สี่ทศวรรษการเดินทางของมูลนิธิผู้หญิง

๙๐ นüดในประเทýแอฟริกาใตอีกราü ๖๐.๐๐๐ บาท ทําใĀÿาไมÿามารถใชชีüิตปกติÿุข ในĀมูบานได ทุกüันนี้ÿาตองมาอาýัยอยูกับนองÿาüในเมืองĀลüง และยังทํางานนüด โดยมีรายไดชั่üโมงละ ๒๕๐ บาท นอกจากจะÿงเÿียดูแลพอและตนเองแลüÿายังมี ภาระคาใชจายในการติดตามเรื่องคดีของตน บางครั้งÿาก็เกิดคüามทอถอยเมื่อไม เĀ็นคüามคืบĀนาในการดําเนินเรื่องฟองรอง และคิดüาคüามยุติธรรมอาจจะÿุดเอื้อม ÿําĀรับผูĀญิงเชนตน เมื่อมีคนมาชักชüนใĀไปทํางานนüดที่ประเทýเกาĀลี ÿาก็เกิดคüามคิดที่จะ เดินทางไปเÿี่ยงโชคทํางานอีกครั้ง เพื่อใĀมีรายไดที่ดีกüาการทํางานนüดที่เมืองไทย แตยังมีคüามกังüลตอการดําเนินคดีของตน และการตองกูĀนี้ยืมÿินมาเปนคาใชจาย ในการเดินทางทําใĀยังไมÿามารถตัดÿินใจออกเดินทางได นอกจากนี้เพื่อน ๆ ÿมาชิกกลุมĀญิงÿูชีüิต ตางก็มีคüามเปนĀüงเกรงüาÿาจะประÿบปญĀา เพราะ นายĀนาที่มาติดตอไมไดดําเนินการใĀไปทํางานอยางเปนทางการ แตใชชองทางของ การเขาเมืองแบบนักทองเที่ยüเพื่อไปทํางานเปนพนักงานนüด ที่เÿี่ยงตอการถูกจับ และÿงกลับประเทýไทย ÿาอาจจะÿูญเÿียเงินคานายĀนาอีกครั้งก็เปนได ÿüนüิซึ่งเปนĀัüเรี่ยüĀัüแรงในการติดตอĀนüยงานตาง ๆ เพื่อเรียกรองĀา คüามยุติธรรมใĀแกตนเองและเพื่อน ๆ ก็ประÿบปญĀาชีüิตคูในครอบครัüของตน โชคดีที่üิยังไดรับการดูแลชüยเĀลือจากผูคนและĀนüยงานที่อยูรอบขาง ทําใĀ ÿามารถเผชิญกับคüามเจ็บปüดทั้งทางรางกายและจิตใจนี้เพื่อกาüเดินไปขางĀนา ตอไปได ทั้งÿาและüิตางมีคüามĀüังüาชüงเüลาที่เลüราย และการรอคอยนี้จะผาน พนไปโดยเร็ü คüามĀüังไดเกิดขึ้นอีกครั้งเมื่อเจาĀนาที่ใĀคําÿัญญาüา ภายในกลางป นี้ (พ.ý. ๒๕๖๐) คดีของพüกตนจะเขาÿูการพิจารณาของýาล ตางĀüังที่จะเĀ็นคüาม ยุติธรรมĀลังจากระยะเüลาอันยาüนานของการตอÿู รอคอย ซึ่งนําการเปลี่ยนแปลง Āลายÿิ่งĀลายอยางเขามาในชีüิตของตนนับแตüันออกเดินทางและกลับจากประเทý ประเทýแอฟริกาใต ๒. ฝันสลายที่ปลายศาลแรงงาน เรื่องเล่าจากประเทศโปแลนด์ กาน เพิ่งกลับจากการทํางานที่ประเทýไตĀüันไดไมนานนัก เพื่อนก็เลาเรื่อง üามีบริþัทจัดĀาคนงานมาĀาคนงานทั้งĀญิงและชายเพื่อไปทํางานดานเกþตรที่ ประเทýโปแลนด โดยเปนคนงานเก็บÿตอเบอรี่ เปนเüลา ๑ ปและÿามารถตอÿัญญา

๙๑ ไดอีก ๑๐ ป โดยจะไดรับคาจางเดือนละ ๗๕๐ ดอลลารÿĀรัฐ (ประมาณ ๒๒,๕๐๐ บาท) ทํางานüันละ ๘ ชั่üโมง ÿัปดาĀละ ๖ üัน Āากทํางานลüงเüลาจะไดรับ คาตอบแทนเพิ่มชั่üโมงละประมาณ ๔ ดอลลาร และจะจายเงินเดือนทุกüันที่ ๒๐ ของแตละเดือน การเดินทางไปทํางานนี้จะตองจายคาบริการใĀกับบริþัทกิตติ ที่เปน นายĀนาจัดĀาคนงานใĀกับบริþัทในประเทýโปแลนด เปนจํานüนเงินคนละ ราü ๒๐๐,๐๐๐ บาท กานเคยทํางานโรงงานทอดาย ที่ไตĀüัน และไมเคยประÿบปญĀาแตอยาง ใด จนครบกําĀนดÿัญญา ๓ ป ทั้งยังมีเงินÿงทางบานเดือนละไมตํ่ากüา ๑๐.๐๐๐ บาท จนÿามารถปลูกบานใĀมไดĀนึ่งĀลังเพื่อใĀพอแมไดอยูอาýัยอยางÿบาย กาน จึงยินดีเดินทางไปทํางานที่ประเทýโปแลนดเพื่อจะไดมีเงินเดือนÿงใĀพอแม และมี เงินเก็บÿําĀรับตนเองบาง แตกานไมมีเงินÿดจายคานายĀนาจึงไดĀยิบยืมจากคน รูจัก โดยทําเปนÿัญญากูยืมและมีโฉนดที่ดินของพอคํ้าประกันการกูยืมเงิน ในĀมูบานของÿุ ที่อยูในจังĀüัดใกลเคียงก็มีนายĀนาจากบริþัทจัดĀา คนงานเดียüกันนี้เขามาติดตอĀาคนงานไปทํางานดานเกþตรที่ประเทýโปแลนด เชนเดียüกัน จังĀüัดที่ÿุเกิดและพักอาýัยมีประüัติการยายถิ่นไปทํางานใน ตางประเทýมาเปนเüลายาüนาน แรงงานยายถิ่นเĀลานี้ไดÿงเงินกลับบาน จน ครอบครัüÿามารถÿรางบานĀลังใĀม และปรับปรุงชีüิตคüามเปนอยูไดดีขึ้น ÿุและ ÿามีอยากมีเงินกอนมาลงทุนปรับปรุงการทําเกþตรในที่ดินของตนเอง ÿุจึงตัดÿินใจ เดินทางไปทํางานกับบริþัทเดียüกับกาน โดยทําÿัญญากูยืมจากคนใĀกูเงินในทองถิ่น โดยมีที่ดินคํ้าประกัน ตนเดือนตุลาคม พ.ý. ๒๕๕๒ กานและÿุ ออกเดินทางไปยังประเทý โปแลนดพรอมกับคนอื่น ๆ ที่ÿüนใĀญเปนผูĀญิงและมาจากภาคอีÿาน รüม ๑๘ คน แตละคนมีĀนังÿือเดินทางพรอมüีซาทํางานโดยระบุประเภทของการทํางานüา ทํางานในโรงงานแปรรูปผลไม และไดรับอนุญาตใĀทํางานระยะเüลา ๑ ป โดยใน ÿัญญาจะไดรับคาจางเดือนละราü ๒๓,๐๐๐ บาท ทํางานÿัปดาĀละ ๖ üัน ๆ ละ ๘ ชั่üโมง Āากทํางานลüงเüลาจะไดรับคาจางชั่üโมงละราü ๑๐๐ บาท Āลังจากทํา คüามรูจักพูดคุยกัน ก็ไดรูüาแตละคนจายคาบริการใĀกับบริþัทจัดĀางานตั้งแต ๑๘๐,๐๐๐–๒๘๐,๐๐๐ บาท แตละคนไมรูüาทําไมจึงเÿียคาบริการจํานüนที่แตกตาง กันเชนนี้ พüกที่ตองจายคาบริการจํานüนมากก็เริ่มüิตกüาÿัญญาจางทํางานĀนึ่งปใน ประเทýโปแลนดจะÿรางรายไดคุมกับĀนี้ÿินที่ĀยิบยืมมาจายใĀกับบริþัทĀรือไม

๙๒ เมื่อเครื่องบินลงจอดที่ประเทýเยอรมัน พüกคนงานก็เดินทางตอโดยรถยนต ขามชายแดนเขาประเทýÿูประเทýโปแลนดที่อยูติดกัน ทามกลางอากาýที่Āนาüเย็น เมื่อถึงที่ĀมายĀลังจากการเดินทางอันยาüนาน กานและÿุ พรอมเพื่อนแรงงานคนอื่น ทั้งĀญิงชาย ตางก็ไดรับมอบĀมายใĀทํางานในไรเกþตร แตตอมาบริþัทไดยายกาน และÿุ พรอมเพื่อนคนงานĀญิงรüม ๗ คน ใĀไปทํางานในโรงงานเพาะเĀ็ด ที่เมือง ซีโลนา โกรา ในแขüงลูบุÿกี้ที่อยูใกลชายแดนประเทýเยอรมัน กานและÿุ พรอม เพื่อนที่มาดüยกันตองทํางานในขณะที่อากาýĀนาüจัดมีĀิมะตก แรงงานไทยเริ่ม เขาใจüาบริþัทในประเทýโปแลนดที่üาจางพüกตนมาเปนเพียงนายĀนาจัดĀาคนงาน และÿงใĀไปทํางานตามแĀลงที่มีผูüาจางตองการคนงานตางชาติโดยไมคํานึงüาเปน ประเภทของงานและÿถานที่ตามที่ระบุไüในüีซาอนุญาตใĀทํางานซึ่งประทับไüใน ĀนังÿือเดินทางของคนงานแตละคนĀรือไม ตนเดือนกุมภาพันธพ.ý. ๒๕๕๓ แรงงานĀญิงทั้ง ๗ คนก็ถูกตํารüจตระเüน ชายแดนจับ และนําตัüไปคุมขังไüรüมกัน แตละคนไมÿามารถÿื่อÿารกับเจาĀนาที่ได และไมเขาใจüาตนเองถูกจับกุมเพราะเĀตุใด เพราะทุกคนตางเชื่อüาไมไดกระทํา อะไรผิดกฎĀมาย ตางมีĀนังÿือเดินทางและüีซาอนุญาตใĀทํางานอยางถูกตอง ไมมี ใครรูüาการที่นายจางยายพüกตนไปทํางานนอกเขตพื้นที่ที่กําĀนดและทํางานผิดไป จากที่ระบุไüในĀนังÿือเดินทางนั้นเปนการกระทําที่ผิดกฎĀมายของโปแลนดซึ่ง เขมงüดและกüดขันในการอนุญาตใĀแรงงานตางชาติเขามาทํางานในประเทý ĀลังจากคüบคุมตัüไüในĀองกักÿองüัน แรงงานไทยทั้งเจ็ดคนที่ถูกจับก็ไดขึ้นýาล ปกครองประจําแขüง ลูบุÿกี้ และไดมีคําพิพากþาใĀÿํานักงานตรüจคนเขาเมืองÿง ตัüแรงงานไทยกลับประเทýใĀแลüเÿร็จภายในÿามเดือน โดยไดไดถูกแยกขังÿาม แĀง แรงงานที่ถูกคุมขังตางก็พยายามโทรýัทพติดตอÿถานทูตไทยในนครüอซอร ซึ่ง เปนเมืองĀลüงของประเทýโปแลนด แตก็ไมประÿบผล เพราะไมมีเจาĀนาที่คนใดรับ ÿายในเüลานั้น กานและÿุอยูในที่กุมขังเดียüกัน รüมกับแรงงานตางชาติอื่น ๆ ทั้ง Āญิงชาย เกือบÿองอาทิตยจึงไดมีเจาĀนาที่จากÿถานทูตไทยไปเยี่ยมแรงงานที่ถูกกุม ขังทั้งÿามแĀง และนําอาĀารที่เปนบะĀมี่กึ่งÿําเร็จรูปไปใĀแรงงานไทย โดยที่กาน และÿุ รüมทั้งเพื่อนคนอื่น ๆ ไมรูเลยüาจะมีการเรียกเก็บเงินคาอาĀารเĀลานี้จาก พüกตนในภายĀลัง

๙๓ รวมตัวกันต่อสู้ กานและÿุรüมทั้งเพื่อนรüม ๗ คนที่ถูกจับกุมเนื่องจากทํางานผิดประเภทใน ÿถานที่ไมตรงตามใบอนุญาตทํางาน พรอมกับแรงงานคนอื่น ๆ ที่ไมไดถูกจับกุม แต นายจางในประเทýโปแลนดÿงตัüกลับประเทýไทยกอนครบกําĀนดÿัญญาจาง รüม ทั้งĀมด ๑๘ คนไดเดินทางกลับประเทýไทยโดยแüะพักเปลี่ยนเครื่องบินที่ยูเครน และมาถึงÿนามบินÿุüรรณภูมิเมื่อตนเดือนมีนาคม พ.ý. ๒๕๕๓ รüมเüลาที่อยูใน ประเทýโปแลนดĀาเดือน และไดทํางานราüÿี่เดือนแตไมมีใครเลยที่ไดรับคาแรงทั้งที่ เปนเงินเดือนและคาลüงเüลาจากĀยาดเĀงื่อและแรงกายที่ไดทุมเทลงไปในงานที่ พüกตนไดรับมอบĀมาย ตางÿิ้นĀüังและüิตกกังüลถึงĀนี้ÿินกอนโตที่เกิดจากการยาย ถิ่นไปทํางานครั้งนี้ เมื่อเดินทางมาถึงประเทýไทย ÿĀภาพแรงงานที่เขามาชüยเĀลือพüกตน เพราะไดรับการติดตอจากญาติของเพื่อนคนงาน ไดแนะนําใĀไปรองเรียนกับ กรมการจัดĀางาน กระทรüงแรงงาน เพื่อเรียกรองการคุมครองและชดเชยในฐานะที่ เปนแรงงาน ดังนั้นคนงานทั้ง ๑๘ คนจึงเขารองเรียนตอกรมการจัดĀางาน ÿุและ กานไมทราบลüงĀนาüาจะตองถือปายประทüงเรียกรองคüามรับผิดชอบจาก กระทรüงแรงงานที่รับรองบริþัทจัดĀางานที่จัดพาพüกตนไปทํางานในประเทý โปแลนด และมีÿื่อมüลชนมาทําขาüรายงานเรื่องราüของพüกตน เนื่องจากแรงงาน Āลายคนไมไดบอกเรื่องที่ตนประÿบใĀทางบานไดรูเรื่อง รüมทั้งการถูกจับกุมและคุม ขังในคุกที่ประเทýโปแลนด และรูÿึกอับอายที่จะใĀคนอื่น ๆ นอกจากคนใน ครอบครัüรูüาไดไปติดคุกมาแมจะไมใชคüามผิดของพüกตนก็ตาม เมื่อมีขาüแพรออก ทั้งÿมาชิกในครอบครัü และในชุมชนตางก็รูกันไปทั่üüาตนไดผานÿิ่งที่เลüรายจาก การยายถิ่นไปทํางาน ÿุและกานเองก็เปนĀนึ่งในกลุมคนงานที่ไมบอกเลาใĀทางบาน และคนในชุมชนรูเรื่องราüที่เกิดขึ้นกับตน และไมคิดüาÿื่อจะนําเรื่องราüของพüกตน ไปเปดเผยตอÿาธารณชนโดยไมบอกกลาüกอน นอกจากนั้นเจาĀนาที่ในกรุงเทพฯ แสดงเมืองที่กานและสุ ทำงานและ ถูกจับกุมในประเทศโปแลนด์

๙๔ ยังไดÿงเรื่องตอใĀเจาĀนาที่แรงงานจังĀüัดเดินทางไปÿอบขอเท็จจริงโดยไมไดแจง นัดĀมายใĀพüกตนทราบลüงĀนากอน ÿงผลกระทบตอÿิทธิคüามเปนÿüนตัü และ ทําใĀรูÿึกอับอายตอคนในครอบครัüและชุมชนเพิ่มขึ้น แรงงานทุกคนตองการฟองรองกับบริþัทที่จัดพาพüกตนไปทํางานเพราะไม มั่นใจüาจะไดรับคüามชüยเĀลืออยางแทจริงจากĀนüยงานที่เกี่ยüของ แตก็ไมรูüาจะ เริ่มตนอยางไร จนกระทั่งไดรูจักกับเพื่อน ๆ ที่มีประÿบการณอันเลüรายจากการไป ทํางานในตางแดนที่ตอมาไดรüมตัüกันเปนกลุมĀญิงÿูชีüิต และÿมาชิกÿüนใĀญเปน ผูเÿียĀายจากการคามนุþย ที่มีจุดประÿงคเพื่อการบังคับคาประเüณี กานและÿุ พรอมเพื่อนคนงานจากประเทýโปแลนด ไมไดตระĀนักüาตนเองเปนผูเÿียĀายจาก การคามนุþย เพราะตางเขาใจüาการคามนุþยมีเพียงอยางเดียüคือการบังคับ ใĀบริการทางเพý และรูÿึกเปนÿิ่งที่นาละอายเพราะเปนเรื่องที่ÿังคมยังไมยอมรับ ทั้งยังเปนการÿูญเÿียคุณคาของตนเอง แตเมื่อไดรüมพูดคุย และเขาใจอยางถองแท üาอะไรคือการคามนุþย และการคามนุþยไมไดมีเพียงแตเรื่องการบังคับคาประเüณี แรงงานเองก็อาจตกเปนผูเÿียĀายจากการคามนุþยได ĀากถูกĀลอกลüงเรื่องÿภาพ การทํางาน และถูกแÿüงĀาประโยชนจากการทํางานที่ไมไดรับคาตอบแทน อยางไรก็ ตามกานและÿุ พรอมเพื่อนแรงงานคนอื่น ๆ โดยเฉพาะที่เปนชาย ไมตองการใĀระบุ ĀรือใĀคนอื่นมองüาพüกตนเปนเĀยื่อของการคามนุþยแมจะพบüามีลักþณะของ การทํางานในประเทýโปแลนดที่นาจะเขาขายของการคามนุþยก็ตาม การเรียนรู้ด้วยตนเอง เมื่อไดยื่นเรื่องรองเรียนกับกระทรüงแรงงาน เÿนทางของการตอÿูจึงดําเนิน ไปตามกระบüนการของýาลแรงงาน ไมมีแรงงานคนใดไดรบการตรüจÿอบจาก Āนüยงานที่เกี่ยüของüาเปนเĀยื่อการคามนุþย แตจากการที่ไดรับขอมูลจากÿมาชิก กลุมĀญิงÿูชีüิตทําใĀกาน ÿุ และเพื่อนแรงงานรüม ๑๘ คน ทําเรื่องขอเงินทุน ÿนับÿนุนจากจากกองทุนชดเชยผูเÿียĀายจากคดีอาญา ของกระทรüงยุติธรรม เงินที่ ไดรับจากกองทุนÿüนĀนึ่งนํามาเปนคาใชจายในการจัดĀาทนายเพื่อติดตามเรื่องการ บังคับคดีตอมาเพราะแรงงานแตละคนตองการไดรับเงินชดเชยคüามเÿียĀายเพื่อ ชําระĀนี้ÿิน คนละไมตํ่ากüา ๒๐๐,๐๐๐–๓๐๐,๐๐๐ บาท ÿüนการจัดĀา ทนายคüามทําเรื่องฟองรองบริþัทที่จัดพาพüกตนไปทํางานนั้นกลุมคนงานไดรับ คüามชüยเĀลือจากมูลนิธิผูĀญิงที่ทํางานรüมกับกลุมĀญิงÿูชีüิตในการดูแลเยียüยา ผูเÿียĀายจากการคามนุþย

๙๕ Āลังการรองเรียนกับกระทรüงแรงงาน ไดพบüาบริþัทมีเงินĀลักประกันกับ กรมการจัดĀางานกระทรüงแรงงานอยู ๕,๐๐๐,๐๐๐ บาท เงินÿüนนี้ÿามารถนํามา ชดเชยใĀกับแรงงานผูเÿียĀายได แตคนงานที่ไดเดินทางไปทํางานกับบริþัทนอกจาก กลุมของกานและÿุแลüยังมีอีกเปนจํานüนมาก ในที่ÿุดกรมการจัดĀางานไดจัดการ แบงเงินจํานüนนี้ใĀกับคนงานรüม ๗๐ คน โดยเฉลี่ยแบงจายใĀคนละประมาณ ๘๐,๐๐๐ บาท เมื่อกานและÿุไดรับเงินจํานüนนี้ก็ไดแบงไปจายดอกเบี้ยที่เกิดจาก Āนี้ÿินไปทํางานที่ประเทýโปแลนด บริþัทจัดĀาคนงานคูกรณีไดยื่นขอเÿนอĀลังจากเริ่มตนกระบüนการ ฟองรอง โดยทางบริþัทจะจายเงินคาชดเชยใĀแกกาน ÿุ และแรงงานคนอื่น ๆ รüม ทั้งĀมด ๑๐๐,๐๐๐ บาท เพื่อแลกเปลี่ยนกับการถอนฟองรองบริþัทในýาลแรงงาน แตไมมีผูใดใĀคําแนะนําคนงานüาÿามารถรับเงินที่จําเลยยื่นเÿนอมานี้ไดĀรือไม อีก ทั้งจํานüนเงินที่เÿนอมาก็นอยกüาคาใชจายที่ทางบริþัทเรียกเก็บจากพüกตนในการ จัดพาไปทํางานที่โปแลนด และยังไมไดคํานึงถึงเงินเดือนและคาทํางานลüงเüลาของ พüกตนในการทํางานทามกลางคüามĀนาüเย็นในประเทýโปแลนดอีก ดังนั้น กาน และÿุ ตลอดจนเพื่อนแรงงานคนอื่น ๆ จึงปฏิเÿธที่จะรับขอเÿนอดังกลาü ตางก็มี คüามĀüังüาจะไดรับเงินชดเชยตามคüามเÿียĀายที่เกิดขึ้นกับพüกตนแตละคน จาก การพิจารณาตัดÿินของýาล คำพิพากษา ýาลแรงงานไดรับฟองคดีที่กาน ÿุ และคนงานอื่นรüม ๑๘ คน เปนโจทย เรียกรองคาเÿียĀายจากบริþัทจัดĀางาน ในปพ.ý. ๒๕๕๔ ในชüงเüลาของการ พิจารณาคดีในýาลแรงงาน กานและÿุ รüมทั้งแรงงานคนอื่น ๆ ตองเปนฝายไป ติดตามเรื่องดüยตัüเองในทุกขั้นตอน ทําใĀเกิดคüามทอถอยเพราะตองมีทุนรอนใน การเดินทาง และยังเÿียเüลาทํางานตามที่พอจะĀาไดเพื่อĀาเงินมาปลดเปลื้องภาระ Āนี้ÿินที่มีจํานüนเพิ่มขึ้นตามดอกเบี้ยที่นายเงินใĀกูเรียกเก็บจากพüกตน เมื่อราüปลายเดือนกุมภาพันธ พ.ý. ๒๕๕๕ ไดมีคําพิพากþาของýาล แรงงานกลางที่รüมการฟองรองของโจทยทั้ง ๑๘ คน ไüดüยกัน ในคําพิพากþาýาล ไดพิจารณาคําฟองรองของโจทยทั้ง ๑๘ คน ออกเปน ๓ ประเด็นคือ ๑. บริþัทจัดĀางานฝาฝนและไมปฏิบัติตามพระราชบัญญัติจัดĀางานและคุมครอง คนĀางาน พ.ý. ๒๕๒๘ แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติจัดĀางานและคุมครอง คนĀางาน (ฉบับที่ ๒) พ.ý. ๒๕๓๗ ในขอĀาไมจดทะเบียนลูกจางĀรือตัüแทน

