การขนส่งทางทะเล by อ.สราวุธ

24


















ภาพท 1-18 (ต่อ)
ี่


















ี่
ี่
ภาพท 1-19 LPG Tanker (ทมา: MOL)



















ี่
ภาพท 1-20 Crude Oil Tanker (ทมา: MOL)
ี่

25



















ี่
ภาพท 1-21 Chemical Tanker (ทมา: MOL)
ี่


ื
็
ุ
ิ
้
ื
ื
้
ิ
์
เรอบรรทุกตูสนคา/ เรอคอนเทนเนอร (Container Ship) เปนเรอบรรทกสนค้าท ี่
่
ู
ู
ั
ิ
ุ
ิ
ี
่
ี
ื
ื
ิ
็
ออกแบบส าหรบบรรทกต้สนค้า เปนเรอทมแนวโน้มการเตบโตอย่างต่อเนองมาโดยตลอด ต้สนค้า
ื
ิ
ี
ู
ู
ิ
ี
มหลากหลายขนาดตามมาตรฐานสากล แต่โดยทั่วไปต้สนค้าขนาดมาตรฐาน 1 ต้หรอนยมเรยกกัน
ี
ู
ุ
ี
ุ
ู
ว่าต้สั้น จะมความยาว 20 ฟต เรยกว่า 1 TEU (Twenty Equivalent Unit) และต้ทมความยาว 40 ฟต
ี
ี่
ื
ั
ี
ี
ี
หรอนยมเรยกว่าต้ยาวจะมขนาดเปน 2 TEU ปจจบันเรอประเภทน้มขนาดระวางบรรทกได้ถง
ุ
ื
ิ
ี
ึ
ู
ุ
็
ี
ึ
ี
่
ี
ุ
ึ
ี
่
ื
ี่
24,000 TEUs และมแนวโน้มทจะมขนาดใหญ่และมระวางบรรทกทเพิ่มมากข้นเรอย ๆ ซงในการ
่
์
ุ
ั
ี
่
ี
ื
ี
เข้าเทยบท่าต้องมท่าเรอรองรบทเหมาะสมทั้งด้านเทคโนโลยีของอปกรณขนถ่ายและระบบ
์
คอมพิวเตอรต่าง ๆ
็
ข้อดของการขนส่งด้วยเรอคอนเทนเนอร คอ สะดวก รวดเรว และสนค้าเกิดความ
ิ
ี
ื
์
ื
่
ึ
ั
เสยหายน้อย เนองจากสนค้าถกบรรจภายในต้ มต้เปนตัวรองรบแรงกระแทกต่าง ๆ ได้ระดับหนง
ี
ู
่
ุ
ู
ื
็
ี
ิ
ู
ในการปองกันความเสยหาย อกทั้งสามารถตอบสนองการขนส่งในลักษณะทเรยกว่าการขนส่ง
ี
ี
่
ี
้
ี
ี
่
ื
ต่อเนองหลายรปแบบ (Multimodal Transport) ได้อย่างเหมาะสม เพราะมความยืดหยุ่นในการ
ู
ื
ี
เปลยนถ่ายรปแบบการขนส่ง เช่น จากเรอมาเปนรถไฟ หรอจากเรอมาเปนรถหัวลากบรรทก แต่ใน
ุ
่
็
ู
็
ื
ื
ี
์
้
ื
ี
ี
ู
ุ
ู
ขณะเดยวกันการสรางเรอประเภทน้ ต้องมการลงทนสง อกทั้งต้องดแลรกษาอปกรณอย่างต่อเนอง
ั
ุ
่
ื
ี
ี
็
ู
ิ
ิ
ิ
ื่
ี
ุ
สนค้าบรรจต้ มหลากหลายประเภท ทั้งสนค้าแห้ง สนค้าเหลว อาหาร สารเคม เครองจักร จะเปน
ุ
ี
หบ ห่อ ลัง ถังของเหลว พาเลท หรอไม่บรรจหบห่อก็ได้
ื
ี

26

















ี่
ู
ื
ี่
ิ
ุ
ภาพท 1-22 เรอบรรทกต้สนค้า (Container Ship) (ทมา: MOL)












ื
ึ
ี่
ี่
ู
ิ
ภาพท 1-23 การขนถ่ายต้สนค้าข้นลงเรอ (ทมา: MOL)

ิ
่
ี
ี่
ื
ี
่
ี
เรอบรรทกต้สนค้ามพัฒนาการทต่อเนองมาตั้งแต่ป ค.ศ. 1956 จากจ านวนทขนได้หลัก
ื
ุ
ู
ุ
ี
ู
ู
ื
้
ิ
ู
ุ
่
รอยต้สนค้า จนปจจบันได้พัฒนาเข้าส่ยุคเรอบรรทกต้สนค้าทสามารถบรรทกต้สนค้าได้มากกว่า
ิ
ุ
ั
ู
ิ
ิ
ุ
ื
ิ
20,000 TEU โดยล่าสด เรอสนค้า HMM Algeciras สัญชาตปานามา ต่อโดยบรษัท Daewoo
ิ
Shipbuilding and Marine Engineering มความยาวตลอดล า 399.9 เมตร กว้าง 61 เมตร อัตราการกิน
ี
ึ
ุ
ี
่
ึ
ู
ิ
น ้าลก 16.525 เมตร สามารถขนต้สนค้าต่อเทยวได้สงสดถง 23,964 TEUs และในอนาคตคาดว่าคง
ู
ื
ึ
่
ื
จะมเรอขนาดใหญ่เพิ่มมากข้นเรอย ๆ ออกให้บรการในการขนส่งสนค้า
ิ
ี
ิ

27































ุ
ื
ี่
ี่
ิ
ู
ภาพท 1-24 เรอบรรทกต้สนค้า HMM Algeciras (ทมา: www.fleetmom.com)

ื
ื
็
้
ิ
เรอบรรทุกสนคาชนดมีลอ (Ro-Ro Ship/ Roll-on/ Roll-off Ship) เปนเรอส าหรบ
ิ
้
ั
บรรทกสนค้ามล้อทสามารถเคลอนย้ายตัวเองไปอยู่บนเรอได้ แต่ส่วนใหญ่จะเปนยานยนต์ เรอ
ื
ื
่
ิ
็
ุ
ื
่
ี
ี
ื
ึ
ี
ประเภทน้คล้ายกับเรอยกพลข้นบกของทหาร (Amphibious Warfare Ship) เรอจะมสะพานทอด
ี
ื
ี
่
ื
ั
ื
ี
ื
ี
ด้านท้ายเรอและหัวเรอทเรยกว่า Ramp หรอเรอบางล าจะมสะพานทอดเพียงด้านเดยว ส าหรบให้รถ
ี
ื
ื
แล่นเข้าออกได้สะดวก เรอประเภทน้มทั้งแบบบรการในระยะใกล้และบรการในระยะไกล
ิ
ี
ิ
ี



ี่
ี่
ื
ภาพท 1-25 เรอ Ro-Ro (Roll-on/ Roll-off) (ทมา: MOL)

28
























ื
ี่
ี่
ภาพท 1-26 สะพานพาดของเรอ Ro-Ro (Ramp) (ทมา: www.autoshippers.co.uk)

ิ
ื่
เรอชนดอน ๆ
ื
ี
ี
ี
็
ื
ื
ื
ี่
ี
นอกจากน้ยังมเรออกหลายประเภท แต่อาจจะมบทบาทลดน้อยลงหรอเปนเรอทใช้ใน
ื่
ื
ิ
ี
ื
ี
ุ
ลักษณะพิเศษอน ๆ เช่น เรอบรรทกสนค้าแช่เย็นหรอแช่แข็ง เรอบรรทกสัตว์มชวิต (Livestock
ื
ุ
Carrier) เรอ LASH
ื
ี่
ิ
ุ
ื
็
่
ื
็
่
ิ
ื
้
เรอบรรทุกสนคาแชเย็นหรอแชแขง (Reefer Cargo Ship) เปนเรอทบรรทกสนค้าท ี่
ุ
ั
ิ
ู
จะต้องแช่เย็นหรอสนค้าจ าพวกอาหารแช่แข็งชนดต่าง ๆ โดยปจจบันเรอประเภทน้ได้ถกลด
ื
ี
ิ
ื
ี
ื่
ู
ื
ั
่
ุ
ุ
ิ
ู
ี
บทบาทลงไปเนองจากพัฒนาการของเรอบรรทกต้สนค้าทมปลั๊กเพือจ่ายไฟส าหรบต้บรรทกสนค้า
่
ิ
ประเภทแช่แข็ง (Refrigerated Container)










ิ
ุ
ี่
ื
ภาพท 1-27 เรอบรรทกสนค้าแช่เย็นหรอแช่แข็ง (Reefer Cargo Ship) (ทมา: www.star-reefers.com)
ี่
ื

29



็
ิ
ั
่
ื
ื
ี
ั
ี
เรอบรรทุกสตวมีชวิต (Livestock Carrier) เปนเรอทใช้ส าหรบขนสัตว์ชนดต่าง ๆ เช่น
์
่
ื
แพะ แกะ วัว โดยการด าเนนการในการเคลอนย้ายสัตว์ข้นลงเรอจะมความแตกต่างจากการ
ื
ิ
ี
ึ
ุ
็
ี
ื
่
ื
ิ
เคลอนย้ายสนค้าทั่วไป เช่น การตรวจเชคมาตรการสขอนามัยของสัตว์ทท าการขน การออกแบบเรอ
่
ก็จะมลักษณะพิเศษทต้องสอดคล้องกับสัตว์ทท าการขนเพือการดแลสัตว์ให้ปลอดภัยตลอดการ
ี
่
ี
ู
่
ี
่
เดนทาง
ิ




ี่
ี่
ื
ุ
ี
ภาพท 1-28 เรอบรรทกสัตว์มชวิต (Livestock Carrier) (ทมา: www.foodnavigator-usa.com)
ี



















่
ภาพท 1-29 สัตว์ทถกขนส่งขณะอยู่บนเรอ (ทมา: www.safety4sea.com)
ี่
่
ี
ื
ี
ู

ื
่
์
ึ
็
ิ
ู
ื
ื
เรอ LASH (Light Aboard Ship) เปนเรอกึ่งต้สนค้าหรอคอนเทนเนอรประเภทหนง
ี่
ื
ี
โดยจะบรรทกต้สนค้าและเรอล าเลยงไว้บน Barge โดยท 1 Barge จะสามารถรบน ้าหนักได้
ุ
ู
ิ
ั

30



ั
์
ื
ึ
ื
ี
ื
่
ุ
ประมาณ 300-400 ตัน บนตัวเรอมปนจั่นประจ าเรอ ฉะนั้นจงไม่ต้องพึงอปกรณยกขนบนฝ่งหรอ
ั้
่
ื
ี
ึ
ท่าเรอ ซงท าให้ประหยัดจากค่าใช้จ่ายทใช้ในการเทยบท่าเรอ
่
ี
ื


















ื
ี่
ี่
ภาพท 1-30 เรอ LASH (ทมา: www.shipoftheday.blogspot.com)

นอกจากน้จะขอยกตัวอย่าง การแบ่งประเภทของเรอโดยพิจารณาตามเกณฑ์คณลักษณะ
ี
ุ
ื
่
ื
ิ
ิ
ี
ทางกายภาพของสนค้าทท าการขนส่ง โดยสนค้าจะม 2 ประเภท คอ สนค้าทั่วไป (General Cargo)
ิ
ี
ื
ี
ิ
ี
ื
และสนค้าเทกอง (Bulk Cargo) โดยสนค้าทั่วไปจะมเรอทท าการขนส่งได้ 3 ประเภท คอ เรอ
่
ื
ิ
ื
ุ
ิ
บรรทกสนค้าหบห่อทั่วไป (Break Bulk Ship) เรอบรรทกสนค้าเทกองใหม่ (Neo Bulk Ship) และ
ี
ุ
ิ
เรอบรรทกต้สนค้า (Container Ship) ส่วนสนค้าเทกอง (Bulk Cargo) จะมเรอทท าการขนส่งได้ 2
ิ
ื
่
ิ
ี
ุ
ู
ื
ี
ุ
ิ
ื
ประเภทได้แก่ เรอบรรทกสนค้าเทกองแห้ง (Dry Bulk Carrier) และเรอบรรทกสนค้าเทกองเหลว
ุ
ื
ิ
(Liquid Bulk Carriers)

31



ี่
ิ
ิ
ตารางท 1-7 การแบ่งประเภทเรอสนค้าโดยใช้เกณฑ์ทางกายภาพของลักษณะสนค้า
ื

ิ
ื
ชนดของสนคา ประเภทเรอ ลักษณะของสนคา
้
ิ
้
ิ
ิ
ุ
ื
ี
ี
สนค้าทั่วไป (General Cargo) เรอบรรทกสนค้าหบห่อทั่วไป สนค้าทั่วไปทมภาชนะ
ี
ิ
ิ
่
(Break Bulk Ship) ห่อห้ม เช่น กล่อง ถง ถัง
ุ
ุ

ี
ิ
ุ
ิ
สนค้าบรรทกเทกองใหม่ สนค้าทั่วไปทอาจไม่ต้อง
่
็
(Neo Bulk Ship) ห่อห้ม สามารถนับเปน
ุ
หน่วย (Unit) ได้ เช่น
ื
กระดาษ ท่อนไม้ หรอ
เหล็กเสนทมัดรวมกัน
้
่
ี
รถยนต์

ู
เรอบรรทกต้สนค้า ต้สนค้าหรอต้คอนเทน
ื
ุ
ิ
ู
ิ
ื
ู
(Container Ship) เนอรขนาดมาตรฐาน
์
ิ
ุ
ิ
ื
สนค้าเทกอง (Bulk Cargo) เรอบรรทกสนค้าเทกองแห้ง สนค้าเทกองแห้ง เช่น ถ่าน
ิ
ิ
(Dry Bulk Carrier) หน แร่เหล็ก ธัญพืช

