แผนการจัดการเรียนรู้วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า

190

7) เมอื่ On Input I0.0 ดังรปู ที่ 6.23
เมื่อ On I0.0 (คำสั่ง Jump ทำงาน) จะทำให้โปรแกรมซึ่งอยู่
ระหว่างคำสั่ง JMP และ LBL ค้างสภาวะการทำงานเดิมก่อน
หน้า โดยจะไม่ถกู ประมวลผลการทำงานจาก CPU และเมือ่
คำสั่ง Jump หยุดทำงานอีกครั้ง (I0.0 Off) การทำงานของ
โปรแกรมทุก Network จะกลบั ทำงานตามปกติ

รูปที่ 6.23 การทำงานของโปรแกรมคำส่งั JMP และ LBL

สรปุ
การเขยี นโปรแกรม PLC นัน้ จะมกี ลุ่มคำส่งั ให้เลือกใช้มากมาย และกลุ่มคำสั่ง Bit logic เป็นกล่มุ

คำสัง่ พ้ืนฐาน อยู่ในส่วนของ Instruction Tree สามารถสรุปได้ดงั นี้

สญั ลักษณ์และชื่อคำสง่ั การทำงาน
Normally Open (NO) เปน็ คำส่ังหน้าสัมผัสปกตเิ ปิด
Normally Close (NC) โดยหน้าสมั ผัสจะเปลีย่ นสภาวะจากปกติเปิดเปน็ สภาวะปิด เมอื่ มีการ
เปลีย่ นสญั ญาณอนิ พตุ จาก 0 เปน็ 1 หรือจาก Off เป็น On

เป็นคำสัง่ หนา้ สัมผสั ปกติปดิ
โดยหน้าสัมผัสจะเปล่ียนสภาวะจากปกติปิดเปน็ สภาวะเปิด เมอ่ื มีการ
เปลี่ยนสญั ญาณอินพตุ จาก 0 เป็น 1หรือจาก Offเปน็ On

Positive Transition (P) เปน็ คำส่ังทีห่ น้าสัมผสั ทำงาน (On) ด้วยระยะเวลา 1 Scantime เมื่อ
เปลย่ี นสัญญาณจาก Off เป็น On (ขอบขาข้นึ ) โดยหนา้ สัมผัสทำงาน
(On)เป็นระยะเวลา 1 Scan time เมื่อเปล่ียนสญั ญาณอินพุตจาก 0 เปน็
1 หรือจาก Off เปน็ On (หรือเรยี กว่า ช่วงขอบขาขึ้น)

เปน็ คำสั่งทห่ี น้าสัมผัส On ดว้ ยระยะเวลา 1 Scantime เม่ือเปลย่ี น
สญั ญาณจาก On เปน็ Off (ขอบขาลง) โดยหน้าสัมผสั จะทำงาน On
Negative Transition (N) เปน็ ระยะเวลา 1 Scantime เม่อื เปล่ียนสัญญาณอนิ พตุ จาก 1 เป็น 0
หรือจาก On เปน็ Off (หรือที่เรียกว่า ชว่ งขอบขาลง)

191

Output เปน็ คำส่งั การแสดงผลของ Output โดยเอาต์พตุ จะทำงานเมอ่ื มีสญั ญาณ
Set อินพุตเข้าท่เี อาต์พุตคอยล์
Reset
เป็นคำสั่งท่ีใชก้ ระทำการ Set คา่ ที่ต้องการ (bit) และย่านของตำแหน่ง
Jump to Label (N) ทส่ี ามารถ Set ไดค้ ือ 1 – 255 โดยเมอื่ มีสัญญาณจากอินพุตเข้าที่
คำสง่ั Set จะทำใหค้ ำส่ัง Set ทำงานไปกระทำการ Set bit ท่ีต้งั ค่าไว้
ตามย่านของตำแหน่ง (N)
เปน็ คำส่งั ที่ใชก้ ระทำการReset ค่าทีต่ อ้ งการ (bit) และย่านของตำแหน่ง
(N)ท่ีสามารถต้องการ Reset ได้ คอื 1 – 255 โดยเม่อื มีสัญญาณจาก
อินพุตเข้าท่ีคำส่งั Reset จะทำให้คำสัง่ Reset ทำงาน ไป Reset bit
ทต่ี ั้งคา่ ไว้ตามย่านของตำแหน่ง (N)
เปน็ คำส่งั ทีข่ ึน้ ต้นด้วยคำส่งั JMP และต้องลงทา้ ยด้วยคำสัง่ LBL เสมอ
การระบุจำนวนสามารถระบุจุดไดส้ งู สุดถงึ 256 จุด การเขียนโปรแกรม
คำสงั่ Jump และ Label จะต้องอยูใ่ นหนา้ เดียวกนั โดยมีเงอ่ื นไขคือเมื่อ
คำสง่ั Jump ทำงาน โปรแกรมซ่ึงอยู่ระหว่างคำสัง่ Jump และ Label
จะคงค้างสถานะเปรยี บเหมือน CPU ของ PLC ไม่ประมวลผลโปรแกรมท่ี
อย่รู ะหว่างคำสงั่ Jump กับ Label

192

แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยที่ 6

รหสั วิชา 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า สอนครัง้ ที่ 6

ช่ือหน่วย กลุม่ คำสั่ง Bit Logic สัปดาหท์ ี่ 6

คำสง่ั ให้นักเรียนเลือกคำตอบทถ่ี ูกตอ้ งทสี่ ุดและทำเครื่องหมายกากบาท (×) ลงในกระดาษคำตอบ

1. คำส่งั ทห่ี นา้ สัมผัสจะเปลย่ี นสภาวะจากปกติปิดเปน็ สภาวะเปดิ เมื่อมกี ารเปลีย่ นแปลงสญั ญาณอนิ พตุ
จาก 0 เป็น 1 จากคำอธิบาย คือคุณสมบัตกิ ารทำงานของคำส่งั ใด
ก. คำส่งั Normally Open
ข. คำสงั่ Normally Close
ค. คำสงั่ Positive Transition
ง. คำสั่ง Negative Transition

2. จากรปู เปน็ สญั ลักษณ์ของคำสัง่ ใด
ก. คำสั่ง Set
ข. คำสั่ง Normally Close
ค. คำสง่ั Output
ง. คำสัง่ Normally Open

3. จากรูป เป็นสัญลกั ษณ์ของคำสัง่ ใด
ก. คำสง่ั Output
ข. คำส่ัง Normally Close
ค. คำสั่ง Set
ง. คำสง่ั Jump to Label
จาก Ladder Diagram ใชต้ อบคำถามข้อท่ี 4 และ 5

4. เมอ่ื กดสวิตช์ I0.0 จะมีการทำงานอย่างไร

193

ก. เอาต์พตุ Q0.0 – Q0.15 ทำงาน
ข. เอาต์พุต Q0.0 – Q0.16 ทำงาน
ค. เอาต์พตุ Q0.0 – Q0.7 และ Q1.0 – Q1.15 ทำงาน
ง. เอาต์พตุ Q0.0 – Q0.7 และ Q1.0 – Q1.7 ทำงาน
5. เม่ือกดสวิตช์ I0.1 จะมีการทำงานอยา่ งไร
ก. เอาต์พตุ Q0.0 – Q0.15 หยุดทำงาน
ข. เอาต์พุต Q0.0 – Q0.16 หยดุ ทำงาน
ค. เอาต์พุต Q0.0 – Q0.7 และ Q1.0 – Q1.15 หยุดทำงาน
ง. เอาต์พตุ Q0.0 – Q0.7 และ Q1.0 – Q1.7 หยดุ ทำงาน
6. คำสั่ง Set สามารถกำหนดยา่ นของตำแหนง่ ทสี่ ามารถ Set ได้คือตำแหนง่ ใด
ก. 0 – 8
ข. 1 – 15
ค. 0 – 255
ง. ง. 1 - 255
7. คำสง่ั ทหี่ น้าสัมผสั On ดว้ ยระยะเวลา 1 Scan time เมอื่ เกิดการเปลย่ี นแปลงสัญญาณจาก Off เป็น
On จากคำอธิบาย คือคุณสมบัตกิ ารทำงานของคำส่งั ใด
ก. คำส่งั Reset
ข. คำสัง่ Positive Transition
ค. คำส่งั Negative Transition
ง. คำสงั่ Jump To Label
8. คำส่ังทีห่ น้าสัมผัส On ดว้ ยระยะเวลา 1 Scan time เม่อื เกิดการเปล่ยี นแปลงสัญญาณจาก On เป็น
Off จากคำอธบิ าย คือคุณสมบตั ิการทำงานของคำส่ังใด
ก. คำสงั่ Positive Transition
จ. ข. คำส่งั Negative Transition
ฉ. ค. คำสง่ั Normally Close
ช. ง. คำส่ัง Normally Open

194

จาก Ladder Diagram
ใชต้ อบคำถามข้อท่ี 9 – 10

9. เมื่อคำสงั่ Jump to Label ทำงาน (กดสวิตช์ I0.2 ค้าง) จะมีผลการทำงานตามขอ้ ใด
ก. เอาต์พุต Q0.0 ทำงาน
ข. เอาต์พุต Q0.0 หยดุ ทำงาน
ค. โปรแกรมระหว่างคำส่ัง JMP และ LBL ทำงานเปน็ ปกติ
ง. โปรแกรมระหวา่ งคำสัง่ JMP และ LBL ค้างสภาวะการทำงานเดิมก่อนหน้า

10. ตวั เลข 0 ที่อย่เู หนือคำสง่ั JMP และ LBL มีความหมายอย่างไร
ก. ไมม่ คี วามหมายใด กำหนดอย่างไรก็ได้
ข. เร่มิ ตน้ ให้คำส่ัง JMP และ LBL มสี ภาวะ Off
ค. กำหนดขอบเขตเร่ิมตน้ และสิน้ สุด
ง. เปน็ การกำหนดใหเ้ อาต์พตุ Q0.0 ทำงานตอนกดสวิตช์ I0.2

195

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น หน่วยที่ 6

รหัสวิชา 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟา้ สอนครั้งท่ี 6

ช่อื หน่วย กลุ่มคำสง่ั Bit Logic สัปดาห์ที่ 6

ข้อ 1) ข
ขอ้ 2) ง
ขอ้ 3) ก
ขอ้ 4) ง
ข้อ 5) ง
ข้อ 6) ค
ขอ้ 7) ค
ขอ้ 8) ก
ขอ้ 9) ง
ข้อ 10) ค

196

แบบฝกึ หดั หนว่ ยที่ 6

รหัสวิชา 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคมุ ไฟฟา้ สอนครั้งท่ี 6

ชอ่ื หน่วย กลมุ่ คำสงั่ Bit Logic สปั ดาห์ที่ 6

จงตอบคำถามต่อไปนี้

ชือ่ คำสัง่ และสัญลกั ษณ์ ความหมาย / การทำงาน
Normally Open (NO) ความหมาย ........................................................................................
Normally Close (NC) การทำงาน ........................................................................................
...........................................................................................................
Positive Transition (P)
Negative Transition (N) ความหมาย ........................................................................................
การทำงาน ........................................................................................
Output ...........................................................................................................
Set
Reset ความหมาย ........................................................................................
...........................................................................................................
การทำงาน ........................................................................................
...........................................................................................................

ความหมาย ........................................................................................
...........................................................................................................
การทำงาน ........................................................................................
...........................................................................................................
ความหมาย ........................................................................................
การทำงาน ........................................................................................
...........................................................................................................

ความหมาย ........................................................................................
การทำงาน ........................................................................................
...........................................................................................................
ความหมาย ........................................................................................
การทำงาน ........................................................................................
...........................................................................................................

Jump to Label 197

ความหมาย ........................................................................................
...........................................................................................................
การทำงาน ........................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................