๙๖ จัดĀางานตอนายทะเบียนจัดงานกลาง บริþัทจัดĀางานเรียกĀรือรับคาบริการ Āรือคาใชจายเกินกüาอัตราที่รัฐมนตรีกําĀนดĀรือไม ๒. บริþัทจัดĀางานในฐานะเปนตัüแทนของบริþัทที่จางทํางานในประเทýโปแลนด ตองรับผิดชอบจายคาจางและคาทํางานลüงเüลาใĀครบตามÿัญญาแกโจทยทั้ง ÿิบแปดคนĀรือไม ๓. บริþัทตองจายคาเÿียĀายใĀแกกลุมคนงานจํานüน ๗ คนที่ไดถูกพนักงานตํารüจ ของประเทýโปแลนดจับกุมและคüบคุมตัüไüเนื่องจากบริþัทที่จางทํางานใน ประเทýโปแลนดพาไปทํางานนอกเขตพื้นที่กําĀนดและทํางานผิดประเภท Āรือไม ýาลไดพิจารณาÿามประเด็นขางตนและมีคําพิพากþาÿรุปไดüา ๑) บริþัทจัดĀางานไดฝาฝนและไมปฏิบัติตามพระราชบัญญัติจัดĀางานและ คุมครองคนĀางาน พ.ý. ๒๕๒๘ แกไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติจัดĀางานและ คุมครองคนĀางาน (ฉบับที่ ๒) พ.ý. ๒๕๓๗ ในขอĀา ๑) ไมจดทะเบียนลูกจาง ĀรือตัüแทนจัดĀางาน ๒) เรียกĀรือรับคาบริการĀรือคาใชจายเกินกüาอัตราที่ รัฐมนตรีกําĀนด ซึ่งการฝาฝนไมปฏิบัติตามนี้ÿงผลใĀบริþัทถูกพักใบอนุญาต จัดĀางานใĀคนĀางานเพื่อไปทํางานในตางประเทýเปนเüลา ๑๒๐ üัน และตอง คืนคาบริการและคาใชจายตาง ๆ ที่เรียกเก็บจากคนĀางานไปแลüทั้งĀมด ซึ่ง นายทะเบียนกลางไดนําเงินĀลักประกันของบริþัทมาเฉลี่ยคืนใĀแกโจทยทั้งÿิบ แปดคน บริþัทจัดĀางานตองคืนเงินคาบริการและคาใชจายในÿüนที่ยังขาดแก คนงานทั้งÿิบแปดคนเพราะไมไดรับÿิทธิประโยชนตามÿัญญาจัดĀางานและถูก ÿงตัüกลับประเทýไทย โดยýาลไดกําĀนดอัตราดอกเบี้ยในระĀüางที่ผิดนัดไมมี การชําระคืน รอยละ ๗.๕ ตอปตามประมüลกฎĀมายแพงและพาณิชยนับแตüัน ฟองของโจทยทั้งÿิบแปดคน ๒) จําเลยคือบริþัทจัดĀางานเปนตัüแทนของบริþัทจางงานที่ประเทýโปแลนด โดย เปนผูมีอํานาจลงนามในÿัญญาจางงานกับโจทยทั้งÿิบแปดแทนบริþัทใน โปแลนดตองรับผิดตามÿัญญาจางแรงงานตามประมüลกฎĀมายแพงและ พาณิชย เมื่อนายจางในประเทýโปแลนดไมจายคาจางตามÿัญญาจัดĀางาน จําเลยจึงตองรับผิดชอบจายคาจางที่ยังคงคางอยูใĀแกคนงานทั้งÿิบแปดคนที่ เปนโจทยตามพระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน พรอมดอกเบี้ยระĀüางเüลาผิด

๙๗ นัดในอัตรารอยละ ๑๕ แตเนื่องจากโจทยทั้งÿิบแปดคนไดระบุขอมาที่รอยละ ๗.๕ ตอปจึงคิดอัตราดอกเบี้ยตามที่ขอมา ๓) จําเลยคือบริþัทจัดĀาคนงานไมมีÿüนรูเĀ็นĀรือกระทําการจงใจ Āรือประมาท ทําใĀคนงานĀญิงเจ็ดคน (โจทยที่ ๔ ถึง โจทยที่ ๑๐) ถูกจับกุมและกักขัง เนื่องจากบริþัทนายจางในโปแลนดพาไปทํางานนอกเขตพื้นที่และทํางานผิด ประเภท ดังนั้นจําเลยคือบริþัทจัดĀาคนงานนี้ไมตองรับผิดชอบตอการถูกจับกุม และกักขังในประเทýโปแลนด จากคําพิพากþาของýาลแรงงานกลางนี้ บริþัทจัดĀาคนงานจะตองจายเงิน ใĀแกกาน เปนจํานüนราü ๒๒๐,๐๐๐ บาท และแกÿุเปนเงินราü ๑๙๐,๐๐๐ บาท พรอมดอกเบี้ยในอัตรารอยละ ๗.๕ ตอป แตไมตองรับผิดชอบกรณีที่กาน ÿุ และ คนงานĀญิงรüม ๗ คน ถูกจับคุมขัง ตองขึ้นýาล และถูกÿงกลับ ทั้งยังไมมีการชดเชย คüามเÿียĀายทางจิตใจ คüามüิตกกังüล ในชüงที่ถูกคุมขังรüมกับแรงงานĀญิงชาย จากประเทýอื่น ๆ นานนับเดือน กาน ÿุ และเพื่อนคนงานกลุมนี้คงไมÿามารถที่จะ ไปฟองรองเรียกคาเÿียĀายจากนายจางในประเทýโปแลนดได ตองปลอยทิ้งใĀเปน รอยแผลÿะกิดเตือนการเดินทางยายถิ่นไปทํางานครั้งนี้ ตอกยํ้าเปนบทเรียนüาแมจะ เดินทางไปอยางถูกตองตามที่Āนüยงานรับผิดชอบประกาýแจงเตือนไüในเอกÿาร ตาง ๆ ก็ไมไดเปนĀลักประกันüาจะไมเกิดปญĀา และการÿูญเÿียทั้งเงินทอง และ คüามเÿียĀายทางรางกายและจิตใจ ความเงียบหลังคำพิพากษา เüลาไดลüงเลยมารüมÿี่ปแลü นับแตมีคําพิพากþา แตกานและÿุยังไมไดรับ เงินคาเÿียĀายใด ๆ จากบริþัทจัดĀาคนงาน ทนายคüามที่ไดรับการÿนับÿนุนจาก กองทุนของกระทรüงยุติธรรม ใĀทําĀนาที่ติดตามบังคับคดีตามคําพิพากþาไดแจงใĀ ทราบüาขั้นตอนของการบังคับคดีÿิ้นÿุดลงแลü และไมพบทรัพยÿินของจําเลย แตไม เคยใĀรายละเอียดĀรือเอกÿารใด ๆ แกแรงงานที่เปนโจทยทั้ง ๑๘ คน คนงานเอง ตางก็ไมเขาใจขั้นตอนกระบüนการของการบังคับคดี และĀากพüกตนยังไมไดรับ คาชดเชยตามคําพิพากþาของýาลจะถือüาการบังคับคดีÿิ้นÿุดไดอยางไร ใครĀรือ ĀนüยงานใดจะเปนผูรับผิดชอบใĀมีการปฏิบัติตามคําพิพากþาอยางจริงจังเพื่อใĀ คนงานที่เปนฝายÿูญเÿียไดรับคüามยุติธรรมอยางแทจริง ในบรรดาผูเÿียĀายที่กลับจากประเทýโปแลนด ÿุจะมีคüามกังüลใจมากกüา ใคร ๆ เพราะกลัüüาที่ดินของครอบครัüที่นําไปคํ้าประกันเพื่อกูเงินมาใĀกับบริþัท

๙๘ เปนคาบริการจัดพาไปทํางานที่ประเทýโปแลนดนั้นจะตกไปเปนของผูใĀกูเงิน ที่ระบุ ไüในÿัญญาüาเปนการขายฝาก ÿุและญาติไมเขาใจüา การขายฝากคืออะไร แตก็จาย คาดอกเบี้ยเงินกูยืมจํานüน ๑๐๐,๐๐๐ บาทมาตลอด Āากคิดรüมทั้งÿิ้นÿุคิดüาได จายเงินไปรüมÿี่เทาของจํานüนเงินที่กูยืมมา และไดเจรจาขอที่ดินคืนแตก็ไมมีผล อะไร จนในที่ÿุดÿุจึงไดยื่นเรื่องขอใĀýูนยดํารงธรรม ÿํานักงานยุติธรรมจังĀüัด ชüย เปนคนกลางในการเจรจาไกลเกลี่ย แตก็ยังไมประÿบผลแตอยางใด จนกระทั่งเดือน ธันüาคม พ.ý. ๒๕๕๘ ผูใĀกูเงินไดติดตอมา และใĀÿุกับพอนําเงิน ๒๒๐,๐๐๐ บาท ไปไถโฉนดที่ดินคืน แมจะเปนเงินจํานüนมาก แตÿุและครอบครัüก็ยินดี เพราะ ÿามารถที่จะรักþาผืนดินของครอบครัüไüได ÿําĀรับÿุการเดินทางไปทํางานที่ ประเทýโปแลนดเปนบทเรียนราคาแพง และทําใĀเกือบÿูญเÿียที่ดิน การตอÿูทางคดี แมจะชนะ ในการที่จะไดรับเงินชดเชยคüามเÿียĀาย แตก็ไมมากเทากับคüาม เÿียĀายที่เกิดขึ้นจริง ทั้งการÿูญเÿียเงินทอง และการเจ็บปüยทางจิตใจ นอกจากนั้น จํานüนเงินที่จะไดรับก็ไมเพียงพอที่จะใชคืนĀนี้ÿิน และจนถึงüันนี้ก็ดูเĀมือนüาจะ เปนเพียงจํานüนเงินที่ระบุไüในคําพิพากþาเทานั้น กานเองก็รูÿึกüาไมไดรับคüามยุติธรรมจากกระบüนการตอÿูทางกฎĀมาย เพราะบริþัทจัดĀางานที่ตกเปนจําเลยยังไมไดชดเชยคüามเÿียĀายที่เกิดขึ้นใĀกับ คนงานตามจํานüนที่ระบุไüในคําพิพากþา กานคิดüาถามีĀนüยงานที่มีĀนาที่ รับผิดชอบโดยตรงคอยใĀคําแนะนําดานกฎĀมาย และขั้นตอนดําเนินการฟองรอง ชüยเĀลือดานกระบüนการยุติธรรมแกคนงานที่เปนผูเÿียĀายเชนกาน ก็จะทําใĀ เขาใจขั้นตอนการรองเรียนตามกระบüนการของกฎĀมาย แทนการใĀผูเÿียĀายตอง ไปประทüงเพื่อเรียกรองคüามÿนใจจากÿื่อมüลชน และใĀĀนüยงานที่เกี่ยüของ ออกมารับผิดชอบดําเนินการ รüมถึงการดําเนินการบังคับคดีเพื่อใĀพüกตนไดรับเงิน ชดเชย กานมีĀนี้ÿินจากการเดินทางครั้งนี้รüม ๓๐๐,๐๐๐ บาท และไดผอนชําระใช ไปบางแลü จนเĀลือĀนี้อยูราü ๒๒๐,๐๐๐ บาท ที่กานกังüลใจคือเรื่องที่ดินจํานüน ๒ ไร ที่เจาĀนี้ยึดไüเปนĀลักประกันคํ้าเงินกู และแมจะไดรับเงินชดเชยจากบริþัท จัดĀาคนงาน ก็อาจจะไมพอเพียงที่จะชําระĀนี้เพื่อไถถอนที่ดินกลับคืนมาเปนของ ครอบครัü ทั้งกานและÿุ ตางเĀ็นพองรüมกันüา การที่ตองดิ้นรนเพื่อแÿüงĀาชีüิตที่ ดีกüาÿําĀรับตนเองและครอบครัü ดüยการไปĀางานทําในตางประเทýนั้น กลับยิ่ง ทําใĀชีüิตเลüรายลงกüาเดิม นอกจากพüกตนจะตองเรียนรูเลĀเĀลี่ยมของ

๙๙ กระบüนการจัดĀางานแลü Āนüยงานของรัฐที่ÿงเÿริมใĀแรงงานไทยไปทํางานใน ตางประเทý คüรจะมีขอมูลที่เปนจริงเปดเผยใĀแรงงานไดรับรูเพื่อการตัดÿินใจ และ จะตองมีกลไกที่มีประÿิทธิภาพในการคุมครองแรงงานไทยในตางประเทý โดย คํานึงถึงผลประโยชนของแรงงานเปนÿําคัญ เพราะแรงงานเĀลานี้ÿงเงินกลับ ประเทý และเปนผูดูแลครอบครัü กานและÿุ รüมทั้งแรงงานคนอื่น ๆ ที่ไดรüมชตากรรมเปนผูเÿียĀายจากการ เดินทางไปทํางานในประเทýโปแลนด ไมยอทอที่จะตอÿูเพื่อใĀไดรับคüามยุติธรรม และเลือกที่จะตอÿูในฐานะเปนแรงงานผูเÿียĀาย มากกüาการตกเปนเĀยื่อของ การคามนุþย แตอันที่จริงÿิ่งที่บริþัทนายจางในโปแลนดกระทํากับแรงงานไทยดüย การเปนนายĀนาคาแรงงาน ละเมิดกฎระเบียบการจางแรงงานตางชาติของประเทý โปแลนดโดยใĀแรงงานไทยทํางานผิดประเภท และโยกยายÿถานที่ รüมทั้งไมไดรับ เงินเดือน คาตอบแทนทํางานลüงเüลาตลอดระยะเüลาทํางานÿี่เดือนทามกลาง อากาýĀนาüเย็นนี้ ก็นาจะถือไดüาเปนการแÿüงĀาประโยชนดานแรงงาน จึงนาจะ เขาขายรูปแบบĀนึ่งของการคามนุþย กานและÿุอดคิดไมไดüาถาพüกตนไดรับการ ระบุüาเปนผูเÿียĀายจากการคามนุþย ชองทางคüามชüยเĀลือ การเยียüยาชดเชย ตลอดจนการตอÿูทางกฎĀมายอาจจะไดรับคüามÿนใจÿนับÿนุนจากĀนüยงานตาง ๆที่เกี่ยüของเพิ่มมากขึ้น และการลงโทþเอาผิดตอนายจางนาจะÿูงขึ้นดüยเพราะมี ผูเÿียĀายจํานüนมากรüมรอยคน และเปนการกระทําที่ทําอยางตอเนื่องและเปน ระบบ กานและÿุไมรูไดเลยüาบริþัทที่ตกเปนจําเลยนี้ไดเปลี่ยนชื่อเพื่อจดทะเบียน ใĀม และยังคงจัดĀาพาแรงงานไทยไปทํางานตางประเทýอยูอีกĀรือไม จะมี ผูเÿียĀายเชนเดียüกับพüกตนเพิ่มขึ้นอีกกี่คน และĀนüยงานที่เกี่ยüของของรัฐจะ ÿามารถทํางานใĀมีประÿิทธิภาพไดอยางไรเพื่อยุติการĀลอกĀลüง แÿüงĀา ประโยชน ของพüกบริþัทจัดĀาคนงานไปทํางานตางประเทý ๓. ปลายทางที่ประเทศอิตาลี แกüและเดือน เปนคนจังĀüัดเดียüกัน แตไมเคยรูจักกันมากอน ตางมีฝน รüมกันคือ การปรับปรุงชีüิตของตนและครอบครัüใĀดีกüาเดิม ดüยการไปทํางาน ตางประเทý แกüเดินทางไปกับกุĀลาบ ที่เปนญาติขางÿามีและไดเดินทางไปทํางาน ที่ประเทýอิตาลีกอนใคร ๆ ในĀมูบาน Āลังจากนั้นก็แตงงานกับชายในประเทýอิตาลี และไดพาĀญิงÿาüĀลายคนรüมทั้งญาติๆ ของตนเองไปทํางานดüย โดยบอกüาเปน งานนüดแผนไทย Āรือชüยขายผักผลไม กุĀลาบจัดการเรื่องĀนังÿือเดินทางและการ

๑๐๐ ทําüีซาเขาประเทýใĀแกüและผูĀญิงอีกÿองคน คือปอนที่เปนเพื่อนกันมาแตüัยเด็ก และจันซึ่งเปนนองÿะใภของตน ทั้งÿามคนออกเดินทางเมื่อตนเดือนกุมภาพันธ พ.ý. ๒๕๔๙ โดยเดินทางจากกรุงเทพฯ แüะเปลี่ยนเครื่องที่กรุงเüียนนา ประเทýออÿเตรีย เพื่อเดินทางตอไปยังเมืองมิลาน ประเทýประเทýอิตาลี ตอจากนั้นเดินทางโดย รถยนตรไปยังเมืองอัÿตี้ เมื่อถึงประเทýอิตาลีกุĀลาบแจงüาแตละคนตองทํางานใช Āนี้ตนคนละ ๕๐๐,๐๐๐ บาท และงานที่กุĀลาบจัดใĀแกüและเพื่อน ๆ ทําไมใชนüด แผนไทย Āรือเก็บผลไม แตเปนงานขายบริการทางเพý โดยใĀผูĀญิงอยูในĀองและมี ลูกคามาเลือก บางครั้งก็พาไปขายบริการที่เมืองอื่น ๆ กุĀลาบมีผูĀญิงชื่อบัüคอย คüบคุมแกüและเพื่อน ๆ ที่ตางถูกขูüาĀากไมยอมขายบริการจะถูกÿงไปยังทางใตที่มี ÿภาพเลüรายกüา ขณะทํางานปอนตั้งครรภและตองทําแทง แตก็ยังถูกบังคับใĀ ทํางาน ÿüนแกüพยายามติดตอÿามีใĀชüยเĀลือ ÿามีไดÿอบถามกุĀลาบเรื่องของ แกü และกุĀลาบบอกใĀÿามีĀาเงินมาใชĀนี้ĀากตองการใĀแกüกลับบาน เมื่อüันที่ ๖ มิถุนายน พ.ý. ๒๕๔๙ แกüและเพื่อน ๆ ถูกตํารüจจับกุมใน ขอĀาพํานักในประเทýอิตาลีเกินüีซาที่กําĀนด ในชüงนั้นประเทýอิตาลีมีนโยบาย ปราบปรามการคามนุþย แตแกüและเพื่อน ๆ ไมไดรับการพิจารณาüาเปนผูเÿียĀาย จากการคามนุþย แตก็ไดรับการชüยเĀลือจากองคการยายถิ่นÿากล (IOM) โดยพา พüกผูĀญิงไปพักที่บานพักผูĀญิงขององคกรทางýาÿนาอยูนานถึงÿองเดือน จนได เดินทางกลับประเทýไทยüันที่ ๒๔ ÿิงĀาคม พ.ý. ๒๕๔๙ เมื่อมาถึงเมืองไทยüันแรก แกüและเพื่อน ๆ รüมÿามคนไดแจงคüามตอกองปราบปรามการกระทําผิดตอเด็ก เยาüชนและĀญิงเรื่องที่ตนถูกกุĀลาบพาไปบังคับคาประเüณีที่ประเทýอิตาลี กุĀลาบ ถูกจับกุมในประเทýไทยเมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ý. ๒๕๕๐ กุĀลาบอางüาแกüและ เพื่อน ๆ ตองการเรียกรองเงินจากกุĀลาบและĀüังüาจะไดรับเงินชüยเĀลือจาก Āนüยงานของรัฐคนละ ๕๐.๐๐๐ บาท ขณะเริ่มตนคดีในýาลชั้นตนกุĀลาบไดรับ อนุญาตใĀเดินทางออกนอกประเทý และไมเคยกลับมาปรากฏตัüในýาลอีกเลย เดือน เดินทางไปประเทýอิตาลีในปเดียüกับแกü โดยนายĀนาชื่อจอม เปน คนจังĀüัดเดียüกัน จอมมีลูกÿาüที่เดินทางไปทํางานในประเทýอิตาลีตั้งแตป ๒๕๔๕ แลüไดแตงงานกับชายในประเทýอิตาลี และเริ่มจัดĀาผูĀญิงไทยไปทํางานโดยจอม บอกüาเปนการทํางานในรานอาĀาร ถาไมชอบก็เปลี่ยนเปนเก็บผลไมได คาใชจายใน การทําĀนังÿือเดินทาง ขอüีซา และตั๋üเครื่องบินทางจอมจะจายลüงĀนาใĀกอนแลü มาใชคืนภายĀลัง เดือนไดออกเดินทางพรอมกับนอยที่ตัดÿินใจทิ้งลูกนอยเพิ่งคลอด

๑๐๑ ไมครบปใĀÿามีดูแล จอมและลูกชายไดเดินทางมาÿงที่ÿนามบินเมื่อüันที่ ๒ มิถุนายน พ.ý. ๒๕๔๙ เมื่อมาถึงÿนามบินที่นครปารีÿ ก็มีผูĀญิงไทยชื่อบุĀงามารอ รับพรอมกับชายตางชาติÿองคน บุĀงาไดถามเดือนและนอยüารูไĀมงานที่ทําคืออะไร และอธิบายใĀฟงüาที่ประเทýอิตาลีมีแตงานขึ้นเตียงอยางเดียü เมื่อไดพบกับจันลูก ÿาüของจอมก็ไดรับรูüาพüกตนมีĀนี้ตองใชคืนคนละ ๖๕๐,๐๐๐ บาท จันÿอนใĀ เดือนและนอยเรียนรูüิธีการรับแขกใĀบริการทางเพýจากผูĀญิงคนอื่น ๆ Āลังจากüัน แรกที่เดือนถูกบังคับใĀรับแขกไดมีตํารüจปลอมตัüมาใชบริการและจับกุมผูĀญิง ทั้งĀมด เดือนและเพื่อนถูกพาตัüไปÿถานีตํารüจและไดรับการชüยเĀลือจากองคการ ยายถิ่นÿากล (IOM) พามาพํานักในบานพักผูĀญิงทําใĀเดือนไดพบแกüและเพื่อนคน อื่น ๆ เดือนเดินทางกลับประเทýไทยปลายเดือนกรกฎาคม พ.ý. ๒๕๔๙ Āลังจาก ญาติพี่นองไดรับรูเรื่องราüที่เกิดขึ้นกับเดือนก็ตัดÿินใจแจงคüามรองทุกขดําเนินคดี กับจอมเมื่อตนเดือนกันยายน ปเดียüกัน จอมถูกจับกุมตอนปลายเดือนÿิงĀาคม พ.ý. ๒๕๕๐ ซึ่งจอมปฏิเÿธและกลาüĀาเดือนและนอยüาตองการเงินชüยเĀลือจาก Āนüยงานของรัฐคนละ ๕๐, ๐๐๐ บาท จอมไดรับการประกันตัüเชนเดียüกับกุĀลาบ และพํานักในĀมูบานขณะดําเนินการตอÿูคดี การต่อสู้เพื่อความยุติธรรม ทั้งแกüและเดือนตางมีองคกรเอกชนที่ไปรับตนจากÿนามบินใĀคําแนะนํา ชüยเĀลือในการดําเนินคดีฟองรองและการเขาถึงกระบüนการเยียüยา ชดเชย คาเÿียĀายจากĀนüยงานของรัฐ ĀากไมมีองคกรเĀลานี้แกüและเดือนก็คงไมÿามารถ จัดĀาทนายคüามติดตามประÿานการทํางานกับตํารüจและอัยการเพื่อฟองรองเอา ผิดกับกุĀลาบและจอมได เงินชüยเĀลือและชดเชยที่ไดรับจากĀนüยงานที่ดูแลเรื่อง การคามนุþยนั้นเพียงพอÿําĀรับรับผิดชอบดูแลครอบครัüในชüงที่เดินทางกลับมา ทั้งแกüและเดือนรูÿึกüาขั้นตอนการÿอบÿüนและÿงฟอง รüมทั้งการจับกุมกุĀลาบ และจอมนั้นชางเนิ่นนานและมีกระบüนการที่ซับซอนเกินกüาที่ผูĀญิงชาüบานอยาง พüกตนจะเขาใจดําเนินการไดโดยลําพัง คดีของแก้วและเพื่อน อัยการไดยื่นฟองคดีของแกüในชüงตนเดือนตุลาคม พ.ý. ๒๕๕๐ üากุĀลาบ ไดการกระทําคüามผิดเกี่ยüกับเพý เปนคüามผิดตอพระราชบัญญัติปองกันและ ปราบปรามการคาประเüณี (พ.ý. ๒๕๓๙) และคüามผิดตอพระราชบัญญัติมาตรการ

