แผนการจัดการเรียนรู้วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า

40

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น หนว่ ยที่ 2

รหสั วิชา 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟา้ สอนครงั้ ท่ี 2

ช่อื หน่วย ความรูพ้ ื้นฐานทางดจิ ิทลั สัปดาหท์ ่ี 2

ขอ้ 1) ง
ข้อ 2) ค
ขอ้ 3) ก
ข้อ 4) ง
ข้อ 5) ข
ขอ้ 6) ข
ขอ้ 7) ก
ขอ้ 8) ง
ขอ้ 9) ก
ข้อ 10) ก

41

ใบความรู้ หน่วยท่ี 2

รหัสวิชา 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟา้ สอนคร้ังที่ 2

ช่อื หน่วย ความรูพ้ ื้นฐานทางดิจทิ ลั สปั ดาหท์ ี่ 2

หนว่ ยท่ี 2

ความรู้พ้ืนฐานทางดิจิทัล

การทำงานของโปรแกรมเมเบิลคอนโทรลเลอร์จะใช้เลขฐานในการสื่อสารและประมวลผล มีสภาวะการทำงาน
เป็นแบบลอจิก คอื 0 และ 1 จงึ มคี วามจำเป็นทจี่ ะตอ้ งศกึ ษาในเร่ืองระบบเลขฐานและวธิ ีการแปลงเลขฐาน เพ่ือใหส้ ามารถ
ใช้งาน PLC ไดง้ า่ ยและสะดวกมากขน้ึ

2.1 ประเภทของข้อมูลพ้นื ฐานภายในโปรแกรมเมเบลิ คอนโทรลเลอร์

ข้อมลู ภายในของ PLC จะมคี ำจำกดั ความในการใชง้ านทเี่ รียกกนั คือ บติ (Bit) ไบต์ (Byte) เวริ ์ด(Word) มหี ลักการ
เรียกและเปรียบเทยี บขอ้ มลู แบบตา่ ง ๆ ดังน้คี ือ

215 214 213 212 211 210 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20

.7 .6 .5 .4 .3 .2 .1 .0 .7 .6 .5 .4 .3 .2 .1 .0 1 Digit = 4 บติ
1 ไบต์ = 8 บติ
ไบต์ 0 1 Digit 1 เวริ ์ด = 16 บติ
1 เวริ ด์
ไบต์ 1

• ถ้าตำแหนง่ บิตมสี ภาวะ 0 (ไมจ่ รงิ ) จะมคี า่ =0
= 1 Bit เพราะ 0 × 20 = 0 (สภาวะ × ค่าของตำแหนง่ บติ )

• ถ้าตำแหน่งบิตมสี ภาวะ 1 (จรงิ ) จะมีค่า=1
เพราะ 1 × 20 = 1 (สภาวะ × ค่าของตำแหน่งบิต)

= 1 ไบต์ = 8 บติ ตำแหนง่ บติ ในแตล่ ะไบตม์ ีคา่ 0 หรือ 1บติ
สามารถใช้แยกแตล่ ะบติ หรอื เปน็ กลมุ่ ทเี่ ป็น
128 +64+32+16+8+4+2+1 = 255 ตัวแทนของจำนวนระหวา่ ง 0 - 255

Word ใน PLC สามารถแทนค่า
= 1 เวริ ด์ = 1 wordตัวเลขจาก -32768 ถงึ +32767

รปู ท่ี 2.1 ระบบฐานขอ้ มลู ที่ใช้งานในการประมวลผล PLC

42

2.2 ระบบเลขฐาน (Number System)
ในการใช้งาน PLC มกี ารใชง้ านระบบเลขฐานอยดู่ ว้ ยกนั 3 ระบบ คอื ระบบเลขฐานสอง (Binary System)

เลขฐานสบิ (Decimal System) และเลขฐานสิบหก (Hexadecimal System)
2.2.1 ระบบเลขฐานสอง (Binary System : Bin) ใช้จำนวนนับตวั เลข 0 และ 1
2.2.2 ระบบเลขฐานสบิ (Decimal System : Dec) ใชจ้ ำนวนนบั ตัวเลข 0 – 9 หรอื ท่เี รยี กอกี ชอื่ หนึ่งว่า Binary

Code Decimal : BCD CODE

2.2.3 ระบบเลขฐานสบิ หก (Hexadecimal System : Hex) ใช้จำนวนนับตวั เลข 0 – 15 และใช้อักษรภาษาองั กฤษ
A – F แทนตวั เลขสองหลัก 10 – 15 ท้ังนี้สามารถกำหนดความสมั พนั ธข์ องตวั เลขฐานสองเลขฐานสบิ และเลขฐานสิบหกไดด้ งั
ตารางท่ี 2.1

ตารางที่ 2.1 การเปรยี บเทียบคา่ เลขฐาน เลขฐานสอง เลขฐานสบิ หก
เลขฐานสบิ (Binary System)
(Hexadecimal System)
(Decimal System) 0000
0001 0
0 0010 1
1 0011 2
2 0100 3
3 0101 4
4 0110 5
5 0111 6
6 1000 7
7 1001 8
8 1010 9
9 1011 A
10 1100 B
11 1101 C
12 1110 D
13 1111 E
14 F
15

2.3 การแปลงเลขฐาน

2.3.1 การแปลงเลขฐานสองเป็นเลขฐานสิบ
ในการแปลงเลขฐานสองเป็นเลขฐานสิบนั้น สามารถพิจารณาจากนำ้ หนกั (Weight) ของเลขฐานในแตล่ ะบิตจาก
ตารางท่ี 2.2

ตารางที่ 2.2 การแปลงเลขฐานสองเป็นเลขฐานสิบ

15 14 13 12 11 10 09 08 07 06 05 04 03 02 01 00 Bit
215 214 213 212 211 210 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20
32768 16384 8192 4096 2048 1024 512 256 128 64 32 16 8 4 2 1 Weight

Data

43

ตัวอย่างที่ 1 จงแปลงข้อมลู เลขฐานสองขนาด 16 บิต ซึ่งมีคา่ ขอ้ มลู คอื 0000 0011 0110 11012ใหเ้ ป็นเลขฐานสบิ
จะมคี า่ เทา่ กับเท่าใด

วธิ ที ำแบบที่ 1
1. ให้นำขอ้ มูลเลขฐานสองขนาด 16 บิตคา่ ข้อมลู คอื 0000 0011 011011012 ใสล่ งไปในชอ่ ง Data โดยเรยี งตามบิต

15 14 13 12 11 10 09 08 07 06 05 04 03 02 01 00 Bit

215 214 213 212 211 210 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 Weight
32768 16384 8192 4096 2048 1024 512 256 128 64 32 16 8 4 2 1
Data

0 0 0 0 0 0 1 1 0 110 1 101

2. พิจารณานำ้ หนักข้อมูลในแตล่ ะบิตโดยพิจารณาเฉพาะขอ้ มลู ในบติ ทเี่ ปน็ 1 เทา่ น้ัน แลว้ นำคา่ นำ้ หนกั ของ
ข้อมูลท่ีบติ เป็น 1 มาบวกกันจะไดผ้ ลลัพธ์เปน็ เลขฐานสิบ

15 14 13 12 11 10 09 08 07 06 05 04 03 02 01 00 Bit
215 214 213 212 211 210 29 28 27 26 25 24 23 22 21 20 Weight

32768 16384 8192 4096 2048 1024 512 256 128 64 32 16 8 4 2 1

0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 1 0 1 1 0 1 Data

0000 0011 0110 1101

ตอบ จากขอ้ มูล จะไดค้ า่ ออกมาดงั นค้ี ือ 512 + 256 + 64 + 32 + 8 + 4 + 1 = 87710

วิธีทำแบบที่ 2 เป็นการนำคา่ ข้อมูลในแตล่ ะบติ คณู กบั นำ้ หนกั ในแต่ละบติ นำคา่ ที่ไดม้ าบวกกัน

0000 0011 011011012 = (0×215) + (0×214) + (0×213) + (0×212) + (0×211) + (0×210)
+ (1×29) + (1×28) + (0×27) + (1×26) + (1×25) + (0×24)

+ (1×23) + (1×22) + (0×21) + (1×20)

= 512 + 256 + 64 + 32 + 8 + 4 + 1 = 87710

ตอบ เลขฐานสองคา่ ขอ้ มลู คอื 0000 0011 0110 11012 แปลงเป็นเลขฐานสบิ มคี ่าเท่ากับ 87710
2.3.2 การแปลงเลขฐานสบิ เปน็ เลขฐานสอง
ในการแปลงเลขฐานสิบเป็นเลขฐานสองนั้น สามารถทำได้โดยวิธีการหารสั้น โดยการนำค่าเลขฐานสิบที่ต้องการ
แปลงหารด้วยสองแล้วเขียนผลหารและเศษที่เหลือจากการหารในแต่ละครั้งไว้ ทำต่อจนกระทั่งผลของการหารเป็น 0
สดุ ทา้ ย เขยี นเศษทไี่ ด้จากการหาร โดยเขยี นจากดา้ นล่างขน้ึ ด้านบน

44

ตวั อยา่ งท่ี 2 จงแปลงข้อมูลเลขฐานสิบ 5510 ให้เปน็ เลขฐานสอง
วิธีทำ
1) ให้นำขอ้ มูลเลขฐานสบิ มาตง้ั หารด้วย 2 ตลอด จนกวา่ จะเหลอื คา่ น้อยกวา่ ตวั หาร

การหาร ผลหาร เศษ 2. นำเศษทไ่ี ด้จากการหาร เป็นคำตอบ โดย
เขียนข้อมูลเริ่มจากด้านลา่ งข้นึ ดา้ นบน
55 27 1 คำตอบ 1101112
13 1
2 6 1
27
3 0
2
1 1
13
2
6
2
3
2

ตอบ 5510 แปลงใหเ้ ปน็ เลขฐานสอง จะมคี า่ เท่ากับ 1101112

2.3.3 การแปลงเลขฐานสองเปน็ เลขฐานสิบหก
การแปลงเลขฐานสองเป็นเลขฐานสิบหกให้พจิ ารณาค่าของเลขฐานสองเปน็ กล่มุ แตล่ ะกล่มุ มีขนาดข้อมูลเท่ากับ 4
บติ พิจารณาจากดา้ นขวาไปด้านซา้ ย (ค่าของเลขฐานสองขนาด 4 บติ มีค่าเท่ากับเลขฐาน 16 ขนาด 1 หลักหรือ 1 Digit)

ตัวอย่างท่ี 3 จงแปลงข้อมูลเลขฐานสอง10110110011100012 ใหเ้ ป็นเลขฐานสบิ หก
วิธที ำ

1) ใหน้ ำข้อมลู เลขฐานสองขนาด 16 บิตมาแบง่ ออกเปน็ กล่มุ จะได้ 4 กลุม่ กล่มุ ละ 4 บิต

ขอ้ มลู เลขฐานสอง 10110110011100012 = 1011 0110 0111 0001

2) พิจารณาคา่ นำ้ หนัก (Weight) ของเลขฐานสองแต่ละกล่มุ แล้วบวกคา่ นำ้ หนักภายในกล่มุ จะ ได้
ผลลัพธ์เปน็ เลขฐานสิบหกในแตล่ ะหลัก (Digit) จากตารางที่ 2.3

ตารางท่ี 2.3 การแปลงเลขฐานสองเปน็ เลขฐานสิบหก

เลขฐานสอง 1011 0110 0111 0001

Digit 3 Digit 2 Digit 1 Digit 0

8 4 2 1 8 4 2 1 8 4 2 1 8 4 2 1 Weight

1 0 1 1 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 1 Data

Digit 3 คอื 8+2+1=11=B Digit 2 คอื 4+2 = 6 Digit 1 คือ 4+2+1=7 Digit 0 คอื 1

ตอบ ข้อมลู เลขฐานสอง 1011 0110 0111 00012 เปน็ เลขฐานสบิ หกเทา่ กบั B67116

45

2.3.4 การแปลงเลขฐานสิบหกเป็นเลขฐานสอง
จะใชห้ ลกั การคล้ายกบั การแปลงเลขฐานสองเปน็ เลขฐานสบิ หก โดยใหพ้ ิจารณากลับจากคา่ ของเลขฐานสบิ หกใน
แต่ละหลักแปลงออกออกเปน็ เลขฐานสอง (โดยเลขฐานสิบหก 1 หลกั (Digit) จะมีค่าเท่ากบั เลขฐานสองขนาด 4 บติ )

