- ครู กศน.ต ำบลตะพง - นำงทัชชกร สุริยะไกร จัดท ำโดย ประจ ำปีกำรศึกษำ 2566 แผนกำรสอนรำยสัปดำห์ ศูนย์ส่งเสริมกำรเรียนรู้อ ำเภอเมืองระยอง ส ำนักงำนส่งเสริมกำรกำรเรียนรู้จังหวัดระยอง กรมส่งเสริมกำรเรียนรู้กระทรวงศึกษำธิกำร ระดับมัธยมศึกษำตอนปลำย ภำคเรียนที่ 2 ปีกำรศึกษำ 2566
ครั้งที่ 1 วันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 เวลา 09.00-12.00 น. แผนการจัดการเรียนรู้รายสัปดาห์รายวิชาภาษาอังกฤษเพื่อชีวิตและสังคม (พต31001) ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566 หน่วยที่ 1 Have you Exercised Today? แผนพบกลุ่ม จำนวน 3 ชั่วโมง ศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้อำเภอเมืองระยอง 1. มาตรฐานการเรียนรู้ระดับ มีความรู้ความเข้าใจทักษะและเจตคติเกี่ยวกับภาษา ท่าทาง การฟัง พูดอ่าน เขียน ภาษาต่างประเทศด้วยประโยค ที่ซับซ้อนมากขึ้นในชีวิตประจำวัน และงานอาชีพของตนถูกต้องตามหลักภาษา วัฒนธรรม และกาลเทศะของเจ้าของ ภาษา 2. เนื้อหาตามหลักสูตร 2.1 เรื่องที่ 1 บทความเกี่ยวกับการออกกําลังกาย 2.2 เรื่องที่ 2 คำศัพท์ที่เกี่ยวของกับบทความการออกกําลังกาย 2.3 เรื่องที่ 3 รูปประโยคที่ใชกริยาช่วย ได้แก will, would, can, could, should, must, ought to, had better etc. 2.4 เรื่องที่ 4 โครงสร้างประโยคPresent Perfect Tense 2.5 เรื่องที่ 5 แบบสอบถามเกี่ยวกับการออกกําลังกาย 3. ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง (ตัวชี้วัด) 3.1 ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการออกกําลังกายเบื้องต้น 3.2 ผู้เรียนสามารถอ่านออกเสียง คำศัพท์สํานวน วลีที่เกี่ยวข้องกับบทความการออกกําลังกายได้ 3.3 ผู้เรียนสามารถพัฒนาตนเองในการใช้ คำศัพท์ เกี่ยวกับการออกกำลังกายได้อย่างเหมาะสม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ความสามารถในการสื่อสาร ⃞ ความสามารถในการคิด ⃞ ความสามารถในการแก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ⃞ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
5. กระบวนการเรียนรู้ 5 STEPs ขั้นที่ 1 การเรียนรู้ตั้งคำถาม (learning to Question) 1.1 ครูผู้สอนกล่าวทักทายผู้เรียน 1.2 ครูผู้สอนให้ผู้เรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน จำนวน 5 ข้อ 1.3 ครูผู้สอนตั้งคำถามกับผู้เรียน ดังนี้ - exercise คืออะไร ให้ผู้เรียนยกตัวอย่างมาคนละ 2 อย่าง ขั้นที่ 2 การเรียนรู้แสวงหาสารสนเทศ (Learning to Search) 2.1 ครูผู้สอนอธิบายเนื้อหา เรื่อง Have you Exercised Today? โดยให้ความหมายของคำศัพท์ และ สำนวน ในใบความรู้ 2.2 ครูผู้สอน แบ่งกลุ่มผู้เรียน เป็น 4 กลุ่ม กลุ่มละประมาณ 4-5 คน 2.3 ให้ผู้เรียนแต่ละกลุ่มศึกษาใบความรู้เรื่อง ความหมายของคำศัพท์ และสำนวน 2.4 ครูผู้สอนแจกใบกิจกรรม ที่ 1 2.5 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มเริ่มดำเนินกิจกรรมการแสวงหาความรู้โดยใช้เวลาไม่เกิน 20 นาที ขั้นที่ 3 การเรียนรู้เพื่อสร้างองค์ความรู้ (Learning to Construct) 1. ผู้สอนมอบหมายให้ผู้เรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันค้นหาคำศัพท์ใน Wordsearch ให้ถูกต้องและครบถ้วน เกี่ยวกับหัวข้อ Have You Exercised Today? Wordsearch สแกนเพื่อค้นหาคำศัพท์ คำศัพท์ที่ต้องค้นหา 15 คำ exercise – breath- health- diet- refreshment- poison- energy- activity- injury- sweat pressure- dizzy- joint- ankle 2. ให้ผู้เรียนแต่ละกลุ่มค้นหาคำศัพท์ใน Wordsearch ใช้เวลา 5 นาทีและจดคำศัพท์ ที่ได้จากการหา wordsearch ลงในกระดาษ หรือสมุด
ขั้นที่ 4 การเรียนรู้เพื่อการสื่อสาร (Learning to Communicate) 1. ครูผู้สอนมอบหมายให้ผู้เรียนแต่ละกลุ่มนำเสนอคำศัพท์ที่ได้จากการหา wordsearch 2. ครูผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันอภิปรายในเนื้อหาที่ผู้เรียนนำเสนอ 3. ครูผู้สอนเปิดโอกาสให้ผู้เรียนสอบถามเนื้อหา เรื่อง Have You Exercised Today? ว่ามีส่วนใดที่ไม่ เข้าใจและให้ความรู้เพิ่มเติมในส่วนนั้น ขั้นที่ 5 การเรียนรู้เพื่อตอบแทนสังคม (Learning to Service) 1. ทำแบบทดสอบหลังเรียน 2. ให้ผู้เรียนทำบัตรคำศัพท์ภาษาอังกฤษเกี่ยวกับการออกกำลังกาย และนำไปติดให้ความรู้ในชุมชน 6. งานที่มอบหมาย 1. ศึกษาแบบเรียนวิชาภาษาอังกฤษเพื่อชีวิตและสังคม และใบกิจกรรม 2. ครูมอบหมายให้ผู้เรียนไปศึกษาเพิ่มเติมด้วยตนเอง (กรต.) ในหัวข้อตามแบบเรียน 7. สื่อ/แหล่งเรียนรู้/อุปกรณ์ 1. ความรู้เรื่องคำศัพท์และสำนวน 2. แบบเรียนวิชาภาษาอังกฤษเพื่อชีวิตและสังคม พต 31001 ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย 8. การเรียนรู้ด้วยตนเอง (กรต.) จำนวน 22 ชม. ที่ ตัวชี้วัด เนื้อหา (กรต.) จำนวนชั่วโมง หมายเหตุ 1 ผู้เรียนสามารถใช ประโยคที่เขียนดวยกริยา ช่วย (Modal verbs) เช น will, should, must ought to, had better ได้ ประโยคที่เขียนด้วย Modal Verb เชน should, must, ought to, had better, will เป็นตน 11 ชั่วโมง ใบกิจกรรมที่ 2 กรต. 2 ผู้เรียนมีความเขาใจและ สามารถใชประโยครูป Present Perfect Tense ได้ Present Perfect Tense 11 ชั่วโมง ใบกิจกรรมที่ 3 กรต.
9. การวัดผลและประเมินผล การวัดผลตามจุดประสงค์ เครื่องมือการวัดผล เกณฑ์การประเมินผล ความรู้ (Knowledge) 1. ผู้เรียนมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับการออก กําลังกายเบื้องต้นได้ ใบกิจกรรม ทำแบบทดสอบผ่าน 70% ขึ้นไป ทักษะ (Skill) 1.ผู้เรียนสามารถอ่านออกเสียง คําศัพท สํานวน วลีที่เกี่ยวของกับบทความการออกกําลังกายได้ ใบกิจกรรม ร้อยละ 80 ของผู้เรียนทำใบกิจกรรมได้อย่าง ถูกต้อง เจตคติ (Attitude) 1. ผู้เรียนสามารถพัฒนาตนเองในการใช้ คำศัพท์ เกี่ยวกับการออกกำลังกายได้อย่างเหมาะสม การทำกิจกรรมพบกลุ่ม การตั้งคำถาม และการตอบคำถาม ลงชื่อ.............................................................ผู้สอน (…………………………..………………) วันที่…......เดือน…………….......พ.ศ…………….... ข้อเสนอแนะของหัวหน้าสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย ............................................................................................................................. ..................................... .................................................................................................................................................................. ลงชื่อ………………………………………………. (นางเพ็ญประภา แสนอุบล) ตำแหน่ง ผู้อำนวยการศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอเมืองระยอง ปฏิบัติหน้าที่ผู้อำนวยการศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้อำเภอเมืองระยอง วันที่………เดือน…………………….พ.ศ…………..
ใบกิจกรรมที่ 1 รายวิชา ภาษาอังกฤษเพื่อชีวิตและสังคม (พต31001) Have you Exercised Today? For how long have you had your exercise? Appropriate exercises are good for both health and diet, but tough exercise is good for both health and diet, but tough exercises can be bad for both. There are reasons why you feel it tough, and you won’t feel tough if it is good for you. We recommend light exercises that would be refreshment, something you won’t run out of breath with and something that doesn’t seem it would ever burn any calories. In fact, easy exercises that seem they wouldn’t burn any calories, like swinging your hands, may contribute to losing weight. There are three key things the body needs to be doing constantly. They are taking in oxygen, pushing out poison (through the skin, liver and lymph) and pumping fresh life force energy. Whatever exercise you like such as yoga, weight training, boxing aerobic exercise or some other sports; take it outside into the fresh air if possible or at least open the window. Also, take a look around and see what combination of activities best suit your location. But like many good things, exercise can also be risky especially when you do exercise too hard for a long time. Moreover, if you have any health conditions that could increase you risk of injury, you must check in with your doctor and get cleared for exercise before you start. Before starting your exercise, make sure about these things: • Wear shoes that fit well and are capable for providing the right kind of support for your activities and body type. • Wear appropriate exercise clothing. Fabrics that absorb sweat; loose – fitting, light weight cotton is also fine. During the exercise, you should stop exercising right away if you: • Have pain or pressure in the left or middle part of your chest, or in the left side of your neck, left shoulder or left arm. • Feel dizzy or sick • Break out in a cold sweat • Have muscle cramps • Feel sharp pain in your joints, feet, ankles, or bones • Notice that your heart starts racing or beating irregularly
The most important is to know your limits and your needs when you do your exercise. Stop forcing yourself to do exercises you hate, and do what makes you feel peaceful, clear and joyful! Activity 1: Answer the questions from the passage. 1. What kind of exercise that is not good for health and diet? ____________________________________________________________________________________ 2. How can you lose your weight without doing hard exercise? ____________________________________________________________________________________ 3. What are important keys for your healthy body? ____________________________________________________________________________________ 4. Why somebody should check with the doctor before having exercise? ____________________________________________________________________________________ 5. What kind of clothes should you wear when having the exercise? ____________________________________________________________________________________ 6. Give one reason that you should stop doing your exercise immediately. ____________________________________________________________________________________
ใบกิจกรรมที่ 2 (กรต.) รายวิชา ภาษาอังกฤษเพื่อชีวิตและสังคม (พต31001) Complete the sentences with a modal verb from the box below. Sometimes more than one answer is possible. 1. You ___________________ be exhausted after your long trip. Come in and have a drink. 2. John ___________________ taken your car keys. He hasn't even left the house. 3. I won't go out this afternoon because the weather forecast is not very good, and I ________________ get wet. 4. You ___________________ to apply for the job yet. You can do it later this week. 5. I ___________________ left my wallet in the car. I can't find it anywhere. 6. That ___________________ be Jake. It's impossible. He said he was going to Spain. 7. You ___________________ step into the headmaster's office without permission. 8. Tell your sister she ___________________ stay the night here if she wants to. 9. You have already drunken a glass of wine. You ___________________ not drive. Let me. 10. You ___________________ see the Eiffel Tower and the Louvre when you go to Paris. 11. I ___________________ to take orders from you. You're not my boss! 12. When I was younger, I ___________________ run very fast. 13. Your cold is getting worse and you have a runny nose. You ___________________ to see the doctor. 14. My husband is preparing dinner. He's not a good cook so you ___________________ expect anything special. 15. Don't leave your window open at night. Someone ___________________ climb in. 16. Brenda ___________________ be over thirty. She graduated a year after me and I'm only 26. 17. You ___________________ to come with me. I can manage on my own. 18. She ___________________ got lost. Otherwise, she'd be here by now. can – can’t – can’t have - could – could have – don’t have – had better – might - must – must have - mustn’t – need - ought – shouldn’t
19. You must be more careful. You ___________________ been killed crossing the street without looking. 20. I didn't ___________________ to buy more groceries. We already had enough.