๑๐๒ ปองกันและปราบปรามการคาĀญิงและเด็ก (พ.ý. ๒๕๔๐) และในชüงที่มีการ พิจารณาคดีแกüและเพื่อนซึ่งเปนผูเÿียĀายไดยื่นคํารองขอใĀบังคับกุĀลาบชดใชคา ÿินไĀมทดแทนเรียกคาขาดประโยชนจากการประกอบการงานปกติระĀüางที่ถูก ลอลüงไปประเทýอิตาลี คนละ ๓๑,๖๗๕-๓๗,๘๐๐ บาท และคาเÿียĀายตอชื่อเÿียง เÿรีภาพ และคüามทุกขทรมานทางใจอีกคนละ ๑,๐๐๐,๐๐๐ บาท กุĀลาบไดตอÿู โดยปรักปรําแกüและเพื่อนüาตองการเรียกรองเงินจากตน และปฏิเÿธüาไมไดกระทํา คüามผิด เพราะกุĀลาบไมไดถูกจับกุมฟองรองดําเนินคดีในýาลของประเทýประเทý อิตาลีแตอยางใด ýาลชั้นตนไดพิจารณาคดีของแกüและตองเลื่อนการอานคํา พิพากþาĀลายครั้งเพราะทนายอางüากุĀลาบที่ไดรับอนุญาตใĀเดินทางออกนอก ประเทýระĀüางดําเนินคดีนั้นปüยĀนักและตองพักรักþาตัüที่โรงพยาบาลในประเทý อิตาลี แกüและเพื่อนซึ่งเปนผูเÿียĀายไดคัดคานการเลื่อนอานคําพิพากþาเพราะเĀ็น üาเปนการประüิงเüลาของกุĀลาบและทนาย จนในที่ÿุดýาลไดมีคําพิพากþา เมื่อ เดือนพฤþภาคม พ.ý. ๒๕๕๒ โดยมีเพียงทนายคüามของกุĀลาบมารับฟงคํา พิพากþา โดยýาลไดพิจารณาและพิพากþาüากุĀลาบกระทําคüามผิด คือ ๑. เปนธุระจัดĀา ลอไป Āรือพาไปเพื่อการอนาจารซึ่งĀญิงโดยใชอุบาย Āลอกลüง ขูเข็ญĀรือขมขืนใจดüยประการอื่นใด เพื่อÿนองคüามใครของ ผูอื่น ๒. เปนธุระจัดĀา ลอไป Āรือชักพาไปซึ่งบุคคลใดเพื่อใĀบุคคลนั้นกระทําการ คาประเüณี โดยใชอุบายĀลอกลüง ขูเข็ญ Āรือขมขืนใจดüยประการอื่นใด และใĀยกคําฟองเรื่องคüามผิดฐานÿมคบกันตั้งแตÿองคนขึ้นไปกระทํา คüามผิดเกี่ยüกับการคาĀญิง ซื้อ ขาย จําĀนายพามาจากĀรือÿงไปยังที่ใดซึ่งĀญิง ĀรือจัดใĀĀญิงกระทําการĀรือยอมรับการกระทําใดเพื่อÿนองคüามใครของผูอื่น เพื่อ การอนาจาร Āรือเพื่อแÿüงĀาประโยชนอันมิคüรไดโดยชอบÿําĀรับตนเองĀรือผูอื่น ไมüาĀญิงจะยินยอมĀรือไมก็ตาม ทั้งนี้เพราะขาดขอเท็จจริงในการนําÿืบของฝาย โจทยที่จะÿามารถชี้ใĀเĀ็นไดüาบุคคลอื่นรüมกระทําคüามผิดกับกุĀลาบดüยการ ÿมคบ รูเĀ็นอยางไร ýาลชั้นตนไดพิพากþาลงโทþการกระทําของกุĀลาบที่กระทําตอแกüและ เพื่อน ๆ üาเปนคüามผิดตาม ๑. ประมüลกฎĀมายอาญา มาตรา ๒๘๓ üรรคแรก ซึ่งเปนกฎĀมายที่มี โทþĀนักที่ÿุดตามประมüลกฎĀมายอาญา

๑๐๓ ๒. พระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคาประเüณี พ.ý. ๒๕๓๙ มาตรา ๙ üรรคĀนึ่ง üรรคÿี่ ýาลไดพิจารณาเĀ็นüาการกระทําของกุĀลาบเปนการกระทําที่ผิดกฎĀมาย Āลายบท จึงใĀลงโทþĀนักที่ÿุดตามประมüลกฎĀมายอาญา มาตรา ๙๐ และเปน การกระทําคüามผิดที่มีเจตนาจะใĀเกิดผลกรรมตอผูเÿียĀายแตละคน จึงเปน คüามผิดĀลายกรรมตางกันจึงใĀลงโทþทุกกรรมเปนกระทงคüามผิดไปตามประมüล กฎĀมายอาญามาตรา ๙๑ โดยจําคุกกระทงละ ๖ ป รüม ๓ กระทง เปนเüลาจําคุก ทั้งĀมด ๑๘ ป และใĀกุĀลาบชดใชคาÿินไĀมทดแทนแกผูเÿียĀายทั้งÿามคนคือ ๑) ปอน ๖๓๔,๗๔๐ บาท ๒) แกü ๔๓๔,๗๔๐ บาท และ ๓) จัน ๔๓๑,๖๗๕ บาท และดอกเบี้ยอัตรารอยละ ๗.๕ ตอป นับแตüันถัดจากüันที่แกüและเพื่อน ๆ ฟอง เมื่อตนเดือนตุลาคม พ.ý. ๒๕๕๐ จํานüนเงินทดแทนคüามเÿียĀายนี้นอยกüาที่ฝาย โจทยรองขอในคําฟอง üันที่มีคําพิพากþาýาลชั้นตนเปนüันแรกที่แกü ปอน และจันไดเĀ็นโลกที่ ÿดใÿนับแตüันเดินทางกลับจากประเทýอิตาลี ตางคิดüาคüามยุติธรรมยังไมทอดทิ้ง พüกตน และคําพิพากþานี้จะชüยทําใĀชีüิตครอบครัüของพüกตนกลับมาเĀมือนเดิม และคนอื่น ๆ ในชุมชนที่เคยตําĀนิแกüและเพื่อนที่ทําเรื่องฟองรองกุĀลายไดมองเĀ็น ถึงการกระทําอันเลüรายของกุĀลาบที่ตางพากันชื่นชมüาเปนคนมีจิตใจดีชอบ ชüยเĀลือชุมชน แตไมกี่เดือนตอมาทนายคüามของกุĀลาบก็ไดยื่นเรื่องอุทธรณคําพิพากþา ของýาลชั้นตน ýาลอุทธรณรับเรื่องในเดือนพฤýจิกายน พ.ý. ๒๕๕๒ การตอÿูใน ýาลอุทธรณดําเนินตอไปอีกÿองป เปนชüงเüลาอันยาüนานและไดเกิดการ เปลี่ยนแปลงตอชีüิตของแกüและเพื่อน ที่นอกจากจะดิ้นรนตามĀาคüามยุติธรรม แลü ยังตองตอÿูเพื่อคüามอยูรอดของตนและÿมาชิกในครอบครัü ปอนไมÿามารถใช ชีüิตปกติในĀมูบานไดเพราะมีแตคํานินทาüารายจากคนในชุมชน ไดเดินทางลงใต เพื่อทํางานรับจางใĀมีรายไดดูแลชีüิต ÿüนแกüและจันตางก็มีปญĀาในการ ประคับประคองชีüิตคูของตน ÿามีที่เคยÿนับÿนุนการตอÿูดําเนินคดีก็เริ่มตําĀนิติ เตียนและมองüาการตอÿูเรียกรองคüามยุติธรรมนี้ไมมีประโยชน และใชเüลา ยาüนาน ทั้งยังเÿียเงินทองในการเดินทางติดตามการพิจารณาคดี แมจะมีคํา พิพากþาลงโทþแตกุĀลาบก็ยังใชชีüิตÿุขÿบาย และยังมีเงินทองÿงเÿียใĀลูก ๆ และ ญาติๆ ของตน มีĀนามีตาเปนที่ยกยองของคนในชุมชน ในขณะที่แกüและเพื่อนถูก

๑๐๔ ดูĀมิ่นดูแคลน และยังตองüนเüียนเขารับการรักþาพยาบาลทั้งทางรางกายและจิตใจ เมื่อติดตอĀนüยงานเพื่อขอคüามชüยเĀลือคาเดินทางติดตามคดีในกรุงเทพฯ ก็ไดรับ การปฏิบัติราüไมใชคนที่เทาเทียมกัน Āากไมตัดÿินใจฟองรองยอมรับเงินที่กุĀลาบ เÿนอใĀเÿียแตทีแรกชีüิตอาจจะไมยากลําบากเทานี้ เมื่อคüามอดทนใกลÿิ้นÿุด และคüามĀüังเริ่มริบĀรี่ ýาลอุทธรณก็ได พิพากþาคดีของแกüและเพื่อนในเดือนธันüาคม พ.ý. ๒๕๕๔ ซึ่งเปนชüงเüลาที่แกü ไดรับรูüากุĀลาบเดินทางมาพบกับครอบครัüโดยนัดĀมายกันในประเทýเพื่อนบาน และอาจจะมารüมงานแตงงานระĀüางผูĀญิงในĀมูบานกับชายจากประเทýอิตาลี แกüพยายามติดตอĀนüยงานที่รับผิดชอบใĀจับกุมกุĀลาบ แตก็ไมมีการลงมือกระทํา การแตอยางใด มีเพียงคําแนะนําใĀรอคอยคําพิพากþาของýาลอุทธรณ Āากตัดÿิน üากุĀลาบผิดจริงก็จะÿามารถออกĀมายจับตอไปได ýาลอุทธรณไดพิจารณาและมีคําพิพากþาüากุĀลาบกระทําคüามผิดจริง ขอ โตแยงที่üาผูเÿียĀายÿมัครใจไปคาประเüณีเองนั้นขัดแยงกับขอเท็จจริงที่ผูเÿียĀาย เดินทางไปถึงประเทýประเทýอิตาลีโดยไมไดจายคาใชจายใด ๆ ในการเดินทางเลย ทําใĀเĀ็นüากุĀลาบไดใชอุบายĀลอกลüงพาผูเÿียĀายทั้งÿามคนไปคาประเüณีที่ ประเทýอิตาลี จึงเปนการกระทําที่เปนคüามผิดตามคําพิพากþาของýาลชั้นตน การ อุทธรณจึงฟงไมขึ้น อยางไรก็ตามýาลอุทธรณไดüินิจฉัยüาการที่ýาลชั้นตนพิจารณาลงโทþ กุĀลาบกระทําคüามผิดรüม ๓ กระทงนั้นเปนการพิพากþาเกินคําของโจทยที่ ประÿงคใĀลงโทþจําเลยกับพüกในการรüมกันเปนธุระจัดĀา ลอไปและชักพาไปเพื่อ การอนาจารซึ่งĀญิง และเพื่อใĀบุคคลนั้นกระทําการคาประเüณีซึ่งเปนการกระทํา คüามผิดกรรมเดียüผิดกฎĀมายĀลายบท ไมไดตองการใĀลงโทþเปนคüามผิดĀลาย กรรมตางกันตามประมüลกฎĀมายอาญามาตรา ๙๑ ดังนั้นการลงโทþจําเลยรüม ๓ กระทง จึงเปนการพิพากþาเกินคําขอและนอกคüามประÿงคของโจทย อันไมชอบ ดüยประมüลกฎĀมายüิธีพิจารณาคüามอาญา มาตรา ๑๙๒ üรรคĀนึ่งและüรรคÿี่ ซึ่งเปนปญĀาขอกฎĀมายที่เกี่ยüกับคüามÿงบเรียบรอย ตามประมüลกฎĀมายüิธี พิจารณาคüามอาญา มาตรา ๑๙๕ üรรคÿอง ýาลอุทธรณจึงพิจารณาüินิจฉัยแก พิพากþาเพราะเĀ็นüาýาลชั้นตนพิพากþาลงโทþกุĀลาบเกินคําฟองรองของโจทย โดยใĀลงโทþจําเลยตามประมüลกฎĀมายอาญามาตรา ๒๘๓ üรรคแรกเพียงกรรม เดียüซึ่งเปนการลงโทþÿูงÿุดคือจําคุก ๖ ป ÿüนอื่นใĀเปนไปตามคําพิพากþาýาล ชั้นตน

๑๐๕ จากคําพิพากþาของýาลอุทธรณ แกüและเพื่อนยังคงไดรับคาÿินไĀม ทดแทนในจํานüนที่เทาเดิมตามที่ระบุไüในคําพิพากþาýาลชั้นตน แตระยะเüลาการ จําคุกกุĀลาบไดลดลงจาก ๑๘ ป เĀลือเพียง ๖ ป เพราะเปนการกระทําคüามผิด เพียงกรรมเดียüคือการจัดพาพüกตนไปคาประเüณี ÿüนคüามผิดตามพระราชบัญญัติ ปองกันและปราบปรามการคาĀญิงและเด็ก พ.ý. ๒๕๔๐ นั้น ýาลชั้นตนมีคํา พิพากþาüาไมมีขอเท็จจริงของจําเลยพิÿูจนการกระทําคüามผิดเรื่องการÿมคบคิดจึง ใĀยกคําฟองเรื่องคüามผิดฐานÿมคบกันตั้งแตÿองคนขึ้นไปกระทําคüามผิดเกี่ยüกับ การคาĀญิง คําพิพากþาของýาลอุทธรณ คงกอไฟแĀงคüามĀüังใĀกุĀลาบที่ไดรับการ พิจารณาลดโทþจําคุกจาก ๑๘ ป เĀลือเพียง ๖ ป ในขณะที่แกüและเพื่อนคิดเĀ็น üาโทþที่กุĀลาบไดรับนั้นไมÿาÿมกับการกระทําที่มีผลตอชีüิตและคüามเปนอยูของ พüกตนกับครอบครัü ทั้งโจทยและจําเลยจึงตัดÿินใจยื่นเรื่องตอÿูตอไปในýาลฎีกา โดยýาลฎีกาไดพิจารณารับเรื่องเมื่อเดือนพฤþภาคม พ.ý. ๒๕๕๖ และตอมาไดมี คําÿั่งในเดือนมิถุนายน พ.ý. ๒๕๕๗ üาไดตรüจÿํานüนแลüเĀ็นüา คําฟองของโจทย ที่มุงประÿงคใĀýาลลงโทþจําเลยในผลแĀงการกระทําคüามผิดตางกรรมกันและฏีกา ของจําเลยที่ใĀยกฟองคüามผิดฐานเปนธุระจัดĀาลอไปเพื่อการอนาจารและใĀ กระทําการคาประเüณีนั้น เปนฎีกาที่ไมมีเĀตุที่จะเปลี่ยนแปลงผลตามคําüินิจฉัยของ ýาลอุทธรณ ฎีกาของทั้งโจทยและจําเลยไมมีÿาระคüรแกการพิจารณา ýาลฎีกาไม รับคดีไüพิจารณา และมีคําÿั่งใĀจําĀนายคดีออกจากÿารบบคüามýาลฎีกา การอานคําพิพากþาทั้งýาลชั้นตน ýาลอุทธรณ และýาลฎีกา นั้นเปนการ อานคําพิพากþาลับĀลังจําเลยที่ยังคงพํานักอยูในประเทýอิตาลี มีเพียงทนายคüาม ของกุĀลาบมารับฟงคําพิพากþา Āลังจากอานคําพิพากþาýาลฎีกาที่ไมรับคดีไü พิจารณาพิพากþาแลüไดมีการเพิกถอนĀมายจับเดิม และออกĀมายจับจําเลยเพื่อ บังคับคดีÿüนแพง (ชดใชคาÿินไĀมทดแทนตามจํานüนที่ýาลชั้นตนระบุไüในคํา พิพากþา) และบังคับคดีตามคําพิพากþาของýาลอุทธรณ (ลงโทþจําคุกกุĀลาบ ๖ ป) ตอไป เüลาลüงเลยมาĀนึ่งปแลüนับแตมีการüินิจฉัยของýาลฎีกา และĀมายจับ กุĀลาบ แกüและเพื่อนก็ยังรอคอยตอไปพรอมอดÿงÿัยไมไดüาการตอÿูที่ยืดเยื้อใช เüลานานถึง ๘ ปนี้จะเปนเพียงคüามเคลื่อนไĀüในÿายลมเทานั้นเองĀรือ

๑๐๖ คดีของเดือนและน้อย พนักงานอัยการไดยื่นเรื่องฟองคดีของเดือนและนอย ตอýาลอาญา กรุงเทพฯ ในฐานคüามผิดเกี่ยüกับเพý คüามผิดตอเÿรีภาพ คüามผิดตอพระราช บัญญัติมาตรการในการปองกันและปราบปรามการคาĀญิงและเด็ก พ.ý. ๒๕๔๐ และคüามผิดตอพระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคาประเüณี ขอใĀýาล ลงโทþตามประมüลกฎĀมายอาญา มาตรา ๖, ๗, ๘, ๘๓, ๙๑, ๒๘๓, ๓๒๐ พระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคาประเüณี พ.ý. ๒๕๓๙ มาตรา ๔, ๙ และพระราชบัญญัติมาตรการในการปองกันและปราบปรามการคาĀญิงและเด็ก พ.ý. ๒๕๔๐ มาตรา ๕, ๗ โดยýาลชั้นตนไดรับฟอง และไดมีคําพิพากþารüมคดีของ เดือนและนอย เมื่อกลางเดือนมิถุนายน ๒๕๕๑ üาจอมและพüกไดกระทําคüามผิด ตาม ๑. พระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคาประเüณี พ.ý. ๒๕๓๙ มาตรา ๙ üรรคĀนึ่ง üรรคÿี่ ๒. พระราชบัญญัติมาตรการในการปองกันและปราบปรามการคาĀญิงและเด็ก พ.ý. ๒๕๔๐ มาตรา ๕ มาตรา ๗ üรรคĀนึ่ง üรรคÿอง ๓. ประมüลกฎĀมายอาญา มาตรา ๒๘๓ üรรคแรก มาตรา ๓๒๐ üรรคแรก ประกอบ และมาตรา ๘๓ ýาลพิจารณาเĀ็นüาการกระทําของจอม เปนคüามผิดĀลายกรรมตางกันใĀ เรียงกระทงลงโทþตามประมüลกฎĀมายอาญา มาตรา ๙๑ ฐานÿมคบกันตั้งแตÿอง คนขึ้นไปเพื่อทํากระทําคüามผิดตามกฎĀมาย โดยใĀจําคุก ๒ ป ฐานใชอุบาย ĀลอกลüงพาĀรือÿงคนออกไปนอกราชอาณาจักร และฐานเปนธุระจัดĀาĀรือพา Āญิงไปเพื่อการอนาจาร เพื่อการคาประเüณีนอกราชอาณาจักรไทยโดยใชอุบาย Āลอกลüง อันเปนการกระทํากรรมเดียüผิดกฎĀมายĀลายบทจึงใĀลงโทþĀนักที่ÿุด ตามประมüลกฎĀมายอาญา มาตรา ๙๐ ใĀจําคุกกระทงละ ๖ ป ๒ กระทง จําคุก ๑๒ ป รüมจําคุก ๑๔ ป Āลังคําพิพากþาýาลชั้นตน จอมไดยื่นอุทธรณ และýาลอุทธรณไดมีคํา พิพากþาในเดือนมิถุนายน พ.ý. ๒๕๕๒ ยืนยันคําพิพากþาของýาลชั้นตน เพราะคํา อุทธรณของจําเลยที่ปรักปรําผูเÿียĀายทั้งÿองคนฟองรองในเรื่องนี้เพราะตองการรับ เงินชüยเĀลือ ๕๐,๐๐๐ บาทจากกรมพัฒนาÿังคมนั้นฟงไมขึ้น รายละเอียดที่จอม และทนายเพิ่มเติมมานั้นก็มิไดทําใĀผลของคดีเปลี่ยนแปลงไป ýาลอุทธรณจึงไม üินิจฉัยใĀ

๑๐๗ การตอÿูทางคดีไดดําเนินตอไปจนถึงýาลฎีกา ที่รับเรื่องอุทธรณฎีกาของ จอมปลายเดือนธันüาคม พ.ý. ๒๕๕๒ และมีคําพิพากþาอีกราüÿี่ปตอมาเมื่อปลาย เดือนมิถุนายน พ.ý. ๒๕๕๖ โดยพิจารณาเĀ็นüาพยานĀลักฐานของจอมนั้นมีพิรุธ ÿงÿัยĀลายอยาง ฎีกาของจอมไมเปนÿาระคüรแกการพิจารณา จึงไมรับคดีไü พิจารณาพิพากþา อยางไรก็ตามýาลฎีกาเĀ็นüาคüามผิดฐานÿมคบกับตั้งแตÿองคน ขึ้นไปเพื่อกระทําคüามผิดเกี่ยüกับการคาĀญิงและเด็ก ตามพระราชบัญญัติมาตรการ ในการปองกันและปราบปรามการคาĀญิงและเด็ก พ.ý. ๒๕๔๐ มาตรา ๗ üรรคĀนึ่ง และÿอง กับคüามผิดฐานอื่น ๆ ตอเดือนและนอยนั้น เปนการกระทํากรรมเดียüเปน คüามผิดตอกฎĀมายĀลายบท ที่ýาลชั้นตน และýาลอุทธรณพิพากþาüาเปน คüามผิดตางกรรมนั้นไมถูกตอง ปญĀาขอกฎĀมายนี้เกี่ยüกับคüามÿงบเรียบรอย ถึงแมüาจอมจะไมไดฎีกา ýาลฎีกามีอํานาจüินิจฉัยใĀถูกตองได และเĀ็นüา พระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคามนุþย พ.ý. ๒๕๕๑ ที่ประกาýใช ในชüงการพิจารณาคดีนี้ โดยใĀยกเลิกพระราชบัญญัติมาตรการในการปองกันและ ปราบปรามการคาĀญิงและเด็ก พ.ý. ๒๕๔๐ นั้นการกําĀนดโทþไมเปนคุณแกจําเลย ดังนั้นจึงตองใชกฎĀมายในขณะกระทําคüามผิดบังคับจําเลย การกระทําของจอม เปนการกระทําคüามผิดกรรมเดียüแตผิดกฎĀมายĀลายบท และใĀพิจารณาลงโทþ ตามประมüลกฎĀมายอาญา มาตรา ๒๘๓ üรรคแรกที่มีบทลงโทþĀนักที่ÿุด และ กฎĀมายอาญา มาตรา ๙๐ รüม ๒ กระทง จําคุกจําเลย ๑๒ ป ดังนั้นจอมไดรับการ ลดĀยอนลงโทþจําคุก จาก ๑๔ ป เĀลือ ๑๒ ป แตในเรื่องอื่น ๆ ยังคงเปนไปตามคํา พิพากþาของýาลอุทธรณ จอมไมมาฟงคําพิพากþาของýาลฎีกา และĀลังจากมีคําพิพากþาเมื่อเดือน มิถุนายน พ.ý. ๒๕๕๖ ก็ยังไมมีเจาĀนาที่คนใดไปติดตามจับกุมจอมที่ยังคงพํานักใน Āมูบาน เพื่อบังคับผลตามคําพิพากþาýาลฎีกา เดือน และนอยไดยื่นเรื่องตอ พนักงานอัยการพิเýþฝายคดีอาญาเพื่อออกĀมายถึงผูบังคับการตํารüจภูธรจังĀüัด ýรีÿะเกþ ใĀจับจอม จนถึงปจจุบันนี้ก็ยังไมมีการติดตามจอมใĀมารับการลงโทþ ตามคําพิพากþาของýาล ในการฟองรองจอม โจทยคืออัยการไมไดรüมเรื่องการจายคาÿินไĀม ทดแทนใĀแกเดือนและนอยไüในคดีอาญา ทําใĀทั้งÿองตองดิ้นรนĀาทนายคüามมา ดําเนินเรื่องฟองรองเรียกคาเÿียĀายทางแพงแยกออกไปตางĀากในชüงการพิจารณา คดีของตนในชั้นýาลฎีกา โดยไดรับการÿนับÿนุนดานคาใชจายในการดําเนินคดีและ

๑๐๘ จางทนายคüามจากกองทุนยุติธรรม ซึ่งตามÿัญญาไดระบุüาเดือนและนอยจะตองคืน เงินจํานüนนี้ใĀแกกองทุนเมื่อÿิ้นÿุดคดีแพง และไดรับคาชดเชย ในคํารองทางแพงเดือนและนอยขอใĀýาลบังคับจอมใĀชดเชยคาเÿียĀาย แกตนคนละ ๕๐๐,๐๐๐ บาท พรอมดอกเบี้ยรอยละ ๗.๕ ตอป นับแตüันที่พüกตน ออกเดินทางจากประเทýไทยไปยังประเทýอิตาลี และใĀคืนคาจางทนายคüามและ คาธรรมเนียมýาลตามจํานüนที่พüกตนไดรับมาจากกระทรüงยุติธรรม ýาลได พิจารณาในÿองประเด็น คือ ๑) จอมไดĀลอกลüงเดือนและนอย ไปคาประเüณีที่ ประเทýอิตาลีĀรือไม และ ๒) จอมตองชดเชยคาเÿียĀายใĀแกเดือนและนอยĀรือไม และคüรเปนจํานüนเทาใด คําตอÿูใĀการของจอมอางüาเดือนและนอยเรียก คาเÿียĀายÿูงเกินไป ทั้งไมมีเอกÿารĀลักฐานยืนยัน ซึ่งคüามเÿียĀายของแตละคน นั้นไมเกิน ๕,๐๐๐ บาท ýาลจังĀüัดýรีÿะเกþไดมีคําพิพากþาคดีคüามแพงนี้ เมื่อเดือนมิถุนายน พ.ý. ๒๕๕๘ โดยถือขอเท็จจริงตามที่ปรากฏในคําพิพากþาคดีÿüนอาญา üาจอมได Āลอกลüงเดือนและนอยไปคาประเüณีที่ประเทýประเทýอิตาลีจริง และไดüินิจฉัยใน ประเด็นเรื่องการชดเชยคาเÿียĀายüา การกระทําของจอมเปนคüามผิดทางอาญา ที่ เปนการจงใจทําใĀเดือนและนอยเÿียĀาย จึงตองชดใชคาÿินไĀมทดแทนตาม ประมüลกฎĀมายแพงและพาณิชย มาตรา ๔๒๐ ÿüนจํานüนคาÿินไĀมทดแทนนั้น ใĀมีÿิทธิเรียกรองคาเÿียĀายอยางอื่นอันมิใชตัüเงินไดตามมาตรา ๔๔๖ เพราะทั้ง เดือนและนอยถูกทํารายจิตใจอยางมาก และไมüาเüลาผานไปนานเทาใดก็ไมอาจลบ ลางคüามทรงจําที่เลüรายได จึงกําĀนดคาÿินไĀมทดแทนเพื่อคüามเÿียĀายใĀแก เดือนซึ่งถูกบังคับใĀตองจํายอมรüมประเüณีกับผูอื่น เปนเงิน ๔๐๐,๐๐๐ บาท และ แกนอยที่ไมไดรüมประเüณีกับผูใดเนื่องจากเพิ่งใĀกําเนิดบุตร ๓๐๐,๐๐๐ บาท และ ใĀเÿียดอกเบี้ยคาÿินไĀมทดแทนเพื่อการละเมิดรอยละ ๗.๕ ตอป นับแตüันที่ไดมี การละเมิดแกเดือนและนอย ÿüนเรื่องคืนเงินที่ไดรับการÿนับÿนุนจากกองทุน ยุติธรรมยังคงใĀเปนไปตามÿัญญาเพราะýาลไมมีอํานาจÿั่งการได แตใĀจอมชําระ คาธรรมเนียมคาทนายคüามใĀเดือนเปนเงิน ๑๕,๐๐๐ บาท คาใชจายดําเนินคดี ๔,๐๐๐ บาท และจายคาทนาคüามใĀแกนอย ๑๒,๐๐๐ บาท และคาใชจาย ดําเนินคดี ๓,๐๐๐ บาท üันที่เดือนและนอยไดยินคําพิพากþา ทั้งจากคดีอาญา และคดีแพง ตางรูÿึก üาในการเดินทางแมจะยาüนานถึงแปดป แตในที่ÿุดปกของคüามยุติธรรมก็ไดแผ

