รายงานประจำปี 2565

27 | P a g e สถานพยาบาล รจ.ศรีสะเกษ สถานพยาบาล รจ.อ าเภอกันทรลักษ์ ผลการด าเนินงาน (ราย) ผู้ด าเนินการ ผลการด าเนินงาน (ราย) ผู้ด าเนินการ 65 ราย สถานพยาบาล รจ. รพ.ศรีสะเกษ 259 ราย สถานพยาบาล รจ รพ.กันทรลักษ์ 65 ราย สถานพยาบาล รจ. โทรแจ้ง 1669 แจ้ง รพ.แม่ข่าย 62 ราย สถานพยาบาล รจ. โทรแจ้ง 1669 แจ้ง รพ.แม่ข่าย 1735 ราย สถานพยาบาล รจ. รพ.ศรีสะเกษ สปสช. 1212 ราย สถานพยาบาล รจ รพ.กันทรลักษ์ สปสช. 1735 ราย สถานพยาบาล รจ. รพ.ศรีสะเกษ สปสช. 1212 ราย สถานพยาบาล รจ รพ.กันทรลักษ์ สปสช.

28 | P a g e ตัวชี้วัด : 2. การบริการสุขภาพช่องปาก อย่างน้อย 4 ครั้ง/ปี เป้าหมาย และผลงาน เป้าหมายการจัดบริการสุขภาพช่องปาก คือ ผู้ต้องขังได้รับการบริการสุขภาพช่องปากตามความเหมาะสม และบริบทของพื้นที่ โดยก าหนดตัวชี้วัดคือ สถานพยาบาลในเรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ และสถานพยาบาลเรือนจ า อ าเภอกันทรลักษ์ จัดให้บริการสุขภาพช่องปากอย่างน้อย 4 ครั้ง/ปี ตารางที่ 16 แสดงผลการให้บริการสุขภาพช่องปากในสถานพยาบาลเรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ และสถานพยาบาลเรือนจ าอ าเภอกันทรลักษ์(ข้อมูล 1 ตุลาคม 2564 ถึง 30 กันยายน 2565) กิจกรรม ความถี่ใน การ ปฏิบัติงาน (ครั้ง) สถานพยาบาล รจ.ศรีสะเกษ สถานพยาบาล รจ. อ าเภอกันทรลักษ์ ผลการด าเนินงาน ผู้ด าเนินการ ผลการ ด าเนินงาน ผู้ด าเนินการ การให้บริการสุขภาพช่องปาก คัดกรองสุขภาพช่องปาก 4 ครั้ง/ปี งดให้บริการ สถานพยาบาล รจ. รพ.ศรีสะเกษ สสจ.ศรีสะเกษ 20 คน สถานพยาบาล รจ. รพ.กันทรลักษ์ ถอนฟัน ราย - 20 คน อุดฟัน ราย - - ขูดหินน้ าลาย ราย - - ท าฟันปลอม ราย - - อื่นๆ - - คัดกรองสุขภาพช่องปาก ทาง Tele-Dentist ราย 102 ราย สถานพยาบาล รจ สสจ.ศรีสะเกษ รพ.ศรีสะเกษ - สถานพยาบาล รจ. รพ.กันทรลักษ์ สสจ.ศรีสะเกษ จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของ COVID-19 ในสถานพยาบาลเรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ และเรือนจ า อ าเภอกันทรลักษ์ ส่งผลให้การบริการสุขภาพช่องปาก ท าได้ในเฉพาะรายที่มีอาการฉุกเฉิน เช่น ปวดฟัน ถอนฟัน เท่านั้น ดังนั้น เพื่อเป็นการเฝ้าระวังสุขภาพทางช่องปากของผู้ต้องขัง ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ จึงได้คิดค้นแนวทางการคัดกรองโรคทางช่องปากผ่านทาง Tele-Dentist ทันตแพทย์ทางไกล เพื่อให้พยาบาล ในสถานพยาบาลเรือนจ า สามารถคัดกรองโรคทางช่องปากเบื้องต้นได้อย่างถูกต้อง โดยมีทันตแพทย์จากส านักงาน สาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ เป็นผู้ให้ค าปรึกษา ซึ่งได้มีการจัดท าขั้นตอนการใช้ระบบ Tele-Dentist ทันตแพทย์ ทางไกล ทั้งในกรณีออนไลน์ และออฟไลน์ รวมทั้งได้จัดท าแบบฟอร์มการบันทึกข้อมูล เพื่อน ามาวางแผนการรักษา /ให้ค าแนะน า /นัดหมายวันรับบริการและส่งข้อมูลให้ทางสถานพยาบาลในเรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ

29 | P a g e และสถานพยาบาลในเรือนจ าอ าเภอกันทรลักษ์ ได้แจ้งผู้ต้องขังต่อไป ซึ่งจะเริ่มด าเนินการในต้นเดือนมีนาคม 2565 ดังรายละเอียดต่อไปนี้ ขั้นตอนการด าเนินงาน Tele-Dentist ทันตแพทย์ทางไกล (กรณีออฟไลน์) ในสถานพยาบาลเรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ และสถานพยาบาลเรือนจ าอ าเภอกันทรลักษ์ ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ 3) ส่งข้อมูลตามข้อ 1) และ 2) ให้ทันตแพทย์พิจารณา ให้ค าแนะน า / นัดหมายการรักษา ผ่านช่องทางต่อไปนี้ ทาง Line Official คลินิกทันตกรรม สสจ.ศรีสะเกษ ทาง E-mail: [email protected] 4) ทันตแพทย์ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ รับข้อมูลผ่านทาง Line หรือ E-mail จากนั้น พิจารณาวางแผนการรักษา /ให้ค าแนะน า /นัดหมายวันรับบริการและส่งข้อมูลให้ทางเรือนจ าศรีสะเกษ แจ้งผู้ต้องขังต่อไป 1) พยาบาลประจ าเรือนจ าซักประวัติอาการเจ็บป่วยผู้ต้องขังพร้อมบันทึกข้อมูลลงในแบบฟอร์ม Tele-Dentist 2) กรณีที่สามารถถ่ายภาพในช่องปากได้ให้พยาบาลเรือนจ า ใช้ intraoral camera ที่ทางส านักงาน สาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษจัดหาให้ถ่ายภาพในช่องปากบริเวณที่ผู้ต้องขังมีอาการ เพื่อใช้เป็นข้อมูล ประกอบการวินิจฉัย 5)ผู้รับผิดชอบบันทึกข้อมูลรายงานตามระบบ

30 | P a g e โครงการราชทัณฑ์ ปันสุข ท าความดีเพื่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ ทันตแพทย์ทางไกล (Tele-Dentist) ในสถานพยาบาลเรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ และสถานพยาบาลเรือนจ าอ าเภอกันทรลักษ์จังหวัดศรีสะเกษ 1. ข้อมูลผู้รับบริการ ชื่อ – สกุล เพศ อายุ ปี เลขประจ าตัวประชาชน สิทธิการรักษาพยาบาล โรคประจ าตัว ไม่มี มี (โปรดระบุ) ประวัติการแพ้ยา/แพ้อาหาร ไม่มี มี (โปรดระบุ) 2. ปัญหาสุขภาพช่องปากที่ต้องการได้รับการรักษา ระยะเวลาที่มีอาการ ต าแหน่ง (ระบุซี่ฟัน/บริเวณที่มีอาการ) อาการ (เลือกได้มากกว่า 1 ข้อ) ปวด (ระบุลักษณะของการปวด) ปวดขึ้นเอง ปวดเวลาเคี้ยว/กัด ปวดเวลามีเศษอาหารติด ระบุอาการปวด ฟันโยก ฟันแตก / หัก / บิ่น ฟันเป็นรู / โพรง / เศษอาหารติด เหงือกบวม / มีตุ่มหนอง เสียวฟัน อาการอื่น ๆ ลงชื่อ ( ) ความเห็น/ค าแนะน าของทันตแพทย์ เจ้าหน้าที่ผู้คัดกรอง การวินิจฉัยอาการเบื้องต้น กรุณาส่งข้อมูลมายัง Line official หรือทาง E-mail : [email protected] ลงชื่อ……………………………………………… (……………………………………………………) ทันตแพทย์ผู้ให้ค าปรึกษา

31 | P a g e จ่ายยา PARACETAMOL 500 mg. /รับประทาน ครั้งละ 1 เม็ด ทุก 4 - 6 ชั่วโมง เมื่อมีอาการปวด IBUPROFEN 400 mg. /รับประทาน ครั้งละ 1 เม็ด วันละ 3 เวลา หลังอาหารทันที เช้า – กลางวัน – เย็น AMOXYCILLIN 500 mg. /รับประทาน ครั้งละ 1 เม็ด วันละ 3 เวลา หลังอาหาร เช้า - กลางวัน – เย็น *ยาต้านจุลชีพทานต่อเนื่องจนยาหมด* Metronidazole 400 mg. /รับประทาน ครั้งละ 1 เม็ด วันละ 3 เวลา หลังอาหาร เช้า – กลางวัน – เย็น อื่น ๆ นัดท าหัตถการ ถอนฟัน อุดฟัน ขูดหินน้ าลาย ท าฟันปลอม อื่น ๆ

32 | P a g e ขั้นตอนการด าเนินงาน Tele-Dentist ทันตแพทย์ทางไกล (กรณีออนไลน์) ในสถานพยาบาลเรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ และสถานพยาบาลเรือนจ าอ าเภอกันทรลักษ์จังหวัดศรีสะเกษ ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ 2)กรณีที่สามารถถ่ายภาพในช่องปากได้ให้พยาบาลเรือนจ า ใช้ intraoral camera ที่ทางส านักงานสาธารณสุข จังหวัดศรีสะเกษจัดหาให้ถ่ายภาพในช่องปากบริเวณที่ผู้ต้องขังมีอาการ เพื่อใช้เป็นข้อมูลประกอบการวินิจฉัย 3) ทันตแพทย์ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ รับข้อมูลผ่านทาง จากนั้นพิจารณาวางแผนการรักษา / ให้ค าแนะน า /นัดหมายวันรับบริการและส่งข้อมูลให้ทางเรือนจ าศรีสะเกษ แจ้งผู้ต้องขังต่อไป 1) พยาบาลประจ าเรือนจ าซักประวัติอาการเจ็บป่วยผู้ต้องขัง พร้อมบันทึกข้อมูลลงใน link การให้ค าปรึกษา ทันตแพทย์ทางไกล (Tele-Dentist) https://forms.gle/YxPJ5FVDQmpprCav6 4)ผู้รับผิดชอบงานบันทึกข้อมูลรายงานตามระบบ

33 | P a g e ตัวชี้วัด : 3. การบริการสุขภาพจิต เป้าหมาย และผลงาน เป้าหมายการจัดบริการสุขภาพจิต คือ ผู้ต้องขังได้รับการประเมินภาวะสุขภาพจิตและจิตเวช อย่างน้อย ปีละ 1 ครั้ง และผู้ต้องขังที่พบปัญหาสุขภาพจิตได้รับการดูแลรักษา ร้อยละ 80 จากผลการด าเนินงาน (ข้อมูล 1 ตุลาคม 2564 ถึง 20 กันยายน 2565) พบว่า สถานการณ์เรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ พบผู้ตัองขังป่วยจิตเวช จ านวน 48 คน โรคทางจิตเวชที่พบมากที่สุดคือ โรคจิตเวชจากสารเสพติด จ านวน 26 คน รองลงมาคือ โรคจิตเภท (Schizophrenia) จ านวน 21 คน โรคจิตเวชอื่น จ านวน 1 คน สถานการณ์เรือนจ าจังหวัดกันทรลักษ์ พบผู้ตัองขัง ป่วยจิตเวช จ านวน 36 คน โรคทางจิตเวชที่พบมากที่สุดคือ โรคจิตเวชจากสารเสพติด จ านวน 19 คน รองลงมา คือ โรคจิตเภท (Schizophrenia) จ านวน 7 คน และมีการจ าแนกผู้ต้องขังป่วยจิตเวชตามคดี มีดังนี้ ตารางที่ 17 จ าแนกผู้ต้องขังป่วยจิตเวชตามคดี คดี เรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ เรือนจ าอ าเภอกันทรลักษ์ โรคจิตเวช อื่น โรคจิตเภท โรคจิตเวชจาก สารเสพติด โรคจิตเภท โรคจิตเวชจากสาร ยาเสพติด ยาและสารเสพติด 1 10 20 - 24 เกี่ยวกับทางเพศ - - - 3 - ฆ่าผู้อื่น - 2 1 3 - พยายามฆ่าผู้อื่น - 4 1 3 - ลักทรัพย์ - 2 1 1 - วางเพลิง - 1 - 1 - ท าร้ายร่างกาย - 1 - 1 - บุกรุก - 1 - - - วิ่งราวทรัพย์ - - 1 - - ชิงทรัพย์ - - 2 - - รวม 1 21 26 12 24 รวมทั้งสิ้น 48 36

34 | P a g e ตารางที่ 18 การด าเนินงานให้บริการสุขภาพจิตในเรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ/กันทรลักษ์ดังนี้ เรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ เรือนจ ากันทรลักษ์ 1. ตรวจรักษาโดยพบจิตแพทย์จากโรงพยาบาลศรีสะเกษ โดยผ่านระบบ Telepsychiatry ตรวจผู้ป่วยจิตเวชใน เรือนจ า (ด าเนินการ 6 ครั้ง) มีผู้รับบริการ จ านวน 95 คน 1. ตรวจรักษาโดยจิตแพทย์ จากโรงพยาบาลศรีสะเกษ โดยผ่านระบบ Telepsychiatry ตรวจผู้ป่วยจิตเวชในเรือนจ า (ด าเนินการ 6 ครั้ง) มีผู้รับบริการ จ านวน 20 คน 2. อบรมอาสาสมัครสาธารณสุขเชี่ยวชาญงานสุขภาพจิต ในเรือนจ า (5 มีนาคม 2565 :45 คน) 2. อบรมอาสาสมัครสาธารณสุขเชี่ยวชาญงานสุขภาพจิต ในเรือนจ า (2 มีนาคม 2565 จ านวน :30 คน) 3. มีการประเมินภาวะสุขภาพจิตผู้ต้องขัง 100% (จ านวน 2,493 คน : ชาย = 2,382คน,หญิง = 111 คน) 3. คัดกรองสุขภาพจิตในผู้ต้องขังเข้าใหม่ทุกราย โดยใช้ แบบคัดกรองโรคจิต และแบบ 2Q9Q8Q (จ านวน 1,515 คน : ชาย = 1,424 คน,หญิง = 85 คนและผู้กักขัง =6 คน) 4. ให้ค าปรึกษาและจิตบ าบัด 1 ครั้ง/เดือน (170 ราย) 4. การเตรียมผู้ป่วยจิตเวชก่อนกลับบ้าน (ปี 2564 จ านวน 2 คน) 5. การเตรียมผู้ป่วยจิตเวชก่อนกลับบ้าน (ปี 2564 จ านวน 2 คน) 5. ประสานญาติให้มารับผู้ต้องขังจิตเวชเมื่อพ้นโทษ (ปี 2564 จ านวน 2 คน) 6. ส่งข้อมูลให้โรงพยาบาลที่ผู้ต้องขังจิตเวชอยู่ในพื้นที่ ให้ติดตามเยี่ยมผู้ต้องขังจิตเวชเมื่อพ้นโทษ (ปี 2564 จ านวน 2 คน) 6. มีระบบการส่งต่อผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉิน โดยผ่านระบบ1669 7. มีระบบการส่งต่อผู้ป่วยจิตเวชฉุกเฉินโดยผ่าน ระบบ 1669 โอกาสในการพัฒนา 1. ผู้ต้องขังคดีทางเพศ (ศรีสะเกษ=41คน,กันทรลักษ์ =58 คน) ควรมีการวางแผนประเมินภาวะสุขภาพจิต และความรุนแรงเพื่อน าเข้าสู่กระบวนการรักษา ก่อนการจ าหน่าย เพื่อลดการกลับไปก่อคดีทางเพศอีก 2. การลงข้อมูลนิติจิตเวช เพื่อน าข้อมูลผู้ป่วยได้รับการดูแลต่อเนื่องเมื่อมีการโยกย้ายที่อยู่เพื่อการติดตาม ที่ต่อเนื่อง 3. กลุ่มผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นคดียาเสพติด อาจต้องแยกข้อมูลว่ามีเสพเท่าไร และท าการบ าบัดรักษาก่อนพ้นคดี

35 | P a g e ตารางที่ 19 ข้อมูลคดีทางเพศ (ข้อมูล ณ 20 กันยายน 2565) ข้อมูลคดีทางเพศ เรือนจ ากันทรลักษ์ เรือนจ าเมืองศรีสะเกษ รวมสองเรือนจ า จ านวนทั้งหมด (คน) 18 27 45 เพศ - ชาย - หญิง 18 0 27 0 45 0 โรคประจ าตัวทางจิตเวช 1 3 4 โรคปัญญาอ่อน/พัฒนาการล่าช้า/ออทิ สติก 1 1 2 ประเภทคดี พรากผู้เยาว์ 14 16 อนาจาร 7 17 23 ข่มขืน 15 10 22 ธุระจัดหา 0 0 0 เสรีภาพ 7 3 9 คดีร่วม - มี - ไม่มี 5 13 1 26 5 40 ประวัติการใช้ยาและสารเสพติด สุรา 5 19 24 ยาบ้า 3 10 13 กัญชา 0 1 1 อื่นๆ 0 0 0 อยู่ในฤทธิ์สุรา/สารเสพติดขณะก่อคดี 5 10 15 ประวัติ/พฤติกรรมการก่อคดี ซาดิสม์ ชอบใช้ความรุนแรง 2 0 2 พึงพอใจทางเพศเมื่อได้รับความเจ็บปวด 0 4 4 เกิดอารมณ์เมื่อเห็นอายุต่ ากว่า 13 ปี 4 20 24 ส าเร็จความใคร่กับวัตถุไม่มีชีวิต 0 0 0 ชอบโชว์อวัยวะเพศในที่สาธารณะ 0 0 0 เกิดอารมณ์เมื่อสวมใส่เครื่องแต่งกายของ เพศตรงข้าม 2 0 2 ถูไถอวัยวะเพศกับผู้อื่นโดยยังสวมเสื้อผ้า 1 2 3 แอบดูผู้อื่นเปลือยกายหรือร่วมเพศ 0 0 0

36 | P a g e ข้อมูลคดีทางเพศ เรือนจ ากันทรลักษ์ เรือนจ าเมืองศรีสะเกษ รวมสองเรือนจ า จ านวนครั้งที่ก่อคดีทางเพศ - 1 ครั้ง - มากกว่า 1 ครั้ง - ไม่ทราบข้อมูล 12 1 5 26 1 0 38 2 5 เคยก่อคดีทางเพศเด็กต่ ากว่า 15 ปี 6 14 20 ตัวชี้วัด : 4. การป้องกันและควบคุมโรค 4.1 การคัดกรองค้นหาวัณโรคด้วยการถ่ายภาพรังสีทรวงอกในผู้ต้องขังแรกรับมากกว่า หรือเท่ากับร้อยละ 90 เป้าหมายและผลงาน จากนโยบายการเร่งรัดค้นหาวัณโรคเชิงรุกในเรือนจ า โดยการคัดกรองด้วยการถ่ายภาพรังสีทรวงอก ด้วยรถเอกซเรย์เคลื่อนที่แบบภาพดิจิทัล (Mobile x-ray) พระราชทาน ภายใต้โครงการราชทัณฑ์ปันสุขฯ ในผู้ต้องขังเข้าใหม่ทุกราย (ในระยะเวลา 1 เดือน) และผู้ต้องขังรายเก่าในเรือนจ า ช่วยให้พบผู้ป่วยวัณโรคได้เร็วขึ้น ท าให้ผู้ต้องขังมีสิทธิ และความเสมอภาคในการเข้าถึงบริการสาธารณสุขที่มีคุณภาพได้อย่างทั่วถึง และเป็นธรรม ลดข้อจ ากัดในการตรวจวินิจฉัย และเข้าสู่ระบบการรักษาวัณโรคที่เร็วขึ้น อันเป็นการตัดวงจร การแพร่เชื้อวัณโรค และลดความเหลื่อมล้ าของสังคม สร้างโอกาสความเสมอภาคและความเท่าเทียมตามวัตถุประสงค์ของโครงการ การด าเนินงาน คัดกรองวัณโรคตามโครงการราชทัณฑ์ปันสุขฯ ปีงบประมาณ 2565 ผลการด าเนินงาน พบว่า เรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ มีผู้ต้องขังรายใหม่ จ านวน 1735 คน ไม่ได้รับการคัดกรองด้วยการถ่ายภาพรังสีทรวงอก (Chest X-ray) (อยู่ระหว่างด าเนินการประสานโรงพยาบาลแม่ข่าย) เนื่องจากมีสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อ COVID-19 และเรือนจ าอ าเภอกันทรลักษ์ มีผู้ต้องขังรายใหม่ จ านวน 1,279 คน (พ้นโทษ/ประกัน 791 คน และ มีตัวในเรือนจ า 488 คน) ได้รับการคัดกรองด้วยการถ่ายภาพรังสีทรวงอก (Chest X-ray) จ านวน 628 ราย คิดเป็นร้อยละ 49 ผู้ต้องขังรายเก่า จ านวน 461 คน ได้รับการคัดกรองด้วยการถ่ายภาพรังสีทรวงอก (Chest X-ray) จ านวน 350 ราย คิดเป็นร้อยละ 76 ตารางที่ 20 ผลการให้บริการคัดกรองค้นหาวัณโรคด้วยการถ่ายภาพรังสีทรวงอก ในเรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ และเรือนจ าอ าเภอกันทรลักษ์ (ข้อมูล 1 ตุลาคม 2564 ถึง 30 กันยายน 2565) สถานพยาบาล ในเรือนจ า จ านวน ผู้ต้องขัง (ราย) จ านวน ผู้ต้องขังแรก รับ ได้รับการ คัดกรองวัณ โรค CXR (ราย) จ านวนผู้ป่วยวัณ โรคในผู้ต้องขังแรก รับ(ราย) จ านวน ผู้ต้องขังราย เก่า ได้รับการ คัดกรองวัณ โรค CXR (ราย) จ านวนผู้ป่วย วัณโรคใน ผู้ต้องขังราย เก่า (ราย) จ านวนผู้ป่วย วัณโรคได้รับ การรักษา (ราย) รจ.ศรีสะเกษ 1,735 - 3 ราย - 0 3 รจ.กันทรลักษ์ 1,212 628 0 461 1 1