ิ
ิ
ุ
ื
เรอบรรทกสนค้าเทกองเหลว สนค้าเทกองเหลว เช่น
(Liquid Bulk Carriers) น ้ามัน ก๊าซธรรมชาต ิ
ี่
(ทมา: www.transportgeography.org)

ี
ิ
ื
่
ื
่
ั
ื
ส าหรบประเทศไทย กรมเจ้าท่าได้แบ่งประเภทของเรอ (เฉพาะเรอสนค้าทใช้เครองยนต์)
ื
ิ
ื
ิ
ี
โดยแยกออกตามเขตพื้นทการเดนเรอ ได้ 5 ประเภทหลัก ได้แก่ เรอกลเดนทะเลระหว่างประเทศ
่
ิ
ิ
ื
ื
ั
ื
ิ
ื
เรอกลเดนทะเลใกล้ฝ่ง เรอกลเดนทะเลเฉพาะเขต เรอกลเดนทะเลชายแดน และเรอกลล าน ้า โดยเรอ
ื
็
กลเดนทะเลระหว่างประเทศซงถอว่ามบทบาทส าคัญสดในการค้าระหว่างประเทศ แบ่งได้เปน 3
ิ
ื
่
ุ
ึ
ี
ุ
ื
ิ
ิ
ุ
ประเภทได้แก่ เรอบรรทกสนค้าทั่วไป (General Cargo Vessel) เรอบรรทกสนค้าเทกอง (Bulk
ื
ิ
Carrier) และเรอบรรทกสนค้าเหลวในระวาง (Tanker)
ื
ุ

32



ตารางท 1-8 การแบ่งประเภทเรอของกรมเจ้าท่า
ื
ี่

ื
ประเภทเรอ ประเภทการใช ้
ิ
ื
ุ
ิ
เรอบรรทกสนค้าทั่วไป 1. บรรทกสนค้าทั่วไป (General Cargo Vessel)
ุ
ู
ิ
ุ
(General Cargo Vessel) 2. บรรทกสนค้าต้ (Container Ship)
3. บรรทกยานพาหนะ (Vehicle Carrier)
ุ
4. บรรทกสนค้าและยานพาหนะ (Roll on-Roll off Cargo Ship)
ุ
ิ
ุ
5. บรรทกซง (Log Carrier)
ุ
6. บรรทกไม้ (Woodchip Carrier)
ุ
ิ
7. บรรทกสนค้าห้องเย็น (Refrigerated Cargo Carrier)
ุ
ุ
ี
ิ
ี
8. บรรทกส่งมชวิต (Livestock Carrier)
ิ
ุ
ื
ิ
ุ
เรอบรรทกสนค้าเทกอง 9. บรรทกสนค้าเทกอง (Bulk Carrier)
ี
ุ
(Bulk Carrier) 10. บรรทกซเมนต์ (Cement Carrier)
ุ
11. บรรทกแร่ (Ore Carrier)
12. บรรทกถ่านหน (Coal Carrier)
ิ
ุ
ิ
ุ
เรอบรรทกสนค้าเหลวใน 13. บรรทกน ้ามันดบ (Crude oil tanker)
ื
ิ
ุ
ุ
ุ
ระวาง (Tanker) 14. บรรทกผลตภัณฑ์น ้ามันทมจดวาบไฟต ากว่า 60 องศา
ี
่
่
ี
ิ
เซลเซยส
ี
ู
ิ
ี
ี
ุ
ุ
15. บรรทกผลตภัณฑ์น ้ามันทมจดวาบไฟสงกว่า 60 องศา
่
เซลเซยส
ี
ุ
16. บรรทกน ้ามัน แร่ และสนค้าเทกอง (Oil/ Bulk / Ore Carrier,
ิ
OBO )
ี
ุ
17 บรรทกสารเคม (Chemical Tanker)
ี
ุ
ื
18 บรรทกน ้ามันหรอสารเคม (Combined Oil/ Chemical tanker)
19 บรรทกก๊าซเหลว (Gas Carrier)
ุ
(ทมา: กรมเจ้าท่า)
ี่

33



้
ั
้
ิ
ชนและขนาดของเรอสนคา
ื
่
ี
ื
ี
ื
เรอสนค้าแต่ละประเภทจะมการแบ่งชั้นเรอ โดยแต่ละชั้นเรอจะมขนาดทแตกต่างกันและ
ิ
ี
ื
ุ
ิ
ี
ุ
ิ
ื
่
ื
ี
ื
ุ
ิ
มหน่วยทใช้ต่างกันด้วย โดยเรอบรรทกสนค้าทั่วไป เรอบรรทกสนค้าเทกองแห้ง เรอบรรทกสนค้า
ื
ี่
็
เทกองเหลว และเรอโดยส่วนใหญ่จะใช้หน่วยวัดเปน เดทเวทตัน (DWT) ในขณะทเรอบรรทกต้ ู
ุ
ื
ู
ื
่
ึ
สนค้าจะใช้หน่วยวัดเปน TEU โดยเกณฑ์ส าคัญหนงทถกน ามาก าหนดชั้นของเรอสนค้าคอเสนทาง
ิ
็
้
ื
่
ี
ิ
ิ
ึ
้
ี่
้
่
ิ
ุ
้
ื
เดนเรอทส าคัญ ทั้งเสนทางธรรมชาตและเสนทางทมนษย์สรางข้น เช่น ช่องแคบมะละกา
ี
ี
ื
ื
่
ึ
ื
ี
ี
่
่
ี
ุ
คลองสเอซ คลองปานามา นอกจากน้เมอมการเปลยนแปลงขนาดของเรอทใหญ่ข้นหรอการขยาย
ุ
ื
ึ
ี
ี
ี
้
ื
่
เสนทางเดนเรอส าคัญทมนษย์สรางข้น ก็จะท าให้มการเปลยนแปลงการเรยกชั้นเรอตามการ
ี
้
่
ิ
ี
ี
ื
่
ื
เปลยนแปลงนั้นด้วย นอกจากน้การก าหนดขนาดเรอของแต่ละชั้นเรอจากหน่วยงานต่าง ๆ อาจ
ี
่
ี
ี
แตกต่างกันไปบ้าง แต่โดยส่วนใหญ่ก็จะมขนาดโดยประมาณทใกล้เคยงกัน
่
ื
ี
ุ
ี
กรณตัวอย่างคลองปานามา โดยปกตเรอขนาดใหญ่สดทผ่านคลองปานามาได้จะเรยกว่า
ี
ิ
เรอชั้น Panamax เมอเดนเรอผ่านคลองน้ในช่องเรอเดนทต้องปรบระดับน ้า (Lock Chambers) เรอ
่
ี
ื
ิ
่
ั
ื
ี
ิ
ื
ื
ื
ุ
ใหญ่สดทสามารถผ่านได้จะมรปทรงได้ไม่เกินความยาว 294.13 เมตร กว้าง 32.31 เมตร และอัตรา
ู
ี
่
ี
ื
กินน ้าลก 12.04 เมตร หรอบรรทกต้สนค้าได้ประมาณ 5,000 TEU แต่เมอมการขยายช่องเรอเดนท ่ ี
ื
่
ี
ู
ึ
ิ
ุ
ื
ิ
ื
ื
ี
ุ
ต้องปรบระดับน ้าใหม่ ท าให้เกิดชั้นเรอทเรยกว่า New Panamax โดยเรอใหญ่สดทผ่านได้จะม ี
ั
่
ี่
ี
รปทรงใหญ่กว่าเดมโดยไม่เกินความยาว 366 เมตร กว้าง 49 เมตร และอัตรากินน ้าลก 15.02 เมตร
ึ
ู
ิ
ู
หรอบรรทกต้สนค้าได้ประมาณ 13,000 TEU
ิ
ุ
ื

ตารางท 1-9 ประเภท ชั้น และขนาดเรอ (โดยประมาณ)
ี่
ื

ประเภทเรอ ชน ขนาด
ั
ื
้
Bulk Carrier Handysize 25,000 - 40,000 DWT
Handymax 40,000 - 60,000 DWT
Panamax 60,000 - 100,000 DWT
Post Panamax 80,000 - 120,000 DWT
Capesize 100,000 - 200,000 DWT
VLBC (Very Large Bulk มากกว่า 200,000 DWT
Carrier)

34



ี่
ตารางท 1-9 (ต่อ)


ประเภทเรอ ชน ขนาด
ื
ั
้
Tanker Carrier Coastal น้อยกว่า 55,000 DWT
Panamax 55,000 - 85,000 DWT

Aframax 85,000 - 125,000 DWT

Suezmax 125,000 - 200,000 DWT

VLCC (Very Large Crude 200,000 - 320,000 DWT
Carrier)

ULCC (Ultra Large Crude มากกว่า 320,000 DWT

Carrier)

Container Carrier Feeder น้อยกว่า 3,000 TEU
Panamax 3,000 - 5,100 TEU

Post- Panamax 5,100 - 10,000 TEU

New - Panamax / 10,000 - 14,500 TEU
Neopanamax

ULCV (Ultra Large มากกว่า 14,500 TEU

Container Vessel)
ี่
(ทมา: Marineinsight, Maritime Connector)


1.6 กองเรอพาณิชยโลก
ื
์
ื
ิ
ื
่
ี
่
ดังทได้กล่าวไปในหัวข้อก่อนหน้าน้ในเรองการแบ่งประเภทหรอชนดของเรอว่า ใน
ื
ี
หนังสอ ต ารา หรอแหล่งข้อมลต่าง ๆ อาจไม่เหมอนกันบ้าง เนองด้วยใช้เกณฑ์หรอวัตถประสงค์
่
ื
ื
ื
ื
ู
ุ
ื
ี
ื
็
การน าเสนอทแตกต่างกัน ส าหรบในหัวข้อน้ ได้แบ่งประเภทของเรอสนค้าออกเปน 5 ประเภท
ี
่
ิ
ั
ิ
ิ
ุ
ู
ตามเกณฑ์ของปรมาณและมลค่าของสนค้าโดยอ้างองจากการประชมสหประชาชาตว่าด้วยการค้า
ิ
ิ
ื
และการพัฒนา หรอ UNCTAD (United Nations Conferences on Trade and Development) ได้แก่
ิ
ุ
ื
ื
ุ
ื
1) เรอบรรทกน ้ามัน (Oil Tanker) 2) เรอบรรทกสนค้าเทกอง (Bulk Carrier) 3) เรอบรรทกสนค้า
ุ
ิ
ื
ทั่วไป (General Cargo Ship) 4) เรอบรรทกต้สนค้า (Container Ship) และ 5) เรอประเภทอน (Other
ื
ู
ื่
ิ
ุ
ี
ื
่
ื
Ship) ซงได้แก่เรอทไม่ใช่เรอใน 4 ประเภทแรก เช่น เรอบรรทกก๊าซธรรมชาตเหลว (LNG Carrier)
ุ
ื
ึ
ิ
่

35



ี
ุ
ื
ื
ื
ี
ุ
ิ
เรอบรรทกก๊าซปโตรเลยมเหลว (LPG Carrier) เรอบรรทกสารเคม (Chemical Tanker) เรอ
ิ
็
์
ปฏบัตการนอกฝ่ง (Offshore Vessel) เปนต้น โดยน าเสนอข้อมลและการวิเคราะหดังน้ ี
ั
ิ
ู
ื
ื
ประเภทเรอ ระวางบรรทุก และอายุเรอ
ื
่
ี
ู
ต้นป ค.ศ. 2020 โดยข้อมลจาก UNTAD พบว่า จ านวนเรอในกองเรอพาณชย์โลกทม ี
ี
ื
ิ
ขนาดตั้งแต่ 100 ตันกรอสข้นไปทั้งหมดมจ านวนทั้งส้น 98,140 ล า มระวางบรรทกรวม 2.06
ึ
ี
ิ
ุ
ี
พันล้านเดทเวทตัน โดยเมอคดสัดส่วนระวางบรรทกสงสด 3 อันดับแรกได้แก่ เรอบรรทกสนค้า
ื
ุ
ู
ุ
่
ิ
ุ
ื
ิ
เทกอง (Bulk Carrier) มสัดส่วนสงทสด รอยละ 43 รองลงมาเปนเรอบรรทกน ้ามัน (Oil Tanker)
ื
็
ู
ุ
ี
ุ
ี
่
้
่
้
ื
ื
ิ
ิ
ู
ุ
รอยละ 29 และเรอบรรทกสนค้าประเภทต้ (Container Ship) รอยละ 13 และเมอคดตามสัดส่วน
้
่
ี
ื
ึ
ี
ื
ู
มลค่ากองเรอ (Global Fleet Value) ทเกิดข้น เรอบรรทกสนค้าเทกอง (Bulk Carrier) มสัดส่วน
ิ
ุ
ื
ู
มลค่ามากทสด รอยละ 19.6 รองลงมาได้แก่ เรอบรรทกน ้ามัน (Oil Tanker) รอยละ 17.3 และเรอ
ื
้
ี
่
้
ุ
ุ
ั
ิ
ี
ิ
่
ปฏบัตการนอกฝ่ง (Offshore Vessel) รอยละ 17.1 ตามล าดับ โดยในส้นป ค.ศ. 2019 ทผ่านมาได้ม ี
ิ
ี
้
ุ
ู
เรอต่อใหม่เข้าส่ตลาดกองเรอพาณชย์โลกจ านวน 65.91 ล้านตันกรอส โดยมสัดส่วนเปนเรอบรรทก
ื
ิ
ื
ื
็
ี
ี่
้
ุ
ื
ุ
ิ
สนค้าเทกอง (Bulk Carriers) มากทสด รอยละ 34.5 รองลงมาได้แก่ เรอบรรทกน ้ามัน (Oil Tankers)
ื
ุ
ี่
ี
ื
้
้
ิ
ู
รอยละ 30.2 และเรอบรรทกต้สนค้า (Container Ships) รอยละ 16.5 ตามล าดับ และมเรอทหายไป
ิ
ิ
ิ
ื
ี
่
ึ
จากตลาดกองเรอพาณชย์โลกโดยการน าไปรไซเคลจ านวนทั้งส้น 12.22 ล้านตันกรอส ซงท าให้
ี
โดยรวมในต้นป ค.ศ. 2020 มขนาดตันกรอสเพิ่มข้น
ึ
ี
็
ในความเข้าใจของหลาย ๆ คนมักเข้าใจว่าเรอบรรทกต้สนค้า (Container Ships) เปนเรอ
ู
ิ
ุ
ื
ื
ทมจ านวนมากทสด เนองด้วยได้พบเหนรถบรรทกต้สนค้ามากมายทวิ่งอยู่บนถนนจนเปนภาพทชน
็
็
ิ
ี
่
่
ี
่
ี
ี
่
ื
ุ
ิ
ู
ี
ุ
่
ตา แต่ในความเปนจรงแล้ว เรอประเภทน้ไม่ได้มสัดส่วนมากทสดทั้งในแง่มลค่ารวมและปรมาณท ่ ี
่
ี
ุ
ี
ิ
ื
็
ู
ี
ิ
ิ
ี
ื
ี
่
ิ
ท าการขนส่งทางทะเล แต่ก็ปฏเสธไม่ได้เช่นกันว่าเรอประเภทน้มสัดส่วนการเตบโตทเพิ่มข้นสง
ึ
ู
ี
่
ี
ื
ู
กว่าเรอหลายประเภทในช่วง 2 ทศวรรษทผ่านมา สบเนองจากการเปลยนรปแบบในการขนส่ง
่
่
ื
ื
ี
ื
ิ
ี่
สนค้าและความต้องการของผู้บรโภค (โดยรายละเอยดประเด็นนี้ไดเขียนไวในบทท 2) ทท าให้เรอ
ี่
ิ
้
ี
้
ู
ิ
บรรทกสนค้าทั่วไป (General Cargo Ship) ลดบทบาทลงไปและสนค้าหลายชนดถกเปลยนมาขน
ี่
ิ
ิ
ุ
ุ
ี่
ุ
ด้วยเรอบรรทกต้สนค้า (Container Ships) และประเด็นส าคัญทท าให้เรอบรรทกสนค้าเทกอง (Bulk
ื
ิ
ื
ู
ิ
ู
ู
ุ
ุ
ิ
ู
ื
ี
Carriers) และเรอบรรทกน ้ามัน (Oil Tanker) มสัดส่วนทางมลค่าสงสดทั้งในเชงมลค่าและเชง
ิ
่
ื
่
ื
ิ
ปรมาณ เนองด้วยเปนเรอทขนส่งสนค้าประเภทต้นน ้าและพลังงาน เช่น เหล็ก ถ่านหน น ้ามัน และ
็
ิ
ี
ิ
ิ
ู
ึ
่
ื่
็
อน ๆ ซงสนค้าเหล่าน้จะถกน ามาใช้ในกระบวนการผลตก่อนจะแปรสภาพมาเปนสนค้าและถก
ิ
ู
ี
ิ
ขนส่งด้วยเรอประเภทอน ๆ ต่อไป
ื
่
ื