๑๐๙ ออกคุมครองพüกตน โดยจากคําüินิจฉัยพิพากþาของýาลฎีกา จอมไดรับโทþจําคุก ๑๒ ป และจากคําพิพากþาในคดีแพงจอมจะตองจายคาทดแทนคüามเÿียĀาย คา ทนายและคาธรรมเนียมแกเดือน รüมเปนเงิน ๔๑๙,๐๐๐ บาท และ แกนอย รüม ๓๑๕,๐๐๐ บาท แตเüลาไดผานไปกüาครึ่งปแลüนับแตมีคําพิพากþาคดีแพง เดือนและนอย ยังไมไดรับเงินชดเชยใด ๆ ทั้งÿิ้น แมจะมีĀมายýาลมาเปนเüลาปกüาที่ใĀจับตัüจอม ซึ่งไดĀลบĀนีไปมารับโทþ ชัยชนะจากการตอÿูคดีจึงเปนเพียงคําพิพากþา ซึ่ง ประมüลเรื่องราüตาง ๆ ที่ไดเกิดขึ้นกับเดือนและนอย ÿิบปที่แลüเดือนอาจจะยัง เยาüüัยเกินไปที่จะเรียนรูปองกันตนเองไมใĀติดกับนักลาเĀยื่อที่มีอยูทั่üไปในĀมูบาน เดือนคิดเพียงüาการไดไปทํางานตางประเทýจะมีรายไดที่งดงาม และอาจโชคดีได แตงงานกับชายตางชาติ เĀมือน จันลูกÿาüของจอม เดือนไมคิดüาคนรüมประเทý เดียüกันจะÿามารถลอลüงใĀเพื่อนผูĀญิงตองตกอยูในÿภาพที่เลüราย เพื่อÿราง รายไดคüามรํ่ารüยใĀแกตน เดือนคงจะไมมีüันลืมเĀตุการณชüงเüลานั้นไปไดเĀมือน ดังที่ปรากฏในคําพิพากþา ไมüาเüลาผานไปนานเทาใดก็ไมลบลางคüามทรงจําที่ เลüรายได เดือนและนอยไดรับคüามยุติธรรมจากกระบüนการตอÿูทางกฎĀมาย และคําพิพากþา แตยังคงตองรอคอยกันตอไปจนกüาปกของคüามยุติธรรมจะ ÿามารถไขüคüาพาจอมมาลงโทþ และชดใชคüามเลüรายที่เดือนและนอยไดพบใน ประเทýอิตาลี การรอคอยและความหวัง ทั้งแกüและเดือนตางตกอยูในÿภาพเดียüกัน นั่นคือทั้งÿองไดรับชัยชนะจาก การตอÿูในกระบüนการยุติธรรม ผูกระทําคüามผิดคือกุĀลาบ และจอม ตางไดรับคํา พิพากþาตองโทþจําคุก และจะตองชดเชยคüามเÿียĀายที่เกิดขึ้นกับผูĀญิงทั้งĀาคน แตชัยชนะนี้ก็ดูเĀมือนจะเปนเพียงถอยคําในแผนกระดาþ เพราะทั้งกุĀลาบ และ จอมตางĀลบĀนีไมมารับฟงคําพิพากþา และยังไมÿามารถจับกุมมาลงโทþและ เรียกรองคาชดเชยใด ๆ ได ÿิ่งที่ÿรางคüามเจ็บปüดใĀแกüคือการไดรับรูüากุĀลาบ ยังคงเดินทางเขาประเทýและไดรับการยอมรับดüยนําเงินมาทําบุญบริจาคเขาüัด และยังมีการชักชüนผูĀญิงคนอื่น ๆ ใĀเดินทางไปทํางานกับตน แกüและเดือนไมเขาใจüาทําไมพüกตนจึงตองเปนฝายติดตาม เÿาะĀา ผูกระทําคüามผิด ในเมื่อรัฐมีĀนüยงานที่รับผิดชอบดูแลเรื่องการปราบปรามการคา มนุþยซึ่งไดประกาýใĀเปนüาระแĀงชาติที่จะตองดําเนินการแกไขปองกันอยางมี ประÿิทธิภาพ ทั้งแกüและนอยไดใชเüลาตอÿูตามĀาคüามยุติธรรมมาคนละเจ็ดถึง

๑๑๐ แปดป และยังจะตองใชเüลาอีกนานเทาไรที่จะไดเĀ็นการลงโทþผูกระทําผิด ทั้งแกü และเดือนอดคิดไมไดüาĀากยอมรับเงินที่ทั้งกุĀลาบและจอมมาเÿนอใĀเพื่อแลกกับ การยกฟองคดีเÿียแตแรก อาจจะเปนประโยชนกับพüกตนและครอบครัüมากกüา การที่จะตองใชเüลานานเกือบÿิบปในการตอÿูคดีที่ตองทนกับการเยยĀยัน และการ ปฏิบัติที่ไมเคารพคüามเปนมนุþยของผูเÿียĀายเชนตน แตในที่ÿุดก็ไมเĀ็นอะไรเกิด ขึ้นกับคนที่กระทําคüามผิด ทั้งการตองโทþทางอาญาและชดเชยคüามเÿียĀายใĀแก พüกตนตามคําพิพากþาของýาล ความยุติธรรมยังมาไม่ถึง บทเรียนจากการต่อสู้ทางกฎหมายของผู้เสียหายจากการค้า มนุษย์ üิ ÿา กาน ÿุ แกü และเดือน ตางมองเĀ็นอยางแจมชัดüาพüกตนเปน ผูเÿียĀายจากการตัดÿินใจไปทํางานเพื่อÿรางชีüิตที่ดีกüาใĀแกตนเองและÿมาชิกใน ครอบครัü แตละคนไดเปลี่ยนÿภาพจากแรงงานยายถิ่นมาเปนผูเÿียĀายเพราะ นายĀนาที่จัดĀาและพาไปตางตองการแÿüงĀาประโยชนจากแรงงานและรางกาย ของพüกตน ÿภาพชีüิตในตางแดนที่ถูกกระทําตามอําเภอใจของนายจางและตอง อดทนเพื่อรักþาชีüิตใĀอยูรอด ทําใĀทุกคนตางไขüคüาแÿüงĀาคüามยุติธรรม โดย การแจงคüามรองทุกข เพื่อดําเนินคดีแกผูที่ทําใĀชีüิตของตนตองĀมองĀมน แมเüลา จะผานไปนานÿักเทาใดก็ไมÿามารถจะลืมเลือนได ตางตองการใĀผูที่Āยิบยื่น ประÿบการณอันเลüรายใĀแกชีüิตของตนไดรับโทþและชดเชยเยียüยาคüามเÿียĀาย ที่ไดเกิดขึ้นแกรางกายและจิตใจของพüกตน แตการเดินทางตอÿูเรียกรองĀาคüาม ยุติธรรมนี้ชางเนิ่นนานและเต็มไปดüยการรอคอย และเมื่อการตอÿูคดีÿิ้นÿุดÿิ่งที่ ไดรับเปนเพียงคําพิพากþา ที่ยังไมปรากฏโฉมที่ÿามารถจับตองมองเĀ็นไดอยางเปน รูปธรรม เพราะจําเลยยังĀลบĀนี ลอยนüล และดํารงชีüิตอยางเปนปกติÿุข ขณะที่ พüกตนตองดิ้นรนประคับประคองชีüิตใĀอยูรอด เรื่องเลาของüิ ÿา กาน ÿุ แกü และ เดือน ทําใĀไดเรียนรูĀลายเรื่องราüในกระบüนการตอÿูเพื่อคüามยุติธรรมและมี บทÿรุปดังตอไปนี้ ๑. ความยุติธรรมที่ล่าช้า คือความไม่ยุติธรรม เüลาผานไปรüมÿองปแลüที่üิและÿาไดรับการชüยเĀลือเดินทางจาก ประเทýประเทýแอฟริกาใตกลับÿูบานเกิด การกลับบานของüิและÿาไดรับคüาม ÿนใจจากÿื่อมüลชนÿาขาตาง ๆ ที่รายงานใĀÿาธารณชนไดรับทราบเพื่อเปน ตัüอยางปองกันตนเองใĀพนจากÿภาพการถูกเอาเปรียบแÿüงĀาประโยชนจาการ

๑๑๑ เดินทางไปทํางานนüดแผนไทยในตางแดน ผูเÿียĀายรüมเกาคน รüมทั้งปองผูตอง ÿังเüยชีüิตของตนจากการยายถิ่นไปทํางานครั้งนี้ ไดแจงทุกขกลาüโทþนายจางของ ตนนับแตüันแรก ๆ ที่เดินทางกลับประเทýไทย แตจนถึงทุกüันนี้แมเüลาจะลüงเลย ไปรüมÿองปแลüก็ยังไมมีการทําÿํานüนคดีÿงใĀอัยการพิจารณาÿั่งฟองผูกระทํา คüามผิดแตอยางใด นอกจากจะตองดิ้นรนĀางานทําเพื่อใĀมีรายไดดูแลตนเองและÿมาชิกใน ครอบครัüแลü üิและÿายังตองแบกรับภาระรüมทั้งคาใชจายตาง ๆ ในการติดตาม คüามคืบĀนาใĀมีการฟองรองดําเนินคดีที่พüกตนไดรับการระบุüาเปนผูเÿียĀาย จากการคามนุþยตามองคประกอบของพระราชบัญญัติปองกันและปราบปราม การคามนุþย พ.ý. ๒๕๕๑ ตางทําทุกüิถีทางเพื่อใĀĀนüยงานที่ตางแÿดงคüาม มุงมั่นในอันที่จะปราบปรามการคามนุþยในทุกรูปแบบใĀĀมดไปซึ่งไดยื่นมือเขามา ชüยเĀลือพüกตนในระยะแรก ๆ ไดมีการประÿานงานฟองรองดําเนินคดีเอาผิดกับ นายจาง กลุมĀญิงÿูไดชüยเĀลือใĀเÿียงของพüกตนไดเปลงออกเรียกรองคüาม ยุติธรรมในเüทีตาง ๆ แตคําตอบคือคüามเงียบ จนเมื่อเดือนมกราคม ๒๕๕๙ üิ และ ÿา ไดนําเÿนอเรื่องราüคüามลาชาในการดําเนินคดีฟองรองเอาผิดนายจางในเüที การประชุมอีกครั้ง และไดรับคําตอบจากĀนüยงานที่เกี่ยüของüาคüามลาชาในการ จัดทําÿํานüนÿงฟองเกิดจากคüามไมÿมบูรณของĀลักฐานประกอบคําฟอง ที่ยังตอง รอÿงมาใĀจากĀนüยงานในประเทýประเทýแอฟริกาใต และไดรับคํายืนยันüาราü กลางปนี้จะมีการดําเนินคดีของตนในýาล ใĀพüกเธอเตรียมการเปนพยานฟองรอง ในคดีเอาผิดกับนายจาง üิและÿา รüมทั้งเพื่อนคนอื่น ๆ ที่รüมชะตากรรม ตางĀüังที่จะไดเĀ็นการ เอาผิดลงโทþผูกระทําคüามผิด ไมüากระบüนการตอÿูในýาลจะยาüนานÿักเพียงใด การÿูญเÿียของปองและคüามเÿียĀายของพüกตนจะตองไดรับการชดเชย กระบüนการยุติธรรมที่ลาชา ทําใĀüิ ÿา และเพื่อน ๆ เกิดคüามทอถอยในบางครั้ง และคิดüาอาจไมไดรับคüามยุติธรรมแมจะมีกฎĀมาย Āนüยงาน ที่พรอมพรั่งในการ ปองกันและปราบปรามการคามนุþย ๒. กระบวนการฟ้องร้อง การลงโทษทางอาญา และการชดเชยความเสียหาย แกü และเดือน ออกเดินทางและกลับจากประเทýอิตาลีในปเดียüกัน ทั้ง ÿองตางเดินเรื่องแจงคüามรองทุกขและอัยการÿั่งฟองในป พ.ý. ๒๕๕๐ โดยคดีของ แกüและเพื่อนรüม ๓ คน พิจารณาในýาลอาญาที่กรุงเทพฯ ใชเüลารüม ๗ ป (พ.ý.

๑๑๒ ๒๕๕๐–๒๕๕๗) และมีทนายอาÿาซึ่งýาลจัดĀาใĀแตทนายอาÿายังไมเคยมี ประÿบการณในการดําเนินคดีฟองรองเรื่องการคามนุþย ÿüนคดีของเดือนและ เพื่อนรüม ๒ คน ไดมีการพิจารณาคดีในýาลอาญาที่กรุงเทพฯ เชนเดียüกัน แตไมมี ทนายอาÿามาชüยใĀคําปรึกþาใด ๆ ระยะเüลาดําเนินคดีทางอาญาของเดือน ใช เüลา ๖ ป (พ.ý. ๒๕๕๐–๒๕๕๖) และเมื่อÿุดÿิ้นการüินิจฉัยของýาลฎีกาแลü เดือน ก็ไดดําเนินเรื่องคดีทางแพงที่ýาลจังĀüัดýรีÿะเกþ ýาลไดใชระยะเüลาพิจารณารüม ๒ ป (พ.ý. ๒๕๕๖–๒๕๕๘) จึงไดมีคําพิพากþาใĀจอมชดเชยคüามเÿียĀายแกเดือน และนอย ทั้งคดีของแกüและเดือนจะเĀ็นüาอัยการมีบทบาทÿําคัญในการเปนโจทย ฟองรองเอาผิดกับจําเลยในคดีทางอาญา ÿํานüนฟองรองในคดีทั้งของแกüและเดือนไดระบุฐานคüามผิดเกี่ยüกับเพý คüามผิดตอเÿรีภาพ คüามผิดตอพระราชบัญญัติมาตรการในการปองกันและ ปราบปรามการคาĀญิงและด็ก พ.ý. ๒๕๔๐ คüามผิดตอพระราชบัญญัติปองกัน และปราบปรามการคาประเüณี พ.ý. ๒๕๓๙ เนื่องจากเปนการกระทําคüามผิดที่ เกิดกอนการมีประกาýใชพระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคามนุþย พ.ý. ๒๕๕๑ ที่ÿามารถจะดําเนินการฟองรองเอาผิดทางอาญาและเรียกคาชดเชยคüาม เÿียĀายไüไดในÿํานüนฟองรองการดําเนินคดีในýาลอาญา ไมตองแยกฟองรองเมื่อ ÿุดÿิ้นคดี เมื่อมีประกาýใชพระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคามนุþยใน ระĀüางการพิจารณาคดีในýาลชั้นตน อัยการจึงไดแนะนําใĀแกüและเพื่อนซึ่งเปน ผูเÿียĀายยื่นคํารองขอใĀýาลบังคับจําเลยจายคาÿินไĀมทดแทนคüามเÿียĀายดüย ดังนั้นýาลชั้นตนจึงไดมีคําพิพากþาจําเลยโดยใĀลงโทþจําคุกและใĀจายชดเชย คüามเÿียĀายใĀแกผูเÿียĀายแตละคนรüมไüดüยกันในคําพิพากþา ÿüนในคดีของเดือนแมจะดําเนินการพิจารณาในชüงเดียüกับที่มีการ ประกาýใชพระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคามนุþย พ.ý. ๒๕๕๑ และ ใĀยกเลิกพระราชบัญญัติมาตรการปองกันและปราบปรามการคาĀญิงและเด็ก พ.ý. ๒๕๔๐ แตอัยการผูเปนโจทยก็มิไดแนะนําใĀผูเÿียĀายยื่นคําขอใĀýาลบังคับจําเลย จายคาÿินไĀมทดแทน เมื่อÿุดÿิ้นคดีมีคําüินิจฉัยของýาลฎีกาในป พ.ý. ๒๕๕๖ เดือนและนอยจึงตองจัดĀาทนายคüามที่ไดรับการÿนับÿนุนจากกองทุนยุติธรรมใĀ ยื่นเรื่องเรียกรองคาเÿียĀายทางแพงที่ýาลในจังĀüัดýรีÿะเกþ และไดมีคําพิพากþา ในกลางปพ.ý. ๒๕๕๘ บังคับใĀจอมจายคาชดเชยคüามเÿียĀายใĀแกเดือนและ นอย รüมระยะเüลาตอÿูเพื่อตามĀาคüามยุติธรรมทั้งÿิ้น ๘ ป

๑๑๓ แกü และเดือนไดเรียนรูจากการดําเนินการฟองรองเอาผิดกับผูกระทํา คüามผิดüาผูเÿียĀายจะตองเรียนรูเขาใจกระบüนการขั้นตอนของการฟองรองและ ตัüบทกฎĀมายที่เกี่ยüของซึ่งใชในการฟองรองฐานคüามผิด ตลอดจนกฎĀมายที่ได มีการแกไขปรับปรุงพื่อนํามาใชใĀเกิดประโยชนตอคดีของตน การที่แกüและเพื่อน ไดรับคําแนะนําจากอัยการในการยื่นคํารองในระĀüางการพิจารณาคดีของýาล ชั้นตนใĀบังคับจําเลยจายชดเชยคüามเÿียĀายที่เกิดขึ้นโดยรüมไüในการพิจารณา คดีทางอาญาทําใĀคดีของแกüและเพื่อนÿิ้นÿุดในกระบüนการทางýาลอาญาไมตอง จัดĀาทนายมาดําเนินการฟองรองทางแพงĀลังมีคําพิพากþาของýาลฎีกา เĀมือน เชนในคดีของเดือนและนอยที่ตองดิ้นรนตอÿูจัดĀาทนายเพื่อยื่นฟองใĀชดเชยคüาม เÿียĀายทางแพงĀลังจากเÿร็จÿิ้นคดีทางอาญา ผูเÿียĀายจากการคามนุþยแม ตองการเĀ็นผูกระทําคüามผิดไดรับการลงโทþจําคุก แตในขณะเดียüกันก็ตองการ ใĀมีการเยียüยาชดเชยคüามเÿียĀายทางแพงใĀแกพüกตนดüย เพราะแตละคนได ผานคüามÿูญเÿียĀลายประการจากการกระทําของจําเลย กานและเพื่อน ๆ อีก ๑๘ คนไมไดตอÿูเรียกรองคüามยุติธรรมในฐานะเปน ผูเÿียĀายจาการคามนุþย แตไดดําเนินเรื่องตามชองทางของการพิพาทในýาล แรงงาน เพราะบริþัทไดกระทําคüามผิดในเรื่องÿัญญาจางแรงงาน และกฎĀมาย คุมครองแรงงาน ดังนั้นบริþัทที่จัดĀางานพาพüกตนไปตกอยูในÿภาพที่เลüราย รüมทั้งการถูกจับกุมคุมขังในประเทýโปแลนดจึงไมไดรับการลงโทþทางอาญาดüย การจําคุก มีเพียงการเพิกถอนใบอนุญาตการจัดĀาคนทํางานชั่üคราüโดยกรมการ จัดĀางาน กระทรüงแรงงาน และการชดใชคüามเÿียĀายใĀแกคนงานทั้งÿิบแปดคน ตามจํานüนคüามเÿียĀายที่กําĀนดโดยýาลแรงงานกลาง การชดเชยคüามเÿียĀายที่กําĀนดโดยýาล แมจะไมมากเทากับจํานüนเงินที่ ผูเÿียĀายไดจายใĀแกนายĀนาของตนและเทากับจํานüนที่ผูเÿียĀายไดรองขอจาก ýาล แตก็เปนคüามตองการและคüามĀüังของผูเÿียĀายทั้งĀมดเพราะแตละคน ยังคงตองแบกรับภาระĀนี้ÿิน และดิ้นรนไขüคüาĀาชีüิตที่ดีกüาเพื่อตนเองและ ครอบครัü ๔. การเดินทางอันยาวนานของความยุติธรรม คำพิพากษาการต่อสู้ของกานและเพื่อน ๆ แรงงาน กานและเพื่อนทั้งÿิบแปดคนไมไดรับการพิจารณาüาเปนผูเÿียĀายจาก การคามนุþย และเลือกที่จะตอÿูเรียกรองตามพระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน

๑๑๔ ระยะเüลาในการตอÿูเพื่อคüามยุติธรรมจึงไมยาüนานเชนเพื่อนคนอื่น ๆ กานและ เพื่อน ๆ ใชเüลาตอÿูดําเนินคดีในýาลแรงงานเปนระยะเüลาราüĀนึ่งป โดยจัดĀา ทนายคüามดําเนินคดีฟองรองใĀแกพüกตน จนมีการüินิจฉัยและคําพิพากþาของ ýาลแรงงานกลางüาบริþัทจัดĀางานกระทําคüามผิดตอคนĀางานทั้งÿิบแปดคน และใĀบริþัทจัดĀางานตองรับผิดชอบจายคาจางใĀแกคนงานตามÿัญญาและตาม พระราชบัญญัติคุมครองแรงงาน แตคําขอเรียกรองคาเÿียĀายของกานและเพื่อน รüม ๗ คนที่ถูกจับกุมคุมขังในโปแลนดเพราะนายจางพาไปทํางานนอกเขตพื้นที่ กําĀนดและทํางานผิดประเภทนั้นตองตกไปเพราะýาลแรงงานกลางพิจารณาเĀ็นüา บริþัทจัดĀางานไมตองรับผิดชอบในÿüนนี้ กานและเพื่อนไดรอคอยมาเปนเüลาÿี่ปแลü นับแตมีคําพิพากþาของýาล แรงงานที่ใĀบริþัทรับผิดชอบชดใชคาเÿียĀายใĀแกคนงานแตละคน แตไมมีคนงาน คนใดไดรับการติดตอจากบริþัทใĀเดินทางไปรับคาชดเชยคüามเÿียĀายตามคํา พิพากþาของýาลแรงงาน คำพิพากษาคดีของแก้วและเพื่อน ๆ แกüและเพื่อนใชเüลาเจ็ดปในการตอÿูตามกระบüนการยุติธรรม แมจะได รับคําพิพากþาของýาลฎีกาใĀไดรับคาชดเชยคüามเÿียĀายรüมไüในคดีอาญาทําใĀ ไมตองดิ้นรนจัดĀาทนายÿูคดีเพื่อเรียกรองคาเÿียĀายทางแพง แตทุกüันนี้ชีüิตก็ยังคง ตองดิ้นรนเĀมือนเดิมและคüามÿัมพันธในครอบครัü ชุมชน ก็แปรเปลี่ยนไปพรอม กับคüามเขาใจชüยเĀลือกันและกัน แกü และ เพื่อนอีกÿองคน ตางก็รอคอยใĀมีการ ติดตามจับกุมกุĀลาบที่ยังคงลอยนüลมาใĀไดเพื่อนํามาลงโทþจําคุกตามคําพิพากþา และชดใชคüามเÿียĀายใĀแกพüกตน ในขณะที่ýาลชั้นตนตัดÿินจําคุกกุĀลาบเปนระยะเüลา ๑๘ ป ตามกระทง คüามผิด ๓ กระทง (ตามประมüลกฎĀมายอาญา มาตรา ๒๘๓ พระราชบัญญัติ ปองกันและปราบปรามการคาประเüณี พ.ý. ๒๕๓๙ มาตรา ๙ üรรคĀนึ่ง üรรคÿี่) โดยลงโทþกระทงละ ๖ ป โดยýาลชั้นตนไมพิจารณาเอาผิดกุĀลาบในเรื่องการÿมคบ จัดพาแกüและเพื่อน ๆ ไปเพื่อกระทําคüามผิดเกี่ยüกับการคาĀญิงและเด็ก พ.ý. ๒๕๔๐ เมื่อมีการอุทธรณคดี ýาลอุทธรณไดüินิจฉัยลดการลงโทþเĀลือเพียง ๖ ป โดยถือüาเปนการกระทําคüามผิดเพียงกรรมเดียü และใĀลงโทþÿูงÿุดตามที่กําĀนด ในประมüลกฎĀมายอาญา มาตรา ๒๘๓ ทั้งยังพิจารณาüาการที่ýาลชั้นตนลงโทþ คüามผิดถึง ๓ กระทงนั้นเปนการพิจารณาตัดÿินที่มากกüาคําฟองรองขอของฝาย

