การขนส่งทางทะเล by อ.สราวุธ

124



ี่
ตารางท 3-7 (ต่อ)


Air Water Soil/ sediment Ecosystem Others

Pollution (NO2, SO2, Global Air pollution
Local Air CO2,CO,VOC,PM Noise Vibration Odour impact Water pollution Water turbidity Soll/sediment pollution Acidification Erosion Land consumption Blodly, loss Habitat loss/Degradation Congestion Waste generation
Activities/ Impacts





Port
expansion/
infrastructures
construction
and
maintenance
Fuel deposits
Discharge of
ballast water
Dumping of
In ports black
(sewage) and
gray (shower,
sink, and
gallery) water
Bulk handling
and goods
movement
Industrial
activities
Spills
(ทมา: Aneta, Barbara and Ernest, 2018)
ี่

125






ิ
ี
ี
การปฏบัตการท่าเรอสเขยว
ิ
ื
ุ
ุ
ี
ี
่
คณภาพด้าน การใช้พลังงานและ การจัดการของเสย ี คณภาพทอยู่อาศัย การมส่วนร่วม
ี
ี
ี
่
ิ
ส่งแวดล้อม ทรพยากร และพื้นทสเขยว ทางสัมคม
ั
ิ
ุ
ั
ื
ุ
ิ
1. มลภาวะทางน ้า 1. การเลอกใช้วัตถดบ 1. การจัดการขยะทั่วไป 1. การบ ารงรกษา 1. การส่งเสรม
ุ
ึ
ุ
คณภาพทอยู่อาศัย ชมชนและการศกษา
่
ี
ึ
2. มลภาวะทางอากาศ 2. ปรมาณการใช้น ้า 2. การจัดการขยะอันตราย 2. การฝกอบรม
ิ
ื
ี
ี
2. ท่าเรอสเขยว พนักงานท่าเรอ
ื
3. มลภาวะทางเสยง 3. การใช้พลังงาน
ี
4. มลภาวะทางบกและสารปนเปอน
ื้


ี
ี
ื
ี่
ี
ภาพท 3-34 ตัวอย่างตัวชวัดส าคัญด้านการเปนท่าเรอสเขยว
็
ี่
(ทมา: Rong-Her C., Le-Hui L., and Shih-Chan T.)

ี่
ื
ื
ิ
ี
ตารางท 3-8 ตัวอย่างการด าเนนกิจกรรมท่าเรอสเขยวของท่าเรอชั้นน า 20 แห่ง
ี

โครงการทาเรอสเขียว/ แผนงาน
ี
ื
่
่
่
ื
ื
์
อันดับ ทาเรอ, ประเทศ กลยุทธโดยรวมของทาเรอ
้
ิ่
เรมตน
ิ
ิ
ี
ื
ี
1 Shanghai, China ศูนย์กลางท่าเรอชั้นน า ออกแผนปฏบัตการท่าเรอสเขยว
ื
ระดับโลก ภายใน 3 ป ี
ี
ั
ื
2 Singapore, ศนย์กลางท่าเรอชั้นน า ลดค่าธรรมเนยมรอยละ 25 ส าหรบเรอ
้
ื
ู
ุ
Singapore ระดับโลก ทเข้าคณสมบัต ิ
ี่
ี
ิ
ั
3 Shenzhen, China ศนย์กลางท่าเรอบรรทก ออกแผนปฏบัตการ 5 ป ส าหรบการ
ู
ิ
ุ
ื
่
ื
็
ิ
สนค้าระดับโลก เปนท่าเรอคารบอนต า และสนับสนน
ุ
์
้
โครงการระบบจ่ายไฟฟาและการใช้
ี
น ้ามันเตาทมก ามะถันต า
ี
่
่
4 Ningbo- ศนย์กลางท่าเรอบรรทก นโยบาย ฉบับท 13 -ออกแผนปฏบัต 5
ิ
ื
ี่
ิ
ุ
ู
ี
ิ
Zhoushan, China สนค้าระดับโลก ป การขนส่งสเขยว
ี
ี

126



ี่
ตารางท 3-8 (ต่อ)


ี
่
ื
โครงการทาเรอสเขียว/ แผนงาน
ื
อันดับ ทาเรอ, ประเทศ กลยุทธโดยรวมของทาเรอ
์
่
่
ื
้
ิ่
เรมตน
ิ
ู
ิ
ื
็
5 Hong Kong, ศนย์กลางบรการเดนเรอท ี่ อ่ต่อเรอของรฐบาลก าลังจะเปนพื้นทส ี
ี
่
ู
ื
ั
ี
China ส าคัญ เขยว
ื
6 Busan, South ศนย์กลางท่าเรอระดับโลก วิสัยทัศน์ป 2030 ของท่าเรอปซาน-กล
ื
ู
ู
ี
ี
ื
์
ี
Korea ยุทธท่าเรอสเขยวและความปลอดภัย
่
ี
ื
ื
ู
7 Guangzhou, ศนย์กลางท่าเรอระดับโลก แผนท่าเรอและการขนส่ง ฉบับท 13
China โดยลดการปล่อยก๊าซ
คารบอนไดออกไซด์
์
ื
ู
ิ
8 Qingdao, China ศนย์กลางท่าเรอระดับโลก ท่าเรอได้ด าเนนการใช้ระบบต้คอน
ู
ื
ิ
์
เทนเนอรอัตโนมัตแล้ว
ี
ื
ิ
10 Tianjin, China ศนย์กลางท่าเรอระดับโลก ออกแผนปฏบัตการ 5 ป ด้านการ
ู
ิ
ี
ิ
ขนส่งตามแนวคดการขนส่งสเขยว
ี
์
ี
11 Rotterdam, ศนย์กลางโลจสตกสและ ให้รางวัลกับเรอสนค้าทได้ตามหลัก
ู
ิ
ิ
ิ
่
ื
ิ
ี
Netherlands ศนย์กลางอตสาหกรรม ดัชนประเมนสภาพแวดล้อมของเรอ
ุ
ู
ื
็
ี่
ระดับโลก หรอเรอทได้ใบรบรองด้านเปนมตร
ิ
ั
ื
ื
กับส่งแวดล้อม โดยการลด
ิ
ื
ี
ค่าธรรมเนยมท่าเรอ
ิ
12 Port Klang, ศนย์กลางโลจสตกส ์ การปฏบัตงานท่าเรอโดยใช้
ุ
ิ
ิ
ิ
ื
็
ิ
Malaysia ส าหรบภมภาคเอเชย เทคโนโลยีทเปนมตรกับส่งแวดล้อม
ิ
ั
ี
่
ี
ู
ิ
ื
ี
่
ในพื้นทท่าเรอทางด้านเหนอและ
ื
ตะวันตก
ื
13 Kaohsing, ศนย์กลางท่าเรอการขนส่ง แผนแม่บทป 2040-โดยการพัฒนาให้
ู
ี
Taiwan ต้คอนเทนเนอรและเพิ่ม เปนท่าเรอสเขยว
ี
์
็
ู
ื
ี
ิ
มลค่าของท่าเรอโลจสตกส ์
ื
ู
ิ
ื
ุ
14 Antwerp, ท่าเรอต้นทาง แผนธรกิจ ป 2018-2020 คอ ลด
ี
ื
Belgium คารบอน และพัฒนาแบบยั่งยืน
์

127



ี่
ตารางท 3-8 (ต่อ)


ื
ี
่
โครงการทาเรอสเขียว/ แผนงาน
์
ื
่
่
ื
อันดับ ทาเรอ, ประเทศ กลยุทธโดยรวมของทาเรอ
้
ิ่
เรมตน
ู
ิ
ื
ิ
ี่
15 Dalian, China ศนย์กลางการขนส่ง ออกแผนปฏบัตการ 5 ป ฉบับท 13 คอ
ี
ี
ั
ุ
ุ
ระหว่างประเทศและ สนับสนนให้มการพัฒนาปรบปรงให้
ึ
ื
ศนย์กลางโลจสตกส ์ เปนท่าเรอสเขยว ถอว่าเปนหนงใน
ี
ื
ิ
่
ิ
็
ี
็
ู
ุ
ระหว่างประเทศ วัตถประสงค์หลัก
16 Xiamen, China ศนย์กลางการขนส่ง ออกแผนปฏบัตการ 5 ป คอการพัฒนา
ื
ิ
ิ
ู
ี
ื
ี
ระหว่างประเทศ และ ให้เปนท่าเรอสเขยว
ี
็
ิ
ู
ศนย์กลางการขนถ่ายสนค้า
ระหว่างประเทศ
้
็
่
ี
ี
17 Hamburg, รกษาและขยายต าแหน่งใน ตั้งเปาหมายทจะเปนท่าเรอสเขยวในป
ี
ี
ื
ั
Germany ฐานะศนย์กลางการขนส่ง ค.ศ. 2525 เช่น ลดการปรมาณการใช้
ู
ิ
ื
ี
้
ทางเรอชั้นน าของประทศ พลังงานประมาณรอยละ 5 เมอเทยบ
ื่
ี
เยอรมน ี กับป ค.ศ. 2015
ี
18 Tanjung Pelepas, Preferred Port มนโยบายและโครงการท่าเรอสเขยว
ี
ื
ี
Malaysia ระหว่างป ค.ศ. 2014-2020
ี
ู
ื
ี
ั
่
ั
19 Los Angeles, ประตการค้าชั้นน าส าหรบ ลดค่าธรรมเนยมท่าเรอส าหรบเรอทม ี
ื
ี
ี
ี
U.S.A. การค้าระหว่างประเทศ/ ค่าดัชนช้วัดทางส่งแวดล้อมสง
ิ
ู
ต้นแบบความยั่งยืน
ั
ปลอดภัย ความรบผิดชอบ
ต่อสังคม ระดับโลก
ู
20 Long Beach, ประตการค้าระหว่าง ลดการปล่อยมลภาวะทางอากาศ และ
U.S.A. ประเทศส าหรบการ การปล่อยกระแสไฟฟา ปรบปรง
ั
้
ั
ุ
ุ
ิ
ี
ี่
ื่
้
เคลอนย้ายสนค้าทมความ คณภาพแหล่งน ้าบรเวณท่าเรอ ปกปอง
ื
ิ
่
ี
ี
ิ
ิ
ั
ิ
ื่
เชอถอ และมประสทธภาพ และรกษาระบบนเวศทางน ้าและทอยู่
ื
และความยั่งยืน อาศัยของสัตว์ทะเล
(ทมา: Jasmine L. and Kevin L.)
ี่

128



ี
ี
แม้ว่าท่าเรอในภมภาคเอเชยจะมบทบาทส าคัญมากกว่าในภมภาคอนในด้านปรมาณและ
ื
ู
ิ
ู
่
ื
ิ
ิ
็
ื
ั
ู
ี
ี
ุ
ื
มลค่าการค้า แต่ในประเดนด้านท่าเรอสเขยวและยั่งยืนนั้นพบว่าในปจจบันท่าเรอในยุโรปค่อนข้าง
่
ี
ื
ิ
จะด าเนนการในเรองน้ได้ดกว่าท่าเรอในภมภาคอน โดยงานวิจัยของ Tahazzud H., Michelle A.,
ิ
ื
่
ี
ื
ู
and Tony R. ทได้เผยแพร่ล่าสดเมอป ค.ศ. 2020 ทผ่านมา ได้ท าการศกษาวิจัยเพือประเมนและ
ุ
่
ี
่
่
ี
่
ึ
ื
ี
ิ
ี
ื
เปรยบเทยบการด าเนนงานเพือความยั่งยืนของแต่ละท่าเรอ โดยเก็บข้อมลจาก 36 ท่าเรอส าคัญใน 3
ิ
่
ี
ื
ู
ิ
ี
ิ
ู
์
ี
ิ
ภมภาค ได้แก่ ภมภาคเอเชยแปซฟค (AP) เช่น สงคโปร เกาหลใต้ (ปซาน) ภมภาคยุโรป (EU) เช่น
ิ
ู
ู
ิ
ู
ิ
์
ิ
์
์
ื
ิ
ู
เนเธอรแลนด์ (รอตเตอรดัม) เบลเยียม (แอนต์เวิรป) และภมภาคอเมรกาเหนอ (NA) เช่น
สหรฐอเมรกา (ลอสแองเจอลส) แคนาดา (แวนคเวอร) ผลการศกษาพบว่าความยั่งยืนของท่าเรอใน
ื
ิ
ึ
์
ู
ั
ิ
ิ
ภมภาคยุโรปดกว่าท่าเรอในภมภาคเอเชยแปซฟคและภมภาคอเมรกาเหนอ ระดับค่าความยั่งยืนของ
ู
ู
ิ
ิ
ิ
ิ
ื
ี
ี
ู
ิ
ื
ี
ุ
ู
ื
ท่าเรอในยุโรปทั้งหมดจากกล่มตัวอย่างยู่ในระดับปานกลางและสง ในขณะทท่าเรอในภมภาคเอเชย
ื
ี
่
ู
ิ
่
ี
ิ
ู
ื
ิ
่
ิ
แปซฟคทั้งหมดจากกล่มตัวอย่างอยู่ในระดับปานกลางและต า ในขณะทท่าเรอในภมภาคอเมรกา
ิ
ุ
ี
เหนออยู่ทั้งระดับสง ปานกลาง และต า โดยการศกษาวิจัยคร้งน้ใช้ตัวช้วัดความยั่งยืนถง 25 ตัวช้วัด
ู
ึ
่
ี
ึ
ั
ี
ื
ุ
ิ
ิ
เช่น นโยบายด้านส่งแวดล้อม ระบบมาตรฐานการจัดการส่งแวดล้อม การใช้พลังงานหมนเวียน
ี
ระบบตรวจสอบคณภาพอากาศ น ้า และเสยง เปนต้น
็
ุ

12
10 8
Number of Ports 6 4 Low (1-10)
Moderate (11-21)
High (22-23)
2
0
NA EU AP


่
ี่
ิ
ภาพท 3-35 เปรยบเทยบการด าเนนงานเพือความยั่งยืนของท่าเรอในแต่ละภมภาค
ิ
ี
ื
ู
ี
ี่
(ทมา: Tahazzud H., Michelle A., and Tony R.)

129



่
3.6.2 ทาเรออัจฉรยะ (Smart Port)
ื
ิ
ิ
จากการแข่งขันในการให้บรการ และพยายามพัฒนาขดความสามารถในด้านต่างๆให้
ี
ื
่
์
ึ
ู
ิ
ุ
สงข้นเพือผลประโยชนในการด าเนนธรกิจและการเตบโตแบบยั่งยืน โดยเฉพาะท่าเรอส าคัญของ
ิ
ู
่
ู
ี
็
ื
ิ
ื
โลกได้พัฒนาเข้าส่ยุคท 5 ของท่าเรอ ยุคแห่งการก้าวส่ความเปน “ท่าเรออัจฉรยะ” โดยธนาคารเพื่อ
ี
ี
การพัฒนาแห่งเอเชย หรอ ADB (Asian Development Bank) ได้ให้ความหมายว่า เปนท่าเรอทมการ
ี
่
็
ื
ื
ุ
์
ุ
ู
ิ
ี
่
ั
ใช้พื้นทให้เกิดประโยชนสงสด ลดการใช้ เวลา ต้นทน และทรพยากรธรรมชาต และยังหมายถงการ
ึ
ื
ิ
ิ
่
ู
ุ
ิ
ควบคมเทคโนโลยีชั้นสง เพือเพิ่มประสทธภาพในด้านการปฏบัตงานของท่าเรอ การใช้พลังงาน
ิ
ิ
และความยั่งยืนทางส่งแวดล้อม
ความเปนท่าเรออัจฉรยะท าให้มการบรณาการเทคโลโลยีต่าง ๆ เข้าด้วยกันอย่างกลม
ี
ิ
ื
็
ู
ิ
ุ
ิ
่
็
ื
กล่อม ไม่ว่าจะเปนเทคโนโลยีการสอสาร 5G เทคโนโลยีควบคมระบบปฏบัตงานจากระยะไกล
ิ
(Remote Control Technology) เทคโนโลยีการตดตามสถานะต้สนค้าแบบออนไลน์ (Container
ิ
ู
ู
้
Online Tracking) เทคโนโลยีรถบรรทกไรคนขับ (Autonomous Truck) เทคโนโลยีประตอัตโนมัต ิ
ุ
ื
(Gate Automation) รวมทั้งระบบเครอข่ายการขนส่งระดับโลก (Global Shipping Business
ื
ื
Network หรอ GSBN) ทน าเทคโนโลยีบล็อกเชน (Blockchain) มาเชอมต่อข้อมลระหว่างสาย
ู
่
ี่
ั
เดนเรอต่างๆ รวมทั้งการพัฒนาระบบปญญาประดษฐ์ หรอ AI (Artificial Intelligence) ทถกน ามา
ิ
ิ
ื
ี่
ู
ื
ี
ึ
ิ
่
ประยุกต์ใช้ในท่าเรอมากข้น จงไม่แปลกใจทเร่มเหนท่าเรอส าคัญของโลกทเร่มด าเนนงานทเปน
ึ
ิ
ิ
่
ื
ี
็
ื
็
่
ี
ิ
ลักษณะอัตโนมัต



่
ี
ี่
ื
ุ
ภาพท 3-36 รถบรรทกไรคนขับในท่าเรอเซยงไฮ้
้
ี่
(ทมา: COSCO SHIPPING Ports)

130































ื
ิ
ู
ื
ิ
ิ
ี่
ภาพท 3-37 แนวคดท่าเรออัจฉรยะประเภทท่าเรอต้สนค้า
(ทมา: Kaoutar.D, Mouhseme. F, Charif. M, and EL Alami. S)
ี่

ู
ิ
่
ิ
่
็
ื
ี
ื
การด าเนนงานในรปแบบท่าเรออัจฉรยะจะเปนการเชอมโยงองค์ประกอบทส าคัญ
ื
่
ด้วยกัน 2 องค์ประกอบ ได้แก่ องค์ประกอบด้านการเชอมต่อโครงข่าย (Interconnection) และ
ิ
องค์ประกอบด้านระบบอัตโนมัต (Automation)
การเชอมตอโครงขาย
่
ื่
่
์
การเพิ่มข้นของการไหลเวียนข้อมลในระบบโลจสตกสระหว่างประเทศทั่วทั้งโลกนั้น
ิ
ู
ึ
ิ
็
็
ื
มผลต่อการเปลยนแปลงระบบการท างานของท่าเรอไปเปนอย่างมาก ท่าเรอเปนหนงในห่วงโซ่
ึ
ี
ื
ี
่
่
อปทานของการค้าทางทะเลระหว่างประเทศทต้องการพัฒนาการเชอมต่อข้อมลระหว่างกัน เพือ
่
่
ื
่
ุ
ู
ี
ิ
ิ
ื
่
น ามาใช้ประโยชนในการด าเนนงานในท่าเรอ โดยประสทธภาพของการเชอมต่อโครงข่ายทม ี
ี
ิ
่
์
ื
ุ
ประสทธภาพจะช่วยให้สามารถการควบคมและการวางแผนแบบเรยลไทม์ เพิ่มความคล่องตัวใน
ิ
ี
ิ
การด าเนนงาน รวมทั้งให้มั่นใจได้ถงประสทธภาพของการปฏบัตงานในท่าเรอ และหลกเลยง
ี
ื
ิ
ี
่
ึ
ิ
ิ
ิ
ิ
็
ื
ี
่
้
ุ
ี
ุ
่
ิ
อบัตเหตรายแรงและผลกระทบทจะเกิดตามมาได้อย่างรวดเรว โดยการเชอมต่อโครงข่ายมความ
่
ู
ิ
่
่
ี
เกียวข้องกับ 3 เทคโนโลยีทเกียวข้องส าคัญได้แก่ 1) ระบบข้อมลอัจฉรยะ (Intelligent Information)
ู
ื
ื
่
ี
่
ี
ู
ู
่
ี
ทข้อมลมการเชอมต่อและการท างานทราบรนของทั้งกระบวนการท างาน 2) ศนย์รวมข้อมล (Data
่
ู
Center) เนองด้วยข้อมลมเปนจ านวนมาก ท่าเรอจงต้องมศนย์ข้อมลของตัวเอง เพือจัดเก็บและ
ื่
่
ื
ี
ู
็
ี
ึ
ู
ี
ึ
์
่
วิเคราะหข้อมลการจราจรทางทะเลทั้งหมดแบบเรยลไทม์ ซงจะช่วยเพิ่มความเรว ความยืดหยุ่นของ
็
ู
การน าข้อมลเข้าส่ระบบ และ 3) ความปลอดภัยทางไซเบอร (Cyber security) เพื่อให้ระบบมความ
ู
ี
์
ู