36



ู
ื
ื
ี่
ื
ุ
ตารางท 1-10 ล าดับประเภทเรอตามระวางบรรทก มลค่ากองเรอ และเรอใหม่

่
่
ื
ระวางบรรทุก มูลคากองเรอ เรอตอใหมทีเขาสูตลาด
่
้
่
ื
่
ล าดับที่
้
ี
(DWT) (Global Fleet Value) ณ สนป 2019 (DWT)
ิ
ิ
ุ
ื
ื
ุ
ื
ุ
ิ
ิ
1 เรอบรรทกสนค้าเทกอง เรอบรรทกสนค้าเทกอง เรอบรรทกสนค้าเทกอง
(Bulk Carrier) (Bulk Carrier) (Bulk Carrier)
ื
ุ
ุ
2 เรอบรรทกน ้ามัน เรอบรรทกน ้ามัน เรอบรรทกน ้ามัน
ื
ุ
ื
(Oil Tanker) (Oil Tanker) (Oil Tanker)
ิ
ิ
ุ
ุ
ื
ู
ื
ั
3 เรอบรรทกสนค้า เรอปฏบัตการนอกฝ่ง เรอบรรทกสนค้าประเภทต้
ิ
ิ
ื
ู
ประเภทต้ (Offshore Vessel) (Container Ship)
(Container Ship)
ี่
(ทมา: UNCTAD)

ในขณะเดยวกันถ้าเปรยบเทยบเปนจ านวนล าเรอ (ไม่ได้คดตามระวางบรรทก) ทคด
ื
ิ
็
ี
ี
ี
ี่
ิ
ุ
ิ
ื
ื
ิ
ู
ิ
่
ี
เฉพาะเรอสนค้าทเดนเรอระหว่างประเทศ โดยอ้างองฐานข้อมลจาก Statista Research Department
ิ
ี่
ื
ุ
ี่
ื
ทประมาณการจ านวนเรอท 56,000 ล า พบว่าใน 3 อันดับแรก เรอบรรทกสนค้าทั่วไป (General
ุ
ี
ิ
ี
Cargo Ship) มสัดส่วนมากทสด รอยละ 30.56 รองลงมาได้แก่ เรอบรรทกสนค้าเทกอง (Bulk
้
ุ
ื
่
ุ
้
ุ
้
ื
ุ
ื
Carrier) รอยละ 21.69 และเรอบรรทกน ้ามันดบ (Crude Oil) รอยละ 14.34 สาเหตทท าเรอบรรทก
ิ
ี่
ุ
สนค้าทั่วไป (General Cargo Ships) มจ านวนล ามากทสด เนองด้วยเรอประเภทน้อยู่ในตลาดกอง
ี
ื่
ี่
ื
ิ
ี
ื
่
่
เรอพาณชย์โลกมาอย่างยาวนาน มอายุเรอเฉลยมากทสดเมอเทยบกับกองเรอประเภทอนท 26 ป ี
ี
ื
ี่
ิ
่
ื
ี่
ุ
ื
ี
ี
ื
และมอายุเรอเฉลยมากกว่า 15 ปสงถง รอยละ 67 ของกองเรอประเภทน้ โดยมเรอทมอายุน้อยกว่า
ึ
่
้
ี
ู
ื
ี
่
ี
ี
ื
ื
ี
ี
ี
้
ื
ี่
ี
ื่
ื
ี
10 ปเพียงรอยละ 17 ในขณะทเรอประเภทหลักอน ๆ มสัดส่วนอายุเรอโดยเฉลยส่วนใหญ่จะน้อย
ี
่
กว่า 10 ป ดังนั้นเมอระยะเวลาผ่านไปในอนาคต แนวโน้มสัดส่วนของกองเรอพาณชย์โลกก็จะ
่
ื
ื
ี
ิ
็
เปลยนแปลงไปโดยเรอบรรทกต้สนค้า (Container Ships) จะเปนกองเรอส าคัญและมบทบาทใน
ื
ื
ู
ี่
ี
ิ
ุ
ึ
การค้าทางทะเลเพิ่มมากข้น

37



ื
ประเภทเรอ



LNG Tanker

Container Ships

Chemical Tanker


Oil Tanker

Bulk Carrier

General Cargo Ships



0 5 10 15 20 25 30 35



ภาพท 1-31 สัดส่วนรอยละของจ านวนเรอสนค้า (ทมา: Statista Research Department)
ื
ี่
้
ี่
ิ

ื
อายุเรอ


Bulk Carriers

Container Ships


Oil Tankers


General Cargo Ships


Other


0 20 40 60 80 100 120


ี
ื
ื
ึ
ื
อายุเรอ น้อยกว่า 10 ป ี อายุเรอ 10-14 ป ี อายุเรอ 15 ปข้นไป


ภาพท 1-32 สัดส่วนรอยละของอายุเรอ (ทมา: Statista Research Department)
ี่
ื
้
ี่

38



ื
้
เจาของเรอ
่
ี
ี
ิ
็
ั
ื
ื
็
ื
ื
ื
ู
ุ
ื
ู
เรอเปนสนทรพย์ทมมลค่าสง การต่อเรอใหม่หรอการซ้อเรอมอสอง เปนการลงทนของ
่
ี
ี
ิ
ื
ี
ี
่
ุ
่
ิ
์
เจ้าของเรอทมความเสยงทต้องวิเคราะหและตัดสนใจอย่างเหมาะสม ก่อนมาให้บรการในธรกิจการ
ิ
ื
็
ขนส่งทางทะเล สถานะความเปนเจ้าของเรอรายส าคัญในกองเรอพาณชย์โลก 5 อันดับแรกใน
ื
ิ
ุ
ี
่
่
ุ
ี
ี
้
ี
ปจจบัน ได้แก่ กรซ ญปน จน สงคโปร และฮ่องกง โดยมสัดส่วนรวมกันกว่ารอยละ 52 ของระวาง
์
ั
่
ื
เรอบรรทกกองเรอพาณชย์โลก แต่การจดทะเบยนเรอเพือให้สัญชาตเรอ (Nationality of Ship)
ิ
ื
ื
ิ
ุ
ี
ื
ิ
ี
็
ื
ี
ี
่
ื
ื
่
ไม่จ าเปนต้องเหมอนกันกับสัญชาตของเจ้าของเรอดังทน าเสนอในหัวข้อการจดทะเบยนเรอทผ่าน
มาทสามารถเลอกว่าจะจดทะเบยนเรอภายในประเทศตนเองหรอในต่างประเทศ
ื
ื
่
ี
ี
ื

ี่
ื
ตารางท 1-11 เจ้าของเรอรายส าคัญของโลก 10 อันดับแรก

่
ล าดับ ประเทศ ระวางบรรทุก (DWT) สดสวน (รอยละ)
ั
้
1 Greece 363,854,232 17.77
2 Japan 233,134,877 11.38
3 China 228,376,872 11.15
4 Singapore 137,299,726 6.70
5 Hong Kong, China 100,957,393 4.93
6 Germany 89,403,077 4.37
7 Republic of Korea 80,582,635 3.93
8 Norway 63,935,810 3.12
9 Bermuda 60,413,871 2.95
10 United States 57,216,830 2.79
ี่
(ทมา: UNCTAD)

ื
็
็
ิ
ในช่วงป ค.ศ. 2020 ทผ่านมา การเปนเจ้าของเรอหรอเปนผู้ให้บรการเรอในลักษณะอน
ื
่
ี
ื่
ื
ี
ิ
ุ
ั
ื
ได้รบผลกระทบอย่างชัดเจน 2 ประเด็นทส่งผลต่อการด าเนนธรกิจและกองเรอพาณชย์โลก ได้แก่
ี
ิ
่
ิ
ื
่
ี
่
ี
ุ
่
ี
1. ผลกระทบด้านต้นทนทเกิดจากข้อบังคับตามมาตรการ IMO 2020 ทเร่มมผลบังคับเมอ
ี
ี่
ื
ุ
1 มกราคม ค.ศ. 2020โดยให้เรอทกล าเปลยนประเภทเช้อเพลงทใช้อยู่ เพื่อไม่ให้มการปล่อยก๊าซ
ื
ิ
่
ี
ู
่
ี
ี
ิ
้
ื
ซัลเฟอรเกินรอยละ 0.5 จากเดมรอยละ 3.5 ท าให้เรอต้องเปลยนจากการใช้น ้ามันเตาทมก ามะถันสง
์
้
ี
่
ื
่
ื
หรอ HSFO (High Sulfur Fuel Oil) มาเปนน ้ามันเตาทมก ามะถันต าหรอ LSFO (Low Sulfur Fuel
ี
็
ี
่

39



ี่
ื
ิ
ื
ื
ื
ิ
Oil)) หรอเลอกตดตั้งตัวดักจับก ามะถัน (Scrubber) หรอเปลยนไปใช้เช้อเพลงอนทสะอาดกว่า ซง
่
ึ
่
่
ื
ี
ิ
ิ
ิ
ู
ุ
ต้องใช้เวลาในการด าเนนการและใช้เงนลงทนสง และในอนาคต IMO ยังคงด าเนนมาตรการด้าน
ู
ิ
็
ู
ิ
ี
่
ส่งแวดล้อมอย่างต่อเนองโดยลดการปล่อยก๊าซพิษส่ส่งแวดล้อมให้เปนศนย์ภายในป ค.ศ. 2050
ื
และจะใช้พลังงานอนทดแทน
ื่














ิ
ภาพท 1-33 การคาดการณ์พลังงานทางเลอกในอนาคตส าหรบเรอสนค้าภายในป ค.ศ. 2050
ี
ื
ื
ี่
ั
(ทมา: Llyod’s List Intelligence)
ี่

ี
่
2. ผลกระทบจากโรคระบาดโควิท-19 ทส่งต่อการขยายตัวทางเศรษฐกิจและการค้าทาง
ึ
ี
ิ
ทะเลโลก แต่ก็คาดว่าหลังจากเร่มใช้วัคซน การขนส่งสนค้าประเภทต่าง ๆ จะเร่มฟนตัวข้น
ิ
ิ
ื้
ตามล าดับ

40




































์
ี่
ิ
ิ
ภาพท 1-34 การคาดการณของการขนส่งสนค้าชนดต่าง ๆ ทางทะเลหลังผ่านพ้นวิกกฤต
ี่
โรคระบาดโควิท-19 (ทมา: Llyod’s List Intelligence)

