuat roti O ¢ Tindak balas endotermik
O
. -‘_'-' "*"
(e) Peneutralan
,
(f) Pengaratan besi 0
=p-nu---—-——1'-Z
. 2. Gariskan jawapan yang betul tentang tindak balas eksotermik.
(a) Pembakaran ljlin ialah tindak balas eksotermik kerana haba (dibebas/diserap).
, (b) Tindak balas eksotermik dalam badan kita (meningkatkan/menurunkan) suhu badan.
if I (C) Tindak balas eksotermik diaplikasikan dalam pek (sejuk/panas) segera.
_ ~ (_d) Membuat kek bukan tindak balas eksotermik kerana haba (dibebas/diserap).
1-
E2
KPM
k
Scanned by CamScanner
1'}~\
1I
3. Selesaikan teka silang kata di bawah dengan jawapan yang betul. -='.-:1_-*'~"Y~.?{
I’
(d) Q1,‘ Melintang
______ (a) Kajian perubahan haba semasa tindak
-,-_._-.1
7-‘ balas kimia berlaku.
-—-- (b) Tindak balas endotermik yang berlaku
I.___..;
_____, dalam tumbuhan.
(c) Tindak balas eksotermik yang berlaku
dalam haiwan.
I r.....__._.
III‘ M I I "I I
I (F)
._.._T,_..__.
ii-——-iI ____¢,_....,
""I I Tn |""" i IASY I I
iii 4_.i-,1
“’IIIlIiRllI
Menegak ___J
(d) Alat yang mengukur perubahan suhu
semasa tindak balas eksotermik dan ’__*
tindak balas endotermik. "-"
(e) Tindak balas kimia yang menyerap haba dari persekitaran.
(f) Tindak balas kimia yang membebaskan haba ke persekitaran.
4. Rajah 1 menunjukkan susunan radas untuk pemanasan kalsium karbonat.
Kalsium r I Air kapur
karbonat I
Q
Panaskan Kaki retort
i
.!
Rajah 1
" Adakah pemanaéan kalsium karbonat merupakan tindak balas eksotennik" atau tindak
‘A jawapan anda. Q ' y' g . ‘
aaFi‘i. < I c_a,-;.‘ L ' 91;,-7
< 4.4
Scanned by CamScanner
Bab 5: Termokimia
-F".-\_ Bezakan tindak balas antara as-id hi-droklori.k dengan natri_um karbonat dan tindak balas
antara asid hidroklorik dengan natrium hidrogen karbonat.
Bagaimanakah kesan pemanasan 8] 0bal dapat dikurangkan melalui penanaman
semula pokok?
(3) R 31' 3h 2 men‘~m‘J"kkan ti-ndak balas termi.t, i.ai. tu pemanasan ferum(iI) oksida,
serbuk aluminium dan pita magnesium
I
I
I
I
Ir
i
I Rajah 2
I
I Adakah tindak balas termit merupakan tindak balas eksotermik atau tindak balas
endotermik? Terangkan jawapan anda. .4
I\
(b) Rajah 3 menunjukkan satu aplikasi tindak balas termit.
)-
’.
_v.-_~—-A.1-_.v-na.-_<
5
.Q\.
I
l.._f_,.=_,.=
IE
i-
I;
Rajah 3
117-".‘-;fi;:~
Huraikan aplikasi tindak balas termit dalam Rajah 3.
,I,-.K_‘£PM52 ;
if}
Scanned by CamScanner
Z
.. 1"
3- Rajah 4 menu ‘ukkan ck anas 898*" dan Pek sejuk “gem yang digunakan di hos
untuk melegaknajn kekejPangaPn otot dan mengllfangkan bengkak luke-
‘
P -§E_P‘£m./1/ r //
’Zl£',{'$
Rajah 4
Dengan menggunakan daya kreativiti anda, ubah suai' d‘an bina Pek panas segera dan
pek sejuk segera dengan menggunakan bahan yang berikut. Terangkan-
3-"
.-_-.
Dua begplastik , _ _(
I-nipis (saiz:.=.ke6i1)»- D i '
' .,’~ h
i-_._ ,_} . . ' .
4:... 1-_ '...-4:
"II;I.m.iL _ g »'
~[‘=:_ I '’ ~
P» I -\ I‘
_ -I _____-
4\ Scanned by CamScanner
TEMA
solar djgunakan untuk menjana tenaga t.l€l(ll‘ll\ Apakah kepentingan penjana
W fiaga elektrik dengan menggunakan sumber tmaga solar di Malaysia?
.4 ';‘I I
it . '-._ '-Mil
Berdasarkan imdang-undang di Malaysia ‘é='-u~' I
pemasangan alat pengesan asap di
bangunan seperti hospital, hotel,
pasar raya dan bangunan pejabat
adalah wajib. Alat pengesan asap
lazimnya mengandungi sedikit bahan
radioaktif. Namakan bahan radioaktif
ini. Apakah kepentingan mengendalikan
bahan radioaktif dengan efektif
dalam kehidupan harian?
Scanned by CamScanner
Elektrik dan
Kemagnetan
aell i ll ‘l
~47 -' \" J»
- ~-'_. ‘_;,. ‘I J
fl.t¢’_;'. _;r.‘-5:,‘ Tl,,:— 1'
w
I-
.I—i;
£
-2
/
P Penjan an
.el_e.ktiili
Scanned by CamScanner
ll,_ ~~—-_A~ "~a...'C'‘ba. \I'~- '\-.»1-t<--' il \;.-:..:*2\. \-.'*\_..~:."..\-.~1»CG .< \| .‘\4~i‘..‘v\\|‘\.|.l ‘»_,
/f:_, r‘ .
avg .13 lifli’ : A;-\ 3Q_ ,2"'\'~— ~ I \»O"\-‘ ,
‘ ‘““" I“ ‘: I »;3~ ~--M1’ .*:- -dad f‘.;i'\,Gr\<' L\‘:dG.
v»>~
\~4a /H7* -:>'-;<~.-1" -:-no-- \t»:—.>-:~l a- 3:_.Q:.f "‘.€v"-_5U‘IcI.'\'.~‘..": f6I‘,§_Qj c‘.~;"~\('I-\
;‘.'"'w H-i;_.~ _ A '__ '*‘-1"‘; 7 )_ ".1 FJq~< \1\1,‘"l ?9'>.=.g.a eiekink l‘.r~\)Jl()
I-* ~; '\¢\'»4\l—\_l\/ -» ._,-< ‘“ ~
*1 v
a.t.‘_: _',~,.l_..;~_\... aA_,- a,|»_a4 ,b,_,-,._.-_\-,\_,\;,A_>A J_'..\3-\. 7m\e-.._. zra,n._al‘: 5-sr‘.‘=L*»".;i:r sle.<<=:‘
I3 r"3 ?"'.J";a.Ql~..4;» \‘.a./_fi_1~.,,\_,:-. \‘r,_;-‘J;--\
"‘ — ~ ~. __t-_;..a
I -. ‘.-, _ , _ ‘ _
5‘””1"’ ""‘/' "“)\ H-'Im-PI k\!'!: "H .~‘.;:r:.~-ri'.Ki:0:'0(: ii:.m:_<I mi:
'::.k.h:' m'g.zr.2 !"cm;*<".'.1.~x-_‘l7.ii? I i4oo.\‘i7'I
A
l‘\
\\
l><\{’“ljM\“\ ALAYS|A M/1'
’? 7
V‘
\ If.
f
Di manakah slesen *1 qii-‘
1' 4",". awn, iana kuasa yang menggunakan 5;
I”-1Q%1tenaga nuklear hams dibina
'‘._I~_2~;.~-_,_-,1I1-~ _,'
di negara Rita?
1' _“ , , 1\;; ‘2'-o ‘.
Knwl
: itfusfi lflza kuasa O Gegelung sekunder Q Lita; Pimas
. Ams tginsan : 2,/oltan input O Kayutan ¢(ekt,-ik
Q Ams u1ang_a1ik . R:nd N . al Q Kilowatt-Jam (l<Wj)
. Gegehm ' - _ 8810f! O Kecekapan tenaga
g primer O Dawai bum:
Scanned by CamScanner
Tenaga Elfiktrlk 1
,
Pelbagai Sumber Tenaga untuk I%Ma/az)/.si2;,(¢,,
Menjanakan Tenaga Elektrik
Kini, Malaysia merupakan negara
Taliulmh anda negara kitaI Malaysia merupakan sebullli yang perlama dalam sekior I
negara yang sungguh ber_ia}'a nienggunakan pelbagal
sumber tenaga untuk menjana tenaga elektrik? Apakah perinduslrian biojisim di ramau A p \‘
.\LLIl]b€f tenaga yang digunakan cli Malaysia untuk Tenggara. Sarawak dan Sabah Sm 3 -I
menjana tenaga clektrik? II merupakan dua buah negen di "'
Penianaan tenaga elelarik menggunakan pelbagai Malaysia yang mempunyaj
sumber tenaga. Sumber tenaga yang berbeza ini boleh
dikelaskaii kepada dua kumpulan yang utama, iaitu sumber I
tenaga boleh baharu dan sumber tenaga tidak bflleh
baharu seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 6.1. Rajah 6-2 I kepelbagaian dan kuanlili sumbe, l~
pula menunjukkan sumber tenaga boleh baharu dan Sllmber
tenaga tidak boleh baharu yang digunakan dalam M8580 biojisim yang paling banyak. -
jana kuasa di Malaysia. Pelbagai jenis biojisim ini '
termasuklah biojisim kelapa Sam
_ 5 . ..._._ at--»_-__,§-Q nuian, pokok getah, Sampah ,\1_~ l
.
te8n)
sarap. sekam Dadi. jagung dan
,_ ___ I sebagainya. Selain penjanaan ll" ;
tenaga eleklrik, biojisim juga I
digunakan untuk menghasilkan
produk yang inovalil seperli bahan ' I
binaan bangunan yang baharu,
I
l
I
Sumber tenaga 9
tidak boleh baharu
Sumber tenaga
boleh baharu
Sumbertenagayangboleh Sumber tenaga yang —~—I-,a*I.—-1*:?-_~
oigantikansecara tidak boleh diganti dan
berterusandantidak akan habis digunakan. Stesen ]8|'l8 kuasa hibrid dl Pulau
akanhabis. Perhentlan Kecil, Terengganu
(Sumber tenaga: Angin, Solar, Diesel)
~ Tenagahidro Tenaga nuklear
¢ Tenagaombak ~ Arang batu
~ Gas asli
- Tenagasolar Q Petroleum
¢Tenagapasangsurut
~ Tenaoflaflsh
-Tenagabioisim
~ Tenagageoterrna
Scanned by CamScanner
>9
Bab 6: Elektrik dan Keinagnetan
' ' W€1'\v~¢ I W,
_ I" _3.,,
.1-
' --‘es. I_ -
'§:'
Slesen iaiizi kuasa lll(ll()(_:l(:l'~.llIl‘. [i;iI~i,in (ll ‘\- ll[~I,"‘_1_fl-:I ,.~
‘fin - .""~v ~ ~
Lgarayvak (SIJFIIDHI leriarja l(5l)i_l’.j}_i lIl(ll’J),_ ‘,Ii;',i;iI |§lllr_i 'rii:i'*,ii li,i;iriki,. .lillll;}I Ill Ni;-I_ii>ii
Ii?
W I' <<<<< /‘ ‘,i{I |i(;ll;jl ‘ ifl;I iii»i;l;i-ilr4i Ii,Il_j-‘i f_‘i.-“i-.azi‘aliI _ .I _._.->_ ._..
\'~é
._
\ I ,...._l
i |I ‘
Stesen _i SiC1S€ll]8FlEI kuasa Sultan Azlan Shah cli
Jana kuasa di ; Manjung, Perak (Sumner tenaga: Arang batu)
Malaysia _~~.L.-
M l
AL
Stesen ;ana kuasa Gelugor di Pulau
Pinang (Sumber tenaga: Diesel)
jana kuasa biojisim TSH Bio-Energy
Bhd. dl Sabah (Sumber tenaga: Biojisim)
Scanned by CamScanner
lI - IQ
iI Proses Penjanaan Tenaga Elektrik
III Generator ialah alat yang diginakan untuk menjana tenaga elektrik. Perhatikan Gambar fqto
yang menunjulckan satu contoh model generator. Namakan dua komponan
utama yang menjana arus
I ‘I
I LI II Mag“) dalam model generator ini.
I
- Gcgelung dawai
l 1I I Engkol
I I:-L I1 €\ é 1,
I l 5'1 ~ I7
Magnet V
I -I I
3 \\ \ B 0/] /1
\' “* '/
LED k“
I \/ I
.I. II
Gambarfoto 6.1 Model generator
;.',_—'=.-—’=-_. -. _,. Apabila engkol pada modeI geiierator itu diputarkan I satu arus yang dikenali sebagai arus
-._.A_._,._- aruhan akan dihasilkan. Pengaliraii arus aruhan ini menyalakan LED.
._ ._ .I _ _. -_ _._-._
Pada tahun 1831, ahli sains Michael
Faraday telah melakukan satu siri kajian
tentang penjanaan elektrik dengan Galvanometer Galvanometer
menggunakan medan magnet. Arus
elektrik dihasilkan oleh:
- Gerakan dawai menyebabkan garis ,:_ > Magnet 2I
medan magnet dipotong. filly?‘
Solenoid
Dawai penyambung atau solenoid digeralckaril
digerakkan melalui ruang antara kutub
II‘ l magnet dengan pantas seperti yang
II ditunjukkan dalam Rajah 6.3 dan 6.4. Dawai penyambung
-II Garis medan magnet dipotong. Arus digerakkan
aruhan dihasilkan dalam dawai
;K=.-;(v‘jI penyambung atau solenoid dan mengalir '1: .3. I.
i :: ‘._- I melalui galvanometer. Iarum penunjuk
Iii!"IL:""7ZY"”? ll‘ ~I4' ’ galvanometer terpesong. Galvanometer Gajvanomem
- Gerakan magnet menyebabkan garis
.' I II y I ~Magnet
II-JF~I‘ medan magnet dipotong.
1I j , ‘I digerakkan __
~l v Magnet digerakkan seperti yang
IuAJ ditunjukkan dalam Rajah 6.5 dan 6.6 I
supaya garis medan magnet dipotong
Ii” oleh dawai penyambung atau solenoid. I Solenoid
ITJ.-arl, E~1__' IMagnet digerakkan j
FE’!l iai Arus aruhan dihasilkan dalam dawai
lQ"£‘11.’ penyambung atau solenoid dan mengalir Dawai penyambung
"I 5 1 melalui galvanometer. Iarum penunjuk .- ‘Y .I _ T ._. __v K
galvanometer terpesong.
