บัญชีซื้อขายสินค้า

ตัวอยา่ งท่ี 1 ตอ่ ไปนีเ้ ปน็ รายการคา้ ของรา้ นเปรี้ยวหวานการคา้ ระหว่างเดอื นสิงหาคม 25X1

25X1
ส.ค. 1 ซ้ือสินค้าเปน็ เงนิ สด 5,000 บาท

4 ขายสนิ ค้าเป็นเงนิ สด 3,000 บาท
8 ขายสนิ คา้ ให้ร้านแกงจดื เป็นเงินเชือ่ 7,000 บาท เงือ่ นไข 2/10, N/30 F.O.B. destination
10 รับคืนสินค้าจากรา้ นแกงจืดจานวน 1,200 บาท เนื่องจากสนิ คา้ ชารดุ
13 ซ้ือสินคา้ จากรา้ นผัดพรกิ เปน็ เงินเชอ่ื 12,000 บาท เง่ือนไข 2/10, N/30 F.O.B shipping

point
17 จ่ายคา่ ขนสง่ สนิ คา้ ทข่ี ายเมอ่ื วนั ท่ี 8 สงิ หาคม จานวน 600 บาท
18 รับชาระหนี้จากรา้ นแกงจดื ท้ังหมด
22 จา่ ยชาระหน้ใี หร้ ้านผดั พริกท้ังหมด
31 จา่ ยคา่ ขนสง่ สนิ ค้าท่ีซอ้ื เม่ือวนั ท่ี 13 สงิ หาคม จานวน 500 บาท

ให้ทา บันทึกรายการในสมดุ รายวันทัว่ ไป

พ.ศ. 25X1 สมุดรายวนั ท่วั ไป เลขที่ เดบิต หน้า 1
เดอื น วันท่ี บญั ชี บาท สต. เครดติ
ส.ค. 1 รายการ บาท สต.
5,000 - 5,000 -
4 ซือ้ สนิ คา้
เงินสด 3,000 - 3,000 -
8
ซือ้ สินคา้ เปน็ เงินสด 7,000 - 7,000 -
10 เงนิ สด
1,200 - 1,200 -
ขายสินค้า
ขายสนิ ค้าเป็นเงนิ สด
ลูกหนีก้ ารค้า-ร้านแกงจดื

ขายสนิ คา้
ขายสนิ ค้าเป็นเงินเชือ่
รับคืนสินค้า

ลกู หนี้การค้า-ร้านแกงจืด
รับคนื สนิ คา้ เน่อื งจากชารดุ

สมุดรายวันท่วั ไป หน้า 2
เครดติ
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขที่ เดบิต บาท สต.
เดอื น วันที่ บัญชี บาท สต. 12,000 -
12,000 -
ส.ค. 13 ซ้ือสนิ คา้ 600 -
600 -
เจ้าหนีก้ ารค้า-รา้ นผัดพริก 5,800 -
5,684 -
ซอ้ื สนิ ค้าเปน็ เงนิ เชื่อ 116 -

17 ค่าขนสง่ ออก

เงินสด

จ่ายค่าขนสง่ สนิ ค้า

18 เงินสด (5,800-116)

ส่วนลดจ่าย (5,800x2%)

ลกู หน้ีการค้า-ร้านแกงจดื (7,000-1,200)

รับชาระหนีจ้ ากลูกหน้ลี ดให้ 2%

สมุดรายวนั ทั่วไป หน้า 3
เครดิต
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขท่ี เดบติ บาท สต.
เดือน วันที่ บัญชี บาท สต.
11,760 -
ส.ค. 22 เจ้าหนก้ี ารค้า-รา้ นผดั พริก 12,000 - 240 -

เงนิ สด

สว่ นลดรับ (12,000x2%)

จา่ ยชาระหนใ้ี ห้เจา้ หนี้ได้สว่ นลด 2%

31 ค่าขนสง่ เขา้ 500 -

เงนิ สด 500 -

จา่ ยค่าขนส่งสนิ คา้

ตวั อย่างท่ี 2 ตอ่ ไปนี้เปน้ รายการค้าของรา้ นแดงไทยค้าขายระหว่างเดือนมิถนุ ายน 25X1

25X1
ม.ิ ย. 5 ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สด 3,000 บาท

7 รบั คนื สนิ ค้าที่ขายเมอ่ื วนั ท่ี 5 มถิ ุนายน เน่อื งจากสีไม่ตรงตามท่ลี ูกค้าสง่ั จานวน 700 บาท
จา่ ยเงนิ ใหท้ นั ที
11 ขายสินคา้ ใหร้ ้านแตงกวาเป็นเงินเชื่อ 10,500 บาท เงื่อนไข 2/10, EOM. F.O.B shipping

point
15 ซอ้ื สินค้าเปน็ เงนิ สด 7,500 บาท
17 จ่ายค่าขนสง่ สินคา้ ที่ขายเมื่อวันท่ี 10 มิถนุ ายน จานวน 500 บาท
21 รา้ นแตงกวาส่งคนื สินค้าจานวน 1,500 บาท และชาระหน้เี หลอื ให้ทง้ั หมด
24 ซ้อื สินค้าจากรา้ นแตงรา้ นเปน็ เงินเช่ือ 36,000 บาท เงื่อนไข N/60 F.O.B destination
27 จา่ ยค่าขนส่งสนิ คา้ ทซ่ี อื้ เมื่อวันที่ 24 มถิ ุนายน จานวน 300 บาท
30 จา่ ยค่าชาระหน้ีให้รา้ นแตงรา้ นครงึ่ หนงึ่

ให้ทา บันทึกรายการในสมุดรายวันทั่วไป

พ.ศ. 25X1 สมดุ รายวนั ทั่วไป เลขท่ี เดบิต หนา้ 1
เดอื น วนั ที่ บัญชี บาท สต. เครดิต
มิ.ย. 5 รายการ บาท สต.
3,000 - 3,000 -
7 เงนิ สด
ขายสนิ ค้า 700 - 700 -
11
ขายสินคา้ เป็นเงนิ สด 10,500 - 10,500 -
15 รบั คืนสินค้า
7,500 - 7,500 -
เงินสด
รบั คืนสนิ ค้าเน่อื งจากสีไม่ตรง
ลกู หนก้ี ารคา้ -รา้ นแตงกวา

ขายสินค้า
ขายสินค้าเป็นเงนิ เช่ือ
ซื้อสินค้า

เงนิ สด
ซอ้ื สินค้าเปน็ เงนิ สด

พ.ศ. 25X1 สมดุ รายวันทั่วไป เลขท่ี เดบิต หนา้ 2
เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. เครดติ
มิ.ย. 17 รายการ บาท สต.
500 -
21 ลกู หนีก้ ารคา้ -รา้ นแตงกวา 500 -
เงนิ สด 1,500 -
1,500 -
จา่ ยคา่ ขนส่งสนิ คา้ แทนลกู หน้ี
รบั คนื สนิ คา้

ลูกหน-ี้ ร้านแตงกวา
รบั คืนสินค้าจากรา้ นแตงกวา

พ.ศ. 25X1 สมุดรายวนั ทว่ั ไป เลขที่ เดบติ หนา้ 3
เดอื น วนั ที่ บัญชี บาท สต. เครดิต
มิ.ย. 21 รายการ บาท สต.
9,320 -
24 เงนิ สด 180 - 9,500 -
สว่ นลดจ่าย
27 36,000 - 36,000 -
ลูกหนี้การคา้ -ร้านแตงกวา
30 รับชาระหน้ีจากลูกหนี้ 300 - 300 -
ซ้ือสินค้า
17,850 - 17,850 -
เจา้ หนกี้ ารคา้ -ร้านแตงรา้ น
ซอ้ื สนิ ค้าเป็นเงนิ เชอ่ื (10.500+500-1.500)
เจ้าหน้กี ารคา้ -ร้านแตงรา้ น