1.7 การพัฒนาเทคโนโลยีสูเรอขับเคลอนดวยตนเอง (Autonomous Ship)
้
ื
่
่
ื
้
ขอบเขตการท างานและล าดับขันการพัฒนา
ี
่
่
ื
ิ
ื
ี
ื
ึ
การพัฒนาเทคโนโลยีทางเรอเกิดข้นอย่างต่อเนอง จากอดตทการเดนเรอต้องใช้คน
ั
็
ื
ิ
้
ประจ าเรอเปนจ านวนมากหลักรอยคนในยุคเรอใบ มาเปนหลักหลายสบคนช่วงสงครามโลกคร้งท ่ ี
ื
็
สองในยุคเครองจักรดเซล และไม่เกิน 20 คนส าหรบเรอบรรทกต้สนค้าในช่วงต้นป ค.ศ. 2000 จน
ื
่
ิ
ู
ี
ื
ั
ุ
ี
ี
่
ิ
ิ
ู
่
ื
ั
ุ
เวลาผ่านไป 20 ปในยุคปจจบันทได้เร่มพัฒนาเทคโนโลยีส่การเดนเรอทสามารถขับเคลอนได้ด้วย
ื
ี
ี
่
ี
ิ
ิ
ู
์
ึ
ตนเอง ถงแม้ว่าจะยังไม่สามารถปฏบัตงานได้โดยสมบรณเทยบเท่ากับการปฏบัตงานของคนประจ า
ิ
ิ
ี
ื
เรอทอยู่บนเรอสนค้า แต่การศกษาวิจัยทไม่หยุดน่งในด้านน้ ทได้พยายามปรบปรงแก้ข้อด้อยทพบ
ี
่
ี
ั
ุ
ิ
่
ื
ึ
่
ี
ี
ิ
่
์
ั
็
่
ู
ุ
อยู่ในปจจบัน ก็ท าให้เชอมั่นได้ว่าในอนาคตทไม่ไกลนักเราจะได้เหนความสมบรณแบบของการ
ื
่
ี
ิ
ื
เดนเรอในการขนส่งสนค้าทางทะเลมากข้น โดยในอนาคตบทบาทของคนประจ าเรอทปฏบัตงาน
ิ
ิ
ี่
ิ
ึ
ื
่
็
็
ั
ื
่
บนเรอก็จะค่อย ๆ ลดบทบาทลงกว่าปจจบันทเปนอยู่ แต่จะเปลยนบทบาทเปนอย่างไรเปนเรองท ี ่
็
ุ
ี
่
ื
ี
ิ
ต้องคอยตดตามการเปลยนแปลงอย่างใกล้ชด
ิ
่
ี
การพัฒนาเทคโนโลยีเรอขับเคลอนด้วยตนเองทผ่านมาหลังป ค.ศ. 2000 เปนต้นมา
่
ื
ื่
ี
ี
็
ี
ื
ู
ในยุโรปค่อนข้างมความโดดเด่นผ่านโครงการและความร่วมมอในรปแบบต่าง ๆ เช่น โครงการ

41



MUNIN (Maritime Unmanned Navigation through Intelligence in Networks) ของสหภาพยุโรป
ั
ื
ึ
ี
่
ิ
ั
ั
ี
ทต้องการแก้ไขปญหาและเตรยมรบมอกับปญหาต่าง ๆ ในอนาคต ได้แก่ การเพิ่มข้นของปรมาณ
ิ
ี
การค้าทางทะเล การปองกันมลพิษ การขาดแคลนคนประจ าเรอ โดยเร่มโครงการตั้งแต่ป ค.ศ. 2012
้
ื
เปนต้นมา โครงการ ReVolt (DNV GL) ของนอรเวย์ในป ค.ศ. 2014 โครงการ AAWA (The
์
็
ี
ิ
์
ิ
Advanced Autonomous Waterborne Applications Initiative) ของบรษัท โรลสลอยซ์ ผู้ผลต
ื
ิ
ั
ี่
ื่
เครองยนต์ของเรอและอากาศยานรายส าคัญของโลกทได้รบเงนสนับสนนโครงการจากรฐบาล
ั
ุ
ี
ื
ฟนแลนด์ในป ค.ศ. 2015 โดยโครงการดังกล่าวเหล่าน้เปนการบรณาการความร่วมมอด้านงานวิจัย
ิ
็
ี
ู
่
่
และวิชาการจากฝายต่าง ๆ ทเกียวข้องร่วมกัน เช่น วิศวกร นักออกแบบเรอ นักเศรษฐศาสตรเปนต้น
ี
์
็
่
ื
์
ุ
ล่าสดผู้พัฒนาผลตภัณฑ์การเกษตรยักษ์ใหญ่จากนอรเวย์ Yara International และ
ิ
ื
ึ
่
Kongsberg Maritime ได้สรางเรอ “Yara Birkeland” มลค่าประมาณ 25 ล้านเหรยญสหรฐ ซงเปน
็
ู
ี
้
ั
ื่
ี่
ิ
ู
ุ
ื
เรอบรรทกสนค้าประเภทต้ขนาด 120 TEUs ทสามารถขับเคลอนด้วยตนเองโดยใช้พลังงานจาก
ู
แบตเตอร ท าให้การปล่อยของเสยส่อากาศมค่าเปนศนย์จงเปนมตรต่อส่งแวดล้อมและสามารถ
ึ
ู
ี
่
ิ
็
ี
ิ
็
ี
ทดแทนการขนส่งด้วยรถบรรทกซงปล่อยก๊าซพิษส่อากาศได้ถง 40,000 เทยวต่อป เรอล าน้ได้รบ
ี
ั
ึ
ุ
ึ
่
่
ื
ู
ี
ี
์
ื
ั
์
ิ
เงนสนับสนนจากรฐบาลนอรเวย์ เดมคาดว่าจะสามารถเดนเรอระหว่างท่าเรอต่าง ๆ ในนอรเวย์
ิ
ุ
ื
ิ
โดยการขับเคลอนด้วยตนเองชนดเต็มรปแบบ (ไรคนประจ าเรอ) ในป ค.ศ. 2020 แต่จากผลกระทบ
ิ
ื
ื่
้
ี
ู
ี
็
ื่
โรคระบาดโควิท-19 ท าให้โครงการต้องเลอนไปเปนป ค.ศ. 2021



ี่
ภาพท 1-35 เรอ Yara Bikeland (ทมา: www.yara.com)
ื
ี่

ื่
ี
ื
ั
ส าหรบระดับขั้นการพัฒนาของเรอขับเคลอนด้วยตนเอง ได้มการก าหนดระดับขั้นและ
นยามในแต่ละขั้นการพัฒนาทแตกต่างกันระหว่างหน่วยงานต่าง ๆ แต่อย่างไรก็ตามสดท้ายคอ
ิ
ุ
ี
ื
่

42



ื
ื
์
ุ
ี
ื่
จดหมายเดยวกันคอเรอสามารถขับเคลอนด้วยตนเองได้โดยสมบรณ โดยขอบเขตการท างานของ
ู
ื่
ื
ื
ี
ื
็
่
ึ
เรอขับเคลอนด้วยตนเองสามารถแบ่งได้เปน 3 ส่วนหลัก คอ 1) ส่วนในพื้นทท่าเรอต้นทางจนถง
้
ุ
ื
ื
ิ
จดส้นสดท่าเรอหรอ FAOP (Full Away on Passage) 2) ส่วนส้นสดเสนทางทะเลเข้าส่พื้นทท่าเรอ
ื
ุ
ี
ู
ุ
่
ิ
่
์
ื
ี
ู
ิ
ื
ปลายทาง หรอ EOSP (End of Sea Passage) และ 3) ส่วนพื้นทเดนเรอในทะเลโดยสมบรณ โดยใน
่
ี
ิ
ี
์
ส่วนแรกกกับส่วนทสองจะมความเกียวเนองกับอปกรณขั้นตอนต่าง ๆ กับการขนถ่ายสนค้าข้นส่ ู
ื
ุ
่
่
ึ
ุ
ุ
ุ
ิ
ื
ุ
็
ุ
ี
ี
่
ี
ื
ท่าเรอ กรณมอบัตเหตหรอเหตฉกเฉนยังสามารถแก้ไขได้โดยสะดวก ในขณะทส่วนสดท้ายเปน
ิ
่
ี
ส่วนทต้องเดนเรอในทะเลเปดโดยอัตโนมัต จ าเปนต้องมการตดตามและตรวจสอบการเดนเรออย่าง
็
ิ
ี
ิ
ื
ิ
ิ
ิ
ื
ุ
ู
่
ี
ึ
ิ
ุ
ื
ุ
่
ื
้
่
ต่อเนอง เพือปองกันอบัตเหตหรอคอยแก้ไขปญหาต่าง ๆ ทเกิดข้น ผ่านการบรณาการของอปกรณ ์
ั
์
ทางอเล็กทรอนกสชนดต่าง ๆ เพื่อให้เดนเรอได้โดยปลอดภัย
ิ
ื
ิ
ิ
ิ



ี่
ื่
ภาพท 1-36 ขอบเขตการท างานของเรอขับเคลอนด้วยตนเอง
ื
ี่
(ทมา: Illkyum Im, Dongryeol Shin and Jongpil Jeong)

ตารางท 1-12 ล าดับขั้นการพัฒนาของเรอขับเคลอนด้วยตนเองขององค์กรต่าง ๆ
ี่
ื่
ื

องคกร ระดับขัน
้
์
Bureau Veritas Level 0: Human operated
Level 1: Human directed
Level 2: Human delegated
Level 3: Human supervised
Level 4: Fully autonomous

43



ตารางท 1-12 (ต่อ)
ี่


์
องคกร ระดับขัน
้
Norwegian Forum for Level 1: Decision support
Autonomous Ships (NFAS) Level 2: Automatic bridge

Level 3: Remote control

Level 4: Automatic ship

Level 5: Constrained autonomous
Level 6: Fully autonomous

Lloyd's Register Level 0: Manual - No autonomous function

Level 1: On - ship decision support

Level 2: On and off - ship decision support
Level 3: "Active" human in the loop

Level 4: Human on the loop - operator/ supervisory

Level 5: Fully autonomous (rarely supervised)
Level 6: Fully autonomous (no supervision)

Rolls-Royce Level 0: No autonomy

Level 1: Partial autonomy
Level 2: Conditional autonomy

Level 3: High autonomy

Level 4: Full autonomy

(ทมา: Maritime Safety Division, IMO)
ี่


ในป ค.ศ. 2017 ในการประชมคณะกรรมการด้านความปลอดภัยทางทะเลขององค์กร
ี
ุ
็
็
่
ึ
ทางทะเลระหว่างประเทศหรอ IMO ซงเปนองค์กรหลักทางทะเล ได้ก าหนดระดับขั้นของการเปน
ื
ื่
เรอขับเคลอนด้วยตนเองไว้ด้วยกัน 4 ระดับด้วยกันดังน้ ี
ื
ระดับที่ 1 การควบคมและสั่งการในการเดนเรอยังต้องอาศัยคนประจ าเรอเปนหลัก แม้จะ
ุ
็
ื
ิ
ื
ื
์
ิ
มระบบและอปกรณช่วยต่าง ๆ ในการเดนเรอ
ี
ุ
ื
่
ี
ิ
ุ
ระดับที่ 2 การควบคมและสั่งการในการเดนเรอสามารถกระท าได้จากทต่าง ๆ
ื
ี
ื
ื
ิ
ิ
นอกเหนอจากบนเรอ แต่ยังคงต้องมคนประจ าเรอปฏบัตงานอยู่บนเรอ
ื

44



ื
่
ุ
ื
ิ
ี
ระดับที่ 3 การควบคมและสั่งการในการเดนเรอสามารถท าได้จากทต่างๆนอกเหนอจาก
ื
ื
ื
ิ
ิ
ี
บนเรอ และไม่ต้องมคนประจ าเรอปฏบัตงานอยู่บนเรอ
ุ
ิ
์
ื
ู
ระดับที่ 4 การควบคมและสั่งการในการเดนเรอสามารถได้โดยสมบรณ รวมทั้งการ
ตัดสนใจและการปฏบัตในด้านต่าง ๆ
ิ
ิ
ิ
ขอเดนและขอจากัด
้
้

่
ิ
ุ
ุ
ู
จากข้อมลรายงานประจ าปล่าสดด้านอบัตภัยทางทะเล ของหน่วยงานด้านความปลอดภัย
ี
ิ
ุ
ิ
ี
้
ุ
ื
ทางทะเลแห่งสหภาพยุโรปปพบว่า อบัตเหตในการเดนเรอเกือบรอยละ 60 เกิดจากความผิดพลาด
ั
ู
ิ
ี
ของมนษย์ สอดคล้องกับข้อมลของหน่วยยามฝ่งของญปนทระบในท านองเดยวกันว่าอบัตเหตเกิด
ี
ุ
ุ
่
ี
่
ุ
ุ
ุ
่
่
ี
ื่
ู
้
จากความผิดพลาดของมนษย์สงถงรอยละ 80 ดังนั้นการเดนเรอด้วยเรอทขับเคลอนด้วยตนเอง จะม ี
ิ
ื
ื
ุ
ึ
ื
ิ
ุ
ุ
ุ
่
ี
่
ื
ข้อเด่นทชัดเจนในเรองการลดอบัตเหตจากความผิดพลาดของมนษย์เพราะระบบการท างานของเรอ
ิ
ิ
ี
ิ
็
็
จะด าเนนการอย่างเปนอัตโนมัตจากระบบควบคมสั่งการ นอกจากน้ประเดนด้านส่งแวดล้อมก็เปน
็
ุ
ื
็
่
ื
่
ุ
ื
ี
์
ิ
ี
อกข้อเด่นของเรอประเภทน้ด้วยเช่นกัน เนองด้วยอปกรณและระบบขับเคลอนจะเปนชนดใหม่และ
็
ี
ี
่
ี
ิ
ื
่
สามารถใช้พลังงานสะอาดทเปนมตรกับส่งแวดล้อม หรอแม้แต่การทมคนประจ าเรอน้อยลงหรอ
ื
ื
ิ
ไม่มเลย ก็จะส่งผลให้ของเสยในรปแบบต่าง ๆ ทเกิดจากคนประจ าเรอลดลงไปด้วยเช่นกัน
ื
ู
ี
ี
ี
่
ื
แต่อย่างไรก็ตามการเดนเรอในทะเลด้วยเรอขับเคลอนด้วยตนเองโดยปราศจากคนประจ าเรอนั้น
ื่
ื
ิ
ื
ี
่
ี
่
ในบางกรณ ทเกิดปญหาเหตเฉพาะหน้าบางอย่างในการเดนเรอหรอเกียวกับความปลอดภัยของ
ั
ุ
ื
ิ
ื
ื
ี
ี
สนค้าทอยู่บนเรอ การแก้ไขยังต้องอาศัยการตัดสนใจทเกิดจากประสบการณหรอวิจารณญาณเพื่อ
่
ิ
์
ิ
ื
่
ด าเนนการเปนกรณ ๆ ไป โดยมข้อเสนอแนะจาก Lloyd’s Register ทน่าสนใจว่า การเดนเรอด้วย
่
ี
ี
ิ
ี
ื
ิ
็
ื
ี
เรอประเภทน้เพือท าการขนส่งทางทะเลได้อย่างยั่งยืนได้นั้น ต้องสามารถด าเนนการได้ใน 3
ิ
่
ี
ุ
ี
ประเดนได้แก่ สามารถลดความเสยงทจะเกิดอันตรายให้ได้น้อยสด สามารถลดผลกระทบต่อ
่
่
็
ิ
ุ
ุ
ส่งแวดล้อมให้ได้น้อยสด และสามารถสรางค้มค่าทางธรกิจให้ได้สงสด
ุ
้
ุ
ู
จากงานวิจัย “The Autonomous Shipping Era. Operational, Regulatory, and Quality
Challenges” ของ A. Komianos (International Journal on Marine Navigation and Safety of Sea
ี
ี
่
ั
ิ
ี
Transportation,2018) ได้น าเสนอว่าส่งท IMO ต้องเตรยมการเพือรองรบการเปลยนแปลงน้คอการ
่
่
ื
ี
ุ
่
ุ
ั
ี
ื
ื
่
ั
ปรบปรงแก้ไขกฎหมายหรอข้อบังคับ เนองด้วยกฎหมายหรอข้อบังคับจาก IMO ทใช้อยู่ในปจจบัน
ื
ื
ื
ุ
่
ิ
็
ิ
ี
่
ได้ม่งเน้นไปทคณสมบัต การด าเนนการและอน ๆ ทเกียวหรอเกิดโดยคนประจ าเรอเปนหลัก ดังนั้น
่
ี
่
ื
ุ
ื
ู
่
ิ
ื่
ื
ึ
เมอในอนาคตได้พัฒนาส่เรอขับเคลอนด้วยตนเองแล้ว จะต้องด าเนนการอย่างไรถงความเหมาะสม
กับสภาพจรงทเกิดข้น ในการขนส่งทางทะเล โดยมกฎหมายหรอข้อบังคับทส าคัญดังน้ ี
ื
ึ
ิ
ี
ี
่
่
ี
- The Safety of Life at Sea convention (SOLAS)