<=.-.'-:;._:._,-=_-,>~l,-~A_.I Eli ‘m’ J ‘ lnIl)9
"II
Q2,,._
KPM
Scanned by CamScanner
“Ti
Proses Penjanaan Tenaga Elekirik
Generator ialah alat yang digu||ul<an unluk mcnjuna lcnagu elcktrlk. ljt'tl1zit|.l<f1.:| (imnlmr tom 1;, |
yang menunjukkan satu contoh model generator. /.Nea»makan dua kfimporian
( uwrna yang monjanu arus 1
M"W"~" dalam model generator am, | "~
ticgx-lung ¢l:|w;n K‘*.,
lcuy,l*ol
U >‘
M;1y,m'l \é/l.1_A §
LU---~ l.l'.l)
lJ l .).~.l__-_‘;,'-_2-_,\;"{
l1
Gambarfoto 6.1 Model generator
Apabila engkol pada model generator ilu diputarkan, batu arus yang dikenali sebagai arus
aruhan akan dihasilkan. Pengaliran arus aruhan ini menyalakan LED,
Pada tahun 1831, ahli saim MlCh3Cl
Faraday telah mclakukan satu siri kajian (ialvanometcr
tentang pcnjanaan elcktrik dengan
menggunakan medan magnet. Arus 1 n ‘3“l"**"‘""¢l¢'r
elektrik dihasilkan oleh: 5 -,w mg-_ _5 Magnet
- Gerakan dawai menyebabkan garis
-1t WkI l 30|L.m,;d -
medan magnet dipotong. g_ __ digerz
Dawai penyambung atau solenoid
digerakkan melalui ruang antara kutub en ambun
magnet dengan pantas seperti yang
ditunjukkan dalam Rajah 6.3 dan 6.4. digemkiany 3
Garis me.dan'magnet dipotong: Arus
aruhan dihasilkan dalam dawai _
penyambung atau solenoid dan mengalir
melalui galvanometer. Jarum penunjuk '3 i l -“'7' V‘ ‘ ' '
galvanometer terpesong.
- Gerakan magnet menyebabkan garis Galvanommr Gamnomem
Magnet
medan magnet dipotong. digmkkan :_ .
Magnet digerakkan seperti yang
ditunjukkan dalam Rajah 6.5 dan 6.6 Q‘- L, _ 1
supaya garis medan magnet dipotong Q_
oleh dawai penyambung atau solenoid.
Arus aruhan dihasilkan dalam dawai QQ\_“. ='?=* '7 S°l‘"°‘d I
penyambung atau solenoid dan mengalir lA
melalui galvanometer. larum penuniuk I1 IMagnet dis¢ra1<l<1n 1
~
| '
, Dawai penyambung
galvanometer terPesong- ' 4 "’l“‘l"""' W r~.-$*%*¢*w,y,
WK3P’EM»
g
Scanned by CamScanner
~..'-W-\ .i‘
»:.-tt-‘»*t.<*'--‘*- "5 "“‘ " ' ;:'~.:'*<-1*:.*'~»:‘;":'
-E J: .,-.7 g. - .._ .‘._ .'~h‘-t5‘?if 1-.-\'. t"“r.' '7'
‘f¢.~‘-i-1 4 ‘s- ,'4)\T,\.v 1‘ ..
94$7‘“,.41_-“ L353»_._\. .-_1-
»52::
.>lF
., L. _w-_ l' Q _:
Q4 J ‘ '-.3-In .&~='I_-“s',--’-~T4""-4;=-,',_ "'<7-.”~»'-=" .4- ..
I, I.._l
r. .‘“ 0"_w:">1"A’‘.
‘Z W‘; '-‘t£n1,2"‘.3e‘‘l“='f;-J'<._.,' ,>/'4,
r _$__ .‘ vAt‘ 4,. K;"4.'- Q,.._AIv1a.-1"“"1
V.‘ ,,'\..~.-"gt-‘1 ,’3 _Q,r‘ ,.‘./,,vT ,;.\P:-F . _
l l. 1"‘ l ' - I\I'.~r1*'¢‘~"""\L
Mengkaji penghasilan arus elektrik a b
Pa ila garis medan magnet dipotong oleh dawai kupr
Bahan
bearwsaa|luktuPpVruCm( be FSIH I ut p\/C. Clawal. P@‘n)/ambung dan tiub kadbod dengan lilitan dawai
Qege ung dawau/solenoud)
Radas '.~'-"»*.e \-e.‘,.5\,r""~,g¢_\_l ,'.;:1.
’?'- ‘E
o0 Ma gnet bar, ma 9 net b erbemuk U dan galvanometer s|_ far tengah
Arahan
r- 1. GSaem bking kSn daWa'' kuprum bersalut PVC ke galvanometer sitar tengah.
2. mafanefgeriwai l<;lpl’UfTt ke bawah di antara kutub utara dengan selatan sebuah
"5.
‘K catgltkan entu U dan kemudiannya ke atas seperti dalam Rajah 6.3. Perhati dan
\. I- 3. Gerakka pemesongan penunjuk galvanometer.
_ n magnet berbentuk U ke atas dan kemudiannya ke bawah seperti dalam
.
Ralah 6-5- Perhati dan catatkan pemesongan penunjuk galvanometer.
-1- ,-0 4. éamlitngkan 9e9@|u"9 dawai kuprum bersalut PVC ke galvanometer sitar tengah.
5. era _an Qegelung dawai seperti dalam Rajah 6.4. Perhati dan catatkan pemesongan
-I‘ I--1.
penunjuk galvanometer.
Y "Q
6. Geraklfan magnet bar seperti dalam Rajah 6.6. Perhati dan catatkan pemesongan
* _l;,
penunjuk galvanometer.
4,"
.)
“J
Pemerhatian
‘-~. IOO
'~‘:._.b'
Y: I-anglkah Pemesongan penunjuk galvanometer
, .li
J.
12
Hi
.|
3
2.-'.=_ O
._.
it 5
\~ -i
6I
1
ks
Soalan
1. Apakah yang dikesan oleh galvanometer apabila penunjuk galvanometer terpesong?
2. Apakah yang berlaku apabila magnet bergerak secara relatif dengan dawai kuprum l
atau gegelung dawai?
3. Apakah yang dihasilkan oleh pemotongan garis medan magnet oleh dawai kuprum
atau gegelung dawai?
Scanned by CamScanner
':A<
Membina sebuah generator l'll'1gl(8S yang dapat menyalakan LED
dengan menggunakan magnet dan gegelung dawai o KMK, KIAK
STEM '
..f\..*.- Bahan p|.ta ° Ak{lVi1-|
kDlna. pwabiu. akyuaprduamn mm. oevnagshiasilkan
L»'4 bersalut PVC, selofan, wayar penyambung dengan
LED
"' iv.J~0 ,__._._...- .. ._
v Radas
,/ Magnfl magnadur
' 1-- Angker dengan gandar, dua magnet magnadur, Gegelung
kepingan kayu (tapak) dan pemegang magnet d11“'¢1i
lg: berbentuk-C
l "0 . A1r. ahJaanlankan akti.vm |n|. secara berkumpulan. Pita selolan OIUUIGIOT
pm . 2 - Bina sebuah generator arus terus (a.t.) umnctnuekmpalkan Berug
yang ringkas seperti yang ditunjukkan
i1 komulator karbon
dalam Rajah 6.7. in l_LED
3. Pastikan gandar berkeadaan pegun.
Perhati dan catatkan sama ada LED .._ Hujung dawai
menyala atau tidak. .¢~ gegelung untuk
\
Putarkan gandar. Kemudian, perhati At ._ membina komutator
,2:-" dan catatkan sama ada LED menyala \.*k' Magnet magnadur Gandar
atau tidak. w. I ~ "
560 S:'"> Bentangkan hasil perbincangan
kumpulan anda.
Q- .:=,_-.<~_e.-;e.,=.,\~._:<,_;"..,,-.’v_U_*.¢»V'¢§;-~,:;:-.J.g,:€m‘1-t=?*£.J-#"~“*-.~~-;d= Pemerhatian .
33*,
P .4 -,'.,-; -__l D: ,Ti: V1‘-‘I Rajah 6.7 Generator a.t. yang ringkas
'_"?x1§;§':»? g-..b J~1!.L(l
L--ll; ' U'
Soalan
1. Tandakan ( / ) pada pernyataan yang betul tentang pemotongan garis medan
magnet di bawah ini.
'i;.-,V~-:.'¥a-»,‘*.';_-e*-l;',.“;_.,'~.‘_-_:'9:Iv€_“o‘1';L.,7..; (a) Apabila gegelung dawai dan magnet dalam keadaan pegun, garis
medan magnet dipotong.
=:'-".,_-u.~‘.-vM1"‘*L- Vb".
(b) Apabila gegelung dawai bergerak dalam magnet yang berkeadaan
\- pegun, garis medan magnet dipotong.
(c) Arus akan teraruh hanya apabila garis medan magnet dipotong.
2. Bagaimanakah arus aruhan dapat dikesan dalam aktiviti ini?
3. Bagaimanakah arus aruhan dihasilkan oleh generator a.t.?
4. Nyatakan dua bentuk tenaga selain tenaga elektrik yang dihasilkan dalam aktiviti ini;
5. Nyatakan dua kelebihan LED sebagai alat pencahayaan berbanding dengan mentOl
yang mempunyai filamen.
Scanned by CamScanner
pr-*" -.__ I __ _ A )
-1
‘ Bab 6: Elektrik dun Kernel!-§"'~‘l*‘“ F V Z “I
¥ *._ ' _ " ‘(;i-&9,'.<-‘f§f;'-+>§;“;_>‘T-.r'?1i.:~_{.l
if-L Tenaga Elektrik Diianakan di Stesen Jana Kuasa \r".'.-V‘,-.-_'.-I',l_~
‘ .. ' “1_‘>‘
E-. dPeenrhgaannkmanenRgaglauhna6k'a8nhlpneglbgaag5a-i13s_umLibheart tbeangaagiamana tenaga elektrik dijanakan di stesen lam kuasa . é'§_‘=_‘:‘J';,"‘-2.2!
.. ' "2?’ ‘ _
fi_- 1vn—w-w-V~n||u;..;._.._;.__A '~ _ '"—"-Iv '~=-_-—~»- __ fi;_________P____ _V _ __ _ _ Y__ ‘_ _, vr ';¢“._.._.-; . - =-
l
SFBSG" lama kuasa Yang menggunakan sumber tenaga tidak boleh baharu seperti
dlesel, gas asli dan arang batu. L...u.l| -t
' "‘—' "’—~-~ ~~— _ _. __,_I_‘___, _ _, __ _ _ _ _ __ __ __ d.a4~; _-- " "
Dandang _ .-‘_-
Pen)ana
uIIlll Menara elektrik .
Um‘ | u I ’
lurb|n (T
Air laut YD
Bahan api Kondenser
Rajah 6.8 Stesen jana kuasa terma
.'. "‘\!‘\'7“I§_f_'1_“1" .. _ _1. ." ,- . -. , . . . . . . . w,
"U,/;.l=:..’“~.1¢T=3'“‘-M-'5y-2‘. --".--",»“"‘,-
H, Air dididihkan _ _.
menjadlstim
{L Pembakaran 1 Stim memutarkan , Penjana menghasilkan '
‘ turbin
bahanapt r._ ' ' tenaga elektrik _'
I)
' ,i§\°<.*~_‘Z=‘\I. JD", Iii V -_ '__ _ = .3.‘ ; l . J 1“ . ._.. -r A:-Y‘ ".7 ;l'.é'i'
_ __- "an I “ ' " ' ‘-F‘ *1}.
' Tenagaklmia ,_t__#__,4 Tenaga haba V 1 _ Tenaga kmetlk _ Tenaga elektrik
l " -- |—P»1f~“ ~- ~»__,= _ IQ .==<.e:»-- - =11!’ '-"~'- e '- 7» A "-'¢--7'-1-»= --»'i~r.-.- _.'l»._.".“_?-.. >,-L;~L';{:;’L;,__,‘, -1» , ,.,_,__ fill
2 , 'i,"zi‘=Jai1fiIa§t=t1as.ay.anifrtérifiuriakiintenaga solar. f-
~* -""'-"--- " - -P " . VV 1.',€:
Panelsuria
keg.
1HnqQ& Qlekmk Rdjdh 6.9 Stesen Jana kuasa
tenaga solar
-fir-4 lm_
FA Scanned by CamScanner
-\ <“.\ -.H . ‘r
_ \_. _ \ \~\\ '\ » --.\
Y 5,"?
n1 _ \__ ‘M J ‘.
‘> 1
"EA"LMM.:'., 1 ""~~._ *~-e, .‘- .3 x..\1‘-.'.;,.r . A
I.
D "'l1\'u-"ti?'\-9."~11'--.1;-\ ‘ L‘--~.. ‘--\‘\;,_ ~ . ‘\Vi ‘ ' if
i- ‘.5.
'
.:e '-\1'&>"-4;“:"-*"‘:“_ ~" “"""" “ ' M“ 7 " t
.‘ _ ’ ‘ ' ‘‘ " . »z U.
3 1' - Stesenilana kuasa hidmelelttrlk.
Takungan air
'. -'.'.'_::'_'_'.::'.'.'.'_- Terowong kuasa
P€I‘lj3I13 ___.z
Menara elektrik
Turbin
_ - - _ III-:-:-:-:-:-:-:-: Air mengalir
ke sungai
Rajah 6.10 Stesen jana kuasa hidroelektrik
.. | r ~=71-\='---" =,'1a,1,*.>>...:’-;;~'-~- iv.4 \
A 1 Air tersimpan L ._ Q lAlr mengalir dart T;_ H Aura" ah, memutaman Penjana I 2;
“ g .dalaVm empangan n‘ aras tinggike 1 _‘ turbin ' menghasilkan
yang tinggi 72.c-.; \
w, .1 . . . -
F ' ' -ta arasrendehl $5" '2'-'»2.~'_' ':";' ". .- 6 1 tenaga elektrik _ I
V Infi‘
.. ' ' 1 . .
-" _:‘,,\1.u- 2-: -1_ -E‘, . .- .
‘.;_».
J ,_ ¢___,___"_.__g . | _;_ I. Vt‘ 2. 1 =;>_ '.. __kt,. ’
|‘
i an-It
=~1'1B"§‘§'“-Keupavaan .=.l;'l=;a‘.=L».1-.1~;~-=Y.@" T kiHi:fik " 1:”? -1.
__'} " _ ~' M _I'_-7. M‘F V ‘_ ,_ ,._ .*":'*1 7.,¢''~»1 N A
g 7.! .‘ Q .__fi ‘ll ' eg \"" rl -0‘
H. I 4-
1»-gr=avit_i high‘Q‘ enaga ne ._., _ H Tenaga elektrik "i<t'.
