ARHEOLOG

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

251

Атырау облысы ШҮМЕК
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIІІ–XV ғасырлар
Материалы: сүйек
музейі Техникасы: өңделген, ойылған, жылтыратылған
Историко- Өлшемі: 3 х 19 см, 2,5 х 16 см
краеведческий Табылған орны:  БҚАЭ, Сарайшық, 1999 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 12919/1,2

области Бесікке бөленетін нәрестенің тазалығын сақтау үшін қойдың асық жілігінен жасалған бұйым.
Atyrau Local Арнайы ойықтары бар.

History СОПЛО
Museum Период: XIІІ–XV века
Atyrau bölgesi Материал: кость
Yerel Tarih Техника: обработанная, перфорированная, полированная
Размер: 3 х 19 см, 2,5 х 16 см
Müzesi Место обнаружения: ЗКАЭ, Сарайчик, 1999 год
阿特劳州历史与地方 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 12919/1,2

志博物馆 Изделие, изготовленное из бедренной кости барана, предназначенное для поддержания чистоты
малыша в колыбели. Есть специальные проемы.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
NOZZLE
Period: XIII–XV centuries
Material: bone
Technique: processed, perforated, polished
Size: 3 x 19 cm, 2.5 x 16 cm
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1999
Record: ALHM CE 12919/1,2

An item made from the thigh bone of a ram, designed to maintain the cleanliness of the baby in the
cradle. There are special openings.

NOZUL
Dönem: XIІІ–XV. yüzyıl
Malzeme: kemik
Teknikler: işlenmiş, delikli, cilalı
Boyut: 3 х 19 cm, 2,5 х 16 cm
Keşif yeri: BTAK, Sarayshyk, 1999
Kayıt işareti: ABYTM AF 12919/1,2

Bebeği beşiğinde temiz tutmak için tasarlanmış, koyun uyluk kemiğinden yapılan bir ürün. Özel açıklıklar
var.

奶嘴
时期：13-15世纪
材质：骨头
工艺：机械加工，穿孔，抛光
尺寸：3 x 19厘米，2.5 x 16厘米
发现地点：ZKAE，萨拉希克，1999年
注册商标：IKMAO OF 12919 / 1,2

用公羊大腿骨制成的产品，旨在使婴儿保持在摇篮中清洁。 有特殊的开口。

252

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

253

Атырау облысы СҮЙЕКТЕН ЖАСАЛҒАН БҰЙЫМ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі:  XIІІ–XV ғасырлар
Материалы:  сүйек
музейі Техникасы:  өңделген, ойылған, жылтыратылған
Историко- Өлшемі: 4,5 х 22 см; 4 х 24 см; 3,5 х 20,5 см
краеведческий Табылған орны:  БҚАЭ, Сарайшық, 1999 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі:  АОТӨМ НҚ 12920/1-3

области Сүйектен жасалған бұйым «көнек» – сарғыш түсті, ұзынша келген, шеттерінде диаметрі 1 см
Atyrau Local болатын дөңгелек тесіктері бар.

History ИЗДЕЛИЕ ИЗ КОСТИ
Museum Период: XIІІ–XV века
Atyrau bölgesi Материал: кость
Yerel Tarih Техника: обработанная, перфорированная, полированная
Размер: 4,5 х 22 см; 4 х 24 см; 3,5 х 20,5 см
Müzesi Место обнаружения: ЗКАЭ, Сарайчик, 1999 год
阿特劳州历史与地方 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 12920/1-3

志博物馆 Изделие из кости «конек» – желтого цвета, длинное, по краям круглые отверстия диаметром 1 см.

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 BONE ITEM
Period: XIII–XV centuries
Material: bone
Technique: processed, perforated, polished
Size: 4.5 x 22 cm; 4 x 24 cm; 3.5 x 20.5 cm
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1999
Record: ALHM CE 12920/1-3

The item made of bone “horse” is yellow, long, with round holes with a diameter of 1 cm at the edges.

KEMİK ÜRÜNÜ
Dönem: XIІІ–XV. yüzyıl
Malzeme: kemik
Teknikler: işlenmiş, delikli, cilalı
Boyut: 4,5 х 22 cm; 4 х 24 cm; 3,5 х 20,5 cm
Keşif yeri: BTAK, Sarayshyk, 1999
Kayıt işareti: ABYTM AF 12920/1-3

Kemik “sırtından” yapılmış ürün – sarı, uzun, kenarlarında 1 cm çapında yuvarlak delikler var.

骨制品
时期：13-15世纪
材质：骨头
工艺：机械加工，穿孔，抛光
尺寸：4.5 x 22厘米； 4 x 24厘米 3.5 x 20.5厘米
发现地点：ZKAE，萨拉希克，1999年
注册商标：IKMAO OF 12920 / 1-3

由骨“脊”制成的产品是黄色的，长的，边缘有直径1厘米的圆孔。

254

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

255

Атырау облысы ПЫШАҚ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі:  XIІІ–XV ғасырлар
Материалы:  сүйек
музейі Техникасы:  тегістелген, жылтыратылған
Историко- Өлшемі:  ұзындығы 12 см, ені 1,5 см, қалыңдығы 0,7 см
краеведческий Табылған орны:  АОТӨМАЭ, Сарайшық, 2017 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі:  АОТӨМ НҚ 21068

области Сарғыш түсті, пішіні жіңішке ұзын, сабы жұмырланған сүйектен жасалған пышақ. Жүзінің бір жақ
Atyrau Local қыры өткірленіп қайралған іздері бар. Ұшы қиық, үшкір келген.

History НОЖ
Museum Период: XIІІ–XV века
Atyrau bölgesi Материал: кость
Yerel Tarih Техника: выровненная, полированная
Размер: длина 12 см, ширина 1,5 см, толщина 0,7 см
Müzesi Место обнаружения: АЭ ИКМАО, Сарайчик, 2017 год
阿特劳州历史与地方 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 21068

志博物馆 Нож из кости желтоватого цвета, с тонкой продолговатой рукояткой, округлой формы. Одна
сторона лезвия заточена. Кончик заостренный.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
KNIFE
Period: XIII–XV centuries
Material: bone
Technique: leveled, polished
Size: length 12 cm, width 1.5 cm, thickness 0.7 cm
Location of detection: AE ALHM, Saraishyk, 2017
Record: ALHM CE 21068

The knife is made of yellow bone. It has a thin long handle. One side of the blade is sharpened. The tip
is sharpened too.

BIÇAK
Dönem: XIІІ–XV. yüzyıl
Malzeme: kemik
Teknikler: hizalı, cilalı
Boyut: uzunluk – 12 cm, çeşitlik – 1,5 cm, kalınlık – 0,7 cm
Keşif yeri: ABYTM AK, Sarayshyk, 2017
Kayıt işareti: ABYTM AF 21068

Bıçak sarı, ince, uzun saplı, kemikten yapılmıştır. Bıçağın bir tarafında keskin izler var. Uçu keskin.

刀
时期：13-15世纪
材质：骨头
工艺：衬里，抛光
尺寸：长12厘米，宽1.5厘米，厚0.7厘米
发现地点：IKMAO AE，萨拉希克，2017年
注册商标：IKMAO OF 21068

这把刀是黄色的，很薄，柄很长，由骨头制成。 刀片的一侧上有尖锐的痕迹。 尖端很锋利。

256

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

257

Атырау облысы ТҮТІКШЕ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі:  XIІІ–XV ғасыр
Материалы:  сүйек
музейі Техникасы:  тегістелген, ойылған, жылтыратылған
Историко- Өлшемі:  ұзындығы 9 см, диаметрі 2,2 – 2,6 см
краеведческий Табылған орны:  АОТӨМАЭ, Сарайшық, 2017 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі:  АОТӨМ НҚ 21069

области Сарғыш түсті, ұзынша келген түтікше. Сырты қырлы, бедерлі, жылтыратылған. Бұйымның жарты
Atyrau Local бөлігін екі жақ қырын кесу арқылы жіңішкерткен.

History ТРУБКА
Museum Период: XIІІ–XV век
Atyrau bölgesi Материал: кость
Yerel Tarih Техника: выровненная, перфорированная, полированная
Размер: длина 9 см, диаметр 2,2 – 2,6 см
Müzesi Место обнаружения: АЭ ИКМАО, Сарайчик, 2017 год
阿特劳州历史与地方 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 21069

志博物馆 Костяная трубка желтого цвета. Снаружи ребристая, рельефная, полированная. От середины до
одного конца изделие уменьшается в диаметре.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
TUBE
Period: XIII–XV centuries
Material: bone
Technique: leveled, perforated, polished
Size: length 9 cm, diameter 2.2 – 2.6 cm
Location of detection: AE ALHM, Saraishyk, 2017
Record: ALHM CE 21069

The bone tube is yellow. The exterior is ribbed, embossed, and polished. The item decreases in diameter
from the middle to one end.

BİR TÜP
Dönem: XIІІ–XV. yüzyıl
Malzeme: kemik
Teknikler: hizalı, delikli, cilalı
Boyut: uzunluk – 9 cm, çap – 2,2–2,6 cm
Keşif yeri: ABYTM AK, Sarayshyk, 2017
Kayıt işareti: ABYTM AF 21069

Kemik tüpü sarıdır. Dışı nervürlü, kabartmalı, cilalı. Ortadan bir uca ürün çapı küçülür.