ตัวอย่างท่ี 4 จงแปลงข้อมูลเลขฐานสบิ หก 5FB416 ใหเ้ ป็นเลขฐานสอง
วธิ ที ำ

1) ใหน้ ำคา่ ของเลขฐานสบิ หกทีไ่ ด้จากโจทย์ ใส่ลงไปในแตล่ ะหลัก (Digit)

Digit 3 = 5 Digit 2 = F Digit 1 = B Digit 0 = 4

8 4 2 1 8 4 2 1 8 4 2 1 8 4 2 1 Weight

Data

2) พจิ ารณาค่าของเลขฐานสบิ หกในแตล่ ะหลกั วา่ มคี ่าเทา่ กับเทา่ ไร จากนั้นพจิ ารณากลับจาก

เลขฐานสิบหก ในแตล่ ะหลักใหเ้ ปน็ เลขฐานสองส่ีหลกั ดว้ ยการเปรียบเทียบคา่ นำ้ หนักจาก

ตารางท่ี 2.4

ตารางท่ี 2.4 การแปลงเลขฐานสิบหกเปน็ เลขฐานสอง

Digit 3 = 5 Digit 2 = F (16) Digit 1= B (10) Digit 0 = 4
8421
8 4 2 184 2 1 1011 8 4 2 1 Weight
0 1 0 0 Data
0 1 0 111 1 1

เลขฐานสบิ หก 5 F = 16 B = 10 4

0101 1111 1011 0100

ตอบ เลขฐานสิบหก 5FB416 แปลงเป็นเลขฐานสองไดเ้ ทา่ กบั 0101 1111 1011 01002

2.3.5 การแปลงเลขฐานสบิ หกเปน็ เลขฐานสบิ

ในการแปลงเลขฐานสบิ หกเป็นเลขฐานสิบ ใหใ้ ชห้ ลักการกระจายคา่ ออกมาเป็นผลรวมของเลขฐานสบิ

ตวั อย่างที่ 5จงแปลงขอ้ มลู เลขฐานสบิ หก 4CA916ใหเ้ ป็นเลขฐานสิบ
วิธที ำ 4CA916 = (4× 163) + (C× 162) + (A× 161) + (9× 160)

= (4× 163) + (12× 162) + (10× 161) + (9× 160)
= 16384 + 3072 + 160 + 9

ตอบ 4CA916 = 1962510

46

2.4 พน้ื ฐานลอจกิ เกต (Basic Logic Gate)
PLC ประกอบขนึ้ จากอุปกรณ์และวงจรทางดจิ ิทัล (Digital) มีสว่ นประกอบพืน้ ฐานคือลอจิกเกต

(Logic Gate) และทำงานดว้ ยหลกั การระบบเลขฐานสองมีเลข 0 กบั เลข 1
2.4.1 หลักการพื้นฐานของ AND Gate
ถา้ กำหนดให้ A และ B แทนตัวแปรอนิ พตุ (Input) เม่ือตวั แปร A มากระทำการ AND กับตวั แปร B

ได้ผลลัพธอ์ อกเปน็ Y สามารถเขียนสมการลอจิกทางด้านเอาต์พุต (Output) ได้ดังน้ี

Y=A•B

จากสมการลอจิก เครื่องหมาย ( • ) คือ การคูณแบบ AND สามารถเขยี นตารางความจริง (truth
table) และสญั ลกั ษณไ์ ดด้ ังรปู ท่ี 2.2

ABY A
000 Y
010
100 B
111
ตารางความจริง (truth table) สญั ลักษณข์ อง AND Gate

รปู ที่ 2.2 ตารางความจรงิ และสญั ลักษณ์ของ AND Gate

2.4.2 หลกั การพ้นื ฐานของ OR Gate
ถ้ากำหนดให้ A และ B แทนตัวแปรอนิ พตุ ทงั้ สอง เม่ือตวั แปร A มากระทำการ OR กับตัวแปร B ได้
ผลลพั ธเ์ ป็น Y ทำใหส้ ามารถเขียน สมการลอจิกทางเอาต์พุตไดด้ งั น้ี

Y =A + B

จากสมการลอจิก เครื่องหมาย (+) ไม่ใชก่ ารบวกเลขแบบธรรมดาแต่จะเป็นการบวกแบบ OR ซง่ึ
สามารถเขียนตารางความจรงิ (truth table) และสัญลักษณไ์ ดด้ งั รปู ที่ 2.3

ABY A Y
000 B
011
สญั ลักษณ์ของ OR Gate

47

101
111
ตารางความจรงิ (truth table)

รูปที่ 2.3 ตารางความจรงิ และสญั ลกั ษณ์ของ OR Gate

2.4.3 หลักการพ้นื ฐานของ NOT Gate
ตัวกระทำ NOT ใช้กับตวั แปรอนิ พตุ เดยี ว แตกต่างจากตัวกระทำ OR และ AND เช่น ถา้ ให้ A แทน
ตวั แปรทีป่ ้อนอนิ พุตของตัวกระทำ NOT และได้ผลลัพธ์เปน็ Y เขยี นสมการลอจกิ ทางเอาตพ์ ตุ ได้ดังน้ี

Y=A

สญั ลกั ษณข์ ีด (bar) บนตวั A แทนการกระทำ NOT สมการ Y = NOT A หรอื เทา่ กับส่วนกลบั ของ
A หรอื เท่ากับ A bar สามารถเขียนตารางความจรงิ และสัญลักษณ์ไดด้ ังรูปที่ 2.4

A Y=A A Y
01
10
ตารางความจรงิ (truth table)

รูปที่ 2.4 ตารางความจริงและสญั ลกั ษณ์ของ NOT Gate

2.4.4 หลกั การพ้นื ฐานของ NOR Gate
NOR Gate ทีม่ ี 2 อินพตุ การกระทำของ NOR Gate จะมคี ่าเท่ากบั การนำ OR Gate มาตอ่ รว่ มกบั
NOT Gate สามารถเขียนสมการลอจกิ เอาต์พุตของ NOR Gate ไดด้ งั นี้

Y= A+B

จากสมการลอจิกจะเหน็ วา่ NOR Gate มีการกระทำแรกเป็น OR ของอินพุตและการกระทำที่สอง
เป็นการกระทำ NOT บนผลบวกแบบ OR สามารถเขยี นตารางความจรงิ และสญั ลกั ษณ์ได้ดงั รูปที่ 2.5

A B Y=A+B

00 1 AY

01 0 Bสัญลกั ษณ์ของ NOR Gate

48

10 0

11 0

ตารางความจริง (truth table)

รูปที่ 2.5 ตารางความจรงิ และสญั ลักษณข์ อง NOR Gate

2.4.5 หลักการพืน้ ฐานของ NAND Gate
NAND Gate ท่ีมี 2 อนิ พตุ การกระทำของ NAND Gate จะมีค่าเทา่ กับการนำ AND Gate มาตอ่
ร่วมกบั NOT Gate ดงั นั้น สมการลอจิกสำหรบั เอาต์พุตของ NAND Gate จงึ เขยี นได้ดังน้ี

Y= A.B
จากสมการลอจกิ จะเหน็ ว่า NAND Gate มีการกระทำแรกเป็นการกระทำ AND ของอินพุตและการ
กระทำทสี่ องเป็นการกระทำ NOT บนผลคณู แบบ AND สามารถเขียนตารางความจริงและสัญลกั ษณ์ไดด้ ัง
รปู ท่ี 2.6

A B Y=A.B

00 1 AY

01 1 สัญBลักษณข์ อง NAND Gate

10 1

11 0

ตารางความจริง (truth table)

รูปท่ี 2.6 ตารางความจรงิ และสัญลักษณข์ อง NAND Gate

2.4.6 หลักการพ้ืนฐานของExclusive OR Gate
เอาต์พตุ ของ Exclusive OR Gate จะมคี า่ เปน็ Logical 1 กต็ ่อเมอื่ อนิ พุต มี Logical ตา่ งกัน และ
เอาต์พตุ จะมคี า่ เปน็ Logical 0 ก็ตอ่ เมือ่ อนิ พุตมี Logical เหมือนกัน ดังน้ันสมการลอจิกสำหรับเอาต์พุต
ของ Exclusive OR Gate จงึ เขยี นได้ดังน้ี

Y= A+B

สามารถเขยี นตารางความจริงและสญั ลกั ษณข์ อง Exclusive OR Gate ไดด้ ังรปู ที่ 2.7

49

A B Y=A+B

00 0 AY

01 1 สัญลBกั ษณ์ของ Exclusive OR Gate

10 1

11 0

ตารางความจรงิ (truth table)

รูปที่ 2.7 ตารางความจรงิ และสญั ลกั ษณ์ของ Exclusive OR Gate

50

สรปุ

ขอ้ มูลภายในของ PLC จะมีคำจำกดั ความในการใช้งานทเี่ รียกกันคือ บิต ไบต์ และเวริ ์ด โดย 1 Digit = 4

บติ , 1 ไบต์ = 8 บิต และ 1 เวริ ด์ = 16 บิต ในการใชง้ าน PLC มกี ารใชง้ านระบบเลขฐานอยูด่ ว้ ยกนั 3 ระบบ คอื

1. เลขฐานสอง (Binary System)ใช้จำนวนนับตัวเลข 0 และ 1

2. เลขฐานสิบ (Decimal System) ใช้จำนวนนับตวั เลข 0 – 9

3. เลขฐานสิบหก (Hexadecimal System)ใชจ้ ำนวนนับตวั เลข 0 – 15 และใชอ้ ักษรภาษาอังกฤษ A – F

แทนตวั เลขสองหลัก10 – 15

สรุปพื้นฐานของลอจิกเกต (Basic Logic Gate)

Gate สัญลักษณ์ สมการลอจิก ตารางความจรงิ

AND Gate Y=A•B

OR Gate Y =A + B
NOT Gate Y=A
NOR Gate
Y = A +B

NAND Y=A.B
Gate Y=A+B

Exclusi
ve OR
Gate

51

แบบทดสอบหลังเรียน หนว่ ยท่ี 2

รหสั วชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า สอนครั้งท่ี 2

ช่ือหน่วย ความร้พู ้นื ฐานทางดิจทิ ัล สปั ดาหท์ ่ี 2

คำสัง่ ใหผ้ ู้เรยี นเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สดุ และทำเคร่อื งหมายกากบาท (×) ลงในกระดาษคำตอบ

1. ขอ้ มลู 1 Byte มีขนาดเท่ากบั กี่ Bit
ก. 4 Bit
ข. 8 Bit
ค. 16 Bit
ง. 32 Bit

2. ข้อมลู 2 Word มีขนาดเท่ากบั ก่ี Byte
ก. 1 Byte
ข. 2 Byte
ค. 4 Byte
ง. 8 Byte

3. เลขฐานสอง เป็นเลขฐานที่ประกอบด้วยตัวเลขในข้อใด
ก. เลข 0 – 1
ข. เลข 0 – 2
ค. เลข 0 – 9
ง. เลข 0 – F

4. เลขฐานสิบหก เปน็ เลขฐานทป่ี ระกอบดว้ ยตวั เลขในขอ้ ใด
ก. เลข 0 – 1
ข. เลข 0 – 9
ค. เลข 0 – A
ง. เลข 0 – F

5. เลขฐานสอง (Binary Numeral System) ขนาด 4 หลกั มคี ่าข้อมูลเท่ากับ 11112 มีขนาดเท่ากบั
เลขฐานสิบหกในข้อใด
ก. A
ข. 5
ค. 9
ง. F
จ.