131



ี
่
ู
ู
ั
่
ี
ู
้
้
พรอมใช้งานในการรกษาความลับของข้อมลทจัดเก็บและข้อมลทท าการส่ง ปองกันข้อมลการถก
ู
ู
ุ
ุ
คกคามโดยการโจมตทางไซเบอรต่าง ๆ เช่น การขโมยข้อมล การควบคมระบบคอมพิวเตอร ์
์
ี
ระยะไกล และการก่อวินาศกรรม เปนต้น
็
ระบบอัตโนมัติ
์
์
์
ระบบอัตโนมัต หมายถง การรวมกันของทั้งซอฟต์แวร ฮารดแวร และเครองจักรต่าง ๆ
ิ
ื
่
ึ
ื
่
ี
การพัฒนาระบบอัตโนมัตในท่าเรอจะช่วยสนับสนนการท างานร่วมกัน ลดจ านวนแรงงานทไม่
ิ
ุ
ื
ี
่
็
์
่
็
ื
จ าเปน ลดกิจกรรมทไม่เกิดประโยชน เพิ่มความรวดเรว ความน่าเชอถอ ความคล่องตัว และการ
่
ื
ั
ิ
ิ
ี
ุ
ิ
ตรวจสอบย้อนกลับ ลดการใช้ทรพยากรโดยให้ส้นเปลองให้น้อยทสด และยังเพิ่มประสทธภาพ
ุ
ื
์
ิ
ทางด้านเทคนคในท่าเรอ โดยต้องมการบรณาการการท างานร่วมกันของอปกรณทท างานอัตโนมัต ิ
ี
ี
ู
่
ได้แก่ 1) เรออัจฉรยะ (Smart Ship) โดยเปนเรอทตดตั้งระบบดาวเทยม อปกรณตรวจจับ และ
็
ื
ิ
่
ิ
ี
ื
์
ี
ุ
ื
ื
ู
ี
ี
ึ
่
่
ู
อปกรณควบคมต่าง ๆ โดยการแลกเปลยนข้อมลระหว่างเรอและท่าเรอรปแบบเรยลไทม์ได้ ซงจะ
์
ุ
ุ
ช่วยในการวางแผนการเทยบท่าเพือเตรยมการด าเนนการขนถ่ายสนค้า ท าให้ลดเวลาการรอคอยใน
ี
่
ี
ิ
ิ
ุ
ี
่
ท่าเรอและลดเวลาทไม่เกิดประโยชนได้ 2) ต้คอนเทนเนอรอัจฉรยะ (Smart Container) เปนชด
็
ิ
์
์
ู
ื
ิ
ุ
์
ุ
่
ี
ื
ู
ู
ู
่
ิ
ิ
์
อปกรณทช่วยท าให้ทราบข้อมลเกียวกับต้สนค้า เช่น ต าแหน่งทางภมศาสตร ความช้น อณหภม การ
ู
ื
็
สั่นสะเทอน ความดัน การกระแทก เปนต้น โดยสามารถสอสารข้อมลจากระยะไกลและรวบรวม
่
ื
ู
ึ
ั
ู
ู
ึ
่
ิ
โดยตรงไปยังศนย์ข้อมล ซงจะท าให้สามารถแก้ปญหา ให้ค าปรกษาด้านเอกสารทางเทคนคแบบ
ั
เรยลไทม์ รายงานความเสยหาย หรอแม้แต่แผนการด าเนนการบ ารงรกษาต่าง ๆ และ 3)
ื
ี
ุ
ี
ิ
ระบบปฏบัตการอัตโนมัต (Automated Operations) จะเกียวข้องกับการขนส่ง การจัดเก็บ และการ
่
ิ
ิ
ิ
็
์
ื
จัดการต้สนค้าภายในท่าเรอ ระบบขนส่งอัตโนมัตภายในท่าเรอจะเปนแพลตฟอรมการขนส่งแบบ
ิ
ิ
ู
ื
อเล็กทรอนกส การด าเนนการจัดเก็บต้สนค้าจะถกควบคมโดยระบบควบคมอัตโนมัต ท าให้การขน
ุ
์
ิ
ิ
ุ
ิ
ู
ิ
ู
ิ
ิ
ี
ถ่ายสนค้าท าได้อย่างรวดเรว ท าให้ลดเวลาการรอทไม่จ าเปนและช่วยประหยัดพลังงาน
่
็
็

132



ู
ิ
ื
ู
ุ
ี่
ตารางท 3-9 เปรยบเทยบคณลักษณะระหว่างรปแบบท่าเรอในรปแบบเดมกับแบบอัตโนมัต ิ
ี
ี

่
ื
ิ
การด าเนนงานในทาเรอ
คุณลักษณะ
แบบเดิม แบบอัตโนมัติ
ิ
ื
ื่
ื่
ิ
การปฏบัตงาน -คนและเครองจักร -ระบบและเครองมอ
อัตโนมัต ิ
ิ
ู
ุ
ู
อปกรณการด าเนนงานใน -เครนยกต้สนค้า -ระบบเครนยกต้สนค้าแบบ
ิ
ิ
์
ื
ท่าเรอ กึ่งอัตโนมัตและแบบ
ิ
อัตโนมัต ิ
ู
ู
ุ
ุ
การขนส่งแนวราบ -รถบรรทกต้คอนเทนเนอร ์ -รถบรรทกต้คอนเทนเนอร ์
์
ู
ื่
ู
-รถเลอนต้คอนเทนเนอรแบบ -รถเลอนต้คอนเทนเนอรแบบ
์
ื่
Straddle Carrier Straddle Carrier
ี
ิ
-รถล าเลยงสนค้าอัตโนมัต ิ
ื
การด าเนนงานลานเก็บต้ ู -อปกรณเคลอนย้ายและจัดเก็บ -รถเคลอนทยกต้สนค้าชนด
ี่
ื่
ิ
ู
ิ
ุ
ิ
่
์
ิ
์
สนค้า ต้คอนเทนเนอรแบบยาง เดนบนรางแบบอัตโนมัต ิ
ู
ิ
(Rubber-tired Gantry Cranes) (Automatic Rail Mounted
Gantry Cranes)
ิ
ิ
ิ
มตด้านประสทธภาพในการ -ด าเนนการโดยใช้แรงงาน -การปฏบัตงานยึดตามหลัก
ิ
ิ
ิ
ิ
ู
ิ
ิ
ิ
ด าเนนงาน -ประสทธภาพการท างานถก ข้อมลและทางเทคนค
ิ
ู
ิ
ิ
จ ากัด -ระบบอัตโนมัตและอัจฉรยะ
ิ
ู
ิ
-ประสทธภาพการยกขนสนค้า สง
ิ
่
ิ
ิ
ต า -ประสทธภาพในการพัฒนา
ปรบปรงสง
ู
ุ
ั
-การประสานงานการจัดส่งท ่ ี
ชาญฉลาด

133



ตารางท 3-9 (ต่อ)
ี่


่
ิ
การด าเนนงานในทาเรอ
ื
คุณลักษณะ
แบบเดิม แบบอัตโนมัติ
่
มตด้านเศรษฐศาสตร ์ -ต้นทนการตดตั้งต า -ต้นทนการตดตั้งสง
ู
ุ
ิ
ิ
ุ
ิ
ิ
ั
ุ
ุ
ุ
-ต้นทนด้านการบ ารงรกษาต า -ต้นทนด้านการบ ารงรกษาสง
่
ั
ุ
ู
-ต้นทนแรงงานสง -ต้นทนแรงงานต า
ุ
ู
่
ุ
ุ
-ต้นทนด้านการขนส่งสง -ต้นทนด้านการขนส่งต า
ุ
ู
่
์
ิ
ิ
ิ
-สทธประโยชนทางเศรษฐกิจ -สทธประโยชนทางเศรษฐกิจ
์
ิ
ต า สง
ู
่
ู
่
ื
ู
การดแลและรกษาความ -ความเชอมั่นต า -ความเชอมั่นสง
่
ื
่
ั
ปลอดภัย -การตอบสนองช้า -การตอบสนองเรว
็
ู
-ต้นทนแรงงานสง -มความปลอดภัยมากกว่า
ี
ุ
้
ิ
การปองกันด้านส่งแวดล้อม -การใช้พลังงานสง -การพัฒนาแบบยั่งยืน
ู
ิ
ู
-สรางมลภาวะสง -ปรมาณการใช้พลังงานต า
้
่
-สรางมลภาวะต า
่
้
ความยั่งยืน ไม่ม ี มี
(ทมา: Yongsheng Y., Meisu Y., Fang Y., and Xiuwen F., and Octavian P.)
ี่

3.7 บทสรุป
ี
็
ื
ี
่
ั
ิ
ื
ื
่
ื
ท่าเรอเปนพื้นทส าหรบให้เรอจอดเทยบท่าหรอทอดสมอเรอเพือด าเนนการขนถ่ายคน
ื
่
ี
ิ
็
และสนค้า โดยท่าเรอเปรยบเสมอนเปนประตการค้าทส าคัญของประเทศ เปนทั้งส่งทช่วยอ านวย
่
ี
็
ื
ิ
ู
ี
ความสะดวกในการค้าและเปนทั้งต้นทนส าคัญของการค้าเช่นกัน ท่าเรอมด้วยกันหลายประเภท
ื
ุ
ี
็
่
ี
ื
ื
ื
่
ึ
ข้นอยู่กับเกณฑ์หรอเงอนไขทน ามาใช้ในการแบ่งประเภทของท่าเรอ โดยในแต่ละประเภทของ
ื
ี
ิ
ี
ี
ท่าเรอก็มการด าเนนกิจกรรมทแตกต่างกันออกไป โดยในหนังสอเล่มน้ได้น าเสนอใน 2 กรณ คอ
่
ี
ื
ื
การด าเนนการในท่าประเภทต้สนค้าหรอต้คอนเทนเนอร และท่าเรอประเภทสนค้าเทกองเหลว
์
ื
ู
ู
ิ
ิ
ิ
ื
ื
ื
ู
่
ุ
ื
ั
่
ิ
ี
ี
ปจจบันท่าเรอได้พัฒนาเข้าส่ยุคท 5 ทก้าวส่ความเปนท่าเรออัจฉรยะ โดยท่าเรอทม ี
่
็
ี
ู
ู
็
บทบาทส าคัญและเปนศนย์กลางในการค้าระหว่างประเทศและการขนส่งทางทะเลนั้น โดยส่วน
ี
็
ิ
ี
ี
่
ี
ใหญ่จะตั้งอยู่ในภมภาคเอเชยโดยเฉพาะในจน ท่าเรอเซยงไฮ้เปนท่าเรอทมขนาดใหญ่ของจนและ
ื
ื
ู
ี
่
ี
ิ
ื
่
ู
มปรมาณต้สนค้าผ่านเข้าออกท่าเรอมากทสดในโลก ตามมาด้วยท่าเรอสงคโปรทเสยต าแหน่งผู้น า
ี
ิ
ี
่
ี
ี
์
ุ
ื
ิ

134



่
ี
ื
ี
ี
ู
ิ
ให้กับจนมาตั้งแต่ป ค.ศ. 2010 ส่วนท่าเรอทส าคัญและมปรมาณสนค้าโดยเฉพาะประเภทต้สนค้า
ี
ิ
ิ
ุ
์
์
ื
่
ผ่านเข้าออกมากทสดในยุโรปได้แก่ ท่าเรอรอตเตอรดัมในประเทศเนเธอรแลนด์ โดยแนวโน้มและ
ี
ื
่
ิ
ื
ทศทางในอนาคตการด าเนนงานของท่าเรอส าคัญของโลกจะให้ความส าคัญในเรองการเปนท่าเรอ
็
ื
ิ
ื
ี
ู
ี
สเขยวทมการพัฒนาอย่างยั่งยืน และการด าเนนงานในท่าเรอจะใช้การบรณาการทางเทคโนโลยีใน
่
ี
ิ
ี
ี
ิ
ื
็
ู
็
ี
่
ิ
ด้านต่าง ๆ จนเข้าส่ความเปนท่าเรออัจฉรยะทมความเปนอัตโนมัตในหลายส่วนของการด าเนนงาน
ิ

บทที่ 4

ื
่
อูเรอ



4.1 ความหมายและความสาคัญ
ู
ี
ื
อ่เรอ (Shipyard) มความหมายตาม Cambridge Dictionary ว่า “A place where ships are
็
่
ึ
built or repaired” ซงหมายถง สถานทส าหรบการสรางหรอซ่อมเรอ หรอกล่าวได้ว่าเปนสถานท
้
ี่
ื
ี่
ื
ั
ึ
ื
้
ึ
ี่
้
์
ื
ั
ทสรางข้นส าหรบการสรางยานพาหนะทางน ้า ได้แก่ เรอประเภทต่าง ๆ โดยในสภาพการณจรง
ิ
้
ู
ู
ิ
บาง อ่เรอ ยังรวมถงการสรางส่งปลกสรางทางน ้าบางชนดอกด้วย เช่น แท่นขุดเจาะน ้ามัน อปกรณ ์
ื
ึ
ุ
ี
ิ
้
ี
่
ื่
ิ
ื
ทางทะเลอนทเกียวข้อง เปนต้น นอกจากการสรางแล้ว อ่เรอยังด าเนนการส าคัญในด้านการซ่อม
่
็
้
ู
ี
ื
ื
ุ
บ ารง เพื่อให้เรอมความพรอมในการเดนเรอทะเลด้วยความปลอดภัย ตามพระราชบัญญัตส่งเสรม
ิ
้
ิ
ิ
ึ
ุ
ื
ิ
ู
ื
ิ
การพาณชยนาวี พ.ศ. 2521 ได้ให้นยามของกิจการอ่เรอว่า หมายถง ธรกิจต่อ ซ่อม หรอซ่อมบ ารง
ุ
เรอ หรอให้บรการตดตั้งหรอซ่อมเครองเรอหรออปกรณการเดนเรอของเรอ
ื
ิ
่
ิ
ื
ื
ื
ื
์
ุ
ื
ื
ื
ิ
ู
ึ
ุ
ื่
ู
การด าเนนกิจกรรมของอ่เรอข้นอยู่กับนโยบายและกล่มลกค้าทให้บรการ เนองด้วย
ื
ี
่
ิ
ิ
วิวัฒนาการของอ่เรอและการเปลยนแปลงของระบบนเวศนทางธรกิจ จงท าให้มการเปลยนแปลง
ี
ู
์
ื
ี่
่
ิ
ุ
ึ
ี
หรอรวมบทบาทของการด าเนนงานไว้ด้วยกัน เช่น อ่ต่อเรอจะด าเนนงานต่อเรอใหม่ และเมอถง
ื
ิ
่
ื
ิ
ึ
ู
ื
ื
ื
ระยะเวลาทเรอต้องเข้ารบการบ ารงรกษาตามวงรอบ ก็สามารถทจะกลับเข้ามา ณ อ่เรอเดมเพื่อ
ี่
ิ
ี่
ั
ั
ื
ุ
ู
ึ
้
ด าเนนการซ่อมบ ารง อ่ต่อเรอมักจะถกสรางข้นใกล้กับทะเลหรอแม่น ้า เพือให้สามารถน าเรอเข้า
่
ิ
ื
ู
ื
ุ
ื
ู
ู
่
ี
ี
ิ
ื
หรอออกได้ง่าย ยกตัวอย่างเช่น อังกฤษ ประเทศมหาอ านาจทางทะเลในช่วงยุคอาณานคม ทมอ่ต่อ
ี
่
ื
ู
เรอขนาดใหญ่ตั้งอยู่ตามแม่น ้าและปากแม่น ้าหลายแห่ง อ่เรอส่วนใหญ่จะมเครองท่นแรง ส่งอ านวย
ื
ุ
ื
ิ
ั
ความสะดวกโดยเฉพาะ เช่น เครน ปนจั่น อ่แห้ง ลานส าหรบน าเรอข้นหรอลงลง คลังสนค้าและ
ิ
ื
ู
ื
ึ
ั้
่
ื
ี
ี
ุ
ั
พัสด โรงพ่นสและส่วนประกอบ และมพื้นทส าหรบการประกอบตัวเรอ
ี
ู
ื
ื
ุ
อตสาหกรรมการต่อเรอในอ่เรอขนาดใหญ่มการด าเนนการในหลายประเทศ กระจายตัว
ี
ิ
ี
ุ
ิ
ี
ตามภมภาคต่าง ๆ ของโลก ทั้งยุโรป อเมรกา ออสเตรเลย และเอเชย โดยอตสาหกรรมการต่อเรอใน
ิ
ู
ื
ู
ี
ุ
ี
กล่มประเทศแถบยุโรปจะมการกระจายตัวค่อนข้างสง ในขณะทกล่มประเทศในเอเชยโดยเฉพาะ
ุ
ี่
ี
ิ
ี
ุ
ู
่
ี่
ื
จน เกาหล ญปน ทเดมอาจจะมจ านวนอ่เรอน้อยกว่า แต่ปจจบันกลายเปนอ่เรอขนาดใหญ่ทมส่วน
ุ
ี่
ื
ู
ี
็
ี
่
ั
ี
ุ
์
ี
่
ื
ู
ี
่
็
ุ
แบ่งทางการตลาดมากทสดและเปนพื้นทอ่ต่อเรอหลักของโลก และมการคาดการณว่าอตสาหกรรม
ี
ู
ี
ี
ึ
ู
การต่อเรอจะมมลค่าโดยรวมเพิ่มสงถง 175,190 ล้านเหรยญสหรฐในป ค.ศ. 2025 หรอเพิ่มข้น
ึ
ื
ื
ี
ั
รอยละ 34.8 เมอเทยบกับป ค.ศ. 2018 แต่จากสถานการณโรคระบาดโควิท อาจส่งผลต่อการ
่
ื
์
ี
้
ี
ประมาณการณได้หากสถานการณยังไม่เข้าส่ภาวะปกต ส าหรบในป ค.ศ. 2020 ทผ่านมา บรษัท
ี
ั
ี
่
ิ
ิ
์
ู
์

136



็
ุ
ู
ี
ี่
ู
ื
Hyundai Heavy Industries เปนผู้ประกอบกิจการอ่เรอของเกาหลใต้ ทสามารถท ารายได้สงสดใน
โลกท 39,330 ล้านเหรยญสหรฐ โดยส่งได้มอบเรอทั้งหมดทผ่านมารวมกันกว่า 2,200 ล าใน 52
ื
่
ี
ี่
ั
ี
ประเทศ

Other Asia Europe
South Korea
26% 4% 15% Others
1%


Japan
17% China P.R.
37%












Other Asia Europe Others China P.R. Japan South Korea



ภาพท 4-1 สัดส่วนการสั่งต่อเรอในตลาดโลกตามขนาด CGT (Compensated Gross Ton)
ื
ี่
(ทมา: Clarkson Research)
ี่


ี
่
ี่
ื
ู
ื่
อ่เรอมความเกียวพันกับเรอตลอดอายุการใช้งานตามบรบททเปลยนแปลงไป เมอเรอได้
ื
ื
ิ
ี่
ี
่
ู
ู
ุ
ื
ื
ู
ื
็
ถกใช้งานมาเปนระยะเวลานานจนไม่ค้มค่าทางเศรษฐกิจแล้ว เรอจะถกน ากลับไปทอ่เรอหรอ
ี
่
ิ
ั
่
ิ
ี
่
ู
สถานทส าหรบแยกช้นส่วนเรอ (Ship Breaking) เพือน าช้นส่วนส่วนเก่าทถกแยกหรอตัดเปนช้น
็
ิ
ื
ื
ึ
ิ
ี
่
ู
ื
่
น าไปหลอมเพือใช้ซ ้า (Recycle) ซงพื้นทดังกล่าวมักจะตั้งอยู่บรเวณพื้นทอ่เรอหรอชายหาดใน
ี
่
ื
่
ี
แถบเอเชยใต้ ได้แก่ อนเดย ปากีสถาน และบังคลาเทศ กิจกรรมการแยกช้นส่วนเรอในอดตพบว่า
ี
ิ
ิ
ื
ี
ี
ี
ี
่
่
จะเกิดข้นในประเทศทพัฒนาแล้ว แต่ด้วยค่าจ้างทสงและกฎระเบยบด้านส่งแวดล้อม จงมผลท าให้ม ี
ี
ึ
ิ
ึ
ู
ิ
ู
ู
ิ
ี
ื่
ุ
การเคลอนย้ายอตสาหกรรมไปยังภมภาคทก าลังพัฒนาโดยเฉพาะในเอเชยใต้ เช่น อ่แยกช้นส่วน
ี
่
ี
ื
ิ
ื
ู
ิ
ิ
เรอชตตากอง (Chittagong) ในบังกลาเทศ อ่แยกช้นส่วนเรออาลัง (Alang) ในอนเดย และ
อ่แยกช้นส่วนเรอกาดาน (Gadani) ในปากีสถาน
ู
ี
ื
ิ