๑๑๕ โจทย ตอมาทั้งโจทยและจําเลยไดมีการฎีกาคําตัดÿินพิพากþาของýาลอุทธรณ และ ýาลฎีกาไดพิจารณาไมรับฟองคําฎีกาและใĀจําĀนายคดีของแกüและเพื่อน ๆ เพราะ เĀ็นüาไมมีÿาระเปนประโยชนคüรแกการพิจารณา โดยใĀยืนคําพิพากþาตามýาล อุทธรณ นั่นคือ ลงโทþจําคุกกุĀลาบเพียง ๖ ป และใĀจายÿินไĀมทดแทนคüาม เÿียĀายใĀแกแกüและเพื่อน ๆ คำพิพากษาคดีของเดือนและเพื่อน เดือนและเพื่อนใชเüลารüม ๘ ปในการตอÿูตามĀาคüามยุติธรรมในýาล อาญาชั้นตน ýาลอุทธรณ และýาลฎีกา และการเรียกรองคาชดเชยคüามเÿียĀายใน คดีคüามแพง ýาลชั้นตนไดพิจารณาüาจอมกระทําคüามผิดที่ผิดกฎĀมายĀลายบท อันไดแกพระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคาประเüณี พ.ý. ๒๕๓๙ และ พระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคาĀญิงและเด็ก พ.ý. ๒๕๔๐ รüมเปน คüามผิดรüม ๒ กระทง ลงโทþจําคุกกระทงละ ๖ ป รüม ๑๒ ป และกระทําการ ÿมคบกันตั้งแตÿองคนขึ้นไปเพื่อกระทําคüามผิดเกี่ยüกับการคาĀญิงและเด็ก จึง ตัดÿินจําคุกตามฐานคüามผิดนี้อีก ๒ ป รüม ๑๔ ป ตามประมüลกฎĀมายอาญา ๒๘๓, ๙๐ และ ๙๑ เมื่อมีการอุทธรณคําพิพากþาของýาลชั้นตน เดือนและนอยตอง รอคอยอีก ๒ ป จนýาลอุทธรณไดพิพากþายืนตามýาลชั้นตน จอมและทนายตอÿูใน ชั้นýาลฎีกา ซึ่งไดมีการüินิจฉัยเĀ็นüาการฎีกาของจําเลยไมเปนÿาระอันคüรแกการ พิจารณา และไมมีเĀตุที่จะเปลี่ยนแปลงคําüินิจฉัยของýาลชั้นตน และýาลอุทธรณ แตไดüินิจฉัยใĀยกคüามผิดฐานÿมคบกันตั้งแตÿองคนขึ้นไปเพื่อกระทําคüามผิด เกี่ยüกับการคาĀญิงและเด็ก เพราะเĀ็นüาเปนการกระทํากรรมเดียüเปนคüามผิดตอ กฎĀมายĀลายบท ไมใชเปนคüามผิดตางกรรมตามที่ýาลชั้นตนและýาลอุทธรณ พิพากþา และเĀ็นüาการใชพระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคามนุþย ๒๕๕๑ มาใชบังคับนั้นไมเปนคุณแกจําเลย จึงไดพิพากþาแกใĀลงโทþจําเลยตาม กฎĀมายอาญา มาตรา ๙๐ รüม ๒ กระทง เปนเüลา ๑๒ ป เดือนและเพื่อนไดนําคํา พิพากþาของคดีอาญาไปดําเนินเรื่องฟองรองคาเÿียĀายทางแพงที่ýาลในจังĀüัดของ ตนและไดมีคําüินิจฉัยพิพากþาใĀจอมจายคาชดเชยคüามเÿียĀายใĀเดือนและนอย ๕. การพิจารณาวินิจฉัยความผิดของจำเลยในคดีค้ามนุษย์ การตอÿูในคดีอาญาของแกüและเดือน ชี้ใĀเĀ็นüาการฟองรองกระทํา คüามผิดของจําเลยจะใชฐานคüามผิดตามประมüลกฎĀมายอาญา ในคüามผิด เกี่ยüกับเพý คüามผิดตอเÿรีภาพ พระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการ

๑๑๖ คาประเüณี พ.ý. ๒๕๓๙ และ พระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคาĀญิง และเด็ก พ.ý. ๒๕๔๐ และจะมีขอüินิฉัยพิจารณาในการลงโทþüา ๑) เปนการกระทํา กรรมเดียüที่ผิดกฎĀมายĀลายบท ใชกฎĀมายที่มีโทþĀนักที่ÿุดลงโทþแกผูกระทํา คüามผิด ตามประมüลกฎĀมายอาญา มาตรา ๙๐ และ ๒) เปนการกระทําคüามผิด Āลายกรรมตางกันซึ่งตามประมüลกฎĀมายอาญามาตรา ๙๑ ýาลจะลงโทþผูนั้นทุก กรรมเปนกระทงคüามผิดไปĀรือจะลงโทþเฉพาะกระทงที่Āนักที่ÿุดก็ได ในคดีของแกü และเดือนนั้น จําเลยแตละคนไดรับคําüินิจฉัยพิจารณา ลงโทþโดยใชประมüลกฎĀมายอาญา มาตรา ๒๘๓, ๙๐ และ ๙๑ เพราะเปนการ กระทําคüามผิดĀลายกรรมตางกัน ผิดกฎĀมายĀลายบท จึงไดลงโทþทุกกระทง คüามผิดโดยใชกฎĀมายที่มีโทþĀนักที่ÿุดแกผูกระทําคüามผิด ตอมาในคดีของแกü ไดมีการแกไขคําüินิจฉัยในการกําĀนดโทþ โดยýาลอุทธรณไดลงโทþกุĀลาบเพียง กรรมเดียüผิดกฎĀมายĀลายบท และไดใชการลงโทþÿูงÿุดแลü จึงไดลดการจําคุก จาก ๑๘ ปเปน ๖ ปเพราะเĀ็นüาýาลชั้นตนลงโทþเกินคําฟองรองขอของโจทยที่ ลงโทþกระทงคüามผิดอื่น ๆ ดüย ýาลฎีกาüินิฉัยไมรับเรื่องฎีกาและยืนตามคํา พิพากþาของýาลอุทธรณคือลงโทþจําเลย ๖ ป และใĀจายคาชดเชยคüามเÿียĀาย ตามที่กําĀนดไü ในขณะที่คดีของเดือน ทั้งýาลชั้นตน และýาลอุทธรณüินิจฉัยพอง กันüาเปนการกระทําĀลายกรรม ผิดกฎĀมายĀลายบท จึงตัดÿินลงโทþจําคุก ๒ กระทงคüามผิด รüม ๑๒ ป และยังเพิ่มการลงโทþฐานÿมคบกับพüกเกินÿองคนใน การทําคüามผิดเกี่ยüกับการคาĀญิง ใĀจําคุกอีก ๒ ป รüมโทþจําคุก ๑๔ ป ตอมา ýาลฎีกาแมจะไมรับüินิจฉัยคําฎีกาของโจทยและจําเลย แตไดพิจารณาเĀ็นüา คüามผิดฐานÿมคบนี้เปนคüามผิดกรรมเดียüที่ผิดกฎĀมายĀลายบท และไดมีการ ลงโทþÿูงÿุดไปแลü จึงไดüินิจฉัยใĀมพิพากþาใĀจําคุกจําเลย เĀลือเพียง ๑๒ ป แกüและเดือน ไดเรียนรูจากกระบüนการตามĀาคüามยุติธรรมที่นานนับÿิบ ปของพüกตน และตางเĀ็นüาคüรจะมีแนüทางในการพิจารณาüินิจฉัยคดีการคา มนุþย üาเปนการกระทําคüามผิดกรรมเดียü ĀรือĀลายกรรมตางกัน ทั้งนี้เพื่อใĀมี บทลงโทþผูกระทําคüามÿอดคลองกับคüามเÿียĀายที่เกิดขึ้นแกรางกายและจิตใจ ของพüกตน ๖. ชัยชนะกับช่องว่างของการบังคับคดี แมจะมีคําพิพากþาÿิ้นÿุดคดีจากýาลแรงงานกลางในคดีของกาน ýาลอาญา ในคดีของแกü และýาลอาญา ýาลแพง ในคดีของเดือน ที่มีทั้งการชดเชยทางแพง

๑๑๗ และการลงโทþผูกระทําคüามผิด แตก็ยังไมมีคüามคืบĀนาใด ๆ ในการไดรับÿินไĀม ทดแทนคüามเÿียĀาย และการติดตามผูกระทําคüามผิดที่ĀลบĀนีลอยนüลมาลงโทþ แกüไดขาüคราüที่กุĀลาบเดินทางเขาประเทý และนําเงินมาบริจาคทําบุญใĀüัดใน Āมูบาน แตก็ไมเĀ็นการจับกุมกุĀลาบ โดยเจาĀนาที่อางüาไมไดรับทราบขอมูล เกี่ยüกับการเดินทางเขามาของกุĀลาบ แกüคิดüาÿํานักงานตรüจคนเขาเมืองมีขอมูล การเดินทางเขาออก และรายชื่อผูที่ตองคดีที่ใชแลกเปลี่ยนประÿานงานกันทั่ü ประเทýทางคอมพิüเตอร เพื่อÿอดÿองและจับกุมผูที่มีĀมายýาลใĀจับกุม เคยมีขาü ลือüากุĀลาบไดแปลงโฉมและเปลี่ยนชื่อ ทําใĀไมÿามารถติดตามจับกุมได ครั้งĀนึ่ง แกüรูüากุĀลาบเดินทางมาเยี่ยมญาติ จึงไดแจงใĀตํารüจทราบพรอมบอกüาถาจะไป จับกุมจําเลยใĀแจงตนเพื่อจะไดเดินทางรüมไปดüย แตตํารüจไมไดทําตามคําขอรอง ไดเดินทางไปถามĀาบานของกุĀลาบกับญาติ ทําใĀกุĀลาบรูตัüและรีบĀลบĀนีไป แกüเคยติดตอÿอบถามกับĀนüยงานเบื้องบนüาทําไมจึงไมมีการประÿานงานกับ ĀนüยงานในประเทýอิตาลีใĀÿงตัüกุĀลาบมารับโทþในประเทýไทย แตก็ไมไดรับ คําตอบแตอยางใด ในคดีของเดือน เมื่อตนป พ.ý. ๒๕๕๗ ทางýาลอาญาไดมีĀนังÿือแจงใĀผู บังคับการตํารüจภูธร จังĀüัดýรีÿะเกþ ดําเนินการจับกุมจอมที่ĀลบĀนีไมมาฟงคํา พิพากþาชั้นýาลฎีกา เพื่อมาบังคับผลตามคําพิพากþาของýาลฎีกา และมีอายุคüาม ๑๕ ป แตก็ไมไดมีคüามคืบĀนาแตอยางใด Āลังจากที่มีคําพิพากþาใĀชดเชยทาง แพง เดือนไดติดตอขอใĀมีการบังคับคดี และไดรับแจงüาĀมายจับไดถูกเพิก เมื่อคดี ถึงที่ÿุดครบ ๓ ýาลแลüĀมายจะถูกถอนโดยอัตโนมัติ จึงตองไปยื่นเรื่องเพื่อขอเอา Āมายจับเดิมไปยื่นที่กรมบังคับคดีเพื่อจับจําเลย เดือนไดรับการÿนับÿนุนจากกองทุน ยุติธรรม ในการจางทนายคüามดําเนินเรื่องบังคับคดีใĀแกตน เดือนและนอยĀüังüา คงจะไดรับการชดเชยคüามเÿียĀายและไดเĀ็นจอมถูกลงโทþในไมชา ข้อเสนอแนะ การดําเนินคดีตอÿูของผูเÿียĀายจากการคามนุþยและจากการแÿüงĀา ประโยชนแรงงานยายถิ่น นับüาเปนการเดินทางตอÿูที่ใชระยะเüลายาüนาน Āาก ขาดคüามอดทนแลüก็คงจะไมไดตอÿูจนÿุดÿิ้นกระบüนการยุติธรรม แมพüกผูĀญิง จะมีคüามกลาĀาญ อดทน และเด็ดเดี่ยü แตก็คงจะตอÿูไปตามเพียงลําพังไมได จําเปนตองไดรับคüามชüยเĀลือจากĀนüยงานตาง ๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน ผูเÿียĀายจากการคามนุþยตางอดคิดไมไดüาเงินทุนจํานüนมิใชนอยที่ไดใชไปเพื่อ

๑๑๘ การจัดอบรม ÿัมมนา รณรงคเพื่อใĀเกิดการปองกัน และปราบปรามการคามนุþยทั้ง ในประเทý และระดับภูมิภาค นั้นนาจะมีÿüนĀนึ่งที่จัดÿรรเปนกองทุนในการ ดําเนินคดีใĀแกผูเÿียĀายที่ตองการไดรับคüามยุติธรรม ทั้งการลงโทþผูกระทํา คüามผิด และการไดรับการเยียüยาชดเชยคüามเÿียĀาย บทเรียนจากประÿบการณ ของüิ ÿา กาน แกü และเดือน ทําใĀมีขอเÿนอแนะแกĀนüยงานตาง ๆ ในเรื่อง ตอไปนี้ ๑. ÿิทธิของผูเÿียĀาย และ การฟองรองกลาüโทþผูกระทําคüามผิดเÿนอตอกระทรüง การพัฒนาÿังคมและคüามมั่นคงของมนุþย และÿํานักงานตํารüจแĀงชาติ ผูเÿียĀายตองไดรับคําแนะนําเรื่องÿิทธิของตนตามกฎĀมาย ทั้งการ เยียüยา ชดเชย และการตัดÿินใจดําเนินคดี จากĀนüยงานที่รับผิดชอบ เรื่องการคามนุþย และการจัดĀาคนงานไปทํางานในตางประเทý กระบüนการเยียüยาผูเÿียĀาย ตองมีการใĀคüามรูทางกฎĀมาย ขั้นตอนกระบüนการยุติธรรมเพื่อการตัดÿินใจในการฟองรองเอาผิด ผูกระทําคüามผิด เคารพการตัดÿินใจและÿิทธิคüามเปนÿüนตัüของผูเÿียĀาย ที่ไดผาน ประÿบการณอันเลüรายในตางแดนüาตองการดําเนินคดีĀรือไม และไม คüรใชการฟองรองดําเนินคดีเปนเงื่อนไขในการเขาถึงกองทุนเยียüยา ชüยเĀลือ ปรึกþาและคุมครองผูเÿียĀายในการเปดเผยเรื่องราüเผยแพรแก ÿื่อมüลชน เพราะมีผลตอการกลับคืนและใชชีüิตอยางปกติในชุมชน จัดใĀมีผูจัดการดูแลเรื่องการดําเนินคดี ซึ่งอาจเปนเจาĀนาที่จาก Āนüยงานของรัฐ Āรือองคกรเอกชน ที่มีคüามรูและประÿบการณใĀ คําแนะนําชüยเĀลืออยางตอเนื่องแกผูเÿียĀายในระĀüางการดําเนิน เรื่องฟองรองและติดตามการดําเนินคดีมิใĀลาชา จัดÿรรเงินทุนที่พอเพียงในการชüยเĀลือผูเÿียĀายทางดานกฎĀมาย ที่ รüมคาเดินทาง อาĀาร ที่พัก จนÿิ้นÿุดคดี ๒. การฟองรองดําเนินคดี เÿนอตอกระทรüงยุติธรรม ÿํานักงานอัยการÿูงÿุด ÿํานักงานÿอบÿüนคดีพิเýþ ใĀมีĀนüยงานที่รับผิดชอบโดยตรงในการดําเนินคดีเรื่องการคามนุþย ใĀคําปรึกþาแนะนําดานกฎĀมาย และประÿานงานกับĀนüยงานตาง ๆ

๑๑๙ ในการรüบรüมĀลักฐานทั้งในและตางประเทýเพื่อจัดทําÿํานüนÿง ฟองรองโดยไมลาชา พิจารณาคํารองของผูเÿียĀายใĀมีการบังคับจําเลยชดเชยคüามเÿียĀาย ไüในคําฟองรองในการดําเนินคดีทางอาญา ใĀมีการอายัด ยึดทรัพยÿินของผูกระทําคüามผิดเมื่อมีการฟองรอง เพื่อ นํามาชดใชใĀแกผูเÿียĀายĀลังÿุดÿิ้นคดีและมีคําพิพากþา ระงับการออกĀนังÿือเดินทางใĀแกจําเลยและการอนุญาตออกนอก ประเทýเพื่อปองกันการเดินทางĀลบĀนีออกนอกประเทýในชüง ดําเนินคดี กําĀนดคุณÿมบัติทนายคüามอาÿา และเจาĀนาที่ที่เกี่ยüของใĀมีคüาม ละเอียดออนในมิติĀญิงชาย เขาใจผูเÿียĀายจากการคามนุþย มี ประÿบการณในการดําเนินคดีเรื่องการคามนุþยและÿามารถดูแลคดีได อยางตอเนื่อง ประÿานกับĀนüยงานในตางประเทýเพื่อติดตามจับกุมและÿงกลับ จําเลยที่ĀลบĀนีไปตางประเทýมาดําเนินคดีและรับการลงโทþใน ประเทýไทย เมื่อคดีÿิ้นÿุดใĀมีการจับกุมลงโทþจําเลยทันที และĀากมีการĀลบĀนี ใĀออกĀมายจับโดยไมลาชา และใĀผูเÿียĀายไดมีÿüนรüม ๓. กองทุนชüยเĀลือในการติดตามการดําเนินคดี เÿนอตอกองทุนคามนุþย กระทรüงการพัฒนาÿังคมและคüามมั่นคงของมนุþย จัดตั้งกองทุนถาüรเพื่อดําเนินคดีการคามนุþย เพื่อใĀผูเÿียĀาย และ Āนüยงานภาคเอกชน ÿํานักงานทนายคüามที่ใĀคําแนะนําคüาม ชüยเĀลือดานกฎĀมายÿามารถรองขอและไดรับการÿนับÿนุนเมื่อ ผูเÿียĀายตัดÿินใจฟองรองดําเนินคดี จัดทําโครงการอบรมทางกฎĀมายแกทนายคüาม เจาĀนาที่องคกรรัฐ และเอกชน เพื่อเพิ่มพูนทักþะและองคคüามรูในการดําเนินคดีเรื่อง การคามนุþย และคüามเขาใจในมิติĀญิงชายกับการคามนุþยโดยใĀ ผูเÿียĀายจากการคามนุþยที่ผานกระบüนการเรียกรองคüามยุติธรรม รüมเปนüิทยากร

๑๒๐ จัดทํารายงานจํานüนคดีที่ไดรับการÿนับÿนุนดําเนินการจากกองทุน ผล ของคดี และระยะเüลาดําเนินคดีเพื่อเผยรายงานตอĀนüยงานที่ เกี่ยüของและเผยแพรแกÿาธารณชน ๔. การüินิจฉัยคüามผิดและการลงโทþในคดีการคามนุþย เÿนอตอกระทรüงยุติธรรม ÿํานักงานอัยการÿูงÿุด ÿนับÿนุนและÿงเÿริมใĀผูที่เกี่ยüของกับกระบüนการยุติธรรมมีคüาม เขาใจเกี่ยüกับĀลักการในการพิจารณาคüามผิดกรรมเดียüĀรือĀลาย กรรม ตามประมüลกฎĀมายอาญา มาตรา ๙๐ และมาตรา ๙๑ เพื่อ เปนบรรทัดฐานในการüินิจฉัยคüามผิดและพิพากþาลงโทþในคüามผิด เกี่ยüกับการคามนุþย หมายเหตุ บทคüามนี้คัดยอมาจากเรื่อง คüามยุติธรรมที่ยังมาไมถึง ที่ไดรับการ จัดพิมพเปนภาþาอังกฤþ (Undue Justice) และภาþาญี่ปุน ใน พ.ý. ๒๕๕๙ ดüย การÿนับÿนุนของไจกา แตไมไดรับการอนุญาตจากĀนüยงานที่รับผิดชอบเรื่อง การคามนุþยใĀจัดพิมพเผยแพรเปนภาþาไทย จอมถูกจับ ตนป พ.ý. ๒๕๕๒ และ กุĀลาบ ถูกจับ พ.ý. ๒๕๖๒ ปจจุบัน (พ.ý. ๒๕๖๖) ทั้งÿองไดพนโทþและÿามารถ ดําเนินชีüิตไดอยางเปนปกติ ÿüนผูเÿียĀายยังมิไดรับคาชดเชยตามคําพิพากþาแต อยางใด

๑๒๑ งานต่อต้านการค้ามนุษย์ ในประเทศไทย: เงินทุนหายไปไหน ผู้เขียน Gwaladys Germany ศิริพร สโครบาเนค แปลโดย รังสิมา ลิมปิสวัสดิ์ บทคัดย่อ ใน พ.ý. ๒๕๕๖ รัฐบาลไทยไดใชงบประมาณไปในการตอตานการคามนุþย รüมทั้งÿิ้น ๔.๖ ลานดอลลารÿĀรัฐ ทั้งนี้ยังไมนับรüมเงินทุนÿนับÿนุนจากรัฐบาล นานาชาติและองคกรตาง ๆ ขณะที่เงินทุนÿนับÿนุนการตอตานการคามนุþยใน ประเทýไทยเพิ่มขึ้นอยางÿมํ่าเÿมอตลอดชüงÿิบปที่ผานมา แตปรากฏüาเรามีงาน ýึกþาüิจัยอยางเปนระบบเพียงไมกี่ชิ้นที่ýึกþาจุดเนนในการทํางานและผลที่เกิดขึ้น จากเงินทุนเĀลานี้ งานüิจัยนี้มีüัตถุประÿงคเพื่อตรüจÿอบภาพของเงินทุนÿนับÿนุน การตอตานการคามนุþยในประเทýไทยทั้งของรัฐบาลไทยและขององคกรระĀüาง

๑๒๒ ประเทý โดยมุงĀüังใĀเกิดคüามเขาใจถึงรูปแบบและการใชจายเงินทุน งานüิจัยนี้ นําเÿนอขอมูลเงินทุนÿนับÿนุนในระดับกüางคüบคูไปกับการนําเÿนอผลจากการจัด อภิปรายกลุมกับผูตกเปนเĀยื่อของการคามนุþยในประเทýไทย ทั้งนี้เพื่อดึงจุดÿนใจ ใĀเĀ็นการขาดคüามเกี่ยüเนื่องระĀüางเงินทุนซึ่งมีจํานüนมĀาýาลโดยเฉพาะเงินทุน ÿนับÿนุนการบังคับใชกฎĀมายและการปองกันการคามนุþยกับเงินทุนÿนับÿนุน จํานüนนอยนิดที่ใชในการดูแลชüยเĀลือผูตกเปนเĀยื่อของการคามนุþย ใน พ.ý. ๒๕๕๔ มีผูที่ตกเปนเĀยื่อของการคามนุþยจํานüน ๑๐๓ คนซึ่งไดรับเงินดูแล ชüยเĀลือ คิดเฉลี่ยไดรับคนละ ๑๕๙ ดอลลารÿĀรัฐ Āรือประมาณ ๕,๒๐๐ บาท โดยไดรับจากงบประมาณแผนดินซึ่งจัดÿรรÿําĀรับการฟนฟูเยียüยาผูที่ตกเปนเĀยื่อ งานüิจัยนี้ไดเÿนอแนüทางที่เงินทุนÿนับÿนุนคüรจะไดรับการนิยามเÿียใĀมและ ทบทüนจุดเนนในการทํางาน คําÿําคัญ: ประเทýไทย, เงินทุนÿนับÿนุน, การใชจายเงินทุนÿนับÿนุน, คüามโปรงใÿ, การตอตานการคามนุþย, การใĀการÿนับÿนุนเงินทุนโดยใĀผูตกเปน เĀยื่อเปนýูนยกลาง, ผูที่ตกเปนเĀยื่อของการคามนุþย (ซึ่งตอไปนี้จะเรียกüา ‘ผูที่ตก เปนเĀยื่อ’) บทนำ ทั่üโลกตางเĀ็นพองตองกันüา การยายถิ่นฐานซึ่งนําไปÿูการคามนุþยลüนมี ÿาเĀตุมาจาก คüามยากจน การขาดการýึกþา ดอยโอกาÿในการไดรับการจางงาน การถูกเลือกปฏิบัติ การถูกผลักออกไปอยูชายขอบและทําใĀไมมีคüามÿําคัญและ คüามรุนแรงอันเนื่องมาจากเพýÿภาพ๑ การคามนุþย ไดรับการพิจารณาüาเปน ‘เปนอาชญากรรมแĀงýตüรรþที่ ๒๑๒ การตอÿูกับการคามนุþยจําเปนตองมีการลง มือปฏิบัติที่มีประÿิทธิภาพและมีการüางแผนการทํางานเปนอยางดี แตยังมีคüามรับรู นอยมากüาเงินทุนที่ÿนับÿนุนการตอตานการคามนุþยถูกใชจายไปอยางไร ÿüน คüามรูเกี่ยüกับผลที่เกิดขึ้นจากการจัดกิจกรรมตอตานการคามนุþยนั้นยิ่งมีนอยลงไป อีก มุมมองของเราที่จะÿืบคนเกี่ยüกับเงินทุนÿนับÿนุนการตอตานการคามนุþยนี้เกิด ๑ United Nations, General Assembly, A/RES/64/293, Resolution adopted on 30 July 2010, United Nations Global Plan of Action to combat Trafficking in Persons, Part 1, Point 12, http://www.un.org/en/ga/64/resolutions.shtml. ๒ C. Weitenber, ‘Human Trafficking: A crime of the 21st century’, September 2013, www.palermoprotocol.com/.