4
C‘-
_ .- iii?‘~_- “..1»v._l-.11;@-(,1.-_;;_._.;.'. E
. Hr _ . .- _ , 3.-E" .. .. ~14,“ .P.'r..:\-{<:%'1
_. _-~.__
4 :;_,.=.§r.::4::.~i‘;;g-.:..¢;.».i;=1Hr~.@_:_tl_trameatt-g;l>l’t;in-ih§1 -;-1- Bflah
~ ‘ Tf";'l'atittflf; ll-2).f_,>%lE" _ iEl: i!/l-ll _‘:___£__. : _74L .Penjana
Menara
/ ;
_
Tapak
Rajah 6.11 Stesen jana kuasa tenaga angin
Scanned by CamScanner
,‘ "' ._. .- . . "J,
I Bah ti: I-fl 1-|(Hwrk d.m Kmn.|;;m.-mu <13:
.l - .' l '" ' ' - ». -.._ _ >7 _ -~ -3 -w§"‘~-"‘_'3.;<"{-
.'-. ‘
A -'0‘ 2 pcnjam _'.-.",v5".-‘
.--,A..11=._V,»‘
Lil‘ $19560 lane Uranium Slim ."sY 9’
Ll E :lleansQfi9Yuannag.k-a’Dt ._e._._._L»,.i ‘»r'.11‘.‘7'_".:“
t» 1. < ;..‘
4,’..-A ‘-.<
bahan 8P‘ Pam 5'9?f~.'_,.z #1. -’_;,
'" nukl63r' i._. _. Menara elektrik a
-»~*"'“‘" D N D ll: ‘E’-—-% I Turbin 1
' Reaktor __ ‘1
4-I nuklear
a,m__ - ¢_ Ar. r laut
Kondenser
' Rajah 6.12 Stesen jana kuasa tenaga nuklear
"i Air dididihkan Stim memutarkan P6-niana
l 'Ma|(a|1l5me menjadi stim turbin mwghasllka"
tenaga etektrik
‘'
~ llndak balas
- - nukleaf
" l Bentuk Tenaga .
A -1 _. Tenaga numear Tenaga haba Tenaga kinetik QTenagael '
W ‘CD Skuteasseanyjaannga Slim Turbin
'1, .menggunakan Dandang _, '-’ Penjana
" '-,
9 - biojisim. lZ__i_
0
0 OU Q0 Menara
elektrik
Air- °
Pembakaran
. FT: _— Pam -<-— Air laut
Kondenser
'1 Metana —
)- Biojisim ——-
‘.4 Rajah 6.13 Stesen jana kuasa biojisim
L’ . 1: ":}~_-_9..-<_
_ it ‘~ '
aI ’*"°.r‘<t"Y31->*;>~1. '=‘ E_ ‘ ...'. . , - .
6 . .I_,. L, .
'~a¢;:%.p>“:é-
"Ex"? 1': "Q , 1 l" ._ ': ‘ 1 ~.;“3‘t:'$;-'r1§1l~;..".l“ .-.- ta; .~t-ii-r
.
Pa.-\-l _T_°'"€9a ki-mia y_4_.1 -ig_"leT~6n11<8a98gVhaébai~-»~I ~ - -.<1-.#3 ' Tenaga kn. netik‘.-1 :=' .:$.51-. +1§%"1.=T6"* "€9fi 9'9kfilkV ~; ;_-
(.
._.
.- 2
Scanned by CamScanner
._.» .1:-";t>.~.r~"~»<¥~*5’\wt.‘ "*;1;r~:~»~.~*»*?‘*,;;.;=;+~.'->~l;;;y. r-5-Wy.15 et'i1‘»,:‘.~%“§'§1r.%rf.?1*1.¢;f r#'w1a‘ ll m;-_@*.
g"1' ‘-_I:-‘ T1‘l. 'L .v-_“‘ lg "'a7 x . *7~-" l . l D 'A“l~' ‘Tu 2. ‘.:L?'“l'V>\"."ab ¢ illwf!\l' ll "U, '1. 3’ ‘‘I xL ‘il &l :‘e_ I. ' UP'. A ‘ Li_ It
if‘ta 11 33 ‘til .~*¥“7t3‘-l~a'~’ *3; ll‘ 1"\..2r*:‘£tr*t~*~‘?~.»‘..’~’§l-t 1*I-1i/l*>>=;1r 1" Al’ “5.. a
Fn - _
Aktlv‘Y t=t=l~g""‘ " - My ,_ "' =~'§ 2‘: mt-v" *-~#~'. . _, . . . 4
,-.__ ~-Q.£V',?~.-'_,-' 5"i"~‘".£T:'.';l*_:‘._°~Q"7§._3-“"_,€4‘“"*Z-‘;:~§41'‘__-5_o‘-"f,rr.‘ "
*’ . ‘I ‘ 1:.‘4,?" .I_“
fifty:it » . . ‘ Mgngulttptllk,alt mak, lumat dan m0_ n-mlm|n| lqhitgmt 'nttirn‘ lonagw'~ olo‘ kluk 1- 5"-1‘.-~.l ye.
1-c}5’_f.:2.~'.-
~ KMK, K|AK_ 1t’,.1l“:‘,
_" dijanakan (ll stesen Jana kuasa . STEM ,
‘= “ Aklivlll h
§ 1 1» ’_ _ V _ wmga v___p__e_rb_i_n_c_a_n.FEn\ -__y».’.
-111.%?“-. A1r.ahJaanlankan aktiviti ini secara berkumpulan.
Z. Kumpulkan maklumat yang berkaitan dengan b?*9d"ll“"l‘l ‘Hm 1‘ sumber ‘en "
elektrik dijanakan di stesen jana kuasa yang menggunakan P9 9‘ 398
seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 6.8 hingga 6.13.
(a) Proses penjanaan tenaga elektrik daripada Pelbagal sumber tenaga
(b) Lokasi stesen jana kuasa yang menggunakan Pelbagai Sumber lenaga dl Malaysia. “§*,‘f-7.1.5-‘fT~*~l‘1.‘
3. Kongsikan hasil perbincangan kumpulan anda di dalam kelas. y~_-}-"3
66'001\.'fi7¢/7*"“'§Yv,_~"-".I' 2;';Pr‘taI"-n<E_-f_».’‘ 1;:!.~t , ...( . - . . i-‘-.*,'_l'I-,_
_ .,_ _ ‘I ' ‘.‘ _ q» :
Arus Terus dan Arus Ulang-alik
Amdaskealhekamndkayamnagsa‘.Bh la.mhgaatntdaa|. uk 2 / l
--- Q*9.
Amdealaklauhi sGuaastu9'k6oknlrdikukmtoerngdaalllarm saIu "
pelalan d' n"9kala“ 2? arah sahaja atau dalam arah yang
berubah-ubah secara berterusan?
Arus elektrik dibahagikan kepada dua jenis, iaitu arus terus (a.t.) dan arus ulang-alik (a.u.).
» A Arus Terus (a.t.)
Arus terns ialah arus elektrik yang mengalir dalam satu arah sahaja. Contoh alat yang
menggunakan arus terus adalah seperti yang ditunjukkan dalam Gambar foto 6.2.
la) LamP" Suluh (bl Kfllkulator (c) Kereta mainan
Gambarfoto 6.2 Contoh alat yang menggunakan arus rem;
Contoh penjana atau sumber tenaga elektrik yang menghasilkan arus terus seperti dalam
Gambar foto 6.3.
._.. ~ - ,_. .\
Q
"Q‘HER’ ¢ ‘~
_l _.
- 6. -»»~~" >\~'aLP‘;-U . ‘*Q |~- 1
._ *‘*‘”’4“D“'-3'5. léi 1 ‘Q’;if
(a) Sel suria (b) Akumulator
(c) Bateri . Kr
Garnbarfoto 6.3 Contoh penjana atau sumber tenaga elektrik yang mmghasflkan arus W145 L
Scanned by CamScanner
J Bab 6: Iilcktrlk dan Kl.-magnctan
Arus Ulang alik (a u)
5 ujgng ahk mlah arus L|L|\lflk yang arah .1l1r.\nnya bcrubah-ubah secara bcrtcrusan.
hgmkan Gambn loto 6 4 yang I11Cl‘|Ul‘ljUkkdfl contoh alat yang mcnggunakan arus u|ang»alik
pembakdr rotl (b) Pengenng rambut (c) Pendingin hawa
Gambarfoto 6 4 Contoh alat yang menggunakan arus ulang-alik
Adakah kebanyakan P€fl]3l13 tenaga elektnk dalam stesen jana kuasa menghasilkan a.t.
Osuloskop Smar Katod (O S K)
()5 oskop slnar katod (O S K ) 1alah sebuah alat elektronik yang boleh digunakaln W
\\
untuk menunjukkan perbezaan bentuk graf, arah arus dan perubahan voltan bagl
arus terus dan arus ulang-allk Oleh 1tu, anda dlgalakkan untuk mendapatkan """
maklumat dan mempelajan cara mengendahkan beberapa suis kawalan yang
terdapat pada O S K sebelum menjalankan Akt1v1t1 6 4 Untuk tujuan itu,
perhatlkan Gambar foto 6 5
Untuk mengubah _ ,_,_, ,_
magmtud ketmggian '"'*'-' ~="""' "’ “"
. Tombol Kawalan
kan tompok E; Keamatan
a
»_ ' Untuk mengawal
""' * kecerahan tompok
cahaya pada skrin O.S.K.
Tombol Kawalan Folgus
Untuk mengawal
ketajaman tompok
cahaya pada skrln O.S.K.
mengawal
cahaya melintasi skrln
- ‘-Gamb¢rfnt¢6.5 Sm dan wznbvlk4wal_anpsda¢@:8»K~- -.
_
Scanned by CamScanner
__ ‘ .::',_.. ;'. J 2. _"";4\ "' ‘ '~/"'~‘y_.\ .',]\1g,;‘ T-‘Q-'( '1‘ " \,'\ r. \" Z: ‘_-.\v_--‘ ~’.»*-=~»~.".?.-
$§'.?T~<-* ~‘ *'~§\* »‘ W :r ?=~-"‘r“?\~."'~\; vQIPQL _-‘A f~'<'L,
'. '
:§3”§?"'"5.;< ~<>,i‘/k Liv:~
\'_l,.eQa t
."-,i~:%.'+>sq** Aktiviti a <’1M~‘» M‘ 55'5" , A -fxjuitt ~-~" *5‘ Aktlvltl Ink“ .
\- . _ _P~t‘gu1"¥\fg>3j *5,‘
_. . ~. 4 v~v'.'*-‘ '3 \-f '1. ,._,,.,-‘_~‘_
_ . »- _ _
-,1‘ Q Menggunakan osiloskop sinar katod (O.S.K.) untuk menunjukkan perbezaan bentuk
¢0"rIT‘ , arah arus dan perubahan voltan bagi arus terus (a.t.) dan arus ulang-alik (a.u_)
Q ‘I’1' Bahan _
57‘: ~ Sel kering
'n;V
T; .,_;;u“‘-,. Radas
1,
i',€_-yd-"“9 Way?" F>e“YambUng. pemegang sel, O.S.K. dan bekalan kuasa I‘
-*0 Arahan 1,-
1. Hidypkan O.S.K. dan tunggu sehingga suatu tompok cahaya kelihatan pada skrin.
*l_,u',;\_“.__.
v,g,"- A. Matlkan dasar-masa. Laraskan tombol kawalan keamatan dan tombpl kawalan fgkus
2;: V h untuk mengubah kecerahan dan ketajaman tompok cahaya sepem dalam Rajah 6_14
7. 2. Gunakan tombol pesongan-X dan pesongan-Y untuk melafaskan tompok cahaya '
SLfpaya berada pada pusat skrin di kedudukan sifar sepert: dalam Rajah 6.14,
3. Hndupkan dasar-masa dan perhatikan paparan skrin seperti dalam Rajah 6.15.
' Rajah 6.14 Rajah 6.15 ~'>V
\~
J-.“..K1-a'~(.8§Q'<“-"':-;‘~__T6il7o0oo$b‘i 4. Pilih input (a.u./a.t.) kepada a.t. dan laraskan tombo\ gandaan-Y kepada
1 V/bahagian. Matikan dasar-masa. 14'
1- '
5. Sambungkan sebiji sel kering pada input-Y (Gambar foto 6.6). 1y a
‘f-él‘
_ 11-‘
" ~ -1. \q_ ‘
Inca-1
':~_-*- F
. " - ——" O.S.K.
'1
' § »>.,\ __-at
\_ -I ' 1 _;,_1 V‘5=VY"?T1jf-_"'jT.”4'-».-f"_'~-f.
f**P_f~!
0 ‘F- I
‘.' _' 0":
-> If" V};
Q 1'31.,
F; V, :4
4}-i -‘>K..,
‘ - in 23
~A ;f7.
m-‘~¢\.
“‘
‘ 3'
r..-
A.
f_
.
I‘,‘
_..
Se] kering
~'e[ A Gambarfoto 6.6
,.
Scanned by CamScanner
._ a
_ -. \- ‘I V ‘ » ‘-.,.,. ‘. .I'1 ..‘
I~ b
~_ i“_ * IC ~~, "2,’ I
.‘:-1 ,—.. "L-n ‘J’.
V’, " " ._ .' ‘.‘ .1-
~ Bah6 EleInrIk dan Kemagnotan
~‘ 1 - ."—» i Q1, _
E1-m”»‘ .». Mflu‘ ,
. 2 \..- 12' " \ K J!
>
4>- _. ._\_'-_5- A £1‘ '.-;9:». T'\..:=;x ~.r. V‘Fv 1 ) ,I IA
.‘. " 1D u _
.n. 1';-»1>.\ -._
,.
‘Wv
\ 4!’
wqq‘ Pe—rr»<;\» d¢arm,@I¢1%==r|p¢p<.1r¢n = :e0eFtr,a'1Q G um var» 31.1"" .1 .1 c1o
Ternml-'&m /uitar.y1=.’1<j‘ rrzeremaa €—rm5 nu L.6fiQ"I‘~ \‘fi8'MJ£:'&C E: ‘RCA .1-3 Q
;-|l|;;;(71gF1"_1E1dY1‘Y/
7 H,dU;,W, d;,<,G| Tfmfid Perrr 1 an c¢.at-an pa er‘ s " > :=- Wrg _.v.m~¢kkan
wwv
daldrn H5161) 17
,_ . w 1 1I
' 1 , 1 -*7’ ~W. _ ,___ __‘-_ ~_ ~.‘_,_4_- _ ._. ._ _.-4 ;—~-~~—~~—~. 1~~~--—*~~~1
__ ‘_ M ‘ _;__ j___,.1.__> J..__~__ _i__ _..___4.., ._- _ - ._ _> ._.».-
1 1 _ _ _ -_.. -__.. _ _.