52

6. ขอ้ มลู เลขฐานสอง ขนาด 8 Bit มีค่าข้อมูลคือ 1000 10012 มีขนาดเท่ากับเลขฐานสบิ ในขอ้ ใด
ก. 127
ข. 137
ค. 128
ง. 138

7. ขอ้ มูลเลขฐานสิบ มีคา่ ข้อมูลเทา่ กบั 213710 มคี า่ ข้อมูลเปน็ เลขฐานสองคือข้อใด
ก. 1010 0101 01012
ข. 1000 0101 10012
ค. 1010 1010 01012
ง. 1100 0011 10012

8. ขอ้ มลู เลขฐานสิบหก มีคา่ ข้อมลู คือ EA1916 มขี นาดข้อมูลเป็นเลขฐานสองคือข้อใด
ก. 1111 0001 0111 10102
ข. 1110 1010 0001 10012
ค. 1110 1010 0010 01012
ง. 1111 0001 0110 10102

9. จากรปู เป็นสัญลกั ษณ์ของ Gate ใด
ก. AND
ข. OR
ค. NOT
ง. NOR

10. สมการลอจกิ (ทางดา้ นเอาตพ์ ุต Y = A + B) คอื หลกั การของ Gate ใด
ก. AND Gate
ข. OR Gate
ค. NOT Gate
ง. Exclusive OR Gate

53

เฉลยแบบทดสอบหลงั เรียน หนว่ ยที่ 2

รหสั วิชา 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคมุ ไฟฟา้ สอนครงั้ ท่ี 2

ช่อื หน่วย ความรพู้ ื้นฐานทางดจิ ทิ ลั สัปดาหท์ ่ี 2

ขอ้ 1) ข
ข้อ 2) ค
ขอ้ 3) ก
ข้อ 4) ง
ข้อ 5) ง
ขอ้ 6) ข
ขอ้ 7) ข
ขอ้ 8) ข
ขอ้ 9) ข
ข้อ 10) ข

54

แบบฝกึ หัด หน่วยที่ 2

รหสั วิชา 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟา้ สอนครัง้ ที่ 2

ชอ่ื หน่วย ความรู้พ้ืนฐานทางดิจิทลั สัปดาหท์ ่ี 2

1. ข้อมูล ขนาด 64 Bit ถ้าเปลีย่ นขนาดเป็น Byte จะมีขนาดกี่ Byte
............................................................................................................................. ..........................................
2. ขอ้ มูล ขนาด 32 Bit ถ้าเปลย่ี นขนาดเปน็ Word จะมขี นาดกี่ Word
.................................................................................................................................................. .....................
3. ระบบเลขฐานสอง (Binary Number System) เปน็ เลขฐานทป่ี ระกอบดว้ ยตวั เลข
.................................................................................................................................................................. .....
4. ระบบเลขฐานที่ประกอบด้วยตัวเลข 0 – 9 คือระบบเลขฐาน..................................................................
5. ระบบเลขฐานสิบหก (Hexadecimal Number System) เป็นเลขฐานท่ปี ระกอบด้วยตัวเลข
............................................................................................................................. ..........................................
6. จงแปลงข้อมลู เลขฐานสอง ขนาด 16 Bit ซ่งึ มีคา่ ข้อมูลคือ 1100 1100 1001 00102 เปน็ เลขฐานสิบ
............................................................................................................................. ..........................................
............................................................................................................................. ..........................................
.......................................................................................................................................................................
7. จงแปลงขอ้ มลู เลขฐานสิบ ซ่ึงมีคา่ เทา่ กบั 264510 เปน็ เลขฐานสอง
................................................................................................................. ......................................................
............................................................................................................................. ..........................................
.............................................................................................................................................................. .........
8. จงแปลงขอ้ มลู เลขฐานสอง ขนาด 16 Bit ซึ่งมีค่า 0001 1011 0111 01102 เปน็ เลขฐาน สิบหก
............................................................................................................................................................... ........
.......................................................................................................................... .............................................
............................................................................................................................. ..........................................
9. จงแปลงข้อมลู เลขฐานสบิ หก ซึ่งมคี า่ เท่ากับ B4B516 เป็นเลขฐานสอง
............................................................................................................................. ..........................................
.......................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. ..........................................
10. จงแปลงขอ้ มูลเลขฐานสบิ หก ซึ่งมีค่าเทา่ กบั ABCD16 เปน็ เลขฐานสิบ
............................................................................................................................. ..........................................
......................................................................................................................................................... ..............
............................................................................................................................. ..........................................

55

เฉลยแบบฝกึ หดั หน่วยท่ี 2

รหัสวชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า สอนคร้งั ที่ 2

ชื่อหน่วย ความรู้พนื้ ฐานทางดจิ ิทลั สัปดาหท์ ี่ 2

1. ขอ้ มลู ขนาด 64 Bit ถ้าเปลี่ยนขนาดเปน็ Byte จะมีขนาดกี่ Byte ตอบ 8 Byte
2. ขอ้ มูล ขนาด 32 Bit ถา้ เปลี่ยนขนาดเป็น Word จะมีขนาดก่ี Word ตอบ 2 Word
3. ระบบเลขฐานสอง (Binary Number System) เปน็ เลขฐานท่ีประกอบดว้ ยตัวเลข ตอบ 0 และ 1
4. ระบบเลขฐานทปี่ ระกอบด้วยตัวเลข 0 – 9 คอื ระบบเลขฐาน ตอบ ระบบเลขฐานสิบ
5. ระบบเลขฐานสิบหก (Hexadecimal Number System) เป็นเลขฐานที่ประกอบด้วยตวั เลข ตอบ 0–F
6. จงแปลงขอ้ มูลเลขฐานสอง ขนาด 16 Bit ซ่งึ มีคา่ ข้อมลู คือ 1100 1100 1001 00102 เป็นเลขฐานสิบ

วธิ ที ำ พจิ ารณาจากน้ำหนักข้อมลู ในแต่ละบิตโดยพิจารณาเฉพาะข้อมลู ทีเ่ ป็น 1 เทา่ นัน้ แลว้ นำค่า
น้ำหนักของข้อมลู ทเ่ี ป็น 1 มาบวกกัน ไดผ้ ลลพั ธเ์ ปน็ เลขฐานสบิ

15 14 13 12 11 10 09 08 07 06 05 04 03 02 01 00 Bit
32768 16384 8192 4096 2048 1024 512 256 128 64 32 16 8 4 2 1 Weight

1 1 0 0 1 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 Data

1100 1100 1001 0010
ตอบ ไดค้ ่าออกมาดังนี้คือ 32768 + 16384 + 2048 + 1024 + 128 + 16 + 2 = 5237010

7. จงแปลงขอ้ มลู เลขฐานสบิ ซ่ึงมคี ่าเท่ากบั 264510 เป็นเลขฐานสอง

วธิ ีทำ การหาร ผลหาร เศษ นำเศษที่ไดจ้ ากการหาร เป็นคำตอบ

2645 1322 1 โดยเขียนข้อมูลเริ่มจากด้านลา่ งขึ้น
ดา้ นบน
2 661 0
1322 330 1 ตอบ 1010 0101 0101
165 0
2 82 1
661 41 0
20 1
2 10 0
330 50
21
2 10
165

2
82
2
41
2
20
2
10
2
5
2
2
2

56

8. จงแปลงขอ้ มูลเลขฐานสอง ขนาด 16 Bit ซ่งึ มีค่า 0001 1011 0111 01102 เป็นเลขฐานสิบหก

Digit 3 Digit 2 Digit 1 Digit 0 1 Weight
0 Data
84 2 1 8 4 2 1 8 4 2 1 8 42

00 0 1 1 0 1 1 0 1 1 1 0 11

Digit 3 คือ 1 Digit 2 คือ 8+2+1 = B Digit 1 คือ 4+2+1=7 Digit 0 คอื 4+2 = 6

ตอบ 1B76 Digit 0 = 5

9. จงแปลงข้อมูลเลขฐานสบิ หก ซงึ่ มีคา่ เทา่ กบั B4B516 เปน็ เลขฐานสอง 8 4 2 1 Weight
ตอบ 1011 0100 1011 0110 0 1 1 0 Data

Digit 3 = B (11) Digit 2 = 4 Digit 1= B (11)
8421
8 4 2 184 2 1 1011

1 0 1 101 0 0

10. จงแปลงข้อมลู เลขฐานสิบหก ซ่ึงมีคา่ เท่ากับ ABCD16 เปน็ เลขฐานสบิ
วธิ ที ำ ABCD16 = (A× 163) + (B× 162) + (C× 161) + (D× 160)
= (10× 163) + (11× 162) + (12× 161) + (13× 160)
= 40960 + 2816 + 192 + 13

ตอบ ABCD16 = 43981

57

แบบประเมินผลกจิ กรรมเสริมทักษะ รหสั วชิ า 2104-2109
หน่วยที่ 2ความรู้พนื้ ฐานทางดิจิตอล วชิ าการโปรแกรมและควบคุมไฟฟา้

กจิ กรรมที่2เร่ืองลอจกิ เกต คะแนนทไี่ ดจ้ ากการประเมนิ
........................…….….

ชอื่ -นามสกุล …………………………………..……………………………..ระดบั ชั้น............กลมุ่ ......เลขท่.ี ....

ท่ี รายการประเมินผลการปฏบิ ัตงิ าน คะแนน คะแนน หมายเหตุ
เตม็ ท่ีได้

1 กระบวนการปฏบิ ัติงาน

1.1 ปฏบิ ตั ิงานตามขัน้ ตอน 10

2 ผลการปฏิบัตงิ าน

1.1 เขียนรายละเอยี ดครบถ้วน 20

1.2 บอกชอ่ื ไอซีลอจิกเกตถูกต้อง 10

1.3 เขียนวงจรภายในถูกต้อง 50

3 กจิ นิสยั การปฏบิ ัตงิ าน

3.1 ส่งงานตรงเวลา 10

3.2 ปฏิบตั ิงานด้วยความเรียบร้อย 20

รวม 120

หมายเหตุ

ให้ครูผูส้ อนนำคะแนนจากแบบประเมินผลการ ลงชื่อ ………………..…………… ครผู ู้สอน

ปฏิบัติงานทกุ หน่วยมารวมกนั แลว้ เทยี บบัญญตั ิไตรยางค์เพ่ือ (……………………………………………..)

เป็นคะแนนภาคปฏิบัตขิ องผเู้ รียน …………/……………/25………

58

บนั ทกึ ข้อเสนอแนะ ปญั หา / อุปสรรค และอน่ื ๆ ของผู้เรียน

……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..

……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………

ลงชื่อ ………………..…………… ครผู ้สู อน
(……………………………………………..)

59

แผนจดั การเรียนรู้ หนว่ ยท่ี 3

รหสั วชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า สอนครง้ั ท่ี 3

ชือ่ หน่วย คุณสมบตั ิของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 สัปดาห์ที่ 3

1. หน่วยการเรยี นรู้ คุณสมบัติของ PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200
2. หวั ข้อเรื่อง

2.1 ภาคทฤษฎี
1) โครงสร้างภายนอกของ PLC SIEMENS รุน่ SIMATIC S7–200
2) คณุ ลักษณะของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200
3) อปุ กรณ์ตอ่ ขยาย (Expansion Modules)
4) อุปกรณ์สั่งงานและจอแสดงผล (Text Display and Touch Screen)
5) สาย PC/PPI cable
6) ตำแหน่งพนื้ ทใี่ ช้งานของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200

2.2 ภาคปฏบิ ัติ
- กิจกรรมเสรมิ ทกั ษะ กจิ กรรมที่ 3 เรอ่ื ง โครงสรา้ งภายนอกของ PLC

3. จำนวนชัว่ โมง 4 ช่วั โมง
4. จดุ ประสงค์ทั่วไป

1) เพ่ือให้มีความรู้ เขา้ ใจเกี่ยวกบั คุณลกั ษณะของ PLC SIEMENS ร่นุ SIMATIC S7–200
2) เพ่ือใหม้ คี วามรู้ เข้าใจเกี่ยวกับหน้าทขี่ องอปุ กรณ์ต่อขยาย (Expansion Modules)
3) เพื่อใหม้ ีความรู้ เข้าใจเกี่ยวกบั หนา้ ที่ของอุปกรณ์ส่ังงานและจอแสดงผล (Text Display and