45



- The International Management Code for the Safe Operations of Ships and for
Pollution Prevention (ISM code)

- The International Convention of Standards of Training, Certification and

Watchkeeping for Seafarers (STCW)
- Convention on the International Regulations for Preventing Collisions at Sea

(COLREG)

- The International Convention for the Prevention of Pollution from Ships (MARPOL)
- The International Convention on Maritime Search and Rescue (SAR)

- The International Convention on Load Lines (CLL 68/ 88)

่
้
ื่
ื
ึ
กรณีศกษา: การพัฒนาเรอขับเคลอนดวยตนเองของญีปุ ่ น
ี
่
่
ุ
ื
่
ื
์
ื
่
กระทรวงคมนาคมของญปนได้ก าหนดแผนยุทธศาสตรเรองการพัฒนาเรอขับเคลอนด้วย
ี
่
ื
ิ
ื
้
ื่
ี
ตนเองเมอป ค.ศ. 2019 ทผ่านมา โดยตั้งเปาหมายให้การเดนเรอภายในประเทศจะต้องใช้เรอ
้
ื
ื่
ี
ขับเคลอนด้วยตนเองไม่น้อยกว่ารอยละ 50 ภายในป ค.ศ. 2040 หรอ “Future 2040” โดยใช้
ี
ี
ุ
ุ
ื
งบประมาณสนับสนนประมาณ 1ล้านล้านเยน และม่งหวังจะพัฒนาอย่างต่อเนองอก 10 ป เพื่อการ
่
ู
ื่
พัฒนาขับเคลอนด้วยตนเองในระดับสง



ภาพท 1-37 แผนการพัฒนาโครงการขับเคลอนด้วยตนเองของญปน
ุ
่
ี่
ี่
ื่
ี่
(ทมา: Ministry of Land, Infrastructure, Transport and Tourism’s Report)

่
ู
การด าเนนงานการพัฒนาของญปนท าไปในลักษณะค่ขนานของทั้งหน่วยงานภาครฐและ
ี
ุ
ิ
ั
่
ภาคเอกชนมาอย่างต่อเนอง โดยภาคเอกชนมการด าเนนงานทส าคัญโดยสรปดังน้
่
ี
ุ
ี
ิ
ี
ื
่
ู
ิ
ื
ิ
ิ
1. บรษัทผู้ให้บรการขนส่งทางทะเล Mitsui O.S.K. Lines และบรษัทอ่ต่อเรอ Mitsui
ิ
ื
ื
่
ื
ื
่
ึ
E&S Shipbuilding ได้การศกษาวิจัยร่วมกันในเรองเรอขับเคลอนด้วยตนเองตั้งแต่เดอนสงหาคม
ี
ี
ิ
ป ค.ศ. 2017 และในป ค.ศ. 2018 ได้ทดลองโครงการน าร่องโดยตดตั้งระบบ AIC (Intelligent
ื
Awareness System) กับเรอโดยสาร Sunflower

46



ึ
ิ
ิ
2. บรษัทผู้ให้บรการขนส่งทางทะเล Nippon Yusen ได้ศกษาพัฒนาระบบประเมนความ
ิ
่
ิ
ี
ี
ุ
ี
่
ุ
่
ื
ุ
์
เสยงในการปองกันเรอโดนกัน และระบบควบคมสั่งการณบนฝ่งในกรณทเกิดเหตฉกเฉน เพือช่วย
ั
้
ื่
ื
ี
ื
ิ
ั
ี
ในการเดนเรอส าหรบเรอขับเคลอนด้วยตนเองในป ค.ศ. 2016 และป ค.ศ. 2018 ได้พัฒนาส่การใช้
ู
็
ิ
ั
ระบบปญญาประดษฐ์หรอ AI เปนเทคโนโลยีหลัก
ื
ึ
ิ
ิ
ิ
ื
3. บรษัท Mitsui & Co. ได้ร่วมมอกับบรษัท ST Engineering ซงเปนบรษัทชั้นน าใน
่
็
ื
ิ
สงคโปรและ Lloyd's Register จากสหราชอาณาจักร ในการพัฒนาระบบน าเรอแบบอัตโนมัต ิ
์
ั
ึ
ื
ิ
ื
(Automatic Navigation System) ส าหรบเรอสนค้า โดยทดลองเดนเรอในช่องแคบสงคโปร ซงถอว่า
ื
์
ิ
่
ิ
ี
้
ื
เปนเสนทางเดนเรอทหนาแน่นแห่งหนงของโลก เมอช่วงเดอนเมษายน ป ค.ศ. 2019 ทผ่านมา
ี
็
่
ี
่
ื
ื
่
ิ
่
ึ
ื
4. สมาคมจัดชั้นเรอ Nippon Kaiji Kyokai หรอ Class NK ได้ออกประกาศข้อแนะน า
ื
เกียวกับเรอขับเคลอนด้วยตนเอง “Guidelines for Concept Design of Automated Operation/
่
ื
่
ื
ื
ื่
ี
่
Autonomous Operation of Ships.” เมอเดอนมถนายน ค.ศ. 2018 เพือสรางความเข้าใจและช้แจงใน
ุ
ิ
้
เรองความปลอดภัยทจ าเปน
ื่
ี่
็
ี
ี
่
็
่
ึ
ุ
ี
่
่
็
ี
จากทกล่าวมาจะเหนได้ว่าญปนซงเปนประเทศทมบทบาทส าคัญในการค้าทางทะเลโลก
่
ื
ี
้
ี
่
ี
ั
ได้ตนตัวและเตรยมการในด้านต่าง ๆ ในทกภาคส่วน ภาครฐมเปาหมายการด าเนนการทชัดเจน
ิ
ุ
่
ั
ี
่
่
ี
ในขณะทภาคเอกชนก็ปรบตัวตามพลวัตทเปลยนแปลงไป เนองด้วยการเปลยนแปลงคร้งส าคัญน้ ี
ั
ื
่
ี
่
ี
่
ี
่
่
ี
ี
ู
ื
ุ
่
ื
จะส่งผลต่อต่อเศรษฐกิจญปนในอนาคตอย่างหลกเลยงไม่ได้ ในฐานะเจ้าของเรอ อ่เรอ และผู้
ให้บรการขนส่งทางทะเลรายส าคัญของโลก
ิ

1.8 บทสรุป
ึ
่
ิ
เรอสนค้าเปนองค์ประกอบส าคัญหนงทางกายภาพในการด าเนนกิจกรรมการขนส่งทาง
ิ
็
ื
ื
ี
ื
่
ู
ื
ทะเล ข้อเด่นทชัดเจนทสดของเรอเมอเทยบกับพาหนะขนส่งรปแบบอนคอสามารถขนส่งสนค้า
่
่
ุ
ี
ิ
่
ื
ี
ี
ิ
ุ
ี
คราวละมาก ๆ และจากความโดดเด่นในด้านน้จงท าให้ต้นทนในการขนส่งสนค้าประเภทน้มต้นทน
ุ
ี
ึ
่
ิ
ื
ึ
ึ
ี
ึ
ี
ต่อหน่วยต า แต่การทเรอมขนาดใหญ่มากข้นก็ส่งผลในด้านลบเช่นกัน การตัดสนใจโดยค านงถง
่
ุ
ึ
ื
ี
์
ความค้มค่าทางเศรษฐศาสตรจงมความส าคัญเปนอย่างยิ่ง แม้เทคโนโลยีในการพัฒนาของเรอจะม ี
็
อย่างต่อเนอง
ื
่
ี
ื
เรอมคณลักษณะทส าคัญทควรรเพือให้สามารถเข้าใจการด าเนนกิจกรรมการขนส่งทาง
้
ู
่
ี
ุ
่
่
ิ
ี
ิ
ื
ื
ื
ิ
ื
ทะเลได้แก่ ลักษณะทั่วไปของเรอ การวัดมตเรอ การวัดขนาดเรอ การทรงตัวของเรอ การก าหนด
ี
ุ
ื
ื
ื
เสนระวางบรรทกของเรอ การจดทะเบยนเรอ และการตรวจเรอ โดยเรอสามารถได้หลายประเภท
ื
้
ิ
ิ
ื
้
ื
ตามโครงสรางและการให้บรการในการขนส่งสนค้า ในหนังสอน้ได้แบ่งประเภทของเรอโดย
ี
ิ
ู
ี
ื
่
ี
ิ
ุ
พิจารณาตามมลค่าและปรมาณการค้าทมบทบาทต่อการค้าทางทะเลโลก ได้แก่ เรอบรรทกสนค้า

47



ื
ุ
ิ
ื
ุ
ิ
ู
ิ
ื
ื
ื
ุ
ทั่วไป เรอบรรทกสนค้าเทกองแห้ง เรอบรรทกสนค้าเทกองเหลว เรอบรรทกต้สนค้าหรอเรอ
ื่
ื
ุ
ื
์
ื
ี
คอนเทนเนอร เรอบรรทกสนค้าชนดมล้อ และเรออน ๆ นอกจากน้ยังมการจัดชั้นเรอและขนาดเรอ
ิ
ื
ี
ี
ิ
ิ
ิ
่
ี
่
ตามระวางบรรทก เพือน ามาประมาณการจ านวนสนค้าทจะท าการขนส่งส าหรบการให้บรการ
ั
ุ
โดยกองเรอพาณชย์โลกได้ท าหน้าทในการขนส่งสนค้าจ านวนมหาศาลทั้งในแง่ปรมาณและมลค่า
่
ี
ื
ิ
ู
ิ
ิ
ิ
ี่
ู
ี
ซงประกอบไปด้วยเรอหลายประเภท หลายขนาด และหลายรปแบบการให้บรการ ทมสถานะ
่
ื
ึ
ื
ื
สัญชาตเรอ เจ้าของเรอ แตกต่างกัน
ิ
ี
ี
่
ี
ี
่
นอกจากน้ยังน าเสนอแนวโน้มและเทคโนโลยีทน่าสนใจทจะส่งผลต่อการเปลยนแปลง
่
ื
่
่
่
ี
ี
ื
ึ
ส าคัญในอนาคต ซงได้แก่ เรอทสามารถขับเคลอนได้ด้วยตนเอง ทมความพยายามในการพัฒนา
ี
่
่
ุ
ี
ี
ิ
ื
ื
ู
่
ุ
อย่างต่อเนองให้สามารถทดแทนการให้บรการเรอในรปแบบปจจบันได้มากทสด แม้ว่าในขณะน้ยัง
ั
ี
่
ี
ิ
มขดจ ากัดในหลาย ๆ ด้านทต้องแก้ไข เช่น ข้อจ ากัดทางกฎหมายในการเดนเรอระหว่างประเทศ
ี
ื
่
ื
ั
ุ
หรอข้อจ ากัดทางเทคนคในด้านการแก้ไขปญหาฉกเฉนแทนมนษย์บนเรอ แต่เชอมั่นว่าการพัฒนา
ิ
ิ
ุ
ื
ื
อย่างต่อเนองจะส่งผลให้ประสทธภาพการท างานดข้นในอนาคต
่
ื
ี
ึ
ิ
ิ