137



ี
ู
จากข้อมลของ NGO Shipbreaking Platform พบว่าตั้งแต่ป 2009 มเรอจ านวนกว่า
ี
ื
ู
่
่
ู
ี
ื
ี
ื
ิ
7,000 ล า ทถกแยกช้นส่วนบนพื้นทชายหาดหรออ่เรอจาก 3 เมองส าคัญดังทกล่าวมา ในการ
ื
่
ี
ิ
ิ
ี
ึ
ี
ิ
ี
ด าเนนกิจกรรมน้ ี ยังพบว่า มสถตคนงานเสยชวิตมากถง 400 ราย และบาดเจ็บ 282 ราย
ี
ุ
ึ
ด้วยเหตน้ ีจงส่งผลให้ใน ป ค.ศ. 2009 องค์กรทางทะเลระหว่างประเทศ หรอ IMO
ื
ุ
(International Maritime Organization) ได้จัดการประชมหัวข้อ “The Safe and
ี่
ี
ิ
ิ
Environmentally Sound Recycling of Ships” หรอการรไซเคลเรอทปลอดภัยและเปนมตร
ื
ื
็
ึ
่
็
์
ิ
ิ
ุ
กับส่งแวดล้อม ณ การประชมนานาชาตฮ่องกง ซงเปนเจตนารมณของ IMO ทจะหาวิธ ี
ี่
่
ื
แก้ปญหาทเกิดข้นของการแยกช้นส่วนและรไซเคลเรอให้เปนไปอย่างยั่งยืนและเกิด
็
ั
ิ
ี
ึ
ิ
ี
ี่
ผลกระทบต่อสังคมและส่งแวดล้อมน้อยทสด
ุ
ิ



ื
ี
ภาพท 4-2 จ านวนเรอและประเทศทแยกส้นส่วนเรอในระหว่างป ค.ศ. 2012 - 2018
ี่
ื
ี
่
ิ
(ทมา: www.statista.com)
ี่

138







































ี
ภาพท 4-3 สัดส่วนประเภทเรอทถกแยกช้นส่วนเพื่อขายซาก (ทมา: BRS Review, 2020)
ิ
ี่
ู
่
ื
ี่

ื
่
4.2 ประเภทและคุณลักษณะของอูเรอ
ิ
ู
ื
ั
่
ี
อ่เรอเปนพื้นททใช้ส าหรบด าเนนกิจกรรมหลายประเภท เช่น การประกอบตัวเรอและ
ี
็
ื
่
ุ
ั
้
ิ
ื
ื
ี
การตดตั้งระบบเพลาและใบจักร (ในกรณการสรางเรอ) การส ารวจและซ่อมบ ารงเรอ (ในการเข้ารบ
ื
ื
การตรวจเชคตามวงรอบ) การท าความสะอาดตัวเรอ หรอกิจกรรมอน ๆ ทต้องด าเนนการเมอเรอ
่
ื
ิ
็
ื
ี
่
่
ื
ู
ึ
ู
ู
ุ
ั
ื
่
ี
เข้าอ่ ปจจบันอ่เรอมหลายประเภท ข้นอยู่กับบทบาทของแต่ละอ่ทแตกต่างกัน สามารถแยกประเภท
ี
หลัก ๆ ของอ่เรอได้ดังน้ ี
ู
ื

อูน้า (Wet Dock)
่
ู
ั
ื
่
่
ึ
ี
ิ
ื
ู
่
ิ
เปนอ่เรอชนดหนงทด าเนนการซ่อมเมอน าเรอเข้าไปในอ่แล้ว โดยจะปรบระดับน ้า
ื
็
ื
็
ู
ภายในอ่ให้เรอลอยอยู่ในระดับทต้องการ เพือให้ซ่อมได้โดยสะดวกซงจะเปนการซ่อมท าในระดับ
ี
่
่
ึ
่
ื
เหนอแนวน ้า ส่วนการด าเนนการซ่อมท าใต้แนวน ้าไม่สามารถด าเนนการได้ตามปกต เว้นแต่ใช้นัก
ิ
ิ
ิ
ิ
ประดาน ้าในการด าลงไปตรวจสอบและด าเนนการ

139

























ี่
ู
่
ี
ภาพท 4-4 อ่น ้า (ทมา: www.latteluxurynews.com)

่
้
อูแหง (Graving Dock/ Dry Dock)
ู
ั
่
ึ
ี
่
็
ี
้
ู
่
ื
ี
่
้
ี
ึ
่
ุ
ี
อ่แห้งเปนพื้นททถกสรางข้นเพือใช้ส าหรบการซ่อมบ ารงเรอ ซงมโครงสรางทมลักษณะ
พิเศษเฉพาะทาง สรางข้นบนพื้นดนใกล้กับชายฝ่ง พื้นทจะถกขุดลกเข้ามาบนพื้นดน แล้วก่อสราง
้
ึ
ิ
้
ิ
ึ
ั
่
ู
ี
ู
่
ี
่
ู
็
ี
ึ
ี
ี
ื
่
ี
ู
ด้วยคอนกรต ทมรปร่างเปนกล่องสเหลยมผืนผ้าหรอกล่องรปตัวยู มผนังและประตผนกน ้า มระบบ
ี
ี
ู
ู
ื
ู
ึ
สบน ้าเข้าและออก เรอจะถกลากเข้ามาในอ่แห้ง ประตผนกน ้าจะถกปด หลังจากนั้นจะท าการสบน ้า
ิ
ู
ู
ู
ี
่
ู
ั
ออก จนกระทั่งเรอถกจัดให้อยู่ในต าแหน่งทมหมอนรองรบและทรงตัวได้อย่างปลอดภัย ตาม
ี
ื
ื
ี
ุ
อนสัญญาระหว่างประเทศว่าด้วยความปลอดภัยแห่งชวิตในทะเล หรอ SOLAS (International
ี
ิ
ู
ื
ุ
Convention for Safety of Life at Sea) ระบว่าเรอเดนทะเลจะต้องมการตรวจสภาพตัวเรอในอ่แห้ง
ื
ี
2 คร้ง ภายในระยะเวลา 5 ป และการส ารวจขั้นกลาง (Intermediate Survey) ในระยะเวลาไม่เกิน 36
ั
ื
่
ื
ื
ู
ื
่
ี
เดอน ซงในการเข้าอ่แห้งจะมการซ่อมท าตัวเรอ เพลาใบจักร หางเสอ และอน ๆ ของตัวเรอทอยู่ใต้
ึ
ี
ื
่
ิ
ิ
ึ
ิ
ึ
่
แนวน ้า ซงโดยปกตจะไม่สามารถเข้าถงพื้นทในการซ่อมท าได้ขณะเดนเรอปกต
ื
่
ี
ุ
ั
้
ในอดตอ่แห้งจะถกสรางข้นจากการใช้หนและไม้เปนโครงสราง แต่ปจจบันด้วย
็
ี
ู
ึ
้
ู
ิ
ี
ิ
วิวัฒนาการทเจรญก้าวหน้า โดยเหล็กกับคอนกรตได้น ามาใช้เปนโครงสรางหลักของอ่แห้ง ประตท ี่
ู
่
ู
้
ี
็
ื
ท าจากเหล็กขนาดใหญ่ใช้เพือผนกน ้าเข้ามาขณะเรอนั่งอยู่บนหมอนรองตัวเรอ อ่แห้งในยุคแรกถก
ื
่
ู
ึ
ู
ิ
ิ
ื
ี
ี
้
ู
ู
ิ
ึ
สรางข้นอย่างง่ายโดยการขุดดนออกมา ใช้แผ่นไม้ปดผนังข้างอ่ พื้นปด้วยอฐหรอคอนกรต มประต ู
ื
่
ู
ั
ึ
กันน ้าร่วไหลเข้ามา เรอจะเข้าซ่อมในอ่ต้องรอช่วงเวลาน ้าข้นและต้องรอให้น ้าลงเพือเรอจะได้นั่ง
ื
ื่
ู
ี
ู
ี
หมอนเอง หากท าเลทตั้งของอ่ไม่มกระแสน ้าข้น/ ลง ต้องใช้เครองสบน ้าช่วยในการสบน ้าเข้าและ
ู
ึ
่
้
ื
ู
ู
ออก โดยโครงสรางของอ่เรอแห้ง ประกอบด้วย พื้นอ่ (Floor) ผนังข้าง (Side wall) ผนังด้านหน้า
ู
ู
ื
ู
ู
หรอผนังด้านหัวเรอ (Head Wall) ประตกั้นน ้า/ ประตอ่ (Gate) และระบบสบน ้าออกจากอ่ ู
ื

140



ู
ู
ุ
ู
ิ
ื
(Pumping Station) ในประเทศไทยอ่แห้งส าคัญได้แก่ อ่ราชนาวีมหดลอดลยเดช อ่ทหารเรอพระ
ี
ื
ื
ั
ื
ุ
จลจอมเกล้า และอ่ทหารเรอธนบร สังกัดกองทัพเรอ นอกจากน้ยังพบในหน่วยงานรฐวิสาหกิจคอ
ู
ี
ุ
ิ
ุ
บรษัทอ่กรงเทพ
ู












ี่
ู
ภาพท 4-5 อ่แห้ง (ทมา: www.sym-naval.com)
ี
่

้
ขอดีของอูแหง
่
้
่
ั
ื
ู
ื
ื
ี
- สามารถรองรบเรอทมขนาดใหญ่ เมอเทยบกับอ่ประเภทอน
่
ี
่
ี
ู
ี
ู
ิ
ู
ื
่
่
ี
ี
- ราคาค่าใช้บรการอ่จะถกกว่าเมอเทยบกับอ่ประเภทอนทมขนาดใกล้เคยงกัน
่
ี
ื
ิ
ื
ั
- สามารถรองรบงานประเภทตดตั้งและดัดแปลงแก้ไขตัวเรอและส่วนประกอบ
ุ
ิ
ิ
่
ื
- การสนับสนน การส่งอะไหล่ เครองจักร การบรการต่าง ๆ สามารถด าเนนการได้อย่าง
สะดวก เนองจากเข้าถงตัวอ่ได้โดยสะดวก
ู
ื่
ึ
ื
่
ี
ื
์
ื
ุ
- ลดระยะเวลาและแรงงานในการขนถ่าย ยก หรอล าเลยงเครองมอ อปกรณ เครองจักร
ื
่
่
ื
ุ
ื
ื่
ู
ลงไปในอ่ เนองด้วยมีเครองมอสนับสนนททันสมัย เช่น เครน รถยก ต่าง ๆ
ี่
ี
ี
- อ่แห้งทมขนาดใหญ่ สามารถรองรบเรอได้มากกว่าหนงล าในเวลาเดยวกัน อกทั้ง
ี่
ู
ี
ึ
่
ื
ั
ึ
ู
็
่
ื
ี
่
่
ื
สามารถแบ่งพื้นทได้เปนสองส่วนด้วยการกั้นประตเชอมต่อ ท าให้สามารถซ่อมเรอหนงล า ในขณะ
ี
ี
ี
ู
ู
่
ทอกด้านของอ่สามารถปล่อยน ้าเข้ามาในอ่ได้ในเวลาเดยวกัน
ขอดอยของอูแหง
่
้
้
้
ื่
- ใช้เวลาในการด าเนนการยกอปกรณ เครองจักร และเครองมอต่าง ๆ เมอต้องเตมน ้าเข้า
ิ
ื
ิ
่
ื
ื
่
์
ุ
ในอ่แห้ง
ู
ั
่
ื
ี
ู
ื
ึ
- ค่าบ ารงรกษาจะเพิ่มในสัดส่วนทสง เมออายุอ่เรอมากข้น
ู
ุ
่

141



ึ
ั
ี
ู
ึ
ู
- หากมปญหาข้นกับประตผนกน ้า ทั้งอ่แห้งจะไม่สามารถใช้การได้
ี
ื
- ขั้นตอนการน าเรอเข้าและน าเรอออก มขั้นตอนและใช้ระยะเวลานาน
ื




























ภาพท 4-6 เรอนั่งหมอนขณะอยู่ในอ่แห้ง (ทมา: www.shmgroup.com)
ู
ี่
ื
่
ี

่
อูลอย (Floating Dock)
ุ
ึ
่
ื
ู
เปนโครงสรางลอยน ้ารปตัวยู (U) ซงส่วนมากจะถกใช้ในการกู้เรอ บรรทกเรอทได้รบ
้
ู
ื
ี
็
่
ั
ี
ั
ิ
ุ
ุ
ั
อบัตเหตและได้รบความเสยหาย จนไม่สามารถเดนทางกลับมายังฝ่งได้ อย่างไรก็ตาม ในปจจบัน
ุ
ิ
ั
ื
ู
ื
ู
ู
เรอขนาดกลางและขนาดเล็กได้ถกน ามาจอดในอ่ลอยได้เช่นกัน หรอแม้กระทั่งอ่ลอยหลาย ๆ อ่ ู
ื
สามารถน ามาต่อกันเพือให้รองรบเรอขนาดใหญ่ได้อกด้วย โดยหลักการน าเรอเข้าอ่ลอย เรอจะถก
ู
ี
ื
ื
ั
ู
่
ิ
ิ
น ามาใกล้ร่องน ้าบรเวณทอ่ลอยลอยอยู่ในลักษณะจมบางส่วน โดยทไม้หมอนจะต้องตดตั้งพรอม
้
ี
ี
่
ู
่
ื
่
ื
ื
่
ู
ื
ื
รองรบเรอตามขั้นตอน (Docking Plan) แล้วเรอค่อย ๆ เคลอนตัวเข้ามาในอ่ลอย เมอเรอลอยเข้ามา
ั
ู
ื
ู
จนอยู่ในต าแหน่งแล้ว อ่จะค่อย ๆ สบน ้าออก (De-Ballast) จนกระทั่งเรอนั่งบนหมอน
ี
่
็
ู
้
โครงสรางของอ่ลอยจะเปนเหล็กซงจะคล้ายกับเรอเดนทะเลทั่วไปทมถังน ้าอับเฉา
ี
ิ
ึ
่
ื
ี
(Ballast Tank) บรเวณด้านข้างและด้านล่าง เพือใช้เปนการยกหรอลดระดับอ่ลอย มห้องควบคม
ื
็
ุ
ู
ิ
่
ั
ื
ส าหรบปรบแต่งการลอยตัวของอ่ลอย โดยปกตอ่ลอยจะด าเนนการบรเวณพื้นทไม่ค่อยมคลนและ
่
ี
ั
ิ
ี
ิ
ิ
ู
ู
่
ั
ื
ิ
ี่
ึ
ี
ื
กระแสน ้าข้น-ลงทเยอะมาก สามารถด าเนนการใกล้ฝ่งได้ หรอในกรณกู้เรอ สามารถลากให้ลอย

142



ั
ู
ึ
ออกไปจากฝ่งได้ แต่จะต้องพิจารณาถงสภาวะคลนลมในทะเลด้วย ในประเทศไทยอ่ลอยน้ มี
ี
ื
่
ิ
ิ
่
ี
ิ
ิ
ิ
ิ
ิ
์
ิ
บรษัทเอกชนหลายรายทเปดด าเนนการ เช่น บรษัท ยูนไทย ชปยารด แอนด์ เอนจเนยร่ง, บรษัท
ี
ิ
็
ิ
ี
ิ
์
์
ี
เอเชยน มารน เซอรวิสส, บรษัท อตัลไทยมารน เปนต้น ซงมขนาดและขดความสามารถท
่
ี่
ี
ึ
ี
ี
แตกต่างกัน
ขอดีของอูลอย
่
้
ื
ี
่
ี
ู
่
- สามารถลากจงไปยังพื้นทในการกู้เรอทประสบภัยได้
ื
่
ู
่
ี
ี
ี
- การบ ารงรกษาทถกกว่าเมอเทยบกับอ่แห้งและสามารถขายต่อได้ในราคาทสง
่
ู
ู
ุ
ั
ิ
ื
ื
ื
ื
่
ิ
- สามารถตดตั้งอ่ในบรเวณท่าเรอหรอใกล้ท่าเรอได้ เคลอนย้ายได้สะดวก และลดการ
ู
ี
ี
ิ
ิ
่
่
ื
ิ
ิ
พึงพาส่งอ านวย ความสะดวกและพื้นทปฏบัตงานบรเวณท่าเรอได้อกด้วย
ู
ุ
ู
ื
ึ
ั
- อ่สามารถปรบแต่งค่าสมดลการกินน ้าลกหัวหรอท้ายได้ (Trim Ship) ขณะในอ่ได้
่
- หากต้องการท าให้อ่เรอลอยอยู่น่ง ต้องมอปกรณ เครองมอเสรม เพือช่วยในการจอด
ี
ุ
ื
ิ
ื
์
ื
่
ู
ิ
ื
ู
ของอ่เรอ
- สามารถต่อเตม ดัดแปลง ขยาย เพือรองรบเรอทใหญ่ข้นได้
ึ
ิ
ั
่
ี
ื
่
้
ขอดอยของอูลอย
้
่
ึ
ึ
- การล าเลยง เครองมอ อปกรณต่าง ๆ รวมถงการลงมายังอ่ของผู้ปฏบัตงาน สามารถข้น
ู
ื่
ิ
ุ
ื
์
ี
ิ
ลงได้ทางเดยว จงท าให้การท างานล่าช้า
ึ
ี
ื
ึ
- การท างานของอ่ลอยจะได้รบผลกระทบ หากมการข้นลงของน ้า หรอมกระแสน ้าและลม
ี
ี
ู
ั
ื
่
ิ
ี
ทแรง โดยหากต้องการท าให้อ่เรอลอยอยู่น่ง ต้องมอปกรณ เครองมอเสรม เพือช่วยในการจอดของ
ุ
ิ
ู
ื
ี่
ื
์
่
ู
ื
อ่เรอ
ุ
ึ
ู
ี
ั
่
้
- ค่าบ ารงรกษาทเกิดข้นกับอ่ลอยคล้ายกับเรอทั่วไป เนองด้วยมโครงสรางทลอยน ้า
ี
ื
ื
่
ี
่
ื
เหมอนกัน
์
ี
่
ู
ี
ื
- เมอจะจมอ่ลงไปในน ้า จะเสยเวลาในการขนย้ายเครองมอ เครองจักร อปกรณทไม่
่
ื
่
ุ
ื
่
ื
เกียวข้องออก
่

143




























ี
ี่
่
ภาพท 4-7 อ่ลอย (ทมา: www.shmgroup.com)
ู

ุ
ู
ี
ี่
ี
ตารางท 4-1 เปรยบเทยบคณลักษณะของอ่แห้งและอ่ลอย
ู

ความแตกตาง อูแหง อูลอย
่
่
่
้


ลักษณะโครงสรางอ่ ู
้



การเคลอนย้ายแบบ
ื่
เรอไปอ่/ อ่ไปเรอ
ื
ู
ู
ื

ื
้
ู
อ่สรางตดท่าเรอหรอ
ื
ิ
ฝ่ง/ สามารถแยก
ั
ออกจากท่าเรอหรอ
ื
ื
ั
ฝ่ง
(ทมา: ดัดแปลงจาก www.marineinsight.com)
ี่

144



ื
่
อูระบบตัวยกเรอทางดิ่ง (Syncrolift/ Shiplift)
็
ี
ี่
ิ
ั
ื
ื
ื
ิ
ู
อ่เรอระบบตัวยกเรอทางด่งจะเปนการด าเนนการส าหรบเรอทมขนาดระหว่าง 800 -
ี
ู
่
ื
ิ
ื
่
ี
ื
ี
25,000 ตัน โดยเรอจะถกลากหรอย้ายมาในบรเวณทก าหนดของอ่ทมน ้าอยู่ โดยเรอจะลอยอยู่บน
ู
้
ึ
ี่
่
้
ู
หมอนทวางไว้ ซงแตกต่างจากโครงสรางของอ่ลอย ทใช้หลักการลอยตัวของโครงสรางเหมอนแพ
ื
ี่
ั
่
้
ั
ู
้
ื
ู
ึ
่
ี
ลอยน ้า (Pontoon) จากนั้นโครงสรางทรองรบเรอพรอมทั้งหมอนจะถกยกตัวสงข้นเพือรบน ้าหนัก
ื
้
เรอจนเรอนั่งบนหมอน และระดับของโครงสรางทยกตัวได้น้เสมอกับพื้นทของอ่ จากนั้นเรอจะถก
ู
่
ื
ี
ี
ี
่
ื
ู
ุ
ื
ี
่
ื
่
้
ั
ื
ลากหรอเลอนไปยังต าบลทส าหรบซ่อมบ ารง สราง หรอดัดแปลง
ื
้
ั
ี
ื
ื
ระบบตัวยกเรอทางด่งสามารถใช้ส าหรบสรางและซ่อมเรอ โดยข้อดของระบบน้ คอ
ี
ิ
ิ
ุ
ี
ิ
ื
ู
การทเรอถกยกข้นมาอยู่ในระดับเดยวกับพื้นดนท าให้ง่ายต่อการซ่อมบ ารง การเข้าปฏบัตงานของ
ี
ึ
ิ
่
ื
ื
่
็
ิ
ึ
คน รวมถงการขนย้ายเครองจักร อปกรณ กระท าได้ง่าย ระบบตัวยกเรอทางด่งไม่จ าเปนต้องมพื้นท ี่
์
ี
ุ
ั
่
ี
็
ั
ปฏบัตงาน อาคาร โรงงานส าหรบซ่อมเรอทตดกับบรเวณชายฝ่ง ท าให้ประหยัดพื้นทชายฝงได้เปน
ี
่
ิ
ิ
ิ
ั
ิ
ื
ั
ี
่
ี
ู
ื
อย่างด อย่างไรก็ตาม ข้อจ ากัดของอ่เรอประเภทน้คอ ขนาดของเรอทรองรบได้ ด้วยลักษณะของ
ี
ื
ื
โครงสรางและระบบการยกเรอ จงท าให้รองรบเรอได้ขนาดเล็กและขนาดกลาง หากเปนเรอขนาด
ึ
ั
็
ื
ื
้
ื
้
่
็
ี
่
้
ี
ื
ื
ู
ี
ใหญ่จะต้องมโครงสรางทแข็งแรง พรอมทั้งระบบยกเรอทมก าลังสงมาก ดังนั้นหากเปนเรอขนาด
ี
ู
ใหญ่ มักจะนยมเข้าอ่แห้งหรออ่ลอย
ื
ิ
ู