Touch Screen)
4) เพ่อื ให้มคี วามรู้ เขา้ ใจเกีย่ วกบั หนา้ ท่ีและวธิ กี ารใช้งานสายเคเบ้ิล (Cable) PC/PPI
5) เพื่อใหม้ ีความรู้ เข้าใจเกย่ี วกับรูปแบบของการส่ือสารข้อมลู จากคอมพวิ เตอร์ไป PLC
6) เพอ่ื ใหม้ คี วามรู้ เขา้ ใจเกย่ี วกบั ตำแหน่งพืน้ ที่ใชง้ านของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200
7) เพอ่ื ให้ผูเ้ รยี นเป็นผู้มีคณุ ธรรมจริยธรรมและคณุ ลักษณะอันพึงประสงค์สอดคล้องกับ

จรรยาบรรณวิชาชีพ
5. จดุ ประสงค์การเรียนร้ปู ระจำหน่วย

5.1 ดา้ นความรู้
1) บอกคณุ ลักษณะของ PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200 ได้ถกู ต้อง
2) บอกหนา้ ท่ีของอุปกรณ์ต่อขยาย (Expansion Modules) ไดถ้ กู ต้อง
3) บอกหน้าทีข่ องอุปกรณ์สงั่ งานและจอแสดงผล (Text Display and Touch Screen) ได้
ถกู ต้อง
4) บอกหน้าท่ีและวิธีการใชง้ านสายเคเบลิ้ PC/PPI ไดถ้ ูกต้อง

60

5) บอกรูปแบบของการสอื่ สารข้อมลู จากคอมพวิ เตอร์ไป PLC ได้ถูกต้อง
6) บอกตำแหนง่ พื้นท่ีใชง้ านของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 ไดถ้ ูกต้อง
5.2 ดา้ นคุณธรรม จริยธรรมและคณุ ลักษณะท่พี ึงประสงค์
1) มีคณุ ธรรม จริยธรรมและคณุ ลกั ษณะท่ีพึงประสงค์สอดคล้องกับจรรยาบรรณวิชาชีพ

6. สมรรถนะประจำหน่วย
1) แสดงความรู้ในการระบโุ ครงสรา้ งภายนอกและคุณลักษณะของ PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC
S7–200
2) แสดงความรใู้ นการบอกหนา้ ทขี่ องอุปกรณต์ ่อขยาย อุปกรณส์ ง่ั งาน จอแสดงผลและ
สาย PC/PPI cable
3) แสดงความรูใ้ นการบอกตำแหน่งพน้ื ท่ีใช้งานของ PLC SIEMENS รุน่ SIMATIC S7–200

7. กจิ กรรมการเรียนการสอน

ข้ันตอนการสอน/กจิ กรรมครู ขน้ั ตอนการเรยี น/กิจกรรมผ้เู รียน

ขน้ั นำเขา้ สบู่ ทเรยี น (ใชเ้ วลา 25 นาที) ข้ันเตรยี ม (ใชเ้ วลา 25 นาที)

1. ครอู ธิบายและใหผ้ ้เู รียนศึกษาจดุ ประสงค์การ 1. จัดเตรยี มวสั ดุ อปุ กรณ์ สื่อ และเอกสารตาม

เรยี นรู้ สาระสำคัญและรายละเอียดของเน้อื หา ทค่ี รูผู้สอนและแผนการจดั การเรียนรู้ที่กำหนดไว้

ภาคทฤษฏดี งั นี้

1) โครงสร้างภายนอกของ PLC SIEMENS รุ่น

SIMATIC S7–200

2) คุณลกั ษณะของ PLC SIEMENS รุ่น

SIMATIC S7–200

3) อุปกรณ์ตอ่ ขยาย (Expansion

Modules)

4) อปุ กรณส์ ั่งงานและจอแสดงผล (Text

Display and Touch Screen)

5) สาย PC/PPI cable

6) ตำแหนง่ พ้ืนทใ่ี ช้งาน ของ PLC SIEMENS

รุ่น SIMATIC S7–200

2. ทดสอบก่อนเรยี น หน่วยท่ี 3 คุณสมบัติของ 2. ทำแบบทดสอบก่อนเรยี น หนว่ ยท่ี 3 คณุ สมบัติ

PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200 ให้ผู้เรยี น ของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200

สลบั กนั ตรวจคำตอบ และให้คะแนน และสลับกันตรวจคำตอบ

61

3. แจ้งจดุ ประสงค์การเรียนหนว่ ยการเรยี นท่ี 3 3. ทำความเข้าใจเกี่ยวกับจดุ ประสงค์การเรียนของ

และการช่วยกันรักษากตกิ าที่ทกุ คนรว่ มกนั สร้างใน หน่วยการเรียนท่ี 3 และช่วยกันรักษากตกิ าท่ีทุก

ระหว่างการเรยี น คนร่วมกนั สรา้ งในระหว่างการเรียน

ขัน้ สอน (ใชเ้ วลา 160 นาที) ขน้ั สอน (ใชเ้ วลา 160 นาที)
1. ครูแจกเอกสารประกอบการเรียนหนว่ ยท่ี 3 1. ผู้เรียนฟังและคดิ ตาม พร้อมท้ังจดบันทึกเก่ียวกบั
คุณสมบัติของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC โครงสร้างภายนอกของ PLC SIEMENS รนุ่
S7–200 ใช้ประกอบการเรยี น พร้อมทง้ั อธิบาย SIMATIC S7–200 พรอ้ มกับศกึ ษาเอกสาร
โครงสรา้ งภายนอกของ PLC SIEMENS รุ่น ประกอบการเรยี นหน่วยท่ี 3 โครงสร้างภายนอกของ
SIMATIC S7–200 PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200

ขน้ั ตอนการสอน/กจิ กรรมครู ขัน้ ตอนการเรยี น/กิจกรรมผ้เู รยี น

2. ครนู ำเครอื่ ง PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC 2. ผเู้ รยี นฟงั และคดิ ตาม พร้อมกับศึกษาเอกสาร

S7–200 ของจรงิ มาแสดงใหผ้ ู้เรยี นดู พร้อมอธบิ าย ประกอบการเรยี นหนว่ ยท่ี 3 โครงสร้างภายนอก

โครงสรา้ งภายนอกของเครือ่ งแต่ละจุดอย่าง ของ PLC SIEMENS รุน่ SIMATIC S7–200 และ

ละเอยี ด จดบนั ทกึ

3. ผู้เรยี นฟงั และคิดตาม พร้อมทั้งจดบันทึก

3. ครอู ธบิ ายคณุ ลักษณะของ PLC SIEMENS ร่นุ เกยี่ วกับคุณลกั ษณะของ PLC SIEMENS รุ่น

SIMATIC S7–200 SIMATIC S7–200

4. ผูเ้ รยี นฟงั พรอ้ มท้ังจดบนั ทึกเก่ยี วกับหนา้ ท่ีของ

4. ครูอธิบายหน้าที่ของอุปกรณ์ตอ่ ขยาย อุปกรณ์ต่าง ๆ ตามทค่ี รูอธบิ าย

(Expansion Modules) อุปกรณ์สงั่ งานและ

จอแสดงผล (Text Display and Touch 5. ผเู้ รยี นฟัง พร้อมกับศกึ ษาเอกสารประกอบการ

Screen) และสายเคเบ้ิล PC/PPI เรียนหน่วยท่ี 3 โครงสรา้ งภายนอกของ PLC

5. ครูอธิบายการกำหนดตำแหนง่ พนื้ ทใ่ี ชง้ าน ของ SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200 และจดบนั ทกึ

PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200

ข้ันสรุป (ใชเ้ วลา 55 นาที)

ขนั้ สรปุ (ใช้เวลา 55 นาท)ี 1. ผเู้ รยี นรับฟังคำสรปุ และขอ้ แนะนำจากครู

1. ครูใหผ้ ูเ้ รยี นช่วยกันสรุป พรอ้ มท้ังจดบนั ทึกข้อมลู และซกั ถามหรือตอบ

คำถามในหัวขอ้ ที่ยงั ไม่เขา้ ใจ

62

- โครงสรา้ งภายนอกของ PLC SIEMENS รุ่น 2. ทำแบบทดสอบหลงั เรียน
SIMATIC S7–200 3. ผู้เรยี นนำคะแนนจากแบบทดสอบก่อนเรยี น
และแบบทดสอบหลงั เรยี นมาเปรยี บเทยี บ เพ่ือดู
- คุณลักษณะของ PLC SIEMENS ร่นุ ความกา้ วหนา้ ทางการเรียนของตนเอง
SIMATIC S7–200 4. ผูเ้ รียนทำแบบฝกึ หัดท้ายบทเรยี น
5. ผเู้ รยี นทำแบบประเมินผลพฤติกรรมบคุ คล
- อปุ กรณ์ต่อขยาย (Expansion Modules) ด้านคณุ ธรรม จริยธรรม ฯ
- อปุ กรณส์ ง่ั งานและจอแสดงผล (Text
Display and Touch Screen)
- สาย PC/PPI cable
- ตำแหนง่ พน้ื ท่ใี ช้งาน ของ PLC SIEMENS
รุน่ SIMATIC S7–200
2. ครแู จกแบบทดสอบหลังเรียน
3. ครตู รวจแบบทดสอบหลังเรยี นพรอ้ มกับบันทึก
คะแนน

4. ให้ผู้เรียนทำแบบฝึกหัดท้ายบทเรยี น
5. ให้ผ้เู รียนทำแบบประเมินผลพฤติกรรมบุคคล
ดา้ นคุณธรรม จรยิ ธรรม ฯ

รวมเวลาเรียนทง้ั หมด 240 นาที
หรือ 4 ชั่วโมงเรยี น

8. สอื่ และแหล่งการเรียนรู้
8.1 สื่อสง่ิ พิมพ์
1) เอกสารประกอบการเรียนหนว่ ยที่ 3 คุณสมบตั ิของ PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC
S7–200
2) แบบทดสอบก่อนเรยี นหน่วยที่ 3 คณุ สมบตั ิของ PLC SIEMENS ร่นุ SIMATIC S7–200
3) แบบทดสอบหลังเรยี นหน่วยที่ 3 คณุ สมบัตขิ อง PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200
4) แบบฝกึ หัดหน่วยท่ี 3 คุณสมบตั ขิ อง PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200
5) เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน แบบทดสอบหลงั เรยี น และแบบฝกึ หดั ทา้ ยบทเรยี น
6) แบบประเมินผลพฤติกรรมบคุ คล ด้านคุณธรรม จริยธรรม ฯ
8.2 สื่อโสตทศั น์
1) เครื่องฉายภาพ (projector)

63

2) งานนำเสนอหนว่ ยที่ 3 คุณสมบัติของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 (จาก

เอกสาร ส่ือประกอบการเรยี นการสอน รหสั วิชา 2104-2109 วชิ าการโปรแกรมและควบคมุ ไฟฟ้า

หน้าท่ี 12-16)

8.3 สื่อของจรงิ

- ชดุ ฝึกโปรแกรมเมเบิลคอนโทรลเลอร์ SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7 – 200 (จากเอกสาร ส่อื

ประกอบการเรยี นการสอน รหัสวิชา 2104-2109 วชิ าการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า สื่อของจริง

หน้าที่ 82)

9. เกณฑ์การตัดสนิ ผล

การวัดประเมินผลแต่ละคร้ัง ตอ้ งผ่านเกณฑ์ ร้อยละ 60 ของคะแนนเต็ม แล้วนำคะแนนรวม

มาตดั สินผลการเรียนตามเกณฑ์ดังน้ี

คะแนนผลการประเมิน ระดับการเรยี น อย่รู ะดับ

ร้อยละ 80-100 4 ดเี ย่ียม

ร้อยละ 75-79 3.5 ดมี าก

รอ้ ยละ 70-74 3 ดี

ร้อยละ 65-69 2.5 ดพี อใช้

ร้อยละ 60-64 2 พอใช้

ร้อยละ 55-59 1.5 อ่อน

ร้อยละ 50-54 1 อ่อนมาก

ร้อยละ 0-49 0 ตำ่ กว่าเกณฑ์

10. การวดั และประเมนิ ผล
10.1 วิธีการประเมนิ
1) ประเมินโดยการสังเกตขณะเรียน และขณะปฏิบัตงิ าน
2) ประเมนิ องค์ความรูห้ ลังเรียน
10.2 เคร่ืองมือประเมิน
1) แบบทดสอบก่อนเรยี นหน่วยที่ 3 คณุ สมบตั ขิ อง PLC SIEMENS ร่นุ SIMATIC S7–200
2) แบบทดสอบหลังเรยี นหนว่ ยที่ 3 คณุ สมบตั ิของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200
3) เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียนหน่วยท่ี 3 คุณสมบัตขิ อง PLC SIEMENS ร่นุ SIMATIC
S7–200
4) เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี นหน่วยที่ 3 คณุ สมบตั ขิ อง PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC
S7–200
5) เฉลยแบบฝึกหัดหนว่ ยที่ 3 คณุ สมบตั ิของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200