198

เฉลยแบบฝกึ หดั หน่วยที่ 6

รหัสวชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟา้ สอนคร้งั ที่ 6

ช่อื หน่วย กลมุ่ คำสั่ง Bit Logic สัปดาหท์ ่ี 6

จงตอบคำถามต่อไปน้ี

ช่ือคำสั่งและสัญลกั ษณ์ ความหมาย / การทำงาน
Normally Open(NO) เปน็ คำสง่ั หนา้ สมั ผสั ปกตเิ ปดิ
Normally Close (NC) การทำงาน หน้าสัมผัสจะเปลย่ี นสภาวะจากปกติเปดิ เป็นสภาวะ
ปิด เม่อื มีการเปลยี่ นแปลงสัญญาณอินพตุ จาก 0 เปน็ 1
Positive Transition(P)
เปน็ คำสง่ั หน้าสัมผัสปกตปิ ดิ
Negative Transition(N) การทำงาน หน้าสัมผัสจะเปลี่ยนสภาวะจากปกตปิ ิดเป็นสภาวะ
เปิด เมอ่ื มีการเปลย่ี นแปลงสัญญาณอนิ พุตจาก 0 เป็น 1
Output
Set เปน็ คำสัง่ ทีห่ น้าสัมผสั ทำงาน On ด้วยระยะ เวลา 1 Scan time
เม่อื เกดิ การเปล่ยี นแปลงสญั ญาณจาก Off เป็น On (ขอบขาข้นึ )
การทำงาน หนา้ สัมผัสทำงาน On เป็นระยะเวลา 1 Scan time
เม่ือเกิดการเปลย่ี นแปลงสญั ญาณอินพตุ จาก 0 เปน็ 1 หรอื จาก Off
เป็น On (หรอื เรียกว่า ชว่ งขอบขาขึ้น)
เป็นคำสง่ั ทห่ี น้าสัมผัส On ด้วยระยะเวลา 1 Scan time เมอื่ เกิด
การเปลย่ี นแปลงสัญญาณจาก On เปน็ Off (ขอบขาลง)
การทำงาน หน้าสัมผัสจะทำงาน (On) เป็นระยะเวลา 1 Scan
time เมือ่ เกดิ การเปล่ยี นแปลงสญั ญาณอนิ พุตจาก 1 เปน็ 0 หรือ
จาก On เป็น Off (หรือท่ีเรียกวา่ ชว่ งขอบขาลง)
เปน็ คำสง่ั การแสดงผลของ Output
การทำงาน Output จะทำงาน เม่ือมีสัญญาณจากอนิ พุตเข้าที่
Output Coil
เปน็ คำส่งั ทใ่ี ช้กระทำการ Set ค่าทต่ี ้องการ (bit) และยา่ นของ
ตำแหน่งท่ีสามารถ Set ไดค้ ือ 1 – 255

199

การทำงาน เมอ่ื มสี ัญญาณจากอนิ พตุ เข้าทีค่ ำสั่ง Set จะทำให้
คำสง่ั Set ทำงาน ไปกระทำการ Set bit ท่ีต้งั ค่าไว้ตามย่านของ
ตำแหนง่ (N)
เปน็ คำสงั่ ท่ใี ช้ Reset คา่ ท่ีต้องการ(bit) และย่านของตำแหนง่ ที่
สามารถตอ้ งการ Reset ได้ คอื 1 – 255
Reset การทำงาน เมอื่ มีสัญญาณจากอนิ พุตเข้าที่คำสง่ั Reset จะทำให้
คำสัง่ Reset ทำงาน ไปกระทำการ Reset bit ที่ตัง้ คา่ ไว้ตามยา่ น
ของตำแหน่ง (N)

ชื่อคำสั่งและสัญลกั ษณ์ ความหมาย / การทำงาน
Jump to Label เปน็ คำสั่งทขี่ น้ึ ต้นด้วยคำสงั่ JMP และต้องลงทา้ ยดว้ ยคำส่ัง LBL
เสมอ การระบุจำนวนสามารถระบจุ ดุ ได้สงู สดุ ถึง 256 จุด
การทำงาน คำส่งั Jump และ Label จะตอ้ งอยู่ในหน้าเดยี วกัน
โดยมีเงื่อนไขคือ เมื่อคำสัง่ Jump ทำงาน โปรแกรมซ่งึ อย่รู ะหวา่ ง
คำสั่ง Jump และ Label จะคงค้างสถานะเปรยี บเหมอื น CPU ของ
PLC ไมป่ ระมวลผลโปรแกรมทอี่ ยู่ระหวา่ งคำส่ัง Jump กับ Label

200

แบบประเมนิ ผลการปฏิบตั ิงาน
หนว่ ยที่ 6 กลมุ่ คำสั่ง Bit Logic

ใบงานที่ 3 การใช้คำสั่งพ้ืนฐาน

การประเมินผลการปฏบิ ัตงิ าน 1. กระบวนการ 2. ผลการ 3. กิจนสิ ยั การ
คะแนนเต็ม 120 คะแนน ปฏิบตั งิ าน ปฏิบัติงาน ปฏิบตั งิ าน

1.1 การเตรียมเครื่อง ืมอ ฯ
1.2 ความ ูถกต้อง ฯ
1.3 ปฏิ ับติงานตาม ้ัขนตอน
1.4 ปฏิ ับติงานเสร็จตามเวลา ฯ
2.1 การใช้คำส่ัง Set/Reset
2.2 การใช้คำส่ัง Positive ฯ
2.3 การใ ้ชคำส่ัง Jump ฯ
2.4 สรุปผลการทดลอง
3.1 ความปลอด ัภย ฯ
3.2 การใ ้ชเครื่องมือ ุอปกรณ์
3.3 ความเรียบร้อยของ ื้พน ี่ท ฯ
3.4 ความ ้ัตงใจ ฯ
ชื่อ-สกลุ รวม

1. 5 5 5 5 20 20 20 20 5 5 5 5 คะแนน
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.

201

หมายเหตุ ให้ครผู ู้สอนนำคะแนนจากแบบประเมินผลการปฏบิ ัติงานทุกหนว่ ยมารวมกันแลว้ เทียบ
บญั ญัตไิ ตรยางคเ์ พ่ือเปน็ คะแนนภาคปฏิบัตขิ องผู้เรียน

หลกั เกณฑก์ ารใหค้ ะแนนแบบประเมินผลการปฏิบัติงาน

รายการประเมนิ ผล หลกั เกณฑก์ ารให้คะแนน

1. กระบวนการปฏบิ ัตงิ าน

1.1 การเตรยี มเครื่องมือ (1) เตรียมเครื่องมือ อุปกรณค์ รบถว้ น ได้ 5 คะแนน

อุปกรณ์ (5 คะแนน) (2) ขาดบางส่วน ตดั รายการละ 1 คะแนน

(3) ไมม่ เี คร่ืองมอื อุปกรณ์ ได้ 0 คะแนน

1.2 ความถกู ตอ้ งในการใช้ (1) ใชเ้ คร่ืองมือ อุปกรณ์ถูกต้องครบถ้วน ได้ 5 คะแนน

เครอื่ งมือ อปุ กรณ์ (2) ใชเ้ ครือ่ งมือ อุปกรณ์ถกู ต้องบางสว่ น ตดั จุดละ 1 คะแนน

(5 คะแนน) (3) ใช้เคร่ืองมือ อุปกรณ์ไม่ถูกต้อง ได้ 0 คะแนน

1.3 ปฏิบัติงานตามข้นั ตอน (1) ปฏิบตั งิ านตามขัน้ ตอนทุกขั้นตอนได้ 5 คะแนน

(5 คะแนน) (2) ปฏิบตั งิ านตามขน้ั ตอนบางส่วนตัดจุดละ 1 คะแนน

(3) ไมป่ ฏบิ ัตงิ านตามข้ันตอน ได้ 0 คะแนน

1.4 ปฏิบตั งิ านเสรจ็ ตาม (1) ปฏบิ ัติงานเสร็จตามเวลาทกี่ ำหนด ได้ 5 คะแนน

เวลาท่ีกำหนด (5 คะแนน) (2) ปฏิบตั ิงานไม่เสร็จตามเวลาที่กำหนด ได้ 3 คะแนน

2. ผลการปฏิบัติงาน

2.1 การใช้คำส่งั Set / Reset (1) เขยี นโปรแกรมโดยใช้คำสั่ง Set / Resetและอธิบายการทำงานได้ถกู ต้อง

ได้ 20 คะแนน

(2) เขียนโปรแกรมโดยใช้คำสงั่ Set / Resetและอธิบายการทำงานไดบ้ างสว่ น

ตดั จดุ ละ 5 คะแนน

(3) เขยี นโปรแกรมและอธิบายการทำงานไมไ่ ด้ ได้ 0 คะแนน

2.2 การใช้คำส่งั Positive (1) เขยี นโปรแกรมโดยใชค้ ำสงั่ Positive และ Negative Transition และ

และ Negative อธิบายการทำงานได้ถกู ตอ้ ง ได้ 20 คะแนน

Transition (2) เขยี นโปรแกรมโดยใช้คำสง่ั Positive และ Negative Transition และ

อธิบายการทำงานได้บางส่วน ตัดจดุ ละ 5 คะแนน

(3) เขยี นโปรแกรมและอธบิ ายการทำงานไม่ได้ ได้ 0 คะแนน

2.3 การใช้คำสัง่ Jump to (1) เขยี นโปรแกรมโดยใชค้ ำสง่ั Jump to Label และอธิบายการทำงานได้

Label ถูกต้อง ได้ 20 คะแนน

(2) เขยี นโปรแกรมโดยใช้คำสง่ั Jump to Label และอธิบายการทำงานได้

บางส่วน ตัดจุดละ 5 คะแนน

202

2.4 สรปุ ผลการทดลอง (3) เขียนโปรแกรมและอธิบายการทำงานไม่ได้ ได้ 0 คะแนน
(1) ถูกต้องครบถ้วนได้ 20 คะแนน
(2) ถูกต้องบางส่วนตัดจดุ ละ 2 คะแนน
(3) ไมถ่ ูกต้องทงั้ หมด ได้ 0 คะแนน

หลักเกณฑก์ ารให้คะแนนแบบประเมินผลการปฏิบัตงิ าน(ตอ่ )

รายการประเมนิ ผล หลกั เกณฑก์ ารให้คะแนน

3. กิจนสิ ัยในการปฏิบตั ิงาน

3.1 ความปลอดภัยในการ (1) คำนึงถงึ ความปลอดภยั ได้ 5 คะแนน

ปฏบิ ัตงิ าน (5 คะแนน) (2) ไมค่ ำนึงถงึ ความปลอดภัยได้ 0 คะแนน

3.2 การบำรุงรกั ษาเคร่ืองมือ (1) มีการบำรุง ดูแล รักษาเครื่องมือ อปุ กรณ์ ได้ 5 คะแนน

อุปกรณ์ (5 คะแนน) (2) ไม่บำรงุ ดูแล รกั ษาเคร่ืองมือ อปุ กรณ์ ได้ 0 คะแนน

3.3 ความเรียบรอ้ ยของพื้นที่ (1) พนื้ ที่ปฏบิ ตั ิงานสะอาดเรียบร้อย ได้ 5 คะแนน

ปฏบิ ัติงาน (5 คะแนน) (2) พ้นื ท่ปี ฏิบตั งิ านไมส่ ะอาด สกปรก ไมเ่ รยี บร้อย ได้ 0 คะแนน

3.4 ความตั้งใจในการ (1) มีความตงั้ ใจปฏิบัติงาน ได้ 5 คะแนน

ปฏิบตั งิ าน (5 คะแนน) (2) ไมต่ งั้ ใจปฏบิ ัติงาน ได้ 0 คะแนน

203

บันทกึ ข้อเสนอแนะ ปัญหา / อุปสรรค และอ่ืน ๆ ของผู้เรยี น
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………

ลงช่อื ………………..…………… ครผู สู้ อน
(……………………………………………..)

204

แผนจดั การเรยี นรู้ หน่วยที่ 7

รหัสวิชา 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคมุ ไฟฟ้า สอนครัง้ ที่ 7

ช่ือหน่วย กลุ่มคำส่ัง Timers สัปดาหท์ ่ี 7

1. หน่วยการเรยี นรู้ กลุ่มคำส่งั Timers
2. หวั ข้อเรื่อง

2.1 ภาคทฤษฎี
1) คำส่งั On-Delay Timer (TON)
2) คำส่ัง Retentive On-Delay Timer (TONR)
3) คำส่ัง Off-Delay Timer (TOF)

2.2 ภาคปฏบิ ัติ
1) ใบงานที่ 4 การใช้คำสง่ั Timer

3. จำนวนชวั่ โมง 4 ชัว่ โมง
4. จดุ ประสงค์ท่ัวไป

1) เพอ่ื ให้มคี วามรู้ เขา้ ใจเก่ยี วกบั โปรแกรมกล่มุ คำส่ัง Timers
2) เพ่ือใหม้ ีทักษะเกย่ี วกบั โปรแกรมกลมุ่ คำสง่ั Timers
3) เพื่อให้ผเู้ รียนเปน็ ผู้มคี ุณธรรมจรยิ ธรรมและคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค์สอดคลอ้ งกับ

จรรยาบรรณวชิ าชพี
5. จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ประจำหนว่ ย

5.1 ด้านความรู้
1) อธบิ ายหลักการทำงานของโปรแกรมทใ่ี ช้คำสั่ง On-Delay Timer (TON) ได้ถูกต้อง
2) อธิบายหลักทำงานโปรแกรมที่ใช้คำสั่ง Retentive On-Delay Timer (TONR) ได้ถกู ต้อง
3) อธบิ ายหลกั ทำงานโปรแกรมทีใ่ ช้คำสั่ง Off-Delay Timer (TOF) ได้ถูกต้อง

5.2 ดา้ นทักษะ
1) เขยี นโปรแกรมโดยใช้คำสง่ั On-Delay Timer (TON) ได้ถกู ต้อง
2) เขียนโปรแกรมโดยใช้คำส่ัง Retentive On-Delay Timer (TONR) ไดถ้ ูกต้อง
3) เขยี นโปรแกรมโดยใช้คำสัง่ Off-Delay Timer (TOF) ได้ถูกต้อง
4) ออกแบบโปรแกรมโดยใช้กลุ่มคำส่ัง Timers ได้ถกู ต้อง

5.3 ด้านคุณธรรม จริยธรรม และคุณลกั ษณะที่พึงประสงค์
1) มคี ุณธรรม จรยิ ธรรมและคณุ ลกั ษณะท่พี ึงประสงค์สอดคลอ้ งกับหลกั ปรัชญาเศรษฐกิจ
พอเพียง

6. สมรรถนะประจำหนว่ ย
1) แสดงความรใู้ นการเขียนโปรแกรมโดยใช้คำสงั่ On-Delay Timer (TON)

205

2) แสดงความรู้ในการเขยี นโปรแกรมโดยใช้คำสั่ง Retentive On-Delay Timer (TONR)
3) แสดงความรใู้ นการเขียนโปรแกรมโดยใช้คำสง่ั Off-Delay Timer (TOF)
4) ใช้กลมุ่ คำสัง่ Timers ในการออกแบบโปรแกรมควบคุมงานทางไฟฟ้า

7. กิจกรรมการเรียนการสอน

ข้นั ตอนการสอน/กิจกรรมครู ข้ันตอนการเรยี น/กิจกรรมผเู้ รยี น

ขน้ั นำเขา้ สบู่ ทเรยี น (ใช้เวลา 25 นาท)ี ข้ันเตรยี ม (ใช้เวลา 25 นาที)