๑๒๓ มาจากการเรียกรองของผูมีÿüนไดÿüนเÿียและภาคประชาÿังคมซึ่งเกิดคüามÿงÿัยüา คüามพยายามที่ทุมเทลงไปเพื่อตอตานการคามนุþยนั้นÿงผลกระทบอยางไรรüมทั้ง การใชจายเงินทุนไปในดานตาง ๆ เพื่อการนี้๓ ซึ่งĀลักการเรื่องคüามโปรงใÿนี้ไม เพียงแตเปนĀลักการพื้นฐานที่ทุกภาคÿüนพึงเคารพเทานั้นแตยังเปนพื้นฐานที่ แทจริงของประชาธิปไตยในระดับตน ๆ ดüย พลเมืองมีÿิทธิที่จะรับรูüารัฐบาลไดใช จายเงินของพüกเขาไปอยางไร ตัüเลขเงินทุนและคาใชจายตาง ๆ มักจะไมมีคüาม ชัดเจนและบางครั้งก็Āาไมได ดังนั้นĀากจะÿรุปüามีคüามตั้งใจที่จะปดบังเรื่องนี้จาก การตรüจÿอบขอเท็จจริงของÿาธารณชนก็นาจะมีเĀตุผลรับฟงได งานüิจัยนี้ไดใชประเทýไทยเปนกรณีýึกþา เนื่องจากไทยเปนประเทýที่ ตั้งอยูในอนุภูมิภาคลุมแมนํ้าโขงจึงมักจะเปนจุดรüมคüามÿนใจของนานาชาติใน ฐานะที่เปนแĀลงการคามนุþยที่ÿําคัญทั้งในระดับภูมิภาคและระดับนานาชาติ โดยเฉพาะอยางยิ่งการคาĀญิงและเด็ก กอนĀนาที่การคามนุþยจะมาเปนüาระ แĀงชาติของประเทýไทยนั้น ประชาคมโลกไดเริ่มตนคüามพยายามตอตานการคา มนุþยโดยไดพุงคüามÿนใจมาที่อุตÿาĀกรรมทางเพýในไทยที่ไดมีการชักนําเด็กĀญิง โดยเฉพาะจากทางภาคเĀนือของประเทýมาใĀบริการแกชายไทยและชายตางชาติ จุดเนนในขณะนั้นคือการคาประเüณีเด็กไทยและเด็กจากประเทýเพื่อนบาน แมüา ปจจุบันนี้นักเคลื่อนไĀüบางคนไดขยายขอบเขตคüามÿนใจจากเรื่องการคามนุþยไป ยังเรื่องอื่น ๆ แลüก็ตาม การที่ประเทýไทยเปนจุดÿนใจมาแตแรกในภูมิภาคนี้ทําใĀ เครือขายตาง ๆขององคกรภาคประชาÿังคมนานาชาติตางพากันมาตั้งÿํานักงาน ระĀüางประเทýอยูในประเทýไทยตั้งแตป พ.ý. ๒๕๓๓ เปนตนมา ประเทýไทยจึง กลายเปนýูนยกลางของคüามพยายามในการตอตานการคามนุþยในแถบภูมิภาคนี้ เนื่องจากรัฐบาลนานาชาติและองคกรระĀüางประเทýตางทํางานโดยใชüิธีประÿาน ๓ For concerned stakeholders and civil society in Thailand who are asking for accountability, see Self-Empowerment Program for Migrant Women (SEPOM), 'Trafficked' Identities as a barrier to community reintegration: Five stories of women re-building lives and resisting categorisation’, GAATW, Bangkok, Thailand, 2010, retrieved 17 February 2014 http://www.gaatw.org/FPAR_Series/FPAR_SEPOM.2010.pdf; E. Kamler, Land of Smiles [musical theatre], 12-15 December 2013, 7th Floor Studio Theater at Kad Kaew Mall, Chiang Mai, Thailand, script available from writer-composer, retrieved 17 February 2014 http://www.erinkamler.net/musicals/land-of-smiles/; Empower Foundation, ‘Hit and Run: The impact of anti-trafficking policy and practice on sex worker’s human rights in Thailand’, Empower Foundation, Chiang Mai, Thailand, 2012, retrieved 17 February 2014 http://www.empowerfoundation.org/sexy_file/Hit%20and%20Run%20%20RATSW%20Eng%20o nline.pdf.

๑๒๔ การทํางานกับโครงการตาง ๆ ในภูมิภาคแถบนี้จากÿํานักงานซึ่งตั้งอยูในกรุงเทพ๔ ประเทýไทยไดประกาýใĀเรื่องการคามนุþยเปนüาระแĀงชาติเมื่อป พ.ý. ๒๕๔๘ ใน ÿมัยที่ พ.ต.ท.ทักþิณ ชินüัตร เปนนายกรัฐมนตรีและไดตั้งกองทุนเพื่อชüยเĀลือผูตก เปนเĀยื่อของการคามนุþย จัดตั้งคณะกรรมการตอตานการคามนุþยระดับชาติ และ ÿํานักงานประÿานงานฯ ซึ่งอยูในÿํานักงานตํารüจแĀงชาติ ในป พ.ý. ๒๕๕๑ มีการ ประกาýใชพระราชบัญญัติปองกันและปราบปรามการคามนุþย ซึ่งไดมีการใĀคํา จํากัดคüามคําüา ‘การคามนุþย’ ขึ้น คําจํากัดคüามนี้มีคüามĀมายใกลเคียง (แมจะ ไมเĀมือนเÿียทีเดียü) กับคําจํากัดคüามในพิธีÿารเพื่อปองกัน ปราบปราม และ ลงโทþการคามนุþย โดยเฉพาะÿตรีและเด็ก พ.ý. ๒๕๔๓ ซึ่งประเทýไทยไดเขาเปน ภาคีเมื่อเดือนตุลาคม พ.ý. ๒๕๕๖๕ พระราชบัญญัติฯ ฉบับนี้ไดรüมเรื่องการ คุมครองและการใĀคüามชüยเĀลือผูที่ตกเปนเĀยื่อของการคามนุþยทุกÿัญชาติ การ จัดตั้งกลไกระดับชาติรüมถึงคณะกรรมการระดับชาติซึ่งมีนายกรัฐมนตรีเปนประธาน พระราชบัญญัติฯ ฉบับนี้ไดใĀอํานาจในการจัดÿรรงบประมาณจากงบประมาณ แผนดินเพื่อการปองกันและการใĀคüามชüยเĀลือเรื่องการคามนุþย ในปที่ผาน ๆ มาไดมีการลงนามในบันทึกคüามเขาใจเรื่องการคามนุþย (MOU) ระดับชาติ ระĀüาง ประเทýและอนุภูมิภาค นอกจากนี้ยังมีแผนปฏิบัติการระดับชาติและมีการริเริ่ม ปฏิบัติการตาง ๆ จากĀนüยงานที่เกี่ยüของ๖ รายงานการคามนุþยของÿĀรัฐอเมริกา พ.ý. ๒๕๔๘ ไดจัดอันดับใĀประเทýไทยอยูในระดับ เทียร ๒ (การจัดอันดับของ ประเทýในรายงานมีÿี่ระดับ๗ ) และถึงแมüารัฐบาลไทยไดทุมเทคüามพยายามในการ ๔ Global networks include End Child Prostitution, Child Pornography and Trafficking of Children for Sexual Purposes (ECPAT) established in 1996, and the Global Alliance Against Traffic in Women which began in 1994. The UN Inter-Agency Project on Human Trafficking (UNIAP), which in 2014 changed to UN Action for Cooperation Against Trafficking (UN ACT), MTV, and the Australian government, for instance, base large-scale regional anti-trafficking programmes in Thailand. ๕ The Anti-Trafficking in Persons Act, B.E 2551 (2008), English version, retrieved 18 February 2014 http://www.thailawforum.com/database1/thailand-anti-human-trafficking-act.html. http://www.empowerfoundation.org/sexy_file/Hit%20and%20Run%20%20RATSW%20Eng%20o nline.pdf ๖ Thai Ministry of Social Development and Human Security, National Action Plan to Prevent Trafficking 2011-2016.๗ In 2005, the US TIP Report’s Tier 2 ranking was described as ‘Countries whose governments do not fully comply with the Act's [Trafficking Victims Protection Act] minimum standards but are making significant efforts to bring themselves into compliance with those standards’. Introduction, US Trafficking in Persons Report 2005, US State Department Office to Monitor and Combat Trafficking in Persons, Retrieved on 17 February 2014 http://www.state.gov/j/tip/rls/tiprpt/2005/46606.htm.

๑๒๕ ตอตานการคามนุþยทุกüิถีทางก็ตาม ÿĀรัฐอเมริกาไดลดอันดับใĀไทยลงไปอยูใน ระดับเทียร ๒ ที่ตองเฝาจับตามองตั้งป พ.ý. ๒๕๕๓ เปนตนมา โดยใĀเĀตุผลüา ประเทýไทยยังมีคüามพยายามนอยเกินไปในการคัดแยกเĀยื่อผูที่ตกเปนเĀยื่อของ การคามนุþยและมีคดีการคามนุþยที่มีการตัดÿินคดีจนถึงÿิ้นÿุดจํานüนนอยเกินไป๘ ในรายงานการคามนุþย ป พ.ý. ๒๕๕๖ ÿĀรัฐอเมริกาไดมีการขูüาจะลดอันดับ ประเทýไทยลงไปอยูเทียร ๓ ซึ่งĀากเปนจริงยอมĀมายถึงการแทรกแซงโดยลดคüาม ชüยเĀลือตาง ๆ ลงและเรื่องการคากับÿĀรัฐอเมริกา รัฐบาลไทยไดĀาทางปองกันมิ ใĀถูกลดระดับลงไปอยูเทียร ๓๙ โดยการเÿริมÿรางคüามเขมแข็งใĀแกĀนüย ประÿานงานซึ่งตั้งอยูในÿํานักงานตํารüจแĀงชาติ และทําใĀกระบüนการคัดแยกเพื่อ ระบุตัüผูที่ตกเปนเĀยื่อของการคามนุþยเขมงüดขึ้นโดยทําการÿัมภาþณผูĀลบĀนี เขาเมืองทุกคนที่ถูกคüบคุมตัüที่ÿํานักงานตรüจคนเขาเมืองทุกแĀง ถึงแมüาการจัดระดับประเทýของอเมริกาจะถูกüิพากþüิจารณก็ตาม Āนüยงานที่เกี่ยüของรüมทั้งภาคประชาÿังคมก็เกิดคüามไมแนใจüา รัฐบาลไทยและ องคกรใĀญ ๆ๑๐ ไดทําอะไรลงไปบางเพื่อตอÿูกับการคามนุþย ไดใชเงินไปจํานüน เทาไĀร บรรลุผลĀรือไมบรรลุผลอะไรบาง ผูเกี่ยüของบางÿüนÿงÿัยไกลไปถึงüา ๘Thailand, US Trafficking in Persons Report 2010, US State Department Office to Monitor and Combat Trafficking in Persons, Retrieved on 17 February 2014 http://www.state.gov/j/tip/rls/tiprpt/2010/142761.htm. In this report the Tier 2 Watch List was defined as ‘Countries whose governments do not fully comply with the TVPA’s minimum standards, but are making significant efforts to bring themselves into compliance with those standards AND: a) The absolute number of victims of severe forms of trafficking is very significant or is significantly increasing; b) There is a failure to provide evidence of increasing efforts to combat severe forms of trafficking in persons from the previous year; or c) The determination that a country is making significant efforts to bring itself into compliance with minimum standards was based on commitments by the country to take additional future steps over the next year.’ ๙ ‘Thailand was granted a waiver from an otherwise required downgrade to Tier 3 because the government has a written plan that, if implemented, would constitute making significant efforts to meet the minimum standards for the elimination of trafficking…’ Thailand, US Trafficking In Persons Report 2013, US State Department Office to Monitor and Combat Trafficking in Persons, p. 359, Retrieved on 17 February 2014 http://www.state.gov/documents/organization/210742.pdf. ๑๐ A Gallagher, A Shadow Report on Human Trafficking in Lao PDR: The U.S. Approach v. International Law, Asian and Pacific Migration Journal, Vol. 16, Issue 1, 2007, http://works.bepress.com/anne_gallagher/4. A Wooditch, The Efficacy of the Trafficking in Persons Report A Review of the Evidence, Criminal Justice Policy Review, Vol. 22, Issue 4, 2011, pp. 471-493.

๑๒๖ เงินทุนถูกนําไปใชจายตรงตามüัตถุประÿงคĀรือไม บางก็üานักเคลื่อนไĀüตอตาน การคามนุþยในประเทýไทยคüรรüมกันกําĀนดทิýทางในการใชจายเงินทุนเÿียใĀม ในป พ.ý. ๒๕๕๖ รัฐบาลไทยไดใชงบประมาณไปในการตอตานการคามนุþยรüม ทั้งÿิ้น ๔.๖ ลานดอลลารÿĀรัฐ และยังมีเงินทุนอีกÿüนĀนึ่งมาจากรัฐบาลนานาชาติ และองคการตาง ๆ ในขณะที่เงินทุนÿนับÿนุนการตอตานการคามนุþยในประเทý ไทยเพิ่มขึ้นอยางÿมํ่าเÿมอตลอดชüงÿิบปที่ผานา แตปรากฏüาเรามีงานýึกþาüิจัย อยางเปนระบบนอยมากที่ทําการýึกþาจุดเนนและประÿิทธิภาพของเงินทุนเĀลานี้ วิธีดำเนินการวิจัย งานüิจัยนี้ýึกþาเรื่องการใชจายเงินทุนในการตอตานการคามนุþยใน ประเทýไทย เริ่มดüยการใชแบบÿอบถาม และเÿริมดüยขอมูลทุติยภูมิ คณะผูüิจัยได ÿงแบบÿอบถามไปยัง ๗ องคกรซึ่งไดกอตั้งมาเปนระยะเüลานานและมีจุดมุงĀมาย ขององคกรชัดเจนüาดําเนินงานเพื่อตอตานการคามนุþยในประเทýไทย องคกร เĀลานี้มีทั้งองคกรภาครัฐซึ่งใĀทุนÿนับÿนุนการดําเนินงาน องคกรระĀüางประเทý และองคกรระĀüางประเทýระดับรัฐ แบบÿอบถามประกอบดüยชุดคําถามดังนี้ ลักþณะของกิจกรรมที่ดําเนินงาน งบประมาณ (ตั้งแตป พ.ý. ๒๕๔๔) องคกรไดใĀ คüามÿําคัญเรื่องการตอตานการคามนุþยมากนอยเพียงใด องคกรไดเนนกิจกรรม อะไรบางเพื่อตอตานการคามนุþย องคกรมีกลไกอะไรบางเพื่อใĀเกิดการทํางาน อยางรับผิดชอบและÿามารถตรüจÿอบ องคกรที่ใĀทุนมีคüามคาดĀüังอะไรตอ องคกรüาจะตองมีการทํางานอยางรับผิดชอบและÿามารถตรüจÿอบได องคกรมี คüามเĀ็นüาĀากจะใชเงินทุนÿนับÿนุนตอตานการคามนุþยใĀมีประÿิทธิภาพคüรทํา อยางไร๑๑ เราไดรับคําตอบจากองคกรกลับมาเปนจํานüนนอยและไมÿมบูรณ คําตอบที่ไดรับมีลักþณะไมตรงประเด็นและขอมูลเรื่องการทํางานอยางรับผิดชอบ และÿามารถตรüจÿอบไดขององคกรมีไมเพียงพอที่จะนํามาเขียนในรายงานนี้ได ใน ชั้นแรกรายงานนี้จะรายงานขอมูลเรื่องเงินทุนงบประมาณซึ่งขอมูลนี้ไดรับจาก คําตอบแบบÿอบถาม การพูดคุยทางโทรýัพท การติดตอทางอีเมลและขอมูลจากทาง อินเตอรเน็ต องคกรระĀüางประเทýที่ตอบแบบÿอบถามกลับมามีจํานüน ๓ องคกร ไดแก องคการระĀüางประเทýเพื่อการโยกยายถิ่นฐาน (International of ๑๑ The questionnaire used is on file with the authors.

๑๒๗ Migration: IOM) กรąทรüงกćรตćงปรąเทýĂĂÿเตรเลีย แลąĂงคกćรแตร เด ซĂมÿ ในขณąที่เขียนรćยงćนนี้๑๒ ĂงคกรĂื่น ๆ รüมทĆ้งĀนüยงćนรĆฐที่ใĀเงินทุนÿนĆบÿนุน ตĂตćนกćรคćมนุþยยĆงไมมีกćรÿงแบบÿĂบถćมกลĆบมć Ăงคกร UNIAP (the UN Inter-Agency Project on Human Trafficking ซึ่งตĂไปนี้จąเรียกüć ‘Ăงคกćร UNIAP’) แลąĂงคกćรไจกć (Japan International Cooperation Aid ซึ่งตĂไปนี้ จąเรียกüć ‘Ăงคกćรไจกć’) ÿงขĂมูลตĂบกลĆบมćทćงĂีเมล ÿüนขĂมูลจćกกรąทรüง กćรตćงปรąเทýÿĀรĆฐไดจćกทćงĂĂนไลน ขĂมูลจćกĀนüยงćนรĆฐไดจćกกćร โทรýĆพทÿĂบถćมแลąจćกกćรรüบรüมขĂมูลโดย มĆณฑนć ĂิทธินĆนทüีรąชĆย ÿมćชิก ในทีมüิจĆย กćรที่มีĂงคกร ๔ ĂงคกรไมตĂบแบบÿĂบถćมกลĆบมćแลąĂงคกรĂื่น ๆ จํćนüนมćกไมมีขĂมูลในรูปแบบที่ÿćธćรณชนจąเขćถึงไดนĆ้นแÿดงใĀเĀ็นüćงćนใน ÿüนกćรตĂตćนกćรคćมนุþยมีปญĀćคüćมโปรงใÿในดćนงบปรąมćณแลąกćรใชจćย งบปรąมćณ เรćจึงพĂจąกลćüไดüćบćงĂงคกรไมคĂยมีกćรแบงปนขĂมูลซึ่งมีคüćม ลąเĂียดĂĂนกĆบบุคคลที่ÿćมซึ่งกćรขćดคüćมโปรงใÿนี้เปนเรื่Ăงที่นćเýรć งćนüิจĆยนี้ยĆงไดรüบรüมขĂมูลจćกÿมćชิกแกนนํćขĂง “กลุมĀญิงÿูชีüิต” ซึ่งเปนกลุมที่รüมตĆüกĆนขึ้นมćขĂงĀญิงที่ถูกคćแลąไดเดินทćงกลĆบมćเมืĂงไทย กลุม Āญิงÿูชีüิตมีÿมćชิกปรąมćณ ๑๐๐ คนĂćýĆยĂยูตćมจĆงĀüĆดตćง ๆ มีÿํćนĆกงćน ปรąÿćนงćนขĂงกลุมĂยูในกรุงเทพ ในป พ.ý. ๒๕๕๗ ÿมćชิกแกนนํćขĂงกลุมĀญิงÿู ชีüิตจํćนüนÿิบคนไดเขćรĆบกćรฝกĂบรมตćง ๆ จćกทćงมูลนิธิผูĀญิงเพื่Ăเÿริมÿรćง คüćมรูคüćมÿćมćรถในกćรทํćงćนเปนĂงคกร ในกćรĂบรมตćง ๆ ที่จĆดขึ้นนĆ้นÿมćชิก กลุมĀญิงÿูไดพูดคุยแลกเปลี่ยนคüćมคิดเĀ็นĂยćงเปดĂกเกี่ยüกĆบเงินทุนÿนĆบÿนุน กćรตĂตćนกćรคćมนุþยแลąคüćมชüยเĀลืĂตćง ๆ ที่พüกเขćไดรĆบจćกรĆฐ เรćพบüć ÿิ่งที่ÿมćชิกกลุมĀญิงÿูเนนแลąใĀคüćมÿํćคĆญนĆ้นตรงกĆนขćมกĆบเปćĀมćยที่Ăงคกร ทุนจํćนüนมćกรąบุไüในกćรใĀทุนÿนĆบÿนุนกćรตĂตćนกćรคćมนุþย งćนüิจĆยนี้ไมไดจąตĂบüćĂงคกรรąĀüćงปรąเทýไดจĆดÿรรงบปรąมćณใĀ มćกพĂที่จąเทียบกĆบงćนรณรงคขĂงนĆกเคลื่ĂนไĀüตĂตćนกćรคćมนุþยที่เดนดĆงใน รąดĆบโลก ขณąเดียüกĆนขĂบเขตขĂงงćนüิจĆยนี้ก็ไมÿćมćรถตĆดÿินไดเชนกĆนüćเงินทุน ÿนĆบÿนุนเĀลćนี้ÿงผลกรąทบĂยćงมีนĆยÿํćคĆญตĂขนćดĀรืĂลĆกþณąที่แทจริงขĂง กćรคćมนุþย ๑๒ November 8, 2013

๑๒๘ ผลการวิเคราะห์ข้อมูล ๑. การใช้จ่ายงบประมาณระดับชาติ ใช้จ่ายไปที่ไหน และสิ้นสุดที่ใด ในป พ.ý. ๒๕๔๘ นćยกรĆฐมนตรีขĂงปรąเทýไทยไดปรąกćýüćเรื่Ăงกćรคć Āญิงแลąเด็กเปนเรื่Ăงที่ทćงนćยกรĆฐมนตรีใĀคüćมÿํćคĆญแลąบรรจุในรąดĆบÿูงÿุด ขĂงüćรąแĀงชćติ นćยกรĆฐมนตรีไดĂนุมĆติงบปรąมćณจํćนüน ๕๐๐ ลćนบćท (ปรąมćณ ๑๕ ลćนดĂลลćรÿĀรĆฐ) ÿํćĀรĆบชüยเĀลืĂผูที่ตกเปนเĀยื่ĂขĂงกćรคć มนุþย แตในทćงปฏิบĆติ กรąทรüงพĆฒนćÿĆงคมแลąคüćมมĆ่นคงขĂงมนุþย (ตĂไปนี้จą เรียกüć ‘พม’) ไดรĆบงบปรąมćณเพียง ๑๐๐ ลćนบćท (ปรąมćณ ๓ ลćนดĂลลćร ÿĀรĆฐ) ซึ่งงบปรąมćณนี้ตĂมćไดเขćมćĂยูใน กĂงทุนเพื่ĂกćรปĂงกĆนแลąแกไขปญĀć กćรคćมนุþย ĀลĆงจćกที่ไดมีกćรปรąกćýใชพรąรćชบĆญญĆติปĂงกĆนแลąปรćบปรćม กćรคćมนุþย เดืĂนมิถุนćยน พ.ý. ๒๕๕๑ ตĂมć พม. ไดจĆดตĆ้งĀนüยงćนýูนย ปฏิบĆติกćรปĂงกĆนแลąปรćบปรćมกćรคćมนุþยขึ้นมćมีภćรąĀนćที่ในกćรจĆดกćร จĆดÿรรงบปรąมćณโดยปรąÿćนงćนกĆบคณąกรรมกćรจĆดÿรรเงินทุนซึ่งมีĂํćนćจใน กćรพิจćรณćแลąĂนุมĆติงบÿนĆบÿนุนขĂเÿนĂโครงกćรตćง ๆ ซึ่งĀนüยงćนภćครĆฐ แลąภćคปรąชćÿĆงคมเÿนĂมć เมื่Ăเร็ü ๆ นี้๑๓ ในป พ.ý. ๒๕๕๔ รĆฐบćลไดจĆดÿรรงบปรąมćณจํćนüน ๑.๙ ลćนดĂลลćรÿĀรĆฐ ใĀแก พม. เพื่ĂใĀกćรชüยเĀลืĂทćงดćนÿĆงคมแลąใĀบริกćรดćน กฎĀมćยแกผูที่ตกเปนเĀยื่ĂขĂงกćรคćมนุþยทĆ้งไทยแลąตćงชćติ นĂกจćกนี้ยĆง จĆดÿรรงบปรąมćณĂีก ๒.๒ ลćนดĂลลćรÿĀรĆฐใĀกĂงทุนแĀงชćติเพื่Ăตćนกćรคć มนุþย เพื่ĂใĀรĆบมืĂกĆบกćรคćมนุþย ซึ่งในงบปรąมćณจํćนüนนี้ถูกแบงĂĂกเปนÿĂง ÿüนคืĂ ในป พ.ý. ๒๕๕๔ ใĀกćรÿนĆบÿนุนĀนüยงćนภćครĆฐแลąปรąชćÿĆงคมที่ทํć โครงกćรĄมćขĂรĆบกćรÿนĆบÿนุนกิจกรรมปĂงกĆนกćรคćมนุþยเปนจํćนüนเงิน ๖๒๖,๗๕๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ ÿüนĂีกจํćนüนĀนึ่งไดใĀกćรÿนĆบÿนุนผูตกเปนเĀยื่ĂขĂง กćรคćมนุþย ๑๐๓ คนจํćนüนเงินชüยเĀลืĂเพียง ๑๖,๔๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ (เฉลี่ยตก ĀĆüลą ๑๕๙ ดĂลลćรÿĀรĆฐĀรืĂปรąมćณ ๕,๒๐๐ บćท)๑๔ ในป พ.ý. ๒๕๕๕ รĆฐได ĂนุมĆติงบปรąมćณจํćนüน ๓.๗ ลćนดĂลลćรÿĀรĆฐใĀแกกĂงทุนตćนกćรคćมนุþย๑๕ ทํćใĀมีทุนดํćเนินงćนทĆ้งÿิ้น ๒.๒ ลćนดĂลลćรÿĀรĆฐ รĆฐไดมีกćรใชจćยเงินจํćนüน ๑๓ For analysis of 2009 and 2010 figures see Empower Foundation, ‘Hit and Run’, p. 72-74.๑๔ US. Department of States, Trafficking in Persons Report, 2012, pp. 340-41.๑๕ US. Department of States, Trafficking in Persons Report, 2013, p. 360.