64

6) แบบประเมินผลพฤติกรรมบคุ คล ดา้ นคุณธรรม จรยิ ธรรมและคุณลักษณะท่พี ึงประสงค์

คำแนะนำ
หน่วยท่ี 3 คณุ สมบตั ิของ PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200 ใชร้ ว่ มกับกิจกรรมเสริมทกั ษะ

กิจกรรมที่ 3 เรื่อง โครงสร้างภายนอกของ PLC

65

แบบทดสอบก่อนเรยี น หน่วยที่ 3

รหสั วชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคมุ ไฟฟา้ สอนคร้งั ที่ 3

ช่อื หน่วย คณุ สมบัติของ PLC SIEMENS ร่นุ SIMATIC S7–200 สัปดาห์ท่ี 3

คำส่งั ใหผ้ เู้ รียนเลือกคำตอบทถี่ ูกต้องท่ีสดุ และทำเครอ่ื งหมายกากบาท (×) ลงในกระดาษคำตอบ

1. จากขอ้ ความ 6 inputs/4 outputs not expandable 10 I/O max ตัวเลอื กในข้อใดตอ่ ไปนี้ไม่
ถกู ต้อง
ก. มีจำนวนอินพุต 6 จุด
ข. มจี ำนวนเอาต์พุต 4 จุด
ค. ขยายจำนวน Inputs/Outputs สูงสุดได้ 10 จดุ
ง. ไม่สามารถขยายจำนวน Inputs/Outputs ได้

2. อุปกรณใ์ ดคืออปุ กรณ์ทนี่ ำมาต่อรว่ มกับ PLC เพ่อื เพมิ่ จำนวน Inputs/Outputs ของ PLC ใหม้ จี ำนวน
มากขนึ้ โดยเพ่ิมได้ทั้งแบบดิจิทัลและแบบแอนะลอก หรอื Inputs/Output แบบพิเศษเฉพาะงาน
ก. Expansion Modules
ข. Text Display/Touch Screen
ค. Program Computer
ง. Programming

3. อปุ กรณท์ ่ีทำหนา้ ท่สี ื่อสารข้อมูลกบั PLC โดยสอ่ื สารระหว่างผู้ปฏบิ ัติงานกบั เครื่องจักร สามารถ
แสดงผล ต้ังคา่ ข้อมูล ส่งั งาน กำหนดค่า ปรับตั้งค่าต่าง ๆ คืออปุ กรณ์ใด
ก. Expansion Modules
ข.Text Display/Touch Screen
ค. Program Computer
ง. Programming

4. สายเคเบล้ิ หวั ต่อสายแบบใด ท่ีผใู้ ชไ้ มต่ ้องปรบั ตัง้ อัตราความเร็วในการรับ-สง่ ขอ้ มลู (BaudRate)
ก. RS232
ข. USB
ค. RS422
ง. RS485

5. การปรบั ต้งั Dipswitch เพื่อกำหนดความเร็วในการรบั -สง่ ข้อมลู มีค่ามาตรฐาน เทา่ กับเทา่ ไร
ก. 1.2 Kbps
ข. 2.4 Kbps
ค. 9.6 Kbps

66

ง. 19.2 Kbps
6. Baud Rate คืออะไร

ก. อัตราความเร็วในการรบั -ส่งข้อมูล
ข. อัตราความเร็วในการรับ-สง่ สัญญาณดา้ นอนิ พุต
ค. อัตราความเรว็ ในการรับ-สง่ สญั ญาณด้านเอาต์พุต
ง. อตั ราความเร็วในการประมวลผล
7. การติดต่อสื่อสารข้อมูลจาก PLC ไปยังคอมพวิ เตอร์ ใช้รปู แบบการสอื่ สารแบบใด
ก. RS485 TO RS232
ข. RS232 TO RS485
ค. RS422 TO RS485
ง. RS422 TO RS232
8. การเข้าถึงตำแหนง่ Address ของ Outputs PLC SIEMENS S7–200 เขยี นแทนดว้ ย ตวั อกั ษรใด
ก. I
ข. Q
ค. M
ง. S
9. ขอ้ มลู แบบ Byte มีระยะขอบเขตกำหนดเป็นชว่ งตัวเลข
จำนวนเตม็ อยรู่ ะหว่างเท่าไร
ก. 0 to 1
ข. 0 to 127
ค. 0 to 255
ง. 0 to 32767
10. ข้อมลู แบบ Double Integer (DINT) มขี นาดข้อมูลเท่ากับ
ก่ีบติ
ก. 8 บติ
ข. 16 บติ
ค. 32 บิต
ง. 64 บิต

67

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยที่ 3

รหสั วชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคมุ ไฟฟา้ สอนครงั้ ที่ 3

ชอื่ หน่วย คุณสมบตั ิของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 สัปดาห์ที่ 3

ขอ้ 1) ค
ข้อ 2) ก
ขอ้ 3) ข
ข้อ 4) ข
ข้อ 5) ค
ขอ้ 6) ก
ขอ้ 7) ก
ขอ้ 8) ข
ขอ้ 9) ค
ข้อ 10) ค

68

ใบเนื้อหา หน่วยท่ี 3

รหัสวชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า สอนครง้ั ที่ 3

ชอื่ หน่วย คุณสมบตั ิของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 สปั ดาหท์ ่ี 3

หน่วยที่ 3
คณุ สมบตั ิของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200

PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200 เป็น PLC ชนิดคอมแพ็กต์ (Compact) ของบริษัท SIEMENS ที่สามารถเขียน
โปรแกรมประยกุ ตก์ ารใช้งานได้หลากหลาย ลกั ษณะของโครงสรา้ งจึงถูกออกแบบให้มีขนาดกะทดั รดั รองรับฟงั กช์ ่ันการใช้
งานไดม้ าก

3.1 โครงสรา้ งภายนอกของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATICS7–200
PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200 โครงสร้างภายนอกถูกออกแบบมาให้มีสว่ นประกอบทัง้ หมดอยูบ่ นโครงสรา้ ง

เดยี วกนั ดังรปู ท่ี 3.1 ดงั นี้

1) หลอดแสดงโหมดการทำงานใชส้ ำหรับแสดงตำแหน่งโหมดการทำงาน PLC
2) ขัว้ ตอ่ ทางด้านเอาต์พุตใช้สำหรับตอ่ อปุ กรณเ์ อาต์พตุ เข้า PLC
3) จุดจ่ายไฟเข้า CPU ใช้สำหรับจา่ ยไฟเข้า CPU เขา้ PLC
4) สวิตช์เลอื กโหมด RUN,TERM,STOP ใชส้ ำหรับเปลีย่ นโหมดการทำงานของ PLC
5) พอร์ต (Port) ใช้สำหรบั ขยายมอดูลอนิ พุต (Input) และเอาต์พุต (Output) ให้มจี ำนวนท่ีมากข้ึน
6) สญั ญาณแอนะลอกจำลองแบบปรับค่าได้ (0 – 255) ใชส้ ำหรับเป็นสญั ญาณแอนะลอกจำลองแบบ

ปรับค่าได้ (Analog adjustment) เพ่ือนำคา่ มาทดสอบโปรแกรมสัญญาณแอนะลอก
7) แหล่งจา่ ยไฟ 24 DCV/180 mA เปน็ แหลง่ จ่ายไฟใหก้ บั สวติ ช์ หรอื เซนเซอรท์ ี่นำมาตอ่ เขา้ PLC
8) ขว้ั ต่อทางด้านอินพุตใช้สำหรับต่ออปุ กรณ์อินพุตเข้า PLC
9) จุดตอ่ สายเคเบล้ิ ใชส้ ำหรบั ต่อสายเคเบล้ิ PC/PPI ระหวา่ งคอมพิวเตอร์กับ PLC

69

1.หลอดแสดง 2.ขว้ั ตอ่ ทางด้านเอาตพ์ ุต 3.จุดจ่ายไฟ
โหมดการทำงาน เขา้ CPU

9.จุดตอ่ สายเคเบ้ลิ 8.ขวั้ ตอ่ ทางด้านอินพตุ 4.สวติ ชเ์ ลือกโหมด
PC/PPI Cable RUN,TERM ,STOP
5.พอร์ต (Port) สำหรบั

ขยายมอดลู
6.สัญญาณแอนะลอกจำลอง
แบบปรับค่าได้ (0-255)

7.แหลง่ จ่ายไฟ 24 DCV / 180 mA

รูปที่ 3.1 PLC ของ SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 CPU 224
ที่มา : ชวนชม ลม่ิ ทอง,2558.

คณุ ลกั ษณะของPLC SIEMENSรนุ่ SIMATIC S7–200

ในงานควบคุมแบบอัตโนมัติ มีขนาดของงานและรูปแบบของการควบคุมท่ีแตกต่างกันออกไป ผู้ใช้
สามารถเลือกใช้ PLC ให้มีความเหมาะสมกับงานที่ต้องการควบคุม สามารถดูข้อมูลทางเทคนิคเฉพาะแต่
ละรุ่นเพื่อพิจารณานำไปใช้งาน รวมถึงจำนวนอินพุตและเอาต์พุตของ PLC รุ่น SIMATIC S7–200 โดย
สามารถดรู ายละเอยี ดไดจ้ ากตารางที่ 3.1

ตารางที่ 3.1 การเปรยี บเทียบคุณสมบัติ ของ S7-200 รนุ่ CPU 221, CPU 222, CPU 224,
CPU 224XP, CPU 224XPsi และ CPU 226

70

จากตารางที่ 3.1 เป็นตารางแสดงข้อมูลทางเทคนิคเฉพาะของ PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200 ทั้ง 4 CPU
โดยจะบอกข้อมูลทางเทคนคิ ต้งั แต่ CPU 221 จนถึง CPU ใหญ่สุดในรุ่น SIMATICS7–200 คือ CPU 226 ซึ่งขอ้ มูลทางเทคนคิ จะ
บง่ บอกถงึ คณุ ลกั ษณะทีส่ ำคัญในแตล่ ะรนุ่ โดยในที่นจี้ ะขออธบิ ายใน CPU 222 ดังตารางที่ 3.2

71

ตารางที่ 3.2 ขอ้ มูลทางเทคนคิ ของ S7-200 รนุ่ CPU 222

Feature CPU 222 ความหมาย

Integrated dig. 8 DI/6 DO มจี ำนวนดจิ ทิ ลั อนิ พตุ 8 จุดและดจิ ทิ ัล
Inputs/Outputs เอาต์พตุ 6 จุด

Digital Inputs/Outputs/max. สามารถขยายเพม่ิ เปน็ ดจิ ิทลั อนิ พตุ 48 จุด

number of channels with 48/46/94 และดิจทิ ลั เอาตพ์ ตุ 46 จดุ จำนวนสงู สุดใน

expansion modules การขยายของมอดลู ไม่เกิน 224 จุด

Analog Inputs/Outputs/max. สามารถขยายเพิม่ เปน็ แอนะลอกอนิ พตุ

number of channels with 16/8/16 16 จุดและแอนะลอกเอาต์พุต 8 จุด จำนวน

expansion modules สูงสุดในการขยายของมอดูลไมเ่ กนิ 16 จุด

Program memory 4 Kbyte ความจุหน่วยความโปรแกรม = 4 Kbyte

Data memory 2 Kbyte ความจหุ นว่ ยความจำข้อมลู = 2 Kbyte

High – speed counters 4×30KHZ, of Which 2×20 เคานเ์ ตอร์ความเรว็ สงู 4 ช่อง ที่ความถี่ 30 KHZ และ 2 ชอ่ ง ที่
KHZ A/B counter usable ความถ่ี 20 KHZ ใช้เคาน์เตอร์แบบ A/B
Communication interfaces
RS485 1 การเชอ่ื มต่อส่ือสารอนิ เตอร์เฟสด้วยพอร์ต (Port) RS 485 มี 1

