บัญชีซื้อขายสินค้า

วชิ า บัญชซี ื้อขายสินคา้



แนวคดิ

ธุรกจิ ซือ้ ขายสินค้าเปน็ ธรุ กจิ ประเภทซ้ือมาขายไป กลา่ วคือ กิจการจะซือ้ สินคา้
สาเร็จรปู จากผมู้ าอน่ื มาจาหน่ายมิได้ทาการผลติ เองโดยอาจจะขายปลีกหรือขายส่ง
ให้กบั บรษิ ัท หา้ งรา้ น และบุคคลธรรมดา

สาระการเรียนรู้

1. ความหมายของสนิ คา้
2. ประเภทของสินค้า
3. ขัน้ ตอนในการจัดซือ้ สินค้า
4. เงอ่ื นไขเก่ยี วกับการใหเ้ ครดติ และสว่ นลดเงนิ สด
5. การคานวณวันครบกาหนดชาระหนี้
6. เงอ่ื นไขเกย่ี วกบั ค่าขนสง่ สนิ คา้
7. การสง่ คนื สินคา้
8. การซือ้ ขายสนิ คา้ ออนไลน์
9. ศพั ท์บัญชี

ผลการเรยี นรทู้ ่คี าดหวัง

1. บอกความหมายของสนิ คา้ ได้
2. บอกประเภทของสินคา้ ได้
3. บอกขนั้ ตอนในการจดั ซอื้ สนิ คา้ ได้
4. บอกเง่ือนไขเกย่ี วกับการใหเ้ ครดติ และสว่ นลดเงนิ สดและบันทกึ รายการได้
5. คานวณวนั ครบกาหนดชาระหนแี้ ละบนั ทึกรายการได้
6. บอกเงอื่ นไขเกี่ยวกับค่าขนส่งสนิ คา้ และบันทึกรายการได้
7. บอกสาเหตกุ ารส่งคนื สินคา้ และบันทกึ รายการได้
8. บอกวิธีการซ้อื ขายสนิ คา้ ออนไลน์ได้
9. บอกศพั ท์บญั ชไี ด้
10. มกี ิจนสิ ยั มรี ะเบยี บ ละเอียดรอบคอบ ซอื่ สัตย์ มีวนิ ยั ตรงตอ่ เวลา

และมเี จตคตทิ ่ีดีต่อวชิ าชพี บัญชี

ความหมายของสนิ คา้

สินค้า (Goods) หรือผลิตภัณฑ์ (Product) หมายถึงกลุ่มของสิ่งที่มีตัวตน จับต้อง
ได้หรือสัมผัสได้เคลื่อนย้ายได้ สามารถนาเอาไปเป็นกรรมสิทธิ์ได้ ในอดีตจะใช้การ
แลกเปล่ียนกัน (Barter) แต่ปัจจุบันใช้เงินตราแลกเปลี่ยนกัน สินค้าหรือผลิตภัณฑ์
สามารถตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคได้ โดยมีวัตถุประสงค์ในการหากาไร
หรืออาจกล่าวได้ว่าสินค้าคือส่ิงของท่ีกิจการจาหน่ายน่ันเอง เช่น เคร่ืองสาอาง เส้ือผ้า
รองเท้า รถยนต์ เครื่องคอมพิวเตอร์ เปน็ ตน้

ประเภทของสินคา้

สนิ ค้าแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คอื
1. สินคา้ ท่มี ลี กั ษณะไมถ่ าวร คอื ใชง้ านได้ไม่นานหรือใช้แลว้ หมดไป ได้แก่ สินคา้

อปุ โภคบรโิ ภค เช่น นา้ มันพืช
ผงซกั ฟอก สบู่ ยาสฟี นั เครื่องสาอาง เป็นต้น หรือวัสดุสานักงาน เชน่ ดนิ สอ ปากกา
น้ายาลบคาผดิ ลวดเย็บกระดาษ
กระดาษาถ่ายเอกสาร เป็นตน้
2. สินค้าท่มี ีลักษณะถาวร คอื ใช้แลว้ ไม่หมดไป แต่จะเส่ือมสภาพลงเรอ่ื ยๆ และเมอ่ื ถงึ
เวลาระยะเวลาหนง่ึ ปกติ
เกินกว่า 1 ปี ก็จะหมดอายกุ ารใชง้ าน ไดแ้ ก่ รถยนต์ รถจักรยานยนต์ เครือ่ งปรบั อากาศ
เครอื่ งคอมพวิ เตอร์ กล้องถา่ ยรปู
เครือ่ งพิมพ์ เคร่ืองถ่ายเอกสาร เฟอร์นเิ จอร์ เป็นตน้

ขน้ั ตอนในการจัดซ้ือสนิ คา้

ในการดาเนินธุรกิจจาหน่ายสินค้า จาเป็นอย่างย่ิงท่ีจะต้องมีสินค้าไว้ในครอบครอง
อย่างเพียงพอไม่น้อยหรือมากเกินไปหากมีสินค้าน้อยเกินไปอาจทาให้สินค้าขาดมือ
ไม่มีหรือไม่พอจาหน่าย อาจมีผลกระทบต่อกิจการ เช่น อาจเสียส่วนแบ่งในตลาด
หรือขาดความน่าเช่ือถือ ในทางตรงกันข้าม หากมีสินค้าไว้มากเกินไป นอกจากเงินทุน
จะจมในสินค้าแล้ว สินค้าอาจล้าสมัย และอาจทาให้มีค่าใช้จ่ายสูงเกินความจาเป็น
ซ่ึงจะส่งผลต่อราคาสินค้าต่อหน่วยให้มีราคาสูงตามดั้งน้ันผู้บริหารจะต้องมีความรู้
และประสบการณ์ทางด้านบริหารจัดการที่จะทาให้มีสินค้าในปริมาณท่ีเหมาะสมเพียงพอ
ต่อการจาหน่าย การจัดซื้อและการบริหารจัดการเก่ียวกับสินค้าคงคลังจึงเป็นงานท่ีสาคัญ
อย่างหนง่ึ ในการประกอบธรุ กิจ