1. ‘P
' Jr’ ‘ _ _ __$——u-_
1 Y ' I“ _ __ _- -o~_--.
|.
.-. , ~|.»- ---~ 1 r< -7 —-
.V i i1a
'1 .1 L
Q- v
1
1I _
Rajah 0.16 Raw" 6 I
8 U1,|!1g|.lI1\_]1<.|1\§>1|||u;(]u/1c1n[>| uluri my) 11 (1I1 . .1 1 r , \ I FL"
p(.,}m[| (1.411 1.|t.atk.|n ;».|;>.u.m ‘Jrnn ¢;»' H4I /1'1, 1 1 A I » r
t
9 Hnd uhk ( m (1 ( 1-.‘( n H1I1‘.II 1 Po_ -|1I \|1|<1.|r1(¢l'1ltl,-h pa; ‘ 1/
dalam R.1;.|h (.\ 1 (? ‘J ‘3"\m!UU*<m
v \
1
_._. -_- __+-__ _-_ §.._
_ _.W
1;_-_._.f_ ¢_._. 1__._. -— - >_¢v_ ._._4.__._ _ ._.. - ..__ _ _.i_., _-_._.,_i,_
._._¢.Z+--_4_- -'4 A 7 » .. L » ¢;__.-____.- _ >- -4-v——~—v ---—-- Y--—fi———
‘1
‘___. ._.. _‘ -
1->_
?__ _ ._\._. L1”. - __ _ __ ~ _. ._. _.__.--_ = .-+
—~ ~ - --~
‘*1 "1,.__4_-- _-_--oi-$——-J-— L_ 1 —-<——— - — ~-— --~< ——— —--4-———-+—-4
._;__
-1 9 "'-r ,.
__ ._T ___.‘{_-
Rajah 6.18 Ram}: 6 I9 .
‘I
P|l|h input (a.u./a.t.) Bckalan U\
kuasa
kepada a.u. dan Iaraskan -__;__ 'eu*‘I .1-;-‘z
tombol gandaan-Y
kepada 1 V/bahagian. L3...,l ".”“-
Matikan dasar~masa.
‘-"0 “‘1“4‘,j“l.
Sambungkan terminal
a.u. 2 V danpada bekalan Gambarfoto 6 7 ‘€kt_#';1v’Y'
kuasa pada input-Y
sepem yang ditunjukkan
dalam Gambar foto 6.7.
Perhati dan catatkan
paparan skrm sepem
yang ditunjukkan dalam
Rajah 6120
Scanned by CamScanner
" . ~*|=:~'} fl-! 1-1 :1'4N"3T5,; .,_:,»-_-._,_;‘u. =,;.;;4=.1,,-,-~.;"_ - , _$»_ __, if .1:.;1q-,"..lB.. -
1 '81-‘ -1} u_g-‘c:_J-M 4!_ - ~ i-
a ¥=~*;q; PM -"JI >
H'#'~‘-"W '*-".'.-5-' ~' -'-
ho ‘ -1 ;
" ‘“ ,3".-.,'=§>‘1 "1 ‘"9-*1 " >31’;-#3; :5-.1’, 4,?->; a-,-fiv-n-.<>.;1’ 4*.-2'-*1‘<a-:=-‘H _(~i
N .._a‘"'-.J,.‘-Q-‘>MP‘‘.\v_.: < - _-* I. - " |_ ‘-(C; . 3*.‘,"._‘ /3'1 "-35.1
I1"1;"*z"_
,!>r~-.5-<\<=~*f._I"i?j\"AP.? "1-"31l+.;_; J. r§'.'\¢’E-‘ *.».T_#-;.‘1'~;» - "'r '.
13. Hidupkan dasar-masa. Perhati dan catatkan paparan skrin seperti yang ditunjukkan
dalam Rajah 6.21. _ '-x
%:»§i~._wAas-;{%~=“,;~.§§:.fn‘_.=::>_§~?~:5~f;~*i~;.3_*'.'.*“=;~r:=a<.:;l
'.\,y_F_4.j’-,_“J:-_';-|_:v~- ¢‘i'\
I‘, (~ N
521%‘ I *~~ __a
111IN-%‘
}’*r§'z"~~F("1i*g1?"0‘4 20 Rajah 6.21
‘J 14. Ulan Ian kah 10 hingga 13tetapi songsang ka n s‘ am'bungan terminal_ bekalan ku asa. I
Réfi_ lé’ Perhgti dash catatkan paparan K skrin seperti yang dlwnluk_kan dala.m Raladh. 6-22-
' 15. Hidupkan dasar-masa. Perhatl dan catatkan paparan skrm sepem yang ltunjukkan
''
dalam Rajah 6.23.
1
r. 4":-*:’
I>_:_,(_
1."-1,
600i4. 7 \._1
<-.j,~5‘"J ..;_- "'11_ I Rajah 6-23
'X- . ,. up Rajah 6.22
*4 1.
V‘ .‘4 ‘ ¢,-
*§‘-_-Q9_Y_:~“\‘‘_:-'.;
J.
4:.,,95?4,): Pemerhatian Paparan s|<rm' yang d‘|perhatn'kan
W Langkah
1(FL135.-'J,.‘;v$é—>1_'-_-1;1. ‘;.;3_,‘-J. ‘P
:‘»»-"1 an !
if * -1
"1I‘‘;<'‘=~;“' ‘Yg~'~§. \: 4;?
J T31‘; :1.. _ M“
\. " ,-
ll.
__‘1,..-_Q.¢1-.*/~'1 » be,1.
1; ‘ ‘LY
-‘R \_ '~§‘.'
‘"~'" " ' . ‘ M.17, _.7 ~_ .,~_,..;-1f".F||.‘='<"l‘,_'
~ " 1...- ‘| '
w1‘k\ ‘ 3‘.-' , V, $1,, ,
*..‘1?~ 1- , 3!...*,;.'-Q;12"'1__v,_>~_.__~ 1-
'{~‘:.»' '1? h ‘R
‘FMTQ-'.
1~
, ..; » .‘ J:
,_ ‘ .
.4‘- ; 4. H‘.7 ~':,,-;4.J'?,1»,‘-- '-- -.-'l;'“5"V "3f ":";i“_,n_::.‘,_.,.»~_,§.’.,
.{. _J ' nil‘
_.
O-- n.- 1' ‘¢-(I -.5“ "':'W'L‘-r;l_ '.»3": ".‘“"<2.p'-v-‘L Q'-
a." ff‘-"I R‘ . . if1_ ,1 ; -_.,‘ V_;.‘. D1,-,_~1-. ==~¢ -1‘
,_“ Q‘ .\‘
-. » ..
Scanned by CamScanner
Soalanakah fungsi O S K dalam aktiviti ini’?
1" AP - dan bezakan paparan skrin yang ditunjukkan dalam langkah 6 dan 8.
2. Banivansdua inferens yang boleh dibuat berdasarkan pemerhatian paparan skrin
'Q§|im langkah 7 dan 9'?
(3) lnferens pertama
4- (Bb)jfilgnfjeraringhvkoslstarhnzyrhaantgiadnihpaasdilakapnaoplaerhanbeskkarinlandakluaamsal.aTnegrkaanhgk1a2ndjaanwa1p4a, nhuarnadikaa.n
P.
5. ASkfmakadhadmua lamnfgerkeanhs 1y3andganbo1l5e?h dibuat berdasarkan pemerhatian pada paparan
(a) Inferens pertama
(b) Inferens kedua _
6 Namakan jenis arus elektrik yang dibekalkan oleh sumber tenaga yang berlkutz
- (a) Sel kering
(b) Bekalan kuasa
.- .~- ‘ N * 1» ;1'\ ‘ . 1 V 'r "‘ ""‘ ‘I “ '
._. r ' ‘
p nyelesaian Masalah Berkaitan |-
dgngan Bekalan Tenaga Elektrik 1 Ma/£1),flak“
d lam Kehidupan Generator ‘raksasa' yang dikenali
3
sebagai genset daripada TNB
Pernahkah anda mengalami gan uan bekalan te digunakan untuk membekalkan
e1ektrik semasa berada di rumahggtau di sek0lah?-naga bekalan elekmk ganflan Semasa
Sekiranya gangguan bekalan elektrik menjadi suatu ;g;lna%gau:|2Et§f|an
masalah besar dalam kehidupan, dapatkah anda bayangkan
kehidupan penduduk yang tinggal di kawasan pedalaman
tanpa bekalan tenaga elektrik? Mari jalankan Aktiviti 6.5
untuk membuat model sebuah generator yang dapat
menghasilkan tenaga elektrik.
i..':_‘¢_.- _-.1.-.4 .. .- '- "‘
Scanned by CamScanner
£1_ ,..I- _1- ‘‘n) ~**-.~<¢ 1 a.=~, .il,‘_,.\.'~|'»-_' a .
.»,>~»-M.7fl"‘ \ l'‘03_Y:: "-4"_:_\;“~v. '|>.,Q&_.~'‘:..>\_‘ :~.":.’‘;c‘~,Yv; - .-1 ‘. ,.-. '_tu_g...-[g.{r'. .'J__ if", _-‘ 9:"_,_,; _\ .I \ 1g T_
Q51.. ‘1.Z 1. A
- ‘’ ,1‘‘.<;7 '51'‘J M7 ‘fix; .. -~
,,.__-1
\ - ~> \ '~,,- 1» -- 1,.
L l 4;Q‘~.‘gs’. -._'~_‘-f‘: .9 ~.',‘__r- a‘ 6-<-.k_. \ .'_._-‘<|‘ ~ K,
?¢ s ’ ulggfi 1.
‘ *-' Tr.w -~# --. -<1-- ' ' " -1' v.-_9“u'x-~-4_'._'»‘/,,_-1-"_-q,.'?_.r"-’_:'' ‘J--:45”?.-_.,.-:'_',"W\Y.1",A'.' Gr“
., .~ ‘T-;ii §_;=-\.:'>I~'. ‘a - <,1,.- ‘- __ .- - ,__ 1
.~..~ -1-._I 1-‘o'"\_‘_»' ‘W;¢!_.2___'¢'_ l.\-0 .,"$, ;- M._ 7,_'_5_1._y,
R7e_
.~.JA.""I*u{,L5-_-'.. ‘\$‘,.A.’.-"-To'‘.\'n" '_-.%.-A‘-:K2‘
"' 1': :;"¢"~ '- .1.’'i~v’1_"li*‘3i’§¢ ‘J~_.i ‘-0 .. ‘‘‘-Q! g-r;‘.'¢;-124,35‘I15.3’-}, ~_,__; _Lt.-£': 3
‘I
'-»*'fi1n \' |'.:‘IV' ‘ah-,~ " 6.
M v. r ’
3J‘*>'R-\1"- P1 ”;Q-,»'.1A".V‘Q.1‘-11g -H‘A 1
Contoh-contoh inovasi
;1- 2{\ N~.%'1j“1'¢.‘ O ., _ lg.‘
Q ya
f._ 31,40 ,... .9“
@»:'J*a;<='“~"D_'_-_,"_Q';".-‘¢':._n;'_"‘.l~»\ .-0
n1. 1. ,»?_‘ 3‘ IO Ii’
" 4-L5;» i‘)g ; .
..
2 :§~_\l"~.'.xfi_'§Q lf:_2 ,
‘:5? '1",\‘'*3.\1.¢, ,0 “Y_A
I)-:4 l 1", L1
;l;
Q. . 6 6zf
1 Penghantaran dan pengagxhan tenaga “x~v1
":I{;~<;3-2"N1._.x~i§gr~.3$1,~_.
6~ l elektrik tan a wa ar (Wirel I ~ All
“-5- 1 ' Atap dengan sel suria transmissiorlaand lcllistributioixsj e ecmml
5‘?
‘nflIil"‘‘SW“.4‘_1 ’\~. "4 ~ Mel“/erap dan mengubah tenaga . Mengubah tenaga elektrik kepada '1.§.1;¢”_}*
;l4.1_‘ ~‘c1"‘ ‘»-3“lQ" ' solar kepada tenaga elektrik tanpa tenaga gelombang radio atau mikro .»y; .
untuk dx_ hantar dan dl_agl_h secara ‘\Q=_ 4‘ 1
~74 J »-5" "64 " "ff" l'T\el'1.j9.j8Skan alam seku_ tar. 11!
tanpa wayar ke alat elektrik yang dapat
2 ‘ I *,‘l Q mengubah tenaga gelombang ’radfQ_' .
‘Z!:1'r"_ KO 1 kembali menjadi tenaga elektrik. -61;'; ‘
,1g.t“ .0
1 _-,. .~' ,-1 3. Bentangkan model atau inovasi yang telah dicipta.
‘-l
1: .>. 6- 1»?-a.t., ‘¥l¢.-/.~a1.-'»’_%a.::~v>~.w.y».¢"1~»,=s?’:>',*1f-wlf? -1*. -1 ~ 12%, ~ ‘.L »_ Ly I i'"0'.: 7. , \ "lg, 1‘ g
-1‘. '_'| P. VT‘. '|4__"__: a .. .‘_ I?'46‘5'-Ir-‘F "'_M»_»
.— \v ‘\ -Y k~.3
Praktisl Four-matif 6. 1 l y A7 5 W
l. Apakah yang dimaksudkan dengan sumber tenaga boleh baharu dan sumber tenaga tidak
boleh baharu?
2. Rajah 1 menunjukkan tiga susunan, P, Q dan R dengan magnet dan gegelung dawai yang
bergera]< atau berkeadaan pegun.
Gegelung berkeadaan pegun Gegelung bergerak ke arah magnet Gegelung berkeadaan pegun
LED LED LED
Magnet berkeadaan pegun Magnet berkeadaan p¢g\1"
Magnet bergerak
ke arah gegelung SUSUIIQH Q 51181111311 R
Sugunan P Rajah I
(a) Dalam susunan yang manakah LED bernyala? Terangkan jawapan anda- A
(b) Dalam susunan yang manakah LED tidak bernyala? Terangkan jawapan anda‘
3. Apakah fungsi sebuah osiloskop sinar katod atau O.S.K.?
4__-4
Scanned by CamScanner
. -. ~ ., r. .-1-.--1----.—— mg
1 Bab 6: Elektrik dan Kenlagm-tun \
Transformer
; “\*kah anda melihat alat sepem
"‘v\_ -___
AK Y§‘-‘"9 dituniukkan dalam Gambar foto 6.8 ‘
dl kawasan tempat iingga] anda?
Apakah k9pem|"98n alat ini dalam
1)) M kehidupan harian’?