เงนิ สด
จ่ายค่าขนส่งสินคา้ แทนเจ้าหนี้
เจ้าหนีก้ ารคา้ -รา้ นแตงร้าน

เงินสด
จ่ายชาระหน้ใี ห้เจา้ หน้ีคร่งึ หนง่ึ

(36,000-300)/2

การบันทกึ รายการกรณจี ดทะเบยี นภาษีมลู ค่าเพมิ่

การบันทึกรายการกรณีจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพ่ิม จะมีวิธีการเดียวกันกับกรณีไม่จดทะเบียน
ภาษีมูลค่าเพ่ิม เพียงแต่จะมีบัญชีท่ีเก่ียวกับภาษีมูลค่าเพิ่มมาเกี่ยวข้อง การบันทึกรายการในสมุด
รายวนั ทั่วไปเป็นดงั น้ี

รายการคา้ การบนั ทกึ บญั ชี
1. เมอื่ ซ้ือสนิ ค้าเปน็ เงนิ สด ภาษีมูลค่าเพ่ิม 7%
ซื้อสนิ คา้ XX XX
2. เม่อื สง่ คืนสินคา้ จากการซื้อเงินสด ภาษซี อื้ XX XX
ภาษมี ลู ค่าเพิม่ 7% XX
เงินสด
3. เมอ่ื ซ้อื สินค้าเป็นเงินเชื่อ ภาษีมูลคา่ เพิม่ 7% XX
เงินสด XX
ส่งคืนสินค้า
ภาษซี ื้อ

ซ้ือสนิ ค้า XX

ภาษซี ้อื XX

เจ้าหนี้การค้า

รายการคา้ การบันทกึ บญั ชี
4. เม่อื สง่ คืนสินคา้ จากการซื้อเงินเชอื่
ภาษีมูลคา่ เพิ่ม 7% เจ้าหนก้ี ารค้า XX XX
5. เมอ่ื ชาระหนี้ใหเ้ จ้าหนี้ ส่งคืนสนิ คา้ XX
6. เมือ่ ชาระหนี้และได้ส่วนลด ภาษีซื้อ
XX
7. เม่ือจา่ ยคา่ ขนสง่ เขา้ เจา้ หนีก้ ารคา้ XX
8. เมอ่ื ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สดภาษีมูลคา่ เพิม่ 7% เงินสด XX
XX
เจา้ หนี้การค้า XX
เงนิ สด XX
สว่ นลดรับ
XX
คา่ ขนส่งเขา้ XX XX
เงนิ สด

เงินสด XX
ขายสินคา้
ภาษีขาย

รายการคา้ การบันทกึ บญั ชี

9. เมอื่ รับคนื สนิ ค้าเป็นเงินสดภาษมี ลู คา่ เพม่ิ 7% รบั คืนสินคา้ XX XX
ภาษีขาย XX
เงินสด XX
XX
10. เมือ่ รับคนื สินค้าเปน็ เงินเช่อื ภาษมี ลู ค่าเพิม่ 7% รับคืนสนิ คา้ XX XX
ภาษีขาย XX
ลูกหนี้การค้า XX

11. เมอ่ื ขายสนิ ค้าเป็นเงินเชอ่ื ลกู หน้ีการคา้ XX
ขายสินคา้

12. เมอ่ื รบั ชาระหนจ้ี ากลกู หน้ี เงินสด XX
ลูกหนกี้ ารค้า

13. เมื่อรบั ชาระหน้แี ละให้สว่ นลด เงินสด XX
ส่วนลดจ่าย XX

ลูกหนก้ี ารค้า

รายการคา้ การบันทกึ บัญชี
14. เมื่อจา่ ยค่าขนส่งออก
คา่ ขนส่งออก XX
15. เมอ่ื จ่ายค่าใชจ้ า่ ยต่างๆ /สนิ ทรัพยท์ ีม่ ี เงนิ สด
ภาษีมูลคา่ เพม่ิ และเครดิตภาษีซ้ือได้ XX
คา่ ใชจ้ ่ายตา่ งๆ/สินทรพั ย์ XX
16. เมื่อจ่ายค่าใช้จ่ายต่างๆ /สินทรัพย์ทม่ี ี XX
ภาษมี ูลค่าเพิม่ และเครดิตภาษีซอ้ื ไมไ่ ด้ ภาษีซื้อ XX XX

17. เม่อื ปดิ บัญชภี าษีซอ้ื เงนิ สด XX
XX
18. เมือ่ ปดิ บญั ชีภาษขี าย *ค่าใช้จา่ ยตา่ งๆ /สนิ ทรพั ย์ XX
เงนิ สด

*(รวมภาษมี ูลค่าเพม่ิ )

ภาษมี ูลคา่ เพิม่ XX
ภาษซี อ้ื

ภาษีขาย XX

ภาษมี ูลค่าเพมิ่

รายการคา้ การบนั ทึกบญั ชี

19. เมอื่ ปดิ บัญชภี าษีมูลค่าเพม่ิ -กรณี ภาษมี ลู ค่าเพ่มิ XX
ภาษซี ้อื < ภาษขี าย (ชาระเพิม่ เติม)
20. เม่ือปิดบญั ชีภาษมี ลู คา่ เพม่ิ -กรณี เจ้าหนี-้ กรมสรรพากร XX
ภาษีซื้อ > ภาษขี าย (ขอคนื เปน็ เงนิ สด) XX
หมายเหตถุ ้าขอคนื โดยวิธีเครดิตไม่ตอ้ งปดิ บญั ชี ลกู หน-้ี กรมสรรพากร XX
21. เมอ่ื ชาระภาษีมูลคา่ เพม่ิ ภาษมี ลู คา่ เพิม่

22. เม่ือได้รับคืนภาษีมลู ค่าเพมิ่ เจ้าหน-้ี กรมสรรพากร XX XX
เงนิ สด XX

เงินสด XX
ลกู หน้ี-กรมสรรพากร

หมายเหตุ การปิดบญั ชีภาษีซือ้ และภาษขี าย มีหลายวิธี แลว้ แตก่ ิจการจะเลอื กใช้ เช่น

เดบิต ภาษขี าย XX

ภาษมี ูลค่าเพิม่ XX (ถา้ ภาษีซอื้ มากกว่าภาษีขาย)

เครดติ ภาษีซือ้ XX

ภาษีมูลคา่ เพ่มิ XX (ถา้ ภาษีขายมากกว่าภาษซี ้ือ

กิจการจะปิดบัญชีภาษีมูลค่าเพิ่มหรือไม่ปิดก็ได้ ถ้าบัญชีภาษีมูลค่าเพ่ิมมียอดอยู่ทาง
ด้านเดบิต แสดงว่ากิจการจะได้คืนภาษี ดังน้ันจะถือเสมือนบัญชีลูกหน้ี-กรมสรรพากร ในทาง
ตรงกันข้ามถ้าบัญชีภาษีมูลค่าเพ่ิมมียอดอยู่ทางด้านเครดิต แสดงว่ากิจกิจการจะต้องชาระเพ่ิม
ดงั นั้นจะถอื เสมือนบัญชีเจ้าหน้ี-กรมสรรพากร

ตวั อยา่ งท่ี 3 ตอ่ ไปนี้เปน็ รายการค้าของรา้ นมะขามหวานคา้ ขายระหว่างเดือนกรกฎาคม 25X1

25X1
ส.ค. 5 ซื้อสินคา้ เป็นเงินสด 8,400 บาท ภาษีมูลคา่ เพม่ิ 7% ใบกากับภาษีเลขท่ี 1111

7 ขายสินค้าเป็นเงนิ สด 21,500 บาท ภาษมี ลู คา่ เพ่ิม 7% ใบกากบั ภาษเี ลขที่ 01/0001
11 ขายสนิ คา้ ให้รา้ นมะนาวเปน็ เงินเช่อื 16,500 บาท เงอ่ื นไข 2/10, N/30 F.O.B.

shipping point ภาษีมูลคา่ เพิ่ม 7% ใบกากับภาษีเลขที่ 01/0002
13 รบั คืนสนิ คา้ จากร้านะนาวจานวน 2,500 บาท เนื่องจากขนาดไม่ตรงตามท่ีสง่ั

ใบลดหนเ้ี ลขที่ 001
18 ซ้อื สนิ คา้ จากรา้ นมะดันเป็นเงินเช่ือ 21,000 บาท เงื่อนไข 2/10, N/45 F.O.B

shipping point ภาษีมูลค่าเพมิ่ 7% ใบกากับภาษีเลขท่ี 2222
25 จ่ายค่าขนสง่ สนิ ค้าทซ่ี อื้ เม่ือวันท่ี 18 กรกฎาคม จานวน 800 บาท
28 จา่ ยชาระหนใ้ี หร้ า้ นมะดัน 7,490 บาท
31 รบั ชาระหนี้จากร้านมะนาวทงั้ หมด