1. ครอู ธบิ ายและใหผ้ เู้ รียนศึกษาจดุ ประสงค์การ 1. จัดเตรยี มวสั ดุ อุปกรณ์ สื่อ และเอกสารตาม

เรียนรู้ สาระสำคัญและรายละเอียดของเนอื้ หา ท่คี รผู ูส้ อนและแผนการจดั การเรียนรทู้ ่ีกำหนดไว้

ภาคทฤษฏดี งั นี้

1) คำส่งั On-Delay Timer (TON)

2) คำสัง่ Retentive On-Delay Timer

(TONR)

3) คำสง่ั Off-Delay Timer (TOF)

2. ทดสอบก่อนเรียน หนว่ ยท่ี 7 กลมุ่ คำสัง่ 2. ผเู้ รยี นทำแบบทดสอบก่อนเรยี น หนว่ ยท่ี 7

Timers ให้ผ้เู รียนสลับกนั ตรวจคำตอบ และให้ กลมุ่ คำสงั่ Timers และสลับกันตรวจคำตอบ

คะแนน 3. ทำความเขา้ ใจเกย่ี วกบั จุดประสงค์การเรยี นของ

3. แจ้งจดุ ประสงค์การเรยี นหน่วยการเรียนท่ี 7 หนว่ ยการเรียนที่ 7 และช่วยกนั รกั ษากตกิ าที่ทุก

และการช่วยกนั รกั ษากตกิ าท่ีทกุ คนรว่ มกนั สรา้ งใน คนรว่ มกันสรา้ งในระหว่างการเรียน

ระหว่างการเรียน

ขนั้ สอน (ใชเ้ วลา 190 นาที)

ข้ันสอน (ใชเ้ วลา 190 นาที) 1. ผู้เรยี นตั้งใจฟงั และจดบันทึก เก่ยี วกับวธิ กี าร

1. ครอู ธบิ ายและสาธติ วิธกี ารเขยี นโปรแกรมโดยใช้ เขียนโปรแกรมโดยใช้คำสง่ั On-Delay Timer

คำสั่ง On-Delay Timer (TON) พร้อมแจก (TON) พรอ้ มกบั ศึกษาเอกสารประกอบการเรยี น

เอกสารประกอบการเรยี นหน่วยที่ 7 กลมุ่ คำสั่ง หน่วยที่ 7 กลมุ่ คำสั่ง Timers

Timers ใชป้ ระกอบการเรยี น 2. ผเู้ รยี นต้ังใจฟังและจดบนั ทึก ศกึ ษาเอกสาร

2. ครอู ธบิ ายและสาธติ วิธีการเขยี นโปรแกรมโดยใช้ ประกอบการเรยี นหนว่ ยท่ี 7 พร้อมกบั ซักถาม

คำสงั่ Retentive On-Delay Timer (TONR) ปัญหาท่สี งสยั

3. ผเู้ รียนตง้ั ใจฟงั และจดบันทึก ศึกษา เอกสาร

3. ครอู ธิบายและสาธิตวธิ กี ารเขยี นโปรแกรมโดยใช้ ประกอบการเรียนหนว่ ยท่ี 7 พร้อมกับซักถาม

คำสงั่ Off-Delay Timer (TOF) ปัญหาทส่ี งสัย

206

4. ครใู หผ้ ู้เรยี นแบง่ กลมุ่ กันเองกล่มุ ละ 3 คนโดยมี 4. ผ้เู รยี นแบ่งกลมุ่ กันเองตามความสมัครใจกลุม่ ละ

สมาชกิ ไม่ซ้ำกบั สัปดาห์ทผ่ี ่านมา พร้อมกบั ให้ 3 คน โดยมสี มาชกิ ไมซ่ ำ้ กับสัปดาห์ทผี่ า่ นมา ตงั้ ใจ

ทบทวนการเขยี นโปรแกรมดว้ ยคำส่งั ต่าง ๆ ที่ได้ ฟงั และปฏิบตั ิงานตามที่ไดร้ ับมอบหมาย เพอ่ื

อธบิ ายและสาธติ พร้อมกับแจ้งวิธกี ารประเมนิ การ เตรยี มรบั การประเมนิ ผลการปฏิบัตงิ าน

ปฏบิ ตั งิ าน

5. ครูแจกใบงานท่ี 4 ใหผ้ ู้เรียนแต่ละกลมุ่ พร้อมทัง้ 5. ผเู้ รียนปฏิบตั ิงานตามใบงานทคี่ รูแนะนำ ใบ

อธบิ ายวธิ ีการทำใบงาน งาน ที่ 4

ข้นั ตอนการสอน/กิจกรรมครู ขัน้ ตอนการเรียน/กจิ กรรมผู้เรียน

6. ครูให้ผเู้ รียนปฏิบตั งิ านตามรายละเอียดของใบ 6. ผู้เรยี นปฏิบัติงานตามรายละเอยี ดของใบงาน

งาน พร้อมกับคอยแนะนำและให้คำแนะนำปรึกษา และคอยซกั ถามเมอ่ื เกิดสงสยั ปญั หา

เม่ือผู้เรยี นสงสัยปัญหา

ข้นั สรปุ (ใชเ้ วลา 25 นาที) ข้นั สรปุ (ใชเ้ วลา 25 นาท)ี

1. ครูใหผ้ เู้ รียนช่วยกนั อภิปรายสรุป 1. ผู้เรยี นรบั ฟงั คำสรุปและขอ้ แนะนำจากครู

- คำสง่ั On-Delay Timer (TON) พรอ้ มทัง้ จดบันทกึ ข้อมูล และซักถามหรือตอบ

- คำสั่ง Retentive On-Delay Timer คำถามในหัวขอ้ ท่ียังไมเ่ ข้าใจ

(TONR)

- คำสั่ง Off-Delay Timer (TOF)

2. ครูแจกแบบทดสอบหลังเรียน 2. ทำแบบทดสอบหลงั เรียน

3. ครตู รวจแบบทดสอบหลงั เรียนพร้อมกับบันทึก 3. ผู้เรียนนำคะแนนจากแบบทดสอบก่อนเรยี น

คะแนน และแบบทดสอบหลังเรยี นมาเปรยี บเทยี บเพ่ือดู

ความ ก้าวหน้าทางการเรยี นของตนเอง

4. ให้ผู้เรยี นทำแบบฝึกหัดท้ายหน่วย 4. ผ้เู รยี นทำแบบฝกึ หดั ทา้ ยหนว่ ย

5. ให้ผเู้ รยี นทำแบบประเมนิ ผลพฤตกิ รรมบุคคล 5. ผู้เรยี นทำแบบประเมินผลพฤติกรรมบคุ คล

ดา้ นคณุ ธรรม จริยธรรม ฯ ด้านคณุ ธรรม จรยิ ธรรม ฯ

รวมเวลาเรียนทัง้ หมด 240 นาที

หรือ 4 ชัว่ โมงเรยี น

207

8. สอื่ และแหล่งการเรียนรู้
8.1 ส่ือสิง่ พิมพ์
1) เอกสารประกอบการเรยี นวิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟา้ ของนางชวนชม ลิ่มทอง
2) แบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยท่ี 7 กล่มุ คำสั่ง Timers
3) แบบทดสอบหลงั เรียนหนว่ ยที่ 7 กลุ่มคำส่ัง Timers
4) เอกสารประกอบการเรยี นหนว่ ยท่ี 7 กลมุ่ คำสั่ง Timers
5) ใบงานท่ี 4 การใช้คำสงั่ Timer
6) แบบฝกึ หัดหนว่ ยท่ี 7 กลุ่มคำสงั่ Timers
7) เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบหลงั เรยี น และแบบฝกึ หดั ท้ายหนว่ ย ใช้
ประกอบในขัน้ เตรยี มและขัน้ สรปุ
8) แบบประเมินผลพฤตกิ รรมบคุ คล ด้านคณุ ธรรม จรยิ ธรรม ฯ
9) แบบประเมนิ ผลการปฏิบตั ิงาน พรอ้ มหลกั เกณฑ์การประเมนิ ผลการปฏิบัติงาน

8.2 สื่อโสตทศั น์
1) เคร่อื งฉายภาพ (projector)
2) งานนำเสนอหน่วยท่ี 7 กลมุ่ คำส่งั Timers
(จากเอกสาร สือ่ ประกอบการเรยี นการสอน รหัสวิชา 2104-2109 วิชาการโปรแกรมและ

ควบคุมไฟฟ้า)
8.3 สื่อของจรงิ

1) คอมพวิ เตอร์ระบบปฏบิ ตั ิการ Windows 7 พร้อมโปรแกรม Step 7 Micro/WIN
2) ชุดฝึก PLC SIEMENS ร่นุ SIMATIC S7–200
3) สาย PC/PPI cable
(จากเอกสาร สอื่ ประกอบการเรียนการสอน รหสั วชิ า 2104-2109 วชิ าการโปรแกรมและ
ควบคุมไฟฟา้ ส่ือของจรงิ )
9. เกณฑ์การตัดสนิ ผล
การวัดประเมนิ ผลแตล่ ะครงั้ ตอ้ งผา่ นเกณฑ์ ร้อยละ 60 ของคะแนนเต็ม แล้วนำคะแนนรวม มา
ตัดสินผลการเรียนตามเกณฑ์ดังนี้

คะแนนผลการประเมนิ ระดบั การเรยี น อยรู่ ะดับ
ร้อยละ 80-100 4 ดีเยี่ยม
รอ้ ยละ 75-79 3.5 ดมี าก
รอ้ ยละ 70-74 3
ดี

208

ร้อยละ 65-69 2.5 ดพี อใช้
รอ้ ยละ 60-64 2 พอใช้
ร้อยละ 55-59 1.5 อ่อน
ร้อยละ 50-54 1 ออ่ นมาก
ร้อยละ 0-49 0 ตำ่ กวา่ เกณฑ์

10. การวัดและประเมนิ ผล
10.1 วธิ ีการประเมนิ
1) ประเมนิ โดยการสังเกตขณะเรียน และขณะปฏิบัตงิ าน
2) ประเมนิ จากแบบประเมินผลการปฏิบตั งิ าน
3) ประเมนิ องคค์ วามรู้หลังเรยี น
10.2 เครอ่ื งมือประเมนิ
1) แบบทดสอบก่อนเรยี นหน่วยท่ี 7 กลุ่มคำสั่ง Timers
2) แบบทดสอบหลงั เรียนหน่วยท่ี 7 กลุ่มคำส่ัง Timers
3) เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยที่ 7 กลมุ่ คำสั่ง Timers
4) เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี นหน่วยที่ 7 กลุ่มคำสั่ง Timers
5) เฉลยแบบฝึกหดั หน่วยที่ 7 กลมุ่ คำส่ัง Timers
6) แบบประเมินผลพฤตกิ รรมบุคคล ดา้ นคุณธรรม จรยิ ธรรม และคุณลักษณะทพ่ี ึงประสงค์
7) แบบประเมินผลการปฏิบัติงาน พร้อมหลักเกณฑ์การประเมนิ ผลการปฏิบตั งิ าน

209

แบบทดสอบก่อนเรียน หนว่ ยท่ี 7

รหัสวชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟา้ สอนครัง้ ที่ 7

ชอ่ื หน่วย กลุ่มคำสั่ง Timers สปั ดาห์ที่ 7

คำสั่ง ให้นักเรียนเลือกคำตอบทถี่ ูกตอ้ งที่สุดและทำเครอื่ งหมายกากบาท (×) ลงในกระดาษคำตอบ

1. ขอ้ ใดไมใ่ ชค่ ำส่ัง Timer ของ PLC SIEMENS S7 – 200
ก. On – Delay Timer (TON)
ข. Retentive On – Delay Timer (TONR)
ค. Off – Delay Timer (TOF)
ง. Single Shot Timer (SST)
2. เม่ือจา่ ยสญั ญาณ ใหอ้ ินพุตของ Timer เข้าที่ขา IN เมอื่ น้ัน Timer จะเรมิ่ นบั เวลา เมื่อค่าเวลาของ
Timer มคี ่าเทา่ กับคา่ เวลาที่กำหนดใน Preset Time (PT) คอนแทคชว่ ยของ Timer จะทำงาน และ
เม่ือหยุดจ่ายสญั ญาณให้อนิ พุตของ Timer คา่ เวลาของ Timer จะ Reset กลบั เปน็ 0 คอนแทคช่วยจะ
กลบั สู่สภาวะเดมิ จากท่ีอธิบาย คือหลักการทำงานของ Timer ชนิดใด
ก. On-Delay Timer (TON)
ข. Retentive On-Delay Timer (TONR)
ค. Off-Delay Timer (TOF)
ง. Single Shot Timer (SST)

จาก Ladder Diagram ใช้
ตอบคำถามขอ้ ท่ี 3 – 5

3. หากต้องการตงั้ เวลา Timer (T101) ใหม้ ีค่า 3 วินาที จะต้องใสค่ ่าตัวเลขลงในชอ่ ง PT เทา่ กับเท่าไร
ก. 3
ข. 30
ค. 300
ง. 3,000

210

4. ถา้ กำหนดคา่ ตัวเลขในช่อง PT เท่ากบั 0 โปรแกรมจะทำงานอย่างไร
ก. เมอ่ื On สวิตช์ I0.3 เอาต์พตุ Q0.0 และ Q0.1 ทำงานพร้อมกนั
ข. เมื่อ On สวิตช์ I0.3 เอาตพ์ ตุ Q0.0 ทำงาน เอาต์พตุ Q0.1 ไมท่ ำงาน
ค. เม่อื On สวิตช์ I0.3 เอาต์พตุ Q0.1 ทำงาน เอาต์พุต Q0.0 ไม่ทำงาน
ง. เม่ือ On สวิตช์ I0.3 ไม่มีเอาตพ์ ตุ ใดทำงาน