管状骨制品
时期：13– 15世纪
材质：骨头
工艺：衬里，穿孔，抛光
尺寸：长9厘米，直径2.2-2.6厘米
发现地点：IKMAO AE，萨拉希克，2017年
注册商标：IKMAO OF 21069

骨管是黄色的。 外部有肋，压花，抛光；从中间到一端，产品直径减小。

258

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

259

Атырау облысы СҮЙЕК БҰЙЫМ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIІІ–XV ғасырлар
Материалы: сүйек
музейі Техникасы: өңделген, ойылған
Историко- Өлшемі: ұзындығы 6 см, диаметрі 1 – 2,3 см
краеведческий Табылған орны:  БҚАЭ, Сарайшық, 1996 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі:  АОТӨМ НҚ 11317

области Түтікше тәрізді, жылтыратылған, бедерленген сүйек бұйым. Әр жерінің қалыңдығы әртүрлі.
Atyrau Local Сырты белдеулі сызықтармен сәнделген сүйек бұйымның іші қуысталып, түбінің тесігі жіңішкерген.

History КОСТЯНОЕ ИЗДЕЛИЕ
Museum Период: XIІІ–XV века
Atyrau bölgesi Материал: кость
Yerel Tarih Техника: обработанная, перфорированная
Размер: длина 6 см, диаметр 1 – 2,3 см
Müzesi Место обнаружения: ЗКАЭ, Сарайчик, 1996 год
阿特劳州历史与地方 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 11317

志博物馆 Изделие из полированной кости в виде трубочки с тиснением. Внутри костяное изделие полое,
снаружи орнаментировано стилизованными линиями, отверстие дна тонкое. Толщина по всей
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 длине разная.

BONE ITEM
Period: XIII–XV centuries
Material: bone
Technique: processed, perforated
Size: length 6 cm, diameter 1 – 2.3 cm
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1996
Record: ALHM CE 11317

Tubular, polished, embossed bone item. The thickness varies. The inside of the item is hollow, the
outside is decorated with lines, and the bottom hole is thin.

KEMİK ÜRÜNÜ
Dönem: XIІІ–XV. yüzyıl
Malzeme: kemik
Teknikler: işlenmiş, delikli
Boyut: uzunluk - 6 cm, çap – 1-2,3 cm
Keşif yeri: BTAK, Sarayshyk, 1996
Kayıt işareti: ABYTM AF 11317

Borulu, cilalı, kabartmalı kemik ürünü. Kalınlığı değişir. Ürünün içi boş, dışı çizgili, alt delik ince.

管状骨制品
时期：13-15世纪
材质：骨头
工艺：加工，穿孔
尺寸：长6厘米，直径1-2.3厘米
检测地点：ZKAE，萨拉希克，1996年
注册商标：IKMAO OF 11317

管状，抛光，压纹骨制品。 厚度不同。 产品内部为空心，外部为线条装饰，底部孔较薄。

260

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

261

Атырау облысы ЫСҚЫРЫҚ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIІІ–XV ғасырлар
Материалы: сүйек
музейі Техникасы: өңделген, ойылған
Историко- Өлшемі: ұзындығы 5 см, дыбыс ойықтарының ара қашықтығы 1,5 – 2 см
краеведческий Табылған орны: БҚАЭ, Сарайшық, 1996 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 22013

области Сүйектен жасалған музыкалық аспап. Үш дыбыс ойықтары салынып, іші демді-тынысты, ысқырықты
Atyrau Local қуыс етіп жасалған.

History СВИСТОК
Museum Период: XIІІ–XV века
Atyrau bölgesi Материал: кость
Yerel Tarih Техника: обработанная, перфорированная
Размер: длина 5 см, расстояние между звуковыми проемами 1,5 – 2 см
Müzesi Место обнаружения: ЗКАЭ, Сарайчик, 1996 год
阿特劳州历史与地方 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 22013

志博物馆 Музыкальный инструмент, сделанный из кости с тремя звуковыми проемами. Внутренняя часть
полая, со свистящим отверстием.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
WHISTLE
Period: XIII–XV centuries
Material: bone
Technique: processed, perforated
Size: length 5 cm, distance between sound openings 1.5 – 2 cm
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1996
Record: ALHM CE 22013

A musical instrument made of bone. With three sound openings, the interior is hollow, with a whistling
hole.

ISLIK
Dönem: XIІІ–XV. yüzyıl
Malzeme: kemik
Teknikler: işlenmiş, delikli
Boyut: uzunluk – 5 cm, ses delikleri arasındaki mesafe – 1,5 – 2 cm
Keşif yeri: BTAK, Sarayshyk, 1996
Kayıt işareti: ABYTM AF 22013

Kemikten yapılmış bir müzik aleti. Üç ses delikli, içi boş ve ıslık deliği var.

哨
时期：13-15世纪
材质：骨头
工艺：加工，穿孔
尺寸：长5厘米，音孔之间的距离1.5-2厘米
检测地点：ZKAE，萨拉希克，1996年
注册商标：IKMAO OF 22013

骨头制成的乐器 带有三个音孔，内部是空心的，带有吹哨孔。

262

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

263

Атырау облысы СҮЙЕК БҰЙЫМ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIІІ–XV ғасырлар
Материалы: сүйек
музейі Техникасы: өңделген, ойылған, жылтыратылған
Историко- Өлшемі: ұзындығы 5,7 см, диаметрі 1 – 2,5 см
краеведческий Табылған орны: БҚАЭ, Сарайшық, 1996 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 11318

области Жылтыратылып, бедерленген сүйек бұйымның пішіні түтікше тәрізді, әр жерінің қалыңдығы
Atyrau Local әртүрлі. Бетінің бедері иректеле оймышталған.

History КОСТЯНОЕ ИЗДЕЛИЕ
Museum Период: XIІІ–XV века
Atyrau bölgesi Материал: кость
Yerel Tarih Техника: обработанная, перфорированная, полированная
Размер: длина 5,7 см, диаметр 1 – 2,5 см
Müzesi Место обнаружения: ЗКАЭ, Сарайчик, 1996 год
阿特劳州历史与地方 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 11318

志博物馆 Трубчатое костяное изделие с полировкой с тисненым покрытием, толщина в разных местах
различна. Рельеф поверхности извилистый.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
BONE ITEM
Period: XIII–XV centuries
Material: bone
Technique: processed, perforated, polished
Size: length 5.7 cm, diameter 1 – 2.5 cm
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1996
Record: ALHM CE 11318

An item of polished bone with tube embossing. The surface relief is winding.

KEMİK ÜRÜNÜ
Dönem: XIІІ–XV. yüzyıl
Malzeme: kemik
Teknikler: işlenmiş, delikli, cilalı
Boyut: uzunluk – 5,7 cm, çap – 1–2,5 cm
Keşif yeri: BTAK, Sarayshyk, 1996
Kayıt işareti: ABYTM AF 11318

Cilalı ve kabartmalı boru şeklindeki kemik ürünü, her yerin kalınlığı farklıdır. Yüzey kabartması kıvrımlı.

管状骨制品
时期：13-15世纪
材质：骨头
工艺：机械加工，穿孔，抛光
尺寸：长5.7厘米，直径1-2.5厘米
检测地点：ZKAE，萨拉希克，1996年
注册商标：IKMAO OF 11318

抛光和浮雕的管状骨制品，每个位置的厚度都不同。 表面浮雕在缠绕。

264

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

265

Атырау облысы АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
тарихи-өлкетану

музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской

области
Atyrau Local

History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

266

Қ  ҚАЛЫПТАР КОЛЛЕКЦИЯСЫ Атырау облысы
алыптар түрі құм-балшықты қоспадан, отқа төзімді материалдардан және металдардан тарихи-өлкетану
жасалған. музейі
Зергерлік өнерінде металды қорытып, оны арнаулы қалыптарға құйып, түрлі зергерлік Историко-
бұйымдарды жасау – өте ерте кезден қалыптасқан әдіс. краеведческий
Құю өндірісінің ең ежелгі, бірақ әлі кеңінен қолданылатын тәсілі  құм-балшықты қоспадан музей Атырауской
дайындалған бірлік қалыптарға құю. области
Өндірістік шаруашылықта пайдаланылған орта ғасыр ескерткіштерінен табылған жәдігерлер сол Atyrau Local
кездің өзінде зергерлердің әшекей бұйымдарды дайындауда арнайы қалыптарды қолданғандығы History
белгілі болып отыр. Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

Ш КОЛЛЕКЦИЯ штампов АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
тампы изготовлены из песчано-глинистой смеси, огнеупорных материалов и металлов.
В ювелирном искусстве сплав металла, отливка его в специальные формы, изготовление
различных ювелирных изделий применялись с очень древних времен.
Самым древним, но широко применяемым способом литейного производства является заливка
песчано-глинистой смеси в формы.
Штампы, найденные на памятниках средневековья, свидетельствуют, что уже в то время
мастера использовали специальные формы для изготовления ювелирных изделий.

T COLLECTION OF STAMPS
he stamps are made of a sand-clay mixture, fire-resisting materials and metals.
In jewelry art, metal alloy, casting it into special forms, making various jewelry is a very ancient method.
The most ancient, but widely used method of foundry production is pouring a sand-clay mixture into
molds.
stamps found on monuments of the middle ages indicate that even at that time masters used special
forms for making jewelry.

KALIP KOLEKSİYONU

Kalplar kum-kil karışımı, ateşe dayanıklı malzemeler ve metallerden yapılmıştır.
Kuyumculuk sanatında metal eritmek, özel kalıplara dökmek ve çeşitli takılar yapmak çok eski bir
yöntemdir.
En eski ancak halen yaygın olarak kullanılan döküm yöntemi, kum-kil karışımından yapılan birim
kalıplarda dökümdür.
Sanayi ekonomisinde kullanılan ortaçağ anıtlarında bulunan eserler, o dönemlerde bile kuyumcuların
takı imalatında özel kalıplar kullandığı bilinmektedir.