ขัน้ ตอนในการซอ้ื คา้ (Procedure in purchasing) มดี งั น้ี

• หน่วยงานท่ีรบั ผดิ ชอบหรือดแู ลลูกคา้ เช่น คลงั สนิ คา้ จดั ทาใบขอซื้อสง่ ให้

ขน้ั ท่ี 1 ฝ่ายจัดซื้อ

• ฝ่ายจดั ซ้ือพิจารณา และขออนมุ ัติผ้บู ริหาร ถา้ ได้รับอนมุ ัติ จะจัดทาใบสั่งซื้อสินค้า ส่ง

ขัน้ ที่ 2 ให้ผ้ขู าย ถ้าไม่ไดร้ ับอนมุ ตั ิ สง่ เร่อื งคนื หนว่ ยงานทข่ี อซอ้ื ในข้ันตอนท่ี 1

ขนั้ ตอนในการซอ้ื ค้า (Procedure in purchasing) มีดังนี้

ขน้ั ท่ี 3 • เม่ือผูข้ ายไดร้ ับใบสงั่ ซอื้ สินคา้ หากซอื้ เปน็ เงนิ สดจะจดั เตรยี มสนิ ค้าและส่งใหผ้ ู้สง่ั ซื้อพร้อม
ใบกากบั ภาษี/ใบเสร็จรับเงิน หากซ้อื เปน็ เงนิ เชอื่ จะสง่ เรอ่ื งให้ฝา่ ยเครดิตพิจารณา หาก
ได้รับอนุมตั กิ ็จะจดั เตรยี มสินคา้ และสง่ ใหผ้ ู้สง่ั ซอื้ พร้อมใบกากบั ภาษี/ใบกากับสนิ ค้า/ใบส่ง
ของหากไมไ่ ด้รบั อนุมัติจะแจง้ ใหผ้ ูซ้ ้ือทราบ

• เมอ่ื ผู้ส่ังซือ้ ไดร้ บั สินคา้ จาต้องมกี ารตรวจสอบ ปรมิ าณ คุณภาพ และคุณลกั ษณะของสนิ คา้

ข้ันที่ 4 วา่ ถกู ต้องตรงกบั ท่ีต้องการหรอื ไม่ และจัดทาใบรับสินคา้ เพือ่ บนั ทกึ รายละเอียดของสินค้า

ใ น ปั จ จุ บั น เ ท ค โ น โ ล ยี ส า ร ส น เ ท ศ เ ข้ า ม า มี บ ท บ า ท ใ น ชี วิ ต ป ร ะ จ า วั น ม า ก ขึ้ น
การติดต่อส่ือสารจึงทาได้ง่ายและมีหลายวิธี ดังนั้นการส่ังซ้ือสินค้าจึงเป็นไปอย่างสะดวก
รวดเร็ว สาหรับกิจการขนาดเล็กหรือกิจการเจ้าของคนเดียว การส่ังซ้ือสินค้าจะไม่ยุ่งยาก
เพราะส่วนใหญ่เจ้าของกิจการจะเป็นผู้ดาเนินการเอง ไม่มีข้ันตอนยุ่งยาก เพราะสามารถ
ตัดสินใจได้ดว้ ยตนเอง ช่องทางในการสัง่ ซอ้ื สนิ คา้ มหี ลายช่องทาง เช่น

1. สง่ั ซือ้ โดยตรงกบั ผู้ประกอบการหรือผขู้ าย
2. สั่งซ้อื ทางโทรศพั ท์
3. ส่งั ซอ้ื ทางโทรสาร
4. สัง่ ซ้อื ทางจดหมายอิเล็กทรอนกิ ส์
5. สัง่ ซื้อทาง Facebook/line
6. สั่งซอื้ ทางเว็บไซต์

เงื่อนไขเก่ยี วกับการให้เครดิตและสว่ นลดเงินสด

เง่ือนไขเก่ียวกับการให้เครดิตและส่วนลดเงินสด (Credit terms and cash
discounts) คือข้อตกลงระหว่างผู้ซื้อสินค้าและผู้ขายสินค้าเกี่ยวกับเงื่อนไขการชาระ
เงินหรือระยะเวลาในการให้เครดิตรวมทั้งส่วนลดเงินสดเพ่ือให้ผู้ซื้อสินค้าและผู้ขาย
สินค้าไดร้ ับความพงึ พอใจและประโยชนส์ ูงสุด

1. เงอื่ นไขการชาระเงนิ คือ เงื่อนไขท่ีกาหนดระยะเวลาในการชาระหนี้ พรอ้ มท้ังมี
สว่ นลดและไม่มสี ่วนลด เชน่

ลาดับ เงอ่ื นไข ความหมาย หมายเหตุ

1 N/30 ใหผ้ ู้ซื้อสินค้าชาระหนีใ้ หผ้ ู้ขายสินคา้ ภายใน 30 วนั นับจากวันที่ปรากฏใน
ใบกากบั สนิ ค้า/ใบกากบั ภาษี

2 N/60 ให้ผู้ซ้อื สนิ ค้าชาระหน้ีให้ผู้ขายสนิ คา้ ภายใน 60 วนั นบั จากวนั ท่ีปรากฏใน
ใบกากับสินค้า/ใบกากบั ภาษี

3 2/10, N/30 ให้ผซู้ ้ือสินค้าชาระหน้ใี ห้ผขู้ ายสนิ คา้ ภายใน 30 วันนบั จากวนั ที่ปรากฏใน
ใบกากบั สินคา้ /ใบกากบั ภาษีแตห่ ากชาระหนีภ้ ายใน 10 วันนับจากวนั เดียวกันจะ
ใหส้ ว่ นลด 2%