ใบกิจกรรมที่ 3 (กรต.) รายวิชา ภาษาอังกฤษเพื่อชีวิตและสังคม (พต31001)
ใบความรู้ คำศัพท์ที่ควรรู้ คําศัพท์/สํานวน ความหมาย have/do an exercise ออกกําลังกาย run out of breath เหนื่อยมาก health สุขภาพ diet การลดน้ำหนักด้วยการควบคุมอาหาร refreshment ความสดชื่น calorie (s) หน่วยวัดปริมาณอาหาร โดยถือเกณฑ์ความร้อนที่ใหแกร่างกาย lose weight ลดน้ำหนัก poison ยาพิษ, สิ่งที่เป็นอันตราย energy พลังงาน yoga โยคะ weight training การฝึกยกน้ำหนัก boxing มวย aerobic exercise การออกกําลังกายแบบแอโรบิค activity กิจกรรม injury การบาดเจ็บ sweat เหงื่อ loose –fitting หลวม pressure การกด dizzy เวียนศีรษะ หน้ามืด muscle cramp เป็นตะคริวที่กล้ามเนื้อ joint ข้อต่อ ankle ข้อเท้า ตาตุ่ม
แบบทดสอบก่อนเรียน 1. ข้อใดคือโครงสร้างประโยคบอกเล่าของ Present Perfect Tense a. S + V2 b. S + have,has + V3 c. S + V1 d. S + was,were + V.ing 2. That man.............in prison for five years. a. are b. were c. has been d. is being 3. We..........good friends for many years. a. are b. were c. did d. have been 4. They.............snowboarding yet. a. haven’t tried b. have tried c. hasn’t tried d. has tried 5. How long..............you ............baseball? a. did, play b. has, played c. was, played d. have, played
แบบทดสอบหลังเรียน 1. They.............snowboarding yet. a. haven’t tried b. have tried c. hasn’t tried d. has tried 2. How long..............you ............baseball? a. did, play b. has, played c. was, played d. have, played 3. That man.............in prison for five years. a. are b. were c. has been d. is being 4. ข้อใดคือโครงสร้างประโยคบอกเล่าของ Present Perfect Tense a. S + V2 b. S + have,has + V3 c. S + V1 d. S + was,were + V.ing 5. We..........good friends for many years. a. are b. were c. did d. have been
เฉลยแบบทดสอบ Have you Exercised Today? ข้อที่ ก่อนเรียน ข้อที่ หลังเรียน 1 b 1 a 2 c 2 d 3 d 3 c 4 a 4 b 5 d 5 d
เฉลยกิจกรรม ใบงานที่ 1 1. Tough exercise is not good for both health and diet. 2. Swinging hands may contribute to lose weight. 3. They are taking in oxygen, pushing out poison and pumping fresh life force energy. 4. Because it may cause him/her to be sick or injured. 5. The loose – fitting clothes using fabric that absorb sweat and light weight. 6. Feel sharp pain in the joints, feet, ankles or bones.
Keys ใบงาน กรต. 3 KEYs 1. You must be exhausted after your long trip. Come in and have a drink. 2. John can't have taken your car keys. He hasn't even left the house. 3. I won't go out this afternoon because the weather forecast is not very good, and I could get wet. 4. You don't have to apply for the job yet. You can do it later this week. 5. I must have left my wallet in the car. I can't find it anywhere. 6. That can't be Jake. It's impossible. He said he was going to Spain. 7. You mustn't/can't step into the headmaster's office without permission. 8. Tell your sister she can stay the night here if she wants to. 9. You have already drunken a glass of wine. You had better not drive. Let me. 10. You must see the Eiffel Tower and the Louvre when you go to Paris. 11. I don't have to take orders from you. You're not my boss! 12. When I was younger, I could run very fast. 13. Your cold is getting worse and you have a runny nose. You ought to see the doctor. 14. My husband is preparing dinner. He's not a good cook so you shouldn't expect anything special. 15. Don't leave your window open at night. Someone might/ could climb in. 16. Brenda can't be over thirty. She graduated a year after me and I'm only 26. 17. You don't have to come with me. I can manage on my own. 18. She must have got lost. Otherwise, she'd be here by now. 19. You must be more careful. You could have been killed crossing the street without looking. 20. I didn't need to buy more groceries. We already had enough.
Present Perfect Tense
ครั้งที่1 วันที่5 พฤศจิกายน พ.ศ.2566 เวลา 13.00 – 16.00 น. แผนการจัดการเรียนรู้รายสัปดาห์ รายวิชา การเรียนรู้สู้ภัยธรรมขาติ3 (สค32032) ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย หน่วยที่ 1 ภัยแล้งและวาตภัย แผนพบกลุ่ม จำนวน 3 ชั่วโมง ศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้อำเภอเมืองระยอง 1. มาตรฐานการเรียนรู้ระดับ มีความรู้ความเข้าใจและตระหนักเกี่ยวกับภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์เศรษฐศาสตร์ การเมืองการปกครองในโลก และนำมาปรับใช้ในการดำเนินชีวิตเพื่อความมั่นคงของชาติ 2. เนื้อหาตามหลักสูตร หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 ภัยแล้ง 1. ความหมายของภัยแล้ง 2. ลักษณะการเกิดภัยแล้ง 3. สถานการณ์การเกิดภัยแล้งในประเทศไทยและประเทศต่าง ๆ ในโลก 4. แนวทางการป้องกันและการแก้ไขปัญหาผลกระทบที่เกิดจากภัยแล้ง หน่วยการเรียนรู้ที่ 2 วาตภัย 1. ความหมายของวาตภัย 2. ลักษณะการเกิดวาตภัย 3. สถานการณ์การเกิดวาตภัย 4. แนวทางการป้องกันและการแก้ไขปัญหาผลกระทบที่เกิดจากวาตภัย 3. ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง (ตัวชี้วัด) 1. ผู้เรียนมีความรู้ความหมายของภัยแล้งและวาตภัย 2. ผู้เรียนสามารถอธิบายสาเหตุและปัจจัยการเกิดภัยแล้งและวาตภัย 3. ผู้เรียนอธิบายผลกระทบที่เกิดจากภัยแล้งและวาตภัยต่อประเทศต่างๆ ในโลก 4. ผู้เรียนบอกสถานการณ์การเกิดภัยแล้งในประเทศต่างๆ ในโลก 5. ผู้เรียนบอกวิธีการเตรียมความพร้อมรับสถานการณ์ภัยแล้งและวาตภัยได้ 4. สมรรถณะสำคัญของผู้เรียน ความสามารถในการสื่อสาร ความสามารถในการคิด ความสามารถในการแก้ปัญหา ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
5. กระบวนการจัดการเรียนรู้5 STEPS 1. การเรียนรู้ตั้งคำถาม (learning to Question) 1. ครูผู้สอนกล่าวทักทายผู้เรียนโดยสอบถามว่าภูมิอากาศของจังหวัดระยองเราเป็นอย่างไรบ้าง 2. ครูผู้สอนให้ผู้เรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียนจำนวน 5 ข้อ 3. ครูผู้สอนตั้งคำถามกับผู้เรียน ดังนี้ • ภูมิภาคใดในประเทศไทยที่มีความแห้งแล้งที่สุด • ภูมิภาคใดในประเทศไทยที่มีวาตภัยมากที่สุด • ภัยแล้งในประเทศไทยสามารถเกิดช่วงเวลาใดบ้าง 2. การเรียนรู้แสวงหาสารสนเทศ (Learning to Search) 1. ครูผู้สอนอธิบายเนื้อหาภัยแล้งและวาตภัยประกอบกับใบความรู้เรื่องภัยแล้งและวาตภัย 2. ครูผู้สอนให้ผู้เรียนศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมจากสื่ออิเล็กทรอนิกส์เรื่องวิธีการเตรียมความพร้อม ในการเกิดภัยพิบัติต้องทำอย่างไรบ้าง ใบความรู้เรื่องภัยแล้งและวาตภัย 3. การเรียนรู้เพื่อสร้างองค์ความรู้ (Learning to Construct) 1. ครูผู้สอนให้ผู้เรียน แบ่งกลุ่มออกเป็น 2 กลุ่ม หรือตามความเหมาะสม ถ้ามีจำนวนนักศึกษามากก็ อาจแบ่งเป็น 4 กลุ่ม โดยใช้กระบวนการล้วงกล่องภัยพิบัติโดยมีสลากดังนี้ภัยแล้ง ภัยแล้ง1 ภัยแล้ง 2....วาตภัย วาตภัย1 วาตภัย2 วาตภัย ... ตามจำนวนนักศึกษาให้นักศึกษาล้วงสลากในกล่องออกมา คนละ 1 ชิ้น เปิดดูว่าได้คำไหนก็ให้ นักศึกษานั่งตามกลุ่มคำนั้น ๆ 2. ในระหว่างผู้เรียนทำกิจกรรมแบ่งกลุ่ม ครูผู้สอนคอยให้ความช่วยเหลือ ให้คำปรึกษา กระตุ้นเพื่อให้ ผู้เรียนอยากทำกิจกรรมกลุ่ม 3. เมื่อได้กลุ่มตามที่กำหนดแล้วครูผู้สอนอธิบายวิธีการเล่นเกมที่แบ่งกลุ่มตามกลุ่มคำ ชื่อกิจกรรมกล่องเอาตัวรอด หลังจากนั้นครูผู้สอนก็ให้นักศึกษาได้ทำกิจกรรมการเรียนรู้โดยการจับเวลาการแข่งขันตาม ความเหมาะสม วิธีการเล่นเกม ชุดคำถามกล่องเอาตัวรอด อุปกรณ์/วัสดุเอาตัวรอด ใบบันทึกกิจกรรม