模具由沙土混合物，耐火材料和金属制成。 模具收集

在珠宝艺术中，金属合金化，将其铸造成特殊形式，制作各种珠宝是一种非常古老的方法。

铸造生产最古老但使用最广泛的方法是将砂土混合物倒入模具中。

中世纪古迹上发现的形式证明，当时的工匠已使用特殊形式制作珠宝。 267

Атырау облысы ҚОЛА ҚАЛЫП
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIІІ–XV ғасыр
Материалы: қола
музейі Техникасы: құйма, қалыптама
Историко- Өлшемі: 5 х 5,5 см
краеведческий Табылған орны: БҚАЭ, Сарайшық, 1996 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 11000

области Қоладан құйылып, бедерленіп жасалған қалыптың бетінде, өсімдік тәрізді өрнектің жоғарғы
Atyrau Local жағындағы бұтақ үстінде бір-біріне қарама-қарсы отырған екі құс бейнеленген.

History БРОНЗОВЫЙ штамп
Museum Период: XIІІ–XV века
Atyrau bölgesi Материал: бронза
Yerel Tarih Техника: литье, штамповка
Размер: 5 х 5,5 см
Müzesi Место обнаружения: ЗКАЭ, Сарайчик, 1996 год
阿特劳州历史与地方 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 11000

志博物馆 На поверхности рельефной бронзовой формы с растительным орнаментом, в его верхней части
изображены две птицы сидящие на ветке друг против друга.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
BRONZE SтаmP
Period: XIII–XV centuries
Material: bronze
Technique: casting, stamping
Size: 5 x 5.5 cm
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1996
Record: ALHM CE 11000

On the surface of the embossed bronze stamp there is a plant ornament, on the top there are two birds
sitting on a branch opposite each other.

BRONZ KALIP
Dönem: XIІІ–XV. yüzyıl
Malzeme: bronz
Teknikler: döküm, damgalama
Boyut: 5 х 5,5 cm
Keşif yeri: BTAK, Sarayshyk, 1996
Kayıt işareti: ABYTM AF 11000

Bronzdan yapılmış kalıbın yüzeyinde, çiçek süslemesinin üst kısmındaki bir dal üzerinde, kabartma
şeklinde, karşılıklı oturan iki kuş tasvir edilmiştir.

青铜模具
时期：13– 15世纪
材质：青铜
工艺：铸造，冲压
尺寸：5 x 5.5 cm
检测地点：ZKAE，萨拉希克，1996年
注册商标：IKMAO OF 11000

在由青铜制成的模型表面上，浮雕在植物装饰物上部的树枝上，描绘了两只彼此相对的鸟。

268

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

269

Атырау облысы ҚОЛА ҚАЛЫП
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIІІ–XV ғасыр
Материалы: қола
музейі Техникасы: құйма, қалыптама
Историко- Өлшемі: 2,5 х 3 см, қалыңдығы 0,8 см
краеведческий Табылған орны: АОТӨМАЭ, Сарайшық, 2017 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 21072

области Төртбұрышты қоладан құйылған штапм. Бетінде өсімдік тәрізді өрнегі бар.
Atyrau Local
БРОНЗОВЫЙ ШТАМП
History Период: XIІІ–XV века
Museum Материал: бронза
Atyrau bölgesi Техника: литье, штамповка
Yerel Tarih Размер: 2,5 х 3 см, толщина 0,8 см
Место обнаружения: АЭ ИКМАО, Сарайчик, 2017 год
Müzesi Учетная отметка: ИКМАО ОФ 21072
阿特劳州历史与地方
Бронзовый штамп прямоугольной формы. На поверхности имеется растительный орнамент.
志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 BRONZE STAMP
Period: XIII–XV centuries
Material: bronze
Technique: casting, stamping
Size: 2.5 x 3 cm, thickness 0.8 cm
Location of detection: AE ALHM, Saraishyk, 2017
Record: ALHM CE 21072

Bronze rectangular stamp. There is a plant-like pattern on the surface.

BRONZ KALIP
Dönem: XIІІ–XV. yüzyıl
Malzeme: bronz
Teknikler: döküm, damgalama
Boyut: 2,5 х 3 cm, kalınlık - 0,8 cm
Keşif yeri: ABYTM AK, Sarayshyk, 2017
Kayıt işareti: ABYTM AF 21072

Bronz dikdörtgen damga. Yüzeyde bitki benzeri bir desen var.

青铜模具
时期：13– 15世纪
材质：金属，玛瑙
工艺：铸造，冲压
尺寸：2.5 x 3厘米，厚度0.8厘米
发现地点：IKMAO AE，萨拉希克，2017年
注册商标：IKMAO OF 21072

青铜矩形邮票。 表面上有植物状的图案。

270

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

271

Атырау облысы ТАС ҚАЛЫП
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIІІ–XV ғасырлар
Материалы: тас
музейі Техникасы: құйма, қалыптама
Историко- Өлшемі: 14 х 20 см
краеведческий Табылған орны: БҚАЭ, Сарайшық, 1992 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 9802

области Жұмсақ тасқа ойылып жасалған тас қалып алқа жасау үшін пайдаланылған. Ромбы тәрізді ойыққа
Atyrau Local үш арық тартылған. Екінші бетінде жүзік жасау үшін ойық ойылған. Біріншісінде жүзік қалқаны үшін
4 аяқты хайуан бейнесі ойылған. Екіншісінде тұтас жүзік белдеуі ойылған. Үшіншісіне төрт бүйірі бар
History жүзік қалқаны құйылған.
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 КАМЕННЫЙ ШТАМП
Период: XIІІ–XV века
Материал: камень
Техника: литье, штамповка
Размер: 14 х 20 см
Место обнаружения: ЗКАЭ, Сарайчик, 1992 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 9802

Каменный штамп, выполненная из мягкого камня, использовалась для изготовления подвесок.
В ромбообразный проем проложены три линии. На второй поверхности вырезано отверстие для
изготовления кольца. В первом для кольцевого щита вырезано животное. Во втором – вырезан
сплошной кольцевой пояс. В третьем – залит кольцевой щит с четырьмя сторонами.

STONE STAMP
Period: XIII–XV centuries
Material: Stone
Technique: casting, stamping
Size: 14 x 20 cm
Location of detection: WKAE, Saraishyk, 1992
Record: ALHM CE 9802

The stone stamp, made of soft stone, was used for making pendants. Three lines are drawn into the
diamond-shaped opening. A hole is cut on the second surface for making a ring. On the first, an animal
is carved for the ring shield. On the second, a solid ring belt is cut out. On the third, a circular shield with
four sides is filled in.

TAŞ KALIP
Dönem: XIІІ–XV. yüzyıl
Malzeme: tas
Teknikler: döküm, damgalama
Boyut: 14 х 20 cm
Keşif yeri: BTAK, Sarayshyk, 1992
Kayıt işareti: ABYTM AF 9802

Yumuşak taştan yapılmış taş kalbı kolye yapımında kullanılmıştır. Eşkenar dörtgen açıklığa üç çizgi
gerilir. Yüzük yapmak için ikinci yüzeye bir delik açılır. İlkinde, halka kalkan için bir hayvan oyulmuştur.
İkincisinde, sağlam bir halka kayış kesilir. Üçüncüsü – dört kenarı olan halka şeklinde bir kalkan doldurulur.

石材模具

时期：13-15世纪
材质：玛瑙
工艺：铸造，冲压
尺寸：14 x 20厘米
侦查地点：ZKAE，萨拉希克，1992年
注册商标：IKMAO OF 9802
用柔软的石头制成的石头形式被用来制作吊坠。 三行线延伸到菱形开口中。 在第二表面上切出

272 孔以制成环。 首先，为环形盾牌雕刻动物。 在第二个步骤中，切出实心环带。 在第三个中，填充
具有四个侧面的环形屏蔽。

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

273

Атырау облысы ҚЫШ ҚАЛЫПТАМА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIІІ–XV ғасырлар
Материалы: қыш
музейі Техникасы: құйма, қалыптама
Историко- Өлшемі: 8 х 11 см; 7 х 11,5 см
краеведческий Табылған орны: ЕОАЭ, Ақтөбе-Лаэти, 1979 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 4965/а,б

области Қыш қалып пен оған жапсырылған гипсті көшірме. Қалыптың түсі ашық қызыл, құймасы гипстен
Atyrau Local құйылған. Пішіні үш бұрышты, бұрыштары дөңестеу келген. Бетінде бедері бар.

History КЕРАМИЧЕСКИЙ ШТАМП
Museum Период: XIІІ–XV века
Atyrau bölgesi Материал: керамика
Yerel Tarih Техника: литье, штамповка
Размер: 8 х 11 см; 7 х 11,5 см
Müzesi Место обнаружения: ОЕАЭ, Актобе-Лаэти, 1979 год
阿特劳州历史与地方 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 4965/а,б

志博物馆 Керамическая форма и отлитая гипсовая копия. Цвет формы светло-красный. Форма треугольная,
углы выпуклые. На поверхности имеется рельеф.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
CERAMIC STAMP
Period: XIII–XV centuries
Material: fired clay
Technique: casting, stamping
Size: 8 x 11 cm; 7 x 11.5 cm
Location of detection: VUAE, Aktobe-Laeti, 1979
Record: ALHM CE 4965/a,b

Fired clay stamp and cast plaster copy. The stamp is light red. The mold is triangular, the corners are
convex. There is a relief on the surface.