ใหท้ า บนั ทึกรายการในสมดุ รายวันท่ัวไป

พ.ศ. 25X1 สมุดรายวันท่วั ไป เลขท่ี เดบติ หน้า 1
เดือน วันที่ บัญชี บาท สต. เครดติ
ก.ค. 5 รายการ บาท สต.
8,400 -
7 ซอ้ื สนิ ค้า 588 - 8,988 -
ภาษซี ื้อ (8,400x7%)
11 23,005 - 21,500 -
เงนิ สด 1,505 -
ซื้อสนิ คา้ เป็นเงนิ สด VAT 7% 17,655 -
เงินสด 16,500 -
1,155 -
ขายสินคา้
ภาษีขาย (21,500x7%)
ขายสนิ ค้าเป็นเงนิ สด VAT 7%
ลกู หน้ีการคา้ -ร้านมะนาว
ขายสนิ คา้
ภาษีขาย (16,500x7%)
ขายสนิ คา้ เปน็ เงนิ เช่อื VAT 7%

พ.ศ. 25X1 สมุดรายวันทว่ั ไป เลขท่ี เดบิต หน้า 2
เดอื น วนั ที่ บญั ชี บาท สต. เครดติ
ก.ค. 13 รายการ บาท สต.
2,500 -
18 รบั คืนสินค้า 175 - 2,675 -
ภาษขี าย (2,500x7%)
25 21,000 - 22,470 -
ลกู หนีการค้า-รา้ นมะนาว 1,470 -
รับคืนสินค้าจากลูกหน้ี 800 -
ซือ้ สินค้า 800 -
ภาษซี อื้ (21,000x7%)

เจา้ หนี้การคา้ -ร้านมะดัน
ขายสนิ ค้าเป็นเงนิ สด VAT 7%
ค่าขนสง่ เข้า

เงนิ สด
จ่ายคา่ ขนส่งสนิ ค้า

พ.ศ. 25X1 สมุดรายวนั ทั่วไป เลขที่ เดบติ หน้า 3
เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. เครดิต
ก.ค. 28 รายการ บาท สต.
7,490 -
31 เจ้าหน้ีการค้า-รา้ นมะดนั 7,350 -
เงนิ สด 14,980 - 140 -
ส่วนลดรบั [(7,490x100/107)x2%]
14,980 -
จ่ายชาระหน้ไี ดส้ ่วนลด 2%
เงินสด

ลูกหน้ีการค้า-ร้านมะนาว
รับชาระหน้ีจากลูกหน้ี

(17,655-2,675)

ตัวอย่างท่ี 4 ต่อไปน้เี ป็นรายการคา้ ของรา้ นบา้ นคุณยา่ ระหว่างเดือนเมษายน-มถิ ุนายน 25X1

25X1
เม.ย. 1 ซอ้ื สินคา้ เป็นเงินสด 10,000 บาท ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 7% ใบกากับภาษีเลขท่ี 4444

10 ขายสนิ คา้ เปน็ เงนิ สด 26,500 บาท ภาษีมูลคา่ เพิม่ 7% ใบกากบั ภาษเี ลขท่ี 0001
15 ซ้ือคอมพวิ เตอร์เป็นเงินสดราคา 29,900 บาท ภาษมี ลู ค่าเพิ่ม 7%

ใบกากับภาษเี ลขที่ 5555
16 จ่ายคา่ ไฟฟา้ 2,675 บาท (รวมภาษ๊มูลค่าเพิ่ม 7%) ใบกากบั ภาษเี ลขที่ 6666
20 ซ้ือรถยนต์นัง่ ขนาด 1,500 ซีซี ใหผ้ ้จู ดั การท่ัวไป 1 คนั เป็นเงินสด ราคารวมภาษ๊

มูลคา่ เพิ่ม 7% เปน็ เงิน 481,500 บาท ใบกากับภาษเี ลขท่ี 7777
25 จา่ ยเงนิ สดซอ้ื เครอ่ื งเขียน 700 บาท ภาษม๊ ูลค่าเพิ่ม 7% ใบกากับภาษเี ลขท่ี 8888
29 ขายสนิ คา้ เปน็ เงนิ เชอื่ ใหร้ า้ นปะการงั 25,500 บาท ภาษีมูลค่าเพม่ิ 7%

ใบกากบั ภาษีเลขที่ 0002 เงือ่ นไข 2/10 EOM. N/60

ตัวอย่างท่ี 4 ตอ่ ไปนี้เป็นรายการค้าของร้านบา้ นคณุ ย่าระหว่างเดือนเมษายน-มถิ นุ ายน 25X1

25X1
พ.ค. 1 ซือ้ สินคา้ จากร้านวงั มขุ เป็นเงินเช่ือ 12,500 บาท เงอ่ื นไข 2/10, N/45 F.O.B

shipping point ภาษีมูลค่าเพ่มิ 7% ใบกากับภาษเี ลขที่ 9999
5 สง่ คืนสนิ ค้าให้รา้ นวงั มุขเน่อื งจากสง่ั เกนิ ราคาสินคา้ 1,500 บาท ภาษีมูลค่าเพิ่ม 7%

ใบลดหน้ี เลขที่ 1122
10 รับชาระหนี้จากรา้ นปะการังทัง้ หมด
15 ชาระภาษมี ลู ค่าเพิ่มประจาเดือนพฤษภาคม
20 จ่ายคา่ ขนส่งสนิ ค้าท่ีซอื้ เมอื่ วันท่ี 1 เดอื นน้ี จานวน 250 บาท
24 ขายสินคา้ เป็นเงนิ สด 2,000 บาท ภาษีมลู ค่าเพ่มิ 7% ใบกากบั ภาษเี ลขที่ 0003
30 จา่ ยค่าซอ่ มแซมรถบรรทกุ 3,500 บาท ภาษมี ูลคา่ เพิ่ม 7% ใบกากบั ภาษีเลขท่ี 2020

ตวั อย่างที่ 4 ตอ่ ไปน้เี ปน็ รายการคา้ ของร้านบา้ นคุณย่าระหว่างเดอื นเมษายน-มถิ นุ ายน 25X1

25X1
ม.ิ ย. 10 จ่ายชาระหนีใ้ หร้ ้านวังมขุ ทัง้ หมด

15 ขายสินค้าเปน็ เงินสด 30,000 บาท ภาษีมลู คา่ เพมิ่ 7% ใบกากับภาษีเลขท่ี 0004
18 รับคนื สนิ ค้าทข่ี ายเมื่อวันท่ี 15 มิถุนายน ราคาสนิ คา้ 2,200 บาท ภาษมี ลู ค่าเพมิ่ 7%

ใบลดหนี้ 0001 จา่ ยเงนิ สดคนื ให้ทันที
24 ขายสินค้าเป็นเงนิ สด 2,000 บาท ภาษีมลู ค่าเพิม่ 7% ใบกากบั ภาษีเลขที่ 0003
30 จา่ ยคา่ ซ่อมแซมรถบรรทกุ 3,500 บาท ภาษมี ลู ค่าเพ่มิ 7% ใบกากับภาษีเลขท่ี 2020

ใหท้ า บันทึกรายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไปและปิดบัญชเี ก่ียวกบั ภาษมี ลู ค่าเพ่ิม

หมายเหตุ ในกรณีที่ภาษีซอื้ มากกวา่ ภาษีขายไมถ่ ึง 1,000 บาท กจิ การจะขอคืนโดยวิธีเครดติ
ถ้ามจี านวนตงั้ แต่ 1,000 บาทขึ้นไป กิจการจะขอคนื เป็นเงินสด

พ.ศ. 25X1 สมดุ รายวนั ท่วั ไป เลขท่ี เดบิต หน้า 1
เดอื น วันท่ี บญั ชี บาท สต. เครดติ
เม.ย. 1 รายการ 10,000 - บาท สต.