37 | P a g e ตัวชี้วัด : 4. การป้องกันและควบคุมโรค 4.2 การด าเนินการคัดกรองเอชไอวีในกลุ่มผู้ต้องขังแรกรับ ร้อยละ 50 เป้าหมาย และผลงาน สถานพยาบาลในเรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ ได้ด าเนินการคัดกรองเอชไอวีในกลุ่มผู้ต้องขังแรกรับ (ข้อมูล 1 ตุลาคม 2564 ถึง 30 กันยายน 2565) พบว่า ผู้ต้องขังแรกรับ ทั้งหมด จ านวน 1,735 คน ได้คัดกรอง เอชไอวี (HIV) จ านวน 983 คน คิดเป็นร้อยละ 56.66 คัดกรองซิฟิลิส (SY) จ านวน 983 คน คิดเป็นร้อยละ 56.66 และคัดกรองไวรัสตับอักเสบซี (HCV) จ านวน 983 คน คิดเป็นร้อยละ 56.66 มีผู้ป่วยติดเชื้อ HIV จ านวน 27 คน คิดเป็นร้อยละ 2.75 ติดเชื้อซิฟิลิส (SY) จ านวน 11 คน คิดเป็นร้อยละ 1.12 และติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี (HCV) จ านวน 6 คน คิดเป็นร้อยละ 0.61 ด้วยสถานการณ์ระบาดของโรคโควิด 19 ในเรือนจ าอ าเภอกันทรลักษ์ มีการระบาด 2 รอบ คือ รอบที่ 1 ตั้งแต่วันที่ 8 พฤศจิกายน 2564 ถึง 31 มกราคม 2565 และรอบที่ 2 ตั้งแต่วันที่ 14 มีนาคม 2565 ถึง 20 กันยายน 2565 ส่งผลให้การด าเนินงานตรวจคัดกรองโรคเอชไอวีหยุดชะงัก ทั้งนี้พึ่งเริ่มด าเนินการตรวจ คัดกรองในผู้ต้องขังแรกรับเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2565 ถึงปัจจุบัน โดยมีผู้ต้องขังแรกรับนับตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2564 ถึง 30 กันยายน 2565 (มีตัวตนอยู่ในเรือนจ า) จ านวน 393 คน ได้รับการตรวจคัดกรองเอชไอวี/ซิฟิลิส/ ไวรัสตับอักเสบซี จ านวน 268 คน ทราบผลตรวจจ านวน 100 คน อีก 168 คน รอผล (100 คนแรก ผลเป็นลบ ทั้งหมด) ตารางที่ 21 แสดงข้อมูลการคัดกรอง เอชไอวี ในกลุ่มผู้ต้องขังแรกรับ ในสถานพยาบาลเรือนจ าจังหวัด ศรีสะเกษ และสถานพยาบาลเรือนจ าอ าเภอกันทรลักษ์ สถานพยาบาลใน เรือนจ า จ านวน ผู้ต้องขัง แรกรับ (ราย) จ านวน คัดกรอง HIV, SY และHCV (ราย) จ านวนผู้ติดเชื้อ ร้อยละ ติดเชื้อ HIV (ราย) ติดเชื้อ SY (ราย) ติดเชื้อ HCV (ราย) รจ.ศรีสะเกษ 1,735 983 27 11 6 2.5 รจ.กันทรลักษ์ 1279 268 รอผล รอผล รอผล 0 ความก้าวหน้า/ผลการด าเนินการ 1. เรือนจ าจังหวัดศรีสะเกษ สถานการณ์การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ภายใน เรือนจ า เริ่มคลี่คลาย สามารถด าเนินการจัดอบรม อสรจ. ได้เป็นไปตามเกณฑ์เป้าหมาย และการให้บริการ ด้านการรักษา ส่งเสริม ป้องกัน และเฝ้าระวัง เริ่มให้บริการได้อย่างครอบคลุม โดยเน้นในเรื่องสุขภาพจิตของ ผู้ต้องขัง และการตรวจสุขภาพช่องปากโดยเริ่มทดลองใช้ระบบ Tele Dentise ให้แก่ผู้ต้องขัง

38 | P a g e 2. เรือนจ าอ าเภอกันทรลักษ์ มีการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ครั้งที่ 1 ตั้งแต่วันที่ 8 พฤศจิกายน 2564 ถึง 30 กันยายน 2565 พบผู้ติดเชื้อทั้งหมด 958 ราย ไม่ติดเชื้อ 111 ราย และระบาดครั้งที่ 2 ตั้งแต่วันที่ 14 มีนาคม 2565 ถึง 20 กันยายน 2565 พบผู้ติดเชื้อยอดสะสม 550 คน ปัญหา/อุปสรรค การระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 เป็นอุปสรรคในการท างานโครงการราชทัณฑ์ปันสุข ฯ นวัตกรรม/ตัวอย่างที่ดี 1. มีการคัดกรองสุขภาพช่องปาก โดยใช้ระบบ Tele Dentise ในโรงพยาบาลศรีสะเกษ ซึ่งเริ่มใช้ ระบบในเดือนมีนาคม 2565 คัดกรองและรักษา จ านวน 102 ราย 2. เรือนจ าอ าเภอกันทรลักษ์ ร่วมกับฝ่ายทันตกรรม โรงพยาบาลกันทรลักษ์ ท าการสอนและ ให้ความรู้แก่ผู้ต้องขังที่เป็น อสรจ. จ านวน 20 คน ในเรื่องการดูแลสุขภาพช่องปากและโรคของฟัน โดยผ่านระบบ Zoom เพื่อฝึกให้ อสรจ. เป็นผู้ช่วยในการตรวจคักกรองฟัน (หมอฟันน้อย) ประเด็นงาน : อนามัยมารดาและทารก สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง จากการด าเนินงานที่ผ่านมา ปีงบประมาณ 2565 (1 ต.ค. 2564 – 30 ก.ย. 2565) พบว่าอัตราส่วน การตายมารดาต่อแสนการเกิดมีชีพ เท่ากับ 69.50 พบมารดาเสียชีวิต 5 ราย ซึ ่งไม ่ผ่านค่าเป้าหมาย ที่มา : รายงาน CE – 62 ส านักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย เมื่อพิจารณาสาเหตุการตายมารดาแยกรายปีงบประมาณ ดังนี้ ตารางที่ 22 แสดงสาเหตุการตายมารดา ปีงบประมาณ 2565 (1 ต.ค. 2564 – 30 ก.ย. 2565) สาเหตุการตาย 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 อัตราตายมารดาต่อแสนการเกิดมีชีพ 16.55 17.95 12.16 0 35.68 33.33 69.50 จ านวนมารดาตายทั้งหมด (ราย) 2 2 1 0 2 4 5 สาเหตุมารดาตาย - Postpartum hemorrhage (PPH) 1 0 0 0 0 1 0 -Amniotic fluid embolism 0 0 0 0 1 0 1 -มีโรคทางอายุรกรรมร่วม (เอดส์) 0 1 0 0 0 0 0 -โรคหัวใจ 0 0 0 0 0 1 0 -ไทรอยด์และติดเชื้อในกระแสเลือด 0 0 1 0 1 0 0 -เนื้องอกในสมอง 1 0 0 0 0 0 0 - การแข็งตัวของเลือดผิดปกติ 0 1 0 0 0 0 0 -ฆ่าตัวตาย 0 0 0 0 0 0 1 - Covid - 19 0 0 0 0 0 2 0 -Admin error (Drug) 1 - Unknown 0 0 0 0 0 0 2

39 | P a g e ผลการด าเนินงาน (KPI สนับสนุน) ตารางที่ 23 แสดงสภาวะสุขภาพของมารดา-ทารก จังหวัดศรีสะเกษ ปีงบประมาณ 2561 – 2565 (ปีงบประมาณ 2565 เดือน ตุลาคม 2564– กันยายน 2565) รายการ 2561 2562 2563 2564 2565 จ านวนมารดาคลอด (คน) 8,725 9,911 8,890 9,350 8,828 จ านวนมารดาคลอด C/S NA NA 3,077 3,249 3.140 ร้อยละการคลอด C/S NA NA 34.61 34.75 35.57 จ านวนมารดาตาย (คน) 1 0 2 4 5 อัตราการตายของมารดา (≤ 17: แสนการเกิดมีชีพ) 12.16 0 35.68 33.66 69.45 อัตราการฝากครรภ์ก่อน 12 สัปดาห์ (≥ 75%) 70.41 80.06 84.71 84.52 73.62 อัตราการฝากครรภ์ครบ 5 ครั้งตามเกณฑ์คุณภาพ (≥ 75%) 57.44 70.58 78.57 77.02 65.46 ร้อยละของหญิงหลังคลอดได้รับการดูแลครบ 3 ครั้งตามเกณฑ์ (≥ 75%) 51.29 62.09 77.64 66.88 57.37 ร้อยละหญิงตั้งครรภ์ได้รับยาเม็ดเสริมไอโอดีนธาตุเหล็กและ กรดโฟลิก (100%) 70.31 76.12 97.28 93.60 91.13 ร้อยละหญิงมีครรภ์มีภาวะโลหิตจาง Hct< 33 % (Hct1) 17.60 17.02 15.73 24.91 20.48 ร้อยละของหญิงตั้งครรภ์ได้รับการคัดกรองภาวะเสี่ยง (≥ 90%) 100 100 100 100 100 ร้อยละ Case high risk pregnancy ได้รับการดูแลจากเครือข่าย ผู้เชี่ยวชาญทุกราย NA NA 100 100 100 ร้อยละหญิงตั้งครรภ์ได้รับการคัดกรองภาวะ ดาวน์ซินโดรม (≥ 75%) NA NA NA 70.93 75.78 ร้อยละภาวะตกเลือดหลังคลอด (< 5%) 2.11 1.62 2.36 2.03 2.72 ร้อยละหญิงไทยที่คลอดก่อนก าหนด (< 9%) NA 10.46 9.07 8.71 8.64 จ านวนเด็กเกิดมีชีพ 8,952 10,245 9,826 9,329 8,864 ร้อยละทารกแรกเกิดที่น้ าหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม (< 7%) 7.57 7.78 7.03 7.74 7.24 อัตราตายทารกแรกเกิดอายุน้อยกว่าหรือเท่ากับ 28 วัน (≤ 3.6 : พันการเกิดมีชีพ) 3.46 3.61 3.87 3.49 2.17 ร้อยละทารกแรกเกิดน้ าหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม ที่ Preterm (ราย) NA NA NA 48.81 48.93 ร้อยละหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยงขณะตั้งครรภ์ NA NA 54.99 60.15 55.12 ร้อยละเด็ก 0 - 6 เดือนกินนมแม่อย่างเดียว (> 50%) 31.81 39.46 64.37 60.73 60.69

40 | P a g e มาตรการในการด าเนินงาน 1. ส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพที่ดีและลดปัจจัยเสี่ยง เพื่อลดอัตราตายมารดาและทารก โดยการสร้าง ความตระหนักรู้ (Health literacy) ให้หญิงตั้งครรภ์และครอบครัว ภาคประชาชน ส่งเสริมการฝากท้องเร็วบริการ เชิงรุกในชุมชนโดย Child and family care team ใช้ช่องทางการสื่อสารสร้างกระแสการด าเนินงานเก้าย่าง เพื่อสร้างลูกออนไลน์ 2. พัฒนาศักยภาพบุคลากร จังหวัดศรีสะเกษได้จัดท าแผนพัฒนาศักยภาพบุคลากรประจ าปี 2565 เพื่อจัดบริการให้เกิด ประสิทธิภาพ ผู้รับบริการได้รับการดูแลอย่างทั่วถึงและครอบคลุม ในทุกสาขาอาชีพ การบริการด้านสูติกรรม เป็นหนึ่งในงานบริการที่มีบุคลากรขอรับการพัฒนาศักยภาพ เช่น หลักสูตรเฉพาะทาง 4 เดือน ด้านสูติ-นรีเวช ศาสตร์ส าหรับแพทย์ จ านวน 1 ราย หลักสูตรการพยาบาลแม่และเด็ก 4 เดือน จ านวน 6 ราย หลักสูตรการ พยาบาลทารกแรกเกิด 4 เดือน จ านวน 3 ราย หลักสูตรการพยาบาลสูติศาสตร์ 4 เดือน จ านวน 11 ราย หลักสูตร การพยาบาลทารกแรกเกิดวิกฤต 4 เดือน จ านวน 4 ราย ทั้งนี้ไม่รวมถึงการฝึกอบรมระยะสั้นต่างๆ เช่น การจัดการ ภาวะฉุกเฉินทางสูติกรรม ส าหรับแพทย์และพยาบาล 1 สัปดาห์ จ านวน 33 คน และอีกหลายๆหลักสูตร 3. การพัฒนาคุณภาพบริการ 3.1 Pre - conceptual clinic จ่ายยาเสริมธาตุเหล็กก่อนการตั้งครรภ์ สร้าง HL วิตามินเสริมธาตุเหล็กในโรงเรียน สถาน ประกอบการ ค้นหาหญิงวัยเจริญพันธ์ที่มีความพร้อมในการตั้งครรภ์รับยาเสริมธาตุเหล็กโดย Child and family care team สร้างมาตรการทางสังคมในการกินยาเสริมธาตุเหล็กก่อนตั้งครรภ์ 3.2 คลินิกฝากครรภ์คุณภาพ การดูแลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยง ทางการเฝ้าระวังการคลอดก่อนก าหนด การป้องกันทารกแรก เกิดน้ าหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม การแก้ไขภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ โภชนาการ การติดเชื้อ การสร้าง Individual health literacy โรงเรียนพ่อแม่ การสร้างเครือข่ายกลุ่ม Line ในหญิงตั้งครรภ์ การป้องกันมารดาตาย จาก Near miss ให้ Vaccine Covid, Influenza เยี่ยมบ้านหญิงตั้งครรภ์ ท า Care plan กลุ่มเสี่ยงสูง มหัศจรรย์ 1,000 วัน ภายใต้คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอ าเภอ (พชอ.) ภาคีเครือข่ายค้นหาหญิงตั้งครรภ์ให้ฝาก ครรภ์ก่อน 12 สัปดาห์ สนับสนุนนม 90 วัน 90 กล่องหรือมากกว่า มีมาตรการทางสังคมในชุมชนในการดูแลหญิง ตั้งครรภ์ ก ากับการกินยาเสริมธาตุเหล็กต่อหน้าขณะตั้งครรภ์ 3.3 ห้องคลอดคุณภาพ การป้องกันมารดาตายจาก Near miss คัดกรองความเสี่ยงขณะรับใหม่และแก้ไขภาวะเสี่ยง ตั้งแต่แรกรับ วางแผนการดูแลผู้คลอดเฉพาะรายร่วมกับทีมสหวิชาชีพ ผู้คลอดและญาติใช้รูปแบบ PMMR health model ในการด าเนินงาน ปฏิบัติตามแนวทางการป้องกันและแก้ไขการตกเลือดหลังคลอด เช่น Preterm

41 | P a g e labour, PROM ป้องกันคลอดติดไหล่ วางระบบบริการด้าน บุคลากร เวชภัณฑ์ยา เลือด อุปกรณ์-เครื่องมือ ระบบ การส่งต่อที่มีประสิทธิภาพ ใช้ Early warning signs ประเมินความเสี่ยงแรกรับ ใช้Patograph ในการดูแลขณะ รอคลอด ใช้ถุงตวงเลือดขณะคลอด ประเมินซ้ าตามเกณฑ์มาตรฐานและตามสภาวะขณะรอคลอด ขณะคลอด เช่น การติดตาม Electric fetal monitoring ในแต่ละระยะของการคลอด มีการส่งต่ออย่างรวดเร็วเมื่อพบภาวะผิดปกติ แม่ข่าย ให้ค าปรึกษาขณะรับ - ส่งต่อ มีช่องทางด่วนในการส่งต่อ (Fast tract) ให้ข้อมูลผู้คลอดและญาติเป็นระยะ เพิ่มพูนทักษะการดูแลทางสูติกรรมให้เจ้าหน้าที่ ทบทวนความเสี่ยงใน PCT ทุกครั้งเมื่อเกิดอุบัติการณ์เพื่อหาทาง แก้ไข ป้องกันต่อไป พัฒนาทีมช่วยเหลือเมื่อเกิดภาวะวิกฤติทางสูติกรรม สร้าง HL การดูแลตนเองขณะคลอด 3.3 บริการหลังคลอดคุณภาพ ดูแลมารดาและทารก 2 ชั่วโมงหลังคลอดตามมาตรฐานโดยการประเมินการหดรัดตัวของมดลูก ประเมินเลือดที่ออกทางช่องคลอด ประเมินแผลฝีเย็บวัด Vital signs 15 นาที 4 ครั้งและ 30 นาที 2 ครั้ง ใช้ Early warning signs ประเมินความเสี่ยงแรกรับ ปฏิบัติตามแนวทางการป้องกันและแก้ไขการตกเลือดหลังคลอด การ วางระบบบริการด้าน บุคลากร เวชภัณฑ์ยา เลือด อุปกรณ์ - เครื่องมือ ระบบการส่งต่อที่มีประสิทธิภาพ ให้ความรู้ ค าแนะน าการปฏิบัติตัวหลังคลอดร่วมกับแพทย์แผนไทย ส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างน้อย 6 เดือน นัด ติดตามเยี่ยมหลังคลอดภายใน 7 วันและประสานส่งต่อข้อมูลให้ รพ.สต.ใน Thai COC และในระบบ Line บันใด 10 ขั้น นมแม่ สร้าง HL กิน กอด เล่น เล่า นอน เฝ้าดูฟัน จ่ายยาเสริมธาตุเหล็กหลังคลอด 6 เดือน ภาคีเครือข่าย ติดตามการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ 6 เดือน สร้างมุมนมแม่ในสถานประกอบการ ติดตามน้ าหนัก ส่วนสูง พัฒนาการ เด็กทุก 3 เดือน สร้างมาตรการทางสังคมส่งเสริมคุณภาพชีวิตแม่และเด็ก 3.4 Well child clinic & vaccine quality คัดกรองโลหิตจาง 6 – 12 เดือน จ่ายยาเสริมธาตุเหล็ก คัดกรอง ส่งเสริมกระตุ้นพัฒนาการ ใช้ DSPM / TIDA4I สร้าง HL พ่อแม่ ผู้เลี้ยงดูเด็ก โภชนาการ พัฒนาการ ภาคีเครือข่ายติดตามน้ าหนัก ส่วนสูง พัฒนาการ Vaccine สนับสนุนไข่ให้กับเด็กอายุ 6 เดือน - 2 ปี วันละ 1 ฟอง และนมให้กับเด็กอายุ 1-2 ปี วันละ 1 กล่อง จัดให้มีลานเล่น พื้นที่ที่เอื้อต่อการเล่น 4. พัฒนาเครือข่ายจัดระบบบริการทางสูติกรรมระดับจังหวัด การจัดระบบบริการ การดูแลผู้ป่วยทางสูติกรรม จังหวัดศรีสะเกษ ได้มีมติที่ประชุมผู้เชียวชาญ วันที่ 21 ธันวาคม 2564 ได้มีมติในการด าเนินงาน ดังนี้ 1.การส่งต่อให้ส่งต่อโรงพยาบาลแม่ข่ายตามโซน ถ้าเกินศักยภาพแม่โซน ส่งต่อ รพศ.ศรีสะเกษ 2.โทรประสานก่อนส่งต่อทุกครั้ง หรือตามข้อตกลงภายในโซน 3. พัฒนาเครือข่ายและระบบบริการสุขภาพระดับจังหวัด Zoning & Network จัด Zoning เพื่อการ ดูแลแบบไร้รอยต่อ (Seamless)

42 | P a g e 4. จัด High risk pregnancy fast track โดยการก าหนดข้อตกลงร่วมกันระหว่าง Node เพื่อการส่ง พบแพทย์เฉพาะทางในโรงพยาบาลที่ศักยภาพสูงกว่า สร้างเครือข่ายบริการสุขภาพระดับจังหวัด Provincial network 5. มีระบบ Coaching แบบพี่ดูแลน้อง 6. มีระบบการส่งต่อ Fast tract ในการส่งต่อมารดาที่มีภาวะเสี่ยง ภาวะแทรกซ้อน ทางสูติกรรมได้ อย่างปลอดภัย 7. ก าหนดเกณฑ์การส่งต่อที่เป็นลายลักษณ์อักษรร่วมกัน ระหว่างโรงพยาบาลลูกข่ายและ โรงพยาบาลแม่ข่าย 8. จัดท ากลุ่ม Line ในการส่งข้อมูลส าหรับส่งต่อผู้ป่วย 9. โทรศัพท์ประสานสูติแพทย์โรงพยาบาลแม่ข่ายรายงาน เพื่อความรวดเร็วและเหมาะสมในการส่ง ต่อผู้ป่วย 5. การทบทวนและการปรับปรุงแนวทางการด าเนินงาน จากอุบัติการณ์เกิดใหม่ของโรค การทบทวนกรณีมารดาเสียชีวิต จังหวัดศรีสะเกษ ได้มีมติที่ประชุม ผู้เชี่ยวชาญ วันที่ 21 ธันวาคม 2564 ได้ท าการทบทวนแนวทางการให้บริการงานอนามัยแม่และเด็ก และที่ประชุม มีมติเห็นชอบให้ใช้แนวทางการให้บริการงานอนามัยแม่และเด็กร่วมกันทั้งจังหวัด โดยเริ่มใช้ในเดือนมกราคม 2565 เป็นต้นไป เช่น แนวทางการเฝ้าระวังการคลอดก่อนก าหนด การป้องกันทารกแรกเกิดน้ าหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม การจัดระบบการส่งต่อ ระบบ Consult ระหว่างสูติกรรมและอายุรกรรม แนวทางการลดภาวะโลหิต จางในหญิงตั้งครรภ์ การจัดระบบการบริการฝากครรภ์เสี่ยง แนวทางการดูแลมารดาที่มีภาวะเสี่ยงโรคหัวใจ แนว ทางการส่งต่อภาวะฉุกเฉินในหญิงตั้งครรภ์ที่มีความเสี่ยง แนวทางการดูแลผู้ป่วยด้านสูติกรรมในสถานการณ์การ แพร่ระบาดของเชื้อ Covid -19 6. พัฒนาระบบก ากับติดตามอย่างมีคุณภาพ 1. ประชุม MCH board เพื่อหาแนวทางการด าเนินงานและขับเคลื่อนการด าเนินงานอย่าง ต่อเนื่อง อย่างน้อย 4 เดือนครั้ง ปีงบประมาณ 2565 ประชุมคณะกรรมการ 1 ครั้ง 2. ใช้กลไก MCH board ขับเคลื่อนงานอนามัยแม่และเด็กโดยบูรณาการงานกับ Service plan และเชื่อมโยงกับคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอ าเภอ (พชอ.) เพื่อให้เห็นปัญหาและก าหนดแนวทางการ ท างานร่วมกัน 3. มีการติดตามเยี่ยมเสริมพลังและออกประเมินรับรองโรงพยาบาลมาตรฐานอนามัยแม่และเด็ก ปีงบประมาณ 2565 คณะกรรมการออกตรวจประเมินรับรองโรงพยาบาลมาตรฐานอนามัยแม่และเด็ก จ านวน 4 แห่ง 4. พัฒนา Child and family team : CFT ในเครือข่ายให้มีศักยภาพ เพื่อความเข้าใจในหลักการ และแนวทางการด าเนินงานในการพัฒนาและช่วยเหลือแม่และเด็กและครอบครัว เช่นการค้นหาหญิงตั้งครรภ์ส่ง