4. การเรียนรู้เพื่อการสื่อสาร (Learning to Communicate) 1. แต่ละกลุ่มนำเสนอผลงานของกลุ่ม โดยก่อนนำเสนอผลงาน ให้กลุ่มแจ้งว่า กลุ่มมีใครบ้าง ใครทำอะไรในกลุ่ม จากนั้นนำเสนอผลงานและจบด้วยการแสดงความรู้สึกว่า กลุ่มได้เรียนรู้อะไรบ้างจากการทำงานครั้งนี้ มีอะไรเป็นจุดเด่น มีอะไรเป็นข้อบกพร่องบ้าง และจะแก้ไขข้อบกพร่องในครั้งต่อไปอย่างไร 2. ครูผู้สอนร่วมอภิปรายผลสรุปแต่ละกลุ่มที่นำเสนอ 5. การเรียนรู้เพื่อตอบแทนสังคม (Learning to Service) ครูผู้สอนให้ผู้เรียนนำความรู้ที่ตนเข้าใจ ไปใช้ประโยชน์เพื่อส่วนรวมเพื่อแก้ปัญหาสังคมอย่างสร้างสรรค์ ซึ่งอาจเป็นความรู้ แนวทางสิ่งประดิษฐ์ ซึ่งอาจเป็นนวัตกรรม อันเป็นการแสดงออกของการเกื้อกูล และแบ่งปันให้แก้ไข ปัญหาภัยแล้งและวาตภัยได้ พร้อมมอบหมายให้ผู้เรียนแบ่งกลุ่มจัดทำโครงงานสื่อเกี่ยวกับการเตือนภัย แนวทางการ แก้ไข หรือวิธีการป้องกันภัยแล้งและวาตภัย เพื่อนำไปใช้ในสังคมปัจจุบัน 6. งานที่มอบหมาย 1. ศึกษาแบบเรียนวิชาการเรียนรู้สู้ภัยธรรมชาติ 3 และใบความรู้ที่ 1 เรื่อง ภัยแล้ง วาตภัย 2. ใบงาน กรต.ที่ 1 เรื่อง ภัยแล้ง 3. ใบงาน กรต.ที่ 2 เรื่อง วาตภัย 7. สื่อ/แหล่งเรียนรู้ 1. หนังสือเรียนรายวิชาการเรียนรู้สู้ภัยธรรมชาติ3 ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย 2. ใบความรู้ 3. ใบกิจกรรม 4. ใบงาน 5. แบบทดสอบ 8. การเรียนรู้ด้วยตนเอง (กรต.) ที่ ตัวชี้วัด เนื้อหา (กรต.) จำนวนชั่วโมง หมายเหตุ 1 2 1. อธิบายสาเหตุและปัจจัยการเกิด ภัยแล้ง 2.อธิบายผลกกระทบที่เกิดจากภัยแล้ว ต่อประเทศ 1. อธิบายผลกระทบที่เกิดจากวาตภัย ต่อประเทศ 2. อธิบายลักษณะการเกิดวาตภัย ประเทศต่าง ๆ 1. สาเหตุและปัจจัยการเกิดภัยแล้ง 2. ผลกระทบที่เกิดจากภัยแล้ง 3. ห้วงเวลาการเกิดภัยแล้งและพื้นที่ เสี่ยงภัยต่อการเกิดภัยแล้งในโลก 4. สถานการณ์การเกิดภัยแล้งในประเทศ ไทยและประเทศต่างๆ ในโลก 5.แนวทางการป้องกันและแนวทางการ แก้ไขปัญหาผลกระทบที่เกิดจากภัยแล้ง 1.ลักษณะการเกิดวาตภัย 2. ผลกระทบจากวาตภัย 2.สถานการณ์วาตภัยทวีปต่างๆ ใบงาน กรต.ที่ 1 ใบงาน กรต.ที่ 2
9. การวัดผลและประเมินผล ลงชื่อ.......................................................... (…………………………………………………) ตำแหน่ง ………………………………………… วันที่ ......เดือน…………….......พ.ศ…………….... ข้อเสนอแนะของหัวหน้าสถานศึกษาหรือผู้ที่ได้รับมอบหมาย ............................................................................................................................. .................................................................. ............................................................................................................................. .................................................................. .................................................................................................................................. ............................................................. ลงชื่อ....................................................... (นางเพ็ญประภา แสนอุบล) ผู้อำนวยการ กศน.อำเภอเมืองระยอง ปฏิบัติหน้าที่ผู้อำนวยการศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้อำเภอเมืองระยอง วันที่ ......เดือน…………….......พ.ศ…………….... การวัดผลตามจุดประสงค์ เครื่องมือการวัดผล เกณฑ์การประเมินผล ความรู้ (Knowledge) อธิบาย ความหมายของภัยแล้งและ วาตภัยได้ 1.แบบทดสอบ 2.ใบงานที่ 1 1.ผ่านการทำแบบทดสอบ หลังเรียนได้ คะแนน ไม่ต่ำกว่าร้อยละ 70 2. ใบงาน ทักษะ (Skill) สามารถบอกแนวทางวิธีการเตรียมความ พร้อมรับสถานการณ์ภัยแล้งและวาตภัยได้ 1.ใบกิจกรรมกล่องเอาตัวรอด 2.การนำเสนอหน้าชั้นเรียน ผู้เรียน 60% มีทักษะการเอาตัวรอด จากสถานการณ์ภัยแล้งและวาตภัยได้ เจตคติ (Attitude)มีความรู้สึก เจตคติที่ดี 1.วิเคราะห์สถานการณ์ที่เกิดขึ้นและ หาแนวทางในการแก้ปัญหาที่ดีต่อสังคม 2.สามารถนำความรู้ไปสร้างสรรค์งาน และ นวัตกรรมที่ใช้เป็นสื่อต่อสังคม 1. แบบสังเกตพฤติกรรมการ ทำงาน (รายบุคคล) 2. แบบสังเกตการมีส่วนร่วม ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ 3.สื่อ นวัตกรรมสร้างสรรค์ เกี่ยวกับภัยแล้งและวาตภัย 1.ผู้เรียน60% ขึ้นไปมีส่วนร่วมในการร่วม กิจกรรมและอภิปรายแลกเปลี่ยนความ คิดเห็น 2.โครงงานในการผลิตสื่อเกี่ยวกับภัยแล้ง และวาตภัย
แบบทดสอบก่อนเรียน วิชาการเรียนรู้สู้ภัยธรรมชาติ 3 ระดับ มัธยมศึกษาตอนปลาย 1. ปัจจัยสำคัญที่ทำให้อุณหภูมิของโลกสูงขึ้น คืออะไร ก. ป่าไม้เหลือน้อย ข. ปรากฏการณ์เรือนกระจก ค. ปรากฏการณ์ภูเขาไฟระเบิด ง. แสงอาทิตย์แผ่รังสีตรงมายังโลกเพิ่มขึ้น 2. การเพิ่มปริมาณก๊าซ “เรือนกระจก” จะเกิดขึ้นในข้อใด ก. อุทกภัย ข. ภัยแล้ง ค. แผ่นดินไหว ง. ครัวจากโรงงานอุตสาหกรรม 3. ผลกระทบจำกกำรเกิดปรากฏการณ์ “เอลนิโญ” หมายถึงอะไร ก. บริเวณที่เคยแห้งแล้งจะมีฝนตกชุกตลอดทั้งปี ข. บริเวณที่มีฝนตกน้อยกลับจะมีฝนตกมำกอย่ำงต่อเนื่องตลอดทั้งปี ค. บริเวณที่มีปริมำณฝนตกเพิ่มขึ้นอีกและบริเวณที่แห้งแล้งยังแห้งแล้งเพิ่มมากขึ้น ง. บริเวณที่เคยมีฝนตกชุกจะมีปริมำณฝนลดลงอย่ำงมำกและบริเวณที่มีฝนตกน้อยมีฝน เพิ่มมากขึ้น 4. ผลกระทบจากการสูญเสีย พื้นที่ป่าไม้จนทำให้เกิดภำวะโลกร้อนคือข้อใด ก. พื้นดินแตกแยกระแหง ข. ขาดแคลนแหล่งต้นน้ำลำธาร ค. เกิดปรากฏการณ์เรือนกระจก ง. สัตว์ป่าบางชนิดล้มตำยใกล้จะสูญพันธุ์ 5. ข้อใด ไม่ใช่ ภัยพิบัติที่มีผลสืบเนื่องมาจากการตัดไม้ทำลายป่า ก. ภัยแล้ง ข. แผ่นดินถล่ม ค. แผ่นดินไหว ง. น้ำท่วมฉับพลัน
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน วิชาการเรียนรู้สู้ภัยธรรมชาติ 3 (สค32032) ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย 1. ข 2. ง 3. ค 4. ข 5. ค
ความหมายของภัยแล้ง ภัยแล้ง คือ ความแห้งแล้ง (Dryness) ลักษณะภูมิอากาศที่มีฝนน้อยกว่าปกติหรือฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาลเป็นระยะ เวลานานกว่าปกติ และครอบคลุมพื้นที่บริเวณกว้างทำให้เกิดการขาดแคลนน้ำในพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งเป็นเวลานานๆความ แห้งแล้งเป็นภัยธรรมชาติประเภทหนึ่งที่เกิดขึ้นเป็นประจำทุกปีในภูมิภาคต่างๆของโลก ความหมายของฝนแล้ง ฝนทิ้งช่วงฝนแล้ง หมายถึง ความแห้งแล้งของลมฟ้าอากาศอันเกิดจากการที่ฝนน้อยกว่าปกติไม่ เพียงพอต่อความต้องการหรือฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาลทำให้เกิดการขาดแคลนน้ำใช้และพืชต่างๆขาดน้ำหล่อเลี้ยงขาดความ ชุ่มชื้นทำให้พืชผลไม่สมบูรณ์และไม่เจริญเติบโตไม่ให้ผล ตามปกติเกิดความเสียหายและเกิดความอดอยากขาดแคลนไปทั่ว ความรุนแรงของฝนแล้งขึ้นอยู่กับความชื้นในอากาศความชื้นในดิน ระยะเวลาที่เกิดความแห้งแล้งและความกว้างใหญ่ของ พื้นที่ที่ มีความแห้งแล้งฝนแล้งที่ก่อให้เกิดความเสียหายอย่างมาก ได้แก่ ฝนแล้งที่เกิดในช่วงฤดูฝนโดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วง ฝนทิ้งช่วงที่ยาวนานระหว่างเดือนมิถุนายนต่อเนื่องเดือนกรกฎาคมทำให้พืชไร่ต่าง ๆ ที่ทำการเพาะปลูกไปแล้วขาดน้ำและ ได้รับความเสียหายพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากฝนแล้ง ได้แก่ บริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลางเพราะเป็นบริเวณที่ อิทธิพลของลมมรสุมตะวันออกเฉียงใต้เข้าไปไม่ถึงและปีใดไม่มีพายุเคลื่อนที่ผ่านในแนวดังกล่าวแล้วจะก่อให้เกิดฝนแล้งที่มี ค ว า ม ร ุ น แ ร ง ม า ก ช ุ ด ว ิ ช า ก า ร เ ร ี ย น ร ู ้ ส ู ้ ภ ั ย ธ ร ร ม ช า ต ิ 3 - 4 ฝนทิ้งช่วง หมายถึง ช่วงที่มีปริมาณฝนตกไม่ถึง 1 มิลลิเมตรติดต่อกันเกิน 15 วัน ในช่วงฤดูฝนเดือนที่มีโอกาสเกิดฝนทิ้ง ช่วงสูงคือ เดือนมิถุนายนและเดือนกรกฎาคมเป็นสาเหตุสำคัญในการเกิดไฟป่าเพราะความแห้งแล้งของลมฟ้าอากาศทำให้ ฝนมีปริมาณน้อยกว่าปกติและฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาลผลที่ตามมา คือ การขาดแคลนน้ำกษณะการเกิดภ จากสภาพ ฝนแล้งและฝนทิ้งช่วง จะเป็นสาเหตุสำคัญให้เกิดภัยแล้ง ความแห้งแล้งของ สภาพภูมิอากาศ ภูมิประเทศ จะทำให้เกิดไฟไหม้ป่าหรือสภาพดินแห้งแตกระแหงได้ สาเหตุและปัจจัยการเกิดภัยแล้ง ปัจจัยที่ทำให้เกิดภัยแล้งเกิดขึ้นจากสาเหตุหลายประการ ทั้งที่เกิดขึ้นเองโดย ธรรมชาติ และจากการกระทำของมนุษย์ ใบความรู้เรื่องภัยแล้งและวาตภัย
1. โดยธรรมชาติ 1) การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิโลกคือ บรรยากาศของโลก เป็นสิ่งที่ เคลื่อนไหวอยู่ตลอดเวลา (Dynamic) ภูมิอากาศของ โลกจึงมีการเปลี่ยนแปลงเป็นช่วงเวลาสั้นบ้าง ยาวบ้าง ขึ้นอยู่กับปัจจัยสาเหตุนานาประการ ตัวอย่างเช่น การระเบิดของ ภูเขาไฟทำให้เกิด การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเพียงช่วงเดือนหรือปี การพุ่งชนของอุกาบาตทำให้เกิดการ เปลี่ยนแปลงหลายสิบปี การเพิ่มขึ้นของมลภาวะทางอากาศก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงนับศตวรรษ การเปลี่ยนแปลงของ กระแสน้ำในมหาสมุทรและขนาดของแผ่นน้ำแข็งตลอดจนการเปลี่ยนแปลง ของวงโคจรโลก 2) การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศหรือการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ คือ การเปลี่ยนแปลงการกระจายทางสถิติของ รูปแบบสภาพอากาศ เมื่อสภาพอากาศเฉลี่ยหรือความ แปรผันของเวลาของสภาพอากาศเกี่ยวกับภาวะเฉลี่ยที่กิน เวลานานหลายสิบปีถึงหลายล้านปี อาจมีการเปลี่ยนแปลงคือ มีเหตุการณ์สภาพอากาศสุดขั้วมากขึ้นหรือน้อยลง การ เปลี่ยนแปลง ภูมิอากาศมีสาเหตุจากปัจจัยหลายอย่าง เช่น กระบวนการชีวนะ ความแปรผันของรังสีดวงอาทิตย์ การแปร สัณฐานแผ่นธรณีภาค และการปะทุของภูเขาไฟ กิจกรรมบางอย่างของมนุษย์ ยังถูกระบุว่าเป็นสาเหตุสำคัญของการ เปลี่ยนแปลงภูมิอากาศล่าสุดมักเรียกว่า “โลกร้อน” 3) การเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำทะเล คือ ระดับน้ำทะเลที่เพิ่มขึ้น บ่งชี้ การเปลี่ยนแปลงอากาศเมื่ออุณหภูมิมหาสมุทร สูงขึ้น ได้ส่งผลให้ระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้น หรือเรียกว่า Sea Level Rise มาจาก 2 สาเหตุหลัก คือ การขยายตัวของมวลน้ำ ทะเลจากที่อุณหภูมิสูงขึ้น (ประมาณร้อยละ 30) และการเพิ่มขึ้นของปริมาณน้ำทะเล เนื่องจากการละลายของธารน้ำแข็ง บนแผ่นดินและการละลายของน้ำแข็งขั้วโลก (ประมาณร้อยละ 55) 4) ภัยธรรมชาติ เช่น วาตภัย คือ ภัยจากลม หรือ พายุที่มีความรุนแรงจน ทำให้เกิดความเสียหายอย่างรุนแรงในวงกว้าง คำว่า วาตภัย เกิดจากคำสองคำมาผสมกัน คือคำ ว่า วาต ที่แปลว่า ลม และคำว่า ภัย ที่แปลว่า อันตรายวาตภัย สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ เช่น เกิดพายุหมุนเขต ร้อน เช่น พายุไต้ฝุ่นและพายุโซนร้อน โดยเมื่อเกิดพายุ จะทำให้เกิดลมแรง สามารถพัดให้บ้านเรือนเสียหาย ต้นไม้และ เสาไฟฟ้าหักโค่น ป้ายโฆษณาพังถล่ม ซึ่งเกิดอันตราย ต่อชีวิตและทรัพย์สิน แต่ถ้าพายุดังกล่าวเกิดในทะเล จะทำให้เกิด ฝนฟ้าคะนอง คลื่นสูงพัดถล่ม ชายฝั่ง ซึ่งสามารถทำให้สิ่งปลูกสร้างที่อยู่ชายฝั่ง เรือประมงหรือเรือประเภทอื่น ๆ เสียหาย ในบางครั้งพบว่าเรือขนาดใหญ่พลิกคว่าได้ แผ่นดินไหว คือ เป็นปรากฏการณ์สั่นสะเทือนหรือเขย่าของพื้นผิวโลก เพื่อ ปรับตัวให้ อยู่ในสภาวะสมดุล ซึ่งแผ่นดินไหวสามารถก่อให้เกิดความเสียหายและภัยพิบัติต่อบ้านเรือน ที่อยู่อาศัย สิ่งมีชีวิต ส่วนสาเหตุของการเกิดแผ่นดินไหวนั้นส่วนใหญ่เกิดจากธรรมชาติ โดยแผ่นดินไหวบางลักษณะ สามารถเกิดจาก การกระทำของมนุษย์ได้ แต่มีความรุนแรงน้อยกว่าที่ เกิดขึ้นเองจากธรรมชาติ แผ่นดินไหวเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติที่ เกิดจากการเคลื่อนที่ของแผ่น เปลือกโลก (แนวระหว่างรอยต่อธรณีภาค) ทำให้เกิดการเคลื่อนตัวของชั้นหินขนาดใหญ่ เลื่อน เคลื่อนที่ หรือแตกหักและเกิดการโอนถ่ายพลังงานศักย์ผ่านในชั้นหินที่อยู่ติดกัน พลังงานศักย์นี้ อยู่ในรูปคลื่นไหว สะเทือน 2. จากการกระทำของมนุษย์ 1) การทำลายชั้นโอโซน ชั้นโอโซนเป็นส่วนหนึ่งชั้นบรรยากาศของโลกที่ ประกอบด้วยโอโซนในปริมาณมาก ชั้นโอโซน ช่วยดูดซับรังสีอัลตราไวโอเลตจากดวงอาทิตย์ ประมาณร้อยละ 97-99 ของรังสีทั้งหมดที่แผ่มายังโลก โอโซน คือ รูปแบบพิเศษของออกซิเจนที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ ในชั้นของ บรรยากาศชั้นบน ๆ ชั้นโอโซนนี้มีความสำคัญ และมีประโยชน์ต่อโลก ชั้นโอโซนอยู่ห่างจากผิวโลก ประมาณ 20 ไมล์ โดยอยู่ในบรรยากาศชั้นสตราโตสเฟียร์ ชั้นโอโซน จะช่วยป้องกันไม่ให้รังสีอุลตรา ไวโอเล็ตจากดวงอาทิตย์ส่องมาถึงโลกของเรา ดวงอาทิตย์ทำให้ชีวิตบนโลกดำรงอยู่ได้ ความอบอุ่น และพลังงานของดวงอาทิตย์ ส่งผลต่อดิน น้ำ อากาศ และสิ่งมีชีวิตทุกอย่าง แต่ดวงอาทิตย์ทำให้ เกิดรังสีที่ เป็นอันตรายต่อชีวิตด้วย ชั้นโอโซนมีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะทำหน้าที่เป็นเกราะคุ้มกัน ปกป้องพืชและสัตว์จากรังสีที่ เป็นอันตรายของดวงอาทิตย์ ดังนั้น เมื่อใดที่โอโซนบางลงเราก็ ได้รับการปกป้องน้อยลงด้วย เราเรียกรังสีที่เป็นอันตราย
จากดวงอาทิตย์ว่า อุลตราไวโอเล็ต เป็นรังสีที่ไม่สามารถมองเห็นได้ หากมีปริมาณน้อยรังสีอุลตราไวโอเล็ตจะปลอดภัย และมีประโยชน์ โดยช่วยให้ร่างกายของเราได้รับวิตามินอี แต่ถ้าเราได้รับรังสีอุลตราไวโอเล็ตที่มากเกินไป จะเป็น สาเหตุ ให้ผิวหนังอักเสบเนื่องจากแพ้แดดได้นอกจากนี้รังสีอุลตราไวโอเล็ตปริมาณมาก ยังทำลาย พืชในไร่และต้นพืชเล็ก ๆ ใน ทะเลซึ่งเป็นอาหารของปลา 2) ผลกระทบของภาวะเรือนกระจก ปรากฏการณ์เรือนกระจก คือ ปรากฏการณ์ที่โลกมีอุณหภูมิสูงขึ้น เนื่องจากพลังงาน แสงอาทิตย์ในช่วงความยาวคลื่นอินฟาเรดที่สะท้อนกลับ ถูกดูดกลืนโดยโมเลกุล ของไอน้ำ คาร์บอนไดออกไซด์ มีเทน และไนตรัสออกไซด์ ในบรรยากาศ ท าให้โมเลกุลเหล่านี้มี พลังงานสูงขึ้น มีการถ่ายเทพลังงานซึ่งกันและกันทำให้ อุณหภูมิชั้นบรรยากาศสูงขึ้น การถ่ายเท พลังงานและความยาวคลื่นของโมเลกุลต่อ ๆ กันไปในบรรยากาศ ทำให้โมเลกุล เกิดการสั่นการเคลื่อนไหวตลอดเวลาและมาชนถูกผิวหนังของเราทำให้เรารู้สึกร้อน 3) การพัฒนาด้านอุตสาหกรรม การพัฒนาอุตสาหกรรม (industrial development) หมายถึง การทำให้ ภาคอุตสาหกรรมเจริญเติบโต (growth) หรือขยายตัว (expand) และมีการใช้เทคโนโลยี การผลิตเพิ่มขึ้นส่งผลให้เกิด มลภาวะทางอากาศการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและอาจจะเกิดสภาวะโลกร้อนได้ 4) การตัดไม้ทำลายป่า การทำลายป่า คือ สภาวะของป่าตามธรรมชาติที่ถูกทำลายโดยการตัด ไม้และการเผาป่า เกิดขึ้น ได้จากหลายสาเหตุ เช่น การนำต้นไม้และถ่านไม้มาใช้หรือเพื่อจำหน่าย การตัดไม้โดยไม่ปลูกทดแทนด้วยจำนวนที่ เพียงพอ ก่อให้เกิดความเสียหายต่อที่อยู่อาศัย ต่อความ หลากหลายทางชีวภาพ และปัญหาความแห้งแล้ง ซึ่งส่งผลเสีย ต่อการกักเก็บก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศโดยพืช พื้นที่ป่าที่ถูกทำลายโดยมากจะเกิดความเสียหายจากการ พังทลายของหน้าดิน และคุณภาพของดินจะลดลงกลายเป็นที่ดินที่ทำประโยชน์มิได้ ในประเทศไทย ภัยแล้งเกิดจาก สาเหตุหลักๆ 4 ประการ 1. ปริมาณฝนตกน้อยเกินไปเกิดสภาวะฝนทิ้งช่วงติดต่อกันเป็นเวลานานหรือ การกระจายน้ำฝนที่ตกไม่สม่ำเสมอตลอดทั้ง ปี ซึ่งกรณีหลังจะทำให้การขาดแคลนน้ำเป็นบางช่วง หรือบางฤดูกาลเท่านั้น แต่ถ้าหากฝนตกน้อยกว่าอัตราการระเหย ของน้ำก็จะทำให้บริเวณนั้นเกิด สภาพการขาดแคลนน้ำที่ต่อเนื่องอย่างถาวร 2. ขาดการวางแผนในการใช้น้ำที่ดี เช่น ไม่จัดเตรียมภาชนะหรืออ่างเก็บน้ำรองรับ น้ำฝนที่ตกเพื่อนำไปใช้ในช่วงขาด แคลนน้ำ 3. ลักษณะภูมิประเทศไม่อำนวยจึงทำให้บริเวณนั้นไม่มีแหล่งน้ำธรรมชาติขนาดใหญ่ และถาวรหรืออยู่ใกล้ภูมิประเทศ ลาดเอียงและดินไม่อุ้มน้ำ จึงทำให้การกักเก็บน้ำไว้ใช้ทำได้ยาก เช่น ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย 4. พืชพันธุ์ธรรมชาติถูกทำลายโดยเฉพาะพื้นที่ป่าต้นน้ำลำธาร
2 ผลกระทบที่เกิดจากภัยแล้งในประเทศไทยมีผลกระทบโดยตรงกับการเกษตรและแหล่งน้ำ เนื่องจากประเทศไทยเป็น ประเทศที่ประชาชนประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นส่วนใหญ่ ภัยแล้งจึงส่งผลเสียหายต่อการเกษตร เช่น พื้นดินขาดความ ชุ่มชื้น พืชขาดน้ำ พืชชะงักการเจริญเติบโต ผลผลิตที่ ได้มีคุณภาพต่ำ รวมถึงปริมาณลดลงส่วนใหญ่ภัยแล้งที่มีผลต่อ การเกษตร มักเกิดในฤดูฝนที่มีฝน ทิ้งช่วงเป็นเวลานาน ฉะนั้นจึงเกิดผลกระทบด้านต่าง ๆ ดังนี้ 1. ด้านเศรษฐกิจ สิ้นเปลืองและสูญเสียผลผลิตด้านเกษตร ปศุสัตว์ ป่าไม้ การประมง เศรษฐกิจทั่วไป เช่น ราคา ที่ดินลดลง โรงงานผลิตเสียหาย การว่างงานสูญเสีย อุตสาหกรรมการท่องเที่ยว ส่งผลให้รายได้ของประเทศลดลง ก่อให้เกิดปัญหาทางเศรษฐกิจ 2. ด้านสิ่งแวดล้อม ส่งผลกระทบต่อสัตว์ต่างๆ ทำให้ขาดแคลนน้ำ เกิดโรคกับสัตว์ สูญเสียความหลากหลายพันธุ์ รวมถึงผลกระทบด้านอุทกวิทยา ทำให้ระดับและปริมาณน้ำลดลง พื้นที่ชุ่มน้ำลดลง ความเค็มของน้ำเปลี่ยนแปลง ระดับ น้ำในดินเปลี่ยนแปลง คุณภาพน้ำ เปลี่ยนแปลง เกิดการกัดเซาะของดิน ไฟป่าเพิ่มขึ้น ส่งผลต่อคุณภาพอากาศและ สูญเสียทัศนียภาพ เป็นต้น 3. ด้านสังคม เกิดผลกระทบในด้านสุขภาพอนามัย เกิดความขัดแย้งในการใช้น้ำ และการจัดการคุณภาพชีวิต ลดลง 3 ห้วงเวลาการเกิดภัย และพื้นที่เสี่ยงภัยต่อการเกิดภัยแล้งในประเทศไทย ห้วงเวลาการเกิดภัยและพื้นที่เสี่ยงภัยต่อการ เกิดภัยแล้งในประเทศไทย ช่วงฤดูหนาว ต่อเนื่องถึงฤดูร้อน ซึ่งเริ่มจากครึ่งหลังของเดือนตุลาคมเป็นต้นไป บริเวณ ประเทศไทย ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลางและภาคตะวันออก จะมีปริมาณฝนลดลงเป็นลำดับ จนกระทั่ง เข้าสู่ฤดูฝนในช่วงกลางเดือนพฤษภาคมของปีถัดไป ซึ่งภัยแล้งลักษณะนี้จะเกิดขึ้นเป็นประจำทุกปี ตารางแสดงห้วงเวลาการเกิดภัยแล้งและพื้นที่เสี่ยงภัย สถานการณ์การเกิดภัยแล้งในประเทศไทยและประเทศต่าง ๆ ในโลก ประเทศไทยไม่ใช่ประเทศเดียวที่กำลังประสบภัยแล้งครั้งร้ายแรงที่สุดในรอบหลายทศวรรษหลายประเทศทั่ว โลกก็กำลังต่อสู้กับวิกฤตขาดแคลนน้ำไฟป่าที่รุนแรงมากขึ้นส่งผลให้ประชาชนได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ การเกิดภัยแล้ง 1. สถานการณ์ภัยแล้งในประเทศไทย สถานการณ์ภัยแล้งในปัจจุบันเป็นผลมาจากปริมาณน้ำต้นทุนในเขื่อน หลายแห่งต่ำประกอบกับภาวะฝนทิ้งช่วงซึ่งในเดือนตุลาคม 2556 ถึงเดือนเมษายน 2557 มีจังหวัดที่ได้รับผลกระทบและ ประกาศเขตการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยภัยแล้ง ทั้งหมด 44 จังหวัด 311 อำเภอ 1,927 ตำบล 18,355 หมู่บ้าน แบ่งเป็นภาคเหนือ 13 จังหวัด ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 10 จังหวัด ภาคกลาง 7 จังหวัด ภาคตะวันออก 7 จังหวัด