SERAMİK KALIP VE DÖKÜM
Dönem: XIІІ–XV. yüzyıl
Malzeme: seramik
Teknikler: döküm, damgalama
Boyut: 8 х 11 cm; 7 х 11,5 cm
Keşif yeri: OVAK, Aktobe-Laeti, 1979
Kayıt işareti: ABYTM AF 4965/a,b

Seramik kalıp ve alçı sıva kopyası. Kalıbın rengi açık kırmızıdır. Üçgen şekil, dışbükey köşeler. Yüzeyde
bir rahatlama var.

陶瓷铸件模具
时期：13-15世纪
材质：陶瓷
工艺：铸造，冲压
尺寸：8 x 11厘米； 7 x 11.5厘米
发现地点：OEAE，阿克纠宾-莱蒂（1979）
注册商标：IKMAO OF 4965 / a，b

陶瓷模具和铸石膏副本。 表格的颜色是浅红色。 三角形形状，凸角。 表面有浮雕。

274

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

275

Атырау облысы ҚЫШ ҚАЛЫПТАМА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIІІ–XV ғасырлар
Материалы: қыш
музейі Техникасы: құйма, қалыптама
Историко- Өлшемі: 6 х 16,5 см, 4,5 х 5,5 см
краеведческий Табылған орны: ЕОАЭ, Ақтөбе-Лаэти, 1979 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 4964/а,б

области Түсі қызыл, пішіні жалпақ келген қыш қалыптаманың ортасына шеңберлі ойық жасалған. Табаны
Atyrau Local тегіс.

History КЕРАМИЧЕСКАЯ ФОРМА
Museum Период: XIІІ–XV века
Atyrau bölgesi Материал: керамика
Yerel Tarih Техника: литье, штамповка
Размер: 6 х 16,5 см, 4,5 х 5,5 см
Müzesi Место обнаружения: ОЕАЭ, Актобе-Лаэти, 1979 год
阿特劳州历史与地方 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 4964/а,б

志博物馆 По центру керамической формы красного цвета с плоской поверхностью имеется круглое
отверстие. Основа гладкая.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
FIRED CLAY stamp
Period: XIII–XV centuries
Material: fired clay
Technique: casting, stamping
Size: 6 x 16.5 cm, 4.5 x 5.5 cm
Location of detection: VUAE, Aktobe-Laeti, 1979
Record: ALHM CE 4964/a,b

There is a round hole in the center of the red fired clay stamp with a flat surface. The base is smooth.

SERAMİK KALIP
Dönem: XIІІ–XV. yüzyıl
Malzeme: seramik
Teknikler: döküm, damgalama
Boyut: 6 х 16,5 cm, 4,5 х 5,5 cm
Keşif yeri: OVAK, Aktobe-Laeti, 1979
Kayıt işareti: ABYTM AF 4964/a,b

Düz yüzeyli kırmızı seramik kalıbın ortasında yuvarlak bir delik bulunmaktadır. Taban pürüzsüz.

陶瓷 模具
时期：13-15世纪
材质：陶瓷
工艺：铸造，冲压
尺寸：6 x 16.5cm，4.5 x 5.5 cm
发现地点：OEAE，阿克纠宾-莱蒂（1979）
注册商标：IKMAO OF 4964 / a，b

在红色陶瓷模具的中心有一个圆形表面的圆形孔。 底座光滑。

276

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

277

Атырау облысы АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
тарихи-өлкетану

музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской

области
Atyrau Local

History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

278

А ДИІРМЕНДЕР КОЛЛЕКЦИЯСЫ Атырау облысы
дамдар ертеден-ақ қол диірменімен дәнді дақылдарды үгіп-уатып ұн, талқан, т.б. азық- тарихи-өлкетану
түлік түрлерімен өздерін қамтамасыз етіп отырған. музейі
Табиғи тасты өңдеу арқылы екі жалпақ тасты егеп, қайрап дөңгелек пішінге келтіріп, бір жағын Историко-
тегістеп бір-біріне жабыса үйкелетіндей етіп қол диірменін жасаған. краеведческий
Үстінен дәл ортасына дән салатын қуыс, жанынан уатылған дән түсетіндей тесік жасайды. музей Атырауской
Диірмендерді дәнді дақылдарды, басқа да түрлі заттарды үгуге, уатуға пайдаланған. области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

Л КОЛЛЕКЦИЯ ЖЕРНОВОВ АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
юди издавна на ручных жерновах мололи муку из различных зерновых культур, что
позволяло им обеспечить себя гарантированными продуктами питания.
Жернова изготавливали путем обработки двух плоских круглых камней. Затем на одной
плоскости нарезали радиальные канавки от центральног отверстия к краям. Они служили для
растирания злаков при вращении верхнего диска и оттока готовой муки.

S COLLECTION OF MILLSTONES
ince ancient times, people have been grinding flour from various grain crops with the help of
hand millstones, which allowed them to provide themselves with guaranteed food.
Millstones were made by processing two flat, round stones. Then, radial grooves were cut on one
plane from the central hole to the edges. They were used for grinding cereals with the rotation of the
upper disk and the outflow of finished flour.

Ç DEĞİRMEN TAŞI KOLEKSİYONU
ok eski zamanlardan beri insanlar tahıl, un, talkan ve diğer şeyleri kendilerine yiyecek sağlamak
için el değirmeni ile öğütüyorlardı.
Doğal taşı işleyerek iki yassı taşı yaptı, yuvarlak hale getirdi, bir tarafını düzeltti ve birbirine sürttü.
Ortasında tahılın düşmesine yolu veren içi boş bir delik vardır. Değirmenler, tahıl ve diğer maddeleri
öğütmek ve ezmek için kullanıldı.

从 磨石系列
远古时代开始，人们就在各种磨坊里用各种谷物磨制面粉，从而为他们提供有保证的
食物。
磨石是通过加工两个扁平的圆形石头制成的。 然后，在一个平面上，从中心孔到边缘切开径向
凹槽。 他们用来碾磨谷物，同时旋转上盘和成品面粉流出。

279

Атырау облысы ДИІРМЕН
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIІІ–XІV ғасырлар
Материалы: тас
музейі Техникасы: тасты қолмен өңдеу
Историко- Өлшемі: диаметрі 49 см, биіктігі 2 см
краеведческий Табылған орны: БҚАЭ, Ақтөбе-Лаэти, 1999 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 11845
Диірмен – дөңгелек шеңбер тәрізді етіп жасалған. Ортасында ойығы бар. Дәнді дақылдарды үгітіп,
области жарма ұн дайындау үшін пайдаланған.
Atyrau Local ЖЕРНОВА
Период: XIІІ–XІV века
History Материал: камень
Museum Техника: ручная обработка камня
Atyrau bölgesi Размер: диаметр 49 см, высота 2 см
Yerel Tarih Место обнаружения: ЗКАЭ, Актобе-Лаэти, 1999 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 11845
Müzesi
阿特劳州历史与地方 Жернова изготовлены из двух каменных круглых дисков, соединяющихся друг с другом
центральным отверстием и штырем. Использовались для измельчения зерновых культур, круп, для
志博物馆 изготовления муки.

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 MILLSTONES
Period: XIII–XIV centuries
Material: stone
Technique: manual processing of a stone
Size: diameter 49 cm, height 2 cm
Location of detection: WKAE, Aktobe-Laeti, 1999
Record: ALHM CE 11845

Millstones are made of two round stone discs, connected to each other by a central hole and a pin. They
were used for grinding grain crops, cereals, and for making flour.
DEĞİRMEN TAŞI
Dönem: XIІІ–XІV. yüzyıl
Malzeme: taş
Teknikler: manuel taş işleme
Boyut: çap – 49 cm, yükseklik – 2 cm
Keşif yeri: BTAK, Aktobe-Laeti, 1999
Kayıt işareti: ABYTM AF 11845

Değirmen taşları – birbirine ortasındaki bir delik ve bir pim ile bağlanan iki yuvarlak taş diskten
yapılmıştır. Tahılları öğütmek, un yapmak için kullanıldı.

磨石 用于碾磨谷物，谷物和面

时期：十三至十四世纪
材质：石材
工艺：手工石材
尺寸：直径49厘米，高度2厘米
探测地：ZKAE，阿克纠宾-莱蒂，1999年
注册商标：IKMAO OF 11845

磨石-由两个石圆盘组成，它们通过一个中心孔和一个销相互连接。
粉。

280

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

281

Атырау облысы ДИІРМЕН
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIІІ–XІV ғасырлар
Материалы: тас
музейі Техникасы: тасты қолмен өңдеу
Историко- Өлшемі: диаметрі 43 см, қалыңдғы 4 см
краеведческий Табылған орны: АОТӨМАЭ, Ақтөбе-Лаэти, 2019 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 21784

области Диірмен – дәнді дақылдарды үгітіп, жарма ұн дайындау үшін табиғи тастан жасалған. Пішіні
Atyrau Local дөңгелек шеңбер тәрізді. Ортасы ойылған. Бір шетінде ағаш салып айналдыруға арналған
дөңгелек ойығы бар.
History
Museum ЖЕРНОВА
Atyrau bölgesi Период: XIІІ–XІV века
Yerel Tarih Материал: камень
Техника: ручная обработка камня
Müzesi Размер: диаметр 43 см, толщина 4 см
阿特劳州历史与地方 Место обнаружения: АЭ ИКМАО, Актобе-Лаэти, 2019 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 21784
志博物馆
Жернова изготовлены из двух каменных круглых дисков, соединяющихся друг с другом
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 центральным отверстием и штырем. Использовались для измельчения зерновых культур, круп, для
изготовления муки.