บทที่ 2

สนคา
ิ
้


่
2.1 ความหมายและการแบงประเภท: Goods และ Cargo
ิ
ิ
ุ
ี่
ค ำว่ำ “สนค้ำ” ทใช้ในภำษำไทยตำมพจนำนกรมฉบับรำชบัณฑตยสถำน พ.ศ. 2544
ื
ี่
ี่
ื
ี
่
ได้ให้ควำมหมำยไว้ว่ำ “ส่งของทซ้อขำยกัน” ในขณะทภำษำอังกฤษอำจจะพบกำรใช้ทปะปนหรอ
ิ
สลับกันไประหว่ำงค ำว่ำ “Goods” และ “Cargo” โดย Cambridge Dictionary ได้ให้ควำมหมำยของ
่
ค ำทั้งสองทแตกต่ำงกันออกไป โดย “Goods” ให้ควำมหมำยสอดคล้องไปในทำงเดยวกับใน
ี
ี
ึ
ิ
ี่
ิ
ี่
ึ
ื
ู
ภำษำไทยทหมำยถง “ส่งของ” ในขณะท “Cargo” หมำยถง ส่งของทถกขนโดยเรอ อำกำศยำน หรอ
ื
ี่
ื
ี
ื่
พำหนะอน ๆ นอกจำกน้ใน พ.ร.บ.กำรรบขนของในทะเล พ.ศ. 2534 ให้นยำมค ำว่ำ “ของ” หรอ
ิ
ั
ึ
ี
Goods ว่ำหมำยถง สังหำรมทรพย์ สัตว์มชวิต และภำชนะขนส่ง ดังนั้นในกำรขนส่งทำงทะเลและ
ั
ิ
ี
ึ
ึ
ื
ิ
ในทำงกฎหมำย เมอกล่ำวถง “สนค้ำ” จงมักใช้ค ำว่ำ “Cargo” ในภำษำอังกฤษ
่
ิ
่
ื
็
เนองด้วยกำรขนส่งสนค้ำทำงทะเลเปนกำรขนส่งรปแบบหลักของกำรขนส่งสนค้ำ
ิ
ู
ี
่
ี
ระหว่ำงประเทศ สนค้ำทถกขนส่งจงมหลำกหลำยประเภทและหลำกหลำยขนำดทแตกต่ำงกัน
ึ
ู
ิ
่
ี
ิ
ิ
ออกไปตำมควำมต้องกำรของผู้บรโภค กำรแบ่งประเภทของสนค้ำอำจแบ่งได้หลำกหลำยประเภท
ตำมเกณฑ์กำรแบ่งทแตกต่ำงกัน ในหนังสอน้ผู้เขยนจะขอแบ่งโดยพิจำรณำจำกลักษณะทำง
ื
ี
่
ี
ี
็
ิ
กำยภำพและสอดคล้องกับเรอทท ำกำรขนส่งทำงทะเล โดยแบ่งเปน 5 ประเภท ได้แก่ สนค้ำทั่วไป
ื
ี
่
ิ
ิ
(General Cargo or Break Bulk Cargo) สนค้ำเทกองแห้ง (Dry Bulk Cargo) สนค้ำเหลว (Liquid
ู
ื่
ิ
ิ
ิ
Bulk Cargo) สนค้ำต้ (Container Cargo) และ สนค้ำชนดพิเศษอน ๆ

ิ
2.2 สนคาประเภททั่วไป (General Cargo or Break Bulk Cargo)
้
ิ
สนค้ำทั่วไปเปนสนค้ำทมลักษณะหลำกหลำยรปแบบทั่ว ๆ ไปหรอเปนสนค้ำทม ี
็
ื
ี่
ู
ิ
็
ี่
ิ
ี
่
ลักษณะเปนหบห่อ ทสำมำรถมัดรวมกันได้ จะแตกต่ำงกันไปตำมขนำด น ้ำหนัก และลักษณะกำร
ี
็
ี
ิ
บรรจของสนค้ำ เช่น สนค้ำทบรรจในถง (Bag) กล่อง (Case) ลัง (Crate) ถังของเหลว (Drum) สนค้ำ
ิ
ี่
ุ
ุ
ิ
ุ
ิ
ทอยู่รวมกันเปนมัดหรอเปนก้อน (Bailing/ Bundle) หรอแยกกันเปนช้น ๆ (Pieces) หรอสนค้ำท ี่
ื
ื
็
ื
็
ี
็
ิ
่
ื
ุ
ุ
บรรจอยู่บนพำเลท (Pallet) หรอกำรบรรจรวมกันในภำชนะขนำดใหญ่

49































ี่
ุ
ภำพท 2-1 ถุงบรรจ (ทมำ: www.exportmar.net)
ี่




























ภำพท 2-2 กล่อง (ทมำ: www.vkk-packaging.com)
ี่
ี่

50






























ี่
ี่
ภำพท 2-3 ลัง (ทมำ: www.gadgetsin.com)





























ภำพท 2-4 ถังของเหลว (ทมำ: www.prettytomato.cn)
ี่
ี่

51































ิ
ี่
ี
ี่
่
ภำพท 2-5 สนค้ำทมัดรวมกัน (ทมำ: www.iko.co.ke)


























ภำพท 2-6 สนค้ำวำงบนพำเลท (ทมำ: www.techtransfer.com)
ี่
ี่
ิ

้
้
ิ
2.3 สนคาประเภทเทกองแหง (Dry Bulk Cargo)
ี
่
สนค้ำเทกองแห้ง คือ สนค้ำทั่วไปทไม่จ ำเปนต้องน ำมำบรรจหบห่อ สำมำรถขนส่ง
็
ุ
ิ
ิ
ี
โดยน ำไปเทกองในล ำเรอหรอระวำงเรอสนค้ำ สนค้ำเทกองแห้ง สำมำรถแบ่งได้ 2 ประเภทด้วยกัน
ื
ื
ื
ิ
ิ

52



ู
ิ
ิ
่
ี
ู
โดยพิจำรณำตำมมลค่ำและปรมำณทถกขนส่งทำงทะเล ได้แก่ สนค้ำเทกองแห้งหลัก (Major Bulk
ิ
Cargo) และสนค้ำเทกองแห้งรอง (Minor Bulk Cargo)
่
ิ
ี
ี
็
้
้
สนคาเทกองแหงหลัก (Major Dry Bulk Cargo) เปนสนค้ำทมมลค่ำและจ ำนวนกำร
ิ
ู
ื
ี
ื
ี
ขนส่งทำงทะเลทมำกและถกน ำมำใช้ในกำรก ำหนดดัชนค่ำระวำงเรอสนค้ำเทกองแห้งหรอ BDI
ู
่
ิ
ึ
่
(Bulk Dry Index) ซงประกอบไปด้วยสนค้ำเทกองแห้ง 5 ประเภท ได้แก่ แร่เหล็ก (Iron Ore) ธัญพืช
ิ
ิ
(Grain) ถ่ำนหน (Coal) ฟอสเฟต (Phosphate) บอกไซต์และอะลมนำ (Bauxite and Alumina) โดย
ิ
ู
ู
่
ิ
ิ
ิ
ี
ื
ในป ค.ศ. 2019 มปรมำณสนค้ำเทกองแห้งหลักทถกขนส่งทำงทะเลมำกถง 3,225 ล้ำนตันหรอคด
ึ
ี
ี
ึ
ิ
ี
้
่
ี
ิ
เปนรอยละ 29.12 ของปรมำณสนค้ำทถกขนส่งทำงทะเลทั้งหมด และมปรมำณทเพิ่มข้นอย่ำง
่
ี
ิ
็
ู
็
ี
ุ
ิ
ี
ื
ี
่
ิ
ต่อเนองตลอด 10 ปทผ่ำนมำ สนค้ำเทกองแห้งหลักมควำมส ำคัญในห่วงโซ่อปทำนกำรผลตเปน
่
ุ
อย่ำงมำก เนองด้วยเปนสนค้ำอตสำหกรรมต้นน ้ำในภำคอตสำหกรรมและภำคเกษตรอตสำหกรรม
ุ
ิ
ุ
ื่
็

ตำรำงท 2-1 อัตรำกำรเตบโตและสัดส่วนของสนค้ำเทกองแห้งหลัก
ิ
ิ
ี่

Other Dry
Year Tanker Trader Major Dry Bulk Total
Cargo
1970 1,440 488 717 2,605
1980 1,871 608 1,225 3,704
1990 1,755 988 1,265 4,008
2000 2,163 1,186 2,635 5,984
2005 2,422 1,579 3,108 7,109
2006 2,698 1,676 3,328 7,702
2007 2,747 1,811 3,478 8,036
2008 2,742 1,911 3,578 8,231
2009 2,641 1,998 3,218 7,857
2010 2,752 2,232 3,423 8,408
2011 2,785 2,364 3,626 8,775
2012 2,840 2,564 3,791 9,195
2013 2,828 2,734 3,951 9,513
2014 2,825 2,964 4,054 9,842
2015 2,932 2,930 4,161 10,023

53



ี่
ตำรำงท 2-1 (ต่อ)


Other Dry
Year Tanker Trader Major Dry Bulk Total
Cargo

2016 3,058 3,009 4,228 10,295
2017 3,146 3,151 4,419 10,716

2018 3,201 3,215 4,603 11,019

2019 3,169 3,225 4,682 11,076

ี่
(ทมำ: UNCTAD)


ี
ี่
1. แร่เหล็ก (Iron Ore) เปนสนค้ำเทกองแห้งทมควำมส ำคัญมำก เนองจำกควำมต้องกำร
ิ
ื่
็
ึ
ู
ิ
ุ
ผลตเหล็กกล้ำ (Steel) เพิ่มข้นสงตำมกำรขยำยตัวของภำคอตสำหกรรมในภมภำคต่ำง ๆ ของโลก
ิ
ู
ี
ิ
ี
่
่
ี
็
ี
จัดเปนสนค้ำอตสำหกรรมต้นน ้ำทส ำคัญ แร่เหล็กมหลำกหลำยชนด แต่แร่เหล็กทมคณภำพด ม ี
ี
ุ
ิ
ุ
่
ี
ิ
จ ำนวนเน้อแร่สง และมปรมำณแร่มำกพอทจะใช้ผลตเหล็กกล้ำได้มอยู่ไม่มำกแห่งนัก ประโยชน์
ี
ู
ื
ิ
ี
ุ
ื
็
ของแร่เหล็กทส ำคัญ คอ เปนสนแร่เหล็กซงถลงเอำโลหะมำใช้ในงำนอตสำหกรรมต่ำง ๆ ตลอดจน
ี่
ิ
่
ึ
ุ
ื่
เครองใช้ประจ ำวันนำนำชนด
ิ



ี่
ี่
ภำพท 2-7 แร่เหล็ก (Iron Ore) 1 (ทมำ: www.mining.com)

54



ุ
็
ิ
2. ธัญพืช (Grain) เปนพืชข้ำวกล้ำ พืชล้มลกหลำยชนดหลำยสกุล และพืชจ ำพวกหญ้ำท ี่
่
ู
่
ี
ู
ิ
ิ
ู
ุ
มนษย์ได้เพำะปลกเพือเก็บเกียวเมล็ด และมกำรเพำะปลกในภมภำคต่ำง ๆ และบรโภคกันทั่วโลก
ี
ได้แก่ข้ำวประเภทต่ำง ๆ เช่น ข้ำวสำล ข้ำวโพด ข้ำวเจ้ำ ข้ำวบำรเลย์ ข้ำงโอ๊ต ข้ำวไรซและเมล็ดพืช
์
์
อน ๆ
ื่




















ภำพท 2-8 ข้ำวสำล (ทมำ: www.prayod.com)
ี่
ี่
ี




























ี่
ภำพท 2-9 ข้ำวโอ๊ต (ทมำ: www.teenee.com)
ี่

55































ี่
์
ี่
ภำพท 2-10 ข้ำวบำรเลย์ (ทมำ: www.teenee.com)





























ภำพท 2-11 ข้ำวไรย์ (ทมำ: www.birdslover.com)
ี่
ี่

็
้
ิ
3. ถ่ำนหน (Coal) เปนเช้อเพลงหลักในกำรผลตไฟฟำ โดยมสัดส่วนในกำรใช้ใน
ื
ี
ิ
ิ
ื
ี
ู
ิ
ื
่
ื
่
ี
ิ
ื
ั
ุ
ิ
่
ปจจบันทมำกกว่ำเช้อเพลงชนดอน เนองด้วยมรำคำถกกว่ำเมอเทยบกับแหล่งพลังงำนชนดอน เช่น
่
ี่
ื
ื
ุ
ก๊ำซธรรมชำต แต่อำจมข้อเสยในเรองมลภำวะ แต่ปจจบันก็ได้พัฒนำในเรองเทคโนโลยีเพือควบคม
่
ั
ุ
่
ื
ิ
่
ี
ี

56



ี
็
ิ
ึ
่
ี
ุ
้
มลพิษจำกถ่ำนหนมำกข้น นอกกจำกน้ยังเปนแหล่งพลังงำนควำมรอนทส ำคัญในภำคอตสำหกรรม
ี
ู
ุ
เช่น อตสำหกรรมถลงเหล็ก ปนซเมนต์ กระดำษ อำหำร เปนต้น
็
ุ



















ี่
ภำพท 2-12 ถ่ำนหน (Coal) (ทมำ: www.legal-planet.org)
ิ
ี่




























ี่
ิ
ี่
ภำพท 2-13 กำรขนถ่ำยถ่ำนหน (ทมำ: www. fool.com)

57



ิ
๋
ุ
ี
ิ
็
ึ
่
4. ฟอสเฟต (Phosphate) เปนหนชนดหนง มักจะใช้ในอตสำหกรรมปยเคมและ
ุ
ิ
ิ
ุ
อตสำหกรรมอำหำร เช่น อตสำหกรรมเน้อสัตว์ อตสำหกรรมกำรผลตนม ผลตภัณฑ์อำหำรแช่แข็ง
ื
ุ
ุ
และผลตภัณฑ์เบเกอร เปนต้น
ี่
็
ิ

















ี่
ภำพท 2-14 ฟอสเฟต (Phosphate) (ทมำ: www.ukpandi.com)
ี่


ึ
่
็
ิ
ิ
ิ
5. บอกไซต์และอะลมนำ (Bauxite and Alumina) บอกไซต์ (Bauxite) เปนหนชนดหนง
ู
ี
็
่
ิ
ี
ุ
ู
ทไม่ใช่แร่ธำต มลักษณะเปนเม็ดกลม ๆ ไม่หลอมละลำยและไม่ละลำยน ้ำ ส่วนอะลมนำ (Alumina)
็
ุ
ิ
ื
ู
ุ
ี่
ิ
ู
เปนวัสดเซรำมกชนดหนงทถกผลตจำกอตสำหกรรมต้นน ้ำในเหมองแร่บอกไซด์ ถกน ำมำใช้
่
ิ
ึ
ประโยชนอย่ำงมำกในภำคอตสำหกรรม แร่ทมอลมเนยมจ ำนวนมำก คอ บอกไซต์
ี
ี
ุ
่
ู
ื
์
ี
ิ