ื
ภาพท 4-8 การน าเรอเข้าจอดในอ่ระบบตัวยกเรอทางด่ง (ทมา: www.syncrolift.com)
ี
ิ
่
ี่
ื
ู

145





















ู
ขั้นท 1 การเตรยมจมอ่เพือรบเรอ
ี
ี
่
ั
ื
่















ี
ู
ื
ขั้นท 2 น าเรอเข้าอ่
่
















ขั้นท 3 เรอนั่งหมอน
่
ี
ื

ี
ภาพท 4-9 ขั้นตอนการน าเรอเข้าอ่ระบบตัวยกเรอทางด่ง (ทมา: ดัดแปลงจาก www.syncrolift.com)
ู
ิ
ื
่
ี่
ื

146



















ื
ี
ขั้นท 4 ท าการยกเรอ
่















่
ื
ื
ี
ื
่
ิ
่
ี
ขั้นท 5 เร่มเลอนเรอออกมาจากพื้นทยกเรอ











ี่
ี่
ื่
ื
ี
่
ขั้นท 6 เลอนเรอไปยังต าบลททจะจอดเรอ
ื

ี่
ภาพท 4-9 (ต่อ)

147



่
ื
อูระบบคานเรอแบบลาดเอียง (Slipway/ Marine Rail Dock)
ี
ื
ั
็
ื
ู
ื
ระบบคานเรอลาดเอยงถกออกแบบส าหรบเปนทางชักลากเรอ ในการน าเรอข้นจากน ้า
ึ
ี
ุ
ี
้
ื
ั
เพื่อท าการซ่อมบ ารงหรอเพือเปนเสนทางส าหรบปล่อยเรอใหม่ โดยคานเรอลาดเอยงน้จะมลักษณะ
ื
ี
่
ื
็
ื
ื
ี่
เปนพื้นลาดเอยง (Ramp) ทอดตัวจากตล่งหรอชายฝ่งส่แม่น ้าหรอทะเล ในบางกรณ การทจะน าเรอ
ิ
ื
ั
็
ี
ี
ู
ื
ึ
ึ
ขนาดใหญ่ (Large Vessels) ข้นหรอลงจากน ้า อาจต้องอาศัยราง (Railways) และแคร่ (Cradle) จง
ื
ื
อาจใช้ค าว่า Marine Railways แทนค าว่า Slipways ระบบการน าเรอข้นลงอ่ระบบแบบคานเรอลาด
ู
ึ
เอยง ประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก ได้แก่
ี
ึ
่
ั
ี
ี
่
ิ
ึ
่
1. รางบนทางลาดเอยง (Inclined Railways) ซงอยู่บนพื้นทรมชายฝ่ง โดยปลายด้านหนง
่
ึ
ื
ึ
ทอดยาวไปอยู่ใต้ระดับน ้า เรอสามารถลอยเข้ามาจอดได้ ส่วนอกด้านหนงวางตัวข้นไปตามพื้นบน
ี
่
ี
ี
ื
ี่
อ่เรอทพ้นระดับน ้า โดยทั่วไปคานเรอเหมาะกับสภาพฝ่งทความลาดเอยงของพื้นใต้น ้า ทมการ
่
ั
ี
ื
ู
ี
ี
ี
่
่
็
เปลยนแปลงอย่างค่อยเปนค่อยไป และมการก าบังจากคลนลมและกระแสน ้า (Brake Water)
ื
ี่
ื่
้
ื
ั
ี่
ุ
็
2. แคร่รบเรอ (Cradle) เปนโครงสรางเหล็กบนชดของล้อทเคลอนทไปตามราง โดยม ี
หน้าทรบน ้าหนัก จากเรอ และเคลอนย้ายตัวเรอไปบนรางเพือน าเรอเข้าอ่โดยการลากด้วยกว้าน
่
ื
ั
่
ื
ู
่
ื
ื
ี
ื
โดยส่วนมากด้านหัวของแคร่รบเรอจะออกแบบเปนโครงเหล็กง่าย (Simple Steel Frame) ส่วนด้าน
ั
็
ี
ั
ื
ึ
ท้ายของแคร่รบเรอจะมโครงแบบถักเพือช่วยเสรมความแข็งแรงให้มากข้นเนองจากท้ายเรอจะรบ
ิ
ั
่
ื
่
ื
น ้าหนักมากกว่าส่วนหัวเรอ
ื
ึ
้
ื
ึ
่
ึ
ี
็
่
ื
3. กว้านดงแคร่ (Winch) เปนเครองจักรกลทใช้ดงแคร่พรอมกับเรอข้นมาตามราง ซง
ึ
่
้
์
ื่
์
ื
์
้
ุ
ี่
ี่
ท างานด้วยมอเตอร ไฟฟาหรอมอเตอรเครองยนต์ ชดกว้านทใช้ประกอบด้วยมอเตอรไฟฟาทใช้
ขับเคลอนชดเฟองผ่านการทดรอบความเรว ชดเฟองจะส่งก าลังไปยังล้อเฟองเพือใช้ลากโซ่แคร่รบ
ั
ื
ุ
ื
่
่
็
ื
ุ
ื
้
ี
่
ื
ื
ุ
ิ
เรอ ในด้านความปลอดภัยของชดกว้าน ต้องมระบบเบรคอัตโนมัต เพือปองกันแคร่รบเรอเลอนลง
ั
ื
่
น ้า และเมอลากแคร่รบเรอมายังต าแหน่งทต้องการแล้ว จะต้องใส่สลักแคร่รบเรอให้มั่นคง เพือลด
่
ั
ั
ื
ื
ื
่
ี
่
ั
ุ
ภาระการรบแรงของชดกว้าน และเพื่อความปลอดภัยในการท างาน

148



























้
ู
ี
ี่
ื
ภาพท 4-10 ลักษณะและโครงสรางพื้นฐานของอ่ระบบคานเรอแบบลาดเอยง
(ทมา: www.bluebird-electric.net)
ี่






















ื
ื
ี
ู
ั
่
ี
ี
่
ู
ี่
ภาพท 4-11 เรอนั่งบนแคร่รบเรอ เตรยมทจะถกลากไปในอ่เรอ (ทมา: www.damen.com)
ื

เครนยกเรอแบบเคลอนที่ (Marine Mobile Lift/ Mobile Boat Hoist)
ื่
ื
ี
ั
ี่
เครนยกเรอแบบเคลอนท เปนเครนชนดพิเศษทใช้ส าหรบยกเรอจากท่าจอดเรอและ
ื่
ิ
ื
ื
่
็
ื
ุ
่
ี
ู
ขนส่งไปยังพื้นทในอ่เรอหรอท่าเรอ ด้วยคณลักษณะของเครนเหล่าน้จะสามารถยกเรอขนาดเล็กข้น
ึ
ื
ื
ื
ื
ี
ี่
ื
่
ั
ื
ื
ื
ี
ื
ื
่
ี
ิ
ได้ทั้งล าเรอ จะวิ่งเข้ามาในบรเวณท่าเรอทมเครนพรอมรองรบเรอ เมอเรออยู่ในต าบลทแล้ว เรอจะ
้
ั
ั
ู
ถกอ้มหรอรดด้วยสายรด (Straps) ทมขนาดสามารถรบน ้าหนักเรอได้ทั้งล า (Lifting Capacity) และ
ื
ุ
่
ื
ั
ี
ี
ึ
ู
ความสงของเครนจะเปนตัวก าหนดระยะทสามารถยกเรอข้นได้สงจากพื้น จากนั้นเรอจะถกยกข้น
ึ
ื
ื
ู
็
่
ู
ี

149



ื
่
ิ
ื
ี่
ี
ี
เหนอน ้าด้วยระยะทปลอดภัย และแล่นออกจากบรเวณท่าเรอไปยังทจอดเรอทก าหนด โดย
ื
่
ื
่
ื
่
ี
็
ี
้
โครงสรางของ เครนยกเรอแบบเคลอนทมส่วนประกอบหลัก ได้แก่ 1) เสาและคาน เปนโครงสราง
้
ุ
้
ื
ั
หลัก ประกอบด้วยเสาสเสาพรอมทั้งล้อและคาน 2) ชดรอกมอเตอรและสลงส าหรบยกเรอ พรอม
ี่
์
ิ
้
ื่
้
ุ
ุ
ทั้งสายรด และ 3) ชดมอเตอรส าหรบขับเคลอนพรอมทั้งชดควบคม
ุ
ั
์
ั



ื่
ภาพท 4-12 เครนยกเรอแบบเคลอนท (ทมา: www.ellsentravellift.over-blog.com)
ื
ี่
ี่
ี่


ี
่
ื
ขั้นตอนท 1 น าเรอเข้าจอดในเครนยกเรอ
ื













่
ื
ี
ขั้นตอนท 2 ท าการยกเรอ

ั
ภาพท 4-13 ขั้นตอนการน าเรอเข้าจอดส าหรบ เครนยกเรอแบบเคลอนท
ื
ี่
่
ี
่
ื
ื
ี่
(ทมา: ดัดแปลงจาก www.youtube.com)

150
















่
ี
ื
ขั้นตอนท 3 ท าการยกเรอ













่
ี
ี
่
ขั้นตอนท 4 เคลอนทออกจากท่าเรอ
่
ื
ื

ี่
ภาพท 4-13 (ต่อ)


่
่
คุณลักษณะสาคัญของอูเรอทีดี
ื
ิ
อ่เรอโดยทั่วไปมักจะทตั้งอยู่บรเวณรมแม่น ้าหรอบรเวณชายฝ่งทะเล มีร่องน ้าส าหรบน า
ิ
ิ
ั
ื
ื
ี่
ู
ั
ื
่
ื
้
ุ
ุ
ิ
เรอเข้าออกได้ และมเสนทางเชอมต่อการเดนทางทางบก เพื่อให้สะดวกต่อการขนส่งพัสด อปกรณ ์
ี
ื
ี
ี
่
ึ
ั
ั
ี่
ี
ื
ี
ื
ื
่
เครองมอในการต่อและซ่อมเรอ มท่าเทยบเรอทมน ้าลกพอส าหรบรองรบขนาดของเรอทจะท าการ
ื
่
ิ
ึ
ื
ี
ุ
ื
ั
ต่อหรอเข้ารบการซ่อมบ ารง มส่งอ านวยความสะดวกทช่วยในการน าเรอลงน ้าหรอข้นมาบนบก
ี
ื
มพื้นทเพือการปฏบัตงานในการต่อเรอหรอซ่อมเรอ มีส านักงานในการตดต่อประสานงาน โดยอ่ ู
่
ื
ี
ี
ิ
่
ื
ื
ิ
ิ
ี
ี
ี
ี่
ิ
เรอทดควรมคณสมบัตส าคัญในการพิจารณาดังน้ต่อน้
ื
ี
ุ
ี่
ี
ู
1. พื้นทของอ่สามารถรองรบการท างานได้อย่างเพียงพอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพื้นทใน
ั
่
บรเวณเรอทซ่อมหรอสราง ต้องสะดวกต่อการเข้าปฏบัตงาน มความปลอดภัย มพื้นทส าหรบการ
ิ
ี
ั
ี
้
่
ี
ิ
ี
ื
ื
ิ
่
ย้ายวัสด และอปกรณ เครองจักร
ื่
ุ
ุ
์
ึ
ั
ี
่
่
ิ
ี
ี่
2. พิจารณาถงพื้นทการจราจร ส าหรบยานพาหนะทอาจจะต้องเข้าไปในพื้นทปฏบัตงาน
ิ
ิ
ี่
้
โดยมการก าหนดเสนทางเดนรถทชัดเจน
ี
3. ประเภทและก าลังของระบบไฟฟาก าลังและแสงสว่างทสามารถรองรบคณสมบัตของ
้
ั
ิ
ี่
ุ
ื
เรอ ระบบปรบอากาศและระบายอากาศทเชอมต่อกับระบบของเรอได้ ควรจัดให้เพียงพอส าหรบ
ั
ี
่
่
ื
ั
ื

151



์
่
็
ี
ึ
ื
ั
ุ
ี่
รองรบเรอทเข้าซ่อมทั้งในเวลากลางวันและกลางคน รวมถงอปกรณดังกล่าวควรเปนระบบทม ี
ื
ิ
ประสทธภาพ ได้รบการตรวจสอบให้ใช้งานได้อยู่เสมอ เพื่อความปลอดภัยของผู้ปฏบัตงาน
ิ
ั
ิ
ิ
ุ
ื
4. ระบบช่วยหรอระบบสนับสนนการท างาน เช่น ระบบน ้า ระบบอากาศอัด ระบบไอน ้า
ื่
ี
็
ุ
ุ
็
(ถ้าม) ระบบสนับสนนงานเชอมและตัดโลหะ เปนต้น ระบบเหล่าน้มักจะจัดไว้เปนจด ตามพื้นท ี ่
ี
่
ิ
ู
ึ
ี
็
ิ
ปฏบัตงานในอ่ เพือให้สะดวกในการใช้งาน ทั้งน้จะต้องพิจารณาถงความปลอดภัยเปนส าคัญด้วย
่
ั
ี
ั
่
ี
์
ี
ุ
่
ี
โดยทอปกรณทกล่าวมาต้องได้รบการตรวจสอบอยู่เสมอ และมเจ้าหน้าทรบผิดชอบ
5. ระบบสนับสนนการขนย้ายวัสด เช่น เครน รถยก รอก สลง เปนต้น ระบบน้มความ
ุ
ุ
็
ิ
ี
ี
่
ุ
ู
็
ึ
ื่
ื่
ี
จ าเปนกับงานอ่อย่างยิ่ง เนองด้วยมวัสดและเครองจักรขนาดใหญ่ทจะต้องยกข้นหรอลงเรออยู่เสมอ
ื
ื
ี
ิ
ื
ู
ื
ุ
ิ
ี
ื
อ่เรอควรจะมเครองมอ อปกรณเหล่าน้ให้เลอกใช้หลายขนาด ตามชนดของงาน ส่งส าคัญคอ
ี
ื
ื
่
์
้
ิ
์
ี
ี
ผู้ใช้งานจะต้องมความร ทักษะ และประสบการณในการด าเนนงาน เพื่อความปลอดภัยต่อชวิตและ
ู
ู
ิ
ทรพย์สนในอ่เรอ
ื
ั
ื
ื่
ี
์
ื
ุ
ิ
ุ
ู
6. มอปกรณสนับสนนในการน าเรอเข้าออกจากอ่ เช่น เรอบรการ (Tug Boat) เครอง
ื
ิ
ู
่
กว้านแบบไฟฟา หรอแบบไฟฟาไฮดรอลกทมก าลังทเหมาะสม ระบบสบน ้าเข้าหรอออก และ
ี
่
ี
ี
้
ื
้
ี
ื
เจ้าหน้าทในการตดต่อสอสารกับเรอเพื่อความปลอดภัยในระหว่างการน าเรอเข้าออกจากอ่เรอ
่
ิ
ื
ู
่
ื
ื
ั
ื
ู
ั
7. ระบบหมอนรองรบเรอจะต้องถกต้องตามหลักวิศวกรรม หมอนจะช่วยรองรบน้า
ื
หนักของตัวเรอ ในขณะทอยู่ในอ่ ความสงหมอนจะต้องสงพอทจะท างานใต้ท้องเรอได้อย่าง
ื
ู
ี
ู
ี่
ู
่
ื
ู
ื
สะดวก กฎการตรวจเรอของสมาคมจัดชั้นเรอ (Classification Society) จะก าหนดความสงของ
หมอนอ่ขั้นต าเอาไว้เพื่ออ านวยความสะดวกต่อการซ่อมตัวเรอใต้แนวน ้า
ื
่
ู

ิ
์
4.3 โครงสรางองคกรและการด าเนนงาน
้
ิ
ุ
่
โครงสรางองค์กรและการด าเนนงาน รวมทั้งการแบ่งสายงานทางธรกิจเพือความ
้
ู
ู
คล่องตัวในการบรหารจัดการในแต่ละอ่เรออาจจะมความแตกต่างกันไปตามนโยบาย รปแบบการ
ื
ิ
ี
ิ
ั
ุ
ื
ิ
ู
ื
ั
ิ
ู
ุ
ื
ู
ด าเนนธรกิจ ประเภทการให้บรการ และกล่มลกค้า เช่น อ่ส าหรบเรอสนค้าทั่วไป อ่เรอส าหรบเรอ
็
ั
ของหน่วยงานราชการ อ่ส าหรบเรอสนับสนนการประกอบธรกิจนอกชายฝ่ง เปนต้น แต่ในการ
ั
ุ
ู
ื
ุ
ด าเนนงานของผู้ประกอบการอ่เรอในเชงพาณชย์โดยส่วนใหญ่จะมฝายต่าง ๆ ทส าคัญคล้ายกันดังน้
ู
ี
ิ
ิ
ื
ิ
ี
ี่
่
ุ
ั
- ฝายธรกิจเรอ (Ship Business Unit/ Integrated Sale and Marketing) รบผิดชอบงานด้าน
่
ื
ุ
การตลาด ธรกิจ และงานบรการด้านการขาย
ิ
ื
- ฝายออกแบบ (Design Division) รบผิดชอบในการออกแบบเรอทั้งหมด โดยแบบจะ
ั
่
ื
ุ
ุ
้
ิ
ี
แสดงรายละเอยดของเรอทกมต ทกระบบ เช่น ระบบตัวเรอ ระบบกลจักร ระบบไฟฟา เปนต้น
ิ
ื
็