4 N/EOM ให้ผูซ้ อ้ื สนิ คา้ ชาระหนี้ให้ผ้ขู ายสนิ คา้ ภายในส้นิ เดอื นของเดอื นที่ซื้อสนิ คา้

5 2/10 EOM ใหผ้ ู้ซื้อสนิ ค้าชาระหนใี้ ห้ผู้ขายสนิ คา้ ภายในส้ินเดือนของเดอื นถัดไป แต่หากชาระ
หนีภ้ ายในวนั ที่ 10 ของเดือนถดั ไป จะให้สว่ นลด 2%

2. เงอ่ื นไขเกยี่ วกบั ส่วนลด (Discount) คือเงื่อนไขทีจ่ ูงใจให้ผู้ซ้ือสินคา้ ซือ้ สนิ คา้ ในปริมาณมาก
และชาระหนโี้ ดยเร็วหรอื ภายในระยะเวลาท่ีจะได้รบั สว่ นลด ประกอบดว้ ย
2.1 ส่วนลดการค้า (Trade discount) คือสว่ นลดที่จูงใจใหผ้ ซู้ ้อื สินค้าซ้ือสนิ ค้าในปรมิ าณมาก ๆ
โดยผู้ขายสนิ คา้ จะกาหนดเกณฑก์ ารใหส้ ่วนลดไว้ล่วงหน้าเป็นจานวนเงินหรืออัตรารอ้ ยละจากราคา
สินค้าทตี่ ัง้ ไว้หรือเกิดจากการต่อรองกนั ระหวา่ งผซู้ ้อื สนิ ค้าและผูข้ ายสินคา้ เชน่
- ซอื้ ไม่เกิน 50 ชิ้น คิดช้ินละ 18 บาท
- ซื้อ 51-100 ช้ิน คดิ ชน้ิ ละ 16.50 บาท
- ซือ้ 101-200 ชิ้น คดิ ช้ินละ 14.00 บาท
สว่ นลดการคา้ เปน็ รายการทไ่ี มต่ อ้ งบนั ทกึ บญั ชที ้งั ในสมุดบัญชขี องผซู้ ื้อสินค้าและผขู้ ายสนิ คา้ ทง้ั
2 ฝ่ายจะบนั ทกึ ด้วยจานวนสุทธิ

ด้านผ้ซู อื้ สน้ ค้า XX ด้านผขู้ ายสินค้า XX
XX
เดบิต ซือ้ สนิ คา้ เดบติ เงินสด/ลูกหนี้การคา้ XX
เครดิต เงินสด/เจ้าหนีก้ ารคา้ เครดติ ขายสินค้า

ตวั อย่างที่ 1 ร้านค้าแหง่ หนง่ึ กาหนดราคาสินคา้ ไว้ 8,000 บาท ให้ส่วนลด 10%

ให้ทา 1. คานวณส่วนลดการคา้ และราคาท่ีซ้อื ขายจริง
2. บันทึกรายการในสมดุ รายวันทั่วไป

1. คานวณส่วนลดการคา้ และราคาทซี่ อ้ื ขายจรงิ
ราคาสินคา้ 8,000 บาท
หกั ส่วนลดการค้า (8,000 x 10 %) 800 บาท
ราคาท่ีซือ้ ขายจริง 7,200 บาท

2. บันทึกรายการในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป

ดา้ นผซู้ อื้ สนิ คา้ ด้านผ้ขู ายสนิ คา้

เดบติ ซือ้ สินคา้ 7,200 เดบติ เงินสด/ลูกหนี้การคา้ 7,200
เครดิต เงนิ สด/เจา้ หนก้ี ารค้า 7,200 เครดติ ขายสินคา้ 7,200

ตวั อยา่ งท่ี 2 ร้านค้าแหง่ หน่ึงกาหนดราคาสินค้าไว้ 8,000 บาท ให้ส่วนลด 10%
และลดให้อกี 2% เนอ่ื งจากผ้ซู อ้ื สินค้าจา่ ยเปน็ เงนิ สด

ให้ทา 1. คานวณส่วนลดการคา้ และราคาท่ีซ้ือขายจรงิ
2. บันทึกรายการในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป

1. คานวณสว่ นลดการคา้ และราคาท่ซี อ้ื ขายจริง
ราคาสินค้า 8,000 บาท
หกั สว่ นลดการค้า (8,000 x 10 %) 800 บาท
คงเหลอื 7,200 บาท
หกั สว่ นลดการค้า (7,200 x 2 %) 144 บาท
ราคาที่ซอ้ื ขายจริง 7,056 บาท

2. บันทกึ รายการในสมุดรายวันทว่ั ไป

ดา้ นผซู้ ื้อสินคา้ ดา้ นผู้ขายสินคา้

เดบติ ซอ้ื สนิ ค้า 7,056 เดบติ เงนิ สด 7,056
เครดติ เงินสด 7,056 เครดติ ขายสินค้า 7,056

2.2 สว่ นลดเงนิ สด (Cash discount) คอื ส่วนลดท่จี ูงใจให้ผซู้ อื้ สินคา้ ชาระหนใี้ ห้ผ้ขู าย
สนิ คา้ โดยเร็วหรือก่อนวันครบกาหนด ตามท่ีตกลงกัน ส่วนลดเงินสดเป็นรายการท่ีต้อง
บันทึกบัญชีท้ังในสมุดบัญชีของผู้ซื้อสินค้าและผู้ขายสินค้า ทางด้านผู้ซื้อสินค้าเรียกว่า
ส่วนลดรับ (Purchase discount) ทางด้านผู้ขายสินค้าเรียกว่าส่วนลดจ่าย (Sales
discount)