43 | P a g e ฝากท้องทันที และการแนะน ากินยาเสริมไอโอดีน ธาตุเหล็ก โฟลิก ก่อนการตั้งครรภ์ การตรวจสอบ วัด พัฒนาการ เบื้องต้น 5. สร้างการมีส่วนร่วมและพัฒนาเครือข่ายทั้งภาครัฐ เอกชน ชุมชนท้องถิ่น อสม. และภาคี เครือข่ายที่เกี่ยวข้อง ให้มีส่วนร่วมในการดูแลเด็กและครอบครัว 6. มีระบบประเมินผลการปฏิบัติราชการ (Ranking) ในระดับจังหวัด ปัจจัยแห่งความส าเร็จ ความร่วมมือของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ปัญหาอุปสรรค 1. น านโยบายสู่การปฏิบัติ และควบคุมก ากับ ติดตามประเมินผลอย่างเป็นรูปธรรม รวมทั้งการ Tracer ระบบ แนวทางปฏิบัติ ระเบียบปฏิบัติ (Clinical practice guidelines : CPG) ต่างๆ เพื่อค้นหาโอกาสพัฒนา และพัฒนาให้เกิดความต่อเนื่อง 2. พัฒนาทักษะบุคลากร (Specific competency) ส่งเสริมให้บุคลากรให้มีองค์ความรู้ ที่สามารถ ตอบสนองความต้องการของผู้รับบริการและให้บริการอย่างมีคุณภาพ และจัดสรรให้เพียงพอต่อการด าเนินงาน 3. สถานการณ์โรคระบาด Covid 19 4. การสนับสนุนงบประมาณในการด าเนินงานมีจ ากัด แนวทางการพัฒนางานในปีถัดไป ควบคุมก ากับ ติดตามประเมินผลอย่างเป็นรูปธรรม รวมทั้งการ Tracer ระบบ แนวทางปฏิบัติ ระเบียบปฏิบัติ (Clinical practice guidelines : CPG) ต่างๆ เพื่อค้นหาโอกาสพัฒนา และพัฒนาให้เกิดความ ต่อเนื่อง ประเด็นงาน : การพัฒนาเด็กปฐมวัย 0-5 ปี สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง เด็กปฐมวัย 0-5 ปี การด าเนินงานส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย ภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาด ของเชื้อ COVID-19 ส่งผลให้การคัดกรองพัฒนาการเด็ก การคัดกรองภาวะโลหิตจาง ได้น้อยไม่เป็นไปตามเกณฑ์ ประกอบกับภารกิจของเจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบพัฒนาการเด็ก ซึ่งส่วนใหญ่เป็นพยาบาล ต้องให้บริการฉีดวัคซีน ป้องกันโรคแก่ประชาชนในพื้นที่ รวมถึงต้องเฝ้าระวังคัดกรองประชาชนที่มีความเสี่ยงสูง ดังนั้น เพื่อให้เกิดการ ขับเคลื่อนงานส่งเสริมพัฒนาการเด็ก เป็นไปอย่างต่อเนื่อง จึงมุ่งประเด็นให้ความรู้แก่ พ่อ แม่ ผู้ปกครอง ในการ ส่งเสริมพัฒนาการเด็ก ด้วยคู่มือ DSPM รวมถึงพัฒนาทักษะให้แก่เด็ก โดยใช้กิจกรรม กอด กิน เล่น เล่า นอน เฝ้าดูฟัน การสร้างและฝึก อสม. เชี่ยวชาญด้านส่งเสริมพัฒนาการเด็ก เพื่อช่วยเหลือพ่อ แม่ ผู้ปกครอง และ เจ้าหน้าที่สาธารณสุขในพื้นที่ในการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก การใช้กระบวนการส่งเสริมการสร้างวินัยเชิงบวก แก่พ่อ แม่ ผู้ปกครอง และส่งเสริมสนับสนุนให้ครูผู้ดูแลเด็ก ได้มีความรู้ ในการพัฒนาทักษะสมองส่วนหน้า

44 | P a g e EF: Executive Function ให้แก่เด็ก ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบ จ านวน 25 ศูนย์ เพื่อให้เกิดศูนย์พัฒนาเด็ก ต้นแบบที่มีคุณภาพ และยั่งยืน การขับเคลื่อนด้วยภาคีเครือข่าย CFCT : Child family Community Team ในพื้นที่ และคณะอนุกรรมการพัฒนาการเด็กปฐมวัยระดับจังหวัด ต้องมีการวางแผนแก้ไขปัญหา ก ากับติดตาม ผ่านกระบวนการของ พชอ. และ อปท. จึงเป็นสิ่งส าคัญ ในการช่วยผลักดันให้เกิดศูนย์พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบการ สร้างเสริมวินัยเชิงบวก และ EF : Executive Function อย่างเป็นรูปธรรม จากสถานการณ์ด้านการส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย อายุ 0-5 ปี ของจังหวัดศรีสะเกษ เน้นการเข้าถึง บริการ ซึ่งเป็นจุดส าคัญให้เด็กได้รับโอกาสในการส่งเสริมและกระตุ้นพัฒนาการ ด้วยเครื่องมือ DSPM ในปี 2565 ตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2564 ถึง 30 กันยายน 2565 พบว่า ความครอบคลุมของการคัดกรองพัฒนาการเด็ก ร้อยละ 73.62 ,เด็กที่มีพัฒนาการสงสัยล่าช้า ร้อยละ 27.22, เด็กที่มีพัฒนาการสงสัยล่าช้า ได้รับการติดตามภายใน 30 วัน ร้อยละ 77.81 และเด็กมีพัฒนาสมวัย ร้อยละ 93.88 จากการวิเคราะห์ข้อมูลเมื่อเปรียบเทียบกับปี 2564 ในช่วง เวลาเดียวกัน พบว่า การคัดกรองพัฒนาการมีแนวโน้มลดลง ดังนี้ เด็กปฐมวัยได้รับการคัดกรองพัฒนาการ ร้อยละ 92.98 (ลดลง ร้อยละ 19.30), เด็กที่ได้รับการคัดกรองและมีพัฒนาการสงสัยล่าช้า ร้อยละ 28.63 (ลดลง 1.41), เด็กที่มีพัฒนาการสงสัยล่าช้า ได้รับการติดตามภายใน 30 วัน ร้อยละ 95.13 (ลดลง 17.32) และเด็กมีพัฒนาการ สมวัย ร้อยละ 91.46 (เพิ่มขึ้น ร้อยละ 2.42) ในส่วนของการคัดกรองภาวะโลหิตจาง ในเด็กอายุ 6-12 เดือน ได้รับ การคัดกรองภาวะโลหิตจาง โดยการเจาะHematocrit ซึ่งผลการด าเนินงาน พบว่า เด็กเป้าหมาย จ านวน 5,296 คน ได้รับการคัดกรองภาวะโลหิตจาง จ านวน 2,889 คน คิดเป็นร้อยละ 54.55 มีภาวะโลหิตจาง 432 คน คิดเป็น ร้อยละ 18.07 (ไม่ควรเกินร้อยละ 20) ในเด็กกลุ่มอายุ 2-5 ปี ได้รับการคัดกรองภาวะโลหิตจาง โดยการเจาะ Hematocrit พบว่า เด็กเป้าหมาย จ านวน 26,669 คน ได้รับการคัดกรองภาวะโลหิตจาง จ านวน 4,206 คน คิดเป็นร้อยละ 15.77 มีภาวะโลหิตจาง จ านวน 514 คน คิดเป็นร้อยละ 12.22 ทั้งนี้ สืบเนื่องมาจากสถานการณ์ การแพร่ระบาดของไวรัสโคโรน่า-19 ที่อาจท าให้เด็กไม่สามารถเข้ามารับบริการได้ตามวันเวลาที่นัดหมาย ท าให้ การคัดกรองพัฒนาการเด็กและการคัดกรองภาวะโลหิตจาง ไม่ผ่านเกณฑ์เป้าหมาย ซึ่งอาจต้องปรับเปลี่ยนวิธีการ ติดตามเด็กร่วมด้วย เช่น การโทรศัพท์ติดตาม หรือการส่งคลิปวีดิโอ หรือการติดตามจาก อสม.ในชุมชน หรือใช้ วิธีการนัดหมายเป็นกลุ่ม ลดความแออัด เป็นต้น ในปัจจุบัน ยังมีคุณครู หรือพ่อแม่ ผู้ปกครองบางท่านที่มีความคิด ว่า เด็กเก่ง หรือเด็กฉลาด จะต้องวัดจากการเรียน หรือผลคะแนนที่สูงกว่าเด็กคนอื่น แต่ความจริงแล้วกลับพบว่า เด็กที่เรียนเก่งหลายคน เติบโตมาแบบไม่สามารถเอาตัวรอดได้ และน าสิ่งที่เรียนรู้มาใช้ให้เกิดประโยชน์ได้ไม่เต็มที่ ฉะนั้นการที่เด็กเก่งอย่างเดียวนั้น ไม่ใช่ค าตอบของความอยู่รอด เด็กที่จะมีชีวิตประสบความส าเร็จได้นั้น ส่วนหนึ่ง จะต้องมี “Executive Function” หรือ EF ที่ดีด้วย ทั้งนี้ หากเด็กมี EF ที่บกพร่อง เมื่อเติบโตขึ้นจะท าให้มีโอกาสติดเกมส์ ติดการพนัน และยาเสพติดได้มาก เพราะเมื่อเกิดความต้องการ เด็กจะเข้าไปหาโดยไม่คิดว่าถ้าท าสิ่งนี้จะเกิดผลอะไรตามมา เด็กจะเข้าไปหาโดยไม่ คิดว่า ถ้าท าสิ่งนี้จะเกิดผลอะไรตามมา เด็กจะไม่รู้จักการบริหารจัดการตนเอง อีกทั้งยังส่งผลต่อการเรียนในอนาคต

45 | P a g e เพราะยิ่งเรียนสูงเท่าไหร่ต้องใช้ EF มากขึ้นเท่านั้น ทักษะเหล่านี้จะช่วยตัดสินในการท า หรือไม่ท าพฤติกรรมต่างๆ ที่จะให้ถึงจุดมุ่งหมายที่วางเอาไว้ ซึ่งจะสามารถวางแผน จัดการ จดจ่อ รวมถึงยืนหยัดที่จะท างานนั้น ตั้งแต่ต้นจน จบได้ และยังช่วยในการจัดการอารมณ์ จัดระบบความคิดให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน เพื่อให้งานนั้นประสบ ความ ส าเร็จอย่างถูกต้อง และเหมาะสมมากยิ่งขึ้น หรือกล่าวง่ายๆ ก็คือ ทักษะนี้เป็นตัวประคับประครอง ควบคุม ปรับพฤติกรรมของเรานั่นเอง ซึ่งหากมีการพัฒนาทักษะทั้ง 9 ด้านนี้ จะสามารถท าให้เด็กประสบความส าเร็จใน ชีวิตได้ดังนั้น ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ ร่วมกับส านักงานส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่นจังหวัดศรี สะเกษ ส านักงานศึกษาธิการจังหวัดศรีสะเกษ ส านักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดศรีสะเกษ จึงได้น ากระบวนการพัฒนาทักษะการสร้างวินัยเชิงบวก และการพัฒนาทักษะสมองส่วนหน้า (EF) มาใช้ควบคู่กับ การพัฒนาทักษะทางด้านEQ และ IQ โดยเน้นที่พ่อ แม่ ผู้ปกครอง และเด็กปฐมวัย ข้อมูลการคัดกรองพัฒนาการเด็ก 0-5 ปี ( ตามกลุ่มอายุ 9 18 3042 และ 60 เดือน )ผลการด าเนินงานย้อนหลัง 5 ปี ตารางที่24 แสดงผลการคัดกรองพัฒนาการเด็ก ตามกลุ่มอายุ 9 18 30 42 60 เดือน ย้อนหลัง 5 ปี ปี จ านวนเด็ก คัดกรอง ร้อยละ สงสัย ล่าช้า ร้อยละ ติดตามได้ ร้อยละ สมวัย ร้อยละ พ.ศ.2561 49,352 41,160 83.36 9,878 24.00 8,215 83.78 39,424 79.84 พ.ศ.2562 46,965 43,607 92.85 12,960 29.72 11,951 92.95 42,447 90.38 พ.ศ.2563 57,944 52,497 90.60 15,346 29.23 14,228 93.44 51,237 88.43 พ.ศ.2564 56,800 48,882 86.06 13,945 28.53 12,511 90.27 47,340 83.35 พ.ศ.2565 31,935 23,532 73.69 6,405 27.22 4,984 77.81 22,092 93.88 ผลการด าเนินงาน ตารางที่25 ข้อมูลการคัดกรองพัฒนาการเด็ก อายุ 9,18,30,42,60 เดือน อ าเภอ เป้าหมาย การคัดกรองพัฒนาการเด็กอายุ9,18,30,42,60 เดือน การคัด กรอง ร้อย ละ สงสัย ล่าช้า ร้อย ละ สงสัยล่าช้าได้รับ การติดตาม ร้อยละ พัฒนาการสมวัย ร้อยละ เมือง 4,638 3,443 74.23 899 26.11 784 87.79 3,327 71.73 ยางชุมน้อย 1,154 1,040 90.12 385 37.02 355 92.69 1,003 86.92 กันทรารมย์ 3,708 3,189 86 806 25.27 723 90.26 3,099 83.58 กันทรลักษ์ 8,720 6,062 69.52 1,561 25.75 1,318 84.92 5,818 66.72 ขุขันธ์ 5,651 4,619 81.74 1,127 24.4 997 89.5 4,485 79.37 ไพรบึง 1,746 1,515 86.77 430 28.38 391 92 1,476 84.54 ปรางค์กู่ 2,381 2,144 90.05 626 29.2 560 90.18 2,072 87.02 ขุนหาญ 4,130 3,437 83.22 736 21.41 604 82.97 3,305 80.02

46 | P a g e ราษีไศล 2,459 2,324 94.51 491 21.13 468 96.89 2,299 93.49 อุทุมพรพิสัย 3,372 3,066 90.93 911 29.71 831 91.72 2,981 88.4 บึงบูรพ์ 261 214 81.99 83 38.79 66 79.52 196 75.1 ห้วยทับทัน 1,656 1,434 86.59 352 24.55 311 90.94 1,387 83.76 โนนคูณ 1,337 1,119 83.69 390 34.85 331 85.09 1,060 79.28 ศรีรัตนะ 2,372 2,103 88.66 500 23.78 440 88.53 2,041 86.05 น้ าเกลี้ยง 1,884 1,294 68.68 377 29.13 267 71.39 1,182 62.74 วังหิน 2,350 1,557 66.26 397 25.5 345 87.34 1,504 64 ภูสิงห์ 2,282 2,000 87.64 344 17.2 269 79.12 1,922 84.22 เมืองจันทร์ 570 503 88.25 165 32.8 140 87.5 475 83.33 เบญจลักษ์ 1,415 1,210 85.51 384 31.74 354 92.43 1,179 83.32 พยุห์ 1,148 991 86.32 192 19.37 155 81.58 953 83.01 โพธิ์ศรีฯ 760 606 79.74 237 39.11 199 83.97 565 74.34 ศิลาลาด 628 511 81.37 196 38.36 180 91.84 494 78.66 รวม 54,622 44,381 81.25 11,589 26.11 10,088 87.78 42,823 78.4 ที่มา : ระบบ HDC ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2564-30 กันยายน 2565 ตารางที่26 ข้อมูลการคัดกรองภาวะโลหิตจาง เด็กอายุ 6-12 เดือน และ อายุ 2-5 ปี จังหวัดศรีสะเกษ อ าเภอ เป้าหมาย(คน) คัดกรองภาวะโลหิตจาง ร้อยละคัดกรอง 6-12 เดือน 2-5 ปี 6-12 เดือน 2-5 ปี 6-12 เดือน 2-5 ปี เมืองศรีสะเกษ 841 3797 507 564 60.29 14.85 ยางชุมน้อย 200 954 121 17 60.50 1.78 กันทรารมย์ 677 3031 261 269 38.55 8.87 กันทรลักษ์ 1,536 7184 333 124 21.68 1.73 ขุขันธ์ 1,012 4639 595 603 58.79 13.00 ไพรบึง 285 1461 179 427 62.81 29.23 ปรางค์กู่ 444 1937 53 54 11.94 2.79 ขุนหาญ 732 3398 441 196 60.25 5.77 ราษีไศล 473 1986 188 225 39.75 11.33 อุทุมพรพิสัย 610 2762 329 298 53.93 10.79

47 | P a g e บึงบูรพ์ 30 231 44 27 146.67 11.69 ห้วยทับทัน 287 1369 261 145 90.94 10.59 โนนคูณ 262 1075 176 149 67.18 13.86 ศรีรัตนะ 430 1942 148 320 34.42 16.48 น้ าเกลี้ยง 332 1552 152 33 45.78 2.13 วังหิน 411 1939 162 43 39.42 2.22 ภูสิงห์ 383 1899 390 319 101.83 16.80 เมืองจันทร์ 91 479 83 12 91.21 2.51 เบญจลักษ์ 257 1158 137 84 53.31 7.25 พยุห์ 189 959 45 228 23.81 23.77 โพธิ์ศรีสุวรรณ 147 613 37 15 25.17 2.45 ศิลาลาด 115 513 19 54 16.52 10.53 รวม 9,744 44878 4,661 4206 47.83 9.37 ที่มา : ระบบ HDC การคัดกรองภาวะโลหิตจาง (1 ตุลาคม 2564-30 กันยายน 2565) ตารางที่ 27 กระบวนการ/มาตรการ/ระบบบริหารจัดการและขับเคลื่อนการด าเนินงาน เป้าหมาย มาตรการด าเนินงานในพื้นที่ แนวทางการตรวจ ติดตาม ผลลัพธ์ที่ต้องการ ร้อยละ 85 ของเด็กปฐมวัย (อายุ 0-5 ปี) มีพัฒนาการสมวัย 1.ร้อยละ 90 เด็ก 0-5 ปี ได้รับการคัด กรองพัฒนาการ 2.ร้อยละ 20 เด็ก 0-5 ปี ได้รับการคัด กรองและมีพัฒนา การสงสัยล่าช้า 3.ร้อยละ 90 เด็ก 0-5 ปี ที่มี พัฒนาการสงสัย ล่าช้าได้รับการ ติดตามกระตุ้น ภายใน 30 วัน 1. ใช้กลไกในพื้นที่ - คณะอนุกรรมการพัฒนาเด็กปฐมวัย ระดับจังหวัด - คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิต ระดับอ าเภอ (พชอ.) - MCH Board ผ่าน Child Project Manager ก ากับ ติดตามการ ด าเนินงาน และจัดบริการที่ได้ มาตรฐาน เข้าถึงบริการเท่าเทียม 2. สร้างการมีส่วนร่วมของภาครัฐ ภาคเอกชนและชุมชน 3. ประสานแหล่งเงินทุนภายในและ ภายนอกหน่วยงาน เพื่อใช้ในการ ด าเนินงานส่งเสริมพัฒนาการเด็ก เช่น สปสช., กองทุนสุขภาพต าบล เป็นต้น 1. ติดตามการเข้าร่วมประชุม ของคณะอนุกรรม การพัฒนา เด็กปฐมวัยระดับจังหวัด/ คณะกรรมการ พัฒนา คุณภาพชีวิตระดับอ าเภอ (พชอ.) และ MCH Board ในเรื่อง - การน าเสนอประเด็น พัฒนาการเด็กปฐมวัยพร้อม ข้อเสนอแนะ (ในเรื่องตัวชี้วัด ความครอบคลุม เด็กสงสัย ล่าช้า ได้รับการติดตาม) 2. มีแผนงานและผลงานการมี ส่วนร่วม ภาครัฐ เอกชน ชุมชน เช่น แผนงานบูรณา 1. มีความร่วมมือของ คณะอนุกรรมการพัฒนาเด็ก ปฐมวัยระดับจังหวัด คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพ ชีวิตระดับอ าเภอ (พชอ.) และ MCH Board อย่างเป็น รูปธรรม 2. พ่อแม่ ผู้ปกครองตระหนัก และให้ความส าคัญต่อการคัด กรองพัฒนาการเด็ก 3.เด็กอายุ 9 18 30 42 60 เดือนได้รับการตรวจคัดกรอง พัฒนาการ ร้อยละ90