152



่
ี
้
ื
ื
้
ี
ึ
สามารถน าไปใช้ในการสรางเรอได้ รวมถงจะต้องมแบบทจะมอบให้กับเรอหลังจากการสรางเรอ
ื
ิ
ี
ั
้
็
เรยบรอยแล้ว เพื่อน าไปใช้เปนแบบอ้างองในการใช้งานและส าหรบการซ่อมบ ารงเรอ
ื
ุ
ี
่
- ฝายวางแผน (Planning and Production) มบทบาทในการพิจารณาวางแผนงานการซ่อม
ื
ุ
ื
้
บ ารงเรอ และการสรางเรอ ก าหนดช่วงเวลาการเข้าออกของเรอ กรอบเวลาของความต้องการพัสด ุ
ื
์
ื
ุ
ุ
ุ
ุ
และอปกรณในการซ่อมบ ารงเรอ ก าหนดกรอบเวลาในการซ่อมบ ารง การจัดบคลากรในการ
็
ุ
ึ
ื
่
ควบคม ก ากับการซ่อมบ ารง รวมถงการประสานงานกับหน่วยงานอนเพือให้งานส าเรจไปตาม
ุ
่
แผนงาน
ี่
ึ
ี
- ฝ ่ายวิจัยและพัฒนา (Research and Development) มหน้าทในการศกษาวิจัยและค้นคว้า
ั
ุ
้
ื
ิ
่
ี
ึ
เพือหาแนวทางแก้ไขปญหาทเกิดข้นจากกการซ่อมบ ารงและการสรางเรอ คดค้นนวัตกรรมใหม่ ๆ
่
เพือพัฒนาขดความสามารถขององค์กร ให้สอดรบกับเทคโนโลยีและความต้องการของลกค้าได้ด ี
ู
ี
่
ั
ยิ่งข้น
ึ
ิ
่
ื
ื
- ฝายผลต (Production) ประกอบด้วยโรงงานหลัก คอ โรงงานเรอเหล็ก โรงงาน
ี
้
ี
่
เครองกล และโรงงานไฟฟา บทบาทและหน้าทของแต่ละโรงงานมดังน้ 1) โรงงานเรอเหล็ก ม ี
ี
ื
ื
่
ี
ื
ื
่
ิ
่
่
หน้าทในการด าเนนการเกียวกับตัวเรอ งานโลหะทั้งปวง อันได้แก่ การตัดแผ่นเหล็ก การเชอม
โลหะ การดัดแผ่นเหล็ก งานระบบท่อทาง การประกอบแผ่นเหล็กตัวเรอ เปนต้น ทั้งน้โครงสรางใน
็
ี
้
ื
แต่ละอ่เรอ อาจจะก าหนดบทบาทและหน้าททแตกต่างกันไปตามความเหมาะสม 2) โรงงาน
ี
่
ู
่
ี
ื
่
ื
เครองกล รบผิดชอบในงานทเกียวกับเครองจักรกลในเรอทั้งหมด เช่น การประกอบและตดตั้ง
ื
่
ื
ี
ิ
ั
่
่
่
่
ึ
ื
ื
่
ื
่
ื
เครองจักรใหม่ ซงประกอบไปด้วย ระบบขับเคลอน ระบบเครองขับเครองไฟฟา ระบบเครองจักร
้
่
่
ื
ช่วย รวมถงการซ่อมบ ารงเครองจักร เมอครบวงรอบการซ่อมบ ารง และ 3) โรงงานไฟฟา
ุ
ุ
ื
้
่
ึ
่
ื
ิ
ด าเนนการงานด้านไฟฟาทั้งปวงในเรอ ประกอบด้วย การตดตั้งระบบฟาในเรอ ทั้งระบบไฟฟาก าลัง
้
้
้
ื
ื
ิ
ิ
ี
ื
ุ
็
และไฟแสงสว่าง ระบบสายไฟ ระบบควบคมในเรอ เปนต้น ทั้งน้ในการด าเนนงานบางระบบ
อาจจะต้องมความร่วมมอจากบรษัทผู้ผลตร่วมด าเนนการด้วย เนองจากเปนผู้เชยวชาญเฉพาะในการ
็
ี่
ื่
ี
ิ
ื
ิ
ิ
ุ
ตดตั้งและซ่อมบ ารง
ิ
ุ
ุ
ุ
่
ั
ุ
- ฝายควบคมคณภาพ (Quality Management) รบผิดชอบในส่วนของงานควบคมคณ
ื
็
้
ั
ุ
คณภาพของงานซ่อมบ ารงและงานสรางเรอให้เปนไปตามมาตรฐาน และการรบประกันผลงาน
ุ
ี
ู
่
ี
หลังจากมการส่งมอบงานให้ลกค้าแล้ว รวมถงมหน้าทในการรบตรวจสอบจากหน่วยงานภายใน
ั
ี
ึ
้
ู
ุ
และภายนอกในด้านคณภาพของงานต่าง ๆ ในบรษัท พรอมทั้งให้ความรด้านควบคมคณภาพแก่
ุ
้
ิ
ุ
่
็
ฝายผลตเพื่อให้ได้ผลงานทเปนไปตามมาตรฐาน
ี่
ิ

153




























ี่
้
ภาพท 4-14 โครงสรางองค์กรของ Daewoo Shipyard & Marine Engineering
ี่
(ทมา: www.dsme.co.kr)



















ี่
ุ
ภาพท 4-15 การแบ่งสายงานของธรกิจของ Hyundai Heavy Industries Shipbuilding Group
ี่
(ทมา: www.hhi.co.kr)


ื
่
ุ
ู
ื
ิ
่
ื
ุ
่
่
ื
การด าเนนงานของอ่เรอ เชอมโยงกับอตสาหกรรมเกียวเนองอนและเกิดคณค่าในการ
ุ
ุ
ด าเนนกิจกรรมมากมายในโซ่อปทาน เช่น อตสาหกรรมเหล็ก อตสาหกรรมเครองกลเรอ
่
ุ
ิ
ื
ื
ิ
ื่
์
ุ
ี
ุ
อตสาหกรรมไฟฟาและอเล็กทรอนกส การสอสารและอน ๆ เปนอตสาหกรรมทมการใช้แรงงานคน
็
ิ
ี่
้
ื่
ื่
ิ
ุ
ุ
ิ
ใช้เงนลงทนสง และต้องอาศัยเทคโนโลยีทางด้านเครองจักรกลในการผลต โดยอตสาหกรรมต้นน ้า
ู
ุ
ื
จะเปนอตสาหกรรมทท าหน้าทปอนวัตถดบทใช้ในการต่อเรอและซ่อมเรอ เช่น อตสาหกรรมเหล็ก
ุ
็
ุ
่
ิ
ื
ี่
ี่
ี
้
ุ
์
ิ
ื่
ส เคมภัณฑ์ต่าง ๆ เครองจักร และอปกรณเดนเรอ เปนต้น อตสาหกรรมต้นน ้าส่งผลส าคัญต่อ
ี
ี
็
ุ
ื
ุ
่
ึ
ต้นทนและคณภาพในการต่อเรอและซ่อมเรอ เกาหลใต้เปนหนงในประเทศตัวอย่างชั้นน าของ
ี
ื
ื
ุ
็

154



ั
ื
ี
่
ุ
ื
อตสาหกรรมต่อเรอ ทในยุคแรกของการพัฒนารฐบาลได้เข้าไปสนับสนนและช่วยเหลอใน
ุ
่
ี
็
ุ
ุ
ุ
ื
่
ิ
ี
่
มาตรการต่าง ๆ ทเปนวัตถดบทเกียวข้องกับอตสาหกรรมต้นน ้าของอตสาหกรรมต่อเรอและซ่อม
ุ
ี
เรอ เช่น การลดภาษเหล็กทใช้ต่อเรอให้มราคาทต า เพือผลักดันส่การเปนผู้น าในอตสาหกรรมน้
่
็
ู
ี
ี
่
่
ี
ี
ื
่
ื
่
ุ
็
ี
ื
ส่วนอตสาหกรรมกลางน ้าเปนอตสาหกรรมทต่อเนองมบทบาทส าคัญในการสนับสนนในด้าน
่
ุ
ุ
ี
ุ
ึ
ุ
ิ
แหล่งเงนทนและทรพยากรมนษย์ ได้แก่ สถาบันการเงน สถาบันการศกษา และหน่วยงานฝกอบรม
ึ
ิ
ั
ุ
ต่าง ๆ ส่วนอตสาหกรรมปลายน ้าเปนอตสาหกรรมซงมส่วนในการก าหนดทศทางตลาดและผู้ใช้
็
ิ
ี
ุ
่
ึ
เรอ ได้แก่ การขนส่งทางทะเล การประมง การท่องเทยวทางน ้า นโยบายการจัดหาหรอซ่อมบ ารง
ื
่
ี
ุ
ื
ี
ี
ื
ื
ู
เรอขององค์กรต่าง ๆ โดยอ่เรอขนาดใหญ่ในประเทศชั้นน าจะมความได้เปรยบในหลาย ๆ ด้าน ยิ่งม ี
ิ
ื
ื
ปรมาณการต่อหรอซ่อมท าเรอจ านวนมาก จะท าให้เกิดการประหยัดต่อขนาด (Economies of Scale)
่
่
ื
ี
ื
ื
ู
ี
ส่งผลให้ได้เปรยบในเรองต้นทนการด าเนนงานเมอเทยบกับประเทศทมอ่เรอและขนาดตลาดทเล็ก
ุ
ี
ี่
่
ิ
ี
กว่า



่
ู
ุ
่
ื
่
ี่
ภาพท 4-16 กิจกรรมทเกียวเนองในโซ่อปทานในอ่เรอ (ทมา: Karin G. and Christian S.)
่
ี
ื
ี

155



4.4 กิจกรรมทางธุรกิจและมาตรฐานอูเรอ
ื
่
กิจกรรมทางธุรกิจ
่
็
ื
ู
ี่
์
ี
ี
กิจกรรมในอ่เรอเปนกิจกรรมทมบทบาทส าคัญในสตลาดส าคัญทางเศรษฐศาสตรใน
อตสาหกรรมพาณชยนาวี (The Four Shipping Market) ตามแนวคดของ Martin Stopford นัก
ิ
ุ
ิ
์
ื่
ื
ื
ื
เศรษฐศาสตรชอดังชาวอังกฤษ ได้แก่ ตลาดค่าระวาง (The Freight Market) ตลาดซ้อขายเรอมอสอง
ื
(The Sale and Purchase Market) ตลาดการต่อเรอใหม่ (The Ship Building Market) และตลาดแยก
ื
ิ
ุ
ื
ุ
ช้นส่วนเรอ (The Demolition Market) โดยอตสาหกรรมอ่เรอสามารถแบ่งตามกิจกรรมทางธรกิจ
ู
ี
ั
ื
ื
ื
่
เปน 3 ส่วน ได้แก่ การต่อเรอใหม่ (Ship Construction) การซ่อมเรอและการปรบเปลยนหรอ
็
ื
ิ
ดัดแปลงเรอ (Ship Repair and Conversion) และการแยกช้นส่วนเรอ (Ship Breaking) ส าหรบใน
ื
ั
ี
่
ี
ิ
ประเทศไทยยังไม่มอตสาหกรรมแยกช้นส่วนเรอทชัดเจน
ื
ุ
การตอเรอใหม (Ship Construction)
่
่
ื
ี
่
เปนกิจกรรมทเกิดจากความต้องการเรอของเจ้าของเรอ ไม่ว่าจะเปนความต้องการของ
็
ื
ื
็
ทางราชการ เช่น เรอรบ เรอของหน่วยงานภาครฐ หรอเรอของบรษัทเอกชน เช่น เรอบรรทกสนค้า
ุ
ิ
ิ
ั
ื
ื
ื
ื
ื
ี
ื
็
็
ั
่
ึ
ุ
ื
เรอบรรทกน ้ามัน เรอประมง เปนต้น ซงความต้องการเหล่าน้จะเปนปจจัยหลักให้เกิดการต่อเรอ
ื
ั
ุ
ื
ื
ี
ใหม่ ถงแม้ว่าในปจจบันจะมกิจการซ้อขายเรอเก่าในหลายประเทศ แต่ความต้องการเรอใหม่ยังคงม ี
ึ
ื
่
อยู่ เนองด้วยหลากหลายเหตผลของเจ้าของเรอในแต่ละรายทแตกต่างกัน เช่น ความค้มค่าในระยะ
ุ
ุ
่
ื
ื
ี
ื
่
ื
็
ยาว ความน่าเชอถอและความปลอดภัย คณลักษณะของเรอตรงความต้องการ เปนต้น อตสาหกรรม
ื
ุ
ุ
ิ
ุ
ื
การต่อเรอในบางประเทศ โดยเฉพาะการต่อเรอใหม่ ถอว่าเปนอตสาหกรรมส าคัญในเชง
ื
ื
็
์
ื
ู
ี
ิ
่
้
ี
ยุทธศาสตร โดยทกิจกรรมของอ่เรอมส่วนส าคัญอย่างยิ่งในการส่งเสรมให้เกิดโครงสรางพื้นฐาน
ี
ิ
์
ิ
ทางอตสาหกรรมอนในประเทศ รวมถงส่งเสรมการสรางผลประโยชนด้านความมั่นคงแห่งชาตอก
ึ
ื่
้
ุ
ด้วย
ื
กระบวนการเร่มตั้งแต่ขั้นตอนการออกแบบและการค านวณค่าต่าง ๆ ของเรอ ได้แก่
ิ
ึ
ื
ื
่
่
ื
การออกแบบส่วนประกอบของตัวเรอ ระบบขับเคลอน ซงประกอบไปด้วย เครองยนต์ ระบบเกียร ์
่
์
ิ
้
ิ
ื
่
ระบบเพลาใบจักร เครองจักรต่าง ๆ การออกแบบระบบไฟฟาและอเล็กทรอนกส ตลอดจน
ื่
ื
ระบบสอสารและอน ๆ จนกระทั่งท าการทดลองเรอจ าลอง การออกแบบเรอใหม่ในบางกรณ ี
ื่
ื
ี
ั
ื
ี่
สามารถใช้แบบของเรอต้นแบบในชั้นเดยวกัน (Sister Ship) ทได้รบการรบรองแล้วในด้านของ
ั
่
ี
ี
้
็
โครงสรางมาเปนต้นแบบในการสรางได้ โดยไม่ต้องออกแบบใหม่ อ่เรอทไม่มขดความสามารถใน
ู
ื
ี
้
่
ิ
ู
ื
ื
ั
ื
ื
การออกแบบและค านวณ สามารถซ้อแบบจากบรษัทผู้ออกแบบอนหรออ่เรออนมาขยายหรอปรบ
ื
่
ื
ุ
ปรงแบบให้ตรงตามความต้องการของตน โดยไปตามอนสัญญาว่าด้วยความปลอดภัยทางทะเล
ุ
หรอ SOLAS ทั้งน้ในการปรบปรงแบบ จะต้องได้รบการรบรองจากสมาคมจัดชั้นเรอ
ุ
ั
ั
ั
ื
ี
ื

156



้
็
(Classification) ด้วย เพื่อตรวจสอบความแข็งแรงของโครงสราง และให้เปนไปตามหลักการทาง
วิศวกรรม
็
ื
การต่อเรอมการแยกส่วนโดยการแบ่งตัวเรอขนาดใหญ่อออกเปนส่วน ๆ (Block) โดยใน
ื
ี
ี
่
่
แต่ละส่วนทแยกออกมายังสามารถแยกเปนส่วนย่อยได้อก (Sub Block) เพือให้สามารถแบ่งงาน
็
ี
ื
ิ
่
ี
่
ี
่
ี
่
ี
ออกไปท าการผลตให้เหมาะสมกับพื้นทท างานและเครองจักรทมอยู่ โดยงานทแบ่งออกเปนส่วน ๆ
็
่
ี
ี
ี
ื
ู
ี
่
ื
ู
่
ื
ื
ื
ิ
อาจจะด าเนนการภายในอ่เรอเองทั้งหมด หรอส่งไปท าทอ่เรอหรอสถานประกอบการอนทมขด
ื
ิ
ี
ิ
ความสามารถ มพื้นทและเครองมอทสามารถผลตช้นงานนั้นได้ ขนาด 1 Block ของเรอ สามารถ
ื
่
่
ี
่
ี
ื
็
็
ิ
แยกออกได้เปนเปนส่วนย่อย (Sub Block) ได้หลายส่วน เพือกระจายการผลตไปยังส่วนท ี ่
่
่
็
ี
ึ
่
ั
ี
รบผิดชอบ ในเวลาทใกล้เคยงกัน และน ามาประกอบเปน Block ขนาดใหญ่ตามแบบ ซงสามารถลด
เวลาในการผลตหากผลตทละส่วนเองทละส่วน
ี
ิ
ี
ิ
แนวคดและการด าเนนงานของอ่เรอรายส าคัญจะเน้นทการผลตช้นส่วนของเรอเปน
็
ู
ิ
ิ
ื
่
ี
ิ
ื
ิ
่
ื
ื
ส่วน ๆ จ านวนมาก เนองจากความคล้ายคลงกันของช้นส่วนประกอบตัวเรอเรอ การใช้วัสดประเภท
ื
ึ
ิ
ุ
ี
ี
ี
ุ
ี
ื
่
ี
ื
ื
ุ
ื
ิ
ื
เดยวกันในเรอชดเดยวกัน (Sister Ship) และนยมผลตในกรณทมการต่อเรอเปนชดเรอ หรอกองเรอ
ิ
็
่
ุ
ี
็
ี
ี
่
ี
จ านวนหลายล า วิธการน้จะให้ความรวดเรวและมต้นทนต่อหน่วยทต า อกทั้งยังพัฒนารปแบบโดย
ู
ี
่
ื
่
เน้นทการจัดกล่มความสัมพันธของช้นส่วนเรอ โครงสรางของเครองจักรหลัก เพือแยกเปนกล่ม ท า
็
ุ
ื
ุ
ิ
่
์
ี
้
ิ
ี
ั
ิ
ี
่
ื
ให้สามารถปรบเปลยนระบบและระดับการผลตทจะเอ้ออ านวยต่อการลดเวลาในการผลต วิธการน้ ี
่
ี
็
็
ุ
ั
ื
่
ิ
ี
จะปรบเปลยนการท างานให้เปนแบบหรอการผลตเปนชด รวมทั้งสรางความยืดหยุ่นในการ
้
ั
ปรบเปลยนการผลตอกด้วย
ี่
ิ
ี



ื
ี่
ภาพท 4-17 ส่วนประกอบย่อยในการต่อเรอ (ทมา: School of Engineering, Aalto University)
่
ี

157















































่
ื
ิ
ี่
ื
ี่
ภาพท 4-18 การเคลอนย้ายและการประกอบช้นส่วนของเรอ (ทมา: Taihun C. and Yoonho S.)




















ภาพท 4-19 ขั้นการประกอบช้นส่วนเรอ
ี่
ิ
ื
ี่
(ทมา: ดัดแปลงจาก Hongdong w., Yongjin G., Xiaofeng L. and Hong Y.)

158



ื
ั
ื
ื
การซอมเรอและการปรบเปลี่ยนหรอดัดแปลงเรอ (Ship Repair and Conversion)
่
ในบางประเทศ ได้แยกกิจกรรมทเกียวกับการซ่อมออกจากกิจกรรมการต่อเรอใหม่
ี
ื
่
่
่
ี
ื
ั
็
ู
ื
้
ึ
ู
เนองจากความต้องการรายรบทสงข้นและเรวกว่าการสรางเรอ แรงงานราคาถก และการเพิ่ม
่
ี
ิ
ิ
ิ
ิ
ู
ู
ื
ประสทธภาพการให้บรการของอ่เรอ หรอมการแยกการให้บรการทชัดเจน ตัวอย่างเช่น บางอ่เรอใน
ื
ี
ื
่
ี
ิ
ิ
ื
ื
ื
ิ
เกาหลใต้ แยกกิจการในการให้บรการเรอรบออกจากกิจการของเรอสนค้าและเรอให้บรการนอก
็
ื่
ชายฝ่งอน เนองจากเปนความลับทางการทหาร ส่วนในยุโรปมการรวมกิจกรรมเกียวกับการซ่อมเรอ
่
ั
ี
ื
่
ื
ิ
ื
ุ
ิ
และต่อเรอเข้าไว้ด้วยกันโดยเน้นความหลากหลายของกล่มสนค้า โดยปรมาณการซ่อมเรอข้นอยู่กับ
ึ
ื
หลายปจจัยทเกียวข้อง เช่น การเพิ่มข้นของจ านวนเรอเพือให้บรการในการขนส่งทางทะเล ความ
่
ั
ึ
ื
่
ิ
ี
่
ู
ต้องการการบ ารงรกษาทสงข้นของเรอสมัยใหม่ทมความซับซ้อนของระบบการท างาน ความถของ
ี่
ุ
ึ
ื
่
ี
ั
ี
่
ี
็
การตรวจสอบสภาพเรอตามข้อก าหนดของสมาคมจัดชั้นเรอ เปนต้น
ื
ื
่
ุ
์
่
ื
่
ี
ื
ิ
ิ
ุ
นอกจากน้การพัฒนาธรกิจทเกียวเนอง เช่น ช้นส่วนอปกรณการเดนเรอ (Marine
ี
็
ื
่
้
Equipment) และโครงสรางเหล็กทใช้ในการก่อสรางหรอซ่อมแซม เปนกลยุทธเพือเพิ่มเปนรายได้
่
ี
้
็
์
ุ
เสรมธรกิจหลักของผู้ประกอบการอ่เรอ โดยในกรณของอตสาหกรรมช้นส่วนและอปกรณท ี่
ุ
์
ี
ิ
ื
ุ
ู
ิ
ี
ิ
็
่
ี
ื
่
ิ
ั
ุ
เกียวข้องกับการเดนเรอ ปจจบันประเทศในแถบยุโรปถอได้ว่าเปนผู้น าระดับโลกทมผลตภัณฑ์ท ี ่
ื
หลากหลาย เช่น ระบบขับเคลอน เครองยนต์ดเซลขนาดใหญ่ ระบบเกียวกับส่งแวดล้อมและความ
่
ื
่
ื
่
ิ
ี
ิ
ึ
์
ิ
ิ
ิ
์
ุ
ปลอดภัย รวมถงระบบการจัดการระวางสนค้า และอปกรณอเล็กทรอนกส ภาคการผลตช้นส่วน
ิ
์
ิ
ิ
ุ
และอปกรณการเดนเรอ โดยนยามแล้ว ช้นส่วนและอปกรณการเดนเรอโดย EMEC (European
ื
ุ
ิ
ื
ิ
์
ึ
ี่
ิ
ุ
ิ
Marine Equipment Council) จะกล่าวถงผลตภัณฑ์และการให้บรการทกประเภททใช้ในการสราง
้
ุ
ั
ื
ิ
ดัดแปลงและบ ารงรกษาเรอ ในการน้หมายรวมถงการให้บรการทางเทคนค ในส่วนของงาน
ิ
ี
ึ
์
ื
ุ
ั
ุ
วิศวกรรม การตดตั้ง การทดสอบ ทดลองอปกรณ และการบ ารงรกษาเรอ (รวมถงการซ่อม) การ
ิ
ึ
ื
ี่
ปรบเปลยนหรอดัดแปลงเรอได้รบความนยมมากข้น เนองจากราคาการต่อเรอใหม่ทสงและการรอ
ู
ื
่
ั
ี่
ื
ิ
ั
ึ
ื
์
็
ื
ี่
่
ี
เวลาในการการจัดส่งทนาน การดัดแปลงเรอเดมจะเปนการปรบเปลยนมตของเรอ อปกรณในเรอ
ิ
ื
ื
ิ
ิ
ุ
ั
ื
ื
เพือให้เหมาะสมกับความต้องการ หรอเพิ่มขดความสมารถของเรอ ภายใต้ข้อก าหนดของสมาคมจัด
ี
่
ื
ชั้นเรอ