และภาคใต้ 7 จังหวัด โดยปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดภาวะแล้งคือปริมาณฝน ที่ถึงแม้ว่าปริมาณฝนสะสมทั้งประเทศในปีพ.ศ. 2556 จะสูง กว่าค่าเฉลี่ยร้อยละ 14 แต่กลับพบว่ามีฝนที่ตกบริเวณพื้นที่รับน้ำของเขื่อนภูมิพลและเขื่อนสิริกิติ์ค่อนข้าง น้อยที่สุดในรอบ 10 ปี ซึ่งรวมถึงน้อยกว่าปีพ.ศ. 2548 และ 2553 ที่ประเทศไทยเกิดภัยแล้งรุนแรง สำหรับในปีพ.ศ. 2558 มีพื้นที่ประสบภัยกว่า 20 จังหวัดทั่วประเทศ ซึ่งอยู่ทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือเป็นส่วนใหญ่ เช่น จังหวัดนครสวรรค์ พิษณุโลก อุตรดิตถ์ ตาก น่าน ลพบุรี นครราชสีมา ขอนแก่น ชัยภูมิ สกลนคร อ านาจเจริญ สุรินทร์ เป็นต้น เนื่องจากภัยแล้งนี้เกิดขึ้นช่วงกลางฤดูฝน คือตั้งแต่กลางเดือนมิถุนายนถึงเดือนกรกฎาคม โดยรับอิทธิพลจากความแปรปรวนสภาพภูมิอากาศโลกจึงเรียกอีกนัยหนึ่ง ว่าเป็น “ภัยแล้งนอกฤดูกาล” ซึ่งภัยแล้งในลักษณะปัจจุบัน ทำให้ปริมาณฝนเฉลี่ยทั้งประเทศต่ำกว่าค่าปกติราวร้อยละ 46 ปริมาณน้ำต้นทุนทั้งประเทศค่อนข้างต่ าอยู่ที่ราวร้อยละ 45 ของปริมาณความจุเขื่อนทั้งประเทศ 2. สถานการณ์การเกิดภัยแล้งในประเทศต่าง ๆ ในโลก เนื่องจากสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลงความแห้งแล้งที่ เริ่มทวีความรุนแรงขึ้น ประเทศต่างๆในโลกที่กำลังเผชิญความแห้งแล้งครั้งร้ายแรงซึ่งเป็นสถิติจากการรวบรวมของยูเอส เอทูเดย์ ได้แก่ บราซิล มลรัฐแคลิฟอร์เนียของสหรัฐอเมริกา แอฟริกาใต้และเกาหลีเหนือ ในรอบ 100 ปีประเทศยุโรป ตอนใต้ เช่น สเปน และโปรตุเกส ก็ประสบกับปัญหาไฟป่าที่รุนแรงอย่างแสนสาหัสและนักวิทยาศาสตร์ยังคงคาดการณ์ว่า ปัญหาดังกล่าวจะยังคงดำเนินต่อไปและอาจเพิ่มระดับความรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ ปัญหาภัยแล้งในแอฟริกา กำลังกระทบกับ ชีวิตประชาชนในภูมิภาคกว่า 10 ล้านคน บางพื้นที่ต้องโยกย้ายจนต้องไปอาศัยรวมกันอยู่ในค่ายอพยพอย่างแออัดพื้นที่ ของแอฟริกาตะวันออกกำลังประสบกับปัญหาภัยแล้งที่รุนแรงที่สุดในรอบ 60 ปี ส่งผลให้ชีวิตของผู้คนกว่า 10 ล้านคนตก อยู่ความเสี่ยงโดยภัยแล้งกระทบโดยตรงกับพืชผลทางการเกษตร เกิดการขาดแคลนอาหารในบางพื้นที่ของเอธิโอเปีย เคน ย่า ดิบูติ และโซมาเลียสถานการณ์ภัยแล้งในสหรัฐอเมริกาภัยแล้งที่เกิดขึ้นในสหรัฐอเมริกาได้แผ่ขยายพื้นที่ไปในวงกว้าง ถือเป็นพื้นที่กว่าครึ่งของทวีป อเมริกาสหรัฐฯ เคยเผชิญหน้ากับภัยแล้งรุนแรงมาแล้วในช่วงปี ค.ศ. 1930 และ ค.ศ. 1950 อย่างไรก็ตามสถานการณ์ภัยแล้งของสหรัฐฯ รายงานประเมินความแห้งแล้งประจำเดือน แห่งนอร์ทคาโรไลน่าเปิดเผยว่า พื้นที่ร้อยละ 55 ของสหรัฐอเมริกาประสบภาวะแห้งแล้งรุนแรง นับตั้งแต่ช่วงปลายเดือนมิถุนายนที่ผ่านมานักภูมิศาสตร์ ได้เปรียบเทียบความแห้งแล้งที่เกิดขึ้นใน สหรัฐฯ ปัจจุบันเทียบกับความแห้งแล้งที่เกิดขึ้นเมื่อ 12 ปีที่ผ่านมา พบว่าภัย แล้งที่เกิดขึ้นในปีนี้ เกิดขึ้นเร็วผิดปกติเพราะเกิดเพียงแค่ช่วงเวลาไม่กี่เดือนซึ่งโดยปกติแล้วจะต้องใช้เวลาในการก่อตัว หลายฤดูกาลหรือหลายปี 3. สถิติการเกิดภัยแล้งในประเทศต่างๆ ของโลกความแห้งแล้งได้เกิดขึ้นในหลายพื้นที่ของโลกรวมทั้งประเทศ ไทยและนับวันจะทวีความรุนแรงมากขึ้นบริเวณพื้นที่ที่เกิดและช่วงเวลาที่เกิดก็ยาวนานมากขึ้น ตัวอย่างเช่น ภัย แล้งใน ประเทศจีนแม่น้ำฉางเจียงและแม่น้ำหวางเหอ ซึ่งเป็นแม่น้ำสายหลักของประเทศมีระดับน้ำลดลงอย่างผิดปกติ ส่งผลให้ ประเทศจีนหลายล้านคนขาดแคลนน้ำในการอุปโภคบริโภคและยังมีอีกหลายประเทศที่ได้รับผลกระทบเช่นเดียวกันนี้ดัง ตารางที่สรุปให้เห็นอย่างชัดเจน ดังนี้
สื่อต่างประเทศรายงานว่าอุณหภูมิความร้อนของโลกได้ทำลายสถิติครั้งใหม่โดยในการตรวจวัดรายเดือนพบว่าเดือนที่มี อุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุดเท่าที่เคยมีการตรวจวัดมาอยู่ในปีพ.ศ.2558 นี้ถึง4เดือนด้วยกัน คือ กุมภาพันธ์ มีนาคม พฤษภาคม และมิถุนายนที่ผ่านมา ชุดวิชา การเรียนรู้สู้ภัยธรรมชาติ 3 - 14 เป็นความร้อนที่ทำลายสถิติในรอบระยะเวลามากกว่า 135 ปีสถิติขององค์การบริหารสมุทรศาสตร์และบรรยากาศแห่งชาติสหรัฐอเมริกา(โนอา) ชี้ว่าครึ่งแรกของปีนี้โลกเผชิญ อุณหภูมิความร้อนสูงที่สุดและมีแนวโน้มว่าจะยังคงเป็นเช่นนี้ต่อไปปรากฏการณ์“เอลนิโญ” ซึ่งอุณหภูมิผิวน้ำทะเลของ มหาสมุทรแปซิฟิกตะวันออกพุ่งสูงขึ้นมากจนเรียกได้ว่าเป็น Monster El Nino ที่ สามารถก่อมหันตภัยความร้อนอย่างที่ ไม่เคยเป็นมาก่อนจากสถิติข้อมูลที่มีการบันทึกเป็นรายเดือนนับตั้งแต่ปีพ.ศ. 2423 ชี้ว่าปีที่จัดได้ว่ามีอุณหภูมิความร้อนทั้ง บนบกและในทะเลสูงที่สุดนั้นมี14 ปีที่อยู่ในศตวรรษที่ 21และปีพ.ศ. 2558 จะเป็นปีที่โลกได้เห็นสถิติใหม่โดยเดือน มิถุนายนปีนี้เป็นเดือนที่ร้อนที่สุดทำลายสถิติเดิม คือ เดือนมิถุนายน 2541 สำนักงานพยากรณ์อากาศแห่งชาติของสหรัฐฯ คาดการณ์ว่าอุณหภูมิน น้ำทะเลที่อุ่นกว่าปกติของปรากฏการณ์เอลนิโญในเวลานี้มีแนวโน้มความเป็นไปได้ถึงร้อยละ 90 ว่าจะลากยาวไป จนถึงฤดูหนาวปีพ.ศ. 2559 ส่วนความเป็นไปได้ที่ว่าอาจร้อนเช่นนี้ไปเพียงแค่ฤดูใบไม้ผลิปีหน้านั้น ก็สูง ถึงร้อยละ 80 ปรากฏการณ์เอลนิโญสามารถส่งผลต่อสภาพดินฟ้าอากาศแตกต่างกันไปในหลายพื้นที่ เช่น ภัยแล้งรุนแรง ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และออสเตรเลีย ขณะเดียวกันอาจก่อให้เกิดพายุและฝนกระหน่ำรุนแรงรวมทั้งน้ำท่วมฉับพลัน ในทวีปอเมริกาผลกระทบรุนแรงที่สุดของเอลนิโญเกิดขึ้นในปีพ.ศ. 2540-2541แต่นักวิเคราะห์ให้จับตาสิ่งที่กำลังเกิดขึ้น ในปีนี้ไว้เช่นกันเนื่องจากเชื่อว่าแนวโน้มอุณหภูมิที่สูงขึ้นกำลังจะสร้างสถิติใหม่หลายประเทศในซีกโลกใต้ เช่น นิวซีแลนด์ รัฐบาล ได้ประกาศเตือนเกษตรกรให้พร้อมรับมือสภาวะอากาศที่จะทำให้ผลผลิตลดน้อยลงและ สถานการณ์ดังกล่าวก็ทำ ให้ราคาพืชผลบางประเภท อาทิ ข้าวสาลี ข้าวโพดและถั่วเหลืองปรับราคาขยับสูงขึ้นส่วนออสเตรเลียซึ่งกำลังมีความกังวล เกี่ยวกับภัยแล้งเช่นกันมีรายงานการวิเคราะห์ ของธนาคารแห่งชาติออสเตรเลียกล่าวว่าผลผลิตข้าวสาลีในปีนี้อาจจะ ลดลงถึงร้อยละ 50 ทั้งนี้ ออสเตรเลียเป็นผู้ส่งออกข้าวสาลีรายใหญ่ของโลก ส่วนความเป็นไปได้ที่จะเกิดขึ้นในแหล่ง เกษตรกรรมที่สำคัญแหล่งอื่นๆของโลกท่ามกลางปรากฏการณ์“ซูเปอร์เอลนิโญ” ในปีนี้นั้นนักวิเคราะห์ยกตัวอย่าง เช่น อินเดียอาจจะมีผลผลิตข้าวและน้ำตาลลดลงเนื่องมาจากภัยแล้ง ส่วนบราซิลที่จะเผชิญสภาพอากาศร้อนผลผลิต กาแฟ อาจลดลงส่วนชิลีซึ่งเป็นแหล่งผลิตทองแดงอาจเผชิญพายุฝนกระหน่ำและน้ำท่วมเหมืองเป็น ผลให้ความสามารถในการ ผลิตและส่งออกทองแดงในปีนี้ลดลงไปด้วย แนวทางกป้องกันและการแก้ไขปัญหาผลกระทบที่เกิดจากภัยแล้ง แนวทางการป้องกันและการแก้ไขปัญหาผลกระทบที่เกิดจากภัยแล้ง การป้องกันและแก้ไขปัญหาผลกระทบที่เกิดจากภัยแล้งนั้น ต้องเตรียมความพร้อมตั้ง รับสถานการณ์ที่อาจจะเกิดขึ้น และการปฏิบัติตนขณะเกิดภัยแล้ง รวมทั้งการช่วยเหลือฟื้นฟู ภายหลังเกิดภัยแล้ง 1. การเตรียมความพร้อม การเตรียมตัวเพื่อรับสถานการณ์การเกิดภัยแล้งที่จะเกิดขึ้น 2. เตรียมกักเก็บน้ำสะอาดเพื่อการบริโภคให้เพียงพออย่ารีรอมิฉะนั้นจะไม่มี น้ำให้เก็บ 3. ขุดลอกคู คลอง และบ่อน้ำบาดาล เพื่อเพิ่มปริมาณกักเก็บน้ำ 4. วางแผนการใช้น้ำอย่างประหยัด เพื่อให้มีน้ำใช้ตลอดช่วงภัยแล้ง 5. เตรียมหมายเลขโทรศัพท์ฉุกเฉินเพื่อการขอน้ำบริโภคและการดับไฟป่า
6. ปลูกหญ้าแฝกรอบ ๆ ต้นไม้ผล หรือรอบแปลงปลูกผัก ตัดใบหญ้าแฝกในช่วง ฤดูแล้ง ลดการคายน้ำ ลด การใช้น้ำของหญ้าแฝก และนำใบมาใช้คลุมโคนต้นไม้และแปลงผัก 7. การใช้น้ำเพื่อการเกษตร ควรใช้ช่วงเช้าและเย็นเพื่อลดอัตราการระเหยน้ำ 8. การใช้น้ำจากฝักบัวเพื่อช าระร่างกายจะประหยัดน้ำมากกว่าการตักอาบ 9. กำจัดวัสดุเชื้อเพลิงรอบที่พัก เพื่อป้องกันการเกิดไฟป่า และการลุกลาม 10. การช่วยเหลือและฟื้นฟูภายหลังการเกิดภัยแล้ง หลังจากการเกิดภัยแล้ง เราจะต้องเตรียมตัวและปฏิบัติ ดังต่อไปนี้ 10.1 ติดตามสภาวะอากาศ ฟังคำเตือนจากกรมอุตุนิยมวิทยา 10.2 ไม้ผล คลุมโคนต้นด้วยฟางเปลือกถั่วเศษใบไม้ ใบหญ้า ปลูกพืชตระกูลถั่วรอบ บริเวณโคนต้น โดย เริ่มคลุมในช่วงปลายฤดูฝน หรือช่วงต้นฤดูแล้ง พืชผัก คลุมด้วยฟางข้าว แกลบ สด พลาสติก เป็นต้น ความหมายของวาตภัย ความหมายของวาตภัย วาตภัย หมายถึง ภัยที่เกิดขึ้นจากพายุ ลมแรง จนทำให้เกิดความเสียหายและเป็น อันตรายต่อ ชีวิต ทรัพย์สิน อาคารบ้านเรือนและสิ่งก่อสร้าง รวมถึงต้นไม้ พืชผักต่างๆ นอกจากนี้ ยังทำให้เกิดอุทกภัยตามมา อีกด้วย 1. ประเภทของวาตภัย สำหรับในประเทศไทยการเกิดวาตภัยหรือพายุลมแรง ส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจาก ปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ ความแรงลมตั้งแต่ 60 กิโลเมตรต่อชั่วโมงขึ้นไปที่ทำความเสียหายและ เป็นอันตรายต่อชีวิต และทรัพย์สิน วาตภัย แบ่งเป็น 3 ประเภท ได้แก่ พายุฝนฟ้าคะนอง พายุหมุนเขตร้อนและพายุทอร์นาโด 2. พายุฝนฟ้าคะนอง เป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นเหนือพื้นผิวโลก ในแต่ละพื้นที่จะเป็นไป ตามฤดูกาล บริเวณใกล้เส้นศูนย์สูตรมีสภาพอากาศในเขตร้อนจึงมีอากาศร้อนอบอ้าว ซึ่งเอื้อต่อการก่อตัวของพายุฝนฟ้า คะนองได้ตลอดปีพายุนี้จะเกิดขึ้นในช่วง ฤดูร้อน มักจะเกิดในเดือนมีนาคมถึงเดือนเมษายน พายุประเภทนี้เกิดขึ้นบ่อยใน ภาคเหนือและ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ส่วนภาคกลางและภาคตะวันออกจะเกิดน้อย สำหรับภาคใต้ก็อาจเกิดพายุ ประเภทนี้ได้แต่ไม่บ่อยนัก 3. พายุหมุนเขตร้อนหรือพายุไซโคลน เกิดในฤดูฝน ตั้งแต่เดือนพฤษภาคมถึง เดือนตุลาคม พายุนี้เกิดใน มหาสมุทรแปซิฟิกด้านตะวันตกและด้านใต้หรือทะเลจีนใต้แล้วเคลื่อน เข้าสู่ฝั่งทวีป โดยจะมีผลกระทบต่อลมฟ้าอากาศ ของประเทศไทย คือ ทำให้เกิดคลื่นสูงใหญ่ใน ทะเลและน้ำขึ้นสูง พายุนี้มีชื่อเรียกตามขนาดความรุนแรงของลมใกล้ บริเวณศูนย์กลางของพายุ ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับตาเป็นวงกลม เรียกว่า “ตาพายุ” ที่ทวีกำลังแรงขึ้นเป็นลำดับ จาก ดีเปรสชั่น เป็นพายุโซนร้อน และพายุไต้ฝุ่นโดยใช้เกณฑ์การพิจารณาความรุนแรงของวาตภัย ดังนี้