MILLSTONES
Period: XIII–XIV centuries
Material: stone
Technique: manual processing of a stone
Size: diameter 43 cm, thickness 4 cm
Location of detection: AE ALHM, Aktobe-Laeti, 2019
Record: ALHM CE 21784

Millstones are made of two round stone discs, connected to each other by a central hole and a pin. They
were used for grinding grain crops, cereals, and for making flour.

DEĞİRMEN TAŞI
Dönem: XIІІ–XІV. yüzyıl
Malzeme: taş
Teknikler: manuel taş işleme
Boyut: çap – 43 cm, kalınlık– 4 cm
Keşif yeri: ABYTM AK, Aktobe-Laeti, 2019
Kayıt işareti: ABYTM AF 21784

Değirmen taşları - birbirine ortasındaki bir delik ve bir pim ile bağlanan iki yuvarlak taş diskten yapılmıştır.
Tahılları öğütmek, un yapmak için kullanıldı.

磨石 用于碾磨谷物，谷物和面

时期：十三至十四世纪
材质：石材
工艺：手工石材
尺寸：直径43厘米，高度4厘米
检测地点：IKMAO AE，阿克纠宾-莱蒂，2019年
注册商标：IKMAO OF 21784

磨石-由两个石圆盘组成，它们通过一个中心孔和一个销相互连接。
粉。

282

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

283

Атырау облысы ДИІРМЕН
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: XIІІ–XІV ғасырлар
Материалы: тас
музейі Техникасы:  тасты қолмен өңдеу
Историко- Өлшемі: диаметрі 32 см, қалыңдығы 6 см
краеведческий Табылған орны:  АОТӨМАЭ, Сарайшық, 2019 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі:  АОТӨМ НҚ 21800

области Диірмен – дәнді дақылдарды үгітіп, жарма ұн дайындау үшін табиғи тастан жасалған. Пішіні
Atyrau Local дөңгелек шеңбер тәрізді. Ортасы ойылған.

History Бір шетінде кішкене ойыққа кигізілген айналдыруға арналған ағашы бар.
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 ЖЕРНОВА
Период: XIІІ–XІV века
Материал: камень
Техника: ручная обработка камня
Размер: диаметр 32 см, толщина 6 см
Место обнаружения: АЭ ИКМАО, Сарайчик, 2019 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 21800

Жернова изготовлены из двух каменных круглых дисков, соединяющихся друг с другом
центральным отверстием и штырем. Использовались для измельчения зерновых культур, круп,
для изготовления муки. С одного их края устанавливается деревянная палка, с помощью, которой
крутят мельницу.

MILLSTONES
Period: XIII–XIV centuries
Material: stone
Technique: manual processing of a stone
Size: diameter 32 cm, thickness 6 cm
Location of detection: AE ALHM, Saraishyk, 2019
Record: ALHM CE 21800

Millstones are made of two round stone discs, connected to each other by a central hole and a pin. They
were used for grinding grain crops, cereals, and for making flour. A tree is installed on one side that turns
the mill.

DEĞİRMEN TAŞI
Dönem: XIІІ–XІV. yüzyıl
Malzeme: taş
Teknikler: manuel taş işleme
Boyut: çap – 32 cm, kalınlık – 6 cm
Keşif yeri: ABYTM AK, Sarayshyk, 2019
Kayıt işareti: ABYTM AF 21800

Değirmen taşları – birbirine ortasındaki bir delik ve bir pim ile bağlanan iki yuvarlak taş diskten
yapılmıştır. Tahılları öğütmek, un yapmak için kullanıldı. Bir kenara, değirmenin döndürüldüğü bir ağaç
kurulur.

磨石 用于碾磨谷物，谷类和面

时期：十三至十四世纪
材质：石材
工艺：手工石材
尺寸：直径32厘米，厚度6厘米
检测地点：IKMAO AE，萨拉西克，2019
注册商标：IKMAO OF 21800

磨石-由两个石圆盘组成，它们通过一个中心孔和一个销相互连接。
粉，一端安装一棵树，用于打磨。

284

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

285

Атырау облысы АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
тарихи-өлкетану

музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской

области
Atyrau Local

History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

286

М ҚЫШ БҰЙЫМДАР КОЛЛЕКЦИЯСЫ Атырау облысы
узей қорында өлкеміздің материалдық және рухани тарихына байланысты аса құнды тарихи-өлкетану
археологиялық жәдігерлері, соның ішінде ата-бабамыздың жүріп өткен жолын, дәуірлердің ауысуын музейі
ғана емес, солтүстік пен оңтүстіктен, батыс пен шығыстан келген түрлі мәдениеттер серпінінің Историко-
ықпалын байқауға болатын құндылықтар жинақталған. краеведческий
Қыш (керамика) адамзатқа ертеден мәлім, тұрмыста алғашқы қолданыста болған материалдар музей Атырауской
қатарында. Саздан түрлі бұйым жасап, оның беріктігін арттыру үшін күйдіру ісі мезолит, неолит области
дәуірінде пайда болып, содан бері тоқтаусыз даму үстінде. Ең көне қыш бұйымдар қарапайым Atyrau Local
қолмен сомдалған топырақ түстес көзелер болған. History
Шамамен б.з.д. ІІІ мыңжылдықта көзе шарығын ойлап тапқалы, адамдар қыш ыдыстардың Museum
қабырғасын бірқалыпты, әрі өте жұқа етіп жасауды меңгерген. Кез келген ыдыстарды жасаудың Atyrau bölgesi
технологиясы бірнеше сатыдан: шикізатты даярлау, ыдыс жасау, ыдыстың сыртын өңдеу, ыдысты Yerel Tarih
күйдіру, т.б. тәсілдерден тұрады. Шикізат ретінде пайдаланылатын саздың құрамына қарай қыш Müzesi
бұйым түсін өзгертіп отырған. Саз құрамында темір көп болса, қыш әдетте қызыл түсті болған. Ал, 阿特劳州历史与地方
ақшыл немесе сұр түсті қышты жасауда әк қосындылары көп алынған. 志博物馆
Қыш бұйымдарын жасауда шешуші кезең күйдіру болып табылады. Себебі пішінделген, өңделген
саз балшық күйдіру арқылы ғана керамикаға айналады. Күйдіру барысында саз құрамында аса АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
күрделі өзгерістер болып, оның жасанды силикатқа айналу үдерісі жүреді.
Қола дәуірін алмастырған ерте темір дәуірінің (б.з.д. І мыңжылдықтың басы) біздің өлкеміздегі
ескерткіштерінде сопақша немесе шар тәрізді ыдыстар кездеседі. Қыш ыдыстардың бетіне сыр
жағылып, ангобпен әрлеу олардың сапасын арттыра түсті. Бұл кезде жергілікті халықтар тұрмысында
шеттен келген ыдыстар да байқалуда. Олардың келу жолдары әртүрлі: дипломатиялық тартулар,
сауда байланыстары, әскери олжа немесе тайпааралық өзара алыс-берістер. Солардың қатарына,
Аралтөбе қорғандар тобы қазбасынан табылған сұр түсті құмыра мен Теңіз тұрақтарынан шыққан
көзені жатқызуға болады.
Қазба жұмыстары кезінде керамиканың көптеген түрлері табылады. Бұл қыш ыдыстар
археологиялық дерек ретінде адамзат қоғамының әртүрлі қырлары жөнінде мол ақпараттар береді.
Қыш арқылы қоғамның әлеуметтік-экономикалық, отбасылық, этно-мәдени қарым-қатынастары
туралы мәліметтерге қол жеткізе аламыз. Қыш ыдыс қоғамда орын алған түрлі өзгерістердің
ықпалына тез түседі де, сол өзгерістерді заттық тұрғыда бейнелей алады.
Орта ғасырларда қыш бұйымдар дамудың жаңа кезеңдерін өткеріп, олардың түр-тұлғасы
молыға түсті. Олар көптеп өндіріліп, қалаларға жылдам тарайтын болған. Сарайшық, Ақтөбе-Лаэти
қалаларының қыш бұйымдарының өндірісіне транзиттік керуендер арқылы келіп отырған ыдыстар
мен тасымал бұйымдарының ықпалы зор болғаны байқалады. Қырымның, Кавказдың, Төменгі Еділ
бойының, Хорезмның, т.б. өңірлердің қыш өндірісінің сипаты біздің өлке ескерткіштерінен табылуы
осыны дәлелдейді.

В фонде музея собраны КОЛЛЕКЦИЯ КЕРАМИЧЕСКИХ ИЗДЕЛИЙ с

уникальные археологические экспонаты, связанные
материальной и духовной культурой обитателей края, и в том числе ценности, отражающие
не только путь пройденный предками, смену эпох, но и влияние контактов различных культур,
распространивишихся на территории Евразии.
Керамика является одним из самых известных человечеству материалов, которые были впервые
использованы в быту. Для изготовления различных изделий из глины, повышения их прочности в
эпоху бронзы возник обжиг. С тех пор эта технология непрерывно развивается. Самыми древними
керамическими изделиями были горшки.
Примерно в VI–V тысячелетии до нашей эры люди изобрели глиняную посуду – горшки,
банки, кувшины, чаши, кружки и другие изделия. Технология изготовления любой посуды состоит
из нескольких этапов: подготовка глиняного теста, формовка посуды, сушка, орнаментация,
обжиг, другие операции. В зависимости от содержания глины, используемой в качестве сырья,
керамические изделия меняли цвет. Если в составе глины было много железа, керамика обычно
была красной. А в создании белой или серой керамики было применено большое количество
примесей извести. 287

Атырау облысы Среди памятников раннего железного века (начало I тысячелетия до н.э.) в нашем крае
тарихи-өлкетану встречается овальная или шарообразная посуда. Нанесение красок на поверхность керамической
посуды и отделка ангобом улучшили ее качество. Заметили, что в быту местных народов также
музейі использовались сосуды других местностей. Пути их пребывания разнообразны: дипломатические
Историко- связи, торговые сношения, военные походы или межплеменные взаимные сближения. К их числу
краеведческий можно отнести обнаруженные при раскопках Аралтобинской группы курганов кувшины серого
музей Атырауской цвета и сосуды, найденные на Тенгизе.