159



ื
ิ
ี่
ิ
์
ตารางท 4-2 ตัวอย่างการจัดกล่มประเภทช้นส่วน ระบบและอปกรณการเดนเรอ
ุ
ุ

ประเภท ระบบและอุปกรณเดินเรอ
ื
์
ื่
ื
ื่
การขับเคลอนเคลอนเรอและพลังงาน  ระบบขับเคลอนเครองจักรใหญ่
่
ื
่
ื
่
ื
ื
 ระบบการขับเคลอนเครองจักรช่วย
่
้
 ระบบความรอน การไหลเวียนของอากาศ และ
ั
ื่
เครองปรบอากาศ
 ระบบอเล็กทรอนกส สายเคเบ้ล และอน ๆ
์
ิ
ื่
ิ
ิ
ื่
อปกรณการน าทาง/ การสอสาร/  ระบบการจัดการ ควบคม และน าทาง
ุ
์
ุ
การควบคม (กระแสไฟฟา และระบบ  ระบบการสอสาร และการแสดงผล
้
ุ
ื่
อเล็กทรอนกส)  ระบบไฟและแสง
ิ
์
ิ
 ระบบน าทาง
ั
 ระบบปฏบัตการส าหรบเรอทมลักษณะพิเศษ
ิ
ิ
ื
ี
ี่
ิ
์
ุ
อปกรณเกียวกับสนค้าและความ  ระบบการจอดเทยบท่าจอดเรอ
่
ื
ี
ปลอดภัย  ระบบการบรรทกสนค้า
ุ
ิ
 ระบบความปลอดภัยและการช่วยชวิต
ี
้
ิ
 ระบบการปกปองด้านส่งแวดล้อม
่
อปกรณทเกียวข้องและอน ๆ  ส่วนประกอบเครองมอทั่วไป
ุ
์
ี
่
ื่
ื
ื
่
 ระบบการอ านวยความสะดวก
(ทมา: ดัดแปลงจาก European Commission)
ี่

ิ
่
ื
้
การแยกชนสวนเรอ (Ship Breaking)
ื
ี
ิ
ี
เมอเรอผ่านการปฏบัตงานและมอายุทมากข้น ส่งผลให้เรออาจไม่มความปลอดภัยท ี ่
ื
ิ
ึ
่
่
ื
ี
ื
ู
ื
เพียงพอและไม่ผ่านเกณฑ์การตรวจสภาพจากสมาคมจัดชั้นเรอ หรอค่าใช้จ่ายในการซ่อมเรอสงมาก
ื
ู
จนไม่ค้มค่า ส่งผลให้เรอต้องถกปลดระวางและขายเปนเศษเหล็ก ลักษณะอ่ประเภทน้บางคร้งอาจ
ู
็
ื
ี
ุ
ั
์
่
ุ
ื
ี
เปนเพียงพื้นทชายหาดธรรมดาทไม่ได้ใช้อปกรณหรอเครองมอททันสมัยนัก เน้นการใช้แรงงาน
็
่
ี
่
ี
่
ื
ื
่
ื
่
ื
ื
จากคนเปนหลักในการตัด ร้อ แปลงสภาพเรอ เพือน าซากเรอเก่าทั้งเหล็กและโลหะอน ๆ ไป
็
ื
ี
ิ
ุ
ิ
ิ
จ าหน่าย งานลักษณะน้จะส่งผลกระทบต่อสขภาพของผู้ปฏบัตงานและส่งแวดล้อม ท าให้องค์กร
ุ
ทางทะเลระหว่างประเทศหรอ IMO ได้ออกอนสัญญาฮ่องกง 2009 (Hong Kong Convention 2009)
ื

160



ื
หรอ Hong Kong International Convention for the Safe and Environmentally Sound Recycling of
ุ
Ships เพือควบคมและก ากับดแลในการด าเนนการ
ิ
ู
่























ี่
ื
ี่
ิ
ิ
ื
ภาพท 4-20 กิจกรรมการร้อช้นส่วนเรอชายหาดเมองจตตากอง บังคลาเทศ (ทมา: www.reddit.com)
ื

ื
มาตรฐานอูเรอ
่
อ่ทได้มาตรฐานในระดับสากลจะมระบบในการบรหารจัดการด้านคณภาพในทก
ี
ี
ู
่
ิ
ุ
ุ
ี
ื
่
ิ
ื
ื
กระบวนการของการด าเนนกิจกรรม และหากเจ้าของเรอทสั่งต่อเรอ ต้องการจะน าเรอไปจัดชั้นตาม
ื
ุ
ื
่
ู
ื
มาตรฐานของสถาบันจัดชั้นเรอใด อ่ต่อเรอก็จะตดต่อสถาบันจัดชั้นเรอนั้น เพือให้จัดส่งผู้ควบคม
ิ
ี
การต่อหรอ Surveyor ทข้นทะเบยนกับสถาบันจัดชั้นเรอนั้น ๆ เข้ามาตรวจสอบการผลตและให้
ึ
ี
ิ
ื
่
ื
็
ึ
ื
ุ
ื
ิ
ค าแนะน าถงขั้นตอนการผลตในส่วนต่าง ๆ ของเรอ การเลอกวัสดในการต่อเรอจะต้องเปนไปตาม
ื
ี
ื
ู
มาตรฐานของสมาคม (Material and Equipment According to Class Requirement) ทั้งน้อ่ต่อเรอ
ื
ี
็
ื
่
่
จะต้องน าเสนอขั้นตอนการต่อเรอ เพือให้สถาบันจัดชั้นเรอพิจารณาให้ความเหนชอบก่อนทจะท า
การต่อเรอ โดยในมการควบคมคณภาพจากสมาคมจัดชั้นเรอเพือให้เปนไปตามมาตรฐานของ
ื
ี
่
ุ
ุ
ื
็
สมาคมเรอ
ื
ื
่
ี
ั
ื
ื
ภายหลังการส่งมอบเรอ เรอทได้รบการจัดชั้นจากสถาบันจัดชั้นเรอทส าคัญ เช่น
ี
่
American Bureau of Shipping (ABS), Germanischer Lloyd, Bureau Veritas, Det Norke Veritas,
ี
Korean Register และ Lloyd's Register สถาบันจัดชั้นเรอเหล่าน้จะออกเอกสารรบรองและเอกสาร
ื
ั
่
ิ
ี
ื
ทางเทคนคต่าง ๆ ทเกียวข้องกับการออกแบบเรอ การต่อเรอ และช่วงระยะเวลาการเข้าตรวจสอบ
่
ื
ื
ี
่
็
่
ี
ื
เรอตามวงรอบทก าหนด เพือให้เรออยู่ในสภาพทปลอดภัยและเปนไปตามมาตรฐานของสมาคมจัด
่
ชั้นเรออยู่เสมอ ปัจจบันอ่เรอขนาดใหญ่จะมระบบควบคมคณภาพและประกันคณภาพ เพือสราง
้
่
ี
ื
ุ
ุ
ุ
ื
ู
ุ

161



ื
ี
่
ื
ื
ู
ื
้
ความมั่นใจให้กับลกค้าในการสรางเรอหรอซ่อมเรออย่างมมาตรฐาน มความน่าเชอถอ และจาก
ื
ี
งานวิจัยเรอง “Evaluation of Shipyard Selection Criteria for Shipowners Using a Fuzzy
ื่
ึ
่
ึ
ิ
Technique” ของ Mustafa K และ Murat O. ซงได้ศกษาเกณฑ์ส าคัญในการตัดสนใจเลอกใช้บรการ
ิ
ื
่
ื
อ่เรอของเจ้าของเรอพบว่า การก าหนดส่งมอบเรอและความสามารถทจะด าเนนการได้ตาม
ี
ู
ื
ิ
ื
ุ
ื
่
ี่
็
็
ก าหนดเวลานั้นเปนส่งทส าคัญทสดในการตอบสนองความต้องการของเจ้าของเรอทเปนผู้ใช้บรการ
ิ
ิ
ี
่
ี
ื
อ่เรอ
ู









ภาพท 4-21 ตัวอย่างวงรอบการตรวจเรอจากสมาคมจัดชั้นเรอ (ทมา: Bangkok Dock)
ี่
ื
ี่
ื

ึ
ี
็
- AS (Annual Survey) หมายถง การตรวจเชคประจ าป
ึ
ื
ู
- DS (Docking Survey) หมายถง การตรวจเรอในอ่แห้ง
ื่
- ES (Engine Survey) การตรวจสอบเครองจักร
ี
ึ
- ITMS (Intermediate Survey) หมายถง การตรวจในช่วงสองปครง
่
ึ
- SS (Special Survey) การตรวจพิเศษในปทห้า
ี่
ี
็
ื
ึ
- IWS (In Water Survey) หมายถง การตรวจเชคขณะเรออยู่ในน ้า

162



ื
ื
่
้

่
4.5 ผูประกอบการรายสาคัญในอุตสาหกรรมอูเรอโลกและอูเรอไทย
่
ี
ี
ี
ุ
ในป ค.ศ. 2020 ทผ่านมาได้มการจัดอันดับ 10 ผู้ประกอบการรายส าคัญในอตสาหกรรม
ู
ิ
อ่เรอโลก โดยพิจารณาจากผลประกอบการและสมรรถนะในการด าเนนงาน ดังน้ ี
ื
Hyundai Heavy Industries
ู
็
ึ
ี
ี
ื
ี
ู
เปนอ่ต่อเรอในเกาหลใต้ สามารถท ารายได้สงถง 39,330 ล้านเหรยญ มส านักงานใหญ่อยู่
ทเมองอลซาน (Ulsan) ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉยงใต้ของประเทศ ต่อเรอและซ่อมบ ารงเรอประเภท
ี่
ื
ื
ุ
ุ
ี
ื
ื
ิ
ื
ุ
ต่าง ๆ มากมาย โดยเฉพาะเรอบรรทกน ้ามันประเภทต่าง ๆ และเรอบรรทกก๊าซธรรมชาต นอกจากน้ ี
ุ
ุ
่
ี
่
ู
ี
์
ยังผลตอปกรณทเกียวข้องกับธรกิจพลังงานทปฏบัตการนอกชายฝ่งทะเล อ่แห่งน้ก่อตั้งเมอป ค.ศ.
่
ี
ิ
ี
่
ื
ิ
ิ
ุ
ั
ิ
1972 มีพนักงานรวมทั้งส้น 25,093 คน
STX Offshore & Shipbuilding
ี
ื
ึ
เปนอ่ต่อเรอทเก่าแก่แห่งหนงในเกาหลใต้ ก่อตั้งมาตั้งแต่ป ค.ศ. 1962 ต่อเรอและซ่อม
ี
ี
่
่
ื
ู
็
ี
ิ
ื
ุ
ื
บ ารงเรอประเภทต่าง ๆ ทั้งเรอสนค้าและเรอรบ โดยสามารถท ารายได้ 16,960 ล้านเหรยญสหรฐ
ื
ั
มส านักงานอยู่ทเมองชางวอน (Changwon) ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉยงใต้ของประเทศ
ี
ี
่
ี
ื
Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering
ื
ื
ื
ุ
เปนอ่ต่อเรอในประเทศเกาหลใต้ ก่อตั้งเมอป ค.ศ. 2000 ต่อเรอและซ่อมบ ารงเรอ
ู
็
่
ื
ี
ี
ประเภทต่าง ๆ ทั้งเรอสนค้าและเรอรบโดยสามารถท ารายได้ 12,760 ล้านเหรยญสหรฐ มพนักงาน
ี
ี
ื
ิ
ื
ั
ี
่
ู
ิ
ิ
ื
ี
รวมทั้งส้น 13,458 คน สามารถต่อเรอบรรทกต้สนค้าทมขนาดมากกว่า 18,000 TEU มส านักงานอยู่
ุ
ี
ทเมองคยองซัง (Gyeongsang) ตั้งอยู่ทางตะวันออกของประเทศ
ี่
ื
Samsung Heavy Industries
่
ื
ื
ิ
ุ
ี
ื
เปนอ่ต่อเรอในประเทศเกาหลใต้ ก่อตั้งเมอป ค.ศ. 1974 ต่อเรอ ซ่อมบ ารงเรอ และผลต
ี
ื
็
ู
์
ิ
อปกรณช้นส่วนต่าง ๆ ทางวิศวกรรม เช่น เครนขนาดใหญ่ แท่นขุดเจาะน ้ามัน โดยสามารถท า
ุ
ี
รายได้ 8,580 ล้านเหรยญสหรฐ มพนักงานรวมทั้งส้น 11,897 คน มส านักงานใหญ่ตั้งอยู่ทกรงโซล
ี
ิ
่
ุ
ี
ี
ั
ื
(Seoul) เมองหลวงของประเทศ
Sumitomo Heavy Industries
็
ื
เปนอ่ต่อเรอในประเทศญปน ก่อตั้งเมอป ค.ศ. 1988 ต่อเรอ ซ่อมบ ารงเรอ และผลต
ุ
่
่
ิ
ุ
่
ื
ื
ื
ี
ี
ู
ุ
์
อปกรณช้นส่วนต่างๆทางวิศวกรรม รวมทั้งอปกรณตรวจจับชนดต่าง ๆ ทใช้ในภาคอตสาหกรรม
ุ
ิ
์
ี่
ุ
ิ
ิ
ั
ี
ี
โดยสามารถท ารายได้ 6,590 ล้านเหรยญสหรฐ มพนักงานรวมทั้งส้น 17,941 คน มส านักงานใหญ่
ี
ตั้งอยู่ทกรงโตเกียว (Tokyo) เมองหลวงของประเทศ
ุ
ื
่
ี

163



Fincantieri
่
ี
่
ู
็
ี
ื
ี
่
ี
ื
ื
ุ
ิ
ี
เปนอ่เรอทมขนาดใหญ่ทสดในยุโรป ตั้งอยู่ในอตาล ก่อตั้งเมอป ค.ศ. 1959 ต่อเรอและ
ซ่อมบ ารงเรอประเภทต่าง ๆ ทั้งเรอสนค้าและเรอรบ โดยสามารถท ารายได้ 5,170 ล้านเหรยญสหรฐ
ี
ื
ิ
ื
ั
ื
ุ
ี
ี
่
ื
ี
ิ
มพนักงานรวมทั้งส้น 19,823 คน มส านักงานใหญ่ตั้งอยู่ทเมองตรเยสเต (Trieste) ตั้งอยู่ทางภาค
ี
ตะวันออกเฉยงเหนอของประเทศ
ี
ื
United Shipbuilding Corporation
่
ื
ี
ี
็
ื
ู
ื
ั
ุ
เปนอ่ต่อเรอในรสเซย ก่อตั้งเมอป ค.ศ. 2007 ต่อเรอและซ่อมบ ารงเรอประเภทต่าง ๆ ทั้ง
ื
ื
ี
ั
ื
ี
ิ
เรอสนค้าและเรอรบ โดยสามารถท ารายได้ 5,100 ล้านเหรยญสหรฐ มพนักงานประมาณ 80,000 คน
ี
มส านักงานตั้งอยู่ทเมองมอสโก (Moscow) เมองหลวงของประเทศ และเมองเซนต์ปเตอรสเบรก
ิ
ื
่
์
ี
์
ี
ื
ื
(Saint Petersburg) ตั้งอยู่ทางตะวันตกของประเทศตดกับทะเลบอลตก
ิ
ิ
China State Shipbuilding Corporation
เปนอ่ต่อเรอในจนทก่อตั้งข้นในป ค.ศ. 1982 และในป ค.ศ. 2019 ได้ควบรวมกับ China
ื
ี
็
่
ี
ึ
ู
ี
ี
ื
ื
ิ
ื
ุ
ื
Shipbuilding Industry Company ต่อเรอและซ่อมบ ารงเรอประเภทต่าง ๆ ทั้งเรอสนค้าและเรอรบ
ู
ี
ั
ี
โดยสามารถท ารายได้สงถง 29,790 ล้านเหรยญสหรฐ มพนักงานประมาณ 70,000 คน มส านักงาน
ี
ึ
ตั้งอยู่ทกรงปกกิ่ง เมองหลวงของประเทศ และเมองเซยงไฮ้ เมองท่าและเมองส าคัญทางเศรษฐกิจอยู่
ั
่
ื
ุ
ื
ื
ื
ี
ี
่
ทางภาคตะวันออกของประเทศ
Sembcorp Marine
ื
์
่
ื
ี
เปนอ่ต่อเรอในประเทศสงคโปร ก่อตั้งเมอป ค.ศ. 1963 ต่อเรอและซ่อมบ ารงเรอประเภท
ื
ุ
็
ิ
ื
ู
่
ี
่
ิ
ุ
ต่าง ๆ รวมทั้งผลตอปกรณทเกียวข้องกับธรกิจพลังงานทปฏบัตการนอกชายฝ่งทะเล รวมทั้งการ
ั
ุ
์
ี
่
ิ
ิ
ั
ซ่อมท าอน ๆ ทเกียวข้อง โดยสามารถท ารายได้ในปทผ่านมา 1,180 ล้านเหรยญสหรฐ
ี
ี
่
ี
ี
่
ื
่
่
Tsuneishi Shipbuilding
่
ุ
ี
เปนอ่ต่อเรอทมความเก่าแก่ในประเทศญปน ก่อตั้งเมอป ค.ศ. 1917 ต่อเรอและซ่อมบ ารง
ื
ื
่
ุ
่
ี
ู
ื
ี
็
่
ี
ิ
ุ
ิ
เรอประเภทต่าง ๆ รวมทั้งผลตอปกรณช้นส่วนต่าง ๆ ทางวิศวกรรม โดยสามารถท ารายได้ 1,550
ื
์
ี
่
ิ
ื
ล้านเหรยญสหรฐ มส านักงานตั้งอยู่ทเมองฮโรชมา (Hiroshima) ตั้งอยู่บนเกาะฮอนช ทางตะวันตก
ี
ั
ู
ิ
ี
ี
เฉยงใต้ของประเทศ
ั
ส าหรบอตสาหกรรมต่อเรอไทยยังมขนาดและส่วนแบ่งทางการตลาดโลกทน้อยมาก โดย
ี
่
ุ
ี
ื
มสัดส่วนเพียงรอยละ 0.0125 ของอตสาหกรรมอ่เรอโลก อ่เรอไทยส่วนใหญ่เปนอ่ต่อเรอขนาดเล็ก
ื
ุ
็
ู
้
ู
ื
ี
ู
ื
ี
่
ุ
ั
ุ
ู
และมทนของการประกอบการต า ปจจบันมจ านวนผู้ประกอบกิจการอ่ต่อเรอขนาดตั้งแต่ 100 ตัน
ี
ื
่
ิ
ี
ี
กรอส (GRT) จ านวนทั้งส้น 30 แห่ง และมอ่เรอทมทนจดทะเบยนมากกว่า 100 ล้านบาทเพียง
ี
ี
ื
ุ
ู
ิ
ิ
ิ
จ านวน 5 แห่งได้แก่ 1) บรษัท ยูนไทยชปยารด แอนเอ็นจเนยร่ง จ ากัด (มหาชน) 2) บรษัท อตัลไทย
ิ
์
ิ
ิ
ิ
ี