48 | P a g e 4.จัดหาสนับสนุนยาน้ าเสริมธาตุเหล็ก 5.สนับสนุนการจัดตั้งคลินิก WCC ตาม เกณฑ์มาตรฐาน 6.อบรมอสม. ให้เป็น อสม.เชี่ยวชาญ ด้านส่งเสริมพัฒนา การเด็ก 7.จัดอบรมครูพี่เลี้ยงศูนย์เด็กเล็ก ให้มี ความรู้ในเรื่อง 7.1 การคัดกรองพัฒนาการเด็กด้วย DSPMและสามารถกระตุ้นพัฒนาการ เด็กได้ 7.2 การสร้างเสริมวินัยเชิงบวกใน ผู้ปกครองเด็ก โดยครูผู้ผ่านการอบรม 7.3 การส่งเสริมพัฒนาการด้าน ทักษะ สมองเด็กปฐมวัย โดยพัฒนาศูนย์พัฒนา เด็กเล็กให้เป็นศูนย์ EF (Executive Functions) อ าเภอๆ ละอย่างน้อย 1 ศูนย์ 8.สนับสนุนงบประมาณจาก สปสช. ให้ ทุกอ าเภอ เพื่อใช้ในการด าเนินกิจกรรม ส่งเสริมพัฒนาการเด็ก รวมถึงสนับสนุน ให้ใช้งบกอง ทุนต าบล ในการพัฒนาเด็ก และ ผู้ปกครองในการใช้ Tripple P Plus 9.เด็กปฐมวัยทุกคน ได้รับการเจาะ Hct. เพื่อดูภาวะซีด หากพบว่าซีด ให้น าเข้าสู่ ระบบ พชอ. ในการแก้ไขภาวะโภชนาการ ในเด็ก การพัฒนาเด็กปฐมวัย การ เสริมพลังและเน้นการใช้ เงินกองทุน และงบ สปสช. ให้ตรงกับสถานการณ์ปัญหา ความครอบคลุมการคัดกรอง ในพื้นที่ 3.ติดตามการด าเนินงานใน พื้นที่ต าบลต้นแบบ ศูนย์ พัฒนาเด็กเล็ก ต้นแบบของ การสร้างเสริม วินัยเชิงบวก การส่งเสริม พัฒนาทักษะสมองส่วนหน้า EF :Executive Funtion มี การวิจัย และประเมินผลการ ด าเนินงาน เพื่อน าไปสู่การ ขยายผล 4.ติดตามและประเมินผลการ ด าเนินงานของ “อสม. เชี่ยวชาญด้านการส่งเสริม พัฒนาการเด็ก” ที่ผ่านการ อบรม 5.ติดตามการขับเคลื่อนงาน ส่งเสริมพัฒนาการเด็กในพื้นที่ ของภาคีเครือข่าย CFCT (Child Family Community Team) ในต าบลต้นแบบ 4.เด็กทุกคนได้รับการคัด กรองภาวะโลหิตจาง และ ได้รับการแก้ไขปัญหา 5.เด็กปฐมวัยได้รับยาน้ าเสริม ธาตุเหล็ก ครบทุกราย 6.มีศูนย์พัฒนาเด็กสร้างเสริม วินัยเชิงบวก ศูนย์พัฒนาเด็ก ในการส่งเสริมพัฒนาทักษะ สมองส่วนหน้า EF ต้นแบบ อ าเภอละ 1 ศูนย์ฯ 7.มี อสม.เชี่ยวชาญด้าน ส่งเสริมพัฒนาการเด็ก ใน ต าบลต้นแบบอย่างน้อย ต าบลละ 1 คน 8.มีการขับเคลื่อนพัฒนา คุณภาพชีวิตเด็กและ ครอบครัวในชุมชน โดยภาคี เครือข่ายในระดับต าบล ต้นแบบ (CFCT:Child Family Community Team) 9.มีการจัดท า Care Plan ใน เด็กที่มีพัฒนาการสงสัยล่าช้า/ ล่าช้า มีภาวะซีด เพื่อน าเป็น ข้อมูลในการช่วยเหลือแก้ไข ปัญหาในเด็ก โดยชุมชนมีส่วน ร่วม 3. ความก้าวหน้า และผลการด าเนินงาน จังหวัดศรีสะเกษ ได้ด าเนินการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก และเฝ้าระวังภาวะโภชนาการในเด็ก 0-5 ปี ปี 2565 โดยได้มีการคัดกรองพัฒนาการเด็ก อายุ 0-5 ปี ในช่วงกลุ่มอายุ 9,18,30,42 และ 60 เดือน รวมทั้งคัด กรองภาวะโลหิตจาง ในเด็ก 6-12 เดือน และอายุ 2-5 ปี เพื่อจะได้ค้นหาเด็กที่มีปัญหาด้านพัฒนาการสงสัยล่าช้า รวมถึงเด็กที่มีภาวะซีด ซึ่งเด็กกลุ่มเสี่ยงเหล่านี้ หากค้นพบได้เร็ว และแก้ไขปัญหา จะท าให้เด็กมีพัฒนาการสมวัย ได้เร็วยิ่งขึ้น ส่งผลให้การส่งเสริมพัฒนาการเด็กในด้านต่างๆ สามารถขับเคลื่อนไปสู่เป้าหมาย ซึ่งเป็นปัจจัยหนึ่ง ที่จะท าให้เด็กมี EQ และ IQ เพิ่มขึ้น

49 | P a g e จากผลการด าเนินงานด้านการคัดกรองพัฒนาการเด็ก และคัดกรองภาวะโลหิตจาง ยังไม่ครอบคลุม เนื่องจากสถานการณ์โควิด ภาระหน้าที่บุคลากรที่มีข้อจ ากัด และมีเจ้าหน้าที่บางส่วนติดโควิด ดังนั้น เพื่อเป็นการ ส่งเสริมพัฒนาการเด็ก รวมถึงเฝ้าระวังภาวะโภชนาการในเด็ก 0-5 ปี ผู้ที่มีบทบาทส าคัญ คือพ่อ แม่ ผู้ปกครอง ผู้ดูแลเด็ก รวมถึงภาคีเครือข่ายในชุมชน บุคคลเหล่านี้ จะต้องมีความรู้ ความเข้าใจที่ถูกต้อง และเหมาะสม ในการ เลี้ยงดูเด็กให้มีพัฒนาการสมวัย ทั้งร่างกาย จิตใจ รวมทั้งให้เกิดความครอบคลุมในการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก จึงได้ มีการด าเนินการดังนี้ 1. คณะอนุกรรมการพัฒนาเด็กปฐมวัยระดับจังหวัด โดยส านักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ จังหวัดศรีสะเกษ ได้จัดประชุมคณะอนุกรรมการพัฒนาเด็กปฐมวัยระดับจังหวัด ขึ้น เมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2565 โดยรองผู้ว่าราชการจังหวัดศรีสะเกษ เป็นประธานในการประชุม ได้ผลสรุป ดังนี้ 1.1 ให้ผู้รับผิดชอบงานส่งเสริมพัฒนาการเด็กจากภาคีเครือข่าย ประกอบด้วย ส านักงานพัฒนาสังคม และความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดศรีสะเกษ ส านักงานศึกษาธิการจังหวัด ส านักงานท้องถิ่นจังหวัดศรีสะเกษ ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ ประสานครูผู้ดูแลเด็กจาก ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก โรงเรียนประถมศึกษา ที่มีชั้น บริบาล ชั้นอนุบาลเด็กปฐมวัย รวมถึงบุคลากรสาธารณสุขในพื้นที่ให้เร่งคัดกรองพัฒนาการเด็ก คัดกรองภาวะ โลหิตจาง เพื่อค้นหาเด็กที่มีพัฒนาการสงสัยล่าช้า ล่าช้า น ามากระตุ้นให้เด็กมีพัฒนาการสมวัย โดยเร็วที่สุด และค้นหาเด็กที่มีภาวะโลหิตจาง น ามาส่งเสริมภาวะโภชนาการ และสนับสนุนยาน้ าเสริมธาตุเหล็ก ให้เด็กได้กินยา น้ าเสริมธาตุเหล็ก และ เจาะ Hct. ซ้ าหลังได้รับยา 30 วัน 1.2 จัดท า Care Plan ในเด็กที่มีพัฒนาการสงสัยล่าช้า ล่าช้า และเด็กที่มีภาวะโลหิตจาง เพื่อน าข้อมูล ที่ได้มาแก้ไขปัญหาโดยภาคีเครือข่ายมีส่วนร่วม ร่วมกับพ่อ แม่ ผู้ปกครอง ผู้ดูแลเด็ก 1.3 ส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาทักษะทางสมองด้านการคิดเชิงบริหาร (EF: Executive Function) ก าหนดให้เป็นวาระส าคัญเร่งด่วนของจังหวัด ในปี 2566 1.4 มีการแต่งตั้งคณะกรรมการพัฒนาทักษะ EF ระดับจังหวัด เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาทักษะทางสมอง ในเด็กปฐมวัย จังหวัดศรีสะเกษ ผลการด าเนินงาน ด้านการส่งเสริมสนับสนุน 3.1 จัดท าโครงการส่งเสริมพัฒนาการ ภาวะโภชนาการ และสร้างเสริมวินัยเชิงบวก ในเด็กปฐมวัย โดยครอบครัวมีส่วนร่วม (Triple-P Plus) จังหวัดศรีสะเกษ ประจ าปี ๒๕๖๕ กิจกรรมประกอบด้วย 3.1.1 จัดประชุมชี้แจงผู้รับผิดชอบงานส่งเสริมพัฒนาการเด็ก จาก โรงพยาบาลศรีสะเกษ โรงพยาบาลกันทรลักษ์ โรงพยาบาลชุมชนทุกแห่ง และส านักงานสาธารณสุขอ าเภอทุกอ าเภอ จ านวน 50 คน เมื่อวันที่ 25 มกราคม 2565 เพื่อชี้แจงแนวทางการด าเนินงานขับเคลื่อนการส่งเสริมพัฒนาการเด็กให้เป็นไป ในทิศทางเดียวกัน

50 | P a g e 3.1.2 จัดอบรมเชิงปฏิบัติการการเสริมสร้างสุขภาวะทางกาย ส่งเสริมพัฒนาการเด็ก และการสร้างวินัยเชิงบวกในเด็กปฐมวัย อายุ 2-5 ปี โดยครู ผู้ผ่านกิจกรรมการอบรมการสร้างวินัยเชิงบวกในเด็ก ปฐมวัย ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบ ร่วมกับมหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตอ านาจเจริญ เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2565 ประกอบด้วย ครูศูนย์พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบ และผู้รับผิดชอบงานพัฒนาการเด็กจาก โรงพยาบาลส่งเสริม สุขภาพต าบล ในต าบลที่ตั้งของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบ จ านวน 100 คน ซึ่งผู้ผ่านการอบรมจะได้จัดกิจกรรม ในพ่อ แม่ ผู้ปกครองเด็ก ในศูนย์พัฒนาเด็ก ต่อไป 3.1.3 จัดอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่องการดูแลและส่งเสริมพัฒนาการเด็กแก่อาสาสมัคร สาธารณสุขประจ าหมู่บ้าน (อสม.) ให้เป็นนักจัดการสุขภาพชุมชนเชี่ยวชาญด้านการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก ในต าบลต้นแบบ จ านวน 60 คน เมื่อวันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2565 เพื่อช่วยขับเคลื่อนการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก ใน กลุ่มพ่อ แม่ ผู้ปกครอง ปู่ ย่า ตา ยาย ที่ดูแลเด็ก รวมถึงช่วยเหลือเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในการเสริมสร้างพัฒนาการเด็ก 3.1.4 จัดอบรมเชิงปฏิบัติการการส่งเสริมและสร้างความเข้มแข็งให้ภาคีเครือข่ายพัฒนา คุณภาพชีวิตเด็กและครอบครัวในชุมชน (CFCT: Child Family Community Team) ระดับต าบลต้นแบบ และศูนย์พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบ เพื่อขับเคลื่อนการด าเนินงานเด็กปฐมวัย จ านวน ๒๕ ต าบล ผู้เข้าอบรม ประกอบด้วย ก านัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้น าชุมชน ผู้อ านวยการกองการศึกษา ครูผู้ดูแลเด็ก บุคลากรสาธารณสุข และอสม. จ านวน 110 คน เมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม 2565 ณ ห้องประชุมส่งเสริมสุขภาพ ส านักงานสาธารณสุข จังหวัดศรีสะเกษ 3.1.5 สนับสนุนงบประมาณ จาก สปสช. ให้ทุกอ าเภอ เพื่อใช้ในการขับเคลื่อนการ ด าเนินงานโครงการส่งเสริมพัฒนาการ ภาวะโภชนาการ และสร้างเสริมวินัยเชิงบวก และการพัฒนาทักษะสมอง ส่วนหน้า Executive Function ในเด็กปฐมวัย โดยครอบครัวมีส่วนร่วม (Triple-P Plus) จังหวัดศรีสะเกษ ประจ าปี ๒๕๖๕จ านวน 965,000 บาท 3.1.6 ระดับอ าเภอ มีการอบรมการสร้างวินัยเชิงบวกในพ่อ แม่ ผู้ปกครอง ในศูนย์พัฒนา เด็กเล็กต้นแบบ จ านวน 25 แห่ง 3.1.7 ระดับอ าเภอ มีการอบรมภาคีเครือข่ายเรื่องแนวทางการขับเคลื่อนพัฒนาคุณภาพชีวิต เด็กและครอบครัวในต าบลต้นแบบ จ านวน 25 ต าบล 3.2 จัดท าโครงการแก้ปัญหาภาวะโลหิตจาง และพัฒนาการสงสัยล่าช้า/ล่าช้า ในเด็กปฐมวัย และ ส่งเสริมพัฒนาทักษะสมองส่วนหน้า (Executive Function: EF) จังหวัดศรีสะเกษ ประจ าปี 2565 กิจกรรม ประกอบด้วย 3.2.1 จัดอบรมเชิงปฏิบัติการการส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย อายุ 2-5 ปี และส่งเสริม การเรียนรู้ โดยผ่านกระบวนการพัฒนาทักษะสมองส่วนหน้า (Executive Function: EF) โดยครูผู้ผ่านการอบรม ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบ และศูนย์พัฒนาเด็กเล็กทุกแห่ง ทั้งภาครัฐ และเอกชน ส านักงานสาธารณสุขจังหวัด

51 | P a g e ศรีสะเกษ ประจ าปี 2565 ผู้เข้าอบรมประกอบด้วย ครูในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบ ทุกแห่ง จ านวน 700 คน ระหว่างวันที่ 10 มิถุนายน 2565 ถึง 26 มิถุนายน 2565 โดยแบ่งการอบรม เป็น 6 รุ่น รุ่นละ 2 วัน 3.2.2 ส่งเสริมสนับสนุนให้บุคลากรด้านส่งเสริมพัฒนาการเด็กจากภาคีเครือข่ายระดับ จังหวัด เข้ารับการอบรมเชิงปฏิบัติการการประเมินทักษะด้านการคิดเชิงบริหาร (Executive Function : EF) ใน เด็กปฐมวัย จังหวัดศรีสะเกษ ประจ าปี 2565 กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ ผู้รับผิดชอบงานส่งเสริมพัฒนาการเด็ก จาก ศึกษาธิการจังหวัดศรีสะเกษ ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ ผู้รับผิดชอบงานพัฒนาการเด็กจาก ศูนย์ พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบ /โรงพยาบาลชุมชน/ส านักงานสาธารณสุขอ าเภอ จ านวน 10 คน เพื่อสามารถประเมินศูนย์ พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบ EF และสามารถวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งเสริมความส าเร็จของการใช้กระบวนการพัฒนาทักษะ EF ในกลุ่มพ่อ แม่ ผู้ปกครอง และเด็กปฐมวัย 3.2.3 ติดตามประเมินผลการด าเนินงานส่งเสริมพัฒนาทักษะด้านการคิดเชิงบริหาร (Executive Function : EF) ของครูผู้ผ่านการอบรม ในการน าไปใช้กับพ่อ แม่ ผู้ปกครอง และเด็กปฐมวัย ให้ เป็นไปตามกระบวนการพัฒนาทักษะ EF 3.2.4 สรุปรวบรวมรายงานผลการด าเนินงานตามโครงการ เพื่อน ามาวางแผนในปีต่อไป ตารางที่ 28 รายชื่อศูนย์พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบการสริมสร้างสุขภาวะทางกาย ส่งเสริมพัฒนาการ และการ สร้างวินัย เชิงบวกในเด็กปฐมวัย อายุ 2-5 ปีและส่งเสริมการเรียนรู้เพื่อการพัฒนาทักษะทางสมอง (Executive Function) และศูนย์แห่งการเรียนรู้เด็กไทยเล่นเปลี่ยนโลก จังหวัดศรีสะเกษ ปี 2565 อ าเภอ ศพด. ต้นแบบ รพ.สต. /รพ. ศรีรัตนะ ศพด.วัดบ้านจอก รพ.ศรีรัตนะ กันทรลักษ์ ศพด.วัดบ้านขนุน รพ.สต.ขนุน สถานรับเลี้ยงเด็กเอกชนบริบาลมารีย์อุปถัมภ์ รพ.กันทรลักษ์ วังหิน ศพด.บ้านเจ้าทุ่ง รพ.สต.ทุ่งสว่าง ปรางค์กู่ ศพด.เทศบาลต าบลปรางค์กู่ รพ.ปรางค์กู่ ศิลาลาด ศพด.หนองบัวดง รพ.สต.หนองบัวดง ราศีไศล ศพด.เทศบาลต าบลเมืองคง รพ.ราษีไศล อุทุมพรพิสัย ศพด.ขะยูง รพสต.ขะยูง บึงบูรพ์ ศพด.วัดวิสุทธิโสภณ รพ.บึงบูรพ์ เมืองจันทร์ ศพด.บ้านโคก รพ.สต.เก็บงา โพธิ์ศรีสุวรรณ ศพด.เทศบาลต าบลโดด รพ.สต.ปลาเดิด

52 | P a g e อ าเภอ ศพด. ต้นแบบ รพ.สต. /รพ. ขุขันธ์ ศพด.วัดจันทราปราสาท รพ.สต.ปราสาท ภูสิงห์ ศพด.อบต.ห้วยตามอญ รพ.สต.ห้วยตามอญ น้ าเกลี้ยง ศพด.อบต.ตองปิด รพ.สต.ตองปิด พยุห์ ศพด.วัดต าแย รพ.สต.กระแซง ไพรบึง ศพด.สุขสวัสดิ์ รพ.สต.พะแวะ ขุนหาญ ศพด.ส าโรงเก่า รพ.สต.ส าโรงเกียรติ เบญจลักษ์ ศพด.บ้านหนองงูเหลือม รพสต.หนองงูเหลือม โนนคูณ ศพด.องค์การบริหารส่วนต าบลโพธิ์ รพ.สต.บ้านทุ่งรวงทอง กันทรารมย์ ศพด.เทศบาลต าบลกันทรารมย์ รพ.กันทรารมย์ ยางชุมน้อย ศพด.เทศบาลต าบลยางชุมน้อย PCU รพ.ยางชุมน้อย ห้วยทับทัน ศพด.วัดบ้านปราสาท รพ.สต.ปราสาท เมืองศรีสะเกษ ศพด.บ้านตะดอบ รพ.สต บ้านตะดอบ สถานรับเลี้ยงเด็กเอกชนมารีวิทยา PCU4 ศพด.บ้านโนนส านัก PCU5 22 อ าเภอ 25 ศูนย์ 22 รพ.สต./3 PCU จากผลการด าเนินงานดังกล่าวข้างต้น ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ โดยกลุ่มงานส่งเสริมสุขภาพ จึงได้มีการจัดท าวิจัยขึ้น เพื่อวัดประสิทธิผลของกระบวนพัฒนาเด็กในการใช้ทักษะสมองการคิดเชิงบริหารขั้นสูง (EF:Executive Function) ส าหรับเด็กปฐมวัย โดยครูผู้ดูแลเด็ก ในสถานพัฒนาเด็กเล็กต้นแบบ ในจังหวัดศรีสะเกษ เพื่อน าผลการวิจัย ไปพัฒนางานพัฒนาเด็กในปีต่อไป การวิจัยเพื่อส่งเสริมพัฒนาเด็กปฐมวัย เรื่อง ผลของโปรแกรมการส่งเสริมองค์ความรู้และการจัดกิจกรรมของครูปฐมวัย เพื่อส่งเสริมทักษะสมอง การคิดเชิงบริหารขั้นสูง (EF:Executive Function) ส าหรับเด็กปฐมวัย ในจังหวัดศรีสะเกษ วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมองค์ความรู้และการจัดกิจกรรมของครูปฐมวัย เพื่อส่งเสริมทักษะสมองการคิดเชิงบริหารขั้นสูงส าหรับเด็กปฐมวัย ในจังหวัดศรีสะเกษ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัย กึ่งทดลอง (Quasi-experimental research) ด าเนินการทดลองแบบแผนการวิจัยกลุ่มเดียววัดผลก่อน หลังการ ทดลอง และอภิปรายผลวิจัยที่ได้โดยจะแสดงถึงประเด็นส าคัญที่ได้จากการวิจัย