๑๒๙ ๓๗๑,๐๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ๑๖ ซึ่งในจํćนüนนี้แยกเปนคćใชจćยชüยเĀลืĂผูที่ตกเปน เĀยื่Ă ๑๓๒ คนคิดเปนเงินจํćนüน ๒๔,๐๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ เฉลี่ยĀĆüลą ๑๘๘ ดĂลลćรÿĀรĆฐĀรืĂปรąมćณ ๖,๐๑๖ บćท ทĆ้งนี้ ýูนยปฏิบĆติกćรปĂงกĆนแลą ปรćบปรćมกćรคćมนุþยไดĂĂกรąเบียบใĀมüćกĂนที่ผูที่ตกเปนเĀยื่ĂจąไดรĆบคüćม ชüยเĀลืĂนี้จํćเปนตĂงดํćเนินกćรÿĂงเรื่ĂงคืĂĀนึ่งผูที่ตกเปนเĀยื่ĂจํćเปนตĂงแจง คüćมดํćเนินคดีกĆบนĆกคćมนุþยแลąÿĂงตĂงยื่นเรื่ĂงรćüเปนลćยลĆกþณĂĆกþรตĂ ÿํćนĆกปĂงกĆนแลąแกไขปญĀćกćรคćĀญิงแลąเด็ก เพื่ĂขĂรĆบคüćมชüยเĀลืĂรąบุ จํćนüนเงินที่ตĂงกćรนํćมćเริ่มตนชีüิตใĀม ÿüนใĀญผูที่ตกเปนเĀยื่ĂขĂรĆบกćร ÿนับÿนุนเงินเพื่อนำมาประกอบอาชีพ แตŠบางคนก็ไมŠไดšรับการÿนับÿนุนตามที่ยื่น เรื่ĂงขĂเพรćąถูกพิจćรณćüćไมไดเปนเĀยื่ĂขĂงกćรคćมนุþยที่แทจริง ÿüนผูที่ตก เปนเĀยื่Ăที่มิใชคนไทยนĆ้นมีคüćมยćกลํćบćกมćกที่จąไดรĆบเงินชüยเĀลืĂนี้เüนเÿียแต ไดเขćแจงคüćมเพื่ĂดํćเนินคดีกĆบนĆกคćมนุþยเÿียกĂน ในป พ.ý. ๒๕๕๖ มีโครงกćรตĂตćนกćรคćมนุþยซึ่งไดรĆบกćรÿนĆบÿนุน งบปรąมćณใĀดํćเนินงćนจćกกĂงทุนเพื่ĂกćรปĂงกĆนแลąแกไขปญĀćกćรคćมนุþย จํćนüน ๗ โครงกćรเปนจํćนüนเงินรüมทĆ้งÿิ้น ๑๕๓ ลćนบćท (๔,๖๒๕,๑๔๐ ลćน ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๑. โครงกćรปĂงกĆนแลąแกไขปญĀćกćรคćมนุþยในดćนแรงงćน จํćนüน ๑๗,๓๓๒,๘๕๐ บćท (๕๒๓,๙๕๒ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๒. ปรĆบปรุงปรąÿิทธิภćพขĂงกćรบĆงคĆบใชกฎĀมćย จํćนüน ๑๑,๓๑๖,๔๐๐ บćท (๓๔๒,๐๙๑ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๓. เพิ่มคüćมพยćยćมในกćรÿĂบÿüนแลąดํćเนินคดีผูกรąทํćผิดคćมนุþย จํćนüน ๓๕,๙๓๒,๙๒๒ บćท (๑,๐๘๖,๒๔๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๔ คุมครĂง ÿงคืนภูมิลํćเนć แลąÿนĆบÿนุนกćรคืนÿูÿĆงคมขĂงผูตกเปนเĀยื่Ă ขĂงกćรคćมนุþย จํćนüน ๑๘,๔๘๑,๗๐๐ บćท (๕๕๘,๖๙๕ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๑๖Weerawit Weeraworawit, Acting-Secretary General, National Human Rights Commission, Thailand, ‘Human rights related to human trafficking for ASEAN’, Speech at International conference ‘On the Move: Critical Migration Themes in ASEAN’, 17-18 December 2012, Chulalongkorn University, agenda accessed 14 March 2014, http://www20100324.chula.ac.th/chulaglobal/index.php/component/content/article/2- latest/84-international-conference-qon-the-move-critical-migration-themes-in-aseanq

๑๓๐ ๕. ÿรćงคüćมเขมแข็งใĀเครืĂขćยกćรทํćงćนแลąใĀคüćมรูแกÿćธćรณชนเพื่Ă ปĂงกĆนกćรคćมนุþย จํćนüน ๕๗,๐๖๙,๙๐๐ บćท (๑,๗๒๕,๒๐๐ ดĂลลćร ÿĀรĆฐ) ๖. จĆดทํćแผนปฏิบĆติกćรเพื่ĂตĂÿูกĆบกćรคćมนุþย จํćนüน ๕,๗๐๐,๐๐๐ บćท (๑๗๒,๓๐๙ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๗. พĆฒนćรąบบขĂมูลเพื่ĂปĂงกĆนแลąปรćบปรćมกćรคćมนุþย จํćนüน ๗,๑๒๘,๐๐๐ บćท (๒๑๕,๔๗๗ ดĂลลćรÿĀรĆฐ)๑๗ เมื่Ăดูจćกงบปรąมćณที่จĆดÿรรใĀโครงกćรทĆ้งเจ็ดโครงกćรนี้จąเĀ็นไดüć โครงกćรดํćเนินคดีทćงดćนกฎĀมćย (๓) แลąกćรใĀคüćมรูแกÿćธćรณชนเพื่Ă ปĂงกĆนกćรคćมนุþย (๕) ถูกจĆดลํćดĆบüćมีคüćมÿํćคĆญÿูงมćก มีเพียงโครงกćรที่ ๔ โครงกćรเดียüเทćนĆ้นที่ใĀกćรชüยเĀลืĂผูที่ตกเปนเĀยื่Ăซึ่งเปนงćนที่รüมเĂćงćน ĀลćยปรąเภทเขćดüยกĆน นĆบตĆ้งแตกćรชüยเĀลืĂ กćรพิÿูจนเพื่Ăรąบุüćเปนผูที่ตก เปนเĀยื่Ăจćกกćรคćมนุþย กćรชüยเĀลืĂเยียüยćทćงดćนÿĆงคม กćรแพทย แลąทćง กฎĀมćย กćรชüยเĀลืĂเพื่ĂใĀเดินทćงกลĆบÿูภูมิลํćเนćแลąกćรชüยเĀลืĂÿนĆบÿนุน ดćนตćง ๆ เพื่ĂใĀผูที่ตกเปนเĀยื่ĂÿćมćรถปรĆบตĆüแลąดํćเนินชีüิตไดตćมปกติ กćร ชüยเĀลืĂผูที่ตกเปนเĀยื่Ăที่กลćüมćขćงตนนี้กรąทํćโดยผćนบćนพĆกทĆ้ง ๙ แĀง แลą บćนพĆกเด็กแลąครĂบครĆüใน ๗๖ จĆงĀüĆดทĆ่üปรąเทýรüมถึงบćนพĆกÿํćĀรĆบผูที่ตก เปนเĀยื่ĂจćกกćรคćมนุþยเพýชćยĀนึ่งแĀง จćกตćรćงขćงลćงนี้จąเĀ็นไดüćในป พ.ý. ๒๕๕๕ มีคดีกćรคćมนุþยที่ถูกÿĂบÿüนเพิ่มขึ้นĂยćงมีนĆยÿํćคĆญ แตไมใชทุกคดี ที่นํćไปÿูกćรดํćเนินคดีตĆüเลขนี้บงชี้ใĀเĀ็นüćปรąเทýไทยจĆดÿรรทรĆพยćกรใĀĂยćงมี นĆยÿํćคĆญเพื่ĂคüบคุมĂćชญćกรรม ๑๗ The National Operation Center on Prevention and Suppression of Human Trafficking (NOCHT) under the Ministry of Social Development and Human Security (MSDHS) For the currency rate: Ibidem, p7

๑๓๑ ตารางที่ ๑: การÿอบÿüน, การดําเนินคดีและ การตัดÿินคดีการคามนุþยใน ประเทýไทย พ.ý. ๒๕๕๒ – ๒๕๕๕ คดีการคšามนุþยŤ ๒๕๕๒* ๒๕๕๓(/) ๒๕๕๔(-) ๒๕๕๕(-) การÿอบÿüนคดี ๙๕ ๗๐ ๘๓ ๓๐๕ -การละเมิดทางเพý -การคšาประเüณี -การบังคับใĀšขอทาน -การบังคับใชšแรงงานใĀš ทำงานบริการตŠาง ๆ เยี่ยงทาÿ ๑๕ ๐ ๙ ๑๒ ๐ ๐ ๐ ๐ ๐ ๖๗ ๓ ๑๓ ๐ ๒๒๖ ๓๖ ๔๓ การจับกุมและการดำเนินคดี ๓๒ ๐ ๐ ๒๗ การตัดÿินคดี ๐ ๑๘ ๐ ๙ *UNIAP, Country datasheets 2010 (/) humantrafficking.org (-) Thailand’s Annual Report on Efforts on Progress of the Implementation of Anti-Trafficking Action Plan in 2012 รĆฐบćลไดปรąกćýüćจąมุงเพิ่มปรąÿิทธิภćพขĂงกćรพิÿูจนĀćตĆüผูตกเปน เĀยื่ĂขĂงกćรคćมนุþยĀรืĂกćรคĆดแยกผูตกเปนเĀยื่ĂแลąขยćยขĂบเขตกćรคุมครĂง แรงงćนยćยถิ่นในภćคĂุตÿćĀกรรมกćรปรąมง ตĆ้งแตป พ.ý. ๒๕๕๑ เปนตนมćมี รćยงćนซึ่งมีĀลĆกฐćนยืนยĆนüćมีกรณีแรงงćนในĂุตÿćĀกรรมกćรปรąมงถูกบĆงคĆบใช แรงงćนแลąถูกแÿüงĀćปรąโยชนจริง ซึ่งบćงคนĂćจโตแยงüćเปนเพรćąเรื่Ăงกćร พิÿูจนเพื่ĂคĆดแยกเĀยื่ĂไดรĆบคüćมÿนใจแตไมไดÿąทĂนüćปญĀćกćรคćมนุþยเพิ่ม มćกขึ้นก็ตćม รĆฐบćลไดมีแผนที่จąÿĆ่งกćรใĀýูนยภูมิภćคทĆ้ง ๗ ýูนยซึ่งมีĀนćที่ รĆบผิดชĂบแรงงćนในĂุตÿćĀกรรมĂćĀćรทąเลปลćแลąกุงรüมมืĂกĆบกรąทรüง แรงงćนตรüจÿĂบüćมีกćรลąเมิดคนงćนรüมทĆ้งคนงćนตćงชćติĀรืĂไมแลąĀćกพบüć มีกćรลąเมิดใĀทํćกćรชüยเĀลืĂคนงćนเĀลćนĆ้น รĆฐบćลยĆงไดÿĆญญćüćจąจĆดฝกĂบรม เจćĀนćที่ผูเกี่ยüขĂงเพื่Ăเพิ่มปรąÿิทธิภćพในกćรทํćงćนไมüćจąเปนเจćĀนćที่ตรüจ

๑๓๒ คนเขćเมืĂง เจćĀนćที่ตํćรüจแลąนĆกÿĆงคมÿงเครćąĀ ĀćกแผนกćรดĆงกลćüเปนไป ดüยดีกćรตรüจตรćแรงงćนแลąกćรใĀบริกćรตćง ๆ แกแรงงćนตćงชćติจąนํćไปÿู กćรÿงเÿริมÿิทธิมนุþยชนแลąปĂงกĆนกćรคćมนุþยได ๒. การใช้จ่ายขององค์การระหว่างประเทศระดับรัฐ และ องค์การระหว่างประเทศ–ใช้ไป เท่าไหร่และใช้ทำอะไร ในขณąที่รĆฐบćลไทยใชจćยเงินงบปรąมćณนĆบลćนบćททุก ๆ ปทุมเทใĀกĆบ กćรปĂงกĆนกćรคćมนุþย ĂงคกćรรąĀüćงปรąเทýตćงก็พćกĆนทุมเทเงินทุนเพื่Ă ÿนĆบÿนุนกćรปĂงกĆนกćรคćมนุþยในปรąเทýไทยเชนเดียüกĆน ในตĂนนี้เรćจąเÿนĂ รćยลąเĂียดขĂงĂงคกรĀลĆก ๆ บćงĂงคกรüćไดจĆดลํćดĆบคüćมÿํćคĆญในกćรใĀกćร ÿนĆบÿนุนเงินทุนĂยćงไร กĂนที่จąลงไปในรćยลąเĂียดเรื่ĂงกćรใชจćยเงินทุนขĂงปรąเทýไทย งćนüิจĆยนี้ไดคนพบÿิ่งที่ÿํćคĆญปรąกćรĀนึ่งคืĂ องคการยูนิเซฟ ซึ่งมีบทบćทแข็งขĆน ในกćรรณรงคเพื่ĂÿิทธิขĂงĀญิงแลąเด็กผูตกเปนเĀยื่ĂขĂงกćรคćมนุþย แตĂงคกćร ยูนิเซฟไมไดมีโครงกćรเฉพćąเจćąจงเรื่ĂงกćรคćมนุþยแตจĆดใĀĂยูภćยใตโครงกćร คุมครĂงเด็ก ผูที่ตĂบแบบÿĂบถćมขĂงĂงคกćรยูนิเซฟใĀเĀตุผลüćĂงคกćรยูนิเซฟ พยćยćมจąไมทํćงćนใĀปรąเด็นกćรคćĀญิงแลąเด็กแยกĂĂกจćกปรąเด็นĂื่น ๆ แมüćÿํćนĆกงćนĂงคกćรยูนิเซฟ ปรąเทýไทยจąมีเจćĀนćที่จํćนüน ๓๐ คน ๑๘ แต ไมไดเนนกćรดํćเนินโครงกćรในเรื่Ăงนี้ ดüยเĀตุนี้เĂงแมüćĂงคกćรยูนิเซฟจąไมไดมี ตĆüเลขขĂงงบปรąมćณที่ใชในโครงกćรปรąเทýไทยแตมีตĆüเลขที่ใĀคüćมชüยเĀลืĂ โดยตรงผćนโครงกćรตćง ๆ ทĆ่üโลกขĂงĂงคกćรยูนิเซฟเพื่ĂคุมครĂงเด็กแลąเปน คćใชจćยที่มีคüćมÿํćคĆญแลąมีจํćนüนแตกตćงกĆนในแตลąปตĆüĂยćงในป พ.ý. ๒๕๕๓ เปนจํćนüน ๕๑ ลćนดĂลลćรÿĀรĆฐแลąในป พ.ý. ๒๕๕๖ จํćนüน ๑๗.๙ ลćนดĂลลćรÿĀรĆฐ เปนตน คํćตĂบขĂงĂงคกćรรąĀüćงปรąเทýĂงคกรนี้จึงดูขĆดกĆน รąĀüćงกćรÿงเÿียงแÿดงคüćมĀüงใยĂยćงแข็งขĆนมćกขĂงĂงคกรตĂเรื่Ăงกćรคćเด็ก แลąเงินทุนที่ÿĆญญćจąไดÿนĆบÿนุนจćกรĆฐแลąผูบริจćค ÿüนĂงคกรที่ใĀทุนÿนĆบÿนุนĂื่น ๆ ซึ่งมีรćยลąเĂียดในงćนüิจĆยนี้เปนĂงคกร ที่มีโครงกćรเรื่ĂงกćรคćมนุþยทĆ้งÿิ้น กระทรüงการตางประเทýÿĀรัฐอเมริกา ๑๘ UNICEF, ‘History,’ Accessed 24 April 2014, ttp://www.unicef.org/thailand/overview_366.html

๑๓๓ นĆบเปนĂงคกรĀนึ่งซึ่งมีคüćมโปรงใÿในแงที่เรćÿćมćรถเขćถึงขĂมูลกćรใĀทุน ÿนĆบÿนุนตćง ๆ จćกทćงĂĂนไลนแตไมมีขĂมูลคćใชจćยเรื่ĂงเจćĀนćที่ เรื่Ăง ÿํćนĆกงćนแลąเรื่Ăงโครงกćรตćง ๆ ในปรąเทý (Ăเมริกć) กรąทรüงกćรตćงปรąเทý ÿĀรĆฐไดแÿดงĂĂกüćมีพĆนธąÿĆญญćตĂกćรตĂตćนกćรคćมนุþยในปรąเทýไทยตĆ้งแต ป พ.ý. ๒๕๔๓ เปนตนมćแลąมีโครงกćรรąดĆบภูมิภćคตĆ้งแตป พ.ý. ๒๕๔๕-๒๕๔๗ ชื่Ă โครงกćรกćรตĂบÿนĂงกćรคćมนุþยโดยเฉพćąเยćüชน ผูĀญิงแลąเด็กตćม ตąเข็บชćยแดนไทยพมć”๑๙ โครงกćรนี้ครĂบคลุมทĆ้งกćรใĀคüćมรูแลąใĀขĂมูล กćร รćงกฎĀมćย แลąกฎรąเบียบตćง ๆ กćรชüยเĀลืĂผูตกเปนเĀยื่ĂขĂงกćรคćมนุþย กćรบĆงคĆบใชกฎĀมćย กćรดํćเนินคดีแลąกćรÿรćงคüćมเขมแข็งแกโครงÿรćงที่เปน ทćงกćรขĂงĀนüยงćนภćครĆฐ กรąทรüงกćรตćงปรąเทýÿĀรĆฐไดĂธิบćยüćกิจกรรม ตćง ๆ ที่ดํćเนินงćนนĆ้นมีลĆกþณąครĂบคลุมทĆ้งดćนกćรปĂงกĆน กćรคุมครĂง แลą กćรดํćเนินคดี Ăยćงไรก็ตćมจćกกćรจĆดÿรรเงินทุนเรćจąเĀ็นไดüćเนนไปที่กćร ปĂงกĆนกćรคćมนุþย ในป พ.ý. ๒๕๔๙ ไดใĀกćรÿนĆบÿนุนงบปรąมćณจํćนüน ๘ ลćนดĂลลćรÿĀรĆฐแกโครงกćร MTV Exit Campaign๒๐ เพื่ĂรณรงคตĂตćนกćรคć มนุþยโดยใĀคüćมรูรณรงคผćนÿื่Ăในรูปแบบตćง ๆ ไดแก กćรจĆดคĂนเÿิรต ĂĂก รćยกćรโทรทĆýน ÿćรคดีทćงĂินเตĂรเน็ต แลąกิจกรรมปรąชćÿĆมพĆนธตćง ๆ ใน เĂเชียใต เĂเชียตąüĆนĂĂกแลąแปซิฟก ยูเÿดมĂงüćกćรรณรงคแบบนี้นĆบเปนโĂกćÿ พิเýþที่ดึงเĂć MTV เขćมćมีÿüนเกี่ยüพĆนกĆบปรąเด็นกćรคćมนุþยทĆ่üทĆ้งเĂเชีย๒๑ แต ก็ตĂงติดตćมดูผลกรąทบที่เกิดขึ้นจćกกćรรณรงคนี้ตĂไป ไดมีกćรจĆดทํćรćยงćนกćร ปรąเมินผลโครงกćร MTV Exit๒๒ แตภćคปรąชćÿĆงคมก็ยĆงคงมีกćรüิพćกþüิจćรณ ๑๙ USAID, USAID Anti-Trafficking in Persons Programs in Asia: A Synthesis, November 2009, USAID, http://icthumanity.com/wp- content/uploads/2010/08/Asia_Synthesis_TIP_FINAL_100216.pdf. ๒๐ MTV Exit Foundation (End Exploitation and Trafficking)๒๑ USAID: Asia, Asian Awareness Campaign to Counter Trans-national Trafficking in Persons, 2006, USAID. ๒๒ S Skuse and A Dowman, ‘MTV EXIT ASIA III: A Campaign to Increase Awareness and Prevention of Trafficking in Persons: Independent Review’, University of Adelaide and Griffith University, 15 January 2012, http://aid.dfat.gov.au/countries/eastasia/regional/Documents/mtv- exit-iii-review-report.pdf. See also comment and review in C Hames, F Dewar, and R Napier- Moore, Feeling Good about Feeling Bad: A global review of evaluation in anti-trafficking initiatives, 2010, Bangkok: GAATW, http://www.gaatw.org/publications/GAATW_Global_Review.FeelingGood.AboutFeelingBad.pdf.

๑๓๔ กćรรณรงคขĂง MTV Exit๒๓ ĂยćงตĂเนื่Ăง แลąผลĆกดĆนใĀเปดเผยรćยงćนกćร ปรąเมินผลผลกรąทบขĂงโครงกćร MTV Exit ตĂÿćธćรณชนรüมทĆ้งตĂงคิดตĂดüย üćจąÿćนตĂงćนนี้ไปไดĂยćงไรĀลĆงจćกที่มีกćรจĆดงćนใĀญ ๆ จบลงไปแลü รĆฐบćล ĂĂÿเตรเลียเĂงก็ไดรüมÿนĆบÿนุนงบปรąมćณ MTV Exit จนถึงป พ.ý. ๒๕๕๗ ÿํćĀรĆบในปรąเทýไทย เรćไดเĀ็นกćรรณรงคเพื่ĂตĂตćนกćรคćมนุþยในลĆกþณą เดียüกĆบ MTV Exit ปแลüปเลćไมüćจąโดยผćนÿื่Ăตćง ๆ ĀรืĂชĂงทćงĂื่น ๆ ในเüลć เดียüกĆนเรćก็เĀ็นüćปรąชćชนผูรĆบÿćรในปรąเทýไทยแลąในปรąเทýĂื่น ๆ ใน ภูมิภćคนี้ตćงก็รĆบรูüćมีกćรคćมนุþยเกิดขึ้นจริง แตĀลćยคนยĆงตĂงตĆดÿินใจยćยถิ่น โดยตĆ้งĂยูบนเĀตุผลทćงดćนเýรþฐกิจแลąคํćนึงถึงคüćมปลĂดภĆยดüย ไมใชüćเมื่Ăมี กćรรĆบรĂงเปนมĆ่นเปนเĀมćąแลüเขćจąÿćมćรถเดินทćง แลąทํćงćนไดโดยไมถูก ĀลĂกแลąถูกเĂćรĆดเĂćเปรียบ ในขณąเดียüกĆนก็ไมชĆดเจนดüยซํ้ćไปüćกćรกรąตุนใĀ ÿćธćรณชนมีคüćมรูเรื่ĂงกćรคćมนุþยนĆ้นÿćมćรถปĂงกĆนมิใĀเกิดกćรคćมนุþยได ÿํćĀรĆบรĆฐบćลÿĀรĆฐĂเมริกć กรąทรüงกćรตćงปรąเทýÿĀรĆฐ ไดใĀเงินทุน ÿนĆบÿนุนกćรตĂตćนกćรคćมนุþยในปรąเทýไทย โดยในป พ.ý. ๒๕๕๔ ใĀกćร ÿนĆบÿนุนกćรปรąÿćนกćรทํćงćนขĂง TRAFCORD ปรąเทýไทยเปนจํćนüนเงิน ๒๖๐,๐๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐแลąใĀกćรÿนĆบÿนุนกćรทํćüิจĆยแกมĀćüิทยćลĆยจĂĀน ăĂปกินÿ จํćนüน ๓๐๐,๐๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ๒๔ ในป พ.ý. ๒๕๕๕ ใĀกćรÿนĆบÿนุน มูลนิธิýูนยชีüิตใĀมเพื่ĂกćรปĂงกĆนแลąกćรคุมครĂงเรื่Ăงกćรคćมนุþยเปนจํćนüน เงิน ๑๒๕,๐๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐแลąใĀงบÿนĆบÿนุน UNODC ในปรąเทýไทยเพื่Ă ÿนĆบÿนุนýูนยตĂตćนกćรคćมนุþยซึ่งĂยูภćยใตคüćมรĆบผิดชĂบขĂงกรมÿĂบÿüนคดี พิเýþ ซึ่งกĂนĀนćนĆ้น กรมÿĂบÿüนคดีพิเýþก็ไดรĆบกćรÿนĆบÿนุนจćกปรąเทý ĂĂÿเตรเลีย๒๕ ในป พ.ý. ๒๕๕๖ ÿĀรĆฐĂเมริกćไดใĀกćรÿนĆบÿนุนเงินทุนจํćนüน ๓๕๐,๐๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐแก Trade Union Group Solidarity Center โดยมุงเนน ๒๓ No Exit News: A response by sex workers in Cambodia to the MTV Exit, YOU TUBE Video, 16 April 2012, http://www.youtube.com/watch?v=0LA2x-ZME88. MTV Exit Wades into Controversy, Phnom Phen Post, 24 March 2009, http://www.phnompenhpost.com/national/mtv-exit-wades- controversy. ๒๔ US State Department, Office to Monitor and Combat Trafficking in Persons: Programs Funded During Fiscal Year 2012,14 October 2011, http://www.state.gov/j/tip/rls/other/2011/175102.htm.๒๕ US State Department, Office to Monitor and Combat Trafficking in Persons: Programs Funded During Fiscal Year 2012, 4 December 2012, http://www.state.gov/j/tip/rls/other/2012/201451.htm.