области Во время раскопок находят множество разнообразных видов керамики. Эти керамические
Atyrau Local изделия, как археологические источники, дают обширную информацию о различных аспектах
человеческого общества. Благодаря керамике мы можем получить доступ к сведениям о социально-
History экономических, семейных, этнокультурных отношениях общества. Керамическая посуда быстро
Museum попадает под влияние различных изменений, происходящих в государстве, и может отразить эти
Atyrau bölgesi изменения в предметном плане.
Yerel Tarih
В Средние века керамические изделия пережили новые этапы развития, и их разнообразие
Müzesi увеличилось.  Их производили много и они быстро распространились по городам. Наблюдается
阿特劳州历史与地方 большое влияние на производство керамических изделий городов Сарайшык, Актобе-Лаэти на
посуду и перевозочные изделия, поступающие через транзитные караваны. Об этом свидетельствует
志博物馆 характер керамического производства в Крыму, на Кавказе, в низовьях Волги, Хорезме и других
регионах.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
T COLLECTION OF FIRED CLAY ITEMS
he Museum’s fund houses unique archaeological exhibits related to the material and spiritual
culture of the region, including values that reflect not only the path of ancestors, the transition of epochs,
but also the influence of contacts between different cultures of Eurasia.
Fired clay is one of the most well-known materials that were first used in everyday life. Burning
appeared in the bronze age for the manufacture of various items from clay, increasing its strength. Since
then, this technology has been continuously developed. The most ancient fired clay items were pots.
Around the VI-V millennium BC, people invented earthenware – pots, jars, jugs, bowls, mugs and
other items. The technology of making any dish consists of several stages: preparation of clay dough,
forming dishes, drying, ornamentation, burning, and other operations. Depending on the content of clay
used as raw materials, fired clay items changed color. If there was a lot of iron in the clay, the pottery was
usually red. A large amount of lime admixtures was used to create white or gray pottery.
In our region there are oval or spherical dishes on the monuments of the early iron age (beginning
of the I millennium BC). Applying paint to the surface of pottery and finishing with engobe improved
their quality. We noticed that the vessels of other localities were also used in the everyday life of local
peoples. The ways of their stay are diverse: diplomatic relations, trade relations, military campaigns or
intertribal mutual rapprochement. These include gray pots found in the excavations of the Araltoba group
of mounds and a goat found from Tengiz.
Many types of pottery are found during excavations. This fired clay pottery, as archaeological sources,
provides extensive information about various aspects of human society. Thanks to pottery, we can get
access to information about the socio-economic, family, ethno-cultural relations of society. Fired clay
pottery is quickly influenced by various changes taking place in society, and can reflect these changes in
the subject plan.
In the middle ages, fired clay items went through new stages of development, and their diversity
increased. They were produced a lot and they quickly spread through the cities. There is a great influence
on the production of fired clay items in the cities of Saraishyk, Aktobe-Laeti on dishes and transport
products coming through transit caravans. This is evidenced by the nature of fired clay production in the
Crimea, the Caucasus, the lower Volga, Khorezm and other regions.

288

M SERAMİK ÜRÜNLER KOLEKSİYONU Атырау облысы
üze fonlarında, atalarımızın tarihi, sadece çağların geçişi değil, aynı zamanda kuzey ve güney, тарихи-өлкетану
batı ve doğudan farklı kültürlerin etkisi de dahil olmak üzere bölgenin maddi ve manevi tarihi ile ilgili музейі
değerli arkeolojik eserler yer alıyor. Историко-
Seramik, insanlık tarafından uzun zamandır bilinmektedir ve günlük yaşamda kullanılan ilk краеведческий
malzemelerden biriydi. Gücünü artırmak için kil ateşleme süreci Mezolitik ve Neolitik çağlarda başladı ve музей Атырауской
o zamandan beri istikrarlı bir şekilde gelişiyor. En eski çanak çömlek basit bir el yapımı toprak kaptı. области
M.Ö. III. binyılın civarında göz küresini icat eden insanlar, seramik kapların duvarlarını pürüzsüz ve çok Atyrau Local
ince yapma sanatında ustalaştılar. Herhangi bir mutfak eşyası yapma teknolojisi birkaç aşamadan oluşur: History
hammaddelerin hazırlanması, mutfak eşyalarının hazırlanması, mutfak eşyalarının yüzey işlemesi, kapların Museum
kızartılması vb. yaklaşımlardan oluşur. Hammadde olarak kullanılan kilin bileşimine bağlı olarak çanak Atyrau bölgesi
çömleklerin rengi değişti. Kil demir bakımından zenginse seramikler genellikle kırmızıydı. Beyaz veya gri Yerel Tarih
seramikler çok miktarda kireç içerir. Müzesi
Pişirme, seramik üretiminde çok önemli bir aşamadır. Bunun nedeni, şekillendirilmiş, işlenmiş kilin 阿特劳州历史与地方
sadece pişirilerek seramiğe dönüştürülmesidir. Pişirme işlemi sırasında kilin bileşimi önemli değişikliklere 志博物馆
uğrar ve yapay silikata dönüşür.
Bronz Çağı’nın yerini alan Erken Demir Çağı’nın (M.Öç I. binyılın başları) anıtlarında oval veya küresel АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
kaplar bulunur. Çanak çömleğin yüzeyi boyayla kaplanmış ve sırsız terbiye kalitelerini artırmıştır. Aynı
zamanda yöre halkının hayatında ithal yemekler de bulunmaktadır. Onların geliş yolları farklıdır: diplomatik
hediyeler, ticari ilişkiler, askeri ganimet veya kabileler arası alışverişler. Bunlar arasında Araltobe mezar
höyüğündeki kazılarda bulunan gri bir sürahi ve Tengiz kampından bir kaynak yer alıyor.
Kazılarda birçok seramik türü bulunur. Bu çanak çömlek kapları, arkeolojik kanıt olarak, insan
toplumunun çeşitli yönleri hakkında zengin bilgi sağlar. Çanak çömlek aracılığıyla toplumun sosyo-
ekonomik, aile, etno-kültürel ilişkileri hakkında bilgi alabiliriz. Çömlekçilik, toplumdaki çeşitli
değişikliklerden kolayca etkilenir ve bu değişiklikleri maddi açıdan yansıtabilir.
Ortaçağ’da seramikler yeni gelişim aşamalarından geçti ve çeşitliliği zenginleştirildi. Büyük miktarlarda
üretildi ve hızla şehirlere yayıldılar. Sarayshyk ve Aktobe-Laeti’deki seramik üretimi, transit karavanlar ile
gelen konteynerler ve nakliye ürünlerinden önemli ölçüde etkilendi. Kırım, Kafkasya, Aşağı Volga, Khorezm
vb. bölgelerdeki seramik üretiminin doğasının bölgemiz anıtlarında bulunması ile kanıtlanmaktadır.

博 陶瓷品系列
物馆收藏品包含与该地区的物质和精神文化有关的独特考古展品，包括不仅反映了祖

先的道路，时代的变迁而且还反映了欧亚大陆不同文化之间交往的影响的价值。
陶瓷是人类最常使用的材料之一。为了制造各种粘土产品，以提高其强度，在青铜时代出现了

烧成现象。从那时起，这项技术一直在不断发展。最古老的陶器是花盆。
大约在公元前6-5世纪，人们发明了陶器-罐子，罐子，水罐，碗，杯子和其他物品。制作任何

餐具的技术都包括以下几个阶段：粘土面团的制备，碗碟的成型，干燥，装饰，烧制以及其他操
作..取决于用作原料的粘土的含量，陶瓷产品会改变颜色。如果粘土中含有很多铁，那么陶器通常
是红色的。在生产白色或灰色陶瓷时，使用了大量的石灰混合物。

在我们地区铁器时代早期（公元前一千年初）的遗迹上，有椭圆形或球形的菜肴。对陶器表面
进行涂漆和恩戈布涂饰可以提高其质量。我们注意到，其他地方的船只也被用于当地人民的日常生
活中。他们的逗留途径是多种多样的：外交关系，贸易关系，军事运动或部落间的和解。这些包括
在阿拉塔巴 土墩群的发掘中发现的灰色水罐和从滕吉斯 发现的山羊。

在挖掘过程中，发现了许多类型的陶器。这些陶瓷作为考古资源，提供了有关人类社会各个方
面的大量信息。借助陶瓷，我们可以获得有关社会经济，家庭，民族文化关系的信息。陶瓷器皿很
快会受到社会各种变化的影响，并能在主题上反映出这些变化。

在中世纪，陶瓷经历了新的发展阶段，其种类不断增加。它们被大量生产，并迅速传播到整个
城市。在通过过境大篷车到达的餐具和运输产品上，阿克纠宾-莱蒂市萨拉伊舍克市的陶瓷生产受
到很大影响。克里米亚，高加索，下伏尔加河，霍列兹姆和其他地区的陶瓷生产性质证明了这一
点。

289

Атырау облысы КӨЗЕ
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: қола дәуірі
Материалы: қыш
музейі Техникасы: илеу, күйдіру
Историко- Өлшемі: биіктігі 21 см, ернеуінің диаметрі 18 см, түбінің диаметрі 10 см, табанының биіктігі 0,5 см
краеведческий Табылған орны:  Іздібай учаскесі, Индер ауданы, 2007 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 19321
Қызғылт түсті, қолмен сомдалып күйдірілген көзе. Сыртының әр жерін ақ тұз қабаты басқан. Пішіні
области күмпиген, төменге қарай тарыла конусты, табаны тұғырлы, түбі тегіс. Мойнына қарай сәл тарылып,
Atyrau Local ернеуі сыртына сәл қайырылған. Ернеуінен төменде және бүйірінде нұқу арқылы салынып, көлденең
жүргізілген өрнектері бар.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 Сосуд
Период: бронзовый век
Материал: керамика
Техника: дубление, обжиг
Размер: высота 21 см, диаметр по краям 18 см, диаметр дна 10 см, высота основания 0,5 см
Место обнаружения: Участок Издебай, Индерский район, 2007 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 19321

Сосуд розового цвета, обожженный, ручной выделки. В разных местах снаружи имеются пятна
белой соли. Форма округлая, конусообразная, суженная вниз, основа с подставкой, дно гладкое.
Горловина слегка сужается, края слегка отогнуты кнаружи. По краям снизу и по бокам имеются
узоры, проложенные горизонтально.