53 | P a g e สรุปผลการวิจัย โปรแกรมการส่งเสริมองค์ความรู้และการจัดกิจกรรมของครูปฐมวัยเพื่อส่งเสริมทักษะ สมองการคิดเชิงบริหารขั้นสูงส าหรับเด็กปฐมวัย ในจังหวัดศรีสะเกษ สามารถพัฒนาความรู้เกี่ยวกับทักษะ การคิดเชิงบริหารของเด็กปฐมวัยให้กับครูปฐมวัย ท าให้ครูปฐมวัยสามารถเข้าใจองค์ความรู้เกี่ยวกับทักษะการคิด เชิงบริหารที่เพิ่มขึ้นได้ โดยหลังจากการจัดอบรมโปรแกรมการส่งเสริมองค์ความรู้และการจัดกิจกรรมของครู ปฐมวัยเพื่อส่งเสริมทักษะสมองการคิดเชิงบริหารขั้นสูงส าหรับเด็กปฐมวัย ในจังหวัดศรีสะเกษเป็นระยะเวลา 2 วัน จ านวน 16 ชั่วโมง ครูปฐมวัยมีความรู้ ความเข้าใจ ในการจัดกิจกรรมของครูปฐมวัยเพื่อส่งเสริมทักษะสมองการคิด เชิงบริหารในเด็กปฐมวัยอยู่ในระดับมาก (>19 คะแนน) ร้อยละ 94.8 เมื่อพิจารณาประสิทธิผลของโปรแกรมด้วย ผลการเปรียบเทียบความแตกต่างทางสถิติ พบว่า ครูปฐมวัยพบว่า คะแนนเฉลี่ยความรู้ ความเข้าใจทักษะการคิด เชิงบริหารของครูปฐมวัยในศูนย์เด็กเล็กจังหวัดศรีสะเกษ ก่อน หลังการอบรมแตกต่างกันอย่างมีนัยส าคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) โดยหลังการอบรม คุณครูมีคะแนน มากกว่า ก่อนอบรม อยู่ 4.696 คะแนน นอกจากนี้หลัง การเข้ารับการอบรมโปรแกรมการส่งเสริมองค์ความรู้และการจัดกิจกรรมของครูปฐมวัยเพื่อส่งเสริมทักษะสมอง การคิดเชิงบริหารขั้นสูงส าหรับเด็กปฐมวัย ในจังหวัดศรีสะเกษ ได้มีการด าเนินการทดลองจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริม ทักษะสมองการคิดเชิงบริหารในเด็กปฐมวัย โดยครู ผลการศึกษาแบ่งออกเป็น 2 ส่วน ได้แก่ 1. ผลการส่งเสริม พัฒนาระดับพัฒนาการ พบว่า เด็กปฐมวัยที่ได้รับการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมทักษะการคิดเชิงบริหารมีพัฒนาการ อยู่ในระดับสมวัยเพิ่มขึ้นกว่าก่อนการทดลองจาก 37 คน (ร้อยละ 90.2) เป็น 40 คน (ร้อยละ 97.6) และมี พัฒนาการอยู่ในระดับสงสัยล่าช้าลดลงจาก 4 คน (ร้อยละ 9.8 ) เป็น 1 คน (ร้อยละ 2.4) แต่ไม่แตกต่าง ในนัยส าคัญทางสถิติ (p-value>0.05) และ 2. ผลการส่งเสริมทักษะการคิดเชิงบริหารในเด็กปฐมวัย พบว่า คะแนนเฉลี่ยทักษะสมองการคิดเชิงบริหาร (EF) ของเด็กปฐมวัยทั้งรายด้าน (ด้านการยับยั้งชั่งใจ ด้านการคิด ยืดหยุ่น ด้านการควบคุมอารมณ์ ด้านความจ าขณะท างาน ด้านการวางแผนจัดการ) และภาพรวม ก่อน หลังการ จัดกิจกรรมของครูปฐมวัย แตกต่างกันอย่างมีนัยส าคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) ดังนั้น จากผลการวิจัยดังกล่าวข้างต้นจึงกล่าวได้ว่า การจัดโปรแกรมการส่งเสริมองค์ความรู้และการจัด กิจกรรมของครูปฐมวัยเพื่อส่งเสริมทักษะสมองการคิดเชิงบริหารขั้นสูงส าหรับเด็กปฐมวัย ในจังหวัด ศรีสะเกษ สามารถช่วยพัฒนาความรู้ความเข้าใจของครู จนส่งผลให้เกิดการพัฒนาที่ตัวเด็กปฐมวัยสามารถน าไป เป็นแนวทางในการให้ความรู้ เพื่อการด าเนินกิจกรรมในชั้นเรียนของครูปฐมวัยในการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก และทักษะการคิดเชิงบริหารต่อไป ข้อเสนอแนะจากผลการวิจัย โปรแกรมการส่งเสริมองค์ความรู้และการจัดกิจกรรมของครูปฐมวัยเพื่อส่งเสริมทักษะสมองการคิดเชิง บริหารขั้นสูงส าหรับเด็กปฐมวัย ในจังหวัดศรีสะเกษ มีประสิทธิผลในการส่งเสริมให้คุณครูเกิดองค์ความรู้ และมี ความเข้าใจการจัดกิจกรรมเพื่อส่งเสริมทักษะ EF ได้ จนสามารถน าองค์ความรู้ที่ได้จากการอบรมไปพัฒนาส่งเสริม ทั้งทักษะ EF และพัฒนาระดับพัฒนาการของเด็กปฐมวัย ให้ดีขึ้นได้ นับว่าเป็นแนวทางในการส่งเสริมที่เกิด

54 | P a g e ประสิทธิภาพ ควรน าโปรแกรมในการวิจัยนี้ไปประยุกต์ใช้ขยายผลการศึกษา และเพิ่มเติมการอบรมส่งเสริมความรู้ ให้กับครอบครัว หรือผู้ดูแลหลัก เพื่อการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ตลอดจนขยายองค์ความรู้ ส่งเสริมการบูรณาการ ระหว่างภาคส่วนอย่างทั่วถึง และควรขยายเครือข่ายให้ครอบคลุมมากขึ้นรวมไปถึงองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) และอาสาสมัครสาธารณสุขประจ าหมู่บ้าน (อสม.) ให้มีบทบาทมากขึ้น ประเด็นการตรวจราชการ ร้อยละเด็ก 0-5 ปี สูงดีสมส่วน ไม่น้อยกว่าร้อยละ 64 และส่วนสูงเฉลี่ยที่อายุ 5 ปี (ชาย 113 หญิง 112) ตารางที่ 29 ตัวชี้วัดประเด็นการตรวจราชการ ร้อยละเด็ก 0-5 ปี สูงดีสมส่วน ตัวชี้วัด 3 เดือน 6 เดือน 9 เดือน 12 เดือน 1. ร้อยละเด็กสูงดีสมส่วน 64 64 64 64 2. ส่วนสูงเฉลี่ยที่อายุ 5 ปี - เด็กชาย (เซนติเมตร) - เด็กหญิง (เซนติเมตร) 113 112 113 112 113 112 113 112 สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง สถานการณ์การเจริญเติบโตเด็กปฐมวัย ที่มีส่วนสูงดีรูปร่างสมส่วน ย้อนหลัง 3 ปี พ.ศ.2563-2565 คือ (65.17 ,70.54, 68.44) ตามล าดับ ซึ่งปี 2565 ประเมินผลงานถึงไตรมาสที่ 3 เท่านั้น (ข้อมูล ณ วันที่ 18 พฤษภาคม 2565) และในปี 2565 ผลงานสูงกว่าเป้าหมายเล็กน้อย (ร้อยละ 64) โดยอ าเภอ ราษีไศล พบเด็กสูงดีสมส่วนมากที่สุดร้อยละ 86.24 และอ าเภอปรางค์กู่ 54.93 เนื่องจาก อสม. และผู้ปกครองเป็นผู้ชั่ง น้ าหนักและวัดส่วนสูงเด็ก ซึ่งอาจเกิดความผิดพลาดจากการชั่งน้ าหนัก วัด ส่วนสูงของผู้ให้บริการ การบันทึก ข้อมูลผิดพลาด และจากสถานการณ์การระบาดโควิด-19 ที่ระบาดเป็นเวลานาน ท าให้มีกระทบต่อภาวะเศรษฐกิจ ของครอบครัวส่งผลให้ เด็กบางคนอาจได้รับสารอาหารไม่เพียงพอ โดยเฉพาะในเด็ก โตที่ไม่ได้รับอาหารจากสถาน พัฒนาเด็กซึ่งส่วนใหญ่ยังไม่เปิดให้บริการ ด้านส่วนสูงในเด็กอายุ 5 ปี เป้าหมายคือ 113 ซม.ในเด็กชาย และ 112 ซม.ในเด็กหญิง พบว่าปี 2563- 2565 ยังไม่สามารถด าเนินงานได้ตามเป้าหมาย เช่นเดียวกันทั้งประเทศ โดยปี 2565 เด็กชายสูง 111.57 เด็กหญิงสูง 110.87 สภาพปัญหา/จุดร่วมที่สะท้อนปัญหา หรือความเสี่ยงต่อความไม่ส าเร็จของงาน 1) การระบาดของโรคโควิด ส่งผลถึงการเจริญเติบโต และพัฒนาการเด็ก การเจริญเติบโต ได้รับอาหาร ไม่เพียงพอจากการปิด ศพด ทั้งคัดกรอง ติดตามและส่งเสริม ผู้ดูแลเด็กกลัวเด็กติดโรค เนื่องจากเด็กเล็กยังไม่ได้ฉีด วัคซีน จึงไม่น าเด็กไปรับบริการตามปกติ บุคลากรรับผิดชอบงานหลายด้าน ต้องท างานที่จ าเป็นและเร่งด่วนก่อน ท าให้การติดตามและลงข้อมูลไม่ทันเวลา 2) การขับเคลื่อนนโยบายการส่งเสริมพัฒนาการเด็กยังมีการแยกส่วน ขาดความเชื่อมโยงข้อมูล 3) ขาดการสร้างความรอบรู้ที่มีความส าคัญต่อโภชนาการและการเจริญเติบโต ซึ่งควรเป็นเรื่องที่มี ความส าคัญต่อโภชนาการเด็กและผู้ปกครองสนใจ

55 | P a g e ตารางที่ 30 ร้อยละเด็กอายุ 0-5 ปี สูงดีสมส่วน จังหวัดศรีสะเกษ ย้อนหลัง 3 ปี (1 ต.ค. 2564- 30 ก.ย. 2565) ปีงบประมาณ สูงดีสมส่วน เตี้ย (ไม่เกินร้อย ละ 10) ผอม (ไม่เกินร้อยละ5) อ้วน (ไม่เกินร้อยละ 10) 2563 65.17 % (เป้า 60%) 10.70 5.61 7.75 2564 70.54 % (เป้า 62) 7.3 4.84 6.94 2565 78.04 % (เป้า 64) 7.52 4.69 2.81 ที่มา : รายงาน HDC ในระบบ 43 แฟ้ม จังหวัดศรีสะเกษ ปีงบประมาณ 2565 (1 ตุลาคม 2564- 30 กันยายน 2565) แนวทางและมาตรการด าเนินงาน แผน/กิจกรรมการแก้ปัญหา 1. ฝึกปฏิบัติกิจกรรมเล่นเปลี่ยนโลกเพื่อเน้นให้เด็กมีกิจกรรมทางการเพื่อเสริมสร้างสมองส่วนหน้า ให้พัฒนามากยิ่งขึ้นและสร้างกล้ามเนื้อทุกส่วนของร่างกายโดยเริ่มจากจัดอบรมในกลุ่มคุณครูเจ้าหน้าที่สาธารณสุข อบรมเรื่องโภชนาการสมวัยส าหรับเด็กปฐมวัยในกลุ่มแม่ครัวเพื่อเลือกอาหารให้เหมาะกับวัย 0-5 ปีวันที่ 1 มีนาคม 2565 และลงพื้นที่เพื่อท ากิจกรรมส่งเสริมโภชนาการกับกลุ่มผู้ปกครอง วันที่ 15 มีนาคม 2565 2. สร้างศูนย์พัฒนาเด็กเล็กต้นแบบเรื่องโภชนาการสมวัย และ ศูนย์เด็กเล็ก เล่นเปลี่ยนโลก 3. พัฒนาศูนย์เด็กเล็ก เป็นศูนย์เด็ก EF ทั้ง 25 แห่ง 4. ท าวิจัย เรื่อง ผลการประเมินพัฒนาการด้านการคิดเชิงบริหารในเด็กวัยก่อนเรียน กรณีศึกษา ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเทศบาลต าบลยางชุมน้อย จังหวัดศรีสะเกษ ดูว่าเด็กมีทักษะ EF ด้านการยับยั้งชั่งใจดีมากที่สุด และต้องปรับปรุงทักษา EF ด้านความจ าเพิ่มขึ้น โดยการจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมความจ า พัฒนาศูนย์เด็กเล็กต้นแบบ EF มีระบบและกลไกการบริหารจัดการและการขับเคลื่อนงานจังหวัดศรีสะเกษ มีการขับเคลื่อนมหัศจรรย์ 1,000 วัน แรกของชีวิต ผ่านกลไกของคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอ าเภอ (พชอ.) ให้ความส าคัญกับวัยแรกเริ่มวัย นาทีทอง เน้นการส่งเสริมโภชนาการ พัฒนาการ เน้นศูนย์พัฒนาเด็กเล็กEFการพัฒนาศูนย์เด็กเล็กโดยใช้งบประมาณ ของกองทุนต าบลเงินกองทุนหลักประกันสุขภาพให้ใช้จ่ายเพื่อสนับสนุนและส่งเสริมเป็นค่าใช้จ่ายตามแผนงาน โครงการหรือกิจกรรม ที่คณะกรรมการกองทุน เพื่อน ามาพัฒนาศูนย์เด็ก ส่งเสริมให้เด็กมีสุขภาพกายและสุขภาพจิต ที่ดี โดยบุคลากรสาธารณสุขทุกคนที่เกี่ยวข้องกับกลุ่มเด็กรับทราบนโยบายพร้อมทั้งทุกพื้นที่มี แผนงาน/โครงการรองรับนโยบาย 1. ติดตามการด าเนินงานการใช้เงินกองทุนต าบล (เงินกองทุนหลักประกันสุขภาพ) เพื่อน ามาพัฒนาเด็กหรือ ศูนย์เด็กเล็กต้นแบบ EF โดยจัดทีมระดับจังหวัดติดตามผลการด าเนินงาน 2. การพัฒนาศักยภาพบุคลากรที่เกี่ยวข้องทุกระดับมีแผนการพัฒนาศักยภาพบุคลากรที่เกี่ยวข้องให้มีความรู้ และทักษะในการขับเคลื่อนงานมหัศจรรย์ 1,000 วัน ทุกอ าเภอ และต าบลส่งเสริมเด็กอายุ0-5 ปี สูงดีสมส่วน

56 | P a g e 3. การส่งเสริมกิน กอด เล่น เล่า นอน เฝ้าดูฟัน ทุกอ าเภอ มีแผนการการส่งเสริม กิน กอด เล่น เล่า นอน เฝ้าดู ฟัน สู่การปฏิบัติของต าบลส่งเสริมเด็กอายุ 0-5 ปี สูงดีสมส่วน ฟันไม่ผุ พัฒนาการสมวัย และการสื่อสารสาธารณะ ผ่านกลไกของคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอ าเภอ (พชอ.) ในกิจกรรมหลัก ดังนี้ 3.1 หญิงตั้งครรภ์/ หญิงให้นมบุตร ได้รับการสอนสาธิตการจัดอาหาร เฝ้าติดตามน้ าหนัก และได้รับยาเสริม ไอโอดีน เหล็ก และโฟลิก ที่ครอบคลุมต่อเนื่อง โดยนักจัดการสุขภาพ อสม. จิตอาสา และทีมหมอครอบครัว 3.2 พ่อแม่/ผู้เลี้ยงดูเด็กอายุ 0-5 ปี ได้รับการสอนสาธิตการจัดอาหารทารกและเด็กอายุ 1-5 ปี เฝ้าติดตาม ส่วนสูง น้ าหนัก และได้รับยาน้ าเสริมธาตุเหล็กส าหรับเด็กอายุ 6 เดือน - 5 ปี 3.3 บุคลากรที่เกี่ยวข้อง ได้รับองค์ความรู้ ข้อมูลข่าวสารในเรื่องมหัศจรรย์ 1,000 วัน และต าบลส่งเสริมเด็ก อายุ 0-5 ปี สูงดีสมส่วน ฟันไม่ผุ พัฒนาการสมวัยอย่างต่อเนื่อง ด้วยกระบวนการของการสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ 4. ติดตามคุณภาพรายงานผ่านระบบ HDC 3. การวิเคราะห์สภาพปัญหาที่พบ 3.1 สร้างความตระหนักในการชั่งน้ าหนัก วัดส่วนสูงให้ถูกต้องแม่นย าทั้งในสถานบริการ ชุมชน โดยการใช้ เครื่องชั่งที่ได้มาตรฐาน ใช้งบกองทุนต าบลในการจัดซื้อ 3.2 ส่งเสริมการป้องกันและแก้ไขปัญหาภาวะโภชนาการร่วมกับภาคีเครือข่ายอย่างต่อเนื่อง 3.3 ภาคีเครือข่ายขาดแผนงบประมาณสนับสนุนอย่างต่อเนื่อง 3.4 แนะน าแนวทางการด าเนินงาน ศูนย์พัฒนาการเด็กเล็กที่จะน าร่องเป็นศูนย์ Executive Functions (EF) อ าเภอละ 1 ศูนย์ เพื่อพัฒนาทักษะ 9 ด้าน สร้างกระแสให้พื้นที่ตระหนังเห็นความส าคัญของการพัฒนาศูนย์ เด็กเล็กที่มีคุณภาพ ในปี 2564 เตรียมรับการประเมิน 3.5 ระบบข้อมูลยังไม่ครบถ้วน ถูกต้อง ทันเวลา 3.5 เด็กยังมีปัญหาภาวะทุพโภชนาการอยู่ โดยเฉพาะผอมกว่าเกณฑ์ ที่เกินมาตรฐานก าหนด 4. แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงาน 4.1 เพิ่มศักยภาพให้ทีมพี่เลี้ยงระดับอ าเภอให้เข้าใจระบบบันทึกและติดตามข้อมูลให้มากขึ้น 4.2 แนะน าจัดโครงการในการแก้ไขปัญหาเด็กที่มีภาวะทุพโภชนาการ โดยน างบประมานกองทุนต าบลเข้า มาช่วยในการแก้ปัญหาเด็กผอมกว่าเกณฑ์ การให้ความรู้ผู้ปกครองในการเสริมสร้างโภชนาการเด็ก ร่วมกับ เจ้าหน้าที่ในพื้นที่ 4.3 ใช้ระบบก ากับติดตามข้อมูล และลงสุ่มคุณภาพการคัดกรองพัฒนาการเด็กในอ าเภอที่มีต่ าเกินไป 4.4 สร้างความตระหนักในการชั่งน้ าหนัก วัดส่วนสูงให้ถูกต้องแม่นย าทั้งในสถานบริการ ชุมชน 4.5 มีการวัดความเที่ยงตรง ให้ได้มาตรฐานของเครื่องชั่งน้ าหนัก ที่วัดส่วนสูง 4.6 ส่งเสริมการป้องกัน และแก้ไขปัญหาภาวะโภชนาการร่วมกับภาคีเครือข่ายอย่างต่อเนื่อง 4.7 ภาคีเครือข่ายออกประเมินการด าเนินงานและแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นร่วมกับ 4 กระทรวงหลัก

57 | P a g e ประเด็นงาน : อัตราการคลอดมีชีพในหญิงอายุ 15-19 ปีต่อพันประชากร (ปี 2565 ไม่เกิน 25) สถานการณ์สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ประเทศไทยมีการตราพระราชบัญญัติการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น พ.ศ. 2559 เพื่อเป็นกลไกหลักในการก าหนดนโยบาย ยุทธศาสตร์ และการด าเนินงานร่วมกันของหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้อง ทั้งภาครัฐ เอกชน และประชาสังคม เพื่อบูรณาการให้การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นเป็นรูปธรรม และมีประสิทธิภาพ ดังนั้น จึงต้องมีการขับเคลื่อนกลไกต่าง ๆ อย่างต่อเนื่องเพื่อประสิทธิภาพ ในการป้องกัน และแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นให้เป็นไปตามเป้าหมาย จากการด าเนินงานที่ผ่านมาท าให้ อัตราการคลอด ในวัยรุ่นลดลงมาอย่างต่อเนื่อง ข้อมูลสถานการณ์การตั้งครรภ์ของวัยรุ่น ปี พ.ศ. 2560-2565 จังหวัดศรีสะเกษ ได้มีการเฝ้าระวังการป้องกันการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น โดยใช้ฐานข้อมูล HDC ซึ่งรายงานจากห้องคลอดโรงพยาบาล ทุกแห่งในจังหวัดศรีสะเกษ เทียบเกณฑ์เป้าหมายจากข้อมูลย้อนหลังปี พ.ศ. 2561-2565 อัตราการคลอดในหญิง อายุต่ ากว่า 20 ปี ในจังหวัดศรีสะเกษมีแนวโน้มลดลง อัตราการคลอดในวัยรุ่นหญิงอายุ 10-14 ปีในปี 2561 = 0.78 ปี ปี 2562 = 0.77 ปี2563 = 0.72 ปี 2564 = 0.39 ปี 2565 = 0.60 ซึ่งอยู่ใน เกณฑ์ตามเป้าหมาย ปี 2565 ไม่เกิน 0.9 ต่อพันประชากร อัตราการคลอดในวัยรุ่นหญิงอายุ 15-19 ปีในปี 2561 = 28.44 ปี 2562 = 27.54 ปี 2563 = 24.43 ปี 2564 = 15.20 ปี 2565 = 13.67 ซึ่งอยู่ในเกณฑ์ต ามเป้ าหม า ย ปี 2565 ไม่เกิน 25 ต่อพันประชากร ร้อยละของหญิงตั้งครรภ์ซ้ าในหญิงอายุน้อยกว่า 20 ปีปี 2561 = 14.72 ปี 2562 = 13.28 ปี 2563 = 11.87 ปี 2564 = 12.70 ปี2565 = 12.43 ซึ่งอยู่ในเกณฑ์ตามเป้าหมายปี 2565 ไม่เกิน 13.0 แต่การคุมก าเนิดด้วยวิธีสมัยใหม่ (Modern Methods) และการคุมก าเนิดด้วยวิธีกึ่งถาวร (ยาฝังคุมก าเนิด/ห่วงอนามัย) ยังต่ าไม่บรรลุตามเป้าหมายร้อยละ 80 ตามเกณฑ์ ร้อยละการคุมก าเนิดด้วยวิธี สมัยใหม่ (Modern Methods) ปี 2561 ร้อยละ21.58 ปี 2562 ร้อยละ 26.84 ปี2563 ร้อยละ 50.92 ปี 2564 ร้อยละ 27.14 และปี 2565 = 25.98 และร้อยละการคุมก าเนิดด้วยวิธีกึ่งถาวร (ยาฝังคุมก าเนิด/ห่วงอนามัย) ปี 2561 ร้อยละ 68.73 ปี 2562 ร้อยละ75.64 ปี 2563 ร้อยละ 63.55 ปี 2564 ร้อยละ 60.87 และปี 2565 = 71.43 ตามล าดับ ( ที่มา : HDC กระทรวงสาธารณสุข : ณ 17 พ.ย.2565) จังหวัดศรีสะเกษ คลินิกวัยรุ่นผ่านเกณฑ์ ประเมินตามมาตรฐานทุกโรงพยาบาล คลินิกวัยรุ่นโรงพยาบาลอุทุมพรพิสัยครบประเมินซ้ าในปี 2565 อ าเภอผ่าน เกณฑ์การประเมินอ าเภออนามัยเจริญพันธุ์ทุกแห่ง และได้ด าเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น แบบบูรณาการร่วมกับเครือข่ายอย่างต่อเนื่อง ปี 2565 เข้าประเมินผ่านระบบออนไลน์ YFHS Application, Amphoe online และ ระบบ Teenactindicators โครงการ ปี2565 1. โครงการขับเคลื่อนพระราชบัญญัติการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น ปีงบประมาณ 2565 จัดประชุมคณะอนุกรรมการฯ เมื่อวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2565 ณ ห้องประชุมอาคารส่งเสริมสุขภาพ