พอรต์

Supported protocols

- PPI Master/Slave yes รองรบั โปรโตคอล
- MPI Slave yes

- Freeport yes

Optional communications yes , Profibus DP Slave รองรับการเชอื่ มตอ่ สื่อสารแบบ

possibilities AS-interface Profibus DP Slave AS-interface

Master/Ethernet/Internet/ Master/Ethernet/internet

Modem Modem

Built-in 8 bit analog 1 มีแอนะลอกแบบปรบั ค่าได้ ขนาด 8 บิต
potentiometer

Real – time clock optional ไม่มีนาฬกิ า Real – time

Removable terminal strip - ไมม่ แี ถบขั้วต่อแบบถอดได้

Dimensions (W×H×D mm.) 90×80×62 โครงสรา้ งภายนอกขนาดความกว้าง สงู ลึก
กวา้ ง 90 mm สงู 80 mm และลกึ 62 mm

72

3.3 อุปกรณต์ อ่ ขยาย (Expansion Modules)
อุปกรณ์ต่อขยาย (Expansion Modules) หมายถึง อุปกรณ์ที่นำมาต่อร่วมกับ PLC เพื่อเพิ่มจำนวนอินพุตหรือ

เอาต์พุตของ PLC ให้มีจำนวนมากขึ้น มีให้เลือกเพิ่มได้ทั้งแบบดิจิทัล (Digital) และแบบแอนะลอก (Analog) หรืออินพุต
เอาต์พตุ แบบพิเศษเฉพาะงาน ดงั แสดงในรปู ท่ี 3.2 – 3.3

รูปที่ 3.2 อปุ กรณ์ตอ่ ขยายสญั ญาณอินพุตเอาตพ์ ตุ แบบแอนะลอก รนุ่ EM235
ทม่ี า : ชวนชม ล่ิมทอง,2558.

รปู ท่ี 3.3 การตอ่ ขยายอินพุตเอาตพ์ ตุ PLC S7–200 แบบใช้ 2 Expansion
ทมี่ า : ชวนชม ลิ่มทอง,2558.

3.4 อปุ กรณส์ ั่งงานและจอแสดงผล (Text Display and Touch Screen)
อุปกรณ์สั่งงานและจอแสดงผล (Text Display and Touch Screen)เป็นอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่สื่อสารข้อมูลกับ PLC โดย

ส่ือสารระหวา่ งผูป้ ฏบิ ตั งิ านกบั เครอ่ื งจักร สามารถแสดงผลตงั้ ค่าข้อมลู สัง่ งาน กำหนดค่า ปรับตง้ั ค่า รวมถงึ การตรวจสอบ
ข้อมูลของเครอ่ื งจักร มี Port สื่อสารได้หลายรปู แบบ เช่น Series Port และ Ethernet Port เป็นตน้

(ก) Text Display Siemens TD200 (ข) Touch Screen Siemens KTP600

ทีม่ า : https://support.industry.siemens.com,2557 ท่มี า : http://www.ebay.com,2557

รูปท่ี 3.4 อปุ กรณส์ งั่ งานและจอแสดงผล (Text Display and Touch Screen)

73

3.5 สาย PC/PPI cable
สาย PC/PPI cable ใช้ในการเชื่อมต่อเพื่อสื่อสารข้อมูลระหว่างคอมพิวเตอร์กับ PLC ของ SIEMENS รุ่น S7–200

ลักษณะของหัวตอ่ สายเคเบิ้ล PC/PPI จะมีให้เลอื กใช้ 2 แบบ คือ แบบหัวต่อ USB และแบบ RS232 (COM Port) ดังแสดงใน
รูปที่ 3.6 ในการเลือกใชส้ ายเคเบิ้ล หากเป็นสายเคเบิ้ลหัวต่อสายแบบ USB ผู้ใช้ไม่ต้องปรบั ตั้งอตั ราความเรว็ ในการรับ-สง่
ข้อมูล (Baud Rate) แต่หากเป็นสายเคเบิ้ลหัวต่อสายแบบ RS232 จะต้องปรับตั้ง Dipswitch (Dual in-line package switch)
เพอื่ กำหนดอตั ราความเร็วในการรับ-สง่ ขอ้ มลู ใหม้ ีคา่ มาตรฐานเทา่ กบั 9.6 Kbps

(ก) หวั ตอ่ แบบ USB (ข) หวั ต่อแบบ RS232 (COM Port)

รูปท่ี 3.5 สาย PC/PPI cable
ทม่ี า : ชวนชม ลิ่มทอง,2558.

OFF ON OFF
9.6 Kbps = 0 1 0

Dipswitch หมายเลข 1 2 3

(ก) อตั ราความเรว็ ในการสง่ ข้อมูล 9.6 Kbps (ข) การปรับต้งั Dipswitch 9.6 Kbps =010
รปู ที่ 3.6 การปรับตั้ง Dipswitch (Dual in-line package switch)
ทีม่ า : ชวนชม ลิม่ ทอง,2558.

3.6 ตำแหน่งพนื้ ที่ใช้งานของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200
ในการเขยี นโปรแกรมสง่ั งาน PLC ถ้าไมก่ ำหนดตำแหน่ง Address ของหนว่ ยความจำใหต้ รงกับตำแหนง่ อนิ พตุ และ

74

เอาต์พุตของ PLC จะสง่ ผลใหไ้ ม่สามารถทำงานได้ ดงั น้ันจึงควรทราบถึงหน่วยความจำ ขนาดของขอ้ มลู ตำแหนง่
(Address) ในการเข้าถึงขอ้ มลู ของ S7–200 มีดงั นี้

3.6.1 การเขา้ ถึงข้อมลู ของ S7-200

S7-200 เก็บข้อมลู ไวใ้ นตำแหน่งหน่วยความจำตา่ ง ๆ ที่มีท่อี ยู่เฉพาะจะต้องระบุตำแหน่ง (Address)
หน่วยความจำท่ตี อ้ งการเข้าถงึ ให้ชัดเจน ช่วยให้โปรแกรมสามารถเข้าถึงข้อมูลโดยตรง ดงั ตารางท่ี 3.3 ช่วง
ค่าจำนวนเตม็ ตามขนาดของข้อมูล

ตารางท่ี 3.3 ชว่ งคา่ จำนวนเตม็ ตามขนาดของข้อมูล

Representation Byte (B) Word (W) Double Word (D)
Unsigned Integer
0 to 255 0 to 65,535 0 to 4,294,967,295
Signed Integer 0 to FF 0 to FFFF 0 to FFFF FFFF
-128 to +127 -32,768 to +32,767 8000 -2,147,483,648 to +2,147,483,647 8000 0000
Real IEEE 32-bit 80 to 7F to 7FFF to 7FFF FFFF
Floating Point Not applicable Not applicable +1.175495E-38 to +3.402823E+38
- 1.175495E-38 to -3.402823E+38

ในการเข้าถึงบิต (Bit) ในพื้นที่หน่วยความจำจะต้องระบุตำแหน่ง ซึ่งรวมถึงพื้นที่หน่วยความจำ ตำแหน่งไบต์
(Byte) และตำแหนง่ บติ (Bit) รูปท่ี 3-8 ตัวอย่างการเขา้ ถึงบติ ข้อมูล (เรียกอีกอย่างหน่งึ วา่ "ไบต์.บติ " (Byte . Bit)) ในตัวอย่าง
น้ี I3.4 พืน้ ท่หี น่วยความจำและตำแหนง่ ไบต์ คอื I = อนิ พุต , 3 = ไบต์ 3 ตามด้วยจุด (".") เพอ่ื แยกตำแหน่งของบติ (บิต 4)

I0.4

Bit of Byte , or Bit number 4 (0 to 7)
Period separates the Byte address from the Bit number

Byte Address : Byte 0
Area identifier (I = อนิ พุต)

รปู ที่ 3.7 ตวั อยา่ งการเขา้ ถึงบติ ขอ้ มูล

การเข้าถึงข้อมูลในพื้นที่หน่วยความจำ (V, I, Q, M, S, L และ SM) ใช้รูปแบบ byte Address
ในการเข้าถึงข้อมลู ไบต์เวิร์ดหรือ ดับเบิ้ลเวิร์ด ในหน่วยความจำตอ้ งระบุตำแหน่ง ในลักษณะคลา้ ยกับการ
ระบุตำแหน่งของบิต รวมถึงการระบุพื้นท่ี การกำหนดขนาดข้อมูลและตำแหน่งไบต์เริ่มต้นของไบต์เวิร์ด
หรือ ดบั เบล้ิ เวริ ด์ ดงั แสดงในรปู ที่ 3.9

ข้อมูลในพ้นื ทห่ี น่วยความจำอื่น ๆ (เชน่ T, C, HC และ Accumulators) สามารถเขา้ ถึงได้โดย
ใชร้ ูปแบบตำแหน่ง ซ่ึงรวมถึงตัวระบุพื้นที่และหมายเลขอปุ กรณ์

75

รปู ท่ี 3.8 การเปรยี บเทียบขอ้ มลู ชนดิ ไบต์ เวริ ์ดและดบั เบ้ิลเวิรด์ (Byte , Word , Double Word)

3.6.2 ช่วงขอบเขตและคณุ ลกั ษณะของหนว่ ยความจำ S7-200
ในการติดต่อกับ CPU ของ PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200 จะต้องทราบถึงขอบเขตของ
หน่วยความจำ S7-200 ให้ถูกต้อง ถ้าหากกำหนดค่าเกินขอบเขตที่กำหนด จะส่งผลทำให้โปรแกรมเกิด
ผดิ พลาด (Error) ซ่ึงขอบเขตของหน่วยความจำ S7–200 มดี งั ตารางที่ 3.4

ตารางท่ี 3.4 ขอบเขตของหนว่ ยความจำ PLC SIEMENS ร่นุ SIMATIC S7–200

Description CPU221 CPU222 CPU224 CPU226

User program size 2 Kwords 4 Kwords
User data size
Process-image input register 1 Kwords 2.5 Kwords 2.5 Kwords
Process-image output register
Analog input (read only) I0.0 to I15.7
Analog output (write only)
Variable memory (V) Q0.0 to Q15.7
Local memory (L)
Bit memory (M) - AIW0 to AIW30 AIW0 to AIW62

- AQW0 to AQW30

VB0 to VB2047

LB0 to LB63

M0.0 to M31.7

76

Special Memory (SM) SM0.0 to SM0.0 to SM0.0 to SM0.0 to
SM549.7
SM179.7 SM299.7 SM549.7

ตารางที่ 3.4 ขอบเขตของหน่วยความจำ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 (ต่อ)

Description CPU221 CPU222 CPU224 CPU226

Read only Memory SM0.0 to SM29.7
Timer
Timer Retentive on-delay 1 mS 256 (T0 to T255)
Timer Retentive on-delay 10 ms
Timer Retentive on-delay 100 ms T0, T64
Timer On-off delay 1 mS
Timer On-off delay 10 ms T1 to T4, and T65 to T68
Timer On-off delay 100 ms
Counters T5 to T31, and T69 to T95
High-speed counters
Sequential control relay (S) T32, T96
Accumulator registers
Jumps/Labels T33 to T36, and T97 to T100
Call/Subroutine
Interrupt routines T37 to T63, and T101 to T255
Positive/negative transitions
PID loops C0 – C255
Ports
HC0,HC3,HC4 and HC5 HC0 to HC5

S0.0 to S31.7

AC0 to AC3

0 to 255

0 to 63

0 to 127

256

0 to 7

Port 0 Port 0 , Port 1

นอกจากน้ใี น PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 จะมหี น่วยความจำพิเศษไวใ้ ห้ใช้งาน เพอ่ื เปน็ เครื่องมือท่ีช่วยให้
เขยี นโปรแกรมไดง้ ่ายข้ึนและสั้นลง ซ่งึ มีหนว่ ยความจำพเิ ศษจำนวนมาก โดยจะขอยกตัวอยา่ งหน่วยความจำพิเศษท่ี
นำไปใช้งานบ่อย ๆ ดงั ตารางที่ 3.5