5. ใน Network 1 หากเปล่ียนสวติ ช์ I0.4 จากสภาวะปกติปิดเปน็ ปกติเปดิ จะส่งผลอย่างไรกบั โปรแกรม
ก. เมื่อ On สวิตช์ I0.3 เอาต์พตุ Q0.0 จะทำงาน
ข. เม่ือ On สวิตช์ I0.4 เอาต์พุต Q0.0 จะทำงาน
ค. เม่อื On สวิตช์ I0.3 และ I0.4 เอาตพ์ ุต Q0.0 จะทำงาน
ง. เอาตพ์ ุต Q0.0 ทำงานทันที โดยไม่ตอ้ ง On สวิตช์ใดๆ

6. ค่าตัวเลขท่สี ามารถกำหนดลงในช่อง PT ของกลุ่มคำสัง่ Timer กำหนดได้สูงสดุ ไมเ่ กินเทา่ ไร
ก. 128
ข. 255
ค. 32,767
ง. 65,535

7. การจะ Reset คา่ เวลาของ Timer จะตอ้ งใช้คำสั่ง Reset จากภายนอก คา่ เวลาจึงจะกลบั เป็น 0 คอื
คณุ สมบัติของ Timer ชนดิ ใด
ก. On – Delay Timer (TON)
ข. Retentive On – Delay Timer (TONR)
ค. Off – Delay Timer (TOF)
ง. Single Shot Timer (SST)

จาก Ladder Diagram และคำอธบิ าย ใช้ตอบ
คำถามข้อที่ 8 – 10
คำอธิบายการทำงาน
เม่อื On สวติ ช์ I0.0 สง่ ผลใหเ้ อาต์พุต Q0.0 และ
Q0.1 ทำงาน และเมอ่ื On สวิตช์ I0.1 ส่งผลให้
เอาต์พุต Q0.0 หยดุ ทำงาน Timer (T191) ตัง้ เวลา
5 วินาที เอาต์พตุ Q0.1 หยดุ ทำงาน

8. ตำแหนง่ A คอื ตำแหน่งของอะไร
ก. I0.0

211

ข. Q0.0
ค. Q0.1
ง. T191
9. ตำแหนง่ B คอื ตำแหน่งของอะไร
ก. I0.0
ข. Q0.0
ค. Q0.1
ง. T191
10. ตำแหนง่ C คอื ตำแหนง่ ของอะไร
ก. I0.0
ข. Q0.0
ค. Q0.1
ง. T191

212

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น หน่วยท่ี 7

รหสั วชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟา้ สอนคร้งั ที่ 7

ชื่อหน่วย กลุ่มคำสงั่ Timers สปั ดาห์ที่ 7

ขอ้ 1) ง
ขอ้ 2) ก
ข้อ 3) ข
ข้อ 4) ก
ข้อ 5) ค
ขอ้ 6) ค
ขอ้ 7) ข
ขอ้ 8) ก
ขอ้ 9) ข
ข้อ 10) ง

213

ใบความรู้ หนว่ ยท่ี 7

รหัสวชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคมุ ไฟฟ้า สอนครั้งท่ี 7

ช่อื หน่วย กลุ่มคำสง่ั Timers สปั ดาห์ที่ 7

หนว่ ยท่ี 7
กลุ่มคำส่ัง Timers

กลุ่มคำส่งั Timer (ตวั ต้ังเวลา) ของเครอ่ื ง PLC SIEMENS ร่นุ SIMATIC S7–200 มีใช้งานอยทู่ ้ังหมด 5 ชนดิ คือ TON,
TONR, TOF, BGN_ITIME และ CAL_ITIME แตใ่ นที่นี้ จะขอกลา่ วถึงตวั ต้งั เวลาท่นี ิยมใชง้ านเบื้องตน้ เพยี ง 3 แบบเท่านั้น คือ
TON, TONR และ TOF

7.1 คำส่ัง On-Delay Timer (TON)
หลักการทำงานของคำส่งั On-Delay Timer (TON) คอื เมื่อมสี ัญญาณ On เข้าท่ีขา IN คำสัง่ TONจะเรมิ่ นบั เวลาเมื่อค่า

เวลาของ TON ท่ีนบั มคี ่าเท่ากบั คา่ เวลาทก่ี ำหนดไวใ้ น Preset Time (PT) คอนแทค ช่วยของ TON จะทำงานและเมอ่ื หยุดจา่ ย
สัญญาณเข้าทีข่ า IN คา่ เวลาของ TON ทก่ี ำลังนบั จะถูก Reset เวลากลับเป็น 0 และคอนแทคชว่ ยของ TON จะกลับสสู่ ภาวะ
เดิม

รูปท่ี 7.1 คำสั่ง On-Delay Timer (TON)

7.1.1 การเลอื กใชง้ านคำสง่ั On-Delay Timer (TON)
ในการใช้งานคำส่ัง TON จะต้องระบุหมายเลขตัวตั้งเวลา (Timer Number) ของ TON ให้ถูกต้อง เนื่องจาก TON แต่
ละหมายเลขจะมีค่าความละเอียด (Resolution) แตกต่างกัน เช่น ถ้าต้องการเรียกใช้งาน Timer ชนิด TON และต้องการค่า
ความละเอียด 1 ms (millisecond : มิลลวิ นิ าที) จะตอ้ งเรยี กใช้งาน Timer หมายเลข T32 และ T96 เท่านัน้ และในการตง้ั ค่า
เวลาตอ้ งกำหนดให้ถกู ตอ้ งเชน่ เดยี วกัน เช่น ตอ้ งการตง้ั เวลา 5 วินาที ของ TON หมายเลข T32 ตอ้ งใสค่ ่าตัวเลขในช่อง PT
(Preset Time)เท่ากับ 5,000 จึงจะเท่ากับ 5 วินาที (1ms.× 5000 =5 s. (5 วินาที)) อีกทั้งในการใช้งานตัวตั้งเวลา ถ้ามีการ
เรียกใช้ Timer หมายเลขใดไปแล้ว จะเรียกใชง้ านหมายเลขเดิมซำ้ ไม่ได้ เชน่ ถ้า Timer หมายเลข T32 ถูกจองพ้ืนทใี่ หใ้ ชง้ าน
เป็น TON ไปแล้ว จะเรียกใช้งาน TOF ด้วยหมายเลข 32 อีกไม่ได้ ทั้งนี้มีคุณลักษณะของคำสั่ง On-Delay Timer (TON) ดัง
ตารางที่ 7.1

ตารางท่ี 7.1 คุณลกั ษณะของคำสง่ั On-Delay Timer (TON)

214

ชนดิ ค่าความละเอียด (Resolution) ค่าสงู สุดในการต้ังเวลา หมายเลขตวั ตง้ั เวลา (Timer
Number)
(Timer Type) 1 ms. (Maximum Value) T32 , T96
10 ms.
TON 100 ms. 32.767 s T33-T36 , T97-T100
(non-retentive) 327.67 s T37-T63 , T101-T255
3,276.7 s

7.1.2 ตวั อยา่ งการใช้คำส่งั On-Delay Timer (TON)

การทำงานของโปรแกรม

เมื่อ On อินพุต I0.0 ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.0 ทำงาน (On)
คอนแทคช่วยของเอาต์พุต Q0.0 เปลี่ยนสภาวะจากปกติ
เปิดเป็นสภาวะปิดมีสัญญาณเข้าที่ขา IN ของ TON (T32)
และ TON จะเริ่มนับเวลาและเมื่อค่าเวลาของ TON มีค่า
เท่ากับ 3 วินาที คอนแทคช่วยของ TON จะทำงานเปลี่ยน
สภาวะจากปกติเปิดเป็นสภาวะปิดส่งผลให้เอาต์พุต Q0.1
ทำงาน

และเมื่ออินพุต I0.1 มีสภาวะ On ส่งผลให้เอาต์พุตQ0.0
หยุดทำงาน (Off) ไม่มีสัญญาณเข้าที่ขา IN ของ TON (T32)
TON จะหยดุ ทำงาน ค่าเวลาของ TON จะถกู Reset กลับเป็น
0 คอนแทคช่วยของ TON จะกลับส่สู ภาวะเดิมเปน็ ปกติเปิด
ใน Network ท่ี 3 สง่ ผลให้เอาตพ์ ตุ Q0.1 หยดุ ทำงาน

รูปท่ี 7.2 ตัวอย่างการใชค้ ำสัง่ On-Delay Timer (TON)

วิธเี ขยี นโปรแกรม
1) เปิดโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ทำการ Communication เพื่อติดตอ่ สอ่ื สารระหวา่ ง คอมพิวเตอรก์ บั PLC
2) เขียนโปรแกรมตาม Ladder Diagram ตามรปู ท่ี 7.2 จนถึงคำส่ัง Timer ดับเบล้ิ คลิกเมาส์ซา้ ยทกี่ ลุม่ คำสั่ง Timer จะ

ปรากฏคำสัง่ Timer ทั้ง 5 ชนดิ ดังรูปที่ 7.3

215

กลุม่ คำสงั่ Timer คำสัง่ On-Delay Timer (TON)
ประกอบดว้ ย

TON, TONR, TOF,

BGN_ITIME และ

CAL_ITIME

รูปท่ี 7.3 ขัน้ ตอนการเรยี กใชค้ ำสง่ั Timer
3) เล่อื นเมาสไ์ ปท่ีคำส่งั TON คลิกเมาส์ซา้ ย คำส่ัง TON จะปรากฏเขา้ มาใน Main Program ดงั รปู ที่ 7.4

ระบุหมายเลขตัวตง้ั เวลา (Timer Number) ของ

TON

ใสค่ ่าตวั เลข PT (Preset Time)

รูปท่ี 7.4 การใชค้ ำสงั่ On-Delay Timer (TON)

4) กำหนดค่าหมายเลขตัวตั้งเวลาของ On-Delay Timer (TON) และค่าเวลาของ TON (PT) โดยกำหนดค่าตาม
ตัวอย่างและเขียนโปรแกรมต่อไปจนครบเมื่อเขียนโปรแกรมครบให้ตรวจสอบความถูกต้องของโปรแกรมสังเกตผลการ
ตรวจสอบในช่อง Output Windows วา่ มี Error หรือไมถ่ ้ามีใหก้ ลับไปแกไ้ ขโปรแกรมให้ถูกตอ้ งถา้ ไมม่ ใี ห้ทำตามขน้ั ตอนต่อไป
คอื การดาวน์โหลด (Download) จากนนั้ ทดลองการทำงานของโปรแกรม (RUN)

5) หากต้องการดูสภาวะการทำงานของ
โปรแกรม ทำได้โดยการเลื่อนเมาส์ไปที่คำสั่ง Program
Statusบน Tool Bars คลิกเมาส์ซ้าย 1 ครั้ง โปรแกรมจะ
แสดงสภาวะการทำงานเป็นเส้นสีน้ำเงิน ทำให้มองเห็น
การทำงานของโปรแกรมชัดเจนย่งิ ขึ้น ดงั รปู ท่ี 7.5

216

รปู ท่ี 7.5 โปรแกรมขณะทำงานและแสดงสถานะการทำงาน

6) ทดลองการทำงานโปรแกรมโดยโยก
สวิตช์ I0.0 (On-Off) ส่งผลให้เอาต์พตุ Q0.0 ทำงาน
TON จะเริ่มนับเวลา เมื่อครบตามค่าที่ตั้งไว้คอน
แทคช่วยของ TON จะเปลี่ยนสภาวะทำให้
เอาต์พุต Q0.1 ทำงาน (ค่าเวลาของ TON จะยัง
นับต่อไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะมีการตัดสัญญาณ
ออกจาก TON) ดงั รูปท่ี 7.6

รปู ท่ี 7.6 การทำงานของ On-Delay Timer (TON)

217

7) เมื่อโยกสวิตช์ I0.1 (On-Off) ส่งผลให้
เอาต์พุต Q0.0 หยุดทำงานเป็นการตัดสัญญาณ
ออกจาก TON ทำให้ค่าเวลาของ TON จะ Reset
กลับไปเป็น “0” คอนแทคช่วยของ TON กลับสู่
สภาวะเดิมคือ ปกติเปิด ทำให้เอาต์พุต Q0.1
หยุดทำงาน ดงั รปู ที่ 7.7

รปู ที่ 7.7 การเปลีย่ นแปลงค่าเวลาของ On-Delay Timer (TON)

8) กรณโี ปรแกรมท่ที ำการทดลองถูกตอ้ ง
หรืออาจผิดพลาด และต้องการแก้ไขโปรแกรม
สามารถทำได้ดังนี้คือ ยกเลิกการทำงานของ
Program Status กอ่ น โดยเล่อื นเมาส์ไปชที้ ี่คำสั่ง
Program Status คลิกเมาส์ซ้าย 1 ครั้ง ดังรูปที่
7.8 แล้วหนา้ จอจะกลบั สู่ปกติ

รปู ที่ 7.8 ข้นั ตอนการยกเลิก Program Status

9) ขั้นตอนต่อไปคือ การเปลี่ยน
โหมดกลับไปเป็นโหมด STOP โดยการเลื่อน
เมาส์ไปชท้ี ค่ี ำสั่ง STOP คลิกเมาส์ซ้าย 1 คร้งั
ดังรูปท่ี 7.9

รูปท่ี 7.9 ขน้ั ตอนกลบั ไปเปน็ โหมด STOP 10) จะปรากฏหน้าต่าง STOP ขึ้นมา
รูปท่ี 7.10 หนา้ ตา่ ง STOP พรอ้ มกับคำถามวา่ ต้องการเปลีย่ นเป็นโหมด
STOP หรือไม่ ถ้าต้องการให้ตอบ Yes ถ้าไม่
ตอ้ งการใหต้ อบ No ดังรูปที่ 7.10