164



ิ
ี
์
ี
ิ
ี
์
มารน จ ากัด (มหาชน) 3) บรษัท เอเชยนมารน เซอรวิส จ ากัด (มหาชน) 4) บรษัท มารซัน จ ากัด
ึ
ิ
ิ
และ 5) บรษัท ซเครท มารน จ ากัด จากโครงการศกษาวิจัยเพื่อยกระดับศักยภาพกองเรอพาณชย์ไทย
ื
ี
ี
้
่
ี
ุ
ั
ั
็
รองรบตลาดการขนส่งทางทะเลร่วมอาเซยน (กรมเจาทา, 2563) ได้สรปปจจัยแห่งความส าเรจ (Key
ู
ื
Success Factor) ของอตสาหกรรมอ่เรอในต่างประเทศไว้ดังน้ ี
ุ
ี
่
้
่
ื
ี
- มีโครงสรางพื้นฐานทด ทสามารถอ านวยความสะดวกในการเชอมโยงรปแบบการ
ู
่
ี
่
ื
ื
็
ุ
ขนส่งต่าง ๆ เช่น เรอเชอมต่อกับรถไฟ รถไฟเชอมต่อกับรถบรรทก เปนต้น รวมถงการมแหล่งจ่าย
่
ื
ึ
ี
ุ
ื่
ิ
กระแสไฟฟาทมคณภาพ (Electrical Supply) ซงเปนเงอนไขทจ าเปนส าหรบการผลตใน
็
้
ั
ี่
ึ
็
ี่
่
ี
ุ
ื
ู
อตสาหกรรมอ่เรอ
ี
ี่
- บคลากรทมความเชยวชาญเฉพาะด้าน โดยได้รบการสนับสนนด้านการศกษา การ
ั
ึ
ี่
ุ
ุ
้
ฝกอบรม การวิจัยและพัฒนา เพื่อสรางแรงงานทมทักษะและบคลากรทมความเชยวชาญเฉพาะด้าน
ุ
ี่
ึ
ี่
ี
ี่
ี
เพือเข้าส่อตสาหกรรมอ่เรอ ทมความต้องการแรงงานโดยเฉพาะด้านวิศวกรรม
ี่
ี
ู
ื
่
ู
ุ
ุ
ั
- ได้รบการสนับสนนด้านการจัดหาเงนทนและการเข้าถงทน ซงเปนปจจัยหลักในการ
ึ
ึ
่
ิ
ุ
ั
็
ุ
ื
ิ
ิ
ุ
ู
ผลักดันและรกษาการเตบโตของอตสาหกรรมอ่เรอ โดยการเพิ่มความเข้มแข็งของสถาบันการเงนท ี ่
ั
ุ
ให้การสนับสนน
ิ
- มีความต้องการของตลาดทั้งภายในประเทศและในต่างประเทศรวมทั้งการเตบโตของ
่
ี
การค้าโลกทส่งผลต่อความต้องการในการขนส่งทางทะเลระหว่างประเทศ
ุ
่
ื
ี
่
ุ
ุ
- การมอตสาหกรรมเกียวเนองและอตสาหกรรมสนับสนน โดยการใช้นโยบายการ
้
ุ
ุ
่
พัฒนาธรกิจ เพือพัฒนาอตสาหรรมการผลตทมความหลากหลาย และสรางการรวมกล่ม (Clusters)
ุ
ี
่
ี
ิ
ทเข้มแข็งในทั้งโซ่อปทานของอตสาหกรรม
ี่
ุ
ุ

ื
ู
ี่
ตารางท 4-3 ผู้ประกอบกิจการอ่เรอไทยขนาดตั้งแต่ 100 ตันกรอส (GRT)

ล าดับ ประเภท
ื่
ที่ ชอ จังหวัด กิจการ ชนิดและขนาด ขีดความสามารถ
1 บรษัท ยูนไทย ชลบร ี ต่อและซ่อม 1. อ่ลอยขนาด ต่อเรอขนาด13,000 -
ิ
ู
ื
ิ
ุ
ื
ิ
์
ื
ชปยารด แอนด์ เรอเหล็ก 300 เมตร 20,000 GRTหรอไม่
ี
ิ
ู
เอ็นจเนยร่ง จ ากัด 2. อ่ลอยขนาด เกิน 120 เมตร
ิ
ื
191 เมตร ซ่อมเรอขนาด 80,000
-180,000 GRT
หรอไม่เกิน 300 เมตร
ื

165



ี่
ตารางท 4-3 (ต่อ)


ล าดับ ชอ จังหวัด ประเภท ชนิดและขนาด ขีดความสามารถ
ื่
ที่ กิจการ
ู
ิ
2 บรษัท อตัลไทย กรงเทพมหานคร ต่อและซ่อม อ่ลอยขนาด 95 ต่อและซ่อมเรอขนาด
ื
ิ
ุ
ื
ี
มารน จ ากัด เรอเหล็ก เมตร ไม่เกิน 4,000 ตัน
ิ
ี
อลูมเนยมและ
ุ
ทกประเภท
ุ
ิ
ู
ื
3 บรษัท อ่ ู กรงเทพมหานคร ต่อและซ่อม 1.อ่แห้งขนาด ต่อและซ่อมเรอ ขนาด
ุ
ื
กรงเทพฯจ ากัด เรอเหล็ก 108 เมตร 1,600 GRT (4,000
ู
อลูมเนยม 2.อ่แห้งขนาด DWT)
ิ
ี
114 เมตร
ื
3.คานเรอขนาด
105 เมตร
ี
ื
ิ
ู
4 บรษัท เอเชยน สมุทรปราการ ต่อและซ่อม 1. อ่ลอยขนาด ซ่อมเรอขนาด 10,000
ื
ี
์
มารน เซอรวิส เรอเหล็กและ 106 เมตร GRT (25,000 DWT)
ิ
ี
จ ากัด (มหาชน) อลูมเนยม 2. อ่ลอยขนาด
ู
161 เมตร
ื
5 บรษัท เอสอเอ กรงเทพมหานคร ซ่อมเรอเหล็ก อ่ลอยขนาด 120 ซ่อมเรอขนาดไม่เกิน
ู
ิ
ื
ุ
ี
์
ชปยารด จ ากัด เมตร 5,000 GRT
ิ
ู
ิ
ื
6 บรษัท อ่เรอมา สมุทรปราการ ต่อและซ่อม อ่ลอยขนาด 126 ต่อและซ่อมเรอ ไม่
ู
ื
ุ
ี
ื
รน แอ็คมไทย เรอเหล็กทก เมตร เกินขนาด 1,200 GRT
ี่
จ ากัด ประเภท (3,000 DWT)
ื
ิ
ื
ิ
7 บรษัท หะรน กรงเทพมหานคร ซ่อมเรอเหล็ก คานเรอยาว 90 ซ่อมเรอขนาดไม่เกิน
ื
ุ
ื
การต่อเรอ จ ากัด อลูมเนยม เมตร 12,000 GRT
ิ
ี
ิ
ื
ื
8 บรษัท มหาชัย ด๊ สมุทรสาคร ต่อและซ่อม คานเรอยาว 80 - ต่อเรอขนาดไม่เกิน
อกยารด จ ากัด เรอเหล็ก เมตร 500 GRT
์
ื
อลูมเนยม -ซ่อมเรอขนาด 500
ื
ี
ิ
GRT ข้นไป
ึ

ื
ิ
ิ
ู
9 บรษัท ชทโบ๊ท ชลบร ี ต่อและซ่อม โมลขนาด 36, 45, - ต่อเรออลมเนยม
ุ
ี
ี
จ ากัด เรอไฟเบอร ์ 65 ฟุต ขนาด 13-38 ฟุต
ื
์
กลาสและ - ต่อเรอไฟเบอรกลาส
ื
อลูมเนยม ขนาด 12-100 ฟุต
ิ
ี

166



ี่
ตารางท 4-3 (ต่อ)


ล าดับ ชอ จังหวัด ประเภท ชนิดและขนาด ขีดความสามารถ
ื่
ที่ กิจการ
ิ
10 บรษัท มารซัน สมุทรปราการ ต่อและซ่อม อ่แห้ง ต่อเรอ lcu 55 เมตร
ู
ื
์
ื
จ ากัด เรอไฟเบอร ์
กลาส,
อลูมเนยมและ
ี
ิ
เหล็ก
ิ
ื
ิ
11 บรษัท มทส ด ิ สมุทรสาคร ต่อและซ่อม คานเรอยาว 180 ต่อและซ่อมเรอขนาด
์
ื
สชั่น จ ากัด เรอเหล็ก เมตร ไม่เกิน 2,000 GRT
ื
ิ
ิ
อลูมเนยม
ี
ื
ื
12 บรษัท ไทย สมุทรปราการ ต่อและซ่อม 1) คานเรอยาว ต่อและซ่อมเรอขนาด
ิ
อนเตอรเนชั่น เรอเหล็ก 260 เมตร ไม่เกิน 2,000 GRT
์
ื
ิ
์
ื
แนล ด๊อกยารด 2) คานเรอยาว
จ ากัด 160 เมตร
์
ุ
ื
13 บรษัท สตารมา สมุทรปราการ ซ่อมเรอกลาง On Site Service ซ่อมเรอเกือบทกขนาด
ิ
ื
ิ
ี
ี
รน เอ็นจเนยร่ง น ้า จ าหน่าย และทกแบบ
ิ
ุ
ุ
จ ากัด วัสดและ
อะไหล่ซ่อม
ื
เรอ
ื
ู
์
ื
ี
14 บรษัท มารอารท สมุทรปราการ ซ่อมเรอไฟ อ่แห้งขนาด 40 ซ่อมเรอขนาด 600
ิ
(ประเทศไทย) เบอร,ไม้ และ เมตร GRT
์
ุ
ื
จ ากัด เรอทก
ประเภท
ี
ิ
15 บรษัท ซเครสท์ สมุทรปราการ ต่อและซ่อม คานเรอยาว 70 Lifting 250 GRT
ื
มารน จ ากัด เรอเหล็ก เมตร
ี
ื
ิ
อลูมเนยมและ
ี
ไฟเบอรกลาส
์
ื
ื
ั
ู
16 บรษัท รตนชัย ภเก็ต ซ่อมเรอเหล็ก คานเรอยาว 300 ซ่อมเรอขนาด 180
ิ
ื
ื
์
คานเรอ จ ากัด ไฟเบอรกลาส เมตร GRT.
ี
ุ
ิ
อลูมเนยมและ ต่อและซ่อมเกือบทก
ไม้ ชนด
ิ

167



ี่
ตารางท 4-3 (ต่อ)


ล าดับ ชอ จังหวัด ประเภท ชนิดและขนาด ขีดความสามารถ
ื่
ที่ กิจการ
ื
ู
ื
ื
ิ
ิ
17 อ่เรอพทักษ์สน สตูล ซ่อมเรอไม้ ซ่อมเรอขนาด 100
์
ื
ชัย ,ซ่อมเรอยอรช GRT
ื
ี
ิ
ื
ื
18 คานเรอศรเจรญ อยุธยา ต่อและซ่อม คานเรอยาว 200 ต่อและซ่อมเรอขนาด
ื
เรอเหล็กและ เมตร 800 GRT
ไม้
ื
ิ
ื
ุ
19 บรษัท สหกล ชลบร ี ซ่อมเรอยนต์ ซ่อมเรอขนาดต ากว่า
่
และบรการศร ี 100 GRT
ิ
ราชา จ ากัด
ื
20 บรษัท เจ้าพระยา ปทุมธาน ี ต่อเรอและ คานเรอ 140 ต่อเรอและซ่อมเรอ
ื
ื
ิ
ื
คอนสตรคเชท ซ่อมเรอเหล็ก เมตร ขนาด 1,000 GRT
ั
ื
จ ากัด
ื
21 บรษัท อ่ต่อเรอ ปทุมธาน ี ต่อเรอเหล็ก คานเรอยาว 260 ต่อเรอเหล็กขนาด
ิ
ู
ื
ื
ื
ื
บางโพใต้ จ ากัด และซ่อมเรอ เมตร 2,000 GRT
บนบก
็
ื
ื
ื
ี
ิ
22 บรษัท บ.พี.เซน ปทุมธาน ี ต่อเรอและ คานเรอยาว 200 ต่อเรอเหล็กขนาดไม่
เตอร 1995 จ ากัด ซ่อมเรอขนาด เมตร เกิน 3,000 GRT
ื
์
กลาง
ิ
ื
23 บรษัท รเวอร ซ ี อยุธยา อ่ซ่อมเรอ คานเรอ 70 เมตร ซ่อมเรอเหล็กขนาด
ื
ิ
ู
ื
์
์
ทรานสปอรต 2,500 GRT ข้นไป
ึ
จ ากัด
ี่
(สาขาท 1 )
24 หจก.อ่ทองการ ปทุมธาน ี ต่อเรอและ คานเรอ 140 ต่อเรอล าเลยงขนาด
ี
ื
ื
ื
ู
ช่าง แอนด์ ซ่อมเรอสนค้า เมตร ยาว 110 เมตร กว้าง 19
ื
ิ
เซอรวิส เมตร
์
ื
ื
25 หจก.สัญญวุฒ ิ อยุธยา ต่อเรอและ คานเรอ 80 เมตร ต่อเรอ 1,000 - 2,000
ื
ุ
ิ
ื
ร่งเรอง ส่งก่อสราง GRT
้
ลอยน ้า
ื
ิ
26 บรษัท อ่ทองทวี ปทุมธาน ี ต่อเรอ คานเรอ 80 เมตร ต่อเรอยนต์และเรอ
ื
ื
ื
ู
ั
ทรพย์ จ ากัด บรรทุกขนาด 46 เมตร
และขนาด 50 เมตร

168



ตารางท 4-3 (ต่อ)
ี่


ล าดับ ชอ จังหวัด ประเภท ชนิดและขนาด ขีดความสามารถ
ื่
ที่ กิจการ
27 ห้างห้นส่วน กรงเทพมหานคร ต่อเรอและ คานเรอ ต่อเรอ ขนาด 20-30
ื
ื
ื
ุ
ุ
ื
จ ากัด ซ่อมเรอ ฟุต
ู
อ่บางหลวง
ื
ื
ื
ิ
28 บรษัท เอ.แอนด์ สมุทรปราการ ต่อเรอขนาด คานเรอ 50 เมตร ต่อเรอเฉพาะภายใน
ิ
ี
มารน (ไทย) เล็กและขาย บรษัทเท่านั้น
จ ากัด อุปกรณ ์
ื
ิ
29 บรษัท เอส.พี. สมุทรปราการ ต่อเรอ,ขนส่ง ต่อเรอเฉพาะ ต่อเรอเฉพาะภายใน
ื
ื
ิ
ี
์
ิ
อนเตอรมารน สนค้าทางน ้า ภายในบรษัท บรษัทเท่านั้น
ิ
ิ
จ ากัด เท่านั้น
ิ
ื
30 บรษัท อเอส สมุทรปราการ ต่อเรอ ต่อเรอขนาดมากกว่า
ี
ื
์
ออฟซอรและมา 500 GRT
ิ
ิ
ี
ี
รน เอ็นจเนยร่ง
(ประเทศไทย)
จ ากัด
ึ
(ทมา: โครงการศกษาวิจัยเพือยกระดับศักยภาพกองเรอพาณชย์ไทยรองรบตลาดการขนส่งทางทะเล
ี่
่
ั
ื
ิ
ี
ร่วมอาเซยน (กรมเจ้าท่า, 2563))

4.6 บทสรุป
ื
่
ู
่
ื
ุ
ุ
็
อตสาหกรรมอ่เรอเปนกิจกรรมทเกียวข้องกับการต่อเรอใหม่ การซ่อมบ ารงเรอ การ
ี
ื
ี
่
่
ี่
้
ื
ิ
ื
่
ิ
บรการตดตั้งหรอซ่อมอปกรณต่าง ๆ ทเกียวข้องกับการเดนเรอ เพือให้เรอมีความพรอมทจะออก
์
ิ
ื
ุ
เดนทะเลได้อย่างปลอดภัย อ่เรอสามารถแบ่งตามกิจกรรมทางธรกิจเปน 3 ส่วน ได้แก่ การต่อเรอ
ู
ิ
ื
ุ
็
ื
ิ
ื
ื
ื
ื
่
ี
ู
ื
ใหม่ การซ่อมเรอและการปรบเปลยนหรอดัดแปลงเรอ และการแยกช้นส่วนเรอ โดยอ่เรอส าคัญของ
ั
่
่
ี
ุ
่
ื
ิ
ี
โลกจะตั้งอยู่ในพื้นทเอเชยตะวันออกไกล ได้แก่ จน เกาหล และญปน ในขณะทอ่เรอหรอพื้นทรม
ี
่
ื
ู
ี
่
ี
ี
ี
ี
ื
ี
ชายหาดส าคัญทท าหน้าทในการแยกช้นส่วนเรอจะอยู่ในพื้นทเอเชยใต้ ได้แก่ อนเดย บังคลาเทศ
่
ี
ิ
ี
ี
่
ิ
่
ี
ุ
และปากีสถาน และในพื้นทอน ได้แก่ จน และตรกี
่
่
ื
ี
ู
ื
ู
็
ลักษณะทางกายภาพของอ่เรอสามารถแบ่งได้หลายประเภท ได้แก่ 1) อ่น ้า เปนอ่เรอท ่ ี
ู
ื
ี
ื
ิ
ู
้
ด าเนนการซ่อมโดยจะปรบระดับน ้าภายในอ่ให้เรอลอยอยู่ในระดับทต้องการ 2) อ่แห้ง สรางข้นบน
ั
ึ
่
ู
ู
ี
่
ี
ิ
็
ั
่
ี
พื้นดนใกล้กับชายฝ่ง ก่อสรางด้วยคอนกรตทมรปร่างเปนกล่องสเหลยมผืนผ้าหรอกล่องรปตัวยู
่
ี
ี
้
ื
ู

169



ี
ี
ู
ึ
่
ึ
ู
ื
ู
ื
ู
ู
มผนังและประตผนกน ้า มระบบสบน ้าเข้าและออก เมอเรอถกลากเข้ามาในอ่แห้ง ประตผนกน ้าจะ
็
้
ถูกปด หลังจากนั้นจะท าการสบน ้าออก 3) อ่ลอย เปนโครงสรางลอยน ้ารปตัวยู มักถกใช้ในการกู้
ิ
ู
ู
ู
ู
่
ี
ี
ิ
ุ
ิ
ั
ุ
ั
ื
ุ
ื
ั
เรอ บรรทกเรอทได้รบอบัตเหตและได้รบความเสยหาย จนไม่สามารถเดนทางกลับมายังฝ่งได้
ิ
็
ื
ี
ี
ั
4) อ่ระบบตัวยกเรอทางด่ง เปนระบบตัวยกเรอทางด่งส าหรบเรอทมขนาดระหว่าง 800 - 25000 ตัน
ื
ิ
ื
่
ู
ี
่
โดยเรอจะถกลากหรอย้ายมาในบรเวณทก าหนดของอ่ทมน ้าอยู่ 5) อ่ระบบคานเรอแบบลาดเอยง
ิ
ู
ี
ื
ื
ู
ื
ี
ี
ู
่
ื
ี
ี
ื
ี
ี
็
ั
ถกออกแบบส าหรบเปนทางชักลากเรอ โดยคานเรอลาดเอยงน้จะมลักษณะเปนพื้นลาดเอยง ทอดตัว
็
ู
ั
ู
ื่
ื
จากตล่งหรอชายฝ่งส่แม่น ้าหรอทะเล และมเครนยกเรอแบบเคลอนท เปนอปกรณส าคัญในการ
ิ
์
ื
ี
ี่
ุ
ื
็
ี
่
ื
เคลอนย้ายเรอส าหรบเรอทมขนาดไม่ใหญ่นัก
ี
่
ั
ื
ื
การบรหารจัดการในแต่ละอ่เรอมความแตกต่างกันตามตามนโยบาย รปแบบการด าเนน
ิ
ื
ู
ู
ี
ิ
ื
ู
ิ
ื
ุ
ิ
ู
ุ
ธรกิจ ประเภทการให้บรการ และกล่มลกค้า โดยมาตรฐานการด าเนนงานในอ่เรอในการต่อเรอใหม่
ื
ื
ุ
และการซ่อมบ ารงเรอจะมสมาคมจัดชั้นเรอ เข้ามามบทบาทส าคัญในการควบคมมาตรฐานให้
ี
ุ
ี
ั
ุ
เปนไปในระดับสากล ปจจบันอตสาหกรรมอ่เรอไทยเมอเทยบกับอตสาหกรรมอ่เรอประเทศอน ๆ
่
ื
ู
ื
็
ู
ุ
่
ื
ื
ี
ุ
้
ในระดับสากล ยังนับว่ามสัดส่วนทน้อยมากเพียงรอยละ 0.0125 โดยอ่เรอไทยส่วนใหญ่ยังมขนาด
ี
ี
่
ู
ื
ี
ู
ี
ี
ิ
เล็กและมขดความสามารถในการด าเนนงานทยังไม่สงมากนัก
่
ี