ตารางท่ี 3.5 รายละเอียดของหน่วยความจำพเิ ศษ

หนว่ ยความจำพิเศษ ตำแหนง่ ความหมาย
Always_On SM0.0 Always ON
SM0.1 ON for the first scan cycle only
First_Scan_On Clock pulse that is ON for 30 s
SM0.4 OFF for 30 s, for a duty cycle time of 1 min
Clock_60s Clock pulse that is ON for 0.5 s
SM0.5
Clock_1s

77

Mode_Switch SM0.7 OFF for 0.5 s, for a duty cycle time of 1 s.
Pot0_Value SMB28 Indicates the current position of the mode switch: 0 = TERM, 1 = RUN
Pot1_Value SMB29 Set to value corresponding to analog adjustment 0

Set to value corresponding to analog adjustment 1

สรปุ
PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200 โครงสร้างภายนอกถูกออกแบบมาให้มีส่วนประกอบทั้งหมดอยู่บนโครงสร้าง

เดียวกัน มีอุปกรณ์ต่อขยาย (Expansion Modules) เพื่อเพิ่มจำนวนอินพุตหรือเอาต์พุตของ PLC มีให้เลือกเพิ่มได้ทั้งแบบ
ดจิ ิทลั และแบบแอนะลอก หรืออนิ พุตเอาต์พุตแบบพเิ ศษเฉพาะงาน
มีอุปกรณ์สั่งงานและจอแสดงผล (Text Display and Touch Screen) ช่วยสื่อสารข้อมูลกับ PLC และใช้สายเคเบิ้ล PC/PPI ใน
การเชอื่ มต่อเพ่ือส่ือสารข้อมูลระหวา่ งคอมพิวเตอร์กับ PLC

การอ้างตำแหนง่ ของหน่วยความจำ CPU สามารถเขา้ ถึงได้จากการกำหนดตัวอักษร I (อนิ พตุ ) , Q (เอาต์พตุ ) , M
(Bit Memory) , T (Timer) และ C (Counter) โดยมีขนาดของข้อมูลเป็นไบต์ (Byte) เวิร์ด (Word) หรือดับเบิ้ลเวิร์ด (Double
Word)

78

แบบทดสอบหลังเรียน หนว่ ยที่ 3

รหัสวชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคมุ ไฟฟ้า สอนครัง้ ท่ี 3

ชื่อหน่วย คุณสมบัติของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 สปั ดาห์ท่ี 3

คำสงั่ ใหผ้ ู้เรยี นเลือกคำตอบที่ถูกต้องท่ีสุดและทำเครื่องหมายกากบาท (×) ลงในกระดาษคำตอบ

1. 24 DI/16 DO คือคณุ ลักษณะของ PLC S7 – 200 รุน่ CPU ใด
ก. CPU 221
ข. CPU 222
ค. CPU 224
ง. CPU 226

2. อปุ กรณใ์ ดคืออปุ กรณ์ท่นี ำมาตอ่ รว่ มกับ PLC เพอ่ื เพ่ิมจำนวน Inputs/Outputs ของ PLC ใหม้ ีจำนวน
มากข้นึ โดยเพิ่มไดท้ ง้ั แบบดจิ ิทลั และแบบแอนะลอก หรือ Inputs/Output แบบพิเศษเฉพาะงาน
ก. Expansion Modules
ข. Text Display/Touch Screen
ค. Program Computer
ง. Programming

3. อุปกรณท์ ่ีทำหน้าท่ีส่ือสารข้อมลู กับ PLC โดยสอ่ื สารระหวา่ งผู้ปฏบิ ตั งิ านกบั เคร่ืองจกั ร สามารถ
แสดงผล ตัง้ ค่าข้อมูล สงั่ งาน กำหนดคา่ ปรับต้งั ค่าตา่ ง ๆ คืออุปกรณ์ใด
ก. Expansion Modules
ข. Text Display/Touch Screen
ค. Program Computer
ง. Programming

4. สายเคเบิ้ลทีท่ ำหนา้ ที่เชื่อมตอ่ เพื่อสื่อสารข้อมูลระหวา่ งคอมพิวเตอร์กับ PLC SIEMENS รุน่ S7–200
คือสายเคเบิ้ลใด
ก. สาย PC/PPI cable
ข. สาย TV cable
ค. สาย PC/USB cable
ง. สายเคเบิ้ลใยแกว้ นำแสง

5. การปรบั ต้งั Dipswitch เพือ่ กำหนดความเร็วในการรับ-ส่งขอ้ มูล มีค่ามาตรฐาน เท่ากบั เท่าไร
ก. 1.2 Kbps
ข. 2.4 Kbps
ค. 9.6 Kbps

79

ง. 19.2 Kbps
6. Baud Rate คอื อะไร

ก. อตั ราความเร็วในการรบั -สง่ ข้อมลู
ข. อัตราความเรว็ ในการรบั -ส่งสัญญาณดา้ นอินพุต
ค. อตั ราความเร็วในการรับ-สง่ สญั ญาณดา้ นเอาต์พตุ
ง. อัตราความเรว็ ในการประมวลผล
7. การตดิ ต่อส่ือสารข้อมลู จากคอมพวิ เตอร์ ไปยงั PLC ใช้รปู แบบการสอื่ สารแบบใด
ก. RS485 TO RS232
ข. RS232 TO RS485
ค. RS422 TO RS485
ง. RS422 TO RS232
8. การเข้าถึงตำแหนง่ Address ของ Inputs PLC SIEMENS S7–200 เขียนแทนดว้ ย ตวั อักษรใด
ก. I
ข. Q
ค. M
ง. S
9. ข้อมูลแบบ Byte มีระยะขอบเขตกำหนดเป็นชว่ งตัวเลข
จำนวนเตม็ อย่รู ะหวา่ งเท่าไร
ก. 0 to 1
ข. 0 to 127
ค. 0 to 255
ง. 0 to 32767
10. ข้อมูลแบบ Word มีขนาดขอ้ มลู เทา่ กับก่บี ติ
ก. 8 บิต
ข. 16 บติ
ค. 32 บิต
ง. 64 บิต

80

แบบทดสอบหลังเรียน หนว่ ยท่ี 3

รหัสวชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า สอนคร้งั ที่ 3

ชือ่ หน่วย คุณสมบตั ิของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 สปั ดาห์ที่ 3

ขอ้ 1) ค
ขอ้ 2) ก
ขอ้ 3) ข
ขอ้ 4) ก
ข้อ 5) ค
ข้อ 6) ก
ขอ้ 7) ข
ขอ้ 8) ก
ขอ้ 9) ค
ข้อ 10) ข

81

แบบฝกึ หดั หน่วยที่ 3

รหสั วิชา 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคมุ ไฟฟา้ สอนคร้งั ที่ 3

ช่ือหน่วย คุณสมบตั ิของ PLC SIEMENS รนุ่ SIMATIC S7–200 สปั ดาห์ที่ 3

ตำแหน่ง A คือ …...…………………………………………………………………………………………………………………
ตำแหนง่ B คือ …...…………………………………………………………………………………………………………………
ตำแหนง่ C คอื …...…………………………………………………………………………………………………………………
ตำแหนง่ D คอื …...…………………………………………………………………………………………………………………
ตำแหน่ง E คือ …...…………………………………………………………………………………………………………………
ตำแหนง่ F คอื …...…………………………………………………………………………………………………………………
ตำแหนง่ G คอื …...…………………………………………………………………………………………………………………
ตำแหน่ง H คอื …...…………………………………………………………………………………………………………………
ตำแหนง่ I คือ …...…………………………………………………………………………………………………………………

82

1. จงตอบคำถามต่อไปน้ี
1.1 Digital inputs/outputs/max number of channels with expansion modules 48/46/94
หมายความวา่ ................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
1.2 อุปกรณ์ตอ่ ขยาย (Expansion Modules) หมายถึง.....................................................................
......................................................................................................................................................
2.3 อุปกรณส์ ่งั งานและจอแสดงผล (Text Display and Touch Screen) คืออปุ กรณ์ทท่ี ำหนา้ ท่ี
.................................................................................................. ....................................................
2.4 สาย PC/PPI Cable คอื ................................................................................................................
......................................................................................................................................................
2.5 การอ้างตำแหนง่ Address เพือ่ เขา้ ถงึ ตำแหน่งอนิ พุต เอาตพ์ ุต สามารถกำหนดขนาดข้อมูลเปน็
แบบใด.......................................................................................................... .................................
2.6 การอ้างตำแหน่ง Address เพอื่ เข้าถึงตำแหนง่ อนิ พุต ในหน่วยความจำ PLC SIEMENS รนุ่
SIMATIC S7–200 เขียนแทนดว้ ยตวั อกั ษรใด..............................................................................
2.7 ชนิดของข้อมูลแบบ BYTE มีขนาดของข้อมลู เท่ากบั ....................................................................
2.8 ชนดิ ของข้อมูลแบบ INT มีขนาดของข้อมลู เท่ากับ.......................................................................
2.9 ชนิดของข้อมลู แบบ WORD มีขนาดของขอ้ มูล เท่ากับ.................................................................
2.10 หนว่ ยความจำพิเศษ ตำแหนง่ SM 0.5 มีคุณสมบตั คิ ือ...............................................................

83

เฉลยแบบฝึกหัด หนว่ ยท่ี 3

รหสั วิชา 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า สอนครั้งที่ 3

ช่ือหน่วย คุณสมบตั ิของ PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200 สปั ดาห์ที่ 3

หน่วยที่ 3 คุณสมบตั ิของ PLC SIEMENS รุ่น SIMATIC S7–200
1. จากรปู จงบอกชื่อตำแหนง่ ของ PLC ลงในชอ่ งว่างใหถ้ ูกต้อง

ตำแหนง่ A คอื จดุ ต่อสายเคเบิ้ล PC / PPI
ตำแหน่ง B คอื ขั้วตอ่ ทางด้านอินพุต
ตำแหนง่ C คอื แหลง่ จ่าย สำหรับสวติ ช์ เซนเซอร์ DC 24 V. 180mA
ตำแหนง่ D คอื สญั ญาณแอนะลอก แบบปรับคา่ ได้ 0 – 255
ตำแหน่ง E คือ พอร์ทสำหรบั ขยายโมดูล
ตำแหนง่ F คอื สวิตชเ์ ลือกโหมด
ตำแหนง่ G คอื จุดจ่ายไฟเขา้ CPU
ตำแหนง่ H คอื ขั้วต่อทางดา้ นเอาต์พตุ
ตำแหน่ง I คือ หลอดแสดงโหมดการทำงาน
2. จงตอบคำถามต่อไปน้ี

84

2.1 Digital inputs/outputs/max number of channels with expansion modules
48/46/94
สามารถขยายเพิม่ เป็นดิจทิ ลั อินพตุ 48 จุดและดจิ ทิ ลั เอาตพ์ ุต 46 จุด จำนวนสงู สดุ ในการขยายของ
โมดูลไม่เกิน 94 จดุ
2.2 อุปกรณ์ต่อขยาย (Expansion Modules) เป็นอุปกรณท์ ี่นำมาต่อร่วมกบั PLC เพ่ือเพ่ิมจำนวน
อินพตุ หรือเอาตพ์ ุตของ PLC ใหม้ จี ำนวนมากขนึ้
2.3 อุปกรณ์สงั่ งานและจอแสดงผล (Text Display and Touch Screen) เปน็ อุปกรณ์ทีท่ ำหน้าท่ี
ส่อื สารข้อมูลกับ PLC โดยส่ือสารระหว่างผูป้ ฏิบตั งิ านกบั เครือ่ งจักร
2.4 สาย PC/PPI Cable เป็นสายทใ่ี ช้ในการเช่ือมต่อเพื่อสอื่ สารข้อมลู ระหวา่ งคอมพวิ เตอร์กับ PLC
2.5 การอา้ งตำแหน่ง Address เพอ่ื เขา้ ถึงตำแหนง่ อินพตุ เอาต์พตุ สามารถกำหนดขนาดข้อมลู เปน็
แบบ สามารถกำหนดขนาดเปน็ Bit, Byte, Word และ Double Word
2.6 การอา้ งตำแหน่ง Address เพ่อื เข้าถงึ ตำแหน่งอนิ พุต ในหน่วยความจำ PLC SIEMENS รุ่น
SIMATIC S7–200 เขียนแทนด้วยตัวอกั ษร ตัวอักษร I
2.7 ชนิดของข้อมูลแบบ BYTE มขี นาดของข้อมูล เท่ากับ 0 - 255
2.8 ชนิดของข้อมูลแบบ INT มขี นาดของข้อมูล เท่ากบั -32,768 +32,767
2.9 ชนดิ ของข้อมูลแบบ WORD มีขนาดของข้อมูล เท่ากับ 0 - 65,535
2.10 หน่วยความจำพิเศษ ตำแหนง่ SM0.5 มคี ุณสมบตั ิ เปน็ สัญญาณ Clock 1 วนิ าที (On 0.5
วนิ าที Off 0.5 วนิ าท)ี

85

แบบประเมนิ ผลกจิ กรรมเสริมทักษะ รหัสวิชา 2104-2109
หนว่ ยที่ 3 คุณสมบัตขิ อง PLC SIEMENS วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า
รนุ่ SIMATIC S7-200

กจิ กรรมที่ 3 เร่อื งโครงสรา้ งภายนอกของ PLC คะแนนทไ่ี ด้จากการประเมนิ
........................…….….