Q‘
Q
Gambarfoto 6.8 Transformer
Transformer lnjak Naik dan Transformer lnjak Turun
Transformer merupakan alat mengubah voltan bagi arus ulang-alik (VM). Transformer ringkas
terdiri daripada satu teras besi lembut berlamina yang dililit oleh dua gegelung dawai bertebat,
|. iaitu gegelung primer dan gegelung sekunder seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 6.24.
r‘".1r_,;-i :.f:_:. 1; .:_ ;:..1i_._:* ~ TCTES b€Si lembut
1 berlamina
I
l
NI
, JI
' I Beban
Bekalan a.u. I*
IIIII\ I CCDCC
Q Il l l l l "U4'I ~
k‘._- I
I Gegelung
sekunder
Gefldunfl
Prim"
Rajah 6.24 Struktur transformer ringkas
Terdapat dua jenis transformer, iaitu transformer injak naik dan transformer injak turun
seperti yang diterangkan dalam Iadual 6.1 di halaman 178.
3?? » Q72!
Q) "L'?PM
Scanned by CamScanner
,
v-
(
Imlmil 0.1 ’im;;_\/(mm-1'in/14A !ir|I(\ ilrm !nm.s>/on/ir'r in/ul\ turun
‘Iranaiormor lnjak nolk Transformer Inlok turun _
l u"ii"l""i~i .7 -, _ y, “W (Jcgulung (icgcliurg
priim-r " '31-_f.',i_‘..5r.;;_‘
("~'8“|l1l1g
Wkundcr \I iw|§¢
l‘ri'"“" 1, "'5? ,./ sckundvr
l"* 3? ""L'
Bckalali
._._. ?’“‘@ri " ihlifii‘ ' iiclmn ,w-w,raanx,r ~ - Be
a.u. 1*‘_.,\_.. p1*j?'-§~‘@:i§-.11 i»-—~ E~.n_.- v ,-..., ban
i
. .p,‘_ig._‘"-.é.:'*‘1w
in- T 5'."-.uY= ' l¥ck1.\lr.\na.u. E-~‘'L ‘-fl" 1-5_*<!‘-_7_._'1~.~¢_‘ i
i
Simbol Simbol
jg §(€ 'i
‘<1
V°"a" Pfimef (i"P\1i)- Vpl yang merentasi Voltan primer (input), Vp, yang merentasi y
gegelung primer adalah lebih rendah daripada gegelung primer adalah lebih tinggi daripada (
"°“a" $°k""d9' (°"1P"i)» Vs. yang merentasi voltan sekunder (output), V5, yang merentasi 1
999°|""9 $9kU"d9F- gegelung sekunder.
Bilangan lilitan pada gegelung primer adalah Bilangan lilitan pada gegelung primer adalah »_.r
kurang daripada bilangan lilitan pada gegelung lebih banyak daripada bilangan lilitan pada T
sekunder. gegelung sekunder.
W— ——~- W -_ ___ _ _ _ 1;’ A i_4_,,,_____ __f __, _ _ __¢ _,'____:,_: __ ,_-~..;._.._— ..:" —~—|-»~ __' V-v—*--V-~—'—‘----—---1--u;' ,_—_;
lalankan Eksperimen 6.1 untuk membina dan mengkaji fungsi transformer ringkas injak
naik dan injak turun.
I Eksperimen 6.1 >—_'- -r...- . -. 1‘-1'LI1.wA
Tujuan
Membina dan mengkaji fungsi transformer ringkas injak naik dan injak turun dengan
menggunakan teras besi lembut beriamina
_ Pernyataan masalah
Apakah fungsi transformer injak naik dan injak turun?
Hipotesis
(a) Dalam transformer injak naik, voltan sekunder (output) adalah lebih tinggi daripada
voltan primer (input)
(b) Dalam transformer injak turun, voltan sekunder (output) adalah lebih rendah daripada
voltan primer (input).
Pemboleh ubah
(a) dimanipulasikan : Bilangan lilitan gegelung sekunder
i (b) bergerak balas : Kecerahan mentol
gi (c) dimalarkan : Bilangan lilitan gegelung primer
; Bahan Q
Wayar penyambung, dawai kuprum bertebat dan mentol
i Radas
I Beka’an kuasa a.u. dan teras besi lembut berlamina yang berbentuk-C
reg‘17s
Kmu
I4
Scanned by CamScanner
[ Hal» la: Iéluklrilc dam Kurrmgimlzm
ProsreI d_ uf ‘ 3- 0 |||H' rl|i (ldwrlli pa- (L'i .1:(|(.U lmiga.- n tr,t-m,. g Langkah
1- .|||||k4i' |_()i rliifl I ).r<-i‘l"mrnnn' un~ tuk in- ornlm- ntuk -
Im‘.-I |* H‘ ) -. ~ mlii ' J“ ' ~
q‘.(J(,-|llIi(] |r|I|IH.'I ;(.4| . yang i |lun]ui<l<m| d;)|am taeriagwiaga
[i:w'll£k1‘vH‘»(,).2|'!)T)ll‘ililnn da7 wn4:- p. url._) sm_ tu lagi. lcngan teras /Xrriulir-rm |r')fl()(1,’;h-|,3Hg(,qJ'1h
1 _| ‘C ‘ -4 _ I -- ' |‘.(J‘1'Jii,1Iil5J1?1!l f;f:r!|;:’;.'a
2’ [H-~.i |i.-nilalli yang] l)(.f||vliT\IHd untuk mernbc-ntuk H'Ur|(i‘Jfi(]F1|ii4F1iI bckaiarr )<U;,;;8
UrrK yrrWm‘ J .;i.-l<\|n<lr.-r +".<:por't| yang diturrukkan dalam _
i ''
. I_
R<|j‘*‘h (L/5' - | 7I 't ,
;_ gnrriirioiiiigyjkriii gage.-lung primer pada bekalan kuasa a.u.. Kemudian, sarnbungkan
1; ,n(u»,|-)n()iiu|ii dI’<i|n|;ournonRt;u-|a|r;-1.||1 g(1c.f2g5o. lung primer dan mentol S rnerentasi gegelung sekunder
Bekalan kuasa a.u.
;;<0 -
‘; - Q ‘ti! ‘4 H
I
(icgclung primer §*~*$
(30 lililan)
'l'crashcsi lcmbui , .r ‘ I
lwcrlnlninu hcrbcnluk-(I _‘“ M _
“‘Y'
Gcgclung sekunder "*3‘
(15 lilitan) \. I
S
Rajah 6.25
4. Hidupkan suis bekalan kuasa a.u. dan laraskan voltannya pada 2 V.
5. Perhati dan bandingkan kecerahan kedua-dua mentol.
l 6. Ulang Iangkah 3 hingga 5 tetapi dengan menggunakan gegelung primer yang
,= mempunyai 30 lilitan dan gegelung sekunder yang mempunyai 60 lilitan.
Pemerhatian
W" , ’- V ‘ ‘t '' V_ J '; -_’-I-.,I>'>" ‘f ," 1.:-A
_ Bilangan lilitan ‘ r ,- Bilangan lilitan i K'F°fa'f'?f' rm"/W?! _. a;g'_;:3
9@9@l'u-ng pri’mer._.N,,_ frgegelun§";elrun¢ler¢=rN,g -P, 1' - ' .- )5‘ ; -V :_
' _my » V» I * _ I . V 1 __,= . . __ _r_ ,_ ..., ~'!,, r ‘ To _. .., _ r I —‘ -_'.-—r‘ __',-' - ‘ .". 1_ -__.-4_-
30 15 i ivy; r‘ __1'~ -I-‘ 9‘ J Q ,1“ -T1. ‘I
~" . < ,- ,.| ~, “Q
30 60 *'iv.1F:.+;?=-;'?:;a¢»;;=+rgr. - ~‘
V i Kesimpulan
- 8 Adakah hipotesis eksperimen ini diterima? Apakah kesimpulan eksperimen ini?
es» _iT
K1'!I_\F"§'I-‘H-_"'r'r.\
Scanned by CamScanner
‘Q;
Q Soalan
k 1. Berdasarkan keputusan eksperimen ini.
F (a) Apakah kesan terhadap kecerahan mentol jika Np > NS?
f
T‘ (b) Apakah hubung kait antara Vp dengan VS jika Np > NS?
i
(c) Apakah jenis transformer ini?
2. Berdasarkan keputusan eksperimen ini.
(a) Apakah kesan terhadap kecerahan mentol jika Np < NS?
(b) Apakah hubung kait antara Vp dengan VS jika Np < NS?
(c) Apakah jenis transformer ini?
3. Apakah yang terjadi kepada perubahan voltan bagi arus ulang-alik pada sebuah
transformer jika perbezaan antara bilangan lilitan dalam gegelung primer denga
., n
. btlangan lilitan dalam gegelung sekunder ditambah?
4. Mengapakah bilangan lilitan dalam gegelung primer dan sekunder adalah berbeza
dalam semua transformer?
Ym4—i -Y;
Fungsi Transformer dalam Penggunaan INFO SRINS
Peralatan Elektrik di Rumah
Arus aruhan yang terbentuk da|aFT)
Di Malaysia, voltan bagi bekalan arus ulang-alik yang teras besi dalam transformer
dibekalkan ke rumah ialah 240 V. Berikan satu contoh ciikenali sebagai arus pusar_
peralatan elektrik di rumah yang beroperasi pada 240 V arus Pembentukan arus pusar dalam
ulang-alik tanpa menggunakan transformer. transformer akan mengurangkan
kecekapan transformer. Oleh itu,
Kebanyakan peralatan elektrik di rumah menggunakan teras besi berlamina digunakan
transformer seperti yang terdapat dalam pengecas telefon untuk mengurangkan arus pusar
bimbit (Gambar foto 6.9). dan meningkatkan kecekapan
transformer. Teras besi berlamina
terdiri daripada lapisan besi iembut
dan Iapisan penebat yang disusun
secara berseiang-seli.
Transformer
Teras b€Sl J
berlamina
k
Gambarfoto 6.9 Pengecas telcfon bimbit
Adakah transformer dalam p€ng€¢aS Ieiefon bimbit
transformer injak naik atau injak turun? Man Jalankan
Aktiviti 6.6 untuk membincangkan transformer ‘dan. fungsi
transformer dalam penggllnaan Peralatan elektnk d1 rumah.
{,,L.K.8P2M1 _______i
Scanned by CamScanner
- w\ ;,,- . , 1|-.1‘~__' _._ @;-rtwr v "-1- .,
y,
5;
a/<n,4‘Z.r -»,a
M “I-» ;=r- ‘* ‘ . r _ ~_,g:E.<_;~r_-**.~- *-~ -1,--_' “;.r.(.:.r‘r~_‘". >1:--.3-*1‘-"'..::r-5-.@ .--‘H. '\_<f
\ '2} 14: 4 _ 1., \ < kt. .1 ",4 cL 5:’ _‘..‘,I~_'_" ,‘ ‘Ea ' '_-,:~ :3 Y“ -_,: '1': '- ‘ck K‘ . ' q,‘ "as.‘I&_‘\\.'1:!‘~:'\
. .-fr_I§-
5:|-A I ,r __ _ |- 0-.. ‘ v '. .' \ *1, '_v.' B\- _ ; 4 \ ‘ \ -."'_ " 1 (Y '<K; ~ ¢‘ '' in \‘-
Q
Q v-4 ,\ 1 u Q‘
F»
v3r ;1‘ 1‘ N?,’_."1‘_._,‘' .r. ‘ H..e-. \ _- \ HA_‘‘&~_\~. Q‘ *}‘~L1,.71_' 1 .,_,.'»r we _‘. 1.- . 1-.‘ ‘ r.‘~ \ *1‘VQ _ . ‘I “ p- .' ' -.1v"' .' ,-. \_-J§..*".._, 1- ..‘k.:' ‘I
" X --
_ ‘ r.‘ _ ‘ i .9.
1 my_ -.,M~'_- K,iQ ‘ Q-‘\»..v\'..4»,1,¢_‘ _A. *. \_‘ -.,"1 '. \_~-, -Y -'s.t~_'-. "'~ ' Bah 0: liiektrik dan Ko|na|.g|wt;\n
‘H-,_»-1‘ -_~-,._;.:.”---~; '. ~-.- ‘r .,_ \~-~»~‘* f .12-. .t. . z""\'I._:a_“-\.1T;_,"?_‘.:_,.>41-'\4.E~i:’=;Q\2. _'
\ \ '\ 0 r¢"“*'.\.'\-J_'., Tn‘, ‘_- »’ '5-‘ ‘_*..- ; 1'-9.‘
g\ ‘V §.< ‘ "> _ .~ .\r :*‘ p. '6' ‘\ :"5' ‘ ‘wt> '5, gtlizg-‘f"~."|‘u? \fl '.."$ '5
‘~"‘ “~17 .~~f" -‘o "‘
{'1 yi;
_ ~ '0
,~=.. . iev 5 l
S‘,-7-» _‘-Q‘. .'__f '_ ' g "I.
- ' ' ,c' 5),7,.
.__| _-J, _ ‘.~. .‘ - -. ' ..-“£4 in ‘r~d'’ ..~1J7] ‘~ '4-1 I‘ ‘T ‘ T§‘._'.a- L -wt};
I F.'..='~~.:~.:~.;angI<an transformer dan fungsi transformer dalam penggunaan f1.»./‘r. __}:\'~,;-
1 "' r ',r
1‘ ‘_ .
;‘E'5.‘..-33311 efextm at rumah ~ KMK 2‘ $5?
Arahan 0 Apketnivgigtiunaan .
‘. -3:an§<an Ei'\ii\'iIl ini secara berkumpulan. __ti‘§n___°|ogi____._ . - '\ #3
I, ‘ ‘Y -4
.aN,if,l»‘ "1
_. Gunakan peibagai sumber untuk mengumpulkan maklumat tentang . ivjr. LJ :
,. ensrormer dan fungsf~ transformer dalam penggunaan peralatan elektrik di rumah
rl‘ K
\*_ ‘ _ 11'.
s¢é"».:\'
vf._'u
U
Contoh penggunaan transforrneridaiam peralatan ‘(W - 1
‘*' ..'_-.'r_.,-.,-.__ :¢i+'§._;
1 2 -.“‘l
1:1;-'--(‘"K" -. T
_.,‘
-5 --
II - an-nil--v Y ix A‘
-@
~ , "” T "\.(
‘'V‘--’_B‘ ,.‘_‘><'
. 1
\ ‘\
\\
'0
_ K0
. .,-- r
- .~.-;,-'
¥\r
1.-I,-.IAo_‘#y?$'_1_?__Efi§'.,
ta) Pengecas bateri (b) Pengecas telefon bimbit (c) Kotak kawalan Q- .