58































ภำพท 2-15 บอกไซต์ (Bauxite) (ทมำ: www.ukpandi.com)
ี่
ี่





























ี่
ู
ี่
ิ
ภำพท 2-16 อะลมนำ (Alumina) (ทมำ: www.ukpandi.com)

ประเทศผู้น ำเข้ำ (Importer) และประเทศผู้ส่งออก (Exporter) สนค้ำเทกองแห้งหลักของ
ิ
ิ
โลกทเปนสนค้ำต้นน ้ำทำงอตสำหกรรมและพลังงำนอย่ำงแร่เหล็กและถ่ำนหนนั้น จีนจะเปนผู้
ุ
็
ิ
่
็
ี
ุ
ี
ิ
ู
ี่
ุ
น ำเข้ำสงสด ตำมด้วยประเทศทก ำลังมกำรขยำยตัวทำงอตสำหกรรมสงอย่ำงอนเดย และประเทศ
ี
ู
อตสำหกรรมอย่ำงญปน สหภำพยุโรป และเกำหลใต้ ตำมล ำดับ ส่วนประเทศผู้ส่งออกแร่เหล็กรำย
ุ
ุ
ี
ี่
่

59



ึ
้
ิ
ี
ี
ิ
ี
่
ส ำคัญได้แก่ ออสเตรเลยและบรำซล โดยมสัดส่วนรวมกันถงรอยละ 80 ในขณะทถ่ำนหนม ี
ี
้
ี
ิ
อนโดนเซยเปนผู้ส่งออกหลัก ตำมด้วยออสเตรเลย ส่วนสนค้ำธัญพืชรอยละ 60 ของทั้งหมดส่งออก
ี
็
ิ
โดยบรำซล สหรฐอเมรกำ และอำรเจนตนำ และน ำเข้ำโดยประเทศในภมภำคต่ำง ๆ ในเอเชย
ิ
ิ
ี
ั
ิ
ู
ิ
์
ื
้
ื
รวมกันทรอยละ 60 เช่นกัน จำกผลดังกล่ำวจงท ำให้เรอสนค้ำจ ำนวนมำกเดนเรอในเสนทำงระหว่ำง
ิ
ึ
ิ
้
ี่
ี
ประเทศผู้น ำเข้ำและประเทศผู้ส่งออกเหล่ำน้โดยเฉพำะเรอแบบไม่ประจ ำเสนทำง
ื
้

ี่
้
ตำรำงท 2-2 ประเทศผู้น ำเข้ำและส่งออกแร่เหล็กรำยส ำคัญของโลก (รอยละ)

Iron Ore Exporters Iron Ore Importers
Australia 57 China 72
Brazil 23 Japan 8
South Africa 5 Europe 7
Canada 4 Republic of Korea 5
India 2 Other 8
Sweden 2
Other 7
ี่
(ทมำ: Review Maritime Transport, 2020)

้
ิ
ี่
ตำรำงท 2-3 ประเทศผู้น ำเข้ำและส่งออกถ่ำนหนรำยส ำคัญของโลก (รอยละ)

Coal Exporters Coal Importers
Indonesia 35 China 19
Australia 30 India 18
Russian Federation 12 Japan 15
United States 6 European Union 11

South Africa 6 Republic of Korea 11

Colombia 6 Taiwan Province of China 5

Canada 3 Malaysia 3
Other 2 Other 18

(ทมำ: Review Maritime Transport, 2020)
ี่

60



้
ี่
ตำรำงท 2-4 ประเทศผู้น ำเข้ำและส่งออกธัญพืชหนรำยส ำคัญของโลก (รอยละ)
ิ

Coal Exporters Coal Importers

Brazil 25 East and South Asia 46

United States 22 Western Asia 14
Argentina 13 Africa 13

Ukraine 12 South and Central America 12

European Union 8 European Union 10

Russian Federation 7 North American 1
Canada 6 Other 4

Australia 3

Other 4

ี่
(ทมำ: Review Maritime Transport, 2020)


สนคาเทกองแหงรอง (Minor Bulk Cargo) เปนสนค้ำเทกองแห้งอนทนอกเหนอจำก
็
ื
ื่
ี่
ิ
ิ
้
้
ี
ึ
่
สนค้ำเทกองแห้งหลักทั้ง 5 ชนด ซงมด้วยกันหลำกหลำยประเภท ได้แก่ ผลตภัณฑ์กำรเกษตร
ิ
ิ
ิ
๋
ิ
ิ
ุ
ิ
ื่
ผลตภัณฑ์จำกปำ แร่ชนดต่ำง ๆ ปย และสนค้ำวัตถดบอนๆ รวมทั้งผลตภัณฑ์อตสำหกรรมบำง
ุ
ิ
่
ุ
ิ
ี
๋
ประเภท เช่น น ้ำตำล มันส ำปะหลัง ปยเคม ทองแดง เหล็ก ไม้ซง เปนต้น โดยในป ค.ศ. 2019 ท ี่
ุ
ุ
ี
็
ื
ุ
ุ
่
ี
ผ่ำนมำ สนค้ำจ ำพวกเหล็ก (Steel) มปรมำณมำกทสด รองลงมำคอกล่มซเมนต์ และปยตำมล ำดับ
ิ
ุ
๋
ิ
ี
ี

ี่
ิ
ิ
ตำรำงท 2-5 ปรมำณสนค้ำเทกองรองแห้ง 5 อันดับแรก

้
ิ
ชนดสนคา ปรมาณ (ลานตัน)
ิ
ิ
้
Steel 219 M
Cement/ Clinker 189 M
Fertilizer 177 M
Wood Porducts/ Pellets/ Log 161 M
Aggregate 108 M
(ทมำ: Klaveness Research)
ี่

61



2.4 สนคาประเภทเทกองเหลว (Liquid Bulk Cargo)
้
ิ
ี
ิ
ุ
ู
ี
ื
ิ
สนค้ำเทกองเหลว คอสนค้ำจ ำพวกของเหลว ไม่มหบห่อ ถกบรรจในถังขนำดใหญ่ และ
ิ
ู
ี
ื
ุ
ิ
ั
ู
ถกขนส่งทำงทะเลโดยเรอบรรทกสนค้ำเหลวประเภทต่ำง ๆ กรณสนค้ำประเภทก๊ำซก็จะถกปรบ
่
ควำมดันให้อยู่ในรปของเหลวเพือให้สำมำรถท ำกำรขนส่งได้สะดวก โดยทั่วไปสำมำรถแบ่งได้ 2
ู
ิ
ประเภทใหญ่ ๆ ได้แก่ สนค้ำเหลวอันตรำย (Dangerous Liquid) และสนค้ำเหลวไม่อันตรำย (Non
ิ
Dangerous Liquid)
ี่
้
ิ
1. สนคาเหลวเทกองเหลวอันตราย เปนสนค้ำทต้องให้ควำมระมัดระวังสง เช่น สำรเคม ี
ิ
็
ู
ี
อันตรำย (Hazardous Chemical) ปโตรเลยม (Petroleum) แก๊สโซลนหรอน ้ำมันเบนซน (Gasoline or
ิ
ี
ิ
ื
ิ
Benzin) ก๊ำซธรรมชำตเหลว (Liquefied Natural Gas: LNG) ไนโตรเจน (Nitrogen)
ุ
ื
ี่
ึ
 สำรเคมอันตรำย (Hazardous Chemical) หมำยถง ธำตหรอสำรประกอบทม ี
ี
ื
ุ
ิ
ุ
็
ู
คณสมบัตเปนพิษหรออันตรำยต่อมนษย์ สัตว์ พืช โดยอันตรำยจำกสำรเคมมได้หลำยรปแบบ เช่น
ี
ี
็
็
อันตรำยจำกควำมไวไฟ อันตรำยจำกควำมเปนพิษ เปนต้น
 ปโตรเลยม (Petroleum) หรอน ้ำมันทได้จำกหน เปนของเหลวไวไฟทเกิดเอง
็
ิ
ื
่
่
ี
ี
ี
ิ
ื
ิ
ี
ุ
ื
ิ
ตำมธรรมชำต เมอน ำมำกลั่นจะได้ผลตภัณฑ์ต่ำง ๆ เช่น ก๊ำซปโตรเลยมเหลวหรอก๊ำซหงต้ม
ิ
่
ี
(Liquefied Petroleum Gas: LPG) น ้ำมันเบนซน น ้ำมันก๊ำด น ้ำมันดเซล น ้ำมันเตำ ยำงมะตอย
ิ
รวมทั้งเคมภัณฑ์ต่ำง ๆ เช่น พลำสตก และยำงสังเครำะห เปนต้น สำมำรถแบ่งได้ 2 ชนดหลัก
ี
์
็
ิ
ิ
ิ
ิ
ื
คอ น ้ำมันดบ (Crude Oil) และแก๊สธรรมชำต (Natural Gas)
 แก๊สโซลนหรอน ้ำมันเบนซน (Gasoline or Benzin) เปนเช้อเพลงทระเหยได้
ื
ิ
็
ี
่
ื
ี
ิ
ง่ำย ได้มำจำกกำรกลั่นน ้ำมันดบ แล้วน ำมำผสมสำรเพิ่มคณภำพ และสำรเตมแต่ง จนกลำยมำเปน
ิ
ิ
็
ุ
น ้ำมันเบนซน
ิ
็
ู
ี
ิ
 ก๊ำซธรรมชำตเหลว (Liquefied Natural Gas: LNG) เปนก๊ำซธรรมชำตทถก
ิ
่
็
น ำไปท ำให้สถำนะของก๊ำซกลำยเปนของเหลวก่อนจะท ำกำรขนส่งและบรรจในภำชนะเก็บ
ุ
ี
ี
ี
ิ
็
็
 ไนโตรเจน (Nitrogen) เปนอโลหะทมสถำนะเปนแก๊สทมอยู่ทั่วไป โดยปกตไม่
่
่
ี
มส กล่น หรอรส โดยจะมกำรเพิ่มควำมดันและลดอณหภมของอำกำศ จนเย็นตัวเปนของเหลว ผ่ำน
ี
ิ
ี
ิ
ื
ู
ุ
็
ี
ื
้
ู
กำรดด และอัดอำกำศพรอมแยกควำมช้นออกและกลั่นออกมำในรปไนโตรเจนเหลว (Liquid
ู
Nitrogen)

62
































ิ
ี่
ี่
ภำพท 2-17 ถังเก็บก๊ำซธรรมชำตเหลว (ทมำ: www.caixinglobal.com)




























ิ
ี
ี่
ี่
ภำพท 2-18 แท่นขุดเจำะปโตรเลยม (ทมำ: www.orga.nl)

2. สนคาเทกองเหลวไมอันตราย โดยส่วนใหญ่จะเปนสนค้ำเหลวเพือกำรบรโภค เช่น
ิ
ิ
่
็
ิ
้
่
น ้ำมันพืชชนดต่ำง ๆ น ้ำมันดอกทำนตะวัน น ้ำผลไม้ น ้ำยำงพำรำ เปนต้น
ิ
็

63



2.5 สนคาประเภทตู (Container Cargo)
้
้
ิ
ิ
ู
ื
ู
คอ สนค้ำชนดต่ำง ๆ ทสำมำรถบรรจต้สนค้ำ (Container) หรอนยมเรยกกันว่ำต้
ิ
ื
ี่
ิ
ี
ิ
ุ
์
ี่
คอนเทนเนอรในกำรขนส่ง โดยต้คอนเทนเนอร คอ ต้สเหลยมผืนผ้ำทมขนำดแตกต่ำงกันออกไป
ู
ื
ี่
ี่
ู
ี
์
ู
ึ
่
ี
ี
ิ
ี่
็
เช่น “ต้สั้น” ทนยมเรยกกันจะหมำยถงต้ขนำด 20 ฟต (20 TEUs) เปนต้ทควำมยำว 19.10 ฟต
ุ
ุ
ู
ู
ุ
ี
ู
ู
็
ุ
ุ
กว้ำง 8.0 ฟต และสง 8.6 ฟต “ต้ยำว” ขนำด 40 ฟต (40 TEUs) ก็จะมควำมยำวเพิ่มเปน 40 ฟต ส่วน
ุ
“ต้สง” (High Cube Container) จะควำมสงกว่ำต้ขนำดปกต 1 ฟต ต้สนค้ำหรอต้คอนเทนเนอรท ำ
ู
ื
ู
ู
ิ
์
ู
ู
ุ
ิ
ู
ี
่
ู
ู
ิ
ื
ิ
จำกเหล็กหรออลมเนยม ได้รบกำรผนกอย่ำงดเพือกันไม่ให้น ้ำเข้ำไปในตัวต้ได้ ใช้บรรทกสนค้ำท ่ ี
ี
ึ
ุ
ั
ู
เปนหบ ห่อ ช้น ลัง ถังของเหลว พำเลท และอน ๆ หรออำจจะไม่บรรจหบห่อก็ได้ กำรผลตต้คอน
ุ
ี
็
ิ
ิ
ื่
ื
ี
์
เทนเนอรต้องได้ตำมมำตรฐำนของ ISO (International Standard Organization)












ู
ี่
ภำพท 2-19 ต้คอนเทนเนอรขนำด 20 ฟต (ทมำ: www.oceancontainer.com)
ี่
ุ
์

64































ุ
ี่
ี่
์
ภำพท 2-20 ต้คอนเทนเนอรขนำด 40 ฟต (ทมำ: www.thecontainerman.co.uk)
ู



















ภำพท 2-21 ต้คอนเทนเนอรขนำด 45 ฟต (ทมำ: www.tradeindia.com)
ู
์
ุ
ี่
ี่

ต้คอนเทนเนอรสำมำรถแบ่งได้ 3 ประเภทใหญ่ ๆ ตำมลักษณะของกำรใช้งำน ได้แก่
ู
์
ุ
ู
ู
ุ
ู
ต้แห้งหรอสนค้ำทั่วไป (Dry and General Cargo Container) ต้ควบคมอณหภม (Thermal Container)
ิ
ิ
ื
และต้พิเศษ (Special Container)
ู