ชื่อ-นามสกุล …………………………………..……………………………..ระดบั ชั้น............กลุ่ม......เลขท่ี.....

ที่ รายการประเมินผลการปฏิบัติงาน คะแนน คะแนน หมายเหตุ
เต็ม ทไี่ ด้

1 กระบวนการปฏบิ ัติงาน

1.1 ปฏิบตั ิงานตามขนั้ ตอน 10

2 ผลการปฏบิ ัติงาน

1.1 รปู ภาพมคี วามชัดเจน 40

1.2 อธบิ ายสว่ นประกอบได้ครบถ้วนและถูกต้อง 50

3 กิจนิสยั การปฏิบัติงาน

3.1 สง่ งานตรงเวลา 10

3.2 ปฏบิ ัติงานดว้ ยความเรียบร้อย 10

รวม 100

หมายเหตุ

ใหค้ รผู ูส้ อนนำคะแนนจากแบบประเมินผลการ ลงช่ือ ………………..…………… ครผู ู้สอน

ปฏิบตั ิงานทกุ หนว่ ยมารวมกันแลว้ เทยี บบัญญัตไิ ตรยางคเ์ พ่ือ (……………………………………………..)

เปน็ คะแนนภาคปฏิบัตขิ องผู้เรยี น …………/……………/25………

86

บนั ทกึ ขอ้ เสนอแนะ ปญั หา / อุปสรรค และอ่ืน ๆ ของผู้เรยี น

……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………..

……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………

……………………………………….……..……………….………….…….……………………………………………………………………

ลงช่ือ ………………..…………… ครผู ้สู อน
(……………………………………………..)

87

แผนจดั การเรยี นรู้ หนว่ ยท่ี 4

รหสั วชิ า 20104-2108 วิชาการโปรแกรมและควบคุมไฟฟ้า สอนครัง้ ท่ี 4

ชื่อหน่วย โปรแกรม STEP 7–Micro/WIN สปั ดาห์ที่ 4

1. หน่วยการเรยี นรู้ โปรแกรม STEP 7–Micro/WIN
2. หัวข้อเร่อื ง

2.1 ภาคทฤษฎี
1) ข้อแนะนำก่อนการตดิ ตั้งโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN V4.0 SP9
2) การตดิ ตั้งโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN V4.0 SP9
3) สว่ นประกอบของโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN V4.0 SP9
4) การติดต่อสอื่ สาร (Communication) ระหวา่ งคอมพวิ เตอร์กบั โปรแกรมเมเบลิ
คอนโทรลเลอร์
5) การเปล่ยี นค่าพารามิเตอร์ของโปรแกรมเมเบลิ คอนโทรลเลอร์
6) ข้อกำหนดในการเขยี นโปรแกรม
7) การเขยี นโปรแกรมเบ้ืองต้น
8) การต่ออุปกรณ์อินพุตของเครอื่ งโปรแกรมเมเบิลคอนโทรลเลอร์

2.2 ภาคปฏบิ ัติ
1) ใบงานท่ี 1 การใช้งานโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN และการต่ออปุ กรณ์อินพตุ

3. จำนวนชั่วโมง 4 ช่วั โมง
4. จุดประสงค์ท่ัวไป

1) เพอื่ ให้มีความรู้ เข้าใจเกี่ยวกับการติดตง้ั โปรแกรม STEP 7–Micro/WIN
2) เพอ่ื ใหม้ คี วามรู้ เข้าใจเกย่ี วกับความหมายของสว่ นประกอบและสญั ลกั ษณข์ องโปรแกรม

STEP 7- Micro/WIN
3) เพือ่ ให้มคี วามรู้ เข้าใจเก่ยี วกบั ตดิ ต่อสื่อสารระหวา่ งคอมพิวเตอร์กบั โปรแกรมเมเบิล

คอนโทรลเลอร์
4) เพ่อื ให้มคี วามรู้ เข้าใจเกี่ยวกบั การเปลี่ยนคา่ พารามเิ ตอรข์ องโปรแกรมเมเบิลคอนโทรลเลอร์
5) เพอ่ื ใหม้ คี วามรู้ เขา้ ใจเกี่ยวกับข้อกำหนดในการเขียนโปรแกรม
6) เพอ่ื ให้มีความรู้ เขา้ ใจเก่ียวกับการเขยี นโปรแกรมเบ้ืองต้น
7) เพ่ือให้มีทักษะเกีย่ วกับการตอ่ อปุ กรณ์อินพุตของเครื่องโปรแกรมเมเบลิ คอนโทรลเลอร์
8) เพอื่ ใหผ้ ู้เรียนเป็นผู้มคี ุณธรรม จรยิ ธรรมและคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์สอดคล้องกับ

จรรยาบรรณวิชาชพี
5. จุดประสงค์การเรยี นรูป้ ระจำหน่วย

5.1 ดา้ นความรู้

88

1) บอกความหมายของสว่ นประกอบและสญั ลักษณ์ของโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ได้
ถกู ตอ้ ง

2) บอกขัน้ ตอนการติดต่อส่อื สารระหวา่ งคอมพิวเตอรก์ ับโปรแกรมเมเบลิ คอนโทรลเลอร์ได้
ถูกตอ้ ง

3) บอกขน้ั ตอนการเปลยี่ นคา่ พารามิเตอร์ของโปรแกรมเมเบิลคอนโทรลเลอร์ได้ถูกต้อง
4) บอกขอ้ กำหนดในการเขียนโปรแกรมไดถ้ กู ตอ้ ง
5) บอกวิธีการเขียนโปรแกรมเบื้องต้นโดยใช้กลุ่มคำสัง่ พนื้ ฐานได้ถูกต้อง

5.2 ดา้ นทักษะ
1) ติดต้ังโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ได้ถกู ต้อง
2) ติดต่อส่ือสารระหวา่ งคอมพิวเตอร์กบั โปรแกรมเมเบิลคอนโทรลเลอร์ได้ถูกต้อง
3) เปลยี่ นค่าพารามเิ ตอร์ของโปรแกรมเมเบลิ คอนโทรลเลอร์ได้ถูกต้อง
4) เขียนโปรแกรมเบ้ืองต้นโดยใช้กลุ่มคำสัง่ พืน้ ฐานได้ถกู ต้อง
5) ต่ออปุ กรณ์อินพุตของเคร่ืองโปรแกรมเมเบิลคอนโทรลเลอร์ไดถ้ กู ต้อง

5.3 ดา้ นคุณธรรม จรยิ ธรรม และคณุ ลกั ษณะท่ีพึงประสงค์
1) มีคุณธรรม จริยธรรมและคุณลกั ษณะที่พึงประสงค์สอดคล้องกับจรรยาบรรณวชิ าชีพ

6. สมรรถนะประจำหน่วย
1) แสดงความร้ใู นการติดตั้งโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ตามข้ันตอน
2) แสดงความร้ใู นการบอกส่วนประกอบของโปรแกรม STEP 7–Micro/WIN
3) แสดงความรู้ในการตดิ ต่อสือ่ สาร (Communication) ระหว่างคอมพวิ เตอร์กบั โปรแกรมเมเบิล
คอนโทรลเลอร์
4) แสดงความรใู้ นการเปลย่ี นคา่ พารามิเตอร์ของโปรแกรมเมเบลิ คอนโทรลเลอร์
5) แสดงความรู้ในการข้อกำหนดในการเขียนโปรแกรม
6) แสดงความร้ใู นการเขยี นโปรแกรมเบื้องตน้ โดยใช้คำส่ังพ้นื ฐาน
7) ตอ่ อุปกรณ์อนิ พตุ ของเคร่ืองโปรแกรมเมเบิลคอนโทรลเลอร์

7. กจิ กรรมการเรยี นการสอน

ข้ันตอนการสอน/กจิ กรรมครู ขนั้ ตอนการเรียน/กิจกรรมผเู้ รยี น

89

ขั้นนำเขา้ สู่บทเรยี น (ใชเ้ วลา 25 นาท)ี ขั้นเตรียม (ใชเ้ วลา 25 นาที)
1. ครูอธบิ ายและใหผ้ ูเ้ รยี นศึกษาจดุ ประสงค์การ 1. จัดเตรียมวสั ดุ อปุ กรณ์ ส่ือ และเอกสารตาม
เรยี นรู้ สาระสำคญั และรายละเอียดของเน้ือหา ทคี่ รผู ้สู อนและแผนการจดั การเรยี นรทู้ ี่กำหนดไว้
ภาคทฤษฏีดงั นี้

1) ข้อแนะนำกอ่ นการติดตั้งโปรแกรม STEP
7–Micro/WIN

2) การติดตัง้ โปรแกรม STEP 7–Micro/WIN
3) ส่วนประกอบของโปรแกรม STEP 7–
Micro/WIN
4) การติดต่อสอ่ื สาร (Communication)
ระหวา่ งคอมพวิ เตอร์กบั โปรแกรมเมเบลิ
คอนโทรลเลอร์
5) การเปลี่ยนคา่ พารามิเตอร์ (Parameter)
ของโปรแกรมเมเบลิ คอนโทรลเลอร์

ขน้ั ตอนการสอน/กิจกรรมครู ขัน้ ตอนการเรยี น/กจิ กรรมผู้เรยี น
6) ขอ้ กำหนดในการเขยี นโปรแกรม
7) การเขียนโปรแกรมเบ้ืองตน้ 2. ผเู้ รยี นทำแบบทดสอบก่อนเรยี นหนว่ ยท่ี 4
2. ทดสอบก่อนเรยี นหนว่ ยท่ี 4 โปรแกรม STEP โปรแกรม STEP 7–Micro/WIN และสลบั กนั
7–Micro/WIN ให้ผเู้ รียนสลบั กนั ตรวจคำตอบ ตรวจคำตอบ
และให้คะแนน 3. ทำความเข้าใจเกีย่ วกบั จุดประสงคก์ ารเรียนของ
3. แจง้ จดุ ประสงค์การเรยี นหนว่ ยการเรียนที่ 4 หนว่ ยการเรียนที่ 4 และชว่ ยกันรกั ษากติกาทที่ ุก
และการช่วยกนั รักษากตกิ าที่ทุกคนรว่ มกนั สรา้ งใน คนรว่ มกนั สรา้ งในระหว่างการเรยี น
ระหว่างการเรียน

ขั้นสอน (ใชเ้ วลา 190 นาที) ขั้นสอน (ใชเ้ วลา 190 นาที)
1. ครูแจกเอกสารประกอบการเรียนหน่วยที่ 4 1. ผเู้ รยี นตัง้ ใจฟังและจดบันทึก เกี่ยวกบั วิธกี าร
โปรแกรม STEP 7–Micro/WIN ใช้ประกอบการ ตดิ ตง้ั และส่วนประกอบของโปรแกรม STEP 7–
เรียน Micro/WIN พรอ้ มกับศกึ ษาเอกสารประกอบการ
เรยี นหนว่ ยท่ี 4 โปรแกรม STEP 7–Micro/WIN
2. ครอู ธิบาย และสาธติ วธิ ีการตดิ ตอ่ สอ่ื สาร
(Communication) และการเปลี่ยน