58 | P a g e ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ โดยมีนายนพ พงศ์ผลาดิสัย รองผู้ว่าราชการจังหวัดศรีสะเกษ เป็นประธาน ในการประชุม และมีการประชุมคณะท างานฯทั้ง 6 คณะ 2. โครงการประชุมเชิงปฏิบัติการบันทึกข้อมูลยุทธศาสตร์การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ใน วัยรุ่น (Teen act inthecators) การใช้เครื่องมือโปรแกรม YFHS Application ,Amphore online ในวันที่ 26 สิงหาคม 2566 ณ ห้องประชุมอาคารส่งเสริมสุขภาพ ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ ตารางที่ 31 ตัวชี้วัด เป้าหมายอัตราการคลอดมีชีพในหญิงอายุ 15-19 ปีต่อพันประชากร (ปี 2565 ไม่เกิน 25) ตัวชี้วัด เป้าหมาย อัตราการคลอดมีชีพในหญิงอายุ 15-19 ปี ปี 2565 ไม่เกิน 25 ผลการด าเนินงาน ตารางที่ 32 อัตราการคลอดมีชีพในหญิงอายุ 15 -19 ปี(เป้าหมายไม่เกิน 25 ต่อพันประชากร) ปีงบประมาณ 2565 โรงพยาบาล หญิงอายุ 15 - 19 ปี (B) เกิดมีชีพ (A) อัตราต่อพัน (A/B)X1,000 โรงพยาบาลศรีสะเกษ 36 0 0 โรงพยาบาลยางชุมน้อย 157 3 19.11 โรงพยาบาลกันทรารมย์ 327 4 12.23 โรงพยาบาลกันทรลักษ์ 25 0 0 โรงพยาบาลขุขันธ์ 380 7 18.42 โรงพยาบาลไพรบึง 405 6 14.81 โรงพยาบาลปรางค์กู่ 154 1 6.49 โรงพยาบาลขุนหาญ 225 2 8.89 โรงพยาบาลราษีไศล 193 4 20.73 โรงพยาบาลอุทุมพรพิสัย 197 2 10.15 โรงพยาบาลบึงบูรพ์ 106 1 9.43 โรงพยาบาลห้วยทับทัน 176 1 5.68 โรงพยาบาลโนนคูณ 68 0 0 โรงพยาบาลศรีรัตนะ 106 1 9.43 โรงพยาบาลวังหิน 95 1 10.53 โรงพยาบาลน้ าเกลี้ยง 76 4 52.63 โรงพยาบาลภูสิงห์ 164 6 36.59 โรงพยาบาลเมืองจันทร์ 34 0 0 โรงพยาบาลเบญจลักษ์เฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา 88 1 11.36 โรงพยาบาลพยุห์ 54 0 0

59 | P a g e โรงพยาบาล หญิงอายุ 15 - 19 ปี (B) เกิดมีชีพ (A) อัตราต่อพัน (A/B)X1,000 โรงพยาบาลโพธิ์ศรีสุวรรณ 58 0 0 โรงพยาบาลศิลาลาด 95 0 0 รวม 3,213 44 13.67 ที่มา : HDC กระทรวงสาธารณสุข : 1 ตุลาคม 2564-30 กันยายน .2565 จากตาราง อัตราการคลอดมีชีพในหญิงอายุ 15-19 ปีต่อพันประชากร ภาพรวมจังหวัดผ่านตามเกณฑ์เป้าหมายแต่แยกเป็นรายอ าเภอ บางอ าเภอยังสูงเกินเกณฑ์ มี 2 อ าเภอ คือ อ าเภอน้ าเกลี้ยง 52.63 อ าเภอภูสิงห์ 36.59 นอกนั้นไม่เกินเกณฑ์เป้าหมาย มาตรการในการด าเนินงาน 1. แต่งตั้งคณะอนุกรรมการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น เพื่อขับเคลื่อนพระราชบัญญัติ การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น พ.ศ. 2559 ระดับจังหวัด (พ.ร.บ.) โดยภาคีเครือข่ายจังหวัด ศรีสะเกษ มีคณะอนุกรรมการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น และคณะท างานขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น ขับเคลื่อนการด าเนินงาน ตามค าสั่งจังหวัดศรีสะเกษ ที่ 5335/2563 และ ที่ 5336/2563 ลงวันที่ 28 ธันวาคม 2563 2. การด าเนินงานตามมาตรฐานบริการสุขภาพที่เป็นมิตรส าหรับวัยรุ่นและเยาวชน (YFHS) (คลินิกวัยรุ่น) 3. ด าเนินงานอ าเภออนามัยเจริญพันธุ์ร่วมกับภาคีเครือข่ายทั้ง 5 กระทรวงหลักยกระดับคุณภาพ มาตรฐานงานส่งเสริมสุขภาพวัยรุ่นอย่างมีคุณภาพ ตามมาตรฐาน YFHS และงานอ าเภออนามัยการเจริญพันธุ์ จังหวัดศรีสะเกษ ผ่านการประเมินคลินิกวัยรุ่นผ่านเกณฑ์ประเมินตามมาตรฐานทุกโรงพยาบาล คลินิกวัยรุ่น โรงพยาบาลอุทุมพรพิสัยครบประเมินซ้ าในปี 2565 ประเมินเข้าระบบออนไลน์แล้ว อ าเภอผ่านเกณฑ์การประเมิน อ าเภออนามัยเจริญพันธุ์ทุกแห่ง และได้ด าเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นแบบบูรณาการ ร่วมกับเครือข่ายอย่างต่อเนื่อง ปี2565 เข้าประเมินผ่านระบบออนไลน์ 4. เสริมสร้างความรอบรู้ ทักษะสุขภาพ และการได้รับความคุ้มครองตามหลักประกันสุขภาพ เน้นความ รอบรู้ด้านเพศวิถีศึกษา ความรู้เรื่องการคุมก าเนิด โดยมีโครงการสร้างความรอบรู้ในโรงเรียนจัดโดยเทศบาลเมือง ศรีสะเกษ 5. ส่งเสริมการคุมก าเนิดในวัยรุ่นให้มากยิ่งขึ้น มีช่องทางให้วัยรุ่นเข้าถึงง่าย สะดวก รวดเร็ว ปลอดภัย 6. พัฒนาระบบการลงบันทึกข้อมูลและพัฒนาระบบเฝ้าระวังและการติดตามการประเมินผลผ่านระบบ Digital Platform. พัฒนาระบบการลงข้อมูลให้ถูกต้อง ครบถ้วน ทันเวลา (ระบบ HDC กระทรวงสาธารณสุข และ ระบบ Teenactindicators กรมอนามัย) ปัจจัยแห่งความส าเร็จ ความร่วมมือของภาคีเครือข่ายในการด าเนินงาน ทั้ง 5 กระทรวงหลัก มีคณะอนุกรรมการฯ และ คณะท างานฯ ขับเคลื่อนการด าเนินงานอย่างต่อเนื่อง

60 | P a g e ปัญหาอุปสรรค - สถานการณ์ของการแพร่ระบาดโรคติดเชื้อไวรัสโคโรน่า19 (โควิท19) - การลงบันทึกข้อมูลในระบบรายงานไม่ครบถ้วน ไม่เป็นปัจจุบัน - ประสิทธิภาพการใช้กฎหมายไม่ตามมาตรฐาน - การสื่อสารเข้าไม่ถึงกลุ่มเป้าหมาย - วัยรุ่นขาดความรอบรู้ในวิธีการคุมก าเนิด แนวทางการพัฒนางานในปีถัดไป - ปฏิบัติตามพระราชบัญญัติการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น พ.ศ.2559 - มีกลไกการขับเคลื่อนพระราชบัญญัติการป้องกันและแก้ไขฯ ระดับจังหวัด มีกลุ่มไลน์ติดต่อประสานงานกัน - มีการประชุมคณะอนุกรรมการป้องกันและแก้ไขปัญหาวัยรุ่นระดับจังหวัด อย่างต่อเนื่องโดยภาคีเครือข่าย - มีงบประมาณสนับสนุนการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น - ส่งเสริมและสนับสนุนการจัดทาฐานข้อมูล การลงข้อมูลให้ถูกต้องครบถ้วน - สร้างความรอบรู้ ด้านทักษะสุขภาพ ความรอบรู้ด้านเพศวิถีศึกษา การคุมก าเนิด ให้ครอบคลุมในกลุ่มวัย เรียนวัยรุ่น ทั้งใน/นอกโรงเรียนและสถานศึกษา ประเด็นงาน : จ านวนคนมีความรอบรู้สุขภาพ สถานการณ์ สภาพปัญหา ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง จังหวัดศรีสะเกษ มีการส่งเสริมสุขภาพกลุ่มวัยท างาน โดยขับเคลื่อนผ่านโครงการต่างๆ ได้แก่ โครงการ พัฒนาศักยภาพภายใต้กิจกรรม "ก้าวท้าใจ" ในการสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ ส าหรับบุคลากรสาธารณสุข ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ ประจ าปี 2564 เพื่อการสร้างกระแสและขับเคลื่อนนโยบายการส่งเสริม สุขภาพการออกก าลังกาย ส่งเสริมให้บุคลากรกระทรวงสาธารณสุข และอาสาสมัครสาธารณสุขเป็นต้นแบบด้าน สุขภาพ (Health Model) มีความรอบรู้ด้านสุขภาพ สามารถเข้าใจและเข้าถึงข้อมูลด้านสุขภาพ เรื่องกิจกรรมทาง กายได้เป็นอย่างดี รวมถึงเป็นการกระตุ้น ให้เกิดความตระหนักและตื่นตัวในเรื่องการออกก าลังกาย ส่งผลให้มี สุขภาพร่างกายที่แข็งแรง สืบเนื่องจากความส าเร็จในโครงการก้าวท้าใจ ทั้ง 3 season ที่ผ่านมา จังหวัดศรีสะเกษ ของเราได้เข้ารับโล่รางวัลเชิดชูเกียรติต่างๆ จากการด าเนินงานดังกล่าว ขณะนี้โครงการได้ด าเนินการมาถึง ก้าวท้า ใจ Season 4 วิถีถัดไป “พิชิต 100 วัน 100 แต้มสุขภาพ” ตารางที่ 33 ตัวชี้วัด เป้าหมายจ านวนคนมีความรอบรู้สุขภาพ ตัวชี้วัด เป้าหมาย จ านวนคนมีความรอบรู้สุขภาพ ร้อยละ 70 ผลการด าเนินงาน เป้าหมายประชาชนเข้าถึงความรอบรู้สุขภาพจ านวน 243,072 ผลงานร้อยละ 40.43

61 | P a g e มาตรการในการด าเนินงาน 1. แต่ละอ าเภอ ในจังหวัดศรีสะเกษด าเนินก าหนดจัดการเปิดตัวโครงการ ก้าวท้าใจ Season 4 วิถีถัดไป “พิชิต 100 วัน 100 แต้มสุขภาพ” 2. ประชาสัมพันธ์และชี้แจงจ านวนเป้าหมายและแนวทางการด าเนินงานให้ทางผู้รับผิดชอบระดับอ าเภอ ได้รับทราบ ซึ่งมีระยะการด าเนินการตั้งแต่วันที่ 1 กุมภาพันธ์ – 11 พฤษภาคม 2565 และยังสามารถด าเนินการ ลงทะเบียนเข้าร่วมกิจกรรมได้จนถึงเดือนกันยายน พ.ศ. 2565 3. จังหวัดศรีสะเกษด าเนินการลงทะเบียนเข้าร่วมกิจกรรมก้าวท้าใจ Season 4 โดยมีจ านวนผู้เข้าร่วม กิจกรรมทั้งหมด จ านวน 243,072 คน คิดเป็นร้อยละ 40.43 ยังไม่ผ่านเกณฑ์ที่จังหวัดศรีสะเกษตั้งเป้าหมายไว้ อ าเภอที่ท าผลงานผ่านเกณฑ์ 2 อ าเภอ ได้แก่ ภูสิงห์ และเมืองจันทร์ (ผลงาน ณ วันที่ 17 พฤษภาคม 2565) ปัจจัยแห่งความส าเร็จ การขับเคลื่อนงานอย่างเป็นระบบจากผู้บริหารสู่ผู้ปฏิบัติงาน ปัญหาอุปสรรค - การลืมรหัสผ่าน ในกรณีเป็นผู้เข้าร่วมกิจกรรมก้าวท้าใจ Season 3 ที่จะสมัครเข้าร่วมกิจกรรม Season 4 จะต้องกรอกข้อมูลส่วนตัวเพื่อขอรหัสผ่านใหม่ พบว่าระบบยังมีความไม่เสถียรในความถูกต้องของข้อมูลในการ ขอรหัสผ่านใหม่ เช่น นาง ก เบอร์โทรศัพท์ xxx กรอกข้อมูลจังหวัด ศรีสะเกษ แต่ระบบขึ้นว่าเบอร์โทรศัพท์ไม่ตรง กับจังหวัดที่ลงทะเบียนไว้ ซึ่งความเป็นจริงนาง ก ลงทะเบียนเป็นจังหวัดศรีสะเกษ เป็นต้น - ด้วยข้อจ ากัดทางด้านเทคโนโลยีที่ไม่สามารถเข้าถึงประชาชนทุกกลุ่มอายุ ท าให้เกิดปัญหาในการสมัคร เข้าร่วมกิจกรรม เช่น ไม่มีโทรศัพท์ ไม่มีอินเทอร์เน็ต ความเข้าใจในวิธีการสมัครเข้าร่วมกิจกรรม เป็นต้น - การส่งผลการออกก าลังกาย เนื่องจากระบบการประมวลผลส่วนกลางยังไม่มีความเสถียร ท าให้การ ส่งผลการออกก าลังกายเกิดความคลาดเคลื่อนหรือผลไม่ตรงกับความเป็นจริง - การลงทะเบียนในการเข้าร่วมกิจกรรมในเด็กอายุ 6 ปีแต่ยังไม่ถึง 12 ปี เนื่องจากเด็กยังไม่ได้ใช้ โทรศัพท์มือถือจึงไม่สามารถลงทะเบียนได้ แนวทางการพัฒนางานในปีถัดไป - อยากให้มีงบประมาณจากส่วนกลาง ซึ่งใช้เป็นขับเคลื่อนงานดังกล่าวในแต่ละ Season - ควรปรับปรุงระบบการรายงานข้อมูลและการส่งผลการออกก าลังกายให้มีความเสถียรให้มากขึ้น - ควรให้หนึ่งเบอร์โทรศัพท์สามารถลงทะเบียนได้มากกว่าหนึ่งคน ผลงานที่โดดเด่น/ รางวัลที่ภาคภูมิใจ 1. โล่เชิดชูเกียรติจังหวัดที่มีจ านวนสมาชิกสูงสุด เป็นอันดับที่ 3 ของประเทศ 2. โล่เชิดชูเกียรติจังหวัดที่มีสัดส่วนสมาชิกสูงสุด เป็นอันดับที่ 3 ของประเทศ

62 | P a g e 3. โล่เชิดชูเกียรติจังหวัดที่มีการเข้าร่วมกิจกรรมสูงสุด เป็นอันดับที่ 1 ของเขตสุขภาพที่ 10 4. โล่เชิดชูเกียรติกลุ่ม Over All ที่มีจ านวนสมาชิกสูงสุดของประเทศ ได้แก่ 4.1 อันดับที่ 4 กลุ่มโรงเรียนจะกงวิทยา อ าเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ 4.2 อันดับที่ 6 กลุ่มก้าวท้าใจอ าเภอไพรบึง อ าเภอไพรบึง จังหวัดศรีสะเกษ 5. โล่เชิดชูเกียรติกลุ่ม Over All ที่มี Experience Point สูงสุดของประเทศ อันดับที่ 3 ได้แก่ กลุ่ม โรงเรียนจะกงวิทยา อ าเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ 6. โล่เชิดชูเกียรติกลุ่ม Best of the best ที่มีจ านวนสมาชิกและ Experience Point สูงสุดของประเทศ ได้แก่ 6.1 อันดับที่ 3 กลุ่มโรงเรียนจะกงวิทยา อ าเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ 6.2 อันดับที่ 9 กลุ่มก้าวท้าใจอ าเภอไพรบึง อ าเภอไพรบึง จังหวัดศรีสะเกษ 7. โล่เชิดชูเกียรติกลุ่มโรงเรียนที่มีสมาชิกสูงสุดของประเทศ ได้แก่ 7.1 อันดับที่ 1 กลุ่มโรงเรียนจะกงวิทยา อ าเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ 7.2 อันดับที่ 7 กลุ่มมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ อ าเภอเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ 8. โล่เชิดชูเกียรติกลุ่มโรงเรียนที่มี Experience Point สูงสุดของประเทศ ได้แก่ 8.1 อันดับที่ 1 กลุ่มโรงเรียนจะกงวิทยา อ าเภอขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ 8.2 อันดับที่ 5 กลุ่มมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ อ าเภอเมืองศรีสะเกษ จังหวัดศรีสะเกษ ประเด็นงาน : โครงการตรวจสุขภาพพระสงฆ์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ฯ รัชกาลที่ 10 จากนโยบายรัฐบาล ที่ให้ความส าคัญกับการดูแลสุขภาพพระสงฆ์ โดยเร่งรัดการขับเคลื่อน "ธรรมนูญ สุขภาพพระสงฆ์แห่งชาติ พ.ศ. 2560 " มีโครงการส าคัญ คือ โครงการ 1 วัด 1 โรงพยาบาล/รพ.สต.เป็นการจับคู่ การดูแลสุขภาพพระสงฆ์กับสถานบริการสุขภาพอย่างน้อยโรงพยาบาล/รพ.สต.ละหนึ่งวัด ซึ่งโครงการ จับคู่ 1 วัด 1 รพ./รพ.สต. มีการด าเนินกิจกรรม 1. คัดกรองสุขภาพพระสงฆ์ สามเณร แม่ชี 2. ท าฐานข้อมูลสุขภาพพระสงฆ์ 3. ให้ความรู้การส่งเสริมสุขภาพและดูแลสุขภาพตนเองตามปัญหาความเสี่ยงที่พบ 4. อบรมอาสาสมัครสาธารณสุข ประจ าวัด (อสว.) 5. การจัดการสิ่งแวดล้อม ได้แก่ การส ารวจลูกน้ ายุงลาย การส ารวจสุนัขและแมวชุมชน ในศาสนสถาน เพื่อประสานปศุสัตว์/ท้องถิ่นฉีดวัคซีนและท าหมัน การคัดแยกขยะ ซึ่งเป็นการพัฒนาตามมาตรฐาน วัดส่งเสริมสุขภาพ ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ ได้ให้ความส าคัญในการด าเนินการตามนโยบาย ของรัฐบาลเพื่อให้สุขภาพของพระภิกษุสงฆ์ สามเณร แม่ชี รวมถึงบุคลากรในวัดมีสุขภาพดี ได้ด าเนินงานโครงการ ตรวจสุขภาพพระสงฆ์ เฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ รัชกาลที่ 10 ขึ้น โดยมีเป้าหมายตรวจคัดกรอง สุขภาพพระภิกษุ สามเณร ในวัดจับคู่ของโรงพยาบาลและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต าบลทุกแห่ง ครอบคลุม 22 อ าเภอ ด าเนินการ ในระหว่างวันที่ 2 มกราคม - 31 มีนาคม 2562 ผลการด าเนินงานพบว่ามีพระภิกษุ สามเณรได้รับการตรวจ สุขภาพจ านวน 1,732 รูป ผลการตรวจคัดกรอง ดังนี้