10 ซ้อื สินค้า 700 - 10,700 -
ภาษซี ้อื (10,000x7%)
15 28,355 - 26,500 -
เงนิ สด 1,855 -
ซื้อสินค้าเปน็ เงนิ สด VAT 7% 29,900 -
เงินสด 2,093 - 31,993 -

ขายสินค้า
ภาษีขาย (26,500x7%)
ขายสนิ ค้าเปน็ เงินสด VAT 7%
อุปกรณ์สานกั งาน
ภาษซี ้ือ (29,900x7%)
เงินสด
ซ้ือคอมพวิ เตอรเ์ ป็นเงินสด VAT 7%

พ.ศ. 25X1 สมุดรายวันทว่ั ไป เลขที่ เดบิต หนา้ 2
เดือน วนั ท่ี บัญชี บาท สต. เครดติ
เม.ย. 16 รายการ บาท สต.
2,500 -
20 คา่ ไฟฟา้ (2,675x100/107) 175 - 2,675 -
ภาษีซ้อื (2,675x7%)
25 481,500 - 481,500 -
เงินสด
จา่ ยคา่ ไฟฟา้ เปน็ เงนิ สด VAT 7% 700 - 749 -
รถยนต์ 49 -

เงนิ สด
ซอื้ รถยนตน์ ่งั 1 คัน
ค่าเครอื่ งเขียน
ภาษีซอื้ (700x7%)

เงินสด
จา่ ยค่าเครอ่ื งเขียนเปน็ เงนิ สด VAT 7%

สมุดรายวันทัว่ ไป หนา้ 3
เครดิต
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขที่ เดบิต บาท สต.
เดือน วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. 25,500 -
27,285 - 1,785 -
เม.ย. 29 ลูกหนี้การค้า-ร้านปะการงั
3,017 - 3,017 -
ขายสนิ คา้
3,640 - 3,640 -
ภาษขี าย (25,000x7%)
623 - 623 -
ขายสินคา้ เป็นเงนิ เช่ือ VAT 7%

30 ภาษมี ูลคา่ เพิ่ม

ภาษซี ้ือ (700+2,093+175+49)

ปดิ บัญชภี าษีซื้อ

ภาษขี าย (1,855+1,785)

ภาษีมูลค่าเพม่ิ

ปดิ บญั ชภี าษขี าย

ภาษีมลู ค่าเพม่ิ (3,640-3,017)

เจ้าหน-ี้ กรมสรรพากร

ปิดบญั ชภี าษมี ูลคา่ เพ่ิม

พ.ศ. 25X1 สมุดรายวนั ทัว่ ไป เลขที่ เดบติ หน้า 4
เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต. เครดติ
พ.ค. 1 รายการ 12,500 - บาท สต.

5 ซือ้ สินคา้ 875 - 13,375 -
ภาษีซอื้ (12,500x7%)
10 1,605 - 1,500 -
เงนิ สด 105 -
ซ้อื สนิ คา้ เปน็ เงินสด VAT 7% 26,775 -
เจ้าหนีก้ ารคา้ -รา้ นวงั มขุ 510 - 27,285 -

ส่งคนื สินคา้
ภาษซี อื้ (1,500x7%)
สง่ คืนสินคา้ เน่อื งจากสัง่ เกนิ
เงินสด
สว่ นลดจ่าย (25,500x2%)
ลูกหนกี้ ารค้า-ร้านปะการัง
รับชาระหนีใ้ ห้สว่ นลด 2%

พ.ศ. 25X1 สมดุ รายวนั ท่วั ไป เลขท่ี เดบติ หน้า 5
เดอื น วันท่ี บญั ชี บาท สต. เครดติ
พ.ค. 15 รายการ บาท สต.
623 -
20 เจา้ หน-ี้ กรมสรรพากร 623 -
เงินสด 250 -
24 250 -
ชาระภาษมี ูลค่าเพิ่ม 2,140 -
คา่ ขนส่งเข้า 2,000 -
140 -
เงนิ สด
จา่ ยค่าขนส่งเขา้
เงินสด

ขายสนิ ค้า
ภาษขี าย (2,000x7%)
ขายสนิ คา้ เป็นเงนิ สด VAT 7%

พ.ศ. 25X1 สมดุ รายวันทว่ั ไป เลขท่ี เดบติ หนา้ 6
เดอื น วันที่ บญั ชี บาท สต. เครดิต
พ.ค. 30 รายการ บาท สต.
3,500 -
31 ค่าซอ่ มแซมรถบรรทกุ 245 - 3,745 -
ภาษซี อื้ (3,500x7%)
1,015 - 1,015 -
เงนิ สด
จ่ายคา่ ซ่อมแซมรถบรรทุก VAT 7% 140 - 140 -
ภาษมี ูลค่าเพม่ิ

ภาษีซ้ือ (875-105+245)
ปิดบัญชภี าษซี ้อื
ภาษขี าย

ภาษมี ูลคา่ เพมิ่
ปดิ บัญชภี าษขี าย

สมุดรายวนั ทัว่ ไป หน้า 7
เครดติ
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขท่ี เดบิต บาท สต.
เดอื น วนั ท่ี บญั ชี บาท สต. 11,770 -
11,770 -
ม.ิ ย. 10 เจา้ หนกี้ ารคา้ -ร้านวงั มขุ (13,375-1,605) 30,000 -
32,100 - 2,100 -
เงนิ สด
2,200 - 2,354 -
ชาระหนี้ให้เจา้ หนี้ 154 -

15 เงนิ สด

ขายสินค้า

ภาษีขาย (30,000x7%)

ขายสินค้าเปน็ เงนิ สด VAT 7%

18 รบั คนื สินคา้

ภาษขี าย (2,200x7%)

เงินสด

รบั คืนสนิ คา้ จ่ายเงนิ สดให้

สมุดรายวันทว่ั ไป หน้า 8
เครดิต
พ.ศ. 25X1 รายการ เลขที่ เดบิต บาท สต.
เดอื น วันท่ี บัญชี บาท สต.
12,000 - 12,840 -
มิ.ย. 30 ค่าโฆษณา
840 - 840 -
ภาษซี ือ้ (12,000x7%)
840 - 1,946 -
เงินสด
1,946 - 231 -
จ่ายค่าโฆษณาVAT 7%
231 -
ภาษีมูลคา่ เพิ่ม

ภาษซี ้ือ

ปดิ บญั ชีภาษซี ้อื

ภาษขี าย (2,100-154)

ภาษีมลู คา่ เพมิ่

ปดิ บัญชีภาษขี าย

ภาษีมลู ค่าเพ่มิ 1,946-(875+840)

เจา้ หน-ี้ กรมสรรพากร

ปดิ บัญชภี าษีมูลคา่ เพิ่ม

หนว่ ยท่ี 4

การบันทึกบญั ชีเกี่ยวกับสนิ คา้ คงเหลอื

แนวคดิ

การบนั ทึกบญั ชีเกีย่ วกบั สนิ คาคงเหลอื มี 2 วธิ ี กิจการตองเลือกใชใหเหมาะสมกบั ลกั ษณะ
การดาเนนิ ธรุ กจิ เพ่อื ใหเกดิ ประสทิ ธภิ าพสงู สดุ ในการบริหารจัดการ

สาระการเรียนรู้

1. วธิ กี ารบันทกึ บญั ชเี กี่ยวกบั สนิ คาคงเหลอื
2. การคานวณตนทุนขาย
3. การวัดมูลคา่ สินคาคงเหลอื
4. การคานวณตน้ ทุนสนิ คาคงเหลอื
5. ศพั ท์บัญชี

ผลการเรยี นรูท้ คี่ าดหวงั

1. บอกวิธกี ารบันทกึ บญั ชีเก่ียวกบั สินคาคงเหลอื และบันทกึ รายการได้
2. คานวณตนทุนขายได้
3. วัดมูลค่าสนิ คาคงเหลอื ได้
4. คานวณตน้ ทนุ สินคาคงเหลือได้
5. บอกศพั ท์บญั ชีได้
6. มีกจิ นิสัย มรี ะเบยี บ ละเอยี ด รอบคอบ ซอื่ สตั ย มีวนิ ยั ตรงตต่อเวลา และมีเจตคติทด่ี ีตอวชิ าชพี บญั ชี