การตั้งชื่อพายุที่มีความเร็วลมสูงสุดใกล้ศูนย์กลางของพายุมากกว่า 33 นอต หรือ 63 กิโลเมตรต่อชั่วโมง (พายุโซนร้อน) นั้น แต่ก่อนถูกกำหนดโดยองค์การอุตุนิยมวิทยาโลก ซึ่งจัด รายชื่อที่ใช้เรียกพายุหมุนเขตร้อนที่ก่อตัวในมหาสมุทร แปซิฟิกไว้เป็นสากล กระทั่งปีพ.ศ. 2543 เริ่มมีระบบการตั้งชื่อพายุเป็นภาษาพื้นเมือง โดยคณะกรรมการพายุ ไต้ฝุ่นของ องค์การอุตุนิยมวิทยาโลก ที่ประกอบด้วยประเทศและดินแดนต่าง ๆ รวม 14 แห่ง ได้แก่ กัมพูชา จีน เกาหลีเหนือ ฮ่องกง ญี่ปุ่น ลาว มาเก๊า มาเลเซีย ไมโครนีเซีย(รัฐอิสระอยู่บริเวณ มหาสมุทรแปซิฟิกเหนือหมู่เกาะอินโดนีเซีย) ฟิลิปปินส์ เกาหลีใต้ ไทย สหรัฐอเมริกา และ เวียดนาม ได้จัดระบบการเรียกชื่อพายุหมุนเขตร้อนใหม่ในเขตมหาสมุทร แปซิฟิกด้านตะวันตก ตอนบนและทะเลจีนใต้ โดยแต่ละประเทศส่งชื่อพายุเป็นภาษาพื้นเมืองประเทศละ 10 ชื่อ รวม ทั้งสิ้น 140 ชื่อ น ามาแบ่งเป็น 5 ชุดหลัก ชุดละ 28 ชื่อ เรียงชื่อพายุตามลำดับตามชื่อประเทศ สาเหตุและปัจจัยการเกิดวาตภัย สภาพพื้นผิวโลกแต่ละแห่งที่แตกต่างกันทำให้การดูดซับรังสีจากดวงอาทิตย์ของแต่ละพื้นที่ไม่เท่ากันบริเวณป่าหนาทึบจะ ดูดรังสีได้ดีที่สุดรองลงมา คือ พื้นดินและพื้นน้าตามลำดับเป็นผลให้อากาศที่อยู่เหนือพื้นที่ดังกล่าวมีอุณหภูมิและความกด อากาศต่างกันส่งผลทำให้เกิดการเคลื่อนที่ของอากาศที่เรียกโดยทั่วไปว่า ลม (wind) ซึ่งแบ่งตามลักษณะของแหล่งกำเนิด ได้ 2 สาเหตุ คือ ความแตกต่างของอุณหภูมิสองแห่งและความแตกต่างของความกดอากาศ 1. ความแตกต่างของอุณหภูมิสองแห่งเนื่องจากอากาศเมื่อได้ความร้อนจะ ขยายตัวอากาศร้อนจะลอยตัวสูงขึ้นทำให้ อากาศในบริเวณข้างเคียงซึ่งมีอุณหภูมิต่ำกว่าเคลื่อนเข้าแทนที่การเคลื่อนที่ของอากาศเนื่องจากความแตกต่างของ อุณหภูมิในสองบริเวณ ก่อให้เกิดลม 2.ความแตกต่างของความกดอากาศอากาศเมื่อได้รับความร้อนจะขยายตัวทำให้มีความหนาแน่นลดลงและเป็นผลให้ความ กดอากาศน้อยลงอากาศเย็นในบริเวณใกล้เคียง ซึ่งมีความหนาแน่นมากกว่าจะเคลื่อนที่เข้ามาบริเวณที่มีความกดอากาศ ต่ำการเคลื่อนที่ของอากาศเนื่องจากบริเวณที่มีความกดอากาศต่างกันก่อทำให้เกิดลม 2 ลักษณะการเกิดวาตภัยประเภทต่าง ๆ 1. ก่อนเกิดพายุฟ้าคะนองหรือพายุฤดูร้อนมักจะมีสัญญาณเตือนภัยล่วงหน้า ได้แก่ อากาศร้อนอบอ้าว ติดต่อกันหลายวันลมสงบนิ่ง ความชื้นในอากาศสูงและอาจรู้สึกเหนียวตัวการเกิดพายุฝนฟ้าคะนองในแต่ละครั้งจะกิน เวลานานประมาณ 2 -4 ชั่วโมง ซึ่งมีลำดับ เหตุการณ์เริ่มตั้งแต่อากาศร้อนอบอ้าวท้องฟ้ามืดมัวอากาศเย็นลมกระโชกแรง และมีกลิ่นดิน ฟ้าแลบ ฟ้าผ่า ฟ้าร้อง ฝนตกหนักบางครั้งอาจมีลูกเห็บตกเกิดรุ้งกินน้ำพายุนี้ทำความเสียหายในบริเวณที่ ไม่กว้างนักประมาณ 20-30 ตารางกิโลเมตร หลังจากพายุสลายไปแล้ว อากาศจะเย็นลงรู้สึกสดชื่นขึ้นและท้องฟ้าแจ่มใส พายุหมุนเขตร้อนหรือพายุไซโคลนที่มีถิ่นกำเนิดเหนือมหาสมุทรในเขตร้อนนอกเขตบริเวณเส้นศูนย์สูตรพายุหมุนเขตร้อน เกิดขึ้นได้หลายแห่งในโลก และมีชื่อเรียกต่างกันไปตามแหล่งกำเนิดบริเวณที่มีพายุหมุนเขตร้อนเกิดขึ้นเป็นประจำ
ได้แก่ - เกิดในมหาสมุทรแอตแลนติกเหนือ ทะเลแคริบเบียนและอ่าวเม็กซิโก และ มหาสมุทรแปซิฟิกเหนือเรียกว่า “เฮอร์ริเคน” ผลกระทบจากวาตภัย พายุเป็นสิ่งแวดล้อมทางภูมิอากาศที่เกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิตของมนุษย์มากแม้ว่าพายุจะเกิดขึ้นไม่บ่อยนักก็ตามแต่เมื่อ มีพายุเกิดขึ้นและเคลื่อนที่ผ่านบริเวณใดอาจจะเกิดความเสียหายมากมาย ดังนี้ 1. เกิดฝนตกหนักและเกิดน้ำท่วมอย่างรุนแรงบ้านเรือนหลายหลังพังทลายประชากรเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก 2. พืชผลที่ปลูกไว้และที่นาหลายหมื่นไร่ได้รับความเสียหาย 3. ความเสียหายต่อกิจการขนส่งทั้งทางบกทางอากาศและทางเรือ ดังนี้ 3.1 ทางบก การเกิดน้ำท่วมอย่างรุนแรงทำให้ถนนและสะพานขาดหรือชำรุดกิจการขนส่งต้องหยุดชะงักรัฐ ต้องเสียงบประมาณในการก่อสร้างและซ่อมแซมจำนวนมาก 3.2 ทางอากาศ พายุที่พัดอย่างรุนแรงจะทำให้เครื่องบินได้รับอันตรายจากฝนที่ตกหนักลูกเห็บและฟ้าผ่าที่ เกิดขึ้นอาจทำให้เครื่องบินตกได้ 3.3 ทางเรือ การเกิดพายุขึ้นในทะเลทำให้เกิดคลื่นขนาดใหญ่และความแรงของพายุทำให้เรืออับปางได้ ดังนั้น เมื่อเกิดพายุรุนแรงขึ้นในท้องทะเลจะต้องหยุดการเดินเรือและหาทางนำเรือเข้าที่กำบังหรือจอดพักตามท่าเรือที่อยู่ ใกล้เคียงพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดวาตภัยในประเทศไทย 4. พื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดวาตภัยในประเทศไทย 4.1 การกำหนดขอบเขตพื้นที่วิกฤตจากวาตภัย ในประเทศไทย พื้นที่แต่ละภูมิภาคมีโอกาสเกิดวาตภัย แตกต่างกันไป ดังนั้น การกำหนดขอบเขตพื้นที่วิกฤตจากวาตภัยจึงต้องศึกษาข้อมูลประกอบหลายประการ ดังนี้ 1) ศึกษาข้อมูลสถิติการเกิดวาตภัยและความรุนแรงของการเกิดวาตภัยในอดีตตลอดจนระดับความเร็วลมใกล้ศูนย์กลาง เส้นทางพายุหมุนเขตร้อนเป็นสาเหตุการเกิดวาตภัย 2) ศึกษาข้อมูลความเร็วลมสูงสุดรายวันอย่างน้อยในรอบ 30 ปี แบ่งระดับความเร็วลมเพื่อแสดงระดับความรุนแรงของ วาตภัย 3) แบ่งลักษณะภูมิประเทศเป็นพื้นที่ภูเขาพื้นที่ลอนลาด พื้นที่ราบ และพื้นที่น้ำท่วมถึง 4) กำหนดน้ำหนักในแต่ละปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดวาตภัยโดยมีค่าถ่วงน้ำหนักของปัจจัยต่างๆ คือ ความเร็วลม ความถี่ที่ พายุเข้า ความถี่ที่พายุเคลื่อนที่ผ่านสภาพภูมิประเทศรัศมีความรุนแรงของพายุหมุนเขตร้อนในระดับต่างๆเพื่อนำมา กำหนดขอบเขตระดับเสี่ยงวาตภัย 5) จัดทำแผนที่แสดงระดับความเสี่ยงวาตภัยโดยการใช้ระบบ GIS 6) คำนวณหาบริเวณพื้นที่ที่ได้รับอิทธิพลจากพายุหมุนเขตร้อนที่ระดับต่างๆโดยพิจารณาจากพื้นที่ที่อยู่ในรัศมีที่ศูนย์กลาง พายุเคลื่อนที่ผ่านในเขต 50 และ 100 กิโลเมตร
4.2 ระดับพื้นที่เสี่ยงวาตภัย พื้นที่เสี่ยงวาตภัยแบ่งออกเป็น 3 ระดับคือ พื้นที่เสี่ยงวาตภัยระดับสูง พื้นที่เสี่ยง วาตภัยระดับปานกลาง พื้นที่เสี่ยงวาตภัยระดับต่ำ ดังนี้ 1) พื้นที่เสี่ยงวาตภัยระดับสูง เป็นพื้นที่ที่อยู่ในรัศมี 50 กิโลเมตร จากแนวศูนย์กลางการเคลื่อนที่ของพายุสภาพพื้นที่เป็น ที่ราบต่ำอยู่ใกล้แถบชายฝั่งทะเลหรือพื้นที่เกาะ 2) พื้นที่เสี่ยงวาตภัยระดับปานกลาง เป็นพื้นที่อยู่ในแนวรัศมี 50-100 กิโลเมตรจากแนวศูนย์กลางพายุสภาพพื้นที่เป็นที่ ลอนลาดและที่ราบเชิงเขาสภาพการใช้ ประโยชน์มักจะเป็นพื้นที่เกษตรเป็นส่วนใหญ่ 3) พื้นที่เสี่ยงวาตภัยระดับต่ำ เป็นพื้นที่อยู่นอกแนวรัศมี 100 กิโลเมตร จากศูนย์กลางการเคลื่อนที่ของพายุสภาพพื้นที่ เป็นภูเขาสูงเป็นส่วนใหญ่ความเสียหายจึงเกิดขึ้นไม่มากนัก สถานการณ์การเกิดวาตภัยในประเทศไทย พายุหมุนเขตร้อนที่พัดเข้าสู่ประเทศไทย และก่อความเสียหายอย่างมากมายต่อ ทรัพย์สิน และชีวิตของประชาชน ที่รู้จัก กันดีมีอยู่ 2 ลูก ได้แก่ พายุโซนร้อน “แฮร์เรียต” และพายุ ไต้ฝุ่น “เกย์” 1. พายุ“แฮร์เรียต” เป็นพายุโซนร้อนลูกแรกที่เกิดขึ้นในประเทศไทย นับตั้งแต่ พ.