วธิ ีบนั ทึกบัญชเี กีย่ วกับสว่ นลดเงินสด มี2 วิธี คือ
1. วิธีบันทึกจานวนเต็ม (Gross Method) วิธีน้ีจะบันทึกรายการซอ้ื สินค้าโดยใช้จานวน
เงินเต็มตามใบกากับสินค้าหากกิจการชาระหนี้ค่าสินค้าภายในกาหนดเวลาที่จะได้รับ
ส่วนลด จะบันทึกส่วนลดไว้ในบัญชีส่วนลดรับ หากชาระหนี้เกินกว่ากาหนดเวลาท่ีจะ
ได้รับส่วนลด ก็จะบันทึกรายการชาระหนี้ตามปกติ ถึงแม้ว่าผู้ซ้ือสินค้าจะมีความ
ประสงคจ์ ะรับส่วนลด แต่หากมีความจาเป็นไม่สามารถชาระหน้ีภายในกาหนดเวลาท่ีจะ
ไดร้ ับส่วนลดได้ ก็ถอื เป็นเรอ่ื งปกติของการทาการคา้ ดังนั้นวธิ นี ีจ้ งึ เป็นวธิ ีที่นิยมใชท้ ั่วไป

ว.ด.ป ด้านผู้ซ้ือสินค้า ดา้ นผ้ขู ายสินค้า
เดบติ ซอ้ื สินค้า XX เดบิต ลูกหนี้การคา้ XX
วันทีซ่ ้อื /
ขายสินค้า เครดิต เจ้าหน้ีการค้า XX เครดติ ขายสนิ คา้ XX
เดบติ เจา้ หนี้การคา้ XX เดบิต เงินสด XX
วันทช่ี าระหน้ี/
รบั ชาระหนี้ภายใน เครดติ เงินสด XX สว่ นลดจา่ ย XX
กาหนดเวลาไดร้ ับ สว่ นลดรบั XX เครดติ ลกู หนก้ี ารคา้ XX
ส่วนลดเงินสด
เดบติ เจา้ หนี้การคา้ XX เดบิต เงินสด XX
วันทช่ี าระหน้ี/ เครดิต เงินสด XX เครดติ ลกู หนก้ี ารคา้ XX
รบั ชาระหน้เี กนิ
กาหนดเวลาไดร้ บั
ส่วนลดเงนิ สด

2. วิธีบันทึกจานวนสุทธิ(Net Method) วิธีนี้จะบันทึกรายการซือ้ สินค้าโดยใช้จานวนเงิน
ตามใบกากับสินค้า หักด้วยส่วนลดเงินสดที่จะได้รับเม่ือชาระหนี้ภายในกาหนดเวลา
วิธีน้ีต่างกับวิธีแรกคือ ผู้ซื้อสินค้ามีนโยบายที่จะชาระค่าสินค้าภายในกาหนดเวลาท่ีจะ
ได้รับส่วนลด และไม่บันทึกบัญชีส่วนลดรับ ดังนั้นหากผู้ซื้อสินค้าชาระค่าสินค้าภายใน
กาหนดเวลาที่จะได้รับส่วนลด ก็ไม่ต้องบันทึกบัญชีใดเพิ่มเติม แต่ถ้าผู้ซื้อไม่สามารถชาระ
หนีภ้ ายในกาหนด จะตอ้ งจ่ายชาระค่าสนิ ค้าในราคาเต็ม สว่ นลดเงนิ สดที่ไม่ได้รับจะบันทึก
ไว้ใน “บัญชีส่วนลดรับท่ีถูกริบ”ทางด้านผู้ขายสินค้า โดยท่ัวไปก็จะบันทึกรายการ
ตามวิธีบันทึกจานวนเต็ม เพราะผู้ขายสินค้าไม่สามารถคาดเดาได้ว่าผู้ซ้ือสินค้ารายใด
มีนโยบายในการชาระหน้ีอยา่ งไร

ในกรณีซอ้ื ขายสินคา้ เป็นเงนิ เชอื่ ผูซ้ ้ือสินค้าและผูข้ ายสินค้าจะต้องตกลงกันในเร่ือง
ของระยะเวลา การให้เครดิต โดยมเี งอ่ื นไขการชาระเงินดงั ทีไ่ ด้กล่าวมาแล้วหรืออาจเป็น
เงอ่ื นไขอน่ื เช่น 1 เดือน 2 เดือน หรอื สิน้ เดอื น เปน็ ตน้

การคานวณหรือการนับวันครบกาหนดชาระหน้ีเป็นส่ิงสาคัญที่ทั้งสองฝ่ายจะต้อง
ปฏิบัติให้ ตรงกัน เพ่ือให้ท้ังสองฝ่ายได้รับประโยชน์สูงสุด โดยมีวิธีการคานวณวันครบ
กาหนด 2 กรณี ดงั น้ี
1. กรณีนบั ตัง้ แต่วันที่มกี ารตกลงซื้อขายสินค้า จนครบจานวนวนั ทีม่ ีการตกลงกนั
2. กรณนี บั วันถัดจากวนั ทมี่ กี ารตกลงซ้ือขายสนิ คา้ จนครบจานวนวนั ที่มีการตกลงกนั