Vessel
Period: bronze age
Material: fired clay
Technique: tanning, burning
Size: height 21 cm, edge diameter 18 cm, bottom diameter 10 cm, base height 0.5 cm
Location of detection: Izdibay, Inder district, 2007
Record: ALHM CE 19321
The vessel is pink, burnt, hand-made. There are spots of white salt in various places outside. The shape
is rounded, conical, narrowed down, the base with a stand, the bottom is smooth. The neck is slightly
narrowed, the edges are slightly bent on the outside. There are patterns laid horizontally on the edges of
the bottom and sides.

KAP
Dönüm: bronz Çağı
Malzeme: seramik
Teknikler: bronzlaşma, yandırma
KBoeşyiufty:eyrüi:kIszedkiblika–y2a1lacnmı,,Inkednearrilççaepsiı,–21080c7m, alt çapı–10 cm, taban yüksekliği–0,5 cm
Kayıt işareti: ABYTM AF 19321

El yapımı, kavrulmuş pembe bir kap. Dışında çeşitli yerlerde beyaz tuz lekeleri var. Şekil yuvarlak, konik,
aşağı doğru sivriltilmiş, tabanı ayaklı, alt kısmı pürüzsüz. Boyun hafifçe sivrilir, kenarlar dışarıdan hafifçe
bükülür. Alt ve yanların kenarları boyunca yatay desenler var.

陶罐

时代：青铜时代
材质：陶瓷
工艺：鞣制，烘烤
尺寸：高度21厘米，边缘直径18厘米，底部直径10厘米，底座高度0.5厘米
发现的地方：伊兹迪贝·乌卡斯凯，奥德尼大学，2007年
注册商标：IKMAO OF 19321

烤粉红色的容器，手工制作。外面的各个地方都有白色的盐斑点。形状为圆形，圆锥形，向下渐
缩，基座带有支架，底部光滑。颈部略微变细，边缘从外部略微弯曲。沿着底部和侧面的边缘，有
水平放置的图案。

290

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

291

Атырау облысы ҚҰМЫРА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі: б.з.д. II ғасыр – б.з. басы
Материалы: қыш
музейі Техникасы: илеу, күйдіру
Историко- Өлшемі: биіктігі 18 см, ернеуінің диаметрі 12,5 см, тұғырының биіктігі 3,5 см, түбінің диаметрі 8,3 см
краеведческий Табылған орны: БҚАЭ, Аралтөбе, 1999 жылы
музей Атырауской Есептік белгісі: АОТӨМ НҚ 13029

области Қызыл түсті, қолмен сомдалып күйдірілген құмыра. Пішіні сопақша, шанағы биік, конусты түбі
Atyrau Local тегіс тұғырға орнатылған. Ернеуі кең, ішіне қарай қисайған, екі бүйіріне қос тұтқасы жапсырылған.
Сыртқы бетінде күйе іздері бар.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 Горшок
Период: II век до н.э. – начало І н.э.
Материал: керамика
Техника: дубление, обжиг
Размер: высота 18 см, диаметр по краям 12,5 см, высота подставки 3,5 см, диаметр дна 8,3 см
Место обнаружения: ЗКАЭ, Аралтөбе, 1999 годы
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 13029

Горшок красного цвета, обоженный, форма придана вручную. Форма овальная, корпус высокий,
конусное дно установлено на ровной подставке. Края широкие, наклоненные внутрь, на обоих
боках установлены две ручки. На внешней поверхности есть следы сажи.

Pot
Period: II century BC – beginning of CE
Material: fired clay
Technique: tanning, burning
Size: height 18 cm, edge diameter 12.5 cm, stand height 3.5 cm, bottom diameter 8.3 cm
Location of detection: WKAE, Araltobe, 1999
Record: ALHM CE 13029

The pot is red, burnt, the shape is hand-made. The shape is oval, the body is high, the conical bottom is
set on a flat stand. The edges are wide, sloping inwards, and two handles are pasted on both sides. There
are traces of soot on the outer surface.

SAKSI
Dönüm: M.Ö. II. yüzyıl – M.S. başı
Malzeme: seramik
Teknikler: bronzlaşma, yandırma
Boyut: yükseklik - 18 cm, kenar çapı - 12,5 cm, dayanak yüksekliği - 3,5 cm, alt çapı - 8,3 cm
Keşif yeri: BTAK, Araltobe, 1999
Kayıt işareti: ABYTM AF 13029

Kırmızı, pişirilmiş, elle şekillendirilmiş bir saksı. Şekil oval, gövde yüksek, konik alt kısım düz bir sehpa
üzerine yerleştirilmiştir. Kenarlar geniştir, içe doğru eğimlidir; her iki tarafa iki tutacak yapıştırılmıştır. Dış
yüzeyde is izleri var.

陶锅
时期：公元前 2世纪-公元初期
材质：陶瓷
工艺：鞣制，烘烤
尺寸：高度18厘米，边缘直径12.5厘米，支架高度3.5厘米，底部直径8.3厘米
检测地点：ZKAE，阿拉托比，1999年
注册商标：IKMAO OF 13029

锅是红色的，被手工烧制。 形状为椭圆形，主体较高，圆锥形底部安装在平坦的支架上。 边缘
较宽，向内倾斜；两侧都粘有两个手柄。 外表面有烟灰痕迹。

292

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

293

Атырау облысы ҚҰМЫРА
тарихи-өлкетану Мерзімделуі:  б.з.д. II ғасыр – б.з. басы
Материалы:  қыш
музейі Техникасы:  илеу, күйдіру
Историко- Өлшемі:  биіктігі 17 см, мойнының биіктігі 2 см, ернеуінің диаметрі 14,5 см
краеведческий Табылған орны:  БҚАЭ, Аралтөбе, 1999 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі:  АОТӨМ НҚ 13030/2

области Сұр түсті, қолмен сомдалып күйдіріліп жылтыратылған құмыра. Пішіні шар тәрізді, мойны қысқа,
Atyrau Local ернеуі сыртқа шығыңқы. Иығынан көлденең екі қалың сызық сызылып, одан төменірек геометриялық
өрнек жүргізілген. Сыртқы бетінде күйе іздері бар.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 Горшок
Период: II век до н.э. – начало н.э.
Материал: керамика
Техника: дубление, обжиг
Размер: высота 17 см, высота горловины 2 см, диаметр по краям 14,5 см
Место обнаружения: ЗКАЭ, Аралтобе, 1999 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 13030/2

Горшок серого цвета, полированная, обожженная вручную полирована. Форма шаровидная,
горловина, края выступают наружу. По горизонтали проведены две толстые линии, ниже
геометрический узор. На внешней поверхности есть следы сажи.

Pot
Period: II century BC – beginning of CE
Material: fired clay
Technique: tanning, burning
Size: height 17 cm, neck height 2 cm, edge diameter 14.5 cm
Location of detection: WKAE, Araltobe, 1999
Record: ALHM CE 13030/2

The pot is gray in color, the shape is hand-made, burned, polished. The shape is spherical, the neck
is short, the edges protrude outward. Two thick lines are drawn horizontally with a geometric pattern
below. There are traces of soot on the outer surface.

SAKSI
Dönüm: M.Ö. II. yüzyıl – M.S. başı
Malzeme: seramik
Teknikler: bronzlaşma, yandırma
Boyut: yükseklik–17 cm, boyun yüksekliği–2 cm, kenar çapı–14,5 cm
Keşif yeri: BTAK, Araltobe, 1999
Kayıt işareti: ABYTM AF 13030/2

Saksı gri, elle şekillendirilmiş, pişirilmiş, cilalanmıştır. Şekil küreseldir, boyun kısadır, kenarlar dışa doğru
çıkıntı yapar. Yatay olarak iki kalın çizgi çizilmiş, aşağıda geometrik bir desen bulunur. Dış yüzeyde is izleri
var.

陶锅

时期：公元前 2世纪-公元初期
材质：陶瓷
工艺：鞣制，烘烤
尺寸：高17厘米，脖子高2厘米，边缘直径14.5厘米
探测地：ZKAE，阿拉托比，1999
注册商标：IKMAO OF 13030/2

锅是灰色的，手工成型，烧制，抛光。 形状为球形，脖子短，边缘向外突出。 水平绘制两条粗
线，下面是几何图案。 外表面有烟灰痕迹。

294

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

295

Атырау облысы ТОСТАҒАН
тарихи-өлкетану Мерзімделуі:  б.з.д. ІІ–I ғасырлар
Материалы:  қыш
музейі Техникасы:  илеу, күйдіру
Историко- Өлшемі:  биіктігі 8 см, диаметрі 9,5 см, сабының ұзындығы 1,3 см, жалпақтығы 2,9 см
краеведческий Табылған орны:  Сарықамыс, 2002 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі:  АОТӨМ НҚ 15489

области Түсі қызыл, қолмен сомдалып күйдірілген тостағанның сыртын ақ тұз қабаты басқан. Пішіні
Atyrau Local жартышар тәрізді, ернеуі тік, бір жағында шағындау келген шошақ сабы бар.