ศ. 2494 ที่มีการบันทึก ข้อมูลเกี่ยวกับพายุอย่างเป็นทางการ พายุนี้เริ่มก่อตัวจากหย่อม ความกดอากาศต่ำกำลังแรงในทะเลจีนใต้ ใกล้ปลาย แหลมญวน ในวันที่ 24 ตุลาคม 2505 จากนั้น ค่อย ๆ เคลื่อนตัวไปทางทิศตะวันตกเข้าสู่อ่าวไทย และมีกำลังแรงขึ้นเป็น พายุดีเปรสชั่นอยู่ทาง ทิศตะวันออกของจังหวัดสงขลาประมาณ 200 กิโลเมตร 2. พายุไต้ฝุ่น “เกย์” เป็นพายุหมุนเขตร้อน ที่เกิดขึ้นในประเทศไทยลูกแรกที่มี ความรุนแรง ถึงระดับพายุ ไต้ฝุ่น พายุนี้เริ่มก่อตัวเมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2532 ในบริเวณตอนใต้ ของอ่าวไทย และเคลื่อนตัวขึ้นไปทางตะวันตก เฉียงเหนือค่อนไปทางเหนือ เดิมพายุลูกนี้ มีทิศทาง มุ่งเข้าหาฝั่งของจังหวัดนครศรีธรรมราช ต่อมาในตอนเช้าของวันที่ 3 พฤศจิกายน 2532 พายุนี้ได้ ทวีกำลังแรงขึ้นจนถึงระดับพายุไต้ฝุ่น และเปลี่ยนทิศทางไปทางเหนือ และเคลื่อนตัวผ่าน ฐานขุด เจาะน้ำมันของบริษัทยูโนแคลในอ่าวไทย สถานการณ์วาตภัยในเอเชีย 1. พายุไซโคลน “ซิดร์” ก่อตัวขึ้นจากหย่อมความกดอากาศต่ำในทะเล บริเวณ อ่าวเบงกอลทางตะวันออก เฉียงใต้ของหมู่เกาะอันดามันในวันที่ 9 พฤศจิกายน 2550 และเริ่ม ก่อตัวเป็นพายุหมุนเขตร้อนในอีก 2 วันต่อมาพายุ หมุนลูกนี้มีการพัฒนาขึ้นเป็นดีเปรสชั่นที่มี ความเร็วลม 65 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ได้เคลื่อนตัวอย่างช้าๆ ในทิศตะวันตก เฉียงใต้จนถึงเช้าของวันที่ 12 พฤศจิกายน 2550 ดีเปรสชั่นลูกนี้มีการพัฒนาตัวอย่างรวดเร็ว กลายเป็นพายุไซโคลนซิดร์ที่ มี ความรุนแรงมากที่สุดในระดับ 4 2. พายุไซโคลน “นาร์กีส” เป็นพายุลูกแรกที่ตั้งชื่อโดยกรมอุตุนิยมวิทยา ประเทศ ปากีสถาน ก่อนเกิดพายุ ลูกนี้ กรมอุตุนิยมวิทยาอินเดียได้ตรวจพบหย่อมความกดอากาศต่ำกำลัง แรงในอ่าวเบงกอลเมื่อวันที่ 27 เมษายน 2551 และคาดว่าจะกลายเป็นพายุไซโคลนนาร์กิสใน วันรุ่งขึ้น ต่อมาเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2551 พายุไซโคลนนาร์กิสได้พัดเข้า สู่ประเทศพม่า ทำให้ กรมอุตุนิยมวิทยาอินเดียแจ้งเตือนภัยล่วงหน้าให้ทางการพม่า สถานการณ์วาตภัยในทวีปอเมริกาเหนือ 1. วันที่ 25 ธันวาคม 2556 เกิดเหตุการณ์ภัยธรรมชาติครั้งสำคัญที่สร้างความเสียหายให้กับพื้นที่ในทวีป อเมริกาเหนือทั้งในประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศแคนาดา ที่เผชิญ สภาพอากาศเลวร้ายเนื่องจากถูกพายุหิมะพัด ถล่ม ชาวบ้านนับหลายแสนคนในเมืองโตรอนโตของ แคนนาดา และรัฐมิชิแกนตอนเหนือของสหรัฐอเมริกา ประสบ ปัญหาไฟฟ้าดับหลังจากเผชิญพายุ หิมะรุนแรง ส่งผลให้พบกับปัญหาไม่มีไฟฟ้า
2. เฮอร์ริเคน “ไอรีน” 27 สิงหาคม 2554พายุเฮอร์ริเคน “ไอรีน” พัดถล่มพื้นที่ตามแนวชายฝั่งด้าน ตะวันออกของสหรัฐอเมริกาบริเวณรัฐนอร์ธแคโรไลนาขณะมีกำลังแรงเป็นพายุเฮอร์ริเคนระดับ 1 ด้วยความเร็วลมใกล้ ศูนย์กลางประมาณ 140 กิโลเมตรต่อชั่วโมง จากนั้นเคลื่อนตัวไปทางเหนือ พัดเข้าถล่มชุมชนใหญ่กลางเมืองนิวยอร์กและ นิวเจอร์ซี่ย์ซึ่งทางราชการได้อพยพประชาชน ออกจากพื้นที่ตามแผนรับสถานการณ์ของพายุล่วงหน้าแล้ว เนื่องจากเกรง ภัยอันเกิดจากน้ำท่วม และพายุซัดฝั่ง แนวทางการป้องกันและการแก้ไขปัญหาผลกระทบที่เกิดจากวาตภัย 1. การเตรียมการก่อนเกิดวาตภัย 2. ติดตามข่าวและประกาศคำเตือนภัยเกี่ยวกับลักษณะอากาศร้ายจากกรมอุตุนิยมวิทยา 3. เตรียมวิทยุและอุปกรณ์สื่อสารที่ใช้ถ่านแบตเตอรี่เพื่อติดตามข่าวในกรณีที่ ฟฟ้าขัดข้อง 4. ตัดกิ่งไม้ที่อาจหักลงจากแรงลมพายุ โดยเฉพาะกิ่งไม้ที่มีโอกาสหักลงมาทับบ้านเรือนหรือสายไฟฟ้าได้ส่วนต้นไม้ที่ยืน ต้นตายควรโค่นลงให้เรียบร้อย 5. ตรวจเสาและสายไฟฟ้า ทั้งภายในและภายนอกบริเวณบานเรือนให้เรียบร้อย ถ้าไม่แข็งแรงให้ยึดเสาไฟฟ้าให้มั่นคง6. ปิดประตู หน้าต่างทุกบาน รวมทั้งยึดประตูและหน้าต่างให้มั่นคงแข็งแรง ถ้าประตูหน้าต่างไม่แข็งแรง ให้ใช้ไม้ทาบตีตะปู ตรึงปิดประตู หน้าต่างไว้จึงจะปลอดภัยยิ่งขึ้น 7. ปิดกั้นช่องทางลมและช่องทางต่าง ๆ ที่ลมจะเข้ามาทำให้เกิดความเสียหาย 8. เตรียมตะเกียง ไฟฉาย และไม้ขีดไฟให้พร้อมและน้ำมาวางไว้ใกล้ ๆ มือเมื่อเกิดไฟฟ้าดับจะได้หยิบใช้อย่างทันท่วงที 9. เตรียมอาหารสำรอง น้ำดื่มอาหารกระป๋องไว้เพื่อยังชีพในระยะเวลา 2-3 วัน 10. ดับเตาไฟให้เรียบร้อยและควรจะมีอุปกรณ์สำหรับดับเพลิงไว้ภายในบ้าน 11. เตรียมเครื่องเวชภัณฑ์ 12. จัดวางสิ่งของไว้ในที่ต่ำ เพราะอาจจะตกหล่น แตกหักเสียหายได้ 13. ลงสมอยึดตรึงเรือ แพ ให้มั่นคงแข็งแรง 14. ควรเตรียมพาหนะและเติมน้ำมันไว้ให้พร้อมภายหลังพายุสงบอาจต้องนำ ผู้ป่วยส่งสถานพยาบาล 15. ซักซ้อมความพร้อมของสมาชิกในครอบครัวโดยกำหนดวิธีปฏิบัติตนเมื่อเกิด วาตภัยกำหนดจุดนัดพบที่ปลอดภัยเมื่อมี การพลัดพรากหรือเตรียมการเพื่อการอพยพเคลื่อนย้ายไป อยู่ที่ปลอดภัย 16. หากอาศัยอยู่ในที่ราบหรือริมน้ำ ควรรีบทำการอพยพผู้คน สัตว์เลี้ยง และ ทรัพย์สินขนไปอยู่ในที่สูง ที่มั่นคงแข็งแรง ข้อปฏิบัติเมื่อเกิดวาตภัยขณะเกิดวาตภัยต้องตั้งสติให้มั่น เพื่อตัดสินใจช่วยครอบครัวให้พ้นอันตราย ในภาวะ วิกฤต และไม่ควรออกมานอกอาคารและปฏิบัติ ดังนี้ 1. กรณีอยู่ที่นอกบ้าน 1.1 รีบหาอาคารที่มั่นคงหรือที่กำบังเขาไปหลบ หรือเข้าไปอยู่ในรถที่มีหลังคา แข็งแรง 1.2 กรณีที่เล่นน้ำต้องรีบขึ้นจากน้ำและไปให้พ้นชายหาด 1.3 ถ้าอยู่ในที่โล่ง เช่น ทุ่งนา ควรนั่งยอง ๆ ปลายเท้าชิดกันและเขย่งปลายเท้า ให้เท้าสัมผัสพื้นดินน้อยที่สุดและ โน้มตัวไปข้างหน้า ไม่ควรนอนราบกับพื้น 1.4 อยู่ให้ไกลจากโลหะที่เป็นสื่อไฟฟ้าทุกชนิด เชน อุปกรณ์ทำ สวน รถจักรยาน รถจักรยานยนต์ และรางรถไฟ 1.5 ห้ามอยู่ใต้ต้นไม้ที่โดดเดี่ยวโล่งแจ้ง 1.6 ห้ามใช้โทรศัพท์มือถือ
2 กรณีอยู่ในบ้าน 2.1 อยู่ให้ไกลจากอุปกรณ์ไฟฟ้า โลหะที่เป็นสื่อนำไฟฟ้าทุกชนิด 2.2 งดใช้โทรศัพท์
ใบบันทึกกิจกรรมกล่องเอาตัวรอด กลุ่ม...................................... คำชี้แจง ครูผู้สอนให้ผู้เรียนบันทึกข้อคำถามพร้อมคำตอบที่กลุ่มได้รับในการตอบคำถามจากการ ล้วงกล่องเอาตัวรอด คำถาม/คำตอบ ที่ได้รับจำนวน.............................ข้อ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ใบบันทึกกิจกรรมกล่องเอาตัวรอด กลุ่ม...................................... คำชี้แจง ครูผู้สอนให้ผู้เรียนบันทึกวัสดุ/หรืออุปกรณ์ที่ผู้เรียนได้เลือกไว้เมื่อตัวผู้เรียนประสบ ปัญหาภัยของแต่ละกลุ่มพร้อมอธิบายเหตุผลการเลือกว่าเลือกเพราะอะไร ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ใบบันทึกกิจกรรมกล่องเอาตัวรอด กลุ่ม...................................... คำชี้แจง ครูผู้สอนให้ผู้เรียนบอกแนวทางการป้องกันภัยที่ผู้เรียนได้รับในกลุ่มของตัวเอง จะมีการ เตรียมตัวให้รอดปลอดภัยอย่างไรบ้าง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ใบงานที่ 1 ภัยแล้ง 1. อธิบายความหมายภัยแล้ง ฝนแล้ง และฝนทิ้งช่วง 1) ภัยแล้ง หมายถึง …………………………...............................................................…........................................................... ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 2) ฝนแล้ง หมายถึง ..................................................................................................…………….........…………………………… ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 3) ฝนทิ้งช่วง หมายถึง ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 2. บอกความแตกต่างระหว่างฝนแล้งและฝนทิ้งช่วงมาพอสังเขป ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 3. บอกสาเหตุของการเกิดภัยแล้ง พอสังเขป ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. ............................. 4. บอกผลกระทบที่เกิดจากภัยแล้ง 1.........................................................................…………………………….................................... 2...........................................................................………………………………............................... 3...............................................................................………………………………........................... 4......................................................................................……………………………….................... 5...................................................................................……………………………..........................
5. ให้บอกวิธีเตรียมความพร้อมรับมือภัยแล้ง อย่างน้อย 3 ข้อ ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 6. ให้ศึกษาค้นคว้าภัยแล้งที่เกิดขึ้นในประเทศต่าง ๆ ของโลก และยกตัวอย่างมา 1 ประเทศ ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 7. ให้ผู้เรียนยกตัวอย่างว่าปรากฏการณ์ใดที่จะส่งผลต่ออุณหภูมิของโลกที่สูงขึ้น ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. ..............................
ใบงานที่ 2 วาตภัย 1. ให้บอกความหมายของวาตภัย ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 2. บอกประเภทของวาตภัยมีอะไรบ้าง ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 3. บอกสาเหตุที่ทำให้เกิดวาตภัย ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 4. บอกความเสียหายที่เกิดจากวาตภัยมีอะไรบ้าง ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 5. ศึกษาข้อมูลวาตภัยในทวีปอื่น ๆ นอกเหนือจากทวีปเอเชีย จำกสื่อต่าง ๆ แล้วเขียนสรุปสถานการณ์และ ความเสียหายมาพอเข้าใจ ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. ..............................
............................................................................................................................. .............................. 6. บอกสถิติการเกิดพายุหมุนเขตร้อนที่เข้าสู่ประเทศไทย ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 7. จงอธิบายแนวทางการเตรียมการป้องกันอันตรายจากวาตภัยต้องปฏิบัติอย่างไร ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. ............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................