ตวั อยา่ งท่ี 3 ร้านคา้ แห่งหน่งึ กาหนดราคาสินค้าไว้ 8,000 บาท ให้สว่ นลด 10%
และลดให้อกี 2% เน่อื งจากผูซ้ ้ือสินค้าจา่ ยเปน็ เงินสด

ใหท้ า 1. คานวณวันครบกาหนด
2. คานวณวันสดุ ทา้ ยท่จี ะได้รับส่วนลดเงนิ สด
กรณีนบั ต้ังแต่วันที่มีการตกลงซ้ือขายสนิ ค้า จนครบจานวนวัน
ทีม่ กี ารตกลงกนั

1. คานวณวันครบกาหนด เดอื น ม.ค. (12 ถงึ 31) = 20 วัน
เดือน ก.พ. = 10 วัน วนั ครบกาหนด 10 ก.พ. 30 วนั

2. คานวณวันสดุ ท้ายทจ่ี ะได้รบั สว่ นลดเงินสด เดือน ม.ค. (นับตง้ั แต่ วันท1ี่ 2 ไป 10 วัน) = 21 วนั
สดุ ท้ายทจ่ี ะได้รบั สว่ นลดเงินสด (21 ก.พ.)

มกราคม 25X1 กมุ ภาพนั ธ์ 25X1
อ จ อ พ พฤ ศ ส อ จ อ พ พฤ ศ ส

1234 1
5 6 7 8 9 10 11 2345678
12 13 14 15 16 17 18 9 10 11 12 13 14 15
19 20 21 22 23 24 25 16 17 18 19 20 21 22
26 27 28 29 30 31 23 24 25 26 27 28

กรณนี ับวันถัดจากวนั ทมี่ ีการตกลงซือ้ ขายสินคา้ จนครบจานวนวนั ท่ีมกี ารตกลงกนั 1. คานวณวัน
ครบกาหนด เดอื น ม.ค. (13 ถึง 31) = 19 วนั เดือน ก.พ. = 11 วนั วนั ครบกาหนด 11 ก.พ. 30 วนั
2. คานวณวันสดุ ท้ายท่จี ะได้รบั ส่วนลดเงนิ สด เดือน ม.ค. (นับตงั้ แต่ วันที่ 13 ไป 10 วัน) = 22 วนั
สุดท้ายทีจ่ ะได้รับสว่ นลดเงินสด (22 ก.พ.)

มกราคม 25X1 กมุ ภาพนั ธ์ 25X1
อ จ อ พ พฤ ศ ส อ จ อ พ พฤ ศ ส

1234 1
5 6 7 8 9 10 11 2345678
12 13 14 15 16 17 18 9 10 11 12 13 14 15
19 20 21 22 23 24 25 16 17 18 19 20 21 22
26 27 28 29 30 31 23 24 25 26 27 28

ในทน่ี จี้ ะใช้วิธนี บั วนั ถัดจากวนั ทม่ี กี ารตกลงซ้ือขายสนิ ค้า จนครบจานวนวันทีม่ ีการตกลงกนั

ตัวอย่างท่ี 4 เมื่อวันท่ี 2 สงิ หาคม 25X1 รา้ นค้าแหง่ หน่ึงขายสนิ ค้าให้ลูกค้ารายหนึง่ ราคา
10,000 บาท ให้สว่ นลด 5% เง่ือนไขการชาระเงนิ N/30 ตอ่ มาเมอื่ วนั ที่ 31
สิงหาคม 25X1 ผ้ซู ้ือสนิ คา้ นาเงนิ มาชาระให้

ใหท้ า บันทกึ รายการในสมดุ รายวนั ทวั่ ไป

ว.ด.ป. ด้านผซู้ ื้อสนิ คา้ ดา้ นผู้ขายสนิ คา้

25X1 ส.ค. 2 เดบิต ซ้ือสนิ คา้ 9,500 เดบติ ลกู หน้กี ารค้า 9,500
เครดิต เจา้ หนก้ี ารค้า 9,500 เครดติ ขายสนิ ค้า 9,500

31 เดบติ เจ้าหน้ีการค้า 9,500 เดบติ เงนิ สด 9,500
เครดติ เงนิ สด 9,500 เครดิต ลกู หน้ีการคา้ 9,500

ตัวอย่างที่ 5 เม่ือวนั ท่ี 6 มีนาคม 25X1 ร้านคา้ แหง่ หน่งึ ขายสนิ คา้ ให้ลกู คา้ รายหน่งึ ราคา
6,000 บาท ให้สว่ นลด 5% เงื่อนไขการชาระเงนิ 2/10, N/30
ต่อมาเมอื่ วันท่ี 16 มนี าคม 25X1 ผซู้ อ้ื สนิ คา้ นาเงินมาชาระให้

ใหท้ า บันทึกรายการในสมุดรายวนั ทั่วไป

ว.ด.ป. ดา้ นผูซ้ ้ือสนิ คา้ ดา้ นผู้ขายสินค้า

25X1 ม.ี ค. 6 เดบิต ซ้อื สนิ ค้า 5,700 เดบติ ลูกหนกี้ ารคา้ 5,700
เครดิต เจ้าหนี้การค้า 5,700 เครดิต ขายสินค้า 5,700

16 เดบิต เจา้ หนี้การค้า 5,700 เดบิต เงนิ สด 5,586
เครดติ เงนิ สด 5,586 ส่วนลดจ่าย 114
สว่ นลดรับ 114
เครดติ ลูกหนก้ี ารคา้ 5,700

เงอื่ นไขเกย่ี วกบั ค่าขนสง่ สนิ คา้

1. เงอื่ นไขเกี่ยวกับคา่ ขนส่งสินคา้ สาหรบั การซื้อขายสินคา้ ในประเทศ มี 2 เงือ่ นไข คือ