วิธกี ารบนั ทกึ บญั ชเี กีย่ วกับสนิ คา้ คงเหลือ

วิธีการบันทึกบัญชีเกี่ยวกับสินค้าคงเหลือมี 2 วิธีคือวิธีการบันทึกบัญชีสินค้าคงเหลือ
แบบส้ินงวด (Periodic Inventory Method) และวิธีการบันทึกบัญชีสินค้าคงเหลือ
แบบต่อเน่ือง (Perpetual Inventory Method) วิธีแรกเหมาะสาหรับกิจการท่ีจาหน่าย
สินค้าท่ีมีประมาณมาก เช่น ร้านมินิมาร์ท 7-11 Eleven ห้างสรรพสินค้า ร้านขายยา
เป็นต้น ส่วนวิธีท่ี 2 เหมาะสาหรับกิจการที่จาหน่ายสินค้าที่มีประมาณไม่มากและมีราคาสูง
เช่น กิจการจาหน่ายรถยนต์กิจการจาหน่ายเคร่ืองคอมพิวเตอร์ กิจการจาหน่ายบ้าน
พร้อมที่ดิน กิจการจาหน่าย โทรศัพท์เคล่ือนท่ี เป็นต้น กิจการควรเลือกให้เหมาะสม
กับลกั ษณะของธุรกิจ และตรงตามวัตถปุ ระสงค์ ของกิจการ

1. วธิ ีการบันทกึ บัญชสี ินคา้ คงเหลอื แบบส้นิ งวด
(Periodic Inventory Method)

วิธีน้ีกิจการจะบันทึกรายการเก่ียวกับสินค้าคงเหลือในบัญชีที่เก่ียวข้อง เช่น ซื้อสินค้า
ค่าขนส่ง เข้า ส่งคืนสินค้า ส่วนลดรับ เป็นต้น การบันทึกรายการเกี่ยวกับสินค้าแยกออก
จากกัน ทาให้กิจการไม่ ทราบยอดคงเหลือของสินค้าและต้นทุนขาย ดังน้ันเม่ือถึงวันส้ินงวด
บัญชี (หรือเวลาใด ๆ ตามที่กิจการต้องการ) กิจการจะต้องตรวจนับสินค้าคงเหลือเพอื่ นามา
คานวณต้นทุนขาย และคานวณหากาไรขาดทุน ต่อไป ข้อดีของวิธีน้ีคือประหยัดเวลา
ในการบันทึกบัญชี ข้อเสียคือกิจการไม่ทราบยอดคงเหลือของ สินค้าคงเหลือ ณ เวลาใด
เวลาหนึ่ง นอกจากมกี ารตรวจนบั

หลกั การบนั ทึกบญั ชี

ลาดับ รายการ การบนั ทกึ บัญชี-ไมจ่ ดทะเบยี น การบันทกึ บญั ชี-จดทะเบียน
1 ซอื้ สนิ คาเป็นเงนิ สด เขา้ ส่รู ะบบภาษมี ูลคาเพิม่ เขาสรู่ ะบบภาษีมูลคาเพ่มิ

2 สงคืนสินคาทซี่ อ้ื เป็นเงนิ สด เดบิต ซอ้ื สนิ คา้ XX เดบิต ซอื้ สนิ คา้ XX
เครดติ เงินสด XX ภาษีซ้อื XX
3 จ่ายคาใชจา่ ยในการซ้ือสนิ ค้า เชน ขนสง เครดิต เงินสด
สนิ คา้ คาภาษขี าเขา คาใชจายในการนาเขา XX

4 ขายสินคาเป็นเงนิ สด เดบิต เงินสด XX เดบิต เงนิ สด XX

เครดิต สงคืนสินคา XX เครดิต สงคนื สนิ คา XX

ภาษซี ือ้ XX

เดบติ คาขนสง่ เขา้ XX เดบติ คาขนสง่ เขา้ XX
คาใชจ่ายในการนาเขา XX
ฯลฯ คาใชจ่ายในการนาเขา XX

เครดิต เงินสด XX ฯลฯ

เครดิต เงนิ สด XX

เดบติ เงินสด XX เดบติ เงนิ สด XX
เครดติ ขายสินคา XX
เครดิต ขายสินคา XX ภาษขี าย XX

หลกั การบันทึกบญั ชี

ลาดบั รายการ การบนั ทกึ บัญชี-ไมจ่ ดทะเบยี น การบันทึกบัญชี-จดทะเบยี น
5 รับคืนสินคาที่ขายเป็นเงนิ สด เขา้ ส่รู ะบบภาษีมูลคาเพม่ิ เขาสรู่ ะบบภาษมี ูลคาเพ่ิม
6 จา่ ยคา่ ขนสงสนิ คา้ ใหลกู คา้
7 ซ้ือสนิ คาเปน็ เงินเชอื่ เดบติ รับคนื สินคา XX เดบติ รบั คนื สินคา XX
8 สงคนื สนิ คาทซ่ี ้ือเปน็ เงินเชอ่ื เครดิต เงินสด XX
9 ชาระหนี้ใหเจ้าหน-้ี ไม่ได้ส่วนลด ภาษขี าย XX
เดบติ คาขนสงออก XX
เครดิต เงนิ สด XX เครดิต เงนิ สด XX

เดบติ คาขนสงออก XX
เครดิต เงนิ สด XX

เดบิต ซื้อสนิ ค้า XX เดบิต ซือ้ สินคา้ XX
เครดิต เจ้าหนีก้ ารคา XX ภาษซี ื้อ XX

เดบติ เจา้ หนี้การคา XX เครดติ เจา้ หนกี้ ารคา XX
เครดิต สงคืนสนิ คา XX
เดบิต เจ้าหน้กี ารคา XX
เดบติ เจ้าหนี้การคา XX เครดิต สงคนื สินคา XX
เครดิต เงินสด XX ภาษซี ื้อ XX

เดบติ เจา้ หนีก้ ารคา XX
เครดติ เงนิ สด XX

หลกั การบนั ทึกบัญชี

ลาดบั รายการ การบนั ทึกบัญชี-ไมจ่ ดทะเบยี น การบนั ทึกบัญชี-จดทะเบียน
10 ชาระหน้ใี หเจา้ หน-ี้ ไดส้ ่วนลด เขาสรู่ ะบบภาษมี ลู คาเพม่ิ เขาสูร่ ะบบภาษีมลู คาเพ่มิ

11 ขายสนิ คาเป็นเงนิ เชอื่ เดบิต เจ้าหนก้ี ารคา XX เดบิต เจา้ หน้กี ารคา XX
12 รบั คนื สินคาที่ขายเปน็ เงนิ เช่อื
เครดิต เงินสด XX เครดติ เงนิ สด XX
13 รบั ชาระหนจ้ีากลกหู นี้-ไม่ให สวนล
14 รับชาระหนจีา้ กลกูหน-้ี ให้ส่วนลด สวนลดรับ XX สวนลดรบั XX

เดบิต ลูกหนี้การค้า XX เดบติ ลูกหนีก้ ารค้า XX
เครดิต ขายสนิ คา XX
เครดิต ขายสนิ คา XX

ภาษีขาย XX

เดบิต รบั คืนสินคา XX เดบติ รบั คนื สนิ คา XX
เครดติ ลูกหนีก้ ารคา XX
ภาษีขาย XX

เครดิต ลูกหนก้ี ารคา XX

เดบิต เงินสด XX เดบติ เงนิ สด XX
เครดติ ลูกหน้กี ารคา XX เครดิต ลูกหน้ีการคา XX

เดบิต เงนิ สด XX เดบติ เงินสด XX

ส่วนลดจา่ ย XX สว่ นลดจ่าย XX

เครดิต ลูกหน้กี ารคา XX เครดติ ลูกหนกี้ ารคา XX

2. วิธกี ารบันทึกบญั ชสี นิ ค้าคงเหลือแบบตอ่ เนอ่ื ง
(Perpetual Inventory Method)