บทที่ 5

คนประจ ำเรอ
ื


5.1 ควำมหมำยและควำมสำคัญ

ื
ุ
คนประจ ำเรอ (Seafarer) ตำมควำมหมำยในพจนำนกรมภำษำอังกฤษฉบับ Merriam -
ื
ึ
่
ื
ี
ุ
ี่
Webster หมำยถง บคคลทท ำงำนหรอท่องเทยวไปกับเรอในทะเล โดยทั่วไปแล้วในกำรขนส่งทำง
่
ี
ี
ุ
่
ึ
ทะเลจะหมำยถง บคคลทท ำงำนมหน้ำทอยู่บนเรอเดนทะเล หรอถ้ำพิจำรณำในทำงกฎหมำยจะ
ี
ิ
ื
ื
ั
ี
่
ึ
หมำยถงลกจ้ำงทตกลงรบจ้ำงท ำงำนให้แก่นำยจ้ำงตำมสัญญำจ้ำงแรงงำน ทก ำหนดให้ลกจ้ำงต้อง
ี
่
ู
ู
ื
ิ
ื
่
่
ิ
ี
เดนทำงออกไปกับเรอเดนทะเลเพือท ำงำนบนเรอ ตลอดระยะเวลำทก ำหนดไว้ในสัญญำจ้ำงงำน
็
่
ั
ี
ิ
คนประจ ำเรอส ำหรบเรอสนค้ำนับว่ำมบทบำทส ำคัญเปนอย่ำงมำกในกำรปฏบัตหน้ำทบนเรอเพรำะ
ิ
ี
ื
ื
ื
ิ
ิ
ิ
ื
ื
่
ต้องท ำหน้ำทในเดนเรอเพื่อขนส่งสนค้ำจำกต้นทำงจนถงปลำยทำง โดยเมอป พ.ศ. 2553 องค์กำร
ี
ี่
ึ
ื
ทำงทะเลระหว่ำงประเทศหรอ IMO (International Maritime Organization) ก ำหนดให้วันท 25
่
ี
ุ
ุ
มถนำยนของทกปเปนวันคนประจ ำเรอโลก (Day of the Seafarer)
็
ิ
ื
ี
กำรด ำเนนกำรของผู้รบขนส่งสนค้ำทำงทะเลระหว่ำงประเทศนั้น คนประจ ำเรอนับว่ำ
ื
ั
ิ
ิ
ั
ู
ิ
็
ิ
่
ี่
ื
ี
เปนทรพยำกรทมควำมส ำคัญยิ่งขององค์กร ในกำรควบคมดแลกำรเดนเรอและสนค้ำเพือขนส่ง
ุ
็
็
ิ
ี
สนค้ำให้เปนไปด้วยควำมปลอดภัย และในขณะเดยวกันก็เปนต้นทนส ำคัญในกำรด ำเนนกิจกรรม
ิ
ุ
ุ
ู
ิ
ี
ด้วยเช่นกัน เนองด้วยบคคลเหล่ำน้ต้องปฏบัตงำนในท้องทะเลเปนระยะเวลำนำนและต้องดแล
็
่
ื
ิ
ี
ู
ี
ู
่
่
ู
ิ
ู
ิ
่
ึ
ี
ื
รบผิดชอบสนค้ำซงมมลค่ำสง จงต้องมอัตรำค่ำจ้ำงในอัตรำทสงเพือจงใจให้คนมำปฏบัตงำนบนเรอ
ิ
ึ
ั
ื
่
ื
็
ี
่
ี
ั
ุ
แม้ว่ำปจจบันจะมเทคโนโลยีเครองช่วยกำรเดนเรอและกำรสอสำรททันสมัย แต่มนษย์ยังคงเปน
ุ
ื
่
ิ
ุ
ิ
แรงงำนหลักบนเรอสนค้ำ เนองด้วยกิจกรรมหลำยอย่ำงยังต้องอำศัยมนษย์ในกำรด ำเนนกำร แต่
ื
่
ื
ิ
ิ
ิ
ิ
ี่
็
ี่
ื
ึ
ทศทำงในอนำคตก็เร่มมองเหนกำรเปลยนแปลงทก ำลังจะเกิดข้น เช่น กำรทดลองเดนเรอโดยไม่ใช่
มนษย์ข้นไปปฏบัตกำรบนเรอ แม้ยังเปนเรอขนำดเล็กและเดนทำงในระยะใกล้ ๆ แต่ก็มกำรพัฒนำ
ิ
ิ
ื
ื
็
ิ
ุ
ึ
ี
ื
ิ
ุ
่
ทำงเทคโนโลยีอย่ำงไม่หยุดยั้ง เพือลดต้นทนของผู้ให้บรกำรหรอสำยเรอ และตอบสนองควำม
ื
ู
ต้องกำรของลกค้ำ

้
5.2 กำรแบงประเภทตำมหนำที่และต ำแหนงบนเรอ
่
ื
่
คนประจ ำเรอมหน้ำทส ำคัญในกำรน ำเรอไปให้ถงจดหมำยปลำยทำงด้วยควำมปลอดภัย
ี่
ื
ุ
ื
ี
ึ
้
ี
ิ
ั
ื
ิ
ี
ุ
ี่
ุ
ทั้งชวิตและทรพย์สน (ตัวเรอและสนค้ำ) โดยใช้เวลำน้อยทสด มค่ำใช้จ่ำยน้อยทสด ตำมเสนทำง
่
ี
กำรเดนเรอทเหมำะสม รวมทั้งยังต้องค ำนงถงผลกระทบด้ำนส่งแวดล้อมอกด้วย ซงแต่ละคนจะม ี
ึ
ึ
ิ
ี
่
ื
ิ
ึ
ี่

171



ี
ิ
ื
่
ึ
่
่
ี
หน้ำทซงแตกต่ำงกันออกไปตำมแต่หน้ำทและต ำแหน่งบนเรอสนค้ำนั้น ๆ องค์กรทำงทะเลระหว่ำง
ึ
ื
ุ
ประเทศ หรอ IMO ได้จัดท ำอนสัญญำระหว่ำงประเทศว่ำด้วยมำตรฐำนกำรฝกอบรม กำรออก
ี
ั
ประกำศนยบัตร และกำรเข้ำยำมส ำหรบคนประจ ำเรอ (International Convention on Standards of
ื
ิ
้
Training, Certification and Watch Keeping for Seafarers: STCW) เพื่อสรำงมำตรฐำนในกำรผลต
็
ุ
ื
ั
คนประจ ำเรอ อนสัญญำ STCW ฉบับปจจบันเปนฉบับแก้ไขเพิ่มเตมป ค.ศ. 2010 (The 2010
ี
ิ
ุ
่
ี
Manila Amendments) ซงมกำรแบ่งหน้ำทในเรอ (Function) ตำมกล่มงำน หน้ำท และควำม
ุ
ี
่
ี
่
ื
ึ
ิ
ิ
ั
รบผิดชอบ ส ำหรบกำรปฏบัตงำนบนเรอซงประกอบด้วย 7 หน้ำท ได้แก่
ึ
่
ี
่
ื
ั
1. กำรเดนเรอ (Navigation)
ื
ิ
2. กำรจัดกำรและขนถ่ำยสนค้ำ (Cargo Handling and Stowage)
ิ
ุ
ื
ิ
ิ
ื
ุ
ู
3. กำรควบคม กำรปฏบัตกำรของเรอ และกำรดแลบคคลบนเรอ (Controlling the
Operation of the Ship and Care for Persons on Board)
4. วิศวกรรมช่ำงกลเรอ (Marine Engineering)
ื
ุ
ิ
5. วิศวกรรมไฟฟำ วิศวกรรมอเล็กทรอนคส และวิศวกรรมควบคม (Electrical,
้
์
ิ
Electronic and Control Engineering)
6. กำรดแลรกษำและกำรซ่อมแซม (Maintenance and Repair)
ู
ั
ื่
7. กำรสอสำรทำงวิทยุ (Radio Communications)
ุ
ิ
ี
กำรแบ่งหน้ำททั้ง 7 ประเภทข้ำงต้นนั้น สำมำรถสรปหน้ำทตำมลักษณะกำรปฏบัตงำน
ิ
่
ี
่
ื
ื
่
็
่
ได้เปน 2 ฝำยทส ำคัญ คอ ฝำยเดนเรอ (Deck Department) และฝำยช่ำงกลเรอ (Engine Department)
ื
ี่
่
ิ
ื
ู
โดยแต่ละฝำยจะมทั้งระดับนำยประจ ำเรอ (Officer) และระดับลกเรอ (Rating) โดยต ำแหน่งต่ำง ๆ
ี
ื
่
ทั้ง 2 ฝำยจะต้องผ่ำนกำรศกษำและกำรฝกอบรมตำมหลักสตรทเปนไปตำมมำตรฐำนและ
็
่
ี
่
ึ
ึ
ู
ข้อก ำหนดขององค์กำรทำงทะเลระหว่ำงประเทศ หรอ IMO
ื
ื
่
ฝำยเดินเรอ (Deck Department)
ื
ฝำยเดนเรอจะดแลรบผิดชอบเกียวกับกำรเดนเรอของเรอสนค้ำเพื่อไปส่จดหมำยด้วย
ิ
ู
ุ
ื
่
ู
ิ
ั
่
ื
ิ
ควำมปลอดภัย และยังท ำหน้ำทด้ำนกำรจัดกำรทเกียวข้องกับสนค้ำ กำรบ ำรงรกษำตัวเรอและ
ื
ิ
ั
ุ
่
่
ี
ี่
์
ู
ี
็
ื
ื
ุ
ึ
อปกรณควำมปลอดภัยต่ำง ๆ ตลอดจนถงกำรดแลสภำพควำมเปนอยู่ภำยในเรอ โดยมนำยเรอหรอ
ื
ื
กัปตันเรอ (Master) เปนผู้รบผิดชอบและบังคับบัญชำสงสด (เรอรบหลวงจะเรยกว่ำผู้บังคับกำรเรอ)
ี
ุ
ื
ู
ั
็
ื
ื
ู
ส่วนต ำแหน่งส ำคัญอน ๆ ในฝำยน้ ได้แก่ ต้นเรอ ต้นหน สร่งเรอ และลกเรอในแผนกต่ำง ๆ
ี
ื
่
่
ั
ื
ื
่
ทเกียวข้องกับงำนในฝำยเดนเรอ ถ้ำเปนเรอในรำชกำรกองทัพเรอไทย จะเรยกทหำรเรอทอยู่ฝำย
่
่
่
ี
ื
ื
ื
็
ี
ื
่
ี
ิ
ี
ิ
ื
เดนเรอว่ำ “พรรคนำวิน” โดยแต่ละต ำแหน่งมหน้ำทและควำมรบผิดชอบส ำคัญดังน้ ี
่
ั
ี

172



ื
ื
นำยเรอ (Master) หรอ กัปตัน (Captain)
ู
ื
็
ี
ิ
เปนต ำแหน่งสงสดในกำรบรหำรงำนภำยในองค์กรเรอ โดยถอประกำศนยบัตรใน
ื
ุ
ู
ื
ึ
ั
ื
ุ
ี
ระดับชั้นสงสด มควำมรบผิดชอบในกำรบังคับบัญชำเรอโดยรวมทั้งหมด จะต้องน ำเรอไปให้ถง
จดหมำยปลำยทำงด้วยควำมปลอดภัยต่อชวิต ตัวเรอ สนค้ำ และไม่กระทบต่อส่งแวดล้อมและ
ิ
ุ
ิ
ี
ื
็
เปนไปตำมข้อก ำหนดและมำตรฐำนสำกลในกำรเดนเรอ ลักษณะงำนจะเน้นไปทำงด้ำนบรหำร
ิ
ื
ิ
ื
และก ำกับดแลทั้งหมดในเรอ
ู
ื
ตนเรอ (Chief Officer) C/ O
้
็
ื
่
ื
เปนนำยประจ ำเรออำวุโสฝำยเดนเรอ มีล ำดับชั้นรองลงมำจำกนำยเรอหรอกัปตันเรอ
ื
ิ
ื
ื
ื
ื
็
ี
ื
ี่
ั
ี่
โดยถอประกำศนยบัตรต้นเรอ หน้ำทควำมรบผิดชอบเปรยบเสมอนเปนแม่บ้ำนประจ ำเรอ ทจะต้อง
ี
ื
ดแลสภำพควำมเปนอยู่ของคนประจ ำเรอ ควำมสะอำดของเรอ สนค้ำ รวมทั้งอปกรณควำม
ื
ื
ู
์
ิ
ุ
็
ปลอดภัยต่ำง ๆ ภำยในเรอ ระหว่ำงเรอเดนในทะเลจะเข้ำเวรซงเรยกว่ำ นำยยำมเรอเดนในห้วงเวลำ
ึ
่
ิ
ื
ี
ื
ื
ิ
่
ึ
ื
ื
04.00 ถง 08.00 น. และ 16.00 - 20.00 น. และเมอเรอจอดเทยบท่ำ ต้นเรอจะมหน้ำทส ำคัญด้ำนกำร
ี
ื่
ี
ี
ุ
ื
ิ
ิ
ิ
ิ
่
ึ
่
ปฏบัตงำนสนค้ำ รบผิดชอบกำรจัดกำรบรรทกและขนถ่ำยสนค้ำ ซงมผู้ช่วยคอนำยประจ ำเรอฝำย
ี
ื
ั
ิ
ื
ิ
ี่
ื
ื่
ี่
ิ
เดนเรอและยังปฏบัตหน้ำทอน ๆ ตำมทนำยเรอได้มอบหมำย
ตนหน (Second Officer) 2/ O
้
ื
ิ
ื
ี
็
ื
ื
่
เปนนำยประจ ำเรอฝำยเดนเรออำวุโสรองมำจำกต้นเรอ ถอประกำศนยบัตรนำยประจ ำ
ิ
ฝำยเดนเรอ มหน้ำทหลักด้ำนกำรวำงแผนกำรเดนทำงของเรอภำยใต้ควำมรบผิดชอบของนำยเรอ ท ำ
ื
ั
่
ี
ิ
ื
ื
ี่
กำรแก้ไขและตรวจสอบแผนทเดนเรอและบรรณสำรด้ำนกำรเดนเรอต่ำง ๆ ให้ถกต้องและทันสมัย
ื
ิ
ี่
ู
ื
ิ
ิ
ื
ั
ิ
ื
ื
ขณะเรอเดนอยู่ในทะเลจะเข้ำเวรนำยยำมเรอเดนคร้งละ 4 ชั่วโมง และขณะเรอจอดเทยบท่ำจะต้อง
ี
ื
เข้ำเวรเพื่อปฏบัตงำนด้ำนสนค้ำตำมช่วงเวลำทต้นเรอก ำหนด รวมทั้งปฏบัตหน้ำทในส่วนงำนด้ำน
ิ
ิ
ิ
่
ี
ิ
่
ี
ิ
อน ๆ ตำมทได้รบมอบหมำยจำกต้นเรอและนำยเรอ
ื่
ี่
ื
ั
ื
ื
้
้
ื
ผูชวยตนเรอหรอตนหนที่ 3 (Third Officer) 3/ O
้
่
ิ
ื
เปนนำยประจ ำเรออำวุโสน้อยสด เปนต ำแหน่งแรกส ำหรบนักเรยนเดนเรอพำณชย์ทจบ
ั
ื
ี
็
ุ
็
ี
ิ
่
ิ
ิ
ื
กำรศกษำและมำปฏบัตหน้ำทบนเรอสนค้ำในระดับนำยประจ ำเรอฝำยเดนเรอ ถอประกำศนยบัตร
ื
ิ
ื
ึ
ี
ื
ี่
่
ิ
นำยประจ ำฝำยเดนเรอ มหน้ำทหลักคอช่วยเหลองำนของต้นเรอในด้ำนงำนอปกรณและควำม
์
ิ
ื
ุ
ื
่
ี
ี
่
ื
ื
ุ
ิ
ปลอดภัยต่ำง ๆ ภำยในเรอ เช่น เรอช่วยชวิต แพชชพ กำรฝกสถำนต่ำง ๆ ในภำวะฉกเฉนตำม
ื
ื
ี
ี
ึ
ู
ี
ื
ุ
ี
ข้อก ำหนดของอนสัญญำระหว่ำงประเทศว่ำด้วยควำมปลอดภัยแห่งชวิตในทะเล (SOLAS) ขณะเรอ
ิ
เดนอยู่ในทะเลจะเข้ำเวรนำยยำมเรอเดนคร้งละ 4 ชั่วโมง และขณะเรอจอดเทยบท่ำจะต้องเข้ำเวร
ั
ื
ี
ิ
ื
ื
่
เพือปฏบัตงำนด้ำนสนค้ำตำมช่วงเวลำทต้นเรอก ำหนด รวมทั้งปฏบัตหน้ำทในส่วนงำนด้ำนอน ๆ
ิ
ิ
ี
ิ
ื
ี
่
่
ิ
่
ิ
ื
ตำมทได้รบมอบหมำยจำกต้นเรอและนำยเรอ
ั
ื
ี่

173



ั
ึ
นกเรยนฝก ฝำยเดินเรอ (Deck Cadet)
ี
่
ื
ี
ิ
ึ
ิ
็
ื
ื
ั
ึ
ี่
เปนนักเรยนฝกจำกสถำบันกำรศกษำทผลตนำยประจ ำเรอส ำหรบเรอพำณชย์ (ใน
ู
ประเทศไทย เช่น ศนย์ฝกพำณชย์นำวี มหำวิทยำลัยบรพำ มหำวิทยำลัยเกษตรศำสตร) ซงตำม
ึ
ิ
์
่
ึ
ู
ุ
่
ี
ข้อก ำหนด ก่อนทจะมคณสมบัตทจะสอบประกำศนยบัตรนำยประจ ำเรอได้ จะต้องมชั่วโมง
ี
ี
ี
ิ
ื
ี
่
ิ
ื
ิ
ิ
ิ
ปฏบัตงำนบนเรอสนค้ำตำมข้อก ำหนดของ IMO และหลักเกณฑ์กำรนับระยะเวลำกำรปฏบัตงำนใน
ิ
ื
ทะเล ส ำหรบกำรขอรบประกำศนยบัตรหรอกำรต่ออำยุประกำศนยบัตรทออกตำมข้อบังคับกรมเจ้ำ
ั
ี
ั
ี
่
ี
่
ู
ื
้
ิ
ึ
ี
ท่ำเกียวกับกำรสอบควำมรของผู้ท ำกำรในเรอ โดยทั่วไปสถำบันกำรศกษำจะส่งนักเรยนเดนเรอ
ื
ึ
พำณชย์ไปฝกบนเรอสนค้ำประมำณ 1 ป ี (ไม่นับรวมช่วงฝกระหว่ำงศกษำในสถำบันกำรศกษำ)
ื
ึ
ิ
ิ
ึ
ึ
ื
ู
ื
ิ
ู
้
ี
ขณะฝกงำนอยู่บนเรอก็จะท ำกำรศกษำหำควำมรด้ำนวิชำชพเดนเรอตั้งแต่งำนของลกเรอ ตลอด
ึ
ื
ึ
่
ื
ื
ิ
ี
ึ
ิ
ึ
ั
ื
จนถงงำนของนำยประจ ำเรอ ต้นเรอ และนำยเรอ เมอจบกำรศกษำแล้วก็จะมสทธ์ขอสมัครสอบรบ
ื
่
ี
ประกำศนยบัตรนำยประจ ำเรอฝำยเดนเรอ (ประเทศไทยออกโดยกรมเจ้ำท่ำ กระทรวงคมนำคม)
ื
ื
ิ
ื
ื
่
และจะเร่มต้นท ำงำนในต ำแหน่งแรกคอผู้ช่วยต้นเรอหรอต้นหนท 3 (Third Officer) 3/ O
ิ
ื
ี



ี่
ึ
่
ี
ู
ภำพท 5-1 ตัวอย่ำงอนทรธนประดับบ่ำของนำยประจ ำเรอและนักเรยนฝกฝำยเดนเรอ
ิ
ิ
ื
ื
(ทมำ: Shipconnector)
ี่

สรงเรอ (Bosun)
ื
ั่
่
เปนลกเรออำวุโสฝำยเดนเรอ ถอประกำศนยบัตรลกยำมสะพำนเดนเรอฝำยเดนเรอ
ี
ื
ิ
ื
ิ
ื
ิ
ื
ู
ื
็
ู
่
ื
ี่
์
ื
ี
ี
มประสบกำรณและผ่ำนงำนลกเรอมำหลำยป มควำมรควำมสำมำรถและเชยวชำญด้ำนกำรเรอ เช่น
้
ี
ู
ู