1.1 FOB shipping point (Free on board shipping point) คือเง่ือนไขที่กาหนดให้ ส่งมอบสินค้า
ต้นทาง เงื่อนไขน้ีผู้ซื้อสินค้าจะเป็นผู้รับผิดชอบค่าขนส่งสินค้าจากต้นทาง (หมายถึงท่าเรือ/
สถานีขนสง่ /สถานีรถไฟ/สนามบนิ ) ถึงร้านคา้ ของผซู้ อื้ หรือสถานที่ที่ผู้ซื้อสินค้ากาหนด ค่าใช้จา่ ยส่วนน้ี
ถอื เป็น คา่ ขนส่ง (Delivery Expense) หรือ ค่าขนสง่ เขา้ (Freight-In/Transportation-In)



2. เงอื่ นไขเก่ียวกับค่าขนสง่ สินคา้ สาหรับการซ้อื ขายสนิ ค้าระหว่างประเทศ มี 3 เงื่อนไขคือ

2.1 FOB (Free on board) คือเงือ่ นไขทก่ี าหนดใหส้ ่งมอบสินคา้ ต้นทาง เง่อื นไขนี้ผูซ้ ื้อ สินค้าจะเป็น
ผู้รับผดิ ชอบค่าระวางหรอื คา่ ขนสง่ สนิ ค้าจากต้นทาง

2.2 C&F (Cost and Freight) คือเง่ือนไขท่ีกาหนดให้ส่งมอบสินค้าปลายทาง เง่ือนไขน้ี ผู้ขายสินค้า
จะเป็นผู้รับผิดชอบค่าระวางหรอื คา่ ขนสง่ สินคา้ จากตน้ ทาง

2.3 CIF (Cost Insurance and Freight) คือเงื่อนไขที่กาหนดให้ส่งมอบสินค้าปลายทาง เง่ือนไขน้ี
ผู้ขายสินค้าจะเป็นผู้รับผิดชอบค่าระวางหรือค่าขนส่งสินค้าจากต้นทาง เง่ือนไขลักษณะน้ีจะ
ประกอบด้วยค่าสินคา้ คา่ เบ้ยี ประกันภยั และคา่ ระวางหรือคา่ ขนสง่ สินค้าไวด้ ้วยกนั

การบนั ทกึ รายการเกี่ยวกับค่าขนส่ง มดี งั น้ี

เง่ือนไข FOB shipping point : กรณผี ้ซู ้อื สินค้าจ่ายค่าขนส่ง

ผ้ซู ื้อสนิ ค้า ผขู้ ายสินคา้

เดบิต คา่ ขนส่งเข้า XX ไมต่ ้องบนั ทกึ รายการ
เครดติ เงินสด XX

เงื่อนไข FOB shipping point : กรณีผู้ขายสนิ ค้าจา่ ยคา่ ขนส่งแทน-ซ้ือขายสินคา้ เปน็ เงินสด/
เงนิ เชอ่ื

ผซู้ ้ือสินค้า ผ้ขู ายสนิ คา้

เดบิต คา่ ขนสง่ เขา้ XX เดบิต ลกู หน้ีการค้า-ผ้ซู อื้ สินคา้ XX
เครดิต เจ้าหนี้การค้า-ผู้ขายสินคา้ XX เครดิต เงินสด XX

การบันทกึ รายการเก่ยี วกบั คา่ ขนสง่ มีดงั นี้

เงื่อนไข FOB destination : กรณีผขู้ ายสินค้าจา่ ยค่าขนสง่

ผซู้ อ้ื สนิ ค้า ผขู้ ายสินคา้

ไมต่ ้องบนั ทึกรายการ เดบิต ค่าขนส่งออก XX
เครดิต เงินสด XX

เงอื่ นไข FOB destination : กรณผี ้ซู อ้ื สินค้าจา่ ยคา่ ขนส่งแทน(ซื้อขายสนิ ค้าเป็นเงนิ สด)

ผู้ซอื้ สนิ คา้ ผู้ขายสนิ ค้า

เดบิต ลูกหนี้การค้า-ผู้ขายสินค้า XX เดบติ คา่ ขนสง่ ออก XX
เครดติ เงินสด XX เครดติ เจา้ หนี้การค้า-ผซู้ อื้ สินคา้ XX

เงอ่ื นไข FOB destination : กรณผี ซู้ ้อื สินคา้ จ่ายคา่ ขนสง่ แทน(ซ้ือขายสนิ คา้ เปน็ เงนิ เชื่อ)

ผ้ซู ้อื สนิ คา้ ผขู้ ายสินค้า

เดบิต เจา้ หนกี้ ารค้า-ผู้ขายสนิ คา้ XX เดบติ คา่ ขนสง่ ออก XX
เครดติ เงินสด XX เครดิต ลกู หนกี้ ารคา้ -ผู้ซือ้ สนิ ค้า XX

ตวั อยา่ งที่ 6 ต่อไปนี้เปน็ รายการซอื้ ขายสนิ คา้ ของร้านโนบิตะ ระหวา่ งเดือน เมษายน 25X1

25X1
เม.ย. 1 ซ้ือสินคา้ จากรา้ นโอชนิ ราคา 9,000 บาทเปน็ เงินเชอ่ื ได้สว่ นลดการค้า 10 %

เงอื่ นไข N/30 FOB shipping point
5 ขายสนิ ค้าให้ร้านราเมนราคา 14,000 บาทเปน็ เงินเชอ่ื ให้ส่วนลดการคา้ 5 %
เงื่อนไข 2/10,N/30 FOB destination
10 จ่ายค่าขนส่งสนิ คา้ ทขี่ ายเม่อื วนั ท่ี 5 เมษายน 25X1 จานวน 600 บาท
15 รับชาระหนจ้ี ากร้านราเมนทง้ั หมด
20 รบั แจ้งจากรา้ นโอชินวา่ ได้จา่ ยคา่ ขนสง่ สนิ ค้าจานวน 720 บาท
29 ชาระหนีใ้ ห้รา้ นโอชินทัง้ หมด