วิธีนี้กิจการจะบันทึกรายการเกี่ยวกับสินค้าคงเหลือเช่น การซื้อสินค้า การส่งคืนสินค้า
การขายสินค้า การรับคืนสินค้า ฯลฯ ไว้ในบัญชีสินค้าคงเหลือเพ่ือบันทึการเคลื่อนไหว
ของสินค้า ทาให้กิจการทราบยอดคงเหลือของสินค้าตลอดเวลา โดยไม่ต้องมีการตรวจนับ 1
กิจการสามารถกาหนดยอดข้ันต่าและข้ันสูงไว้ล่วงหน้าและสามารถดูยอดคงเหลือจากบัญชี
สินค้าคงเหลือทาให้การบริหารจัดการเก่ียวกับสินค้าคงเหลือเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
กล่าวคือสินค้าไม่ขาดมือและไม่มีสินค้ามากเกินความจาเป็นในขณะเดียวกันเมื่อมีการจาหน่าย
สินค้า กิจการจะทาการบันทึกต้นทุนขายทันที่และหากมีรายการรับคืนสินค้า ก็จะบันทึก
รายการปรับลดยอดบัญชีต้นทุนขาย เพ่ือให้บัญชีต้นทุนขายเป็นปัจจุบันข้อเสียของวิธีนี้
คือเพิ่มภาระงานเน่ืองจากกิจการจะต้องบันทึกรายการเกี่ยวกับสินค้าคงเหลือทุกคร้ังท่ีมี
รายการค้าเกดิ ขึ้น

หลักการบนั ทึกบญั ชี

ลาดบั รายการ การบันทึกบัญชี-ไมจ่ ดทะเบยี น การบนั ทกึ บญั ชี-จดทะเบียน
1 ซ้ือสนิ คาเปน็ เงนิ สด เขา้ สรู่ ะบบภาษมี ูลคาเพิม่ เขาสรู่ ะบบภาษมี ลู คาเพม่ิ

2 สงคืนสนิ คาท่ีซอ้ื เปน็ เงนิ สด เดบติ สนิ ค้าคงเหลือ XX เดบติ สนิ คา้ คงเหลอื XX
เครดติ เงินสด XX ภาษีซอ้ื XX
3 จา่ ยค่าใชจ้ ่ายในการซื้อสนิ ค้า เครดติ เงินสด XX
เดบติ เงนิ สด XX
4 ขายสินค้าเปน็ เงนิ สด เครดติ สนิ ค้าคงเหลอื XX เดบติ เงนิ สด XX
(ต้นทุนสนิ ค้าเทา่ กบั XX) เครดิต สนิ ค้าคงเหลือ XX
เดบติ สินค้าคงเหลือ XX ภาษีซอื้ XX
เครดติ เงนิ สด XX
เดบิต สินคา้ คงเหลือ XX
เดบิต เงินสด XX
เครดิต ขายสนิ ค้า XX ภาษซี ้อื XX

เดบติ ตน้ ทนุ ขาย XX เครดติ เงนิ สด XX
เครดติ สินคา้ คงเหลอื XX
เดบติ เงินสด XX

เครดิต ขายสนิ ค้า XX

ภาษขี าย XX

เดบติ ตน้ ทนุ ขาย XX
เครดิต สินค้าคงเหลอื XX

1 กิจการควรมกี ารตรวจนับเพื่อตรวจสอบกบั ยอดคงเหลอื ในบญั ชีสนิ คา้ คงเหลอื เปน็ การป้องกันการผดิ พลาดและการทจุ ริต

หลกั การบนั ทกึ บัญชี

ลาดับ รายการ การบันทกึ บัญชี-ไมจ่ ดทะเบียน การบนั ทึกบัญชี-จดทะเบยี น
5 รบั คนื สนิ ค้าที่ขายเปน็ เงนิ สด เขา้ สู่ระบบภาษมี ูลคาเพ่มิ เขาสรู่ ะบบภาษมี ลู คาเพม่ิ
(ต้นทนุ สินคา้ เท่ากับ XX)
เดบติ รับคนื สนิ คา้ XX เดบิต รบั คืนสนิ ค้า XX
6 จา่ ยค่าขนส่งสินคา้ ให้ลกู ค้า เครดิต เงนิ สด XX ภาษขี าย XX
7 ซอื้ สินค้าเป็นเงินเช่อื เครดิต เงินสด XX
8 ส่งคืนสนิ คา้ ทีซ่ ้อื เปน็ เงนิ เชอื่ เดบติ สินค้าคงเหลอื XX
เครดิต ต้นทุนขาย XX เดบิต สินค้าคงเหลือ XX
เครดิต ต้นทนุ ขาย XX

เดบติ คา่ ขนสง่ ออก XX เดบติ ค่าขนสง่ ออก XX
เครดิต เงินสด XX เครดิต เงนิ สด XX

เดบิต สนิ คา้ คงเหลอื XX เดบิต สนิ ค้าคงเหลือ XX
เครดิต เจา้ หนีก้ ารคา้ XX ภาษีซือ้ XX
เครดิต เจา้ หน้กี ารค้า XX
เดบิต เจา้ หนก้ี ารค้า XX
เครดิต สนิ ค้าคงเหลอื XX เดบิต เจ้าหนี้การค้า XX
เครดติ สนิ ค้าคงเหลือ XX
ภาษีซ้ือ XX

หลักการบันทึกบญั ชี

ลาดบั รายการ การบนั ทกึ บัญชี-ไมจ่ ดทะเบยี น การบันทกึ บัญชี-จดทะเบียน
9 ชาระหน้ีให้เจา้ หนี้-ไม่ได้ส่วนลด เขา้ สรู่ ะบบภาษีมูลคาเพ่ิม เขาสู่ระบบภาษมี ลู คาเพิ่ม
10 ชาระหนใี้ หเ้ จ้าหนี้-ไดส้ ่วนลด
เดบติ เจ้าหน้ีการค้า XX เดบิต เจ้าหนี้การคา้ XX
11 ขายสินค้าเปน็ เงินเชื่อ เครดติ เงนิ สด XX เครดิต เงินสด XX
(ต้นทุนสนิ ค้าเท่ากับ XX)
เดบิต เจ้าหนีก้ ารค้า XX เดบติ เจ้าหนีก้ ารคา้ XX
12 รับคืนสินคา้ ท่ขี ายเป็นเงนิ เชอื่ เครดิต เงนิ สด XX เครดิต เงินสด XX
(ต้นทนุ สินค้าเท่ากับ XX) สนิ ค้าคงเหลือ XX สินค้าคงเหลอื XX

เดบติ ลูกหนี้การคา้ XX เดบิต ลูกหนี้การค้า XX
เครดิต ขายสนิ ค้า XX เครดิต ขายสนิ ค้า XX
ภาษขี าย XX
เดบติ ตน้ ทุนขาย XX
เครดิต สินค้าคงเหลอื XX เดบติ ตน้ ทนุ ขาย XX
เครดิต สนิ ค้าคงเหลือ XX
เดบิต รับคืนสินค้า XX
เครดิต ลูกหน้ีการคา้ XX เดบิต รบั คนื สนิ ค้า XX
ภาษีขาย XX
เดบิต สินคา้ คงเหลือ XX เครดิต ลูกหนกี้ ารค้า XX
เครดิต ต้นทุนขาย XX
เดบิต สนิ ค้าคงเหลอื XX
เครดติ ตน้ ทนุ ขาย XX

หลกั การบนั ทกึ บญั ชี

ลาดับ รายการ การบันทึกบญั ชี-ไมจ่ ดทะเบยี น การบนั ทึกบญั ชี-จดทะเบียน
เข้าสู่ระบบภาษมี ูลคาเพม่ิ เขาสู่ระบบภาษมี ูลคาเพ่มิ
13 รบั ชาระหนจ้ี ากลูกหน้ี-ไม่ให้
ส่วนลด เดบิต เงินสด XX เดบิต เงินสด XX
เครดติ ลกู หนก้ี ารค้า XX เครดติ ลกู หนก้ี ารค้า XX

14 รบั ชาระหนจี้ ากลูกหน-้ี ให้ เดบติ เงนิ สด XX เดบติ เงินสด XX
สว่ นลด ส่วนลดจา่ ย XX สว่ นลดจา่ ย XX
เครดติ ลูกหนก้ี ารค้า XX เครดิต ลูกหนก้ี ารคา้ XX
15 เจา้ ของกจิ การถอนสนิ คา้ ไปใช้สว่ นตัว
(ต้นทนุ สนิ คา้ เท่ากับ XX) เดบิต ถอนใชส้ ว่ นตวั XX เดบิต ถอนใช้ส่วนตวั XX
เครดิต ขายสินคา้ XX เครดติ ขายสินค้า XX
ภาษีขาย XX
เดบิต ตน้ ทุนขาย XX
เครดติ สนิ คา้ คงเหลือ XX เดบติ ตน้ ทุนขาย XX
เครดิต สินค้าคงเหลอื XX