63 | P a g e ตารางที่ 34 ผลการคัดกรองความดันโลหิตในพระภิกษุสงฆ์ และสามเณร จากตาราง พบว่า พระสงฆ์-สามเณร กลุ่มอายุ 18-60 ปี เป็นกลุ่มปกติร้อยละ 80.9 กลุ่มเสี่ยงและป่วย ร้อยละ 17.11 และ 1.99 ตามล าดับ ส่วนพระสงฆ์ กลุ่มอายุ 60 ปีขึ้นไป เป็นกลุ่มปกติร้อยละ 65.12 กลุ่มเสี่ยง และป่วย ร้อยละ 27.78 และ 7.1 ตามล าดับ ผลการคัดกรองเบาหวานในพระภิกษุสงฆ์ และสามเณร จากตาราง พบว่า พระสงฆ์-สามเณร กลุ่มอายุ 18-60 ปี เป็นกลุ่มปกติร้อยละ 87.11 กลุ่มเสี่ยงและป่วย ร้อยละ 8.92.11 และ 3.97 ตามล าดับ ส่วนพระสงฆ์ กลุ่มอายุ 60 ปีขึ้นไป เป็นกลุ่มปกติร้อยละ 78.73 กลุ่มเสี่ยง และป่วย ร้อยละ 14.95 และ 6.32 ตามล าดับ โครงการพัฒนาศักยภาพพระคิลานุปัฏฐาก (พระอาสาสมัครส่งเสริมสุขภาพประจ าวัด - อสว.) ในปี 2565 นี้ ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษได้จัดอบรมพระคิลานุปัฏฐาก หลักสูตร 70 ชั่วโมง จ านวน 244 รูป ครอบคลุม 22 อ าเภอ โดยมีวัตถุประสงค์ในการจัดการอบรมเพื่อเป็นการขับเคลื่อนการด าเนินงาน ธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์แห่งชาติในจังหวัดศรีสะเกษ ซึ่ง 1 ในภารกิจหลักภารกิจหลักของกระทรวงสาธารณสุข ที่เกี่ยวข้องกับธรรมนูญสุขภาพพระสงฆ์แห่งชาติ คือ การส่งเสริมและสนับสนุนให้มีพระคิลานุปัฎฐาก หรือ พระ อสว. ประจ าวัด อย่างน้อย 1 รพ. หรือ รพ.สต. ต่อ 1 วัด และเพื่อให้พระสงฆ์มีบทบาทการเป็นผู้น าด้านสุข ภาวะของชุมชนและสังคม ขั้นตอนการอบรม การอบรมมีทั้งการอบรมออนไลน์ในภาคทฤษฎี จ านวน 31 ชม. และภาคปฏิบัติ จ านวน 39 ชั่วโมง ซึ่งแบ่งออกเป็น 4 ระยะ ระยะที่ 1 ปฐมนิเทศน์หลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก ได้ด าเนินการอบรมผ่านไปแล้วเมื่อวันที่ 20-22 ธันวาคม 2564 ระยะที่ 2 เรียนออนไลน์ผ่านระบบของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ระยะที่ 3 อบรมเชิงปฏิบัติการ ซึ่งเป็นการสาธิตและฝึกทักษะที่จ าเป็นก่อนการฝึกปฏิบัติงานจริงในพื้นที่ รุ่นที่ 1 ระหว่างวันที่ 27-28 ธันวาคม 2564 ณ วัดเจียงอีศรีมงคลวราราม อ าเภอเมืองศรีสะเกษ ประกอบ ไปด้วย อ าเภอเมืองศรีสะเกษ พยุห์ วังหิน กันทรารมย์ โนนคูณ น้ าเกลี้ยง และยางชุมน้อย รุ่นที่ 2 ระหว่างวันที่ 5-6 มกราคม 2565 ณ วัดศิริวราวาส อ าเภอกันทรลักษ์ ประกอบไปด้วย อ าเภอ กันทรลักษ์ เบญจลักษ์ ขุนหาญ ศรีรัตนะ ขุขันธ์ ภูสิงห์ และไพรบึง อายุ จ านวน (รูป) ความดันโลหิต กลุ่มปกติ ร้อยละ กลุ่มเสี่ยง ร้อยละ กลุ่มป่วย ร้อยละ 18-60 ปี 1210 979 80.9 207 17.11 24 1.99 60 ปี ขึ้นไป 522 340 65.12 145 27.78 37 7.1

64 | P a g e รุ่นที่ 3 ระหว่างวันที่ 11-12 มกราคม 2565 ณ วัดบ้านโดด อ าเภอโพธิ์ศรีสุวรรณ ประกอบไปด้วย อ าเภอ อุทุมพรพิสัย เมืองจันทร์ ห้วยทับทัน โพธิ์ศรีสุวรรณ ราษีไศล ศิลาลาด บึงบูรพ์ และปรางค์กู่ ระยะที่ 4 ฝึกปฏิบัติงานจริงในวัด โรงพยาบาล หรือโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต าบล ซึ่งจะเริ่มฝึกปฏิบัติหลังจาก ที่ได้รับการอบรมเสร็จในระยะที่ ๓ และจะเสร็จสิ้นการอบรมภายในวันที่ 21 มกราคม 2565 ทั้งนี้ พระสงฆ์ที่เข้ารับการอบรม ได้ผ่านการฉีดวัคซีนมาแล้วอย่างน้อย 2 เข็ม และจะได้รับการตรวจ ATK ทุกรูป การเข้ารับการอบรม ตามมาตรการป้องกันควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) พระสงฆ์ ที่ผ่านการอบรมจนครบหลักสูตร จะได้รับเกียรติบัตรที่รับรองจากกรมอนามัย กระทรวงสุขธารณสุข สามารถดูแล สุขภาพตนเอง รวมถึงพระสงฆ์ที่อาพาธ เนื่องจาก Care giver ที่มีอยู่ในชุมชนอาจจะมีข้อจ ากัดในการดูแล นอกจากนั้นยังสามารถปฏิบัติงานร่วมกับทีมหมอครอบครัว ในการออกเยี่ยมและให้ก าลังใจผู้ป่วยติดบ้านติดเตียง รวมถึงผู้ป่วยระยะท้าย ตลอดจนสามารถให้ค าแนะน าด้านสุขภาพแก่ประชาชนในพื้นที่ได้ พระสงฆ์ที่สนใจเข้าร่วมอบรม สามารถลงทะเบียนเข้าเรียนในระบบออนไลน์ ผ่านเว็บไซต์ของกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข https://mooc.anamai.moph.go.th โดยประสานกับเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในพื้นที่ เพื่อเป็นพี่เลี้ยงในการฝึกปฏิบัติงานให้ครบถ้วนตามหลักสูตรได้เช่นกัน ผลการด าเนินงาน จากการจัดอบรมพระคิลานุปัฏฐาก หลักสูตร 70 ชั่วโมง จ านวน 244 รูป ครอบคลุม 22 อ าเภอ โดยมี พระภิกษุสงฆ์และสามเณรเข้าร่วมการอบรม ทั้งหมด 22 อ าเภอ จ านวน ๒๔๔ รูป ซึ่งปัจจุบันมีพระภิกษุสงฆ์และ สามเณรผ่านการอบรมเป็นพระคิลานุปัฏฐาก จ านวน 102 รูป คิดเป็นร้อยละ 41.8 โดยพระภิกษุสงฆ์และสามเณร ที่ยังไม่ส าเร็จการอบรม ก าลังอยู่ระหว่างช่วงฝึกอบรม ปัญหา/สาเหตุ - ในระบบในระบบเรียนออนไลน์ MOOC Anamai หลักสูตรพระคิลานุปัฏฐาก 70 ชั่วโมง การด าเนินการ แนบไฟล์แบบบันทึกการฝึกปฏบัติในระบบ ยังมีความยากในการแนบไฟล์เอกสาร จึงท าให้พระสงฆ์มีความ ผิดพลาดในการด าเนินการจ านวนมาก - การจัดอบรมพระคิลานุปัฏฐากด าเนินการอบรมในช่วงที่สถาณการณ์โรคติดเชื้อโควิด-19 ก าลังระบาด จึงท าให้พระสงฆ์บางรูปยังไม่ได้ฝึกปฏิบัติจริงในพื้นที่ และพื้นที่ยังไม่สะดวกในการฝึกปฎิบัติ - พระสงฆ์ที่เข้ารับการอบรมพระคิลานุปัฏฐาก หลักสูตร 70 ชั่วโมงบางรูป โทรศัพท์มือถือไม่รองรับการ เปิดไฟล์เอกสารชนิด PDF และไม่สามารถดูสื่อ VDO ในระบบ ท าให้ไม่สามารถเรียนในหัวข้อนั้นๆได้ ข้อเสนอแนะ - ช่องทางการการด าเนินการแนบไฟล์แบบบันทึกการฝึกปฏบัติในระบบ ควรง่ายแก่การใช้งาน - ในการเลือกพระภิกษุสงฆ์มาเข้าอบรมเป็นต้นแบบพระคิลาฯ ควรเลือกพระภิกษุสงฆ์ที่สามารถ ด าเนินการฝึกปฏิดบัติงานได้ และสามารถใช้งานระบบเรียนออนไลน์ได้

65 | P a g e พฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงฆ์ของพระสงฆ์ การด าเนินการประเมินพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงฆ์ของพระสงฆ์ผ่านระบบ Health Temple มีจ านวน พระสงฆ์ที่ได้รับการประเมิน 483 รูป พบว่า มีพฤติกรรมสุขภาพพึงประสงค์ 115 รูป คิดเป็นร้อยละ 23.81 และมี พฤติกรรมสุขภาพไม่พึงประสงค์ 368 รูป คิดเป็นร้อยละ 76.19 ซึ่งอยู่ในระหว่างการด าเนินการประเมินต่อไป จากการวิเคราะห์พฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงฆ์ของพระสงฆ์แยกรายข้อ พบว่า ค่าดัชนีมวลกาย (BMI) ร้อยละ 87.7 อยู่ในช่วงสมส่วน พฤติกรรมการแปลงฟันพบว่า ร้อยละ 75.5 แปลรงฟัน 2 ครั้ง เช้าและก่อนนอน พฤติกรรมการพักผ่อนนอนหลับ พบว่า ร้อยละ 59.83 พักผ่อนนอนหลับวันละ 6 - 8 ชั่วโมง ในระหว่าง 6 – 7 วันต่อ สัปดาห์ กิจกรรมทางกาย พบว่า ร้อยละ 61.69 มีกิจกรรมทางกายอย่างน้อยวันละ 30 นาที ตั้งแต่ 5 วันต่อสัปดาห์ การดื่มน้ าสะอาด พบว่า ร้อยละ 63.6 ดื่มน้ า 8 แก้ว 6 - 7 วันต่อสัปดาห์ การดื่มเครื่องดื่ม พบว่า ร้อยละ 7.6 ดื่มเครื่องดื่มชูก าลัง 4-5 วัน/สัปดาห์ ร้อยละ 17.1ดื่มเครื่องดื่มประเภท ชา กาแฟ 4-5 วัน/สัปดาห์ และร้อยละ 7.8 ดื่มเครื่องดื่มประเภท น้ าอัดลม 4-5 วัน/สัปดาห์ การบริโภคผักและผลไม้สด พบว่า ร้อยละ 56การบริโภคเป็นประจ า 6 - 7 วันต่อสัปดาห์ การสูบบุหรี่ หรือยาเส้น พบว่า ร้อยละ 32.2ยังสูบจนถึงปัจจุบัน ร้อยละ 26.7 เคยสูบแต่เลิกแล้ว และร้อยละ 41.1 ไม่เคยสูบ ตารางที่ 35 พฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงฆ์ของพระสงฆ์แยกรายอ าเภอ ล าดับ อ าเภอ จ านวนทั้งหมดที่ได้รับ การประเมิน ผ่านเกณฑ์ ไม่ผ่านเกณฑ์ จ านวน ร้อยละ จ านวน ร้อยละ 1 เมืองศรีสะเกษ - - - - - 2 ยางชุมน้อย - - - - - 3 กันทรารมย์ 45 7 15.56 38 84.44 4 กันทรลักษ์ 2 0 0 2 100 5 ขุขันธ์ 3 0 0 3 100 6 ไพรบึง - - - - - 7 ปรางค์กู่ 179 31 17.32 148 82.68 8 ขุนหาญ 7 0 0 7 100 9 ราษีไศล 86 38 44.19 48 55.81 10 อุทุมพรพิสัย - - - - - 11 บึงบูรพ์ 41 9 21.95 32 78.05 12 ห้วยทับทัน - - - - - 13 โนนคูณ 6 5 83.33 1 16.67 14 ศรีรัตนะ - - - - -

66 | P a g e ล าดับ อ าเภอ จ านวนทั้งหมดที่ได้รับ การประเมิน ผ่านเกณฑ์ ไม่ผ่านเกณฑ์ จ านวน ร้อยละ จ านวน ร้อยละ 15 น้ าเกลี้ยง 1 0 0 1 100 16 วังหิน 19 0 0 19 100 17 ภูสิงห์ 15 0 0 15 100 18 เมืองจันทร์ 43 23 53.49 20 46.51 19 เบญจลักษ์ 27 1 3.7 26 96.3 20 พยุห์ 4 0 0 4 100 21 โพธิ์ศรีสุวรรณ 4 1 25 3 75 22 ศิลาลาด 1 0 0 1 100 รวม 483 115 23.81 368 76.19 ที่มา : ข้อมูลจาก Health Temple ประมวลผล ณ วันที่ 20 พฤษภาคม 2565 ประเด็นงาน : สุขภาพกลุ่มวัย สุขภาพจิต หัวข้อ : ผู้สูงอายุ ตัวชี้วัด : ร้อยละของประชากรสูงอายุที่มีพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ เป้าหมาย : ร้อยละ 50 วิเคราะห์สถานการณ์ ปัญหา/สาเหตุ ตารางที่ 36 แสดงจ านวนและร้อยละของกลุ่มช่วงอายุ 60 ปี ขึ้นไปจังหวัดศรีสะเกษ กลุ่มอายุ(ปี) 2555 2556 2557 2558 2559 ช่วงอายุ จ านวน ร้อยละ จ านวน ร้อยละ จ านวน ร้อยละ จ านวน ร้อยละ จ านวน ร้อยละ 60-69 100,373 6.88 106,073 7.26 109,219 7.45 111,993 7.62 115,180 7.83 70-79 55,420 3.80 57,141 3.91 58,994 4.03 60,981 4.15 63,364 4.31 80-89 18,044 1.24 20,237 1.38 21,397 1.46 22,612 1.54 23,719 1.61 90-99 2,443 0.17 2,876 0.20 2,879 0.20 3,088 0.21 3,243 0.22 ≥100 224 0.02 206 0.01 209 0.01 253 0.02 183 0.01 ผู้สูงอายุทั้งหมด 176,504 12.10 186,533 12.76 192,698 13.15 198,927 13.54 205,689 13.99 ประชากรทั้งหมด 1,458,370 1,462,028 1,465,213 1,468,798 1,470,341

67 | P a g e กลุ่มอายุ(ปี) 2560 2561 2562 2563 2564 ช่วงอายุ จ านวน ร้อยละ จ านวน ร้อยละ จ านวน ร้อยละ จ านวน ร้อยละ จ านวน ร้อยละ 60-69 120,448 8.18 124,207 8.43 128,722 8.74 133,829 9.18 138,324 9.49 70-79 65,768 4.47 68,650 4.66 71,814 4.88 74,948 5.14 77,706 5.33 80-89 24,744 1.68 26,279 1.78 27,707 1.88 29,123 2.00 30,456 2.09 90-99 3,533 0.24 3,898 0.26 4,090 0.28 4,418 0.30 4,797 0.33 ≥100 245 0.02 273 0.02 274 0.02 325 0.02 378 0.03 ผู้สูงอายุทั้งหมด 214,738 14.59 223,307 15.16 232,607 15.79 242,643 16.64 251,661 17.27 ประชากรทั้งหมด 1,472,031 1,473,011 1,472,859 1,458,580 1,457,556 ที่มา: http://statbbi.nso.go.th/staticreport/page/sector/th/01.aspx ประมวลผล ณ วันที่ 20 พ.ค. 65 ประชากรผู้สูงอายุจังหวัดศรีสะเกษ ปี 2564 มีประชากรตามทะเบียนราษฎร์ จ านวน 1,457,556 คน ผู้สูงอายุ จ านวน 251,661 คน คิดเป็นร้อยละ 17.27 โดยประชากรผู้สูงอายุมีแนวโน้มสูงขึ้น จาก ปี 2555-2564 กราฟ เส้นแสดงจ านวนผู้สูงอายุ 10 ปี ย้อนหลัง ตารางที่ 37 แสดงจ านวนและร้อยละของผู้สูงอายุที่ได้รับการประเมินความสามารถ ในกิจวัตรประจ าวัน (ADLs) แยกรายอ าเภอ ล าดับ อ าเภอ ผู้สุงอายุ ทั้งหมด (คน) คัดกรอง ร้อยละ ADL ติดสังคม ร้อยละ ติดบ้าน ร้อยละ ติดเตียง ร้อยละ 1 เมืองศรีสะเกษ 22,056 7,280 33.01 6,879 94 359 4.93 42 0.58 2 ยางชุมน้อย 5,955 1,690 28.38 1,533 91 152 8.99 5 0.30 3 กันทรารมย์ 15,481 11,567 74.72 10,755 93 743 6.42 69 0.60 12.1 12.76 13.15 13.54 13.99 14.59 15.16 15.79 16.64 17.27 0 5 10 15 20 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 จ านวนผู้สูงอายุ 10 ปี ย้อนหลัง

68 | P a g e ล าดับ อ าเภอ ผู้สุงอายุ ทั้งหมด (คน) คัดกรอง ร้อยละ ADL ติดสังคม ร้อยละ ติดบ้าน ร้อยละ ติดเตียง ร้อยละ 4 กันทรลักษ์ 27,624 4,718 17.08 4,534 96 143 3.03 41 0.87 5 ขุขันธ์ 22,417 6,779 30.24 5,946 88 774 11.42 59 0.87 6 ไพรบึง 7,151 6,286 87.9 6,166 98 111 1.77 9 0.14 7 ปรางค์กู่ 10,014 7,064 70.54 6,788 96 198 2.80 78 1.10 8 ขุนหาญ 15,833 9,678 61.13 9,401 97 250 2.58 27 0.28 9 ราษีไศล 13,745 11,704 85.15 10,428 89 1,123 9.60 153 1.31 10 อุทุมพรพิสัย 18,426 14,582 79.14 13,709 94 731 5.01 142 0.97 11 บึงบูรพ์ 2,086 1,870 89.65 1,780 95 73 3.90 17 0.91 12 ห้วยทับทัน 6,149 2,079 33.81 1,963 94 74 3.56 42 2.02 13 โนนคูณ 5,685 2,623 46.14 2,498 95 102 3.89 23 0.88 14 ศรีรัตนะ 7,415 6,254 84.34 5,868 94 325 5.20 61 0.98 15 น้ าเกลี้ยง 6,074 1,690 27.82 1,664 98 22 1.30 4 0.24 16 วังหิน 6,976 2,201 31.55 2,133 97 51 2.32 17 0.77 17 ภูสิงห์ 6,429 3,916 60.91 3,549 91 349 8.91 18 0.46 18 เมืองจันทร์ 3,101 2,429 78.33 2,219 91 173 7.12 37 1.52 19 เบญจลักษ์ 4,717 2,749 58.28 2,631 96 109 3.97 9 0.33 20 พยุห์ 5,213 3,404 65.3 3,267 96 120 3.53 17 0.50 21 โพธิ์ศรีสุวรรณ 3,990 2,057 51.55 1,904 93 134 6.51 19 0.92 22 ศิลาลาด 3,553 1,515 42.64 1,376 91 129 8.51 10 0.66 รวม 220,090 114,135 51.86 106,991 94 6,245 5.47 899 0.79 ที่มา : ข้อมูลการคัดกรองการท ากิจวัตรประจ าวัน (ADLs) จาก HDC Data ประมวลผล วันที่ 20 พฤษภาคม 2565 จากตารางประเมินความสามารถในการท ากิจวัตรประจ าวัน (ADLs) ผู้สูงอายุจ านวน 220,090 คน ซึ่งเป็น กลุ่มเป้าหมายผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่จริงในพื้นที่ มีการประเมินความสามารถในการท ากิจวัตรประจ าวัน ( ADL) จ านวน 114,135คน (51.86%) กลุ่มติดสังคม จ านวน 106,991 คน คิดเป็นร้อยละ 94 กลุ่มติดบ้าน 6,245 คน คิดเป็นร้อยละ 5.47 และกลุ่มติดเตียง 899 คน คิดเป็นร้อยละ 0.79 ตามล าดับ การด าเนินงานพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ หมายถึง การกระท าหรือพฤติกรรมของบุคคลที่ปฏิบัติแล้วส่งผล ดีต่อสุขภาพของบุคคลนั้นๆเอง (ร่างกาย จิตใจ และสังคม) ซึ่งพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ของผู้สูงอายุ ประกอบด้วย 8 ด้าน ได้แก่ 1. มีกิจกรรมทางกายที่ระดับปานกลาง (เดิน / ปั่นจักรยาน/ ท างานบ้าน/ ท าไร่/ ท าสวน/ ท านา/ออก ก าลังกาย) สะสม 150 นาที/สัปดาห์