218

11) เม่อื เปลย่ี นโหมดเป็นโหมด STOP เรยี บรอ้ ยแลว้ สามารถแกไ้ ขหรอื เปลย่ี นแปลงวงจรได้ เม่ือแกไ้ ขเสรจ็ สมบรู ณ์
ให้ทำตามขน้ั ตอน คอื Compile All, Download, RUN และ Program Status ตามลำดับ

7.2 คำสั่ง Retentive On-Delay Timer (TONR)
หลักการทำงานของคำส่งั Retentive On-Delay Timer (TONR) จะมลี กั ษณะการทำงานคลา้ ยกับ TON จะแตกตา่ งกัน

เพยี งบางจดุ คอื เมอื่ มีสญั ญาณสภาวะ On เขา้ ทข่ี า IN คำสั่ง TONR จะเร่ิมนับเวลา ขณะที่ TONR กำลงั นบั เวลา หากหยดุ จ่าย
สญั ญาณเขา้ ทขี่ า IN ค่าเวลาของ TONR จะหยุดและคา้ งเวลาตำแหนง่ ที่หยุดเอาไว้ เม่ือจ่ายสัญญาณสภาวะ On เขา้ ทีข่ า IN
ของคำส่ัง TONR อีกครงั้ เวลาในการนับของ TONR จะเรม่ิ นับตอ่ จากตำแหนง่ ทห่ี ยดุ และเม่ือค่าเวลาของ TONR ท่ีนบั มคี า่
เทา่ กบั คา่ เวลาทก่ี ำหนดไวใ้ น Preset Time (PT) คอนแทคชว่ ยของ TONR จะทำงาน เม่ือหยดุ สญั ญาณเขา้ ทีข่ า IN คำสงั่ TONR
ค่าเวลาในการนบั ของ TONR จะหยุดและคา้ งเวลาอกี จะไมส่ ามารถ Reset ค่าเวลาของ TONR ใหเ้ ป็น “0” ได้ ในการ Reset
ค่าเวลาของ TONR จะตอ้ งใชค้ ำสง่ั Reset จากภายนอก เมอ่ื TONR ถกู Reset ค่าเวลาจะ Reset กลบั ไปเปน็ 0 คอนแทคชว่ ย
จะกลับสู่สภาวะเดิม

ใส่ค่าตัวเลข PT (Preset Time) ระบุหมายเลขตัวต้งั เวลา (Timer Number)
ของ TONR

รูปที่ 7.11 คำส่งั Retentive On-Delay Timer (TONR)

7.2.1 การเลือกใช้งานคำส่ัง Retentive On-Delay Timer (TONR)
การใช้งานคำสั่ง TONR ต้องระบุหมายเลขตัวตั้งเวลาของ TONR (Timer Number) ให้ถูกต้อง ทั้งนี้ TONR จะมีกลุ่ม
หมายเลขตวั ตงั้ เวลาท่แี ตกต่างจากของ TON และ TOF หมายเลขตัวตัง้ เวลาของTONR แตล่ ะหมายเลขจะมคี ่าความละเอียด
(Resolution) แตกต่างกัน เช่น ถ้าต้องการเรียกใช้งาน TONR ที่มีค่าความละเอียด 10 ms. ต้องเรียกใช้งาน Timer หมายเลข
T1–T4 และ T65–T68 เท่านั้น และในการตั้งค่าเวลาต้องกำหนดค่าให้ถูกต้อง เช่น ต้องการตั้งเวลา 5 วินาที ของ TONR
หมายเลข T1 ต้องใส่ค่าตัวเลขในช่อง Preset Time เท่ากับ 500 จึงจะมีคา่ เวลาเท่ากับ 5 วินาที (10 ms. × 500=5 s. (วินาที))
อีกทั้งในการใช้งานตัวตั้งเวลาหากเรียกใช้ Timer หมายเลขใดไปแล้ว จะเรียกใช้งานซ้ำหมายเลขเดิมอีกไม่ได้ ทั้งนี้มี
คณุ ลกั ษณะของคำสงั่ Retentive On-Delay Timer (TONR) ดังตารางที่ 7.2

ตารางที่ 7.2 คณุ ลักษณะของคำสั่ง Retentive On-Delay Timer (TONR)

ชนิด ค่าความละเอียด Resolution ค่าสงู สดุ ในการตั้งเวลา Maximum หมายเลขตวั ตงั้ เวลา Timer Number
Value
Timer Type 1 ms. 32.767 s T0 , T64
10 ms. 327.67 s T1 – T4 , T65 – T68
TONR 100 ms. 3276.7 s T5 – T31 , T69 –T95
(retentive)

7.2.2 ตวั อยา่ งการใช้งานคำสงั่ ตัวต้ังเวลา Retentive On-Delay Timer(TONR)

219

Retentive On- การทำงานของโปรแกรม
mer (TONR)
เมื่อ On อนิ พุต I0.0 ทำให้เอาตพ์ ุต Q0.0 ทำงาน คอนแทค
ช่วย Q0.0 เปลี่ยนสภาวะจากปกติเปิดเป็นสภาวะปิด มีสัญญาณเข้า
ที่ขา IN คำสั่ง TONR (T1) จะเริ่มนับเวลา ขณะที่ TONR นับเวลา หาก
อินพุต I0.1 มีสภาวะ On เอาต์พุต Q0.0 จะหยุดทำงาน ไม่มีสัญญาณ
เข้าที่ขา IN คำสั่ง TONR (T1) ค่าเวลาในการนับของ TONR จะหยุดและ
ค้างเวลาตำแหน่งที่หยุดไว้ และเมื่ออินพุต I0.0 มีสภาวะ On อีกคร้ัง
TONR จะเริ่มนับจากตำแหน่งที่หยุด และเมื่อค่าเวลาของ TONR มีค่า
เท่ากับ 2.5 วินาที คำสั่ง TONR จะทำงานทำให้คอนแทคช่วยของ
TONR เปลี่ยนสภาวะจากเปิดเป็นสภาวะปิด ทำให้เอาต์พุต Q0.1
ทำงาน

และเมื่ออินพุต I0.1 มีสภาวะ On เอาต์พุตQ0.0 จะหยุดทำงาน
(Off) ไม่มีสัญญาณเข้าทีข่ า IN คำสั่ง TONR (T1) TONR จะหยุดและคา้ ง
เวลาตำแหน่งที่หยุดเอาไว้อีกครั้ง ไม่สามารถ Reset ค่าเวลาของ
TONR ได้ การจะ Reset ค่าเวลาของ TONR ให้กลับเป็น 0 ต้องเขียน
คำสั่ง Reset โปรแกรมจากภายนอกส่งเข้าไปที่ TONR จึงจะสามารถ
Reset ได้ และเมื่อ TONR Reset ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.1 หยุดทำงาน
จากรูป I0.2 เปน็ อินพุตท่ี Reset คำสง่ั TONR (T1)

วิธีออกแบบโปรแกรม
1) เปดิ โปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ทำการ Communication เพอื่ ตดิ ตอ่ สอื่ สารระหว่าง คอมพิวเตอร์กบั PLC เรมิ่ ตน้

การเขียนโปรแกรมตามตวั อยา่ ง
2) เขียนโปรแกรมตามขั้นตอนจนถึงคำสั่ง TONR ดับเบิ้ลคลิกเมาส์ซ้ายท่ีกลุ่มคำสั่ง Timers จะปรากฏคำสั่ง Timer

ทั้ง 5 ชนิด เลื่อนเมาส์ไปชี้ที่คำสั่ง TONR คลิกเมาส์ซ้ายเพื่อเรียกใช้งานคำสั่ง TONR และคำสั่ง TONR จะปรากฏเข้ามาใน
Main Program ดังรปู ท่ี 7.13

ระบุหมายเลขตัวตั้งเวลา (Timer Number)
ของ TONR

ใส่คา่ ตัวเลข PT (Preset Time)

รูปที่ 7.13 การใช้คำสัง่ TONR

3) กำหนดคา่ หมายเลขตัวต้ังเวลาของ TONR และค่าเวลา
ของ TONR (PT) ตามโปรแกรมตัวอย่างและเขียนโปรแกรมจนถึง
คำสั่ง Reset กำหนดค่าตำแหน่งและค่าจำนวนที่ต้องการ Reset
ดงั รปู ท่ี 7.14

220

รูปที่ 7.14 การกำหนดค่าตำแหนง่ และคา่ จำนวนทีต่ ้องการ Reset

4) ทดลองการทำงานโดยการโยกสวิตช์ I0.0 (On-Off)
สงั เกตการทำงานของ TONR คา่ เวลาจะเริม่ นับเพมิ่ ขึ้นเร่อื ย ๆ
ดังรูปที่ 7.15

รปู ท่ี 7.15 การทดลองการทำงาน

5) โยกสวิตช์ I0.1 (On–Off) จะสังเกตเห็นว่า
เอาต์พุต Q0.0 จะหยุดทำงาน (Off) ไม่มีสัญญาณเข้าท่ี
ขา IN ของคำสั่ง TONR (T1) ค่าเวลาในการนับของ
Timer จะหยุดและค้างเวลาตำแหนง่ ท่ีหยุดเอาไว้ ดังรูป
ท่ี 7.16

รูปที่ 7.16 การเปลีย่ นแปลงคา่ เวลาของ TONR

221

6) เมื่อโยกสวิตช์ I0.0 ขึ้นอีกครั้ง TONR จะเร่ิม
นับค่าเวลาต่อจากเวลาที่หยุดไว้และจะนับเวลาจนครบ
ตามค่าเวลาที่ตั้งไว้คอนแทคช่วยของ TONR จะเปลี่ยน
สภาวะส่งผลให้เอาต์พุตทำงานดงั รูปที่ 7.17

รูปท่ี 7.17 ข้นั ตอนการทำงานของ TONR

7) โยกสวิตช์ I0.1(On–Off) เอาตพ์ ตุ Q0.0 จะหยดุ
ทำงาน (Off) สังเกตค่าเวลาของ TONR จะไม่ Reset แม้
จะตัดสญั ญาณออกจากคอยล์ Timer ดงั รปู ท่ี 7.18

รปู ที่ 7.18 ขัน้ ตอนการทำงานของ TONR

222

8) หากต้องการ Reset ค่าเวลาของ TONR
จะต้องเขียนโปรแกรม Reset เพิ่มข้นึ เขา้ ท่ี TONR ในท่ีน้ี
คือการโยกสวิตช์ I0.2 ขึ้น โปรแกรมจะกลับสู่สภาวะ
เร่มิ ต้นใหม่อีกคร้ัง ดังรูปที่ 7.19

รูปท่ี 7.19 ขั้นตอนการ Reset ของ TONR

7.3 คำสั่ง Off-Delay Timer (TOF)
หลกั การทำงานของคำสัง่ Off-Delay Timer (TOF) คอื เมือ่ มสี ญั ญาณสภาวะ On ใหอ้ ินพุตเข้าท่ีขา IN ของ TOF คอน

แทคชว่ ยของ TOF จะทำงานทนั ทแี ละเม่อื หยดุ จ่ายสญั ญาณทข่ี า IN จะทำให้ TOFเร่ิมนับเวลา และเม่อื คา่ เวลา TOF มคี ่า
เทา่ กับคา่ เวลาทก่ี ำหนดไวใ้ น Preset Time (PT) คอนแทคช่วยของ TOF จะหยดุ ทำงาน

ใสค่ า่ ตัวเลข PT (Preset Time) ระบุหมายเลขตัวตัง้ เวลา
(Timer Number) ของ TONR

รปู ที่ 7.20 คำส่ัง Off-Delay Timer (TOF)

7.3.1 ข้อกำหนดการใช้งานคำสั่ง Off-Delay Timer(TOF) การเรียกใช้คำสั่งตัวตั้งเวลา TOF จะมีกลุ่มหมายเลขตัว
ตั้งเวลาเหมือนกับ TON ในการใช้งานจะต้องระบุหมายเลขตัวตั้งเวลาให้ถกู ต้อง หากในโปรแกรมมีการเรียกใช้งานท้ัง TON
และ TOF จะต้องใช้หมายเลขไมซ่ ำ้ กัน ในการใชง้ าน TOF จะตอ้ งดรู ายละเอียดในการใช้งานใหถ้ ูกตอ้ ง เน่อื งจาก TOF แตล่ ะ
หมายเลขจะมีค่าความละเอียด (Resolution) แตกต่างกัน เช่น ถ้าต้องการเรียกใช้งาน TOF ที่มีค่าความละเอียด100 ms.
จะต้องเรียกใช้งาน TOFหมายเลข T37-T63 ,T101 –T255 เท่านั้น และในการตั้งค่าเวลาต้องกำหนดให้ถูกต้องเช่นเดียวกัน
เช่น ต้องการตั้งเวลา 4 วินาที ของ TOF หมายเลข T200 ต้องใส่ค่าตัวเลขในช่อง Preset Time เท่ากับ 40จึงจะเท่ากับ 4
วินาที (100 ms.× 40 = 4 s.(4 วินาที)) อีกทั้งในการใชง้ านตวั ตั้งเวลา หากเรียกใช้ Timer หมายเลขใดไปแล้วจะเรียกใช้งาน
ซ้ำหมายเลขเดิมอกี ไม่ได้ ทัง้ น้ีมีคณุ ลักษณะของคำส่ัง Off-Delay Timer (TOF) ดังตารางที่ 7.3

ตารางที่ 7.3 คณุ ลักษณะของคำสง่ั Off-Delay Timer (TOF)