ใบงาน กรต. ที่ 1 ภัยแล้ง 1. บอกสาเหตุของการเกิดภัยแล้ง พอสังเขป ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. ............................. 2. บอกผลกระทบที่เกิดจากภัยแล้ง ….......................................................................................…………………………….................................... ...........................................................................................………………………………............................... ................................................................................................………………………………........................... ........................................................................................................……………………………….................... ....................................................................................................…………………………….......................... 3. ให้บอกวิธีเตรียมความพร้อมรับมือภัยแล้ง อย่างน้อย 3 ข้อ ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 4. ให้ศึกษาค้นคว้าภัยแล้งที่เกิดขึ้นในประเทศต่าง ๆ ของโลก และยกตัวอย่างมา 1 ประเทศ ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 5. ให้ผู้เรียนยกตัวอย่างว่าปรากฏการณ์ใดที่จะส่งผลต่ออุณหภูมิของโลกที่สูงขึ้น ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. ..............................
ใบงาน กรต. ที่ 2 วาตภัย 1 .ให้นักศึกษาบอกผลกระทบที่เกิดจากวาตภัยมาพอสังเขป ................................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 2. ลักษณะการเกิดวาตภัยประเทศต่าง ๆ มีอะไรบ้าง ................................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 3. ให้นักศึกษาบอกสาเหตุและปัจจัยการเกิดวาตภัยมาพอสังเขป ................................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. 4. ให้นักศึกษายกตัวอย่างวาตภัยที่เกิดขึ้นในทวีปต่าง ๆ มาอย่างน้อย 1 ทวีป ................................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. .............................. ............................................................................................................................. ..............................
แบบทดสอบหลังเรียน วิชาการเรียนรู้สู้ภัยธรรมชาติ 3 ระดับ มัธยมศึกษาตอนปลาย 1. ปัจจัยสำคัญที่ทำให้อุณหภูมิของโลกสูงขึ้น คืออะไร ก. ป่าไม้เหลือน้อย ข. ปรากฏการณ์เรือนกระจก ค. ปรากฏการณ์ภูเขาไฟระเบิด ง. แสงอาทิตย์แผ่รังสีตรงมายังโลกเพิ่มขึ้น 2. การเพิ่มปริมาณก๊าซ “เรือนกระจก” จะเกิดขึ้นในข้อใด ก. อุทกภัย ข. ภัยแล้ง ค. แผ่นดินไหว ง. ครัวจากโรงงานอุตสาหกรรม 3. ผลกระทบจำกกำรเกิดปรากฏการณ์ “เอลนิโญ” หมายถึงอะไร ก. บริเวณที่เคยแห้งแล้งจะมีฝนตกชุกตลอดทั้งปี ข. บริเวณที่มีฝนตกน้อยกลับจะมีฝนตกมำกอย่ำงต่อเนื่องตลอดทั้งปี ค. บริเวณที่มีปริมำณฝนตกเพิ่มขึ้นอีกและบริเวณที่แห้งแล้งยังแห้งแล้งเพิ่มมากขึ้น ง. บริเวณที่เคยมีฝนตกชุกจะมีปริมำณฝนลดลงอย่ำงมำกและบริเวณที่มีฝนตกน้อยมีฝน เพิ่มมากขึ้น 4. ผลกระทบจากการสูญเสีย พื้นที่ป่าไม้จนทำให้เกิดภำวะโลกร้อนคือข้อใด ก. พื้นดินแตกแยกระแหง ข. ขาดแคลนแหล่งต้นน้ำลำธาร ค. เกิดปรากฏการณ์เรือนกระจก ง. สัตว์ป่าบางชนิดล้มตำยใกล้จะสูญพันธุ์ 5. ข้อใด ไม่ใช่ ภัยพิบัติที่มีผลสืบเนื่องมาจากการตัดไม้ทำลายป่า ก. ภัยแล้ง ข. แผ่นดินถล่ม ค. แผ่นดินไหว ง. น้ำท่วมฉับพลัน
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน วิชาการเรียนรู้สู้ภัยธรรมชาติ 3 (สค32032) ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย 1. ข 2. ง 3. ค 4. ข 5. ค
ครั้งที่ 2 วันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2566 เวลา 9.00-12.00 น. แผนการจัดการเรียนรู้รายสัปดาห์รายวิชาภาษาอังกฤษเพื่อชีวิตและสังคม (พต31001) ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2566 หน่วยที่ 2 Self –sufficiency Economy Headline แผนพบกลุ่ม จำนวน 3 ชั่วโมง ศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้อำเภอเมืองระยอง 1. มาตรฐานการเรียนรู้ระดับ มีความรู้ความเข้าใจทักษะและเจตคติเกี่ยวกับภาษา ท่าทาง การฟัง พูดอ่าน เขียน ภาษาต่างประเทศด้วย ประโยคที่ซับซ้อนมากขึ้นในชีวิตประจำวัน และงานอาชีพของตนถูกต้องตามหลักภาษา วัฒนธรรม และกาลเทศะ ของเจ้าของภาษา 2. เนื้อหาตามหลักสูตร 2.1 เรื่องที่ 1 เสียง คำศัพท์วลี สำนวน ที่มักใช้บ่อย ๆ ในข่าว 2.2 เรื่องที่ 2 องค์ประกอบของข่าว 2.3 เรื่องที่ 3 ประเภทของข่าว 2.4 เรื่องที่ 4 โครงสร้างของการเขียนพาดหัวข่าว 2.5 เรื่องที่ 5 เรียนและรูจักใชคำศัพท์เกี่ยวกับ Self – sufficiency economy 3. ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง (ตัวชี้วัด) 3.1 ผู้เรียนรูจักประเภท องค์ประกอบและโครงสร้างของข่าว และเข้าใจคำศัพท์สำนวน เรื่อง Self – sufficiency Economy 3.2 ผู้เรียนสามารถใช้ภาษาเพื่อสื่อสารถึงความเข้าใจเกี่ยวกับ Self –sufficiency Economy 3.3 ผู้เรียนสามารถอธิบายประเภทของข่าวได้ 3.4 ผู้เรียนมีเจตคติที่ดีต่อการเรียน และสามารถพัฒนาตนเองในการใช้ภาษาอังกฤษได้อย่างเหมาะสม 4. สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน ความสามารถในการสื่อสาร ⃞ ความสามารถในการคิด ⃞ ความสามารถในการแก้ปัญหา ⃞ ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต ⃞ ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี
5. กระบวนการเรียนรู้ 5 STEPs ขั้นที่ 1 การเรียนรู้ตั้งคำถาม (learning to Question) 1. ครูผู้สอนกล่าวทักทายผู้เรียน 2. ครูผู้สอนให้ผู้เรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน จำนวน 5 ข้อ 3. ครูผู้สอนตั้งคำถามกับผู้เรียน ดังนี้ -เรื่องของหัวข้อข่าวต่างๆ คำหรือสำนวนในข่าวที่พบบ่อย ๆ ประเภทของข่าว และโครงสร้างของ การเขียนพาดหัวข่าว - คำศัพท์เกี่ยวกับ Self – sufficiency economy ขั้นที่ 2 การเรียนรู้แสวงหาสารสนเทศ (Learning to Search) 1 ครูผู้สอนอธิบายเนื้อหา เรื่องเกี่ยวกับเรื่องของหัวข้อข่าวต่างๆ คำหรือสำนวนในข่าวที่พบบ่อย ๆ ประเภทของข่าว และโครงสร้างของการเขียนพาดหัวข่าว 2. ผู้สอนเปิด Video ข่าวจากหนังสือพิมพ์ เกี่ยวกับประเภทของข่าวต่าง ๆ กรณีตัวอย่างของข่าว 3. ครูผู้สอนตั้งประเด็นคำถาม เรื่องผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่ององค์ประกอบของข่าว และ โครงสร้างของการเขียนพาดหัวข่าวมากน้อยเพียงใด 4. ครูผู้สอน ศึกษาดูสื่อ DVD หรือข่าวจากหนังสือพิมพ์ นิตยสารต่าง ๆ กรณีตัวอย่างของบทความเกี่ยวกับ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 5. ครูผู้สอนให้ผู้เรียนศึกษาใบความรู้เรื่อง เสียง คำศัพท์วลีสำนวน ที่มักใช้บ่อย ๆ ในข่าว 6. ครูผู้สอนให้ผู้เรียนจับกลุ่ม 4 กลุ่ม เพื่อทำกิจกรรมที่ 1 7. ครูผู้สอนมอบหมายให้ผู้เรียนศึกษาค้นคว้า ความหมายของคำศัพท์เกี่ยวกับ sufficiency economy 8. ครูผู้สอนมอบหมายใบกิจกรรมที่ 2 ให้ผู้เรียนศึกษา ขั้นที่ 3 การเรียนรู้เพื่อสร้างองค์ความรู้ (Learning to Construct) 1. ครูผู้สอนมอบหมายให้แต่ละกลุ่มทำแผนผังความคิด (Mind map) เกี่ยวกับ เศรษฐกิจพอเพียง ผู้เรียนจับกลุ่มตั้งคำถามและแสดงความคิดเห็น เห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วย Do you agree with this………….? What do you think about………? 2. แต่ละกลุ่มออกมานำเสนอ (Mind map)
3. ครูผู้สอนมอบหมายให้ผู้เรียนแต่ละกลุ่มเขียนข่าว กลุ่มละ 1 ข่าว พร้อมออกมานำเสนอหน้าชั้นเรียน 4. ให้ผู้เรียนแต่ละคนสรุปความรู้ในเรื่องที่เรียนรู้จากการศึกษาค้นคว้าและจากการนำเสนอผลงานของแต่ ละคนเขียนลงในใบกิจกรรมตามประเด็นที่กำหนด พร้อมเปิดโอกาสให้ซักถามในเรื่องที่ยังไม่เข้าใจหรือยังสนใจ ขั้นที่ 4 การเรียนรู้เพื่อการสื่อสาร (Learning to Communicate) 1. ให้ผู้เรียนนำเสนองานโดยการแสดงการเป็นนักข่าวและรายงานข่าวโดยเนื้อหาเป็นภาษาอังกฤษ 2. ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันสรุปองค์ความรู้ โดยเชื่อมโยงจากแบบเรียน ใบความรู้ และแหล่งเรียนรู้ สื่อ Internet ต่าง ๆ ในการศึกษาหาข้อมูล ขั้นที่ 5 การเรียนรู้เพื่อตอบแทนสังคม (Learning to Service) 1. ทำแบบทดสอบหลังเรียน 2. ผู้เรียนเขียนคำศัพท์วลีสำนวน sufficiency economy ติดในแหล่งเรียนรู้ของชุมชน 6. งานที่มอบหมาย 1. ศึกษาแบบเรียนวิชาภาษาอังกฤษเพื่อชีวิตและสังคม และใบกิจกรรม 2. ครูมอบหมายให้ผู้เรียนไปศึกษาเพิ่มเติมด้วยตนเอง (กรต.) ในหัวข้อตามแบบเรียน 7. สื่อ/แหล่งเรียนรู้/อุปกรณ์ 1. แบบเรียนวิชาภาษาอังกฤษเพื่อชีวิตและสังคม (พต31001) 2. สื่อ VDO 3. ใบความรู้
8. การเรียนรู้ด้วยตนเอง (กรต.) จำนวน 22 ชั่วโมง ที่ ตัวชี้วัด เนื้อหา (กรต.) จำนวน ชั่วโมง หมายเหตุ 1 รู้จักประเภท องค์ประกอบและ โครง สร้างของข่าว 1. เสียง คำศัพท์วลี สํานวน ที่ มักใชบ่อย ๆ ในข่าว 2. องค์ประกอบของข่าวประกอบด้วย Headline, Sub headline, Lead และ Detail 3. ประเภทของข่าว เช่น ข่าวการเมือง ข่าวการศึกษา ข่าวกีฬา ข่าวสังคม ข่าวเศรษฐกิจ เป็นต้น 11 ชั่วโมง ใบกิจกรรมที่ 3 กรต. 2 ผู้เรียนสามารถ อ่านถึงความ เข้าใจเรื่องภาษา ข่าวหรือบทความ เกี่ยวกับ Self – sufficiency Economy บทความเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียงจากหนังสือ หนังสือพิมพ์ หรือ Website ที่เกี่ยวข้อง 11ชั่วโมง ใบกิจกรรมที่ 4 กรต. 9.การวัดผลและประเมินผล การวัดผลตามจุดประสงค์ เครื่องมือการวัดผล เกณฑ์การประเมินผล ความรู้ (Knowledge) 1. มีผู้เรียนรูจักประเภท องค์ประกอบและ โครงสร้างของข่าว และเข้าใจคำศัพท์สำนวน เรื่อง Self –sufficiency Economy แบบทดสอบก่อน เรียน แบบทดสอบหลัง เรียน ทำแบบทดสอบผ่าน 70% ขึ้นไป ทักษะ (Skill) 1. ผู้เรียนสามารถใช้ภาษาเพื่อสื่อสารถึงความ เข้าใจเกี่ยวกับ Self –sufficiency Economy 2. ผู้เรียนสามารถอธิบายประเภทของข่าวได้ ใบกิจกรรม ร้อยละ 80 ของผู้เรียนทำใบกิจกรรมได้ อย่างถูกต้อง เจตคติ (Attitude) 1. ผู้เรียนมีเจตคติที่ดีต่อการเรียน และสามารถ พัฒนาตนเองในการใช้ภาษาอังกฤษได้อย่าง เหมาะสม การทำกิจกรรมพบ กลุ่ม การตั้งคำถาม และการตอบคำถาม