. komputer riba kelajuan kipas siling 4+-s';>.-,'~:>*i+‘,3-:r";'t.f!.1'£».:
.:,1_1_-
C '.: 3'“-‘I-s
1 4-:
Q 3. Bincangkan maklumat yang telah dikumpulkan.
0
4. Bentangkan hasil perbincangan den g an men unakan persembahan multi TTI8 d"I8.
' .$-’,I*"17'rv¢-'\‘" ~\v:,'-.-.@7_ *_./V-l.4‘; i<1t._4‘
Penyelesaian Masalah Berkaitan Transformer dalam Kehidupan
Rajah 6.26 menunjukkan satu contoh peralatan elektrik di rumah, iaitu kotak kawalan kelajuan
kipas siling yang menggunakan transformer injak turun. Apakah rumus yang digunakan untuk
= menentukan bilangan lilitan dalam gegelung sekunder untuk menurunkan voltan input
240 V menjadi voltan 2 V hingga 10 V?
tllfllll
/'. / \\ \ 2V
1, . 6V
.\- ,_
Rajah 6.26 Kotak kawalan kelajuan kipas siling
‘ E21
KPM
\
Scanned by CamScanner
i-i—_ii
Rumus Penyelesaian .. __
N ‘. b h I . - ' fer ke adaL voltan sekunder adalah sama deln- gan elgsuzilltifiiflrgs g0an hlltiin -.»>-<1\-»'-
gCl.f:',8l2l111f:’»,Clvli‘|:1cFrlllpklda Tnilaniim lilitan s@8@1““g sekunder da am S rmel-_ Hubultg \1v.
knit mi boleh ditulis dalam rumus Yang benkut .............. .- l
-~ ~.__ I
i
¢ - . . - _ - . - . . . - - - - - - - - - - - -- s
1 l
l
1 voltan inPut gegelung primer atau voltan primer
1
f Xr1=fi dengan voltan outP_ut gegelung sekruimndeerr atau voltan sekundcl’
I vs Ns
I bbiillaannggaann liililttaann ggaeggeelllllg sekunder
\
\ ~ - - . - - . - -- "v:=F:2*a:1<;:2:
Rajah 6.27 menunjukkan sebuah mentol 40 V disambung ke bekalan kuasa 240 V me1a]ui
sebuah transformer.
ll1 l
/‘”"’—'___—
240v@ Np: :2o ۤ,,, <59...
>i
Q_Q,09l.%Q_.
______/'\_______
Rajah 6.27
Berapakah bilangan gegelung sekunder, NS, supaya mentol dapat menyala dengan kecerahan
yang normal?
Penyelesaian
Mentol akan menyala dengan kecerahan yang normal sekiranya dibekalkan dengan voltan 40 V-
- Voltan output, Vs = 40 V
o Voltan input, VP = 240 V
- Bilangan lilitan gegelung primer, NP = 120
r _v‘_.)’z=N§s.
240 _ 120
40 ' N."
1vs=12o><%)
20
Bilangan lilitan gegelung sekunder, NS = 20 ‘J
E52 Scanned by CamScanner
KPM
PP"
:'
l Bali 6: I-Zloktrik clan Iieimngiu-tart
" itI . smear 6.2 '
I
if ' '—' '_~ r I _1~ I -r— ~t~ .r '
. 1 Apakah transformer?
2. Gariskan jawapan yang betul tentang transformer.
(a) Transformer hanya bcrfungsi menggunakan arus (torus/ulang-nlik).
(b) Dalam transformer injak turun, bilangan lilitan dalam gegelung primer adalah lebih
(besar/kecil) daripada bilangan lilitan dalam gegelung sekunder.
(c) Transformer injak (naik/turun) digunakan untuk mengubah 25 kV kepada 250 kv.
(d) Transformer injak (naik/turun) clipasang di dalam radio.
3, Nyatakan satu contoh Pem- latan elektrik di rumah yang menggunakan jenis transformer
yang berikut:
(a) Transformer injak naik
(b) Transformer injak turun
4. Rajah 1 (a) menunjukkan sebuah transformer di dalam pengecas telefon bimbit yang
disambung ke bekalan sesalur 240 V yang membekalkan voltan 5 V untuk mcngecas
sebuah telefon bimbit.
Transformer
Rajah I (a)
Rajah l (b) menunjukkan rajah litar bagi transformer di dalam pengecas telefon
bimbit tersebut
Z40 V Np NS = 10 5 V Telefon
bimbit
Rajah 1 (b)
(a) Hitung bilangan lilitan gegelung primer. ‘
(b) Adakah transformer di dalam pengecas telefon bimbit ini daripada jenis
n transformer injak naik atau injak tunm? Terangkan jawapan anda. Q
w.
LQQ
KPM
1
Scanned by CamScanner
' & at, _> W .
g
‘l i
~.
1
Penghantaran dan Pengagihan Tenaga .:TI
Q ' '».».\~‘u. 4 ‘
_ \<
F""9si Komponen dalam Sistem Penghantaran dan Pengag||-(an
Tenaga Elektrik
kSz‘ stem Pfiflghanta-ran -dan pengagt-han tenaga elektri-k yang menghubungkan s. tcs.en j-am (mm
ruma anda dtfunjukkan dalam Rajah 6.28.
Penj.ana or4 stesen j_ana kuasa -~ 7A77r,u7 s Vu»laTn:Tg4-a7iik7-d“aTn: sV teseV nTjTaAnaITTkuas‘Va liil komudtTr7inttynT‘ if
lazmmya me"9ha5'"<r"t" arus diahrkan masi_ti<. ko dalam stesen transformer injak nark (B
Ula"9‘al'k dengan voltan 11 kv I Di Slfll, voltan arus ll|1ti1(,l‘3ltl\' rtinaikkan kc 132 kv 2?‘) RV ate’)
atau 25 kv. t 500 kv dengan tncnggunakan transformer |n|ak naik. I
'1 k\’/ I32 RV! '
Z5 liv zrs ttw ‘Q
~__ 500 kv
ll 240 V 415 V l . .1
____ saw i
4|; V
ii‘
._,_
Romain \lf Hwpnfl
“jam - Rangkaian Grid Na8i0"9l
PETUNJUK: - Lapangan suis
— Pencawang masuhmfna
A — Stesen jana kuasa OUk[T1__iT-1 Pencawang bah39'a"
Bn - Stesen transformer injak naik
B, — Stesen transformer injak turun
Scanned by CamScanner
f'7' " if
fiat
. . .___.-.-...-..u_.-_ H.l.kmkd“"K“'“*\i:Iwln|1T
r' H U|_mt; .V l||l\1 trm_qnit voltan t' ing. gi itu ke.nWugmr nnya~ tiia. lrika. ii nielnitn s'itu um:T at W. *w, _ "- _
l‘ Mg/(llt;. tiiktlli-Ill snirttgzti Rangkaian Grid Nasional (C) 80Dert| tiztla In _(.|am‘ l)n. r fotJo tmit ahnawkt.llljm) _ l Wnghnmdmn
.17
_>
o'pr §
-,.
i
l
(
l
1| Kahcl pen gh'tintaran ar Us. u la ng ».t|tk pa' da- ]3_° k\’ tii
stescn jana kuasa Tanjung Kling, r\lelaikn.
i
|r
J KdhgllicltglllllllilldliLlI'U5Ul1lI'l)!,-Ellll( pada 500 kV
tli scp.injang I .t*huh R ttiv‘a Uta' mt -.9 1: la' t an.
. j _-»_t
|)engl'|1lfllilI'l]Il melalui u
jarak jauh .. I. Q _-____, ___,.- _
I tI . H' A
iI""'l'i"~;; . Di penghujung grid ini. arus ulang-aiik mengalir ke
C '$< - lapangan suis (D) di pencawang masuk utama (E‘).
Lapangan suis ini memboiehkan tenaga elektrik dihantar
WIKb1.:.:Q:O. YY " ke pencawang bahagian (E2) apabila diperlukan.
_ Lapangan suis ini juga digunakan untuk membolehkan
stesen jana kuasa dan grid yang tertentu ditutup untuk
.v\ kerja penyelenggaraan tanpa memotong bekalan elektrik
kepada para pengguna.
33 l(V g
--.
'I
Ii‘
Kawasan industri berat __ .,_
Pencawang masuk utama Lapangan suis
33 kV llkV
Kawasan industri ringan DI pencawang masuk utama (E ) dan pencawang
bahagian (E2), arus ulang-alik dialirkan melalui satu siri
transformer injak turun (B') dalam stesen transformer
injak turun. Voltan bagi arus ulang-alik ini diturunkan
secara beransur-ansur kepada nilai voltan yang berlainan
untuk dibekalkan kepada para pengguna mengikut
keperluan mereka. Oontohnyaz
~ kawasan industri berat pada 33 kV
Q kawasan industri ringan pada 11 kV
~ kawasan pejabat. perniagaan dan perumahan pada
240 V
KPM
Scanned by CamScanner
'__ E
-" Kesan pada Kediaman yang Lokasinya Berhampifa" “"93" pilon Rmgkaian
Grid Nasional hantaran pada pil()
Arus' ula' n),1- ali'k di.>n1,1£\n volta1 n )1anb1t'ingg7i' dl'3lliI'l\’21fl ngeltgugdedan elektmmaf gnet yang n
R'angkt1“1;in CJrl'(l N’<lS'lOI1. "il§.*£Pt't'll' dalam G anibarfoto ._ - id n dapat dlAkesan dl. kawasan
kua, t di4has.-ilkan oleh arus ulang,_,ali- k pada voltankyang 1xiii!“ ealektmmagnet im_ dengan
berhampiran dengan pilon tersebut. Perhatikan esan _ k df k ?
menggunakan kompas. Apakah yang terjadi kepada kedudukan Pemmlu Pa ‘I OmpaS'
a@/shku
Layari laman sesawang yang beflkut
hflpsj//WWW. tnb. com. my/
- nnps,-//www.sesb.com.my/
htfp://WWW. sarawakenergy.com.my/
Apakah kemudahan yang diberikan
\Q\U oleh Tenaga Nasional Berhad
1.; (TNB), Sabah Electricity Sdn_ BM
(SESB) dan Sarawak Energy
Berhad (Sarawak Energy) kepada
l - pengguna elektrik di Malaysia?
5;‘-
Gambarfoto 6.10 Kabel penghantaran
pada pilon Rangkaian Grid Nasional
Mari kita jalankan Aktiviti 6.7 untuk membincangkan isu kesan pada kediaman yang
lokasinya berhampiran dengan pilon Rangkaian Grid Nasional.
' LL 4 Q’ .r~ '§> at.-
Membincangkan ISU kesan pada kediaman yang lokasinya berhampiran
dengan pilon Rangkaian Grid Nasional °° AKMktKiv»itiKBMM
Afahafi perbincangan
1. Jalankan aktiviti ini secara berkumpulan.
2. Kumpulkan maklumat yang berkaitan dengan g so . .
isu kesan pada kediaman yang lokasinya <_-_-_>-//’:;‘g
berhampiran dengan pilon Rangkaian Grid E ""_’_.'/
Nasional seperti yang berikut:
(a) Kekuatan medan elektromagnet berhampiran » -— f
dengan pilon Rangkaian Grid Nasional.
(b) lsu kesan medan elektromagnet terhadap
kesihatan manusia yang dipercayai dan
disahkan oleh pakar perubatan terkini.
(c) Cara penyelesaian isu kesan medan Gambarfom 6_1 1 Kediaman yang
elektromagnetterhadap kawasan kediaman lokasinya bemamp,-mu dengan P,-)0"
yang berhampiran dengan pilon Rangkaian Rangkaian G"-d Nan-may
Grid Nasional.
3. Kongsikan hasil perbincangan kumpulan anda di dalam kelas.
Scanned by CamScanner
,,.__
5&3 :3-. E1: L-.11 3: 5.; :- ix: .1;': 5 1.1 .2
Sistem Pendawaian E|6ktri ' .
k d‘ Mam“dSuisate).m€fllpS. enyadnagwabiearnbeezlae,ktira.1itkudl‘l)3::]aY$I.f! terdm_ _ daripada £9’ MCAIBNADRAAN
4‘
V Tenaga Nasional Berhad (TNB)
d“Tltu”ntlyunkgkgaanl)ddaalanmPmRadjaahwa6i'a29n dtai gI1aagaw.aasOlaa. nsesPaetr“ti fyaasang(atau mencadangkan kepada pengguna
pendawaian satu fasa yang
menggunakan lebih daripada
10 kW atau 50 A supaya
Fasa 1 bertukar kepada pendawaian
———O
tiga fasa. Banding dan bezakan
kepentingan pendawaian
satu fasa dan tiga fasa dalam
Iv "5 penggunaan tenaga elektrik.
- ,._
_r"'v»—_ Adakah keluarga anda menerima
. .__t_
cadangan TNB ini? Berikan
alasan anda. 4
___ —%_.-,__________’_ l~
‘1
‘< Laman Web QI
»<- >3- Salu 'taran
.
Q Pflldawanan satu fasa hanyasesuai dan cukup stab“ ...C_a-.r-a m1en1genal pasti jenis
n - A “W dal;
pendawaian elektrik
1i¢~;1l“»'*; - ' J-F0
Rajah 6.29 Pendawaian satufasa
F353 1 Fasa 2 pasa 3 http:///inks. and/1 7. com/BT_
Sains_ 187
I;
IP P Pl
* "o'o'6
"U "5 ‘U
I 1
I4
| Satu kilaran
|
;l!¢]¢lmsoP¢¢»}1aw¢i¢nag¢fm . . ,
~‘%f%
Scanned by CamScanner
»=, i
~51. ,
Pembekalan Tenaga Elektrik dan Sistem Pendawaian Elektrik 4
di Rumah
Rajah 6.31 menunjukkan satu contoh pembekalan tenaga elektrik dan sistem pendawajan
elektrik di rumah.
Wayar elekirik dan kabel utama yang iwwww-“m“_fi_:p Z D*“"‘“
disambungkan ke rumah terdiri daripada: DQWI" - hidup
J ~ dawai hidup pada 240 V
; ' dawai neutral pada O V " ileum]
I ._
?'l
1II
Kotak fius utama dengan 0 I,
_ satu fius utama ""-n...._....L“,W .1 ._."... 5:
.‘ .’ y_L_‘J.._.~..
_..~.____...___.-;- , .--_.» ,_
1
~
1 Meter elektrik A L“
‘ ' Menyukat jumlah unit tenaga 7----1
.A elektrik yang digunakan ’
,_; Suis utama ..