ต้นทุนในการซ้ือของสินค้าคงเหลือประกอบด้วยราคาซ้ือ
อากรขาเข้าและภาษีอ่ืน (สุทธิจากจานวนท่ีกิจการจะได้รับคืนใน
ภายหลังจากหน่วยงานที่มีหน้าที่จัดเก็บภาษี) รวมทั้งค่าขนส่ง
ค่าขนถ่าย และต้นทุนอ่ืน ๆ ซ่ึงเก่ียวข้องโดยตรงกับการได้มา
ซึ่งสินค้าสาเร็จรูป วัตถุดิบและบริการในการคานวณหาต้นทุน
ในการซ้ือสินค้าให้นาส่วนลดการค้า เงินที่ได้รับคืนและรายการอ่ืน ๆ
ที่คล้ายคลึงกันมา หักออกด้วย (มาตรฐานการบัญชีฉบับที่ 2
( ปรับปรุง 2561) เร่อื ง สินค้าคงเหลอื )

ตวั อยา่ งที่ 1 ต่อไปน้เี ปน็ รายการซอ้ื ขายสนิ ค้าของรา้ นค้าแห่งหนึง่ ระหว่างเดอื น มถิ นุ ายน 25X1

25X1
มิ.ย. 4 ซ้อื สนิ คา้ จากร้านแสนแสบเป็นเงนิ เชอ่ื ราคา 14,000 บาท ภาษมี ลู คา่ เพิ่ม 7% ใบกากบั ภาษีเลขที่ 123

เงอ่ื นไข 2/10, n/30 FOB shipping point
6 จา่ ยค่าขนส่งสินค้าทซ่ี อ้ื เมอ่ื วนั ท่ี 4 มถิ นุ ายน 25X1 จานวน 400 บาท
8 ขายสินค้าให้บริษทั ลมุ่ เจา้ พระยา จากดั เปน็ เงนิ เช่อื ราคา 21,000 บาท ภาษมี ลู คา่ เพิ่ม 7%

ใบกากบั ภาษีเลขที่ 06/0001 (ต้นทนุ สนิ ค้า 12,600 บาท) เงอ่ื นไข 3/15, n/45 FOB shipping point
9 สง่ คนื สนิ ค้าใหร้ า้ นแสนแสบราคา 2,500 บาทเน่อื งจากไมต่ รงตามใบส่งั ซอ้ื สนิ ค้า
10 ซ้ือสินค้าเปน็ เงนิ สดราคา 99,000 บาท ภาษมี ูลค่าเพิม่ 7% ใบกากับภาษีเลขท่ี 456
11 ขายสินค้าเป็นเงินสดราคา 6,000 บาท ภาษมี ูลคา่ เพิม่ 7% ใบกากบั ภาษเี ลขที่ 06/0002 (ต้นทุนสินค้า 3,600 บาท)
13 รบั คนื สนิ คา้ ทีข่ ายเป็นเงนิ สดราคา 1,000 บาทเน่อื งจากชารดุ จา่ ยเงินสดใหล้ ูกค้าทันที (ตน้ ทนุ สนิ ค้า 600 บาท)
14 ชาระหนใ้ี ห้รา้ นแสนแสบทั้งหมด
16 จา่ ยคา่ ขนส่งสินคา้ ทีข่ ายเม่อื วันท่ี 10 มถิ ุนายน 25X1 จานวน 450 บาท
23 รับชาระหน้จี ากบริษัท ล่มุ เจา้ พระยา จากดั ท้ังหมด
29 ซือ้ สินคา้ เป็นเงนิ สดราคา 15,000 บาท ภาษีมูลคา่ เพิ่ม 7 % ใบกากับภาษีเลขที่ 789
30 สง่ คนื สินค้าทีซ่ อ้ื เปน็ เงินสดราคา 2,000 บาทเน่ืองจากชารุด ได้รับเงนิ สดทนั ที

ให้ทา บนั ทึกรายการในสมุดรายวันท่ัวไปวธิ กี ารบนั ทึกบญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื แบบส้ินงวด (Periodic Inventory Method)
และวิธีการบนั ทึกบญั ชสี นิ คา้ คงเหลอื แบบตอ่ เนอื่ ง (Perpetual Inventory Method)

ว.ด.ป. รายการ วิธกี ารบันทกึ บญั ชสี นิ คา้ คงเหลือ วิธกี ารบันทึกบญั ชีสินค้าคงเหลือ
25X1 แบบสิ้นงวด แบบตอ่ เนอ่ื ง

ม.ิ ย. 4 (Periodic Inventory Method) (Perpetual Inventory Method)

6 ซอ้ื สนิ คา้ จากรา้ นแสนแสบเปน็ เงินเชื่อ เดบิต ซ้ือสินคา้ 14,000 เดบิต สนิ ค้าคงเหลือ 14,000
ราคา 14,000 บาท ภาษมี ลู ค่าเพิ่ม 7% ภาษีซือ้ 980 ภาษซี อ้ื 980
ใบกากบั ภาษเี ลขที่ 123 เงือ่ นไข 2/10,
n/30 FOB shipping point เครดิต เจ้าหนี้การคา้ -ร้านแสนแสบ 14,980 เครดิต เจา้ หนีก้ ารคา้ -ร้านแสนแสบ 14,980

จ่ายคา่ ขนสง่ สินคา้ ที่ซ้ือเม่ือวนั ท่ี 4 เดบติ คา่ ขนส่งเขา้ 400 เดบติ สนิ ค้าคงเหลอื 400
มิถนุ ายน 25X1 จานวน 400 บาท เครดิต เงนิ สด เครดติ เงินสด
400 400

8 ขายสนิ ค้าใหบ้ รษิ ทั ลมุ่ เจา้ พระยา เดบติ ลกู หน้ีการคา้ - บจก.ลุ่ม 22,470 เดบติ ลกู หน้กี ารค้า - บจก.ลุม่ 22,470

จากดั เปน็ เงินเชอ่ื ราคา 21,000 บาท เจา้ พระยา เจา้ พระยา

ภาษีมลู คา่ เพม่ิ 7% (ตน้ ทุนสินค้า เครดติ ขายสินคา้ 21,000 เครดติ ขายสินคา้ 21,000

เทา่ กบั 12,600 บาท) เง่ือนไข 3/15, ภาษขี าย 1,470 ภาษีขาย 1,470

n/45 FOB shipping point

ไมต่ ้องบนั ทึกบญั ชี เดบิต ต้นทนุ ขาย 12,600 12,600
เครดิต สินค้าคงเหลอื

ว.ด.ป. รายการ วิธกี ารบนั ทกึ บญั ชีสนิ ค้าคงเหลอื วิธกี ารบนั ทึกบญั ชสี ินคา้ คงเหลือ
25X1 แบบสิน้ งวด แบบตอ่ เนือ่ ง

(Periodic Inventory Method) (Perpetual Inventory Method)

มิ.ย. 9 สง่ คนื สินค้าใหร้ ้านแสนแสบราคา เดบติ เจ้าหนี้การค้า-ร้านแสนแสบ 2,675 เดบิต เจ้าหนี้การคา้ -ร้านแสนแสบ 2,675
2,500 บาทเน่ืองจากไมต่ รงตามใบสั่งซอ้ื
สนิ ค้า เครดติ สง่ คืนสนิ คา้ 2,500 เครดติ สินคา้ คงเหลือ 2,500

ภาษซี ือ้ 175 ภาษีซื้อ 175

10 ซอ้ื สินค้าเปน็ เงินสดราคา 99,000 บาท เดบติ ซื้อสนิ ค้า 99,000 เดบิต สนิ คา้ คงเหลือ 99,000
ภาษซี ื้อ 6,930
ภาษมี ลู คา่ เพมิ่ 7% ใบกากับภาษีเลขท่ี 456 ภาษซี ื้อ 6,930 เครดิต เงนิ สด
105,930
เครดติ เงนิ สด 105,930