69 | P a g e 2. กินผักและผลไม้ได้วันละ 5 ก ามือ เป็นประจ า (6 - 7 วันต่อสัปดาห์) 3. ดื่มน้ าเปล่าอย่างน้อยวันละ 8 แก้ว ยกเว้น ผู้สูงอายุที่แพทย์ให้จ ากัดน้ าดื่ม เช่น ผู้สูงอายุโรคไตโรคหัวใจ เป็นต้น 4. ไม่สูบบุหรี่ หรือยาเส้น 5. ไม่ดื่มเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ (เช่น สุรา เบียร์ ยาดองเหล้า เป็นต้น) 6. มีการดูแลตนเองเมื่อเจ็บป่วย (เมื่อไม่เจ็บป่วยสามารถดูแลตนเองได้ หรือเมื่อมีโรคประจ าตัวสามารถ รับประทานยาต่อเนื่อง หรือเมื่อเจ็บป่วยทั่วไป เช่น มีไข้ ไอ จาม ปวดเมื่อยตามตัวสามารถดูแลตนเองเบื้องต้นได้ เช่น สามารถกินยาสามัญประจ าบ้านได้ด้วยตนเอง และเมื่ออาการไม่ดีขึ้นสามารถไปพบแพทย์ที่โรงพยาบาล หรือ รพ.สต. ได้) 7. มีการนอนหลับอย่างเพียงพอ อย่างน้อยวันละ 7 - 8 ชั่วโมงต่อคืน 8. การดูแลสุขภาพช่องปากด้วยการแปรงฟันก่อนนอน หมายเหตุ : 1. ผ่านการประเมินพฤติกรรมทั้ง 8 ด้าน จึงถือว่าผ่านการประเมินพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ 2. กิจกรรมทางกาย คือ การเคลื่อนไหวของร่างกายที่เกิดจากการท างานของกล้ามเนื้อ และท าให้ร่างกาย มีการใช้พลังงานเพิ่มขึ้นจากขณะพัก ประกอบด้วย การท ากิจกรรมในชีวิตประจ าวันเช่น การท างานบ้าน การท างานอาชีพที่ต้องใช้แรงกาย การเดินทางด้วยจักรยาน หรือเดินทางเดิน ขึ้นบันได และกิจกรรมยามว่าง เช่น ออกก าลังกาย เล่นกีฬา วิ่ง ปั่นจักรยาน และการท่องเที่ยว เป็นต้น (ที่มา : แผนการส่งเสริมกิจกรรมทางกาย พ.ศ. 2561 - 2573) ผลการประเมินพฤติกรรมพึงประสงค์ ในจังหวัดศรีสะเกษในปี 2564 ที่ผ่านมา มีการประเมินผู้สูงอายุ กลุ่มติดสังคม จ านวน 33,036 คน คิดเป็นร้อยละ 15.73 มีผู้สูงอายุที่ผ่านเกณฑ์ ร้อยละ 18.95 โดยมี กิจกรรม ที่ผ่านเกณฑ์น้อยถึงมาก คือ การรับประทานผักและผลไม้ การออกก าลังกาย การแปรงฟันก่อนนอน การดื่มน้ า การนอนหลับ การสูบบุหรี่ การตรวจสุขภาพ และ การดื่มสุรา ตามล าดับ แผน/กิจกรรมการแก้ปัญหา จากผลการด าเนินงานในปี2564 ซึ่งเป็นปีแรกของที่กระทรวงสาธารณสุขใช้เป็น ตัวชี้วัดในการตรวจ ราชการ ท าให้ยังมีการสื่อสารประเด็น นิยามของข้อค าถาม รวมถึงการออกรายงานของ แอปพลิเคชั่น H4U ที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ยังไม่สมบูรณ์ เข้าถึงยาก และยุ่งยากในการประมวลผล ดังนั้นในปี 2565 นี้ ส านักงาน สาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ จึงได้วางแผนการด าเนินงานดังนี้ 1. ประสานงานศูนย์อนามัยที่ 10 อุบลราชธานีในการส่ง Care Manager เข้ารับการอบรมฟื้นฟูในช่วง ที่มีการจัดอบรมฟื้นฟู CM ของศูนย์อนามัย ภายในเดือน กุมภาพันธ์ 2565 เพื่อให้สามารถประเมิน พฤติกรรมพึงประสงค์ ผ่านแอปพลิเคชั่น Blue Book ที่พัฒนาโดยกรมอนามัย 2. ท าการประเมินพฤติกรรมพึงประสงค์ เฉพาะผู้สูงอายุกลุ่มติดสังคม ร้อยละ 10 ของผู้สูงอายุติดสังคม ในแต่ละพื้นที่ ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ - พฤษภาคม 2565

70 | P a g e 3. แจ้งให้เน้นการประเมินพฤติกรรมพึงประสงค์ในชมรมผู้สูงอายุ หรือแกนน าผู้สูงอายุในชุมชน เนื่องจากผู้สูงอายุกลุ่มนี้สามารถขยายความรู้และพฤติกรรมพึงประสงค์ไปสู่ผู้สูงอายุในชุมชนได้ 4. ประสานงานเทคโนโลยีสารสนเทศ ของส านักงานสาธารณสุขจังหวัดน าเข้าแฟ้มข้อมูลบุคคลในกลุ่ม ประชากรผู้สูงอายุเข้าใน แอปพลิเคชั่น Blue Book ก่อนที่พื้นที่จะท าการประเมิน 5. จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการ ในกลุ่มแกนน า CM Cg อสม. บูรณาการร่วมกับโครงการเฝ้าระวังดูแล ผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมและพลัดตกหกล้ม แบบครบวงจร จังหวัดศรีสะเกษ โดยใช้งบบริการ สร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคที่เป็นปัญหาพื้นที่ระดับเขต/จังหวัด (P&P Area based) ปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 6. ส่งเสริมและสนับสนุนให้มีต าบลต้นแบบ ผู้สูงอายุมีแผนส่งเสริมสุขภาพดี (Wellness Plan) บูรณา การร่วมกับโครงการเฝ้าระวังดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมและพลัดตกหกล้ม แบบครบวงจร จังหวัดศรีสะเกษ โดยใช้งบบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคที่เป็นปัญหาพื้นที่ระดับเขต/ จังหวัด (P&P Area based) ปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 ครบทุกอ าเภอ 7. ร่วมมือกับมหาวิทยาลัยราชภัฎศรีสะเกษในการจัดกิจกรรมโรงเรียนผู้สูงอายุประเด็น ผู้สูงอายุมีแผน ส่งเสริมสุขภาพดี (Wellness Plan) ในแกนน าผู้สูงอายุเขตเมืองระหว่างเดือน มีนาคม-เมษายน 2565 ผลการด าเนินการ ส านักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ ได้วางแผนการส ารวจพฤติกรรมพึงประสงค์ในผู้สูงอายุ ประจ าปี 2565 โดยด าเนินการผ่านแอปพลิเคชั่น Blue Book แยกรายอ าเภอ ดังนี้ ตารางที่ 38จ านวนเป้าหมายการส ารวจพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ของประชากรสูงอายุ ปี 2565 จ าแนกรายอ าเภอ ล าดับ อ าเภอ จ านวนผู้สูงอายุ ทั้งหมด จ านวนที่ ประเมินประเมิน ผู้สูงอายุที่มีพฤติกรรมพึงประสงค์ ผ่าน ร้อยละ ไม่ผ่าน ร้อยละ 1 กันทรลักษ์ 27,928 2 - - 2 100.00 2 กันทรารมย์ 15,496 966 667 69.05 299 30.95 3 ขุขันธ์ 21,917 1,023 159 15.54 864 84.46 4 ขุนหาญ 15,150 200 74 37.00 126 63.00 5 น้ าเกลี้ยง 6,384 71 59 83.10 12 16.90 6 บึงบูรพ์ 2,145 329 181 55.02 148 44.98 7 ปรางค์กู่ 10,041 1,127 634 56.26 493 43.74 8 พยุห์ 5,280 625 165 26.40 460 73.60 9 ภูสิงห์ 6,180 71 29 40.85 42 59.15 10 ยางชุมน้อย 5,970 166 75 45.18 91 54.82

71 | P a g e ล าดับ อ าเภอ จ านวนผู้สูงอายุ ทั้งหมด จ านวนที่ ประเมินประเมิน ผู้สูงอายุที่มีพฤติกรรมพึงประสงค์ ผ่าน ร้อยละ ไม่ผ่าน ร้อยละ 11 ราษีไศล 13,894 1,406 1,089 77.45 317 22.55 12 วังหิน 6,957 7 2 28.57 5 71.43 13 ศรีรัตนะ 7,585 1,144 702 61.36 442 38.64 14 โพธิ์ศรีสุวรรณ 4,008 396 291 73.48 105 26.52 15 ศิลาลาด 3,576 582 292 50.17 290 49.83 17 อุทุมพรพิสัย 18,483 334 318 95.21 16 4.79 18 เบญจลักษ์ 4,745 183 124 67.76 59 32.24 19 เมืองจันทร์ 3,093 360 192 53.33 168 46.67 20 เมืองศรีสะเกษ 22,022 104 29 27.88 75 72.12 21 โนนคูณ 5,790 656 569 86.74 87 13.26 22 ไพรบึง 7,159 654 422 64.53 232 35.47 รวม 218,934 10,585 6,247 59.02 4,338 40.98 ที่มา : ข้อมูลการคัดกรองพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ของประชากรสูงอายุ จาก Blue Book ประมวลผล วันที่ 20 พฤษภาคม 2565 จากตาราง พบว่า มีผู้สูงอายุที่ได้เข้ารับการประเมินทั้งหมด 10,585 คน คิดเป็นร้อยละ 4.83 ของผู้สูงอายุ ทั้งหมด อ าเภอที่มีผู้สูงอายุมีพฤติกรรมพึงประสงค์ ได้แก่ อ าเภอราศีไศล อ าเภอศรีรัตนะ และอ าเภอปรางค์กู่ ร้อยละ 77.45 61.36 และ 56.26 ตามล าดับ เมื่อแยกพฤตกรรมพึงประสงค์รายด้าน ดังนี้ 88.20 11.80 78.90 21.10 72.81 27.19 83.40 16.60 73.61 26.39 95.68 4.32 98.41 1.59 78.63 21.37 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 พฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ของประชากรสูงอายุ ปี 2565

72 | P a g e เมื่อแยกรายด้าน พบว่า พฤติกรรมที่พึงประสงค์ของผู้สูงอายุที่ผ่านเกณฑ์มากที่สุด คือ การดื่มเหล้า ร้อยละ 98.41 การสูบบุหรี่ ร้อยละ 95.68 และการดูแลตนเอง 88.20 พฤติกรรมที่พึงประสงค์ของผู้สูงอายุ ที่ไม่ผ่านเกณฑ์มากที่สุด คือ การแปรงฟัน ร้อยละ 28.18 กิจกรรมทางกาย ร้อยละ 27.19 และการกินผักผลไม้ ร้อยละ 26.39 ตัวชี้วัด : ร้อยละ 98 ของต าบลที่มีระบบการส่งเสริมสุขภาพดูแลผู้สูงอายุระยะยาว (LTC) ในชุมชนผ่านเกณฑ์ วิเคราะห์สถานการณ์ ปัญหา/สาเหตุ แนวทางการด าเนินงาน การเตรียมความพร้อมให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดี สามารถพึ่งพาตนเองได้ โดยบูรณาการ การด าเนินงานร่วมกับภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วน โดยเฉพาะองค์การบริหารส่วนท้องถิ่น รวมถึงครอบครัว และชุมชน เพื่อท าให้เกิดระบบการดูแลผู้สูงอายุระยะยาวได้อย่างเหมาะสมกับบริบทแต่ละชุมชนโดยผู้สูงอายุกลุ่ม พึ่งพิง มี Care Manager เป็นผู้จัดการระบบการดูแลผู้สูงอายุ จัดท า Care Plan รายบุคคล ให้ Care Giver และทีมสหวิชาชีพ รวมถึงนักบริบาลท้องถิ่น ให้บริการดูแลผู้สูงอายุตาม Care Plan ส่วนผู้สูงอายุติดสังคม (Healthy Aging) มี ชมรมผู้สูงอายุ/โรงเรียนผู้สูงอายุ ครอบคลุมทุกอ าเภอ เพื่อเตรียมความพร้อมในการรองรับ ภาวะสังคมผู้สูงอายุในสถานการณ์ปัจจุบัน โดยการจัดท าแผนบูรณาการส่งเสริมป้องกัน มีกระบวนการน าแนว ทางการด าเนินงานระดับจังหวัดสู่การปฏิบัติระดับอ าเภอ/ต าบล และก าหนดเป็น Ranking ของจังหวัด ต่อไป ตารางที่ 39 แสดง ต าบล Long Term Care ในชุมชนผ่านเกณฑ์ตามเกณฑ์กรมอนามัย และจ านวน CM CG ที่ อ าเภอ จ านวน ต าบล ต าบลผ่าน เกณฑ์ ร้อยละ ระดับการประเมิน พื้นฐาน ดี ดีมาก ดีเด่น 1 เมืองศรีสะเกษ 18 18 100 8 6 4 2 ยางชุมน้อย 7 7 100 2 2 2 1 3 กันทรารมย์ 16 16 100 9 4 2 1 4 กันทรลักษ์ 20 20 100 10 4 4 2 5 ขุขันธ์ 22 22 100 11 5 2 4 6 ไพรบึง 6 6 100 5 1 7 ปรางค์กู่ 10 10 100 5 4 1 8 ขุนหาญ 12 12 100 6 2 2 2 9 ราษีไศล 13 13 100 7 4 2 10 อุทุมพรพิสัย 19 19 100 6 5 4 4 11 บึงบูรพ์ 2 2 100 1 1

73 | P a g e ที่ อ าเภอ จ านวน ต าบล ต าบลผ่าน เกณฑ์ ร้อยละ ระดับการประเมิน พื้นฐาน ดี ดีมาก ดีเด่น 12 ห้วยทับทัน 6 6 100 1 4 1 13 โนนคูณ 5 5 100 2 2 1 14 ศรีรัตนะ 7 7 100 5 1 1 15 น้ าเกลี้ยง 6 6 100 2 2 2 16 วังหิน 8 8 100 2 4 1 1 17 ภูสิงห์ 7 7 100 4 2 1 18 เมืองจันทร์ 3 3 100 1 1 1 19 เบญจลักษ์ 5 5 100 2 2 1 20 พยุห์ 5 5 100 1 3 1 21 โพธิ์ศรีสุวรรณ 5 5 100 1 2 2 22 ศิลาลาด 4 4 100 2 2 รวม 206 206 100 83 59 41 23 ที่มา : จากรายงานโปรแกรม 3C ณ วันที่ 10 มีนาคม 2565 ตารางที่ 40 ร้อยละการเขียน Care Plan ปี พ.ศ. 2564 : จากโปรแกรม LTC กรมอนามัย ล าดับ อ าเภอ ผู้ที่มีภาวะพึ่งพิง จ านวน Care Plan ร้อยละ 1 อ าเภอเมืองศรีสะเกษ 686 679 98.98 2 อ าเภอยางชุมน้อย 221 221 100.00 3 อ าเภอกันทรารมย์ 229 222 96.94 4 อ าเภอกันทรลักษ์ 692 605 87.43 5 อ าเภอขุขันธ์ 689 539 78.23 6 อ าเภอไพรบึง 144 143 99.31 7 อ าเภอปรางค์กู่ 215 213 99.07 8 อ าเภอขุนหาญ 200 190 95.00 9 อ าเภอราษีไศล 1224 1184 96.73 10 อ าเภออุทุมพรพิสัย 762 713 93.57

74 | P a g e ล าดับ อ าเภอ ผู้ที่มีภาวะพึ่งพิง จ านวน Care Plan ร้อยละ 11 อ าเภอบึงบูรพ์ 88 88 100.00 12 อ าเภอห้วยทับทัน 112 110 98.21 13 อ าเภอโนนคูณ 531 447 84.18 14 อ าเภอศรีรัตนะ 360 338 93.89 15 อ าเภอน้ าเกลี้ยง 222 215 96.85 16 อ าเภอวังหิน 266 249 93.61 17 อ าเภอภูสิงห์ 566 451 79.68 18 อ าเภอเมืองจันทร์ 216 216 100.00 19 อ าเภอเบญจลักษ์ 0 0 0.00 20 อ าเภอพยุห์ 98 84 85.71 21 อ าเภอโพธ์ศรีสุวรรณ 460 460 100.00 22 อ าเภอศิลาลาด 405 393 97.04 รวม 8386 7760 89.75 ที่มา : จากรายงานโปรแกรม 3C ณ วันที่ 20 พฤษภาคม 2565 จากตาราง ร้อยละการเขียน Care Plan ปี พ.ศ. 2564 จากโปรแกรม LTC กรมอนามัย มีอ าเภอที่เขียน Care Plan ได้ครบ ทุกคน คือ อ าเภอยางชุมน้อย บึงบูรพ์ เมืองจันทร์ และโพธิ์ศรีสุวรรณ ปัญหา อุปสรรคและข้อเสนอแนะ 1. มีสถานการณ์การระบาดของโรค โควิด-19 ท าให้มีความไม่สะดวกในการจัดประชุม รวมถึงการให้บริการ ในบางพื้นที่ 2. โปรแกรมLTC ของกรมอนามัยและของ สปสช. มีการปรับโครงสร้าง ท าให้ไม่สะดวกในการใช้งาน 3. โปรแกรมLTC ของ สปสช. รหัสผ่านเข้าโปรแกรมมีวันหมดอายุในช่วงเวลาที่ก าหนด ต้องขอ Refresh ในกรณีไม่เข้าใช้งานติดต่อกันเกิน 3 เดือน ท าให้ไม่สะดวกในการใช้งาน 4. ในพื้นที่บางแห่งมีข้อจ ากัดในการประสานงานระหว่าง หน่วยบริการสาธารณสุข กับ อปท. ท าให้มีการ ด าเนินงานล่าช้า แนวทางการแก้ปัญหา/แนวทางการด าเนินงานในปีต่อไป 1. การเชื่อมโยงข้อมูลระหว่างโปรแกรมของ กรมอนามัยและ สปสช. ควรมีการพัฒนาต่อเนื่อง 2. ควรมีการติดตาม และท าความเข้าใจกับผู้ปฏิบัติงาน และท้องถิ่น เพื่อให้เกิดความมั่นใจในการด าเนินงานต่อไป

75 | P a g e ตัวชี้วัด : ร้อยละ 30 ของผู้สูงอายุที่ผ่านการคัดกรองและพบว่าเป็น Geriatric Syndromes ได้รับการดูแล รักษาในคลินิกผู้สูงอายุ ตัวชี้วัดย่อย 1. ร้อยละของผู้สูงอายุที่ผ่านการคัดกรองและพบว่าเป็นภาวะสมองเสื่อมและได้รับการดูแลรักษาในคลินิกผู้สูงอายุ 2. ร้อยละของผู้สูงอายุที่ผ่านการคัดกรองและพบว่าเป็นภาวะพลัดตกหกล้มและได้รับการดูแลรักษาในคลินิกผู้สูงอายุ วิเคราะห์สถานการณ์ ปัญหา/สาเหตุ ผู้สูงอายุติดสังคม ส่วนใหญ่ประสบปัญหาโรคเรื้อรังอย่างน้อย 1 โรค และมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรค กลุ่มอาการ Geriatric Syndromes รวมถึงปัญหาสุขภาพอีกด้วย เพื่อเตรียมความพร้อม ในการรองรับภาวะสังคม ผู้สูงอายุในสถานการณ์ปัจจุบัน ในชุมชน มีการด าเนินงานผ่าน ชมรมผู้สูงอายุ/ โรงเรียนผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นอีกรูปแบบ หนึ่งของการจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต การพัฒนาทักษะ และการศึกษาตามอัธยาศัยของผู้สูงอายุ ทั้งนี้เพื่อให้ผู้สูงอายุกลุ่มติดสังคมยังคงสภาพและมีความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจ าวันเพิ่มขึ้น และ ส าหรับในสถานบริการสาธารณสุขมีการจัดบริการสุขภาพผู้สูงอายุในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต าบล และจัดบริการคลินิกผู้สูงอายุ(Geriatric Clinic)ในโรงพยาบาลทุกแห่ง ตามมาตรฐานและศักยภาพของแต่ละ โรงพยาบาล ตารางที่ 41 ผลการด าเนินงานตัวชี้วัดของผู้สูงอายุ ล าดับ อ าเภอ ร้อยละของผู้สูงอายุที่ผ่านการคัดกรอง พบว่าเสี่ยงต่อการเกิดภาวะสมองเสื่อม และได้รับการดูแลรักษาในคลินิกผู้สูงอายุ ร้อยละของผู้สูงอายุที่ผ่านการคัดกรอง พบว่า เสี่ยงต่อการเกิดภาวะหกล้มและได้รับการดูแล รักษาในคลินิกผู้สูงอายุ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ 1 เมืองศรีสะเกษ 45 23 51.11 40 26 65.00 2 ยางชุมน้อย 17 4 23.53 20 12 60.00 3 กันทรารมย์ 34 15 44.12 36 23 63.89 4 กันทรลักษ์ 25 17 68.00 9 4 44.44 5 ขุขันธ์ 12 4 33.33 15 0.00 6 ไพรบึง 27 13 48.15 66 22 33.33 7 ปรางค์กู่ 2 2 100.00 0 0 0.00 8 ขุนหาญ 40 12 30.00 67 67 100.00 9 ราษีไศล 20 15 75.00 5 5 100.00

76 | P a g e ล าดับ อ าเภอ ร้อยละของผู้สูงอายุที่ผ่านการคัดกรอง พบว่าเสี่ยงต่อการเกิดภาวะสมองเสื่อม และได้รับการดูแลรักษาในคลินิกผู้สูงอายุ ร้อยละของผู้สูงอายุที่ผ่านการคัดกรอง พบว่า เสี่ยงต่อการเกิดภาวะหกล้มและได้รับการดูแล รักษาในคลินิกผู้สูงอายุ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ เป้าหมาย ผลงาน ร้อยละ 10 อุทุมพรพิสัย 6 2 33.33 9 5 55.56 11 บึงบูรพ์ 9 4 44.44 5 5 100.00 12 ห้วยทับทัน 21 14 66.67 30 18 60.00 13 โนนคูณ 13 5 38.46 17 11 64.71 14 ศรีรัตนะ 15 7 46.67 13 12 92.31 15 น้ าเกลี้ยง 11 4 36.36 9 6 66.67 16 วังหิน 8 2 25.00 12 7 58.33 17 ภูสิงห์ 6 6 100.00 9 5 55.56 18 เมืองจันทร์ 20 11 55.00 10 6 60.00 19 เบญจลักษ์ 12 10 83.33 12 4 33.33 20 พยุห์ 4 4 100.00 6 2 33.33 21 โพธิ์ศรีสุวรรณ 13 5 38.46 46 29 63.04 22 ศิลาลาด 15 8 53.33 25 18 72.00 รวม 375 187 54.29 461 287 58.25 ที่มา : ข้อมูลจาการส ารวจการให้บริการในคลินิกผู้สูงอายุวันที่ 3 พฤษภาคม 2565 จากตารางการส ารวจการให้บริการในคลินิกผู้สูงอายุ พบว่า ร้อยละ 54.29 ของผู้สูงอายุที่ผ่านการคัด กรองและพบว่าเป็นภาวะสมองเสื่อมและได้รับการดูแลรักษาในคลินิกผู้สูงอายุ และร้อยละ 58.25 ของผู้สูงอายุ ที่ผ่านการคัดกรองและพบว่าเป็นภาวะพลัดตกหกล้มและได้รับการดูแลรักษาในคลินิก