~ Mengawal jumlah arus yang ‘i
mengalir melalui Iilardi dalam rumah ‘
?' _,__ Pemuiuslitar ELCEi)(Earih Leakage E
,4 Uni-t pengguna .‘ .1 Circuit Breaker) l.itar apabi.la arus
E dan kotak fius ~ Memutuskan
1*’ w berlebihan mengalir melaluinya I
/I-‘\I'ID1~'IiI'I_;22B,:_‘f.“_i\IJ\1;_‘-‘:1;_wv-;¢—g-Z1"-\ 4 -.
I Pemutus litar MCB
(Miniature Circuit Breaker)
~i ~ Mengasingkan litar akhir ke UiLitar pemanas
bahagian lain peralatan elektrik r alat
pendlngln hawa
_ 1I K i |||
'H"‘i-3'" ‘* '-iv» /-_.
PETUNJUK: 4
i Dawaihidup .-$1‘_\
—-— Dawai neutral
—-— Dawaiburni
:1; 1.
i‘: 4. Dawai bumi
U: 19'_\.||"‘ v~" 4
n _ qk
Scanned by CamScanner
Gambarfoto 6.12 Pembumian dawai bumi
%%
Z Bab 6: Elektrik dan Kemagnetan
___/ -.’s4l'-‘PLa-'.'x4'~—-'- ‘=1. ~~= , - ~ wgzr-_r.w'._x1!r—1rn*-d-;,‘_»
5" Litar pencahayaan terdiri ‘~
5 daripada dawai hidup dan
1 dawai neutral.
'\ I
‘ > Lilar pencahayaan r,<......,...-,¢_‘.,.,.-_A..._-
""\,__@ Litar kuasa terdiri daripada
Suis dua hala
5 dawai hidup, dawai neutral
,. ..’.?&. ---
’ ~..- I dan dawai bumi.
\ W 7 7 Q7.
.J
—- Soket
i
1" H;
' —-—: 1
Ii} [Q89 H
;'~5;i§{»_;3§=‘l-1 Soket
,,._
i;’l'_;.£§= = KPM
l__'_ _I
MEW! 6.31 C9"r0h pembekalan elektri-k dan sx. stem pendawaian elektrik di rumah
Scanned by CamScanner
‘i—_?ir _'
‘ Palam .3-pin danAP_alan_1v 2#pln '
l Banding dan hc'/,ak;1|1 slruklur binaun palam 3~pil1 1111" l»’1‘l"'“ 2'Pi" “Pam Yang ditunjukkan
dalam Garnbar foto 6.13.
jg-\ V“ _.-an v-- ‘ .<1 ' l
V \"' . - ;_ . l -,
l ,,-"""’-\ L
ii\i‘ 1?, _. ‘
Qff. _?_ V‘ ’¢l>~>V'.)r51-","-3“ :‘
Amerika Ulara ~¢ ' -. l\
,, - _ v_ ,
®__ A 7 /,~
liung Kong ' é’ ]n<lia ' iepun } K.
I
-
Gambarfolo 6.13 Palam 3-Pin dar1PaIam 3-Pi" Yang digunakan di negam yang berbeza H
Palam 3-pin dan palam 2-pin yang digunakan di negara kita adalah seperti yang diterangkan
dalam ladual 6.2.
Iadual 6.2 Palam 3-pin dan palam 2-pin dalam sistem pendawaian di rumah
pa|am 3_pin Palam 2-pin r
Peralatan elektrik seperti cerek elektrik dan Peralatan elektrik seperti pengering rambul dan *1
seterika memperoleh tenaga elektrik daripada berus gigi elektrik mernperoleh tenaga elektrik
soket pada dinding melalui palam 3-pin. daripada soket pada dlndlng melalui palam 2-pin_ V
1 -4 my _"“‘._ ._ >v~_I _.__:,_/__“_gH
II
l
,-_\_
4 ‘.
Dawai hidup, dawai neutral dan dawai bumi yang dipasang pada palam 2-pin dan palam 3-pin
semestinya mengikut kod warna antarabangsa dalam pendawaian seperti yang ditunjukkan dalam
Rajah 6.32 untuk menjamin keselamatan penggunaan elektrik.
Dawai bumi (belang iV -
kuning dan hijau) 1 E I ,
I H H 4'
/" ‘ V
fi Fius iQK i ’'
1’" Dawai hidup A f , .
Dawaiineutral i g_
(biru) e..
~ /< ‘g.I»/ile (perang) . A:-._;_§'e4-@12-4. ‘A /
‘1|» _
~I'\1.1".,¢¢,_-_;.-~v}¢-,;.,
bi->f.,,» .~ ' _l_- .;>' ;\HH
4 . ,_ _ V ...-~,._5_‘v,(_Hi
, ‘v._ .__. It — ~ . ' -'. -i‘E“. ;._-,v,v'
r e r Rajah 6.32 Kod warna antarabangsa dalam pendawaian‘
bI-_[_£21 _,
KPM
L
Scanned by CamScanner
'.. \ Bah -1:1: Eilelmrn; lrlzir 11:: mz:gm»';zl_-:-
iy. _
‘1 .
: " |(omP°"°" Keselamatan dalam Sistem Pendawaian di ‘Rumah
ll lam sis‘ tcm pendawaian di rumah > lfird apat beberapa komponen keselamatan seperti yang
ditunjukkan dalam (lumbar F010 6.14.
Ni "l-,..L..'4_-_-- .. u. ' '5~ l - 3‘ ' .-- ‘ '- ’>-' ~- -=~. ~.‘ ~ l - *\1,q=''..“.'*:~.‘:.-‘"¢v;._';.:;_-‘-',-.1-i_*‘<.w4~_i_:-_.:_‘I|-§-;"~ !,\_ -w
IQ I " i J ~ "'.ia2:tl,n*2l
l ll 4,.‘- I :4 ° > ._-¢' -";H'".,-_ "‘7>\?,.‘-"iI
Q
iv I .i,{\i\ ;»j_;,..1\ ;y':. r5__-T._1‘_§\-'~'f‘_._..»-_\.;'~,j;,l",~;\~1-=‘
1-
_~._>~< -ij, V1,!» ;
I; ‘- ;-"..'_.A~»-.'i—C'1t.;-‘''_-',l...‘'..-.-I-:.-.,-
\“» l , " l .-- ~. -V “I"
Y. .,- . ‘ .
»‘ . I~-1.-|.v ;' . ."’_L<¢"-''>..'_..l‘._;f I
l ‘t . .~ ' 2
_l\_ Q.' V: ," F-t,v_.-*V
,‘ _ I ‘'L..-r, _,,_;. ~_.l:_=,.7~_-_._-'-r.; -
-‘_ ,,., .- -1 5
lagers iI"=r-=\"
.' " ~ , - " ‘:.=:
(a) Suis I (b) Fjus 3 A, 5 A, 10 A (c) Earth Leakage Circuit
dan 13 A Breaker (ELCB)
.
l
1
l
1 .»41 ¢/
1 .4
\’~4\ WM‘ \\\\\~
_. , __1 .'¥-. < 4\ I \\\‘ .‘\\\\
‘F: "I" .- 4 1I 1.
1, '1 \\ Z 4
(d) Miniature Circuit \\ 1 \\
Breaker (MCB)
(6) Dawai bumi (Y) Pengalir kilat
Gambarfoto 6.14 Komponen keselamatan dalam sistem pendawaian di rumah
.v
Fius Diisi dengan nitrogen
'- atau butiran kuarza
if. Struktur Fius Wayar fius
4 Fius seperti yang ditunjukkan dalam penuwp
sesentuhlogam
_. Rajah 6.33 merupakan seutas wayar
T halus yang pendek, mudah menjadi \
g__, panas dan melebur apabila arus
Z
Q1‘ Yang mengalir melaluinya lebih
-besar daripada nilai fius tersebut. Z \>
Sekiranya wayar pada fius itu
melebur, bekalan arus elektrik __ Sarnngkacaatau
akan terputus P°Y$¢|i11
' N1la1 fius
Rajah 6.33 Strukturfius
"Ifi-Qrm2
Scanned by CamScanner
Fius Kartrij dan Pius Wayar Boleh Ganti 1
Dua jenis fius yang lazim digunakan ialah fius kartrij dan fius wayar boleh ganti (fius ya“
dipasang dengan seutas wayar fius) seperti yang ditunjukkan dalam Rajah 6.34. g
Sarung kaca Penulup logam Wayar fius _
9,
(a) Fius kartrij (b) Fius wayar boleh gm; '
Rajah 6.34 Dua jenis fius Berapakah arus maksimum yan
dapat mengalir melalui palam 3%"
Semua fius termasuklah fius katrij dan fius wayar boleh ganti yang dipasang dengan fius 13 A7 V
berfungsi sebagai alat keselamatan elektrik dalam litar atau
peralatan elektrik untuk melindungi wayar dan peralatan ini
daripada sebarang aliran arus yang berlebihan.
Penentuan Nilai Fius
Nilai fius ialah nilai maksimum arus yang dapat mengalir M15
melalui fius tanpa menyebabkan wayar fiusnya melebur.
Contohnya, wayar fius 5 A membenarkan arus maksimum 5 A 6' CABARAN
untuk mengalir melaluinya. Beberapa nilai fius yang lazim ialah M I N DA
1A,2A,3A,SA,lOA,l3A,l5AClan3OA. ' Mengapakah cerek elektrik
Pemilihan nilai fius bergantung pada nilai arus lazimnya dipasang dengan
palam 3-pin yang mempunyai
maksimum yang mengalir melalui satu litar atau peralatan fius 13 A?
elektrik. Pius yang bakal digunakan sepatutnya mempunyai
nilai yang lebih tinggi sedikit daripada arus maksimum yang I
mengalir melalui suatu litar atau peralatan elektrik dalam
keadaan operasi biasa. Contohnya, sebuah cerek elektrik yang
menggunakan arus elektrik maksimum 11.34 A sepatutnya
dipasang dengan fius dengan nilai fius 13 A.
4 ,, ,, ' \ ‘'
'+ ;, 1 76' -A ‘ H.‘ I . ,; L.-1..
4:" Q."' '\ . ' )._1?.~; P. “.. , ‘I - 5. ';»-K. 75'
— fl 7 ‘.5,’ N.:\'4~r;“i<.'_
‘ ‘I
'1r
Memblncangkan komponen keselamatan dalam sistem pendawaian C“;
di rumah ~ KMK _
- Aktiviti
Arahan
1. Jalankan aktiviti ini secara berkumpulan. perbincan93" _
2. Kenal pasti dan bincangkan perkara yang berikut;
(a) Fungsi, jenis dan nilai fius
(b) Fungsi dawai bumi
(c) Fungsi pemutus Iitar, iaitu Miniature Circuit B reaker(MCB)d '3" EanhLeakage I
Circuit Breaker (ELCB)
(d) Pengalir kilat dan suis
4. Benntaaknagnkapnelhbaasgilaipseurbrninbcearnugnatnukdemnegnagnummpeunlgkgaunnmakaaknlupmeartseymanbgahdaiknehmeunldtimakei.dia. '
Scanned by CamScanner
Cm :1
lhb6: l'1lrklrlluln|| l<v||l.l1;m-|,m ‘I
Keselamatan dalam Penggunaan Peralatan Elektri.k A
Apabila menggunakan peralatan yl
elektrik, Iangkah keselamatan l
perlulah diutamakan. Hal ini WaYar bumi /Z.Way" hidup 1
demikian kerana nisbah kematian
1-
l
terhadap kecederaan dalam Wayar neutral / Wayar bumi
kemalangan elektrik adalah tinggi dmmbungkm
berbanding kemalangan dalam pada bekas lqganij .;.";-1’
kategori lain. Kegagalan untuk '1'“ 3sets clelctrllp 1
mematuhi Iangkah keselamatan
akan mengakibatkan kemalangan . Bekas logam
yang serius.
Satu daripada Iangkah ' Elemen
pe'm'an'as j
keselamatan dalam penggunaan
alat elektrik ditunjukkan dalam -
Rajah 6.35. Sekjranya seorang
individu menyentuh bahagian fly
logam yang dibumikan, arus yang 2"
besar, jika ada, akan mengalir
ke Bumi melalui wayar bumi Rajah 6.35 Wayar bumi menyambungkrm
dan bukannya mengalir melalui bekas logam ke Bumi
individu tersebut. Arus yang besar itu juga meleburkan fius seterusnya memutuskan litar
elektrik. Mari jalankan Aktiviti 6.9 untuk mengkaji dengan lebih lanjut tentang keselamatan
dalam sistem penghantaran dan pengagihan tenaga elektrik, dan penggunaan peralatan elektrik.
54*T’- 1 "s'-1»1 -» - - was
1‘)- ~*~"_f-:l'!;/-1'-*{
QC .1. ’\-s.' 4 v 1‘
‘K I
Menghasilkan brosur atau poster tentang keselamatan dan . KMK
kemalangan elektrik _ Aktiviti
Arahan menjalankan
1. Jalankan aktiviti ini secara berkumpulan. projek
2. Kumpulkan maklumat daripada pelbagai sumber tentang perkara yang berikut:
(a) Punca berlakunya litar pintas
(b) Punca kemalangan elektrik '
(c) Langkah keselamatan semasa menggunakan peralatan elektrrlf
(d) Langkah yang perlu diambil semasa berlakunya keyutan elektrik
3. Bincangkan maklumat yang telah dikumpulkan..
4. Sediakan brosur atau poster tentang perkara dl atas. __
5, Persembahkan brosur atau poster yang dihasilkan pada papan kenyataan sains dl
dalam kelas atau makmal sains anda.
Scanned by CamScanner
. ax _.;l.—-a-Hun__ “nu-nun-u. . nut 5» ’
- gilt6‘.3 "" U _- J.
J
W’ 4!‘ ’-M“ ' i J - . ‘I 1 I . '__‘I'. J/3;-.'_.
R l. Di kelas sains, Wazir telah lTI€mp€]3]'2\l'l' komponen dalam sistem penghantaran dan
pengagihan tenaga elektrik.
Stesen transformer injak naik Stesen transformer injak turun Lapangan suis
Dengan menggunakan perkataan yang disediakan di atas, lengkapkan carta alir yang
berikut. Carta alir ini menunjukkan urutan komponen dalam sistem penghantaran dan
pengagihan tenaga elektrik.
Stesen jana kuasa —-—} [u(au) flww M WW,” —-—} Rangkaian Grid Nasional
r is Al <—1<b> 1._.._- _. --
<---»-—---~--*--"~--"'"""""" “
.__..~........--.. ._-, .». l.....¢...~‘.-_-->-'1-P-"~7~""""'*'f“““""""‘““"“‘
Pencawang bahagian —-} Transformer injak turun
2. Gariskan jawapan yang betul tentang penghantaran dan pengagihan tenaga elektrik.
(a) Voltan bagi' arus ulang- ali' k (d'inai'kkan/diturunkan) sebelum dialirkan melalui
Rangkaian Grid Nasional.