ชนิด ค่าความละเอียด Resolution ค่าสงู สดุ ในการตงั้ เวลา หมายเลขตวั ตั้งเวลา Timer
Number
Timer Type 1 ms. Maximum Value T32 , T96
10 ms.
TOF 100 ms. 32.767 s T33-T36 , T97-T100
(non-retentive) 327.67 s T37-T63 , T101-T255
3276.7 s

223

7.3.2 ตวั อย่างการใชง้ านคำสงั่ ตัวตงั้ เวลา Off-Delay Timer (TOF)

การทำงานของโปรแกรม
เมื่อมีสภาวะ On ท่ีอินพุต I0.0 ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.0

ทำงาน (On) คอนแทคช่วยของเอาต์พตุ Q0.0 เปลีย่ นสภาวะจาก
ปกติเปิดเป็นสภาวะปิดใน Network 2 ทำให้มีสัญญาณเข้าที่ขา
IN ของ TOF (T200) คอนแทคช่วยของ TOF ใน Network 3 จะ
ทำงานทันที สง่ ผลใหเ้ อาต์พตุ Q0.1 ทำงาน (On)

เมื่ออินพุต I0.1 มีสภาวะ On ส่งผลให้เอาต์พุตQ0.0 หยดุ
ทำงาน (Off) ไม่มีสัญญาณเข้าที่ขา IN ของ TOF (T200) TOF จะ
เริ่มนับเวลา และเมื่อค่าเวลาของ TOF มีค่าเท่ากับ 4 วินาทีคอน
แทคช่วยของ TOF จะกลับสู่สภาวะเดิมใน Network 3 เอาต์พุต
Q0.1 หยุดทำงาน

รปู ที่ 7.21 โปรแกรมตวั อย่างการใช้คำสง่ั Off-Delay Timer

(TOF)

คำสัง่ : จงออกแบบโปรแกรม ตาม Ladder Diagram ดงั ตอ่ ไปน้ี
วธิ ีออกแบบโปรแกรม

1) เปิดโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ทำการ Communication เพื่อติดต่อสื่อสารระหว่าง คอมพิวเตอร์ กับ PLC แล้ว
เริ่มต้นการเขยี นโปรแกรมตามตวั อย่าง

2) เขียนโปรแกรมตามข้ันตอน จนถึงคำสัง่ Timer ดับเบิ้ลคลกิ เมาส์ซ้ายท่ีกลุ่มคำสั่ง Timers จะปรากฏคำสั่ง Timer
ทง้ั 5 ชนิด

3) เลอื่ นเมาส์ไปทคี่ ำสงั่ TOF คลกิ เมาส์ซา้ ยเพอ่ื เรียกใช้งานคำสั่ง TOF คำส่ัง TOF จะปรากฏเขา้ มาใน Main Program
ดงั รปู ท่ี 7.22

ใส่คา่ ตวั เลข PT (Preset Time) ระบุหมายเลขตัวตง้ั เวลา
(Timer Number) ของ TOF

รปู ท่ี 7.22 การใชค้ ำส่ัง TOF

4) กำหนดค่าหมายเลขตัวตั้งเวลาของ TOF และค่าเวลาของ TOF (PT) ตามโปรแกรมตัวอย่างและเขียนโปรแกรม
ต่อไปจนครบ เมื่อเขียนโปรแกรมครบให้ตรวจสอบความถูกต้องของโปรแกรมสังเกตผลการตรวจสอบในช่อง Output
Windows ว่ามี Error หรือไม่ถ้ามีให้กลับไปแก้ไขโปรแกรมให้ถูกต้อง ถ้าไม่มีใหท้ ำตามข้ันตอนต่อไปคือการดาวน์โหลดแล้ว

224

ทดลองการทำงานของโปรแกรม (RUN) หากต้องการดูสภาวะการทำงานของวงจรสามารถทำได้โดยเลื่อนเมาส์ไปชี้ที่คำส่ัง
Program Status บน Tool Bars

5) ทดลองการทำงานโดยโยกสวิตช์ I0.0
(On–Off) เอาตพ์ ตุ Q0.0 จะทำงานคอนแทคชว่ ยของ
TOF ใน Network 3 เปลี่ยนสภาวะจากปกติเปดิ เปน็
สภาวะปิดทันทีส่งผลให้เอาต์พุต Q0.1 ทำงาน แต่
TOF ยังไม่เริ่มนับเวลาจนกว่าอินพุต I0.1 มีสภาวะ
On ตัดสัญญาณออกจากเอาตพ์ ุต TOF ดังรูปที่ 7.23

รปู ที่ 7.23 การทดลองการทำงาน

6) เมือ่ โยกสวิตช์ I0.1 (On-Off) เอาตพ์ ุต Q0.0
หยดุ ทำงาน TOFจะเร่มิ นับเวลาดังรูปท่ี 7.24

รูปที่ 7.24 การเปล่ียนแปลงคา่ เวลาของ TOF

225

7) ค่าเวลาของ TOF จะนับไปเรื่อย ๆ จน
ค่าที่นับมีคา่ เท่ากับค่าที่ตั้งไว้ จะสั่งให้คอนแทคช่วย
ของ TOF กลับสู่สภาวะปกติ โปรแกรมจะกลับสู่
สภาวะเริม่ ตน้ ใหม่ ดงั รปู ท่ี 7.25

รูปที่ 7.25 ขนั้ ตอนการทำงานของ TOF

ตัวอยา่ งท่ี 1 การออกแบบ Ladder Diagram โดยใช้คำส่งั Timers

1) ศึกษาข้นั ตอนการทำงาน

(1) เม่ือกดสวิตช์ Start ใหเ้ อาต์พุต 1 มีสภาวะ On แลว้ ให้หนว่ งเวลา 1 วินาที
(2) จากน้ันใหเ้ อาตพ์ ตุ 2 มีสภาวะ Onให้เอาต์พตุ 1 มีสภาวะ Off
(3) เอาต์พุต 2 มีสภาวะ On ใหห้ น่วงเวลาไว้ 1 วนิ าที แล้วใหเ้ อาตพ์ ตุ 3 มีสภาวะ On ใหเ้ อาตพ์ ตุ 2 มสี ภาวะ

Off

(4) เมื่อกดสวติ ช์ Stop ใหเ้ อาต์พตุ ทกุ ตวั มีสภาวะ Off ท้ังหมด

2) กำหนดตำแหน่ง อินพตุ (Input) /เอาตพ์ ตุ (Output)/ ตัวตัง้ เวลา(Timer)

อินพุต (Input) เอาตพ์ ุต (Output) ตวั ตงั้ เวลา(Timer)
สวติ ช์ Start : I0.0 เอาต์พุต 1 : Q0.0 ตัวตัง้ เวลาตัวที่ 1 (TON) : T101
ตัวตงั้ เวลาตวั ที่ 2 (TON) : T102
สวิตช์ Stop : I0.1 เอาต์พุต 2 : Q0.1
เอาต์พตุ 3 : Q0.2

3) เขยี น Ladder Diagram

226

ตวั อยา่ งท่ี 2 การออกแบบ Ladder Diagram โดยใชค้ ำส่ัง TIMERS และ SET , RESET

1) ศกึ ษาขน้ั ตอนการทำงาน

(1) เมื่อกดสวติ ช์ Start สง่ ผลให้ เอาตพ์ ตุ 1 – เอาตพ์ ตุ 3 มีสภาวะ On–Off ทุกๆ 0.3 วินาที ไปเรอ่ื ยๆ จนกวา่ จะ
กดสวิตช์ Stop

(2) เม่ือกดสวติ ช์ Stop ใหเ้ อาต์พุต 1 และ เอาตพ์ ตุ 2 มีสภาวะ Off

2) กำหนดตำแหน่ง อนิ พุต (Input) /เอาตพ์ ุต (Output)/ ตวั ตั้งเวลา(Timer)

อินพุต (Input) เอาต์พุต (Output)
สวิตช์ Start: I0.0 เอาต์พตุ 1 : Q0.0
สวิตช์ Stop: I0.1 เอาต์พตุ 2 : Q0.1
เอาต์พุต 2 : Q0.2

3) เขียน Ladder Diagram

227

สรุป
กล่มุ คำสั่งTimer(ตวั ตง้ั เวลา) ของเครือ่ ง PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 ทนี่ ิยมใช้งานมี 3 แบบ คอื TON, TONR

และ TOF

คำส่งั สัญลกั ษณ์ การทำงาน
เมื่อมสี ญั ญาณ On เขา้ ที่ขา IN คำส่ัง TON จะเริ่มนบั เวลา
On-DelayTimer (TON) เมื่อค่าเวลาของ TON ท่ีนบั มคี า่ =คา่ เวลาทกี่ ำหนดไวใ้ น
Preset Time (PT) คอนแทคชว่ ยของ TON จะทำงาน
Retentive On-Delay Timer และเมอื่ หยดุ จา่ ยสญั ญาณเข้าท่ีขา IN คา่ เวลาของ TON ท่ี
(TONR) กำลังนบั จะถูก Reset เวลากลับเปน็ 0 คอนแทคช่วยของ
TON จะกลับสสู่ ภาวะเดมิ
มีลักษณะการทำงานคล้ายกบั TON จะแตกต่างกันเพยี งบาง
จุด คือเมอ่ื มสี ญั ญาณสภาวะ On เขา้ ที่ขา IN คำสง่ั TONR จะ
เร่ิมนบั เวลา ขณะท่ี TONR กำลงั นบั เวลา หากหยดุ จ่าย
สญั ญาณเขา้ ท่ีขา IN ค่าเวลาของ TONR จะหยดุ และคา้ งเวลา
ตำแหน่งทหี่ ยดุ เอาไว้ เม่ือจ่ายสญั ญาณสภาวะ On เขา้ ทข่ี า
IN ของคำสั่ง TONR อกี ครงั้ เวลาในการนบั ของ TONR จะเริ่ม
นับต่อจากตำแหน่งทห่ี ยดุ และเมื่อค่าเวลาของ TONR ทีน่ บั มี
คา่ เท่ากับค่าเวลาที่กำหนดไวใ้ นPreset Time (PT) คอนแท
คชว่ ยของ TONR จะทำงาน เมอื่ หยดุ สญั ญาณเข้าท่ขี า IN
คำส่งั TONR คา่ เวลาในการนับของ TONR จะหยดุ และค้าง
เวลาอีก จะไมส่ ามารถ Reset ค่าเวลาของ TONR ใหเ้ ปน็ “0”
ได้ ในการ Reset ค่าเวลาของ TONR ต้องใช้คำส่ัง Reset จาก
ภายนอก เมื่อ TONR ถกู Reset คา่ เวลาจะ Reset กลบั ไปเป็น
0 คอนแทคชว่ ยจะกลับสู่สภาวะเดมิ

Off-Delay Timer (TOF) 228

เมื่อมสี ญั ญาณสภาวะ On ใหอ้ นิ พตุ เข้าท่ีขา IN ของ TOF
คอนแทคช่วยของ TOF จะทำงานทนั ที และเมอ่ื หยดุ จ่าย
สัญญาณที่ขา IN จะทำให้ TOF เรม่ิ นบั เวลา และเมอื่ ค่าเวลา
TOF มีค่าเท่ากบั ค่าเวลาทกี่ ำหนดไวใ้ น Preset Time (PT)
คอนแทคช่วยของ TOF จะหยุดทำงาน

สรุปคุณลกั ษณะของคำสงั่ On-Delay Timer (TON) และคำสั่ง Off-Delay Timer (TOF)

ชนดิ ค่าความละเอียด (Resolution) ค่าสูงสดุ ในการตงั้ เวลา หมายเลขตวั ตัง้ เวลา (Timer
Number)
(Timer Type) 1 ms. (Maximum Value) T32 , T96
10 ms.
TON 100 ms. 32.767 s T33-T36 , T97-T100
(non-retentive) 327.67 s T37-T63 , T101-T255
3,276.7 s
และ

TOF
(non-retentive)

สรุปคณุ ลักษณะของคำสง่ั Retentive On-Delay Timer (TONR)

ชนิด คา่ ความละเอยี ด Resolution ค่าสงู สุดในการตัง้ เวลา Maximum หมายเลขตวั ต้ังเวลา Timer Number
Value
Timer Type 1 ms. 32.767 s T0 , T64
10 ms. 327.67 s T1 – T4 , T65 – T68
TONR 100 ms. 3276.7 s T5 – T31 , T69 –T95
(retentive)

****ในการใช้งานตัวตง้ั เวลา ถ้ามกี ารเรยี กใช้ Timer หมายเลขใดไปแลว้ จะเรียกใช้งานหมายเลขเดมิ ซำ้ ไมไ่ ด้

229

หนว่ ยท่ี 7
กลมุ่ คำสง่ั Timers

กลุม่ คำส่งั Timer (ตัวต้งั เวลา) ของเครื่อง PLC SIEMENS รุน่ SIMATIC S7–200 มใี ช้งานอยูท่ ง้ั หมด 5 ชนดิ คือ TON,
TONR, TOF, BGN_ITIME และ CAL_ITIME แตใ่ นทน่ี ้ี จะขอกล่าวถึงตวั ตัง้ เวลาท่นี ยิ มใช้งานเบ้ืองต้น เพยี ง 3 แบบเท่าน้นั คอื
TON, TONR และ TOF

7.1 คำสั่ง On-Delay Timer (TON)
หลกั การทำงานของคำสงั่ On-Delay Timer (TON) คอื เมือ่ มสี ญั ญาณ On เขา้ ทีข่ า IN คำสง่ั TONจะเร่มิ นบั เวลาเมอ่ื ค่า

เวลาของ TON ทีน่ บั มคี ่าเทา่ กับคา่ เวลาทกี่ ำหนดไวใ้ น Preset Time (PT) คอนแทค ชว่ ยของ TON จะทำงานและเมอื่ หยุดจ่าย
สญั ญาณเข้าทข่ี า IN คา่ เวลาของ TON ท่ีกำลังนับจะถูก Reset เวลากลบั เป็น 0 และคอนแทคช่วยของ TON จะกลับสสู่ ภาวะ
เดมิ