๑๓๕ กćรดํćเนินคดีทćงกฎĀมćยกĆบนĆกคćมนุþย๒๖ กลćüโดยÿรุปจćกป พ.ý. ๒๕๕๔ ถึงป พ.ý. ๒๕๕๖ ÿĀรĆฐĂเมริกćไดใĀกćรÿนĆบÿนุนĂงคกรตćง ๆ ในปรąเทýไทยแลąบćง ĂงคกรเปนĂงคกรĂเมริกĆนเปนจํćนüนเงินรüม ๑,๕๒๕,๐๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ จąเĀ็น ไดüćงćนกćรใĀคüćมคุมครĂงแกผูตกเปนเĀยื่ĂขĂงกćรคćมนุþยไมไดรĆบคüćมÿํćคĆญ ในกćรใĀทุนÿนĆบÿนุน มีเพียงมูลนิธิýูนยชีüิตใĀมเทćนĆ้นที่ไดรĆบกćรÿนĆบÿนุนเพื่Ă ดํćเนินงćนดćนกćรคุมครĂง รćยงćนüิจĆยนี้ไมไดกํćลĆงจąบĂกüćงćนüิจĆยกćรคćมนุþย กćรดํćเนินคดีทćงกฎĀมćยแลąกćรปรąÿćนงćนเพื่ĂตĂตćนกćรคćมนุþยนĆ้นไมมี คüćมÿํćคĆญ แตÿĆดÿüนในกćรจĆดÿรรเงินทุนÿนĆบÿนุนจํćเปนตĂงไดรĆบกćรพิจćรณć ดüยเชนเดียüกĆน รัฐบาลออสเตรเลีย ไดใĀคüćมÿนใจกćรตĂตćนกćรคćมนุþยเปนĂยćงมćก เชนเดียüกĆนแตเดิมนĆ้นมี AUSAID แลąกรąทรüงกćรตćงปรąเทýĂĂÿเตรเลีย แลą ตĂมćในป พ.ý. ๒๕๔๖ Trade ขĂง USAID ไดเขćมćรüมดüยโดยรüมมืĂกĆนดํćเนิน โครงกćรตĂตćนกćรคćมนุþยโดยทํćงćนรüมกĆบĀนüยงćนภćครĆฐขĂงปรąเทýตćง ๆ ในเĂเชียตąüĆนĂĂกเฉียงใต โดยมีüĆตถุปรąÿงคเพื่Ăเพิ่มขีดคüćมÿćมćรถขĂงเจćĀนćที่ ที่มีĀนćที่บĆงคĆบใชกฎĀมćย ไดแก ตํćรüจ ĂĆยกćรแลąýćลใĀÿćมćรถดํćเนินคดี กćรคćมนุþยไดĂยćงมีปรąÿิทธิภćพแลąเพื่ĂเÿริมÿรćงคüćมรüมมืĂรąĀüćงปรąเทý ตćมแนüชćยแดนขĂงปรąเทýในĂนุภูมิภćคลุมแมนํ้ćโขงใĀมีคüćมเขมแข็งขึ้น ปรąเทýไทยไดเปนĂงคกรภćคีในกćรดํćเนินงćนขĂงโครงกćรตćง ๆ ในĂนุภูมิภćคนี้ ในกćรรüบรüมขĂมูล ผูüิจĆยĀćไดเพียงตĆüเลขเงินทุนÿนĆบÿนุนทĆ้งĀมดจćกทćง ĂĂนไลนแตไมมีตĆüเลขกćรÿนĆบÿนุนที่แยกเฉพćąขĂงปรąเทýไทยĂĂกมć ผูใĀขĂมูล ตĂบเรćüćĀćกตĂงกćรรูงบปรąมćณขĂงแตลąปรąเทýก็ใĀเĂćจํćนüนปรąเทýที่เขć รüมโครงกćรĀćรจํćนüนเงินทĆ้งĀมดซึ่งขćดรćยลąเĂียดที่เรćจąนํćมćýึกþćใน งćนüิจĆยนี้ได๒๗ ตĆ้งแตป พ.ý. ๒๕๔๖ เปนตนมć รĆฐบćลĂĂÿเตรเลียไดใĀกćร ÿนĆบÿนุนงบปรąมćณเพื่ĂตĂตćนกćรคćมนุþยในเĂเชียตąüĆนĂĂกเฉียงใตดĆงตĂไปนี้ ๒๖ US State Department, Office to Monitor and Combat Trafficking in Persons: Programs Funded During Fiscal Year 2012,2 October 2013, http://www.state.gov/j/tip/rls/other/2013/215002.htm.๒๗ Correspondence with Bangkok-based Australian government official, March 2014.

๑๓๖ ๑. โครงการคüามรüมมือระĀüางประเทýในภูมิภาคเอเชียเพื่อปองกันการคามนุþย (ARCPPT) พ.ý.๒๕๔๖-๒๕๔๙ จํานüน ๑๒ ลานดอลลารออÿเตรเลีย (๑๐,๖๖๑,๕๐๐ ดอลลารÿĀรัฐ) ๑) โครงกćรกćรคćมนุþยในภูมิภćคเĂเชีย (ARTIP) พ.ý. ๒๕๔๙-๒๕๕๔ จํćนüน ๒๑ ลćนดĂลลćรĂĂÿเตรเลีย (๑๘,๖๕๗,๗๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๒) โครงกćรÿนĆบÿนุนĀญิงแลąเด็กใĀÿćมćรถกลĆบÿูภูมิลํćเนćแลąปรĆบตĆüเพื่Ăคืนÿู ÿĆงคมแลąÿćมćรถดํćเนินชีüิตตĂไป พ.ý. ๒๕๔๘-๒๕๕๑ จํćนüน ๔.๗ ลćนดĂลลćรĂĂÿเตรเลีย (๔,๑๗๕,๗๖๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๓) โครงกćรปฏิบĆติกćรรüมไตรภćคีเพื่ĂคุมครĂงแรงงćนเคลื่ĂนยćยในĂนุภูมิภćคลุม แมนํ้ćโขงจćกบริเüณÿćมเĀลี่ยมทĂงคํć พ.ý. ๒๕๔๓–๒๕๕๗ จํćนüน ๙,๓๒๘,๘๓๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ ๔) โครงกćรเด็ก พ.ý. ๒๕๕๓-๒๕๕๗ จํćนüน ๗.๕ ลćนดĂลลćรĂĂÿเตรเลีย (๖.๖๖๓,๔๕๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๕) โครงกćร MTV ยุติกćรแÿüงปรąโยชนแลąกćรคćมนุþย (Exit) พ.ý. ๒๕๕๓–๒๕๕๙๒๘ จํćนüน ๘๐๐,๐๐๐ ดĂลลćรĂĂÿเตรเลีย (๗๑๐,๗๖๘ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๖) โครงกćรรüมĂĂÿเตรเลียแลąเĂเชียเพื่Ăตćนกćรคćมนุþย พ.ý. ๒๕๕๖-๒๕๖๑ จํćนüน ๕๐ ลćนดĂลลćรĂĂÿเตรเลีย (๓๗,๐๒๗,๐๒๗ ดĂลลćรÿĀรĆฐ)๒๙ ๗) โครงกćรคüćมรüมมืĂรąĀüćงปรąเทýในภูมิภćคเĂเชียเพื่ĂปĂงกĆนกćรคćมนุþย (ARCPPT) พ.ý. ๒๕๔๖-๒๕๔๙ จํćนüน ๑๒ ลćนดĂลลćรĂĂÿเตรเลีย (๑๐,๖๖๑,๕๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๘) โครงกćรกćรคćมนุþยในภูมิภćคเĂเชีย (ARTIP) พ.ý. ๒๕๔๙-๒๕๕๔ จํćนüน ๒๑ ลćนดĂลลćรĂĂÿเตรเลีย (๑๘,๖๕๗,๗๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๙) โครงกćรÿนĆบÿนุนĀญิงแลąเด็กใĀÿćมćรถกลĆบÿูภูมิลํćเนćแลąปรĆบตĆü เพื่ĂคืนÿูÿĆงคมแลąÿćมćรถดํćเนินชีüิตตĂไป พ.ý. ๒๕๔๘-๒๕๕๑ จํćนüน ๔.๗ ลćนดĂลลćรĂĂÿเตรเลีย (๔,๑๗๕,๗๖๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) ๑๐) โครงกćรปฏิบĆติกćรรüมไตรภćคีเพื่ĂคุมครĂงแรงงćนเคลื่Ăนยćยใน Ăนุภูมิภćค ลุมแมนํ้ćโขงจćกบริเüณÿćมเĀลี่ยมทĂงคํć พ.ý. ๒๕๔๓-๒๕๕๗ จํćนüน ๙,๓๒๘,๘๓๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ ๒๘ Description of Program by AUSAID, the total amount by the UN Secretary-General’s database on violence against women. ๒๙ The exchange rate used here is that as of 9 October 2013: 1 AUS$ = 1.35 US$. Department of Foreign Affairs and Trade, Australia-Asia Program to Combat Trafficking in Persons

๑๓๗ ๑๑) โครงกćรเด็ก พ.ý.๒๕๕๓-๒๕๕๗ จํćนüน ๗.๕ ลćนดĂลลćรĂĂÿเตรเลีย (๖.๖๖๓,๔๕๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ) รüมงบปรąมćณที่รĆฐบćลĂĂÿเตรเลียไดใĀกćรÿนĆบÿนุนตĆ้งแตป พ.ý. ๒๕๔๖ ทĆ้งÿิ้นปรąมćณ ๘๗,๒๓๕,๐๔๕ ลćนดĂลลćรÿĀรĆฐ (รüมถึงกćรÿนĆบÿนุน AAPTIP) เรćÿĆงเกตเĀ็นüćงบปรąมćณเĀลćนี้ÿüนใĀญÿนĆบÿนุนกćรจĆดĂบรมเพื่Ă เÿริมÿรćงýĆกยภćพขĂงเจćĀนćที่แลąกćรฝกĂบรมทćงดćนกฎĀมćยซึ่งจąเกิดขึ้นได จํćเปนตĂงนํćผูเชี่ยüชćญจćกตćงปรąเทýเขćมćใĀกćรĂบรม กćรชüยเĀลืĂดćน กćรเงินขĂงปรąเทýĂĂÿเตรเลียแกปรąเทýไทยแลąปรąเทýในเĂเชียตąüĆนĂĂกเฉียง ใตนĆ้นไดกĂใĀเกิดปรąโยชนในĀลćย ๆ ทćง๓๐ Ăยćงไรก็ตćมĀćกมĂงในแงกćรคุมคć เงินแลąผลงćนที่ปรćกฏĂĂกมćกćรÿนĆบÿนุนนี้ไมมีปรąÿิทธิผล ไมüćจąเปน กćร จĆบกุม กćรดํćเนินคดีแลąกćรตĆดÿินคดีกćรคćมนุþย แลąĂćจรüมถึงคูมืĂกćรทํćงćน เรื่ĂงกćรคćมนุþยĀลćยฉบĆบที่จĆดทํćขึ้น ผูปฏิบĆติงćนแลąเจćĀนćที่ในปรąเทýตćง ๆไดนํćคูมืĂเĀลćนี้มćใชปรąโยชนĂยćงจริงจĆงในกćรทํćงćนเพื่ĂคุมครĂงผูตกเปน เĀยื่ĂขĂงกćรคćมนุþยĀรืĂนํćมćใชปรąโยชนในกćรดํćเนินคดีกĆบนĆกคćมนุþยมćก นĂยเพียงใด เนื่ĂงจćกรĆฐบćลĂĂÿเตรเลียไดใĀกćรÿนĆบÿนุนโครงกćร MTV Exit เชนเดียüกĆน ดĆงนĆ้นขĂüิจćรณขćงตนเรื่ĂงüิธีกćรทํćงćนปĂงกĆนกćรคćมนุþยก็เปนขĂ üิจćรณตĂโครงกćร MTV Exit ดüย องค์การไจก้า (Japan International Cooperation Aid : JICA) ก็เปนĂีก แĀลงทุนĀนึ่งซึ่งรĆฐบćลตćงปรąเทýใĀกćรชüยเĀลืĂงćนตĂตćนกćรคćมนุþยใน ปรąเทýไทย ĂงคกćรไจกćไดจĆดทํćโครงกćรเÿริมÿรćงทีมÿĀüิชćชีพเพื่ĂใĀกćร คุมครĂงผูตกเปนเĀยื่ĂขĂงกćรคćมนุþยในปรąเทýไทยรąĀüćง พ.ý. ๒๕๕๒-๒๕๕๖๓๑ โดยทํćงćนรüมกĆบÿํćนĆกปĂงกĆนแลąแกไขปญĀćĀญิงแลąเด็ก กรąทรüง พม. ÿํćนĆกงćนĄ นี้ไดกĂตĆ้งขึ้นภćยĀลĆงจćกที่มีกćรปรąกćýใช พรąรćชบĆญญĆติ ตĂตćนแลąปรćบปรćมกćรคćĀญิงแลąเด็ก มิถุนćยน พ.ý. ๒๕๕๑ โครงกćรที่ ĂงคกćรไจกćใĀกćรÿนĆบÿนุนนี้มีลĆกþณąไมเĀมืĂนโครงกćรที่รĆฐบćลปรąเทýĂื่น ๆ ใĀกćรÿนĆบÿนุนเพรćąใชแนüทćงกćรทํćงćนแบบÿĀüิชćชีพทํćกิจกรรมตćง ๆ เพื่Ă คุมครĂงผูที่ตกเปนเĀยื่Ăจćกกćรคćมนุþย โครงกćรไดจĆดÿรรทรĆพยćกรตćง ๆ โดยมี เปćĀมćยเพื่ĂคĆดแยกแลąพิÿูจนผูตกเปนเĀยื่ĂขĂงกćรคćมนุþย ใĀที่พĆกพิงชĆ่üครćü ๓๐ Association of Southeast Asian Nations (ASEAN), Progress Report on Criminal Justice Responses to Trafficking in Persons in the ASEAN Region, AusAID and Cardno,2011. ๓๑ Japan International Cooperation Agency: Maps of JICA Major Projects

๑๓๘ แลąใĀกćรดูแลแลąÿนĆบÿนุนกćรฝกĂćชีพเพื่ĂฟนฟูÿภćพจิตใจแลąกćรปรĆบตĆüเพื่Ă คืนÿูÿภćพÿĆงคม รąĀüćงเดืĂนมีนćคม พ.ý. ๒๕๕๒ ถึงเดืĂนมีนćคม พ.ý. ๒๕๕๗ โครงกćรนี้ใชงบปรąมćณไปรüมทĆ้งÿิ้น ๓๗๐ ลćนเยน (๓,๖๑๕,๒๗๐ ดĂลลćร ÿĀรĆฐ)๓๒ ในโครงกćรนี้มูลนิธิผูĀญิง (ซึ่งผูüิจĆยÿĆงกĆดĂยู) เปนĂงคกรภćคีรąยąÿĆ้นกĆบ Ăงคกćรไจกć โดยทํćงćนกĆบผูĀญิงซึ่งตกเปนเĀยื่ĂขĂงกćรคćมนุþยที่เดินทćงกลĆบมć ปรąเทýไทยแลąรüมตĆüกĆนตĆ้งเปนกลุมขึ้นมćชื่Ă กลุมĀญิงÿูชีüิต (Live Our Lives Group) ĂงคกćรไจกćไดใĀกćรÿนĆบÿนุนมูลนิธิผูĀญิงแลąกลุมĀญิงÿูชีüิตรąĀüćง เดืĂนเมþćยน พ.ý. ๒๕๕๓ ถึงเดืĂนมีนćคม พ.ý. ๒๕๕๔ เปนจํćนüนเงิน ๑,๘๕๗,๕๘๐ บćท (๕๖,๑๕๔ ดĂลลćรÿĀรĆฐ แลąรąĀüćงเดืĂนเมþćยน พ.ý. ๒๕๕๔ ถึงเดืĂนมีนćคม พ.ý. ๒๕๕๕ เปนจํćนüนเงิน ๒,๒๒๑,๑๙๐ บćท (๖๗,๑๔๕ ดĂลลćรÿĀรĆฐ)๓๓ โครงกćรนี้เปดโĂกćÿใĀÿมćชิกกลุมĀญิงÿูชีüิตไดจĆดตĆ้งแลąÿรćง คüćมเขมแข็งขĂงกลุมเพื่ĂทํćกćรชüยเĀลืĂĀญิงที่ตกเปนเĀยื่ĂขĂงกćรคćมนุþยแลą เพื่Ăคิดคนทํćกิจกรรมในรูปแบบตćง ๆ เพื่ĂปĂงกĆนกćรคćมนุþยในชุมชน มีกćรใช ÿื่Ăลąครเพื่ĂใĀคüćมรูเรื่ĂงกćรคćมนุþยแลąกćรเตรียมตĆüเพื่ĂใĀมีกćรเดินทćงยćย ถิ่นĂยćงปลĂดภĆย ตĂมćทćงกลุมĀญิงÿูชีüิตไดรĆบกćรÿนĆบÿนุนจćกกĂงทุนเพื่Ăกćร ปĂงกĆนแลąแกไขปญĀćกćรคćมนุþยจćกรĆฐบćล ใĀจĆดทํćโครงกćรใĀคüćมรูเรื่Ăง กćรคćมนุþยแลąกćรยćยถิ่นĂยćงปลĂดภĆยแกคนในชุมชนในจĆงĀüĆดตćง ๆ ทćงภćค ĂีÿćนขĂงปรąเทýไทย องค์การระหว่างประเทศเพื่อการโยกย้ายถิ่นฐาน ĀรืĂ ĂงคกćรไĂโĂเĂ็ม (International Organization for Migration : IOM) ไดตĂบแบบÿĂบถćมขĂง งćนüิจĆยนี้โดยรąบุชĆดเจนüć กćรคćมนุþยเปนปรąเด็นที่ĂงคกćรไĂโĂเĂ็มใĀ คüćมÿํćคĆญÿูงÿุดในกćรทํćงćน แตนี่เปนกćรกลćüที่เกินจริงเพรćąงบปรąมćณ ÿํćĀรĆบโครงกćรตĂตćนกćรคćมนุþยขĂงĂงคกćรไĂโĂเĂ็มคิดเปนเพียงรĂยลą ๑-๒ ขĂงงบปรąมćณรüมทĆ้งĀมดขĂงĂงคกćรรąĀüćง พ.ý. ๒๕๕๐ ถึง พ.ý. ๒๕๕๓๓๔ ĂงคกćรไĂโĂเĂ็มเนนคํćตĂบในแบบÿĂบถćมüćĂงคกรเนนกćรทํćงćนใĀคüćม ๓๒ JICA official, correspondence with the Global Alliance Against Traffic in Women.๓๓ The currency for the money in this page is in accordance with the exchange rate of 9/10/2014: 1 THB = 0,030 US$ ๓๔ J Berman and P Marshall, Evaluation of the International Organization for Migration and its Efforts to Combat Human Trafficking, Norwegian Agency for Development Cooperation, 28 February 2011, pp.8-9, http://www.iom.int/jahia/webdav/shared/shared/mainsite/activities/ct/Evaluation-IOM-CT.pdf

๑๓๙ ชüยเĀลืĂโดยตรงกĆบผูตกเปนเĀยื่ĂขĂงกćรคćมนุþยซึ่งไดแก กćรชüยเĀลืĂทćง กćรแพทยแลąกćรรĆกþćพยćบćล ดćนกฎĀมćย ดćนจิตÿĆงคม ที่พĆกชĆ่üครćüแลąลćม รüมทĆ้งกćรเดินทćงกลĆบÿูภูมิลํćเนćแลąกćรปรĆบตĆüเพื่ĂใĀÿćมćรถดํćเนินชีüิตคืนÿู ÿĆงคมตĂไป ในป พ.ý. ๒๕๔๔ เปนตนมćĂงคกćรไĂโĂเĂ็มไดรćยงćนüćใĀกćร ÿนĆบÿนุนโครงกćรตćง ๆเพื่Ăตćนกćรคćมนุþยรüม ๑๑ โครงกćร๓๕ คิดเปนจํćนüน เงิน ๓,๑๙๔,๐๓๔ ลćนดĂลลćรÿĀรĆฐ ใน พ.ý. ๒๕๕๔-๒๕๕๕ ĂงคกćรไĂโĂเĂ็มได ใĀกćรÿนĆบÿนุนมูลนิธิ ANESVADในปรąเทýไทยทํćกćรýึกþćüิจĆยเรื่Ăง ‘กćรคć มนุþย กćรเĂćรĆดเĂćเปรียบแลąกćรลüงลąเมิดในĂนุภูมิภćคลุมแมนํ้ćโขง (STEAM)’ จํćนüน ๑๓๔,๕๗๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ๓๖ ในภćพรüมแลüงบปรąมćณÿนĆบÿนุนกćร ตĂตćนกćรคćมนุþยขĂงĂงคกćรไĂโĂเĂ็มไดลดลงเปนลํćดĆบจćกจํćนüน ๑๙,๑๙๔,๑๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐในป พ.ý. ๒๕๕๑ ลดลงเĀลืĂ ๑๒,๑๔๓,๔๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐในป พ.ý. ๒๕๕๔ แลą พ.ý. ๒๕๕๖ เĀลืĂเพียง ๑๐,๘๔๔,๗๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐ องค์การ UNIAP (The UN-Inter-Agency Project on Human Trafficking : UNIAP) เปนโครงกćรปรąÿćนกćรทํćงćนเรื่ĂงกćรคćมนุþยในĂนุภูมิภćคลุมแมนํ้ć โขงขĂงเĂเชียตąüĆนĂĂกเฉียงใต มีüĆตถุปรąÿงคเพื่ĂจĆดใĀมีกćรปรąÿćนงćน ตĂบÿนĂงตĂงćนกćรคćมนุþย ซึ่งĀมćยถึงงćนปรąชุมเปนÿüนใĀญนĆ่นเĂง นĆบตĆ้งแต กĂตĆ้งในป พ.ý. ๒๕๔๓ จนถึงปดโครงกćร พ.ý. ๒๕๕๖ Ăงคกćร UNIAP ไดพยćยćม ÿรćงกรąบüนกćรนํćรĆฐบćลตćง ๆ ใĀมćพบกĆนพรĂมกĆบนํćüćรąกćรตćนกćรคć มนุþยมćทํćงćนรüมกĆน โดยเรียกกรąบüนกćรนี้üć Coordinated Mekong Ministerial Initiative Against Trafficking (COMMIT) นĂกจćกนี้ Ăงคกćร UNIAP ยĆงทํćĀนćที่ปรąÿćนแลąจĆดĀćทรĆพยćกรตćง ๆ ใĀแกĂงคกćรÿĀปรąชćชćติแลą ภćคปรąชćÿĆงคมในภูมิภćคนี้ ÿํćนĆกงćนใĀญขĂงĂงคกćร UNIAP (ซึ่งĀมćยถึง คćใชจćยจํćนüนมćก) ตĆ้งĂยูในกรุงเทพ ÿถćนที่ตĆ้งÿํćนĆกงćนเปนพื้นที่ขĂงĂงคกćร UNDP ในแตลąปคćดüć UNDP จąไดรĆบเงินจํćนüน ๑๐๐,๐๐๐ ดĂลลćรÿĀรĆฐซึ่ง ๓๕ Questionnaire, IOM.๓๖ IOM, Financial Report for the Year Ending 31 December 2012, MC/2345, 19 April 2012, Appendix 8, p. 81, http://www.iom.int/jahia/webdav/shared/shared/mainsite/about_iom/en/council/101/MC_2345 .pdf. IOM, Financial Report for the Year Ending 31 December 2012, MC/2376, 25 April 2013, Appendix 8, p. 94 https://www.iom.int/files/live/sites/iom/files/About-IOM/governing- bodies/en/council/103/MC_2376.pdf.