(b) Voltan bagi arus ulang-alik adalah paling tinggi di (stesen jana kuasa/Rangkaian Grid
Nasional/pencawang bahagian).
(c) (Lapangan suis/Rangkaian Grid Nasional) membolehkan tenaga elektrik dihantar ke
pencawang bahagian apabila diperlukan.
3. (a) Nyatakan tiga contoh komponen keselamatan dalam sistem pendawaian di rumah.
(b) Apakah fungsi fius?
4. (a) Nyatakan satu contoh punca litar A
pintas. Ielaskan jawapan anda. Q
.
(b) Rajah 1 menunjukkan beberapa piaralatan
elektrik dengan palam 2-pin masing-
masing disambungkan pada satu soket.
(i) Nyatakan keadaan elektrik yang
ditunjukkan dalam Rajah 1.
(ii) Berikan satu contoh
kemalangan elektrik yang
mungkin boleh berlaku.
Terangkan jawapan anda.
U/5.“E111;» Rajah 1
Scanned by CamScanner
V Bb 6: Elektrik dan Kemagnetan
Pengiraan Kos Penggunaan Elektrik &
Gambar foto 6.15 menunjukkan -_ ,-
mentol elektrik yang dipasangkan vi 179*
pada bekalan elektrik 240 V dan ow‘
menyala dengan normal. Kuasa
pada setiap mentol adalah seperti
yang dilabelkan.
,~---~- . -__ . ._,.*__ Mentol yang manakah
1 20 W F f_ 100 W i ,_ 100 W B mempunyai keoekapan
- ~‘ paling tinggi? Jelaskan
Gambarfoto 6.15 Mentol elektrik yang menyala jawapan anda ~F..-
dengan normal tetapi kecerahun yang bcrbeza ‘V
Keoekapan Tenaga 39 CAEARAN
.' Kecekapan tenaga ialah peratus tenaga input yang diubah ,5-%A_ dakah|\a/nIdIaNbeDrseAtuju
. kdeappaadt adibruemntuuskktaennasgeapeorutitpyuatngyabnegribkeurlf:aedah. Kecekapl anj tgenifaga
.» Tenaga 0 tp t b f dh 1 bahawa penggunaan mentol
berfilamen perlu diharamkan
_ u u Yang er 36 3
di Malaysia? Jelaskan
ficekapan tenaga — Tenaga input yang dibekalkan X 100%
1u_n, up-cum, _ L_ ,_."_¢, ,,_., " 1,11, I
foto 6.16 menunjukkan sebiji mentol berfilamen menyala. Berapakah kecekapan tenaga
mentol tersebut?
100J 8 J tenaga output yang berfaedah \
dalam bentuk cahaya
elektrik I|
dibekalkah 92 J tenaga output yang dibazirl<an !
(atau tidak berfaedah) dalam bentuk I
haba yang dibebaskan ke persekitaran I
1
Gambarfoto 6-16 \
Tenaga output yang berfaedah
tenaga bagi lam?“ berfilamen = Tenaga input yang dibekalkan X 100%
= _1§0-0l1->< 100%
» = 8%
0‘ KPM
,. t E1-3*“
Scanned by CamScanner
u_
Contoh Teknologi yang Berkonsepkan Kecekapan Tenaga
Teknologi alat pencahayaan clcktrik yang berkonsepkan kccckapan tenaga adalah S€pe;-ti yan
ditunjukkan dalam Iadual 6.3. g
Iudual 6.3 '1l'kno10gi alat pencahaymm elektrik yang berkonsepkan kecekapan tenaga
Lampu jimat tenaga
Alat pencahayaan Lampu berfilamen (compact fluorescent Lampu LED
lamp, CFL) *"—‘~—~—~x_;
---»-----~~-~~- ~ ---- ——~ ~ >— —~~ ~--~~~ -
"'\_ 1
F \
X Ur .1
k‘ ‘ "' / vv
Struktur binaan “\
%;“~ 133.11 ‘
Tenaga elektrik Tenaga elektrik Tenaga elektrik
maksimum yang maksimum yang
maksimum yang ditukarkan kepada ditukarkan kepada '
tenaga cahaya = 50% tenaga cahaya == 90%
Kecekapan tenaga ditukarkan kepada
tenaga cahaya = 10%
'j. "'l~ —(~- .7 _ ZZ;'.‘;l'L_ WV“-P1-it _ _ _. _._, '_—*._.,.;_—_— 7, ~_»._¢_— _.._.._.___.,._,_;,.,,,,-‘_,.,-,,.-_,J
, ‘\.--- >1-=4-,~:~~ ——*-a-u.|»~» >q7@<- ~-‘-A4‘-....\..a_...1;=..-.=¢.\-......_.~..-.L~-,9,-V‘--_a' A a ..‘._...~k;.4,-.,..'_.>..~....->.<.~.'-¢~ ‘ ' 1'! am
I“,1J,"-' +- :1.- £) ~ V ' n { " .. >\ Penggunaan mentol berfilamen
‘. W . 7 lazimnya dapat tahan selama
x1"'i“u ‘ t’ , Kumpulkan maklumat tentang teknologi yang berkonsepkan ; |9bih |<U|'a"9 1 O00iam- CH-
kecekapan tenaga daripada pelbagai sumber termasuklah ‘ 8 000 Jam dan LED antara
,;§§\-ms-= at..“'-13‘,'_,"_;u, ' laman sesawang yang berikut: 120 O00 hi"€-J93 50 O00 Jam!
http;//Iinks.andI17.com/BT_$ains_196 E E
I..'.. §*\{€},‘3r')-i‘w_,F_;¢-=:~-;.g.' _ __ _ __;g_-I
~\ .3'~»,;‘.~~»',*~*'.,:~.1."»-
‘.:1",f-'*:‘f=:_-a:"_'fi1 1.
'-.;g.:.-f> ‘.t3a-.-I»‘Q~.~/..~'-'... .J r
~0»'Y’7‘'~-'~"§~“*.?.‘~;§‘i;;'-i.;\,i'-!’g-_t
751' /'m~' _'*‘-- -T'1¢j.';9a*--*-!...~'=$\~w_¢:~.-~,
vg"»..;’~-$t<,!,...-_m.".;___",.‘~._»"1|_r»~
ti=v fr", :.'.e= '.".<- ;.-'-.--§3_,/1-Y?4-’
Bincangkan maklumat yang telah dikumpulkan. Senaraikan contoh teknologi yang _
Ta3_v1",'‘-)_._t.7_;‘"V3.%;._!'.:".§1F,Z‘ \1.'i3*\:-, kbgigksvggs ktagriakajgakapan tenaga d a Iam susunan mengu- kut kepentm- gannya d.a|ang'Z_,€?,A.;a..~t.-
v'‘t~Ii‘‘F,:‘.1.1,i-»'-5.1.1M-,'‘-1';*m".3’¢.m'~r1‘£.-:Q-'"';
'3 -~ .4, ‘Z:-‘"
'»,1{¢.'.‘,_--._-3 _.I *1-,._=
‘|,_~'|1j >. _-_ W;-_ .
,1 "anbégdainaianau:t&e;it‘aap;¢?m¢ng¢,5;1;§Pasfi:pem1ami-
Pérnalakah anda melihatlabeltcekap tena a d" k * \ . »
§eP'erti vans dituniuldcan-dalam Rajah 6.3g6?yang [per enalkm‘ oleh
@=‘%i%
a
Scanned by CamScanner
Bab 6: Elektrik dan Kemagnetan
Ma/ay.s¢ah¢
surunangaya Tenaga (ST) telah melanoarkan program pelabelan cekap tenaga bagi pelbagai jenis peralatan
Qlektnk untuk kemudahan orang awam
Perkadaran tenaga: 1 hingga 5 bintang
i Jenis peralatan t
Perkadaran tenaga pada peralatan
(angka dalam perkadaran tenaga)
i lntormasi jenama dan model *
enaga Punt: Sotlhun Penggunaan tenaga (dalam kWj/tahun) _
Average Energy Consumption Per Year
Penjimatan tenaga berbanding dengan
L peralatan berlabel 2 bintang (dalam peratusan)
s 1.
Dannnqfi-an nu» .,,q,|».,,,,
nw-a»< an -m
D*l\""i ‘wt-4 m M: M5511! >04
gumhnnlaya Tonlgl "-5‘-Q9‘-ll, Ujian piawai yang digunakan
Rajah 6 36 Label cekap tenaga yang dzperkenalkan oleh Suruhanjaya Tenaga (ST)
Penggunaan Tenaga E|ektr|k dalam Peralatan Elektrik
Gambar foto 6 17 ITl€Ill.lI1]ll](k2lI1 sebuah meter elektrik bagi sistem dpigeunndaakwaanl'a. nLatizgiamfnaysaa. bMaceateanr
elektnk berfungsl untuk mengukur kuantltn tenaga elektrik yang
pada meter elektnk 1tu d1amb1l pada penghujung
Setlap bulan Bacaan tersebut d1amb1l b€I‘tLl]U8I1 t ‘TM "W " W"
menentukan kos penggunaan tenaga elektnk
‘Y . é ‘I‘ '- --ta;">~It-v\.‘-/ /,‘ :t.
G
Ta ML‘v i'
membaca meter elektnk dl j "' ‘:4’ .
rumah anda?
an-§~
Berapakah bacaan
meter elektrik dalam
Gambar foto 6 17'?
Gambarfoto 6,17 Meter déktfik
Scanned by CamScanner
Kuasa Elektrik, P
Kuasa elektrik, P, ialah kadar tenaga elektrik, E, yang digunakan oleh suatu alat elektrik
S.I. bagi kuasa ialah watt (W). Kuasa 1 watt (W) bererti 1 joule (I) tenaga elektrik digungfanit
dalam masa 1 saat (s). Kuasa elektrik dapat dirumuskan seperti yang berikut: n
Kuasa elektri_k, P (W) _- TenagaMealesaktryiaknygadngiamdibgflu,nat k(Sa)n, E (I) 1 I‘
" Arus Elektfik, I
Arus elektrik, I, ditakrifkan sebagai kadar pengaliran cas elektrik, Q, melalui suatu kondulqo
Unit S.I. bagi arus elektrik ialah ampere (A) dan cas elektrik ialah coulomb (C). Arus elektrikr.
dapat dirumuskan seperti yang berikut:
Arus elektrik, I (A) = Cas elektrik, Q (C)
v Masa yang diambil, t (s)
i
Voltan, V, ditakrifkan sebagai tenaga elektrik, E, yang digunakan untuk menggerakkan seunit
cas elektrik, Q, melalui suatu konduktor. Unit S.I. bagi voltan ialah volt (V). Voltan dapat
—_<.-_t.- dirumuskan seperti yang berikut:
I Tenaga elektrik yan di unakan E (I) -J
U
Voltan’ V (V) = Cas elektrigk 5 (C) ,
_I—-Ilnrnwncn, - _ , a... ,__,_,.,, ,, , _,,
i
;
(5
iii Fl |NFQ SHINS
iii
llt
i
~i
40W 60W k
Gambarfoto 6.18 Dua biji mentol dengan kuasa yang berbeza _.
;,
Gambar foto 6.18 menunjulfkan dua biji mentol yang lazimnya digunakan di rumah. Mentol 40 \I;/elekmk -H;
menggunakan tenaga elektnk pada kadar 40 J s-1 manakala mentol 6Q W menggunakan €e{1?1£;ga' __
pada kadar 60 J s-1. Oleh itu, mentol 40 W dengan n|la| watt yang lebih rendah |8Dlh pma e J v.
lag_u jg _ mg '
198 11-
KPM '
Scanned by CamScanner
i -_~-H3 '1. 2:15.-m.r:-1:1 ir H ~-,,_l_—. _‘
.,.~ it P°"9'man Jummh Arus ""19 Melalul Peralatan Elektr
l)\|]g;Ill um-nghtllningkaiilkan kunci, ; , . . . _ , . . _
v pc.hl.,\|a[;", cl‘\ktl\ik dam‘ dim" ll I<l-"*1‘. l\c;l>iliml luli.kt|a.1nn c.noun.stoLhiLdi(ailn'lk,)lll11iiI1h arus (.‘iL’i(ll'|i( yang melalui
lnwillt ini. .K_ u.uc.ism. yua_iinagii,imjal_llaa_ llnukia. mlmA-akl|a-lmV.l"il_ c6k- lkl)mukntduikmlTulCnlg1''|(.'Jlpl td-ncyncI’vcasnalieanbihyalnagnjudtitutennjutaknkgankudaisa,
voltan dun
1
a T-F MCAIBNARDAAN
~ '~ i 1 ” Modol ;s.n<-1m
\ wVoalnlnn ::224‘20kVwAC/50Hz MMSun4ta7n2 ..I 1979 /Bolehkah jag elal<tril< ouatan X
A‘ ‘ I! 1.7L Malaysia seperti dalam
v. ._<._,_,._,-._. "' Buntan Malaysia Gambar foto 6.19 digunakan
\F . di Thailand?
‘. 2 I lag elektrik dengan
F) Nilai kuasa = 2 200 W Di Thailand, voltan bagi
‘H Niiai voltan = 240 v bekalan arus ulang-alik yang
dibekalkan ke rumah ialah
Gambarfota 6,19 120 V.
Apakah yang akan berlaku
.§ebua' h j ag elektri'k sePerti' yang dl'tunjukkan dalam Gambar jika jag tersebut digunakan
foto 6 19 mempunyai label 2 2 kW 240 V. Hitungkan arus yang t di Thailand?
,J
i{Y~<—"iP,": mengalir melalui Jag mi
-F"=.V'Q\*' T1 _> ('3 '3 i
‘ii:i (T I
Rf‘(fa
;_..=.,-.i._
E Menggunakan rumus P = VI 4
1=-VP l
l
_2.21<w
‘ 240v
2 200 W
240 V
= 9.l7A
‘rs
Mengkaji kuasa, v0|tan dan arus yang melalui peralatan elektrik d I rumah
° KMK
Arahan ' Aktiviti inkulri
1- Jalankan aktiviti ini secara individu.
2. Senaraikan wntoh peralatan elektrik di rumah anda. Cari maklumat tentang kuasa
dan voltan pada peralatan elektrik tersebut.
3. Hitung jumlah arus yang melalui peralatan elektrik tersebut dengan menggunakan
' rumus yang berikut:
A [ Kuasa (W) - Voltan (V) x Arus elektrik (A)
,4" Persembahkan maklumat yang telah anda |<UmP""<a"-
Scanned by CamScanner
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
BUKU TEKS SC T3 (PENUH)
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search