รปู ท่ี 7.1 คำส่ัง On-Delay Timer (TON)

7.1.1 การเลือกใชง้ านคำสั่ง On-Delay Timer (TON)
ในการใช้งานคำส่ัง TON จะต้องระบุหมายเลขตัวตั้งเวลา (Timer Number) ของ TON ให้ถูกต้อง เนื่องจาก TON แต่
ละหมายเลขจะมีค่าความละเอียด (Resolution) แตกต่างกัน เช่น ถ้าต้องการเรียกใช้งาน Timer ชนิด TON และต้องการค่า
ความละเอยี ด 1 ms (millisecond : มิลลวิ นิ าที) จะต้องเรยี กใช้งาน Timer หมายเลข T32 และ T96 เทา่ น้นั และในการตง้ั ค่า
เวลาตอ้ งกำหนดให้ถกู ต้องเชน่ เดยี วกนั เช่น ตอ้ งการตงั้ เวลา 5 วินาที ของ TON หมายเลข T32 ตอ้ งใส่ค่าตัวเลขในช่อง PT
(Preset Time)เท่ากับ 5,000 จึงจะเท่ากับ 5 วินาที (1ms.× 5000 =5 s. (5 วินาที)) อีกทั้งในการใช้งานตัวตั้งเวลา ถ้ามีการ
เรยี กใช้ Timer หมายเลขใดไปแล้ว จะเรียกใชง้ านหมายเลขเดิมซ้ำไมไ่ ด้ เช่น ถ้า Timer หมายเลข T32 ถกู จองพนื้ ที่ใหใ้ ชง้ าน
เป็น TON ไปแล้ว จะเรียกใช้งาน TOF ด้วยหมายเลข 32 อีกไม่ได้ ทั้งนี้มีคุณลักษณะของคำสั่ง On-Delay Timer (TON) ดัง
ตารางท่ี 7.1

ตารางที่ 7.1 คณุ ลกั ษณะของคำส่ัง On-Delay Timer (TON)

ชนดิ ค่าความละเอียด (Resolution) คา่ สูงสุดในการตัง้ เวลา หมายเลขตวั ตงั้ เวลา (Timer
Number)
(Timer Type) 1 ms. (Maximum Value) T32 , T96
10 ms.
TON 100 ms. 32.767 s T33-T36 , T97-T100
(non-retentive) 327.67 s T37-T63 , T101-T255
3,276.7 s

230

7.1.2 ตวั อย่างการใชค้ ำสั่ง On-Delay Timer (TON)

การทำงานของโปรแกรม

เมื่อ On อินพุต I0.0 ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.0 ทำงาน (On)
คอนแทคช่วยของเอาต์พุต Q0.0 เปลี่ยนสภาวะจากปกติ
เปิดเป็นสภาวะปิดมีสัญญาณเข้าที่ขา IN ของ TON (T32)
และ TON จะเริ่มนับเวลาและเมื่อค่าเวลาของ TON มีค่า
เท่ากับ 3 วินาที คอนแทคช่วยของ TON จะทำงานเปลี่ยน
สภาวะจากปกติเปิดเป็นสภาวะปิดส่งผลให้เอาต์พุต Q0.1
ทำงาน

และเมื่ออินพุต I0.1 มีสภาวะ On ส่งผลให้เอาต์พุตQ0.0
หยุดทำงาน (Off) ไม่มีสัญญาณเข้าที่ขา IN ของ TON (T32)
TON จะหยดุ ทำงาน คา่ เวลาของ TON จะถกู Reset กลับเปน็
0 คอนแทคชว่ ยของ TON จะกลบั สูส่ ภาวะเดมิ เปน็ ปกติเปิด
ใน Network ท่ี 3 ส่งผลให้เอาตพ์ ตุ Q0.1 หยดุ ทำงาน

รปู ท่ี 7.2 ตัวอย่างการใช้คำสงั่ On-Delay Timer (TON)

วิธเี ขียนโปรแกรม
1) เปิดโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ทำการ Communication เพ่ือตดิ ตอ่ สือ่ สารระหวา่ ง คอมพิวเตอร์กบั PLC
2) เขียนโปรแกรมตาม Ladder Diagram ตามรปู ท่ี 7.2 จนถงึ คำสง่ั Timer ดบั เบล้ิ คลิกเมาส์ซ้ายทก่ี ลุม่ คำสง่ั Timer จะ

ปรากฏคำส่ัง Timer ทั้ง 5 ชนิด ดังรปู ท่ี 7.3

กลุ่มคำสง่ั Timer คำส่ัง On-Delay Timer (TON)
ประกอบดว้ ย

TON, TONR, TOF,

BGN_ITIME และ

CAL_ITIME

รูปท่ี 7.3 ขัน้ ตอนการเรียกใชค้ ำสงั่ Timer
3) เล่ือนเมาสไ์ ปที่คำสง่ั TON คลกิ เมาส์ซ้าย คำสั่ง TON จะปรากฏเขา้ มาใน Main Program ดังรูปที่ 7.4

231

ระบหุ มายเลขตวั ตงั้ เวลา (Timer Number) ของ

TON

ใสค่ ่าตวั เลข PT (Preset Time)

รปู ท่ี 7.4 การใช้คำส่ัง On-Delay Timer (TON)

4) กำหนดค่าหมายเลขตัวตั้งเวลาของ On-Delay Timer (TON) และค่าเวลาของ TON (PT) โดยกำหนดค่าตาม
ตัวอย่างและเขียนโปรแกรมต่อไปจนครบเมื่อเขียนโปรแกรมครบให้ตรวจสอบความถูกต้องของโปรแกรมสังเกตผลการ
ตรวจสอบในช่อง Output Windows ว่ามี Error หรือไมถ่ า้ มีใหก้ ลับไปแก้ไขโปรแกรมใหถ้ ูกตอ้ งถ้าไม่มใี หท้ ำตามขน้ั ตอนตอ่ ไป
คอื การดาวนโ์ หลด (Download) จากนัน้ ทดลองการทำงานของโปรแกรม (RUN)

5) หากต้องการดูสภาวะการทำงานของ
โปรแกรม ทำได้โดยการเลื่อนเมาส์ไปที่คำสั่ง Program
Statusบน Tool Bars คลิกเมาส์ซ้าย 1 ครั้ง โปรแกรมจะ
แสดงสภาวะการทำงานเป็นเส้นสีน้ำเงิน ทำให้มองเห็น
การทำงานของโปรแกรมชดั เจนย่ิงข้นึ ดงั รปู ท่ี 7.5

รปู ท่ี 7.5 โปรแกรมขณะทำงานและแสดงสถานะการทำงาน

232

6) ทดลองการทำงานโปรแกรมโดยโยก
สวติ ช์ I0.0 (On-Off) สง่ ผลให้เอาตพ์ ตุ Q0.0 ทำงาน
TON จะเริ่มนับเวลา เมื่อครบตามค่าที่ตั้งไว้คอน
แทคช่วยของ TON จะเปลี่ยนสภาวะทำให้
เอาต์พุต Q0.1 ทำงาน (ค่าเวลาของ TON จะยัง
นับต่อไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะมีการตัดสัญญาณ
ออกจาก TON) ดังรปู ที่ 7.6

รูปที่ 7.6 การทำงานของ On-Delay Timer (TON)

7) เมื่อโยกสวิตช์ I0.1 (On-Off) ส่งผลให้
เอาต์พุต Q0.0 หยุดทำงานเป็นการตัดสัญญาณ
ออกจาก TON ทำให้ค่าเวลาของ TON จะ Reset
กลับไปเป็น “0” คอนแทคช่วยของ TON กลับสู่
สภาวะเดิมคือ ปกติเปิด ทำให้เอาต์พุต Q0.1
หยดุ ทำงาน ดงั รปู ท่ี 7.7

รปู ท่ี 7.7 การเปลย่ี นแปลงคา่ เวลาของ On-Delay Timer (TON)

8) กรณีโปรแกรมทที่ ำการทดลองถูกตอ้ ง
หรืออาจผิดพลาด และต้องการแก้ไขโปรแกรม
สามารถทำได้ดังนี้คือ ยกเลิกการทำงานของ
Program Status กอ่ น โดยเล่อื นเมาส์ไปช้ที ีค่ ำสั่ง
Program Status คลิกเมาส์ซ้าย 1 ครั้ง ดังรูปท่ี
7.8 แลว้ หนา้ จอจะกลบั สู่ปกติ

รปู ท่ี 7.8 ขั้นตอนการยกเลิก Program Status

233

9) ขั้นตอนต่อไปคือ การเปลี่ยน
โหมดกลับไปเป็นโหมด STOP โดยการเลื่อน
เมาส์ไปชี้ที่คำสั่ง STOP คลิกเมาส์ซ้าย 1
ครงั้ ดงั รปู ที่ 7.9

รปู ท่ี 7.9 ขั้นตอนกลับไปเปน็ โหมด STOP 10) จะปรากฏหนา้ ต่าง STOP ข้นึ มา
รปู ท่ี 7.10 หนา้ ตา่ ง STOP พร้อมกบั คำถามวา่ ตอ้ งการเปลี่ยนเป็นโหมด
STOP หรือไม่ ถ้าต้องการให้ตอบ Yes ถ้าไม่
ต้องการใหต้ อบ No ดงั รปู ท่ี 7.10

11) เมอ่ื เปล่ียนโหมดเปน็ โหมด STOP เรยี บรอ้ ยแล้ว สามารถแกไ้ ขหรือเปล่ียนแปลงวงจรได้ เมือ่ แกไ้ ขเสร็จสมบรู ณ์
ให้ทำตามขน้ั ตอน คือ Compile All, Download, RUN และ Program Status ตามลำดบั

7.2 คำสั่ง Retentive On-Delay Timer (TONR)
หลกั การทำงานของคำสัง่ Retentive On-Delay Timer (TONR) จะมลี กั ษณะการทำงานคลา้ ยกับ TON จะแตกต่างกนั

เพียงบางจดุ คือเม่ือมีสญั ญาณสภาวะ On เขา้ ที่ขา IN คำส่งั TONR จะเริม่ นบั เวลา ขณะท่ี TONR กำลังนบั เวลา หากหยดุ จ่าย
สัญญาณเข้าทข่ี า IN ค่าเวลาของ TONR จะหยุดและคา้ งเวลาตำแหน่งที่หยุดเอาไว้ เมอื่ จ่ายสญั ญาณสภาวะ On เข้าทข่ี า IN
ของคำสง่ั TONR อกี ครงั้ เวลาในการนบั ของ TONR จะเรม่ิ นับต่อจากตำแหนง่ ท่ีหยุดและเม่อื คา่ เวลาของ TONR ทนี่ ับมีคา่
เทา่ กบั คา่ เวลาทกี่ ำหนดไวใ้ น Preset Time (PT) คอนแทคช่วยของ TONR จะทำงาน เมือ่ หยุดสญั ญาณเขา้ ทีข่ า IN คำสง่ั TONR
ค่าเวลาในการนบั ของ TONR จะหยุดและค้างเวลาอีก จะไมส่ ามารถ Reset ค่าเวลาของ TONR ใหเ้ ป็น “0” ได้ ในการ Reset
ค่าเวลาของ TONR จะต้องใช้คำสงั่ Reset จากภายนอก เม่ือ TONR ถกู Reset ค่าเวลาจะ Reset กลับไปเป็น 0 คอนแทคชว่ ย
จะกลบั สสู่ ภาวะเดมิ

ใส่คา่ ตวั เลข PT (Preset Time) ระบุหมายเลขตัวตงั้ เวลา (Timer Number)
ของ TONR

รูปท่ี 7.11 คำสั่ง Retentive On-Delay Timer (TONR)

7.2.1 การเลอื กใชง้ านคำสงั่ Retentive On-Delay Timer (TONR)

234

การใช้งานคำสั่ง TONR ต้องระบุหมายเลขตัวตั้งเวลาของ TONR (Timer Number) ให้ถูกต้อง ทั้งนี้ TONR จะมีกลุ่ม
หมายเลขตวั ต้งั เวลาท่ีแตกต่างจากของ TON และ TOF หมายเลขตวั ตั้งเวลาของTONR แตล่ ะหมายเลขจะมีคา่ ความละเอียด
(Resolution) แตกต่างกัน เช่น ถ้าต้องการเรียกใช้งาน TONR ที่มีค่าความละเอียด 10 ms. ต้องเรียกใช้งาน Timer หมายเลข
T1–T4 และ T65–T68 เท่านั้น และในการตั้งค่าเวลาต้องกำหนดค่าให้ถูกต้อง เช่น ต้องการตั้งเวลา 5 วินาที ของ TONR
หมายเลข T1 ต้องใส่ค่าตัวเลขในช่อง Preset Time เท่ากับ 500 จึงจะมีคา่ เวลาเท่ากับ 5 วินาที (10 ms. × 500=5 s. (วินาที))
อีกทั้งในการใช้งานตัวตั้งเวลาหากเรียกใช้ Timer หมายเลขใดไปแล้ว จะเรียกใช้งานซ้ำหมายเลขเดิมอีกไม่ได้ ท้ังนี้มี
คณุ ลักษณะของคำสัง่ Retentive On-Delay Timer (TONR) ดงั ตารางท่ี 7.2

ตารางที่ 7.2 คณุ ลักษณะของคำสงั่ Retentive On-Delay Timer (TONR)

ชนดิ คา่ ความละเอียด Resolution คา่ สงู สดุ ในการตัง้ เวลา Maximum หมายเลขตวั ต้งั เวลา Timer Number
Value
Timer Type 1 ms. 32.767 s T0 , T64
10 ms. 327.67 s T1 – T4 , T65 – T68
TONR 100 ms. 3276.7 s T5 – T31 , T69 –T95
(retentive)