11 ขายสนิ คา้ เป็นเงินสดราคา6,000 บาท เดบติ เงนิ สด 6,420 เดบิต เงินสด 6,420
ภาษมี ูลค่าเพมิ่ 7% ใบกากับภาษีเลขท่ี เครดิต ขายสินค้า 6,000
06/0002(ตน้ ทุนสินคา้ 3,600 บาท) เครดติ ขายสินคา้ 6,000 ภาษขี าย 420

ภาษีขาย 420

ไม่ต้องบันทึกบัญชี เดบติ ตน้ ทุนขาย 3,600

เครดติ สินคา้ คงเหลอื 3,600

ว.ด.ป. รายการ วธิ กี ารบันทึกบญั ชีสนิ คา้ คงเหลอื วธิ ีการบนั ทกึ บญั ชีสินคา้ คงเหลือ
25X1 แบบส้ินงวด แบบต่อเนื่อง

ม.ิ ย. 13 (Periodic Inventory Method) (Perpetual Inventory Method)

14 รับคืนสนิ คา้ ทีข่ ายเปน็ เงนิ สดราคา 1,000 บาท เดบิต รับคืนสินคา้ 1,000 เดบิต รับคืนสินคา้ 1,000
70 ภาษขี าย 70
16 เนอื่ งจากชารุด จ่ายเงนิ สดใหล้ กู ค้า ภาษีขาย 1,070 เครดติ เงนิ สด 1,070

ทันที(ต้นทนุ สนิ ค้า 600 บาท) เครดิต เงินสด

ไม่ตอ้ งบันทกึ บญั ชี เดบติ สนิ คา้ คงเหลือ 600

เครดติ ต้นทนุ ขาย 600

ชาระหนใ้ี หร้ ้านแสนแสบท้ังหมด เดบิต เจ้าหนก้ี ารค้า-ร้านแสนแสบ 12,305 เดบิต เจา้ หน้ีการค้า-ร้านแสนแสบ 12,305

เครดิต เงนิ สด 12,075 เครดติ เงนิ สด 12,075

สว่ นลดรบั 230 สนิ คา้ คงเหลือ 230

จ่ายค่าขนสง่ สนิ ค้าทีข่ าย เดบิต คา่ ขนสง่ ออก 450 เดบติ ค่าขนส่งออก 450
เมอ่ื วันที่ 10 มิถนุ ายน เครดติ เงินสด 450 เครดิต เงนิ สด 450
25X1 จานวน 450 บาท

ว.ด.ป. รายการ วิธกี ารบันทึกบัญชสี ินค้าคงเหลือ วิธกี ารบันทกึ บัญชีสินค้าคงเหลือ
25X1 แบบส้ินงวด แบบต่อเนื่อง

(Periodic Inventory Method) (Perpetual Inventory Method)

ม.ิ ย. 23 รับชาระหน้จี ากบริษทั ลุม่ เจา้ พระยา จากดั เดบิต เงินสด 21,840 เดบติ เงนิ สด 21,840
29 ทัง้ หมด
สว่ นลดจา่ ย 630 ส่วนลดจ่าย 630
ซอ้ื สนิ ค้าเป็นเงินสดราคา 15,000 บาท
ภาษีมูลค่าเพมิ่ 7 % ใบกากับภาษีเลขที่ 789 เครดิต ลกู หนก้ี ารคา้ -บจก. 22,470 เครดติ ลกู หนี้การคา้ -บจก. 22,470

ลุม่ เจ้าพระยา ลุ่มเจา้ พระยา

เดบติ ซอ้ื สนิ ค้า 15,000 เดบติ สินค้าคงเหลือ 15,000
ภาษีซื้อ 1,050 ภาษซี ื้อ 1,050
เครดติ เงนิ สด เครดิต เงนิ สด
16,050 16,050

30 สง่ คนื สินค้าทีซ่ ้ือเป็นเงินสดราคา 2,000 บาท เดบติ เงินสด 2,140 เดบิต เงนิ สด 2,140

เนอ่ื งจากชารดุ ไดร้ ับเงนิ สดทันที เครดิต สง่ คืนสนิ ค้า 2,000 เครดติ สนิ คา้ คงเหลือ 2,000

ภาษีซื้อ 140 ภาษซี อ้ื 140

การคานวณต้นทุนขาย

วิธกี ารบันทกึ บัญชสี นิ ค้าคงเหลอื แบบต่อเน่อื ง (Perpetual Inventory Method)
ต้นทนุ ขายดูจากบัญชตี ้นทุนขาย สว่ นวิธกี ารบันทกึ บัญชีสินค้าคงเหลือแบบสนิ้ งวด
(Periodic Inventory Method) ตน้ ทนุ ขายคานวณไดด้ งั น้ี

สินคา้ คงเหลอื ตน้ งวด + ซอ้ื สุทธิ - สนิ ค้าคงเหลือปลายงวด

ยอดคงเหลอื ซ้อื สินคา้ +คา่ ใช้จ่ายในการซอื้ สินค้า ตรวจนบั และวดั มลู คา่

ในบัญชีสินคา้ คงเหลอื -ส่งคืนสนิ ค้า-สว่ นลดรบั สนิ ค้าคงเหลอื

การวัดมูลคา่ สนิ คา้ คงเหลอื

สินค้าคงเหลือต้องวัดมลู คา่ ด้วยราคาทนุ หรอื มูลคา่ สทุ ธทิ จ่ี ะไดร้ บั แลว้ แตม่ ลู คา่ ใดจะต่ากว่า
(Lower of Cost or Net realizable Value)

ความหมายของราคาทนุ
ตน้ ทุนในการซ้ือของสนิ คา้ คงเหลือประกอบด้วยราคาซอ้ื อากรขาเข้าและภาษีอื่น (สุทธิจาก
จานวนที่กิจการจะได้รับคืนในภายหลังจากหน่วยงานท่ีมีหน้าท่ีจัดเก็บภาษี) รวมท้ังค่าขนส่ง
ค่าขนถ่ายและต้นทุนอื่น ๆ ซ่ึงเก่ียวข้องโดยตรงกับการได้มาซ่ึงสินค้าสาเร็จรูป วัตถุดิบและบริการ
ในการคานวณหาต้นทุนในการซ้ือสินค้าให้นาส่วนลดการค้า เงินท่ีได้รับคืนและรายการอื่น ๆ
ทคี่ ลา้ ยคลงึ กันมาหกั ออกด้วย
ความหมายของมลู คา่ สุทธิทจี่ ะไดร้ บั (Net realizable Value)
มูลคา่ สุทธทิ ีจ่ ะไดร้ บั หมายถึง ราคาโดยประมาณท่ีคาดวา่ จะขายไดต้ ามลกั ษณะการประกอบ
ธุรกิจตามปกตหิ กั ด้วยประมาณการตน้ ทนุ ในการผลติ สินค้านน้ั ให้เสรจ็ และตน้ ทุนท่ีจาเป็นต้องจา่ ยไป
เพอ่ื ใหข้ ายสินคา้ นนั้ ได้

การคานวณตน้ ทุนสนิ ค้าคงเหลอื

เนื่องจากในรอบระยะเวลาบัญชี กิจการจะมีการซ้ือสินค้าหลายคร้ัง แต่ละครั้งราคา
อาจไม่เท่ากัน และในขณะเดียวกันกิจการก็มีการจาหน่ายสินค้า ดังนั้นเม่ือถึงวันส้ินงวดบัญชี
เมื่อกิจการทาการตรวจนับสินค้าแล้ว จะต้องคานวณต้นทุนสินค้าคงเหลือเพ่ือให้ได้ราคาทุน
วิธกี ารคานวณได้แก่

1. วธิ ีราคาเจาะจง (Specific identification Method)
2. วิธีเขา้ กอ่ นออกกอ่ น (First In - First Out Method/FIFO)
3. วิธีถัวเฉล่ยี ถว่ งนา้ หนกั (Weighted Average Method)
4. วิธีราคาขายปลกี (Retail Method)
5. วธิ ีราคากาไรข้นั ต้น (Gross Profit Method)