ให้ทา บนั ทกึ รายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไป

สมุดรายวนั ทว่ั ไป หนา้ 1
เครดิต
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขที่ เดบติ บาท สต.
เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. 8,100 -

เม.ย. 1 ซ้ือสนิ คา้ 9,000-(9,000 X 10%) 8,100 - 13,300 -

เจ้าหน้กี ารคา้ -ร้านโอชิน 13,300 - 600 -

ซ้ือสนิ คา้ เปน็ เงนิ เชือ่ 600 -

5 ลกู หน้กี ารค้า-รา้ นราเมน

ขายสินค้า14,000-(14,000X5%)

ขายสนิ ค้าเปน็ เงนิ เชอื่

10 ค่าขนสง่ ออก

เงนิ สด

จา่ ยคา่ ขนส่งสนิ ค้า

สมุดรายวันท่วั ไป หน้า 2
เครดิต
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต.
เดือน วนั ท่ี บัญชี บาท สต.
13,300 -
เม.ย. 15 เงนิ สด (13,300 –266) 13,034 -
266 - 720 -
สว่ นลดจา่ ย (13,300x 2%)
720 - 8,820 -
ลกู หนกี้ ารค้า-ร้านราเมน
8,820 -
รบั ชาระหนจ้ี ากรา้ นราเมนทง้ั หมด

20 คา่ ขนส่งเขา้

เจ้าหน้ีการคา้ -ร้านโอชิน

รา้ นโอชินจ่ายค่าขนส่งแทน

29 เจา้ หนก้ี ารค้า-ร้านโอชนิ (8,100+720)

เงนิ สด

จา่ ยชาระหนใ้ี ห้รา้ นโอชินทัง้ หมด

การส่งคนื สนิ คา้

การส่งคืนสินค้าถือเป็นเรอ่ื งปกตขิ องการซอ้ื ขายสินค้า สาเหตุของการส่งคืนสินค้ามีหลายสาเหตุ
เช่น รุ่น/แบบ/สี/ขนาดของสินค้าไม่ตรงตามท่ีผู้ซ้ือสินค้าต้องการ สินค้าล้าสมัย สินค้าชารุดเสียหาย
วิธีปฏิบัติ ในบางกรณีผู้ขายสินค้าจะส่งสินค้าใหม่มาเปลี่ยนให้แต่บางกรณีผู้ขายสินค้าไม่ สามารถ
ส่งสินค้ามาเปลี่ยนให้ เนื่องจากไม่มีสินค้า หรืออาจเป็นเหตุผลอน่ื หรืออาจไม่รับคืนสินค้าแต่ลดราคา
สินค้าให้ การบันทึกบัญชีทางด้านผู้ซ้ือสินค้าจะบันทึกไว้ในบัญชีส่งคืนสินค้าและจานวนท่ีได้ลด
(Purchases returns and allowances) เรียกสั้นๆ ว่าส่งคืนสินค้า ส่วนการบันทึกบัญชี
ทางด้านผู้ขายสินค้าจะบันทึกไว้ในบัญชีรับคืนสินค้าและจานวนท่ีลดให้ (Sales returns and
allowances) เรียกสัน้ ๆ วา่ รบั คืนสินค้า

ทางด้านผู้ซื้อสินค้าจะบันทึกรายการเม่ือได้รับใบลดหน้ีหรือใบหักหน้ี (Credit
memorandum form) จากผู้ขายสินค้า หรือบันทึกรายการทันทีกกรณีที่ผู้ซ้ือสินค้าเป็นผู้จดั ทาใบ
ขอลดหน้ี (Debit memorandum form) แล้วส่งให้ผู้ขายสินค้าเพื่อขอลดหน้ี ทางด้านผู้ขายสินค้า
จะบันทึกรายการเมอ่ื ทาใบลดหน้หี รือใบหักหนใ้ี ห้ผู้ซ้ือสินคา้

ทางดา้ นผู้ซ้ือ ทางด้านผ้ขู าย

กรณีซอ้ื ขายสนิ ค้าเงนิ สด เดบติ รับคนื สินคา้ XX
เครดิต เงินสด XX
เดบิต เงินสด XX
เครดิต ส่งคนื สินค้า XX เดบติ รบั คืนสินคา้ XX
เครดิต ลกู หน้กี ารคา้ -ผ้ซู อื้ สนิ คา้ XX
กรณีซอื้ ขายสินคา้ เงินเชอ่ื

เดบิต เจ้าหนกี้ ารคา้ -ผ้ขู ายสนิ ค้า XX
เครดติ ส่งคนื สนิ ค้า XX

ตัวอยา่ งท่ี 7 ตอ่ ไปน้ีเป็นรายการซอ้ื ขายสินคา้ ของร้านอศั วินมา้ ขาว ระหว่างเดอื น มิถนุ ายน 25X1

25มXิ.ย1. 2 ซื้อสนิ คา้ จากหา้ งห้นุ สว่ นจากัด นกนอ้ ย ราคา 16,000 บาทเป็นเงนิ เชือ่ ไดส้ ่วนลดการคา้
3% เง่ือนไข N/45 FOB destination

6 ส่งสินคา้ คืนหา้ งหุ้นสว่ น จากดั นกนอ้ ย ราคาสนิ ค้า 2,000 บาท เน่อื งจากรุน่ ไม่ตรงตามที่ส่งั ซอื้
7 ขายสินค้าให้บรษิ ัท ลักก้ี จากัด ราคา 21,000 บาท เป็นเงินเช่อื ใหส้ ว่ นลดการคา้ 10%