ง Retentive On- 7.2.2 ตวั อย่างการใช้งานคำส่ังตัวต้ังเวลา Retentive On-Delay Timer(TONR)
การทำงานของโปรแกรม
mer (TONR)
เม่ือ On อนิ พตุ I0.0 ทำให้เอาตพ์ ุต Q0.0 ทำงาน คอนแทค
ช่วย Q0.0 เปลี่ยนสภาวะจากปกติเปดิ เป็นสภาวะปิด มีสัญญาณเข้า
ที่ขา IN คำสั่ง TONR (T1) จะเริ่มนับเวลา ขณะที่ TONR นับเวลา หาก
อินพุต I0.1 มีสภาวะ On เอาต์พุต Q0.0 จะหยุดทำงาน ไม่มีสัญญาณ
เข้าที่ขา IN คำสั่ง TONR (T1) ค่าเวลาในการนับของ TONR จะหยุดและ
ค้างเวลาตำแหน่งที่หยุดไว้ และเมื่ออินพุต I0.0 มีสภาวะ On อีกคร้ัง
TONR จะเริ่มนับจากตำแหน่งที่หยุด และเมื่อค่าเวลาของ TONR มีค่า
เท่ากับ 2.5 วินาที คำสั่ง TONR จะทำงานทำให้คอนแทคช่วยของ
TONR เปลี่ยนสภาวะจากเปิดเป็นสภาวะปิด ทำให้เอาต์พุต Q0.1
ทำงาน

และเมื่ออินพุต I0.1 มีสภาวะ On เอาต์พุตQ0.0 จะหยุดทำงาน
(Off) ไม่มีสัญญาณเข้าที่ขา IN คำสั่ง TONR (T1) TONR จะหยุดและคา้ ง
เวลาตำแหน่งที่หยุดเอาไว้อีกครั้ง ไม่สามารถ Reset ค่าเวลาของ
TONR ได้ การจะ Reset ค่าเวลาของ TONR ให้กลับเป็น 0 ต้องเขียน
คำสั่ง Reset โปรแกรมจากภายนอกส่งเข้าไปที่ TONR จึงจะสามารถ
Reset ได้ และเมื่อ TONR Reset ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.1 หยุดทำงาน
จากรูป I0.2 เปน็ อนิ พตุ ท่ี Reset คำส่งั TONR (T1)

วิธีออกแบบโปรแกรม

235

1) เปดิ โปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ทำการ Communication เพอ่ื ติดต่อสอ่ื สารระหวา่ ง คอมพิวเตอร์กบั PLC เรมิ่ ต้น
การเขยี นโปรแกรมตามตัวอยา่ ง

2) เขียนโปรแกรมตามขั้นตอนจนถึงคำสั่ง TONR ดับเบิ้ลคลิกเมาส์ซ้ายที่กลุ่มคำสั่ง Timers จะปรากฏคำสั่ง Timer
ทั้ง 5 ชนิด เลื่อนเมาส์ไปชี้ที่คำสั่ง TONR คลิกเมาส์ซ้ายเพื่อเรียกใช้งานคำสั่ง TONR และคำสั่ง TONR จะปรากฏเข้ามาใน
Main Program ดังรูปที่ 7.13

ระบหุ มายเลขตวั ตงั้ เวลา (Timer Number)
ของ TONR

ใสค่ า่ ตวั เลข PT (Preset Time)

รปู ที่ 7.13 การใช้คำสง่ั TONR

3) กำหนดคา่ หมายเลขตัวตง้ั เวลาของ TONR และคา่ เวลา
ของ TONR (PT) ตามโปรแกรมตัวอย่างและเขียนโปรแกรมจนถงึ
คำสั่ง Reset กำหนดค่าตำแหน่งและค่าจำนวนที่ต้องการ Reset
ดงั รูปที่ 7.14

รูปที่ 7.14 การกำหนดคา่ ตำแหนง่ และค่าจำนวนทีต่ ้องการ Reset

4) ทดลองการทำงานโดยการโยกสวิตช์ I0.0 (On-Off)
สงั เกตการทำงานของ TONR คา่ เวลาจะเร่มิ นบั เพิม่ ขึ้นเร่อื ย ๆ
ดังรูปท่ี 7.15

รูปที่ 7.15 การทดลองการทำงาน

236

5) โยกสวิตช์ I0.1 (On–Off) จะสังเกตเห็นว่า
เอาต์พุต Q0.0 จะหยุดทำงาน (Off) ไม่มีสัญญาณเข้าท่ี
ขา IN ของคำสั่ง TONR (T1) ค่าเวลาในการนับของ
Timer จะหยุดและคา้ งเวลาตำแหนง่ ท่ีหยุดเอาไว้ ดังรปู
ที่ 7.16

รูปท่ี 7.16 การเปลี่ยนแปลงค่าเวลาของ TONR

6) เมื่อโยกสวิตช์ I0.0 ขึ้นอีกครั้ง TONR จะเร่ิม
นับค่าเวลาต่อจากเวลาที่หยดุ ไว้และจะนับเวลาจนครบ
ตามค่าเวลาที่ตั้งไว้คอนแทคช่วยของ TONR จะเปลี่ยน
สภาวะสง่ ผลให้เอาต์พตุ ทำงานดงั รปู ท่ี 7.17

รูปที่ 7.17 ขน้ั ตอนการทำงานของ TONR

237

7) โยกสวิตช์ I0.1(On–Off) เอาต์พุต Q0.0 จะหยดุ
ทำงาน (Off) สังเกตค่าเวลาของ TONR จะไม่ Reset แม้
จะตดั สัญญาณออกจากคอยล์ Timer ดังรูปท่ี 7.18

รูปท่ี 7.18 ขัน้ ตอนการทำงานของ TONR

8) หากต้องการ Reset ค่าเวลาของ TONR
จะตอ้ งเขยี นโปรแกรม Reset เพม่ิ ข้ึนเข้าท่ี TONR ในท่ีนี้
คือการโยกสวิตช์ I0.2 ขึ้น โปรแกรมจะกลับสู่สภาวะ
เรม่ิ ตน้ ใหมอ่ กี คร้งั ดงั รูปที่ 7.19

รูปที่ 7.19 ขัน้ ตอนการ Reset ของ TONR

7.3 คำสั่ง Off-Delay Timer (TOF)
หลักการทำงานของคำสงั่ Off-Delay Timer (TOF) คอื เมือ่ มีสญั ญาณสภาวะ On ใหอ้ นิ พุตเข้าทขี่ า IN ของ TOF คอน

แทคชว่ ยของ TOF จะทำงานทันทีและเมอ่ื หยุดจา่ ยสญั ญาณทีข่ า IN จะทำให้ TOFเรม่ิ นบั เวลา และเมื่อคา่ เวลา TOF มคี า่
เท่ากับค่าเวลาทกี่ ำหนดไวใ้ น Preset Time (PT) คอนแทคช่วยของ TOF จะหยดุ ทำงาน

ใสค่ ่าตวั เลข PT (Preset Time) ระบหุ มายเลขตัวตงั้ เวลา
(Timer Number) ของ TONR

รูปที่ 7.20 คำสั่ง Off-Delay Timer (TOF)

238

7.3.1 ข้อกำหนดการใช้งานคำสั่ง Off-Delay Timer(TOF) การเรียกใช้คำสั่งตัวตั้งเวลา TOF จะมีกลุ่มหมายเลขตวั
ตั้งเวลาเหมอื นกับ TON ในการใชง้ านจะต้องระบุหมายเลขตัวต้ังเวลาให้ถูกต้อง หากในโปรแกรมมีการเรียกใช้งานทั้ง TON
และ TOF จะต้องใช้หมายเลขไมซ่ ำ้ กัน ในการใช้งาน TOF จะตอ้ งดูรายละเอยี ดในการใช้งานให้ถูกตอ้ ง เนอื่ งจาก TOF แต่ละ
หมายเลขจะมีค่าความละเอียด (Resolution) แตกต่างกัน เช่น ถ้าต้องการเรียกใช้งาน TOF ที่มีค่าความละเอียด100 ms.
จะต้องเรียกใช้งาน TOFหมายเลข T37-T63 ,T101 –T255 เท่านั้น และในการตั้งค่าเวลาต้องกำหนดให้ถูกต้องเช่นเดียวกัน
เช่น ต้องการตั้งเวลา 4 วินาที ของ TOF หมายเลข T200 ต้องใส่ค่าตัวเลขในช่อง Preset Time เท่ากับ 40จึงจะเท่ากับ 4
วินาที (100 ms.× 40 = 4 s.(4 วินาที)) อีกทั้งในการใชง้ านตวั ตัง้ เวลา หากเรียกใช้ Timer หมายเลขใดไปแล้วจะเรียกใช้งาน
ซ้ำหมายเลขเดิมอกี ไมไ่ ด้ ทั้งนม้ี ีคุณลกั ษณะของคำสัง่ Off-Delay Timer (TOF) ดงั ตารางท่ี 7.3

ตารางที่ 7.3 คณุ ลักษณะของคำสัง่ Off-Delay Timer (TOF)

ชนิด คา่ ความละเอียด Resolution ค่าสงู สดุ ในการตั้งเวลา หมายเลขตัวตง้ั เวลา Timer
Number
Timer Type 1 ms. Maximum Value T32 , T96
10 ms.
TOF 100 ms. 32.767 s T33-T36 , T97-T100
(non-retentive) 327.67 s T37-T63 , T101-T255
3276.7 s

7.3.2 ตวั อยา่ งการใช้งานคำส่ังตัวต้งั เวลา Off-Delay Timer (TOF)

การทำงานของโปรแกรม
เมื่อมีสภาวะ On ท่ีอินพุต I0.0 ส่งผลให้เอาต์พุต Q0.0

ทำงาน (On) คอนแทคชว่ ยของเอาตพ์ ตุ Q0.0 เปลีย่ นสภาวะจาก
ปกติเปิดเป็นสภาวะปิดใน Network 2 ทำให้มีสัญญาณเข้าที่ขา
IN ของ TOF (T200) คอนแทคช่วยของ TOF ใน Network 3 จะ
ทำงานทนั ที ส่งผลใหเ้ อาตพ์ ตุ Q0.1 ทำงาน (On)

เมื่ออินพุต I0.1 มีสภาวะ On ส่งผลให้เอาต์พุตQ0.0 หยดุ
ทำงาน (Off) ไม่มีสัญญาณเข้าที่ขา IN ของ TOF (T200) TOF จะ
เริ่มนับเวลา และเมื่อค่าเวลาของ TOF มีค่าเท่ากับ 4 วินาทีคอน
แทคช่วยของ TOF จะกลับสู่สภาวะเดิมใน Network 3 เอาต์พุต
Q0.1 หยุดทำงาน

รปู ท่ี 7.21 โปรแกรมตวั อยา่ งการใช้คำสง่ั Off-Delay Timer

(TOF)

คำส่ัง : จงออกแบบโปรแกรม ตาม Ladder Diagram ดงั ต่อไปนี้
วธิ ีออกแบบโปรแกรม

1) เปิดโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ทำการ Communication เพื่อติดต่อสื่อสารระหว่าง คอมพิวเตอร์ กับ PLC แล้ว
เรม่ิ ต้นการเขียนโปรแกรมตามตัวอยา่ ง

239

2) เขียนโปรแกรมตามข้ันตอน จนถึงคำสั่ง Timer ดับเบิ้ลคลิกเมาส์ซ้ายท่ีกลุ่มคำสั่ง Timers จะปรากฏคำสั่ง Timer
ทัง้ 5 ชนดิ

3) เล่อื นเมาส์ไปทีค่ ำสงั่ TOF คลิกเมาส์ซา้ ยเพื่อเรียกใชง้ านคำส่ัง TOF คำสงั่ TOF จะปรากฏเข้ามาใน Main Program
ดังรูปที่ 7.22

ระบุหมายเลขตัวตงั้ เวลา
(Timer Number) ของ TOF

ใส่ค่าตัวเลข PT (Preset Time)

รปู ที่ 7.22 การใช้คำสั่ง TOF

4) กำหนดค่าหมายเลขตัวตั้งเวลาของ TOF และค่าเวลาของ TOF (PT) ตามโปรแกรมตัวอย่างและเขียนโปรแกรม
ต่อไปจนครบ เมื่อเขียนโปรแกรมครบให้ตรวจสอบความถูกต้องของโปรแกรมสังเกตผลการตรวจสอบในช่อง Output
Windows ว่ามี Error หรือไม่ถ้ามีให้กลับไปแก้ไขโปรแกรมให้ถูกต้อง ถ้าไม่มีให้ทำตามขั้นตอนต่อไปคือการดาวน์โหลดแลว้
ทดลองการทำงานของโปรแกรม (RUN) หากต้องการดูสภาวะการทำงานของวงจรสามารถทำได้โดยเลื่อนเมาส์ไปชีท้ ี่คำสง่ั
Program Status บน Tool Bars

5) ทดลองการทำงานโดยโยกสวิตช์ I0.0
(On–Off) เอาต์พุต Q0.0 จะทำงานคอนแทคชว่ ยของ
TOF ใน Network 3 เปลี่ยนสภาวะจากปกติเปดิ เป็น
สภาวะปิดทันทีส่งผลให้เอาต์พุต Q0.1 ทำงาน แต่
TOF ยังไม่เริ่มนับเวลาจนกว่าอินพุต I0.1 มีสภาวะ
On ตดั สญั ญาณออกจากเอาต์พตุ TOF ดังรปู ที่ 7.23

รูปท่ี 7.23 การทดลองการทำงาน