65



ู
ิ
ู
ื
็
1. ต้แห้ง (Dry Container: DP) หรอต้สนค้ำทั่วไป (General Cargo Container) เปน
่
ี
ุ
ู
์
ิ
ี
ต้คอนเทนเนอรแบบทั่วไปและนยมใช้กันมำกทสด ภำยในไม่มเครองท ำควำมเย็นและไม่ม
ี
่
ื
แผ่นฉนวน ใช้บรรจสนค้ำแห้งหรอสนค้ำทั่วไป
ิ
ิ
ุ
ื
















ภำพท 2-22 ต้แห้งหรอต้สนค้ำทั่วไป (Dry and General Cargo Container)
ิ
ื
ู
ี่
ู
ี่
(ทมำ: www.industrialscience.org)

ิ
ู
ู
ุ
ุ
ุ
่
ึ
ี
่
ี
2. ต้ควบคมอณหภม (Thermal Container) ซงเปนต้ทมกำรก ำหนดและควบคมระดับ
ู
็
ู
็
่
ี
อณหภมตำมแต่ชนดสนค้ำทท ำกำรขนส่ง โดยแบ่งได้เปน ต้ห้องเย็น (Reefer or Refrigerated
ิ
ู
ุ
ิ
ิ
Container) ต้ฉนวน (Insulated Container) และต้ระบำยอำกำศ (Ventilated Container)
ู
ู
ี่
ู
2.1 ต้ห้องเย็น (Reefer or Refrigerated Container) เปนต้ทมเครองท ำควำมเย็นตด
็
ิ
ื่
ี
ู
ี่
ั
ี
ิ
ตั้งอยู่หน้ำต้แบบฝงเพดำนทเรยกว่ำ Built in Type และแบบยึดตดผนังทเรยกว่ำ Clip on Type
ี่
ี
ู
ี่
ู
ภำยในบด้วยฉนวนทเปนโฟมทกด้ำน เพื่อปองกันควำมรอนจำกภำยนอกแผ่เข้ำไปในต้ ใช้ส ำหรบ
้
็
ุ
้
ุ
ั
ิ
ื
ิ
ิ
ุ
บรรจสนค้ำประเภทอำหำร เช่น เน้อสัตว์นำนำชนด ผักและผลไม้ต่ำง ๆ สนค้ำทำงด้ำนเภสัชกรรมท ี่
ื
ิ
่
ี
ู
็
ี
ู
ู
ุ
ี
่
ิ
่
ี
มมลค่ำสง รวมทั้งเคมภัณฑ์บำงชนดทจ ำเปนต้องเก็บอยู่ในทอณหภมคงทหรอต ำกว่ำอณหภมทั่วไป
ุ
ู
่
ิ
ี
ระบบให้ควำมเย็นจะมทั้งแบบเปำจำกบนลงล่ำงหรอเปำจำกพื้นต้ข้นข้ำงบน สำมำรถให้ควำมเย็น
่
ี
ื
ึ
ู
่
ุ
่
ต ำสด -10 องศำฟำเรนไฮต์ หรอ -23 องศำเซลเซยส
ื
ี

66





















ื่
ี่
ั
ภำพท 2-23 เครองท ำควำมเย็นแบบฝงเพดำน (Built in Type)
(ทมำ: www.builttobuildgroup.com)
ี่





























ี่
ภำพท 2-24 ต้ห้องเย็น (Reefer or Refrigerated Container)
ู
(ทมำ: www.mohakoko1021.blogspot.com)
ี่

67



ู
ู
2.2 ต้ฉนวน (Insulated Container) คล้ำยกับแบบต้ทั่วไปแต่ภำยในจะบด้วยแผ่นโฟม
ุ
้
้
ุ
่
้
่
ี
็
ู
ุ
ู
ิ
ทกด้ำน เพือปองกันควำมรอนและปองกันไม่ให้อณหภมภำยในต้เปลยนแปลงอย่ำงรวดเรว ใช้บรรจ ุ
ิ
ู
ผักและผลไม้สดบำงชนด และส่วนมำกจะใส่น ้ำแข็งหรอน ้ำแข็งแห้งไว้ในต้ท ำให้เกิดควำมเย็นตำมท ่ ี
ื
ั
ต้องกำรเพื่อรกษำควำมสดของสนค้ำ
ิ















ี่
ู
ภำพท 2-25 ต้ฉนวน (Insulated Container) (ทมำ: www.portcontainersusa.com)
ี่

ู
2.3 ต้ระบำยอำกำศ (Ventilated Container) เหมอนกับต้ห้องเย็น แต่มพัดลมแทน
ู
ี
ื
ู
เครองท ำควำมเย็น สำมำรถตั้งปรมำณกำรดดลมออกจำกต้ได้ตำมทต้องกำร อำกำศจะผ่ำนเข้ำออก
่
ี
ู
ิ
ื่
่
ิ
ี
ี
ื่
ู
ทำงช่องระบำยอำกำศทอยู่ด้ำนซ้ำยหรอด้ำนข้ำงของต้ พัดลมจะดดเอำแก๊สหรอสำรอนทรย์อนท ี่
ื
ื
ู
ู
ิ
ุ
ิ
ิ
ั
ระเหยออกจำกตัวสนค้ำให้ออกมำนอกต้ เพื่อชะลอกำรหมดอำยุของสนค้ำ ใช้ส ำหรบบรรจสนค้ำ
็
่
ื
ี
่
ผักและผลไม้บำงชนดทต้องเก็บในททมอำกำศถ่ำยเทได้สะดวก โดยไม่จ ำเปนต้องใช้เครองท ำควำม
ิ
่
่
ี
ี
ี
เย็น

68































ู
ี่
ี่
ภำพท 2-26 ต้ระบำยอำกำศ (Ventilated Container) (ทมำ: www.rsgu.eu)

ี่
3. ต้ชนดพิเศษ (Special Container) เปนต้ทมลักษณะเฉพำะบำงประกำรเพื่อให้สำมำรถ
ู
ู
ิ
็
ี
ิ
ขนสนค้ำบำงประเภทได้ แบ่งได้เปนหลำยชนด ดังน้ ี
ิ
็
์
็
ี
ู
3.1 ต้แทงเกอร (Tank Container) มถังเหล็กกลมยำวตดตั้งอยู่กับพื้นต้ เปนต้โปร่งม ี
ิ
ู
ู
ิ
ุ
ี
่
ู
โครงเหล็กเล็กน้อยแทนผนังทกด้ำนเพือยึดเสำและพื้นทต้เข้ำด้วยกัน สนค้ำบรรจเข้ำต้ทช่องซงอยู่
ุ
ึ
่
ู
่
่
ี
่
ู
ึ
่
บนต้สนค้ำและน ำออกจำกต้ อำจจะโดยกำรปล่อยให้สนค้ำออกทช่องซงอยู่ตอนล่ำงของต้ หรอสบ
ี
ู
ิ
ู
ู
ื
ิ
ิ
ั
ี
ออกทช่องเดม ใช้ส ำหรบบรรทกสนค้ำทเปนน ้ำและของเหลว
่
่
ี
็
ุ
ิ

69































ู
ี่
ี่
ภำพท 2-27 ต้แทงเกอร (Tank Container) (ทมำ: www.nrs-logistics.co.th )
์

ู
ื
ู
ิ
ี
3.2 ต้เปดหลังคำ (Open Top Container) มลักษณะเหมอนกับต้แห้งหรอต้สนค้ำทั่วไป
ื
ิ
ู
ิ
ื
ุ
ื่
ี
ั
ู
ี่
ิ
ื
ยกเว้นหลังคำใช้ผ้ำใบแทนแผ่นเหล็กหรออะลมเนยม ใช้ส ำหรบบรรทกเครองจักรหรอสนค้ำทม ี
ิ
ิ
ควำมสงเกินกว่ำหลังคำต้แบบทั่วไป เช่น อปกรณเครองจักรบำงชนด ส่วนมำกใช้ปนจั่นยกสนค้ำ
ู
ู
์
ุ
ื่
ั้
ู
ผ่ำนทำงหลังคำแล้ววำงลงกับพื้นต้ หลังจำกบรรจสนค้ำจะท ำกำรปดด้ำนบนอย่ำงแน่นหนำเพือ
ิ
ิ
่
ุ
ปองกันไม่ให้น ้ำเข้ำไปท ำให้สนค้ำเกิดควำมเสยหำย
้
ี
ิ

70































ภำพท 2-28 ต้เปดหลังคำ (Open Top Container) (ทมำ: www.portablespace.co.uk )
ี่
ู
ี่
ิ

็
์
ื
ู
ั
ี
3.3 ต้แพลตฟอรม (Platform Container) มลักษณะเปนแผ่นพื้นหรอแท่น ใช้ส ำหรบ
่
็
ื
วำงสนค้ำทมน ้ำหนักมำก เช่น เครองจักร เหล็ก เปนต้น
ิ
ี
ี
่



















ี่
ภำพท 2-29 ต้แพลตฟอรม (Platform Container) (ทมำ: www.lei.ca)
ู
ี่
์

71



3.4 ต้แฟลชแรค (Flat Rack Container) ต้ประเภทน้จะมแต่พื้นและผนังด้ำนหน้ำและ
ี
ี
ู
็
ู
ิ
ู
ู
้
ู
ี
ิ
ด้ำนหลังของต้ แต่ไม่มผนังข้ำงและหลังคำ ต้สนค้ำบำงต้จะมคำนกั้นท้ำยของต้เพือปองกันมให้
ี
ู
่
ี
ิ
ื
ี
่
สนค้ำกระแทกกัน ใช้ส ำหรบบรรทกสนค้ำทมน ้ำหนักมำกกว่ำปกต หรอมควำมกว้ำงเกินกว่ำด้ำน
ุ
ิ
ี
ั
ิ
่
ี
ุ
่
ื
ิ
ู
ุ
กว้ำงของต้ทั่วไป เช่น ซง เหล็กแท่ง เครองกล สนค้ำทบรรทกสำมำรถยกเข้ำออกได้ทั้งทำงด้ำนบน
และด้ำนข้ำง





ภำพท 2-30 ต้แฟลชแรค (Flat Rack Container)
ี่
ู
็
(ทมำ: www.portcontainersusa.com)
ี่

3.5 ต้เปดข้ำง (Side Open Container) มลักษณะเหมอนต้แห้งหรอต้สนค้ำทั่วไป
ู
ิ
ิ
ู
ื
ู
ี
ื
ู
ื
ั
ยกเว้นผนังด้ำนข้ำงของต้สำมำรถถอดออกได้หรอใช้ผ้ำใบแทนผนังด้ำนข้ำง ออกแบบมำใช้ส ำหรบ
ู
ี่
็
ี่
ุ
บรรทกสนค้ำทมขนำดกว้ำงและยำวมำกและจ ำเปนทจะต้องยกเข้ำออกทำงด้ำนข้ำงแทนประตหลัง
ิ
ี

72































ี่
ู
ิ
ี่
ภำพท 2-31 ต้เปดข้ำง (Side Open Container) (ทมำ: www.carucontainers.com)

ี
ู
ู
ุ
์
ู
3.6 ต้บรรทกรถยนต์ (Car Container) คล้ำยต้แทงเกอร มแต่พื้นต้และโครงเหล็กโปร่ง
ั
ี
ยึดเสำต้เท่ำนั้น ภำยในอำจจะมโครงเหล็กเพิ่มเตมใช้ส ำหรบบรรทกรถยนต์ทวำงซ้อนกันได้
ิ
ี
ู
ุ
่
ี
ี
้
่
่
ั
ุ
ิ
ู
ุ
ปจจบันก็เร่มหันมำใช้ต้สนค้ำทั่วไปบรรทกรถยนต์เพือปองกันควำมเสยหำยทจะเกิดจำกกำรขนส่ง
ิ











ี่
ภำพท 2-32 ต้บรรทกรถยนต์ 1 (ทมำ: www.cimc.com)
ี่
ู
ุ

73






























ี่
ภำพท 2-33 ต้บรรทกรถยนต์ 2 (ทมำ: www.lita.jp)
ี่
ู
ุ

ู
ื
3.7 ต้บรรจุหนังเค็ม (Hide Container) คล้ำยกับต้แห้งหรอต้สนค้ำทั่วไป แต่ผนังและ
ู
ู
ิ
ู
ื
ิ
่
พื้นภำยในจะเคลอบด้วยสำรพิเศษทจะไม่ดดซับกล่นและทนต่อกำรกัดกร่อนของน ้ำเกลอ มอำกำศ
ี
ี
ื
ี
ี
ุ
ี
ิ
่
ั
ี
ื
ื
ึ
ถ่ำยเทได้ด ใช้ส ำหรบบรรทกหนังสัตว์ดองเกลอ ซงมกล่นแรงมำกอกทั้งมกำรคำยน ้ำเกลอออกมำ
ึ
ตลอดเวลำกำรบรรทก สำรทเคลอบผนังและพื้นจะช่วยให้ท ำควำมสะอำดภำยในต้ได้ง่ำยข้น
ู
่
ุ
ื
ี
ู
ิ
หลังจำกสนค้ำถกน ำออกไปจำกต้ ู
ู
3.8 ต้สงหรอบำงคร้งอำจเรยกว่ำต้จัมโบ้ (High Cube Container) เหมอนกับต้แห้งหรอ
ู
ื
ู
ู
ั
ี
ื
ื
ิ
ิ
ุ
็
ู
ู
ู
ิ
ู
ุ
สนค้ำทั่วไป เว้นแต่ควำมสงของต้จะสงกว่ำ 1 ฟต จำกควำมสง 8 ฟต 6 น้ว เปน 9 ฟต 6 น้ว ใช้
ุ
ุ
ส ำหรบบรรจสนค้ำทั่วไปทต้องกำรให้ได้ปรมำณมำกข้น
ั
ิ
ึ
่
ิ
ี