เง่ือนไข 2/10,N/60 FOB destination
10 จ่ายค่าขนสง่ สนิ คา้ ทซ่ี ้ือเมอ่ื วนั ที่ 2 มถิ นุ ายน 25X1 จานวน 800 บาท
12 รบั คืนสินค้าจากบริษัท ลกั ก้ี จากดั ราคาสินค้า 3,000 บาท
17 รับชาระหน้ีจากบริษัท ลักก้ี จากดั ท้ังหมด
22 จ่ายค่าขนส่งสินค้าท่ีขายเม่ือวนั ที่ 7 มถิ ุนายน 25X1 จานวน 350 บาท
24 ซื้อสินคา้ เป็นเงนิ สดจากรา้ นตะวนั ฉาย ราคา 5,000 บาท ไดส้ ว่ นลดการคา้ 3%
26 ส่งสินค้าคนื รา้ นตะวันฉาย ราคา 1,000 บาทเนอื่ งจากสินค้ามีรอยบบุ ทางรา้ นไมร่ บั คนื

แตล่ ดราคาสนิ คา้ ให้ 300 บาท โดยจ่ายเงินสดใหท้ ันที
28 ขายสนิ คา้ เปน็ เงนิ สดให้นายสาราญ ราคา 1,200 บาท
30 นายสาราญนาสนิ คา้ มาคนื ราคา 200 บาท เนือ่ งจากชารุด รา้ นจ่ายเงนิ สดให้ทนั ที

ให้ทา บนั ทกึ รายการในสมดุ รายวันทว่ั ไป

สมดุ รายวันท่ัวไป หน้า 1
เครดิต
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต.
เดอื น วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. 15,520 -
15,520 -
มิ.ย. 2 ซ้อื สนิ คา้ 16,000-(16,000 X 3%) 1,940 -
1,940 -
เจ้าหน้ีการคา้ -หจก.นกนอ้ ย 18,900 -
18,900 -
ซื้อสนิ ค้าเปน็ เงินเชือ่

6 เจ้าหนี้การคา้ -หจก.นกน้อย

ส่งคนื สนิ คา้ 2,000-(2,000X3%)

ส่งคนื สินค้า

7 ลูกหน้ีการคา้ บจก.ลกั กี้

ขายสนิ คา้ 21,000-(21,000X10%

ขายสนิ ค้าเปน็ เงนิ เช่ือ

สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หนา้ 2
เครดติ
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขท่ี เดบิต บาท สต.
เดือน วนั ที่ บัญชี บาท สต.
800 -
มิ.ย. 10 เจา้ หน้ีการคา้ -หจก.นกน้อย 800 -
15,520 -
เงินสด 2,700 -
16,200 -
จ่ายคา่ ขนส่งสนิ ค้าแทน 15,876 -
324 -
12 รบั คนื สนิ คา้ 3,000-(3000X10)

ลกู หนกี้ ารคา้ บจก.ลักกี้

รบั คืนสนิ คา้

17 เงนิ สด (16,200 – 324)

ส่วนลดจา่ ย (16,200x 2%)

*ลูกหนกี้ ารค้า-บจก.ลักก้ี

รับชาระหนี้จากร้านบจก.ลกั กที้ ัง้ หมด

สมดุ รายวนั ทัว่ ไป หนา้ 3
เครดิต
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขที่ เดบติ บาท สต.
เดือน วนั ที่ บญั ชี บาท สต.
350 -
มิ.ย. 22 ค่าขนสง่ ออก 350 -
4,850 -
เงนิ สด 4,850 -
300 -
จ่ายคา่ ขนสง่ สินค้า 300 -

24 ซื้อสนิ คา้ 5,000-(5,000X3%)

เงนิ สด

ซอื้ สินค้าเปน็ เงินสด

26 เงนิ สด

ส่งคืนสินคา้

สง่ คืนสนิ คา้ ได้รบั เงินสดทันที

สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หน้า 4
เครดิต
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขที่ เดบติ บาท สต.
เดือน วันที่ บัญชี บาท สต.
1,200 -
ม.ิ ย. 28 เงินสด 1,200 -
200 -
ขายสินค้า 200 -

ขายสินค้าเปน็ เงนิ สด

30 รับคืนสนิ ค้า

เงินสด

รับคืนสินค้า จ่ายเงนิ สดให้ทันที

*18,900-2,700 = 16,200

การซื้อขายสนิ คา้ ออนไลน์

ดงั ทีไ่ ด้กลา่ วมาแล้ววา่ ในปัจจุบันเทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจาวันมากข้ึน
การเข้าถึงเทคโนโลยีสารสนเทศทาได้ง่ายข้ึน มี Application ให้เลือกใช้มากมาย และมีการพัฒนา
ตลอดเวลา ผู้คนจานวนมาก ไม่ว่าจะอยู่ในวัยทางาน วัยเรียน วัยเกษียณ หรือบุคคลทั่วไป จึงนิยม
ติดต่อสื่อสารผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ไม่ว่าจะทางเครื่องคอมพิวเตอร์ หรือโทรศัพท์เคลื่อนที่
ผู้ซื้อและผู้ขายสินค้าจานวนมากจึงนิยมซื้อขายสินค้าผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตหรือ ออนไลน์
ซง่ึ มขี ้ันตอนไมย่ งุ่ ยาก ไดส้ ินค้าราคาถกู กว่าซอ้ื ท่รี า้ นค้าท่วั ไป ดงั ตัวอยา่ ง