History ЧАША
Museum Период: ІІ–I века до н.э.
Atyrau bölgesi Материал: керамика
Yerel Tarih Техника: дубление, обжиг
Размер: высота 8 см, диаметр 9,5 см, длина ручки 1,3 см, плоскость 2,9 см
Müzesi Место обнаружения: Сарыкамыс, 2002 год
阿特劳州历史与地方 Учетная отметка: ИКМАО ОФ 15489

志博物馆 Цвет красный, снаружи обожженная чаша покрыта белым слоем соли. Форма полушарообразная,
края вертикальные, с одной стороны имеется небольшая короткая ручка.
АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學
BOWL
Period: II–I centuries BC
Material: fired clay
Technique: tanning, burning
Size: height 8 cm, diameter 9.5 cm, handle length 1.3 cm, plane 2.9 cm
Location of detection: Sarykamys, 2002
Record: ALHM CE 15489

The color is red, the outside is burnt, the bowl is covered with a white layer of salt. The shape is
hemispherical, the edges are vertical, and there is a small short handle on one side.

KASE
Dönüm: M.Ö. ІІ–I. yüzyıl
Malzeme: seramik
Teknikler: bronzlaşma, yandırma
Boyut: yükseklik – 8 cm, çap – 9,5 cm, tutacak uzunluğu – 1,3 cm, düzlem – 2,9 cm
Keşif yeri: Sarykamys, 2002
Kayıt işareti: ABYTM AF 15489

Rengi kırmızı, dışı yanmış, kase beyaz bir tuz tabakasıyla kaplanmış. Şekil yarım küre şeklindedir, kenarlar
dikeydir, bir tarafta küçük bir kısa tutacağı vardır.

陶碗
时期：公元前 2– 1世纪
材质：陶瓷
工艺：鞣制，烘烤
尺寸：高度8厘米，直径9.5厘米，手柄长度1.3厘米，平面2.9厘米
发现地点：萨拉卡木斯，2002年
注册商标：IKMAO OF 15489

颜色为红色，外部被烧焦，碗上覆盖着一层白色的盐。 形状是半球形，边缘是垂直的，一侧有
一个小的短手柄。

296

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

297

Атырау облысы ҚЫШ ЫДЫС
тарихи-өлкетану Мерзімделуі:  б.з.д. V–IV ғасырлар
Материалы:  қыш
музейі Техникасы:  илеу, күйдіру
Историко- Өлшемі:  биіктігі 6,5 см, диаметрі 7 см, ернеуінің диаметрі 5 см, қалыңдығы 0,7 см, мойнының
краеведческий диаметрі 4 см
музей Атырауской Табылған орны:  БҚАЭ, Иманқара, 1989 жыл
Есептік белгісі:  АОТӨМ НҚ 8375
области
Atyrau Local Ашық сұр түсті, қолмен қалыпталған қыш ыдыстың сырты күйдіріліп жылтыратылған. Пішіні
мойын тұсына дейін тарылып конусты келген. Түбі тегіс, ернеуі сыртқа қайырылған.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 КЕРАМИЧЕСКИЙ СОСУД – Турка
Период: V–IV века до н.э.
Материал: керамика
Техника: дубление, обжиг
Размер: высота 6,5 см, диаметр 7 см, диаметр по краям 5 см, толщина 0,7 см, диаметр горловины 4 см
Место обнаружения: ЗКАЭ, Иманкара, 1989 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 8375

Светло-коричневого цвета, поверхность керамической посуды обожжена и полирована, форма
придана вручную. Сужена до горловины, конусообразной формы. Дно гладкое, края выгнуты
наружу.

FIRED CLAY VESSEL - coffeepot
Period: V–IV centuries BC
Material: fired clay
Technique: tanning, burning
Size: height 6.5 cm, diameter 7 cm, edge diameter 5 cm, thickness 0.7 cm, neck diameter 4 cm
Location of detection: WKAE, Imankara, 1989
Record: ALHM CE 8375

It is light brown, the surface of fired clay pottery is burnt and polished, the shape is hand-made. It is
narrowed to the neck and cone-shaped. The bottom is smooth, the edges are curved outwards.

SERAMİK KAP - CEZVE
Dönüm: M.Ö. V–IV. yüzyıl
Malzeme: seramik
Teknikler: bronzlaşma, yandırma
Boyut: yükseklik – 6,5 cm, çap – 7 cm, kenar çapı – 5 cm, kalınlık – 0,7 cm, boyun çapı – 4 cm
Keşif yeri: BTAK, Imankara, 1989
Kayıt işareti: ABYTM AF 8375

Açık kahverengi renkli, seramik sofra takımlarının yüzeyi pişirilmiş ve cilalanmış, el şeklinde yapılmış bir
kap. Boyuna doğru daralmış ve sivriltilmiştir. Alt kısım pürüzsüz, kenarlar dışa doğru bükülmüş.

土耳其陶罐
时期：公元前5至4世纪
材质：陶瓷
工艺：鞣制，烘烤
尺寸：高6.5厘米，直径7厘米，边缘直径5厘米，厚度0.7厘米，颈部直径4厘米
探测地：1989年，伊曼卡拉ZKAE
注册商标：IKMAO OF 8375

浅褐色，陶瓷餐具的表面经过手工打磨和抛光。 缩小至颈部并逐渐变细。 底部光滑，边缘向外
弯曲。

298

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學Атырау облысы
тарихи-өлкетану
музейі
Историко-
краеведческий
музей Атырауской
области
Atyrau Local
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih
Müzesi
阿特劳州历史与地方
志博物馆

299

Атырау облысы ҚЫШ ЫДЫС
тарихи-өлкетану Мерзімделуі:  б.з.д. V–IV ғасырлар
Материалы:  қыш
музейі Техникасы:  илеу, күйдіру
Историко- Өлшемі:  биіктігі 18,5 см, мойнының биіктігі 2,5 см, ернеуінің диаметрі 10,5 см, түбінің диаметрі 9 см
краеведческий Табылған орны:  БҚАЭ, Иманқара, 1989 жыл
музей Атырауской Есептік белгісі:  АОТӨМ НҚ 8379

области Қызғылт-қоңыр ангобты, қолмен қалыпталып күйдірілген қыш ыдыстың пішіні шар тәрізді, түбі
Atyrau Local тегіс, мойны қысқа, ернеуі сыртына қайырылған. Ыдыстың жарылған жерлерін бекіткеннен қалған
тесіктері бар және түбі отқа қатты күйген.
History
Museum
Atyrau bölgesi
Yerel Tarih

Müzesi
阿特劳州历史与地方

志博物馆

АРХЕОЛОГИЯ * АРХЕОЛОГИЯ * ARCHAEOLOGY * ARKEOLOJİ * 考古學 КЕРАМИЧЕСКИЙ СОСУД
Период: V–IV века до н.э.
Материал: керамика
Техника: дубление, обжиг
Размер: высота 18,5 см, высота горловины 2,5 см, диаметр по краям 10,5 см, диаметр дна 9 см
Место обнаружения: ЗКАЭ, Иманкара, 1989 год
Учетная отметка: ИКМАО ОФ 8379

Розово-коричневый ангобный, форма придана вручную, обожженная керамическая посуда
шаровидной формы, дно гладкое, горловина короткая, края выступают наружу. Сосуд имеет
отверстия, оставшиеся после уплотнения трещин, дно сильно выжжено в огне.

FIRED CLAY VESSEL
Period: V–IV centuries BC
Material: fired clay
Technique: tanning, burning
Size: height 18.5 cm, neck height 2.5 cm, edge diameter 10.5 cm, bottom diameter 9 cm
Location of detection: WKAE, Imankara, 1989
Record: ALHM CE 8379

Pink-brown engobe, the form was made manually, the fired clay pottery is spherical, the bottom is
smooth, the neck is short, the edges protrude outwards. The vessel has holes left after sealing cracks, the
bottom is badly burned in the fire.

SERAMİK KAP
Dönüm: M.Ö. V–IV. yüzyıl
Malzeme: seramik
Teknikler: bronzlaşma, yandırma
Boyut: yükseklik – 18,5 cm, boyun yüksekliği – 2,5 cm, kenar çapı – 10,5 cm, alt çapı – 9 cm
Keşif yeri: BTAK, Imankara, 1989
Kayıt işareti: ABYTM AF 8379

Pembe-kahverengi engebeli, el biçimli, pişmiş çanak çömlek, küresel, düz dipli, kısa boyunlu, kenarları
dışa doğru çıkıntılı bir kaptır. Kapın çatlakların sıkışmasından sonra delikler kalmış, alt kısım yangında kötü
yanmış.

陶罐 裂纹压实后，容
时期：公元前 五至四世纪
材质：陶瓷
工艺：鞣制，烘烤
尺寸：身高18.5厘米，脖子高2.5厘米，边缘直径10.5厘米，底部直径9厘米
探测地：1989年，伊曼卡拉ZKAE
注册商标：IKMAO OF 8379

棕褐色深褐色，手形，烧制陶器，球形，底部光滑，脖子短，边缘向外突出。
器上留有孔，底部在火中严重烧毁。

300